สัมมนาการวิจัยและทฤษฎี

งเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษ

อ.ดร.ทวีวัฒน์ วัฒนกุลเจริญ
01
 การวิจัยและทฤษฎีดา้ นเทคโนโลยี
และสื่อสารการศึกษา
• ด้านการจัดระบบ • ด้านสื่อและชุองทางการสื่อสาร
ทางการศึกษา
• ด้านการเรียนร้้
• ด้านผ้้รบ
ั สารทางการศึกษา

02
• ด้านการสอน • ด้านการจัดสภาพแวดล้อม
• ด้านบริการการศึกษา ทางการศึกษา
• ด้านการจัดการเรียนการสอน
• ด้านการศึกษารายบุคคล
• ด้านการประเมินการวิจัย
• ด้านการศึกษาแบบกลุุม เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
• ด้านการศึกษามวลชน • การประมวลขอบขุายและ
สถานภาพของการวิจัยและ
• ด้านผ้ส
้ ุงสารการศึกษา ทฤษฎีทางเทคโนโลยีและ
• ด้านเนื้ อหาสารทางการ สื่อสารการศึกษา
ศึกษา
 การวิจัยด้านการจัดระบบและออกแบบ
ระบบทางการศึกษา
• เน้นการทำาความเข้าใจกับลักษณะที่เป็ นภาพรวมของ
สิ่งที่ต้องการจัดเป็ นระบบ

03
• การศึกษาองค์ประกอบ (เอกสาร / ภาคสนาม)
• นำาเสนอในร้ปแบบของแบบจำาลองทางกายภาพ ภาพ
ลักษณ์ หรือบรรยายเชิงภาพ
• ควรเริม ่ จาก 1. การสอบถาม + เก็บข้อม้ล 2. การ
พัฒนาระบบ 3.การนำาไป
ทดลองในสถานการณ์จำาลอง หรือสถานการณ์จริง
4. เผยแพรุระบบ
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ทางด้านการจัด
ระบบทางการศึกษา
งานวิจัย ชือ
่ - สกุล ปี ระดับ

04
การพัฒนามาตรฐานการปฏิบัติ ฐาปนีย์ ธรรม 2546 ป.เอ
งานเทคโนโลยีการศึกษาใน เมธา ก
สถาบันอุดมศึกษาใน
การนำาเสนอรูปแบบการเรียนการ อรรจน์ บัณฑิตย์ 2550 ป.เอ
ประเทศไทย
สอนบนเว็บด้วยกระบวนการ ก
เรียนรู้ โดยใช้ทรัพยากรเป็ น
ฐาน เพือ
่ พัฒนาการคิดเชิง
วิเคราะห์ และการใช้
 การวิจัยด้านการปรับปรุงระบบ
ทางการศึกษา
• ไมุได้พัฒนาของใหมุ แตุเน้นปรับปรุงระบบเดิมให้ดีข้ ึน
• ใช้กระบวนการเดียวกับการพัฒนาระบบ

05
– การวิเคราะห์แนวคิด ทฤษฎี หลักการ หรือเงื่อนไขของระบบเดิม
(การเก็บข้อม้ล สัมภาษณ์ผ้เชี่ยวชาญ ผ้้ใช้งานระบบ)
– การสังเคราะห์แบบจำาลองใหมุ
– การทดลองใช้ระบบ / ปรับปรุงแก้ไข
– การเผยแพรุ / นำามาทดแทนระบบเดิม
• การวิเคราะห์การดำาเนิ นงานของสถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย สุภาภรณ์ พรพิศณุ กจ ิ จา 2536 ป.โท
 การวิจัยด้านการประเมินระบบ
ทางการศึกษา
• เน้นการทดสอบผลของการใช้งานระบบ ไมุเน้นการสร้างและ
การทดสอบสำาหรับอธิบายปรากฏการณ์ทางการศึกษา แตุ
เน้นการใช้เพื่อการบริหารและการปฏิบต ั ิ
• สุวนใหญุเป็ นงานวิจย
• มีขอ
ั ประเภทกรณี ศึกษา

• การพัฒนาร้ปแบบการสร้างความร้้ดว
ปฏิบต ั แ
ิ ละการเรียนร้้รว
06
้ จำากัด ไมุสามารถนำาไปใช้งานกับหนุวยงานหรือองค์กร
อื่นๆ ได้
้ ยการเรียนร้้จากการ
ุ มกันสำาหรับบุคลากรในสถาบัน
อุดมศึกษา : กรณี ศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย เนาวนิ ตย์ สงคราม 2550 ระดับปริญญา
เอก
 การวิจย
ั ด้านการเปรียบเทียบระบบ
ทางการศึกษา
• เน้นการเปรียบเทียบข้อดี – ข้อเสียของระบบ
• เป็ นการหาคำาตอบวุาสมควรใช้ระบบใดจึงจะ

07
เหมาะสมที่สุด
 แนวคิดทฤษฎีด้านการจัดระบบและ
ออกแบบระบบ
• ระบบแบุงออกเป็ น 2 ประเภท ได้แกุ ระบบเปิ ด และระบบปิ ด
• สภาพแวดล้อมของระบบ เชุน คร้ นั กเรียน สื่อการสอน
ห้องเรียน

08
• โครงสร้างของระบบ
– แนวตั้ง ได้แกุ คร้ คร้ใหญุ ผอ. ผ้้บริหารสถานศึกษา, ระดับประถม
มัธยม อุดมศึกษา
– แนวนอน ได้แกุ คร้ระดับชั้น ม. 5 รายวิชาที่ต้องลงทะเบียน
• การปรับตัวของระบบ : ความมัน
่ คงของระบบมาจาก
– การเปลี่ยนสภาพแวดล้อมของระบบ
– การเปลี่ยนแปลงระบบของตนเอง
– การเปลี่ยนทั้งระบบของตนเองและสภาพแวดล้อม
 ประเด็นปั ญหาเกี่ยวกับการวิจัยด้าน
การจัดระบบ
• ปั ญหาเกี่ยวกับวิธีวิจย
ั : วิธีการที่ใช้ได้แกุ การสังเกต การสำารวจ
สภาพ ความต้องการ และปั ญหา

09
• ปั ญหาเกี่ยวกับขอบเขตของเรื่องที่วิจัย : เน้นการพัฒนาระบบใน
องค์ประกอบและขอบเขตที่เจาะลึก ขาดการทดลอง
• ปั ญหาเกี่ยวกับคน : ควบคุมพฤติกรรมของคนที่เกี่ยวข้องกับ
ระบบได้ยาก
• ปั ญหาที่สืบเนื่ องมาจากความต้องการงานวิจัย : ควรเน้นงานวิจัย
ที่หาข้อสรุป , งานที่สร้างความร้เ้ พื่อใช้ประกอบการตัดสินใจ
 ประเด็นปั ญหาเกี่ยวกับทฤษฎีด้าน
การจัดระบบ
• ปั ญหาที่เกิดจากการไมุเข้าใจแนวคิดพื้ นฐานของ
ทฤษฎี

10
• ปั ญหาจากตัวผ้้ใช้ทฤษฎี
• ปั ญหาการขาดทฤษฎีด้านการจัดระบบและออกแบบ
ระบบ
• ปั ญหาอื่นๆ
– องค์ประกอบของระบบกว้างเกินความจำาเป็ น ยุงุ ยาก ซับ
ซ้อน
– การพัฒนาระบบมีอยุต ้ ลอด เนื่ องจากการพัฒนาขาดการ
ศึกษาข้อม้ลเดิม มีเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงบุอย
 11
การวิจัยและทฤษฎีด้านการเรียนร้้
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการเรียนร้้
• การพัฒนาร้ปแบบการเรียนการสอนบนเว็บโดยใช้กระบวนการเรียนร้้แบบ
เบรนเบสด์ในวิชาการออกแบบ เพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของนิ สิต
นั กศึกษาในระดับปริญญาบัณฑิต   อินทิรา พรมพันธ์ุ 2550 ป.เอก
• การพัฒนาร้ปแบบโครงขุายเพื่อการเรียนร้้เชิงประสบการณ์ด้วยเทคโนโลยี

12
สารสนเทศและการสื่อสารของมหาวิทยาลัยราชภัฏ   พิชยา พรมาลี
2549 ป.เอก
• ผลของผังมโนทัศน์ในบทเรี์ ยนไฮเปอร์มีเดียตามวงจรการเรียนร้้แบบ
โฟร์แมท ที่มีตุอผลสัมฤทธิทางการเรียนวิชากลุุมสร้างเสริมประสบการณ์
ชีวิตเรื่อง จุรรี ต
ั น์ สืบตระก้ล 2546 ป.เอก
• ผลการใช้การสอนแนะในการเรียนร้้ด้วยกรณี ศึกษาบนเว็บที่มีตุอการแก้
ปั ญหาของนั กเรียนชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 1 ที่มีร้ปแบบการคิดตุางกัน   นิ ต
ยา โสรีกุล 2547 ป.เอก
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการเรียนร้้
• การนำาเสนอร้ปแบบการเรียนร้้รุวมกันบนเครือขุาย
คอมพิวเตอร์สำาหรับนิ สิตระดับปริญญาตรีท่ีมีร้ปแบบการ
เรียนตุางกัน   พิชัย ทองดีเลิศ 2547 ป.เอก

13
• ร้ปแบบปฏิสัมพันธ์ทางการเรียนผุานเครือขุายและเมตาคอ
คนิ ชัน
่ ในการเรียนร้้ด้วยกรณี ศึกษาที่มีผลตุอการแก้ปัญหา
ในวิชาโครงงานอิเล็กทรอนิ กส์ของนั กเรียนชั้นมัธยมศึกษาปี
ที่ 3   นาถวดี นั นทาภินัย 2546 ป.เอก
• การนำาเสนอร้ปแบบการเรียนการสอนบนเว็บด้วยการเรียนร้้
แบบโครงงานเพื่อการเรียนร้้เป็ นทีมของนั กศึกษา
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุร ี   วราภรณ์
ตระก้ลสฤษดิ์ 2545 ป.เอก
 11
การวิจัยและทฤษฎีด้านการสอน
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการสอน
• การพัฒนาร้ปแบบการเรียนการสอนแบบสืบสอบบนเว็บวิชา
วิทยาศาสตร์ โดยใช้การชุวยเสริมศักยภาพเพื่อพัฒนาทักษะการ
แก้ปัญหาของนั กเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น สุจิตรา เขียวศรี

15
2550 ป.เอก
• การพัฒนาร้ปแบบการให้คำาปรึกษาในบทเรียนคอมพิวเตอร์ชุวย
สอนแบบอัจฉริยะ การออกแบบการสอนโดยใช้วิจัยเป็ นฐาน
ภิญญาพัชญ์ กาวินดำา 2549 ป.เอก
• ผลการใช้การสอนแนะในการเรียนร้้ด้วยกรณี ศึกษาบนเว็บที่มีตุอ
การแก้ปัญหาของนั กเรียนชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 1 ที่มีร้ปแบบการ
คิดตุางกัน นิ ตยา โสรีกุล 2547ป.เอก
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการสอน
• ผลของการเรียนแบบรุวมมือโดยใช้เทคนิ คการสอนเป็ นก
ลุุมที่ชว ์ างการ
ุ ยเหลือเป็ นรายบุคคลที่มีตุอผลสัมฤทธิท

16
เรียนและความสามารถในการถุายโยงการเรียนร้้ในวิชา
คณิ ตศาสตร์ของนั กเรียนชั้นประถม   โฆษิต จตุรส ั วัฒนา
ก้ล 2543 ระดับปริญญาโท
• การพัฒนาร้ปแบบการเรียนการสอนกระบวนการแก้
ปั ญหาทางคณิ ตศาสตร์ โดยการใช้การสอนตนเองกับการ
เรียนการสอนแบบรายบุคคล และแบบกลุุมสำาหรับ
นั กศึกษาระดับประกาศนี ยบัตรวิชาชีพชั้นส้ง  วราพร ขาว
สุทธิ์ 2542 ป.เอก
 11
ารวิจัยและทฤษฎีด้านบริการการศึกษ
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการบริการการ
ศึกษา
• แนวทางการจัดการศ้นย์วท ิ ยบริการเพื่อสุงเสริมเทคโนโลยีสารสนเทศและ
การสื่อสารของโรงเรียนชุวงชั้นที่ 3-4 ที่เข้ารุวมโครงการศ้นย์วท
ิ ยบริการ
ในกรุงเทพมหานคร   รังรอง ดำารงวุฒิ 2547 ป.โท

18
• การศึกษาร้ปแบบศ้นย์วท ิ ยบริการเครือขุายสำาหรับโรงเรียนประถมศึกษา  
ธนะสา เพ็งพุุม 2546 ป.เอก
• การนำาเสนอร้ปแบบศ้นย์วท ิ ยบริการสำาหรับศ้นย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวัน
อาทิตย์ ทวีวฒ
ั น์ วัฒนกุลเจริญ 2543 ป.โท
• การพัฒนาร้ปแบบศ้นย์วท ิ ยบริการของศ้นย์บริการทางการศึกษานอก
โรงเรียนอำาเภอในภาคเหนื อตอนบน   ดวงสุดา แสงสุดา 2542 ป.โท
• การนำาเสนอร้ปแบบเชิงแนวคิดศ้นย์วท ิ ยบริการสาธารณะสำาหรับ
กรุงเทพมหานคร วิชน ุ า ปาณปุณณั ง 2540 ป.โท
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการบริการการ
ศึกษา
• ร้ปแบบนำาเสนอการจัด ศ้นย์วิทยบริการทางการแพทย์ นั ยนา นุ รารักษ์
2538 ป.โท
• ความต้องการศ้นย์วทิ ยบริการของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ศ้นย์รงั สิต ตาม

19
ความคิดเห็นของอาจารย์และนั กศึกษา   จันทรา ปั ทมสุนทร 2535 ป.โท
• ความคิดเห็นของพระสงฆ์และฆราวาสเกี่ยวกับการจัดตั้งศ้นย์วท ิ ยบริการ
พระพุทธศาสนา   ไพบ้ลย์ สืบสาย 2531 ป.โท
• การนำาเสนอร้ปแบบการจัดตั้งศ้นย์วิทยบริการจากห้องสมุด โรงเรียนมัธยม
กรุงเทพมหานคร  วิชัย นิ่ มทรงธรรม 2530 ป.โท
• การนำาเสนอร้ปแบบการจัดตั้งหนุวยวิทยุส่ ือสารสองทางประจำาศ้นย์วิทย
บริการ ท้องถิ่น มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช  วลัยลักษณ์ ชัยบุตร
2528 ป.โท
 11
วิจัยและทฤษฎีด้านการศึกษารายบุค
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการศึกษาราย
บุคคล
• การพัฒนาโปรแกรมการศึกษารายบุคคลเพื่อพัฒนาการ
อุานภาษาไทยสำาหรับนั กเรียนชั้นประถมศึกษาปี ที่ 2 ที่
มีสมาธิส้ น
ั ในห้องเรียนปกติ   สุกญั ญา รักวงษ์ฤทธิ์

21
2550 ป.โท
• การพัฒนาโปรแกรมการศึกษารายบุคคลเพื่อพัฒนาการ
อุานภาษาไทยสำาหรับนั กเรียนชั้นประถมศึกษาปี ที่ 2 ที่
มีสมาธิส้ นั ในห้องเรียนปกติ   สุกญั ญา รักวงษ์ฤทธิ์
2550 ป.โท
• การสร้างสไลด์เทปเสียงสำาหรับการสอนเป็ นรายบุคคล
วิชาความร้้เกี่ยวกับ ศิลปะในระดับมัธยมศึกษาตอน
ปลาย กุศล อิสดุลย์ 2522 ป.โท
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการศึกษาราย
บุคคล
• การสร้างชุดการสอนรายบุคคลเรื่อง สิ่งแวดล้อมเป็ นพิษ
สำาหรับการ ศึกษา ผ้้ใหญุแบบเบ็ดเสร็จระดับ 4 ของ
ศ้นย์การศึกษานอกโรงเรียนในประเทศ ไทย   นิ รมล จิต

21
ทักษะ 2522 ป.โท
• การสร้างสไลด์เทปเสียงสำาหรับการสอนเป็ นรายบุคคล
วิชาประวัติศาสตร์ ศิลป์ สำาหรับชั้นอุดมศึกษา  ญานะ
วิสุทธิ์ สีมาะสิงห์ 2520 ป.โท
• การพัฒนาร้ปแบบการเรียนการสอนกระบวนการแก้
ปั ญหาทางคณิ ตศาสตร์ โดยการใช้การสอนตนเองกับการ
เรียนการสอนแบบรายบุคคล และแบบกลุุมสำาหรับ
นั กศึกษาระดับประกาศนี ยบัตรวิชาชีพชั้นส้ง  วราพร
ขาวสุทธิ์ 2542 ป.เอก
 11
รวิจัยและทฤษฎีด้านการศึกษารายก
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการศึกษาราย
กลุุม
• แบบกลุุมการพัฒนาร้ปแบบแบบโปรแกรมสนทนาออนไลน์ท่ีใช้เทคนิ ค
กระบวนการกลุม ุ ที่มีผลตุอพฤติกรรมการมีสุวนรุวมสำาหรับนิ สต ิ บัณฑิต
ศึกษา   วิโรจน์ วโรดมปราโมทย์ 2547 ป.โท

24
• การพัฒนาวิธีการประเมินการปฏิบัติงานกลุม ุ สำาหรับนั กเรียนระดับ
มัธยมศึกษาตอนต้น   กุลชลี ตาลชุวง 2546 ป.โท
• ผลการสอนวาดภาพระบายสีด้วยเทคนิ คกระบวนการกลุม ุ ที่มต
ี ุอผล
สัมฤทธิท์ างการเรียนของนั กเรียนชั้นประถมศึกษาปี ที่ 5 กทม.   กิรติ
ศรีสุชาติ 2544 ป.โท
• ผลของการใช้กระบวนการเผชิญสถานการณ์และกระบวนการกลุุม
สัมพันธ์ท่ีมตี ุอการสร้างมโนทัศน์ประชาธิปไตยของนั กเรียนประถม
ศึกษาปี ที่ 5 มยุร ี วิมลโสภณกิตติ 2537 ป.โท
•  ผลของการใช้กระบวนการกลุุมที่มีตุอผลสัมฤทธิใ์ นการอุานจับใจความ
ภาษาอังกฤษของนั กเรียนชั้นประถมศึกษาปี ที่ 6   ชุมศรี เรซ 2533
ป.โท  
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการศึกษาราย
กลุุม
• การสร้างโมเดลการสอนแบบกระบวนการกลุม ุ เพื่อพัฒนาแรงจ้งใจใฝุ สัมฤทธิ์
สำาหรับเด็กด้อยสัมฤทธิ์   ทศพร ประเสริฐสุข 2524 ป.เอก
• การเปรียบเทียบผลการสอนวิชาวรรณคดีไทย เรื่อง ลิลิตตะเลงพุาย โดย

24
กระบวนการกลุม ุ สัมพันธ์และกระบวนการสอนแบบคร้เป็ นศ้นย์กลางในชั้น
ประกาศนี ยบัตรวิชาการศึกษา  วิไลวรรณ สันถวะโกมล 2521 ป.โท
• การเปรียบเทียบผลการสอนวิชาศีลธรรม หนุวย คุณธรรมเสริมสร้างลักษณะ
นิ สัย โดยวิธกี ระบวนการกลุม ุ สัมพันธ์และวิธสี อนแบบธรรมดา ในชั้นประถม
ศึกษาปี ที่ 6  สุภาพรรณ พวงจัน ่ เพชร 2519 ป.โท
• การเปรียบเทียบผลการสอนวิชาหลักการสอนหนุวย โรงเรียนประถมศึกษา
โดยวิธก ี ระบวนการกลุม ุ สัมพันธ์และวิธีการสอนแบบธรรมดา ในชั้น
ประกาศนี ยบัตรวิชาการศึกษา   เสริมศิร ิ เมนะเศวต 2519 ป.โท
 11
รวิจัยและทฤษฎีด้านการศึกษามวลช
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการศึกษา
มวลชน
• การเปิ ดรับสารสนเทศเพื่อการศึกษาจากสื่อมวลชนไทย   เฉลิมพร
อุุนแก้ว 2545 ป.เอก
• การนำาเสนอร้ปแบบรายการโทรทัศน์การศึกษาเรื่องเพศศึกษา

27
สำาหรับเยาวชน  
สรรชัย หนองตรุด 2550 ป.โท
• การนำาเสนอร้ปแบบเว็บไซด์โทรทัศน์เพื่อการศึกษาทาง
อินเทอร์เน็ต   ศุภกร เนี ยมถนอม 2548 ป.โท
• การศึกษาความต้องการของนั กศึกษาทางไกลเกี่ยวกับรายการ
โทรทัศน์ เพื่อการศึกษาผุานดาวเทียม ตามหลักส้ตรการศึกษา
นอกโรงเรียนสายสามัญ พ.ศ.2530 ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
ชื่นจิต นั ยนิ ตย์ 2538 ป.โท
• ความคิดเห็นของคร้ภาษาไทยและนั กเรียนเกี่ยวกับการใช้
สื่อมวลชนใน การเรียนการสอนวิชาภาษาไทยในระดับมัธยมศึกษา
ตอนปลาย เขตการศึกษา 7   ประนอม เมืองตุ้ม 2532 ป.โท
 ตัวอยุางงานวิจย
ั ด้านการศึกษา
มวลชน
• การวิเคราะห์เนื้ อหาเกี่ยวกับการสุงเสริมพัฒนาการของเด็กจาก
รายการโทรทัศน์สำาหรับเด็ก   หฤทัย อนุ สสรราชกิจ 2539 ป.โท
• การศึกษาร้ปแบบการนำาเสนอและเนื้ อหาโรคเอดส์ในโฆษณาทาง

27
โทรทัศน์ของสำานั กนายกรัฐมนตรี   วัชรีพร สุโรจนานนท์ 2538
ป.โท
• การวิเคราะห์รายการวิทยุกระจายเสียงเพื่อการศึกษาของสถานี
วิทยุ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย   พัชรี พรหมคช 2537 ป.โท
• การวิเคราะห์เนื้ อหาด้านจริยธรรมในละครโทรทัศน์ ที่ออกอากาศ
ระหวุาง เดือนมิถุนายน ถึง กรกฎาคม พุทธศักราช 2537   ชิต
ชัย ศุกระจันทร์ 2537 ป.โท
• การใช้ส่ ือมวลชนในการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาระดับ
มัธยมศึกษา ตอนปลายในเขตการศึกษา 9   ศาสตร์ จิตนะ
2527 ป.โท