Alasehir JES CED

ZORLU JEOTERMAL ENERJ ELEKTRK RETM A..
Zorlu Plaza Avclar-stanbul

Tel: 0 212 456 21 30
Faks: 0 212 422 00 99

45 MWe ALAEHR JEOTERMAL ENERJ
SANTRAL PROJES
MANSA L ALAEHR LES
ERENKY, OSMANYE VE ENEL KYLER MEVK

EVRESEL ETK
DEERLENDRMES RAPORU

ED Raporu Nihai ED Raporu

ENVY Enerji ve evre Yatrmlar A..
etin Eme Bulvar 1314. Cadde No: 7 Aa veler 06450 ANKARA - TRKYE
Tel: +90(312) 583-8800 (Pbx) Faks: +90(312) 472-6710
e-posta: envy@envy.com.tr
www.envy.com.tr

ANKARA 2013
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. 45 MWe Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi
evresel Etki Deerlendirmesi Raporu

i / xxi

BALIK SAYFASI
Proje Sahibinin Ad: ZORLU Jeotermal Enerji Elektrik retim A..
Adresi: Zorlu Plaza Avclar / STANBUL
Telefon ve Faks
Numaralar:
Telefon : +90 (212) 456 21 30
Faks : +90 (212) 422 00 99
Projenin Ad: 45 MWe Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi
Proje Bedeli: 110 Milyon Amerikan Dolar (225 Milyon TL)
Proje iin Seilen Yerin
Ak Adresi (li, lesi,
Mevkii):
Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkii
Proje iin Seilen Yerin
Koordinatlar, Zon:

LETME RUHSAT ALANI KOORDNATLARI
No
Projeksiyon UTM 35 Datum ED50 Projeksiyon Corafik WGS 84
X Y Y X
1 623000 4245000 28,4070230682 38,3430412463
2 624000 4252000 28,4196948405 38,4059698861
3 630000 4250000 28,4880221741 38,3870991783
4 630000 4242000 28,4865477882 38,3150251041
SANTRAL ALANI KOORDNATLARI
No
X Y Y X
1 625122,192 4251352,871 28,4324284624 38,3999832838
2 625106,068 4251297,863 28,4322340886 38,3994899531
3 625104,828 4251268,905 28,4322147486 38,3992292303
4 625036,746 4251163,168 28,4314165113 38,3982861257
5 624999,371 4251099,054 28,4309772382 38,3977137222
6 624979,858 4251051,203 28,4307453570 38,3972853435
7 624985,646 4251000,414 28,4308025941 38,3968269518
8 624972,911 4250980,632 28,4306532897 38,3966505073
9 624973,970 4250922,046 28,4306550147 38,3961225318
10 624951,639 4250877,374 28,4303914366 38,3957231851
11 624946,062 4250859,531 28,4303244142 38,3955632111
12 624943,422 4250772,106 28,4302786814 38,3947759349
13 624957,667 4250751,695 28,4304381235 38,3945900472
14 624964,864 4250730,883 28,4305168188 38,3944015412
15 624968,632 4250685,741 28,4305519430 38,3939943141
16 624914,694 4250761,711 28,4299479228 38,3946862890
17 624845,213 4250923,126 28,4291811746 38,3961502447
18 624804,829 4250980,642 28,4287290607 38,3966740745
19 624764,316 4251097,645 28,4282859989 38,3977338545
20 624747,273 4251156,831 28,4281013772 38,3982694648
21 624767,715 4251208,160 28,4283445055 38,3987290585
22 624808,109 4251275,173 28,4288188396 38,3993271672
23 624824,302 4251350,292 28,4290175601 38,4000016899

ii / xxi

24 624865,146 4251482,379 28,4295086080 38,4011860086
25 624884,918 4251494,524 28,4297371311 38,4012926666
26 624900,842 4251492,984 28,4299191657 38,4012765734
27 624922,983 4251482,569 28,4301708067 38,4011796392
28 624932,449 4251479,590 28,4302786541 38,4011514794
29 625033,028 4251428,360 28,4314210692 38,4006758733
30 625057,218 4251417,265 28,4316960450 38,4005725257
31 625088,126 4251402,011 28,4320471867 38,4004307739
32 625113,155 4251389,576 28,4323315359 38,4003152402
33 625125,730 4251383,418 28,4324744078 38,4002580043
34 625132,697 4251379,920 28,4325535501 38,4002255090
KUYU ALANLARI KOORDNATLARI
No
Projeksiyon UTM 35 Datum Ed 50 Projeksiyon Corafi WGS 84
X Y Y X
A-1.1 624844,861 4250689,132 28,4291356402 38,3940421497
A-1.2 624844,275 4250764,066 28,4291422283 38,3947173374
A-1.3 624894,621 4250763,480 28,4297184780 38,3947050341
A-1.4 624894,621 4250689,132 28,4297052857 38,3940352024
A-2.1 624897,178 4251176,021 28,4298209609 38,3984214322
A-2.2 624951,367 4251176,021 28,4304413458 38,3984138620
A-2.3 624949,619 4251100,855 28,4304079882 38,3977369055
A-2.4 624898,926 4251100,855 28,4298276336 38,3977439871
A-3.1 624256,241 4251213,309 28,4224897918 38,3988466624
A-3.2 624283,886 4251254,369 28,4228135356 38,3992127530
A-3.3 624346,493 4251213,309 28,4235230447 38,3988341171
A-3.4 624318,848 4251171,842 28,4231992273 38,3984643662
A-4.1 624383,083 4250085,634 28,4237426820 38,3886692957
A-4.2 624383,083 4250162,206 28,4237562098 38,3893591723
A-4.3 624434,366 4250162,206 28,4243432435 38,3893520401
A-4.4 624434,366 4250086,336 28,4243298343 38,3886684928
A-5.1 625262,072 4250379,994 28,4338567648 38,3911986611
A-5.2 625198,847 4250420,973 28,4331402972 38,3915767115
A-5.3 625226,362 4250463,709 28,4334628689 38,3919578807
A-5.4 625289,587 4250420,973 28,4341790259 38,3915640060
A-6.1 625424,848 4251056,311 28,4358406223 38,3972690571
A-6.2 625475,428 4251056,311 28,4364196744 38,3972619617
A-6.3 625474,416 4250980,441 28,4363945668 38,3965785609
A-6.4 625424,848 4250980,441 28,4358271010 38,3965855142
A-7.1 624120,077 4251506,411 28,4209826036 38,4015062574
A-7.2 624169,848 4251506,411 28,4215524277 38,4014993472
A-7.3 624169,848 4251431,148 28,4215391461 38,4008212693
A-7.4 624120,077 4251431,148 28,4209693273 38,4008281794
A-8.1 623997,642 4250814,357 28,4194589036 38,3952882128
A-8.2 624047,987 4250814,357 28,4200352630 38,3952812311
A-8.3 624047,987 4250739,423 28,4200220566 38,3946061225
A-8.4 623997,642 4250739,423 28,4194457026 38,3946131040
A-9.1 626220,092 4250998,203 28,4449343224 38,3966336611
A-9.2 626220,092 4251073,371 28,4449478034 38,3973108721
A-9.3 626269,969 4251073,371 28,4455188112 38,3973038309
A-9.4 626270,672 4250997,501 28,4455132411 38,3966201918
A-10.1 624507,212 4250561,825 28,4252477971 38,3929422524
A-10.2 624557,090 4250561,825 28,4258187755 38,3929353079
A-10.3 624557,090 4250486,658 28,4258054750 38,3922580906

iii / xxi

A-10.4 624507,212 4250486,658 28,4252345019 38,3922650350
A-11.1 624264,002 4249597,315 28,4222933833 38,3842863571
A-11.2 624264,012 4249672,342 28,4223067369 38,3849623091
A-11.3 624314,592 4249672,342 28,4228856943 38,3849552825
A-11.4 624314,592 4249597,315 28,4228724498 38,3842793293
-1.1 628259,608 4250472,753 28,4681869959 38,3916095527
-1.2 628308,783 4250472,050 28,4687497833 38,3915961709
-1.3 628309,486 4250398,288 28,4687443807 38,3909315236
-1.4 628258,906 4250398,288 28,4681653873 38,3909387777
-2.1 627652,879 4250314,866 28,4612130042 38,3902739035
-2.2 627703,225 4250315,452 28,4617894194 38,3902719914
-2.3 627703,225 4250239,933 28,4617757210 38,3895916205
-2.4 627652,879 4250239,933 28,4611994174 38,3895988066
-3.1 626525,308 4249930,000 28,4482364708 38,3869667114
-3.2 626575,888 4249928,989 28,4488152558 38,3869504425
-3.3 626574,876 4249856,154 28,4487905837 38,3862943871
-3.4 626525,308 4249856,154 28,4482232014 38,3863013988
-4.1 626851,000 4249393,000 28,4518677897 38,3820825649
-4.2 626776,000 4249468,000 28,4510228572 38,3827688964
-4.3 626729,000 4249486,000 28,4504881395 38,3829377231
-4.4 626770,000 4249553,000 28,4509694822 38,3835355419
-4.5 626830,000 4249509,000 28,4516483183 38,3831306270
-4.6 626847,000 4249474,000 28,4518365953 38,3828128897
-5.1 627427,000 4249365,000 28,4584554745 38,3817484585
-5.2 627443,000 4249360,000 28,4586377007 38,3817011331
-5.3 627408,000 4249282,000 28,4582229922 38,3810033897
-5.4 627372,000 4249309,000 28,4578158344 38,3812517669
-5.5 627381,000 4249355,000 28,4579271643 38,3816649150
-5.6 627408,000 4249345,000 28,4582343885 38,3815709776
-6.1 626123,695 4250249,642 28,4436966349 38,3899031938
-6.2 626173,466 4250249,642 28,4442663633 38,3898961749
-6.3 626173,466 4250174,379 28,4442528751 38,3892181024
-6.4 626123,695 4250174,379 28,4436831520 38,3892251211
-7.1 628708,036 4249223,889 28,4730919526 38,3802937952
-7.2 628757,913 4249223,889 28,4736628194 38,3802866196
-7.3 628757,913 4249148,721 28,4736490789 38,3796094152
-7.4 628708,036 4249148,721 28,4730782174 38,3796165907
-8.1 627682,756 4248937,756 28,4613053277 38,3778628201
-8.2 627732,634 4248937,756 28,4618761784 38,3778557022
-8.3 627732,634 4248862,588 28,4618625490 38,3771784940
-8.4 627682,756 4248862,588 28,4612917035 38,3771856117
-9.1 628202,874 4248941,454 28,4672587680 38,3778217737
-9.2 628252,878 4248941,454 28,4678310694 38,3778146087
-9.3 628252,878 4248866,651 28,4678174507 38,3771406844
-9.4 628202,874 4248866,651 28,4672451547 38,3771478493

Projenin ED
Ynetmelii
Kapsamndaki Yeri
(Sektr, Alt Sektr):
Madde 24 (b): evresel Etki Deerlendirmesi Ynetmeliine tabi
olmayan veya Seme Eleme Kriterlerine tabi projelere kredi almak ve
benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi zerine Bakanln
uygun grd projeler
Ek.I Madde 47 Jeotermal kaynan kartlmas ve jeotermal enerji
kullanan tesisler (Is kapasitesi 25 MWe ve zeri).

iv / xxi

Raporu Hazrlayan
Kuruluun Ad:
ENVY Enerji ve evre Yatrmlar A..
Raporu Hazrlayan
Kuruluun Adresi,
Telefon ve Faks
Numaralar:
etin Eme Bulvar 1314. Cadde No: 7
06450 veler / ANKARA
Telefon : + 90 (312) 583 8800 (Pbx)
Faks : + 90 (312) 472 6710
Raporu Hazrlayan
Kuruluun Yeterlik
Belgesi Nosu, Tarihi:
09 / 30.01.2013
Rapor Sunum Tarihi
(Gn, Ay, Yl):
Ekim 2013

v / xxvii
NDEKLER
indekiler.................................................................................................................................................. v
Ekler ....................................................................................................................................................... xiii
Tablolarn Listesi ................................................................................................................................... xiv
ekillerin Listesi .................................................................................................................................... xvii
Fotoraflarn Listesi ............................................................................................................................... xix
Ksaltmalar .............................................................................................................................................. xx
PROJENN TEKNK OLMAYAN BR ZET ...................................................................................... xxiv
I. PROJENN TANIMI VE AMACI ..................................................................................................... 1
I.1 Proje Konusu Faaliyetin Tanm, mr ve Hizmet Amalar ............................................... 1
I.2 Pazar veya Hizmet Alanlar ve Bu Alan erisinde Ekonomik ve Sosyal Ynden nem ve
Gereklilikleri .......................................................................................................................... 2
I.2.1 Trkiyenin Enerji Politikas ..................................................................................... 2
I.2.2 Projenin Ekonomik Ynden nemi ......................................................................... 5
I.2.3 Projenin Sosyal Ynden nemi .............................................................................. 7
I.3 evresel Etki Deerlendirmesi ............................................................................................. 7
II. PROJE N SELEN YERN KONUMU ..................................................................................... 9
II.1 Projenin yeri (lgili Valilik veya Belediye tarafndan doruluu onanm olan proje yerinin,
lejant ve plan notlarnn da yer ald onanl evre Dzeni Plan ve mar Planlar
zerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanm haritas zerinde gsterimi) .................. 9
II.2 Proje kapsamndaki nitelerin konumu (Btn idari ve sosyal nitelerin, teknik altyap
nitelerinin varsa dier nitelerin proje alan iindeki konumlarnn ve varsa memba ve
mansabndaki dier projelerle birlikte vaziyet plan zerinde 1/25.000lik haritada
gsterimi, bunlar iin belirlenen kapal ve ak alan byklkleri proje kapsamnda yer
alan geici ve nihai depolama alanlarnn 1/2000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik onayl
haritalar zerinde gsterimi), antiye yerleim plan, hafriyat dkm sahalar, (birbirleri
ile olan mesafeleri de belirtilmesi) v.b. ............................................................................... 13
III. PROJENN EKONOMK VE SOSYAL BOYUTLARI .................................................................. 27
III.1 Projenin Gereklemesi ile lgili Yatrm Program, Finans Kaynaklar, Bu Kaynaklarn
Nereden Temin Edilecei, .................................................................................................. 27
III.2 Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas veya Zamanlama Tablosu .................... 27
III.3 Projenin Fayda-Maliyet Analizi ........................................................................................... 29
III.4 Proje Kapsamnda Olmayan Ancak Projenin Gereklemesine Bal Olarak, Proje Sahibi
veya Dier Yatrmclar Tarafndan Gerekletirilmesi Tasarlanan Dier Ekonomik, Sosyal
ve Altyap Projeleri ............................................................................................................. 29
III.5 Proje Kapsamnda Olmayan Ancak Projenin Gerekleebilmesi iin Zaruri Olan ve Proje
Sahibi veya Dier Yatrmclar Tarafndan Gerekletirilmesi Planlanan Dier Ekonomik,
Sosyal ve Altyap Projeleri ................................................................................................. 29


vi / xxvii
III.6 Kamulatrma, Yeniden Yerleimin Nasl Yaplaca, Kamulatrma Kapsamnda Halk
Bilgilendirme Yntemlerine likin Bilgi .............................................................................. 31
III.7 Dier Hususlar ................................................................................................................... 31
IV. Proje Kapsamnda Etkilenecek Alann Belirlenmesi ve Bu Alan indeki Mevcut evresel
zelliklerin Aklanmas ............................................................................................................ 32
IV.1 Projeden Etkilenecek Alann Belirlenmesi (Etki Alannn Nasl ve Neye Gre Belirlendii
Aklanacak ve Etki Alan Harita zerinde Gsterilecek) .................................................. 32
IV.2 Etki Alan erisindeki Fiziksel ve Biyolojik evrenin zellikleri ve Doal Kaynaklarn
Kullanm ............................................................................................................................ 34
IV.2.1 Meteorolojik ve klimsel zellikler ......................................................................... 34
IV.2.2 Jeolojik zellikler .................................................................................................. 48
IV.2.2.1 Blgesel jeoloji, sahann jeolojisi ayr ayr ve ayrntl anlatlmas ve
1/25.000(varsa 1/5000 yada 1/1000) lekli genel jeoloji haritas,
stratigrafik kolon kesitleri, fiziksel zellikleri ile jeolojik, jeomorfolojik
hidrojeolojik zelliklerinin detayl alanmas, ....................................... 48
IV.2.2.2 Proje alan jeolojisi, inceleme alanna ait byk lekli (1/25.000 ya da
varsa 1/100.000 lekli) jeoloji haritas ile proje kapsamndaki nitelerin
kesitleri, harita lekleri ve lejantlar metindekine uygun olmal, yaplan
bytme ya da kltmeler izgisel lekte gsterilmeli, jeolojik harita
ve kesitlerin harita alma tekniine uygun olarak hazrlanmas jeolojik
bilgilerin formata uygun olarak detaylandrlmas), ............................... 54
IV.2.2.3 Ktle hareketleri (Heyelan/Moloz Akmas), Duyarllk Analizi, Heyelan
Risk Haritas, Heyelan Ya likisi ..................................................... 57
IV.2.2.4 Proje snrlar iindeki alan iin yama stabilitesi, yamalardaki kayma
hareketlerini gsteren harita, kayma analizi (hafriyat at olmas
durumunda da uygulanmaldr), ............................................................ 57
IV.2.2.5 Depremsellik ve doal afet potansiyeli, aktif/diri fay haritasnn zellikle
proje alan ve mcavirini gsterecek ekilde uygun lekte (1/25.000 ya
da varsa 1/100.000 lekli) gncelletirilmi bilgilerle detayl olarak
hazrlanmas depremsellie ynelik kronolojik bilgiler, ......................... 58
IV.2.2.6 Varsa Projenin Jeoteknik Ett Raporu (Proje Kapsamndaki Tm
nitelerin Detayl Jeoteknik Ettleri), .................................................... 73
IV.2.3 Hidrojeolojik zellikler (Yer alt su seviyeleri; halen mevcut her trl keson, derin,
artezyen, vb. kuyu; emniyetli ekim deeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik
zellikleri; yeralt suyunun mevcut ve planlanan kullanm, debileri,proje alanna
mesafeleri)............................................................................................................. 74
IV.2.4 Jeotermal kaynan zellikleri (Jeotermal kaynan potansiyeli, seviyeleri;
blgede bulunan dier jeotermal kaynakla/havzayla olan ilikisi, emniyetli ekim
deeri), .................................................................................................................. 77
IV.2.5 Blgede bulunan dier Jeotermal kaynaklar ve bunlardan yararlanlma durumlar
(enerji, turizm, snma-stma, seraclk vb.), ......................................................... 78


vii / xxvii
IV.2.6 Hidrolojik zellikler (Yzeysel Su Kaynaklarndan Gl, Akarsu ve Dier Sulak
Alanlarn Fiziksel, Kimyasal, Bakteriyolojik ve Ekolojik zellikleri, Bu Kapsamda
Akarsularn Debisi ve Mevsimlik Deiimleri, Taknlar, Su Toplama Havzas
Oligotrofik, Mezotrofik, trofik, Distrofik Olarak Snflandrlmas, Sedimantasyon,
Drenaj, Tm Su Kaynaklarnn Ky Ekosistemleri) ............................................... 78
IV.2.7 Yzeysel Su Kaynaklarnn Mevcut ve Planlanan Kullanm, Varsa Havza zellii
(me, Kullanma, Sulama Suyu, Elektrik retimi, Baraj, Gl, Glet, Su rnleri
retiminde rn eidi ve retim Miktarlar), Proje Alannn me ve Kullanma
Suyu Temin Edilen Kta i Yzeysel Su Havzasnda Kalp Kalmad, Sz
Konusu Derenin Herhangi Bir me Suyu Kaynan Besleyip Beslemedii, Sz
Konusu Dereden me Ve Kullanma Suyu Alnp Alnmad, .............................. 80
IV.2.8 Toprak zellikleri ve Kullanm Durumu (Toprak yaps, arazi kullanm kabiliyeti,
snflamas, tama kapasitesi, yama stabilizesi, kayganlk, erozyon, toprak ileri
iin kullanm, doal bitki rts olarak kullanlan mera, ayr vb.) ....................... 84
IV.2.9 Tarm Alanlar (tarmsal alan varlnn olup, olmad, var ise tarmsal geliim
proje alanlar, sulu ve kuru tarm arazilerinin bykl, rn desenleri ve
bunlarn yllk retim miktarlar, rnlerin lke tarmndaki yeri ve ekonomik
deeri) ................................................................................................................... 95
IV.2.10 Orman Alanlar (Aa trleri ve miktarlar, kaplad alan byklkleri ve
kapall, bunlarn mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanm amalar,
1/25.000 lekli Meere haritas) ......................................................................102
IV.2.11 Koruma Alanlar (Milli Parklar, Tabiat Parklar, Sulak Alanlar, Tabiat Antlar,
Tabiat Koruma Alanlar, Yaban Hayat Koruma Alanlar, Biyogenetik Rezerv
Alanlar, Biyosfer Rezervleri, Doal Sit ve Antlar, Tarihi, Kltrel Sitler, zel
evre Koruma Blgeleri, zel evre Koruma Alanlar, Turizm Alan ve Merkezleri,
Mera Kanunu kapsamndaki alanlar, Projenin korunan alanlara uzaklklarnn
1/100.000lik lekli haritada gsterilmesi) .........................................................106
IV.2.12 Flora ve Fauna (trler, endemik zellikle lokal endemik bitki trleri, alanda doal
olarak yaayan hayvan trleri, ulusal ve uluslararas mevzuatla koruma altna
alnan trler, nadir ve nesli tehlikeye dm trler ve bunlarn alandaki bulunu
yerleri, blgedeki dalmlar, endemizm durumlar, bolluk miktarlar, av
hayvanlarnn adlar, poplasyonlar ve bunlar iin alnan Merkez Av Komisyonu
Kararlar) Her bir trn kim tarafndan ve ne zaman, hangi yntemle (literatr
gzlem vs.) tespit edildii, Collins Bird Guide, Trkiyenin nemli Ku Alanlar
Kitab, Trkiyenin nemli Doa Alanlar Kitab, IUCN, Bern Szlemesi, MAK
Kararlar, CITES gibi uluslararas anlamalara gre durumu, trlerin projeden ne
ekilde etkilenecei, proje alanndaki vejetasyon tiplerinin bir harita zerinde
gsterilmesi. Projeden ve almalardan etkilenecek canllar iin alnmas
gereken koruma nlemleri (inaat ve iletme aamasnda). Arazide yaplacak
flora almalarnn vejetasyon dneminde gerekletirilmesi ve bu dnemin
belirtilmesi, flora iin Trkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBVES) kullanlarak kontrol
yaplmas, (flora ve fauna elemanlarnn tespiti alanlarnda uzman iki ayr biyolog
tarafndan arazi almalar yaplarak belirlenmeli, literatr almalar ile
dorulanmal) ......................................................................................................115


viii / xxvii
IV.2.13 Madenler ve Fosil Yakt Kaynaklar (Rezerv miktarlar, mevcut ve planlanan
iletilme durumlar, yllk retimleri ve bunun lke veya yerel kullanmlar iin
nemi ve ekonomik deerleri) .............................................................................126
IV.2.14 Hayvanclk (Trleri, beslenme alanlar, yllk retim miktarlar, bu rnlerin lke
ekonomisindeki yeri ve deeri) ...........................................................................131
IV.2.15 Peyzaj Deeri Yksek Yerler ve Rekreasyon Alanlar ........................................135
IV.2.16 Devletin Yetkili Organlarnn Hkm ve Tasarrufu Altnda Bulunan Araziler (Askeri
Yasak Blgeler, kamu kurum ve kurulularna belirli amalarla tahsis edilmi
alanlar, v.b.) ........................................................................................................135
IV.2.17 Proje Yeri ve Etki Alannn Mevcut Kirlilik Yk ..................................................136
IV.2.18 Dier zellikler ....................................................................................................137
IV.3 Sosyo-Ekonomik evrenin zellikleri ..............................................................................137
IV.3.1 Ekonomik zellikler (Yrenin ekonomik yapsn oluturan balca sektrler,
yresel igcnn bu sektrlere dalm, sektrlerdeki mal ve hizmet retiminin
yre ve lke ekonomisi iindeki yeri ve nemi, dier bilgiler) .............................137
IV.3.2 Nfus (Yredeki kentsel ve krsal nfus, nfus hareketleri; gler, nfus art
oranlar, ortalama hane halk nfusu, dier bilgiler) ............................................141
IV.3.3 Gelir (Yredeki gelirin ikollarna dalm, ikollar itibariyle kii bana den
maksimum, minimum ve ortalama gelir) .............................................................146
IV.3.4 sizlik (Yredeki isiz nfus ve faal nfusa oran) .............................................148
IV.3.5 Yredeki Sosyal Altyap Hizmetleri (Eitim, salk, kltr hizmetleri ve bu
hizmetlerden yararlanlma durumu) ....................................................................148
IV.3.6 Kentsel ve Krsal Arazi Kullanmlar (Yerleme alanlarnn dalmlar, mevcut ve
planlanan kullanm alanlar, bu kapsamda sanayi blgeleri, konutlar, turizm
alanlar, v.b.) .......................................................................................................153
IV.3.7 Dier zellikler ....................................................................................................153
V. PROJENN BLM IVDE TANIMLANAN ALAN ZERNDEK ETKLER VE ALINACAK
NLEMLER (**) .........................................................................................................................154
V.1 Arazinin Hazrlanmas, naat ve Tesis Aamasndaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik evre
zerine Etkileri ve Alnacak nlemler .............................................................................154
V.1.1 Arazinin Hazrlanmas in Yaplacak ler Kapsamnda Nerelerde ve Ne Kadar
Alanda Hafriyat Yaplaca, Hafriyat Miktar, Hafriyat Srasnda Kullanlacak
Malzemeler, Patlayc Maddeler, Varsa Patlatma le lgili Bilgiler Etkiler ve
Alnacak nlemler, Hafriyat Art Toprak, Ta, Kum vb Maddelerin Nerelere
Tanacaklar, Nerelerde Depolanacaklar veya Hangi Amalar iin
Kullanlacaklar, Hafriyat Dkm Alanlarnn Koordinatlar, zellikleri ve 1/1000
lekli Plan Ve Kesit Grnleri ile Birlikte Hafriyat Malzemesi Dzenleme ve
Restorasyon Plan, Alnacak Grler ve Geici Depolama Alannn zellikleri 156
V.1.2 Arazinin Hazrlanmas Srasnda ve Ayrca nitelerin nasnda Kullanlacak
Maddelerden Parlayc, Patlayc, Tehlikeli, Toksik e Kimyasal Olanlarn
Tanlar, Depolanmalar ve Kullanmlar, Bu ler iin Kullanlacak Aletler ve
Makineler .............................................................................................................158


ix / xxvii
V.1.3 Proje Kapsamndaki Ulam Altyaps Plan, Proje Alannn Karayollarna
Uzaklklar, Karayoluna Balant Yollar, Ulam in Kullanlacak Mevcut Yollarn
Zarar Grmemesi in Alnacak Tedbirler ile Trafik Gvenlii Asndan Alnacak
nlemler, Ulatrma Altyapsnn nas ile lgili lemler, Yeni Yaplacak Yollarn
zellikleri, Kullanlacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Aralar, Makineler;
Altyapnn nas Srasnda Krma tme, Tama, Depolama Gibi Toz Yayc
Mekanik lemler, Ara Yk, Cinsi Ve Says, Artn Hesaplanmas, Haritas (Bu
Kapsamda Alnacak Grler, zinler) ................................................................159
V.1.4 Jeotermal kaynan kullanmna ilikin yaplacak sondaj srasnda fiziksel evre
zerine olabilecek etkiler. Alacak kuyu says ve bunlarn ka tanesinin
reenjeksiyon amal kullanlacana dair bilgiler. Sondaj donanmnn kuruluu,
kuyu bana ulam salayacak yol ve kuyu evresindeki gerekli altyap
oluturulurken yaplacak ilemlerin bu alandaki yzey morfolojisine, yerel bitki
rtsne ve doal yaama olabilecek etkileri .....................................................160
V.1.5 Jeotermal Kuyunun Almas ve Dier nitelerin nas Srasnda Yeralt Suyuna
Olmas Muhtemel Etkiler, Potansiyel Akiferler Geilirken Yeralt Sular ile Sondaj
Akkanlarnn Karmas in Alnacak nlemler ...............................................163
V.1.6 Sondajda Kullanlacak amur Miktar, Kullanm Sonras Nasl Bertaraf Edilecei,
Bu amurun Temizlenmesi ve Svdan Ayrtrlmas ile lgili Yaplacak lemler164
V.1.7 Jeotermal Akkann Tanmasnda Kullanlacak Boru Hattnn Kurulmas ile lgili
lemler ve Yzeyde Yaratabilecei Etkiler .........................................................165
V.1.8 Proje Alannn Takn Etd, Takn nleme Ve Drenaj le lgili lemlerin
Nerelerde Ve Nasl Yaplaca ............................................................................167
V.1.9 Zemin Emniyetinin Salanmas iin Yaplacak lemler .....................................169
V.1.10 naat Esnasnda Krma, tme, Ykama-Eleme, Tama ve Depolama Gibi Toz
Yayc lemler, Kmlatif Deerler .....................................................................171
V.1.11 Arazinin Hazrlanmas ve naat Alan in Gerekli Arazinin Temini Amacyla,
Elden karlacak Tarm Alanlarnn Bykl, Bunlarn Arazi Kullanm
Kabiliyetleri Ve Tarm rn Trleri, Tarm Arazilerinin Tarm D Amala
Kullanm ile lgili Bilgiler, Mera Alanlar, Projenin 5403 Sayl Toprak Koruma ve
Arazi Kullanm Kanunu, 4342 Sayl Mera Kanunu, 1380 Sayl Su rnleri
Kanunu ve Dier Meri Mevzuata Uygun Kanunlar Kapsamnda Deerlendirilmesi176
V.1.12 Arazinin Hazrlanmas ve naat Alan in Gerekli Arazinin Temini Amacyla
Kesilecek Aalarn Tr ve Saylar, Mecere Tipi, Kapall, Kesilecek Aalarn
Blgedeki Orman Ekosistemi zerine Etkileri, Gerekli zinler, Grler, Projenin
ya da Bir Ksmnn Orman Alan Dnda Olmas Halinde Orman Alanlarna
Mesafesi, Etkilerin Deerlendirilmesi, Alnacak Tedbirler ...................................183
V.1.13 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Kadar Yaplacak
lerde Kullanlacak Yaktlarn Trleri, zellikleri, Oluacak Emisyonlar ............184
V.1.14 Su Temini Sistemi Plan, Nereden Temin Edilecei, Suyun Arazinin
Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yerine Getirilecek
lemler Sonucu Meydana Getirilecek Atk Sularn Cins ve Miktarlar, Bertaraf
Yntemleri, Dearj Edilecei Ortamlar, Bir Kroki zerinde Atksu Hatlar ile Varsa
Artma Tesisi Yerinin Gsterilmesi, Atksularn Biriktirilmesi Halinde Fosseptik
Plannn Rapora Eklenmesi.................................................................................185

x / xxvii
V.1.15 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Meydana
Gelecek Kat Atklarn Cins ve Miktarlar, Bu Atklarn Nerelere Tanacaklar
veya Hangi Amalar in Kullanlacaklar ............................................................188
V.1.16 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yaplacak ler
Nedeni le Meydana Gelecek Vibrasyon, Grltnn Kaynaklar ve Seviyesi,
Kmlatif Deerler ..............................................................................................191
V.1.17 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yerine
Getirilecek lerde alacak Personelin ve Bu Personele Bal Nfusun Konut ve
Dier Teknik/Sosyal Altyap htiyalarnn Nerelerde ve Nasl Temin Edilecei .193
V.1.18 evre ve Salk, Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna
Dek Srdrlecek lerden, nsan Sal ve evre iin Riskli ve Tehlikeli Olanlar,
Salk Koruma Band Mesafesi ...........................................................................194
V.1.19 Proje Alannda, Peyzaj eleri Yaratmak veya Dier Amalarla Yaplacak Saha
Dzenlemelerinin (Aalandrmalar ve/veya Yeil Alan Dzenlemeleri vb.) Ne
Kadar Alanda, Nasl Yaplaca, Bunun iin Seilecek Bitki ve Aa Trleri .....195
V.1.20 Yeralt ve Yerstnde Bulunan Kltr ve Tabiat Varlklarna (Geleneksel Kentsel
Dokuya, Arkeolojik Kalntlara, Korunmas Gerekli Doal Deerlere) Olabilecek
Etkilerin Belirlenmesi ...........................................................................................196
V.1.21 Dier zellikler ....................................................................................................196
V.2 Projenin letme Aamasndaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik evre zerine Etkileri ve
Alnacak nlemler ............................................................................................................197
V.2.1 Proje Kapsamndaki Tm nitelerin zellikleri, Hangi Faaliyetlerin Hangi
nitelerde Gerekletirilecei, Kapasiteleri, nitelerde retilecek Enerji retim
Miktarlar, (Santraln alma Sreleri) ...............................................................197
V.2.2 Faaliyet nitelerinde retim Srasnda Kullanlacak Tehlikeli, Toksik, Parlayc ve
Patlayc Maddeler, Tanmlar ve Depolanmalar .............................................199
V.2.3 Jeotermal Akkann Tad Ar Metal ve Toksik Kimyasallar (Arsenik, Kurun,
inko, Bor ile Birlikte nemli Miktarda Karbonat, Silika, Slfat, Klorr vb. ) ile
Karbondioksit, Hidrojen Slfr gibi Gazlara Ynelik Alnacak Tedbirler, ............199
V.2.4 Faaliyet nitelerinde Kullanlacak Makinelerin, Aralarn, Aletlerin ve Tehizatn
zellikleri ve Miktarlar ........................................................................................201
V.2.5 Faaliyet nitelerinde retilecek Mal ve/veya Hizmetler, Nihai ve Yan rnlerin
retim Miktarlar, Nerelere, Ne Kadar ve Nasl Pazarlanacaklar, retilecek
Hizmetlerin Nerelere, Nasl ve Ne Kadar Nfusa ve/veya Alana Sunulaca .....202
V.2.6 Jeotermal Kaynan Kullanm Sonras Deerlendirilmesi veya Bertaraf Edilme
Sistemleri, Kaynan Devamlln Salamak in Yaplacak Reenjeksiyon,
Alacak Reenjeksiyon Kuyu Says, Derinlii, Kapasitesi ..................................202
V.2.7 Jeotermal Kaynana Kullanm Sonucu, Kaynan retimi ve Tanmas
Aamasnda Kullanlacak Boru Hattna Ait Koruyucu Kaplamann Korozyona
Uramas Sonucunda Yeralt Suyuna Olmas Muhtemel Etkiler ........................202
V.2.8 Jeotermal Kaynan Kullanmna Bal Olarak Blgede Bulunan Dier Jeotermal
Kaynaklara/Havzaya Olan Etkileri ve Alnacak Tedbirler) ..................................203
V.2.9 Jeotermal Kaynana Kullanm Sonucu Toprak Tabakasnda Olmas Muhtemel
Etkiler, Gk veya Obruk vb. Olumas Risklerinin Deerlendirilmesi .............203

xi / xxvii
V.2.10 Kuyu Temizlii ya da Kullanlmayan Kuyularn Tekrar retime Geirilmesi
almalar Srasnda Jeotermal Akkann evreye Atlmas, Yeralt Sular ile
Etkileimi Sonucunda Ortaya kabilecek Etkiler ve Alnacak nlemler ............203
V.2.11 Faaliyet nitelerinde Kullanlacak Kazan ve/veya Soutma Sularnn Ne
Miktarlarda Kullanlacaklar, Bu Sularn Hangi lemlerden Sonra Hangi Alc Su
Ortamlarna Nasl Verilecei ve Verilecek Sularn zellikleri .............................204
V.2.12 Orman Alanlarna Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Kar Alnacak Tedbirlerin
Tanmlanmas .....................................................................................................205
V.2.13 Tarm Alanlarna Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Kar Alnacak Tedbirlerin
Tanmlanmas, Jeotermal Akkann Kullanm Srasnda Olas Toprak Kirliliini
nlemek in Alnacak Tedbirler .........................................................................205
V.2.14 Projenin letilmesi Srasnda alacak Personelin ve Bu Personele Bal
Nfusun Konut ve Dier Sosyal/Teknik Altyap htiyalarnn Nerelerde, Nasl
Temin Edilecei ...................................................................................................206
V.2.15 dari ve Sosyal nitelerde me Ve Kullanma Amal Sularn Kullanm
Sonrasnda Oluacak Atk Sularn Artlmas in Uygulanacak Artma Tesisi
Karakteristii Prosesinin Detaylandrlmas ve Artlan Atk Sularn Hangi Alc
Ortamlara, Ne Miktarlarda, Nasl Verilecei ........................................................207
V.2.16 dari ve Sosyal Tesislerden Oluacak Kat Atk Miktar ve zellikleri, Bu Atklarn
Nerelere ve Nasl Tanacaklar veya Hangi Amalar in ve Ne ekilde
Deerlendirilecei ...............................................................................................207
V.2.17 Projenin letilmesi Aamasndaki Faaliyetlerden nsan Sal ve evre
Asndan Riskli ve Tehlikeli Olanlar ...................................................................209
V.2.18 Dier zellikler ....................................................................................................212
V.3 Projenin Sosyo-Ekonomik evre zerine Etkileri (***) ....................................................212
V.3.1 Proje ile Gereklemesi Beklenen Gelir Artlar; Yaratlacak stihdam mkanlar,
Nfus Hareketleri, Gler, Eitim, Salk, Kltr, Dier Sosyal ve Teknik Altyap
Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanlma Durumlarnda Deiiklikler vb. .....212
V.3.2 evresel Fayda-Maliyet Analizi ...........................................................................216
V.3.3 Projenin gereklemesine bal olarak sosyal etkilerin deerlendirilmesi. (Proje
Alan ve Etki Alanndaki tarm, hayvanclk ve turizm faaliyetleri, projenin bunlara
etkisi, jeotermal kaynan reenjeksiyon yaplabilmesi iin yaplacak scaklk
dzenlemes srasnda aa kacak snn seralarda kullanlp kullanlmayaca,
projenin blgedeki seraclk faaliyetlerine katks, projenin inas ve iletmesi
aamasnda alacak insanlar ile yerel halk ilikileri, bunlarn insan yaam
zerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Adan Sosyal Etki Analizi, jeotermal
kaynan entegre kullanmna ilikin (termal turizm ya da seraclk faaliyetleri
asndan) uygulamaya geirilecek sosyal sorumluluk projeleri) ........................218
VI. LETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABLECEK VE SREN ETKLER VE BU
ETKLERE KARI ALINACAK NLEMLER ............................................................................219
VI.1 Arazi Islah ve Reklamasyon almalar ........................................................................219
VI.2 Mevcut Su Kaynaklarna Etkiler .......................................................................................219
VI.3 Yeraltnda Olabilecek Sismik Etkiler ................................................................................220

xii / xxvii
VII. PROJENN ALTERNATFLER .................................................................................................221
VIII. ZLEME PROGRAMI .................................................................................................................222
VIII.1 Faaliyetin naat iin nerilen zleme Program, Faaliyetin letmesi ve letme Sonras
iin nerilen zleme Program ve Acil Mdahale Plan, evre Ynetim Ekibi .................222
VIII.2 ED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Teblii'nde "Yeterlik Belgesi Alan
Kurum/Kurulularn Ykmllkleri" Bal Altnda Belirtilen Hususlarn
Gerekletirilmesi ile lgili Program ..................................................................................234
IX. HALKIN KATILIMI .....................................................................................................................235
IX.1 Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yre Halknn Tantm .................................................235
IX.2 Halkn ED Srecine Katlm iin Kullanlan Yntemler .................................................235
IX.3 Halkn Projeye likin Endie, Gr/nerileri ve Konu ile lgili Deerlendirmeler ..........237
IX.4 Grlerine Bavurulan Proje ile lgili Taraflarn ve Gr/nerileri ve Konu le lgili
Deerlendirmeler .............................................................................................................240
X. SONULAR ...............................................................................................................................241
XI. KAYNAKA ...............................................................................................................................245


xiii / xxvii
EKLER
Ek-1 ED Gerekli Deildir Belgesi ve ED Bavuru Dosyas Hazrlanabileceine Dair Yaz
Ek-2 Lisans Tadil Bavurusu ve Bilgi Formu
Ek-3 Resmi Yazlar
Ek-4 Jeotermal Kaynak letme Ruhsat
Ek-5 Kamulatrma Karar
Ek-6 1/25.000 lekli Toporafik Harita
Ek-7 Meteoroloji Blteni
Ek-8 Manisa-Alaehir Jeotermal Sahas Jeofizik Ett Raporu
Ek-9 Zemin ve Temel Ett Raporu
Ek-10 Su Analizi Raporu
Ek-11 Akustik Rapor
Ek-12 Malzeme Gvenlik Bilgi Formlar (MSDS)
Ek-13 amur Analizi Raporu
Ek-14 Tehlike Tanmlama ve Risk Deerlendirme Formu


xiv / xxvii
Tablolarn Listesi
Tablo I.1: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm .................................................... 3
Tablo I.2: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Birincil Enerji Kaynaklarna Gre Geliimi3
Tablo I.3: Talep Tahmini (Yksek Talep) ................................................................................................. 4
Tablo I.4: IX. Kalknma Plan Hedefleri .................................................................................................... 5
Tablo I.5: Trkiye Elektrik Enerjisi Kurulu G Ve retiminin retici Kurululara Dalm ..................... 5
Tablo II.1: Ruhsat Alanna Ait Koordinatlar ............................................................................................ 13
Tablo II.2: Santral Alanna Ait Koordinatlar ............................................................................................ 13
Tablo II.3: Kuyu Alan Koordinatlar ......................................................................................................... 14
Tablo II.4: Proje Sahasna En Yakn Yerleim Yerleri ............................................................................ 17
Tablo II.5: Proje Kapsamndaki Binalar .................................................................................................. 19
Tablo III.1: Projenin Nakit Ak Tablosu ve Fayda Maliyet Analizi ......................................................... 30
Tablo IV.1: Salihli Meteoroloji stasyonu Genel Scaklk Deerleri ........................................................ 34
Tablo IV.2: Salihli stasyonu Ya Deerleri ......................................................................................... 36
Tablo IV.3: Salihli stasyonu Maksimum Kar Kalnl ............................................................................ 37
Tablo IV.4: Salihli stasyonu Nispi Nem Deerleri .................................................................................. 38
Tablo IV.5: Salihli stasyonu Buharlama Deerleri .............................................................................. 39
Tablo IV.6: Salihli stasyonu Sayl Gnler Verileri Tablosu .................................................................. 39
Tablo IV.7: Ortalama ve Maksimum Rzgar Yn ve Hz Verileri ........................................................ 41
Tablo IV.8: Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gn Saylar Verileri ............................................................... 41
Tablo IV.9: Ynlere Gre Rzgarlarn Esme Saylar Toplam .............................................................. 42
Tablo IV.10: Ynlere Gre Rzgarn Mevsimlik Esme Saylar Toplamlar ........................................... 43
Tablo IV.11: Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz .................................................................................. 47
Tablo IV.12: AFADdan Alnan Proje Alan Civarnda Kaydedilmi Aletsel Depremler (M>4)
9
............. 62
Tablo IV.13: nceleme Alanndaki Depremlerin Magnitd, Olu Says, Yineleme Periyotlar
Tablosu .............................................................................................................................. 71
Tablo IV.14: Piyadeler Belediyesi Yllk Deprem Risk Tablosu .............................................................. 72
Tablo IV.15: YAS Numunesi Analiz Sonucu Tablosu ............................................................................. 76
Tablo IV.16: Manisa li Jeotermal Kaynaklar ve Kullanm Alanlar ........................................................ 78
Tablo IV.17: Akarsu Havzalarnn Brt Su Kuvveti Potansiyeli .............................................................. 82
Tablo IV.18: letmedeki Sulama Tesisleri ............................................................................................. 83
Tablo IV.19: Manisa li Arazi Varl Dalm ......................................................................................... 84
Tablo IV.20: Byk Toprak Gruplarna Gre Arazi Kullanm Durumlar (ha) ......................................... 84
Tablo IV.21: Byk Toprak Gruplarna Gre Arazi Snflar ................................................................... 90
Tablo IV.22: Manisa li Arazi Kullanma Kabiliyet Snflar ...................................................................... 94
Tablo IV.23: Manisa li Arazi Durumu ..................................................................................................... 95
Tablo IV.24: Manisa li Arazisinin lelere Gre Dalm ....................................................................... 96
Tablo IV.25: Manisa li Tarm Arazilerinin Sulama Durumu ................................................................... 96
Tablo IV.26: Manisa li Tarm Arazisi Kullanm Durumu ......................................................................... 97
Tablo IV.27: Tarm Alanlarnn Kullanm Amalarna Gre Dalm (ha) .............................................. 97
Tablo IV.28: Manisa li nemli Tarmsal rnleri ................................................................................... 98
Tablo IV.29: Budaygiller rnleri ve retim Deerleri ......................................................................... 98
Tablo IV.30: Baklagiller rnleri ve retim Deerleri ............................................................................. 99
Tablo IV.31: Yem Bitkileri rnleri ve retim Deerleri ......................................................................... 99
Tablo IV.32: Endstriyel Bitki rnleri ve retim Deerleri .................................................................... 99
Tablo IV.33: Meyve Aalar ve retim Miktarlar ................................................................................100
Tablo IV.34: Meyve Aalar ve retim Miktarlar - zm ...................................................................101

xv / xxvii
Tablo IV.35: Sebze retim Alanlar ve retim Miktarlar ......................................................................101
Tablo IV.36: Manisa li Orman Yayl Alanlar .....................................................................................103
Tablo IV.37: Proje Unsurlarnn Arazi Nitelii Bakmnda Dalm ......................................................103
Tablo IV.38: Tabiat Koruma Alanlar ....................................................................................................106
Tablo IV.39: Proje Alan ve Yakn evresi Flora Durumu ....................................................................117
Tablo IV.40: Ulusal Tehlike Kategorileri ...............................................................................................122
Tablo IV.41: Proje Alan ve Yakn evresindeki Memeli Trleri ...........................................................123
Tablo IV.42: Proje Alan ve Yakn evresindeki Ku Trleri ................................................................124
Tablo IV.43: Proje Alan ve Yakn evresindeki Srngen Trleri.......................................................125
Tablo IV.44: Proje Alan ve Yakn evresindeki ki Yaaml Trleri.....................................................125
Tablo IV.45: Manisadaki Maden ve Rezervler .....................................................................................126
Tablo IV.46: Manisa li Bykba Hayvan Varl ................................................................................131
Tablo IV.47: Manisa li ve leleri Hayvansal retimleri .......................................................................132
Tablo IV.48: Trlerine Gre Yumurta retimi (adet) ............................................................................132
Tablo IV.49: lelere Gre Yumurta retimi .........................................................................................133
Tablo IV.50: Manisa li Su rnleri retim Deerleri ...........................................................................133
Tablo IV.51: Karada Su rnleri Yetitiricilii retimi ..........................................................................133
Tablo IV.52: Krklan Hayvan Says, Kl,Yapa, Tiftik retimi ............................................................134
Tablo IV.53: lelere Gre Deri retimi ................................................................................................134
Tablo IV.54: lelere Gre Bal retimi, Balmumu retimi ....................................................................135
Tablo IV.55: Trkiye Geneli Kurumsal Olmayan Nfus (Bin) (+15 ya) ...............................................138
Tablo IV.56: stihdam Edilenlerin Yllar ve Cinsiyete Gre ktisadi Faaliyet Kollar (Dzey 2) (Bin kii,
15+ ya) ...........................................................................................................................141
Tablo IV.57: Manisa li le Merkezlerinde l/le ve Belde/Ky Birimlerinde Yaayan Nfusun
Dalm ............................................................................................................................142
Tablo IV.58: Manisa le Nfusunun Cinsiyete Gre Dalm (Kii) ....................................................142
Tablo IV.59: Manisa li ve Alaehir lesi Nfuslar ..............................................................................143
Tablo IV.60: Manisa linin Yllara Gre Ald ve Verdii Gdeerleri ...............................................144
Tablo IV.61: Manisa line Ait Yllara Gre Net G Deerleri ve Net G Hz ...................................145
Tablo IV.62: Proje Etki Alan Yerleim yerleri toplam nfus ve hane saylar ......................................145
Tablo IV.63: Trkiye Geneli ve Alaehir lesine ait Ya Snfna Gre Nfus Dalm .....................146
Tablo IV.64: BS 2. Dzey (26 Blge) Kii Bana Gayrisafi Katma Deer, 2008 ...............................146
Tablo IV.65: Cari Fiyatlarla Blgesel Gayrisafi Katma Deer (ktisadi Faaliyet Kollarna Gre Temel
Fiyatlarla) (Bin TL) ...........................................................................................................147
Tablo IV.66: Manisa-Afyon-Ktahya-Uak Blgesi 2012 gc Bilgileri .............................................148
Tablo IV.67: Manisa li Okul Durumu ....................................................................................................149
Tablo IV.68: Bitirilen Eitim Dzeyi, Cinsiyet ve Ya Grubuna Gre Manisa Alaehir Nfusu
(2012) ...............................................................................................................................150
Tablo IV.69: Hastane Poliklinik Saylar ve Yatak gal Oran ..............................................................151
Tablo IV.70: Arazi Varl Dalm .......................................................................................................153
Tablo IV.71: Manisa li leleri tibaryla Arazi Varl Dalm .............................................................153
Tablo V.1: niteler ve naat Srasnda Oluacak Hafriyat Miktarlar ..................................................156
Tablo V.2: Yap Temelinin Projeye Esas Parametreleri .......................................................................170
Tablo V.3: Toz Emisyon Faktrleri .......................................................................................................171
Tablo V.4: Proje Alanlarnn Byk Toprak Gruplarna Gre Dalm ................................................177
Tablo V.5: Proje Alanlarnn Son Arazi Kullanmna Gre Dalm .....................................................177
Tablo V.6: Proje Alanlarnn Erozyon Derecesine Gre Dalm ........................................................178
Tablo V.7: Proje Alanlarnn Arazi Kullanm Kabiliyet Snfna Gre Dalm .....................................178

xvi / xxvii
Tablo V.8: naat almalarnda Kullanlacak Makina ve Ekipmanlar ................................................184
Tablo V.9: Makinalarndan Kaynaklanan Gnlk Kirletici (CO, HC ve NOx) Emisyonlar ...............185
Tablo V.10: Tesiste Olumas Beklenen Gaz Emisyonuna Ait Yzdeler (%, Kuru gaz) ......................200
Tablo V.12: Soutma Suyunda Yer alan Parametrelerin Yaratt Sorunlar
2
.......................................204
Tablo V.13: Projenin Potansiyel Sosyal Etkiler ....................................................................................212
Tablo V.14: evresel Etki Matriksi .......................................................................................................217
Tablo VIII.1: Acil Durum Telefon Rehberi .............................................................................................234
Tablo X.1: Proje Kapsamndaki Binalar ................................................................................................241

xvii / xxvii
ekillerin Listesi
ekil I.1: 2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm .............................................................. 4
ekil I.2: Trkiye Jeotermal Alanlar ve Uygulama Haritas ..................................................................... 6
ekil II.1: Karayollar Haritas ................................................................................................................. 10
ekil II.2: Proje Sahasnn Yer Bulduru Haritas..................................................................................... 11
ekil II.3: Proje Sahasnn Uydu Grnts ........................................................................................... 12
ekil II.4: Proje Bileenlerinin Yerleim Yerlerine Mesafesi ................................................................... 18
ekil II.5: Santral Sahas Vaziyet Plan .................................................................................................. 20
ekil II.6: Tipik Jeotermal Kaynak Elektrik retimi Akm emas .......................................................... 22
ekil II.7: Akm emas ....................................................................................................................... 24
ekil II.8: retim Ak emas ................................................................................................................ 26
ekil III.1: Projenin naat ncesi, naat ve letme Dnemine Ait Ak emas ............................. 28
ekil IV.1: Proje Etki Alan Haritas ........................................................................................................ 33
ekil IV.2: Salihli Meteoroloji stasyonu Scaklk Deerleri Grafii (1970-2012) .................................... 35
ekil IV.3: Salihli stasyonu Ya Deerleri Grafii ............................................................................... 36
ekil IV.4: Salihli stasyonu Maksimum Kar Kalnl Grafii ................................................................. 37
ekil IV.5: Salihli stasyonu Nispi Nem Deerleri Grafii ....................................................................... 38
ekil IV.6: Salihli stasyonu Buharlama Deerleri Grafii ..................................................................... 39
ekil IV.7: Salihli stasyonu Sayl Gnler Verileri Grafii ...................................................................... 40
ekil IV.8: Ortalama ve Maksimum Rzgar Hz Grafii ........................................................................ 41
ekil IV.9: Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gnler Grafii .......................................................................... 42
ekil IV.10: Esme Saylarna Gre Yllk Rzgar Diyagram .................................................................. 43
ekil IV.11: Esme Saylarna Gre Mevsimlik Rzgar Diyagramlar ...................................................... 44
ekil IV.12: Esme Saylarna Gre Aylk Rzgar Diyagramlar .............................................................. 46
ekil IV.13: Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz Diyagram ................................................................. 47
ekil IV.14: Alaehir Civar Genel Stratigrafik Kesit ............................................................................... 52
ekil IV.15: Proje Alan Genel Krk stikametleri (B-D ve KB-GD) ........................................................ 55
ekil IV.16: alma Alannn Basitletirilmi Jeolojik Enine Kesiti ........................................................ 55
ekil IV.17: Proje Alan Genel Jeoloji Haritas ....................................................................................... 56
ekil IV.18: Manisa li Deprem Haritas .................................................................................................. 59
ekil IV.19: Aktif Fay Haritas ................................................................................................................. 60
ekil IV.20: 01.01.1900 ile 01.03.2013 Tarihleri Arasnda Piyadeler Belediyesi Merkezli 100 km
Yarapndaki Sismoteknik Blgede Olumu M>4 olan Depremlerin Dalm ................ 70
ekil IV.21: Deprem Says Magnitd likisi Grafii .............................................................................. 72
ekil IV.22: YAS Numunesi Yerini Gsterir Uydu Resmi ....................................................................... 75
ekil IV.23: Proje Alannn Afar Barajna Gre Konumu ..................................................................... 79
ekil IV.24: Manisa li Arazi Durumu ...................................................................................................... 95
ekil IV.25: Proje Alanlarnn lendii Mecere Haritas .....................................................................105
ekil IV.26: Proje Alan ve Gen Koruma Alan .....................................................................................107
ekil IV.27: Faaliyet Alannn Grid Kareleme Sistemindeki Yeri ..........................................................116
ekil V.1: Projenin Ak emas .......................................................................................................155
ekil V.2: Kullanlan Karayoluna likin Trafik Hacim Haritas .............................................................159
ekil V.3: Islah Projesi Tip Enkesiti ......................................................................................................168
ekil V.4: Proje Alanlarnn Byk Toprak Gruplar Haritas zerinde Grnm ..............................179
ekil V.5: Proje Alanlarnn imdiki Arazi Kullanma Kabiliyeti Haritas zerinde Grnm ..............180
ekil V.6: Proje Alanlarnn Erozyon Derecesi Haritas zerinde Grnm ......................................181
ekil V.7: Proje Alanlarnn Arazi Kullanma Kabiliyeti Snf Haritas zerinde Grnm .................182

xviii / xxvii
ekil V.8: Arka Plan Grlt lm Noktalar ......................................................................................192
ekil VIII.1: Acil Mdahale Plan emas .............................................................................................228
ekil VIII.2: Acil Durum Hareket Ak Diyagram..................................................................................233
ekil IX.1: Yerel Gazetede Yaymlanan Halkn Katlm Toplants lan ..............................................236
ekil IX.2: Ulusal Gazetede Yaymlanan Halkn Katlm Toplants lan ............................................237


xix / xxvii
Fotoraflarn Listesi
Fotoraf II.1: Proje Sahas - Piyadeler Yolu ........................................................................................... 16
Fotoraf II.2: Proje Sahas ve evre Tesisler Genel Grnm............................................................ 17
Fotoraf V.1: Sondaj Alan Uzaktan Grnm ...................................................................................161
Fotoraf V.2: Kurulu Bir Sondaj Kulesi .................................................................................................162
Fotoraf V.3: Sondaj lemi Tamamlanarak Kuyu Muhafazas Alnm Bir Sondaj Lokasyonu ...........162
Fotoraf V.4: Alm ve Kullanma Hazr Olan Bir Sondaj amuru Havuzu .......................................164
Fotoraf V.5: rnek Bir Jeotermal Enerji Santrali Boru Hatt Grnm .............................................166
Fotoraf IX.1: Alaehir JES Projesi Halkn Bilgilendirilmesi Toplants-1 .............................................238


xx / xxvii
Ksaltmalar
$ Dolar
% Yzde
Dakika
+ Toplam
= Eittir
arpm
Cent
g/L mikrogram/litre
A. Anonim irketi
ABD Amerika Birleik Devletleri
ADNKS Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi
AMP Acil Mdahale Plan
Au Altn
B Bat
BH B = Taban genilii, H = Ykseklik
Bern Avrupa'nn Yaban Hayat ve Yaama Ortamlarn Koruma Szlemesi [Convention on
the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats]
bkz. Baknz
BO Biyokimyasal Oksijen htiyac
CITES Nesli Tehlike Altnda Olan Yabani Hayvan ve Bitki Trlerinin D Ticaretine likin
Szleme [Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna
and Flora]
cm santimetre
CO Karbon monoksit
CO
2
Karbon dioksit
Cr Krom
CR Kritik Derecede Tehlike Altnda
Cr
2
O
3
Krom oksit
Cu Bakr
ED evresel Etki Deerlendirmesi
D Dou
dB(A) Desibel (A)
DD Veri eksik
DES Dey Elektrik Sondaj
dk Dakika
DPT Devlet Planlama Tekilat
Dr Doktor
DS Devlet Su leri Genel Mdrl
EE Elektrik leri Ett daresi Genel Mdrl
EH Elektrik letim Hatt
EMT Elektromekanik Tehizat Bedeli
EN Tehlike altnda
ENH Enerji Nakil Hatt
ENVY ENVY Enerji ve evre Yatrmlar A..
EPDK Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu
EA Elektrik retim Anonim irketi

xxi / xxvii
EW Doada Nesli Tkenmi
EX Nesli Tkenmi
FAO Birlemi Milletler Gda ve Tarm rgt [Food and Agriculture Organization of the
United Nations]
Fe Demir
Fe
2
O
3
Demir oksit
G Gney
GB Gneybat
GD Gneydou
GWh gigawatt saat
ha Hektar
HC Hidrokarbon
HES Hidroelektrik Santrali
HKKD Hava Kirlenmesi Katk Deeri
hm Hektometrekp
hPA Hektopaskal
Hz Hertz
ISC Industrial Source Complex Model
IUCN Uluslararas Doa Koruma Birlii [International Union for the Conservation of Nature
and Natural Resources]
HD letme Hakk Devri
JES Jeotermal Elektrik Santrali
K Kuzey
KA Anada Formasyonu
Kb Belkahve Formasyonu
KB Kuzeybat
Kcal Kilokalori
Kcf erpain yesi
KD Kuzeydou
Keu Uluyama ofiyoliti
kg Kilogram
KHGM Ky Hizmetleri Genel Mdrl
Kkb Karada Bazalt
km Kilometre
km kKlometrekare
kob Koloni Oluturan Birim
KO Kimyasal Oksijen htiyac
kV Kilo volt
KVS Ksa Vadeli Snr
kW Kilowatt
kWh Kilowatt-saat
L Litre
LC Tehdit sz konusu olabilir
LPG Svlatrlm Petrol Gaz
LR Dk Risk
M Magnitd / Byklk
m Metre
M.. Milattan nce

xxii / xxvii
m/sn Metre/saniye
m
2
Metrekare
m
3
Metrekp
m/sn Metrekp/saniye
MAED Enerji Talebinin Analizi iin Model [Model for Analysis of Energy Demand]
Mag Manyezit
MAK Merkez Av Komisyonu
MBAS Methylene blue active substances
MCM Bin dairesel mil [thousand circular mils]
mg Miligram
mg/L Miligram/litre
MGM Meteoroloji Genel Mdrl
MgO Magnezyum oksit
Mk Munzur kireta
mL Mililitre
mm Milimetre
Mn Manganez
MSB Milli Savunma Bakanl
MTA Maden Tetkik ve Arama
MW Megawatt
MWe Megawatt elektrik
MWm Megawatt mekanik
N Kuzey
NA Uygulanamaz
NATO Kuzey Atlantik Pakt rgt [North Atlantic Treaty Organization]
NCG Kondense olmayan gazlar
NE Deerlendirilmemi
No. Numara
NO
x
Azot oksitler
NT Tehdit altna girebilir
Nv Neojen Volkanit
Derece
C Derece santigrat
OG Orta Gerilim
PM Partikl madde
Prof Profesr
Pt-Co Platinyum-Kobalt
Pzms Mikaistler
Q Debi
Qal Alvyon
Qe Eski Alvyon
Qtr Traverten
Qym Yama Molozu
RDB Krmz Veri Kitab [Red Data Book]
RE Blgede tkenmi
RG Resmi Gazete
sa Saat
SiO
2
Silika


xxiii / xxvii
SKHKKY Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii
sn Saniye
SO
2
Kkrt Dioksit
SSB Silindirle Sktrlm Beton
SSW Gney-gneybat
Ta Alaehir Formasyonu
Tak Kayadibi yesi
Tae Evrenli yesi
T.C. Trkiye Cumhuriyeti
TCDD Trkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollar
TEA Trkiye Elektrik letim A..
Tek Glandere Formasyonu
TEP Ton Edeeri Petrol
Tg Gediz Formasyonu
Tga Hamamdere yesi
Tgs Salihli yesi
Tic. Ticaret
TKKK Trkiye'deki Kelebeklerin Krmz Kitab
Tk Kaletepe Formasyonu
TL Trk Liras
TM Trafo Merkezi
Tmd Miyosen Detritik
Trd Dededa Formasyonu
Tpd Pliyosen Detritik
TS Tehdit Stats
TK Trkiye statistik Kurumu
Tv Volkanitler
US$ Amerikan Dolar
USD Amerika Birleik Devletleri Dolar
USEPA Amerika Birleik Devletleri evre Koruma Kurumu
UTM Universal Transverse Mercator
UVS Uzun Vadeli Snr
v.b. Ve bakalar, ve benzerleri
vd. ve dierleri
VU Hassas
W
A
Birim hacim arl
W
K
Kumun birim hacim arl
W
S
Siltin birim hacim arl
Y Yap ilet
YD Yap ilet devret
YG Yksek gerilim
YSK Yer seviyesi konsantrasyon
yy. Yzyl


xxiv / xxvii
PROJENN TEKNK OLMAYAN BR ZET
Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkiinde, Zorlu Jeotermal
Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi (45MWe)
gerekletirilmesi planlanmaktadr.

Sz konusu proje de 145.300 m (14,53 ha) alanda santral inaa edilmesi ve yer altnda
bulunan jeotermal kaynan yeryzne karlmas ve geri baslmas iin toplamda 20 adet jeotermal
kuyu almasn kapsamaktadr. Proje kapsamndaki 20 adet jeotermal sondaj kuyusu toplamda
79.558 m

(7,96 ha) alan kaplayacak olup, 145.300 mlik santral alan ile birlikte proje kapsamnda
toplamda 224.858 m (22,49 ha) alan kullanlacaktr.

Bu rapora konu olan projeden nce ayn alanlarda 30 MWelik bir santral kurulmas ve bunun
iin toplamda 14 kuyu almasn kapsayan bir proje Manisa Valilii Mlga evre ve Orman l
Mdrlne sunularak 18.10.2010 tarih 8012 sayl yaz ile ED Gerekli Deildir Karar alnmtr.
Ancak o tarihten itibaren yaplan sondajlarda, enerji potansiyelinin daha fazla olduu ortaya
konmasyla birlikte projede kapasite artna karar verilerek bu rapora konu olan proje hayata
geirilmek istenmitir.

Daha nce izin alnm olan projenin kurulu gcnn 30 MWe olmas ve bu projede 15
MWelik kapasite art ile birlikte 45 MWelik bir projenin uygulanmasna karar verilmesi ile projenin
ED sreci yeniden balatlmtr. Bu kapsamda, 15 MWelik kapasite art projesi 17.07.2008 tarih
ve 26939 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren ED Ynetmeliinin Ek-II listesine
girerek Proje Tantm Dosyas (PTD) hazrlanmas gereken bir proje olmakla birlikte, yatrmc firma
tarafndan proje kapsamnda kredi kullanlacak olmas ve evresel etkilerinin daha detayl incelenmesi
istei zerine T.C. evre ve ehircilik Bakanlna bavurulmu, Bakanln onay vermesi sonucunda,
45 MWelik Alaehir JES Projesi ED sreci iinde deerlendirilmitir.

Kapasite art ile birlikte proje kapsamnda toplam 20 adet jeotermal kuyu almas
planlanm olup kuyu lokasyonlar iin toplam 79.558 m alan kullanlacaktr. Proje kapsamnda
kullanlacak olan 20 adet jeotermal kuyudan 10 tanesinin arazi dzenleme almalar hali hazrda
bitirilmi, bu 10 kuyudan 9 tanesinde kuyu alm bulunmaktadr. Santral alan ise 145.300 m
2
lik
alanda yaplmas ngrlmtr. Santral alan 27, 28, 30 ve 31 nolu parseller ile alann gney ucunda
kalan tapulama d alann toplamndan olumakta olup, kullanlacak tm alanlar ile ilgili kamulatrma
karar kmtr. Sz konusu alanlar ile ilgili 1/1000 lekli nazm imar ve 1/5000 lekli uygulama imar
planlarna ilikin sre devam etmekte olup, tarm arazisi niteliindeki btn alanlarn tarm d
kullanmna ilikin Manisa l Tarm, Gda ve Hayvanclk Mdrlne bavuru yaplmtr.

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan tm alanlar tarm arazisi niteliinde olup, sz
konusu alanlarn tarm d kullanmlarna ilikin sre yatrmc firma Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik
retim A. tarafndan balatlmtr.

Proje kapsamnda kuyulardan elde edilecek jeotermal akkan santrale getirilerek su ve
buhar olarak ayrtrlacak, buhardan elektrik elde edilecek ve enerji retimi sonras kalan scak su
yeraltna geri baslacaktr.

Proje kapsamnda enerji retimine balanabilmesi amacyla ncelikli olarak jeotermal sondaj
yaplmas ve kuyu almas gerekmektedir. Jeotermal sondaj ilemi gerekletirilirken, kuyu

xxv / xxvii
emniyetinin salanabilmesi, sondaj ekipmanlarnn korunmas gibi amalarla sondaj svlar
kullanlmakta olup, bu svlar kuyu bana sondaj amuru olarak kmaktadr.

Sz konusu kacak amurun kuyu balarnda biriktirilmesi amacyla mud pit ad verilen
ukur alacak ve bu ukurun yzeyi jeosentetik membran ile kaplanarak szdrmazlk salanacaktr.
Sondaj amuru bu ukura verilecektir. Mud pit ve amur bileimi hakknda detayl bilgi Blm V.1de
verilmitir. retim kuyusundan kan akkan, rezervuarn beslenmesi ve evreyi kirletmemesi
amacyla yeraltna farkl bir kuyudan reenjekte edilecektir. retim kuyusundan 200C civarnda
salanan akkan, 100C altnda reenjeksiyon kuyusu vastasyla yeraltna enjekte edilecektir.

Jeotermal kaynan, dolaysyla da santralin verimini ve mrn belirleyen en nemli
faktrler, santralde kullanlacak olan jeotermal akkann miktar, debisi, ss ve basncdr. Bu
nedenle, santrali besleyen jeotermal kuyudaki rezervuar beslemek amacyla reenjeksiyon
uygulamas yaplacaktr. Bylece rezervin azalmasndan kaynaklanan basn d ve s kayb
nlenmi olacaktr.

Jeotermal santral mrn belirleyen bir dier faktr de tesisteki ve jeotermal akkann
tand borulardaki kalsit tabakas oluumudur. Jeotermal kaynaktan salanan yksek ak kaynak
basncnn azalmasna neden olmakta, bu da buharn ve younlamayan gazlarn (CO2 gibi) daha
fazla buharlamasna ve santral yzeyinde kalsit tabakasnn oluumuna neden olmaktadr. Kuyularda
boru cidarlarnda kalkerleme oluumu, boru apnn daralmasna ve jeotermal aknn
snrlanmasna yol aacandan bu kalkerlemenin giderilmesi gerekmektedir.

Jeotermal akkann kuyulardan boru hatlarna iletilmesi aamasnda, sistemde oluabilecek
Kalsit kabuklamasn nlemek iin kimyasal inhibitrler enjekte edilmekte ve stabil ak kontrol ve
manel vanalar vastasyla salanmaktadr. Boru hatlar vastasyla toplanan jeotermal akkan belirli
bir basn altnda ayrtrlmak zere ayrma istasyonuna iletilmekte ve elde edilen buhar trbinlerin
evrilmesinde kullanlmakta ve geriye kalan basn ve scakln kaybetmi akkan (yaklak %80),
reenjeksiyon pompalar ve boru sistemi vastasyla reenjeksiyon kuyularna baslmaktadr. Bylelikle,
jeotermal akkan evreye zarar vermeden tekrar yeraltna iletilecek ve bylece jeotermal kaynan
korunmas ve rezervin sreklilii salanm olacaktr.

Alaehir jeotermal sahasnn yksek entalpili bir saha olmas dolaysyla santral tasarmnn
ift kademeli buharlatrma (double-fla) teknolojisi ile yaplmas planlanmaktadr. Bu sistemde,
ayrma istasyonuna getirilen jeotermal akkan ncelikle yksek basn buhar ayrcsnda buhar ve
sv olarak ayrtrlr. Bu sv tekrar dk basnl buhar ayrtrcsna alnarak, dk basnl buhar
svdan ayrtrlr. Elde edilen yksek basnl ve dk basnl buhar, enerji retmek iin buhar
trbinine, geriye kalan akkan ise reenjeksiyon sistemine iletilir. Tesise jeotermal su yaklak 180C
civarnda gelecek ve proses sonrasnda enerjisi alnan jeotermal su 100C nin altnda bir scaklkta
reenjekte edilecektir. Soutma kulesindeki su scakl ise yaklak 32-33C civarnda olacaktr.

Projenin evresel etkileri inaat, iletme ve iletme sonras dnem olarak ana periyotta
Blm Vte detayl olarak incelenmitir. Ayrca jeotermal kuyu almas srecinde oluacak sondaj
amuru ve alacak iilerden oluacak kat atklar ve atksu muhtemel evresel etkiler olarak ortaya
kmaktadr. evresel etkilerin net bir ekilde ortaya konulabilmesi iin proje alanndaki mevcut durum
Blm IVte incelenmi, ayrca mevcut durumun yan sra grlt ve su kalitesine ilikin alan temsil
edecek noktalarda analiz yaplmtr.


xxvi / xxvii
naat dnemine ilikin en nemli evresel etkiler, inaattan kaynakl toz, atksu, kat atklar,
kaz fazlas malzeme ve grlt oluumudur. naat dnemi boyunca oluacak toz miktarnn
ynetmeliklerde verilen snr deerlerin altnda olaca yaplan hesaplamalar ile ortaya konmutur.
Atksu karakterizasyonunda ise inaat dneminde alacak iilerden kaynakl evsel nitelikli atksu
oluumu projekte edilmi olup, bu suyun paket artma tesisi sonrasnda yine ynetmeliklerde verilen
snr deerleri salayacak ekilde alc ortama dearj edilecei taahht altna alnmtr. Oluacak
evsel nitelikli kat atklar Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecek, kaz fazlas
malzeme ise yine Piyadeler Belediyesi tarafndan gsterilecek alana depolanarak bertaraf edilecektir.
Bu hususlarda Piyadeler Belediyesi protokoller yaplmtr.

Sondaj kuyularnn almas srasnda oluacak sondaj amurlarna ynelik nlemlerin
alnabilmesi iin ncelikle evre ve ehircilik Bakanl tarafndan yetkilendirilmi bir laboratuvara
sondaj amuru analizi yaptrlmtr. Bu analiz sonucunda ortaya kacak sondaj amurunun
Tehlikesiz Atk niteliinde olduu belirlenmitir. Oluacak sondaj amurlar her bir kuyu bana
alacak ve mud-pit denilen taban ve anlar szdrmaz amur havuzuna doldurulacak, belli bir sre
beklenerek amurdaki suyun buharlamas sonrasndan yine st szdrmazlk salanp toprakla
kapatlarak bertaraf salanacaktr. Kuyularda alacak iilerden oluacak kat atklar yine Piyadeler
Belediyesi tarafndan alnacak olup, evsel nitelikli atksular ise szdrmaz fosseptikte biriktirildikten
sonra yine Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir.

letme aamasnda ise oluabilecek etkiler, yine alacak iilerden kaynakl oluacak
evsel nitelikli atksular ve kat atklar, santralden kaynakl grlt, jeotermal akkan iinde doal
olarak bulunan gazlar ve enerji retimi sonucunda kalan jeotermal akkandr.

letme aamasnda oluacak evsel nitelikli kat atklar Ynetmelikler erevesinde
biriktirilerek Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir. Oluacak evsel nitelikli
atksular ise paket artma tesisinde artlarak yasal mevzuatn belirlemi olduu snr deerler
erevesinde dearj edilecektir.

Jeotermal akkan iinde doal olarak bulunan ve santralde enerji retimi sonrasnda ortaya
kacak olan karbondioksit (CO
2
), azot (N
2
), metan (CH
4
) gibi gazlar olacaktr. Santralde elektrik
retimi ncesinden jeotermal akkan iinde bulunan bu gazlar ayrtrcda, jeotermal akkandan
ayrlarak atmosfere verilecektir. Yaplan hesaplamalarda tm gazlarn yasal mevzuat limit deerlerinin
altnda olduu grlmtr.

Proje kapsamnda enerji retimi sonucunda ssn kaybetmi olan jeotermal akkan en
nemli evresel etkiyi oluturabilecek etmendir. Projede yeraltndan karlacak jeotermal akkann,
enerji retimi sonrasnda tekrar yeraltna verilecek (reenjeksiyon) olmas sebebiyle bu en nemli
evresel etki bertaraf edilmi olacaktr. Ayrca yeraltna geri basma sisteminde herhangi bir aksaklk
durumunda, ortada kalacak jeotermal akkann geici sre muhafaza edilecei bir havuz yaplacak
olup, bu sayede sistemde bir bozulma olmas durumunda dahi jeotermal akkan hibir alc ortama
dearj edilmeyecektir. Dolaysyla projenin en nemli evresel etki unsuru, etkin bir ekilde bertaraf
edilmi olacaktr.

letmenin ekonomik mrn tamamlamas ve tesisin artk altrlmamasna karar verilmesi
durumunda yaplm olan tm yaplar kaldrlacak, alan kullanmdan nceki haline geri getirilecektir.
Ancak projenin 30 yllk iletme sresi boyunca tesiste yaplacak bakm, onarm almalar ve
yenileme almalar ile gerekli izinler alnmak kaydyla iletme mr uzatlabilecektir. Ayrca

xxvii / xxvii
yeraltndan karlan jeotermal akkann, enerji retimi sonucunda tekrar yeraltna baslacak olmas
sebebiyle, enerji kayna normalden ok daha uzun sre kullanlabilecektir.

Sonu olarak proje kapsamnda yenilenebilir enerji kaynann kullanlarak enerji retilecek
olmas, jeotermal enerjinin yenilenebilir enerji kaynaklar arasnda en az evresel etkiye sahip tr
olmas ve bu proje kapsamnda ngrlen evresel etkilere karn yeterli nlemlerin alnacak olmas
sebebiyle proje olumlu bir yatrm olarak ortaya kmaktadr. Proje kapsamnda kullanlacak doal
ortama ilikin mevcut evresel durum Blm IVte, muhtemel evresel etkiler ve alnacak nlemler
Blm Vte ve projenin dier zellikleri ilgili blmlerde incelenmitir.

Proje kapsamnda mer-i mevzuat kapsamnda izinler alnacak, rapor ierisinde belirtilmi
olan tm taahhtlere yatrmc firma olan Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. tarafndan
uyulacaktr.


1 / 245
I. PROJENN TANIMI VE AMACI
(Proje konusu faaliyetin tanm, mr, hizmet amalar, projede kurulacak tesislere ait
karakteristik verileri gsteren tablo, pazar veya hizmet alanlar ve bu alan ierisinde ekonomik ve
sosyal ynden lke, blge ve/veya il leinde nem ve gereklilikleri, (Proje alan ve evresindeki su
kaynaklarnn grnebilecei lekte renkli harita zerinde su kaynaklar yerleri ve proje alanna
mesafeleri, Rapor hazrlanrken proje kapsamndaki tm ilemlerin DS tarafndan onaylanm olan
Fizibilite Raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilikin bilgi ve su kullanma anlamas
hakknda bilgi)

I.1 Proje Konusu Faaliyetin Tanm, mr ve Hizmet Amalar
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Manisa li Alaehir lesi Erenky,
Osmaniye, eneli Kyleri Mevkiinde 1/25.000 lekli topografik haritada zmir L20-b2 paftasnda
tapunun 27, 28, 30 ve 31 No.lu parsellerinde toplam 39.975 mlik mlkiyeti ahslara ait tarm
alannda jeotermal enerjiden elektrik enerjisinin retildii bir santral kurulmas planlanmtr. 30 MWe
kurulu gce sahip olan proje, Manisa Valilii Mlga l evre ve Orman Mdrl tarafndan
17.07.2008 tarih ve 26939 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren ED Ynetmeliinin
Ek-II listesi Madde 30 kapsamnda deerlendirilmi olup, 18.10.2010 tarih ve 8012 sayl yazs ile
evresel Etki Deerlendirmesi (ED) Gerekli Deildir Karar ve ekinde 101 Karar Numaras ile ED
Gerekli Deildir Belgesi verilmitir (bkz. Ek-1)

Sz konusu ED Gerekli Deildir karar bulunan projede 30 MWelik bir santral ve 14 adet
jeotermal kuyu almas iin Manisa Valilii Mlga evre ve Orman Mdrlnden izin alnmtr. 30
MWe kurulu gce sahip Alaehir-1 Jeotermal Enerji Santrali (JES) Projesi kapsamnda 7si retim, 6s
reenjeksiyon ve 1 tanesi de kondense reenjeksiyon olmak zere 14 adet jeotermal kuyu yer almakta
olup, sistemin balant noktas 154 kV Alaehir TM olarak ngrlmtr.

ED Gerekli Deildir Karar verilen 30 MWe kurulu gcndeki jeotermal enerji retim tesisi
ile ilgili olarak Zorlu Jeotermal Elektrik retimi A.. tarafndan kapasite artrmna karar verilmi olup,
hali hazrda 30 MWelik retim lisans ve ED Gerekli Deildir Belgesi bulunan Alaehir-1 JES yatrm
iin 45 MWelik lisans tadilat bavurusunda bulunulmutur (bkz. Ek-2).

Dolaysyla proje kapsamnda 15 MWelik bir kapasite art sz konusu olup, bu durum ED
Ynetmelii kapsamnda Ek-II listesinde deerlendirilmesi gereken projeler kapsamndadr. Ancak
yatrmc firmann sz konusu proje kapsamnda kredi kullanmay planlamas ve evresel etkilerin
daha detayl deerlendirilmesini istemesi dolaysyla, 15MWelik kapasite artn kapsayan toplam 45
MWelik bu projenin ED Ynetmelii Ek-I kapsamnda deerlendirilmesine ynelik bavuruda
bulunulmutur. Sz konusu bavuruya istinaden evre ve ehircilik Bakanlnn 12.06.2013 tarih ve
9804 sayl yazs ile bavurunun onayland ve projenin ED Ynetmeliinin 24. Maddesi (b) bendi
evresel Etki Deerlendirmesi Ynetmeliine tabi olmayan veya Seme Eleme Kriterlerine tabi
projelere kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi zerine Bakanln uygun
grd projeler iin uygulanacak prosedr Bakanlka belirlenir. hkm gereince projenin Ek-I
listesi projeleri kapsamnda deerlendirilebilecei ve ED Raporu hazrlanarak bavuru yaplmasna
dair gr bildirilmitir (bkz Ek-3). Sonu olarak proje kapsamnda bu ED Raporu hazrlanm olup,
45 MWe Alaehir JES Projesi bundan sonra Alaehir JES Projesi olarak anlacaktr.


2 / 245
Kapasite art ile birlikte proje kapsamnda toplam 20 adet jeotermal kuyu almas
planlanm olup kuyu lokasyonlar iin toplam 79.558 m
2
alan kullanlacaktr. Proje kapsamnda
kullanlacak olan 20 adet jeotermal kuyudan 10 tanesinin arazi dzenleme almalar hali hazrda
bitirilmi, bu 10 kuyudan 9 tanesinde kuyu alm bulunmaktadr. Santral alan ise 145.300 m
2
lik
alanda yaplmas ngrlmtr. Santral alan 27, 28, 30 ve 31 nolu parseller ile alann gney ucunda

Alaehir JES Projesi kapsamnda 20 adet jeotermal kuyu sondaj yaplmas planlanan
tesiste, jeotermal enerji kullanlarak 45 MWe elektrik retilmesi planlanmakta olup, retim miktar
300.000.000 kWh/yl, kapasite faktr %96 olarak ngrlmektedir (bkz. Ek-2). naat ncesi dnem
22 ay, inaat dnemi 38 ay olmak zere 60 ayda tamamlanmas planlanan projenin mr 30 yl olarak
ngrlmektedir.

Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. 5686 sayl Jeotermal Kaynaklar ve Doal
Mineralli Sular Kanunu kapsamnda 193 numaral Jeotermal Kaynak letme Ruhsatna sahiptir.
Santral sahas ve kuyular 5000 hektarlk bu ruhsat alan ierisinde yer almaktadr (bkz. Ek-4).

Jeotermal enerjide retim teknolojisi, yer ssnn akkanlar ve sondajlar aracl ile yzeye
kartlmasndan sonra, bu enerjinin elektrik enerjisine dntrlmesi, s enerjisi eklinde dorudan
kullanm, endstri ve turizm alannda eitli yntemlerle kullanlmas eklinde olmaktadr.

Proje alan 14.08.2009 tarih ve 1175 sayl makam oluru ile onaylanan 1/100.000 lekli
Manisa-Ktahya-zmir Planlama Blgesi evre Dzeni Plan ierisinde kalmaktadr. Ancak bu plan ile
ilgili olarak yrtmeyi durdurma karar verilmitir.

Trkiyede ve Ege Blgesi'nde gelimeye bal olarak yeni enerji kaynaklarnn gelitirilmesi
ve deerlendirilmesi ihtiyac artmaktadr. Dolaysyla, enerji ihtiyacnn kesintisiz, kaliteli, gvenilir ve
ekonomik olarak evreyi en az etkileyecek ekilde karlanabilmesi bir zorunluluk olarak ortaya
kmaktadr. Bu nedenle, srdrlebilir gelimenin salanabilmesi amacyla temiz ve evre dostu bir
enerji kayna olan yenilenebilir enerji kaynaklarnn en yksek dzeyde deerlendirilerek gelitirilmesi
byk nem arz etmektedir.

I.2 Pazar veya Hizmet Alanlar ve Bu Alan erisinde Ekonomik ve Sosyal Ynden nem
ve Gereklilikleri
I.2.1 Trkiyenin Enerji Politikas
Trkiyenin enerji politikasnn temel hedefi, enerji ve tabii kaynaklar; verimli, etkin, gvenli
ve evreye duyarl ekilde deerlendirerek, lkenin da bamlln azaltmak ve lke refahna en
yksek katky salamaktr. Bu balamda Trkiyenin enerji politikasnn ana eleri;
Enerji arznda da bamlln azaltlmas,
Enerji arznda kaynak eitliliinin artrlmas,
Yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanm ve gelitirilmesine ncelik verilmesi,
Farkl teknolojilerin kullanm ve gelitirilmesi ve yerli retimin arttrlmas,
evre zerindeki etkilerin her aamada gz nnde bulundurulmas,

3 / 245
Enerji alannda lkemizin blgesel ve kresel etkinliinin arttrlmas,
Enerji verimliliinin arttrlmas,
Maliyet zaman ve miktar ynnden enerjinin tketiciler iin eriilebilir olmas,
Rekabeti piyasa uygulamalar iinde kamu ve zel kesim imknlarnn harekete
geirilmesi olarak ifade edilebilir.

lkemiz, kalknma hedeflerini gerekletirme, toplumsal refah artrma ve sanayi sektrn
uluslararas alanda rekabet edebilecek bir dzeye karma abas iindedir. Bu durum, enerji talebinde
uzun yllardr hzl bir art da beraberinde getirmektedir. nmzdeki yllarda da bu eilimin devam
edecei hesaplanmaktadr. 2011 ylnda 114,48 milyon ton petrol edeerini (TEP) geen yllk enerji
arz, bir nceki yla nazaran yaklak %4,8lik bir art gstermitir. 2015 ylnda 170 milyon TEP, 2020
ylnda ise 222 milyon TEP dzeyine ulaaca beklenmektedir.
1

2011 ve 2012 yllarna ait elektrik enerjisi retiminin dalm ve birincil enerji kaynaklarna
gre geliimi srasyla Tablo I.1 ve Tablo I.2de sunulmaktadr. Buna gre, toplam elektrik retiminin
%43,6s doalgazdan, %28,4 kmrden, %24,2si hidrolik kaynaklardan, %2,8i jeotermal ve
rzgrdan, %0,7si sv yaktlardan ve %0,3 yenilenebilir ve atklardan. Trkiye 2012 yl enerji
retiminin birincil enerji kaynaklarna gre dalm ekil I.1de grafik halinde gsterilmitir.

Tablo I.1: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm
Enerji Kaynaklar
2011 2012
Art (%)
Elektrik retimi
(GWh)
Toplam
erisindeki
Pay
(%)
Elektrik
retimi (GWh)
Toplam
erisindeki
Pay
(%)
Termik 171.638,3 74,8 174.871,7 73,0 1,9
Hidrolik 52.338,6 22,8 57.865,0 24,2 10,6
Jeotermal ve rzgr 5.418,2 2,4 6.760,1 2,8 24,8
TOPLAM 229.395,1 100 239.496,8 100 4,4
Kaynak: Trkiye Elektrik letim A..(TEA) 2012 Yl Faaliyet Raporu

Tablo I.2: 2011-2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Birincil Enerji Kaynaklarna Gre Geliimi
Enerji Kaynaklar
2011 2012
Art (%)
Elektrik retimi
(GWh)
Toplam
erisindeki
Pay
(%)
Elektrik retimi
(GWh)
Toplam
erisindeki
Pay
(%)
Kmr 66.217,9 28,9 68.013,1 28,4 2,7
Sv yaktlar 903,6 0,4 1.638,6 0,7 81,3
Doal Gaz 104.047,6 45,4 104.505,5 43,6 0,4
Yenilenebilir ve Atk 469,2 0,2 714,5 0,3 52,3
Hidrolik 52.338,6 22,8 57.865,0 24,2 10,6
Jeotermal ve Rzgr 5.418,2 2,4 6.760,1 2,8 24,8
TOPLAM 229.395,1 100,0 239.496,8 100,0 4,4
Kaynak: TEA 2012 Yl Faaliyet Raporu

1
Elektrik retim Anonim irketi (EA) 2012 Yl Sektr Raporu

4 / 245

ekil I.1: 2012 Yl Trkiye Elektrik Enerjisi retiminin Dalm

2010 - 2019 dnemini kapsayan retim Kapasite Projeksiyon almasnda Enerji Tabii
Kaynaklar Bakanl tarafndan, 2008 yl sonunda yaanmaya balanan ekonomik krizin elektrik
enerjisi talebine etkisi ve gerekleen tketim deerleri dikkate alnarak revize edilen talep serileri
kullanlmtr. Talep serileri belirlenirken, 2010-2011 yllarnda her iki talep serisi iin de 2010 ylnn ilk
6 aynda gerekleen talep artlar dorultusunda revize edilen tketim tahminleri alnm, sonraki
yllarda ise her iki talep serisi iin eskisi gibi yksek talep serisinde ortalama %7,5, dk talep
serisinde ise %6,7 olarak Mays 2008 tarihinde Enerji Talebinin Analizi iin Model (MAED) kullanlarak
hesaplanm olan yllk talep art yzdeleri aynen alnmtr. Ayrca bu dnem iin yk erisi
karakteristiinin deimeyecei kabul ile puant yk serileri elde edilmitir. Enerji talep tahmini Tablo
I.3te gsterilmitir. Alaehir JES Projesinin de bu ihtiyac ksmen karlayabilecek kaynak ve
tesislerden biri olarak dnlmektedir.

Tablo I.3: Talep Tahmini (Yksek Talep)
YIL
Enerji Talebi
(Yksek Talep)
Enerji Talebi
(Dk Talep)
GWh Art (%) GWh Art (%)
2009 194.000 194.000
2010 202.730 4,5 202.730 4,5
2011 215.907 6,5 213.880 5,5
2012 232.101 7,5 228.210 6,7
2013 249.508 7,5 243.500 6,7
2014 268.221 7,5 259.815 6,7
2015 288.338 7,5 277.222 6,7
2016 309.675 7,4 295.519 6,6
2017 332.591 7,4 315.023 6,6
2018 357.202 7,4 335.815 6,6
Kaynak: Kalknma Plan (2007-2013), 01.07.2006 tarih ve 26215 sayl Resmi Gazete


5 / 245
I.2.2 Projenin Ekonomik Ynden nemi
2007-2013 dnemini kapsayan IX. Kalknma Plan dneminde; birincil enerji talebinde,
ekonomik ve sosyal kalknmayla orantl olarak yllk ortalama %6,2 orannda art ngrlmektedir.
Enerji tketimi iinde doal gazn 2005 ylnda %28 dzeyinde olan paynn %34e ykselmesi, petrol
rnlerinin paynn ise %37den %31e gerilemesi beklenmektedir. Dier yandan, ayn plan dneminde
elektrik talebinin, arlkla sanayi retim ve hizmetler sektrndeki gelimelere paralel olarak, ylda
ortalama %8,1 orannda art gsterecei tahmin edilmektedir (bkz. Tablo I.4 ve Tablo I.5).

Tablo I.4: IX. Kalknma Plan Hedefleri
Enerji Hedefleri 2006 2013 2007-2013*
Birincil Enerji Talebi (GWh) 96.560 147.400 6,2
Elektrik Enerjisi Talebi (GWh) 171.450 295.500 8,1
* Dnem iindeki gelimeleri gstermektedir.
Kaynak: Kalknma Plan (2007-2013), 01.07.2006 tarih ve 26215 sayl Resmi Gazete

Tablo I.5: Trkiye Elektrik Enerjisi Kurulu G Ve retiminin retici Kurululara Dalm
KURULULAR KURULU G (MW) RETM (GWh)
Elektrik retim Anonim irketi
(EA)
20.280,40 73.524,10
EA Bal Ortakl 3.870,00 18.826,50
Otoprodktr 3.018,70 12.243,10
Y+YD+S+HD 25.742,00 124.801,40
Trkiye Toplam 52.911,10 229.395,10
Kaynak: EA 2011 Yl Faaliyet Raporu

18 Mays 2009 tarihinde yaynlanan Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Gvenlii Strateji
Belgesine gre elektrik enerjisi retiminde yerli kaynaklarn paynn arttrlmas ncelikli hedef olarak
belirlenmitir. Bu kapsamda, 2023 ylna kadar; elektrik retimi iin tm yerli linyit ve takmr ile
teknik ve ekonomik olarak deerlendirilebilecek hidrolik potansiyelimizin tamamnn kullanlmas,
rzgar kurulu gcnn 20,000 MWa, jeotermal kurulu gcnn 600 MWa ulatrlmas
hedeflenmektedir.
2

Alp-Himalaya da oluum kuanda yer alan Trkiye, gen tektonik dnemde kazanm
olduu ok krkl yaps ve geirmi olduu volkanik faaliyetlerden dolay jeotermal kaynaklar
ynnden zengin konumdadr. 1962 ylndan beri jeotermal enerji aratrma almalarn yrtmekte
olan Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Mdrl verilerine gre, Yaklak 1000 civarnda doal
k halinde scak su ve doal mineralli su kayna bulunmakta olup, lkemizin jeotermal s
potansiyeli yaklak 31.500 MW termal olarak kabul edilmektedir. MTA Genel Mdrl tarafndan
gerekletirilen almalar dorultusunda tespit edilen 190 adet jeotermal alan bulunmakta olup, doal
klar hari, alan kuyularda 3.881 MWt s enerjisi elde edilmitir. Sz konusu alanlardan %79u
Bat Anadoluda, %8,5i Orta Anadoluda, %7,5i Marmara Blgesinde, %4,5i Dou Anadoluda ve
%0,5i dier blgelerde yer almaktadr (bkz. ekil I.2).

2
Elektrik retim Anonim irketi (EA) 2012 Yl Sektr Raporu

6 / 245

ekil I.2: Trkiye Jeotermal Alanlar ve Uygulama Haritas

7 / 245
MTA Genel Mdrlnce dokuzuncu 5 yllk (2007-2013) plan dneminde 3.000- 4.000
m derinlere kadar sondajl arama yapma planlanm olup, 2009 ylndan itibaren bu projeler
uygulamaya konulmutur.
3

Alaehir JES Projesinin gelitirilmesiyle toplam proje kurulu gc 45 MWe olacaktr ve bu
proje Trkiye ekonomisine ve enerji talebinin yksek olduu Bat Anadoluda enerji pazarna katkda
bulunacaktr.

I.2.3 Projenin Sosyal Ynden nemi
Planlanan Alaehir JES Projesi, Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli
Kyleri Mevkiinde yer alacaktr. Manisa linin Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi (ADNKS)ne gre
2012 yl toplam nfus deeri 1.346.162 olup, bu nfusun krsal alanda ve ehirde yaayan nfus
oranlar srasyla, %32,81 ve %67,19dir. Alaehir lesinde toplam nfus 2012 yl itibariyle 99.145
kii; srasyla Erenky, Osmaniye ve eneli kylerinin nfusu ise 178, 572, 468 kiidir.

Projenin inaat aamasnda azami 300 kii, iletme aamasnda ise yaklak 40 kiinin
altrlmas ngrlmtr. Bu personelin byk bir blmnn yakndaki yerleim yerlerinden
karlanmas planlanmaktadr.

Bu balamda, nerilen enerji santrali inaat ve iletme aamalarnda oluabilecek dorudan
ve dolayl istihdam olanaklar ile dorudan ve dolayl harcamalarn, yre halknn gelir seviyesinde ve
blgedeki endstriyel gelimenin desteklenmesi asndan yarar salayaca tahmin edilmektedir.
Buna bal olarak, projenin nemi ekonomi zerindeki olumlu etkileri (dolayl i imknlar, v.b.) ve
sosyal yaamn iyiletirilmesini kapsamaktadr.

I.3 evresel Etki Deerlendirmesi
Bu rapor, ENVY Enerji ve evre Yatrmlar Anonim irketi (ENVY) tarafndan, yaplmas
planlanan Alaehir JES Projesi ile ilgili olarak T.C. evre ve ehircilik Bakanlna (Bakanlk)
sunulacak olan evresel Etki Deerlendirmesi (ED) Raporunun gereklerini yerine getirecek ekilde
hazrlanmtr. Projeye ait ED Bavuru Dosyas, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren ED Ynetmelii Ek-III kapsamnda hazrlanm ve dosyann T.C.
evre ve ehircilik Bakanl ED ve Planlama Genel Mdrl tarafndan uygun bulunmasnn
ardndan, 25.07.2013 tarihinde Manisa li Alaehir lesine bal Alkan (Alhan) Kynde Halkn
Katlm Toplants gerekletirilmitir. Halkn Katlm Toplantsn takiben Bakanlk tarafndan
29.07.2013 tarihinde projenin Kapsam ve zel Format Belirleme Toplants yaplmtr. Raporun
kapsam, sz konusu toplant sonrasnda Bakanlk tarafndan verilmi olan zel formata gre
dzenlenmitir (bkz. Ek-3).

Bu ED Raporunun amac, nerilen projenin biyo-fiziksel ve sosyo-ekonomik evre
zerindeki olas etkileri tanmlanmas ve deerlendirilmesidir. Bahsi geen alma, aadaki konular
kapsamaktadr:
Proje alannn ve alternatif proje sahalarnn tanmlanmas,
nerilen enerji santralinin alternatiflerinin tanmlanmas,

3
www.mta.gov.tr

8 / 245
Projeden etkilenebilecek evrenin mevcut zelliklerinin belirlenmesi,
Projenin evre zerine olabilecek etkilerinin tanmlanmas ve belirlenmesi,
Olas evresel etkileri engellemek veya azaltmak iin uygulanacak kontrol yntemlerinin
belirlenmesi,
lgili ulusal standartlar amas muhtemel kalc etkiler iin alnacak nlemler hakknda
nerilerin gelitirilmesi.

Proje sahasnn mevcut evresel durumu hakkndaki bilgiler, ED grubu tarafndan yrtlen
arazi almalar ve literatr aratrmalar neticesinde toplanan veriler kullanlarak ortaya konulmutur.
Etki deerlendirmesi almalar ise santral ve evresinin mevcut zelliklerinin belirlenmesinden sonra
gerekletirilmitir. Proje faaliyetlerinden etkilenebilecek alanlarn tespiti, n tasarm parametrelerine
dayal almalarn nda yaplmtr.

9 / 245
II. PROJE N SELEN YERN KONUMU
II.1 Projenin yeri (lgili Valilik veya Belediye tarafndan doruluu onanm olan proje
yerinin, lejant ve plan notlarnn da yer ald onanl evre Dzeni Plan ve mar
Planlar zerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanm haritas zerinde gsterimi)
Manisa li, Trkiyenin batsnda, Ege Blgesinde yer almaktadr. Corafi olarak 27 08 ve 29
05 dou boylamlar ile 38 04 ve 39 58 kuzey enlemleri arasnda yer alr. dari ynden, doudan Uak
ve Ktahya, batdan zmir, kuzeyden Balkesir, gneyden Aydn, gneydoudan Denizli illeri ile
evrilidir. lin yzlm 13.810 kmdir. le says, Merkez ile ile beraber 16, belediye says 74, ky
says 779, ky alt yerleim birimi 493tr.
4

Proje alan, Bat Anadolu Blgesi'nde, Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli
Kyleri Mevkii snrlar ierisinde kalmaktadr. 1/25.000 lekli topografik haritada zmir L20b2
paftasnda yer almaktadr. Proje kapsamnda 20 adet jeotermal kuyu iin toplam 79.558 m
2
(7,96 ha)
ve santral alan iin 145.300 m
2
(14,53 ha) alan olmak zere proje toplamnda 224.858 m
2
( 22,49 ha)
alan kullanlmas planlanmaktadr. Sz konusu alanlarn tamam Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim
A..ne ait Jeotermal Kaynak letme Ruhsat alan iinde kalmaktadr.

Sondaj kuyularnn alabilmesi, konteynr, sondaj kulesi, sondaj amuru havuzu ve dier
birimlerin yerletirilebilmesi amacyla 3.650 - 3.750 mlik alana ihtiya duyulmaktadr. Dolaysyla 20
adet kuyu lokasyonu iin toplamda 79.558 mlik alan kullanlacaktr.

Santral alan olan 145.300 mlik alan 27, 28, 30 ve 31 nolu parseller ile alann gney ucunda

Proje alan 14.08.2009 tarih ve 1175 sayl makam oluru ile onaylanan 1/100.000 lekli
Manisa-Ktahya-zmir Planlama Blgesi evre Dzeni Plan ierisinde kalmaktadr. Ancak bu plan ile
ilgili olarak yrtmeyi durdurma karar verilmitir. Santralin kurulaca alana ait imar planlar
hazrlanarak l zel daresine teslim edilmi olup onay aamasndadr. Ayrca, santralin kurulaca
tanmazlarn mlkiyetine ilikin i ve ilemler erevesinde Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu
(EPDK) tarafndan kamulatrma karar verilmitir (bkz. Ek-5).

Alana ulam, proje sahasnn gneyinde yer alan Eski zmir Yolundan ve batsnda yer alan
Piyadeler Ky Yolundan salanmaktadr. Proje alannn kuzeyinde ise Denizli Salihli Karayolu
bulunmaktadr. Proje sahasnn grld karayolu haritas ekil II.1de yer almaktadr.

Santral sahasnn kuzey snrndan demiryolu gemektedir.

4
Manisa l evre Durum Raporu, 2011

10 / 245

ekil II.1: Karayollar Haritas

Jeotermal kuyu almas iin belirlenmi olan toplam 20 adet lokasyon bulunmaktadr. Bu
lokasyonlardan 10 tanesinde arazi hazrlk ilemleri tamamlanm ve 9 tanesinde kuyu ama ilemi
bitirilmitir. Belirtilen 10 adet arazi hazrl bitirilen alanlar yre halkndan satn alma yoluyla projeye
dahil edilerek ilem yaplan alanlardr. Kalan 10 adet sondaj lokasyonu iinde ayn yntemle, ncelikli
olarak arazi sahipleriyle anlap satn alma yoluyla tedarikleri salanacaktr.

Proje alannn yer bulduru haritas ekil II.2de, uydu grnts ise ekil II.3te
gsterilmektedir.

PROJESAHASI

11 / 245

ekil II.2: Proje Sahasnn Yer Bulduru Haritas


12 / 245

ekil II.3: Proje Sahasnn Uydu Grnts

13 / 245
II.2 Proje kapsamndaki nitelerin konumu (Btn idari ve sosyal nitelerin, teknik altyap
nitelerinin varsa dier nitelerin proje alan iindeki konumlarnn ve varsa memba ve
mansabndaki dier projelerle birlikte vaziyet plan zerinde 1/25.000lik haritada
gsterimi, bunlar iin belirlenen kapal ve ak alan byklkleri proje kapsamnda yer
alan geici ve nihai depolama alanlarnn 1/2000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik onayl
haritalar zerinde gsterimi), antiye yerleim plan, hafriyat dkm sahalar,
(birbirleri ile olan mesafeleri de belirtilmesi) v.b.
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Manisa li Alaehir lesi Erenky,
Osmaniye, eneli Ky Mevkiinde yaplmas planlanan proje kapsamnda kuyulardan elde edilecek
jeotermal akkan santrale getirilerek su ve buhar olarak ayrtrlacak, buhardan elektrik elde edilecek
ve enerji retimi sonras kalan scak su reenjeksiyon kuyular vastasyla yeraltna verilecektir.

Proje kapsamnda 20 adet jeotermal kuyu kullanlmas planlanmaktadr. Jeotermal kuyu
almas iin belirlenmi olan toplam 20 adet lokasyon bulunmaktadr. Bu lokasyonlardan 10 tanesinde
arazi hazrlk ilemleri tamamlanm ve 9 tanesinde kuyu ama ilemi bitirilmitir. Belirtilen 10 adet
arazi hazrl bitirilen alanlar yre halkndan satn alma yoluyla projeye dahil edilerek ilem yaplan
alanlardr. Kalan 10 adet sondaj lokasyonu iinde ayn yntemle, ncelikli olarak arazi sahipleriyle
anlap satn alma yoluyla tedarikleri salanacaktr.

Proje alannn 1/25.000 lekli topografik harita zerindeki gsterimi ise Ek-6da sunulmakta
olup, santral alanna gre belirlenmi olan yerleim yerlerinin uzaklklar ekil II.4te verilmitir. Ruhsat
alanna ait koordinatlar Tablo II.1de, santral alanna ait koordinatlar Tablo II.2de ve kuyu
lokasyonlarna ait koordinatlar Tablo II.3te yer almaktadr. Ayrca proje sahasna ait fotoraflar da
Fotoraf II.1 ve Fotoraf II.2de sunulmaktadr.

Tablo II.1: Ruhsat Alanna Ait Koordinatlar
No Ad
Projeksiyon UTM 35
Datum ED50
Projeksiyon Corafik WGS 84
X Y Y X
1
Ruhsat
Alan
623000 4245000 28,4070230682 38,3430412463
2 624000 4252000 28,4196948405 38,4059698861
3 630000 4250000 28,4880221741 38,3870991783
4 630000 4242000 28,4865477882 38,3150251041

Tablo II.2: Santral Alanna Ait Koordinatlar
No
X Y Y X
1 625122,192 4251352,871 28,4324284624 38,3999832838
2 625106,068 4251297,863 28,4322340886 38,3994899531
3 625104,828 4251268,905 28,4322147486 38,3992292303
4 625036,746 4251163,168 28,4314165113 38,3982861257
5 624999,371 4251099,054 28,4309772382 38,3977137222
6 624979,858 4251051,203 28,4307453570 38,3972853435
7 624985,646 4251000,414 28,4308025941 38,3968269518
8 624972,911 4250980,632 28,4306532897 38,3966505073
9 624973,970 4250922,046 28,4306550147 38,3961225318

14 / 245
No
X Y Y X
10 624951,639 4250877,374 28,4303914366 38,3957231851
11 624946,062 4250859,531 28,4303244142 38,3955632111
12 624943,422 4250772,106 28,4302786814 38,3947759349
13 624957,667 4250751,695 28,4304381235 38,3945900472
14 624964,864 4250730,883 28,4305168188 38,3944015412
15 624968,632 4250685,741 28,4305519430 38,3939943141
16 624914,694 4250761,711 28,4299479228 38,3946862890
17 624845,213 4250923,126 28,4291811746 38,3961502447
18 624804,829 4250980,642 28,4287290607 38,3966740745
19 624764,316 4251097,645 28,4282859989 38,3977338545
20 624747,273 4251156,831 28,4281013772 38,3982694648
21 624767,715 4251208,160 28,4283445055 38,3987290585
22 624808,109 4251275,173 28,4288188396 38,3993271672
23 624824,302 4251350,292 28,4290175601 38,4000016899
24 624865,146 4251482,379 28,4295086080 38,4011860086
25 624884,918 4251494,524 28,4297371311 38,4012926666
26 624900,842 4251492,984 28,4299191657 38,4012765734
27 624922,983 4251482,569 28,4301708067 38,4011796392
28 624932,449 4251479,590 28,4302786541 38,4011514794
29 625033,028 4251428,360 28,4314210692 38,4006758733
30 625057,218 4251417,265 28,4316960450 38,4005725257
31 625088,126 4251402,011 28,4320471867 38,4004307739
32 625113,155 4251389,576 28,4323315359 38,4003152402
33 625125,730 4251383,418 28,4324744078 38,4002580043
34 625132,697 4251379,920 28,4325535501 38,4002255090

Tablo II.3: Kuyu Alan Koordinatlar
Ad No
X Y Y X
ALKAN-1
A-1.1 624844,861 4250689,132 28,4291356402 38,3940421497
A-1.2 624844,275 4250764,066 28,4291422283 38,3947173374
A-1.3 624894,621 4250763,480 28,4297184780 38,3947050341
A-1.4 624894,621 4250689,132 28,4297052857 38,3940352024
ALKAN-2
A-2.1 624897,178 4251176,021 28,4298209609 38,3984214322
A-2.2 624951,367 4251176,021 28,4304413458 38,3984138620
A-2.3 624949,619 4251100,855 28,4304079882 38,3977369055
A-2.4 624898,926 4251100,855 28,4298276336 38,3977439871
ALKAN-3
A-3.1 624256,241 4251213,309 28,4224897918 38,3988466624
A-3.2 624283,886 4251254,369 28,4228135356 38,3992127530
A-3.3 624346,493 4251213,309 28,4235230447 38,3988341171
A-3.4 624318,848 4251171,842 28,4231992273 38,3984643662
ALKAN-4
A-4.1 624383,083 4250085,634 28,4237426820 38,3886692957
A-4.2 624383,083 4250162,206 28,4237562098 38,3893591723
A-4.3 624434,366 4250162,206 28,4243432435 38,3893520401
A-4.4 624434,366 4250086,336 28,4243298343 38,3886684928
ALKAN-5 A-5.1 625262,072 4250379,994 28,4338567648 38,3911986611

15 / 245
Ad No
X Y Y X
A-5.2 625198,847 4250420,973 28,4331402972 38,3915767115
A-5.3 625226,362 4250463,709 28,4334628689 38,3919578807
A-5.4 625289,587 4250420,973 28,4341790259 38,3915640060
ALKAN-6
A-6.1 625424,848 4251056,311 28,4358406223 38,3972690571
A-6.2 625475,428 4251056,311 28,4364196744 38,3972619617
A-6.3 625474,416 4250980,441 28,4363945668 38,3965785609
A-6.4 625424,848 4250980,441 28,4358271010 38,3965855142
ALKAN-7
A-7.1 624120,077 4251506,411 28,4209826036 38,4015062574
A-7.2 624169,848 4251506,411 28,4215524277 38,4014993472
A-7.3 624169,848 4251431,148 28,4215391461 38,4008212693
A-7.4 624120,077 4251431,148 28,4209693273 38,4008281794
ALKAN-8
A-8.1 623997,642 4250814,357 28,4194589036 38,3952882128
A-8.2 624047,987 4250814,357 28,4200352630 38,3952812311
A-8.3 624047,987 4250739,423 28,4200220566 38,3946061225
A-8.4 623997,642 4250739,423 28,4194457026 38,3946131040
ALKAN-9
A-9.1 626220,092 4250998,203 28,4449343224 38,3966336611
A-9.2 626220,092 4251073,371 28,4449478034 38,3973108721
A-9.3 626269,969 4251073,371 28,4455188112 38,3973038309
A-9.4 626270,672 4250997,501 28,4455132411 38,3966201918
ALKAN-10
A-10.1 624507,212 4250561,825 28,4252477971 38,3929422524
A-10.2 624557,090 4250561,825 28,4258187755 38,3929353079
A-10.3 624557,090 4250486,658 28,4258054750 38,3922580906
A-10.4 624507,212 4250486,658 28,4252345019 38,3922650350
ALKAN-11
A-11.1 624264,002 4249597,315 28,4222933833 38,3842863571
A-11.2 624264,012 4249672,342 28,4223067369 38,3849623091
A-11.3 624314,592 4249672,342 28,4228856943 38,3849552825
A-11.4 624314,592 4249597,315 28,4228724498 38,3842793293
AHYAR-1
-1.1 628259,608 4250472,753 28,4681869959 38,3916095527
-1.2 628308,783 4250472,050 28,4687497833 38,3915961709
-1.3 628309,486 4250398,288 28,4687443807 38,3909315236
-1.4 628258,906 4250398,288 28,4681653873 38,3909387777
AHYAR-2
-2.1 627652,879 4250314,866 28,4612130042 38,3902739035
-2.2 627703,225 4250315,452 28,4617894194 38,3902719914
-2.3 627703,225 4250239,933 28,4617757210 38,3895916205
-2.4 627652,879 4250239,933 28,4611994174 38,3895988066
AHYAR-3
-3.1 626525,308 4249930,000 28,4482364708 38,3869667114
-3.2 626575,888 4249928,989 28,4488152558 38,3869504425
-3.3 626574,876 4249856,154 28,4487905837 38,3862943871
-3.4 626525,308 4249856,154 28,4482232014 38,3863013988
AHYAR-4
-4.1 626851,000 4249393,000 28,4518677897 38,3820825649
-4.2 626776,000 4249468,000 28,4510228572 38,3827688964
-4.3 626729,000 4249486,000 28,4504881395 38,3829377231
-4.4 626770,000 4249553,000 28,4509694822 38,3835355419
-4.5 626830,000 4249509,000 28,4516483183 38,3831306270
-4.6 626847,000 4249474,000 28,4518365953 38,3828128897

16 / 245
Ad No
X Y Y X
AHYAR-5
-5.1 627427,000 4249365,000 28,4584554745 38,3817484585
-5.2 627443,000 4249360,000 28,4586377007 38,3817011331
-5.3 627408,000 4249282,000 28,4582229922 38,3810033897
-5.4 627372,000 4249309,000 28,4578158344 38,3812517669
-5.5 627381,000 4249355,000 28,4579271643 38,3816649150
-5.6 627408,000 4249345,000 28,4582343885 38,3815709776
AHYAR-6
-6.1 626123,695 4250249,642 28,4436966349 38,3899031938
-6.2 626173,466 4250249,642 28,4442663633 38,3898961749
-6.3 626173,466 4250174,379 28,4442528751 38,3892181024
-6.4 626123,695 4250174,379 28,4436831520 38,3892251211
AHYAR-7
-7.1 628708,036 4249223,889 28,4730919526 38,3802937952
-7.2 628757,913 4249223,889 28,4736628194 38,3802866196
-7.3 628757,913 4249148,721 28,4736490789 38,3796094152
-7.4 628708,036 4249148,721 28,4730782174 38,3796165907
AHYAR-8
-8.1 627682,756 4248937,756 28,4613053277 38,3778628201
-8.2 627732,634 4248937,756 28,4618761784 38,3778557022
-8.3 627732,634 4248862,588 28,4618625490 38,3771784940
-8.4 627682,756 4248862,588 28,4612917035 38,3771856117
AHYAR-9
-9.1 628202,874 4248941,454 28,4672587680 38,3778217737
-9.2 628252,878 4248941,454 28,4678310694 38,3778146087
-9.3 628252,878 4248866,651 28,4678174507 38,3771406844
-9.4 628202,874 4248866,651 28,4672451547 38,3771478493

Fotoraf II.1: Proje Sahas - Piyadeler Yolu

PYADELERYOLU
PROJESAHASI

17 / 245

Fotoraf II.2: Proje Sahas ve evre Tesisler Genel Grnm

Proje sahasnn snrlar ierisinde yer ald Alaehir lesi, Boz Dalarn kuzey eteklerinde
kurulmu, Manisa linin gneydousundadr. Alaehir; batdan Salihli, gneyden Nazilli, Kuyucak ve
Kiraz, doudan Sargl, Eme, kuzeyden Kula leleri ile evrilidir. Manisa l Merkezine karayolu ile
110 km ve Ege Denizine 145 km, demiryolu ile 170 km uzaklktadr.

Proje alan Alaehir le Merkezinin gneybatsnda Alaehir le Merkezine yaklak 8 km,
Manisa l Merkezine ise 90 km mesafededir. Santral sahasna en yakn yerleim yerleri santral
sahasnn yaklak 175 m kuzeyinde yer alan Piyadeler Belediyesi, 890 m kuzeybatsnda yer alan
alayan Mahallesi, 910 m gneybatsnda yer alan Alkan (Alhan) Mahallesi ile 935 m
gneydousunda yer alan ahyar (Alba) Mahallesidir (bkz. Tablo II.4).

Tablo II.4: Proje Sahasna En Yakn Yerleim Yerleri
Yerleim
Mesafe
(m)
Yn
Piyadeler Belediyesi 175 Kuzey
alayan Mahallesi 890 Kuzeybat
Alkan (Alhan) Mahallesi 910 Gneybat
ahyar (Alba) Mahallesi 935 Gneydou

PROJESAHASI

18 / 245

ekil II.4: Proje Bileenlerinin Yerleim Yerlerine Mesafesi


19 / 245
Proje kapsamnda kullanlacak binalar, genel olarak enerji retiminin gerekletirilecei
trbin binas, jeotermal akkann reenjeksiyon ncesi soutma ileminin gerekleecei soutma
kulesi gibi binalar olup, sz konusu yaplarn santral alan iinde ki konumlarn gsterir vaziyet plan
ekil II.5te verilmitir. Ayrca bu binalara ait yz lm deerleri Tablo II.5te verilmitir.

Tablo II.5: Proje Kapsamndaki Binalar
nite
Yaklak Alan
(m
2
)
Soutma Kulesi 2.000
Trbin Binas 750
Binary nite 1.125
Ayrma stasyonu 2.700
NCG sistemi 150
Kondanser 375
Acil Durum Akkan Havuzu 5.200
TOPLAM 12.300


20 / 245

ekil II.5: Santral Sahas Vaziyet Plan


21 / 245
Proje kapsamnda enerji retimine balanabilmesi amacyla ncelikli olarak jeotermal sondaj
yaplmas ve kuyu almas gerekmektedir. Jeotermal sondaj ilemi gerekletirilirken, kuyu
emniyetinin salanabilmesi, sondaj ekipmanlarnn korunmas gibi amalarla sondaj svlar
kullanlmakta olup, bu svlar kuyu bana sondaj amuru olarak kmaktadr.

Sz konusu kacak amurun kuyu balarnda biriktirilmesi amacyla mud pit ad verilen
ukur alacak ve bu ukurun taban jeosentetik membran ile kaplanarak szdrmazlk salanacaktr.
Sondaj amuru bu ukura verilecektir. Mud pit ve amur bileimi hakknda detayl bilgi Blm V.1de
verilmitir. retim kuyusundan kan akkan, rezervuarn beslenmesi ve evreyi kirletmemesi
amacyla yeraltna farkl bir kuyudan reenjekte edilecektir. retim kuyusundan 200C civarnda
salanan akkan, 100C altnda reenjeksiyon kuyusu vastasyla yeraltna enjekte edilecektir.

Jeotermal kaynan, dolaysyla da santralin verimini ve mrn belirleyen en nemli
faktrler, santralde kullanlacak olan jeotermal akkann miktar, debisi, ss ve basncdr. Bu
nedenle, santrali besleyen jeotermal kuyudaki rezervuar beslemek amacyla reenjeksiyon
uygulamas yaplacaktr. Bylece rezervin azalmasndan kaynaklanan basn d ve s kayb
nlenmi olacaktr.

Jeotermal santral mrn belirleyen bir dier faktr de tesisteki ve jeotermal akkann
tand borulardaki kalsit tabakas oluumudur. Jeotermal kaynaktan salanan yksek ak kaynak
basncnn azalmasna neden olmakta, bu da buharn ve younlamayan gazlarn (CO2 gibi) daha
fazla buharlamasna ve santral yzeyinde kalsit tabakasnn oluumuna neden olmaktadr. Kuyularda
boru cidarlarnda kalkerleme oluumu, boru apnn daralmasna ve jeotermal aknn
snrlanmasna yol aacandan bu kalkerlemenin giderilmesi gerekmektedir.

Jeotermal akkann kuyulardan boru hatlarna iletilmesi aamasnda, sistemde oluabilecek
Kalsit kabuklamasn nlemek iin kimyasal inhibitrler enjekte edilmekte ve stabil ak kontrol ve
manel vanalar vastasyla salanmaktadr. Boru hatlar vastasyla toplanan jeotermal akkan belirli
bir basn altnda ayrtrlmak zere ayrma istasyonuna iletilmekte ve elde edilen buhar trbinlerin
evrilmesinde kullanlmakta ve geriye kalan basn ve scakln kaybetmi akkan (yaklak %80),
reenjeksiyon pompalar ve boru sistemi vastasyla reenjeksiyon kuyularna baslmaktadr. Bylelikle,
ierisinde yksek miktarda evreye zararl mineral barndran jeotermal akkan evreye zarar
vermeden tekrar yeraltna iletilecek ve bylece jeotermal kaynan korunmas ve rezervin sreklilii
salanm olacaktr.

Reenjeksiyon prosesi devreye alnmadan tesis iletmeye gemeyecektir. Hem retim
aamasnda hem de reenjeksiyon almalar srasnda tatl su akiferlerinin zarar grmemesine dikkat
edilecektir. Reenjeksiyon veya santral ile ilgili herhangi bir problemle karlalmas sonucu santraln
devre d kalmas ihtimaline kar ise santral sahasnda 1 adet szdrmaz depolama havuzu
bulundurulacaktr. Havuz yaklak olarak 7.500 m depolama kapasitesine sahip, zeri ak,
betonarme bir yap olacaktr. Bu havuz, sistem devreye girene kadar retim kuyularndan tanan
jeotermal akkann depolanmasnda kullanlacak ve sistem tekrar devreye alndktan sonra herhangi
bir alc ortama dearj edilmeden tekrar reenjeksiyon hatlarna verilecektir.

Kuyudan alnan jeotermal akkan seperatrde buhar ve sv faz olarak ikiye ayrlacak olup,
buhar faz trbine gnderilecek ve trbinin kanatlarn dndrerek bir jeneratr vastasyla elektrik
retiminin salanacak ve sv fazn borularla tekrar reenjeksiyon kuyusuna dek iletilmesiyle
sonlanacaktr. Tipik jeotermal kaynak elektrik retimi akm emas ekil II.6da verilmitir.

22 / 245

ekil II.6: Tipik Jeotermal Kaynak Elektrik retimi Akm emas

Alaehir jeotermal sahasnn yksek entalpili bir saha olmas dolaysyla santral tasarmnn
ift kademeli buharlatrma (double-fla) teknolojisi ile yaplmas planlanmaktadr. Bu sistemde,
ayrma istasyonuna getirilen jeotermal akkan ncelikle yksek basn buhar ayrcsnda buhar ve
sv olarak ayrtrlr. Bu sv tekrar dk basnl buhar ayrtrcsna alnarak, dk basnl buhar
svdan ayrtrlr. Elde edilen yksek basnl ve dk basnl buhar, enerji retmek iin buhar
trbinine, geriye kalan akkan ise reenjeksiyon sistemine iletilir. Tesise jeotermal su yaklak 180C
civarnda gelecek ve proses sonrasnda enerjisi alnan jeotermal su 100Cnin altnda bir scaklkta
reenjekte edilecektir. Soutma kulesindeki su scakl ise yaklak 32-33C civarnda olacaktr.

retim Sistemi
Jeotermal retim kuyulardan gelen yaklak 2200 ton/saat miktardaki yksek basnca sahip
iki faz halindeki akkan (Brine + buhar karm gaz) boru iletim hatlar yardmyla, stabil hale
getirilerek santrale gnderilecektir. Santraln trbini ift kademeli (yksek ve dk basn kademeli)
olduundan, kuyulardan retilen toplam akkan yksek ve dk ayrtrma basncna sahip silindirik
tank eklindeki yksek basn ve dk basn ayrtrclarna gnderilecektir.

Ayrtrma stasyonu
ki fazl akkan ncelikle yksek basn ayrtrcsna girerek buhar ve sv elde edilecektir.
Bu akkan dk basn ayrtrcsna alnarak tekrar ayrtrlacak ve dk basnl buhar
edilecektir. Yksek ve dk basn ayrtrclarndan gelen buhar + gaz nce durultucudan
(demister) geirilip enerji retmek iin ift kademeli buhar trbinine iletilecektir. Dier taraftan dk
basn ayrcsndan kan akkann, enjeksiyon pompalar ile basnc ykseltilecek ve baka bir
ileme maruz kalmadan, rezervuara enjeksiyon kuyular vastasyla geri baslacaktr.

Buhar Trbini, Jeneratr
Buhar trbinine gelen yksek ve dk basnl buhar + gaz; trbinin farkl kademelerden
girerek trbin kanatlarnn dnmesini salar ve bu ekilde retilen kinetik enerjide jeneratrde elektrik
enerjisine dntrlr. Her bir trbin girii kontrol vanalar ile donatlacaktr. Sistem dahilinde yer alan
yalama ekipmanlar trbin ve jeneratr ekipmanlarnda bulunan rulmanlara uygun scaklklarda dk

23 / 245
basnl yalama yapacaktr. Ayrca, bu sistem hidrolik olarak kontrol edilen kontrol vanalarna yksek
basnl yalamada salar. Trbin iinde retim srasnda oluacak su ayr bir tanka alnarak
ayrtrlacaktr. Trbinin yksek basn sisteminden enerjisini kaybetmi ekilde ve yaklak 100Cde
kan youmayan gazlar ve buhar egzoz kanal ile Binary nitelere aktarlr. Alak basn tarafnda
ise buhar ve su karm da soutma ileminde kullanlmak zere kondansere gnderilecektir.

Binary nite
Trbinin yksek basn tarafndan kan buhar ve gaz karmndan ekstra enerji retebilmek
iin kapal bir evrimde ikincil bir akkann kullanld binary sistemine iletilir. Buhar ve gazlar kalan
enerjilerinin bu ikinci akkana aktarlarak buharlamas ve binary trbinleri evirmesi salanr. Bu
ilem sonucunda Binary jeneratrden ekstra enerji retilir. Burada enerjisini kaybeden buhar ve
youmayan gazlar sistemden uzaklatrlmak zere soutma kulesine iletilir.

Kondanser Sistemi
Trbinin alak basn tarafndan kan su, buhar ve gaz karm ise youturulmak zere
direkt temasl, sprey jet tipi Kondansera gnderilir ve soutma kulesinden alnan su ile soutulur.
Youan ksm devridaim suyu sistemi ile soutulmak zere soutma kulesine gnderilir. Gaz ksm
ise youmayan gaz sistemi ile sistemden uzaklatrlr.

Younlamayan Gaz Sistemi
Kondenserden kan vakum (atmosferik basntan dk) basncna sahip youmayan
gazlar atmosferik basntan yksek bir basnca getirilmek suretiyle iki aamal olarak santralden
uzaklatrlr. lk aama intercondenser ve jet ejektrlerden meydana gelmektedir. Ejektrler yksek
basnl buharn sahip olduu momentumu kullanarak herhangi bir enerji sarf etmeden gazlar
interkondensere gnderirler. Ayrca, trbinden atk olarak alnan buharda youturulmak zere
interkondensere gnderilir. Bu youma ilemi iin soutma suyu sistemin araclyla gelen souk
sular kullanlr. nterkondenserden kan sular tekrar Kondensere gnderilir. kinci aama vakum
pompas ve yedek aftercondenser sisteminden meydana gelir. Aftercondenser vakum pompas
arzaland zaman devreye girecek ekilde tasarlanmtr. Bu aamada ilk aamadan kan ve
ierdii su buharnn ounu interkondenserda brakan gaz vakum pompalar vastasyla atmosfere
verilmesine yetecek kadar pozitif basn kazanarak, santralden uzaklatrlmak zere soutma suyu
kulesine gnderilir. Soutma suyu sisteminden gelen soutma suyu NCG (kondense olmayan gazlar)
sisteminden uzaklatrlacak gazn ierdii su buharn ayrtrmak iin su ayrma tankna gnderilir.
Buradan kan gaz soutma kulesine gnderilirken ayrtrlan sv kondansere iletilir.

Devirdaim Su Sistemi
Bu sistem soutma suyu kulesinden kan sularn, trbinden kan buharn
youturulmasndan ve dier santral iindeki soutma ilevlerinde kullanlmasndan meydana
gelmektedir. Kondenserdan kan youturulmu su buhar ile elde edilen sular Hotwell pompalar
vastasyla tekrar soutulmak ve santralde soutma suyu olarak kullanlmak zere soutma kulesine
gnderilmektedir.

Soutma Suyu Sistemi
Devirdaim suyu sistemine ek olarak, santralde bulunan interkondenser, afterkondenser,
kompresrler, vakum pompalar ve dier ekipmanlarda; enjeksiyon pompalar motorlarnda, jeneratr
soutma sisteminde ve trbin yalamas yapan sistemde soutma ilevini gerekletirmek zere
dizayn edilmi bir sistem olup, muhtelif souk su pompalar ve boru hatlarndan olumaktadr.

24 / 245
Soutma Kulesi
Devirdaim suyu sistemi ile kondanserden kan youmu sular soutma kulesine
iletilmektedir. Bu sular soutma kulesi hcrelerinde soutma kulesi fanlar tarafndan oluturulan hava
akm ve kar ak prensibi ile soutularak soutma kulesi havuzunda depolanr ve buradan devir-
daim suyu ve soutma suyu sistemleri ile santralde kullanlmak zere alnr. Ayrca soutma kulesinin
devamlln ve soutma suyun kalitesini korumak amacyla soutma kulesi giriinde sistem
mikrobiyolojik ve pH etkilerinden korunmak amac ile biosit, kostik soda, sodyum hipokloritin belirlenen
dozajlarda kullanlmas ile kimyasal artmaya tabi tutulur.

Ya/Su Seperatr
Santral sahasnda oluacak atk sularn toplanarak, ierisinde bulunan ya ve benzeri
atklardan arndrlmak zere ya/su ayrcsna iletilerek ve yan ayrca depolanmasn, suyun
szdrmaz fosseptik ukura verilerek sistemden uzaklatrlmasn salar. Bu sistem olas kazalar, ya
dkntleri vb durumlar iin dizayn edilecek bir ya tutma sistemidir.

Projeye ait i akm emas ekil II.7de verilmitir.
Jeotermal Kuyu Almas Atk amur
Santral
Seperatr Atk Scak Su (Reenjeksiyon)
Trbin
Soutma Kulesi (s)
Kondensr ( kondense olmayan gazlar CO
2
)
Jeneratr
Elektrik retimi
alt Sahas
Alaehir TM

ekil II.7: Akm emas

Proje kapsamnda retilen elektrik alt sahasnda toplandktan sonra yaplacak iletim hattyla
154 kV Alaehir Trafo Merkezine balanacak olup, TEAla balant szlemesi yapldktan sonra
tekrar Manisa evre ve ehircilik l Mdrlne bavurulacak ve iletim hattyla ilgili olarak ED
Ynetmelii asndan gerekli bavurular yaplacaktr.


25 / 245
Alaehir jeotermal enerjiden elektrik retim tesisine ait retim ak emas ekil II.8de
verilmi olup, burada grlt oluturabilecek kaynaklar trbin, jeneratr, ejektr, vakum pompalardr.

Tesiste kullanlan tm teknolojilerin seilmesinde insan ve evre sal asndan gereken
azami tedbirler alnacak ve oluabilecek atklarn evreye zarar vermesini nlemek iin gerekli teknik
ve idari tedbirler alnacaktr. Yangn vb. durumlara kar personel eitilecek ve yangn sndrme
tertibatlar hazr bulundurulacaktr.

26 / 245

ekil II.8: retim Ak emas


27 / 245
III. PROJENN EKONOMK VE SOSYAL BOYUTLARI
III.1 Projenin Gereklemesi ile lgili Yatrm Program, Finans Kaynaklar, Bu Kaynaklarn
Nereden Temin Edilecei,
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan gerekletirilmesi planlanan Alaehir
JES Projesinin yatrm bedeli, daha nce gerekletirilmi olan almalar sonucunda 110.000.000 $
olarak belirlenmitir.

Sz konusu yatrm bedelinin %15lik ksmnn irket z kaynaklarndan, geriye kalan %85lik
ksmnn ise yerli kredi kurulularndan karlanmas planlanmaktadr.

III.2 Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas veya Zamanlama Tablosu
Alaehir JES Projesi kapsamnda inaat ncesi hazrlk ve gerekli izinlerin alnmas, gerekli
tasarm ilemlerinin tamamlanmas gibi ilemlerin 22 aylk bir srede, santral alan ve borulama
ilemlerini de kapsayan inat ilemlerinin 38 aylk bir sre zarfnda olmak zere, iletme ncesi
dnemin toplam 60 ayda bitirilmesi planlanmaktadr.

60 ayda tamamlanacak inaat ncesi hazrlk ve inaat ilemleri sonrasnda tesisin 30 yllk
sre zarf boyunca enerji retmek amacyla almas ngrlmektedir. Bununla birlikte santralde ve
dier yaplarda gerekletirilecek bakm ilemleri ve ruhsat sresi dolmasna yakn yatrmc tarafndan
gerekli grlmesi halinde ruhsat sresi de uzatlarak projenin ekonomik mr uzatlabilecektir. Ancak
mevcut durumda santralin 30 yllk periyot iinde enerji retimi yapmasna ilikin planlama yaplmtr.

Proje kapsamnda gerekletirilmesi planlanan ilemlerin zamanlama tablosu ekil III.1de
verilmitir.


28 / 245

LSANS ALMA NAATABALAMA TESS TAMAMLANMA ENERJ RETM
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
ALAEHR JEOTERMAL PROJES
NAAT NCES DNEM
n Mhendislik Tasarm
ED Sreci ve Dier zinler
Sondaj
Yapsal Tasarm
Mekanik Tasarm
Elektrik Tasarm
I&C Tasarm
Akkan Toplama Sistemi ve Enjeksiyon Tasarm
NAAT DNEM
Tedarik
Akkan Toplama ve Enjeksiyon Sisteminin naas
Tesis naat
Mekanik Tesisatlarn Kurulumu
Elektrik ve I&C Tesisatlarnn Kurulumu
Akkan Toplama Sisteminin Devreye Alnmas
retim Santralinin Devreye Alnmas
LETME DNEM
N ADI
30 Yl

ekil III.1: Projenin naat ncesi, naat ve letme Dnemine Ait Ak emas


29 / 245
III.3 Projenin Fayda-Maliyet Analizi
Projenin yatrm giderleri, iletmeye geile birlikte, devlete denecek vergiler ve net kar elde
edilecek tutarlar Tablo III.1de verilmitir.Bu tablodan grlecei zere projenin i verimlilik oran
%18,4 olarak ortaya kmaktadr.

Projede gerekletirilecek 110 Milyon $lk yatrm ile elde edilecek elektrik enerjisinin maddi
getirisinin yan sra asl evresel anlamda ortaya koymu olduu faydas, lke snrlar ierisinde
yenilenebilir enerji kaynann kullanlarak, lke enerji ann kapatlmasndaki faydas olarak ortaya
kmaktadr.

Projeden elde edilebilecek enerji ile yaklak 167.000 adet standart bir evin elektrik
ihtiyacnn karlanabiliyor olmas, yenilebilinir enerji kayna kullanlarak yaklak 15.000 nfuslu bir
yerleimin elektriinin salanmas demektir. Buda ayn byklkteki bir yerleimin elektrik ihtiyacnn
ithal kaynak (doalgaz, kmr vb.) kullanan enerji santrali yerine daha yeil bir teknoloji ile
karlanmasna kyasla evresel fayda maliyet analizinde verimliliin artmas anlamna gelmektedir.

III.4 Proje Kapsamnda Olmayan Ancak Projenin Gereklemesine Bal Olarak, Proje
Sahibi veya Dier Yatrmclar Tarafndan Gerekletirilmesi Tasarlanan Dier
Ekonomik, Sosyal ve Altyap Projeleri
Proje kapsamnda olmayan ancak projenin gereklemesine bal olarak, proje sahibi veya
dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi tasarlanan dier ekonomik, sosyal ve altyap projeleri
bulunmamaktadr. Ancak projenin inaat aamasnda 300 kii ve iletme aamasnda 40 kiinin
altrlacak olmas, sz konusu i gc ihtiyacnn mmkn olduunca yerel halktan karlanacak
olmas proje alan ve yakn evresinde istihdamn artmasna yol aacaktr.

Bununla birlikte Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan ahyar ve Alkan
(Alhan) Kyleri ilkokullarnda eitli tadilat ve iyiletirme almalar da gerekletirilmitir.

III.5 Proje Kapsamnda Olmayan Ancak Projenin Gerekleebilmesi iin Zaruri Olan ve
Proje Sahibi veya Dier Yatrmclar Tarafndan Gerekletirilmesi Planlanan Dier
Ekonomik, Sosyal ve Altyap Projeleri
Alaehir JES Projesi kapsamnda olmayan ancak projenin gerekleebilmesi iin zaruri olan
ve proje sahibi veya dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi planlanan herhangi bir ekonomik,
sosyal ve altyap projesi bulunmamaktadr. Proje kapsamnda sadece jeotermal kuyularn almas ve
sz konusu kuyulardan elde edilecek jeotermal akkandan santralde elektrik retilmesi olarak
planlanmaktadr.


30 / 245
Tablo III.1: Projenin Nakit Ak Tablosu ve Fayda Maliyet Analizi
Nakit Ak Diyagram (Bin $) 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028
Gelir
Sat - - - 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 27.900 27.895
KDV Mahsubu - - - 5.670 3.420 - - - - - - - - - - -
Toplam - - - 37.170 34.920 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 31.500 27.900 27.895
letme Gideri
Deiken letme Gideri - - - (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.421) (2.385) (2.385)
Sabit ltme Gideri - - - (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023)
Toplam - - - (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.444) (3.408) (3.408)
Yatrm Maliyeti
naat Yatrm Maliyeti (24.618) (49.236) (49.236) - - - - - - - - - - - - -
naat Dnemi Faiz ve Kuyu Bakm Maliyeti (2.740) (2.794) (4.713) - - - - (2.500) - - - - (3.100) - - -
Toplam (27.358) (52.030) (55.473) - - - - (2.500) - - - - (3.100) - - -
Kredi ncesi Nakit Ak (27.358) (52.030) (55.473) 33.726 31.476 28.056 28.056 25.556 28.056 28.056 28.056 28.056 24.956 28.056 24.492 24.487
Kredi
Bor 6.860 52.190 53.950 - - - - - - - - - - - - -
z Sermaye 20.498 - - - - - - - - - - - - - - -
Toplam 27.360 52.190 55.473 - - - - - - - - - - - - -
irket Gelir Vergisi - - - (355) (2.918) (3.109) (3.288) (3.469) (3.642) (3.828) (4.016) (4.206) (4.347) (4.347) (3.635) (3.634)
letme Sermayesi Dzenlemeleri
Bor Ynetimine Uygun Nakit Ak - - - 33.371 28.558 24.946 24.767 22.086 24.414 24.228 24.040 23.849 20.608 23.708 20.858 20.853
Nakit Ak
Faiz - - - (8.193) (7.146) (6.189) (5.295) (4.389) (3.527) (2.598) (1.657) (705) - - - -
Anapara - - - (14.432) (13.202) (12.332) (12.492) (11.901) (12.813) (12.971) (13.128) (9.729) - - - 0
Toplam - - - (22.624) (20.348) (18.521) (17.787) (16.291) (16.340) (15.569) (14.786) (10.434) - - - 0
Akeler in Ayrlm Nakit - - - 10.747 8.210 6.425 6.980 5.796 8.074 8.659 9.254 13.415 20.608 23.708 20.858 20.853
Ake Ekleme
Ake Brakma
Net Nakit Ak - - - 10.747 8.210 6.425 6.980 5.796 8.074 8.659 9.254 13.415 20.608 23.708 20.858 20.853
Nakit Ak Diyagram (Bin $) 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044
Gelir
Sat 28.749 28.867 29.224 30.051 31.476 31.430 32.619 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485
KDV Mahsubu - - - - - - - - - - - - - - - -
Toplam 28.749 28.867 29.224 30.051 31.476 31.430 32.619 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485 32.485
letme Gideri
Deiken letme Gideri (2.393) (2.395) (2.398) (2.407) (2.421) (2.420) (2.432) (2.431) (2.431) (2.431) (2.431) (2.431) (2.431) (2.431) (2.431) (2.431)
Sabit ltme Gideri (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023) (1.023)
Toplam (3.417) (3.418) (3.422) (3.430) (3.444) (3.444) (3.456) (3.454) (3.454) (3.454) (3.454) (3.454) (3.454) (3.454) (3.454) (3.454)
Yatrm Maliyeti
naat Yatrm Maliyeti - - - - - - - - - - - - - - - -
naat Dnemi Faiz ve Kuyu Bakm Maliyeti - (2.500) - - - - (3.100) - - - - (2.500) - - - -
Toplam - (2.500) - - - - (3.100) - - - - (2.500) - - - -
Kredi ncesi Nakit Ak 25.332 22.949 25.803 26.621 28.032 27.986 26.064 29.031 29.031 29.031 29.031 26.531 29.031 29.031 29.031 29.031
Kredi
Bor - - - - - - - - - - - - - - - -
z Sermaye - - - - - - - - - - - - - - - -
Toplam - - - - - - - - - - - - - - - -
irket Gelir Vergisi (4.618) (4.641) (4.712) (4.876) (5.158) (5.149) (5.384) (5.453) (5.453) (5.453) (5.453) (5.689) (5.689) (5.689) (5.689) (5.689)
letme Sermayesi Dzenlemeleri
Bor Ynetimine Uygun Nakit Ak 20.714 18.308 21.091 21.745 22.874 22.838 20.679 23.578 23.578 23.578 23.578 20.842 23.342 23.342 23.342 23.342
Nakit Ak
Faiz - - - - - - - - - - - - - - - -
Anapara - - - - - - - - - - - - - - - -
Toplam - - - - - - - - - - - - - - - -
Akeler in Ayrlm Nakit 20.714 18.308 21.091 21.745 22.874 22.838 20.679 23.578 23.578 23.578 23.578 20.842 23.342 23.342 23.342 23.342
Ake Ekleme
Ake Brakma
Net Nakit Ak 20.714 18.308 21.091 21.745 22.874 22.838 20.679 23.578 23.578 23.578 23.578 20.842 23.342 23.342 23.342 23.342


31 / 245
III.6 Kamulatrma, Yeniden Yerleimin Nasl Yaplaca, Kamulatrma Kapsamnda Halk
Bilgilendirme Yntemlerine likin Bilgi
Alaehir JES Projesi sahas yaklak 145.300 mlik mlkiyetin byk blm yatrmcya,
kk bir ksm ahslara ait tarm alan zerinde yer almaktadr. Santralin kurulaca tanmazlarn
mlkiyetine ilikin i ve ilemler erevesinde EPDK tarafndan kamulatrma karar verilmitir (bkz.
Ek-5).

Proje kapsamnda daha nce alnm olan ED Gerekli Deildir karar dolaysyla baz
kuyular alm, baz kuyu alanlarnda arazi hazrlk ilemleri tamamlanmtr. Sz konusu alanlarda
ilem yaplmadan nce, arazi sahipleri ile anlama yoluna gidilerek, ahslar tarafndan belirlenmi
olan arazi cretleri zerinden satn alma yoluyla sz konusu alanlar kullanlmaya balanmtr.

Yrede hem bu proje kapsamnda hem de farkl irketlerce yrtlen jeotermal arama
sondaj faaliyetleri dolaysyla yre halk projeler hakknda bilgi sahibidir. Dolaysyla herhangi bir
alanda ileme balamadan nce arazi sahibi ile anlama yolu yerel halk tarafndan da tercih edilen bir
yol olarak ortaya kmaktadr.

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan alanlar ile ilgili byk lekli yeniden yerleim
yaplmas sz konusu deildir. Sadece santral alan kuzey bat ucunda, Ankara zmir Demiryolu
kesinde bulunan bir (1) hanenin satn alnmas veya kamulatrma karalar dorultusunda
kamulatrlmas sz konusudur. Bu alanda ncelikle mlk sahibi ile anlama yoluna gidilmeye
allacaktr. Her durumda mevcut hane halknn madur olmamasna zen gsterilecektir.

III.7 Dier Hususlar
Raporda bu konu ile ilgili belirtilmesi gereken herhangi bir dier husus bulunmamaktadr.

32 / 245
IV. PROJE KAPSAMINDA ETKILENECEK ALANIN BELIRLENMESI VE BU ALAN INDEKI
MEVCUT EVRESEL ZELLIKLERIN AIKLANMASI
Bu blmde, alma alan iindeki mevcut evresel durumun genel bir deerlendirmesi
yaplmaktadr. Bu amala, biyo-fiziksel ve sosyo-ekonomik veriler; saha incelemeleri, lm
almalar ve literatr aratrmalar sonucunda elde edilmitir.

IV.1 Projeden Etkilenecek Alann Belirlenmesi (Etki Alannn Nasl ve Neye Gre
Belirlendii Aklanacak ve Etki Alan Harita zerinde Gsterilecek)
Manisa li, Trkiyenin batsnda, Ege Blgesinde yer almaktadr. Corafi olarak 27 08 ve 29
05 dou boylamlar ile 38 04 ve 39 58 kuzey enlemleri arasnda yer alr. dari ynden, doudan Uak
ve Ktahya, batdan zmir, kuzeyden Balkesir, gneyden Aydn, gneydoudan Denizli illeri ile
evrilidir.

Proje sahas Manisa li Alaehir le snrlar ierisinde bulunmaktadr. 1/25.000 lekli
topografik haritada zmir L20b2 paftasnda yer almaktadr (bkz. Ek-6).

alma alannn snrlarnn seimi projenin ekonomik, sosyal, biyolojik ve fiziksel evre ile
etkileim potansiyeline uygun olacak ekilde belirlenmitir. Bu balamda Zorlu Jeotermal Enerji
Elektrik retim A.. tarafndan yaplmas ngrlen JES projesinde etki alan, santral alan
evresindeki 100 m olarak belirlenmi olup, proje etki alan haritas ekil IV.1de verilmitir.

Etki alannn belirlenmesinde santralden oluacak buhar ve grltnn yaylm gz nne
alnarak belirlenmitir. naat ve iletme aamalarnda oluacak atksularn artlarak dearj edilecek
olmas, tozumann snr deerlerin altnda kalmas sebebiyle etki alan seiminde grlt yaylm ve
buhar oluumu gz nne alnmtr.

Kuyulardan kaynaklanacak evresel etkiler, her bir kuyu iin ayr ayr olarak belirlenmi kuyu
lokasyonu alanlar ierisinde oluup bu alan dna tamamaktadr. Dolaysyla jeotermal kuyular iin
etki alan, o kuyunun iinde bulunduu kuyu lokasyonu snrlar olarak ngrlmtr.


33 / 245

ekil IV.1: Proje Etki Alan Haritas

34 / 245
IV.2 Etki Alan erisindeki Fiziksel ve Biyolojik evrenin zellikleri ve Doal Kaynaklarn
Kullanm
IV.2.1 Meteorolojik ve klimsel zellikler
Proje sahasnn meteorolojik ve iklimsel zelliklerin belirlenmesinde en yakn meteoroloji
istasyonu olan Salihli Meteoroloji stasyonundan faydalanlmtr. Bu kapsamda, meteorolojik ve
iklimsel zelliklerin belirlenmesinde kullanlan verilerin yer ald Meteoroloji Genel Mdrl
(MGM)ne bal olan Salihli Meteoroloji stasyonunda kaydedilen uzun yllar (1970-2012) blteni Ek-
7de yer almaktadr.

Proje Alan Genel klim Koullar
Ege Blgesi Akdeniz ya rejiminin zelliklerini gsterir. Yalar genelde k aylarnda
grlrken, yaz aylar olduka kurak geer. Manisann byk blmnde de benzer ekilde karasal
nitelikli Akdeniz ikliminin zellikleri egemen olduundan yaz aylar olduka scak geer. Gediz
Vadisinin daralarak batda boaza dnen koridoru dnda, Manisann Spil da, Yamanlar Da ve
Yunt Dann uzantlar ile ky eridine kapal bulunmas lde; k aylarnn ky kuana gre daha
souk gemesine neden olmaktadr.

Scaklk artlar itibariyle yllk scaklk ortalamas 16,5C, en souk ay olan ubat ay
ortalamas 7,4C, en scak ay olan Temmuz ay ortalamas 27,5Cdir. Rasat kaytlarnda bugne
kadar karlalan en yksek scaklk deeri Temmuz aynda 44,8C ve en dk scaklk deeri yine
ubat aynda -13,5C olarak llmtr.

Manisa linin ortalama kar yal gn says 2,6 ortalama karla rtl gn says ise 1,9dur.
Kar yalar da Aralk ay sonlarnda balayp, Nisan ayna kadar srmektedir.

Ya itibariyle, yllk 478,8 mmlik ya ortalamasna sahiptir. En yal mevsim k olup,
sonrasnda ilkbahar, sonbahar ve en az yal mevsim olarak yaz sralamas grlmektedir. Temmuz
ve Austos aylarnn byk bir ksm olduka kurak gemektedir. Genel olarak en fazla ya Aralk
aynda, en az ya da Austos aynda grlmektedir.

Manisa li yllk nem ortalamas %62,6dr.

Scaklk Rejimi
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre yllk ortalama scaklk 16,5C, aylk
ortalama scakln en dk olduu aylar -12,5C ile ubat, aylk ortalama scakln en yksek
olduu ay 44,8C ile Temmuz aydr (bkz. Ek-7). Scaklk deerleri Tablo IV.1de ve scaklk deerleri
grafii ekil IV.2de grlmektedir.

Tablo IV.1: Salihli Meteoroloji stasyonu Genel Scaklk Deerleri
Aylar
Minimum
Scaklk
(C)
Ortalama
Scaklk
(C)
Maksimum
Scaklk
(C)
Ocak -8,9 6,2 24,2
ubat -13,5 7,4 26,5
Mart -5,4 10,4 33,4
Nisan -1,7 15,2 37,2

35 / 245
Aylar
Minimum
Scaklk
(C)
Ortalama
Scaklk
(C)
Maksimum
Scaklk
(C)
Mays 2,4 20,5 38,4
Haziran 7,8 25,3 43,5
Temmuz 10,7 27,5 44,8
Austos 9,8 26,9 43,3
Eyll 6,0 22,5 43,1
Ekim -0,3 16,9 37,6
Kasm -5,2 11,2 29,9
Aralk -6,3 7,7 27,0
Yllk -13,5 16,5 44,8
Kaynak: Salihli Meteoroloji stasyonu 1970 2012 Verileri

Tablo IV.1den de grlebilecei zere, ortalama scaklk 6,2C (Ocak) ile 27,5C (Temmuz)
arasnda deimektedir. Scaklk, Ocak ayndan Temmuz ayna kadar dzenli olarak artmakta,
Temmuz ayndan Aralk ayna kadar ise dzenli bir ekilde azalmaktadr. Hissedilen sfrn altndaki
dereceler ile en souk ay ubat aydr. Temmuz ay en scak ay olup, bu ayda kaydedilen en yksek
scaklk 44,8Cdir.

-20,0
-10,0
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran TemmuzAustos Eyll Ekim Kasm Aralk Yllk
Minimum Scaklk (oC) Ortalama Scaklk (oC) Maksimum Scaklk (oC)
Scaklk (
0
C)
Aylar

ekil IV.2: Salihli Meteoroloji stasyonu Scaklk Deerleri Grafii (1970-2012)


36 / 245
Ya Rejimi
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre, yllk ortalama ya miktar 478,8
mmdir. En fazla ya alan ay 71,2 mm ile Ocak, en az ya alan ay ise 32,5 mm ile Temmuz aydr.
Bugne kadar gzlenen gnlk maksimum ya miktar 71,2 mmdir. Ya deerleri Tablo IV.2de ve
ya deerleri grafii ekil IV.3te grlmektedir.

Tablo IV.2: Salihli stasyonu Ya Deerleri
Aylar
Toplam Ya
Ortalamas
(mm)
Maksimum Ya
(mm)
Ocak 65,7 71,2
ubat 63,6 54,3
Mart 56,5 42,1
Nisan 42,7 49,0
Mays 29,4 45,8
Haziran 19,4 69,0
Temmuz 7,1 32,5
Austos 5,2 52,2
Eyll 16,1 54,0
Ekim 35,4 60,8
Kasm 60,7 57,6
Aralk 77,0 59,2
Yllk 478,8 71,2

0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
Toplam Ya Ortalamas (mm) Maksimum Ya (mm)
Ya (mm)
Aylar

ekil IV.3: Salihli stasyonu Ya Deerleri Grafii

37 / 245
Standart Zamanlarda Grlen En Byk Ya Deerleri
Salihli Meteoroloji stasyonuna ait en yksek standart zamanlardaki ya tekerrr erileri
dikkate alndnda 100 ylk ya deerleri toplam olarak 80,4 mm olarak tespit edilmitir (bkz. Ek-7).
Projenin inaat aamasnda yukardaki ya deerleri dikkate alnarak inaat almalar
gerekletirilecektir.

Maksimum Kar Kalnl
Blgede maksimum kar kalnl 47 cmdir. Maksimum kar kalnl ubat aynda 47 cm
olarak grlmektedir (bkz. Tablo IV.3 ve ekil IV.4).

Tablo IV.3: Salihli stasyonu Maksimum Kar Kalnl
Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
Maksimum
Kar Kalnl
(cm)
35,0 47,0 13,0 - - - - - - - - 47,0
Kaynak: Salihli Meteoroloji stasyonu 1970 - 2012 Verileri

0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
50,0
Maksimum Kar Kalnl (cm)
Kar Kalnl (cm)
Aylar

ekil IV.4: Salihli stasyonu Maksimum Kar Kalnl Grafii

Nem Dalm
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre, yllk ortalama nispi nem %62,6dir En
yksek aylk ortalama nispi nem %75,6 ile Aralk aynda, en dk aylk ortalama nispi nem %49,9 ile
Haziran aynda gzlemlenmitir.

Ortalama nispi nem deerleri Tablo IV.4te ve nispi nem deerleri grafii ekil IV.5te
grlmektedir.

38 / 245
Tablo IV.4: Salihli stasyonu Nispi Nem Deerleri
Aylar
Ortalama Nem
(%)
Ocak 74,3
ubat 70,2
Mart 66,4
Nisan 61,7
Mays 56,0
Haziran 49,9
Temmuz 50,5
Austos 52,9
Eyll 56,5
Ekim 65,6
Kasm 71,6
Aralk 75,6
Yllk 62,60
Kaynak: Salihli Meteoroloji stasyonu 1970 - 2012 Verileri

0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
Ortalama Nem (%)
Nem (%)
Aylar

ekil IV.5: Salihli stasyonu Nispi Nem Deerleri Grafii

Buharlama Durumu
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre yllk toplam ak yzey buharlamas
1262,2 mmdir. En yksek aylk ortalama ak yzey buharlamas 254,1 mm ile Temmuz ayndadr.
Gnlk maksimum ak yzey buharlamas 12,2 mmdir (bkz. Ek-7). Buharlama deerleri Tablo
IV.5te ve buharlama deerleri grafii ekil IV.6da grlmektedir.


39 / 245
Tablo IV.5: Salihli stasyonu Buharlama Deerleri
Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk Yllk
Ortalama Ak
Yzey
Buharlamas
(mm)
1,1 - 2,5 96,8 162,7 215,7 254,1 235,2 159,9 94,8 32,3 7,1 1262,2
Maksimum
Ak Yzey
Buharlamas
(mm)
4,0 - 4,4 10,0 10,4 11,6 12,2 11,5 9,6 7,6 4,8 3,8 12,2

0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
300,0
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
Ortalama Ak Yzey Buharlamas (mm) Maksimum Ak Yzey Buharlamas (mm)
Buharlama (mm)
Aylar

ekil IV.6: Salihli stasyonu Buharlama Deerleri Grafii

Sayl Gnler Dalm
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre, yllk toplam kar yal gnler says
2,6dr. Dolulu gnler says 0,7, kral gnler says 45,3, sisli gnler says 3,7 ve orajl gnler says
17,8dir (bkz. Tablo IV.6 ve ekil IV.7).

Tablo IV.6: Salihli stasyonu Sayl Gnler Verileri Tablosu
Kar Yal
Gnler Says
0,8 0,9 0,4 - - - - - - - 0,0 0,5 2,6
Kar rtl
Gnler Says
0,9 0,5 0,2 - - - - - - - - 0,3 1,9

40 / 245
Sisli Gnler
Says
Ortalamas
1,0 0,2 0,1 0,1 - - - - 0,0 0,1 0,7 1,5 3,7
Dolulu
Gnler Says
Ortalamas
0 0,1 0,1 0,2 0,1 0 0 - - 0,1 0,1 0,7
Kral
Gnler Says
Ortalamas
11,9 9,3 7,0 1,0 - - - - - 0,8 6,2 9,1 45,3
Toplam Orajl
Gnler Says
Ortalamas
0,6 0,8 1,0 1,7 3,5 2,4 1,6 1,3 1,4 1,3 1,2 1,0 17,8

0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran TemmuzAustos Eyll Ekim Kasm Aralk
Kar Yal Gnler Says Kar rtl Gnler Says
Sisli Gnler Says Ortalamas Dolulu Gnler Says Ortalamas
Kral Gnler Says Ortalamas Toplam Orajl Gnler Says Ortalamas
Gn Says
Aylar

ekil IV.7: Salihli stasyonu Sayl Gnler Verileri Grafii

Rzgar Dalm
Ortalama ve Maksimum Rzgar Hz
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre ortalama rzgar hz 1,5 m/sndir.
Maksimum rzgar yn GGB (gney gneybat), hz ise 36,1 m/sndir (bkz. Ek-7). Ortalama ve
maksimum rzgar yn ve hz verileri Tablo IV.7de ve grafii ekil IV.8de grlmektedir.


41 / 245
Tablo IV.7: Ortalama ve Maksimum Rzgar Yn ve Hz Verileri
Ortalama
Rzgar
Hz (m/sn)
1,3 1,5 1,6 1,6 1,7 1,8 2 1,8 1,5 1,2 1,1 1,2 1,5
Maksimum
Rzgar
Hz (m/sn)
26 27 36,1 27,6 20,6 28 24,7 16,8 26,7 22,6 28,8 31,6 36,1
Maksimum
Rzgar
Yn
GGB GGB G GGB G GGB GD BGB GGB BGB GGB GGB G

0
5
10
15
20
25
30
35
40
Ortalama Rzgar Hz (m/s) Maksimum Rzgar Hz (m/s)
Rzgar Hz (m/s)
Aylar

ekil IV.8: Ortalama ve Maksimum Rzgar Hz Grafii

Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gn Says
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre yllk toplam frtnal gn says 4,3tr.
Yllk toplam kuvvetli rzgarl gn says 35,7dir (bkz. Ek-7). Frtnal ve kuvvetli rzgarl gn saylar
verileri Tablo IV.8de ve frtnal ve kuvvetli rzgarl gnler grafii ekil IV.9da grlmektedir.

Tablo IV.8: Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gn Saylar Verileri
Frtnal
Gnler
Says
Ortalamas
0,6 0,7 0,7 0,5 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,4 0,7 4,3

42 / 245
Kuvvetli
Rzgarl
Gnler
Says
Ortalamas
2,6 3,4 4,2 4,5 4,1 4,4 3,2 1,7 1,5 1,4 2,2 2,5 35,7

0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran TemmuzAustos Eyll Ekim Kasm Aralk
Frtnal Gnler Says Ortalamas Kuvvetli Rzgarl Gnler Says Ortalamas
Gnler Says
Aylar

ekil IV.9: Frtnal ve Kuvvetli Rzgarl Gnler Grafii

Yllk, Mevsimlik, Aylk Rzgar Yn Dalm
Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre ynlere gre rzgarn esme saylar
toplam Tablo IV.9da ve esme saylarna gre yllk rzgar diyagram ekil IV.10da grlmektedir.

Tablo IV.9: Ynlere Gre Rzgarlarn Esme Saylar Toplam
Rzgar
Yn
AYLAR
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk Yllk
K 755 556 674 748 831 850 762 732 855 821 810 744 9138
KKD 866 817 1014 1000 1102 962 758 737 991 911 848 766 10772
KD 815 694 778 699 717 545 414 292 649 918 1022 758 8301
DKD 1903 1909 1665 1536 1196 865 424 401 875 1389 1711 1868 15742
D 2048 1523 1568 1404 1182 676 391 352 797 1468 2212 2257 15878
DGD 4736 3875 3035 2694 1728 1013 392 373 974 2168 3834 4990 29812
GD 2554 2190 1946 1623 1279 827 340 368 729 1395 2450 2796 18497

43 / 245
Rzgar
Yn
AYLAR
GGD 1801 1597 1413 1347 1112 672 346 287 613 1170 1902 2098 14358
G 1233 1017 1079 1132 926 568 355 306 615 1052 1350 1216 10849
GGB 1251 1200 1236 1514 1116 907 486 376 765 985 1121 1414 12371
GB 1374 1281 1498 1415 1410 1492 1231 1069 1278 1760 1549 1355 16712
BGB 3583 3729 4663 4286 4697 5019 5991 5654 4884 4682 3136 3212 53536
B 2987 2725 3228 3134 3493 4089 5091 5563 4508 3811 2868 2792 44289
BKB 2631 3112 4397 4346 5841 6918 8983 9083 6478 4312 2504 2455 61060
KB 1461 1264 1657 1712 2170 2392 3033 2890 2334 1934 1530 1235 23612
KKB 1112 1142 1678 2114 2890 2897 2709 2727 2448 1701 1023 1097 23538

-5000
5000
15000
25000
35000
45000
55000
65000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
YILLIK RZGAR ESME

ekil IV.10: Esme Saylarna Gre Yllk Rzgar Diyagram

Salihli Meteoroloji stasyonu gzlem kaytlarna gre yllk toplam 61060 esme says ile
birinci derecede hakim rzgar yn BKB, yllk toplam 53536 esme says ile ikinci derecede hakim
rzgar yn BGB, yllk toplam 29812 esme says ile nc derecede hakim rzgar yn DGDdur.
Ynlere gre rzgarn mevsimlik esme saylar toplamlar Tablo IV.10da, esme saylarna gre
mevsimlik rzgar diyagramlar ekil IV.11de ve esme saylarna gre aylk rzgar diyagramlar ekil
IV.12de grlmektedir.

Tablo IV.10: Ynlere Gre Rzgarn Mevsimlik Esme Saylar Toplamlar
Aylar lkbahar Yaz Sonbahar K
K 751,0 781,3 828,7 685,0
KKD 1038,7 819,0 916,7 816,3
KD 731,3 417,0 863,0 755,7
DKD 1465,7 563,3 1325,0 1893,3

44 / 245
Aylar lkbahar Yaz Sonbahar K
D 1384,7 473,0 1492,3 1942,7
DGD 2485,7 592,7 2325,3 4533,7
GD 1616,0 511,7 1524,7 2513,3
GGD 1290,7 435,0 1228,3 1832,0
G 1045,7 409,7 1005,7 1155,3
GGB 1288,7 589,7 957,0 1288,3
GB 1441,0 1264,0 1529,0 1336,7
BGB 4548,7 5554,7 4234,0 3508,0
B 3285,0 4914,3 3729,0 2834,7
BKB 4861,3 8328,0 4431,3 2732,7
KB 1846,3 2771,7 1932,7 1320,0
KKB 2227,3 2777,7 1724,0 1117,0

0,0
1000,0
2000,0
3000,0
4000,0
5000,0
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
LKBAHAR

-1000,0
1000,0
3000,0
5000,0
7000,0
9000,0
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
YAZ

0,0
1000,0
2000,0
3000,0
4000,0
5000,0
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
SONBAHAR

0,0
1000,0
2000,0
3000,0
4000,0
5000,0
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
KI

ekil IV.11: Esme Saylarna Gre Mevsimlik Rzgar Diyagramlar


45 / 245
0
1000
2000
3000
4000
5000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
OCAK

0
1000
2000
3000
4000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
UBAT

-500
1000
2500
4000
5500
7000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
MART

-500
500
1500
2500
3500
4500
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
NSAN

0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
MAYIS

0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
HAZRAN


46 / 245

0
1500
3000
4500
6000
7500
9000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
TEMMUZ

0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
AUSTOS

0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
EYLL

-1000
500
2000
3500
5000
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
EKM

0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
KASIM

-500
500
1500
2500
3500
4500
5500
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
ARALIK

ekil IV.12: Esme Saylarna Gre Aylk Rzgar Diyagramlar


47 / 245
Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz
Salihli Meteoroloji stasyonu Gzlem kaytlarna gre ynlere gre ortalama rzgar hzlar
Tablo IV.11de ve ynlere gre ortalama rzgar hz diyagram ekil IV.13te grlmektedir.

Tablo IV.11: Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz
Rzgar
Yn
AYLAR
K 0,8 1,0 1,0 1,2 1,1 1,2 1,2 1,1 1,0 0,9 0,8 0,8 1,0
KKD 1,0 1,1 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,1 0,9 0,9 1,0 1,0
KD 0,8 1,0 0,9 1,0 0,9 0,9 1,0 1,0 0,8 0,8 0,8 0,8 1,1
DKD 1,3 1,4 1,4 1,3 1,2 1,2 1,2 1,2 1,1 1,1 1,1 1,2 0,9
D 1,1 1,2 1,1 1,1 1,0 1,0 0,9 0,8 0,8 0,9 0,9 1,0 1,2
DGD 1,4 1,5 1,4 1,4 1,3 1,2 1,1 1,2 1,1 1,1 1,2 1,3 1,3
GD 1,1 1,1 1,1 1,0 0,9 0,9 0,8 0,8 0,9 0,9 1,0 1,1 1,0
GGD 1,2 1,3 1,3 1,2 1,1 1,1 0,9 1,0 0,9 1,0 1,1 1,2 1,1
G 1,1 1,2 1,2 1,2 1,1 0,9 0,8 0,7 0,8 0,9 0,9 0,9 1,0
GGB 1,3 1,6 1,7 1,7 1,6 1,5 1,2 1,0 1,3 1,1 1,2 1,3 1,4
GB 1,1 1,2 1,3 1,4 1,3 1,2 1,1 1,0 1,1 1,0 1,0 1,0 1,1
BGB 1,5 1,7 1,9 1,8 1,9 1,9 2,2 2,1 1,8 1,4 1,3 1,4 1,7
B 1,2 1,4 1,4 1,4 1,4 1,6 1,7 1,6 1,4 1,1 1,1 1,1 1,4
BKB 1,4 1,7 1,9 1,9 2,1 2,2 2,3 2,2 1,9 1,4 1,3 1,4 1,8
KB 1,0 1,2 1,3 1,5 1,6 1,7 1,8 1,7 1,4 1,1 0,9 1,0 1,4
KKB 1,1 1,3 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 1,7 1,5 1,1 1,1 1,1 1,5

0,0
0,3
0,5
0,8
1,0
1,3
1,5
1,8
2,0
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
WSW
WNW
NW
NNW
YILLIK ORTALAMA ESME HIZI

ekil IV.13: Ynlere Gre Ortalama Rzgar Hz Diyagram


48 / 245
IV.2.2 Jeolojik zellikler
IV.2.2.1 Blgesel jeoloji, sahann jeolojisi ayr ayr ve ayrntl anlatlmas ve 1/25.000(varsa 1/5000
yada 1/1000) lekli genel jeoloji haritas, stratigrafik kolon kesitleri, fiziksel zellikleri ile
jeolojik, jeomorfolojik hidrojeolojik zelliklerinin detayl alanmas,
Manisann byk ksm Gediz Havzas ierisinde kalmakta olup, Soma ve Krkaa yreleri
ile Yunt Dann batsndaki kesimleri Ege Havzasnda kalmaktadr. Manisa linde yeryz ekillerinin
btn biimlerine rastlanmaktadr. 13.269,75 km
2
yzlmne sahip il alannn % 54,3n dalar,
%27,8ini platolar, %17,9unu ovalar kaplamaktadr.

Manisa il alannda, tm jeolojik dnemlerde yaplanm oluumlara rastlanmtr. l alannn
temelini I. ZAMAN (Paleozoik) yal istler, gnasylar ve kristalize kalkerler oluturmaktadr. Bozda,
Uysal Da, Dibek Da ve Demirci Dalar btnyle I. ZAMAN serilerinden olumutur. l Merkezinin
evresiyle Marmara Glnn kuzey bats, al Da ve Akhisarn kuzey dousu II.ZAMAN
(Mesozoyik) yal andezit, tf gibi paralanm volkanik kayalarla masif kalker, kum ta, konglomera
ve mermer serileriyle rtldr. Bunlar baz kesimlerde gruplar oluturmaktadr.

Gediz Vadisinin kemerlerinde yani, Alaehir, Salihli, Turgutlu Ovalarnn gneyinde Manisa
Ovasnn dousuna dek uzanan alanlarda III. ZAMAN (Tersiyer) yal lav ve tf tabakalaryla kark
kalker, mermer, konglomera, killi ya da jipsli kum ta ve yer yer siltli, kumlu, akll kayalara rastlanr.

Gediz Nehrinin getirdii alvyon birimi, akl, kum, silt, kilden oluan IV. ZAMAN
(Kuvaterner) Manisa, Salihli, Alaehir, Turgutlu, Sargl blgelerinde geni yaylm gstermektedir.

Yine l, Bakray Grabeni (Fay Hatt), Simav Grabeni, Kk Menderes Grabeni arasnda ve
byk blm de dou-bat gidili Manisa Gediz Grabeni iinde kalmaktadr.

Bakray Grabeninde Soma, Manisa Gediz Grabeninde, Manisa Merkez, Turgutlu, Salihli,
Alaehir, Sargl leleri kalmaktadr. Tersiyer ve Kuvaterner yal kel kayalar ve volkanitler alma
alannda dank bir ekilde yzlekler verirler. Ancak Kuvaterner yal Kula volkanitlerinin volkan
bacalarnn daha gneyindeki Alaehir-Salihli Grabeninin uzanmna tamamen paralel olarak KB-GD
ynde sralanmaktadr. Gediz Grabeni olarak da adlandrlan bu knt havzasnda, halen
gnmzde de aktif faylarla aktivite sregelmektedir.

l alannda ender grlen Oligosen yal katlar genellikle krmz renkli kum, akl, kil ve
istlerden oluan alak tepeler biimindedir. jipsli Oligosen serileri il alannn kuzey dousunda yer yer
karasal Neojen serileri arasna skm durumdadr. Genellikle gnayslar zerine oturan bu seriler
Alaehirin gney ve gney batsnda yaygndr. Bu serilerin zerine karasal Neojen serileri
tabakalanmtr.

iddetli volkanik hareketler geirdiinden l topraklarndaki Neojen serileri faylarla
paralanm durumdadr. Bu nedenle, Neojen serileri Alaehirin gneyinden balar ve Turgutlunun
gneyine dek kesintisiz srer. Kalnl 300-350 m. arasnda olan bu seriler,dk ykselti
basamaklarnda IV.ZAMAN alvyonlaryla geili olarak yer alr. Alaehir, Salihli, Turgutlu Ovalarnn
gneyi ile Manisa Ovasnn dousu ve batsnda Miyosen serilerinin kalnlklar deimeye balar.
Miyosen ve Pliyosen serileri arasnda bir konglomera serisi yer alr. Turgutlu yresinde bu seriler
zaman zaman yzeye kmaktadr.


49 / 245
Manisa l alannda magmatik kayalardan granitlere rastlanr. lde; Alaehir, Salihli, Turgutlu,
Merkez, Akhisar, Krkaa ve Soma yreleri depremlerin ok olduu tektonik ukurluklar ve krklar
dizisi zerindedir (Manisa l evre Durum Raporu, 2011).

Manisa Merkez le
Yapsal Konum ve Jeoloji
Manisa li gneyde dik bir topografya sunan Spil da ile kuzeyde dzlk alan oluturan
Manisa Ovas arasnda yer almaktadr.

Manisada bilinen en byk fay Manisa Ovas ve Spil dan snrlayan faydr (Manisa Fay).
Bu fay batda Grle ky ile Manisa arasnda dou-bat istikametinde; Manisann dousunda Manisa-
Turgutlu karayolu boyunca KB-GD istikametinde uzanmaktadr. Gediz grabenini oluturan fay
sisteminin devam olan bu fay olas aktif zellik tamaktadr. Fayn gney kesiminde eimin yksek
olmasndan kaynaklanan deiik boyutta pek ok heyelan gzlenmektedir.

Formasyonlar
Dededa Formasyonu (Trd): Gri beyaz renkli, bol atlak ve krkl kiretalarndan
olumaktadr. Kiretalar zerinde gelien toprak rt kalnl 10 cmin altndadr. Kiretalarnn
genel tabaka eimleri 30-40Kdir.

Anada Formasyonu (KA): Anada formasyonu gri-beyaz renkli kiretalarndan
olumaktadr. Toprak rt kalnl 10 cmin altndadr. Ana atlak sistemleri K60D/45KB K30B/45GB
konumundadr.

Belkahve Formasyonu (Kb): Belkahve formasyonu gri, beyaz, kahverenkli olup, fli topluluu
zelliindedir. Arazide aklta, kumta, eyl, ardalanmas eklinde grlmektedir. Allokton
kiretalar iermektedir. Tabaka konumu Uncubozky civarnda K15B/35GB, atlak sistemleri K-
G/60B, K20B/30GB, K30B/45GB ve K60D/45KB llmtr. Toprak rt kalnl 10-30 cm
arasnda deimektedir.

Belkahve formasyonunun volkanik yesi (Kbv) Alayan Kaya (Niobe) evresinde
gzlenmitir. Hakim litoloj kirli yeil renkli, bol atlakl diyabazlar ile temsil edilmektedir. Bu birim
ierisinde gelien atlak sistemleri K40B/30KD, K40D/35GD, K50D/45GD konumundadr.

Miyosen Detritik (Tmd): Miyosen detritikleri, gri-bej-sar renkli aklta, kumta, siltta,
kilta ve killi kireta ardalanmasndan olumaktadr. Yaclar Ky kuzeyinde birimin tabaka
konumlar K15D/(25-45) GD olarak llmtr. Birimin atlakl seviyelerinde yaplan lmlerde D-
B/85G, K50B/32GB bulunmutur. Toprak rts 10-30 cm arasnda deimektedir.

Neojen Volkanit (Nv): Neojen volkaniler inceleme alannn bat blmnde yaygn olarak
grlmektedir. Gri-kahve-beyaz renk tonlarnda andezit, aglomera, tf ve tfit litolojilerinden
olumaktadr. Yaclar ky batsnda birim aglomera, tf ve tfit arlktadr. Burada gzlenen atlak
sistemleri K70B/70KD ve K60D/83GD ynl gelimitir. Toprak rt kalnl 10-30 cm arasndadr.

Traverten (Qtr): Grle ky kuzeydousundaki yamalarda ok az yzlek vermektedir. Kirli
beyaz renkli, gzenekli olan birim, fay zonunda gelimitir. Toprak rts 10 cm altndadr.


50 / 245
Yama Molozu (Qym): Yama molozu sahada Emlakdere ky evresinde gzlenmektedir.
Boz-kzl renkli, keli ve deiik boyuttaki tutturulmam akllardan meydana gelmitir. Yama
molozu zerinde yaplan bir sondajda birimin kalnlnn yaklak 50 m civarnda olduu gzlenmitir.
Toprak rt kalnl 10-30 cm arasndadr.

Alvyon (Qal): alma alannn byk blm alvyondan olumaktadr. Genellikle gevek
ve tutturulmam akl, kum, silt, kil ardalanmas eklinde grlr. Alvyon karbonat kayalaryla olan
dokanana yakn yerlerde yer yer tutturulmu zelliktedir. Alvyonda toprak oluumu olduka yaygn
olup, 100 cm zerinde kalnlk gstermektedir.
5

Alaehir lesi
Morfoloji ve Yapsal Konum
nceleme alannda topografik ykseklikler ve eim deerleri kuzeyden gneye doru
artmaktadr. lenin byk blm toporafik eimi 0-3 arasnda olan dzlk alanlarda yerlemitir.

nceleme alannda genel olarak KB-GD ve buna dik ynde gelien KD-GB dorultulu iki fay
sistemi mevcuttur. lenin hemen gneyinden geen ve topografik yksekliklerle dz alanlar snrlayan
KB-GD uzanml fay ayn zamanda Gediz Grabeninin gney kanadn da snrlamaktadr. Bunun
kuzeyinde Baklack ve Akkeili Kyleri arasnda ayn dorultuda uzanan krk ise 1969 ylnda olan
Alaehir depremi srasnda meydana gelmitir. Yrede ayrca faylara bal olarak olumu birok scak
su ve maden suyu kaynaklar mevcuttur. Yukarda bahsedilen zellikler bu faylarn aktif zellikte
olduunu gstermektedir.

Ylanukuru Mahallesi ve Bahedere Ky arasnda neojen yal birimler ile eski alvyon
birimi ierisinde deiik boyutta gelimi ok sayda heyelan gzlenmitir.

Formasyonlar
Mikaistler (Pzms): alma alannn gneyinde, Bahedere ky evresinde gzlenen birim,
koyu gri, sar, boz renkler sunar. Genel olarak mikaistler olarak adlandrlm olup, mineral parajenezi
ierisinde muskovit, biyotit, granat, kuvars, rutil plajioklas bulunur. Eser miktarda ise opak mineraller
gzlenir. Formasyon ierisinde az oranda mermer bantlarna ve gnayslara rastlanmaktadr. istozite
gsteren birim Paleozoyik yaldr.

Formasyon ierisinde atlak sistemleri deiik ynlerde llmtr.

Miyosen Detritik (Tmd): lenin gneyinde Bahedere ve Badnca kyleri batsnda gzlenen
birim konglomera, kumta, milta ve kiretandan olumaktadr. Bordo renkli, ince-kaln tabakal, yer
yer iyi boylanmaldr. Tabaka dorultular KB-GD ynndedir.

Pliyosen Detritik (Tpd): lenin gney blmnde gzlenen pliyosen detritikleri aklta,
kumta, siltta ve milta ardalanmasndan olumaktadr. Sar, kirli gri ve boz renklerde az
tutturulmu, ince-orta tabakadr. Tabakalanma genellikle belirgin deildir.

5

51 / 245
Traverten (Qtr): le yerleim alannn hemen gneyinde bulunan birimin drt taraf faylarla
snrlanmtr. Jeotermal sistemlerin oluturduu travertenler beyaz kirli gri renklerdedir. Olduka
gzenekli, erime boluu ve a eklinde yap gsterir. Tabaka eimleri yataya yakndr.

Eski Alvyon (Qe): lenin hemen gneyinde ve Ylanukuru Mahallesi evresinde yzlek
verir. Ylanukuru civarnda olduka kaln ve siltta ardalanmas eklindedir. Kahverengi renk
tonlarnda olup, yatay tabakalanmaldr.

Alvyon (Qal): Ova ile ykseklikleri snrlayan KD-GB dorultulu Alaehir Faynn kuzey
kesimi tamamen alvyonla kapldr. Tutturulmam akl, kum, silt, kil ardalanmas eklindedir.
Alvyonda toprak rts 100 cmin ok zerinde kalnlk gstermektedir.
6

Tektonik
alma alan Bat Anadolunun orta blmnde yer alr. Ana yaplar graben tektonii
eklindedir. Menderes Masifi ile zmir - Ankara zonunun kapanmas srasnda oluan eski olaylar ile
grabenlerin gelitii Neo-tektonik dnemin izleri blgenin belirgin yaplardr. Blgedeki Menderes
Masifi bnyesinde olumu olaylar; Tersiyer ncesi olaylar, Tersiyer kellerini etkilemi tektonik
olaylar olarak ikiye ayrlr. Buna gre iki olay Eski Olaylar (Paleotektonik), Gen Olaylar (Neotektonik)
olarak isimlendirilmitir.

Eski Olaylar (Paleotektonik)
Grabenlerin kenar faylarnn hemen hepsi, eimleri derine doru hzla azalan listrik faylara
uygun fay dzlemi snr ile akmaktadr. Blgedeki Tersiyer olaylarn Mesozoyik birimleri st
kotunda yer alan lateritleme olaylar ile balad varsaylmtr.

Gen Olaylar (Neotektonik)
alma sahasnda kesin olmamakla beraber yalar belirlenmi Tersiyer kellerinin oluum
ncesi ve oluum srasnda devam ederek gnmze kadar gelen olaylar gen olaylardr. Blge D-B
ve KB-GD uzanml normal faylarn yer ald bir blgedir. Bu nedenle bu blgede yaplm olan
almalarn btnnde gzlenen Tersiyer sedimanlarn kesen krk hatlarnn btn ile Tersiyer
ncesi birimleri de kesen krk hatlarnn diri faylar olduu, bu fay zonlarnda yer alan eski ve gncel
scak su klarnn derine inen krk hatlar olduklarn gsterir.

Stratigrafi
Sahada, temeli Menderes Masifi Metamorfikleri olarak adlanan, Paleozoyik yal istler
(gnays, mikaist) ve mermerler oluturur. Temel birimler zerinde Miyosen ve Pliyosen yandaki
aklta, kumta, milta, kireta tf ve kil kelleri uyumsuz olarak bulunur. En stte ise alvyal
rt kaya vardr (bkz. ekil IV.14).
7

6
7
Manisa-Alaehir Jeotermal Sahas Jeofizik Ett Raporu, 2010

52 / 245

Kaynak: Manisa-Alaehir Jeotermal Sahas Jeofizik Ett Raporu, 2010
ekil IV.14: Alaehir Civar Genel Stratigrafik Kesit


53 / 245
Menderes Metamorfikleri
Ege Blgesinde ok geni yaylm gsteren eski metamorfik kayalar Menderes Masifi olarak
adlandrlmtr (Egeran, 1945). Bunun KBsnda yer alan Mesozoyik yandaki kel kayalar ile
ofiyolitlerin oluturduu ikinci blge ise zmir-Ankara Zonu ad ile adlandrlmtr (Brikman, 1966).
Ruhsat alannda yaygn dalm gsteren Menderes Masifi Metamorfik kayalar; gzl gnays, granitik
gnays, migmatitler, deiik metamorfizma ve litofasiyes zelliklerini gsteren ist ve mermerlerden
olumutur.

Gnayslar: Sahada genelde gzl gnayslar eklinde grlr. zerlerine gelen istlerle olan
kontaklar tedrici geilidir ve istoziteleri birbirleri ile uyumludur.

Mikaistler: Sahann her yresinde dank veya toplu olarak gze arparlar. Genelde dk
scaklk metamorfizma izleri tarlar.

Mermerler
Menderes masifinin zerine rt olarak gelirler. Menderes masifi rts iinde ok yaygn
dalm gsterirler. Gri beyaz renkli ince ve kaln tabakal, iri ve ince yer yer eker dokulu kireta
tipindedir. Bu birimler zerinde Mesozoyik ofiyolotik melanj, serpantinit ve bu birimlerin
lateritlemesinden tremi laterit birimi yer alr.

Lateritlerin zerinde ise Tersiyer sedimanlar ayrlmtr.

Tersiyer keller
Tersiyer kelleri en altta Osmaniye fillitleri ile balar. Bunlarn zerine krmz boz renkli
aklta ve kumtalar; daha ste gelen Pliyosen yal sedimanlar ise eski ve yeni Kuvaterner alvyon
ve yama molozlar tarafndan stlenir.

Alaehir Formasyonu (Ta)
Kayadibi yesi (Tak) ve Evrenli yesi (Tae) olarak ayrlan formasyon Alaehir ilesi
civarnda tipik grld iin bu isim verilmitir. Alaehir ilesi gneyinde Evrenli Ky evresinde,
Osmaniye Ky ile amalan kyleri arasnda olmak zere iki yerde yzeylenmi ve korunmu kaya
topluluklardr. nce tabakal, iri ve ince taneli sedimanter bir istif sunar. ste doru, Osmaniye ky
dolaylarnda Glck tepede gzlenen gri beyaz renkli kiretalarna geer. Yzeylerinde erime
boluklar ve yer yer kk eklemler gelimitir.

Gediz Formasyonu (Tg)
Hamamdere yesi (Tga) ve Salihli yesi (Tgs) olarak ayrlan formasyon, alma alannda
Menderes masifi metamorfitleri zerinde geni yaylm gsteren bordo renkli konglomera kumta ve
miltalar bu birim ierisindedir. Birim yer yer ok iyi boylanm, iyi ykanm ince ve kaln tabakal
kumtalar iermektedir. ste doru ak sar ve kahve renkli kumta-konglomera-siltta ve
amurtalarna geer.

Kaletepe Formasyonu (Tk)
Konglomera-kumta-milta-kil-tften oluan birimin ya Pliyosen olarak alnmtr.
Menderes masifinden beslenen yksek enerjili ortamda olumu akarsu ve rgl rmak tipi keller

54 / 245
olutururlar. Ruhsat alannda morfoloji, sedimantolojik anma trleri ile kolayca seilen birim geni bir
yaylm gstermektedir. Beyaz renkli konglomera-kumta-milta seviyelerini eski taraa ve alvyon
dolgular diskordans olarak rter.

Kuvaterner kel ve Birikintileri (Qel - Qal - Qtr)
Travertenlerin oluumlar ok eski zamanlardan gnmze kadar devam etmitir. Alaehirin
Badnca ve Elemli kylerinde oluanlar en eski travertenler olup, bazlar gnmzde hala
oluumlarn devam ettirmektedir. Eski akarsu yataklar ve yeni vadilerde imentolanmam alvyon
kelleri gzlenmektedir.

Volkanitler (Tv)
Sahada volkanikler Toygar Andeziti olarak adlandrlmtr. Sediman arasnda grlenleri tf-
tfit seviyeleri eklinde ayrlr.

IV.2.2.2 Proje alan jeolojisi, inceleme alanna ait byk lekli (1/25.000 ya da varsa 1/100.000
lekli) jeoloji haritas ile proje kapsamndaki nitelerin kesitleri, harita lekleri ve lejantlar
metindekine uygun olmal, yaplan bytme ya da kltmeler izgisel lekte gsterilmeli,
jeolojik harita ve kesitlerin harita alma tekniine uygun olarak hazrlanmas jeolojik bilgilerin
formata uygun olarak detaylandrlmas),
Proje Alannn Genel Jeolojisi
Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkiinde kurulmas
planlanan Alaehir JES Projesi kapsamnda MTA Genel Mdrl ile yaplan protokol ile Manisa-
Alaehir Jeotermal Sahas Jeofizik Ett Raporu hazrlattrlm olup, sz konusu rapor Ek-8de
verilmitir. MTA Genel Mdrl tarafndan yrtlen iki ay jeofizik almalar srasnda 50 kmlik bir
alanda 60 adet DES (Dey Elektrik Sondaj) ls alnmtr.

Alaehir lesi ise Bat Anadolu'da Ege Blgesindeki dou-bat ynl ovalardan biri olan
Gediz ovasnn dou kesiminde bulunmaktadr. le, Alaehir aynn da iinden akt bir grabenden
ve bunu gneyden ve kuzeyden snrlayan olduka yksek plato ve dalardan ibarettir. Ana yaplarn
graben tektoniinin oluturduu Manisa, Bat Anadolunun orta kesiminde yer alr. Menderes masifi ile
zmir Ankara zonunun kapanmas srasnda oluan eski faylar ile grabenin gelitirdii Neotektonikler
dnem izleri, blgenin belirgin yaplardr. Gzlenen genel krk istikametleri B-D ve KB-GD uzantldr
(bkz. ekil IV.15). Daha nce yaplm jeolojik almalarda youn olarak belirtildii gibi, blgede
jeolojik sistemler arasndaki ilikiler olduka karmaktr ve Tersiyer - Kuvaterner yal birimleri
etkileyen gen tektonizma ilikileri sistemi daha da karmak hale getirmitir. Genel yapya bal olarak
alma sahasnda iki farkl stratigrafik istif gzlenmektedir. En altta Menderes Metafik nitesini
oluturan yksek basn ve yksek scaklk metamorfizmas rnlerinin grld temel birimler ve
bunlarn zerinde ise Tersiyer kel kayalar yer alr. alma blgesindeki en gen birimler scak ve
souk su kaynaklar boalm noktalarnda oluan travertenler, eski ve yeni alvyonlardr.
8
Proje alan
genel jeoloji haritas ekil IV.16da, basitletirilmi jeolojik enine kesiti ise ekil IV.17de verilmitir.

8

55 / 245

ekil IV.15: Proje Alan Genel Krk stikametleri (B-D ve KB-GD)

ekil IV.16: alma Alannn Basitletirilmi Jeolojik Enine Kesiti


56 / 245

ekil IV.17: Proje Alan Genel Jeoloji Haritas

57 / 245
IV.2.2.3 Ktle hareketleri (Heyelan/Moloz Akmas), Duyarllk Analizi, Heyelan Risk Haritas, Heyelan
Ya likisi
Proje kapsamnda santral alan olarak kullanlmas planlanan 145.300 m
2
lik alan tarm
arazisi niteliinde dz bir arazidir. Bununla birlikte sondaj lokasyonlar da ayn ekilde zm
yetitiricilii iin kullanlan tarm arazisi niteliinde olup yine dzlk alanlardr.

Santral alannn tamamen dz bir arazi olmas, keza ayn ekilde kuyu lokasyonlar ve bu
birimler arasndan ulamda kullanlacak alanlarn dz arazi zerinde olmas sebebiyle proje alan ve
yakn evresinde heyelan riski bulunmamaktadr.

Proje alanna en yakn tepeler, santral alannn yaklak 1,5 km gneydousunda bulunan
Yel deirmeni Tepe, ve yine yaklak 2 km gneyinde bulunan Eren Tepedir. Bu tepelere en yakn
sondaj lokasyonlar Yeldeirmeni Tepeye 1 km mesafedeki Alkan-5 ve Eren Tepeye 600 m
mesafedeki Alkan-11 kuyulardr. Blgede yaygn olarak tarmclk faaliyetinin yaplyor olmas,
tepelerdeki eimin ok dk olmas sebebiyle herhangi bir heyelan riski bulunmamaktadr.

Bu hususlara ek olarak blgedeki ya miktarnn ok yksek olmamas, dere yataklarnn
ak miktarn tayabiliyor olmas ve hatta proje alan evresindeki derelerin ounun mevsimsel akl
dere olmas sebebiyle yalardan kaynakl herhangi bir toprak kaymas riski sz konusu deildir.

IV.2.2.4 Proje snrlar iindeki alan iin yama stabilitesi, yamalardaki kayma hareketlerini gsteren
harita, kayma analizi (hafriyat at olmas durumunda da uygulanmaldr),
Projeni ne santral alannda ne de kuyu lokasyonlarndan herhangi bir toprak kaymas
hareketi sz konusu deildir. Kullanlacak alanlarn tamamnn dz olmas, proje alanlarndan itibaren
en yakn tepenin 600 m mesafede olmas yamalardan kaynaklanabilecek kayma hareketi riskini
minimuma indirmektedir.

Tepelerde veya insan eliyle yaplan toprak ynlarnda, ynn ev eimi arttka kayma riski
ve duraylln bozulma olasl artmaktadr. Ancak proje alanlarnn dz arazide olmas sebebiyle,
projeyi etkileyebilecek mesafede bir tepe ve/veya toprak yn olmamas sebebiyle ev duraylln
dan bahsedilememektedir.

Proje kapsamnda santral alan inaatndan oluacak kaz fazlas malzeme Piyadeler
Belediyesinin gsterecei alana depolanacaktr. Proje kapsamnda toplam 40.400 m
3
lk bir kaz
fazlas malzeme oluumu sz konusudur (bkz. Blm V.1.1). kacak bu malzeme ev eimi 45
dereceyi gemeyecek ve basamak ykseklii 5 myi gemeyecek ekilde Piyadeler Belediyesi
tarafndan gsterilecek alanda stoklanacaktr. Dolaysyla 45 derecelik ve 5 m yksekliindeki
basamak yksekliinde olacak ynlarda herhangi bir kayma olumas beklenmemektedir.

Ayrca proje alanlar iin jeoteknik etd raporu da hazrlanm olup, sz konusu raporda da
herhangi bir toprak kaymas, heyelan ve stabilite probleminin olmadndan bahsedilmektedir.


58 / 245
IV.2.2.5 Depremsellik ve doal afet potansiyeli, aktif/diri fay haritasnn zellikle proje alan ve
mcavirini gsterecek ekilde uygun lekte (1/25.000 ya da varsa 1/100.000 lekli)
gncelletirilmi bilgilerle detayl olarak hazrlanmas depremsellie ynelik kronolojik
bilgiler,
Depremsellik
Manisa linde Alaehir, Salihli, Turgutlu, Merkez, Akhisar, Krkaa ve Soma yreleri
depremlerin ok olduu tektonik kntler ve krklar dizisi zerindedir. Salihli ve Akhisarn dou
kesimleri ile Krkaan bats ve gneyi 1. Derecede deprem kuadr. lin greceli yksek
kesimlerinde yer alan Demirci, Kula, Grdes ve Selendi yrelerinde 2. ve 3. Derece deprem
kuaklarna girmektedir.

Proje alannn depremsellik riski ynnden deerlendirmesi Zemin ve Temel Etd
Raporunda detayl olarak incelenmitir. Sz konusu rapordan alnan bilgiler aada sunulmutur (bkz
Ek-9).

Gediz Grabeninin kme alan iindeki alma alan ve Manisa li 1.derece deprem alan
iindedir. Blgenin birinci derecede deprem kuanda bulunmas ve aktivitelerinin devam etmesi
nedeniyle yaplacak yaplarn projelendirilmesi aamasnda Bayndrlk ve skn Bakanlnn Afet
Blgelerinde Yaplacak Yaplar hakknda ynetmelik hkmlerinin aynen uygulanacaktr.

Proje blgesinde sismik aktivite yaklak 10 15km derinlikte gerekleir. Depremlere yol
aan faylarn uzunluu yaklak 10 km civarnda denebilir. Ana deformasyonda ise magnitd 6,0dan
byk depremler meydana gelir. Bat Anadolu ve zmir Blgesinde ikisi byk ona yakn D B gidili
graben ve 6 cm/yla kadar ulaan gerilme hareketi ve bal deformasyonu vardr. Ege Blgesinde
morfolojik olarak en belirgin tektonik yaplar D B dorultulu faylardr. Bu nedenlerle inaat edilecek
binada deprem ynetmeliine uyulacaktr.

Manisa li deprem haritas ekil IV.18de, proje alannn gsterildii aktif fay haritas ise ekil
IV.19da verilmitir.


59 / 245

ekil IV.18: Manisa li Deprem Haritas

60 / 245

ekil IV.19: Aktif Fay Haritas

61 / 245
Blgenin Doal Afet Potansiyeli ve Sismik Risk Analizi
Gelecekte oluma potansiyeli bulunan depremlerin belirsizlikler iermesine ramen gemi
yllarda olumu depremlerin teknik byklklerinin (byklk, iddet v.b) olaslk dalmlar,
istatistiksel yaklamlarla zenle analiz edilmesi sonucunda blgenin deprem riski ve depremlerin
tekrarlanma periyotlar tahmin edilebilir.
9

Gutenberg-Richter (1956), byklk frekans ilikisi iin; deprem bykln (M), 1 yl iinde
oluacak toplam deprem saysna (N) ilikilendirerek; LogN = a-bM ampirik bantsn bulmutur.
Frekans magnitd ilikisindeki katsaylarn belirlenmesi iin dorusal regresyon analizi yaplmas
gerekmektedir. a Katsays blgenin sismik aktivitesini gsteren bir parametredir, b katsays ise
blgenin tektonik adan sismik etkinliini karakterize eden bir parametredir.
9

Manisa li, Alaehir lesi snrlar ierisinde yer alan alma alannn depremselliini
inceleyebilmek amacyla, sahay etkileyebilecek bir depremin Alaehir lesi, Piyadeler Ky merkez
enlem 38.390, merkez boylam 28.430 olacak ekilde 100 km yarapndaki dairesel alan
sismotektonik blge olarak seilmitir. Bu blge ierisindeki tarihsel depremler ve 01.01.1900-
01.03.2013 yllar arasndaki aletsel depremler incelenmitir (bkz. ekil IV.20). Tarihsel ve aletsel
dneme ait deprem verilerinin elde edilmesi iin T.C Babakanlk Afet Ve Acil Durumu Ynetimi
Deprem Dairesi Bakanl (AFAD) katalog verilerinden yararlanlmtr.
9

Sismik risk analizi iin 01.01.1900-01.03.2013 yllar arasnda olumu, magnitd 4 ve daha
byk olan toplam 402 adet deprem kullanlmtr (bkz. Tablo IV.12). Bu depremlerin byklklerine
gre olu saylar ve tekrarlama periyotlar Tablo IV.13te verilmektedir.
9

Bir blgede gelecekte byk bir depremin magnitdn, yerini ve yer hareketinin ivmesini ve
tekrarlanma ilikisini olaslk analizi yaparak tahmin edebilmek iin ,
1. Sismotektonik blgede nemli yer hareketi oluturabilecek tm deprem kaynaklarnn
tespit edilmesi ve zelliklerinin ortaya konulmas, blgeyi etkisi altna alabilecek depremlerin noktasal,
izgisel veya alansal nitelikte olabilen kaynaklardan hangisine ait olduunun belirlenmesi gerekir.
2. Blgenin jeolojik ve tektonik durumu ortaya konur.
3. Deprem tekrarlanmasnn zamansal dalm belirlenir. Belirli bir deprem byklnn
alaca ortalama oran tanmlayan tekrarlanma ilikisidir. Bu alma iin 4,0den daha kk
magnitdl depremlerin sismik tehlikeye katks olmad varsaylmtr. Tekrarlanma ilikisi ile
maksimum byklkteki deprem belirlenebilir.
4. Kaynak alannn herhangi bir noktasnda oluabilecek herhangi byklkteki depremin
sismotektonik alanda retecei yer hareketi, azalm ilikileri kullanlarak belirlenmelidir.
5. Son olarak; deprem lokasyonu, deprem bykl ve yer hareketinin kestirilmesi ile ilgili
belirsizlikler birletirilerek, belirli bir zaman aralnda yer hareketi parametresinin alma ihtimali elde
edilir.
9

9
Zorlu Enerji Manisa li Alaehir lesi Piyadeler Ky Jeotermal Enerji Santrali Zemin ve Temel Ett Raporu, 2013

62 / 245

Tablo IV.12: AFADdan Alnan Proje Alan Civarnda Kaydedilmi Aletsel Depremler (M>4)
9

No Tarih Saat Enlem Boylam Ajans Tip (M) iddet l le
1 18.01.1900 15:30 37.79 28.21 (Ambraseys) MS 4.4 Aydn Yenipazar
2 30.01.1900 01:00 37.83 27.71 (Ambraseys) MS 4.4 Aydn ncirliova
3 10.02.1900 05:00 37.88 27.75 (Ambraseys) MS 4 Aydn ncirliova
4 18.04.1900 00:00 37.85 29.50 (Ambraseys) MS 4.4 Denizli Bozkurt
5 22.05.1900 21:00 38.30 27.65 (Ambraseys) MS 4.1 zmir Bayndr
6 24.05.1900 23:15 37.86 28.66 (Ambraseys) MS 4.1 Aydn Kuyucak
7 01.06.1900 16:00 37.90 28.74 (Ambraseys) MS 4 Denizli Sarayky
8 18.08.1900 00:00 37.75 28.35 (Ambraseys) MS 4.2 Aydn Bozdoan
9 10.10.1900 08:41 38.80 29.40 (Ambraseys) MS 5.6 Uak Merkez
10 16.10.1900 17:30 38.80 29.40 (Ambraseys) MS 4.8 Uak Merkez
11 29.10.1900 00:00 38.05 27.55 (Ambraseys) MS 4.8 zmir Tire
12 30.12.1900 19:00 37.95 27.41 (Ambraseys) MS 4.2 zmir Seluk
13 23.02.1901 00:00 37.86 27.69 (Ambraseys) MS 4 Aydn ncirliova
14 22.04.1901 00:00 37.81 28.85 (Ambraseys) MS 4.4 Denizli Babada
15 10.01.1902 18:50 38.41 27.51 (Ambraseys) MS 4.7 zmir Kemalpaa
16 11.03.1902 18:00 38.93 29.38 (Ambraseys) MS 4.4 Ktahya Gediz
17 29.05.1902 00:00 38.37 27.68 (Ambraseys) MS 4 zmir Kemalpaa
18 20.06.1902 03:30 37.71 27.83 (Ambraseys) MS 4.8 Aydn Koarl
19 12.07.1902 00:00 38.80 29.30 (Ambraseys) MS 4 Uak Merkez
20 23.11.1902 20:14 38.28 27.20 (Ambraseys) MS 5.5 zmir Menderes
21 13.01.1903 23:00 38.45 28.20 (Ambraseys) MS 4.8 Manisa Salihli
23 02.04.1903 00:00 38.62 27.30 (Ambraseys) MS 4.5 Manisa Merkez
24 19.05.1904 20:27 38.25 27.74 (Ambraseys) MS 4 zmir Bayndr
25 19.05.1904 22:20 38.25 27.74 (Ambraseys) MS 4.5 zmir Bayndr
26 15.12.1904 00:10 38.40 27.75 (Ambraseys) MS 4.5 Manisa Turgutlu
27 30.04.1905 16:01 38.81 28.52 (Ambraseys) MS 6.1 Manisa Demirci
30 10.03.1907 16:52 37.81 28.33 (Ambraseys) MS 4.4 Aydn Nazilli
31 15.04.1907 00:30 38.25 27.47 (Ambraseys) MS 4.6 zmir Torbal
32 21.06.1907 22:47 38.45 27.60 (Ambraseys) MS 4.7 Manisa Turgutlu
33 22.06.1907 16:00 38.60 27.90 (Ambraseys) MS 4.5 Manisa Ahmetli
34 31.10.1907 03:50 38.50 28.50 (Ambraseys) MS 4.5 Manisa Kula
35 15.11.1907 21:14 37.83 29.00 (Ambraseys) MS 5.1 Denizli Merkez
36 04.02.1908 00:00 38.87 27.36 (Ambraseys) MS 4.7 Manisa Merkez
37 16.02.1908 21:57 38.08 27.41 (Ambraseys) MS 4 zmir Torbal
38 08.03.1908 20:00 37.88 28.09 (Ambraseys) MS 4.4 Aydn Kk
39 12.03.1908 02:15 37.83 27.61 (Ambraseys) MS 4.2 Aydn Germencik
40 08.04.1908 03:00 38.14 27.43 (Ambraseys) MS 4.3 zmir Torbal
41 28.04.1908 17:17 38.10 27.78 (Ambraseys) MS 4.8 zmir Tire
42 28.06.1908 13:12 38.41 29.29 (Ambraseys) MS 4.8 Uak Ulubey
43 03.07.1908 01:42 38.25 28.00 (Ambraseys) MS 4.5 zmir demi
44 14.07.1910 02:35 38.86 27.84 (Ambraseys) MS 4.4 Manisa Akhisar

63 / 245
48 16.01.1918 07:13 38.34 29.48 (ALSAN) MS 5.7 Uak Karahall
49 13.11.1918 10:13 37.80 27.30 (ALSAN) MS 5.2 Aydn Kuadas
50 28.09.1920 15:17 37.89 28.35 (ALSAN) MS 5.7 Aydn Nazilli
51 11.09.1923 10:14 38.00 29.50 (ALSAN) MS 4.6 Denizli Baklan
52 14.04.1924 39.00 27.80 (ALSAN) MS 4.7 Manisa Akhisar
53 03.09.1925 09:52 38.00 29.00 (ALSAN) MS 4.5 Denizli Sarayky
54 13.01.1926 01:47 38.64 28.11 (ALSAN) MS 5.8 Manisa Salihli
55 13.01.1926 08:08 38.53 28.19 (ALSAN) MS 5.7 Manisa Salihli
56 31.03.1928 00:29 38.18 27.80 (ALSAN) MS 6.5 zmir Tire
57 31.03.1928 05:12 38.10 27.40 (ALSAN) MS 5.2 zmir Torbal
58 15.07.1928 09:33 38.05 27.32 (ALSAN) MS 5.5 zmir Torbal
59 08.05.1929 12:27 38.00 29.50 (ALSAN) MS 4.5 Denizli Baklan
60 02.08.1936 22:41 38.11 29.65 (ALSAN) MS 4.8 Denizli vrl
61 23.05.1937 10:57 38.69 27.78 (ALSAN) MS 5.4 Manisa Saruhanl
62 09.01.1941 18:13 38.03 27.40 (ALSAN) MS 5.2 zmir Seluk
63 05.02.1941 01:15 38.84 27.74 (ALSAN) MS 5.4 Manisa Akhisar
64 23.06.1941 08:00 37.95 27.81 (ALSAN) MS 4.9 Aydn Merkez
65 12.08.1941 20:38 39.13 27.64 (ALSAN) MS 4.8 Manisa Krkaa
66 12.08.1941 21:52 39.10 27.70 (ALSAN) MS 4.8 Manisa Krkaa
67 28.10.1942 02:22 39.10 27.80 (ALSAN) MS 6 Manisa Krkaa
68 25.06.1944 04:16 38.79 29.31 (ALSAN) MS 6 Uak Merkez
69 21.12.1945 18:35 37.90 29.00 (ALSAN) MS 4.7 Denizli Merkez
70 13.01.1948 14:30 38.10 28.80 (ALSAN) MS 4.8 Denizli Buldan
71 10.08.1948 13:27 38.48 28.94 (ALSAN) MS 4.9 Uak Esme
72 04.01.1949 20:30 38.90 27.90 (ALSAN) MS 4.5 Manisa Akhisar
73 03.09.1958 02:58 38.27 28.19 (ALSAN) MS 4.6 zmir Kiraz
74 19.01.1959 03:27 37.81 29.52 (ALSAN) MS 4.5 Denizli Bozkurt
75 10.04.1960 22:05 37.73 27.80 (ALSAN) MS 4.8 Aydn Koarl
76 12.04.1960 04:22 37.69 27.70 (ALSAN) MS 4.6 Aydn Koarl
77 21.06.1961 16:04 37.87 28.77 (ALSAN) MS 5 Denizli Sarayky
78 11.03.1963 07:27 37.96 29.14 (ALSAN) MS 5.5 Denizli Merkez
79 02.03.1965 22:00 38.47 28.33 ISC mb 5 Manisa Salihli
80 03.03.1965 01:37 38.27 28.47 ISC mb 4.5 Manisa Alaehir
81 17.03.1965 14:05 38.10 28.10 ISC mb 4.4 zmir demi
82 07.04.1965 23:33 38.10 27.70 ISC mb 4.3 zmir Tire
83 13.06.1965 20:01 37.85 29.32 ISC mb 5.1 Denizli Honaz
85 19.09.1965 14:03 38.90 27.95 ISC mb 4.3 Manisa Akhisar
86 30.09.1965 19:36 38.80 28.00 BCIS MS 4.3 Manisa Akhisar
87 18.10.1965 14:32 38.83 27.83 ISC mb 4 Manisa Akhisar
89 25.03.1966 23:17 38.96 29.29 ISC mb 4.4 Ktahya Gediz
90 04.05.1966 21:49 37.74 27.71 ISC mb 4.8 Aydn Koarl
91 07.05.1966 13:08 37.75 27.79 ISC mb 5 Aydn Koarl
92 22.05.1966 07:37 38.70 27.92 ISC mb 4.4 Manisa Glmarmara
93 02.06.1966 22:51 38.50 27.23 ISC mb 4.5 zmir Bornova

64 / 245
96 19.07.1967 09:06 38.10 28.87 ISC mb 4.8 Denizli Buldan
97 25.07.1967 11:03 37.80 28.60 ISC mb 4.4 Aydn Karacasu
98 25.07.1967 12:39 37.90 28.70 ISC mb 4.5 Aydn Kuyucak
99 13.11.1967 06:50 37.78 28.83 ISC mb 4.6 Aydn Karacasu
100 19.02.1968 23:17 38.70 27.90 LAO MS? 4.5 Manisa Glmarmara
101 19.02.1968 23:19 38.70 27.90 LAO MS? 4.3 Manisa Glmarmara
102 20.02.1968 05:16 38.40 27.20 LAO MS? 4.1 zmir Bornova
103 21.03.1968 09:42 38.80 27.60 ISC mb 4.4 Manisa Saruhanl
104 03.11.1968 18:40 38.81 29.11 ISC mb 4.8 Uak Merkez
105 03.11.1968 18:44 38.60 28.70 ISC mb 4.5 Manisa Kula
106 17.02.1969 22:49 38.90 27.60 ISC MS? 4 Manisa Akhisar
107 19.02.1969 03:30 37.79 28.20 ISC mb 4.2 Aydn Yenipazar
108 22.03.1969 18:00 39.10 28.67 ISC mb 4.7 Manisa Demirci
109 23.03.1969 21:11 37.90 27.60 LAO MS? 5 Aydn Germencik
110 24.03.1969 01:59 39.11 28.51 ISC mb 5 Manisa Demirci
111 24.03.1969 08:13 39.02 28.41 ISC mb 4.7 Manisa Grdes
121 27.03.1969 18:07 39.12 28.20 ISC mb 4.5 Balkesir Sndrg
123 28.03.1969 05:40 38.09 29.02 ISC mb 4.7 Denizli Gney
128 01.05.1969 01:14 39.10 28.00 ISC MS? 4.1 Manisa Akhisar
131 19.05.1969 15:27 39.12 28.58 ISC MS? 4 Manisa Demirci
133 23.10.1969 13:37 38.20 27.60 ISC MS? 4 zmir Bayndr
134 24.10.1969 23:00 38.40 27.60 ISC MS? 4 zmir Kemalpaa
136 28.03.1970 21:23 38.10 29.20 ISC mb 4.7 Denizli al
138 28.03.1970 22:59 39.13 29.00 ISC mb 4.1 Ktahya Simav
139 29.03.1970 01:28 38.80 29.50 ISC mb 4.1 Uak Merkez
140 29.03.1970 01:47 39.00 29.40 ISC mb 4 Ktahya Gediz
141 29.03.1970 03:34 39.00 29.10 ISC mb 4.2 Ktahya Pazarlar
142 29.03.1970 04:56 38.40 29.30 LAO MS? 4.1 Uak Ulubey

65 / 245
145 29.03.1970 14:40 38.73 28.00 ISC mb 4.5 Manisa Glmarmara
148 31.03.1970 04:10 39.01 29.20 ISC mb 4.2 Ktahya aphane
149 31.03.1970 07:30 39.12 29.16 ISC mb 5 Ktahya Simav
154 02.04.1970 05:08 38.90 29.60 ISC mb 5.1 Uak Banaz
165 20.04.1970 18:36 38.70 29.20 ISC mb 4.6 Uak Merkez
175 12.05.1970 07:41 38.60 29.30 ISC mb 5 Uak Merkez
178 17.05.1970 04:33 38.13 28.10 ISC mb 4 zmir demi
186 22.01.1971 10:32 38.75 29.33 ISC ML 4.3 Uak Merkez
188 10.04.1971 13:21 38.83 29.14 ISC mb 4.6 Uak Merkez
190 12.05.1971 17:07 37.69 29.43 ISC MS? 4 Denizli Honaz

66 / 245
191 14.05.1971 18:31 37.81 29.51 ISC MS? 4.3 Denizli Bozkurt
192 16.05.1971 11:49 37.91 28.88 ISC MS? 4.2 Denizli Sarayky
193 31.05.1971 14:56 38.23 28.18 ISC MS? 4.1 zmir Kiraz
194 09.06.1971 03:15 37.69 29.49 ISC MS? 4.4 Denizli Bozkurt
195 06.10.1971 23:16 38.05 27.26 ISC MS? 4.4 zmir Menderes
196 25.09.1972 22:34 39.11 29.20 ISC mb 4 Ktahya Simav
199 24.06.1973 00:15 38.78 29.24 ISC MS? 4.1 Uak Merkez
201 14.02.1974 09:17 38.53 27.18 ISC MS? 4.5 zmir Bornova
203 29.09.1974 03:55 38.74 29.45 ISC MS? 4.1 Uak Merkez
204 25.11.1974 23:54 38.96 27.84 ISC ML 4 Manisa Akhisar
205 29.12.1974 18:45 37.74 29.17 ISC MS? 4.1 Denizli Merkez
206 07.02.1975 03:21 38.75 28.34 ISC ML 4.1 Manisa Kprba
207 30.05.1975 05:13 39.11 27.67 ISC ML 4 Manisa Krkaa
208 30.05.1975 14:22 38.74 27.59 ISC ML 4.2 Manisa Saruhanl
209 04.09.1975 04:55 38.13 27.24 ISC ML 4 zmir Menderes
210 15.09.1975 18:40 38.39 27.40 ISC mb 4.3 zmir Kemalpaa
211 09.05.1976 11:19 39.00 28.77 ISC Md 4.2 Manisa Demirci
212 14.05.1976 01:23 37.75 29.46 ISC mb 4 Denizli Honaz
213 15.08.1976 18:56 37.84 28.77 ISC mb 5.3 Denizli Sarayky
214 19.08.1976 01:12 37.71 29.00 ISC mb 5 Denizli Merkez
215 06.09.1976 14:11 39.05 29.01 ISC Md 4 Ktahya Simav
216 24.02.1977 20:47 38.55 27.66 ISC mb 5 Manisa Turgutlu
217 10.09.1977 06:56 37.99 28.74 ISC Md 4.2 Aydn Buharkent
218 27.10.1977 22:43 37.87 27.88 ISC mb 4.7 Aydn Merkez
219 28.10.1977 00:31 38.00 28.03 ISC Md 4.2 zmir demi
220 28.10.1977 00:41 37.96 28.00 ISC Md 4.3 Aydn Kk
221 10.11.1977 04:12 37.94 27.92 ISC mb 4 Aydn Merkez
222 23.11.1977 09:08 37.91 27.92 ISC ML 4 Aydn Merkez
223 26.11.1977 00:12 37.93 27.98 ISC ML 4.3 Aydn Merkez
224 09.12.1977 15:53 38.35 27.22 ISC mb 4.8 zmir Buca
226 16.12.1977 07:40 38.53 28.46 ISC Md 4.4 Manisa Alaehir
227 16.12.1977 07:44 38.47 27.28 ISC Md 4.2 zmir Bornova
228 19.01.1978 12:08 38.93 27.89 ISC ML 4.1 Manisa Akhisar
229 07.02.1978 07:34 38.01 27.60 ISC Md 4 zmir Tire
230 03.10.1978 09:55 37.67 29.25 ISC Md 4.1 Denizli Honaz
231 22.08.1979 11:47 38.03 28.95 ISC mb 4 Denizli Buldan
234 07.06.1980 20:37 37.84 28.84 ISC ML 5.3 Denizli Babada
235 11.07.1980 12:24 38.79 29.16 ISC ML 4.3 Uak Merkez
236 02.08.1980 00:52 38.92 27.42 ISC mb 5.3 zmir Knk
237 19.12.1980 07:49 38.01 27.64 ISC mb 4.7 zmir Tire

67 / 245
243 06.03.1983 09:53 39.10 28.67 ISC ML 4.3 Manisa Demirci
245 04.08.1983 20:39 37.84 27.59 ISC mb 4.7 Aydn Germencik
246 03.09.1983 12:45 39.11 27.57 ISC ML 4 Manisa Soma
248 11.10.1983 20:08 38.97 29.25 ISK Md 4.1 Ktahya aphane
250 21.03.1984 23:15 37.79 28.41 ISC mb 4.2 Aydn Nazilli
251 04.05.1984 21:35 37.88 29.23 ISC mb 4.7 Denizli Merkez
252 01.09.1984 21:50 37.83 29.48 ISC Md 4.1 Denizli Honaz
254 18.11.1984 13:48 37.94 28.94 ISC mb 4.1 Denizli Sarayky
257 24.11.1985 01:19 37.64 27.57 ISC mb 4.5 Aydn Ske
258 01.06.1986 06:43 37.95 27.38 ISC mb 4 zmir Seluk
260 27.06.1986 06:54 37.85 27.40 ISC ML 4.2 zmir Seluk
262 23.09.1986 08:41 39.09 27.75 ISC Md 4 Manisa Krkaa
263 29.09.1986 17:38 39.07 27.78 ISC ML 4.1 Manisa Krkaa
264 11.10.1986 09:00 37.94 28.56 ISC MS 5.4 Aydn Kuyucak
265 20.10.1986 10:43 37.78 27.37 ISC mb 4.5 Aydn Kuadas
267 23.04.1988 17:54 39.10 28.10 NAO mb 4 Manisa Akhisar
269 19.08.1988 18:50 37.94 29.18 ISC MG 4.3 Trkiye Denizli
270 26.10.1988 10:10 37.96 27.68 ISC mb 4.8 zmir Tire
271 24.02.1989 00:40 37.72 29.33 ISC MS 4.7 Denizli Honaz
275 19.12.1990 09:46 38.61 28.01 DDA Md 4.4 Manisa Salihli
276 29.12.1990 13:33 37.85 27.97 ISC ML 4.1 Aydn Merkez
277 03.08.1991 17:51 39.03 28.89 DDA Md 4 Manisa Demirci
278 04.03.1992 05:15 39.00 28.00 DDA Md 4 Manisa Akhisar
279 01.04.1992 12:23 39.00 29.00 DDA Md 5 Ktahya Simav
281 06.04.1992 19:15 38.91 29.21 DDA Md 4.2 Ktahya Gediz
282 15.05.1992 06:49 37.71 27.61 ISC mb 4.3 Aydn Koarl
283 19.07.1992 11:51 38.00 28.00 DDA Md 4 zmir demi
284 06.08.1992 20:58 38.00 28.00 DDA Md 4 zmir demi
285 01.09.1992 22:08 38.00 28.00 DDA Md 4 zmir demi
286 06.11.1992 19:13 38.20 27.21 ISC ML 4.4 zmir Menderes

68 / 245
291 18.01.1993 19:23 37.82 28.50 ATH ML 4.2 Aydn Karacasu
292 02.06.1993 10:19 38.78 27.57 ISC ML 4.3 Manisa Saruhanl
293 26.01.1994 10:07 39.09 27.82 ISC ML 4.2 Manisa Krkaa
294 28.01.1994 15:45 38.68 27.50 ISC MS 5.1 Manisa Merkez
295 28.01.1994 22:59 38.68 27.49 ISC ML 4 Manisa Merkez
296 18.02.1994 20:58 38.70 27.44 ISC ML 4 Manisa Merkez
297 12.06.1994 01:22 39.01 28.02 DDA Md 4.1 Manisa Akhisar
298 08.07.1994 23:08 39.00 28.50 DDA Md 4 Manisa Demirci
299 09.08.1994 05:28 38.51 27.40 DDA Md 4.7 zmir Kemalpaa
300 05.09.1994 11:25 39.10 27.77 ISC md 4 Manisa Krkaa
301 24.02.1995 16:14 39.00 28.00 DDA Md 4 Manisa Akhisar
302 18.08.1995 00:52 37.81 29.12 DDA Md 4.8 Denizli Merkez
303 08.05.1996 00:20 37.91 27.42 ISC md 4 zmir Seluk
304 20.05.1996 09:09 38.29 27.23 ISC md 4.1 zmir Buca
306 21.01.1997 20:47 38.07 29.00 ISC MS 4.5 Denizli Gney
307 21.01.1997 21:12 38.15 28.90 ISC md 4 Denizli Gney
308 30.05.1997 01:12 37.89 27.30 ISC md 4 zmir Seluk
309 25.02.1998 06:58 37.86 29.51 DDA Md 4.5 Denizli Bozkurt
310 07.04.1998 19:17 37.93 27.86 ISC md 4 Aydn Merkez
311 18.07.1998 20:40 37.91 29.22 ISC md 4 Denizli Merkez
313 21.04.2000 12:23 37.70 29.25 DDA Md 5 Denizli Honaz
315 23.04.2000 13:53 37.98 27.69 DDA Md 4.4 zmir Tire
316 27.04.2000 12:13 37.83 29.26 DDA Md 4 Denizli Honaz
317 04.06.2000 22:43 37.90 29.10 ISC MD 4 Denizli Akky
318 05.06.2000 00:56 37.83 29.10 ISC MD 4 Denizli Merkez
319 04.10.2000 02:33 37.90 28.96 DDA Md 4.8 Denizli Sarayky
320 21.01.2002 14:34 38.61 27.82 DDA Md 4.7 Manisa Ahmetli
321 30.07.2002 12:20 37.74 29.21 DDA Md 4.6 Denizli Honaz
322 16.01.2003 02:17 38.28 27.17 ISC ML 4 zmir Menderes
324 23.07.2003 04:56 38.14 28.83 DDA Md 5.3 Denizli Buldan
326 26.07.2003 08:36 38.05 28.91 ISC MS 5.1 Denizli Buldan
327 26.07.2003 13:31 38.09 28.86 ISC MS 4.1 Denizli Buldan
328 28.07.2003 17:19 38.13 28.87 DDA Md 4 Denizli Buldan
330 12.08.2003 08:21 38.15 28.89 DDA Md 4 Denizli Buldan
331 29.01.2005 14:48 38.23 29.66 DDA Md 4 Denizli vrl
333 05.06.2006 04:23 37.93 28.74 DDA Md 4.1 Aydn Buharkent
334 12.10.2006 03:20 37.86 29.18 DDA Md 4 Denizli Merkez

69 / 245
335 26.04.2007 01:56 37.81 28.11 ISC ML 4.3 Aydn Yenipazar
336 15.06.2007 08:00 37.79 27.45 ISC ML 4.3 Aydn Ske
337 10.12.2007 21:50 38.78 27.74 DDA Md 4 Manisa Saruhanl
338 10.01.2008 17:52 37.92 28.79 DDA Md 4.1 Denizli Sarayky
340 25.04.2008 04:48 37.82 29.25 DDA ML 5 Denizli Honaz
342 08.01.2009 15:43 37.85 27.58 DDA ML 4.1 Aydn Germencik
343 17.02.2009 05:28 39.13 29.05 ISC MS 4.4 Ktahya Simav
344 19.02.2009 22:25 39.12 29.03 DDA ML 4 Ktahya Simav
345 22.03.2009 00:53 37.92 29.10 DDA ML 4 Denizli Akky
346 03.05.2009 02:34 37.85 27.54 DDA ML 4.1 Aydn Germencik
347 25.11.2009 10:53 37.91 28.86 DDA ML 4.5 Denizli Sarayky
348 04.12.2009 06:02 37.92 28.84 DDA ML 4.8 Denizli Sarayky
349 02.03.2010 00:43 39.05 29.12 DDA ML 4.2 Ktahya Pazarlar
350 05.10.2010 23:43 38.02 27.95 DDA ML 4.1 zmir demi
351 11.11.2010 20:08 37.87 27.36 DDA ML 4.7 zmir Seluk
352 14.11.2010 05:21 37.85 27.33 DDA ML 4.1 Aydn Kuadas
353 05.02.2011 07:17 37.90 29.05 DDA ML 4 Denizli Akky
354 01.05.2011 15:04 39.06 28.02 DDA ML 4.1 Manisa Akhisar
355 19.05.2011 20:15 39.13 29.08 DDA Ml 5.7 Ktahya Simav
356 19.05.2011 20:41 38.89 28.94 IDC mb 4 Manisa Selendi
357 19.05.2011 20:43 39.12 29.09 ISK ML 4 Ktahya Simav
362 19.05.2011 22:19 39.11 28.98 DDA Ml 4 Ktahya Simav
368 28.05.2011 05:47 39.11 29.04 NEIC mb 4.9 Ktahya Simav
370 10.06.2011 22:47 39.09 28.35 NEIC mb 4.4 Balkesir Sndrg
378 19.07.2011 21:16 39.11 29.06 NEIC mb 4.4 Ktahya Simav
379 08.10.2011 22:10 39.00 28.05 DDA Ml 4 Manisa Akhisar
380 20.02.2012 06:34 38.14 27.47 DDA Ml 4.4 zmir Torbal
381 04.04.2012 00:33 37.92 29.45 DDA Ml 4.3 Denizli Baklan

70 / 245
385 23.04.2012 16:14 39.05 29.14 DDA Ml 4 Ktahya Pazarlar
396 03.08.2012 10:18 38.72 28.06 DDA Ml 4.6 Manisa Glmarmara
399 07.08.2012 23:17 38.73 28.05 DDA Ml 4 Manisa Glmarmara
401 05.09.2012 15:49 38.97 27.62 DDA Ml 4.1 Manisa Akhisar
402 07.01.2013 11:40 38.71 27.52 DDA Ml 4 Manisa Merkez

ekil IV.20: 01.01.1900 ile 01.03.2013 Tarihleri Arasnda Piyadeler Belediyesi Merkezli 100 km Yarapndaki Sismoteknik
Blgede Olumu M>4 olan Depremlerin Dalm


71 / 245
Tablo IV.13: nceleme Alanndaki Depremlerin Magnitd, Olu Says, Yineleme Periyotlar Tablosu
M (Magnitd) N (Olu Says) T (Yl)
4.0 85 1.33
4.1 37 3.05
4.2 36 3.14
4.3 35 3.23
4.4 32 3.53
4.5 39 2.90
4.6 22 5.14
4.7 29 3.90
4.8 26 4.35
4.9 8 14.13
5.0 16 7.06
5.1 7 16.14
5.2 5 22.60
5.3 6 18.83
5.4 5 22.60
5.5 3 37.67
5.6 1 113.00
5.7 4 28.25
5.8 1 113.00
5.9 1 113.00
6.0 2 56.50
6.1 1 113.00
6.5 1 113.00

Blge iin yaplan risk analizinde, sismotektonik blgede meydana gelebilecek muhtelif
deprem byklklerinin karakteristik zmne ait yinelenme(dn) periyotlar;

Q(M) = 1 / n(M)

formlne gre hesaplanmtr (bkz. Tablo IV.14). Buradan 6.0 byklnde bir depremin
tekrarlanmas 56,5 yl olduu Tablo IV.13te grlmektedir.

Frekans ve byklk ilikisinin dorusal regresyonu sonucunda, Pearson Bravais r=0,99
iliki katsays ile elde edilen Gutenberg-Richter (a ve b katsaylar) parametreleri; a= 3.22 ve b=0.86
olarak hesaplanmtr. Elde edilen bu sonuca gre deprem says-magnitd arasndaki dorusal iliki;

LogN = 3.22-0.86*M

eklindedir (bkz. ekil IV.21).
10

10
Zorlu Enerji Manisa li Alaehir lesi Piyadeler Ky Jeotermal Enerji Santrali Zemin Ve Temel Ett Raporu,2013

72 / 245
Tablo IV.14: Piyadeler Belediyesi Yllk Deprem Risk Tablosu
M n(M) 1 YIL 10 YIL 20 YIL 30 YIL 50 YIL 75 YIL 100 YIL
4.0 0.759 0.53 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00
4.5 0.348 0.29 0.97 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00
5.0 0.143 0.13 0.76 0.94 0.99 1.00 1.00 1.00
5.5 0.027 0.03 0.23 0.41 0.55 0.74 0.87 0.93
5.7 0.036 0.04 0.30 0.51 0.66 0.83 0.93 0.97
6.0 0.018 0.02 0.16 0.30 0.41 0.59 0.74 0.83
6.5 0.009 0.01 0.09 0.16 0.23 0.36 0.49 0.59

ekil IV.21: Deprem Says Magnitd likisi Grafii

Risk analizinin bu aamasnda, sismotektonik blge iin karakteristik deprem byklkleri
hesaplanmtr. Bu hesaplara gre sismotektonik blgede;
Yllk Maksimum Magnitudlerin Ortalamas; M=4,5
En Sk Meydana Gelen Yllk Magnitd; M=3,8
Maksimum Magnitd; Mmax=6,1 eklinde elde edilmitir.

Gutenberg-Richter ihtimaller hesab, 113 yllk bir sre iinde meydana gelebilecek
maksimum depremin magnitdn M=6,1 olarak vermektedir. Gerekten, 1900-2013 yllar arasnda
incelenen sismotektonik blgede meydana gelen en byk deprem, deprem kataloguna gre 31 Mart
1928 tarihli M=6,5 magnitdl depremdir. Buradan anlalmaktadr ki, ihtimaller hesab ile gerek olay
arasnda byk bir yaklam mevcuttur.

Risk analizinin nc aamasnda, herhangi bir M veya daha byk magnitdl bir
depremin; herhangi bir yl iinde meydana gelebilme olaslna, o magnitde ait Yllk Risk denir ve R
ile gsterilir (bkz. Tablo IV.14). R(M)=1 en(M)T; R(M)= Sismik tehlike(ekince), n(M)= ylda deprem
olma says; T= Gelecekte gz nne alnacak periyodu ifade eder.

73 / 245
Elde edilen verilere gre blgede 4,0 ve daha kk bir depremin 1 yl iinde meydana
gelme olasl % 76 tr. 5,0 byklnde bir depremin 10 yl iinde meydana gelme olasl % 76
dr. 20 yllk srede bu olaslklar daha da artmaktadr. En az 6,0 byklndeki bir depremin 30 yl
iinde % 41; 50 yl iinde ise %59 olaslkla meydana gelebilecei grlmektedir. 75 yllk srede 6,5
byklnde bir depremin olma olasl %49 dur. Buradan 100 yl ierisinde M=6,5 olan bir
depremle karlama olaslnn %59 olduu grlmektedir.
11

Bu bilgiler nda, blgenin depremsellik riskine ilikin bulgular aada sunulmu olup,
daha detayl bilgiler Ek-9daki Zemin ve Temel Etd Raporunda verilmitir.

1. Blgenin depremsellii incelendiinde a katsays blgenin sismik aktivitesini gsteren
bir parametredir, b katsays ise blgenin tektonik adan sismik etkinliini karakterize
eden bir parametredir. Frekans ve byklk ilikisinin dorusal regresyonu sonucunda,
Pearson Bravais r=0,99 iliki katsays ile elde edilen Gutenberg-Richter (a ve b
katsaylar) parametreleri a= 3,22 ve b=0.86 olarak hesaplanmtr.
2. Trkiye deprem blgeleri haritasnda Alaehir 1. derece deprem blgesi olduu
grlmektedir. Alaehir ve yakn evresi 4 ve 4.5 byklkteki depremlerle ylda
ortalama 2-3 kez karlamaktadr. ncelenen sismotektonik blgede en sk meydana
gelen yllk magnitd 3,8dir.
3. Deprem risk analizinden elde edilen verilere gre blgede 4,0 byklkl bir depremin 1
yl iinde meydana gelme olasl % 76 dr. 5,0 byklnde bir depremin 10 yl
iinde meydana gelme olasl % 76 dr. 20 yllk srede bu olaslklar daha da
artmaktadr. En az 6,0 byklndeki bir depremin 30 yl iinde % 41; 50 yl iinde ise
%59 olaslkla meydana gelebilecei grlmektedir. 75 yllk srede 6,5 byklnde
bir depremin olma olasl %49 dur. Buradan 100 yl ierisinde M=6,5 olan bir depremle
karlama olaslnn %59 olduu grlmektedir.
4. Blgedeki aktif fay yapsn dikkate alarak Manisa li, Alaehir lesi, Piyadeler Kyn
etkileyebilecek bir depremin yaklak 20 km. uzaklkta olmas durumunda ana kaya
seviyesinde oluabilecek en byk yatay deprem ivmesi; Sadigh vd. (1997) yntemine
gre 0,16 g; Kalkan & Glkan (2004) yntemine gre 0,15 g; Ulusay vd. (2004)
yntemine gre 0,19 g; Campbell (1997) yntemine gre 0,20 g; Boore vd.(1997)
yntemine gre 0,13 g olarak hesaplanmtr.

IV.2.2.6 Varsa Projenin Jeoteknik Ett Raporu (Proje Kapsamndaki Tm nitelerin Detayl Jeoteknik
Ettleri),
Daha nce Blm Ide detayl olarak anlatld zere bu proje esasnda bir kapasite art
projesidir. Daha nce yaplmas dnlen 30 MWelik santral projesinde arama faaliyetleri
srdrlrken enerji potansiyelin daha fazla olduu ve ayn alanda 45 MWelik bir santral
kurulabilecei ortaya km olup dolaysyla bu proje hazrlanmtr.

30 MWelik proje kapsamnda santral alan ve kullanlmas dnlen kuyu lokasyonlarn
ierecek ekilde Zemin ve Temel Etd Raporu hazrlanmtr. Bu ED Raporuna konu olan 45
MWelik santral ile kuyu lokasyonlar nceki proje ile ayn olduu iin, alanln zemin etd ve temel
etd deerlendirilmesinde daha nce hazrlanm olan Zemin ve Temel Ett Raporu kullanlmtr
(bkz. Ek-9).

11
Zorlu Enerji Manisa li Alaehir lesi Piyadeler Ky Jeotermal Enerji Santrali Zemin ve Temel Ett Raporu,2013

74 / 245
Santral alan ve kuyu lokasyonlarn temsil edecek ekilde Haziran 2013 tarihinde hazrlanan
zemin ve temel ett raporu kapsamnda, 14/02/2013 ile 01/0/2013 tarihleri arasnda yeni ina edilecek
Santral alannda toplam derinlii 254.5 m olan 16 adet, toplama sistemine dahil boru gzergahnda ise
toplam derinlii 40 m olan 5 adet olmak zere toplam 21 adet zemin ett sondaj kuyusu alm arazi
deneyleri ve numune almlar yaplarak rapor oluturulmutur (bkz. Ek-9)

Sondaj almalar rselenmi numune alma ileri ile 1,5 m de bir yaplan standart
penetrasyon deneylerini kapsamaktadr. Ayrca SK 5 nolu kuyuda her 2 metrede olmak zere 5 adet
permeabilite deneyi lm yaplmtr. 23/02/2013 tarihinde inceleme alannda 3 adet 3.0 metrelik
aratrma ukuru atrlarak zemin tanmlamas yaplmtr. Ayrca 27/02/2013 tarihinde 2 serim sismik
krlma, 2 serim MASW ile 2 lokasyonda Elektrik Tomografi lm alnmtr (bkz. Ek-9).

Sz konusu rapor kapsamnda alanda inat dneminde uyulmas gereken inat teknikleri,
zemini tama kapasitesi, alanlarn zellikle depremsellik ve sismik adan deerlendirmeleri yaplm
olup, proje kapsamnda hazrlanan Zemin ve Temel Ett Raporunda belirtilen tm hususlara
uyulacaktr.

IV.2.3 Hidrojeolojik zellikler (Yer alt su seviyeleri; halen mevcut her trl keson, derin, artezyen,
vb. kuyu; emniyetli ekim deeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik zellikleri; yeralt
suyunun mevcut ve planlanan kullanm, debileri,proje alanna mesafeleri)
Alaehir sahas hidrojeolojik bakmdan ok nemlidir. Bu blgede irili ufakl akarsularyla,
glleriyle, yer st ve yer alt su kaynaklaryla, scak sularyla jeotermal yatrmlar iin dikkate deer bir
blge olduunun belirtisidir. Blgede mevcut akarsular drt mevsimde genellikle su tamaktadrlar.
Mevsime bal olarak debilerinde azalma ve oalma izlenebilmektedir. Proje alanna en yakn
yzeysel su, santral alannn bat snrndan geen Alkan (Alhan) aydr. Faaliyet sresince sz
konusu dereye hibir ekilde sv ve kat atk atlmayacak, derenin ak ynn ve yatan
deitirecek herhangi bir mdahalede bulunulmayacaktr.
12

Gediz Nehrinden sonra Alaehir ay en byk akarsulardr. Alaehir alannda geni
alvyon ovalar mevcuttur. Alaehir aynn ve Gediz Nehrinin getirdii krntlar, killer, kum ve siltler
metrelerce kalnla ulaan gen alvyon kelleri oluturmutur. Yeralt sular da olduka bol ve
yaygndr. Alvyon kalnl 0-100 m arasnda su tablas da 0-2 m arasnda deimektedir.

2011 ylnda Zorlu Enerji tarafndan yaptrlan fizibilite almas kapsamnda proje sahas
civarnda bulunan termal ve termal olmayan sularn jeokimyasal zelliklerini deerlendirerek scaklk,
karm ve youmayan gaz konsantrasyonu gibi rezervuar karakteristikleri deerlendirilmitir. Bu
deerlendirmenin yaplabilmesi amacyla Alkan-1 ve Alkan-2 isimli iki jeotermal kuyu almtr.

Alkan-1 ve Alkan-2 jeotermal kuyularndan elde edilen jeokimyasal verilere gre Alaehirde
bulunan jeotermal rezervuar, sv baskn bir rezervuar olup, sodyum-bikarbonat tuzlu karakterde ve de
yksek oranda youmayan gaz iermektedir. Alaehir rezervuar svlarndaki ortalama youmayan
gaz konsantrasyonlar 1 kg su bana yaklak 0,034 kgdr.

Alkan-1 ve Alkan-2 jeotermal kuyularnn her ikisinde de maksimum statik scaklklar 186-
188C olarak llm olup, besleme sonundaki dinamik scaklklar ise 192-194C civarndadr.

12

75 / 245
Proje sahasnn civarndaki termal ve termal olmayan sularn jeokimyasal analizleri, Alkan-1
ve Alkan-2 jeotermal kuyularndan alnan rnekler ile Sazdere-Horsumsazdere Termal Kaynaklar ve
MTA tarafndan alan termal kuyulardan alnan rnekler zerinde yaplmtr. Tm termal sular
sodyum bikarbonat olup, termal sulara kyasla kalsiyum ve magnezyum asndan zengin olan yerel
souk sulardan tamamen farkllardr (Alaehir JES Final Feasibility Study Report, 2012).

Bu raporlara ek olarak ED sreci kapsamnda yredeki mevcut yer alt suyu kalitesinin
ortaya konulabilmesi amacyla santral alanna en yakn yer alt suyu kuyusundan numune alnarak
evre ve ehircilik Bakanl tarafndan yetkilendirilmi olan Segal Laboratuvarna analiz yaptrlmtr
(bkz. Ek-10). Alnan su numunesinin yerini gsterir uydu resmi ekil IV.22de verilmitir.

ekil IV.22: YAS Numunesi Yerini Gsterir Uydu Resmi

Santral alannn dou snrnda hali hazrda bulunan yer alt suyu kuyusundan Segal
Laboratuvar tarafndan alnan numune 30.11.2012 tarih ve 28483 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren Yzeysel Su Kalitesi Ynetimi Ynetmelii Ek-5, Tablo-5 kapsamnda
deerlendirilerek su kalitesi ortaya konulmutur. Yaplan analiz sonular ve Ynetmelikte belirtilmi
olan snr deerleri Tablo IV.15te sunulmutur.


76 / 245
Tablo IV.15: YAS Numunesi Analiz Sonucu Tablosu

Analiz sonularndan grlecei zere znm oksijen, oksijen doygunluu, nitrit azotu,
toplam fosfor, cva ve toplam koliform parametreleri sebebiyle yer alt suyu, II. Derece Su Kalite
Snfna girmektedir.

Proje alan ve yakn evresinde youn ekilde tarm faaliyeti yrtlmekte olup zellikle
zm yetitiricilii yaplmaktadr. Blgedeki hemen btn su kaynaklar tarla ve bahe sulamasnda
kullanlmaktadr. Proje alan ve yakn evresinde bulunan yerlatsularda hali hazrda alm olan ve
kullanlmakta olan kuyular vastasyla tarmsal sulama amal kullanlmaktadr.


77 / 245
IV.2.4 Jeotermal kaynan zellikleri (Jeotermal kaynan potansiyeli, seviyeleri; blgede bulunan
dier jeotermal kaynakla/havzayla olan ilikisi, emniyetli ekim deeri),
Mevsimsel olarak scak su kaynaklarnn azald ve/veya tamamen kaybolduu alma
alan ve yakn evresinde alm kuyulardan elde edilen verilere gre; souk su ve scak su
sistemlerinin birbirleri ile balantl olduklar, blgedeki sistemlerin genellikle derin sirklasyonlu
olduklar, fakat yzeylenen sistemlerin s beslenmeli olduklar sylenebilir. DS kaytlarna gre yllk
ya miktar 509,5 mmdir. Szlme katsaylar ile hesaplamalar yaplm ve toplam beslenme miktar
belirlenmitir. Birikintilerden %35, alvyonlardan %20, dalk alandaki formasyonlardan %10 akkan
%10 beslenme sonucu, toplam beslenme miktar 59x10
6
m/yl olarak belirlenmitir.

Kaynaklar
Alaehir ve evresinde scak su ve maden suyu kaynaklar mevcuttur. Scak sularn hepsi
maden suyu karakterinde olduu gibi, sert amur kaplcalar yannda souk maden suyu k vardr.
Scak su kaynaklar Alaehir Vadisinin gney kanad boyunca, Gediz Grabeninin ise kuzey ve gney
kanatlar boyunca tektonik krk hatlarna uyumlu olarak Alaehir ile Turgutlu arasnda dalrlar.
Bunlar Alaehir Kaplcas, Alaehir-Horzum Alayaka, Alaehir-Gbekli Kaplcalardr. Burada bahsi
geen kaplcalardaki sularn hepsi meteorik oluumludur.

Is Kayna
Blgede yaplan jeoloji- jeofizik almalar, alterasyon mineralojisi ve maden yataklar
aratrmalarnn sonularna gre blgedeki sistemler halen canl bir sistem tarafndan stlmaktadr
ve eski sistem stclar yer yer yzeylenmilerdir. Yaplan jeoloji, jeofizik ve alan kuyu verilerinin
deerlendirilmesi sonucunda, blgedeki sistemlerin gen dayk sokulumlar gibi en az evreli bir
stc ile stld, blgedeki derin irtibatl aktif tektonik hatlarn ise s tayc yollar olduu sylenebilir.
Buna gre, saha almalar sresince belirlenen ve haritalanan fay sistemlerin kaynaklardan
grlecei gibi, Gediz Graben sistemi oluum balangcndan itibaren gnmze kadar birok evrede
beslenmi ve bu evrelerde srekli stc yerleimi olduu sylenebilir.

Hazne Kaya (Rezervuar)
Ruhsat alan ve evresinde yaplan gzlemlerde scak su kaynak noktalarnn genellikle ve
ounlukla gen faylar ve metamorfik kayalarla ilikili olduu belirlenmitir. Bu belirlemelere gre
blgedeki jeotermal kaynaklarda hazne kayalarn bol atlakl kireta ve mermerlerin olduu
sylenebilir. Ayrca, blgede yaygn, fay sistemleri ile balantl olan gen aklta ve kumtalar da
hazne kaya olabilirler.

Sonu olarak blgede birok evrede snan jeotermal sistemlerde hazne kayalar menderes
metamorfik nitesine ait mermer, gnays, kuvarsitler ile Tersiyer sedimanlarnn olduu sylenebilir.

rt Kaya
Ruhsat alan ve evresinde jeotermal sistemlerin rt kayalar, sistemlerin konumlarna bal
olarak deiiklik gsterebilirler. Yaplan almalarda, metamorfik temel istifi iindeki mermer-kireta
ile ardalanmal ist-eyl seviyeleri, Tersiyer istif iindeki kil-killi kireta ve amurta seviyeleri rt
kaya olabilirler.
13

13

78 / 245
Termal adan; Alkan (Alhan) Ky ve kuzey kesimi ve douda B14 DES noktasyla
snrlanmak zere jeotermal aktivite gstermektedir (bkz. Ek-8).

IV.2.5 Blgede bulunan dier Jeotermal kaynaklar ve bunlardan yararlanlma durumlar (enerji,
turizm, snma-stma, seraclk vb.),
Manisa linde bulunan jeotermal kaynaklar ve kullanm alanlar Tablo IV.16da verilmektedir.

Tablo IV.16: Manisa li Jeotermal Kaynaklar ve Kullanm Alanlar
Jeotermal Kaynak Kullanm Alan
Alaehir-Sarkz Maden suyu iletmesi, kaplca
Alaehir-Horzumsazdere Kaplca, kaplca tesisi stlmas
Manisa-Ilcak Suyu Su tesisleri, kaplca
Turgutlu-Urganl Sular
Kaplca olarak, kaplca tesisi, sera ve Turgutlu-
Ahmetli merkezi ehir stlmas
Salihli-Sart Kaplca, kaplca tesisi stlmas
Salihli-Kurunlu
Kaplca, kaplca tesisi ve Salihli ilesinin
stlmas, kurutmaclk, souk hava deposu
Kula-Acsu Madensuyu Madensuyu
Kula-Selendi Eymir Kaplca
Soma-Mentee Kaplca
Kprba-Sarayck Kaplca olarak, kaplca tesisi ve sera stlmas
Demirci -Eskihisar Kaplca
Demirci - Borlu Kaplca

Bu kullanmlarn yan sra proje alan yaknnda herhangi bir turizm, seraclk ve/veya snma
amal jeotermal kaynak kullanm sz konusu deildir. Alaehir ve evresinde hem yatrmc firma
olan Zorlu Enerji hem de farkl firmalar tarafndan jeotermal kaynak arama almalar hali hazrda
devam etmekte olup, sz konusu arama almalar enerji retimi odakldr.

IV.2.6 Hidrolojik zellikler (Yzeysel Su Kaynaklarndan Gl, Akarsu ve Dier Sulak Alanlarn
Fiziksel, Kimyasal, Bakteriyolojik ve Ekolojik zellikleri, Bu Kapsamda Akarsularn Debisi ve
Mevsimlik Deiimleri, Taknlar, Su Toplama Havzas Oligotrofik, Mezotrofik, trofik,
Distrofik Olarak Snflandrlmas, Sedimantasyon, Drenaj, Tm Su Kaynaklarnn Ky
Ekosistemleri)
Proje kapsamnda santral alan ve kuyu lokasyonlar iin kullanlacak alanlarn tamam Gediz
Havzas ierisinde kalmaktadr. Proje alanna en yakn yzeysel su kayna Alkan (Alhan) Deresi olup,
santral alannn bat snr boyunca uzanmaktadr. Santral alannn Alkan (Alhan) Deresi ile snr
olmas sebebiyle olas takn riskine karn alnacak nlemler ve dere yata slahna ilikin
aklamalar Blm V.1.8de verilmitir.

Manisa li genelinde ime suyu genellikle yer alt suyundan karlanmakta olup proje alanna
en yakn ime suyu baraj Afar Baraj olup proje alannn 21,63 km gneydousunda bulunmaktadr
(bkz. ekil IV.23).

Afar Baraj, Sargl ve Alaehir ileleri arasnda, Gediz nehrinin Derbent ay zerinde
kurulmutur. me suyu ve sulama amaldr. Alaehir aynn yol at taknlar nlemek amacyla

79 / 245
yapmna balanm ve 1977 de bitirilmitir. 435 m yksekliinde ve toprak dolgu tipindedir. 69 milyon
m
3
su depolamaktadr. Yzlm 5.25 km
2
dir.
14

ekil IV.23: Proje Alannn Afar Barajna Gre Konumu

Proje alanna en yakn yzeysel su kayna olan Alkan (Alhan) Deresi, Piyadeler
Belediyesini getikten sonra Alaehir ayna boalmaktadr. Alaehir ay Gre ilesinin 13 km kuzey
batsnda, al Da ile Koparan ve Karagz kylerinin kuzey yamalarnda eitli kollar eklinde
doar. ayn uzunluu yaklak 115 km, su toplama alan 2680 km
2
dir. Alaehir ay kollarndan biri
olan Kocaay, kuzeybat ynnde akarak Derbent kynn kuzeyinden dar bir vadiye girer. Avar
bahelerinden sonra Alaehir ovasna ular. Ovada yaklak 4 km kadar kuzey ynde aktktan sonra
Haclar ky yaknnda Derbent ay ile birleir. Bu iki kolun birlemesiyle Alaehir ay adn alan
Akarsu, bat ynnde akarak Alaehir ve Salihli ovalarn geer ve Gediz Irmana ular.
14

DS lmlerine gre akarsuyun saniyede akt su miktar ortalama 15.7 m
3
, bir ylda akt
toplam su miktar ise 494 m
3
dolayndadr. Alaehir aynn yata suyla kolaylkla tanabilen ok ince
taneli maddelerden olumaktadr. Bu nedenle ayn yata hemen hemen yok olmutur. Ylda 8 ay
kuruyan ay, yalarla kabarr ve Alaehir ovas iin byk tehlike oluturur.
14

14

80 / 245
IV.2.7 Yzeysel Su Kaynaklarnn Mevcut ve Planlanan Kullanm, Varsa Havza zellii (me,
Kullanma, Sulama Suyu, Elektrik retimi, Baraj, Gl, Glet, Su rnleri retiminde rn
eidi ve retim Miktarlar), Proje Alannn me ve Kullanma Suyu Temin Edilen Kta i
Yzeysel Su Havzasnda Kalp Kalmad, Sz Konusu Derenin Herhangi Bir me Suyu
Kaynan Besleyip Beslemedii, Sz Konusu Dereden me Ve Kullanma Suyu Alnp
Alnmad,
Barajlar
Manisa linde 1996-1998 yllar arasnda iletmeye alan ime suyu tesisleri ise; Adala,
Akhisar, Akselendi, Alaehir, Bakr, Borlu, Demirci, Dilek, Gkeren, Glmarmara, Hacrahmanl,
Hamzabeyli, cikler, Karaolanl, Kayack, Kayalolu, Kemaliye, Krkaa, Kula-2, Mecidiye,
S.Bozky, S.Idecik, Sargl, Sartarmut-2, Saruhanl, Selendi, Selendi-2, Selimahlar, Sleymanl,
Uluderbent, Yeilyurt, Ylmaz, Zeytinliova tesisleridir. Manisa linde mevcut olan barajlar aada yer
almaktadr.
15

Grdes Baraj: Baraj Manisa-Glmarmara-mleki Mevkiinde yer almaktadr. Sulama ve
ime suyu amal yaplan Barajn inaat 2008 ylnda tamamlanmtr. Baraj 14.890 halk sulama
alanna sahip olup, Gres ayndan beslenmektedir.

Afar Baraj: Baraj Manisa-Alaehir Mevkiinde yer almaktadr. Sulama ve takn nleme
amal yaplm olan Barajn inaat 1977 ylnda tamamlanmtr. Baraj 13.500 ha sulama alanna
sahip olup, Anbar-Kr ayndan beslenmektedir. Afar Baraj, proje sahasnn 21 km
gneydousunda yer almaktadr.

Buldan Baraj: Baraj Denizli-Buldan Mevkiinde yer almaktadr. Sulama ve takn nleme
amac ile yaplm olan Barajn inaat 1967 ylnda tamamlanmtr. 1927 ha sulama alanna sahip
olup, Kadky ve Azmak Derelerinden beslenmektedir.

Seviler Baraj: Baraj Manisa-Soma Mevkiinde yer almaktadr. Sanayi ve sulama amacyla
yaplm olan Barajn inaat 1982 ylnda tamamlanmtr. 3100 ha gl hacmine sahip olan Bara,j
Yacl ayndan beslenmektedir.

Demirkpr Hidroelektrik Santrali (69 MW): Santral Manisa-Salihli Mevkiinde yer almaktadr.
Enerji, sulama ve takn nleme amacyla yaplm olan Santralin inaat 1960 ylnda
tamamlanmtr. 99.220 ha sulama alanna sahip olan Santral Gediz Deresinden beslenmektedir.
Demirkpr Baraj, proje sahasnn 20 km kuzeyinde yer almaktadr.

Akarsular
l snr iinde en nemli akarsulardan biri Bakray, dieri ise Ege Blgesinin ikinci byk
akarsuyu Gedizdir. Bakray, Ege Havzasnn; Gediz ise kendi adn tayan havzann sularn Ege
Denizine tamaktadr.

Proje alanna en yakn yzeysel su, alann yaklak 70 m batsndan geen Alkan (Alhan)
aydr. Faaliyet sresince sz konusu dereye hibir ekilde sv ve kat atk atlmayacak, derenin
ak ynn ve yatan deitirecek herhangi bir mdahalede bulunulmayacaktr.

15
www.dsi.gov.tr

81 / 245
Gediz Havzas
Gediz Irma: Manisann en nemli akarsuyudur. Gediz ilesinin 26 km. dousunda, Murat
Dalarnn yamalarndan doar. lenin 7 km. kadar gneyinden geer. Sonra kuzeyden Selendi,
Kocaay, Demirci ve Kum aylarn; gneyden de Alaehir ve Nif aylarn alr.

Gediz Irmana katlan br yan derelerin en nemlisi Kurunlu, Tabak, Sart, Gencer,
Yeniky, Karaal, Irlamaz ve Keililidir.

Salihli-Manisa arasnda Gediz Irmana katlan yan dereler sulama asndan ok nemlidir.
Dalk kesimde doan bu yan dereler hzla dk ykseltili bir alana iner. Bu nedenle Gedizin su
dzeyinin artmasnda olumlu etkileri vardr.Ama taknlara yol aarlar. Bu derelerce tanan madde
miktar 1 km
2
de 150-200 m
3
e ulamaktadr. Bu yan derelerinde katlmyla byyen Gediz Irma,
Salihli, Manisa, Menemen Ovalarn getikten sonra Foada amalt Tuzlas yaknlarnda Ege
Denizine dklmektedir.

Selendide yaplan lmlere gre Gediz Irmann tad su miktar, en ok 773 m
3
/sn, en
az 2,35 m
3
/sndir. Manisada yaplan lmlere gre ise tad su en ok 482 m
3
/sn, en az 14,6
m
3
/sndir. Bu iki lmn farkll, iki lm yeri arasnda Demirkpr Barajnn bulunmasndan
kaynaklanmaktadr. Bu lmlerde tanan ortalama su miktar da Selendide 25,4 m
3
/sn, Manisada
107,5 m
3
/sn olarak saptanmtr.

Alaehir ay: Gre lesinin 13 km kuzey batsnda, al Da ile Koparan ve Karagz
Kylerinin kuzey yamalarnda eitli kollar eklinde doar. ayn uzunluu yaklak 115 km, su
toplama alan 2680 km
2
dir. Alaehir ay kollarndan biri olan Kocaay, kuzeybat ynnde akarak
Derbent Kynn kuzeyinden dar bir vadiye girer. Avar Bahelerinden sonra Alaehir Ovasna
ular. Ovada yaklak 4 km kadar kuzey ynde aktktan sonra Haclar Ky yaknnda Derbent ay
ile birleir. Bu iki kolun birlemesiyle Alaehir ay adn alan Akarsu, bat ynnde akarak Alaehir ve
Salihli ovalarn geer ve Gediz Irmana ular.

Alaehir aynn yata suyla kolaylkla tanabilen ok ince taneli maddelerden
olumaktadr. Bu nedenle ayn yata hemen hemen yok olmutur. Ylda 8 ay kuruyan ay,
yalarla kabarmakta ve Alaehir Ovas iin byk tehlike oluturmaktadr.

Selendi ay: Ktahyann Simav ilesi yaknlarndaki Salhane ve Derbent dalarnn gney
yamalarndan doan Selendi aynn su toplam alan 702 kmdir. Dalk bir alanda derin vadiler
aarak Selendi platosunu batan baa geen ay, Tahtac ky yaknnda Gediz Irmana
katlmaktadr.

Derekyde yaplan lmlere gre tad su miktar saniyede ortalama 4,5 m, bir ylda
aktt toplam su miktar 143 milyon m dolayndadr.

Delini (Kocaay) ay: Simavn 3 km kuzey batsnda, Simav Dalarnn gney
yamalarndan doar ve gney ynnde akar. Yac Yresinden sonra gneybatya ynelir ve Borlu
Buca yaknnda Gediz Irma ile birleir. Su toplama alan 827 km olan Delini aynn aktt su
miktar saniyede ortalama 6,4 m
3
, bir ylda aktt toplam su miktar 201 milyon m dolayndadr.


82 / 245
Dermek (Demirci) ay: Demircinin 13 km kadar dousundan, Demirci Dalarnn gney
yamalarndan kaynaklanr. Gney ynnde akarak Adalann dousunda Gediz ile birleir. DS
lmlerine gre ayn tad ortalama su miktar saniyede 8,1 m, bir ylda aktt toplam su
miktar 254 milyon mtr.

Grdes ay: Demirci Dalarnn gney yamalarndan doan Sarmak Deresi, Medar ay
ile birleerek Grdes ay adn alr. Daha sonra Kum ay adn alan akarsuya birka yan derecik de
katlr. ay daha sonra Gediz ile birleir. Yaklak 90 km uzunlukta olan Grdes aynn su toplama
alan 1560 km dolayndadr.

Nif ay: Yamanlar Dann dou yamalarndan kaynaklanr. Kemalpaa ve Ovasnda
dou ynnde akar, sonra kuzeye dner. Turgutlu-obanisa arasnda taknlara neden olduundan,
Gedizle birletii yere dek geni bir kanala alnmtr. Nif aynn su toplama alan 1087 kmdir. Ak
ok dzensizdir. K ve ilkbahar aylarnda ok ykselen ayn suyu yaz aylarnda ok azalr.

Ege Havzas: Manisa l alannn kk bir blm bu havzaya girer. lkenin kk
havzalarnda yer alan Ege Havzasnn su toplama alan 10.000 kmdir. Ortalama yllk su hacmi
1.740 milyon me ulamaktadr. Sular Bakr ay araclyla Ege Denizine boalan havzada 904.000
ha zerinde ovalk alan vardr. Bu ovalk alann yaklak 637.000 ha sulanabilir niteliktedir.

Bakray: lin Ege Havzasna giren topraklarndaki en nemli akarsuyu Bakraydr. Glck
Dalarnn dou yamalarndan kaynaklanan Bakray, Krkaa ve Soma yaknlarndan geerek
Knkn kuzeyinde Yac ay ile birleir. Maden ve Kabak Dereleri ile birletikten sonra Bergama
yaknlarnda gneybatya ynelerek andarl Krfezinde Ege Denizine dklr.

DS lmlerine gre su toplama alan 2887 km, aktt ortalama su miktar saniyede
14485 mtr. Bir ylda aktt toplam su miktar ise 465 milyon m dolayndadr. ayn ak
dzensizdir.

DS Blge Mdrl snrlar ierisinde kalan akarsu ve havzalarn brt hidroelektrik enerji
potansiyeli havza alt blmleri dikkate alnarak Tablo IV.17de verilmitir.

Tablo IV.17: Akarsu Havzalarnn Brt Su Kuvveti Potansiyeli
Havza Ad Havza Alt Blm
Brt Hidroelektrik
Potansiyel ( MW)
Gediz
Aa Gediz 146,3
Alaehir 40,2
Akhisar 45,7
Yukar Gediz 174,1
Havza Toplam 406,3
Kuzey Ege Bakr ay 61,6
GENEL TOPLAM 467,9
Kaynak: Manisa l evre Durum Raporu, 2011


83 / 245
Ekonomik olarak deerlendirilebilir potansiyel yalnzca Gediz havzasnda bulunmaktadr.
Mevcut Demirkpr Barajnda 69 MWlk hidroelektrik enerji santrali (HES) bulunmaktadr.

Gller, Gletler ve Rezervuarlar
Glmarmara Gl: Manisa linin tek doal gldr. Adn verdii Glmarmara lesi yerleim
merkezi yaknnda, Salihli lesine 14 km uzaklktadr. Bir tektonik knt alannn sularla dolmas
sonucunda olumutur. Gln denizden ykseklii 74 m olup, yzlm 11,9 km
2
dir. 320 milyon m
3

su depolama kapasitesine sahiptir. Glmarmara Gl, proje sahasnn 37 km kuzeybatsnda yer
almaktadr.

Kula Gleti: Glet Manisa-Kula Mevkiinde yer almaktadr. Sulama amacyla yaplm olan
Gletin inaat 2002 ylnda tamamlanmtr. 179 ha sulama alanna sahip olan Glet maml
Deresinden beslenmektedir.

Yuntda Kseler Gleti: Glet Manisa-Yurtda Kseler Ky Mevkiinde yer almaktadr.
Sulama amacyla yaplm olan Gletin inaat 2007 ylnda tamamlanmtr. 128 ha sulama alanna
sahip olan Glet Kseler Deresinden beslenmektedir.

Manisa-Krkaa Bakr Gleti: Glet Manisa-Krkaa Bakray Havzas Mevkiinde yer
almaktadr. Sulama amacyla yaplm olan Gletin inaat 2008 ylnda tamamlanmtr. 142 ha
sulama alanna sahip olan Glet Kerimaa Deresinden beslenmektedir.

Manisa linde iletmedeki sulama tesisleri Tablo IV.18de verilmitir.

Tablo IV.18: letmedeki Sulama Tesisleri
Tesisin Ad
letmeye
Girdii Yl
Cazibe Sulama
( ha )
Pompajl Sulama
( ha )
Toplam Sulama
Alan
( ha )
Brt Net Brt Net Brt Net
Alaehir Sulamas 1979 - 1982 12 832 11 416 438 390 13 270 11 806
Sargl Sulamas 1969 2740 1 927 2740 1927
Salihli Sulamas 1944 24 101 21 800 1 180 997 25 281 22797
Bintepeler (Karayahi) Sulamas 2000 1034 875 1034 875
Akpnar Sulamas 1965 1 080 885 1 080 885
Ahmetli Gleti Sulamas 1965 - 1996 63 610 50 232 63 610 50 232
Kula Gleti Sulamas 2005 179 170 179 170
Bakr Gleti Sulamas 2009 142 142 142 142
YAS Sulamas 7 489 7 489 7 489 7 489
Kseler Gleti Sulamas 2009 128 128 128 128
Toplam 103 553 85 645 11 400 10 806 114 953 96 451
Kaynak: www.dsi.gov.tr


84 / 245
Proje kapsamnda kurulacak olan santral alan bat snrndan Alkan (Alhan) ay
gemektedir. Sz konusu ay kyller tarafndan tarmsal sulama amacyla kullanlmaktadr. Ayrca
proje alan memba tarafndan Alkan (Alhan) ayna evsel nitelikli atksu karm olduu yaplan saha
almas srasnda grlmtr.

IV.2.8 Toprak zellikleri ve Kullanm Durumu (Toprak yaps, arazi kullanm kabiliyeti, snflamas,
tama kapasitesi, yama stabilizesi, kayganlk, erozyon, toprak ileri iin kullanm, doal
bitki rts olarak kullanlan mera, ayr vb.)
Manisa linin yzlm 13.810.000 mdir. ldeki topraklarn %38i tarm arazisi, %36s
orman ve fundalk alan, %2si ise ayr-mera alandr. %24 olan kullanlmayan arazi grubuna, yerleim
merkezleri, yollar, nehir ve gl yataklar ile ekonomik olarak tarm yaplmayan verimsiz araziler
girmektedir. Manisa linin arazi varl dalm Tablo IV.19da verilmitir.

Tablo IV.19: Manisa li Arazi Varl Dalm
Yzlm (m
2
) Yzdesi (%)
Tarm Alan 5.235.522 38
Orman ve Fundalk Alan 4.915.690 36
ayr Mera Alan 331.610 2
Dier 3.314.400 24
TOPLAM 13.810.000 100

klim, topografya ve ana madde farkllklar nedeniyle Manisada eitli byk toprak gruplar
olumutur. byk toprak gruplarnn yan sra toprak rtsnden yoksun baz arazi tipleri de
grlmektedir.

Manisa linde bulunan byk toprak gruplar ve dalm Tablo IV.20de, ilde bulunan byk
toprak gruplarnn tanmlar ilerleyen paragraflarda verilmitir.

Tablo IV.20: Byk Toprak Gruplarna Gre Arazi Kullanm Durumlar (ha)
Byk Toprak
Gruplar
K
u
r
u

T
a
r
m

S
u
l
u

T
a
r
m

B
a

B
a
h
e

Z
e
y
t
i
n
l
i
k

a
y
r

M
e
r
a

O
r
m
a
n

F
u
n
d
a
l
k

Y
e
r
l
e
i
m

Y
e
r
i

Allviyal topraklar 14.190 80.883 35.324 360 234 7.982 3.598
Allviyal sahil
bataklklar

124

Kollviyal topraklar 30.887 34.527 17.327 3.335 2.555 56 955 2.403
orak topraklar 4.121 36
Kahverengi orman
topraklar
47.732 384 861 3.971

3.719 49.455 23.349 2.475
Kiresiz kahverengi
topraklar
28.939 30 571 60

3.783 247.850 122.291 1.863
Kestane rengi
topraklar
14.181

85 247

321 8.835 1.541 301
Krmzms kestane
rengi topraklar
543

1.064


85 / 245
Byk Toprak
Gruplar
K
u
r
u

T
a
r
m

S
u
l
u

T
a
r
m

B
a

B
a
h
e

Z
e
y
t
i
n
l
i
k

a
y
r

M
e
r
a

O
r
m
a
n

F
u
n
d
a
l
k

Y
e
r
l
e
i
m

Y
e
r
i

Krmz Akdeniz
topra
6.238 340 93 51

1.791 2.526 29.686 777
Krmz kahverengi
Akdeniz topra
3.691

176 1.948

1.474 11.401 18.247 733
Kiresiz kahverengi
Akdeniz topra
92.782

3.772 466

24.256 3.468 19.925 1.851
Rendzinalar 64.957 102 2.581 9.873 3.404 635.577 29.848 2.365
Vertisoller 25 150
Sierozemler 258
Regosoller 8.057 146 104 2.189 32.126 12.366 210
Bazaltik topraklar 4.244 69 581
Dier arazi tipleri 316.366
TOPLAM 632.832 116.266 60.936 20.415 358 55.922 991.444 259.853 16.612

Byk Toprak Gruplar
Alviyal topraklar: Yzey sularnn tabanlarnda veya tesir sahalarnda akarsular tarafndan
tanarak ylm bulunan gen sedimentler zerinde yer alan; dz, dze yakn meyile sahip, (A) C
profili azonal gen topraklardr. klim, drenaj ve kullanma tarzna gre organik madde miktarlar geni
bir deiiklik gsterir. Bu topraklar zerine sediment yolu ile bugn bile muhtelif kalnlklarda yeni yeni
ok gen ilave katlarda gelebilir. Azonal topraklar olmas hasabiyle zel bir iklim tipi ve vejetasyonu
yoktur. Her iklim ve vejetasyona sahip olabilir.

lde allviyal arazilerin yannda ok az miktarda hidromorfik allviyal arazi yer almaktadr. Bu
araziler, devaml su duran, su szan veya etrafndan sk sk su alan; uzun sre ya kalan alviyal arazi
niteliindedir. Basit drenaj tedbirleri ile ayr, suyu seven aa cinsleri veya yem bitkileri yetitiricilii
yaplabilir. Fazla suya maruz kalmalar halinde uzun sre batak durumundadrlar. Yine allviyal
araziler iinde bir miktarda allviyal sahil batakl yer almaktadr. Bu araziler yzey sular ve dalga
tesiri ile ildeki gller ve denizler kysnda teekkl etmi, devaml veya uzun sre ya kalan ve
genellikle bataklk halinde olan arazilerdir. Mevsimin kurak aylarnda baz kesimlerinde otlatma
yaplabilmekte ise de, genellikle tarmda ie yaramayan arazilerdir.

Tuzlu, Alkali ve Tuzlu Alkali Kar (orak) Topraklar: Buharlamann ok olduu arid veya
subhmid iklimlerde kifayetsiz drenaja sahip yerlerde oluur. Oluumda fazla tuzun byk rol olduu
cihetle interzonal topraklar arasna girerler. Bu topraklarda tuz terakm halen devam edebilecei gibi
eski zamanlara da ait olabilir. Tuzluluk ve alkalilik yksektir. Mnhal tuz ve yksek alkalilik bitki
bymesini nleyecek veya bymeye mani olacak miktardadr. Tabii bitki rts tuz seven ot ve
allardr. Tuzlu (solonak) topraklar Na Ca. Mg. ve K nn eriyebilir tuzlarn ok kolay ihtiva ederler.
Saturasyon ekstraktndaki elektrii kondaktivite 4 milimhostan byktr. Bu sebeple tuz birikmesi
kendini gsterir. Biriken tuzlardan en ok rastlanan klorr, slfat, karbonat ve bikarbonat tuzlardr. Bu
topraklarn yzeyinde ince, gri veya beyaz renkte tuz kabuu bulunur. st toprak tuzlu, ince granler
yapda ve organik maddece fakirdir. Alt ksmlar keza tuzlu, gri renkte dalr topraa sahiptir. Tuzlar

86 / 245
profilin st veya alt ksmlarnda birikebilir. Bu topraklara yaps tuzlu topraklar da denir. Alt toprak baz
solonaklarda yapsz, bazlarnda zayf granller, bazlarnda ise zayf prizma veya blok yapdadr.
Prizma arz edenler solonetz topraklara doru inkiaf devresinde olanlardr.

Deiebilir katyonlarn ounu Ca ve Mg tekil eder. Na ve K daha azdr. Bu sebeple toprak
hafif kalevidir. pH nadiren 8 in zerine kar. Tuz konsantrasyonunun fazlal toprak granllerinin
paralanp dispers olmasna mani olur. Bu sebeple solonaklarn fiziki karakterleri fena deildir.
Geirgenlikleri iyidir. yi bir drenaj sistemi tesis edilip, tuzlar ykanrsa faydalanmak mmkn olur.
Solonaklar yln byk ksmnda topran kuru olduu arid veya sabhumid iklimlerde bulunur. Alkali
(Solonetz) toprak tuzlu (solonak) topraklardaki deiebilir Ca ve Mg un azalp bunun yerine toprak
kolloidlerinin sodyumla doymu olmas ve toprak eriyiinde sodyum karbonatn bulunmas sebebiyle
pH yksektir.(8.5 dan yukar) Organik madde sebebiyle bu topran rengi koyudur. ABC profiline sahip
olan bu topraklarda Al horizonu iyi teekkl etmi olup orta derecede yksek organik madde ihtiva
eder. A2 horizonu ince ve ak renklidir. B horizonu bnyesel olup koyu renkli; esas olarak stunvari
ve prizmatik yapdadr. B horizonundaki yapsal ped yzeylerinde ve gzeneklerde biriken kirlerin
meydana getirdii kaln kil zarlar mevcuttur. Bu killer llit ve Montmorillonitdir. Bu horizonun baz
saturasyonu yksektir.

Kollviyal topraklar: Sathi akmla veya yan derelerin ksa mesafelerden tayarak meylin
azalm olduu yerlerde depo ettikleri materyallerin meydana getirdii gen (A)C profili topraklardr.
Toprak karakterleri daha ziyade civarlardaki yksek arazi topraklarnn karakterlerine benzemektedir.
Yan iddetine ve meylin derecesine gre muhtelif para byklklerine sahip katlar ihtiva ederler.
Bu katlar allviyal topraklar gibi birbirine paralel olmayp gayri mtecanistir. Dik yamalarn eteklerinde
ve vadi boazlarnda bulunanlar daha ziyade az toprakl kaba ta molozlar ihtiva ederler. Sathi
akmnn hz azald nispette paralarn da alar klmekte ve hatta allviyal toprak para
byklne eit olmaktadr. Bylece tabii meylin ok azald yerlerde kolluviyal ve allviyal topraklar
birbirine gemi olarak karrlar.

Kollviyal topraklar %2den fazla olmak art ile mutlak bir meyle sahiptirler. Ancak bilhassa
sulu ziraat yaplan sahalarda uzun seneler tesviye amac ile yaplan dikkatli srmlerde meyil % 2 den
aa drldnden, dz veya dze yakn bir meyil grlebilir. Sk sk deiebilen meyillerin
meydana getirdii dalgal topografyadan ziyade gittike artan mtecanis meyle sahip bir topografya
arz ederler. Meylin bu art materyalin geldii cihete dorudur. Kollviyal topraklarda asli renk
tamamen olutuu ana materyale baldr. Allviyallere geili yerlerde sulu ziraat sahalarndaki st
toprak hari hibir zaman drenaj v.s. sebeplerden deime gstermez. Reaksiyon keza kopup geldii
ana materyalin ayn veya benzeridir. Profildeki akllarn tabiat da kopup geldii ana materyalin
tabiatnn ayn olmas ile birlikte mesafenin ksal sebebiyle genellikle iyi drenajl (dahili) olup; bunun
bir sonucu olarak tuzluluk ve tuz birikimi gstermezler. Mevcut problemleri bnyelerinin kaba olular,
tallklar, meyle sahip olmalar ve takna maruz kalmalardr.zel bir iklime ve vejetasyona sahip
deildirler, her iklimde bulunabilirler. Vejetasyon ok eitli olabilir.

Krmz Kestane Topraklar: Solumun rengi hari hemen hemen dier btn zellikleri
kestane renkli topraklarn ayn veya benzeridir. A horizonunun rengi koyu krmz, kahverengi, ntr
veya kalevi reaksiyondadr. B horizonunun rengi krmzms kahverengidir. Isnn veya yan kestane
renkli topraklara nazaran daha fazla olduu yerlerde oluur. Ortalama yllk ya 450-700 mm.dir.
Fazla s topraktaki demiri fazla okside ettiinden, renk krmzlar. Keza organik madde
paralanmasn arttrdndan dk organik madde muhtevasna sebep olur.


87 / 245
Krmz Akdeniz Topraklar: ABC horizonlu topraklardr. Akdeniz iklim blgesindeki kire
kayalar zerinde 600 mm. veya daha fazla ya altnda teekkl eden koyu krmz renkli
topraklardr. Baz hallerde kalkersiz ana madde zerinde de oluabilirler. B horizonu bnyeseldir ve
per yzeylerindeki kilin baz saturasyonu %40 tan fazladr. Renk yksek kromaya sahiptir. (krmz
veya sar) baz saturasyonu derinlikle daha da artmaktadr. B horizonundaki dominant killer 2:1
tipindeki silikat killerdir. Muhtelif derinliklere sahip topraklardr.

Tabii vejetasyon ot, makiler ve muhtelif orman aalardr. klim kurak mevsimli hmid ve
sabhmiddir. Toprak yln birok aylarnda kurudur. Fakat yln serin devresinde ve yal
mevsimlerde rutubetlidir. Yllk ortalama ya 500-1100 mmdir. Ana madde sert kalker, mercan kire
kayas, kalkerli konglomera; ksmen de kilta ve volkanik kayalardr.

Kestane Rengi Topraklar: ABC veya A(B)C profiline sahip, kalsifikasyon ameliyesi sonucu
olumu zonal bir topraktr. Kalsifikasyon sebebi ile profilde kalsiyum zengin olup baz saturasyonu
yksektir. Eer derinlik arttka iki deerli katyonlarn bir deerli katyonlara oran azalma gsterirse
baz saturasyonu %80i geer. A horizonu nispeten kaln (30-50 cm), granler yapda, orta derecede
organik madde ieriine ve dalabilir kvama sahiptir. Renk koyu kahverengidir. Organik madde
mineral madde ile iyice karmtr. A1 horizonunun pH s ntr ve kalevidir. Organik madde miktar
kahverengi topraklardan fazladr. B horizonunun rengi koyu kahverengi ve krmzms
kahverengi;yaps prizmatik olup kil birikmesi gsterir. B horizonunun altnda genellikle sertlemi
halde bulunan kire birikim horizonu yer alr. Bunun altnda jips birikim horizonu bulunabilir. Bu
topraklar orta derecede kalkerli olup CaCO3 miktar profilin aalarna inildike art gsterir. Ya
daha fazla olduundan, kire birikimi kahverengi topraklardan biraz daha derinde oluur. Profilde
silikat killerinden illit grubu dominanttr.

Tabii vegetasyon ksa ve uzun otlarla allardan ve seyrek aalardan ibarettir. Yln birok
aylar kurak geen sabhmid ve semiarid iklimlerde yer alr. Ancak ender hallerde btn profil nemlilik
gsterir. Bu da yal mevsimlere isabet eder. Kahverengi topraklara nazaran yazlar daha yal ve
suhunet daha dk, klar daha yksek suhunete sahiptir. Yllk ortalama ya 370-620mmdir. Ana
madde kalkerlerden volkan kayalara kadar deien kiree zengin materyaller, ayrm kalker, gnays,
ist, bazalt ve dier pskrklerden ibarettir.

Regosol Topraklar: Btn kalkerlerini dier toprak oluum faktrlerinden ziyade esas olarak
ana materyalden alan Azonal toprak srasna dahil olup (A) C profillidirler. Bu topraklar kalkerli veya
kalkersiz kumullardan oluan kaba bnyeli veya yumuak sedimentlerden veya bantsz
sertlememi depozitlerden ibarettir. A horizonu esas olarak mineraldir. Zayf teekkl etmi s veya
orta derin olup C horizonuna bariz gei yapmaz ve ayn zamanda tallk arz etmez. Regosoller btn
iklimlerde oluabilir. Kaide olarak bu topraklar yksek geirgenlik ve dk su tutma kapasitelerinden
dolay muhitin iklimi ne olursa olsun fizyografik kurudurlar. Regosoller daha ziyade kum ynlarnda
lzler, volkanik kl ve meyilli buzul birikintileri zerinde grlr. Ana madde yumuak tf, rzgar ve su
ile harekete maruz genellikle kalkerli, srklenmi yuvarlanm materyal, marn, kalkerli kil ve
tebeirdir.

Krmz Kahverengi Akdeniz Topraklar: Bu topraklar esas itibariyle Krmz Akdeniz ve
Kahverengi Akdeniz topraklarnn kark halidir. ABC profiline sahip topraklardr. A1 horizonu iyi
gelimi orta derecede organik maddeye sahip ve organik madde mineral madde ile iyice karmtr.
Zayf bir A2 horizonu da grlebilir. A1 horizonu krmz veya kahverengi, keli blok ve prizmatik
yapya haiz bnyesel horizonu iine tedricen geer. B horizonundaki bnyesel ped yzeylerinde

88 / 245
tanarak gelen kil zarlar grlr. Killer llit ve Kaolen grubuna dahildir. Baz saturasyonu %37 den
fazla ve bu miktar derinlik arttka daha da artar. Kurak mevsimlerde A ve B horizonu sert bir hal alr.
Bu penler demir silikat penleri olabilir. Tabii vegetasyon; ot, makiler ve muhtelif orman
aalardr.Kurak mevsimli humid ve sabhumid iklimlerde grlr. Toprak yln birok aynda kurudur.
Fakat serin devrelerdeki yal mevsimlerde rutubetlidir. Yllk ortalama ya 400-1000 mmdir.

Ana madde esas olarak sert kalker, ayrca hafif dalk blgelerde granit, kilta, kumta,
muhtelif metamorfikler, kristal kayalar, fili,kireta, alak yayla ve ovalarda bazik kalkerli andezitik,
dasizik ve bazaltik kayalar, granit, kilta, imentolam kumta ve konglomera, maral depozitler,
muhtelif sediment kayalar, akll kumlu killi gen sedimentler ve kumlu kil talardr.

Kahverengi Orman Topraklar: nterzonal topraklarn kalsimorfik grubuna dahil olmas
sebebiyle karakteristik zellii yksek derecede kire muhtevasna sahip ana madde zerinde
gelimesidir. Bulunduu blgelerin zonal topraklarna nazaran ok zayf gelimi horizonlara sahiptir.
A(B)C horizonlar mevcut olup bunlar birbirlerine tedrici olarak gei yapar. A horizonu iyi teekkl
etmi olduundan aka grlr. Gzenekli veya granl yap arzeder. A horizonundaki organik
madde mull formundadr. Yani mineral madde ile iyice karm durumdadr. pH genellikle kalevi,
nadiren ntr, renk kahverengidir. B horizonugranler veya yuvarlak keli blok yapda ve
kahverengidir. (B) horizonunun kil muhtevas C horizonundan daima fazladr. Kil birikmesi hi yok
veya pek azdr.(B) horizonundaki silikat kil mineralleri dominant olarak illit ve zayf kristalize olmu
kaolinittir. B horizonundaki killerin baz saturasyonu orta veya yksektir. (%60dan fazla) B horizonunun
aa ksmlarnda CaCO
3
bulunur. Derinlik genellikle 50-90 cm arasndadr. Tabii vejetasyon
yapran dken aalar ve allardr.klim, kurak mevsimi bulunan lk hmid ve sabhmid blgelerdir.
Ortalama yllk ya 620-870 mmdir. Ana madde; pH deerlere asit veya alkali olmakla beraber,
ounlukla alkali grlen kiree zengin kiltalar, mikaistler ve gnaystr.

Kiresiz Kahverengi Orman Topraklar: A(B)C profiline sahip topraklardr. A horizonu iyi
teekkl etmi gzenekli yap arz eder. A horizonundaki organik madde genellikle asit karakterinde
olup mineral ksmdan ayr veya ok az bir karma gsterir. (B) horizonu zayf teekkl etmi
kahverengi veya koyu kahverengi granler veya yuvarlak keli blok yapdadr. (B) horizonunda kil
birikmesi yok veya ok azdr. (B) horizonunun baz saturasyonu ortadan yavaa kadar deiir. (%60
dan az) Profilin aalarna doru gidildike pH 6.0 dan daha dktr. Silikat killeri Kaolin veya llit
grubundandr. Horizon hudutlar geili veya tedricidir. Derinlikleri normal olarak 40-70 cm arasndadr.

Tabii vegetasyon esas olarak yapran dken orman aalardr. klim kuru mevsimi
olmayan lk humid blgelerdir. Yllk ortalama ya 500-750 mmdir. Ana madde niosen ve Pliosene
ait kumlu kilta, kireli, kumlu, killi veya akll depozitlerden ibarettir.

Kiresiz Kahverengi Topraklar: A(B)C profilli topraklardr. Kahverengi veya ak kahverengi
dalabilir st topraa ve soluk krmzms kahverengi B horizonuna sahiptir. B horizonu dahil solum
sulandrlm asitle muamelede kprme gstermez. Genellikle ykanma mevcut olup st toprak alt
topraa nazaran daha asidik bir karakter arz eder. Alt toprakta kalevilik hakimdir. Baz durumlarda alt
toprakta ok az olarak serbest karbonlar grlebilir.

Tabii vejetasyon ot ve ot-al kar olarak grlr. klim, semiarit ve sabhmid, ya 400-
750 mm ana madde akll, kumlu, killi depozitlerle bilhassa tecezziye uram kalkerli kumlu kil ve
kumlu kiltalardr.


89 / 245
Vertisol Topraklar: AC profilli topraklardr. A horizonu kaln, koyu renkli fakat organik madde
miktar nispi olarak dktr ve kalsiyum karbonat ihtiva edebilir. A horizonunun yukar ksmlar kuru
iken granler yapda ve ou halde atlakldr. An alt ksmlar ekseri prizmatik yap gsterir. Bariz
olarak ykanma ve birikme horizonlar yoktur.

Vertisoller ar bnyeli topraklardr. Kil fraksiyonunda %30 dan fazla ime-bzlme
kabiliyetine sahip killer bulunduundan slanma veya kurumalarla ier veya bzlrler. Bu oluum
sonucu topraklarn birounun yzeyinde karakteristik olarak self maling (tabii mal) denilen gevek
granler yap ile gilgai denile ve daha ok dz ve dze yakn meyillerdeki birok ufak knt ve
kabartlarn meydana getirdii mikrorliyef grlr. Profilde toprak ktlelerinin birbirleri zerinde
kaymas sonucunda olumu 45 derecelik meyle sahip parlak ve dalgal kayma yzeyleri de
bulunabilir. Genellikle kire kongresyonlar mevcut olup, bunlar eitli derinliklerde yer alr. Ayrca
profilin alt ksmlarnda tuz bulunabilir. Ana madde ar killi ve kalkerlidir. Yzeyden 5 cm derinlikten
itibaren daha aalarda Katyon Deime Kapasitesi (CEC) 30dan fazladr.

Tabii vejetasyon muhteliftir. Vertisoller iin zel bir iklim tipi yoktur. Kurak mevsimli birok
iklimlerde yer alr. Yllk ortalama ya 500-750 mmdir. Ana madde; ok kireli kil, marn, zeytini
kilta, yumuak tebeirimsi kireta ara tabakal killer ve deniz, gl, rmak oluumlu kalkerli ince
bnyeli materyaller ile marn, tebeir, kireta ve kalkerli kil talarnn ayrm olanlardr.

Rendzina Topraklar: nterzonal topraklarn kalsimorfik gruba dahil olmas sebebiyle btn
zelliklerini yksek derecede kirece sahip ana maddeden alr. Etrafndaki zonal topraklara nazaran
horizonlar ok zayf olup AC profillidirler. A horizonu ince olup granler yapda, koyu renkte ve kalevi
reaksiyondadr. Kalevi olmadnda ntrdr. Organik madde zengin kalker sebebiyle mineral madde ile
iyice karmtr. Organik madde miktar ve toprak derinlii, kalkerli materyal zerinde teekkl etmi
litosol ve regosollerden fazladr. CaCO3 btn profile dalm durumdadr. Baz saturasyonu btn
profilde yksektir.

Tabii vejetasyon ot, ayr ve al-fundadr. Serin, mutedil, souk ve hmid iklimlerde yer alr.
Yllk ortalama ya 500-750 mmdir. Ana madde kalker, dolomit, marn ve tebeirdir

Bazaltik Topraklar: Bu topraklarn zellikleri bir dereceye kadar benzer iklim koullarnda
kireta zerinde olumu topraklarnkine benzemektedir. Bu topraklar genellikle orta derin veya
sdr. Ar killi topraklardr ve profilleri iyi gelimemitir. A horizonunun yaps granllerden bloa
kadar deiir. B horizonu genellikle daha ar bnyeli ve blok yapldr. Bazaltik topraklarda genellikle
kire bulunmaz. Reaksiyon ntr ile orta kalevi arasnda deimektedir. Fiziksel zellikleri kt
olduundan verimleri dktr.

plak Kaya ve Molozlar: zerinde toprak kat olmad iin herhangi bir toprak developman
sz konusu olmayan ve bu sebeple arazi tipi olarak deerlendirilen, paralanmam veya ksmen
paralanm sert kaya ve talarla kapl sahalardr. Bu kaya ve talar kalkerli ve kalkersiz, jipsli ve tuzlu
olabildii gibi volkanik, tortul ve metamorfik menelide olabilir. Tarmda hibir ie yaramayan bu
araziler arazi kullanma kabiliyeti ynnden VIII. snftr. Bu duruma gre tarm, orman ve meraclkta
kullanlmayan; ancak av sahas, maden, taoca vs olarak kullanlabilecek sahalardr. Bu tip
arazilerde baz durumlarda kaya ve talarn atlaklarnda tutunarak, bu atlaklardaki mevcut
topraklardan faydalanarak gelien ok seyrek orman aalar, al ve otlar bulunabilir. Fakat genellikle
vejetasyondan yoksundur.


90 / 245
Kumlu, akll, Molozlu, Irmak Takn Yataklar: Irmaklarn takn yataklarndaki kumlu,
akll, molozlu materyalin bulunduu sahalar kapsamna alr. Bu sahalar yalarn az olduu yaz
aylarnda grlr. Yan fazla olduu devrelerde ise rmak yata, yani ak sahas olan bu yerlerde
akan su ince toprak materyalini devaml ykadndan toprak materyali bulunmaz. Bu sebeple bu kabil
sahalarn rmak ykants da diyebiliriz.

lde bulunan byk toprak gruplarnn arazi snflarna gre dalm Tablo IV.21de
verilmitir.

Tablo IV.21: Byk Toprak Gruplarna Gre Arazi Snflar
Byk Toprak
Gruplar
I II III IV V VI VII VIII TOPLAM
Allviyal topraklar 78.279 28.408 11.046 22.754 2.084 142.571
Allviyal sahil
bataklklar

124

124
Kollviyal topraklar 59.801 22.381 7.476 1.575 155 357 91.745
orak topraklar 232 3.925 4.157
Kahverengi orman
topraklar
302 6.823 20.501 19.539

29.548 55.233

131.946
Kiresiz kahverengi
topraklar
2.660 2.919 11.189 8.582

46.892 335.685 390 408.317
Kestane rengi topraklar 2.248 6.538 2.250 1.714 9.701 22.451
Krmzms kestane
rengi topraklar
196

478

472 657

1.803
Krmz Akdeniz topra 3.849 3.603 3.475 3.620 49.759 64.306
Krmz kahverengi
Akdeniz topra
594 1.150 2.932 1.850

6.253 25.485

38.264
Kiresiz kahverengi
Akdeniz topra

17.402 7.603 17.187 157 5.110 52.275

99.734
Rendzinalar 12.076 28.650 22.115 83.050 31.086 176.977
Vertisoller 25 150 175
Sierozemler 258 258
Regosoller 745 21.526 30.779 2.148 55.198
Bazaltik topraklar 142 106 240 3.996 410 4894
Dier arazi tipleri 32.691 32.691

Proje alannn byk toprak gruplar haritas zerinde dalm Blm V.1.11de detayl
olarak incelenmitir. Proje alannn zerine ilendii haritadan grlecei zere proje alannn
%81,86lk ksm alvyal topraklarda, %10,04lk ksm kolvyal topraklarda, kalan %8,1lik ksm ise
kiresiz ve kireli kahverengi orman topra snflarnda kalmaktadr (bkz. ekil V.4 ve Tablo V.4)

Erozyon
Manisada en yaygn sorun su erozyonudur. Bu sorundan ok az veya hi etkilenmeyen
alanlar genellikle allviyal topraklardan oluan taban araziler ve kollviyal topraklarn dze yakn ve
hafif eimli alanlarnda grlr. Bu alanlar, dier arazi tipleri ve su yzeyleri dndaki (1.288.825 ha)
topraklarn %17,17sini oluturmaktadr. Yaklak %92,89u derin, %6,53 orta derindir.


91 / 245
Orta derecede erozyona uram topraklar 203.028 ha ile %15.75lik oran olutururlar. Orta
erozyon ounlukla hafif, orta, dik eimlerde ve orta derin topraklarda grlmektedir. Kuru tarm
arazilerinin 131.733 hektar (%41,71i), sulu tarm arazilerinin 1.770 hektar (%1,52si), ba-bahe
arazilerinin 13.082 hektar (%21,37si), zeytinlik arazilerin de 11.618 hektar (%56,44) orta derecede
erozyona uram olup, genellikle II. ve III. snf arazilerden olumaktadr.

Manisa il topraklarnn 571.544 hektarnda (%44.35) doal bitki rtsnn tahrip edilmesi ve
arazilerin kabiliyetlerine uygun olarak kullanlmamalar sonucu su erozyonu iddetlenmitir. Bu
arazilerin %8,13 derin, %0,39u orta derin, %41,64 s, %49,84 ok s topraklardr.

Bu tip arazilerin 125.909 hektarnda kuru tarm, 3.934 hektarnda ba-bahe, 6.783
hektarnda zeytinlik mevcuttur. 20.387 hektar ayr-mera, 408.321 hektar orman-funda kullanm
durumundadr.

Doal bitki rts ar derece tahrip olan 292.898 hektarlk (%22.73) alanda ok iddetli
erozyon grlmektedir. Bunun 17.199 hektar kuru tarm, 74 hektar zeytinlik, 16.021 hektar ayr-
mera, 257.747 hektar da orman-funda ile kapl bulunmaktadr.

Proje kapsamnda kullanlacak alanlarn erozyon derecesine gre deerlendirmesi ok
salkl deildir. Bunun sebebi ise proje alanlar toplamnn %74,30luk (16,69 ha) ksmnda erozyon
derecesine ilikin verinin olmamasdr (bkz. Tablo V.6 ve ekil V.6).

Arazi Kullanma Kabiliyet Snflar ve Manisa lindeki Dalm
I. Snf Arazi : l genelinde 174.911 ha alan I. snf arazidir. Bu topraklarn kullanlmasn
kstlayan, hafif derecede bir veya iki snrlandrmas olabilir. Topografyalar hemen hemen dzdr. Su
ve rzgar erozyonu zarar yok veya ok azdr. Toprak derinlii fazla, drenajlar iyidir. ok retken olup,
geni bir bitki seim aralna sahiptirler. Kltr bitkileri yetitirilmesinde olduu kadar ayr, mera ve
orman iinde gvenli olarak kullanlabilirler. Topraklar kolay lenmekte olup gbreleme, kireleme,
yeil gbreleme, bitki artklar ve hayvan gbrelerinin topraa verilmesi, adapte olmu bitkilerin
mnavebeye alnmas gibi, olaan amenajman ilemlerinden bir veya birkann uygulanmasna
ihtiya gsterirler. Blgede yetien her trl bitkiyi yetitirmeye elverili, meyilleri dz, iyi drene olmu,
kolay lenebilir, derin ve verimli arazilerdir.

l yzlmnn %10,7sini tekil etmektedir. Bu snf arazilerin; %55,19u allviyal,
%42,16s kolluviyal, %0,002si krmzms Akdeniz topraklar, %0,004 kiresiz kahverengi topraklar
oluturmaktadr.

Hepsi %2den daha dk eimli olan 1. snf arazilerin %95,46snda toprak derin, kalann
da orta derindir. Bu arazilerin; 71.053 ha sulu tarm, 15.175 ha nadasl kuru tarm, 15.243 ha nadassz
kuru tarm yaplmaktadr. 32.866 ha ba-bahe, 1.974 ha zeytinlik, 371 ha mera, 436 ha fundalk olan
bu arazilerin kalan 4.714 ha yerleim alan haline gelmi bulunmaktadr.

II. Snf Arazi: l genelinde 108.552 ha alan II. snf arazidir. Bu snfn topraklar ktlemeyi
nlemek veya toprak leme srasnda hava ve su ilikilerini iyiletirmek iin yaplan koruma
uygulamalarn ieren dikkatli bir toprak idaresini gerektirir. Snrlandrmalar az ve uygulama asndan
kolaydr. Bu topraklar kltr bitkileri, ayr, mera ve orman iin kullanlabilir. Her eit bitki
yetitirilmesinde 1. snftan daha az elverilidir. Toprak ve su muhafazasna ait zel tedbirler almak
gerekir.


92 / 245
l yzlmnn %7,38sini tekil etmektedir. Bu snf arazilerin; %29,09u allviyal,
%22,92s kollviyal, %6,99u kahverengi orman topraklar, %2,99nu kiresiz kahverengi orman
topraklar, %2,30unu kestanerengi topraklar, %3,94n krmzms Akdeniz, %17,82i kiresiz
kahverengi topraklar, %12,37sini rendzinalar, %1,17sini krmzms kahverengi Akdeniz topraklar
oluturmaktadr.

Bu arazilerin; 49.437 ha kuru tarm, 14.914 ha ba-bahe, 2.675 ha zeytinlik, 1.742 ha mera,
5.714 ha orman-fundalk, 2.149 ha da yerleim alan olarak kullanlmaktadr. Bu arazilerin
%32,76snda eim %0-2, %2,25inde %6-12dir. Topraklarn %48,80i derin, %27,41i orta derin,
%21,73 s ve %2,05i ok sdr.

III. Snf Arazi: l genelinde 100.402 ha alan III. snf arazidir. Bu snftaki topraklar
II.snftakilerden daha fazla snrlandrmalara sahiptir. Kltr bitkileri tarmna alnabilecekleri gibi ayr,
mera ve orman arazisi olarak da kullanlabilirler. Fakat snrlandrmalar bitki seimini, ekim, dikim,
hasat zaman ve rn miktarn etkiler. Bu snftaki ya ve yava geirgen fakat hemen hemen dz
topraklarn ou lendiinde drenaj ve topran yaps ile lenebilirliini srdrecek bir rn yetitirme
sistemini gerektirir. Balklamay nlemek ve geirgenliini dzeltmek iin, byle topraklara organik
madde ilave etmek ve ya olduklarnda lemeden kanmak gerekir. Sulanan alanlardaki III. Snf
arazilerin bir ksm yksek taban suyu, yava geirgenlik, tuz veya sodyum birikmesinden dolay snrl
olarak kullanlabilir. Toprak, topografya ve yzey akma ait iddetli tehdit faktrlerine sahiptir. Ekilen
mahsul eidi iki snfa nazaran daha azdr. zel muhafaza tedbirlerine ihtiya gsterir.

Manisa topraklarnn %7,59unu tekil eder. Bu arazilerin; %11,00 allviyal toprak, %7,45i
kollviyal toprak, %20,42si kiresiz kahverengi orman topraklar, %11,15i kiresiz kahverengi orman
topraklar, %6,51i kestane rengi topraklar, %3,59u krmzms Akdeniz topraklar, %2,92si krmz
kahverengi Akdeniz topraklar, %7,57si kiresiz kahverengi topraklar, %28,54 rendzinalar, %0,71i
regosoller, %0,14 bazaltik topraklardan olumaktadr.

Bu snfn; %12,23 dze yakn, %3,65i hafif eimli, %83,98i orta eimli, %0,14 dik eimli
topraklardr. Bu topraklarn; %17,09u derin, %36,28i orta derin, %46,55i s, %0,88i ok s profilli
topraklardr. III. snf arazilerin ildeki kullanm ise; 56.428 ha kuru tarm, 9.788 ha sulu tarm, 4.005 ha
ba-bahe, 8.860 ha zeytinlik, 3.282 ha mera, 16.697 ha orman-fundalk, 1.329 halk alan yerleim
alan olarak kullanlmaktadr.

IV. Snf Arazi: l genelinde 116.527 ha alan IV. snf arazidir. Toprak derinlii, tallk, yalk
ve meyil ynnden ok iddetli tehditlere sahiptir. zel birka bitki cinsi iin uygun srmle tarm
yaplabilir. Kullanmalar ok dikkat ister. Bu topraklarn kullanlmasndaki kstlamalar III. Snfnkinden
daha fazla ve bitki seimi daha snrldr. lendiklerinde daha dikkatli bir idare gerektirirler. Koruma
nlemlerinin alnmas ve muhafazas daha da zordur. ayr, mera ve orman iin kullanlabilecekleri
gibi, gerekli nlemlerin alnmas halinde iklime adapte olmu tarla veya bahe bitkilerinden bazlar
iinde kullanlabilirler.

Manisa ilinde IV. snf araziler 121.871 ha yzlm ve %9.22lik bir orana sahiptir. Bu snf
topran; %18,67s allviyal toprak, %1,29u kollviyal toprak, %16,03 kahverengi orman topra,
%7,04 kiresiz kahverengi orman topraklar, %2,09u kestanerengi topraklar, %0,40 krmzms
kestanerengi topraklar, %2,85 krmzms Akdeniz topraklar, %1,52si krmz kahverengi Akdeniz
topraklar, %14,10si kiresiz kahverengi topraklar, %18,15 rendzinalar, %17,66s regosoller,
%0,20si bazaltik topraklardan olumaktadr.

93 / 245
Bu snfn; %19,07 dze yakn, %1,55i hafif eimli, %49,74i orta eimli, %29,64 dik
eimli topraklardr. Bu topraklarn; %36,40u derin, %14,18i orta derin, %45,64i s, %3,78i ok s
profilli topraklardr. IV. snf arazilerin ildeki kullanm ise; 57.064 ha kuru tarm, 12.640 ha sulu tarm,
5.985 ha ba-bahe, 1.756 ha zeytinlik, 10.918 ha mera, 32.312 ha orman-fundalk, 1.196 halk alan
yerleim alan olarak kullanlmaktadr.

V. Snf Arazi: l genelinde 142 ha alan V. snf arazidir. V.snf araziler, yetitirilecek bitki
cinsini snrlayan ve kltr bitkilerinin normal gelimesini nleyen snrlandrmalara sahiptir.
Topografya ynnden hemen hemen dzdr. Topraklar ya sk sk sel basmas nedeniyle srekli
olarak ya, yada ok tal veya kayaldr. Sk sk taknlara maruz kalan taban arazilerle, dz, dze
yakn eime sahip ok tal veya orta derecede kayal araziler yada drenaj bakmndan kltr bitkileri
tarmna elverili olmayan, fakat suyu seven ot ve aalarn yetimesine uygu gllenme alanlar snfa
rnek olarak gsterilebilir. Tarla ve bahe bitkileri kltrne uygun olmamakla birlikte, ayr slah
yapmak veya uygun aa trleri yetitirerek bu arazilerden kazan salamak mmkndr.Meyil toprak
sl gibi ar tahditlere sahiptir. Srm yaplamaz. ounlukla mera olarak kullanlan arazilerdir.

Manisa ilinde 157 halk yzlm ile %0,01lik orana sahip olan V. snf araziler kiresiz
kahverengi topraklardan olumaktadr. Topraklarn %39,49u orta derin, %60,51i s profillidir. Bu
snftaki arazilerde kuru tarm uygulanmaktadr.

VI. Snf Arazi: l genelinde 241.645 ha alan VI. snf arazidir. Bu snfa giren topraklarn
fiziksel koullar; gerektiinde tohumlama, kireleme, gbreleme ve kontur karklar, drenaj hendekleri,
saptrma yaplar ve su datclar ile su kontrol gibi ayr ve mera iyiletirmelerinin uygulanmasn
pratik klar. Manisa linde VI. snf araziler 264.196 ha yzlm ve %19,98lik bir orana sahiptir.

Bu snf topran; %0,78 allviyal toprak, %0,17si kollviyal toprak, %1,48i orak,
%11,18 kahverengi orman, %17,75i kiresiz kahverengi orman topraklar, %0,65i kestanerengi
topraklar, %0,18 krmzms kestanerengi, %1,37s krmzms Akdeniz topraklar, %2,37si krmz
kahverengi Akdeniz topraklar, %19,36s kiresiz kahverengi topraklar, %31,43 rendzinalar,
%11,65i regosoller, %1,53 bazaltik topraklardan olumaktadr.

Bu snfn; %2,27si dze yakn, %0,07si hafif eimli, %21,18i orta eimli, %76,48i dik
eimli topraklardr. Bu topraklarn; %13,06s derin, %0,69u orta derin, %59,47si s, %26,78i ok s
profilli topraklardr. VI. snf arazilerin ildeki kullanm ise; 98.231 ha kuru tarm, 2.031 ha sulu tarm,
2.612 ha ba-bahe, 3.691 ha zeytinlik, 13.312 ha mera, 140.611 ha orman-fundalk, 3.708 halk
alan yerleim alan olarak kullanlmaktadr.

VII. Snf Arazi: l genelinde 412.73 ha alan VII. snf arazidir. ok dik eimli, erozyon, toprak
sl, tallk, yalk, tuzluluk ve asidiklik gibi, kltr bitkilerinin yetitirilmesini engelleyen ok iddetli
snrlandrmalara sahiptir. Fiziksel zellikleri tohumlama ve kireleme yapmak, kontur iyiletirme,
drenaj hendekleri, saptrma yaplar ve su datc tesis etmek gibi iyiletirme, koruma ve kontrol
uygulamalarna elverili olmadndan, ayr ve mera slah iin kullanlma olanaklar olduka
snrldr.Toprak muhafaza nlemleri almak veya alttaki arazileri korumak iin aa dikimi veya ot
tohumu alamas yapld ve hatta istisnai baz durumlarda kltr bitkileri yetitirildii olursa da, bu
durumlar VII. snf araziler iin genel bir zellik saylmaz. Toprak sl, ta, kaya, meyil, erozyon gibi
ok iddetli toprak tahditlerine sahiptir. Tarmsal ynden ekonomik deildir. Ancak zayf mera veya
orman aalar dikimi iin msaittirler.


94 / 245
Manisa ilinde VII. snf araziler 562.946 ha yzlm ve %42,57 halk bir orana sahiptir. Bu
snf topran; %0,06s kollviyal toprak, %9,81i kahverengi orman, %59,63 kiresiz kahverengi
orman topraklar, %1,72si kestanerengi topraklar, %0,12s krmzms kestanerengi, %8,84
krmzms Akdeniz topraklar, %4,53 krmz kahverengi Akdeniz topraklar, %9,29u kiresiz
kahverengi topraklar, %5,52si rendzinalar, %0,38i regosoller, %0,02si vertisoller, %0,07si bazaltik
topraklardan olumaktadr.

Bu snfn; %0,44 orta eimli, %99,56s dik eimli topraklardr. Bu topraklarn; %13,99u
s, %86,01i ok s profilli topraklardr. VII. snf arazilerin ildeki kullanm ise; 24.479 ha kuru tarm,
824 ha kuru bahe, 1.459 ha zeytinlik, 26.531 ha mera, 506.527 ha orman-fundalk, 3.126 halk alan
yerleim alan olarak kullanlmaktadr.

VIII. Snf Arazi: l genelinde 226.118 ha alan VIII. snf arazidir. Bu araziler; erozyon, yallk,
tallk, kayallk, dk nem kapasitesi, tuzluluk veya asidiklik gibi kstlayclardan bir veya birkann
nlenemeyecek derecedeki iddetli snrlandrmalar nedeniyle ot, aa ve kltr bitkilerinin
yetitirilmesine elverili deildir. ok anm araziler, kumsallar, kayalklar, rmak yataklar, maden
letmesi yaplan eski ocak ve artk alanlar bu snfa girerler. Bu snf alt snflara ayrlmamtr. Bitki
yetitirilmesine elverili olmasalar da yaban hayat iin ve dinlenme yerleri olarak kullanlabilirler.
Bitkisel rn getirmeyen arazilerdir. Elence sahas yada av hayvanlar barna olarak
deerlendirilebilirler.

Manisa ilinde VIII. snf araziler 12.017 ha yzlm ve %1,59 halk bir orana sahiptir.
Irmak takn yataklar ve plak kayalklardan olumaktadr. Bu topraklarn; %15,19u derin, %20,91i
orta derin, %53,40 s, %10,50si ok s profilli topraklardr. Manisa linde snflandrmas yaplan
tm bu arazi tipleri dnda 12.017 ha su yzeyi bulunmaktadr. l genelinde; 316.045 ha kuru tarm,
116.536 ha sulu tarm, 61.206 ha ba-bahe, 20.584 ha zeytinlik, 56.280 ha mera, 702.297 ha orman-
fundalk, 16.230 halk alan yerleim alan olarak kullanlmaktadr.

Manisa li arazi kullanm kabiliyet snflar Tablo IV.22de verilmitir.

Tablo IV.22: Manisa li Arazi Kullanma Kabiliyet Snflar
Kabiliyet
Snflar
Tarm Kstlayan Faktrler Kltr Bitkilerine Uygunluu
I Her eit tarma uygun.
Suluda: Sebze, meyve, pamuk, ba, kavun,
karpuz, yem bitkileri, hububat, eltik.
II Orta dereceli toprak, topografya ve drenaj yetersiz
Kuruda: Hububat, ba, meyve, yem bitkileri,
baklagiller vb. Toprak muhafaza ve drenaj
tedbirleri alnarak I. Snftaki bitkiler
yetitirilebilir.
III Toprak derinlii, topografya bozukluu, drenaj yetersiz
Hububat, pamuk, yem bitkileri, meyve ve
baklagillerden bazlar ve suluda eltik
yetitirilebilir.
IV ok iddetli toprak, topografya ve drenaj yetersiz.
Hububat, ba, pamuk, yem bitkileri ve
baklagiller ve suluda eltik yetitirilebilir.
VI
Srlerek tarma uygun deil,iddetli erozyon, s,
toprak, tuzluluk ve alkalilik ar drenaj sorunu.
mera , aalandrma ve terasl ba yapmna
msaittir.
VII
Srlerek tarma uygun deil, s toprak ok iddetli
erozyon ve drenaj bozukluu, tuzluluk, alkalilik.
mera olarak kullanlmal veya aalandrma
yaplmaldr.
VIII Tarma elverisiz. Tarm d.


95 / 245
Son arazi kullanmna gre proje alannn dalmna baktmzda, proje alanlarnn
%74,30lk ksmnn bahe (sulu), %9.22lik ksmnn bahe (kuru), %13,33nn nadassz kuru tarm
arazisi ve kalan ksmnn ise nadasl kuru tarm arazisi eklinde kullanld grlmektedir. Dolaysyla
proje kapsamnda kullanlan alanlarn tamam tarm arazisi niteliindedir (bkz. Tablo V.5 ve ekil V.5).

IV.2.9 Tarm Alanlar (tarmsal alan varlnn olup, olmad, var ise tarmsal geliim proje alanlar,
sulu ve kuru tarm arazilerinin bykl, rn desenleri ve bunlarn yllk retim miktarlar,
rnlerin lke tarmndaki yeri ve ekonomik deeri)
Alaehir Jeotermal Enerji Santrali projesinin snrlar ierisinde kurulaca Manisa li, 2011
yl Manisa l evre Durum Raporundan alnan verilere gre, toplam 1.345.830,2 da yzlmne
sahip olup, il arazisi 515.192,8 da (%38,3) tarm arazisinden, 37.873 da (%2,8) ayr-mera
arazilerinden, 500.776,5 da orman arazisinden (%37,2) ve 291.987,9 da (%21,7) tarm d alandan
olumaktadr. Manisa ili arazi dalm Tablo IV.23te, grafiksel olarak gsterimi ise ekil IV.24te
verilmitir. Ayrca Manisa li arazisinin ilelere gre dalm Tablo IV.24te, ilelere gre sulu ve kuru
tarm alanlar Tablo IV.25te verilmitir.

Tablo IV.23: Manisa li Arazi Durumu
Arazi ekli Miktar (da)
Tarm Alan 515.192,8
ayr-mera 37.873,0
Orman 500.776,5
Tarma Elverisiz Alan 291.987,9
lin Yzlm 1.345.830,2

ekil IV.24: Manisa li Arazi Durumu


96 / 245
Tablo IV.24: Manisa li Arazisinin lelere Gre Dalm
le
Tarm Alan
(da)
Orman ve Fundalk
(da)
ayr ve Mera
(da)
Tarm D Arazi
(da)
Merkez 425.001,00 447.750,00 20.450,00 394.611,0
Ahmetli 91.400,00 90.370,00 2.920,00 23.077,0
Akhisar 827.435,00 646.510,00 42.030,00 208.025,0
Alaehir 366.188,00 217.850,00 41.160,00 345.817,0
Demirci 362.727,00 585.855,00 17.760,00 444.250,0
Glmarmara 97.651,00 138.940,00 4.280,00 106.824,0
Grdes 308.500,00 590.045,00 26.080,00 27.210,0
Krkaa 214.975,00 250.510,00 9.360,00 98.619,0
Kprba 98.621,00 3.560,00 2.550,00 147.436,0
Kula 355.633,00 257.285,00 23.350,00 361.730,0
Salihli 607.100,00 305.960,00 68.960,00 414.161,0
Sargl 178.644,00 222.680,00 60.180,00 1.790,0
Saruhanl 389.280,00 301.700,00 14.280,00 42.885,0
Selendi 360.400,00 319.890,00 28.310,00 25.738,0
Soma 218.470,00 432.970,00 13.730,00 163.431,0
Turgutlu 249.903,00 195.890,00 3.330,00 114.275,0
TOPLAM 5.151.928,0 5.007.765,0 378.730,0 2.919.879,0

Tablo IV.25: Manisa li Tarm Arazilerinin Sulama Durumu
le
Toplam Tarm
Alan
(ha)
Sulanmayan
Alan
(ha)
Sulanabilir Alan
(ha)
Sulanabilir Alan
Oran (%)
Merkez 43.972 17.440 26.532 60,34
Ahmetli 9.692 4.499 5.193 53,58
Alaehir 81.971 59.125 22.846 27,87
Akhisar 38.792 15.139 23.653 60,97
Demirci 39.146 35.029 4.117 10,52
Glmarmara 9.992 4.822 5.171 51,75
Grdes 23.952 22.949 1.004 4,19
Krkaa 23.011 18.567 4.444 19,31
Kprba 7.839 7.446 394 5,02
Kula 35.496 33.540 1.956 5,51
Salihli 58.126 33.719 24.407 41,99
Saruhanl 19.210 11.555 7.655 39,85
Sargl 42.772 22.656 20.116 47,03
Selendi 33.942 32.728 1.214 3,58
Soma 20.433 18.489 1.944 9,52
Turgutlu 26.179 7.964 18.215 69,58
TOPLAM 514.525 345.665 168.860 32,82


97 / 245
Proje kapsamnda kullanlacak alanlarn tamam tarmsal amala kullanlan arazilerdir. Proje
alanlarnda yaplan saha almalarnda proje alanlarnn yemilik zm yetitiricilii iin kullanld
grlmtr. Ayrca Blm IV.2.10da verilen proje alann ilenmi olduu mecere haritas ve Blm
V.1.11de verilen arazi kullanm kabiliyeti haritalarnda da grlecei zere proje alan tarm arazisi
niteliindedir.

Blgede zellikle Alaehir lesinde zm yetitiricilii en nemli geim kaynaklarndan
biridir. Sofralk zmn yan sra daha ok yemilik zm yetitiricilii gerekletirilmektedir. Proje
kapsamnda kullanlacak toplam alan dolaysyla zm yetitiriciliinde gerekleecek azalma
irdelendiinde, blgede ok youn ekilde zm yetitiriciliinin devam ediyor olmas sebebiyle bu
azalmann kabul edilebilir seviyede olaca ve ne blge nede lke ekonomisi asndan bir olumsuzluk
tekil etmeyecei sylenebilir.

Tarmsal retim
Manisa li tarm arazisi kullanm durumu Tablo IV.26da verilmitir. Tarm alanlarnn ileler
baznda kullanm amalarna gre dalm ise Tablo IV.27de verilmekte olup, proje alannn iinde
bulunduu Alaehir lesinde toplam tarm arazisi 366.188 hadr. Bunun 122.620 ha tarla olarak,
12.565 ha sebze retimi amacyla, 222.503 ha sebze retimi amacyla, 8.500 ha nadas alan
olarak kullanlmaktadr. Alaehir lesinde tarm arazisi olup kullanlmayan alan yoktur.

Tablo IV.26: Manisa li Tarm Arazisi Kullanm Durumu
Kullanm Alan (da)
Tarla 282,794
Sebze 33,409
Meyve 183,261
Nadas 10,863
Tarma elverili olup kullanlmayan arazi 4,866
TOPLAM 515,193

Tablo IV.27: Tarm Alanlarnn Kullanm Amalarna Gre Dalm (ha)
le Ad Tarla Sebze
Meyve
(zeytin dahil)
Nadas
Tarm Arazisi olup
Kullanlmayan Arazi
Toplam Tarm Arazisi
Merkez 233.717 35.808 155.476 425.001,00
Ahmetli 17.298 9.585 60.471 4.046 91.400,00
Akhisar 347.370 38.412 431.423 10.230 827.435,00
Alaehir 122.620 12.565 222.503 8.500 366.188,00
Demirci 265.335 8.612 61.934 11.200 1.800 348.881,00
Glmarmara 31.870 23.817 40.445 250 1.269 97.651,00
Grdes 232.670 7.500 35.300 39.000 314.470,00
Krkaa 96.565 26.545 91.865 214.975,00
Kprba 69.080 2.779 20.778 13.860 106.497,00
Kula 302.977 18.245 27.013 7.398 355.633,00
Salihli 345.864 46.575 188.272 1.452 24.937 607.100,00
Sargl 76.777 7.740 92.337 1.790 178.644,00
Saruhanl 164.189 27.800 197.291 389.280,00
Selendi 305.665 8.840 31.752 14.143 360.400,00

98 / 245
le Ad Tarla Sebze
Meyve
(zeytin dahil)
Nadas
Tarm Arazisi olup
Kullanlmayan Arazi
Toplam Tarm Arazisi
Soma 130.745 21,660 49,555 11,510 5,000 218.470,00
Turgutlu 85.200 37,604 126,199 900 249.903,00
TOPLAM 2.827.942,00 334.087,00 1.832.614,00 108.629,00 48.656,00 5.151.928,00

Bitkisel retim
Manisa linin nemli tarmsal rnleri Tablo IV.28de verilmitir.

Tablo IV.28: Manisa li nemli Tarmsal rnleri
rnn Cinsi Ekim Alan (ha) retim Miktar (ton)
Buday 1.228.000 358.025
Arpa 340.593 86.814
Pamuk 62.898 29.685
Ttn 409.903 27.737
Zeytin 890.079 211.451
Ya zm 731.916 1.343.062
Msr (dane) 329.221 404.938
Msr (silaj) 81.400 359.190
Haha (kapsl) 35.762 3.843
Kavun 45.900 103.792
Karpuz 37.290 107.950
Domates 125.961 808.822
Kiraz 95.811 39.302

Tarla Bitkileri
Budaygiller
Manisa linde ekilen budaygillerin ekim alan, retim miktarlar ve retim deeri Tablo
IV.29da verilmitir.

Tablo IV.29: Budaygiller rnleri ve retim Deerleri
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(Kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Buday 122.900,0 358.025 0,60 214.815.000
Arpa 34.259,3 86.814 0,59 51.220.260
avdar 948,4 1.650 0,46 759.000
Yulaf ( yeil ot) 15,0 105 0,10 10.500
Yulaf (dane) 428,0 919 0,46 422.740
Msr (dane) 32.922,1 404.,938 0,61 247.012.180
Msr (hasl) 451,5 10.180 0,14 1.425.200
Tritikale (yeil ot) 124,0 1.268 0,10 126.800
Tritikale (dane) 532,0 1.415 0,50 707.500


99 / 245
Baklagiller
Manisa linde ekilen baklagillerin ekim alan, retim miktarlar ve retim deeri Tablo
IV.30da verilmitir.

Tablo IV.30: Baklagiller rnleri ve retim Deerleri
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(Kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Bakla (yemeklik) 853,0 1.340 1,50 2.010.000
Bakla (hayvan yemi) 0,6 1 1,00 1.000
Nohut 10.237,3 7.877 2,71 21.346.670
Fasulye (kuru) 507,5 581 3,25 1.888.250
Mercimek (yeil) 1.850,0 1.872 1,41 2.639.520
Mercimek (krmz) 2.488,3 1.902 1,20 2.282.400
eker pancar 50,0 2.750 0,18 495.000
Bezelye 35,9 48 1,28 61.440
Haha (kapsl) 3.576,2 1.847 2,60 4.802.200
Haha (tohum) 3.216,2 1.996 3,80 7.584.800

Yem Bitkileri
Manisa linde ekilen yem bitkilerinin ekim alan, retim miktarlar ve retim deeri Tablo
IV.31de verilmitir.

Tablo IV.31: Yem Bitkileri rnleri ve retim Deerleri
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(Kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Fi (dane) 225 124 1 124.000
Fi ( yeil ot) 13.993,90 146.734 0,18 26.412.120
Yonca (yeil ot) 1.814,0 63.068 0,1 6.306.800
Korunga (yeil ot) 64,0 619 0,1 61.900
Sorgum ( yeil ot) 20,0 960 0,65 624.000
Yem algam 201,0 8.545 0,30 2.563.500

Endstriyel Bitkiler
Manisa linde ekilen endstriyel bitkilerin ekim alan, retim miktarlar ve retim deeri Tablo
IV.32de verilmitir.

Tablo IV.32: Endstriyel Bitki rnleri ve retim Deerleri
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(Kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Burak (ot) 146 821 0,1 82.100
Burak (dane) 940,0 636 1,00 636.000

100 / 245
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(Kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Ttn 40.990,3 27.737 9,72 269.603.640
Pamuk 6.289,8 29.685 1,44 42.746.400
Susam 4.730,2 2.361 2,82 6.658.020
Ayiei (yalk) 108,5 158 1,12 176.960
Ayiei (erezlik) 382,0 1.105 4,25 4.696.250
eker pancar 50,0 2.750 0,18 495.000
Haha (kapsl) 3.576,2 1.847 2,60 4.802.200
Haha (tohum)
3.216,2 1.996 3,80 7.584.800

Bahe Bitkileri
Meyve retimi
Manisa iline ait meyve aalar, eitleri ve retimleri Tablo IV.33te verilmitir.

Tablo IV.33: Meyve Aalar ve retim Miktarlar
rnn Ad
Toplam Meyve
Veren Aa
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Armut 425.810 4.366 1,53 12.758.150
Ayva 81.820 2.211 0,91 2.012.010
Elma (golden) 77.420 2.440 1,00 2.440.000
Elma (starking) 69.614 751 1,00 751.000
Elma (Amasya) 7.304 247 0,70 172.900
Elma (g.smith) 10.390 352 1,60 563.200
Elma (dier) 118.480 2.819 0,65 1.832.350
Mumula 9.218 225 1,00 225.000
Erik 463.450 15.010 1,30 19.513.000
de 19.360 274 1,50 411.000
Kays 111.100 2.884 1,50 4.326.000
Kiraz 2.107.040 39.302 5,03 197.689.060
eftali 314.659 9.950 1,00 9.950.000
Vine 50.710 1.278 2,00 2.556.000
Zerdali 9.300 175 1,00 175.000
Dut 43.410 825 1,75 1.443.750
ncir 75.164 1.955 2,35 4.594.250
Nar 91.660 1.783 1,50 2.674.500
Brtlen (ha) 6 30 2,00 60.000
Badem 243.104 4.153 6,63 27.534.390
Ceviz 125.160 3.212 8,00 25.696.000
Kestane 57.920 2.645 4,20 11.109.000
ilek (ha) 475 16.697 1,50 25.045.500
Antep fst 680.556 1.325 12,00 15.900.000
Trabzon hurmas 3.010 111 1,25 138.750
Nektarin 10.200 260 1,50 390.000


101 / 245
Bunlarn yan sra Trkiyenin zm retiminin de Manisa li byk paya sahiptir. zm
retimi alanlar ve retim miktarlar ayrca Tablo IV.34te verilmitir.

Tablo IV.34: Meyve Aalar ve retim Miktarlar - zm
rn Ad
Toplam Meyve Veren
Aa Says
retim Miktar (Ton)
ekirdeksiz Kuru zm 54.067 984.406
ekirdekli Kuru zm 105 1.050
Sofralk ekirdeksiz 15.325 314.709
Sofralk ekirdekli 2.784 36.029
araplk zm 911 6.868

Sebze retimi
Manisa iline ait sebze retim alanlar, eitleri ve retimleri Tablo IV.35te verilmitir.

Tablo IV.35: Sebze retim Alanlar ve retim Miktarlar
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Bakla 197.5 1,378 1.50 2,067,000
Bal kaba 72.5 1,073 1.00 1,073,000
Bamya 174.0 937 3.28 3,073,360
Barbunya 111.5 979 2.00 1,958,000
Bezelye 168.0 1,065 1.28 1,363,200
Biber (dolmalk) 315.2 8,276 0.65 5,379,400
Biber (sivri) 1,391.0 34,200 0.52 17,784,000
Biber (salalk) 3,335.8 127,296 0.65 82,742,400
Domates (sofralk) 3,391.0 161,110 0.80 128,888,000
Domates (salalk) 9,205.1 647,712 0.22 142,496,640
Fasulye 692.0 6,508 1.50 9,762,000
Havu 25.8 462 0.80 369,600
Hyar (sofralk) 476.0 11,460 0.62 7,105,200
Hyar (turuluk) 1,377.0 36,192 1.00 36,192,000
Ispanak 768.2 10,271 0.75 7,703,250
Kabak (sakz) 382.2 7,969 0.71 5,657,990
Kabak (erezlik) 20.0 24 2.25 54,000
Karnabahar 419.5 8,538 2.00 17,076,000
Brokoli 357.8 7,035 1.25 8,793,750
Lahana (beyaz) 939.8 27,337 1.00 27,337,000
Lahana (krmz) 130.5 1,780 1.50 2,670,000
Lahana (brksel) 10.0 100 2.50 250,000
Kereviz 146.5 2,958 1.25 3,697,500
Marul (gbekli) 171.0 2,986 1.00 2,986,000
Marul (kvrck) 121.8 1,762 1.00 1,762,000
Patlcan 817.8 18,228 0.50 9,114,000
Prasa 257.8 6,104 0.75 4,578,000
Sarmsak (taze) 93.7 924 2.50 2,310,000
Soan (taze) 388.3 6,921 2.00 13,842,000

102 / 245
rnn Ad
Ekili Miktar
(ha)
retim Miktar
(ton)
Birim Fiyat
(kg/TL)
Toplam retim
Deeri (TL)
Karpuz 3,729.0 107,950 0.47 50,736,500
Kavun 4,590.0 103,792 0.42 43,592,640
Enginar 49.5 713 2.00 1,426,000
Acur 22.7 390 0.75 292,500
Brlce 240.0 1,385 2.50 3,462,500
Kukonmaz 40.8 122 20.00 2,440,000
Paz 5.0 50 1.00 50,000
Pancar (krmz) 15.0 250 1.00 250,000
algam 5.0 150 0.75 112,500
Nane 10.3 52 2.50 130,000
Tere 7.0 37 2.50 92,500
Semizotu 2.8 25 0.50 12,500
Dereotu 2.0 10 2.50 25,000
TOPLAM 651,845,830

IV.2.10 Orman Alanlar (Aa trleri ve miktarlar, kaplad alan byklkleri ve kapall, bunlarn
mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanm amalar, 1/25.000 lekli Meere haritas)
Manisa li bulunduu corafyann zelliklerinden dolay, bat-dou dorultusunda toprak,
jeolojik, morfolojik yap, iklim durumu itibariyle farkllklar gsterir. Bu farkllk bitki rtsnde de
deiiklikler yaratr. Bat-dou ynndeki bu bitki rts farkllamas dzenli ve kesindir.
Kademelenme biiminde deildir. Da ktlelerinin deniz etkisini kesmesi, yer yer Akdeniz iklimi ve
Karasal iklim, bitki trlerinin i ie bulunmasna yol amaktadr. Ykseltiye bal olarak ova bitkileri,
makiler, kurakla dayankl ve srekli yeil kalabilen Akdeniz bitkileri ve ormanlar eklinde bir yaylma
gze arpar. Ormanlar genelde 1000 m zerindeki yksekliklerde topluluklar halinde bulunur. Palamut,
mee, kzlam, karaam yaygn orman bitkileridir.

Ormanlarda az miktarda ahlat, karaaa, nar ve arda da rastlanr. lde sk grlen maki
bitki trleri ise; geni yaprakl ta hlamuru, mastk, kocayemi, funda, ladin, zeytin ve az miktarda
defne, kukonmaz ve vezdir. Tarmn hzla gelimesi, kullanlan ila ve gbreler nedeniyle ova
kesimlerindeki doal bitki rts ortadan kalmtr. Ya rejiminin etkileri, ormanlardaki insan
tahribat, erozyon nedenleriyle ormanlk alanlarda bitki rtsnn fakirlemesi gze arpmaktadr.

Manisa li genelindeki bitki rtsnn sk rastlanan balca trleri unlardr: karaam,
kzlam, ard, kavak, st, ceviz, kestane, grgen, mee, palamut, karaaa, dut, defne, nar,
kaya armudu, ta ayvas, orman ilei, yabani elma, vine, ahlat, brtlen, vez, geven, erguvan,
korunga, yonca, katr trna, gl, beyaz trfl, stleen, somak, hatmi, menenge, ebegmeci, lgn,
idem, ladin, mersin, sarmak, sandal ve turp, meyankk, gelincik, ykskotu, srkuyruu,
hindiba, srgan, kuzukula, labada, horozibii, meneke gibi bitkilerdir.

Orman Blge Mdrlnn Manisa li dahilinde kalan orman alanlarnn byk blm
genel olarak bozuk niteliktedir. Manisa li dahilindeki genel saha 1.335.269 ha olup, bunun 444.868
ha normal ve byk sahalar dahil olmak zere orman alan, 890.401 ha ormansz alandr. Aa tr
olarak, ibrelilerden kzlam, karaam, asli trler bata gelmekte olup, yaprakl tr olarak mee
baltal ve dier maki formasyonu tekil etmektedir. Manisa li orman dalm Tablo IV.36da
verilmitir.

103 / 245
Tablo IV.36: Manisa li Orman Yayl Alanlar
Aa Tr
Manisa Alan
(ha)
Akhisar Alan
(ha)
Demirci Alan
(ha)
Grdes Alan
(ha)
Toplam Alan
(ha)
Kzlam 73.769 74.981 41.647 20.863,5 211.260,5
Karaam 10.517 3.693 19.793 11.756 45.759
Fstkam 1.867 1.088 30 2.985
Mee 37.328 35.109 45.892 1.207 119.536
Kestane 81 81
Selvi 12 12
Sedir 0
Ard 1.929 1.929
Kark 16.257 26.697 1.858 44.812
TOPLAM 139.831 143.497 109.220 33.826,5 426.374,5

Proje kapsamnda santral alan iin 145.300 m (14,53 ha), kuyu lokasyonlar iin toplam
79.558 m (7,96 ha) olmak zere genel toplamda 224.858 m (22,49 ha) alan kullanlacaktr. Proje
alanlarnn ilendii mecere haritas ekil IV.25te verilmi olup bu haritaya gre kullanlacak alanlarn
tamam tarm arazisi niteliindedir. Bu haritaya proje unsurlarnn ayr ayr dalm gsterdii alanlar
Tablo IV.37de verilmitir.

Tablo IV.37: Proje Unsurlarnn Arazi Nitelii Bakmnda Dalm
Ad Sembol Aklama Alan (m
2
)
Santral Alan Z Ziraat 145300,00
Alkan-1 Z Ziraat 3735,91
Alkan-11 Z-1 Ziraat 3795,24
ahyar-1 Z Ziraat 3696,61
ahyar-4 OT-E Orman Topra-Erozyon 8542,50


104 / 245
Hem mecere haritasndan hem de harita dkmnde grlecei zere proje unsurlarnn
tamam tarm arazisi zerinde planlanmtr. Sadece ahyar-4 lokasyonu orman topra zelliinde
grlmekle birlikte sahada yaplan almalarda proje alanlarnda hibir orman varlna rastlanmam
olup, alanlarn zm ba ile kapl olduu grlmtr.

Proje alanna en yakn orman alan, Alkan 11 kuyusunun 50 60 m kadar yaknnda
gzken bozuk meereli orman alandr (bkz. ekil IV.25). Ancak sahada yaplan almalarda hibir
kuyu lokasyonunda veya yaknnda ormanlk alana rastlanmamtr. Dolaysyla projeden kaynakl
herhangi bir etki dolaysyla ormanlk alanlarn olumsuz etkilenmesi sz konusu deildir.

Proje alannda ve yakn evresinde herhangi bir orman varl ve/veya aa bulunmamas
sebebiyle aa kesimi olmayacaktr. Buna bal olarak alanda ve yakn evrede orman yangn riski de
bulunmamaktadr.

Proje kapsamnda santral inaat dolaysyla oluacak kaz fazlas malzeme Piyadeler
Belediyesinin gsterecei alanda depolanacaktr (bkz. Ek-3). Sz konusu alann seilmesinde orman
d alanlar tercih edilecek, depolama iin Piyadeler Belediyesi tarafndan ormanlk alan dnda baka
seenek sunulmamas durumunda, depolama ilemi topraka fakir, talk-kayalk alanlar seilecek,
mmkn mertebe aa kesiminden kanlacaktr. Kaz fazlas malzeme depolama alanlar iin izin
alnacak alanlar dndan herhangi bir alana kesinlikle pasa, atk ve/veya baka bir malzeme
dklmeyecektir. Ayrca, depolama alanlar ina edilirken erozyon ve heyelana sebep vermeyecek
ekilde gerekli tedbirler alnacak, civardaki akarsu ve yataklarn etkilemeyecek ekilde
tasarlanacaktr.

Proje kapsamnda inaat ilemlerine balanmadan nce alandan syrlacak bitkisel toprak,
dier atklar ve kazr fazlas malzeme ile karmayacak ekilde ayr depolanacak ve erozyon ihtimaline
karn tm tedbirler alnacaktr.

Faaliyet kapsamnda ormanlk alanlarda gerekletirilecek ilemler ile ilgili, bu alanlarda
kamulatrma sz konusu olmad iin, 6831 sayl Orman Kanunun 16. Maddesi gereince zmir
Orman Blge Mdrlnden izin alnacaktr. Ayrca, yol yapmlarnda yamalardan aaya toprak
kaydrmayacak ekilde B-tipi orman yolu standnda ekskavatrle yol alacak ve orman yollarnn
kullanlmas durumunda bakm ve onarmlar Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan
yaplacaktr.


105 / 245

ekil IV.25: Proje Alanlarnn lendii Mecere Haritas


106 / 245
IV.2.11 Koruma Alanlar (Milli Parklar, Tabiat Parklar, Sulak Alanlar, Tabiat Antlar, Tabiat Koruma
Alanlar, Yaban Hayat Koruma Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanlar, Biyosfer Rezervleri,
Doal Sit ve Antlar, Tarihi, Kltrel Sitler, zel evre Koruma Blgeleri, zel evre Koruma
Alanlar, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu kapsamndaki alanlar, Projenin korunan
alanlara uzaklklarnn 1/100.000lik lekli haritada gsterilmesi)
Milli Parklar, Tabiat Parklar, Tabiat Ant ve Tabiat Koruma Alanlar
Manisa li, Alaehir lesinde; Karaam Gen Kaynaklar Koruma Orman bulunmaktadr (Bkz.
ekil IV.26). Orman gen kaynaklarnn korunmasnda ama; gerek tr iindeki, gerekse trler
arasndaki genetik eitlilii en yksek seviyede tutmak ve gerektiinde bu eitlilikten yararlanmaktr.
Proje alannn bu alana uzakl yaklak 6 kmdir. Bu alan zerinde projeden kaynaklanacak olumsuz
bir etki beklenmemektedir.

Manisa l Merkezine 24 km uzakta, proje alannn yaklak 80 km batsnda Spil Da Milli
Park bulunmaktadr.

Manisa linde bulunan tabiat koruma alanlar Tablo IV.38de verilmitir.

Tablo IV.38: Tabiat Koruma Alanlar
TR ORJINI TESS YER
KLON
SAYISI
FDAN
SAYISI
SAHASI
(HA)
TESS
YILI
ARALIK
MES.
RAKIMI
Cz. Tohum bahesi
(kzlam)
Marmaris-Gelibolu
Grdes-Kavakalan
Bergama-F.dere
Muradiye (15 km)
Muradiye (15 km)
Stalan (85 km)
40
25
30 yksek
30 alak
1200
700
1083
1208
3
5,7
4,9
7,7
1976
1980
1993
1993
5*5
9*9
8*8
8*8
330 m
Ck. Tohum bahesi
(karaam)
Ylanl-Elkinda
Grdes-Gneli
Sargl (45 km)
Glmarmara (80
km)
30
30
2721
2206
17,4
14,1
1989
1990
8*8
8*8
200 m
400 m
Cf. Tohum bahesi
Bergama-Kozakay
Heybeli
Erigl (45 km)
Erigl (45 km)
30 270 1,7 1989 8*8 200 m
Cz. Tohum
plantasyonu
(kzlam)
Ylanl-Boyal
Kaylar
Akhisar (42 km)
Akhisar (53 km)
25 22000 20 1988 3*3 120 m
Cz. Tohum
plantasyonu
(kzlam)
Grdes-ahinkaya
Alibeyli
Erigl (40 km)
Erigl (13 km)
25 11000 10 1983 3*3 130 m
Cz. Tohum
plantasyonu
(kzlam)
Salihli-Poyrazky
Erigl
Erigl (45 km)
Erigl (23 km)
793 5,1 1987 6*6 340 m
TUR SERS BLME NO ALANI NVES RAKIM YA
BAKI
BOY-AP
Cz. Tohum
mesceresi
ahinkaya 168 79 53 350 70 K-20-40
Ck. Tohum
mesceresi
Gneli 3 58.5 58.5 1200 50 K-20-27
Ck. Gen Koruma
Orman
Alaehir 233 309 12 12 725 45 KB-13-42
Cz. Gen Koruma
Orman
Sargl 436,437,438 179,5 27
Normal populasyon, herhangi bir
zellii yok, genetik eitlilii
zenginletirici.


107 / 245
ProjeSahas

Kaynak: http://geodata.ormansu.gov.tr
ekil IV.26: Proje Alan ve Gen Koruma Alan

Gen Koruma Orman Alan

108 / 245
4915 Sayl Kara Avcl Kanunu Uyarnca evre ve Orman Bakanlnca Belirlenen
Yaban Hayat Koruma Sahalar ve Yaban Hayvan Yerletirme Alanlar
Proje alan 4915 Sayl Kara Avcl Kanunu Uyarnca Belirlenen Yaban Hayat Koruma
Sahalar ve Yaban Hayvan Yerletirme Alanlar ierisinde bulunmamaktadr.

2863 Sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanununun 2. Maddesinin a
Tanmlar Bendinin 1.,2.,3. ve 5. Alt Bentlerinde Kltr Varlklar, Tabiat Varlklar,
Sit ve Koruma Alan Olarak Tanmlanan ve Ayn Kanun le 3386 Sayl Kanunun
(2863 Sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanununun Baz Maddelerinin
Deitirilmesi ve Bu Kanuna Baz Maddelerin Eklenmesi Hakknda Kanun) lgili
Maddeleri Uyarnca Tespiti ve Tescili Yaplan Alanlar
Sit Alanlar
Manisa Kentsel Sit Alan: Hatuniye Camii, Kurunlu Han, Yeni Han, Bedesten, Cumhuriyet
Hamam, Yeni Alaca Hamam ve Eski Garaj alannn iinde bulunduu ve genelde bit pazar olarak
bilinen saha Ticaret Kentsel Sit olarak tescil edilmitir. Hatuniye Klliyesi Sultan II. Beyaztn ei
ehzade ehinahn annesi olan Hsn-i ah Hatun tarafndan 1490 ylnda yaptrlmtr. Klliye bir
cami ile bu camiyi evreleyen imaret hane ve sbyan mektebinden meydana gelmitir. Klliyeye gelir
salamak amacyla 1497 ylnda Kurunlu Han ina edilmitir. Klliyenin imaret ve medrese blm
yanp ykld iin gnmze ulamamtr. Hatuniye Camii enine dikdrtgen bir plana sahiptir ve
caminin st merkezde sekizgen bir tanbur zerine oturtulan yksek ve byk bir kubbe ile bunun iki
yanna yerletirilen ikier kk kubbeyle rtlmtr. 1497de ina edilen Kurunlu Han iki katldr ve
ak avlulu kareye yakn dikdrtgen planldr. Ta Kaps (ana kap) bat cephesindedir.Yapnn st
rts orjinalinde kurun olup sonradan kiremit at ile kapatlmtr. Ancak son onarmda kuruna ok
benzeyen galvanizli sa kaplama kullanlmtr.

Kula Kentsel Sit Alan: Kula le Merkezinde, 270 konut ve 11 dkkandan oluan yap
grubunun, sivil mimarlk rnei olarak tescilini ieren Kentsel Sit olgusu mevcuttur.

Soma Darkale Kentsel Sit Alan: Osmanl Dnemi Anadolu Trk mimarisi zelliklerine sahip,
sivil ve dini yaplarn oluturduu zgn yerleim dokusunun korunmas amacyla, sz konusu ky
yerleimi, Kentsel Sit Alan olarak tescil edilmitir.

Proje alan herhangi bir sit alan ierisinde yer almamaktadr.

Tarihi Sit
nemli tarih olaylarn getii ve bu nedenle korunmas gereken yerlerdir. Manisa l snrlar
ierisinde bu kapsama giren sit alan mevcut olup, bunlar;

1- Garnizon ehitlii (Merkez lede),
2- Kula ehitlii,
3- Salihli 5 Eyll ehitliidir.

Proje alan herhangi bir tarihi sit alan ierisinde yer almamaktadr.


109 / 245
Arkeolojik Sit
Antik bir yerlekenin veya eski bir medeniyetin kalntlarnn bulunduu ve korunmas
gereken yerlerdir. lde bu kapsama giren yerler aada verilmitir.

Manisa Kalesi: Manisa Da nn kuzey yamalarnda bulunan Manisa Kalesi d kale ve i
kale olmak zere iki kuaktan olumutur. Bizans Mimarisinin genel zellii olan tula hatll moloz ta
rg teknii ile yaplan kale duvarlar gnmzde harap durumdadr. D kalenin yapm tarihi kesin
olarak bilinmemektedir. evresi 4.5 km olan ve 13 kule ile tahkim edilmi olan d kalenin Evliya
elebi Seyahatnamesinde bahsi geen 7 kapsndan bugn, 2 kapya ait kalntlara ulalmtr. ehre
3 km mesafede olan i kale III. Ioannas Batatses tarafndan yaptrlmtr. Begen bir plana sahip
olduu iin Sandk Kale ad verilen surlar 7 kule ile tahkim edilmitir. Evliya elebi Seyahatnamesinde
i kalede bulunduu belirtilen; 30 ev, anbarlar, 2 sarn ve camiden gnmze ancak sarn kalntlar
ulamtr. Ayrca, antik Magnesia Ad Sipylum Kentinin yerleim alan da bu civardadr.

Yourtu Kalesi: Manisa, Merkez ileye bal Uzunburun Ky snrlar iindedir. Burada d
sur ve i kaleden oluan ve halkn Yourtu Kalesi olarak adlandrd yap kompleksi, Ge Roma
yada Bizans Dneminde ina edildii tahmin edilmektedir.

Ge Roma Yerlemesi: Manisa, Merkez leye bal Uzunburun (Mersintepe) Ky snrlar
iindeki Ge Roma Dnemi yerlemesidir.

Aigai Antik Kenti: Manisa, Merkez leye bal Kseler Kynn yaklak 4-5 km gneyinde
kurulmu ve tarihi M.. 8-7 yy.lara kadar uzanan bir kenttir. Kentte Hellenistik-Roma Dnemine ait
yap kalntlar mevcuttur.

Kybele Kaya Kabartmas: Manisann gneydousunda, Manisa-Turgutlu Karayolunun 7.
kmsinde bulunan Akpnar Mevkiinde tepenin zerinde, kayaya oyulmu ni iinde bir rlyef
bulunmaktadr. Oturmu bir kadn eklinde olan ve Gediz Ovasna bakan bu ok anm rlyef
Anadolu da binlerce yl taplan Bereket Tantas Kybele dir. M.. 2000 yllarnda Hitit mparatorluu
tarafndan yaptrlan dier kaya antlarna ok benzeyen bu Ana Tanra Rlyefi eitli aratrmaclar
tarafndan bir Hitit eseri olarak yorumlanmtr. Hitit mparatorluunun snrlar bu blgeye kadar
ulamad gz nne alnarak, Hitit ordularnn bir askeri sefer srasnda konakladklar Akpnar
Mevkiinde su kaynaklarn kutsama amacyla bu rlyefi yaptklar dnlmektedir.

Fatih Saraynn Bulunduu Alan: Merkez lede, Fatih Park Alan ve civar, III. Derece
arkeolojik sit alan olarak tescil edilmitir.

Bintepe Nekropol Alan: Ahmetli, Salihli, Saruhanl ve Glmarmara lelerinin snrlar
dahilinde, geni bir alana yaylm olan blgede, Lydia Krallar ve ailelerinin ant mezarlar
bulunmaktadr.

Eski Balkhane Nekropol ve Ahlatltepecik Yerleimi: Salihli lesi, Tekeliolu Ky snrlar
iindeki Prehistorik dnem yerleimi ve mezarlk alandr.

akallar Tepesi: Salihli lesi Sindel Ky snrlar iindedir. Yaklak 25.000 yl ncesine ait
insan topluluklarnn varln kantlayan fosil insan ayak izlerinin bulunduu alandr.


110 / 245
Sardes ren Yeri: Sart Kasabas snrlar iindedir. Tarihi M..3 bine kadar inen ve Lydia,
Hellenistik, Roma, Bizans dnemlerinde iskan edilmi olan antik Sardes Kenti kalntlarnn bulunduu
alandr.

Hacolan Nekropol: Sart Kasabas ve Mersindere Ky arasnda yer alan Hellenistik
dnem nekropoldr

Roma Dnemi Nekropol Alan: Salihli lesi, Beylikli Ky, Glyeri Mevkiindedir.

Arastepe: Soma lesi, Akale snrlar dahilindeki antik yerleim kalntlarnn bulunduu
alandr.

Keltepe Kale: Soma lesi, Deni Ky snrlar iinde antik kalntlarn bulunduu sahadr.

ycek Tepe Hy: Soma lesi, Yacl ay zerinden ayrlan bir tali yol ile
ulalmaktadr. Tepe zerinde ge dnem kaba seramiklerin yannda, kalkholithik ve erken bronz a
seramikleri de mevcuttur.

Roma Nekropol: Selendi lesi Mdkl Ky snrlar dahilinde bulunan ve Roma dneminde
kullanlm olan nekropoldr.

Toptepe: Alaehir lesinde Hellenistik dnemde kurulmu olan antik Philadelphia kentinin
kalntlarnn bulunduu alandr.

Sur Kalntlar: Alaehir lesinde, Antik kentin etrafn kuatan ve Bizans dneminde ina
edilmi olan surlara ait kalntlardr.

Gavur Hyk: Alaehir lesinde, yredeki Prehistorik yerleim merkezinin bulunduu
alandr.

St. Jean Kilisesi: Alaehir lesinde, Bizans dneminde yaplm olan kilisenin, sadece
adet payesi gnmze kadar gelebilmitir.

Nekropol Alan: Alaehir lesinde Esentepe Mahallesinde, Kiretepe ile Devlenge Deresi
arasnda kalan alandr.

Kaklk Nekropolisi: Sargl lesi, Dindarl Ky snrlar iindedir. Roma dneminde
kullanlm bir nekropol alandr.

Asartepe: Turgutlu lesi, Urganl Buca snrlar dahilinde yer alan prehiztorik yerleim
merkezidir.

Maazadamlar Mevkii: Kula lesi, Hamidiye Ky, Palankaya Mahallesi snrlar iindeki
Roma dnemine ait yerleim ve nekropolis alan.

Tepe Mezarl ren Yeri: Akhisar le Merkezindeki antik Thyateira Kentinin Roma ve
Bizans dnemine ait yap kalntlarnn bulunduu alandr.


111 / 245
Akropolis: Akhisar le Merkezinde u anda zerinde Akhisar Devlet Hastanesinin
bulunduu antik Thyateira kentinin akropolisi olan sahadr.

Seyit Ahmet Mezarl: Akhisar, Seyit Ahmet Mahallesinde Roma dnemine ait buluntularn
ele geirildii Ge Roma Dnemi Nekropoldr.

Telli Kavak Nekropol: Akhisar lesi, Erdelli Ky snrlar iindeki Prehistorik dnem
nekropol alandr.

Kaletepe: Akhisar lesi, Ovaky snrlar dahilinde, Akhisar-Sndrg Yolu zerinde bulunan
Ge Roma Kalesidir.

Hierakome Antik Kenti: Akhisar lesi, Sazoba Kynn yaklak 1,5 km kadar gneyindeki
Kumtepe olarak anlan mevkide antik kentin yerleim ve nekropol alan mevcuttur.

Hyk: Akhisar lesi, Mecidiye Kasabas, Cumhuriyet Mahallesi snrlar iindeki Prehistorik
yerleim sahasdr.

yecek Hyk: Akhisar lesi, Erdelli Ky snrlar iindeki Prehistorik yerleim sahasdr.

Mermer dol Atlyesi: Akhisar lesi, Kulakszlar Ky, Balkburnu mevkii snrlar iinde
bulunan ve Prehistorik dnemlerde kullanlm olduu saptanan mermer idol atlyelerinin bulunduu
saha.

Antik Yap Kalntlar: Akhisar le Merkezi Paa Mahallesi Ali efik lkretim Okulu
Bahesindedir.

Nekropol Sahas : Akhisar lesi, Kayalolu Kasabas, Karayuntda mevkiindedir.

Apollonis Antik Kenti: Akhisar lesi, Mecidiye Kynn 2 km kadar kuzeyinde, antik
Apollanis Kentinin kalntlarnn bulunduu sahadr.

Iulia Gordos Antik Kanti: Eski Grdes mevkiinde antik Luia Gordos Kentinin bulunduu
alandr.

Antik Yerleim Yeri Ve Kaya Mezarlar: Grdes lesi, Oulduruk Ky snrlar iinde
bulunmaktadr.

Eski Grdes Mezarl : Eski Grdes mevkiindedir.

Kharakipolis Antik Kenti: Grdes lesi, Karayakup Ky, Kaltepe mevkiindeki antik kent
kalntlardr.

Alutepe Nekropol Alan : Saruhanl lesi, Nuriye Kasabas snrlar ierisindedir.

Bayku Tepe Hy : Saruhanl lesi, Koldere Kasabas snrlarndadr.

Bintepeler Sit Alan : Saruhanl lesi, Bykbelen Kasabas snrlarndadr.

112 / 245
Stratonkea Antik Kenti: Krkaa lesi, Siledik Ky snrlar dahilindedir.

Abidintepe Tmls: Kraa lesi,Bakr kasabas, Harta mevkiindedir.

Eski Mezarlk: Krkaa lesi, Alifak ky, Azizkuyusu mevkiindedir.

Eski Mezarlk: Krkaa lesi, Bakr Kasabas snrlar dahilindedir.

Gubaktepe, Aktakaya, Ortakaya, Tilktepe, Tabantepe, Aztepe: Krkaa lesi, Karakurt
Baraj alan ve evresinde yer almaktadr.

Kaya Mezarlar: Krkaa lesi, Zeytintepe ve Karamantepede bulunmaktadr.

Kilise: Krkaa lesinde nderesi dousundaki doal oyuntu iindedir.

Savunma Yaps: Krkaa lesi, altcak Baraj Glnn maksimum su seviyesi dnda
kalmaktadr, nderesi batsndadr.

Kaya Snaklar: Demirci lesi, ataloluk Ky, Sarta mevkiinde (Delikliyar mevkii) yer
almaktadr.

Proje alan herhangi bir arkeolojik sit alan ierisinde yer almamaktadr.

Doal Sit
lgin zellik ve gzelliklere sahip olan ve ender bulunan korunmas gerekli alanlar ve
tanmaz tabiat varlklardr. lde bu kapsama giren yerler aada verilmitir.

Spil Milli Park: Spil Mili Park proje alannn yaklak 80 km batsnda bulunmaktadr.
Projeden kaynakl herhangi bir etki olmayacaktr.

Niobe (Alayan Kaya) Doal Ant: Manisann eteklerinde kurulduu Spil Da, lk a
Anadolusunun efsanevi Kral Tantalos ve ailesini konu alan birok mitolojik ykye ev sahiplii
yapmtr. Tantalos un kz Niobe nin trajik hikayesi bu efsanelerin en ok bilinenidir. Niobe yedisi kz
ve yedisi erkek olan on drt ocuun annesidir. Ba tanr Zeus un kars Leto ve ocuklar tanr
Apollon ve tanra Artemis onuruna dzenlenen bir enlikte Niobe Leto sadece iki ocuk annesidir,
oysa benim on drt ocuum var, benim daha ok kutsanmam gerekir diyerek gururlanr. Buna ok
kzan Tanra Leto, Niobe nin cezalandrlmasn ister. Bunun zerine Apollon ve Artemis Niobe nin
ocuklarn oklayarak ldrr. Bu lmlerle byk bir acya kaplan Niobe nin znts Tanr Zeus u
etkiler ve Niobe yi ta haline evirir. Niobe nin sonsuz acs buna ramen devam eder, kayadan gz
yalar szlr. ayba mevkiinde bulunan ve kadn siluetini andran byk bir kaya kitlesi bu
efsanenin kaynadr.

Karadivlittepe Kuladivlittepe: Kula lesi, Sandal Ky snrlar iindeki bu snm volkanik
dalar, lav aknt sahalar ile birlikte doal sit alan olarak tescil edilmilerdir.

Doal Oluumlar: Kula lesi, Yurtba Ky snrlar dahilindeki volkanik arazi, rzgar
etkisiyle peri bacalarn andran bir grnm almtr. Bu saha doal sit alan olarak tescil edilmitir.


113 / 245
Stk Ky: Demirci lesi, Stk Ky, Kmenar mevkiinde, asrlk nar
alanlarnn yaad sahadr.

Fosil nsan Ayak zleri: Grdes lesi, arklar Ky, Nebiler mevkii ve Salihli lesi, akallar
Ky snrlar ierisinde, gnmzden yaklak 25.000 yl ncesine tarihlenen insan ayak izlerine ait
fosillerin yer ald sahalar doal sit alan olarak tescil edilmitir.

Proje alan herhangi bir doal sit alan ierisinde yer almamaktadr.

Manisa lelerindeki Mevcut Ant Eserler
Kula
1- Paa Camii-Osmanl 11- Zaferiye Mescidi-Osmanl
2- Ta Mahalle Camii-Osmanl 12- ar Trbesi-Osmanl
3- Hac Camii-Osmanl 13- Trbe(123 sok)-Osmanl
4- Hac Recep Camii-Osmanl 14- Kilise (53 sok)-19.yy
5- Soukkuyu Camii-1784 15- Kilise (Akgn mah.)-19.yy
6- Necip Camii-1783 16- Eski Kilise (70 sok.) 19.yy
7- Zencilli Camii-Osmanl 17- Kenan Evren Mzesi-Osmanl
8- Tahtal Camii-Osmanl 18- ukur eme-Osmanl
9- ar Camii-Osmanl 19- Ktphane
10- Kurunlu Camii-1480

Akhisar
1- Ulucamii-14.yy
2- Yeni Camii-Osmanl
3- eyh lyas Camii-Osmanl
4- Sar Ahmet Vefik Paa Camii-1469
5- Hergelen Camii-Osmanl
6- Sar Ahmet Vefik Paa Han-Erken Osmanl
7- Sar Ahmet Vefik Paa Hamam-Erken Osmanl
8- Sar Ahmet Vefik Paa mareti-Erken Osmanl
9- Hac Mustafa Aa Camii-Osmanl

Soma
1-Hdrbey Camii-18.yy
2-Ulupnar Camii-Hamidiye mh.
3-Mescit-Osmanl
4-Hamam-Osmanl
5-Nafiz Cengiz Han-Osmanl
6-Minareli Camii-19.yy: Darkale ky
7-Krkoluk Camii-19.yy: Darkale ky
8-Hamam 19.yy.: Darkale ky
9- Bedesten-19.yy
10-amarhane 19.yy: Darkale ky
11-Seviler Ky Camii-Osmanl
12-Karacahisar ky Camii


114 / 245
Alaehir
1-Yldrm Beyazt Camii-Osmanl
2- eyh Sinan Camii-16.yy
3- eyh Sinan Trbesi-16.yy
4- Ktk Minare Camii-16.yy
5- Yonca Han (Yac Han-Kurunlu Han)-17.yy
6- Anonim eme-Osmanl
7- ST.Jean Kilisesi-Bizans Dnemi
Turgutlu
1- Pazar Camii-Osmanl
2- Halime Hatun Camii ve Klliyesi-Osmanl
3- eytantepe Tmls
4- iftlikkr mevkii Tmls
5- Asartepe -Prehistorik yerleim.
6- Camii Osmanl: Irlamaz ky
7- Camii-Osmanl: Sinirli ky
Glmarmara
1- ahuban Camii-Osmanl
2- Halime Hatun Camii-Osmanl
3- marethane-Osmanl
Demirci
1- Alaca Han Ali Mescidi-Osmanl
2- Mezarlk-Osmanl
3- rezler Camii ve bitiiindeki trbe.

Krkaa
1-Hkmet Kona- 20 yy ba.

Doal Miras Kapsamna Giren Alanlar
Doal Antlar (nar Aalar)
Akhisar Medar kasabas
Akhisar Hashoca mah. 105 ve 91 sk kesiim yeri, 127 sk, 127 ve 14 nolu sk kesi (3
adet)
Akhisar eyh sa Mah. 77 sk, 25 sk, 119 sk ve 118 sk kesi, 50 sk ve 122 sk kesi, 122
sk. (10 adet)
Akhisar Efendi mh. 74 sk
Akhisar Hac shak mah. 130 ve 131 sk kesi.
Alaehir Balk Pazar (3 adet)
Alaehir Vakflar Bankas binas kars.
Alaehir Ziya Gkalp cd.
Alaehir 5 Eyll Park.
Alaehir Mektep sk.
Alaehir Ktphane sk. (2 adet)
Alaehir Gar kompleksi iinde (11 adet)
Demirci Tekeller ky

115 / 245
Kula Alaehir cd. (5 adet)
Merkez, Mutlu mh. vaz Paa Camii arkas (itlenbik aac)
Merkez, Adakale mh. lyas Bey Mescidi kars
Merkez, Lalapaa ve Topuasm mh. (3 adet)
Turgutlu, Kurtulu mh. (4 adet)
Turgutlu, zyurt mh. (4 adet)
Turgutlu, Piyadeolu cd.
Turgutlu, Acarlar mh.
Turgutlu, Damarmara, Kabanar Ky (ceviz aac)
Turgutlu, Damarmara, Karaky (2 adet mee ve cnar aac)

IV.2.12 Flora ve Fauna (trler, endemik zellikle lokal endemik bitki trleri, alanda doal olarak
yaayan hayvan trleri, ulusal ve uluslararas mevzuatla koruma altna alnan trler, nadir ve
nesli tehlikeye dm trler ve bunlarn alandaki bulunu yerleri, blgedeki dalmlar,
endemizm durumlar, bolluk miktarlar, av hayvanlarnn adlar, poplasyonlar ve bunlar iin
alnan Merkez Av Komisyonu Kararlar) Her bir trn kim tarafndan ve ne zaman, hangi
yntemle (literatr gzlem vs.) tespit edildii, Collins Bird Guide, Trkiyenin nemli Ku
Alanlar Kitab, Trkiyenin nemli Doa Alanlar Kitab, IUCN, Bern Szlemesi, MAK
Kararlar, CITES gibi uluslararas anlamalara gre durumu, trlerin projeden ne ekilde
etkilenecei, proje alanndaki vejetasyon tiplerinin bir harita zerinde gsterilmesi. Projeden
ve almalardan etkilenecek canllar iin alnmas gereken koruma nlemleri (inaat ve
iletme aamasnda). Arazide yaplacak flora almalarnn vejetasyon dneminde
gerekletirilmesi ve bu dnemin belirtilmesi, flora iin Trkiye Bitkileri Veri Servisi
(TUBVES) kullanlarak kontrol yaplmas, (flora ve fauna elemanlarnn tespiti alanlarnda
uzman iki ayr biyolog tarafndan arazi almalar yaplarak belirlenmeli, literatr almalar
ile dorulanmal)
lkemiz topografik yap ve iklim zelliklerinin farkllndan dolay 3 floristik blgenin etkisi
altndadr. Bunlar; Akdeniz, ran-Turan ve Avrupa Sibirya blgeleridir. Alaehir JES Projesinin yer
ald blge genel anlamda Iran-Turan Fitocorafik Blgesi snrlar iinde yer almaktadr.

Proje alan Akdeniz Fitocografik Blgesinde yer almakta olup, grid kareleme sistemine gre
B2 karesinde bulunmaktadr (bkz. ekil IV.27). Projenin inaat ve iletme aamasnda, flora ve fauna
zerinde oluacak etkileri incelemek zere proje alan ve civar literatr almalar ile
deerlendirilmitir.

Bu almalarna ait bilgiler, kapsamlatrma sonras alnacak zel formata gre detayl
olarak incelenmitir. zel formata gre hazrlanan flora ve fauna blmnde, flora iin bitki trlerine ait
listeler, Latince ve Trke adlar, fitocorafik blgeleri, endemizm durumlar, tehlike kategorileri, nispi
bolluk dereceleri, habitatlar vb. fauna trlerinden amfibi, srngen, ku ve memeli trlerinin Latince ve
Trke adlar, Bern Szlemesi Ek-2 ve Ek-3 listelerinin hangisinde yer ald, habitatlar, IUCN
kategorileri, Merkez Av Komisyonu Kararlar, incelenmitir. Yaplan almalar gre hazrlanan tr
listeleri TUBTAK tarafndan hazrlanan Trkiye Bitkileri Veri Sistemi (TBVES) e gre gzden
geirilmitir.


116 / 245

ekil IV.27: Faaliyet Alannn Grid Kareleme Sistemindeki Yeri

Proje Alannn Floristik Deerlendirmesi
Alann floras "Flora of Turkey and The East Aegean Islands" adl kaynaktan yararlanlarak
oluturulmutur. Ayrca alana yakn, alan ile ayn ekolojik zellikleri gsteren alanlardaki yaplan
floristik almalardan da faydalanlarak alann flora listesi oluturulmutur (bkz. Tablo IV.39).

Tablo IV.39da ncelikle bitkilerin familyas, cinsi ve tr, ikinci stunda bitkinin Trke ad
(bitkilerin Trke adlar iin Turhan Baytop tarafndan hazrlanm "Trke Bitki Adlar" adl
kaynandan ve Trkiye bitkileri listesinden faydalanlmtr), nc stunda bitkinin tespit edildii
habitat, drdnc stunda endemizm ve nadirlik durumu, beinci stunda -biliniyor ise- fitocorafik
blgesi, altnc stunda bitki trlerinin tehlike kategorileri (Tehlike kategorileri IUCN tarafndan
belirlenmi kriterler ile (2000) hazrlanm, Trkiye Tabiatn Koruma Dernei tarafndan yaynlanan
"Trkiye Bitkileri Krmz Kitab" adl kaynaktan faydalanlmtr) belirtilmitir. Ayrca her bir flora tr
iin TBVES (Trkiye Bitkileri Veri Servisi) taramas ve deerlendirilmesi yaplmtr.

Endemik bitki trleri iin (2000) tarafndan hazrlanan Trkiye Bitkileri Krmz Kitab adl
yaynda kullanlan IUCN Red Data Book kategorileri aadaki aklanmtr.

EX Tkenmi
EW Doada Tkenmi
CR ok Tehlikede
EN Tehlikede
VU Zarar Grebilir
DD Veri Yetersiz
NE Deerlendirilemeyen
LR Az Tehdit Altnda


117 / 245
LR kategorisinin gelecekteki durumlarna gre tehdit asndan sralanabilecek 3 alt
kategorisi mevcuttur.

cd - Conservation Dependent (Koruma nlemi Gerektiren): 5 yl ierisinde yukardaki
kategorilerden birisine girebilecek taksonlar bu gruptadr.

nt - Near Threatened (Tehdit Altna Girebilir): Bir nceki kategoriye konamayan ancak
VU kategorisine konmaya yakn aday olan bitki trleri bu grupta yer alr.

Ic - Least Concern (En Az Endie Verici): Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit
altnda olmayan bitki trleri bu kategoride yer alr.

Tablo IV.39: Proje Alan ve Yakn evresi Flora Durumu
TR TRKE ADI
ENDEMZM
DURUMU
FTOCORAFK
BLGE
TEHLKE
KATEGORLER
Eryngium creticum Boadikeni Dou Akdeniz
Ammi majus Di otu Akdeniz
Scandix australis Akdeniz
Hippomarathrum
cristatum
Tarhana otu Dou Akdeniz
Ferula communis akr otu Akdeniz
Bupleurum gracile eytanyldz Dou Akdeniz
Tordylium aegaeum Ege davulotu Dou Akdeniz
Dracunculus vulgaris Ylan ba Dou Akdeniz
Pallenis spinosa Buhurumeryem Akdeniz
Jurinea consanguinea Geyikgbei
Bellis perennis Koyungz Avrupa-Sibirya
Anthemis auriculata Akbaba iei Dou Akdeniz
Onopordum illyricum Dolma Kenkeri Akdeniz
Centaurea calolepis aladr Endemik Dou Akdeniz
LR (lc) En Az Endie
Verici
Centaurea polyclada Yedidme Endemik Akdeniz VU ( Zarar Grebilir)
Heliotropium
europaeum
Akrepotu ran-Turan
Echium italicum Kurtkuyruu Akdeniz
Alkana areolata Endemik Dou Akdeniz
LR (lc) En Az Endie
Verici
Echium angustifolium Agres Dou Akdeniz
Legousia speculum-
veneris
Ho Kadn Aynas Akdeniz
Petrorhagia velutina Zariei

118 / 245
TR TRKE ADI
ENDEMZM
DURUMU
FTOCORAFK
BLGE
TEHLKE
KATEGORLER
Silene otites Salkm iei ran-Turan
Dianthus pubescens Nare Akdeniz
Velezia rigida Totu Geni Yayll
Scabiosa argentea Uyuzotu ok Geni Yayll
Knautia integrofolia
var. bidens
Dou Akdeniz
Tremastelma
palaestinum
Kirpi Uyuzotu Dou Akdeniz
Genista anatolica Kanda Dikeni Dou Akdeniz
Spartium junceum Katrtrna Akdeniz
Lathyrus annuus Akdeniz
Lathyrus laxiflorus Dou Akdeniz
Trifolium cherleri Tokal Dck Akdeniz
T. spumosum Kese Yonca Akdeniz
T. strictum Koak gl Avrupa-Sibirya
T. lappaceum Yivli Yonca Akdeniz
T. globosum Yumak Yonca Dou Akdeniz
Medicago orbicularis Paralk Akdeniz
Vicia pannonica Burak
Anagyris foetida Zivircik Akdeniz
Pisum sativum Bezelye Akdeniz
Ononis natrix subsp.
natrix
kzan Akdeniz
O. viscosa subsp.
breviflora
Siyek Dikeni Akdeniz
Trifolium echinatum Kirpi gl Dou Akdeniz
Lotus angustisimus
Lamium amplexicaule Baltutan Avrupa-Sibirya
Ballota acetabulosa Boz ot Dou Akdeniz
B. nigra subsp.
anatolica
Gripotu Endemik ran-Turan
LR (lc) En Az Endie
Verici
Melissa officinalis Oulotu Dou Akdeniz
Origanum onites Bilyal Kekik Dou Akdeniz
Thymus zygioides var.
lycaonicus
Bodur Kekii Akdeniz
Salvia tomentosa Byk iekli Adaay Akdeniz

119 / 245
TR TRKE ADI
ENDEMZM
DURUMU
FTOCORAFK
BLGE
TEHLKE
KATEGORLER
Salvia viridis Yeil Adaay Akdeniz
Ziziphora capitata Anuk ran-Turan
Lycopus europaeus Kurtaya Avrupa-Sibirya
Phlomis nissolii bek alba Endemik ran-Turan
LR (lc) En Az Endie
Verici
Asparagus acutifolius Tilkien Akdeniz
Asphodelus aestivus Kirgikk Akdeniz
Allium nigrum Kara Soan Akdeniz
Tulipa orphanidea Doandili Dou Akdeniz
Ornithogalum
fimbriatum
Kirpi Sasal Dou Akdeniz
O. montanum Da Akyldz Dou Akdeniz
Muscari comosum Morba Akdeniz
Lilium candidum Ak Zambak Akdeniz
Gagea bohemica Saryldz Geni Yayll
Orchis anatolica Dildamak Dou Akdeniz
Serapias parviflora Akdeniz EN(Tehlikede)
Orchis sancta Pren Salebi Dou Akdeniz
Brachypodium
pinnatum
Tyl Klcan Avrupa-Sibirya
Hordeum bulbosum Boncuk Arpa Geni Yayll
Triticum aestivum Ekmeklik Buday Geni Yayll
Avena barbata Narin Yulaf Akdeniz
Gaudinia fragallis Baakl Yulaf Avrupa-Sibirya
Holcus lanatus Kadifeotu Avrupa-Sibirya
Phalaris canariensis Kuyemi Akdeniz
Polypogon
monspeliensis
Htr ran-Turan/Akdeniz
Lolium temulentum Delice im Geni Yayll
Poa bulbosa Yumrulu Salkm Geni Yayll
Cynosurus echinatus Top Tarakotu Akdeniz
Zea mays Msr ran-Turan/Akdeniz
Melica ciliata Kirpikli nci Akdeniz
Psilurus incurvus Eri Kuyrukotu ran-Turan/Akdeniz

120 / 245
TR TRKE ADI
ENDEMZM
DURUMU
FTOCORAFK
BLGE
TEHLKE
KATEGORLER
Elymus panormitanus Koru Buday Akdeniz
Apera interrupta Tokal pekimi Avrupa-Sibirya
Vulpia unilateralis Yamuk Kirpikliim Akdeniz
Nigella arvensis Tarla rekotu Akdeniz CR (ok Tehlikede)
Anemone coranaria Manisa Lalesi Akdeniz
Clematis cirrhosa Bahar Sarma Akdeniz
Ranunculus muricatus Kutsal Defne Avrupa-Sibirya/Akdeniz
Ranunculus arvensis Mustafaiei Geni Yayll
Consolida ambigua
Prunus spinosa akal Erii Avrupa-Sibirya
Prunus domestica Erik Geni Yayll
Cerasus vulgaris Vine
Avrupa-Sibirya/iran-
Turan

Persica vulgaris eftali ran-Turan
Amygdalus communis Badem Geni Yayll
Fragaria vesca Da ilei Avrupa-Sibirya
Sarcopterium
spinosum
Abdestbozan Dou Akdeniz
Rosa canina Kuburnu Geni Yayll
Malus sylvestris Yaban Elmas Geni Yayll
Pyrus communis Armut Avrupa-Sibirya
Potentilla sublaevis Manisa Prmakotu Endemik Akddeniz VU (Zarar Grebilir)
Sherardia arvensis Gkrenotu Akdeniz
Asperula arvensis Tarla Belumotu Akdeniz
Galium brevifolium
subsp. brevifolium
Endemik Dou Akdeniz
LR (lc) En Az Endie
Verici
Crucianella bithynica ayr Haotu Dou Akdeniz
Asperula tenuifolia Spil Belumu Dou Akdeniz (Da)
Verbascum sinuatum
var. sinuatum
Bodanotu Akdeniz
V. glomeratum Srkula ran-Turan
V. parviflorum Balkas Endemik Dou Akdeniz
LR (lc) En Az Endie
Verici
V. lydium Srkuyruu Dou Akdeniz
Linaria pelisseriana Mor Nevruzotu Akdeniz

121 / 245
TR TRKE ADI
ENDEMZM
DURUMU
FTOCORAFK
BLGE
TEHLKE
KATEGORLER
Veronica arvensis Ekin Mavii Avrupa-Sibirya
V. cymbalaria Vensiei Akdeniz
Parentucellia latifolia dilotu Akdeniz
Veronica elmaliensis Elmal Mavii Endemik Akdeniz
LR (nt) Tehdit Altna
Girebilir
Verbascum lobatum Tokal Srkuyruu Endemik Dou Akdeniz VU ( Zarar Grebilir)
Solanum nigrum
subsp. nigrum
Akdeniz
S. melogena Patlcan Akdeniz
Capsicum annuum Biber Geni Yayll
Lycopersicum
esculentum
Domates
Datura stramonium Boru iei Geni Yayll
Pinus brutia Kzlam Dou Akdeniz
Pinus nigra ssp.
pallasina
Karaam Dou Akdeniz
Cupressus
sempervirens
Servi Dou Akdeniz
Juniperus oxycedrus L. Katran Ardc Akdeniz
Jasminum fruticans Boruk Akdeniz
Olea europaea Zeytin Akdeniz
Arbutus andrachne Sandal Aac Avrupa-Sibirya/Akdeniz
Morus alba Beyaz Dut Geni Yayll
Morus nigra Karadut Geni Yayll
Ficus carica ncir Dou Akdeniz
Vitis vinifera Asma Geni Yayll
Juglans regia Ceviz Geni Yayll
Salix alba Ak St Avrupa-Sibirya
Populus alba Ak Kavak Avrupa-Sibirya
P. tremula Titrek Kavak Avrupa-Sibirya
Cucurbita pepo Sakz Kaba
Citrullus lanatus Karpuz Akdeniz
Cucumis melo Kavun Akdeniz


122 / 245
Proje alan ve yakn evresi flora durumu incelendiinde, proje alannda zarar grebilir (VU)
3 tr (Centaureae polyclada, Potentilla sublaevis, Verbascum labatum); tehlike altnda (EN) 1 tr
(Separias parviflora) ve ok tehlikede (CR) 1 tr (Nigella arvensis) mevcuttur. Bununla birlikte, proje
alannda 10 adet endemik bitki tr tespit edilmitir (bkz. Tablo IV.39).

Proje Alannn Faunistik Deerlendirmesi
Faaliyet alan ve evresinde bulunan ve habitat zellii nedeniyle bulunmas muhtemel fauna
trlerinden amfibi trleri, srngen trleri, ku trleri ve memeli trleri aada verilmitir. Tablolarda
her trn familyas, Trke ad, habitat, IUCN kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern
Szlemesi Ek-2 (kesin olarak koruma altna alnan fauna trleri) ve Ek-3 (korunan fauna trleri)
listelerinin hangisinde yer ald belirtilmitir.

Ayrca, T.C. Orman ve Su leri Bakanlnca 07 Haziran 2012 tarih ve 28316 sayl Resmi
Gazetede yaynlanarak yrrle giren 2012-2013 Av Dnemi Merkez Av Komisyonu Kararlar Ek-I,
(Ek Liste-Ideki yaban hayvanlar Bakanlka koruma altna alnmtr), Ek-II (Bakanlk tarafndan av
hayvanlar olarak belirlenen yaban hayvanlarndan Ek Liste-IIdeki kular ve memeliler MAKca
koruma altna alnmtr.), Ek-III (Bakanlka belirlenen av hayvanlarndan, 2012-2013 av dneminde
avlanmann serbest olduu srelerde avlanmasna MAKca izin verilen av hayvanlar) listeleri ilgili
tablolara ilenmitir.

Demirsoy (2002) tarafndan IUCN kriterlerine gre memeli, srngen ve kular iin belirlenen
ve Genel Zoocorafya ve Trkiye Zoocorafyasnde yer alan ulusal tehlike kategorileri aada
verilmitir (bkz. Tablo IV.40).

Tablo IV.40: Ulusal Tehlike Kategorileri
Ksaltma Aklama
E Nesli tehlikede
Ex Nesli tkenmi
I Taksonun durumu bilinmiyor
K Yetersiz veri
nt Yaygn, bol ve nesli tehlike altnda olmayan trler
O Nesli tehlike dnda olan trler
R Nadir trler
V Hassas trler

Bern Szlemesi
Avrupann Yaban Hayat ve Yaama Ortamlarnn Korunmas Szlemesi 1979 Eyll nn
19. gn Bernde imzalanm olup bu Szleme, 09.01.1984 tarih ve 847601 sayl Bakanlar Kurulu
Karar ile onaylanarak 20.02.1984 tarih ve 18318 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr.

IUCN Red List Kategorileri
IUCN, Nesli Tkenme Tehlikesi Altnda Olan Trlerin Krmz Listesi ("IUCN Red List") ve
bitki ve hayvan trlerinin dnyadaki en kapsaml Kresel Koruma durumu envanteridir. IUCN Krmz
Listesi Uluslararas Doal Hayat ve Doal Kaynaklar Koruma Birlii tarafndan srdrlmektedir.


123 / 245
IUCN Krmz Listesi, kesin lt kullanlarak, binlerce tr ve alttrlerin nesillerinin tkenme
riskini deerlendirerek oluturulmaktadr. Bu lt tm trlerle ve dnyann her blgesi ile ilgilidir.
Krmz Liste ile amalanan; koruma meselelerine kamunun ve politikaclarn dikkatini ekmek ve
bununla birlikte trlerin yok oluunu azaltmak iin uluslararas camiaya yardm etmektir. Gl bir
bilimsel altyap ile oluturulan IUCN Red List, biyolojik eitliliin durumu ile ilgili en geerli rehber
olarak kabul edilmektedir.

Memeliler
Proje alan ve evresini kapsayan alma alan tehdit altnda trleri barndracak zel bir
habitat yapsna sahip deildir. Alanda tespit edilen 12 memeli trnden 7 tanesi IUCN Krmz
Listesine gre LC: Az endie verici, 1 tanesi ise DD: Veri eksik kategorisinde yer almaktadr.
CITESe gre deerlendirildiinde ise alma alannda tespit edilen memeli trlerinden Canis lupus
(Kurt) Ek 2: Ticari kontrolnde yardm iin dier CITES taraflarna bavurulan ve en az bir lkede
korunan trler, dier 2 trn ise; Vulpes vulpes (Tilki) ve Martes foinea (Kaya sansar) szlemeye ait
Ek 3: ticari kontrolnde yardm iin dier CITES taraflarna bavurulan ve en az bir lkede korunan
trler arasnda listelendii grlmektedir.

MAK 2011-2012 kararlarna gre ise, alandaki memeli trlerinin 2 tanesi Ek 1: Orman ve Su
leri Bakanlnca koruma altna alnan yaban hayvanlar kategorisinde yer almaktadr. Koruma
altndaki memeli trleri ve bu trlerin tehlike snflar aada verilmitir (bkz. Tablo IV.41).

Tablo IV.41: Proje Alan ve Yakn evresindeki Memeli Trleri
Familya Tr Trke Ad
Endemizm
Durumu
Tehlike
Kategorileri
(IUCN)
Poplasyon
Durumu
Korunma
Stats
CANIDAE
Canis lupus Kurt

LC Bol
CTES Ek-2;
Bern (Ek II)
Canis aureus Altn Renkli akal

Vulpes vulpes Tilki

LC Bol CTES Ek-3
FELDAE Felis silvestris Yaban Kedisi

LC Bol
Orman ve
Su leri
Bak.
ERINACEIDAE Erinaceus concolor Kirpi

LC

Bern (Ek III)
MUSTELLDAE
Mustela nivalis Gelincik

LC Nadir Bern (Ek III)
Martes martes Aa Sansar

LC

CITES Ek-3;
Bern (Ek III)
Martes foina Kr Sansar

Bol
MURDAE
Microtus lydius
Bat Anadolu Tarla
Faresi

Apodemus uralensis Kk Orman Faresi

LC

SPALACIDAE
Spalax leucodon
anatolicus
Kr Fare

DD

LEPORIDAE Lepus europaeus Adi Tavan


124 / 245
Kular
Proje alan ve yakn evresinde saptanan 25 ku trnden 9 tanesi Bern Szlemesi Ek 2:
Kesin koruma altndaki fauna trleri, 13 tanesi ise ayn szlemenin Ek 3: Koruma altndaki fauna
trleri listesinde yer almaktadr.

Proje alan ve evresinde tespit edilen ku trlerinin bir tanesi EN-tehlikede kategorisinde
(Circus aeruginosus), dierleri ise LC: Az endie verici kategorisinde yer almaktadr. 25 ku tr
ierisinde, blgeye ya da Trkiyeye endemik bir tre rastlanmamtr. Alanda tespit edilen ku
trlerinin ulusal ve uluslararas koruma statleri aada verilmektedir (bkz. Tablo IV.42).

Tablo IV.42: Proje Alan ve Yakn evresindeki Ku Trleri
Familya Tr Trke Ad
Endemizm
Durumu
Tehlike
Kategorileri
(IUCN)
Poplasyon
Durumu
Korunma
Stats
FRINGILLIDAE
Fringilla coelebs spinoz LC ok Bol Bern (Ek III)
Carduelis chloris Florya LC ok Bol Bern (Ek II)
Carduelis carduelis Saka LC ok Bol Bern (Ek II)
CORVIDAE
Garrulus glandarius Alakarga LC ok Bol Bern (Ek II)
Corvus corone Le Kargas LC ok Bol Bern (Ek III)
ALAUDIDAE
Galerida cristata Tepeli Toygar LC ok Bol Bern (Ek III)
Calandrella
brachydactyla
Bozkr Toygar LC Bol Bern (Ek III)
Lullula arborea Orman Toygar LC Bol Bern (Ek III)
HIRUNDINIDAE
Hirundo rustica Kr Krlangc LC ok Bol Bern (Ek III)
Delichon urbica Ev Krlangc LC Bol Bern (Ek III)
ACCIPITRIDAE
Buteo buteo ahin LC ok Bol Bern (Ek II)
Buteo rufinus Kzl ahin LC ok Bol Bern (Ek II)
Circus aeruginosus Saz Delicesi EN Bol Bern (Ek II)
Aquila chrysaetos Kaya Kartal LC ok Bol
Accipiter gentilis akr

Bol (Dnya
nfusu1 ila 10
milyon
arasnda)

Srngenler ve ki Yaamllar
Proje alan ve evresinde gerekletirilen almalar sonucunda 7 srngen tr tespit
edilmitir. Bu trlerden 3 tanesi Bern Szlemesi Ek 2: Kesin koruma altndaki fauna trleri
kapsamnda, 3 tanesi ise ayn szlemeye gre Ek 3: Koruma altndaki fauna trleri kapsamnda
koruma altna alnmtr. Alanda tespit edilen srngen trlerinin koruma statleri Tablo IV.43te
verilmektedir.


125 / 245
Tablo IV.43: Proje Alan ve Yakn evresindeki Srngen Trleri
Familya Tr Trke Ad
Endemizm
Durumu
Tehlike
Kategorileri
(IUCN)
Poplasyon
Durumu
Korunma
Stats
AMPHISBAENDAE Blanus strauchi Kr Kertenkele

Bol Bern (Ek III)
SCINIDAE
Ablepharus kitaibelli nce Kertenkele

Bol Bern (Ek II)
Mabuya aurata Tknaz Kertenkele

LC Bol
Bern (Ek III)-
Orman ve Su
leri Bakanl
LACERTIDAE
Lacertidae trilineata ri Yeil Kertenkele

Nadir Bern (Ek II)
Ophisops elegans Tarla Kertenkelesi

Bol

TYPHLOPIDAE
Typhlops
vermicularis
Kr Ylan

ok Bol Bern (Ek III)
VIPERIDAE Vipera ammodytes Boynuzlu Engerek

LC

Bern (Ek II)

Fauna alma alannda sadece 2 adet iki yaaml trnn varl tespit edilmitir. Alanda
tespit edilen bu trler Bern Szlemesi Ek 2: Kesin koruma altndaki fauna trleri, kapsamnda
deerlendirilmektedir. Bunun yan sra ki yaaml trlerinden 2 tanesinin de IUCNe gre LC: Az
endie verici kategorisinde yer almaktadr. CITES ise trleri herhangi bir ek listesinde
deerlendirmemitir. Alanda tespit edilen iki yaaml trlerinin koruma statleri Tablo IV.44te
verilmektedir.

Tablo IV.44: Proje Alan ve Yakn evresindeki ki Yaaml Trleri
Familya Tr Trke Ad
Endemizm
Durumu
Tehlike
Kategorileri
(IUCN)
Poplasyon
Durumu
Korunma
Stats
BUFONIDAE Bufo viridis Gece Kurbaas

LC ok Bol Bern (Ek II)
HYALIDAE
Hyla arborea
Aa Kurbaas

LC Bol Bern (Ek II)

Balklar
Proje alannda yamur sular sonucu oluan bir dere tespit edilmitir. Sz konusu derenin
byk bir ksm kurumu olmakla beraber, az bir ksmnda birikinti halinde su bulunmaktadr. Sz
konusu birikintilerde herhangi bir balk trne rastlanlmamtr.

Fauna, Biyolojik eitlilik, Habitat Kayb zerine Etkiler ve Alnacak nlemler
Projenin gerekletirilecei alanda olumsuz ynde etkilenecek herhangi bir fauna eleman
bulunmamaktadr. Gerek proje inaat sahalar dnda bulunan alanlar gerekse alternatif alanlar bu
blgedeki faunann alan kullanm iin uygundur. Bu durum, karasal fauna elemanlar zerindeki olas
etkilerin dk olacan gstermektedir.

Ancak alanda tespit edilen flora elemanlarndan nesli tehlike altnda ve endemik olan trlerin
tohumlar toplanarak gen merkezine gnderilecek ve inaat ve/veya sondaj almalar sonrasnda
uygun alanlara tekrar ekilerek, sz konusu trler zerindeki negatif etkiler minimize edilebilecektir.


126 / 245
Proje alan ve yakn evresinde tespit edilen hayvan trlerinden byk ounluu yakn
evrede alternatif alanlarn bulunmas, hareket etme yeteneklerinin fazla olmas sebebiyle
projeden olumsuz ynde etkilenmeleri snrl olacaktr.
Proje sahalar ana ku g yolu zerinde bulunmamaktadr.
Proje sahalarnda inaat sebebiyle oluacak insan faaliyetleri ve grlt nedeni ile
hayvanlar alan terk edebileceklerdir. zellikle ku ve baz memeli trlerinin reme
faaliyeti olan zellikle Mays-Haziran aylarnda inaat faaliyetlerine balanlmayacak, ya
bu dnemden nce balanarak alternatif alanlarda yuvalanmaya ynlendirilmesi veya
Temmuz ay bandan sonra faaliyetlerin tedrici olarak yaplmas planlanacaktr.
naat faaliyet sahalarnda inaatn balamasndan nce alanda bir zoolog tarafndan
yaplacak aratrmalarda hareketleri snrl olduundan dolay zarar grebilecek olan
trlere ait bireyleri toplanacak ve proje sahalar dndaki benzer alternatif habitatlara
transfer edilecektir.
Proje sahasnn evresindeki alternatif karasal ekosistemlerde bu trlerin gzlenmesi
tesisin iletme faaliyetlerinden nemli derecede etkilenmeyecekleri fikrini vermektedir.
Projenin inaat ve iletme aamasnda alacak personel, zellikle blgede yaayan
hayvanlarn korunmas ve ldrlmemesi konusunda eitilecektir. Ayrca inaat ve
iletme aamalarnda ara srclerinin yola kan hayvan bireylerini ezmemeleri
konusunda dikkatleri ekilecektir.
Proje sahalarnda belirlenen hayvan trlerinden bazlar IUCNde nemli koruma
kriterlerine sahip olsalar da genellikle lkemizde geni yaylml trleridir.
Proje kapsamnda yaplacak olan restorasyon ve rehabilitasyon almalarnda ve
sonrasnda biyoeitliliin yeniden tesis edilmesi almalarnda baar salama
potansiyelini artrmak iin proje alan dnda yer alan ve proje alan iin kaynak grevi
stlenecek olan hayvan poplasyonlarnn projeden en az seviyede etkilenmesi
salanacak, bu trler korunacak ve gelitirilecektir.

IV.2.13 Madenler ve Fosil Yakt Kaynaklar (Rezerv miktarlar, mevcut ve planlanan iletilme
durumlar, yllk retimleri ve bunun lke veya yerel kullanmlar iin nemi ve ekonomik
deerleri)
Manisa yer alt kaynaklar alannda tr ve rezerv bakmndan zengin bir ilimizdir (bkz. Tablo
IV.45).

Tablo IV.45: Manisadaki Maden ve Rezervler
Madenler
Toplam Rezerv (ton)
Grnr+Muhtemel+
Mmkn
Jeolojik Rezerv
Bakr-Kurun-inko 507.200 -
Civa 150.000 -
Demir 34.076.490 -
Manganez 150 -
imento Hammaddesi 10.000.000 -
Disten - -
Dolomit - 1.000.000
Feldispat 1.000.000 -
Mermer 1.000.000 -
Perlit 52.100.000 -

127 / 245
Madenler
Toplam Rezerv (ton)
Grnr+Muhtemel+
Mmkn
Jeolojik Rezerv
Zmpara 100.000 -
Linyit 376.400.000 -
Uranyum 3.040 -
Kaynak: MTA Genel Mdrl; Manisa l evre Durum Raporu, 2011

Bunlarn banda linyit yataklar saylabilir. Toplam rezervi 580 milyon ton dolaynda olan
linyit yataklarnn byk blm Soma yresindedir. Yreden karlan linyitlerin kl oran %36,17;
nem oran %1,57dir. Salihli yaknlarnda altn madeni olduu saptanmtr. Selendinin Rahmanlar
yresi ile Somann Trkali Ky evresinde toplam rezervi 507.200 tona ulaan Bakr-Kurun-inko
yataklar vardr. Bu yataklarn iletmeye almas iin almalar srdrlmektedir.

Alaehirin Baheler ky ve adrtepe evresinde toplam rezervi 150.000 ton olan cva
yataklar vardr.

Salihlinin Kurunludere, Horazanlar ve Kokardere yrelerinde henz rezervi belirlenememi
zengin cva yataklar vardr.

Turgutlunun Kaar ky, al da, Susuz yatak yresi ile Merkez ilenin Yakuplar ky
evresinde zengin demir yataklar vardr.Toplam rezervi 34.000.000 tonu aan bu yataklar zaman
zaman iletilmektedir.

Merkez ilenin Muradiye ve pnar yresinde az miktarda manganez ve Alaehirin
Konaklar kesiminde toplam rezervi 10.000.000 tona ulaan imento hammaddesi yataklar vardr.
Ayrca Grdes yresinde Feldspat, Kulada Dolomit bulunmutur. Saruhanl yresindeki 1.000.000 m3
rezervli mermer yataklar iletilmektedir. ldeki perlit yataklarnn da hayli zengin olduu saptanmtr.
Demirci ve Saruhanl evresindeki yataklarn toplam rezervi 52.100.000 ton dolayndadr.

Trkiye genelinde 2000 yl itibaryla 1800 adet iyeri, maden ve ta oca ad altnda
kaytlara gemitir. 1.800 adet iyerinin 534 adedi (%29,6) Devlet tarafndan iletilmekte ve 1266
adedi (%70,4) ise zel sektr tarafndan iletilmektedir.

Bu iyerlerinde ortalama olarak 75059 kii almaktadr. 1800 adet maden ve ta oca
iyerinin 332 adedi (%18,4) Ege Blgesinde faaliyette bulunmaktadr. Ege Blgesinde 332 adet
iyerinden 50 adedi Devlet, 282 adedi ise zel sektr tarafndan iletilmektedir.

limizde 2000 yl itibaryla maden ve ta oca iyeri says 29 adet olup, Trkiye genelinin
%1,6sn ve Ege Blgesinin %8,7sini oluturmaktadr. Bu iyerlerinden 6 adedi Devlet tarafndan, 23
adedi ise zel sektr tarafndan altrlmaktadr.

limizde bu iyerlerinin %20si Devlet tarafndan iletilmekte iken, bu oran blgede %15 ve
lke genelinde ise %29,6dr.

Sanayi Madenleri
Manisa li snrlar dahilinde bulunan endstriyel hammaddeler; feldispat, alta, bor
minerali, imento hammaddeleri, kireta, kaolen, toprak sanayide kullanlan kil ve alminyum
oksitlerdir.

128 / 245
Metalik Madenler
Manisa ilimiz snrlar dahilinde bulunan metalik madenler; altn, gm, kurun, bakr, inko,
demir ve antimuandr (Manisa l evre Durum Raporu, 2011).

Altn
Salihli Sart blgesinde ortalama 96 mg/m altn tenrl 30 milyon ton plaser altn yata
mevcuttur. Altnla birlikte ayn plaser zon ierisinde titan, zirkon ve kuvars akllar da bulunmaktadr.

Yaplan teknolojik almalar altnla birlikte titan, zirkon, kuvarsn da ekonomik deerde
olduunu ortaya karmtr. Saha ruhsat Etibanka aittir. Halen zel sektr rodvansla iletme
yapmaktadr.

Titan
Manisa blgesinde yaplan titan aramalarnda Grdes, Salihli, Eme blgelerinde titan
madeni oluumlar tespit edilmitir. Yaplan etdler sonunda, Grdes-Benlieli yresinde ortalama %1
TO
2
tenrl 1 milyon ton, Grdes ve Demircide %0.5 TO
2
tenrl 8 milyon ton, Salihli-Sart
blgesinde %1 tenrl 30 milyon ton titan oluumlar bulunmutur.

Yaplan teknolojik almalar, Grdes-Benlieli yatann ekonomik deerde olduunu, sart
yatann ise altnla birlikte iletildiinde ekonomik olacan gstermitir.

Kmr
Soma havzasnda yaplan jeolojik ve teknolojik almalar sonunda 800 milyon ton grnr +
muhtemel linyit kmr rezervi tespit edilmitir.

Soma blgesinde, zellikle Evciler, Kozluren, Cinge yrelerinde T.K.. ve zel sektr
iletmeleri mevcuttur.

Grdes tak yrelerinde ekonomik boyutlarda linyit oluumlar bulunmaktadr.

Feldspat
Demirci-Grdes blgelerinde birok feldspat yata mevcuttur. Bunlarn birou
iletilmektedir. Trkiyedeki seramik fabrikalarnn potasyum feldspat ihtiyacnn yaklak %90 bu
blgeden karlanmaktadr.

Ekonomik olabilecek yataklar, en az %9 K
2
0 ve en ok %0.5 Fe
2
O
3
iermesi gerekmektedir.
Bu nedenle iletmelerde tenr tutmad sebebiyle %70-80 pasa braklmaktadr. Bunlarn ekonomik
deer kazanmas iin mutlaka zenginletirme ilemi yaplmas gerekmektedir. Yaplacak graviteye
dayal zenginletirme yntemleri ile atlm olan pasalarn tekrar ekonomiye kazandrlmas
mmkndr.

Zeolit
Grdes, Demirci, Selendi blgelerinde geni yaylm gsteren zeolitli tfler tespit edilmitir.
Grdes, Kranky, Kuluk Ky, Kayack yrelerindeki zeolitlerin bir ksm iletilmektedir. Toplam rezerv
20 milyon ton civarnda tespit edilmitir.

129 / 245
Zeolit en ok tarm, hayvan yemi ve imento katk maddesi olarak, atksularn artlmasnda
kullanlmaktadr. Grdes blgesinde yaplan zeolit iletmesi tavuk yemi olarak satlmaktadr. Bu zeolit
yaklak ortalama %8 Al
2
O
3
, %65 SiO
2
, %2 CaO, %4.5 K
2
O, %1 MgO, %1Na
2
O ierir.

Disten
Grdes-Demirci blgesinde, ortalama %15-20 distenli 20 milyon ton rezerv tespit edilmitir.
Refrakter ve yksek alimunal tulalarda kullanlan ditsen dk tenrl olduundan ekonomik
grlmemitir. Ancak yaplan teknolojik etdler zenginletirme yntemleri ile ekonomik olabileceini
gstermitir.

Uranyum
Kprba yresinde yaplan etdlerde %0,05 U
3
0
8
tenrl uranyum yata bulunmutur. Bu
cevher Kprbanda kurulan pilot tesislerde zenginletirme ilemi ile %50 tenrl Sar Pasta elde
dilmitir. almalarda daha fazla zenginletirilmesi ve ekonomik deer kazanmas mmkn grld
halde eitli sebeplerle tesis kapatlmtr.

Mermer
Saruhanl, Nuriye civarndaki kire talar mermer olarak iletilebilir zelliktedir. Akhisar,
Srtky, Sleyman ky civarnda ekonomik deerde mermer yataklar mevcuttur. Glmarmara,
Denekler, Kayaalt civarnda kahverengi mermerler ekonomik deerdedir. Demirci-Tokmakl
yresinde oniks mermerler ekonomik deerdedir.

Kum-akl (Km)
Akhisar-Gkeahmet, Dingiller Ky Sahas
Kalite: Strabilize malzeme
Rezerv: 2.000.000 m muhtemel rezerv

Akhisar-Glmarmara-Grdes Dere Sahas
Kalite: Stabilize malzeme
Rezerv: 8.000.000 m muhtemel rezerv.

Grdes-Samanlk Dere Sahas
Kalite: Inaatlarda kullanlabilir
Rezerv: 200.000 m muhtemel rezerv.

Kireta
Manisa civarnda, byk rezervler gsteren birok kireta oluumlar mevcuttur. zellikle
Grle, Emlakdere, Spil da yrelerinde imento hammaddesi ve kire yapm iin uygun bir ok
kireta yataklar mevcuttur.

l snrlar iinde bulunan dier madenler ise aada listelenmektedir.

Asbest (Asb)
Salihli (Hachdr) Sahas
Tenr: -
Rezerv: Gemi yllarda iletilmi ve 10 ton cevher retilmitir.

130 / 245
Bakr-Kurun-inko (Cu-Pb-Zn)
Selendi-Rahmanlar Ky
Tenr: %7,46 Zn, %0,93 Pb, %0,72 Cu
Rezerv: 749.400 ton mmkn. Gemi yllarda 2.000 ton retim yaplmtr.

Civa (Hg)
Alaehir-Kozluca, Bahedere Sahas
Tenr: % 0,25 Hg
Rezerv: 796.478 ton mmkn. Yatak gemi yllarda iletilmitir

imento Hammaddeleri (mh)
Alaehir ve Soma Sahalar
Tenr: -
Rezerv: 140.080.000.000 ton kireta, 20.000.000 ton marn, 29.734.000 ton traverten
muhtemel rezerv.

Fosfat (P)
Demirci-Rallar, Kale Tepe zuhuru
Tenr: %25 P
2
O
5

Rezerv: Zuhur.
Kaolen (Kao)
Grdes (Gneli, Doanpnar, Kobaklar) zuhurlar
Tenr: %11-13 Al
2
O
3
, %0,8-1,0 Fe
2
O
3

Rezerv: Zuhur

Kkrt (S)
Manisa-Demirci-Iriler Sahas
Tenr: %9,47-50 S
Rezerv: 8.000- 15.000 tonluk potansiyel. letme yoktur.

Manganez (Mn)
Muradiye (Smbller, Maltepe), Kula (Papulu) zuhurlar
Tenr: %40 Mn
Rezerv: 430 ton rezerv.

Manyezit (Mag)
Saruhanl-Heybeli Sahas
Tenr: %47,7 MgO
Rezerv: 8.500 ton grnr, 690 000 ton grnr+muhtemel rezerv.

Nikel (Ni)
Turgutlu-alda Sahas
Tenr: %1,21 Ni ve %0,048 Co Lateritik nikel yata
Rezerv: 39.400 ton grnr+muhtemel rezerv. Bugn iin dnya nikel arznn dk olmas
nedeni ile lateritik nikel yataklar iletilmemektedir.

131 / 245
Pirofillit (Prf)
Demirci-m Sahas
Tenr: %5-15 disten
Rezerv: 5.627.750 ton grnr rezerv.

Tula-Kiremit (TKi)
Salihli, Turgutlu, Alaehir ve Haclar Sahalar
Tenr: Orta ve iyi
Rezerv: 247 000 000 ton muhtemel rezerv.

Enerji Madenleri
Manisa ilimiz snrlar dahilinde bulunan balca enerji hammaddeleri; Linyit (snmada,
sanayi ve elektrik enerjisi elde edilmesinde ), petrol ve tabii buhardr.

Krkaa, Kula ve Turgutlu yrelerinde az miktarda zmpara, ayrca ilde ok nemli bir
maden olan uranyum yataklar saptanmtr. Grdes-Kprba evresinde bulunan uranyum
yataklarnn toplam rezervi 3.040 ton dolayndadr. Kprbanda bir pilot tesis kurulmu olup
almalara balanmtr.

IV.2.14 Hayvanclk (Trleri, beslenme alanlar, yllk retim miktarlar, bu rnlerin lke
ekonomisindeki yeri ve deeri)
Manisa lindeki hayvanclk faaliyetleri Ege Blgesindeki illere gre daha ileri seviyelere
ulama potansiyeline sahiptir. lde mera problemi mevcuttur; ancak Anafi Projesinin balamas ile
entansif hayvanclk ilde bir sektr haline gelmitir. lde polikltr tarmn iinde yem bitkileri de nemli
bir yer bulmutur. Tarm l Mdrl ve zel suni tohumlama ekiplerinin almalar ile yerli rk %90
orannda melezlemeye tabi tutulup, %70 orannda kltr rk elde edilmitir. Bu slah almalarnda
ithal damzlk dvelerinin de nemli katks vardr. Byk ve kk ba hayvancln yan sra kmes
hayvancl, su rnleri retiminde de nemli gelimeler kaydedilmektedir.

Bykba ve Kkba Hayvanclk
Manisa li bykba ve kkba hayvan varl Tablo IV.46da, ilelere gre hayvansal
retimler ise Tablo IV.47de verilmitir.

Tablo IV.46: Manisa li Bykba Hayvan Varl
Cinsi Miktar
Sr (ba) 219.057
Kltr 80.446
Melez 117.605
Yerli 21.006
Koyun (ba) 537.630
Kei (ba) 162.473
Tavuk (adet) 25.699.382
Eti 17.412.396
Yumurtaci 8.286.986
Kovan (adet) 63.994
Yeni tip 62.253

132 / 245
Cinsi Miktar
Eski tip 1.741
Manda 420
At 1.864
Katr 252
Eek 3.325

Tablo IV.47: Manisa li ve leleri Hayvansal retimleri
Manisa li ve leleri
Kesilen Hayvan
Says
Et retimi (Kg)
Manisa li 78.270 5.724.205
le
Merkez 8.129 766.488
Ahmetli 140 17.818
Akhisar 8.413 408.011
Alaehir 8.372 1.024.957
Demirci 804 86.877
Glmarmara 1.081 66.689
Grdes 1.076 82.543
Krkaa 1.288 136.634
Kprba 0 0
Kula 7.860 349.288
Salihli 16.664 794.921
Sargl 941 69.763
Saruhanl 393 46.256
Selendi 907 66.835
Soma 3.378 382.708
Turgutlu 18.824 1.424.417

Kmes Hayvancl
Manisa li kmes hayvanlar varl ve ilelere gre retim miktarlar Tablo IV.48 ve Tablo
IV.49da verilmitir.

Tablo IV.48: Trlerine Gre Yumurta retimi (adet)
Tr Adet
Tavuk Yumurtas 1.026.727.506
Hindi Yumurtas 826.850
rdek Yumurtas 131.940
Kaz Yumurtas 58.440
Bldrcn Yumurtas 0
Gvercin Yumurtas 0


133 / 245
Tablo IV.49: lelere Gre Yumurta retimi
le Tavuk Hindi rdek Kaz Gvercin
Dier Kmes
Hayvanlar
Merkez 18.625 124 320 215 2.360 380
Ahmetli 8.120 150 90 200
Akhisar 45.000 420 750 630 5.650 600
Alaehir 7.250 302 221 190 1.464 87
Demirci 30.000 400 50 25
Glmarmara 9.500 150 50 120 150 50
Grdes 22.812 236 126 52 756 121
Krkaa 7.250 121 65 50 1.400 5
Kprba 3.250 30 17
Kula 20.000 1.000 300 1.000 250 300
Salihli 22.500 250 350 120 900 70
Sargl 10.500 600 100 50 300
Saruhanl 10.540 150 100 125 250 15
Selendi 26.550 238 138 115 317 20
Soma 2.810 28 15 850 38
Turgutlu 14.720 376 277 267 2.016

Su rnleri
Manisa li su rnleri eitleri ve retim miktarlar Tablo IV.50 ve Tablo IV.51de verilmitir.

Tablo IV.50: Manisa li Su rnleri retim Deerleri
rnn Ad retim Miktar (kg)
Alabalk 992.800
Sudak 67.629
Sazan 2.395
Yayn 661
Krmz balk 1.570
Aynal sazan 97.500
Dier 720
Yavru alabalk 650.000
Akvaryum bal 100.000

Tablo IV.51: Karada Su rnleri Yetitiricilii retimi
Balk Tr retim Miktar (Kg)
Alabalk 767,480
Aynal sazan 93,900
Toplam balk retimi 861,380
Yavru balk retimi(Adet)
Alabalk yavrusu 5,199,500
Akvaryum bal 100.000


134 / 245
Krk Hayvancl
Manisa li krk hayvancl ile ilikin bilgiler Tablo IV.52 ve Tablo IV.53te verilmitir.

Tablo IV.52: Krklan Hayvan Says, Kl,Yapa, Tiftik retimi
leler
Koyun Yapa Kl Keisi Kl
Merinos Yerli
Krklan
Hayvan Says
Elde Edilen
rn (kg)
Krklan
Hayvan Says
Elde Edilen
rn (kg)
Krklan Hayvan
Says
Elde Edilen
rn (Kg)
Merkez 55.790 54.576 8.740 12.162
Ahmetli 4.590 4.130 870 1.080
Akhisar 25.100 24.690 23.200 29.213
Alaehir 36.556 36.797 13.050 17.050
Demirci 53.160 51.802 8.890 12.973
Glmarmara 10.185 10.100 1.290 1.821
Grdes 31.139 30.699 9.437 11.737
Krkaa 1.128 3.301,6 20.591 19.847 10.517 15.579
Kprba 12.600 11.785 2.700 3.741
Kula 29.383 28.035 10.042 14.896
Salihli 46.603 46.203 7.246 10.427
Sargl 4.306 4.330 2.320 3.352
Saruhanl 19.200 16.600 14.200 19.100
Selendi 37.860 36.448 5.540 7.661
Soma 6.348 5.854 2.874 3.820
Turgutlu 5.650 5.250 3.004 3.683
TOPLAM 1.128 3.302 399.061 387.145 123.920 168.294

Tablo IV.53: lelere Gre Deri retimi
leler
Deri retimi
(Adet)
Merkez 8.129
Ahmetli 140
Akhisar 8.413
Alaehir 8.372
Demirci 804
Glmarmara 1.081
Grdes 1.076
Krkaa 1.288
Kprba 0
Kula 7.860
Salihli 16.664
Sargl 941
Saruhanl 393
Selendi 907
Soma 3.378
Turgutlu 18.824
TOPLAM 78.270

135 / 245
Arclk ve pekbcekilii
Manisa li bal, balmumu retimi Tablo IV.54te verilmitir.

Tablo IV.54: lelere Gre Bal retimi, Balmumu retimi
leler
Bal retimi
(Kg)
Balmumu
retimi
(Kg)
Merkez 381.440 6.675
Ahmetli 7.500 700
Akhisar 107.250 3.200
Alaehir 17.420 5.532
Demirci 10.950 7
Glmarmara 4.000 800
Grdes 11.100 555
Krkaa 17.250 112
Kprba 4.600 100
Kula 6.371 3.082
Salihli 139.500 9.000
Sargl 2.800 120
Saruhanl 6.530 620
Selendi 3.950 80
Soma 15.000 2.200
Turgutlu 45.000 4.300
TOPLAM 780.661 37.083

IV.2.15 Peyzaj Deeri Yksek Yerler ve Rekreasyon Alanlar
Proje alan ve yakn evresinde peyzaj deeri yksek yerler ve rekreasyon alan
bulunmamaktadr. Bununla birlikte projenin gerekletirilecei alan gerek projenin inaat dnemi
boyunca, gerekse iletme aamasnda grsel ve yapsal olarak mevcut durumundan farkllk
gsterecektir. Bu sebeple projeye ilikin olarak inaat dnemi sonras ve iletme faaliyete kapandktan
sonra alann eski haline getirilmesi ynnde gerekli almalar yaplacak, yrenin bitki rtsne uygun
bitkilendirme almalar yaplacaktr.

Ayrca inaat dnemi boyunca bozulan topografyada yaplacak dzenlemeler ve
iyiletirmeler ile projenin iletme safhas boyunca doal grnmne yakn bir topografya elde
edilecektir. Santral alan tamamlandktan sonra kullanlmayan alanlarda yeillendirme ve bitkilendirme
almalar yaplacaktr.

IV.2.16 Devletin Yetkili Organlarnn Hkm ve Tasarrufu Altnda Bulunan Araziler (Askeri Yasak
Blgeler, kamu kurum ve kurulularna belirli amalarla tahsis edilmi alanlar, v.b.)
Proje alan ierisinde herhangi bir devletin yetkili organlarnn hkm ve tasarrufu altnda
bulunan arazi bulunmamaktadr. Proje alanna en yakn devletin hkm altndaki alan orman arazisi
olup bu konuya ilikin detayl aklama Blm IV.2.10da verilmitir.


136 / 245
Sz konusu sahada "Askeri Yasak Blgeler ile Kamu Kurum ve Kurulularna Belirli
Amalarla Tahsis Edilmi Alanlar" ve "7/16349 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile Snrlandrlm
Alanlar" bulunmamaktadr.

IV.2.17 Proje Yeri ve Etki Alannn Mevcut Kirlilik Yk
Mevcut Hava Kalitesinin Belirlenmesi
Proje alannn da iinde bulunduu blgede youn sanayi tesisi, yoktur. Proje alannn 1,5
2 km uzandan Denizli-zmir Karayolu gemektedir. Ayrca santral alann hemen kuzeyinde Piyadeler
Belediyesi ile 8-10 km uzaklkta Alaehir lesi bulunmaktadr. Proje sahasn ve yakn evresini hava
kirlilii asndan etkileyebilecek kaynaklar yrede bulunan evsel snmadan ve ulamdan
kaynaklanan emisyonlardr. Ancak proje alannn ege blgesinde olmas, klarn ok sert gememesi
sebebiyle nemli bir evsel snma kaynakl emisyondan bahsetmek gtr. Ancak karayolundan
gnlk ortalama 9.500 civarnda eitli byklklerde ara gemekte olup, bu aralardan kaynaklanan
emisyonlar, zellikle yol kenarlarnda tarm rnleri iin nemli kirletici unsur olarak ortaya
kmaktadr.

Fosil yaktlardan kaynaklanan mevsimsel kirleticilerin miktar, yaklan yaktn kalitesine ve
miktarna bal olarak deimektedir. Kaliteli kmrlerin kullanld varsaylan blgede evsel
snmadan oluan kirlilik ihmal edilebilir seviyededir. Proje sahasnn yakn evresinde hava kalitesi
lmleri yaplmamaktadr. Bu nedenle bu yrenin hava kalitesi ile ilgili kesin veriler yoktur. Planlanan
proje kapsamnda herhangi bir emisyon olmayaca iin blgedeki mevcut hava kalitesini olumsuz
ynde etkilemeyecektir.

Mevcut Su Kalitesinin Belirlenmesi
Doal sularn en nemli ve ne kan sebepleri, bilinsiz gbre kullanm, evsel atklarn
dorudan topraa verilmesi ve kentsel ve endstriyel atk ve atk sularn artlmadan evreye
verilmesidir. Kat, sv ya da gaz atklarn evreye verildikten sonra, iklim durumuna, topran yapsna
ve zamana bal olarak yeralt suyuna tanmas sonucunda da kirlilik oluabilmektedir. Proje
kapsamnda evsel nitelikli atksularn artlmas iin paket artma tesisi ina edileceinden byle bir
durum sz konusu deildir.

Projenin gerekletirilmesi planlanan alan ile ilgili olarak santral alannn snrnda bulunan
yeraltsuyu kuyusundan numune alnarak 31.12.2004 tarih ve 25687 sayl Resmi Gazetede
(Deiiklik: 25.03.2012 tarih ve 28244 sayl R.G.) yaymlanarak yrrle giren Su Kirlilii Kontrol
Ynetmelii Tablo-1e gre yeterlilik sahibi laboratuarlara yaptrlmtr.

Yaplan analiz sonucunda mevcut yeraltsuyu kalitesi II. Kalite Snf Su kriterlerine uygun
olarak belirlenmitir.

Ayn ekilde yzey sularnn kalitesinin belirlenebilmesi amacyla santral alan bat snrndan
geen Alkan (Alhan) deresinden numune alnmak istenmitir. Ancak mevsimsel akl olan Alkan
(Alhan) deresinde, projenin yapld 2013 yaz dneminde su olmamas, olan suyunda santral alan
memba tarafnda kyller tarafndan tarla sulamas iin kullanlyor olmas sebebiyle proje alann
refere edebilecek bir noktadan numune alnamamtr. Santral alannn 2 km memba tarafnda
numune alnabilecek nokta bulunmu olmasna ramen, bu nokta ile santral alan arasndaki blgede
Alkan (Alhan) Ky atksu dearjnn olmas ve baka bir firma tarafndan gerekletirilen jeotermal

137 / 245
arama sondaj faaliyetinde kuyunun patlamas sonucu ortaya kan jeotermal akkann dere yatana
veriliyor olmas sebebiyle, alnacak numunenin proje alan yzeysel su kalitesini tam ve doru olarak
refere edemeyeceine karar verilerek numune alnmamtr.

YAS numunesi incelendiinde azot ve fosfor arlkl kirleticilerin daha youn bulunduunu
sylemek mmkndr. Buda yrede youn ekilde yaplan tarmclk faaliyetlerinde kullanlan
gbrelerden dolay yeralt suyunun olumsuz etkilendiini gstermektedir.

Mevcut Toprak Kalitesinin Belirlenmesi
Blgedeki toprak yaps tarm iin olduka elverili verimli topraklardr. Proje kapsamnda
22,46 halk bir alanda tarm arazi kayb olacaktr. Ancak bu kayp dnda projenin yenilenebilir enerji
kayna ile elektrik retmek amacyla yaplacak olmas, herhangi bir atk ve/veya dearjn toprak ve
akarsulara ynetmeliklerde belirtilen snr deerler salanmadan verilmeyecek olmas sebebiyle toprak
kalitesinde bir deiiklik olmayacaktr. Dier taraftan, inaat ve iletme aamalarnda 08.06.2010 tarih
ve 27605 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Toprak Kirliliinin Kontrol ve Noktasal
Kaynakl Kirlenmi Sahalara Dair Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.

Mevcut Grlt Seviyesinin Belirlenmesi
Proje sahas ve civarnda sanayi tesisi ve youn ulam yk olan yol bulunmamaktadr.
Bununla birlikte, santral alan dou snrndan Piyadeler Belediyesi Alkan (Alhan) Ky yolu
gemekte olup, santral alannn kuzeyinde Piyadeler Belediyesi bulunmaktadr. Proje kapsamnda i
ve eylemlerden dolay oluacak grltnn mevcut grlt ykne ne kadar ek yk getireceinin
projekte edilebilmesi iin, bir tanesi proje alan iinde, drt tanede yakn yerleim yerlerinde olmak
zere toplam be noktada 04.06.2010 tarih ve 27601 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle
giren evresel Grltnn Deerlendirilmesi ve Ynetimi Ynetmelii kapsamnda arka plan grlt
lm gerekletirilmitir. Bu lmler baz alnarak, tesisteki grlt kaynaklarndan oluacak grlt
seviyesinin etkisinin ortaya konulabilmesi iin modelleme yaplm olup, tm sonular proje
kapsamnda hazrlanan akustik rapor iinde ve Blm V.1.16 irdelenmitir (bkz. Ek-11).

IV.2.18 Dier zellikler
Proje kapsamnda fiziksel ve biyolojik evrenin zellikleri ve doal kaynaklarn kullanm
hususunda yukardaki ksmlarda verilen bilgilerin dnda herhangi bir zellik bulunmamaktadr.

IV.3 Sosyo-Ekonomik evrenin zellikleri
Proje alan Manisa linin Alaehir lesinde yer almaktadr. Alaehir lesinin ekonomik
durumu hakknda detayl bilgi mevcut olmad iin blge ve il hakkndaki Trkiye statistik Kurumu
(TK) verilerinden yararlanarak proje alannn ekonomik durumu anlalmaya allmtr.

IV.3.1 Ekonomik zellikler (Yrenin ekonomik yapsn oluturan balca sektrler, yresel
igcnn bu sektrlere dalm, sektrlerdeki mal ve hizmet retiminin yre ve lke
ekonomisi iindeki yeri ve nemi, dier bilgiler)
TKe ait gc statistikleri Veri Taban 2011 ve 2012 verilerine gre Manisa li baznda
temel i gc gstergelerine bakldnda, Tablo IV.55te grld gibi 2012 ylna gelindiinde bir
nceki yla kyasla Manisa linde i gcne katlma oran %0,1 artarken isizlik oran %9,8den
%9,2ye dmtr. Manisa linin 2011 yl iin verilen i gcne katlma orannn, 2011 ve 2012 yl

138 / 245
Trkiye geneli i gcne katlm oranlar olan %49,9 ve %50den yksek olduu grlmektedir. Sonu
olarak 2012 verileri baznda i gcne katlma oran %50 ve isizlik oran %9,8 olarak verilmektedir
(bkz. Tablo IV.55).

Tablo IV.55: Trkiye Geneli Kurumsal Olmayan Nfus (Bin) (+15 ya)
Yllar
Kurumsal
Olmayan
alma
andaki
Nfus
gc
stihdam
Edilenler
siz
gcne
Katlma
Oran
sizlik
Oran
Tarm
D
sizlik
Oran
Gcne
Dahil
Olmayan
Nfus
2011 53.593 26.725 24.110 2.615 49,9 9,8 12,4 26.867
2012 54.724 27.339 24.821 2.518 50,0 9,2 45,4 27.385
Kaynak: TK, gc statistikleri Veri Taban, 2012
Not: 2000 kiiden az deerlerde rnek bykl gvenilir tahminler iin yeterli deildir

Manisa ili ve Alaehir ilesi kapsamnda temel ekonomik etkinliklerin banda tarm ve
hayvanclk gelmekte olup, bunu sanayi, turizm ve madencilik izlemektedir. Sektrler balamnda
yrenin ekonomik yaps aadaki balklarda deerlendirilmektedir.

Tarm ve Hayvanclk
lke ekonomisinde byk pay sahibi olan tarm sektr Manisa li, Alaehir le
ekonomisinde nemli rol oynamaktadr. lkenin corafi konumu ve evresel etkilerin uygunluu
nedeni ile baclk temel ekonomik etkinlik kaynaklarndan en nemlisini oluturmaktadr. Bu ekonomik
etkinlik youn olarak Gediz Vadisinde gerekletirilmekte olup, Trkiyenin d ve i ticaretinde nemli
yer tutan ekirdeksiz kuru zm retimi, dnya zm retiminde nemli bir yere sahiptir. zm,
kurutmalk, araplk ve sofralk olarak ve yan rnler (pekmez, ra, kozmetik, ila vb.) eklinde
deerlendirilmektedir.
16

Trkiyede retilen zm kapsamnda, Manisa linin pay %24,38 orannda olup, bunun
byk orannn Alaehir lesinde retildii bilinmektedir. rnein, 2001 yl ya zm retimi 62.883
halk alanda 920.000 ton olarak kaydedilmitir. Dnyada zm retiminde ABD 1. srada, Trkiye 2.
sradadr. Dnyada retilen 838.000 ton zmn 350.000 tonu ABD, 255.000 tonu Trkiyede
retilmektedir. Trkiye retiminin %75-80lik pay ise Manisa linde retilmektedir. Alaehir lesinde
retilen ekonomik rnlerden zm, pamuk ve ttn ileye 150 km uzaklktaki zmir li Ticaret
Borsasnda ilem grmektedir.
17

le ekonomisinde ekirdeksiz kuru zm ve sofralk sultani zmn yan sra hububat, ttn,
meyvecilik (kestane, ceviz, kiraz, nar, elma) retimi de Alaehir ekonomisinde rol oynamaktadr.
Manisa linde tarmsal etkinliin yan sra byk ve kk ba hayvancl, kmes hayvancl ve su
rnleri retiminde yaplmaktadr. lede hayvancln gelimesinde en nemli engellerden biri olarak
mera problemi mevcuttur. Ancak Anafi Projesinin balamas ile entansif hayvanclk ilde bir sektr
haline gelmitir. lde ayrca yem bitkileri de nemli bir yer bulmutur.
16

16
www.alasehir.gov.tr
17
Manisa l evre Durum Raporu,2011

139 / 245
Sanayi
lede en nemli sanayi sektr entegre zm tesisi olup, 44.250 m alan iersinde 530
kiiye istihdam salamaktadr ve ilenen zmler ngiltere, Hollanda, Almanya, Japonya, Hong-Kong,
Tayvan ve dier lkelere ihra edilmektedir. ekirdeksiz kuru zm ihra rn olmakla birlikte i
piyasada da tketilmektedir. rn sezonunda kurulan ya sebze ve meyve ileme merkezleri Alaehir
iin bir dier ekonomik kaynaktr. Ya olarak ilenen bata dnyaca nl sultani olmak zere sebze ve
meyveler Avrupa lkelerine ve hemen hemen tm dnyaya ulamaktadr. Kiremit fabrikalar ve tavuk
iftlikleri kk sanayicilerdir. Alaehir ekonomisine byk katk salayacak olan seraclk da son
yllarda yaygnlamaktadr.
16

Alaehirde Organize Sanayi Blgesi bulunmamaktadr. Ancak entegre zm tesislerinin yan
sra blgede tula-kiremit fabrikas, alkol fabrikas, kuru zm iletmesi, ya zm iletmesi, un
fabrikas ve maden sular iletmesi bulunmaktadr. erisinde eitli maden eriyikleri tespit edilen
maden sular, ilede ielenerek lkenin byk blmne sevk edilmektedir. Sektrler balamnda
retimde il ve ile baznda gvenilir veriler olmadndan blgenin ekonomik yapsn analiz etmek iin
TKin Dzey 2 blgesel istatistiklerinden yararlanlmtr. Bu verilere gre Manisa li, Afyon, Ktahya
ve Uak illerinin de dahil olduu Dzey 2 blgesine girmektedir. Tablo IV.56da tarm, sanayi ve
hizmet sektrleri olmak zere toplam istihdam oranlar belirtilmektedir. Buna gre 2012 yl itibariyle
Dzey 2 blgesinde sektrler baznda istihdamda tarma %46, sanayiye %22,2 ve hizmetler sektrne
%31,8 pay dmektedir.
17

Turizm
Bat Anadoluda Ege sahilinden biraz ieride, zmire yaklak 35 km uzaklkta bulunan
Manisa, ekonomik ve sosyal adan gelimi iller arasnda yer almaktadr. Ancak, gerek zmire yakn
mesafede bulunmas, gerekse de sahil kesimi dndaki merkezlerde konaklamann ksa sreli oluu
gibi nedenlerle il turizm asndan ayn hzla gelimemi olsa da; son yllarda toplam yatak saysnda,
konaklama saylarnda ve geceleme srelerinde fark edilebilir bir art gzlenmesi turizm asndan
umut vaat etmektedir.
17

Manisa li genelinde mevcut turizm trlerinden balcalar inan turizmi, da turizmi, flora
turizmi, eko turizm, av turizmi - balklk, salk turizmi, foto safari, tarihsel ve kltrel deerlerdir. lde
ayrca Manisa (Spil) Da Milli Park bulunmakta olup, rekreasyon zelliklerinin yan sra morfolojik,
arkeolojik ve mitolojik zellikleriyle de Trkiyedeki dier milli parklar iinde ayr bir neme sahiptir.
Proje alan ierisinde bulunan Alaehir lesinde inan turizmi balamnda temel turistik deerler
aada listelenmektedir.
17

Yldrm Beyazt Camii-Osmanl
eyh Sinan Camii-16.yy
eyh Sinan Trbesi-16.yy
Ktk Minare Camii-16.yy
Yonca Han (Yac Han-Kurunlu Han)-17.yy
Anonim eme-Osmanl
ST.Jean Kilisesi-Bizans Dnemi

Manisaya gelen turist says, Ege Blgesine gelen turist saysnn %7,4n
oluturmaktadr. Ayrca Ege Blgesinde konaklama yapan turist saylarnda yabanc turist ounluu
varken, Manisa iin yerli turist ounluu sz konusudur. Alaehir lesinde bulunan maden sular ve
ifal sular da yrede salk turizmi asndan nem tamaktadr. Bunlarn yan sra son yllarda

140 / 245
yaplan sondaj almalarnn sonucu olarak ilede Kemaliye ve Dereky (Kavakldere) yerleim
yerlerinde termal sulara rastlanmtr. Bu dorultuda yrede baz kaplcalarda kalitenin ykseltilmesi
ve kapasitenin arttrlmasna ynelik almalar da yaplmaktadr.
17

Madencilik
letmecilik az sayda madenle snrl olsa da, Manisa yeralt kaynaklar alannda tr ve
rezerv bakmndan zengin bir ildir. Bu temel kaynaklarn banda linyit yataklar gelmektedir. Toplam
rezervi 580 milyon ton dolaynda olan linyit yataklarnn byk blm Soma yresindedir. Bunun yan
sra Salihli yaknlarnda altn madeni olduu saptanmtr. Selendinin Rahmanlar yresi ile Somann
Trkali Ky evresinde toplam rezervi 507.200 tona ulaan bakr-kurun-inko yataklar vardr. Bu
yataklarn iletmeye almas iin almalar srdrlmektedir.

Linyit, bakr ve inko gibi madenlerin yan sra Alaehirin Baheler Ky ve adrtepe
evresinde toplam rezervi 150.000 ton olan cva yataklar bulunmaktadr. Salihlinin Kurunludere,
Horazanlar ve Kokardere yrelerinde henz rezervi belirlenememi zengin cva yataklar vardr.
Turgutlunun Kaar Ky, al Da, Susuzyatak Yresi ile Merkez lenin Yakuplar Ky evresinde
zengin demir yataklar vardr. Toplam rezervi 34.000.000 tonu aan bu yataklar zaman zaman
iletilmektedir.

Merkez ilenin Muradiye ve pnar yresinde az miktarda manganez ve Alaehirin
Konaklar kesiminde toplam rezervi 10.milyon tona ulaan imento hammaddesi yataklar vardr.
Ayrca Grdes yresinde feldspat, Kulada dolomit bulunmutur. Saruhanl yresindeki 1 milyon m
rezervli mermer yataklar iletilmektedir. ldeki perlit yataklarnn da hayli zengin olduu saptanmtr.
Demirci ve Saruhanl evresindeki yataklarn toplam rezervi 52,1 milyon ton civarndadr.

Trkiye genelinde 2000 yl itibaryla 1.800 adet iyeri, maden ve ta oca ad altnda
kaytlara gemitir. 1.800 adet iyerinin 534 adedi (%29,6) devlet tarafndan, 1.266 adedi (%70,4) ise
zel sektr tarafndan iletilmektedir. Bu iyerlerinde ortalama olarak 75.059 kii almaktadr. 1.800
adet maden ve ta oca iyerinin 332 adedi (%18,4) Ege Blgesinde faaliyette bulunmaktadr. Ege
Blgesinde 332 adet iyerinden 50 adedi Devlet, 282 adedi ise zel sektr tarafndan iletilmektedir.

Manisa ilinde 2000 yl itibaryla maden ve ta oca iyeri says 29 adet olup, Trkiye
genelinin %1,6sn ve Ege Blgesinin %8,7sini oluturmaktadr. Bu iyerlerinden 6 adedi devlet
tarafndan, 23 adedi ise zel sektr tarafndan altrlmaktadr. lde bu iyerlerinin %20si devlet
tarafndan iletilmekte iken, bu oran blgede %15 ve lke genelinde ise %29,6dr.

Yresel gcnn Bu Sektrlere Dalm
Tablo IV.56da 2005 ve 2012 yllarndaki tarm, sanayi ve hizmet sektrleri olmak zere
toplam istihdam saylar belirtilmitir. Buna gre 2012 ylnda sanayi sektrnde %1lik bir d
olurken, hizmet sektrnde %4,2lik bir d olmu ve tarm sektrnde ise %4,3lik bir ykselme sz
konusu olmutur.


141 / 245
Tablo IV.56: stihdam Edilenlerin Yllar ve Cinsiyete Gre ktisadi Faaliyet Kollar (Dzey 2) (Bin kii, 15+ ya)
Blge Yllar Toplam Tarm Sanayi(*) Hizmet
(%)
Tarm Sanayi(*) Hizmet
TR33
(Manisa,
Afyon,
Ktahya,
Uak)
2005 936 390 209 337 41,7 22,3 36,0
TR33
(Manisa,
Afyon,
Ktahya,
Uak)
2012 1.119 515 248 356 46,0 22,2 31,8
Kaynak: TK, 2012
(*) naat sektr, sanayi sektr iinde deerlendirilmitir.
Kaynak: TK, Hanehalk igc anket sonular
Not: 1)Rakamlar yuvarlamalardan dolay toplam vermeyebilir.
2) iki bin kiiden az gzlem deerlerinde rnek bykl gvenilir tahminler iin yeterli deildir.
3) 2004- 2006 yl sonular iin nfus projeksiyonlarna gre revize edilmitir.

IV.3.2 Nfus (Yredeki kentsel ve krsal nfus, nfus hareketleri; gler, nfus art oranlar,
ortalama hane halk nfusu, dier bilgiler)
Yredeki Krsal ve Kentsel Nfus
Proje etki alan ierisinde kalan blgedeki idari alan, Manisa linin sahip olduu 16 ileden
biri olan Alaehir lesine bal kylerden olumaktadr. lenin toplam nfusu 2012 yl itibariyle
48.147 kiidir. Manisa ile nfuslar TKten alnan 2012 yl Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi
(ADNKS) verilerine gre dzenlenerek, Tablo IV.57de verilmitir.

Dier taraftan, yine TK verilerine gre 2012 yl verilerine gre Trkiye toplam nfusu
75.627.384 kiidir. Tablo IV.57deki deerler temel alnarak, bu nfusun yaklak %1,2sinin (904.513
kii) Manisa linde yaad hesaplanmtr. Ayn tablo ierisinde, nfus sralamasna gre 4. srada
yer alan Alaehir lesinde ise Manisa nfusunun yaklak %11inin (99.145 kii) yaad
grlmektedir.

ADNKS 2012 yl verilerine gre Trkiye nfusunun (75.627.384 kii), %77,28i il ve ilelerde,
kalan %22,72si ise belde ve kylerde yaamaktadr. Bu oranlar Manisa li iin %67,19 ve %32,81
iken, Alaehir lesi iin %48,56 ve %51,44tr. Bu rakamlar gstermektedir ki; Manisa li genelinde
belde ve ky nfusunun toplam nfus iersindeki oran %32,81 ile; %22,72 olan Trkiye
ortalamasndan bir miktar yksektir. te yandan, proje alanna en yakn ile merkezi olan Alaehirde,
belde ve kylerde yaayan nfus oran %51,44 ile Trkiye ortalamasnn en az iki katdr. Btn bu
veriler nda ilindeki ehirleme orannn Trkiye genelinden ve Alaehir lesindeki ehirleme
orannn da ilden daha dk olduu sylenebilir. Tablo IV.57de de grlecei zere, Manisa Merkez
lesi en yksek il/le nfus oranna (%86,64) sahipken, Saruhan lesi en yksek belde/ky nfus
oranna (%70,86) sahiptir.


142 / 245
Tablo IV.57: Manisa li le Merkezlerinde l/le ve Belde/Ky Birimlerinde Yaayan Nfusun Dalm
Sra Manisa l/le Merkezi Belde/Ky Toplam
l/le Nfusun
Toplam
erisindeki
Oran
(%)
Belde/Ky
Nfusun
Toplam
erisindeki
Oran
(%)
1 Merkez 309.050 47.652 356.702 86,64 13,36
2 Ahmetli 10.081 6.412 16.493 61,12 38,88
3 Akhisar 107.086 53.534 160.620 66,67 33,33
4 Alaehir 48.147 50.998 99.145 48,56 51,44
5 Demirci 20.605 28.436 49.041 42,02 57,98
6 Glmarmara 9.699 5.910 15.609 62,14 37,86
7 Grdes 10.588 19.903 30.491 34,73 65,27
8 Krkaa 25.686 19.305 44.991 57,09 42,91
9 Kprba 5.457 4.524 9.981 54,67 45,33
10 Kula 24.684 21.749 46.433 53,16 46,84
11 Salihli 98.618 56.673 155.291 63,51 36,49
12 Sargl 13.785 22.394 36.179 38,10 61,90
13 Saruhanl 15.781 38.379 54.160 29,14 70,86
14 Selendi 6.558 15.715 22.273 29,44 70,56
15 Soma 76.305 26.361 102.666 74,32 25,68
16 Turgutlu 122.383 23.704 146.087 83,77 16,23
Manisa Toplam 904.513 441.649 1.346.162 67.19 32,81
Trkiye Toplam 58.448.431 17.178.953 75.627.384 77.28 22,72
Kaynak: TK, 2012 Yl ADNKS Sonular

Manisa line ait ile nfuslarnn cinsiyete gre dalmlar Tablo IV.58de verilmitir.
Tablodan da grlecei zere, hem Manisa l geneli, hem de proje etki alannda kalan Alaehir lesi
%49,81 ile %50,19 arasnda deiiklik gsteren Trkiye geneli ortalamasyla benzer zellikler
gstermekte olup, erkek ve kadn nfusun toplam nfus ierisindeki pay %47,5 ile %51,5 arasnda
deimektedir.

Tablo IV.58: Manisa le Nfusunun Cinsiyete Gre Dalm (Kii)
Sra
Manisa
linin
leleri
Erkek Kadn Toplam
Erkek Nfusunun
Toplam
erisindeki Oran
(%)
Kadn Nfusunun
Toplam
erisindeki Oran
(%)
1 Merkez 179.252 177.450 356.702 50,25 49,75
2 Ahmetli 8.159 8.334 16.493 49,47 50,53
3 Akhisar 80.075 80.545 160.620 49,85 50,15
4 Alaehir 49.962 49.183 99.145 50,39 49,61
5 Demirci 23.388 25.653 49.041 47,69 52,31
6 Glmarmara 7.761 7.848 15.609 49,72 50,28
7 Grdes 14.877 15.614 30.491 48,79 51,21

143 / 245
Sra
Manisa
linin
leleri
Erkek Kadn Toplam
Erkek Nfusunun
Toplam
erisindeki Oran
(%)
Kadn Nfusunun
Toplam
erisindeki Oran
(%)
8 Krkaa 24.851 20.140 44.991 55,24 44,76
9 Kprba 4.869 5.112 9.981 48,78 51,22
10 Kula 23.001 23.432 46.433 49,54 50,46
11 Salihli 76.636 78.655 15.5291 49,35 50,65
12 Sargl 18.001 18.178 36.179 49,76 50,24
13 Saruhanl 27.027 27.133 54160 49,90 50,10
14 Selendi 11.110 11.163 22.273 49,88 50,12
15 Soma 51.507 51.159 102.666 50,17 49,83
16 Turgutlu 73.224 72.863 146.087 50,12 49,88
Manisa Toplam 673.700 672.462 1.346.162 50,05 49,95
Trkiye
37.956.168 37.671.216 75.627.384 50,19 49,81
Toplam
Kaynak: TK, 2012 Yl ADNKS Sonular

Manisa li Trkiye toplam nfusunun %1,9luk bir blmn oluturmaktadr. Merkez,
Alaehir, Demirci, Krkaa, Salihli, Soma ve Turgutlu ilelerinde 1985-2000 yllar aras nfus art
yaanrken; Ahmetli, Grdes, Kprba, Akhisar ve Saruhanl ilelerinde nfus azal yaanm olup,
Glmarmara-Selendi lelerinde kayda deer bir deiiklik olmamtr.

Alaehir ile nfuslar ve etki alannda bulunan kylerin nfuslar TKten alnan 2000 ve
2012 yl ADNKS verilerine gre dzenlenerek Tablo IV.59da verilmitir. Buna gre Manisa li ve
Alaehir lesinde nfuslarda 2012 ylna gelindiinde bir artn sz konusu olduu grlmektedir.
te yandan ileye bal kylerin ve Piyadeler adl beldenin nfusunda azalma gze arpmaktadr.
Buradan yola karak ile merkezine ve bata Manisa ili olmak zere dier illere g verildii
sylenebilmektedir.

Tablo IV.59: Manisa li ve Alaehir lesi Nfuslar
Yl Blge Toplam (kii) l/le Merkezi (kii) Belde/Ky (kii)
2000
Trkiye 67.803.927 44.006.184 23.797.743
Manisa li 1.260.169 714.760 545.409
Alaehir lesi 93.760 39.590 54.170
Erenky Ky 196 __ __
Osmaniye Ky 653 __ __
eneli Ky 352 __ __
alayan Ky 420 __ __
Alkan (Alhan) Ky 590 __ __
Piyadeler (B) 2.069 __ __

144 / 245
Yl Blge Toplam (kii) l/le Merkezi (kii) Belde/Ky (kii)
2012
Trkiye 75.627.384 58.448.431 17.178.953
Manisa li 1.346.162 904.513 441.649
Alaehir lesi 99.145 48.147 50.998
Erenky Ky 178 __ __
Osmaniye Ky 572 __ __
eneli Ky 468 __ __
alayan Ky 381 __ __
Alkan (Alhan) Ky 535 __ __
Piyadeler (B) 1.552 __ __
Kaynak: TK, 2012 Verileri

Manisa li hem batdan, hem de ounluu dou illerden olmak zere g almakta iken;
genellikle lkenin bat blgelerine ise g vermektedir. 1994 ylndan bu yana deikenlikler yaansa
da 1998 ylna kadar net g ald gzlenmi olup, Manisa Nfus Mdrlnn bilgilerine dayanarak
Manisada net g bu yllar arasnda pozitif olmutur. 1994-2002 yllar arasnda Manisaya g eden
nfus says srekli d gstermitir. 1994 ylnda 1907 kii il e g ederken, 2001 ylnda bu rakam
81 ve 2002 ylnda 218 kiiye kadar dmtr. Geen 9 yllk sre iinde g alm %90 orannda
dmtr. Gteki bu d ise 1999 ylnda hz kazanmtr.

Manisa genelinde lke geneline paralel olarak krsal kesimden zellikle istihdam verebilen
ile merkezlerine nfus ak meydana gelmektedir. Manisa Merkez le bata olmak zere Akhisar,
Soma, Salihli ve Turgutlu ile merkezleri g almaktadr. Manisa Merkez lesi son iki saym dnemi
verilerine gre Ege Blgesinde nfusu oransal olarak en hzl artan il merkezi olmutur. Bu hzl art
nemli altyap sorunlarn konut ihtiyacn da gndeme getirmitir.

Manisann kentsel geliimi, zerinde kurulup gelitii topografyann imkan ve snrllklar
tarafndan belirlenmitir. Kent Manisa Da ve Gediz Nehri ile kuzey ve gney ynlerden kstlanmtr.
ehre geliim alan olarak dar bir erit halinde bat yn ve gneybat yn kalmaktadr. Manisa linin
yllara gre ald ve verdii g deerleri Tablo IV.60da, yllara gre net g deerleri ve net g hz
ise Tablo IV.61de yer almaktadr. Buna gre Manisa li yalnzca 2007-2008 yllar arasnda verdii
gten daha fazla g alm, ilerleyen yllarda 2011e kadar ald gten daha fazla g vermitir.
2011-2012 yllarna bakldnda ise alnan g 32.211 kii, verilen g 34.054 kii olup, net g -1843
ve g hz -1,4tr.

Tablo IV.60: Manisa linin Yllara Gre Ald ve Verdii Gdeerleri
l
Toplam Nfus Ald G Verdii G
2008 2009 2010 2011
2007-
2008
2008-
2009
2009-
2010
2010-
2011
2007-
2008
2008-
2009
2009-
2010
2010-
2011
Manisa 1.316.750 1.331.957 1.379.484 1.340.074 38.301 28.781 32.094 33.312 35.458 34.262 35.497 36.021
Kaynak: Trkiye statistik Kurumu (TK)


145 / 245
Tablo IV.61: Manisa line Ait Yllara Gre Net G Deerleri ve Net G Hz
l Net G Net G Hz
Manisa
2007-
2008
2008-
2009
2009-
2010
2010-
2011
2007-
2008
2008-2009 2009-2010 2010-2011
2.843 -5.481 -3.403 -2.709 2,16 -4,11 -2,46 -2,02

2012 verilerine gre TK ve Yerelnetten alnan verilere gre proje etki alannda ileye bal
bir belde bulunmakta olup, beldedeki hane says 500dr (bkz. Tablo IV.62). Bundan sonra 268 hane
ile Erenky yrede en fazla hane saysna, alayan ky ise 100 hane ile en dk hane saysna
sahiptir. Buna ters olarak nfus bakmndan Piyadeler beldesinden sonra en youn nfusu 572 kii ile
Osmaniye Ky gelmektedir. Hane saylar ve nfus arasndaki bu tutarszlklarn yrede g verme
veya mevsimlik g verme gibi nedenlerden ortaya kt dnlmektedir. Kyden kente gn
sebepleri; yetersiz ve dengeli olmayan toprak dalm, kan davas, zenginlik, ehrin rahatl, alt yap
imkanlarnn getirdii refah, ehirde i bulma umudunun fazlal, eitim imkanlar, salk kurum
imkanlar, iklim koullar, gizli isizlik saylabilmektedir (Manisa l evre Durum Raporu, 2011).

Tablo IV.62: Proje Etki Alan Yerleim yerleri toplam nfus ve hane saylar
Kyler Hane Says Toplam Nfus
alayan 100* 381**
Alkan (Alhan) 130* 535**
eneli 130* 468**
Erenky 268* 178**
Osmaniye 189* 572**
Piyade (B) 500* 1.552**
Kaynak: * Yerelnet Internet Sitesi, 2013
** TK, ADNKS, 2012

Nfusun Ya Snflarna Gre Dalm
ADNKS, 2012 yl verilerine dayanarak, Trkiye geneli ve Alaehir lesine ait ya snfna
gre nfus dalm Tablo IV.63te verilmitir. Buradan da grlecei zere, Trkiyedeki gen nfus
oran (%33), yal nfus oranndan (%11) fazladr. Ancak, Alaehir lesindeki gen nfus oran (%29)
Trkiye oranndan (%33) dk; yal nfus oranndan (%15) byktr. Baka bir deyile, Alaehirde
Trkiye ortalamasna gre daha gen nfusun az ancak, yredeki yal nfusa gre oranca fazla
olduu sylenebilir.

Gen nfusun az olmas (%29) beslenme, giyinme, barnma ve eitim bata olmak zere
ihtiyalarnn karlanmasn kolaylatrmaktadr. Dier taraftan, baml nfus olarak da
tanmlanabilecek gen ve yal nfus (%44), olgun nfusun (%56) bakmna da muhta olmaktadr.


146 / 245
Tablo IV.63: Trkiye Geneli ve Alaehir lesine ait Ya Snfna Gre Nfus Dalm
Ya Grubu Trkiye
Toplam erisindeki
Oran
%
Alaehir
Toplam erisindeki
Oran
%
0-4 6.198.957
Gen Nfus
%33
6.890
Gen Nfus
%29
5-9 6.158.964 7.033
10-14 6.499.258 7.641
15-19 6.405.552 7.489
20-24 6.186.089
Olgun Nfus
%56
6.628
Olgun Nfus
%56
25-29 6.270.678 7.427
30-34 6.544.927 7.743
35-39 5.731.177 7.269
40-44 5.064.060 7.251
45-49 4.699.421 7.114
50-54 4.039.198 6.539
55-59 3.478.582 5.718
60-64 2.668.518
Yal Nfus
%11
4.439
Yal Nfus %15
65-69 1.928.386 3.233
70-74 1.500.126 2.650
75-79 1.102.126 2.154
80-84 745.666 1.317
85-89 315.990 478
90+ 89.709 132
Toplam 75.627.384 %100 99.145 %100
Kaynak: Trkiye statistik Kurumu (TK,)2013

IV.3.3 Gelir (Yredeki gelirin ikollarna dalm, ikollar itibariyle kii bana den maksimum,
minimum ve ortalama gelir)
TK 2011 verilerine gre BS 2. Dzey, 26 Blgede bulunan TR33 Manisa,
Afyonkarahisar, Ktahya, Uak blgesi iin 2008 yl gayrisafi katma deer 8.256$ olup, blgeler
sralamasnda 11. Srada yer almaktadr ve de Trkiye ortalamas olan 9.384$e yakn bir duru
sergilemektedir (bkz. Tablo IV.64).

Tablo IV.64: BS 2. Dzey (26 Blge) Kii Bana Gayrisafi Katma Deer, 2008
Blge $ Sra
TR Trkiye 9.384 -
TR 33 Manisa, Afyonkarahisar,
Ktahya, Uak
8.256 11
Kaynak: TK, Seilmi Gstergelerle Manisa, 2011

TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Ktahya, Uak blgesi cari fiyatlarla blgesel gayrisafi katma
deerinin sektrel paylarna bakldnda, hizmetler sektr 2008 ylnda %48 ile en byk pay
oluturmaktadr (bkz. Tablo IV.65). Ayn ylda sanayi sektr ise %32 ile ikinci srada gelmektedir.
Trkiye geneli ve Manisa line ilikin 2004-2008 yllarna ait veriler Tablo IV.65te grld gibidir
(TK, Seilmi Gstergelerle Manisa, 2011).


147 / 245
Tablo IV.65: Cari Fiyatlarla Blgesel Gayrisafi Katma Deer (ktisadi Faaliyet Kollarna Gre Temel Fiyatlarla) (Bin TL)
TR Trkiye
Blge ve Yllar Tarm Pay (%) Sanayi Pay (%) Hizmetler Pay (%)
Gayrisafi Katma
Deer
Pay (%)
2004 52.997.645 10,7 138.411.772 28.0 303.474.641 61,3 494.884.058 100,0
2005 60.713.747 10,6 160.331.023 28 350.669.700 61,3 571.714.470 100,0
2006 62.662.754 9,4 188.646.805 28,2 417.108.706 62,4 668.418.265 100,0
2007 64.331.717 8,5 209.515.201 27,8 480.537.624 63,7 754.384.542 100,0
2008 72.274.585 8,5 232.475.082 27,2 549.835.548 64,3 854.585.214 100,0
TR 33 Manisa, Afyonkarahisar, Ktahya, Uak
Blge ve Yllar Tarm Pay (%) Sanayi Pay (%) Hizmetler Pay (%)
Gayrisafi Katma
Deer
Pay (%)
2004 3.873.883 22,5 5.510.971 32,0 7.814.625 45,4 17.199.480 100,0
2005 4.491.608 22,1 6.455.603 31,8 9.345.744 46,1 20.292.956 100,0
2006 4.711.300 19,7 7.849.837 32,8 11.359.216 47,5 23.920.353 100,0
2007 4.924.994 18,4 8.746.314 32,7 13.080.357 48,9 26.751.665 100,0
2008 6.127.161 19,8 9.994.636 32,3 14,848.475 47,9 30.970.272 100.0
Not 1: Yuvarlama nedeniyle rakamlar toplam vermeyebilir.
Not 2: TL olarak gsterilen para birimi 2004 ylnda Milyon TL, 2005-2009 Yllarnda YTL olarak kullanlmtr.


148 / 245
IV.3.4 sizlik (Yredeki isiz nfus ve faal nfusa oran)
TK tarafndan yaynlanan Manisa-Afyon-Ktahya-Uak Blgesi 2012 yl Blgesel
Gstergeler verilerine gre Manisa-Afyon-Ktahya-Uak Blgesi 15 ya ve zeri nfus igc istihdam
ve isizlik sonular Tablo IV.66da verilmitir. Buna gre, Manisa Afyon, Ktahya, Uak blgesinin
2012 yl iin isizlik oran %4,4 olup, %9,2 olan Trkiye ortalamasnn altndadr. Ayrca, i gcne
katlma oran ise %54,8 ile Trkiye ortalamasnn 4,8 puan zerindedir.

Tablo IV.66: Manisa-Afyon-Ktahya-Uak Blgesi 2012 gc Bilgileri
Veri
Yl
Trkiye Manisa-Afyon-Ktahya-Uak
2011 2012 2011 2012
Kurumsal Olmayan alma andaki Nfus 53.593 54.724 2.123 2.136
gc 26.725 54.724 1.119 1.170
stihdam Edilenler 24.110 24.821 1.066 1.119
Eksik stihdam __ __ __ __
Zamana Bal Eksik stihdam 617 494 13 6
Yetersiz stihdam 391 349 7 3
siz 2.615 2.518 53 51
gcne Katlma Oran % 49,9 50 52.7 54,8
sizlik Oran % 9,8 9,2 4,7 4,4
Tarm D sizlik Oran 12,4 __ 8 __
stihdam Oran 45 45,4 50,2 52,4
Eksik stihdamda Olanlarn gcne Oran % __ __ __ __
gcne Dahil Olmayan Nfus % 26.867 27.385 1.004 966

IV.3.5 Yredeki Sosyal Altyap Hizmetleri (Eitim, salk, kltr hizmetleri ve bu hizmetlerden
yararlanlma durumu)
Bu blmde proje alannn yer ald Alaehir lesine ait eitim, salk ve kltr hizmetlerini
kapsayan konulara ait bilgiler sunulmaktadr.

Eitim
Manisa l Milli Eitim Mdrl verilerine gre, Manisada eitim ve retim faaliyeti 1.348
okul ve 9.463 derslikte, 15.044 retmen tarafndan gerekletirilmektedir. l genelinde 27
ilkretim, 23 orta retim ve 32 mesleki ve teknik eitim kurumunun eitim ve retim faaliyetini
srdrd il genelinde toplam 252.840 renci, 15.044 retmen ile eitim ve retime devam
etmektedir. Alaehir lesinde ise eitim ve retim faaliyetleri 75 okul bnyesinde, 786 retmen ile
818 derslikte 17.267 renci ile yrtlmektedir.
18

18
www.manisa.meb.gov.tr, 2013

149 / 245
Proje alannn yer ald Alaehir lesinde 2 anaokulu, 52 ilkokul, 29 orta retim okulu, 11
lise dzeyinde yrtlmekte olup; anaokulu, ilkokul, ortaokul dzeylerinde olmak zere 3 zel retim
okulu da ilede faaliyet gstermektedir (bkz. Tablo IV.67). I genelinde eitim kurumlar faaliyette olup,
blge okullarna ve tamal eitime arlk verilerek renci saysnn az olduu yerlerde de eitim
hizmeti salanmaya allmaktadr. renci azlndan dolay zaman zaman baz kylerde okullarda
faaliyete son verilmektedir. l genelinde nfus azlndan dolay okulu kapal bulunan ve okulsuz olan
37 ky bulunmaktadr. Manisa l Milli Eitim Mdrlnden alnan verilere gre ileler baznda okul
listesi Tablo IV.67deki gibidir.

Tablo IV.67: Manisa li Okul Durumu
Sra leler
Anaokulu
Says
lkretim
Okulu
Ortaretim Lise
Mesleki ve
Teknik
Eitim
1 Merkez 7 84 58 28 -
2 Ahmetli 1 21 20 2 1
3 Akhisar 2 28 29 12 35
4 Alaehir 2 52 29 11 -
5 Demirci 2 15 18 20 -
6 Glmarmara 1 26 25 - 16
7 Grdes 2 16 20 5 20
8 Krkaa - 24 17 4 36
9 Kprba - 17 12 2 -
10 Kula 1 22 30 8 -
11 Salihli 2 21 20 12 39
12 Sargl 1 19 23 5 26
13 Saruhanl 1 19 20 4 24
14 Selendi 1 21 20 5 20
15 Soma 4 32 31 12 38
16 Turgutlu 1 28 26 14 32
Toplam 28 445 398 144 287
Kaynak: Manisa l Milli Eitim Mdrl, 2013

Alaehir le merkezinde okuma-yazma oran %86,8 olup, ilede Celal Bayar niversitesine
bal olarak; arclk, tarmsal kooperatifilik, baclk, tarmsal laboratuvar, tbbi aromatik bitkiler,
seraclk, hasat sonras teknolojisi blmlerine ait yksek okullarda eitim retim devam etmektedir
(Manisa l evre Durum Raporu, 2011).

Alaehir lesinde yaayan kiilerin eitim durumlar incelendiinde ounluun ilkokul
mezunu olduu grlmektedir. Tablo IV.68de grld zere toplam nfus iersinde en byk pay
13.292 kii ile ilkokul mezunu nfus oluturmakta, bu sray 7.979 kii ile lise ve dengi okul mezunu
nfus ve 7.648 kii ile okuma yazma bilen ancak okul bitirmeyen nfus oluturmaktadr. Bu nfuslar
arasnda en az kiinin dahil olduu grup doktora mezunu nfus olup, 15 kiiyi kapsamaktadr. Gen
ya grupta yer alanlar iinde saylar az da olsa hala okuma yazma bilmeyenler bulunmaktadr.
zellikle 50 ve st ya grubu iinde krsal alanlarda okuma-yazma bilmeyen kadn says olduka
fazladr. Son yllarda alan okuma yazma kurslar ve kz ocuklarnn okula gnderilmesi iin yaplan
kampanyalarla kadnlarda okuma yazma ve okula gitme oran artmtr.


150 / 245
Tablo IV.68: Bitirilen Eitim Dzeyi, Cinsiyet ve Ya Grubuna Gre Manisa Alaehir Nfusu (2012)
Y
a

G
r
u
b
u

C
i
n
s
i
y
e
t

O
k
u
m
a

Y
a
z
m
a

B
i
l
m
e
y
e
n

O
k
u
m
a

Y
a
z
m
a

B
i
l
e
n

F
a
k
a
t

b
i
r

O
k
u
l

B
i
t
i
r
m
e
y
e
n

l
k
o
k
u
l

M
e
z
u
n
u

l
k
r
e
t
i
m

M
e
z
u
n
u

O
r
t
a
o
k
u
l

V
e
y
a

D
e
n
g
i

O
k
u
l

M
e
z
u
n
u

L
i
s
e

v
e
y
a

D
e
n
g
i

O
k
u
l

M
e
z
u
n
u

Y
k
s
e
k
o
k
u
l

V
e
y
a

F
a
k
l
t
e

M
e
z
u
n
u

Y
k
s
e
k

L
i
s
a
n
s

M
e
z
u
n
u

D
o
k
t
o
r
a

M
e
z
u
n
u

B
i
l
i
n
m
e
y
e
n

T
o
p
l
a
m

6-13 Erkek - 2.961 - 6 - - - - - 1 2.968
Kadn - 2.719 - 12 - - - - - 3 2.734
14-17 Erkek - 136 - 1.357 - 31 - - - - 1.524
Kadn - 87 - 1.245 - 47 - - - 1 1.380
18-21 Erkek 3 79 720 - 682 42 - - - 17 1.543
Kadn 4 59 428 - 671 30 - - - 3 1.195
22-24 Erkek - 35 331 - 483 215 - - - 12 1.076
Kadn 7 52 329 - 420 197 - - - 8 1.013
25-29 Erkek 6 39 266 403 40 680 414 4 - 23 1.875
Kadn 11 39 524 332 24 679 371 12 - 10 2.002
30-34 Erkek 4 35 545 213 219 706 410 19 - 13 2.164
Kadn 9 26 773 159 174 608 309 19 1 9 2.087
35-39 Erkek 3 7 649 210 186 517 328 17 1 15 1.933
Kadn 7 30 864 152 169 379 184 6 3 5 1.799
40-44 Erkek 2 16 650 229 236 386 253 14 2 7 1.795
Kadn 18 55 921 137 186 255 125 2 4 8 1.711
45-49 Erkek 5 9 671 181 219 333 212 10 - 8 1.648
Kadn 40 67 999 69 151 239 100 6 1 8 1.680
50-54 Erkek 10 22 808 101 179 263 179 8 1 7 1.578
Kadn 56 94 959 35 79 154 62 2 - 5 1.446
55-59 Erkek 14 33 721 53 159 153 179 4 - 7 1.323
Kadn 107 141 803 10 51 81 63 1 - 6 1.263
60-64 Erkek 8 60 622 14 88 73 98 2 1 5 971
Kadn 197 158 574 3 29 43 31 1 - 6 1.042
65+ Erkek 166 260 1.043 9 111 70 74 1 1 6 1.741
Kadn 918 429 900 3 36 26 17 2 - 6 2.340
Toplam 1.595 7.648 13.292 6.741 2.336 7.979 3.893 130 15 202 43.831
Kaynak: Bitirilen eitim dzeyi, cinsiyet ve ya grubuna gre il/ile merkezleri nfusu 2012 Manisa Alaehir
Not: Yabanclar kapsama alnmamtr.

Salk
Manisa linde salk hizmetleri 9 hastane, 18 tp merkezi, 23 poliklinik, 21 aile salk
merkezi, 2 toplum sal merkezi, 1 ana ocuk sal ve aile planlamas merkezi, 22 sanayi firmas
ve 49 di hekimi olmak zere toplam 145 adet salk kurum ve kuruluunda verilmektedir. Salk
tesisleri 18 halk bir alan kaplamaktadr. lde krsal kesime koruyucu salk hizmetleri veren 347 ky
tipi salk evi ve 38 salk oca bulunmaktadr. 1. Basamak salk hizmetleri bu kurulular tarafndan
kylye gtrlmektedir.
19
Manisa line ve projenin yer ald Alaehir lesine ilikin salk kurulular
Tablo IV.69da verilmitir.

19

151 / 245
Tablo IV.69: Hastane Poliklinik Saylar ve Yatak gal Oran
LELER HASTANE ADI
POLKLNK
SAYISI
(adet)
YATAK GAL ORANI
(%)
Merkez le
Devlet Hastanesi 205.441 67.7
Doum Ve ocuk Bakmevi 33.334 32.36
M. inasi ocuk Hastanesi 62.122 61.4
Ruh Sal Hastanesi 20.286 81.32
M.Efendi Devlet Hastanesi 463.713 63.86
C.B.. Hastanesi 279 2.16
Yayla Salk Merkezi 156.085 64.03
Akhisar
Devlet Hastanesi- 1 209.477 60.97
Devlet Hastanesi- 2 70.568 31.73
Alaehir Devlet Hastanesi 119.376 81.11
Demirci Devlet Hastanesi 45.309 35.05
Glmarmara Salk Merkezi 16.171 4.84
Grdes Devlet Hastanesi 34.303 35.23
Krkaa Devlet Hastanesi 38.089 34.26
Kula Devlet Hastanesi 44.859 31.17
Salihli
Devlet Hastanesi - 2 152.696 45.11
Sargl Devlet Hastanesi 41.095 44.27
Saruhanl Devlet Hastanesi 59.546 31.06
Selendi Devlet Hastanesi 30.869 9.16
Soma
Turgutlu
Manisa Ozel Unversal Hosptal 5.484 13.5
Salihli zel Hastane 4.120 12.92
L GENEL 2.886.874 -

Ulam ve letiim
Karayollar 2. Blge Mdrl sorumluluk sahasnda Manisa linde; 576 km devlet yolu ile
516 km il yolu olmak zere toplam 1.092 km yol a bulunmakta olup, Blge Mdrl 1 adet yapm,
2 adet asfalt sathi kaplama antiyesi ve 8 adet ube eflii ile tm yollarn gvenli trafie hizmet
vermesini srekli klmak amacyla bakm ve trafik hizmetlerine aralksz devam etmektedir. zmir,
Manisa, Uak, Aydn, Mula, Denizli ilerinin tamam ile Balkesir linin bir ksmn kapsamaktadr.
Blge 64.272 km alana sahip olup, Trkiye genelinin %7,8ine denk dmektedir. Blge trafie ak
309 km otoyol, 2.549 km devlet yolu ve 2.621 km il yolu olmak zere, toplam 5.479 km yol ana
sahiptir. ehir merkezi iinde toplu ulam belediye denetiminde 274 adet zel minibs, 30 adet zel
halk otobs tarafndan yaplmaktadr.

Manisa linin en nemli iki karayolu balants zmiri, stanbul ve Ankaraya balayan ve il
snrlar iinden geen yollardr. zmir-Ankara Yolu ise Gediz Vadisini izleyerek, dou-bat
dorultusunda il topraklarndan geer. Bu yollar, yllk ortalama trafik yk bakmndan lkemizin ana
ulam akslar ierisindedir. l, ayrca Akhisar-Bergama ve Manisa-Menemen balantlar ile zmir-

152 / 245
stanbul karayoluna ulamaktadr. Manisa linde karayollar ve denizyollarndaki maliyetlerin art
nedeniyle Manisal sanayiciler rnlerini i piyasaya ulatrabilmek iin demiryollar nakliyesine
ynelmitir. Demiryolu tamacl hem ucuz, hem gvenli, hem de trafik ykn hafifleten bir
sistemdir. Vestel, Ege Ya San, ukurova Sanayi rayl nakliyeciliin ncln oluturmaktadr.
Manisa Ambar Mdrlnde ayn ayna 25 adet vagona ykleme yaplmaktadr. 1 vagon en az 20 ton
yk tama kapasitesindedir.

l, Salihli-Demirci devlet yolu zerinden Simav-Sndrg yoluna, dolaysyla Balkesir ve
Ktahyaya balanmaktadr. Manisa li snrlar dahilinde 2 gar mdrl, 4 gar eflii, 19 adet
istasyon bulunmaktadr ldeki demiryolu a, zmir, Balkesir, Eskiehir ve Ankara gzergah zerinde
yer almaktadr. lde demiryolu ann toplam uzunluu 265 kmdir. lde 3 adet hatt cariye bal yollar, 5
adet tahmil ve tahliye yollar, 2 adet ambar yolu, 3 adet askeri ranpa ve araphane yolu bulunmakta,
bunlardan 1 adet askeri ranpa, 2 adet ticari ranpa ve 3 adet ba ranpa Manisa Gar dahilinde
bulunmaktadr. Manisa Garndan 24 saat ierisinde; Mavi Tren (Basmane-Ankara), zmir Ekspresi
(Basmane-Ankara), Ege Ekspresi (Basmane-Eskiehir), Marmara Ekspresi (Basmane-Bandrma vapur
balantl), Uak Ekspresi (Basmane-Uak), Posta Treni (Basmane-Diyarbakr), Manisa-Alaehir
(Banliy Treni) hatlar karlkl olarak sefer yapmaktadr. Ayrca 12 adet yk treni ve gnlk olarak
ihtiya dahilinde i treni almaktadr.

lde ayrca 1 adet askeri, 1 adet ksmen hizmete ak sivil olmak zere 2 adet havaalan
bulunmakta olup, 1 havaalan da proje halindedir. Askeri havaalan Akhisar lesindedir. Merkezdeki
havaalan ise Organize Sanayi Blgesi iinde olup, 1990 ylnda hizmete girmi; ancak bugn depo
sahas olarak kullanlmaktadr. Manisa Merkez le ierisinde, Organize Sanayi Blgesinde, dou-bat
istikametinde olan Manisa Stol Havaalan, pist boyu 90030 m, Apron 3060 m ve balant taksi rutu
6080 m olarak Devlet Hava Meydanlar letmesi (DHM) 6. Blge Mdrlnce projelendirilmitir.

Haberleme hizmetleri ile ilgili olarak daha kaliteli telekomnikasyon hizmetleri iin 4000
sayl kanunla PTT letmesi Genel Mdrl; T.C. Posta letmesi Genel Mdrl ve Trk
Telekomnikasyon A.. olarak ikiye ayrlmtr. Telekom Ba Mdrl tm ilin genelindeki
telekomnikasyon alt yapsn kurmakla ve iletmekle ykml olup, bu hizmetleri 686 personelle
yrtmektedir. 2005 yl Mart ay itibariyle 324741PSTN, 336 DATA, 122 TURPAK, 106 FRAME
RELAY, 25 ISDN BA, 25 ISDN PA, 1063 TTNET, 5345 ADSL olmak zere 331.763 adet mteriye
hizmet sunulmaktadr. Manisa linde telefon datm iin 528.760 prensibal, 767.600 lokal hat
kapasiteli ebeke mevcuttur. htiya duyulmas halinde gerekli ilaveler yaplmaktadr.

Kltr
Tarih boyunca birok medeniyete ev sahiplii yapm olan Manisa, bu zellii sayesinde
zengin bir tarihi kltr dokusuna sahiptir. Manisa linin sahip olduu kltr ve tabiat varlklarnn
bulunduu koruma alanlar, sit alanlar, kltrel miras kapsamna giren alanlar, doal miras kapsamna
giren alanlar ve hassas yreler gibi alanlar bulunmaktadr. Bunlardan baka l snrlarnda tanr kltr
varlklarnn muhafaza edildii mzeler de bulunmaktadr. Bu mzelerden en nemlisi Manisa
Mzesidir.

Kent iinde yer alan tarihi, kltrel arkeolojik ve turizm asndan deerli olan yerler,
buralarda yaplan restorasyon ve yenileme almalar Kltr ve Tabiat Varlklar Koruma Kurulu
Karar ile yaplama artlar belirleninceye kadar durdurulma karar verilmitir. Bu yaplama artlar
iin belediye tarafndan almalar yaplmaktadr. Gerek il, gerekse proje alannda yer alan ile

153 / 245
kapsamnda birok kltrel deer bulunmaktadr. Bu eserlerle ilgili bilgi Blm IV.3.1de Turizm
bal altnda sunulmaktadr. nan turizmi kapsamnda ele alnan bu kltrel eserlerin yan sra
Alaehir lesinde Toptepe, sur kalntlar, Gavur Hyk, St. Jean Kilisesi, nekropol alan gibi temel
kltrel deerler bulunmaktadr.

IV.3.6 Kentsel ve Krsal Arazi Kullanmlar (Yerleme alanlarnn dalmlar, mevcut ve planlanan
kullanm alanlar, bu kapsamda sanayi blgeleri, konutlar, turizm alanlar, v.b.)
Manisa 13.810.000 mlik yzlm ile Trkiyenin byk illeri arasnda yer alr. l
topraklarnn %38i tarm arazileri olup, bu alan 5.235.522 mdir. Arazi dalmnda grlebilecei gibi
Manisann sahip olduu tarm arazisi byk bir potansiyele sahiptir. %24 olan kullanlmayan arazi
grubuna, yerleim merkezleri, yollar, nehir ve gl yataklar ile ekonomik olarak tarm yaplmayan
verimsiz araziler girmektedir.

Manisann arazi yaps itibar ile dalk ve sarp alanlar 749.883 ha byklndedir. Bunun
genel yzlmne oran %54tr. Tepelik ve dalgal alanlar 383.918 ha ile %28lik; taban ve dz
alanlar ise 247.199 ha ile %18lik bir orana sahiptir. Yzey sularnn tabanlarnda veya etki alanlarnda
akarsular tarafndan tanarak, ylm bulunan gen sedimenter zerinde yer alan, dz, dze yakn
meyile sahip C profilli, azonal gen topraklardr. Bu alanlar her trl sulu tarm ve ba-bahe tarmna
uygundur. zellikle verimi yksek olabilecek rnler; sebze, meyve, pamuk, ba, kavun, karpuz, yem
bitkileri, hububat ve eltiktir.

Manisa li Alaehir lesi baznda arazilerin arazi varl dalm Tablo IV.70 ve Tablo
IV.71deki gibidir. Buna gre yzlmn yaklak %37,7sini tarm arazisi oluturmaktadr. Toplam
tarm arazisi olan 366.188 ha alann byk ounluunu (215.003) meyve (zeytin dahil) olutururken,
ikinci srada (130.120) ile tarla alanlar yer almaktadr. Bu sray 12.565 ha ile sebze, 8.500 ha alan ile
nadas iin ayrlan alan izlemektedir.

Tablo IV.70: Arazi Varl Dalm
leler Tarm Arazisi Elverisiz Arazi ayr Mera Orman Yzlm
Alaehir 366.188 345.817 41.160 217.850 971.015
Kaynak: Tarm l Mdrl, 2010

Tablo IV.71: Manisa li leleri tibaryla Arazi Varl Dalm
leler Tarla Sebze
Meyve
(zeytin dahil)
Nadas Toplam
Alaehir 130.120 12.565 215.003 8.500 366.188
Kaynak: Tarm l Mdrl, 2010

IV.3.7 Dier zellikler
Proje kapsamnda sosyo-ekonomik evrenin zellikleri hususunda yukardaki ksmlarda
verilen bilgilerin dnda herhangi bir zellik bulunmamaktadr.


154 / 245
V. PROJENN BLM IVDE TANIMLANAN ALAN ZERNDEK ETKLER VE ALINACAK
NLEMLER (**)
(Bu blmde projenin fiziksel ve biyolojik evre zerine etkileri, bu etkileri nlemek, en aza
indirmek ve iyiletirmek iin alnacak yasal, idari ve teknik nlemler V.I ve V.2 balklar iin ayr ayr
ve ayrntl bir ekilde aklanr.)

Alaehir JES Projesinin fiziksel ve biyolojik evre zerine etkileri, bu etkileri nlemek, en aza
indirmek ve iyiletirmek iin alnacak yasal, idari ve teknik nlemler inaat ve tesis aamas iin Blm
V.1de, iletme aamas iin ise Blm V.2de aklanmtr. Blm V.3te ise projenin sosyo-ekonomik
evre zerine etkileri anlatlmaktadr.

V.1 Arazinin Hazrlanmas, naat ve Tesis Aamasndaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik
evre zerine Etkileri ve Alnacak nlemler
Projenin i ak emas ekil V.1de verilmektedir. naat ncesi dnem 22 ay, inaat dnemi
38 ay olmak zere 60 ayda tamamlanmas planlanan projenin mr 30 yl olarak ngrlmektedir. ki
antiye alannn kurulmas ve bu antiyelerde azami 300 kiinin altrlmas planlanmaktadr. letme
aamasnda altrlmas ngrlen personel says ise yaklak 40 kiidir. Proje kapsamnda inaat
ncesi, inaat ve iletme aamalarnda olumas muhtemel evresel etkiler ve bu etkiler kapsamnda
alnmas dnlen nlemler T.C. evre ve ehircilik Bakanlnca belirlenen Projeye zel ED
format uyarnca aadaki balklar altnda incelenmitir.


155 / 245
LSANS ALMA NAATABALAMA TESS TAMAMLANMA ENERJ RETM
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
ALAEHR JEOTERMAL PROJES
NAAT NCES DNEM
n Mhendislik Tasarm
ED Sreci ve Dier zinler
Sondaj
Yapsal Tasarm
Mekanik Tasarm
Elektrik Tasarm
I&C Tasarm
Akkan Toplama Sistemi ve Enjeksiyon Tasarm
NAAT DNEM
Tedarik
Akkan Toplama ve Enjeksiyon Sisteminin naas
Tesis naat
Mekanik Tesisatlarn Kurulumu
Elektrik ve I&C Tesisatlarnn Kurulumu
Akkan Toplama Sisteminin Devreye Alnmas
retim Santralinin Devreye Alnmas
LETME DNEM
N ADI
30 Yl

ekil V.1: Projenin Ak emas

156 / 245
V.1.1 Arazinin Hazrlanmas in Yaplacak ler Kapsamnda Nerelerde ve Ne Kadar Alanda
Hafriyat Yaplaca, Hafriyat Miktar, Hafriyat Srasnda Kullanlacak Malzemeler, Patlayc
Maddeler, Varsa Patlatma le lgili Bilgiler Etkiler ve Alnacak nlemler, Hafriyat Art
Toprak, Ta, Kum vb Maddelerin Nerelere Tanacaklar, Nerelerde Depolanacaklar veya
Hangi Amalar iin Kullanlacaklar, Hafriyat Dkm Alanlarnn Koordinatlar, zellikleri ve
1/1000 lekli Plan Ve Kesit Grnleri ile Birlikte Hafriyat Malzemesi Dzenleme ve
Restorasyon Plan, Alnacak Grler ve Geici Depolama Alannn zellikleri
Alaehir JES Projesi kapsamnda yaplacak olan birimler iin kaz ve dolgu olarak hafriyat
yaplmas gerekmektedir. Proje kapsamnda inaat ilemlerine balanmadan nce yzeyde bulunan
0,3 m kalnlndaki bitkisel toprak tabakas syrlacak daha sonra inaat ilemleri iin gerekli kaz
ilemleri gerekletirilecektir.

Proje sahasnda yer alacak niteler ve kaplad alan bilgileri meydana gelecek hafriyat
miktarlar ile birlikte Tablo V.1te verilmitir

Tablo V.1: niteler ve naat Srasnda Oluacak Hafriyat Miktarlar
nite
Yaklak
Alan
(m
2
)
Yaklak
Derinlik
(m)
Hafriyat
Miktar
(m
3
)
Soutma Kulesi 2.000 1,5 3.000
Trbin Binas 750 2,0 1.500
Binary nite 1.125 2,0 2.250
Ayrma stasyonu 2.700 2,0 5.400
NCG sistemi 150 2,5 375
Kondanser 375 5,0 1.875
Acil Durum Akkan Havuzu 5.200 5 26.000
TOPLAM 12.300 40.400

Santral alannda yaplacak inat ilemlerinden nce syrlacak toplam bitkisel toprak miktar
V
BTS ;

V
BTS
= (Toplam Alan) * (Bitkisel Top. Kalnl)
= (12.300 m
2
) * (0,3 m)
= 3.690 m
3

Santral alan dnda kuyu lokasyonlarnda da sondaj ileminin yaplabilmesi amacyla arazi
dzenlemesi yaplas gerekmektedir. Proje kapsamnda kullanlacak 20 adet kuyudan 10 tanesi daha
nce alnm olan ED gr kapsamnda arazi hazrlk sreci tamamlanmtr. Dolaysyla bu proje
kapsamnda arazi dzenlemesi yaplmas gereken 10 adet kuyu lokasyonu bulunmakta olup, sz
konusu arazi dzenlemesi almalar sonucunda da bitkisel toprak ve hafriyat topra ortaya
kacaktr.

Projede alacak kuyu lokasyonlar iin 3.650 m
2
ile 3.750 m
2
arasnda deien alanlarn
kullanlmas sz konusudur. Kuyu lokasyonu dzenlemelerinde oluacak bitkisel toprak ve hafriyat
topra hesaplamalarnda byk alan kullanlarak hesaplama yaplm olup, evresel riskler maksimize
edilmeye allmtr. Kuyu lokasyonlarndan bir kuyu lokasyonundan oluacak bitkisel toprak miktar,
V
BTK
;

157 / 245
V
BTK
= (Toplam Alan) * (Bitkisel Top. Kalnl)
= (3.750 m
2
) * (0,3)
= 1.125 m
3

Kuyu lokasyonlarnda arazi dzenlemesi yaplmas ve sondaj kulesinin dz zemine oturtulma
gerekliliin olmas sebebiyle arazinin durumu ve eimine gre kaz ve/veya dolgu ilemi yaplarak
sondaj alanlar hazrlanacaktr. Sondaj alanlar hazrlanmasnda yaklak 0,5 m ile 1 m arasnda kaz
yaplmas yeterli olup, her kuyu lokasyonu bana kan kaz fazlas malzeme ise yine arazi
dzenlemesinde kullanlmaktadr. Kuyu lokasyonlarnda oluacak kaz fazlas malzeme miktar bir
kuyu bana V
HAFK
;

V
HAFK
= (Toplam Alan) * ( Kaz Derinlii)
= (3.750 m
2
) * (0,75)
= 2.812,5 m
3

Sonu olarak proje kapsamnda santral alan dzenlenmesi sonucunda 3.690 m

bitkisel
toprak, 40.400 m kaz fazlas malzeme, her kuyu bana 1.125 m

bitkisel toprak ve yine her kuyu
lokasyonunda kuyu lokasyonu bana 2.812,5 m

kaz fazlas malzeme ortaya kacaktr.

Hafriyat srasnda bitkisel toprak, derinliine ve yapsna bal olarak syrlarak alt topraktan
ayr olarak depolanacaktr. Bitkisel topran saklanma srecinde olabilecek kayplarn nlenmesi ve
topran kalitesinin korunmas amacyla, toprak en fazla 2 metre yksekliinde ynlar halinde
depolanacak, erozyona kar tedbirler alnacak, zerinin topran ierisinde bulunan doal tohumlarla
bitkilendirilerek kaplanmasnn salanmas amacyla dzenli sulanmak suretiyle tekrar kullanlncaya
kadar bekletilecektir.

Hafriyat malzemesi evredeki yollarn dzenlenmesi ve onarm almalarnda ve dolgu ve
altyap malzemesi olarak kullanlacaktr. Dolgu ve evre dzenlemesi dnda kullanlamayan olarak
kalacak kaz fazlas malzeme Piyadeler Belediyesi ile yaplan protokol kapsamnda, Belediyenin
gsterecei depolama alannda depolanacaktr (bkz. Ek-8)

Belediye tarafndan nerilecek alanlara depolama yaplmadan nce, alanlarn orman arazisi
iinde kalmayacak ekilde belirlenmesi salanacak, alternatif bir alan bulunamamas durumunda
topraka fakir, talk-kayalk alanlar seilecek, mmkn mertebe aa kesiminden kanlacak, kaz
fazlas malzeme depolama alannda kaz fazlas malzeme dnda kesinlikle pasa, atk veya herhangi
bir baka malzeme dklmeyecektir.

Ayrca proje kapsamnda yaplacak ulam yollarnn inaatnda yamalardan aa toprak
kaydrlmayacak ekilde ekskavatr marifeti ile dzenli bir ekilde inaat yaplacaktr. Kullanlacak ky
yollarnn da inaat almalar srerken ve sonrasnda bakm ve onarm yaplacaktr.

Ayrca, depolama alanlar ina edilirken erozyon ve heyelana sebep vermeyecek ekilde
gerekli tedbirler alnacak, civardaki akarsu ve yataklarn etkilemeyecek ekilde tasarlanacaktr.

htiya fazlas hafriyat malzemesi ise 18 Mart 2004 tarih ve 25406 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren Hafriyat Topra, naat ve Yknt Atklarnn Kontrol Ynetmelii
hkmleri dorultusunda bertaraf edilecektir. Ayrca hafriyat almalar srasnda 08.06.2010 tarih ve
27605 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Toprak Kirliliinin Kontrol ve Noktasal
Kaynakl Kirlenmi Sahalara Dair Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.

158 / 245
V.1.2 Arazinin Hazrlanmas Srasnda ve Ayrca nitelerin nasnda Kullanlacak Maddelerden
Parlayc, Patlayc, Tehlikeli, Toksik e Kimyasal Olanlarn Tanlar, Depolanmalar ve
Kullanmlar, Bu ler iin Kullanlacak Aletler ve Makineler
Proje kapsamnda ne kuyu almas ne de santral alan inas srasnda herhangi bir
patlayc madde kullanm sz konusu olmayacaktr. naat dnemi boyunca yaplacak tm kaz ve
inat faaliyetleri i makinalar ile gerekletirileceinden herhangi bir patlatma yaplmas sz konusu
deildir.

Bununla birlikte proje kapsamnda jeotermal akkann yeryzne karlmas veya enerji
retiminde kullanlm olan akkann reenjeksiyonu iin alacak jeotermal kuyularn alma srecinde
eitli kimyasal maddelerin kullanmlar sz konusu olacaktr.

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan 20 adet kuyunun hali hazrda 10 adeti alm
bulunmaktadr. Alacak olan 10 adet kuyu da, kuyu alma ileminin gvenli yaplabilmesi, sondaj
ekipmanlarnn korunmas, kuyu iin tehizatn denmesi ve enerji retimine geilinceye kadar
kuyularn kapaklanmas srelerinin salkl yrtlebilmesi amacyla eitli kimyasallarn kullanm
sz konusudur.

Sz konusu kimyasallar arama kuyusu bana kurulacak kuleye ticari ambalajlaryla
getirilerek, kuyu banda hazrlanacaktr.

Kuyu almasnda kullanlacak olan kimyasal madde miktar, alacak kuyunun derinlii ile
orantl olarak artmakta olup, jeotermal enerji projelerinde ki kuyu derinleri arazinin mevcut jeolojik
formasyonu ve jeotermal akkana ulalp optimum basn ve debi deerlerinin elde edilmesi gibi
deikenlere bal olduu iin, kullanlacak kimyasal madde miktarlar bir (1) metre sondaj kuyusu
almas iin gerekli olan kimyasal madde olarak verilmektedir.

Kuyu almas faaliyetleri boyunca 1 m sondaj kuyusu almas srasnda 2 kg viskozite ve su
kayb kontrol kimyasal, 2 kg su kayb kontrol kimyasal, 1,25 kg viskozite kontrol kimyasal, 1 kg
sentetik polimer, 0,2 kg inceltici, 0,5 kg yksek scaklk incelticisi, 1,6 kg scaklk stabilizr kimyasal,
0,16 kg kalsiyum kontrol kimyasal, 0,8 kg magnezyum ve pH kontrol kimyasal, 0,02 L kpk
krcs ve 0,05 kg imento kirlenmesi nleyici kimyasal kullanlacaktr.

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan kimyasallar ve miktarlar genel olarak yukarda
sayld gibi olmakla birlikte her kuyu lokasyonunda farkllk gsterebilecek jeolojik yap, evresel
durum, atmosferik artlar gibi etkenler sebebiyle, kullanlacak kimyasal miktarnda ve/veya trnde
ufak deiiklikler olabilecektir. Ancak genel olarak yukarda saylan kimyasal kompozisyonu arama
faaliyetleri iin geerli olacaktr.

Kullanlacak kimyasallara ilikin malzeme gvenlik bilgi formlar (MSDS) Ek-12de verilmitir.
Proje kapsamnda inaat dneminde inaat makinalarnn kullanaca yakt ve ya dnda parlayc,
toksik hibir kimyasallar kullanlmayacaktr.


159 / 245
V.1.3 Proje Kapsamndaki Ulam Altyaps Plan, Proje Alannn Karayollarna Uzaklklar,
Karayoluna Balant Yollar, Ulam in Kullanlacak Mevcut Yollarn Zarar Grmemesi in
Alnacak Tedbirler ile Trafik Gvenlii Asndan Alnacak nlemler, Ulatrma Altyapsnn
nas ile lgili lemler, Yeni Yaplacak Yollarn zellikleri, Kullanlacak Malzemeler,
Kimyasal Maddeler, Aralar, Makineler; Altyapnn nas Srasnda Krma tme, Tama,
Depolama Gibi Toz Yayc Mekanik lemler, Ara Yk, Cinsi Ve Says, Artn
Hesaplanmas, Haritas (Bu Kapsamda Alnacak Grler, zinler)
Proje alanna ulam Denizli-Salihli l Yolu (D 585) zerinden salanmaktadr. D 585
karayolundan Alaehir lesine giri yapldktan sonra eski zmir yolu zerinden batya doru 10 km.
ilerlendiinde santral alanna ulam salanmaktadr. Santral alan dou snrndan Piyadeler
Kasabas yolu gemekte olup, bu yol kullanlarak D 585 karayoluna balant salanp, proje alanna
ulam salanabilmektedir.

Proje alanna ulamda kullanlana D 585 karayoluna ilikin trafik hacim haritasna gre,
yoldan gnde ortalama 7565 adet otomobil, 498 adet orta ykl ticari tat, 67 adet otobs, 1056 adet
kamyon, 418 adet rmorklu kamyon toplam olarak ise 9604 adet ara gemektedir (bkz. ekil V.2).
Projenin inaat aamasnda gnde en fazla 10 kamyon ve 5 binek aracn bu yolu kullanaca
ngrlmektedir. Bu veriler nda projeden kaynakl D 585 karayolunda kamyon trafiinde %0,9luk,
binek ara trafiinde %0,07lik bir art olaca ortaya kmakta olup projeden dolay trafik
younluunun olumsuz etkilenmeyecektir.

ekil V.2: Kullanlan Karayoluna likin Trafik Hacim Haritas


160 / 245
Proje kapsamnda alm olan ve/veya alacak olan sondaj kuyusu lokasyonlarna hali
hazrda kyllerin tarm arazilerine ulamak iin kulland yollar kullanlarak ulam salanacaktr.
Dolaysyla yeni yol almas sz konusu deildir. Ancak mevcut yollarn kullanlabilmesi amacyla
dzeltme ilemleri yaplacak, bozulan yollar yine kullanma ak kalabilmesi amacyla malzeme
serilerek dzeltilecektir.

Proje kapsamnda yol dzeltme almalar veya herhangi bir inaat faaliyeti dolaysyla
krma eleme tesisi kurulmayacaktr. Dolaysyla byle bir tesisten oluacak tozumann nne geilmi
olacaktr.

Projenin inaat ve iletme aamasnda kullanlacak yollarda projeden kaynakl bozulma
olmas durumunda, yolun iyiletirmeleri Zorlu Enerji tarafndan gerekletirilecek, kullanlan yollar
srekli olarak yre halknn kullanmna ak tutulacaktr.

naat aamasnda zellikle toprak kapl yollardaki tozumann en aza indirilmesi iin, kurak
havalarda arasz ile nemlendirme ilemi yaplacaktr. Ayrca aralarn hz snrlarna uymalar
salanacak ve ara kullanclarna gerekli durumlarda ikazlarda bulunularak, can ve mal gvenlii
salanm ekilde nakliye ilemleri gerekletirilecektir.

V.1.4 Jeotermal kaynan kullanmna ilikin yaplacak sondaj srasnda fiziksel evre zerine
olabilecek etkiler. Alacak kuyu says ve bunlarn ka tanesinin reenjeksiyon amal
kullanlacana dair bilgiler. Sondaj donanmnn kuruluu, kuyu bana ulam salayacak
yol ve kuyu evresindeki gerekli altyap oluturulurken yaplacak ilemlerin bu alandaki
yzey morfolojisine, yerel bitki rtsne ve doal yaama olabilecek etkileri

Proje kapsamnda yeraltnda bulunan jeotermal akkann yeryzne karlmas veya enerji
retiminde kullanlm olan jeotermal akkann yer altna reenjekte edilebilmesi iin jeotermal sondaj
yaplarak kuyu almas gerekmektedir.

Alaehir JES Projesi kapsamnda toplam 20 adet kuyu almas ngrlm olup bu
kuyulardan daha nce alnm olan ED Gerekli Deildir kararna istinaden 8 tanesi alm ve kuyu
az vana ile kapatlm, bir tanesinin arazi dzenlemesi yaplm ve sondaj ilemine hazr hale
getirilmi, bir tanesinde ise sondaj kulesi kurulu olup halen sondaj faaliyeti devam etmektedir.
Dolaysyla bu proje kapsamnda toplam 20 adet kuyudan kalan 10 adet kuyu lokasyonunda hibir
ilem yaplmamtr.

Proje kapsamnda alacak olan kuyulardan hangilerinin ve ka tanesinin retim kuyusu
olaca, ka tanesi ve hangilerinin reenjeksiyon kuyusu olaca, tm kuyulardaki scaklk, jeotermal
akkan debisi ve basn lmleri tamamlandktan sonra belli olacaktr. Alacak kuyulardaki enerji
verimlilii ve kuyudaki akkan basnc ve debisi gibi kriterler kuyunun retim veya reenjeksiyon
kuyusu olarak kullanlmas iin belirleyici olacak olup, proje kapsamndaki kuyulardan hangilerinin
retim, hangilerinin reenjeksiyon kuyusu olaca karar tm kuyu ama ve test ilemleri
tamamlandktan sonra belli olacaktr.

Sondaj kuyularnn alabilmesi, konteynr, sondaj kulesi, sondaj amuru havuzu ve dier
birimlerin yerletirilebilmesi amacyla 3650 3750 m
2
lik alana ihtiya duyulmaktadr. Proje
kapsamnda daha nce alm olan kuyu lokasyonlarnda ncelikle bu alan zerindeki bitkisel toprak

161 / 245
tabas syrlarak kaldrlm ve daha sonra peyzaj ilemlerinde kullanlmak zere dier hafriyat
toprayla karmayacak ekilde depolanmtr. Yeni alacak kuyularda da ayn yol izlenecek olup,
ncelikle kuyu lokasyonundaki ortalama 0,3 m kalnlndaki bitkisel toprak syrlacak, ykseklii 2 myi
ve ev as 45 dereceyi gemeyecek ynlar halinde depolanacaktr.

Sondaj kulesinin oturaca alanda kaz ve dolgu ilemleri yaplarak topografya dzeltilecektir.
Topografya dzenlemesinin ardndan sondaj kulesinin oturaca alan imentolanacaktr. Ancak bu
alan 3650 - 3750 m
2
lik alann tamam olmayacak, sondajn alaca lokasyonun etrafnda 30 m
geniliinde ve 30 m uzunluunda bir alan olacaktr (bkz. Fotoraf V.1).

Fotoraf V.1: Sondaj Alan Uzaktan Grnm

Sondaj alanlarnda betonlanan ksmlarn tekrar kullanm sz konusu olmad iin belli bir
alan kayb sz konusudur. Bu alanlarn tekrar tarmsal retim amacyla kullanm ans kalmamaktadr.
Ancak projenin gerekletirilecei blgede zmclk faaliyetleri yrtlmekte ve hasat dnemi
sonrasnda zmlerin kurutulmas iin iftiler dz arazilere ihtiya duymaktadrlar. Sahada eitli
zamanlarda yaplan almalar srasnda sondaj ileminin tamamland alanlarn, iftiler tarafndan
zm kurutmak amacyla kullanld grlmtr. Dolaysyla sondaj iin kullanlan bu alanlar, dolayl
olarak zm iftileri iin kullanlabilir alanlar olacaktr.

Sondaj ilemini gerekletirecek sondaj kuleleri, hazr olarak sahaya getirilip montaj
yaplmaktadr. Sondaj ilemi bittikten sonra alanda, kuyu ba tehizat dnda hibir yap veya
malzeme kalmamaktadr (bkz. Fotoraf V.2 ve Fotoraf V.3)

162 / 245

Fotoraf V.2: Kurulu Bir Sondaj Kulesi

Fotoraf V.3: Sondaj lemi Tamamlanarak Kuyu Muhafazas Alnm Bir Sondaj Lokasyonu


163 / 245
Proje kapsamnda hali hazrda alm olan kuyu lokasyonlarna yerel halkn tarm
arazilerine ulamak iin at yollardan ulamak mmkndr. Alacak olan kuyular iin de ayn
durum geerli olup, belli ksmlarda geniletme ve iyiletirme almalar yaplacaktr.

Sondaj alanlarnn almasnda blgenin tamamen tarm arazisi olmas sebebiyle tarm
topra kayb sz konusudur. Ancak blgedeki toplam tarm topra miktar ile proje kapsamnda
kullanlacak alanlarn byklkleri karlatrldnda kullanm amac deiecek toprak byklnn
nemli seviyede olmayaca grlmektedir. Bununla birlikte alanlarda yetitirilen tarm rn (zm)
blgede olduka fazla retilen bir rn olduu iin, projeden kaynakl rn kayb sz konusu deildir.

V.1.5 Jeotermal Kuyunun Almas ve Dier nitelerin nas Srasnda Yeralt Suyuna Olmas
Muhtemel Etkiler, Potansiyel Akiferler Geilirken Yeralt Sular ile Sondaj Akkanlarnn
Karmas in Alnacak nlemler
Jeotermal sondaj kuyularn almas ilemi madencilik faaliyetleri veya dier aratrma iin
gerekletirilen sondaj faaliyetlerinden farkldr. Prensip olarak tm sondaj faaliyetleri ayn gibi grnse
de, jeotermal sondaj faaliyetlerinde alan sondaj kuyular yaklak 1500-2000 m uzunlukta olmakta ve
daha da nemlisi bu kuyularn alma amacnn yeraltnda belli bir basn ve scaklkta bulunan
akkann yeryzne karlmas olmas sebebiyle sondaj ilemlerinde eitli gvenlik nlemlerinin
alnmas, borulama ve kuyu az gvenliinin salanmas gerekmektedir.

Proje kapsamnda alm olan kuyularda izlenen ve alacak olan kuyularda izlenecek olan
kuyu ama ilemi ayndr. Faaliyette kuyularn jeolojik durumuna bal olarak hazrlanacak kuyu
program erevesinde 26apnda matkapla balanan sondaja 17 ,12 aplarnda devam
edilecek ve 8 apla kuyu bitirilecektir. Bu aplara uygun 20,13 3/8, 9 5/8 muhafaza borular
indirip yzeye kadar imentolanacak son olarak da 7 delikli retim borular indirilecektir. Ksa ak
testi srasnda kacak akkan amur havuzlarna aktarlacaktr.

Kuyularn almas srasnda kesinlikle muhafaza borular indirilecek ve muhafaza borularnn
etraf imentolanarak ilemlere devam edilecektir. Bu sayede jeotermal akkan kontrol altnda
tutulmu olup, kontrolsz ekilde yer yzne jeotermal akkan ve/veya gaz k engellenmi
olacaktr.

Kuyu ama ilemlerinde kullanlacak borulama ve imentolama ilemleri sayesinde, yer alt
suyu akiferleri veya yeralt atlaklar geilirken, yer alt suyunun jeotermal akkana veya jeotermal
akkann yer alt suyuna karmas engellenmi olacaktr. Bununla birlikte sz konusu borulama ve
imentolama ilemleri ile yeraltnda karlan jeotermal akkann daha dayanmsz veya atlakl ve
krkl yapya sahip jeolojik birimlerden geerken, kuyu az yerine bu birimlerin ierisine ynelmesi
engellenmi olacaktr.

Jeotermal kuyulardaki yksek basntan dolay bu tr borulama ve imentolama ilemlerinin
yaplmas mecburidir. Bu sayede jeotermal akkann yeryzne kontrolsz ekilde kmas da
nlemi olmaktadr. Sz konusu borulama ve imentolama ilemi hem retim hem de reenjeksiyon
kuyular iin geerlidir.

Kuyulardan karlacak jeotermal akkan santralde elektrik enerjisi retimi amacyla
kullanldktan sonra reenjeksiyon kuyular yardmyla yine akkann ekildii jeolojik birime reenjekte
edilecektir. Bu sayede jeotermal akkan kaynakl yeralt suyu kirlenmesinin nne geilmi olacaktr.

164 / 245
Alacak kuyularda gerekletirilecek ksa test aklarnda ortaya kacak sular, sondaj
alanlarndaki havuzlara alnacak burada buharlamann gereklemesi beklenecektir. Proje
kapsamnda alc ortamlara hibir ekilde jeotermal akkan dearj olmayacaktr. Bu sebeple yzey
ve/veya yer alt sularnn bu kapsamnda olumsuz etkilenmesi sz konusu deildir.

V.1.6 Sondajda Kullanlacak amur Miktar, Kullanm Sonras Nasl Bertaraf Edilecei, Bu
amurun Temizlenmesi ve Svdan Ayrtrlmas ile lgili Yaplacak lemler
Proje kapsamnda kullanlmas planlanan 20 adet kuyunun hali hazrda 10 adeti alm
bulunmaktadr. Alacak olan 10 adet kuyu da, kuyu alma ileminin gvenli yaplabilmesi, sondaj
ekipmanlarnn korunmas, kuyu iin tehizatn denmesi ve enerji retimine geilinceye kadar
kuyularn kapaklanmas srelerinin salkl yrtlebilmesi amacyla eitli kimyasallarn kullanm
sz konusudur.

Kullanlan bu kimyasallar kuyu almas sreci boyunca sondaj amuru olarak yeryzne
kmaktadr. Proje kapsamnda oluan sondaj amurlar bugne kadar sondaj lokasyonlarnda alm
olan 35 m x 15 m x 3 m boyutlarndaki sondaj amuru havuzunda biriktirilmitir. Bu havuzlar sondaj
kulesinin hemen yannda konumlandrlm olup, szdrmazl salamak amacyla taban ve yan
duvarlar geomembran malzeme ile kaplanmtr. Ayrca havuz etraf tel rg ile evrilerek herhangi bir
insan veya hayvann dmesi engellenmektedir (bkz. Fotoraf V.4).

Fotoraf V.4: Alm ve Kullanma Hazr Olan Bir Sondaj amuru Havuzu

Henz almam olan ve proje kapsamnda alacak olan kuyularda da ayn zelliklerde
sondaj amuru havuzlar ina edilecek ve sondajlar esnasnda oluacak sondaj amurlar bu havuzlar
iinde muhafaza edilecektir.


165 / 245
Sondaj amuru miktar kaz yaplan alann jeolojik yapsna gre farkllk gsterebilmektedir.
Daha sert kayalarn geildii alanlarda matkap ucu daha fazla and iin sondaj amuru
gereksinimi artarken, krntl yapya sahip jeolojik birimler geilirken de sondaj deliinin
stabilizasyonun salanmas iin sondaj amuru ihtiyac yine art gsterebilmektedir. Bu sebepler
dolaysyla bir sondaj bana oluacak sondaj amuru miktarn net olarak vermek mmkn
olmayacaktr. Ancak yatrmc firmann uzun yllardr yrtm olduu almalardan dolay kazanm
olduu deneyimler sonucunda 35 m x 15 m x 3 m boyutlarnda havuzun yeterli olaca ortaya
konmutur. Buradan hareketle bir sondaj faliyeti sonucunda en fazla 1.575 m
3
hacminde amur
oluaca sylenebilir.

Faaliyet sahibi tarafndan daha nce farkl l ve lokasyonlarda ayn teknik ve kimyasal
maddelerle gerekletirilen sondaj faaliyetlerinden oluan sondaj amuru analiz ettirilmitir. Ayrca bu
proje kapsamnda da ahyar-3, ahyar-4, Alkan-5 ve Alkan-9 kuyularnda kan sondaj amurlar
yeterlik sahibi Artek Analiz Laboratuvarna evre ve ehircilik Bakanlnn 2012/15 Genelgesi
kapsamnda analizi yaptrlmtr. Bu analiz sonucuna gre oluan sondaj amuru tehlikesiz atk
niteliindedir. Bu proje kapsamnda da kullanlacak kimyasallarn da ayn olmas ve daha nceki
almalar ile ayn ekilde faaliyetin srdrlecek olmas sebebiyle, oluacak sondaj amurunun
analizi yaplm olan sondaj amuru ile ayn karakterizasyonu gsterecei dnlmektedir.
Dolaysyla oluacak sondaj amurlar ayn ekilde hazrlanaca iin tehlikesiz atk niteliinde olaca
ngrlmektedir (bkz. Ek-13).

Arama faaliyeti sonucunda oluacak sondaj amurlar, evre ve ehircilik Bakanlnn
2012/15 Genelgesi ve 26.03.2010 tarih ve 27533 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle
giren Atklarn Dzenli Depolanmasna Dair Ynetmelik hkmleri dorultusunda analizleri
yaptrlarak atk tr belirlenecektir. Sondaj amurlarnn inrt ve/veya tehlikesiz atk snfnda kmas
durumunda, amur ierisindeki suyun buharlamas iin beklenecek daha sonra amur havuzlarnn
stnde de szdrmazlk salanarak zerine hafriyat topra serilecek ve en st ksmada bitkisel toprak
serilerek kapatma ilemi gerekletirilecektir.

amur havuzlarnn etraf tel rg ile evrelenerek herhangi bir insann ve/veya hayvann
havuzlara dmesi engellenmi olacaktr. Ayrca sondaj alanna grevli olmayanlarn giriini nleyecek
tedbirler alnacak ve uyar levhalar ile giriin yasak ve tehlikeli olduu belirtilecektir.

V.1.7 Jeotermal Akkann Tanmasnda Kullanlacak Boru Hattnn Kurulmas ile lgili lemler ve
Yzeyde Yaratabilecei Etkiler
Proje kapsamnda yeraltndan kuyular vastasyla karlacak jeotermal akkann santral
alanna ve santral alannda enerji retiminde kullanlm olan akkann reenjeksiyon kuyularna
ulatrlmas iin, kuyu lokasyonlar ile santral binas arasnda boru hatt denmesi gerekmektedir.

Her bir kuyu bandan santral sahasna kadar yaplacak boru hatt, yeryznden gtrlecek
olup, boru hattnn denmesi ilemi iin herhangi bir kaz ve dolgu ileminin yaplmas sz konusu
deildir.

Jeotermal akkann iletiminde kullanlacak boru hattnn d yaltml olacak, bu sayede hem
iinden akan jeotermal akkandan herhangi bir s kaybnn nne geilerek enerji verimliliinin
dmesinin nne geilmi olacak hem de boru hatt boyunca bulunan doal evrenin jeotermal
akkandan kaynakl sdan olumsuz etkilenmesinin engellenmi olacaktr.

166 / 245
Boru hatt denirken direk topran stne deil, toprakla boru arasnda belli bir mesafe
brakacak ekilde ( 0,5 - 1 m) ayaklarn stne oturtulacaktr. Sz konusu ayaklar boru hatt boyunca
yaklak 5 mde bir olmak zere konumlandrlacak ve boru hatt mukavemeti salanm olacaktr (bkz.
Fotoraf V.5).

Fotoraf V.5: rnek Bir Jeotermal Enerji Santrali Boru Hatt Grnm

Kuyular ile santral binas arasnda yaplacak boru hatt dolaysyla doal evrenin ve boru
hatlar gzergah boyunca yzeyin olumsuz etkilenmesi beklenmemektedir. Denecek borular hazr
ekilde proje alanna getirilecek, burada montaj ve ayaklar zerine oturtma ilemi gerekletirilecektir.
Dolaysyla boru hatt iin arazi kayb sadece ayaklarn oturaca alandaki yaklak 1- 2 m
2
lik alandaki
toprak kaybndan sz etmek mmkndr. Ayrca boru hatt gzergah, kuyu lokasyonundan ktktan
sonra mmkn olduunda, tarm arazilerinin ve ekili alanlarn snrlarndan geirilerek tarmsal alan
kayb en aza indirilecektir.

Boru hatt denmesinde belli mesafelerde omegalar yaplacaktr. Bu sayede boru hattnda
mevsimsel deiikliklere ve hava scaklna bal oluabilecek genleme ve ksalma durumlarnda
boru hattnn krlmas veya kaak yapmasnn nne geilmi olacaktr.

Proje kapsamnda alan kuyularn kuyu banda, boru sisteminde ve santral binasnda
trbinlerde kire oluumunu engellemek iin jeotermal akkann ierisine kimyasal madde
dozajlanacaktr. Bu dozajlama otomatik olarak yaplacak olup, kuyu bandan, kuyu ierisine
indirilecek ince borular vastasyla, yzeyde hazrlanan zel kimyasaln kuyu dibine verilmesi yoluyla
salanacaktr. Bylelikle iletimi salayacak boru sisteminde, borularn i yzeyinde kirelenmenin

167 / 245
nne geilmi olacaktr. Bu sayede borlarda oluabilecek herhangi bir tkanmann nne geilerek
boru patlamas ve verim dkl engellenecei gibi, borlarda gerekletirilecek bakm, onarm ve
yenileme faaliyetlerinin minimumda kalmas salanacaktr. Bu sayede boru yenileme almas
periyodu azaltlarak, yenileme almas esnasnda olabilecek doal evreye ve etraftaki tarm
arazilerine mdahale azaltlm olacaktr.

Boru hattnn toprak yzeyine yapk olmayacak olmas sebebiyle, boru hatt dolaysyla
hayvan geilerinin boru hattndan olumsuz etkilenmeyecektir. Boru hattna denecek borularn s
yaltml olacak olmas sebebiyle, borular iinden akacak scak jeotermal akkan scaklndan
etraftaki bitkilerin, hayvan veya insanlarn olumsuz etkilenmesi beklenmemektedir.

V.1.8 Proje Alannn Takn Etd, Takn nleme Ve Drenaj le lgili lemlerin Nerelerde Ve
Nasl Yaplaca
Proje kapsamnda kuyu alanlar ve santral alan dahil olmak zere alanlar ierisinde
herhangi bir akarsu bulunmamaktadr. Bu sebeple santral alan inas ve kuyu lokasyonlarnn
hazrlanmas ilemlerinden dolay herhangi bir akarsu relokasyonuna ihtiya bulunmamaktadr.

Bununla birlikte, santral alannn bat snrndan, eski zmir-Denizli yolu ile demiryolu
gzergah arasnda kalan ksmdan Alkan (Alhan) ay gemektedir. Santral sahasnn kotu ile Alkan
(Alhan) ay maksimum su kotunun ayn kotta yer almas sebebiyle, herhangi bir takn durumuna
karn Alkan (Alhan) aynn eski zmir-Alaehir yolu ile demiryolu arasnda kalan ksmda dere slah
almas yaplacaktr.

Proje kapsamnda yrtlen imar almalar ve ED sreci kapsamnda DS Genel
Mdrlnn 30.07.2013 tarih ve 456144 sayl format gr dorultusunda, Alkan (Alhan) aynn
Eski zmir-Alaehir karayolu ile demiryolu arasnda kalan ksmda gerekletirilecek slah
almasnda, kadastral plandaki akarsu yatak snrlar ierisinde kalnarak DS tarafndan nerilen
verilen tip enkesite uygun slah projesi yatrmc tarafndan hazrlanacaktr (bkz. ekil V.3).
Hazrlanacak olan slah projesi, uygulama ncesi DS 2. Blge Mdrlne onaylatlacak, bu
konudaki her trl mlkiyet sorunu yatrmc tarafndan zlecek olup, inaata ilikin btn giderler
yatrmc firma olan Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. tarafndan karlanacaktr.


168 / 245

ekil V.3: Islah Projesi Tip Enkesiti

169 / 245
Projenin, santral alan bat snrnda Alkan ayna yaplacak olan slah projesi ile birlikte,
inaat ilemlerinde, santral alanna yaplacak binalarn su basman kotu, slah duvar st kotundan en
az 1 m. yksek olacak ekilde ina edilecektir. Bylelikle derede slah almas yaplm olmasna
ramen, herhangi bir taknda santral alannn emniyeti salanm olacaktr.

Herhangi bir takn sonucunda santral alannda oluabilecek zarar ve ziyandan DS Blge
Mdrl ve/veya Genel Mdrlnn bir sorumluluu olmayacak olup, zararlar yatrmc
tarafndan karlanacaktr.

Santral alann bat snrndan geen Alkan (Alhan) ay dnda ne retim kuyular ne de
reenjeksiyon kuyu alanlarnda drenaj ve takn ile ilgili bir problem bulunmamaktadr. Tm inaat
faaliyetleri boyunca, hibir ekilde sulama kanallar, dere ve dere yataklarna hibir atk atlmayacak,
ak engellenmeyecek, dere yataklar ve ak ynleri deitirilmeyecektir.

V.1.9 Zemin Emniyetinin Salanmas iin Yaplacak lemler
Proje daha nce Blm Ide akland zere 30 MWelik jeotermal enerji retim santrali
projesinden, blgedeki potansiyelin yeni alan kuyular ile daha fazla olacann ortaya konmas
sebebiyle 45 MWelik bir santral kurulmasna ilikin kapasite art konuludur.

nceki projede nerilen 30 MWelik santral yeri ile bu proje kapsamnda nerilen 45 MWelik
santral yerleri ayn olup, santral alan iindeki trbin ve teknoloji deiiklikleri ile ayn alanda kurulacak
santralden daha fazla elektrik enerjisi retmek mmkndr.

30 MWe iin santral alannn planland alanda daha nce zemin ve temel etd raporu
(jeoteknik etd raporu) hazrlanm olup, santral alan ve bina byklklerinde herhangi bir deiiklik
olmamas sebebiyle bu proje kapsamnda da ayn jeoteknik etd raporundan faydalanlmtr (bkz. Ek-
9)

Sz konusu jeoteknik etd raporunda detayl olarak zemin emniyetinin salanmas, santral
alannn jeolojik yapsnn zellikle inaata ynelik deerlendirilmesi ve alann 1. derece deprem
blgesi olmas sebebiyle depremsellik ile ilikilendirilmesi ilgili firmalar tarafndan yaplarak rapor
haline dntrlmtr.

Jeoteknik etd raporunun hazrlanabilmesi iin, santral alannda toplam derinlii 254,5 m
olan 16 adet, toplama sistemine boru gzergahnda ise toplam derinlii 40 m olan 5 adet olmak zere,
proje genelinde toplam 21 adet zemin etd sondaj kuyusu 14.02.2013 ile 01.03.2013 tarihleri arasnda
alm, arazi deneyleri ve numune almlar yaplarak jeoteknik etd raporu oluturulmutur.

Sondaj almalar rselenmi numune alma ileri ile 1,5 m de bir yaplan standart
penetrasyon deneylerini kapsamaktadr. Ayrca santral alannn ortasnda alan kuyuda her 2
metrede olmak zere 5 adet permeabilite deneyi lm yaplmtr. 23/02/2013 tarihinde inceleme
alannda 3 adet 3.0 metrelik aratrma ukuru atrlarak zemin tanmlamas yaplmtr.

Yaplan sondaj almalar sonucu inceleme alannda 0.30 metrelerden kuyu sonlarna kadar
kahve renkli, incesi hi olmayan , iri bloklu ,iyi veya kt derecelenmi akl kum karml siltli akllar
gzlenmitir.


170 / 245
nceleme alannda alan sondaj kuyularnda yer alt suyuna rastlanmamtr.Yzey sularna
kar santral alannn etkilenmemesi iin drenajn tekniine uygun olarak yaplacak olup, Alkan (Alhan)
ay slah projesine ilikin detayl bilgi daha nce verilmitir (bkz. Blm V.1.8).

Yap temeli GW- GP-GM akll kum birimlerine oturaca iin oturma ile ilgili bir problem
beklenmemektedir. Ancak Bina temelinin farkl zeminlere oturmasndan dolay farkl oturma nedeniyle
yan yatma, zemine batma veya devrilme gibi problemlerle karlalabilme olaslna karn herhangi
bir yaplamadan nce zeminde gerekli iyiletirmeler yaplacak ve farkl oturmalar nlemek iin temel
altna stabil malzeme serilip sktrlacaktr.

nceleme alan SPT vurular olduka yksek, bloklu zeminlerden meydana gelmitir. Ayrca
arazide yaplan almalar srasnda svlamann oluabilmesi iin gerekli olan yer alt suyuna da
rastlanlmamtr. Yap temelinin projeye esas zemin parametrelerine (bkz. Tablo V.2) ve tm bu
bilgiler nda arazide svlama ve yanal yaylma riski olumas beklenilmemektedir.

Tablo V.2: Yap Temelinin Projeye Esas Parametreleri
Parametre Deer
Zemin Emniyeti Tama Gc (q
em
) 1,50 kg/cm
2

Zemin Grubu C
Yerel Zemin Snf Z3
Bina nem Katsays (I) 1,5
Etkin Yer vme Katsays A (0) 0,40
Spektrum Karakteristik Periyotlar T
A
= 0,15 ve T
B
= 0,60
Zemin Bymesi 1,80
Zemin Hakim Titreim Periyodu (To) 0,46 sn

Afet leri Genel Mdrlnn yaynlam olduu Trkiye Deprem Blgeleri Haritasnda
Manisa li Alaehir lesi 1.derece deprem blgesinde bulunmaktadr. Beklenen efektif ivme deeri
Ao=0,40 g dir. Alaehir ve yakn evresi 4 ve 4.5 byklkteki depremlerle ylda ortalama 2-3 kez
karlamaktadr. ncelenen sismotektonik blgede en sk meydana gelen yllk magnitd 3,8dir.
Deprem risk analizinden elde edilen verilere gre blgede 4,0 byklkl bir depremin 1 yl iinde
meydana gelme olasl % 76 dr. 5,0 byklnde bir depremin 10 yl iinde meydana gelme
olasl da % 76dr. En az 6,0 byklndeki bir depremin 30 yl iinde % 41; 50 yl iinde ise %59
olaslkla meydana gelebilecei grlmektedir. 75 yllk srede 6,5 byklnde bir depremin olma
olasl %49 dur. Buradan 100 yl ierisinde M=6,5 olan bir depremle karlama olaslnn %59
olduu grlmektedir. Manisa li ve geneli 1.Derece Deprem Blgesinde yer aldndan olas deprem
riskine karn gerekletirilecek inat faaliyetlerinde bu risk gz nne alnacak ve proje kapsamnda
06.03.2007 tarih ve 26454 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Deprem
Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakkndaki Ynetmelik esaslarna uyulacaktr.

Yaplan btn deney ve analizler sonucuna gre, her gzlem ukurundan alnan doal
malzeme AASHTO-M 145-91 snflandrma sistemine gre A-1 ana, A-1-b alt grubunda yer almakta
olup terkipte bulunan mhim malzemeler ta krntlar akl ve kum ihtiva etmektedir. Bu malzemenin
dolgu olarak umumi yararllk derecesi ok yi-yi olarak tanmlanmaktadr.

171 / 245
Dolgu imalat yaplrken, 30-40 cm kalnlnda serilerek uygun su ieriinde sktrlma
yaplacaktr. Sktrma ilemi sonucunda yerindeki kuru birim hacim arl tespiti yaplarak skma
orannn tayin edilecektir.

V.1.10 naat Esnasnda Krma, tme, Ykama-Eleme, Tama ve Depolama Gibi Toz Yayc
lemler, Kmlatif Deerler
Proje kapsamnda santral alan inaat ve kuyu lokasyonlarnda alan dzenleme ilemleri
gerekletirilecektir. Dolaysyla proje kapsamnda inaat dneminde yaplacak topografya
dzenlemelerinden toz oluumu sz konusu olacaktr.

Oluacak toz miktar inaat ve iletme dnemi olarak aada iki periyotta irdelenmitir. Toz
emisyonu hesaplamalarnda 03.07.2009 tarih ve 27277 sayl Resmi Gazetede (Deiiklik:
10.11.2012 tarih ve 28463 sayl R.G) yaymlanarak yrrle giren Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin
Kontrol Ynetmelii Ek-12de verilen toz emisyon faktrleri kullanlmtr (bkz. Tablo V.3)

Tablo V.3: Toz Emisyon Faktrleri
Kaynaklar
Emisyon Faktrleri kg/ton
Kontrolsz Kontroll
Patlatma 0,080 -
Skme 0,025 0,0125
Ykleme 0,010 0,005
Nakliye (gidi-dn toplam mesafesi) 0,7 0,35
Boaltma 0,010 0,005
Depolama 5,8 2,9
Birincil Krc 0,243 0,0243
kincil Krc 0,585 0,0585
ncl Krc 0,585 0,0585

Proje kapsamnda savurma yaplmadan ykleme ve boaltma yaplacak olmas, malzemenin
nemli tutulacak olmas dolaysyla hem kontroll, hem de kontrolsz emisyon faktrleri gz nne
alnmtr. Hesaplamalarn net ekilde ortaya kabilmesi amacyla nitelerde oluacak birim toz
miktar hesab kontrolsz emisyon faktrleri zerinden verilmi olup, sonu tablolarnda her iki
hesaplama sonular zetlenmitir.

Santral Alannda Oluacak Toz Miktar
Projenin hazrlk ve inaat dneminde santral alannda gerekletirilecek kaz, dolgu ve
nakliye ilemlerinde toz oluumu sz konusu olacaktr. naat alannn dzenlenmesinden nce,
alanda bulunan bitkisel topran syrlarak, inat dnemi sonrasnda tekrar kullanlmak zere geici
olarak depolanacaktr.

Santral alannn inaat ilemleri 38 ayda tamamlanacak olup, ayda 30 gn ve gnde 16
saatlik alma plan ngrlmtr. Santral alannda gerekletirilecek kaz ve dolgu ilemlerinde
nce alanda bulunan 0,3 m kalnlndaki bitkisel toprak tabakasnn syrlmasndan dolay 3.690 m
3

malzeme hareket ettirilecek, daha sonra inaat ilemleri kapsamnda kaz ve dolgu ilemleri
dolaysyla 40.400 m
3
malzeme hareket ettirilecektir. Santral alannda oluacak bitkisel toprak

172 / 245
1.900 m
2
lik bir alanda stoklanacak, kaz fazlas malzeme ise Piyadeler Belediyesinin gsterecei
alanda depolanacaktr.

S
B
= [(12.300 m
2
) * ( 0,3 m)] / (1.140 gn)
= 3,23 m
3
/ gn
= 0,21 m
3
/ sa
= 0,32 ton / sa
20

Santral alannda inaat dnemine ilikin oluacak toz miktar aada hesaplanmtr.

Bitkisel topran syrlmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Tozuma Miktar = Bitkisel Toprak Miktar x Toz Emisyonu Faktr
= 0,32 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 0,008 kg/saat

Bitkisel topran yklenmesi srasnda oluacak toz emisyonu:

= 0,003 kg/saat

Bitkisel topran tanmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Arazi hazrl aamasnda 40 ton kapasiteli damperli kamyon gnlk ortalama 5,2 ton (3,23
m
3
) kacak bitkisel topra, 1 seferde ortalama 400 m mesafe yol kat ederek alma alan ierisinde
oluturulacak olan bitkisel toprak depo alanna gtrecektir.

Tozuma Miktar = Sefer Says x Mesafe x Toz Emisyon Faktr
= 1 sefer/gn x 0,8 km x 0,7 kg/km-kamyon
= 0,56 kg/gn
= 0,035 kg/saat

Bitkisel topran boaltlmas srasnda oluacak toz emisyonu:

= 0,003 kg/saat

Bitkisel topran depolanmas srasnda oluacak toz emisyonu:
Arazi hazrl iin bitkisel topran syrlmas retime paralel olarak devam edecek olup,
syrlan bitkisel toprak yaklak 0,19 halk (1900 m
2
) bitkisel toprak depo alannda geici olarak
depolanp faaliyeti biten alanlar zerine serilerek arazi slahnda kullanlacaktr.

20
Bitkisel toprak ve kaz ilemlerinde hafredilecek toprak younluu sahada yaplm olan tdler sonucu 1,6 ton/m
3

olarak alnmtr.

173 / 245
Tozuma Miktar = Depolama Alan x Toz Emisyonu Faktr
= 0,19 ha x 5,8 kg/ha. gn
= 1,10 kg/gn / 24 saat
= 0,05 kg/saat

Santral Alannda bitkisel toprak syrlmasndan oluacak toz miktar T
SB
;

T
SB
= 0,008 + 0,003 + 0,035 + 0,003 + 0,050
= 0,01 kg / sadr.

Bitkisel toprak tabakasnn syrlmasndan sonra toplamda yaklak 40.400 m
3
lk hafriyat
ilemi yaplarak santral alan kullanma hazr hale gelecektir. Buradan kacak kaz fazlas malzeme
Piyadeler Belediyesinin gsterecei alanda depolanacaktr. Depolama alan henz Piyadeler
Belediyesi tarafndan gsterilmemitir. Bununla birlikte kacak malzeme dolgu ilemlerinde de
kullanlacak olmasna ramen, evresel etkilerin maksimize edilebilmesi adna tm malzemenin
depolanaca zerinden toz hesaplamas yaplm olup, bunun iin yaklak 9000 m
2
lik alana ihtiya
duyulacaktr. Santral alan inaat ilemleri 38 ay srecei iin ayda 1063,2 m
3
(1.701,1 ton), gnde
35,4 m
3
(56,7 ton) ve saatte 2,2 m
3
(3,54 ton) hafriyat ilemi yaplacaktr. Hafriyat ilemlerinden
oluacak toz miktar aada hesaplanmtr.

Hafriyatn syrlmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Tozuma Miktar = Hafriyat Miktar x Toz Emisyonu Faktr
= 0,09 kg/saat

Hafriyatn yklenmesi srasnda oluacak toz emisyonu:

= 0,04 kg/saat

Hafriyatn tanmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Arazi hazrl aamasnda 40 ton kapasiteli damperli kamyon gnlk ortalama 65,7 ton (35,4
m
3
) oluan hafriyat malzemesini, 2 seferde ortalama 400 m toprak zellikte yol katederek
nakledecektir.

= 1,12 kg/gn
= 0,07 kg/saat
Hafriyatn boaltlmas srasnda oluacak toz emisyonu:

= 0,04 kg/saat

174 / 245
Kaz ilemlerinde toplamda yaklak 40.400 m
3
lk hafriyat ilemi yaplarak santral alan
kullanma hazr hale gelecektir. Buradan kacak kaz fazlas malzeme Piyadeler Belediyesinin
gsterecei alanda depolanacaktr. Depolama alan henz Piyadeler Belediyesi tarafndan
gsterilmemitir. Bununla birlikte kacak malzeme dolgu ilemlerinde de kullanlacak olmasna
ramen, evresel etkilerin maksimize edilebilmesi adna tm malzemenin depolanaca zerinden toz
hesaplamas yaplm olup, bunun iin yaklak 9000 m
2
lik alana ihtiya duyulacaktr. Dolaysyla
depolamadan kaynaklanacak tozuma miktar;

= 0,9 ha x 5,8 kg/ha. gn
= 5,22 kg/gn / 24 saat
= 0,22 kg/saat

Santral Alannda hafriyat ilemlerinden kaynaklanacak toz miktar T
SH
;

T
SH
= 0,09 + 0,04 + 0,07 + 0,04 + 0,22
= 0,46 kg / sadr.

Santral Alannda inaat dneminde oluacak toplam toz miktar, T
ST
;

T
ST
= T
SB
+ T
SH

= 0,01 kg/sa + 0,46 kg/sa
= 0,47 kg/sadr.

Kuyu Lokasyonlarnda Oluacak Toz Miktar
Santral alannn yan sra henz hi arazi dzenlemesi yaplmam olan 10 adet kuyu
lokasyonunda yaplacak arazi dzenlemesi sonucunda da toz oluumu olacaktr. Bir kuyu lokasyonu
alannda toplam 1.125 m
3
bitkisel toprak syrlacak ve sonrasnda topografya dzenlemesi iin 2.812,5
m
3
kaz malzemesi hareket ettirilecektir. Bitkisel toprak kuyu lokasyonunda dier kaz fazlas malzeme
ile karmayacak ekilde depolanacak olup, toplam depolama alan yaklak 600 m
2
olarak
belirlenmitir. Kuyu lokasyonlarnda eimin dzenlemesi gereklilii santral alanna nazaran daha fazla
olduu iin, kaz fazlas malzeme iin depolama alanna gerek kalmayacaktr.

Kuyu lokasyonlarnda toplam 3.937,5 m
3
(1.125 m
3
+ 2.812,5 m
3
) toprak hareket ettirilecek
olup, 2,5 3 aylk srede kaz ilemi tamamen bitirilecektir. Dolaysyla syrma ve kaz ileminin 3 ay
sreci ngrs ile, ayda 30 gn ve gnde 16 saatlik alma ile bir saatte 2,73 m
3
(4,4 ton) malzeme
ilem grecektir.

Kuyu lokasyonunda inaat dnemine ilikin oluacak toz miktar aada hesaplanmtr.

Kaz malzemesi ve bitkisel topran syrlmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Tozuma Miktar = Toprak Miktar x Toz Emisyonu Faktr
= 0,011 kg/saat


175 / 245
Kaz malzemesi ve bitkisel topran yklenmesi srasnda oluacak toz emisyonu:

Tozuma Miktar = Toprak Miktar x Toz Emisyonu Faktr
= 0,04 kg/saat

Kaz malzemesi ve bitkisel topran tanmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Arazi hazrl aamasnda 40 ton kapasiteli damperli kamyon gnlk ortalama 70,4 ton (44
m
3
) kacak bitkisel topra, 2 seferde ortalama 100 m mesafe yol kat ederek alma alan ierisinde
oluturulacak olan bitkisel toprak depo alanna gtrecektir.

= 0,14 kg/gn
= 0,009 kg/saat

Kaz malzemesi ve bitkisel topran boaltlmas srasnda oluacak toz emisyonu:

= 0,04 kg/saat

Kaz malzemesi ve bitkisel topran depolanmas srasnda oluacak toz emisyonu:

Arazi hazrl iin bitkisel topran syrlmas retime paralel olarak devam edecek olup,
syrlan bitkisel toprak yaklak 0,06 halk (600 m
2
) bitkisel toprak depo alannda geici olarak
depolanp faaliyeti biten alanlar zerine serilerek arazi slahnda kullanlacaktr.

= 0,06 ha x 5,8 kg/ha. gn
= 0,348 kg/gn / 24 saat
= 0,02 kg/saat

Bir kuyu lokasyonunda bitkisel toprak syrlmas ve kaz dolgu ilemleri sonucunda
oluacak toz miktar T
KBH
;

T
KBH
= 0,011 + 0,04 + 0,009 + 0,04+ 0,02
= 0,12 kg / sadr.

naat Dneminde Oluacak Toplam Toz Miktar
Projenin inaat aamasnda santral alannda gerekletirilecek ilemler ve kuyu
lokasyonlarnda yaplacak ilemlerden kaynaklanacak toz oluumu sz konusu olacaktr. Yatrmc
tarafndan bir kuyu zerinde alma devam ederken dier kuyu lokasyonlarnda baka bir alma
yaplmayacandan inaat dnemi boyunca projeden kaynaklanacak toplam toz miktar; santral
alanndan oluacak toz ile kuyu lokasyonlarndan oluacak toz miktarnn toplamna eit olacaktr.
Dolaysyla oluacak toplam toz emisyonu, T
T
, aadaki ekilde hesaplanmaktadr.

176 / 245
T
T
= T
ST
+ T
KBH

= 0,47 kg/sa + 0,12 kg/sa
= 0,59 kg/sadr.

Hesaplanm olan 0,59 kg/salk toplam toz emisyonu kontrolsz faktrler kullanlarak ortaya
konulmu olup, kontroll emisyon faktrleri ile bu deer 0,295 kg/sa deerinde olacaktr.

Proje alannda inaat ilemlerinde zellikle kurak havalarda arazzler zemin srekli nemli
tutulacak, ykleme ve boaltma ilemlerinde savurma yaplmayacak, nakliye ilemlerinde kamyon
dorselerinin zeri branda ile kapatlacak olmas sebebiyle oluacak tozuma miktar 0,295 kg/sa
seviyesinde kalacaktr.

Projenin inaat dnemine ilikin yaplan hesaplamalarda oluacak toplam toz miktar
kontroll emisyon faktrleri ile hesaplandnda 0,59 kg/sa, kontrolsz emisyon faktrleri ile 0,295
kg/sa olarak ortaya kmakta olup sz konusu deer 03.07.2009 tarih ve 27277 sayl Sanayi
Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii, Tablo 2.1.de verilen, baca d yerlerden kaynaklanan
toz oluumu iin snr deer olan 1 kg/saat deerinden kk olmas sebebiyle ken toz ve PM10
deerleri iin hava kalitesi modelleme almas yaplmasna gerek kalmamtr.

Tozlanmaya kar 03.07.2009 tarih ve 27277 say ile Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii (Deiiklik: 30.03.2010 tarihli
ve 27537 sayl R.G.)hkmlerine uygun olarak alnacak tedbirlerle oluacak toz emisyonu deerinin
ok daha az olacaktr.

Bu amala faaliyet srasnda oluacak tozun azaltlmas iin aadaki nlemler alnacaktr;

Faaliyet alan ierisinde alacak aralar nedeniyle oluacak tozlanmann
engellenebilmesi amacyla tozlanmaya msait yollarda sulama yaplacaktr.
Ykleme ve boaltma yaplrken savurma yaplmadan ve yava bir ekilde ykleme ve
boaltma yaplmas salanacaktr.
Kamyonlarn zeri branda ile rtlecek ve karayollar hz snrna uyulacaktr.

V.1.11 Arazinin Hazrlanmas ve naat Alan in Gerekli Arazinin Temini Amacyla, Elden
karlacak Tarm Alanlarnn Bykl, Bunlarn Arazi Kullanm Kabiliyetleri Ve Tarm
rn Trleri, Tarm Arazilerinin Tarm D Amala Kullanm ile lgili Bilgiler, Mera Alanlar,
Projenin 5403 Sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanunu, 4342 Sayl Mera Kanunu,
1380 Sayl Su rnleri Kanunu ve Dier Meri Mevzuata Uygun Kanunlar Kapsamnda
Deerlendirilmesi
Proje alan, Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkii snrlar
ierisinde kalmaktadr. Proje kapsamnda 20 adet jeotermal kuyu iin toplam 79.558 m
2
(7,96 ha) ve
santral alan iin 145.300 m
2
(14,53 ha) alan olmak zere proje toplamnda 224.858 m
2
(22,49 ha)
alan kullanlmas planlanmaktadr. Sz konusu alanlarn tamam Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim
A..ne ait Jeotermal Kaynak letme Ruhsat alan iinde kalmaktadr.

Santral alan olan 145.300 m
2
lik alan 27, 28, 30 ve 31 nolu parseller ile alann gney ucunda

177 / 245

Jeotermal kuyu almas iin belirlenmi olan toplam 20 adet lokasyon bulunmaktadr. Bu
lokasyonlardan 10 tanesinde arazi hazrlk ilemleri tamamlanm ve 9 tanesinde kuyu ama ilemi
bitirilmitir. Belirtilen 10 adet arazi hazrl bitirilen alanlar yre halkndan satn alma yoluyla projeye
dahil edilerek ilem yaplan alanlardr. Kalan 10 adet sondaj lokasyonu iinde ayn yntemle, ncelikli
olarak arazi sahipleriyle anlap satn alma yoluyla tedarikleri salanacaktr.

Proje alanlarnda yaplan saha almalarnda, hem santral alan hem de kuyu
lokasyonlarnn daha nce tarm arazisi olarak kullanld grlmtr. Santral alannda satn alma
ver kamulatrma ilemleri daha nceki zamanlara rastlamas sebebiyle, santral alannn bir
blmnde tarmsal rn yetitiricilii yaplmamakta olup, bo arazi olarak bulunmaktadr.

Proje kapsamnda kullanlacak alanlarn arazi kullanm kabiliyetleri, mevcut arazi kullanm
durumlar ve erozyon derecelerinin belirlenebilmesi amacyla almalar yaplm olup, arazilerin
tarmsal zellikleri Blm IV.2.8 ve Blm IV.2.9da detayl olarak anlatlmtr. Proje kapsamnda
kullanlacak arazilerin byk toprak guruplarna gre dalm Tablo V.4, Son Arazi Kullanm
asndan dalm Tablo V.5, erozyon dereceleri Tablo V.6da ve arazi kullanm kabiliyet snflar
Tablo V.7de verilmitir.

Tablo V.4: Proje Alanlarnn Byk Toprak Gruplarna Gre Dalm
Byk Toprak Gruplar Alan (ha) %
Alvyal Topraklar 18,39 81,86
Kolvyal Topraklar 2,26 10,04
Kahverengi Orman Topraklar 1,11 4,96
Kiresiz Kahverengi Topraklar 0,71 3,14
TOPLAM 22,46 100,00

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan toplam 22,46 halk alann, % 81,86lk ksm
alvyal topraklar iinde kalmakta olup, %2,26lk ksm kolvyal topraklarda, %4,96lk ksm
kahverengi orman topraklarnda ve kalan %3,14lk ksm kiresiz kahverengi topraklarda kalmaktadr
(bkz. Tablo V.4 ve ekil V.4). Santral alannn tamamnn alvyal topraklarda kalmas sebebiyle proje
alanlarnn byk ounluu alvyal topraklar zerinde gerekletirilecektir sonucu ortaya
karmaktadr.

Son Arazi Kullanmna gre proje alanlarnn dalmna baktmzda, proje alanlarnn
%74,30lk ksmnn bahe (sulu), %9.22lik ksmnn bahe (kuru), %13,33nn nadassz kuru tarm
arazisi ve kalan ksmnn ise nadasl kuru tarm arazisi eklinde kullanld grlmektedir. Dolaysyla
proje kapsamnda kullanlan alanlarn tamam tarm arazisi niteliindedir (bkz. Tablo V.5 ve ekil V.5).

Tablo V.5: Proje Alanlarnn Son Arazi Kullanmna Gre Dalm
Son Arazi Kullanm Alan (ha) %
Bahe (Kuru) 2,07 9,22
Bahe (Sulu) 16,69 74,30
Kuru Tarm (Nadasl) 0,71 3,14

178 / 245
Son Arazi Kullanm Alan (ha) %
Kuru Tarm (Nadassz) 2,99 13,33
TOPLAM 22,46 100,00

Proje kapsamnda kullanlacak alanlarn erozyon derecesine gre deerlendirmesi maalesef
ok salkl deildir. Bunun sebebi ise proje alanlar toplamnn %74,30luk (16,69 ha) ksmnda
erozyon derecesine ilikin verinin olmamasdr (bkz. Tablo V.6 ve ekil V.6).

Tablo V.6: Proje Alanlarnn Erozyon Derecesine Gre Dalm
Erozyon Derecesi Alan (ha) %
I (Hi veya ok Az) 0,37 1,67
II (Orta) 3,36 14,98
III (iddetli) 2,03 9,05
Veri Yok 16,69 74,30
TOPLAM 22,46 100,00

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan toplam 22,46 halk alann %96,86lk (21,75 ha)
ksm I. Ve II. Derece arazi kullanm kabiliyetine sahip alanlardan olumaktadr. Daha nce belirtildii
zere, proje alanlarnn tamamnn tarm faaliyetlerinde kullanlyor olmas, imdiki arazi kullanm
haritasna gre de bahe ve tarm arazisi niteliinde olmas bu durumu desteklemektedir. Kullanlacak
alanlardan sadece 0,71 halk (%3,14) ksm VI. Snf arazi kullanm kabiliyeti snfndadr (bkz. Tablo
V.7 ve ekil V.7).

Tablo V.7: Proje Alanlarnn Arazi Kullanm Kabiliyet Snfna Gre Dalm
Arazi Kullanm Kabiliyet Snf Alan (ha) %
I 17,05 75,95
II 4,70 20,91
VI 0,71 3,14
TOPLAM 22,46 100,00

179 / 245

ekil V.4: Proje Alanlarnn Byk Toprak Gruplar Haritas zerinde Grnm


180 / 245

ekil V.5: Proje Alanlarnn imdiki Arazi Kullanma Kabiliyeti Haritas zerinde Grnm


181 / 245

ekil V.6: Proje Alanlarnn Erozyon Derecesi Haritas zerinde Grnm


182 / 245

ekil V.7: Proje Alanlarnn Arazi Kullanma Kabiliyeti Snf Haritas zerinde Grnm


183 / 245
Proje kapsamnda 20 adet jeotermal kuyu iin toplam 79.558 m (7,96 ha) ve santral alan
iin 145.300 m (14,53 ha) alan olmak zere proje toplamnda 224.858 m (22,49 ha) alan kullanlmas
planlanmaktadr. Sz konusu alanlarn tamam tarm arazisi niteliindedir.

Alanda tarmsal faaliyet olarak sadece yemilik zm yetitiricilii yaplmaktadr. Bunun
dnda arazide yaplan almalarda tek tk zeytin aalar bulunmakta olmakla birlikte hibir
lokasyonda zeytinlik alanna rastlanmam olup proje alanlar ve yakn evresinde su rnleri
yetitiricilii yaplmamaktadr.

Yatrmc firma tarafndan proje kapsamnda kullanlacak alanlarn tarm d kullanmna
ilikin sreler balatlmtr. Ayrca projeden dolay, etraftaki bitkilerin vegetatif ve generatif geliimine
zarar verilip verilmeyecei konusunda Ege Tarmsal Aratrma Enstitsne bavuruda bulunulmutur.

Proje de kullanlacak alanlar ile ilgili 5403 sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm
Kanununa gre alanlarn tarm d kullanm izni alnacak, her safhada 4342 sayl Mera Kanunu,
1380 sayl Su rnleri Kanunu, 3573 sayl Zeytinlerin Islah ve Yabanilerinin Alattrlmas
Kanunu ile 4086 sayl Zeytincilik Kanunu hkmlerine uyulacaktr.

V.1.12 Arazinin Hazrlanmas ve naat Alan in Gerekli Arazinin Temini Amacyla Kesilecek
Aalarn Tr ve Saylar, Mecere Tipi, Kapall, Kesilecek Aalarn Blgedeki Orman
Ekosistemi zerine Etkileri, Gerekli zinler, Grler, Projenin ya da Bir Ksmnn Orman
Alan Dnda Olmas Halinde Orman Alanlarna Mesafesi, Etkilerin Deerlendirilmesi,
Alnacak Tedbirler
Proje kapsamnda santral alan ve kuyu lokasyonlar iin kullanlacak alanlarn tamam tarm
arazisi niteliindedir. Blgede yaygn olarak zm yetitiricilii yaplmas dolaysyla proje alan ve
yakn evresinde herhangi bir orman alan veya aalk bulunmamaktadr.

Proje sahasnda yrtlen almalar srasnda da orman aalarna ve orman bitki rtsne
rastlanmamtr. Bu nedenle alanda orman ekosistemi mevcut deildir.

Proje alanna en yakn orman alan, Alkan 11 kuyusunun 50 60 m kadar yaknnda
gzken bozuk mecereli orman alandr (bkz. ekil IV.25). Ancak sahada yaplan almalarda hibir
kuyu lokasyonunda veya yaknnda ormanlk alana rastlanmamtr. Dolaysyla projeden kaynakl
herhangi bir etki dolaysyla ormanlk alanlarn olumsuz etkilenmesi sz konusu deildir.

Proje alannda ve yakn evresinde herhangi bir orman varl ve/veya aa bulunmamas
sebebiyle aa kesimi olmayacaktr. Buna bal olarak alanda ve yakn evrede orman yangn riski de
bulunmamaktadr.

Proje kapsamnda santral inaat dolaysyla oluacak kaz fazlas malzeme Piyadeler
Belediyesinin gsterecei alanda depolanacaktr (bkz. Ek-3). Sz konusu alann seilmesinde orman
d alanlar tercih edilecek, depolama iin Piyadeler Belediyesi tarafndan ormanlk alan dnda baka
seenek sunulmamas durumunda, depolama ilemi topraka fakir, talk-kayalk alanlar seilecek,
mmkn mertebe aa kesiminden kanlacaktr. Kaz fazlas malzeme depolama alanlar iin izin
alnacak alanlar dndan herhangi bir alana kesinlikle pasa, atk ve/veya baka bir malzeme
dklmeyecektir. Ayrca, depolama alanlar ina edilirken erozyon ve heyelana sebep vermeyecek
ekilde gerekli tedbirler alnacak, civardaki akarsu ve yataklarn etkilemeyecek ekilde tasarlanacaktr.

184 / 245
Faaliyet kapsamnda ormanlk alanlarda bir faaliyet gerekletirilmek durumunda kalnrsa ,
bu alanlarda kamulatrma sz konusu olmad iin, 6831 sayl Orman Kanunun 16. Maddesi
gereince zmir Orman Blge Mdrlnden izin alnacaktr. Ayrca, yol yapmlarnda yamalardan
aaya toprak kaydrmayacak ekilde B-tipi orman yolu standnda ekskavatrle yol alacak ve orman
yollarnn kullanlmas durumunda bakm ve onarmlar Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A..
tarafndan yaplacaktr.

Mevcut flora ve fauna trlerine olan etkiler genellikle alandaki tarm arazilerinde ve boluk
alan habitatlarnda rastlanan ve rapor ierisinde IV. Blmde detayl olarak verilen flora ve fauna
trleri ile snrldr. nemli bir aa ve bitki kayb sz konusu olmadndan fauna trlerine de bu
kapsamda nemli bir etki beklenmemektedir.

V.1.13 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Kadar Yaplacak lerde
Kullanlacak Yaktlarn Trleri, zellikleri, Oluacak Emisyonlar
Projenin iletme aamasna geene kadar yaplacak olan arazi hazrlk ve inaat almalar
esnasnda kullanlacak aralar Tablo V.8de verilmitir.

Tablo V.8: naat almalarnda Kullanlacak Makina ve Ekipmanlar
MAKNA VE EKPMAN ADI ADED
Kamyon 3
Ykleyici (Loder) 1
Ekskavatr 1
Beton Pompas 1
Vin 1
Jeneratr 1
Binek Ara 2

naat aamasnda alacak i makinelerinin kullanaca yakttan kaynakl azot oksitler
(NO
x
), karbon monoksit (CO), kkrt dioksit (SO
2
), hidrokarbonlar (HC) ve partikl madde (PM)
emisyonlar olacaktr. Ancak, bu i makinelerinden kaynaklanan emisyonlarn miktarlarnn, saylarnn
fazla olmamas nedeniyle, Sanayi Kaynakl Hava Kirlilii Kontrol Ynetmelii (SKHKKY)de verilen
snr deerlerin olduka altnda kalacaktr. Egzoz emisyonlarnn en az seviyede kalmas amacyla,
aralarn gereksiz yere almalar nlenecek, kaliteli yakt kullanm salanacak, aralarn periyodik
bakmlar, egzoz emisyon kontrolleri dzenli olarak yaplacak, gerekli bakm, ya deiimi v.b. ilemleri
zamannda yaptrlacaktr. Ayrca, egzoz emisyon kontrolleri de dzenli olarak yaptrlacaktr. Dolays
ile bu kaynaklardan hava kalitesi zerine oluabilecek olumsuz bir etki beklenmemektedir.

naat aamas sresince temel olarak kamyon, ykleyici, ekskavatr v.b. ar i
makinalarnn kullanm iin yakt gerekli olacaktr. Proje aralarnda genel olarak dizel yakt
kullanlacak olup, kk aralarda benzin kullanm sz konusu olacaktr. Benzin tketiminin dizel
tketimine oranla olduka az olmas beklenmektedir.

alma prensipleri itibaryla farkl olan dizel motorlar, benzinli motorlara kyasla daha az
miktarda karbonmonoksit (CO) ve hidrokarbonlar (HC), ancak daha fazla miktarda azot oksit (NOx) ve
partikl madde (PM) emisyonuna sebep olmaktadr. Dizel motorlu aralar genellikle egzoz ve karter

185 / 245
kaaklar gibi kaynaklardan kirletici yaymaktadr. Kapal enjeksiyon sistemlerinin kullanm ve dizel
yaktn dk seviyelerdeki uuculuu buharlama kayplarn nlemektedir. Amerika Birleik Devletleri
evre Koruma Kurumu (USEPA) emisyon faktrlerine gre, iyi bakm grm ve dizel yakt kullanan
her ar i makinas 0 ila 30 km/saat hzla kullanlmas halinde 8,61 g/dk CO; 1,38 g/dk HC ve 6,27
g/dk NO
x
emisyonuna neden olmaktadr.

Elektrikle alan i makinalar gz nne alnmamak kaydyla; greyder, ekskavatr, dozer
ve mobil vinten kaynaklanabilecek gnlk kirletici emisyonlar yukardaki faktrler gz nne
alnarak, belirlenmitir. Hesaplamalarda, her trden bir adet makinann ayn anda iledii ve tm
makinalarn gnde 16 saat devaml olarak alt kabul edilmitir. USEPA emisyon faktrlerine gre
hesaplanan CO, HC ve NO
x
emisyonlar Tablo V.9da verilmektedir. Yaplan hesaplamada 2 adet
binek ara iin kullanlacak benzin yerine dizel yakt zerinden hesaplama yaplarak egzos gaz
emisyonu maksimize edilmitir.

Tablo V.9: Makinalarndan Kaynaklanan Gnlk Kirletici (CO, HC ve NOx) Emisyonlar
Parametre
Emisyon faktr
(g/dakika)
Ara
Says
Sre
(saat/gn)
Gnlk emisyon
(kg/gn)
HC 1,38
10 16
13,2
NO
X
6,27
60,3
CO 8,61
82,7

naat aamasnda kullanlan makinelerden kaynaklanacak emisyonlar geici olacaktr.
Olumas beklenen toplam emisyon miktar herhangi bir karayolundan kaynaklanabilecek emisyon
miktarnn olduka altnda olup, hava kalitesi zerinde nemli etkiler yaratabilecek boyutta deildir. Bu
nedenle, inaat aamas iin herhangi bir hava kalitesinde lm ve izleme program
ngrlmemektedir. Bununla beraber, 04.04.2009 tarih ve 27190 sayl Egzoz Gaz Emisyonu
Kontrol Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr.

V.1.14 Su Temini Sistemi Plan, Nereden Temin Edilecei, Suyun Arazinin Hazrlanmasndan
Balayarak nitelerin Almasna Dek Yerine Getirilecek lemler Sonucu Meydana
Getirilecek Atk Sularn Cins ve Miktarlar, Bertaraf Yntemleri, Dearj Edilecei Ortamlar, Bir
Kroki zerinde Atksu Hatlar ile Varsa Artma Tesisi Yerinin Gsterilmesi, Atksularn
Biriktirilmesi Halinde Fosseptik Plannn Rapora Eklenmesi
Projenin inaat ve kuyu almas sresince alacak iilerin gnlk ihtiyalarnn
karlanmas, santral alannda inaat ilemlerinin devam ettirilmesi ve kurak mevsimde tozumann
engellenmesi amacyla su kullanm sz konusu olacaktr.

Santral alannda yrtlecek inat faaliyetlerinde alacak iilerin ime ve kullanma suyu
santral alannn yaknnda bulunan Piyadeler Belediyesinden temin edilecektir. Kuyu almas
srasnda alacak iilerin ise ime suyu damacanalarla, kullanma suyu ise tankerler ile satn alma
yoluyla karlanacaktr.

Santral alan ve kuyu lokasyonlarnn inaat iin herhangi bir krma eleme tesisi ve hazr
beton santrali kurulmayacak olup, bu ihtiyalar darnda satn alma yoluyla karlanaca iin
herhangi bir su tketimi sz konusu olmayacaktr.

186 / 245
Proje kapsamnda kullanlacak sular ile ilgili 17.02.2005 tarih ve 25730 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren nsani Tketim Amal Sular Hakknda Ynetmelik
hkmlerine uyulacaktr.

Santral alannda inat ileminin 22 ayda bitirilmesi planlanmaktadr. Tesislerin inaatnda
toplam 300 kiinin almas planlanmaktadr. ller Bankas kriterlerine gre kii bana ortala gnlk
su ihtiyac 150 L olarak verilmektedir. Bu kriterin kabul ile inaat dneminde alacak personel iin
gerekli olan su ihtiyac, Q
evsel
;

Q
evsel
= (150 L/kii.gn) * (300 kii)
= 45.000 L/gn
= 45 m/gn dr.

naat dnemi boyunca gerekletirilecek nakliye ilemlerinde kullanlacak yollar asfalt
kaplamadr ve dolaysyla bu yollardan herhangi bir tozuma olumayacaktr. Ancak antiye alan
ierisinde inat dnemi boyunca toprak zemin zerinde alma yaplmas sebebiyle bu alandan bir
tozuma oluacaktr. Sz konusu tozumann minimize edilebilmesi amacyla antiye alan iin zellikle
kurak mevsimde arazzler yardmyla nemlendirilecektir.

antiye alan iin yaklak olarak toplamda tozumaya sebep olacak yol uzunluu 400 m
civarnda olmas ngrlmekte olup kullanlacak olan yol 2 kamyonun ayn anda karlkl olarak
geebilecei ekilde ortalama 10 m geniliinde planlanmtr. Daha nceki almalardan edinilen
tecrbelere gre kurak dnemlerde arazi almalarnda yoldan kaynaklanacak tozumann
engellenmesi iin 1 m yol iin 1 L suyun gerekli olduu nceki almalarda belirlenmi olup gnde
5 kez sulama yaplmas iin gerekli olacak su miktar, Q
sulama
;

Q
sulama
= (5 sefer/gn) * [ (400 m * 10 m) * ( 1 L/m
2
.sefer)]
= (5 sefer/gn) * ( 4.000 L/sefer)
= 20.000 L/gn
= 20 m/gndr.

naat dnemi boyunca tozumann engellenmesi iin gerekli olacak 20 m/gn miktarndaki
su satn alma yoluyla karlanacak ve tankerler yardmyla proje alan ve yolarn sulanmasnda
kullanlacaktr. 20 m/gn miktarndaki su tozumann fazla olaca kurak dnem iin gerekli olup, dier
daha slak dnemlerde daha az miktarda su gerekecektir. Ancak proje kapsamnda en fazla tketimin
olaca kurak dnem dikkate alnarak hesaplama yaplmtr.

Yukarda akland zere inaat dnemi boyunca gerekli olacak su miktar, Q
inaat
;

Q
inaat
= Q
evsel
+ Q
sulama

= (45 m/gn) + (20 m/gn)
= 65 m/gndr.

Projenin inaat dnemi boyunca 20 m/gn miktarnda su sulama ile tozumann nlenmesi
iin, 45m/gn miktarnda su ise alanlarn gnlk ihtiyacnn karlanmas iin olmak zere toplamda
gnlk 65 m suya ihtiya duyulacaktr.


187 / 245
Sulama amacyla kullanlacak olan 20 m/gn miktarndaki suyun tamam
buharlaacandan bu ilemden kaynakl herhangi bir atksu oluumu sz konusu deildir. Evsel
nitelikli olarak inaat aamas boyunca alanlarn gnlk ihtiyalarn karlamak zere kullanacak
olduklar suyun tamamnn atksuya dnecei kabul ile gnlk oluacak evsel nitelikli atksu miktar
45 mtr. Evsel nitelikli oluacak atksu proje kapsamnda ina edilecek paket artma tesisinde
artldktan sonra alc ortama dearj edilecektir.

Projenin, arazi hazrlk ve inaat aamasnda kullanlacak olan paket artma tesisinin proje
onay, 2005/5 Atk Su Artma Tesisi Proje Onay Genelgesi uyarnca yaptrlacaktr. 31.12.2004 tarih
ve 25687 sayl Resmi Gazetede (Deiiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayl RG) yaynlanarak
yrrle giren Su Kirlilii Kontrol Ynetmelii hkmleri ile 29.04.2009 tarih ve 27214 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar
Hakknda Ynetmelik hkmleri uyarnca paket atk su artma tesisleri iin ilgili l evre ve ehircilik
Mdrlklerinden alc ortama dearj konulu evre izinleri alnacaktr.

Kuyu almas srasnda alacak iilerin saylar da toplam 300 kiilik alma ekibine
dahildir. Ancak her kuyu bana, kuyu almas sresi boyunca ( yaklak 1,5-2 ay) 30 kiilik bir ekip
grev alacaktr. Kuyu almas ileminde alan iilerin su ihtiyacnn tamam piyasadan satn alma
yoluyla karlanacaktr. Yine kullanlacak suyun tamamnn atk suya dneceinin kabul ile her
kuyu banda gnlk 4,5 m (30 kii * 0,15 m
3
/kii.gn) miktarndaki atksu, kuyu lokasyonlarnda
alacak 19.03.1971 tarih ve 13783 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Lam
Mecras naas Mmkn Olmayan Yerlerde Alacak ukurlara Dair Ynetmelik hkmlerine uygun
olarak szdrmaz fosseptikte biriktirilecek ve burada toplanan atksular vidanjrle ektirilerek Piyadeler
Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir (bkz. Ek-3).

Kuyu almas ilemlerinde sondaj ekipmanlarnn korunmas ve kuyu stabilizasyonu ve
emniyetinin salanabilmesi amacyla eitli kimyasallar kullanlacaktr. Gerek bu kimyasallarn kuyuya
baslabilir ekilde hazrlanmas, gerekse kuyu iinde yaplacak imentolama faaliyetlerinde gerekli
olmas sebebiyle su tketimi olacaktr. Kullanlacak su miktar jeolojik yapya gre farkllk gstermekte
olduu iin net bir miktar verilememekle birlikte, kuyu banda kimyasal hazrlama ve dier ilemler
iin gerekli olacak su tankerlerle satn alma yoluyla karlanacaktr.

Sz konusu suyun ve kimyasallarn kullanm sonucunda oluacak sulu sondaj amuru, her
kuyu lokasyonunda alacak olan sondaj amuru havuzlarna (mud-pit) alnacak, burada buharlama
yoluyla amur ierisindeki suyun ayrlmas beklenecek ve kuru haldeki amur zeri kapatlarak
bertaraf edilecektir. Proje kapsamnda olumas ngrlen amur karakterizasyonu ve amur havuzu
zellikleri Blm V.1.2 ve Blm V.1.6da detayl olarak aklanmtr.

Projenin tm aamalarnda kullanlacak ime ve kullanma sular ile alakal 17.02.2005 tarih
ve 25730 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren nsani Tketim Amal Sular
Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulacak, paket artma tesisinin proje onay, 2005/5 Atk Su
Artma Tesisi Proje Onay Genelgesi uyarnca yaptrlacaktr. 31.12.2004 tarih ve 25687 sayl Resmi
Gazetede (Deiiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayl RG) yaynlanarak yrrle giren Su Kirlilii
Kontrol Ynetmelii hkmleri ile 29.04.2009 tarih ve 27214 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Ynetmelik
hkmleri uyarnca paket atk su artma tesisleri iin ilgili l evre ve ehircilik Mdrlklerinden alc
ortama dearj konulu evre izinleri alnacaktr.


188 / 245
V.1.15 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Meydana Gelecek Kat
Atklarn Cins ve Miktarlar, Bu Atklarn Nerelere Tanacaklar veya Hangi Amalar in
Kullanlacaklar
Proje kapsamnda oluacak atk trleri ve miktarlar aada ayr ayr irdelenmitir.

Evsel Nitelikli Kat Atklar
Proje kapsamnda arazi hazrlk ve inaat aamasnda 300 kiinin almas
ngrlmektedir. alacak iilerden kaynaklanacak evsel nitelikli kat atk miktar, gnlk kii bana
1,34 kg/kii-gn
21
atk oluaca kabul ile;

alan Says (Arazi Hazrlk ve naat) = 300 kii
Birim kat atk miktar = 1,34 kg/kii.gn
Kat atk miktar (Arazi Hazrlk ve naat) = 300 x 1,34
= 402 kg/gn

naat ve iletme aamalarnda oluacak evsel nitelikli kat atklar, az kapakl, dklme ve
salmay nleyici p konteynrlarnda biriktirilecek, konteynerlerdeki evsel nitelikli kat atklar
Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir (bkz. Ek-3).

Evsel nitelikli kat atklarn 14.03.1991 tarih ve 20814 sayl Kat Atklarn Kontrol
Ynetmelii Madde 18de belirtilen; Kat atklarn, retici veya tayanlar tarafndan denizlere, gllere
ve benzeri alc ortamlara, caddelere, ormanlara ve evrenin olumsuz ynde etkilenmesine sebep
olacak yerlere dklmesi yasaktr. Bu sebeple iletme srasnda oluacak kat atklar (plastik, cam,
metal, kt vb.) biriktirme kaplarnda niteliklerine gre ayr ayr toplanarak grn, koku, toz,
szdrma ve benzeri faktrler ynnden evreyi kirletmeyecek ekilde kapal zel aralarla
tanacaktr. Kat atklardan geri kazanlmas mmkn olanlar (ie, cam, pet ie, kt vb.)
biriktirilerek lisansl geri kazanm firmalarna verilerek deerlendirilecektir.

Geri kazanm mmkn olmayan evsel nitelikli kat atklar, Kat Atklarn Kontrol
Ynetmeliine uygun olarak p torbalarnda biriktirilecek ve kuyu alanlar ile santral alanna
antiyesine yerletirilecek p konteynrlarna braklarak bertaraf edilecektir. Konutlarda ve
iyerlerinde, evsel veya evsel nitelikli endstriyel pleri p toplama aracna vermek zere kullanlan
p biriktirme kaplar, eitli byklkte ve her biri standart llerde olmak zorundadrlar. Bu kaplarn
lleri, ekilleri, malzemeleri Bakanlka karlacak teblilerde belirtilir. p retenler, bu p
biriktirme kaplarn, evrenin saln bozmayacak ekilde kapal olarak muhafaza etmek ve p
toplama ilemi srasnda yol stnde hazr bulundurmak zorundadr. Evsel kat atk ve evsel nitelikli
endstriyel kat atk reten kii ve kurulular, kat atklarn belediyelerin ve mahallin en byk mlki
amirinin istedii ekilde konut, iyeri gibi retildikleri yerlerde hazr etmekle ykmldrler. hkmlere
riayet edilecektir.

Faaliyet sresince, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren Kat Atklarn Kontrol Ynetmelii ile 26.03.2010 tarih ve 27533 sayl Kat Atklarn
Kontrol Ynetmeliinde Deiiklik Yaplmasna Dair Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.

21
T.C. Mlga evre ve Orman Bakanl, Atk Ynetimi Dairesi Bakanl

189 / 245
Ambalaj Atklar
Proje kapsamnda, alacak personelden kaynakl ambalaj at olumas sz konusudur.

Kat atklarn arlka % 30unu ambalaj atklar oluturmaktadr
22
. Proje kapsamnda
oluacak evsel nitelikli kat atk miktar gnde inat aamasnda 402 kg, olarak hesaplanmtr. Buna
gre oluacak ambalaj at miktar;

Ambalaj At Miktar = Kat Atk Miktar * 30/100
= 402 * 30/100
= 120,6 kg/gn
Proje kapsamnda oluacak ambalaj atklar santral antiye alan ve kuyu lokasyonlarnda
Ambalaj At Geici Depolama Alanlarnda dier atklarla karmayacak ekilde ayr olarak
toplanacaktr. Biriktirilen atklar lisansl geri kazanm / geri dnm firmalar ile anlalarak belli
periyotlarda bu firmalara tarafndan alnmalar salanarak geri kazanmlar salanacaktr.

Ambalaj atklarnn depolanmas ve bertaraf 24.08.2011 tarih ve 28035 sayl Resmi
Gazetede yaymlanan Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmeliine gre salanacaktr.

Atk Pil ve Akmlatrler
Proje kapsamnda kullanlacak makinelerin bakm, onarm, yakt temini ve ya deiimleri en
yakn lisansl ara bakm istasyonlarnda gerekletirilecektir. Ancak zaruri durumlarda bakm ve
onarmlarn antiye alannda yaplmas zorunluluu ortaya ktnda, aralardan kacak akler
31.08.2004 tarih ve 25569 sayl Resmi Gazetede Yaymlanan Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol
Ynetmeliinin 13. Maddesi uyarnca, eski akmlatrler, akmlatr rnlerinin datm ve satn
yapan iletmeler ve ara bakm-onarm yerlerini iletenlerin oluturduu geici depolama yerlerine
teslim edilecektir.

Ayrca faaliyet srasnda iiler tarafndan kullanlan elektronik eyalardan (telsiz vb.)
kaynakl atk pillerin olumas sz konusu olabilecektir. Atk piller evsel atklardan ayr toplanacak, pil
rnlerinin datmn ve satn yapan iletmelerce veya belediyelerce oluturulacak toplama
noktalarna teslim edilecektir.

Faaliyet srasnda oluacak atk pil ve akmlatrlerin toplanmas ve bertarafnda
31.08.2004 tarih ve 25569 sayl Resmi Gazetede yaymlanan ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayl
Resmi Gazetede yaymlanan deiikliiyle birlikte Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol Ynetmelii
hkmlerine uyulacaktr.

mrn Tamamlam Lastikler
Proje kapsamnda ara ve i makinas lastikleri en yakn lisansl ara bakm istasyonunda
gerekletirilecektir. Ancak zaruri durumlarda bakm ve onarmlarn antiye alannda yaplmas
zorunluluu ortaya ktnda, aralardan kacak mrn tamamlam lastikler, lisansl firmalara
verilecektir. mrn tamamlam lastiklerin toplanmas ve bertaraf edilmesi konularnda 25.11.2006
tarih ve 26357 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537
sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren mrn Tamamlam Lastiklerin Kontrol
Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr.

22
T.C. Mlga evre ve Orman Bakanl evre Ynetimi Genel Mdrl Atk Ynetimi Eylem Plan 2008-2012

190 / 245
mrn tamamlam lastiklerin bertaraf ile ilgili belge ve dokmanlar dzenli olarak Manisa
evre ve ehircilik l Mdrlne verilecektir. Ayrca, birer rnei faaliyet alannda bulundurularak
denetim esnasnda yetkililere ibraz edilecektir.

Tbbi Atklar
Proje kapsamnda santral alan ana antiye alannda bir adet revir yaplmas
planlanmaktadr. Revirlerden oluacak tbbi atklar evre ve insan salna zarar verecek ekilde
dorudan veya dolayl olarak alc ortama verilmeyecektir. Tbbi atklar, tehlikeli ve evsel atklar ile
kartrlmayacak, kaynanda dier atklardan ayr olarak toplanacak, biriktirilecek, tanacak ve
bertaraf edilecektir.

Proje kapsamnda toplanacak tbbi atklar, Tbbi atklarn toplanmasnda; yrtlmaya,
delinmeye, patlamaya ve tamaya dayankl; orijinal orta younluklu polietilen hammaddeden
szdrmaz, ift taban dikili ve krksz olarak retilen, ift kat kalnl 100 mikron olan, en az 10
kilogram kaldrma kapasiteli, zerinde grlebilecek byklkte ve her iki yznde Uluslararas
Biyotehlike amblemi ile DKKAT TIBB ATIK ibaresini tayan krmz renkli plastik torbalar kullanlr.
Torbalar en fazla orannda doldurulur, azlar skca balanr ve gerekli grld hallerde her bir
torba yine ayn zelliklere sahip dier bir torbaya konularak kesin szdrmazlk salanr. Bu torbalar
hibir ekilde geri kazanlmaz ve tekrar kullanlmaz. Tbbi atk torbalarnn ierii hibir suretle
sktrlmaz, torbasndan karlmaz, boaltlmaz ve baka bir kaba aktarlmaz. hkmlerine uyularak
bertaraf edilecektir.

Proje kapsamnda oluacak tbbi atklarn toplanmas, tanmas ve bertaraf konusunda,
22.07.2005 tarih ve 25883 sayl Resmi Gazetede yaymlanan ve 03.12.2011 tarih ve 28131 sayl
Resmi Gazetede yaymlanan deiikliiyle birlikte Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii hkmlerine
uyulacaktr.

Tehlikeli Atklar
Proje kapsamnda kuyu balarnda sondaj svs hazrlama ileminde kullanlacak
kimyasallarn ambalajlar, ara ve i makinas bakmlarndan oluabilecek ya ile kontamine olmu
stb, bez, eldiven, ii giysisi ve ofislerden kabilecek atk kartu, toner ve florasan gibi atklar
tehlikeli atk snfna girmektedir. Bu atklar ana antiye alan ve kuyu lokasyonlarnda iinde
oluturulacak taban szdrmaz, st kapal, etraf tel rg ile evrili Tehlikeli Atk Geici Depolama
Alanlarnda kategorilerine gre depolandktan sonra lisansl bertaraf tesislerine verilecektir. Tesiste
biriktirilen ve lisansl firmalara verilen tehlikeli atklar ile ilgili Manisa evre ve ehircilik l Mdrl ve
evre ve ehircilik Bakanlna periyodik bildirimlerde bulundurulacak, atklarn tanmasna ilikin
UATFler be yl sre saklanacak olup 14.03.2005 tarih ve 25755 sayl Resmi Gazete' de
yaymlanarak yrrle giren "Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii" (Deiiklik: 30.10.2010 tarihli
ve 27744 sayl R.G) hkmlerine uyulacaktr.

Atk Yalar
Proje kapsamnda kullanlacak ekipman ve i makinelerinin ya deiimleri ara bakm
istasyonlarnda gerekletirilecek olup, proje kapsamnda oluacak atk yalar iin, 30.07.2008 tarih
ve 26952 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Atk Yalarn Kontrol
Ynetmeliinin tm hkmlerine gre bertaraf edilecektir.


191 / 245
Oluacak atk yalar, ncelikle yeterlik sahibi laboratuarlara gnderilerek kategori analizleri
yaptrlacak olup oluan atk yalar szdrmaz, az kapakl variller iinde kategorilerine gre ayr ayr
olmak zere Tehlikeli Atk Geici Depolama Alanlarnda biriktirilecektir.

Faaliyet kapsamnda farkl kategorideki atk yalar birbirleriyle, PCB ve dier tehlikeli
atklarla kartrmayacak; tehlikeli atkla kirlenmi yalarn bertaraf iin Tehlikeli Atklarn Kontrol
Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr. Atk yalar, lisans alm tayclar vastasyla, lisansl ileme ve
bertaraf tesislerine gnderilecektir.

Atk yalarn tesis dna tanmas durumunda Ulusal Atk Tama Formu doldurulacaktr.
Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii 26. maddeye gre kayt tutulacak ve EK-2de yer alan Atk Ya
Beyan Formu doldurularak takip eden bir sonraki yln ubat ay sonuna kadar l evre ve ehircilik
Mdrlne gnderilecektir.

Atk yalarn tanmasnda ileme veya bertaraf tesisi iletmecisi ile uyumazlk kmas
halinde, bu uyumazlk giderilemezse on be gn iinde uyumazlk l evre ve ehircilik
Mdrlne ve evre ve ehircilik Bakanlna bildirilecek; bu sre iinde uyumazla konu olan
atk yalar muhafaza altna alnacaktr.

Proje kapsamndaki tm faaliyetler sresince, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayl Resmi Gazetede
yaymlanan deiikliiyle birlikte Atk Yalarn Kontrol Ynetmeliinin tm hkmlerine uyulacaktr.

Bitkisel Atk Yalar
Proje kapsamnda yemekhanelerden oluacak bitkisel atk yalar, madeni atk yalarn
depolanmas, tanmas ve bertafna ilikin hususlara uyularak lisansl geri kazanm firmalarna
verilerek bertaraf edilecektir.

Proje kapsamnda 19.04.2005 tarih ve 25791 sayl Bitkisel Atk Yalarn Kontrol
Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr

V.1.16 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yaplacak ler Nedeni le
Meydana Gelecek Vibrasyon, Grltnn Kaynaklar ve Seviyesi, Kmlatif Deerler
Proje kapsamnda oluacak grlt; arazinin hazrlanmas ve inaat aamasnda alacak
olan aralardan, iletme aamasnda ise tesise gelen aralardan ve tesiste bulunan makine ve
ekipmanlardan kaynaklanacaktr.

naat ilemlerinde gerekletirilecek kaz ilemleri ekskavatr yardmyla yaplaca iin
herhangi bir ekilde patlayc kullanm sz konusu deildir. Dolaysyla patlatma sonras oluacak
vibrasyondan sz edilemez. Ayn ekilde kuyu ama ilemleri de sadece i makinalar ve sondaj kulesi
vastasyla yaplacak olmas sebebiyle burada da patlayc kullanm olmayacak ve dolaysyla
vibrasyon oluumu sz konusu olmayacaktr.

Proje kapsamnda arazi hazrlk, inaat ve iletme dnemlerinde kullanlacak makine ve
ekipmanlardan oluacak grlt seviyesinin belirlenebilmesi amacyla proje niteleri kapsamnda
evre ve ehircilik Bakanlndan Yeterlik Belgesi bulunan Degol Laboratuvarna akustik rapor
hazrlatlmtr (bkz. Ek-11).

192 / 245
Akustik rapor hazrlama aamasndan nce alandaki mevcut arka plan grlt seviyesinin
ortaya konulabilmesi iin tm proje unsurlarn refere edebilecek noktalarda projede allmas
planlanan gndz, akam ve gece arka plan grlt lmleri yaplm, proje unsurlarna yakn
yerleim yerleri de lm noktalarna dahil edilmitir (bkz. ekil V.8).

ekil V.8: Arka Plan Grlt lm Noktalar

Sz konusu raporda inaat ve hazrlk dnemi ile iletme dnemi ayr ayr irdelenmitir. Arazi
hazrlk inaat dneminde santral alan iinde oluacak grltnn en yakn yerleim birimi olan
Piyadeler Belediyesinde gndz, akam ve gece alma dilimlerindeki 04.06.2010 tarih ve 27601
sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren evresel Grltnn Deerlendirilmesi
Ynetmelii snr deerleri olan srasyla Lgndz 70 dBA, Lakam 65 dBA ve Lgece 60 dBA snr
deerlerini salad. grlmtr.

naat dnemine ilikin alacak i makinalar ve ekipmanlardan kaynaklanacak grltnn
modellenmesi sonucunda ilk 100 metre mesafede Ynetmelikte belirtilen Lgndz 70 dBA snr
deerini ve 165 metre mesafede aksam zaman diliminde 65 dBA snr deerini salamaktadr. Proje
Alanna en yakn konut Piyadeler kasabasna bal alc konut olup santral alanna uzakl 175 metre
mesafesinde olmas sebebiyle, projenin inaat aamasnda 04.06.2010 tarih ve 27601 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren evresel Grltnn Deerlendirilmesi Ynetmelii snr
deerlerinin almayaca modelleme sonucunda ortaya kmtr (bkz. Ek-11).


193 / 245
Faaliyete geilmesi ile birlikte, ses seviyesi 04.06.2010 tarih ve 27601 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren evresel Grltnn Deerlendirilmesi ve Ynetimi
Ynetmelii Ek VII Tablo 4'de verilen " Ticari yaplar ile grltye hassas kullanmlarn birlikte
bulunduu alanlardan konutlarn youn olarak bulunduu alanlar iin snr deeri Gndz 65 dBA ve
Laksam 63 dBA snr deerlerini, ilk 100 metre mesafede salamaktadr. Lgece snr deeri olan 55
dBA ise ilk 175 metre mesafede salayacaktr.

Tesisin kurulaca alana en yakn hassas yaplar, santral alan snrlarnn kuzey ynnde
yaklak 175 metre mesafede bulunan Piyadeler Belediyesine ait konut, yine santral alan snrlarnn
kuzey ynnde 425 metre mesafede bulunan Piyadeler Belediyesine ait konut, santral alan
snrlarnn kuzeybat ynnde 750 metre mesafede bulunan alayan kyne ait konut, santral alan
snrlarnn gney bat ynnde 850 metre mesafede bulunan Alkan (Alhan) kyne ait konutlardr.
Tm bu durumlar dikkate alndnda en yakn hassas yaplarda isletme aamasnda belirtilen,
Lgndz 65 dBA, Laksam 60 dBA ve Lgece 55 dBA snr deerleri salanacaktr (bkz. Ek-11).

Mcavir alan snrlar ierisinde akam ve gece zaman dilimlerinde ki inai faaliyetler l
Mahalli evre Kurulu Karar ile srdrlebilmekte olup, bu zaman dilimlerinde allabilmesi amacyla
faaliyetlere balanmadan nce gerekli izinler alnacaktr.

Proje kapsamnda 04.06.2010 tarih ve 27601 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren evresel Grltnn Deerlendirilmesi Ynetmelii ve 29.04.2009 tarih ve 27214
sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve
Lisanslar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulacak, evre izin belgesi alnacak, gerekli grlt
lmleri yaptrlarak Manisa evre ve ehircilik l Mdrlne sunulacaktr.

Proje gerekleirken, gerek arazinin hazrlanmas gerekse de inaatlarn faaliyetleri
sebebiyle oluan grltnn insan saln olumsuz ynde etkilememesi iin ynetmelikte ngrlen
standartlara uyulacaktr. Teknik olarak makinelerdeki grlt seviyesini daha aalara drmek
mmkn olmadndan, alanlara pratik ve kullanlmas kolay kulaklklar verilecektir. Bunun yannda
i Sal ve Gvenlii Tz ile Yap lerinde i Sal ve Gvenlii Tznde
belirtilen hkmlere uyulacaktr.

V.1.17 Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek Yerine Getirilecek lerde
alacak Personelin ve Bu Personele Bal Nfusun Konut ve Dier Teknik/Sosyal Altyap
htiyalarnn Nerelerde ve Nasl Temin Edilecei
Proje kapsamnda toplam 60 ay srecek olan hazrlk ve inaat aamasnda yaklak 300 kii
alacaktr. naat iilerinin byk ksmnn yreden temin edilmesi planlanmaktadr. Bununla
beraber dardan gelecek kalifiye iiler iin santral alan iinde kurulacak olan ana antiye alan
ierisinde her trl ihtiyaca cevap verebilecek prefabrik idari ofis, yatakhane, yemekhane ve antiye
kurulmas planlanmaktadr. Hali hazrda devam eden kuyu ama almalarnda ise iiler kuyu
lokasyonlarnda oluturulan, idari-sosyal bina konteynerlerinden ihtiyalarn karlamaktadrlar. Ayrca
santral alanna en yakn kuyu lokasyonu olan Alkan-1 kuyu alan iinde de ayn zelliklerde idari ve
sosyal ihtiyalar karlayacak konteynerler mevcuttur.

Kurulacak antiyede alacak personelin gereksinimlerini karlayacak mutfak, yatakhane,
tuvalet, banyo gibi yaplar tesis edilecektir. alacak personelin bir ksmnn ailelerinin Piyadeler
Belediyesi, Alaehir lesi ierisinde veya civar kylerde kendi imknlaryla ikamet edecei

194 / 245
dnlmektedir. alanlar iyeri dnda dier tm temel ve sosyal ihtiyalarn bu yerleimlerden
karlayacaklardr.

V.1.18 evre ve Salk, Arazinin Hazrlanmasndan Balayarak nitelerin Almasna Dek
Srdrlecek lerden, nsan Sal ve evre iin Riskli ve Tehlikeli Olanlar, Salk Koruma
Band Mesafesi
Proje kapsamnda i makinalar ve proje aralarnn kullanacaklar yakt, makine yalar ve
inaat almalarnda kullanlacak baz kimyasal malzemeler sz konusu olacaktr. Bu malzemeler
inaat antiyesi ierisinde almalar srasnda kullanlmak zere depolanacaktr.

Sz konusu yakt ve kimyasal maddelerin depolanmas ve kullanm srasnda i sal ve
gvenlii ile ilgili mevzuat erevesinde azami dikkat ve aba sarf edilecektir.

Yaplacak olan iler srasnda kiisel koruyucu malzeme kullanmnn salanmas ve
emniyetli ve lisansl nakil aralarnn temini salanacaktr.

makinalarnn ve ocaklarda kullanlacak aralarn dizel yakt ve benzini, ilgili kurululardan
antiye teslimi eklinde satn alnacak olup, satc kurulularn ilgili yasal zorunluluklara uymalar iin
gerekli zen gsterilecektir.

Salk koruma bandnn temel amac, projeden dorudan etkilenecek alan ve projenin
etkilenebilecek alan iinde inaat ve benzeri faaliyetlerinden oluabilecek risklerden tampon blge
oluturarak korunma salanmasdr. ED almalar kapsamnda proje alan ve etki alan bir btn
olarak tm bileenleriyle ele alnm, tanmlama ve aklamalarda proje alan yan sra etki alan ve
yakn evrede tanmlanm ve projenin tm bu bileenler zerindeki etkiler ortaya konulmu ve
deerlendirilmi olmakla birlikte, salk koruma band mesafesi iin getirilen neri, projenin insanlar
zerindeki dorudan ve lokal etkileri temel alnarak belirlenmitir. Bu bakmdan, projenin zellikleri gz
nne alnarak Salk Koruma Bandnn mesafesi nerisi iin eitli etki kaynaklar deerlendirilmi
olup bunlar;
Proje kapsamnda oluacak toz,
Proje kapsamnda oluacak grlt,
Proje kapsamnda oluacak atksu,
Projeden kaynaklanabilecek kaza riskleri
Projeden kaynaklanabilecek i kazalar,
Projenin doal afetlerden etkilenerek evreye verebilecei zararlar
olarak sralanabilir.

Salk koruma band mesafesi nerilmesinde, projeden kaynaklanacak toz, grlt emisyonu
ve atksu oluumuna ilikin evresel etkiler ve alnacak nlemler rapor ierisinde detayl olarak
belirtilmitir. Sz konusu konular gz nne alnarak nerilebilecek mesafe, projenin gerekletirilmesi
planlanan alan ile yakn evre arasndaki etkileimi engelleyerek fayda maliyet analizinin 1den kk
kmasna sebep olacaktr. Ayrca bu parametre asndan yasal mevzuatlar ile belirlenmi olan
snr deerlerin nlemler ile salanyor olmas salk koruma band mesafesi deerlendirmesinde snr
belirlemeyi olanakszlatrmaktadr.


195 / 245
Proje alannda sondaj kuyularn merkez alacak ekilde alm olan kuyularda 20 m
mesafede tel rg ile alan snrlar belirlenmitir. Dolaysyla kuyu lokasyonlar iin 5 mlik mesafe
salk koruma band mesafesi olarak nerilmektedir.

Santral alan iin ise salk koruma band mesafesi alanda gerekletirilen grlt lmleri
ile, bu rapor kapsamnda deerlendirilen hava emisyonlar, atk sular ile i sal ve gvenlii
asndan belirlenmi olan kriterlere gre belirlenmitir. Yaplan grlt lmlerinde santral alan
iinde insan sal asndan yksek seviyede grlt olumayaca ve zellikle buhar trbinlerinin
bina iinde olmas sebebiyle nemli bir etki beklenmemektedir. Ayn durum hava emisyonlar ve
atksular iinde geerlidir. Buradan hareketle, proje alan iin 10 mlik salk koruma band, tesise
grevli olmayanlarn dnda giriinin engellenebilmesi ve olas i kazalarnn nne geilebilmesi
adna nerilmektedir.

Ancak proje kapsamnda braklmas gereken ve imar planlarna iletilecek olan salk
koruma band mesafesi Resmi Kurum ve Kurulularn yer ald kurul tarafndan belirlenmektedir.
Dolaysyla proje kapsamnda braklmas gereken salk koruma band mesafesi olarak 10.08.2005
tarih ve 25902 sayl (Deiik 25.07.2010 tarih ve 27652 say) Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren yeri Ama ve alma Ruhsatlarna likin Ynetmelik Madde 16 Sanayi blgesi,
organize sanayi blgesi ve endstri blgeleri ile bu blgeler dnda kurulacak birinci snf gayrishh
messeselerin etrafnda, salk koruma band konulmas mecburdir. Salk koruma band mlkiyet
snrlar dnda belirlenemez ve bu alan iinde mesken veya insan ikametine mahsus yaplamaya
izin verilmez. Salk koruma band, inceleme kurullar tarafndan tesislerin evre ve toplum salna
yapaca zararl etkiler ve kirletici unsurlar dikkate alnarak belirlenir. Salk koruma band, sanayi
blgesi snr esas alnarak tespit edilir. ED raporu dzenlenmesi gereken tesislerde bu rapordaki
mesafeler esas alnr. hkmlerine riayet edilecektir. Ayca GSM ruhsat alnmas ileminde
nerilecek olan salk koruma band mesafesine uyulacak, bu mesafe imar planlarna iletilerek
onaylattrlacaktr.

Ayrca proje kapsamndaki niteler evre iti, iine alnacaktr. Sahann ulam yollar
aydnlatlmasna ilaveten saha iine dier gerekli gvenlik ve koruma tedbirleri alnacaktr.

V.1.19 Proje Alannda, Peyzaj eleri Yaratmak veya Dier Amalarla Yaplacak Saha
Dzenlemelerinin (Aalandrmalar ve/veya Yeil Alan Dzenlemeleri vb.) Ne Kadar Alanda,
Nasl Yaplaca, Bunun iin Seilecek Bitki ve Aa Trleri
Proje ve yakn evresinde peyzaj deeri yksek yerler ve rekreasyon alanlar
bulunmamaktadr.

naat dnemindeki peyzaj almasnn amac, proje alannn almalar srasnda
zedelenmi dokusunun grsel perdelenmesini salamaktr. Bu balamda, hafriyat almalar
srasnda yzeyden syrlan bitkisel toprak daha nceki blmlerde de bahsedildii zere syrld
kesime yakn erozyona ak olmayan uygun bir kesimde en fazla 2 metre yksekliinde trapezoik
kesitler halinde depolanacaktr. Bu toprak daha sonra yaplacak arazi dzenlemesi ve peyzaj
almalarnda ncelikle syrld kesimde olmak zere yakn evrede bitkisel rt tekil edilebilmesi
iin kullanlacaktr.


196 / 245
Bitkisel toprak humus bakmndan zengin, mikroorganizma faaliyetleri ynnden aktif,
bitkilerin yetimesine uygun, yzeyden itibaren 5-40 cm derinliinde yzeysel toprak tabakalardr.
Yzeyden kazlan bitkisel toprak, dzgn ekiller halinde depolanacaktr. Bitkisel toprak depolarnn
zeri erozyona, kurumaya, yabani ot sarmasna kar korumas ve topran canllnn srdrebilmesi
iin inorganik (polietilen v.b. materyal) veya organik (im, otsu bitki ekimi v.b.) materyal ile
kapatlacaktr. Bitkisel toprak iinde boyutu 5 cmyi geen ta, akl, kum, kire, akaryakt sznts,
baka yalar veya yal maddeler, katran vb. moloz ve pislikler bulunmayacaktr.

naat aamasnn bitmesinden sonra, doal vejetasyon ve peyzaj elerine uygun olarak,
proje alanna ounluu al, aa ve yerli bitkiler olmak zere erozyon nleyici zellii fazla olan bitki
ekimi yaplacaktr.

V.1.20 Yeralt ve Yerstnde Bulunan Kltr ve Tabiat Varlklarna (Geleneksel Kentsel Dokuya,
Arkeolojik Kalntlara, Korunmas Gerekli Doal Deerlere) Olabilecek Etkilerin Belirlenmesi
Proje alan ve yakn evresinde herhangi bir tarihsel, kltrel, arkeolojik ve benzeri nemi
olan alan bulunmamaktadr. Proje kapsamnda zmir II Numaral Kltr Varlklarn Koruma Kurulu
Mdrl ile 20 adet kuyu lokasyonu ve santral alan saha almas yaplarak incelenmi olup, sz
konusu alanlarda herhangi bir arkeolojik bulguya, sit alann iaret edecek kalntya rastlanmamtr
(bkz. Ek-3).

Bununla birlikte yatrmc tarafndan yrtlen imar plan almalar kapsamnda Manisa l
Kltr ve Turizm Mdrlne bal Mze Mdrl tarafnda da santral alannda saha almas
yaplm ve yzey taramas gerekletirilmitir. Bu almada da santral alannda 2863 sayl yasa
kapsamnda herhangi bir kltr varlnn tespit edilmedii, Mdrlk arivinde gerekletirilen
incelemede herhangi bir sit kaydna rastlanmad 05.07.2013 tarih ve 3234 sayl yaz ile bildirilmitir
(bkz. Ek-3).

Proje kapsamnda gezilen alanlarda yaplan yzey taramas almas ile bir bulgu
bulunamamakla birlikte, yrtlecek olan inaat ve iletme almalar esnasnda herhangi bir
arkeolojik bulguya rastlanlmas halinde, almalar durdurulacak ve proje yetkilileri tarafndan derhal
ilgili Mze Mdrl ile dier kurum ve kurulular konu hakknda bilgilendirilecektir. almalar, daha
sonra, Mdrlk yetkililerinin grleri dorultusunda devam edecektir.

Proje alan ED Ynetmelii Ek-4te yer alan Duyarl Yreler Listesinde belirtilen alanlar
kapsamna girmemektedir.

V.1.21 Dier zellikler
Bu balk altnda irdelenecek baka husus bulunmamaktadr.


197 / 245
V.2 Projenin letme Aamasndaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik evre zerine Etkileri ve
Alnacak nlemler
V.2.1 Proje Kapsamndaki Tm nitelerin zellikleri, Hangi Faaliyetlerin Hangi nitelerde
Gerekletirilecei, Kapasiteleri, nitelerde retilecek Enerji retim Miktarlar, (Santraln
alma Sreleri)
Jeotermal retim kuyulardan gelen yaklak 2200 ton/saat miktardaki yksek basnca sahip
iki faz halindeki akkan (Brine + buhar karm gaz) boru iletim hatlar yardmyla, stabil hale
getirilerek santrale gnderilecektir. Santraln trbini ift kademeli (yksek ve dk basn kademeli)
olduundan, kuyulardan retilen toplam akkan yksek ve dk ayrtrma basncna sahip silindirik
tank eklindeki yksek basn ve dk basn ayrtrclarna gnderilecektir.

ki fazl akkan ncelikle yksek basn ayrtrcsna girerek buhar ve sv elde edilecektir.
Bu akkan dk basn ayrtrcsna alnarak tekrar ayrtrlacak ve dk basnl buhar
edilecektir. Yksek ve dk basn ayrtrclarndan gelen buhar + gaz nce durultucudan
(Demister) geirilip enerji retmek iin ift kademeli buhar trbinine iletilecektir. Dier taraftan dk
basn ayrcsndan kan akkann, enjeksiyon pompalar ile basnc ykseltilecek ve baka bir
ileme maruz kalmadan, rezervuara enjeksiyon kuyular vastasyla geri baslacaktr.

Proje kapsamnda kurulacak santral 30 yllk bir alma sresi belirlenmitir. Sz konusu bu
sre Manisa l zel daresi tarafndan yatrmcya verilen Jeotermal Kaynak letme Ruhsat sresidir.
Ancak ilerleyen dnemlerde, ncelikle Manisa l zel daresinden iletme ruhsatnn sresinin
uzatlmas ve dier kurumlardan gerekli izinlerin alnmas kaydyla bu sre uzatlabilecektir. Ayrca
santralde yaplacak bakm, onarm ve yenileme almalar ile santralin ekonomik mr de uzatlm
olacaktr.

Proje kapsamnda santralin yln her gn gnde 3 vardiya olmak zere 24 saat almas
planlanmaktadr. Gerekli projelendirme almalar bu dorultuda yaplm olup, evresel etkiler bu
alma dilimlerine gre projekte edilmitir.

Santralde inaat ilemlerinin tamamlanmas sonrasnda 45 MWelik kurulu gve sahip bir
santral ina edilmi olacak olup, bu santralden yllk 300.000.000 kWhlik enerji elde edilmesi
planlanmakta olup bu deer 167.000 adet standart bir evin yllk elektrik ihtiyacnn karlanmas
anlamna gelmektedir.

Buhar Trbini, Jeneratr
Buhar trbinine gelen yksek ve dk basnl buhar + gaz; trbinin farkl kademelerden
girerek trbin kanatlarnn dnmesini salar ve bu ekilde retilen kinetik enerjide jeneratrde elektrik
enerjisine dntrlr. Her bir trbin girii kontrol vanalar ile donatlacaktr. Sistem dahilinde yer alan
yalama ekipmanlar trbin ve jeneratr ekipmanlarnda bulunan rulmanlara uygun scaklklarda dk
basnl yalama yapacaktr. Ayrca, bu sistem hidrolik olarak kontrol edilen kontrol vanalarna yksek
basnl yalamada salar. Trbin iinde retim srasnda oluacak su ayr bir tanka alnarak
ayrtrlacaktr. Trbinin yksek basn sisteminden enerjisini kaybetmi ekilde ve yaklak 100Cde
kan youmayan gazlar ve buhar egzoz kanal ile Binary nitelere aktarlr. Alak basn tarafnda
ise buhar ve su karm da soutma ileminde kullanlmak zere kondansere gnderilecektir.


198 / 245
Binary nite
Trbinin yksek basn tarafndan kan buhar ve gaz karmndan ekstra enerji retebilmek
iin kapal bir evrimde ikincil bir akkann kullanld binary sistemine iletilir. Buhar ve gazlar kalan
enerjilerinin bu ikinci akkana aktarlarak buharlamas ve binary trbinleri evirmesi salanr. Bu
ilem sonucunda Binary jeneratrden ekstra enerji retilir. Burada enerjisini kaybeden buhar ve
youmayan gazlar sistemden uzaklatrlmak zere soutma kulesine iletilir.

Kondanser Sistemi
Trbinin alak basn tarafndan kan su, buhar ve gaz karm ise youturulmak zere
direkt temasl, sprey jet tipi kondansere gnderilir ve soutma kulesinden alnan su ile soutulur.
Youan ksm devridaim suyu sistemi ile soutulmak zere soutma kulesine gnderilir. Gaz ksm
ise youmayan gaz sistemi ile sistemden uzaklatrlr.

Younlamayan Gaz Sistemi
Kondenserden kan vakum (atmosferik basntan dk) basncna sahip youmayan
gazlar atmosferik basntan yksek bir basnca getirilmek suretiyle iki aamal olarak santralden
uzaklatrlr. lk aama intercondenser ve jet ejektrlerden meydana gelmektedir. Ejektrler yksek
basnl buharn sahip olduu momentumu kullanarak herhangi bir enerji sarf etmeden gazlar
interkondensera gnderirler. Ayrca, trbinden atk olarak alnan buharda youturulmak zere
interkondensere gnderilir. Bu youma ilemi iin soutma suyu sistemin araclyla gelen souk
sular kullanlr. nterkondenserden kan sular tekrar kondensere gnderilir. kinci aama vakum
pompas ve yedek aftercondenser sisteminden meydana gelir. Aftercondenser vakum pompas
arzaland zaman devreye girecek ekilde tasarlanmtr. Bu aamada ilk aamadan kan ve
ierdii su buharnn ounu interkondenserda brakan gaz vakum pompalar vastasyla atmosfere
verilmesine yetecek kadar pozitif basn kazanarak, santralden uzaklatrlmak zere soutma suyu
kulesine gnderilir. Soutma suyu sisteminden gelen soutma suyu NCG (kondanse olmayan gazlar)
sisteminden uzaklatrlacak gazn ierdii su buharn ayrtrmak iin su ayrma tankna gnderilir.
Buradan kan gaz soutma kulesine gnderilirken ayrtrlan sv kondansere iletilir.

Devirdaim Su Sistemi
Bu sistem soutma suyu kulesinden kan sularn, trbinden kan buharn
youturulmasndan ve dier santral iindeki soutma ilevlerinde kullanlmasndan meydana
gelmektedir. Kondenserdan kan youturulmu su buhar ile elde edilen sular Hotwell pompalar
vastasyla tekrar soutulmak ve santralde soutma suyu olarak kullanlmak zere soutma kulesine
gnderilmektedir.

Soutma Suyu Sistemi
Devirdaim suyu sistemine ek olarak, santralde bulunan interkondenser, afterkondenser,
kompresrler, vakum pompalar ve dier ekipmanlarda; enjeksiyon pompalar motorlarnda, jeneratr
soutma sisteminde ve trbin yalamas yapan sistemde soutma ilevini gerekletirmek zere
dizayn edilmi bir sistem olup, muhtelif souk su pompalar ve boru hatlarndan olumaktadr.

Soutma Kulesi
Devirdaim suyu sistemi ile kondanserden kan youmu sular soutma kulesine
iletilmektedir. Bu sular soutma kulesi hcrelerinde soutma kulesi fanlar tarafndan oluturulan hava
akm ve kar ak prensibi ile soutularak soutma kulesi havuzunda depolanr ve buradan devir-

199 / 245
daim suyu ve soutma suyu sistemleri ile santralde kullanlmak zere alnr. Ayrca soutma kulesinin
devamlln ve soutma suyun kalitesini korumak amacyla soutma kulesi giriinde sistem
mikrobiyolojik ve pH etkilerinden korunmak amac ile biosit, kostik soda, sodyum hipokloritin belirlenen
dozajlarda kullanlmas ile kimyasal artmaya tabi tutulur.

Ya/Su Seperatr
Santral sahasnda oluacak atk sularn toplanarak, ierisinde bulunan ya ve benzeri
atklardan arndrlmak zere ya/su ayrcsna iletilerek ve yan ayrca depolanmasn, suyun
szdrmaz fosseptik ukura verilerek sistemden uzaklatrlmasn salar. Bu sistem olas kazalar, ya
dkntleri vb durumlar iin dizayn edilecek bir ya tutma sistemidir.

V.2.2 Faaliyet nitelerinde retim Srasnda Kullanlacak Tehlikeli, Toksik, Parlayc ve Patlayc
Maddeler, Tanmlar ve Depolanmalar
Planlanan santralde retim srasnda herhangi bir tehlikeli, toksik, parlayc veya patlayc
madde kullanlmayacaktr. Ancak proje alan ierisinde yer alacak alt sahasnda yaplacak bakm ve
onarm almalar sonucu atk izolasyon yalarnn olumas beklenmektedir. Bu atklarn tehlikeli
atk olarak kabul edilecek ve mevzuata gre bertaraf yaplacaktr. Atk yalarn bertaraf ile ilgili
detayl bilgiler Blm V.2.16da verilmitir.

Ayrca, iletmede tehlikeli, parlayc ve patlayc zellik gsteren maddelerin kullanlmas
planlanmamakla birlikte kullanld takdirde 27.11.1973 tarih ve 7551 sayl R.G yaymlanarak
yrrle giren Parlayc, Patlayc, Tehlikeli ve Zararl Maddelerle allan yerlerinde ve lerde
Alnacak Tedbirler Tzne uyulacaktr.

V.2.3 Jeotermal Akkann Tad Ar Metal ve Toksik Kimyasallar (Arsenik, Kurun, inko, Bor
ile Birlikte nemli Miktarda Karbonat, Silika, Slfat, Klorr vb. ) ile Karbondioksit, Hidrojen
Slfr gibi Gazlara Ynelik Alnacak Tedbirler,
Planlanan santralde jeotermal akkann borularda ve yzey ekipmanlarnda oluturabilecei
kirelenmenin nne geebilmek iin kuyu balarnda nleyici tehizatlar kurulacaktr.

Bu haldeki jeotermal akkan kuyulardan sonra boru hatlar ile santral dahilinde kurulacak
ayrtrma istasyonuna aktarlacaktr. Burada buhar ve su ayrtrma ileminden sonra buhar trbine,
ayrtrlan su ise enjeksiyon kuyularna yine boru hatlar ile tanacaktr. Sz konusu ilem kapal bir
evrim olup retilen akkann atmosfer ile temas olumamaktadr. Dolays ile herhangi bir ar metal
ve toksik kimyasal evre ile temas etmeyecek her herhangi bir kirlilik oluturmayacaktr.

Proje kapsamnda kullanlacak olan kuyulardan Alkan-3 ve Alkan-4 kuyularnda yaplan test
almalarnda akkann kimyasal bileimi ve tad mineraller asndan da deerlendirmeler
yaplmtr. Alkan-3 kuyusunda yaplan testlerde elde edilen analiz sonucuna gre akkan iinde
krom, kurun, bakr, molibden, inko, manganez, kadmiyum, kobalt ve nikel konsantrasyonlar 0,01
mg/l deriiminden daha kk olarak analiz edilmitir. Bununla birlikte baryum 0,63 mg/l, stronsiyum
0,19 mg/l, arsenik 0,3 mg/l, cva 0,005 mg/lden kk olarak konsantrasyon deerleri belirlenmitir.
Kuyudan alnan rnekteki karbonat ve bikarbonat deerleri olduka yksektir (1000 mg/l). Alkan-4
kuyusundan alnan rneklemlerde yaplan analiz sonularnda ise yukarda verilen deriim deerlerinin
yaklak 1,5 kat civarnda deriim deerleri llmtr.


200 / 245
Proje kapsamnda enerji retimi sonucunda enerjisini yitirmi ekilde kalan jeotermal akkan
herhangi bir dearj yaplmadan direk reenjekte edileceinden gaz faznda olmayan bu metalik,
anyonik ve katyonik yklerinin herhangi bir evresel etkileri bulunmamaktadr. Ancak gerek iletimi
salayacak borular ierisinde, gerekse trbinlerde ve dier aksamlarda birikme, andrma gibi iletme
problemlerine yol aabilmektedirler.

Bu sebeplerden dolay, yeryzne karlacak jeotermal akkanlar, kuyu balarnda bulunan
kimyasal dozajlama sistemleri sayesinde, jeotermal akkann doal ieriinde bulunan bu bileimden
tehizatlar korunmu olacaktr. Jeotermal santrallerde ki en byk sorunlardan birisi olan, iletim
hatlarndaki kabuklama (zellikle karbonat ve slfat iyonlar dolaysyla) kuyu banda yaplan
kimyasal dozlama ilemi ile bertaraf edilmektedir. Sz konusu sistem her kuyu banda bulunacak bir
adet otomatik dozlama ekipmannn, ap yaklak 1-2 mm kalnlnda olan kapiler borular ile kuyu
azndan, yeraltna doru indirilerek jeotermal akkann alnd yeraltndaki ilk noktadan itibaren
dozlama ileminin yaplmas eklinde almaktadr.

Burada yaplan kimyasal dozlama ile, borularda kabuklama ve tkanma problemlerinin
nne geilecektir. Enerji retimi sonucunda ortada kalacak jeotermal akkann reenjekte edilmesi ile
de zellikle metalik iyonlarn oluturabilecei evresel etki riski ortadan kaldrlm olacaktr.

Alaehir Jeotermal Enerji Santralinin iletme aamasnda aa kmas muhtemel
emisyonlar CO
2
, N
2
, CH
4
, Ar, O
2
, H
2
ve He gazlar olup, bu gazlarn %98,6sn CO
2
oluturmaktadr.
Alaehir JES Projesi kapsamnda yeraltndan karlacak akkan yaklak 2200 ton/saat olacaktr.
Yaplan fizibilite almalar sonucunda Alaehir rezervuarnda iin youamayan gaz oran yaklak
0,034 kg/ kg karlan akkan olarak bulunmutur. Buna gre;

Toplam Gaz Emisyonu = 2200 ton akkan /saat x 0,034 kg gaz / kg akkan
=74.800 kg/saat

Alkan-3 ve Alkan-4 kuyularnda kuyularnda yaplan rneklemeler ve analizler sonucunda
jeotermal akkan ierisindeki gazlarn yzdeleri hesaplanm ve ortalama gaz yzdeleri Tablo V.10da
verilmitir.

Tablo V.10: Tesiste Olumas Beklenen Gaz Emisyonuna Ait Yzdeler (%, Kuru gaz)
Alkan-3 Alkan-4 Ortalama
CO
2
98,566 98,647 98,6
N
2
0,302 0,32 0,311
CH
4
0,992 0,902 0,947
Ar 0,0018 0,0015 0,00165
O
2
0,0078 0,0059 0,00685
H
2
0,081 0,067 0,074
He 0,000026 0,00003 0,000028
Kaynak: Alkan-3 ve Alkan-4 Kuyu Testi Raporlar, 2013


201 / 245
Buna gre, her bir gaz iin emisyon miktarlar;

CO2 Emisyonu = 74800 kg/saat x 98,6/100
=~ 73.752,8 kg/saat

N2 Emisyonu = 74800 kg/saat x 0,311/100
=~ 232,628 kg/saat

CH4 Emisyonu = 74800 kg/saat x 0,947/100
=~ 88,78 kg/saat

Ar Emisyonu = 74800 kg/saat x 0,00165/100
=~ 0,13 kg/saat

O2 Emisyonu = 74800 kg/saat x 0,00685/100
=~ 0,13 kg/saat

H2 Emisyonu = 74800 kg/saat x 0,074/100
=~ 13,18 kg/saat
He Emisyonu = 74800 kg/saat x 0,000028/100
=~ 13,18 kg/saat

olarak hesaplanmtr.

Hesaplanan kirleticilerin ktlesel debi deerleri; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii Ek-2,
Tablo-2.1deki snr deerlerle karlatrldnda, tm deerlerin snr deerlerin altnda kald
grlmtr. letme aamasnda da bu snr deerlere uyulacaktr.

V.2.4 Faaliyet nitelerinde Kullanlacak Makinelerin, Aralarn, Aletlerin ve Tehizatn zellikleri ve
Miktarlar
Proje kapsamnda kapal ortamlarda, yeraltndan karlan jeotermal akkann santral
alanna getirilecek, burada, scak akkan trbinlere arptrlarak elektrik enerjisi retilecektir.
Dolaysyla proje kapsamnda kullanlacak balca ekipmanlar 1 adet pentan trbin, bir adet buhar
trbini, bir adet jeneratr, 4 adet soutma suyu pompas, 2 adet enjeksiyon pompas, 2 adet hotwell
pompas ve 3 adet muhtelif pompa olmak zere yaklak 11 adet pompa, soutma kulesinde
kullanlacak fanlar ve elektro-mekanik sistem olarak zetlenebilir. Sz konusu tehizatn kullanm ve
kullanm amacna ilikin detayl bilgiler Blm V.2.1de sunulmutur.

Bu ekipmanlara ek olarak proje alannda muhtelif sayda ulam amacyla binek ve arazi
arac, bakm-onarm aralar bulunacaktr.


202 / 245
V.2.5 Faaliyet nitelerinde retilecek Mal ve/veya Hizmetler, Nihai ve Yan rnlerin retim
Miktarlar, Nerelere, Ne Kadar ve Nasl Pazarlanacaklar, retilecek Hizmetlerin Nerelere,
Nasl ve Ne Kadar Nfusa ve/veya Alana Sunulaca
Alaehir JES Projesi kapsamnda toplam 20 adet jeotermal kuyu sondaj yaplmas
planlanan tesiste, jeotermal enerji kullanlarak 45 MWe edeerinde elektrik retilmesi planlanmakta
olup retim miktar 300.000.000 kWh/yl, kapasite faktr %96 olarak ngrlmektedir.

retilecek elektrik enerjisi 154 kV Alaehir TM balant noktasndan ulusal elektrik datm
ebekesine aktarlmas ngrlmtr.

V.2.6 Jeotermal Kaynan Kullanm Sonras Deerlendirilmesi veya Bertaraf Edilme Sistemleri,
Kaynan Devamlln Salamak in Yaplacak Reenjeksiyon, Alacak Reenjeksiyon Kuyu
Says, Derinlii, Kapasitesi
Alaehir JES Projesi kapsamnda toplam 20 adet jeotermal kuyu sondaj yaplmas
planlanmaktadr. Bu kuyulardan hangilerinin veya ka tanesinin retim, ka tanesini reenjeksiyon
kuyusu olaca konusunda, tm kuyular aldktan sonra, kuyu verimleri karlatrlarak karar
verilecektir. Jeotermal retim kuyulardan gelen yaklak 2200 ton/saat miktardaki yksek basnca
sahip iki faz halindeki akkan (Brine + buhar karm gaz) boru iletim hatlar yardmyla, stabil hale
getirilerek santrale gnderilecektir. ki fazl akkan ncelikle yksek basn ayrtrcsna girerek
buhar ve sv elde edilecektir. Bu akkan dk basn ayrtrcsna alnarak tekrar ayrtrlacak ve
dk basnl buhar edilecektir. Yksek ve dk basn ayrtrclarndan gelen buhar + gaz nce
durultucudan (Demister) geirilip enerji retmek iin ift kademeli buhar trbinine iletilecektir. Dier
taraftan dk basn ayrcsndan kan akkann, enjeksiyon pompalar ile basnc ykseltilecek ve
baka bir ileme maruz kalmadan, rezervuara enjeksiyon kuyular vastasyla geri baslacaktr.
Bylelikle, ierisinde yksek miktarda evreye zararl mineral barndran jeotermal akkan evreye
zarar vermeden tekrar yeraltna iletilecek ve bylece jeotermal kaynan korunmas ve rezervin
sreklilii salanm olacaktr.

Reenjeksiyon prosesi devreye alnmadan tesis iletmeye gemeyecektir. Hem retim
aamasnda hem de reenjeksiyon almalar srasnda tatl su akiferlerinin zarar grmemesine dikkat
edilecektir. Reenjeksiyon veya santral ile ilgili herhangi bir problemle karlalmas sonucu santraln
devre d kalmas ihtimaline kar ise santral sahasnda 1 adet szdrmaz depolama havuzu
bulundurulacaktr. Havuz yaklak olarak 7.500 m depolama kapasitesine sahip, zeri ak,

V.2.7 Jeotermal Kaynana Kullanm Sonucu, Kaynan retimi ve Tanmas Aamasnda
Kullanlacak Boru Hattna Ait Koruyucu Kaplamann Korozyona Uramas Sonucunda Yeralt
Suyuna Olmas Muhtemel Etkiler
Planlanan santralde jeotermal akkann borularda ve yzey ekipmanlarnda oluturabilecei
kirelenmenin ve korozyonun nne geebilmek iin kuyu balarnda kimyasal dozlama sistemleri
kurulacaktr (bkz Blm V.2.3).


203 / 245
Bununla birlikte projede borular toprak altna gmlmeden yerstnden gtrlecei iin,
katodik korumaya gerek bulunmamaktadr. Ayrca boru hatt boyunca tm iletim borularnn
izolasyonlar yaplaca iin hava ile temas sz konusu olmayacaktr.

Bu sebepler dolaysyla borularda herhangi bir korozyon etkisi beklenmemekte olup,
dolaysyla, borular iinde tanacak jeotermal akkann toprakla temas ve/veya buradan yer alt
suyuna ulamas ve kirletmesi gibi durumlarn olumayacaktr.

Bunun dnda periyodik bakmlar yaplacak, bu bakmlar srasnda jeotermal akkan hibir
ekilde dearj edilmeyecek, santral sahasnda bulunan 7500 m kapasiteye sahip szdrmaz
depolama havuzu bulundurulacaktr.

V.2.8 Jeotermal Kaynan Kullanmna Bal Olarak Blgede Bulunan Dier Jeotermal
Kaynaklara/Havzaya Olan Etkileri ve Alnacak Tedbirler)
Alaehir JES kapsamnda alacak kuyulardan belli blmnn reenjeksiyon kuyusu olarak
kullanlacak, enerji retiminde kullanlan jeotermal akkan reenjeksiyon kuyular vastasyla ayn
havzaya geri baslacaktr. karlan tm akkann geri baslmas dolaysyla havzada bulunan yer alt
suyu seviyesi korunacaktr. Bu sebeple, blgede bulunan dier jeotermal kaynaklara veya havzaya
planlanan santralden kaynakl nemli bir etki beklenmemektedir.

V.2.9 Jeotermal Kaynana Kullanm Sonucu Toprak Tabakasnda Olmas Muhtemel Etkiler,
Gk veya Obruk vb. Olumas Risklerinin Deerlendirilmesi
Jeotermal kaynan kullanm sonucu rezervuardan byk miktarda akkan ekimi, blgenin
morfolojisine bal olarak toprak yzeyinde kademeli olarak ortaya kan kmelerle kendini
gsterebilir. Bu tip kmeleri nleme ve azaltmann yolu reenjeksiyondur.
23
Alaehir JES Projesinde
yeraltndan ekilen tm jeotermal akkan yeraltna geri baslacandan jeotermal kaynan kullanm
sonucu toprak tabakasnda nemli bir etki beklenmemektedir.

V.2.10 Kuyu Temizlii ya da Kullanlmayan Kuyularn Tekrar retime Geirilmesi almalar
Srasnda Jeotermal Akkann evreye Atlmas, Yeralt Sular ile Etkileimi Sonucunda
Ortaya kabilecek Etkiler ve Alnacak nlemler
Reenjeksiyon, kuyu temizlii veya santral ile ilgili herhangi bir problemle karlalmas
sonucu santraln devre d kalmas ihtimaline kar ise santral sahasnda 1 adet szdrmaz depolama
havuzu bulundurulacaktr. Havuz yaklak olarak 7.500 m depolama kapasitesine sahip, zeri ak,

23
akn A., Gken G.Erolu A. Jeotermal Uygulamalarn evresel Etkileri: Balova Jeotermal Blgesel Istma
Sistemi rnei. Eriim Tarihi 03.09.2013,

204 / 245
V.2.11 Faaliyet nitelerinde Kullanlacak Kazan ve/veya Soutma Sularnn Ne Miktarlarda
Kullanlacaklar, Bu Sularn Hangi lemlerden Sonra Hangi Alc Su Ortamlarna Nasl
Verilecei ve Verilecek Sularn zellikleri
Proje kapsamnda enerji retimi amacyla santralde 2.200 ton/sa miktarndan jeotermal
akkan enerji retiminde kullanlacaktr. Enerji retimi sonrasndan jeotermal akkandaki fazla snn
alnabilmesi iin soutma nitesinde 8.142 m
3
/sa miktarndan soutma suyu kullanlacaktr.

Soutma suyu kullanmndan nce belli kimyasallar ile baz artlandrmalarn yaplmas
gerekmektedir. zellikle suyun pHnn ayarlanmas, sertlik derecesinin ayarlanmas, bakteriyolojik
kirlenmelere karn tedbir alnmas, korozyon ve kire oluumunun nlenebilmesi amalaryla kimyasal
kullanm sz konusu olacaktr.

Soutma sistemi sirklasyon suyunda baz faktrlerin sistemde yol aaca problemler Tablo
V.11de yer almaktadr. Sirklasyon suyunun pH deerinin dk olmas, sistemde korozyona yol
aabilecei gibi belli bir deerin zerinde olmas da birikinti oluumunu ve mikrobiyolojik oluumlar
tetiklemektedir. Ayn ekilde sistem ierisinde soutma suyunun dk izgisel hzda olduu
blgelerde askda kat maddelerin birikintiye yol amas olasl yksek izgisel hzda olan blgelere
gre daha fazladr. Buna karn yksek izgisel hz tek bana soutma sisteminde korozyona yol
aan bir faktrdr
24
.

Tablo V.11: Soutma Suyunda Yer alan Parametrelerin Yaratt Sorunlar
2

Faktrler Korozyon Birikinti Mikrobiyolojik
pH X X X
znm Tuzlar X X
znm Gazlar X
Askda Kat Maddeler X X X
Mikroorganizmalar X X
Scaklk X X X
Sistem Metalrjisi X
izgisel Hz
X
X X
Sistemde Kalma Zaman X X
Su Kalitesi
X
X
Bakteri Says

X
Bulanklk

X
Besi Maddeleri

X
Gne I

X
znm Oksijen X

Proje kapsamnda soutma suyunda yukarda aklanan problemlerin nne geilebilmesi
amacyla eitli kimyasallarn ve artlandrclarn kullanm sz konusu olacaktr. Ancak u an iin
kullanlacak kimyasallarn trlerine, elektromekanik tehizat artnamesi ve satn alnmas srecinden
sonra karar verilebilecektir.

24
Klolu F., MMO Yaynlar, Su Soutmali Santrallerde Korozyon Ve Birikinti Oluumunun Engellenmesi in
Uygulanan Kimyasal Koullandirma Programlari

205 / 245
Soutma suyunun scakl 24,1 C ve pH 7,5 8,5 arasnda olacak ekilde ayarlanacaktr.

Proje kapsamnda kullanlacak soutma suyu devirdaim olarak kullanlacak olup, herhangi
bir dearj sz konusu olmayacaktr.

V.2.12 Orman Alanlarna Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Kar Alnacak Tedbirlerin Tanmlanmas
Proje kapsamnda kullanlacak toplam 22,49 halk alann tamam tarm arazisi zerinde
planlanmtr. Hem kuyu lokasyonlarnn tarm arazisi zerinde olmas, hem santral alannn ayn
ekilde tarm arazisi zerinde olmas hem de santral alan ile kuyular arasndan jeotermal akkann
tanaca boru hattnn hibir ormanlk alandan gemeyecek olmas sebebiyle ormanlk alanlara
herhangi bir olumsuz etki sz konusu deildir.

Proje alanlarnn orman alanlarna gre incelenmesine ilikin aklamalar Blm IV.2.10 ve
Blm V 1.12de verilmitir.

Faaliyet kapsamnda ormanlk alanlarda bir faaliyet gerekletirilmesi durumunda kalnrsa ,
bu alanlarda kamulatrma sz konusu olmad iin, 6831 sayl Orman Kanunun 16. Maddesi
gereince zmir Orman Blge Mdrlnden izin alnacaktr.

Mevcut flora ve fauna trlerine olan etkiler genellikle alandaki tarm arazilerinde ve boluk
alan habitatlarnda rastlanan ve rapor ierisinde IV. Blmde detayl olarak verilen flora ve fauna
trleri ile snrldr. nemli bir aa ve bitki kayb sz konusu olmadndan fauna trlerine de bu
kapsamda nemli bir etki beklenmemektedir.

V.2.13 Tarm Alanlarna Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Kar Alnacak Tedbirlerin Tanmlanmas,
Jeotermal Akkann Kullanm Srasnda Olas Toprak Kirliliini nlemek in Alnacak
Tedbirler
Kuyulardan karlan jeotermal akkan herhangi bir ekilde yzey suyuna veya topraa
dearj edilmeyecektir. Tm jeotermal akkan yzeyle temas etmeden rezervuara geri baslacaktr. Bu
sebepten toprak zerinde herhangi bir etki olumas beklenmemektedir.

Jeotermal santrallerde en nemli etkiler, jeotermal akkann doal olarak iinde bulunan
gazlarn, enerji retimi sonrasnda atmosfere salnmas olarak ortaya kmaktadr. Buhar iinde
tanan youmayan ve atmosfere verilen gazlar nemli problemdirler. Jeotermal proseslerde en
nemli emisyon noktalar, youmayan gazlarn salnd bacalar, soutma kulelerinde youmayan
gazlarn evaporasyonu, silenserler, buhar borularndan buhar rn drenaj, soutma kulelerinde,
youmu gazlarn soumann etkisiyle tekrar gaz fazna dnerek oluturaca emisyonlardr. nemli
youmayan gazlar CO
2
ve daha dk oranlarda NH
3
, CH
4
ve H
2
dir.
25

Atk gazn atmosferde dalma oran eitli faktrlere baldr. Bunlar;
Meteoroloji ve topografya
Dearjn yaps (direkt atk yada soutma kulesi at)
Gaz kirleticilerin kimyasal stabilitesidir.

25
Badruk, M. Jeotermal Enerji Uygulamalarnda evre Sorunlar

206 / 245
Rzgarn etkisi, topografya ve soutma kulesi ya da atk gazn yaplar arazilerde ok
farkldr. Bu faktrlerin potansiyel etkileri, eitli konsantrasyonlarda atmosfere verilme artlar ve
atmosferde dalm bilgisayar program kullanlarak tahmin edilebilmektedir. Bununla birlikte
atmosferden yamur damlalar yada sis ile ayrlan kirleticilerin oran gazn znrlnde etkilenir.
rnein; amonyak gaz atmosferden hzlca li olur, nk suda kolay znr. Bununla birlikte cva
buhar, atmosferde daha uzun sre kalr ve geni alanlara yaylabilir.
3

Kirleticilerin kimyasal formlar deiebilir ve bu genellikle toksitesi deiimine uygundur.
rnein; pH ntral suda znen amonyak daha az toksit amonyum iyonu (NH
+
4
)na dnr; ki
daha sonra nitrat (NO
-2
3
) gibi oxyanyon formun okside olabilir. Yamur suyunda bulunan kirleticiler
topraa yada bitki yapsna girer ve atk ve yeralt ve yzey sular kimyasn etkiler. Bu etkiler gaz ve
buhar dearjn ikincil etkileri olarak anlrlar.
3

Yukardaki aklamalardan grld zere santralden atmosfere braklacak gazlar
dolaysyla toprak ve toprak stndeki bitki rtsnde olumsuz etki yaratma riski bulunmaktadr. Buda
blgede youn ekilde zm yetitiricilii yaplyor olmas sebebiyle, hem tarm iiyle uraan yre
halknn maddi kaybna hem de sz konusu tarm rnlerinin tketilmesi sonucu salk problemlerine
yol aabilir.

Ancak bahsedilen bu olumsuzluklarn ortaya kabilmesi iin, zellikle havada serbest halde
ve dk pHl su bulunmas gerekmektedir (pH<7, youn sis). Blm IV.2.1.7de verilen blgenin
sayl gnler grafii ve tablosunda yllk ortalama sisli gn saysnn 3,7 olduu, aylk bazda en fazla
Aralk aynda 1,5 gnn sisli olarak 1970 2012 yllar arasndaki rasat sresinde kaydedilmitir (bkz.
Tablo IV.6 ve ekil IV.7).

Bu bilgiler ndan santralden kaynaklanacak emisyonlarn zelikle tarm arazilerine ve
rnlere zarar verebilmesi iin hava artlarnn uygun olmas gereklilii ortaya kmaktadr. Proje
alannda ki havann nem ierii, zellikle sisli gnler saysnn olduka az olmas (aylk ortalama 1,5
gn), santralden kaynaklanacak su buhar ve emisyonlar sebebiyle tarm arazilerinin zarar
grmeyeceini gstermektedir.

V.2.14 Projenin letilmesi Srasnda alacak Personelin ve Bu Personele Bal Nfusun Konut ve
Dier Sosyal/Teknik Altyap htiyalarnn Nerelerde, Nasl Temin Edilecei
Projenin inaat almalarnn balamas ve iletmeye gemesinin ardndan, yre halk iin
proje, yeni i olanaklar douracaktr. Projenin arazi hazrlk ve inaat aamasnda 300 kii, iletme
aamasnda ise yaklak 40 kiinin istihdam edilmesi planlanmakta olup, personel ihtiyac ncelikli
olarak proje alan yakn evresinde bulunan yerleim yerlerinden salanacaktr. Ayrca, alan
iilerin gnlk ticari ihtiyalar proje alan yakn evresinde yer alan yerleim yerlerinden
salanacandan, faaliyet yre halk iin ek bir gelir kayna salayacaktr. Bunun yan sra, projenin
iletmeye gemesi ve enerji retimi ile beraber Manisa ili ve yakn evresinde eitli yatrmlarn
gereklemesi ve blgede yaayan insanlara yeni istihdam kaynaklarnn olumas beklenmektedir.

alacak personelin sosyal ihtiyalar santral binasndan salanacaktr. Teknik ihtiyalar ise
proje alan yakn evresindeki yerleim biriminden buradan karlanamama durumunda ise Manisa
linden temin edilebilecektir.


207 / 245
V.2.15 dari ve Sosyal nitelerde me Ve Kullanma Amal Sularn Kullanm Sonrasnda Oluacak
Atk Sularn Artlmas in Uygulanacak Artma Tesisi Karakteristii Prosesinin
Detaylandrlmas ve Artlan Atk Sularn Hangi Alc Ortamlara, Ne Miktarlarda, Nasl
Verilecei
Tesisin iletme aamasnda alacak personel iin ime ve kullanma suyuna ihtiya
duyulacaktr. Proje kapsamnda gerekli olan ime suyu damacanalarla piyasadan satn alnacaktr.
Kullanma suyu ihtiyacnn ise Piyadeler Belediyesi su ebekesinden karlanmas planlanmaktadr.

Tesisin iletme aamasnda alacak personel says 40 kiidir. Personel iin gerekli olacak
su miktar : 40 kii x 150 L/gn- kii = 6000 L/gn = 6 m
3
/gndr.

letme aamasnda oluacak evsel nitelikli atksu; personelin kullanaca ime ve kullanma
suyunun %100nn atksuya dnecei varsaymyla 6 m
3
/gn olacaktr.

letme aamasnda oluacak evsel nitelikli atksular iin szdrmaz fosseptik yaplacak ve
szdrmaz fosseptikte toplanan atk sular vidanjrle ektirilerek Piyadeler Belediyesi tarafndan bertaraf
edilecektir (bkz. Ek-3).

V.2.16 dari ve Sosyal Tesislerden Oluacak Kat Atk Miktar ve zellikleri, Bu Atklarn Nerelere ve
Nasl Tanacaklar veya Hangi Amalar in ve Ne ekilde Deerlendirilecei
Evsel Nitelikli Kat Atklar
letme srasnda idari ve sosyal tesislerde oluacak evsel nitelikli kat atklar aada
hesaplanmtr.

Birim atk miktar: 1,34 kg/kii-gn (TK - evre statistikleri, 2004)
alan says: 40 kii
Gnlk evsel kat atk miktar: 40 x 1,34 = 53,6 kg/gn

letme sresince oluacak gnlk kat atk miktar 53,6 kg olacaktr. Oluacak evsel nitelikli
kat atklar Kat Atklarn Kontrol Ynetmeliinin 8. Maddesine uygun olarak, evreye zarar
vermeden bertarafn ve deerlendirilmesini kolaylatrmak, evre kirliliini nlemek ve ekonomiye
katkda bulunmak amacyla ayr ayr toplanarak biriktirilecek, bunlarla ilgili tedbirler alnacaktr. Ayn
Ynetmeliin kat atklarn toplanmas ve tanmas ile ilgili 4. Blmde yer alan 18. Maddesinde
belirtilen esaslara uyularak kat atklar evrenin olumsuz ynde etkilenmesine sebep olacak yerlere
dklmeyecek, az kapal standart p kaplarnda muhafaza edilerek toplanacaktr. Toplanan bu
evsel nitelikli kat atklar Piyadeler Belediyesi tarafndan bertaraf edilecektir. Ayrca deerlendirilebilir
nitelikte oluabilecek evsel nitelikli kat atklar (plastik, metal, cam, vb.) 24.08.2011 tarihli ve 28035
sayl Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii gereince ayr kaplarda toplanarak, lisansl firmalara
verilmek suretiyle bertaraf edilecektir.

Ambalaj Atklar
Oluacak ambalaj atklar (kat, karton, metal, cam, lastik, kauuk, tekstil, plastik vb.) dier
atklardan ayr olarak toplanacak, ayr lokasyonlarda depolanacak ve 24.08.2011 tarihli ve 28035
sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii
hkmleri dorultusunda lisansl kurululara verilerek bertaraf edilmesi salanacaktr.


208 / 245
Atk Yalar
Projenin iletme aamasnda trafo ve alt sahasnda izolasyon yalarndan kaynakl atk ya
oluabilir.

Normal artlar altnda trafolarda kullanlan gnmz izolasyon yalarnn mrnn en az 20 -
30 yl kadar olduu bilinmektedir. Santralde kullanlacak trafolar g bakmndan zel seilecei iin
dier datm trafolar gibi dzensiz almayacaklar ve ar yklenmeyeceklerdir. Bakmlar da
dzenli olarak yaplacandan bu trafolarn yalarnn normal artlardan daha uzun kullanlaca
dnlmektedir. Ayrca eskidii dnlen nemlenmi eskimi izolasyon seviyesi kritik deerin altna
dm trafo yalar atlmayp ya iyiletirme ve tasfiye yntemleri ile istenilen izolasyon
deerlerlerinin zerine yeniden kartlp geri kazanlmakta ve bu ilemde 4-5 sefer daha yeniden
tekrarlanabilmektedir. Bu nedenle alanda uzun yllar izolasyon ya kaynakl atk olumas
beklenmemektedir. Olumas halinde, kan atklar tehlikeli atk olarak kabul edildiinden Tehlikeli
Atklar blmnde akland ekilde bertaraf edilecektir.

Bitkisel Atk Ya
Tesis iinde yemek hizmetleri dardan satn alnarak salanacandan iletme aamasnda
bitkisel atk ya oluumu beklenmemektedir.

Tehlikeli Atklar
Tesiste tehlikeli atk olarak bakm, onarm vb. ilemlerden kaynaklanacak stb, yal
eldiven gibi atklar olacaktr.

Bu atklar, dier atklardan ayr olarak, szdrmasz zemine sahip ve meteorolojik koullardan
etkilenmeyecek ekilde zeri kapal bir alanda yer alacak metal varillerde toplanacak ve 14.03.2005
tarih ve 25755 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Tehlikeli Atklarn Kontrol
Ynetmelii ve 26739 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren Poliklorlu Bifenil (PCB)
ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrol Hakknda Ynetmelikin ilgili hkmlerine uygun olarak ulusal atk
tama formu doldurularak, lisansl firmalara gnderilerek bertaraf edilecektir.

Tehlikeli ve zararl maddelerin depolanmas, tanmas ve kullanlmasna ilikin faaliyetler,
26.12.2008 tarihli ve 27092 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Tehlikeli Maddelerin
ve Mstahzarlarn Snflandrlmas, Ambalajlanmas ve Etiketlenmesi Hakknda Ynetmeliinde
belirtilen ilgili maddelere gre yaplacaktr.

letme aamasnda jeotermal akkann kuyulardan boru hatlarna iletilmesi aamasnda,
sistemde oluabilecek kalsit kabuklamasn nlemek iin kimyasal inhibitrler kullanlacaktr.

Projenin iletme aamasnda oluacak tehlikeli kimyasallarn kullanm asgari dzeyde
olacandan, bu maddelerin tanmas, depolanmas ve kullanlmas esnasnda potansiyel evre
kirlilii risklerini en aza indirmek iin gerekli koruma nlemleri yklenici firma tarafndan alnacaktr.
Proje kapsamnda gerekletirilecek olan tm faaliyetler 09.12.2003 tarih ve 25311 sayl Resmi
Gazete'de yaymlanarak yrrle giren Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin ilgili hkmlerine
uygun olarak gerekletirilecektir.


209 / 245
Atk Piller ve Akmlatrler
Atk pil ve akmlatrler 31.08.2004 tarih ve 25569 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol Ynetmeliinin ilgili hkmlerine uyularak, evsel
atklardan ayr toplanacak, piller, datm ve satn yapan iletmelere veya belediyelerce oluturulan
toplama noktalarna teslim edilecektir. Faaliyet kapsamnda, alanda kullanlacak aralarn bakm ve
onarmlar yetkili servislerde yaplacandan atk akmlatr olmayacaktr.

mrn Tamamlam Lastikler
Faaliyet kapsamnda mrn tamamlam lastik olumas halinde, 25.11.2006 tarih ve
26357 sayl Resmi Gazetede Yaymlanarak yrrle giren mrn Tamamlam Lastiklerin
Kontrol Ynetmelii hkmleri uyarnca, mrn tamamlam lastikler tesiste depolanmayacak ve
Ynetmelik hkmlerine uygun olarak lastik datmn ve satn yapan iletmelere veya yetkili
tayclara teslim edilecektir.

Alanda kullanlacak aralarn bakm ve onarmlar yetkili servislerde yaplacak olduundan
mrn tamamlam lastik oluumu beklenmemektedir.

Tbbi Atklar
Tesiste bir revir kurulmayacaktr. Tbbi mdahale gerektiren durumlarda en yakn salk
kuruluuna mracaat edilecektir. Ancak tesiste herhangi bir ekilde oluabilecek oluabilecek tbbi
atklar, 22.07.2005 tarih ve 25883 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Tbbi
Atklarn Kontrol Ynetmelii dorultusunda bertaraf edilecektir.

V.2.17 Projenin letilmesi Aamasndaki Faaliyetlerden nsan Sal ve evre Asndan Riskli ve
Tehlikeli Olanlar
Proje kapsamnda oluabilecek insan ve evre sal asndan risk ve tehlike
oluturabilecek faaliyetler bu tarz projelerde karlalmas muhtemel kazalarla ilikilidir. Bu
kapsamdaki riskleri en aza indirmek ve tehlikeleri nlemek bakmndan ncelikle ED Raporu
ierisinde deiik blmlerde verilen tm taahhtler ile birlikte faaliyet ile ilgili mevzuatta yer alan tm
talimat, hkm ve kurallara uyulacak ve gerekli nlemler alnacaktr.

Projenin arazi hazrlk, inaat ve iletmeye kapatma aamalarnda taeron firmalar
kullanlacak ve bu firmalar, alanlarn gvenliini salamak adna inaat sahasnn emniyetini
salayabilecek, kaz ya da iskele kurma ilerini ar i makineleri ile yapabilecek tecrbe ve bilgiye
sahip firmalar arasndan seilecektir. Bu kapsamda, ulusal ve uluslar aras gvenlik kurallarna gre
hareket edilecektir.

Arazi hazrlk, inaat ve iletmeye kapatma aamasnda risk oluturabilecek faaliyetler; (i)
hafriyat almalarndan kaynaklanacak toz, (ii) hafriyat almalarndan kaynaklanacak grlt, (iii)
ar i makinesi ve ekipmanlarndan kaynaklanacak atk yalar, (iv) olas kimyasal madde ve yakt
dklmesi ve/veya sznts, (v) i makinelerinden kaynaklanacak olas trafik kazalar, (vi) yksekte
almaya bal i kazalar olarak saylabilir.

Arazi hazrlk, inaat ve iletmeye kapatma aamalarnda;
Proje kapsamnda yrtlen tm faaliyetler, 4857 sayl Kanunu ve 09.12.2003 tarih ve
25311 numaral Resmi Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Ynetmelii, 23.12

210 / 245
2003 tarih ve 25325 numaral Resmi Gazetede yaymlanan Yap ilerinde Salk ve
Gvenlik Ynetmelii, 12.09.1974 tarih ve 15004 numaral Resmi Gazetede yaymlanan
Yap lerinde i Sal ve Gvenlii Tz hkmlerine ve i gvenlii ile ilgili dier
kanun, tzk ve ynetmelik hkmlerine uygun olarak gerekletirilecektir.
naat sahasnn etrafna, giriine ve ierisine uygun uyar levhalar yerletirilecektir.
alanlarn yaptklar ie uygun olarak baret, gzlk, maske, eldiven, kulak tkac,
emniyet kemeri v.b. kiisel gvenlik malzemelerini kullanmas salanacaktr.
Kiisel gvenlik malzemelerinin kullanm konusunda alanlara gerekli eitimler
verilecektir.
antiye ii ve dnda inaat makineleri ve aralar iin, 13.10.1983 tarih ve 2918
numaral Resmi Gazetede yaymlanan Karayollar Trafik Kanunu ile uyumlu trafik
kurallar oluturulacaktr.
naat makine ve ekipmanlar yalnzca ehliyetli kiiler tarafndan kullanlacaktr.
kazalarn nlemek amacyla alanlara riskler, gvenlik kurallar, i sal ve
gvenlii hakknda bilgi verilecektir.
Verilen eitimler dzenli saha denetimleri ile kontrol edilecektir.
naat sahasna giri-k noktalar gvenlik grevlileri tarafndan kontrol altnda
bulundurulacak, makine ve malzemeler korunarak, gvenli bir ekilde kullanlacaktr.
Toz, grlt, patlatma, vibrasyon etkisi, her trl kimyasaln szmas ve/veya dklmesi
v.b. etkilerin en az seviyede tutulabilmesi iin ED Raporu kapsamnda ilgili blmlerde
verilen tm taahhtlere uyulacak ve etki azaltc nlemler alnacaktr.
Deprem, sabotaj, sel, yangn gibi belirli risklerin en aza indirilmesi iin bir Acil Eylem Plan
hazrlanacaktr.
Acil Eylem Plan konusunda tm alanlar bilgilendirilecek ve plan kapsamnda
oluturulacak ekiplere gerekli eitimler verilerek, iletiim numaralar antiye sahasnda
grlebilir yerlerde ilan edilecektir.
Enerji datm tesislerinin bakm ve kontrolleri dzenli olarak yaplacak ve bu tesisler
konusunda uyarmak iin uyar levhalar kullanlacaktr.
Salkl ve gvenli bir i ortam yaratmak iin hava artlarna gre programlama
yaplacaktr.
Kullanlmad zaman tm malzeme ve ekipman depolanacaktr.
Yksekte gvenli almay salamak iin gerekli tm nlemler (platformlar, gvenlik
alar, emniyet kemeri v.b.) alnacaktr.
evreyi ve halk saln olumsuz etkileyecek yangn ve patlamalar nlemeye ynelik
tm nlemler alnacaktr.
antiye sahasnda haerelere kar yaplacak ilalama almalar 21.05.2011 tarih ve
27940 sayl resmi Gazete yaymlanan Biyosidal rnlerin kullanm usul ve Esaslar
Hakknda Ynetmelik kapsamnda Manisa l Salk Mdrl tarafndan yetkilendirilmi
firmalar tarafndan yaplacaktr.
10.08.2005 tarih ve 25902 sayl Resmi Gazetede yaymlanan yeri Ama ve alma
Ruhsatlarna likin Ynetmelik dorultusunda tm ruhsatlar alnacaktr.

Proje kapsamnda yer alacak tesislerin tamam, proje sahibi olan Zorlu Jeotermal Enerji
Elektrik retim A.. tarafndan yrtlecektir. Bu kapsamdaki tm faaliyetlerde, firma bilgi ve
tecrbesini kullanarak, ulusal ve uluslar aras standartlarda belirtilen gvenlik kurallarna uyacak ve
alanlarn gvenliini salamak adna saha ve tesislerin emniyetini salayacaktr.


211 / 245
letme aamasnda risk oluturabilecek faaliyetler; (i) aralardan ve tesisten kaynaklanacak
grlt, (ii) aralardan ve tesisteki ekipmanlarndan kaynaklanacak atk yalar, (iii) olas kimyasal
madde ve yakt dklmesi ve/veya sznts, (iv) olas trafik kazalar, (v) faaliyetten kaynaklanacak
dier i kazalar olarak saylabilir.

letme aamasnda;
letme aamasndaki tm faaliyetler, 4857 sayl Kanunu ve 09.12.2003 tarih ve 25311
numaral Resmi Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Ynetmelii, 21.02.2004
tarih ve 25380 numaral Resmi Gazetede yaymlanan Yer alt ve Yerst Maden
letmelerinde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmlerine ve i gvenlii ile ilgili
dier kanun, tzk ve ynetmelik hkmlerine uygun olarak gerekletirilecektir.
Santral alan ve kuyu lokasyonlar, 2 m veya topografya artlarna uygun yksekliklerde
tel it veya muadili bir gvenlik sistemi ile evrilerek, evre emniyeti salanacak ve giri
klar kontrol altnda tutularak, tm alanlarn etrafna uygun uyar levhalar
yerletirilecektir.
alanlarn yaptklar ie uygun olarak baret, gzlk, maske, eldiven, kulak tkac,
emniyet kemeri v.b. kiisel gvenlik malzemelerini kullanmas salanacaktr.
Kiisel gvenlik malzemelerinin kullanm konusunda alanlara gerekli eitimler
verilecektir.
Santral alan ierisinde ve dnda kullanlacak aralar iin, 13.10.1983 tarih ve 2918
numaral Resmi Gazetede yaymlanan Karayollar Trafik Kanunu ile uyumlu trafik
kurallar oluturulacaktr.
Aralar ve ekipmanlar yalnzca ehliyetli kiiler tarafndan kullanlacaktr.
kazalarn nlemek amacyla alanlara riskler, gvenlik kurallar, i sal ve
gvenlii hakknda bilgi verilecektir.
Verilen eitimler dzenli saha denetimleri ile kontrol edilecektir.
Santral alanlarna giri-k noktalar gvenlik grevlileri tarafndan kontrol altnda
bulundurulacak, makine ve malzemeler korunarak, gvenli bir ekilde kullanlacaktr.
Toz, grlt, patlatma, vibrasyon etkisi, her trl kimyasaln szmas ve/veya dklmesi
v.b. etkilerin en az seviyede tutulabilmesi iin ED Raporu kapsamnda ilgili blmlerde
verilen tm taahhtlere uyulacak ve etki azaltc nlemler alnacaktr.
Yzeysel ve yer alt su kaynaklarnn faaliyetten etkilenmemesi iin ED Raporu
kapsamnda ilgili blmlerde verilen tm taahhtlere uyulacak ve etki azaltc nlemler
alnacaktr.
Deprem, sabotaj, sel, yangn gibi belirli risklerin en aza indirilmesi iin bir Acil Eylem Plan
hazrlanacaktr.
Acil Eylem Plan konusunda tm alanlar bilgilendirilecek ve plan kapsamnda
oluturulacak ekiplere gerekli eitimler verilerek, iletiim numaralar tesis alanlarnda
grlebilir yerlerde ilan edilecektir.
Enerji datm tesislerinin bakm ve kontrolleri dzenli olarak yaplacak ve bu tesisler
konusunda uyarmak iin uyar levhalar kullanlacaktr.
Salkl ve gvenli bir i ortam yaratmak iin hava artlarna gre programlama
yaplacaktr.
Kullanlmad zaman tm malzeme ve ekipman depolanacaktr.
Yksekte gvenli almay salamak iin gerekli tm nlemler (platformlar, gvenlik
alar, emniyet kemeri v.b.) alnacaktr.

212 / 245
evreyi ve halk saln olumsuz etkileyecek yangn ve patlamalar nlemeye ynelik
tm nlemler alnacaktr.
10.08.2005 tarih ve 25902 sayl Resmi Gazetede yaymlanan yeri Ama ve alma
Ruhsatlarna likin Ynetmelik dorultusunda tm ruhsatlar alnacaktr.

V.2.18 Dier zellikler
Proje kapsamnda irdelenecek baka husus bulunmamaktadr.

V.3 Projenin Sosyo-Ekonomik evre zerine Etkileri (***)
V.3.1 Proje ile Gereklemesi Beklenen Gelir Artlar; Yaratlacak stihdam mkanlar, Nfus
Hareketleri, Gler, Eitim, Salk, Kltr, Dier Sosyal ve Teknik Altyap Hizmetleri ve Bu
Hizmetlerden Yararlanlma Durumlarnda Deiiklikler vb.
Yaplmas planlanan Alaehir JES in bir takm sosyal etkileri bulunmaktadr. Sosyal etkileri
tanmlama karmak bir sretir. Adamsa (2000) gre, sosyal etki, sosyal organizasyonlarn veya tek
tek bireylerin veya gruplarn hayatlar zerinde etki olarak tanmlanabilir. The Guidelines and
Principles for Social Impact Assessment adl kitapta, sosyal etki u ekilde tanmlanmtr: insanlarn
yaamn, iini, elenmesini, birbiri ile olan iliki trn, gereksinimlerini karlamak iin rgtlenme
biiminde bir deiime neden olan kamu veya zel eylemin sonucu olan her ey sosyal etkidir.
Kavram ayn zamanda bireylerin kendilerini ve yaadklar toplumu merulatran deer, inan, bilgi ve
normlar deitiren kltrel etkileri de ierir. Projenin potansiyel sosyal etkiler Tablo V.12te
zetlenmektedir.

Tablo V.12: Projenin Potansiyel Sosyal Etkiler
Sosyal Etki Nitelii Potansiyel Etkinin Tanm
Demografik
G
- Yapm aamasnda alacak kiilerin yreye gelmesi
- Yreden g olmas
Kamulatrma

- Gelir kayb
- Sosyal ve psikolojik sorunlar
- Kamulatrma bedelinin yetersiz olmas veya iyi deerlendirilmemesi
Ekonomik
Olanaklar
- naat dnemi ve iletme dnemi sresince i olanaklar
- naat dnemi sresince zellikle yre halkna dorudan ve dolayl i olanaklar
- letme aamasnda i olanaklar
Tarmsal Alanlar
- Srekli/geici olarak tarmsal alanlarn kullanlamamas
- Gelir kayb
- Tarmsal rnlerin geici olarak elde edilmemesi
Alt-Yap ve Doal Kaynaklar

- Alt-yapnn ve doal kaynaklarn geici olarak kullanlamamas
- zellikle yapm aamasnda yollarn ve baz alt-yap olanaklarnn gelitirilmesi
Sosyo-Kltrel

- Projeyi savunanlar ve kar olanlar arasnda atma olasl
- Yapm aamasndaki aktivitelerden yerel halkn rahatsz olmas
- Yreye almak iin gelecek kiiler ile yre halk arasnda ortaya kabilecek sorunlar

213 / 245
Sosyal Etki Nitelii Potansiyel Etkinin Tanm
Grlt, Trafik ve Gvenlik

- antiye ve inaat ile ilgili grsel etki
- Grlt oluumu
- Santralin yapm aamasnda trafiin artmas
- naat faaliyetlerinin yarataca gvenlik sorunlar

Demografik
Projenin yapm aamasnn balamasyla igcne duyulan ihtiya artacaktr ve bu nedenle
civar ky ve ilelerden i arayan kiilerin yreye gelmesi muhtemeldir. Projenin yarataca i olanaklar
inaat sresince azami 300 kii ve iletme sresince yaklak 40 kii ile snrl olduu ve bu igc
ihtiyacnn vasfsz iiler olarak yre halkndan seilecei dikkate alnrsa mevcut yap zerinde ok
byk bir etkinin olmas beklenmemektedir.

Aadaki demografik deiimlerin olaca tahmin edilmektedir:

Geici iilerin mevcudiyeti: Projenin koullarna bal olarak yapm aamasnda geici ilere
ihtiya duyulacaktr. Trkiyedeki yksek isizlik oran dikkate alnrsa proje alanna baz isiz kiilerin
gelmesi doal bir sonutur.

Yreden gn olmas: Proje kapsamnda ok byk alanlarn kullanlmayacak olmas, yre
halknn hali hazrda olduu ekliyle hayatn idame ettirebilecek olmas sebebiyle herhangi bir d
gn grlmesi beklenmemektedir.

Ekonomik
Projenin gerekletirilmesi yredeki ekonomik aktiviteleri birok ynden etkileyebilir. Alaehir
JES in yapm aamasna 300 ve iletme aamasnda 40 kiiye i olana salayaca ve vasfsz
igc ihtiyacnn yreden karlanaca gz nnde bulundurulduunda yrede isizlik gibi sorunlar
azalacaktr. Mmkn olduu oranda yrede yaayanlara i salanmas, yrede yaayan isizler iin
olumlu bir etkisi salayaca aktr. Ayrca yeni i olanaklarnn yaratlmas ekonomiyi canlandrabilir
ve dolayl olarak yeni i kollar almasna gereksinim olabilir.

Projenin yrenin temel geim kaynan oluturan tarm arazilerini ksmen etkilemesi sz
konusudur. Baz hanelerin tarm yaptklar alanlarn kamulatrlmas sz konusudur. Tarm arazisinin
kaybnn yan sra projenin inaat aamas sresince iftilerin retim kayplar yaamas ve bu
duruma bal olarak hanelerin gelir kaybna uramas mmkndr. Yre halknn olumsuz
etkilenmemesi iin bu durum dikkatle incelenmi olup nceki blmlerde belirtilen taahhtlere
uyulacaktr.

Projenin arazi fiyatlar zerine olas etkileri deerlendirilirken, sat fiyatlarnda bir deiiklik
olmas beklenmekle birlikte bu durum nicelik olarak ifade edilememektedir.

Sosyo-kltrel
Proje, toplumda bir arada yaayan insanlarn ilikilerini birok ynden etkileyebilir. Burada en
nemli olan nokta projeye kar olanlar ve projenin yaplmasn isteyenler arasndaki gr ayrl ve
sosyolojik anlamda bir atmann olmasdr.

214 / 245
Proje kapsamnda dzenlenen halkn katlm toplantsnda, projeyi istemeyen bir kitle veya
halkla karlalmamtr. Yre halk projeyi desteklemekle birlikte, yredeki kalknma asndan olumlu
dncelere sahip olduklarn dile getirmiler, bu projeden nce yaadklar ve eitli iletiim aralar
vastasyla haberdar olduklar olumsuzluklarla karlalp karlalmayaca ve olas olumsuzluklara
karn alnacak nlemler zerine younlamlardr.

Yreye gelecek iiler ve yrede yaayanlar arasnda baz sorunlar kabilir. Yreye farkl
yerlerden gelen kiilerin olmas su orannn artmas ve kltrel farkllklarn neden olduu
honutsuzluklar dhil olmak zere farkl birok soruna neden olabilir. Ancak vasfsz i gc ihtiyacnn
byk oranda yreden salanaca dnlnde bu etkinin snrl kalaca dnlmektedir.

Grlt, Trafik ve Gvenlik
Grlt ve trafie bal etkiler evresel etki deerlendirmesi kapsamnda incelenmi olup bu
konuda yaplan deerlendirme de Blm V.1.4 ve Blm V.1.17de verilmitir. Ayrca, gerek inaat
aamasnda antiyede gerekse iletme dneminde santralde alanlarn karlamas muhtemel
gvenlik sorunlarna kar gerekli nlemlerin alnmas gerekmektedir. Ayrca, yre halknn gvenlii
gz nne alnarak zellikle inaat aamasnda trafik ve dier aktivitelerin yarataca sorunlar nleyici
tedbirler alnacaktr.

Alt-yap ve Doal Kaynaklar
Proje kapsamnda Okul, salk oca veya yollarn herhangi bir ekilde etkilenmeyecektir.
Bununla birlikte, zellikle inaat aamasnda bozuk yollarn dzeltilmesi ve gerekirse yeni yollar
almas suretiyle yredeki ulam koullarnda iyileme olmas beklenmektedir Ayrca, yre halknn
gerek tarmsal sulama gerekse kullanma bata olmak zere birok amala dereden/nehirden
yararland bilinmekte olup, proje kapsamnda herhangi bir dere veya yzeysel su kaynann
kullanmnn sz konusu olmamas sebebiyle olumsuz etkiden bahsetmek imkanszdr.

Tarihsel, Kltrel Yerler
Yrede v mevcut tarihsel ve kltrel yerler olup olmadna dair zmir II Numaral Kltr
Varlklarn Koruma Kurulu Mdrl tarafndan proje alanlarnn tamam fiziksel olarak gezilerek
herhangi bir bulgu veya gemiten gelen bir kalnt olmad tespit edilmi olup, bu konuda kurumun
ilgi yazs Ek-3te sunulmutur.

Projenin Olumlu ve Olumsuz Etkileri
Yre halk tarafndan proje ile ilgili olumlu ve olumsuz olmak zere farkl grler alnmtr.
Yre halkndan elde edilen bilgilere gre sz konusu projenin olas olumlu etkileri yledir:
Yrede isizlik orann azaltacak,
Genlerin yreden g etmesini engelleyecek,
lkenin enerji an kapatmasn salayacak
Yeni i alanlarnn almas ve ekonomik hareketlilik sz konusu olacak

Yre halkndan elde edilen bilgilere gre sz konusu projenin olas olumsuz etkileri yledir:
Su kaynaklar kirlenecek,
Tarmsal etkinlik (arlkl olarak zm) ve buna bal gelir azalacak
Santral Radyasyon yayacak ve insan salna etki edecek
Trafik younlaacak, ulam gzergah deiecek

215 / 245
Bu ekinceler yre halk tarafndan Halkn Katlm Toplantsnda da dile getirilmi olup,
proje kapsamnda sz konusu olas etkilerin bu ED Raporunda deerlendirilecei belirtilmitir.

Blm IV ve Blm Vte detayl olarak anlatlm olan, santralden kaynakl herhangi bir yer
alt ve/veya yzey suyu kirliliinin sz konusu olmad, santral almaya baladnda da bugnk su
kalitesinin korunabilmesi amacyla mevcut su kalitesine ilikin almalarn yapld ve projeden
kaynakl oluacak atksular ile ilgili gerekli tedbirlerin alnmasna ynelik taahhtlerin sunulmu olmas
yre halknn su kaynaklarnn kirlenmesi phesine karn yaplm olan almalardr.

Tarmsal etkinliin hibir ekilde azalmayaca yine Blm Vte detayl olarak irdelenmitir.
Herhangi bir radyasyon tehlikesinin olup olmadna dair bilgiler, Halkn Katlm Toplantsnda detayl
olarak aklanm, projenin yeraltndan karlacak jeotermal akkandan elektrik retmek amacyla
kurulaca ve herhangi bir radyasyon tehlikesinin olmad belirtilmitir.

Trafik younluu bakmnda ise, proje kapsamnda kullanlacak ulam aralarndan yredeki
mevcut trafik ykne toplamda sadece %0,97lik bir art yk getirecei yine Blm Vte yaplan
hesaplamalar sonucunda ortaya konulmutur.

Dolaysyla yre halknn hakl ekinceleri, proje kapsamnda deerlendirilmi olup, gerekli
hesaplamalar yaplarak, tedbirlerin alnmas ynnde taahhtler sunulmutur.

Genel Deerlendirme
Elde edilen veriler temelinde yrede yaayan kiilerin eitiminin ilkokul dzeyinde olduu,
yrede yal-emekli kiilerin orannn nfusun yaklak %15ini oluturduunu ve dolaysyla dk
olduu sylenebilir. Buna karlk 0-19 ya aras gen nfus yaklak %29 luk dilimi olutururken 20-
60 ya aras olgun nfus yaklak %56 y oluturmaktadr. Manisa ili ve Alaehir ilesi kapsamnda
temel ekonomik etkinliklerin banda tarm ve hayvanclk gelmekte olup, bunu sanayi, turizm ve
madencilik izlemektedir. Yrede i gcne katlm orannn Trkiye ortalamalar civarnda olduu ve
isizlik orannn son yllarda azalmakta olduu grlmektedir (bkz.Tablo IV.63).

Dzey 2 Blgesine dahil olan Manisa ili 2012 yl itibariyle sektrler baznda istihdamda
tarma %46, sanayiye %22,2 ve hizmetler sektrne %31,8 pay dmektedir (bkz. Tablo IV.56). bunun
yan sra tarm sektr yrede sektrler baznda en byk dilimi kaplamakta ve giderek
bymektedir.Manisa genelinde lke geneline paralel olarak krsal kesimden zellikle istihdam
verebilen ile merkezlerine nfus ak meydana gelmektedir. Manisa Merkez le bata olmak zere
Akhisar, Soma, Salihli ve Turgutlu ile merkezleri g almaktadr.

Proje kapsamnda, arazilerini kaybeden veya faaliyetten dolayl olarak etkilenecek olan yre
halkna halihazrda iinde bulunduklar yaam koullarnn benzeri salanarak, olumsuz etkilenmeleri
olabildiince en aza indirgenmelidir. Zira yrede yaayanlar mevcut durumda kendilerini geindirecek
bir ekonomik ve sosyal yapya sahiplerdir. Projenin yaplmas srecinde buradaki hanelerin madur
edilmemesi gerekmektedir.

Projeden olumsuz olarak etkilenme olasl bulunan kiilerin banda yallar, kk toprak
sahipleri ve kadnlar gelmektedir. Projenin zellikle yapm ve iletme aamasnda gerekli olan
igcnn yredeki kiilerden salanmas, projenin faydalarndan yre halknn yararlanmasna
olanak salayacaktr. stihdamda yresel kaynaklarn deerlendirilmesi ve yerleim yerlerinden belirli
oranda hizmet almlarnn yaplmas yerel ekonomiye katk salayacaktr.

216 / 245
Projenin inaat aamasnda yerel halk, alanlar ve besi hayvanlarnn herhangi bir trafik
kazasna maruz kalmamalar iin, proje alan ve kullanlacak yollarda yol dzenlemeleri yaplacak,
trafik iaretleri konularak kazalarn ne geilmeyecek allacaktr. Mevcut alt yap sistemlerinin zarar
grmemesi iin gereken nlemler alnmaldr.

Yre halkna Proje hakknda dzenli bilgi salanmas hem yre insannn kukularn
giderecek hem de doru olmayan bilgilerin yaylmasn engelleyecektir. Doru bilginin iletilmesinin
yan sra bunun iin kullanlan iletiim mekanizmalar da nem tamaktadr. Bilgilendirme sadece
Halkn Katlm Toplants ile snrl kalmayp, gerekirse yre halkna ziyaretler araclyla ulaarak,
herkesin anlayabilecei ekilde ve hatta grsel materyallerin kullanlmasyla gerekletirilebilir. Bilgi
ak Proje sahibi ve yerel halk arasnda iki ynl olmaldr. Ayrca, herkese ak olarak ileyecek bir
ikyet mekanizmas kurulmas ve iletilmesi karlkl iletiim asndan ok faydal olacaktr. rnein;
ikyet formlar kullanlarak halkn ikyetleri kayt altna alnrken ayn zamanda ikayete cevap
niteliinde yaplmas gerekenlerin takip edilmesi de mmkn olacaktr.

V.3.2 evresel Fayda-Maliyet Analizi
Proje ile Yaratlan evresel Faydalar
Proje kapsamnda retilecek elektrik enerjisi ulusal enerji ana nemli bir katk
salayacaktr. Jeotermal enerji santralleri iyi bir planlama ve projelendirme ile bal bana enerji
retiminin en temiz kayna olarak evre korumaya destek salayan faaliyetlerdir.

Yenilenebilir enerji kaynaklar ierisinde evresel etkisi en dk olan faaliyetlerden bir
tanesi jeotermal enerji santralleridir. Yeraltndan karlan enerji ykl akkann, elektrik retimi
amacyla kullanlmasndan sonra tekrar yeraltna geri baslyor olmas, sz konusu enerji retiminin
devamlln salamaktadr. Ayrca bu santraller iin, HESlerde olduu gibi doal ortam deiiklii,
akarsu yataklarnda su miktarnn azalmas ve byk inai faaliyetler gerekmedii iin olduka evre
dostu yatrmlardr.

Btn bu faydalarnn yan sra jeotermal enerji retim santrali iin, uygun yerin bulunmas,
her jeotermal kaynan enerji retimine uygun olmamas ve bulunduu yerde retim yaplmas
zorunluluklar da bu projelerin gsz ynleri olarak ortaya kmaktadr.

evresel Koruma Tedbirleri ve Maliyetler
Projenin arazi hazrlama, inaat ve iletme aamalarnda grlt ve toz oluumunun olmas
kanlmazdr. Buna ilave olarak kurulacak antiye tesislerinde ve gnlk inaat almalarnn
yaplaca kesimlerde iilerden evsel kat atk ve atksu oluumu sz konusu olacaktr. naat
almalar srasnda ortaya kacak hafriyat malzemesinin geici depolanmas ve sonrasnda kalc
olarak bertaraf da evresel adan nemli bir etki kaynadr. Ayrca proje kapsamnda oluacak
tehlikeli atklarn ynetimi mevzuata uygun ekilde yrtlecektir. Etkilerin en aza indirilmesi iin
yrtlecek almalar ve yaplacak yatrmlar inaat yklenicilerinin sorumluluunda olmakla beraber,
proje sahibi tarafndan da izlenecek ve denetlenecektir.

Ayrca almalarn srdrlmesi iin meri mevzuat kapsamnda tm snr deerlere
uyulacak ve gereken tm izin ve ruhsatlar alnacaktr. Yrtlecek tm almalar bu raporda verilen
taahhtlere uygun olarak yrtlecektir.


217 / 245
evresel Etki Matrisi
evresel etki matriksi Tablo V.13te sunulmutur.

Tablo V.13: evresel Etki Matriksi
Etki nlemler Mevzuat
Arazi hazrlama, inaat,
malzemenin depolanmas, kaz
almalar v.b. gibi aamalarda
almalar srasnda toz
oluacaktr. Ayrca i
makinelerinin egzozlarndan ve
antiye tesislerinden snma
kaynakl hava kirletici
emisyonlar oluacaktr.
Kaz yaplan sahalar ve tama
yollar dzenli olarak sulanacaktr.
Depolanan malzemelerin rzgr
etkisi ile toz oluumuna sebep
olmamas iin gerekli nlemler
alnacaktr.
makinelerinin ve kullanlan
aralarn dzenli olarak bakmlar
yaplacaktr.
Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii
(03.07.2009/27277 sayl Resmi Gazete)
Egzoz Gaz Emisyonu Kontrol Ynetmelii
Hava Kalitesi Deerlendirme ve Ynetimi Ynetmelii
evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar
Hakknda Ynetmelik (29.04.2009/ 27214 sayl Resmi
Gazete)
Arazi hazrlama, inaat, ve
iletme aamalarnda grlt
oluacaktr.
naat almalar yre halkn
rahatsz etmeyecek ekilde belli
saatler ierisinde yrtlecektir.
Gerek duyulduu takdirde
yerleimlere yakn kesimlerde
ilave grlt azaltc nlemler
gelitirtecektir.
Grlt Kontrol zni l evre ve
ehircilik Mdrlnn grleri
dorultusunda alnacaktr.
Hakknda Ynetmelik (29.04.2009/ 27214 sayl Resmi
Gazete)
evresel Grltnn Deerlendirilmesi ve Ynetimi
Ynetmelii (04.06.2010/27601 sayl Resmi Gazete)
Kaz fazlas malzemenin
bertaraf salanacaktr.
Kaz fazlas malzemeler Piyadeler
Belediyesinin gsterecei, takn
sahas dnda kalan uygun
alanlarda bertaraf edilecektir.
Hafriyat Topra, naat ve Yknt Atklarnn Kontrol
antiyelerde evsel atk su
oluacaktr.
naat kamplarnda szdrmaz
fosseptik ukurlar ina edilecek,
fosseptikler belli periyotlarla
Piyadeler Belediyesi tarafndan
boaltlarak bertaraf edilecektir.
Su Kirlilii Kontrol Ynetmelii (31.12.2004/25687 sayl
Resmi Gazete)
Su rnleri Ynetmelii (10.03.1995/22223 sayl Resmi
Gazete)
Yeralt Sular Tz (08.08.1961/10875 sayl Resmi
Gazete)
Hakknda Ynetmelik (29.04.2009/27214 sayl Resmi
Gazete)

antiyelerde ve gnlk inaat
alanlarnda aada listelenen
tr atklar oluacaktr:
Evsel kat atklar,
Kullanlm lastikler
nert kat atklar
Tehlikeli atklar
Ambalaj atklar
Atk pil ve akmlatrler
Bitkisel atk yalar
Tbbi atklar v.b.
Atklarn tamam cinslerine gre
ayr ayr uygun tekniklerle geici
olarak depolanacaktr.
Lisansl firmalar tarafndan tm
atklar mevzuata uygun olarak
tanarak lisansl tesislerde
bertaraf edileceklerdir.
Evsel kat atklar Piyadeler
Belediyesine dzenli olarak
iletilecek ve bertaraf
salanacaktr.
Atk Ynetimi Genel Esaslarna likin Ynetmelik
mrn Tamamlam Lastiklerin Kontrol Ynetmelii
Hafriyat Topra, naat ve Yknt Atklarnn Kontrol
Kat Atklarn Kontrol Ynetmelii (14.03.1991/20814 sayl
Resmi Gazete)
Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii (24.08.2011/28035
sayl Resmi Gazete)
Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii (30.07.2008/26952 sayl
Resmi Gazete)
PCB ve PCTlerin Kontrol Hakknda Ynetmelik
Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii (22.07.2005/25883
sayl Resmi Gazete)
Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii (14.03.2005/25755
sayl Resmi Gazete)
Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol Ynetmelii

Bitkisel Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii

218 / 245
Etki nlemler Mevzuat
Karasal ve sucul flora ve fauna
trleri zerinde etkiler
oluacaktr.
Arazi hazrlama ve inaat
aamasnda yrtlecek faaliyetler
flora ve fauna zerinde inaat
dnemi sonuna dek etkili olacaktr.
Projenin hibir aamasndan
kontrolsz atksu dearj
olmayaca, yaknda geen Alkan
(Alhan) deresine mdahalede
bulunulmayaca iin sucul flora
ve fauna zerine etki sz konusu
deildir.
Av ve Yaban Hayvanlarnn ve Yaamlarnn Korunmas,
Zararllaryla Mcadele Usul ve Esaslar Hakknda
Ynetmelik (24.10.2005/25976 sayl Resmi Gazete)
Sulak Alanlarn Korunmas Ynetmelii (17.05.2005/25818
sayl Resmi Gazete)
Mera Ynetmelii (31.07.1998/23419 sayl Resmi Gazete)
Yre halknn sosyal ve
ekonomik anlamda
etkilenecektir.
Ulusal olarak enerji retimi faydas
salanrken, yre halknn kstl
olan geim kaynaklarna blgede
yaratlacak ekonomik canllk, i ve
ticaret imknlar eklenecektir.
2942 Sayl Kamulatrma Kanunu ile bu kanunda
deiiklikler yapan 5 Mays 2001 tarihli Resmi Gazete de
yaymlanarak yrrle giren 4650 sayl Kanun

V.3.3 Projenin gereklemesine bal olarak sosyal etkilerin deerlendirilmesi. (Proje Alan ve Etki
Alanndaki tarm, hayvanclk ve turizm faaliyetleri, projenin bunlara etkisi, jeotermal
kaynan reenjeksiyon yaplabilmesi iin yaplacak scaklk dzenlemesi srasnda aa
kacak snn seralarda kullanlp kullanlmayaca, projenin blgedeki seraclk faaliyetlerine
katks, projenin inas ve iletmesi aamasnda alacak insanlar ile yerel halk ilikileri,
bunlarn insan yaam zerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Adan Sosyal Etki Analizi,
jeotermal kaynan entegre kullanmna ilikin (termal turizm ya da seraclk faaliyetleri
asndan) uygulamaya geirilecek sosyal sorumluluk projeleri)
Bu ED Raporuna konu olan faaliyet yeraltndan jeotermal akkann yeryzne karlmas,
santralde bu akkandaki potansiyel enerjiden elektrik enerji retilmesi ve daha sonra kullanlan
akkann yine kuyular vastasyla yeraltna reenjekte edilmesini kapsamaktadr. Enerji Piyasas
Dzenleme Kurumu tarafndan yatrmcya verilen retim lisans ve l zel daresi tarafndan yine
yatrmcya verilen letme Ruhsat, sz konusu alandan jeotermal kaynak vastasyla elektrik enerjisi
retimi ynndedir. Dolaysyla resmi kurumlar tarafndan ve/veya Devlet Planlama Tekilat
tarafndan entegre bir projenin hayata geirilmesi ynnde karar ve izin verilmedii srece bu konuda
karar verme yetkisi yatrmc firmada deildir.

Dolaysyla bu projeye ek olarak baka herhangi bir projelendirme yaplmamtr. Dolaysyla
projeden kacak atk snn seralarda ve/veya snma amal kullanmna ilikin bir deerlendirme
yaplmamtr.

Bununla birlikte projenin hayata gemesiyle birlikte yrede yarataca istihdam, lke
ekonomisi asndan enerji ihtiyacnn yerli kaynaklar kullanlarak karlanmasna yardmc olunacak
olmas, sz konusu tesisin kurulmasyla birlikte yreye getirecei sosyal ve ekonomik hareketlilik,
projenin olumlu sosyal etkileri olarak sralanabilir.


219 / 245
VI. LETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABLECEK VE SREN ETKLER VE BU
ETKLERE KARI ALINACAK NLEMLER
Alaehir JES Projesinin iletme mr sonunda, iletme faaliyetleri sona erecek ve proje
alannda eitli arazi slah ve rekreasyon almalar gerekletirilecektir. Islah ilemlerinin amac, sz
konusu tesis alann, gelecekteki arazi kullanmnn evresel kayglarla snrlandrlmayaca bir
duruma getirmektir. Raporun ilgili blmlerinde de belirtildii zere, nerilen tesisin tasarm ve
iletiminin, bu amaca uygun biimde gerekletirilmesi ngrlmektedir.

VI.1 Arazi Islah ve Reklamasyon almalar
Proje sahasndaki arazi slah almalar, faaliyetin durdurulmasn takiben balatlacaktr.
Arazi slah almalar, genel olarak, alan tesviyesi, ekillendirilmesi ve teraslama gibi ilemleri
kapsamaktadr. Arazi slah almalar sonunda, sath sabit bir hale getirilerek, yeillendirme
almalarna uygun bir zemin hazrlanm olacaktr.

Binalar uygun bulunmalar halinde faaliyet kapatldktan sonra baka amalara uygun ekilde
kullanlabilecektir. Kullanlmayacak olan binalar ve yaplar ykldktan sonra arazi, bitki rtsne uygun
hale getirilecektir. Proje sahas dahilinde, yrenin iklim ve toprak zelliklerine uygun bitkilerin seilmesi
suretiyle rekreasyon faaliyetleri ve yeillendirme yaplacaktr. Alandaki slah almalarnn
tamamlanm saylabilmesi, bitki rtsnn yetimesiyle mmkn olacaktr ve bunun iin de bir tam
byme mevsiminin gemesi gerekmektedir.

Syrlan ve kaz fazlas hafriyat malzemesinden ayr olarak uygun bir yerde depolanan
bitkisel toprak, inaat sona erdikten sonra alann eski haline getirme almalarnda tekrar
kullanlacaktr.

Yukarda genel hatlaryla ortaya konan arazi slah ve reklamasyon almalarnn projeye
zel kapsamnn belirlenmesi amacyla yrtlen peyzaj deerlendirmeleri, ED Raporuyla
btnlemi peyzaj koruma, onarm ve geliim stratejilerini kapsamaktadr. Bu kapsamda yrtlecek
eylem plan aadaki hususlar kapsayacaktr.

Faaliyet alan ve yakn evresinin peyzaj onarm kavram asndan incelenmesi,
Arazi almalar ile mevcut doal peyzaj elemanlarnn belirlenmesi,
Faaliyet alan ve yakn evresine ait jeolojik ve hidrojeolojik veriler nda peyzaj
bileenleri ve topografya etkileiminin ortaya koyulmas,
Faaliyet alan ve yakn evresinin peyzajn fonksiyonu asndan deerinin ortaya
koyulmas.

Peyzaj dzenlemeleri kapsamndaki almalar, toprak ynetimi, erozyon kontrol amal
bitkilendirme, perdeleme amal bitkilendirme, geici tesis alanlarnda peyzaj onarmn kapsayacak
ekilde gerekletirilecektir.

VI.2 Mevcut Su Kaynaklarna Etkiler
Proje iletmeye kapatldktan sonra, su kaynaklar zerinde sren herhangi bir etki olmas
beklenmemektedir.


220 / 245
VI.3 Yeraltnda Olabilecek Sismik Etkiler
Projenin ne inaat aamasnda, ne iletme aamasnda nede iletme sonras dnemde
yeraltna herhangi bir sismik etkisi beklenmemektedir. letme sona erdirildikten sonra kuyular vanalar
vastasyla kapatlaca iin, blgede hi jeotermal kaynak karlmam gibi, kapal sitemde yeraltnda
devinim devam edecektir. Dolaysyla projeden kaynakl iletme sonrasnda herhangi bir sismik etki
beklenmemektedir. Bu durumun salanabilmesi amacyla, iletme kapatldktan sonra kuyu azlar
gerekli tedbirler alnarak kapatlacak, izinsiz ve kontrolsz almalara izin vermeyecek ekilde gvenlik
tedbirleri alnacaktr.

221 / 245
VII. PROJENN ALTERNATFLER
(Bu blmde yer seimi, teknoloji, alnacak nlemler, alternatiflerin karlatrlmas ve tercih
sralamas belirtilecektir.)

Halihazrda elektrik retiminde arlkl olarak fosil yaktlarn kullanlmas ve bu yaktlarn
tkenebilir konumda olmas alternatif enerjiye olan ilgiyi arttrmtr.

Jeotermal enerji, fosil yaktlarnn tketimi ve bunlarn kullanmndan doan sera etkisi ve asit
yamurlar gibi evre sorunlarnn azaltlmas asndan byk nem tamaktadr. Bu durum ncelikle,
jeotermal enerjinin evre ynnden dier enerji trlerine kyasla sahip olduu doal stnlklerden
kaynaklanmaktadr. te yandan, jeotermal enerjinin kullanmyla ilgili olarak sz konusu edilebilecek
evre sorunlarnn zm konusunda son zamanlarda nemli gelimeler salanmtr. Bu durum,
jeotermal enerjinin evre asndan nemini daha da artrmtr.

Yeni kuak modern jeotermal santrallerinde, younlamayan gazlar buharn iinden alp,
kullanlm jeotermal akkan ile birlikte yer altna veren tekrar basma (reenjeksiyon) sistemleri vardr
ve bu sistemlerden dar hibir ey atlmamaktadr Termik santrallerindeki CO
2
emisyonu, jeotermal
santrallerine gre ok daha fazladr ve bu adan jeotermal enerjinin avantaj kesin olarak
grlebilmektedir.

Yeni kuak modern jeotermal santrallerde, younlamayan gazlar buharn iinden alp,
kullanlm jeotermal akkan ile birlikte yeraltna geri veren reenjeksiyon sistemleri vardr. Sz konusu
modern jeotermal santraller ile jeotermal stma sistemlerinde darya hi bir atk braklmamaktadr.
Eski tip jeotermal santrallerde ise, retilen her MWh elektrik iin en fazla 0,136 kg karbon dar atlr.
Bu deer, doalgaz ile alan bir santralde 128 kg/MWh, 6 nolu fuel-oil ile alan bir santralde 190
kg/MWh, kmr ile alan bir santralde ise, 226 kg/MWh'dr.
26

Enerji retimi sonucunda kalan sularn tekrar yeraltna reenjeksiyonu, hem evre hem de
rezervuar parametrelerinin korunmas asndan nem tamaktadr. Bu nedenle birok jeotermal
alanda da bu yntem uygulanmaktadr. Scaklk ve grlt; jeotermal santraller iin nemli problemler
yaratmamaktadrlar.

Bu veriler nda Alaehir JES sahasna ilikin eitli zamanlarda fizibilite raporlar
hazrlanarak incelenmi olup, bu rapora konu olan faaliyetin rantabilitesinin yksek ve verimlilik
katsaynsn 1den byk olduu ortaya konmutur. Seilen teknoloji baznda dnya apnda en
gelimi jeotermal santral iletme teknii olarak dk ve yksek basnl buharda da enerji elde
edilinebilinen ift trbinli sistem tercih edilmitir.

Projenin yeri konusunda bir tercih yaplmas sz konusu deildir. nk bu tr tanamayan
veya tandnda ekonomikliini ve rantabilitesini kaybeden kaynaklarn, bulunduu yerde ilenmesi
ve enerji retilmesi zorunluluu bulunmaktadr.

Tm bu deerlendirmeler sonucunda, hem teknolojik alternatifler hem de sahadaki enerji
potansiyelinin verimli olmas sebebiyle bu projeye karar verilmitir.

26
Alaehir JES Fizibilite Raporu, 2012

222 / 245
VIII. ZLEME PROGRAMI
VIII.1 Faaliyetin naat iin nerilen zleme Program, Faaliyetin letmesi ve letme
Sonras iin nerilen zleme Program ve Acil Mdahale Plan, evre Ynetim Ekibi
zleme program, inaat, iletme ve iletmeye kapatma dnemlerinde yaplacak olan
almalar, ortaya kabilecek etkileri, katlmc bir yaklamla nlenmek veya azaltmak amacyla
alnacak tedbirlerin ilgili ulusal standartlara uygunluunu eitli parametrelere gre belirli aralklarla ve
uygun aralarla takip edip, raporlamay ve sonularn kamuoyu ile paylamay salayan yol gsterici
programdr. Alaehir JES Projesi kapsamnda da inaat, iletme ve iletmeye kapatma sonrasnda
meydana gelebilecek evresel etkilerin izlenmesi amacyla evresel izleme program oluturulmutur.
Sz konusu evresel izleme program, evresel kaynaklar ve bunlarn nerilen projeden
kaynaklanabilecek olumsuzluklardan etkilenme derecesine baldr.

zleme almalarna temel oluturan mevcut durum koullar, ED Raporu ierisinde
sunulmutur. Projenin inaat, iletme ve iletmeye kapatma aamalar iin uygulanacak izleme
program, tm ilgili mevzuat artlarnn karlandna ve tedbir nlemlerinin etkin bir biimde
yrtldne ilikin gvencenin bir paras olacaktr.

naat dnemi izleme faaliyetinin inaat ilerinin evresel boyutuna, iletme dneminin ise
uygulanan projenin etkisine odaklanmas ngrlmtr. letmeye kapatma dnemi ise tesis
alanlarnn eski haline getirilmesi veya baka amala kullanma terk edilmesi srasnda yaplacak
almalara odaklanmtr.

Bu proje 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanunu ve bu Kanuna istinaden karlan Elektrik
Piyasas Lisans Hkmleri uyarnca yatrmc firma tarafndan ina edilecek ve iletilecektir. Tm bu
aamalar srasnda evresel faaliyetleri yerine getirme, izleme ve raporlama sorumluluu yatrmc
firmada olacaktr.

Yatrmc firma tarafndan yerine getirilen evresel faaliyetleri denetleme sorumluluu;
Devlet Su ileri Genel Mdrl, evre ve ehircilik Bakanl, evre ve ehircilik l Mdrl ile
dier kurum ve kurulular ile bunlara bal blgesel ve yerel mdrlkler tarafndan istenilen
periyotlarda denetlenebilecektir. Ayrca, evre ve ehircilik Bakanlnn 18 Aralk 2009 tarih ve
27436 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Yeterlik Belgesi Teblii Ek-4de yer alan
ED Raporlarnda Verilen Taahhtlere Ait Yatrmn naat Dnemi zleme-Kontrol Formu
araclyla, yatrmn balangcndan (inaat dneminden) iletmeye gei dnemine kadar proje ile
ilgili bilgiler evre ve ehircilik Bakanlna, Bakanlka uygun grlen periyotlarda iletilecektir.

Proje kapsamnda arazi inaat, iletme ve iletme sonras olmak zere ana balk altnda
belirtilen izleme program ile ilgili bilgiler aada verilmitir.

naat Aamasndaki zleme Program
evre zerinde oluabilecek etkilerin asgari seviyede tutulmas amacyla, projenin inaat
faaliyetlerinin ilk aamalarndan itibaren inaat sresi boyunca sahadaki ilerin evre Mevzuatnn
ilgili ynetmelik ve tzklerine uygun olarak yrtlmesi, evre ve ehircilik l Mdrlnce tekil
edilecek uzman bir evre ekibince denetlenecektir.


223 / 245
Proje sahasndan syrlacak bitkisel topran depolanmas ve inaat sonras evre
dzenlemesi ilemlerinin projeye ve ilerideki kullanm amalarna uygun yaplp yaplmad kontrol
edilecek, bir aksaklk bulunmas halinde gerekli ikazlar yaplacaktr.

naat dnemindeki tm izleme almalar, evre ve ehircilik Bakanlnn kabul ettii ve
evre Mevzuatnda yer alan ilgili ynetmeliklerin teknik teblilerinde belirtilen standart ve teknikler
dorultusunda yaplacaktr. Tm rnekleme, lm ve analizler evre ve ehircilik Bakanlndan
Yeterlik veya n Yeterlik Belgesi alm, akredite laboratuarlarda mevzuat gerekliliklerine uygun olarak
yaplacaktr. Saha ierisinde kurularak altrlmas gerekli olan tm cihazlar ise geerli bir kalibrasyon
belgesine sahip olacak ve bu belgeler ilgili dosyalarda tm otoritelerin denetimine ak olarak
saklanacaktr. Yaplan rnekleme, lm ve analizler belgelenerek uygun ekilde denetimlerde ibraz
edilmek zere saklanacaktr.

naat aamasnda kullanlacak olan ekipmanlar dzenli olarak kontrol edilecek olup, en az
dzeyde grlt oluumunun salanmas iin gerekli bakmlar gerekletirilecektir. ilerin
kullanaca i makinelerinden kaynaklanacak grltden korunmalar iin Kanunu kapsamnda i
Sal ve Gvenlii Tznde belirtilen ilgili hkmlere uyup uymadklar kontrol edilecektir.

naat aamasnda olumas muhtemel toz emisyonlar kontrol altnda tutulacaktr.

naata balamadan nce ED Raporunun hazrlanmas srasnda rnekleme yaplan
noktalardan su numunesi alnarak Yzey Su Kalitesi Ynetimi Ynetmelii Tablo 5e gre 6 ayda bir
analizler yaplacaktr. Bu analizler ayn noktalarda inaat dneminde ve sonrasnda da
tekrarlanacaktr. ED Raporu yazm srecinde Alhan (Alkan) Deresinde ak olmad iin yzeysel
su kalitesine ilikin lm yaplamam olmakla birlikte, inaat faaliyetleri ncesinde veya srasnda
sz konusu derede ak olan ilk zamanda proje alann refere edecek bir noktadan yzey suyu
numunesi alnarak Tablo-5e gre analiz yaplacaktr. Daha sonra ilerleyen dnemlerde ayn noktadan
6 ayda bir rnekleme almalarna devam edilerek, inat faaliyetlerinin yzey suyu kalitesine etkisi
gzlemlenecektir.

Grevli olmayan personel ve yetkisiz kiilerin, proje alanna girii engellenecektir. Bu
alanlara giri ve klar kontroll olarak yaptrlacak, uygun yerlere uyar levhalar aslacak,
personelin, gerek kamyon ve gerekse ykleyicilerin ykleme ve boaltma ilemleri srasnda aralarn
evresinde bulunmalar engellenecektir. Oluabilecek kazalara kar binek bir ara daimi hazr
bulundurulacaktr. Yaralanan personel hzl bir ekilde en yakn salk birimine ulatrlacaktr.

Yukarda anlatlan tm nlemler ile ilgili bir talimatname hazrlanarak, tm personele tebli
edilecek ve ayrca tesis evresinde uygun yerlere aslacaktr.

naat srasnda personelden kaynaklanacak kat atklar niteliklerine gre (organik, plastik,
cam, kat, metal, vb.) ayr ayr biriktirme kaplarnda toplanarak grn, koku, toz, szdrma ve
benzer faktrler ynnden evreyi kirletmeyecek ekilde kapal zel aralarla tanacaktr. Kat
atklarn deerlendirilmesi mmkn olabilen cam, kat, plastik tr atklar 14.03.1991 tarih ve 20814
sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren "Kat Atklarn Kontrol Ynetmelii
hkmlerine gre toplanacak, ayrlacak ve konteynerlerde biriktirilecek ve bu tr atk toplayclarna
satlacaktr. Deerlendirilmesi mmkn olmayan kat atklar, biriktirildikleri biriktirme kaplar ierisinde
tanarak, Piyadeler Belediyesi ile inaat dnemi ncesinde yaplacak protokol kapsamnda belirtilen
koullara uygun olarak kat atklar bertaraf edilecektir. Ayrca, lastikler 25.11.2006 tarih ve 26357 sayl

224 / 245
Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren mrn Tamamlam Lastiklerin Kontrol
Ynetmelii hkmleri gereince bertaraf edilecek, makbuzlar istendiinde beyan edilmek zere
saklanacaktr.

Yeralt sularna olabilecek etkiler kapsamnda ise arazi hazrlk, inaat ve iletme faaliyetleri
srasnda alacak personelin ime-kullanma suyu sonucunda oluacak atksu dikkate alnmtr.
Bunun dnda, yer alt suyunu etkileyecek herhangi bir faaliyet sz konusu deildir. Meydana gelecek
atk sular paket atksu artma tesisinde artldktan sonra dearj standartlarn salamas kaydyla alc
ortama dearj edilecektir. Dearj standartlar salanncaya kadar artlm atksu dearj edilmeyecektir.
Projenin, arazi hazrlk, inaat ve iletme aamasnda kullanlacak olan paket artma tesislerinin proje
onaylar, 2005/5 Atk Su Artma Tesisi Proje Onay Genelgesi uyarnca yaptrlacaktr. 30.03.2010
tarih ve 27537 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Su Kirlilii Kontrol
Ynetmeliinde Deiiklik Yaplmasna Dair Ynetmelik ile 29.04.2009 tarih ve 27214 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar
Hakknda Ynetmelik hkmleri uyarnca paket atk su artma tesisleri iin ilgili l evre ve ehircilik
Mdrlklerinden alc ortama dearj konulu evre izinleri alnacaktr.

Projenin inaat srasnda alacak olan i makinelerinden kaynaklanacak atk ya ve yal
makine paralar tehlikeli atk olarak deerlendirilebilecek atklar arasnda yer almaktadr. Yaplacak
almalar srasnda makinelerin bakmlar ve ya deiimleri arazide yaplacaktr. Arazide yaplacak
ya veya yal para deiimlerinde tehlikeli atk snfna giren ya ve yal paralarn toprak, su ve
benzeri doal kaynaklara karmamas iin para ve ya deiimi srasnda makine ile toprak zemin
arasna geirimsiz malzeme serilecek ve mmkn olmas halinde para ve ya deiimi geirimsiz
beton zeminler zerinde yaplacaktr. naat aamasnda oluacak atk yalar ile ilgili olarak
30.07.2008 tarih ve 26952 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren Atk Yalarn
Kontrol Ynetmeliinin 5. maddesinde yer alan Bakanlktan lisans alm tesislerde ilave yakt olarak
kullanlacaktr. Geri kazanm imkan bulunmayan atk yalar ise Bakanlktan lisans alm tehlikeli atk
bertaraf tesislerinde bertaraf edilecek, makbuzlar istendiinde beyan edilmek zere saklanacaktr.. Bu
ilemler srasnda Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr.

Atk pil ve akmlatrler ise 31.08.2004 tarih ve 25569 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle giren Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol Ynetmeliinde belirtilen esaslara gre toplanp
lisansl alclara verilmek suretiyle bertaraf edilecek, makbuzlar istendiinde beyan edilmek zere
saklanacaktr.

14.03.2005 tarih ve 25755 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren "Tehlikeli
Atklarn Kontrol Ynetmelii" hkmleri de dikkate alnacaktr.

Proje sahasnda ana antiye ierisinde bir revir oluturulacak ve olas kaza durumlarnda ilk
mdahaleler bu revirde yaplacaktr. Revirde salk personeli ve periyodik olarak urayan bir doktor
bulundurulacaktr. Oluabilecek tbbi atklar 22.07.2005 tarih ve 25883 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii hkmleri dorultusunda bertaraf
edilecek, yaplan ilemlere ilikin makbuzlar istendiinde beyan edilmek zere saklanacaktr.

Patlayc maddenin kullanlmas, korunmas, tanmas ve depolanmas konular 29 Eyll
1987 tarih ve 19589 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren Tekel D Braklan
Patlayc Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin retimi, thali, Tanmas, Saklanmas,
Depolanmas, Sat, Kullanlmas, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarna likin Tzke
uygun olarak yaplacaktr.

225 / 245
Yukarda aklana tm faaliyetlerin gerekleip gereklemedii proje periyotlar sresince
kontrol edilecektir. Buna ilaveten inaat ve iletme dneminde yrtlecek tm faaliyetler kapsamnda
olas aksaklklarn ve sorunlarn rapor edilebilmesi amacyla bir ikayet mekanizmas oluturulacaktr.
ikayet mekanizmas kapsamnda yre halknn almalar ile ilgili sorunlar, endieleri ve
aksaklklarn rapor edilmesi salanacaktr.

letme Aamasndaki zleme Program
Alaehir JES Projesi iin yrtlecek olan, evsel atksu dearjlar ile kat atk bertaraf
ykmll evresel gvenliin salanmas ve elde edilen izinlerin geerliliinin yitirilmemesi iin
gereklidir.

letme dnemindeki tm izleme almalar, evre ve ehircilik Bakanlnn kabul ettii ve
evre Mevzuatnda yer alan ilgili ynetmeliklerin teknik teblilerinde belirtilen standart ve teknikler
dorultusunda yaplacaktr. Tm rnekleme, lm ve analizler evre ve ehircilik Bakanlndan
Yeterlik veya n Yeterlik Belgesi alm, akredite laboratuarlarda mevzuat gerekliliklerine uygun olarak
yaplacaktr. Saha ierisinde kurularak altrlmas gerekli olan tm cihazlar ise geerli bir kalibrasyon
belgesine sahip olacak ve bu belgeler ilgili dosyalarda tm otoritelerin denetimine ak olarak
saklanacaktr. Yaplan rnekleme, lm ve analizler belgelenerek uygun ekilde denetimlerde ibraz
edilmek zere saklanacaktr.

zleme almalarndan elde edilen tm veriler istendii takdirde evre ve ehircilik
Bakanlna veya evre ve ehircilik l Mdrlne rapor edilecektir. Analiz sonular tesis ve proje
sahibi tarafndan muhafaza edilecek ve yetkililerin talepleri halinde gsterilecektir.

Yrtlecek olan izleme programnn detaylar aadaki paragraflarda aklanmtr.

Yeralt sularna olabilecek etkiler kapsamnda ise iletme faaliyetleri srasnda alacak
personelin ime-kullanma suyu sonucunda oluacak atksu dikkate alnmtr. Meydana gelecek atk
sular inaat dneminden kalan uygun boyuttaki paket atksu artma tesisinde artldktan sonra dearj
standartlarn salamas kaydyla alc ortama dearj edilecektir. Dearj standartlar salanncaya
kadar artlm atksu dearj edilmeyecektir. 30.03.2010 tarih ve 27537 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren Su Kirlilii Kontrol Ynetmeliinde Deiiklik Yaplmasna Dair
Ynetmelik ile 29.04.2009 tarih ve 27214 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren
evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Ynetmelik hkmleri uyarnca
paket atk su artma tesisleri iin ilgili l evre ve ehircilik Mdrlklerinden alc ortama dearj
konulu evre izinleri alnacaktr.

Atk Ynetimi
letme srasnda personelden kaynaklanacak kat atklar niteliklerine gre (organik, plastik,
cam, kt, metal, vb.) ayr ayr biriktirme kaplarnda toplanarak grn, koku, toz, szdrma ve
benzer faktrler ynnden evreyi kirletmeyecek ekilde kapal zel aralarla tanacaktr. Kat
atklarn deerlendirilmesi mmkn olabilen cam, kt, plastik tr atklar 14.03.1991 tarih ve 20814
sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren "Kat Atklarn Kontrol Ynetmelii
hkmlerine gre toplanacak, ayrlacak ve konteynerlerde biriktirilecek ve bu tr atk toplayclarna
satlacaktr. Deerlendirilmesi mmkn olmayan kat atklar, biriktirildikleri biriktirme kaplar ierisinde
tanarak, Alaehir Belediyesi ile iletme dnemi ncesinde yaplacak protokol koullarna uygun
olarak bertaraf edilecektir. Bu kapsamda Ulusal Atk Tama Formlar oluturularak izleme
salanacaktr.

226 / 245
Grlt Kontrol
letme aamasnn ilk dnemlerinde ekipmanlarn testleri srasnda zaman zaman ksa
sreli, yksek grltler olabilecektir. Bu ilemlerin gndz saatlerinde yaplmas ile etkilerin en az
hissedilmesi salanacaktr. Bunun dnda iletme dnemi boyunca nemli bir grlt oluumu
beklenmemektedir. Grlt ile ilgili olarak halktan herhangi bir ikayet gelmesi durumunda ikayet
gelen yerleimde grlt lmleri yaptrlarak raporlanacaktr. lmler akredite ve/veya yeterlilik
sahibi laboratuarlar tarafndan yaplacaktr.

letmeye Kapatma Aamasndaki zleme Program
letmeye kapatma dneminde yrtlecek izleme faaliyetleri, tesislerde yrtlecek ykma
skme almalarnn evresel etkilerinin izlenmesi ve tesislerin yer ald alanlarn doaya yeniden
kazandrlmas almalarnn veriminin izlenmesi ile snrldr.

Acil Mdahale Planlar (Deprem, Heyelan, Kaya Dmesi gibi)
Kuyularn almas ve iletilmesi srasnda dikkat edilmesi gereken hususlar, risk faktrleri ve
alnmas gereken nlemler Tehlike Tanmlama ve Risk Deerlendirme Formu olarak hazrlanmtr
ve Ek-14te verilmitir.

Bununla birlikte zellikle arazi hazrlk ve inat aamalarnda karlalabilecek herhangi bir
deprem, heyelan ve kaya dmesi gibi durumlara kar ana hatlaryla bir acil eylem plan
oluturulmutur.

Ama ve Kapsam
Acil mdahale plannn (AMP) en nemli amac, acil bir durumda yaplmas gerekenleri
tanmlamaktr. Bu proje kapsamndaki deprem, heyelan, kaya dmesi, doal afetler ve iletme
srasnda mhim bir ekipmann almamas sonucu oluacak takn v.b. acil durum olarak
nitelendirilmektedir. AMP santralin ve kuyularn inaat ve iletme srasnda acil bir durum olmas
halinde uyulmas gereken prosedr ve sreleri belirleyen yazl bir plandr. Tehdit altnda bulunan
yerlerdeki nfusun tehlike durumunda nceden uyarlabilmesi iin alnan nlemler, AMPnin en nemli
parasn oluturmaktadr.

Alaehir JES projesine ilikin detayl bir AMP bu blmde bulunan ana hatlar esas alacak
ekilde arazi hazrlk dneminde her bir mteahhit ve taeron tarafndan hazrlanacaktr. letme
dneminde ise, yatrmc firma olan Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. tarafndan, tesisin
iletilmesine ynelik AMP hazrlanacaktr. Sz konusu planlar, ilgili tm kanun ve ynetmeliklere
uygun olarak hazrlanacaktr.

Projenin faaliyet aamasna gemesi ile birlikte daha detayl olarak hazrlanacak olan Acil
Mdahale Plan iin bu blmde, rnek oluturmas gereken ve olabilecek sz konusu acil durumlara
kar balca yaplmas gereken mdahale ve yntemleri anlatlmaya allmtr.

Deprem ve sel gibi doal afetlere, yangn, i kazas, evre kazas, salgn hastalk gibi
oluabilecek olaylara kar hazrlk yapmak bu plann ana amacdr. Oluabilecek acil durumlar
karsnda maddi ve manevi kayplar en aza indirmeyi hedefleyen bu plan tm alanlar iin bir
kaynak oluturmaktadr.


227 / 245
Muhtemel acil durumlarda genel olarak hazrlanm olan Acil Mdahale Plan ekil
VIII.1deki gibi uygulanacaktr.

Ekiplerin Grevleri ve Sorumluluklar
a) Sndrme Ekibi
ncelikle yangnn sndrlmesinden sorumludur. Yangn haber alan ekip personeli
sndrmede kullanlmas gereken cihaz ve tehizat ile birlikte yangn mahalline en ksa srede ulap
sndrme ve yangnn yaylmasn nleme almalarna balayacaktr. Yangnn yaylmasn nlemek
iin kap ve pencereler kapal ama kilitsiz tutulacaktr. Grevliden bakasnn yangnn bulunduu
blgeye yaklamasna izin verilmeyecektir. Yangn kapal alanda ise gaz maskeleri kullanlacaktr.
Ak alandaki yangnlar sndrme ilemi rzgar arkaya alnarak nden arkaya doru yrtlecektir.

b) Kurtarma Ekibi
Yangnn kt blgede ve yaylmas muhtemel blgede bulunan insanlar ncelikle
blgeden kurtarmak ve tehlike blgesinin dna karmakla grevlidir. Bu ekip ikinci ncelikle yangn
blgesinde bulunan deerli evrak ve malzemeler ile tanabilir mallar yangndan uzaklatrmak ve
toplanma blgesine ulatrmakla grevlidir. Makinelerin hazr olmasndan sorumludur.

c) Koruma Ekibi
Kurtarma blgesine ulatrlan malzeme ve dier cisimleri her trl talana kar ve baka
ekilde zarar grmesine kar korumak, yangn mahalline grevlilerin dndaki alanlarn giriine
engel olmakla grevlidir. Bu ekip ayn zamanda faaliyet alanndaki eksik personel saysn bildirip,
bulunabilecei blm sratle sndrme ve kurtarma ekibine bildirecektir.

d) lk Yardm Ekibi
Toplanma blgesinde grev yapacak ve blgeye getirilen yarallarn ilk mdahalelerini
yaparak sevkine refakat edecektir. Bu ekip ayn zamanda ambulans, hastane koordinasyonunu
salamakla birlikte sevk edilen personel varsa takibini yapacaktr. lk yardm ekibi acil durumlarda
ihtiya duyulabilecek her trl malzemenin hazr bulundurulmasndan da sorumludur.


228 / 245

ekil VIII.1: Acil Mdahale Plan emas

Acil Durum
Meydana gelen acil durumlarda acil durumu ilk gren kii ve acil durum blgesinde olan
dier personel, acil durum arsn alr almaz yapmalar gereken ilk mdahale var ise bu mdahaleyi
hi kimsenin talimatna gerek duymadan yapacaktr. rnein yangnn ilk balangcnda 2 dakika
ierisinde yangn sndrme tp ile mdahale etmek, acil durum alannda bulunan tehizat ve
ekipman durdurmak v.b. gibi.

Acil durum duyurusunu alan acil durum ekibi hangi acil durum sz konusu ise o acil durum
plannda belirtildii ekilde hareket edecektir. Acil durum ekibinin olaya mdahale karar acil durum
ekip lideri tarafndan verilecektir. lgili acil durumun mdahale plannda belirtildii ekilde acil duruma
ilk mdahale acil durum ekibi tarafndan yaplacaktr.

Acil durum sorumlusu acil durum ekibinin acil duruma yapt mdahaleyi takip edecek ve
acil durumu ynetecektir. Gerektiinde acil duruma mdahalede yntem ve ncelikleri belirleyecektir.

Acil duruma mdahalede profesyonel ekiplerin mdahalesine ihtiya olabilecektir. lgili acil
durum sorumlusu ve olmad durumlarda acil durum ekip liderinin talimat ile d kurululardan acil
yardm ve mdahale talebinde bulunulacaktr.

Acil durumun oluumu ve acil durumun bildirimi ile birlikte acil durum eylem planlarnda
belirtildii ekilde olay mahallinde bulunan personelin tahliyesi gerekebilecektir. Olay mahallinde
bulunan personelin tahliye karar acil durum ekip lideri tarafndan verilebilecei gibi deprem, yangn
gibi acil durumlarda personel olay blgesinden tahliye duyurusunu almadan da uzaklaacaktr.

229 / 245
Acil durumun sona ermesi ile beraber, olay yerinde incelemelere balanarak, son durum
deerlendirmesi yaplacaktr. Bu deerlendirmeler en azndan aadaki kapsamda yaplacaktr:

Olayn manevi ve maddi boyutu,
Olayn k nedeni,
Olayn knda ihmal ve tedbirsizlik var ise sorumlular,
Olaya mdahale srasnda baar ve baarszlk gsteren personelin isimleri,
Olaya mdahale etme sresi ve ekiplerin hareket tarz konusunda, sorumlu kii/kiilerin
baar veya hatalar.

Bu deerlendirmenin ardndan en ksa srede, elde edilen bilgiler nda gerekli dzeltici
ve/veya nleyici faaliyetlere karar verilip, bu faaliyetlerin planlamas yaplacaktr. Tm bu bilgiler
toplant tutana eklinde rapor edilecektir.

Yangn
Yangn ilk gren kii telalanmadan, panik yaratmadan ve kararl hareket ederek ncelikle
telsiz kullanarak, yok ise telefon ile acil durum sorumlusuna bildirecektir. Bildirim srasnda yanan
malzeme, ortamn durumu ve tam bulunduu yer aka belirtilecektir. Eer yangn olan sahada
yangn alarm siren sistemi var ise bu dmeler kullanlarak da yangn haber verilecektir. Yangn
sndrme tpn kullanan personel yangnn balangcnda mutlak suretle en yakndaki yangn
sndrme tpn kullanacaktr. Faaliyet alan genelinde yeterli sayda yangn sndrme tp
bulundurulacaktr.

Yangn alarmn veren kii bulunduu alandan acil durum ekiplerini ilk olarak olay yerine
ynlendirebilecei bir yerde bekleyerek, acil durum ekip yelerine yangnn yerini ve grdklerini
anlatacaktr.

Sndrme ekibi yangna mdahale ederken aadaki hususlara dikkat edecektir:
Yangn yerinde duman var ise eilerek ilerlenecek ve dumandan korunacaktr,
Tp yangn durumunda soutma ilemi yaplacak ve fazla yaklamayacaktr,
Yarallar olay yerinden derhal uzaklatrlacaktr,
Yangn blgesinde scak malzemeleri tutarken, yanmaz eldiven kullanlacaktr,
Yangn sndkten sonra yeniden balamasn engellemek iin nbet tutulacaktr,
Zehirlenme, ba dnmesi veya baygnlk durumu var ise durum ilk yardm ekibine
bildirilecektir,
Yangna mdahale ederken her zaman rzgar arkaya alnacaktr,
Sv yangnlarnda kesinlikle su tutulmayacak ve kpkl sndrc kullanlacaktr,
tfaiye aracnn yannda her zaman su takviyesi iin arozz bulundurulacaktr,
Yangn hortumunu iki kii tarafndan tutulacaktr,
Yangn srasnda ilerlerken, baslan yerlere dikkat edilecektir,
Personel ncelikle kendini yangndan koruyacaktr,
Atee yaklamadan yangn sndrme tpnn vanas kesinlikle almayacaktr,
Kullanlan yangn sndrme tpleri yan yatrlarak, braklacaktr,
Gaz veya akaryakt yangnlarnda ncelikle gaz veya akaryakt ak kesilecektir,
Akaryakt yangn ise yangn sndrc tp atein n tarafna doru pskrtlecektir.

230 / 245
Deprem
Deprem srasnda ve sonrasnda personelin almas gereken nlemler aada sraland
gibidir.

Deprem srasnda;
mekanlarda, salam bir masa veya sra altna girilecek, pencere, kap eii, ar
mobilya veya aralardan uzakta durulacaktr,
D mekanlarda, akla ilerlenecek, bina ve enerji hatlarndan uzaklalacaktr,
Araba srerken, emniyetli bir yerde durulacak ancak dar klmayacaktr. Kpr
zerinde kavakta veya tnelde durulmayacaktr. Mmkn olduunca abuk trafie
klacak, aa, elektrik lambalar, enerji hatlar veya levhalarn altnda durulmayacaktr.

Depremden sonra;
Sakin kalnmaya allacak,
Derhal sorumlu kiiye haber verilecektir. Tm elemanlar saylacak, emniyette ve
yaralanmam olduklarndan emin olunacaktr. Yarallar ilgili birimlere bildirilecektir,
Kontrol yapmak iin ncelikler listesi izlenecektir,
Yapsal hasarlar denetlenecek ve emniyetli grnmyor ise yanna yaklalmayacaktr,
Denetleme ve kontrol tamamlandnda bulgular derhal sorumlu kiiye bildirilecektir,
Kuyu lokasyonlarnda oluabilecek jeotermal akkann kontrolsz yeryzne kn
nleyecek tedbirler alnacak, kuyu ba basn gstergeleri takip edilecek, gerektiinde
ak vanalar yardmyla durdurulacak veya birikmi olabilecek basncn boaltlmas adna
akkan santral alanndaki akkan havuzuna tahliye edilecektir.

Kazalar
Kanamal ve/veya hareket edemeyecek derecede hasar ile oluan i kazalarnda, kazazede
en ksa srede gerekiyorsa ilk yardm da yaplarak kaza mahallinden en yakn salk kuruluuna
ulatrlacaktr. Burada ama, kaza sonras kazazedede oluabilecek kayplar en aza indirmektir.

kazasna maruz kalan personel, bulunduu yerden hareket etmeden telsizi var ise telsiz ile
yok ise barmak veya elindeki bir cisim ile vurarak ses karmak sureti ile kendisini fark ettirmeye
alacaktr.

kazasn ilk gren kii, yaral veya yarallarn alan ekipman durdurmak gerekiyor ise
ncelikle acil durdurma dmesini kullanarak veya telsiz ile acil durum sorumlusuna bilgi vererek
ekipmann durmasn salayacaktr. Telsizi var ise telsiz ile yok ise en yakn telefondan i kazasnn
nerede olduu, yarallarn says ve durumu hakknda bilgiyi verecektir. Telefon veya telsize ulaamaz
ise bararak bizzat giderek durumu bildirecektir. Grevli ekipleri olay mahalline ynlendirmek iin
pozisyon alacaktr. lk yardm eitimi var ise yarallara ilk yardma balayacaktr. Yangn tehlikesi var
ise yangn sndrme tpleri ile mdahale edecektir.

evre Kazalar
Acil durum ve arzalara bal olarak meydana gelebilecek evre kazalarnda, insan ve evre
salna en az zarar verilecek ekilde, gerekli nlemler alnacak, kirlilik uygun yntemlerle
temizlenecek ve gerekli iletiim salanacaktr. evre kazalarna aadaki rnekler verilebilir.

231 / 245
Tehlikeli kimyasal malzemelerin ve atklarn (ya, mazot, asit, baz v.b.) dklmesi veya
szmas sonucu topraa, yerst sularna karmas,
Atk sularn (evsel atk su veya yal ykama sular) artlmadan ve kontrolsz alc ortama
dearj edilmesi.

Tehlikeli Kimyasallar
Szan veya dklen malzeme alev alabilecek bir malzeme ise buna sebep olabilecek tm
ekipmanlar kapatlacak ve atele yaklalmasna engel olunacaktr,
Szan veya dklen malzemenin yaylmasn, ime suyu, kullanma suyu, kanalizasyon
veya yamur suyu hatlarna ve topraa karmasn nlemek iin malzemenin etrafna
tra ile set yaplacaktr,
Set ile evrilen kimyasal malzeme, miktarna gre, bulunduu blgeden pompa, bez veya
emici malzemelerle alnacaktr,
Toplanan malzemeler kapal, gvenli varillerle, tehlikeli atk poetlerine konacak ve yine
yanc zellik gsterebileceinden dikkatli davranlacaktr,
Poetlerin veya varillerin zerlerine tehlikeli atk etiketleri yaptrlacak ve tehlikeli atk
alanna gtrlecektir. Teknik nezareti ile irtibata geilerek bu atklarn gvenli bir
ekilde bertaraf edilmesi salanacaktr,
Sznt ve dklmenin olduu blge su ile ykanarak temizlenecektir,
Tehlikeli kimyasaln topraa, yer alt ve yerst sularna karmas engellenememi ise ve
bu durum insan sal iin tehdit oluturuyor ise durumun ilgili resmi kurum ve
kurululara aktarlmas salanacaktr.

Atk Sularn Kontrolsz Dearj Edilmesi
Dearj edilen atk suyun mmkn ise ak durdurulacak veya depolanmas
salanacaktr,
nsan saln tehdit edecek boyutta bir dearj olmu ise durumun ilgili resmi kurum ve
kurululara aktarlmas salanacaktr.

evre kazalarndan sorumlu acil durum sorumlusu ekibi toplayarak toplant yapacaktr.
Toplantda alanlarn, komularn veya evre halknn saln tehdit eden ve/veya kontrol
edilemeyen byk apl evre kazalarnda ilgili resmi kurum ve kurululara haber verilmesi karar
verilebilir. me ve kullanma sularn tehdit eden kazalara veya tehlikelere kar toplantda alnacak
karar sonras acil durum sorumlusu ime ve kullanma sularnn analizini yaptrarak, gerekli nlemler
alnmasn salayacaktr. Gerekli olan dzeltici faaliyetlere ve nleyici faaliyet nerilerine karar
verilerek, uygulamaya geilecektir.

Ayrca faaliyet srasnda kullanlacak i makinelerinden ve nakliye aralarndan
kaynaklanabilecek kazalar nlemek amacyla;
Malzeme tamada kullanlan kamyonlardan kaynaklanabilecek olas kazalar nlemek
iin srclerin trafik kurallarna ve hz limitlerine uymalar salanacaktr,
Faaliyet alannda yer alan i makinelerini kullanma ehliyetine sahip operatrden
bakasnn kullanmasna izin verilmeyecektir,
Faaliyette kullanlan i makinelerine sorumlu personel dnda alanlarn fazla
yaklamamas salanacak ve gerekli yerlere uyar levhalar aslacaktr,
Makinelerin periyodik bakmlar belirlenerek, iletme bakm talimatna gre yaplacaktr,

232 / 245
Herhangi bir arza annda alan makine tamamen durdurulacak, uygun i elbiseleri ile
konusunda uzman kiilerce bakm ve onarm yaplacaktr,
Herhangi bir kaza durumunda en yakn salk merkezinden gerekli yardm istenecektir,
Faaliyet sahasnda, kabilecek herhangi bir yangna kar yeterli sayda yangn
sndrme cihaz (kazma, krek, balta, su kovas v.b.) bulundurulacak, konu ile ilgili
kullanlacak ara ve gerelerin kullanmlar alanlara retilecek, antiye hibir zaman
bo braklmayacak, bunun iin antiyede srekli bir beki grev alacaktr,
Yangn konusunda hassas davranlacak olup sahada ate yaklmayacak, alan iiler
srekli kontrol edilecek ve uyarlacaktr,
Faaliyet srasnda 4857 sayl Kanunu hkmlerine uyulacaktr. Proje alanna uyar
levhalar aslarak yabanclarn alana girmesi ve muhtemel kazalar nlenmeye
allacaktr.

Acil durumda hareket plan ak diyagram ekil VIII.2de gsterilmitir.


233 / 245

ekil VIII.2: Acil Durum Hareket Ak Diyagram

alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn 09.12.2003 tarih ve 25311 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren Sal ve Gvenlii Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr. Ayrca i
kazas ihtimaline kar alma alanlarnda uygun bir yerde yeterli donanmda ecza dolaplar ve en
yakn salk birimine ulamak iin bir ara bulundurulacaktr.


234 / 245
Nakliye srasnda olabilecek trafik kazalarna kar 18.07.1997 tarih ve 23053 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren Karayollar Trafik Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr.
alma ve tesis alanlarnn etraf tel rg ile evrilecek, grlebilecek yerlere uyar levhalar
aslacaktr. Proje alannda lgili kurumlarn belirleyecei salk koruma band mesafesi braklacak ve
uyarc tabelalar ile sivillerin ve hayvanlarn alana girmesi ve muhtemel kazalar nlenmeye
allacaktr.

letmede orman yangn sndrme ara ve gereleri hazr bulundurulacak, konu ile ilgili
kullanlacak ara ve gerelerin kullanmlar alanlara retilecek, ara ve gereler devaml bakml
bulundurulacaktr. Bu konuda en yakn Orman daresi ile iletiim kurulacak ve gerek iletmede
gerekse civarda kabilecek orman yangnlar ivedi olarak Orman daresine bildirilecek ve olas bir
orman yangnnda alanlarn tm ile yangna mdahale edilecektir.

Faaliyet kapsamnda alan personel, oluabilecek acil bir durumda, mdahale
organizasyonunu gerekletirme ve panik yaanmamas iin gerekli nlemlerin alnabilmesi
konusunda eitilecektir.

Faaliyet kapsamnda acil durumlarda ulalacak baz telefonlar Tablo VIII.1de verilmitir.

Tablo VIII.1: Acil Durum Telefon Rehberi
Ulalacak Kurum Telefon Numaras
Alaehir le Emniyet Amirlii + 90 236 653 34 58
Alaehir Devlet Hastanesi + 90 236 653 16 30
Alaehir Kaymakaml + 90 236 653 10 01
Alaehir Belediye Bakanl + 90 236 653 14 08
Manisa evre ve ehircilik l Mdrl + 90 236 233 26 70
Alaehir Orman letme eflii + 90 366 214 60 26
Manisa l Afet ve Acil Durum Mdrl + 90 236 231 12 20
Manisa l Salk Mdrl + 90 236 237 67 02
Manisa Halk Sal Mdrl + 90 236 231 19 04

VIII.2 ED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Teblii'nde "Yeterlik Belgesi
Alan Kurum/Kurulularn Ykmllkleri" Bal Altnda Belirtilen Hususlarn
Gerekletirilmesi ile lgili Program
Proje kapsamnda ED Olumlu belgesinin alnmasnn ardndan yatrmn balangcndan
iletmeye alnna kadar geen zaman diliminde Nihai ED Raporunda yer alan taahhtlerin
gerekleme durumu, T.C. evre ve ehircilik Bakanl Yeterlik Teblii Ek-4de yer alan Nihai ED
zleme Raporlar Formu araclyla Bakanlk tarafndan belirlenecek periyotlarda izlenecektir.

235 / 245
IX. HALKIN KATILIMI
(Projeden etkilenmesi muhtemel yre halknn nasl ve hangi yntemlerle bilgilendirildii,
proje ile ilgili halkn grlerinin ve konu ile ilgili aklamalar)

IX.1 Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yre Halknn Tantm
Proje Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Manisa li, Alaehir lesi,
Erenky, Osmaniye, eneli, Alkan (Alhan) ve ahyar Kyleri mevkiinde hayata geirilecektir. Bu
balamda, projeden etkilenmesi muhtemel yre halk, Manisa li, Alaehir lesine bal Piyadeler
Belediyesi, alayan, Erenky, Osmaniye, eneli, Alkan (Alhan), ahyar, Alba ve Tozlu
mahalleleridir. Bu yerleim birimlerinde yaayan halkn projeden etkilenmesi sz konusudur.

IX.2 Halkn ED Srecine Katlm iin Kullanlan Yntemler
Proje faaliyetleriyle ilgili olarak, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle giren ED Ynetmelii'nin 9. Maddesi gereince, yatrm hakknda halk
bilgilendirmek, projeye ilikin gr ve nerilerini almak zere proje sahibi adna Manisa evre ve
ehircilik l Mdrl tarafndan tarafndan 25.07.2012 tarihinde saat 14:00de Manisa li, Alaehir
lesi Alkan (Alhan) Mahallesi ky kahvesinde halkn katlm toplants dzenlenmitir.

Toplant ncesinde Manisa Valilii l evre ve ehircilik Mdrl ile toplant yeri ve saati
hakknda grmeler yaplm, Proje Alanna en yakn, nfusa en kalabalk ve Projeden en ok
etkilenmesi beklenen, ilgili halkn kolaylkla ulaabilecei Alkan (Alhan) Ky, Ky Kahvesi toplant
yeri olarak seilmitir.

Toplant yeri, tarihi ve saati hakknda uygun aralarla duyurular yasal sreler iinde
gerekletirilmitir. 12.07.2013 tarihinde Yerel ve Ulusal Gazetede toplantya ilikin ilanlar
yaymlanm, ayrca proje alan evresindeki Ky Muhtarlar ile irtibata geilerek toplant hakknda
kendilerine bilgi verilmi ve toplantya davet edilmilerdir. Toplant ilanna ilikin ulusal ve yerel
gazetede kan ilanlar srasyla ekil IX.1 ve ekil IX.2de verilmitir.


236 / 245

ekil IX.1: Yerel Gazetede Yaymlanan Halkn Katlm Toplants lan

Ayrca toplant gn Alaehir lesinde toplant saatinden nce megafon yardmyla toplant
ilgililere tekrar hatrlatlarak toplant daveti yinelenmitir. Proje alanna yakn kylere ayr ayr toplant
duyurusu gnderilerek ilann kyllere duyurulmas salanm olup, bu ilanlarn ky muhtarlar
tarafndan ilan edildiine dair tutanak ve Belediye tarafndan megafon ilannn yapldna dair tutanak
Ek-3te verilmitir.


237 / 245

ekil IX.2: Ulusal Gazetede Yaymlanan Halkn Katlm Toplants lan

Kapsam Belirleme ve nceleme Deerlendirme Komisyonu tarafndan Halk Bilgilendirme
Toplants srasnda belirtilen gr ve neriler de projeye zel formatn hazrlanmas iin
deerlendirilmitir. Bu gr ve neriler de ED raporu ierisinde ilgili konu balklar altnda
irdelenmitir.

IX.3 Halkn Projeye likin Endie, Gr/nerileri ve Konu ile lgili Deerlendirmeler
25.07.2013 tarihinde Manisa Valilii l evre ve ehircilik Mdrl bakanlnda saat
14:00da Alkan (Alhan) Ky Ky Kahvesinde toplant gerekletirilmek zere bir araya gelinmi ve
toplantya yerel halktan da olduka fazla katlm olmutur. Bunun yan sra toplantya, evre ve
ehircilik Bakanl temsilcisi, Doa Koruma Milli Parklar Genel Mdrl temsilcisi, eitli yerel
ynetim temsilcileri, Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. yetkilileri ve Danman Firma olarak
Envy Enerji Yatrmlar A. yetkilileri katlmtr.


238 / 245
Manisa evre ve ehircilik l Mdrl tarafndan toplant alm, katlmc ve dinleyicilere
genel bir bilgilendirme yaplm ve sonrasnda danman firma yetkilisi Sn. Mutlu Uur AKAY
tarafndan projenin zellikleri, oluacak evresel etkiler ve alnacak nemler hakknda bir sunum
gerekletirilmitir.

Katlmclar tarafndan projeye ilikin olarak retim ynteminin nasl olaca, ulam ann
nasl salanaca, yredeki yzeysel su kaynaklarnn projeden etkilenip etkilenmeyecei, inaat
faaliyeti sonucunda oluacak tozumann ne kadar etkili olaca, sondaj faaliyetlerinin sularn etkileyip
etkilemeyecei, radyasyon oluup olumayaca ve faaliyetin yreye katksnn ne olaca ynnde
sorular sormutur.

Zorlu Enerji ve Envy A. yetkilileri tarafndan retim yntemi hakknda bilgi verilmitir.
Oluacak tozuma konusunda faaliyetten kaynaklanacak toz miktarnn modelleme almalar ile
nceden hesaplanarak gerekli nlemlerin alnaca, ayrca almaya balamadan nce blgedeki
yzeysel ve yeralt sular hakknda gerekli almalarn yaplaca ve faaliyetin bu kaynaklar olumsuz
ynde etkilemeyecek ekilde olaca belirtilmitir.

Proje kapsamnda ihtiya duyulacak vasfsz personelin Alaehir lesi ve yakn kylerden
karlanmaya allaca, hali hazrda devam eden arama almalar iin gerekli ii ihtiyacnn
mevcut durumda da bu blgeden karland, projenin balamas ile birlikte lede yeni ve byk bir
i imkann ortaya kaca ayrca ekonomik olarak hareketlenmenin balayaca belirtilmitir.

Proje dolaysyla, yrede herhangi bir jeotermal otel, seraclk veya kacak suyun snma
amal kullanlp kullanlmayaca konusunda ise, Zorlu Enerji yetkililerince planlanan projenin sadece
elektrik enerjisi retmek amacyla tasarland, belirtilen ekilde entegre projelerin yaplp
yaplamayacann kararnn Devlet Planlama Tekilat ve yerel ynetimlerce belirlenebilecei
belirtilmitir. Dzenlenmi olan toplantya ilikin fotoraflar Fotoraf IX.1, Fotoraf IX.2, Fotoraf IX.3
ve Fotoraf IX.4te verilmitir.

Fotoraf IX.1: Alaehir JES Projesi Halkn Bilgilendirilmesi Toplants-1

239 / 245




240 / 245


Halkn Katlm Toplants ile gndeme gelen konular 29.07.2013 tarihinde evre ve
ehircilik Bakanl bakanlnda gerekletirilen Kapsam ve zel Format Belirleme Toplantsnda
da gndeme gelmitir. Toplantya ait tutanaklar Ek-3te sunulmutur. ED Raporu iin verilmi olan
formatta bu konulara ilikin almalar istenmi olup, projeden kaynaklanabilecek, sosyo-ekonomik
faktrler, evresel etkiler ve nemler bu rapor kapsamnda deerlendirilmitir. letme yntemi, ulam
alt yaps, projeye ilikin toz emisyonu ve grlt modelleri ile mevcut su kalitesine ilikin almalar
inceleyen teknik raporlar hazrlanmtr. Bu teknik veriler nda projeden kaynaklanabilecek evresel
etkiler ve bu etkilerini minimize edilmesine ynelik almalar raporun ilgili ksmlarnda detayl olarak
incelenmitir.

IX.4 Grlerine Bavurulan Proje ile lgili Taraflarn ve Gr/nerileri ve Konu le lgili
Deerlendirmeler
Konuya ilikin bilgiler Blm X.3te anlatlm olup, bu blme eklenecek ilave bir bilgi yoktur.


241 / 245
X. SONULAR
(Yaplan tm aklamalarn zeti, projenin nemli evresel etkilerinin sraland ve projenin
gereklemesi halinde olumsuz evresel etkilerin nlenmesinde ne lde baar salanabileceinin
belirtildii genel bir deerlendirme, proje kapsamnda alternatifler aras seimler ve bu seimlerin
nedenleri)

Manisa li Alaehir lesi Erenky, Osmaniye, eneli Kyleri Mevkiinde, Zorlu Jeotermal
Enerji Elektrik retim A.. tarafndan Alaehir Jeotermal Enerji Santrali Projesi (45MWe)
gerekletirilmesi planlanmaktadr.

Sz konusu proje de 145.300 m (14,53 ha) alanda santral inaa edilmesi ve yer altnda
bulunan jeotermal kaynan yeryzne karlmas ve geri baslmas iin toplamda 20 adet jeotermal
kuyu almasn kapsamaktadr. Proje kapsamnda kuyulardan elde edilecek jeotermal akkan
santrale getirilerek su ve buhar olarak ayrtrlacak, buhardan elektrik elde edilecek ve enerji retimi
sonras kalan scak su yeraltna geri baslacaktr.

Alaehir JES Projesi kapsamnda jeotermal enerji kullanlarak 45 MWe elektrik retilmesi
planlanmakta olup, retim miktar 300.000.000 kWh/yl, kapasite faktr %96 olarak ngrlmektedir.
Proje kapsamndaki 20 adet jeotermal sondaj kuyusu toplamda 79.558 m

(7,96 ha) alan kaplayacak
olup, 145.300 mlik santral alan ile birlikte proje kapsamnda toplamda 224.858 m (22,49 ha) alan
kullanlacaktr. Sz konusu alanlarn tamam Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A..ne ait
Jeotermal Kaynak letme Ruhsat alan iinde kalmaktadr.

Proje kapsamnda kullanlacak binalar, genel olarak enerji retiminin gerekletirilecei
trbin binas, jeotermal akkann reenjeksiyon ncesi soutma ileminin gerekleecei soutma
kulesi gibi binalar olup, bu binalara ait yz lm deerleri Tablo X.1de verilmitir.

Tablo X.1: Proje Kapsamndaki Binalar
nite
Yaklak Alan
(m
2
)
Soutma Kulesi 2.000
Trbin Binas 750
Binary nite 1.125
Ayrma stasyonu 2.700
NCG sistemi 150
Kondanser 375
Acil Durum Akkan Havuzu 5.200
TOPLAM 12.300

naat ncesi dnem 22 ay, inaat dnemi 38 ay olmak zere 60 ayda tamamlanmas
planlanan projenin mr 30 yl olarak ngrlmektedir.

Proje kapsamnda kullanlmas planlanan tm alanlar tarm arazisi niteliinde olup, sz
konusu alanlarn tarm d kullanmlarna ilikin sre yatrmc firma Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik
retim A. tarafndan balatlmtr.


242 / 245
Etki alannn belirlenmesinde santralden oluacak buhar ve grltnn yaylm gz nne
alnarak belirlenmitir. naat ve iletme aamalarnda oluacak atksularn artlarak dearj edilecek
olmas, tozumann snr deerlerin altnda kalmas sebebiyle etki alan seiminde grlt yaylm ve
buhar oluumu gz nne alnmtr.

Kuyulardan kaynaklanacak evresel etkiler, her bir kuyu iin ayr ayr olarak belirlenmi kuyu
lokasyonu alanlar ierisinde oluup bu alan dna tamamaktadr. Dolaysyla jeotermal kuyular iin
etki alan, o kuyunun iinde bulunduu kuyu lokasyonu snrlar olarak ngrlmtr.

naat dnemine ilikin en nemli evresel etkiler, inaattan kaynakl toz, atksu, kat atklar,
kaz fazlas malzeme ve grlt oluumudur. naat dnemi boyunca oluacak toz miktarnn
ynetmeliklerde verilen snr deerlerin altnda olaca yaplan hesaplamalar ile ortaya konmutur.
Atksu karakterizasyonunda ise inaat dneminde alacak iilerden kaynakl evsel nitelikli atksu
oluumu projekte edilmi olup, bu suyun paket artma tesisi sonrasnda yine ynetmeliklerde verilen
snr deerleri salayacak ekilde alc ortama dearj edilecei taahht altna alnmtr. Oluacak
evsel nitelikli kat atklar Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecek, kaz fazlas
malzeme ise yine Piyadeler Belediyesi tarafndan gsterilecek alana depolanarak bertaraf edilecektir.
Bu hususlarda Piyadeler Belediyesi protokoller yaplmtr.

Sondaj kuyularnn almas srasnda oluacak sondaj amurlarna ynelik nlemlerin
alnabilmesi iin ncelikle evre ve ehircilik Bakanl tarafndan yetkilendirilmi bir laboratuvara
sondaj amuru analizi yaptrlmtr. Bu analiz sonucunda ortaya kacak sondaj amurunun
Tehlikesiz Atk niteliinde olduu belirlenmitir. Oluacak sondaj amurlar her bir kuyu bana
alacak ve mud-pit denilen taban ve anlar szdrmaz amur havuzuna doldurulacak, belli bir sre
beklenerek amurdaki suyun buharlamas sonrasndan yine st szdrmazlk salanp toprakla
kapatlarak bertaraf salanacaktr. Kuyularda alacak iilerden oluacak kat atklar yine Piyadeler
Belediyesi tarafndan alnacak olup, evsel nitelikli atksular ise szdrmaz fosseptikte biriktirildikten
sonra yine Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir.

letme aamasnda ise oluabilecek etkiler, yine alacak iilerden kaynakl oluacak
evsel nitelikli atksular ve kat atklar, santralden kaynakl grlt, jeotermal akkan iinde doal
olarak bulunan gazlar ve enerji retimi sonucunda kalan jeotermal akkandr.

letme aamasnda oluacak evsel nitelikli kat atklar Ynetmelikler erevesinde
biriktirilerek Piyadeler Belediyesi tarafndan alnarak bertaraf edilecektir. Oluacak evsel nitelikli
atksular ise paket artma tesisinde artlarak yasal mevzuatn belirlemi olduu snr deerler
erevesinde dearj edilecektir.

Jeotermal akkan iinde doal olarak bulunan ve santralde enerji retimi sonrasnda ortaya
kacak olan karbondioksit (CO
2
), azot (N
2
), metan (CH
4
) gibi gazlar olacaktr. Santralde elektrik
retimi ncesinden jeotermal akkan iinde bulunan bu gazlar ayrtrcda, jeotermal akkandan
ayrlarak atmosfere verilecektir. Yaplan hesaplamalarda tm gazlarn yasal mevzuat limit deerlerinin
altnda olduu grlmtr.

Proje kapsamnda enerji retimi sonucunda ssn kaybetmi olan jeotermal akkan en
nemli evresel etkiyi oluturabilecek etmendir. Projede yeraltndan karlacak jeotermal akkann,
enerji retimi sonrasnda tekrar yeraltna verilecek (reenjeksiyon) olmas sebebiyle bu en nemli
evresel etki bertaraf edilmi olacaktr. Ayrca yeraltna geri basma sisteminde herhangi bir aksaklk

243 / 245
durumunda, ortada kalacak jeotermal akkann geici sre muhafaza edilecei bir havuz yaplacak
olup, bu sayede sistemde bir bozulma olmas durumunda dahi jeotermal akkan hibir alc ortama
dearj edilmeyecektir. Dolaysyla projenin en nemli evresel etki unsuru, etkin bir ekilde bertaraf
edilmi olacaktr.

letmenin ekonomik mrn tamamlamas ve tesisin artk altrlmamasna karar verilmesi
durumunda yaplm olan tm yaplar kaldrlacak, alan kullanmdan nceki haline geri getirilecektir.
Ancak projenin 30 yllk iletme sresi boyunca tesiste yaplacak bakm, onarm almalar ve
yenileme almalar ile gerekli izinler alnmak kaydyla iletme mr uzatlabilecektir. Ayrca
yeraltndan karlan jeotermal akkann, enerji retimi sonucunda tekrar yeraltna baslacak olmas
sebebiyle, enerji kayna normalden ok daha uzun sre kullanlabilecektir.

Proje kapsamnda mer-i mevzuat kapsamnda izinler alnacak, rapor ierisinde belirtilmi
olan tm taahhtlere yatrmc firma olan Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik retim A. tarafndan
uyulacaktr.

Alaehir JES Projesinin inaat ve iletme sreci boyunca 2872 sayl evre Kanununa
istinaden yrrlkte olan ve yrrle girecek olan tm mevzuatlara ve btn mer mevzuatlara
uyulacaktr. Rapor ierisinde belirtilen nlemlerle birlikte, aada listelenen mevzuat hkmlerine
riayet edilecektir:
- 5436 Sayl Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna
likin Kanun
- 2942 sayl Kamulatrma Kanunu
- 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu
- 6831 sayl Orman Kanunu
- 2873 sayl Milli Parklar Kanunu
- 5199 sayl Hayvanlar Koruma Kanunu
- 4857 sayl Kanunu
- 4915 sayl Kara Avcl Kanunu
- 1380 sayl Su rnleri Kanunu
- evresel Etki Deerlendirmesi Ynetmelii
(03.10.2013 tarih ve 28784 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.)
- Hava Kalitesi Deerlendirme ve Ynetimi Ynetmelii
- Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii
- evresel Grltnn Deerlendirilmesi ve Ynetimi Ynetmelii
- Su Kirliliinin Kontrol Ynetmelii
(31.12.2004 tarih ve 25687 (13.02.2008 tarih ve 26786 say ve 30.Mart.2010 tarih ve
27537 say ile deiik) sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.)
- Kat Atklarn Kontrol Ynetmelii
- Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii
- Tbb Atklarn Kontrol Ynetmelii
- Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii

244 / 245
(24.06.2007 tarihli ve 26562 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.)
- Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii
- Hafriyat Topra, naat ve Yknt Atklarnn Kontrol Ynetmelii
- Lam Mecras nas Mmkn Olmayan Yerlerde Yaplacak ukurlara Ait Ynetmelik
- Sal ve Gvenlii Ynetmelii
(09.12.2003 tarih ve 25311 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir)
- Geici veya Belirli Sreli lerde Sal ve Gvenlii Hakknda Ynetmelik
(23.08.2013 tarihli ve 28744 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir)
- Yap lerinde i Sal ve Gvenlii Tz
(12.09.1974 tarih ve 15004 sayl Resm Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.)
- Ak Alanda Kullanlan Tehizat Tarafndan Oluturulan evredeki Grlt Emisyonu le
lgili Ynetmelik
- Afet Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik
- Egzoz Gaz Emisyon Ynetmelii
- Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol Ynetmelii
- Elektrik Kuvvetli Akm Tesisleri Ynetmelii
- mrn Tamamlam Lastiklerin Kontrol Ynetmelii
- Egzoz Gaz Emisyonu Kontrol Ynetmelii
- evre Kanununca Alnmas Gereken zin ve Lisanslar Hakknda Ynetmelik
- Su rnleri Ynetmelii
- Yeralt Sular Tz
- Atk Ynetimi Genel Esaslarna likin Ynetmelik
- Bitkisel Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii
- Av ve Yaban Hayvanlarnn ve Yaamlarnn Korunmas, Zararllaryla Mcadele Usul ve
Esaslar Hakknda Ynetmelik
- Sulak Alanlarn Korunmas Ynetmelii
- Mera Ynetmelii

245 / 245
XI. KAYNAKA
Devlet Meteoroloji leri, Salihli Meteoroloji stasyonu Uzun Yllar Meteoroloji Blteni (1970-2012).
Manisa Valilii, l evre ve Orman Mdrl, Manisa l evre Durum Raporu, Manisa, 2011.
Maden Tetkik Arama Enstits Genel Mdrl, Aktif Fay Haritas, 1992.
Maden Tetkik Arama Enstits Genel Mdrl, Jeoloji Ettleri Dairesi, 1:25.000 lekli Trkiye
Jeoloji Haritalar No:5, Manisa Paftas, Ankara, 2002.
T.C. Bayndrlk ve skan Bakanl , Afet leri Genel Mdrl, Deprem Aratrma Dairesi, Trkiye
Deprem Blgeleri Haritas, Ankara, 1996.
T.C. evre ve ehircilik Bakanl resmi internet sitesi (www.cevreorman.gov.tr)
Trkiye statistik Kurumu resmi internet sitesi (www.tuik.gov.tr)
Trkiye Elektrik letim A.. (TEA), 2010 Yl Faaliyet Raporu, www.teias.gov.tr.
Kalknma Plan (2007-2013), 01.07.2006 tarih ve 26215 sayl Resmi Gazete
Maden Tetkik Arama Genel Mdrl Resmi nternet Sitesi, www.mta.gov.tr
Manisa-Alaehir Jeotermal Sahasi Jeofizik Ett Raporu, 2010
Zorlu Enerji Manisa li Alaehir lesi Piyadeler Ky Jeotermal Enerji Santrali Zemin Ve Temel Ett
Raporu,2013
Alaehir Belediyesi Resmi nternet Sitesi, www.alasehir.gov.tr
Yerelnet nternet Sitesi, 2013, www.yerelnet.org.tr
TUK, Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi, 2012, www.tuik.gov.tr
akn A., Gken G.Erolu A. Jeotermal Uygulamalarn evresel Etkileri: Balova Jeotermal Blgesel
Istma Sistemi rnei. Eriim Tarihi 03.09.2013,
Davis, P.H., 1965 - 1988. Flora of Turkey And The East Aegean Islands, Vol.1-10, Edinburg.
Dr. J.Ch. van Schouwenburg, Dr. Ir. V.J.G. Hauba, Dr.Ir.I. Novozamsky, I. Walinga, 1987. Toprak ve
Bitki Analizleri, Ondokuz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi.
Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Ayta, Z., Adgzel, N., 2000. Trkiye Bitkileri Krmz
Kitab, Trkiyenin Tehlike Altndaki Nadir ve Endemik Bitkileri, Trkiye Tabiatn Koruma Dernei
Yayn No: 18, Ankara.
Kizirolu, ., 1989. Trkiye Kular, Gazi/Ankara, OGM Basmevi 1989; 314 pp.
T.C. Bayndrlk ve skan Bakanl, 1996. Trkiye Deprem Blgeleri Haritas. Afet leri Genel
Mdrl, Deprem Aratrma Dairesi, Ankara.

Alasehir JES CED

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Alasehir JES CED

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ZORLU JEOTERMAL ENERJ ELEKTRK RETM A..

Zorlu Plaza Avclar-stanbul

You might also like