Historia: Baskoiak, euskal triburik garrantzitsuena

Euskaldunen historia duela milaka urte hasi zen, gaur egun Nafarroa bezala
ezagutzen dugun lurraldean. Bertan, Nafarroako lurretan, Baskoiak bizi ziren. Baskoiak euskal triburik garrantzitsuena ziren.
Antropologia ikerketen arabera, Baskoiak eta gainontzeko euskal tribuak mendebaldeko Piriniotako gizataldearen zati ziren.
Gizatalde hau Cromagnon gizakiak Piriniotako lurretan izandako eboluziotik sortutako multzo kaukasiarraren azpitalde bat
litzateke. Mendebaldeko piriniotako gizataldea duela 1.!!! urtetik gora Pirinioen alde batera eta bestera hedatu zen, eta euren
hizkuntza protoeuskara zen.
Baskoien aurretik Barskunak bizi ziren Nafarroako lurraldeetan. Bi tribu bereizten ziren" mendialdekoak eta ordokietakoak. Azken
hauek zeltiberiar eragin handiagoa zuten. Mendialdeko barskunek ordokietakoak menderatu zituzten. Mestiza#e honen ondorio
dira baskoiak. Baskoiek euren hizkuntza, aintzinako euskara, hedatu egin zuten Piriniotako eta kantabriar lurretan.
Historia: Los Vascones, la tribu vasca ms importante
$a historia de los %as&os &omenz' ha&e miles de a(os, en la tierra )ue ho* denominamos Na%arra. All+, en tierras na%arras,
%i%+an los %as&ones. $os ,as&ones eran la tribu %as&a m-s importante.
.eg/n estudios antropolgicos, los ,as&ones * las dem-s tribus %as&as formaban parte del grupo denominado pirenai&o0
o&&idental. 1ste ser+a un subgrupo del &au&-si&o, surgido de la e%olu&i'n del hombre de Cromagnon en tierras pirenai&as. El
grupo pirenai&o0o&&idental se e2pandi' por ambos lados de los Pirineos ha&e m-s de 1.!!! a(os, * su lengua habr+a sido un
protoeuskera.
Antes )ue los ,as&ones, eran los Bars&unes )uienes habitaban tierras na%arras. E2ist+an dos tribus" los )ue %i%+an en las
monta(as, * a)uellos )ue poblaban las llanadas. 1stos /ltimos hab+an sido &eltiberizados. $os Bars&unes de las monta(as
&on)uistaron a los de las llanadas. $os ,as&ones son fruto de este mestiza#e. Ellos e2pandieron su lengua, un euskera antiguo,
por tierras &-ntabras * del Pirineo.