1.

Nabrojati i objasniti tri osnovna vida istraivanja marketinga pomou

sekundarnih podataka?
1)Okrivanje injenica: nove injenice mogu da se odnose na identifkaciju ponaanja kupaca,
istraivanje trenda relevantnih marketinkih promjenljivih, skeniranje prilika u okruenju,
identifkaciju promjena u odnosu na prethodni period i sl.
2) !gradnju mode"a: mogu se formulisati kauzalni, deskriptivni ili prediktivni modeli koji se
odnose na: segmentaciju trita, odreivanje trinih veliina, prognozu prodaje, izbor kanala
distribucije, itd.
#) $atabase marketing: ova vrsta marketinga predstavlja interaktivni prilaz marketinkim
komunikacijama posredstvom pote, telefona, interneta i sl. u cilju stimulisanja tranje i
odravanja veza sa potroaima, a na osnovu podataka skladitenih u elektronskim bazama
podataka.
2. Objasniti kvantitativna i kva"itativna obi"jeja?
vantitativna obiljeja su ona obiljeja ije se vrijednosti veliina mogu izraziti u obliku
numerikih !brojanih" pokazatelja, koji se mogu odnositi na volumen, uestalost ili
strukturu neke pojave !npr. plata, godine starosti, duina radnog staa, cijena, zalihe,
koliine nabavki" na razliitim skalama i u razliitim jedinicama mjere.
#asuprot njih, kvalitativna obiljeja su naturalno ili vrijednosno nemjerljive veliine kao
to su: spol, brani status, potroa nekog artikla, korisnik neke usluge, stav, motiv i dr.
#. %ka"a sa konstantnim !birom?
$kala sa konstantnim zbirom !npr. %&&" predstavlja nain izraavanja stava gdje se na osnovu
stalnog zbira daju relativne teine pojedinim obiljejima. 've skale spadaju u kategoriju racio
skala. #pr. jedan ispitanik treba podijeliti broj %&& na posmatrana obiljeja prilikom izbora
turistike destinacije za godinji odmor !mir (%&, )ellness * +&, sportske aktivnosti( %&, no,ni
ivot +&, ishrana *-&".
4. Nabrojati kriterije izbora statisti kih podataka?
karakteristike objekata i promjenljivih, broj promjenljivih, mjerna svojstva promjenljivih,
zavisnost izmeu promjenljivih, vremensko ogranienje istraivanja.
&. 'ta obuhvata univarijaciona( bivarijaciona i mu"tivarijaciona ana"i!a?
.nivarijaciona analiza podrazumijeva analizu jedne promjenljive. . bivarijacionom postupku
pokuavaju se otkriti zakonitosti meuodnosa izmeu dvije promjenljive, dok multivarijaciona
analiza podrazumijeva istovremenu analizu ve,eg broja promjenljivih.
). Navesti neke od de*nicija mu"tivarijacione ana"i!e?
+nderson pod multivarijacionom analizom podrazumijeva statistiku analizu podataka koja se
sastoji od niza mjerenja na brojnim pojedincima ili objektima, a matematiki model na kojem se
temelji je viedimenzionalna normalna distribucija ili neka njena kombinacija.
,enda"" defnie multivarijacionu analizu kao granu statistike analize koja prouava relacije
izmeu niza zavisnih promjenljivih. 'n jasno razlikuje analizu zavisnosti i analizu
meuzavisnosti. /naliza zavisnosti ispituje zavisnost jedne ili vie promjenljivih !zavisnih" od
drugog skupa nezavisnih promjenljivih, dok analiza meuzavisnosti ne pravi razliku izmeu
zavisnih i nezavisnih promjenljivih, ve, skupove tih promjenljivih posmatra simetrino.
-i. daje slijede,u defniciju: 01ultivarijaciona analiza prouava sisteme sluajno odabranih
promjenljivih ili sluajne uzorke koji su u meusobnom odnosu2.
/. Navesti !ajednike karakteristike svih de*nicija mu"tivarijacione ana"i!e?
3strauje se ve,i broj objekata,
istovremeno se na svakom objektu mjeri ve,i broj obiljeja !promjenljivih", tzv.
viedimenzionalnost mjerenja, odnosno simultano se posmatraju i analiziraju
manifestne promjenljive,
multivarijacioni karakter analize potie od broja promjenljivih, a ne od broja objekata
istraivanja.
0. 1adaci mu"tivarijacione ana"i!e se mogu pove!ivati !a:
pojednostavljivanje sloene strukture istraivanog problema radi lake interpretacije
!deskripcija",
postupak zakljuivanja o meuzavisnosti promjenljivih i4ili testiranje njihove statistike
znaajnosti i
istraivanja u smislu generisanja i konstruisanja hipoteza.
2. 'ta su to mode"i?
1odeli su formalne prezentacije realnog svijeta. 1atematiki modeli obino imaju tri
komponente: varijable, konstante i relacije. 5arijable su obiljeja koja mogu da variraju na
nain koji moe da se identifkuje ili izmjeri. onstante su fksne vrijednosti koje po defniciji ne
variraju i dijelimo ih na one koje stoje same i na one koje stoje uz varijable i zovu se
koefcijenti. oefcijenti pokazuju koliko jako varijabla utie na ishod modela. 6elacije pokazuju
meusobni odnos varijabli i konstanti i predstavljaju se simbolima za matematike operacije.
13. Osobine mu"tivarijacionih mode"a?
'ni su prije jednaine nego nejednaine.
'ni su prije linearni nego nelinearni.
'ni su aditivni jer se nezavisne varijable prije dodaju ili oduzimaju jedna od druge nego
to se mnoe ili dijele.
'ni su kompenzatorni jer niska vrijednost jedne nezavisne varijable moe da bude
kompenzovana visokim vrijednostima drugih nezavisnih varijabli.
11. 4rema vrstama mjerenja( postoje 5 teme"jne ska"e?
#ominalna, ordinalna, intervalna i omjerna.
12. ,ada se primjenjuje ana"i!a varijanse?
/naliza varijanse ima primjenu kada su nezavisne promjenljive nemetrike skalirane, dok su
zavisne promjenljive izraene u metrikim dimenzijama. 7o ve,i znaaj analiza varijanse ima
prilikom planiranja i provoenja eksperimenata, pri emu se ocjenjuju eksperimentalni rezultati
nastali kao rezultat dejstva odreenog broja faktora !nemetriki skalirani" ili testiraju hipoteze
o jednakosti aritmetikih sredina vie skupova.
1#. 6ipo"ogija ana"i!e varijanse?
Broj faktora Jedna zavisna promjenljiva Dvije ili vie zavisnih promjenljivih
Jedan faktor /#'5/ sa jednim faktorom 1/#'5/ sa jednim faktorom
Dva faktora /#'5/ sa dva faktora 1/#'5/ sa dva faktora
Vie faktora /#'5/ sa vie faktora 1/#'5/ sa vie faktora
15. Objasniti mu"tivarijacionu ana"i!u varijanse 78+NO9+)?
1ultivarijaciona analiza varijanse !1/#'5/" predstavlja metodu kod koje je cilj ispitivanje
uticaja jedne ili vie eksperimentalnih promjenljivih na dvije ili vie zavisnih promjenljivih i
predstavlja uoptenje univarijacione analize !/#'5/". 1anova ispituje da li se uzorci u pogledu
njihove sredine sluajno ili signifkantno !znaajno" razlikuju. od univarijacione analize
varijanse ispituje se razlika sredine samo jedne promjenljive, dok kod multivarijacione analize
to moraju biti najmanje dvije promjenljive.
1&. $a bi se bo"je ra!umje"e mogunosti primjene mu"tivarijacione ana"i!e varijanse
78+NO9+) u marketin:kim istraivanjima navedite neko"iko tipinih marketin:kih
pitanja sa identi*kovanim !avisnim 7metrike) i ne!avisnim 7nemetrikim)
promjen"jivim?
oje dejstvo imaju razliiti oblici promocije kino programa !npr. plakate, oglasi u
novinama" na broj posjetilaca u kino dvoranama8
9avisna promjenljiva je broj posjetilaca, a nezavisna promjenljiva vrsta promocije
!faktor" sa modalitetima !plakati, oglasi u novinama, oglasi na radiju, televiziji i sl."
:a li potronja cigareta !u cigaretama po danu" zavisi od spola potroaa, marke
cigarete i stepena obrazovanja8
9avisna promjenljiva je potronja cigareta, a nezavisne promjenljive su spol, marka
cigareta i stepen obrazovanja.
oji dizajn novog automobila ,e pove,ati obim prodaje8
9avisna promjenljiva je obim prodaje, a nezavisna promjenljiva je dizajn automobila sa
razliitim modalitetima.
1). 4ostupak regresione ana"i!e?
$vaka regresiona analiza mora da proe kroz slijede,e faze:
formulisanje modela,
ocjena regresione funkcije, odnosno ocjena parametara modela,
regresiona dijagnostika !ispitivanje regresione funkcije ili vrednovanje dobijenih ocjena"
i
vrednovanje prognostike mo,i modela.
1/. Navesti ;orma"ne pretpostavke !a progno!u regresionim mode"ima?
ocijenjeni parametri modela su konstantni,
prognoza se izvodi u ceteris paribus uslovima i
vrijednosti nezavisnih promjenljivih za period prognoziranja su poznate.
10. Navedite neka tipina pitanja i! ob"asti marketinga koja se mogu rje:avati
regresionom ana"i!om?
:a li visina prometa u nekim marketima zavisi od broja posjeta kupaca i vremena
njihovog zadravanja u prodajnom objektu8
:a li postoji povezanost izmeu prihoda potroaa, njihove starosti i potronje
cigareta8
olika ,e biti prodaja u zavisnosti od faktora vrijeme u narednim mjesecima8
:a li se prodajna cijena jednog modela automobila moe pove,ati za %&;, ako
vrijednost dodatne opreme pove,amo za <; i izdatke za oglaavanje pove,amo za
<;8
12. <ime se bavi k"aster ana"i!a?
laster analiza !analiza grupisanja" bavi se metodama grupisanja objekata u homogene klase,
tako da su objekti unutar klasa bliskiji ili sliniji, a izmeu klasa znaajno razliiti. =rupe
metoda poznate kao klaster analiza odnose se na sisteme klasifkacije, kategorizacije,
sistematizacije ili na nain razvrstavanja, rasporeivanja ili podjele nekog sistema.
23. ,"aster ana"i!a se moe primijeniti naje:e u s"ijedeim s"uajevima?
ada iz jednog skupa objekata treba formirati klase sa to homogenijim obiljejima,
kada na jednom skupu objekata treba utvrditi postojanje odreenih kategorija !tipova",
kada postoji mogu,nost izvoenja odreenih tretmana, te je neophodno iz skupa
objekata odrediti one klase na kojima se mogu primijeniti odreeni tretmani ,
kada je na jednom skupu objekata, na osnovu izmjerenih obiljeja, neophodno izvesti
odgovaraju,e korektivne mjere u cilju poboljanja kvaliteta mjere.
21. 6ipina istraivaka pitanja na koja odgovore nudi k"aster ana"i!a su:
koje su grupe kupaca naeg automobila s obzirom na sociodemografska obiljeja8
/(>(? analiza kupaca: da li postoje grupe kupaca koje se jasno razlikuju jedna od druge,
naroito na osnovu volumena kupovine i drugih znaajnih trinih obiljeja8
:a li se glasai mogu na osnovu sociodemografskih i psiholokih obiljeja podijeliti u
razliite grupe8
22. 4rovo=enje diskriminacione ana"i!e treba da se vr:i u neko"iko koraka?
@ormirati grupe,
ocijeniti diskriminacionu funkciju
odrediti znaajnost funkcije i varijabli
interpretirati diskriminacionu funkciju
izvesti klasifkaciju i validaciju.
2#. Navesti tri vrste diskriminacionih koe*cijenata?
'bini diskriminacioni koefcijenti * slue za raunanje diskriminacionog skora na
osnovu kojeg vrimo dodjeljivanje grupi i komentariu se kao i regresioni koefcijenti u
regresiji.
$tandardizovani diskriminacioni koefcijenti * kao i beta koefcijenti kod regresije
pokazuju znaajnost nezavisnih promjenljivih !ve,i koefcijent znai ve,i doprinos
nezavisne promjenljive diskriminaciji izmeu grupa".
:iskriminaciona optere,enja( ona predstavljaju obine korelacione koefcijente izmeu
nezavisne promjenljive i cijele diskriminacione jednaine odnosno diskriminacionih
skorova.
25. 'ta je ;aktorska ana"i!a?
Metod multivarijacione analize koji se koristi za opis meusobne zavisnosti velikog broja promjenljivih
kori tenjem manjeg broja osnovnih, ali neopa enih slu ajnih promjenljivih poznatih kao faktori, naziva se
faktorska analiza. Faktorska analiza je generi ko ime dato klasi multivarijacionih statisti kih metoda ija je
primarna svrha definisanje osnovne strukture u matrici podataka. Uop teno govore i, ona se bavi problemom ,
analiziranja strukture meuodnosa (korelacija) meu velikim brojem varijabli (npr. skorovi testa, odgovori na
upitnik), putem definisanja seta zajedni kih osnovnih dimenzija, poznatih kao faktori.
25. Ciljevi tehnika faktorske analize?
onkretnije, tehnike faktorske analize mogu ostvariti jedan od dva cilja!
") identifikovanje strukture kroz sumarizaciju podataka ili
#) redukcija podataka.
26. Dizajn faktorske analize uklju uje tri osnovne odluke:
(") kalkulaciju input podataka (korelaciona matrica) da bi se zadovoljili specifikovani ciljevi grupisanja varijabli
ili respondenata$
(#) dizajn studije u smislu broja varijabli, mjernih odlika varijabli, i tipova dopustljivih varijabli i
(%) potrebnu veli inu uzorka, i u apsolutnim terminima, i kao funkcija broja varijabli u analizi.
27. bjasniti ter!in osnovni skup i uzorak?
Aojava koja se eli istraiti metodom uzoraka zove se A'A.B/?37/ ili '$#'5#3 $.A, a njen dio
koji se u tu svrhu ispituje zove se .9'6/. :a bi zakljuci o nekoj pojavi na osnovu uzorka bili
validni, uzorak treba biti reprezentativan. 6eprezentativnost uzorka postie se ispravnim
izborom elemenata osnovnog skupa tako da izabrani elementi po svojim osnovnim
karakteristikama nalikuju
na osnovni skup !da uzorak bude umanjena slika osnovnog skupa". .zorkom se dolazi do
procjene karakteristika osnovnog skupa, a statistikom metodom odreuje se pouzdanost i
preciznost te procjene.
20. 'ta podra!umijeva s"uajan u!orak?
ad god je mogu,e poeljno je izabrati sluajni uzorak. . takvom uzorku svaka jedinica
populacije !osnovnog skupa" ima jednaku vjerovatno,u da bude izabrana. $luajan uzorak
sastavlja se prema odreenim naelima koji odgovaraju zakonu sluaja. #ajbolji nain je
upotreba 0tablice sluajnih brojeva2 ili kompjuterskog sistema sluajnog izbora !generator
sluajnih brojeva".
22. Navesti osnovnu ra!"iku i!me=u deskriptivne i in;erencija"ne statistike?
'snovna razlika izmeu deskriptivne i inferencijalne statistike zasniva se na znanju o
populaciji. . deskriptivnoj statistici se pretpostavlja da analitiar posjeduje odreena znanja o
populaciji koja je predmet istraivanja. . inferencijalnoj statistici znanje o populaciji je
ogranieno na podatke koji se mogu dobiti iz uzorka. . takvim sluajevima jedini nain da se
stekne odreena predstava o populaciji svodi se na analizu uzoraka, te procjenu i testiranje
hipoteza o pojedinim karakteristikama populacije.
#3. > ve!i sa ve"iinom u!orka treba u ob!ir u!eti s"ijedee ;aktore:
varijabilnost populacije ( to je populacija homogenija, to je potrebno izabrati manji
uzorak da se dostigne preciznost odreenog parametra,
vrsta plana za izbor uzorka ( prednost imaju planovi koji daju ne samo traenu
preciznost, ve, i omogu,avaju nie trokove,
ograniena fnansijska sredstva * sva istraivanja se provode pod odreenim
fnansijskim ogranienjima, koja utiu na veliinu i vrstu uzorka i nain prikupljanja
podataka,
zahtjev za precizno,u ( ako su svi uslovi jednaki, ve,a preciznost postie se u
zavisnosti od metode ocjene traenog parametra populacije, a tada preciznost raste sa
pove,anjem uzorka,
rijetkost pojave ( ako je ve,a frekventnost pojavljivanja nekog obiljeja u populaciji, to
je potrebna manja veliina uzorka i obratno.
#1. Od u!oraka !asnovanih na teoriji vjerovatnoe naje:e se koriste:
7C:#'$D/5#3 $B.E/7#3 .9'6/ !Dhe $imple random sample", $D6/D3@3'5/#3 .9'6/
!$tratifed sample", .9'6/ =6.A/ !?luster sample", $3$DC1/D$3 .9'6/ !$Fstematic
sample" i
'1>3#'5/#3 D3A'53 .9'6// !1ultistage sample".
#2. Od u!oraka koji nisu !asnovani na teoriji vjerovatnoe naje:e se koriste:
5'D#3 .9'6/ !Guota samples", C$AC6D#3 ( #/17C6#3 .9'6/ !CHpert samples",
.9'6/ 2=6.:5/I !$no)ball sample" i A63=':#3 .9'6/ !/ccidental samples".
##. Objasniti termin "ogistike regresije?
Bogistika regresija je specijalizovana forma regresije koja je formulisana da predvidi i objasni
binarnu !dvogrupnu" kategoriku varijablu vie nego metrike zavisne mjere. 'blik logistike
regresione varijable je slian varijabli viestruke regresije.5arijabla predstavlja jedinstveni
multivarijacioni odnos, sa regresiono slinim koefcijentima ukazuju,i na relativni uticaj svakog
pokazatelja varijable.
#5. ?i"jevi "ogistike regresije?
Bogistika regresija je najbolje smjetena u imenovanju dva istraivaka cilja:
a" identifkovanje nezavisnih varijabli koje utiu na grupno lanstvo u zavisnim varijablama i
b" uspostavljanje klasifkacionog sistema baziranog na logistikom modelu za odreivanje
grupnog lanstva.
#&. Navesti parametre vi:estruke "inearne regresije?
ravan regresije, jednaina regresije i standardna greka.
#). Osnovni parametri vi:estruke "inearne kore"acije su?
oefcijent viestruke linearne determinacije,
koefcijent viestruke linearne nedeterminacije,
koefcijent viestruke linearne korelacije,
koefcijent viestruke linearne alienacije.