M hnh 5 p lc cnh tranh ca Michael Porter

(Marketing Box) - M hinh cnh tranh hoan ho ng y rng tc iu chinh loi

nhun theo muc rui ro la tuong uong nhau giua cac doanh nghip va nganh
kinh doanh. Tuy nhin, v s nghin cuu kinh t khng inh rng cac nganh
khac nhau co th duy tri cac muc loi nhun khac nhau va su khac bit nay phn
nao uoc gii thich boi cu truc khac nhau cua cac nganh.


Michael Porter, nha hoch inh chin luoc va cnh tranh hang u th gioi hin
nay, cung cp mt khung ly thuyt phn tich. Trong o, ng m hinh hoa
cac nganh kinh doanh va cho rng nganh kinh doanh nao cung phi chiu tac
ng cua nm luc luong cnh tranh. Cac nha chin luoc ang tim kim uu th
ni tri hon cac i thu co th su dng m hinh nay nhm hiu r hon bi cnh
cua nganh kinh doanh minh ang hot ng.
Michael-Porter

M hinh Porter`s Five Forces uoc xut bn ln u trn tp chi Harvard
Business Review nm 1979 voi ni dung tim hiu yu t to ra loi nhun trong
kinh doanh. M hinh nay, thuong uoc goi la 'Nm luc luong cua Porter, uoc
xem la cng c huu dng va hiu qu tim hiu ngun gc loi nhun. Quan
trong hon c, m hinh nay cung cp cac chin luoc cnh tranh doanh nghip
duy tri hay tng loi nhun.

Cac doanh nghip thuong su dng m hinh nay phn tich xem ho co nn gia
nhp mt thi truong nao o, hoc hot ng trong mt thi truong nao o khng.
Tuy nhin, vi mi truong kinh doanh ngay nay mang tinh 'ng, nn m hinh
nay con uoc ap dng tim kim trong mt nganh nht inh cac khu vuc cn
uoc ci thin sn sinh nhiu loi nhun hon. Cac co quan chinh phu, chng
hn nhu Uy ban chng c quyn va sat nhp o Anh, hay B phn chng c
quyn va B Tu phap o M, cung su dng m hinh nay phn tich xem liu co
cng ty nao ang loi dng cng chung hay khng.

Theo Michael Porter, cuong cnh tranh trn thi truong trong mt nganh sn
xut bt ky chiu tac ng cua 5 luc luong cnh tranh sau:

1. Sc mnh nh cung cp th hin ! cc "#c "im $au%
- Muc tp trung cua cac nha cung cp,
- Tm quan trong cua s luong sn phm i voi nha cung cp,
- Su khac bit cua cac nha cung cp,
- Anh huong cua cac yu t u vao i voi chi phi hoc su khac bit hoa sn
phm,
- Chi phi chuyn i cua cac doanh nghip trong nganh,
- Su tn ti cua cac nha cung cp thay th,
- Nguy co tng cuong su hop nht cua cac nha cung cp,
- Chi phi cung ung so voi tng loi tuc cua nganh.

&. 'gu( c) tha( th* th hin !%
- Cac chi phi chuyn i trong su dng sn phm,
- Xu huong su dng hang thay th cua khach hang,
- Tuong quan giua gia c va cht luong cua cac mt hang thay th.

+. ,c ro c-n gia nh.p th hin !%
- Cac loi th chi phi tuyt i,
- Su hiu bit v chu ky dao ng thi truong,
- Kh nng tip cn cac yu t u vao,
- Chinh sach cua chinh phu,
- Tinh kinh t theo quy m,
- Cac yu cu v vn,
- Tinh c trung cua nhn hiu hang hoa,
- Cac chi phi chuyn i nganh kinh doanh,
- Kh nng tip cn voi knh phn phi,
- Kh nng bi tr ua,
- Cac sn phm c quyn.

/. Sc mnh 0hch hng th hin !%
- Vi th mc c,
- S luong nguoi mua,
- Thng tin ma nguoi mua co uoc,
- Tinh c trung cua nhn hiu hang hoa,
- Tinh nhy cm i voi gia,
- Su khac bit hoa sn phm,
- Muc tp trung cua khach hang trong nganh,
- Muc sn co cua hang hoa thay th,
- Dng co cua khach hang.

5. Mc "1 cnh tranh th hin !%
- Cac rao cn nu mun 'thoat ra khoi nganh,
- Muc tp trung cua nganh,
- Chi phi c inh/gia tri gia tng,
- Tinh trng tng truong cua nganh,
- Tinh trng du thua cng sut,
- Khac bit giua cac sn phm,
- Cac chi phi chuyn i,
- Tinh c trung cua nhn hiu hang hoa,
- Tinh a dng cua cac i thu cnh tranh,
- Tinh trng sang loc trong nganh.

Phn tich nm luc luong cnh tranh
1. Muc cnh tranh (Degree oI Rivalry)
Trong m hinh kinh t truyn thng, cnh tranh giua cac doanh nghip i thu
y loi nhun tin dn toi con s 0, nhung trong cuc cnh tranh ngay nay, cac
doanh nghip khng ngy tho n muc chiu chp nhn gia mt cach th ng.
Trn thuc t, cac hng u c gng co uoc loi th cnh tranh so voi i thu
cua minh. Cuong cnh tranh thay i khac nhau tuy theo tung nganh, va cac
nha phn tich chin luoc rt quan tm n nhung im khac bit o.

Cac nha kinh t anh gia kh nng cnh tranh theo cac chi s v muc tp
trung cua nganh, va ty l tp trung (Concentration Ration CR) la mt trong
nhung chi s phi k n u tin. Chi s nay cho bit phn trm thi phn do 4
hng lon nht trong nganh nm giu. Ngoai ra con co chi s CR v ty l thi
truong do 8, 25 va 50 hng u nganh kim soat. Chi s cang cao cho thy muc
tp trung thi phn vao cac hng lon nht cang lon, ng nghia voi vic nganh
o co muc tp trung cao. Nu chi co mt s hng nm giu phn lon thi phn,
thi nganh s mang tinh cnh tranh it hon (gn voi c quyn ban). Ty l tp
trung thp cho thy nganh co rt nhiu i thu, trong o khng co i thu nao
chim thi phn ang k. Cac thi truong gm nhiu 'mnh ghep nay uoc cho la
co tinh cnh tranh. Tuy nhin, ty l tp trung khng phi la chi s duy nht, boi
vi xu huong inh nghia nganh mang nhiu thng tin hon so voi su phn b thi
phn.

Nu muc cnh tranh giua cac hng trong mt nganh thp, thi nganh o uoc
coi la 'co ky lut. Ky lut nay co th la kt qu cua lich su cnh tranh trong
nganh, vai tro cua hng ung u, hoc su tun thu voi cac chun muc o uc
chung. Su cu kt giua cac cng ty nhin chung la khng hop phap. Trong nhung
nganh co muc cnh tranh thp, cac ng thai cnh tranh chc chn bi hn ch
mt cach khng chinh thuc. Tuy nhin, mt cng ty khng chp nhn tun thu
lut l ma tim kim loi th cnh tranh co th lam mt i cai thi truong 'co ky
lut o.
Khi mt i thu hanh ng theo cach khin cac hng khac buc phi tr ua, thi
tinh cnh tranh o thi truong o s tng ln. Cuong cnh tranh thuong uoc
miu t la tan khc, mnh m, vua phi, hoc yu, tuy theo vic cac hng n luc
gianh loi th cnh tranh n muc nao.

D co uoc loi th cnh tranh so voi cac i thu, mt doanh nghip co th chon
mt s ng thai cnh tranh nhu sau:
- Thay i gia
tng hoc gim gia co uoc loi th ngn hn.
- Tng su khac bit cua sn phm
ci thin cac c tinh, i moi qua trinh sn xut va i moi sn phm.
- Su dng cac knh phn phi mt cach sang to
dung hi nhp theo chiu doc hoc su dng mt knh phn phi moi chua co
trong nganh. Chng hn nhu trong nganh bun ban kim hoan, cac cua hang kim
hoan cao cp ngn ngi khng ban ng h, hng Timex chuyn toi cac cua
hang thuc va cac i ly khng truyn thng khac. Nho o, hng hoan toan
lam chu thi truong ng h co gia tu thp n trung binh.
- Khai thac mi quan h voi cac nha cung cp vi d, tu nhung nm 1950
1970, hng Sears, Roebuck va Co. chi phi thi truong hang gia dng ban le.
Sears t ra cac tiu chun cht luong cao va yu cu cac nha cung cp phi
ap ung cac yu cu v chi s k thut va gia sn phm cua ho.

Cuong cnh tranh chiu nh huong cua cac c im nganh sau y:

S2 l34ng cng t( l5n. S luong cng ty lon lam tng tinh cnh tranh, vi co
nhiu hng hon trong khi tng s khach hang va ngun luc khng i. Tinh cnh
tranh s cang mnh hon nu cac hng nay co thi phn tuong uong nhau, dn
n phi 'chin u gianh vi tri chi phi thi truong.

6h7 tr38ng t9ng tr3!ng ch.m. Dc im nay khin cac hng phi cnh tranh
tich cuc hon chim giu thi phn. Trong mt thi truong tng truong cao, cac
hng co kh nng tng doanh thu co th chi do thi truong mo rng.

,c chi ph: c2 "7nh cao. Chi phi c inh cao thuong tn ti trong mt nganh co
tinh kinh t theo quy m, co nghia la chi phi gim khi quy m sn xut tng. Khi
tng chi phi chi lon hon khng ang k so voi cac chi phi c inh, thi cac hng
phi sn xut gn voi tng cng sut t uoc muc chi phi thp nht cho tung
on vi sn phm. Nhu vy, cac hng s phi ban mt s luong rt lon sn phm
trn thi truong, va vi th phi tranh gianh thi phn, dn n cuong cnh tranh
tng ln.

,hi ph: l3u 0ho cao ho#c $-n ph;m <= h3 h>ng. Dc im nay khin nha sn
xut mun ban hang hoa cang nhanh cang tt. Nu cung thoi im o, cac nha
sn xut khac cung mun ban sn phm cua ho thi cuc cnh tranh gianh khach
hang s tro nn du di.

,hi ph: chu(n "?i hng h@a thp. Khi mt khach hang d dang chuyn tu su
dng sn phm nay sang sn phm khac, thi muc cnh tranh s cao hon do
cac nha sn xut phi c gng giu chn khach hang.

Mc "1 0hc Ait h@a $-n ph;m thp. Dc im nay lun dn n muc
cnh tranh cao. Nguoc li, nu sn phm cua cac hng khac nhau co c im
hang hoa khac nhau r rt s gim cnh tranh.

Bh- n9ng tha( "?i chi*n l34c cao. Kh nng thay i chin luoc cao xy ra
khi mt hng ang mt dn vi th thi truong cua minh, hoc co tim nng gianh
uoc nhiu loi nhun hon. Tinh hung nay cung lam tng tinh cnh tranh trong
nganh.

,c ro c-n Cthot raD cao. Dc im nay khin doanh nghip phi chiu mt
chi phi cao, nu mun tu bo khng sn xut sn phm nua. Vi th hng buc
phi cnh tranh. Rao cn nay lam cho mt doanh nghip buc phi o li trong
nganh, ngay c khi cng vic kinh doanh khng thun loi lm. Mt rao cn ph
bin la tinh c trung cua tai sn c inh. Khi nha may va thit bi co tinh chuyn
mn hoa cao thi kho co th ban cac tai sn o cho nhung nganh khac. Vic hng
itton ndustries gianh uoc cac thit bi cua hng ong tau ngall Shipbuilding
minh hoa r iu nay. itton rt thanh cng trong thp ky 190 voi cac hop
ng ong tau cho Hi qun. Nhung khi chi quc phong cua M gim xung,
itton nhn thy r kh nng gim doanh s cung nhu loi nhun. Hng quyt
inh co cu li, nhung vic tu bo xuong ong tau khng thuc hin uoc, do
khng ban uoc cac thit bi ong tau t tin va mang tinh chuyn mn hoa cao.
Cui cung, itton buc phi o li trong thi truong ong tau ang xung dc.