6

FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

SEMESTER 6 /2012
HBML2103
MORFOLOGI DAN SINTAKSIS BAHASA MELAYU
NAMA : ROHANA BT TUMIRIN
NO. MATRIKULASI : 711204016188001
NO. KAD PENGNEALAN : 711204016188
NO. TELEFON : 0133808847
EMEL : !"!2011.#$%&'%!().*#%
PUSAT PEMBELA+ARAN : S,!, A)!% L-!."("' /-"0.-
6
ISI KANDUNGAN MUKA SURAT
1 PENGENALAN 3
2 DEFINISI DAN KONSEP KATA TUGAS 1
3 +ENIS+ENIS KATA TUGAS 7
4 HURAIAN +ENIS+ENIS KATA TUGAS 12
DAN /ONTOH/ONTOH AYAT
1 RUMUSAN 28
6 RU+UKAN 22
6
1. PENGENALAN
Tugasan kali ini memerlukan saya mengkaji berkaitan bidang morfologi berkaitan tentang kata
tugas. Sebelum saya mengupas lebih lanjut tentang hal yang berkaitan tentan tajuk ini, terlebih
dahulu kita lihat definisi morfologi dan kata tugas dari sudut pandangan beberapa tokoh bahasa.
Morfhology berasal daripada bahasa Latin morphe yang membawa maksud bentuk.
Demikian dinyatakan oleh Frank arker dalam bukunya, Linguisti!s For "on#Linguists, First
$dition yang telah diterjemah oleh %aja %ahawani %aja Mamat.
%aminah &aji Sabran dan %ahim Syam ' ()*+, mendefinisikan bahawa morfologi ialah satu
bidang dalam kajian bahasa yang mengkaji tentang perkataan dan !ara#!ara pembentukannya.
Manakala, Mar-ukhi "yak .bdullah dan Samsu /aa!ob '())0, menyatakan bahawa morfologi
ialah kajian tentang struktur dalaman kata#kata atau bentuk kata#kata. 1eliau juga menjelaskan
morfologi sebagai bidang ilmu bahasa yang membi!arakan atau mempelajari selok belok struktur
kata serta pengaruh perubahan#perubahan struktur kata terhadap golongan dan erti kata
.smah &j 2mar '())0,, menyatakan morfologi sebagai peninjauan linguistik yang
menitikberatkan hubungan antara morfem#morfem dan 3arian morfem.
Merujuk kepada 4amus Dewan edisi keempat Dewan 1ahasa Dan ustaka 4uala Lumpur
terbitan 566+, morfologi bermaksud kajian tentang pembentukan kata dalam sesuatu bahasa,
termasuk infleksi , terbitan dan pemajmukan.
.bdullah &assan '566+7((8,,dalam bukunya Linguistik .m Siri engajaran dan embelajaran
1ahasa Melayu mentakrifkan morfologi sebagai bidang linguistik yang mengkaji bagaimana
perkataan dibina. 4ajian ini dilakukan terhadap unsur#unsur yang membentuk perkataan,
proses#proses membentuk perkataan dan bentuk#bentuk perkataan yang dihasilkan.
Menurut Safiah 4arim et al. '566*,, menjelaskan morfologi ialah sebagai bidang ilmu bahasa
yang mengkaji struktur, bentuk dan penggolongan kata. 1erdasarkan bukunya yang bertajuk
Tatabahasa Dewan $disi 1aharu, morfologi ialah bidang ilmu yang mengkaji struktur, bentuk
dan penggolongan kata. Dengan struktur kata dimaksudkan susunan bentuk bunyi ujaran atau
6
lambang 'tulisan, yang menjadi unit bahasa yang bermakna. 1entuk kata pula ialah rupa unit
tatabahasa , sama ada berbentuk tunggal atau hasil daripada proses pengimbuhan, pemajmukan
dan penggandaan. enggolongan kata ialah proses menjeniskan perkataan berdasarkan
keserupaan bentuk atau fungsi, atau bentuk dan fungsinya. erkataan#perkataan yang mempunyai
keserupaan yang demikian digolongkan ke dalam golongan kata yang sama. Morfologi 1ahasa
Melayu ialah bidang yang mengkaji struktur, bentuk dan penggolongan kata dalam 1ahasa
Melayu.
Menurut Tatabahasa Dewan $disi 1aharu, golongan kata dalam bahasa Melayu terbahagi kepada
empat iaitu kata nama, kata kerja, kata adjektif dan kata tugas.
ada dasarnya penghasilan tugasan ini adalah untuk menghuraikan fungsi kata tugas dalam
golongan kata. 4ata tugas sering menjadi masalah kepada pelajar kerana kepelbagaiannya.
9umlah kata tugas yang besar merangkumi jenisnya yang amat pelbagai sehingga menimbulkan
kekeliruan. 4ata tugas masuk ke dalam ayat, klausa atau frasa untuk mendukung maksud sesuatu
tugas sintaksis tertentu. Setiap kata tugas mempunyai peranan tertentu, yang jakalau tidak hadir
dalam ayat, sama ada akan merosakkan ayat itu atau mengurangkan maksud#maksud tertentu.
Fungsi kata tugas dalam ayat adalah sebagai pemeri, penerang, penentu, penghubung, pembenar,
penguat, penegas, dan beberapa tugas yang lain. Tidak seperti tiga golongan kata yang lain iaitu
kata nama, kata kerja dan kata adjektif, kata tugas tidak berfungsi sebagai inti sesuatu frasa.
4ata tugas hadir dalam ayat, sama ada di bahagian hadapan ayat, bibahagian hadapan frasa atau
di belakang perkataan#perkataan tertentu untuk memberikan makna khusus atau memainkan
peranan sintaksis tertentu dalam ayat berkenaan.
Tugasan yang dijalankan untuk men!apai perkara seperti mengenal pasti kelompok kata tugas
dan fungsi kata tugas dalam struktur ayat selain menerangkan fungsi penggunaan kata tugas yang
jelas dan membantu hala tuju pelajar dalam penggunaannya.
6
2. DEFINISI DAN KONSEP KATA TUGAS
Menurut "ik Safiah 4arim et. .l '566*, kesemua kata tugas dapat dibahagikan kepada empat
kelompok besar berdasarkan kriteria, kedudukan dan fungsinya dalam binaan ayat, iaitu7
i# 4ata penyambung ayat atau sebagai perkataan yang menghubungkan ayat dengan
ayat 'kata hubung,
ii# 4ata praklausa atau sebagai perkataan yang hadir di hadapan ayat atau klausa
'kata seru, kata Tanya, kata perintah, kata pembenar dan kata pangkal ayat,
iii# 4ata prafrasa dan pas!afrasa atau sebagai perkataan yang hadir di hadapan atau di
belakang frasa 'kata bantu, kata penguat, kata penegas, kata na:f, kata pemeri, kata sendi nama,
kata arah dan kata bilangan,
i3# 4ata pas!akata atau sebagai bentuk perkataan yang hadir selepas perkataan
tertentu 'kata penekan dan kata pembenda,
1erpandukan Tatabahasa Dewan, kehadiran kata tugas dalam ayat tidak berfungsi sebagai unsur
inti dalam sebarang predikat, baik predikat frasa nama, predikat frasa kerja, mahupun predikat
frasa adjektif. 4ata tugas ialah sejenis perkataan yang hadir dalam ayat, klausa atau frasa untuk
mendukung sesuatu tugas sintaksis tertentu, sama ada sebagai penghubung, penerang, penentu,
penguat, pendepan, pembantu, penegas, penafi, pembenar, pemeri atau tugas#tugas lain.
.li Mahmood et.al '56(6,, pula menjelaskan kata tugas ialah sejenis perkataan yang hadir
dalam ayat, klausa atau frasa untuk mendukung sesuatu tugas tertentu seperti kata penyambung
ayat, berfungsi sebagai kata praklausa, prafrasa atau sebagai kata pas!akata. 1erikut antara
huraian tentang jenis#jenis kata tugas oleh beliau;
i# 4ata &ubung <abungan # menghubungkan klausa yang sama tara sifatnya 'dan,
atau, tetapi serta, lalu,malahan, sambil, kemudian,
ii# 4ata &ubung an!angan # menyambungkan klausa tak setara atau klausa
pan!angan pada klausa utama atau klausa induk.
6
a, %elatif # yang
b, 4omplemen # bahawa
!, 4eterangan # kerana, agar, meskipun, sekiranya, semoga,
supaya,
kalau, andai kata, kendatipun, hingga, jikalau,
semasa, sementara, setelah, sewaktu, ketika, untuk,
tatkala, walaupun, sungguhpun, apabila
iii# 4ata raklausa # sejumlah perkataan yang terletak di hadapan klausa iaitu yang
terdiri daripada kata seru, kata Tanya, kata perintah, kata pembenar dan kata pangkal
ayat. Tugasnya untuk menimbulkan seruan, pertanyaan, pengiyaan atau sebagai
penerang pangkal klausa.
a, 4ata seru # aduh, amboi, cis, oh, celaka, wah, syabas, aduhai, wahai
b, 4ata Tanya# berapa, bila, bagaimana, mengapa, siapa,apa, mana
!, 4ata perintah #jangan, usah, sila, jemput, minta, tolong, harap, sila
d, 4ata pembenar #ya, benar, betul
e, 4ata pangkal ayat #hatta, maka, syahadan, adapun, alkisah, kalakian,
sebermula, arakian
i3# 4ata rafrasa # sejumlah perkataan yang terletak di hadapan frasa iaitu
sama ada frasa nama, frasa kerja, atau frasa adjektif yang bertugas mengikut maksud
dalam ayat seperti tugas membantu; !ontoh 'telah, pernah, sedang, akan, belum,,
menguatkan; !ontoh 'paling, terlalu, nian, sekali, amat, sangat sungguh,, menegaskan;
!ontoh '-kah, -tah, -lah,, menafikan; !ontoh 'tidak, bukan,, memerikan; !ontoh' adalah,
ialah,, menyendikan; !ontoh 'adalah, ialah, ke, dari, daripada, ke, kepada, pada, demi,
tentang, menunjukkan arah; !ontoh 'atas, bawah, tepi, luar, sisi, timur, barat, dan
membilang; !ontoh 'segala, semua, banyak, sedikit seluruh, satu, dua, sejuta,.
6
3# 4ata as!akata # -nya yang hadir selepas perkataan. =anya berfungsi
sebagai penekan atau pembenda.
1agi .hmad 4hair Mohd "or, 56(575(8 pula golongan kata merangkumi pelbagai jenis dan
penjenisannya dibuat mengikut fungsinya. erkara yang membe-akan golongan kata ini denga
golongan kata yang lain ialah golongan kata tugas tidak boleh menjadi unsure inti kepada binaan
frasa yang menjadi predikat ayat berbanding dengan kata nama, kata kerja dan kata adjektif.
3. +ENIS+ENIS KATA TUGAS
1erdasarkan daripada sumber rujukan buku Tatabahasa Dewan, buku embelajaran Tatabahasa
1ahasa Melayu Morfologi dan Sintaksis dan beberapa buku lain perkataan#perkataan kata nama,
kata kerja dan kata adjektif, semuanya mempunyai makna tetapi ada perkataan tidak mempunyai
makna namun mempunyai tugas. >alaupun kata tugas tidak mempunyai makna, tetapi
perkataan#perkataan itu penting kerana tugas#tugas yang dimainkan olehnya dalam keadaan
tertentu. ?iri#!iri kata tugas adalah ia tidak berfungsi sebagai unsur inti dalam frasa predikat.
4ata tugas mempunyai maksud yang gramatikal tetapi tidak mempunyai maksud leksikal.
Semua perkataan yang bukan kata nama, kata kerja dan kata adjektif digolongkan sebagai kata
tugas, iaitu perkataan yang hadir dalam binaan frasa atau klausa untuk mendukung sesuatu tugas
sintaksis atau tugas nahu sebagai penghubung, penerang, penentu, penguat, pendepan, pembantu,
penegas, penafi, pembenar, pemeri atau tugas#tugas lain.
4ata tugas dapat dijeniskan kepada jenis#jenis berikut;
i. 4ata hubung
ii. 4ata seru
iii. 4ata tanya
i3. 4ata perintah
3. 4ata pangkal ayat
6
3i. 4ata bantu
3ii. 4ata penguat
3iii. 4ata penegas
i@. 4ata nafi
@. 4ata pemeri
@i. 4ata sendi nama
@ii. 4ata pembenar
@iii. 4ata arah
@i3. 4ata bilangan
@3. 4ata penekan
@3i. 4ata pembenda
4ata tugas boleh dikelompokkan ke dalam empat kelompok utama berdasarkan !riteria
kedudukan dan fungsinya dalam binaan ayat, seperti berikut;
a. 4ata penyambung ayat
b. 4ata praklausa
!. 4ata prafrasa
d. 4ata pas!akata
Tiap#tiap kelompok mengandungi jenis#jenis kata tugas tertentu seperti berikut;
i. 4ata penyambung ayat
4ata penyambung ayat ialah perkataan yang bertugas menghubungkan dua atau lebih
daripada dua binaan ayat, iaitu kata hubung. 4ata hubung terdiri daripada dua jenis iaitu;
6
(. 4ata hubung gabungan
4ata hubung gabungan ialah sejumlah perkataan yang digunakan untuk
menghasilkan ayat majmuk gabungan, iaitu perkataan yang menghubungkan dua
atau lebih klausa yang sama tara.
5. 4ata hubung pan!angan
4ata hubung pan!angan ialah sejumlah perkataan yang digunakan bagi
menghubungkan klausa yang tidak setara pada klausa utama dalm ayat majmuk
pan!angan. 4ata hubung ini terbahagi kepada tiga, iaitu;
a. 4ata hubung pan!angan relatif A terdiri daripada perkataan yang, iaitu
kata yang berfungsi untuk menghubungkan klausa utama dengan satu
klausa ke!il.
b. 4ata hubung pan!angan komplemen A terdiri daripada perkataan
bahawa dan untuk, iaitu perkataan yang berfungsi untuk
menghubungkan klausa pelengkap kepada kepada satu klausa utama.
!. 4ata hubung pan!angan keterangan A terdiri daripada perkataan yang
menghubungkan klausa utama dengan klausa yang menjadi keterangan.
ii. 4ata praklausa
4ata pra klausa ialah perkataan yang berada di bahagian hadapan klausa dan bertugas
untuk menimbulkan seruan, pertanyaan atau penerang pangkal klausa. 1erdasarkan tugas
tersebut, kata ini dapat dibahagikan kepada jenis yang berikut;
(. 4ata seru # perkataan yang digunakan untuk melahirkan berbagai#bagai
perasaan. 4ata ini menggunakan penanda seru pada akhir ayat.
5. 4ata tanya # perkataan yang digunakan untuk menanyakan sesuatu
perkara atau seseorang. 4ata Tanya ialah sebahagian daripada predikat ayat dan
jika doletakkan pada pangkal ayat, kata ini hendaklah disertai oleh partikelB#kahB.
6
0. 4ata perintah # perkataan yang digunakan untuk menyampaikan arahan,
larangan, suruhan atau permintaan.
C. 4ata pembenar # perkataan yang digunakan untuk membenarkan
sesuatu pertanyaan.
+. 4ata pangkal ayat# perkataan yang digunakan sebagai penanda bahagian
hadapan ayat dalam wa!ana dan kedudukannya adalah pada bahagian hadapan
ayat. 4ata ini banyak terdapat dalam teks klasik.
iii. 4ata prafrasa
4ata prafrasa ialah perkataan yang terletak di bahagian hadapan frasa seperti frasa nama,
frasa kerja dan frasa adjektif. 4ata ini dapat dibahagikan kepada beberapa jenis yang
berikut;
(. 4ata bantu # perkataan yang digunakan bagi menimbulkan makna#
makna tambahan dalam frasa kerja. 4ata ini terbahagi kepada dua, iaitu;
a. 4ata bantu aspek A bertugas menimbulkan suasana perbe-aan masa, sama
ada masa ini, masa akan dating atau masa lampau.
b. 4ata bantu ragam A bertugas untuk menyatakan atau menerangkan ragam
peraaan berkaitan perbuatan yang dilakukan.
5. 4ata penguat # perkataan yang digunakan bagi menguatkan maksud yang
terkandung dalam kata adjektif. 4ata ini terbahagi kepada tiga jenis dengan
berdasarkan kedudukannya, iaitu;
a. 4ata penguat hadapan A kedudukannya adalah di hadapan kata adjektif.
b. 4ata penguat belakang A kedudukannya adalah dbelakang kata adjektif.
6
!. 4ata penguat bebas A kedudukannya sama ada di hadapan atau di belakang
kata adjektif.
0. 4ata penegas # juga disebut sebagai partikel, iaitu perkataany yang
digunakan bagi memberikan penekanan pada bahagian tertentu dalam ayat. 4ata
ini terbahagi kepada dua jenis, iaitu;
a. 4ata yang menegaskan frasa predikat, iaitu apabila frasa predikat atau
bahagian yang ditegaskan itu mengalami proses pendepanan.
b. 4ata yang bersifat bebas, iaitu perkataan yang boleh digunakan untuk
menegaskan kedua#dua bahagian ayat, sama ada subjek atau predikat.
C. 4ata nafi # perkataan yang digunakan bagi menafikan atau menidakkan
seseorang atau sesuatu perkara.
+. 4ata pemeri # perkataan yang digunakan untuk memberikan sesuatu hal
atau sebagi perangkai antara subjek ayat dengan frasa utama dalam predikat ayat.
?ontoh; ialah digunakan se!ara persamaan atau ekuatif dan hadir di hadapan
frasa nama dan adalah digunakan se!ara huraian atau kualitatif dan hadir di
hadapan frasa adjektif dan frasa sendi nama.
D. 4ata sendi nama # perkataan yang biasanya terdapat pada bahagian
hadapan frasa nama. Setiap sendi nama mempunyai tugas serta fungsi yang
tersendiri dan haruslah digunakan dengan betul. Terdapat juga kata sendi nama
juga menjadi golongan kata yang lain.
8. 4ata pembenar # kata yang mengesahkan sesuatu pertanyaan.
*. 4ata arah # perkataan yang digunakan bagi menunjukkan hala atau
jurusan sesuatu perkara. 4ata ini digunakan sebelum frasa nama dan la-imnya
disertai oleh kata sendi nama.
6
). 4ata bilangan # perkataan yang digunakan bagi menunjukkan
jumlah atau bilangan sesuatu perkara, orang atau benda. 4ata ini terbahagi
kepada lima, iaitu;
a. 1ilangan tentu
b. 1ilangan tak tentu
!. 1ilangan himpunan
d. 1ilangan pisahan
e. 1ilangan pe!ahan
i3. 4ata pas!akata
Satu bentuk kata yang hadir selepas perkataan. 1entuk itu ialah Anya yang berfungsi
sebagai penekan dan pembenda.
(. kata penekan # satu bentuk yang memberi penegasan kepada kata
yang bergabung dengannya.
5. kata pembenda # satu bentuk yang menjadikan sesuatu perkataan
yang bukan daripada kata nama sebagai kata nama.
4. HURAIAN +ENIS+ENIS KATA TUGAS
a# 4ata enyambung .yat
4ata penyambung ayat ialah kata hubung, iaitu sejumlah perkataan yang bertugas
menghubungkan dua binaan ayat atau lebih sehingga menjadi satu bentuk ayat yang
berlapis, yang dikenali sebagai ayat majmuk.
i. 4ata hubung
6
(. 4ata hubung gabungan
4ata hubung gabungan ialah iaitu perkataan yang menghubungkan dua
atau lebih klausa yang sama tara sifatnya. .yat yang terbentuk dengan
sejumlah perkataan menghasilkan ayat majmuk gabungan, seperti lalu,
dan, serta, tetapi, atau, malahan, kemudian dan sambil.
?ontoh#!ontoh ayat7
serta# Mona men!ium pipi anaknya serta memeluknya dengan erat.
lalu # Suraya bingkas bangun lalu duduk di serambi rumahnya.
tetapi AMurni suka akan warna merah tetapi tidak.
atau # erhimpunan pagi diadakan pada hari =snin atau SelasaE
sambil# =bu itu memasak buku sambil mendengar radio.
5. 4ata hubung pan!angan
4ata hubung pan!angan ialah sejumlah perkataan yang digunakan bagi
menghubungkan klausa yang tidak setara pada klausa utama atau induk
dalam ayat majmuk pan!angan. 4ata hubung ini terbahagi kepada tiga,
iaitu;
a. 4ata hubung pan!angan relatif A terdiri daripada perkataan yang,
iaitu kata yang berfungsi untuk menghubungkan klausa utama dengan
satu klausa ke!il yang lain.
?ontoh#!ontoh ayat7
yang A Murid yang datang awal itu telah diberi penghargaan.
Lelaki yang berbaju melayu itu ayah saya.
4ami menonton klip 3ideo yang disukai ramai.
6
b. 4ata hubung pan!angan komplemen A terdiri daripada perkataan
bahawa dan untuk, iaitu perkataan yang berfungsi untuk
menghubungkan klausa pelengkap kepada kepada satu klausa utama.
?ontoh#!ontoh ayat7
untuk A Siti Sarah mendendangkan sebuah lagu untuk ayahnya.
bahawa# 4ami semua yakin bahawa Fainab tidak bersalah.
?ikgu %usnah memberitahu bahawa .iman tidak hadir ke
sekolah hari ini.
!. 4ata hubung pan!angan keterangan A terdiri daripada perkataan
yang menghubungkan klausa utama dengan klausa yang menjadi
keterangan. ?ontoh7 semoga, ketika, sekiranya, sungguhpun, tatkala,
agar, kalau, setelah, walaupun, meskipun, kerana dan supaya.
?ontoh#!ontoh ayat7
setelah# Murad berehat sebentar setelah penat bekerja.
semasa# Semasa kami tiba uan9uriah sahaja yang ada.
agar # =bu sentiasa berdoa agar anaknya berjaya dalam pelajaran.
kalau # Kalau rajin belajar pasti kita akan berjaya.
meskipun# Meskipun hidup susah &anisah tetap sabar.
kerana # u-iah dipuji kerana rajin belajar.
6
b# 4ata raklausa
4ata praklausa ialah sejumlah perkataan yang etrletak di hadapan klausa, iaitu
yang terdiri daripada kata seru, kata Tanya, kata perintah, kata pembenar dan kata
pangkal ayat. Tugas perkataan#perkataan ini untuk menimbulkan seruan, pertanyaan,
pengiyaan atau penerang pangkal kepada klausa. 1entuk#bentuk kata tergolong sebagai
kata praklausa ialah;
i. 4ata seru A ialah perkataan yang berfungsi melahirkan berbagai#
bagai perasaan. 4ata ini menggunakan penanda seru pada akhir ayat.
?ontoh#!ontoh ayat;
wah - Digunakan untuk menyatakan perasaan kagum atau takjub.
Wah, tinggi sungguh bangunan ituG
aduh- Digunakan untuk menyatakan perasaan sakit.
Aduh,sakinya perutkuG
nah # Digunakan untuk menarik perhatian dan pelbagai maksud lain.
ah, ambillah pemberinaku iniG
eh - Digunakan untuk menyatakan perasaan hairan atau terkejut.
!h, Suraya pun ada di siniG
amboi - Digunakan untuk menyatakan perasaan kagum atau hairan.
Amboi, !antiknya baju kamuG
ii. 4ata tanya A ialah perkataan yang digunakan untuk menanyakan atau
menyoalkan sesuatu perkara atau seseorang. 4ata Tanya ialah sebahagian
daripada predikat ayat dan jika diletakkan pada pangkal ayat, kata ini
hendaklah disertai oleh partikelB#kahB. Terdapat tiga bentuk kata ganti
nama yang digunakan juga sebagai kata tanya, iaitu apa, siapa dan mana.
6
?ontoh#!ontoh ayat;
apa - Apakah yang ada di dalam peti besi ituE
apa - /ang di dalam peti besi itu apaE
siapa - Siapakah yang lulus dengan !emerlang dalam peperiksaan ituE
siapa - /ang lulus dengan !emerlang dalam peperiksaan itu siapaE
mana - Manakah hadiah untuk sayaE
mana - &adiah untuk saya manaE
iii. 4ata perintah # perkataan yang digunakan untuk menyampaikan
arahan, larangan, suruhan, silaan atau permintaan. /ang menimbulkan
suatu tindak balas. ?ontoh#!ontoh kaata perintah ialah jangan, usah, sila,
jemput, minta tolng, dan harap"
?ontoh#!ontoh ayat;
jemput - #emputlah makanG
sila $ Silalah masuk.
harap - %arap jelaskan semua hutangmu segera.
jangan - #angan buang sampah di sini.
tolong - &olong buatkan saya segelas air.
i3. 4ata pembenar A kata yang mengesahkan sesuatu pertanyaan. ?ontoh#
!ontoh kata pembenar ialah ya, benar dan betul.
?ontoh#!ontoh ayat;
ya $ 'a, inilah isteri kesayangan saya.
benar - (enar, itulah pengetua kami yang baharu.
betul - (etul, kamilah ibu dan bapa anak#anak ini.
6
3. 4ata pangkal ayat # perkataan yang digunakan sebagai penanda
bahagian hadapan ayat yang menjadi penanda kesinambungan ayat dalam
wa!ana. adalah 4ata ini banyak terdapat dalam teks klasik.
?ontoh A!ontoh ayat;
adapun - Adapun istana itu dipunyai oleh Sultan Mahmud.
sebermula - Sebermula berburulah baginda bersama#sama hulubalangnya"
syahadan - Syahadan baginda pun berangkat meninggalkan Temasik.
alkisah - Alkisah tidak berapa lama kemudian pulanglah anglima
.wang.
arakian - Arakian bersemayamlah baginda di negeri Melaka"
*# 4ata rafrasa
4ata prafrasa ialah sejumlah perkataan yang terletak di hadapan frasa,
iaitu sama ada frasa nama, kerja atau adjektif. 4ata prafrasa ini mendukung tugas#
tugas maksud yang terkandung dalam ayat seperti tugas membantu, menguatkan,
menegaskan, menafikan, memerikan, menyendikan, menunjukkan arah dan
membilang.
i # 4ata bantu# perkataan yang digunakan bagi menimbulkan
makna#makna tambahan dalam frasa kerja. 4ata ini terbahagi kepada dua,
iaitu;
a. 4ata bantu aspek A bertugas menimbulkan suasana perbe-aan
masa, sama ada masa ini, masa akan dating atau masa lampau.
?ontoh#!ontoh ayat7
pernah - Saya pernah melan!ong ke negara itu.
6
sudah - Murid#murid itu sudah pulang ke rumah.
telah - eristiwa manis itu telah berlalu.
belum - ertanyaan ibunya masih belum berjawab.
sedang - 4ami sedang menjamu selera ketika "atasya sampai.
b. 4ata bantu ragam A bertugas untuk menyatakan atau menerangkan
ragam perasaan berkaitan perbuatan yang dilakukan seperti
hendak, mahu, mesti, boleh dan dapat"
?ontoh#!ontoh ayat;
harus - Saya harus berusaha supaya berjaya dalam pelajaran.
mahu - emuda dan pemudi masa kini mahu bekerja di bandar.
hendak - <uru itu hendak mengajar pelajarnya.
mesti - Suraya mesti menyiapkan tugasan itu hari juga.
boleh - 4ami boleh mendapatkan buku itu esok.
ii. 4ata penguat # perkataan yang digunakan bagi menguatkan maksud yang
terkandung dalam kata adjektif sama ada mendahului atau mengikutinya.
Tiga jenis kata penguat, iaitu;
a. 4ata penguat hadapan A kedudukannya adalah di hadapan kata
adjektif.
?ontoh#!ontoh ayat7
paling - 1aju berwarna merah jambu itu paling !antik.
terlalu # %umah itu terlalu mahal.
agak - Sungai itu agak tohor.
6
b. 4ata penguat belakang A kedudukannya adalah dibelakang kata
adjektif.
?ontoh#!ontoh ayat;
sekali - 4elakuannya baik sekali"
benar - 9auh benar perjalananku hari ini.
nian # =ndah nian puteri bunian.
!. 4ata penguat bebas A kedudukannya sama ada di hadapan atau di belakang
kata adjektif.
?ontoh#!ontoh ayat;
sungguh - emandangan di tepi pantai sungguh indah.
sungguh - emandangan di tepi pantai indah sungguh.
amat - Sungai itu amat dalam.
amat - Sungai itu dalam amat.
sangat A Masakan ibu sangat sedap.
sangat A Masakan ibu sedap sangat.
iii. 4ata penegas # juga disebut sebagai partikel, iaitu perkataan yang
digunakan bagi memberikan penekanan pada bahagian tertentu dalam
ayat. 4ata ini terbahagi kepada dua jenis, iaitu;
a. 4ata yang menegaskan frasa predikat, iaitu apabila frasa predikat atau
bahagian Abahagiannya yang ditegaskan itu mengalami proses
pendepanan. ?ontohnya, -kah,-tah dan $lah"
6
?ontoh#!ontoh ayat)
-kah $ Siapakah nama ayah kamuE
*"ama ayah kamu siapakahE
-tah - .patah dayaku.
*Dayaku apatah.
$lah - /ang berkebaya nyonya itulah ibuku.
H=buku yang berkebaya nyonya itulah.
4edudukan kata penegas dalam ayat 'H, menyalahi hukum tatabahasa.
b. 4ata yang bersifat bebas, iaitu perkataan yang boleh digunakan untuk
menegaskan kedua#dua bahagian ayat, sama ada subjek atau predikat.
?ontoh#!ontoh ayat)
hanya - Salji hanya turun pada musim sejuk
lagi - 1aju kurung "adia belum disiapkan lagi.
memang - Kanak-kanak gemar menonton tele+isyen"
juga - Kami juga baru sampai"
pun - <uru 1esar pun hadir, tentu sekali guru#guru yang lain akan hadir
jua"
jua - .khirnya kami berpisah jua"
6
i3. 4ata nafi # perkataan yang menjadi unsur na:f frasa#frasa predikat iaitu
frasa nama, kerja,adjektif dan sendi nama. Terdapat dua bentuk kata na:f
iaitu bukan dan tidak"
4ata nafi bukan boleh menjadi unsur nafi frasa nama dan frasa sendi
nama.
?ontoh#!ontoh ayat7
bukan - 9alil bukan pilihan hati saya tetapi Malik.
1as itu bukan dari 4uala Lumpur tetapi dari 4uantan.
4ata nafi tidak pula ialah nafi bagi frasa kerja dan frasa adjektif.
?ontoh#!ontoh ayat7
tidak - Saya tidak akan ke sana lagi.
?ikgu Marshitah tidak hadir ke sekolah hari ini.
4ata nafi bukan dan tidak boleh juga hadir sebelum frasa kerja dan
adjektif jika kedua#dua frasa membawa maksud pertentangan maklumat.
?ontoh#!ontoh ayat7
bukan - 4ata#katanya bukan menghina tetapi sekadar memberi nasihat.
Mokhtar bukan pandai sangat tetapi rajin belajar.
6
3. 4ata pemeri A unsur yang menjadi pemeri hal atau sebagai perangkai
antara subjek ayat dengan frasa utama dalam predikat. Terdapat dua kata
pemeri, iaitu;
a. ialah digunakan se!ara persamaan atau ekuatif dan hadir di
hadapan frasa nama.
?ontoh ayat;
ialah - .ntara perkara yang dibi!arakan dalam buku itu ialah pentingnya
penterjemahan dari segi pindah budaya dan per!ambahan pengetahuan.
b. adalah digunakan se!ara huraian atau kualitatif dan hadir di
hadapan frasa adjektif dan frasa sendi nama.
?ontoh ayat;
adalah - Sumbangan besar beliau adalah dari segi pembi!araan terperin!i
tentang penterjemahan semantik lawan penterjemahan komunikatif.
ada umumnya kata pemeri tidak boleh hadir bersama#sama kata nafi.
?ontoh ayat;
HSiswa-ah yang baru lulus itu ialah bukan pengetua maktab.
'seharusnya7 Siswa-ah yang baru lulus itu bukan pengetua maktab.,
"amun begitu terdapat penge!ualian, iaitu kata pemeri boleh wujud dalam
binaan kata nafi dan frasa adjektif.
?ontoh ayat;
4enyataan itu adalah tidak benar.
'1oleh juga7 4enyataan itu tidak benar,
6
enggunaan kata pemeri amat terbatas, kata#kata pemeri tidak boleh hadir
di hadapan frasa kerja atau kata kerja. 2leh itu, penggunaan kata pemeri
adalah dalam ayat#ayat berikut dianggap menyalahi tatabahasa bahasa
Melayu.
Adalah diberitahu pejabat akan ditutup esok.
'seharusnya7 Dengan ini diberitahu pejabat akan ditutup esok.,
Adalah dimaklumkan bahawa kerja pembersihan akan dimulakan pada
minggu hadapan.
'seharusnya7 Dengan ini dimaklumkan bahawa kerja pembersihan akan
dimulakan pada minggu hadapan.,
3i# 4ata sendi nama # perkataan yang biasanya terletak di hadapan
frasa nama. Setiap sendi nama mempunyai tugas serta fungsi yang
tersendiri dan haruslah digunakan dengan betul. Terdapat juga kata sendi
nama juga menjadi golongan kata yang lain. 4ata sendi yang biasa
digunakan ialah di, ke, dari, daripada, kepada, pada, bagi, demi, tentang,
seperti, bagai, umpama, laksana, sejak, terhadap, akan ,kata bantu-, oleh,
hingga, antara ,kata arah-, untuk, dengan dalam,kata adjekti.- dan
sampai ,kata kerja-"
a, di A digunakan khusus di hadapan kata nama atau frasa nama yang
menunjukkan tempat.
.nita bekerja di sekolah itu.
di A digunakan khusus tidak boleh digunakan di hadapan kata
nama atau frasa nama yang menerangkan waktu, masa atau -aman.
Suasana amat tenang pada malam itu.
'bukan7 Suasana amat tenang di malam itu.,
6
b, ke $ digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang
menunjukkan tempat atau arah yang dituju juga dihadapan kata nama dan
frasa nama yang menunjukkan waktu atau masa. 4ata sendi nama ke
sebagai kata hadapan dieja terpisah daripada kata nama atau frasa nama.
/ke0 menunjukkan tempat atau arah
4ami akan ke 4elantan esok.
/ke0 menunjukkan waktu atau masa
erhimpunan itu berlangsung dari pagi hingga ke malam.
4ata sendi nama ke tidak boleh digunakan di hadapan kata nama atau frasa
nama yang merujuk manusia atau binatang.
?ontoh ayat;
1aki wang saku semalam diberinya kepada ayah.
'bukan7 1aki wang saku semalam diberinya ke ayah.,
4ata sendi nama ke sering berpadanan dengan sendi nama dari yang
membawa maksud arah ke suatu tempat atau waktu.
?ontoh ayat;
dari semasa ke semasa
dari minggu ke minggu
dari 4uala Lipis ke 4uala Lumpur
6
dari $ Saya berasal dari Terengganu.
daripada $ <elas itu diperbuat daripada ka!a.
bagai - asangan pengantin itu bagai pinang dibelah dua.
oleh $ Lukisan itu dilukis oleh Fainal.
hingga $ engawal keselamatan itu berjaga hingga pagi.
untuk - &adiah ini dibeli untuk adiknya.
3i. 4ata arah # perkataan yang hadir sebelum frasa nama yang la-imnya
sesudah kata sendi nama bagi menunjukkan hala atau jurusan sesuatu
perkara.
?ontoh#!ontoh ayat;
atas - Makanan yang masih panas itu terhidang di atas meja.
bawah - Sebuah kerusi berada di bawah meja.
tepi - %umahnya terletak di tepi sebatang sungai.
utara - 4edah terletak di utara Semenanjung Malaysia.
sisi # %umah datuk telah reput dimakan anai#anai.
3ii. 4ata bilangan # perkataan yang digunakan bagi menunjukkan penerang
bagi jumlah atau bilangan sesuatu perkara, orang atau benda. 4ata ini
terbahagi kepada lima, iaitu;
a. 1ilangan tentu A jumlah yang tentu sifatnya atau bilangan kardinal.
?ontoh#!ontoh ayat;
6
dua - 1ua hari lagi abang akan pulang dari luar "egara.
empat - Muhammad mendapat tempat ke empat dalam a!ara itu.
seribu - .yah membeli sebuah tele3isyen yang berharga seribu ringgit.
b. 1ilangan tak tentu A
?ontoh#!ontoh ayat;
(eberapa - (eberapa orang murid tidak hadir ke sekolah kerana demam.
seluruh - Seluruh bandar itu bergelap kerana terputus bekalan elektrik.
banyak $ Suraya membeli banyak barang di kedai itu.
!. 1ilangan himpunan A
?ontoh#!ontoh ayat;
bertin-tin - (ertin-tin minuman telah rosak.
berhari-hari $ Sudah berhari-hari ku!ing itu kelaparan.
kedua-dua - 4edua#dua anak ak &isham telah berjaya menjadi do!tor.
d. 1ilangan pisahan A
?ontoh#!ontoh ayat;
masing-masing - Semua murid dikehendaki membawa makanan masing-
masing semasa hari sukan.
tiap-tiap - Saya pergi ke sekolah pada pukul tujuh pagi tiap-tiap hari.
setiap - Setiap hari Siti akan bersarapan pagi sebelum pergi bekerja.
e. 1ilangan pe!ahan A
?ontoh#!ontoh ayat;
6
separuh - &aji 4arim menyumbangkan separuh bahagian hartanya
kepada rumah anak yatim.
setengah - &adi gemar makan telur setengah masak.
sepertiga - Sepertiga daripada kek itu telah dimakan oleh Mua-.
d# 4ata as!akata
i. 4ata penekan # satu bentuk yang memberi penegasan kepada kata yang
bergabung dengannya.
?ontoh#!ontoh ayat;
sesungguhnya $ 4isah yang disiarkan dalam tele3isyen itu sesungguhnya
benar belaka.
nampaknya - okok rambutan itu nampaknya berbuah lebat.
bahawasanya - (ahawasanya tindakan segera perlu diambil untuk
mengatasi masalah itu.
ii. 4ata pembenda # satu bentuk yang menjadikan sesuatu perkataan yang
bukan daripada kata nama sebagai kata nama.
?ontoh#!ontoh ayat;
lajunya - 2ajunya ialah *6 km sejam.
sakitnya - 1ukan kepalang sakitnya"
kuatnya - Dia ber!akap dengan kuatnya"
6
1 RUMUSAN
1anyak aspek yang dikaji dalam menghuraikan berbagai#bagai aspek penting yang
berkaitan dengan morfologi dan sintaksis. Morfologi ini memfokuskan kajian terhadap
perkataan dalam bahasa Melayu yang telah menunjukkan perubahan dan perkembangan.
Morfologi merupakan aspek penting dalam tatabahasa dan tatabahasa pula ialah perkara
asas sesuatu bahasa. Dari segi golongan kata, dihuraikan berkenaan kata tugas, iaitu
perkataan yang mendukung fungsi dan tugas tertentu dalam binaan ayat yang jikalau
tidak hadir dalam ayat, sama ada akan merosakkan ayat itu atau mengurangkan maksud#
maksud tertentu. 4ata tugas hadir dalam ayat, sama ada di bahagian hadapan frasa, atau
di belakang perkataan tertentu untuk memberikan makna khusus atau memainkan
peranan sintaksis tertentu dalam ayat berkenaan. Tugasan ini dapat menyedarkan saya
tentang pentingnya mengetahui dan memahami aspek morfologidan sintaksis 1ahasa
Melayu. 4edua#dua aspek ini adalah tulang belakang aspek tatabahasa 1ahasa Melayu.
6
6. RU+UKAN
Dr .li Mahmood dan rakan#rakan. ' 56(5 , %(M23456 Mor.ologi dan sintaksis (ahasa Melayu.
Selangor7 2pen Ini3ersity Malaysia '2IM,
4amus Dewan. '5666,. 4uala Lumpur7 Dewan 1ahasa dan ustaka.
"ik Safiah 4arim. 5660 . 1imbingan elajar 1ahasa 4ita 9ilid (. 4.ublishing.
"ik Safiah 4arim., Farid M. 2nn., hashim &aji Musa., J .bdul &amid Mahmood. '56(6,.
&atabahasa 1ewan !disi (aharu"7 4uala Lumpur7 Dewan 1ahasa dan ustaka.
?ute.n.boot. Kata &ugas . dimuat turun pada 6( "o3ember 56(5 daripada
http7KKkatatugas)*8.blogspot.!omKpKkata#prafrasa#kata#pas!afrasa.html
My Tutor. 7olongan Kata &ugas. dimuat turun pada 06 2ktober 56(5. daripada
http7KKwww.tutor.!om.myKstpmK<olonganL56kataL56tugasKgolonganMkataMtugas.htm
usat %ujukan ersuratan Melayu D1 " 7olongan Kata . dimuat turun pada (5 "o3ember 56(5
daripada http7KKprpm.dbp.go3.myKSear!h.asp@EkNgolonganJdN(6
Saujana.sg. 8enggolongan Kata. dimuat turun pada 6( "o3ember 56(5 daripada
http7KKwww.saujana.sgKportalsK6Kbi!araL56bahasaK(+ktglo.pdf
S!rib.!om. 8embelajaran Mor.o Sintaksis (ahasa Melayu . dimuat turun pada (6 "o3ember
56(5 daripada http7KKwww.s!ribd.!omKdo!K588DC0D+K&bml5(60#embelajaran#Morfo#
Sintaksis#1ahasa#Melayu#(#Definisi
S!rib.!om. Kata &ugas . dimuat turun pada (6 "o3ember 56(5 daripada
http7KKwww.s!ribd.!omKdo!K(*0+*6++KM2%F2L2<=
S!rib.!om. 8engolongan Kata. dimuat turun pada (5 "o3ember 56(5 daripada
http7KKwww.slideshare.netKgha-ali8DKpenggolongan#kata