KAYI- KASNAK

MEKANZMALARI
Bir milden dierine g
ve hareket iletmek iin
kullanlan
mekanizmalardr.
Dndren ve
dndrlen elemanlar
arasnda hareket
iletimi bu elemanlara
sarl kay ismi verilen
esnek bir eleman
aracl ile yaplr.
Dndren
Eleman
Dndrlen
Eleman
Kay
Kay Kasnak Mekanizmalarnn
Avantajlar
Kay ularndaki grlt nlenebilirse alma sessiz olur
Kay elastik bir malzemeden yapld iin darbeleri snmler
Yaplar basit olduundan ucuzdurlar
Byk eksen aralklarnda g ve hareket iletebilirler
Ani yk bymelerini iletmez bu nedenle emniyet elaman
olarak alrlar
Etken kasnak apnn
deitirilebildii sistemlerle
evrim orannn deitirilmesi basittir.
Kademeli kasnak
Kademesiz kasnak
(konik kasnak)
Moment yn deitirilebilir
Tek kayla birden fazla mil dndrlebilir
Boa alnmas basittir
Avara kasna ile
Gergi Kasnan Kaldrarak
Eksen Uzakln Deitirerek
Kay Kasnak Mekanizmalarnn
Dezavantajlar
ok yer kaplarlar ve yatak kuvvetleri olduka byk
olabilir.
Hareket iletiminde ksmi kayma ( % 1 - % 2 )
olduundan tam ve sabit bir evrim oran salanamaz.
Kayta zamanla meydana gelen uzama ve anma
sebebiyle aks araln deitiren dzenee veya
germe kasnak dzenine gerek vardr.
Kayn esneklii scaklk ve rutubetle deiir.
Srtnme katsays toz, pislik ve rutubetle deiir.
Kay - kasnak mekanizmasnda
kullanlan kay eitleri
Dz Kay
V Kay
Trtll (Siligel)Kay
Yuvarlak Kay
Dili Kay
Birletirilmi V Kay
ift Profilli V Kay
1. Dz kaylar
a. Ksele kaylar
Srlarn srt derilerinden yaplp tabaklanm
olan ksele kaylar yksek bir ekme
mukavemetine sahiptir. Kalnl 3 ile 7 mm
arasnda deien bu kaylar iki veya tabakal
yaplarak daha byk kalnlklara ulalr.
Genellikle kayn kl taraf kasnak zerine
oturtulmaldr. Ksele kaylarn bklme
kabiliyetini arttrmak iin retim srasnda
bunlara bir miktar hayvansal esasl ya emdirilir.
DIN standartlarnda bklme kabiliyetine gre :
S - Standart,
G - Bklr,
HG - Yksek derecede bklr,
olmak zere kalite snf vardr.
b. Kauuk kaylar
Birbirlerine kauukla yaptrlm ve vulkanize
edilmi birka dokuma tabakasndan meydana
gelir.
c. Tekstil kaylar
Yapay ipek, sentetik yn,
pamuk, naylon, perlon gibi
doal veya sentetik liflerin
emprenye edilmesi ile
yaplan ekme
mukavemetleri yksek ancak
srtnme katsaylar dk
olan kaylardr.
d. ok tabakal kaylar
Yksek ekme
mukavemetine sahip olan ;
tarafsz eksen zerinde
bulunan tabakas plastik
malzemeden st ve alt
tabakalar ise ksele veya
biri plastik dieri ksele
olan kaylardr. (
Extremultus 80 - 81 )
Kay kollarnda meydana gelen kuvvetler
Hareket kay ile kasnak arasnda meydana
gelen srtnme yolu ile iletilir.
Srtnmenin meydana gelebilmesi iin kayn
kasnak zerinde bastrlmas gerekir. Yani F
n
basma kuvvetinin meydana gelmesi gerekir.
Bir momentin etkisi altnda kasnak dnmeye
baladnda basma kuvvetinden dolay F
n
srtnme kuvveti meydana gelir.
Sonsuz kklkteki bir kay paras iin
basma kuvveti dF
n
,
srtnme kuvveti F
n
=dF
s
ve
evre kuvveti dF
t
olarak alnrsa
dF
s
= dF
n
dF
t
Yani srtnme kuvveti evre kuvvetine eit yada
byk olmaldr. Aksi durumda kay
Kasnak zerinde kayar ve hareket iletilemez.
V kaylarnda dF
N
kuvveti, temas yzeyleri arasnda dF
N
normal
kuvvetlerini oluturur; burada
eklinde yazlabilir. Dier taraftan
olduu gz nne alnrsa (=yanak as)
veya
alnrsa dF
t
= /dF
N
eklini alr. = 38
0
; ( /2 ) =19
0
; Sin( /2 )
=0,325 yazarsak
sonu olarak ayn basma kuvveti iin V - kaylar daha byk bir evre
kuvveti; dier bir deyile V - kaylar ayn boyutlarda daha byk bir
enerji iletme kabiliyetine sahiptir.
)
2

)/sin(
2
dF
( = dF
N
N
/
N
/
S
.dF 2 = dF
)
2

sin( / dF . = dF
N t
)
2

sin( / =
/
3
325 , 0
1
=
.dF
325 , 0 / dF
=
kayis) - dz ( dF
kayis) - V ( dF
N
N
t
t
Basma kuvveti kay gerdirilerek
oluturulur. Suknet halinde kay
kollarnda F
0
gerdirme kuvvetleri oluur.
F
0
F
0
F
n
Ancak alma srasnda srtnmeden
dolay kay kollarnda eit olmayan F
1
ve
F
2
kuvvetleri meydana gelir.
F
2
F
1
F
n
Gergin kol
Gevek Kol
F
s
F
t
n
1
Bu iki kuvvet arasnda ; Euler (eytelwein) denklemi
olarak bilinen;
bants mevcuttur.
F
1
> F
2
olduundan
F
1
kuvvetinin tesir ettii kola gergin
F
2
nin tesir ettii kola gevek kol denir.
1 e
1
r
M
= F
1 e
e
r
M
= F
e F = F
) F r(F = M
1
1
1
1

d
2

d
1

2 1
2 1 d
-
-
Kayta meydana gelen gerilmeler :
Kay kollarndaki kuvvetler eki gerilmesi dourmakta
ayrca yksek hzlar nedeniyle merkezka gerilmeler ve
kay, kasnak zerine sarlrken eildiinden, eilme
gerilmeleri meydana gelir.

toplam
=
ekme
+
eilme
+
merkezka
ekme gerilmeleri :
1 -
.
1
1


1
d 1
e
e
A D
2M
=
A
F
=
Eilme gerilmeleri:
ok kk deformasyonlar iin kayn Hooke kanununa uyduu kabul
edilirse;
E
e
=Kayn eilme elastik modl
Bu gerilmeler asndan D
1
100s alnmas nerilir.
Kay kesidi A ile gsterilirse;
1
e e
D
s
. E =
Sonsuz kklkteki bir kayn ktlesi ( dm ) alnrsa bu ktlenin
yarataca merkezka kuvvet :
.d
g

A. r = dF ;
g

A . d r. = dm ; dm.r. = dF
2 2 2

. . .
Merkezka gerilmeler :
Kar koyan kuvvet :
v =
g

v =
g

r =

2
d
Sin 2.A. = .d
g

A. r

2
d
Sin 2.A. =
2
d
Sin S 2 = dF
2 2 2 2

F
F
2 2
F F
. . . .
. . .
. . .
Geometrik boyutlarn Hesab
Kay kesitinin hesab
Eilme frekans hesab
Kay gerilmelerinin kontrol
Dz Kay-Kasnak Mekanizmasnn
Hesab
Dz Kay-Kasnak Mekanizmasnn Hesab
Geometrik Boyutlar

2
a

i D = D
n
P
) 1450 ... 1200 ( D
a 4
) D D (
+ ) D + D (
2

+ a 2 = L
) D D (
180

+ ) D + D (
2

+ cos a 2 = L
a
D D

180
180 =
1 2
3
1
1
2
1 2
2 1
1 2 2 1
1 2
1

-
-
-
-
Sarm as
Kay Uzunluu
Pratik Hesaplar iin
Kay Uzunluu
Kasnak ap
P : (kW);
n
1
: (D/d)
yi bir sonu elde etmek iin a a
min
ve
1
150 olmas
nerilir.
) D + D )( 2 ... 5 , 1 ( = a
2 1 min
n m + m = a
) D D (
8
1
= n
8
) D + D ( L . 2
= m
2
2
1 2
2 1
-
-
-
Baz durumlarda hesap sonucu bulunan L deerlerinin
yuvarlatlmas gerekir. Bu durumda aks aralnn tekrar
hesaplanmas gerekir.
Kay Kesidinin Hesab
Kay genilii hesaplanr ve uygun genilik standarttan
seilir.
3 2 1 N
c c c P
P
= b
P
N
:Kayn birim geniliine gre iletebilecei g (retici
firma tarafndan deneysel olarak belirlenir. Kay tipi ve
evre hzna bal olarak
1
=180 iin verilmektedir.
c
1
:alma Faktr
c
2
:Ortam Faktr
c
3
:Mekanizmann tertip eklini dikkate alan faktr
Dz Kay-Kasnak Mekanizmasnn Hesab
letebilen max. gce karlk gelen hz optimum hz
diye adlandrlr.
( 1 kolu gergin kol )
Kaliteli deri iin v
opt
= 40 m / s
Polyamid kord iin v
opt
= 90 m / s
Polyamid kay iin v
opt
= 80 m / s
Polyester kord iin v
opt
= 100 m / s
elik iin v
opt
= 120 m / s
. 3
g
= v
1
opt
.
e F em 1
- -
Eilme ( bklme ) saysna gre de kontrol hesab
yaplr.
z
0
: Gergi kasna dahil olmak zere sistemdeki kasnak
says D
2
>>D
1
ise z
0
=1 alnr.
v : evre hz ( m/sn )
em
E
0
E
f
L
z . v
= f
Dz Kay-Kasnak Mekanizmasnn Hesab
Eilme Frekans Hesab
Gergi kasnakl dzen :
Gergi kasnakl dzenin sahip olduu avantajlar unlardr :
Daha kk n gerilme verilir,
Kay uzunluu otomatik olarak ayarlanr,
Sarm as byktr,
Kk kuvvetlerde ve hareketsiz halde gergi kasna
boaltlrsa kk kay zorlanmas olur.
Dezavantajlar ise
kayn fazla eilip bklmesi ile
yksek eilme frekans ve abuk yorulma meydana
gelmesidir.
Gergi kasna gevek kay tarafna yerletirilir.
) 1 - e ( v
b P
= F
e > e D + D a
2
D + D
e
1
2

N
1

2 3 1 1
3 1
1
.

)
2
D + D
(
a
E
)
2
D + D
(
a
E
a 8
) D + (D
+
a 8
) D + D (

+
a 8
) D - D (
+ ) D + D (
2

+ ) a + a + a ( = L
a 2
2E - D + D
+ 60
a
D - D
180 =
3 2
2
3 1
1 2
2
3 1
2
3 2
2
1 2
2 1 2 1
1
3 1 0 1 2 0
1
-
F
3
= 2F
2
Cos ( Gergi kuvveti )
Gergi Kasnakl Kay-Kasnak Mekanizmas in
Geometrik zellikler
) 2 / sin( 2
2
) (
4
) - (
) (
2
2
60 180
2 1
2
1 2
2 1
0
2 1
0
1

a
D D
L
a
D D
D D a L
a
D D
i
+
+
=
+ + + =
+
+
a
D
2
D
1
180 Dndrlm Kay-Kasnak
Mekanizmas in Geometrik zellikler
90 Dndrlm Kay-Kasnak Mekanizmas
in Geometrik zellikler
a 2
D + D
+ ) D + D (
2

+ a 2 = L
60
a
D
+ 180 =
2
2
2
1
2 1
0 1 0
1
a
D
2
D
1
2. V Kaylar
Kaynn gemii 16. yzyla kadar dayanmaktadr. Bu yzylda
kaldrma makinelerinde kullanlan kendir halatlarnn zamanla
konikletii ve balangta daire kesitli halatlarn deformasyona
uradktan sonra daha byk ykleri tayabilecei gzlendi. Bu
yzyldan sonra deri, kauuk ve kauua batrlm kumatan
kaylar retilmeye alld. Fakat gerek kayn sonsuzluu, gerek
ise kasnak tabanna oturmas engellenemedii iin baarl
olunamad. 1.Dnya sava sonunda otomotiv teknolojisi ilerlerken
tama elemanlar yeterli olmamaya balad. V Kay konusu yeniden
ele alnd. Bir dizi denemelerden sonra V Kay; yani paralel
olmayan yanaklar ile g tayc eleman bugnk eklini ald.Yaplan
denemelerde kay kasnan etrafnda dnerken kasnak apna
orantl olarak deien 39 -40 derecelik yanak as bulundu.
V kaylarnn en nemli stnl eik yzeyleri sebebiyle daha
byk evre kuvveti iletebilmeleridir.
Dz kaylara gre avantajlar :
Yataklara ve mile gelen kuvvet daha kktr.(Ayn
kuvvet iin)
Eit n gerilme kuvveti altnda moment iletimi dz
kaylarn katdr.
Byk evrim oran uygulanabilir( i 15 ) gerekli
sarm as daha kk olduundan.
Dezavantajlar ise :
Kesitleri dz kaya gre daha kaln olduundan,
malzeme ii srtnmeden , dolay daha ok snrlar.
Yksek devirlerde oluan snn atlabilmesi iin tedbir
almak gerekir.
V kaylarn Normal - V ve Dar - V kaylar
olmak zere iki snfa ayrrz. Dar - V
kaylar Normal - V kaylarnn kesitlerinin
tmnn zorlanmadnn farkedilmesi zerine
gelitirilmitir. Normal V kaylar v = 20
m/sn, Dar V kaylar ise v = 30 m/sn hza
kadar kullanlabilirler.
V kay mekanizmasnn geometrik boyutlar dz kayl kasnak
mekanizmas iin verilmi olan bantlar kullanlarak hesaplanr.
Ancak boyutlar ekme ve basma gerilmelerinin etkisi altnda
kalmayan tarafsz eksene gre belirlenir. Tarafsz eksen normal - V
kaylar ve dar - V kaylar iin farkl ekilde ifade edilmektedir.
Ayn gergi kuvveti altnda dz kayn yaklak 3
misli kadar moment ileten V kaylar gnmzde
dz kaylarn yerini almtr. V kaylarnda
gerekli sarm as daha kk olduundan bu
kaylar ok daha byk evrim oranlarn
gerekletirebilirler.
Bu kaylar biri mukavim dieri yumuak olmak zere iki ana
malzemeden olumutur. Bu iki ana malzemenin yerletirilme ekline
gre tip V kay vardr :
a. Birka tabakal mukavim ksm kordon dokuma (1) kesitin ekme
tarafna ve kauuktan (2) yaplan yumuak ksm kesitin basma tarafna
yerletirilmitir.
b. Kordtan yaplan ipler (1) kesitin tarafsz ksmna
yerletirilmitir. ekme ve basma ksmlar ise kauuktandr (2)
c. ekme ve basma ksmlar kauuktan (2) yaplm olup
mukavim ksm oluturan dokuma btn kesit boyunca
yerletirilmitir.
a ve bde belirtilen her iki tip kay kauuklu bezden (3) yaplan
koruyucu bir tabaka ile kaplanmlardr.
a) Sonsuz normal V kay
b) Sonlu V kay u birletirme
c) Dar V kay
d) Varyatrlerde kullanlan geni V kay
e) Dili V kay (daha fazla bklebilmesi iin)
f) ift tarafl V kay
g) Birletirilmi V kaylar
h) ok profilli (trtll) V kaylar
Kay profilinin seimi
Geometrik boyutlarn hesab
Kay saysnn hesab
Eilme frekans hesab
V Kay-Kasnak Mekanizmasnn
Hesab
Kay profili mekanizmann ilettii g ve devir
saysna bal olmak zere diyagramlardan
seilir.
Kay profilinin seimi
Normal- V kaylarnda tarafsz eksenin kay kesitinin merkezinden
getii kabul edilir. Bu eksene gre kay uzunluu L
m
ve kasnak aplar
d
m1
ve d
m2
ortalama deerlerdir.
Dar - V kaylarnda tarafsz eksenin konumu h
w
etken ykseklik
tarafndan belirlenir Bu eksene karlk gelen kasnak aplarna ( d
w 1
, d
w 2
) etken ap, kay uzunluuna L
w
etken uzunluk, geniliine de ( b
w
) etken
genilik denir.
V kaylarnnn geometrik boyutlar
Normal-V kayn geometrik boyutlar

a 4
) d - (d
) d + (d
2
+ 2a L
a
) d - (d
.
180
- 180
2
m m
m m m
m m
0
0
1
1 2
2 1
1 2
+

D evre uzunluu evre uzunluu

Normal - V L
a
= L
m
+ 2c L
i
= L
m
-2c c = h /2
hesaplanan bu deerlere gre standarttan en yakn L
a
veya L
i
seilir.
Dar-V kayn geometrik boyutlar

a 4
) d - (d
) d + (d
2
+ 2a L
a
) d - (d
.
180
- 180
2
w w
w w w
w w
0
0
1
1 2
2 1
1 2
+

D evre uzunluu evre uzunluu

Dar - V L
a
= L
w
+ 2h
w
L
i
= L
w
- 2( h -h
w
)
hesaplanan bu deerlere gre standarttan en yakn L
a
veya L
i
seilir.
Kay uzunluu standart olarak seildiinde aks aral ;
8
) d - 8.(d - )) d + (d . - (2.L + ) d + (d . - 2.L
= a
2
m m
2
m m m m m m
1 2 2 1 2 1
8
) d - 8.(d - )) d + (d . - (2.L + ) d + (d . - 2.L
= a
2
w w
2
w w w w w w
1 2 2 1 2 1
Normal kaylar iin
Dar-V kaylar iin
eklinde hesaplanarak kontrol edilmelidir.
Veya
alarak
bants ile yeniden hesaplanr.
Normal koullarda aks aralnn
a = 0.7 ( d
m1
+ d
m2
) ile 2 (d
m1
+ d
m2
)
a = 0.7 ( d
w1
+ d
w2
) ile 2 (d
w1
+ d
w2
)
deerleri arasnda alnmas nerilir.
Gerdirme ilemleri iin aks aralnn : x 0,03 .L ve montaj veya
benzeri ilemler iin ise y 0,015 . L deerinde bir serbestlie
sahip olmas istenir. Bu bantlarda da Dar - V kaylar iin w
indisleri, normal V kaylarnda m indisleri kullanlr.
8
) d - d (
= n ve ) d + (d - 2.L = m
2
1 2

2 1
.
n m + m = a
2
-
Kay saysnn hesab
Kay says :
bants ile bulunur. Kay says bir kasnak zerinde
16dan fazla olmamaldr. Bu bantda
5 4 3 1 N
2
c c c c P
P.c
= z
. . . .
c
1
: Sarm as faktr
Sarm as ne kadar kk olursa, kay sistemi o
derecede dk g nakleder. Bu etki c
1
faktr ile
dikkate alnr. ( cetvel 43 )
c
2
: alma faktr
Tahrik sisteminin seilmesinde iletme artlarna
bal darbelerin ve ar yklenmelerin ayrca gnlk
alma srelerinin dikkate alnmas gereklidir.(cetvel 44 )
c
3
: Uzunluk faktr
Kay efektif boyunun artmasyla iletim kapasitesi
artar nk eilme frekans dtnden kay mr
artmaktadr.
Dar - V kaylar iin : ( cetvel 45 )
Normal - V Kaylar iin : c
3
= 1
c
4
: Tesir faktr
Kay iletim kapasitesi etken ap ile artar veya azalr.
Dar -V kaylar iin :( cetvel 46 )
Normal -V kaylar iin :
c
5
: evrim oran faktr :
Dar -V kaylar iin : ( cetvel 47 )
Normal -V Kaylar iin : c
5
= 1
P
N
: Bir kayn iletebilecei nominal g:( cetvel 48 )
min
m
m
4
1
1
d
d
= c
v : kay hz ( m / sn )
z
0
: kasnak says ( - )
L
w
,L
m
: Etken ( ortalama ) kay uzunluu ( m )
Sonlu normal - V kaylar iin f
E
15 1 / s
Sonsuz normal - V kaylar iin f
E
30 1 / s
Dar - V kaylar iin f
E
60 1 / s olmaldr.
em
E
w
0
E
f
L
v.z
= f
Eilme Frekans Hesab
KASNAKLAR
Dz kay kasnaklar genel olarak elik, dkme elik
dkme demir ( v 25 m/s ise) veya kaynak yntemi ile
yaplr. ok kk zorlanma ve devir saylar iin hafif
metalden veya plastikten imal edilirler. Kayn
zerinden kmasn nlemek iin, v 20 m/s olmas
durumunda, kasnan d yzeyi bombeli yaplr. Kasnak
yzeyi olduka dzgn (R
z
=25m) olmaldr. Kasnaklar
tek paral veya iki paral (skp takma kolayl iin)
yaplrlar.
V Kay kasnaklar genel olarak dkme demirden kk
glerde presleme yoluyla satan yaplrlar. Tek kanall
veya ok kanall olabilirler. Etken ap deitirilebilen
tipleri de vardr.
KAYI GERDRME SSTEMLER
Kayn kasnak zerine bastrlmas, kay imal edilirken
evre uzunluu biraz ksa yaplarak, gergi kasna
kullanarak, aks araln (eksenler aras mesafeyi) aarak
salanr. Gergi kasna kayn i veya d ksmna
yerletirilebilir. Kaytaki gerilmenin sabit tutulmas,
hidrolik, pnmatik, arlk veya yay kuvveti ile salanr.
Aks aralnn deitirilmesi ise motoru kaydrarak kar
arlk ile veya otomatik olarak gerginlik salayan
sistemlerle salanr.
a) Gergi kasna b) Kendiliinden gergi salayan dzen
c) Aks araln deitirerek d) Kar arlk ile
e) Kendiliinde gerilmeyi salayan zel dzen (sespa dzeni)
3.Dili Kaylar
Hareket iletimini kapal ekille gerekletirmesi sebebiyle alma
prensibi bakmndan zincir mekanizmalarna benzer. Malzemeleri
asndan ise kay - kasnak mekanizmalarna benzemektedir.
Darbeli ve beklenmeyen ek yklerde kayma hareketi
yapamadklarndan emniyetsizdirler. Ayrca dier kay tiplerine gre
daha pahaldrlar.
Bu kt zelliklerine karn :
evrim orannn sabit olmas, hareketin hassas olarak senkronize
edilmesi, yalanma gerektirmemesi, alma srasnda ok az snmas,
grltsz almas, ok kk apl kasnaklarn kullanlmasna olanak
salamas gibi stnlkleri sebebiyle genellikle hafif bir
konstrksiyon meydana getiren mekanizmalarda, elektrikle alan
yaz makinalarnda, hareketin hassas olmasn gerektiren bro
makinalarnda ve yalama gereksinimi olmadndan besin maddeleri
reten makinalarda kullanlrlar.
Dili kaylar, ekme eleman, diler ve cephe ile arka
kaplamalar olmak zere drt ana elemandan olumutur. G ileten
ksm oluturan ekme eleman tek tabaka halinde elik tellerden
veya ok ince kauuk tabakas iine yerletirilmi ip dokudan meydana
gelmitir. Bu eleman zerine neopren veya vulkolan dklerek eit
aralklarla diler meydana getirilmi, dilerin n ksm anmaya
dayankl bir dokuma tabakas ile arka ksm ise neoprenden yaplm
bir tabaka ile kaplanmtr.
Dili kaylarn hesaplanmas :
Taksimat : t = m. Taksimat dairesi zerinde diten
die olan mesafedir.
Taksimat dairesi ap : d
0
= m.z +
d

d
: Dzeltme says :
d
= 0,13......0,17 mm. Di ba dairesi apn
0,05 veya 0,1 e yuvarlayacak ekilde seilir.
m= 1,5mm, 2mm, 2,5mm ve 4mmde uygulanmaz.
( m : modl, z : di says )
Di ba dairesi ap : d
b
= d
0
- 2.u +
p

p
ilavesi yalnzca d
0
= 50mmye kadar
gereklidir.
Sarm as :
Kavrayan di says :

a 4
) d - (d
+ ) d + (d
2

+ 2a = L
2
0 0
0 0 w
1 2
2 1
2.a
) d - (d
=
2

Cos
1 2
0 0
1
2.

z = z
1
1 k
.
Etken ap : d
m
= d
b
- h
z
Kay uzunluu :
Veya :
)
2

( Sin ) 05 , 0 + a ( 2 +
2
d
) - 2 ( +
2
d
= L
2 1
0 0
w
Dili kaylarn mukavemet hesab kay ile kasnak dileri
arasnda meydana gelen yzey basncna gre yaplr

p h z
c.F
b
p
b h z
c.F
= p
em z k
t
em
z k
t
. .
. .

Bu bantlarda b: kay genilii (mm), c: alma faktr (C

49)
P
em
: Di profili emniyetli yzey basnc (N/mm
2
) (ekil 12)
Kayn toplam di says z
r
ise L
w
= z
r
m olur.
2
d
=
2
d
= v

v
P
=
d
w
P
2
=
d
M 2
= F
2 0
2
1 0
1
01
1
01
b1
t
F
t
= Teetsel kuvvet (ekme kuvveti)
h
z
= Di ykseklii
Konstrktif zellikler
Kay - kasnak mekanizmalarnda evrim oran dz kaylar iin i 6
( E ynl moment iletimi ) ; i 15 ( Gergi kasnakl ) ; i 20 ( ok
katl kay ) ; V kaylarnda ise i 100 alnabilir.
Sonlu kay birletirme yntemleri
Dz kaylar genellikle sonlu yani ular ak olarak imal edilirler.
Gereken kay uzunluu kesilerek aadaki yntemlerden biri ile
birbirine balanr.
Yaptrma : Gnmzdeki yaptrclar sayesinde ok iyi sonu
veren bir yntemdir. Yaptrma alann bytmek amacyla kay
ular eik olarak kesilir. Almamas iin yaptrlm olan ularn
yn kasnak dn ynne gre ayarlanmaldr.
Raptiye
Kancal teller
Mein back
Kay Ularnn Birletirilmesi
KASNAKLAR
Dili kay kasnaklar alminyum, pirin, inko alam gibi
hafif malzemeden veya plastikten yaplr. Kasnaklar
bazen elik veya dkme demirden de imal edilirler. Hafif
metalden imal edilmeleri halinde dkme demir veya
elikten yaplan gbek embere civatalarla balanr.
Kay merkezlemek iin kasnaklarda tek veya ift tarafl
yan flanlar yaplr.
Dili kay kasnaklar
a) Kay merkezlemek iin
tek taraftan veya iki
taraftan flanl
b) Al veya plastik kasnaa
dkme demir veya elik
gbein montaj
Yuvarlak kesitli kaylar; diki makinas,
vantilatr ve benzeri makinalarda ufak
glerin iletilmesinde kullanlr.
Kaylar yksek ekme mukavemetine
sahip, yorulma mukavemeti ve mr uygun olan
bklebilir malzemelerden yaplrlar. Kay
tiplerine bal olarak kullanlan malzemeler: