TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA 1

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI SA PRSLINOM - VELIKI EKSCENTRICITET
ISTO SAVIJANJE - SLOBODNO DIMENZIONISANJE

Poznato: - statiki uticaji za pojedina optere#enja (M
i
) - sraunato
- kvalitet materijala (f
B
,
v
) - usvojeno
- irina poprenog preseka (b) - usvojeno
Nepoznato: - visina poprenog preseka (d)
- povrina armature (A
a
)

1. korak: Sraunavaju se granini raunski statiki uticaji:
) , p , g i ( M M
i
i i , u u
= =

Pri tome se usvajaju MINIMALNE vrednosti koeficijenata sigurnosti, jer se redovno
usvaja dilatacija zategnute armature
a
3.
2. korak: Usvajaju se dilatacije u betonu
b
i armaturi
a
, pri emu bar jedna mora imati
graninu vrednost. Ve#e dilatacije u betonu daju preseke manje visine, armirane
ve#om koliinom armature. Za usvojene vrednosti dilatacija iz tabela za
dimenzionisanje oitavaju se koeficijenti k i .
3. korak: Sraunavaju se potrebna statika visina
B
u
f b
M
k h

=
i povrina armature:
v
B
a
f
100
h b
A

=
4. korak: Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena armatura se raspore%uje u
poprenom preseku, vode#i rauna o zahtevima propisanih Pravilnikom (debljina
zatitnog sloja, isto rastojanje izme%u ipki).
5. korak: Sraunava se polo&aj te&ita a
1
usvojene armature u odnosu na zategnutu ivicu
preseka i potrebna ukupna visina preseka d:
d = h + a
1
koja se zaokru&uje na prvi ve#i ceo broj (ceo broj deljiv sa pet).
6. korak: Konano se konstruie popreni presek usvojenih dimenzija, armiran usvojenom
koliinom armature, i prikazuje u odgovaraju#oj razmeri (1:10) sa svim potrebnim
kotama i oznakama.

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA 2
PRIMERI ZA VEBE
Primer 1. Odrediti visinu i potrebnu povrinu armature za presek pravougaonog oblika,
optere#en momentima savijanja usled stalnog (M
g
) i povremenog (M
p
) optere#enja.
Podaci za proraun:
M
g
= 60 kNm b = 25 cm MB 30
M
p
= 80 kNm GA 240/360

M
u
= 1.660 + 1.880 = 240.0 kNm
MB 30 f
B
= 2.05 kN/cm
2

GA 240/360
v
= 24 kN/cm
2


Primer #e, sa gornjim podacima, biti ura%en u tri varijante (lom po betonu, simultani lom, lom po
armaturi).

1. varijanta: LOM PO BETONU
usvojeno
b
/
a
= 3.5/5.0 k = 1.903 , = 33.333%
05 . 2 25
10 240
903 . 1 h
2

= = 41.2 cm
24
05 . 2
100
2 . 41 25
333 . 33 A
a

= = 29.31 cm
2

usvojeno: 625 (29.45 cm
2
)
( )
6
10 5 . 4 3
a
1
+
= = 7.25 cm
d = 41.2 + 7.3 = 48.5 cm usvojeno: d=50 cm


2. varijanta: SIMULTANI LOM
usvojeno
b
/
a
= 3.5/10 k = 2.311 , = 20.988%
05 . 2 25
10 240
311 . 2 h
2

= = 50.0 cm
24
05 . 2
100
0 . 50 25
988 . 20 A
a

= = 22.41 cm
2

usvojeno: 622 (22.81 cm
2
)
( )
6
10 5 . 4 3
a
1
+
= = 7.25 cm
d = 50.0 + 7.25 = 57.25 cm usvojeno: d=60 cm

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA 3
PRIMERI ZA VEBE
3. varijanta: LOM PO ARMATURI
usvojeno
b
/
a
= 2.6/10 k = 2.663 , = 15.344%
05 . 2 25
10 240
663 . 2 h
2

= = 57.6 cm
24
05 . 2
100
6 . 57 25
344 . 15 A
a

= = 18.89 cm
2

usvojeno: 522 (19.01 cm
2
)
5
10 2 5 . 4 3
a
1
+
= = 6.7 cm
d = 57.6 + 6.7 = 64.3 cm usvojeno: d=65 cm

Usvojeni popreni preseci prikazani su na skici u prilogu.

Rezime: usvajanjem manje dilatacije u betonu dobijamo presek ve#e visine, armiran manjom koliinom armature.
Sa smanjenjem dilatacije u betonu ima smisla i#i do granice od cca. 1.5 do 2 (zavisno od irine
preseka), posle ega ve# dobijamo preseke vrlo velike visine i malog procenta armiranja.
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA 4
PRIMERI ZA VEBE

PRESECI SA PRSLINOM - VELIKI EKSCENTRICITET
SLO#ENO SAVIJANJE - SLOBODNO DIMENZIONISANJE

Poznato: - statiki uticaji za pojedina optere#enja (M
i
, N
i
) - sraunato
- kvalitet materijala (f
B
,
v
) - usvojeno
- irina poprenog preseka (b) - usvojeno
Nepoznato: - visina poprenog preseka (d)
- povrina armature (A
a
)

1. korak: Sraunavaju se granini raunski statiki uticaji:
) , p , g i ( M M
i
i i , u u
= =

=
i
i i , u u
N N
Pri tome se usvajaju MINIMALNE vrednosti koeficijenata sigurnosti, jer se redovno
usvaja dilatacija zategnute armature
a
3.
2. korak: Usvajaju se dilatacije u betonu
b
i armaturi
a
, pri emu bar jedna mora imati
graninu vrednost. Ve#e dilatacije u betonu daju preseke manje visine, armirane
ve#om koliinom armature. Za usvojene vrednosti dilatacija iz tabela za
dimenzionisanje oitavaju se koeficijenti k i .
3. korak: Sraunava se potrebna statika visina. Me%utim, ovde je postupak iterativan, jer u
izrazu za statiku visinu figurie zasad nepoznata visina d:

+ =
1 u u au
a
2
d
N M M
B
au
f b
M
k h

=
Postupak se sprovodi tako to se u prvom koraku pretpostavi M
au
=M
u
i srauna
odgovaraju#a statika visina:
M M
au
I
u
=
B
I
au I
f b
M
k h

=
Sa tako odre%enom visinom se ponavlja proraun sve do postizanja &eljene tanosti
(razlika d
i-1
i d
i
). Zatim se sraunava potrebna povrina armature:
v
u
v
B
i
a
N f
100
h b
A

=
4. korak: Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena armatura se raspore%uje u
poprenom preseku, vode#i rauna o zahtevima propisanih Pravilnikom (debljina
zatitnog sloja, isto rastojanje izme%u ipki).
5. korak: Sraunava se polo&aj te&ita a
1
usvojene armature u odnosu na zategnutu ivicu
preseka i potrebna ukupna visina preseka d:
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA 5
PRIMERI ZA VEBE
d = h + a
1
koja se zaokru&uje na prvi ve#i ceo broj (ceo broj deljiv sa pet).
6. korak: Konano se konstruie popreni presek usvojenih dimenzija, armiran usvojenom
koliinom armature, i prikazuje u odgovaraju#oj razmeri (1:10) sa svim potrebnim
kotama i oznakama.

Primer 2. Odrediti visinu i potrebnu povrinu armature za presek pravougaonog oblika,
optere#en zadatim momentima savijanja i silama pritiska. Podaci za proraun:
M
g
= 60 kNm N
g
= 125 kN b = 25 cm MB 30
M
p
= 80 kNm N
p
= 100 kN GA 240/360

M
u
= 1.660 + 1.880 = 240.0 kNm ; N
u
= 1.6125 + 1.8100 = 380.0 kN
MB 30 f
B
= 2.05 kN/cm
2

GA 240/360
v
= 24 kN/cm
2


usvojeno
b
/
a
= 3.5/7.0 k = 2.074 , = 26.984%
I korak: pretp. M
I
au
= M
u
= 240 kNm
05 . 2 25
10 240
074 . 2 h
2
I

= = 44.9 cm ; pretp. a
1
= 7 cm d
I
= 44.9+7 = 51.9 cm
II korak: usv. d
I
= 52 cm

+ = 07 . 0
2
52 . 0
0 . 380 0 . 240 M
II
au
= 312.2 kNm
05 . 2 25
10 2 . 312
074 . 2 h
2
II

= = 51.2 cm ; pretp. a
1
= 7 cm d
II
= 51.2+7 = 58.2 cm
III korak: usv. d
II
= 60 cm

+ = 07 . 0
2
60 . 0
0 . 380 0 . 240 M
III
au
= 327.4 kNm
05 . 2 25
10 4 . 327
074 . 2 h
2
III

= = 52.3 cm ; pretp. a
1
= 7 cm d
III
= 52.3+7 = 59.3 cm d
II

24
380
24
05 . 2
100
3 . 52 25
984 . 26 A
a

= = 14.38 cm
2

usvojeno: 618 (15.27 cm
2
)
( )
6
5 . 9 5 . 4 3
a
1
+
= = 7.0 cm
d = 52.3 + 7.0 = 59.3 cm usvojeno: d=60 cm