Professional Documents
Culture Documents
-
g
a
l
No lactose
+ lactose
L
e
v
e
l
o
f
A
r
g
b
i
o
s
y
n
t
h
e
t
i
c
e
n
z
y
m
e
s+ argenine
Time
No lactose
L
e
v
e
l
o
f
A
r
g
b
i
o
s
y
n
t
h
e
t
i
c
e
n
z
y
m
e
s
Time
Cmng (Inducible to sn
phm!p "ng v#i ch$t cm
"ng% th&'ng l( c) ch$t c*a
enzyme
!"mh#m($epressible b+ ,-m
h.mb/i ch$t 0ng ,-mh.m%
th&'ng l( sn phmc12i c3ng
c*a ch14i phn "ng sinh t5ng
h6p
lac
%
&
'
7nco8es -galactosi8ase
7nco8es permease
'
7nco8es transacetylase
9:
http;<<en=>i,ipe8ia=org<>i,i<Lac?operon
9@
Kim sot tiu cc- vai tr ca yu t km hm
iu ha km hm:
- Phin m trn operon lac b" c ch bi yu t km hm l protein
LacI. Khi khng c mt lactose, protein LacI bm vo operator
lm ngn cn phin m
iu ha cm ng:
-Khi c mt cht cm
ng (allolactose, IPTG),
cht ny bm vo yu t
km hm (protein LacI)
lm thay i cu hnh lm thay i cu hnh
cht km hm nn khng
bm vao operator c.
- ARN polymerase bm
vo promoter v b&t !u
qu trnh phin m
Bng cch thc no m Monod-Jacob tm ra
c c ch kim sot ca operon lac?
Cc dng t bin
t bin lacI
-
- Cht km hm khng th bm vo operator , do
khng th gy km hm phin m.
Cc dng t bin
t bin lacS
-
- Cht cm ng khng th bm vo cht c ch, do
cht c ch lun lun gy km hm phin m
t bin O
c
- Cht km hm khng th nhn din v bm vo vng
operator (do trnh t vng operator b" thay i), qu
trnh phin m di*n ra lin t(c
Bng chng thc nghim xc nh protein km hm: Th
nghim PaJaMo (Pardee, Jacob v Monod)
a lacI
+
lacZ
+
vo t bo t
bin lacI
-
lacZ
-
%-galactosidase
c tng hp
trong vng 1-2 h trong vng 1-2 h
!u ri dng li
Nu b sung
cht cm ng %-
galactosidase li
tip t(c c tng
hp
Bng chng thc nghim chng minh cht c ch bm vo
vng operator
Th nghim xc nh vng protein iu ha bm vo ADN-DNA
footprint
iu ha kiu trans, kiu cis
Yu t iu ha kiu trans: c th tc ng biu hin
gen nm bt k v" tr no trong h gen. Loi ny
thng l protein.
Yu t iu ha kiu cis: ch+ gy nh hng n biu
hin ca gen nm g!n k n trn cng si ADN. Loi
ny thng l on trnh t ADN.
iu ha kiu trans, thng l protein
iu ha kiu cis, thng l ADN
Laci
+
: to cht km hm c kh nng bm vo vng
operator hoc cht cm ng
Laci
Hy d on kt qu th nghim
iu ha kiu trans, kiu cis
Protein LacI iu ha kiu trans.
Operator iu ha kiu cis.
Kim sot tch cc- vai tr ca yu t hot ha
iu ha tch cc lm
tng biu hin ca cc
gen lacZ, lacY v lacA.
cAMP (cyclic
adenosine
monophosphate) bm monophosphate) bm
vo CRP (cAMP
receptor protein) khi
nng glucose thp.
CRP bm vo vng
iu ha, tng cng
hot tnh ca ARN
polymerase ti promoter
lac.
Cch thc protein iu ha bm vo ARN polymerase
CRP-cAMP khng ch+ l cht iu ha tch cc ca
operon lac, m cn ca nhiu h thng khc nh operon
gal, operon ara.
,c ch qu trnh d" ha: khi mi trng c mt
glucose v mt s ng khc (lactose, galactose,
arabinose), t bo vi khun ch+ s d(ng glucose v arabinose), t bo vi khun ch+ s d(ng glucose v
km hm hot ng ca cc operon lin quan n chuyn
ha cc loi ng khc. Hin tng ny c gi l c
ch qu trnh d ha( catabolite reppression).
Nh vy, C 2 c ch iu ha operon lac: tiu cc v
tch cc.
Cu h'i: S biu hin gen ca operon lac t cc i Cu h'i: S biu hin gen ca operon lac t cc i
khi no?
Khi mi trng c lactose v thiu glucose. Trong iu
kin ny, cht cm ng bm vo cht c ch lm cht
ny khng c kh nng bm vo operator gy km
hm phin m; trong khi phc hp CRP-cAMP bm
vo v" tr g!n promoter h- tr ARN polymerase b&t
!u phin m. !u phin m.
iu khin kim sot ca operon ara
AraC ng vai
tr va l cht km
hm, va l cht
hot ha ca hot ha ca
operon ara m ha
enzyme thy phn
arabinose
C ch tng tc ca protein iu ha i vi
ARN polymerase
Cht iu ha tiu cc (cht km hm)
- Chn ARN polymerase ti cc v" tr bm vo ADN
khi !u phin m.
Cht iu ha tch cc Cht iu ha tch cc
- Tip xc vi ARN polymerase lm tng cng kh
nng m !u phin m ca enzyme
Kim sot biu hin- Operon tryp
Operon tryptophan gm 5 gen m ha cho cc enzyme
lin quan n vic tng hp tryptophan.
Khi khng c tryp mi trng, hot ng ca
operon tng
Trypophan ng vai tr tc nhn c ch biu hin Trypophan ng vai tr tc nhn c ch biu hin
operon tryp, gi l cht ng c ch (co-repressor)
S km hm operon tryp i h'i tng tc gia cht
ng c ch v cht c ch
Tryp l sn phm cui cng ca operon tryp, gy km
hm hot ng ca operon c ch phn hi (feedback
inhibition)
Operon tryptophan- tryp ng vai tr l cht !ng c ch
Kim sot theo c ch phin m d-(Attenuation)
Cc yu t sigma (") thay th
- Ph!n ln gen prokaryote c phin m bi ARN
polymerase mang yu t
70
. Tuy vy, nhiu gen khc
c phin m bng cc yu t khc. Qua , b my
phin m c huy ng n cc gen vo cc thi im
khc nhau.
- Vic s d(ng cc yu t thay th l mt c ch lp
trnh s biu hin ca gen.
V d(:
32
l yu t hot ng khi c tn hiu sc nhit
54
yu t hot ng cc gen chuyn ha Nit
Cc yu t sigma (") thay th nhit cao