You are on page 1of 16

REPUBLIKA E SHQIPERISE

MINISTRIA E FINANCAVE
Drejtoria e Thesarit
Bul. Deshmoret e Kombit, Tirane. Tel/Fax: +355-4-5!!5
Nr. Prot ____ Tirae! "e _____.#$$%
U D H E & I M
Nr.#! 'ate ($.(#.#$$%
PER
PR)CEDURAT E PUNES SE SISTEMIT TE THESARIT DHE MARREDHENIET
ME INSTITUCI)NET BU*HET)RE
"e mbeshtet#e te $is%o&ita'e te Li+jit r.,%#%, $ate 3(.().!)) *er +artimin
$he ,batimin e Buxhetit te -htetit $he te VKM r.#-., $ate !..(4.!))3 *er
/r0ani&imin $he Fun1sionimin e -istemit te Thesarit, %er te %er2a1tuar
%ro2e$urat $he marre$heniet e re#a 3e li$hen me 1ri#imin e sistemit te Thesarit,
UDHE&)/ME0
I. Pro1e'2ra te 3er+jithsh"e
!. Te 0#itha sh%en&imet e buxhetit te shtetit, %er or0anet 3en$rore $he
or0anet e %ushtetit lo1al, 1r4hen me autori&imin $he %as 1ontrollit n0a
De0et e Thesarit ose Dre#toria e Thesarit ne 5inistrine e Finan2a'e.
. Te 0#itha te ar$hurat e buxhetit te shtetit, tatimore $he #otatimore, ne
6ormen e 1re$i'e $he te n$ihma'e si $he te ar$hurat se1on$are te 'ete
institu2ione'e buxhetore $e%o&itohen $he a$ministrohen ne%erm#et
llo0ari'e te buxhetit te 2elura ne emer te Thesarit. *er$orimi 7 t4re behet
ne ba&e te a1te'e li0#ore $he nenli0#ore ne 6u3i.
3. 7nstituti 7 -i0urime'e -ho3erore, 7nstituti 7 -i0urimit te Ku#$esit -hen$etsor
$he 6on$et e t#era shteterore 3e #ane le#uar te 1ene llo0ari rr#e$hese #ashte
sistemit te Thesarit $o te ra%orto#ne ne 6un$ te 2$o mua#i, ne Dre#torine e
Thesarit, 0#en$#en e llo0ari'e ban1are ne 6illim $he ne 6un$ te %eriu$hes,
si%as mo$elit te %er2a1tuar n0a Dre#toria e Thesarit.
4. Kontrolli, autori&imi, rre0#istrimi $he ra%ortimi i sh%en&ime'e $he te
ar$hura'e te buxhetit 3en$ror e lo1al si $he i 6on$e'e me llo0ari ban1are
#ashte sistemit te Thesarit $o te behet ne %er%uth#e me stru1turen e
buxhetit te shtetit %er se2ilin institu2ion ose n#esi buxhetore. *er 3ellime te
a$ministrimit 6inan2iar 1ri#ohen 1o$e te n$r4shme i$enti6i1uese.
5. 8el#a e 6on$e'e buxhetore n0a Dre#toria e Buxhetit ne 5inistrine e
Finan2a'e $he %#estimi e n$ar#a e mete#shme e t4re n0a Dre#torite e
Finan2es ne 5inistrite $he 7nstitu2ionet 9en$rore, n0a De0et a%o -e1toret
e Finan2es ne *ushtetin lo1al si $he ur$heruesit e t#ere behen ne men4re
te tille 3e te si0urohet n$#e1#a e &batimit te buxhetit te shtetit %er 2$o n#esi
buxhetore $he %er 2$o 1ate0ori te sh%en&ime'e $he te te ar$hura'e.
II. Kotro44i! a3ro5i"i 'he rre+jistri"i I 6er6esa5e te istit21ioe5e 3er
sh3e7i"e.
!. Rre+jistri I sh3e7i"e5e. :shte n#e $o1ument 1u behet rre0#istrimi
sistemati1 $he 1ronolo0#i1 7 sh%en&ime'e te buxhetit %er se2ilin institu2ion
buxhetor $he bren$a institu2ionit si%as 1ate0ori'e te sh%en&ime'e.
;re0#istri 7 sh%en&ime'e mbahet ne 6ormen e n#e $itari $he %as34ron
%lanin e a1or$uar. -h%en&imet e a%ro'uara n0a Thesari $he sh%en&imet e
1aluara n0a ban1a %er se2ilin institu2ion buxhetor ne ni'el 1a%itulli %er
se2ilin arti1ull. 5o$eli 7 rre0#istrit te sh%en&ime'e %ara3itet ne Ae6si I te
1eti# u$he&imi.
. Rre+jistri"i I 34ait te 829hetit. "e ba&e te sh1reses se 2el#es se
6on$e'e te leshuar n0a Dre#toria e Buxhetit, 5inistrite, 7nstitu2ionet
9en$rore $he or0anet e *ushtetit <o1al be#ne n$ar#en %er se2ilin
institu2ion buxhetor $he e $er0o#ne ne $e0et e buxhetit 1u institu2ionet
ushtro#ne 'e%rimtarine. -h1resa e 2el#es $he %#estimit te 6on$e'e $o te
#ete si%as 6ormatit te Ae6sit II te 1eti# u$he&imi. De0et e Buxhetit, %asi
be#ne 1rahasimin me 2el#en totale te Dre#torise se Buxhetit 1ontrollo#ne
rre0ullaritetin e %lotesimit te sa# $he 1ur e 0#ene ne rre0ull e rre0#istro#ne
ne rre0#istrin e t4re $he e 'ulosin. -h1resat e %#estimit te 6on$e'e te
a%ro'uara $er0ohen ne $e0et e Thesarit. *er0#e0#esi i De0es se Thesarit
ben 1ontrollin 6ormal te t4re $u1e %are stru1turen buxhetore $he 1o$et e
t#era i$enti6i1uese $he 1ur 1onstaton se ato #ane te rre0ullta ben %ranimin
e t4re. "e rast se 1o$et buxhetore ose 1o$et e t#era #ane te %asa1ta ai e
re6u&on sh1resen ne rru0e &4rtare $he 6on$et e 2elura nu1 behen e6e1ti'e.
-h1resat e %ranuara, %er0#e0#esi i De0es se Thesarit i a$reson te1
%unon#esit 3e mbulo#ne institu2ionet %er1atese $u1e 'ene mbi to si0len
*er 'e%rim, e 2ila 7 1onsi$eron sh1resat si te sh34rtuara $he te %ranuara
n0a Thesari. *unon#esi 3e eshte n0ar1uar me sh%en&imet e rre0#istron
1ete sh1rese ne rre0#istrin e sh%en&ime'e te institu2ionit $u1e shenuar te
0#itha e1stremet e sa# $he $u1e e a&hornuar ate $eri ne ni'el 1a%itulli
si%as arti1u#'e. *as rre0#istrimit te sh1reses 6on$et 1onsi$erohen e6e1ti'e
$he institu2ioni buxhetor 1a te $re#te te be#e sh%en&ime bren$a 1u6irit te
t4re. Kur behet rre0#istrimi 7 %lanit 0#ate 'itit shuma si%as arti1u#'e
rre0#istrohet %ro0resi'e, n$ersa ne total rre0#istrohet shuma e
a1or$uar/trans6eruar si%as sh1reses. *er sh%en&imet %er in'estime,
%er'e2 1er1esa'e te mesi%erme, ne sh1rese $uhet te s%e2i6i1ohet e$he
ob#e1ti %er te 2ilin a1or$ohen 6on$et si $he enti %ro1urues.
3. Ker6esa 3er te sh3e72ar. 7nstitu2ionet 1ane te $re#te te sh%en&o#ne
6on$et buxhetore bren$a 1u6i#'e te 2elur $he si%as $estina2ionit %er te 2ilin
ato #ane 2elur. =to $o te 1er1o#ne 1r4er#en e %a0esa'e 'etem %er
sh%en&imet e 1r4era e6e1ti'isht ose %er an0a&himet e marra %er te 1r4er
%a0esa %ara$henie ne ba&e te a1te'e li0#ore $he te $o1umenta'e 3e 7
'erto#ne ato. "e ba&e te $o1umenta'e 3e 'erto#ne sh%en&imet e 1r4era
ose an0a&himet e marra, institu2ionet %loteso#ne n#e Ur'her:Pa+ese %er
De0en e Thesarit >Ae6si III? $he $o1umentin ban1ar res%e1ti' %er
1r4er#en e %a0eses. "e @r$her-*a0ese $o te shenohen %a 1orri0#ime $he
me 6#ale e numra te lexueshem 3arte te 0#ithe e1stremet e $o1umenta'e
'ertetuese e #usti6i1uese, nat4ra e sh%en&imit, shuma e 1er1eses,
1lasi6i1imi buxhetor $he 1er1esat e t#era 3e %er6shihen ne te. 7nstitu2ionet
buxhetore $uhet te %er0atisin n#e @r$her-*a0ese ne 3 1o%#e. @r$her-
*a0esa %ara3itet ne Thesar me te 0#itha e1stremet e sa#, sebash1u me
$o1umentin ban1ar res%e1ti' $he te 0#itha $o1umentat e t#era
bash1an0#itur. "e %er%uth#e me nat4ren e sh%en&ime'e 3e 1er1ohen
@r$her-*a0eses 7 bash1an0#iten 1eto $o1umenta:
a. Per 3a+at! 2'heti"et 'he 'ietat0
"e 6illim te 2$o 'iti $o1umenti &4rtar 7 miratuar n0a or0ani e%ror 1u
%er2a1tohet numri 7 %unon#es'e ne or0ani1e $he %a0a mesatare. K4
$o1ument $e%o&itohet ne De0en e Thesarit $he ne ba&e te ti# behet
1ontrolli 7 sh%en&ime'e %er %a0at. A#ate 'itit ne 1ete $o1ument behen
a&hornimet e n$r4shimit te 1et4re tre0ues'e.
*ermble$hes#a e bor$ero'e e %lotesuar me te 0#ithe 1er1esat $he e
miratuar n0a titullari i institu2ionit $he %er0#e0#esi i 6inan2es.
@r$heri i titullarit %er nis#en me sherbim te %unon#es'e >ne rastet 1ur
1er1ohet %ara$henie %er sherbime?.
*ermble$hese e bor$erose %er %a0esat e ur$her-sherbime'e te
%unon#es'e >1ur %a0esat 1r4hen %as sherbimit ose %er $i6eren2at %er
te marre mbi shumen e terhe3ur ne 6orme %ara$henie?.
8. Per 84erjet 'he sher8i"et e 7a6osh"e! 3a 3ro62ri"0
@r$heri i titullarit %er te blere ose %er te 1r4er sherbime.
Fatura e bler#es ose sherbimit te 1r4er ne %er%uth#e me ur$herin e
leshuar %er 1ete 3ellim.
Flete-$al#a e 6urnitorit a%o situa2ioni i %unimit e sherbimit
Flete-h4r#a e institu2ionit
1. Per 84erjet 'he sher8i"et ;e 3ro62rohe0
@r$heri i titullarit %er %ro1urim
Ben$imi i 1omisionit te %ro1urimit 1u %er2a1tohet 6ituesi i ten$erit
Kontrata e li$hur me 6ituesin e ten$erit.
Flete-$al#a e mallra'e, situa2ioni i %unime'e a%o sherbime'e te 1r4era
n0a 1ontra1tuesi ose $o1umenta te t#era 3e 'erteto#ne nis#en e
mallra'e >ne rastet e %arashi1uara ne 1ontrate 3e %a0esat $o te 1r4hen
1un$re#t $o1umenta'e te marr#es ne $ore&im te mallra'e n0a
trans%ortuesit?
Bertetimet %erio$i1e %er %unime e sherbime te 1r4era
'. Per 3a+esat 3er 'et<ri"e te tjera0
5arre'esh#et e huase ose marre'esh#e te %osa2me te li$hura %er
1ushtet $he men4rat e %a0esa'e
Do1umenta te t#era 'ertetuese, ne 'artesi te nat4res se sh%en&ime'e
"e rastet 1ur 1er1ohen sh%en&ime ne 'alute $o1umentat $o te #ene te n#ello#ta,
%or ne $o1umentat ban1are $o te shenohet shuma e 1er1eses ne le1e $he ne
'alute. Ban1at autori&ohen n0a Thesari %er 1r4er#en e %a0esa'e ne 'alute
ne%erm#et %ersh1rimit ne $o1umentin ban1ar ose me autori&im te %osa2em 3e
mun$ tCi leshohet asa#. =utori&imi mun$ te #ete e$he '#etor. K4 autori&im i sherben
ban1es 3e te 1r4e#e $he rre0#istro#e %er llo0ari te sa# 'e%rimet e 1on'ertimit ne
'alute.
*er sh%en&imet me 1ara1ter se2ret $o1umentat 'ertetuese e #usti6i1uese
%lotesohen $u1e %er$orur 1o$e, te 2ilat #ane te i$enti6i1ueshme $he 3e sh%rehin
3arte 3ellimin e sh%en&imit.
Si rre+244! je Ur'her:Pa+ese 3er+atitet 3er je 'o62"et 8a6ar =1e6 ose
2r'her : 9hiri">. Per 4ehtesi 32e 3raohet ;e te jejtit 'o62"et 8a6ar
"2' t?i 6orres3o'oje "e sh2"e se je Ur'her:Pa+ese ose e 62'erta.
"e raste 1ur $o1umentat #usti6i1uese %ermba#ne sh%en&ime 3e i %er1asin me
shume se n#e titulli ose 1a%itulli, atehere %er$oret i n#e#ti numer $o1umenti %er te
0#itha nen$ar#et e @r$her-*a0eses $he $o1umenti n$ahet %er se2ilen nen$ar#e te
1lasi6i1imit buxhetor bren$a @r$her-*a0eses.
"e rastet 1ur n#e $o1ument #usti6i1ues %ara3itet ne $isa @r$her-*a0esa, atehere
ne $o1umentin #usti6i1ues re6erohen numrat e @r$her-*a0esa'e, te 2ilat i
1orres%on$o#ne 1eti# $o1umenti.
"e rastet 1ur @r$her-*a0esa eshte %lotesuar %er #usti6i1imin e sh%en&ime'e te
=r1es, atehere sh%en&imet rre0#istrohen si ne rastet e t#era, %or s%e2i6i1ohet 6a1ti
3e ato #ane %erballuar n0a 0#en$#a e ar1es me 3ellim 3e a#o te rimbursohet. "e
1ete rast bash1en0#iten $o1umentat #usti6i1uese $he 1o%#et e man$at-%a0esa'e
te =r1es.
4. Para;itja e 'o62"eta5e e De+e e Thesarit. @r$her-*a0esa e
%er0atitur si%as %i1es 77.3 te 1eti# u$he&imi %ara3itet ne De0en e Thesarit
n0a n#e %unon#es i miratuar $he i n#ohur &4rtarisht n0a %unon#esi i Thesarit
3e e %ranon, sh34rton $he a%ro'on ate. *unon#esi i miratuar $uhet te #ete
%er0#e0#esi i 6inan2es te institu2ionit ose &e'en$esi i ti#. *er te lehtesuar
1omuni1imin $he %er te %er2a1tuar %er0#e0#esite e se2iles %ale 0#ate
1omuni1imit $e0et e Thesarit %loteso#ne $os#e te institu2ione'e buxhetore,
te 2ilat %ermba#ne in6orma2ionin e me%oshtem:
a. :mri i institu2ionit buxhetor, a$resa $he numri i tele6onit
b. "umri i$enti6i1ues i institu2ionit i %er2a1tuar n0a De0a e Thesarit.
2. "#esia buxhetore >lo2ale ose na2ionale? $he 1o$i %er1ates.
$. :mrat $he 1o$et e ministrise a%o %ushtetit lo2al 3e %er6shi#ne 'e%rimtarine
e institu2ionit.
e. "umri i %unon#es'e si%as or0ani1es se miratuar n0a or0ani %er1ates
6. *ersoneli i 6inan2es me %ersh1rimin e n$ar#es se %unes bren$a $e0es
0. :mri $he mbiemri i titullarit $he %er0#e0#esit te 6inan2es te institu2ionit $he
s%e2imentet e 6irma'e te t4re. -%e2imentet mbahen n#e1ohesisht te
sh1e%utura n0a %unon#esi i Thesarit 3e mbulon institu2ionin %er te
'eri6i1uar 6irmat e 1er1eses %er te sh%en&uar.
h. :mri $he mbiemri i %unon#esit te autori&uar %er te 1omuni1uar me
Thesarin $he numri i letern#o6timit te ti#.
*unon#esi i autori&uar i %ara3et $o1umentat te1 %unon#esi i Thesarit 3e
mbulon institu2ionin e ti# n0a ora -.
((
@ #A.
((
te $ite'e te %unes.
5. Kotro44i! a3ro5i"i 'he rre+jistri"i i 6er6esa5e te "irat2ara.*unon#esi
i Thesarit i 1ontrollon $o1umentat e %ara3itura si%as 1esa# ra$he:
a. Kotro44i Bor"a4. Kontrollon nese @r$her-*a0esa eshte %lotesuar me
sh1rim te lexueshem, %a 1orri0#ime $he me te 0#itha e1stremet. Beri6i1on
6irmat me s%e2imentet e $e%o&ituara $he sa1tesine e 'ules se institu2ionit.
8. Kotro44i 'o62"etar. Kontrollon nese %er sh%en&imet e shenuara ne
@r$her-*a0ese 1ane $o1umenta ori0#inale te m#a6tueshme 3e 'erteto#ne
1r4er#en e sh%en&imit a%o an0a&himin e institu2ionit $he nese 1eto
$o1umenta $he e1stremet ba&e te t4re #ane re6eruar ne @r$her-*a0ese.
1. Kotro44i i sh3e7i"e5e 3ara4e4e. ;eali&ohet %er $isa sh%en&ime, te 2ilat
$uhet te 1r4hen %aralelisht me te t#erat. ;asti ti%i1 eshte 1ontrolli i
1ontributit te si0urime'e sho3erore, tatimit mbi %a0at $he n$alesa'e te
t#era te $et4rueshme 3e buro#ne n0a li0#i $he 3e $uhet te 1r4hen
n#e1ohesisht me $henien e %a0a'e %unon#es'e.
'. Kotro44i i 'estia1ioit 'he sh2"es se Bo'e5e e 'is3o7i1io.
Kontrollon nese sh%en&imet e 1r4era si%as $o1umenta'e bash1an0#itur
@r$her-*a0eses #ane sh%en&ime te se n#e#tes nat4re me 6on$et e
a%ro'uara %er 1ete 3ellim $he nese ato mbulohen me 6on$et e
%ash%en&uara te institu2ionit %er se2ilen 1ate0ori sh%en&imesh.
e. Kotro44i i 3er3aresise. =%li1ohen 'etem rastet 1ur 9e'eria 'en$os
%er%aresi ne 1r4er#en e %a0esa'e te 2a1tuara. "e 1ete rast Thesari
1ontrollon nese 1#o %er%aresi eshte res%e1tuar n0a institu2ionet buxhetore
*as 1ontrollit te 1r4er si me si%er %unon#esi i Thesarit a%ro'on 1r4er#en e
%a0esa'e 1ur $o1umentat %loteso#ne te 0#itha 1er1esat e %arashtruara ne
1ete u$he&im ose 3e buro#ne n0a a1te te t#era li0#ore e nenli0#ore. "e rastet
1ur shuma e @r$her-*a0eses eshte me e ma$he se 6on$et ne $is%o&i2ion,
atehere institu2ioni mun$ te he3e n$on#erin %re# $o1umenta'e bash1ali$hur,
%or, asn#ehere, nu1 le#ohet te hi3en $o1umentat e sh%en&ime'e %aralele
>1ontributet, tatimet, et#.? ose sh%en&ime'e me %er%aresi.
=%ro'imi n0a %unon#esi i Thesarit behet $u1e 6irmosur $he 'ulosur te 0#itha
1o%#et e @r$her-*a0eses $he $o1umentat bash1ali$hur si $he $u1e 6irmosur
e 'ulosur $o1umentat ban1are 3e u 1orres%on$o#ne at4re. "e rastet 1ur i n#e#ti
$o2ument 'ertetues u 1orres%on$on me shume se n#e @r$her-*a0ese,
%unon#esi i Thesarit $o te 'ulose si te miratuar 2$o %#ese te 'e2ante te
sh%en&ime'e 1orres%on$uese 3e %ermban $o1umenti.
@r$her-*a0esa e a%ro'uar rre0#istrohet n0a %unon#esi i Thesarit ne rre0#istrin
e sh%en&ime'e. : n#e#ta @r$her-*a0ese mun$ tCi ta1o#e $isa nen$ar#e'e te
1lasi6i1imit buxhetor $he ne rast se a#o rre0#istrohet ne se2ilen 6lete te
rre0#istrit te sh%en&ime'e >%er se2ilin 1a%itull sh%en&imesh? $he anash se2iles
shume te @r$her-*a0eses shenohet numri i 6a3es se rre0#istrit te
sh%en&ime'e 1u a#o eshte rre0#istruar. ;re0#istrimi i sh%en&ime'e behet %er
se2ilin 0ru%, titull e 1a%itull si%as arti1u#'e. *er lehtesi 1ontrolli e ra%ortimi,
shumat totale ne %lan $he ato si%as arti1u#'e %er 6a1tin rre0#istrohen ne mi#e
>(((? le1e $u1e bere rrumbulla1imin e shi6ra'e te $o1umenta'e si%as
rre0ulla'e matemati1ore te n#ohura. -humat si%as arti1u#'e rre0#istrohen ne
men4re %ro0resi'e, n$ersa ato totale si%as shuma'e 3e %ermban se2ili
$o1ument. ;re0#istrimi i shuma'e totale te a%ro'uara n0a Thesari $he ato te
1aluara n0a ban1a behet ne le1e %er se2ilin transa1sion si%as shi6ra'e te
@r$her-*a0eses $he $o1umentit ban1ar %er1ates. *as rre0#istrimit te ra$hes
shumat e se2ilit arti1ull %er6a3eso#ne shumat totale te a1or$uara $he te
sh%en&uara %er %eriu$hen. 7$enti6i1imi i 'e%rime'e te 'e2anta behet ne ba&e
te shuma'e te a%ro'uara $he te 1aluara n0a ban1at, te 2ilat rre0#istrohen
si%as $o1umenta'e in$i'i$uale.
.. Rre+jistri"i i sh3e7i"e5e te 6a42ara +a 8a6at. 5e marr#en e %ostes
ban1are %unon#esi i n0ar1uar me marre$heniet me Ban1en ben
%er%unimin e sa#. =i 1ontrollon nese shuma e 'e%rime'e te $ates si%as
1on6ermes ban1are u 1orres%on$on $o1umenta'e bash1ali$hur. Kur ato
#ane te ra1or$uara behet %ermble$h#a e 'e%rime'e te se2ilit institu2ion
$u1e i 0ru%uar institu2ionet si%as %unon#es'e te Thesarit 3e i mbulo#ne
ato.
*as 1eti# %er%unimi, 1on6erma ban1are $he %ermble$hes#a si%as institu2ione'e
rre0#istrohen ne rre+jistri e Ba6es =Ae6si IV?. "e rre0#istrin e Ban1es shuma
e $ites rre0#istrohet ne total ne emer te Thesarit $he %er se2ilin institu2ion si%as
$o1umenta'e bash1eli$hur 1on6ermes ban1are. "e ba&e te 1eti# rre0#istri
%er0atitet ra%orti o%erati' %er llo0arit#en e $e6i2itit te buxhetit, %as34ra e
$e6i2it/su6i2itit $he %osta ban1are e se2ilit institu2ion. *ermble$hes#a e 'e%rime'e
$he $o1umentat bash1an0#itur 3e i ta1o#ne se2ilit institu2ion u n$ahen
%unon#es'e te n0ar1uar %er 1ontrollin, rre0#istrimin $he ra%ortimin e sh%en&ime'e
te t4re, te 2ilet rre0#istro#ne shumat res%e1ti'e te a%ro'uara e te 1aluara n0a
ban1at. *as a&hornimit ne rre0#istrin e sh%en&ime'e, 1eto $o1umenta arshi'ohen
n0a %unon#esit e n0ar1uar me marre$heniet me Ban1en.
D. Rre+jistri"i i ri"82rsi"it a3o a244i"it te sh3e7i"e5e te 6r<era "e
3are. "e 1eto 1ate0ori $o te %er6shihen 1thimi i %a0a'e te %aterhe3ura
n0a %unon#esit, 1thimi i %ara$henie'e %er sherbime, 6atura te li1u#$uara
0abim ose $4 here, 1thimi i tollona'e te 1arburantit te %ash%en&uara %er
mua#in, anullimi i 0#oba'e te %a0uara, rimbursimi i sh%en&ime'e te
%erballuara me %are n0a institu2ionet buxhetore $he ar1etime te t#era 3e
%er6a3eso#ne %a1esim te sh%en&ime'e te 1r4era me %are n0a institu2ionet
%er llo0ari te 6on$e'e buxhetore. Keto transa1sione $o te rre0#istrohen si
%a1esim i sh%en&ime'e. ;re0#istrimi i t4re $o te reali&ohet ne%erm#et
$o1umenta'e ban1are te %er0atitura n0a %alet e treat 3e be#ne anullimin e
%a0esa'e/rimbursimin e sh%en&ime'e ose ne%erm#et man$ate'e te
ar1etimit te %er0atitura n0a ana e institu2ione'e. "e 1eto $o1umenta
%er#ashtimisht $o te %ranohet $ebitimi >1re$itim ne $o1umentin ban1ar? i
llo0arise ban1are te sh%en&ime'e $he ne %#esen e %ersh1rimit te
s%e2i6i1ohet 3arte nat4ra e transa1sionit. "e 3o6te se anullimi i %a0esa'e
a%o rimbursimi behet ne 'itin %asar$hes atehere $er$h#a e %ara'e $o te
behet ne llo0arine ban1are te te ar$hura'e $u1e u 1onsi$eruar si te
ar$hura in2i$entale e #o si %a1esim i sh%en&ime'e te 1r4era me %are.
Debitimi 0abimisht i llo0arise ban1are te sh%en&ime'e %er transa1sione 3e
1ane te be#ne me te ar$hurat 'o te rre+jistrohet e rre+jistri e te
ar'h2ra5e $he te nesermen behet anullim i 'e%rimit $u1e $ebituar
llo0arine ban1are te te ar$hura'e $he $u1e 1re$ituar ate te sh%en&ime'e.
5e marr#en e %ostes ban1are %er 1eto $o1umenta behet rre0#istrimi 'etem
ne rre0#istrin e Ban1es, n$ersa ne rre0#istrin e te ar$hura'e nu1 behet
asn#e 'e%rim, mbasi te ar$hurat ne 1ete rast #ane a&hornuar ne ba&e te
$ebitimit te bere me %are ne llo0arine e sh%en&ime'e. Be%rimi i anullimit
ne 1ete rast eshte le'i&#e e bren$shme mi$is llo0ari'e te Thesarit.
E. Rre+jistri"i i 3a+esa5e 3er "jete "oetare e r2ajtje. 5#ete monetare
ne rua#t#e #ane shumat e $er$hura me llo0arite e Thesarit ne 6ormen e
%ara$henie'e %er an1an$e, $et4rime'e te ,4res se *ermbarimit, %ara'e te
se1uestruara >$eri ne n#e 'en$im te 6ormes se %rere %er 1on6is1im?,
$e%o&itat %er 0aran2i 1ontrate, $e%o&itat %er 0aran2i te %#esmarr#es ne
ten$er, $er$h#et 0abimisht $he ar1etime te t#era 3e nu1 1ane nat4ren e te
ar$hura'e. Kr4er#a e %a0esa'e ne 1ete rast $o te behet $u1e %er$orur te
n#e#tat $o1umenta $he %ro2e$ura 1ontrolli si2 'e%rohet ne rastin e 1r4er#es
se sh%en&ime'e. 7nstitu2ionet %er llo0ari te te 2ile'e eshte bere $e%o&itimi
7 %er1ohshem 7 1et4re %ara'e %er0atisin n#e 1er1ese me sh1rim 1u
ar0umento#ne se shumat e $e%o&ituara me %are ne emer te t4re $uhet te
1thehen $he bash1an0#itur me 1er1esen %ara3esin e$he $o1umentat
>'en$imet 0#43esore, 'en$ime a$ministrati'e, et#? 3e 'erteto#ne se shumat
e mesi%erme $uhet te 1thehen. Ker1esa $he $o1umentat e t#era
bash1an0#itur 7 %ara3iten %unon#esit te te ar$hura'e, 7 2ili 7 1a rre0#istruar
1eto $e%o&itime si Finan2ime ne rre0#istrin e te ar$hura'e ne emer te
institu2ionit. =i i sh34rton $he, %asi i 1onsi$eron te rre0ullta, ben a%ro'imin
e $o1umenta'e $u1e 6irmosur $he 'ulosur $o1umentin ban1ar $he
$o1umentat bash1en0#itur. Do1umenti ban1ar ne 1eto raste leshohet ne
1re$i >$ebi ne $o1umentin ban1ar? te llo0arise se te ar$hura'e te buxhetit
$he $uhet te 6irmoset e$he n0a %er0#e0#esi 7 De0es se Thesarit. "$r4she
n0a %ra1ti1at e sh%en&ime'e %er 1eto %a0esa behet $e%o&itimi ne Thesar
i $o1umenta'e te %ara3itura n0a institu2ionet, te 2ilat 2i6tosen me 1o%#en e
$o1umentit ban1ar %as 1alimit te ti# ne ban1e. 5e marr#en e 1on6ermes
ban1are %unon#esi i te ar$hura'e ben rre0#istrimin me te 1u3e >-tronim? ne
rre0#istrin e te ar$hura'e $u1e %a1esuar te ar$hurat e rre0#istruara ne
emer te institu2ionit ne momentin e $e%o&itimit ne 0ru%in Finan2ime. Kur
shumat e $e%o&ituara %er1ohesisht nu1 ri1thehen bren$a te n#e#tit 'it
buxhetor ne 6un$ te 'itit behet ra1or$imi mi$is Thesarit $he institu2ione'e
%er mbart#en e te $re#tes se ri1thimit ne 'itin %asar$hes. -huma e
trashe0uar $o te #ete e barabarte me shumen e ra%ortuar %er 'itin
buxhetor ne nen$art#en e 1lasi6i1imit buxhetor %er m#etet ne rua#t#e. "e
nat4ren e1onomi1e 1eto #ane transa1sione %a0esash, %or ri1thimi $o te
behet n0a %unon#esi i te ar$hura'e, mbasi ai 1a rree0#istruar me %are
$e%o&itimin e 1et4re shuma'e. Tra#timi 7 ri1thime'e ne 1ete men4re behet
e$he %er lehtesim te %ro2e$ura'e te 1thimit, %or me 1r4esor#a eshte se 3e
ne momentin e $e%o&itimit ato nu1 %er6a3eso#ne te ar$hura %er6un$imtare
te buxhetit. "e rastet 1ur n#e %#ese e $e%o&itime'e te %ermen$ura me
si%er shn$errohen ne te ar$hura te buxhetit, atehere institu2ionet
%ara3esin ne Thesar te n#e#tat $o1umenta, si2 u %ermen$ me si%er, %or
nu1 $o te %er0atisin $o1umentin ban1ar. "e ba&e te $o1umenta'e te
%ara3itura n0a institu2ioni behet trans6erimi i shuma'e %er1atese bren$a
stru1tures se te ar$hura'e $u1e %a1esuar >stornuar? nen$ar#et e
$e%o&itime'e te %er1ohshme $he $u1e shtuar &erat e te ar$hura'e 1u ato
$o te 1alo#ne %er6un$imisht >te ar$hurat n0a 0#obat, 1on6is1imet,
%ri'ati&imi, et#?. Kur trans6erimi behet ne 'itin %asar$hes rre0#istrimi behet
'etem si %a1esim i shumes se trashe0uar %er tFu ri1th4er.
). Ra3orti"i I sh3e7i"e5e. -h%en&imet ra%ortohen bren$a $ates 5 te
mua#it %asar$hes ne total %er shumat e a%ro'uara n0a Thesari $he ato te
1aluara n0a ban1at. Bren$a $ates D te mua#it %asar$hes %er0atitet e
$ore&ohet ne Dre#torine e Thesarit ra%orti analiti1 7 sh%en&ime'e =ae6si
V> 1u %ara3iten sh%en&imet %er se2ilin institu2ion si%as 1lasi6i1imit
buxhetor $he 1o$e'e te t#era 3e i$enti6i1o#ne n#esine buxhetore, 'artesine
e institu2ionit, et#. *lotesimi 7 ra%orte'e behet ne ba&e te te $hena'e te
rre0#istrit te sh%en&ime'e 1u #ane rre0#istruar sh%en&imet e 1r4era si%as
stru1tures se buxhetit, %or $u1e 7 rrumbulla1osur e$he te $henat e ban1es
ne mi#e >(((? le1e. -e2ili %unon#es i Thesarit %ara%er0atit te $henat ne
rre0#ister $u1e bere mb4ll#en mu#ore te t4re ne men4re %ro0resi'e $he
$u1e bere 1ua$rimin e shuma'e te a%ro'uara ne total me shumat si%as
arti1u#'e. *er shumat e 1aluara ne ban1e behet 1rahasimi mi$is shumes
totale te institu2ionit, si%as stru1tures se buxhetit, me shumen totale te
rre0#istruar %er llo0ari te institu2ionit ne rre0#istrin e ban1es. *unon#esi 3e
mbulon institu2ionet $he %er0#e0#esi i De0es se Thesarit #ane %er0#e0#es
%er sa1tesine e ra%ortit $he res%e1timin e a6atit te $ore&imit te ti#. "e rastet
e 0abime'e ne %er0atit#en e ra%ortit a%o mosres%e1tim te a6ate'e mbahet
%ro2es-'erbal %er %er2a1timin e %er0#e0#esise n0a %unon#esi 7 Dre#torise
se Thesarit %er %er0#e0#esin e De0es $he n0a %er0#e0#esi i De0es %er
%unon#esin %er1ates.
III. Rre+jistri"i 'he ra3orti"i I te ar'h2ra5e. A6or'i"i I te ar'h2ra5e te
istit21ioe5e.
#. Rre+jistri I te ar'h2ra5e. :shte n#e $o1ument 1u behet rre0#istrimi sistemati1
$he 1ronolo0#i1 7 te ar$hura'e te ar1etuara ne llo0arite e buxhetit. Te ar$hurat
tatimore rre0#istrohen 1ronolo0#i1isht n0a or0anet tatimore $he $o0anore,
n$ersa ato #otatimore n0a De0et e Thesarit. ;re0#istri i te ar$hura'e eshte i
n$ertuar ne ba&e te 1lasi6i1imit buxhetor te te ar$hura'e $he te ar$hurat e
1lasi6i1uara ne 1ete men4re rre0#istrohen si%as institu2ione'e 3e %er0#i0#en
%er ar1etimin e t4re ose 3e u ta1o#ne %#eserisht %er tCi sh%en&uar. 5o$eli i
rre0#istrit te te ar$hura'e %ara3itet ne Ae6si VI bash1eli$hur 1eti# u$he&imi.
A. Per+atitja 'he 3ara;itja e 8a6e e 'o62"eta5e te te ar'h2ra5e. Te
ar$hurat $he %er6itimet e t#era te shtetit $e%o&itohen ne llo0arine e te
ar$hura'e te buxhetit te shtetit, e 2ila 6un1sionon me $4 nenllo0ari te 2elura
ne emer te Thesarit $he te Tatime'e. "e se2ilen nenllo0ari $er$hen
%er1atesisht te ar$hurat #otatimore $he tatimore. /r0anet $o0anore 1ane n#e
llo0ari tran&ite te ar$hurash 1u $e%o&itohen 0#ate $ites $et4rimet tatimore 3e
li$hen me im%ortin/e1s%ortin e mallra'e $he sherbime'e. "e 6un$ te $ites
shumat e $er$hura ne 1ete llo0ari trans6erohen ne llo0arine e te ar$hura'e te
2elur ne emer te tatime'e. *er0atit#a e $o1umenta'e $he $er$h#a e te
ar$hura'e n0a $et4ruesit behet si me %oshte:
a? Per te ar'h2rat ;e rre+jistrohe e ra3ortohe +a or+aet tati"ore. Keto
te ar$hura %er6a3eso#ne $et4rime te %ersona'e 6i&i1e $he #uri$i1e, 'en$as $he
te hua#. Te 2ilet ne ba&e te li0#it 5bi Tatimet $he Ta1sat ne ;e%ubli1en e
-h3i%erise #ane 2a1tuar $et4rues $he %a0ues tatimore. -huma $he llo#i i
$et4rime'e %er se2ilin %a0ues %er2a1tohet n0a or0anet tatimore $he $er$h#a
e t4re behet ne llo0arine e te ar$hura'e te buxhetit te 2elur ne emer te
or0ane'e tatimore, si%as a6ate'e te %er2a1tuara n0a li0#i. Det4rues'e $he
%a0ues'e tatimore u 1omuni1ohen &4rtarisht n0a or0anet tatimore te $henat e
me%oshtme:
<lo#i i $et4rimit, si%as %er2a1timit ne li0#.
-huma e $et4rime'e %er 'itin 6is1al, si%as llo#e'e.
=6atet e $er$h#es se se2ilit $et4rim.
"umri i llo0arise ban1are te Tatime'e $he a$resa e Ban1es.
*ersh1rimi $he shuma e se2ilit llo# te $et4rime'e 3e %er6shihen ne n#e
$o1ument ban1ar.
Ko$in buxhetor te se2ilit $et4rim.
Te $hena s%e2i6i1e 3e u intereso#ne 'etem or0ane'e tatimore.
"e ba&e te te $hena'e te mesi%erme, %a0uesit tatimore %loteso#ne $o1umentat
ban1are $he i $er$hin $et4rimet ne men4re te %a'arur. "e rastet e 1on6is1imit te
llo0ari'e ban1are te $et4rues'e tatimore, %lotesimi i $o1umenta'e ban1are behet
n0a or0ani 3e me li0#e 1a te $re#ten e 1on6is1imit.
b? Per te ar'h2rat ;e rre+jistrohe +a Thesari. Keto te ar$hura %er6a3eso#ne
$et4rime te %ersona'e 6i&i1e e #uri$i1e %er sherbimet 3e u 1r4hen at4re
a$ministrata shteterore si $he te ar$hura in2i$entale te reali&uara n0a
'e%rimtaria $4tesore e institu2ione'e buxhetore. K#o 1ate0ori te ar$hurash
$er$het ne llo0arine e te ar$hura'e te buxhetit te 2elur ne emer te Thesarit.
7nstitu2ioni buxhetor 3e 1r4hen sherbime 1un$re#t %a0eses ose reali&on te
ar$hura n0a 'e%rimtaria e ti# $4tesore u 1omuni1on &4rtarisht
%er6itues'e/bleres'e te sherbime'e $he mallra'e te ti# te $henat e
me%oshtme:
:mri i institu2ionit 3e 1r4hen/shet sherbimet/mallrat
"umri i llo0arise ban1are te Thesarit $he a$resa e Ban1es
*ersh1rimi $he shuma e se2ilit llo# te $et4rime'e/te ar$hura'e 3e %ermban n#e
$o1ument ban1ar
Ko$in buxhetor te se2ilit $et4rim/te ar$hur 3e $er$h %er6ituesi
Te $hena s%e2i6i1e 3e u intereso#ne 'etem institu2ione'e buxhetore
"e ba&e te te $hena'e te mesi%erme, %a0uesit e $et4rime'e %loteso#ne
$o1umentat ban1are $he i $er$hin $et4rimet ne men4re te %a'arur ne 6a'or te
institu2ione'e buxhetore. *a0uesit e $et4rime'e $uhet 3e te %loteso#ne
$o1umentin ban1ar me n#e 1o%#e me shume se sa 1er1ohet n0a sistemi ban1ar,
te 2ilen De0a e Thesarit ia #e% institu2ionit buxhetor %er n$#e1#en e $et4rime'e
n$a# ti#. "e rastet 1ur $o1umenti ban1ar nu1 %ermban in6orma2ionin e ne'o#shem
i$enti6i1ues, institu2ioni buxhetor e h2"8et te 'rejte e 3er'ori"it te %#eses se
te ar$hura'e te ti#, $eri sa te i$enti6i1ohet nat4ra e $et4rimit $he te ar0umentohet
e $re#ta e %er$orimit.
"e rastet 1ur $et4rimet/te ar$hurat #ane ar1etuar me %are ne =r1en e institu2ionit,
$er$h#a ne llo0arine e Thesarit behet n0a 'ete institu2ioni buxhetor. "$#e1#a e
$er$h#es se $et4rime'e n0a ana e institu2ione'e ne 1ete rast behet ne ba&e te
$o1umenta'e te =r1es.
2? Per te ar'h2rat ;e ar6etohe e 44o+arie tra7ite te 'o+aa5e. Keto te
ar$hura %er6a3eso#ne $et4rimet tatimore 3e li$hen me im%ortin/e1s%ortin e
mallra'e. Der$h#a e 1et4re $et4rime'e behet n0a im%ortuesit/e1s%ortuesit e
mallra'e ne llo0arine tran&ite te te ar$hura'e te 2elur ne emer te or0ane'e
$o0anore. *er $er$h#en e $et4rime'e te llo0aritura ne 1ete men4re, %a0ues'e
u 1omuni1ohen &4rtarisht n0a or0anet $o0anore te $henat e me%oshtme:
<lo#i i $et4rimit, si%as %er2a1timit ne li0#.
-huma e $et4rime'e si%as llo#e'e, mbeshtetur ne $e1larimin $he a1tin e
2$o0animit.
"umri i llo0arise ban1are tran&ite te Do0ana'e $he a$resa e
Ban1es/a0#en2ise ban1are.
Ko$i buxhetor i se2ilit $et4rim.
Te $hena s%e2i6i1e 3e u intereso#ne 'etem or0ane'e $o0anore.
"e ba&e te te $hena'e te mesi%erme, %a0uesit %loteso#ne $o1umentat ban1are
$he i $er$hin $et4rimet ne men4re te %a'arur.
.. Rre+jistri"i I te ar'h2ra5e. ;re0#istrimi i te ar$hura'e behet ne rre0#istrin e
te ar$hura'e >=ne1si B7? $u1e u ba&uar ne 1on6ermen ban1are $he
$o1umentat ban1are in$i'i$uale bash1ali$hur. ;re0#istrimet analiti1e $itore
behen n0a or0anet tatimore, $o0anore $he te Thesarit, n$ersa ne 6un$ te 2$o
mua#i $e0et e Tatime'e $he te Do0ana'e be#ne n#e %ermble$h#e te te
ar$hura'e si%as 1lasi6i1imit buxhetor $he e $er0o#ne ne $e0et e Thesarit.
*ro2e$ura e rre0#istrimit $o te #ete si me %oshte:
a? Ne or+aet tati"ore. "#e %unon#es i n0ar1uar %er marre$heniet me Ban1en
terhe3 2$o $ite %osten ban1are %rane $e0e'e te ban1a'e 1u or0anet tatimore
1ane llo0arine. *osta e $ites 1ontrollohet n0a ana 6ormale $he 1ua$rohet
shuma e 'e%rime'e te $ites si%as nx#err#es $itore te llo0arise ban1are me
$o1umentat analiti1e bash1eli$hur. =#o %er%unohet $u1e %er0atitur n#e
%ermble$h#e te 'e%rime'e te $ites si%as stru1tures buxhetore te te ar$hura'e.
*ermble$h#a $itore 6irmoset n0a ne%unesi 3e i %er%iloi $he n0a %er0#e0#esi 7
De0es se Tatime'e. =#o 1a rolin e $o1umentit 1ontabel $he i #e%et %unon#esit
te n0ar1uar %er rre0#istrimin e te ar$hura'e, i 2ili ne ba&e te sa# ben
rre0#istrimin ne rre0#istrin e te ar$hura'e si%as stru1tures se buxhetit. A#ate
%er%unimit te %ostes ban1are behet $he 0ru%imi i $o1umenta'e ban1are si%as
sub#e1te'e 3e i %er1asin se2ilit %unon#es. Aru%et e $o1umenta'e %er
sub#e1tet 3e i %er1asin n#e %unon#esi i #e%en se2ilit %unon#es ose n#e
%unon#esi te 'etem, ne 'artesi te or0ani&imit te bren$shem te De0es se
Tatime'e, %er te bere rre0#istrimet e $et4rime'e te $er$hura si%as sub#e1te'e.
"e 6un$ te 2$o mua#i >me $aten 5 te mua#it %asar$hes? $e0et e Tatime'e
$er0o#ne ne $e0et e Thesarit %er1ates n#e ra%ort %ro0resi' te te ar$hura'e te
rre0#istruara %re# t4re, si%as stru2tures se buxhetit. -huma e te ar$hura'e
$o0anore ne 1ete ra%ort nu1 $o te %er6shihet si%as stru2tures se buxhetit. "e
3o6te se mi$is De0es se Tatime'e $he Do0ana'e eshte rene $a1or$ 3e
ra%ortimi $o te behet ne De0en e Thesarit n0a 'ete De0a e Do0anes. ;a%orti
$o te 1ete te n#e#tin 6ormat me ra%ortin 3e De0a e Thesarit %er0atit 2$o mua#
%er Dre#torine e Thesarit >Ae6si VII> $he shuma e ti# $o te #ete e barabarte
me shumen e nx#err#es se llo0arise ban1are %er $aten e 6un$it te mua#it
ra%ortues. *er'e2 ra%ortit mu#or, 2$o $ite, De0es se Thesarit i $er0ohet n#e
6oto1o%#e e nx#err#es se llo0arise ban1are n0a %unon#esi i Tatime'e i n0ar1uar
me marre$heniet me ban1en. De0et e Thesarit ne ba&e te nx#err#es $itore te
llo0arise se De0es se Tatime'e be#ne rre0#istrimin ne rre0#istrin e ban1es %er
e6e1t te llo0arit#es se De6i2itit/-u6i2itit te Buxhetit si $he 1ontrollo#ne
%er%uth#en e totalit te ra%ortit mu#or te te ar$hura'e tatimore si%as stru2tures
se buxhetit me nx#err#en e llo0arise ban1are %er $aten e 6un$it te mua#it
ra%ortues.
b? Ne or+aet 'o+aore. "#e %unon#es i Do0anes >-e1tori i Finan2es? i
n0ar1uar %er marre$heniet me ban1en, 2$o $ite, merr %osten e llo0arise
ban1are tran&ite te $o0ana'e. *osta ban1are 1ontrollohet n0a ana 6ormale
$he ra1or$ohet totali i 'e%rime'e te $ites si%as nx#err#es se llo0arise ban1are
me $o1umentat analiti1e bash1ali$hur. =#o rre0#istrohet 2$o $ite ne $itarin e
Ban1es si%as llo0ari'e te 1ontabilitetit, n$ersa si%as stru2tures se buxhetit te
shtetit rre0#istrohet ne $itarin e $e1larata'e $o0anore. "e 6un$ te mua#it %er
shumat e xhiruara ne llo0arine e tatime'e, De0a e Do0anes %er0atit n#e
%as34re %ermble$hese %ro0resi'e te te ar$hura'e si%as stru1tures se
buxhetit. *a0esat e 1r4era ne%erm#et llo0arise tran&ite te $o0ana'e %er
rimbursime ose 1thim $i6eren2ash n0a G$o0animi $o te %as34rohen ne
%ermble$hesen mu#ore si %a1esim te ar$hurash ne nen$ar#en e 1lasi6i1imit
buxhetor %er llo0ari te te 2ila'e eshte bere rimbursimi a%o 1thimi. "e 1ete
men4re totali i %ermble$heses mu#ore te te ar$hura'e si%as 1lasi6i1imit
buxhetor $o te #ete i barabarte me shumen e xhiruar ne llo0arine e te
ar$hura'e te buxhetit te 2elur ne emer te Tatime'e. De0et e tatime'e ne ba&e
te %ermble$heses mu#ore te $er0uar n0a De0a e Do0ana'e be#ne
rre0#istrimin ne rre0#istrin e te ar$hura'e si%as stru1tures se buxhetit te
shumes totale te xhiruar n0a llo0aria tran&ite e $o0ana'e ne llo0arine e
tatime'e. "e 3o6te se te ar$hurat $o0anore $o te ra%ortohen ne De0en e
Thesarit n0a 'ete De0a e Do0anes, atehere ne 6un$ te 2$o mua#i >me $aten
5 te mua#it %asar$hes? $e0et e Do0ana'e $er0o#ne ne $e0et e Thesarit n#e
ra%ort %ro0resi' te te ar$hura'e $o0anore te rre0#istruara %re# t4re, si%as
stru1tures se buxhetit. ;a%orti $o te 1ete te n#etin 6ormat me ra%ortin 3e De0a
e Thesarit %er0atit 2$o mua# %er Dre#torine e Thesarit >=ne1si B77? $he shuma
e ti# $o te #ete e barabarte me $i6eren2en mi$is nx#err#es se llo0arise ban1are
te Tatime'e %er $aten e 6un$it te mua#it ra%ortues $he ra%ortit te De0es se
Tatime'e si%as stru1tures se buxhetit.
2? Ne 'e+et e Thesarit. 5e marr#en e %ostes ban1are %unon#esi i n0ar1uar me
marre$heniet me ban1at ben %er%unimin e sa#. =i 1ontrollon nese shuma e
'e%rime'e te $ates si%as nx#err#es se llo0arise ban1are u 1orres%on$on
$o1umenta'e bash1eli$hur. Kur ato #ane te ra1or$uara behet %ermble$h#a e
'e%rime'e te se2ilit institu2ion $u1e i 0ru%uar institu2ionet e$he si%as
%unon#es'e te Thesarit 3e i mbulo#ne ato. *as 1eti# %er%unimi, $o1umentat e
%ermble$hura si%as institu2ione'e rre0#istrohen ne rre0#istrin e Ban1es
>=ne1si 7B?. "e rre0#istrin e Ban1es shuma e $ites rre0#istrohet ne total %er
llo0arit#en e $e6i2it/su6i2itit $he %er se2ilin institu2ion. "e 1artelen e De0es se
Thesarit behet 2$o $ite $he rre0#istrimi i nx#errr#es se llo0arise ban1are te
tatime'e. "e 6un$ te 2$o mua#i, ra%orti i De0es se Tatime'e $he i De0es se
Do0ana'e rre0#istrohet ne rre0#istrin e te ar$hura'e si%as stru1tures se
Buxhetit. "e ba&e te rre0#istrit te Ban1es %er0atitet ra%orti o%erati' %er
llo0arit#en e $e6i2itit te buxhetit $he %osta ban1are e se2ilit institu2ion.
*ermble$hes#a e 'e%rime'e $he $o1umentat bash1ali$hur 3e i ta1o#ne se2ilit
institu2ion u n$ahen %unon#es'e te n0ar1uar %er 1ontrollin, rre0#istrimin $he
ra%ortimin e te ar$hura'e, te 2ilet rre0#istro#ne shumat res%e1ti'e ne rre0#istrin
e te ar$hura'e >=ne1si B7? si%as stru1tures se buxhetit %er se2ilin institu2ion.
*er te ar$hurat, te 2ilat %#eserisht u ta1o#ne institu2ione'e, %as rre0#istrimit te
te ar$hura'e si%as stru1tures behen e$he 'e%rimet %er e'i$en2imin e
a1or$imit te te ar$hura'e %er tCu sh%en&uar.
C. Ve3ri"et e ri"82rsi"it te te ar'h2ra5e. "e ba&e te a1te'e li0#ore %er $isa
te ar$hura tatimore n#ihet e $re#ta e rimbursimit. =#o eshte li$hur me 6a'ore
$he %er#ashtime te 2a1tuara ne li0#e, me rillo0arit#en e $et4rime'e tatimore
$he me $er$h#et 0abimisht ne llo0arite e te ar$hura'e. *a0esat ne rastet e
rimbursime'e, %a'aresisht n0a sh1a3et $o te 1r4hen n0a $e0et e Tatime'e, te
Thesarit $he te Do0ana'e ne 'artesi te llo0ari'e 3e #ane $ebituar ne
momentin e $er$h#es se $et4rime'e 3e rimbursohen. "e te 0#itha rastet
%ersonat ose sub#e1tet 3e %er6ito#ne n0a rimbursimi %er0atisin $o1umentat
%er1atese 1u ar0umentohet rimbursimi $he i %ara3esin si%as rastit ne $e0et e
Tatime'e /Thesarit/Do0ana'e. /r0anet Tatimore/Do0anore $he te Thesarit
be#ne a%ro'imin e rimbursimit $he %er shumat e a%ro'uara %er0atisin
$o1umentin ban1ar ne te 2ilin 1re$itohet >$ebitohet ne $o1umentin ban1ar?
llo0aria e Tatime'e/Thesarit/Do0ana'e $he $ebitohet llo0aria e %er6ituesit.
=%ro'imi i rimbursimit behet 0#ithmone n0a %er0#e0#esi i De0es se
Tatime'e/Thesarit/Do0ana'e. "e ba&e te 1et4re $o1umenta'e, %as 1alimit te
t4re ne ban1e, rimbursimet rre0#istrohen ne rre0#istrin e te ar$hura'e me bo#e
te 1u3e, $u1e %a1esuar nen$ar#et e 1lasi6i1imit buxhetor 1u ishte rre0#istruar
me %are e ar$hura 3e rimbursohet/ri1thehet. ;re0#istrimi 7
rimbursime'e/ri1thime'e si minus te ar$hura behet sistemati1isht $he
%as34rohet e$he ne ra%ortet 3e $e0et e Do0ana'e $er0o#ne ne $e0et e
Tatime'e.
D. Ra3orti"i I te ar'h2ra5e. ;a%ortimi i te ar$hura'e behet n0a $e0et e
Thesarit ne Dre#torine e Thesarit. Te ar$hurat ra%ortohen bren$a $ates 5 te
mua#it %asar$hes ne total %er shumat e ar1etuara $u1e u mbeshtetur ne
nx#err#et e llo0ari'e ban1are te te ar$hura'e te buxhetit ne emer te $e0e'e te
Thesarit $he te $e0e'e te Tatime'e >si%as te $hena'e te rre0#istrit te Ban1es?.
Bren$a $ates D te mua#it %asar$hes %er0atitet e $ore&ohet ne Dre#torine e
Thesarit ra%orti analiti1 7 te ar$hura'e >=ne1si B77? 1u %ara3iten te ar$hurat
%er se2ilin institu2ion si%as 1lasi6i1imit buxhetor $he 1o$e'e te t#era 3e
i$enti6i1o#ne n#esine buxhetore, 'artesine e institu2ionit, et#. *lotesimi 7
ra%orte'e behet ne ba&e te te $hena'e te rre0#istrit te te ar$hura'e 1u #ane
rre0#istruar te ar$hurat e ar1etuara si%as stru1tures se buxhetit. -e2ili
%unon#es %ara%er0atit te $henat ne rre0#ister $u1e bere mb4ll#en mu#ore te
t4re ne men4re %ro0resi'e $he $u1e bere 1ua$rimin e shuma'e te ar1etuara
ne total %er institu2ionin me shumat si%as nen$ar#e'e te 1lasi6i1imit buxhetor.
+e$h#a e te $hena'e ne ra%ortin e te ar$hura'e behet ne mi#e >(((? le1e.
*unon#esi 3e mbulon institu2ionet $he %er0#e0#esi i De0es se Thesarit #ane
%er0#e0#es %er sa1tesine e ra%ortit $he res%e1timin e a6atit te $ore&imit te ti#.
"e raste te 0abime'e ne %ara3it#en e ra%ortit a%o mosres%e1tim te a6ate'e
mbahet %ro2es-'erbal %er %er2a1timin e %er0#e0#esise n0a %unon#esi i
Dre#torise se Thesarit %er %er0#e0#esin e De0es $he n0a %er0#e0#esi i De0es
%er %unon#esin %er1ates.
%. A6or'i"i I te ar'h2ra5e 'he 8artja e te ar'h2ra5eEa2tori7i"e5e te
3ash3e72ara. "e n#e sere a1tesh li0#ore e nenli0#ore institu2ione'e
buxhetore ose a0#ente'e te n$r4shem #obuxhetore u n#ihet e $re#ta e
%er$orimit te n#e %#ese te te ar$hura'e. Be%rime te tilla re0#istrohen ne n#e
%#ese te 'e2ante te rre0#istrit te te ar$hura'e 1u shenohet shuma 3e i ta1on
institu2ionit, shuma e autori&uar $he shuma e %ash%en&uar. "#e here ne mua#
institu2ionet buxhetore ose a0#entet tatimore %er0atisin n#e 1er1ese %er
a1or$imin e te ar$hura'e 3e u ta1o#ne at4re >Ae6si VIII?. K#o 1er1ese
'eri6i1ohet n0a %unon#esi i Thesarit $he 1ur shuma e 1er1uar eshte e
barabarte ose me e 'o0el se sa shuma 3e i ta1on institu2ionit/a0#entit,
atehere ai 6irmos %er te 'ertetuar se shuma 3e 1er1ohet %er tCu sh%en&uar
eshte ar1etuar ne llo0arine e te ar$hura'e te Buxhetit. *as 6irmos#es,
%unon#esi i te ar$hura'e e rre0#istron 1er1esen ne rre0#istrin e te ar$hura'e,
ne 1olonen e te ar$hura'e te a1or$uara, $he %erllo0arit te%ri2en e
%ash%en&uar te shumes 3e i ta1on institu2ionit/a0#entit. *ara 6irmos#es se a1t-
ra1or$imit, institu2ionet buxhetore 6irmosin ne rre0#istrat e Thesarit %er te
'ertetuar se #ane $a1or$ me shumat 3e re&ulto#ne te %ash%en&uara ne
rre0#istrat e Thesarit. Ker1esa e 1on6irmuar n0a De0a e Thesarit i %ara3itet
De0es se Buxhetit, e 2ila ben a1or$imin e 6on$it te 1er1uar. *ara miratimit te
a1or$imit, De0a e Buxhetit 'eri6i1on nese sh%en&imet #ane 1er1uar ne ba&e te
$estina2ionit te %er$orimit te %er2a1tuar ne a1tet li0#ore $he nenli0#ore.
Ker1esa e miratuar n0a De0a e Buxhetit 1onsi$erohet si autori&im %er te
sh%en&uar $he rre0#istrohet si e tille ne De0en e Buxhetit $he te Thesarit,
si%as %ro2e$ura'e %er rre0#istrimin e %lanit te buxhetit.
"e 6un$ te 'itit buxhetor te ar$hurat/autori&imet e %a1er1uara/sh%en&uara
trashe0ohen ne 'itin %asar$hes. -huma e %ash%en&uar e autori&ime'e te
leshuara n0a $e0et e Buxhetit, %er te ar$hurat 3e u ta1o#ne institu2ione'e
buxhetore/a0#ente'e, ne 6un$ te 'itit anullohet $he i shtohet %#eses se te
ar$hura'e 3e i ta1o#ne institu2ionit/a0#entit. *er 1ete 3ellim, $e0et e Thesarit
%er0atisin n#e $o1ument 1ontabel te emertuar =nullim a1or$imi >=ne1si 7H?
"e ba&e te ti# %a1eso#ne >me 'e%rim stornimi me bo#e te 1u3e? a1or$imet e
rre0#istruara ne rre0#istrin e sh%en&ime'e $he shto#ne %#esen e te ar$hura'e
te %ash%en&uara ne rre0#istrin e te ar$hura'e. "#e 1o%#e e 1eti# $o1umenti 7
$er0ohet $e0es se Buxhetit, e 2ila ben %a1esimin e rre0#istruar si =utori&im
%er te sh%en&uar ne emer te institu2ionit/a0#entit. "e 6illim te 'itit %asar$hes
institu2ionet buxhetore be#ne n#e a1t-ra1or$imi %er te ar$hurat e
%ash%en&uara ne 'itin e me%arshem. *ara 6irmos#es se a1t-ra1or$imit
institu2ionet buxhetore 6irmosin ne rre0#istrat e Thesarit %er shumat 3e
re&ulto#ne te %ash%en&uara ne 6un$ te 'itit. "e ba&e te a1t-ra1or$imit
institu2ionet buxhetor/a0#entet %er%ilo#ne 1er1esen %er te sh%en&uar 1eto te
ar$hura, e 2ila miratohet e rre0#istrohet si%as %ro2e$ura'e te %ersh1ruara me
si%er %er a1or$imin e te ar$hura'e. K#o 1er1ese 1onsi$erohet si autori&im %er
sh%en&ime ne 'itin 3e miratohet $he $uhet te #ete e barabarte me shumen
si%as a1t-ra1or$imit te te ar$hura'e 3e trashe0ohen.
*er te ar$hurat 3e %er$oren ne men4re te 2entrali&uar, $e0et e Thesarit
%ara3esin ne Dre#torine e Thesarit n#e a1t-ra1or$im mu#or te mba#tur me
institu2ionet 'artese ne rrethe %er shumen e te ar$hura'e 3e i ta1o#ne
institu2ionit 3en$ror. Dre#toria e Thesarit ne ba&e te 1eti# $o1umenti ben
a1or$imin ne 6a'or te 5inistrise/7nstitu2ionit 9en$ror $he 1eto te 6un$it e
n$a#ne 1ete a1or$im n0a %i1%am#a territoriale si%as ne'o#a'e te 'eta.
IV. Ra6or'i"i "e 8a6at.
-i ba&e %er ra1or$imin me ban1at $o te sherbe#ne nx#err#et $itore te llo0ari'e
te te ar$hura'e $he te sh%en&ime'e te buxhetit te 2elura ne emer te Thesarit
$he te Tatime'e. Aabimet 3e re&ulto#ne 0#ate 1ontrollit $he ra1or$imit $itor te
%ostes se ban1es i behen te n#ohura Ban1es $he te nesermen e $ites se
1onstatimit behet sistemimi/anullimi i t4re ne ba&e te a1te'e te ra1or$imit >1ur
0abimet #ane arithmeti1ore? ose te $o1umenta'e ban1are te %er0atitura n0a
$e0et e Thesarit/Tatime'e/Do0ana'e %er 1ete 3ellim. "e 6un$ te mua#it $e0et
e Thesarit %er0atisin n#e 3as;<re 3er"84e'hese te 44o+ari5e 8a6are
>Ae6si *? 1u rre0#istrohen $ebitimet $he 1re$itimet $itore te llo0ari'e te te
ar$hura'e $he sh%en&ime'e si $he llo0aritet $e6i2iti/su6i2iti $itor. K#o %as34re
6irmoset n0a De0a e Thesarit $he $e0et e Ban1a'e $he $er0ohet ne
Dre#torine e Thesarit se bash1u me ra%ortet e t#era mu#ore. Dre#toria e
Thesarit ne ba&e te 1esa# %as34re 1ontrollon sh%en&imet e Ban1es $he te
ar$hurat si%as ra%orte'e %er1atese $he ben ra1or$imet me Dre#torite e
*er0#ithshme te ban1a'e $he me Ban1en e -h3i%erise.
V. Ra6or'i"i "e istit21ioet 829hetore.
*ara %er0atit#es se ra%ortit mu#or institu2ionet buxhetore %ara3esin ne De0et
e Thesarit situa2ionin mu#or %ro0resi' %er te ar$hurat $he sh%en&imet. K4
%as34ron sh%en&imet $he te ar$hurat %ro0resi'e, si%as stru1tures se buxhetit
$he totali i t4re $uhet te #ete i barabarte %er1atesisht me 6inan2imet $he
ar1etimet n0a/ne llo0arite e Thesarit. De0et e Thesarit 'eri6i1o#ne %er%uth#en e
totalit $he te se2iles nen$ar#e te 1lasi6i1imit buxhetor te situa2ione'e te
institu2ione'e me te $henat si%as rre0#istra'e te Thesarit. "e 3o6te se nu1 1a
mos%er%uth#e ne%unesi i Thesarit 6irmos $he 'ulos situa2ionin e institu2ionit,
n$ersa ne%unesi i institu2ionit 6irmos ne se2ilen 6lete te rre0#istrit te
sh%en&ime'e/te ar$hura'e te Thesarit. Firmos#a re2i%ro1e 'erteton sa1tesine
e te $hena'e $he i ben te besueshme %er 3ellimet e anali&a'e $he
a$ministrimit 6inan2iar.
VI. Ra6or'i"i "e 'e+et e B29hetit.
De0et e Buxhetit be#ne rre0#istrimin e %lanit te buxhetit %er se2ilin institu2ion
$he bren$a institu2ionit si%as nen$ar#e'e te 1lasi6i1imit buxhetor. "e shumat e
rre0#istruara %er se2ilin institu2ion %er6shihet %lani i $er0uar n0a Dre#toria e
Buxhetit $he ur$heruesit e t#ere buxhetore si $he a1or$imet e 'ete $e0e'e te
buxhetit %er llo0ari te te ar$hura'e te institu2ione'e buxhetore. 7 n#eti 6ormat
rre0#istrohet e$he ne $e0et e Thesarit, mbasi rre0#istrimi i %lanit te buxhetit ne
Thesar ba&ohet ne sh1resat e $er0uara n0a $e0et e Buxhetit. 8$o $4 mua#,
%unon#esit e Thesarit te n0ar1uar %er n$#e1#en e sh%en&ime'e $he %unon#esit
e De0es se Buxhetit be#ne ra1or$imin e shuma'e te %lanit te rre0#istruara
%er1atesisht ne rre0#istrat e se2iles $e0e $he %as sistemimit te 0abime'e te
mun$shme %unon#esi i Buxhetit 6irmos ne ra%ortin e sh%en&ime'e 3e De0a e
Thesarit $er0on ne Dre#torite e Thesarit ne 5inistrine e Finan2a'e. *as
6irmos#es n0a De0a e Buxhetit shumat e %lanit te %er6shira ne ra%ortin e
sh%en&ime'e 1onsi$erohen te %ranueshme %er 3ellime te 1ontrollit, ra%ortimit,
anali&a'e $he a$ministrimit te 6on$e'e buxhetore.
5e h4r#en ne 6u3i te 1eti# u$he&imi, te 0#itha a1tet e t#era nenli0#ore 3e #ane
nx#erre %ara h4r#es ne 6u3i te 1eti# u$he&imi sh6u3i&ohen.
K4 u$he&im h4n ne 6u3i me (# /aar #$$%.
M I N I S T R I
DFLBER VRI)NI

You might also like