' ,.:.~ e ~; a e .

1MESUYU<I;1RO lESiNE AIT

~. EHiR VE KASABA IMESUYU
" " .
.PR.OJElERIN:iN HAZI RtANMAS INA
AITYNETMELIK
ol.
(Aesinl Gazetenin 22;Nlsan.1985 tarh ye 18733 sayih nOshasnda yaymlanmtr.)
., '.i
:... .- .....
~,
~.' ,.,' .. "
- 1992 - .
"'0 _"
iNDEKiLER
Sayfa
MADDE: 1 - Ama ' 1
MADDE: 2 - Kapsam...................................................................... 1
MADDE: 3- Hukuki dayanak................................ 1
MADDE: 4 - Imesuyu projeleriniii dzenlenmesi 1
MADD.E: 5- Etd ve Planlama.......................................................... 2
MADDE: 6 _ Projenin dzenlenmesi esaslar .... ,.................................... 11
MADDE: 7 - Metraj, birim fiat analizi ve keifler ile su maliyeti hesab 37
MADDE: 8 - Proje, rapor, paHa ve dosyalann dzenlenmesi 39
MADDE: 9' - Hesaplarda kullanlacak formller 40
MADDE: 10 - Su israfnn nlenmesi : ' 40
MADDE: 11 - Dierhususlar 41
MADDE: 12 - Yrrlkten kadrlan hkmler :...... 41
MADDE: 13 - Yrrlk 41
MADDE: 14 - Yrtm'e :........... 41
RNEK: 1 - Pompaj deney grafii.. 43
RN EK: 2 - Sondaj deney formu................................................... 44
RNEK: 3 - Pompaj deney formu 45
RNEK: 4 - imesularnda aranacak fiziksel ve kimyasal nitelik snrlar. 46
RNEK: 5 - Imesuyu projelerinde iletim hatt iin rnek profil............ 47
RNEK: 6 - imesuyu projesi ca.zipeli iletim iin rnek ematik profil.... 48
RNEK: 7 - imesuyu projesiterfili iletim iin rnekematik profil....... 49
RNEK: 8 - Notasyonlar ~................................................ 50
RN EK: 9 - Karakteristik cetv~1i :.................. 51
RNEK: 10 - Yllk iletme giderleri hesab!. :...................... 52
RNEK: 11 ....:.... imesuyu projesi keifleri 53
RNEK: 12 - Terfi tesisleri bilgi cetveli. 54
RNEK: 13 - Klorlama tesisleri bilgi cetveli 55
.. ':\. .
ORNEK: 14 -'- Notasyonlar ~ ,......................................... 56
RNEK: 15 - Katlamanormu 57
RNEK: 16 - Projelerin balk ksm 53
BIRINCI BlM
AMA, KAPSAM ve HUKUKiDAYANAK
MADDE: 1 - AMA
Bu ynetmeliin amac; ehir ve kasabalara getirilecek imesularna ait proje-
lerin tan_zimve uygulamaya aktarlmasnda uyulmas gereken hususlar dzenlemek-
tir.
MADDE: 2 - KAPSAM
Bu ynetmelik iller Bankas Genel Mdrlnce yaplacak ve yaptrlacak
imesuyu etd ve projelerinde uyulmas gereken inaat, biyolojik, kimyasal, teknik,
hidrolik, ekonomik, elektrik, makina, harita ile ilgili hususlar ve projeniri tertip bi-
imini kapsar. .
MADDE: 3 - HUKUKi QAYANAK
Bu Ynetmelik 180 sayl Bayndrlk ve skan Bakanl' Kurulu ve Grevleri
HakkndaKanun Hkmnde Kararname ve 831 sayl Sular Kanunu'na dayanlarak
hazrlanmtr.
IKINCI BlM
GENEL ESASLAR
MADDE: 4 - iMESUYU PROJELERININ DZENLENMESi
Kasaba ve ehirlerin harita ve imar plan durumlarna gre imesuyu projeleri-
nin dzenlenmesi esaslar aada gsterilmitir. ehir ve kasaba, metinde "Belde"
kelimesi ile ifade edilmitir.
1) imar plan yeterli olan beldelerde imesuyu projesi btn yerleimlerika:p-
sayacak ekilde ele alnr. ebeke projesi meskn ksmlarda halihazr duruma, imar
plan dahilinde olup meskn olmayan ksmlarda ise imar planna gre yaplr.
Gelime blgeleri iin yeterli debi gznne alnr.
2) Yol istikamet plan olan veya imar planlar mevcut olup yetersiz kaldn-
dan yeniden ele alnmas gereken beldelerde: .
imesuyu projesi btn yerleimleri kapsayacak ekilde ele alnr. ebeke
projesi 1. maddede tarif edilen ekilde yaplr. Yeni imar plannn kapsayaca ge-
lime alanlar iin u debiler braklr. Gelime alanlar ehireilik uzman ve .belediye
temsilcisininde katlaca bir heyet tarafndan saptanr.
3) imar veya istikamet plan olmayp haritalar olan beldelerde:
Imesuyu .projesi btn tesisleri kapsayacak ekilde elealnr.
ebeke projesi halihazr duruma gre yaplr ve gelime alanlar birheyet ara-
cl ile saptanarak u debiler braklr.
4) Haritas olmayan beldelerde:
Imesuyu projesi haritas tamamlandktan sonra ele alnr.
1
':'i
'.
i;
!'
L

i
i';
1:
!-I:
,
Li
'I
,
i
! i
i i
: i
:
i ~
i
1 !
i
i
I'
: '
:i
~ 1
!
"
. 1
t i
I, i
! :
i
i :
[ ,
i :
i
i
MADDE: 5 - ETD VE PL,ANLAMA
Dzenlenecek etd ve planlama raporunda aadaki hususlar srasyla bel ir-
tilir.
1) Belde Hakknda Genel Bilgi:
A- Idari,- Corafi, Tarihi Durum:
Beldenin ad, bal bulunduu il ve ile, en yakn il merkezine, demiryolu, !"iman
ve devlet yoluna uzakil, beldenin kurulu bulunduu k.smn kotlar, yaz-k ulam
durumu, meteorolojik, jeolojik zellikleri, bitki rts, tarihsel geliimi v.s. zel
. -
haller belirtilir.
B ---' Sosyo Ekonomik ve Kltrel Durum:
Belde halknn geim ve ura trleri, gelime durumu, ticari ve elenc~ alan-
lar, ~osyc.l, eitim, spor, salk, turizm, sanayi durumlar, askeri birlik ve dier ku-
rulular, yzme havuzu ve plaj, pazar, park yerleri durumlar, ehirle.me, senelik orta-
lama inaat cdedi, bahe, cadde, sokak, sulama durumu, kaplama cinsleri tarm
ve hayvanclk dur\:lmu belirtilir~
c - Kanalizasyon Tesisleri Durumu:
Mevcutkanalizasyon ve septik ukurlar durumu aklanr. Bu i iin yeni bir
projenin yaplmakta olup olmad incelenir. Projesi ,varsa ne zaman gereklee-
bilecei belirtilir.
D - Enerji Tesisleri purumu:
Elektrii olup olmad, imesuyunun pompajla temini halinde elektrik mev~
cut ise tesisin inaat tarihi, santraln konumu, gruplarn ad-edi,. karakteristikleri (ku-
rulu gc, voltaj cinsi, devir adedi) yedek grup durumu, ihtiyac ne miktar kar-
lad, tevsi dnlyorsa projenin durumu, mevcut enerjinin maliyet bedeli, ms-
takbel projenin kilovat saat rnaliyeti, projenin ne zaman inaat safhasna gecilece-
inin dnlmekte olduu, pompajla mevcut santraldan yararlanlabiiecekse sant-
ral binasnn durumu, tevsi imkanlar, ll krokisi, konumu, santrada ykseltici
trafo olup olmad, .
Enerji terfi merkezine hava hatt ile iletilecekse en yakn orta gerilim hattna
uzakl, alak gerilimle ~nerji almak mmknse en yakn trafo merkezi konumu ve
karakteristikleri,
Terfi merkezi civarndan hava hatt geiyorsa, enerji alma im'kan ve enerjinin
al bedeli tesbjt edilir ve belirtilir.
E - Imesuyu Tesisleri Durumu:
Mevcut tesislerin inaa tarihleri ve hangi- kurulular tarafndan gerekleti.,.
rildii, iietilen sularn adlar, fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik zellikleri, iletilen
minimum ve maksimum su miktarlar, kaptaj, terfi, artma tesisleri, iletim, depo,
ebekenin teknik zellikleri, ebekenin su kayb, su sati,tarife _esaslar, saya
ve E?medurumlar belir-tilir. Uygun lekli bir genel durum plannda kaptaj konum-
lar. iletim, depo durumlarr kotlar ile gsterilir .
Mevcut tesisin ksmen deitirilmesi bahis konusu i$8 ilgili ksmlarn detay-_
i IHOkileri ayrca verilir. Halihazr durumlar tevsi imkanlar, sayal, sayasz abone
. ",' '. . . "
says, suyun metrekp sat bedeli, eme durumlar belirtilir.
2
l

-,
i
~
i
.1'-
/.t..,.~ \
~.. ' '
.~
i
i
I
i
F - Harita ve imar' Plan Durumlart:
Harita ve imar plannn olup olmad, varsa dzenlenme tarihleri ve imar
plannn ka nfusa gre dnld, plann gelimeye yedek alanlarnn durumu,
ihtiyac karlayp karlamadklar, yeni bir plan almasna balanmsa iin ne
zaman ele alnd ve ne zaman tamamlanaca belirtilir.
G - Nfus ve Yerleim Durumu:
Beldenin nfus saym sonular belirtilir.
= (a YI N
y
i Ne - 1) 100 _
forml il~ saymlar arasndaki oalma katsaysbulunur. Degerler tablo halinde
bir arada toplanr. Yl oalma katsays ile yl nfus art erisi izilir.
Ayrca varsa dier nfus hareketi et.dler de gz nnde tutulur.
Bu formlde;
= oalma katsays
N
y
Seldenin yeni nfus saymlar
Ne Beldenin eski nfus saymlar
a iki nfus saym arasndaki yl adedidir.
iin bulunacak muhtelif deerler birbirine yakn bir seyir takip ediyorsa
ortalama deer alnr. Genelolarak deeri 1'den kkse = 1, eer 1 - 3 ara-
snda ise bulUnan deer aynen alnr. iin bulunacak deer byk deiim gs-
teriyorsa veya , 3'den bykse beldenin zellikleri gznndl? tutularak deeri
iin idare ile anlamaya varlr.
Proje inaatn bitiminde.n 30 sene sonraki ihtiyac karlamak zere dzenle-
nir. Ancak projenin fiilen ele alnmasndan tesisin iletmeye giriine kadar geecek
sre 5 yolarak bu sreye eklenir.
n, son nfus saymndan projenin Qalanlmasna kadar geen sreyi ifade
etmek zere beldenin gelecekteki nfusu aadaki formle gre hesaplanr .
.
100 ). 30 + 5 + n
Beldenin mevsimlik nfusunda byk fark olan yerlerde nfs saym sonu-
lar ile birlikte bu husus ayrca' belirtilir ve ihtiya hesabnda' gznnde tutulur.
Askeri birlik, sanayi, turizm ve benzeri nedenlerle sayma gre nfusun ola-
an st art veya bunun beklenmesi halindeidare ile anlamaya varlr.
Dank ve birbirindenuzak mahallelerden olumu beldelerde; mahalle ve
yerleimgruplarnn saymlarda tesbit olunmu nfuslar~ alnarak; merkez mahalle
nfusunur] belde nfusuna oran bulunmak suretiyle, gelecekteki nfusun dal-
nn aadaki cetvelde gsterildii ekilde olaca kabul edilir.
Merkezdeki mahalleierin son
saymdaki nfusunun belde son
. saymnfusuna oran: k
k < 1/4 ise
.1/4 < k < 113 ise
1/3 <: k < 2/3 ise

Merkezdeki mahalleierin
gelecekteki nfusunun beldenin
gelecekteki nfusuna oran
% 50
% 50-60
%60-70
3
;: i
i:: i
" ji' "
j i
,
i; _
, i:
I.! 1
li! ;
Cetvelde gsterilen gel@"c,ekteki nfustan artan nfus dier mlhallelere hal i-
hazr nfuslarna oranJa datlr .
... ' " . ..... -. .
Beldenin merkez mahallelerinin imar plan, ekonomik ve zel durumlar g-
znnde bulundurularak ve gerekesi belirtilerek yukardaki oranlarn deitirilme-
si teklif e,dilebilir.
2) Su Ihtiyacnn Sap~aimas
A - Insan Su Ihtiyac:
Beldenin gelecekteki nfusunabal olarak insan bana gnde aadaki mik-
,tarda su hesaba esas alnacaktr. ebeke su kayplar deerlere dahildir. in:esu-
yu ebeke hesabnda, bu deerlere gre hesaplanacak toplam ihtiyacn 1,5 kat
alnr. - ,
3.001
5.001
10.001
30.001
50.001
100.001
200.001
i, -
1: .
, ,
,
Beldenin Gelecekt~,ki Nfusu
3.00.o'e kadar
'5:.9aras
1O.OOQ aras
30.000 aras
50.000 aras
-.:..:100.000 aras
- 200.0QOaras
- 300.000 aras
1/gn/adam
60
70
80
100
120
170
200
225
i.
! i
, ,
i:
! ;
i!
i !
j, i'
i'
i'
i! ':
i
, ,
, -
i
t
,
i
,
!
i
i
i
,
i
i ,
, i
Gelecekteki nfusu 300.000'e kadar olan beldelerde yukarda verilen deerle-
re yol, ev bahesi, park, pazaryeri, motorlu aralar, okul, hastahane, mezbaha,
otel, hamam, amarhane, dkkan, inaat v.b. yerlerin ihtiyac veya temizlenme-
si iin tketilecek su miktarlar da dahildir.
Ancak hesab etkileyebJlecek ldeki zel durumlarda bu miktarlar ,he,saba
ayrca eklenir.
Gelecekteki nfusu 300.0aO'den byk beldelerde insan bana ve z~1 su Jhti~
yac gibi hususlarda idare ile ,anlamaya varlacak olup, imar planna gregeliim
ve yerleim durumlarnda deiik karakter gsteren alanlarda farkl -ihtiya miktar-
lar da dnlr.
B -,- Hayvan Su Ihtiyac:
Projenin dzenlendii tarihteki hayvan saylar hesaba esas alnr ve;
Bykba hayvan iin 50 1/.gn _
Kkba hayvan iin '15 1/ gn
kabul edilir. zel hallerde hayvanclktaki gelime imkan gznne alnr:
Kuyu, dere, glden hayvan su ihtiyacnn karlanabilmesi hallerinde hesap-
larda hayvan ihtiylc dikkate alnmayabilir.
iklim koullarna gre tketim deerleri, suyun temini imkanlar gznne
alnarak ihtiya arttrlr.
C - Sanayi Ihtiyac:
- .
Beldedeki kk sanayi, liman, istasyon gibi teislerin su ihtiyacayrca gz-
nnde tutulacaktr. Byk sanayi, byk fabrika kullanma suyu ihtiyalar ime-
suyu projesinden ayr dnlebilir. Bu hususlar raporda belirtilerek idare ile an-_
lama salanr.
4 '-,
rll""
D - zel Ihtiyalar:
500 Ugn
300 - 400 I.
150 - 300 L.
6000 - 22000 i.
1000 .
1500 I.
i 00 - 150 i.
1000 - 3000 .
a - zel Debiler:
Yzme havuzlarnda (1 m
2
iin)
Mezbahalarda kesilen bykba hayvan bana
Mezbahalarda kesilen kkba hayvan bana
stasyonlarda bir lokomatif iin
1 kg. ynn kuma haline getirilmesi iin
100 Kg. eker pancarnn fabrikada ilenmeye hazrlanmas
1 kg. eker istihsali iin
Tabakhanelerde beher byk deri iin
b - ebekelerde gerekmesi halinde u debilerin hesabnda aadaki deer-
lerden yararlanlr.
i/gn
200-300 i.
50-150 1.
2- 10
50-150
250-600
100-250
300-350 1.
40-180 1.
150 1.
120-150 1.
Bakm istasyonlarnda:
a) Binek otomobillerinin bir defa temizlenmesi iin
b) Kamyonun bir defa temizienmesi iin
Okullarda renci bana
Klalarda asker bana
Hastahanelerde hasta bana
Otellerde yatak bana
Hamamlarda kii bana
amarhanelerde 1 kg. kuru amar iin
1000 adet tulann rlmesi iin
1" m
3
. beton hazranmas iin
NOT: 1 - Sonular enterpolasyondayuvariatir.
2 - Tesisatta normal ldeki su kayb yukardaki miktarlara dahildir ..
3 - ehir ve 'kasabann kk sanayi: liman, sanayi ihtiyac V.S. iin
yukardaki deerlerden yararlanlr.
4 - 101 IS.'den ufak debilerde netice 0,5 1IS.'ye, 10-501 Is. arasndaki
debiierde netice 1 1IS.'ye, 50 1/s.'den byk debilerde 5 1/s.'ye
yuvarlatlacaktr. Yukardaki deerlere gre hesap edilecek zel de-
bilerin her biri 0,51 IS.'den kk ise ihtiya hesabnda dikkate aln-
maz.
3) Hidrolik ve Jeolojik Durum:
A-iklim:
_ . i
Meteorolojik harita ve gzlemlerden yararlanlarak beldenin ya, iSi, buhar-
lama, endk toprak scakl, kar rts ve benzeri tususlar belirlenir. Bunlardan
faydalanlarak en az ya mevsimisaptanr.
Projenin dzenlenmekte olduu yla ait meteorolojik ya ve debi rasatlar
ncekilerle karlatrlarak proje iin deerlendirilir.
Beldeye ait meteorolojik bilgi bulunmad takdirde, civarda benzer karakterde
olan istasyon gzlemlerinden yararlanlr.
B - Jeolojik Durum:
Blgenin jeolojik yaps hakknda genel bilgi verilecektir. Bunun iin Bankann
ve gerektiinde M.T.A.'nn, D.ST'nin ve benzeri kurulularn, zel teebbslerin,
yayn ve raporlarndan, alm olan derin kuyu, rapor, gzlem ve karakteristiklerden
yararlanlr.' .
i
-\
i
1
5
, '
i !i
li,
!i'
"
Li:
"
L!
l
,
! ~
I'
!.,
i
: i
,
; I'
i i j
, ! i
L ~i
; fi
.; i
.,
. '
J!
: i
, i
i .
i -
: i
c - Debi lmleri:
Beldenin ihtiyac gznnde tutulup mevcut 1/25000, 1/100000 lekli ha-
ritalardan yararlanlarak beldeye gelmekte olan sularla, civarda yararlanlmas d-
nlebilecek yerOst ve yeralt sularnn etdne balanlarak, daha nce dier ka-
mu kurulularnda yaplm gzlemlerden de faydalanlarak bu sularn debi lm-
lerine geilir.
a) Debi lm Yntemleri:
Suyun debisi 1 IIs.'ye kadar ise lm gaz tenekeleri ile, 1-10 lls. arasnda
varil/e, 10-50 IIs.'ye kadar olan suiarda gen savakla, 50-300 lls. arasnda dikdrt-
gen savak ve daha fazla debili sularda ortalama hz ve kesit yntemi veya iin gereina
gre muline, kimyasal yol ve benzeri dier uygun lm yntemlerinden yararlan-
larak llr.
lm sonular; l tarihi, yntem ve hesaplar ile belirtilir.
b) Debi lm Ara!klar ve Mevsimleri:
lmler; pnar, drenaj ve yzeysel sularda Aralk bandan Temmuz sonuna
kadar iki ay ara ile, Austos bandan Kasm sonuna kadar birer ay ara ile yaplr ve
en az bir yi srer.
. Gl, glet ve barajlarda mevcut lmlerden yararlanlr ve gerekli bJlgiler top-
Ianr.
Drenajlaria ve yzeysel suiardan beslenen I<uyulara ait pompaj tecrbeleri as-'
gari mevsimde yaplr.
c) Debi lm iin Aratrma ve Hazrlk:
Yararlanlmas ngrlen kaynak blgesinde gerei<tiinde aratrma kazlar
yaplarak gerek gzeler ortaya karlr. Su belde ihtiyac iin iletilecek zelliklerde
ise karakterine uygun tarzda kap!e edilerek llebilir veya pompajla alnabilecek
duruma getiriiiI.
Akarsu ve glkenarlarnda alacak kuyulardan yararlanma veya st seviye-
lerden yeralt suyu alnabilecek durumlarda deneme kuyular alr.
Dere alvyanlarndan kuyu ile su alnmasnn ngrlmesi durumunda. dere
yata malzemesinin cinsi, toporafik durumu, takndan zarar grmemesi iin ge-
rekli koruyucu yaplar, pompa .emme ykseklii, evre yerleim ve geliim durum!ar,
kamu!atrma, kirlenme ve rantabilite hesaplar sonular da gznnde tutularak
kuyu ve pompaj binas konumu saptanr ve buna gre deneme kuyusu alr. Kuyu
yeteri i derinlie, varsa geidmsiz tabakaya kadar indirilmelidir. Kendini tutabilen
zeminlerde ahap iksal kaz ile yetinilir. AI(si halde kuyu borulu veya keson olarak
dnlr. Borulu derin kuyularla su alnmas halinde gerekiyorsa aratrma kuyusu
alr, ok' sayda kuyudan yararlanlmak suretiyle ihtiyacn karlanmas halinde
birinci aamada eri az 20 Yillk debiyi salayacak sayda borulu kuyu alr.
d) Pomp&j Sresi :
Dere sular e beslenen alvyonlarda veya' gl kenarnda alan s kuyularda
dinamik seviye kararlla eritikten sonra en az 12 saat pompaj yaplr.
Derin kuyularda yeralt suyundan ya.rarlanma halinde ve varsa civarda kullanl-
makta olan benzer karakterde kuyulardan da yararlanarak alan I<uyuda en az 24 saat
sre ie pompaj yaplr.
6
..
,
.,
\
\
!
i
i
Hidrolojik artlar gznnde tutularak gerekiyorsa daha uzun sreli deneme
yaplr. Pompaja aralksz devam edilir.
e) Pompaj Deneylerine Ait lmeler:
Kuyunun tekilinden sonra ksa sre ile yaplacak zorlama pornpaj netic83i
elde edilecek kuyu debisine gre ihtiyacn ka kuyudan karlanaca kabaca sap-
tanr. O\<sayda kuyu gerekmesi halinde kuyularda gzlem borular zemin zellik-
leri gznnde tutularak ana kuyuya 15 metre ve 50 metre mesafede olmak zere
akarsuya paraiel ve dik ynde aklr. Dik yndekuyu almas dOOnOlyofsa dik
sradan vazgeilir. Civarda kuyu varsa gzlem kuyusu olarak bunlar.dan da yar8r-
Ianlr. Ana ve gzlem borularnda statik su seviyesinin saptanmasni takiben ku-
yudan zorlanarak alnabilecek debi Q ise, 0,2 Q; 0,5 Q; Q ve 1,2 Q iin debi, dinamik
su ~eviyesi ve bu seviyede ne sre alld, her debiye ait su ve hava scaklkar!
llr. Deney sresince ekilecek su, kuyunun' tesir ajan dna atlma!dr. Bu
uzaklk 75 metreden az'olamaz.
Pompaj denemeleri bu i iin hazrlanm artnamesine gre yaplr ve RNEK
1'de verilen ekilde' grafikleri izilir. lmler ve 'deerlendirme raporu dzenienir,
. Kuyu deney sonular arnnca terfi binas konumu, kuyu alabilecek ravzay
kapsayan genel durum krokisi ile birlikte kuyunun dereye gre durumu niveimanla
tesbit edilerek burada kuyu seviyeleri, deredeki su ve taban seviyeleri, terfi binas,
arazide tesbit edilen feyezan seviyeleri gsterilir,
Deney sonular kuyu enine kesitinin yannda jeolojik birim/erle birlikte statik
su seviyesinden itibaren 0,2 Q; 0,5 Q; Q; 1,2 Q iin seviye dmleri gsterilir.
'Ayrca hangi debide ne kadar sre alld, her debiye tekabl eden su ve ;ava
scaklklar deney tarihleri ile b.irlikte tesbit edilir ve izilir, Bu lmlere ait deerler
ayrca cetvel hal i nde toplan r.
Deney sresinde kum srme, kol<u, renk deiimi, bulanklk, tat deiimi--
nin saptanmas halinde bu hususlarn hangi debilerde meydana kt pornpaj ra-
porlarnda belirtilir.
ok sayda derin kuyulardan su alma durumunda yaplacak deneylerde civar
kuyulardan yararlanma imkan yoksa yeralt suyunun ak yn saptanmal ve bunu
takiben 2-5-15-50 m. uzaa ak ynne dik ve paralel gzlem borular tertiplenir,
Deney sonularna gre bu hususta hazrlanm artname veya idarece ka-
bul edilecek esaslara gre hareket ve hesap edilecek eitli yntemlerden yararla-
nlarak, kuyu ve blge verimi tesbit edilir, Gerekmesi halinde zeminin geirgenlii
saptanarak kuyu ve blge verimi hesaplanr.
Deney sonularna gre gerekecek ek kuyular projelendirilir, Pompa karak-
teristikleri saptanr.
Deney kuyularnda keson kuyularda, rnei verildii gibi, benzer tarzda de-
ney sonular ile ilgili lm, grafil<, raporlar ile jeolojik durum, kuyu ap ve tehiz
durumu ile su durumubelirlenir. Log'lar verilir. Su kalite deiimi kum srme bu-
lankllk gibi zellikler raporda aklanr.
D - Sularda Kalitenin Saptanmas:
Suyun kalitesi fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik analizleri e saptanr. Gerek-
tiinde biyolojik incelemelerde yaplr.
7
"
,
; ,
! i
, ,
, !
, ;
, ,
,
. ;' ~ : f
! ,
,f i
!
., i
I' '
;! :"
,
~ !
L . i
,
i
i
i i
i
, ,
j -:
i'
! '
; ;
i' !
i! i
: !
. '
,
i
Analizlerin yapil tarz ve analiz sonularna gre suyun iilebilir olup oL-
mad hususlarnda Umumi Hfzshha Kanunu, Gda Maddeleri Tz ve Trk
imesuyu Standartlar ile gerektiinde Dnya Salk Tekilatnn Standartlarna uyu-
lacaktr. (RNEK 2) 25C'den scak sularda ve snr deerleri aan sularn sei-
mi hususunda Salk ve Sosyal Yardm Bakanlnn gr alnr.
a) Su rneklerinin Aln Zamanlar:
Kuyularda pompaj sonunda, dier sularda ise biri sularn mnmum olduu
mevsimde, dieri ise yamur mevsimi iinde olmak zere ylda en az iki kere aa-
da tarif olunan ekilde numuneler alnarak analizler yaplr. Pnarlar, dere, gl
ve barajlardan su alnmas halinde, gerek grld sayda olmak zere analizler
yaptrlr. Atk sularn ve zehirli maddelerin karmas ihtimali varsa en az 3 ayda
bir analiz yaptrlr.
b) Su rneklerinin Alnma,snda Gzetilecek Hususlar:
Pnarlarda (zellikle kk debilerde) gzede suyun boruya alnp akmn du-
rulmasndan sonra rnek alnr. 'fl'
Byk debili ve gllenmi pnarlarda (zellikle dipten kaynyanlarda) dipteld
ince taneli zeminin kaynamas ile veya baka bir suretle belirgin hale getirilecek
ve yzeye kabilece~ gzelerden birine, zerinde delikler bulunan ve yeteri i uzun-
lukta bir boru saplanarak ve borudan kacak durulmu sudan rnek alnr.
Yzeysel Sularda:
Akarsularda akn hzl olduu noktalarda, baraj ve gllerde suyun alnaca
seviyeye gre saptanacak kenardan en az 50 cm. mesafeden rnek alnr. ie ile su
almada; ie istenilen derinlie az ak ve baaa tutularak sokulur ve dolmas
iin evrilir. Derin noktalarda numune almada zel aletler kullanlr.
inaatn bitiminde adi ve derin kuyular rnek alnmasna geilmeden nce lit-
resinde 10 mg. aktif klor bulunan bir zelti ile dezenfekte edilmelidir. Bunun iin
kuyu iindeki beher m
3
suya 10 litre klorlu zelti dklr ve 24 saat beklenir.
Drenajlarda k kapa kapanarak ayn ilem uygulanr.
Pompaj iinde kullanlacak pompa ve boru aksam da ayn zelti ile dezen-
fekte edilir.
Yeterli sre pompajdan sonra numune alnr.
Mevcut tesislerde su rnekleri kaptajlarn, masaklarn ve depolarn k bo-
rularndan, artma tesislerinin giri ve klarndan ebekelerde tketiciye ait mus-
luklardan ve emelerden alnr.
Kimyasal ve fiziksel analizler iin su rnekleri, eczanalerden temin edilen ve
kullanlmam mantarla kapatlan ielere yardmc kap kullanlmadan alnr. Ru-
tin analizler dndaki zellik arzeden analizler iin imesuyu labaratuvar ile rnek
alma yntemi iin temas edilir .
Musluk ve emelerden su alnrken musluk ksm alevle yakdp su yeterli
sre aktldktan sonra rnek alnr. Bakteriyolojik analizler iin sterilizeedilmi i-
eler kullanlr. Su bu ielere 2 cm hava kalacak ekilde doldurulur.
Klorlu sularn bakteriyolojik analizleri iin de tiyoslfatl ieler kullanlr. Su
rnei alnrken nce bakteriyolojik analiz iin numune alnr.
, Fiziksel ve kimyasal analizler iin asgari 2 litre ve gereinde 5 litre ve daha
fazla su rnei alnr.
. !; J
8
!.
\
.~.
Suyun kalitesi zamanla deieceinden numunenin en ksa zamanda, baf~teri-
yolojik analizler iin 48 saat iinde analizi yapacak laboratuvara getirilmesi gere-
kir.
Numune alnan ienin stne bir etiket yaptrrlp zerine belde ve suyun
ad, suyun cinsi (menba, dere, gl, yeralt suyu olduu) su ve hava scakl yazlr
ve tarih konur. iyot veya Fluorun yetersiz veya gereinden fazla olmas ve zehirli
maddeler mevcut olmas ihtimaiinde ek zel tahliller yaplr.
4) Iletilecek Suyun Seilmesi
A - Su/ann ve Yapm Yer/erinin Kamu/atlfma Durum/an:
Belde civarndaki sularn kamulatrma lurumlar yascl ynden incelenir ve
beldeye getirilmesinin mmkn olup olmad belde yetkililerinden belgelendirilip
gerektiinde kamulatrma ilemine geilir.
Alnacak su bir sulama suyu, derin veya adi kuyu suyu veyahut ortak kullan-
lyorsa imesuyu olarak beldeye tahsis edilebileceine dair ayrca ilgili kurulularla
anlamaya varlr. Getirilecek su ok sayda beldeyi besleyecekse, o beldelerin ala-
caklar su miktarlar hakknda nceden aralarnda anlamalar salanr.
Kaptaj koruma alannn, su altnda kalacak blgenin, isale, terfi hatt, terfi
binas, artma tesisleri, depo, lojman yerleri ve benzeri yapm yerlerinin kamula-
trlmasnn mmkn olduu belgelendirilir. Beldeye iletilmesi dnlen sularn
karnulatrlmasnn veya kullanma hakknn salanmasnn mmkn olduu hususu
belgelendirilmeden proje konusunda bir alma yaplmaz.
B - Genel Durum P/anl:
incelenen tm sularn konumlar 1/25000'lik haritada (zorunlu hallerde
11100000'likte) belirtilir. Bir ereve iinde dere, pnar ad, kuyu numaras, kotu,
minimum ve iletim debileri yazlr. Etd edilen iletim hatlar, artmatesisleri, terfi
istasyonlar, lojman, depo ve ebeke kat ve blgeleri haritada gsterilir. Bunlarn
hacim kapasite ve kotlar belirtilir.
c - DepO ve ebeke Etd:
Iletilecek sularn yukarda verilen etdne paralelolarak 112000'lik veya 115000
lik haritada detay ilgili blmlerde aklanan ekilde hareket edilerek ebeke kat-
lara ve beslenme blgelerine ayrlr. Depo adet, kot ve konumlar etd edilip zel
gelime blgelerine verilecek u ve ebekede datlacak debiler gznnde tutu-
larak depo hacimleri belirtil.ir. Depolarn tipi, kotu, hacmi bir ereve iinde depo
yannda gsterilir.
D - Ekonomik zmn Saptanmas:
aY Hesaba Esas Al nacak Keifler:
Beldenin 15, 25, 35'nci sene sonundaki su ihtiyac ve bu yllara ait inaat
kademeleri tesbit edilir. Seeneklerin yatrm miktarna gre aada verilen amor-
tisman, faiz, bakm oranlarndan yararlanlarak yillk iletme giderleri ve gerektiinde
35 yl sonraki toplam gidere gre ekonomiklik sras saptanr.
b) Amortisman, Faiz ve Bakm Yzde Oranlar:
Cetvelde tesis ve yapmlarn ortalama mrleri ve balom yzdeleri belirtilmi
olup inaat yapmal iin lzumlu sermayenin faizi olarak hesaba % 10 esas alnr.
9
--~~-_ .._._---_._---------- ..._--_._. -_.-
i
i
i
i

i
i
f
i
i
, ,
!-
,'1.
i
Ye.placak hesaplar sonunda neticelerin birbirine yakn kmas halinde yat-
rm ve d demesi az olan ve kalitesi daha iyi olan zm seilir. Mukayese yer-
alt suyu ile akarsu, gl, glet ve baraj sular arasnda ise % 35 fazlasna kadar yer-
alt suyu s.eiHr.
10
Amortisman
Faiz Bakm
Sresi Yzdesi Yzdesi Yzdesi
Iin C i n s i Sene
% %
%
Barajlar 100 1 10 0,1
Bentler 50 2 10 1
~ i Kaptaj Basit tip pnar.
i'
Tesisleri kaptaj ,keson kuyu, 50 2 10 2
Drenaj, galeri
borulu kuyu 15 6,7 10 2
Antra
Tesisleri keitme havuzlar 50 2 10 2
Yava filtreler 50 2 10 2
Hzl filtreler 40 2,5 10 4
Basnl filtreler 20 5 10 4
Kimyasal artma cihazlar 15 5,6 10 3
Klorlama cihazlar ve benzeri 10 10 10 5
Iletim
Font boru 50 2 10
Hatlar
elik boru 35 3 10 2
-AB ve PVC boru 50 2 10 1
~ L
Beton, Betonarme boru 40 2,5 10 1
ii j
Tnel, galeri 80 1,2 10 0,2
i: i
Enerji Nakil
Demir direk!i (Deniz kenar) 15 6,7 10 2
i. ;
! 1 L Hatlar
; f
, i
IHazide demir direk1! 20 5 10 1,5 , i:
". !
Beton direk! 50 2 10 1
Trafa 25 4 10 1
Pompaj
Pornpalar 20 9 10 2
Ter,izat:
Elektrik motorlar
20 9 10 1
Dize! ;Tlotorlar >150 KW 15 7 10 2,5
<150 KW 15 8 1.0 2,5
i
Depolar Gmme ve ayakl depolar 50 2 10 0,5
Yapml;;.r
Terfi binas, hizmet binalar,
sanat yaplar 50 2 10 0,5
!
ebeke Font boru 40 2,5 10 1,5

i, 81ii-; boru 30 3,5 10 2,5

:
AS ve PVC boru 40 2,5 10 1,5
Betoarme boru 40 2,5 10 1,5
Su sayalar 15 6,7 10 5
Vanalar 30 3,3 10 2
Yangn rnuslular 30 3,3 10 ?
C) Getirilecek Sularn Seimi:
Yatrm, amortisman, faiz, bakm, iletme giderler; gznnde tutularak isaIe-
leri cazibe ile olan zmler terfi zmlerine nazaran % 25'e kadar pahal olmalar
haiinde tercih edilebilirler.
"""'.
~jJ
E - Sonulann Derlenrnesi:
,
Beldeye iletilmesi dnien menba, sath ve yeralt sular adlanna gre tas,
nif edilerek asgaridebi,'isale edilecek debi, menba kotu, isale veya terfi tul, ap,
kalite farkllklar, antrna durumu, yatrm, iletme masraflar bir tablo h31inde top-
lanr ve burada beldeye getirilecek su ve zmler belirtilerek hidrolojik rapor ha-
zrlanr.
F - Hidrolojik Raporun Ekleri:
Hidrolojik raporun ekleri aadaki srayla tertiplenir.
a - Mevcut imesuyu tesisi, elektrik, santral binas, hava hatt veya trafo
durumu ile ngrlen zmleri gsteren 1125000 lekli genel durum plan ve kro-
kileri, halihazr harita, imar plan durumu, mahalleler hakknda belge, plan, krokiler
ve bilgi kaynaklar
b - Su ihtiyacnn tesbitine ait belgeler
c - Debi lm sonular ve bunlara ait debi-zaman erileri, pompa dene-
yine ait tutanak, kroki, kuyu loglar, deney sonular ve grafikleri, deerlendirme
raporlar
d - Fiziksel, Kimyasal, Bakteriyolojik analiz ve klor talebi raporlar
e -- Suyun ve yapm yerlerinin kamulatrma belgeleri
f - Depo ve ebeke kat beslenme blgeleri ve u debileri gsterir 1/2000
veya 1/5000 lekli plan
9 - Olabilirlik hesaplar
il - Sonular derleyen cetvel
i - Yararlanlan kaynaklar
G - Hidrolojik Raporun Onanmas!:
Hidrolojik rapor yukardaki esaslara gre dzenlendikten sonra yerinde ve b-
roda inceleme yaplr ve yukarda belirtilen srada kontrol edilir. Kontrol protokolu. ile
birlikte gereke raporu, tasdik makamnn onayna sunulur.
MADDE: 6 - PROJENIN DZENLENMESI ESASLAR! ;
Projenin fihristi aada belirtilen srayla tertiplenir.
'1) Proje AklMra Raporu :
Beldenin 15, 25, 35'nci yllarndaki ihtiyalarn karlayacak ekilde kademe-
lendirilerek, proJenin kademe esaslar aklanr ve projenin blmleri hakknda pro-
jeyi anlamaya kolaylk temin edecek ekilde genel bilgi verilir. Hangi sularn ileti-
lecei, inaatn hangi sraya gre yaplaca, getirilecek debiler, iletim hatlar uzun-
luklar, boru aplar, depolarn adedi, klorlamann yeri, terfi varsa karakteristikleri,
artma tesislerinin yeri ebekenin kademeleri, servis yolu, enerji durumu, projenin
keif bedeli, suyun m
3
. maliyeti hakknda genel biigi verilir.
2) Topo~mHk almalar:
Tesisin I~urulaca mahaiierin haritalan belde haritasnn koordinatlarna, kat
ve rperlerine balanr.
Belde haritas yoksa nivelman balang Kotu olarak sah.ii yerlerde okunacak
ortalama deniz seviyesi, demiryolu varsa istasyon kotu, aksi halde 1/25000 lekli
harita nirengi kotu gznnde tutularak kot tesbit edilir.
11
.'
~, i
;j
:
i
Li
i
"
i
i'
i
",
1
i
"i
'
i
,
i;
i
1;
:;
,
, i
; i

;
'.
,
; ,
, ,
I'
i

, i
'
! i
,
i'
A -- Gene/ Durum Plan:
Genel ejurum plan 1/10000, 1/25000 gerektiin~e 1/100000 lekli olarak ter-
tiplenir.
Bu planda belediye hudutlar, harita ve imar plan snrlar, mevcut tesislerle
dnlen zmlere ait kaptaj yerleri, iletim hatlar, artma tesisleri, depo, ana
boru, terfi binas, mevcut ve nerilen servis yollar, lojman binalar, enerji nakil
hatt, trafa bina/ar yerleri, civardaki ta, kum, aklocaklar gsterilir.
Tesviye erileri 10'ar metre ara ile geirilir. Her 50 metreden geen tesviye
erileri kaln izilir.
Planda kuzey yn belirtilir.
B '.- Yapm Yer/erinin Haritas ve Kesit/erinin kan/mas:
YaplTl yerleri iin alnacak haritalarn lei yerine gre 1/100 - 1/200 - 1/500
seilir. ;-\yrnt noktalar arazjyi ifade edecek sklkta okunur ve plan kati genilikte
alnr. Bu planda istasyon noktalar,kotu, ara mesafe ve alar belirtilir. Kaptaj
civarnn harita ve enine kesitleri alnrken himaye mntkas, tahliye koullar gz-
nne alnarak civar arazi ile birlikte pnar taban, su kotu ile birlikte saptanr .
.Akarsu kenarnda alan keson kuyularda koruma blgeside gznnde tutu-
i,{rak ilerde alacak kuyular ve civar kuyular kapsyacak ekilde harita alnr. kar-
lacak enine kesitlerde dere taban, su seviyesi, kuyu taban, kuyudaki su seviyesi
gsterilir. Enine kesitte pompaj binasna kadar olan arazi, dere feyazan seviyesi ile
birlikte tesbit edilir.
Suyun bend yaplarak alnmas halinde bend yerinin eksenden itibaren 100 m.
memba ve 100 m. mansabn kapsyacak ekilde haritas karlr. Bend yerlerinde
bendin e}(seninden 250'er metre menba ve mansaba kadar 50'er m. ara ile enine
kesitler nivemanla karlr. Bu kesitlerde dere taban, su seviyesi ve arazideki mak-
simum su seviyesi kenarndan 50'er metre uzekla kadar lme yaplr.
Baraj iin gerekli haritalarn karlmasnda DSi.'nin artnameleri esaslanna
gre hareket edilir. Bend, glet ve barajn su altnda brakaca sahann uygun.
lekte haritas alnr.
Dier yapmlarn haritalar alnrken kafi genilikte olmasna dikkat edilir.
Kaptaj, masak, vantuz, tahliye gibi yapm yerleri bendier, terfi binas artma tesis-
leri, depo yerleri gibi yapmlar yeterli sayda betonla araziye aplike edilir.
Aplikasyonu takiben yapm yerlerinde nivemanla enine ve boyuna kesitler
kar III'.
c -- isa/e Hattt, Ana Boru Gzergah Harita/an:
iletim hatt haritas ak poligon sistemiyle alnacak olup esas jtibariyle 1/2000,
gerektiinde 1/1000 lekli alnr. Karlatl'ilan gzergah civarnda haritay almak
iin en ok 200 m. aralkl istasyon noktalar seilecek ve bu n<talar 15x15x40'lk
zeri ivili 250 dozlu betonla (kayalk arazide kayada ivi ile) tesbit edilir. istasyon
aralarnda elik erit metre ile gidi, dn uzunluk lmleri yap:r. Istasyon alar
iki yarm dizj yntemiyle llr. Ba ve sonda aklk as lm yaplp kaba
dengeleme yaplr. A hatasn azaltmak iin aradaki birka istasyon atlanarak a
okunma.ldr. Dengeleme kademeli yaplmaldr. Kapanma hatas llen noktalara
eit olarak datlr, arta kalan fark, kenarlar en ksa olan poligon alarna ~klenir.
Istasyon nol(tas olarak seilen noktalar inaat esnasnda kayp olmamalar iin
1.2
f I,.
.\
t
.'
-.~
l
muhtemel gzergahn dnda ve ayak alt olmayan yerlerde seilir 've rperlenir.
iletim hatt haritas boru ekseninin 75'er m. sa ve solunu kapsamadr. Istasyon ve
rper noktalarnn kotlar gidi dn nivemanla saptanr ve bu deerler haritaya
ilenir.
Tafsilat noktalar dz arazide ortalama 30 m. engebeli yerlerde 20 m. aralkl
. veya gerektiinde daha sk olmak zere 1/2000'lik haritada hektar bana en az 15
nokta alnr. Gzergah kateden genellikle yol, demiryolu, enerji nakil hatt, pik-
ler, mezarlk, yapmlar, bina, arazi snrlar, akarsular, hatt itimalar gsterilir. Bun-
larn gzergilh kestii noktalar tesbit edilir. Zeytinlik, ba, kavaklk, fidanlk,
meyve baheleri, orman, tarla eklinde arazi rts, bataklk, heyelanl sahalar gibi
zellii olan yerler haritalarda'gsterilmi olur.
istasyonlarn dengelenmesinden snra 10 cm. aralkl koordinat eksenlerine
greharita izimi yaplr. Takeometre noktalar haritada kotlar ile birlikte gste-
rilir ve kotun virgl takeometre noktasn ifade eder. Haritada istasyon noktalar
numaralanr istasyon aralar birletirilir, alar, kotlar, ara mesafesi haritada gs-
terilir, tesviye erileri az arzal yerlerde bir, arzal arazide 2 - 5 metrede geilir.
Haritann yazlar kuzey ynne dik yazlr, haritalarda kuzey yn ve lek gste-
rilir. Haritann belirli boyutta kada izilmesi iin tepe noktas kat dnda olmak
zere krk yaplarak haritann sreklilii salanr.
Bu harita zerine eitli zmler etd edildikten sonra kesinleen gzergah
araziye apike edilir. Aplikasyon iin evvelce tesis edilen istasyonlardan yararlanir.
Poligon hatt ayn zamanda boru gzergah olarak seilmez.
Gzergah panna kaptaj, vantuz, tahliye, menfez, hava ve denge bacas, mas-
lak, terfi merkezi, depo ve benzeri yaprnlar iaretlenir.
Apike edilen isale, terfi, ana borular ve 400 mm.'den byk ebeke hatlar
gzergaha someleri betonlanarak ara noktalar dz arazide en fazla 50 m.de bir
asgari 5 x 5 x 25 cm. boyutunda ahap kazkla tesbit edilir. Kazklar zerine numara
yazlr. Arzal ve eimin de'itii yerlerde daha sk kazk aklr.
Aplikasyondan sonra uzunluk lm ve nivelman gidi-dn olarak yaplr.
Kapanma hatas kabul edilen hata snrn gememelidir. Proje ile birlikte takeomet-
re, nivelman ve uzunluk lme deerleri, koordinat ve hesaplar rper tafsilat ile
krokil.er teslim edilir .
i
i
;-r
~i
i
i
-,
i
1
'i
:1
J
!
.j
.~
. $j1 D - ebeke Haritalarnn Alnmas:
Haritas olmayan veya ksmen bulunan beldelerin eksik ksmlarnn haritalar
C bahsinde verilen esaslara gre karlr.
E - Servis Yolu Projeleri Haritalarnn Alnmas:
imesuyu deposu, artma tesisi, terfi binas, lojman binalarnn en yakn ;:olla
irtibatn temin etmek ve icabnda boru hatlarnn inaas iin yaplmas zaruri ser-
vis yollarnn haritalar yukardaki esaslara gre hazrlanr ve nihai gzergah araziye
apike edilerek zumlu. genilikte enine ve boyuna kesitler karlarak ahap ara
kazklar aklr. Planlar duruma gre 1/1000 - 1/2000 leinde olur ve burada men-
fez, kpr, st yapmlar gsteriiir.
Kurb yaraplaf, karakteristikleri, rperleri, haritann alnmasna yaryan is-
tasyon noktalar, katlar, alar ve ara mesafeleri plana ilenir.
Servis yolu boyuna kesiti 1/1000 - 1/2000 yatay ve 1/200 dey lei ile ter-
tiplenir.
13
i
!
i
i
i
i
r
. J
i.
'.
n'
~i
.'
.. :
i. ;~
Enine kesitler araziyi belirleyecek ekilde yeterli genilikte her kazk hizasn-
dan alnr.
F - Harita Yapmmda Kabul Edilecek Hata Miktarlan:
Harita almalarnda kabul edilecek hata miktarlar aada gsterilmitir.
a) A Kapatma Hatalar : .
Poligon balang aklk as ile poligon alar toplamnn son aklk as
fark:
1/20Q lekli haritalarda Fs = 2 V n
1/500 lekli haritalarda Fs 2 Vn + 2
1/1000-1/2000 lekli haritalarda Fs 3 Vn + 3
formlnn verdii santi grad rni<tarndan fazla olamaz.
Bu formlde (n) ba ile son arasndaki istasyon noktalar adedidir.
b) Uzunluk lsnde:
Poligon kenarlarnn gidi ve dn iki ls arasndaki fark:
1/100 -1/500 lekli haritalarda,
. Grup; dz, plak ve hafif meyilli arazide,
.6 s = 0.003 VS + 0,0001 S
II. Grup; arzal, aak glk arzeden arazide;
.6s. = 0.0045 vS + 0.00015 S
. Grup; ok arzal, sert meyilli, sk agal byk glk arzeden arazide;
.6 s = 0.006 VS - 0.002 S
1/1000 - 1/2000 leindeki haritalarda.
. Grup; iin .6 s = 0.01 vS
i . Grup; iin .6 s = 0.015 VS
. Grup;' iin .6 s = 0.02 vS
formllerinin verdii deerden fazla olamaz.
Burada S = kenar uzunluudur . .6 s ve S (m) cinsindedir.
c) Nivemanda gidi - dn iki l arasndaki fark;
d = 0.03 VL + 0.0003 h (m)
formlnn verdii miktardan fazla olamaz. Burada;
L = km. cinsindEm nivelman yaplan noktalar arasndaki uzaklk.
h = m. cinsinden balang ve son noktalarn kot farkdr.
3) Suyun Kaptaj :
karlm olan plan ve enkesitlere kaptaj yerletirilecek olup, kaptaj proje-
lerinde aada istenilen bilgiler gsterilir. Genelolarakta her tip iin statik beto-
narme, hidrolik, gerekli hesap ve detay projeleriverilir.
A - Yeralt Sularmn Kaptaj:
a) Pnarlarn Kaptaj :
Kaptaj suyun gerek gzelerinden alnmasn salamaya uygun yaplr. Bu-
nun iin asl su tayan formasyona erimek zere yzeydeki dknt zemin kald-
rlr veya bu zemini katedecek bir giri yapm dnlr ve pnar suyunun sznt
su/ar ile kirlenmesini nleyecek tedbir alnr.
14
i
I.
i
li'
i;
i
,.
,.
"
,1
ii
i. i
: i
f j
i
i '
i ! 1
1, \ t
li . ,
1
:\ , :
! i i
.~ i i ~
: j j
ii i
,
i
i
I
:1
ii
l
!L
i
, ,
, i
: i:
j ~ i !.
(~
i
i
i
Suyun ktesas formasyonun Jeolojik durumu, suyun k ekli gozonune
alnarak, alnacak su miktarna gre ve imkanlar elverdii takdirde kaptaj geirimsiz
tabakaya oturtularak tertipienir.
Gerekmedike su kabartlrnaz ve kaaklar nlemek iin parafuy, saplama du-
varlar dnlr.
Kaptajda suyun topland blm ile iletim ve tahliye hatt klar ve giri
bacasnn bulunduu blm birbirinden ayr olur. Suyun topland blm suyun
getirecei mil ve ince kum gibi malzemenin kelmesi iin ve dzenli su akmnn
salanmas iin bir havuz eklinde olmal ve tahliye imkanlarna gre dip savak,
dolu savak ve hava bacasn kapsamas salanr. Manevra blmne suyu kirlet-
meden girilebilmesi ve bu ,b!mn boyutlarnn gerekli ilemlerin kolaylkla yapl-
masna imkan verecek mertebede olmas istenir.
Kaptaj tesisi yzeysel ,sulara kar geirimsiz olmal, perde ve rt ile gei-
rimsizlik temin edilmelidir. Ayrca scaklk etkilerine kar dolgu rts kullanlr.
Birbirine yakn ok sayda gzenin kaptajsz konusu ise ve olabiliyorsa drenaj
veya bir toplama galerisi eklinde kaptaj projelendiriiiI'.
Sel etkisine maruz kalabilecek pnarlarda gerekli koiUYucu nlem alnr.
Dz arazide yeralt suyunun dipten kaynamak suretiyle su birikintileri olu-
mas halinde imkanlara gre su, drenaj, kuyu veya havuz sistemiyle kapte edilir.
b) Drenajla Kaptaj :
Drenaj sisteminin yeralt suyu akmn toplayacak ekilde tertiplenmesi ve-,
drenajlarn imkan varsa geirimsiz tabakaya ve gereinde beton bir yasta otur~
tulmas salanil'. Drenleren alak yeralt su seviyesinden mmknse 1 -1,5 m. derin-
de bulunur ve etraflar zeminin granlometresine uygun filtre malzemesi ile evrilir.
Yzeysel sularn ieriye girmemesi iin drenajn stnde kilden slzdrma?lk taba-
kas oluturulur. .
Drenlerin derinliklerinin saptanmasnda bitki rtsnn cinsi de dikkate alnr
ve drenlerin kklerle tka'nmamas iin bunlar imkanlar lsnde kklerin eriemi-
yecei derih!ikte yerletirilir. Drenler geniletilmeye imkan salayacak ek.ilde d-
zenlenir ve en az 50 m. ara ile krlma ve yn deiim noktalarnda temizleme ba-
calar yaplr.
c) Galeri ve Kuyutarla Kaptaj :
Zemin cinsi, granometrisi, Y.A.S.S.'nin deiimi, karstik arazide atlaklarn
durumu ve alnmas dnlen su miktarna gre gereinde mukayese yaplarak
kaptaj ekli seilir.
Galeri ile Kaptaj :
Alnacak suyun dekisinin byk ve arazi yapsnn uygun olmas halinde galeri
dnlr. Galeri taban kotu Y.A.S.S.'nin deiimine gre imkaniar lsnde ge-
rekli szma uzunluu te,:in edilecek ekilde saptanr. Tercihan galeri iine girile-
bilir boyutta ve iine qj(ildiinde suyu kirletmeyecek ekilde yap/r. Su geliine
gre galeri duvarna baroakan;ar yaplr. Zeminin granlometrisi ve alnacak debi
miktarna gre giri \lILic,;; sOrklerne hzlarn amyacak ekilde barbakanlarn top-
lam alan hesaplanr. r.;k ince daneli zeminlerde barbaf(an arkasnda ayrca filtre
tekil edilir.
15
i
I'
ii
i
"
~ii
i'
,O, J
I,' :
iil
ii i
i!i
i i
:,! i
i i
il ,
!! i
il
i:
Li
l
i'
ii
:i
"
'!
ii
'i
I,
i'
i
i:
jj
li
ii
I'
ri
"
!!
,I
"
J'
i !
i
!
l
i
Li
i i
i
1
j
,
Yzeysel sularn ve arzu edilmeyen Y.A. suyunun alnmamas iin gerekli yer-
lere kil perdeler ve koruyucu yapmlar tertip edilir. '
Galeri taban meyili 0,001 'den_az olamaz. Uzun galeriierde imkan varsa hava-
landrma ve muayene bacalar dnlr. Gerekli kol)lIarn varl halinde galeri-
lerde gei,rimsiz perdeler dnlr.
Adi ve Keson Kuyu ile Kaptaj :
Adi ve keson kuyularda byk aplardan kanlr ve kaz el ile yapilacak ise ku-
yu i ap 2,5-3,0 m. makina ile alacak ise daha kk seilir. Kuyularn ara uzak-
lklar etki alanlar durumuna gre iletme ve ekonomik faktrlerde gznnde tu-
tularak saptanr.
Kuyular sifonlama suretiyle bir ana kuyuya balanacak ise kuyu ara mesa-
feleri asgariye indirilir. Sifon hatlarnn da ana kuyuya doru ykselmesi salanr
ve en yksek noktada hava boaitm dzeni dnlr.
Kuyular yzeysel sulara kar korunur ve kuyu cidarnn st ksmlar gei-
rimsiz hale getirilir. -
Kuyular, alvyon zeminlerde imkanlar lsnde geirimsiz tabakaya kadar
indirilir ve akifer kalnlnn az olmas halinde yerats.uyundan tam yararlanmak
iinkuyu geirimsiz tabakadada 1-1,5 m. devam etmesi salanarak emme borusu-
nun krepini tabandan en az 0.50 m. ykseklie kadar uzatlr.
Kuyu cidarnda alacak barbakanlarn toplam yz lm, zemnin granlo-
metrisi gznnde tutularak belirli bir apn stndeki zemin danelerinin kuyu ii-
ne srklenmemeleri iin srklenme hznn alamam.asn temin edecek deerde
seilir.
Barbakanlar basit ve kolayca tkanmayacak ekilde tertiplenir ve dtan i
cidara ykselerek gitmesi istenir. Barbakanlardan zeminie kuyu arasnda filtre ta-
bakalar kullanma yerine, zeminin bu noktalardan kademeli zorlama pompajlar ile
ince taneli zerreleri alnmak suretiyle denge durumuna sokulur ve zorlama pom-
pajlar sonunda barbakanlar arkasnda boluklar husule gelirse bunlar ince akl-
la doldurulur ve icab halinde barbakana bakr telden kafes taklmas dnlr.
Kuyu geirimsiz tabakaya kadar indirilmiyorsa, tabann millenmemesi iin
zeminin granlometrisi ve giri hz dikkate alnarak ters filtre eklinde ve birka
kademeli olmak zere ince taneli zeminin srklenmesini nliyecek dzen dn-
lr. Projede iletme debilerine tekabl eden dinamik seviyelere gre motopomp d-
eme veya sifonlama seviyeleri verilir ve kuyu st -odas, seviye lme, su rnei
alma, havalandrma ve dier donanm kapsamas ve taan sularn kuyuya intikali-
nin nlenmesi salanr.
Uygun a!vyoner sahalarda ve byk debilere gerek duyulmas halinde yatay
ve eik drenli kuyu dnlr, fakat bu tip zmlere gidilmeden nce bunlarn adi
kuyu gruplaryla ekonomi ve iletme ynnden karlatrmalar yaplr.
d) Derin Kuyularda Kaptaj:
Derin kuyularla su alma halinde ve birden ok sayda kuyu kullanlacak ise
kuyu yerleri l=avzannhidrojeolojik etd1~-eve iletme artlarna gre saptanr. Ica-
bnda derin kuyularda giriim durumu gznne alnarak ara uzaklklar ekonomik
ve iletme faktrleri dikkate alnarak belirlenir. Kuyular genelolarak yeralt suyu
, ak ynne dik bir veya birka srada dnlr.
16
1,
.'.~..
i
[
Kuyularda kapal boru ve fitrelerin konumlar geilen formasyonun ve alna-
cak suyun zellikleri gznne alnarak tertiplenir. ileride kuyuya akl ilavesi yap-
labilmesi iin tehiz esnasnda akl borusu konulur. Filtreli ksmlarda giri hz-
nn srklenme hzlarn amamas, boru i ap, debi, ve pompa standart aplar
gznnde bulundurularak seilmesi salanr.
Projede iletme debilerine ait dinamik seviyeler gsterilir.
B - Yzeysel Sulann Kaptaj:
a) Akarsulardan Su Alma:
Su alma yeri yerleim yerlerinin dnda ve tercihan akarsuyun menba. tara-
flf)da seilir. Su alma yerlerinde imkanlar elverdiinde akarsu rejiminin dzenli du-
rumda, srnt maddesi az, su derinliklerinin yeterli olmas ve feyezana kar ko
., ruma nlemlerinin kolaycaalnmas istenir.
Su alma yapsnn akarsuyun debi ve srnt madde durumuna uygun olmas
ve deiik seviyelerde gerekli d~binin alnmasnsalamaya uygun olmasna dikkat
edilir.
Su alma yaplarnda gr azlarnda eik, zgara ve tersip havuzlar d-
nlr, feyezan halinde fazla suyun girmesini nleyecek ve savaklayacak perde, ka-
pak, dolu savak ve dip savak projelendirilir.
Fazla srnt maddesinin girmesini nlemek iin krepinler, zgara tertipleri
dnlr, giri hzlar byk seilmez ve krepinler tabandan yeteri kadar yukarda
tertiplenir. Bu gibi yapmlar sahile balyan boru hattnn gerek malzemesi ve
gereksebalantlar mmknse esnek olur. Su, bir toplama odasna iletilir ve pom-
paj gerekirse buradan yaplr.
b) Glden Su Alma:
Alnacak suyun temiz olmas n su alma yaps kydan, s ksmlardan
kirlenme ve bulanma noktalarndan uzakta bulunmas salanr ve su alma' seviye-
leri E.Y.S.S. ve E.A.S.S. ve gl yzeyi ve tabanndaki akmlar gznnde tutularak
saptanr.
Su, gl tabanndan ve yzeyden alnmayacak ekilde tercihan kule eklindeki
yapmlarla alnr, tabana oturan yapmlarda ise krepin tabandan yeterli yksekli,kte
tertiplenir ve ayrca zgara dnlr.
Girihzlar 15-20 cm i s. den fazla olmamal, balk vesair hayvanlarn boru-
lara girmesine mani olunmaldr. Su alma az ile ky arasnda balant salanr.
Gl. su seviyesi deiimi fazla deil ise su kydaki bir toplama odasna cazibe
ile iletilir.
c - Kaptajiann Kirlenmeye Kar Korunmas:
Kaptaj civarnn toporafik, jeolojik ve yerleim durumu gznnde bulun-
durularak alnacak suyun kirlenmesi nlenir ve kaptaj bir koruma blgesi iine alnr,
Koruma alan arazinin toporafik durumu, zeminin geirimsizliine ve kap-
tajn cinsine gre saptanr. Tarm yaplmasn, hayvan girmesini ve yerleimi en-
gelleyecek ekilde koruma blgesi evre hendei ve it ile evrilir.
Koruma blgesinin dnda kalp kapte olunan suyun ya havzas iihde ka-
lan ve yeterli bir tabii filtrasyona uramadan kaptaja gelmesi mmkn olan kuyu,
dden, ve ukur (gereinde boya tecrbeleri yaplarak saptanacak) sularnn uzak-
latrlmas salanarak kaptaja ulamas nlenir. \
17
,
, ~
i.'
,.i'
,
:1
li
ii:
'i,
:11
li,
Li
i,
:'
i
i
:i
i
:1
11
i,
I,
i,
, i
: ;
i [i '
t:
l'
i
. !!
,
i; i '
i;
:i i
li, i
i -
'1
, '
i
, '
i!
:
! .
':
i i i
. [ i
:
1
a) Koruma Blgesinin Boyut ve ekli:
Pnarlarda:
Pnarlarda koruma blgesi mmknse daire dilimine benzer ekilde olur ve
kaptaj diliminin takriben merkezinde ve mansap tarafnda bulunur. Dilimin simetri
eksininde kaptaj yapsnn en uzak noktasndan 50-250 m. arasnda deimek ze-
re toporafik durum ve arazinin cinsi ve kirlenme ihtimaline gre saptanr. Mansap-
tan kaptajn koruma blgesi kenarna en az mesafesi 20 m. olarak tayin edilir.
Kuyularda:
Derin kuyularda koruma blgesi alan zeminin geirimsizlik durumuna gre
saptanr.
Adi kuyularda koruma blgesi enaz 50 m. yar apl bir daire eklinde olur
ve kuyu bu dairenin m,erkezinde bulunur. Kuyu grubu halinde ayn esastan hareket
ve grubun tertip tarzda dikkate alnarak koruma blgesi her kuyu iin tek tek veya
hepsini kapsayacak ekilde tesis edilir.
Dren ve Galerilerde:
Koruma blgesi snrnn, dren veya galeri simetri ekseni ve ularna 40 -100 rn.
uzaklkta olmas tercih edilir.
4 - Suyun Artlmas:
Getirilecek suyun fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik zelliklerinin Trk lme-
suyu Standartlarna uygun olmamas halinde, su iilebilir hale getirilmek zere ar-
t i r.
Suyun zelliklerinin eitli zamanlarda gsterdii deiiklikler artma siste-
minin karakter ve kapasitesini belirlemek Ozere incelenir. Artma tesislerinin konu-
mu, sistemi, birim adedi, stnn ak veya kapal olaca, yedek durumlar, eko-
nomik koullar've teknik zellikler: gznnde tutularak belirlenir.
Renk, koku, tad, agresivite, ta yapma, organik madde bakteriyolojik; bula-
nklk ve dier zellikler bakmndan imeye elverili olmayan sularn phtlatrma
(koaglasyon), yumaklatrma (floklasyon), keitme (dekantasyon), Szme (filt-
rasyon, yumuatma, ntrletirme, bakterilerin ve canllarn yok edilmesi (dezenfek-
siyon) gibi gereken ilemlerle suyun iilebilir hale getirilmesi salanr.
A - zgara ve E/ekten Geirme:
-
Ham su, askda bulunan ve yzen maddeler kapsad takdirde duruma gre,
zgara ve eleklerden geirilerek bu maddelerin tutulmas ngrr.
. - ----
B -- Pht/atrma ve Yumaklatrma:
Yaplan analizler sonunda suyun zelliklerini iyiletirmek zere, ham suya
katlmas gereken kimyasal maddelerle, askdaki ve kolloidal maddelerin kelme-
sini salayc ve yaplacak yumaklatrma (floklasyon deneyleri sonunda saptana-
cak ktrc (Koaglan) maddelerin suya katlmas, kartrlmas ve depolanmas
iin gerekli yapmlar projelendirilir .
C - ke/tm e :
iletme artlar gznne alnarak suyun iindeki yumaklarn statik veya hz-
landrlm havuzlarda kernesi projelendirilerek, burada keitme maddelerinin
syrlmas ve tesisin dna alnmas veya ykama suretiyle temizlenmesi projede
dnlr.
18
,t~
i
D - Szme:
Fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik zellikler debi ve ekonomik faktrler gz-
nnde tutularak suyun szlmesiiin seilecek yava (bati) ve hzl (seri) filitre sis-
temlerine ait projeler verilir.
Bulanklk, renk ve bakteriler bakmndan az kirli olan ve senenin btn ay-
larnda zellikleri deimeyen sularn artlmasyla tesis iin gerekli arazinin kolay-
lkla salanmas imkanlar da gznne alnarak yava (bati) filtreler tercih edilir.
Filtre zerinde teekkl edecek tabakann syrlmas ve ykanmas ilemlerine
gre, gerekli tertipler dnlr. .
Debinin fazla, suyun zelliklerinin deiik zamanlarda farkllk gstermesi ve
yetenekli teknik personelin kolaylkla salanabilmesi halinde hzl filitreler tercih
edilerek, filitrelerin ykanmas iin gerekli projeler verilir.
Atk sularn dinlendirilmesi ve tekrar tesise geri verilmesi hususunda ekono-
mik artlarda gznnde tutularak teklif yaplr.
E - Rengin Giderilmesi:
Suya renk veren znm veya askda bulunan koloidal maddeler saptana-
rak bunlar giderici tesisler ngrr.
F - Koku ve Tad:
Suyun iindeki organik, anorganik maddeler ve gazlardan ileri gelen koku ve
kt tad varsa bunlarn standartlara uygun hale indirgeyecek havalandrma ve aktif
kmr veya dier tesisler nerilir.
G - Suyun Yumuatlmas:
evrede daha iyi zellikte su bulunmamas, ta yapma durumu, eleman temini'
ve ekonomik koullarda gznne alnarak suyun uygun bir sertlik derecesine d-
rlmesi ve yumuatma maddelerinin depolanmas hususlar proje!endirilir.
H - Demir ve Manganm Sudan Ayrtlmas:
Suda bulunan demir ve mangan tuzlarnn karakterine gre ketme, filtras-
yon, havalandrma veya kimyasal yoardan hangisi ise sudan ayrlmas gerektii
hususu ekonomik koullar da gznnde tutularak tesbit ve buna gre gerekli tek-
lif yaplr.
i - Suyun Ntrletirilmesi:
Getirilecek olan suyun agresif (kemirici) veya ta yapma zellikleri, iletme
ve teknik hususlar dikkate alnarak suyun ntr!etirilmesi iin gerekli teklifler ge-
tiril ir.
J - Suyun Dezenfeksiyonu:
Sudaki organik kkenli zararl madde ve koliform cinsi bakterilerin zararsz
hale getirilmesi iin, suyun klorlanmas veya ekonomik artlar gznne alnarak
ozonlanmas hususunda gerekli nlemler alnr.
K - Plankton:
Akarsu ve gllerden su alnmas halinde boru ve filtrelerin tkanmas veya
suya fena koku veren planktonlarn giderilmesi iin, bakr slfat ve benzeri bileik-
ler kullanlmak zere gerekli nlemler alnr.
19
l'
: ;
i
! l
5 - Suyun Iletimi:
Teknik ve ekonomik koullar gozonune a!narak suyun cazibe veya terfi ile
iletimi hususunda gerekli mukayese hesaplar verilir,
A - Terfili lietim :
Terfi edilecek s!Jyun mevkii, kaptaj ekli, feyezan artlar, emme ve basma
kot ykseklikleri, motopomp cinsleri g;znnde tutularak proje artlarna gre terfi
sistemi saptanr.
a) ematik Profil:
Terfi sisteminin belirlenmesinden sonra pompa seimi iin, sisteme ait ema-
tik profil verilir. Burada terfi merkezi motopomp deme kotu, feyezana maruzsa
feyezan kotu, statik, dinamik su seviyeleri, motopompun debisi, ematik profil,
darbe durumu, terfi hatt ap, cinsi, tipi, debisi, boyu, depo krepin ve su seviye
kotlar ve dier karakteristik boyutlar gsterilir. Hesap sonucu kan maksimum,
darbeli basnca gre boru tip basnc seilir ve bu tip basncn TSE'ce belirlenen
anma basnlar iinde kalmas salanr. TSE'ce belirlenen imalat (anma) basnla-
rnn tm kullanlr.
Emme ykseklii, krepin, boru, dirsek ve vana yk kayplar ile terfi sistemi-
nin kurulaca yerin kotu ile suyun baslaca yerin kotu arasndaki fark da gz-
nne alnarak manometrik ykseklik saptanr. Emme borusu ap borudaki sv hz
0,8-1 m/s. civarnda olmak zere boyutlandrlr.
Emme ykseklii en ok 6 m'ye kadar olan yerlerde santrifj pompa seilir,
zorunlu olmadka emme ykseklii mmkn mertebe kk tutulur. Imkan varsa
ve ekonomik ise motopomplar otomatik yemlenecek tarzda tertiplenir.
iletme emniyeti ve ekonomik hususlar gznnde tutularak terfi debisine
tekabl eden dinamil, su seviyesi takriben 40 m.'ye kadar olan yerlerde dey milli
derin kuyu pompalan, daha derin olan dinamik su seviyelerinde dalg pompalar
kullanlr.
Da!g pompa ve 20 m.'den daha uzun kolon borulu dey milli pompalarda
proje artlar dikkate alnarak terfi hattndatercihan 100 m .'den sonra ara terfi d-
nlr.
'j
Pompann mr gznnde tutularak tespit edilen debi ve manoinetrik yksek-
Iie gre pompa gc hesaplanr. Pompann devir says seilip, zgl hz ve pom- i,'
pa cinsi tesbit edilir. Ayrca pompa seiminde aadaki hususlara uyulur.
20
'\ '
100 1/s. su bas-
" "
1 - Q = 31/s.'den kk debi ve motopomp seilmez.
2 - Zorunlu olmadka 1450 d /d.'dan byk devirli motopomp seilmez.
3 - Pomplarn basma ykselii en ok 250 m~ seilir.
4 - Hm = 250 m.'lik ykseklie tek pompa ile en ok Q
lacak ekilde motopomp seilir.
5 - a = 100 fls.'lik motopompun Hm'i en ok 250 m.
6 _...:a = 200 1/s.'lik motopompun Hm'i en ok 150 m. olarak seilir.
7 - Dey milli motopomp durumunda tehiz ap 6' olan kuyudan 51/s .
" " 8' 10 "
" 10' " 35 "
" 12' " 80 ,.
"14'" " 125 "
'" -
.
. .
!
, i
i :

.
. i:
:; i
I,
\ i
su 1450 d/d.'lk motopornplaemniyetli olarak alnabilir.
8 - Kuyudaki dinamik su seviyesi 15 m.'ye kadar olan dey milli motopomp-
larda Hm = 150 m. (en ok)
9 - Kuyudaki dinamik su seviyesi 16-30 m. arasnda olan dey milli moto-
portplarda Hm = 125 m. (en ok),
10 - Kuyudaki dinamik su seviyesi 31 -50 m. arasnda olan dey mlHi moto-
pomplarda Hm = 100 m. (en ok) olarak seilir.
b) Terfi Sresinin Tesbiti:
1) Elektro Motopomp Hali:
Ekonomik hesaplar yaplarak tesisin zelliklerine gre terfi sresi seilir. An-
cak terfi merkezi devaml ve bol enerji temin edilebilen bir kaynaktan besleniyor
ise terfi hattnn uzunluu, ap, debisi, kasabann zellikleri gznnde tutularak
terfi sresi 24 saat alnr. Terfi debisinin kl< olmas hallerinde ise, randmanl
bir alma temini bakmndan, suyun kaynann verimlilii gznne alnarak ter
fi sresi ksaitlr.
2) Dizeli Motopomp Hali:
Dizeli motopomplarda terfisresi tesisin zelliine gre seilmelidir. Gerekli
olmayan hallerde gnlk terfi sresi 16 saat'ten fazla alnmaz.
c) Motopomp nitelerinin Seilmesi:
Terfi edilecek toplam debisi byk olan tesislerde toplam basma ykseklii
100 m.den kk tutulmak, mevsimlere ve yllara gre su ihtiyac dikkate alnmak
artyla O = 500 l/s.'lik debiye kadar tek motopomp grubu ile su baslabilir. '
O = 250 I/s.'den byk debili motopomplarda Hm = 60 m.den sonraki yk-
sekiiRierde seilecek motopomp kademeli ve ift emiii seilir.
Beldenin yllara ve mevsimlere gre su tketimi gznne alnarak genellikle
aynr terfi merkezinden terfi edilecek toplam debi seilirken aadaki hususlara
uyulur;
1 - QT = 100 l/s.'ye kadar olan tesislerde 1 asil, 1 yedek 2 gruplu,
2 - QT 101 -300 1/s.'ye kadar olan tesislerde 2 asil, 1 yedek 3 gruplu
3 - OT = 301-600 1/s.'ye kadar olan tesislerde 3 asil, ,1 yedek 4.gruplu,
4 -- OT ~ 600 i/s. olan tesislerde 4-5-6 (en ok) gruplu motopomp seilmeli
ve bu ok grupluiarda yedek motopomp dnlmemelidir.
ok sayda kuyu halinde butn sistem iin bir yedek dnlr.
d) Pompalarn Tahrik ekli:
Terfi merkezine ekonomik bir ekilde elektrik enerjsnn iletilmesi mmkn
ise pompalar elektrik motoru ile tahrik edilir. Kk gl motorlar tercihan A.G.
ile beslenir. 250 KW.dan byk glerde ,ise alak gerilimli motorlar ile yksek
gerilimli motorlarn karlatrlmas yaplr.
Elektrik enerjisinin bulunmad veya enerji naklinin ekonomik olmamas hal-
lerinde pompalar dizel motoru ile tahrik edilir. Dizel gc, tesis edil.ecei yerin kotu
ve scaklk farklar gznnde tutularak seilir. . .
e) Enerjinin Iletilmesi:
Pompalar altran motorlarn gc tayin edildikten sonra bulunan gce var-
sa, hava boaltm pompalar, kompresr, artma tesisleri, i aydnlatma, stma ve
21
i
i
i
I
::
:'
'f
:ii
lll
!\
:1
il
ii
i:
.1
lll;
i ;

'!
Li
'I
i
:
:
!I
LLL . i
'i j i
1:\ j
'I
,
!,
li
ii
i
. i
i
i
1
'il'
, i
; i
. ,i
i
i j i
'I
,.
terfi merkezinde bulunan dier yardmc cihazlara ait glerin eklenmesi ile terfi
merkezi gc saptanr. Terfi merkezinin ihtiyac olan bu gcn en ekonomik ekilde
iletilmesi iin zmler birbiri ile karllatrlr.Enerjinin A.G. veya Y.G. ile nakli,
motorlarn V.G. veya P..G. ile beslenmesi, kondansatrlerle g faktrnn yk-
seltilmesi demir, aa veya beton direk, bakr veya aliminyum iletken kullanimas
halleride ekonomik hesaplara gre tesbit edilir. Terfi merkezine hava hatt ile ener-
ji iletilmesi hallerinde gzergah zerinde bulunan ve enerji ekebilecek tketiciier,
ekonomik olmas halinde gznnde tutulur. Terfi merkezi iie enerjinin alnd
merl<ez veya kasaba arasnda ksa mesafelerde telefon, uzun mesafelerde kuranpor-
tr tertibat dnlr. Hava hatt projeleri, yrrlkteki elektrik projeleri dzen- .
lenmesi artnamelerine gre hazrlanr.
f) Terfi Merkezi Tehizat:
ElektrikMotoru Tipleri:
Alak ve yksek basnl s~ntrfj pompalar aada snflandrlm olan
motorlar ile tahrik edilir. ze! tip ve byk gl pompalar ise zel artlar gz-
nnde tutularak tahrik ediiiI'.
Pompalar tahrik eden elektrik motorlarnn:
1) Yol verme ekilleri (tipleri ve glerine gre)
a) 5 Kw'a kadar (5 Kw dahil) direkt alterle yol verilen sincap kafesli asenk-
ron motor,
b) 5-160 Kw aras (160 Kw dahil) yldz-gen alterle yol verilen sincap ka-
fesli asenkron motor,
c) 160 Kw'tan sonras f60sta ile yol verilen bilezikli aserkron motor olmaldr.
2) Gerilimlerine (glerine.gre)
Anma gc 400 Kw'a kadar olan (400 Kw. dahil) motorlarn gerilimleri 380 V;
400 KIJI/tan byk gteki motorlar 6,3 KV. olmaldr,
g) Kumanda Tertipleri : ~
Terfi merkezinin nemine gre aadaki kumanda tertiplerinden birine gre
seilir.
1 - Astronomik alter vastas ile belirli saatler arasnda,
2 - Depodaki su seviyesinin deiimine gre,
3 - alterli manornetre ile depodaki su seviyesine bal olarak;
4 - Terfi edilen su miktarna bal olarak,
Depo ile terfi merkezi arasnda sinyalizasyon veya kumanda tertibat gerek-
mesi halinde projeleri verilir.
h) Koruma Tedbirleri:
1) Pompa Iin:
Projede pompann kuruda kalmasn nleyecek tedbirler getirilir.
2) Motor iin:
Kk gl motorlar ar akmlara ve ksa devrelere kar termik alter ve
sigorta ile, byk gl motorlar ar akma kar termik rle, ksa devreye kar si-
gorta veya manetik rle ve asgari gerilime kar gerilim rlesi ile korunur.
) l Cihazlar
Terfi merkezinde aadaki l cihazlar bulunur.
22
.'j
,.:'
,
or:,
\
)
i'
i
i
.......,
..
(..~.
1) Pompa;
Emme ve basma manometreleri, basma borusunda lzurnu halinde vanturi-
metre,
2) Motor:
Arnpermetre, Voltmetre, Saya,
i) Pompa ve emme borusunda hava boaltm iin kullanlacak tertipler te-
ssn zellikleri gznnde tutularak aadaki boaltm sistemlerinden en uygunu
seilir.
1 - Emme borusu terfi hattnda by- pass ile,
2 -- Pompa, terfi edileek su seviyesi kotunun altna monte edilerek,
3 - Debisi -iQO i Is. zerindeolar byk pompalar ve sifonlu tesislerde vakum
pompas aracl ile,
4 -- Kendi kendine havay boaltan pornpalar kullannak suretiyle,
5 - Basnl hava veya su ile alan enjektr ile,
6 - Yardmc bir kaynaktar temin edilen basnl su vastas ile,
7 - Ufak gl pompalarda hava boaltma kazan aracl ile emme borusu
ve pompann havas boaltlr.
k) Terfi Merkezine Konulabilmesi r'l1uhtemel Olan Dier Donatm:
1 - Terfi merkezine konacak gruplann arl bir tonu at takdirde kaldr-
ma tertibat,
2 - Klorlama tertibat,
3 - Terfi merkezi gcne uygun transformatr ve koruma tehizat,
4 - Sinyalizasyon, telefon ve kuranportr tertibat,
5 - Bilezikli motoriar halinde yol verme direnleri,
6 - Motorlarn g faktrn ykseltmek iin kandansatr,
7 - Motor ve trafo I<umanda tablolan,
8 - Su darbelerine kar hava kazan,
i) Terfi Binas ile Ilgili Hususlar:
Terfi binas kot ve konumunun seiminde kuyu ile birlikte, jeolojik durum, ka-
z miktar, feyezan, tecrit durumlar gznnde tutularak ve ekonomik ~rn seilir .
Terfi binas pompaiarn g, adet, koruma tertibat, I<umanda tertipleri, l
cihazlar, transformatr, kloriama cihaz, kren gibi yukarda belirtilen teknik dona-
tm I<apsayacak ekilde tertiplenir ve ayr bir nakinist odas, depo, WC, shhi ve
elektrik tesisat dnlr: stma iin baca gznnde tutulur. Byk terfi merkez-
lerinde bakm ve tamir sahas dnlr. Dizel halinde bina yannda soutma ha-
vuzu tertiplenir.
Derin kuyularn stnde ufak boyutta bir bina, grup derin kuyu haiinde ayr-
ca bir iletme binas dnlr. Gerektiinde lajman binalan gznnde tutulur.
Depodan terfi yaplmas halinde pompann yemlerne durumu gznnde tutu-
larak depo ile terfi binas! konumu ayarlar.
Terfi binas dere kenarnda yaplmakta ise binann konumu ve deme kotu
derenin feyezan durumu gznnde tutularak ayarlanr. Sedde, duvar gibi koruyucu
tedbirler ainr ayrca bunlarla ilgili hesap ve projeler verilir. Feyezan halinde kuyu
iie ulam imkanlar gznnde tutulur. Yeralt suyunun etkisi varsa binann tecridi
dnlr.
23
i
p'
;,
; i
,
i
i
i
, ,
i.
l
i:
! i i
! i
, 1 ~
~ i :
i
i ,
! ,
i:
Projede binalar toporafik plan ve kesitlere yerletirilerek inaat, shhi ve
elektrik tesisat, dizel motopomp gibi tertipler ayr ayr gsterilir. 1/50-1/100 l-
ekli plan ve kesitleri verilir. Pis sularn evreye zarar vermemesi salanr.
Yapm yerleri, bina, betonarme hesap plan ve detaylar, at, kap, penGere
gibi tafsilat projeleri verilir, varsa kren, tayc sistem, hesap ve projeleri dzen-
lenir. Projelerde kot ve dozajlar gsterilir.
B - Cazibeli Iletim:
Cazibe ile ilitimde kaynan verimi, gzergah, hattn boyu, ap, cins ve maruz o
kalaca basnlarve sanat yapmlar gznnde bulundurularak ve ekonomik he-
saplar sonunda en uygun zm seilir.
6) Iletim Hatlarnn Seimindeki Esaslar:
Iletim hatt mmkn olduu kadar ksa olarak yapm yerlerine boru ve dier
malzemelerin nakline kolaylkla imkan salayacak ekilde yollara yakn, jeolojik
bakmdan emin, vantuz, tahliyeleri az olacak ekilde seilir. Cazibe ile iletim halin-
de ve zellikle terfi hatlarnda boyuna profiller tercihan parabol ekline yaklak olur.
Kuru dere ve su yataklarndan geen iletim hatlar en ksa ekilde yatak dna
alnr ve yukarda belirtilen hususlar gznnde tutularak en ekonomik gzergah
seilir.
o iletim hattndan abonelere su verilmez. Ancak su verilecek bir yerleim yeri
civarndan geen ve depoya kadar uzun gidi ve dn gerektiren hallerde nemli
ekonomi salad takdirde iletim hatt zerinden datm yaplabilir. Bu durumda
datm noktasndan su, kolye ile alinmaz ve tercihan belirli aralklarda tekil edile-
cek T paras ile tali boru zerinden yaplr.
A - Iletim Hatt, Plan, Profil ve ematik Profiller:
Planlar 1/1000 veya 1/2000 leinde ve profilJeri 1/1000-1/100 veya 1/2000-
1/200 leinde izilif.
Profilin altnda ORNEK: 5'te gsterildii ekilde kazk no. zemin kotu, karek-
teristik noktalarda boru taban kotu, ara mesafeler, balangca mesafeler, metre,
hektometre, kilometre boru tipi, cinsi, boru einii ap ve dirsekler gsterilir. Pro-
filde hendek derinlikleri belirtilir. Boru hatt geirilirken gerektiinde kazdan kan-
mak zere menfez veya beton ayak ve dolgu yaplarak, boru hatt yukar alnr.
Dz yerlerde suyun boatlmasn temin iin boruya en az 0;002 kadar eim veri-
lir. Profilde kaptaj, masJak, vantuz, kanal, dere, kpr, kara ve demiryolu geileri,
tahliye, depo gibi yapmlarn yerleri belirtilir ve bunlar ok sayda ise numaralanr.
Eimin % 30'u getii yerlerdedolgu tutucu duvar profilde iaretlenir.
ematik profil, isale profili ile piyezometre hattn bir bakta grmek zere
uygun lekte hazrlanr. Bu profilde masak, vantuz, tahliyeler, karekteristik nokta-
lar gsterilir. Normal profilde verilen l;>ilgiye ek olarak boru ap cins ve tiplerinin
deitii yerlerde ve karekteristik noktalarda iletme ve statik basnlar gsterilir.
Terfili iletimde darbeli basnlar belirtilir.
B - Iletim Hattndaki Sanat Yapmlan:
Yapm projeleri 1/50 veya uygun bir lekle hazrlanarak plan, kesit, beto-
narme hesap gibi detaylar verilir.
24
,
, .
o
.-,"..
'."-f.
l:.l'
a) Masaklar:
Borularn normalolarak dayanaca statik basnlar ve dier hususlar gz-
nnde tutularak maslak yerleri tesbit edilk Hesap debilerinden daha az debilerde
suyun masaa kadar boruda basn! akmasn temin iin gerektiinde ayar yap-
mak zere maslakta giri borusuna vana konur.
Masaklar manevra ve su odas olmak zere iki ksma ayrlr. Hava bacas,
dip ve dolu savak, tahliye ucunda kurbaalk dnlmeli manevra odasna inilecek
baca, arazi stne kadar uzatlmal ve tonttan kilitlenebilir kapa bu/unmaldr.
Maslak odasnn kirlenme, s gibi etkilere kar korunmas salanr.
Maslak odas ve ayn ,karekterde kaptaj ve toplama odalarnda suyun ll-
mesi iin her 3 i/s.'ye bir lle kabul ile 10 IIs.'ye kadar ller, daha"byk debiler-
de ince kenarl savak dzenlenir.
Projede ok sayda maslak bulunmas halinde isale profilinde belirtilen deer-
lerin dnda maslak projeleri yannda bir tabloda mas/ak No; giri borusu kotu
k borusu kotu ve giri, k, tahliye borular ap~ar gsterilir. Maslak bulunma-
yan uzun iletim hatlarnda gerektiinde hatt tecrit etmek iin tevkif vanalar proje-
lendirilir. .
b) Vantuzlar:
Hattn boalmas, abuk doldurulmas, hattan hesap debisinden ok az debi
gemesi veya borudan menba veriminden fazla su ekmek suretiyle bOfuya hava
girmesi, sudan hava ve gazlarn ayrlmas ile meydana gelen hava ve gazn borudan
dar atlmas iin. boyuna profildeki tepe ve gerektiinde krk noktalara vantuz
konur . .zellikle depo, mas/ak kndan sonra piyezometre hattnn uzun tide .boru
hattna yakn olmas halinde, ya bu durumdan kurtuiacak ekilde gzergah seilir,
veya bu mmkn deilse eimin ilk krld noktaya vantuz veya hava tahliye ba-
cas konur veya bu nokta depoya yaknsa deponun su yzeyi kotu stne kadar
1" - 2" lik ek bir boru denir.
Vantuzlarda isale borusu ile vantuz arasna vana konacak olup, vantuz oda-
lar: kilitlenebilir font kapa ve zemin sathna kadar uzanacak bacas, suyun dar
atlmasn salyacak tahliyesi bulunur.
Kirlenme, scaklk gibi d etkenlere kar oda korunmaldr.
Vantuz aplar iletim hatt apna tabi olarak aada verilen tablodaki deerlere
uygun seilir.
"i'i
,
i
i
i

i
'./
"!
';!
Li
:1
'i
i
!
,:,1
: i
',1
i !
;.1
1
, i
. i
i
, .
LL
Iletim Hatt ap
m/m
80 - 100
125 - 400
450 - 600
Vantuz ap
m/m
50
80
100
f, ,. ~
i i
; 'i
.i i
i
. i
Normal vantuzlar min 8 m. su basncna kadar uygulanmal 8 m.'den az ba-
snlarda zel tip vantuzlar kullanlr.
c) Hava Boaitm Bacalar :
Piyezometre hattnn boru hattna ok yaklamas ve vantuzun almasnn
kritik olduu hallerde, (3-4 i.) vantuz yerine hava boaitm bacaskullanlr. Hattn
getii mahalin yaknnda daha yksek srt varsa vantuz yerine srta kadar boru
25
i
"
ii
'i
,
;1
Li
il
'I
iL
ii
I,
ii
it
ii
I
i i i
" i
.1,
1 ;
, ,
i'
i
, i
': L
!'i'
i, i
i
i, 1
ii '
LLL;
j
, !
"
i
'i
. i i
! i
denerek havann boaltm salanr ve baca stne dardan kirlenmey! nleye-
cek terUbat yaplr. Hava bacas aplar vantuz aplarna uygun seilir.
d) Denge Bacalar ;
Denge bacas gerekmesi halinde lzumlu hidrolik hesaplar yaplp B.A. hesap
ve teh izat almalar veril i r.
e) Tahliyeler:
Tahliyeler vantuzlar gibi bir oda iinde alnacak olup, zellikle dere yataklarn-
da tahliyenin talvegden uzak ve selden zarar grmeyecek ve boaitm imkan sala-
yacak ekilde kotlandrlmas, tahliye plan ve profilinin verilmesi gerekir. Tahliye
odas hakknda vantuz blmnde istenen dier hususlar yerine getirilir.
Tahliye aplar iletim hatt apma gre aada verilen deerlere uygun seilir .
iletim Hatt ap Tahliye Boru ap
m/m m/m
;i
i .. j'
80 - 100
125 - 200
250 - 400
450 - 600
80
100
150
200
r.
"
" ii
i
i.
i '
f) Akarsu, Sel Yata ve rk Zemin Geitieri
Hattn akarsulardan, kazklar stnden, mevcut kprye aslarak, zel bir ya
pm!a veya yataa gmlerek geirilmesi halierinde su etkisi, zemin cinsi ve dier
etkenler gznnde tutularak hazrlanacak projelerin hesap, plan, kesit ve dier
detaylar verilir. Hatt kesen, sel yataklarnda st veya alt geit dniDr, rk,
bataklk gibi z.eminlerden gei halinde projeleri verilir.
g) Tesbit Kitleleri:
Boru hattnn plandaki dirsak noktalarna zeminin salam olupta boru ile ze-
min arasn betonla doldurmakla yetinilmeyecek ve zel tesbit kitlesinin inaasna
gerek duyulmas hallerinde tesbit kitlesi proje ve hesaplar verilir. Boyuna profilde
hattn fazla meyilli olan yerlerinde dolgunun yamur sular ile srklenmemesi iin
gerektiinde beton veya kamil' kitle veya duvar dnlr, veya hatta dik hendek-
18rle su, gzergah d~n'a atlr.
Boyuna pr'Ofildek'i ters dirseklerde gerekmas halinne ankraj dnlr.
Bu gibi yapmlarn konumlar plan ve profilde belirtilir.
C - !fendek Derin/ikleri:
Gerek isa!e ve gerekse ebeke hatlarnda, don, sadme ve iSi etkileri gznn-
de tutularak boru stnden zemin yzne kadar 1,00 m. derinlie borular ddenir.
AnCCj.k 2000 m. kotunun stndeki yerlerde boru stnden zemin yzne kadar
bu derinlik 1.25 m. al!nr. Dolgu malzemesinin su geirmeyecek ekilde istiflenme-
sine dikkat edilir.
Boru srtndan itibaren kaznn yukardaki deerlerden fazla olduu yerlerde
yukarda verilen miktarlarn stnde kalan ksm saknca yoksa doldurulmaz ve ze-
minin evlerinin kendisini tutmamas halinde kademeler dnlerek ev verilir.
Yeralt suyunun fazla veya yzeye ok yakn olduu yerlerde su boaltma gi-
derleri ve zorluklar gznnde tutularak ehir ii gibi zemin stne dolgu yaplma-
snn mmkn olmad halierde yu~arda verilen deerler azaltlabilir .
. 26
1'.
'1
'1:
Zemin stnde dolgu yapmann imkan varsa boru hatt su seviyesi stne
a!nr. Bu gibi hallerde dolgunun yzeysel sulara engel tekil etmemesi iin st ve
alt geitler dnlr.
Larn mecralan ile kesime veya yaknlama hallerinde kes'irne noktas pro-
jeleri hazrlanr. Sadme tesirlerine, iam sularna lar zel tedbirler alnarak hen-
dek derinlii gereinde azaltlabilir. Agresif su ve zeminlerden geecek borularda,
korozyona kar lzumlu koruyucu tedbirler alnr. ."
'i.
ii
D - Terfi Hatlarmda Ekonomik Boru apmm Tayini:
imesuyu projesinin 35 sene iin dzenlenmesi ve ilk be senenin tesisin biti~
mine kadar geen sre olduu gznnde tutularak projenin dzenlenmesinde esas
;:lnan sre iinde beer senelik faslalarla nfus Ife ihtiya artmalanna gre terfi
debileri tesbit ve bu debilerin terfii iin yaplacak pompaj masraflar ve bunlarn top-
!amna eit pompaj masraflarn verecek ekonomik debi aadaki formle gre he-
saplanr.
Q
e
Hesap debisi
Q
t
5'nci 10'uncu, 35'nci senede gerekleecei kabulolunan debi
T 30 sene
.6.t 5 sene alnr.
Terfi borusu ap olarak bu Q
e
debisi iin senelik masraflarn asgari oian se-
ilir. Bu apn hattn balang ve 35 sene sonra isale edilecei kabul edilen debi-
leri hz limitleri arasnda isale edip etmiyecel de tahkik olunur.
Ufal~ debilerde ve ksa pompaj hatlarnda 0e = 0
25
alnarak boru hesaplar
yaplabiljr.
E - Borularda Kabul Edilen Basn ve Hz/ar:
(ij Borular, boru fabrikalar tarafndan verilen ve borunun emniyetle alma sn-
rn gsteren basnca kadar altrlabilir.
Cazibeli iletim hatlarnda ve ebekelerde statik basnlara gre boru cins ve
tipleri saptanr.
Terfi hatlarnda ise iletme esnasnda meydana gelen darbe tesisleri de gz-
nne alnarak bor tip ve cinsleri seilir.
Borularda en az hz 0.30 m i s. kat uygunsa cazibeli iletim hatlarnda hz en ok
3 m i s. alnabilir.
li
I'
ii
1
3 3
Q
t
t =35
~
T=5
"t'
"
'.. '
F - Su Darbelerine Kar Almmas Gereken Tedbirler:
a) Depresyon Hali:
Elektrik motoru ile tahrik edilen motopomplarda cereyan kesilmesinden dolay
negatif basnlar domayacak ekilde depresyonlara kar tedbir alnmaldr. Aa-
daki yntemlerden tesisin karakterlerine en uygun olan biri ile deprasyon, tesis iin
tehlie dourmayacak bir deere indirilir.
27
j
i
i
i
i
, :
i:
1'1 '
!'i
i
:, i
,;
,:1
ii
I' '
i, i
, , '
, i
i
! :
! l
,
j;
,
,
i'

!
, ,
1 - 1 km.'ye kadar olan terfi hatlarnda volan ile,
2 - Uzun hatlarda hava haznesi ile,
3 - Terfi ykseklii kk ve arazi durumu msait ise denge bacas ile,
4 - Terfi hattnn, uygun bir yerine yerletirilecek su deposu ile,
5- Terfi hatt uzunluu yannda emme borusunun ok ksa ve terfi yksek-
liinin kk olmas halinde emme borusu ile basma borusu bir by-pass
[le birletirilerek,
6 - Emme borusu ok ksa deilse emme borusu ile basma borusu bir by-pass
ile birletirilerek,
7 - Depresyon halinde hatta havann girmesini salayacak spaplar yerle-
tirilmesi gibi sistemlerle nlem alnr.
b) Depresyon hali terfi hatt iin tehlikeli' bir durum dourmuyorsa sOrpres-
yon hali
Ekonomik faktrler gznnde tutularak:
1 - Boru cinsleri uygun seilerek,
2 - 1 Km. 'yi gemeyen ksa hatlarda motora volan eklenerek,
3 - Uzun hatlarda rava haznesi ile,
4 - Terfi hatt zerinde uygun yerlere orifisli klape yerletirilnek gibi sistem-
,Ierle srpresyorlara kar tedbir alnr.
G - Isafe Hattnda Galeri ve Ak Kana7lar:
isale hattnda galeri ve ak kanallarn kullanlmas halinde projeleri ve detay-
lar verilir.
7 - Depolar:
A- Depo Hacimleri:
ebekedeki spatlik, gnlk su tketimi, yangn dahil menba verimindeki dei-
im arasndaki dengeyi ve ebekeden ek-ilecek debi ve asgari basnlar salamak
amacyla depolar projelendirilir.
Depolarn, cins, kot, say ve konumlar oturaca yerin jeolojik durumu ebe-
kenin kat ve beslenme blgelerine ayrlmas ile birlikte etd edilir ve depo yerleri iin
deiik zmler varsa emniyet ve ekonomik bakmdan karlatrma yaplr. Fark
azsa gmme depolar, ayakl depolara tercih edilebilir.
Cazibeli iletimde depo hacmi gnlk su ihtiyacnn 1/3'nden bir katna kadar
yaplabilir.
Terfili iletirnde depo hacmiterfi sresi tketirnde gznnden tutularak gn-
lk ihtiyacn 1f4'nden az olmamak zere saptanr.
Beldenin ok sayda depodan beslenmesi halinde beslenme blgelerine da-
tlacak debi, zel ve u debiler ve yangn tketimleri gznnde tutularak depo ha-
cimleri yukardaki esaslara gre saptanr.
Menbann asgari verimi azami ebeke tketiminden 1,5 kat veya daha fazla ise
eb~keye mesafesi 1 km.'ye kadar olan yerlerde depo yaplmayabilir.
- Byk ebekelerde depo hacimleri hakknda yukardaki hkmlere uymak zo-
runlu deildir.
28
i

:71
,
.:.1
Su Ykseklii (m)
3.00
3.50
4.00
5.00
6.00
Gelecekteki nfusu 10000'e kadar olan yerlerde yangn iin 36 m
3
'IOk gelecek-
teki nfusu 50000'e kadar olan yerlerde yangn iin 72 m
3
.'k ve gelecekteki nfusu
50000'in stnde olan yerlerde yangn iin 360 m
3
.'lk yangn hacmi dnlecek
'olup, daha byk nfuslar iin ayrca y.angn hacmi gznne alnmaz. Beldenin
zellikleri gznnde tutularak yukardaki yangn hacimleri arttrlabilir.
Hesaplanan gmme dep'o hacimleri aadaki ve yakn olduu kademelere yu-
varlatlarak belirlenir.
50 - 500 m
3
'e kadar depo hacimleri 50 m
3
'e
500 - 1000 100 m
3
'e
1000 - 2000 " , "250 m
3
'e
2000 m
3
'den byk olanlar 500 m
3
'e yuvarlatlr,
Ayakl depo hacimleri !500 rn
3
'e kadar SO'er m
3
'e, 500 m
3
'ten byk hacmlarda
100'er m
3
'e yuvarlatlr.
B - Depo/ann Kat Durumu:
Depolar besledikleri blgelerin yaknnda ve tercihan arlk merkezine isabet
edecek ekilde saptanr.
Depo kotlar ebekede talep edilen asgari basnlar salamak zere saptanr.
Beldenin katlara ayrlmasnn gerekmesi hallerinde alt noktalarcja maksimum
80 m. statik basn olacak ekilde katlar belirlenir.
Deponun devre d braklarak isalenin ebekeye dorudan doruya balan-
mas halinde, ebeke de byk basnlarn oluumunu nlemek zere depoya en
yakn masak, ebekede maksimum 100 m. statik basn salayabilecek yere yerle-
t i ri i ir.
c - Depo/ann Yap/m zellik/eri:
Gmme depolarn kargir, beton, betonarme veya elik ve planda dikdrtgen
veya daireselolmas ekonomik koullara gre saptanr.
a) Gz Adedi:
50 m
3
.'lk depolar tek gzl, daha byk hacimlerde iki gzl olarak yaplr.
Depolarn ekonomik olmas iin kargir bir gzl depolar planda kare eklindeiki
gzl depolarda orta ve ana dik duvar boylar arasnda teorik olarak 4/3 oran ol-
mal. Zorunlu hallerde arazi durumuna gre seim yaplr. Betonarme depolar ter-
cihan daireselolarak tertiplenir. .
b) Su Ykseklii:
'Depo duvar cinsi, deponun oturaca zemnn tama kabiliyeti gznnde
tutularak su ykseklikleri genellikle cetveldeki gibi seilir.
Gmme
Depo Hacmi (m
3
)
50 - 350
400 - 500
600 - 900
1000 - 2000
> 2000
Ayakl depolar:la su ykseklii daha fazla alnabilir.
29
i
. r
t
.1
. ',i
','
!
:'1
,I
l!
iii
i
:1
I
i' i
'1 :
, ;
'1,
" ;
"'1,
:! ~
.11, L
i
, I
. , .
'!
:: i
, !
I.
1 :
i i!
; ,
j;
i
i
,j.
I
i'
'.
"
:1
c) Depo Taban:
Gmme depolarda taban demesi tesviye ve as! tabaka olmak zere tekil
edilir, su yksekli~i ile zemin cinsine bal olarak kalnl saptanr. Kolon temel-
lerinin salam zemine oturmas salanr. Tabann geni bir sahay kaplamas halin-
de derz yerleri uygun biimde seilir.
Depo taban % (0,5 ~ 1) eimli olmak zere ya'plr. Bu eim, hazne ksmnda
uzak keden dip savak ukuruna doru; manevra odasnda ise boaitilT bz y-
nnde verilir.
d) Depo Duvarlar :
Gmme depolarda d duvarlar, depo bo ve yukardan sabit yk geldiine ve
dta srarjsz toprak bulunduuna; orta duvarlar ise yukardan sabit yk geldiine
ve deponun yalnz bir gz su ile dolu olduuna gre istinat duvar \Jibi hesap edilir.
Islaktoprak younluu 2000 kg i m
3
. alnr.
Duvarlarn tavan demesiyle balants bir hatila temin edilerek en yksek
su seviyesi ile depo tavannn en alt noktas arasnda minimum 30 cm. mesafe
kalmas salanr.
e) Depo Tavan Demesi:
Tavan demesi B. A. yaplr, hariten gelebilecek sznt sularn aktmak
zere d taraflara doru zeri % (0,5 - 1) eimde olur.
Deme hesaplarnda kar yk ile beraber hareketli yk 300 kg/rn
2
, geit kp-
rs ve merdivenlerde 500 kg i m
2
. alnr.
f) Deponun IsI ve Su Szdrmaya Kar Yaltm
Depodaki suyun darya kamasn ve kirli sularn depoya szmasn nleye-
cek ekilde i ve d yatm ve suyun belirli sda tutulmas iin gmme depolarda
iklime gre hazne ksm zerinde ortalama 60 cm. 'lik toprak dolgu dnlr. Bu
dolgu manevra odas zerinde 20 cm. aY3kl depolarda ise 30 cm. (curuf, bims ve
perlit gibi) hafif malzeme ileyaplr. Ve yamur sular bir boru ile dar atlr. Ayakl
depolarda hazne, dtan sy geirmemek zere kaplanr ve akta kalan borularn
Y311tm yaplr.
Depolarda hazneye girecek borularn giri deliklerinin su szdrmamas bak-
mndan su ykseklii de dikkate alnarak bu deliklerin yaltm iin gerekli tedbir
alnr. -. ,
g) Manevra Odas:
Gmme depolarda manevra odas, depoya gelen suyun ebekeye verilmesi,
d,eponun boatlmas ve suyun kirlenmemesini salayacak ekilde yaplarak iletim
hattndan geli, ebekeye k, dip ve dolu savak borularyla merdiven, korkuluklu
geit kprs, l cihazlarn ve vanalar kupsar.
Hazne krsm kilitli bir demir kap ile ayrlarak, szan sular dar ak.tmak zere
tabanda boaitm bz kurbaall( dnlr.
Manevra odas boyutlar boru aplar gznCne alnarak tamk ve manevray!
kolaylkla salayacak ekilde seilir.
Manevra odasna szabilecek sularn bir kede toplanmas ve buradan uzak
latl'lmas salanr.
Ayakl depolarda manevra dzeni kolayca idare edilebilecek ekilde toplu ola-
rak yaplr.
30
i
i
.'~
h) Depoya Giri:
100 m
3
'den kk gmme depolarda manevra odasna giri stten yaplabilir.
Daha byOk hacimli depolarda giri; arazinin eimi, kaz, zemin cinsi gz nnde
tutularak deponun yerletirilmesi, ekonomik olacak ekilde'saptanr. l\ap!ar demir-
den yaplr.
Gmme depolarda hazne ksmna dorudan doruya girilmemeli; giri manev-
ra odas!lldan olmaldr.
Manevra odasnda bir .geit kprs yaplarak, hazneye giri ve ini iin mer-
divenler projelendirilir.
Ayak! depolara, ayak yksekliine gre platformlar arasnda yap!lacak kor- ,
kuluklu demir merdivenlerle klr ve silindirik hazne ortasnda braklacak boluk
en az 1 m. apnda projelendirilir.
) Ik:
Depolarda hazne ksmlarna dorudan k girmemesi salanr. Gmme depo-
larn manevra odas demir pencerelerle aydnlatlarak sine!5 gibi canl ve uuan
maddelerin ieriye girmemesi iin pencereler tel kafesli yaplr. Manevra odas ve
hazne ksm mmknse elektrikle aydnlatlr.
j) Havalandrma:
Suyun havalandrlmasn salamak iin havalandrma bacalan yaplr.
Hazne Ksmlarnda;
1000 m
3
'e kadar her 20 m
3
iin, daha byk hacimlerde her 40 m
3
iin bir
havalandrma bacas yaplr.
Manevra adasnn havalandrlmas iin oda boyutlar gznnde tutularak ay-
rca havalandrma bacas dlinr.
k) Depo Donanm:
Gmme depolarda isaleden gelen boru, krepine gre uzaktaki keye yerle-
tirilir ve suyun en yksek su seviyesi stnden depoya dl,lmesi temin edilir.
Gerek hazne ve gerek manevra odasnda yatay borular altna beton mesnetler
konulur ve dey borular duvarlara kelepelerle tesbit edilir.
k borusu krepini hazne taban ukurundan 20 - 30 cm. yksekte yaplr.
Ha~ne ukuru depoda l bir hacim brakmyacak ekilde yeterli derinlikte olur.
Depo gzlerine ini merdivenleri dnlr.
Deponun temizlenmesi veya tamirinde gelen suyun ebekeye verilebilmesi iin
isale borusu ile ebekeye giden boru balants yaplarak; dolu savak dip savakla
birletirildikten sonra darya ,arl!r.
Dolu savak, suyun en yksek su seviyesnn stne kmasn nleyecek ve
isale dehisini aktacak apta, dip savak ap ise depo hacmi gznnde tutularak
depoyu 1-2 saatte boatacak ekilde seilir.
Ayakl depolarda boru tertibi benzer ekilde yaplarak borular silindirik haz-
nenln ortasna yakn bir yerinden yukar karlarak kelepelerle tesbit edilir. Boru ..
lar depo ve manevra odasnda flan! olara!, seilir. Ayakl depolarn depo ksmna
kmak zere koruyucu halkal merdiven dnlr. Betonarme depolarda perde ile
taban birleiminde ve eklerde szdrmazlk levhalar dnlr.
31
, .
,
.'
. i
..!
i
i
i
i) l Cihazlar
Haznedeki su seviyesinin deimesini izlemek zere bir gsterge konulur.
ebeke k borusuna su rnei al.nmas iin musluk taklr. Depo su sarfiyatnn
llmesi iin ise saya konulur. 1000 m
3
'den byk depolarda boru krlmas halin-
de deponun boalmasn nlemek iin otomatik klapelerle donatlr.
m) Drenaj:
Depolarn yzeysel ve hazneden szan sulara ve yeralt sularna kar, korun-
mas iin drenaj dnlr.
Yzeysel sulara kar deponun etrafnda yeterli uzakl.kta olmak zere evre
hendei yaplr.
Gmme depolarda depodan szabilecek sular ve yeralt sular iin ise depo
etrafna ve tabann altna bz denir. 5000 m
3
. hacimli depolarda (5000 dahil) ke-
lere yerletirilecek bacalarn zeri toprakla rtlerek 5000 m
3
.'den sonra ise bu baca-
lar bir insann iine kolayca girebilecei boyutta ve zemin yzeyine kad~r uzatlr.
Drenaj bzlerine yeterli eim verilerek sularn darya atlmas salanr.
D - Depo Proje/eri:
Depo projelerinin araziyi de gsterir kotlu plan ve kesitleri ile zemin etdlerine
ait tutanak, grafikler,' statik ve betonarme hesaplar ile depoya ait gerekli detaylar
verilir.
8 - ebeke:
ebekenin tekil ve hesabnda aadaki hususlar gznnde tutulur.
A - ebeke Cins/eri ve Kademe/eri:
ebekeler kapal gz sistemine gre ve en ksa yoldan suyu datacak ekilde
toporafik artlar da dikkate alnarak ebeke gzleri 20 - 30 Ha.'lk gzler halinde
tertiplenir. Kapal gz oluturulmayan u sokaklar dal sistemi ile b~slenebilir. Ana
ve esas borular tketim blgelerinin arlk merkezlerinden ve tercihan suyun yer
ekimi ynnde akmn mrnkun klacak. ekilde yerletirilir.
ebekenin k.atlara ayrlmasnn gerekmesi hallerinde alt noktalarda maksimum
80 m. statik basn olacak ekilde katlar ~aptanr.
ebekede ok sayda kat bulunmas halinde katlardaki maksimum statik ba-.
snlarn proje artlar da gznnde tutularak eit mertebede olmasna imkanlar
lsnde dikkat edilir. Isalenin depodan ayrlarak ebekeye dorudan doruya ba-
lanmas halinde, depoya en yakn masak, ebekede en ok lOO m. basn salya-
cak ekilde hidrolik, ekonomik ve toporafik artlarda dik.kate alnarak yerletirilir.
Beldenin ok yaygn olmas veya mevcut ebekeden yararlanmak amacyla
ebeke blgelere ayrlabilir.
B - ebekenin Bes/enmesi:
ebekelerin genellikle depolardan beslenmesi gznOne alnr. A blmnde
belirtilen hallerde ebekeler iletim hatlarndan veya kar depodan beslenebilir.
Komu depolar birbirleriyle, datm yapmayan borularla (icabnda pompajla)
birletirilir.
zel hallerde, depo yerine flatrl maslak veya denge bacas .kullanlabilir.
32
,- ':~.
c - ebeke/erde Boru/ann Tertibi:
Imar plan olan beldelerde ebeke projesi yerleme bulunan ksmlarda hali-
hazr duruma,irnar plan iinde olup yerleme bulunmayan ksmlarda ise imar
planna gre tertiplenir. Yol istikamet plan, nazm plan olan veya imar planlar
yeniden ele alnmas gereken beldelerde yukarki hususlara uymakla birlikte gele-
cekteki gelime alanlar iin u debiler braklr. Zorunlu durumlarda mevcut harita-
lar olan beldelerde ebeke projesi mevcut duruma gre yaplr ve gelecekteki ge-_
lime alanlar iin u debi braklr.
Gelime alanlar ehireilik uzman ve belediye temsilcisinin katlaca bir he-
yetle ve gerektiinde imar komisyonu kurularak saptanr.
Dank ebekelerde 1/5000'lik planda ebeke blge ve katlar 1/2000'lik plan-
larda da datm borular gsterilir. 1/2000'lik pla'nn bulunmamas halinde 1/1000
lekliharita ve planlardan yararlanlr.
Kullanlan harita beldenin mevcut durumunu gstermeli, imar planlarnn da
en son yaplm olan deiiklikleri kapsamasna dikkatedilir.
Bu planlarda borular her cadde, sokak ve 20 m.'den uzun olan- kmaz sokak-
lardan geirilir.
Yerleimolan ksmlardaki sokaklar imar plannda da aynen braklyorsa bura-
lardan esas ve tali borular, halj~azr sokan imar plannda kaldrlmas veya imar
plannda yeni yollarn almas halinde buralardan yalnzca tali borular geirilir.
Henz yerleim olmayan ksmlarda imar plan yollarndan esas ve tali boru-
lar geirilir.
Sorularn trafii az ve boru demek iin serbest yeri bulunan sokak ve cad-
'delerden geirilmesi dnlmelidir. 20 m. ve daha geni yollarda ve nfusun youn
olduu yerlerde proje zellii gznne alnarak yolun iki tarafna boru denir.
Yeraltna denmi olan mecra, kablo veya borularn genelolarak gzergah
ve derinlikleri gznnde tutularak ebeke borular yerletirilir. Sokaklarn ok dar
ve lamlarn yenilenmesi imkan yoksa veya ok masrafl olmas halinde bu gibi so-
kaklardan sadece tali borular geirili'r ve gerekirse byle sokaklardan imesuyu bo-
rusu geirilmez.
Imar planna gre yerleim bulunmayan ksmlarda imesuyu borular yeralt
ve yerst tesislerinin konumlarn belirten ynetmelik esaslarna gre yerletirilir.
ebekelerde min. iletme basnlan mstakbel nfusu 50.000'e kadar olan yer-
lerde 20 m., daha byk nfuslarda 30 m. olacaktr. Maksimum statik basn her
yerde 80 m.'yi amamaldr.ebekenin toporafik durumu gznne alnarak, kat-
larda statik basnlar en ok 75 - 80 m. alnr. ebekenin boalmasndan doacak
darbelerekar 10 atlk boru tek tip olarak uygulanr. ap 400 mm.'den byk bo-
rulardan abone balants yaplmaz ve ikinci bir datm borusu de~ir.
D~ ebeke/erde Minimum Basm/ar:
ebekedeki minimum basnlar ebekenin kat adedi, yangn suYunun doru-
dan doruya ebekeden hortum la alnmas imkan, civarda gl, nehir, yangn havuzu
gibi su rezervler! olmas veya beldedeki yangn sndrme donatm ve bunlarn yan-
gn yerine ulap ulaamayaca hususu, binalarn ahap olmalar, sk veya seyrek
konumlar gznnde tutularak belirlenir.
33
.,
ebekede mrferit yksek binalarn bulunmas halinde bunlarn hidroforla bes-
lenmesi, depo civar gibi yksek ve gelime beklenmeyen yerlerde gerektiinde
mevcut borulardan yararlanmak zere minimum iletme basniar nfusu 50.o00'e
kadar olan yerlerde i O metreye, 50.000'in zerinde 20 metreye kadar dnlebilir.
E -- Yangm Suyu Miktarl:
ebeke borusundaki yangn suyu debisi boru debisine ek olarak ve kasabann
kurulu karakteri, gelimeye uygun olup olmamas, tarmsal karakteri bahelik olup
olmamas, ebekenin o blgesinin imar planndaki durumu, evlerin tek tek, bitiik
baheli dzende olduu, kat says, bunlarn ahap veya kargir olmas, blgenin
ekonomik, tkari, sanayi karakteri, itfaiye arabasnn o blgeye girip girmemesi gibi
zellikleri gznnde tutuiarak ve blge karakteri de dikkate alnarak" seilir.
Gelecekteki nfusu 10.000'e kadar olan kasabalarda ana ve esas borularn
5 lls. ve tali borularn 2,5 I/s.'lik yangn debisi tad ve kasabada bir tel< yangn
olduu ve yangnin iki saat devam ettii kabul edilir. Nfusun 10 ila 50 bin arasn-
daki ehirlerde iseana borunun -10 lls., esas borularn 5 lls., tali borularn 2,5 I/s.'lik (_ .
yangn debisi tad ve ehirde iki yangn olduu ve her birinin iki saat srd
kabul edilir. Nfusu 50 binden byk ehirlerde ise ana borunun 20 I/s., esas boru-
larn 10 lls. ve tali borularn 5 I/s.'lik yangn debisi tad ve ehirde iki yangn
olduu ve 5 saat srd kabul edilir.
,Tiyatro, sinema, byk maaza, iyeri, sanayi blgesi gibi zel yangn gven-
lii isteyen blgelerde yul~arda verilen miktarlar % 50, % 100 orannda arttrlarak
yangm debisinin miktar saptanabilir.
F - ebekede Dattllmast Gereken Su Miktan ve Hesap Esaslan:
,ebekede datlacak su miktar gnlk su ihtiyacnn 1,5 katna eit olarak
alnr.
Yukarda belirtildii gibi kat ve blgelere ayrlan ebekenin her blgesine d-
en datlacak su miktar o blgenin hektar bana den nfuslar gznnde tu-
tularak blgenin az, orta ve ol< youn olmasna gre hesaplanarak saptanr. Bl-
genin muhtelif ksmlarndaki su datm yaplan sokak, cadde ve ana caddelerin
younluk katsaylar 1, 2, 3 olarak alnp yol boylar bu kat saylarla arplarak,
izafi sokak boylar toplamna oran ebekenrn o blgesinde datlacak ebeke metre
tl debisiolarak alnr.
ze! debiler Iletmenin karakteri ve hangi saati~rde su ektii gznnde tu-
tularak ebeke hesabnda dikkate alnr.
ebeke gzn tekil eden kapal evrelerdeki l noktalarda yk kayb top-
lam fark gelecekteki nfusu 50.000'e kadar olan bedellerde en ok 1 metreden,
50001'den byk beldeierde, yenileme ve geniletme projelerinde en ok 2 M.den
fazla olamaz.
Boru aplar seilirken bunlarn depodan itibaren gittike klmesine zel
gsterilir ve gz kapamak gayesi ile ap zorlayarak klWlp bytlmez.
Tevsi edilen ebekelerde mevcut boruiardan yararlanlr, bykapl boru s-
klerek daha kk apl boru denmez.
Ky karakterindeki dan!l~ mahallelerden oluan beidelerde civar mahalleierin
ihtiyacnn karlanmas iin ayr ayr zmler getirilebilecek olup bu gibi yerlerde
eQeke yaplmasna lzum grlmedii takdirde gnlk ihtiyacn 2/3' orannda
depolu emelerle datm dnlr.
34
i
~
ii
I'
I,
it
i!
o: i
,
ca
"E
l
!!!
o
LO o i: l-
i'--
o
::
J)
<::> o o N O LO
I, X .. ..
CO O
,...
O
,...
O
.,...
i
cil O III <o CO
,... ,...
2
III
()
ro
li 2 2 2
ca
2
OJ OJ

"o
CIL III o
(;
o ... o
(;
o
(j)
c: ca (> o .o .o o .o .o
I'
x
~
i/) .o .o .o .o
Q)
LU
OJ en en en
.a
.~
<il ro ro ro
Q) ::
<ll cil
(j)
ro en (ii en co CIL
h
(1)-:.:: :>- ~ - LU i- LU - LU - LU
i~
L
(124)
of?nlfO
h
!1a
O O O O O O O O
r UazR~
N c') ('\l c') N c') N c')
L
il
q .
. ,
(w) I)jJe:!
:'iUisea wnw!s)jeIN
;'
epJr!lellfON
mo ',!
'I ~
"'!
(w) outses
,,":1
o o o o
"i
c::
lf!es wnw!sljev~ co o::> o::> o::>
f
LU
:iilT,
-1
CC
W
:,!
.!:: m
(w) ouses
o c
O-
aUJels!
o o
a:
wnw!u!V~ N N c'? c'?
i.
~
::
):\!
(il
LU
re
~
ID
LLJ
(SUl) !U.lOl!H
'i CO
CD N o O
UJ
uUBA epodaa <'? i'-- <o <o :;';!
ch
<'?
'"
L~
:,,1
LU
"I
O 1',1
!i'
Z
(ees)
"
N LO "
rI.
E
!S8J!1S ulBueA "
UJ ()
-i
'" LU
:t:
i ~i .., cl
Q
c:
>
O
'" !pap'lf uueA
CC
>- "o
Q)
N (~
N
a.
'o epu'lf uk'i
~
, .
::>
,"
>-
::>
f/)
(s) f.. O o o o
o
W LO LO o
o
~
epnJo8 !le N N n n ,
'"
O'
!'l
' , ...
"
.2
"
:
(S /I) 1.0 O O O
O
III
O O O
o
C
epnJ08 ses3
LO LO O o
=
ol
LL
::
'"
i ;i
>-
(S/I) 1\0
o O o
O
O O O O
epnJo8 euV' LO O O
O
N N
,
:
.~i
o o o
o
iii
o o o
o o o
o
!
~
o o o
o Q)
LO o o
~
c:
~ Z o
Q)
III Q)
Vi YI YI A\
..~ en
<il .- <il ~ :;
.c ...
c: <il
a,l!! cl> u
III
Z Z Z
Z
Ch~ III OJ ::i
~ li)
<i :::1 vi YI
III
~Cl Z
o e5
~
o o
o .0
,
o 'o
i ~ "
LO
il
35
!

i
I
G - ebeke Boru/af/nda H/z:
Yangn annda gerekli asgari basnlar salamak zere ebeke borularnda
hzlar 1 m/s. civarnda seilir'. Gerektiinde bu limit bir miktar alabilir.
H - ebekenin Donantm/:
ebel<e arzalarnda belirli bir blgenin ayrm iin su datmn ayar edecek
ekilde ana ve esas borulardan ayrlan esas ve tali borulara vana konulur. Tali
borularda blgesel vanalama yaplmas projede ngrr. .
ebekeyi zaman zaman temizlemek ve boaltmak iin, uygun yerlere boaitm
tertibat dnlr.
Yangn musluklar, hortum boyu 75 -m. kabul edilerek genel olarak 150 m. ara
ile konulur. Yangn musluklar mmkn mertebe ke balarna ve tepe noktala-
rna gelmeli, ayrca nemli veya yangndan byk zarar grecek binalarn civarnda
sklatrlmak, yangn tehlikesi az olan sokaklarda da seyrekletirilmek zere yer-
letirilmelidir. inaat safhasnda mahallenin teekkl edip etmedii, evlerin bitiik
olup olmad, sanayi ve ticaret karakteri, kat ykseklii gznnde tutularak iskan
olan yerlere yangn musluklar konur. iskann seyrek olduu yerlere yangn musluu
yerine geici olarak kr ta pa yerletirilir.
80 mm.'den kk apl yangn musluu konulmaz.
/ - ebeke Hesap P/ant, ebeke Inaat P/ant, DOOm Nokta/an Detay/an:
ebeke hesap plan belde planna uygun lekte seilir. Hesapla ilgili husus-
lar, l noktalar, dm nokta numaralar, zemin kotlar, esas ve. tali borularda
suyun ak yn, younluk katsays, seilen boru ap, uzunluu, u debileri, yk
. kayb belirtilir. Bu planda tesviye erileri ve sokaklar gsterilmez.
ebeke inaat plannda, tesviye erileri ile birlikte imar plan mevcut olan bel-
delerde yetleilmi ksmlarda halihazr durum, imar plan iinde olup yerleilmemi
ksmlarda ise imar planna gre durum gsterilecek olup, burada kat hudutlar,
ebeke dm noktalar numaralar, bunlara ait zemin katlar, boru ap, uzunluk,
ebeke donanm (rneK: 8) de verilen iaretlere uygun olarak gsterilir.
ebeke dm noktalar detaylar ayr bir pattada dm noktalar numara s- ~1\1
rasnda tertiplenir.
J - ebekede Dier MOhendis/ik Yap/m/an:
ebekede kullanlacak masak, basn krc, kprye aslarak gei, zel ya-
pmla veya yataa gm/erek dere, su toplanma hatt, st veya alt geitierde zemin
cinsi, su gibi etkenler gznnde tutularak hazrlanan projelerin plan, kesit, B.A.
hesap ve detaylar veri iir.
9) Ek Yapmlar:
A - Lojman ve Idari Bina/ar:
Terfi binas, artma tesisleri gibi nemli tesislerin beldeye uzak olmas veya
iletmenin byklne gre iletme personeli iin lojman ve idare binalar proje-
. lendirilir. Bunlarn plan, kesit, at, kap, pencere, shhi ve elektrik tesisat tafsilat,
betonarme gibi projeleri verilir.
36
..~
- "
B - Servis Yolu:
imesuyu terfi binas, artma tesisleri, lojman binalar ve icabnda deponun
en yakn yolla birleimini salamak iin zorunlu hallerde servis yollar dnlr.
gzergah araziye apike edilerek, gerekli genilikte enine ve boyuna kesitler karlr.
Servis yolu gzergah planlar 1/1000 veya 1/2000 leinde verilerek boruda men-
fez, kpr, st yapmlar gsterilecektir. Kurb yar aplar karakteristikleri, haritann
alnmasna yaryan istasyon noktalar, rperler, kotlar, alar ve ara mesafeleri
plana ilenir.
Servis yol u boyuna kesiti 1/1000' veya 112000 yatay, 1/100 veya 11200 dey
lei ile tertiplenir.Burada arazi, krmz izgi, eimler, kurblar, yapmlar gsteri-
lir; ara kazk numaralar, ara mesafe ve toplam mesafeler, krmz, siyah kotlar, kaz
veya dolgu miktarlar, eimler yazlr. Enine kesitler arazi hakknda yeterli fikir vere-
bilecek genilikte alnr. Burada krmz izgi hendek ve yarmalar ile birlikte gs-
terilir. Servis yolundaki yapmlarn projeleri uygun lekli olmak zere plan ve kesit-
ler halinde verilir. Servis yolunda yaplacak kprler stnden geecek ve tesiste
kullanlacak en ar parann ambalajl olarak ve ilgili tatla beraber olan arlna
gre hesaplanr. Servis yollarnda genilik, tesisin nemine gre tek veya ift eritli
olarak seilir.
Tek erit halinde civardaki ky ve trafik durumu ayrca gznnde tutulur. Kurb
yar aplar minimum 15 m. olmaldr. Eimin % 10'u amamaldr. zel hallerde
% 15'e kadar klabilir.
MADDE: 7 - METRAJ, BiRIM FIAT ANAlizi VE KEiFLER iLE su
MAliYETi HESAB
Metraj, Birim Fiat Analizi ve Keifler ile Su Maliyeti Hesab Projede aa-
daki srayla belirtilir:
1) Metraj
Inaatn pnar, kuyu, drenaj, bent, priz gibi kaptajlar ile himaye sahas ve
iti, iletim hatlar ve zerindeki yapmlar pompaj ve dier hizmet binalar, artma
tesisleri, depolar, ebeke, lojman binas ve benzeri gibi tamamnn birim fiat poz":
larna gre ayr ayr metraj karlr .
Keif cetveline giren her kalemin metraj bulunur.
Metrajlarn neticesinde satnalnmas iin gerekli malzemenin (imento, ap
ve boyutlar belirtilerek .betonarme ve profil demiri, her cins ve tipte boru, kurun,
salmastra, zel para, armatr, sa gibi) metraj listesi genel malzeme ihtiya cet-
velinde birletirilerek toplamlar bulunur.
Kaptaj metrajnda akta kaz, temel st ve temel kazs, derinlikzamlar ve
kaz snfna gre (klas verilerek) paal kaz ayrdedilir. Dolgu dozajarna gre be-
ton, kargir, betonarme, inaat, demir donatm, pere, dier. tahkimat, sva, ap, ka-
lp, vana; zel para ve donanm, hava bacas, demir ileri, bz ve gerekli dier
iler pozlarna gre ayr ayr karlr.
Batardo, gerektii takdirde kazk, dolgu, anroman, kalp, palplan metraj i
karlr. iletim hatlarnn kaz snflarna gre, metraj verilir. Dolgu, boru ba ade-
di, kurun, salmastra, lastik conta, zel para, vana, vantuz, kurbaa klapeleri ap-
larna gre dnlmelidir. Masak, vantuz, tahliyelerde dozajarna gre beton,
betonarme, kargir, kalp, demir donatm, sva, demir ileri, -tahliye bzleri,
37
, ,
i
,.:j
. !
i;
i;
imla, dirseklerde tesbit kitleleri, dik eimli ks'mlarda boruya dik ynde yaplacak
dolgu tutucular, dere geitieri gibi dier yapmlarn, isalenin fundalk ve aa ke-
silmeleri icap eden ksmlarda gerekli dier pozlar metrajda belirtilir.
Tnel halinde tnele uzunluk zamm verilecekse gznnde tutulur, gerek-
mes; halinde su, havalandrma zamm, kargir bz, dz, seri ve eri kalp, enjeksiyon
dikkate alnr. Tnel kaplama kalnl orta cins bir zemine gre ayarlanr.
Depolarda, serbest temel st, temel kazlar kaz snflarna gre ayrlmal,
derinlik zamm da~dikkate alnmaldr. Kargir, beton, betonarme, demir, kalp, ap,
sva, badeina, boya, cam, bz, derz, blokaj, kap, kapak, pencere, korkuluk, hava-
landrma bacalar, dolgu dearj ve boaitm borusundan akan sular tahliye bz,
boru zel par~, arrnatr ba adedi" bayrak direi ve gerekli dier pozlar; ayakl
depo halinde ayrca iskele ve ykseklik zamlar dikkate alnr. Terfi, klorlama loj-
man daireleri gibi binalarda serbest temeJ st, temel kazlar, kaz snf ve de-
rinlik zamlarna gre ayrtedilir. Blokaj, kargir, beton, betonarme, demir kalp, tu-
la duvarlar, i, d, tavan siva"ar , i iskelesi, at, kiremit rt malzemesi olup,
dere, pikdofen, d ve i kalplar ve pencereler, ahap ve demir yzlerine yal bo-
ya, badana, cam, mQzaik, fayans, ahap deme, tecrit, elektrik tesisat, imesu
depo, shh tesisat, lavabo, du, termosifon, W.C. ve fosseptik ihtiyalar, mutfak
,varsa davlumbaz, bulak teknesi, baca kapaklar ve bununla ilgili dier pozlarn
metraj i karlr.
ebekede yerlemi (soka teekkl etmi) yerleilmemi ve soka alma-
m hatlarn metraj ayr ayr karlr. Kazlar kazsnflarna gre ayrlmal,dolgu,
aplaragre boru ba adedi, kurun, salmastra, tahliye bzleri, zel para, vanalar,
yangn musluklar, emeler, kaldrm s~lmesi ve yaplmas, beton tesbit kitlesi,
pissu mecralar ile karlama hallerinde gereken gmlek betonu ile mecra dei-
tirme metraj i karlmaldr.
Terfi, artmatesislerinin yukardaki esaslar dahilinde inaat ve donanm met-
raj da ayrca karlr.
2) Analiz ve Birim Fiatlar:
Analize e~as alnan rayi olarak projenin Bankaya verildii yla ait rayi dik-
kate alnr.
iller Bankas analiz kitab ile Bankaca geerli kabuledilen dier kurulularn
analizleri kullanlr. Hesaplarda % 25 yklenici kar ve genel masraf karl d-
nlerek, gerekii pozlarn analizi yaplr. Hesap sonular 1,- TL.'na yuvarlatlr.
Eer Bankaca kullanlan basl birim fiat varsa rayi analiz verilmez. Sadece
tama, zel birim fiat ve analizleri verilir.
3) Keif Cetveli:
Keifler projeye uygun tertiplenecek olup keif cetveli (RNEK 11) metraj
esas ve neticelerine gre dzenlenir. Pnar, kuyu, drenaj, bent, priz kaptajlar, hi':
maye sahas ve iti, tahkimat, iletim hatlar, masak, tahliye, vantuz, dere geiti
gibi yapmlar pompaj binalar, artma tesisleri, klorlama ve depolar, ebeke, lojman
binalar ve benzeri ayr ayr keif cetvelleri verilir. Keif cetvelinde Poz No: ksa..,
ca iintarifi, miktar, l birimi, birim fiat, tutar gsterilir. ebeke keifleri in-
aat kademelerine gre ayr ayr karlr.
Keif zeti cetveli tekil ve toplamna ekte verilen ve Bankadan renilecek
oranlar dahilinde kontrol gidereri karl, belediyeden belgelendirilmi istimlak
38
1,:
i

bedelleri ve gerel<iyorsa eitli fiat farklar eklenerek para teminine esas keif top-
lam bulunur.
4) Su Maliyet Hesaplar, Karakteristik Cetveller, Motopomp ve Klorlama
Cihazlan Tablolar:
Keifler tamamlandktan sonra ekte verilen esaslar dahilinde su maliyeti le-
saplar yaplp ayrca karakteristik cetveller doldurulur. Terfili hallerde motopomp-
larn satnalnmas iin RNEK 12'deki cetvel ayrca doldurulur.
Ayn ilem klorlamacihazlar iin de yaplr. (RNEK 13)
MADDE: 8 - PROJE, RAPOR, P~FTA VE DOSYALARN DZENLENMESI
Proje raporu, paftalar .ve dosyalar aada belirtilen ekilde dzenlenir.
,
1) Dosyalama ve.Orijinaller
Projeler Bankaca uygun grlecek ana klasr dosya iinde, aydnger orijinal-
ler ise madeni (inko) bir kutu iinde teslim edilir.
Ana dosyalar zerine yeterli byklkte ve kalnlkta aadaki hususlar ya.-
zlr. Ana dosyann ortasna sra ile belde ad, altna projenin cinsi, sol alt tarafa
projeyi yapan firma veya mhendisinnvan, ad ve soyad, diploma ve oda numa-
ras, sa alt tarafada projenin yapld tarih yazlr.
Ana dosya iine yukarda kapsam bildirilen proje aada tertip edildii ekil-
de ve ayr ayr yarm kapakl dosyalara konur ve her dosyaya l<anan projenin ana
fihriste (sayfa veya sra numaralarn belirterek) ana dosyasnn bana eklenir. Ya-
rm kapakl dosyalarn stlerine ana fihristegre dosya numaras ve iindeki pro-
jenin hangi ksrna ait olduu ve yarm kapakl dosya fihristi yazlr. Yarm kapakl
dosyalar fihristte bildirilen sraya gre ana dosyaya yerletirilir.
Plan, resim ve hesaplar iyi cinsten aydnger zerine ini mrekkebi ile teknik
resim kaidelerine ve Bankann benimsedii izim rneklerine uygun olarak izilir
veyahut yazlr. (RNEK 8 VE 14)
Raporlar, zel Teknik artnameye gre ve yaprak lleri 297 x 210 mm. olan
aydnger zerine daktilo ve gereken yerler elle yazlr. Bu yapraklar ikier yaprak
yanyana (dosyaya giri yerleri braklarak) birleik olarak dzenlenir. Yapraklarn
st bana sahife numaras konulur. (RNEK 15) Hesaplar ayr ayr tertip edilir.
Orijinaller, dzenli ve temiz bir ekilde izilir ve dzeltmeler ilenir. Planlar
kuzey yn tercihan st kenar iaret etmek zere dzenlenerek, yazlar kuzey yn-
ne dik olarak, bu ynde ve ayn byklk ve tipte yazlr.
Btn plan ve hesaplar katlanp dosyaya takldnda (ste gelecek ekilde)
banda veya en sa alt ucunda iliik tipte uygun ve gerekli bilgiler bulunan balk
olur. (RNEK 15) Bu balk zerinde eitli makamlar ayran izgiler izilerek ve
zerleri, iliik tipe uygun yazlr (RNEK 16)
Balktaki ariv kayt numaras hanesi bo braklr ve bu ksm projelerin onan-
masndan sonra Bankaca doldurulur.
Orijinallerin yrtlmamalar iin kenarlar zel bant ile takviye edilir. Her ba-
ln kapsad sahifeler srasna gre bantla birletirilerek erit haline getirilir.
Btn plan, hesap, raporlar iyi cins (gevrek olmayan ve mrekkep datma-
yan ve okunak grnm veren) ozalite ekilir. .
Ozalite ekilen plan ve resimler DIN normuna uygun olarak katlanr ve ba-
ln plann stne gelmesi salanr.
39
I'
i,
t
; .:
i
,i
~i i
i
;:1
Planlar zmba ile delinip dosyaya geirilmeden evvel karton pul ile takviye
edilir.
Orijinaller madeni (inko) kutu iinde Bankaya teslim edilir. Kutu 10 cm.
ap, 30 cm. kapak boyu ve kapakla beraber maksimum 95 cm. boyda olmaldr. Ku-
tu kapa gvdeye sk sK geecek ekilde olur. inko kutunun gvdesine ana dos-
ya stne yazlan fihrist Bankann diledii ekilde ini ile yazlr.
2) Projelerin Jmzalanmas
Proje dosyas iindeki plan, rapor, hesap ve artnamelerin balk ksmlar
projeyi yapan ilgili Y. Mhendis veya Mhendis tarafndan tarih, diploma ve oda
sicil numaras konarak imzalanr. (RNEK 16) Harita aplikasyon almalarna ait
btn lme defterleri ve krokiler ve dier dkman ayn ekilde imzalanr .
. 3) Proje Klasrne Konacak Dosyalar
Ana dosya iine konacak yarm kapakl dosyalar mavi renkte olarak aa-
daki ekilde tertip edilir. Yarm kapak dosya veya klasrlere konulacaklarn kaJn
olmas halinde dosya ve klasr adediarttrlr.
Dosya 1_: Karakteristik cetveller (RNEK 9), raporlar, nfus karakteri ve su
ihtiyac hesab, analizler, loglar, ekonomik karlatrma ve pompa hesaplar, bel-
geler, rasatlar, su maliyet hesaplar (RNEK 10) genel durum plan,
Dosya 2: Hidrolojik, Statik, Betonarme hesaplar, ebeke hesap planlar,
Dosya 3: Kaptajiar, pompaj projeleri, artma projeleri,
Dosya 4: iletim Projeleri,
Dosya 5: Depo plan, keif ve betonarme detaylar,
Dosya 6: ebeke inaat planlar, dm nokta detaylar, zel para listesi,
Dosya 7: Lojman binalar,
Dosya 8: Servis yollar plan, profil ve keifleri,
Dosya 9: zel Teknik artnameler,
Dosya 10: Keifler, malzeme cetvelleri, analizler ve metrajlar,
Yukarda projenin ve dosyann dzenlenmesi maddesinde belirtilmeyipte y-
rrlkteki ynetmeliin dier maddelerinde bahsi geen ve yaplmas icabeden pro-
jeler ve gerekli dier bilgiler ve belgeler dosyaya eklenir.
MADDE: 9 -'- HESAPLARDA KULLANILACAK FORMLLER
Borularla ilgili hidrolik hesaplarda eolebrook ve Willams Hazen formlleri
kullanl.abilir. Kanallarda ise Manning-Strickler forml tercih edilir. Hesaplarda
boru cinsine gre fabrikalarn tercih ettikleri deerler kullanlabilir.
MADDE: 10 - SU iSRAFININ NLENMESi
Tesisler hesaplanan halihazr ihtiyaca yetecek miktarda su getirmekte, ancak
uygulamada su yetitirmernekte ise btn su kaaklar alnacak tedbirlerle, kaptaj-
dan abonelerin sayacna kadar olan bilcmle tesislerde 1'nci kadernede % 10'a in-
dirilmelidir. Su kaaklarnn tesbiti iin ses ve elektronik cihazlardan yararlanacak
ekipler tesbit edilerek kaaklarn asgariye inmesi salanmaldr .. Su kaaklarnn mik-
tarnn anlalabilmesi iin su abonelere saya ile satlr.
40
: i
:1
.,
i
i
i
i

i
.,
1) erl1eler:
ebekelerde su kaybn azaltmak iin aadaki esaslara gre eme adetleri
kstlanr. Nfusu 10.000'e kad;.rolan kasabalarda 3000 nfusa on ve nfusuD 3000
den fazlas iin her 500 nfusa bir, 10.000'den fazla olan kasabalarda iik 10.000 n-
fusa 24 ve fazlasn.n her 1OOO'inebir eme decek ekilde kasa.bann eme adedi
saptanr.
Genelolarak eme adedinin asgaride tutulmasna dikkat edilir.
Nfusu 500'On altnda olan ve merkez ebekeden beslenmeyen yerleim yerle-
rinde eme ile beslenme yapllabiiir.Ancak, park, ar, cami gibi yerlerdeki ihtiyac
karlamak iin emeler tekil edilir ve bunlara su sayala verilir.
2) Tarile:
Su israfn nlemek iin st snr aada yazl miktarlara normal tarife ve bu
miktarlardan fazlas iin yksek fiatl tarife tatbit edilir. .
if " Yksek tarife normal tarifenin iki mislinden az olamaz.
Buna ramen israf nlenmezse Belediyelerin ceza uygulamas tavsiye olunur.
Normal tarife uygulanacak abone bana aylk azami su miktarla;,
Nfusu 3000'e kadar olan kasabalarda 5.40 m
3
/abone/ay
3001" 5000'e 5.40 - 7.20
5001 10000'e 7.;20 - 9.00
10001 30000'e 9.00 - 10.80
30001 50000'e 10.80 - 12.60
50001 - 100000'e 12.60 - 18.00
Su miktarlar arasnda nfusa gre ara deerler bulunur. Hastahane, Mektep,
Kla, Lokanta, Kahvehane, Gazina gibi yerler ve umumi yerlerle kk sanayi iin
uygulanacak tarife belediyelerce saptanr.
MADDE: 11 - DIGER HUSUSLAR
1) Projeyi Yapann Sorumluluu:
Proje, projenin yapm iini zerine alan Inaat Mhendisi veya Inaat Y. M-
hendisi tarafndan bizzat yada sorumluluu altnda yaplr.
2) inaata Balanma; :
Imesuyu projesi onaylanmadan inaata balanamaz.
OUNCO BlM
SON HOKUIVIlER
MADDE: 12 - YRRLKTEN KALDRLAN HKMLER:
Bu Ynetmelik "ehir ve Kasabalara Getirilecek Imesuyu Projelerinin Hazr-
lanmasna Ait III No.lu Talimatname'nin tm hkmlerini yrrlkten kaldrmtr.
MADDE: 13 - YRRlK:
Bu ynetmelik Resmi Gazete'de yaynland tarihten itibaren yrrle girer.
MADDE: 14 - YRTME
Bu ynetmelik hkmlerini Bayndrlk ve skan Bakanl adna iller Bankas
Genel Mdrl yrtr.
41
li"
,,~
L
:
,
ii
. ,
i;
:>::::
w
z
o::
:0
Z
:::
~
o
OL) O~O~~t~ ~If)
)111 >l'1J iS
.~
<t
...
c:
o
M -:;
!H tS \~30 3A!18S
L
::
:>::::
w
(.)
z
v
...~
...o-
.- o
:>::::
v
w
.;::
G:i
(J)
::
(J)
.:::
~
>-
v
...J
w:>::::
.VI <to
.- o::
.E g;
IIL .
<xl
o
'Vi
o:::
l9
W
N
d
UL
o' .~
o::
w
>
,-
1(9
'LL
t}.
(!)
>-
W
Z
W
O
.' i
'1""1
~',
....
~. . 1
;1
:,
i
,l
II
i
~

~~
~t
~
:1
\;0 .i,
H
J
.,
t
1
ii
j
i
I
z
O
>-
OJ]
<{
2:
o:::
O
LL
:Q
:L
W
oJ].
N
'J::
U
W
t-
W
>
:::
>-
:::
~
z
z s2
.~~
U o:::
W O
O LL
o
~
O
OJ]
LJ.J
>
ci
<{
o
~
W
'>
E
",-
.- '"
- >-
0'-
- ;:
(fJ(fJ
o >
'" (fJ
"c
_~ en
~:
.no.
::J 1\1
~>-
~
'ili
<>-
L -
::7 ro
III ro
<il
U -
~
,
;
'.~
v1
W
f-
'Ul
ri
<:
,::.::
W
>
CL ;2
o:::
<{
LL 2:
<{
_'!Y:
~.
.~
LL<{
<{o
(J)-z
_:::J
~Z
zO
. - _ (fJ
:;:;
'Vi
~
v1
.ll:
.::.::
N
o
10\
L
ro
.::.::
::
>,
::
~
L
cl::
o
l.
>-
~
<{
W 2:
Z Z
w
o
::.::
w
z
cl::
:0
,1
i
i
Y
1 :
. i''
.'
:1
i:
i i,
i
i
!
i

!.
..
E
ro
c
ci
w
~ E
E .;;
o ro
o.. y:
- -
-
III III
E
..... ....
-
-J -J
-
-
:
,
r
w
:
....J
W
U
: z
,::
tn'
,::
o'
o
.. .-
-
-
c
'ro
'"
Q.
>-
N
E ~
rf
'-
-
<!
-
E E
'-
L
:!';' '" >
E
'- '"
'" > -'
-
-'" ro
,i
ro
-'"
E-
ro
:J E

> -'"
ro o-
I
lJ1
i
E
::J
lll'
':J
-
o
E
E
o -
ci

~
i
E
-

':J
E
lll<
'::
o - !
..
:J
tn
ro
c
c .c-
o
L
.;:;E
-g
ro
tn _
tn
-'"
ro
LL ro
c -'"
ro
-"
E
ro
~
o
.><

ol
o
E
cl
N
~
ro
i
l
ro
tn
i i i
~
Q. tn
E ;.:::
--
vi
ro
-'"
C
2
iii
'" ro >
tn
.<::
'-
'"
~
>-
>
ro '"
E
tn
!'l -'"
<J1-
ro .!'!
ro tn
E
n
'co
en
E
;:J
LLL
.:J
o
,01
:::J
>01
c
,:::
J)
ro
-c:

x
::::
~
LLL
"o
Z
ro
~
ro
,

.. .-
CO ll.>
'"
o
"-
ol
Z
c::
ro ;0
III
-"
LiJ
o OJ '"
>
::J
....J
V 0,
5'
..J
.- 2: x
~-~~~~--~---
~i
:0
::::>
L
cc
o
L-
>-
W
Z
w
o
J

o..
L
o
,
o..
!
RNEK 4
iMESULARNDA ARANACAK FiziKSEL VE KiMYASAL
NiTELiK. sNRLAR
iSMi SiMGESi
IziN VERiLEN
EN FAZlA
MA DDE
MiKTAR
8UL~iN~~ECEK
M KT
1 _ ZEHRLi MADDELER;
l_KURUN
-.
Pb
,
0,05 mg LL - :
2-SELENYUM Se
-.'\-
0,01 ~
~-
3-AR5ENiK As - 0,05
h
f---
4-KROM
Cr+ 6 - 0,05
h
5-SiYANR CN - 0,01
h
2- SAGLlGA ETKi YAPAN MADDELER:
1- FLORR F 1, O 1, 5 mg/
2- NiTRAT NO) -
45. /1
3 - iiLEBiLME ZELLi (j'INE ETKi YAPAN MADDELER:
-
1- RENK 5 S'IRiM
5 o BiRiM
2- BULANKLIK 5 ii 25. /i
3- KOKU VE TAr; KOKUSUZ NORMAL KOKUSUZ NORMAL
4- BUHARLATRMA KAlNTISI 500. mg/ 1500. mg/
5- DEMiR Fe 0,3 mg/ L 1,0 /t
~-
6- MANGAN Mn 0,1 ii 0,5

7-BAKIR
Cu 1;0
1/ 1,5
"
8- iNKO Zn 5,0 i' 15,0 i'
9- KALSivut>1 Ca 75, O i' 200, O
"
10- MAGNEZYUM Mg 50,0
I
150 i
11- SLFAT S04 200,0 I 400. ,
12- f(LORR Cl 200, O
"
600.
i
13- pH 7,0 - 8,5 i' 6,5 - 9,2
i
14-BAK'IYE nAR 0,1 mgL L 0,5
m~/
15- FENOLiK MADDELER -
0,002 . it
~.
, 16- AU( iL BENZiL SLFONAT 0,5
. i 1,0
i
f-----
17-Mg +Na S04 500, O
1/ 1000. 1/
/, - KiRLENMEYi BELiRTEN MADDELER
1- TOPLAM ORGANiK MADDELER 3,5
mgl~._ -
1----.
2 - NiTRiT - -
3- AMONYAK
- -
iMESUYU PROjELERiNDE iLETiM HATTl iN
RNEK PROFIL
KREPiN 226,50
---=.
T
~L
1/2 O00
RN"EK:5
'!l
200.00
ARA MESAFE
: i
.
, i
, ,
i
J '
:i
i
11
'j'
6
o
<p
~.
O
2
o
o
",'
;:::;
o
o
<ri
N
4
g o
o
f:j
,-ci
'"
;:;;
g o
=
1'0 80
4> lOO.mn, LA
O,.6
Metre
H.Metre
K.Metre
BORU TABAN KOTU
KAZIK NO,
ZEMIN KOTU
BALANGI
MESAFE
BJRUCtf'1 Tipi,ciNSi
BORU EGiMi
PLANOA GiOi
RNEK: 6
iMESUYU PROJESi CAZiBELi iLETiM iiN RNEK
EMATiK PROFiL
08
O
K
v KRE:piNKOTU22550
---=:in
1
Li.J ~002542 V=Q45mlS
P1vezomelre H"lt JL= 5.
213.8
-t
Ift8
T1
4.
i-
a.

>L
L~
..
1/20.000
200.00
-
KAZIK NO K 5 8 10
~
a a a
BORU TABAN KOD U .D
eP.
~
)
~
~ ~
;::;
~
ARA MESAFE 800 400 800
M"tre, O O O O
BALANGCA i
~.M"tre O 1 2 3 4 5 5 7 8' 9 O
:
2 3 4 5 5 7 8 9 o
MESAFE
, , , , i
KM"tre O
1 2
,'!]
,
o
'"
N
pjVEZOMETRE KOTU
"'.
~.
M 't.
'"
...
N
[:i
N
:;:
N
N
----+- i
....
Li) N
iLETME BASNC
'"
'" O
'" -4
~
m
,
STATiK BASN O
a a a
"'. '"
t-:
:::
~ N
BORU APl Tipi, CiNSi q, 100 LA Tipi FONT BORU L=. 2.000rn
'lo
i'
: I'
i
i
i
i
1
i
o
o
z
~ .~
::E i .~
r-
a:
w~ ~
m
Z
- ::::>
!it~ ~ @i
OxIDa
o
z
~
o
o
N
N
" ....
o 'iZ OOU 00'0
u
z
W III
n: <t
r- ro
w
i w
O i
N r-
.~ ~
ll. lI).
o
'" ~OO
""
ct>
OOOU,
'UIWH
SH
OH
'xew H
u"l
W
"
O
o::
cl..
~
W
Z
o::
:0
Q
z
cr
:0
:.
i
RNEK: 8
L
t-
rrax
2cm. -+~':.. +1ii"
-++-++-
0.6 mm.
LEBEKE ve iLETiM
o. mm.
0.2 mm.
0.3 mm.
NOTASYONLAR
1 m. vefa 2 m. de bir izilen ~sviye egrilerl.
im-ar sahasnc;J.ald yollar ve binalarla mevcut yd..l2r n 'zgis:i
5 m. v~a O-m. de bir izilen tesviye eg-leri ile mevcut bim blges"1.
Kat hudutu
S..tediye Sinr
E<as boru (1. Kademede dsenecek.)
inax
t cm. tostom 0.5 mm.
----.._---- Esas boru (2. Kademede d<enecek.)
,_ ebeke plannda me sk un sahalarn arkas, aydingerde kur.nkalem tozu ile hafifce ooyanacaktr.
ebekenin mevcut veya nerilen boru cinsi birden fazla ise ve durum tarif edilemiyarsa i
eb~k~ inaat ve hesal' pl';nlarnda boru apn" yanna (yukard~ gsterilen -n- harfi yerne) F, A, ,P, "ek
linde bc:<unun cin,i yazlacaktr. Boru cnsleri tarif ednebiliyorsa 'n" harfi yerine hibirey yaztmyacaktlr. Sade-
ce p[;nlardaki nolasyonda durum izah edilecektir.
2 _ ii dolu olan ekiller mevcutlar, bOi' olanlar i~e nerileri gstermektedir.
~.;.....
~ilii
~:,.
Tahliye. (Profilde)
J--- Vantuz (Profilde)
Vana.
Vanluz. (Planda)
U debi.
Yangn musluu.
iletim hatt.
Tahliye (Planda)
Tapa.
l nokt~ .
Tali boru (2. Kademede dsenecek.)
ebeke hesap plannda boru de~erleri: J.L=Yk kayb, ~= Boru ":rrm"
k=Kesafet, L=Uzunluk'm j;k:::J=Sk1ecek boru, (;n.....}=Kalacak tau,
n::.80'lJ cinsi -r yerine F.A,.P. harflerinden biri konacak-, F=Font,
A=A..B., =.ellk, poPve boruyu gsterir.
ebeke in~aat pl;nnda boru de~rlerL 11'>= Boru ap, i9'>-=:J=SWl.ecek
boru, (6 ..._...~ = K~lacak boru, L:: Uzunluk m
b
i n= ~ru cinsi -n yerint
F.A... P. harflerinden biri kon,cak-, F=Font, A=A..B., =elik,
PoP. V.c. tauyu gsterir.
Harit;). snr
Dm n9ktasl.
Tali boru (. KademOde dsenecek.)
'.
0.3 mm.
1?-:::::::1n
L =
__ 0.3 LD!IL.
n

..n <P.
L=
(J L)
K=
NOT:
T..
-'
J
1.5 Q
..
-+++-+++-
L
~t.::\. (arazikotu)
1c~
~ ~(arazi kotu)
1~
~.~.
.Os.tcm
..... '1CMESLNU PROJ Esi
KARAKTERis-TiK CETVELi
A - NFUSU:
Kasabann .. 1
9
.
8
..... Yl
Kasabann 198 Yl
Nfus artaran
Kabul edilen arts oran
8 - SU GEREKSiNMESi
insan
Hayvan
zel gereks'lnm12
Toplam
c - MEVCUT KAPTAJ
iLetiLen pnarlarn ad
Asgari verim
D - PROJEDE KAPTAJ
nfusu
nfusu
%
%
l/s
/i
ii
"
lls
RNEK, 9
iletrlecek pnarlarn ad
Asgari verim . lls
Kzson veya der'n kuyu no
Kuyularn verimleri lls
E - MEVCUT iLETiM
ekli
ap mm
Uzunluu m
Getirdif asgar' su
G - PROJEDE ilETiM
ekli
ap mm
Uzunluu m.
Getireci SL.
H - DEPO
ls
L i s
Gmme Ayakl
Mevcut depo cinsi ve hacm', m
3
Projdeki depo cinsi ve hacmi m 3
i - SE 8EKE.
Toplum uzuluk n"\ '
1. Kademe 2.Kademe
!;
i
h.,
.
:.':
!i
i,
"
ii
;
i'
f
i i
i
:i
i i
:~ L
,
Li
ii
t,~
i
!
o
1
::.::
LLL
z
-.J
o::
:Q
t-
E
ro
c
o
t-
oood
~ ~'n [6
ONr-\D
oo~cio
cr:> en M
en..n r---
c2 <2 :::
ci o' o'
~..

i
:
til
c
o
til
oc
E
til
o-
o
~
o
Z
il
eS
M
if)
-.7
O
o
O
o
O
o
o
O
Li
o
X
o
('-
'
X
x
o
o
-.7
<.D
ro
,.
E
c
:::J
>--
:::J
<il
...
_?:-
ci
2:

-'
o..
O
-:::i
W
Z
O
u
-c::
Ww
fao..
rnw
L
'f-
c:: W --
w-c::
Z u-UJ
w-~ -l
~~ffi
:::l:L9
>=>=l9
W
~
W
CD
W
u
x X X
'"
~~ln~
o c> o .a
cj o o .;x:
cr:> en ""'
es 8 2:
o o o
00- o'
o
c o
OJ c
U <l.>
::
'"
E
E ~ i i i
:s ~ LJJ ll) ::z::
a.~
E ..c
~~O
~~Q..
W
E=,!, Q
i
Q OW
\!J ..n
O NN
000,,::>
ci O O o'
~~S?9
00- 0- 0-
roU'lM("1
8r-~~
O O 00_
0000
o-
:::J E
c O
~c
vl O
n O
\il E
u
>
o..
(j" r-... CD ro.
O(V)-...J'....:r
000
o o 0_ o
0- o o 0-
OJ
-o
.~ E E E
>-
;u
c
'"
-o
ro
>--
QJ
>
-iii':::J L
. >-- :::J -j::
ro ~ ~ ~
:o<: -"'._
c
~ o c
c ~ ~ i
0..:0<: O III
Q"l ol .n
00-
o o"'"
000
o" o~0-
OJ L
-o l1l
OJ
Ll :::J
o
c..c
o n
:0<:-0
C
ro
E
vl c
c
o L
E o

c
ro
E ~
vl ~
::-0
o::.>
E E

,
~
u o..
z
u ~
z i
:0- :<
u_
Wrn
"(3 <,(
c::
u
Q..W
::
52'0:
::: W
u-
W c::
2:w
u-o
:l9
:W
:2:
:f-
'W
. -i
: u-
:~
:-1
: -i
:>-
':
1
0

~
.'
::.::
W
z
i
'et:
:0
I,
.'
"
. i
'ii
i
"
RNEI< : 12
................ , ..... iMESUYU PROJESi
A_ MOTOPOMP:
Terfi tesisLeri bilgi cetvel
kVA
d/d
"
..... j y .
....... kW y. .
m
m
mm
I/s
.m/s:
m
km
'. . edlecek
projes tanzm _
ediLmiyecek
KAPTAJ :
iLetim hatt uzunLuu
Boru i ap/et kalnl
Boru cinsi ve iletme'basnc
Hattn seleritesi (a)
Dar be sndrme tehizatnn cinsi
Ayrca eLektrik
Tesis ediLecekA.G. hatt
Tesis ediLecek O. <3: hatt
Transformatr
Tehiz. edjLmi kuyu derinligi m
Kuyu i ap mm - ine;
statik sl?viye m. m
........... L/s. verimde dinamik seviye m.
Zeminkotu m.
Feyezan seviyesi m
Terfi ediLecek su miktar ~O/Q.30
'Adedi ve cinsi
Pompa debisi
Toplam basma yksekligi
( XL
- Emme veya koLon borusu uzunluu rn.
Tahrik motoru
Motora yol verme ekli
c
D - ENERJi DURUMU
B - TER Fi HATT:
( XL Basn '''' 1. 33- 0.0012 ( Z. K) _ ( H
em
+ J L
em
).
YksekL i'
i
!
-~-----_._----_..~-~---------
iCMESUYU . PROJESi
Klorlama tesisleri bi 19' cetveli.
RNEK; 13
A - KLORLAMA YERiNiN SEiMi
1 - . Klorlanacak suyun toplam debisi lls'
- Klorlamann nerede yaplacag
.. (Klorun su ile yarm saat asgari
temas sijresi salanm.al.dr.)
Terfili sistem:
a) Kuyuda :. ..lls
b) Toplama deposunda lls
Cazibeli sistem:
a) Oe'poda .l/s
b) Maslakta LLs
c)Depoda (BoosterU)
(Soosterii sistemde 0,5 KW takata
elektrigiri getlrilece(jimesafe
yazlmaldr)
B - KlOR CiHAZ SEiMi
1 - Suyun klor ta.lebi ppm.
- iletme suyu basnc kg/cm

3 - Gerekli cihaz kapasite gr/h

c- KLOR HCRESi:
1 - Hcrenin !iekli
a).Bir gzl
b) iki gozl
- Klor hcresi stlmas
(Elektrik.likid yakt)
: 'j
i
! ::
, 't
1
RNEK' 14
NOTASYONLAR
-i
Derin kuyu ,
Keson kuyu.
Tecrbe kuyusu.
Gmme depo.
Ayakl 'depo.
Dorin kuyu (ARTEZYEN)
eme.
Pnar.
g
O
i
O
@
{(-:~,
- "
,~

O
eS
)'
2 _ ii. dolu olan ekiller mevcutlar, bo .olanlar ise onerileri gstermektedir.
NOT:
2_ DEPO, EM~,._. KUYU ve PNARLAR
i
I' i
RNEK '15
i! i
. ,
i;
"
--21 ~18,S-+-18Is-L 18,5--..-19,S-t-18,S -+-18,5 ~
~ '
SONKAT
KATLAMA NORMU
i ",: i: i,
i LI i i i
i i i i i i I
" / : : ! ': ~ i,
i i i i i i i i i
_!- L__ 1_ -1~-i_ - - _~ - 2'_ - ri : ~ J - - --
i i , i i , , i
/ / : :: i : i : i
i 1: 9'8 i 7, 6
'
51 41 31
!i i : i : : ,I i
i1 : i i . i I ' : :
i i i 10 I i , i
_____ L _-I - - ~- - - - - - - - - - - __ '+ - .- - -- - - - - - - - - o
i 'i i i I i i I '
I I i i i ,. i i
i I i i I i i I
I i i i i i i I Bl\Sl iK
I I i i I i i-
i , i i I J i
i i i i J I i ,
i i i i i i J i
i i i i i i " ,
T
t
f
29,7
1
1,
i
YAZ KAG iDI NORMU
o
-
o
SAYFA i
NO: I
:AYFA
NO:
---'---:21 -----+------'18,5 ----1f.s+
(U
r
o
,Q,7
r---
1
o
-+
"
.1
,
i'
i
1:
i'
."
imza To~.!h
/ /138
/ /198
LCEK ~
PLAN NO:
AR iV KAYI T NO:
........... , NO .LU
PLAN 'IP-TAL'ED'ILD'1
,
..... __ NO.LU
PLAN iPTAL ED'ILD',
YKLENIcI
imzas ;
Ad Soyad;
Dipl~ma No;
Oda No ;
Adresi :
Yl<lenici
VKLEN'lci
PRojESi
ORNEK 16
-i:":"
--~----_._---------~-~
1/
198
Imza
Tor',h'
iMESUYU
, '
.... _._ _--_ -_ .. - - -_._---_ -_ '. - _. -- ---_. ---- _ _-
O'i~ikli k
,
o)
bL
ILLER BANKASI-
Proj"y" Yapann O'p' "mza
No.'UnvanAd Soyad
izlin;
iller Bankas Genel Mdrl
imesuyu Dairesi Bakanl
'ller Bankas ... ' ... Blgesi Mdrl
11
"i
:1
: '
i
:l
'i