ALLAH'IN

SMLER
O Allah ki O'ndan baka ilah yoktur.
Gayb da, !ah"d" "d"bil"ni d" bil"ndir.
Rahan, Rahi olan O'dur. O
Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur.
M"lik'tir# $uddu%'t!r# S"la'dr# M!in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir.
Allah (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok y!+"dir.
O Allah ki, yaratandr,
("n ,!&"l bi*id") ku%ur%u&+a -ar "d"ndir,
'"kil -" %ur"t' -"r"ndir. En ,!&"l i%il"r O'nundur.
G.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!! O'nu t"%bih
"t"kt"dir. O, A&i&, Hakidir.
(Har Sur"%i, //0/1)
HAR2N 3AH3A
ISBN 975-7986-08-9
Nisan 2000
42RAL 3A3IN'ILI$,
ataleme Sok. retmen Han
No: 27!" #a$alo$l%-&stan'%l
(el: )0 2!2* 5!! +2 "0
Bask,: Seil -.set
!00. /,l 0a1allesi 0at'aa2,lar Sitesi 03S-S&(
+. #a4. No: 77 Ba$2,lar &stan'%l5(el: )02!2* 629 06 !5
http://www.harunyahya.org
htt5677888.harunyahya.n"t
htt5677888.harunyahya.+o
3A9AR -" ESERLER HA$$IN:A
Har%n /a16a m7stear ismini k%llanan 6a8ar5 !956 6,l,n4a 3nkara94a 4o$4%. &lk5 orta :e lise ;$renimini
3nkara94a tamamla4,. <a1a sonra &stan'%l 0imar Sinan ni:ersitesi =78el Sanatlar >ak7ltesi9n4e :e &stan'%l
ni:ersitesi >else.e B;l7m79n4e ;$renim ?;r47. !9809li 6,llar4an '% 6ana5 imani5 'ilimsel :e si6asi kon%lar4a
@ek ok eser 1a8,rla4,. B%nlar,n 6an, s,ra5 6a8ar,n e:rim2ilerin sa1tekarl,klar,n,5 i44ialar,n,n ?eersi8li$ini :e
<arAini8m9in kanl, i4eoloBilerle olan karanl,k 'a$lant,lar,n, orta6a ko6an ok ;nemli eserleri '%l%nmakta4,r.
/a8ar,n m7stear ismi5 inkar2, 477n2e6e kar, m72a4ele e4en iki Ce6?am'erin 1at,ralar,na 17rmeten5
isimlerini 6a4 etmek iin Har%n :e /a16a isimlerin4en ol%t%r%lm%t%r. /a8ar tara.,n4an kita@lar,n ka@a$,n4a
Des%l%lla19,n m71r7n7n k%llan,lm, olmas,n,n sem'olik anlam, ise5 kita@lar,n ieri$i ile il?ili4ir. B% m717r5
E%ran-, Eerim9in 3lla19,n son kita', :e son s;875 Ce6?am'erimi8in 4e 1atem-7l en'i6a olmas,n,
rem8etmekte4ir. /a8ar 4a5 6a6,nla4,$, t7m al,malar,n4a5 E%ran9, :e Des%l%lla19,n s7nnetini ken4ine re1'er
e4inmitir. B% s%retle5 inkar2, 477n2e sistemlerinin t7m temel i44ialar,n, tek tek 7r7tme6i :e 4ine kar,
6;neltilen itira8lar, tam olarak s%st%ra2ak Fson s;8F7 s;6leme6i 1e4e.lemekte4ir. ok '767k 'ir 1ikmet :e
kemal sa1i'i olan Des%l%lla19,n m71r75 '% son s;87 s;6leme ni6etinin 'ir 4%as, olarak k%llan,lm,t,r.
/a8ar,n t7m al,malar,n4aki ortak 1e4e.5 E%ran9,n te'li$ini t7m 47n6a6a %lat,rmak5 ';6lelikle insanlar,
3lla19,n :arl,$,5 'irli$i :e a1iret ?i'i temel imani kon%lar 78erin4e 477nme6e se:k etmek :e inkar2, sistemlerin
7r7k temellerini :e sa@k,n %6?%lamalar,n, ?;8ler ;n7ne sermektir.
Nitekim Har%n /a16a9n,n eserleri Hin4istan94an 3merika96a5 &n?iltere94en Gn4one86a96a5 Colon6a94an
Bosna Hersek9e5 &s@an6a94an Bre8il6a96a ka4ar 47n6an,n @ek ok 7lkesin4e 'e$eni6le ok%nmakta4,r. &n?ili82e5
>rans,82a5 3lman2a5 &tal6an2a5 &s@an6ol2a5 Corteki82e5 Hr4%2a5 3ra@a5 3rna:%ta5 D%sa5 Bonaka5 H6?%r2a5
Gn4one86a2a5 0ala62a ?i'i @ek ok 4ile e:rilen eserler5 6%rt 4,,n4a ?eni 'ir ok%6%2% kitlesi tara.,n4an taki@
e4ilmekte4ir.
<7n6an,n 4;rt 'ir 6an,n4a ola$an7st7 tak4ir to@la6an '% eserler @ek ok insan,n iman etmesine5 @ek
o$%n%n 4a iman,n,n 4erinlemesine :esile olmakta4,r. Eita@lar, ok%6an5 in2ele6en 1er kii5 '% eserler4eki
1ikmetli5 ;8l75 kola6 anla,l,r :e samimi 7sl%'%n5 ak,l2, :e ilmi 6akla,m,n .ark,na :armakta4,r. B% eserler
s7ratli etki6e sa1i@tir. Eesin neti2e5 itira8 e4ileme8lik5 7r7t7leme8lik ;8ellikleri ta,makta4,r. B% eserleri
ok%6an :e 78erin4e 2i44i 'iim4e 477nen insanlar,n5 art,k mater6alist .else.e6i5 atei8mi :e 4i$er sa@k,n ?;r7
:e .else.elerin 1i'irini samimi olarak sa:%na'ilmeleri m7mk7n 4e$il4ir. B%n4an sonra sa:%nsalar 4a an2ak
4%6?%sal 'ir inatla sa:%nmakta4,rlar5 7nk7 .ikri 4a6anaklar, 7r7t7lmekte4ir. a$,m,84aki t7m inkar2, ak,mlar5
Har%n /a16a k7lli6at, ile .ikren ma$l%@ olm%lar4,r.
E%k%s%8 '% ;8ellikler5 E%ran9,n 1ikmet :e anlat,m ar@,2,l,$,n4an ka6naklanmakta4,r. /a8ar,n ken4isi
'% eserler4en 4ola6, 'ir ;:7nme iin4e 4e$il4ir5 6aln,82a 3lla19,n 1i4a6etine :esile olma6a ni6et etmitir. 36r,2a
6a8ar,n '% kita@lar4an el4e etti$i 1i'ir ma44i ka8an2, 4a 6okt%r. Ne 6a8ar ne 4e kita@lar,n,n 6a6,nlanmas,na5
tan,t,m :e 4a$,t,m,na :esile olanlar5 '%n4an ma44i 'ir ka8an el4e etmemekte5 sa4e2e 3lla19,n r,8as,n,
ka8anmak iin 1i8met etmekte4irler.
B% ?erekler ?;8 ;n7n4e '%l%n4%r%l4%$%n4a5 insanlar,n ?;rme4iklerini ?;rmelerini sa$la6an5
1i4a6etlerine :esile olan '% eserlerin ok%nmas,n, te:ik etmenin 4e5 ok ;nemli 'ir 1i8met ol4%$% orta6a
,kmakta4,r.
B% 4e$erli eserleri tan,tmak 6erine5 insanlar,n 8i1inlerini '%lan4,ran5 .ikri karmaa me64ana ?etiren5
k%k% :e tere447tleri 4a$,tma4a5 iman, k%rtarma4a ?7l7 :e keskin 'ir etkisi olma4,$, ?enel te2r7'e ile sa'it
olan kita@lar, 6a6mak ise5 emek :e 8aman ka6',na ne4en ola2akt,r. &man, k%rtarma ama2,n4an 8i6a4e5 6a8ar,n
e4e'i ?727n7 :%r?%lama6a 6;nelik eserler4e '% etkinin el4e e4ileme6e2e$i a,kt,r. B% kon%4a k%k%s% olanlar
:arsa5 Har%n /a16a9n,n eserlerinin tek ama2,n,n 4insi8li$i 7r7tmek :e E%ran a1lak,n, 6a6mak ol4%$%n%5 '%
1i8metteki etki5 'aar, :e samimi6etin a,ka ?;r7l47$7n7 ok%6%2%lar,n ?enel kanaatin4en anla6a'ilirler.
Bilinmeli4ir ki5 47n6a 78erin4eki 8%l7m :e karmaalar,n5 07sl7manlar,n ektikleri e8i6etlerin temel
se'e'i 4insi8li$in .ikri 1akimi6eti4ir. B%nlar4an k%rt%lman,n 6ol% ise5 4insi8li$in .ikren ma$l%@ e4ilmesi5 iman
1akikatlerinin orta6a konmas, :e E%ran a1lak,n,n5 insanlar,n ka:ra6,@ 6aa6a'ile2ekleri ekil4e anlat,lmas,4,r.
<7n6an,n ?7n4en ?7ne 4a1a .a8la iine ekilmek isten4i$i 8%l7m5 .esat :e kar?aa ortam, 4ikkate al,n4,$,n4a5
'% 1i8metin el4en ?el4i$in2e 1,8l, :e etkili 'ir 'iim4e 6a@,lmas, ?erekti$i a,kt,r. 3ksi 1al4e ok ?e
kal,na'ilir.
B% ;nemli 1i8mette ;n27 rol7 7stlenmi olan Har%n /a16a k7lli6at,5 3lla19,n i8ni6le5 2!. 6786,l4a 47n6a
insanlar,n, E%ran94a tari. e4ilen 1%8%r :e 'ar,a5 4o$r%l%k :e a4alete5 ?78ellik :e m%tl%l%$a ta,ma6a 'ir :esile
ola2akt,r.
O$232'23A
IB% kita@ta :e 4i$er al,malar,m,84a e:rim teorisinin ;k77ne ;8el 'ir 6er a6r,lmas,n,n ne4eni5 '%
teorinin 1er t7rl7 4in ale61tar, .else.enin temelini ol%t%rmas,4,r. /arat,l,, :e 4ola6,s,6la 3lla19,n :arl,$,n, inkar
e4en <arAini8m5 !+0 6,l4,r @ek ok insan,n iman,n, ka6'etmesine 6a 4a k%k%6a 47mesine ne4en olm%t%r.
<ola6,s,6la '% teorinin 'ir al4atma2a ol4%$%n% ?;8ler ;n7ne sermek ok ;nemli 'ir imani ?;re:4ir. B% ;nemli
1i8metin t7m insanlar,m,8a %lat,r,la'ilmesi ise 8or%nl%4%r. Eimi ok%6%2%lar,m,8 'elki tek 'ir kita',m,8, ok%ma
imkan, '%la'ilir. B% ne4enle 1er kita',m,84a '% kon%6a ;8et 4e olsa 'ir ';l7m a6r,lmas, %6?%n ?;r7lm7t7r.
IBelirtilmesi ?ereken 'ir 4i$er 1%s%s5 '% kita@lar,n ieri$i ile il?ili4ir. /a8ar,n t7m kita@lar,n4a imani
kon%lar5 E%ran a6etleri 4o$r%lt%s%n4a anlat,lmakta5 insanlar 3lla19,n a6etlerini ;$renme6e :e 6aama6a 4a:et
e4ilmekte4ir. 3lla19,n a6etleri ile il?ili t7m kon%lar5 ok%6an,n akl,n4a 1i'ir 7@1e :e6a sor% iareti
',rakma6a2ak ekil4e a,klanmakta4,r.
IB% anlat,m s,ras,n4a k%llan,lan samimi5 sa4e :e ak,2, 7sl%@ ise kita@lar,n 6e4i4en 6etmie 1erkes
tara.,n4an ra1ata anla,lmas,n, sa$lamakta4,r. B% etkili :e 6al,n anlat,m sa6esin4e5 kita@lar F'ir sol%kta ok%nan
kita@larF 4e6imine tam olarak %6makta4,r. <ini re44etme kon%s%n4a kesin 'ir ta:,r ser?ile6en insanlar 4a1i5 '%
kita@lar4a anlat,lan ?erekler4en etkilenmekte :e anlat,lanlar,n 4o$r%l%$%n% inkar e4ememekte4irler.
IB% kita@ :e 6a8ar,n 4i$er eserleri5 ok%6%2%lar tara.,n4an 'i88at ok%na'ile2e$i ?i'i5 kar,l,kl, 'ir so1'et
ortam, eklin4e 4e ok%na'ilir. B% kita@lar4an isti.a4e etmek iste6en 'ir ?r%@ ok%6%2%n%n kita@lar, 'irara4a
ok%malar,5 kon%6la il?ili ken4i te.ekk7r :e te2r7'elerini 4e 'ir'irlerine aktarmalar, a,s,n4an 6ararl, ola2akt,r.
IB%n%n 6an,n4a5 sa4e2e 3lla1 r,8as, iin 6a8,lm, olan '% kita@lar,n tan,nmas,na :e ok%nmas,na katk,4a
'%l%nmak 4a '767k 'ir 1i8met ola2akt,r. 7nk7 6a8ar,n t7m kita@lar,n4a is@at :e ikna e4i2i 6;n son 4ere2e
?7l747r. B% se'e@le 4ini anlatmak iste6enler iin en etkili 6;ntem5 '% kita@lar,n 4i$er insanlar tara.,n4an 4a
ok%nmas,n,n te:ik e4ilmesi4ir.
IEita@lar,n arkas,na 6a8ar,n 4i$er eserlerinin tan,t,mlar,n,n eklenmesinin ise ;nemli se'e@leri :ar4,r. B%
sa6e4e kita', eline alan kii5 6%kar,4a s;8 etti$imi8 ;8ellikleri ta,6an :e ok%maktan 1olan4,$,n, %m4%$%m%8
'% kita@la a6n, :as,.lara sa1i@ 4a1a 'irok eser ol4%$%n% ?;re2ektir. &mani :e si6asi kon%lar4a 6ararlana'ile2e$i
8en?in 'ir ka6nak 'irikiminin '%l%n4%$%na a1it ola2akt,r.
IB% eserler4e5 4i$er 'a8, eserler4e ?;r7len5 6a8ar,n a1si kanaatlerine5 7@1eli ka6naklara 4a6al, i8a1lara5
m%ka44esata kar, ?ereken a4a'a :e sa6?,6a 4ikkat etme6en 7sl%@lara5 '%rk%nt% :eren 7mitsi85 7@1e2i :e 6e9se
s7r7kle6en anlat,mlara rastla6ama8s,n,8.
;N:E$LER
S&J& /3D3(3NI NG E3<3D (3NI/-DSHNHJK
3<L
3>MM
3H&D
3HE30-L H3E&0&N
3L&0
3L&//
3S&0
3J&0
3J&J
B3&S
B3E&
B3D&
B3S&D
B3SI(
B3(IN
BG<&
BGDD
#30&
#GBB3D
<39&
<3>&N
<3DD
GDH30HDD3H&0&N
GMMGL
>3L&E
>3SIL
>3(ID
>G((3H
=3>>3D
=3N&//
H3B&D
H3<&
H3>I<
H3>IJ
H3EG0
H3E&0
H3EE
H3LIE
H3L&00
H30&<
H3S&B
H3//
E3BI<
E3B&L
E3<&
E3<&0
E3<&D
E3>&
E3HH3D
E3&0
E3D&B
E3S&0
E3M&
EGB&D
EGD&0
EH<<S
L3(&>
03E&D
03L&E-& /GM0&<-<&N
03L&E-L 0LE
0G#&<
0GL#3
0GL&E
0G(&N
0GML3
0H3HH&D0HE3<<&0
0H3JJ&B
0HH&(
0HBE& 0H<H&E
0H>&
0HHS&
0HHS&N
0HH/&
0HE3LL&B
0HE0&L
0HE(G<&D
0HN(3E&0
0HS3MM&D
0BGOO&D
0BG//&N
0<GBB&D
009&N
0H#&B
0HG/0&N
0(G3L&
0(GEGBB&D
0HSGMM3
0S(G3N
0H(3HH&D
0/GSS&D
0JGEE&
0JG//&N
0J&L
0HNN&
N3SID
NHD
D3BB&L 3LG0&N
D3>&
D3H03N-D3H&0
D3EIB
D3H>
DGJJ3E
S30G<
S3<IE
S3&E
S3N&
SGL30
SG0&
O3>&
OG>&
O3D&H
OGH&<
OGED
(GMM3B
M3H&<
M3D&S
M3S&
MG<H<
MGHH3B
MGE&L
MGL&
JL#GL3L-& MG9L &ED30
J3H&D
<3DPIN&J0Q&N S-NH
S9 3ARA<ANI NE $A:AR <ANI3ORS2N29=
Si8i kim 6aratt,K Si8e '% 'e4eni5 ?;8lerini8in ren?ini5 salar,n,8,n ren?ini kim :er4iK Bo6%n%8%n
%8%nl%$%n%5 4erini8in ren?ini kim 'elirle4iK Si8inle 'irlikte 4i$er insanlar,5 ?;kleri5 6eri :e '% ikisi aras,n4a
6aa6an 2anl,lar, kim 6aratt,K H8a6,n 4erinliklerin4eki ?e8e?enlerin5 ?7nein :e 6,l4,8lar,n 478enini kim
ko64%K
Si8 '7t7n '% sor%lara tek 'ir 2e:a@la kar,l,k :erirsini8: F3lla1F. Si8in ?i'i 4i$er insanlara 4a '% sor%lar
sor%l4%$%n4a onlar 4a F3lla1F 4i6e 2e:a@ :erirler. 3lla1 E%ran94a insanlar,n ken4i a$,8lar,6la '% ?ere$i ikrar
e4e2eklerini 'il4irmitir:
Andol%un, onlara6 >G.kl"ri -" y"ri ki yaratt, ,!n"i -" ay ki "r" aad" kld=> diy" %ora+ak
olur%an, !5h"%i&6 >Allah> diy"+"kl"r. ?u hald" na%l oluyor da *"-riliyorlar= (Ank"but Sur"%i, @A)
Ceki si8 '% sor%lar kar,s,n4a 'ira8 ;n2e iini84en ?eir4i$ini8 :e6a ken4i 4ilini8le an4,$,n,8 /arat,2,6,5
si8i :e kainat, en in2e a6r,nt,s,na ka4ar @lanla6an 3lla19, ne ka4ar tan,6ors%n%8K Si8e ?;re 3lla1 nere4eK
=erekten si8e k77kl7$7n784en 'eri s;6len4i$i ?i'i ?;kler4e miK Si8i 4%6%6or m%K =;r76or m%K Her an
6an,n,84a m,K Si8i 6aratt,ktan sonra ken4i 1alini8e mi ',rak,6orK /oksa nas,l 6aaman,8 ?erekti$ini mi
'il4iri6orK 3lla19, ?;re'ilir misini8K -n%nla kon%a'ilen 'ir insan :ar m,K &nsanlar4an 'aka 1an?i :arl,klar,
6aratt,K -5 ;l7m4en sonra nas,l 'ir 1a6at :aat e4i6orK
E%k%s%8 '%nlar ?i'i 4a1a 678ler2e sor% sor%la'ilir :e si8 4e ken4ini8e ?;re '% sor%lar,n 1e@sini
2e:a@lars,n,8. B% 2e:a@lar 6a aileni84en5 6a akra'alar,n,84an 6a e:reni84en 6a 4a ok%4%$%n%8 kita@lar4an
;$ren4iklerini8 ola2akt,r. /a 4a 6,llar ;n2e 4in 4ersin4e ok%4%klar,n,84an akl,n,84a kalanlar... Ceki :er4i$ini8
2e:a@lar,n ?ere$e %6?%n ol4%$%n% :e ?erekten 4o$r% ol4%$%n% nere4en 'ili6ors%n%8K
E%k%s%8 1erkes 3lla1 1akk,n4a ok 4e$iik .ikirler ;ne s7re'ilir. Bir .else.e2i 3lla19, tan,mlarken :e
-9n% anlat,rken ;n2elikle al4,$, e$itimi ;n @lana ,kar,r5 etkilen4i$i .ilo8o.lar,n .ikirlerini k%llanarak 'ir
tan,mlama 6a@ar. 3lla1 1akk,n4a 1i'ir 'il?isi olma6an 'ir e: ka4,n, kom%s%n4an 4%64%$% 'il?ilere inan,r.
3lla19la il?ili kita@ 6a8an 'ir 6a8ar ise 'elki 4e 1i 4in e$itimi almam,t,r5 1atta 3lla19,n in4ir4i$i a6etlerin tek
'ir tanesin4en 'ile 1a'ersi84ir. >akat '% 6a8ar,n kita',n, ok%6an 1erkes5 sanki on%n .ikirleri tart,mas,8
4o$r%6m% ?i'i ka'%llenir5 t7m 6a8,lanlar, %6?%lar :e e:resin4eki 1erkese ken4in4en ok emin olarak
ok%4%klar,n, anlat,r. Me o$% insan5 o ?7ne ka4ar e:resin4en 4%64%klar,n,n :e ;$ren4iklerinin 6anl, :e6a
eksik ola'ile2e$ine i1timal :erme8.
>akat %n%t%lmamal,4,r ki5 insan 6an,la'ilen5 2a1illik e4e'ilen 'ir :arl,kt,r. O% 1al4e 'i8e5 3lla19, en 4o$r%
tan,ta2ak ka6nak5 6aln,82a -9n%n 'i8lere in4ir4i$i 1ak kita', E%ran ola'ilir. 3lla1 E%ran94a insanlar,n
;$renmesi ?ereken 1ere6i tek tek a,klam,t,r. /%kar,4aki sor%lar,n E%ran94aki 2e:a@lar,na 'aka2ak ol%rsak5
;n2elikle 3lla19,n 6aln,8 ?;kler4e 4e$il 1er 6er4e ol4%$%n% ?;r7r78. 3lla1 '7t7n insanlara ol4%$% ?i'i si8e 4e
a1 4amar,n,84an 4a1a 6ak,n4,r. Si8in 1er 6a@t,$,n,8a a1ittir5 1ere6i ?;r7r. S;6le4i$ini8 t7m kelimeleri iitir.
&ini84en etti$ini8 t7m 4%alar, 4a 'ilir. Her an si8in 6an,n,84a4,r. stelik 3lla1 4ile4i$i k%l%6la kon%%r.
Rrne$in E%ran94a5 H8. 0%sa ile kon%arak on% 4i$er insanlar4an 7st7n k,l4,$, 'il4irilmitir. 3lla1 insanlar4an
'aka5 melekleri :e 2inleri 4e 6aratm,t,r. Me 3lla1 47n6a 1a6at,n4an sonra sons%8a ka4ar s7re2ek 'ir 2ennet :e
2e1ennem 1a6at, 6aratm,t,r. &nsanlara ;l7mlerin4en sonra 2ennete ?i4e'ilmeleri iin nas,l 6aamalar,
?erekti$ini 4e E%ran9la 'il4irmitir. B7t7n '%nlar 6%kar,4aki sor%lar,n ok k,sa 6an,tlar,4,r :e '% 6an,tlar,n
1e@si E%ran94an al,nm,t,r.
O% an elini84e t%tt%$%n%8 '% kita@ 4a si8e a1 4amar,n,84an 4a1a 6ak,n olan 3lla19,5 E%ran94a 'il4ir4i$i
ekil4e tan,tmak iin 6a8,lm,t,r. B% kita',n ama2,5 ka.an,84aki @%sl%5 silik5 'elirsi8 'il?ileri sili@ onlar,n 6erine
E%ran-, Eerim94eki ?erek 3lla1 inan2,n, ko6mak5 ';6lelikle /72e 3lla19, 4a1a i6i tan,man,8,5 -9na 4a1a 6ak,n
olman,8, sa$lamakt,r. 3lla15 !+00 6,l ;n2e in4ir4i$i E%ran a6etleri6le insanlara ken4ini tan,tm,5 ken4ine ait
isimleri 'il4irmitir. E%ran94a :erilen eitli ;rnekler :e anlat,mlar -9n%n sons%8 akl,n,5 ilmini5 sanat,n, ?;8ler
;n7ne serer. 3lla1 E%ran9la ken4isini k%llar,na tan,t,r.
B% kita@ta 6er alan 1er ismin alt,n4a k%llan,lan a6etler5 a,klanan ismin ?eti$i a6etler4ir. B% a6etlerin
3ra@as,na 'ak,l4,$,n4a5 3lla19,n '% isimlerinin a6etlerin iin4e ?eti$i ?;r7le2ektir. 36r,2a 1er ismin alt,n4a5
'elki 4e '%?7ne ka4ar 78erin4e 477n7lme6en 4eta6lar, 1at,rlata2ak k,sa te.ekk7rler '%l%nmakta4,r. Gl'ette '%
te.ekk7rler =;klerin :e /erin Da''i olan 3lla19, tan,tmak iin 6eterli 4e$il4ir. Jira t7m kainat,5 t7m 2anl,lar,5
insanlar, :e ma44e6i /aratan,n s,.atlar,n, tam anlam,6la a,klamak 'ir insan iin m7mk7n 4e$il4ir. Gn ?78el
isimlerin sa1i'i olan 3lla19,n tek 'ir ismini a,klamak iin 4a1i 2iltler 4ol%s% te.ekk7r 6a8,la'ilir. >akat ';6le
'ir imkan olma4,$, iin '% kita@ta k,sa ;rnekler5 insan, 477nme6e se:ke4e2ek i8a1lar k%llan,larak5 ok%6%2%n%n
te.ekk7r %.k% a,lma6a al,,lm,t,r.
Glini84eki kita@la il?ili ?;84en ka,r,lmamas, ?ereken 'ir nokta 4a1a :ar4,r: B% kita@ 6aln,82a E%ran94a
?een 'il?ileri aktarmakta4,r. 7nk7 'i8im5 3lla19,n isimleri 1akk,n4a -9n%n 'i8e E%ran94a ;$retti$in4en 'aka
1i'ir 'il?imi8 6okt%r. Bi8im 'il?imi8 4,,n4a kalanlar ise 1ere64e ol4%$% ?i'i -9n%n kat,n4a sakl,4,r:
:"dil"r ki6 >S"n y!+"%in, bi&" .Br"ttiBind"n baka bi&i hi*bir bil,ii& yok. G"r*"kt"n %"n, h"r"yi
bil"n, h!k! -" hik"t %ahibi olan%n.> (Cakara Sur"%i, D/)
A:L
Adil olan, adal"ti "r"d"n
Ey ian "d"nl"r, adil ahidl"r olarak, Allah i*in, hakk ayakta tutun. Cir to5luluBa olan kinini&, %i&i
adal"tt"n alkoya%n. Adal"t ya5n. O, tak-aya daha yakndr. Allah'tan korku50%aknn. ?!5h"%i& Allah,
ya5akta olduklarn&dan hab"ri olandr. (Maid" Sur"%i, E)
3lla1 a4alet 6a@anlar,n en 1a6,rl,s,4,r. -9n%n mi8an, t7m kainat, k%atm,t,r. -5 a4aletini 47n6a4a :e
a1irette k%llar,na ?;stere2ektir. Here6i 1akk,6la ?;ren5 1ere6in iini 4,,n, 'ilen5 1ere64en 1a'er4ar olan
3lla19,n t7m ileri 1ikmetli :e a4aletli4ir.
&nsanlar,n 6aamlar, 'o6%n2a ile4ikleri t7m .iiller m%1akkak 3lla19,n a4aletine ?;re 4e$erlen4irile2ektir.
J%l7m 6a@anlar,n 8%l7mleri el'ette kar,l,ks,8 kalma6a2a$,5 i6i tek 'ir s;87n 'ile m7ka.at,n,n :erile2e$i5
E%ran94a 'i8lere 'il4irilmitir. Jaten i6i ile k;t7 'ir olama6a2a$,na ?;re t7m '%nlar,n a4il2e 4e$erlen4irile2e$i
'ir 6er olmal,4,r. &te '% 6er a1irettirS 3lla19,n sons%8 a4aletinin te2elli e4e2e$i 6er...
<7n6a 1a6at,n4a inkar2,lar,n @e6?am'erlere :e m7minlere ,kar4,klar, 8orl%klar5 en?ellemeler5 att,klar,
i.tiralar el'ette 6anlar,na kar kalma6a2akt,r. 07minlerin 2ennetteki merte'esini 67kselten t7m '% 8orl%klar5
inkar2,lar,n 4a 2e1ennemin en alt ta'akalar,na inmelerine :esile ola2akt,r. 3lla1 1esa@ ?7n7n4e son 4ere2e
4%6arl, tera8ilerle 1ikimse6i 1aks,8l,$a %$ratma6a2ak5 47n6a4a onlara :er4i$i s7renin son%n4a sons%8
a4aletine %6?%n olarak 1esa',n, ok seri olarak ?;re2ektir. O7@1esi8 3lla1 1i'ir e6i %n%tma6an :e :aa4ine en
sa4,k olan4,r. &nsanlar 47n6a4a 6a@t,klar,n,n kar,l,$,n, a1irette m%1akkak ?;re2ektir. B;6le2e inkar2,lar5 iin4e
6aa4,klar, k7.r7n5 en a2, ekil4e kar,l,$,n, '%la2ak5 3lla19a iman,n4a :e 'a$l,l,$,n4a kararl, olanlar ise
6a@t,klar,n,n kar,l,$,n, en ?78eli6le m%1akkak 3lla19tan ala2aklar4,r:
?!5h"%i& %ana biat "d"nl"r, an+ak Allah'a biat "til"rdir. Allah'n "li, onlarn "ll"rinin !&"rind"dir.
?u hald", ki ahdini bo&ar%a, artk o, an+ak k"ndi al"yhin" ahdini bo&u olur. $i d" Allah'a -"rdiBi
ahdin" -"Fa ,.%t"rir%", artk O da, ona b!y!k bir "+ir -"r"+"ktir. (G"tih Sur"%i, AH)
3lla19,n a4aletini 477n7rken kesinlikle 'ir insan,n a4alet anla6,,6la 4e$erlen4irme 6a@,lmamal,4,r.
7nk7 3lla19,n a4aleti 1i'ir e6le k,6aslanama8. &nkar e4en 'ir insan isteklerine :e 8aa.lar,na %6a'ilir5 a4aleti
?;8etirken 4%6?%sall,$a ka@,la'ilir5 kar,s,n4aki 1akk,n4a 6anl, 17k7m :ere'ilir :e kar,s,n4aki insan,n
6a@t,klar,n, %n%ta'ilir. Gn ;nemlisi 4e kar,s,n4akinin iin4en ?eir4iklerini 'ilmesi m7mk7n 4e$il4ir. 3lla1 ise
asla 6an,lma8 :e asla %n%tma8. Her insan iin on%n 1er 1areketini ?;8etle6en :e ka64e4en a4il melekler ta6in
etmitir. B% melekler insanlar,n 1em iin4en ?eeni5 1em 4e t7m e6lemlerini 6a8arlar. Son% olarak 3lla1
insan,n r%1%na tamami6le 1akim4ir. B;6le2e en a4aletli 17k7m :ere2ek olan 4a ken4isi4ir. %ra Sur"%i'nin IA.
a6eti5 3lla19,n 1er 8aman a4il ol4%$%n% a,ka s;6lemekte4ir:
H"r in%an0,rubunu ialaryla *aBra+aB& ,!n, artk kiin kitab %aB "lin" -"rilir%", onlar
kita5larn okuya+aklar -" onlar, bir 'hura *"kird"Bind"ki i5lik*ik kadar' bil" hak%&lBa uBratla&lar.
(%ra Sur"%i, IA)
/a@,lan t7m k;t7l7klerin5 inananlar,n ale61ine k%r%lan ;r?7tlenmelerin5 1a8,rlanan t%8aklar,n kar,l,$, en
k77k a6r,nt,s,na ka4ar a1irette :erile2ektir. 3lla1 inkar2,lara5 47n6a 1a6at,n4a asl,n4a 6aln,82a onlar,n
k;t7l7klerini artt,rma6a 6ara6a2ak mal5 m7lk5 8en?inlik :e '%n%n ?i'i 'irok imkan :ere'ilir. 07minlere 4e
'%na al4anmamalar,n, 'il4irir. 7nk7 k,sa2,k 47n6a 1a6at,n,n kar,n,n5 a1irettekinin 6an,n4a 1i'ir anlama :e
;neme sa1i@ olma4,$, 7@1e ?;t7rme8 'ir ?erektir. Hele sons%8 'ir 2e1ennem o inkar2,lara ?ittike
6akla,6orken...
3s,l 6%rt olan a1irette 1er ne.is 6a@t,klar,n, kar,s,n4a 1a8,r '%la2akt,r. 3lla1 sons%8 a4aletinin te2ellisini
k%llar,na5 2ennetin4e :e 2e1ennemin4e sons%8a ka4ar ?;stere2ektir. 3lla1 en son%n4a ken4isine inananlarla
inanma6anlar,n aras,n, 1ak ile a6,ra2akt,r.
3lla15 si8inle 4in kon%s%n4a sa:ama6an5 si8i 6%rtlar,n,84an s7r7@-,karma6anlara i6ilik 6a@man,84an :e
onlara a4aletli 4a:ranman,84an si8i sak,n4,rma8. 7nk7 3lla15 a4alet 6a@anlar, se:er. (M!t"hin" Sur"%i, E)
?!5h"%i& Allah, %i&" "an"tl"ri "hlin" (%ahi5l"rin") t"%li "t"ni&i -" in%anlar ara%nda
h!k"ttiBini&d" adal"tl" h!k"t"ni&i "r"diyor. Cununla Allah, %i&" n" ,!&"l .B!t -"riyorJ.. :oBru%u
Allah, iit"ndir, ,.r"ndir. (Ni%a Sur"%i, KE)
... Onlar, yalana kulak tutanlardr, hara yiyi+il"rdir. Sana ,"lirl"r%" aralarnda h!k"t -"ya
onlardan y!& *"-ir. EB"r onlardan y!& *"-ir"+"k olur%an, %ana hi*bir "yl" k"%in olarak &arar -"r""&l"r.
Aralarnda h!k"d"r%"n adal"tl" h!k"t. ?!5h"%i&, Allah, adal"tl" h!k! y!r!t"nl"ri %"-"r. (Maid"
Sur"%i, 1A)
:" ki6 >Rabbii& (kya"t ,!n!) bi&i bir arada to5laya+ak, %onra da hak il" ara& ayra+aktr.
O, (,"r*"k h!k!n! -"r"r"k hak il" batln ara%n) a*andr, (h"r"yi hakkyla) bil"ndir. (S"b" Sur"%i, /@)
AGL44
AFF *ok
Cir hayr a*klar ya da ,i&li tutar%an& -"ya bir k.t!l!B! baBlar%an&, !5h"%i& Allah, aFF"di+idir,
,!* y"tir"ndir. (Ni%a Sur"%i, A1M)
&nsan5 6a@,s, ?ere$i 1ata 6a@ma6a ok m7sait 'ir :arl,kt,r. Her an5 @ek ok kon%4a eksik 477ne'ilir5
6anl, 'ir karar :ere'ilir5 1atal, 'ir ta:,r ser?ile6e'ilir. 3n2ak insan, 6aratan :e on4aki '% eksiklikleri 'ilen
3lla15 6a@,lan 1atalar, 4a a..e4i2i4ir. 3lla19,n 9a..e4i2ili$i9 olmasa 1i'ir insan,n 2ennete ?irmesi m7mk7n
olma84,. Nitekim '% ?ere$e E%ran94a a,ka 4ikkat ekilmitir:
EB"r Allah, in%anlar &ul!l"ri n"d"niyl" %or,uya *"k"+"k ol%ayd, onun !%t!nd" (y"ry!&!nd")
+anllardan hi*bir "y braka&d# an+ak onlar ad konulu bir %!r"y" kadar "rt"l""kt"dir. Onlarn
"+"ll"ri ,"lin+" n" bir %aat "rt"l"n"bilirl"r, n" d" .n" alnabilirl"r. (Nahl Sur"%i, @A)
>akat %n%tmamak ?erekir ki5 3lla19,n a..e4i2ili$i samimi k%llar, iin ?eerli4ir. -5 ken4isine iten 6;neli@
4;nen insanlar,n ?7na1lar,n, a..e4er :e onlar, 'a$,lar. Rnemli olan kiinin samimi ol%@5 kesin 'ir kararl,l,kla
te:'e etmesi4ir. /oksa te:'e e4i@ tekrar tekrar eski 1atalar,na ?eri 4;nenlerin :e 6a@t,klar,n4an ?erek 'ir
@imanl,k 4%6ma6anlar,n te:'esini ka'%l etme6e2e$ini 3lla1 'ir a6etin4e ;6le 'il4irmitir:
Allah'n (kabul!n!) !&"rin" aldB t"-b", an+ak +"hal"t n"d"niyl" k.t!l!k ya5anlarn, %onra
h""n+"+ik t"-b" "d"nl"rin(kidir). t" Allah, b.yl"l"rinin t"-b"l"rini kabul "d"r. Allah, bil"ndir, h!k!
-" hik"t %ahibi olandr. (Ni%a Sur"%i, AI)
AHR
H"r"yin yok oluundan %onra da -ar olan
O, E--"ldir, Ahirdir, 9ahirdir, Catndr. O, h"r"yi bil"ndir. (Hadid Sur"%i, D)
3lla1 kainat, 6okl%ktan 6aratm,t,r :e on% en son%n4a 6ine eski 4%r%m%na e:ire2ek5 6ok e4e2ektir. /ok
olma6a2ak 1i'ir e6a5 ;l7ms78 olan 1i'ir 2anl, me:2%t 4e$il4ir. <7n6a4aki t7m 2anl,lar 4o$arlar :e ;l7rler5
1ere6in 'ir ;mr75 sa6,l, ?7n7 :ar4,r. -6sa 3lla19,n e::eli5 'a, olma4,$, ?i'i son% 4a 6okt%r. Here6 6ok
ol4%ktan sonra kala2ak olan 4a -94%r.
Rmr7 :e 8aman, 6aratan 3lla1 ma44e6e ait t7m '% ;8ellikler4en %8akt,r. -5 ;n2esi :e sonras, olma6an4,r.
/ok ola2a$, kesin 'ir ?erek olan e:ren5 47n6a :e iin4e 6aa6an t7m 2anl,lar5 -9n%n sons%8l%$%na :e 'irli$ine
a1ittir. Sons%8l%$%n sa1i'i5 8aman,n :e mekan,n 7st7n4e olan 3lla19t,r. Son%ta kainat tekrar 'alan?,
noktas,na 4;ne2ek5 2anl, 2ans,8 1i'ir e6 kalma6a2akt,r. /aln,8 3lla19,n :arl,$, 'aki kala2akt,r. 3lla1 '%
?ere$i E%ran94a ;6le 'il4irmitir:
(3"r) L&"rind"ki h"r"y yok olu+udur#
'"lal -" ikra %ahibi olan Rabbinin y!&! (k"ndi%i) baki kala+aktr. (Rahan Sur"%i, /@0/I)
AH$AM0LL HA$MN
H!k! -"r"nl"rin hakii
Allah h!k"d"nl"rin hakii d"Bil idir= (<in Sur"%i, E)
Her iin 17km7n7 :eren5 son%lan4,ran 3lla19t,r. (7m ola6lar -9n%n emri6le5 4ilemesi6le ol%%r :e
?eliir. 3lla19,n :er4i$i 17k7mler4e m%tlaka 'irok 1ikmet ?i8li4ir. >akat insanlar,n o$%5 ken4i k,s,tl, ak,llar,
ile 4e$erlen4irme 6a@a'il4ikleri iin 3lla19,n 17k7mlerini tam olarak ka:ra6ama8lar. -6sa 3lla1 sons%8 akl,n
sa1i'i4ir. stelik 8aman :e mekan4an 4a m7ne88e1tirS '% ka:ramlar, 6aratan :e insanlar,n 8amana :e mekana
ta'i olarak 6aamas,n, %6?%n ?;ren4ir. &nsan 1i'ir 8aman 'ir ?7n sonra5 1atta 'ir saat sonra neler 6aa6a2a$,n,
'ileme8. - ise 'ir ie 17kmetti$i 8aman 'ir ?7n sonra5 6,llar sonra :e 1atta k,6amete ka4ar o iin ne6le
son%lana2a$,na 4a 1akim4ir. <ola6,s,6la :er4i$i 17k7m 1er 8aman en 4o$r%5 en i6i :e en 1ikmetli 17k7m47r.
>akat iman etme6enler '% ?ere$in .ark,na :arama8lar. e:relerin4e ol%an 1er ola6,n 'elirli se'e@lere
'a$l, olarak5 tesa47.en ol%t%$%n% 477n7rler. 3lla19,n ola6lar,n arkas,n4a sakla4,$, 17k7mlerinin 1ikmetlerini
4e$erlen4ireme8ler. 0e64ana ?elen 1er ola6,n 3lla19,n kontrol7n4e ol4%$%n% .arke4eme8ler. 07minler ise
3lla1Q,n :er4i$i 17k7mlerin 1ikmetlerini ka:rama6a al,,r :e -9n%n 4aima en i6i 17km7 :er4i$in4en en %.ak
'ir 7@1e 4%6ma8lar.
Sana -ahyolunana uy -" Allah h!k!n! -"rin+"y" kadar %abr"t. O, h!k"d"nl"rin "n hayrl%dr.
(3unu% Sur"%i, AHM)
Nuh, Rabbin" %"%l"ndi. :"di ki6 >Rabbi, !5h"%i& b"ni oBlu ail"d"ndir -" %"nin -a'din d"
doBru%u haktr. S"n hakil"rin hakii%in. (Hud Sur"%i, 1K)
ALM
H"r"yi *ok iyi bil"n
:oBu da Allah'ndr, bat da. H"r n"r"y" d.n"r%"ni& Allah'n y!&! (kbl"%i) ora%dr. ?!5h"%i& ki
Allah, kuatandr, bil"ndir. (Cakara Sur"%i, AAK)
&nsanlar 477ne'ile2ek 'ir %%ra ka:%t%klar, an4an iti'aren 'ir e6ler ;$renme6e 'alarlar. Belli 'ir 6aa
%lat,ktan sonra 4a ;$renim ?;rme6e :e '% ekil4e sa6,s,8 'il?iler e4inme6e 4e:am e4erler. Hatta 'a8, insanlar
'elirli 'ir :e6a 'irka kon% 78erin4e ;$rene'ile2ekleri 1ere6i ;$renerek %8manla,rlar. Rrne$in 'ir .i8ik
m71en4isi5 .i8ik k%rallar,n,n tamam,n, ;$rene'ilir :e6a .else.e 78erine ;$renim ?;rm7 'ir insan5 .else.i
kon%lara tam olarak 1akim ola'ilir. /ine 6ak,n tari1 78erin4e %8manlam, 'ir arat,rma2,5 6ak,n tari1 ile il?ili
ok isa'etli 6or%mlar 6a@a'ilir. 7nk7 '% kon% ile il?ili ;$renile'ile2ek 1ere6i 'ili6or4%r.
/%kar,4a sa64,klar,m,85 9'ilmek9 .iilinin insanlar iin ?eerli olan k,sm,4,r el'ette. 3n2ak 9'ilmek9 .iilinin5
insanlar,n asla tasa::%r e4eme6e2e$i5 ?7 6etireme6e2e$i 'ir 'o6%t% :ar4,r: 3lla19,n 'ilmesi...
3lla1 ?;klerin5 6erin5 '% ikisi aras,n4a olan t7m 2anl,lar,n5 kainatta ile6en t7m kan%nlar,n5 1er an
me64ana ?elen t7m ola6lar,n 'il?isine sa1i@tir. 7nk7 t7m7n7n 6arat,2,s, -94%r. stelik 3lla19,n 9'ilmesi9
s,n,rs,84,rS - a6n, an4a 47n6a 78erin4e 4o$an :e ;len insanlar,n kimliklerini5 6er6787n4eki 1er 'ir a$atan
47en 6a@raklar,n sa6,s,n,5 e:ren4eki mil6arlar2a ?alaksi iin4eki mil6arlar2a 6,l4,8,n 1er 'irinin ;8elliklerini
:e '%ra4a sa6.alar2a sa6sak 4a asla 'itireme6e2e$imi8 1ere6i 'ilir. -5 6er6787n4e5 a6n, an4a %8a64a me64ana
?elen 1er ola6,5 47n6a 78erin4eki mil6arlar2a insan,n5 1a6:an,n5 'itkinin 172relerin4e ko4l% olan i.releri 4e
'ilir.
&nsan,n %n%tmamas, ?ereken ok ;nemli 'ir s,r :ar4,r: 3lla1 6%kar,4a sa6,lan t7m 4eta6lar,n 6an,n4a
insan,n iini5 akl,n4an ?eenleri5 ?i8li :e6a a,k ile4i$i t7m .iilleri 4e 'ilir. &nsan5 iin4e 6aa4,$, 4%6?%lar,n5
477n2elerin5 s,k,nt,lar,n 6aln,82a ken4i 'il?isi 4a1ilin4e ol4%$%n% 8anne4erS ama '% '767k 'ir 6an,l?,4,r.
Eainat,n 1er noktas,na tam olarak 1akim olan 3lla1 insan,n iine :e 4,,na 4a 1akim4ir. Nitekim 3lla19,n '%
sons%8 'il?isi @ek ok a6etle 4e 'il4irilmitir:
S"-diBini& "yl"rd"n inFak "din+"y" kadar a%la iyiliB" "r""&%ini&. H"r n" inFak "d"r%"ni&, !5h"%i&
Allah onu bilir. (Al0i ran Sur"%i, M/)
G.r"din i ki, ,.kl"rd" -" y"rd" olanlar -" di&i di&i u*an kular, ,"r*"kt"n Allah' t"%bih
"t"kt"dir. H"r biri, k"ndi dua%n -" t"%bihini !5h"%i& bilitir. Allah, onlarn il"dikl"rini bil"ndir.
(Nur Sur"%i, 1A)
G!n" d", k"ndi%i i*in (t"%bit "dili) olan bir !%takarra doBru ak5 ,it"kt"dir. Cu, !%t!n -"
,!*l! olan, bil"n (Allah)n takdiridir. (3a%in Sur"%i, DE)
Hab"rini& ol%un# ,"r*"kt"n onlar, ondan ,i&l"n"k i*in ,.B!%l"rini b!k"r (Hak'tan ka*n5 yan
*i&"r)l"r. (3in") Hab"rini& ol%un# onlar, .rt!l"rin" b!r!nd!kl"ri &aan, O, ,i&li tuttuklarn da, a*Ba
-urduklarn da bilir. ;!nk! O, %in"l"rin .&!nd" %akl duran bil"ndir. (Hud Sur"%i, K)
Oy%a onlar, .n+"d"n "ll"rinin takdi "ttikl"rind"n dolay onu (.l!!) hi*bir &aan k"%in olarak
dil"iy"+"kl"rdir. Allah, &alil"ri bil"ndir. (Cakara Sur"%i, MK)
Onlar %i& .ld!r"dini&, aa onlar Allah .ld!rd!# attBn &aan %"n atadn, aa Allah att.
M!'inl"ri k"ndind"n ,!&"l bir itihanla itihan "t"k i*in (ya5t.) ?!5h"%i& Allah, iit"ndir, bil"ndir.
(EnFal Sur"%i, AI)
AL33
;ok y!+"
$"ndi%iyl" Allah'n konua%, bir b""r i*in ola+ak ("y) d"Bildir# an+ak bir -ahy il" ya da 5"rd"
arka%ndan -"ya bir "l*i ,.nd"ri5 k"ndi i&niyl" dil"diBin" -ahy"t"%i (duruu) baka. G"r*"kt"n O, y!+"
olandr, h!k! -" hik"t %ahibidir. (?ura Sur"%i, KA)
3lla1 E%ran94a ken4isini 'i8lere tan,tm,t,r: (7m alemleri 6aratan5 kainat,n tek 1akimi olan 3lla1 %l%4%r.
=;klerin5 6erin :e '% ikisi aras,n4a '%l%nanlar,n 6e?ane sa1i'i -94%r. -9n4an 'aka ila1 6okt%r5 3lla1 insanlar,n
irk kot%klar,n4an ok 672e4ir. (7m m7lk -9na aittirS -5 1ere6e ?7 6etiren4ir. -5 672e makamlar,n 4a
sa1i'i4ir. -5 ne 'ir e e4inmitir5 ne 4e 'ir o2%kS 3lla1 alemler4en m7sta$ni4ir.
E%k%s%8 9en ?78el isimler9 3lla19a ait ol4%$% iin -9n% eksiksi8 olarak tari. etmek 'ir insan iin m7mk7n
4e$il4ir. -9n% an2ak ken4isinin 'i8e 'il4ir4i$i ile tan,6a'ilir5 672eli$ini an2ak E%ran a6etleri6le tak4ir
e4e'iliri8. 3lla15 'ir a6etin4e ken4i 672eli$ini ;6le tari. etmitir:
Allah... O'ndan baka ilah yoktur. :iridir, kaidir. O'nu uyuklaa -" uyku tuta&. G.kl"rd" -"
y"rd" n" -ar%a h"5%i O'nundur. &ni olak%&n O'nun katnda "Faatt" buluna+ak kidir= O,
.nl"rind"kini -" arkalarndakini bilir. (Onlar i%") :il"diBi kadarnn dnda, O'nun ilind"n hi*bir"yi
ka-ray50kuataa&lar. O'nun k!r%!%!, b!t!n ,.kl"ri -" y"ri ka5lay50kuattr. Onlarn koruna%
O'na ,!* ,"l"&. O, 5"k y!+"dir, 5"k b!y!kt!r. (Cakara Sur"%i, /KK)
ASM
$oruyan
(OBlu) :"di ki6 >C"n bir daBa %Bna+aB, o b"ni %udan korur.> :"di ki6 >Cu,!n Allah'n
"rind"n, "%ir,"y"n olan (Allah)dan baka bir koruyu+u yoktur.>... (Hud Sur"%i, 1D)
&nsan a2i8li$i se'e'i6le 1er an5 1er t7rl7 8orl%kla kar,laa'ilir. Rrne$in5 47n6a 1er an 4o$al a.etlerin
ol%a'il4i$i 'ir 6er4ir. <e@remler5 seller5 kas,r?alar5 6anar4a$ @atlamalar, s,k s,k kar,la,lan ola6lar4,r. Me6a
a6n, ekil4e kii6i manen s,k,nt,6a 477re'ilen 4e @ek ok ola6 :ar4,r. Me '% ola6lar kar,s,n4a %n%t%lmamas,
?ereken 'ir ?erek :ar4,r: &nsan ne ka4ar %$ra,rsa %$ras,n5 ne ka4ar a2i8li$in4en k%rt%lma6a al,,rsa al,s,n5
3lla19,n 4ilemesi 4,,n4a 'a,na ?ele2ek 1er1an?i 'ir e64en kor%nama8. &nsan iin tek kor%6%2% Da1man olan
3lla19t,r. E%ran94a '% 4%r%m ;6le 'il4irilmitir:
:" ki6 >Si&i karann -" d"ni&in karanlklarndan ki kurtaraktadr ki, %i& (a*ktan -") ,i&lid"n
,i&liy" ona yal-ararak dua "t"kt"%ini&6 >Andol%un, bi&i bundan kurtarr%an, ,"r*"kt"n !kr"d"nl"rd"n
oluru&.> :" ki6 >Ondan -" h"r t!rl! %kntdan %i&i Allah kurtaraktadr. Sonra %i& yin" irk
koakta%n&.> (Ena Sur"%i, @D0@1)
&nsanlar tek 'alar,na kal4,klar,n4a5 ellerin4eki ma44i imkanlar,n5 6ak,nlar,n,n onlara 1i'ir e6le
6ar4,ma ?7 6etireme6e2e$ini anla4,klar, anlar4a 3lla19, 8ikre4er5 -9n4an 6ar4,m 4ilerler. 3n2ak -5 ken4ilerini
k%rtar,n2a 6ine nank;rl7k e4i@ 'alar,na ?elenleri %n%t%rlar. <7n6a4a 3lla19tan 'aka kor%6%2% '%lama6a2a$,n,
anlama6an5 -9n%n 1er t7rl7 6ar4,m,na ra$men nank;rl7kte a6ak 4ireten kiiler5 a1irette sons%8 'ir a8a@la
kar,laarak ?ere$i ?;re2ekler4ir:
... ;"ki%"r da-rananlar -" b!y!kl"n"nl"r, onlar a+kl bir a&abla a&ablandra+aktr -" k"ndil"ri
i*in Allah'tan baka bir (-"kil) koruyu+u do%t -" yard+ bulaaya+aklardr. (Ni%a Sur"%i, AID)
A9M
N"k a&a"tli, b!y!k
G.kl"rd" -" y"rd" olanlar O'nundur. O, y!+"dir, b!y!kt!r. (?ura Sur"%i, 1)
3lla19,n '767kl7$7 :e a8ameti k%k%s%8 'ir insan,n ka:rama s,n,r,n,n ok 7st7n4e4ir. >akat insan 6ine 4e
ken4i akl,n,n s,n,rlar, 4a1ilin4e 3lla19,n ne ka4ar ?7l7 :e k%4retli ol4%$%n% 'ira8 ols%n ?;re'ilir5 anla6a'ilir.
Jira t7m kainat 3lla19,n '767kl7$7n7 ?;steren sa6,s,8 ;rnekle 4ol%4%r. &nsan,n 6aln,82a iin4e 6aa4,$, 47n6a6,
'ira8 in2elemesi 4a1i5 1ere6i 6aratan 3lla19,n a8ametini 1issettire2ektir.
(onlar2a a$,rl,kta '%l%tlar, ta,6an ?;k67875 'inler2e metre 67kse$e %8anan 4a$lar5 ilerin4e mil6onlar2a
eit 2anl,n,n '%l%n4%$% 4eni8ler5 akan imek :e on%n ar4,n4an ?elen ?;k?7r7lt7s7 :e -9na 'o6%n e$mi
mil6arlar2a 2anl,... B%nlar :e '%ra4a sa6,lama6an sa6,s,8 4eta6 3lla19,n '767kl7$7n7n a,k 4elilleri4ir.
Bir 4e 47n6an,n 'ira8 4,,na ,k,@ 477nelim. O;6le 'ir ;rnek5 kainat, 6aratan sons%8 a8amet sa1i'ini
'ira8 4a1a 4erin ka:ramam,8a 6ar4,m2, ola2akt,r:
G:ren a4,n, :er4i$imi8 s,n,rs,8 'ir mekan iin4e 6a,6or%8. B%?7n 'ilim a4amlar,n,n %laa'il4ikleri 'il?i
se:i6esine ?;re '% e:ren5 iin4e mil6arlar2a ?alaksi6i 'ar,n4,r,6or. Ceki '% ?alaksilerin iin4e neler :arK /ine
'ilimin 'i8e 'il4ir4i$i5 1er ?alaksi iin4e mil6arlar2a 6,l4,8 '%l%n4%$%. Bi8 4e iin4e mil6arlar2a 6,l4,8 ieren
mil6arlar2a ?alaksi4en 'irinin iin4e5 <7n6a ismi :erilen :e saatte !670 km. 1,8la 1i 4%rma4an 4;nen 'ir
?e8e?en 78erin4e 6a,6or%8. Me k%k%s%8 '% rakamlarla 477n7l47$7n4e5 kainat iin4eki :arl,$,m,85 'ir to8
8erre2i$inin 47n6a iin4eki :arl,$, ile 4a1i k,6aslanama6a2ak 4ere2e4e k77kt7r.
&te insan5 'ir iki 4akika 477n47$7n4e 4a1i ken4isini 1a6rete 477ren 'ir kainata 1akim olan5 a8amet
sa1i'i 'ir /arat,2,96a k%ll%k etme6e 4a:et e4il4i$ini .arke4e'ilir. (7m kainat, 6aratan5 mil6arlar2a 6,l4,8,
'ar,n4,ran5 mil6arlar2a ?alaksinin t7m7n7 kontrol7 alt,n4a t%tan '767k 'ir ?727n sa1i'ine...
Allah... O'ndan baka ilah yoktur. :iridir, kaidir. O'nu uyuklaa -" uyku tuta&. G.kl"rd" -"
y"rd" n" -ar%a h"5%i O'nundur. &ni olak%&n O'nun katnda "Faatt" buluna+ak kidir= O,
.nl"rind"kini -" arkalarndakini bilir. (Onlar i%") :il"diBi kadarnn dnda, O'nun ilind"n hi*bir"yi
ka-ray50kuataa&lar. O'nun k!r%!%!, b!t!n ,.kl"ri -" y"ri ka5lay50kuattr. Onlarn koruna%
O'na ,!* ,"l"&. O, 5"k y!+"dir, 5"k b!y!kt!r. (Cakara Sur"%i, /KK)
A99
L%t!n, ku--"tli, ,!*l!, "r"Fli, aBlu5 "dil"%i !k!n olayan, ,ali5
Allah', %akn "l*il"rin" -"rdiBi %.&d"n d.n"n %ana. G"r*"kt"n Allah a&i&dir, intika %ahibidir.
(brahi Sur"%i, 1I)
3lla19,n 938i89 s,.at,5 -9n%n 1i'ir 8aman ma$l%@ e4ileme6e2e$ini5 1er 8aman ?ali@ olan,n Een4isi
ol4%$%n% i.a4e e4er. 3lla1 kainatta m%tlak k%::et sa1i'i4ir :e -9n4an 7st7n 1i'ir ?75 1i'ir k%::et 6okt%r.
Eainattaki t7m 478eni5 insanlar,n s,rr,n, ka:rama6a ?7 6etireme4ikleri :e6a 6eni 6eni ke.e4e'il4ikleri
1er t7rl7 kan%n% 6aratan 3lla19t,r. Me '%n%n 6an,s,ra 6er6787n4e '%l%nan 1er 2anl,6, 6aratan 4a -94%r. 3lla19,n
kainatta ken4ini ?;steren sons%8 ?727 :e k%4reti kar,s,n4a5 6aratt,klar,n,n a2i8li$i ise a@a,kt,r. /aratt,$, t7m
:arl,klar an2ak -9n%n emri6le 1areket e4e'ilmekte5 6aamlar,n, s7r47re'ilmekte5 'elirli 'ir 478en iin4e :ar
ola'ilmekte4irler.
E%k%s%8 '% a2i8lik 6er6787ne 1akim ol4%$%n% 8anne4en insan iin 4e ?eerli4ir. Bir insan ne ka4ar
?7l75 8en?in :e iti'ar sa1i'i olsa 4a5 3lla1 kar,s,n4a a2i84ir5 ?7s7847r. Ne mal,5 ne @aras,5 ne 4e ona iti'ar
e4en insanlar,n sa6,s,5 on% 3lla19a kar, kor%6ama8. 3n2ak 3lla19a teslim olan5 -9n%n emirlerine %6?%n 6aa6an5
r,8as,n, ka8anma6a al,anlar 1ari... 3lla1 E%ran94a 1er 8aman ken4i tara.tarlar,na 7st7nl7k :ere2e$ini :aat
etmitir:
Allah, ya&tr6 >Andol%un, b"n ,ali5 ,"l"+"Bi -" "l*il"ri d".> G"r*"kt"n Allah, "n b!y!k
ku--"t %ahibidir, ,!*l! -" !%t!n olandr. (M!+ad"l" Sur"%i, /A)
Cundan ($ur'an'dan) .n+" (onlar) in%anlar i*in bir hiday"t idil"r. :oBruyu yanltan ayran
(Gurkan) da indirdi. G"r*"k u ki, Allah'n ay"tl"rini inkar "d"nl"r i*in idd"tli bir a&ab -ardr. Allah
,!*l!d!r, intika al+dr. (Al0i ran Sur"%i, 1)
Allah, ,"r*"kt"n k"ndi%ind"n baka ilah oladBna ahitlik "tti# "l"kl"r -" ili %ahi5l"ri d"
O'ndan baka ilah oladBna adal"tl" ahitlik "ttil"r. A&i& -" Haki olan O'ndan baka ilah yoktur. (Al0i
ran Sur"%i, AE)
Onlarn %.&l"ri %"ni !&"%in. ?!5h"%i& 'i&&"t -" ,!+!n' t!! Allah'ndr. O, iit"ndir, bil"ndir.
(3unu% Sur"%i, @K)
CAS
G.nd"r"n (5"y,ab"r), uyandran, dirilt"n
Na%l oluyor da Allah' inkar "diyor%unu&= Oy%a .l! ik"n %i&i O diriltti# %onra %i&i yin" .ld!r"+"k,
yin" dirilt"+"ktir -" %onra O'na d.nd!r!l"+"k%ini&. (Cakara Sur"%i, /E)
O7@1esi8 6er6787n4e % ana ka4ar 6aa6an :e '%n4an sonra 4a 6aa6a2ak olan t7m insanlar ;l7ml747r.
Herkes 'ir ?7n ;l7r :e me8ara kon%l%r. 3n2ak '% a@a,k ?ere$e ra$men insanlar,n '767k 'ir o$%nl%$%
;le2e$i :e me8ara kon%l4%ktan sonra tekrar 4iriltile2e$i ?ere$ini @ek .a8la 477nme8. Hatta E%ran9,n 'i8e
'il4ir4i$ine ?;re 'irok insan5 ;l7@ me8ara kon4%ktan sonra tekrar 4iriltile'ile2e$ine @ek i1timal 4e :erme6erek
;6le 4er:
:"rl"r ki6 >Ci& *ukurda ik"n, ,"r*"kt"n bi& i y"nid"n (diriltili5) d.nd!r!l"+"Bi&= Ci& *!r!y!5
daBl k"ikl"r olduBuu& &aan => (Na&iat Sur"%i, AH0AA)
E%ran94a insanlar,n '767k 'ir 6an,l?, ile sor4%klar, '% sor%6a ?ereken 2e:a@ 4a en a,k ekil4e
:erilmitir:
$"ndi yaratln unutarak bi&" bir .rn"k -"rdi# d"di ki6 >;!r!!0bo&uluk"n, bu k"ikl"ri
ki dirilt"+"ki=> :" ki6 >Onlar, ilk d"Fa yarat50ina "d"n dirilt"+"k. O, h"r yaratay bilir.> (3a%in
Sur"%i, IE0IM)
/%kar,4aki a6etler4e 4e 'il4iril4i$i ?i'i 3lla1 t7m insanlar, ilk 4e.a 6arat,@-ina e4en4ir. =elmi ?emi
t7m insanlar, 'ir'irlerin4en .arkl, ;8elliklerle 4onatm,t,r. R6le ki '%?7n 'ilin4i$i ?i'i 1er insan,n @armak
%2%na ka4ar 'irok ;8elli$i 4i$er insanlar4an .arkl,4,r. E%k%s%8 onlar, ilk 4e.a 6aratm, olan 3lla1 ikin2i kere
:e 1atta sa6,s,8 kereler a6n, ekil4e 6aratma6a ?7 6etirir. Nitekim 3lla1 '%n%n 4elillerini 'i8lere 6er6787n7n
4iriltiliin4e ?;stermekte4ir.
e:remi8e 'akt,$,m,84a 1er son'a1ar t7m 4o$an,n 'ir ne:i 9;l7m9 6aa4,$,na a1it ol%r%8. B% 9;l7m9
'7t7n 'ir k, me:simi 'o6%n2a 4a s7rer. 3n2ak ilk'a1ar ?el4i$in4e a$alar,n k%@k%r% olm% 4allar,n4a 6eni4en
ren?arenk ieklerin5 6em6eil 6a@raklar,n ,kt,$,n, ?;r7r78S t7m 4o$an,n 2anlanarak 6eillen4i$ini .arke4eri8.
stelik '% 9;l7m4en sonra 4irili9 'inler2e sene4ir 1i aksakl,k ?;sterme4en 4e:am e4er. &te insan,n ;l7m7n4en
sonra 4irilii 4e 3lla1 iin '% 4ere2e kola64,r. &nsanlar 4iriltilii ile 4o$an,n 4iriltilii aras,n4aki '% 'en8erli$e
3lla1 a6etlerin4e ;6le 4ikkat ekmitir:
O .l!d"n diriyi *karr -" dirid"n .l!y! *karr, .l!!nd"n %onra da y"ri diriltir. t" %i& d" b.yl"
*karla+ak%n&. (Ru Sur"%i, AM)
?idi Allah'n rah"tinin "%"rl"rin" bak# .l!!nd"n %onra y"ry!&!n! na%l dirilt"kt"dir=
?!5h"%i& O, .l!l"ri d" ,"r*"kt"n dirilt"+"ktir. O, h"r"y" ,!* y"tir"ndir. (Ru Sur"%i, KH)
3lla19,n 9Bais9 s,.at,n,n 'ir 'aka anlam, 4a 9@e6?am'er ?;n4eren94ir. 3lla1 insanlara %6ar,2,-kork%t%2%lar5
m7B4e :eri2iler olarak eliler ?;n4ermi :e onlar, 4o$r% 6ola 4a:et etmitir. Glilerin4en kimine insanlar,
karanl,ktan a64,nl,$a ,kara2ak kita@lar :a16etmitir. E%k%s%8 '%5 3lla19,n insanlara '767k 'ir l7t.%4%r.
n%anlar t"k bir !"tti. Allah, !Od"+il"r -" uyar+lar olarak 5"y,ab"rl"r ,.nd"rdi -"
b"rab"rl"rind", in%anlarn anlaa&lBa d!t!kl"ri "yl"r konu%unda, aralarnda h!k! -"r"k !&"r"
hak kita5lar indirdi... (Cakara Sur"%i, /AD)
Andol%un ki Allah, !'inl"r", i*l"rind" k"ndil"rind"n onlara bir 5"y,ab"r ,.nd"r"kl" l!tuFta
bulunutur. ($i O) Onlara ay"tl"rini okuyor, onlar arndryor -" onlara $itab -" hik"ti .Br"tiyor.
Ondan .n+" i%" onlar a5a*k bir %a5klk i*ind"ydil"r. (Al0i ran Sur"%i, A@1)
CA$
:"-a "d"n, Fani olayan
(3"r) L&"rind"ki h"r"y yok olu+udur# '"lal -" ikra %ahibi olan Rabbinin y!&! (k"ndi%i) baki
kala+aktr. (Rahan Sur"%i, /@0/I)
Eainat iin4e '%l%nan t7m :arl,klar,n 'ir son% :ar4,r. Bir insan 4o$ar5 6aar :e 47n6a4a s7r47r47$7
s,n,rl, ;m7r son%2%n4a ;l7r. B% son5 '7t7n insanlar iin ka,n,lma84,r. &nsanlar ?i'i 'itkiler :e 1a6:anlar
aleminin 4e 6ok ol%% ka,n,lma84,r. -nlar 4a 4o$4%ktan 'ir s7re sonra 'irer 'irer ;l7rler. Rrne$in 'ir a$a
6er6787n4e 678ler2e sene 6aa6a'ilir. >akat en ni1a6etin4e ;lme6e ma1k%m4%r. #anl, olan 1ere6 1a6at,n,
t7keti@ to@ra$,n alt,na ?ire2ek :e 6ok ola2akt,r.
36n, ekil4e 2ans,8 :arl,klar,n 4a 'ir son% :ar4,r. Jaman5 t7m7 78erin4e 6,@rat,2, etkisini ?;sterir.
Rrne$in5 'inler2e 6,l ;n2e i1tiam iin4e 6aam, ka:imler4en '%?7n 6aln,82a 6,k,nt,lar,n ?eri6e kal4,$,n,
?;r7r78. 3lla1 >(Halk) 9ul"diyork"n yka uBrattB& ni+" !lk"l"r -ardr ki, idi onlarn altlar
!%tl"rin" ,"li 5%%& durakta, kullanlaa& durudaki kuyular (t"rk"dili bulunakta), y!k%"k
%araylar (*n *n .t"kt"dir).> (Ha+ Sur"%i, 1K) a6eti6le '% ?ere$e 4ikkat ekmitir. &te t7m 2ans,8
:arl,klar,n son% 4a '% ekil4e4ir.
&in4e 6aa6an :arl,klar,n 'ir son% ol4%$% ?i'i kainat,n 4a 'ir son% :ar4,r. Eainattaki t7m ?;k2isimleri5
6,l4,8lar5 ?7neler 'ir ?7n enerBilerini t7keti@ 6ok ola2aklar4,r. Me6a 3lla1 4ile4i$i 'aka 'ir se'e@le t7m kainat,
6ok e4e2ek5 k,6amet ?7n7 ile il?ili :aa4ini ?erekletire2ektir.
=;r7l47$7 ?i'i 1ere6 sonl%4%rS kainat 4a5 6arat,lm, t7m :arl,klar 4a...
3lla1 ise 6aratan4,r. Me sons%8l%k 6aln,82a ken4isine aittir.
-5 insanlara E%ran94a ;6le seslenmekte4ir:
Si&" -"ril"n h"r"y, yaln&+a d!nya hayatnn "ta -" %!%!d!r. Allah katnda olan i%", daha hayrl
-" daha %!r"klidir. 3in" d", akllanaya+ak %n&= ($a%a% Sur"%i, @H)
CAR
3aratan, ku%ur%u&+a -ar "d"n
O Allah ki, yaratandr, ("n ,!&"l bir bi*id") ku%ur%u&+a -ar "d"ndir, '"kil -" %ur"t' -"r"ndir. En
,!&"l i%il"r O'nundur. G.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!! O'nu t"%bih "t"kt"dir. O, A&i&, Hakidir.
(Har Sur"%i, /1)
/aa4,$,m,8 e:ren ile il?ili 1ere64e 'ir 4en?e :e a1en?e rastlar,8. R8ellikle 'ilim alan,n4a 6eni
?elimeler ka64e4ili@ '%?7ne ka4ar 'ilinme6en @ek ok 4eta6 orta6a ,kt,ka5 '% 4en?e :e a1en? 4a1a 4a
netlemekte4ir. =;r7nen o4%r ki5 kainat 78erin4e :ar olan 1er sistem 7st7n 'ir 3kl,n tasar,m,4,r. B% 7st7n akl,n
sa1i'i5 1ere6i 1a6ranl,k %6an4,r,2, 'ir 478en iin4e :ar etmitir. Eainattaki 1er 2isim5 6er6787n4e 6aa6an
mil6arlar2a 2anl, m7t1i 'ir a1enk iin4e :arl,klar,n, s7r47r7rler. <o$a4aki 478en 1i'ir ekil4e 'o8%lma8 :e
mil6onlar2a 6,l4,r son 4ere2e istikrarl, 'ir ekil4e 4e:am e4er.
/aln,82a 47n6a 78erin4eki 6aam, in2ele4i$imi84e 'ile 1a6ranl,k %6an4,r,2, @ek ok 4eta6la kar,la,r,8.
Gtra.,m,85 .ark,n4a ol4%$%m%8 :e6a olma4,$,m,85 sa6,s,8 6arat,l, 4elili ile 4ol%4%r. Rrne$in5 1a:a4aki ?a8lar,n
kar,,m, t7m 2anl,lar,n 6aamlar,n, s7r47re'ilmesi iin en el:erili ekil4e oranlanm,t,r. &nsanlar :e 1a6:anlar
6aa6a'ilmek iin oksiBen al,r :e kar'on4ioksit :erirler. 3n2ak '% ilem s7rekli 4e:am etti$i 1al4e 1a:a4aki
oksiBen miktar, a8al,@5 kar'on4ioksit miktar, artarak me:2%t 4en?e6i 'o8ma8. 7nk7 '% nokta4a ok in2e 'ir
478en :ar e4ilmitirS insanlar,n :e 1a6:anlar,n tersine 'itkiler5 6aamlar,n, s7r47r7rken kar'on4ioksit al,r :e
oksiBen :erirler. <ola6,s,6la insanlar,n :e 1a6:anlar,n t7ketti$i oksiBen5 'itkiler :as,tas,6la tekrar 7retilir :e
47n6a4aki 4en?e6i kor%r.
E%k%s%8 '% ;rnek 47n6a 78erin4e ?;re'ile2e$imi8 6arat,l, 4elillerin4en 6aln,82a 'ir tanesi4ir. =erek
mikro ?erekse makro alem in2elen4i$in4e '%n%n ?i'i sa6,s,8 ;rnekle kar,lamak m7mk7n47r. G$er kainat :e
4ola6,s,6la 47n6a 78erin4eki 2anl,l,k :arl,$,n, s7r47re'ili6orsa5 '%5 7st7n ak,l sa1i'i olan /arat,2,9n,n 91ere6i
'ir'irine %6?%n olarak 6aratmas,9 ile m7mk7n olmakta4,r.
Hani Mu%a, ka-in"6 >Ey ka-i, ,"r*"kt"n %i&, bu&aBy (tanr) "din"kl" k"ndini&" &ul"ttini&.
H""n, ku%ur%u&+a yaratan (,"r*"k ilah)n&a t"-b" "di5 n"Fi%l"rini&i .ld!r!n6 bu, yarat+n& katnda
%i&in i*in daha hayrldr> d"iti. Cunun !&"rin" (Allah) t"-b"l"rini&i kabul "tti. ?!5h"%i& O t"-b"l"ri
kabul "d"ndir, "%ir,"y"ndir. (Cakara Sur"%i, K1)
CASR
yi ,.r"n
Onlar, !%tl"rind" di&i di&i kanat a*5 ka5ayarak u*an kular ,.r!yorlar = Onlar Rahan
(olan Allah')tan baka% (bolukta) tutuyor. ?!5h"%i& O, h"r"yi hakkyla ,.r"ndir. (M!lk Sur"%i, AM)
&nsan,n ?;rme ka@asitesi k%k%s%8 ok s,n,rl,4,r. ,@lak ?;8le ?;re'ile2e$i mesa.e en .a8la 'irka
kilometre ;tesi4ir. stelik '% 4a an2ak a,k 'ir 1a:a4a5 67ksek 'ir 6er4en 'ak,6orsa m7mk7n ol%r. 3n2ak artlar
ne ka4ar %6?%n olsa 4a ?;re'il4i$i en %8ak 6er on%n iin 1a6al me6al .arke4ile'ilen5 @%sl% 'ir ?;r7nt74en
'akas, 4e$il4ir.
&nsan 'elki 4e s,n,rl, 6etene$i se'e'i6le ken4isini 4e 1i kimsenin ?;reme6e2e$ini 8anne4er. =i8li 'ir i
6a@arken5 saklan,rken5 etra.,n4a 1i insan 6oksa5 kimse tara.,n4an ?;r7lme4i$in4en emin4ir. B% tar8 ortamlar4a
insanlar iste4ikleri 1ere6i 6a@a'ile2eklerini5 1i kimse6e kar, sor%ml% t%t%lama6a2aklar,n,5 6a@t,klar, 1atalar,n
asla kar,lar,na ,kma6a2a$,n, san,rlar.
-6sa '% 'ir 6an,l?,4,r. 7nk7 insan,n %n%tt%$% ok ;nemli 'ir ?erek :ar4,r: 3lla1 1er an 1ere6i t7m
4eta6lar,6la ?;ren4ir.
&nsan ?;8leri6le an2ak 'elli 'ir alan, ?;re'ilirken5 3lla1 o kiinin '%l%n4%$% o4a6,5 on%n 4,,n4a 4i$er
o4alar,5 o e:in tamam,n,5 o e:in iin4e '%l%n4%$% e1ri5 on%n 4a iin4e '%l%n4%$% 7lke6i5 onlar, iine alan
k,ta6,5 '7t7n '%nlar,n tamam,n, ka@sa6an 47n6a6,5 t7m ?e8e?enleri5 %8a6, :e on%n 4a ;tesin4eki 'o6%tlar, a6n,
an4a ?;rmekte4ir.
S"nin i*ind" olduBun h"rhan,i bir duru, onun hakknda $ur'an'dan okuduBun h"rhan,i bir "y
-" %i&in il"diBini& h"rhan,i bir i yoktur ki, ona (iyi+") daldBn&da, bi& %i&in !&"rini&d" ahidl"r duru
olayal. 3"rd" -" ,.kt" &"rr" aBrlBn+a hi*bir "y Rabbind"n u&akta (%akl) kala&. Cunun daha
k!*!B! d", daha b!y!B! d" yoktur ki, a5a*k bir kita5ta (kaytl) ola%n. (3unu% Sur"%i, @A)
Naa& do%doBru kln, &"kat -"rin# .n+"d"n k"ndini& i*in hayr olarak n"yi takdi "d"r%"ni&, onu
Allah katnda bula+ak%n&. ?!5h"%i& Allah, ya5tklarn& ,.r"ndir. (Cakara Sur"%i, AAH)
Allah katnda onlar d"r"+" d"r"+"dir. Allah ya5tklarn ,.r"ndir. (Al0i ran Sur"%i, A@D)
Ci&i ay"tl"rii& konu%unda *ar5ta ya5anlar, Ci&" ,i&li kala&lar. Pyl"y%" at"in i*in"
braklan daha hayrldr yok%a kya"t ,!n! ,!-"nl" ,"l"n i= Si& dil"diBini&i ya5n. ;!nk! O
ya5tklarn& ,"r*"kt"n ,.r"ndir. (Gu%%il"t Sur"%i, 1H)

CASI<
A*an, ,"nil"t"n, bollatran
Allah'a karlBn *ok arttra il" kat kat arttra+aB ,!&"l bir bor+u -"r"+"k olan kidir= Allah,
daraltr -" ,"nil"tir -" %i& O'na d.nd!r!l"+"k%ini&. (Cakara Sur"%i, /1K)
3lla15 ken4isine iman e4en5 kal@ten itaat e4en kiilere 47n6a4a ma44i :e mane:i 'oll%k5 ?enilik :erir. -nlar,n
;n7n4eki 8orl%klar, aarak 1er ilerin4e m7minlerin 6ak,n 4ost% ol4%$%n% ?;sterir. 3lla19,n samimi k%llar,
kar,lat,klar, 1er t7rl7 8orl%kta5 s,k,nt,4a :e 1astal,kta 6aln,82a 3lla19a s,$,n,rlar :e -9n% :ekil e4inirler. B%n%n
kar,l,$,n4a 4a 3lla1 inkar e4enlerin ilerini 8orlat,r,rken5 m7minlerin ilerini kola6lat,r,r.
B% kon%4a E%ran94a :erilmi @ek ok ;rnek :ar4,r. Rrne$in H8. 0%sa :e ona ta'i olan &srailo$%llar,5
>ira:%n9%n 8%lm7 ne4eni6le 6%rtlar,n4an ,kmak 8or%n4a kalm,lar4,r. 3n2ak >ira:%n @elerini ',rakmam, :e
6akalamak iin or4%s%6la 'era'er onlar, taki@ etmitir. B% ka, esnas,n4a >ira:%n9%n or4%s% ile 4eni8 aras,n4a kalan
&srailo$%llar, 9?erekten 6akalan4,klar,n,9 sanm,lar4,r. >akat 3lla1 H8. 0%sa9n,n 4%as,na i2a'et etmi5 'ir m%2i8e
?;stererek 4eni8i 6arm, :e &srailo$%llar,n, >ira:%n9%n 8%lm7n4en k%rtarm,t,r. stelik '%n%n ar4,n4an >ira:%n9% :e
or4%s%n% 6ok etmi5 onlar,n ,kt,klar, 6erlere &srailo$%llar,n, miras, k,lm,t,r. B;6le2e 3lla19,n5 E%ran94a 'il4irilen
>Allah yolunda hi+r"t "d"n, y"ry!&!nd" barna+ak *ok y"r d" bulur, ,"nilik (-" bolluk) da Allah'a -"
R"%Ql!'n" hi+r"t "t"k !&"r" "-ind"n *kan, %onra k"ndi%in" .l! ,"l"n kiinin "+ri !5h"%i& Allah'a
d!!t!r. Allah, baBlay+dr, "%ir,"yi+idir.> (Ni%a Sur"%i, AHH) a6eti 4e te2elli etmitir.
E%k%s%8 3lla19,n :aa4i t7m inanan k%llar, iin5 1er 4;nem4e ?eerli olm%t%r :e ola2akt,r.
?!5h"%i& %"nin Rabbin, r&k dil"diBin" 0,"nil"tir0 yayar -" daraltr. G"r*"kt"n O, kullarndan hab"ri
olandr, ,.r"ndir. (%ra Sur"%i, DH)
CA<IN
Gi&li
O, E--"ldir, Ahirdir, 9ahirdir, Catndr. O, h"r"yi bil"ndir. (Hadid, D)
B%l%n4%$%n%8 o4a4a ;6le 'ir e:reni8e 'ak,n. =;8lerini8le ?;re'il4i$ini8 1ere6in 96a@,lm,9 ol4%$%n%
?;r7rs7n78. Ea@,5 masan,n 78erin4eki te6@5 4%:ara as,lm, resim5 @en2ere... (7m '%nlar,n 'irileri tara.,n4an
7retil4i$ine eminsini84ir. Oim4i 4e @en2ere4en 4,ar, 'ir 'ak,n. =;r47$7n78 man8ara 4a m%1temelen 4eni85
a$alar5 ?7ne5 ?;k67875 %an k%lar5 'elki 'ir a4a :e6a '%nlara 'en8er 4eta6lar ola2akt,r. G$er ?e2e ise
?;k6787n4e as,l, 4%ran 6,l4,8lar, :e a6, 4a se6re4e'ilirsini8. Ceki ot%r4%$%n%8 o4a4aki e6alar,n 6a@,lm,
ol4%$%na emin ol4%$%n%8a ?;re5 4,ar,4a ?;r47$7n78 e6lerin 4e 6a@,l4,$, kesin 4e$il mi4irK
Gl'ette kesin4ir. G$er 'ir 4%:ar4aki resmin tesa47.en ol%%@ ora6a ?el4i$ini i44ia e4emi6orsan,85
?7nein5 6,l4,8lar,n :e a6,n 4a tesa47.en ol%%@ ?;k6787n4eki 6erlerini al4,$,n, i44ia e4eme8sini8. /er4e :e
?;kte ?;r47$7n78 1ere6in 'ir tasarla6,2,s,5 7reti2isi5 6arat,2,s, :ar4,r. Me 1ere6in 7st7n 'ir sanatla :ar e4en
/arat,2,5 6aratt,$, e6lerle ken4ini 'i8e tan,tmakta4,r.
Cen2ere4en 4,ar, 'akt,$,n,84a -9n% ?;reme8sini85 7nk7 -9n%n :arl,$,5 ?727 :e sanat, 6aratt,$, e6lerle
a@a,k ?;r7nmesine ra$men5 Jat, ?i8li4ir.
&te 3lla19,n 6%kar,4aki a6ette 'il4irilen Bat,n s,.at,n,n anlam, '%4%r. -9n%n :arl,$, :e 1akimi6eti
kainattaki 1er nokta4a a@a,k ?;r7l7r an2ak insan -9n%n Jat,n, ?;reme8. 7nk7 3lla19,n ken4i 8at,n, 'il4i$i :e
?;r47$7 ?i'i 6aratt,klar,n,n -9n% al?,lama ka'ili6eti 6okt%r. -9n% )3lla19,n 4ilemesi 4,,n4a* kimse ?;reme8
ama -5 1er6eri sar,@ k%atm,t,r. 3a$,4aki a6etle 'il4iril4i$i ?i'i:
G.&l"r O'nu idrak "d""&# O i%" b!t!n ,.&l"ri idrak "d"r. O, latiF olandr, hab"rdar olandr.
(Ena Sur"%i, AHD)
CE:
Prn"k%i& olarak yaratan
G.kl"ri -" y"ri (bir .rn"k "din"k%i&in) yaratandr. O, bir iin ola%na karar -"rir%", ona
yaln&+a >OL> d"r, o da h""n olu-"rir. (Cakara Sur"%i, AAI)
Ne ka4ar 6etenekli5 ne ka4ar 8eki ol%rsa ols%n 'ir insan,n ke.e4e'ile2e$i 'ir 6enilik5 477ne'ile2e$i
.arkl, 'ir .ikir an2ak o ?7ne ka4ar ;$ren4ikleri :e e:resin4e ?;r47kleri6le s,n,rl,4,r. &nsan 6er6787ne 'e 4%6%
ile ?elmitir :e '% 4%6%lar,n 4,,n4a alt,n2, 'ir 4%6%6% ta1a667l etmesi 'ile m7mk7n 4e$il4ir. stelik sa1i@
ol4%$% 4%6%lar, 4a an2ak k,s,tl, olarak k%llana'ilmekte4ir. Rrne$in 'elirli 'ir renk ta6.,n, ?;re'ilmekte5 'elirli
.rekanslar4aki sesleri 4%6a'ilmekte4ir. <ola6,s,6la 6er6787n4e :ar olma6an 'ir e6i 477nmesi5 ke.e4e'ilmesi5
akle4e'ilmesi asla m7mk7n 4e$il4ir.
Nitekim '%?7n 'ilimsel kei.lerin 'ir k,sm,n, in2ele4i$imi84e5 insanlar,n @ek ok kon%4a 4o$a4a
?;r47kleri 2anl,lar, :e '%nlar,n aras,n4aki k%s%rs%8 sistemleri5 ken4ilerine ;rnek al4,klar,n, ?;r7r78. Rrne$inS
6%n%slar,n '%r%n ,k,nt,s,5 mo4ern '767k ?emilerin @r%:as,na mo4el olm%t%r. Da4arlar,n al,ma @rensi'i
6arasalar,n ses 4al?alar, 6a6arak al,an al?,lama sistemi ile a6n,4,r. B%nlar ?i'i 4a1a @ek ok ;rnek 4e
:erile'ilir. (Baknz Harun Yahya, Dnen nsanlar in ,stanbul: Vural Yaynclk)
-6sa 3lla19,n ilmi s,n,rs,84,r. &nsan,n e:resin4e ?;re'il4i$i :e ?;reme4i$i 1ere6i 3lla1 ;rneksi8 olarak
6aratm,t,r. Eainat,n5 ?alaksilerin5 ?e8e?enlerin5 2anl,lar,n5 1atta tek 'ir 172renin olma4,$, 'ir 8aman4a 3lla1
4ilemi :e 9-L9 4emesi6le5 atomlar4an5 molek7ller4en5 172reler4en5 2anl,lar4an5 ?e8e?enler4en5 6,l4,8lar4an5
?alaksiler4en ol%an k%s%rs%8 'ir sistem ol%t%rm%t%r. &nsanlar,n 'inler2e sene sonra ke.e4e'il4ikleri mikro
47n6a4an an2ak 20. 6786,l4a 1a'er4ar ol%nan ?;k 2isimlerine ka4ar 1ere6 3lla19,n tasarla4,$, sistemler4ir :e
-9n%n 'elirle4i$i kan%nlara ta'i4ir. - 1i'ir ;rnek 6okken e:reni :e iin4eki 1er a6r,nt,6, me64ana ?etirmitir.
:" ki6 >Rabbi adal"tl" da-ranay "r"tti. H"r "%+id yannda (%"+d" y"rind") y!&l"rini&i
(O'na) doBrultun -" dini yaln& k"ndi%in" ha% klarak O'na dua "din. >Calan,*ta %i&i yarattB> ,ibi
d.n"+"k%ini&.> (AraF Sur"%i, /M)
G.kl"ri -" y"ri bir .rn"k "din"k%i&in yaratandr. O'nun na%l bir *o+uBu olabilir= O'nun bir "i
(&"-+"%i) yoktur. O, h"r"yi yarattr. O, h"r"yi bil"ndir. (En'a Sur"%i, AHA)

CERR
$ullarna kar iyiliBi *ok olan
>?!5h"%i&, bi& bundan .n+" O'na dua (kulluk) "d"rdik. G"r*"kt"n O, iyiliBi bol, "%ir,""%i *ok
olann ta k"ndi%idir.> (<ur Sur"%i, /E)
3lla1 insan, 6aratm, :e on% 6aamas, iin 1er 6;n4en el:erili olan 'ir mekana 6erletirmitir. B%
mekan4a :ar olan 1ere6i 4e insan iin ;8el 6aratm, :e on%n 1i8metine :ermitir. Na1l S%resi +-!6. a6etler
aras,n4a 3lla1 insanlara s%n4%$% nimetlerin 'ir k,sm,n, ;6le s,ralam,t,r:
n%an bir dala %udan yaratt, buna raB"n o, a5a*k bir d!andr. 4" hay-anlar da yaratt#
%i&in i*in onlarda %na -" yararlar -ardr -" onlardan y""kt"%ini&. Akalar ,"tirir, %abahlar
,.t!r!rk"n onlarda %i&in i*in bir ,!&"llik -ardr. $"ndi%in" ulaadan +anlarn&n yar%nn t"l"F ola+aB
"hirl"r" onlar, aBrlklarn& taaktadrlar. ?!5h"%i& %i&in Rabbini& "Fkatli -" "rha"tlidir. Onlara
bin"ni& -" %!% i*in atlar, katrlar -" "rk"bl"ri (yaratt). 4" daha %i&l"rin bil"diBini& n"l"ri
yarataktadr= 3olu doBrultak Allah'a aittir, kii (yollar) i%" "Bridir. EB"r o dil"%"ydi, %i&in t!!n!&!
"lb"tt" hiday"t" "rdirirdi. Si&in i*in ,.kt"n %u indir"n O'dur# i*"+"k ondan, aBa* ondandr (ki)
hay-anlarn& onda otlatakta%n&. Onunla %i&in i*in "kin, &"ytin, huralklar, !&!l"r -" "y-"l"rin
h"r t!rl!%!nd"n bitirir. ?!5h"%i& bunda, d!!n"bil"n bir to5luluk i*in ay"tl"r -ardr. G"+"yi, ,!nd!&!,
,!n"i -" ay %i&in "rini&" -"rdi# yld&lar da O'nun "riyl" "r" ha&r klntr. ?!5h"%i& bunda,
akln kullanabil"n bir to5luluk i*in ay"tl"r -ardr. 3"rd" %i&in i*in !r"ti50t!r"ttiBi *"itli r"nkl"rd"kil"ri
d" (Faydan&a -"rdi). ?!5h"%i& bunda, .B!t al5 d!!n"n bir to5luluk i*in ay"tl"r -ardr. :"ni&i d" %i&in
"rini&" -"r"n O'dur, ondan ta&" "t y""kt"%ini& -" ,iyiini&d" ondan %!%0"yalar *karakta%n&.
G"il"rin onda (%ular) yara yara ak5 ,ittiBini ,.r!yor%un. (C!t!n bunlar) O'nun Fa&lndan araan&
-" !kr"t"ni& i*indir. Si&i %ar%ntya uBratr diy" y"rd" %ar%la& daBlar brakt, raklar -" yollar da
(kld). 2ulur ki doBru yolu bulur%unu&. 4" (baka) iar"tl"r d" (yaratt)# onlar yld&(lar)la da doBru
yolu bulabilirl"r. (Nahl Sur"%i, 10A@)
E%k%s%8 6%kar,4a sa6,lanlar,n tek 'ir tanesi 'ile insan,n ken4i imkanlar,6la el4e e4e'ile2e$i5
ol%t%ra'ile2e$i5 sa1i@ ola'ile2e$i e6ler 4e$il4ir. B%nlar,n t7m7 3lla1Q,n insana nimet olarak s%n4%$%
?78ellikler4ir. /%kar,4a arka arka6a s,ralanan nimetler 3lla19,n k%llar,na kar, 9i6ili$inin ok9 ol4%$%n%n a@a,k
4elilleri4ir.
Ceki '%n2a i6ilik kar,s,n4a insana 47en ne4irK
3lla1 6%kar,4aki a6etlerin 4e:am,n4a k%llar,na :er4i$i nimetlerin kar,l,$,n4a iste4i$inin 6aln,82a ;$7t
al,@ 477nmeleri :e 3lla19a k%ll%k etmeleri ol4%$%n% 4a 'il4irmitir:
3aratan, hi* yaratayan ,ibi idir= Artk .B!t al50d!!n"& i%ini&= EB"r Allah'n ni"tini
%ayaya kalka+ak olur%an&, onu bir ,"n"ll"" ya5arak bil" %ayaa&%n&. G"r*"kt"n Allah,
baBlayandr, "%ir,"y"ndir. (Nahl Sur"%i, AI0AE)
'AM
%t"diBini, i%t"diBi &aan, i%t"diBi y"rd" to5layan
>Rabbii&, k"ndi%ind" !5h" olayan bir ,!nd" in%anlar ,"r*"kt"n S"n to5laya+ak%n. :oBru%u
Allah, -a'dind"n +ay50d.n"&.> (Al'i ran Sur"%i, M)
<a$,n,k e6lerin 'irara6a to@lanmas, 4emek olan 92em9 kelimesi5 3lla19,n t7m e:ren4eki sistemler
78erin4eki 1akimi6etini ?;steren s,.at,n, i.a4e e4er. G:reni :e iin4ekileri 6aratan 3lla15 2anl, :e 2ans,8 t7m
:arl,klara 4ile4i$ini 6a@t,rma5 iste4i$i 6er4e :e iste4i$i ekil4e to@lama k%4retine sa1i@tir. Nitekim 3lla1
47n6a4a m7minleri 'ir ara6a to@la6a2a$,n, :aat etmitir.
H"rk"%in (h"r to5luun) y!&!n! *"-irdiBi bir y.n -ardr. Pyl"y%" hayrlarda yarn&. H"r n"r"d"
olur%an&, Allah %i&l"ri bir araya ,"tir"+"ktir. ?!5h"%i& Allah, h"r"y" ,!* y"tir"ndir. (Cakara Sur"%i, A1E)
3n2ak ?erek to@lanma ?7n7 k,6ametle ?ereklee2ektir. Een4isin4en 7@1e olma6an k,6amet ?7n7n4e5
3lla19,n '7t7n k%llar, -9n%n 1%8%r%n4a to@lana2aklar4,r. <7n6a4a ken4isini :e elilerini 6alanla6an kiilerin
inkarlar,n, :e '% inkarlar,n4an ka6naklanan '7t7n e6lemlerini 'ilen 3lla15 elileri6le t7m insanl,$a 1a'er
:er4i$i '767k 1esa@ ?7n7n4e5 ?elmi ?emi t7m to@l%mlar, 'irara6a to@la6a2akt,r. S%r9a 7.7r7l47$7 ?7n s%l%
?7na1karlar,n t7m7 'irara6a ?etirile2ekler :e 6a@t,klar,n4an to@l%2a 1esa'a ekile2ekler4ir. &nkar e4enler 6ine
to@l%2a5 6787ko6%n 2e1enneme s7r7le2ek5 la6,k ol4%klar, kar,l,$, 6ine 6an4alar,6la 'era'er to@l%2a
?;re2ekler4ir.
3lla1 ken4isine iman e4enleri ise t7m 6a@t,klar,na 'ir kar,l,k olmak 78ere 47n6a4a 'era'er ol4%klar,
?i'i 2ennette 4e 1e@ 'irlikte a$,rla6a2akt,r. 3lla1 tak:a sa1i@lerini 4e ;n4erleri6le 'irlikte 'ir 1e6et 1alin4e
1%8%r%na ?etire2ektir. -nlar n%rlar, ;nlerin4e :e 6anlar,n4a ola2ak ekil4e5 3lla19,n i8ni :e ra1meti6le to@l%2a
2ennete ?ire2ekler4ir. Een4isini inkar e4en insanlar, ise5 47n6a4a 4a 'ir'irlerine arka ,k,@ ;r?7tlen4ikleri ?i'i5
2e1ennem4e 4e 1e@ 'irara4a t%ta2ak 'ir'irleri6le ekii@ 4%rmalar,na i8in :ere2ektir. J%lme4enlerin eleri :e
ta@t,klar, 1e@ 'irara4a ola2aklar5 6a@t,klar,n,n kar,l,klar,n, 2e1ennemin 4ar 'ir k;esin4e 1e@ 'era'er
?;re2ekler4ir. - ok ?7:en4ikleri eleri :e 4ostlar,6la 'irlikte 2e1enneme s7r7lmenin a8a',n, 6aa6a2aklar4,r.
3lla1 47n6a4a e6tana %6an insanlar, a1irette 'irara6a to@la6arak 2e1enneme s7re2e$ini aa$,4aki a6eti6le
'il4irmitir:
O, %i&" $ita5ta6 >Allah'n ay"tl"rinin inkar "dildiBini -" onlarla alay "dildiBini iittiBini&d", onlar
bir baka %.&" dal5 ,"*in+"y" kadar, onlarla oturayn, yok%a %i& d" onlar ,ibi olur%unu&> diy" indirdi.
:oBru%u Allah, !naFklarn -" kaFirl"rin t!!n! +"h"nn"d" to5laya+ak olandr. (Ni%a Sur"%i, A1H)
'ECCAR
:il"diBini &orla ya5traya ukt"dir olan
O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. M"lik'tir# $uddu%'tur# S"la'dr# M!'in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir. Allah, (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok
y!+"dir. (Har Sur"%i, /D)
3lla19a kar, '767klenmenin5 -9na teslim olmaman,n alt,n4a5 insan,n ken4isini 3lla19tan 'a$,ms,8 'ir
:arl,k olarak ?;r7@5 sa1i@ ol4%$% 'a8, ;8elliklerin ken4in4en ka6naklan4,$,n, 8annetmesi5 4ola6,s,6la ken4ine
'ir F'enlikF :ermesi 6atar. Hal'%ki '%5 son 4ere2e t%tars,8 'ir mant,kt,r. &nsan 'ira8 4%r%@ 477nse5 '% 47n6a6a
ken4i iste$i6le ?elme4i$ini5 ne 8aman 1a6at,n,n son '%la2a$,n, 'ilme4i$ini5 sa1i@ ol4%$% .i8iksel ;8elliklerin
ken4i seimi6le ken4isine :erilme4i$ini ra1atl,kla ?;re'ilir. Een4i 'e4eni 4e 4a1il olmak 78ere sa1i@ ol4%$%
1ere6in ?ei2i ol4%$%n% :e son%n4a 6ok ola2a$,n, anlar. (7m '%nlar insan,n t7m76le a2i8 ol4%$%n%n5 1i'ir
e6in ?erekte ken4isine ait :e ken4i kontrol7 4a1ilin4e olma4,$,n,n a,k 4elilleri4ir. G$er 'ira8 4a1a
477n7rse5 '% 4elillerin sa6,s,8 ol4%$%n% ?;re'ilir.
B7t7n '% ?erekler kar,s,n4a insan,n5 ken4isini /aratana kar, '767klenme6e kalkmas,n,n ne ka4ar
anlams,8 :e 'ir o ka4ar 4a ak,ls,82a 'ir ta:,r ola2a$, orta4a4,r.
-6sa insan,n 3lla19,n '767kl7$7n75 1ere6i 6oktan :ar etti$ini5 insanlar,n sa1i@ ol4%klar, '7t7n imkan :e
;8ellikleri :erenin - ol4%$%n%5 4ile4i$i an4a 4a 1e@sini ?eri ala'ile2e$ini5 t7m 2anl,lar,n ;l7ml7 ol4%$%n%5 tek
'aki kala2ak olan,n 4a 3lla1 ol4%$%n% ka'%l e4i@5 /arat,2,s,na5 ?erek sa1i'ine teslim olmas, ?erekir. 7nk7
3lla15 ken4isine kar, 1aks,8 6ere '767klenme ?;steren5 -9na kar, a28ini 'ilme6en :e 678 e:iren 1erkese
4ile4i$i 8aman 8orla 'o6%n e$4irme6e m%kte4ir olan4,r.
E%ran94a sa1i@ ol4%$% e6ler4en 4ola6, ki'irlenen :e son%n4a 4a 3lla19,n #e''ar s,.at,6la a2i8liklerini
?;ren :e 1atalar,n, ikrar e4en 'a1e sa1i@lerinin 4%r%m% i'ret olarak anlat,lm,t,r. Grtesi ?7n 'a1elerini
erken4en 4e:ire2eklerine 4air an4 ien 'a1e sa1i@lerinin 'alar,na ?elenler ;6le 'il4irilmitir:
... 2yuyorlark"n, Rabbin taraFndan dola5 ,"l"n bir b"la onun !%t!n! %ar50kuat-"rdi. Sonunda
(bah*") k.k!nd"n kuruyu50ka5kara k"%ildi. ($al" Sur"%i, AM0/H)
Aa onu ,.r!n+"6 >Muhakkak bi& (,id"+"Bii& y"ri) ar&> d"dil"r.
>Hayr, bi& (h"r"yd"n -" b!t!n %"r-"tii&d"n) yok%un brakldk.>
(*l"rind") Mut"dil olan biri d"di ki6 >C"n %i&" d""i iydi= (Allah') <"%bih "di5 y!+"lt"ni&
,"r"k"& iydi=>
:"dil"r ki6 >Rabbii& %"ni t"%bih "d"r, y!+"ltiri&# ,"r*"kt"n bi&l"r &ali iii&.>
?idi birbirl"rin" kar k"ndil"rini knaaya baladlar.
>3a&klar bi&", ,"r*"kt"n bi&l"r a&,n&> d"dil"r.
"Belki Rabbimiz, onun yerine daha hayrlsn verir; !phesiz biz, yalnz"a
Rabbimize ra#bet eden kimseleriz."
$te azab b%yledir. &hiret azab ise, muhakkak 'ok daha b!y!kt!r; bir
bilseler. ()alem *uresi, +,-../
:A'
;aBran
Ey ian "d"nl"r, %i&" hayat -"r"+"k "yl"r" %i&i *aBrdB &aan, Allah'a -" R"%Ql!'n" i+ab"t "din.
4" bilin ki uhakkak Allah, kii il" kalbi ara%na ,ir"r -" %i& ,"r*"kt"n O'na ,.t!r!l!5 to5lana+ak%n&.
(EnFal Sur"%i, /1)
&nsan 1er 8aman en i6i 477nenin5 1a6at, ile il?ili en isa'etli kararlar, alan,n ken4isi ol4%$%n% 8anne4er.
Een4ine ?;re 'elirle4i$i 'a8, k%rallar :ar4,rS e$er o k%rallar ere:esin4e 'ir 1a6at s7r47r7rse ken4isi iin 9en
i6i olan,9 6a@m, ola2a$,n, 477n7r. -6sa '%5 'irok insan,n iin4e 6aa4,$, kesin 'ir 6an,l?,4,r.
&nsan, 3lla1 6aratm,t,r :e -9na a14amar,n4an 4a1a 6ak,n4,r. Eii kimi 8aman ken4isi ile il?ili 'irok
kon%6% 'ileme6e'ilirS ama o ken4isi6le il?ili 'il?iler4en 1a'ersi8ken 3lla1 '%nlar,n t7m7n7 'ilir. 7nk7 on%n
iine5 4,,na5 477n2elerine5 'ilinalt,na tamamen 1akim4ir. Hatta insan 'ir an sonra ne6le kar,laa2a$,n,
'ilme8 :e6a ?emite kar,lat,$, 'a8, ola6lar, %n%ta'ilir. 3ma 3lla1 %n%tma8 :e 6an,lma8. &nsan,n ?emiine
4e ?ele2ekte 6aa6a2a$, 1er ola6a 4a 1akim4ir. B% 6784en insan iin 9en 1a6,rl,9 olan, 'ilen an2ak on% /aratan
:e 6aam s7r47$7 1er an,n 'il?isine sa1i@ olan 3lla19t,r. Nitekim >...Olur ki hounu&a ,it"y"n bir "y, %i&in
i*in hayrldr -" olur ki, %"-diBini& "y d" %i&in i*in bir "rdir. Allah bilir d" %i& bil"&%ini&.> (Cakara
Sur"%i, /A@) a6eti '% ?ere$e a,ka 4ikkat ekmitir.
B% 6784en insan,n 6a@mas, ?ereken 3lla19,n ken4isine 'il4ir4i$i5 4a:et etti$i 1ak 6ola 6ani 9ken4isine
1a6at :ere2ek e6lere9 %6makt,r. 3lla1 '% 4o$r%l%k 6ol%n% Ce6?am'erine :a16etti$i E%ran :as,tas,6la insanlara
'il4irmitir. Herkesin 6aam, 'o6%n2a neler 6a@mas, ?erekti$i5 nas,l 'ir 1a6at s7r47rmesi ?erekti$i5 nas,l
4a:ran,rsa k%rt%l%a ere2e$i 3lla19,n a6etleri6le 'irer 'irer 'il4irilmitir.
:AGR
C"lalar d"F"d"n, ;"-iri+i
C.yl"+" onlar, Allah'n i&niyl" y"nil,iy" uBrattlar. :a-ud 'alut'u .ld!rd!. Allah da ona !lk -"
hik"t -"rdi# ona dil"diBind"n .Br"tti. EB"r Allah'n, in%anlarn bir k% il" bir k%n d"F'i
("n,"ll""%i) ola%ayd, y"ry!&! utlaka F"%ada uBrard. An+ak Allah, al"l"r" kar b!y!k Fa&l (-"
ih%an) %ahibidir. (Cakara Sur"%i, /KA)
07minleri ma44i mane:i 1er t7rl7 te1like4en kor%6an 3lla15 onlaraS ka.irlere5 m7na.,klara5 m7riklere
kar, 4a '767k 'ir k%::et5 6enilme8 'ir ?7 :erir. -nlar 1a8,rla4,klar, sinsi2e t%8aklar,n5 478enle4ikleri kom@lo
:e sal4,r,lar,n 4a1a @lanlar,n, k%rarlarken5 3lla1 onlar iin 'ir 478en k%rar. B;6lelikle :ermek iste4ikleri 8arar,
m7minler4en en?elle6erek t%8aklar,n, ken4i 'alar,na ?eirir.
Rte 6an4an 3lla1 inkar2,lar, ken4i aralar,n4a 4a a6r,l,$a 477rerek5 'ir'irleri6le m72a4ele ettirir :e
kimini kimine k,r4,rarak ?7ten 477r7r. /ine 07sl7manlara kin 'esle6en kiileri onlar4an %8ak t%tar5 ken4i
2anlar,n,n 4er4ine 477re2ek 'elalar ?;n4erir. B% ila1i 6ar4,m E%ran94a ;6le 'il4irilmitir:
Onlar, yaln&+a# >Rabbii& Allah'tr> d""l"rind"n dolay, hak%& y"r" yurtlarndan %!r,!n "dili5
*karldlar. EB"r Allah'n, in%anlarn kiini kiiyl" d"F"t"%i (y"nil,iy" uBrata%) ola%ayd,
ana%trlar, kili%"l"r, ha-ralar -" i*ind" Allah'n i%inin *ok*a anldB "%+idl"r, uhakkak yklr
,id"rdi. Allah k"ndi (dini)n" yard "d"nl"r" k"%in olarak yard "d"r... (Ha+ Sur"%i, 1H)
B%n%n 6an,n4a @ek ok 8orl%$%5 1astal,$,5 :es:ese6i5 e6tan,n errini :e 'ela6, 4a m7minlerin 78erin4en
4e.e4en :e 4a1a 'ilme4ikleri ni2e m%si'eti onlar4an ?eri e:iren 6aln,82a 3lla19t,r. E%k%s%8 '%nlar,n 1er 'iri
3lla19,n m7minlere ?i8li :e a,k 6ar4,mlar,4,r. -5 k%llar,na kar, ok e.katli5 ken4isine s,$,nanlara5 ken4isin4en
6ar4,m iste6enlere kar, 4a esir?e6enlerin en 1a6,rl,s,4,r.
:ARR
9arar -"ri+i "yl"r yaratan
>C"n, O'ndan baka ilahlar "dinir iyi ki, Rahan (olan Allah), bana bir &arar dil"y"+"k ol%a,
n" onlarn "Faati bana bir "yl" yarar %aBlar, n" d" onlar b"ni kurtarabilirl"r.> (3a%in Sur"%i, /D)
3ni4en ?elen ;l7m5 %m%lma4,k 'ir 1astal,k5 t7m 7r7nleri 6ok e4en 'ir kas,r?a5 e:leri 6erle 'ir e4en
4e@rem5 sakat 4o$an 'ir 'e'ek5 ?ele2ek kork%s%5 'ir tra.ik ka8as,5 stres5 mal ka6',5 k,skanl,k5 6alanma....
E%k%s%8 t7m '%nlar5 a1iretin :arl,$,n4an ?a.let iin4e olan :e ?erek 6aamlar,n,n 47n6a4aki 6aam
ol4%$%n% 8anne4en insanlar iin5 47n6a 1a6at,n4a s,k s,k kar,la,la'ilen elem :e 8arar :eri2i etkenler4ir.
Gl'ette 1er insan ken4isine :e6a 6ak,nlar,na 8arar :eren '% tar8 ola6lar4an 'iri6le :e6a '%nlar,n 'en8erleri6le
1er an kar,laa'ilir. Me '% kar,lama m%1temelen kiinin 1i 'ekleme4i$i 'ir an4a ?erekleir. &nsan 4o$4%$%
an4an ;l7m7ne ka4ar 'irok te1like6le kar,la,r5 '%nlar4an kimini a8 'ir 8ararla atlata'ilirken kimine 4e
k,sk,:rak 6akalan,r. Bir an4a t7m :72%4%n% saran kansere 6akalan4,$,n, ;$rene'ilir5 'ir sa'a1 'ir 6ak,n,n,n
;l7m 1a'eri ?ele'ilir :e6a a6na6a 'akt,$,n4a 1er6erinin k,r,t,$,n, :e 1i 'ekleme4i$i ekil4e 6alan4,$,n,
?;r7r. B%nlar,n 1i'irinin ?eri 4;n77 6okt%r.
Ceki insanlara kar, '% ka4ar mer1ametli olan 3lla19,n5 47n6a 1a6at,n4a elem :e s,k,nt, :ere2ek e6ler
6aratm, olmas,n,n 1ikmetleri neler4irK
B%n%n en ;nemli ne4enlerin4en 'iri 3lla19,n insan, 8orl%k :e a2,6la e$itmesi4ir. Hastal,$,n4an 4ola6,
8orl%kla ne.es alan 'ir insan ,mar,kl,k 6a@ama8 :e6a ki'irlenerek 4i$er insanlar, aa$,la6ama8. <o$al olarak
3lla19a kar, 'o6%n e$i2i :e m7te:a8i ol%r. 36n, 8aman4a 67r76eme8ken tekrar 67r76e'ilen 'ir insan5 t7m
mal,n, m7lk7n7 ka6'etmiken '%nlara tekrar ka:%an 'ir insan5 7@1esi8 '%nlar,n 4e$erini ok 4a1a i6i ka:rar.
B;6lelikle 1em 8orl%$% 1em 4e kola6l,$, 6aratarak 47n6a4a 'ir imti1an ortam, ol%t%ran 3lla15 kar,l,ks,8
:er4i$i nimetlerin tak4ir e4ilmesini sa$lar.
36r,2a '% tar8 ola6larla kar,laan kii iman sa1i'i6se :e a1iretin ?erek 1a6at, ola2a$,n, 'ili6orsa5 8aten
'ir 787nt75 s,k,nt, iine ?irme8. Ba,na ?elen 1er t7rl7 8orl%$%n 3lla19tan ol4%$%n% 'ilir5 sa're4er5 o
s,k,nt,lar4an ken4isini k%rtara'ile2ek olan,n 4a 6aln,82a 3lla1 ol4%$%n% 'il4i$i iin -9na 4%a e4er5 -9n4an
6ar4,m 4iler. B;6le2e 3lla1 ken4isine inanan k%llar,n, 4a e$itir5 ken4ilerine 6ak,nlamalar,n, sa$lar :e
a1iretteki 4ere2elerini 67kseltir.
3lla19a :e a1iret ?7n7ne inanma6an insanlar iin ise 4%r%m .arkl,4,r. 3lla1 F<arrF s,.at,n, as,l olarak
2e1ennem4e onlara kar, ?;stere2ektir. E%k%s%8 47n6a4a ken4ilerini 787nt76e 'o$an e6ler 2e1ennem4ekilerle
k,6aslan,n2a ok 1a.i. kal,rS 7nk7 '%ra4akilerin t7m7 ?ei2i4ir. #e1ennem4e ise insanlar,n 6anan 4erileri5
a2,n,n tekrar tekrar 1isse4ilmesi iin 6enileri6le 4e$itirilir. &nkar e4enlere 'o$a8lar, @arala6an 4ar, 4ikenin4en
'aka 1i'ir e6 6e4irilme85 'a$,rsaklar, @arala6an ka6nar s%4an 'aka 1i'ir e6 iirilme8. Rl7m ?elir .akat
;l7nme85 ar4,n4an 4a1a a2, 'ir a8a@la kar,la,l,r. -ra4a 4emir4en kam,lar5 ateten 6ataklar ola2ak5 inkar2,
insan 2e1ennemin en 4ar :e karanl,k 6erine at,la2akt,r. #e1ennem4e kemikleri at,r4atan inlemeler 4%6a2akt,r.
&nkar2,lar5 2e1ennem 'ekilerine FDa''ini8e s;6le6in5 'i8i '%ra4an ,kars,nF 4i6e 6al:ar,rlar. 38a@tan 'ir ?7n
1a.i.letilmesini isterler. 3lla1 onlar, eit eit a8a'a %$rat,rken 'ir 6an4an 4a onlara 2ennettekilerin nas,l 'ir
'oll%k :e nimet iin4e ol4%klar,n, se6rettirir. -nlar ken4ilerine 6ar4,m e4e2ek kimse6i '%lama8lar :e )3lla19,n
4ilemesi 4,,n4a* sons%8a ka4ar 4a alalt,lm,lar olarak on%n iin4e ',rak,l,rlar. 3lla1 ';6lelikle ?erek elemi
:e ke4eri inkar e4enlere 2e1ennem4e tatt,rm, ol%r...
Andol%un, onlara6 >G.kl"ri -" y"ri ki yaratt=> diy" %ora+ak ol%an, "lb"tt" >Allah> diy"+"kl"r. :"
ki6 >G.rd!n!& !0hab"r -"rin# Allah'tan baka ta5tklarn&, "B"r Allah bana bir &arar dil"y"+"k ol%a,
O'nun &ararn kaldrabilirl"r i= 3a da bana bir rah"t -"r"yi i%t"%", O'nun rah"tini tutu50
.nl"y"bil"+"kl"r i> :" ki6 >Allah, bana y"t"r. <"-"kk!l "d"+"k olanlar, O'na t"-"kk!l "t%inl"r.> (9!"r
Sur"%i, DE)
ERHAM2RRAHMN
M"rha"t "d"nl"rin "n "rha"tli%i
Ey!5 d"# hani o Rabbin" *aBrda bulunutu6 >?!5h"%i& bu d"rt (-" ha%talk) b"ni %ar-"rdi. S"n
"rha"tlil"rin "n "rha"tli olan%n.> (Enbiya Sur"%i, ED)
/er6787n4eki t7m 2anl,lar ?i'i insan 4a i1ti6a iin4e olan 'ir :arl,kt,r. /aam,n, s7r47re'ilmesi iin 1er
an ol%mas, ?ereken @ek ok art :ar4,r. Ne.es ala'ilmesi iin oksiBene5 'e4eninin .aali6etlerini s7r47re'ilmesi
iin s% :e 'esine... 3sl,n4a '% ;rneklerin s,ralamakla 'itmesi 4e @ek m7mk7n 4e$il4ir. /aln,82a tek 'ir insan,n
.i8iksel olarak :arl,$,n, s7r47re'ilmesi 'ile '%ra4a s,ralanmas, m7mk7n olma6an sa6,s,8 4eta6a 'a$l,4,r.
3n2ak ne il?intir ki5 6er6787n4eki t7m insanlar 6aamlar,n, ra1atl,kla s7r47re'ilmekte5 i1ti6alar, olan
e6leri el4e e4e'ilmek iin ok '767k 'ir a'a ?;stermemekte4irler. Her 'irinin ?erek 'e4enlerin4e ?erekse 4,
47n6a4a i1ti6alar, olan 1ere6 onlar iin ;n2e4en 'elirlenmi :e onlara s%n%lm%t%r. B%ra4a ilk akla ?elen
;rnek 6ine insan,n ne.es almas,4,r. &nsan 'e4eninin 6aam,n, s7r47re'ilmesi iin oksiBen almas, ?erekti$ini
el'ette 1erkes 'ilir. Ceki '% oksiBeni atmos.ere ?ereken oran4a ko6an kim4irK Me6a insan,n :72%4%na '%
oksiBeni al,@ ile6e2ek :e ?ereken 1er 172re6e tek tek %lat,ra2ak 'ir sistemi ko6an kim4irK
Gl'ette '%nlar,n 1i'iri insan,n 'aar,s, 4e$il4ir. Hikimse atmos.erin :e6a ken4i sol%n%m sisteminin
ol%%m%n4a s;8 sa1i'i olmam,t,r.
&te insan,n '% en 8ar%ri i1ti6a2,n4an 'alamak 78ere 1er t7rl7 4eta6 ken4isi iin tasarlanm, :e ?erekti$i
ekil4e :ar e4ilmitir. E%k%s%8 '% nokta4a kar,m,8a ,kan 1er t7rl7 4eta6, insan iin tasarla6an 7st7n 'ir akl,n
:arl,$, :e o akl,n Sa1i'inin insana ?;ster4i$i sons%8 mer1amettir. B% ?727n sa1i'i ise5 mer1ametlilerin en
mer1ametlisi olan 3lla19t,r.
3lla19,n ?;ster4i$i mer1amet5 el'etteki insanlar,n .i8iksel i1ti6alar,n,n kar,lanmas, ile s,n,rl, 4e$il4ir.
-5 insanlar, 6aratm,5 6aamalar, iin en el:erili olan mekana 6erletirmi :e '%n%n kar,l,$,n4a 4a 6aln,82a
ken4isine k%ll%k etmelerini istemitir. Me insanlara ken4isini ra8, etmelerinin nas,l m7mk7n ola2a$,n, 4a
'il4irmiS '%n% ;$retmek iin onlara kat,n4an kita@lar in4irmi5 '7t7n a6etlerini tek tek a,kla6an @e6?am'erler
?;n4ermitir. stelik '% @e6?am'erleri inkar e4en ka:min iin4en ,karm,5 onlara ken4i 4illeri6le 4ini
anlatmalar,n, sa$lam,t,r. B;6lelikle 3lla1 insanlara 1em ken4i Jat,n, tan,tm,5 1em 4e onlar, 4ine :e ?78el
a1laka 4a:et etmitir. E%k%s%8 '%nlar,n t7m75 -9n%n sons%8 mer1ametinin a,k 4elilleri4ir.

E44EL
lk
O, E--"ldir, Ahirdir, 9ahirdir, Catndr. O, h"r"yi bil"ndir. (Hadid, D)
E-r"nin bir balan,+ -ar dr=
E%k%s%8 '% sor% 6786,llar 'o6%n2a insanlar,n 2e:a@ ara4,klar, 'ir sor% olm%t%r. B% m7kemmel 478enin
'ir /arat,2,s, olmas, ?erekti$ini ka:ra6a'ilen insanlar5 e:renin 'ir 'alan?,2, ol4%$%na inanm,lar4,r. 3n2ak
insanlar,n 'ir k,sm, 4a /arat,2,n,n :arl,$,n, ka'%llenmek istememi :e '% 6784en e:renin 'ir 'alan?,2,
olma4,$,n,5 e8el4en ?el4i$ini :e e'e4e ?i4e2e$ini i44ia etmiler4ir. 3n2ak '%?7n 'ilimin %lat,$, nokta5 '%
kiilerin a@a,k 'ir 6an,l?, iin4e ol4%klar,n, kan,tlam,t,r.
B%?7ne ka4ar e:renin :ar ol%%6la il?ili eitli te8ler orta6a konm%t%r an2ak ?7n7m784e t7m 'ilim
e:releri ortak 'ir nokta4a 'irlemekte4ir. Bilimin 6ak,n 8aman4a ke.etti$i 'ir ?erek 4%r%ma a,kl,k
?etirmekte4ir. !929 6,l,n4a5 G4Ain H%''le tara.,n4an orta6a kon4%$% ?i'i kainat s7rekli ?enilemekte4ir. B%
?erekten 6ola ,kan 'ilim a4amlar, ;6le 'ir ,kar,m 6a@m,lar4,r: Jaman ka:ram,n, tersine e:irirsek5
?enilemekte olan e:reni s,k,an 'ir sistem olarak5 mesela 4aralmakta olan 4e: 'ir 6,l4,8 ?i'i 477ne'iliri8. B%
4%r%m4a orta6a ,kan son% ;6le4irS 8aman ka:ram,na ?;re 4aralan e:ren son%n4a tekli$e %la,r. /ani kainat,n
'alan?,2, tek 'ir noktan,n '767k 'ir @atlama ile a,lmas, s%reti6le olm%t%r.
Bi8im '%ra4an ,karmam,8 ?ereken 'ir son% me:2%tt%r: &in4e 6aa4,$,m,8 kainat,n 'ir 'alan?,2,
:ar4,r. B;6lesine k%s%rs%8 'ir sistemin 'ir 'alan?,2, :arsaS el'ette '% 'alan?,2, tasarla6an 'ir ?727n :arl,$, 4a
a,kt,r. B% =7 Sa1i'i9nin :arl,$, e8eli :e e'e4i4ir. /ani -5 1ere64en ;n2e 4e :ar4,r5 sonra 4a ola2akt,r.
&te '% sons%8 ?727n sa1i'i 3lla19t,r. Me 2anl,lar,n5 ?e8e?enlerin5 ?alaksilerin5 t7m e:renin 6arat,lma4,$,
:e 1atta 8aman,n 4a 1en78 :ar olma4,$, an4a 6aln,82a - :ar4,r. 7nk7 - 9G::el94ir.
GAL$
3aran, yar+ (karanlB yar5 %abah *karan, tohuu yaran)
<an"yi -" *"kird"Bi yaran !5h"%i& Allah'tr. O, diriyi .l!d"n *karr, .l!y! d" dirid"n *karr. t"
Allah budur. Pyl"y%" na%l oluyor da *"-riliyor%unu&= O %abah yar5 *karandr. G"+"yi bir %!kun
(dinl"n"), ,!n" -" ay' bir h"%a5 (il") kld. Cu, !%t!n -" ,!*l! olan, bil"n Allah'n takdiridir. (Ena
Sur"%i, MK0M@)
<7n6a 78erin4e @ek ok 'itki t7r7 6etiir. Her 'irinin 'ir'irin4en .arkl, 'ir to1%m% :ar4,r. E%r% to1%mlar,
al,@ 'ir o4a4a saklasan,8 'elki seneler2e a6n, ekil4e 4%r4%klar,n, ?;re'ilirsini8. 3ma '% to1%mlar to@ra$,n
alt,na :e6a %6?%n 'ir ortama kon%l4%klar,n4a ani4en 6ar,larak .ili8lenme6e 'alarlar. Sonra 'ir 4e 'akars,n,8 ki
'ir ?7l a$a2, :e6a 4e: 'o6%tlar4a 'ir ,nar a$a2, ol%ma6a 'alam,.
9E%r% 'ir tane4en9 ';6lesine .arkl, eitler4e ama en ;nemlisi 2anl, 'ir or?ani8man,n ol%mas, k%k%s%8
a,rt,2,4,r. 9E%r% 'ir tane4en9 'ir a$a2,n ol%mas, iin to1%m%n to@raktan '%n%n iin ?erekli mal8emeleri alarak
.ili8lenme6e 'alamas, ?erekli4ir. 3n2ak el'ette to1%m%n ?erekli mineralleri5 s% miktar,n, ken4isinin
'elirlemesi m7mk7n 4e$il4ir. stelik to@raktaki mineralleri5 s%6% 'irara6a ?etirse 'ile 'ir'irin4en ok .arkl,
me6:eler :eren a$a eitlerini :e6a 6eil 'itkileri ol%t%ra'ilmesi iin 7st7n 6etenekleri olmas, ?erekli4ir. G$er
'% karar, :erenin to1%m ol4%$%n% i44ia e4ersek to1%m%n 96etenekli9 ol4%$%n% ka'%l etmek 4%r%m%n4a kal,r,8.
Ba1se4ilen 6eteneklerin el'ette to1%m%n ken4isine ait ol4%$%n% i44ia etmek m7mk7n 4e$il4ir. - 1al4e
6%kar,4aki a6etler4e 4e 'il4iril4i$i ?i'i Ftane6i :e ekir4e$i 6aranF 3lla19t,r. -9n%n 4ilemesi ile 6er6787n4e
'inler2e eit a$a5 'itki 6etimekte4ir. Nitekim 'ir 'aka a6ette 3lla19,n 1ere6in 6arat,2,s, ol4%$% ;6le
'il4irilmitir:
O, ,.kt"n %u indir"ndir. Cununla h"r"yin bitki%ini bitirdik, ondan bir y"illik *kardk, ondan
birbiri !%t!n" bindirili tan"l"r t!r"tiyoru&. 4" hura aBa+nn tour+uBundan da y"r" %ark
%alklar, 0birbirin" b"n&"y"n -" b"n&""y"n0 !&!l"rd"n, &"ytind"n -" nardan bah*"l"r (klyoru&.)
M"y-"%in", !r!n -"rdiBind" -" ol,unluBa "ritiBind" bir bak-"rin. ?!5h"%i& inana+ak bir to5luluk i*in
bunda ,"r*"kt"n ay"tl"r -ardr. (Ena Sur"%i, MM)

GASIL
Ayran, a*klayan
G"r*"kt"n ian "d"nl"r, 3ahudil"r, yld&a ta5anlar (Sabii) Hri%tiyanlar, at"" ta5anlar (M"+u%i) -"
irk koanlar# !5h"%i& Allah, kya"t ,!n! aralarn ayra+aktr. :oBru%u Allah, h"r"yin !&"rind"
ahid olandr. (Ha+ Sur"%i, AI)
&nsanlar4an kimi 47n6a 1a6at, 'o6%n2a 47n6e:i amalar e4inir5 '% amalar iin 4i4ini@ al,,r :e '%nlar,
6a@arken 4e i6i 'ir i 78erin4e ol4%$%n% san,r :e a1ireti %n%tarak 47n6a 1a6at, iin al,,r. 3lla19, %n%t%@ 47n6a
,karlar,n,n @eine 47er. 3lla19a ortak kot%$% '% @%tlar, ra8, etmek5 onlar,n 1on%tl%$%n% ka8ana'ilmek iin
a'a 1ar2ar :e '% ekil4e son 4ere2e karl, 'ir i 6a@t,$,n, 477n7r.
&nsanlar4an kimi 4e t7m 1a6at,n, ken4isini /aratan, ra8, etmek iin ?eirir. <7n6a 1a6at,n4aki imkanlar,
:e nimetleri '% 'ilinle 4e$erlen4irir. Een4isine e4in4i$i tek ama 4o$r% 6ola %laa'ilmek5 3lla19,n ra8, ola2a$,
sali1 ameller4e '%l%nmak5 -9n%n ta:si6e etti$i 7st7n a1lak, 78erin4e ta,6a'ilmektir.
Gl'ette '% iki insan,n 4%r%m% 'ir 4e$il4ir. B% insanlar,n 4%r%m% ile il?ili 3lla1 ;6le 'ir misal :ermitir:
$.r olanla (ba%ir"tl") ,.r"n bir d"Bildir# karanlklarla aydnlk, ,.l," il" %+aklk da. :iri olanlarla
.l!l"r d" bir d"Bildir. G"r*"kt"n Allah, dil"diBin" iittirir# %"n i%" kabirl"rd" olanlara iittir"+"k d"Bil%in.
(Gatr Sur"%i, AM0//)
&te 'ir'irin4en .arkl, 4%r%m4a olan5 'am'aka 6ollar e4inen '% insanlar,n aras,n, 3lla1 k,6amet ?7n7
a6,ra2ak5 1er 'irine 6a@makta ol4%klar,n, 'il4ire2ektir. - ?7n5 1erkesin ile4iklerinin 1i'ir eksiltme
6a@,lma4an ken4isine tastamam ;4en4i$i ?7n47r. - ?7n5 3lla19,n sons%8 a4aletinin te2elli etti$i ?7n47r...
?!5h"%i&, %"nin Rabbin, ihtilaFa d!t!kl"ri "yl"r konu%unda kya"t ,!n! aralarnda 'h!k!n!
-"ri5 ayra+aktr'. (S"+d" Sur"%i, /K)
GA<IR
3aratan, i+ad "d"n
>Rabbi, S"n bana !lkt"n (bir 5ay -" onu y.n"t" ikann) -"rdin, %.&l"rin yoruundan (bir
bil,i) .Br"ttin. G.kl"rin -" y"rin yarat+%, d!nyada -" ahir"tt" b"ni -"li S"n%in. M!%l!an olarak
b"ni hayata %on -"r -" b"ni %alihl"rin ara%na kat.> (3u%uF Sur"%i, AHA)
/aa4,$,m,8 47n6a6a 'akt,$,m,84a5 78erin4e 2anl,l,$,n ol%a'ilmesi iin ;8el olarak 478enlenmi
ol4%$%n% ?;r7r78. <7n6an,n %8a64aki kon%m%5 678e6inin 2anl,lar,n i1ti6a2, olan 1er t7rl7 4eta6la 4onat,lm,
olmas,5 '% ?e8e?enin 7st7n 'ir akl,n eseri ol4%$%n%n a@a,k 4elili4ir.
/aam iin son 4ere2e el:erili 6arat,lan '% ?e8e?enin 78erin4e 6aa6an 2anl,lara 'akt,$,m,84a 4a a6n,
?erekle kar,la,r,8. <7n6a 78erin4e :ar olan t7m 2anl,lar4a 1a6ranl,k %6an4,r,2, 'ir tasar,m s;8 kon%s%4%r.
Her 2anl, ken4isi iin %6?%n ortam4a5 %6?%n 'ir :72%t 6a@,s,6la 6aam s7rmekte4irS ;6le ki 1er'irinin
'%l%n4%klar, ortamla %6%m iin4e :ar e4il4iklerini ?;rmemek m7mk7n 4e$il4ir.
B%n%n 6an,s,ra t7m 2anl,lar,n ol%%m%n4aki 4eta6lar in2elen4ike kar,la,lan 6arat,l, ?ere$i 4a1a 4a
netlemekte4ir. Her 2anl,n,n temel 6a@,ta, olan 172re5 iin4eki t7m or?anelleri6le tek 'a,na m7kemmel 'ir
sisteme sa1i@tir. H72re4eki 478en ;6le k%s%rs%84%r ki5 2anl,l,$,n tesa47.en me64ana ?elmi olmas,n,n
imkans,8l,$,n, tek 'a,na kan,tlamakta4,r.
&te e:remi84e ?;r47$7m78 :e6a ?;reme4i$imi8 t7m 4eta6lar4a a@a,k 'ir tasar,m,n i8leri :ar4,r.
E%k%s%8 '%nlar,n t7m7n7n tasar,m, 1ere6in /arat,2,s, olan 3lla19a aittir. Eainattak, :arl,klara ait olan en %.ak
'ir nokta4a 4a1i -9n%n k%s%rs%8 sanat,n, ?;rmek m7mk7n47r. 3lla1 6aratt,$, sistemin k%s%rs%8l%$%n% 07lk
S%resi9n4e ;6le 1a'er :ermitir:
O, biri diB"riyl" 'ta bir uyu' (utabakat) i*ind" y"di ,.k yarat olandr. Rahan (olan
Allah)n yarata%nda hi*bir '*"liki -" uy,un%u&luk' (t"Fa-!t) ,.r""&%in. t" ,.&!(n!) *"-iri50,"&dir#
h"rhan,i bir *atlaklk (bo&ukluk -" *ar5klk) ,.r!yor u%un= Sonra ,.&!n! iki k"r" daha *"-iri50
,"&dir# o ,.& (uyu%u&luk bulaktan) uudunu k"%i bir hald" bitkin olarak %ana d.n"+"ktir. (M!lk
Sur"%i, D01)
:" ki6 >O, ,.kl"ri -" y"ri yaratrk"n -" O, (h"5) b"%l"y"n (hi*) b"%l"n"&k"n, b"n Allah'tan
baka%n -"li "din"+"Bi=> :" ki6 >Cana ,"r*"kt"n M!%l!an olanlarn ilki ola "r"dildi -"6
Sakn !rikl"rd"n ola.> (d"nildi.) (Ena Sur"%i, A1)
R"%ull"ri d"di ki6 >Allah hakknda !5h" ("diyor%unu&)= O, ,.kl"ri -" y"ri yaratandr# O, %i&i,
,!nahlarn& baBlaak i*in da-"t "t"kt" -" %i&i ad konulu bir %!r"y" kadar "rt"liyor.> :"dil"r ki6
>Si&, bi&i b"n&"rii& olan bir"r b""rd"n baka% d"Bil%ini&. Si& bi&i, babalar&n ta5tklarndan
*"-iri50"n,"ll""k i%tiyor%unu&, .yl"y%" bi&" a5a*k bir d"lil ,"tirin.> (brahi Sur"%i, AH)
GE<<AH
;ok iyi h!k! -"r"n, a*an, h!k"d"n
EB"r o !lk"l"r halk inan%alard -" korku50%akn%alard, ,"r*"kt"n !&"rl"rin" h" ,.kt"n, h"
y"rd"n (%ay%&) bolluklar (b"r"k"tl"r) a*ardk# an+ak onlar yalanladlar, bi& d" onlar ka&ana,"ldikl"ri
n"d"niyl" yakalay-"rdik. (AraF Sur"%i, M@)
>etta15 3lla19,n aan s,.at,4,r. 3lla1 insanlar, 8orl%klarla 4enemekte an2ak 1ikimse6e
kal4,ra'ile2e$in4en .a8las,n, 67klememekte4ir. -5 samimi k%llar,na 'ir 8orl%k :er4i$i 8aman on4an ,k,
6ol%n% 4a aarS m%tlaka 8orl%$%n 6an,n4a 'ir kola6l,k 4a ?;sterir. Nitekim E%ran94a Ce6?am'erimi89in
kar,lat,$, 8orl%klar, 3lla19,n 'ir kola6l,k sa$lamak 6ol%6la at,$, 4a 'il4irilmitir:
Ci&, %"nin ,.B%!n! yar50,"nil"t"dik i=
4" y!k!n! indiri50atadk =
$i o, %"nin b"lini b!k!t!#
S"nin &ikrini (ann) y!+"lt"dik i=
:""k ki, ,"r*"kt"n &orlukla b"rab"r kolaylk -ardr.
G"r*"kt"n ,!*l!kl" b"rab"r kolaylk -ardr. (nirah Sur"%i, A0@)
E%ran94a 3lla19,n iman e4enlere sa$la4,$, kola6l,klara 4a1a @ek ok ;rnek :erilmitir. H8. 0%sa 4a
3lla19,n eitli 8orl%klarla imti1an etti$i an2ak kar,lat,$, '% 8orl%klar, aa2ak5 ona kola6l,k sa$la6a2ak
imkanlar, s%n4%$% eliler4en 'iri4ir. H8. 0%sa >ira:%n9a te'li$ 6a@ma6a ?i4erken on%n ?727n4en ekinmi :e
kar4ei Har%n9% ken4isine 6ar4,m2, k,lmas,n, 3lla19tan istemitir. 3lla1 4a on%n 4%as,n, ka'%l e4erek H8.
Har%n9% ona 4esteki k,lm,t,r.
E%ran94a 4a1a @ek ok ola6la ;rneklen4iril4i$i ?i'i 3lla1 m7minlerin 1er 8aman 6ar4,m2,s, :e
4estekisi4ir. -nlar,n 78erin4e '%l%nan :e a,lmas, imkans,8 ?i'i ?;87ken 8orl%klar, a,@ kal4,r,r. 3n2ak '%
4%r%m inkar2,lar iin ?eerli 4e$il4ir. 3lla15 onlar,n kal@lerini 4aralt,r5 s,kar :e t7m nimetlerin ka@,s,n, ka@ar.
B% ka@,lar,n 1e@sinin ana1tar, 3lla1 kat,n4a4,r. 3lla19,n 4ilemesi ile ka@anan '% ka@,lar, sons%8a ka4ar
aa'ile2ek 1i'ir ?7 6okt%r. -5 inkar2,lar iin nimet ka@,lar,n, ka@att,$, ?i'i onlar,n 78erine a8a@ ka@,s, aar.
&nkar2,lara :erilen '% a8a@ ;6le 'il4irilmitir:
Sonunda, !&"rl"rin" a&ab idd"tli olan bir ka5 a*tB&da, onlar bunun i*ind" akna d.n!5
uutlarn kayb"ttil"r. (M!inun Sur"%i, II)
GAGGAR
MaBFir"ti, baBlaa% *ok olan
>Cundan b.yl"> d"di. >Rabbini&d"n aBFir"t i%t"yin# *!nk! ,"r*"kt"n O, *ok baBlayandr.>
(Nuh Sur"%i, AH)
3lla19,n ma$.ireti sons%84%r. -5 6aratt,$, t7m k%llar,na te:'e e4erek ar,nma imkan, :ermitir. Bir insan5
2a1ilken 6a@t,klar,n4an 4ola6, 47n6a4a 'a$,lanma 4ile6erek 2e1ennem a8a',n4an k%rt%la'ilir. Samimi 'ir
ekil4e E%ran9a 4;nerek 3lla19,n emirlerini titi8likle %6?%la4,$, tak4ir4e -9n% 'a$,la6an :e esir?e6en olarak
'%la2akt,r. 3lla1 sali1 ameller4e '%l%n4%klar, 8aman k77k '767k 4eme4en k%llar,n,n '7t7n ?7na1lar,n,
a..e4e2e$ini m7B4elemitir. 3lla1 'ir a6etin4e >EB"r !kr"d"r -" ian "d"r%"ni&, Allah a&abn&la n"
ya5%n=..> (Ni%a Sur"%i, A1I) 4i6erek insanlar 78erin4e ne ka4ar ?eni ma$.iret sa1i'i ol4%$%n% onlara
'il4irmitir. Nitekim 92a1il :e nank;r9 olan insanlar,n '%?7n 1alen 1a6atlar,n, s7r47re'ilmeleri 4e 3lla19,n
ma$.ireti :e 'a$,lamas,6la4,r. E%ran94a ;6le 'il4irilmitir:
EB"r Allah, ka&andklar dolay%yla in%anlar (a&ab il") yakalay-"r"+"k ol%ayd, (y"rin) %rt
!&"rind" hi*bir +anly braka&d, an+ak onlar, ad konulu bir %!r"y" kadar "rt"l""kt"dir. Sonunda
"+"ll"ri ,"ldiBi &aan, artk !5h"%i& Allah k"ndi kullarn ,.r"ndir. (Gatr Sur"%i, 1K)
3lla1 t7m insanlara ;$7t alan,n ;$7t ala'ile2e$i ka4ar 'ir s7re tan,r. -nlara ken4ilerini %6ar,@ kork%ta2ak
eliler ?;n4erir :e '% eliler :as,tas,6la kork%@ sak,nmalar, ?ereken e6leri 'il4irir. 3n2ak t7m '%nlara ra$men
inkar4a 4ireten insanlar 4a el'ette ile4ikleri k;t7l7klerin kar,l,$,n, ?;re2ektir.
G"r*"kt"n b"n, t"-b" "d"n, inanan, %alih a"ll"rd" bulunu5 da %onra doBru yola "ri"n ki%"yi
!5h"%i& baBlay+y. (<aha Sur"%i, E/)
Sonra ,"r*"kt"n Rabbin, +"hal"t %onu+u k.t!l!k il"y"n, %onra bunun ardndan t"-b" "d"n -" %lah
olanlar(la b"rab"rdir). ?!5h"%i& Rabbin bundan %onra baBlayandr, "%ir,"y"ndir. (Nahl Sur"%i, AAM)
Ey ian "d"nl"r, Allah'tan %akn50korkun -" O'nun "l*i%in" ian "din, %i&" k"ndi rah"tind"n iki
kat (,!&"l karlk) -"r%in. Si&" k"ndi%iyl" y!r!y"+"Bini& bir nur kl%n -" %i&" aBFir"t "t%in. Allah *ok
baBlayandr, *ok "%ir,"y"ndir. (Hadid Sur"%i, /E)
GAN33
;ok &"n,in, h"r"yd"n !%taBni
Ey in%anlar, %i& Allah'a (kar Fakir olan) uhta*lar%n&# Allah i%", Raniy (hi*bir "y" ihtiya+
olayan)dr, Haid (.-!l"y" layk)tr. (Gatr Sur"%i, AK)
(ari1 'o6%n2a 6aam, olan a8?,n :e ki'irli kiilerin ortak ;8elliklerin4en 'iri5 ?7 :e 8en?inlik sa1i'i
olmalar, olm%t%r. B% kiiler 3lla19,n :er4i$i nimet :e imkanlarla 3lla19a kar, '767klenmiler :e -9n4an 678
e:irmiler4ir. Sa1i@ ol4%klar, 1ere6in ?erek sa1i'inin 3lla1 ol4%$%n% %n%tm%5 -9n%n ken4ilerine l7t.%n4an
'a$,la4,$, mal,-m7lk7 sa1i@lenme6e kalkm,lar4,r. /aln,8 inkar etmekle kalmam,lar5 iman e4enlere 4e 'ask,
:e 8%l7m %6?%lam,5 3lla19,n elilerine 4e '767k 'ir 47manl,kla 'akal4,rm,lar4,r. Son%n4a 3lla1 4a6an,lma8
'ir a8a@la ken4ilerini 'ir an4a 6akalam,5 ken4ilerini 4e mallar,n, 4a 6erin 4i'ine ?eirmi :e 1ere64en
m7sta$ni ol4%$%n% ?;stermitir. R6le ki a8?,n enani6et sa1i@lerinin '% sonlar,5 alemlere i'ret ola2ak ka4ar a2,
olm%t%r:
Cu, k"ndil"rin" a5a*k b"l,"l"rl" "l*il"r ,"ldiBi hald" >Ci&i bir b""r i hiday"t" ulatra+ak=>
d""l"ri -" bu y!&d"n inkar "di5 %a5arak y!& *"-ir"l"ri n"d"niyl"dir. Allah da (onlara kar) !%taBni
olduBunu (hi*bir "y" ihtiya+ oladBn) ,.%t"rdi. Allah Rani'dir, Haid'dir. (<"Bab!n Sur"%i, @)
B% inkar2, :e m7stek'ir insanlar,n %n%tt%klar, 6a 4a ka:ra6ama4,klar, ?erek5 ?;klerin5 6erin :e '% ikisi
aras,n4a '%l%nan 1ere6in 1a8inelerinin ?erek sa1i'inin 3lla1 ol4%$%64%. 3lla1 '% ?ere$i E%ran94a ;6le
'il4irmitir:
G.kl"rd" -" y"rd" n" -ar%a Allah'ndr. Andol%un, bi& %i&d"n .n+" kita5 -"ril"nl"r" -" %i&l"r"6
>Allah'tan korku50%aknn> diy" ta-%iy" "ttik. EB"r inkara %a5ar%an&, !5h"%i&, ,.kl"rd" -" y"rd" n"
-ar%a Allah'ndr. Allah, hi*bir "y" ihtiya+ olayan, had'" layk olandr. (Ni%a Sur"%i, ADA)
-nlar ken4ilerine mal :eril4i 4i6e 3lla1 1akk,n4a tart,malara ?iri@5 -9na kar, i'a4et etmekten
'767kl7$e ka@,lm,5 ken4ilerine 1akk, ?etiren eliler4en '% ne4enle 678 e:irmiler4i. Glinin onlara son s;87
ise % olm%t%:
Mu%a d"iti ki6 >EB"r %i& -" y"ry!&!nd"kil"rin t!! inkar "d"+"k ol%an& bil" !5h"%i& Allah
hi*bir "y" uhta* d"Bildir, .-!l!t!r.> (brahi Sur"%i, E)
G:et5 'irok a6ette 4e 'elirtil4i$i ?i'i 3lla1 ?7 :e 8en?inli$in ?erek sa1i'i4ir. - 1ere64en m7sta$ni4ir5
1ere6se - 9na m%1tat,r.
3"ry!&!nd" ,"&i5 dolayorlar ki, k"ndil"rind"n .n+"kil"rin na%l bir %ona uBradklarn
,.r%!nl"r# !%t"lik onlar ku--"t bakndan k"ndil"rind"n daha ,!*l!yd!l"r. G.kl"rd" -" y"rd" Allah'
a+i& braka+ak hi*bir "y yoktur. ?!5h"%i& O, bil"ndir, ,!* y"tir"ndir. (Gatr Sur"%i, 11)

HACR
H"r"yin i* y!&!nd"n, ,i&li taraFlarndan hab"rdar
Ey ian "d"nl"r, Allah'tan korkun. H"rk"% yarn i*in n"yi takdi "ttiBin" bak%n. Allah'tan
korkun. Hi* !5h"%i& Allah, ya5tklarn&dan hab"rdardr. (Har Sur"%i, AE)
&nsan 8aman :e mekanla s,n,rl, 'ir :arl,kt,r. Baka 'ir kii tara.,n4an aktar,lma4,ka an2ak ken4i
'%l%n4%$% 6er4e5 8aman4a ?elien ola6lar4an 1a'er4ar ola'ilir. B%l%n4%$% 8aman :e mekan,n 4,,na ,karak
ola6lar, 4e$erlen4irmesi asla m7mk7n 4e$il4ir. B% 4a insan,n en '767k a2i8liklerin4en 'iri4ir.
-6sa insan, 6aratan 3lla15 8aman :e mekan,n 4a 6arat,2,s,4,rS 4ola6,s,6la '% ka:ramlara 'a$,ml, 4e$il4ir.
Jaman4an :e mekan4an m7ne88e1 olan 3lla1 4o$al olarak 8aman,n :e mekan,n ka@sa4,$, 6ani kainatta
?erekleen 1er ola64an 4a 1a'er4ar4,r. R6le ki iin4e 6aa4,$,m,8 Saman6ol% ?alaksisin4en mil6onlar2a ,,k
6,l, %8akl,kta '%l%nan 'ir ?alaksi4e ka 6,l4,8 '%l%n4%$%n%5 1an?i ?;k2isminin 1an?i 6;r7n?e6i taki@ etti$ini 4e
'ilir5 iin4e 6aa4,$,m,8 47n6a4a to@ra$,n alt,n4a 6erin 78erine ,kma6a al,an .ili8lenmi 'ir to1%m%n
'il?isini 4e... 36r,2a 3lla1 % ana ka4ar 6aam, olan5 % an 6aa6an :e '%n4an sonra 6aa6a2ak olan t7m
insanlar,n 4a 1a6atlar,n,n 1er sani6esinin 'il?isine sa1i@tir. Eimin ne 8aman5 nere4e 4o$4%$% :e ;l47$75 6aam,
s7resin2e neler 6a@t,$,5 1an?i amalar %$r%na a'a 1ar2a4,$,5 1atta ne 8aman ?7l47$75 ne 8aman a$la4,$, ?i'i
t7m 4eta6lar -9n%n 'il?isi 4a1ilin4e4ir. 7nk7 - t7m7n7n /arat,2,s,4,r. stelik '% insanlar,n 1er an 6a@t,klar,
ilerin 6an,n4a5 kal@lerin4en ?eir4ikleri t7m 'il?iler 4e 3lla19tan ?i8li kalma8. 3lla1 insanlar,n ilerin4en
?eir4ikleri5 ni6et e4i@ %6?%lama4,klar,5 ?i8li2e tasarla4,klar, 1ere64en 1a'er4ar4,r.
Allah'n, bol ih%anndan k"ndil"rin" -"rdiBi "yl"rd" +irilik "d"nl"r, bunun k"ndil"ri i*in hayrl
olduBunu %ana%nlar. Hayr# bu, onlar i*in "rdir# kya"t ,!n!, +irilik "ttikl"riyl"
ta%alandrla+aklardr. G.kl"rin -" y"rin ira% Allah'ndr. Allah ya5tklarn&dan hab"ri olandr. (Al0i
ran Sur"%i, AEH)
G.&l"r O'nu idrak "d""&# O i%" b!t!n ,.&l"ri idrak "d"r. O, latiF olandr, hab"rdar olandr.
(Ena Sur"%i, AHD)
S"n, a%la .l"y"n -" daia diri olan (Allah)a t"-"kk!l "t -" O'nu had il" t"%bih "t. $ullarnn
,!nahlarndan O'nun hab"rdar ola% y"t"r. (Gurkan Sur"%i, KE)
$ya"t %aatinin bil,i%i, !5h"%i& Allah'n katndadr. 3aBuru yaBdrr# rahil"rd" olan bilir.
Hi* ki%", yarn n" ka&ana+aBn bil"&. Hi* ki%" d", han,i y"rd" .l"+"Bini bil"&. Hi* !5h"%i& Allah
bil"ndir, hab"rdardr. (Lokan Sur"%i, D1)

HA:
Hiday"t l!tF"d"n, doBru yola ulatran
(Cir d") $"ndil"rin" ili -"ril"nl"rin, bunun ($ur'an'n) hi* tarta%& Rabl"rind"n olan bir
,"r*"k olduBunu bil"l"ri i*in# b.yl"likl" ona ian "t%inl"r -" kal5l"ri ona tatin bulu olarak
baBlan%n. ?!5h"%i& Allah, ian "d"nl"ri do%doBru yola y.n"ltir. (Ha+ Sur"%i, K1)
/er6787n4e iki t7r insan :ar4,r: 3lla19,n ?727n7 'ili@ tak4ir e4enler :e 3lla19,n ?727n7 tan,ma6,@
4ola6,s,6la tak4ir e4eme6enler.
&kin2i ?r%@taki insanlar 4o$arlar5 '767rler5 1erkes ?i'i s,ra4an 'ir 1a6at 6aar :e ;l7rler. /aamlar,
s7resin2e ne iin 6aa4,klar,n,5 onlar, kimin :ar etti$ini5 ken4ilerini 6aratana kar, 1er1an?i 'ir sor%ml%l%klar,
ol%@ olma4,$,n, :e6a ken4ileri6le 'irlikte t7m e:reni 6oktan :ar e4enin nas,l sons%8 'ir ?72e sa1i@ ol4%$%n%
477nmek isteme8ler. -nlar,n ak,llar,n, me?%l e4en kon%lar ?enellikle nas,l 'ir e$itim ?;re2ekleri5 i6erin4e
i6i 'ir me:ki6e ?elmek iin ne 6a@malar, ?erekti$i5 o2%klar,n, nas,l 6etitire2ekleri ?i'i ?7nl7k 1a6atla il?ili
kon%lar4,r. -'e on 6,l 6aa6,@ t7kettikleri 1a6atlar, e:relerin4eki o$% insan ?i'i '% kon%lar, ken4ilerine
ama e4inerek ?eerS '% ara4a 47n6a4a :e t7m e:ren4e :ar olan sa6,s,8 m%2i8eleri ?;reme8ler. stelik ?;rseler
4e 78erin4e 477neme8ler.
Birin2i ?r%@ olarak 'a1setti$imi85 3lla19,n ?727n7 tan,6,@ tak4ir e4en insanlar ise '%n%n tam tersi 'ir
1a6at 6aarlar. Mi24anlar, ?7l7 ol4%$% iin k77k 6alar4an iti'aren e:relerini 1a6ranl,kla ?;8lemler5
?;r47kleri 4eta6lar4a sakl, olan 3lla19,n 4elillerini5 ?727n7n i8lerini .arke4erek 6aarlar. B% ne4enle e:renin
/arat,2,s,9na olan sor%ml%l%klar,n,n 4a 'ilin2in4e4irler. Ha6atlar,n, -9n%n 1on%tl%$%n% ka8ana2aklar, iler
6a@arak5 -9n%n ta:si6e etti$i 'ir 6aam, s7rerek :e en ;nemlisi 4e ;l47kten sonra -9na 1esa@ :ere2eklerini
'ilerek ?eirirler.
&te '% 'irin2i ?r%@5 3lla19,n 1i4a6et :er4i$i kiiler4ir. <7n6a 78erin4eki sa6,lar, 1er 8aman ok a8
olm%t%r ama 4o$r% olan 6ol onlar,nki4ir. 3lla15 1i4a6ete %lam, olanlarla inkar e4enler aras,n4aki .arkl,l,$,
a6etlerin4e ;6le 'il4irmitir:
4" onlar, %ana indiril"n", %"nd"n .n+" indiril"nl"r" ian "d"rl"r -" ahir"t" d" k"%in bir bil,iyl"
inanrlar.
t" bunlar, Rabl"rind"n olan bir hiday"t !&"r"dirl"r -" kurtulua "r"nl"r bunlardr.
?!5h"%i&, inkar "d"nl"ri uyar%an da, uyara%an da, onlar i*in Fark"t"&# inana&lar.
Allah, onlarn kal5l"rini -" kulaklarn !h!rl"itir# ,.&l"rinin !&"rind" 5"rd"l"r -ardr. 4"
b!y!k a&ab onlaradr. (Cakara Sur"%i, 10I)
E%k%s%8 '% insanlar4an ola'ilmek5 3lla19tan :erilen ok '767k 'ir nimettir. 7nk7 -9n%n 4ilemesi
4,,n4a 1i4a6et :ere'ile2ek5 4o$r% 6ola ilete'ile2ek 1ikimse 6okt%r:
G"r*"k u ki, %"n, %"-diBini hiday"t" "rdir""&%in, an+ak Allah, dil"diBini hiday"t" "rdirir# O,
hiday"t" "r"+"k olanlar daha iyi bil"ndir. ($a%a% Sur"%i, K@)
HAGI:
3ukardan aaBya indir"n, al*altan
O aaBlat+, y!+"lti+idir. (4aka Sur"%i, D)
&nsanlar,n 'elirli 'ir 8eka 478e6i5 ?;rme5 477nme :e 477n47klerin4en ,kar,m 6a@ma ka'ili6eti :ar4,r.
Bir insan ken4i 'e4eninin ile6iin4eki k%s%rs%8l%$a 'akt,$,n4a :ar olan in2e tasar,m, ?;re'ilir. =;r47$7
tasar,m,n 4eta6lar,n4aki ak,l alametleri kar,s,n4a5 '% 4eta6lar, @lanla6an5 tasarla6an :e :ar e4enin 'ilin2ine
:ara'ilir.
3n2ak k%k%s%8 '% sa6,lanlar sa1i@ ol4%klar, 6etenekleri k%llanan kiiler iin ?eerli4ir. B% kiiler
6%kar,4a 'a1setti$imi8 s7re2i kar,lat,klar, 1er ola64a 6aar :e ?;r47kleri e6ler 78erin4e 477n7@ akle4erler.
Bir 4e kar,lat,klar, ola6lar 78erin4e 477nme4en ?eme6e al,m, insanlar :ar4,r ki '%nlar5 6er6787n4eki
insanlar,n o$%nl%$%n% ol%t%r%rlar. <a1a ;n2e 4e 'elirtti$imi8 ?i'i '% insanlar 47n6a6a ?elir5 '767r5 1erkes
?i'i s,ra4an 'ir 1a6at ?eirir :e ;l7rler. -6sa 3lla1 E%ran94a 477n7@ ;$7t alanlar, ;:m75 4i$erlerini ise
aa$,l,k k,la2a$,n, 'il4irmitir:
Onlar, ayakta ik"n, otururk"n, yan yatark"n Allah' &ikr"d"rl"r -" ,.kl"rin -" y"rin yaratl
konu%unda d!!n!rl"r. (4" d"rl"r ki6) >Rabbii&, %"n bunu bouna yaratadn. S"n 5"k y!+"%in, bi&i
at"in a&abndan koru. Rabbii&, !5h"%i& S"n kii at"" %okar%an, artk onu 'hor -" aaBlk'
kl%ndr# &ul"d"nl"rin yard+lar yoktur.> (Al0i ran Sur"%i, AMA0AM/)
<77n7@ ;$7t alanlar 3lla19,n 672eltti$i kiiler4ir. &nsan olman,n ?ereklerini tam olarak 6erine ?etirirler
:e '% 6;nleri6le 4i$er 2anl,lar4an )1a6:anlar5 'itkiler :e 477nme6en insanlar* tamamen a6r,l,rlar. <i$er ?r%@
)477nme6en insanlar* ise5 insani 6eteneklere sa1i@ olmalar,na ra$men '%nlar, k%llanma8lar :e 'asit 'ir 6aam
s7r47r7rler. Bir ne:i 1a6:an ?i'i5 .i8iki i1ti6alar,n, ?i4erme6e 6;nelik 'ir 6aam, seerler. &te '% insanlar 4a5
3lla19,n 6aratt,$, an2ak :i24anlar,n, k%llanma4,klar,5 477nme4ikleri :e s,ra4an 'ir ;mr7 setikleri iin
alaltt,$, kiiler4ir. B% kiilerle il?ili E%ran94a ;6le 'ir ;rnek :erilmitir:
nkar "d"nl"rin .rn"Bi baBr5 *aBradan baka bir "y iit"yi5 (duyduBu -"ya baBrdB "yin
anlan bil"y"n -" %!r"kli) haykran (bir hay-an)n .rn"Bi ,ibidir. Onlar, %aBrdrlar, dil%i&dirl"r,
k.rd!rl"r# bundan dolay akl "rdir""&l"r. (Cakara Sur"%i, AIA)
HAGI9
$oruyan, ,.&"t"n, uhaFa&a "d"n
>Cuna raB"n y!& *"-irir%"ni&, artk %i&" k"ndi%iyl" ,.nd"rildiBi "yi t"bliB "tti. Rabbi d"
%i&d"n baka bir ka-i y"rini&" ,"*irir. Si& O'na hi*bir "yl" &arar -"r""&%ini&. :oBru%u b"ni Rabbi,
h"r"yi ,.&"tl"yi50koruyandr.> (Hud Sur"%i, KI)
B%?7n 'ilim a4amlar,n,n o$%5 e:renin 6oktan :ar ol4%$% kon%s%n4a kesin 'ir .ikir 'irli$ine
:arm,lar4,r. 7nk7 ellerin4eki t7m 4eliller '% ?ere$e iaret etmekte4ir. G:renin 6oktan :ar ol%% s,ras,n4a
orta6a ,kan atomlar ile '%?7n 2anl,-2ans,8 1ere6i ol%t%ran atomlar,n 'ir'irleri6le a6n, ol4%$%n% 4a 'ilim
orta6a ko6makta4,r. G:renin ilk 6arat,l, an,n4a ne ka4ar atom :arsa5 % an4a 4a o ka4ar atom :ar4,r. 3n2ak
;6le 'ir .arkla: /oktan :ar ol% an,n4a '767k 'ir 1,8la etra.a 4a$,lan atomlar5 '%?7n 6,l4,8lar,5 47n6a6,5
atmos.er4eki 1a:a6,5 6er6787n4eki s%6%5 to@ra$, :e 1atta si8in 'e4enini8i me64ana ?etirmekte4irler. stelik
'%n% ;6lesine k%s%rs%8 'ir 478enle 6a@makta4,rlar ki5 1er 'ir atoma 1akim olan 478enle6i2i ?727n :arl,$, kesin
olarak anla,lmakta4,r. Jira 'ir 478enin :arl,$, <78enle6i2inin :arl,$,n, 8or%nl% k,lar.
B% nokta4a kar,m,8a % ?erek ,kmakta4,r: -rta4a 1i'ir e6 6okken ma44e6i 6aratan :e k%s%rs%8 'ir
478en ol%t%ran 3lla15 '% 478enin me64ana ?eliin4eki 1er aama 1akk,n4a 'il?i sa1i'i4ir. 7nk7 ';6lesine
karma,k :e ?iri.t 'ir sistemin tek 'ir an,n,n 4a1i kontrols78 ol%mas, m7mk7n 4e$il4ir.
&te '% ?erek 'i8e kainattaki sistemi 478enle6en5 :ar e4en 3lla19,n sons%8 ilmini ?;stermekte4ir. -
1ere6i 6oktan :ar etmi :e '% :ar ol%%n 1er sani6esini5 1er 4akikas,n, ?;8etle6erek k%s%rs%8 'ir 478en
ol%t%rm%t%r. Me 1alen 4e '% 478eni ?;8etlemekte :e kor%makta4,r. Nitekim >;!nk! %"nin Rabbin,
,"r*"kt"n ,.&"tl"" y"rind"dir.> (G"+r Sur"%i, A1) a6eti 3lla19,n kainat 78erin4eki s7rekli kor%mas,n, 'i8lere
'il4irmekte4ir.
:oBru%u Ci&, y"rin onlardan n" "k%ilttiBini bilii&dir. $at&da (b!t!n bunlar) %aklay50
koruyan bir kita5 -ardr. ($aF Sur"%i, 1)
Oy%a onun, k"ndil"rin" kar hi*bir &orlay+0,!+! yoktu# an+ak bi& ahir"t" ian "d"ni, ondan
kuku i*ind" olandan ayrd"t"k i*in (ona bu ikan -"rdik). S"nin Rabbin, h"r"yin !&"rind" ,.&"ti+i0
koruyu+udur. (S"b" Sur"%i, /A)
Allah'n dnda birtak -"lil"r "din"nl"r i%"# Allah, onlarn !&"rind" ,.&"tl"yi+idir. S"n onlarn
!&"rind" bir -"kil d"Bil%in. (?ura Sur"%i, @)

HA$EM
H!k"d"n, hakk y"rin" ,"tir"n
Allah'tan baka bir hak" i arayay= Oy%a O, %i&" $itab a*klan olarak indiritir.
$"ndil"rin" $ita5 -"rdikl"rii&, bunun ,"r*"kt"n Rabbind"n hak olarak indirili olduBunu
bil"kt"dirl"r. ?u hald", %akn kukuya ka5lanlardan ola. (Ena Sur"%i, AA1)
3lla1 insanlar, 6aratm,5 onlar,5 ilerin4en i6ilik 6a@anlarla k;t7 olanlar, a6,r4etmek 78ere 'ir imti1an
6eri olan 47n6a6a 6erletirmitir. <7n6a6a s,nanmak 78ere ?elen insanlar, 6aln,8 ',rakmam,S onlara eliler
?;n4ermi :e elilerine 4e 4o$r%6% 6anl,tan a6,rmalar,n, sa$la6a2ak 17k7mleri ieren kita@lar :ermitir.
&nsanl,k tari1i 'o6%n2a eliler5 ?;n4eril4ikleri ka:imleri 3lla19,n emretti$i 17k7mleri ieren 1ak kita@larla
%6ar,@ kork%tm%lar5 onlar, 4o$r% olan 6ola a$,rm,lar4,r.
3n2ak 8aman iin4e elilerin ?etir4i$i kita@lar insanlar tara.,n4an ta1ri. e4ilmi5 3lla19,n ?;n4er4i$i
17k7mler inkar2, kesimlerin ken4i ,karlar,n, kor%6a2ak 'o8%k 17k7mlerle 4e$itirilmitir. >akat 3lla1
insanlara 6ine ken4ilerini 94o$r% 6ola %lat,ra2ak 'ir re1'er9 olarak E%ran9, in4irmi :e >Hi* !5h"%i&, &ikri
($uran') bi& indirdik bi&# onun koruyu+ular da ,"r*"kt"n bi&i&> (Hi+r Sur"%i, M) a6eti ile iin4eki
17k7mleri k,6amete ka4ar kor%6a2a$,n, :aat etmitir.
Gl'ette E%ran insan,n kar,laa2a$, 1er ola64a ;87m '%lmak5 4o$r%6a %lamak iin 'a:%ra2a$, 6e?ane
ka6nakt,r. 7nk7 o5 3lla19,n 17k7mlerini ieren tek 1ak kita@t,r. Me 3lla19,n ?;n4er4i$i kor%nm% 17k7mlerin
ol4%$% '% Eita'a sar,lanlar5 on4a 3lla19,n ken4ilerine emrettiklerini 6erine ?etirenler5 k%k%s%8 4o$r% 6ol%
'%lm% kimseler4ir. <7n6a4a 3lla19,n 17k7mleri6le 17kme4en -9n%n ken4ilerin4en iste4iklerini 6erine
?etirenler el'ette a1irette 4e ka8an iin4e ola2aklar4,r.
HA$M
Hik"t %ahibi, %aBla, uhk"
O Allah ki, yaratandr, ("n ,!&"l bir bi*id") ku%ur%u&+a -ar "d"ndir, '"kil -" %ur"t' -"r"ndir. En
,!&"l i%il"r O'nundur. G.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!! O'nu t"%bih "t"kt"dir. O, A&i&, Hakidir.
(Har Sur"%i, /1)
<a1a ;n2e 4e 78erin4e 4%r4%$%m%8 ?i'i5 insan,n e:resin4e ?;r47$7 1ere6 6arat,lm,l,$,n a@a,k
4elillerini ta,r. G:ren4e 'elli 'ir 6;ne 4o$r% ilerlemekte olan ?alaksiler5 =7nein etra.,n4a 'elirli 'ir 6;r7n?e4e
4;n7@ 4%ran <7n6a5 2anl,lar,n 'e4enlerin4eki -1en78 6786,l,m,84a ke.e4ilen- ?iri.t sistemler :e ?;8le
?;r7leme6en mikro alem4e me64ana ?elen -6ine 6eni ke.e4ilmi- ola6lar 4i8isi... E%k%s%8 'ilimsel alan4aki
?elimelerle insanlar,n 'il?isi artt,ka5 en k77kten en '767$e ka4ar e:ren4eki 1er 4eta6,n ne ka4ar in2e
1esa@larla tasarlanm, ol4%$% 4a1a 4a netlik ka8anmakta4,r.
B%?7n %la,la'ilen 'il?i se:i6esi ile % ?erek orta6a ,km,t,r: Eainat,n 6oktan :ar ol4%$% ilk an4an '%
6ana ol%an t7m ola6lar 'elirli 'ir @lan iin4e ?elimitir. R6le ki '% @lan,n son%2%n4a 78erin4eki t7m 2anl,larla
'irlikte 47n6a ol%m%t%r. Me ak,l sa1i'i olan insan5 6er6787n4eki 6erini alm,t,r. Gl'ette '% 4%r%m4a insana
47en5 ken4i :arl,$, iin en %6?%n ko%llar,n 'ir 478en iin4e ol%t%r%l4%$%n% .ark e4e'ilmek5 kainat,n
me64ana ?eli aamalar,n4aki 1ikmetleri ka:ra6a'ilmektir. Een4isine :erilen '%n2a nimet kar,s,n4a insan
%n%tmamal,4,r ki5 1ere6in 'ir ama2, :e 1ikmeti :ar4,r. Een4isinin ra1atl,kla 6aa6a'il4i$i 'ir 47n6a
6arat,lm,t,r :e '% 47n6a6, /aratan,n k%k%s%8 1er 6a@t,$, i 1ikmet 4ol%4%r.
:"dil"r ki6 >S"n y!+"%in, bi&" .Br"ttiBind"n baka bi&i hi*bir bil,ii& yok. G"r*"kt"n %"n, h"r"yi
bil"n, h!k! -" hik"t %ahibi olan%n.> (Cakara Sur"%i, D/)
M!'in "rk"kl"r -" !'in kadnlar birbirl"rinin -"lil"ridirl"r. yiliBi "r"d"r, k.t!l!kt"n
%akndrrlar, naa& do%doBru klarlar, &"kat -"rirl"r -" Allah'a -" R"%Ql!'n" itaat "d"rl"r. t" Allah'n
k"ndil"rin" rah"t "d"+"Bi bunlardr. ?!5h"%i&, Allah, !%t!n -" ,!*l!d!r, h!k! -" hik"t %ahibidir.
(<"-b" Sur"%i, IA)
4" !5h"%i& %"nin Rabbin, O, onlar har"d"+"ktir. G"r*"kt"n O, h!k! -" hik"t %ahibidir,
bil"ndir. (Hi+r Sur"%i, /K)
HA$$
4arlB hi* d"Bi"d"n duran
t" b.yl"# !5h"%i& Allah, O, Hak olandr -" !5h"%i& O'nun dnda ta5tklar (tanrlar) i%",
batldr. ?!5h"%i& Allah, y!+"dir, b!y!kt!r. (Lokan Sur"%i, DH)
Jaman :e mekan 2anl,-2ans,8 1ere6 ?i'i 96arat,lm,9 ka:ramlar4,r. Jaman :e mekan,n 1i olma4,$, 'ir
an4a 6oktan 'ir ma44e alemi 6arat,lm, :e '% alem iin4e 8aman-mekan ka:ramlar, ol%m%t%r. O;6le ki5
8aman iin4e ?eri6e ?itti$imi84e 'ir s,n,rla kar,la,r,8 :e '% s,n,r,n ?erisine asla ?eeme6i8. Bir ola6 iin
k%llana'ile2e$imi8 en eski i.a4e5 9e:renin 6arat,l, an,94,r. Hatta '%?7n 'ilim e:relerin4e tes@it e4ilen s,n,r
kainat,n 6arat,lma an,n4an iti'aren !0
-+"
sani6e4ir. B% 8aman 4ilimin4en ;n2esi iin ne 8aman ne 4e mekan
tan,mlanamamakta4,r.
B% nokta4a kar,m,8a 8aman,n :e mekan,n olma4,$, 'ir 'o6%t ,kar. &nsan,n s,n,rl, ol4%$% '% iki ka:ram
'elirli 'ir an4a 96arat,lm,9 ol4%klar,na ?;re5 '% 96arat,l,9tan ;n2e 'ir 8amans,8l,k :e mekans,8l,k me:2%tt%. &te
'i8lerin asla 4,,na ,kama4,$,m,8 '% ka:ramlar, 6aratan onlar,n tamamen 4,,n4a olan 3lla19t,r. 3lla1
8aman4an :e mekan4an m7ne88e1tir :e 4ola6,s,6la :arl,$, 1er 8aman me:2%tt%r. 3sla 4e$ime8. (ek ?erek
:arl,k -94%r5 -9n%n Jat, 4,,n4a 1ere6 an2ak -9n%n 9ol9 4emesi6le :ar olm%t%r. 3lla19,n Jat, 4,,n4a 1ere6
;l7ml747r :e 6ok ol%2%4%r. E%ran94a 4a 'il4iril4i$i ?i'i Hak olan 6aln,82a -94%r.
Hak olan, biri+ik h!k!dar olan Allah y!+"dir. Onun -ahyi %ana ,"li50taalanadan "--"l,
$ur'an' (okuada) a+"l" "t" -" d" ki6 >Rabbi, ilii arttr.> (<aha Sur"%i, AA1)
t" b.yl"# !5h"%i& Allah, hakkn k"ndi%idir -" !5h"%i& .l!l"ri diriltir -" ,"r*"kt"n h"r"y" ,!*
y"tir"ndir. (Ha+ Sur"%i, @)
t" burada (bu duruda) -"lay"t (yard+lk, do%tluk) hak olan Allah'a aittir. O, %"-a5
bakndan hayrl, %onu* bakndan hayrldr. ($"hF Sur"%i, 11)
HALI$
H"r"yin -arlB -" -arlB boyun+a ,.r!5 ,"*ir"+"Bi hall"ri, hadi%"l"ri t"%5it
-" tayin "d"n -" ona ,.r" yaratan, yoktan -ar "d"ndir
Allah, h"r +anly %udan yaratt. t" bunlardan kii karn !&"rind" y!r!"kt", kii iki ayaB
!&"rind" y!r!"kt", kii d" d.rt (ayaB) !&"rind" y!r!"kt"dir. Allah, dil"diBini yaratr. Hi* !5h"%i&
Allah, h"r"y" ,!* y"tir"ndir. (Nur Sur"%i, 1K)
Bir ar, ko:an,n4aki t7m ar,lar ?;re:lerini eksiksi8 6erine ?etirirler. &i ar,lar ko:an,n 6a@,m,n4a al,,r5
ko:an, 1a:alan4,rarak 4ere2esini 1e@ sa'it t%tarlar5 ko:ana iekler4en to@la4,klar, 'esinleri ?etirirler. Eralie
ar, ise ko:an,n iin4e sa'it kalarak so6%n 4e:am,n, sa$lar. Bir si:risinek 6%m%rta4an ,kt,$,n4a erikin 1aline
1i 'en8eme8. Si:risinek lar:as, ?eliimini tamamla6ana ka4ar + 4e.a 4eri 4e$itirir. C%@a 4;neminin son%na
4o$r% 4erisi a,l,r :e erikin si:risinek @%@an,n iin4en s%6a 1i 4e$me4en ,kar.
/%kar,4a 'a1setti$imi8 2anl,lar 6er6787n4e 6aa6an sa6,s,8 2anl,4an 6aln,82a iki tanesi4ir. >akat '%nlar,n
t7m7n7n 4o$%mlar,n,5 6aamlar,n, :e ;l7mlerini 4i$er 2anl,lar4a ol4%$% ?i'i 3lla1 'elirlemitir. B% 2anl,lar5
6arat,l4,klar, an4an iti'aren 3lla19,n tes@it etti$i5 %6?%n ?;r47$7 :e emretti$i ekil4e 6aamlar,n, s7r47r7rler.
Eesinlikle 3lla19,n ken4ileri iin tak4ir etti$i ?;re:in 4,,na ,kma8lar. ;ller4e T50 4ere2e4e 6aa6an
kertenkeleler 4e5 k%t%@lar 4a -50 4ere2e4e 6aa6an @en?%enler 4e5 4eni8in 'inler2e metre alt,n4a 6aa6an
s7n?erler 4e a6n, 4%r%m4a4,r. He@si 1a6atlar, 'o6%n2a 3lla19,n tes@it etti$i ekil4e 6aarlar. -nlar4an ;n2eki
nesiller 4e a6n, ekil4e 6aam,t,r5 sonraki nesiller 4e a6n, ekil4e 6aa6a2akt,r. 7nk7 3lla1 2anl,lar,n 1e@si
iin 'ir 6aam 'iimi semitir.
Son% olarak kainattaki 1i'ir 2anl,n,n ken4i 6aam 'iimini ta6in etme 1akk, 6okt%r. 3lla1 onlar,
6aratm, :e '% ekil4e 6aamalar,n, tak4ir etmitir. -nlar 4a ka6,ts,8 arts,8 '% 17kme 'o6%n e$miler4ir.
&nsan 4a kainat,n k77k 'ir @aras,4,r. 3lla1 insan, 'ir 4amla s%4an 6aratm,5 on%n iin 4e 'ir 6aam
'iimi tak4ir etmitir. Hi'ir insan ken4i karar,6la 6aam s7resini 'elirle6eme85 6alanma6, :e ;l7m7
4%r4%rama85 a2i8liklerin4en k%rt%lama8. 7nk7 3lla15 insan,n ken4isinin 1en78 :arl,$, 4a1i 6okken e8el4e
tes@it etmitir.
G.kl"ri -" y"ri bir .rn"k "din"k%i&in yaratandr. O'nun na%l bir *o+uBu olabilir= O'nun bir "i
(&"-+"%i) yoktur. O, h"r"yi yarattr. O, h"r"yi bil"ndir. (En'a Sur"%i, AHA)
:" ki6 >G.kl"rin -" y"rin Rabbi kidir=> :" ki6 >Allah'tr.> :" ki6 >Pyl"y%", O'nu brak5
k"ndil"rin" bil" yarar da, &arar da %aBlaaya ,!* y"tir""y"n birtak -"lil"r i (tanrlar) "dindini&=>
:" ki6 >Hi* ,.r"y"n (a'a) il" ,.r"n (ba%ir"t %ahibi) "it olabilir i= 4"ya karanlklarla nur "it olabilir
i=> 3ok%a Allah'a, O'nun yarata% ,ibi yaratan ortaklar buldular da, bu yarata, k"ndil"rin+"
birbirin" i b"n&"ti= :" ki6 >Allah, h"r"yin yarat+%dr -" O, t"ktir, kahr"di+i olandr.> (Rad Sur"%i,
A@)
$"ndi d"ril"rin" d"dil"r ki6 >Niy" al"yhii&d" ahitlik "ttini&=> :"dil"r ki6 >H"r"y" nutku -"ri50
konuturan Allah, bi&i konuturdu. Si&i ilk d"Fa O yaratt -" O'na d.nd!r!l!yor%unu&.> (Gu%%il"t Sur"%i,
/A)
HALM
;ok yuuak olan
ki to5luluBun kar karya ,"ldikl"ri ,!n, %i&d"n ,"ri d.n"nl"ri, ka&andklar ba& "yl"r
dolay%yla "ytan onlarn ayaBn kaydrak i%t"iti. Aa andol%un ki, Allah onlar aFF"tti. ?!5h"%i&
Allah, baBlayandr, yuuak olandr. (Al0i ran Sur"%i, AKK)
O% an 47n6a4a 6aa6an insanlara5 3lla1 kat,n4an 'ir kita@ ?;n4ermitir. -9n%n kat,n4an ?;n4erilen5
17k7mleri kor%nm% olan '% kita@5 son kita@t,r. 3lla1 '% kita',n iin4e 47n6a4a 6aa6an insanlara neler
6a@malar, ?erekti$ini a,k a,k 'elirtmitirS %6malar, ?ereken emirleri5 sak,nmalar, ?ereken 6asaklar,
'il4irmitir. stelik '% kita@taki emirlere %6arak 1a6at,n, 3lla1 r,8as, iin ?eirenlerin sons%8a ka4ar 2ennette
kala2a$,n, m7B4elemitir. H6ma6anlar,n ise sons%8a ka4ar iin4e kala2aklar, 2e1ennemi :e on%n iin4eki
a8a@lar, t7m a6r,nt,lar,6la anlatm,t,r. Me '% kita@ ok a,k 'ir kita@t,r. -k%6an 1erkesin kola6l,kla
anla6a'ile2e$i 'ir kita@...
3lla19a 6;nelmek :e -9n%n r,8as,n, ka8anma6a al,mak iin in4irilmi olan '% Eita@5 3lla1Q,n !+00 sene
;n2e elisi H8. 0%1amme49e ?;n4er4i$i E%ran94,r. 3lla1 E%ran94a insanlara 'ilmeleri ?ereken 1ere6i
anlatm,t,rS 1a6at,5 ;l7m75 2enneti5 2e1ennemi...
>akat insanlar kita',n ?el4i$ini 'ilmelerine ra$men on% ok%maktan 678 e:irir5 1atta 'ir k,sm, 1a6atlar,
'o6%n2a 3lla19tan ?;n4erilen '% kita', ellerine 'ile alma8lar. 3lla19,n ken4ilerine in4ir4i$i a6etleri arkalar,na
at,@ '%n%n 6erine 47n6a 1a6at,n,n 8e:kine :e e$len2esine 4alarlar. Rl7mlerin4en sonra kar,laa2aklar, 1esa',
:e a1iret 1a6at,n, ise 1i 477nme8ler. 3lla19,n 6asaklar,na %6ma4,klar, ?i'i5 insanlara emretti$i ?78el a1lak, 4a
6aama8lar. 0allar,n,5 m7lklerini kimse6le @a6lama85 4ar4a 8or4a olanlara 6ar4,m etme8ler. stelik
ken4ilerine iman etmeleri s;6len4i$in4e FBi8 ne 6a@t,$,m,8, 'ili6or%8F 4i6e kar,l,k :erirler. &lerin4en an2ak
ok a8, 3lla19a iman e4er :e -9n%n 17k7mlerini eksiksi8 %6?%lar.
/%kar,4a anlat,lanlar 'ira8 477n7l47$7n4e5 3lla19,n insanlar 78erin4eki sons%8 mer1ameti :e e.kati
a,ka ?;r7le'ilir. &nkar e4enler5 'ile 'ile 1ak 4in4en 678 e:irmelerine :e 3lla19,n 6asaklar,n, i$nemelerine
ra$men 3lla1 onlar, 1emen a8a@lan4,rma8. Hatta onlar, 47n6a 1a6at,n4a re.a1 iin4e 6aat,r5 1er t7rl7 nimeti
:erir. -nlara iman etmeleri :e 1ak 4ine 4;nmeleri iin s7re tan,r. stelik 3lla1 ?;n4er4i$i 4ini ok kola6
k,larak 4a ne ka4ar 6%m%ak ol4%$%n% ?;stermitir. &nsanlar, ken4i 6aratt,$, iin onlar,n ne ka4ar a2i8
ol4%klar,n, 'ilir. B% 6784en onlar, %n%tt%klar,n4an :e 6an,l4,klar,n4an 4ola6, sor%ml% t%ma8. E;r olana5 to@al
olana5 1asta olana sor%ml%l%k 67kleme8. &nsanlara sa'r, :e te:ekk7l7 ;$reterek om%8lar,n4aki 67k7 kal4,r,r.
B7t7n '% ;rnekler 3lla19,n sons%8 mer1ametini :e e.katini5 inkar e4en insanlar,n ise nank;rl7$7n7 anlamak
iin 6eterli4ir...
3ma insan,n %n%tmamas, ?ereken ok ;nemli 'ir nokta 4a1a :ar4,r 3lla15 a6n, 8aman4a sons%8 a4alet
sa1i'i4ir. Me 47n6a4a 4a5 a1irette 4e insanlar,n 6a@t,klar,n,n kar,l,$,n, eksiksi8 olarak :ere2ektir.
Allah %i&i, y"inl"rini&d"ki 'ra%t,"l" %.yl""l"rini&d"n, bo, aa*%& %.&l"r'd"n dolay %orulu
tuta&# Fakat kal5l"rini&in ka&andklarndan dolay %orulu tutar. Allah baBlayandr, yuuak
da-ranandr. (Cakara Sur"%i, //K)
3"di ,.k, y"r -" bunlarn i*ind"kil"r O'nu t"%bih "d"r# O'nu .-,! il" t"%bih "t"y"n hi*bir "y
yoktur, an+ak %i& onlarn t"%bihl"rini ka-rayor%unu&. ?!5h"%i& O, hali olandr, baBlayandr. (%ra
Sur"%i, 11)
?!5h"%i& Allah, ,.kl"ri -" y"ri &"-al bulurlar diy" (h"r an kudr"ti altnda) tutuyor. Andol%un, "B"r
&"-al bula+ak olurlar%a, k"ndi%ind"n %onra artk ki%" onlar tutaa&. :oBru%u O, Hali'dir,
baBlayandr. (Gatr Sur"%i, 1A)
HAM:
An+ak k"ndi%in" !kr"dil"n, b!t!n -arlBn diliyl" y",an" .-!l"n.
O'dur ki, onlar uutlarn k"%tikt"n %onra yaBuru indirir -" rah"tini %"ri50yayar. O, 4"li'dir,
Haid'dir. (?ura Sur"%i, /E)
Eainatta 6aa6an t7m 'itkiler :e 1a6:anlar5 3lla19,n 6er6787n4e ken4ilerini 6erletir4i$i ekil4e 6aarlar.
B;6lelikle 3lla19, tes'i1 e4i@ -9n% 672eltirler. <eni8in 4i'in4e 6aa6an 'ir 'al,k 4a5 ;l4e 6etien 'ir kakt7s 4e
'767k 'ir teslimi6etle 6aam,n, s7r47r7r. 3lla19,n ken4ileri iin tak4ir etti$i ekil4e 6aamalar,5 -9n%n k%r4%$%
478eni asla 'o8mamalar, t7m 2anl,lar,n 3lla19, tes'i1 ettiklerini ?;sterir. =;k6787n4eki :e 6er6787n4eki 1ere65
tonlar2a s%6%n 'irara6a ?etirilmesi6le ol%an 4eni8ler5 'inler2e metre6e %8anan 4a$lar :e ?;k6787n4e
s7r7klenen '%l%tlar5 ar4ar4a ?elen imek :e ?;k?7r7lt7s7 4e 3lla19, tes'i1 e4i@ 672eltirler. -9n%n sons%8 ilmini
:e ?727n7 insanlara ?;sterirler. >akat iman etme6enler onlar,n '% tes'i1lerini ka:ra6ama8lar. 3lla1 '% ?ere$i
&sra S%resi9nin ++. a6etin4e % ekil4e insanlara 'il4irir:
3"di ,.k, y"r -" bunlarn i*ind"kil"r O'nu t"%bih "d"r# O'nu .-,! il" t"%bih "t"y"n hi*bir "y
yoktur, an+ak %i& onlarn t"%bihl"rini ka-rayor%unu&. ?!5h"%i& O, hali olandr, baBlayandr. (%ra
Sur"%i, 11)
&nsanlar4an 4a iman sa1i@leri 3lla19,n 78erlerin4eki nimetlerini5 '767kl7$7n75 672eli$ini ka:ra6arak
-9n% tes'i1 e4er5 -9n% 672eltirler. 7nk7 ken4ilerine :erilen 1er t7rl7 nimet kar,l,$,n4a ken4ilerin4en istenen
6aln,82a 7kre4i2i5 1am4 e4i2i 'irer k%l olmalar,4,r.
G.kl"rd" -" y"rd" n" -ar%a Allah'ndr. Andol%un, bi& %i&d"n .n+" kita5 -"ril"nl"r" -" %i&l"r"6
>Allah'tan korku50%aknn> diy" ta-%iy" "ttik. EB"r inkara %a5ar%an&, !5h"%i&, ,.kl"rd" -" y"rd" n"
-ar%a Allah'ndr. Allah, hi*bir "y" ihtiya+ olayan, had" layk olandr. (Ni%a Sur"%i, ADA)
Mu%a d"iti ki6 >EB"r %i& -" y"ry!&!nd"kil"rin t!! inkar "d"+"k ol%an& bil" !5h"%i& Allah
hi*bir "y" uhta* d"Bildir, .-!l!t!r.> (brahi Sur"%i, E)
$"ndil"rin" ili -"ril"nl"r i%", Rabbind"n %ana indiril"nin hakkn ta k"ndi%i olduBunu -" !%t!n,
,!*l!, .-!l"y" layk olan (Allah)n yoluna y.n"lti50 il"ttiBini ,.r!yorlar. (S"b" Sur"%i, @)
HASC
H"%a5 G.r"n
$i onlar (o 5"y,ab"rl"r) Allah'n ri%al"tini t"bliB "d"nl"r, O'ndan i*l"ri titr"y"r"k0korkanlar -"
Allah'n dnda hi* ki%"d"n korkayanlardr. H"%a5 ,.r!+! olarak Allah y"t"r. (Ah&ab Sur"%i, DM)
3lla1 insan, 6arat,r :e 1en78 o 4;l 6ata$,n4a6ken ona s%ret :erir. Her insan, ;8enle :e 'am'aka 'ir
6arat,l,la 47n6a6a ?etirir. 3nnesinin ra1min4e6ken :e o 4a1a 1i'ir e6in %%r%n4a 4e$ilken on% kor%r5
'eslenmesini :e ?elimesini sa$lar. 3nne karn,n4a ?een 4ok%8 a6l,k s7re insan iin karanl,k 'ir 4e:re4ir.
Hikimse '% 4;nemi :e 4ok%8 a6 iin4e 3lla19,n ken4isi iin nas,l inan,lma8 m%2i8eler ?erekletir4i$ini
'ilme8. >akat 3lla15 4a1a insan tek 'ir 172re6ken 'ile on%n ilk 1aline a1ittir. o2%kl%k 4;nemi 4e a6n,
ekil4e4ir. &nsan,n 1a.,8as,n4a o2%kl%$%6la 4a il?ili 6aln,82a 'irka an, kal,r. 3ma 3lla15 o 'ilme8ken 'ile 1er
an 6an,n4a4,r5 1er 6a@t,$,na a1ittir.
3lla19,n a1it ol4%$% 6aln,82a insan,n amel olarak 6a@t,klar, 4e$il a6n, 8aman4a iin4en 4e
?eir4ikleri4ir. 7nk7 3lla1 insan,n 1em iine 1em 4,,na k,sa2a r%1%na tam anlam,6la 1akim4ir. -5 ne.sini
kor%6arak ne6i5 ne iin 6a@t,$,n, 'ilme8ken 3lla1 on%n 1er 1areketini ne amala 6a@t,$,n, 'ilir. &nsan ?i8lenmi
tek 'ir 172re 1alin4e6ken 4e5 ;lmek 78ere son ne.esini :erirken 4e 3lla1 on%n 6a@t,klar,na a1ittir. <7n6a4a
6aa4,$, s7re 'o6%n2a ot%r%rken5 kon%%rken5 6emek 6erken5 %6%rken5 ?e2e ?7n478 1er sani6e ile4iklerini t7m
a6r,nt,lar,6la 'ilir5 a$8,n4an ,kan 1er kon%ma6,5 1er la., iitir5 akl,n4an ?eir4i$i 1er 477n2e6i tes@it e4er.
Hi'ir e6 -9n4an ?i8li kalma8.
-6sa insan 1a6at, 'o6%n2a 6a@t,$, ileri5 s;6le4i$i s;8leri %n%t%r. /,llar ?etike 8i1nin4eki an,lar
'%lan,kla,r. =emite 6aa4,klar,n, sa6ma6a kalksa an2ak ok a8 e6 sa6a'ilir. -n 6,l ;n2e 6aa4,$, 'ir ola6
ken4isine 1at,rlat,l,@ o an ne 477n47$7 sor%lsa 1i'ir e6 1at,rla6ama8. Sanki '7t7n 6aa4,klar, 8i1nin4en
silinmi ?i'i4ir5 ?eri6e ok a8 'ir kal,nt, kalm,t,r. 3lla1 ise '7t7n insanlar,n 1a6atlar, 'o6%n2a 6a@t,klar,n,5 1er
sani6e ka.alar,n4an neler ?eti$ini 'ilir. Hi'ir e6i %n%tma8. Hesa@ ?7n7 1erkesin ;n7ne k;t7l7klerini5
i6iliklerini5 sali1 amellerini :e ?7na1lar,n, eksiksi8 ?etirir. B% 6784en insan,n 6a@mas, ?ereken5 3lla19,n
ken4isine a1it ol4%$%n% asla %n%tmamas,4,r.
Cir %"lala %"lalandBn&da, %i& ondan daha ,!&"liyl" %"la -"rin ya da aynyla karlk -"rin.
?!5h"%i&, Allah h"r"yin h"%abn ta olarak ya5andr. (Ni%a Sur"%i, E@)
3"til"ri, nikaha "ri"+"kl"ri *aBa kadar d"n"yin# ay"t k"ndil"rind" bir (r!d) ol,unlaa
,.rd!n!& !, h""n onlara allarn -"rin. C!y!y"+"kl"r diy" i%raF il" *ar*abuk y""yin. 9"n,in olan
iFF"tli olaya *al%n, yok%ul olan da artk aruF (ihtiya+a -" .rF" uy,un) bir "kild" y"%in. Mallarn
k"ndil"rin" -"rdiBini& &aan, onlara kar ahid bulundurun. H"%a5 ,.r!+! olarak Allah y"t"r. (Ni%a
Sur"%i, @)

HA33
:iri, h"r"yi bil"n -" h"r"y" ,!+! y"t"n.
O, Hayy (diri) olandr. O'ndan baka ilah yoktur# .yl"y%" dini yaln&+a k"ndi%in" hali% klanlar
olarak O'na dua "din. Al"l"rin Rabbin" hadol%un. (M!in Sur"%i, @K)
&nsan a2i84ir :e ok a8 e6e ?7 6etire'ilir. <7n6a6a ?el4i$i an4an iti'aren 1a6at,n,n 5-!0 senesi 6ar,
%%rl% olarak ?eer. B% 4;nem 'o6%n2a s7rekli 'ir il?i6e :e 'ak,ma m%1tat,r. B%n4an sonra 6aa4,$, 1a6at,n
ise '767k 'ir ';l7m7 ken4i 'e4enine 'akmakla5 temi8lenmekle ?eer. G$er '% sa6,lanlar, 6a@mak istemese :e
ertelese k,sa s7re iin4e 'ak,lama6a2ak 'ir ?;r7n7me ?irer.
36r,2a insan,n 'e4enen i1ti6a 4%64%$% '767k 'ir eksikli$i 4a1a :ar4,r: H6k%. &nsan,n ;mr7n7n
nere4e6se 7te 'iri %6k%6la ?eer. 3n2ak ne ka4ar istemese 4e5 %6k%6a a6,ra2a$, 8amanlar4a 'aka e6ler
6a@ma6, ter2i1 etse 4e '%na 'ir iki ?7n4en .a8la 4a6anmas, m7mk7n 4e$il4ir. Hatta 2+ saat %6%ma6an 'ir
insan,n %%r%n4a 'ir '%lan,kl,k5 i4rakin4e 'ir 6a:al,k 'a ?;sterir. Her 8aman 4o$al olarak 6a@a'il4i$i e6leri
6a@amama6a5 kar,lat,$, ola6lar, sa$l,kl, m%1akeme e4ememe6e5 1atta kon%ma ?7l7$7 ekme6e5 'il4i$i
e6leri %n%tma6a 'alar.
Gl'ette a2i8 olan an2ak insan :e insan ?i'i 6arat,lm, olan 4i$er 2anl,lar4,r. #anl, :e 2ans,8 t7m kainat,n
6arat,2,s, olan 3lla1 ise Ha6694,r. <aima 4iri4ir5 1er an 1ere6e 1akim4ir5 1ere6i 'ilir5 1ere6e ?7 6etirir5 -9n%
%6k% :e %6%klama t%tma85 1er t7rl7 a2i8likten 4e m7ne88e1tir. -5 6aratt,klar,na eitli a2i8likler :ermi :e '%
eksiklikleri .arke4erek 6aln,82a ken4isine k%ll%k etmelerini5 1ere6i ken4isin4en istemelerini emretmitir.
&nsana 47en 4e5 - 4ileme4ike 1i'ir e6e ?7 6etireme6e2e$ini5 tek 'ir sani6e 'ile 1a6at,n, 4e:am
ettireme6e2e$ini 'ilerek Da''ine 6;neli@ 4;nmektir.
Allah... O'ndan baka ilah yoktur. :iridir, kaidir. (Al0i ran Sur"%i, /)
S"n, a%la .l"y"n -" daia diri olan (Allah)a t"-"kk!l "t -" O'nu had il" t"%bih "t. $ullarnn
,!nahlarndan O'nun hab"rdar ola% y"t"r. (Gurkan Sur"%i, KE)
(Artk b!t!n) 3!&l"r, diri, kai olann .n!nd" "Bik durutur -" &ul! y!kl"n"n i%" yok olu5
,ititir. (<aha Sur"%i, AAA)
$ACI:
Skan, daraltan
Allah'a karlBn *ok arttra il" kat kat arttra+aB ,!&"l bir bor+u -"r"+"k olan kidir= Allah,
daraltr -" ,"nil"tir -" %i& O'na d.nd!r!l"+"k%ini&. (Cakara Sur"%i, /1K)
=;klerin5 6erin :e '% ikisi aras,n4a '%l%nanlar,n /arat,2,s, olan 3lla15 e:ren4eki 1ere6in tek sa1i'i4ir.
-5 t7m :arl,klar, 6aratm, :e 47n6a6, 4a insan,n 6aa6a'ile2e$i nimetlerle 4onatm,t,r. E%llar,n,n sa1i@ ol4%$%
1er t7rl7 8en?inlik -9na aittirS m7lk7n tek sa1i'i -94%r. 3lla1 47n6a4a6ken 4ile4i$i insanlar, 8en?in5 4ile4i$ini
4e .akir k,lar. 3ma mal-m7lk sa1i'i olan,n 4a5 1i'ir e6e sa1i@ olma6an,n 4a %n%tmamas, ?ereken 'ire6
:ar4,r: Sa1i@ ol%nan 1ere6i :eren :e '%nlar,n ?erek sa1i'i olan 3lla19t,r. - 4ile4i$i kiinin imkanlar,n,
artt,rarak 7kre4i@ etme6e2e$ini5 4ile4i$inin 4e imkanlar,n, 4araltarak nank;rl7k e4i@ etme6e2e$ini 4ener.
<ola6,s,6la insanlar,n sa1i@ ol4%$% :e6a olama4,$, e6ler ken4ileri iin 'ir ka8an 4e$il4ir. B%nlar sa4e2e
?ei2i 47n6a 1a6at,n, m, ?erek 6%rt olan a1ireti mi iste4iklerini 4enemek iin 3lla19,n 6aratt,$, imti1anlar4,r.
G$er kii '% ?ere$in .ark,na :arma8 :e elin4eki 1ere6i ken4isinin 8anne4i@ 2imrilik 6a@ar5 3lla19,n
4ile4i$i ekil4e 1ar2ama8sa o 8aman 3lla1 4a on%n elin4eki imkanlar, 4aralt,r. (am aksi olarak elin4eki
1ere6in ken4isine 3lla19,n r,8as,n, ka8ana2ak 'ir 1ar2ama 6a@mas, iin :eril4i$ini 'ilen kiilerin 4e elin4eki
imkanlar, artt,r,r5 47n6a4a 4a a1irette 4e onlara en ?78eli6le kar,l,k :erir. 3a$,4aki a6etler '% ?ere$i en a,k
'iim4e i.a4e e4er:
Pyl"y%" ,!* y"tir"bildiBini& kadar Allah'tan korku50%aknn, dinl"yin -" itaat "din. $"ndi n"F%ini&"
hayr ("n b!y!k yarar) olak !&"r" inFakta bulunun. $i n"F%inin b"n+il0tutkularndan (ya da +iri
tutuundan) korunur%a# it" onlar, F"lah (kurtulu) bulanlardr. EB"r Allah'a ,!&"l bir bor* -"r"+"k
olur%an&, onu %i&in i*in kat kat arttrr -" %i&i baBlar... (<"Bab!n Sur"%i, A@0AI)
$ACL
$abul "d"n, i+ab"t "d"n, baBlayan
$ullarndan t"-b"yi kabul "d"n, k.t!l!kl"ri aFF"d"n -" il"dikl"rini&i bil"n O'dur. (?ura Sur"%i, /K)
&nsan son 4ere2e a2i8 'ir :arl,kt,r. /aamas, iin ?erekli artlar,n t7m7 sa$lanma4,$, s7re2e 1a6at,n,
s7r47rmesi m7mk7n 4e$il4ir. 3n2ak t7m '% a2i8li$ine ra$men ken4ini '767k ?;rme5 a8?,nlama :e 3lla19a
kar, nank;rl7k etme e$ilimi :ar4,r. &nsan,n 6a@,s, ile il?ili E%ran94a ;6le 'il4irilmekte4ir:
G"r*"k u ki, bi& "an"tl"ri ,.kl"r", y"r" -" daBlara %unduk da onlar bunu y!kl"n"kt"n
ka*ndlar -" ondan korkuya ka5ldlar# onu in%an y!kl"ndi. ;!nk! o, *ok &ali, *ok +ahildir. (Ah&a5
Sur"%i, I/)
G"r*"kt"n in%an, Rabbin" kar nank.rd!r. (Adiyat Sur"%i, @)
&nsan, 6aratan 3lla1 k%k%s%8 on%n iin4e ta,4,$, k;t7l7kleri 4e 'ilmekte4ir. &nsan,n 1er an 1ata
6a@a'ile2e$i5 nank;rl7k5 2a1illik e4e'ile2e$i -9n%n 'il?isi 4a1ilin4e4ir. Me k%k%s%8 -5 k%llar,na kar, son
4ere2e e.katli :e mer1ametli4ir. B% mer1ametin4en 4ola6, 4a insanlar iin k%rt%l% ola2ak 'ir 6ol ?;stermitirS
te:'e etmek.
Jalim5 2a1il :e nank;r olan insana ne.sin4eki '% k;t7l7kler4en kor%na'ilmek :e 6a@t,$, 1atalar, tela.i
e4e'ilmek iin 4e 'ir imkan :erilmitir. &nsan 1er t7rl7 k;t7l7$7 ile6e'ilir5 1er t7rl7 1ata6a 47e'ilir5 Da''ine
1i %m%lma4,k ekil4e nank;rl7k e4e'ilir. 3n2ak e$er samimi5 3lla19a iten 'a$l, :e -9n4an ii titre6erek
korkan 'ir insansa te:'e e4er :e '% ekil4e k%rt%l% '%l%r. Jira 3lla1 samimi 6a@,lan te:'eleri ka'%l e4e2e$ini5
ken4isin4en korkan k%llar,n,n k;t7l7klerini a..e4e2e$ini :aat etmitir.
E%k%s%8 3lla19,n 9Ea'il9 s,.at, insanlar 78erin4eki e.katinin :e mer1ametinin a,k 'ir ?;ster?esi4ir.
7nk7 -9n%n insanlar4an ?ele2ek 1i'ir e6e i1ti6a2, 6okt%r5 insanlar,n ne 4%alar,na5 ne te:'elerine5 ne sali1
amellerine... <ilese64i insanlar,n t7m '% 6a@t,klar,n,n 1i'irini ka'%l etme84i. >akat 3lla1 sons%8 ra1meti6le5
ken4isinin i1ti6a2, olmasa 'ile insanlar,n '%nlara i1ti6a2, ol4%$%n% 'ilmi :e samimi 'ir kal@le 6a@,lan
te:'eleri ka'%l etmitir.
Onlar biliyorlar ki, ,"r*"kt"n Allah kullarndan t"-b"l"ri kabul "d"+"k -" %adakalar ala+ak
olan O'dur. ?!5h"%i&, t"-b"l"ri kabul "d"n, "%ir,"y"n O'dur. (<"-b" Sur"%i, AH1)
$A:
H!k!n! y"rin" ,"tir"n, iini bitir"n
G.kl"ri -" y"ri (bir .rn"k "din"k%i&in) yaratandr. O, bir iin ola%na karar -"rir%", ona
yaln&+a >OL> d"r, o da h""n olu-"rir. (Cakara Sur"%i, AAI)
3lla1 sons%8 k%::et :e k%4ret sa1i'i4ir. 36etler4e 4e 'il4iril4i$i ?i'i 'ir e6in olmas,n, iste4i$i 8aman
ona 6aln,82a 9-L9 4er :e 4ile4i$i e6 1emen ?erekleir. O7@1esi8 '%5 -9n%n a8ametinin5 kainat 78erin4eki
1akimi6etinin a@a,k 'ir te2ellisi4ir.
&nsanlar 6er6787n4e 'irtak,m se'e@-son% ilikilerine 'a$,ml, olarak 6aarlar. Rrne$in 47n6a 678e6in4e
sa'it 4%ra'ilmeleri iin 6erekimine5 ?emilerini s%4a 67847re'ilmeleri iin s%6%n kal4,rma k%::etine :e 4a1a
sa6,s,8 se'e'e5 kan%na 'a$,ml,4,rlar. -6sa 3lla1 iin ';6le 'ir 'a$,ml,l,k kesinlikle s;8 kon%s% 4e$il4ir. 7nk7
t7m se'e@leri :e '%nlar4an 4o$an t7m son%lar, 6aratan -94%r. -5 1ere6i 'elirli kan%nlar5 se'e@-son% ilikileri
ere:esin4e 6aratmakta :e '% ekil4e insanlar, 4enemekte5 kimin ?erekten k%ll%k e4e2e$ini kimin 4e 'aka
ila1lar e4inerek ken4isini inkar e4e2e$ini 'elirlemekte4ir. /oksa -9n%n iin se'e@si8 6aratmak son 4ere2e
kola64,r. 7nk7 - t7m eksiklikler4en %8akt,r. Nitekim E%ran94a 3lla19,n insanlara ?;ster4i$i m%2i8eler4en
'a1se4ilmitir. Rrne$in H8. &sa9n,n 'a'as,8 4o$%m% '%nlara 'ir ;rnektir:
>Rabbi, bana bir b""r dokunak"n, na%l bir *o+uBu olabilir=> d"di. (Gakat) Allah n"yi
dil"r%" yaratr. Cir iin ola%na karar -"rir%", yaln&+a ona >ol> d"r, o da h""n olu-"rir. (Al0i ran
Sur"%i, 1I)
36ette 4e ?;r7l47$7 ?i'i 3lla1 9-L9 4e4ikten sonra ?erekleme6e2ek 1i'ir ola6 6okt%r. -5 sons%8
k%4ret sa1i'i5 t7m kainat,n maliki5 t7m insanlar,n 1akimi4ir.
?!5h"%i&, Allah katnda %a'nn duruu, Ad"'in duruu ,ibidir. Onu to5raktan yaratt, %onra
ona >ol> d""%iyl" o da h""n olu-"rdi. (Al0i ran Sur"%i, KM)
O, ,.kl"ri -" y"ri hak olarak yaratandr. O'nun >ol> d"diBi ,!n (h"r"y) olu-"rir, O'nun %.&!
haktr. Sur'a !F!r!ld!B! ,!n, !lk O'nundur. O, ,ayb -" !ah"d" "dil"bil"ni bil"ndir. O, h!k! -"
hik"t %ahibi olandr, hab"rdar olandr. (Ena Sur"%i, ID)
Cir "yi dil"diBi &aan, O'nun "ri yaln&+a6 >Ol> d""%idir# o da h""n olu-"rir. (3a%in Sur"%i,
E/)
:irilt"n -" .ld!r"n O'dur. Cir iin ola%na h!k"tti i, ona yaln&+a6 >Ol> d"r, o da h""n
olu-"rir. (M!in Sur"%i, @E)
$A:M
Pn+"d"n ya5an, .n+"d"n bildir"n
(Allah buyurur6) >C"ni hu&uruda *"kii50durayn. C"n %i&" daha .n+" 'k"%in bir uyar'
,.nd"riti.> ($aF Sur"%i, /E)
3lla1 sons%8 a4alet sa1i'i4ir. /er6787n4e ken4isine k%ll%k etmek iin '%l%nan insanlara eliler 6ollam,5
elileri :as,tas,6la onlar, %6ar,@ kork%tm%t%r. /ine elilerine in4ir4i$i 1ak kita@larla onlara 4o$r%6% 6anl,tan
a6,ra2ak 'ir anla6, :ermi5 6a@malar, ?ereken i'a4etleri a,klam,5 insanlar4an iste4i$i a1lak, tari. etmitir. Me
6ine kita@lar,n4a ?a6'tan 1a'erler :ermiS ;l7m7n a@ans,8 6akala6a'ile2e$ini5 t7m kainat,n 6ok ola2a$,n,5
k,6ametin 6aklaarak ?elmekte ol4%$%n%5 1esa@ ?7n7n4e t7m insanlar,n 91%rma ekir4e$in4eki i@likik ka4ar
'ile 1aks,8l,$a %$rat,lma4an9 1esa@ :ere2eklerini5 47n6a4a ken4isine k%ll%k etme6enlerin a1irette sons%8
2e1ennem a8a',6la kar,laa2a$,n, 'il4irmitir.
E%k%s%8 t7m '% 'il4irilenler 3lla19,n insanlar, ;n2e4en %6armas,4,r. Nitekim 3lla1 >Hayr# *!nk! o
($ur'an), bir .B!tt!r. Artk dil"y"n, onu 'd!!n!50.B!t al%n.> (Ab"%" Sur"%i, AA0A/) a6etleri6le5 insanlar,n
E%ran ile ;$7t al,@ 4o$r% 6ol% '%la'ile2e$ine 4ikkat ekmitir. 36r,2a 3lla1 'aka a6etlerin4e nank;rl7k
e4enlerin %$ra6a2aklar, son% :e ?emi ka:imler4e 6aam, inkar2,lar,n 'alar,na ?elenleri 4eta6lar,6la tari.
etmi :e onlar,n '% 4%r%m%n4an k%llar,n,n i'ret almas, ?erekti$ini 'il4irmitir:
3alanlaakta olan ni"t (r"Fah -" %"r-"t) %ahi5l"rini %"n bana brak -" onlara a& bir %!r" tan.
;!nk! Ci&i yan&da bukaBlar -" +ayr +ayr yanan bir at" -ardr6 CoBa& tkay5 kalan bir y""k
-" a+ bir a&ab -ardr. (Pyl") Cir ,!n ki, y"ry!&! -" daBlar titr""y"0tutulur -" daBlar ,.*!-"r"n bir
ku yBn olur. ?!5h"%i& %i&", !&"rini&" ahid ola+ak bir "l*i ,.nd"rdik# Gira-un'a bir "l*i
,.nd"rdiBii& ,ibi. Gakat Gira-un "l*iy" i%yan "tti, Ci& d" onu 5"k -ahi bir tar&da (a&abla)
yakalay-"rdik. EB"r inkar "d"+"k olur%an&, *o+uklarn %a*larn aBartan bir ,!nd" k"ndini&i na%l
koruya+ak%n&= Cu n"d"nl" ,.k bil" yarl50*atlatr# (artk) O'nun -a'di ,"r*"kl"tirili50y"rin"
,"tirilitir. ?!5h"%i&, bu bir .B!tt!r. Artk dil"y"n Rabbin" bir yol bulabilir.> (M!&&"il Sur"%i, AA0
AM)
Gl'ette 3lla19,n %6ar,@ kork%tmalar, son%2%n4a 6%kar,4aki a6ette 4e 'il4iril4i$i ?i'i 94ile6en Da''ine 'ir
6ol '%la'ilir9. 3ma t7m '%nlara ra$men 678 e:irmekte olanlar iin4e a2,kl, 'ir a8a@ 1ak olm%t%r. 7nk7 3lla1
en a4il ekil4e kar,l,k :eren4ir.
$A:R
%t"diBini i%t"diBi ,ibi ya5aya ,!+! y"t"n
O'nun ay"tl"rind"n biri d", %"nin ,"r*"kt"n y"ry!&!n! huu i*ind" (%olu, boynu b!k!l! -"
ku5kuru) ,.r"ndir. Aa Ci& onun !&"rin" %uyu indirdiBii& &aan, d"5r"nir -" kabarr. ?!5h"%i& onu
dirilt"n, .l!l"ri d" "lb"tt" dirilti+idir. ;!nk! O, h"r"y" ,!* y"tir"ndir. (Gu%%il"t Sur"%i, DM)
E%ran9,n @ek ok a6etin4e 'il4iril4i$i ?i'i ?erekleen 1er ola6 3lla19,n 'il?isi 4a1ilin4e4ir :e -9n%n F-lF
4emesi6le me64ana ?elir. /er6787n4e 1er 6a@ra$,n 4777 -9n%n i8ni6le4ir5 6ine 1i'ir 4ii -9n%n i8ni olma4an
?e'e kalama8 :e 1i'ir 2anl, -9n%n 'il?isi 4,,n4a 4o$%rama8. Eainatta ?erekleen 1er ola6 an2ak -9n%n
4ilemesi6le :%k% '%l%r. -5 iman etme6en 'ir ka:min 6erine 1emen 6enisini ?etire'ile2ek ?7te4ir. <ile4i$ine
?;r7lmemi 'ir m7lk :erir5 4ile4i$in4en '7t7n m7lk7n7 eki@ al,r. &man etme6en 'ir ka:me5 a8a@ 1i
%mma4,klar, 'ir an4a :e 1i %mma4,klar, 'ir ekil4e ?elir. <ilerse 6er6787n7n t7m 'ereketini eki@ al,r5 on%
k%r%t%r :e 78erin4e 6aama 4air 1i'ir i8 ',rakma8. <ilerse ?enili$i 6er6787 ka4ar olan 'am'aka 'ir 47n6a
6arat,r. =;kler4e :e 6er4e 3lla19, a2i8 ',raka2ak 1i'ir k%::et 6okt%r. - iste4i$ini iste4i$i ?i'i 6a@ma6a ?7
6etiren4ir.
3"ry!&!nd" ,"&i5 dolayorlar ki, k"ndil"rind"n .n+"kil"rin na%l bir %ona uBradklarn
,.r%!nl"r# !%t"lik onlar ku--"t bakndan k"ndil"rind"n daha ,!*l!yd!l"r. G.kl"rd" -" y"rd" Allah'
a+i& braka+ak hi*bir "y yoktur. ?!5h"%i& O, bil"ndir, ,!* y"tir"ndir. (Gatr Sur"%i, 11)
Artk, doBularn -" batlarn Rabbin" y"in "d"ri# Ci& ,"r*"kt"n ,!* y"tir"ni&# Onlarn y"rin"
k"ndil"rind"n daha hayrllarna ,"tiri50d"Bitir"y". L%t"lik Ci&i .n!!&" ,"*il""&. (M"ari+ Sur"%i,
1H01A)
$AG
3"t"rli, -arlB "-+udatn b!t!n ihtiya*larna y"t"n.
Allah, kuluna y"t"rli d"Bil i= S"ni O'ndan bakalaryla korkutuyorlar. Allah, kii %a5trr%a,
artk onun i*in bir yol ,.%t"ri+i yoktur. (9!"r Sur"%i, D@)
3lla19a kesin 'il?i6le iman etme6en insanlar iin 6er6787n4e kork% 4%6a2aklar, @ek ok ola6 :e :arl,k
me:2%tt%r. Eimi insanlar4an ?ele'ile2ek 8ararlar4an korkar5 kimi 4o$a ola6lar,n4an5 kimi elin4eki mallar,n 6ok
olmas,n4an5 kimi se:4i$i 'ir 6ak,n,n, ka6'etmekten...
-6sa 3lla1 kesin 'il?i6le iman e4en insanlara E%ran94a ;6le seslenmitir:
>EB"r k"%in bir bil,iyl" inanyor%an& (Allah), ,.kl"rin, y"rin -" bu iki%i ara%nda bulunanlarn
Rabbidir. O'ndan baka ilah yoktur# diriltir -" .ld!r!r. Si&in d" Rabbini&dir, ,"*i atalarn&n da
Rabbidir.> (:uhan Sur"%i, I0E)
36ette 4e 'il4iril4i$i ?i'i ?;kler4e :e 6er4e tek ila1 3lla19t,r. 07minler 'ilirler ki -9n4an 'aka 1i'ir
:arl,k ken4ilerine 'ir 8arar :erme6e :e6a 'ir 6arar sa$lama6a ?7 6etireme8. G$er 'ir 8orl%kla kar,la,rlarsa
3lla19a 6;neli@ 4;nerler :e -9n%n ken4ilerine 6ar4,m e4e2e$ini5 4%alar,na i2a'et e4e2e$ini 'ilirler. Me asla
3lla19tan 'akas,n4an 'ir 6ar4,m5 'ir .a64a %mma8lar. 7nk7 6er6787n4e tek ?7 sa1i'i olan -94%r :e 1i'ir
:arl,$,n -9n%n 4ilemesi 4,,n4a 'ir 8arar :erme :e6a .a64a ?etirme ka'ili6eti 6okt%r. <ola6,s,6la ?erekten
iman e4en 'ir insan iin 3lla1 6ar4,m 4ilene2ek5 kork%la2ak tek makam4,r. Nitekim 6%kar,4aki a6ette 93lla1
k%l%na 6eterli 4e$il miK9 sor%s%n4an sonraki a6etler ;6le 4e:am e4er:
Allah, kii hiday"t" "rdirir%", onun i*in bir %a5tr+ yoktur. Allah, intika %ahibi, ,!*l! -" !%t!n
olan d"Bil idir=.. :" ki6 >G.rd!n!& !0hab"r -"rin# Allah'tan baka ta5tklarn&, "B"r Allah bana bir
&arar dil"y"+"k ol%a, O'nun &ararn kaldrabilirl"r i= 3a da bana bir rah"t -"r"yi i%t"%", O'nun
rah"tini tutu50.nl"y"bil"+"kl"r i> :" ki6 >Allah, bana y"t"r... (9!"r Sur"%i, DI0DE)
$AHHAR
$ahr"d"n. H"r"y", h"r i%t"diBini ya5a+ak %ur"tt" ,ali5 -" haki
3"rin baka bir y"r", ,.kl"rin d" (baka ,.kl"r") d.n!t!r!ld!B! ,!n, onlar t"k olan, kahhar olan
Allah'n hu&uruna *ka(rla)+aklardr. (brahi Sur"%i, 1E)
3lla1 insanlar4an nas,l s,k,nt,6, ?i4erme6e :e onlar,n kal@lerine .era1l,k :erme6e ka4irse5 onlar, '767k
'ir a8a@la ka1retme6e 4e ka4ir4ir. E%ran94a 3lla19,n ken4i kat,n4an ?;n4er4i$i a8a@larla 1elak olm%
ka:imler4en ;rnekler :erilir. B% insanlar 1ak 4in4en 678 e:ir4ikleri :e 3lla19a 'a kal4,r4,klar, iin sa'a1
:akti5 onlar 1i %%r%n4a 4e$illerken 78erlerin4e 4olaan '767k 'ir .elaketle 6ok e4ilmiler4ir. 3lla19,n insanlar,
ka1retmek iin ?;n4er4i$i a8a@ 1i'ir a8a@la k,6aslanama8. 3lla1 inkar e4en to@l%l%klar,n 78erine e:lerini
6erin4en s;ken kas,r?alar ?;n4ermi5 78erlerine 'al,ktan talar 6a$4,rm,t,r. H6ar4,$, insanlar,n 78erine
onlar,n iin4e ot%r4%klar, e1irleri 6erle 'ir e4en sa$anaklar isa'et ettirmitir. (o@ra$,n alt,n, 7st7ne ?etiren
4e@remleri 7stlerine ?;n4ermi onlar, tek 'ir ,$l,kla 1e@sini 6erin 4i'ine ?eirmitir. 3,ka ?;r7l47$7 ?i'i
3lla19,n 'ir insan, ka1retmesi 1i'ir e6le k,6aslanama8.
>akat '7t7n '% sa6,lanlar 3lla19,n 47n6a 1a6at,n4a insanlara tatt,r4,$, a2,lar4,r. Me onlar, 6a@t,klar,n4an
4ola6, 47n6a4a 6aarken ka1retmesi4ir. 3ma as,l olan 3lla1Q,n insan, 2e1ennem4e ?;r7lmemi 'ir a8a@la
ka1re4e2ek olmas,4,r. 3lla19,n sons%8 ra1metine kar,l,k -9n%n ka4rini tan,ma6an :e nank;rl7k e4en insanlar
a1irette 2e1ennem a8a',6la kar,laa2aklar4,r. <7n6a4a ile4ikleri s%lar,n tam kar,l,$, a1irette ken4ilerine
:erile2ektir. 3lla1 onlar, 2e1ennemin en 4ar 6erine att,$,n4a inkar2,lara 4a1a ;n2e 1i kar,lama4,klar, 'ir a2,
tatt,r,rS 2e1ennem atei6le 6anan 4erilerini 6enileri6le 4e$itirir :e onlar,n 78erine ateten 4%:arlar ;rer.
B;6lelikle onlar, ka1re4er. R6le ki insan,n 47n6a4a ekti$i a2,lar 2e1ennem4e kar,lat,klar,n,n 6an,n4a 1i
kal,r. B% 6784en 4e 2e1enneme ?iren insan 3lla19,n ken4isini ;l47rmesi :e a8a@tan k%rtarmas, iin 6al:ar,r.
- 47n6a 1a6at,n4a ken4isin4en 678 e:irenleri 2e1ennem4e sons%8 ?7276le ka1re4e2ektir. B% -9n%n
kesin olarak ?ereklee2ek olan :aa4i4ir...
O, kullar !&"rind" kahr"di+i olandr. O, h!k! -" hik"t %ahibi olandr, hab"rdar olandr. (Ena
Sur"%i, AE)
:" ki6 >G.kl"rin -" y"rin Rabbi kidir=> :" ki6 >Allah'tr.> :" ki6 >Pyl"y%", O'nu brak5
k"ndil"rin" bil" yarar da, &arar da %aBlaaya ,!* y"tir""y"n birtak -"lil"r i (tanrlar) "dindini&=>
:" ki6 >Hi* ,.r"y"n (a'a) il" ,.r"n (ba%ir"t %ahibi) "it olabilir i= 4"ya karanlklarla nur "it olabilir
i=> 3ok%a Allah'a, O'nun yarata% ,ibi yaratan ortaklar buldular da, bu yarata, k"ndil"rin+"
birbirin" i b"n&"ti= :" ki6 >Allah, h"r"yin yarat+%dr -" O, t"ktir, kahr"di+i olandr.> (Rad Sur"%i,
A@)
O ,!n, orta y"r" *karlar. Onlardan hi*bir "y Allah'a kar ,i&li kala&. (Allah %orar6) >Cu,!n
!lk kiindir= Cir olan, $ahhar olan Allah'ndr.> (M!in Sur"%i, A@)
$AM
dar" "di5 ayakta tutan
Allah... O'ndan baka ilah yoktur. :iridir, kaidir. (Al'i ran Sur"%i, /)
Ba8, insanlar kainattaki k%s%rs%8 sistemin 'ir ke8 :ar e4il4i$ini :e '%n4an sonra 4a ken4i ken4ine
ile6iine 4e:am etti$ini 477n7rler. B%5 'elki s7rekli 4ile ?etirilme8 ama insanlar,n 'ilinaltlar,n4a 1akim olan
?enel kan, '%4%r. Een4ini /arat,2,s,9na kar, sor%ml% 1issetmek isteme6en5 -9n%n ken4isin4en iste4iklerini
6erine ?etirme6i ka'%llenme6en insanlar aras,n4a '% 477n2e 'ir ne:i ka, 6ol%4%r. G$er 3lla1 'ir ke8 6arat,@
sonra 1ere6i ken4i 1aline ',rakt,6sa ken4ilerinin 4e -9na kar, sor%ml%l%$%n%n a8ala2a$, ?i'i 6anl, 'ir .ikre
ka@,l,rlar.
3n2ak :arl,$,n temelin4e o ka4ar in2e :e 1assas 4eta6larla 'e8enmi kan%nlar5 se'e@ler :ar4,r ki5 1er an
7st7n 'ir ?727n kontrol7 olma4an '%nlar,n ile6iini s7r47rmesi m7mk7n 4e$il4ir. =;ren5 4%6an :e ?;r7@
4%64%klar,n4an 'asiretle son% ,kara'ilen insanlar,n '% '767k ?ere$i .arke4ememeleri s;8 kon%s% olma8.
Nitekim >at,r S%resi9nin +!. a6etin4e 3lla1 ?;kleri :e 6eri ken4isinin t%tt%$%n% ;6le 'il4irir:
?!5h"%i& Allah, ,.kl"ri -" y"ri &"-al bulurlar diy" (h"r an kudr"ti altnda) tutuyor. Andol%un, "B"r
&"-al bula+ak olurlar%a, k"ndi%ind"n %onra artk ki%" onlar tutaa&. :oBru%u O, Hali'dir,
baBlayandr. (Gatr Sur"%i, 1A)
/%kar,4aki a6ette 4e ?;r7l47$7 ?i'i kainat 6arat,lm, :e sonra ken4i ile6iine ',rak,lm, 4e$il4ir.
/aam,n s7rmesi5 e:ren4eki 1assas 4en?elerin5 ola$an7st7 in2eliklerle 4i8a6n e4ilmi sistemlerin 4e:am etmesi
3lla19,n kontrol76le m7mk7n47r. -9n%n 4ilemesi 4,,n4a 1i'ir e6 :arl,$,n, s7r47reme8. 3lla19,n 6oktan :ar
etti$i e:ren 6ine -9n%n 9Eaim9 s,.at, ile a6akta 4%rmakta4,r.
Allah... O'ndan baka ilah yoktur. :iridir, kaidir. O'nu uyuklaa -" uyku tuta&. G.kl"rd" -"
y"rd" n" -ar%a h"5%i O'nundur. &ni olak%&n O'nun katnda "Faatt" buluna+ak kidir= O,
.nl"rind"kini -" arkalarndakini bilir. (Onlar i%") :il"diBi kadarnn dnda, O'nun ilind"n hi*bir "yi
ka-ray50kuataa&lar. O'nun k!r%!%!, b!t!n ,.kl"ri -" y"ri ka5lay50kuattr. Onlarn koruna%
O'na ,!* ,"l"&. O, 5"k y!+"dir, 5"k b!y!kt!r. (Cakara Sur"%i, /KK)
(Artk b!t!n) 3!&l"r, diri, kai olann .n!nd" "Bik durutur -" &ul! y!kl"n"n i%" yok olu5
,ititir. (<aha Sur"%i, AAA)
$ARC
3akn olan
$ullar C"ni %ana %ora+ak olur%a, uhakkak ki C"n (onlara) 5"k yakn. Cana dua "ttiBi &aan
dua "d"nin dua%na +"-a5 -"riri. Pyl"y%", onlar da C"ni *aBra +"-a5 -"r%inl"r -" bana ian
"t%inl"r. 2ulur ki irad (doBru yolu bulu) olurlar. (Cakara Sur"%i, AE@)
3lla19, ?ere$i ?i'i tan,ma6anlar :e E%ran a6etlerin4en %8ak olanlar5 3lla19,n :arl,$, 1akk,n4a ok @%sl%5
?erekten 6etersi8 'il?i :e 477n2elere sa1i@tirler. -nlara sor%l4%$% 8aman F6eri :e ?;kleri 6aratan 3lla19t,rF
4erler. >akat insan, en in2e a6r,nt,s,na ka4ar @lanla6,@5 en ?78el s%rette 6aratan 3lla19,n ?;kler4e ol4%$%n% :e
ken4ilerin4en ok %8akta '%l%n4%$%n% 8anne4erler. Hal'%ki 3lla1 ken4i kat,n4an ?;n4er4i$i a6etlerle ken4ini
k%llar,na tan,t,r. &nsana ne ka4ar 6ak,n ol4%$%n% Ea. S%resi9nin !6. a6etin4e ;6le 'il4irir:
Andol%un, in%an bi& yarattk -" n"F%inin ona n" -"%-"%"l"r -"r"kt" olduBunu biliri&. Ci& ona
ahdaarndan daha yakn&. ($aF Sur"%i, A@)
R6le ki Fiki kii kon%%rken 77n27s7 3lla19t,r5 7 kii kon%%rken 4;r47n27s7 3lla19t,r.F Bir insan
.,s,l4asa 'ile 3lla1 on% 4%6ar5 6erin4en k,@,r4asa 'ile on% ?;r7r. &in4en ?een 1er 477n2e6i 'ilir. - %6%rken
4e5 67r7rken 4e5 kon%%rken 4e 3lla1 on%n 6an,n4a4,r. - '7t7n '%nlar, 6a@arken 3lla19, 6an,n4a ?;reme85 .akat
- on% ?;r7r.
...Pyl"y%" O'ndan baBlana dil"yin, %onra O'na t"-b" "din. ?!5h"%i& b"ni Rabbi, yakn
olandr, (dualar) kabul "d"ndir.> (Hud Sur"%i, @A)
:" ki6 >EB"r b"n %a5a+ak ol%a, artk k"ndi n"F%i al"yhin" %a5 oluru# "B"r hiday"ti bula+ak
ol%a, bu da Rabbiin bana -ahy"t"kt" olduBu ($ur'an) %ay"%ind"dir. ?!5h"%i& O, iit"ndir, yakn
olandr.> (S"b" Sur"%i, KH)
$ASM
$%landran, r&klar, ni"tl"ri adal"t, hik"t -" rah"t i*ind" tak%i
"di5 h"rk"%" na%ibini -"r"n.
S"nin Rabbinin rah"tini onlar 5aylatryorlar= :!nya hayatnda ai"tl"rini aralarnda bi&
5aylatrdk -" onlardan bir b.l!! (diB"r) bir b.l!!n! 't"%hir "t"%i i*in, bir b.l!!n! bir b.l!!
!&"rind" d"r"+"l"rl" y!k%"lttik. Rabbinin rah"ti# to5lay50yBdklarndan daha hayrldr. (9uhruF
Sur"%i, D/)
3ma8on94a 678ler2e sene 4im4ik 4%ran a$alar5 k%8e6 k%t'%n4a 1er tara., '%8larla e:rili 'ir a4a4a
6aa6an @en?%en s7r7s75 ;l4e "0 sene4ir 1i k,@,r4ama4an 4%ran 'ir kakt7s5 6a$m%r ormanlar,n4a ta,4,klar,
6a@raklar4an 7rettikleri mantarla 'eslenen kar,n2alar :e '%nlar ?i'i mil6onlar2a 6,l4,r 6aamlar,n, s7r47ren
2anl,lar or4%s%...
/%kar,4a sa6,lan :e sa6,lama6an 2anl,lar,n 1e@si 6aamak iin 'eslenme6e m%1tat,r. Eimi kesinlikle
s%6a i1ti6a 4%6arken5 kimi seneler2e 1i s% isteme85 'irisi s,2a$, se:erken 4i$eri s,2akta 6aa6ama8. stelik
1e@sinin 'irara4a 6aamas, iin '%nlar ?i'i 'irok art,n a6n, an4a ol%mas, ?erekir. (7m '% 2anl,lar, 6aratan
3lla15 1er'irinin i1ti6alar,n, a6r, a6r, 478enlemitir. !00 sene4ir orman,n iin4e 4%ran a$a2, :e '%ra4a ismi
an,lan :e6a an,lma6an t7m 2anl,lar, 'eslemekte :e kor%makta4,r. stelik 1e@sini a6n, to@raktan r,8,klan4,r,r.
(o@ra$,n iin4eki t7m mineralleri5 ?;kten in4ir4i$i 6a$m%r% 2anl,lar aras,n4a eit @a6lat,r,r. 3lla1 6aratt,$,
1ere6in i1ti6a2,n, kat,n4an tek tek in4irir5 ra1metini 6aratt,$, 2anl,lar aras,n4a @a6lat,r,r. Gl'ette '% 2anl,lar
aras,n4a insan 4a :ar4,r. 3lla1 insan,n 6aa6a'ilmesi iin eit eit nimet :ar etmi5 i1ti6a2, olan 1ere6i
ken4isine :ermitir. Nitekim '% ;nemli ?ere$e E%ran94a ;6le 4ikkat ekilmitir:
Si&" h"r i%t"diBini& "yi -"rdi. EB"r Allah'n ni"tini %ayaya kalkr%an&, onu %ay50bitir"y"
,!* y"tir""&%ini&. G"r*"k u ki, in%an 5"k &alidir, 5"k nank.rd!r. (brahi Sur"%i, D1)
$A4
N"k ,!*l!
Gira-un ail"%inin -" onlardan .n+"kil"rin ,idi tar& ,ibi Allah'n ay"tl"rini inkar "ttil"r d", Allah
da onlar ,!nahlarndan dolay yakalay-"rdi. ?!5h"%i&, Allah, "n b!y!k ku--"t %ahibidir,
%onu*landra% 5"k idd"tlidir. (EnFal Sur"%i, K/)
(ari1 'o6%n2a 3lla1 eitli ka:imlere eliler ?;n4ermi5 onlar :as,tas,6la insanlara ken4i isteklerini
'il4irmitir. Her eli 6er6787ne ?el4i$in4e tek ila1,n 3lla1 ol4%$%n%5 6aln,82a -9n4an kork%@ sak,nmak :e
-9n%n emirlerini 6erine ?etirmek ?erekti$ini te'li$ etmitir. 3n2ak >;!nk! ,"r*"kt"n onlar, R"%ull"ri
k"ndil"rin" a5a*k b"l,"l"r ,"tirirdi# Fakat onlar inkar "d"rl"rdi. Cu y!&d"n Allah, onlar (a&abla)
yakalay-"rdi. ?!5h"%i& O, ku--"tli olandr, +"&alandra% idd"tlidir.> (M!in Sur"%i, //) a6etin4e
'il4iril4i$i 78ere5 ka:imlerin o$% inkara sa@m,5 elileri 6alanlam, :e 3lla19,n a8a',n, 1ak etmitir.
3lla19,n ?;n4er4i$i eli6i inkar e4en5 ona m7mk7n ol4%$% ka4ar 8orl%k ,karan5 s,k,nt, :erme6e al,an
inkar2,lar5 3lla19,n a8a',n, ?;r7n2e6e ka4ar '% t%t%mlar,n4an :a8?ememiler4ir. -nlar5 6er6787n4e ikti4ar5 ?7
:e ser:et sa1i'i ol4%klar,n, 477n47kleri iin ken4ilerini 1akl, ?;rm75 '767klenmekten :a8?ememiler4ir.
-6sa %n%tt%klar, ok ;nemli 'ir ?erek :ar4,r: 3lla15 en '767k ?7 sa1i'i4ir.
B% ;nemli ?ere$i ka:ra6ama6an inkar2,lar5 asla erieme6e2ekleri 'ir '767kl7k 1e:esi ierisin4e
olm%lar4,r. 3lla19,n 4ile4i$in4e tek 'ir .,rt,na6la t7m mallar,n, 6ok e4e'ile2e$ini5 i44etli 'ir 6a$m%rla
ekinlerini 1elak e4e'ile2e$ini5 1astal,$a se'e@ olan 'ir mikro@la sa6,2a ok ?;r47kleri 6ak,nlar,n,
;l47re'ile2e$ini :e 4a1a '%n%n ?i'i ellerin4eki t7m ?7275 ser:eti 6ok e4e'ile2ek sa6,s,8 se'e'i ?;8 ar4,
etmiler4ir. Son% olarak 6er6787n4e 4e5 ;l7m4en sonra a1irette 4e 3lla19,n a8a', ile 678678e ?elmiler4ir.
3lla1 inkar2,lara E%ran94a ;6le seslenmekte4ir:
n%anlar i*ind", Allah'tan baka%n '" -" ortak' tutanlar -ardr ki, onlar (bunlar), Allah' %"-"r
,ibi %"-"rl"r. an "d"nl"rin i%" Allah'a olan %"-,il"ri daha ,!*l!d!r. O &ul"d"nl"r, a&aba
uBraya+aklar &aan, uhakkak b!t!n ku--"tin t!!yl" Allah'n olduBunu -" Allah'n -"r"+"Bi a&abn
,"r*"kt"n idd"tli olduBunu bir bil%"l"rdi. (Cakara Sur"%i, A@K)
Onlar, Allah'n kadrini hakkyla takdir "d""dil"r. ?!5h"%i& Allah, ,!* %ahibidir, a&i&dir. (Ha+
Sur"%i, I1)
Allah, inkar "d"nl"ri kin -" .Fk"l"riyl" ,"ri *"-irdi, onlar hi*bir hayra -araadlar. Sa-ata Allah
(yard+ -" &aF"r na%ib "di+i olarak) !'inl"r" y"tti. Allah *ok ,!*l!d!r, !%t!n -" ,alib olandr.
(Ah&ab Sur"%i, /K)
$ECR
N"k b!y!k
O, ,ayb da, !ah"d" "dil"ni d" bil"ndir. N"k b!y!kt!r, y!+"dir. (Rad Sur"%i, M)
3lla1 e:ren4eki t7m 2anl,lar, kontrol7 alt,n4a t%tan4,rS to@ra$,n iine at,lan 'inler2e to1%m%n ne 8aman
.ili8lene2e$ini5 'ir k%6r%kl%6,l4,8,n 47n6an,n ka kilometre %8a$,n4an ?ee2e$ini5 1an?i 2anl,n,n ne 8aman
4o$a2a$,n, :e ne 8aman ;le2e$ini5 atom%n ekir4e$inin etra.,n4a 4%rmaks,8,n 4;nen elektronlar,n 6;r7n?elerini
:e '%ra4a sa6arak 'itireme6e2e$imi8 1ere6i 'ilir. 3lla1 sons%8 '767kl7$7 ile 6er6787n4e 6aa6an t7m
insanlar,n akl,n4an ?een 477n2elere5 1e@sinin 'ilinalt,na5 6a@t,klar, ilerin4eki ni6etlerine 4e 1akim4ir. -
1e@sinin ka4erini en in2e a6r,nt,s,na ka4ar 'elirler. =a6',n 'il?isi 6aln,82a ken4isine aittir. 3lla19,n sons%8 akl,5
ilmi5 'il?isi5 a..e4ili2ili$i5 mer1ameti :e a8a', insan,n ka:ra6,,n,n ok 78erin4e4ir. -9n%n '767kl7$7 ise ne
kelimelerle ne 4e ;rneklerle tari. e4ileme8. R6le ki 3lla1 4ile4i$i 1ere6e ?7 6etirir. -9n%n iin 1i'ir s,n,r
6okt%r. Me kimse -9n%n kararlar,na en %.ak 'ir m74a1ale4e '%l%nma6a ?7 6etireme8. 3lla15 kainattaki
1er1an?i 'ir 2anl, iin 'ir 8arar 4ile6e2ek olsa on% kal4,ra'ile2ek 6okt%r5 'ir ra1met 4ile4i$in4e 4e -9n%n
ra1metini en?elle6e'ile2ek olan 6okt%r.
&nsan,n 6a@mas, ?ereken ise5 an2ak :e an2ak ';6lesine '767k 'ir ?727n kar,s,n4a sa6?, 4ol% 'ir kork%
ile se24e etmek5 -9na s,$,n,@ ken4isine mer1amet etmesini istemektir. 7nk7 - mer1amet etme4i$i s7re2e
insan,n k%rt%l% '%lmas, m7mk7n 4e$il4ir.
t" b.yl"# *!nk! Allah, hakkn ta k"ndi%idir. O'nun dnda, onlarn ta5tklar i%", !5h"%i& batln
ta k"ndi%idir. G"r*"kt"n Allah, y!+"dir, b!y!kt!r. (Ha+ Sur"%i, @/)
t"0b.yl"# !5h"%i& Allah, O, Hak olandr -" !5h"%i& O'nun dnda ta5tklar (tanrlar) i%",
batldr. ?!5h"%i& Allah, y!+"dir, b!y!kt!r. (Lokan Sur"%i, DH)
$ERM
$"r"i bol, +."rt
... $i !kr"d"r%", artk o k"ndi%i i*in !kr"titir, ki nank.rl!k "d"r%", ,"r*"kt"n b"ni
Rabbi Gani (hi*bir "y" -" ki%"y" ihtiya+ olayan)dr, $"ri olandr. (N"l Sur"%i, 1H)
G:reni en in2e a6r,nt,s,na ka4ar 3lla1 6aratm, :e Een4i s,.atlar,6la ekillen4irmitir. Mar olan 1ere65
-9n4an4,r. (7m ?78ellikler5 in2elikler -9n%n akl,n,n te2ellileri4ir. <i$er t7m :arl,klar ?i'i insanlar 4a -9n%n
4ilemesi ile 6er6787ne ?elirler. 3nne karn,n4a 'ir i$nem et @aras, olan insan '767r5 ?78el 'ir 678e sa1i@ ol%r
:e ';6le2e 3lla19,n sanat,n, 6ans,t,r. Nitekim 'ir a6ette insan,n 7st7nl7$7 ;6le 'il4irilmitir:
Ey in%an, '!%t!n k"r" %ahibi' olan Rabbin" kar %"ni aldat50yanltan n"dir= $i O, %"ni yaratt,
'%ana bir d!&"n i*ind" bi*i -"rdi' -" %"ni bir itidal !&"r" kld. :il"diBi bir %ur"tt" %"ni t"rtib "tti. (nFitar
Sur"%i, @0E)
3n2ak 'a8, insanlar 477ne'ilme 6etene$ine sa1i@ ol4%klar, 1al4e5 ';6le m7kemmel 478enlenmi 'ir
47n6a6a nas,l ?el4iklerini5 e:relerin4eki sa6,s,8 nimetin kim tara.,n4an :eril4i$ini 477nme8ler. E%ran94a '%
insanlar iin ;6le 4enmekte4ir:
G"r*"k u ki, in%ann !&"rind"n, daha k"ndi%i anlaya d"B"r bir "y d"Bilk"n, u&un &aanlardan
(d"hr) bir %!r" (hin) ,"li50,"*ti. ?!5h"%i& bi& in%an, karak olan bir dala %udan yarattk. Onu
d"niyoru&. Cundan dolay onu iit"n -" ,.r"n ya5tk. Ci& ona yolu ,.%t"rdik# (artk o,) ya !kr"di+i olur
ya da nank.r. (n%an Sur"%i, A0D)
Een4isine :erilmi olan 6etene$ini k%llanan :e ?;r7@ akle4en 'ir insan ise 477n7rS kim tara.,n4an
6arat,l4,$,n,5 ken4i 'a,na el4e etme6e asla ?7 6etireme6e2e$i sa6,s,8 nimeti kimin :er4i$ini5 al?,lama5
477ne'ilme5 akle4e'ilme ka'ili6etinin kimin arma$an, ol4%$%n%... B%nlar, 477nen insan,n ise kar,s,na ,kan
?erek tektir: -n% :ar e4en5 ken4isine asla ?7 6etireme6e2e$i 7st7n nimetleri 'a$,la6an5 son 4ere2e 2;mert
'ir /arat,2, :ar4,r. B% /arat,2, kita',n4a insana ;6le seslenmekte4ir:
3aratan Rabbin adyla oku.
O, in%an bir alak'tan yaratt.
Oku, Rabbin "n b!y!k k"r" %ahibidir#
$i O, kal"l" (ya&ay) .Br"t"ndir.
n%ana bil"diBini .Br"tti.
Hayr# ,"r*"kt"n in%an, a&ar.
$"ndini !%taBni ,.rd!B!nd"n.
?!5h"%i&, d.n! yaln&+a Rabbin"dir. (Alak Sur"%i, A0E)
/%kar,4aki a6etler4e 4e ?;r7l47$7 ?i'i ken4isini 6aratan 9en '767k kerem sa1i'i9 3lla19a kar, insana
47en ?;re: 7kretmek :e a8?,nlamamakt,r. 3lla1 insana sa6,s,8 nimetler :ermi :e kar,l,k olarak 4a 6aln,82a
ken4isine k%ll%k etmesini5 '767klenmemesini istemitir. Gl'ette '% 3lla19,n samimi k%llar,n,n 78erin4e ta,4,$,
a1lakt,r. -nlar 4a 47n6a4a ?;ster4ikleri '% .a8iletli ta:,rlar,n,n kar,l,$,n, a1irette 4a1a 7st7n76le ala2aklar4,r.
$2::LS
Hatadan, ,aFl"tt"n -" h"r t!rl! "k%iklikt"n *ok u&ak, 5"k t"i&.
G.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!!, M"lik, $udd!%, A&i&, Haki olan Allah' t"%bih "d"r. ('ua
Sur"%i, A)
3lla1 6er6787n4e5 ?;k6787n4e5 %8a6,n 4erinliklerin4e5 to@ra$,n alt,n4a '%l%nan 1ere6in5 k,sa2as, mikro
alem4eki :e makro alem4eki 1ere6in tek /arat,2,s,94,r. &nsan,n ?;87n7 e:iri@ etra.,na 'akt,$,n4a ?;re'il4i$i
:e ,@lak ?;8le ?;reme4i$i 1er 6er4e '%l%nan 478en5 kan%nlar5 istikrarl, ?i4iat tamamen 3lla19a aittir.
>?!5h"%i& Allah, ,.kl"ri -" y"ri &"-al bulurlar diy" (h"r an kudr"ti altnda) tutuyor. Andol%un, "B"r &"-al
bula+ak olurlar%a, k"ndi%ind"n %onra artk ki%" onlar tutaa&...> (Gatr Sur"%i, 1A) a6eti6le 'il4iril4i$i
?i'i :ar olan t7m sistemin 478enle6i2isi :e kor%6%2%s% -94%r.
3lla19a kar, son 4ere2e a2i8 olan insanlar 1ata 6a@ar5 %n%t%r5 6an,l,r5 ?a.lete 47erler. 36n, 8aman4a 1em
'e4eni5 1em r%1i 6;n4en son 4ere2e eksiklik :e a28 iin4e4irler. Rm7rleri 'o6%n2a 'e4enlerine 'akmak5 6aam
s7re'ilmesi iin ona s7rekli i1timam ?;stermek 8or%n4a4,rlar. Be4enlerini 'ira8 .a8la al,t,rsalar5 'irka ?7n
%6k%s%85 'ir ?7n s%s%8 ',raksalar son 4ere2e a2i8 'ir 4%r%ma 477rm7 ol%rlar. 3n2ak insanlar,n /arat,2,s, olan
:e 9en ?78el isimlerin sa1i'i9 olan 3lla1 el'ette t7m eksiklikler4en m7ne88e1tir. 3lla19,n sons%8 ?7275 672eli$i5
akl,5 ilmi E%ran94a t7m 4eta6lar,6la insanlara 'il4irilmitir:
Allah... O'ndan baka ilah yoktur. :iridir, kaidir. O'nu uyuklaa -" uyku tuta&. G.kl"rd" -"
y"rd" n" -ar%a h"5%i O'nundur. &ni olak%&n O'nun katnda "Faatt" buluna+ak kidir= O,
.nl"rind"kini -" arkalarndakini bilir. (Onlar i%") :il"diBi kadarnn dnda, O'nun ilind"n hi*bir "yi
ka-ray50kuataa&lar. O'nun k!r%!%!, b!t!n ,.kl"ri -" y"ri ka5lay50kuattr. Onlarn koruna%
O'na ,!* ,"l"&. O, 5"k y!+"dir, 5"k b!y!kt!r. (Cakara Sur"%i, /KK)
LA<G
L!tuF %ahibi, l!tF"di+i
Allah, kullarna kar l!tuF %ahibidir# dil"diBini r&klandrr. O, ku--"tlidir, a&i&dir. (?ura Sur"%i,
AM)
<a1a ;n2e 4e 'elirtti$imi8 ?i'i 47n6a 78erin4e iki t7r insan 6aar: 3lla19a teslim olanlar :e -9n% inkar
e4enler. 3lla1 ok sa6,4a insan 6aratm, an2ak '%nlar4an ok a8 'ir k,sm,n, ken4isine teslim olanlar4an
k,lm,t,r. E%ran94a @ek ok a6ette insanlar,n o$%n%n iman sa1i'i olma6a2a$,n4an5 4o$r% 6ola
%laama6a2a$,n4an 'a1se4ilmitir. B% insanlar e6tan,n 6ol%na ta'i ol4%klar,5 3lla19, %n%tt%klar,5 9:i24anlar,
ka'%l etti$i 1al4e9 inkar ettikleri iin 2e1ennem e1li olma6, 1ak etmiler4ir.
3lla19a teslim olan5 -9n%n r,8as, iin 6aa6an insanlar ise 47n6a4a :e a1irette 1on%tl%k iin4e 'ir 6aam
s7rerler. E%k%s%8 eli :e kita@larla %6ar,lan :e 4o$r% 6ol% '%lan '% insanlara5 Da''imi84en '767k 'ir l7t%.
:erilmitir. E%ran94a 3lla19,n m7minlere olan l7t.% ;6le 'il4irilmitir:
Andol%un ki Allah, !'inl"r", i*l"rind" k"ndil"rind"n onlara bir 5"y,ab"r ,.nd"r"kl" l!tuFta
bulunutur. ($i O) Onlara ay"tl"rini okuyor, onlar arndryor -" onlara $itab -" hik"ti .Br"tiyor.
Ondan .n+" i%" onlar a5a*k bir %a5klk i*ind"ydil"r. (Al0i ran Sur"%i, A@1)
Lati. olan 3lla1 m7min k%llar,na 1er t7rl7 8or 4%r%m4a 6ar4,m e4erek 4e l7t.%n% ?;sterir. E%ran94a
?emi ka:imler4en 'il4irilen k,ssalar4a 3lla19,n samimi k%llar,na 4esteki olmas,5 onlara l7t%.ta '%l%nmas, ile
il?ili eitli ;rnekler :erilmitir. Rrne$in 3lla1 H8. 0%sa9n,n ka:mini >ira:%n9%n 8%lm7n4en k%rtarm, :e onlar,
6er6787ne miras, k,lm,t,r:
G"r*"k u ki, Gira-un y"ry!&!nd" (M%r'da) b!y!kl"ni -" orann halkn birtak Frkalara
ayr5 b.l!t!# onlardan bir b.l!!n! ,!*t"n d!!r!yor, "rk"k *o+uklarn boBa&lay5 kadnlarn diri
brakyordu. ;!nk! o, bo&,un+ulardand. Ci& i%", y"ry!&!nd" ,!*t"n d!!r!l"nl"r" l!tuFta bulunak,
onlar .nd"rl"r ya5ak -" ira%*lar klak i%tiyoru&. ($a%a% Sur"%i, 10K)
3lla1 iman e4enlerin 47n6a4a tek 4ost% :e :elisi ol4%$% ?i'i a1irette 4e onlara 6ar4,m e4e2ek5
k;t7l7klerini i6iliklere e:ire2ek :e onlara l7t%.ta '%l%na2akt,r. Nitekim m7minlerin 2ennetteki i.a4eleri '%
?ere$i ;6le 'il4irir:
:"dil"r ki6 >Ci& doBru%u daha .n+", ail"i& (yakn akrabalar&) i*ind" "ndi" "di50korkardk.
?idi Allah, bi&" l!tuFta bulundu -" 'h!+r"l"r" kadar il"y"n ka-uru+u' a&abdan korudu. ?!5h"%i&, bi&
bundan .n+" O'na dua (kulluk) "d"rdik. G"r*"kt"n O, iyiliBi bol, "%ir,""%i *ok olann ta k"ndi%idir.>
(<ur Sur"%i, /@0/E)
O, yarattBn bil"& i= O, LatiF'tir# Habir'dir. (M!lk Sur"%i, A1)
G.&l"r O'nu idrak "d""&# O i%" b!t!n ,.&l"ri idrak "d"r. O, latiF olandr, hab"rdar olandr.
(Ena Sur"%i, AHD)
G.r"din i, Allah, ,.kt"n %u indirdi, b.yl"+" y"ry!&! y"y"il donatld. ?!5h"%i& Allah,
l!tF"di+idir, h"r"yd"n hab"rdardr. (Ha+ Sur"%i, @D)
>Ey oBlu, (ya5tBn i) ,"r*"kt"n bir hardal tan"%i aBrlBnda ol%a da, (bu,) i%t"r bir kaya
5ar*a%ndan ya da ,.kl"rd" -"ya y"r(in d"rinlikl"rind") d" bulun%a bil", Allah onu ,"tirir (a*Ba *karr).
?!5h"%i& Allah, latiF olandr, (h"r"yd"n) hab"rdardr.> (Lokan Sur"%i, A@)
MA$R
<u&ak kuran
Hani o inkar "d"nl"r, %"ni tutuklaak ya da .ld!r"k -"ya %!r,!n "t"k aa+yla, tu&ak
kuruyorlard. Onlar bu tu&aB ta%arlyorlark"n, Allah da bir d!&"n (bir karlk) kuruyordu. Allah, d!&"n
kuru+ularn (tu&aklarna karlk -"r"nl"rin) hayrl%dr. (EnFal Sur"%i, DH)
(ari1 'o6%n2a 1ak 4ine kar, 1ileli 478enler k%ran inkar2,lar5 ken4i 'en2il t%tk%lar, iin -ikti4ar 1,rslar,5
kiisel ,karlar, ?i'i- insanlar, 4in4en ko@arm, :e onlar, a1irette >... %i& ,"+" -" ,!nd!& hil"li d!&"nl"r
(kuru5) bi&i Allah' inkar "t"i&i -" O'na "l"r koa& bi&" "r"diyordunu&.> (S"b" Sur"%i, DD)
4i6e2ek 'ir kon%ma sokm%lar4,r. 3n2ak '%ra4a ?;8 ;n7n4e '%l%n4%r%lmas, ?ereken son 4ere2e ;nemli 'ir
nokta :ar4,rS 3lla1 'ir a6etin4e ;6le 4er:
Onlardan .n+"kil"r d" hil"li d!&"nl"r kurulard# Fakat d!&"n kuru+uluBun t!! Allah'a aittir...
(Rad Sur"%i, 1/)
/%kar,4aki a6ette 'elirtil4i$i ?i'i5 ma4em 478en k%r%2%l%$%n t7m7 3lla19a aittirS inkar2,lar,n k%r4%klar,
478ene kar, en '767k 478eni k%ran 6ine -94%r. 3lla1 brahi Sur"%i 1@. a6ette inkar2,lar,n m7minlere kar,
t%8ak k%rma kon%s%n4a5 iin4e '%l%n4%klar, ,kma8 4%r%ma ;6le 4ikkat ekmitir:
G"r*"k u ki, onlar hil"li d!&"nl"r kurdular. Oy%a onlarn d!&"nl"ri, daBlar y"rind"n oynata+ak da
ol%a, Allah katnda onlara ha&rlan d!&"n -ardr. (brahi Sur"%i, 1@)
Ay"tl"rd" d" ,.r!ld!B! ,ibi, !inl"r" kar kurulan hil"li d!&"nl"r" karlk olarak, Allah
katnda utlaka rahani yani !inl"ri koruaya y.n"lik bir kar d!&"n -ardr. 4" bu, Allah'a ,.r"
,!* d"Bildir. Allah "l*il"rini -" !inl"ri h"d"F alan tu&aklarn taan boa *karr -" tu&aklarn,
daha kura aaa%ndalark"n inkar+larn k"ndi balarna ,"*irir. ;!nk! >... d!&"n kurada (karlk
-"r"d") Allah daha h&ldr...> (3unu% Sur"%i, /A)
MAL$0 3E4M:0:N
:in ,!n!n!n %ahibi
:in ,!n!n!n alikidir. (Gatiha Sur"%i, D)
&nsanlar,n ;l47kten sonra 4irile2ekleri5 'irara6a ?elerek 1esa@lar,n, :eri@5 aki'etlerini ?;re2ekleri ?7n5
4in ?7n747r. - ?7n insan,n 'akalar,6la5 1atta ken4i annesi5 'a'as,5 ei :e o2%klar,6la 'ile il?ilenme6e ne 1ali5
ne .,rsat, :ar4,r. <in ?7n7n7n i44eti :e ola$an7st7 kork%s%5 1erkesi ken4i 4er4ine 477r7r. 3lla1 o 4irili
?7n7n7 4i$er a4,6la 4in ?7n7n7 E%ran94a ;6le tari. etmekte4ir:
:in ,!n!n! %ana bildir"n "y n"dir= 4" yin" din ,!n!n! %ana bildir"n "y n"dir= Hi*bir n"F%in bir
baka n"F%" h"rhan,i bir "yl" ,!* y"tir""y"+"Bi ,!nd!r# o ,!n "ir yaln&+a Allah'ndr. (nFitar
Sur"%i, AI0AM)
- ?7n 47n6a 1a6at,n4a kiinin en ok 4e$er :er4i$i ilikiler 3lla19,n a8a', kar,s,n4a @aram@ara ol%r.
3rt,k insanlar aras,n4aki 47n6e:i 6ak,nl,klar,n5 so6 'a$lar,n,n 1i'ir anlam, kalmam,t,r. (ek 4e$er5 kiinin
iman,4,r. Hi kimse kimse6e 6ar4,m e4eme8. 3n2ak ;6le 'ir ira4e 6ar4,m e4e'ilir ki 2ennetin sons%8
nimetlerine 4e5 2e1ennemin ,l?,n 6anan ateine 4e5 ?;re:li meleklere 4e 1akim ols%n... B%5 insan,n 3lla1
4,,n4a 6ar4,m 'ekle4i$i t7m ka@,lar,n,n ka@anm, olmas, 4emektir. &in4e '%l%n4%$% '% 8or 4%r%m4an on%
an2ak 3lla1 k%rtara'ilir. - 4a 6ine 3lla19,n 4ilemesine 'a$l,4,r.
Eii 4in ?7n7n7n tek sa1i'i olan 3lla19,n 1%8%r%n4a ilk 6arat,l4,$,n4a ol4%$% ?i'i 6aln,84,r. <7n6a4aki
6aam, s7resin2e 1er 6a@t,$,5 1er 477n47$7 3lla1 tara.,n4an ?;8ler ;n7ne serilir. Gn %.ak 'ir a6r,nt, 4a1i
%n%t%lma8. 3lla1 a8amet :e an,na 6ara,r 'ir ortam 6arat,r :e 6aratt,$, k%llar,n4an 1esa@ sorar. 3n2ak5 kimi
4ilerse ra1meti6le k%rtar,r. &nkar2,lar,n ka1re4i2i 'ir @imanl,$a s7r7klen4i$i '% ?7n4e m7minler5 se:inli :e
2ok%l%4%rlar. >... O ,!n Allah, 5"y,ab"ri -" onunla birlikt" ian "d"nl"ri k!*!k d!!r"y"+"ktir ...>
(<ahri Sur"%i, E) 7nk7 3lla15 Felilerine :e iman e4enlere5 1em 47n6a 1a6at,n4a 1em 4e a1itlerin )a1itlik
iin* 4%ra2aklar, ?7n 6ar4,m e4e2e$iniF :aat etmitir.
t" o ,!n!n %ahibi yaln& Allah'tr -" "ir O'nundur.
t" o, yaln&+a bir t"k *Blktan ibar"ttir# artk k"ndil"ri (diriltili olarak) bak5 duruyorlar.
:"rl"r ki6 >Ey-ahlar bi&"# bu, din ,!n!d!r.>
>Cu, %i&in yalanladBn& (!'ini kaFird"n, hakly hak%&dan) ayra ,!n!d!r.> (SaFFat Sur"%i,
AM0/A)
O ,!n, yalanlayanlarn -ay halin".
$i onlar, din ,!n!n! yalanlyorlar.
Oy%a onu, '%nr tana&, %aldr,an', ,!nahkar olandan baka% yalanlaa&. (MutaFFiFin Sur"%i, AH0
A/)
MAL$0LL MLL$
M!lk!n "b"di %ahibi
:" ki6 >Ey !lk!n %ahibi Allah', dil"diBin" !lk! -"rir%in -" dil"diBind"n !lk! *"ki50alr%n,
dil"diBini a&i& klar, dil"diBini al*altr%n# hayr S"nin "lind"dir. G"r*"kt"n S"n, h"r"y" ,!* y"tir"n%in.>
(Al0i ran Sur"%i, /@)
O% an '%l%n4%$%n%8 6er4en etra.,n,8a 'akt,$,n,84a ?;r47$7n78 1ere6in Sa1i'i :ar4,r. -t%r4%$%n%8
kolt%k5 Sa1i'inin :ar etti$i atomlar4an ol%makta4,r. Saks,4a 4%ran iek5 Sa1i'inin ona sa$la4,$, imkanlarla
)?7ne5 s% :s.* '767mekte4ir. Cen2ere4en ?;r7nen 4eni8 :e iin4eki t7m 2anl,lar Sa1i@leri 4ile4i$i iin ora4a
'%l%nmakta4,r....
Me 1atta ken4i 'e4enini8S o 4a si84en tamamen 'a$,ms,8 olarak si8i :ar e4enin kontrol7n4e4ir. (7m
%8%:lar,n,85 4amarlar,n,85 sinir sistemini85 172relerini8in 1er 'iri Sa1i'ini8in ilminin :e 7st7n akl,n,n eserleri4ir.
B% sa6,lanlar,n 1i'iri si8in sa1i@ olma6, 477n7@ tasarla4,$,n,85 sonra 4a :ar etti$ini8 e6ler 4e$il4ir.
Si8 47n6a6a ?;87n787 at,$,n,84a 1em ken4i 'e4enini84eki k%s%rs%8 sistemle5 1em 4e iin4e
'%l%n4%$%n%8 47n6a6la :e 1atta t7m e:renle kar,lat,n,8. 3n2ak '%n4an ;n2e '%nlar,n 1i'irine sa1i@
4e$il4ini8 :e '%n4an sonra 4a ken4i ira4eni8le '%nlara sa1i@ olman,8 m7mk7n 4e$il4ir. Gl'ette '% ?erek t7m
insanlar iin ?eerli4ir. - 1al4e 1ere6in m7lk7 onlar, /aratana aittirS 6ani 1ere6in 6arat,2,s, :e sa1i'i olan
3lla19a...
B% a,k ?ere$e ra$men insan k;rleir :e -9n%n :arl,$,n, ?;8ar4, e4erek elin4eki 1ere6in ken4isine ait
ol4%$% 8ann,na ka@,l,r. (7m a2i8li$ine ra$men ken4ini 7st7n ?;rme 6an,l?,s, iin4e olan insan '767klenir :e
inkara kalk,,r. >akat '% inkar 6aln,82a ken4isine 8arar :erirS 7nk7 H8. 0%sa9n,n s;6le4i$i ?i'iS >EB"r %i& -"
y"ry!&!nd"kil"rin t!! inkar "d"+"k ol%an& bil" !5h"%i& Allah hi*bir "y" uhta* d"Bildir,
.-!l!t!r.> (brahi Sur"%i, E)
ME':
?an b!y!k -" y!k%"k
Arn %ahibidir# M"+id (5"k y!+")dir. (Curu+ Sur"%i, AK)
3lla19,n an, t7m kainatta ken4ini a@a,k 4elillerle ?;stermekte4ir. -9n%n an,n,n 672eli$ini tan,ma6an
1i'ir insan 6okt%r. -9n% inkar e4enler5 Finanm,6or%8F 4i6enler 'ile -9n%n 6aratt,klar,na a1it ol4%klar, iin
asl,n4a ?727n7 :e an,n, tan,6,@ 'ilirler. 3n2ak ilerin4eki '767klenme ar8%s% se'e'i6le inkar e4erler.
3lla19,n kainatta 6aratt,$, m%1teem ?78ellikler 4e5 k%s%rs%8 sistemler 4e -9n%n an,na 6ara,r ekil4e4ir.
=;k6787n4e tonlar2a a$,rl,$,n4a s% ta,6an '%l%tlar5 mil6onlar2a ,,k 6,l, %8akl,kta '%l%nan 6,l4,8lar5 '767k 'ir
?7r7lt76le :e inan,lma8 'ir ?7le akan elaleler5 %s%8 '%2aks,8 ?enilikteki ok6an%slar5 8ir:esi karlarla ka@l,
olan 'inler2e metre 67kseklikteki 4a$lar5 iin4e 'ir'irin4en 4e$iik renkte :e seste sa6,s,8 2anl, t7rleri
'ar,n4,ran ormanlar5 -9n%n 6aratt,$, ?78ellikler4en 6aln,82a 'irka tanesi4ir. Birka sani6e4e 'ir e1ri 6erle 'ir
e4en 4e@rem5 'ir an4a @atla6arak 'inler2e 4ere2elik ,s,4aki la:lar,n, 'oaltan 'ir :olkan5 1ere6i ;n7ne kat,@
?;t7ren sel5 47t7$7 an4a isa'et etti$i 6ere ;l7m ?etiren 6,l4,r,m5 1ere6i 6,k,@ ?een 'ir ta6.%n 6aln,82a -9n%n
?727n7n ?;ster?eleri4ir. 3lla1 1e@sini an,na 6ara,r ekil4e 6aratm,t,r. -n%n 6aratt,klar, ise ken4ilerine '%
a8a@lar4an 1er1an?i 'iri 4ok%n4%$%n4a 'ir 4a1a kalkmamak 78ere ol4%klar, 6ere ;k7:erirler.
Sa6,lanlar :e '%ra4a 4a1a sa6,lama6an mil6onlar2a ;rnek 6aln,82a 3lla19,n an,n,n '767kl7$7n7n
e:ren4eki 4elilleri4ir. 31irette ?;r7le2ek olanlar ise '%nlar,n ok 7st7n4e ola2akt,r...
>Elb"tt", Rabbii&in an y!+"dir. O, n" bir " "dinitir, n" d" bir *o+uk.> ('in Sur"%i, D)
:"dil"r ki6 >Allah'n "rin" i ayor%un= Allah'n rah"ti -" b"r"k"tl"ri %i&in !&"rini&d"dir, "y
"- halk !5h"%i& O, .-!l"y" layk olandr, M"+id'tir.> (Hud Sur"%i, ID)
MEL'A
$"ndi%in" %Bnlan
(Sa-atan) G"ri braklan !* (kiiyi) d" (baBlad). Pyl" ki, b!t!n ,"niliBin" raB"n y"ry!&!
onlara dar ,"liti, n"Fi%l"ri d" k"ndil"rin" dar (%kntl) ,"liti -" O'nun dnda (yin") Allah'tan baka
bir %Bna+ak oladBn iyi+" anladlar. Sonra t"-b" "t%inl"r diy" onlarn t"-b"%ini kabul "tti. ?!5h"%i&
Allah, (yaln&+a) O, t"-b"l"ri kabul "d"ndir, "%ir,"y"ndir. (<"-b" Sur"%i, AAE)
&nsanlar,n tamam, 4%a etme6e m%1tat,r. <%a e4en insan5 kar,s,na ,ka'ile2ek 8or 6a 4a kola6 1er t7rl7
4%r%m%5 t7m ola6lar,5 kainat,n /arat,2,s, :e Hakimi olan 3lla19a 1a:ale etmi5 -9na s,$,nm, 4emektir. Bir
@ro'lemi ;8menin 6a 4a 'ir 8arar, ;nlemenin '7t7n 6ollar,n,n e:ren4eki t7m k%4retin sa1i'i olan 3lla19a
4a6an4,$,n, 'ilmek5 t7m iler4e -9n% :ekil t%tmak :e sa4e2e -9na s,$,nmak k%llar iin '767k 'ir ?7:en
ka6na$,4,r.
B% s,$,nmaS ?727 s,n,rl, :e sonl% 'ir :arl,k olan insan,n ?727 s,n,rs,8 'ir k%4ret kar,s,n4a a2i8li$ini
orta6a ko6arak5 istekte '%l%nmas,6la ?erekleir. &nsan, sa4e2e 'ir 4amla s%4an 6aratan5 t7m :arl,k alemini
6oktan :ar e4en 3lla1 iin 1er1an?i 'ir kiinin s,k,nt,s,n, 6a 4a i1ti6a2,n, ?i4ermek ok kola64,r. -n%n 4,,n4a
ise s,$,n,la2ak 1i kimse5 1i'ir mer2i 6okt%r. =;kte :e 6er4e ne :arsa 3lla19tan ister. 3lla19,n 4,,n4a me4et
%m%lanlar5 6ar4,m 'eklenenler ken4i ne.islerine 'ile ?7 6etireme8ler. &ste6en a2i8 ol4%$% ?i'i ken4isin4en
istenen 4e a6n, kon%m4a4,r5 a2i84ir. 3lla15 ken4isin4en 'aka me4et %m%lan :arl,klar,n5 ilerin4e '%l%n4%klar,
8a:all, :e ?7s78 4%r%m% aa$,4aki a6etin4e 'ir misalle a,klam,t,r:
Ey in%anlar, (%i&") bir .rn"k -"rildi# idi onu dinl"yin. Si&in, Allah'n dnda ta5akta
olduklarn& 0h"5%i bunun i*in bir araya ,"l%"l"r dahi0 ,"r*"kt"n bir %in"k bil" yarataa&lar. EB"r %in"k
onlardan bir "y ka5a+ak ol%a, bunu da ondan ,"ri alaa&lar. %t"y"n d" ,!*%!&, i%t"n"n d". (Ha+ Sur"%i,
ID)
&nsanlar,n t7m7 8or 'ir 4%r%mla kar, kar,6a kal4,klar,n4a5 3lla19tan 'aka s,$,na2ak 'ir ?7 olma4,$,n,
anlarlar :e 3lla19tan 6ar4,m %marlar ki '% ?erek E%ran94a ;6le 'il4irilmitir:
:" ki6 >Si&i karann -" d"ni&in karanlklarndan ki kurtaraktadr ki, %i& (a*ktan -") ,i&lid"n
,i&liy" ona yal-ararak dua "t"kt"%ini&6 0Andol%un, bi&i bundan kurtarr%an, ,"r*"kt"n !kr"d"nl"rd"n
oluru&.> (Ena Sur"%i, @D)
&nsan,n5 8or 'ir an,n4a 6aln,82a 3lla19, akl,na ?etirmesi5 asl,n4a tek s,$,na2a$, :arl,$,n 3lla1 ol4%$%n%
'il4i$i anlam,na 4a ?elmekte4ir. - 1al4e insan ?e kalma4an Da''ine s,$,nmal,4,r:
Allah'tan, ,"ri *"-ril"%i olayan bir ,!n ,"l"d"n "--"l, Rabbini&" i+ab"t "din. O ,!n, %i&in i*in
n" %Bnla+ak bir y"r -ar, n" %i&in i*in inkar ("t"y" bir ikan). (?ura Sur"%i, 1I)
MEL$
C!t!n kainatn %ahibi -" utlak %ur"tt" h!k!dar
:" ki6 n%anlarn Rabbin" %Bnr. n%anlarn alikin", in%anlarn (,"r*"k) ilahna# (Na% Sur"%i,
A0D)
3lla19,n 90elik9 s,.at, -9n%n :ar olan 1ere6in sa1i'i ol4%$% anlam,na ?elir. Bi8im ?;r47$7m78 :e
?;reme4i$imi8 :arl,klar,n 1er 'irinin iin4e 6aa4,$, alemlerin 6arat,2,s, :e tek sa1i'i -94%r. /aa4,$,m,8
e:renin e8eli :e e'e4i 17k7m4ar, 4a -94%r. (7m 6,l4,8lar5 insanlar5 1a6:anlar :e 'itkiler5 ?;reme4i$imi8
alemler4e 6aa6an 2inler5 e6tanlar5 melekler :e 4a1a 'ileme4i$imi8 @ek ok :arl,k 3lla19,n emri alt,n4a4,r.
Sa6,s,8 alemin m7lk7n7 elin4e '%l%n4%ran :e '%ralar4a 17k7m s7ren ola$an7st7 478enin 1a6at '%lmas,n,
sa$la6an 6aln,82a alemlerin Da''i olan 3lla19t,r.
Sons%8 k%4ret sa1i'i 'ir /arat,2,96a ta'i ol4%$%n% 'ilen 'ir insan,n5 ken4isini 'a,'o ?;rmesi m7mk7n
4e$il4ir. Here64en 1a'er4ar5 1ere6e ?7 6etiren5 1ere6i ?;ren :e iiten 'ir /arat,2, tara.,n4an 6arat,l4,$,n,
'ilen 'ir insan5 -9na kar, sor%ml% ol4%$%n% 4a 'ilmeli4ir. Nitekim m7minlerin iin4e '%l%n4%klar, '% 478enin
tek 'ir sa1i'inin ol4%$%n% 'ilmeleri5 onlar, 4o$al olarak 6a@t,klar, 1er ite 1ere6e :e 1erkese 1akim olan5 1er
4ile4i$ini 6erine ?etiren 3lla19a 6;neltir.
Hak olan, biri+ik h!k!dar olan Allah y!+"dir. Onun -ahyi %ana ,"li50taalanadan "--"l,
$ur'an' (okuada) a+"l" "t" -" d" ki6 >Rabbi, ilii arttr.> (<aha Sur"%i, AA1)
Hak "lik olan Allah 5"k y!+"dir, Ondan baka ilah yoktur# $"ri olan Ar'n Rabbidir.
(M!inun Sur"%i, AA@)
O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. M"lik'tir# $uddQ%'tur# S"la'dr# M!'in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir. Allah, (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok
y!+"dir. (Har Sur"%i, /D)
ME<N
;ok %aBla
Hi* !5h"%i&, r&k -"r"n O, "tin ku--"t %ahibi olan Allah'tr. (9ariyat Sur"%i, KE)
&nkar2,lar,n en ok 6an,l?,6a 47t7kleri kon% 3lla19,n :arl,$, 4e$il5 3lla19,n s,.atlar,4,r. Eimisi 3lla19,n
1ere6i en 'ata 6arat,@ ',rakt,$,n,5 4a1a sonra ola6lar,n ken4i 'a,na ?elii@ 4e:am etti$ini5 kimisi 3lla19,n
insan, 6aratt,$,n, .akat insan, ken4ine ',rakt,$,n, sa:%n%r. Son%ta imans,8l,$,n temelin4e 3lla19,n :arl,$,n,
re44etme 4e$il5 >Onlar, Allah'n kadrini hakkyla takdir "d""dil"r...> (Ha+ Sur"%i, I1) a6etin4e 4e
'elirtil4i$i ?i'i5 3lla19, ?ere$i ?i'i tak4ir e4ememe sor%n% 6atar. Ne :ar ki5 47n6a 1a6at,n4a 1er t7rl7 4elili
?;rmelerine ra$men 3lla19,n k%4retini tak4ir e4eme6en insanlar,n 3lla19,n k%::etini asla inkar e4eme6e2ekleri
;6le 'ir ?7n ?ele2ektir ki5 o ?7n 3lla19,n a8ametini5 k%4retini ok '767k 'ir i44etle 1isse4e2ekler4ir. 3lla19,n
k%::eti6le 6er6787n4eki en sa$lam 6a@,lar olan o 1e6'etli5 sars,lma8 4a$lar 6erlerin4en o6nat,l,@ 67r7t7l7r5
k;klerin4en sa:r%l%r5 @aram@ara e4ilirler.
Artk %ur'a t"k bir !F!r!l!l" !F!r!l"+"Bi.
3"ry!&! -" daBlar y"rl"rind"n oynatl5 kaldrla+aB, ardndan t"k bir *ar5a il" birbirl"rin"
*ar5l5 5ar*a 5ar*a ola+aB &aan.
t" o ,!n, -aka (bir ,"r*"k olan kya"t) artk -ukubulu (,"r*"kl"i)tur.
G.k yarl50*atlatr# artk o ,!n, '%ark0&a'Fa uBratr.' (Hakka Sur"%i, AD0A@)

- ?7n me64ana ?ele2ek 6,k,m 3lla19,n an,na5 k%4retine 6ak,a2ak ekil4e4ir. <7n6a4aki en '767k k7tle
:e en '767k 1a6at ka6na$, olan ok6an%slar s%6%n ka6namas, ?i'i ka6nar5 t%t%%r.
&nsan,n 'il4i$i5 al,t,$, :e sons%8a 4ek s7re2e$ini san4,$, '7t7n :arl,klar :e 478enler temelin4en
'o8%lma6a %$rar5 4arma4a$,n ol%rlar. 0il6onlar2a 6,l4,r al,,lm, 6er :e ?;k5 onlar, ina e4en sons%8 ?7
tara.,n4an @aram@ara e4ilir. /ine mil6onlar2a 6,l4,r ,,k saan 1a6at ka6na$, ?7ne k;reltilerek ?erek 'ir
sa1i'inin ol4%$% ?;8ler ;n7ne serilir. B;6lelikle 1ere6in 7st7n4eki tek :e ?erek k%::et sa1i'inin kim ol4%$%5
6e?ane 1akimi6etin :e ?727n kime ait ol4%$% t7m a,kl,$,6la orta6a ,kar.
Onlar, Allah'n kadrini hakkyla takdir "d""dil"r. Oy%a kya"t ,!n! y"r, b!t!n!yl" O'nun
a-u+u (kab&a%)ndadr# ,.kl"r d" %aB "liyl" d!r!l!50b!k!l!t!r. O, irk kotuklarndan !n"&&"h -"
y!+"dir. (9!"r Sur"%i, @I)
ME4LA
:o%t, %ahi5, !inl"rin do%tu olan, onlara hayr yollar a*an -" onlar
u-aFFak klan.
Hayr, %i&in "-lan& Allah'tr. O, yard "d"nl"rin "n hayrl%dr. (Al0i ran Sur"%i, AKH)
07min5 1erkesin :e 1ere6in :arol%%n% 3lla19a 'orl% ol4%$%n% 'ilir. Een4isi 4e 4a1il t7m :arl,klar,
3lla1 a6akta t%tmakta4,r :e 4ile4i$i an4a 6ok e4i@ orta4an kal4,ra'ilir. 7nk7 ?erek sa1i@leri -94%r. B%
6784en 4e m7minin 6e?ane 4ost% 3lla19t,r. Me -9n% :ekil e4inmesin4en 4ola6, 6aam, 'o6%n2a 1er t7rl7 s,k,nt,
:e 787nt74en 4e %8akt,r. Here64en ;n2e /aratan,n,n5 en '767k 4ost%n%n 6ar4,m, :e 4este$i ken4isi6le
'era'er4ir. 3lla1 4a :elisi ol4%$% k%l%n%n 78erine >,!-"n duy,u%u -" hu&ur> (<"-b" Sur"%i, /@) in4irmitir.
B% 1%8%r5 m7mininS 1er nama84a5 1er sali1 amel4e5 3lla1 r,8as, iin 6a@t,$, k77k '767k 1er ite
Da''inin ken4isini ?;r47$7n7 :e '%nlar,n kar,l,$,n, kat kat .a8las,6la :ere2e$ini 'ilmesin4en 4o$ar. /ine
3lla19,n ken4isini ?;r7nme6en or4%larla :e meleklerle 4estekle4i$ini5 >.n!nd"n -" arka%ndan i&l"y"nl"ri>
ol4%$%n% :e '%nlar,n ken4isini >Allah'n "riyl" ,.&"ti5 koruakta> (Rad Sur"%i, AA) ol4%klar,n,5 -9n%n
6ol%n4a 6a@,lan m72a4ele4e ?ali@ ?ele2ek olanlar,n5 2ennetle m7B4elenenlerin 1e@ m7minler ol4%$%n%
'ilmesin4en ka6naklanan 'ir ?7:en 4%6?%s%4%r. 07min me:las, olan 3lla19,n kimse6e ?7 6etire2e$in4en
.a8las,n, 67kleme6e2e$ini 4e 'ilir. Ea4ere :e 1er ii e:iri@ e:irenin 3lla1 ol4%$%na kesin 'ir 'il?i6le iman e4er
:e ';6le2e 6aln,8 -9na te:ekk7l e4er. 07minlerin iin4e '%l%n4%klar, '% r%1 1aline E%ran94a % i.a4e6le 4ikkat
ekilmitir:
:" ki6 >Allah'n bi&i i*in ya&dklar dnda, bi&" k"%inlikl" hi*bir "y i%ab"t "t"&. O bi&i
"-la&dr. 4" !'inl"r yaln&+a Allah'a t"-"kk!l "t"lidirl"r.> (<"-b" Sur"%i, KA)
E%k%s%8 3lla19,n 4ostl%$% insanlar,nkine 'en8eme8. - kimi 4ost e4inmise5 o kii6i 47n6a4a :e a1irette
ola'ile2ek en 7st7n nimete ka:%t%rm%t%r. /aratan,n5 6aratt,$,n, 4ost e4inmesi ise 672e 3lla19,n an,n4an4,r.
Allah adna ,"r"ktiBi ,ibi +ihad "din. O, %i&l"ri %"*i -" din konu%unda %i&" bir ,!*l!k
y!kl""itir, atan& brahi'in dini(nd" olduBu ,ibi). O (Allah) bundan daha .n+" d", bunda
($ur'an'da) da %i&i >M!%l!anlar> olarak i%il"ndirdi# "l*i %i&in !&"rini&" ahid ol%un, %i& d" in%anlar
!&"rin" ahidl"r ola%n& diy". Artk do%doBru naa& kln, &"kat -"rin -" Allah'a %arln, %i&in M"-lan&
O'dur. t", n" ,!&"l "-la -" n" ,!&"l yard+. (Ha+ Sur"%i, IE)
Rabbii&, unuttuklar&dan -"ya yanldklar&dan dolay bi&i %orulu tuta. Rabbii&, bi&",
bi&d"n .n+"kil"r" y!kl"diBin ,ibi aBr y!k y!kl"". Rabbii&, k"ndi%in" ,!* y"tir""y"+"Bii& "yi bi&"
tata. Ci&i aFF"t. Ci&i baBla. Ci&i "%ir,", S"n bi&i "-la&%n. $aFirl"r to5luluBuna kar bi&"
yard "t. (Cakara Sur"%i, /E@)
Sonra ,"r*"k "-lalar olan Allah'a d.nd!r!l!rl"r. Hab"rini& ol%un# h!k! yaln&+a O'nundur. 4"
O, h"%a5 ,.r"nl"rin "n %!ratli olandr. (Ena Sur"%i, @/)
G"ri d.n"rl"r%", bilin ki ,"r*"kt"n Allah, %i&in "-lan&dr. O, n" ,!&"l "-ladr -" n" ,!&"l yard+dr.
(EnFal Sur"%i, 1H)

M2AHHR 7 M2$A::M
%t"diBini ,"ri koyan, arkaya brakan, i%t"diBini il"ri ,"*ir"n, .n" alan
EB"r Allah, in%anlar &ul!l"ri n"d"niyl" %or,uya *"k"+"k ol%ayd, onun !%t!nd" (y"ry!&!nd")
+anllardan hi*bir "y braka&d# an+ak onlar ad konulu bir %!r"y" kadar "rt"l""kt"dir. Onlarn
"+"ll"ri ,"lin+" n" bir %aat "rt"l"n"bilirl"r, n" d" .n" alnabilirl"r. (Nahl Sur"%i, @A)
3lla1 4ile4i$ini ertele6en5 ?eri4e ',rakan5 4ile4i$ini 4e ;ne alan5 ileri ?eiren4ir. Here6in tek /arat,2,s,
ol4%$% iin kainat 78erin4eki 1er t7rl7 2anl, :e 2ans,8 :arl,k 78erin4e 4ile4i$ini 6a@a'ilme ?727ne sa1i@tir.
<7n6a 78erin4e ?erekleen 1er ola6,n 8aman,5 3lla1 kat,n4a ;n2e4en tes@it e4ilmitir. Here6in :arl,$,n,n :e
6a8?,s,n,n ?erek sa1i'i olan 3lla15 '% :arl,klar,n 6aamlar, s7resin2e ?;r7@ ?eire2ekleri t7m ola6lar, s7resi6le
'elirlemitir. =7n75 saati 1atta sani6esi ?el4i$in4e ?ereklee2ek olan m%tlaka ?erekleir. Me '% ?erekleen
ola6 an2ak 3lla19,n 4ilemesi6le ol%rS -9n%n 4,,n4a 1ikimse 1er1an?i 'ir ola6, ;ne alama8 :e6a ertele6eme8.
Nitekim '% ?ere$e E%ran94a ;6le 4ikkat ekilmitir:
H"r !"t i*in bir "+"l -ardr. Onlarn "+"ll"ri ,"lin+", n" bir %aat "rt"l"n"bilirl"r n" d" .n"
alnabilirl"r (ta &aannda *.k"rl"r.) (AraF Sur"%i, D1)
(a6in e4ilen '% :akitleri -9n4an 'aka kimse 'ilme8. 3lla19,n tak4ir etti$i an ?elme4en ;n2e 'ir 6a@rak
4a1i 47me8. Mar olan 1ere6 4o$%m%n4an ;l7m7ne '% ila1i 8amanlama6a ta'i4ir. Hi kimse 3lla19,n ken4isi
iin ta6in etti$i :aktin 4,,na ,kama85 1i'ir ola6, erteleme6e 6a 4a ;ne alma6a ?7 6etireme8. 3n2ak :e an2ak
3lla1 tak4ir e4erse5 4ile4i$ini erteler5 4ile4i$ini 4e ;ne al,r. 3lla1 a6etlerin4e '%n% a,ka 'il4irmitir:
(Ey Muha"d,) Allah' %akn &ul"d"nl"rin ya5akta olduklarndan hab"r%i& %ana, onlar
yaln&+a ,.&l"rin d"h"tl" b"lir"+"Bi bir ,!n" "rt"l""kt"dir. (brahi Sur"%i, 1/)
Hi*bir !"t, k"ndi "+"lini n" .n" alabilir, n" d" onlar "rt"l"n"bilirl"r. (Hi+r Sur"%i, K)
B% 4%r%m4a 3lla19a iman e4en 'ir k%la 47en ise5 3lla19,n ne6i ileri al4,$,n, ne6i ertele4i$ini
arat,rma4an -9na 6ak,nlama6a al,mak5 -9n%n ken4isine :er4iklerin4en kesin olarak ra8, olmakt,r. 7nk7
a6etler4e 4e 'il4iril4i$i ?i'i insan 9a2ele2i4ir9 )&sra S%resi5 !!*. Eimi 8aman 'ir ola6,n 1emen ?ereklemesini
ister5 kimi 8aman 4a 'ir ola6,n 1emen 'itmesini ister. 3ma insan iin en 1a6,rl, olan, 'ilen5 tes'it e4en 3lla19t,r.
&nsan,n 1a6,rl, ?;r47$7 'ir e6 ken4isi iin 'ir er ola'ilir. 07min iin ;nemli olan Da''inin ne6i tak4ir etti$i5
ken4isi iin ne6i ;ne al4,$,5 ne6i ertele4i$i4ir.
M2A99C
A&a5landran
Artk o ,!n hi* ki%" (Allah'n) -"r"+"Bi a&ab ,ibi a&ablandraa&. Onun -ura+aB baB hi* ki%"
-uraa&. (G"+r Sur"%i, /K0/@)
Gtra.lar,n4aki t7m 4elillere ra$men 3lla19a iman etme6en5 -9n%n '767kl7$7n75 k%4retini tan,mamakta
4irenen insanlar k%k%s%8 '767k 'ir a8a', 4a 1ak etmiler4ir. 7nk7 3lla1 insan, 6aratm,5 6er6787ne
6erletirmi :e ora4a i1ti6a2, olan 1ere6i ken4isine :ermitir. 3n2ak t7m '% nimetlere5 i1sanlara ra$men 'a8,
insanlar inkar4a a6ak 4iretmekte4irler. Hatta 'ir k,sm, '767k 'ir a8?,nl,kla 3lla19a iman e4en m7minlere
47manl,k 'eslemekte5 3lla19,n 4ininin en?ellenmesi iin al,malar 67r7tmekte4irler. Gl'ette 3lla1 '% insanlara
1ak ettikleri kar,l,$, 47n6a4a 4a5 a1irette 4e :ere2ektir.
3lla1 47n6a 78erin4eki 17km7n7 elisi ara2,l,$,6la 67r7t7r. <ola6,s,6la inkar e4enlere tatt,ra2a$, 47n6a
a8a',n,n 'ir k,sm, 4a elilerinin eli6le olm%t%r. 3lla15 elilerinin elleri6le inkar2,lar,n ;n4e ?elenlerini
a8a@lan4,r4,$,n, a6etlerin4e ;6le 'il4irir:
Andol%un, "B"r !naFklar, kal5l"rind" ha%talk bulunanlar -" "hird" kkrt+lk ya5an (yalan
hab"r yayan)lar (bu tutularna) bir %on -"r"y"+"k olurlar%a, ,"r*"kt"n %"ni onlara %aldrtr&, %onra
orada %"ninl" 5"k a& (bir %!r") kou kalabilirl"r... (Cu,) :aha .n+"d"n ,"li50,"*"nl"r hakknda
(uy,ulanan) Allah'n %!nn"tidir. Allah'n %!nn"tind" k"%in olarak bir d"Biiklik bulaa&%n. (Ah&ab
Sur"%i, @H0@/)
&nkar2,lar,n a1irette tan,a2aklar, a8a@ ise sons%8a 4ek son '%lma6a2ak kork%n 'ir a8a@t,r. 3lla1 ora4a
insan, 1em .i8iksel5 1em 4e @sikoloBik 6;n4en a8a@lan4,ra2ak ok eitli 6;ntemler :ar etmitir. 7nk7 3lla1
6aratt,$, k%llar,n,n 8aa.lar,n, en i6i 'ilen4ir :e '% 8aa.lar 4o$r%lt%s%n4a en ok a2,6, 4a 6ine 3lla1 :ere2ektir.
0%a88i' olan 3lla1 a1irette inkar2,lara :ere2e$i a8a', E%ran94a @ek ok a6etle 'il4irmitir:
4" !5h"%i&, ahir"t" inanayanlar i*in d" a+ bir a&ab ha&rla&dr. (%ra Sur"%i, AH)
Ga%k olanlar i*in%", artk onlarn da barna y"ri at"tir. Oradan h"r *kak i%t"dikl"rind", ,"ri
*"-rilirl"r -" onlara6 >$"ndi%ini yalanladBn& at" a&abn tadn> d"nir. Andol%un, bi& onlara b"lki
(inkar+lktan) d.n"rl"r diy" o b!y!k (uhr"-i) a&abdan .n+", yakn (d!ny"-i) a&abtan da taddra+aB&.
(S"+d" Sur"%i, /H0/A)
Hab"r -"r kullara# !5h"%i& C"n, C"n baBlayan, "%ir,"y"ni. 4" !5h"%i& a&ab# o a+kl
bir a&a5tr. (Hi+r Sur"%i, 1M0KH)
Onlardan .n+"kil"r, hil"li0d!&"nl"r kurulard da, Allah(n a&ab "ri) onlarn kurduklar
ya5larn t""ll"rin" ,"ldi, b.yl"+" !%tl"rind"ki ta-an t"5"l"rin" *.kt!# a&ab onlara uurunda
oladklar y"rd"n ,"liti. (Nahl Sur"%i, /@)
nkar "di5 d" Allah'n yolundan alkoyanlar# bi&, il"dikl"ri bo&,un+uluBa karlk, onlara a&ab
!%t!n" a&ab ila-" "ttik. (Nahl Sur"%i, EE)
M2H<
$uatan
:ikkatli olun# ,"r*"kt"n onlar, Rabl"rin" ka-uaktan yana d"rin bir kuku i*ind"dirl"r. :ikkatli
olun# ,"r*"kt"n O, h"r"yi %ar50kuatandr. (Gu%%il"t Sur"%i, K1)
<in4en %8ak 6aa6an insanlar5 ?i8li2e 6a@t,klar, sa1tekarl,klar,5 s;6le4ikleri 6alanlar, kar,lar,n4aki
insanlar,n .arketme4i$ini 477n47klerin4en ilerin4e ?ari@ 'ir 1e6e2an 4%6arlar. /a@t,klar,n, ok '767k 'ir kar
olarak ?;r7r 1atta '%n4an 4ola6, 9ak,ls,82a9 'ir '767kl7k 1issine ka@,l,rlar. -6sa 6a@t,$, t7m sa1tekar2a
e6lemler kiinin ken4i ale61ine4ir. Ne :ar ki inkar2,5 ';6le 'ir ka:ra6,a sa1i@ olma4,$, ?i'i 1er ?i8li e6lemin4e
F8a.er e4as,6laF 1areket e4er. 7nk7 ?erek 6787n7 insanlar4an ?i8leme6i 'aarm,t,r. >akat 1esa'a katma4,$,
'ire6 :ar4,r: Here6in 78erin4e a1it olan5 iiten5 ?;ren 3lla1 ken4isini 1er 6;n4en sar,@ k%atmakta4,r.
&nkar2,lar 3lla19, 6a@t,klar,n4an 1a'ersi8 san,rlar. B% ?erek aa$,4aki a6ette ;6le 'il4irilmitir:
Onlar, in%anlardan ,i&l"rl"r d" Allah'tan ,i&l""&l"r. Oy%a o, k"ndil"ri, %.&d"n (5lan olarak) honut
olaya+aB "yi ',"+"l"ri d!&"nl"yi5 kurarlark"n' onlarla b"rab"rdir. Allah, ya5tklarn kuatandr'.
(Ni%a Sur"%i, AHE)
Hi'ir 477n2e5 1i'ir .,s,lt, 3lla19tan ?i8li kalma8. - t7m insanlar,n sinelerinin ;87n4e sakl, olan, 'ilir5
onlara 9a14amarlar,n4an 4a1a 6ak,n94,r. 3lla1 insanlar, :e 6a@t,klar,n, k%att,$, ?i'i t7m kainat, 4a k%atm,t,r.
-9n%n 1akim olma4,$, tek 'ir :arl,k 6okt%r. 3lla1 2inlerin :e meleklerin '%l%n4%$% :e 4a1a 'ilme4i$imi8
alemleri 4e 6aratan :e ilmi6le k%atan4,r.
Si&" bir iyilik dokunun+a ta%alanrlar, %i&" bir k.t!l!k i%ab"t "ttiBind"y%" buna %"-inirl"r. EB"r %i&
%abr"d"r -" %aknr%an&, onlarn 'hil"li d!&"nl"ri' %i&" hi*bir &arar -"r""&. ?!5h"%i&, Allah, ya5akta
olduklarn kuatandr. (Al0i ran Sur"%i, A/H)
M2C$ 7 M2:H$
ABlatan 7 ,!ld!r"n
:oBru%u, ,!ld!r"n -" aBlatan O'dur. (N"+ Sur"%i, 1D)
07min 6aa4,$, 1ere6in 3lla1 tara.,n4an 6arat,l4,$,n, 'ilir :e '% ne4enle 1er t7rl7 ola6 kar,s,n4a
3lla19tan ra8, ol%r. Gn '767k s,k,nt,6, 'ile te:ekkk7lle kar,lar. <7n6a6a ait 1i'ir 4e$er on%n kal'in4e 6er
t%tma4,$,n4an '%nlar,n ka6',n4an :e6a el4en ,kmas,n4an 787nt7 4%6ma8. 7nk7 'ilir ki5 '% 47n6a4a elin4en
,kan 1ere6 a1irette ken4isine misli6le ?eri :erile2ektir. stelik 3lla1 inananlara 47n6a4a 4a en ?78el 1a6at,
:aat etmitir.
&nkar2, iin ise 4%r%m el'ette ';6le 4e$il4ir. -5 sa4e2e 47n6a 1a6at,n, ken4ine ama e4inir :e 6aa4,$,
t7m ola6lar,5 kar,lat,$, t7m insanlar, 3lla19tan 'a$,ms,8 olarak 4e$erlen4ir4i$i iin r%1% 78erin4e 6o$%n 'ir
'ask, 6aar. S7rekli e:resin4eki insanlar, ra8, etme6e al,man,n5 47n6a 1,rslar,na ka:%mak iin a'alaman,n
4o$%r4%$% 'ir kork% :e tela iin4e4ir. 3lla19, 4ost :e 6ar4,m2, e4inme4i$i iin5 1ere6i ken4i 477nmek5
1esa@ etmek 4%r%m%n4a4,r. 3ma 1i'ir e6e ?7 4e 6etirememekte4ir. /aln,82a 3lla19a te:ekk7le :e imana
?;re 6arat,lm, olan insan,n ne r%1%5 ne 4e 'e4eni 4o$al olarak '% 67k7 kal4,rama8. &te a$lama5 1787n5 s,k,nt,
4a '% nokta4a orta6a ,kar. 7nk7 o5 3lla19tan 678e:irmekle en '767k 8%lm7 6a@m,t,r. 3lla1 4a 1em 47n6a4a
1em 4e a1irette onlara 'ela olarak % 17km7 :ermitir:
Pyl"y%" ka&andklarnn +"&a% olarak a& ,!l%!nl"r, *ok aBla%nlar. (<"-b" Sur"%i, E/)
B%5 6%kar,4a 4a 'elirtti$imi8 ?i'i 3lla19,n inkar2,lara tak4ir etti$i 'ir 'ela4,r. 3$la6a2aklar, 1er ola6,5 1er
se'e'i 3lla1 6arat,r :e :aktini 4e o ta6in e4er.
3lla1 inkar2,lar, a$lat,rken m7min k%llar,na ken4i kat,n4an nee5 ra1atl,k :e 1%8%r :erirS 678lerini s7rekli
?7l47r7r. -nlar,n :elisi :e 4ost% ol4%$% iin 178n7 :e k;t7l7$7 onlar4an ?i4erir. Jorl%kla5 s,k,nt,6la
kar,lasalar 'ile onlara sa',r :e ?7 :erir5 neelerini eksiltme8. 07minler an2ak se24e4e6ken Da'lerinin
'767kl7$7 kar,s,n4a 4%64%klar, 1a6et 4ol% kork%4an 4ola6, a$larlar. B%n%n 4,,n4a 3lla1 4ileme4ike 1i'ir
ola6 onlar, a$latama8. 3lla19,n onlar iin 17km7 47n6a4a 4a5 a1irette 4e @,r,lt,l, 'ir se:intir:
C.yl"+" ian "di5 %alih a"ll"rd" bulunanlar# artk onlar 'bir +"nn"t bah*"%ind"' '%"-in* i*ind"
aBrlanrlar'. (Ru Sur"%i, AK)
G"r*"k u ki, bu,!n +"nn"t halk, '%"-in* -" utluluk dolu' bir ",uliy"t i*ind"dirl"r. (3a%in
Sur"%i, KK)
>Ey kullar, bu,!n %i&in i*in korku yoktur -" %i& ah&un olaya+ak%n&. $i onlar, b"ni
ay"tl"ri" ian "d"nl"r -" M!%l!an olanlardr. Si& -" "l"rini& +"nn"t" ,irin# '%"-in* i*ind"
aBrlana+ak%n&.> (9uhruF Sur"%i, @E0IH)
Hi* !5h"%i& uttakil"r, +"nn"tl"rd" -" ni"t i*ind"dirl"r# Rabl"rinin -"rdikl"riyl" '%"-in*li -"
utludurlar'. Rabl"ri, k"ndil"rini '*l,n+a yanan +"h"nn"in' a&abndan koruutur. (<ur Sur"%i, AI0
AE)
Artk Allah, onlar b.yl" bir ,!n!n "rrind"n koruu -" onlara 5arltl bir aydnlk -" bir %"-in*
-"ritir. (n%an Sur"%i, AA)
E%k%s%8 a1irette inkar2,larla m7minler 'ir'irlerin4en ?;r7n7mleri6le 4e a6r,la2aklar4,r. 3lla1
m7minlerle inkar2,lar aras,n4aki a6r,m, a6etler4e ;6le 'il4irmitir:
O ,!n, .yl" y!&l"r -ardr ki a5aydnlktr# ,!l"r -" %"-in* i*ind"dir. 4" o ,!n, .yl" y!&l"r d" -ardr
ki !&"rini to& b!r!!t!r. Cir karart %ar50ka5latr. t" onlar da, kaFir, Fa+ir olanlardr. (Ab"%"
Sur"%i, DE01/)
M2G
Ahdini y"rin" ,"tir"n, ta%taa -"r"n, .d"y"n
Artk onlarn ta5akta olduklar "yl"r konu%unda, %akn kukuda ola. :aha .n+"l"ri, atalar
na%l ta5yor idiy%"l"r, bunlar da an+ak b.yl" ta5yorlar. ?!5h"%i& bi&, onlarn 5aylarn "k%ilt"k%i&in
onlara .d"y"+"k olanlar&. (Hud Sur"%i, AHM)
&nsan,n 6aam, 'o6%n2a 1er 6a@t,$, 1er 477n47$7 3lla1 kat,n4a 6a8,l,r. Gn %.ak 'ir a6r,nt, 'ile
%n%t%lma8. 36ete ?;re 6a@,lan i5 >,"r*"kt"n bir hardal tan"%i aBrlBnda ol%a da, (bu,) i%t"r bir kaya
5ar*a%ndan ya da ,.kl"rd" -"ya y"r(in d"rinlikl"rind") d" bulun%a bil", Allah onu ,"tirir (a*Ba *karr).
?!5h"%i& Allah, latiF olandr, (h"r"yd"n) hab"rdardr.> (Lokan Sur"%i, A@)
Hesa@ ?7n7 ?elin2e ise 1erkes ken4i amel 4e.terin4en ne6i 1a8,rla4,$,n, ;$renir :e '%na %6?%n olarak 4a
kar,l,k ?;r7r. 3lla1 E%ran94a ;6le 'il4irir:
O ,!n in%anlar, a"ll"ri k"ndil"rin" ,.%t"ril%in diy", b.l!k b.l!k Frlay50*karlar. Artk ki &"rr"
aBrlBn+a hayr il"r%", onu ,.r!r. Artk ki &"rr" aBrlBn+a bir "r (k.t!l!k) il"r%", onu ,.r!r.
(9"l&"l" Sur"%i, @0E)
- ?7n kita@lar4aki ameller5 1esa@ ?7n7 iin ;8el olarak 1a8,rlanm, 4%6arl, tera8iler4e tart,l,r. 3lla19,n
a4aleti kar,s,n4a kimse 8erre ka4ar 1aks,8l,$a %$rat,lma8.
Ci& i%", kya"t ,!n!n" ait duyarl t"ra&il"r koyar& da artk, hi*bir n"Fi% hi*bir "yl" hak%&lBa
uBraa&. Cir hardal tan"%i bil" ol%a ona (t"ra&iy") ,"tiriri&. H"%a5 ,.r!+!l"r olarak bi& y"t"ri&. (Enbiya
Sur"%i, 1I)
<7n6a 1a6at,n4a 6a@,lan 1er amel5 en k77k a6r,nt,lar 'ile eksik kalmaks,8,n '% tart,6a kon%l%r. Eii6e
:erile2ek kar,l,k '% 1assas tera8inin a$,r 'ast,$, tara.a ?;re ol%r.
t", kiin tartlar aBr ba%ar%a,
Artk o, honut olunan bir hayat i*ind"dir.
$iin tartlar haFiF kalr%a,
Artk onun da ana% (%on duraB) >ha-iy">dir (u*uru).
Onun n" olduBunu (ahiy"tini) %ana bildir"n n"dir=
O, k&,n bir at"tir. ($aaria Sur"%i, @0AA)
B;6lelikle ila1i a4alet 6erini '%larak 1erkese 6a@t,klar,n,n kar,l,$, 3lla1 tara.,n4an tastamam ;4enir.
<i$er 6;n4en 3lla19,n insanlara 4%alar,na :e amellerine ?;re kar,l,k :ermesi 47n6a4a 4a te2elli e4er. Ne :ar ki
'% m7minler iin '767k 'ir l7t%.ken5 inkar2,lar iin ise kork%n 'ir t%8akt,r. 3lla1 a6etin4e '% al4an,, ;6le
'il4irir:
$i d!nya hayatn -" onun *"ki+iliBini i%t"r%", onlara ya55 "ttikl"rini onda ta%taa .d"ri& -"
onlar bunda hi*bir "k%ikliB" uBratla&lar. t" bunlarn, ahir"tt" k"ndil"ri i*in at"t"n baka% yoktur.
Onlarn onda (d!nyada) b!t!n il"dikl"ri boa *ktr -" ya5akta olduklar "yl"r d" ,"*"r%i&
olutur. (Hud Sur"%i, AK0A@)
M2HS
Son%u& da ol%a bir bir h"r"yin %ay%n bil"n.
Andol%un, onlarn t!!n! kuat -" onlar %ay olarak %ay bulunaktadr. (M"ry" Sur"%i,
M1)
>O yarattBn bil"& i=> (M!lk Sur"%i, A1) a6etin4e 'il4iril4i$i ?i'i5 3lla1 kainatta 6aratt,$, 1ere6i
en in2e a6r,nt,s,na ka4ar 'ilir5 t7m 2anl,lara 1akim4ir. 7nk7 onlar,n 1er'irini renklerine5 'iimlerine5
?;r7n7lerine5 ;8elliklerine ka4ar in2e in2e @lanlam, :e 6aratm,t,r. /aratt,$, 2anl, :arl,klarla 2ans,8lar,n
sa6,s,n, 4a kesin olarak 'elirlemitir. E%k%s%8 '%5 insano$l%n%n asla sa1i@ olama6a2a$,5 ?7 6etireme6e2e$i
'ir ilim4ir :e 6aln,82a alemlerin Da''i olan 3lla19a ma1s%st%r.
3lla1 %8a6,n 'ol%$%n4a ka tane ?e8e?en :e ka tane ?;kta, ol4%$%n%5 6,l4,8lar,n sa6,s,n,5 atom%n
ekir4e$inin e:resin4e 4;nen elektronlar,n sa6,s,n, 'ilir. <7n6a4a '%l%nan a$alar,n t7m7n4e ka 6a@rak
ol4%$%n% :e 1er 6a@rakta ne ka4ar atom '%l%n4%$%n% 4a 'ilir. 3lla1 6erin iin4e :e 678e6in4e ka tane k%m
tane2i$inin '%l%n4%$%n%5 6a$an 6a$m%r 4amlalar,n,5 47n6a4aki t7m 4eni8lerin 4i'in4e 6aa6an 'al,klar,n
sa6,s,n, 'ilir. /er6787n4e ka mil6ar 'itki :e 1a6:an ei4inin ol4%$%n%n 'il?isi 4e tam olarak 6ine ken4isin4e
?i8li4ir. /er6787n4e H8. 34em94en 'eri 6aa6an5 % an4a 6aamakta olan :e k,6amete ka4ar 4a 6aa6a2ak olan
insan sa6,s,n, 4a 6aln,82a - 'ilir...
B%n%n 4,,n4a5 insanlar,n 1a6atlar, 'o6%n2a 1er 6a@t,klar, 1er 477n47kleri 3lla1 tara.,n4an eksiksi82e
sa6,l,r :e 4in ?7n7n4e ken4ilerine 1a'er :erilir. /a@,lan 1er amel en k77k a6r,nt,lar 'ile eksik kalmaks,8,n
orta6a ?etirilir. 3lla1 '% ?ere$i a6ette ;6le 1a'er :erir:
Allah, h"5%ini dirilt"+"Bi ,!n, onlara n"l"r ya5tklarn hab"r -"r"+"ktir. Allah, onlar (ya5tklaryla
bir bir) %aytr# onlar i%" onu unutulardr. Allah, h"r"y" ahid olandr. (M!+ad"l" Sur"%i, @)
M2HSN
h%an olan, -"r"n
... :" ki6 >?!5h"%i& 'l!tuF -" ih%an (Fa&l)' Allah'n "lind"dir, onu dil"diBin" -"rir. Allah (rah"ti)
,"ni olandr, bil"ndir.> O, ki" dil"r%" rah"tini tah%i% "d"r, Allah b!y!k 'l!tuF -" ih%an (Fa&l)' %ahibidir.
(Al0i ran Sur"%i, ID0I1)
Hem 'ir m7ka.at :e e:k ka6na$,5 1em 4e kar,l,ks,8 'ir l7t%. :e i1san,n ?;ster?esi olarak sali1 k%llar,na
47n6a4a nimet :e ?78ellik :ermesi 3lla19,n 4e$ime8 'ir kan%n%4%r.
Jen?inlik5 i1tiam :e ?78ellik 2ennetin en temel ;8elliklerin4en ol4%$% iin5 3lla1 se:4i$i sekin
k%llar,na 2enneti 1at,rlata2ak5 onlar,n 2ennete ka:%ma ar8% :e 1e6e2anlar,n, artt,ra2ak nimetlerin :e ortamlar,n
'en8erlerini '% 47n6a4a 4a 6arat,r. B% 6784en nas,l inkar2,lar,n e'e4i a8a@lar, 4a1a '% 47n6a4an 'al,6orsa5
sali1 m7minler iin :aat e4ilen e'e4i ?78ellikler 4e ken4ilerine 47n6a4aki 1a6atlar,n4a ?;sterilme6e 'alan,r.
3lla1 ken4isin4en 'a$,lanma 4ile6en5 te:'e e4en sali1 m7minleri 2ennetinin 6an,s,ra 47n6a4a 4a ?78el
'ir s%rette .a64alan4,ra2a$,n, :e onlara i1san4a '%l%na2a$,n, a6etlerin4e 'il4irmitir:
4" Rabbini&d"n baBlana dil"yin# %onra O'na t"-b" "din. O da %i&i, ad konulu bir -akt" kadar
,!&"l bir "ta (Fayda) il" "talandr%n -" h"r ih%an %ahibin" k"ndi ih%ann -"r%in. EB"r y!& *"-irir%"ni&
,"r*"kt"n b"n, %i&in i*in b!y!k bir ,!n!n a&abndan korkar. (Hud Sur"%i, D)
M!in, onu yaratan y!+" Allah'n b!y!kl!B!n!n bilin+ind" ola%ndan, O'nun "ir -"
ya%aklarna uya%ndan, O'nun in%anlar i*in %"*i5 b"B"ndiBi dini yaaa%ndan -" "n .n"li%i
.l!!nd"n %onra% i*in *ok b!y!k uut -" b"kl"ntil"r taa%ndan dolay daia Allah'n yard -"
ih%an il" karlk ,.r!r. Allah t! ya5tklarna "n ,!&"liyl" karlk -"rir. ;!nk! Allah k"ndi%i i*in
ya5lan hi*bir ih%an karlk%& braka&.
h%ann karlB ih%andan baka% dr= (Rahan Sur"%i, @H)
Allah hakknda yalan uyduru5 iFtira "d"nl"rin kya"t ,!n! &anlar n"dir= ?!5h"%i& Allah,
in%anlara kar b!y!k ih%an (Ga&l) %ahibidir, an+ak onlarn *oBu !kr"t"&l"r. (3unu% Sur"%i, @H)
$!*!k, b!y!k inFak "ttil"ri h"r naFaka -" (Allah yolunda) atklar h"r -adi, utlaka Allah'n
ya5tklarnn daha ,!&"liyl" onlara karlBn -"r"%i i*in, (bunlar) onlar adna ya&ltr. (<"-b"
Sur"%i, A/A)
Mallarn Allah yolunda inFak "d"nl"rin .rn"Bi y"di baak bitir"n, h"r bir baakta y!& tan"
bulunan bir t"k tan"nin .rn"Bi ,ibidir. Allah, dil"diBin" kat kat arttrr. Allah (ih%an) bol olandr,
bil"ndir. (Cakara Sur"%i, /@A)
?"ytan, %i&i Fakirlikl" korkutuyor -" %i&" *irkin 0haya%&lB "r"diyor. Allah i%", %i&" k"ndi%ind"n
baBlaa -" bol ih%an (Fa&l) -ad"diyor. Allah (rah"tiyl") ,"ni olandr, bil"ndir. (Cakara Sur"%i, /@E)
M2H3
'an baBlayan, %aBlk -"r"n, dirilt"n, yaatan.
O, diriltir -" .ld!r!r. 4" O'na d.nd!r!l"+"k%ini&. (3unu% Sur"%i, K@)
Bir :arl,$a 2an :ermek5 on% 6oktan 6aratmak :e on%n 6aam,n, s7r47re'ile2e$i ekil4e 47n6a artlar,n,
478enlemek 6aln,82a sons%8 ?7 sa1i'i olan 3lla19a ma1s%s 'ir ;8elliktir.
3lla1 ?;8le ?;r7leme6e2ek ka4ar k77k 'ir 6%m%rta ile s@ermi 'irletirir. S@erm 6%m%rtan,n iine ?irer
?irme8 6%m%rtan,n e:resi 'ir 8arla ;rt7l7r. Me 1a6at 'alar. 3lla1 '% k7727k 172re6i ;n2e iki6e5 sonra 4;r4e
';ler. Me '% ';l7nme 1,8la 4e:am e4er. Me ';6lelikle annenin karn,n4a m%2i8e:i 'ir 6aam 'alar. 36n,
172reler 'ir s7re sonra .arkl,laarak 1em 'e6ni5 1em sinir sistemini5 1em 4e sert kemikleri :e k,k,r4aklar,
ol%t%r%r. B;6lelikle 3lla1 4ok%8 a6 iin4e 6oktan5 ?;ren5 4%6an5 kon%an :e akle4en 'ir insan 6arat,r. -na 2an
'a$,lar. Bir 2anl,n,n ol%%m aamalar,n4a me64ana ?elen '% m%2i8e:i ola6lar,5 'ir 6%m%rta6la s@ermin
'aarama6a2a$, a,kt,r. -nlar, 'irletiren :e anne karn,n4aki 'e'e$i 4ok%8 a6 'o6%n2a kor%6arak '767ten
6aln,82a 3lla19t,r. &te '% ilk 6arat,l, :e ilk 4iriltme4ir.
3lla1 insan, 47n6a6a ?etir4ikten sonra on%n 6aamas,na i8in :erir. Sonra 3lla1 t7m insanlara
ka4erlerin4e 'ir ;l7m ?7n7 ta6in etmitir. B% ;l7m ?7n7ne ka4ar 4a onlar, 'elli 'ir s7re 47n6a 1a6at,n4a t%tarak
imti1an e4er. (a6in e4ilen s7re ?el4i$in4e 4e insanlar,n 2an,n, al,r :e 47n6a4a ile4ikleri amellerin kar,l,klar,n,
:ermek 78ere5 4a1a ;n2e 6oktan :aretti$i ?i'i ;l7mlerin4en sonra tekrar 4iriltir. E%k%s%8 '%5 sons%8 ?72e
sa1i@ 3lla1 iin ok kola6 'ir itir.
3n2ak insanlar,n 'ir k,sm, '% 4iriliten 6ana ?a.let iin4e4irler :e 4erler ki:
$"ndi yaratln unutarak bi&" bir .rn"k -"rdi# d"di ki6 >;!r!!0bo&uluk"n, bu k"ikl"ri
ki dirilt"+"ki=> (3a%in Sur"%i, IE)
Gl'ette insanlar,n ?a.let iin4e ol4%klar,5 inkar ettikleri '% ?ere$i 3lla1 :aat etmitir :e onlar,n ?etir4i$i
misale kar,l,k en 1ikmetli 2e:a', :ermitir:
:" ki6 >Onlar, ilk d"Fa yarat50ina "d"n dirilt"+"k. O, h"r yaratay bilir.> (3a%in Sur"%i, IM)
O, yaatan -" .ld!r"ndir# ,"+" il" ,!nd!&!n aykrlB (-"ya ardarda ,"lii) da O'nun (kanunu)dur.
3in" d" akln& kullanaya+ak %n&= (M!inun Sur"%i, EH)
?idi Allah'n rah"tinin "%"rl"rin" bak# .l!!nd"n %onra y"ry!&!n! na%l dirilt"kt"dir=
?!5h"%i& O, .l!l"ri d" ,"r*"kt"n dirilt"+"ktir. O, h"r"y" ,!* y"tir"ndir. (Ru Sur"%i, KH)
O'nun ay"tl"rind"n biri d", %"nin ,"r*"kt"n y"ry!&!n! huu i*ind" (%olu, boynu b!k!l! -"
ku5kuru) ,.r"ndir. Aa Ci& onun !&"rin" %uyu indirdiBii& &aan, d"5r"nir -" kabarr. ?!5h"%i& onu
dirilt"n, .l!l"ri d" "lb"tt" dirilti+idir. ;!nk! O, h"r"y" ,!* y"tir"ndir. (Gu%%il"t Sur"%i, DM)
M2$ALLC
;"-ir"n (kal5l"ri)
Ci& onlarn kal5l"rini -" ,.&l"rini, ilkin inanadklar ,ibi t"r%in" *"-iriri& -" onlar tuByanlar
i*ind" akn+a dolar bir duruda t"rk"d"ri&. (Ena Sur"%i, AAH)
&nsan 3lla19,n ken4isi iin in4ir4i$i 4ini ;$renme4en :e on% 6aama4an ;n2e ne 3lla19, ?ere$i ?i'i
tan,6a'ilir5 ne 4e 6arat,l, ama2,n, ka:ra6a'ilir. Ha6at,n5 ;l7m7n5 a1iretin5 2ennetin5 2e1ennemin5 e6tan,n :e
meleklerin ne4en 6arat,l4,$,n, 4a 1i'ir 8aman tam anlam,6la ka:ra6ama8. &in4e mil6arlar2a 2anl, 'ar,n4,ran
kainat niin 6arat,lm,t,r5 477nme8 'ile. B% insan 1a6at, 'o6%n2a ?a.let iin4e 6aa6,@ 6ine ?a.let iin4e ;l7r.
3n2ak 3lla1 insan,n kal'ine iman :er4i$i tak4ir4e kii '7t7n '% sor%lar,n 2e:a',n, '%l%r. B;6lelikle 3lla1 4a1a
;n2e ken4isine inanma6an 'ir insan,5 on%n kal'ini e:irerek ok samimi olan 'ir 1ale 4;n47r7r. Rn2e4en 4in
1akk,n4a ol%ms%8 477nen 'ir insan art,k ol%ml% 477nme6e5 -9n%n emirlerin4en 678 e:iren 'ir insan art,k
'%nlar, titi8likle %6?%lama6a 'alar. 3lla19, 1i 8ikretme8ken s7rekli -9n% anma6a5 1i 7kretme8ken s7rekli
7kretme6e 'alar. <a1a ;n2e 3lla19,n :arl,$,n,n 4elillerini5 -9n%n 'a$,la4,$, nimetleri5 e.katini :e
mer1ametini 1i .arke4eme8ken art,k '%nlar, a,k 'ir %%rla ok net ekil4e .arke4er. E,sa2a iman e4en kii
a4eta %6k%4an %6anm, ?i'i4ir. 7nk7 3lla1 on%n kaskat, olan kal'ini e:irmitir.
&te iman, insana an2ak 3lla1 :erirS 4ile4i$i an4a 4a ?eri al,r. &nsan,n iman sa1i'i olmas, ise kal'inin
3lla19,n a6etlerine kar, 6%m%amas,na 'a$l,4,r. 3n2ak 3lla19a teslim olm% 'ir kal@ 1i4a6et '%l%r.
&nkar2,lar iman etme4ikleri iin etra.lar,n4aki '767k ?erekleri ?;reme8ler. (7m kainat 3lla19,n
4elilleri6le 4ol%4%rS ama 'ir inkar2, '%n% .arke4eme8. 3lla1 '% 4%r%mla il?ili olarak @ek ok a6ette5 inkar2,lar,n
kal@leri 78erin4e ka:ramalar,n, en?elle6en 'ir @er4e ol4%$%n% 'il4irir:
$"ndi%in" Rabbinin ay"tl"ri .B!tl" hatrlatldB &aan, %rt *"-ir"n -" "ll"rinin .nd"n
,.nd"rdikl"ri (a"ll"ri)ni unutandan daha &ali kidir= Ci& ,"r*"kt"n, kal5l"ri !&"rin" onu ka-ray5
anlaalarn "n,"ll"y"n bir 5"rd" (,"rdik), kulaklarna bir aBrlk koyduk. S"n onlar hiday"t" *aBr%an
bil", onlar %on%u&a kadar a%la hiday"t bulaa&lar. ($"hF Sur"%i, KI)
&nkar2,lar 4a kimi 8aman5 m7minler tara.,n4an ken4ilerine te'li$ e4ilen 4ini anlama4,klar,n, itira. e4erler.
Een4ilerini 1i4a6ete 4a:et e4en H8. O%a6'9a kar,5 >Ey ?uayb, %"nin %.yl"dikl"rinin *oBunu bi& 'ka-ray5
anlayoru&...> (Hud Sur"%i, MA) 4i6en inkar2,lar '%nlara 'ir ;rnektir.
G$er 'ir insan,n kal'i 78erin4e @er4e :arsa :e 3lla1 on%n anla6,,n, elin4en al4,6sa5 art,k on% 4o$r% 6ola
e:irmek5 3lla19,n 4ilemesi 4,,n4a m7mk7n 4e$il4ir. 3lla1 '% kon%6a E%ran94a ;6le 4ikkat eker:
Onlardan %"ni dinl"y"+"kl"r -ardr. Aa hi* duyayan 0%aBrlara 0!%t"lik hi* akllar "riyor%a0
%"n i duyura+ak%n= 4" %ana baka+ak olanlar -ardr. Aa k.r olanlar 0!%t"lik ba%ir"tl"ri d" yok%a0 %"n
i doBru yola ulatra+ak%n= (3unu% Sur"%i, 1/01D)
3lla1 an2ak kal@ten iman etmek :e Een4isine 6ak,n olmak iste6enin kal'ini 6%m%at,rS on% samimi
07sl7manlar,n aras,na katar. Samimi6etsi8 olanlar,n 4a kal'ini e:irerek onlar, k7.re ?eri 4;n47r7r. -
4ile4i$inin kal'ini 4ile4i$i an4a e:irme6e ka4ir4ir. -9n%n e:ir4i$i kal'i tekrar ?eri 4;n47re'ile2ek olan 4a
6okt%r...
M2$ML
$"al" "rdir"n
...Cu,!n inkara %a5anlar, %i&in dinini&d"n (dinini&i ykaktan) uut k"%il"rdir. Cu,!n %i&"
dinini&i k"al" "rdirdi, !&"rini&d"ki ni"tii taalad -" %i&" din olarak %la' %"*i50b"B"ndi.
$i 'idd"tli bir a*lkta ka*nla& bir ihtiya*la kar karya kalr%a' 0,!naha "Bili ,.%t"r"k%i&in0
(bu hara %aydklar&dan y"t"+"k kadar yiy"bilir.) ;!nk! Allah baBlayandr, "%ir,"y"ndir. (Maid"
Sur"%i, D)
&nsan, 6aratan 3lla19t,r :e >O, yarattBn bil"& i= O, latiF'tir# Habir'dir> (M!lk Sur"%i, A1)
a6eti6le 4e :%r?%lan4,$, ?i'i5 6aratt,$, k%l%n% en i6i tan,6an5 on%n istek :e i1ti6alar,n, en i6i 'ilen -94%r.
3lla15 k%llar, iin 'elirle4i$i 4ini 4e5 onlara en %6?%n 'iim4e 478enlemitir. 3ma insanlar,n s,k,nt,
ekme4en5 .,tratlar,na en %6?%n olan sistem iin4e Da'lerini tan,malar,5 -9na k%ll%k etmeleri :e ?erek k%rt%l%
:e m%tl%l%$a %lamalar,4,r. B%n%n iin 3lla15 4inini tamamlam,5 on4a eksik 1i'ir 17k7m ',rakmam, :e
insanlar, 4a 6aln,82a5 ra1atl,kla %6?%la6a'ile2ekleri '% 17k7mlere %6makla sor%ml% t%tm%t%r. &slam 4ini
/aratan,n 6aratt,$,na sei@ 'e$en4i$i 4in4ir :e 1er 17km76le sons%8 ak,l sa1i'i 3lla1 tara.,n4an kemale
er4irilmi :e insanlara 'il4irilmitir. E%k%s%8 4inini 4e :e '% 4inin re1'erli$i6le k%llar,n, 4a kemale er4iren
6aln,82a 3lla19t,r.
M2$<E:R
$u--"t -" kudr"t %ahi5l"rinin !&"rind" olan
Onlara, d!nya hayatnn .rn"Bini -"r# ,.kt"n indirdiBii& %uya b"n&"r, onunla y"ry!&!n!n
bitkil"ri birbirin" kart, b.yl"+" r!&,arlarn %a-urduBu *al0*r5 olu-"rdi. Allah, h"r"yin !&"rind" ,!*
y"tir"ndir. ($"hF Sur"%i, 1K)
3lla1 tari1te kimi insanlar, k%4ret sa1i'i k,lm,S onlara 1em 'en8erine a8 rastlan,r 'ir m7lk :ermi5 1em
4e makam sa1i'i 6a@m,t,r. /aa4,klar, ka:min 'a,na ?eirmi5 t7m insanlar,n :e to@raklar,n 6;netimini
ken4ilerine :ermitir. >ira:%n 4a '% insanlar4an 'iri4ir. 3n2ak >ira:%n5 3lla19a kar, '767klenmi5 ?erek
k%::etin :e ?727n ken4isin4e ol4%$%n% 8annetmitir. R6leki '%5 ken4ini ila1 ilan etme6e ka4ar :arm,t,r:
Gira-un d"di ki6 >Ey .nd" ,"l"nl"r, %i&in i*in b"nd"n baka ilah olduBunu biliyoru... ($a%a%
Sur"%i, DE)
Gira-un, k"ndi ka-i i*ind" baBrd# d"di ki6 >Ey ka-i, M%r'n !lk! -" u altda akakta
olan n"hirl"r b"ni d"Bil i=.. (9uhruF Sur"%i, KA)
B%n%n 78erine t7m ?727n tek sa1i'i olan 3lla15 >ira:%n :e or4%s%n% s%4a 'o$arak onlar4an '767k 'ir
intikam alm,t,r:
O -" a%k"rl"ri, y"ry!&!nd" hak%& y"r" b!y!kl"ndil"r -" ,"r*"kt"n bi&" d.nd!r!l"y"+"kl"rini
%andlar. Cunun !&"rin", onu -" a%k"rl"rini tutu5 %uya attk. C.yl"likl" &ul"d"nl"rin na%l bir %ona
uBradklarna bir bak. ($a%a% Sur"%i, DM01H)
Haman :e Ear%n 4a 6a@t,klar, 4ola6,s,6la >ira:%n9la a6n, son% @a6lam,lar4,r. B% a8?,n insanlar mallar,
:e or4%lar, 4ola6,s,6la 6er6787n4e '767klen4ike '767klenmiler5 ?erek ?727n :e k%4retin ken4ilerin4e
ol4%$%n% 8annetmiler4ir. B;6lelikle 4e 3lla1 ?erek ?727n kim4e ol4%$%n% t7m ka:me ?;stermitir.
$arun'u, Gira-un'u -" Haan' da (yka uBrattk). Andol%un, Mu%a onlara a5a*k d"lill"rl"
,"liti, an+ak y"ry!&!nd" b!y!kl"ndil"r. Oy%a onlar (a&abtan kurtulu5) ,"*"+"k d"Bill"rdi. t" bi&,
onlarn h"r birini k"ndi ,!nahyla yakalay-"rdik. C.yl"+" onlardan kiinin !%t!n" ta Frtna%
,.nd"rdik, kiini idd"tli bir *Blk %ar-"rdi, kiini y"rin dibin" ,"*irdik, kiini d" %uda boBduk. Allah
onlara &ul"di+i d"Bildi, an+ak onlar k"ndi n"Fi%l"rin" &ul"diyorlard. (Ank"but Sur"%i, DM01H)
Hal'%ki kainattaki t7m ikti4ar :e k%4retin 6e?ane sa1i'i 3lla19t,r. /er6787n4e ?7 :e 6etki sa1i'i
olanlara ellerin4e olan mallar,5 '%l%n4%klar, makamlar, :e or4%lar, :eren 4e ken4isi4ir. Her?7n ?7nei 4o$%ran5
?e2e6i :e ?7n4787 ar4ar4a ?etiren5 %8a64a 1,8la 6ol alan ?e8e?enleri 6;r7n?elerin4e t%tan :e kainattaki sa6,s,8
478eni k%s%rs%82a kontrol alt,n4a t%tan 3lla19,n ?727 orta4a4,r. &nsan ise elin4en mal, al,n4,$,n4a5 makam,n4an
in4iril4i$in4e 1emen t7m ?727n7 6itirir. M72%4%n4an 4iren2i ekili@ al,n4,$,n4a ise ?;r7lmemi 'ir a2i8lik
iin4e kal,r. /ine 3lla1 4ile4i$i 8aman5 onlar4an kimisini 'ir ,$l,k sarar5 kimisi 4e 6er4en ?elen 'ir a8a@la
to@ra$,n iine al,n,r. B;6lelikle 3lla1 k%llar,na ?erek ?727n kim4e ol4%$%n% ?;sterir....
Onlar Ci&i ay"tl"rii&in t!!n! yalanladlar. Ci& d" onlar !%t!n -" ,!*l!, kudr"tli olann
yakalayyla yakalay-"rdik. ($a"r Sur"%i, 1/)
3a da k"ndil"rin" -a'd"ttiBii& "yi onlara ,.%t"riri& ki, bi& ,"r*"kt"n onlarn !%t!nd" ,!*
y"tir"nl"ri&. (9uhruF Sur"%i, 1/)
M2N<A$M
$ntikam alan, su'lular m!stahak olduklar "ezaya 'arpan.
Sonunda bi&i .Fk"l"ndirin+", bi& d" onlardan intika aldk, b.yl"+" onlar to5lu olarak %uda
boBduk. (9uhruF Sur"%i, KK)
3lla1 1er to@l%m%5 m%tlaka iin4e '%l%n4%$% irk5 4eBeneras6on :e 'o8%lm%l%ktan k%rt%la'ilmesi iin
seti$i elileri 6ol%6la %6ar,r. S;8 kon%s% to@l%m%n '% %6ar,lar, 4inlememesi :e 1atta tak,nl,klar,n, 4a1a 4a
art,rarak s7r47rmesinin ar4,n4an ise 3lla1 intikam al,r. 3lla19,n intikam, ise el'ette insanlar,nkine 'en8eme8:
?!5h"%i& k!Fr"d"nl"r" d" (.yl") %"%l"nilir6 >Allah'n ,a&ablana%, "lb"tt" %i&in k"ndi n"Fi%l"rini&"
,a&ablanan&dan daha b!y!kt!r. ;!nk! %i&, iana *aBrldBn& &aan inkar "diyordunu&. (M!in
Sur"%i, AH)
3lla1 %6ar,lan :e ?ere$i ;$renen insanlar4an o$% 8aman 1emen intikam alma8. -nlara iman etmeleri
:e ?7na1lar,n4an ar,nmalar, iin s7re tan,r. -6sa insanlar,n o$% ken4ilerine tan,nan '% s7re6i ale61lerin4e
k%llanarak 4a1a 4a ,mar,@ a8arlar. B;6lelikle 4e a8a@ 78erlerine 1ak ol%r.
S"n buna !%tahak%n, daha%na !%tahak%n. 3in" !%tahak%n, daha%na da !%tahak%n. n%an,
'k"ndi bana -" %oru%u&' brakla+aBn %anyor= ($ya"t Sur"%i, D10D@)
E%k%s%8 insan,n /arat,2,s,n, inkar etmesi5 ona is6an4a '%l%nmas, nank;rl7k etmesi :e '% t%t%m%n4a kararl,
4a:ranmas, ilene'ile2ek en '767k s%t%r. <ola6,s,6la 3lla19,n a4aleti '%na %6?%n 'ir 2e8a ?erektirir. &te '%ra4a 3lla1
inkar2,lar4an intikam alarak 4a1a ;n2e 1i kar,lama4,klar, a8a@larla onlar, tan,t,r,r. 7nk7 '%n% .a8las,6la
1aketmiler4ir.
C!y!k bir idd"tl" yakalaya+aB& ,!n, "lb"tt" bi& intika ala+aB&. (:uhan Sur"%i, A@)
M2SA44R
<a%-ir "d"n, h"r"y" "kil -" %ur"t -"r"n
O Allah ki, yaratandr, ("n ,!&"l bir bi*id") ku%ur%u&+a -ar "d"ndir, '"kil -" %ur"t' -"r"ndir. En
,!&"l i%il"r O'nundur. G.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!! O'nu t"%bih "t"kt"dir. O, A&i&, Hakidir.
(Har Sur"%i, /1)
<7n6a 7st7n4e 678'inler2e .arkl, t7r4e 2anl, 6aar. B% t7rlerin 1e@si 'ir'irlerin4en tamamen .arkl,
?;r7n7lere :e ola$an7st7 ;8elliklere sa1i@tir.
0esela 'ir kele'e$in kanatlar,n4aki k%s%rs%8 simetri6i ele alal,m. Her 'ir kana4,n 7st7 t7rl7 ekiller :e
etkile6i2i renklerle 'e8enmitir. B% ekiller :e renkler ne ka4ar kar,,k ol%rlarsa ols%nlar5 kanatlar4aki
'en8ersi8 simetri asla 'o8%lma8. R6le ki '7t7n kele'ekler5 'ir ressam,n .,ras,n4an ,km, ?i'i5 ?;8 8e:kine
1ita@ e4en 'ir ?78ellik ol%t%r%rlar. B% ?78elli$in :e akl,n 'ir ka6na$, olma4,$, 477n7leme8. Jira 'asite
i8ilmi 'ir resmin 4a1i 'ir ressam, :ar4,r :e resmin ken4i 'a,na orta6a ,kmas, m7mk7n 4e$il4ir. - 1al4e
kimse5 ';6lesine k%s%rs%8 6arat,lm, :e 'ir sanat eseri ka4ar estetik olan ';6le 'ir 2anl, iin tesa47.en :ar
olm% 4i6eme8. B%nlar,n t7m7n7 6aratan5 tasarla6an5 me64ana ?etiren '7t7n kainat,n Da''i olan 3lla19t,r.
&nsan, 6aratan5 'e4eninin 4,,n4aki :e iin4eki t7m sistemleri son 4ere2e m7kemmel 'ir ekil4e
tasarla6an 3lla15 '% kom@leks 6a@,4aki 1er nokta4a 7st7n 6arat,2,l,$,n, :e i88etini ?;stermekte4ir. Rrne$in
insan 'e4eninin at,s,n, ol%t%ran iskelet 'al,'a,na 'ir m71en4islik 1arikas,4,r. M72%4%n 6a@,sal 4estek
sistemi4ir :e 'e6in5 kal@5 ak2i$er ?i'i 1a6ati or?anlar,n kor%mas,n, 6a@ar5 i or?anlara 4estek ol%r. &nsan
:72%4%na5 1i'ir 6a@a6 makina tara.,n4an taklit e4ileme6en 7st7n 'ir 1areket ka'ili6eti :erir. <a1as, kemik
4ok%s% o$% kimsenin 8annetti$i ?i'i 2ans,8 4e$il4ir. M72%4%n i1ti6a2,na ?;re kalsi6%m5 .os.at :'. ?i'i
mineralleri 4e@o e4er :e6a 4a1a ;n2e4en 4e@o ettiklerini :72%4a :erir. B7t7n '%nlar,n 6an,s,ra k,rm,8, kan
172relerinin 7retimi 4e kemikler tara.,n4an 6a@,l,r. Me '% 'a1se4ilen ok .onksi6onl% sistem5 insan 'e4enin4eki
onlar2a m7kemmel sistem4en 6aln,82a 'ir tanesi4ir. &te '%nlar,n 1e@sini esi8 'ir 4i8a6n ile 6aratm, olan :e
1ala 6aratma6a 4e:am e4en 3lla1 k%4retinin te2ellilerini 'i8lere s7rekli ?;stermekte4ir.
:"di ki6 >Ci&i Rabbii&, h"r"y" yaratln -"r"n, %onra doBru yolunu ,.%t"r"ndir.> (<aha
Sur"%i, KH)
MLCE??R
M!Od"l"y"n
t" Allah, ian "di5 %alih a"ll"rd" bulunan kullarna b.yl" !Od" -"r"kt"dir. :" ki6 >C"n
buna kar yaknlkta %"-,i dnda %i&d"n hi*bir !+r"t i%t"iyoru.> $i bir iyilik ka&anr%a, bi& ondaki
iyiliBi arttrr&. G"r*"kt"n Allah, baBlayandr, !kr"d"n" karlBn -"r"ndir. (?ura Sur"%i, /D)
3lla15 E%r9an94a 'elirtti$i m7min alametlerini ?;steren5 Da'lerine 1i'ir e6i irk koma6an :e ken4i
4inine son%na 4ek sa4,k kalarak iman e4en sali1 k%llar,n,5 47n6a4a :e a1irette ala2aklar, kar,l,klarla m7B4eler.
3lla19,n a6etleri6le 'il4ir4i$i 'ir m7B4esi ;6le4ir:
Rabl"ri onlara katndan bir rah"ti, bir honutluBu -" onlar i*in, k"ndi%in" %!r"kli bir ni"t
bulunan +"nn"tl"ri !Od"l"r. (<"-b" Sur"%i, /A)
Bir 'aka a6ette ise m7minlere 'ir m7B4e olarak % 17k7m 'il4irilmekte4ir:
M!Od", d!nya hayatnda -" ahir"tt" onlarndr. Allah'n %.&l"ri i*in d"Biiklik yoktur. t" b!y!k
'kurtulu -" utluluk' budur. (3unu% Sur"%i, @1)
3lla1 E%ran94a m7minleri5 melekler :as,tas,6la 4a m7B4ele4i$ini a,k :e net olarak 'il4irmitir:
?!5h"%i&6 >Ci&i Rabbii& Allah'tr> d"yi5 %onra do%doBru bir i%tika"t tutturanlar (yok u)#
onlarn !&"rin" "l"kl"r in"r (-" d"r ki6) >$orkayn -" h!&n" ka5layn, %i&" -adolunan +"nn"tl"
%"-inin. Ci&, d!nya hayatnda da, ahir"tt" d" %i&in -"lil"rini&i&. Orda n"Fi%l"rini&in ar&uladB h"r"y
%i&indir -" i%t"diBini& h"r"y d" %i&indir. ;ok baBlayan, *ok "%ir,"y"n (Allah)tan bir aBrlana olarak.>
(Gu%%il"t Sur"%i, DH0D/)
Sons%8 m%tl%l%k :e se:in ka6na$, olan 2ennetin 6an, s,ra 3lla1 47n6a 1a6at,n4a 4a m7min k%llar,na
@ek ok m7B4e :erir. E%ran94a 3lla19,n :er4i$i '% m7B4eler sa6,lm,5 3lla19,n 4%alara nas,l i2a'et etti$i a,ka
?;sterilmitir. Rrne$in5 3lla1 ken4isine 4%a e4erek e:lat iste6en @e6?am'erlerin 4%alar,n, ka'%l etmi5 H8.
Jekeri6a96, H8./a16a ile5 H8. 0er6em9i H8. &sa ile5 H8. &'ra1im9i 4e H8. &s1ak :e H8. /ak%@9la m7B4elemitir.
36r,2a @e6?am'erlere a8?,nl,kla 'akal4,ran ka:imlerin 6erle 'ir e4ile2e$i m7B4esini 4e ;n2e4en :ermitir.
(Allah buyurdu6) >Ey 9"k"riya, !5h"%i& bi& %"ni, ad 3ahya olan bir *o+ukla !Od"l""kt"yi&# bi&
bundan .n+" ona hi*bir ada kla&.> (M"ry" Sur"%i, I)
Ci& d" onu hali bir *o+ukla !Od"l"dik. (SaFFat Sur"%i, AHA)
MLCE33N
A*klayan
t" Allah, %i&" ay"tl"rini b.yl" a*klar# ki akl "rdir"%ini&. (Cakara Sur"%i, /1/)
&nsan5 ne4en 6arat,l4,$,n,5 ne 6a@mas, ?erekti$ini :e ;l47kten sonra ne ile kar,laa2a$,n,5 sa4e2e 3lla1
ken4isine a,kla4,$, iin 'ile'ilmekte4ir. /oksa insan5 3lla19,n in4ir4i$i kita@lar5 ?;n4er4i$i eliler :e onlar
kanal,6la a,klanan 'il?iler olmasa5 son 4ere2e aresi85 a2i8 :e kork% 4ol% 'ir 'ekle6i iin4e 6aamak 8or%n4a
kal,r4,. Hal'%ki k%llar,na kar, ok e.katli :e mer1ametli olan 3lla15 t7m sor%lar,n,n 2e:a',n, insanlara
?;n4er4i$i kita',6la a,klam, :e onlar, iine 47e2ekleri aresi8likten k%rtarm,t,r.
/a@,lan t7m '% a,klamalar m7minlere a4eta 1a6at :erir. Nitekim 3lla19,n ?erek eliler5 ?erekse in4ir4i$i
kita@lar ara2,l,$, ile ?;ster4i$i 6ollar5 6asakla4,$, 6a 4a ta:si6e etti$i e6ler5 6a@t,$, %6ar, :e a$r,lar5 4ikkat
ekti$i t7m kon%lar sa4e2e insanlar,n k%rt%l%% :e 3lla19,n 1%8%r%n4a se:in 4ol% 'ir 1esa@ :ermeleri iin4ir.
E%llar, iin 47n6a4a :e a1irette 8%l7m isteme6en 672e 3lla15 onlar, sons%8 a8a@tan k%rtara2ak olan '7t7n ,k,
6ollar,n, 4eta6l, olarak tari. etmi5 insan,n k%ll%$%n% 6erine ?etirmek iin 'ilmesi ?ereken 1i'ir sor%6%
2e:a@s,8 ',rakmam,t,r. 36r,2a ken4ilerin4en ;n2ekilerin 1atalar,n, tekrarlamamalar, iin insanlara ?emi
ka:imler4en 4e ;rnekler :ermi :e 4o$r% 6ol% '%la'ilmeleri iin @e6?am'erlerin 1a6atlar,n4an 'il?iler
iletmitir. R6le ki5 insanlar5 'ilme6e asla ?7 6etireme6e2ekleri :e sons%8a ka4ar 4a ;$reneme6e2ekleri
'irtak,m ola6lar, :e kon%malar, 4a an2ak 3lla19,n kita',n4aki a,klamalar4an ;$rene'ilmiler4ir. Rrne$in
1ikimse H8. 0%sa9n,n k%tsal :a4i (%:a94a 3lla19la olan kon%mas,na a1it olmam,t,r :e '%?7n 1i'ir insan5
tari1i 'ir 'il?i6le '% ola6, ;$renme imkan,na sa1i@ 4e$il4ir. 3ma 3lla1 E%ran94a 'i8lere '% kon%ma6,
aktararak ?erekli t7m 4eta6lar, a,klam,t,r. B;6le2e as,rlar ;n2e H8. 0%sa9n,n Da''i kar,s,n4a tek 'a,na
ol4%$% 'ir an4a5 3lla19,n ken4isine s;6le4i$i s;8ler5 k,6amete ka4ar 6aa6a2ak 1er insana kelime kelime
%laa2akt,r:
Mu%a'ya o ii (ilahi -ahyi -"ri5) ,"r*"kl"tirdiBii& &aan, %"n (<ur'un) bat yannda d"Bildin -"
(buna) ahid olanlardan da d"Bildin. An+ak bi& bir*ok n"%ill"r ina "ttik d" onlarn !&"rind" (ni+")
.!r(l"r) u&ay5 ,"*ti. 4" %"n M"dy"n halk i*ind" yaay5 da ay"tl"rii&i onlardan okuyarak .Br"ni
d"Bil%in. An+ak (bu bil,il"ri %ana) ,.nd"r"n bi&i&. (Mu%a'ya) S"%l"ndiBii& &aan da, %"n <ur'un yannda
d"Bildin... ($a%a% Sur"%i, 1101@)
&nsanlar,n 3lla19,n kita',n, ok%6%@ ;$renme 4,,n4a 1i'ir 'il?i e4inme imkan, olma4,$, kon%lar4an 'iri
4e a1iret 1a6at,4,r. Rl7m4en sonra 'ir 1a6at ol4%$%5 47n6a4a ?een s7renin ise sa4e2e '% 1a6ata 'ir 1a8,rl,k
sa.1as, ol4%$% 3lla19,n5 kita',n4aki a,klamalar,6la 'ilinmitir. 3ksi tak4ir4e insanlar sa4e2e 47n6a6a ait
'il?ilerle 6etinmek 8or%n4a kala2ak :e ;l7m4en sonra ne ola2a$,6la il?ili en %.ak 'ir .ikirleri 4a1i olma6a2akt,.
B%nlar 3lla19,n k%llar,na a,kla4,$, kon%lara sa4e2e 'irka ;rnektir. -6sa -5 E%ran ara2,l,$,6la insanlara
i1ti6alar, olan 1ere6i a,klam,t,r.
... (Cu $ur'an) d!&!5 uydurula+ak bir %.& d"Bildir, an+ak k"ndind"n .n+"kil"rin doBrulay+%,
h"r"yin '*"itli bi*il"rd" a*klaa%' -" ian "d"+"k bir to5luluk i*in bir hiday"t -" rah"ttir. (3u%uF
Sur"%i, AAA)
E%k%s%8 3lla19,n 'i8e a,kla4,klar,n4an 'aka 4a 'i8im 1i'ir 'il?imi8 6okt%r.
ML:ECCR
dar" "d"n, y.n"t"n, b!t!n yaratllar d!&"nl" -" d"n,"yl" idar" "d"n -"
birbirin" yard+ "d"n
?!5h"%i& %i&in Rabbini&, alt ,!nd" ,.kl"ri -" y"ri yaratan, %onra ara i%ti-a "d"n, il"ri "-iri50
*"-ir"n Allah'tr.... (3unu% Sur"%i, D)
3lla1 t7m kainat, kontrol alt,n4a t%tan5 ken4isin4en i8insi8 'ir atom%n 4a1i 1areket e4eme4i$i5 tek 'ir to8
8erresin4en5 'ol%kta 1,8la 6ol alan ?e8e?enlere :e insan ?;87n7n asla ?;reme6e2e$i mikro alem4e 6aa6an
mil6arlar2a 2anl,6a ka4ar 1ere6in 78erin4e i4are2i olan tek ?7t7r. 3lla19,n i8ni6le a6akta 4%ran ?;k67875
iin4e '%l%nan mil6arlar2a 6,l4,85 'ir'iri ar4,n2a ilerle6en ?e8e?enler :e ?7ne5 tam 'ir teslimi6etle 3lla19a
'o6%n e$miler4ir. B%5 ;6lesine '767k 'ir i4are4ir ki5 1ere6in 7st7n4e olan '767k 'ir ?75 t7m :arl,klar,n
478enini5 inti8am,n, an an kontrol etmekte4ir.
/er6787ne 'ak,l4,$,n4a 4a 6ine inan,lma8 'ir inti8amla kar,la,l,r. Her 2anl,6a 3lla1 tara.,n4an 'elli
?;re:ler :erilmitir. B%nlar ken4ilerine :erilen ?;re:leri 'ir ?7n5 'ir 4akika 'ile aksatma4an 6erine ?etirirler.
Rrne$in a$alar m%tlaka 1a:a4aki kar'on4ioksiti al,@ 6erine oksiBen :ermek 8or%n4a4,rlar. (o@rak m%tlaka
iin4en 2anl,lar,n 6i6e2e$i eit eit r,8,k ,kar,r. =;kten 6a$an 6a$m%r m%tlaka 'elli 'ir 1,84a :e 'elli 'ir
miktar4a 6a$ar5 ime$in arkas,n4an m%tlaka ?;k?7r7lt7s7 ?elir. <o$a4aki 4en?e 1er 8aman kor%n%r5 'irileri
;l7rken m%tlaka 6enileri 47n6a6a ?elir. (7m :arl,k alemini 6aratan 3lla15 1er'ir :arl,$a ken4i ?;re:ini il1am
e4erek 6aamlar,n, s7r47rmelerini sa$lar.
3lla1 6aratt,$, t7m 2anl,lar,n :72%tlar,n, 4a '767k 'ir 4en?e6le :e 478enle i4are e4er5 t7m or?anlar,
'ir'irine 6ar4,m2, k,lar. S;8 ?elimi insan :72%4%n%n .onksi6onlar,n,n tamam,na 6ak,n,5 ken4isinin 'il?isi :e
kontrol7 4,,n4a4,r. Hikimse kal'inin atmas,n, 6a 4a 'a$,rsaklar,n,n 6e4iklerini ;87msemesini sa$la6ama8.
Ean,n4aki ak6%:arlar,n mikro@lara kar, :er4i$i sa:atan 1a'eri 'ile olma8. M72%4%n% ol%t%ran 172reler4eki
sa6,s,8 kim6asal ilemlerin ne .ark,n4a4,r5 ne 4e '%nlar, 4enetle6e'ilir.
36n, :72%4%n4aki '% i .akt;rler ?i'i5 insan,n 6aam,n,n 'a$,ml, ol4%$% sa6,s,8 4, .akt;r 4e :ar4,r. Me
'% mil6onlar2a 4, .akt;r4en 1er 'iri 3lla1 tara.,n4an '767k 'ir 478enle :e 4en?e6le %6%m iin4e
6;netilmekte4ir.
G$er 'a8, insanlar,n i44ia etti$i ?i'i 3lla1 47n6a6, 6arat,@ ',rakm, olsa64,5 k%k%s%8 1ere6 4a1a o an
kork%n 'ir 'o8%lma6a %$rar4,. =erek % ki i ie ?emi '%n2a sistem an2ak 6arat,2,lar, olan 3lla1 tara.,n4an
kor%nmakta :e kainat an2ak -9n%n i4aresi6le :arl,$,n, s7r47re'ilmekte4ir. 7nk7 3lla1 kainat,n ?erek
sa1i'i4ir5 6arat,l,, -9na ait ol4%$% ?i'i 6;netimi 4e 6aln,82a -9na aittir...
?!5h"%i& Allah, ,.kl"ri -" y"ri &"-al bulurlar diy" (h"r an kudr"ti altnda) tutuyor. Andol%un, "B"r
&"-al bula+ak olurlar%a, k"ndi%ind"n %onra artk ki%" onlar tutaa&. :oBru%u O, Hali'dir,
baBlayandr. (Gatr Sur"%i, 1A)
MLM'N
Eniy"t -"ri+i, "in klan
>O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. M"lik'tir# $uddQ%'tur# S"la'dr# M!'in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir. Allah, (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok
y!+"dir.> (Har Sur"%i, /D)
3lla1 m7minlere 47n6a4a :e a1irette 1on%tl%k iin4e 'ir 6aam s%nar. B% 6aam 1er 6;n76le ok
m7kemmel ol4%$% ?i'i mane:i olarak 4a m7minlerin ok ?7l7 olmalar,n, sa$la6a2ak ekil4e4ir. 3lla1 sali1
k%llar,na mane:i 6;n4en 1%8%r5 ?7:en :e eminlik :erir. 07minlerin 47n6a4a 8orl%k iin4e ol4%klar,
4;nemler4e onlar, 4estekler5 kal@lerini @ekitirir5 Een4isine olan te:ekk7lleri6le 1%8%rl% 'ir 6aam s7rmelerine
i8in :erir. E%ran94a Ce6?am'erimi8 4;nemin4e sa:ata al,nan 'ir 6enil?inin ar4,n4an 3lla19,n m7minlere olan
mane:i 4este$i ;6le anlat,lm,t,r:
>Andol%un, Allah bir*ok y"rl"rd" -" Hun"yn ,!n!nd" %i&" yard "tti. Hani *ok %ayda oluunu&
%i&i b.b!rl"ndiri50,ururlandrt, Fakat %i&" bir "y d" %aBlayaat. 3"r i%", b!t!n ,"niliBin"
raB"n %i&" dar ,"liti, %onra arkan&a d.n!5 ,"ri%in ,"ri ,ititini&. (Cundan) Sonra Allah, "l*i%i il"
!'inl"rin !&"rin" ',!-"n duy,u%u -" hu&ur' indirdi, %i&in ,.r"diBini& ordular indirdi -" inkar
"d"nl"ri a&ablandrd. Cu, inkar+larn +"&a%dr. Cunun ardndan Allah, dil"diBi ki%"d"n t"-b"%ini
kabul "d"r. Allah, baBlayandr, "%ir,"y"ndir.> (<"-b" Sur"%i, /K0/I)
E%k%s%8 m7minlerin kar,s,n4a 1er 8aman a8,l, 'ir inkar2, ?r%@ olm%t%r. B% inkar2, kesim 3lla19a
samimi 'ir kal@le 6;nelen m7minleri 4o$r% 6ol4an e:irme6e5 ken4i 4inlerine %6ma6a a$,rm,lar4,r. B%
a$r,4an 678 e:irenleri ise i44etli 'ir e8i6etle te14it etmiler4ir. 3n2ak ';6le 4;nemler4e 4e 3lla1 k7.r7n
a'alar,n, 'oa ,karm, :e m7minlere 1er 6;n4en 4estek olm%t%r:
>Hani o inkar "d"nl"r, k"ndi kal5l"rind", '.Fk"li %oy koruyu+uluBu'nu (haiy"ti), +ahiliy"nin
'.Fk"li %oy koruyu+uluBunu' kl50kkrttklar &aan, h""n Allah# "l*i%inin -" !'inl"rin !&"rin"
'(kalbi t"%kin "d"n) ,!-"n -" yata duy,u%unu' indirdi -" onlar >tak-a %.&!> !&"rind" 'kararllkla
ayakta tuttu.> 9at"n onlar da, buna layk -" "hil idil"r. Allah, h"r"yi hakkyla bil"ndir.> (G"tih Sur"%i,
/@)
3lla19,n t7m m7minlere5 ;8ellikle 4e elilerine olan mane:i 4este$i 4a1a @ek ok a6ette 1a'er :erilmitir.
Ce6?am'erimi8 4;nemin4eki inkar2, ka:im5 @e6?am'erin 1i2ret etmesine se'e'i6et :er4i$in4e5 3lla1 on% 1er
t7rl7 ortam4a 4estekle6e2e$ini :a4etmi5 inkar2,lar,n sal4,r,s,n, ;nlemi5 mane:i olarak 4a elisine 91%8%r :e
?7:enlik 4%6?%s%9 in4irmitir:
>Si& O'na (5"y,ab"r") yard "t"&%"ni&, Allah O'na yard "titir. Hani kaFirl"r ikid"n biri
olarak O'nu (M"kk"'d"n) *karlard# iki%i aBarada olduklarnda arkadana .yl" diyordu6 >H!&n"
ka5la, "lb"tt" Allah bi&il" b"rab"rdir.> C.yl"+" Allah O'na 'hu&ur -" ,!-"nlik duy,u%unu' indiriti,
O'nu %i&in ,.r"diBini& ordularla d"%t"kl"i, inkara "d"nl"rin d" k"li"%ini (inkar *aBrlarn)
al*altt. Oy%a Allah'n k"li"%i, y!+" olandr. Allah !%t!n -" ,!*l!d!r, h!k! -" hik"t %ahibidir.>
(<"-b" Sur"%i, 1H)
/%kar,4a sa6,lanlar,n t7m7 3lla19,n insanlara 47n6a4a :er4i$i ?7:enlik :e 1%8%r 4%6?%s%4%r. 3n2ak
a1irette olan 1%8%r :e ?7:enlik 47n6a4aki ile kar,lat,r,lama6a2ak ka4ar '767k 'ir nimettir. 7nk7 ora4aki
mane:i 1%8%r sons%8a ka4ar s7re2ektir :e 3lla1 4ileme4ike 6ok olmas, m7mk7n 4e$il4ir. 3lla1 m7minlerin
2ennette 6aa6a2aklar,5 ma44i :e mane:i 1er 6;n4en tatmin '%lm% 1ali ;6le tari. etmitir:
>G"r*"kt"n tak-a %ahibi olanlar, +"nn"tl"rd" -" 5nar balarndadr. Oraya "%"nlikl" -" ,!-"nlikl"
,irin. Onlarn ,.B!%l"rind" kind"n (n" -ar%a t!!n!) %yr50*"ktik, kard"l"r olarak tahtlar !&"rind"
kar karyadrlar. Orda onlara hi*bir yor,unluk dokuna& -" onlar ordan *karla+ak d"Bildirl"r.>
(Hi+r Sur"%i, 1K01E)
M2'C
$"ndin" yal-aranlarn i%t"kl"rini -"r"n, i+ab"t "d"n
$ullar C"ni %ana %ora+ak olur%a, uhakkak ki C"n (onlara) 5"k yakn. Cana dua "ttiBi &aan
dua "d"nin dua%na +"-a5 -"riri... (Cakara Sur"%i, AE@)
<%a 3lla1 ile k%l% aras,n4a ;8el :e s,2ak 'ir 'a$lant,4,r. E%l% t7m s,k,nt,lar,n, :e isteklerini -9na aar5
-9na 6akar,r :e 3lla1 k%l%n%n iste$ini iitir :e -9na i2a'et e4er5 4%as,n, kar,l,ks,8 ',rakma8. -5 insana a1
4amar,n4an 4a1a 6ak,n olan5 1ere6i 'ilen5 iiten4ir. &nsan,n iin4en ?eir4i$i tek 'ir 477n2e 'ile 3lla19tan
?i8li kalma8. - 1al4e samimi olarak 3lla19tan 'ir istekte '%l%n%lmas, iin insan,n sa4e2e 477nmesi 'ile
6etmekte4ir. &te 3lla19,n i2a'eti '% 4enli 6ak,n4,r.
07min 4%a etti$i 8aman 3lla19,n ken4isini iitti$in4en :e 4%as,na m%tlaka i2a'et e4e2e$in4en emin4ir.
7nk7 t7m ola6lar,n an2ak -9n%n 4ilemesi6le 67r747$7n7n .ark,n4a4,r. 3lla19,n i2a'etine kar, k%k% ile
6aklamak ise 3lla19,n ?727n7 :e k%4retini tak4ir e4ememektir. 3lla1 iin5 1er1an?i 'ir kiinin a$r,s,na 2e:a@
:ermek5 4%as,na kar,l,k :ermek ok kola64,r. Eal4, ki F4%a6a i2a'etF 'ire6in a6nen ?ereklemesi anlam,na
?elme8. 7nk7 a6etin i.a4esi6le:
n%an hayra dua "ttiBi ,ibi, "rr" d" dua "t"kt"dir, in%an 5"k a+"l"+idir. (%ra Sur"%i, AA)
Eii iin ne6in er5 ne6in 1a6,r ol4%$%n% ise en i6i 3lla1 'ilir. 7nk7 tak4ir e4en -94%r. Her iin4e ol4%$%
?i'i 4%alara i2a'etin4e 4e @ek ok 1ikmet ?i8li4ir.
Sa-a, hounu&a ,it"diBi hald" !&"rini&" ya&ld (Far& klnd). Olur ki hounu&a ,it"y"n bir "y,
%i&in i*in hayrldr -" olur ki, %"-diBini& "y d" %i&in i*in bir "rdir. Allah bilir d" %i& bil"&%ini&. (Cakara
Sur"%i, /A@)
=i8li a,k 1er a$r,6a 4aima i2a'et etmesi 3lla19,n an,n4an5 672eli$in4en4ir. 3lla15 4%a ma1i6etin4e
ak,l4an ?een tek 'ir 477n2e6i 4a1i asla kar,l,ks,8 ',rakma85 'oa ,karma8. 3lla19tan 'aka 4%alar, 4%6an :e
onlara i2a'et e4e'ilen 6okt%r. 3lla1 ken4isin4en 'aka 1i kimsenin 4%a6a i2a'et e4eme6e2e$ini5 insanlara
6ar4,m e4eme6e2e$ini ;6le 'il4irmitir:
Allah'tan baka ta5tklarn& %i&l"r ,ibi kullardr. EB"r doBru i%"ni&, h""n onlar *aBrn da %i&"
i+ab"t "t%inl"r. (AraF Sur"%i, AM1)
MLHE3MN
G.&"ti+i -" koruyu+u
O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. M"lik'tir# $uddQ%'tur# S"la'dr# M!'in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir. Allah, (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok
y!+"dir. (Har Sur"%i, /D)
(7m e:renin k%s%rs%8 'ir 478en ierisin4e :ar olmas,n, sa$la6an .i8ik 6asalar,5 onlar, me64ana ?etiren
3lla19,n5 k%llar, 78erin4eki ila1i kor%mas,na 4a en ?78el 4elilleri ol%t%r%rlar.
S;8?elimi 6erekimi 6asas,n, 477nelim. B% ekim k%::eti 4a1a 8a6,. olsa64, neler ol%r4%K Rn2elikle
1a.i. e6ler 6er6787n4e sa'it 4%rama6a2akt,. Gn %.ak 'ir esinti4e 6er4en kalkan to8 :e k%m taneleri saatler2e
1a:a4a %%a2akt,. /a$m%r 4amlalar,n,n 1,8, ok 6a:ala6a2ak5 6ere inme4en 6eni4en '%1arlaa2aklar4,.
Rrnek olarak :erile'ile2ek 'ir 'aka 6asa NeAton9%n k7tlesel ekim kan%n%4%r. B% 6asa 47n6an,n5 a6,n
:e ?e8e?enlerin 6;r7n?elerinin iin4e '%l%n4%klar, 1assas 4en?e6i a,klar. B% 4en?e4e me64ana ?ele'ile2ek en
k77k 'ir 'o8%lma5 47n6an,n 6a 1,8la ?7nee 6akla,@ s,2aktan ka:r%lmas,na 6a 4a ?7neten %8aklaarak %8a6a
sa:r%lmas,na :e m%tlak so$%kl%kta 4onmas,na se'e@ ola2akt,r.
Ceki 2isimler :e 678e6ler aras,n4a s7rt7nme k%::eti 6arat,lmam, 'ir 47n6a nas,l ol%r4%K Ealem
insanlar,n ellerin4en ka6,@ 47e2ek5 kita@lar :e 4e.terler masan,n 78erin4e ka6a2ak5 masa5 4;eme 78erin4e
ka6,@ 'ir k;e6e ar@a2akt,S k,sa2as, t7m 2isimler5 6anlar, 'ir 678e6e ?elene ka4ar ka6a2ak :e 6%:arlana2akt,.
S7rt7nmesi8 'ir 47n6a4a t7m 47$7mler ;87le2ek5 i:iler :e :i4alar 6erlerin4en ,ka2ak5 ara'alar4a .ren
t%tma6a2ak5 ses asla 4inme6i@ 'ir 4%:ar4an ;tekine 6ank,lan,@ 4%ra2akt,....
3lla19,n 2anl,lar,n kor%nmas,na 6;nelik 6aratt,$, ;8ellikler k%k%s%8 sa4e2e .i8ik 6asalar, ile s,n,rl,
4e$il4ir. B%na 'ir 'aka ;rnek 4e insan,n 78erin4e '%l%n4%$% 6er6787n7n sa$lam :e ?7:enlikli k,l,nmas,4,r.
<7n6an,n merke8ine 4o$r% inil4ike ,s,5 1er kilometre4e "0U# artar. Me ekir4ekte '% ,s, +500U# ?i'i inan,lma8
'ir 67ksekli$e eriir. /erin sa4e2e ! km. aa$,s,n4aki s,2akl,$,n 60U#96e 6ak,n ol4%$% 477n7l47$7n4e '%n%n
ne ka4ar '767k 'ir te1like ol4%$% a,ka ?;r7lmekte4ir. Hal'%ki t7m 2anl,lar '767k 'ir ?7:enlik iin4e5
altlar,n4a ka6na6an ma?ma4an 1a'ersi82e 6aamlar,n, s7r47rmekte4irler.
3,ka ?;r7l47$7 ?i'i 3lla1 iin4e 'ir ate to@% 'ar,n4,ran 47n6an,n 678e6in4e m7kemmel 'ir 478en
6aratm,t,r. Hi'ir 6er iin en %.ak 'ir 'a,'ol%k s;8 kon%s% olmamakta4,r. -5 ?;kleri :e 6eri kontrol alt,n4a
t%tmakta5 kainattaki t7m 2anl,lar, 'il4ikleri :e6a 'ilme4ikleri '767k te1likelere kar, 1er an kor%makta4,r.
&nsan, ise 4a1a 2enin 1alin4e6ken sa:%nmas, sa$lam olan 'ir 6ere 6erletirerek kor%ma6a alm,t,r.
=;r76or%8 ki insanlar,n o$%nl%$%n%n 4o$al kar,la4,$, @ek ok ;8ellik as,l olarak 3lla19,n k%llar,na olan
mer1ametine :e ila1i kor%mas,na iaret e4er. 7nk7 478eni :e 'irli$i sa$la6an 678ler2e .i8ik 6asas,n,n % an
ol4%klar, ekilleri6le :arolmalar, iin 1i'ir 8orla6,2, ne4en 6okt%r. 3lla1 kor%6%2%lar,n en 1a6,rl,s,4,r.
ML<EAL
Akln alabil"+"Bi h"r"yd"n 5"k y!+"
Hak olan, biri+ik h!k!dar olan Allah y!+"dir. Onun -ahyi %ana ,"li50taalanadan "--"l,
$ur'an' (okuada) a+"l" "t" -" d" ki6 >Rabbi, ilii arttr.> (<aha Sur"%i, AA1)
&nsanlar,n 'ir k,sm, etra.lar,n4aki sa6,s,8 4elile ra$men 3lla19,n %l%l%$%n%5 672eli$ini tak4ir e4eme8ler.
Son 4ere2e a2i8 ol4%klar, 1al4e ken4ilerini '767k ?;rmekte5 ken4ilerini /aratan, ise 1i 477nmemekte4irler.
B% '767klenme 4%6?%s%n%n ne4eni k;t7l7$7 emre4en 'ir ne.se sa1i@ olmas,4,r. 3n2ak iman e4enler 3lla19,n
672eli$i kar,s,n4a insan,n ne 4ere2e a2i8 'ir :arl,k ol4%$%n%5 1i'ir e6e ?7 6etireme6e2e$ini 'ilirler. 7nk7
3lla1 kita',n4a insanlar,n a2i8li$ine :e Jat,n,n 672eli$ine ;6le 'ir misalle 4ikkat ekmitir:
Ey in%anlar, (%i&") bir .rn"k -"rildi# idi onu dinl"yin. Si&in, Allah'n dnda ta5akta
olduklarn& 0h"5%i bunun i*in bir araya ,"l%"l"r dahi0 ,"r*"kt"n bir %in"k bil" yarataa&lar. EB"r %in"k
onlardan bir "y ka5a+ak ol%a, bunu da ondan ,"ri alaa&lar. %t"y"n d" ,!*%!&, i%t"n"n d".
Onlar, Allah'n kadrini hakkyla takdir "d""dil"r. ?!5h"%i& Allah, ,!* %ahibidir, a&i&dir. (Ha+
Sur"%i, ID0I1)
-6sa e:renin 1er noktas, 3lla19,n '767kl7$7n7 6ans,t,r. 3ma -9n%n sons%8 ?727n7 :e ilmini anlatma6a
asla ka.i ?elme8. 3lla1 1er t7rl7 ortakl,ktan5 k%s%r4an5 eksiklikten5 s,n,r4an m7ne88e1 olan4,r. B7t7n 7st7n
s,.atlar,n :e '7t7n ?78el isimlerin tek sa1i'i4ir. -9n%n ilmi5 akl,5 ?7275 k%4reti5 ra1meti5 e.kati5 .a8l,5 i1san,
sons%84%r.
9Sons%89 kelimesi 3lla19,n '767kl7$7n7 ka:ra6a'ilmek iin 78erin4e i6i 477n7lmesi ?ereken 'ir
ka:ram4,r. 3lla1 ;l7mlerin4en sonra insanlar, 6eni 'ir 6arat,l,la 6arata2ak :e '%n4an sonra 47n6a4a
6a@t,klar,n,n 'ir kar,l,$, olarak 2ennet :e6a 2e1ennem4e 4e:am e4e2ek olan sons%8 1a6atlar,n, 'alata2akt,r.
B%ra4a 678 4e$il5 'in 4e$il5 678'in :e6a mil6ar 6,l 4a 4e$il5 tril6on 6a 4a katril6on kere katril6on 6,l 4a 4e$il5
sons%8a ka4ar s7re2ek 'ir ;m7r4en 'a1se4ilmekte4ir. /ani 678 tril6on insan olsa5 ?e2e ?7n478 1i 4%rma4an
678 tril6on% 678 tril6on ile ar@arak ilerleseler5 678 tril6on ;m7rleri olsa :e ;m7rleri 'o6%n2a '% ile %$rasalar
6ine 4e 6,l sa6,s,n, 1esa@la6ama6a2aklar, ka4ar %8%n 'ir ;m7r...
-6sa 3lla1 ;6le '767k 'ir ilme sa1i@tir ki insana ?;re 9sons%89 olan 1ere65 -9n%n 'il?isi 4a1ilin4e4ir.
Jaman,n ilk 6arat,l4,$, an4an sons%8a 4e$in ?ee2ek olan 1er ola6,5 1er 477n2e6i5 :akitleri :e ekilleri ile
'elirle6en :e 'ilen -94%r:
>Hi* !5h"%i&, bi& h"r"yi kad"r il" yarattk. Ci&i "rii&, bir ,.& kr5a ,ibi yaln&+a 'bir
k"r"dir.' Andol%un Ci& %i&in b"n&"rl"rini&i yka uBrattk. Gakat .B!t al50d!!n"n -ar = Onlarn
il"i olduklar h"r"y kita5larda (ya&l)dr. $!*!k, b!y!k h"r"y %atr %atr (ya&l)dr.> ($a"r
Sur"%i, 1M0KD)
Aa O, onlara (Ad"'in *o+uklar "rk"k -" kadnlara) %alih (bir *o+uk) -"rin+", k"ndil"rin"
-"rdiBi "y konu%unda O'na ortaklar klaya baladlar. Allah, onlarn irk kotuklarndan y!+"dir.
(AraF Sur"%i, AMH)
3a da karann -" d"ni&in karanlklar i*ind" %i&" yol ,.%t"r"n -" rah"tinin .n!nd" r!&,arlar
!Od" -"ri+il"r olarak ,.nd"r"n i= Allah il" b"rab"r baka bir ilah = Allah, onlarn irk
kotuklarndan y!+"dir. (N"l Sur"%i, @D)
Allah# %i&i yaratt, %onra %i&" r&k -"rdi, %onra %i&i .ld!r"kt", daha %onra %i&i dirilt"kt"dir.
Ortaklarn&dan bunlardan h"rhan,i birini ya5a+ak -ar = O, irk kotuklarndan !n"&&"h -"
y!+"dir. (Ru Sur"%i, 1H)
ML<E$ECCR
H"r"yd" -" h"r hadi%"d" b!y!kl!B!n! ,.%t"r"n.
O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. M"lik'tir# $uddQ%'tur# S"la'dr# M!'in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir. Allah, (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok
y!+"dir. (Har, /D)
3lla1 '767kl7$7n7 :e k%4retini E%ran94a :er4i$i ;rneklerle anlat,r. B% ;rnekler4en 'ir tanesi H8.
0%sa9n,n 3lla19, ?;rmek istemesi4ir. H8. 0%sa 3lla19, ?;rmek istemi5 '% 6784en 4e -9na seslenerekS FDa''im5
'ana ?;ster5 Seni ?;re6imF 4emitir. B%n%n 78erine 3lla15 >C"ni a%la ,.r""&%in, aa u daBa bak# "B"r o
y"rind" karar klabilir%", %"n d" b"ni ,.r"+"k%in.> diy" +"-a5 -"rir. Allah daBa t"+"lli "din+" onu
5ara5ar*a "d"r -" H&. Mu%a baylarak y"r" d!"r. $"ndin" ,"ldiBind" ilk %.yl"diBi i%" >S"n n" y!+"%in
(Rabbi)> (AraF Sur"%i, A1D) ol%r.
H8. &'ra1im iseS >Rabbi, bana .l!l"ri na%l dirilttiBini ,.%t"r> 4emitir. B%n%n 78erine 3lla1
>Pyl"y%", d.rt ku tut. Onlar k"ndin" altr, %onra onlar (5ar*alay5) h"r bir 5ar*a%n bir daBn
!&"rin" brak, %onra da onlar *aBr. Sana koarak ,"lirl"r. Cil ki, !5h"%i& Allah, !%t!n -" ,!*l! olandr,
h!k! -" hik"t %ahibidir.> (Cakara Sur"%i, /@H) 4i6e 2e:a@ :erir. B;6le2e 3lla1 ona '767kl7$7n7n 'ir
4elilini 4a1a ?;sterir.
H8. L%t9a 4a 3lla1 sa'a1 :akti ka:min4en iman etmi kiilerle 'irlikte ,kmas,n, :e ka:mini terke4erken
arkas,na 'ile 'akmamas,n, s;6ler. Sa'a1 :aktin4e ise H8. L%t9% :e 6ak,nlar,n, k%rtararak inkar2, ka:mi '767k
'ir a8a@la 1elak e4er. 3tee at,lan H8. &'ra1im9e ise atei esenlik k,l4,. H8. &sa9n,n eli6le ;l7leri 4iriltti5 k;r
olanlar, i6iletir4i. <eni8i 6ararak >ira:%n9% :e or4%lar,n, iine ?;m47. B;6le2e 3lla1 onlara 1er ola64a
'767kl7$7n7 :e sons%8 ?727n7n te2ellilerin4en 'a8,lar,n, a,ka ?;stermitir.
3lla1 1er an5 1er 6er4e :e ola64a '767kl7$7n7 :e k%4retini a,ka ?;sterir. <7n6a 1a6at,na :e 1,rslar,na
4alan insanlar,n 78erine sa'a1 :akti 'ir kas,r?a ?;n4erir. -nlar,n ot%r4%klar, e1rin alt,n, 7st7n e:irir :e 'ir
4a1a ot%r%lama6a2ak 1ale ?etirir. 0allar,n,5 m7lklerini :e sa1i@ ol4%klar, 1ere6i ellerin4en al,r. Bir e1ri
6anl,82a 6a$m%r 6a$4,rarak s%lar,n iine ?;mer5 'irka sani6e s7ren 'ir 4e@remle 'ir kenti 1arita4an siler.
-9n%n a8a',6la 1areket e4en 6er5 ?;k5 r78?ar :e 6a$m%r %$ra4,klar, e1re ?;r7lmemi 'ir 1elak ?etirirler. -
e1rin 1alk, 4a 3lla19,n sars,lma8 ?727ne5 '767k 'ir 6,k,mla a1it ol%r.
E%k%s%8 3lla1 07teke''ir4ir. -9n%n ?727 :e k%4reti kar,s,n4a5 6er6787n4e '767klene'ile2ek kimse
6okt%rS -5 ;n7n4e se24e e4ile2ek tek makam4,r..

M2SE44A
?"kill"ndir"n, d!&"nl"y"n
Ey in%an, '!%t!n k"r" %ahibi' olan Rabbin" kar %"ni aldat50yanltan n"dir= $i O, %"ni yaratt,
'%ana bir d!&"n i*ind" bi*i -"rdi' -" %"ni bir itidal !&"r" kld. :il"diBi bir %ur"tt" %"ni t"rtib "tti. (nFitar
Sur"%i, @0E)
&nsan5 6%m%rta ile s@ermin 'irlemesi6le me64ana ?elen tek 'ir 172re4en ol%%r. B% 172re a6etler4e
'il4iril4i$i ?i'i ;n2e 9'ir i$nem et @aras,9 ?;r7n7m7n4e4ir. <a1a sonra 3lla1 insan, ekil4en ekile sokarak
anne karn,n4a ?elitirir :e 'ir insan olarak 6er6787ne ?etirir. /er6787ne ?elen insan,n s%reti ise 7@1esi8 son
4ere2e 478?7n47r. 3lla1 insan,n 6arat,l,, ile il?ili ;6le '%6%rmakta4,r:
Allah, y"ry!&!n! %i&in i*in bir karar, ,.ky!&!n! bir bina kld# %i&i %ur"tl"ndirdi, %ur"tini&i d" "n
,!&"l (bir bi*i -" in+"likt") kld -" %i&" ,!&"l0t"i& "yl"rd"n r&k -"rdi. t" %i&in Rabbini& Allah
budur. Al"l"rin Rabbi Allah n" y!+"dir. (M!in Sur"%i, @1)
Gl'ette insan E%ran94a 'il4iril4i$i ?i'i5 6er6787n4eki en ?78el s%retli 2anl,4,r. Me 3lla1 insan 'e4eninin
1em iin4e 1em 4e 4, ?;r7n7m7n4e sa6,s,8 iman 4elilini ser?ilemekte4ir. &nsan 'e4enine 6aln,82a 4,tan
'ak,l4,$,n4a 4a1i 3lla19,n m7kemmel sanat, 1emen ?;r7le'ilir. Her insan4a me:2%t olan :72%t simetrisiS iki
kol%n5 iki 'a2a$,n olmas,5 ?;:4enin kollara5 'a2aklara :e 'aa olan orant,s, ilk 'ak,ta 4ikkat eke2ek 4ere2e4e
m%nta8am4,r. B% orant, 1er 'iri 3lla1 tara.,n4an tam 'ir %6%m ile 6arat,lm,t,r. Rrne$inS 1er insan,n 'e4en
%8%nl%$% 'a %8%nl%$%n%n seki8 misli4ir5 6787 '%r%n %8%nl%$%n%n 7 kat,n4an ol%%r5 iki ?;8 aras,n4a 'ir ?;8
'o6% mesa.e :ar4,r5 kol :e 'a2ak orant,lar, :e %8%nl%klar, 1em esteti$e 1em 4e tam anlam,6la i1ti6a2a
6;neliktir.
/%kar,4a :erilen simetri ile il?ili 4eta6lar, ?;re'ilmek iin etra.,n,84aki insanlara ?;8 ?e84irmeni8
6eterli4irS '% ;8ellikleri 1er 'irin4e a6r, a6r, ?;re'ilirsini8. Me 1atta t7m '% ;8ellikler % ana ka4ar 6aam,
6akla,k !50 mil6ar insan 78erin4e 4e ?;r7lm7t7r :e )3lla19,n 4ilemesi 4,,n4a* '%n4an sonra 6aa6a2ak olan
insanlar4a 4a ?;r7le2ektir. 7nk7 '%5 3lla19,n 6aratmas,4,r :e 3lla19,n 6aratmas,n4a k%s%r ?;rmek m7mk7n
4e$il4ir...
$i O, yaratt, 'bir d!&"n i*ind" bi*i -"rdi', (A'la Sur"%i, /)
G.kl"ri -" y"ri hak olak !&"r" yaratt -" %i&" d!&"nli bir bi*i (%ur"t) -"rdi# %ur"tl"rini&i d" ,!&"l
ya5t. :.n! O'nadr. (<"Bab!n Sur"%i, D)
:.l yataklarnda %i&" dil"diBi ,ibi %ur"t -"r"n O'dur. O'ndan baka ilah yoktur# !%t!n -" ,!*l!
olandr, h!k! -" hik"t %ahibidir. (Al0i ran Sur"%i, @)
O Allah ki, yaratandr, ("n ,!&"l bir bi*id") ku%ur%u&+a -ar "d"ndir, '"kil -" %ur"t' -"r"ndir. En
,!&"l i%il"r O'nundur. G.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!! O'nu t"%bih "t"kt"dir. O, A&i&, Hakidir.
(Har Sur"%i, /1)
MLS<EAN
$"ndi%in" ihtiya* olunan -" k"ndi%ind"n yard b"kl"n"n.
Ey in%anlar, %i& Allah'a (kar Fakir olan) uhta*lar%n&0 Allah i%", Ganiy (hi*bir"y" ihtiya+
olayan)dr, Haid (.-!l"y" layk)tr. (Gatr AK)
&nsan,n sa4e2e 6aln,8 :e aresi8 kal4,$, 4%r%mlar4a 4e$il5 ra1at 8amanlar,n4a 4a 3lla19,n :arl,$,n,5
?727n7n '767kl7$7n7 1isse4erek 4%a etme6e i1ti6a2, :ar4,r. Bir 'aka 4e6ile 6arat,lm, olan insan,n5 4%a6a
m%1ta olma4,$, 'ir an 'ile 6okt%r. 7nk7 3lla1 4ileme4ike insan 1i'ire6e ?7 6etireme8. B767k 'ir a28
iin4e 6arat,lm,t,r5 /arat,2,s,na 'a$,ml,4,r. 3n2ak -9n%n l7t.% :e ra1meti sa6esin4e a6aklar, 78erin4e 4%ra'ilir.
3lla1 ise5 ken4isine 6e?ane s,$,n,lan5 i1ti6a ol%nan &la19t,r. Een4isin4en 6ar4,m 'eklenilen5 me4et
%m%lan 4a 6aln,82a -94%r. -9n%n 4,,n4a kimsenin5 4e$il 'akas,na 6ar4,ma ken4i ne.sine 'ile ?7 6etirme
4%r%m% 6okt%r. 3lla1 4ile4i$ini 4ile4i$i ekil4e 6;nlen4irme6e5 4e$itirme6e ka4ir4ir. -9n%n F-lF 4emesi6le
1er 4ile4i$i ol%:erir. E%llar,na r,8k, ta1sis e4en5 ?;kten s%6% in4iren nimetler 'a$,la6an5 1astalan,n2a i.a
:eren5 ?7l47ren5 a$latan5 672elten 6a 4a ;ne ?eiren5 ?;kten 6ere ileri e:iri@ e:iren 6aln,82a -94%r. -
nimetlerini t%tsa 6a 4a 'ir m%si'et 4ilese insan, '%n4an kor%6a2ak 6okt%r 6a 4a 'ir 1a6,r 4ilese '%n% 4a t%t%@
en?elle6e2ek 6okt%r. H7k7m 6aln,82a 3lla19,n ol4%$%n4an ken4isine i1ti6a ol%nan :e 6ar4,m istenen 4e
6aln,82a -94%r. Ha6,r -9n%n elin4e4ir. /aln,8 insan 4e$il t7m kainat -9na s,$,n,r5 -9n4an 6ar4,m 4iler.
3lla1 ken4isin4en 'aka 6ar4,m 4ilene2ek 1i'ir mer2i olma4,$,n, @ek ok a6ette 'il4irmitir:
$"ndil"ri yaratl5 dururk"n, hi*bir "yi yaratayan "yl"ri i ortak kouyorlar=
Oy%a (bu irk kotuklar ,!*l"r -" n"%n"l"r) n" onlara bir yarda ,!* y"tir"bilir, n" k"ndi
n"Fi%l"rin" yard "t"B".
Onlar hiday"t" *aBrr%an& %i&" uya&lar. Onlar *aBrr%an& da, %u%kun dur%an& da %i&" kar
(tutular) birdir.
Allah'tan baka ta5tklarn& %i&l"r ,ibi kullardr. EB"r doBru i%"ni&, h""n onlar *aBrn da %i&"
i+ab"t "t%inl"r.
Onlarn y!r!y"+"k ayaklar -ar = 3a da tuta+aklar "ll"ri i -ar= 4"ya ,.r"+"k ,.&l"ri i -ar=
3ok%a iit"+"k kulaklar -ar= :" ki6 >Ortak kotuklarn& *aBrn, %onra bir d!&"n (tu&ak) kurun da
bana ,.& bil" a*trayn.>
Hi* !5h"%i&, b"ni -"li $itab indir"n Allah'tr -" O %alihl"rin koruyu+uluBunu (-"liliBini)
ya5yor.
O'ndan baka ta5tklarn& i%" %i&" yarda ,!* y"tir""&l"r, k"ndil"rin" d".
EB"r onlar doBru yola *aBrr%an& iit"&l"r. Onlar %ana bakar (,ibi) ,.r!r%!n, oy%a onlar
,.r"&l"r bil". (AraF Sur"%i, AMA0AME)
M2<AHHR
<"i&l"y"n, irkt"n, k.t!l!kt"n, an"-i kirl"rd"n t"i&l"y"n.
Hani k"ndi%ind"n bir ,!-"nlik olarak %i&i bir uyuklaa b!r!yordu. Si&i k"ndi%iyl" t"rt"i&
klak, %i&d"n "ytann 5i%likl"rini ,id"r"k, kalbl"rini&in !%t!nd" (,!-"n -" kararllk duy,u%unu)
5"kitir"k -" bununla ayaklarn& (ar& !&"rind") %aBlalatrak i*in %i&" ,.kt"n %u indiriyordu.
(EnFal Sur"%i, AA)
&nsan 3lla1 kar,s,n4aki a2i8li$inin 'ir son%2% olarak5 1a6at, 'o6%n2a 1atalar 6a@ma6a ma1k%m4%r.
Gl'ette ki m7min elin4en ?el4i$in2e '%nlar4an sak,n,rS 3lla19,n 4inini %6?%lama kon%s%n4a 1ata ilememe6e :e
?7na1a ?irmeme6e ?a6ret ?;sterir. 3n2ak5 3lla19,n a2i8 'ir k%l% ol4%$% iin5 1ata4an ka,nma6, 4a1i
'aarama8. B% ne4enle E%ran9,n 'ir a6etin4e 6er6787n4eki 1er insan,n 3lla19a kar, 1atal, :e ?7na1kar ol4%$%
;6le 1a'er :erilmitir:
EB"r Allah, ka&andklar dolay%yla in%anlar (a&ab il") yakalay-"r"+"k ol%ayd, (y"rin) %rt
!&"rind" hi*bir +anly braka&d, an+ak onlar, ad konulu bir %!r"y" kadar "rt"l""kt"dir. Sonunda
"+"ll"ri ,"ldiBi &aan, artk !5h"%i& Allah k"ndi kullarn ,.r"ndir. (Gatr Sur"%i, 1K)
B% ila1i 17k7m ?ere$i5 3lla19,n k%llar,n4an 'ekle4i$i ta:,r5 1atas,8l,k 6a 4a ?7na1s,8l,k 4e$il4ir.
07min4en 'eklenen5 ile4i$i t7m 1ata :e ?7na1lar iin 3lla19a 6;nelmesi :e -9n%n ra1metine s,$,nmas,4,r.
B%n4an sonra 3lla1 on%n ne.sinin @isliklerini ?i4ere2ek5 ?7na1,n4an ar,n4,ra2akt,r. 7nk7 3lla1 4a m7min
k%llar,n, tertemi8 k,lmak istemekte4ir. B%n% 'ir a6ette ;6le 1a'er :erir:
...Ey Ehl0i C"yt, ,"r*"kt"n Allah, %i&d"n kiri (,!nah -" *irkinliBi) ,id"r"k -" %i&i t"rt"i& klak
i%t"r. (Ah&ab Sur"%i, DD)
&nsan '767k ?7na1lar ilemi5 '767k is6ankarl,klar 6a@m,5 3lla19a :e 4ine a6k,r, %8%n2a 'ir 1a6at
?eirmi ola'ilir. 3n2ak 3lla1 o 4enli ?eni 'ir ra1met sa1i'i4ir ki5 tek 'ir samimi te:'e6le kii6i ?emiin t7m
?7na1lar,n4an ar,n4,ra'ilir. Hatta en a$,r ?7na1lar, ile6en5 3lla19a :e elisine sa:a am, olan ka.ir :e
m7na.,klar, 'ile5 e$er samimi 'ir kal@ ile ken4isine 6;nelirlerse 'a$,la6a2a$,n, :e k;t7l7klerin4en
ar,n4,ra2a$,n, 'il4irmitir.
G"r*"kt"n !naFklar, at"in "n al*ak tabaka%ndadrlar. Onlara bir yard+ bulaa&%n. An+ak
t"-b" "d"nl"r, %lah "d"nl"r, Allah'a %%k %arlanlar -" dinl"rini katk%& olarak Allah i*in (hali%)
klanlar baka# it" onlar !'inl"rl" b"rab"rdirl"r. Allah !'inl"r" b!y!k bir "+ir -"r"+"ktir. (Ni%a
Sur"%i, A1K0A1@)
B% 17k7mler 3lla19,n k%llar,na olan sons%8 ra1metinin te2ellileri4ir. E%k%s%8 k%llar,n,5 -9n4an 'aka
irkten5 k;t7l7kten5 mane:i kirler4en temi8le6e2ek 6okt%r. - mer1ametlilerin en mer1ametlisi4ir.
ML3ESSR
Hayrda -" "rd" kulunun yolunu kolaylatran, dind" kolaylk -"r"n,
hi*ki%"y" ,!+!n!n !%t!nd" y!k y!kl""y"n
...Allah, %i&" kolaylk dil"r, &orluk dil""&. (Cu kolaylk) %ayy taalaan& -" %i&i doBru yola
(hiday"t") ulatra%na karlk Allah' b!y!k tanan& i*indir. 2ulur ki !kr"d"r%ini&. (Cakara
Sur"%i, AEK)
3lla1 insanlar, 4aima kola6l,$a 6;neltir. E%llar, iin sei@ 'e$en4i$i &slam 4ininin temelin4e 4e 1e@ '%
kola6l,k :ar4,r. E%ran94a 4inin kola6l,$, ;6le 'il4irilir:
Allah adna ,"r"ktiBi ,ibi +ihad "din. O, %i&l"ri %"*i -" din konu%unda %i&" bir ,!*l!k
y!kl""itir, atan& brahi'in dini(nd" olduBu ,ibi)... (Ha+ Sur"%i, IE)
E%ran 4a ;$7t almak iste6enler iin kola6lat,r,lm,t,r. &in4eki 17k7mler 1e@ insan 6aam,n4a kola6l,k
sa$la6a2ak ekil4e4ir. Rrne$in 3lla1 k;r olana5 to@al olana5 1asta olana sor%ml%l%k 67klememi5 sa:a,n
k,8,t,$, anlar4a5 6ol2%l%kta5 al,kta5 8or artlar4a ;8ellikle k%llar,na kola6l,k sa$la6a2ak 6ollar ?;stermi5
insanlar,5 ?7na1lar, 1er ne ol%rsa ols%n ettikleri samimi 'ir te:'e6le 'a$,la6a2a$,n, s;6lemitir.
Andol%un Ci& $ur'an' &ikr (.B!t al5 d!!n"k) i*in kolaylatrdk. Gakat .B!t al50d!!n"n -ar
= ($a"r Sur"%i, AI)
Rte 6an4an m7minlerin 1er t7rl7 'aar,6a %lamas,n,n kola6l,$,na 4a5 >4" %"ni kolay olan i*in baarl
kla+aB&.> (Ala Sur"%i, E) a6eti6le 4ikkat ekmitir.
&nsan,n 1issetti$i 6a 4a ?;876le ?;r47$7 1er kola6l,k 3lla19tan4,r. (7m '% kola6l,klar 3lla19,n
an,n4an4,r. - mer1ametlilerin en mer1ametlisi4ir. Me k%llar, 78erine a$,r 67k 67kleme6en4ir:
Allah (aBr y!kl"ri) %i&d"n haFiFl"t"k i%t"r. (;!nk!) in%an &ayF olarak yaratltr. (Ni%a Sur"%i,
/E)
Allah in%an yarattB ,ibi onun n"l"r" ,!* y"tiri5 n"l"r" y"tir""y"+"Bini bilir. Cu y!&d"n
kullarnn hi*bir iind" &orluBa r&a ,.%t"r"&. Cu y!&d"n# >... Allah, %i&" kolaylk dil"r, &orluk
dil""&...> (Cakara Sur"%i, AEK)
3ksine k%llar,n,n 78erin4eki 67k7 kal4,r,r. -nlara en 8or artlar4a 'ile m%tlaka 'ir kola6l,k 6arat,r. Her
8orl%ktan 'ir ,k, 6ol% ?;sterir. B% nimetini k%llar,na E%ran94a ;6le 1at,rlat,r:
Ci&, %"nin ,.B%!n! yar50,"nil"t"dik i=
4" y!k!n! indiri50atadk =
$i o, %"nin b"lini b!k!t!#
S"nin &ikrini (ann) y!+"lt"dik i=
:""k ki, ,"r*"kt"n &orlukla b"rab"r kolaylk -ardr.
G"r*"kt"n ,!*l!kl" b"rab"r kolaylk -ardr. (nirah Sur"%i, A0@)
Allah !in kullarna r&a%na -" rah"tin" ulaann yollarn kolaylatrrk"n inkar+lar i*in
d" k"ndil"rin" uy,un, hak"ttikl"ri bir kolaylatra -ardr.
$i d" +irilik "d"r, k"ndini !%taBni ,.r!r%",
4" "n ,!&"l olan yalan %ayar%a,
Ci& d" ona "n &orlu olan (a&aba uBraa%n) kolaylatra+aB&. (L"yl Sur"%i, E0AH)

ML9E$$
H"r ku%ur -" ay5tan, an"-i kirl"rd"n kullarn t"i&" *karan, t"i&l"y"n.
$"ndil"rini (.-,!yl") t"i&" *karanlar ,.r"din i= Hayr# Allah, dil"diBini t"i&l"yi5 y!+"ltir.
Onlar, 'bir hura *"kird"Bind"ki i5lik*ik kadar' bil" hak%&lBa uBratla&lar. (Ni%a Sur"%i, 1M)
Hatas,8l,k5 k%s%rs%8l%k 6aln,8 3lla19a ma1s%st%r. &nsan ise %n%ta'ilir5 6an,la'ilir5 ?a.lete 477@ 1ata
6a@a'ilir. B% 4%r%m insan,n 3lla1 kar,s,n4aki a28inin5 1er kon%4a ol4%$%n%nS ?7na1 ilememe5 3lla19,n emir
:e 6asaklar,n, 6erine ?etire'ilme kon%s%n4a 4a 6ine 3lla19a m%1ta ol4%$%n%n 'ir ?;ster?esi4ir. 07mine
47en5 1ata :e ?7na1,n, .arketti$in4e 1emen @imanl,k 4%6%@ :a8?emek5 te:'e e4erek a6n, ?7na1, tekrar
ilememe6e ;8en ?;stermektir. /oksa ken4ini 1atas,85 ?7na1s,8 ?;stermek5 temi8e ,karmak 4e$il... Jira ';6le
6a@mak 'al, 'a,na 'ir 1ata4,r:
$i onlar, uFak t"F"k ,!nahlar dnda, ,!nahn b!y!k olanndan -" *irkin utana&lklardan
ka*nrlar. ?!5h"%i& %"nin Rabbin, aBFir"ti ,"ni olandr. O, %i&i daha iyi bil"ndir# h" %i&i to5raktan
ina "ttiBi (yarattB) -" %i& daha ann"l"rini&in karnnda +"nin halind" bulunduBunu& &aan da. Pyl"y%"
k"ndini&i t"i&" *kar50durayn. O, %aknan daha iyi bil"ndir. (N"+ Sur"%i, D/)
Samimi 'ir m7min 1atalar,n,n5 a28inin 'ilin2in4e4ir5 '% 6784en s7rekli olarak 3lla19tan 'a$,lanma 4iler.
3lla19,n ra1metini :e r,8as,n, %mar. 3lla1 4a on%n k%s%rlar,n, ;rter5 ?7na1lar,n, 'a$,lar5 ?erek mana4a
temi8le6i@ ar,n4,r,r5 7st7n 'ir kon%ma 67kseltir.
ML9E33N
S!%l"y"n
4" bilin ki Allah'n R"%Ql! i*ini&d"dir. EB"r o, %i&" bir*ok il"rd" uy%ayd, "lb"tt" %kntya
d!"rdini&. An+ak Allah %i&" ian %"-dirdi, onu kal5l"rini&d" %!%l"yi50*"ki+i kld -" %i&" inkar, F%k -"
i%yan *irkin ,.%t"rdi. t" onlar, doBru yolu bulu (irad) olanlardr. (Hu+urat Sur"%i, I)
&man, se:mek :e iman,n etkisi6le ma44i :e mane:i le88etler4en 8e:k almak5 inkar4an ise ne.ret e4i@ on%
irkin ?;rmek5 1er ne ka4ar 4o$al 'ir 4a:ran, ?i'i ?;r7nse 4e asl,n4a tamamen 3lla19,n l7t.% sa6esin4e
ka:%%lan 'ir nimettir. 3lla1 '% meta.i8ik 4%r%m% 6%kar,4aki a6eti6le 'il4irmitir.
B%na kar,n 3lla15 '% '767k l7t%. :e i1san,n 4e$erini m7minlere ?;stermek iin a6n, 4%r%m%n tersini 4e
k7.7r iin 6aratm,t,r. B%n%n son%2%n4a ise inkar2,lar iman,n ier4i$i ?78ellikleri Fm%2i8e:i 'ir 'iim4eF
?;reme85 aksine 2a1ili6enin @is5 karanl,k5 s,k,nt, :eri2i F8%l7mF sistemin4en 8e:k al,rlar. 3l?,lar,n4a 'ir
'o8%kl%k :ar4,r. B%5 tesa47.en ol%m% 'ir 'o8%kl%k 4e$il4irS 3lla1 tara.,n4an ;8el olarak 6arat,lm,t,r. 3lla1
k7.7r sisteminin ier4i$i t7m @islikleri :e k;t7l7kleri5 inkar2,lar iin Fs7sl7F k,lm,t,r. 3lla1 E%ran94a '% s,rr,
;6le 1a'er :erir:
?idi Rabbind"n a5a*k bir b"l," !&"rind" bulunan ki%", k.t! a"li k"ndi%in" '%!%l! -" *"ki+i
,.%t"rili' -" k"ndi h"-a (i%t"k -" tutku)larna uyan ki%"l"r ,ibi idir= (Muha"d Sur"%i, A1)
3lla19, tan,6an5 :e -9n%n 78erin4eki ra1metini ?;ren5 -9n%n sa6esin4e :ar ol4%$%n%5 6aa4,$,n, :e se:i@-
1olan4,$, 1ere6in -9n4an ?el4i$ini .arke4en m7min ise el'ette 3lla1 se:?isinin :e iman,n 7st7nl7$7ne %la,r5
t7m 6arat,lm,lar4an 'a$,ms,8la,r5 3lla19,n 4,,n4a 1ikimse6i 1on%t etme i1ti6a2, 4%6ma8 :e 3lla19tan
'akas,n4an me4et %mma8. R6le ki kal'i 6aln,82a 3lla19, anmakla tatmin '%l%r. 3lla1 r,8as, iin 'ir i 6a@mak
6erine 'o :e amas,8 ilerle %$ramak art,k asla on%n 6a@a'ile2e$i e6ler 4e$il4ir. 7nk7 3lla1 i'a4etlerini5
?78el a1lakl, olma6,5 itaatli olmas,n,5 07sl7manlara 47k7nl7$75 a1iret iin sali1 ameller4e '%l%nma6, m7min
iin se:in :e m%tl%l%k :esilesi 6a@m,t,r. B%nlar, 1a6attan al4,klar, ?erek 8e:kler 1aline ?etirmitir.
&te ';6lesine sa$lam :e ?7l7 'ir iman5 an2ak 3lla19,n m7minlere olan l7t.% sa6esin4e olmakta4,r.

ML9L
9ill"t" d!!r"n, hor -" hakir "d"n
Cundan b.yl" y"ry!&!nd" (%i&" tann bir %!r" olarak) d.rt ay dolan. 4" bilin ki Allah' a+i&
braka+ak d"Bil%ini&. G"r*"kt"n Allah, inkar "d"nl"ri hor -" aaBlk kl+dr. (<"-b" Sur"%i, /)
Hor :e 1akir e4ilme5 3lla19,n inkar2,lara tatt,r4,$, F47n6a a8a',Fn,n 'ir @aras,4,r. (7m 1a6atlar,n,
'akalar,na ?;steri 6a@mak5 onlar4an tak4ir to@lamak iin s7r47ren inkar2,lar iin 91or :e aa$,l,k k,l,nma95 son
4ere2e '767k 'ir a8a@t,r. 3lla1 E%ran94a 47n6a4a :erilen '% a8a',n ;8elli$ini ;6le 'il4irir:
Onlardan .n+"kil"r d" yalanlad# b.yl"+" a&ab onlara hi* uurunda oladklar bir y"rd"n ,"li50
*att. Artk Allah, onlara d!nya hayatnda 'horluBu -" aaBlanay' taddrd. EB"r bili ol%alard,
ahir"tin a&ab ,"r*"kt"n daha b!y!kt!r. (9!"r Sur"%i, /K0/@)
&te 3lla15 '% 1or :e aa$,l,k k,l,2, s,.at,n, m7minlerin :e ;8ellikle 4e elinin eli6le ?;sterir. B% ?ere$e5
6ani m7minlerin inkar2,lara m%sallat k,l,nmas,na E%ran94a ;6le iaret e4ilmitir:
... Allah, onlar %i&in "ll"rini&l" a&ablandr%n, hor -" aaBlk kl%n -" onlara kar %i&" &aF"r -"r%in,
!'inl"r to5luluBunun ,.B%!n! iFaya ka-utur%un. 4" kalbl"rind"ki .Fk"yi ,id"r%in. Allah dil"diBinin
t"-b"%ini kabul "d"r. Allah bil"ndir, h!k! -" hik"t %ahibidir. (<"-b" Sur"%i, A10AK)
E%ran94a 'i8e 'il4iril4i$ine ?;re5 H8. S7le6man ken4i ikti4ar,n4a5 inkar2,lara kork% salm, :e onlar, 1or
:e aa$,l,k k,lma kon%s%n4a 1i ta:i8 :ermemitir. H8. S7le6man inkar2, ka:me 6olla4,$, mesaB4a ;6le
4emiti:
>S"n onlara d.n, bi& onlara .yl" ordularla ,"liri& ki, onlarn kar koyalar !k!n d"Bil -" bi&
onlar ordan horlan0aaBlan -" k!*!k d!!r!l!l"r olarak %!r!5 *karr&.> (N"l Sur"%i, DI)
Rte 6an4an 3lla1 @ek ok a6etin4e5 a1irette inkar2,lara alalt,2, 'ir a8a@ ol4%$%n% 1a'er :erir. B%5
inkar2,lar,n 47n6a 1a6at,n4aki ki'ir :e '767klenmelerine kar,l,k 3lla19,n tak4ir etti$i 'ir 2e8a4,r. 7nk7 47n6a
1a6at,n4a inkar2,n,n en '767k 1e4e.lerin4en 'iri5 'aka insanlar,n ken4isini tak4ir etmeleri4ir. B% ne4enle 4e
1a6at,n, 3lla19, ;:mekle 4e$il5 ken4isine ;:?7 to@lamakla ?eirmitir. 3lla1 4a 2e1ennem4eki a8a@lar,n, '%n%n
78erine k%rm%t%r. #e1ennem4e m7stek'ir inkar2, kork%n ekil4e re8il ol%r5 en '767k 6,k,m, ise insanlar,n
kar,s,n4a k77k 477@ aa$,lan,n2a 6aar.
nkar "d"nl"r at"" %unula+aklar ,!n, (onlara .yl" d"nir6) >Si& d!nya hayatn&da b!t!n
',!&"llikl"rini& -" &"-kl"rini&i t!k"ti50yok "ttini&, onlarla yaay50&"-k %!rd!n!&. t" y"ry!&!nd" hak%&
y"r" b!y!kl"n"ni& (i%tikbarn&) -" Fa%klkta bulunan&dan dolay, bu,!n al*alt+ bir a&ab il"
+"&alandrla+ak%n&.> (AhkaF Sur"%i, /H)
3lla19,n 2e1ennem4e 1a8,rla4,$, 1orlanma :e aa$,lanma 'en8ersi84ir :e 'in'ir ei4i :ar4,r.
#e1ennem4eki '% aa$,lanman,n inkar2,lar,n r%1%n4a 6aratt,$, k77lm7l7k5 .i8iklerine 4e 6ans,r5 678lerini 'ir
8illet sar,@ ka@lar.
O ,!n, .yl" y!&l"r -ardr ki, '&ill"t i*ind" aaBlantr.' (Raiy" Sur"%i, /)
$.t!l!kl"r ka&an olanlar i%"# h"r bir k.t!l!B!n karlB, k"ndi i%liyl"dir. Cunlar bir &ill"t
%ar5 ka5lar. Onlar Allah'tan (kurtara+ak) hi*bir koruyu+u yok. Onlarn y!&l"ri, %anki bir karanlk
,"+"nin 5ar*alarna b!r!n! ,ibidir. t" bunlar at"in halkdrlar# orada %!r"%i& kala+aklardr. (3unu%
Sur"%i, /I)
M2RN
%t"diBini &"n,in "d"n
:oBru%u uhta* olaktan O kurtard -" %"ray" -"ri50honut kld. (N"+ Sur"%i, 1E)
=erek 8en?inlik 6aln,82a 3lla19a aittir. - 4ile4i$ini ken4i .a8l,n4an 8en?in k,lar5 4ile4i$ini 4e 'elli 'ir
s7re6e ka4ar 6okl%kla 4ener. 9Maris9 s,.at,n4a 4a 'elirtti$imi8 ?i'i 1ere6in :arisi 6aln,82a 3lla19t,r. &nsanlar,n
47n6a4a sa1i@ ol4%klar, 8en?inlikler5 mal-m7lk 4e 6aln,82a 3lla19a aittir. Hikimse ken4ine ait 1er1an?i 'ir e6i
;l7m7n4en sonra 6an,na alamamakta5 art,k o metalar,n sa1i'i olamamakta4,r. Ha6at, 'o6%n2a al,,@ ka8an4,$,
1ere6i m%1akkak ?eri4e ',rakmakta4,r. 3n2ak t7m '%nlara ra$men 6aa4,$, k,sa 1a6atta mal m7lksa1i'i
olmakla ;:7nen5 8en?inli$i6le '767klenen5 :e '%n%n son%2%n4a Da''ini %n%tan kiiler iin 3lla1 E%ran94a
;6le 17kmetmitir:
Onlar %anyorlar ki, k"ndil"rin" -"rdiBii& al -" *o+uklarla Ci& onlarn hayrlarna kouyoru&
(-"ya yard "diyoru&)= Hayr, onlar uurunda d"Bill"r. (M!inun Sur"%i, KK0K@)
3lla1 4ile4i$i k%llar,n, ise 47n6a4a '767k 'ir m7lkle ;47llen4irmitir. R8ellikle elilerine :er4i$i '767k
m7lke E%ran94a @ek ok a6etle 4ikkat ekilmitir. H8. &'ra1im5 H8. 0%1amme45 H8. <a:%4 :e H8. /%s%.5
3lla19,n 47n6a4a '767k 'ir 8en?inlikle ;47llen4ir4i$i elilerin4en4ir. H8. S7le6man ise 47n6a 78erin4e 1i
kimse6e :erilme6en '767k 'ir m7lk7 Da''in4en tale@ etmi :e '%na sa1i@ olm%t%r. 3n2ak '% nokta4a
%n%t%lmamal,4,r ki5 3lla19,n elileri ken4ilerine :erilen m7lk7 Da'lerini ra8, etmek5 -9n%n 1on%t ola2a$,
1a6,rlar ilemek iin k%llanm,lar4,r. Gllerin4eki 1ere6i5 sa1i@ ol4%klar,6la ;:7n7@ ,maran5 m7lk7n ?erek
Sa1i'ini %n%tan insanlar4an ok .arkl, 'ir amala 1ar2am,lar4,r. 7nk7 onlar 'ilirler ki m7lk 3lla19a aittir5
4ile4i$ine m7lk :eren 3lla15 4ile4i$in4en 4e m7lk7n7 ?eri ala'ilir.
=;r7l47$7 ?i'i e:ren4eki 1ere6in tek 1akimi5 m7lk7n 6e?ane sa1i'i olan 3lla15 47n6a4a 4ile4i$i insan,
8en?in k,lmakta4,r. =erek 8en?inli$i ise a1irette :ere2ektir. Een4isine iman e4en5 t7m 1a6at,n, sali1 ameller
ile6erek5 -9n%n r,8as,n, ka8anma6a al,arak ?eiren m7minleri5 a1irette ok '767k 'ir 8en?inlikle
nimetlen4ire2ektir. Da''ini ra8, e4erek 2ennete ?irme6e 1ak ka8anan sa6,l, insan,n ora4a kar,laa2a$,
8en?inlik5 E%ran94a ok sa6,4aki a6ette 4eta6l, olarak tari. e4ilmitir:
Artk Allah, onlar b.yl" bir ,!n!n "rrind"n koruu -" onlara 5arltl bir aydnlk -" bir %"-in*
-"ritir.
4" %abr"t"l"ri dolay%yla +"nn"tl" -" i5"kl" .d!ll"ndiritir.
Orada tahtlar !&"rind" ya%lan50dayanlardr. Orada n" (yak+) bir ,!n" -" n" d" donduru+u
bir %oBuk ,.r!rl"r.
(M"y-"l"rin) G.l,"l"ri onlara 5"k yakn -" d"-iril"l"ri kolaylatrldk*a kolaylatrl.
;"-r"l"rind" ,!!t"n billur kablar, ku5alar dolatrlr.
G!!t"n billur ka5lar ki, onlar b"lli bir .l*!yl" t"%bit "til"rdir.
Orada onlara bir kad"h i*irilir ki, kar &"n+"Fildir.
Cir 5nar ki orada >%"l%"bil> olarak adlandrlr.
;"-r"l"rind" (,"n*likl"ri -" din*likl"ri) "b"di kln +i-anlar dolar0durur# %"n onlar ,.rd!B!n
&aan %a*l bir"r in+i %anr%n.
H"r n"r"y" bak%an, bir ni"t -" b!y!k bir !lk ,.r!r%!n.
Onlarn !&"rind" haFiF i5"k -" aBr il"ni atla%tan y"il "lbi%"l"r -ardr. G!!t"n bil"&ikl"rl"
b"&"nil"rdir. Rabl"ri onlara t"rt"i& bir arab i*iritir.
?!5h"%i&, bu, %i&in i*in bir !kaFaattr. Si&in *aba0har+aan& !kr" d"B"r ("kur6akbul)
,.r!l!t!r. (n%an Sur"%i, AA0//)
NASIR
3ard "d"n
Onlara yard "ttik, b.yl"+" !%t!n ,"l"nl"r oldular. (SaFFat Sur"%i, AA@)
&nananlar,n tek 6ar4,m2,s, :e :elisi 3lla19t,r. 07minler 1er t7rl7 8orl%kta5 1er t7rl7 artta -9n4an 6ar4,m
4ilemiler :e 3lla1 4a onlara i2a'et etmitir. Ce6?am'erler 'ir 17k7m :ermeleri ?erekti$in4e a4aleti
sa$la6a'ilmek iin5 sa:ata 8a.er sa1i'i ola'ilmek iin5 47n6a4a 3lla19,n r,8as,n, ka8anmak ama2,6la
1ar2ana'ile2ek mal5 m7lk iin5 1astalan4,klar,n4a i.a '%lmak iin :e 'ir insan,n 1a6at,n,n 1er an,n4a
iste6e'ile2e$i 1ere6 iin 6aln,82a 3lla19a 6;nelmiler4ir. Da'leri 4e onlar,n '% samimi isteklerine i2a'et etmi
:e onlara 1er kon%4a 6ar4,m etmitir. 3lla1 kita',n4a elilerine % :aatler4e '%l%nm%t%r:
Andol%un, (5"y,ab"r olarak) ,.nd"ril"n kullar&a (u) %.&!!& ,"*itir6 G"r*"kt"n onlar,
uhakkak nu%r"t (yard -" &aF"r) bula+aklardr. (SaFFat Sur"%i, AIA0AI/)
t" b.yl"# bi&, h"r 5"y,ab"r" %u*lu0,!nahkarlardan bir d!an kldk. 3ol ,.%t"ri+i -" yard+
olarak Rabbin y"t"r. (Gurkan Sur"%i, DA)
3lla1 m7minlerin 4e 6e?ane 6ar4,m2,s,4,r. >... an "d"nl"r" yard "t"k i%", bi&i !&"rii&d" bir
haktr.> (Ru Sur"%i, 1I) a6eti6le t7m k%llar,na 6ar4,m etme6i ken4i 78erine alm,t,r. 3n2ak 3lla19,n
6ar4,m,n, ka8anmak iin en ;nemli artlar4an 'iri -9n%n 4inine 6ar4,m etmek5 -9n%n s,n,rlar,n, kor%ma
kon%s%n4a titi8lik ?;stermek :e '% %$%r4a m72a4ele etmektir. &te ';6le samimi 'ir a'an,n kar,l,$,n4a
m7minler 4aima 3lla19,n 6ar4,m,6la kar,l,k '%l%rlar. Ja.er5 3lla19,n :aat etti$i ?i'i5 6aln,82a -9na inananlar,n5
-9n%n r,8as, :e 1on%tl%$% iin ?a6ret ?;sterenlerin4ir:
Allah, i*ini&d"n ian "d"nl"r" -" %alih a"ll"rd" bulunanlara -a'd"titir6 Hi* !5h"%i& onlardan
.n+"kil"ri na%l ',!* -" iktidar %ahibi' kldy%a, onlar da y"ry!&!nd" ',!* -" iktidar %ahibi' kla+ak,
k"ndil"ri i*in %"*i5 b"B"ndiBi dinl"rini k"ndil"rin" y"rl"ik kl5 %aBlalatra+ak -" onlar
korkularndan %onra ,!-"nliB" *"-ir"+"ktir. Onlar, yaln&+a bana ibad"t "d"rl"r -" bana hi*bir "yi ortak
koa&lar. $i bundan %onra inkar "d"r%", it" onlar Fa%ktr. (Nur Sur"%i, KK)
O7@1esi8 47n6a4a m7minleri 6aln,8 :e 6ar4,ms,8 ',rakma6an 3lla15 ;l7mlerin4en sonra a1iret
1a6atlar,n4a 4a onlar,n 6e?ane :elisi :e 6ar4,m2,s, ola2akt,r. 3lla1 m7minlere 47n6a4a :e a1irette 6ar4,m
e4e2e$ini :aat etmitir :e 7@1esi8 -5 :aa4in4en asla 4;nme6en4ir:
?!5h"%i& bi& "l*il"rii&" -" ian "d"nl"r", d!nya hayatnda -" ahidl"rin (ahidlik i*in)
dura+aklar ,!n "lb"tt" yard "d"+"Bi&. (M!in Sur"%i, KA)
N2R
Al"l"ri nurlandran, i%t"diBi %ialara, &ihinl"r" -" ,.n!ll"r" nur yaBdran
Allah, ,.kl"rin -" y"rin nurudur. O'nun nurunun i%ali, i*ind" *"raB bulunan bir kandil ,ibidir#
*"raB bir %r*a i*"ri%ind"dir# %r*a, %anki in+i%i bir yld&dr ki, doBuya da, batya da ait olayan kutlu
bir &"ytin aBa+ndan yaklr# (bu .yl" bir aBa* ki) n"r"d"y%" at" ona dokuna%a da yaB k -"rir. (Cu,)
Nur !%t!n" nurdur. Allah, kii dil"r%" onu k"ndi nuruna y.n"lti50il"tir. Allah in%anlar i*in .rn"kl"r
-"rir. Allah, h"r"yi bil"ndir. (Cu nur,) Allah'n, onlarn y!+"ltil"%in" -" i%inin &ikr"dil"%in" i&in
-"rdiBi "-l"rd"dir# onlarn i*ind" %abah aka O'nu t"%bih "d"rl"r. (Nur Sur"%i, DK0D@)
3lla1 9N%r9 s,.at,n,n sa1i'i4ir :e 6%kar,4aki a6ette 4e 'il4iril4i$i ?i'i ?;klerin :e 6erin n%r% -94%r. 3n2ak
3lla1 '% s,.at,n, insanlar 78erin4e 4e te2elli ettirir. 3lla19a iman e4en5 -9n%n '767kl7$7n7 tan,6,@ tak4ir e4en5
1ak 4in olan &slam9a 6;nelen :e &slam a1lak,6la 6aa6an k%llar,na 4a ken4in4en 'ir 9n%r%9 nimet olarak :erir:
Allah, kiin ,.B%!n! %la'a a*%a, artk o, Rabbind"n bir nur !&"rin"dir, (.yl") d"Bil i= Gakat
Allah'n &ikrind"n (yana) kal5l"ri katla olanlarn -ay halin". t" onlar, a5a*k bir %a5klk
i*ind"dirl"r. (9!"r Sur"%i, //)
&nkar2,lar,n 4%r%m% ise tam 8,tt,4,r. -nlar iin 6er6787n4e tek 'ir 9n%r9 ka6na$, 4a1i 6okt%r. &in4e
'%l%n4%klar, karanl,klar4an ,kmak iin 'ir 6ol '%la'ilmeleri 4e m7mk7n 4e$il4ir. 3lla1 inkar2,lar,n ilerin4e
6aa4,klar, karanl,$, ;6le tari. etmitir:
3a da (inkar "d"nl"rin a"ll"ri) "n,in bir d"ni&d"ki karanlklara b"n&"r# onun !%t!n! bir dal,a
ka5lar, onun !%t!nd" bir dal,a, onun da !%t!nd" bir bulut -ardr. Cir k% bir k% !&"rind" olan
karanlklar# "lini *kardBnda onu bil" n"r"d"y%" ,.r""y"+"k. Allah ki" nur -"r"i%", artk onun
i*in nur yoktur. (Nur Sur"%i, 1H)
3lla1 ka.irleri karanl,klar iin4e ',rakt,$, ?i'i m7min k%llar,n, 4a 1er ilerin4e karanl,ktan a64,nl,$a
,kar,r. B% iki ?r%'%n 4%r%mlar,n,n 'ir'irin4en ok .arkl, ol4%$%na :e m7minlerin kesin 'ir 7st7nl7k iin4e
ol4%klar,na 4air E%ran94a ;6le 'ir ;rnek :erilmitir:
Pl! ik"n k"ndi%ini dirilttiBii& -" in%anlar i*ind" y!r!"%i i*in k"ndi%in" bir nur -"rdiBii&
ki%"nin duruu, karanlklarda kal5 oradan bir *k bulayann duruu ,ibi idir= t", kaFirl"r"
ya5akta olduklar b.yl" '%!%l! -" *"ki+i' ,.%t"rilitir. (Ena Sur"%i, A//)
07minleri 4o$r% 6ola5 9ken4in4en olan 'ir n%ra9 6;neltmek iin 3lla1 eitli %6ar,lar ?;n4erir. =erek
elileri5 ?erekse elileri6le ?;n4er4i$i 1ak kita@lar, 'irer 9n%r9 ka6na$, k,lar. -nlar,n ?etir4i$i 17k7mlere %6anlar
ise 4o$r% 6ola %lam, :e Da'lerin4en olan 'ir 9n%r%9 ka8anm,lar4,r:
Ey N"y,ab"r, ,"r*"kt"n bi& %"ni bir ahid, bir !Od" -"ri+i -" bir uyar+ olarak ,.nd"rdik. 4"
k"ndi i&niyl" Allah'a *aBran -" nur %a*an bir *"raB olarak (,.nd"rdik). (Ah&ab Sur"%i, 1K01@)
Si&i karanlklardan nura *kara% i*in kuluna a5a*k ay"tl"r indir"n O'dur. ?!5h"%i& Allah, %i&"
kar "lb"tt" "Fkatli olandr, "%ir,"y"ndir. (Hadid Sur"%i, M)
Ey $ita5 Ehli, $ita5tan ,i&l""kt" olduklarn&n *oBunu %i&" a*klayan -" bir *oBundan ,"*i-"r"n
"l*ii& ,"ldi. Si&" Allah'tan bir nur -" a5a*k bir $ita5 ,"ldi. Allah, r&a%na uyanlar bununla kurtulu
yollarna ulatrr -" onlar k"ndi i&niyl" karanlklardan nura *karr. Onlar do%doBru yola y.n"lti50
il"tir. (Maid" Sur"%i, AK0A@)
3lla19,n sali1 k%llar, sons%8a ka4ar 1on%tl%k iin4e 6aa6a2ak5 n%rlar,6la tan,na2aklar4,r. &nkar e4enler
ise a1irette 4e sons%8 'ir karanl,k iin4e kala2ak :e m7minlerin sa1i@ ol4%$% n%r4an iste6e2ekler4ir.
07minlerle inkar2,lar,n a1iretteki '% 8,tl,klar, a6etler4e ;6le 'il4irilmitir:
>O ,!n, !'in "rk"kl"r il" !'in kadnlar, nurlar .nl"rind" -" %aBlarnda koark"n ,.r!r%!n.
>Cu,!n %i&in !Od"ni&, i*ind" "b"di kal+lar (olduBunu&), altndan raklar akan +"nn"tl"rdir.> t"
'b!y!k kurtulu -" utluluk' budur. O ,!n, !naFk "rk"kl"r il" !naFk kadnlar, ian "d"nl"r" d"rl"r
ki6 >(N" olur) Ci&" bir bakn, %i&in nurunu&dan bira&+k al50yararlanal.> Onlara6 >Arkan&a
(d!nyaya) d.n!n d" bir nur aray50bulaya *aln> d"nilir. :"rk"n aralarnda ka5% olan bir %ur
*"kilitir# onun i* yannda rah"t, d yannda o y.nd"n a&ab -ardr.> (Hadid Sur"%i, A/0AD)
Allah, ian "d"nl"rin -"li%i (do%tu -" d"%t"k*i%i)dir. Onlar karanlklardan nura *karr# inkar
"d"nl"rin -"lil"ri i%" taBut'tur. Onlar nurdan karanlklara *karrlar. t" onlar, at"in halkdrlar, onda
%!r"%i& kala+aklardr. (Cakara Sur"%i, /KI)
O'dur ki, %i&i karanlklardan nura *karak i*in %i&" rah"t "t"kt"# "l"kl"ri d" (%i&" dua
"t"kt"dir). O, !'inl"ri *ok "%ir,"yi+idir. (Ah&ab Sur"%i, 1D)
3"r, Rabbi'nin nuruyla 5arldad# (orta y"r") kita5 kondu# 5"y,ab"rl"r -" ahidl"r ,"tirildi -"
aralarnda hak il" h!k! -"rildi, onlar hak%&lBa uBratla&lar. (9!"r Sur"%i, @M)
Allah'a -" O'nun R"%Ql!'n" ian "d"nl"r# it" onlar Rabl"ri katnda %ddSklar -" "hidl"r (-"ya
ahid)l"rdir. Onlarn "+irl"ri -" nurlar -ardr. nkar "di5 ay"tl"rii&i yalanlayanlar i%"# it" onlar da
+"h"nn" halkdr. (Hadid Sur"%i, AM)
Ey ian "d"nl"r, Allah'tan %akn50korkun -" O'nun "l*i%in" ian "din, %i&" k"ndi rah"tind"n iki
kat (,!&"l karlk) -"r%in. Si&" k"ndi%iyl" y!r!y"+"Bini& bir nur kl%n -" %i&" aBFir"t "t%in. Allah *ok
baBlayandr, *ok "%ir,"y"ndir. (Hadid Sur"%i, /E)
RACCL ALEMN
Al"l"rin Rabbi
?u hald" had, ,.kl"rin Rabbi, y"rin Rabbi -" al"l"rin Rabbi Allah'ndr. G.kl"rd" -" y"rd"
b!y!kl!k O'nundur. O, !%t!n -" ,!*l!d!r, h!k! -" hik"t %ahibidir. ('a%iy" Sur"%i, D@0DI)
Eainatta 'ir'irin4en .arkl, @ek ok alem :ar4,r :e insan,n '%nlar,n 1e@sinin a4,n,5 sa6,s,n, :e ;8elliklerini
'ilmesi imkans,84,r. Jira kainatta 6arat,lan 2anl, :e 2ans,85 sa6,s,8 alem5 ken4i iin4e 4e .arkl, alemlere a6r,l,r.
(ek 'ir 'al,k t7r7n7n ken4isine 'en8er 'inler2e t7r75 tek 'ir me6:an,n ken4isine 'en8e6en 678ler2e ei4i
:ar4,r. Ha6:anlar,n5 'itkilerin5 e6alar,n mil6arlar2a5 r78?arlar,n :e '%l%tlar,n onlar2a ei4i :ar4,r. 3lla1
'ir'irine 1i 'en8eme6en5 .arkl, ,rklara5 tenlere5 4illere :e k7lt7rlere sa1i@ olan mil6arlar2a insan 6aratm,t,r.
B%nlar,n 6an,n4a 3lla1 ?;8le ?;r7leme6en atomlar,n 47n6as,n,5 'e4enimi8in 1er milimini ol%t%ran ?;rkemli
sistemlerle 4onat,lm, 172releri :e 6ine insan ?;876le ?;r7leme6en 678ler2e 2anl,6, 6aratm,t,r. <eni8in
'inler2e metre alt,n4a 6aa6an kimsenin ?;rme4i$i 'ir mer2an kolonisinin 4e Da''i 3lla19t,r. 3lla1
mikroor?ani8malar,n ol%t%r4%$% mikroalem4en5 %8a64aki ?;k2isimlerinin ol%t%r4%$% makroaleme ka4ar
sa6ama6a2a$,m,8 ka4ar ok alemi 'i8 %6%rken5 %6an,kken 6a 4a 'ir ile %$ra,rken s7rekli kontrol e4er5 1e@sini
6;netir5 1e@sini 'esler :e 6aamlar,n, 4e:am ettirmelerine i8in :erir. 3lla1 t7m alemlerin Da''i ol4%$%n%
insanlara ;6le 4%6%rm%t%r:
Allah, y"ry!&!n! %i&in i*in bir karar, ,.ky!&!n! bir bina kld# %i&i %ur"tl"ndirdi, %ur"tini&i d" "n
,!&"l (bir bi*i -" in+"likt") kld -" %i&" ,!&"l0t"i& "yl"rd"n r&k -"rdi. t" %i&in Rabbini& Allah
budur. Al"l"rin Rabbi Allah n" y!+"dir. O, Hayy (diri) olandr. O'ndan baka ilah yoktur# .yl"y%" dini
yaln&+a k"ndi%in" hali% klanlar olarak O'na dua "din. Al"l"rin Rabbin" hadol%un. (M!in Sur"%i,
@10@K)
&nsan 6aln,8 ok6an%s%n iin4eki 1a6at, :e '%ra4a 6aa6an 2anl,lar,n 'ak,mlar,n,5 6i6e2eklerini5 ken4i
ilerin4e 6aa4,klar, ortak 6aam,5 7remelerini :e so6lar,n,n 4e:am, iin kor%nan 1assas 4en?e6i
477n47$7n4e5 tek 'ir alemi 4a1i 6aratman,n :e 6;netmenin an2ak 3lla1 tara.,n4an 6a@,la'ile2e$ini :e '%n%n
iin sons%8 'ir ?7 ?erekti$ini ?;r7r.
E%k%s%8 3lla1 6aln,82a kainat,n iin4e 6er alan sa6,s,8 alemin 4e$il5 '7t7n '%nlar,n 4,,n4a a@a6r, 'ir
8aman4a :e mekan4a 6aa6an 2inlerin :e meleklerin 4e Da''i4ir. B% :arl,klar,n 4a 1e@sini - 6aratm, :e
1e@sine 'o6%n e$4irmitir. 3lla19,n 6aratt,$, alemler insan akl,n,n :e 1a6al?727n7n ok ;tesin4e4ir. He@si
-9n%n 6arat,2,l,$,n,n5 sanat,n,n :e sons%8 ?727n7n eseri4ir.
3lla19,n '% 672eli$i :e b!y!kl!B! kar%nda in%ana d!"n i%", H&. brahi ,ibi k"ndi%in" '<"%li ol'
*aBr%nda bulunan Rabbin", >...Al"l"rin Rabbin" t"%li oldu> (Cakara Sur"%i, ADA) 2e:a',6la i2a'et
etmektir. Me t7m 6aant,s,n, E%ran94a ken4isine >:" ki6 >?!5h"%i& b"ni naa&, ibad"tl"ri, dirii -"
.l!! al"l"rin Rabbi olan Allah'ndr.> (Ena Sur"%i, A@/) a6eti6le emre4il4i$i ?i'i5 6aln,82a -9n%n
iin 6aamakt,r.
C.yl"+" &ul"d"n to5luluBun k.k! kurutuldu. Had, al"l"rin Rabbi olan Allah'adr. (Ena
Sur"%i, 1K)
G"r*"kt"n %i&in Rabbini&, alt ,!nd" ,.kl"ri -" y"ri yaratan, %onra ara i%ti-a "d"n Allah'tr.
G!nd!&!, durak%&n k"ndi%ini ko-alayan ,"+"yl" .rt"n, ,!n"", aya -" yld&lara k"ndi buyruBuyla ba
"Bdir"ndir. Hab"rini& ol%un, yaratak da, "ir d" (yaln&+a) O'nundur. Al"l"rin Rabbi olan Allah n"
y!+"dir. (AraF Sur"%i, K1)
RAG
3ukar kaldran, y!k%"lt"n
$ita5'ta dri%'i d" &ikr"t. ;!nk! o, doBru olan bir 5"y,ab"rdi. Ci& onu y!+" bir "kan (aka)a
y!k%"ltitik. (M"ry" Sur"%i, K@0KI)
#a1ili6e to@l%m%n4a 6aa6an insanlar 3lla19tan %8ak5 -9n%n emir :e 6asaklar,n, %6?%lama6an5
ken4ilerine :erilen sa6,s,8 nimeti tak4ir e4eme6en 'ir 6aam s7rerler. <77nme4ikleri5 akletme4ikleri5 tak4ir
e4eme4ikleri iin 4e tam anlam,6la 'ir 'il?isi8lik :e 2e1alet iin4e4irler.
&te 3lla1 tari1 'o6%n2a 6aam, olan t7m to@l%mlara ken4i emirlerini5 6asaklar,n, :e ta:si6elerini
ilete2ek eliler ?;n4ermitir. B% 6olla 2a1ili6e to@l%mlar,n,5 iin4e '%l%n4%klar, 2e1aletten5 'il?isi8likten
k%rt%lma6a 4a:et etmi5 onlara 4o$r% 6ola %lamalar, iin 'ir imkan 4a1a :ermitir.
3lla19,n ?;n4er4i$i eliler a6n, ka:min iin4en ,kan5 .akat 7st7n a1lak5 ak,l :e 67ksek :i24anlar,6la
to@l%m iin4e 4ikkat eken kiiler4ir. E%ran94a @ek ok ke8 'elirtil4i$i ?i'i5 eliler5 3lla1 tara.,n4an o ka:me
;8el olarak ?;n4erilmi :e seilmi insanlar4,r. &in4e '%l%n4%klar, to@l%m%n insanlar,n4an .arkl,4,rlarS tek
'alar,na :e ilk olarak 3lla19,n :arl,$,n,n :e a1iretin kesin 6ak,nl,$,n,n .ark,na :arm,lar4,r. Gl'ette '%
;8ellikler elilerin 7st7n insanlar ol4%klar,n,n a@a,k 'ir 4elili4ir.
3lla19,n :arl,$,n,n :e '767kl7$7n7n 'ilin2in4e olan eliler5 ken4ilerine @e6?am'erlik makam,n,n
:erilmesin4en sonraki 1a6atlar,n, insanlar, %6ar,@ kork%tma5 4o$r% 6ola 4a:et etme ?;re:lerini i.a e4erek
?eirmiler4ir. &in4e '%l%n4%klar, 8orl% ko%llar5 ?;n4eril4ikleri inkar2, :e a8?,n ka:imler5 ken4ilerine s7rekli
8orl%k ,karan5 1atta kimi 8aman 2anlar,na kaste4en to@l%l%klar onlar, kesinlikle 6ollar,n4an 4;n47rmemi5
aksine imanlar,n, ?7len4irmitir. Me6a kimi 8aman 9iman ettik5 teslim ol4%k9 4e4ikten sonra 8or 'ir 4%r%m4a
ani4en eli6i 6aln,8 ',rakan :e 9?erisin ?eri 4;nen9 to@l%l%klarla 4a kar,lam,5 an2ak '% 8orl%klar elileri asla
6,l4,rmam,t,r. -nlar 3lla1 tara.,n4an seilmi5 9672e 'ir makama9 la6,k ?;r7lm7 k%llar4,r :e en 'elir?in
;8ellikleri ise 3lla19a olan samimi teslimi6etleri :e te:ekk7lleri4ir.
B% samimi6etlerinin kar,l,$,n, 4a 47n6a4a :e a1irette sekin k,l,narak alm,lar4,r.
Cu, brahi'", ka-in" kar -"rdiBii& d"lilii&dir. Ci&, dil"diBii&i d"r"+"l"rl" y!k%"ltiri&.
?!5h"%i& %"nin Rabbin, h!k! -" hik"t %ahibidir, bil"ndir. 4" ona %hak' -" 3akub'u araBan "ttik,
h"5%ini hiday"t" "ritirdik# bundan .n+" d" Nuh'u -" onun %oyundan :a-ud'u, S!l"yan', Eyyub'u,
3u%uF'u, Mu%a'y -" Harun'u hiday"t" ulatrdk. Ci&, iyilik ya5anlar it" b.yl" .d!ll"ndiriri&.
9"k"riya'y, 3ahya'y, %a'y -" lya%' da (hiday"t" "ritirdik.) Onlarn h"5%i %alihl"rd"ndir. %ail'i,
Elya%a'y, 3unu%'u -" Lut'u da (hiday"t" "ritirdik). Onlarn h"5%ini al"l"r" !%t!n kldk. (Ena Sur"%i,
ED0E@)
RAHMAN0RAHM
M"rha"t "d"n, -"rdiBi ni"tl"ri iyi kullananlar daha b!y!k -" "b"di
ni"tl"r -"r"k %ur"tiyl" !kaFatlandran E&"ld" b!t!n yaratllar hakknda
hayr, rah"t -"irad" buyuran, %"-diBini %"-"diBini ayrd"t"y"r"k %ay%&
ni"tl"r" ka-uturan
O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. Gayb da, !ah"d" "dil"bil"ni d" bil"ndir. Rahan, Rahi
olan O'dur. (Har Sur"%i, //)
Da1man olan 3lla1 sons%8 mer1ametini :e l7t.%n% ?;r7nen :e ?;r7nme6en 1ere64e te2elli ettirir. &nsan
'% ?;r7nen :e ?;r7nme6en nimetlerin 3lla19,n emrine 'o6%n e$mi 'irlikteli$i ile 1a6at,n, 4e:am ettirir.
3lla1 1er?7n to@ra$,n iin4en mil6onlar2a to1%m% .ili8len4iren5 '% 'ereketli to@rakla 6erin alt,n4aki
+500 4ere2e s,2akl,ktaki 4e: k7tle6i sakla6,@ ;rten5 ?;kten tonlar2a 'errak s% in4iren5 a6n, an4a 47n6an,n 1er
6erin4e mil6arlar2a 2anl,6a r,8,k :eren5 1er an 2i$erlerimi8e 4olan oksiBeni 6aratan :e 1a6at :eren sa6,s,8
nimetleri6le 6aratt,klar,n, e:rele6en4ir.
3lla1 !00 tril6on 172re4en ol%an insan,n 1er 'ir 172resini 6aratan5 '%nlar,n 1e@sine a6r, a6r, ?;re:ini
;$reten5 ilerine 1er 'iri ! mil6on sa6.al,k 'il?i6i ieren <N39lar, 6erletiren5 '% sistemi milimetre4en ok 4a1a
k77k 'ir k7@7n iine s,$4,r4,$, @rotein5 6a$ :e s% molek7llerine 6a@t,ran :e '7t7n '%nlarla insana 2an :eren :e
:arl,$,n, 1er an s7r47rmesini sa$la6an4,r. (7m insanlar ana ra1mine 47t7$7 an4an5 to@ra$a ?eri 4;n47$7 ana
ka4ar sa4e2e 3lla19,n 6aratt,$, nimetleri tan,r5 'ilir :e onlarla 6aarlar. &nsanlar4an '% nimetleri ?;ren5 6arat,l,
ama2,n, ka:ra6arak -9na k%ll%k e4enler ol4%$% ?i'i nank;rl7k e4erek -9n4an 678e:irenler 4e :ar4,r. B%na
ra$men 3lla1 insanlar,n 78erin4e Da1man ismini en ?78el ekil4e te2elli ettirir. &man etme6enler5 m7na.,klar :e
m7rikler 4e 47n6a 1a6at,n4a al4,klar, 1a:a5 itikleri s% 4a1il olmak 78ere ?i8li a,k t7m nimetler4en
.a64alan,rlar. 3lla1 m7minlere :er4i$i ?i'i onlara 4a mal-m7lk5 iin4e ot%ra2aklar, ?78el e:ler :e so6lar,n,
4e:am ettire2ekleri e:latlar :erir. -nlar, 4a ?78el r,8,klarla 'esler. -nlara 4a sa$l,k5 ?7 :e ?78ellik :erir.
7nk7 3lla1 Da1man94,r.
3lla1 47n6a 1a6at,n4a inkar e4enleri 'elki 4ine 4;nerler5 477n7@ akle4erler :e Da'lerine 7kre4erler
4i6e 6ararlan4,rmakta4,r. >akat 678 e:irenler5 3lla19,n nimetlerin4en an2ak ?;8 a,@ ka@ama :akti ka4ar olan
47n6a4a 6ararlana'ilirler. 31irette ise '7t7n nimetler5 :er4i$i nimetleri 6aln,82a -9na 6ak,nlamak :e -9n%n
r,8as,n, aramak iin k%llanan :e -9na 7kre4en m7minlere aittir. 7nk7 3lla1 Da1im4ir :e -5 2enneti 6aln,82a
m7min k%llar,na m7B4elemitir:
Adn +"nn"tl"ri (onlarndr) ki, Rahan (olan Allah, onu) k"ndi kullarna ,aybtan -ad"titir.
?!5h"%i& O'nun -a'di y"rin" ,"l"+"ktir. (M"ry" Sur"%i, @A)
Rahan -" Rahidir. (Gatiha Sur"%i, /)
:" ki6 >Allah, diy" *aBrn, 'Rahan' diy" *aBrn, n" il" *aBrr%an&# %onunda "n ,!&"l i%il"r
O'nundur.> Naa&nda %"%ini *ok y!k%"lt", *ok da k%a, bu iki%i ara%nda (orta) bir yol b"ni%". (%ra
Sur"%i, AAH)
O ,!n, k"ndi%ind"n %a5a ikan olaayan *aBr+ya uya+aklar. Rahan (olan Allah)a kar
%"%l"r k%ltr# artk bir hrltdan baka bir "y iit""&%in. (<aha Sur"%i, AHE)
(R"%ulullah) :"di ki6 >Rabbi, hak il" h!k"t. Ci&i Rabbii&, %i&in h"r t!rl!
nit"l"ndir"l"rini&" kar yardna %Bnlan Rahan (olan Allah)dr.> (Enbiya Sur"%i, AA/)
Ruh -" "l"kl"rin %aFlar halind" dura+aklar ,!n# Rahan'n k"ndil"rin" i&in -"rdikl"ri dnda
olanlar konua&lar. ($onua+ak olan da,) :oBruyu %.yl"y"+"ktir. (N"b" Sur"%i, DE)

RA$IC
C!t!n -arlk !&"rind" ,.&+! olan, b!t!n il"r kontrol! altnda bulunan
Ey in%anlar %i&i t"k bir n"Fi%t"n yaratan, ondan "ini yaratan -" h"r iki%ind"n bir*ok "rk"k -" kadn
t!r"ti50yayan Rabbini&d"n korku50%aknn. 4" (yin") k"ndi%iyl", birbirini&l" dil"kl"tiBini& Allah'tan -"
akrabalk (baBlarn ko5arak)tan %aknn. ?!5h"%i& Allah, %i&in !&"rini&d" ,.&"ti+idir. (Ni%a Sur"%i, A)
3lla1 6oktan 6aratt,$, t7m :arl,klar, kor%6%@ ?;8eten4ir. H8a6,n 4erinliklerin4eki 6,l4,8lar :e
sistemler4en5 47n6a6, k%atan atmos.er4eki ola6lara5 insan,n me64ana ?etir4i$i to@l%mlar4an5 6er6787n7
ka@la6an 'itki ;rt7s7ne5 insan 'e4enin4eki kom@leks :e karma,k sistemler4en5 mikro :e makro ko8mo8a5
?;8le ?;reme4i$imi8 t7m 'o6%tlara ka4ar 1ere6i 1er an kontrol e4en5 ?;8etle6en5 a1it olan5 4enetle6en
3lla19t,r.
&nsan 'a,'o ',rak,l4,$,n,5 amas,82a 1a6at,n, s7r747re'ile2e$ini 8anne4e'ilir. 3ma 1an?i i 78erin4e
ol%rsa ols%n 3lla1 on%n 78erin4e a1ittir. Hi kimse 3lla19tan 'ir e6 ?i8le6eme8. =i8li anlama5 @lan5 s,r5 t%8akS
'%nlar 3lla1 kat,n4a asla ?i8leneme6e2ek ola6lar4,r. Here6i ?;ren5 iiten :e 'ilen 3lla15 Jat,n4an 1i'ir e6
?i8li kalama4,$, iin 1erkesin 6a@t,$,na eksiksi8 'ir a4aletle kar,l,k :erir. Birok kii4e F3lla19,n kainat,
6aratt,$, sonra 1ere6i ken4i 1aline ',rakt,$,F 477n2esi :ar4,r. -6sa '% ok '767k 'ir 6an,l?, :e 8an4,r.
&nsan,n ,@lak ?;8le 1i'ir 8aman ?;reme6e2e$i 172re iin4eki a6r,nt,lar, 3lla1 en in2e a6r,nt,s,na ka4ar
'ilen4ir. M72%t iin4eki 'ir 172re 4i$er tril6onlar2a 172re6le 'irlikte son 4ere2e %6%ml% 'ir ekil4e 1areket
e4erken5 'a8en 'ir4en .arkl, 'ir 4a:ran, iine ?irer :e '%?7n tam olarak ka6na$, :e te4a:isi '%l%namam, olan
kanser orta6a ,kar. &nsan ken4i iin4e ol%an '% 6a@,4an 1i 1a'er4ar 4e$ilken 3lla1 t7m '%nlar,n 78erin4e
a1ittir :e 1er e:re6i kontrol7 alt,n4a t%tar. Nas,l 'ir insan 3lla19,n i8ni 4,,n4a 'ir a4,m 'ile atama8sa5 o 172re
4e 3lla19tan 1a'ersi8 en %.ak 'ir 4a:ran,ta '%l%nama8.
3lla1 1ere6i 6aratan4,r 'ilen4ir. - t7m 'il?ilerin tek ka6na$,4,r. Hi'ir :arl,k -9n%n ilmi 4,,n4a 'ire6
6a@ama8.
... Allah h"r"yi ,.&"tl"yi5 d"n"tl"y"ndir. (Ah&ab Sur"%i, K/)

RA2G
N"k "%ir,"y"n, *ok a+yan
C.yl"+" bi& %i&i, in%anlara ahid (-" .rn"k) olan& i*in orta bir !"t kldk# N"y,ab"r d"
!&"rini&d" bir ahid ol%un. S"nin !&"rind" bulunduBun (y.n!, $a'b"'yi) kbl" ya5a&, "l*iy" uyanlar,
to5uklar !&"rind" ,"ri%in ,"ri d.n"nl"rd"n ayrd"t"k i*indir. :oBru%u (bu,) Allah'n hiday"t"
il"ttikl"rinin dnda kalanlar i*in b!y!k (bir y!k)t!r. Allah, iann& boa *kara+ak d"Bildir. ?!5h"%i&,
Allah, in%anlara "Fkat "d"ndir, "%ir,"y"ndir. (Cakara Sur"%i, A1D)
3lla19,n 6aratt,$, t7m 2anl,lar k%s%rs%85 7st7n 'ir 6arat,l, :e kom@leks 'ir 6a@, sa6esin4e 6aamlar,n,
s7r47rmekte4ir. B%5 -9n%n mer1ametinin :e ra1metinin 'ir 4elili4ir. 7nk7 1i'ir 2anl, ken4isi iin en %6?%n5
en el:erili ekil4e 6aamak iin ?7 sar.etmemi5 sa4e2e 3lla19,n 7st7n akl,na teslim olm%t%r. -5 i1ti6a
4%6a'ile2e$i 1ere6i 8aten ken4isine :ermitir. 0esela '7t7n 2anl,lar,n ken4ilerini sa:%nmak iin .arkl,
6etenekleri :ar4,r. Eimisi son 4ere2e kork%t%2% 'ir ?;r7n7me sa1i@tir5 kimisi 8e1irli5 k;t7 kok%l% :e6a 6ak,2,
?a8lar @7sk7rt7r. Ba8,lar, atik :e a'%kt%rS 47manlar,n4an 1,8la kaarlar5 ';6le olma6anlar ise .arkl, 'ir
sa:%nma ekli olarak 4a6an,kl, 8,r1larla ka@l,4,r. Bir k,sm, 'e4enlerini 47manlar,n4an sakla6a'ile2ek ekil4e
'ir ?;r7nt76e sa1i@tir5 4i$er 'ir ';l7m7 4e ;l7 takli4i 6a@arak 47man, kan4,ra'ile2ek ekil4e :ar e4ilmiler4ir.
O7@1esi8 2anl,lar '7t7n '% niteliklere tesa47.en 6a 4a ken4i istekleri6le %lamam,lar4,r. Here6i
';6lesine k%s%rs%8 :e '767k 'ir ilimle 6aratan 3lla1 onlar,n 78erin4eki e.katini5 1er 'irini 6er6787n4e
1a6atlar,n, s7r47re'ile2ek ekil4e noksans,8 4onatmas,6la ?;sterir.
(7m '% 2anl,lar,n sa1i@ ol4%klar, ;8ellikler 6an,n4a insanlar,n 1i8metine :erilen imkanlar ise ok 4a1a
7st7n47r. R6le ki insan ma44i :e mane:i sa1i@ ol4%$% t7m ;8ellikleri 477n47$7n4e5 1a6at,n, s7r47re'ilmesi
iin ;8el olarak 6arat,lm, 'ir 47n6a4a 6aa4,$,n, kesin olarak .arke4e'ilir. Marl,$,n, s7r47re'ilmek iin i1ti6a
4%64%$% 1ere6i 6ak,n,n4a '%lmas, 3lla19,n ra1metinin ok '767k 'ir 4elili4ir. >akat t7m '%nlar4an ok 4a1a
;nemli 'ir nokta :ar4,r: &nsan,n ?;re'ilmesi5 iite'ilmesi5 kon%a'ilmesi... (7m '%nlar, 6a@a'ilmesi iin ?;85
k%lak :e 4ili 6aratan 3lla15 a6n, 8aman4a :er4i$i 477nme ka'ili6eti6le 4e insan, 6er6787n4eki t7m 2anl,lar4an
7st7n k,lm,t,r.
H"r bir n"F%in hayrdan ya5tklarn ha&r bulduBu -" h"r n" k.t!l!k il"diy%" onunla k"ndi%i
ara%nda u&ak bir "%aF" ola%n i%t"diBi o ,!n! (d!!n!n). Allah, %i&i k"ndi%ind"n %akndrr. Allah,
kullarna kar "Fkatli olandr. (Al0i ran Sur"%i, DH)
G.r"din i, Allah, y"rd"kil"ri -" d"ni&d" onun "riyl" ak5 ,id"n ,"il"ri, %i&in yararn&a
-"rdi. 4" i&ni oladk*a, ,.B! y"rin !%t!n" d!"kt"n alkoyar. ?!5h"%i& Allah, in%anlara kar
"Fkatlidir, *ok "rha"tlidir. (Ha+ Sur"%i, @K)
Si&i karanlklardan nura *kara% i*in kuluna a5a*k ay"tl"r indir"n O'dur. ?!5h"%i& Allah, %i&"
kar "lb"tt" "Fkatli olandr, "%ir,"y"ndir. (Hadid Sur"%i, M)

RE99A$
R&k -"r"n, in%anlarn Fayda%na olak !&"r" ni"tl"rini -"r"n
Hi* !5h"%i&, r&k -"r"n O, "tin ku--"t %ahibi olan Allah'tr. (9ariyat Sur"%i, KE)
Bam'aka 'ir 47n6a4a ?;8lerini8i at,$,n,8, 477n7n. <7m478 'ir 8emin4en ol%an5 iin4e ne 4a$ ne
4eni8 olan. 8erine 'ast,$,n,8 to@rak si6a1 :e k%@k%r%. &in4e 1i'ir 'itki 6etimi6or5 78erin4e 1i'ir 1a6:an
6aam,6or. /aln,82a insanlar,n 6i6e'ilmesi iin a2, 'ir ot ,k,6or. &nsanlar,n 'eslenmesi iin '% ottan 'aka
1i'ir e6 6ok. (o@ra$, ka8san,8 4a5 ekseni8 4e 1i 7r7n :ermi6or. /aa4,$,n,8 6er4e s% 4a 6ok. S% imek iin
kilometreler2e ileri4e '%l%nan 'ir ka6na$a ?itmeni8 :e ora4an s% ta,man,8 ?ereki6or. &te si8 ';6le 'ir 47n6a4a
4o$4%$%n%84a 6aam,n,8, s7r47re'ilmek iin 1a6at,n,8 'o6%n2a o a2, ottan 6ersini85 s% imek iin 4e 1er ?7n
kilometreler2e 67r7rs7n78. B% 8orl%klar,n 1e@sine 4e ;lene ka4ar katlan,rs,n,8. Me 'ir ?7n 'ile Fne4en '%
to@raktan s%l% :e ?78el kok%l% me6:eler5 'ir'irin4en le88etli se'8eler :e eit eit 6emiler ,km,6orKF
4eme8sini8. 7nk7 1a6at,n,8 'o6%n2a kar,lama4,$,n,8 iin to@ra$,n ';6le 7r7nler :ere'ile2e$ini 'ilme8sini8.
E%l%na kar, ok e.katli :e mer1ametli olan 3lla1 insanlar, iin4e sa6,lama6a2ak ka4ar ok nimetle 4ol%
olan to@raklar4a 6aat,r. R6le ki insan to@ra$, eki@ 'ime4en 'ile to@rak 6em6eil 7r7nler :e 'aaklar :erir.
&in4en sar,5 k,rm,8,5 6eil5 t%r%n2% me6:eler :e se'8eler ,kar. 0asma:i 4eni8lerin ii ise 6ine 'inler2e eitte
:e le88ette 'al,klarla 4ol%4%r. B7t7n '%nlar,n 6an,n4a 3lla1 insanlara 1em 6er4eki 1a6:anlar,n etini 1em 4e
?;kteki k%%n etini 6e4irir5 1a6:anlar,n iin4en tertemi8 s7t ,kar,r5 ar,lara 'al 6a@t,r,r.... B7t7n '%nlar, insanlara
3lla1 'a$,lamakta4,r.
>EB"r O, r&kn tut%a (-"r"%"), r&kn& -"r"+"k olan kii=...> (M!lk Sur"%i, /A) a6etin4e
'il4iril4i$i ?i'i 3lla1 4ilerse to@rak 7r7n :erme85 6a$m%r 6a$ma85 1er 6er k%@k%r% :e orak ol%r. >akat 3lla1
Da1man :e Da1im4ir5 insanlara kat,n4an 'a$,la4,$, r,8,klar, s;8le i.a4e etmek m7mk7n 4e$il4ir. E%llar,na
sa6,s,8 nimet 'a1e4en 3lla1 E%ran94a ;6le seslenmitir:
Ey in%anlar, Allah'n !&"rini&d"ki ni"tini ann. G.kt"n -" y"rd"n %i&i r&klandran Allah'n
dnda bir baka yarat+ -ar = O'ndan baka ilah yoktur. Pyl"y%" na%l olur da *"-riliyor%unu&=
(Gatr Sur"%i, D)
3lla1 6%kar,4a sa6,lan t7m nimetleri insanlara 47n6a 1a6at,n4a 'a$,lar. #ennette ise m7minler iin ok
4a1a ?78eli :ar4,r. R6le ki 'ir a6ette >Artk hi*bir n"Fi%, ya5tklarna karlk olak !&"r" k"ndil"ri i*in
,.&l"r aydnlB olarak n"l"rin (%ay%& ni"tl"rin) %aklandBn bil"&.> (S"+d" Sur"%i, AI) 4enilerek
2ennetteki nimetlerin 7st7nl7$7ne 4ikkat ekilmitir. #e1enneme ?irenler ise 'o$a8lar, @arala6an 4ar,
4ikeni6le5 8akk%m a$a2,6la :e ka6nar s%6la kar,laa2aklar4,r. Sons%8a ka4ar 4a '%nlar4an 'aka 1i'ire6
'%lama6a2aklar4,r. (:uhan Sur"%i, 1D01M)
:" ki6 >G.kl"rd"n -" y"rd"n %i&l"r" r&k -"r"n kidir= $ulaklara -" ,.&l"r" alik olan kidir=
:iriyi .l!d"n *karan -" .l!y! dirid"n *karan kidir= 4" il"ri "-iri50*"-ir"n kidir= Onlar6 >Allah>
diy"+"kl"rdir. Pyl"y%" d" ki6 >N"ki %i& yin" d" korku50%aknaya+ak %n&= (3unu% Sur"%i, DA)
;!nk! Allah, ya5tklarnn "n ,!&"liyl" karlk -"r"+"k -" onlara k"ndi Fa&lndan arttra+aktr.
Allah, dil"diBini h"%a5%& r&klandrr. (Nur Sur"%i, DE)

SAME:
Ha+"tl"rin bitiril"%i, &dra5larn ,id"ril"%i i*in t"k "r+i
Allah, Sa"d'dir (h"r"y O'na uhta*tr, daidir, hi*bir "y" ihtiya+ olayandr). (hla% Sur"%i, /)
(7m e:ren4e ?erek ?7 sa1i'i olan 6aln,82a 3lla19t,r. &nsan,n kar,lat,$, 1er t7rl7 s,k,nt,6,5 8orl%$%5
i1ti6a2, ?i4ere'ile2ek olan 4a an2ak -94%r.
&nsanlar kimi 8aman ken4ilerini 6aratan, %n%t%@ -9n4an 'aka :eliler e4inirS ?7275 on%r% :e 6ar4,m,
onlar,n 6an,n4a '%lma6a al,,rlar. -6sa '% insanlar 'ir al4an, iin4e4irlerS 7nk7 6%kar,4a 4a 'elirtti$imi8
?i'i 3lla19tan 'aka ?7 sa1i'i 6okt%r. - 4ileme4ike 1ikimsenin 'ir 'akas,na .a64as, :e6a 8arar, 4ok%nama8.
E%ran94a '% ?ere$e ;6le 4ikkat ekilmitir:
>Onlar, !'inl"ri brak5 kaFirl"ri do%tlar (-"lil"r) "dinirl"r. '$u--"t -" onuru (i&&"ti)' onlarn
yannda aryorlar= ?!5h"%i&, 'b!t!n ku--"t -" onur,' Allah'ndr.> (Ni%a Sur"%i, ADM)
&nsan iin 1er t7rl7 s,k,nt,4an k%rt%lman,n tek 6ol% 9'7t7n k%::et :e on%r9%n sa1i'i olan /arat,2,s,9na
s,$,nmakt,r. 7nk7 -5 s,k,nt, :e i1ti6a iin4e ol%@ ken4isine 6;nelen samimi k%llar,na i2a'et e4er :e onlar,n
78erin4eki 8orl%klar,5 s,k,nt,lar, kal4,r,r. Neml S%resi9n4e 3lla19,n sali1 k%llar,na i2a'eti ;6le 1a'er
:erilmitir:
>3a da %knt -" ihtiya* i*ind" olana, k"ndi%in" dua "ttiBi &aan i+ab"t "d"n, k.t!l!B! a*5 ,id"r"n
-" %i&i y"ry!&!n!n haliF"l"ri klan = Allah il" b"rab"r baka bir ilah = N" a& .B!t0al5
d!!n!yor%unu&.> (N"l Sur"%i, @/)
/%kar,4aki a6ette insanlar,n 3lla19,n i2a'etine kar,l,k nank;rl7k 6a@a'il4ikleri5 3lla19,n ken4ileri
78erin4eki e.kati :e mer1ametini .arke4eme4ikleri :e6a %n%tt%klar, 4a 'il4irilmitir. -6sa 3lla1 >:" ki6
>Ondan -" h"r t!rl! %kntdan %i&i Allah kurtaraktadr...> (Ena Sur"%i, @1) a6etinin 1a'er :er4i$i ?i'i5
1er t7rl7 s,k,nt,4an insan, k%rtaran tek mer2i4ir. B%n%n kar,l,$,n4a insan,n 6a@mas, ?ereken ise5 '% i2a'eti
?;rmek5 ?;r47$7n7n ;nemini 477ne'ilmek :e '% 477n2eler son%n4a 3lla19a teslim olarak 7kre4i2i 'ir k%l
1aline ?elmektir.

SA:I$
4aadin" %adk, doBru
(Cu,) Allah'n -a'didir# Allah, -adind"n ,"ri d.n"&. An+ak in%anlarn *oBu bil"&l"r. (Ru
Sur"%i, @)
3lla1 insanlar, 6aratm,5 onlara i6ili$i emre4i@ k;t7l7kten mene4en eliler :e '% elilerle 'era'er 4o$r%
6ol% ?;steren Eita@lar ?;n4ermitir. Nitekim '%?7n 6er6787n4e '%l%nan E%ran5 3lla19,n insanlar, karanl,ktan
a64,nl,$a5 4o$r% 6ola ,karmak iin ?;n4er4i$i 1ak kita',4,r.
E%ran94a 3lla1 ken4isine inananlara 4a5 inanma6anlara 4a 'a8, :aatler4e '%l%nm%t%r. &nkar2,lar iin
:aat5 47n6a4a s,k,nt,l, 'ir ?eim5 a1irette ise sons%8a ka4ar a8a@ eke2ekleri 2e1ennem4ir. 3n2ak '% kesin
?ere$e i1timal :erme6en inkar2,lar 3lla19,n :aat etti$i a8a@la kar,lama6a2aklar, 8ann, iin4e4irler. Son
4ere2e '767k 'ir 6an,l?, iin4e olan '% insanlara 3lla1 ;6le seslenmitir:
Onlar %"nd"n, a&abn *ar*abuk ,"tiril"%ini i%tiyorlar# Allah, -a'din" k"%in olarak uhal"F"t
"t"&... (Ha+ Sur"%i, 1I)
&nananlara :aat e4ilen ise 47n6a4a 4a a1irette 4e 1on%tl%k iin4e 'ir 6aam4,r :e onlar 3lla19,n '%
:aa4ini 6erine ?etire2e$ine kesin olarak iman e4erler. 3lla1 47n6a4a sali1 k%llar,na olan :aa4ini E%ran94a ;6le
'il4irmitir:
Allah, i*ini&d"n ian "d"nl"r" -" %alih a"ll"rd" bulunanlara -a'd"titir6 Hi* !5h"%i& onlardan
.n+"kil"ri na%l ',!* -" iktidar %ahibi' kldy%a, onlar da y"ry!&!nd" ',!* -" iktidar %ahibi' kla+ak,
k"ndil"ri i*in %"*i5 b"B"ndiBi dinl"rini k"ndil"rin" y"rl"ik kl5 %aBlalatra+ak -" onlar
korkularndan %onra ,!-"nliB" *"-ir"+"ktir... (Nur Sur"%i, KK)
07minlere a1iret iin :a4e4ilen ise sons%8a ka4ar 1on%tl%k iin4e 6aana2ak 'ir 1a6att,r. B% 1a6at5
3lla19,n kesin 'ir :aa4i4ir :e k%k%s%8 93lla1 :a4in4en 2a6,@ 4;nme6en4ir9.
an "di5 %alih a"ll"rd" bulunanlar, bi& onlar altndan raklar akan, i*ind" "b"di kala+aklar
+"nn"tl"r" %oka+aB&. Cu, Allah'n ,"r*"k olan -a'didir. Allah'tan daha doBru %.&l! ki -ardr=> (Ni%a
Sur"%i, A//)
Rabbinin %.&!, doBruluk bakndan da, adal"t bakndan da ta%taadr. O'nun %.&l"rini
d"Bitir"bil"+"k yoktur. O, iit"ndir, bil"ndir. (Ena Sur"%i, AAK)
:" ki6 >Allah doBru %.yl"di. Pyl"y%" Allah' bir tanyan (HaniF)l"r olarak brahi'in dinin" uyun.
O, !rikl"rd"n d"Bildi.> (Al0i ran Sur"%i, MK)
SA$
'"h"nn"" %!r"n
Su*lu0,!nahkarlar %u%alar olarak +"h"nn"" %!r"+"Bi&. (M"ry" Sur"%i, E@)
&nsan 3lla19a k%l olmak iin 6arat,lm, :e '% k%ll%k ?;re:ini 6erine ?etiri@ ?etirme6e2e$inin s,nanmas,
iin 47n6a6a ?;n4erilmitir. <7n6a4a i1ti6a 4%6a2a$, 1ere6 /arat,2,s, tara.,n4an :ar e4ilmi5 ken4isine eit
eit nimet s%n%lm%t%r. 3ma insanlar,n 'ir k,sm, 3lla19,n :er4i$i t7m nimetlere ra$men :ar ol% ama2,n,
%n%tm% :e nank;rl7k etmi5 is6an4a '%l%nm%t%r.
Gl'ette insanlar,n 47n6a4a iin4e '%l%n4%klar, is6an kar,l,ks,8 kalma6a2akt,r 7nk7 3lla1 sons%8 a4alet
sa1i'i4ir. 3lla1 ken4isini inkar e4en5 '767klenen inkar2,lar,n nas,l 'ir sona %$ra6a2aklar,n, aa$,4aki
a6etleri6le 'il4irmitir:
<5k Gira-un ail"%i -" onlardan .n+"kil"rin ,idi tar& ,ibi. Ay"tl"rii&i yalanladlar, b.yl"+" Allah
,!nahlar n"d"niyl" onlar yakalay-"rdi. Allah, (+"&ayla) %onu*landra% 5"k idd"tli olandr. nkar
"d"nl"r" d" ki6 >3aknda y"nil,iy" uBratla+ak%n& -" to5lan5 +"h"nn"" %!r!l"+"k%ini&.> N" k.t!
yataktr o. (Al0i ran Sur"%i, AA0A/)
/%kar,4aki a6etler4e 'il4iril4i$i ?i'i aa$,lanm, 'ir ekil4e to@l%2a 2e1enneme s7r7len inkar2,lar,n
ora4aki @imanl,klar, 4a E%ran94a 'il4irilmitir. <7n6a4a 6aa4,klar, 1a6at 'o6%n2a ken4ilerine 3lla19a k%ll%k
etmek iin sa6,s,8 .,rsat :erilmi5 1at,rlatmalar ?elmi ama onlar 6ine 4e 678e:iri@ '767klenmiler4ir. B%n%n
son%2% olarak 1esa@ ?7n7 4%r%mlar, ;6le ola2akt,r:
... A&ab ,.rd!kl"ri &aan, o &alil"ri bir ,.r%"n# >G"ri d.n"y" bir yol -ar => d"rl"r. Onlar
,.r!r%!n# &ill"tt"n balar .nl"rin" d!! bir hald", ona (at"") %unulurlark"n ,.& u+uyla %"&dir"d"n
bakarlar. an "d"nl"r d"6 >G"r*"kt"n h!%rana uBrayanlar, kya"t ,!n! h" k"ndi n"Fi%l"rini, h"
yakn akraba (-"ya yanda)larn da h!%rana uBratlardr> d"dil"r. Hab"rini& ol%un# ,"r*"kt"n
&alil"r, kal+ bir a&ab i*ind"dirl"r. (?ura Sur"%i, 1101K)
SAN
Sanat*, nihay"t%i& ,!&"llikl"ri %anatnn i*ind" yaratan
:aBlar ,.r!r%!n d", donu %anr%n# oy%a onlar bulutlarn %!r!kl"n"%i ,ibi %!r!kl"nirl"r.
H"r"yi '%a5a%aBla -" y"rli y"rind" ya5an' Allah'n %anat (ya5%)dr (bu). ?!5h"%i& O, il"dikl"rini&d"n
hab"rdardr. (N"l Sur"%i, EE)
/er6787n4e 6arat,lan 2anl, :e 2ans,8 1er :arl,kta 7st7n 'ir akl,n5 sons%8 'ir ilmin 'irok 4eliline
rastlamak m7mk7n47r. E%k%s%8 '%nlar 3lla19,n 3lim s,.at,s,n 'irer te2ellisi4ir. 3n2ak '% :arl,klar4a 4ikkat
eken ok ;nemli 'ir ;8ellik 4a1a :ar4,r: ok in2e 'ir sanat. 3lla19,n 9Sani9 s,.at, 6aratt,$, 1ere6e son 4ere2e
estetik 'ir ?;r7n7m5 k%s%rs%8l%k5 in2e :e 'en8ersi8 'ir sanat5 %6%m :e 4i8a6n olarak 6ans,r.
Rrne$in insan 'e4enini in2ele6e2ek ol%rsak k%s%rs%8 :e eksiksi8 'ir ekil4e 4i8a6n e4il4i$ini ?;r7r78.
(7m or?anlar olmalar, ?ereken 6erlere 6erletirilmiS ;rne$in ?;8lerin 6eri ile ?;$7s ka.esin4e kor%nan kal'in
6eri 1em 'irok 1ikmete 'inaen 'elirlenmi5 1em 4e ?;8e en 1o ?;r7ne2ek ekil4e 6arat,lm,t,r. &nsan
:72%4%n%n 4, ?;r7n7m7n4e simetri6i sa$la6an 9alt,n 'ir oran94an 'a1setmek m7mk7n47rS nitekim ressamlar
6a@t,klar, i8imler4e '% 9alt,n oran,9 k%llanmakta4,rlar. R6le ki 1er insan,n a$8,5 '%rn%5 ?;8leri son 4ere2e in2e
'ir oranla olmalar, ?ereken 6ere 6erletirilmitir. /ine 'e4en4eki simetri 4e ilk 'ak,ta 1erkesin 4ikkatini
eke'ile2ek ekil4e4ir.
3lla1 'ir'irin4en ok .arkl, 2anl,lar4a 6ine 9Sani9 s,.at,n, 6ans,ta2ak 4eta6lar 6aratm,t,r. Hi'irinin 4,
?;r7n7m7 'ir 4i$erine 'en8eme8. (ro@ikal 'ir k%%n kanatlar,n4a 6a 4a 'ir ie$in 6a@raklar,n4a .os.orl%
renkler k%llan,l,rkenS 'ir kele'e$in kanatlar,n4a ok .arkl, tonlar 6arat,lm,t,r. 36n, ekil4e 'ir s7r7n?en ile5 'ir
k%%n :e6a 'ir 4eni8 2anl,s,n,n ?;r7n7m7 4e ekil olarak 'ir'irin4en a@a6r,4,r5 1i'ir 'en8erlik ta,ma8.
Bitkiler alemin4e 4e5 3lla19,n sons%8 sanat,n, ?;8lemek m7mk7n47r. R6le ki5 >3"rd" %i&in i*in !r"ti50
t!r"ttiBi *"itli r"nkl"rd"kil"ri d" (Faydan&a -"rdi)...> (Nahl Sur"%i, AD) a6etin4e 'il4iril4i$i ?i'i 3lla1
'ir'irin4en .arkl, mil6onlar2a eit 'itki :e iek 6aratm,t,r. He@sinin kok%s%5 'iimi5 ren?i5 simetrisi .arkl,
.arkl,4,r. (ek 'ir ie$in5 ;rne$in 'ir orki4enin 'ile 'elki 678ler2e .arkl, ?;r7n7m4e5 .arkl, renkte ei4i :ar4,r.
36n, ekil4e tek 'ir ie$in5 ;rne$in 'ir ?7l7n 'ir'irin4en .arkl, @ek ok ren?i :e '% renklerin 4e ken4i ilerin4e
.arkl, tonlar, :ar4,r. E%k%s%8 '% renkler5 tonlar5 4esenler a@a,k 'ir sanat,n ?;ster?esi4irler.
Me 3lla1 '% ka4ar .arkl, ?;r7n7m4e ama 1er 'iri son 4ere2e estetik olan ei4i ?;8ler ;n7ne sererek
sanat,n4aki sons%8l%$% insanlara ?;stermitir. <ilese64i 1er 2anl, t7r7n4en tek 'ir eit 4e 6arata'ilir4i. >akat
ok .a8la eit 6aratarak insanlar, 1a6rete 477re2ek 'ir sanat me64ana ?etirmitir. Gl'ette '% sanat, kita@
sa6.alar,n4a tari. etmek5 eksiksi8 olarak ;rneklen4irmek m7mk7n 4e$il4ir. 7nk7 insan5 47n6a 78erin4e
ka.as,n, e:ir4i$i 1er 6er4e '% sanat,n ;rnekleri6le kar,laa2akt,r. R6le ki t7m e:ren4e ?;r7len5 ok 7st7n 'ir
Sanat,n,n sons%8 sanat,n,n ;rnekleri4ir.
SELAM
H"r t!rl! t"hlik"l"rd"n kullarn %"la"t" *karan, +"nn"tt"ki kullarna %"la
"d"n
O Allah ki, O'ndan baka ilah yoktur. M"lik'tir# $uddQ%'tur# S"la'dr# M!'in'dir#
M!h"yin'dir# A&i&'dir# '"bbar'dr# M!t"k"bbir'dir. Allah, (!rikl"rin) irk kotuklarndan *ok
y!+"dir. (Har Sur"%i, /D)
3lla1 ken4isine inananlara sons%8 2enneti m7B4elemitir. 3n2ak ?;8ar4, e4ilen 'ir ?erek :ar4,r ki5 iman
e4enler 6aln,82a a1irette 4e$il 47n6a4a 4a ?78el 'ir 6aamla ;47llen4irilmiler4ir. 3lla15 47n6a4aki :e
a1iretteki '% m7B4e6i E%ran94a ;6le 'il4irmitir:
Si&in yann&da olan t!k"nir, Allah'n katnda olan i%" kal+dr. Sabr"d"nl"rin karlBn
ya5tklarnn "n ,!&"liyl" bi& uhakkak -"r"+"Bi&. Erk"k ol%un, kadn ol%un, bir !'in olarak ki
%alih bir a"ld" bulunur%a, hi* !5h"%i& bi& onu ,!&"l bir hayatla yaatr& -" onlarn karlBn,
ya5tklarnn "n ,!&"liyl" uhakkak -"riri&. (Nahl Sur"%i, M@0MI)
E%k%s%8 47n6a4aki :e a1iretteki ?78el 6aam5 k%llar, 78erin4e sons%8 'ir e.kat sa1i'i olan 3lla19,n
9Selam9 s,.at,n,n te2ellileri4ir. <7n6a4a ?78el 'ir 1a6atla 6aa6an5 Da''ine k%ll%k e4i@ 6a@t,$, sali1 ameller4en
e2ir ka8anan m7min5 a1irette 4e 91on%t e4i2i :e 1on%t e4ilmi olarak9 2ennete ?ire2ektir. 3lla1 samimi
k%llar,n,n a1irette kar,laa2aklar, ortam, E%ran94a 1a'er :ermitir:
'"nn"t d", uttakil"r i*in, u&akta d"Bildir, (o ,!n) yaknlatrltr.
Cu, %i&" -adolunandr# (,.n!ld"n Allah'a) y.n"li50d.n"n (%la'n h!k!l"rini) koruyan,
G.r"diBi hald" Rahan'a kar 'i*i titr"y"r"k korku duyan' -" 'i*t"n Allah'a y.n"li' bir kalb
il" ,"l"n i*indir.
>Ona '"%"nlik -" bar (%"la)la' ,irin. Cu, "b"dilik ,!n!d!r.>
Orda dil"dikl"ri h"r"y onlarndr# kat&da daha Fa&la% da -ar. ($aF Sur"%i, DA0DK)
3lla19,n Selam s,.at, a6n, 8aman4a 2ennete ka'%l etti$i k%llar,na selam :ermesi anlam,na 4a ?elir. 3lla15
/asin S%resi9nin 58. a6etin4e >;ok "%ir,"y"n Rabb'dan onlara bir d" %.&l! >S"la> (-ardr).> 4i6erek
2ennete ?iren insanlara s;8l7 olarak selam :ere2e$ini 'il4irir. 3lla1 m7minlerin 2an,n, al,rken ;n2e melekleri
ona selam :erirler5 sonra 2ennet 'ekileri onlar, selamla kar,lar. 3rkas,n4an 3lla1 2ennete 'alar, 4im4ik ?elen
k%llar,na selam :erir. E%k%s%8 3lla19,n selam, m7minler iin ola'ile2ek en '767k m7B4e4ir.
t" onlar, %abr"t"l"rin" karlk (+"nn"tin "n ,.&d" y"rind") odalarla .d!ll"ndirilirl"r -" orda
"%"nlik dil"Bi -" %"lala karlanrlar. (Gurkan Sur"%i, IK)
SEM
it"n
?!5h"%i&, k"ndil"rin" ,"li bulunan hi*bir d"lil olak%&n, Allah'n ay"tl"ri konu%unda !+ad"l"
"d"nl"r" ,"lin+"# onlarn ,.B!%l"rind" k"ndi%in" ulaaaya+aklar bir b!y!kl!k (i%t"Bin)d"n baka%
yoktur. Artk %"n Allah'a %Bn. ?!5h"%i& O hakkyla iit"n, hakkyla ,.r"ndir. (M!in Sur"%i, K@)
&nsana a1 4amar,n4an 4a1a 6ak,n olan 3lla15 1ere6i ?;ren ol4%$% ?i'i iiten4ir 4e. 3lla1 kainattaki 1er
sesi 4%6ar. Hs%8 '%2aks,8 %8a64a '767k 'ir 1,8la ilerle6en ?alaksilerin5 ?e8e?enlerin5 ?;ktalar,n,n seslerini
4%64%$% ?i'i5 mikroalem4e 6aa6an :e insanlar,n ?;8le asla ?;reme6e2e$i mil6arlar2a 2anl,n,n 4a sesini 4%6ar.
7nk7 ken4isi t7m '%nlar, 6aratan4,r. 3lla1 to@ra$,n alt,n4a 6ar,lan to1%m%n 4a5 ?;k6787n4e akan ime$in
4e5 6ere 47en 'ir 6a$m%r tanesinin :e6a %an 'ir k%%n kanat sesini 4e iitir. B% ?erek >:"di ki6 >C"ni
Rabbi, ,.kt" -" y"rd" %.yl"n"n0%.&! bilir# O, iit"ndir, bil"ndir.> (Enbiya Sur"%i, 1) a6eti6le 4e 'i8lere
'il4irilmitir. E%k%s%8 3lla19,n '767kl7$7n7n :e k%4retinin en ?78el 4elillerin4en 'iri t7m kainattaki 2anl, :e
2ans,8 '7t7n sesleri a6n, an4a iitmesi4ir.
3lla1 6aa6an t7m insanlar,n ken4isine ?i8li2e 6;nelerek ettikleri '7t7n 4%alar, a6n, an4a iitir :e a6n,
an4a i2a'et e4er. Nitekim 'ir 'aka a6ette >$ullar C"ni %ana %ora+ak olur%a, uhakkak ki C"n (onlara)
5"k yakn. Cana dua "ttiBi &aan dua "d"nin dua%na +"-a5 -"riri...> (Cakara Sur"%i, AE@) 4i6e
'il4irilmitir. 3lla1 kat,n4a 8aman :e mekan olma4,$,5 3lla1 1er an 1er 6er4e ol4%$% iin '%5 -9na ?;re ok
kola64,r. 36n, 8aman4a ?i8li .,s,lt,lar,n5 kon%malar,n 4a 1e@sini 4%6ar.
3lla1 kal@leri 7r@ererek ken4isine 4%a e4enlerin5 ?i8li2e 6;neli@ 4;nenlerin seslerini iitti$i ?i'i is6an
e4enlerin5 kal@leri inkar4a 4irenenlerin 4e seslerini5 k%r4%klar, @lanlar,n en in2e noktalar,n, 4a iiterek 'ilir.
-9n%n ilmi 1er 6eri k%atm,5 1i'ir 2anl, -9n4an ?i8li 'ir tek s;8 sar.e4ememitir :e e4eme6e2ektir. B%n%
a1irette5 a$8,n4an ,kan 1er s;87n kar,s,na ?etiril4i$ini ?;r7n2e 4a1a i6i anla6a2akt,r.
:" ki6 >Si&" yarara da, &arara da ,!* y"tir"y"n Allah'tan baka "yl"r" i ta5yor%unu&= Oy%a
Allah, iit"ndir, bil"ndir.> (Maid" Sur"%i, I@)
C.yl"+" Rabbi, dua%n kabul "tti -" onlarn hil"li d!&"nl"rini k"ndi%ind"n u&aklatrd. ;!nk! O,
iit"ndir, bil"ndir. (3u%uF Sur"%i, D1)
?AG
?iFa -"r"n
>Ha%talandB &aan bana iFa -"r"n O'dur#> (?uara Sur"%i, EH)
&nsan,n a2i8li$ini ka:ra4,$, :e ne ka4ar m%1ta kon%m4a ol4%$%n% en ok .arketti$i anlar4an 'iri
7@1esi8 1asta ol4%$% an4,r. 3lla1 insana '% 4%6?%6% 6aatmak iin 1e@si 'ir'irin4en .arkl, 678ler2e 1astal,k
6aratm,t,r. Her 1astal,$,n kii 78erin4e me64ana ?etir4i$i 'e4ensel :e r%1sal etkiler 'ir'irin4en ok .arkl,4,r.
3n2ak 1e@si 1ikmetli 'ir 6arat,l,,n 4elili4ir. =;8le 'ile ?;r7leme6en 'ir :ir7s7n insan, tan,nma6a2ak 1ale
sokmas,5 :72%4a ?iren 'ir mikro'%n kimi 8aman te1is 4a1i e4ilememesi5 3lla19,n ?727n7n en a,k
4elillerin4en4ir. Bilim a4amlar,n,n tek 'ir :ir7s7 orta4an kal4,rmak iin 6a@t,klar, 4ene6ler5 arat,rmalar
3lla19,n 6aratma4aki 7st7nl7$7n7 ?;8ler ;n7ne serer.
Hastal,$, :eren 3lla1 ol4%$% iin '% 1astal,$,n ?emesi 4e an2ak 3lla19,n 4ilemesi ile ol%r. 3lla1 4ile4i$i
tak4ir4e Oa.i s,.at, ile :er4i$i 1astal,$, orta4an kal4,r,r. Nitekim 3lla1 4ileme4ike t7m 47n6an,n 4oktorlar,5 en
?elimi teknoloBik a6?,tlar5 ke.e4ilen en son ilalar 'ir ara6a ?else 6ine 4e o kiinin 1astal,$,n,n i6ilemesi
imkans,84,r. E%llan,lan ilalar,n 1e@si5 1astal,$,n i6ilemesi iin 'irer :esile4ir. G$er 3lla1 4ilerse %6?%lanan
te4a:i6i :esile k,larak kiinin i6ilemesine i8in :erir. Ne :ar ki 3lla1 4ileme4ike ok 'asit ?i'i ?;r7nen 'ir
1astal,k 4a1i kiinin ;l7m7ne se'e'i6et :ere'ilir.
B% 4%r%m4a insan,n 6a@mas, ?ereken5 ken4i a28inin 6an,n4a Da''inin sons%8 ?727n7 ?;re'ilmek :e
s,k,nt, iin4e ol4%$% 1er an -9n4an 6ar4,m 4ilemektir. 07min 'ilmeli4ir ki5 1i'ir 8aman 3lla19tan 'aka 'ir
6ar4,m2, :e :eli '%lama6a2akt,r. H8. G67@ '% kon%4a E%ran94a ;rnek ?;sterilen5 Da''ine teslimi6etli ta:r,6la
;:7len 'ir eli4ir. H8. G67@97n ken4isine isa'et e4en 1astal,k kar,s,n4a ?;ster4i$i ?78el a1lak5 sa',r :e
te:ekk7l t7m m7minlere ;rnek olm%t%r:
>Ey!5 d"# hani o Rabbin" *aBrda bulunutu6 >?!5h"%i& bu d"rt (-" ha%talk) b"ni %ar-"rdi. S"n
"rha"tlil"rin "n "rha"tli olan%n.> (Enbiya Sur"%i, ED)
B% a$r,n,n ar4,n4an 3lla1 on%n 4%as,na i2a'et etmi :e on% i6iletirmitir. H8. G67@ ise '% 1astal,$a
sa'retmenin :e 6aln,82a 3lla19a 6;neli@ 4;nmenin '767k e2rini alm,t,r.
?EG
?"Faat*i
3ok%a Allah'tan baka "Faat "di+il"r i "dindil"r= :" ki6 >3a onlar, hi*bir "y" alik d"Bill"r%" -"
akl da "rdir"iyorlar%a=> :" ki6 >?"Faatin t!! Allah'ndr. G.kl"rin -" y"rin !lk! O'nundur. Sonra
O'na d.nd!r!l"+"k%ini&.> (9!"r Sur"%i, 1D011)
3lla19a irk koarak iman e4enler -9n%n 1%8%r%na ?etiril4iklerin4e m%tlaka 'ir e.aatinin arkas,na
s,$,na2aklar,n, :e o e.aatinin ken4ilerine 6ar4,m2, ola2a$,n, 8anne4erler. &nanlar,na ?;re '% e.aati kimi
8aman onlar,n ?7na1lar,n, 67klene2ek5 kimi 8aman 4a onlar, sa:%narak temi8e ,kara2akt,r. B% 6784en 47n6a
1a6at,n4a s7rekli '% s;84e e.aati6i ra8, etme6e al,,rlar5 4aima on% 8ikre4erler. Hal'%ki '% asla
?erekleme6e2ek olan 'ir 8an4,r. 3lla1 'irok a6ette 4in ?7n7n4e -3lla19,n 4ilemesi 4,,n4a- kimsenin
kimse6e e.aat e4eme6e2e$ini 'il4irmitir.
:inl"rini bir oyun -" "Bl"n+" (konu%u) "din"nl"ri -" d!nya hayat k"ndil"rini aBrur klanlar
brak. Onunla ($ur'an'la) hatrlat ki, bir n"Fi%, k"ndi ka&andklaryla h"lak" d!"%in# (b.yl"%inin)
Allah'tan baka n" bir -"li%i, n" bir "Faat*i%i -ardr# h"r t!rl! Fidy"yi -"r%" d" kabul oluna&... (Ena
Sur"%i, IH)
- ?7n kimse kimse ile 4ost 4e$il4ir5 kimse 4e 'ir 'akas,n,n ?7na1,n, 67kleneme8. 3lla1 an2ak
ken4isin4en 1on%t ol%na2ak kiinin e.aat e4e'ile2e$ini s;6ler. B% kii 4e el'ette 6aln,82a 4o$r%6%
s;6le6e2ektir. &nkar e4enler iin o ?7n ne 'ir 6ar4,m2, ne 4e 'ir e.aati :ar4,r. Hi kimse kimse a4,na 'ire6
;4e6eme8. - ?7n 1i'ir 4estek5 1i'ir al,:eri :e 1i'ir e.aat 6okt%r. Hi'ir insan,n 3lla19tan 'aka :elisi :e
e.aatisi 4e 6okt%r...
Allah# ,.kl"ri, y"ri -" iki%i ara%nda olanlar alt ,!nd" yaratt, %onra ara i%ti-a "tti. Si&in O'nun
dnda bir yard+n& -" "Faat*ini& yoktur. 3in" d" .B!t al50d!!n"y"+"k i%ini&= (S"+d" Sur"%i, 1)
?ARH
A*an
Allah, kiin ,.B%!n! %la'a a*%a, artk o, Rabbind"n bir nur !&"rin"dir, (.yl") d"Bil i= Gakat
Allah'n &ikrind"n (yana) kal5l"ri katla olanlarn -ay halin". t" onlar, a5a*k bir %a5klk
i*ind"dirl"r. (9!"r Sur"%i, //)
3lla19,n :e a1iretin :arl,$,n,n ?;8ler ;n7ne serilmi a@a,k 4elillerine ra$men Finsanlar,n o$% iman
etme8lerF. =erek 'ir iman,n kal'e 6erlemesi ise an2ak 6%kar,4aki a6ette 'il4iril4i$i ?i'i 3lla19,n kiinin
9?;$s7n7 &slam9a amas,9 ile m7mk7n47r. B% 6784en iman5 3lla19,n 'ir insana :er4i$i en '767k nimettir.
3lla19,n samimi k%llar, 78erin4eki .a8l, :e ra1meti olmasa 1i'irinin k%rt%l% '%lmas, m7mk7n olma84,. 3lla1
insanlar, 6arat,rken onlara k;t7l7$e 6;nlen4iren ne.si :ermi .akat '%n%n 6an,n4a ne.se 4e 9.72%r%n% )s,n,r
tan,ma8 ?7na1 :e k;t7l7$7* :e on4an sak,nma6, il1am9 e4erek samimi k%llar,n,n 4o$r% 6ola %laa'ilmelerini
sa$lam,t,r.
Eiinin :i24an, :as,tas,6la %laa'il4i$i '% 4o$r% 6ol el'ette samimi imana sa1i@ insanlara :erilen 'ir
nimettir. 3lla1 'ir 'aka a6etin4e '% nimetini ;6le 'il4irmitir:
... An+ak Allah %i&" ian %"-dirdi, onu kal5l"rini&d" %!%l"yi50*"ki+i kld -" %i&" inkar, F%k -"
i%yan *irkin ,.%t"rdi. t" onlar, doBru yolu bulu (irad) olanlardr. Allah'tan bir Fa&l (bir ih%an -"
l!tuF) -" bir ni"t olarak... (Hu+urat Sur"%i, I0E)
(7m 4elillere ra$men nas,l 6arat,l4,$,n, %n%tarak inkara sa@anlar,n ise 4%r%m% el'ette .arkl,4,r. 3lla1
:i24an,n, k%llanma6an5 ne.sine %6an '% insanlar,n kal@lerini &slam9a ama6a2akt,r. -nlar iin E%ran94a :er4i$i
17k7m ;6le4ir:
?!5h"%i&, inkar "d"nl"ri uyar%an da, uyara%an da, onlar i*in Fark"t"&# inana&lar. Allah,
onlarn kal5l"rini -" kulaklarn !h!rl"itir# ,.&l"rinin !&"rind" 5"rd"l"r -ardr. 4" b!y!k a&ab
onlaradr. (Cakara Sur"%i, @0I)
?idi %"n, k"ndi h"-a%n ilah "din"n -" Allah'n bir ili !&"r" k"ndi%ini %a5trdB, kulaBn -"
kalbini !h!rl"diBi -" ,.&! !%t!n" bir 5"rd" *"ktiBi ki%"yi ,.rd!n != Artk Allah'tan %onra ona ki
hiday"t -"r"+"ktir= Si& yin" d" .B!t al50d!!n!yor u%unu&= ('a%iy" Sur"%i, /D)
?EH:
?ahit olan. H"r &aan -" h"r y"rd" ha&r -" na&r olan.
:" ki6 >C"nil" aran&da ahid olarak Allah y"t"r# kuku%u& O, kullarndan ,"r*"Biyl"
hab"rdardr, ,.r"ndir.> (%ra Sur"%i, M@)
3lla1 e8eli :e e'e4i4ir. 0%tlak olan tek :arl,kt,r. Jamana :e mekana 'a$,ml, 4e$il4ir. B% ne4enle ?emi
:e ?ele2ek ka:ramlar, 3lla1 kat,n4a 'ir4ir. 3lla1 ?emite olan '7t7n ola6lar, 4a ?ele2ekte ola2ak olanlar, 4a
'ilir. Eainat,n ilk 6arat,l4,$, an4an iti'aren5 6ok ola2a$, k,6amet ?7n7ne ka4arki son ana ka4ar 1ere6e a1it
olan4,r. /aanan 1er ola6,5 6a@,lan 1er kon%ma6, 'ilir. 3lla1 kat,n4a ?i8li olan 1i'ir e6 6okt%r. -9n%n iin
?7n4787n a64,nl,$, 4a ?e2enin karanl,$, 4a 'ir4ir. 3lla1 9?e2enin ;rt7s79 alt,n4a ?i8lenenlerin5 'irara6a ?elerek
.,s,l4aanlar,n '7t7n kon%malar,na 4a a1ittir. #a1il olan insan ?e2e karanl,$,n,n ?7na1lar,n, ?i8le6e2e$ine5 1i
kimse tara.,n4an ?;r7lme6e2e$ine :e 'ilinme6e2e$ine inan,r. -6sa 3lla1 insana 1er an5 1er 6er4e a1ittir. (ek
'a,na6ken 4e mil6arlar2a insan,n aras,n4a6ken 4e insan,n 4%r%m% 3lla1 kat,n4a a6n,4,r. E%ran94a '% 4%r%m
aa$,4aki a6etle 'elirtilmitir:
Allah'n ,.kl"rd" -" y"rd" olanlarn t!!n! ,"r*"kt"n bil"kt" olduBunu ,.r!yor u%un=
($"ndi aralarnda ,i&li to5lantlar d!&"nl"yi5) G%ldaakta olan !* kiid"n d.rd!n+!l"ri utlaka
O'dur# b"in altn+% da utlaka O'dur. Cundan a& -"ya *ok ol%un, h"r n"r"d" ol%alar utlaka O,
k"ndil"riyl" b"rab"rdir. Sonra ya5tklarn kya"t ,!n! k"ndil"rin" hab"r -"r"+"ktir. ?!5h"%i& Allah,
h"r"yi bil"ndir. (M!+ad"l" Sur"%i, I)
3lla1 t7m insanlar,n 1er an5 1er sani6e kal@lerin4eki ni6ete5 ak,llar,n4an ?een 1er 477n2e6e a1it
olan4,r. <7n6a4a insanlar,n 6aa4,klar, 1er ola6a a1it olan 3lla1 1esa@ ?7n7n4e onlara 6a@makta ol4%klar,n,n
tam kar,l,$,n,5 eksiksi82e :ere2ektir. 3lla19,n ken4isini ?;rme6e2e$ini5 kon%malar,n, 4%6ma6a2a$,n,
8anne4enler :e ?i8li ?7na1lar,n,n kar,lar,na 1i'ir 8aman ,kma6a2a$,n, 477nenler k,6amet ?7n7n4e ne ka4ar
6an,l4,klar,n, anla6a2aklar4,r. Jira 3lla1 'ir insan,n 4o$4%$% an4an son ne.esini :er4i$i ;l7m an,na ka4ar
6aa4,$, 1er ola6a t7m a6r,nt,lar, ile a1it olm%t%r. >Allah, h"5%ini dirilt"+"Bi ,!n, onlara n"l"r ya5tklarn
hab"r -"r"+"ktir. Allah, onlar (ya5tklaryla bir bir) %aytr# onlar i%" onu unutulardr. Allah,
h"r"y" ahid olandr.> (M!+ad"l" Sur"%i, @) a6eti6le 'il4ir4i$i ?i'i 4e5 insan,n ile4i$i 1ere6 a1irette tam
kar,l,$,n, ?;re2ektir.
S"nin i*ind" olduBun h"rhan,i bir duru, onun hakknda $ur'an'dan okuduBun h"rhan,i bir "y
-" %i&in il"diBini& h"rhan,i bir i yoktur ki, ona (iyi+") daldBn&da, bi& %i&in !&"rini&d" ahidl"r duru
olayal. 3"rd" -" ,.kt" &"rr" aBrlBn+a hi*bir "y Rabbind"n u&akta (%akl) kala&. Cunun daha
k!*!B! d", daha b!y!B! d" yoktur ki, a5a*k bir kita5ta (kaytl) ola%n. (3unu% Sur"%i, @A)
Gakat Allah, %ana indirdiBiyl" ahidlik "d"r ki, O, bunu k"ndi iliyl" indiritir. M"l"kl"r d"
ahittirl"r. ?ahid olarak Allah y"t"r. (Ni%a Sur"%i, A@@)
Onlara -aad"ttiBii& (a&abn) bir k%n %ana ,.%t"riri& -"ya %"nin hayatna %on -"riri& (d"
,.r"n ahir"t" kalr.) Onlarn d.n!l"ri bi&"dir, %onra Allah il"dikl"rin" ahiddir. (3unu% Sur"%i, 1@)
Ci& ay"tl"rii&i h" aFakta, h" k"ndi n"Fi%l"rind" onlara ,.%t"r"+"Bi&# .yl" ki, !5h"%i& onun hak
olduBu k"ndil"rin" a*k*a b"lli ol%un. H"r"yin !&"rind" Rabbinin ahid ola% y"t"& i= (Gu%%il"t
Sur"%i, KD)
?E$LR
$"ndi r&a% i*in ya5lan iyi il"r" daha ,!&"liyl" karlk -"r"n
EB"r Allah'a ,!&"l bir bor* -"r"+"k olur%an&, onu %i&in i*in kat kat arttrr -" %i&i baBlar. Allah
?"kQr'dur (!kr! kabul "di5 *ok ih%an "d"n), Hali'dir (+"&ay -"r"kt" a+"l" "t"y"ndir). (<",ab!n
Sur"%i, AI)
E%k%s%8 3lla1 6er6787n4e insanlara sa6,s,8 nimet :ermi :e '%nlar,n kar,l,$,n4a 4a 6aln,82a 7kre4i2i
'ir k%l olmalar,n, emretmitir. 3lla1 &'ra1im S%resi9nin 7. a6etin4e 7kr7n ;nemine ;6le 4ikkat ekmekte4ir:
FDa''ini8 ;6le '%6%rm%t%: F3n4ols%n5 e$er 7kre4erseni8 ?erekten si8e artt,r,r,m :e an4ols%n5 e$er
nank;rl7k e4erseni85 7@1esi85 'enim a8a',m @ek i44etli4ir.F
Gl'ette 3lla19tan ?elen t7m nimetlere kar,n 7kretmekten ka,nan 'ir insan,n kar,l,$, a1irette eksiksi8
olarak :erile2ektir. B%5 3lla19,n sons%8 a4aletinin 'ir te2ellisi4ir. 3n2ak 3lla1 k%llar,na kar, ok e.katli :e
mer1ametli4ir. Bir 'aka a6etin4e ;6le 17kmetmitir:
G"r*"k u ki, Allah &"rr" aBrlB kadar hak%&lk ya5a&. (Cu aBrlkta) Cir iyilik olur%a, onu kat
kat klar -" k"ndi yanndan 5"k b!y!k bir "+ir -"rir. (Ni%a Sur"%i, 1H)
/%kar,4aki a6ette 4e ?;r7l47$7 ?i'i 3lla1 nank;rl7k e4eni a8a@la 2e8alan4,ra2ak an2ak i6ilikte
'%l%nanlar,n e2rini 4e kat kat artt,ra2akt,r. Eim 3lla1 iin 'ir 1a6,r ilerse 1esa@ ?7n7n4e 4a1a ?78eli6le
kar,l,$,n, ala2akt,r. Eim 3lla1 iin 'ir se:a@ta '%l%n%rsa 1esa@ ?7n7n4e 4a1a i6isi6le kar,laa2akt,r.
t" Allah, ian "di5 %alih a"ll"rd" bulunan kullarna b.yl" !Od" -"r"kt"dir. :" ki6 >C"n
buna kar yaknlkta %"-,i dnda %i&d"n hi*bir !+r"t i%t"iyoru.>$i bir iyilik ka&anr%a, bi& ondaki
iyiliBi arttrr&. G"r*"kt"n Allah, baBlayandr, !kr"d"n" karlBn -"r"ndir. (?ura Sur"%i, /D)
;!nk! (Allah,) "+irl"rini nok%an%& olarak .d"r -" k"ndi Fa&lndan onlara arttrr. ?!5h"%i& O,
baBlayandr, !kr! kabul "d"ndir. (Gatr Sur"%i, DH)
:"rl"r ki6 >Ci&d"n h!&n! ,id"ri5 yok "d"n Allah'a hadol%un# !5h"%i& Rabbii&, ,"r*"kt"n
baBlayandr, !kr! kabul "d"ndir.> (Gatr Sur"%i, D1)
<E44AC
<"-b"l"ri kabul "di5 ,!nahlar baBlayan
An+ak t"-b" "d"nl"r, (k"ndil"rini -" bakalarn) d!&"lt"nl"r -" (indiril"ni) a*klayanlar(a ,"lin+")#
artk onlarn t"-b"l"rini kabul "d"ri. C"n, t"-b"l"ri kabul "d"ni, "%ir,"y"ni. (Cakara Sur"%i, A@H)
3lla19,n a6etlerin4e 4e 'il4ir4i$i ?i'i insan 92a1il :e nank;r9 olarak 6arat,lm,t,r. Her an 1ata 6a@ma6a5
?7na1 ileme6e5 8aa.a 47me6e a,k 'ir ne.se sa1i@tir. 36r,2a ken4isini s7rekli olarak Da''ine is6ana
s7r7kleme6e5 :es:ese :erme6e al,an Oe6tan ?i'i 'ir 4e 47man, :ar4,r. 3n2ak insana sa6,lan '%
ol%ms%8l%klar se'e'i6le 47e'ile2e$i 1atalar, tela.i etmek iin 'ir 6ol ?;sterilmitir: (e:'e etmek...
/%kar,4a 4a 'elirtti$imi8 ?i'i insan 1er an 1ata6a 47e'ilir5 ?7na1 ile6e'ilir :e6a 'ir :es:ese6e
ka@,la'ilir. 3n2ak ne ka4ar '767k 'ir 1ata 6a@arsa 6a@s,n ken4isi iin 'ir 4;n7 6ol% :ar4,r. 3lla1 samimi
olarak te:'e e4en k%llar,n,n te:'elerini ka'%l e4er :e onlar, 'a$,lar. B% 6784en 'ir insan ?emiin4e ne ka4ar
?a.il ol%rsa ols%n5 %m%ts%8l%$a ka@,lmas, 4o$r% olma8. 3lla1 E%ran94a ;6le 'il4irmitir:
(C"nd"n onlara) :" ki6 >Ey k"ndi al"yhl"rind" olak !&"r" .l*!y! taran kullar. Allah'n
rah"tind"n uut k"%"yin. ?!5h"%i& Allah, b!t!n ,!nahlar baBlar. ;!nk! O, baBlayandr,
"%ir,"y"ndir. (9!"r Sur"%i, KD)
3n2ak t7m '%nlar,n 6an,n4a %n%t%lmamas, ?ereken ok ;nemli 'ir ?erek :ar4,r:
Allah'n (kabul!n!) !&"rin" aldB t"-b", an+ak +"hal"t n"d"niyl" k.t!l!k ya5anlarn, %onra
h""n+"+ik t"-b" "d"nl"rin(kidir). t" Allah, b.yl"l"rinin t"-b"l"rini kabul "d"r. Allah, bil"ndir, h!k!
-" hik"t %ahibi olandr. <"-b"# n", k.t!l!kl"ri ya550"di5 d" onlardan birin" .l! *atn+a6 >C"n idi
,"r*"kt"n t"-b" "tti> diy"nl"r, n" d" kaFir olarak .l"nl"r i*in d"Bil. C.yl"l"ri i*in a+ bir a&ab
ha&rla&dr. (Ni%a Sur"%i, AI0AE)
/%kar,4aki a6etler4e 4e 'il4iril4i$i ?i'i 3lla1 an2ak samimi k%llar,n,n te:'elerini ka'%l e4er. 7nk7
te:'e ?erek 'ir @imanl,k :e 'ir 4a1a tekrar etmeme karar, ile 'ir anlam ka8an,r. 3ksi tak4ir4e t7m 6aam,n,
3lla19a is6anla5 e6tan,n 6ol%na %6arak ?eirmi 'irinin ;l7mle kar,lat,$, an4a ?ere$i .arketti$in4en 4ola6,
ta:r,n, 4e$itirmesinin anlam, olma6a2akt,r. Nitekim '% kon%4a E%ran94a >ira:%n9%n samimi6etsi8
teslimi6etin4en ;6le 'a1se4ilmitir:
Ci&, %railoBullarn d"ni&d"n ,"*irdik# Gira-un -" a%k"rl"ri a&,nlkla -" d!anlkla 5"l"rin"
d!t!. Sular onu boBa+ak d!&"y" "riin+" (Gira-un)6 >%railoBullarnn k"ndi%in" inandB (ilahtan) baka
ilah oladBna inand -" b"n d" M!%l!anlardan> d"di. ?idi, .yl" i= Oy%a %"n .n+"l"ri i%yan
"titin -" bo&,un+uluk *karanlardandn. (3unu% Sur"%i, MH0MA)
(Sa-atan) G"ri braklan !* (kiiyi) d" (baBlad). Pyl" ki, b!t!n ,"niliBin" raB"n y"ry!&!
onlara dar ,"liti, n"Fi%l"ri d" k"ndil"rin" dar (%kntl) ,"liti -" O'nun dnda (yin") Allah'tan baka
bir %Bna+ak oladBn iyi+" anladlar. Sonra t"-b" "t%inl"r diy" onlarn t"-b"%ini kabul "tti. ?!5h"%i&
Allah, (yaln&+a) O, t"-b"l"ri kabul "d"ndir, "%ir,"y"ndir. (<"-b" Sur"%i, AAE)
EB"r Allah'n %i&in !&"rini&d" Fa&l -" rah"ti ola%ayd -" Allah ,"r*"kt"n t"-b"l"ri kabul "d"n
h!k! -" hik"t %ahibi ola%ayd (n" ya5ardn&)= (Nur Sur"%i, AH)
4AH:
<"k. 9atnda, %Fatlarnda, il"rind", i%il"rind", h!k!l"rind", a%la ortaB
-"ya b"n&"ri d"n,i bulunayan.
Si&in ilahn& t"k bir ilahtr# O'ndan baka ilah yoktur# O, Rahan'dr, Rahi'dir (baBlayan -"
"%ir,"y"ndir). (Cakara Sur"%i, A@D)
3lla19,n '767kl7$7n7 ka:ra6ama6an insanlar 6786,llar4,r -9na 4enk ?7ler '%lma6a al,m,lar5 -9n%
?;reme4ikleri iin ?;8lerin4e 672elttikleri e6lere ta@m,lar4,r. Eimisi ok @arlak :e ?7l7 ?;r47$7 iin ?7nei
4a1a 7st7n t%tm% :e ona ta@m,5 kimisi 4e 6,l4,8lar,n ;n7n4e e$ilmitir. Hatta 'a8,lar, ak,ls,8l,$,n 'o6%tlar,n, o
ka4ar ?eniletmitir ki t7m a2i8liklerine ra$men5 ken4ilerinin 4e ok ?7l7 ol4%$%n% s;6leme 2esaretini
?;stermiler4ir. E%ran94a H8. &'ra1im9le 3lla19,n ?727 :e 'irli$i kon%s%n4a tart,an kii '% kon%6a :erile'ile2ek
en :%r%2% ;rnektir. H8. &'ra1im ise 3lla19a kimsenin ortak olama6a2a$,n, 6aln,82a 'ir ;rnekle is@at etmitir:
Allah, k"ndi%in" !lk -"rdi, diy" Rabbi konu%unda brahi'l" tartaya ,ir"ni ,.r"din i=
Hani brahi6 >C"ni Rabbi diriltir -" .ld!r!r> d"iti# o da6 >C"n d" .ld!r!r -" diriltiri> d"iti.
(O &aan) brahi6 >?!5h" yok, Allah ,!n"i doBudan ,"tirir, (hadi) %"n d" onu batdan ,"tir> d"yin+",
o inkar+ b.yl"+" aFallay5 kalt. Allah, &alil"r to5luluBunu hiday"t" "rdir"&. (Cakara Sur"%i, /KE)
3lla19a 4enk ila1lar '%lma6a al,mak 6aln,82a ?emite 6aa6an insanlara ma1s%s 'ir ak,ls,8l,k 4e$il4ir.
=7n7m784e 4e @ek ok insan 3lla19a ortak koarak5 -9n%n einin :e 'en8erinin olama6a2a$,n, inkar e4er. B%
inkar2,lar 'elki ?;r7n7r4e ?7ne5 6,l4,8lar :s. ?i'i 'irer @%t e4inmemiler4irS ama onlar 4a ken4ileri ?i'i a2i8
olan 4i$er insanlara :e6a 4e$er :er4ikleri metalara )8en?inlik5 ?78ellik5 ?7 :s.* ta@arlar. Rrne$in5 t7m
6aamlar,n, 8en?inlik5 mal-m7lk e4inmek %$r%na 1ar2ar :e '% ara4a Da'lerini ra8, e4i@ etme4iklerini 1i
477nme8ler. 3lla19, insanlarla5 4i$er :arl,klarla :e6a metalarla e t%tarlar ki '% 4a a@a,k 'ir irktir.
3lla1 6aratan4,r. Eimse ?7nei 'at,4an ?etireme85 kimse %8a64a inan,lma8 1,8la ?enile6en kainat,
4%r4%rama85 kimse ?;$7 :e 6eri t%tama8 :e kimse 6oktan 'ir insan 6aratama8. B%nlar, an2ak kainatta tek olan
:e ei olma6an 3lla1 6a@a'ilir. /aratanla 6arat,lan ise asla eit 4e$il4ir. E%ran94a irk ko%lanlar,n a2i8li$in4en
'a1se4ilmitir:
Ey in%anlar, (%i&") bir .rn"k -"rildi# idi onu dinl"yin. Si&in, Allah'n dnda ta5akta
olduklarn& 0h"5%i bunun i*in bir araya ,"l%"l"r dahi0 ,"r*"kt"n bir %in"k bil" yarataa&lar. EB"r %in"k
onlardan bir "y ka5a+ak ol%a, bunu da ondan ,"ri alaa&lar. %t"y"n d" ,!*%!&, i%t"n"n d". (Ha+ Sur"%i,
ID)
...3ok%a Allah'a, O'nun yarata% ,ibi yaratan ortaklar buldular da, bu yarata, k"ndil"rin+"
birbirin" i b"n&"ti= :" ki6 >Allah, h"r"yin yarat+%dr -" O, t"ktir, kahr"di+i olandr. (Rad Sur"%i,A@)
...M"ry" oBlu M"%ih %a, an+ak Allah'n "l*i%i -" k"li"%idir. Onu ('OL' k"li"%ini) M"ry"'"
y.n"ltitir -" O'ndan bir ruhtur. Pyl"y%" Allah'a -" "l*i%in" inann&# >!*t!r> d""yini&. (Cundan)
ka*nn, %i&in i*in hayrldr. Allah, an+ak bir t"k ilahtr. O, *o+uk %ahibi olaktan y!+"dir. G.kl"rd" -"
y"rd" h"r n" -ar%a O'nundur. 4"kil olarak Allah y"t"r. (Ni%a Sur"%i, AIA)
4ARS
S"r-"tl"rin ,"*i+i %ahi5l"ri "ll"ri bo olarak yokluBa d.nd!kt"n %onra -arlB
d"-a "d"n, %"r-"tl"rin hakiki %ahibi
Ci&, yaaa bi*il"riyl" 'r"Fah i*ind" ar5 a&' ni+" "hri yka uBrattk. t" "%k"nl"ri#
*ok a& (bir &aan) dnda (onlarda) k"ndil"rind"n %onra oturulabili d"Bildir. (Onlara) 4ari% olanlar
bi&i&. ($a%a% Sur"%i, KE)
&nsanlar 47n6a4aki 6aamlar, 'o6%n2a s7rekli olarak 'ir e6ler ka8anma6a5 8en?inliklerini5 mallar,n,5
m7lklerini artt,rma6a al,,rlar. Hatta kimi insan4a '%5 ;6lesine '767k 'ir 1,rst,r ki 1a6at, 'o6%n2a 'aka 1i'ir
ama e4inme4en5 :arl,$,n,n ?erek ne4enini 1i 477nme4en sa'a1 akam 4a1a .a8las,n, el4e etmek %$r%na
al,,@ 4i4inir. 3n2ak '% insanlar,n ?;8ar4, ettikleri 'ir ?erek :ar4,r:
:" ki6 >:a-ran (a"ll"r) bakndan "n *ok h!%rana uBraya+ak olanlar %i&" hab"r -"r"yi i=
Onlarn, d!nya hayatndaki b!t!n *abalar boa ,itik"n, k"ndil"rini ,"r*"kt" ,!&"l i ya5akta
%anyorlar. ($"hF Sur"%i, AHD0AH1)
G:et5 '% insanlar 1a6atlar, 'o6%n2a ken4ilerine e4in4ikleri 'o 'ir ama %$r%na a'a 1ar2a6,@ 4%r%rlar.
>akat 'ir ?7n5 'elki 4e 1i 'ekleme4ikleri 'ir an4a ;l7m melekleri ?elir :e 3lla19,n emri6le onlar,n 2an,n, al,r.
Herkesin imren4i$i '767k 'ir ser:ete sa1i@ olan '% insanlar 6aln,82a 'ir 'e8e sar,larak to@ra$,n 'irka metre
alt,na ?;m7l7rler :e a1irete ?i4erken 1a6atlar, 'o6%n2a ka8an4,klar, 1i'ir e6i 6anlar,n4a ?;t7reme8ler.
(o@ra$,n iine ,@lak 'e4enlerin4en 'aka 1i'ire6 konma8. -nlar istemeseler 4e e:leri5 ara'alar,5 t7m mallar,5
to@raklar, :e e:latlar, ?eri4e kal,r. 31irette 6anlar,n4a '%l4%klar, ise 6aln,82a tak:alar, :e 3lla19a olan
6ak,nl,klar,4,r.
-nlar,n arkas,n4an 6er6787ne miras, olan ise 6aln,82a 3lla1 :e -9n%n 8en?in k,l4,$, samimi k%llar,4,r.
/%kar,4a 4a 'elirtti$imi8 ?i'i 'ir insan ne ka4ar isterse istesin mal,na5 m7lk7ne5 47n6a4aki iti'ar,na5
8en?inli$ine sons%8a ka4ar sa1i@ olama8. Glin4eki 1ere6 ona k,sa 'ir s7re k%llanmas, iin 47n6a4a :erilen
nimetler4ir. 3n2ak '% nimetleri :eren 3lla1 4ile4i$i 8aman kiinin 2an,n, al,r :e on% mal,n4an m7lk7n4en
%8aklat,r,r. =eri4e kalanlar, 4a 3lla1 4ile4i$ine :erir5 -9n%n 8en?inli$in4e 1i'ir eksilme olma8. &nsan ise
mal,n, 47n6a4a5 'e4enini 4e to@rakta ',rakarak 3lla19,n 1%8%r%na ,kar,l,r...
?!5h"%i& bi&, ,"r*"kt"n bi& yaatr -" .ld!r!r!& -" -ari% olanlar bi&i&. (Hi+r Sur"%i, /D)
9"k"riya da# hani Rabbin" *aBrda bulunutu6 >Rabbi, b"ni yaln& baa braka, %"n
ira%*larn "n hayrl%%n.> (Enbiya Sur"%i, EM)
4AS
G"ni
Ey ian "d"nl"r, i*ini&d"n ki dinind"n ,"ri d.n"r (irtidat "d"r)%", Allah (y"rin") k"ndi%inin onlar
%"-diBi, onlarn da k"ndi%ini %"-diBi !'inl"r" kar al*ak ,.n!ll!, kaFirl"r" kar i%" ',!*l! -" onurlu,'
Allah yolunda +ihad "d"n -" knay+nn knaa%ndan korkayan bir to5luluk ,"tirir. Cu, Allah'n bir
Fa&ldr, onu dil"diBin" -"rir. Allah (rah"tiyl") ,"ni olandr, bil"ndir. (Maid" Sur"%i, K1)
3lla19,n ?enili$i t7m e:reni k%atm,t,r. /okl%ktan :arl,$, 6aratan 3lla1 mekana 'a$,ml, 4e$il4ir5 t7m
mekanlar,n 7st7n4e4ir. 7nk7 mekan, 4a 6aratan -94%r. 3lla19,n ?;kler4e ol4%$% 8ann, 'irok to@l%m4a
inan,lan 'ir kon%4%rS '% to@l%mlar4a en '767k ?727n ?;kler4e ol4%$%na inan,l,r. 3lla19a 4%a ettiklerin4e
insanlar5 678lerini ?;$e e:irerek 'at,l 'ir t%t%m iine ?irerler. =erekte iseS >:oBu da Allah'ndr, bat da.
H"r n"r"y" d.n"r%"ni& Allah'n y!&! (kbl"%i) ora%dr. ?!5h"%i& ki Allah, kuatandr, bil"ndir.> (Cakara
Sur"%i, AAK)
-6sa 3lla15 E%ran94a 9?;klerin :e 6erin Da''i9 ol4%$%n% 'i8lere 'il4irir. B7t7n ?enili$e sa1i@ olan,n 4a
ken4isi ol4%$%n% s;6ler. 3lla1 1er 6ere isti:a etmitir. 3lla19,n m7lk7 ?enitir. Nimetleri t7kenme85 ra1metinin
s,n,r, 6okt%r5 'a$,lamas, 4a ok ?eni olan4,r. E%llar,n,n t7m i1ti6alar,n, onlar 1i'ir e6 6a@ma4an
kar,la6an 3lla19,n ra1meti :e mer1ameti t7m insanl,$a 6eter.
9Masi9 s,.at, ;8ellikle m7minler 78erin4e ok 6o$%n olarak te2elli e4er. /%kar,4a 4a 'elirtti$imi8 ?i'i
3lla19,n ra1meti :e mer1ameti son 4ere2e ?enitir. &nanan k%llar,n, ra1meti6le sar,@ k%atm,t,r :e 47n6a4a
onlar, t7m 47manlar4an kor%r. Rrne$in insanlar4an 'a8,lar, 4ine 8arar :ere'ilmek kast,6la m7minlere ?ele2ek
nimetleri en?elleme6e5 onlara 8orl%k ,karma6a al,,rlar. Me6a m7na.,klar5 >... Allah'n R"%Ql! yannda
bulunanlara hi*bir inFak (har+aa)da bulunayn, %onunda daBl5 ,it%inl"r ...> (M!naFikun Sur"%i, I)
4i6erek s;84e inananlara 8arar :ere'ile2eklerini 8anne4erler. -6sa ki m7na.,klar,n ?;8 ar4, etti$i 'ir ?erek
:ar4,r: 3lla15 4ile4i$i k%l%n% ?eni ra1met 1a8inesin4en 8en?in k,lar. 7nk7 ?;klerin :e 6erin 1a8ineleri
-9n%n4%r.
>4" %i&in dinini&" uyanlardan baka%na inan5 ,!-"n"yin.> :" ki6 >?!5h"%i& doBru yol Allah'n
do%doBru yoludur. Si&" -"ril"nin bir b"n&"ri birin" (%la 5"y,ab"rin") -"riliyor ya da Rabbini&in
katnda onlar (M!%l!anlar) %i&" kar d"lill"r ,"tiriyorlar, diy" i (bu t"lan&=) :" ki6 >?!5h"%i& 'lutuF
-" ih%an (Fa&l)' Allah'n "lind"dir, onu dil"diBin" -"rir. Allah (rah"ti) ,"ni olandr, bil"ndir.> (Al0i
ran Sur"%i, ID)
4E:2:
$yi kullarn seven, onlar rahmet ve rzasna erdiren, yahut
sevilmeye ve dostlu#u kazanlmaya tek layk olan
O, *ok baBlayandr, *ok %"-"ndir. (Curu+ Sur"%i, A1)
3lla1 insanlar, ken4isine k%ll%k etsinler 4i6e 6aratm,t,r. >akat '%na ra$men kimisi Da''ini inkar e4er5
kimisi ise ;lene ka4ar iten 'ir samimi6etle -9na sa4,k kal,r. 3lla15 ite ken4isine :e.a ?;steren k%llar,na ok
6ak,n4,r5 4%a ettikleri 8aman onlar, iitir :e i2a'et e4er5 'ir 8orl%kla kar,lat,klar,n4a 4aima onlar,n 6an,n4a4,r
7nk7 onlar, ok se:er. -nlar,5 1a6atlar,n,n 1er 4;nemin4e 6ar4,m,6la 4estekler. Bir insan,n 47n6a 1a6at,n4a
ka8ana'ile2e$i 6e?ane ?7 olan 3lla19,n 4ostl%$%5 '%n% ka8ana'ilmi olan kii6e '767k 'ir on%r ka8an4,r,r.
3lla19,n se:4i$i k%llar, son 4ere2e ere.li :e sekin 'ir 6aant, s7r47r7rler. B;6le insanlar 1er 8aman 1a6ranl,k
:e tak4ir ka8ana'ile2ek 7st7n 'ir a1laka sa1i@ ol%rlar.
3lla1 se:?ili k%llar,n, ken4i ra1meti iine sokar5 onlar,n 2ennete ?irmelerine i8in :erir. Ce6?am'erler :e
sali1 m7minler 3lla19,n se:?isini ka8anm, ok 4e$erli insanlar4,r. -nlar 4a 3lla19, ok se:erler :e 6aln,82a
-9n%n 1on%tl%$%n% ka8anmak iin 6aamlar,n,n s7r47r7rler. O7@1esi8 3lla19,n 'ir insan, se:mesi :e on% 4ost
e4inmesi insana :erile'ile2ek en '767k nimettir.
Rabbini&d"n baBlana dil"yin, %onra O'na t"-b" "din. G"r*"kt"n b"ni Rabbi, "%ir,"y"ndir,
%"-"ndir. (Hud Sur"%i, MH)
4EHHAC
CaB *ok olan, karlk%& araBan "d"n.
3ok%a, ,!*l! -" !%t!n olan, karlk%& baBlayan Rabbinin ha&in"l"ri onlarn yannda dr= (Sad
Sur"%i, M)
<a1a ;n2e 4e 'a1setti$imi8 ?i'i 3lla1 m7minlere 2ennette sons%8 'ir m%tl%l%k :a4etmi :e '% sons%8
m%tl%l%$% 47n6a 1a6atlar, s,ras,n4a 4a 'alatm,t,r. Sali1 k%llar,n, 47n6a4a 4a ?78el 'ir 1a6atla 6aata2a$,n,
:a4etmitir. B% 6784en samimi m7minlerin Da'lerin4en iste6e2ekleri 1i'ir e6in s,n,r, 6okt%r. 07minler5
ken4ilerini 3lla19a 6aklat,ra2ak5 -9n% anmalar,n,5 -9na 7kretmelerini sa$la6a2ak 1ere6i s,n,rs,8 olarak
iste6e'ilirler. Gl'ette 3lla1 '% isteklere 4ile4i$i ekil4e i2a'et e4er :e m7min iin Da''inin i2a'eti 1er 8aman
en 1a6,rl, ekil4e ol%r. B% kon%4a E%ran94a :erilen 'ir ;rnek H8. S7le6man9,n 4%as,4,r. Bir a6ette H8.
S7le6man9,n ',"r*"kt"n b"n al %"-,i%ini Allah' &ikr"t"kt"n dolay t"r+ih "tti' (Sad Sur"%i, D/) 4e4i$i
:e 4a1a sonra 'aka 'ir a6ette ;6le 4%a etti$i 'il4irilmitir:
Rabbi, b"ni baBla -" b"nd"n %onra hi* ki%"y" na%ib olayan bir !lk! bana araBan "t.
?!5h"%i& %"n, karlk%& araBan "d"n%in. (Sad Sur"%i, DK)
/%kar,4aki a6ette ?;r7l47$7 ?i'i H8. S7le6man 3lla19tan 91ikimse6e nasi' olma6an 'ir m7lk9 istemi :e
Da''ini 9Me11a'9 s,.at, ile anm,t,r. 7nk7 'ilmekte4ir ki5 3lla1 samimi k%llar,na 47n6a4a :e a1irette kar,l,ks,8
olarak arma$an e4en5 ile4ikleri sali1 amellerin kar,l,$,n, kat kat artt,ran4,r.
Rabbii&, bi&i hiday"t" "rdirdikt"n %onra kal5l"rii&i kaydra -" katndan bi&" bir rah"t
baBla. ?!5h"%i&, baB "n *ok olan S"n%in S"n. (Al0i ran Sur"%i, E)
4E$L
l"rini k"ndi%in" brakanlarn iini d!&"lti5,onlarn ya5abil"+"Bind"n daha
iyi%ini t"in "d"n.
><aa0kabul> d"rl"r. Aa yanndan *ktklar &aan, onlardan bir ,ru5, karanlklarda %"nin
%.yl"diBinin t"r%ini kurarlar. Allah, karanlklarda kurduklarn ya&yor. S"n d" onlardan y!& *"-ir -"
Allah'a t"-"kk!l "t. 4"kil olarak Allah y"t"r. (Ni%a Sur"%i, EA)
3lla1 iman sa1i'i olan5 samimi k%llar,na kar,lat,klar, 1er t7rl7 4%r%m :e artta ken4isine ?7:enmelerini
s;6ler. Nitekim t7m @e6?am'erler 3lla19,n 4inini anlat,rken5 'irok 8orl%kla kar,lam,5 1ita@ ettikleri
to@l%l%klar o$% 8aman onlara 47manl,kla kar, ,km,lar4,r. B%na ra$men 1i'ir eli en %.ak 'ir kork%6a :e
7mitsi8li$e ka@,lmam,5 3lla19,n 'irli$ini anlatma kon%s%n4aki kararl, t%t%mlar,n, asla ',rakmam,lar4,r.
3lla19,n elilerinin ok ;nemli 'ir ;8elli$i :ar4,r: He@ 3lla19, :ekil e4inmiler5 6aln,82a -9n%n 1on%tl%$%n%
?;8ettiklerin4en kimsenin tak4iri @ein4e komam,lar4,r.
3lla1 4inine 6ar4,m e4enlere 6ar4,m e4e2e$ini E%ran94a 'i8e 'il4irmitir. Gl'etteki m7minlerin
kar,s,n4a onlara kar, m72a4ele e4en5 e6tan, i8le6en to@l%l%klar 4aima ol%r. B% to@l%l%klar m7minleri
en?ellemek iin ?eni ka@saml, @lanlar k%ra'ilirler. &n2iti2i s;8ler :e i.tiralarla m7minleri moral olarak
;kertme6e al,,rlar. 3ma 1i'ir 8aman iste4ikleri olma8. -nlar,n ?7:en4i$i e6ler 3lla19,n ?727 :e sons%8
akl, 6an,n4a k%r% :e 'o ?7ler4ir. 3lla1 k%r4%klar, 1er @lan, en in2e 4eta6,na ka4ar 'ilen :e ?;ren4ir. -nlara
kar, as,l @lan, k%ra2ak olan -94%r. 3lla1 ken4isini 4ost e4inmi5 sa',rl, :e kararl, m7minlere 6aln,82a Da'lerine
?7:en4ikleri iin 6ar4,m e4er. -la'ile2ek en ?78el son%la m7minleri 'aar,6a ka:%t%r%r. B% son 4ere2e
meta.i8ik5 asla inkar2,lar,n anla6ama6a2aklar, :e sa1i@ olama6a2aklar, '767k 'ir ?7t7r. 07te:ekkil m7minler
'% sa6e4e ma44i :e mane:i 6;n4en '767k 'ir k%::et ka8anm, ol%rlar. 3lla1 E%ran94a 6aln,82a ken4isine
6;nelen k%llar,n,n ka8an4,$, ?7le il?ili % misali :ermitir:
$i ih%anda bulunan (biri) olarak y!&!n! (k"ndini) Allah'a t"%li "d"r%", artk ,"r*"kt"n o
ko5ayan bir kul5a ya5tr. C!t!n il"rin %onu Allah'a -arr. (Lokan Sur"%i, //)
Onlar, k"ndil"rin" in%anlar6 >Si&" kar in%anlar to5la(n)dlar, artk onlardan korkun> d"dikl"ri
hald" ianlar artanlar -"6 >Allah bi&" y"t"r, O n" ,!&"l -"kildir> diy"nl"rdir. (Al0i ran Sur"%i, AID)
Allah' -"kil "din"l"rinin karlBn i%" h"r&aanki ,ibi &aF"r olutur. >Cundan dolay,
k"ndil"rin" hi*bir k.t!l!k dokunadan bir bolluk (Fa&l) -" Allah'tan bir ni"tl" ,"ri d.nd!l"r. Onlar,
Allah'n r&a%na uydular. Allah, b!y!k Fa&l (-" ih%an) %ahibidir.> (Al0i ran Sur"%i, AI1)
(Allah,) :oBunun -" batnn Rabbidir. O'ndan baka ilah yoktur. ?u hald" (yaln&+a) O'nu -"kil tut.
(M!&&"il Sur"%i, M)
:" ki6 >Allah'n bi&i i*in ya&dklar dnda, bi&" k"%inlikl" hi*bir "y i%ab"t "t"&. O bi&i
"-la&dr. 4" !'inl"r yaln&+a Allah'a t"-"kk!l "t"lidirl"r.> (<"-b" Sur"%i, KA)
4EL
yi kullarna do%t
Allah, ian "d"nl"rin -"li%i (do%tu -" d"%t"k*i%i)dir. Onlar karanlklardan nura *karr# inkar
"d"nl"rin -"lil"ri i%" taBut'tur. Onlar nurdan karanlklara *karrlar. t" onlar, at"in halkdrlar, onda
%!r"%i& kala+aklardr. (Cakara Sur"%i, /KI)
&nsan,n 1em 47n6a4a 1em 4e a1irette tek 'ir ?erek 4ost% :ar4,r. B% 4ost on% 1i'ir 8aman ',rak,@
?itme85 asla terketme85 1er 8orl%kta 6an,n4a4,r :e ona 6ar4,m2,4,r. <o$4%$% ?7n4en ;l47$7 ?7ne ka4ar 4aima
on%nla 'irlikte4ir. -n% 47manlar,na kar, kor%r. -n%n iin 1erkesten 4a1a ?7:enilir4ir5 4aima kar,l,ks,8
arma$an e4en4ir. E%k%s%8 '% 4ost 3lla19t,r. 3lla1 m7minlerin en ok ?7:en4i$i5 en 6ak,n 4ost%4%r. -
ken4isine inanan insanlar, 1er t7rl7 eksiklikten :e 1ata4an ar,n4,r,r5 onlara ok sekin 'ir 6aam :e a1irette 4e
1i t7kenme6e2ek olan m7lk7n7 :aa4 e4er.
&nsan 1a6at, 'o6%n2a ?erekten ?7:ene2e$i5 1er 4%r%m4a s,k,nt,s,n, ?i4ere'ile2ek ?7te5 8en?in :e
m%kte4ir 'ir insan 6a 4a 'ir ?7 ara6,, iin4e4ir. >akat '%n% ararken 8aten ken4isini 6aratm,5 6aam,n,
s7r47rmesini sa$la6an5 '767k k%::et sa1i'i5 1ere6i 6a@ma6a ka4ir olan Da''ini %n%t%r. Een4isine k;t7l7kten
'aka 1i'ir katk,s, olma6an5 a1irette 4e 2ennette 'ir @a6 sa1i'i olmas,n, en?elle6en e6tan, 4ost e4inir. -6sa
onlar 'ir'irlerinin :elisi4irler. &te '%5 on%n iin son%n 'alan?,2,4,r. Earanl,k 'ir 47n6an,n ?irii4ir. 3lla19a
iman e4en5 iman,n4a 4a samimi olan insanlar ise art,k iin4e 1i ma$l%'i6eti olma6an ere.li :e 1a6,rl, 'ir
1a6at,n iine ?irerler. 7nk7 3lla1 inananlara 4inine :e s;8lerine sa4,k ol4%klar, s7re2e 8a.er nasi@ e4e2ektir.
3s,l '767k kar,l,$, ise a1irettte onlara :ere2ektir. 3lla1 inananlar,n 47n6a4a :e a1iretteki tek ?erek 4ost%4%r.
Allah, %i&in d!anlarn& daha iyi bil"ndir# bir -"li ("n ,!-"nilir bir do%t) olarak Allah y"t"r, bir
yard+ olarak da Allah y"t"r. (Ni%a Sur"%i, 1K)
O &aan %i&d"n iki ,ru5, n"r"d"y%" '*.&!l!5 ,"ri *"kil"k' i%t"iti. Oy%a Allah onlarn (-"li%i)
yard+%yd. Artk !'inl"r, yaln&+a Allah'a t"-"kk!l "t"lidir. (Al0i ran Sur"%i, A//)
O'dur ki, onlar uutlarn k"%tikt"n %onra yaBuru indirir -" rah"tini %"ri50yayar. O, 4"li'dir,
Haid'dir. (?ura Sur"%i, /E)
9LL'ELAL0 4E'L $RAM
H" b!y!kl!k %ahibi h" k"r" -" ikra %ahibi.
'"lal -" ikra %ahibi olan Rabbinin ad n" y!+"dir. (Rahan Sur"%i, IE)
<7n6a4a insan,n 1o%na ?i4e2ek sa6,s,8 nimet :ar4,r. 3lla1 k%llar,n,n 1on%t ola2a$, eitli 4eta6larla
47n6a6, s7slemitir. 3n2ak el'ette 3lla19,n sons%8 kerem :e i1san,n, as,l olarak ?;stere2e$i 6er 2ennettir.
E%ran94a tas:ir e4ilen 2ennet5 -9n%n sons%8 ikram,n, ?;8ler ;n7ne sermekte4ir.
#ennetin E%ran94a anlat,lan en 'elir?in ;8elliklerin4en 'iri 9ne.islerin ar8%la4,$, 1ere6in9 :erilmi
olmas,4,r. #ennetin 9alt,n4an ,rmaklar akar95 96emileri :e ?;l?elikleri s7rekli4ir95 9ne s,2ak-ne so$%k5 tam
karar,n4a 'ir ?;l?elik9 :ar4,r. 3lla1 ken4isin4en 'ir ra1met olarak sali1 k%llar,n, 2ennet 'a1elerin4eki
9?;l?elikler4e :e @,nar 'alar,n4a9 '%l%n4%ra2akt,r. 9eit eit in2eliklere :e ?78elliklere sa1i@9 olan 2ennette
m7minlere 9istek 4%6%@-ar8%la4,klar, me6:eler4en :e etten 'ol 'ol9 :erile2ektir. 07minler5 9iin4e 1esa@s,8
olarak r,8,klan4,r,lmak 78ere #ennet9e ?irerler.9 36r,2a 2ennette inananlar iin 967ksek k;kler 'ina e4ilmitir.9
B% k;klerin altlar,n4an ,rmaklar akmakta4,r. 9R8enle ilenmi m72e:1er ta1tlar 78erin4e9 ot%r%r :e etra.lar,n,
9'ak,@ se6re4erler.9 B% ara4a 6a@,lan ikram 4a son 4ere2e i1tiaml,4,r. 9Een4ileri iin 1i8met e4en 2i:anlar9
9e:relerin4e ?7m7ten 'ill%r ka@lar :e k%@alar 4olat,r,rlar.9 B% 1i8metler esnas,n4a m7minlerin ?i6imleri 4e
son 4ere2e ?;8 al,2,4,rS '...orada altndan bil"&ikl"rl" -" in+il"rl" %!%l"nirl"r, oradaki "lbi%"l"ri
i5"k(t"n)dir.' (Gatr Sur"%i, /A)
E%k%s%8 E%ran94aki 2ennet tas:iri 6%kar,4a anlata'il4i$imi8in ok 7st7n4e4ir. 3a$,4aki a6etler 3lla19,n
2ennetteki sons%8 keremini :e ikram,n, a,ka 'il4irmekte4ir:
... Orada n"Fi%l"rin ar&u "ttiBi -" ,.&l"rin l"&&"t (&"-k) aldB h"r"y -ar. 4" %i& orada %!r"%i&
kala+ak%n&. (9uhruF Sur"%i, IA)
H"r n"r"y" bak%an, bir ni"t -" b!y!k bir !lk ,.r!r%!n. (n%an Sur"%i, /H)
9AHR
Aikar
O, E--"ldir, Ahirdir, 9ahirdir, Catndr. O, h"r"yi bil"ndir. (Hadid, D)
3lla19,n :arl,$,n,n 4elilleri 477ne'ilen 1er insan,n ra1atl,kla etra.,n4a tes@it e4e'ile2e$i ka4ar aikar4,r5
t7m e:rene 6a6,lm,t,r. Bir insan,n 3lla19,n :arl,$,n, ka:ra6a'ilmesi iin 1i'ir arat,rma 6a@ma4an sa4e2e
iin4e '%l%n4%$% ortam, 4ikkatli 'ir ?;8le in2elemesi 6eterli4ir. 7nk7 '7t7n kainat 6arat,l, 4elillerini ?;8ler
;n7ne serer. Gn sa4esin4en en karma,$,na ka4ar :ar olan t7m sistemler5 son 4ere2e kom@leks5 ilerine
?iril4ike 4a1a ok s,rr, a,$a ,karan 6arat,l, m%2i8eleri ile 4ol%4%rlar. 3lla1 '% m%2i8elerle il?ili E%ran94a
eitli ;rnekler :ermitir:
L&"rl"rind"ki ,.B" bakyorlar = Ci&, onu na%l bina "ttik -" onu na%l %!%l"dik= Onun hi*bir
*atlaB yok.
3"ri d" (na%l) d."yi50yaydk= Onda %ar%la& daBlar braktk -" onda ',.& al+ -" i* a*+' h"r
*iFtt"n (ni+" bitkil"r) bitirdik. ($aF Sur"%i, @0I)
Onlar, !%tl"rind" di&i di&i kanat a*5 ka5ayarak u*an kular ,.r!yorlar = Onlar Rahan
(olan Allah')tan baka% (bolukta) tutuyor. ?!5h"%i& O, h"r"yi hakkyla ,.r"ndir. (M!lk Sur"%i, AM)
<an"yi -" *"kird"Bi yaran !5h"%i& Allah'tr. O, diriyi .l!d"n *karr, .l!y! d" dirid"n *karr. t"
Allah budur. Pyl"y%" na%l oluyor da *"-riliyor%unu&= O %abah yar5 *karandr. G"+"yi bir %!kun
(dinl"n"), ,!n" -" ay' bir h"%a5 (il") kld. Cu, !%t!n -" ,!*l! olan, bil"n Allah'n takdiridir. O,
karann -" d"ni&in karanlklarndan yolunu&u bulan& i*in %i&" yld&lar -ar "d"ndir. Cil"bil"n bir
to5luluk i*in bi& ay"tl"ri bir"r bir"r (b.l! b.l!) a*kladk. (Ena Sur"%i, MK0MI)
E%k%s%8 6%kar,4aki a6etler4e :erilenler 6aln,82a sa6,l, 'irka kon%4%r. 3lla1 E%ran94a :er4i$i 4a1a @ek
ok ;rnekle k%llar,na ken4i :arl,$,n, 1at,rlatm,t,r. 07minlerin en ;nemli ;8elliklerin4en 'iri 4e e:relerin4e
?;r47kleri 1ere6 78erin4e 4erin 4erin 477nmeleri :e son%2%n4a 3lla19,n :arl,$,n, :e '767kl7$7n7
.arketmeleri4ir. Jira 6%kar,4a 4a 'elirtti$imi8 ?i'i iin4e 6aa4,$,m,8 e:ren4eki 1er 4eta6 ken4isinin 6arat,lm,
ol4%$%n% 1issettirmekte :e /arat,2,n,n :arl,$,n, kesin olarak a,klamakta4,r.
(7m kainat,n 6arat,2,s,n,n '767kl7$7n75 672eli$ini .arke4en ak,l sa1i'i insan,n en ;nemli ;8elliklerin4en
'iri 4e a1irette 1esa@ :ere2e$i Da''ine kar, ili 'ir kork% 4%6mas, :e t7m 6aam,n, -9n% ra8, etme6e al,arak
?eirmesi4ir:
Onlar, ayakta ik"n, otururk"n, yan yatark"n Allah' &ikr"d"rl"r -" ,.kl"rin -" y"rin yaratl
konu%unda d!!n!rl"r. (4" d"rl"r ki6) >Rabbii&, %"n bunu bouna yaratadn. S"n 5"k y!+"%in, bi&i
at"in a&abndan koru.> (Al0i ran Sur"%i, AMA)
:ARTIN9M'N ;P$L?L
Eita@ 'o6%n2a5 ?;klerin5 6erin :e ikisi aras,n4aki 1ere6in /arat,2,s, olan 3lla19,n s,.atlar,n, ok%4%k.
-9n%5 'i8e ?;n4ermi ol4%$% Eita',9n4aki a6etlerle anlatma6a al,t,k. Eita',n '% ';l7m7n4e ele al,na2ak olan
<arAini8m ise E%ran 4,, 6aam,n :e .else.enin temelini ol%t%rmakta4,r. /arat,l,, :e en ?78el isimlerin sa1i'i
olan 3lla19,n :arl,$,n, inkar e4en <arAini8m9in nas,l 'ir al4atma2a ol4%$%n% orta6a ko6mak '% 6784en ok
;nemli4ir. &lerle6en sa6.alar4a '% ?erek 'ir ke8 4a1a 4elilleri6le orta6a kona2akt,r.
:ar8ini&'in d"oloOik ;.k!!
<arAini8m9i sa4e2e 'ilim 47n6as,n, il?ilen4iren 'ir i44ia olmaktan ,kar,@ t7m 'ir to@l%m iin ;nemli
1ale ?etiren 6;n75 teorinin i4eoloBik 'o6%t%4%r. (7m 2anl,lar,n :e '% ara4a insan,n nas,l :ar ol4%$% sor%s%na
:erme6e al,t,$, 2e:a@ ne4eni6le5 <arAini8m 'irtak,m .else.elerin5 47n6a ?;r7lerinin :e si6asi i4eoloBilerin
temelini ol%t%r%r.
B%ra4a <arAini8m9in '% i4eoloBik 'o6%t%n%5 ;8ellikle (7rk <e:leti :e 0illeti9ni 6ak,n4an il?ilen4iren iki
6;n7 a,s,n4an ele ala2a$,8. B%nlar4an 'iri <arAini8m ile mater6alist .else.e aras,n4aki iliki4ir. <i$eri ise5
<arAini8m ile ,rk,l,k5 ;8ellikle 4e (7rk 47manl,$, aras,n4aki a8 'ilinen ama ;nemli 'a$lant,4,r.
Rn2e 'irin2i iliki6i ele alal,m. 0ater6alist .else.e5 6a 4a 'ir 4i$er i.a4e6le Fma44e2ilikF5 tari1i Gski
/%nan9a ka4ar %8anan 'ir 477n2e sistemi4ir. 0ater6ali8m5 ma44enin 6e?ane :arl,k ol4%$% :arsa6,m,na
4a6an,r. 0ater6alist .else.e6e ?;re5 ma44e sons%84an 'eri :ar4,r5 sons%8a ka4ar 4a :ar ola2akt,r. /ine '%
.else.e6e ?;re5 ma44e ;tesin4e 'aka 1i'ir :arl,k 6okt%r.
0ater6ali8min 4o$al olarak 'irtak,m si6asi 6ans,malar, 4a :ar4,r. B%nlar,n 'a,n4a 1i tart,mas,8
kom7ni8m ?elir. Eom7ni8min k%r%2%s% sa6,lan Earl 0arV :e >rie4ri21 Gn?els5 a6n, 8aman4a 4i6alektik
mater6ali8min k%r%2%lar,4,rlar. Jaten kom7ni8m5 mater6alist .else.enin 0arV :e Gn?els tara.,n4an sos6al
'ilimlere %6arlamas,n4an 'aka 'ir e6 4e$il4ir.
Eom7ni8m '%?7n tari1in 4erinliklerin4e kalm, 'ir i4eoloBi olarak ?;r7lmekte4ir. -6sa ?erekte 1ala son
4ere2e etkili4ir. R8ellikle 4e (7rki6e a,s,n4an '% i4eoloBinin ta1ri@ e4i2i etkileri 4e:am etmekte4ir. 7nk75
'ilin4i$i 78ere5 (7rki6e9nin =7ne64o$% ';l?esin4e !5 6,l4,r kan 4;ken5 'inler2e @olis :e askerimi8i e1it e4en
';l727 ter;r ;r?7t75 a,ka kom7nist i4eoloBi6e sa1i@ 'ir ;r?7tt7r. B% ;r?7t7 4ola6l, 6a 4a 4ola6s,8 olarak
4estekle6en e:reler 4e 6ine kom7nist i4eoloBi6e sa1i@ e:reler4ir. &te <arAini8m '% nokta4a '767k ;nem
ka8anmakta4,r.
7nk7 <arAini8m5 6a 4a e:rim teorisi5 2anl,lar,n 6arat,lma4,$,n,5 tesa47.en ol%t%klar,n, i44ia etti$i iin
t7m mater6alist i4eoloBiler2e ?eni ka'%l ?;rm75 ;8ellikle kom7ni8min Ftemel 4a6ana$,F olarak
'enimsenmitir. Eom7nist i4eoloBinin t7m ;n4e ?elen .ikri li4erleri '% teori6i ol4%$% ?i'i ka'%l etmiler :e
i4eoloBilerini '%na 4a6an4,rm,lar4,r.
Rrne$in Earl 0arV5 !860 6,l,n4a >rie4ri21 Gn?els9e 6a84,$, 'ir mekt%@ta5 <arAin9in kita', iin FBi8im
?;r7lerimi8in ta'ii tari1 temelini ieren kita@ '%4%r iteF i.a4elerini k%llanm,t,r. )#on:a6 Jirkle5 G:ol%tion5
0arVian Biolo?6 an4 t1e So2ial S2ene. !9595 s.86* /ine 0arV5 !86! 6,l,n4a >er4inan4 Lassalle9a 6a84,$, 'ir
mekt%@ta F<arAin9in 6a@,t, )(7rlerin E;keni* '767k 'ir 6a@,tt,r :e tari1teki s,n,. m72a4elesinin 4o$a 'ilimi
a,s,n4an temelini ol%t%r4%$% iin 'ana ok %6?%n 4776orF 4emitir. )E. 0arV5 >. Gn?els5 Seme /a8,malar5
!88+-!869* Ben8eri ekil4e5 in kom7ni8minin k%r%2%s% 0ao (se (%n? 4a5 in sos6ali8minin temelini
<arAin9e :e G:rim (eorisi9ne 4a6an4,r4,$,n, a,ka 'elirtmitir. )E. 0e1nert5 <e%ts21e Merla?s- 3nstalt5 Eam@.
%m 0ao9s Gr'e.5 !977*
<ola6,s,6la5 kom7ni8me kar, 67r7t7le2ek 'ir .ikri m72a4elenin m%tlaka mater6alist .else.e6i :e
4ola6,s,6la e:rim teorisini 1e4e. almas, ?erekti$i a,kt,r. Rte 6an4an e:rim teorisinin 'ir to@l%m4a 6a6?,n ka'%l
?;rmesinin5 mater6ali8mi :e 4ola6,s,6la kom7ni8mi 'esle6e2e$i 4e a,kt,r.
:ar8ini& -" <!rk :!anlB
Rnemli 'ir 4i$er kon% ise5 <arAini8m9in 'ata 'elirtti$imi8 ikin2i i4eoloBik 6;n747r: (7rk
47manl,$,.G:rim (eorisi5 kom7nist i4eoloBinin .ikri 4a6ana$, ol4%$% ?i'i5 (7rk 47manl,$,n,n 4a .ikri
4a6ana$,4,r. 7nk7 teori5 insanlar, Faa$, ,rklarF :e Fme4eni ,rklarF olarak iki6e a6,r,@ 672e (7rk
0illeti9ni Faa$, ,rklarF s,n,.,na 4a1il etmekte4ir. (eori5 (7rkler9in tam insan olma4,klar,n,5 ma6m%n-
insan aras, 2anl,lar ol4%klar,n, :e ?erek insan ,rk, olan 3:r%@al,lar tara.,n4an 8aman iin4e 6ok
e4ile2eklerini i44ia etmekte4ir.
(eori9nin k%r%2%s% #1arles <arAin5 '% ?;r77n7 'irok 6er4e a,klam,t,r. Rrne$in5 P. =ra1am isimli
'ir arka4a,na 6a84,$, " (emm%8 !88! tari1li mekt%'%n4a )4a1a sonra o$l% >ran2is <arAin tara.,n4an
kaleme al,nan F(1e Li.e an4 Letters o. #1arles <arAinF a4l, kita',n !. 2il4inin 286. sa6.as,n4a 6er alan
9Letter to P. =ra1am9 ';l7m7n4e 4e 'elirtil4i$i ?i'i* % i.a4eleri k%llanm,t,r:
3:r%@a ,rklar, olarak 'ilinen me4eni ,rklar5 6aam m72a4elesin4e (DE B3DB3DLININ3 kar, ?ali@
?elmiler4ir. <7n6an,n ok 4a %8ak olma6an 'ir ?ele2e$ine 'akt,$,m4a5 BH (D 3O3NI IDEL3DIN
o$%n%n me4enilemi 67ksek ,rklar tara.,n4an elimine e4ile2e$ini )6ok e4ile2e$ini* ?;r76or%m.
<arAin9in (7rk 0illeti9ni 1e4e. alan '% irkin 1akaretleri '%?7n Neo-Na8ilerin 6a6,nlar,n4a
k%llan,lmakta :e Internet ara2,l,$,6la on mil6onlar2a kii6e %lat,r,lmakta4,r. Bat,9n,n5 Se:r94en '%?7ne
4e$ime6en5 a8i8 (7rk 0illeti9ni 4,lama6a :e e8me6e 6;nelik ara6,lar,n,n arkas,n4a 4a '% ,rk, :e (7rk
47manl,$,n, sa:%nan ?;r7ler 6er almakta4,r. Cetr%s <o869ler4en ,rk, 4a8laklara ka4ar %8anan t7m (7rk
47manlar,5 .ikri 4a6anaklar,n, <arAini8m94en almakta4,rlar. Solin?en94e (7rkler9e ait e:lerin 6ak,lmas,5
B%l?aristan94a (7rkler9e 6a@,lan me8alim5 eski So:6etler Birli$i9nin (7rk to@l%l%klar,n, 6,llar2a esaret alt,n4a
t%tmas,5 E,r,m (7rkleri9ni Si'ir6a96a s7rmesi5 R8'ek :e E,r?,8 (7rkleri9ne '767k 'ask, %6?%lamas,5 E,'r,s
(7rkleri9ne 6a@,lan 1aks,8l,klar5 (7rki6e9nin 3:r%@a Birli$i 4,,n4a t%t%lma6a al,,lmas,5 3:r%@a 7lkelerinin
(7rkler9i aralar,na sokmamak iin :i8e %6?%lamas,5 3:r%@a <e:letleri9nin :e &tal6a9n,n (7rki6e96e kar, olan
47man2a ta:,rlar,5 a6n, ,rk, anla6,,n te8a17rleri4ir.
B%ra6a ka4ar ?;r7l47$7 ?i'i <arAini8m5 (7rk <e:leti9nin :e 0illeti9nin 'ekas,n, te14it e4en 7 temel
.ikri ak,m,n 4a s;84e 'ilimsel 4a6ana$, kon%m%n4a4,r: Eom7ni8m5 ';l727l7k :e (7rk 47manl,$,5 e:rim
teorisin4en 4estek '%lmakta4,rlar. B% kon% son 4ere2e ;nemli4ir.
7nk75 6arat,l,, re44e4erek 2anl,lar,n tesa47.ler son%2% ken4ili$in4en :ar ol4%klar,n,5 8aman iin4e
4i6alektik k%rallar,6la ?elitiklerini i44ia e4en :e (7rk 0illeti9ne Faa$, ,rkF 4i6en '% ?;r77n5 6anl,l,$, orta6a
,kar,lma4,$, tak4ir4e5 ?enlerimi8i ileri4e son 4ere2e karanl,k me2ralara s7r7klenme te1likesi6le kar, kar,6a
',raka2a$, a,kt,r. B% i44ialara iti'ar e4en :e e:rim teorisinin 'ilimsel ol4%$%n% 477nen 'ir ?enten5 7lkesine5
milletine5 'a6ra$,na5 4e:letine 'a$l, olmas,5 ?78el a1lak5 aile m7essesesinin k%tsall,$, ?i'i 4e$erleri 672eltmesi
'ekleneme8. B% ?en2in (7rkl7k 47man, :e kom7nist olma6a s7r7klenmekten 'aka seene$i 6okt%r.
Hn%t%lmamal,4,r ki5 <arAinist ?enler 6etitirmek5 4e:letimi8in :e milletimi8in 'a,na '767k 'ir 'ela6,
m%sallat etmek :e a4eta F'inilen 4al, kesmekF anlam,na ?ele2ektir.
B%5 <arAini8m9in i4eoloBik 'o6%t%4%r. Eal4, ki5 '% teori sa4e2e 'ilimsel :eriler ?;876le in2elen4i$in4e
4e5 6ine i:e4ilikle re44e4ilmesi ?ereken k;1ne 'ir i44ia olarak kar,m,8a ,kmakta4,r. 7nk7 20. 6786,l,n
'ilimsel ?elimeleri5 teorinin i44ialar,n, a,ka ?eersi8 k,lm, 4%r%m4a4,r. &lerle6en sa6.alar4a5 e:rim
teorisinin s;8 kon%s% 'ilimsel ;k77n7 k,sa 'ir 'iim4e ;8etle6e2e$i8.
:ar8ini&'in Cili%"l ;.k!!
G:rim teorisi5 tari1i eski /%nan9a ka4ar %8anan 'ir ;$reti olmas,na kar,n5 an2ak !9. 6786,l4a ka@saml,
olarak orta6a at,l4,. (eori6i 'ilim 47n6as,n,n ?7n4emine sokan en ;nemli ?elime5 #1arles <arAin9in !859
6,l,n4a 6a6,nlanan (7rlerin E;keni a4l, kita',64,. <arAin '% kita@ta 47n6a 78erin4eki .arkl, 2anl, t7rlerinin
3lla1 tara.,n4an a6r, a6r, 6arat,l4,klar, ?ere$ine kar, ,k,6or4%. <arAin9e ?;re5 t7m t7rler ortak 'ir ata4an
?eli6orlar4, :e 8aman iin4e k77k 4e$iimlerle .arkl,lam,lar4,.
<arAin9in teorisi5 1i'ir som%t 'ilimsel '%l?%6a 4a6anm,6or4%S ken4isinin 4e ka'%l etti$i ?i'i sa4e2e 'ir
Fmant,k 67r7tmeF i4i. Hatta5 <arAin9in kita',n4aki F(eorinin Jorl%klar,F 'al,kl, %8%n ';l7m4e itira. etti$i ?i'i5
teori @ek ok ;nemli sor% kar,s,n4a a,k :eri6or4%.
<arAin5 teorisinin ;n7n4eki 8orl%klar,n ?elien 'ilim tara.,n4an a,la2a$,n,5 6eni 'ilimsel '%l?%lar,n
teorisini ?7len4ire2e$ini %m%6or4%. B%n% kita',n4a s,k s,k 'elirtmiti. 3n2ak ?elien 'ilim5 <arAin9in
%m%tlar,n,n tam aksine5 teorinin temel i44ialar,n, 'irer 'irer 4a6anaks,8 ',rakm,t,r.
<arAini8m9in 'ilim kar,s,n4aki 6enil?isi5 7 temel 'al,kta in2elene'ilir:
!* (eori5 1a6at,n 6er6787n4e ilk ke8 nas,l orta6a ,kt,$,n, asla a,kla6amamakta4,r.
2* (eorinin ;ne s7r47$7 Fe:rim mekani8malar,Fn,n5 ?erekte e:rimletiri2i 'ir etki6e sa1i@ ol4%$%n%
?;steren 1i'ir 'ilimsel '%l?% 6okt%r.
"* >osil ka6,tlar,5 e:rim teorisinin ;n?;r7lerinin tam tersi 'ir ta'lo orta6a ko6makta4,r.
Oim4i5 '% 7 temel 'al,$, ana 1atlar, ile in2ele6elim.
Alaayan lk Ca%aak6 Hayatn $.k"ni
G:rim teorisi5 t7m 2anl, t7rlerinin5 '%n4an 6akla,k + mil6ar 6,l ;n2e ilkel 47n6a4a orta6a ,kan tek 'ir
2anl, 172re4en me64ana ?el4iklerini i44ia etmekte4ir. (ek 'ir 172renin nas,l ol%@ 4a mil6onlar2a kom@leks
2anl, t7r7n7 ol%t%r4%$% :e e$er ?erekten '% t7r 'ir e:rim ?ereklemise ne4en '%n%n i8lerinin .osil
ka6,tlar,n4a '%l%nama4,$,5 teorinin a,kla6ama4,$, sor%lar4,r. 3n2ak t7m '%nlar4an ;n2e5 i44ia e4ilen e:rim
s7re2inin ilk 'asama$, 78erin4e 4%rmak ?erekir. S;87 e4ilen o Filk 172reF nas,l orta6a ,km,t,rK
G:rim teorisi5 6arat,l,, re44etti$i5 1i'ir 4o$a7st7 m74a1ale6i ka'%l etme4i$i iin5 o Filk 172reFnin5
1i'ir tasar,m5 @lan :e 478enleme olma4an5 4o$a kan%nlar, iin4e rastlant,sal olarak me64ana ?el4i$ini i44ia
e4er. /ani teori6e ?;re5 2ans,8 ma44e tesa47.ler son%2%n4a orta6a 2anl, 'ir 172re ,karm, olmal,4,r. 3n2ak '%5
'ilinen en temel 'i6oloBi kan%nlar,na a6k,r, 'ir i44ia4,r.
>Hayat Hayattan G"lir>
<arAin5 kita',n4a 1a6at,n k;keni kon%s%n4an 1i s;8 etmemiti. 7nk7 on%n 4;nemin4eki ilkel 'ilim
anla6,,5 2anl,lar,n ok 'asit 'ir 6a@,6a sa1i@ ol4%klar,n, :arsa6,6or4%. -rtaa$94an 'eri inan,lan s@ontane
Beneras6on a4l, teori6e ?;re5 2ans,8 ma44elerin tesa47.en 'irara6a ?eli@5 2anl, 'ir :arl,k ol%t%ra'ile2eklerine
inan,l,6or4%. B% 4;nem4e ';2eklerin 6emek art,klar,n4an5 .arelerin 4e '%$4a64an ol%t%$% 6a6?,n 'ir
477n2e64i. B%n% is@atlamak iin 4e il?in 4ene6ler 6a@,lm,t,. Eirli 'ir @aa:ran,n 78erine 'ira8 '%$4a6
konm% :e 'ir s7re 'eklen4i$in4e '% kar,,m4an .arelerin ol%a2a$, san,lm,t,.
Gtlerin k%rtlanmas, 4a 1a6at,n 2ans,8 ma44eler4en t7re6e'il4i$ine 'ir 4elil sa6,l,6or4%. -6sa 4a1a sonra
anla,la2akt, ki5 etlerin 78erin4eki k%rtlar ken4iliklerin4en ol%m%6orlar5 sineklerin ?etiri@ ',rakt,klar, ?;8le
?;r7lme6en lar:alar4an ,k,6orlar4,.
<arAin9in (7rlerin E;keni a4l, kita',n, 6a84,$, 4;nem4e ise5 'akterilerin 2ans,8 ma44e4en ol%a'il4ikleri
inan2,5 'ilim 47n6as,n4a 6a6?,n 'ir ka'%l ?;r76or4%.
-6sa <arAin9in kita',n,n 6a6,nlamas,n4an 'e 6,l sonra5 7nl7 >rans,8 'i6olo? Lo%is Caste%r5 e:rime
temel ol%t%ran '% inan2, kesin olarak 7r7tt7. Caste%r 6a@t,$, %8%n al,ma :e 4ene6ler son%2%n4a :ar4,$,
son%2% ;6le ;8etlemiti: F#ans,8 ma44elerin 1a6at ol%t%ra'ile2e$i i44ias, art,k kesin olarak tari1e
?;m7lm7t7r.F )Si4ne6 >oV5 Ela%s <ose. 0ole2%lar G:ol%tion an4 (1e -ri?ins o. Li.e5 NeA /ork: 0ar2el
<ekker5 !9775 s.2*
G:rim teorisinin sa:%n%2%lar,5 Caste%r97n '%l?%lar,na kar, %8%n s7re 4iren4iler. 3n2ak ?elien 'ilim5
2anl, 172resinin karma,k 6a@,s,n, orta6a ,kar4,ka5 1a6at,n ken4ili$in4en ol%a'ile2e$i i44ias,n,n ?eersi8li$i
4a1a 4a a,k 1ale ?el4i.
/H. 3!&yldaki Sonu*%u& ;abalar
20. 6786,l4a 1a6at,n k;keni kon%s%n% ele alan ilk e:rim2i5 7nl7 D%s 'i6olo? 3leVan4er -@arin ol4%.
-@arin5 !9"09l% 6,llar4a orta6a att,$, 'irtak,m te8lerle5 2anl, 172resinin tesa47.en me64ana ?ele'ile2e$ini is@at
etme6e al,t,. 3n2ak '% al,malar 'aar,s,8l,kla son%lana2ak :e -@arin % itira., 6a@mak 8or%n4a kala2akt,:
F0aalese. 172renin k;keni5 e:rim teorisinin t7m7n7 iine alan en karanl,k nokta6, ol%t%rmakta4,r.F )3leVan4er
I. -@arin5 -ri?in o. Li.e5 )!9"6* NeA/ork: <o:er C%'li2ations5 !95" )De@rint*5 s. !96*
-@arin9in 6ol%n% i8le6en e:rim2iler5 1a6at,n k;keni kon%s%n% ;87me ka:%t%ra2ak 4ene6ler 6a@ma6a
al,t,lar. B% 4ene6lerin en 7nl7s75 3merikal, kim6a2, Stanle6 0iller tara.,n4an !95" 6,l,n4a 478enlen4i.
0iller5 ilkel 47n6a atmos.erin4e ol4%$%n% i44ia etti$i ?a8lar, 'ir 4ene6 478ene$in4e 'irletirerek :e '% kar,,ma
enerBi ekle6erek5 @roteinlerin 6a@,s,n4a k%llan,lan 'irka or?anik molek7l )amino asit* sente8le4i.
- 6,llar4a e:rim a4,na ;nemli 'ir aama ?i'i tan,t,lan '% 4ene6in ?eerli olma4,$, :e 4ene64e k%llan,lan
atmos.erin ?erek 47n6a ko%llar,n4an ok .arkl, ol4%$%5 ilerle6en 6,llar4a orta6a ,ka2akt,. )FNeA G:i4en2e on
G:ol%tion o. Garl6 3tmos@1ere an4 Li.eF5 B%lletin o. t1e 3meri2an 0eteorolo?i2al So2iet65 #ilt 6"5 Eas,m
!9825 s. !"28-!""0* H8%n s7ren 'ir sessi8likten sonra 0iller9,n ken4isi 4e k%llan4,$, atmos.er ortam,n,n
?ereki olma4,$,n, itira. etti. )Stanle6 0iller5 0ole2%lar G:ol%tion o. Li.e: #%rrent Stat%s o. t1e Cre'ioti2
S6nt1esis o. Small 0ole2%les5 !9865 s.7*
Ha6at,n k;keni sor%n%n% a,klamak iin 20. 6786,l 'o6%n2a 67r7t7len t7m e:rim2i a'alar 1e@
'aar,s,8l,kla son%lan4,. San <ie?o S2ri@@s Gnstit7s79n4en 7nl7 Beokim6a2, We..re6 Ba4a5 e:rim2i Gart1
4er?isin4e !998 6,l,n4a 6a6,nlanan 'ir makale4e '% ?ere$i ;6le ka'%l e4er:
B%?7n5 20. 6786,l, ?eri4e ',rak,rken5 1ala5 20. 6786,la ?ir4i$imi84e sa1i@ ol4%$%m%8 en '767k
;87lmemi @ro'lemle kar, kar,6a6,8: Ha6at 6er6787n4e nas,l 'ala4,K )We..re6 Ba4a5 Gart15 O%'at !9985 s.
+0*
Hayatn $o5l"k% 3a5%
G:rim teorisinin 1a6at,n k;keni kon%s%n4a '% 4enli '767k 'ir ama8a ?irmesinin 'al,2a ne4eni5 en 'asit
san,lan 2anl, 6a@,lar,n 'ile inan,lma8 4ere2e4e karma,k 6a@,lara sa1i@ olmas,4,r. #anl, 172resi5 insano$l%n%n
6a@t,$, '7t7n teknoloBik 7r7nler4en 4a1a karma,kt,r. R6le ki '%?7n 47n6an,n en ?elimi la'orat%:arlar,n4a
'ile 2ans,8 ma44eler 'irara6a ?etirilerek 2anl, 'ir 172re 7retilememekte4ir.
Bir 172renin me64ana ?elmesi iin ?ereken artlar5 asla rastlant,larla a,klanama6a2ak ka4ar .a8la4,r.
H72renin ekir4e$in4e 6er alan :e ?enetik 'il?i6i sakla6an <N3 molek7l75 inan,lma8 'ir 'il?i 'ankas,4,r. &nsan
<N39s,n,n ier4i$i 'il?inin5 e$er '% 'il?i ka$,4a 4;k7lme6e kalk,lsa5 5009er sa6.a4an ol%an 950 2iltlik 'ir
k7t7@1ane ol%t%ra2a$, 1esa@lanmakta4,r. H72renin en temel 6a@,ta, olan @roteinlerin rastlant,sal olarak
sente8lenme i1timali ise5 500 amino asitlik ortalama 'ir @rotein iin5 !095094e !94ir. 3n2ak matematikte !05094e
!94en k77k olas,l,klar @ratik olarak Fimkans,8F sa6,l,rlar.
E%k%s%8 e$er 1a6at,n tesa47.lerle orta6a ,kmas, imkans,8 ise5 '% 4%r%m4a 1a6at,n 4o$a7st7 'ir
'iim4e F6arat,l4,$,Fn, ka'%l etmek ?erekir. B% ?erek5 en temel ama2, 6arat,l,, re44etmek olan e:rim teorisini
a,ka ?eersi8 k,lmakta4,r. #ar4i.. ni:ersitesi9n4en5 H6?%lamal, 0atematik :e 3stronomi Cro.es;r7 #1an4ra
Pi2kramasin?1e 1a6at,n 6arat,lma4,$,na on 6,llar 'o6%n2a inan4,r,lm, 'ir 'ilim a4am, olarak5 'ilimin
'%l?%lar, son%2%n4a kar,lat,$, '% ?ere$i ;6le anlatm,t,r:
Bir 'ilim a4am, olarak al4,$,m e$itim 'o6%n2a5 'ilimin 1er1an?i 'ir 'ilinli 6arat,l, ka:ram, ile
%6%ama6a2a$,na 4air ok ?7l7 'ir 'e6in 6,kama6a ta'i t%t%l4%m. B% ka:rama kar, i44etle ta:,r al,nmas,
?ereki6or4%... 3ma % an4a5 (anr,96a inanma6, ?erektiren a,klama kar,s,n4a5 ;ne s7r7le'ile2ek 1i'ir ak,l2,
ar?7man '%lam,6or%m... Bi8 1e@ a,k 'ir 8i1inle 477nme6e al,t,k :e im4i 6aama ?etirile'ile2ek tek mant,kl,
2e:a',n 6arat,l, ol4%$% son%2%na :ar,6or%85 tesa47.i karmaalar 4e$il. )#1an4ra Pi2kramasin?1e5 Inter:ieA in
Lon4on <ail6 GV@ress5 !+ 3$%stos !98!*
E-riin Hayali M"kani&alar
<arAin9in teorisini ?eersi8 k,lan ikin2i '767k nokta5 teorinin Fe:rim mekani8malar,F olarak ;ne s7r47$7
iki ka:ram,n 4a ?erekte 1i'ir e:rimletiri2i ?72e sa1i@ olma4,$,n,n anla,lm, olmas,4,r.
<arAin5 orta6a att,$, e:rim i44ias,n, tamamen F4o$al seleksi6onF mekani8mas,na 'a$lam,t,. B%
mekani8ma6a :er4i$i ;nem5 kita',n,n ismin4en 4e a,ka anla,l,6or4%: F(7rlerin E;keni5 <o$al Seleksi6on
/ol%6la...F
<o$al seleksi6on5 4o$al seme 4emektir. <o$a4aki 6aam m72a4elesi iin4e5 ?7l7 :e 4o$al artlara
%6?%n olan 2anl,lar,n 1a6atta kala2a$, 477n2esine 4a6an,r. Rrne$in 6,rt,2, 1a6:anlar tara.,n4an te14it e4ilen
'ir ?e6ik s7r7s7n4e5 4a1a 1,8l, koa'ilen ?e6ikler 1a6atta kala2akt,r. B;6le2e ?e6ik s7r7s75 1,8l, :e ?7l7
'ire6ler4en ol%a2akt,r. 3ma el'ette '% mekani8ma5 ?e6ikleri e:rimletirme85 onlar, 'aka 'ir 2anl, t7r7ne5
;rne$in atlara 4;n7t7rme8.
<ola6,s,6la 4o$al seleksi6on mekani8mas, 1i'ir e:rimletiri2i ?72e sa1i@ 4e$il4ir. <arAin 4e '%
?ere$in .ark,n4a64, :e (7rlerin E;keni a4l, kita',n4a F.a64al, 4e$iiklikler ol%ma4,$, s7re2e 4o$al
seleksi6on 1i'ir e6 6a@ama8F 4emek 8or%n4a kalm,t,. )#1arles <arAin5 (1e -ri?in o. S@e2ies: 3 >a2simile
o. t1e >irst G4ition5 Har:ar4 Hni:ersit6 Cress5 !96+5 s. !89*
Laar+k'n Etki%i
Ceki '% F.a64al, 4e$iikliklerF nas,l ol%a'ilir4iK <arAin5 ken4i 4;neminin ilkel 'ilim anla6,, iin4e5 '%
sor%6% Lamar2k9a 4a6anarak 2e:a@lama6a al,m,t,. <arAin94en ;n2e 6aam, olan >rans,8 'i6olo? Lamar2k9a
?;re5 2anl,lar 6aamlar, s,ras,n4a ?eir4ikleri .i8iksel 4e$iiklikleri sonraki nesle aktar,6orlar5 nesil4en nesile
'iriken '% ;8ellikler son%2%n4a 6eni t7rler orta6a ,k,6or4%. Rrne$in Lamar2k9a ?;re 87ra.alar 2e6lanlar4an
t7remiler4i5 67ksek a$alar,n 6a@raklar,n, 6emek iin a'alarken nesil4en nesile 'o6%nlar, %8am,t,.
<arAin 4e 'en8eri ;rnekler :ermi5 ;rne$in (7rlerin E;keni a4l, kita',n4a5 6i6e2ek '%lmak iin s%6a
?iren 'a8, a6,lar,n 8amanla 'alinalara 4;n7t7$7n7 i44ia etmiti. )#1arles <arAin5 (1e -ri?in o. S@e2ies: 3
>a2simile o. t1e >irst G4ition5 Har:ar4 Hni:ersit6 Cress5 !96+5 s. !8+*
3ma 0en4el9in ke.etti$i :e 20. 6786,l4a ?elien ?enetik 'ilimi6le kesinleen kal,t,m kan%nlar,5
ka8an,lm, ;8elliklerin sonraki nesillere aktar,lmas, e.sanesini kesin olarak 6,kt,. B;6le2e 4o$al seleksi6on Ftek
'a,naF :e 4ola6,s,6la t7m76le etkisi8 'ir mekani8ma olarak kalm, ol%6or4%.
N"o0:ar8ini& -" Muta%yonlar
<arAinistler ise '% 4%r%ma 'ir ;87m '%la'ilmek iin !9"09lar,n sonlar,n4a5 F0o4ern Sentetik (eoriF6i5
6a 4a 4a1a 6a6?,n ismi6le neo-<arAini8m9i orta6a att,lar. Neo-<arAini8m5 4o$al seleksi6on%n 6an,na F.a64al,
4e$iiklik se'e'iF olarak m%tas6onlar,5 6ani 2anl,lar,n ?enlerin4e ra46as6on ?i'i 4, etkilerle 6a 4a ko@6alama
1atalar, son%2%n4a ol%an 'o8%lmalar, ekle4i.
B%?7n 4e 1ala 47n6a4a e:rim a4,na ?eerlili$ini kor%6an mo4el neo-<arAini8m94ir. (eori5 6er6787n4e
'%l%nan mil6onlar2a 2anl, t7r7n7n5 '% 2anl,lar,n5 k%lak5 ?;85 ak2i$er5 kanat ?i'i sa6,s,8 kom@leks or?anlar,n,n
Fm%tas6onlaraF5 6ani ?enetik 'o8%kl%klara 4a6al, 'ir s7re son%2%n4a ol%t%$%n% i44ia etmekte4ir. 3ma teori6i
aresi8 ',rakan a,k 'ir 'ilimsel ?erek :ar4,r: 0%tas6onlar 2anl,lar, ?elitirme8ler5 aksine 1er 8aman iin
2anl,lara 8arar :erirler.
B%n%n ne4eni ok 'asittir: <N3 ok kom@leks 'ir 478ene sa1i@tir. B% molek7l 78erin4e ol%an 1er1an?i
rast?ele 'ir etki an2ak 8arar :erir. 3merikal, ?enetiki B. =. Dan?anat1an '%n% ;6le a,klar:
0%tas6onlar k77k5 rast?ele :e 8ararl,4,rlar. ok en4er olarak me64ana ?elirler :e en i6i i1timalle
etkisi84irler. B% 7 ;8ellik5 m%tas6onlar,n e:rimsel 'ir ?elime me64ana ?etireme6e2e$ini ?;sterir. Jaten
67ksek 4ere2e4e ;8ellemi 'ir or?ani8ma4a me64ana ?ele'ile2ek rastlant,sal 'ir 4e$iim5 6a etkisi8 ola2akt,r
6a 4a 8ararl,. Bir kol saatin4e me64ana ?ele2ek rast?ele 'ir 4e$iim kol saatini ?elitirme6e2ektir. -na '767k
i1timalle 8arar :ere2ek :e6a en i6i i1timalle etkisi8 ola2akt,r. Bir 4e@rem 'ir e1ri ?elitirme85 ona 6,k,m ?etirir.
)B. =. Dan?anat1an5 -ri?insK5 Cenns6l:ania: (1e Banner -. (r%t1 (r%st5 !988*
Nitekim '%?7ne ka4ar 1i'ir 6ararl, m%tas6on ;rne$i ?;8lemlenme4i. (7m m%tas6onlar,n 8ararl, ol4%$%
?;r7l47. 3nla,l4, ki5 e:rim teorisinin Fe:rim mekani8mas,F olarak ?;ster4i$i m%tas6onlar5 ?erekte 2anl,lar,
sa4e2e ta1ri@ e4en5 sakat ',rakan 'ir ?enetik ola64,r. )&nsanlar4a m%tas6on%n en s,k ?;r7len etkisi 4e kanser4ir.*
Gl'ette ta1ri@ e4i2i 'ir mekani8ma Fe:rim mekani8mas,F olama8. <o$al seleksi6on ise5 <arAin9in 4e ka'%l
etti$i ?i'i5 Ftek 'a,na 1i'ir e6 6a@ama8.F B% ?erek 'i8lere 4o$a4a 1i'ir Fe:rim mekani8mas,F olma4,$,n,
?;stermekte4ir. G:rim mekani8mas, olma4,$,na ?;re 4e5 e:rim 4enen 1a6ali s7re 6aanm, olama8.
Go%il $aytlar6 Ara Gorlardan E%"r 3ok
G:rim teorisinin i44ia etti$i senar6on%n 6aanm, olma4,$,n,n en a,k ?;ster?esi ise .osil ka6,tlar,4,r.
G:rim teorisine ?;re '7t7n 2anl,lar 'ir'irlerin4en t7remiler4ir. Rn2e4en :ar olan 'ir 2anl, t7r75 8amanla
'ir 4i$erine 4;n7m7 :e '7t7n t7rler '% ekil4e orta6a ,km,lar4,r. (eori6e ?;re '% 4;n77m 678mil6onlar2a
senelik %8%n 'ir 8aman 4ilimini ka@sam, :e ka4eme ka4eme ilerlemitir.
B% 4%r%m4a5 i44ia e4ilen %8%n 4;n77m s7re2i iin4e sa6,s,8 Fara t7rlerFin ol%m% :e 6aam, olmalar,
?erekir.
Rrne$in ?emite5 'al,k ;8elliklerini 1ala ta,malar,na ra$men5 'ir 6an4an 4a 'a8, s7r7n?en ;8ellikleri
ka8anm, olan 6ar, 'al,k-6ar, s7r7n?en 2anl,lar 6aam, olmal,4,r. /a 4a s7r7n?en ;8elliklerini ta,rken5 'ir
6an4an 4a 'a8, k% ;8ellikleri ka8anm, s7r7n?en-k%lar orta6a ,km, olmal,4,r. B%nlar5 'ir ?ei s7re2in4e
ol4%klar, iin 4e5 sakat5 eksik5 k%s%rl% 2anl,lar olmal,4,r. G:rim2iler ?emite 6aam, ol4%klar,na inan4,klar, '%
teorik 6arat,klara Fara-?ei .orm%F a4,n, :erirler.
G$er ?erekten '% t7r 2anl,lar ?emite 6aam,larsa '%nlar,n sa6,lar,n,n :e eitlerinin mil6onlar2a 1atta
mil6arlar2a olmas, ?erekir. Me '% %2%'e 2anl,lar,n kal,nt,lar,na m%tlaka .osil ka6,tlar,n4a rastlanmas, ?erekir.
<arAin5 (7rlerin E;keni9n4e '%n% ;6le a,klam,t,r:
G$er teorim 4o$r%6sa5 t7rleri 'ir'irine 'a$la6an sa6,s,8 ara-?ei eitleri m%tlaka 6aam, olmal,4,r...
B%nlar,n 6aam, ol4%klar,n,n kan,tlar, 4a sa4e2e .osil kal,nt,lar, aras,n4a '%l%na'ilir. )#1arles <arAin5 (1e
-ri?in o. S@e2ies: 3 >a2simile o. t1e >irst G4ition5 Har:ar4 Hni:ersit6 Cress5 !96+5 s. !79*
:ar8in'in 3klan 2utlar
3n2ak !9. 6786,l,n ortas,n4an '% 6ana 47n6an,n 4;rt 'ir 6an,n4a 1%mmal, .osil arat,rmalar, 6a@,lmas,na
ra$men '% ara ?ei .ormlar,na asla rastlanamam,t,r. /a@,lan ka8,lar4a :e arat,rmalar4a el4e e4ilen '7t7n
'%l?%lar5 e:rim2ilerin 'ekle4iklerinin aksine5 2anl,lar,n 6er6787n4e 'ir4en'ire5 eksiksi8 :e k%s%rs%8 'ir 'iim4e
orta6a ,kt,klar,n, ?;stermitir.
nl7 &n?ili8 @aleontolo? ).osil 'ilim2i* <erek P. 3?er5 'ir e:rim2i olmas,na kar,n '% ?ere$i ;6le itira.
e4er:
Sor%n%m%8 %4%r: >osil ka6,tlar,n, 4eta6l, olarak in2ele4i$imi84e5 t7rler 6a 4a s,n,.lar se:i6esin4e ols%n5
s7rekli olarak a6n, ?erekle kar,lar,8S ka4emeli e:rimle ?elien 4e$il5 ani4en 6er6787n4e ol%an ?r%@lar
?;r7r78. )<erek 3. 3?er5 F(1e Nat%re o. t1e >ossil De2or4F5 Cro2ee4in?s o. t1e Britis1 =eolo?i2al 3sso2iation5
#ilt 875 !9765 s. !""*
/ani .osil ka6,tlar,n4a5 t7m 2anl, t7rleri5 aralar,n4a 1i'ir ?ei .orm% olma4an eksiksi8 'iimleri6le
ani4en orta6a ,kmakta4,rlar. B%5 <arAin9in ;n?;r7lerinin tam aksi4ir. <a1as,5 '% 2anl, t7rlerinin
6arat,l4,klar,n, ?;steren ok ?7l7 'ir 4elil4ir. 7nk7 'ir 2anl, t7r7n7n5 ken4isin4en e:rimleti$i 1i'ir ata
olma4an5 'ir an4a :e k%s%rs%8 olarak orta6a ,kmas,n,n tek a,klamas,5 o t7r7n 6arat,lm, olmas,4,r. B% ?erek5
7nl7 e:rim2i 'i6olo? <o%?las >%t%6ma tara.,n4an 4a ka'%l e4ilir:
/arat,l, :e e:rim5 6aa6an 2anl,lar,n k;keni 1akk,n4a 6a@,la'ile2ek 6e?ane iki a,klama4,r. #anl,lar
47n6a 78erin4e 6a tamamen m7kemmel :e eksiksi8 'ir 'iim4e orta6a ,km,lar4,r 6a 4a ';6le olmam,t,r.
G$er ';6le olma4,6sa5 'ir 4e$iim s7re2i sa6esin4e ken4ilerin4en ;n2e :ar olan 'a8, 2anl, t7rlerin4en
e:rimleerek me64ana ?elmi olmal,4,rlar. 3ma e$er eksiksi8 :e m7kemmel 'ir 'iim4e orta6a ,km,larsa5 o
1al4e sons%8 ?7 sa1i'i 'ir ak,l tara.,n4an 6arat,lm, olmalar, ?erekir. )<o%?las W. >%t%6ma5 S2ien2e on (rial5
NeA /ork: Cant1eon Books5 !98"5 s. !97*
>osiller ise5 2anl,lar,n 6er6787n4e eksiksi8 :e m7kemmel 'ir 'iim4e orta6a ,kt,klar,n, ?;stermekte4ir.
/ani Ft7rlerin k;keniF5 <arAin9in san4,$,n,n aksine5 e:rim 4e$il 6arat,l,t,r.
Mat"ryali%t Cir nan*
B%ra6a ka4ar in2ele4iklerimi85 e:rim teorisinin 'ilimsel '%l?%larla a,ka elien 'ir i44ia ol4%$%n%
?;stermekte4ir. (eorinin 1a6at,n k;keni 1akk,n4aki i44ias, 'ilime a6k,r,4,r5 ;ne s7r47$7 e:rim
mekani8malar,n,n 1i'ir e:rimletiri2i etkisi 6okt%r :e .osiller teorinin ?erektir4i$i ara .ormlar,n
6aama4,klar,n, ?;stermekte4ir. B% 4%r%m4a5 el'ette5 e:rim teorisinin 'ilime a6k,r, 'ir 477n2e olarak 'ir
kenara at,lmas, ?erekir. Nitekim tari1 'o6%n2a 47n6a merke8li e:ren mo4eli ?i'i @ek ok 477n2e5 'ilimin
?7n4emin4en ,kar,lm,t,r.
3ma e:rim teorisi ,srarla 'ilimin ?7n4emin4e t%t%lmakta4,r. Hatta 'a8, insanlar teorinin eletirilmesini
F'ilime sal4,r,F olarak ?;sterme6e 'ile al,makta4,rlar. Ceki ne4enK...
B% 4%r%m%n ne4eni5 e:rim teorisinin 'a8, e:reler iin5 ken4isin4en asla :a8?eileme6e2ek 4o?matik 'ir
inan, ol%%4%r. B% e:reler5 mater6alist .else.e6e k;r7 k;r7ne 'a$l,4,rlar :e <arAini8m9i 4e 4o$a6a
?etirile'ile2ek 6e?ane mater6alist a,klama ol4%$% iin 'enimsemekte4irler.
Ba8en '%n% a,ka itira. 4a e4erler. Har:ar4 ni:ersitesi9n4en 7nl7 'ir ?enetiki :e ;n4e ?elen 'ir
e:rim2i olan Di21ar4 LeAontin5 F;n2e mater6alist5 sonra 'ilim a4am,F ol4%$%n% ;6le itira. etmekte4ir:
Bi8im mater6ali8me 'ir inan2,m,8 :ar5 9a @riori9 );n2e4en ka'%l e4ilmi5 4o$r% :arsa6,lm,* 'ir inan '%.
Bi8i 47n6a6a mater6alist 'ir a,klama ?etirme6e 8orla6an e65 'ilimin 6;ntemleri :e k%rallar, 4e$il. 3ksine5
mater6ali8me olan a @riori 'a$l,l,$,m,8 ne4eni6le5 47n6a6a mater6alist 'ir a,klama ?etiren arat,rma
6;ntemlerini :e ka:ramlar, k%r?%l%6or%8. 0ater6ali8m m%tlak 4o$r% ol4%$%na ?;re 4e5 &la1i 'ir a,klaman,n
sa1ne6e ?irmesine i8in :ereme6i8. )Di21ar4 LeAontin5 F(1e <emon-Ha%nte4 Porl4F5 (1e NeA /ork De:ieA o.
Books5 9 -2ak5 !9975 s. 28*
B% s;8ler5 <arAini8m9in5 mater6alist .else.e6e 'a$l,l,k %$r%na 6aat,lan 'ir 4o?ma ol4%$%n%n a,k
i.a4eleri4ir. B% 4o?ma5 ma44e4en 'aka 1i'ir :arl,k olma4,$,n, :arsa6ar. B% ne4enle 4e 2ans,85 'ilinsi8
ma44enin5 1a6at, 6aratt,$,na inan,r. 0il6onlar2a .arkl, 2anl, t7r7n7nS ;rne$in k%lar,n5 'al,klar,n5 87ra.alar,n5
ka@lanlar,n5 ';2eklerin5 a$alar,n5 ieklerin5 'alinalar,n :e insanlar,n ma44enin ken4i iin4eki etkileimlerle5
6ani 6a$an 6a$m%rla5 akan imekle5 2ans,8 ma44enin iin4en ol%t%$%n% ka'%l e4er. =erekte ise '%5 1em
akla 1em 'ilime a6k,r, 'ir ka'%l47r. 3ma <arAinistler5 F&la1i 'ir a,klaman,n sa1ne6e ?irmemesiF iin5 '%
ka'%l7 sa:%nma6a 4e:am etmekte4irler.
#anl,lar,n k;kenine mater6alist 'ir ;n6ar?, ile 'akma6an 1erkes ise5 % a,k ?ere$i ?;re2ektir: (7m
2anl,lar5 7st7n 'ir ?75 'il?i :e akla sa1i@ olan 'ir /arat,2,9n,n eseri4irler. - /arat,2,5 t7m e:reni 6oktan :ar
e4en5 2anl,lar, 4a 6arat,@ ekillen4iren 3lla19t,r.