L 5 - Perllogaritja Standarde

PRLLOGARITJA
STANDARDE DHE SHMANGIET

Ligjrata VI
PRLLOGARITJA
STANDARDE DHE SHMANGIET

Ligjrata do t mbahet m:
05/12/2007
12/12/2007
Kollokviumi i dyt 19/12/2007
Qllimi i ligjrats
1. Standardi
2. Shmangiet e materialit direkt
3. Shmangiet e puns direkte
4. Shmangiet e shpenzimeve indirekte
5. Regjistrimi dhe raportimi i shmangieve nga
standardet

L 2
Prllogaritja standarde dhe shmangiet
Standardet
Krkojn prpjekje t prbashkta t kontabilistve,
inxhinierve dhe personelit tjetr menaxherial.
Standardet teorike (Standardet ideale).
Standardet rrjedhse t arritshme (standardet normale).
A duhet t korrigjohen kur m tutje nuk reflektojn kushte
operative prej t cilve priten.
Aranzhimi i standardeve
Rishikimi dhe revidimi i standardeve
Llojet e standardeve
Kostot standarde
Principe pr matjen e
mbarvajtjes.
Nivel i lart i mbarvajtjes.
T bazuara n shumat
e para prcaktuara.
T shfrytzuara pr planifikimin
e puns dhe krkesat e materialit.
Kostot
standarde
jan:
PRLLOGARITJA STANDARDE
Kosto standarde paraqet at kosto t lajmruar brenda nj
priudhe prllogaritse por t arsyetuar n trsi n
shumn n t ciln jan paraqitur
Me kt rast duhet dalluar:
Standardet e prcaktuara sipas masave dhe parallogarive
t prcaktuara n mnyr teknike teknologjike
Standardet empirike (eksprimentale) t bazuara n
vlersim
Standardet e kombinuara
Standardizimi i kostos mund t kryhet n mnyra t ndryshme.
Standardi i kostos nnkupton shumzimin e sasis s harxhimeve
standarde me mimet standarde. Sasia e harxhuar prcaktohet n
baz t analizave detale dhe inizimit t situats, q nuk nnkuptojn
asgj tjetr prveq normativit t realizimeve t mundshme

N disa situata ato mund t prcaktohen shum leht. Psh. standardi i
automobilit duhet sakt t prfshij pjest t cilat do t montohen n
automobil, dhe se ktij standardi nuk mund t'i mungoj asnj pjes
sado e vogl qoft, kshtu q standardi i harxhimit prcaktohet si
prodhim i numrit t automobilave t cilt planifikohen t prodhohen
dhe numrit t pjesve t llojit t caktuar t cilat do t montohen n at
automobil

Diferencat n mes t sasive t planifikuara t harxhimeve t pjesve
rezerv dhe sasis e cila fitohet sipas ksaj procedure, ka t bj me
sasit e prishura, t thyera, kallot etj. t cilat poashtu mund t
standardizohen
Mirpo, ka raste kur sasia e planifikuar dallon dukshm
nga ajo e realizuar. Kshtu psh. n xeherore, nga xehja e
cila do t eksploatohet, planifikohet q do t mund t jet
e shfrytzueshme prej 10%, ndrsa n baz t prvojs
sht konstatuar se ajo mund t shfrytzohet vetm 7%.
Standardi i shfrytzimit t xehes duhet t caktohet n
baz t studimeve teknologjike t cilat mund t
prcaktojn standardin n baz t kualitetit t xehes i cili
poashtu mund t jet i ndryshm nga priudha n
priudh. Me fjal tjera, standardet prcaktohen n mes
t dy sasive prej t cilave njra sht ideale, ndrsa tjetra
normale apo e realizueshme
Kur flasim pr sistemin e kostos standarde, duhet
definuar disa kategori t cilat kan t bjn me koston
standarde pr njsi, e ato jan:
Standardi sasior sht komponent e kostos i cili
bazohet n sasin e standardizuar pr njsi t poduktit t
gatshm. Standardi sasior shprehet n form t inputeve
t cilat maten, psh. kilogram, metr, litr, or, etj.
Standardi mimor sht komponent e cila bazohet
n mimet standarde pr do mas t standardit sasior.
Standardi mimor zakonisht shprehet n njsi matse siq
jan /kg, m/l, /h, etj.
N saje t shpeshtsis s azhurimit, standardet
ndahen n:
1) Standarde bazike paraqesin standardet t cilat nuk
ndrrohen derisa t mos ndrrohet prodhimi
prfundimtar, procesi i prodhimit apo ndonj faktor tjetr
themelor n procesin e prodhimit
2) Standardet rrjedhse paraqesin standardet t cilt
marrin parasysh kushtet aktuale dhe t cilt mund t
arrihen gjat priudhs prllogaritse
Sipas shkalls s krkesave q parashtrohen ndaj zbatuesve,
standardet ndahen n:
1) Standarde ideale jan standardet t cilt mund t arrihen
vetm nn kushtet ideale t puns. Kto standarde paragjykojn
efikasitetin m t lart t mundshm, shfrytzim maksimal t
kapaciteteve, mime m t ulta t mundshme, materiale t
cilsis m t lart, etj.
2) Standarde mesatare jan standardet t cilt jan kalkuluar n
baz t mesatares s shpenzimeve pr disa priudha t kaluara
t prllogaritjes
3) Standarde praktike jan standardet t cilt jan mjaft t lart,
por prapseprap mund t arrihen pa shkaktuar shmangie t
larta
Se cilat standarde do t zgjedhn varet prej llojit t
ndrmarrjes, llojit dhe ndrlikueshmris s procesit
t prodhimit, llojit dhe sistemit t kontabilitetit, etj. Por,
kryesisht ato duhet:
T mos jen tepr t lart apo t ult
T vendosen pr ato shpenzime pr t cilat besohet
se do t jen shtyts kryesor gjat procesit t
prodhimit
T bazohen n t dhnat objektive
T jen t pranueshm nga ata t cilt i zbatojn
Standardet m t shpeshta n ndrmarrje prodhuese jan:
Standardet e materialit direkt
Standardet e materialit ndihms
Standardet e puns direkte
Standardet e puns ndihmse
Standardet pr mime furnizuese t materialit
Standardet pr shpenzime indirekte (t prgjithshme) duke
prfshir marketingun, shitjen, administratn, etj.
Prparsit e prllogaritjes standarde
Menaxhimi me
prjashtime
Vlersimi i mbarvajtjeve Motivimi i t punsuarve
Krahasimi i ndjeshm
i shpenzimeve
Prparsit
Problemet
potenciale
Koncentimi n negative
mund t ndikoj n moral
Koncentirmi n standarde
mund t prjashtoj
objektiva tjer t
rndsishm
Shmangiet e favorshme
mund t keqinterpretohen
Prmirsimet e
vazhdueshme
mund t jen m t
rndsishme se
prcaktimet e
standardeve
Raportet mbi kostot
standarde mund t
mos jen n koh
Standardi mbi sasin
e puns dhe shmangia e
efiiencs mund t mos
jen t prshtatshme
Problemet potenciale me prdorimin e
kostos standarde
Kontabilistt, inxhinjert, administratort e prsonelit
dhe menaxhert e prodhimit kombinojn prpjekjet pr
prcaktimimin e standardeve bazuar n prvojn dhe
t priturat.

Prcaktimi i kostove standarde
A duhet q t
shfrytzojm
standardet praktike
apo ato ideale?
Ingjinjeri
Kontabilisti
menaxherial
Standardet praktike duhet t
jen t prcaktuara n nivelin
e arritshm me prpjekje t
arsyeshme
Pajtohem. Standardet ideale, m
tepr jan t bazuara n
prsosshmri, jan t pa arritshme
dhe diskurajojn shumicn e t
punsuarve.
Menaxheri i
resurseve
humane
Prcaktimi i standardeve t materialit direkt
Standardi i
sasis
Dizajnimi i produktit
dhe prcaktimi i sasis
Standardi i
mimit
Prfundimisht, sht
shprndar materiali me
zbritje.
Prcaktimi i standardit t puns direkte
Standardi i
pagess
Prcaktimi i pags
prmes
kontrats s puns
Standardi
kohor
Prcaktimi i kohs
pr secilin opracion
punues.
Prcaktimi i standardit t shpenzimeve
indirekte variabile
Standardi i
puns indirekte
Puna indirekte ka
pjesn variabile e cila
duhet t standardizohet
Standardi i
aktivitetit
Aktiviteti sht baz
pr kalkulimin e
shpenzimeve indirekte t
paracaktuara.
Tabela e kostos standarde
Kosto variabile e produktit
Tabela e kostos standarde pr nj njsi t
produktit mund t duket kshtu:
A A x B
Sasia mimi Kosto
standarde standard standarde
Inputet apo ort apo mditja pr njsi
Materiali direkt 3.0 m. 4.00 $ pr m. 12.00 $
Puna direkte 2.5 or 14.00 pr or 35.00
Shp.indirekte variabile 2.5 or 3.00 pr or 7.50
Kosto totale stand. pr nj. 54.50 $
B
Reflect what costs should be per unit under normal,
efficient operating conditions.
Used to measure the effectiveness of operations.
Should be set at an achievable level.
Standard Costs
Raw Materials Standards
Direct Labor Standards
Manufacturing Overhead Standards
Developing Standard Costs
Standard Quantity: Number of units of each type of raw
material required to manufacture one unit of finished
product.
Standard Cost: Cost of each unit of raw material
required to make the product.
Raw Materials Standard
Raw Materials Standard = Standard Quantity x Standard Cost
Standard Quantity: Number of hours of each type of
labor needed to manufacture one unit of finished
product.
Standard Cost: Cost of each type of labor used to make
the product.
Direct Labor Standard
Direct Labor Standard = Standard Quantity x Standard Cost
The standard overhead cost per unit of product is
usually based on the overhead application rate used to
assign overhead costs to products.
Overhead application rate can be based on:
Direct labor cost,
Direct labor hours, or
Some other measure.
Standard Overhead Cost
Objective 6.
Compute The Standard Costs Of Products
Manufactured During The Period And
Determine Cost Variances Between Actual
Costs And Standard Costs.
Shows the per-unit standard costs for one product
Preparing a Standard Cost Card
STANDARD COST CARD

Item: Toy CarProduct DC 24

Materials
Base material: 1 pound @ $1.60/lb. $1.60
Finishing material: 3 ounces @ $0.05/ounce .15
Total Materials $1.75

Labor
1/10 hour @ $15/hour $1.50

Manufacturing Overhead
1/10 hour @ $10 per hour $1.00

Total Standard Cost per Unit $4.25

Compute actual costs.
Compare actual costs to standard costs.
Analyze the cost variance.
Comparing Actual and Standard
Costs
Comparing Actual and Standard Costs
Manufacturing costs charged to job 6,411.70
Standard cost of 1,500 units: 1,500 units X $4.25 per unit $6,375.00
Compute the variance:
Unfavorable Variance $ (36.70)
Job Order Cost Sheet:
Manufacturing costs:
Materials:
Base material: 1,475 pounds @ $1.62/lb. $2,389.50
Job X216
Product: Toy CarProduct DC 24
Number of units manufactured: 1,500
Total manufacturing costs $6,411.70
Finishing material: 4,600 ounces @ $.045/ounce 207.00
Total materials $2,596.50
Direct labor: 152 hours @ $15.10 per hour 2,295.20
Manufacturing overhead: 152 hours @ $10.00 per hour 1,520.00
Objective 7.
Compute The Amounts And Analyze The
Nature Of Variances From Standard For Raw
Materials, Labor, And Manufacturing
Overhead.
Materials Variance
Labor Variance
Manufacturing Overhead Variance
Variances Between Standard and
Actual Costs
Materials Variance
Materials Quantity Variance:
Results from a difference between the actual quantity of
materials consumed and the standard quantity allowed for the
job.
Formula:
Materials Price Variance:
Results from a difference between the actual cost and
the standard cost allowed.
Formula:
(Actual Quantity Standard Quantity) x Standard Cost
(Actual Cost Standard Cost) x Actual Quantity
QUESTION:
How is the materials quantity variance
calculated?
Base Material
Actual
quantity 1,475 pounds
Standard
quantity
(1,500 units x 1lb./unit) 1,500 pounds
(Actual Quantity Standard Quantity)
x Standard Cost
Base
material under standard 25 pounds
Times standard price
per pound $ 1.60
Favorable quantity
variance $40.00
Determining Materials Quantity Variance
QUESTION:
How is the materials price variance
calculated?
Base Material
Actual price
per pound $ 1.62
Standard price
per pound $ 1.60
(Actual Cost Standard Cost)
x Actual Quantity
Excess of actual
over standard price $ 0.02
Times actual number
of pounds consumed 1,475
Unfavorable materials
price variance $29.50
Determining Materials Price Variance
Base Material
Quantity variance $ 40.00
Favorable or
(Unfavorable)
Variance
Price variance (29.50) $10.50
Summary of Materials Variances
Labor Variance
Labor Time Variance:
Results from a difference between the actual hours
worked and the standard labor hours allowed
for the job.
Formula:
Labor Rate Variance:
Results from a difference between the actual labor
rate per hour and the standard labor rate per hour.
Formula:
(Actual Hours Standard Hours) x Standard Rate
(Actual Rate Standard Rate) x Actual Hours
Actual hours worked 152
Determining Labor Time Variance
Because more hours were worked than the number of hours
allowed by the standard, the variance is unfavorable.
Standard hours allowed
(1,500 units x 1/10 hour per unit) 150
Excess of standard over actual hours 2
Times standard rate per hour $ 15.00
Unfavorable labor time variance $ 30.00
A jan standardet t
njjta me buxhetin?
Buxheti
prcaktohet pr
kostot totale.
Standardi prcaktohet
pr koston pr njsi.
Standardet zakonisht
shfrytzohen pr
vendosjen e
prbashkt n buxhet.
Standardi dhe buxheti
ANALIZA E SHMANGIEVE
Zakonisht, shmangiet mund t paraqiten si pasoj e:
Shpenzimit m t madh apo m t vogl t materialit t puns
(shmangia sasiore)
Ndryshimit t mimit t materialit t puns (shmangia
monetare)
Shpenzimit m t madh apo m t vogl t orve t puns
direkte (shmangia sasiore)
E ndryshimit t bazs pr pages t orve t puns direkte
(shmangia monetare)
E ndryshimit t shpenzimeve t prgjithshme variabile
E ndryshimit t shpenzimeve t prgjithshme fikse, etj.
Shmangiet e kostove standarde
K
o
s
t
o

Standardi
Kjo shmangie sht e pa favorshme
sepse nj kosto aktuale tejkalon
koston standarde.
Shmangia e kostos standarde sht shum prej t cils
dallon nj kosto aktuale nga kosto standarde.
Analiza e shmangieve dhe
menaxhmenti me prjashtime
Si ta di se siln
shmangie ta hulumtoj?
Shmangiet e larta,
n shuma monetare
apo si prqindje e
standardit?
MENAXHMENTI ME PRJASHTIME
Materiali
direkt
Menaxhert fokusohen n sasin dhe koston
q tejkalon standardet, n praktik e njohur si
menaxhmenti me prjashtime
Lloji i kostos s produktit
S
h
u
m
a

Puna
direkte
Standardi
Menaxhementi me prjashtime
Kolesteroli = 170
Pasi q kolesteroli juaj sht
m i ult se 200, ai sht
n shkall t pranueshme
Kolesteroli = 240
Pasi q kolesteroli juaj sht
mbi 200, duhet t bisedojm
pr dietn tuaj dhe ushtrimet
ANALIZA E SHMANGIEVE
Si pasoj e aplikimit t mimeve standarde t
kostos n prllogaritjen interne, lajmrohen
shmangiet n mes t shpenzimeve t plota dhe
atyre standarde
Kto shmangie evidentohen n llogari t posame,
jo vetm n kuadr t prodhimtaris, duke ofruar
kshtu t dhna me rndsi pr analiza ekonomike
Cikli i analizs s shmangieve
Pregatitja e
raportit mbi
kostot standarde
Prcjellja e
opracioneve t
priudhave t
ardhshme.

Analiza e
shmangieve.

Identifikimi
pyetjeve

Pranimi i
sqarimeve
Ndrmarrja e
aksioneve
prmirsuese
Fillon
Analiza e shmangieve t kostos
Shmangiet e kostos standarde
Shmangia e sasis
Shmangia e mimit
Diferenca n mes mimit
aktual dhe mimit
standard
Diferenca n mes t
sasis aktuale dhe
sasis standarde
Modeli i prgjithshm i analizs s
shmangieve
Sasia Aktuale Sasia Aktuale Sasia Standarde

mimi Aktual mimi standard mimi standard
Shmangia e mimit Shmangia e sasis
mimi standard sht shuma q duhet t
pagueht pr sigurimin e burimeve.
shmangieve

Sasia standarde
Sasia e lejuar pr outputet e mallit aktual.
Outputet aktuale n njsi shumzohen me
inputet standarde t lejuara pr njsi.
shmangieve

SA(A - S) S (SA - SS)
SA = Sasia aktuale S = mimi standard
A = mimi aktual SS = Sasia standarde
Shmangia e mimit t MD
Shmanget e sasis s PD
A dshironi t
shqyrtojm
kt me nj shembull?
Ardi Company
Kosto standarde pr prodhimin e ujit t pijshm
Kompania ka shpenzuar m shum material (13.784 kg) se sa
sasia standarde pr nivelin e dhn t prodhimit (13.454 kg) por
ka shpenzuar m pak para (16.540,50 ) se sa standardi pr
nivelin aktual t prodhimit (20.181,00 ). Kjo ka ndodhur pr
shkak t arsyeve:
- Ndryshimit n sasin e materialit t shpenzuar pr njsi, dhe
- Ndryshimit t mimit t materialit baz
Ardi Company
a) Shmangia e sasis s materialit:

VSM = S (SR - SS)
VSM = 1,5 (13.784 13.454)
VSM = 495
Ku:
20.181,00 / 13.454,00 = 1,50
Shmangie jo e
favorshme e sasis
Ardi Company

b) Shmangia e mimit t materialit:

VM = SB (R S)
VM = 13.784 (1.2 1.5)
VM = - 4.135
Ku:
16.540,50 / 13.784 = 1,20
Shmangie e
favorshme e mimit
Ardi Company
Shembull:
Ort standarde t puns ........ 1.232
Ort reale t puns ................ 1.288
Paga mujore .......................... 310
Nr i puntorve ...................... 8
Ort ditore t puns ............... 7
mimi standard i ors ............ 2,01
mimi real i puns ................. 1,93
c) Shmangia sasiore e puns direkte:

VSP = S (OPr OSt)
VSP = 2.01 (1.288 1.232)
VSP = 112,73

Shmangie jo e favorshme e
sasis s puns direkte
Ardi Company
d) Shmangia mimore e puns direkte:

VP = OPr (R S)
VP = 1.288 (1,93 2.01) = -112,73
Shmangie e favorshme
mimore e puns direkte
Ardi Company
Kosto standarde

Nj shembull tjetr
Amadeus Group Inc.
Kosto Standarde pr nj pal pantallona
5.00 pr metr katror 1 x 1.5 metr katror 7.50

9.00 pr or x 0.80 or pr pal 7.20

6.00 pr or x 0.80 or pr pal 4.80
Totali i kostos Standarde pr pal 19.50
Materiali direkt:
Puna direkte:
Shpenzime indirekte:
Amadeus Group sh. a.
Raporti i prfundimit t buxhetit
30 qershor 2005
Materiali direkt 40,150 37,500 2,650
Puna direkte 38,500 36,000
2,500
Shpenzime indirekte 22,400 24,000
(1,600)
Kosto totale e prodhimit 101,050 97,500
3,550
Kosto Buxheti Shmangia
Kosto e prodhimtaris aktuale Fleksibil e kostos
Amadeus Group Inc.
Raporti i shmangieve t materialit direkt
30 qershor 2005
Metr katror pr njsi 1.50
Totali i njsive t prodh. x 5,000
Totali n metr 7,500
mimi pr metr x 5.00
Totali n euro 37,500
Prshkrimi Standardi Aktuale Shmangia
Standardi sht i bazuar n
njsit e prodhuara aktuale
Amadeus Group Inc.
m 30 qershor 2005
Metr katror pr njsi 1.50
Totali n metr 7,500
mimi pr metr x 5.00
Totali n euro 37,500
5.00
mimi
sasia
37,500
7,500
Totali i ksaj kutie
sht: 5.00 x 7,500
metra
Metr katror pr njsi 1.50 1.46 0.04 (sasia)
Totali i njsive t prodh. x 5,000 x 5,000
Gjithsej metra 7,500 7,300 200 (sasia)
mimi pr metr 5.00 x 5.50 .50 (mimi)
Gjithsej n euro 37,500 40,150 2,650 (total)
Rezultatet aktuale jan:
200 metra nn standard
.50 pr metr mbi standard
2,650 mbi standard
M 30 qershor 2005
Amadeus Group Inc.
Metr katror pr njsi 1.50 1.46 0.04 (sasia)
mimi pr metr x 5.00 x 5.50 .50 (mimi)
5.50
mimi
sasia
40,150
7,300
Totali i ksaj kutie sht:
5.50 x 7,300 metra
Kosto
aktuale
m 30 qershor 2005
Metr katror pr njsi 1.50 1.46 .04 (sasia)
5.50
5.00
mimi
sasia
3,650
7,300 7,500
Kush sht prgjegjs
pr shmangie jo t
favorshme t mimit?
Shmangie jo e favorshme e
mimit ( .50 x 7,300 metra)
M 30 qershor 2005
Metr katror pr njsi 1.50 1.46 .04 (sasia)
5.50
5.00
mimi
sasia
1,000
7,300 7,500
Kush sht prgjegjs pr
shmangie t favorshme t sasis?
Shmangia e favorshme e
sasis (200 metra x 5.00)
M 30 qershor 2005
Metr katror pr njsi 1.50 1.46 .04 F (sasia)
Gjithsej metra 7,500 7,300 200 F (sasia)
mimi pr metr x 5.00 x 5.50 .50 J (mimi)
Gjithsej n euro 37,500 40,150 2,650 J (total)
5.50
5.00
mimi
sasia
3,650
1,000
7,300 7,500
Shmangia jo e favorshme e
mimit (.50 x 7,300 metra)
sasis (200 metra x 5.00)
M 30 qershor 2005
Raporti i shmangies s puns direkte
M 30 qershor 2005
Or pr njsi .80
Gjithsej or 4,000
mimi pr or x 9.00
Gjithsej n euro 36,000
Standardi sht i bazuar n
njsit aktuale t prodhuara
Amadeus Group Inc.
Or pr njsi .80
Gjithsej or 4,000
mimi pr or x 9.00
Gjithsej n euro 36,000
9.00
mimi
ort
36,000
4,000
9.00 x 4,000 or
M 30 qershor 2005
Or pr njsi .80 .77 .03 F (koha)
Gjithsej or 4,000 3,850 150 F (koha)
mimi pr or x 9.00 x 10.00 1.00 J (mimi)
Gjithsej n euro 36,000 38,500 2,500 J (total

Rezultatet aktuale jan:
150 or nn standard
1.00 pr or mbi standard
2,500 mbi standard
M 30 qershor 2005
Amadeus Group Inc.

10.00
mimi
ort
38,500
3,850
10.00 x 3,850 or
Kosto aktuale
M 30 qershor 2005
10.00
9.00
mimi
ort
3,850
3,850 4,000
Shmangie e pa favorshme e
mimit (1.00 x 3,850 or)
Kush sht prgjegjs
pr shmangie t pa
favorshme t mimit?
M 30 qershor 2005
mimi pr or 9.00 x 10.00 1.00 J (mimi)
10.00
9.00
mimi
ort
3,850 4,000
Kush sht prgjegjs pr
shmangien e favorshme t
kohs?
1,350
kohs (150 or x 9.00)
M 30 qershor 2005
10.00
9.00
mimi
ort
3,850
1,350
3,850 4,000
Shmangie e pa favorshme e
mimit (1.00 x 3,850 or)
Shmangie e favorshme e
kohs (150 or x 9.00)
M 30 qershor 2005
Amadeus Group sha.
Shmangiet e kostos indirekte
30 qershor 2005
Kosto variabile 14,400 10,400 4,000
(3.60 x 4,000 or)
Kosto fikse 9,600 12,000 2,400
(2.40 x 4,000 or)
Kosto totale 24,000 22,400 1,600
Buxheti i Kosto
korrigjuar aktuale Shmangia
Kosto indirekte aplikohen pr
6.00 pr or t puns direkte
bazuar n 4,000 or aktuale
Kosto aktuale
indirekte pr
ditarin kryesor
Buxheti i Kosto
(3.60 x 4,000 ort)
Kosto fikse 9,600 12,000 2,400
(2.40 x 4,000 ort)
Kosto totale 24,000 22,400 1,600
Shmangia e kontrolluar
bazuar n kosto variabile
Amadeus Group sha.
30 qershor 2005
Buxheti i Kosto
Shmangia e vllimit
bazuar n kosto fikse
(3.60 x 4,000 ort)
Kosto fikse 9,600 12,000 2,400
(2.40 x 4,000 ort)
Kosto totale 24,000 22,400 1,600
Amadeus Group sha.
30 qershor 2005
Shmangia e kontrolluar e kostos variabile
30 qershor 2005
Shp. indirekte aktuale variabile 10,400
Shp. Indirekte buxhetore variabile 14,400
(4,000 or aktuale x 3.60)
Shmangia e favorshme e kontrolluar (4,000)
Shmangia e kontrolluar
mat efikasitetin e
shfrytzimit t burimeve t
shpenzimeve indirekte
Buxheti i korrigjuar
bazuar n ort e
shfrytzueshme
aktuale
Shmangiet e vllimit t kostos indirekte fikse
30 qershor 2005
Vllimi i buxhetuar (or t puns direkte) 5,000
Vllimi aktual (or t puns direkte) 4,000
Kapaciteti i pa shfrytzuar(or pune direkte) 1,000
mimi standard fiks x 2.40
Shmangia e pa favorshme e vllimit 2,400
Shmangia e vllimit mat
prdorimin e burimeve t
kostos indirekte fikse
mimi i bazuar
n 5,000 or
pune direkte
Amadeus Group Inc.
Kosto standarde

Edhe nj shembull
Kostot standarde
T shfrytzojm
modelin e
prgjithshm pr t
kalkuluar shmangiet
e kostove
standarde, duke
filluar me
materialin direkt.
Millenium Group ka kostot standarde vijuese t
materialit pr prodhimin e produkteve t
miellit.
0.1 kg e miellit pr 1 pako biskota 5.00 pr kg.
Muajin e fundit jan bler 210 kg miell pr t
prodhuar 2,000 pako biskota. Kosto totale e
materialit sht 1,029.
Shembull i shmangieve t materialit
210 kg. 210 kg. 200 kg.

4.90 pr kg. 5.00 pr kg. 5.00 pr kg.
= 1,029 = 1,050 = 1,000
Shmangia e mimit
21 e favorshme
Shmangia e sasis
50 jo e favorshme
Sasia aktuale Sasia aktuale Sasia standarde

mimi aktual mimi standard mimi standard
210 kg. 210 kg. 200 kg.

4.90 per kg. 5.00 per kg. 5.00 per kg.
= 1,029 = 1,050 = 1,000
Shmangia e mimit
21 e favorshme
Shmangia e sasis
50 jo e favorshme

1,029 210 kg
= 4.90 per kg
210 kg. 210 kg. 200 kg.

4.90 per kg. 5.00 per kg. 5.00 per kg.
= 1,029 = 1,050 = 1,000
Shmangia e mimit
21 e favorshme
Shmangia e sasis
50 jo e favorshme

0.1 kg pr pako 2,000 pako =
200 kg
Shmangia e mimit t materialit
SHM = SA (A - S)
= 210 kg (4.90/kg - 5.00/kg)
= 210 kg (-0.10/kg)
= 21 F
Shmangia e sasis s materialit
SHSM = S (SA - SS)
= 5.00/kg (210 kg-(0.1 kg/pako 2,000 pako)
= 5.00/kg (210 kg - 200 kg)
= 5.00/kg (10 kg)
= 50 J
Shnim: Shfrytzimi i formulave
Test shpejt
Supozojm se vetm 190 kg t miellit jan
shfrytzuar pr t prodhuar 2,000 pako
biskota? far sht shmangia e sasis s
materialit? Mos harroni se standardi pr
pako sht 0.1 kg miell pr pako me kosto
prej 5 pr kg.
a. 50 F
b. 50 J
c. 100 F
d. 100 J
Supozojm se vetm 190 kg t miellit jan
shfrytzuar pr t prodhuar 2,000 pako biskota?
far sht shmangia e sasis s materialit? Mos
harroni se standardi pr pako sht 0.1 kg miell
pr pako me kosto prej 5 pr kg.
a. 50 F
b. 50 J
c. 100 F
d. 100 J
SHSM = S (SA - SS)
= 5.00/kg (190 kg-(0.1 kg/pako 2,000 pako))
= 5.00/kg (190 kg - 200 kg)
= 5.00/kg (-10 kg)
= 50 F
Test shpejt
Nse standardi i materialit specifikon
saktsisht se sa material duhet t jet n
produktin final pa ndonj hedhurin, a sht
gj e mir shmangia e favorshme (F) e sasis
s materialit?
a. Po
b. Jo
Test shpejt
Nse standardi i materialit specifikon saktsisht
se sa material duhet t jet n produktin final pa
ndonj hedhurin, a sht gj e mir shmangia
e favorshme (F) e sasis s materialit?
a. Po
b. Jo
Verifikim i shpejt
Standard inc.ka pasur standardin vijues t
materialit direkt pr t prodhuar nj tavolin:
1.5 metr pr nj tavolin me 4.00 pr metr
Javn e fundit jan bler 1,700 metra t
materialit pr tu prodhuar 1,000 tavolina.
Kosto totale e materialit sht 6,630.
Shembull i shmangies s materialit
Tavolina
far sht mimi aktual i paguar pr
njsi t materialit?
a. 4.00 pr njsi.
b. 4.10 pr njsi.
c. 3.90 pr njsi.
d. 6.63 pr njsi.
Verifikim i shpejt
Tavolina
far sht mimi aktual i paguar pr njsi
t materialit?
a. 4.00 pr njsi.
b. 4.10 pr njsi.
c. 3.90 pr njsi.
d. 6.63 pr njsi.
AP = 6,630 1,700 metra
AP = 3.90 pr metr.
Verifikim i shpejt
Tavolina
Shmangia e mimit t materialit pr
Standard inc. (SHM) pr nj jav sht:
a. 170 jo e favorshme.
b. 170 e favorshme.
c. 800 jo e favorshme.
d. 800 e favorshme.
Tavolina
Test shpejt
Shmangia e mimit t materialit pr
Standard inc. (SHM) pr nj jav sht:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
SHM = SA(A - S)
SHM = 1,700 njsi (3.90 - 4.00)
SHM = 170 e favorshme
Tavolina
Test shpejt
Sasia standarde e materialit q duhet t
prdoret pr tu prodhuar 1.000 njsi
produkti sht:
a. 1,700 .
b. 1,500 .
c. 2,550 .
d. 2,000 .
Tavolina
Test shpejt
prdoret pr tu prodhuar 1.000 njsi
produkti sht:
a. 1,700 .
b. 1,500 .
c. 2,550 .
d. 2,000 .
SS = 1,000 njsi 1.5 m pr njsi
SS = 1,500 kg
Tavolina
Test shpejt
Shmangia e sasis (SHSM) t
kompanis pr nj jav sht:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
Tavolina
Test shpejt
Shmangia e sasis (SHSM) t
kompanis pr nj jav sht:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
SHSM = S(SA - SS)
SHSM = 4.00(1,700 m. - 1,500 m.)
SHSM = 800 - jo e favorshme
Tavolina
Test shpejt
1,700 m. 1,700 m. 1,500 m.

3.90 pr m. 4.00 pr m. 4.00 pr m.
= 6,630 = 6,800 = 6,000
Shmangia e mimit
170 e favorshme
Shmangia e sasis
800 jo e favorshme

Shmangia e materialit Tavolina
Shmnagiet e materialit
Standard ka bler dhe
shfrytzuar 1,700
material. Si llogariten
shmangiet nse shuma
e blerjes dallon nga
shuma e shfrytzuar?
Shmangia e mimit
llogaritet n tr sasin e
bler.
Shmangia e sasis
llogaritet vetm n
sasin e shfrytzuar.
Kompania ka standardin vijues t materialit pr
t prodhuar nj tavolin:
1.5 metra pr tavolin me 4.00 pr metr
Javn e fundit 2,800 metra t materialit jan
bler me nj kosto totale prej 10,920, dhe
1,700 jan shfrytzuar pr t prodhuar 1,000
tavolina.
Shmangia e materialit vazhdim
Tavolina
Sasia aktuale Sasia aktuale
e bler e bler

mimi aktual mimi standard
2,800 m. 2,800 m.

3.90 pr m. 4.00 pr m.
= 10,920 = 11,200
Shmangia e mimit
280 e favorshme
Shmangia e mimit sht
rritur sepse sht rritur
sasia e bler.
Tavolina
Sasia aktuale
shfrytzuar Sasia standarde

mimi standard mimi standard
1,700 m. 1,500 m.

4.00 pr m. 4.00 pr m.
= 6,800 = 6,000
Shmangia e sasis
800 jo e favorshme
Shmangia e sasis sht
e pandryshuar sepse
sasia aktuale dhe
standarde nuk jan
ndryshuar.
Tavolina
Kosto standarde
Tani t kalkulojm
shmangien e
kostos standarde
pr punn direkte.
Shnim
Shmangia e materialit:
SHM = SA (A - S)
SHSM = S (SA - SS)
Shmangia e puns:
Shkalla e shmangies s puns
ShkSHP = OA (ShkA - ShkS)
Shmangia e efiiencs s puns
SHEP = ShkS (OA - OS)
Ort aktuale
Shkalla aktuale
Shkalla standarde
Ort standarde t lejuara
pr outputet aktuale
Standard ka pasur standardin vijues t puns
direkte pr prodhimin e tavolinave:
1.5 or standarde pr tavolin me 6.00 pr or
direkte t puns
Javn e fundit jan punuar 1,550 or pune
direkte me kosto totale t puns prej 9,610
pr t prodhuar 1,000 tavolina.
Shembull i shmangies s puns
Tavolina
far sht mimi aktual (A)
pr punn pr kt jav?
a. 6.20 pr or.
b. 6.00 pr or.
c. 5.80 pr or.
d. 5.60 pr or.
Testi i shpejt
Tavolina
far sht mimi aktual (A)
pr punn pr kt jav?
a. 6.20 pr or.
b. 6.00 pr or.
c. 5.80 pr or.
d. 5.60 pr or.
A = 9,610 1,550 or
a = 6.20 pr or
Tavolina
Testi i shpejt
Shmangia e mimit t puns s
kompanis (Shp) pr jav sht:
b. 310 e favorshme.
d. 300 e favorshme.
Tavolina
Testi i shpejt
Shmangia e mimit t puns s kompanis
(SHp) pr jav sht:
b. 310 e favorshme.
d. 300 e favorshme.
Shp = OA (SHkA - SHkS)
SHp = 1,550 or (6.20 - 6.00)
SHp = 310 jo e favorshme
Tavolina
Testi i shpejt
Ort standarde (OS) t puns q duhet t
kryhen pr t prodhuar 1.000 tavolina
jan:
a. 1,550 or.
b. 1,500 or.
c. 1,700 or.
d. 1,800 or.
Test i shpejt
Tavolina
Ort standarde (OS) t puns q duhet t kryhen
pr t prodhuar 1.000 tavolina jan:
a. 1,550 or.
b. 1,500 or.
c. 1,700 or.
d. 1,800 or.
SH = 1,000 njsi 1.5 or pr njsi
SH = 1,500 or
Tavolina
Test i shpejt
Shmangia e efiiencs s puns (SHEP)
pr nj jav do t jet:
b. 290 e favorshme.
d. 300 e favorshme.
Tavolina
Test i shpejt
Shmangia e efiiencs s puns (SHEP)
pr nj jav do t jet:
b. 290 e favorshme.
d. 300 e favorshme.
SHEP = SHkS(OA - OS)
SHEP = 6.00(1,550 or - 1,500 or)
SHEP = 300 jo e favorshme
Tavolina
Test i shpejt
Ort aktuale Ort aktuale Ort standarde

Shkalla aktuale Shkalla standarde Shkalla standarde
Prmbledhje e shmangies s puns
Shmangia e shkalls
310 jo e favorshme
Shmangia e efiiencs
300 jo e favorshme
1,550 or 1,550 or 1,500 or

6.20 pr or 6.00 pr or 6.00 pr or
= 9,610 = 9,300 = 9,000
Tavolina
Kosto standarde
Tani t kalkulojm
shmangien e
kostos standarde
pr kostot e fundit
variabile indirekte
t prodhimtaris
Shmangia e puns:
Niveli i shmangies s puns
NSHP = OA (NA - NS)
Shmangia e efiiencs s puns
SHEP = NS (OA - OS)
Shmangia e shp. ind. variabile:
Shmangia e shp.t prgj.variabile t shpenzuara
SHShPV = OA (ShkA - ShkS)
Shmangia e efiiencs s shp.t
prgj.variab.
SHEShPV = ShkS (OA - OS)
Ort aktuale t
bazs s
shprndarjes
Shkalla aktuale e
shp.t prgj.
variabile
Shkalla
stabdarde e
shp.t
prgj.variabile
Ort standarde t lejuara
pr outputet stanarde
Shnim
Standard ka standardin vijues t shpenzimeve t
prgjithshme variabile pr prodhimin e nj
tavoline:
1.5 or standarde pr nj tavolin me 3.00 or pr
or direkte t puns
Javn e fundit jan punuar 1,550 or pune pr t
prodhuar 1,000 tavolina, dhe 5,115 jan
shpenzuar n emr t shpenzimeve t
prgjithshme variabile t prodhimtaris.
Shmangia e shpenzimeve t prgjithshme
t prodhimtaris
far sht norma aktuale e kompanis
(NA) pr shpenzimet variabile indirekte t
prodhimtaris pr nj jav?
a. 3.00 pr or.
b. 3.19 pr or.
c. 3.30 pr or.
d. 4.50 pr or.
Verifikim i shpejt
Tavolina
far sht norma aktuale e kompanis (NA) pr
shpenzimet variabile indirekte t prodhimtaris
pr nj jav?
a. 3.00 pr or.
b. 3.19 pr or.
c. 3.30 pr or.
d. 4.50 pr or.
Verifikim i shpejt
NA = 5,115 1,550 or
NA = 3.30 pr or
Tavolina
Standard ka pasur shmangie t kostos
indirekte variabile (SHShIV) pr nj jav si
vijon:
b. 400 e favorshme.
d. 300 e favorshme.
Tavolina
Verifikim i shpejt
Standard ka pasur shmangie t shpenzimeve
indirekte variabile (SHShIV) pr nj jav si vijon:
b. 400 e favorshme.
d. 300 e favorshme.
SV = OA(NA - NS)
SV = 1,550 or(3.30 - 3.00)
SV = 465 jo e favorshme
Tavolin
a
Verifikim i shpejt
Shmangia e
pafavorshme 465
Shmangia e
efikasitetit e pafavorshme
150
1,550 or 1,550 or 1,500 or

3.30 pr or 3.00 pr or 3.00 pr or
= 5,115 = 4,650 = 4,500
Ort aktuale Ort aktuale Ort standarde

Niveli aktual Niveli standard Niveli standard
Shmangia e shpenzimeve indirekte variabile t
prodhimtaris
Tavolina
Ardi Corporation ka standardin vijues t
materialit direkt pr gzof.
0.1 kg. t fijeve t leshit pr gzof me 5.00 pr kg.
Muajin e fundit jan bler 210 kg t fijeve dhe
jan br 2.000 gzofa. Kosto totale e
materialit sht 1.029.
210 kg. 210 kg. 200 kg.

4.90 pr kg. 5.00 pr kg. 5.00 pr kg.
= 1,029 = 1,050 = 1,000
Shmangia e mimit
21 e favorshme
Shmangia e sasis 50 e
pa favorshme

Prmbledhje e shmangies s materialit
210 kg. 210 kg. 200 kg.

4.90 pr kg. 5.00 pr kg. 5.00 pr kg.
= 1,029 = 1,050 = 1,000
Shmangia e mimit
21 e favorshme
Shmangia e sasis
50 jo e favorshme

1,029 210 kg
= 4.90 pr kg
210 kg. 210 kg. 200 kg.

4.90 pr kg. 5.00 pr kg. 5.00 pr kg.
= 1,029 = 1,050 = 1,000
Shmangia e mimit
21 e favorshme
Shmangia e sasis
50 jo e favorshme

0.1 kg pr gzof 2,000 gzofa
= 200 kg
SHM = SA (A - S)
= 210 kg (4.90/kg - 5.00/kg)
= 210 kg (-0.10/kg)
= 21 F
SHSM = S (SA - SS)
= 5.00/kg (210 kg-(0.1 kg/gzof 2,000 gzofa))
= 5.00/kg (210 kg - 200 kg)
= 5.00/kg (10 kg)
= 50 Jo F
Shnim: Shfrytzimi i formulave
Test i shpejt
Supozojm se jan shfrytzuar vetm 190 kg t
materialit pr t prodhuar2.000 gzofa? far
sht shmangia e sasis s materialit? Mos harro
se standardi pr nj gzof sht 0.1 kg me kosto
prej 5 pr kg.
a. 50 F
b. 50 JoF
c. 100 F
d. 100 JoF
Supozojm se jan shfrytzuar vetm 190
kg t materialit pr t prodhuar2.000
gzofa? far sht shmangia e sasis s
materialit? Mods harro se standardi pr nj
gzof sht 0.1 kg me kosto prej 5 pr kg.
a. 50 F
b. 50 U
c. 100 F
d. 100 U
Test i shpejt
SHSM = S (SA - SS)
= 5.00/kg (190 kg-(0.1 kg/gzofi 2,000 gzofa)
= 5.00/kg (190 kg - 200 kg)
= 5.00/kg (-10 kg)
= 50 F
Test i shpejt
Nse standardi i materialit specifikon
saktsisht se sa material duhet t jet n
produktin final pa ndonj hedhurin, a sht
gj e mir shmangia e favorshme (F) e sasis
s materialit?
a. Po
b. Jo
Nse standardi i materialit specifikon saktsisht
se sa material duhet t jet n produktin final pa
ndonj hedhurin, a sht gj e mir shmangia e
favorshme (F) e sasis s materialit?
a. Po
b. Jo
Test i shpejt
Standard ka pasur standardin vijues t materialit
direkt pr t prodhuar nj tavolin:
1.5 metr pr nj tavolin me 4.00 pr metr
Javn e fundit jan bler 1,700 metra t
materialit pr tu prodhuar 1,000 tavolina.
Kosto totale e materialit sht 6,630.
Shembull i shmangies s materialit
Tavolina
far sht mimi aktual i paguar pr
njsi t materialit?
a. 4.00 pr njsi.
b. 4.10 pr njsi.
c. 3.90 pr njsi.
d. 6.63 pr njsi.
Verifikim i shpejt
Tavolina
far sht mimi aktual i paguar pr njsi
t materialit?
a. 4.00 pr njsi.
b. 4.10 pr njsi.
c. 3.90 pr njsi.
d. 6.63 pr njsi.
A = 6,630 1,700 metra
A = 3.90 pr metr.
Verifikim i shpejt
Tavolina
Shmangia e mimit t materialit (SHM)
pr nj jav:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
Test i shpejt
Tavolina
Shmangia e mimit t materialit (SHM)
pr nj jav:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
SHM = SA(A - S)
SHM = 1,700 njsi (3.90 - 4.00)
SHM = 170 e favorshme
Test i shpejt
Tavolina
prdoret pr tu prodhuar 1.000 tavolina
sht:
a. 1,700 metra.
b. 1,500 metra.
c. 2,550 metra.
d. 2,000 metra.
Test i shpejt
Tavolina
Sasia standarde e materialit q duhet
t prdoret pr tu prodhuar 1.000
tavolina sht:
a. 1,700 metra.
b. 1,500 metra.
c. 2,550 metra.
d. 2,000 metra.
SS = 1,000 njsi 1.5 m. pr njsi
SS = 1,500 metra
Test i shpejt
Tavolina
Shmangia e sasis s materialit (SHSM)
pr jav sht:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
Test i shpejt
Tavolina
Shmangia e sasis s materialit (SHSM)
pr jav sht:
b. 170 e favorshme.
d. 800 e favorshme.
SHSM = S(SA - SS)
SHSM = 4.00(1,700 njsi - 1,500 njsi)
SHSM = 800 jo e favorshme
Test i shpejt
Tavolina
1,700 njsi 1,700 njsi 1,500 njsi

3.90 pr njsi 4.00 pr njsi 4.00 pr njsi
= 6,630 = 6,800 = 6,000
Shmangia e mimit
170 e favorshme
Shmangia e sasis
800 jo e favorshme

Prmbledhje e shmangieve t
materialit
Tavolina
PRFUNDIMI i ligjrats

L 5 - Perllogaritja Standarde

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

L 5 - Perllogaritja Standarde

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PRLLOGARITJA

STANDARDE DHE SHMANGIET

You might also like