SORBALDAREN

LUXAZIOA

IonAnderSanchez
UnaiIturbe
Gkes1
AitorUrbieta
SURFARENLESIOKOMUNAK

Surfeannibelagerozetaaltuagoada,etanibelaigotzendoanheineansurflariekjartzen
dituztenerronkakgerozetaarriskuzailtasunmailaaltuagoadute.Ondorioznormalada
lesiogehiagosortzea.Azkenekourteetanolatudesberdinakaurkitudira,batzukbeste
batzukbainokonplexuagoak.Aldebatetik,erorketaaskolesiobilakatukodirahondo
desberdinenondorioz,bestetiklesioaskosortzendiranorberarentaularekinetabesteen
taularekinkolpeaizateagatik.Etaazkenikadibidezsorbaldarentendoienhanditzea
eguneroarraunegitearenondorioz.

Lesiobatzukprogresiboakdira,hauda,denboratarteluzebateangertatzendirenak
adibidezsorbaldarenluxazioa.Ordeabestemomentuzkoakdira,hauekkolpebaten
ondoriozsortzendira.
Honahemenlesioohikoenportzentajea:
MOMENTUZKOLESIOAK:

Mozketak

Aurpegia%24
Oinak%20
Burua%17
Hankak%16
Besoak%6

1)JoelParkinsonoineanmozketakillarekin.2)KealaKnellyarrezifearenaurka.

Ubeldurak

Aurpegian%30
Bularrean%23
Besoak%9
Hankak%8
Oinak%8

Bihurdurak

Belauna%30
Sorbalda%22
Txorkatila%11
Aldaka%8

1)TiagoPiresbelaunekobihurdura.

Hezurhausturak:

Aurpegian%30
Torax%23
Aldaka%9
Hankak%8
Besoak%8
Oinak%7

1)AxiMuniainSantaClaraIrlanmaretoiarekinsortutakoolatubateansurfegite
2)AxiMuniaineksaihetsahautsiegitenduolatutikerortzerakoan.

LUZAROANSORTURIKOLESIOAK

Surflarienlesioen%33againkargengatikgertatzendira.Gainkargaguztietatik,ohikoenak
sorbaldak,lunbarraketazerbikalakizatenohidira.

Lesiohaueksurflariektabletandaramatenjarrerarengatikgertatzendiraetaberaien
arraunketaberezkoarengatik.Analisibatzuenazterketarenondoriozikusidenbezala
surfistekiadenboragehienaarrauneanpasatzendute.Olatuahartuaurretiketaberriz
olatuakhartzekoeremura``pikuraigotzekoeginbeharrekooinarrizkomugimendua.Eta
honeksurflarionganizugarrizkonekeaetasobrekargaeragitendusorbaldetaneta
gainontzekoartikulazioetan.Horretazgainbizkarhezurraeramatendugunmoduarengatik,
hiperextentsioan,tablarengaineanaltxatutaeramateko,bizkarrakaskojasanezgerolesio
askosordaitezke,adibidezzerbikalenherniabat.

Biomekanikoikuspegitik,guregorputzetikmugimendugehienduenartikulazioaeta
ezegonkortasunmailaaltuaduengiharrasorbaldada.Esandakoarenaraberakirolen
praktikansorturikolesiogehienaksorbaldaldarenartikulazioanburutzendira.Artikulazio
honenestabilizatzaileetamugimenduarensortzaileetarikobatetanagusienamangito
errotatzaileada,laugiharrezosatua(supraespinosoa,infraespinosoa,subeskapularra,
borobiltxikia).

Etahauekigeriketanetabestekirolbatzuetanerabiltzeazgainsurfeanmomenturo
erabiltzendira.

Sorbaldaelkartefuntzionalbatdanongoikogorputzadarraetatoraxarenelkarketa
baimentzenduen.Elkartehonekbifuntziodauzka:

Besoarenmugimenduanplitudehandiabaimentzendu.
Estabilitateonaindarhandiaegingoduguneangauzabateustekogaraian.

Sorbaldarengiharrak9dira,etaaldibereanhirutaldetanbanatzendira.Kanpokoak
deltoidesa.Atzekoakinfraespinosoa,borobilhandia,borobiltxikia,subeskapularra,eta
supraespinosoa.Azkenik,aurrekoakpektoralhandia,pektoraltxkiaetasubklabioa.
Horrenbestekomugikortasunak,berezkisurfean,ondorioakdakarzki,ehunbigunaren
ezegonkortasunaekardezakeetahorrekminanabaritzeasorbaldean.Sorbalda
mugitzekogaraianpuntuzehatzbateanedomomenturonabaridezakezumina,eta
erresuminhoridenboraldikoaedojarraituaizandaiteke.
Sorbaldarenarazogehienaklaumailetanbanatzendira:

Tendoiahanditzea(tendinitisa)edotendoiarenurratzea.
Ezegonkortasuna
Osteoartritisa

TENDINITISA

Tendoia,giharrahezurrarekinelkartzenduenada.Gehiengotendinitisaktendoiaren
higadurarengatikgertatzendiraetadenborapasaalagertatukoda.Tendoiarenhanditzen
hauprogresiboada,giharrarengainkargaritratamendurikezemateagatikgertatudaiteke
edoezegokia.
Sorbaldekogiharretatik,gehienhanditzendengiharrasupraespinosoada.Ondorioz
supraespinosokotendinitisasordaiteke,gainkargaksorturikoa.Gaineralesiohautaula
motzakeramatendituztensurflarienganeragingehiagodu,taulekgutxiagoflotatzen
dutelako,berazindargehiagoeginbeharduteberenpisuamugiarazteko.Berenbesoak
mugimendukonstanteandauzkateaurreraabiatzeko.

Komunzkitendinitiseko2motabereizditzakegu.

Zorrotza:tendoiarenhanditasunprogresiboada,adibidez,surfeanedosorbaldaasko
erabilibehardenkirolbateangertatzenda.

Kronikoa:zorrotzakgaizkitratatuzgeroedotratamenduaezematearenondoriozkronikoa
bilakatzenda,endekapenezkogaixotasunbatda.

OSTEOARTRITIS

Sorbaldakominaosteartritisarenseinaleizandaiteke,osteoartritisekomotaaskodaude.
Ohikoena"usoydesgaste"bezalaezagutzenda,honensintomakgiharrarenhanditasuna,
minaetagiharrarenezegonkortasunadira.Lesiohonengarapenamantsoada,
progresiboa.Etaeragitenduenaminadenborapasaalaokertzendoa.
Osteoartritisakirolaetalanmunduanohikolesioaizandaiteke.Osteoatritisaerlazionatuta
egondaitekemangitoerrotatzailearenhanditzearekin,infekzioekin
Gehienetanosteoartritisadutenpertsonekmugimenduaekidinegitendutemina
murriztekointentzioz,etahonekgiharrarenurratzeasortzendu.

SORBALDARENLUXAZIOA

Humeroaetaeskapularenartekoloturaetaeskapulaetaklabikularenartekoloturak
sorbaldarenartikulazioaosatzendute.
Humeroa,besoaosatzenduenhezurrada,behekoaldetikukalondoarengiltzadura
osatzendu.Gohikoaldeaneskapulohumeraleanpartehartzendutenlauelementubereizi
ditzakegu:

1.Humeroarenburua
2.Humeroarenlepoa
3.Tuberkulotxikia
4.Tuberkulohandia

Ondoren,eskapuladugu,nonhumeroaartikulatzenden,berezikikabitateglenoideoan.Eta
azkenikmuturakromialaakromioanartikullatzendena,artikulazioaakromioklabikularra
osatuz.

Lesioarenarrazoiak:

Sorbaldagorputzekoartikulazioetatikkonplexuenetakoada,hiruhezurrezosaturikoa:
omoplatoa,klabikulaetahumeroa.Honieskeretabaitaerekonposatzendutenmuskulu
ugarieieskergorputzekomugimendugehienduenartikulazioada,bainagehien
lesionatzendenaere,berezikigazteetan.Populazioaren%12akpairatzendu
ezegonkortasunglenohumerala,luxazioetatik%50sorbaldetakoadaetalarrialdietan
aurkeztendenlesiorikohikoenada.
Badagokapsularenetaligamentuenlaxitudejakinbat.Labrumedorodeteglenoideoa
hezurglenoideoarenluzakinbatetakapsularekikotrantsiziokoegiturabatda.
Puntuhonetanlesiobatsortudaitekeetasorbaldarendesorekaeratu.Aurrekoaldean,
laxoagoadena,badaudeeuskarribatzuk,ligamentuglenohumeralak,zonaldejakinbatean
ahultasunnaturalaeratzendutenak,Weibrechtenforamenobalazarigara,nonegitura
hauenkalteenhasieraemandaitekeetaegituradesorekaksortuedoluxaziobatgertatu
daiteke.
Arrazoikomunenaktraumatismoakdiraetaezohikoenaklaxitudeaketaligamentuen
alterazioak.Kaltetugehienakminzorrotza,deformazioakedosorbaldekofuntzionalitaterik
ezdutelakodoazkontsultara.

Humeroarenburuabarrunbeglenoideotikbehinedogehiagotanateratzendeneanderitzo
luxazioa.

Tratamendua

Tratamenduarenhasieraezkirurgikoada,baiordeatrokiterrarenhausturadesplazatua
izandutenentzat,berrirogertatzekoaukerahandiakdituztenentzatberaienfisionomiadela
eta(normaleangazteak)etabesoaberrirolekuanjartzeaezinezkoaegitenzaien
kaltetuentzat.

Besoasartzekometodoezberdinakdaude,bainaguztietanmaniobrasuabeakgauzatu
behardiraetaanestesialokalaerabilikodagehienetan.Pazientegazteetan,ordubat
bainogutxiagolesionaturikegondenpazienteetanetalesiohauohikoadutenentzat
anestesialokalikgabesartzensaiatukodira.

Kaltetuarenatentzioaospitaleanegitenbadaezdasorbaldasartzekokeinurikegingo,
larrialdietakoeraikineanbaiordea.Kaltetuakminaedokontrakturafuertebatduen
bitarteanmaniobrahauektraumatikokiegiteakhausturabatekardezake,betimaniobrak
ondoegitendakiennorbaitekjarribeharduhumeroarenburuaberelekuan.

Sorbaldekoartroskopia

Sorbaldazuzeneanbarnetikikusteaetaberebarneanlanegiteabaimentzenduenteknika
kirurgikoada,irekidurarikgabekoa.Azaleanebakiduratxikibatzukbesterikezdiraegiten,
zentimetrobatekoakgutxigorabehera.

Prozedimendua

Artikulazioarenbarnealdeaongiikustekoetamaniobrekinehunakezkaltetzeko,presioz
serumezbetetzendabesoaetabularraldeapuztudaitezen,gaineraartikulazioaren
garbiketajarraialortzendahorrela.

Pazienteaerdieseritaedoaldebateraetzandajartzenda.
Barnealdeaargituetaanplifikatzenduensistemaoptikobatsartzendametalezko
tutubatenbidez,pantailabateanguztiaikusdezaten.
Behinbarnealdeabehatudela,ebakiduretatikbeharrezkoinstrumentuaksartuko
dira.
Anestesiaorokorraerabiltzenda,beraz,pazienteakonorterikgabeegongoda.
Normalean,pazienteakegunbakarrapasakoduospitalean,errekuperazio
anestesikoonbatlortu,minakontrolatuetalikidoatxikipenadesagerrarazidadin.

Sorbaldarenartroskopiakikustenbaimentzendiguna

Likidosinobialarenegoera.Analizatuegindaitekeberekonposizioaezagutzeko.
Mintzsinobialarenitxura.Kasubatzuetanmintzhonenbiopsiaegitenda
mikroskopiozanalisiaegiteko.
Humeroarenburuaetaglenaestaltzendituenkartilagoa.Kakoberezibatekin
ukitzendaberesendotasunaetalesioakdaudenedoezegiaztatzeko.
Glenarenbarrunbeainguratzenduenetahumeroarenburuarenahokadura
handitzendueneraztunedorodetea.
Tendoibizipitalarenjatorria.
Kapsulakolotailuenegoera.
Barrunbeazpiakrominala:serosapoltsa,mangitoarenegoeraetaakromioiaren
formaetabereartikulazioalepauztaiarekin.

Artroskopianbetetzendirenekintzak

Gorputzarrotzetakartilagohautsiarenzatienetakondromatosisinobialposible
batenderibatuenkanporaketa.
Urratutakoglenarenrodetearenberreraikitzea.Artroskopiabidezkoerreparazioak
zailtasungutxiagoeragitenditu,bainaoperazioondorengoluxazioentasa
handiagoadakirurgiairekietanbaino.
Mangitoerrotatzaileenhausturaezmasiboekinaurrekoarekinegitendengauza
beraegitenda.
Tendinitiskaltzifikanteetankaltzifikazioaxurgatzenduenorratzbatsartudaiteke
optikarekinprozesuabehatzendenbitartean.
Liberacindelespaciosubacromial,fresandoeltechodelhuesoacromialy
cortandoelligamentoquelounealacoracoides.
Sinobektomia,hauda,mintzsinobialarengarbiketa.
Kartilagokoultzerazioenleundura.

"Osteofitosen"extirpaziaedoperiferianhaziegitendirenhezurzatiak,artikulazio
batetiknonartrosiaduen.
Membranasinobialeanagertzendirenrepliegegogorreneliminazioa,plikak
deituak,horrekminasorrarazidezake.
Sorbaldareninfekziokasuetan,kutsatutadaudenzatiakdesagerrarazteko
artikulazioagarbituegitenda.
Garbitzeartikularhorrekinnahikoadasorraraztenduenminadesagertzea,
kaltetuarenminalasaitzekonahikoa.

Artroskopiaetageroeginbeharrekotratamendua.

Besoeuskarribatiedosorbaldabendajefuntzionalarekininmobizizatubeharda,
eguneanzeharbesoinmobilizatuhoriaskatuariketaberezibatzukegiteko.Hauekizan
daitezkeariketak.

SORBALDARENFLEXIOA(Asistidoa):

SORBALDARENROTAZIOAFINKAZIOAREKIN:

HATZENIBILKETAPARETATIK

SORBALDARENBARNEKOROTAZIOA(AKTIBOA)

SORBALDARENFLEXIOA(AKTIBOA)

SORBALDARENABDUKZIOA(AKTIBOA)

SORBALDARENHEDAPENA(ISOMETRIKOKI)

Lasaigarriahartzeagomendatzenda,minaahaldenguztialasaituahalizateko.
Hotzamindutadagoenguneanjarrihanditzehorijaistekoetaminamurrizteko.
Suturapuntuakastebeterakenduohidira.Normalaizangolitzatekezauria
irekitzea,bainairekitzekotanosogutxietapaperezkopuntuekinitxibeharko
litzateke.
Diagnostikoarenetamomenturartejasotakotratamenduarenarabera,fisioterapeutabat
gomendubeharkolitzaioke.Errekuperaziodenboraaskoaldatudaitekebanakobatetik
bestebatera.Kiroleraetalangogorretaraitzultzekodenborahilabetetanzenbatzendaeta
hauosoalda

korraizandaitekeerepazientearenarabera.

Zailtrasunak

Batzuetanartroskopiabidezkotratamenduariekitenzaio,bainabatzuetansorbaldaren
egoeraktratamenduirekiaegiterabehartzendituzirujauak.Okerrenaoperazioondorengo
minada.Zailtasunak%6anematendira.

Infekzioartikularra.
Birikenperforazioaintrumentuenondoriozkoa,neumotoraxasortuz.
Sorbaldareningurukonerbioenlesioak.Lesiohauekondoerrekuperatzendira,ez
ordeainstrumentubatlehenaldizsartzendeneannahiGabenerbiobatziztatzen
bada.
Benazefalikoaetaarteriaaxilarraurratudaitezkeistripuzinstrumentuenbidez.

Mangitoerrotatzailearenetarodetearenerreparazioetanmaterialtextilaeta
metalikoaerabiltzenda,askatudaitekeenaetamarruskadurangauzatu.kasu
batzuetanposibledamaterialberxurgarriaerabiltzea,hauda,gorputzaksuntsitzen
duenabehinzauriakorbantzendirela.

LINKAK
Sorbaldarengiharmangitoerrotatzailea:
http://www.surfingshowblog.com/2012/11/14/lesionescomunesdesurfmusculorotatorio
condrtimbrown/
Giharrensobrekargarenondorioz:
http://www.meds.cl/noticiasyactualidad/detalle/lesionesporsobrecargaensurfistas
Lesiokomunenak:
http://www.margruesa.com/cualessonlaslesionesmascomunesenlossurfistas/
Zurekirolekolesioa
http://tulesiondeportiva.com/lesiones/hombro/luxacionhombro/
Surfarenlesiokomunenak
http://www.elnuevodia.com/Xstatic/endi/template/imprimir.aspx?id=1294749&t=3
Sorbaldarenluxazioa
http://www.docsalud.com/articulo/5072/luxaci%C3%B3ndelhombrocausasytratamiento
Injured(informazioaingelesez)
http://epubs.scu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1901&context=hahs_pubs
http://www.surfscience.com/topics/surfinglifestyle/lifeasasurfer/avoidcommonsurfinginj
uriesthrougheasyprevention/
http://xgames.espn.go.com/surfing/article/7796297/examiningmostcommoninjuriessurfe
rssufferfrom
Sorbaldarenlesioa
http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=A00704
luxacindelhombro
http://tulesiondeportiva.com/lesiones/hombro/luxacionhombro/
http://www.hola.com/salud/enciclopediasalud/2010040245000/hombre/generales/artrosc
opiadehombro/