1.

0 PROJEK KUMPULAN
Rutin Bilik Darjah
Rutin bilik darjah merujuk kepada aktiviti pengurusan harian bilik darjah. Antara
prasyarat yang paling utama bagi menjamin satu proses pengajaran dan pembelajaran
yang berkesan adalah aspek pengurusan bilik darjah. Setinggi mana pun ilmu dan
kemahiran yang dimiliki oleh seseorang guru, akan menjadi sia-sia sekiranya tidak
mampu untuk mengurus bilik darjah dengan baik. Pengurusan bilik darjah yang
berkesan sebenarnya melibatkan pelbagai aspek seperti ciri peribadi seorang guru, rutin
dan peraturan bilik darjah, iklim bilik darjah, dan hubungan antara aspek pengurusan
dan pengajaran. Untuk menjadikan bilik darjah -lebih kondusif, berkesan dan dapat
diurus dengan cekap, guru hendaklah mempunyai sifat-sifat seorang pengurus yang
baik seperti tegas, demokratik, pengasih, prihatin. orak pengurusan yang berkesan ini
akan dilihat dari sudur kerjasama antara ahli di dalam sesebuah bilik darjah, matlamat
guru dalam menguruskan bilik darjah, elemen-elemen persekitaran bilik darjah yang
positif ini!"ali#a $ Samuel, %&&'(. Sebagai pengurus yang baik, tugas guru bukan hanya
tertumpu kepada proses pengajaran semata-mata tanpa mengambil kira iklim dan
persekitaran serta masalah-masalah semasa pelajar tetapi juga berusaha untuk
me)ujudkan iklim bilik darjah yang kondusif, sihat, dan positif untuk menggalakkan
pembelajaran.
Kajian mendapati bahawa guru yang efektif mengambil masa pada
awal tahun persekolahan untuk mengembangkan peraturan dan prosedur
bilik darjah untuk menghasilkan perjalanan bilik darjah yang lancar dan
meminimakan gangguan serta memaksimakan masa pembelajaran pelajar
(Jones & Jones, 2004! "enekanan terhadap rutin bilik darjah yang sistematik
amat penting dalam mewujudkan suasana pembelajaran yang kondusif!
#erdapat pelbagai jenis rutin yang boleh diaplikasikan oleh guru bagi
mewujudkan iklim pengajaran dan pembelajaran yang berkesan di dalam bilik
darjah! $ntaranya ialah rutin kelas, rutin pentadbiran, rutin pergerakan
murid, rutin pengurusan tugasan, rutin pembelajaran dan rutin interaksi!
%utin kelas adalah salah satu rutin yang dapat mewujudkan iklim
pengajaran dan pembelajaran yang berkesan! %utin didalam kelas penting
dalam usaha untuk mengubah tingkah laku murid ke arah yang lebih positif
dan baik! &ekiranya sesuatu rutin diulang'ulang setiap hari atau sepanjang
masa, maka ia dapat memberi peneguhan yang positif kepada murid!
(enurut )!*! &kinner melalui teori pela+iman operan yang dikemukakannya,
gerak balas akan diulangi atau dihapuskan jika seseorang diberi peneguhan
positif atau negatif sebaik sahaja gerak balas itu ditunjukkan! ,leh hal yang
demikian, untuk mengekalkan rutin yang baik ini, guru hendaklah sentiasa
memberi peneguhan yang berbentuk ganjaran atau hukuman! -ontohnya,
seorang guru sering memeriksa kebersihan kelas sebelum memulakan sesi
pengajaran dan pembelajaran! &ekiranya murid dapat memastikan kelas
sentiasa berada dalam keadaan bersih sebelum memulakan pembelajaran,
guru bolehlah memberikan ganjaran berbentuk pujian atau hadiah kepada
muridnya! (urid yang sering menerima ganjaran tersebut kerana
memastikan kelas berkeadaan bersih akan terus mengekalkan perlakuannya
untuk mendapatkan ganjaran daripada guru! %utin memeriksa kebersihan
bilik darjah yang sentiasa diulang'ulang oleh gurunya akan menyebabkan
perubahan tingkah laku murid tersebut ke arah yang lebih positif! &ekiranya
bilik darjah sentiasa kekal berkeadaan bersih hasil daripada tingkah laku
murid yang positif maka murid dapat merasai suasana atau iklim
pembelajaran yang kondusif yang membawa kepada proses pengajaran dan
pembelajaran yang berkesan! .amun begitu, guru perlulah memastikan
keterlibatan semua murid dalam akti/iti pembersihan kelas dengan cara
mewujudkan jadual bertugas dan sebagainya! 0al ini bertujuan untuk
melahirkan tingkah laku yang positif disamping menggalakkan semangat
kerjasama dalam kalangan murid!
&elain itu, rutin kelas juga bertindak sebagai agen pencegahan tingkah
laku yang negatif di dalam bilik darjah! %utin kelas yang menekankan
peraturan dan prosedur untuk mewujudkan situasi pengajaran dan
pembelajaran yang baik! &eorang guru akan menetapkan peraturan dan
prosedur bagi mendisiplinkan murid agar mematuhi kepada arahan! (aka,
bagi murid yang tidak mematuhi arahan akan diberi peneguhan negatif untuk
dijadikan pengajaran kelak! (enurut )ianco (2002, prosedur adalah untuk
melatih pelajar untuk melaksanakan tugasan rutin dalam bilik darjah! $pabila
prosedur yang ditetapkan diikuti oleh murid akan memberikan kesan yang
positif dalam iklim pengajaran dan pembelajaran!
)erdasarkan (odel "engurusan Kounin, asas kepada keberkesanan
pengurusan disiplin bilik darjah bergantung kepada pengawasan dan
penyeliaan yang teliti oleh guru terhadap bilik darjah! 1uru haruslah aktif
ketika mengawasi segala gerak'geri murid dalam bilik darjah! &etiap rutin
yang dibentuk oleh guru hendaklah sentiasa dipantau dan diberi peneguhan
sehingga prosedur'prosedur ini menjadi satu budaya dalam kalangan murid
dan seterusnya menjadi suatu budaya di sekolah! &ecara amnya, murid akan
mematuhi peraturan dan prosedur yang telah ditetapkan oleh guru apabila
guru kerap memberikan peneguhan dan penghargaan kepada murid! (urid
akan merasakan diri mereka dihargai dan tidak dipinggirkan oleh guru! 2i
samping itu juga, tahap disiplin murid secara tidak langsung akan meningkat
kerana telah menjadi kebiasaannya untuk mematuhi segala peraturan dan
prosedur! (urid yang berdisiplin dalam bilik darjah dapat membantu
mewujudkan iklim pengajaran dan pembelajaran yang berkesan!
3alaubagaimanapun, peraturan dan prosedur yang tidak teratur dan tidak
tersusun memberikan kesan yang negatif kepada murid dan secara tidak
langsung mempengaruhi iklim pengajaran dan pembelajaran!
Justeru, rutin kelas dapat mewujudkan iklim pengajaran dan
pembelajaran yang berkesan kerana rutin ini amat menekankan suasana
pembelajaran yang kondusif untuk murid'murid! "ersekitaran pembelajaran
yang kondusif dan berkesan bermaksud tempat murid melibatkan diri,
mengambil bahagian dan menumpukan perhatian dalam pembelajaran!
-ontoh rutin kelas yang sering diamalkan di dalam bilik darjah ialah rutin
kebersihan, kekemasan, jadual bertugas dan sebagainya! #ujuan utama rutin
kelas adalah untuk mewujudkan iklim atau suasana pembelajaran yang
kondusif dan berkesan! (enurut (arland (4567, suasana 8+ikal bilik darjah
mungkin merupakan 9kawan: atau 9musuh: dalam proses pembelajaran dan
pengajaran! ;ni bermaksud suasana bilik darjah yang teraputik dapat
memberi keselesaan kepada murid manakala bilik darjah yang tidak selesa
akan menyebabkan murid kurang bersemangat untuk belajar! <emlech (45==
menyatakan bahawa pengurusan bilik darjah mementingkan penyusunan
bilik darjah bagi memaksimakan keberkesanan, pemantauan perkembangan
murid serta tanggungjawab guru dalam memikirkan terlebih dahulu masalah'
masalah yang mungkin timbul! 2alam usaha mewujudkan suasana
pembelajaran yang kondusif, guru boleh meminta murid membersihkan kelas
pada setiap pagi atau menyediakan jadual bertugas kebersihan! >mumnya,
keadaan 8+ikal bilik darjah yang kondusif mampu merangsang murid untuk
belajar dengan lebih bersemangat dan berkesan! .amun demikian, rutin
kelas berkaitan kebersihan, kekemasan kelas dan sebagainya tidak akan
berjaya mewujudkan suasana yang kondusif sekiranya guru tidak
menggalakkan keterlibatan semua muridnya secara menyeluruh! (isalnya,
beberapa orang murid yang tidak mahu mengikuti jadual bertugas
kebersihan akan menimbulkan rasa tidak puas hati rakan'rakannya yang lain!
;ni menyebabkan rakan'rakannya yang lain turut tidak mahu mengikut jadual
bertugas yang telah disediakan!