rgtlerde letiim Biimleri

Btn toplumsal etkileimler iletiim ierir. letiimin olmad yerlerde rgtler

olmayacandan, iletiim bir rgtn can damardr. rgtlerde tr iletiim sistemi
vardr. Bunlar biimsel !resmi", biimsel olmayan !doal" ve rgt d iletiim
sistemleridir.
A. BMSEL (RESM) LETM SSTEMLER
#rgani$asyondaki %iyerarik yetki yapyla ilgili olan biimsel iletiim sistemi, organi$asyon
iindeki ve organi$asyonun evresi arasndaki bilgi akmn salayan kanallar i&ade eder.
'tkin bir ynetimin olmas iin, iletiim kanallarnda, bilgilerin serbeste dolamna i$in
verecek biimde, ak bir sisteme i%tiya vardr. rgtlerde biimsek iletiim drt ynde
%areket eder.
1. Yukr!d" A#!$ %&#ru letiim
#rgani$asyonun %iyerarik yaps ierisinde (enel )drden balayp, emir komuta
$incirini i$leyerek aaya doru u$anan iletiimdir. Bu iletimde ulatrlan iletmenin
politikalar, usulleri, kurallar, emirler ve bilgi talepleridir. *ukardan aaya doru iletiim
genellikle ya$l olmal, yaln bir dille kaleme alnmal ve yaln$ca gerekli notlar iermelidir.
'. A#!d" Yukr!$ letiim
+adan yukarya doru iletiimde astlarn gerekli bilgileri stlere verme arac
olmaktadr. *ukar doru iletiim genellikle astlarn verdii rapor ve tepkilerden oluur.
+stlar, gerek yaptklar i, gerekse ynetim %akkndaki dncelerini st makama iletirler.
)odern rgtlerde grlen neri ve ikayet kutular, grup
toplantlar ve ak kap politikas gibi yntemler bu tr ile iletiimi gelitirme amacna
yneliktir.
+ncak, aadan yukarya doru iletiimi engelleyen bir ok etmen s$ konusudur.
Bunlar
, -i$iksel u$aklk ve eriileme$lik
, .er kademede bilgilerin deiiklie uramas
, +mirin davran
, +stn stats
, (elenekler
(.Yt$ letiim
+yn rgtsel d$eydeki kii ve bireyler arasndaki iletiimdir. 'n nemli ilevi, eitli
rgtsel birimler iin de ve arasnda &aaliyetlerin etkinliini ve uyumunu salamaktr.
$ellikle modern ve byk organi$asyonlarda ar i blmnn ortaya kard
&arkllama ve u$manlama, birimler aras uyumun nemini arttrmakta ve bu nedenle
yatay iletiimin nemi artmaktadr.
).*r+ letiim
Biimsel iletiim /yukardan,aaya/, /aadan,yukarya/ ve /yatay/ biimde olmak
$ere ekilde gelimesinin yan sra, ba$ durumlarda iletilen bilginin !mesa0n"
niteliine gre apra$ bir yol i$ledii de grlr. rnei bir rgtn retiminden sorumlu
genel mdr yardmcs, yeni alnan ve deneme aamasnda olan bir makinann teknik
$elliklerini renmek isteyebilir. Bu durumda emir,komuta $incirinin dna karak
alan bir m%endisin bilgisine bavurabilir. Bu ekille /apra$ iletiim/ gereklemi olur.
B. BMSEL ,LMAYA- (%,.AL) LETM
#rgani$asyonlarda biimsel iletiimin yan sra, biimsel olmayan iletiimde s$
konusudur. #rgani$asyonlarda biimsel yapnn eksik kalmas nedeniyle, igrenlerin
gereksinimlerini karlamada $ere doal gruplar oluturduklar bilinen bir gerektir.
Biimsel olmayan iletiim genellikle dedikodu ve sylenti eklinde gerekleir.
/. R01T %22 LETM
Bilindii gibi organi$asyonlar ak sistemlerdir. 1rekli biimde deien bir evre iinde
&aaliyet gsteren organi$asyonlar, yaamlarn srdrebilmek ve entropiye uramamak
iin rgt ii iletiim kanallar kadar, rgt d iletiim kanallarn da kullanmak
$orundadr. rgt dndan gelen bilgiler, rgtn karar merke$inde,
yapsnda, programlar da ve davran biimlerinde srekli d$enleme ve ayarlama
yapmalarn gerekli klmaktadr.
%. 0R34LAR ARAS2-%A5 LETM
#rgani$asyonlarda %er bir birimi !blm,departman" bir grup olarak kabul edersek, bu
grubu oluturan bireyler arasndaki iletiime deiik modeller gsterilebilir. Ba$en
gruplardaki iletiim belirli bir kii etra&nda younlarken, ba$en mesa0 btn grup yeleri
arasnda serbeste aktarlabilmektedir.
Bu modeller
0ru*lr r6! iletiim m&delleri
Merkezi model : Bu model otorite ve karar alma inisiyati&inin rgtn en st
yneticisinde toplanmasn temel alan, geleneksel !klasik" rgt yap ve &else&esinde ska
grlen bir modeldir. (rubun btn yelerinin merke$i konumdaki yetkili ile bilgi
alveriinde bulunmalarna karn, kendi aralarnda bir iletiim yaanmamaktadr. )odelin
merke$ileme derecesi yksek, grup tatmini a$, kiisel tatmin yksek ve iletiim %$ ve
doruluk derecesi ok yksektir.
Y Modeli : )erke$i modelden sonra merke$ileme derecesi en yksek grup iletiim
modelini oluturur. 2a%a a$ saydaki iletiim kanalna sa%ip olan bu modelde, nderlik
tatmini, merke$ileme derecesi ve %$ ok yksek, kiisel tatmin ve doruluk derecesi
yksek, grup tatmini ile %aberleme kanal says ise dktr.
Zincir Modeli : 3incir modelinde iletiim, yelerin birbirine yaknlk derecesine gre
ilendiinden, grubun ba$ yeleri i$ole durumda kalabilir. Bylelikle iletiim ilevsel
niteliini yitirerek, bireyler aras ilikilerin $ay&lad ve grup verimliliinin te%likeye
dt bir model oluur. Bu modelde merke$ileeme derecesi, %aberleme kanal says,
nderlik tatmini, grup tatmini, kiisel tatmin, %$ ve doruluk derecesi yksek deildir.
Daire Modeli .(rupta belirgin bir lider yoktur. Bireylerin %er%angi biri iletiimi balatabilir.
(rup yelerinin birbirleriyle iletiim olanaklarnn bir %ayli &a$la olduu daire modelinde,
bir tek kiinin iletiim kurmas ok $ordur. )erke$leme derecesinin a$, %aberleme
kanalnn ve grup tatmininin orta, nderlik tatmini, %$ ve doruluk derecesinin dk
olduu bir modeldir.
Serbest Model : 4m %aberleeme kanallarnn %er $aman ve %erkese ak olduu,
%erkesin %erkese %ibir kstlama olmadan iletiimde bulunduu bu model demokratik bir
modeldir. )erke$ileme ve nderlik tatmin ok a$, %aberleme kanal says ve kiisel ve
grup tatmini ok yksektir. +ncak, %$ ve doruluk derecesi bu modelde dktr.
R01TSEL LETM ARALAR2
rgtsel yap ierisinde ilikilerin d$enli ve bilinli olmas kadar, bu ilikilerin nasl ve
%angi aralarla gerekletirilecei de nemlidir. rgtlerde kullanlacak iletiim aralarnn
seiminde, aralarn bilgi aktarmn kolaylatrc, mesa0n biimini ve $n
deitirmeksi$in iletici, anlalr ve %$l olmasna dikkat edilmelidir.letmelerde bilgi ve
%aber akn salamak $ere eitli iletiim aralar kullanlmaktadr. Bunlardan ba$lar
unlardr
1. Y+!l! letiim Arlr!
)esa0n kalc olmas isteniyorsa, birka basamaktan geerek iletilecek bilginin geerlilik
ve doruluunu yitirmeksi$in iletilmesini salamak $ere, ya$l iletiim aralar
kullanlmaktadr.
*a$l iletiim aralar,
, *a$l raporlar
, letme ga$etesi
, Bror ve el kitaplar
, +&i, ilan ta%tas, bltenlerdir.
'. S7+l letiim Arlr!
.er%angi bir konuda igrenleri aydnlatmak ve bilgi akn salamak amacyla s$l bilgi
akn salayan iletiim aracdr.
1$l iletiim aralar unlardr
, 5on&erans ve seminerler
, (rme ve toplantlardr.
(. 07r6el letiim Arlr!
letiim ve eitim alanlarnda kullanlan ses, resim prodksiyonlar ve bilgisayarla iletiimi
ierir. Bu aralar, tekniklerin !radyo, teyp, pikap v.b." grsel !tv, bilgisayar, maket v.b."
kullanlmasyla gerekletirilen iletiimdir.
). S7+6+ letiim
/'ylemlerin s$cklerden da%a sesli konutuu/ %akknda genel bir kan vardr. nsanlarn
yaptklar %areketler ve ses tonlar bakalar tara&ndan yorumlanr. 1$s$ iletiim vcut
%areketlerini, ses tonu, &sldama, mimikler ve mesa0 gnderen ile alan arasndaki
u$akl kapsamaktadr.
5AY-A5A
6, B72+5, (. ve +5+4, ./letme *netimi 5itab/ s.898,8:;, stanbul, 6::<
8, =+>, .. /#rgani$asyon ve *netim 5itab/ s.8;<,89;, +nkara, 'yll, 6::
?, '@'>, '. /*netim ve #rgani$asyon 5itab/ s.?8A,?<?, stanbul, 6::B
<, 5#C'D, 4. /*netim ve #rgani$asyon, #rgani$asyonlarda 2avran, 5lasik,)odern,
Cada *aklamlar/ letme *neticilii 5itab s.?;<,?99, stanbul, 6::B
;, E)E'5, ). /*netim ve #rgani$asyon/ s.6B?,6:?, 5onya, 6::B
A, .+@F+@2 B71>'11 @'F'G /'tkin letiim/ )'11 *ayn >oH ?8;, stanbul, 8III
9, 25)'>, J. /letiim Catmalar ve 'mpati/ s.6;,?A, stanbul,6::<
B, ?. 7D71+D 5+D4' 5#>(@'1 /letiimde 5alite *netim/ 5alder. 6::<
:, B+D4+E, 3. ve B+D4+E. +. /Beden 2ili/ s.8A,?9, stanbul, 6::<
6I, 71D7+4+, +. /letiim/ s.9,8;, stanbul, 6::<
1+*'@1,-. ve BK>(+)+, =.'. ve (@+.+), @. ve G.''D'@, ). /*neticilikte letiim/ s.9,
8;,<:,9?, stanbul, 6::B