You are on page 1of 140

1

VIT NHN LU THY





NG
THNG HN
GIO KHOA



Nguyn tc : Hn vn
Lng Y Hunh Hiu Hu dch




Phc bn 2012 : Hunh Hiu Ngh
2003 2012

2

DANH SCH *




THNH VIN NHM HC TP
NG Y HN VIT

***




1- Lng Y Hunh Hiu Hu
2- C s Phm Vn Nam
3- Lng Y Hong Vn Anh
4- Lng Y Nhan Thnh Hu
5- Lng Y Lm Vn Sn
6- Bc S inh Vit Thc
7- Lng Y Bi Huy Gim
8- Ktv Nhan Ngc Tn
____________________________________
*Theo th t thi biu tham gia nhm.

3


VIT NHN LU THY
(1887 1964)

. . . AN C HIU HC THM T CHI S,
PHC HI C THNH CHI CHN THUYN,
TN TY TNG DUYN CHI LU TP,
KHI BT KHOI NHIN ?. .
Vit Nhn Lu Thy
TM DCH:
. . . Mong c c k s ham hc ngh su,
Phc hi li dy Chn Tht ca C Thnh,
Ra sch cc t lu tip theo nhau,
H chng vui sao ?. .

4

LI NGI DCH
---- ***----

Sch ng Thng Hn Gio Khoa ny c hai mn nhn ca tc gi l Trng
Chng v Phng Th Minh dch ra Vit vn xong v ngy 08 thng 04 nm 1963, tc l
trc khi tc gi t trn (26 thng 10 nm 1964).

Ti c c bn dch (nh my) nm 1973, v t ni dung sch khuyn khch ti
kin tr hc tp ng Y theo xng ca tc gi. Tic rng bn thn nng lc yu km, mi
n nay cha c c tm c ng k. Tuy nhin, sau mi bc hc tp, ti cng thm khng
nh : gi tr sch ny l ngn nm c mt , nu c ngi tm v nng lc dng n
nghin cu Thng Hn Lun th nn ng Y nht nh s khi sc ng nh k vng ca tc
gi.

ng Y v Ty Y l mt cp m Dng, phi qun bnh ng theo hc thuyt, th nn y
hc ca Th gii Nhn loi mi c vng vng khng qu qut. Mun c nh vy, ng Y
phi thc s l ng Y. ng Y khng th b hn ch bi khng gian nh ca mt dn tc, cng
nh khng th b gii hn bi thi gian nh ch l c truyn.ng Y phi xng danh l nn y hc
pht xut t phng ng ca a cu (i lp vi phng Ty) v tng tri sut xa nay.

Kinh Dch,H t truyn ni:Hnh nhi thng gi v chi o,hnh nhi h gi v chi Kh ,
tm dch l T hnh [tng] tm ln trn gi l o (bn th), t hnh [tng] ta xung di
gi l Kh (dng c). Trn vi di, o vi Kh cng l cp m Dng, v th To ha t
nhin phn cng Ty Y s trng v Y Kh, cn ng Y trch nhim s trng v Y o.

T ngn nm trc cho n hm nay, Ty Y theo tin b ca Khoa hc K thut,
a nn y hc gi l Thc nghim, tin n ch cc k phn tch, r l rt thnh cng ng
theo hng tn vn th ! Cn ng Y th tri li, vn dng km nhng nguyn l ngn i,
khin cho nn y hc gi l Kh ha khng cn tnh h thng,r l tht bi do nh mt
hngqui nht bn ca mnh !

5

V sao nh vy ? Tc gi ni : T sau i Trng Cnh truyn thng Y o b tht
truyn. Sch v cn s s , sao li bo tht truyn ? l ni cc thy thuc sau ny khng
tha k c bn ngha ca sch, cho nn dt nhau i theo cc con ng nh hp, by ra
ch trng ny, hc phi n, lm cho gi tr thc s ca ng Y mai mt dn. Tc gi li ni :
Hc Y m khng kho cu Thng Hn l t di mnh, di ngi bi v m Dng l vt
thn diu khn lng, ch c Thng Hn Lun mi ni ln c .

Tc gi khng ni sung, ngi li i 2 quyn Thng Hn Lun Bn Ngha v
Tp Bnh Lun Bn Ngha, ai c xem qua ni dung mi thy cng phu hc tp v tm lng thit
tha v y o ca ngi. Chu o hn na, ngi cn vit sch ng Thng Hn Gio Khoa
ny, h tr thm cho ngi hc bn ngha .
Nhng nm gn y, ti c nh ngi bn cng hc, c s Phm vn Nam, tr gip
trong vic c nguyn vn v so snh vi bn dch k trn, thy c ch khng hp vi bn ,
c on thiu st, nht l c nhiu ch tc gi sa li nhng bn dch vn theo nh khi cha
sa; cho nn ti khng ngi mnh ch ngha th thin, c gng dch li sch ny, ch mong bt
c cc im yu va k; nhm mc ch duy nht l : th nhn n ch ngi trc, lm cu
ni tip sc cho ngi sau, c t liu d n gn v lnh hi c bn ca tc gi tt hn m
thi.

V l sch gio khoa, ngoi li (vn) ca tc gi, c dn chng nhiu nguyn vn ca
Trng Cnh, nn ti trnh by phn r phn ny v sau cc on c lin quan, ghi thm con s
(trong du ngoc) l con s th t ca cc tit nguyn vn trong sch Thng Hn Lun Bn
Ngha ngi c tin tham kho.

Ngy 19 Thng 07 Nm 2003
Lng Y Hunh Hiu Hu





6

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN NHT


BI TH 1
THNG HN TIN (1)

Ti c sch Thng Hn (ca c Trng Trng Cnh) nhiu nm, tnh c li c
xem b B i Gia Thng Hn ch gii ca Ng th (Ng Kho Bng), tuy vy vn cha tha
lng, tip c n Hong Hn Y Hc (ca Thang Bn Cu Chn). Phm tt c nhng sch ch
gii Thng Hn ca ngi Nht cng nh sch Thng Hn bn nh ca cc i gia gn y
Trung Quc, ti u tm ti nghin cu n, nhng mong cu c ch i dc ca mnh.
Nhng ri dn d nm thng qua i, cui cng khng tm c c g.


BI TH 2
TIN (2)

Th ri gp sch li, trm t ngh rng ngi xa lm sch phn nhiu xut bn
trong li ta, by gi ngh i ngh li nhiu ln, bng nhin gic ng. Trng S bo rng son
dng T Vn Nan Kinh lm sch Thng Hn, l tun theo cu hun ca Hin Vin, K B v
Vit Nhn Bin Thc, th m Ngi li bi xch au n nhng thi y thy chung thun cu.
Vy th, Trng S l ngi thun cu hay ngi ci tin ?



.

7

BI TH 3
TIN (3)

Li tin ln mt bc, n cu bo rng Tm kim nhng iu su tp ca ti, ti bn
ht sc tm ti trong ch bin bit Lc Kinh, thy khng hon ton da vo Lc Kh. Ng cc ri
n nghi, nghi cc ri n ng, ti bn tr li tm trong T Vn Nhit Bnh Lun, Nan Kinh Ng
Thp Bt Nn, th thy ci t ny l ty thi lp lun thch ng vi nhu cu tt bnh
ng i, nhng thy u ph hp vi nhau.


BI TH 4
TIN (4)

Gic ng ri, ti mng r khn xit, p bn h ln rng : c ri ! c ri ! y l
ch i ng trong y o ca bn v thnh nhn, l ch tiu d trong y o ca cc ngi; l ch
ty thi cu i ca cc ngi. c ! c ri ! chnh l ch chng ti pht sng khi c
Thng Hn, chnh l ch chng ti xch ng tro lu y hc tin b. Do , ti cm bt vit
tin ny.


BI TH 5
Y THNG

Vn ha ng phng m u bng hc thuyt m Dng.Nht thit V tr Nhn
sinh,s s,vt vt u dng m Dng gii p.Y o sao c th mt mnh khng nh vy ?
Ngi xng l Hong , K B; ngi lp thnh l Vit Nhn, Trng Cnh, m sch Ni
Kinh, Nan Kinh, Thng Hn Lun, Tp Bnh Lun l bng chng thit thc. Tic rng sau i
Trng Cnh, truyn thng y o ny b tht truyn.

8

BI TH 6
TAM M TAM DNG

Thuyt m Dng cc sch khc cho rng Thi cc sinh m Dng, gi l Nht m
Nht Dng. Y gia ch trng Tam m Tam Dng, gi l Lc Kinh, Lc Kinh ny phn b khp
mnh ngi l con ng dinh dng ca Sinh l. Sinh l m Bnh l cng . i Kinh
i Php (ng li, php tc) tr bnh ca ngi xa ton ly lp cc a (t chn
bc).


BI TH 7
KINH KH

C Kh t c Kinh, Kinh th Kh m hnh, Kh do Kinh m ring bit.
- Thi Dng Kinh hnh Hn Kh.
- Dng Minh Kinh hnh To Kh.
- Thiu Dng Kinh hnh Ha Kh.
- Thi m Kinh hnh Thp Kh.
- Thiu m Kinh hnh Nhit Kh.
- Khuyt m Kinh hnh Phong Kh.
Gi l Lc Kh ch Lc Kinh.
Kinh Kh thn ngi, c th sng, khng c th cht, bt ha th bnh. V th ngi
xa tr bnh quyt khng la khi hai vt ny.


.

9

BI TH 8
KINH LC

Kh, Kinh, Lc lc khng bnh th mt mch qun thng, lc c bnh th mi mi ring
bit. Ngi lm thuc phi phn hiu, nhn r ba phn y bit ch ca bnh mi c.
Thin Mch ni: Kinh l L, chia nhnh m i ngang l Lc, li chia ring chng cht l Tn
Lc. Mi hai Kinh Mch i np gia cc bp tht su nn khng thy c; c th thy c
l Thn Khu ca Kinh Th Thi m (mch ng ti huyt Thi Uyn), Phu Dng ca Kinh
Tc Dng Minh (mch ng ti huyt Xung Dng ni mu bn chn), mt c trong thuc
Kinh Tc Thiu m (mch ng ti huyt Thi Kh), cho nn bt mch chn ch . Ni m
thng thy ngoi u l Lc mch. Cc Lc mch khng th i qua t xng ln, phi i ni
Tuyt o ra vo, ri tr li hip trong da, cho nn ch hi ca n u thy ngoi. Phi
bit iu , ri sau mi c th nm c u mi ca Kinh Lc chm sc.


BI TH 9
PH TNG (I)

Ti Biu l B Nhc, ti L l Ph Tng. Ni lin Biu L l nhim v ca 12 Kinh Lc.
Sao gi l 12 Kinh vi Ph Tng lin lc nhau ?
- Tc Thi Dng Bng Quang vi Th Thi Dng Tiu Trng l cng ng Kinh i sau
lng.
- Tc Dng Minh V vi Th Dng Minh i Trng l cng ng Kinh i trc thn.
- Tc Thiu Dng m vi Th Thiu Dng Tam Tiu l cng ng Kinh i hai bn thn.
- Tc Thi m T vi Th Thi m Ph l cng ng Kinh i trc thn.
- Tc Thiu m Thn vi Th Thiu m Tm l cng ng Kinh i bng, ngc.
- Tc Khuyt m Can vi Th Khuyt m Tm Bo l cng ng Kinh i hai bn thn.

10

BI TH 10
PH TNG (II)

Sao gi l 12 Lc vi Ph Tng lin lc nhau ?
- Tc Thi Dng Bng Quang vi Tc Thiu m Thn l Lc vi nhau.
- Th Thi Dng Tiu Trng vi Th Thiu m Tm l Lc vi nhau.
- Tc Dng Minh V vi Tc Thi m T l Lc vi nhau.
- Th Dng Minh i Trng vi Th Thi m Ph l Lc vi nhau.
- Tc Thiu Dng m vi Tc Khuyt m Can l Lc vi nhau.
- Th Thiu Dng Tam Tiu vi Th Khuyt m Tm Bo l Lc vi nhau.
Ni cch khc, Tc vi Th l Kinh
Tc vi Tc, Th vi Th l Lc
Gi l Th, l Th Tam Dng Kinh t tay chy n u
Th Tam m Kinh t ngc chy n tay
Gi l Tc, l Tc Tam Dng Kinh t u chy n chn
Tc Tam m Kinh t chn chy n bng ngc
Ngoi ra li c 8 K Kinh, 3 i Lc, cho n 365 Lc tng gii ti Ni Kinh, Nan Kinh.


BI TH 11
KH HA

Phn hiu Kinh Lc l iu kin tt yu ca Y gia, nhng l hi Kh Ha li l rt trng
yu trong ch trng yu ca Y gia.

11

S d gi Kh, l tuy Ni Kinh ni 27 Kh, nhng khng ngoi Dng Hn, Dng Nhit,
m Hn, m Nhit, hp nhau, la nhau, ra vo, ln xung, trin chuyn, bin ha m sanh ra; k
tht ch 4 kh m thi.
S d gi Ha, l thn diu khn lng, tinh vi kh t; nhng nu nm c chc, hiu
c tht, m s d thy thuc c tn xng Thnh Y, Thn Y l ch ny. Tuy nhin, ci L
bin ha ny rt l phc tp, nu bit c ch yu nm chc th bnh tnh khng bit trn
i ng no !


BI TH 12
B V

Bo l bit ch yu nm chc l ch no ?
p : l Tu L b !
Trng S ni : Tu l ch Tam Tiu Huyn Chn Thng Hi
L l Vn l ca B Phu Ph Tng
i vi vn ny, ht nhin chng ta c th gic ng ra :
B Phu l phn Biu, bn ngoi Kinh Lc.
Ph Tng l phn L, bn trong Kinh Lc.
Bo rng Biu L Kinh Lc u tp trung ti Tu, l nm c chc vy. Ni Kinh Lc
th Kh Ha c th bit, do bi Kh, Kinh, Lc u hi ti Tu. Cho nn c Thi Dng (Hn)
chuyn thnh Thiu m (Nhit), Dng Minh (To) chuyn thnh Thi m (Thp), Thiu
Dng (Ha) chuyn thnh Khuyt m (Phong); ngc li cng vy. l hiu c tht. Bi
vy, tuy bnh tnh c lc trong, ngoi, trn, di, khng th s m c, Kinh Lc c
chia ra ngn iu, vn nhnh, ch cn nm chc Tu L b lm cng lnh th c th c mt iu
m xong ht c mun iu vy.

.

12

BI TH 13
MCH PHP (I)

Mch Php ca Nam Dng (Trng Cnh) vi cch lun mch ca i sau khng ging
nhau. Sch mch ca i sau c chp v chi li, xem sch ca Vng Thc Ha v L Thi Trn
th bit. Php coi mch ca Trng Cnh th quy np v linh ng. Thng lnh Tam Dng Thi
Dng, Thng lnh Tam m Thiu m. Bin chng l vy, Bin mch cng vy.
- Ph l Biu, Thiu m (ra) Biu mch Ph, bi v Thi Dng ch Biu cho nn mch
Ph.
- Trm l L, Thi Dng nhp L mch Trm, bi v Thiu m ch L cho nn mch Trm.
Thiu m ch L do Thi Dng bin tng m n; mch php nh th khng phi l
quy np ?
- Mch Thi Dng m Dng u khn l Thng Hn.
- Mch Thiu m m Dng u khn l Vong Dng.
ng l mch Khn m bin chng v php tr khc nhau rt xa, mch php nh th
khng phi l linh ng ?


BI TH 14
MCH PHP (II)

Phm mch Biu, phn nhiu do Thiu m Nhit Kh lm ra, cho nn mch Ph
Nhc, mch Ph Khn, mch Ph Hon, mch Ph Sc; nn ch y l Nhit Kh lm vo
Hn phn.
Phm mch Tu ( L ? ), phn nhiu do Thi Dng Hn Kh lm ra, cho nn mch
Trm Vi, mch Trm Tr, mch Trm Khn, mch Trm Kt; nn ch y l Hn Kh nhiu
lon Nhit phn.

13

Nh th h khng phi l quy np v linh ng ?
Mch Dng Minh i Huyn i, mch Thiu Dng i Huyn T, l th Dng Kh qu
lm thi.
Mch Thi m i Ph m Hon, mch Khuyt m i T mun Tuyt, l th Hn Kh qu
lm thi !
Xem th rt l khc xa vi sch mch i sau. Bi v sch mch i sau mt c cc b ch
m Dng bin ha cho nn vy.


BI TH 15
MCH PHP (III)

c Trng S lun v B v ca mch cng hi khc vi ngi i sau.
Bo rng mch Ph trc B Quan, mch Ph sau B Quan, l ly B Quan phn
ra Xch, Thn. Ngi i sau da theo m ly ni xng cao sau bn tay lm B Quan.
Bo rng c Tch, c T, c Nhm Kh. Tch l Tng Mch, T l Ph Mch, Nhm Kh
l V Kh. Tt c cc mch u ly ch c hay khng c V Kh lm gc.
Nh th th Thn Khu m Tch ti Hung trung (trong ngc) gi l Tm mch. Hi ra
khi Thn Khu m Tch ti Hu trung (trong hng) gi l Ph mch. Trn b Quan m Tch T
bng (bn rn) gi l T mch. Ln trn b Quan m Tch Tm h (di tim) gi l Tm Bo
mch. Hi xung di b Quan m Tch Thiu Phc (bng di) gi l Can mch. Trong b
Xch m Tch Kh Xung gi l Thn mch.
Nh vy Tng mch Tch Kh Chin Trung, Kh Hi, do cch m m ra, c Quan,
Xch, Thn, Thng, H, T, Hu, u r rng khng sai lch. Cho nn bo rng mch no
c b v ny l vy.


.

14

BI TH 16
MCH PHP (IV)

Phi hp B v mch Ph theo Tng l tt nhin. Ngi sau ly mch m theo Can
chn, mch Bng Quang theo Thn chn cng cn c. Nhng nu ly mch Tiu Trng
theo Tm chn, mch i Trng theo Ph chn th l sai (?); v khng xem Tp Bnh
Lun c ni :
Mch Ph ca Tc Tam Dng ly V; V c Thng qun, Trung qun, H qun phi
hp vy.
Mch Ph ca Th Tam Dng ly Tam Tiu; Tam Tiu c Thng tiu, Trung tiu, H tiu
phi hp vy.
Bi v tt c cc mch ly V Kh lm gc
tt c Ph Tng u trong Tam Tiu
Hung h m, Bng Quang vi V ng l Tc Dng
i, Tiu Trng vi Tiu ng l Th Dng.
R rng l hp vi o ca m Dng, thun vi L ca Tnh mnh vy.


BI TH 17
MCH PHP (V)

V chng, hai tay su b, u mn mt mch ca Th Thi m Ph Kinh, phn ra B
v ca mch l hu (xem) cc Tng Kh thi, khng phi l ch ca Ng Tng Lc Ph. V vy
cho nn khi b bnh :
- C loi sut c Thn, Quan, Xch ch l mt mch, nh Tm Kinh b chng Huyt T th Thn
Khu, Quan Thng, Xch Trung mch i Tiu Khn.

15

- Li c loi ty theo mch Kh, Thn Quan Xch khng ging nhau, nh Thn Hon, Quan
Ph, Xch Nhc
- Li c Ph, Tm, T, Can, Thn mi Tng hu mt ng, nm mi ng (lin tc) l 5 Tng
Kh u , c mt ch (ngng) th bit mt Tng bt tc.
Cn c vo cc l do ny th bit mt mch Ph Kinh dng hu (xem) mch Kh (?)
ca Ng Tng Lc Ph, c th Tm gii vy.
(?)Nu ch xem Mch Kh th ghp Tiu Trng vi Tm, i Trng vi Ph c l cng khng
sai, nhng nu mun xt Hnh Cht th phi theo ch ca Ph, t phi tun th L nu.


BI TH 18
THN MINH

Chng ta Khng r o m Dng thng nht, quyt khng th nhn thc kh ha.
Khng r m Dng i lp, quyt khng th thy c bnh nguyn.
Khng r Tu L,quyt khng th bit c bnh bin(s chuyn bin ca bnh).
Khng r Mch php, quyt khng th thu sut c s tht ca bnh.
By gi, trc khi dng cng nghin cu, chng ta :
- cn bit r m Dng s d thng nht lm mt, l th ca n.
- cn bit r m Dng s d i lp, l dng ca n.
- cn bit r Kinh Lc phn b ra cc B v, l m Dng tn ra vn th.
- cn bit r Tu L l ch Kinh Lc thng hi, l m Dng hp thnh nht bn.
Cn c vo kho st Mch chng, mi hai Kinh Lc, mi mi u c cng nng.C
cng nng ny lm ra Sinh L, bn bit h mt cng nng ny th l Bnh L.
Tr Lc ty theo Kinh, tr Kinh ty theo Kh, l chun tc, l i lc vy.

16

BI TH 19
XNG (1)

Song ni trng u thng lit bi, Ty Y th ph bin khp hon cu, thnh mt Y Khoa
chung cho c quc t. ng Y ta ch cn gi cht hi tn ni mt gc, dng nh trong ci
th ngi khc mun chim ot v thay th mnh.
Than i ! ng ng l mt lnh vc Chu to rng, c mt nn Y Khoa c h thng,
lu truyn n nay nm ngn nm, nhng bc Thnh Y, Thn Y thay nhau xut hin, s sch
r rng.
V sao ngy xa thnh tch huy hong th y ?
M hm nay li suy i bi hoi dng ny ?
l mi cng phn ca Y Gii ng Phng, m khng phi l mi nhc ring ca
ngi mt nc no.


BI TH 20
XNG (2)

S d c mi nhc to ln ny, cc Y gia i Tn, ng v sau khng th t chi trch
nhim. Ngy nay mun ra ci s nhc y, chng ta khng nn quy li cho ai khc. Bi v T Ph
chng ta li nhng bu vt v gi y ti hai lun Thng Hn, Tp Bnh.
Ngi nghin cu ging dy nn ly hai lun ny lm sch gio khoa, ngi hc tp
nn ly hai lun ny lm ph hiu hnh Y. c nh th, mi nm sau y gii cha tng khng
khi sc vy.


*

17

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN HAI

BI TH 1
Y O DUYN CCH

Trong y o c iu nht nh khng i l Lc Kinh.
c iu ty thi bin i l Lc Kh.
Kinh l thng vy, nh Nht Nguyt trn tri, giang h di t, xa nay vn thng tn
ti.
Kh l lu ng, xa nay c khc, ng Ty khng ging nhau. Phong Kh thi i K
Hong khc vi thi i Vit Nhn. Phong Kh thi i Vit Nhn li khc vi thi i Trng
Cnh.
V th, phi ty thi thi th cho thch ng vi nhu cu tt bnh ca x hi. Trong y o s
d c iu nn duyn theo, c iu nn ci cch, u mi l .

BI TH 2
THI I K HONG

C th lm i biu cho y gia thi thng c l T Vn Nhit Bnh Lun; Lun ny, trong
Lc Kinh th ch trng Thiu m Kinh, trong Lc Kh th ch trng Nhit Kh. Lun ni rng:
Thng bi Hn th pht Nhit, Nhit tuy nhiu vn khng cht, cn nu lng cm phi Hn
t khng khi cht; bo rng: Thi Dng Bn Hn ch Biu, mc bnh th pht Nhit, Nhit
tuy nhiu vn khng cht. Nhit y l hp vi Thiu m Bn Nhit vy. Ch duy Thi Dng
Bn Hn hp vi Thiu m Tiu m th cht.
Cho nn Bn lun i vi nhn loi lc by gi, gp gp bo tn Nhit Kh nn lm ra
Nhit Bnh Lun.

18

BI TH 3
THI I VIT NHN

Vit Nhn(Bin Thc)ra i sau K B, Hong vi ngn nm, s d c tn xng
Thn Y l do nhng s tht rnh rnh: nh lc vo nc Quc chn mch v khi xem sc ca T
Hu.
Ngi lm sch Nan Kinh, m Nn th 58 ni rng: Thng Hn c 5 loi, c Trng Phong,
c Thng Hn, c Thp n, c Nhit Bnh, c n Bnh. Suy theo ca Ngi th Lc Kinh khng
cn bn lun, cn v Lc Kh th t Ngi hun c c ring bit.Trc ht ra 2 kh Phong, Hn;
Thp Kh th hip n vi n; sau Nhit Kh, li ch trng n n Kh. Ta nh php xp t
ny khng ngoi ch trng Thiu m Nhit Kh, nhng dn dn c xu hng do Nhit m n
n, t ni rng n l gi Hn Nhit ln ln nhau, h chng phi lc by gi th bm ci phong
kh mng tng nh c c Vng o, B o xen tp nhau, cng cha bit c !


BI TH 4
THI I TRNG CNH

Trong Y o, ngi c cng ln vi nhn loi, c thnh tch rc r trong s sch, c th
snh ngang hng vi Khng T, Thch Ca, th ch c Thnh Y Trng Trng Cnh. Ngi lm sch
Thng Hn Lun, bo rng son dng T Vn, Nan Kinh l tun th b ch Truyn thng Lc
Kinh; quan trng hn c l mt phen chnh l ln lao v Lc Kh. c k Bn Lun t thy:
- T Vn ch trng Thiu m Nhit Kh lm ra Nhit Bnh Lun.
- Nan Kinh ch trng Hn Nhit xen ln nhau, ch trng n Bnh.
- Thng Hn lun ch trng Thi Dng Hn Kh.
C th em so snh m thy c ch bt ng ca cc Ngi. i ! C Thnh c tm lng
g chng ? Ch l ty thi thi !
.

19

BI TH 5
LC KINH TRUYN THNG

Nh th th Lc Kinh Truyn Thng l phng php bt dch ca Y gia, cn Lc Kh bin
thin l ci ngha ty thi to ln ca C Thnh.
Chng ta xem y cng nn phn Tm t hi: Ngy nay l thi k g ? T i Trng Cnh
n nay gn hai ngn nm, cc nh trc lng kh hu bit khp trn thng tng khng
kh, tn di y b thm su.
Phong Kh sinh vn vt cng hay hi vn vt. Ngy nay khc vi ngy xa vn ln Y gia
phi nn bin thng, i ! mi ngi u bit nh th, cc Ngi trong Y gii phi lm th no ?


BI TH 6
PHI C THNG HN

ng lc ci cch hc thut trong Y gii, nhn li bn bn, nu khng ly Thng Hn
Lun lm tin , th tuyt nhin khng c ca ng c th vo. Sch v i sau ni m Dng
ph phim, khng cn c, khng ng bn. Cc sch Ni Kinh, Nan Kinh i Thng C ni v
m Dng tt nn chn dng, nhng m sut i, c ht sch cha d hiu c, bi Ni
Nn ni v m Dng khng c h thng.
Ngy nay chnh l vn hi ca chng ta ci tin Y hc; phi ci cch nh th no ? Phi
i su vo ci o chuyn bin ca m Dng. i ! m Dng l vt thn diu khng lng
c. Ch c Thng Hn Lun mi ni ln c, cng ch c c k Thng Hn Lun mi ci
cch c. Cp tc thnh qu Ngi nghin cu Thng Hn.



.

20

BI TH 7
THI DNG TN CNG

M u sch Thng Hn, ngha nht ca 5 ch Thi Dng chi vi bnh, y l
tn cng ca Bn Lun.
- Thi Dng l Sinh l ca Nhn loi, v sao Thi Dng c bnh ?
- Thi l cc vy. Dng cc sinh m, m cc sinh Hn. Dng thng phi Hn gi l
Thng Hn.
- Thi Dng trn mnh ngi c tnh m Dng, cho nn trn bnh Thng Hn c
tnh Hn Nhit, v th Thng phi Hn th pht Nhit. Xt nh vy th, khng c ngi no
khng th nhn Kh Thi Dng sng, khng c ngi no l khng c Kinh Thi Dng
trn thn mnh, bn bit khng c ngi no l khng mc phi Thng Hn ca Thi
Dng Bnh.
Do vy, Thng Hn Lun thnh lp.


BI TH 8
TRNG PHONG THNG HN (1)

Thi Dng Bnh c 2 loi:
- Trng Phong l Dng tnh ca Thi Dng trn mnh ngi pht ra.
- Thng Hn l m tnh ca Thi Dng trn mnh ngi pht ra.
Thng Hn Trng Phong gc m Dng h cn khng c trc sau, nhng m:
- Dng tt ng trc cho nn Trng Phong trc.
- m tt theo cho nn sau mi Thng Hn.
Nu l lun theo phng din khc:

21

- Thi Dng Bnh do Thng phi Kh Hn sinh ra.
- Khng c Thng Hn th khng c Trng Phong.
- Khng c Trng Phong th Thi Dng khng bnh.
Cho nn Thi Dng Bnh tt Trng Phong, tt Thng Hn.
V th tn sch l Thng Hn.


BI TH 9
PHONG HN (2)

Phong l Dng loi m thuc m Kinh, nh vy Phong c tnh m Dng, cho nn
trong Bn lun c Trng Phong Hn tnh,Trng phong Nhit tnh,l ch phi ging gii trc
ht.
Hn l m loi m thuc Dng Kinh, cho nn trong Bn lun c chng Thng Hn
Hn Thp,Phong Thp;c chng Thng Hn n Bnh,Phong n;l ch phi phn bin r
rng.
Chng ta em l do ny nghin cu xong, tt nhin bo rng: Phong l s kh, Phong
l ng u trm bnh. Lc Trng Phong:
- Khng thuc Thi Dng Hn Kh m l Thng Hn,
- Tt thuc Thiu m Nhit Kh m l Trng Phong.
Cho nn chn mch nhn chng khng la khi hai Kinh ny.




.

22

BI TH 10
PHONG HN (3)

Chng nhng th,
- Khuyt m Kinh Phong Kh dn o tt c bnh, c tnh m Dng.
- Thi Dng Kinh Hn Kh c tnh m Dng, cho nn c Thi Dng Trng Phong, c
Thi Dng Thng Hn.
- Thiu m Kinh l Thi Dng bin tng, c tng , tt c tnh , cho nn Thiu m
cng vy.
Ngoi ra nh Thi m Thp Kh ch c m tnh; Dng Minh To Kh, Thiu Dng
Ha Kh ch c Dng tnh, tt phi th Thi Dng Trng Phong Thng Hn truyn Kinh :
- Truyn Thi m Kinh gi l Hn Thp.
- Truyn Thiu m Kinh gi l Phong Thp.
- Truyn Dng Minh, Thiu Dng cho n Thiu m gi l n Bnh, gi l Phong n.


BI TH 11
PHONG HN (4)

Tuy th vn cha ht ci L ca Truyn Kinh,
- Thi m th phi Thi Dng sinh ra Hn Thp.
th phi Thiu m sinh ra Phong Thp.
- Dng Minh, Thiu Dng th phi Thi Dng sinh ra n Bnh.
truyn sang Thiu m sinh ra Phong n.

23

Bn Bnh ny do Truyn Kinh m n. Cho nn nu Thi Dng khng bnh do Hn, th
Dng Minh Thiu Dng khng thnh n Bnh; Thi m khng thnh Thp Bnh, cho n
khng thnh Phong Thp Phong n.
Cng nh trn, nu Thi Dng khng bnh do Hn th Khuyt m khng thnh Phong
Bnh, Thiu m khng thnh Nhit Bnh.
Chng ta xem xt k ci my bin chuyn ca m Dng m i su vo php tc th:
- Thy c Thi Dng l i Bn Doanh ca thn ngi.
- Bit c Hn Kh l Th phm [truyn bin] ca tt c bnh.
L lun Trit hc ny cha thy cc sch khc, va c h thng li va c phn b, ch
c Thnh Y Trng Trng Cnh mi ni c, Ngi li thit tha dn bo ngi sau: Tm d s
tp (tm kim nhng iu ti gom gp).


BI TH 12
LU NG TRUYN KINH

Thng Hn l Truyn Kinh Bnh, l do truyn Kinh l theo s thch ca bnh. Php
truyn Kinh ly Thi Dng lm ch ng, bi v Thi Dng thng lnh tt c cc Kinh.
- Thi Dng mc bnh l 1 ngy, nh l vy !
- Sau , ty bnh m nhn Kinh, khng nh l vy !
C khi 1 ngy lin truyn cc m Kinh, c khi 2-3 ngy vn ti Thi Dng Kinh. Bnh
tnh khng c nh s (ch nht nh) th vic truyn Kinh u c nh l ?
Nhng m c iu nht nh bt dch (khng i) l: c th n nht s m bit bnh
Kinh no, v mi Kinh trong Lc Kinh u c bnh trng, c s ngy ca Kinh .


.

24

BI TH 13
S NGY TRUYN KINH (1)

- Sao gi l s ngy ca Lc Kinh c nht nh ? Bnh trng ca Lc Kinh c nht nh ?
- Phm bnh th trc ht Thi Dng Kinh l 1 ngy. Bnh ca n u gy au, tht lng,
xng sng cng.
- Dng Minh Kinh l 2 ngy, ch Nhc, mch ca n hip vi Mi, lc vi Mt, cho nn
bnh th mnh nng, mt nhc, mi kh, khng nm c.
- Thiu Dng Kinh l 3 ngy, mch ca n i theo Hip (sn), lc vi Tai, cho nn bnh th
Ngc sn au, tai ic.
*Ba Kinh Dng u th bnh, nhng Kinh Lc cha dn vo Tng, c th cho ra m hi m
khi.
- 4 ngy, Thi m Kinh ba khp V, lc vi c hng, cho nn bnh th Bng y, c hng kh.
- 5 ngy, Thiu m Kinh sut qua Thn, lc vi Ph, h vi gc li, cho nn bnh th ming
ro, li kh v kht nc.
- 6 ngy, Khuyt m Kinh chy quanh m Kh, lc vi Can, cho nn bnh th sinh phin mn
v bu di tht.
*Ba Kinh m,Ba Kinh Dng u th bnh,Vinh V khng hnh, nm Tng chng thng th
cht.


BI TH 14
S NGY TRUYN KINH (2)

- 7 ngy, Thi Dng ti Kinh, bnh suy, u bt au.
- 8 ngy, qua Dng Minh, bnh suy, mnh bt nng.

25

- 9 ngy, qua Thiu Dng, bnh suy, tai bt ic hi nghe c.
- 10 ngy, qua Thi m, bnh suy, bng gim nh thng, ngh n n ung.
- 11 ngy, qua Thiu m, bnh suy, ht kht, li ht kh m nhy mi.
- 12 ngy, qua Khuyt m, bnh suy, di bung ra, thiu phc hi thp xung, ht y hi,
bnh ngy cng bt dn.
i ! s ngy ca Lc Kinh nh vy, bnh trng ca Lc Kinh nh vy, y l chun ch bt
dch. Nm ly thnh phn ny nhn bit hin tnh ca bnh pht Kinh no, tc bit c
ngy no, nhng khng ra khi Dng s 7, m s 6.
l bo rng nm Nht nh truyn Kinh bit Lu ng truyn Kinh, vn khng sai
mt.
i sau cc ch gia ch nm mt bn, b st mt bn, s d thuyt Truyn Kinh ging
khng ra.


BI TH 15
S GI TRUYN KINH

S gi Truyn Kinh ly s ngy Truyn Kinh so snh, u ly s hnh Kinh ca Lc
Kinh nh.
*Th no l s gi Truyn Kinh c nht nh ?
- Thi Dng t gi T n gi Mi.
- Dng Minh t gi Thn n gi Tut.
- Thiu Dng t gi Dn n gi Thn.
- Thi m t gi Hi n gi Su.
- Thiu m t gi Tut n gi T.
- Khuyt m t gi Su n gi Mo.

26

*Th no l s gi Truyn Kinh khng nht nh ?
Y theo s gi Truyn Kinh trn lm chun ch. Nh gi Ng Thi Dng Kinh bnh,
tri li thy Thi m bnh l khng y theo s gi truyn kinh nht nh, phi theo php tr
Truyn Kinh lu ng. Ngoi ra phng theo .
*Phm bnh ti Biu do B Tu th tnh theo s gi, s ngy.
Nu bnh ti L do Ph Tng th tnh theo s thng, s nm (xem Tp Bnh Lun).


BI TH 16
M DNG HNH KINH

Dng Biu, m L, khng th ci vy.
Th hi Thng Hn nhp L phi chng l Dng Kinh nhp L ?
Ngc li Tp Bnh phi chng l m Kinh ra Biu ?
Qu nh vy th ln xn khng k cng g ? Vy th, s tht nh th no ?
Rng: Biu L ch mt Kinh thi ! h n Biu gi l Dng, n L gi l m, l tnh
giao i ca m Dng vy. Cho nn :
- Dng bnh Biu th lm cho ra m hi, thy n chuyn Dng sang m th mi theo
m Kinh m tr.
- m bnh L php tr nn H,thy n chuyn m sang Dng th mi theo Dng Kinh m
tr.
Ci ch Khu c (my mc) chuyn bin bnh trng l ti Tu phn. Cho nn hc gi
i vi Tu L b ni thn ngi, khng nn h s st.
Sch Thng Hn Lun, Thin Trung, Chng th 6, Tit th 2. Sch Tp Bnh Lun,
Chng Tng Ph, Tit th 14, c pht minh ny.


27

BI TH 17
TU L (I)

Tu L b l im rt quan trng trong lc c sch Thng Hn.
*Thuyt minh ci l m Dng s d hp, s d phn l ti Tu phn Bn Biu, Bn L:
- Bn Biu tr ra gi l C Nhc b, gi l B Phu b.
- Bn L tr vo gi l Cch M b, gi l i H b.
*Mi b c ch kh, c cng nng ca mi b:
- Bit c Ch Kh ri sau mi bit c bnh u ?
- Bit c Cng Nng ri sau mi bit bnh thuc Kinh no ?
- Thi Dng ch v B Phu vi Thiu m lm Biu L.
- Dng Minh ch v C Nhc vi Thi m lm Biu L.
- Thiu Dng ch v Tu L vi Khuyt m lm Biu L.
*m Dng s d hp, m Dng s d phn, u mi u n y c.


BI TH 18
TU L (II)

Thng Hn l sch Bin Mch chng, php bin da vo u ?
Ly Hn Nhit Dng Phn v Hn Nhit m Phn lm ti liu :
- Thi Dng l Dng Hn
Dng Minh, Thiu Dng hp l Dng Nhit (?)
- Thiu m l m Nhit

28

Thi m, Khuyt m hp l m Hn (?)
Nhng m ton b sch khng cp n mt ch no ? ch :
- cui thin Khuyt m c ni :Tri tin hu h b bt li(bit c trc sau b no khng
li).
- Tp Bnh lun c ni : Th T b bnh ( l 4 b bnh) thy u l ngm bo ci ny,
mun r hn nn xem Tu L b.
Tu L trong mnh ngi l gii hn vch m Dng, phn Biu L :
- Tu Bn Biu tr ra l a phng ca Dng Hn, Dng Nhit.
- Tu Bn L tr vo l a phng ca m Nhit, m Hn.
- c t tp ni th lm i Hn i Nhit, mt khi vt qu ni th Hn ti B Phu, Hn
ti Ct ty. Ngc li Nhit bnh cng vy.
Cho nn Chng Th l ca Thi Dng ly chng m thuyt minh (11)
- Dng mch Vi nn cho ra m hi Dng Vi l Dng Nhit Vi, th Dng Hn Thc nn
phi cho ra m hi.
- m mch Vi nn h (x) m Vi l m Hn Vi, th m Nhit Thc nn phi dng php h.
Cho nn, Thi Dng thin trung, Chng th 6, Tit th 5, ly mch m thuyt minh
(95).

(?) Sau khi hc tp, Ngi dch nhn thy iu ny cha ni ht :
- 2 cp Dng Minh To v Thi m Thp nu ch lun v Kinh th ng l Dng Nhit
m Hn cn nu bn thm v Kh th l Kh Giao c tnh m Dng Hn Nhit.
- 2 cp Thiu Dng Ha v Khuyt m Phong nu ch lun n 2 Ph Tng m v Can
th ng m l Kinh Dng Nhit, Can l Kinh m Hn, cn lun thm v Tam Tiu l
Kinh Dng Hn Kh m Nhit, Tm Bo Lc l Kinh m Nhit Kh Dng Hn th mi ht
. Hung chi c ni Thiu Dng l Kh Xung Ha, Khuyt m l Kinh Trung Hin th c
tnh Trung Ha ca chng r rng.
*

29

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN BA


BI TH 1
C NHC B (1)

Thi Dng l Kinh mc bnh trc ht, ging r.
C Nhc l X (ch), B v mc bnh trc ht, cn phi gii nh th no ?
Nguyn lai m Dng ra vo, cc phn lu chuyn, ch hi hip vi nhau trc ht
ni C Nhc.
Xem Ni Kinh thin Vinh V Lun, Linh Khu thin Bn Tng c ni :
- V Kh s d n Phn Nhc, sung B Phu, ph Tu L . Li ni :
- V Kh ha th phn Nhc gii li, B Phu nhu nhun, Tu L kn o : thy u
trc Nhc phn ri sau mi n B Phu, Tu L.
Thng Hn Lun trc ni n C Nhc l tun theo b ch ca Hin K vy.


BI TH 2
C NHC B (2)

C Nhc l b phn c Hn Nhit.
Trng Phong l c Kh Hn Nhit.
Thi Dng Kinh l c Tnh Hn Nhit

30

Thi Dng, Trng Phong v C Nhc, 3 iu ha hp m ra, y l ci L ca m
Dng vy.
Thi Dng tc l Nhit Kh, Thng phi Kh Hn th Hn vi Nhit hip li lm Trng
Phong. Trng Phong Thng Hn cng nhau lm bnh trc bnh sau.
Trng Phong ti C Nhc, Hn Nhit phn ; Thng Hn ti B Phu, Hn phn ; n Bnh
ti Tu L, Nhit phn. Nhit Kh ny pht Thi Dng chuyn qua Thiu m. thin Thiu
m, Trng S 3 ln ni Th c chi (bt u mc phi), bo rng bt u ti C Nhc vi
Thi Dng khng khc vy.
Ngha ny rt l tinh vi, rt l o diu. Trong bn lun l iu bt u trc ht c. Hc
gi nn xt k.


BI TH 3
NHC PHN TRNG PHONG (1)

Thi Dng Trng Phong :
- do Thng Hn a n cho nn Trng Phong ny l Hn Phong.
- nu chuyn sang Thiu m Nhit Kh cho nn Trng Phong l Nhit Phong.
Cc Kinh khc Trng Phong u do Nhc phn th (chu) 2 loi Phong Kh ny m n.
Xem trong bn lun c ni :
- Thi Dng Trng Phong mch Ph m Nhc pht nhit, m hi ra, Qu Chi
thang lm ch. (12)
Li ni : - Thi Dng Trng Phong mch Ph Khn, pht nhit ght lnh, mnh au nhc,
khng ra m hi, phin to, i Thanh Long thang lm ch (38)
Hai phng ny u tr Trng Phong m l Hn Nhit i u khc hn nhau, hc gi
nn xt k ch lm.


31

BI TH 4
NHC PHN TRNG PHONG (2)

- Dng Minh Trng Phong ming ng c kh, bng y m suyn, pht nhit
ght lnh, mch Ph m Khn, nu cho H th bng y, tiu tin kh (190)
y l Trng Phong b phi Thi Dng Hn Kh
Li c : - Dng Minh Trng Phong mch Huyn Ph i, th vn, c bng y, di sn
n Tm au, mi kh, khng ra c m hi, a nm, c ngi v mt mt u vng, tiu
tin kh, c st cn, thnh thong e (232)
y l Trng Phong b phi Thiu m Nhit Kh
mc phi Dng Minh Trng Phong, nhn r Mch chng ca n l Hn hay Nhit,
l nm c php tr ri.
Nu nh 3 m Kinh Trng Phong ti L, nn tm trong Tp Bnh Lun, Trng Phong Lch
Tit, Chng th 5.


BI TH 5
NHC PHN THNG HN (1)

Thng Hn l Thi Dng Bnh. Cc Kinh Thng Hn l th phi Thi Dng Hn Kh
truyn n. Th ni r Thng Hn truyn Kinh Tam m v Th Tc ca n.
* Thin Thi Dng thng, Chng th 3, Tit th 1 [21] c ni :
- pht hn, m hi d ra mi khng dt : th bit l Truyn Kinh sang Tam m
- ngi bnh ght gi : th bit l truyn ti Nhc phn.
- tiu tin kh : th bit l truyn m Nhit Kinh.
- tay chn hi co rt kh co dui : th bit l truyn m Hn Kinh.

32

- dng Qu Chi gia Ph T thang:Qu Chi tr Phong Hn; gia Ph T tr truyn Kinh Tam
m.
* Li chng ny, tit th 2 (22) c ni :
- sau khi H, mch Xc, ngc y : th bit l Truyn Th m Kinh, dng Qu Chi kh Bch
Thc thang tr.
- hi ght lnh : th bit l Truyn Tc m Kinh, dng Qu Chi kh Bch Thc gia Ph T
thang tr vy.

BI TH 6
NHC PHN THNG HN (2)

Ging nh th no v Thng Hn truyn Kinh Tam Dng v Th Tc ca n ?
Chng th 3, Tit th 3 (23) ni :
- Thi Dng Bnh 8 - 9 ngy : l ngy truyn Dng Kinh.
- trng ging nh st rt : l truyn ti Nhc phn.
- pht nhit ght lnh : l Thi Dng.
- nhit nhiu hn t : l thuc Dng Minh Thiu Dng.
- ngi bnh khng a : l Thiu Dng mun gii.
- i tiu tin mun t d i : l Dng Minh mun gii.
- mt ngy pht 2 -3 ln, mch Vi Hon : l Tam Dng Nhc phn ln lt gii.
- mch Vi m ght lnh, l m Dng u h, khng th li cho Hn, cho Th, cho H,
y l Tam Dng ti Nhc phn b H.
- sc mt tri li c Nhit sc, m hi khng ra c cht t, mnh tt nga : y l Tam
Dng ti Nhc phn b Tht.
- dng thang Ma Qu Cc Bn : ch cho pht hn Dng Kinh, cho nn gi l tiu hn
(cho m hi ra cht t).

33

BI TH 7
NHC PHN THNG HN (3)

Chng ta tm ti ngha lp lun ca 2 on trn, ly lm thang bc ln lt kho
cu ton b sch.
Bin truyn Kinh Tam m c chng Tam m tng hp, c chng Tam m phn tch, c
chng Tam m phn tch li phn tch ra Tam m Th, Tam m Tc.
Bin truyn Kinh Tam Dng c chng Tam Dng tng hp, c chng Tam Dng phn
tch, c chng Tam Dng tng hp li tng hp c Tam Dng Th, Tam Dng Tc.
Tt c cc chng khng la khi Nhc phn.Tt c cc phng cng ch trng n Kinh Kh.
Thng Hn l sch dy chng ta Bin Mch Chng, cho nn :
- m Dng i di ly Mch Chng sng t n
- Hn Nhit chuyn dch ly Mch Chng hin l n
- Kinh Lc phn b ly mch Chng biu th n
- B v gii hn ly Mch Chng ch r n.
Chng ta ch vic xc nhn Mch Chng thuc Kinh Kh no ? B phn no ? phi chng
th Hn truyn Kinh, phi chng th Nhit chuyn H ? Ton b sch nn xem xt nh th; cn
lo g sch Thng Hn khng th thi thc dng ?


BI TH 8
KINH KH TRC SAU NHC PHN

Tr bnh khng th c chp, ch nn xt ch ca bnh
Phm bnh no ni thn ngi, tt trc Kh phn, kh phn tht tr tt vo Kinh
phn, Lc phn.

34

Ngi tr bnh th khng th thy Kh tr Kh, thy Kinh Lc tr Kinh Lc. Thy ti Kinh Lc
tt khin theo Kh phn m ra. Ch c thnh kin trc Kh sau Kinh, li cng ch nn lm ln
tht tr Kinh Kh.
Bnh ti Biu nn Hn, ti L nn H, ti Tu nn Ha gii, l thng vy.
Cn c khi gp bin, nh Tam Dng hp bnh, Nh Dng tinh bnh, l hoi bnh;
ti Kinh th nn chm cu, ti Kh th nn dng mnh dc, li khng th khng bit vy.


BI TH 9
SO SNH MCH CHNG NHC PHN

B B, Nhc B, Tu B u Biu phn. Nhng B no cng c ch kh ca B y, cho
nn B no cng c Mch chng ca B ny.
Hn Kh ch B, Nhit Kh ch Tu, kim c Hn Nhit Kh l Phong ch C Nhc cho nn
Mch chng ti Nhc phn khng th thin v mt mt.
*Thin v Hn th Hn ha, i hn xut mch Hng i, nn dng Qu Chi thang (25)
*Thin v Nhit th Nhit ha, i hn xut mch Hng i, Bch H thang lm ch (26)
Khng phi ch Nhit mi c Mch chng y m Hn th khng c Mch chng y
*Thin v Nhit th Nhit ha, Nhit nhiu Hn t, mch Vi Nhc, l V Dng, nn
dng Ma Hong Thch Cao (Qu Chi nh Vit T Nht thang) (27)
*Thin v Hn th Hn ha, Hn ra ght gi, mch Vi Nhc, nu dng Ma Hong Thch
Cao (i Thanh Long thang) th vong Dng (38).
y l phn bin Mch Chng, Hn Nhit, H Thc Nhc phn khng th khng bit
r vy.


.

35

BI TH 10
NG NHN HN NHIT NHC PHN

- Thi Dng Hn Kh C Nhc chuyn nhp Nhit Kinh, chng ca n : lng gy cng,
pht st, khng m hi, bng hi y, tiu tin khng li; vo lc sp chuyn cha
chuyn, php tr rt l kh khn, dng Qu Chi kh Qu gia Linh Trut thang (28), dng
Qu Chi bi v Hn Kh C Nhc, m kh b Qu Chi v c Hn chuyn qua Nhit, gia
Linh Trut v Hn truyn Nhit Kinh nhp L.
- Hn Kh ti Biu nhp Dng Nhit Kinh, y l n Bnh thuc Thng Hn Loi, nu lm
dng php tr Thng Hn tr th bnh bin.
- Hn Kh chuyn nhp m Nhit Kinh, y l Phong n thuc Thng Hn Loi, nu lm
dng php tr Thng Hn tr th bnh bin.
- Mch chng thang phng gii r ti Bn Ngha C Nhc b, tit (4/6) v tit (4/7), tc tit
(29) v (30).y l Hn Nhit chuyn dch, khng th khng thy ht s chuyn bin ca n.


BI TH 11
BA K KINH TH TRUYN NHC PHN

Ni Kinh ni 8 K Kinh l bo rng: bnh th trn y 12 Kinh khng kim ch c
th chy vo K Kinh Bt Mch, thy u c lun thuyt.
Trng Cnh i vi vn ny th :
- Cho Dng Duy, m Duy, Dng Kiu, m Kiu thuc v Thi Dng Thiu m.
- i mch th gii r Tp Bnh.
- Duy ch c, Xung, Nhm mch th r Thng Hn.
Ba K Kinh ny Nhc phn c th phi Bn Hn truyn Kinh th sinh ra :
- gy lng vai cng , khng m hi, ght gi thuc c mch (31)

36

- h li vi a thuc Xung mch v Nhm mch (32), (33)
Li c th Bn Hn truyn Kinh chuyn sang Bn Nhit :
- h li khng dt, mch Xc, Suyn m ra m hi (34)
Thy u l Nhc phn Ba K Kinh c th phi Hn, th phi Nhit khc nhau vy.


BI TH 12
BA K KINH TH TRUYN B PHN

B Phu b l mt tng ngoi ht thn ngi, mc bnh do C Nhc a n khng cn
ngh ngi su. Duy Ba K Kinh y th bnh nn tnh php tr. iu phi lu y l mt
chng Suyn dng Ma Hong thang. Nhng chng Suyn ti Nhc phn, Tu phn, Cch phn,
cho n Suyn do Ph Tng php tr khng ging nhau. Nhng d b phn no cng u c th
ly Ma Hong thang Khi ng (m sng s gic ng) Ti sao li nh vy ?
-V lun Hn Nhit nh th no, h vo c Kinh tt Suyn m phn nhiu l con trai, h vo
Xung Nhm Kinh tt Suyn m phn nhiu l n b. Cho nn tr Suyn nn suy ngh iu .


BI TH 13
TNG HP THI DNG THIU M B PHN

Thi Dng Hn Kh ch B phn. Mt tri ca Thi Dng l Thiu m Nhit Kh.
*Khng xem Mch chng Biu L ?
- Thi Dng L mch Ph T. Thiu m Biu mch cng Ph T.
Thi Dng L c chng a nm. Thiu m Biu cng c chng a nm l c sao ?

37

- l Hn vo Nhit phn v Nhit vo Hn phn, khng khc vy.
*Khng xem chng tr Tu ?
- Hung hip (ngc sn) y au dng Tiu Si H thang (37)
Thi Dng Thiu m ng Hn Nhit y, cho nn ng Tu L y, ng Chng Tr y.
*Li cng khng xem h Bnh cng Bnh, gii cng gii ?
- By tm ngy h li, mch bo Vi, Thi Dng chng Tu gii, Thiu m chng Tu
cng gii.
- Tay chn m tr li, mch Khn khng cn, Thiu m chng ti Biu gii, Thi Dng
chng ti Biu cng gii.
- Tuy phin, h li, tt t khi, Thiu m ti L gii, Thi Dng ti L cng gii vy (286)


BI TH 14
PHN TCH THI DNG THIU M TI B PHN

c sch Thng Hn im ng ch nht l 3 ch Thi Dng Bnh , hm sc
rt nhiu l ci ngha Nhit Bnh, ci ngha Trng Phong, ci ngha Thng Hn. Lm sao bit
c ?
- Thi Dng l Dng chi cc (cng tt) : l nguyn do ca Nhit Bnh
- Dng cc th Hn b thng : l nguyn do ca Thng Hn
- Nhit vi Hn hp li : l nguyn do ca Trng Phong
Cho nn Thiu m Nhit Kh khng cn tm u khc, ch 2 ch Thi Dng l ri
Thng Hn khng cn tm u khc, ch mt ch Bnh l ri
Trng Phong khng cn tm u khc, Nhit vi Hn hp li thnh Phong, ch 3 ch
Thi Dng Bnh l ri

38

* l nht ngha ca sch Thng Hn
Thi Dng Hn, vi Thiu m Nhit khng la khi nhau
*li l nh ngha ca sch Thng Hn
Trng S im ny, gii rn chng ta phi nn bit, ch nn lm ln (17)
Cho nn lm sch Thng Hn, thin Thiu m tuyt nhin khng ni ti 2 ch Thng
Hn, nhng m khp ni u thy chng Thi Dng Thiu m i lp nhau, khp ni u thy
Mch Thi Dng Thiu m tng ng nhau.
Thi Dng Thng Hn tc th Thiu m Thng Hn, nhng m php tr Thi
Dng khc hn php tr Thiu m vy.
Hn Nhit cng nhau i lp, m Dng cng nhau tn vong
R rng l ca i then cht ca vic sng, cht, qua c ca i mi c th ni
c chuyn Thng Hn (38).


BI TH 15
THNG HN LOI B PHN

- Thi Dng Hn Kh truyn Dng Minh, Thiu Dng tn l n Bnh
chuyn sang Thiu m tn l Phong n
l Hn truyn Nhit Kinh vy
- Thi Dng Hn Kh chuyn sang Thi m lm Hn Thp
chuyn sang Thiu m, Khuyt m lm Phong Thp
l Hn truyn Hn Kinh vy. Ch ny Trng S khng dng 2 ch Danh
vit v Thi m l Thi Dng Bn Kh vy.
- Tn n Bnh Phong nxut hin u Thin Thi Dng, sau tuyt nhin khng ni
n.

39

- Tn Hn Thp Phong Thp xut hin cui thin Thi Dng, ngoi ra khng thy u na.
S d nh th, bi v u l Thng Hn loi vy.
Bn loi bnh ny ti Thi Dng Kinh, c khi C, B, Tu; mch chng, php tr
khng ging nhau. Li c khi Dng Minh, Thiu Dng, Thi m, Thiu m, Khuyt
m; mch chng v php tr u khc.
Nu chng Tm nhn xt tinh t, th khc no nh nm hoa mi sc by ra
trc mt lm cho ngi ta hoa mt lon thn. Nu khng phi Thng Hn Lun th ai m
ni c ? T mnh nu khng c k Thng Hn Lun th sao m bit c ?
















*

40

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN T


BI TH 1
THI DNG BN HN TRUYN KINH TI BIU

Lc Kinh khng phi ch l mt Kinh Thi Dng
Lc Kh khng phi ch l mt Kh Hn
Nhng m Thi Dng thng thuc c thy
Hn Kh truyn Kinh c thy
C Nhc bt u th bnh c thy
Tu L l ni tp trung c thy
l iu m cc bc Thnh Nhn ngy xa d xt n ch b o, ch thng hi ca m
Dng, lm nn in thng pht biu ra.
Thi i K Hong,trong Nhit Bnh Lun,C Dng v Thi Dng thng cng gi ln ln :
- Khi gi C Dng l c t thng nht tt c.
- Khi gi Thi Dng l c ngha tng truyn vi 6 Kinh.
Trng S bo : C Dng tc l Thi Dng, n gin m r rng, bin xt trong Mch
chng th t tm c : mt mnh Thi Dng l tn ch tt c.
Hip Lc Kh li thnh 4 Kh gi l : Dng Hn, Dng Nhit, m Hn, m Nhit lm
phng tin bin chng lun mch.
Ni tht ra th 3 ch Thi Dng Bnh bao qut tt c, khng ring ch Biu phn
vy.


41

BI TH 2
PHP HN BIU PHN

- Thng Hn Lun ni Chng Qu Chi, Chng Ma Hong, Chng Si H l ly thuc gi tn
Thang, ly thuc gi tn Chng.
- l phn loi php tr rt c khoa hc vy.
- Sch Thng Hn phn tch phn Biu ca thn ngi lm 3 l : C Nhc, B Phu v Tu L.
- Php phn tch ny T Vn c ni rng : T c trng vo ngi, trc B Mao, ri n
C Phu, th n Cn Mch, ri n Ph Tng, theo th t t Biu vo L
Thng Hn Lun cng xin minh (t sng) thm, ly Thi Dng ch Biu, ly C Nhc
l ni Thi Dng Bnh trc ht, th n B Phu, n Tu L.
ng l ti Biu phn, ng l chng Hn Nhit, nhng php tr c Qu Chi thang, Ma
Hong thang, Si H thang khng ging nhau. S d nh th l v ti C, ti B, ti Tu, ch th
Thi Dng Bnh c Hn Nhit nhiu t khc nhau thi !
ly thuc gi tn thang, li ly thuc gi tn chng, l ch Trng S dy ta nn ch
vy. Php pht Hn ny rt hp l, rt tinh tng. Tic thay, sau Trng Cnh khng ngi ging
dy, cho nn Biu Bnh chuyn thnh Hoi Bnh cht ngi rt nhiu.
Nay theo trn phng tin d hiu ging gii ra, nu mun tng tn, xin xem
Thng Hn Bn Ngha.


BI TH 3
CHNG QU CHI (1)

Thang Qu Chi gii bnh Nhc Phn Hn Nhit ngang nhau : Qu Chi, Sinh Cng gii
Hn; Bch Thc, Cam Tho gii Nhit; i To ha V Kh.

42

Bnh ti C Nhc tc l Trng Phong, Thng Hn, n Bnh, Phong n, Hn Thp,
Phong Thp, tuy php tr c khc nhau, nhng ng gi l Chng Qu Chi.
- Trng Phong thuc Dng Hn Kinh Lc dng Qu Chi thang (12),
Qu Chi gia Ct Cn thang (14)
thuc m Hn Kinh Lc dng Qu Chi gia Phc Hnh thang (19)
- Trng Phong thuc Dng Nhit Kinh Lc dng Qu Chi thang l khng ng (16)
thuc m Nhit Kinh Lc ung Qu Chi thang ri, t th ra huyt (20)
Qu Chi thang c lc nn dng, c lc cm k, mc d u l Chng Qu Chi, u l
bnh ti Nhc Phn.
Chng ta ch theo trn Nhc Phn m kho cu Mch Chng phn bit ch ly ch
b m thi. khng phi l phng tin d hiu ?


BI TH 4
CHNG QU CHI (2)

Qu Chi tr Trng Phong, Qu Chi cng tr Thng Hn, bi v Trng Phong Thng
Hn c hai ng bnh ti Nhc phn.
- Ba m Kinh Thng Hn dng Qu Chi gia Ph T thang (21)
Hn ti Th m dng Qu Chi kh Bch Thc thang (22)
Hn ti Tc m dng Qu Chi kh Bch Thc gia Ph T thang (22)
- Ba Dng Kinh Thng Hn dng Ma Hong Qu Chi Cc Bn thang (23)
Tuy Qu Chi thang gia gim khng l mt, l do bnh m Kinh, Dng Kinh khng l
mt, nhng vn l mt chng Qu Chi vy.
- Hn Thp dng Qu Chi, cha gii li dng Qu Chi (25)

43

- Phong Thp dng Qu Chi nh Ma Hong nht thang (25)
- Nhit Bnh dng Bch H gia Nhn Sm thang (26)
- n Bnh dng Qu Chi nh Vit T nht thang (27)
- Phong n dng Qu Chi kh Qu gia Linh Trut thang (28)
Chng ta xem tr php ny : dng Qu Chi li dng Qu Chi, dng Qu Chi li b Qu
Chi. Ngoi ra nh Bch H thang, kh Qu gia Linh Trut thang, ng dng cho bnh trn
Nhc phn m khng mt ngha ca Chng Qu Chi.
Cho n dng lm Qu Chi, v dng Qu Chi tr n Bnh (29) ; dng lm Qu Chi c
thm Ph T vo trong thang, v dng Qu Ph tr Phong n (30)
Php cu cha lm dng : Cng Tho thang, Thc Tho thang, iu V Tha Kh
thang, T Nghch thang, vn khng hi mt ngha ca Chng Qu Chi.
Li nh tr 3 K Kinh th Hn Ct Cn thang 3 bi ch tr (31, 32, 33)
3 K Kinh th Nhit Ct Cm Lin thang lm ch (34)
ng l Qu Chi Chng,nhng Mch Chng khc, Phng Thang khc, h khng phi
ly lm gc, dng n v cng, l phng tin d hiu khi lm chng ?


BI TH 5
CHNG MA HONG

Trng Cnh bin cng nng Dc phm cho rng Ma Hong pht Dng Kh
- Ma Hong pht Thi Dng Hn Nhit B
- Qu Chi gii Hn, Hnh Nhn gii Nhit
- Cam Tho ha V Kh (35)
- Thi Dng Thng Hn truyn cc K Kinh v Trng Phong truyn cc K Kinh, u B,
u l Thi Dng Bnh ca Ma Hong thang (36, 37)

44

- Thiu m Thng Hn dng Ma Hong Ph T T Tn thang (300)
- Thiu m Trng Phong dng Ma Hong Ph T Cam Tho thang (301) u B, u l
Thiu m Bnh ca Ma Hong thang vy.
- Thi Dng chuyn sang Thiu m m hi khng ra c, v Hn kt Kinh, hn ra khng
trit , phin to (48), Trng Cnh cha ra phng, thit tng nn dng Qu Chi Ph T
thang, Kh Qu gia Bch Trut thang (176). l Thng Hn Loi Phong Thp.
- Thi Dng chuyn sang Thiu m, do Nhit kt Kinh hn khng ra, phin to dng i
Thanh Long thang (38), l Trng Phong Loi Phong n
- Thng Hn Loi n Bnh dng i Thanh Long thang (38, 39)
- Thng Hn Loi Hn Thp dng Tiu Thanh Long thang (40)
Tuy u khng phi l Ma Hong thang nhng khng ngoi Chng Ma Hong vy
- Ngoi ra, Hn nhp Dng Nhit Kinh tt sinh Nc Huyt (chy mu cam), dng Ma Hong
thang gii Dng Kh rt nng vy (46)
- Tri li Nhit nhp m Hn Kinh, khc ra m mu dng Ma Hong Thng Ma thang, m hi
ra th khi (355)
- Cn nh Nhit nhp Dng Nhit Kinh, m hi ra m Suyn dng Ma Hong Hnh Nhn
Thch Cao Cam Tho thang (62)
Tri li Hn nhp m Hn Kinh, khng th pht hn m cng khng c khng ra
m hi, Trng Cnh cha ra phng, thit tng nn dng Phc Linh T Nghch thang (49),
ng Quy T Nghch thang (50)
Tm li, tuy Ma Hong thang tr B Phn, nhng Ma Hong Chng khng cn tt c
u B Phn vy.





.

45

BI TH 6
CHNG SI H (1)

*Th no l Si H thang ?
- Si H ha gii Hn Nhit Tu phn; Bn H, Sinh Cng gii Hn; Hong Cm, Cam Tho
gii Nhit; Nhn Sm, i To ha V Kh.
*Th no l Si H Chng ?
- Thng Hn 5 - 6 ngy Trng Phong : ni Thi Dng Thng Hn 5 - 6 ngy ti Tu vi
Thiu m Trng Phong hp bnh vy.
*Sao khng ni l Thiu Dng ?
V khng bng ni Thiu m trc tip Thi Dng. Lc ti C ni Trng Phong trc,
lc ti Tu ni Thng Hn trc, thy Trng Phong Thng Hn cng nhau lm chng
trc, chng sau.
- Vng lai Hn Nhit : Dng phn Hn Nhit vng lai ti Bn Biu.
- Ngc sn y kh chu : Dng phn Hn Nhit b (b) nhau ti Bn Biu.
- Lm lm : Tu khu C khng li
- Khng mun n ung : V Kh ch Tu khng ha.
- Tm phin : bi v Qun Ha ch Tu.
- Hay nn a : Hn trc Phong sau lm thun, vi a nghch th tri li bi v Phong trc
Hn sau.
- hoc trong Hung phin m khng a : l trc th phi Phong m cha th phi Hn,
nguyn lai Phong Hn khng c trc sau vy.
- hoc kht : l th Th Thiu m Nhit.
- hoc trong bng au : th Tc Thiu m Nhit.
- hoc di sn y cng : th Phong Hn ti Bn Biu n i phn.
- hoc di Tm hi hp, tiu tin khng li : th Phong Hn ti Bn Biu n Cch phn.

46

- hoc khng kht mnh c hi nng : th Phong Hn ti Bn Biu n B Nhc phn.
- hoc Khi : th Phong Hn ti Bn Biu n Bn L phn.
u l ti Tu Bn Biu Dng phn Hn Nhit lm bnh ca Chng Si H vy (97).


BI TH 7
CHNG SI H (2)

Tiu Si H thang l ch tr Tu Bn Biu th Dng Phn Hn Nhit
Vy th, ti Bn Biu m th m phn Hn Nhit v
ti Bn L m th Dng phn Hn Nhit th gi l g ?
C th da trn Chng bin bit ;
- T Chnh chi nhau Kt di Hip, Ph Tng lin nhau, bng au m a, l ti Bn L
(98),nhng :
- Hn Nhit qua li, lc ngh lc pht : l Dng phn Hn Nhit ti Bn L thuc Tiu Si
H thang (98).
- Hung Hip y, c gy cng, tay chn m m kht : l chng thuc m phn Hn Nhit
(100) nhng :
- mnh nng, ght gi, l m phn Hn Nhit ti Bn Biu thuc Tiu Si H thang (100).
*Li c khi khng phi Si H Chng, khng th dng Si H thang, nhng khng c
khng gi l Thi Dng Si H Chng, bi l Dng Nhit m Hn ti Tu Bn L.
*Cn c mch Tr Ph Nhc, ght gi lnh, c gy cng, mt mt vng, di sn y
au, khng n c, tiu tin kh, dng Si H thang ri sau tt h trng (99), l ch khc
nhau gia Thi Dng Si H Chng vi Thiu Dng Si H Thang, nhng khng th khng gi
n l Chng Si H, bi v u l bnh ti Tu.


47

BI TH 8
CHNG SI H (3)

Lun ni rng : Thng Hn Trng Phong c Chng Si H, l v Si H Thang tr Tu
phn cng c th tr B Nhc phn (102)
Li ni : Bnh chng ca Si H thang m cho h i, Si H Chng khng ht, li dng
Si H thang (102), l v Si H thang tr bnh Tu, cng c th tr bnh Ph Tng khin cho
n ra ngoi. Do , cho nn Si H thang t hu bn no cng vn dng c, thnh ra rt l
quan trng :
- Hn bnh Tu, Tm hi hp m phin, Tiu Kin Trung thang lm ch (104)
- Phong n Tu, di Tm cp, hi phin dng i Si H thang h i (105)
- n bnh qu Kinh Tu, ngc sn y au m a, triu nhit dng Tiu Si H gia
Mang Tiu thang (106)
- Nhit bnh qu Kinh ti Tu, ni xm dng iu V Tha Kh thang (107)
- Hn Thp ti Tu, ngoi gii, nhng bng di kt gp kh chu dng o Nhn Tha
Kh thang (108)
- Phong Thp ti Tu, phin, kinh s, ni xm, c mnh nng n dng Si H Long Ct Mu
L thang (109)
Bit rng tuy khng phi Si H thang nhng vn l Si H Chng.
- Tn gi l Tung, tn gi l Honh, li l ch giao gii ca Kinh Lc ti Tu, cho nn thy
u gi l Chng Si H, ai bo l khng nn ? (110, 111)





.

48

BI TH 9
CHNG SI H (4)
Chng Si H gn nh chim qu na trn thn ngi, Thng Hn Lun ni ti rt
nhiu, nhng cn mt iu hi rng : Tiu Si H thang sao khng ni n Mch ?
- p rng : ch v ni rt nhiu, phi nn ty ch m th nhn.
- Chng Si H Tu ly mch Biu : nh mch Ph Nhc, mch Ph Khn, mch Ph
Hon, mch Ph Sc, u l Mch ca chng Ma Qu.
- Chng Si H Tu ly mch L : nh mch Trm Tr, mch Trm Vi, mch Trm Khn,
mch Trm Kt, u l mch ca Ph Tng lin quan.
Mch ca Tiu Si H thang khng nh th, cng khng ngoi th, rt l then cht
hai mch Ph Trm m thi. Thuyt ny Thin Thiu Dng c ni : Thi Dng Bnh
chuyn nhp Thiu Dng, Hn Nhit vng lai, cha cho Th h, mch Trm Khn, Tiu Si
H thang lm ch (265)
Cha cho Th H, mch ca Si H h c Trm Khn ?
cho Th H, mch ca Si H h c Ph Khn ?
Hc gi nn th nhn hai mch Ph Trm l c !
Li c mt chng c thit thc na :Thi Dng Bnh mch Ph ng Sc.
- Ph th l Phong l ni mch ca Hn Phong Thi Dng
- Sc th l Nhit l ni mch ca Nhit Kh Thiu m
- ng th l au, Sc th l h, l ni Tu Thiu m Nhit Kh b h, cho nn Thi Dng
Hn Kh mi ng au
ch thc l Chng Si H Tu mch phi Ph vy.
- Thy thuc li cho H, ng Sc bin ra Mch Tr : bi v H cho nn mch Ph chuyn ra
mch khc (136)
- Cha cho Th H, mch Trm Khn, th Ph Khn vi Trm Khn khong cch khng bng
si tc, ni rng Tu tuy c Bn Biu Bn L nhng phn ra khng th phn c; khng
lun nh th th mch khng th hnh dung c. Vy th, khi lm chng chng ta c
ch nm bt, ch cn ly hai mch Ph Trm lm phng chm.

49

BI TH 10
CHNG SI H (5)

Tng kt Chng Si H :
- Huyt yu, Kh ht, Tu L m : Thi Dng Hn Kh nhp vo cng vi Thiu m
Nhit Kh chi nhau ti Tu phn. l nguyn nhn pht sinh Chng Si H (98)
Thi Dng v Thiu m l nh vc ca ton b sch Thng Hn, l Kim n
cho tt c Mch v Chng.
Nu mun gii ht Tu L b, tt phi kho st Mch v Chng Thi Dng trc
khi cha nhp Tu, vi Thi Dng sau khi nhp Tu :
*i Thi Dng B C b :
- mch Ph Khn : chng m Nhit, Dng Nhit u nh vy
- mch Ph Sc : chng Dng Hn, m Hn u nh vy
- li c Ph Nhc,Ph Hon,Ph T:hoc Hn thc m Nhit h, hoc Dng Vi m m thnh.
Bt lun nh th no, u ly mch Ph lm tt yu cho vic nhn chng.
*Kp n Thi Dng nhp Tu b, nht quyt l c mch Trm :
- mch Trm Vi, chng ca n ban ngy phin to khng ng c, ban m yn tnh, khng
a khng kht dng Ph T Cn Cng thang (60)
- mch Trm Tr, chng ca n mnh au nhc dng Qu Chi Tn gia thang (61)
- mch Trm Khn, chng ca n di Tm nghch y, Kh xung ln ngc, dy th u
chong vng, thn b rung lo o, dng Qu Linh Cam Trut thang (66) cho n :
- Qu Chi Cam Tho thang : tr Thi Dng nhp Tu phn trn (63)
- Linh Qu Tho To thang : tr Thi Dng nhp Tu phn di (64)
- Bn H Hu Phc Cng Tho Sm thang : tr Thi Dng nhp Tu phn gia (65)
- Thc Tho Ph thang : tr Tu Nhit Kh h (67)

50

- Phc Linh T Nghch thang : tr Tu Hn Nhit Kh u h (68)
- iu V Tha Kh thang : tr Tu Nhit Kh thc (69)
- Qu Linh Cam Trut thang : tr Tu Hn Nhit Kh u thc (66)
- u l phng thang gin tip khi Chng Si H ht, li l phng thang trc tip ca
chng Kt Hung, chng B vy.


BI TH 11
TC THI DNG KH

Ni Kinh ni Bng Quang l Quan Chu , c Kh ha th xut ra . Trng Cnh cn
c vo lun iu din dch Mch Chng ca Tc Thi Dng ni : Quan Chu th Thi
Dng Hn Thy, c Thiu m Nhit Kh ha m ra
Qu nhin Tc Thi Dng :
- th Thiu m Nhit Kh th trong V Thy cn, phin to khng ng c, nn cho ung t
t nc, cho V ha th khi (70).
- th Thi Dng Hn Thy th Mch Ph, tiu tin khng li, hi nng, tiu kht, Ng Linh
Tn lm ch (70)
- u l ti bi cho cng nng ca Tc Thi Dng cui cng n ch thng bng m thi.
Ngh nh, Kh c thi qu, c bt cp th Bnh cng c thc, c h :
- Ung nc vo th ma : Thy Thc vy (73)
- Hai tai ic khng nghe : Thy H vy (74)
c H Thc, tt nhin c cng h, cng thc :
- Ung nc nhiu tt Suyn, ly nc rt vo cng Suyn : th Thi Dng Thiu m cng
h (75)

51

- Thuc v nc khng vo ming c, pht hn th th h khng dt : th Thi Dng
Thiu m cng thc (76)
Chng ta theo php din dch ny m suy ngh th thy ton b sch Thng Hn
chng qua l nh vy, nh vy.
Cng nng ca mi hai quan u do Thi Dng Thiu m nm gi thao tng.
Ngoi ra, hoc ti a phng Hn Nhit khng ging nhau, hoc tnh cht khc nhau,
pht sanh nhiu loi Mch Chng khc bit. Tm li khng ngoi s To ha ca Thi Dng
Thiu m.


BI TH 12
TH THI DNG LC

Th Thi Dng Tiu Trng h nng ngoi Thi Dng Thiu m ?
- Th Thi Dng h th th Thi Dng Thiu m cng h, chng ca n l h phin khng
ng c (77).
- Th Thi Dng thc th th Thi Dng Thiu m cng thc, chng ca n l trong Tm
no nut, phn phc in o (77)
- Thi Dng Thiu m h tng chuyn qua Lc, c khi thiu kh (t hi), c khi nn a :
- c ti Cch : phin nhit, trong Hung tc nghn (78)
- c ti Biu L : trong Tm kt au, mnh nng khng lui (79)
- c ti Tu : Tm phin, bng y, nm dy khng yn (80)
Tt c dng Chi T X thang tr. Bn Hn truyn Kinh, Bn Nhit chuyn H cng u
c th Chi T X thang gia gim m dng.
Sau cng nhc nh mt iu Chi T thang khng th ung bi v Tiu Trng h
Hn (82), c th bo tht l chu o vin mn !


52

BI TH 13
TC THI DNG KINH

y l Hn truyn Hn Kinh, khng nn c qua loa.
Pht hn, hn ra khng gii l sao ? l l do chng ta cng mun hi.
Hn ra ri khng gii, vn pht nhit, di Tm hi hp l m Dng trong ngoi lm phn
nhau.
u chong vng mnh my ng : l m Dng trn di rng buc nhau
Run ry mun ng xung t : l Bn Hn thc m Bn Nhit khng c t dung thn.
Dng Chn V thang trn np (83)
Ngi bnh hn ri li cho pht hn na, hong ht tm lon l Bn Hn di xm ln
ln trn.
Tiu tin ri m vt au but l Bn Nhit trn m hm xung di; dng V D
Lng Hon ngn chn. Ai bo phng ny tht truyn ? (89)
Tc Thi Dng l Kinh hnh Thy, mt khi mt trch nhim th 4 mt b hi :
Lm gia (chng Lm) ca Tc Dng Kinh (85)
Sang gia (chng gh) ca Tc m Kinh (86)
Nc gia (chng mu mi) ca Th Dng Kinh (87)
Vong huyt gia (chng b mt mu) ca Th m Kinh (88)
u th phi Thy Kh m sinh ra.
Thy Kh hu d th bnh, Thy Kh bt tc cng bnh.



.

53

BI TH 14
TH THI DNG KINH

a s u bit : Thi Dng Hn Kh truyn Kinh, vi Thiu m Nhit Kh h thuc,
khng Mch Chng no khng nh vy, khng b phn no khng mc phi.
No ai bit : Hn Kh truyn Kinh sinh bnh, Hn Kh truyn Kinh m bnh lnh. Nhit Kh
h thuc sinh bnh, Nhit Kh h thuc m bnh lnh ?
Hy xem Th Thi Dng Tiu Trng Kinh :
- Trong V thy kit, ni xm : l Nhit vy.
- hn 10 ngy run ry t h li ri bnh gii : chng phi c Hn truyn Kinh m bnh gii
? (112)
- Tay chn vt v quy ng, men o s ging l Nhit vy.
- tiu tin li,ngi bnh c th tr : chng phi c Hn truyn Kinh m c th tr ?
(113)
- Tiu tin t li, khng th pht hong l Hn vy
- n 7 8 ngy ht nhin phin, h li hn 10 ngy t t dt : chng phi c Nhit Kh m
t dt ? (227)
- Mch Khn t h li l Hn vy
- ht nhin mch Vi, tay chn m l mun gii : chng phi c Nhit m mun gii ?
(286)
Bi v Nhit c Hn th Nhit tr. Hn c Nhit th Hn gii. Hn Nhit lm bnh,
Hn Nhit cng lm khi bnh. Php L m Dng l nh vy ; khng ring g Th Thi Dng
Kinh.



.

54

BI TH 15
BIN V CU NGHCH

*Phm Dng ti Ngoi, m ti Ni; Hn ti Ngoi, Nhit ti Ni, tri li l Nghch :
- Thi Dng Bnh dng Ha bc hip n( hn): dng Ha tr Dng th khng th c.
- Vong Dng : l Dng Ngoi m Vong vo Trong vy.
- tt sinh Kinh cung, nm dy khng yn : l Hn Ngoi m vo bn Trong. Nh th l
nghch lm vy. Phi cu th no ?
- Qu Chi kh Bch Thc gia Thc Tt Long Ct Mu L cu nghch thang lm ch :
Qu Chi bo tn Dng Kh khin cho yn ngoi
Kh Bch Thc phng Hn Kh
Gia Mu L c ch Nhit Kh
Long Ct cng c Dng trn, m di
Thc Tt : ngn chn ni Nhit, ngoi Hn.
Mi mt chu o, cc Phng Thang trong Thng Hn u nh vy c (114)
*Li c khi Thiu m Nhit Kh trong m tri li lm bnh bn ngoi, chng phi tri
nghch l g ?
Thng Hn vn ngoi, nay Thiu m Nhit Kh ngoi gi l hnh dng lm nh
Thng Hn ng ngha vi Thiu m mo lm Thi Dng gi l Mo gia
- Thiu m ra ngoi th mch Huyn Khn bn khng Huyn Khn m Nhc l v c hnh
dng lm nh
- mch Nhc tt kht : do bnh t L n Cch
- b Ha tt ni xm : l bnh t Cch n Tu
- mch Nhc th pht Nhit : l bnh t Tu n C
- mch Ph th gii i hn ra ri lnh : l bnh t C n B (115)

55

Thiu m Nhit Kh do ng ny m ra, Thi Dng Hn Kh cng do ng ny m
vo. Ngi tr bnh nn tm .

BI TH 16
BIN V HA CHNG
Ha chng thy Bn lun rt nhiu :
- Bnh Tu gi l B Ha
- Vi Dng Kinh lm Bnh gi l Ha t
- Vi m Kinh lm Bnh gi l Ha nghch
- Vi Hn lm th nghch gi l Ha Kip
- Vi Nhit t nhau gi l Ha Hun
Thiu Dng Ha Kh ch Tu c l do nh th
Thi Dng thin trung, chng th 10, tit th 2 ni rng : T Phong b Ha Nhit
l Thiu Dng Ha Kh vi Thiu m Nhit Kh ni chung vy (113)
Bi v Ha thuc Dng loi, Nhit thuc m loi
Thi Dng Hn Kh vo Tu :
Ti Bn Biu Thiu Dng Ha Kh ng u
Ti Bn L Thiu m Nhit Kh ng u
Nhng u ni l Ha, l thm vy. Thiu Dng l Tng Ha, Thiu m l Qun
Ha, Ha vi Ha th ng m Qun Tng th c khc vy.
Cho nn ti Tu Thiu m Nhit Kh thnh th hp vi Tng Ha lm xm xng hi
gn , (118)
Thiu m Qun Ha suy th trm bnh dy khi.
Quan trng lm ! Ha chng khng th khng bin r rng.
*

56

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN NM



BI TH 1
TC THI DNG LC

- Hn nhp Bng Quang Lc sinh chng th, phng th (cc sch thuc) t khi lun n.
- Trong bng i,ming khng n c:Hn vo Dng Hn Dng Nhit Lc m sinh th.
- Khng thch cho nh,mun n lnh: Hn vo m Hn m Nhit Lc m sinh th (123)
- Nn nao mun th : Bng Quang Lc th Dng Hn chuyn nhp m Nhit (126)
- T cc th h : Bng Quang Lc th Dng Hn chuyn nhp m Hn (126)
*Nm c php nhn bnh ny th bit c php tr.
- Nhit nhp Bng Quang Lc sinh huyt, ngi bnh pht cung :
- c Dng Hn th H huyt ri lnh.
- c m Nhit th bng di rn y, huyt ti L, ng thang lm ch (127)
- mt khc : Hn nhp Bng Quang Lc : bng di Kt gp, o Nhn Tha Kh thang lm
ch (108)
*Mt chng l Nhit Kt, mt chng l Hn Kt, c th y kho xt.
- Bng Quang l Kinh hnh Thy Kinh khng li th sinh bnh Thy :
- Thy Kt Xung Nhm Kinh th kh L cp (bn trong bc bch kh chu) (130)
- Thy Kt c Kinh th di Tm hi hp (130)
- Thy khng li th sinh bnh Huyt :

57

- Huyt Kt Xung Nhm Kinh ngi bnh nh cung, dng ng thang c th c
(128)
- Huyt Kt c Kinh khng dng ng hon th khng xong (129)
Huyt Kt Xung Nhm d cha, Huyt Kt c Kinh kh cha.
*Mt chng l Huyt Kt, mt chng l Thy Kt, c th loi suy m bit c.


BI TH 2
CHNG KT HUNG (1)

Chng Kt hung l chng him. Sao l him ? V Tu Bn L vy. Tu Bn L vi Ph
Tng tng lin, l ca i ca s sng cht vy.
Trong chng Si H c i Si H thang, Tiu Si H gia Mang Tiu thang, Si H Long
Ct Mu L thang dng Huyn Minh Phn, i Hong u l phng d b gii Kt Hung. o
Nhn Tha Kh thang, ng thang hon l sm d liu cch tr nu c chng Thy Kt hay
Huyt Kt.
Chng ta i vi ch giao gii ca Si H Chng v Kt Hung Chng phi phn hiu nh
th no ?
Mch Ph Khn l Si H Chng Mch Trm Khn l Kt Hung Chng
Cn c Chng Kt Hung mch Thn Ph, Quan Trm (131) hoc Thn Ph, Quan
Trm, Tiu Khn (132)
Bin bit ch giao gii gia Ph Trm, nu khng t Tm quan st th khng th c.
n Ph i th trong V trng rng, h nhc qu khng php g dm h (135)
Vy th, Mch Ph lc lm bnh ti Bn Biu, vi Mch Ph lc lm bnh Bn L.ng
l mch Ph m sng cht khc nhau vy.

.

58

BI TH 3
CHNG KT HUNG (2)

Mch vi Chng khng th la nhau :
- Thn Ph l Thiu m Nhit Kh hng ra ngoi
- Quan Trm l Thi Dng Hn Kh nhp vo trong
- Ni Ngoi hp Kt ti Hung ; tay vo th au : l Kt ti Thng Tiu.
- Nu Thn Ph Quan Trm Tiu Khn l Thi Dng Hn Kh vo su Kt ti Trung Tiu.
- n ung nh thng l bnh khng Thng Tiu, thng thng h li l bnh n H
Tiu.
+ Trn li trng l Hn ; ru li trn l trong Hn c Nhit. Hn Nhit Kt Trung
(gia) m hin thy Thng (trn) l kh tr (132)
+ Kt H Tiu khng c Dng Chng l Chng Kt thuc m phn Hn Nhit :
- Khng c Hn Nhit vng lai, tri li l Chng Mu Ngc.
- Ngi bnh yn tnh, tri li th l vt v khng c lc tm yn
- Trn li c ru trn l Hn Nhit H Tiu rt su khng th cng pht (133)
*Li c ru (bn) trng, ru trn l Chng m Kt
Ru vng, ru en l Chng Dng Kt; l php xem li.


BI TH 4
CHNG KT HUNG (3)

Sau khi chng Si H dt, trc khi chng Kt Hung hin ra, vic lm nn bnh vi
php tr ni bi th 2.

59

i phi nn h nhng khng nn h sm. Nn xt cn thn :
- Bnh Dng phn Hn Nhit m H sm lm thnh Kt Hung.
- Bnh m phn Hn Nhit m H sm th sinh B (134)
H sm khng li Hung phn (ngc), li cng khng li Bi phn (lng)
- Dng bnh lm Cng Knh, m bnh lm Nhu Knh
- i Hm Hung Hon tr Bi phn, i Hm Hung Thang tr Hung phn
S dng thuc mnh lit ca Thang,Hon nh th: c th khng cn hiu bit ci
nguyn y ca chng ny ?
- Ph ng Sc l mch ca n
- u au, pht st, hi ra m hi trm m tri li s lnh l chng ca n.
- ng Sc bin ra Mch Tr l do H sm m bin ra.
- Trong Cch vo au, hi th vn, phin to, dng t hm vo th
sinh chng Kt Hung ti Trung phn.
- Ch u m hi t c tr ln l Kt ti Thng phn.
- Tiu tin khng li, mnh tt pht vng l Kt ti H phn.
l mt l do ca Mach Chng Kt Hung theo con ng Thi Dng m n (136)
- Mch Trm m Khn, n tay vo mch thy rn ta .
li l mt l do ca Mch Chng Kt Hung theo con ng Thiu m m n (137)
- Nhit Kt ti L, vng lai hn nhit : l Kt trong m ra ngoi.
Thy Kt ti Hung Hip, ch u ra m hi l Kt di m ln trn
y li thm mt l do theo con ng Thi Dng Thiu m phn kt m n(138)
- Khng i tin 5 - 6 ngy, trn li ro m kht, hi c triu nhit (st
cn) t di Tm n bng di rn y m au khng th ng vo.
y li thm mt l do theo con ng Thi Dng Thiu m hp kt m n (139)
- Li c khi :

60

- 3 phn Nhit 1 phn Hn mch Ph Hot l chng ca Tiu Kt Hung Thang (140)
- 3 phn Hn 1 phn Nhit mch Vi Nhc hoc l Kt hoc l Hip Nhit li, ty chng m tr
(141).


BI TH 5
CHNG KT HUNG (4)

Do Thi Dng Hn Kh, Thiu m Nhit Kh thnh Chng Kt Hung, theo trn h thng
m xem th nh th.
Do Tu Bn L b, cc m Dng Kinh Lc c khc bit, theo ch phn b m xem th
khng nh th.
S d nh vy l v cn phi xt s bin chuyn ca bnh.
Th no l cc Lc trn Bn L Kt Hung ?
- Mch Xc l Thi Dng hng ra ngoi khng lm thnh Kt Hung.
- Mch Ph l Thiu m hng ra ngoi lm Kt Hung.
- Mch Khn t yt au : m Nhit Lc th Hn Kt.
- Mch Huyn t 2 bn sn cu cp : m Hn Lc th Nhit Kt.
- Mch T Sc u au cha dt : Dng Nhit Lc th Hn Kt.
- Mch Trm Khn t mun a : Dng Hn Lc th Nhit Kt.
- Mch Trm Hot l hip Nhit Li : cc Hn Lc th Nhit Kt.
- Mch Ph Hot t h huyt : cc Nhit Lc th Hn Kt (142).
Hc gi cn phi t m phn bit th mi c th ni n Mch L vy.

.

61

BI TH 6
CHNG KT HUNG (5)

Th no l cc Kh trn Bn L Kt Hung ?
- Bnh ti Bn Biu tr ra nn pht hn ; nu dng nc lnh hn th t Bn L tr vo
Nhit Kh khng c ch ra, tt nhin Hn Nhit Kt nhau trn Nhc phn ni lm tm mn
nh gi l Ban Chn.
- Mun ung nc tri li khng kht l Dng Hn Dng Nhit Kh Kt :
- Thin v Dng Nhit Kt dng Vn Cp Tn (143)
- Thin v Dng Hn Kt dng Ng Linh Tn (143)
- Kt Hung khng c Nhit Chng l m Hn m Nhit Kh Kt :
Thin v m Nhit dng Tam Vt Tiu Hm Hung thang (143)
Thin v m Hn dng Bch Tn cng c; mnh mt da ni mn mun
p chn mc o l Nhit lui vo trong, ti Cch dng Bn phng, ti i dng Bch Thc
(143)
Th no l cc Kinh trn Bn L Kt Hung ?
- u gy cng au hoc xy xm chong vng l m Dng Kinh Lng (Kt)
- Ging nh Kt Hung, di Tm B Ngnh l m Dng Kinh Ngc (Kt)
- Chm huyt i Chy t cc Dng Kinh Lng.
- Chm cc huyt Ph Du, Can Du t cc m KInh Lng.
- Pht hn th ni xm, mch Huyn : cc Dng Kinh Ngc.
- 5 6 ngy ni xm khng dt : cc m Kinh Ngc.
- Chm huyt K Mn : t ch hi trc Ngc ca cc m Dng Kinh (144)

.

62

BI TH 7
TH THIU DNG (1)

Th Thiu Dng Tam Tiu l Kinh rt phc tp trong 12 Kinh. Tt c cc Ph Tng u
nm trong Lin vng ca Tam Tiu.
T Cch M tr xung, gia cc Ph Tng u c vi lp M vng chng cht buc
quanh cc Ph Tng phn B v, v che ch huyt qun cc ni i t Tng ny n Tng kia
thng hnh kh huyt.
ch ny Trng Cnh c bo rng : Chng ca n b, Kinh thy va n, va dt,
nhit nhp huyt tht, c 3 Chng nhng m mi Chng u c ch r :
- Th Thi Dng Hn Kh nhp huyt tht, huyt tt Kt, Hn Nhit lc ngh lc pht,
dng Tiu Si H thang lm ch (146)
- Th Thiu m Nhit Kh nhp huyt tht, ni xm nh trng thy qu, Trng Cnh nghim
dn rng ch phm V Kh (147)
- Li c cng th Thi Dng Thiu m Hn Nhit nhp huyt tht, Ngc sn y, nh
trng Kt Hung, ni xm, chm huyt K Mn, ty theo chng thc m t i (145)
Cn nh Bnh do Tam Tiu m xut ra, cng khng ngoi iu ny :
- Pht nhit hi s lnh, khp xng tay chn au nhc, dng Si H Qu Chi thang, cho n
theo ng Thi Dng Kinh m ra (148)
- Tiu tin khng li, kht nc, ch u ra m hi, dng Si Qu Cn Cng thang, cho n
theo ng Thiu m Kinh m ra (149)
- u ra m hi, hi s lnh, tay chn lnh l chng Biu. Ming khng mun n, i tin
rn, mch T l chng L. C Biu li c L, cng cho n theo ng Thi Dng Thiu m
m ra vy. Tiu Si H thang gii Thi Dng, i ngoi c gii Thiu m (150)



.

63

BI TH 8
TH THIU DNG (2)

Ni Kinh ni : Thng Tiu nh V (sng m), Trung Tiu nh u (bt nc), H
Tiu nh c (mng rch), khng c hnh th nht nh, cho nn bo rng Tam Tiu c danh
m khng hnh.
Li ni : Tam Tiu l Quan quyt c (khi thng ngi nc) thy o (ng nc)
do y m ra ; l c cng nng xc tht, khng th bo l v hnh. Thc ra Kh ca Tam Tiu
ch ti Tu ti Cch :
- ti Tu chuyn m t ra ngoi, di Tm B, ght lnh ra m hi, dng Ph T T Tm thang
lm ch (157)
- ti Tu chuyn Dng t vo trong, di Tm B, ming ro kht, tiu tin khng li, dng
Ng Linh tn lm ch (158)
- ti Cch chuyn m Kh ln trn khan mi thc n hi; chuyn Dng Kh xung di trong
bng rut ku sm, h li dng Sinh Cng T Tm thang phn gii trn di (159)
- ti Cch m Dng cng dn xung di th Thng Tiu h, h li ngy vi mi ln, a
khan, Tm phin, dng Cam Tho T Tm thang gii trn (160)
- ti Cch m Dng cng dn ln trn th H Tiu h, h li khng dt, cc thuc thy u
khng nghim, dng Xch Thch Ch V D Lng thang l php tc nhn tc dng ; li
dng cch li tiu tin l thng nhn thng dng vy (161).
Cho n do Tam Tiu vo cc K Kinh :
- di Hip au, xung ln yt hu khng th c l vo ti Xung Kinh.
- huyn mo (xy xm chong vng), kinh mch ng git l vo ti c Kinh.
- lu ri thnh Chng Nuy l vo ti Nhm Kinh (162).



.

64

BI TH 9
TH THIU DNG (3)

Nan Kinh bo rng Tam Tiu vi Bo Lc cng nhau lm Biu L. Hai Kinh ny lm bnh
mi mi u c lin quan vi Tm, Thn.
Bo Lc l quan s Thn ca Tm, Tam Tiu c gc buc Thn cho nn :
Bnh Tm Thn tt do Tm Bo Tam Tiu Kinh b Thc.
Bnh Tm Bo, Tam Tiu t do Tm Thn b H.
Thng Hn ni v Nhit nhp huyt tht c 3 Chng, Tp Bnh ni v Nhit nhp
huyt tht c 4 Chng, c th suy tng thy c. Hung chi,
- Bo Kinh bnh Lch Tit (sng au cc khp xng) t do Tiu Thy (nc Tam Tiu) em
li.
- Tiu Kinh bnh B ngnh (y c cc cng) t do Bo Ha (la Tm Bo) dn n.
Vy th Bo Kinh ging ta Tng m khng phi Tng, Tiu Kinh ging ta Ph m
khng phi Ph, cng nhau lm Biu L, bao bc tt c Ph Tng.
T y, hc gi x chia cc Khch (l hng), soi dn cc Khiu, phn bit cc Kinh Lc,
vi nh gii phu c khc g ?


BI TH 10
TC THIU DNG

m Kinh m trch ch giao gii ca Bn m Bn Dng :
- Bnh ti Dng phn lm Kt Hung n tay vo cng au, dng i Hm Hung thang lm ch
(151).
- Bnh ti m phn y m khng au, y l B, dng Bn H T Tm thang lm ch (151).

65

- H li khng dt, nc cho khng xung c l th m Dng hp bnh m thin v Bn
m, cha ra phng (152).
- ra m hi, pht c lc,di Tm B rn y dn n di hip au, th vn khng ght lnh
l th m Dng hp bnh m thin v Bn Dng, dng Thp To thang lm ch (154).
- di Tm B, sc mt xanh vng, da tht my ng l kh tr, sc hi vng, tay chn m d
khi, y l m Dng ti m Kinh u h (155).
- Bnh hip Hn mch Khn nhp L theo php tr m Hn, dng Qu Chi Nhn Sm thang
(153).
- Bnh hip Nhit mch Ph Hot ti trn B Quan theo php tr m Nhit, dng i Hong
Hong Lin T Tm thang lm ch (156).
n nh :
- th phi m Nhit m hi khng dt dng Ton Phc Hoa i Gi Thch thang lm
ch(163)
- th phi Dng Nhit Hn ra m Suyn, dng Ma Hnh Cam Thch thang lm ch (164).
- th phi m Hn m H li khng dt, Biu L khng gii dng Qu Chi Nhn Sm thang
lm ch (165).
- th phi Dng Hn trn Cch Kh xung ln yt hu khng th c, dng Qua tn cho
th (168).
Cho n m Kinh b B nhp vo 3 K Kinh th l Chng Cht vy (169).


BI TH 11
CCH M B

Thng Hn Lun cp n Cch rt nhiu.
- Dng Kh Vi, Cch Kh h mch bn Sc li ng Sc bin ra Tr trong Cch tay au,
y l mch chng cp n Cch vy.

66

- Bnh ti Cch thng tt th, bnh ti Cch h tt li, y l B V Thang Phng cp
n Cch.
- Trong V h trng, Khch Kh ng Cch, li Cch thng c Hn m, y l ti Cch ly V
Kh lm ch.
- Phin To mun cht, l Hn Kh phm Cch.
- Pht tc mun cht ri li dt, l T Kh phm Cch.
Cch phn quan h khng phi t, m qua c trn di ca Cch phn th bnh dt, c
th thy c.
S d nh th l v 12 Kinh Lc t di ln trn, t trn xung di (i Tung) u khng
th ngoi Cch m ring c con ng tt khc. Cng vi 12 Kinh Lc t trong ra ngoi, t ngoi
vo trong (i Honh), s trng yu ca n ng nh nhau.
Li na, tt c Kinh Lc u do di i phn m ln trn, s trng yu ca n khng
khc g Cch Tu.
V sao t trc n nay, cc nh ch gii Thng Hn cha tng mt ln tho lun n 3
b phn ny ? B phn ca bnh cn cha bit, nguyn nhn ca bnh theo u m tr ? Cho
nn cui cng sch Thng Hn b tc l phi !!


BI TH 12
NHIT BNH DO THNG HN CCH PHN

Ngi i bo rng : Sch Thng Hn tr Hn . Sao li th s n th ?
Phm Nhit Bnh u l Thng Hn loi. Ni Kinh c ni r. Trng Cnh, t thut Thi
Dng, thin h, chng th 21, ngay u chng nu r Thng Hn 3 ln, lin tip 3 ln
dng Bch H gia Nhn Sm thang. Sch Thng Hn r rng cng tr Nhit Bnh vy.
Ly Hn t tn sch, v Nhit Bnh do Hn a n.
Xem ni sch ny ni rng :

67

- Thng Hn 7 8 ngy khng gii, Biu L u Nhit, kht tn, ming kh ro, mun ung
vi thng nc : l cc Lc ti Cch Nhit tt . Nhng m, thng thng ght gi th c
th bit l do th Bn Hn, dng Bch H gia Nhn Sm thang lm ch (170).
- Thng Hn pht nhit, ming ro kht, Tm phin l cc Kinh ti Cch nng nhit tt ,
nhng m lng ght lnh th bit l th phi Bn Hn, dng Bch H gia Nhn Sm thang
lm ch (171).
- Thng Hn mch Ph pht nhit, khng m hi, Biu khng gii l cc Kh ti Cch th Bn
Hn khng th dng Bch H thang ; mun ung nc khng c Biu chng l Thng Hn
chuyn lm Nhit Bnh, th tt nhin phi dng Bch H gia Sm thang vy (172).


BI TH 13
CCH PHN THNG HN LOI (1)

Bn ch Thi Dng Hn Kh bao qut tt c khng thiu khng tha.
- Gi l n Bnh Phong n, chng g khc, l Thi Dng Dng Kh thi qu m thi !
- Gi l Hn Thp Phong Thp, h li khc, chng qua Thi Dng Hn Kh rt nhiu m thi !
Sao li ni nh vy ?
- Thi Dng Kinh Kh c sai bit, cho nn Trng Phong Thng Hn c khc nhau :
.Thi Dng Kinh bnh l Trng Phong ; Thi Dng Kh bnh l Thng Hn.
- Kinh Kh khng phi mt, khng phi hai ; Phong Hn cng khng phi mt, khng phi hai ;
vn hnh b v ni thn ngi c khc nhau :
. B Phu thuc Hn phn
. Tu L thuc Nhit phn
. C Nhc thuc Phong phn
Nh vy cho nn Mch Chng c khc nhau, php tr c khc nhau. Ngi kho hc nn
dung hi qun thng :

68

- Da trn Thi Dng Kinh Kh nhn ra Trng Phong Thng Hn.
- Da trn Trng Phong Thng Hn nhn ra n Bnh Phong n Hn Thp Phong Thp.
Mt ng m trm no, khc dng nhng cng ngun. Tm li, khng ngoi Dng
Kh c nhiu t, Hn Kh c nhiu t, chuyn bin pht sinh ra m thi.


BI TH 14
CCH PHN THNG HN LOI (2)

- Th no l n Bnh Phong n ? h khng ni n ? l Dng Kh Thi Dng thi qu
r ! ?
- Th no l Hn Thp Phong Thp ? h khng ni n ? L Hn Kh Thi Dng rt nhiu
r ! ?
- Th no l Mch Chng khng ng, php tr khng ng, h khng ni n ? l Kinh Kh
lm bnh khng l mt, b v mc bnh c khc nhau r ! ?
Phm Nhit Bnh tt th phi Hn truyn :
- Thng Hn truyn m Nhit Kinh, di Tm rn, gy c cng m xy xm l Phong n
Cch phn ; chm i Chy, Ph Du, Can Du vi K Mn (173).
- Thng Hn truyn Dng Nhit Kinh, t h li l n Bnh Cch phn, Hong Cm thang
lm ch. Nu c a dng Hong Cm Cng Bn thang, l n Bnh mun chuyn dn lm
Thng Hn (174).
- Thng Hn trong Hung c Nhit, trong V c t Kh, trong bng au, mun a, dng
Hong Lin thang lm ch, l trong Nhit c Hn, n Bnh mun chuyn ht sang lm
Thng Hn (175).
- Thng Hn 8 9 ngy, Phong Thp chi nhau, mnh my au nhc, khng day tr c,
mch Ph H m Sc, dng Qu Chi Ph T thang lm ch, l Thng Hn Cch phn
chuyn lm Hn Thp.

69

- i tin rn, tiu tin t li, dng kh Qu Chi gia Bch Trut thang, l Hn Thp Cch
phn chuyn lm Phong Thp (176).
- Phong Thp chi nhau, xng khp phin nhc, au rt khng co dui c, m hi ra,
th ngn, ght gi khng mun b o, dng Cam Tho Ph T thang lm ch, l Phong
Thp Cch phn chuyn lm Thng Hn (177).


BI TH 15
CCH PHN THNG HN LOI (3)

Chng ta ly bn tnh lm con ton :
- Thi Dng Thng Hn truyn m Nhit Kinh lm Phong n, truyn Dng Nhit Kinh lm
n Bnh, n Bnh chuyn lm Thng Hn, l bi Dng Nhit khng la Dng Hn vy.
- Thi Dng Thng Hn truyn m Hn Kinh lm Hn Thp, truyn m Nhit Kinh lm Phong
Thp, Phong Thp chuyn lm Thng Hn, l bi m Nhit khng la Dng Hn vy.
Nh vy l m Dng lu chuyn d Kinh Kh no, d B phn no, thy u khng
ngoi phm vi ca Thi Dng Hn Kh. Nhng m ti Tu ti Cch, bnh Chng rt l gian
him; y l iu s d phi c k Thng Hn, m chng Tu Cch li cng khng th
khng c k vy.


BI TH 16
THNG HN LC MCH THUC CCH PHN

c thin Thi Dng ni cui c ni : Thng Hn mch Ph Hot, l Biu c
Nhit L c Hn, dng Bch H thang lm ch , cha tng khng ng vc l iu ny khng
n. Li xem khp cc nh ch gii thy ht thy ai ai cng vy.

70

n khi c k ton lun xt tng ngnh th th chung ri qun thng, mi bit loi
vn nh th tc gi dng rt nhiu :
- Thi Dng thin h, chng 10 (21), tit 1 (170) ni : lc lc ght gi dng Bch H gia Sm
thang ; tit 2 (171) ni : lng ght lnh dng Bch H gia Sm thang.
- Dng Minh thin, chng 6 (25), tit 7 (220) ni : bng y, sn ct, tay chn quyt lnh
dng Bch H thang.
- Khuyt m thin, chng 4 (43), tit 2 (349) ni : mch Hot m Quyt dng Bch H thang.
- Tp Bnh Lun chng Trng Yt (Knh Thp Yt), tit [43] ni : mnh nng, ght lnh
dng Bch H gia Sm thang.
Phm dng Bch H thang tt c 1,2 Hn chng trong, thng thng thy lun,
khng phi ch thy mt ln :
- Ni Kinh ni : Thng phi Hn th sinh Nhit cho nn trc nu : Thng Hn mch Ph
Hot l mch Nhit ca Thng Hn vy. Trng Cnh gii rng : l Biu c Nhit L c
Hn, dng Bch H thang lm ch, l theo bnh nguyn do Hn sinh ra m ni vy (178).
- Hoc bo rng ch ni Mch khng ni Chng sao m chng ng ?
p rng : Mch l hin tng trc tin ca Kh Huyt, Chng da vo Mch m pht hin,
c chng y tt c mch y. Lun iu ny chng phi ch c mt, nh Mch ch Ph dng Ma
Hong thang (37), mch ch Ph khng c chng g khc dng Ma Hong thang (232).
Khng c chng, no c tr ngi g ?
Vy th, Nhit Bnh tt th phi Hn truyn Kinh, cng nh th Hn Bnh tt th phi
Nhit chuyn h, dng T Nghch thang tr Biu Nhit sc mt tri li khng ght lnh,
li u c qui l ! (316)


BI TH 17
THNG HN KINH MCH THUC CCH PHN

*Thng Hn mch Ph Hot l ni ti Cch, Lc mch b Nhit.

71

Cc Nhit thng Lc, sao gi l Thng Hn ? V trc lc tt l Hn cc
thng Kinh vy.
Sch T Vn thin Mch ni : Kinh l L, chia nhnh i ngang l Lc ( Biu) nay
Lc mch ti Biu c Nhit, cho nn bit Kinh mch ti L c Hn, Bch H thang lm ch,
thy Nhit nn tr Nhit trc, nhng m Hn ti L khng th qun vy (178).
*Thng Hn mch Kt i l ni ti Cch Kinh mch b H, Kt l Kh h
- Mch Hon, c lc dng 1 ch ri li n, l ni ti Cch m Dng u h.
- Mch ng m trong lc dng, li n (Tiu Sc), trong Tiu Sc c quay tr li ng tn l
Kt l ni Dng Kh ti Cch khng th thng t ra ngoi c.
- Mch ng m trong lc dng khng th t quay li, nhn m ng tr li, tn l i l
ni m Kh ti Cch khng th thun tip vo trong c.
m H th Dng ng, Dng H th m Qu, m Dng tn dch u kh kit
dng Chch Cam Tho thang lm ch, cn gi l Phc Mch thang l do Cch m pht xut ra
(179, 180).
Hip li m xem, Thi Dng Bnh Trng Phong,Thng Hn do Hn Kh gy ra,
chng nhng n Bnh, Phong n, Hn Thp, Phong Thp u do Hn Kh gy ra, cho n
Kinh mch, Lc mch cng do Hn Kh gy ra. n khi Cch phn th bnh th Thng Hn rt
nng.
Gii hn ca Thng Hn Lun dng y.







*

72

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN SU


BI TH 1
DNG MINH TH L

Lc Kinh u c th l ca mi Kinh. Th l ca Thin Thi Dng l th l chung cho
ton sch Thng Hn.
Dng Minh th (chu) Thi Dng Trng Phong Thng Hn truyn n, ly lm
th l.
Thng Hn truyn Kinh vn khng nh lut. Cho nn s truyn ca n :
- c khi thy chung vn Dng Minh.
- c khi mc phi ri th Trc truyn (truyn thng) vo Tam m.
- c khi mc phi ri gi l Chuyn thuc l truyn Trc tip vy.
- c khi mc phi ri gi l Chuyn h l truyn Gin tip vy.
Ni thng thng th Dng Minh vi 6 Kinh u c lin quan vi nhau. Ni n gin
th Dng Minh th Thi Dng Thiu m sinh bnh cng . Khng ring g Dng Minh, tt
c cc Kinh u nh vy.
Nhng c mt c im chng ta phi nn ch l Bn Kinh n c Dng tnh:
- Bnh ti Hn Kh thuc tr l ca Thi Dng.
- Bnh ti Nhit Kh thuc tr l ca Bn Kinh.
Tuy nhin,Thiu m Nhit Kh mi mi cng vi Dng Minh cm ng. V th tr bnh
Dng Minh nn nhn r gii hn ca Dng Nhit, m Nhit l iu ct yu vy.
.

73

BI TH 2
DNG MINH BIU (1)

Th Thi Dng Phong Kh gi l Trng Phong.
Th phi Thi Dng Hn Kh gi l Trng Hn.
Dng Minh ch Nhc phn, cho nn u xng l Trng:
- Khng n c, tiu tin khng li, tay chn ra m hi: l Trng Hn truyn cc Dng
Kinh(192).
- Mun n, tiu tin tri li khng li, i tin t iu, xng khp nhc, l Trng Phong
truyn cc Dng Kinh (193).
- Khng n c, ngi bnh vn h, cng nhit tt a, l Trng Hn truyn cc m Kinh
(195).
- Mch Tr, n no th phin, u chong vng, tiu tin kh, l Trng Phong truyn cc
m Kinh(196).
Php nhn chng c :
- Hn truyn cc Dng Kinh th Hn t : thy cc khng phn bit,
truyn cc m Kinh th Hn nhiu : trong V h lnh (192).
- Phong truyn cc Dng Kinh th Nhit nhiu : xng nhc pht cung,
truyn cc m kinh th Nhit t : h ri bng y nh c (193).
Li c khi :
- Hn c Nhit m Hn lui : khp xng au nhc, m hi r r ra ri gii l vy (193).
- Nhit c Hn m Nhit tr : thy khng thng Cc Kh, vi hn cng dn li, mch Khn
th khi l vy (193).
u phi bin k.

.

74

BI TH 3
DNG MINH BIU (2)

Dng Minh th Thi Dng Phong Hn phn truyn vo cc m Dng Kinh nh trn
ni r ri.
Cn nh th Thi Dng Phong Hn hp truyn vo 12 Kinh th sao ?
- Truyn Tc Thi Dng Kinh : mnh nh trng b trong da l Bng Quang Kinh h, Phong
Hn dn vo ri khng ra (197).
- Truyn Tc Dng Minh Kinh : nn a, ho l Phong; tay chn quyt [lnh] l Hn; tt kh v
au u l ti V Kinh (198).
- Truyn Tc Thiu Dng Kinh : ch u chong vng l Hn; m ho l Phong; tt c hng
au l ti m Kinh (199).
- Truyn Th Thi m Kinh : khng m hi l Hn; tiu tin khng li l Phong; mnh tt pht
vng l Ph Kinh ch B mao (200).
- Truyn Th Thiu m Kinh : trn trn hi c m hi l Tm Kinh th truyn, tiu tin khng
li mnh tt pht vng l Phong Hn trong m pht ngoi (201).
- Truyn Th Thiu Dng Kinh : tt triu nhit pht ln c lc l Tam Tiu Kinh cng th
Phong Hn (202).
- Truyn Th Thi Dng Kinh : ming ro l Phong; sc ming khng mun nut nc l
Hn; tt mu cam l Dng Hn Kinh th Nhit (203).
- Truyn Th Dng Minh Kinh : vong tn dch, i tin rn l Phong; tn dch ang quay tr
vo V l Phong Hn lm bnh, Phong Hn li lm cho lnh bnh (204).
- Truyn Tc Khuyt m Kinh : a nhiu khng th cng v l V Hn th Can Phong (205).
- Truyn Tc Thi m Kinh : di Tm cng y, cho cng h th li mi khng dt ri cht
l V h T cng h (206).
- Truyn Tc Thiu m Kinh : mt hp sc , cng th pht Nhit sc mt vng, tiu tin
khng li l Thn bnh Tm cng bnh (207).
l 12 Kinh ti Nhc phn th Dng Minh Phong Hn truyn.

75

Li xem ni Thi Dng thin trung, Chng th nht (7) gm 15 tit, thuyt minh 12
Kinh ti Nhc phn th Thi Dng Phong Hn truyn.
ng th Phong Hn Kh, ng bnh ti C Nhc phn, nhng m thuc Thi Dng,
thuc Dng Minh th khc nhau :
Tt c bnh Thi Dng nn Hn, tt c bnh Dng Minh nn Gii.
Trong 12 Kinh phi phn tch r rng, khng th bo l Biu bnh Phong Hn m vi
vng s xut vy.

BI TH 4
DNG MINH L (1)

Dng Minh bnh dng 3 phng Tha Kh Thang, ly ch Tha Kh t tn thang, l
ni r Dng Minh tha nhn ci Kh Phong Hn Thi Dng truyn vo.
Duy B phn tha nhn khng ng,cho nn tn thang phng i,Tiu,iu V c
khc.
Sao gi l iu V Tha Kh Thang Phng ?
Thang ny ch tr Thiu m Nhit Kh, B phn ti Tu Bn L vy.
- Thiu m l m Nhit Kh, l Thn Kh vy.
- Dng Minh l Dng Nhit Kh, l V Kh vy.
m gi Thn Kh, Dng gi l V Kh, cho nn ch tr Thiu m gi n l iu V,
cho thy iu V Kh tc l iu Thn Kh, m Thn V th c khc vy.
Tu Bn L l Nhit phn, tha nhn Thi Dng Phong Hn , cho nn ni l Tha
Kh. Nhng m khng ni ch chi (ch y, lm ch) li ni kh d (c th dng), cng
thy tr Thiu m tc l tr Thi Dng, m Thi Dng Thiu m th rt l khc bit.
V sao nh th ? V m Dng bt trc (khng lng c) cho nn vy.

.

76

BI TH 5
DNG MINH L (2)

Tiu Tha Kh vi i Tha Kh phn bit nh th no ?
- Ch tr ring Thi Dng Bn Biu, hoc ring Thiu m Bn Biu, l gii hn ca
thang Tiu Tha Kh.
- Hip tr Thi Dng Thiu m Kim ti Bn Biu Bn L, l gii hn ca thang i Tha
Kh.
Vy th s khc nhau gia i Tiu Tha Kh nn theo Thi Dng Thiu m sinh bnh
m phn bit.
*Phn bit Dng Minh ti Tu th Thi Dng Hn Kh,c khi dng i Tiu Tha Kh khc
nhau:
- mch Tr : l mch Hn Kh ti Tu.
- tuy m hi khng ght lnh : l Dng Minh bnh.
- ngi bnh mnh nng n : l th phi Hn Kh.
- th vn, bng y m suyn, c st cn l th c Thi Dng ln Thiu m.
- tay chn dm dp ra m hi, i tin rn : l chng ca Dng Minh Kinh, li l chng ca
Dng Minh Ph vy.
y l Thi Dng Thiu m cng bnh, Bn Biu Bn L cng th (chu)
chng phi dng phng thang i Tha Kh th dng g ?
- m hi ra nhiu, hi pht nhit, ght lnh, khng c st cn l ch Bn Biu.
- bng ln y, khng thng : l ch th Thi Dng hoc ch th Thiu m.
chng phi dng phng thang Tiu Tha Kh th dng g ?
- hi ha V Kh, ch nn cho x mnh : l ni dng i Tiu Tha Kh phi nn phn bit r
rng, khng th dng ba (209).

77

*Phn bit Dng Minh ti Tu th Thiu m Nhit Kh li c khi dng i Tiu Tha Kh khc
nhau:
- pht st cn, i tin rn : th ti phn L ca Thiu m.
Ti L ca Thiu m do t Biu ca Thi Dng m n, ch tr bng i Tha Kh l nn
vy.
Nhng m L nn phn bit c tht Kh (nh hi trung tin) hay khng tht Kh. Ti
L dng Tiu Tha Kh d xem V Kh H Thc :
- c phn ro kh l m Nhit ha m Hn, c th dng Tha Kh.
- i tin lc u rn sau nt : l m Nhit cha ha m Hn. i Tiu Tha Kh u khng
th dng c.
- sau pht nhit, i tin rn nhng li t l ch c m Nhit ti Tu Bn Biu, dng Tiu
Tha Kh thang ch tr.
- khng tht Kh cn thn khng th cng : l ni V Kh vi Thn Kh khng tip nhau th
khng cng c.

BI TH 6
DNG MINH L (3)

Ba K Kinh bnh Thi Dng duy ch s n Hn.
bnh Dng Minh duy ch s n Nhit.
*Xung Kinh gia Nhm c, trc tip vi Dng Minh :
- th phi m Nhit truyn vo m ni xm.
- th phi Dng Hn truyn m ni nng lon.
- suyn y l cht : l m Nhit khng cng vi Dng Hn.
- h li cng cht : l Dng Hn khng cng vi m Nhit.
m Dng ly tn u l chng cht vy (211).

78

*c Kinh i pha sau Xung Kinh :
- m hi ra nhiu l Dng Hn Kit.
- pht hn nhiu ln l m Nhit cn.
- Vong Dng ca n sinh ni xm : Thi Dng l Dng, Nhit Kh cng l Dng, l
m Dng u vong vy.
- mch on l cht : l m Dng u vong, tn dch ca c Kinh vong.
- mch t iu ha th khng cht : l m Dng u cn, tn dch ca c Kinh cn vy
(212).
*Nhm Kinh i pha trc Xung Kinh :
+ Th h ri khng gii : l do Dng Minh Kinh truyn Nhm Kinh vy.
- khng i tin 5-6 ngy n hn 10 ngy : l Dng Hn Kit.
- x chiu pht st cn, khng s lnh : Dng Hn Kit th m Nhit quay tr li.
- ni mt mnh nh trng thy qu : m Dng cng Kit m Nhm Kinh huyt to vy.
+ Bnh nng th khng bit ngi : bnh ti Bn L, do Cch nhp V vy.
- m o s ging : l do Cch nhp i Trng.
- kinh s khng yn : l do Cch nhp c Kinh.
- hi suyn trc th : l do Cch nhp Xung Kinh.
- mch Huyn th sng : l tn dch trong V cha mt.
- mch Sp th cht : l tn dch vong mt.
+ Bnh nh th pht nhit ni xm : l t Cch ra Bn L ri ra Bn Biu.
- dng i Tha Kh thang lm ch : tr t Bn Biu, Bn L.
- ung mt ln li c th thi : ung na s thng V Kh l ch ti Cch vy (213).


.

79

BI TH 7
TC DNG MINH (1)

Chng ni xm c nhiu mi, u do Tc Dng Minh V Kinh sinh ra :
- Xung Kinh thc th ni xm.
- c Kinh vong Dng ni xm
- Nhm Kinh thy qu ni xm.
L chng Dng Minh Kinh, nhng khng th bo rng khng phi chng Tc
Dng Minh V Kinh.
- V Kinh vi Th Dng Kinh lm bnh : tn dch ra ngoi, i tin rn, ni xm. Ch tr
dng Tiu Tha Kh thang, ung mt ln, ni xm dt, thi khng ung thm na (214).
- V Kinh vi Th m Kinh lm bnh : ni xm, pht st cn, mch Hot Tt, dng Tiu Tha
Kh thang; ung ri V h, mch Vi Sp khng th li dng (215).
C th thy c php dng Tiu Tha Kh cho chng Th Kinh; Th Dng d tr,
Th m kh tr li l php ca n vy.
- V vi Tc Dng Kinh lm bnh : trong V [Dng Minh bao gm V + i Trng] c
phn to 5-6 cc, ni xm, c triu nhit, khng n c l th Dng Hn; n c,ch
phn rn l th m Nhit, dng i Tha Kh thang (216).
- V vi Tc m Kinh lm bnh : h huyt ni xm, bnh di l Nhit nhp huyt tht,
bnh trn th ch u ra m hi. m Dng hp bnh cho nn chm huyt K Mn, ty
chng thc m t (217).
C th thy ti Tc Dng Kinh, m Dng cng bnh dng i Tha Kh cng tr l
php ca n; ti Tc m Kinh m Dng phn bnh th phn tr, li cng l php ca n vy.



.

80

BI TH 8
TC DNG MINH (2)

Chng ni xm khng ch nh th.
- Hn ra ni xm l trong V th Phong Thp, do c phn to lm ra. Phong Thp trong V,
l do Thi Dng Thiu m hp li, h i l phi, nhng h sm th Nhit lui m Hn li,
ni nng tt lon, l Phong Thp lm ra ni xm vy (218).
- lu th ni xm do trong V th Hn Thp m Suyn y lm ra. Hn Thp trong V do
Thi Dng Thiu m gy ra, khng th pht hn, pht hn th Biu h m L thc, l
Hn Thp lm ra ni xm vy (219).
- Sn ct ni xm l n bnh th Hn truyn; cho ra m hi th b Nhit ha, cho h th b
Hn ha; Nu t m hi th Hn th phi Nhit ha dng Bch H thang ch tr, l
n bnh sinh ra ni xm vy (220).
- i tin kh - ni xm l Phong n bnh th phi Hn vi Nhit cng truyn, ch pht triu
nhit, tay chn nhm nhp ra m hi, nn dng i Tha Kh thang, l Phong n sinh
ra ni xm vy (221).


BI TH 9
TC DNG MINH (3)

+ V Kinh Trng Phong: l trng Thiu m Nhit Kh.
- mch Huyn: l v th phi Nhit Kh tt trc tin th Hn Kh cho nn mch Huyn.
- mch Ph: l ti Tu.
- mch i: l Dng Nhit li th phi m Nhit.
- hi th vn, c bng y: l trc khi th phi Hn Kh tt c Nhit Kh trong ri.

81

- t di hip n Tm au, tay vo lu Kh khng thng: l th phi Nhit Kh
truyn Xung Nhm Kinh.
- a nm,khp mnh v mt mt u vng:l th Nhit tt c Hn truyn Xung Nhm
Kinh.
- Tiu tin kh, c triu nhit, lc lc e: l Hn Nhit cng th phi, cho nn Hn Nhit
cng truyn Xung Nhm Kinh.
- Do t V vo Xung Nhm Kinh m truyn n Tam Dng: Ma Hong thang, Tiu Si
H thang c th tr.
- Do t V vo Xung Nhm Kinh m truyn n Tam m: sn ct, bng y, thm e
khng tr c (232).
+ Li c tn dch bn trong kh kit bnh ti c Kinh cn phi t mun i i tin, dng Mt
Tin o, Tr m Trp u c th c (233).
+ Cn nh V Kinh trng Hn truyn n Xung Nhm c, ngoi th dng Ma Qu thang;
trong th dng Bn T Nghch ring c thnh phn vy (234,235).


BI TH 10
TC DNG MINH (4)

- Sao gi l Tc Dng Minh Bnh ? l ni Tu sinh bnh vy ?
- Sao gi l Tc Dng Minh Chng ? l ni Cch sinh chng vy ?
Bnh vi Chng chng phi c khc nhau, bi Tu vi Cch th c khc nhau vy.
- Tr Thng Hn ly Tu lm ch giao gii Ni Ngoi (trong ngoi).
- Tr Tp Bnh ly Cch lm ch giao gii Thng H (trn di).
Ch trng yu l y, cho nn tr bnh cng phi ch vy.
+ Pht nhit hn ra: Tc Dng Minh th phi Dng Nhit Tu.

82

- nhit vit (vt) khng th pht vng: l Dng Nhit chuyn m Hn Biu.
- ch u ra m hi n c th ht: l m Hn Biu, m Nhit cng theo ra Biu.
- tiu tin khng li: l Tc Dng Minh th phi Dng Hn Tu.
- kht ung nc : l Dng Hn chuyn sang m Nhit L vy.
- nhit L mnh tt pht vng: l m Nhit L th Dng Hn cng theo vo L,
dng Nhn Trn Cao thang ch tr (236).
+ Ngi bnh hay qun, tt c sc (tch) huyt: Cch, Tc Dng Minh Chng chuyn m
Nhit ln trn.
- vn c sc huyt t lu cho nn khin hay qun: chuyn m Nhit ln trn th m Hn
cng theo ln trn.
- phn tuy rn: l chuyn m Nhit xung di.
- i tin tri li d, sc ca n tt en: chuyn m Nhit xung di th Dng Hn
cng theo xung di, dng ng thang ch tr (237).
C th thy m Dng khng la nhau, Hn Nhit cng nhau chuyn bin, t trc
n nay cha tng thy sch khc, nu chng phi Thnh Nhn th ai ni ln c nh vy.


BI TH 11
TH DNG MINH (1)

Nhn chung php tr Th Dng Minh i Trng th thy rng:
- hai phng Chi T X thang ging vi php tr Th Thi Dng Tiu Trng (222,229).
- hai phng Tiu Si H thang ging vi php tr Th Thiu Dng Tam Tiu (230,231).
. ch ging nhau bi u l Th Dng Kinh.
. ch khc nhau bi cc Kinh u c ch Kh ca bn Kinh.

83

- trong lng no nut: ging vi chng Tiu Trng (222,229).
- hung hip rn y: ging vi chng Tam Tiu (230,231).
- Nhng trn li ng bn trng th ring i Trng mi c (231).
Hung h, Th Dng Minh i Trng vi Tc Dng Minh V l ng Kinh Dng
Minh, ng l trng ca 12 Kinh, cho nn:
- mch Ph Khn, c hng ro, ming ng bng y m Suyn: l L Trng Phong, vi
V Kinh ging nhau (222).
- pht nhit hn ra, khng ght lnh tri li ght nng: l Biu Trng Phong, vi V
Kinh khng ch no khng ging nhau (222).


BI TH 12
TH DNG MINH (2)

Ngoi ra nh:
+ Nhit ha i Trng Kinh th Tm bi hi tri li ni xm,
- Hn ha i Trng Kinh th s st bt rt khng ng c,
- th c Hn ln Nhit th V h, khch kh ng Cch v trn li c bn (ru) trng.
l Chi T X thang ch tt phi dng (222).
+ Th Thiu m Ngoi m tay chn m,
- th Thi Dng Ni m i li khng mun n,
- cng th c hai m ch u ra m hi.
l Chi T X thang li ch tt phi dng vy (229).
+ Hn Nhit u th phi m pht triu nhit, i tin nt, tiu tin t i c, hung hip y
mi khng dt.

84

l Tiu Si H thang ch tt phi dng (230).
+ di th phi Thiu m m khng i tin,
- trn th phi Thi Dng m nn a,
- cng th phi c hai m Hip rn y, trn li c bn.
l Tiu Si H thang li ch tt phi dng vy (231).
Cho n :
+ n Bnh dng Bch H gia Sm thang (223); Phong n dng Tr Linh thang (224); Hip Bnh
(!) khng phi ch dng mt mnh Tr Linh thang m c (225).
+ Ung nc vo th e chng Hn Thp (227); n c th Nc chng Phong Thp (228);
Hip Bnh th dng T Nghch thang cng khng hi g (226).
Cn nh Bng y, Hn sn, Tc thc u l chng tr ca i Trng m cha lun
n; th bnh rt nhiu, dng phng rng ri, h khng phi i Trng chim mt v tr ln
trong thn ngi ?
(!) Qu ngn gn ! S tht th Phong n l bnh hip bi 2 Kh Dng Minh To v Thiu m
Nhit; cn thn trng trong trng hp bnh mt nhiu tn dch m Tr Linh thang li li
tiu tin.


BI TH 13
TH DNG MINH (3)

m Dng phn phc, Hn Nhit bin thin, i Trng Kinh khng th khng cn
xt s bin chuyn ca n:
+ Cho h th trong Tm no nut m phin: l Dng Nhit hp m Hn m ln trn.
- trong V c phn to: l m Hn trn, m Nhit theo cng ln trn.
l m tng Dng m cng c m tng m vy.

85

- trong bng y, i tin trc rn, sau nt: l m Hn hp Dng Nhit m xung
di.
- nu c phn to nn dng i Tha Kh thang: l Dng Nhit di, m Nhit
theo cng xung di (238).
l Nhit tng Hn m cng c Nhit tng Nhit vy.
+ Khng i tin 5-6 ngy, quanh rn au, phin: l m Nhit Ngoi.
- pht ln c lc: l m Nhit ngoi tt theo Dng Hn, bi v Thi Dng ch Ngoi
vy.
- y l c phn to, cho nn khin khng i tin: l Dng Hn vo trong tt theo m
Nhit, bi v Thiu m ch Ni vy (239).
Chng ta c n on vn ny th thy m Dng v cng o ha, chng nhng
trong mnh ngi nh th m th vn cng vy. Ngi nghin cu hc thuyt m Dng sao
chng ly m suy ngm ?

BI TH 14
TH DNG MINH (4)

Ni Kinh ni rng: i Trng l quan truyn o, bin ha do y m ra.
Ch gi Truyn o l t b bit trp (gip ni phn b, phn chia dng trp v cc
cht lng) theo ng tiu tin xung di.
Ch gi bin ha l du chuyn tao phch(chuyn vn cn b) theo ng i tin ra
ngoi.
Vy th vic bi dng hu thin, i Trng v V rt c cng i vi s sng con ngi.
Cho nn, 3 K Kinh th phi bnh chng ca i Trng truyn qua c th thy i khi c :
- tiu tin khng li, i tin thot kh thot d, suyn mo, khng nm c l c Kinh
th phi phn to i Trng dng i Tha Kh thang ch tr (242).
- khng i tin, phin khng gii, bng y au: l Nhm Kinh th phi Tc thc i
Trng dng i Tha Kh thang ch tr (241).

86

- n cm vo mun nn a l i Trng th phi Hn truyn Xung Kinh dng Ng Th Du
thang ch tr; nu ung thuc ri tri li nng thm l i Trng th phi Nhit truyn
Xung Kinh, Ng Th Du thang chng phi l cch cha n vy (243).


BI TH 15
DNG MINH TU (1)

Ci o m Dng, h:
- Kh hu d th ch (ln p) ch mnh thng, m v (khinh nhn) ch thng mnh.
- Kh bt cp th ch mnh khng thng (n) coi khinh m tha (ci ln) mnh, cn ch mnh
thng n coi r m v (khinh nhn) mnh.
l ni Kh hu d v Kh bt cp.
Nu nh H Thc tha tr, bn ny bn kia rng buc ln nhau gi l chuyn thuc.
Nhng Lc Kinh, Lc Kh thy u t tp ti Tu L; cho nn ch ch ch tha tt
ti Tu, chuyn thuc tt cng Tu, chng c b phn no c c nh vy.
Sch Thng Hn bin Mch Chng chuyn thuc, ging gii nh th no ?
+ Dng Minh bnh:
- mch Thn Hon l Biu Dng Minh h.
- mch Quan Ph l Tu Dng Minh h.
- mch Xch Nhc l L Dng Minh h.
l l do ca Dng Minh Mch chuyn thuc cc Kinh vy.
- pht nhit hn ra: l Biu h.
- li ght lnh khng nn a: l Tu h.
- di Tm B (y hi): l L h.

87

l duyn c Dng Minh Chng chuyn thuc cc Kinh vy.
+ Nu nh khng h th Dng Minh Thc, cc Kinh tr li chu chuyn thuc:
- khng ght lnh m kht: l Dng Nhit chuyn thuc.
- khng i tin 10 ngy khng thy kh chu: l m Hn chuyn thuc.
- kht mun ung nc dng php ny cu: l m Nhit chuyn thuc.
- kht dng Ng Linh tn: l Dng Hn chuyn thuc (244).


BI TH 16
DNG MINH TU (2)

Phm Mch Chng u ly V Kh lm gc, c V Kh th sng, khng V Kh th cht, ai
cng bit iu .
V Kh l Dng Minh Kh, Dng Minh Kh l do Thi Dng Hn Kh v Thiu m Nhit
Kh lm ra vy.
Thi Dng Hn Kh l Tn dch trong V, Thiu m Nhit Kh cng n iu ha vn
hnh tn dch, mt khi c chuyn thuc th sinh bnh:
- Thi Dng Hn Kh nhiu th Thiu m Nhit Kh t, Tn dch trong V khng hnh l
Dng Minh chuyn thuc Thi Dng (245).
- Thiu m Nhit Kh Thc th Thi Dng Hn Kh H, Tn dch trong V Kit l Dng Minh
chuyn thuc Thiu m (246).
Ngi kho ni v V Kh l ngi kho quan st Thi Dng v Thiu m. Cn nh :
- i tin kh sinh chng T c l Dng Minh vi Thi m chuyn thuc nhau, dng Ma
Nhn hon ch tr (247).
- Pht hn khng gii,hm hm pht st l Dng Minh vi Thiu Dng chuyn thuc
nhau (248)

88

- Th ri bng y trng l Dng Minh vi Khuyt m chuyn thuc nhau u dng iu
V Tha Kh thang ha (249).


BI TH 17
DNG MINH TU (3)

Bo rng Kh hu d th Ch (ln p) ch mnh thng, V (khinh ln) ch mnh
khng thng, ging gii th no ?
* Ch ch mnh thng l bnh th c th tr hon, cho nn :
- Sau khi Hn Th H ri, tiu tin i lun, i tin nhn rn l bi Dng Minh ch
Thi Dng, dng Tiu Tha Kh thang ha (250).
- Dng Nhit, Dng Hn hip bnh l Chng Tiu Si H.
- Dng Hn, m Nhit hip bnh l Chng i Si H.
- Dng Nhit, m Hn hip bnh gi l khng c Chng Thi Dng Si H (251) l v Kh
ca n hu d; cho nn Dng Minh c th ch Khuyt m (251), cng c th ch Thi
m (255) u c th dng i Tha Kh thang vy.
* Cn nh V (khinh ln) ch mnh khng thng l bnh th khng th hon, phi tr
gp :
- trong mt l m, trng mt khng ha, i tin kh, mnh hi nng l Dng Minh to
ha Thiu Dng nn gp h (252).
- pht st m hi ra nhiu l Dng Minh bn Kinh t to ha nn h gp (253).
- pht hn ri khng gii, bng y au l Dng Minh to ha Thiu m, nn gp h (254).


.

89

BI TH 18
DNG MINH TU (4)
Bo rng Kh bt cp th ch mnh thng (n) coi r m v (khinh nhn) mnh, ch mnh
khng thng (n) coi khinh m tha (ci ln) mnh, ging gii th no ?
* Dng Minh hp Thiu Dng l Dng Nhit hp Dng Nhit vy :
- tt h li v Nhit tng Nhit th Hn tng Hn cho nn vy.
- Dng Minh khng thua Thi Dng l thun : l Dng Minh Thng Hn.
- Dng Minh thua Thi Dng l Khc tc v Dng Nhit hp Dng Nhit, li bnh
Tu Nhit phn vy.
- mch Hot m Sc l c Tc Thc: tuy rng Nhit lm nhng cha tng khng c Hn Kh,
nn dng i Tha Kh thang (256).
* Dng Minh hp Thiu m l Dng Nhit hp m Nhit vy :
- Tuy mch Ph Sc nhng H ri cha gii, hip m Nhit th huyt, hip Dng Nhit th
tin ra m mu: l khi c m Nhit cha tng khng th Dng Hn vy (257).
Trc y l Dng Minh Biu Trng Phong Trng Hn, gi y l Dng Minh
Tu th Hn, th Nhit.
*Trc y l Dng Minh Biu Trng Phong Hn truyn 12 Kinh, gi y th Dng
Minh Tu:
- pht hn ri mnh mt u vng l Hn Thp, tm ni Hn Thp m cu tr (258).
- mnh vng nh mu qu qut, tiu tin khng li, bng hi y l Phong Thp, dng Nhn
Trn Cao thang ch tr (259).
- mnh vng pht Nhit l n Bnh, dng Chi T B B thang ch tr (260).
- Nhit L, mnh tt pht vng l Phong n, dng Ma Hong Lin Kiu Xch Tiu u
thang ch tr (261).
Tm li, khng ngoi Thi Dng Trng Phong Thng Hn, cng khng ngoi Trng Phong loi,
Thng Hn loi. y l ch qun sut trc sau v nht tr ca Thng Hn Lun vy.
*

90

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN BY

A

BI TH 1
THIU DNG TH L (1)

Lun v Thi Dng c 3 thin ln, v Dng Minh c 81 tit, v Thiu Dng ch c 10
tit. Cc nh ch gii cho l b tn mc tht lc, hoc cho l lm ln, hay qu n gin, u do
khng kho st k ch b ch lp lun v Kinh v Kh. V chng :
- Su Kinh l y o i i khng thay i, bi v su Kinh khng y l nhn thn khng
y vy.
- Su Kh l ty thi bin i, c kim khng ging, ng Ty c khc.
Tc gi Thng Hn ch trng 4 Kh phn phi 6 Kinh :
- Thi Dng Hn Kh l Dng Hn.
- Dng Minh To Kh v Thiu Dng Ha Kh hp thnh Dng Nhit.
Dng Hn l ngun gc sinh bnh, Dng Nhit l tha nhn s truyn ca Dng
Hn, cho nn :
- Thiu Dng Ha Kh lm bnh tm cu Dng Minh thin.
- Thiu Dng th phi Hn truyn tm cu Thi Dng thin, xem ni Th Tc Thiu
Dng lm bnh, u thuc Chng Thi Dng Tu, l c th bit.
Thiu Dng ch t i 10 tit nhng th l chng phi l khng y , ch 1 phng
Tiu Si H tha chu Thi Dng Si H Chng m n, Mch Chng v php tr u y
vy.
.

91

BI TH 2
THIU DNG TH L (2)

Dng Minh tha chu Thi Dng Hn Kh cho nn lp ra 3 phng Tha Kh. Thiu
Dng bnh khng th dng 3 Tha Kh phng, nhng m tha chu Thi Dng Hn Kh
truyn vo th r rng vy.
- ming ng: l th phi Bn Hn Kh.
- c hng kh: l th phi Thi Dng Kh.
- mt hoa chong l th c hai Kh (262).
- hai tai khng nghe c, mt , ngc y, khng th cho Th H, l th l ca php
tr Thiu Dng Trng Phong (263).
- mch Huyn T, u au pht nhit, khng th cho pht hn, l th l ca php tr
Thiu Dng Thng Hn (264).
- Trc khi Chng Tiu Si H cha dt, di sn y au, khng n c, nng lnh qua
li, l th l ca php tr Thiu Dng th phi Hn Thp, Phong Thp (265).
- Sau khi Chng Tiu Si H dt, ni xm, l th l ca php tr Thiu Dng th phi n
Bnh, Phong n (266).
Tuy lun v Thi Dng c 3 thin ln, Dng Minh c 81 tit, nhng i lc Mch
Chng php tr ca n chng qua cng nh vy m thi.


BI TH 3
THIU DNG TH L (3)

Thng Hn Hoi bnh l bo rng khng bit tr Nhit bnh thuc Thng Hn loi,
m ch dng php tr Thng Hn tr, l lm cho hoi bnh, chng tr c bnh vy.
i vi Hn bnh th ly Nhit bnh, m ni vy.

92

- Mt ln thy Thi Dng thin, chng Qu Chi, l hoi bnh dng Qu Chi khng
trng vy (16). Bi v i lp vi Thng Hn l n bnh. n bnh m li dng Qu Chi
thang cng Biu ca n (29), l dng php Dng Hn tr lm bnh Dng Nhit,
cho nn gi l Hoi bnh.
- Mt ln thy thin ny: pht Hn, Th, H, n chm sinh ni xm, l hoi bnh, v
Chng Tiu Si H dt cho nn vy (266). Bi v l Phong n Bnh i lp vi Thng
Hn, l dng php cha Dng Hn tr lm bnh m Nhit, cho nn gi l Hoi bnh.
- Trong php cu lm Chng Qu Chi, Trng S c dn: bit phm phi nghch no, ty theo
chng m tr (16) l nghch ch n bnh th phi Hn truyn, hoc chuyn lm Phong n
vy.
- Trong php cu lm Chng Si H, li cng dn rng: bit phm phi nghch no, ty theo
chng m tr (266), l nghch ch Phong n th phi Hn truyn, hoc chuyn lm Phong
Thp vy.


BI TH 4
THIU DNG TH L (4)

- C chng Dng Minh vi Thiu Dng hp bnh: tt h li, l c tc thc, nn dng
i Tha Kh thang (256).
- C chng Thi Dng vi Thiu Dng hp bnh: t h li nn dng Hong Cm thang
(174).
- C chng Thi Dng Thiu Dng tinh bnh h li khng dt, nc cho khng xung
l Chng Kt Hung, cha ra phng (152).
Mi chng u c ch lm Ch, u c ch cha tr vy.
- Tam Dng hp bnh thin Dng Minh: nu t ra m hi, dng Bch H thang ch tr,
l php tr n c Nhit tnh (230).
- Tam Dng hp bnh Bn thin: ch mun ng, mt nhm th m hi ra, l th phi Bn
Hn truyn Kinh (267).

93

- c th Hn ni Thiu Dng, tt c truyn Hn vo Tam m, ngi bnh phin to,
l Dng chng lui i, bnh nhp vo m, rnh rnh cho chng ta chng nghim vy (268).
*Li c ngi bo rng Truyn Kinh l Nhit, Trc trng l Hn, t ra l cha tng c
thin ny (269). Cn nh, khng truyn vo Tam m l bi khng th Tam Dng, Ch bo
rng Thiu Dng l Khu , l y vy (270).


BI TH 5
THI M TH L (1)

- Thiu Dng Thin 10 tit ni ri, Thi m Thin ch c 8 tit ni sao ?
- Thi Dng gc Ch m tc Thi m vy. Cho nn, Thi Dng Biu L tc l Thi
m; Thi m Tu tc l Thi Dng vy.
- Tt c bnh Thi m ton trong thin Thi Dng, nhng m chng phi khng phn bit
vy. m vi Dng chng phi mt, Hn v Thp c khc nhau :
+ Bng y m Th : v Thp th phi Dng Hn.
- n khng xung : v Thp th phi m Nhit.
- T li cng nhiu : v Thp th phi m Hn.
- c lc bng t au : v Thp th phi m Nhit.
- H ri th trong Hung b rn : bnh ti Hn vi Thp khng th cho h vy (272). V th cho
nn :
+ Thi m Trng Phong, tay chn phin nhc, do t trong ra ngoi, l mun lnh (273);
chng phi nh Thi Dng nhp vo, li dn tng k ch.
+ Thi m Thng Hn, pht hn th gii (275) l do t L ra Biu, chng phi nh Thi
Dng cng vo su cng bin chuyn vy.

.

94

BI TH 6
THI M TH L (2)

Tuy nhin, Thi m Thp Kh chng qua l Thi Dng Hn Kh nhiu m thi. Chng
phi ring c t ngoi n.
Ba ch Bn T Nghch tc gi sm nu ra r rng.
- Sao gi l Bn T Nghch ?
- T Nghch, c ngi ni l T chi Nghch lnh, nhng khng bng ni l Thi Dng Thng
Hn c 4 thang phng cu nghch th c ngha hn :
* T Nghch thang n tng tr tt c :
- Phc Linh T Nghch thang cu Nghch ca Dng Hn.
- ng Quy T Nghch thang cu Nghch ca m Hn.
- Thng Mch T Nghch thang cu Nghch ca m Nhit.
- T Nghch tn cu Nghch ca Dng Nhit (khng ni thang m ni tn l c khc bit vi
cc phng cu nghch khc).
Vy th Bn T Nghch r l thang phng thuc Thi Dng Hn Kh, li c th bit
r l thang phng ca Thi m Thp Kh vy.

BI TH 7
THI M TH L (3)

Thng Hn Mch php rt linh hot, li rt nghim mt.
* Ch v n linh hot cho nn :
- Mch Ph Khn l m, nhng c lc li Dng.
- Mch Ph Sc l Dng, nhng c lc li m.

95

c h (dng nh) khng th r m.
* Ch v n nghim mt cho nn :
- m Dng u c mch Ph Khn, nhng m l Nhit n Biu Hn phn, chng m
Nhit Dng Nhit u nh vy thi; quyt cha c Dng Hn m Hn c chen vo .
- m Dng u c mch Ph Sc, nhng m l Hn n Tu Nhit phn, chng Dng
Hn m Hn th u c c; cn Dng Nhit m Nhit th tuyt nhin khng.
h chng phi bo cho ngi hc nm ly ch c nht nh ?
Nm m cu tm, tt c cc mch u nh vy c.
Mch Ph Khn, mch Ph Sc l gii nh vy !
- Li c mch Ph m Khn, Ph m Sc, h 1 ch m khin ngi ta i vo 5 dm sng
m. Thm c mt ch ti sao th h ?
Ch v Chng ca n b phn tng lin y kia tng hp vy ! Trong thin
ny ni : Thng Hn mch Ph m Hon (277) c th so snh m nm c :
- Thin Thi Dng ni : mch Ph Hon l Dng Hn truyn sang Dng Nhit.
- y ni mch Ph m Hon l Dng Hn truyn sang m Nhit c th bit; th ngha
ca mt ch m cng theo nm bit c vy.


BI TH 8
THI M TH L (4)

Thi m c khi sinh chng Hn Thp, Phong Thp dng php tr Thi Dng tr. C
khi sinh n Bnh dng Qu Chi gia Bch Thc thang. C khi sinh Phong n dng Qu Chi gia
i Hong thang (278), u l Thi m thc chng vy.
Li c trng hp nu phi gia Bch Thc i Hong nn gim i v l chng Thi
m h (279), li nn n i (276).

96

Kinh ni rng : khng th tr ch n h thiu sao khng hi tm ch n d tha ,
l bo iu .
Hoc hi rng :Th Thi m Ph, Tc Thi m T sao khng thy thin ny, phi
chng b tht lc ?
- Khng phi, phm Th Tc m Kinh u nh vy, khng ring g T Ph !
Th th Can v Bo sao li thy thin Khuyt m ?
Rng, l im dng ca sch Thng Hn. im dng ca Thng Hn l Tu
Bn L phn, l ch Can v Bo lm ch, cho nn lun n n.
Thi Dng thin trung, chng th 7 (13), tit th 14 (110) v 15 (111) c ni Can
tha T, Can tha Ph !
Thng Hn lun n Can, Bo ri dng; Ph, T, Tm, Thn thuc v Tp Bnh.

B

BI TH 1
THIU M TH L (1)

Thiu m L mch Vi T. Vi Thi Dng Biu mch Ph i nhau. Ngc li, Thi
Dng Thiu m u cng c loi mch ny.
- C m m khng c Dng th Mch Vi mun Tuyt.
- C Hn m khng Nhit th Mch T mun Tuyt.
- Thiu m bnh mch Vi T l Nhit Kh rt t.
- Ch mun ng l m Kh rt nhiu (280).
- Mun th khng th, mun ng khng ng: l Thiu m vi Nhit Kh c hai rng buc
nhau.
- t li m kht: l m Kinh vi Nhit Kh trn di rng buc nhau.

97

- i nc t cu, tiu tin sc trng: l m Kinh vi Nhit Kh trong ngoi rng buc
nhau.
- trn h khng ch ng c di, cho nn tiu tin sc trng :l Thy Ha Thiu m
Th Tc Kinh rng buc nhau (281).
Ngi ta u bit Thiu m vi Nhit Kh khng th la nhau giy lt, li cng nn bit
Thiu m vi Thi Dng lun lun lin quan vi nhau, th mi l kho quan st vy.

BI TH 2
THIU M TH L (2)

Thi Dng Hn Kh l Nhit vi Hn; Thiu m Nhit Kh l Hn vi Nhit.
Thi Dng Thiu m khng khc, nhng li rt khc nhau :
- Dng ch Ngoi (ngoi), m ch Ni (trong).
- m vi Dng tri ngc nhau, Trong vi Ngoi khc bit nhau.
Nhn r cc im khc bit ca n, cho nn php tr khc nhau nh tri vc.Nu c
mt cht sai lm, vic sng cht phn bit lp tc.
Nu theo phng din khc m xem th Thi Dng Thiu m u c y m
Dng tnh, c y Hn Nhit Kh, cho nn Mch Chng ca chng lun ging nhau. l
ch nhn bnh v tr bnh rt kh m phn bit r rt. Th ly mch chng xem xt :
- mch m Dng u Khn: Thi Dng Thiu m ng c mch y, nhng :
- Thi Dng l Chng Thng Hn khng m hi (3).
- Thiu m l Chng ra m hi, vong Dng (282).
- mch Ph Khn, pht Nhit, m hi khng ra, Thi Dng Thiu m ng c mch chng
ny :
- 1 bn th dng Ma Hong thang (47).
- 1 bn dng i Thanh Long thang (38).

98

Hn Nhit tr khc nhau vy.
- Ho Thi Dng l Tiu Dng th phi Bn Hn.
Ho Thiu m l Bn Nhit th phi Tiu m (283).
- H li Thi Dng l Bn Hn truyn Kinh.
H li Thiu m cng l Bn Hn truyn Kinh (283).
Nhng iu nh th nhiu khng k xit, ngi ham hc ngh su nn ht thy so
snh m phn bit, l cng vic cn gp hn c vy.


BI TH 3
THIU M T L N BIU

- Thiu m bnh l L cho nn mch Trm T Sc l ti L. Trm l m Kh thc, T l m
thc m b buc Dng, Sc l Dng h. L nh th, Biu c th bit, cho nn khng
th pht hn (284).
- T L n Cch, Thiu m Cch Nhit Kh Vi, khng th pht hn, hn th vong Dng,
c bi vong Dng tc l vong Nhit Kh vy. Mch Xch Nhc l m Nhit h li khng
th h, c bi H th vong m Nhit (285).
- T Cch n Biu l ni Hn kh lm ch, c m Nhit Kh ha hp,tuy phin, h li tt
t lnh (286).
- C Nhc l Biu, Tu L cng l Biu, ght lnh m nm co l C Nhc th phi Hn
truyn Kinh; tay chn m c th lnh bi v cn c m nhit vy (287).
- Ght lnh nm co, c lc mun b o chn l th phi Hn Tu Nhit phn, cho nn c
th tr (288).
- Thiu m bnh L ra Biu, cho nn Trng Phong Biu Nhc phn mch Dng Vi, m
Sp l mun lnh; Dng Vi l Trng Phong khng truyn Tam Dng, m Sp l Trng
Phong khng truyn Tam m, l chng mun lnh vy (289).

99

BI TH 4
THIU M TRUYN CC K KINH

c mch bt u Du ca H Cc, theo trong xng sng m i ln n Phong Ph
ri vo No.
Nhm mch bt u pha di Trung Cc, ln n mao t (chm lng) theo trong
bng ln Quan Nguyn, n yt hu, ln cm m, theo mt vo mt, lc vi li.
Xung mch bt u t Kh Xung, cng theo Kinh Tc Dng Minh, gip 2 bn rn i
ln n Hung Trung th tn ra.
Ba K Kinh u bt u Kh Xung, mt ngun m 3 nhnh, cho nn n lm bnh :
- Xung Kinh th phi Thiu m Nhit th Th (291).
- Nhm Kinh th phi Thiu m Nhit th Li (291).
- c Kinh th phi Thiu m Nhit th khp mnh nng v Nhit Kt Bng Quang tt sinh
tin huyt:
- Bng Quang th Thiu m Nhit Kh hnh Thy.
- c Kinh th Thiu m Nhit Kh hnh Huyt.
hai bn lin h nhau vy (292).
Cn nh, Thiu m Nhit Kh th phi Hn ri truyn qua cc K Kinh mi l kh tr.
Bi v th Hn truyn m Quyt, tt nhin dn li m khng m hi. Nu cng p pht hn
Thiu m, tt ng n huyt cc K Kinh, hoc theo c Xung Kinh xut ra ming mi,
hoc theo Nhm Kinh xut ra mt. l ti h Hn truyn m quyt tt ti thng
Nhit dn li m kit, cho nn kh tr (293).




.

100

BI TH 5
THIU M T CHNG

T Chng l do Thiu m Nhit Kh tiu vong m sinh ra.
Thiu m Nhit Kh l Sinh Kh, pht ngun t Tm Thn, m bi dng Tm Thn l
do Tn Dch Tu.
Trng S bo Tu l ch Huyn Chn Hi Thng, l ch ni vy.
Tm tng thn, Thn tng Tinh, ci ngun ci ca n l Kh Huyt Tu phn rt v ci
ny, trt vo ci kia, lm ch sinh mng con ngi, chng phi l rt quan trng ?
Qu nh vy th T Chng phi theo Tu L lm ch bt u :
- Ght lnh mnh co l ti Tu m Nhit h.
- h li th do Tu h m n L h.
- tay chn nghch lnh th l Tu h m n Biu h.
Tuy khng phi Chng Cht, nhng u mi ca Chng Cht vy (294).
- Th li, phin to, t nghch l m Nhit tiu vong L (295).
- H li dt m u xy xm, c lc mo l m Nhit tiu vong Cch (296).
- su by ngy th cao: l m Nhit tiu vong i (297).
- T nghch, mch khng n, khng phin m to: l Ngoi Hn p bc m Nhit (
trong) tiu vong (298).
- mch Vi T mun nm, m hi khng ra, khng phin, mun th li t li; tr li phin
to, khng nm ng c: l Ni Hn p bc m Nhit tiu vong (299).
Ngi dng sinh c th khng bit ch quan trng ny c ru ?


.

101

BI TH 6
THIU M T BIU N L (1)

- Thi Dng thng thuc tt c.
- Hn Kh truyn Kinh tt c.
- C Nhc bt u bnh tt c.
- Tu L tp trung tt c.
l bn php ct yu ca Thng Hn Lun. Thiu m h c th ra ngoi cc php
ny c ?
- Thiu m bnh th c chi (Thiu m bnh bt u mc phi) : l ni Thiu m mc bnh
do t Thi Dng m mc. Bt u l bt u mc phi ti C Nhc.
- tri li pht nhit : l Thiu m Nhit Kh ch Tu, gi pht nhit C phn cho nn ni
tri li.
- mch Trm l th phi Bn Hn truyn Kinh.
Ch n gin vi cu, Thiu m bnh Kim c bn php ct yu ri.
Ma Hong Ph T T Tn thang lm ch : tr mc bnh C ri n B (300).
- Ma Hong Ph T Cam Tho thang tr mc bnh C hai ba ngy m khng c Thiu m
L Chng (301).
- Hong Lin A Giao thang tr mc bnh C ri n Tu hai ba ngy tr ln, trong Tm
phin, khng ng c (302).
Mt ch c chi (mc phi) l ni Khng c Thi Dng Thng Hn th khng
c Thiu m Nhit Kh lm bnh vy.



.

102

BI TH 7
THIU M T BIU N L (2)

Bi trn ni Thiu m Kh mc bnh.
y ni Thiu m Kinh mc bnh.
Kinh vi Kh ng thi, cho nn trn ni Th c (bt u mc phi).

*y ni c chi (mc phi) mt hai ngy l ni C n B.
- trong ming ha l Thiu m Kh Hung phn khng th Hn truyn.
- lng ght lnh l Thiu m Kinh Bi phn th phi Hn truyn.
- cu i l tr Kinh.
- dng Ph T thang l tr Kinh kim tr Kh (303).
*Li c khi th phi Hn C:
- thn th au: l C thuc Phong phn.
- tay chn lnh: C bnh n B thuc Hn phn.
- xng khp nhc: C bnh n Tu thuc Nhit phn.
- mch Trm: chc chn l C th phi Hn truyn Kinh.
- dng Ph T thang lm ch, khng dng cu v Hn khng ch chuyn Bi (lng) (304).
*Li c khi th phi Hn Tu :
- h li: l bi c th Hn.
- i tin ra m mu: l bi Tu Huyt phn.
- dng o Hoa thang lm ch (305).

.

103

BI TH 8
THIU M T BIU N L (3)

c Thiu m Kinh th phi Hn lm nn bnh, tt c Thiu m Lc th phi Hn
lm nn bnh.
Tu Thiu m Lc th phi Hn nh th no ?
* Hai ba ngy l ni Biu Lc vy.
- n bn nm ngy l ni L Lc.
- bng au l ni Tu Lc th Biu Hn L Nhit m au.
- tiu tin khng li l hip vi Nhit Lc L.
- h li khng dt l hip vi Hn Lc Biu.
- tin ra nng huyt l Tu Lc hnh huyt.
- dng o Hoa thang lm ch (306).
- H li, tin ra m mu c th chm thch,v tr Lc tt phi tr Kinh ca n, l php nht
nh vy (307).
- Th Li l thuc Lc Tu Bn L.
- tay chn quyt lnh l thuc Lc Tu Bn Biu.
u th Hn truyn, li th Nhit tinh (dn) vy.
- phin to mun cht : t Tu m n Cch.
- dng Ng Th Du thang lm ch (308).




.

104

BI TH 9
THIU M CCH (1)

Nay xem qua cc Chng v php tr Cch :
Bnh ti Thi Dng Kinh:
- Nhit Chng : dng Vn Cp tn, Tam Vt Tiu Hm Hung thang, Bch tn (140,143).
- Hn Chng : dng Cn Cng Cam Tho thang, Qu Chi Cam Tho thang (29,63).
- Tc Thi Dng : dng V D Lng thang (89).
- Th Thi Dng : dng Chi T X thang (77).
- Tc Thiu Dng : dng Qua tn (168).
- Th Thiu Dng : dng Cam Tho T Tm thang (160).
Cn nh ti Dng Minh Kinh khng ngoi Bch H, i Tha (209,220).
- Th Tc Dng Minh dng ng hon, Chi T X thang (222,229,237).
n nh Thiu m Cch :
+ Nhit Chng th ly h dng V Kh lm ch :
- Yt au, Hung y, Tm phin dng Tr Phu thang lm ch, Bch Phn rang thm ha
ung (309).
- Trong Yt b thng sinh mn ni nng khng ra ting dng Kh Tu thang lm ch,
K t (trng g) b lng , lm ng php ung (311).
+ Thiu m Cch Hn Chng :
- H li dng Bch Thng thang lm ch, trong phng c Thng Bch 9 cng (313).
- H li mch Vi dng Bch Thng thang, thm chng quyt nghch khng c mch,
dng bn phng gia Tr m Trp, khng c m Trp dng Nhn Niu (nc tiu)
cng c (314).
.

105

BI TH 10
THIU M CCH (2)

i ! Chng Cch nguy trong sm chiu, dc phm nhu lit (yu km) sao m tr ni ?
Cho nn bnh Thi Dng, Dng Minh dng thuc mnh lit ot ly, dng
loi su trc (t kh) nm phn ch ng.
Nhng m bnh Thiu m Cch th khng nh vy, dng Tr Phu, Bch Phn
nhun; K T, Kh Tu nhu; Bch Hnh thng; Tr m Trp, Nhn Niu ha.
Hon ton ly vic bo tn V Kh lm trng. Phn nhiu dng vt liu n ung iu
dng dt bnh; vn dng tht l tinh tng, phng php tht l thn diu !
T tp sn phm gia i bn thuc cc loi bay, loi ln, ng vt, thc vt ty B
v trong mnh ngi hp tnh, hp l m thi tr. C th bo l sut xa nay cha c ai s dng
c k l nh vy.


BI TH 11
THIU M CCH (3)

y ni v Hn Thp Phong Thp Cch thuc Thiu m.
- Hn Thp dng Chn V thang.
- Phong Thp dng Thng Mch T Nghch thang.
nhng bn trong c y khc uyn chuyn, nn ly Thi Dng Thng Hn loi Cch
so snh, c th thy c :
- Qu Chi Ph T thang tr Thi Dng Hn Thp Cch.
nu i tin cng, tiu tin t li dng Kh Qu Chi gia Bch Trut thang, v l Hn Thp
chuyn ra Phong Thp vy (176).

106

- Cam Tho Ph T thang tr Thi Dng Phong Thp Cch.
ght gi,khng mun b o,hoc mnh hi thng l Phong Thp chuyn sang Thng Hn
(177).
- Chn V thang tr Thiu m Hn Thp Cch.
hoc a b Ph T gia Sinh Cng l Hn Thp chuyn sang Phong Thp (315).
- Thng Mch T Nghch thang tr Thiu m Phong Thp Cch.
hoc a khan gia Sinh Cng; hoc c hng au b Bch Thc gia Ct Cnh l Phong
Thp chuyn lm Thng Hn vy (316).
S d nh th v Hn Thp PhongThp l Thng Hn loi cho nn khng la khi bn
sc ca Thng Hn.


BI TH 12
THIU M CCH (4)

Ti Cch Thiu m n Bnh, Phong n mc phi t Dng Minh n. n Bnh
Phong n ca Dng Minh tha (chu) t Thi Dng n. S d nh th, l v Thi Dng Hn
Kh truyn Dng Minh lm n Bnh, n Bnh truyn Thiu m lm Phong n, cho nn lun
n Bnh Thiu m nn trc tip vi Dng Minh :
- Ho l Dng Minh th Hn truyn lm n Bnh sinh ho;
Thiu m th Hn truyn lm n Bnh cng ho.
- Qu (hi hp) l Dng Minh th Hn truyn lm n Bnh sinh Qu ;
Thiu m th Hn truyn lm n Bnh cng Qu.
- hoc tiu tin khng li, hoc trong bng au, hoc tit li h trng cng u nh th
c (317).V vy cho nn :
- T Nghch tn c th tr Dng Minh n Bnh,cng c th tr Thiu m n Bnh
(317).

107

- Tr Linh thang c th tr Dng Minh Phong n, cng c th tr Thiu m Phong n
(224,318).
- H li l Dng Minh, Thiu m th Hn truyn Kinh u c chng ny.
- su by ngy ho m nn a l Dng Minh, Thiu m u c th do n Bnh Phong n
m chuyn lm Thng Hn.
- kht nc, Tm phin, khng ng c l Dng Minh, Thiu m u c chng ny, l
Phong n vy (318).
Nhng y iu ng ch l: Hn Thp Phong Thp c nhin l Thng Hn
loi, m n Bnh Phong n cng khng ngoi Thng Hn loi.
Thng Hn Lun h khng phi l Thng Nht Y o ?


BI TH 13
THIU M TU (1)

Ni Kinh ni : Thi Dng Thiu m tng Bn, tng Tiu (theo gc, theo ngn)
l ni Thi Dng Thiu m c Hn Nhit tnh vy.
Cho nn khi n lm bnh :
- C th pht ra Hn chng.
- C th pht ra Nhit chng.
- C th ng thi c Hn Nhit.
- C th ng thi c Hn truyn Kinh m Nhit phn ng.
* Ti Thi Dng Kinh, C Nhc phn :
- Nhit theo Hn ha gi l Hn Thp, v vy c hai ba ln dng Qu Chi thang (25).

108

- Ha n cc th chuyn vo gi l Phong Thp, cho nn c Qu Chi nh Ma Hong Nht
thang (25).
- Hn theo Nhit ha gi l n Bnh, v vy c Qu Chi nh Vit T nht thang (27).
- Ha n cc th chuyn vo gi l Phong n, cho nn c Qu Chi kh Qu gia Phc Linh
Bch Trut thang (28).
* Cn ti Thiu m Kinh, Tu L phn, tuy chng c Nhit ha khng ging
nhau, nhng php tr H gp u ging nhau :
- mc phi hai ba ngy ming ro, c kh: l Dng Nhit theo m Nhit, dng i Tha
Kh thang gp h i (319).
- T li ra nc trong sc xanh rng: l Nhit theo Nhit th Hn theo Hn,t nhin phn ng
vy.
- di Tm au, ming kh ro l Dng Hn theo m Nhit, dng i Tha Kh thang gp
h i (320).
- su by ngy bng trng, khng i tin l Tam m theo m Nhit, dng i Tha Kh
thang gp h i (321).


BI TH 14
THIU M TU (2)

Th th Hn ha chng phi nn gp n ?
- Thiu m bnh mch Trm l Tam m th Hn ha, gp n i, nn dng T Nghch thang
(322).
- Dng Nhit th Biu Hn trn Cch, tay chn m mch Huyn Tr, nn cho Th. Nu
trn Cch c Hn m, a khan l th Bn Hn li th thm Hn ha, gp nn n i (323).
- Dng Hn th Hn ha li tng ng vi Bn Nhit :
- H li l th Hn ha.

109

- mch Vi Sp l tng ng vi Bn Nhit.
- nn a m hn ra : l trong Hn c Nhit.
- tt i tin nhiu ln tri li phn t l Hn vi Nhit nu ko nhau.
- nn n trn n tr Hn Kh phn.
- cu i: tr Hn Kinh phn.
Kh trn Kinh cho nn ni trn n (324).

















*

110

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN TM


BI TH 1
KHUYT M TH L

Th l Lc Kinh, mi Kinh u c ch c sc ca bn Kinh :
- Ni Thi Dng bao la tt c m ch Biu,
Thiu m l phn nh ca Thi Dng, cng bao la tt c m ch L.
l c sc ca Thi Dng v Thiu m vy.
- Dng Minh, Thi m u th Thi Dng Thiu m lm bnh; nhng m :
- Dng Minh tnh thun Dng.
- Thi m tnh thun m. l c sc ca n.
- Thiu Dng th Tam Dng truyn vo Tam m,
Khuyt m ni giao t gia Thi Dng v Thiu m,
Cho nn 2 Kinh ny ch Khu (bn l cho vic m ng). l c sc ca n.
Ch v th,cho nn: Khuyt m s Kh (Kh bt u) :
- bin ng m sinh Hn, l Thi Dng Thng Hn vy.
- bin ng m sinh Nhit, l Thiu m Trng Phong vy.
Khuyt m Thng Hn :
- tiu kht l th Tc Thi Dng Kh.
- Kh xung ln Hung l th Th Thi Dng Kh.

111

- trong Tm nhc, Nhit, i khng mun n : l th Thi Dng Tiu Dng.
- n th ma ra giun, cho H th li khng dt l th Thi Dng Bn Hn (325).
Khuyt m Trng Phong :
- mch Vi Ph l mun lnh : bi v m Kinh Trng Phong Biu.
- mch khng Ph l cha lnh : bi v Trng Phong L vy (326).
- Kht mun ung nc, cho ung cht t th lnh : ni Khuyt m l m tn m Dng
kh cn t, cho nn lm n Bnh, lm Phong n khng cn cha tr vy (328).
- Khuyt m l m tt , cho nn th Hn Thp, Phong Thp m Quyt, khng th cho H
bi v Dng Kh h vy (329).


BI TH 2
KHUYT M BIU L (1)

Thiu Dng ch Bn Biu Bn L cho nn Chng ca n l Hn Nhit vng lai.
Khuyt m l Bn Dng Bn m cho nn Chng ca n l Quyt v Nhit.
- Trc th Thi Dng Bn Hn m Quyt, sau th phi Thi Dng Tiu Dng m Nhit
th Li dt. Nu li thy Quyt th tr li li (390).
y l Khuyt m th phi Thi Dng p i sinh ra Quyt Nhit,Chng Quyt
trc vy.
Cn nh Khuyt m th phi Thiu m sinh ra Nhit Quyt, Chng Quyt sau vy.
- Trc pht Nhit 6 ngy, Quyt tri li 9 ngy m li: Nhit t Quyt nhiu l chng nng.
- phm Quyt li ng l khng n c : l V Kh h vy.
- gi li n c, s l V Kh Tr (t b) Trung (trong) m cu cu ngoi.
- cho n bnh lt khng pht nhit l V Kh vn cn.

112

- nu pht Nhit, s bo Nhit n ri li i ngay (l xu).
- ba ngy sau xem mch li thy Nhit vn tip tc l Nhit ng mng, k hn n na
m v sng th lnh. S d nh th l v Nhit 3 ngy hip vi 6 ngy trc tng ng
vi Quyt 9 ngy.
- na m v sng th lnh l vo lc gi vng ca Khuyt m hnh Kinh (gi Su t 1 n
3 gi sng), m tn m Dng (sinh) vy.
- li sau 3 ngy Nhit cn tip tc tt pht ung nng (ung nht c m) l Nhit c d vy;
cng vi Quyt c d th sinh Tr Trung u khng nn vy (331).
Quyt Nhit tng ng l do Bnh Kh m bit Chnh Kh vy.


BI TH 3
KHUYT M BIU L (2)

S d gi Quyt l bo lng Hn hip bnh.
S d gi Nhit l bo lng Nhit hip bnh.
- Cc Kinh khc th Dng Hn khng pht Quyt,Khuyt m Kinh th Dng Hn mi sinh
Quyt.
Tr Quyt chng phi ch ring tr ci Hn ca Dng Kh, m phi kim tr ci Hn
ca m Kh mi c (332).
- Ring th Dng Nhit th ch c th t dt h li thi. Nu nh yt au, Hu t l Dng
Nhit hip m Nhit lm ra Chng Nhit ca Khuyt m; cho nn :
- hip Nhit trn tt sinh Hu t.
- hip Nhit di tt sinh tin huyt (333).
l ni Khuyt m Kinh sut c trn di vy.
.

113

BI TH 4
KHUYT M BIU L (3)

S d bo rng Quyt, Nhit c khi thm, vi (nhiu t) khng ging nhau, c khi Biu
L khc bit, l :
Khuyt m th Thi Dng Hn Kh sinh Quyt, th Thiu m Nhit Kh sinh Nhit.
Nhng m c khi th Thi Dng sinh ra Quyt Nhit, c khi th Thiu m sinh ra Quyt Nhit.
Nhng :
- Th Thi Dng th Quyt vi (t) Nhit cng vi.
- Th Thiu m th Quyt thm (su) Nhit cng thm.
- Th Biu L th Quyt Nhit vi (t).
- Th Tu Cch th Quyt Nhit thm (rt nhiu) (334).
S d nh th l v m Dng hip bnh, tinh bnh u Tu, Cch phn, Biu
L th m Dng phn b, cho nn vy.
- Th Thiu m Biu nu Quyt, Nhit cn bng l bnh mun lnh (335).
- Th Thi Dng Biu th Quyt nhiu, nghch lnh v Dng th m l nghch vy (336).
- Th Thiu m L, Nhit nhiu sinh tin huyt (340).
- Th Thi Dng L, Hn nhiu lm bnh nng thm (341).


BI TH 5
KHUYT M TRUYN XUNG KINH

y l chng Quyt Khuyt m truyn qua Xung Kinh.
Xt Quyt l do Thi Dng Dng Kh vi (t) v Thiu m Nhit Kh h gy nn :

114

- mch Vi m Quyt : l bnh nguyn vy.
- n 6-7 ngy da lnh : l Tm Bo vi Ph b Tm Nhit trn ; trn cc Th m lc vi
cc Th Dng cng lm bnh vy.
- vt v khng c lc tm yn l Can vi T b Thn Nhit di; di cc Tc m lc
vi cc Tc Dng p i lm bnh vy.
- l Khuyt m bnh ti Tng gi l Tng Quyt.
- Tng Quyt truyn sang Xung Kinh lm Vu Quyt : l ni Khuyt m thuc Mc, cy mc
nt th trng sinh ra; Xung Kinh bnh do Khuyt m a n gi l Vu Quyt.
- nay ngi bnh yn tnh m li c lc phin :tnh l m, c lc phin l trong m c Nhit.
m Nhit h cc , l Thn Tng Hn; l ni Xung Kinh bnh do bi Can Tng Quyt,
Can Tng Quyt do Thn Tng Hn vy.
- Vu (giun) i ln vo Cch cho nn phin l th Thiu m Kh m ln.
- n vo th nn a ri li phin l th Thi Dng Kh m ln.
- Vu nghe mi n th ra, nn phi ma ra giun: Xung Kinh nghch ln tt phm n
Dng Minh V Kh m ma, gi l th vu, do Vu Quyt m n.
- dng Mai hon lm ch; Li lu ngy thuc 3 K Kinh cng c th tr (337).

BI TH 6
KHUYT M TRUYN NHM C

Sao gi l Khuyt m truyn Nhm Kinh ?
- Quyt t, Nhit Vi, u ngn tay ngn chn lnh : l Khuyt m truyn Biu Nhm Kinh.
- lm lm khng mun n ung : l Khuyt m truyn L Nhm Kinh.
- phin to (bt rt, vt v) l do Biu vo L.
- tiu tin sc trng, mun c n : l Hn gp c Nhit m lnh bnh.

115

- Nu Quyt m nn a, Hung Hip y, sau tt i tin ra huyt : l Hn
gp phi Nhit m sinh bnh (338).
Sao gi l Khuyt m truyn c Kinh ?
- Tay chn Quyt lnh, ni khng Kt hung : l c Kinh th m Hn Biu.
- Bng di y m au : l c Kinh th m Hn L.
Do bnh Biu, L v Cch, Tu; php tr c kh d khng ging nhau vy.

BI TH 7
KHUYT M T CHNG
Chng cht Khuyt m v chng cht Thiu m ging nhau :
- Lc u ca n u do Tn dch Tu Cch b kh kit.
- Lc cui ca n u do Thi Dng vi Thiu m khuynh phc (lt ) nhau.
- Tay chn nghch lnh, phin to, cu Khuyt m (Thi Xung, Quan Nguyn),
Quyt khng dt : l chng cht do Dng Hn nhp L p bc m Nhit (342).
- Pht Nhit, H li, Quyt nghch, vt v khng nm c: l chng cht bi m Nhit
vong ngoi do Dng Hn p bc trong (343).
- Pht Nhit, H li qu nhiu, Quyt khng dt : l chng cht do H li m vong (344).
- Pht Nhit, H li, Hn ra khng dt : l chng cht do Hn ra vong Dng (345).
- Cn nh :
- m Dng Cch u h l chng vong huyt, cho h th cht (346).
- m Dng Tu u thc, pht nhit m Quyt, li h li l kh tr (347).
Chng cht Thiu m, trc ra bnh bt tr Tu,
Chng cht Khuyt m, sau gii r bnh kh tr Tu,
cho Y gia, Bnh gia sm bit m lo liu vy.

116

BI TH 8
KHUYT M TU CCH (1)

m Dng bin chuyn do Tu m bin chuyn.
Hn Nhit bin chuyn cng do Tu m bin chuyn.
Nu Biu L th khng th bin chuyn c.
Ci my bin chuyn rt l phc tp :
- C khi m chuyn ra; c khi Dng chuyn vo.
- C khi Hn chuyn vo; c khi Nhit chuyn ra.
- C khi Hn chuyn vo li hip vi Ni Nhit.
- C khi Nhit chuyn ra li hip vi Ngoi Hn.
- C khi chuyn m Nhit ra, m Hn theo cng ra.
- C khi chuyn Dng Hn vo, Dng Nhit theo cng vo . . .
Gi nh :
- Mch Xc l m Hn hng ra ngoi.
- tay chn nghch lnh l m Hn hip vi Dng Hn ngoi.
- nn cu i : bi v tt c Hn u ngoi (348).
- Mch Hot m Quyt l Dng Nhit vo trong hip vi m Nhit, l Quyt Biu m
Nhit L, dng Bch H thang lm ch (349).
Cc loi nh th ny ni ton Lun gn nh t ri, nhng m tc gi ch nm Lc
Kinh bin Mch Chng lm cng, th d gp phi m Dng ln ln, Hn Nhit ri rm,
u c th tm ra u mi vy.
Ti rt mong ngi c sch Thng Hn nn ly vic bin r Mch, Chng lm
phng tin h th cng phu.
.

117

BI TH 9
KHUYT M TU CCH (2)
Mch Xc, mch Hot c th dn gii r rng :
Mch Xc l Hn hng ra ngoi, nh cc loi : mch Xc Hung y, mch Xc cha
gii, mch Xc khng Kt Hung.
Mch Hot l Nhit Tu, nh cc loi : mch Trm Hot hip Nhit Li, mch Ph
Hot H huyt, mch Ph Hot Nhit di Tm.
Nhng Mch khng phi ch Hn Nhit m c th ni ht c ! Bi li c : trong Hn
c Nhit, trong Nhit c Hn; khng th ct t m Dng c !
m Dng c khi tng hip, c khi tng ly :
- Biu mch Ph, l mch Thi Dng, cng l mch Thiu m.
- L mch Vi T, l mch Thiu m, cng l mch Thi Dng.
Sao bit c nh th ?
Thng Hn Lun, mch Vi mun tuyt thy 3 ln, cn mch T mun tuyt ch
thy mt ln:
- Mch Vi l Dng la khi m th Dng mun tuyt.
- Mch T l m la khi Dng th m mun tuyt.
Ni ngc li :
- Dng mun tuyt, tc l Nhit Kh mun tuyt, Nhit Kh thuc Thiu m, l
Dng vong m cng vong; cho nn Thng Mch T Nghch thang phi dng m Trp Nhn
Niu t m ha Dng (316,389).
- m mun tuyt, tc l Hn Kh mun tuyt, Hn Kh thuc Thi Dng, l m
vong th Dng khng th cn li mt mnh; cho nn ng Quy T Nghch thang phi dng
ng Quy duy m tn Dng (350).
Nhng m trng Dng ch khng trng m, phi nn ch vy.
Nm iu ny tm cu, th mch Ph T, mch Trm T hoc mch Trm m T,
mch no cng c ngha ring; tm cu s t c vy.

118

BI TH 10
KHUYT M TU CCH (3)

- Phm i hn, i h li u l Chng Khuyt m Tu, ni Khuyt m l Thi
Dng Bn Hn li th Bn Hn truyn Kinh cho nn ni i.
- tay chn nhc, co rt, quyt lnh dng T Nghch thang n i (351,352).
Cn nh Chng Khuyt m Cch nn theo php tr trn, di :
- Tay chn q uyt lnh l th Dng Hn
- mch cht Khn l th m Nhit.
- Hn Nhit cng th trn Cch dng Qua tn cho th (353).
- Quyt l Khuyt m khng m Nhit nn Huyt Hn, bnh trn Cch, Nhit h nn tr
sau.
- Qu Khuyt m, m Hn Kinh m th phi Dng Hn. Bnh di Cch, thy thm vo
V, Hn Thc nn tr trc vy (354).

BI TH 11
KHUYT M TU CCH (4)

- Thi Dng bnh mch Trm Tr l mch Tu Dng Hn tn gia (mi thm) m
Nhit.
- Khuyt m bnh mch b Thn Trm m Tr :
- Thn l bo bnh t ngoi vo.
- Trm l bo Dng Hn thc Tu.
- Tr l bo m Nhit h Cch.
- ch m l bo hip mch Tu Cch. Phm ch m phng theo .

119

- tay chn Quyt nghch : l Dng Hn thc.
- h b mch khng n : l m Nhit h.
- yt hu khng li, khc m mu : l Bn Hn hip Bn Nhit m ln.
- tit li khng dt : l Bn Hn hip Bn Nhit m xung.
- dng Ma Hong Thng Ma thang hn ra th lnh (355).
- Li c khi Bn Nhit hip Bn Hn di mun lm li, c chng c th dng Phc Linh
Cam Tho thang (356).
- Li c khi Bn Hn hip Bn Nhit m ln nu n vo ming l th ra ngay, dng Cn
Cng Hong Cm Hong Lin Nhn Sm thang (357).
l Khuyt m Cch, cng vi di Cch, trn Cch c s phn bit vy.


BI TH 12
MCH CHNG CA TH KHUYT M

- H li, tay chn quyt lnh, khng mch : l m Hn m Nhit u ra ngoi.
- dng php n m khng m, tri li hi suyn l cht : l Dng Hn nhp L.
Thiu m thua Phu Dng l thun, m thua Thi Dng th l nghch, cho nn cht
(360).
- H li, mch Thn tri li Ph Sc, trong b Xch mch Sp :l Dng Nhit m Nhit u
L.
- tt thanh nng huyt (t i ngoi ra m mu) : i tiu tin u c huyt, v
Dng Nhit m Nhit u th Bn Hn truyn Kinh (361).
- H li thanh cc (a chy ra cm v nc trong) : l L h.
- Khng th cng Biu, m hi ra tt sinh trng y v Biu L u h m Hn
truyn Kinh vy (362).

120

- H li, mch Trm m Tr : Dng Hn nhp L hip vi m Hn.
- Ngi bnh mt t, mnh c hi nng : l m Nhit ra ngoi hip vi Dng
Nhit.
- H li thanh cc tt s ut mo ri gii : Hn vi Hn hip li m bnh th Nhit vi
Nhit hip li m gii vy.
- nhng m hi quyt, mt i Dng (sc ) : l v Bn Hn truyn Kinh khin
cho m Nhit thot ln trn (364).
- H li mch Tuyt, tay chn quyt lnh : l Mch vi Chng u H, li th Hn truyn
Kinh tt cht (366).
- H li ngy i hn 10 ln, mch tri li Thc : l Mch vi Chng u Thc, li th Hn
truyn Kinh tt cht (367).
- H li thanh cc, Hn ra m quyt l th Bn Hn truyn Kinh, dng Thng Mch T
Nghch thang lm ch (368).
- Tit li h trng (i L di hu mn nng tr) : l th Bn Nhit chuyn thuc, dng Bch
u ng thang lm ch (369).
Hai phng trn Hn Nhit i lp, ly lm phng chm tr Th Khuyt m vy.


BI TH 13
TC KHUYT M (1)

- Bng trng y, mnh au nhc : l Tc Khuyt m th Bn Hn.
- Th L dng T Nghch thang.
- Th Biu dng Qu Chi thang (370).
- H li mun ung nc : l Tc Khuyt m th Bn Nhit, dng Bch u ng thang. Tc
Kinh vi Th Kinh php tr ging nhau (371).
- H li, ni xm : l th Bn Hn Bn Nhit di Cch, dng Tiu Tha Kh thang (372).

121

- Sau khi h li li phin, tay vo (di Tm) thy mm : cng th Hn Nhit trn Cch
dng Chi T X thang (373).
- Ngi bnh nn a : v Can l Hn Kinh.
- c ung nng : l th Bn Nhit.
- khng th tr nn a, (nng ht t khi) : Nhit gp c Hn th lnh vy (374).
- Nn a m mch Nhc : l Can Hn ly khai m Nhit.
- tiu tin t li : l ly khai Dng Nhit.
- mnh hi Nhit m thy quyt l m Nhit ra ngoi, m Hn cng ra ngoi.
- kh tr : Hn c th tr, Nhit khng th tr; dng T Nghch thang (375).


BI TH 14
TC KHUYT M (2)

- a khan l Tc Khuyt m Hn th Thi Dng Hn.
- th (ma) ra bt di : l Tc Khuyt m Hn th Thiu m Nhit.
- u au : l m Hn bnh m Nhit theo cng bnh vy.
- dng Ng Th Du thang (376).
- Nn a m pht Nhit l th Dng Hn Dng Nhit, dng Tiu Si H thang (377).
- i th, i h ri l th m phn Hn Nhit.
- Cc h li cc cho hn ra l th Dng phn Hn Nhit.
ni Can vi m Dng Hn Nhit cng rng buc ln nhau.
- Ngi bnh, Kh bn ngoi pht ut (hm hm kh chu) : l m Nhit ra ngoi vi
Dng Nhit.

122

- Li cho dng nc pht hn, nhn e : l Dng Hn vo trong vi m Hn,
s d nh th l v tt c u lin quan vi th Thng Hn truyn Kinh (378).
- e l m Hn, m Nhit di m hip bnh trn.
- bng y l Dng Hn, Dng Nhit trn m hip bnh di.
- y l T (4) B Bnh, cn bit b no bnh trc, b no bnh sau li n
(379).
Bit ch trc sau l Y o tt (xong ht) vy.
















*

123

NG THNG HN GIO KHOA
QUYN CHN


BI TH 1
HOC LON NI V KINH (1)

Thng Hn Lun bin v Lc Kinh xong, ly Chng Hoc Lon ni v Kinh, ly
Chng m Dng Dch ni v Lc Kt cui sch.
R rng l ly Kinh Lc lm phng tin h th cng phuc sch Thng Hn :
- dng Kinh Lc nhn bit m Dng.
- dng Kinh Lc bin bit Mch Chng.
- dng Kinh Lc phn chia B V.
- dng Kinh Lc to lp Thang Phng.
Khp ni dng Kinh Lc gii quyt, ni khng k xit, cho nn cui sch, ly 2
chng ny lm kt.
- nn ma m li gi tn l Hoc lon l ni L Kinh mch i Tung (dc) (380).
- Pht nhit, u au, mnh nhc, ght lnh, th li gi tn l Hoc lon : l ni Biu Kinh
mch i Honh (ngang), ri vo L Kinh mch i Tung.
- th h dt, li tr li pht nhit : l ni Kinh mch i trong mnh ngi, tun hon Biu L,
lu chuyn khng ngng vy (381).



.

124

BI TH 2
NI V KINH (2)

Kinh mch c m Dng; hnh Kinh c vo ra, ln xung, cng nhau giao i (giao
tip, i thay) Ti sao ni nh vy ?
* Thng Hn : l Dng Kinh (bnh) ngoi.
- mch Vi Sp : vo trong chuyn sang m Kinh.
- vn (gc) l Hoc lon : m Kinh (bnh) trong.
- nay l Thng Hn : ra ngoi chuyn sang Dng Kinh.
l ngoi th lm Dng, vo trong th lm m, giao i nhau vy.
- 4- 5 ngy truyn n m Kinh, chuyn nhp vo m tt sinh li : l Th m Kinh trn
chuyn xungTc m Kinh di.
- vn c chng a, h li khng tr c : c bi do t m nhp vo m.
- mun i tin l v Tc Kinh di.
- tri li ch trung tin m vn khng li : l Tc Kinh di chuyn ln Th Kinh trn.
- thuc Dng Minh i tin tt rn : c bi do t Tc nhp vo Th (382).
l trn th lm Th Kinh, di th lm Tc Kinh, giao i nhau vy.
- L th ln xung, giao i nhau 6 ngy 1 vng.
- Biu th vo ra, giao i nhau 7 ngy 1 vng.
- 13 ngy Kinh mch vn hnh trong ngoi, trn di tn ( ht) vy.




.

125

BI TH 3
NI V KINH (3)

Kinh vn hnh c vo ra, ln xung, giao i nhau.
li c vo ra, ln xung, thun nghch nhau.
* H li l t Th m n Tc m.
- ri i tin rn : l t Tc m n Tc Dng.
- rn th n c : l t Tc Dng n Th Dng.
l m Dng Kinh ln xung i thun vy
- tri li khng n c : l do t Dng vo m.
l m Dng Kinh ln xung i nghch vy.
- n Kinh sau hi n c : l Dng Kinh t ngoi vo trong.
- li qu mt Kinh na n c : l m Kinh t trong ra ngoi.
- qua i mt ngy nn lnh :
l m Dng Kinh vo ra i thun vy.
- Khng lnh l khng thuc Dng Minh (383).
l m Dng Kinh vo ra i nghch vy.


BI TH 4
NI V KINH (4)

Kinh mch vn hnh tt c B V, tt c thng thuc Thi Dng.
Sao gi l B v Tu L thng thuc Thi Dng ?

126

- Ght lnh mch Vi m li li : l Tu, cc Dng Kinh thng thuc Thi Dng.
- li ch vong huyt: l Tu, cc m kInh thng thuc Thi Dng.
- dng T Nghch gia Nhn Sm thang lm ch (384)
Sao gi l B v Biu, L thng thuc Thi Dng ?
- Hoc lon : l ni Kinh L.
- u au, pht nhit, mnh nhc : l ni Kinh Biu
- Nhit nhiu, mun ung nc : l Biu cc Kinh thng thuc Thi Dng, dng Ng
Linh tn lm ch.
- Hn nhiu, khng ung nc : l L cc Kinh thng thuc Thi Dng, dng L Trung
hon lm ch (385).
Sao gi l B v C Nhc thng thuc Thi Dng ?
- Th li dt ri l C, Thi Dng Kinh ha, cc m Dng Kinh t ha.
- m mnh au khng ngt : C, Thi Dng Kinh cha ha, cc m Dng Kinh cha
ha.
- nn xem xt Thi Dng Hn Kh ha hay cha ha, gii bn ngoi ca n l bo
C vy.
- dng Qu Chi thang tiu ha : l c th ha Dng Hn Kh, cha c th ha cc
Kh khc, cho nn gi l tiu (386).

.
BI TH 5
NI V KINH (5)

Kinh mch vn hnh c m Dng Hn Nhit, tt c u th Bn Hn truyn Kinh.
+ Th li : l Dng Hn L th truyn.
- m hi ra, pht nhit, ght lnh : l C th truyn.

127

- tay chn co qup : l Tu th truyn.
- tay chn quyt lnh : l B th truyn.
- u dng T Nghch thang lm ch (387).
+ th li li, thm tiu tin li li na : l m Hn L th truyn.
- m m hi ra nhiu : l C th truyn.
- h li thanh cc (a chy nguyn cm nc) l B th truyn.
- trong Hn ngoi Nhit, mch Vi mun tuyt : l Tu th Hn.
- u dng T Nghch thang lm ch (388).
+ Th ht, h dt : L c m Hn tt c m Nhit.
- m hi ra m quyt : Biu c m Nhit tt c m Hn.
- T chi cu cp khng gii, mch Vi mun tuyt : l Tu m Nhit, m Hn khng la
nhau.
- dng Thng Mch T Nghch gia Tr m Trp thang lm ch (389).
+ Th li pht hn : l L Biu Dng Nhit khng la Dng Hn.
- mch bnh (thng), hi phin : l Tu Dng Nhit khng la Dng Hn.
- mi h : l Dng Nhit; khng thng c Cc Kh : l Dng Hn; l C Dng Nhit
khng la Dng Hn (390).
Nht thit m Dng u khng la khi Thi Dng Hn Kh.
Thng Hn truyn Kinh l v th !





.

128

BI TH 6
M DNG DCH SAI HU LAO PHC
(M DNG DCH BT RI B NHC PHT TR LI)
NI V LC (1)

C Kinh tt c Lc.
Thng Hn l thuc Thi Dng Biu Lc
m Dng Dch l thuc Thiu m L Lc
l ni m Dng Dch cha c th ra ngoi Thng Hn vy,
- mnh my nng n : l Lc bnh tt do t Kinh.
- thiu Kh (th vn) l Lc bnh tt do t Kh.
l ni Lc bnh cha c th ra ngoi Kinh Kh.
- thiu phc l cp: l do t Bng Quang Lc chuyn vo Thn Lc.
- hoc dn n co rt trong m vt : l Thn Lc bnh n Nhm Lc.
- Kh xung ln ngc : l Thn Lc bnh n Xung Lc.
- u nng khng mun c : l Thn Lc bnh n phn trn ca Mch c.
- ng chn u gi co rt : l Thn Lc bnh n phn di ca Mch c.
- Thiu Cn tn lm ch (391).
- tiu tin li th gii : l Kinh thy gii, Lc Huyt cng gii.
- u m hi sng : l Lc do Kinh gii.
- n b, n ng dng thay i ci ng qun t ung : l m Dng Dch vy.


.

129

BI TH 7
NI V LC (2)

Nhit cc thng tn n Lc. Lc bnh khng phi d tr.
Tr Lc tt phi tr Kinh Kh ca n.
Bo rng Trc tr tt bnh (bnh chng mi pht), sau tr c tt (bnh chng
thnh tt) l bo iu vy.
Bnh bt ri, v mt nhc pht tr li: li nn trc tr Lc, v bt ri bnh cn st li vy.
* Bnh nng bt ri, v mt nhc pht tr li: l ni Thiu m Nhit Lc th Hn Thy Tu.
- Dng Ch Thc Chi T X thang lm ch :
Dng Thanh Tng Thy (nc go vo hay l nc cho long) sc thuc l dng
ly Kh m nht ca go vo V, cng nh cch dng Qu Chi thang c hp cho long,
Bch H thang c Ngnh M (go t) vy.
Cn trc nu nc gim phn na, l theo nh Tiu Si H thang sc gim phn na,
ri b b, li sc, ly thang sau thuc vo Kinh, cn y ly nc nu trc thuc vo
Lc, mi php u c ngha ca n.
- C Tc thc gia i Hong 5 6 ming to bng con c : l ni Kim tr Nhit Lc vi
Hn Thy vy (392).
Cc loi V Ung, Trng Ung u do y pht sinh vy.
* Thng Hn bt ri, li pht nhit: l ni Thi Dng Hn Lc th Nhit huyt Tu.
- dng Tiu Si H thang lm ch (393).




.

130

BI TH 8
NI V LC (3)

Li c khi:
+T eo lng tr xung c Thy Kh : l Thiu m Nhit Lc th Hn Thy i.
- dng Mu L Trch T tn lm ch (394).
l nguyn do ca cc loi C Trng, Phc Trng.
+a nh nc ming, lu ngy khng khi l trn V c Hn : l Thiu m Nhit Lc th Hn
Thy ti Cch.
- dng thuc vin n, nn dng L Trung hon (395).
+Gy yu,thiu Kh(t hi),Kh nghch mun Th:l Thi Dng Hn Lc th Nhit huyt Cch.
- dng Trc Dip Thch Cao thang lm ch (396).
Cc loi Cch, Ung, Nuy u mi u do y.
+ Thi Dng Hn Lc th Nhit huyt i l th no ?
- Ngi bnh Mch gii : Dng Hn gii.
- Sm chiu hi phin: m Nhit cha gii.
- Bnh mi ht, ngi ta p n : Dng Hn vn cn.
- T V Kh cn yu khng tiu c cm cho nn khin hi phin : l m Nhit hy cn.
- gim lng n th lnh : l Hn Nhit khng cn ch da np (397).




.

131

BI TH 9
CHNG NI V KNH, THP, YT

Knh, Thp, Yt 3 loi ny l bnh thuc Tam m L, ng l nn lun ring, nn
ring ti Tp Bnh, bi Thng Hn l chuyn tng gii v Biu Bnh v cho l tng t
Thng Hn cho nn thy y.
Ni rng 3 loi bnh ny khng th ra ngoi Thi Dng Thng Hn m sinh ra
c.
Trng Cnh ly chng ny kt cui sch Thng Hn, tc l cng dng chng
ny m u cho sch Tp Bnh. Bi v Biu L khng th khng phn ra, cho nn hai lun, mi
lun u c tn ch ring; Biu L khng th khng hp li cho nn ly chng ny cu thng
i bn vi nhau. l thm ca tc gi vy.
Trong bi ta c ni Lm sch Thng Hn Tp Bnh Lun hp thnh 16 quyn
l ni nn hp li m c vy.


BI TH 10
KT LUN

Thng Hn l sch Khoa hc trong Y gii.
Ngy nay may mn cn li sch ny, mi thy i Kinh, i Php tr bnh ca ngi
xa.
Xem sch thy Bin Mch, Lun Chng, chng tit khi dt, tng cu, tng on r
rng, mch lc thng sut rt l nghim mt.
Tin nhn gi l 397 php, php tc l tit vy, mi tit u c php cha. Nh t
trc n nay cha c ai phn tch Chng php.
Nay trm em ci hc ca Khoa hc lm sng t th l, nu ln tn ch cc chng.
Trong khng ng rng vi ngn nm trc, Y gia Khoa hc sm pht minh nh vy.

132

6 chng Thi Dng thng, 8 chng Thi Dng trung, 7 chng Thi
Dng h, 10 chng Dng Minh, 1 chng Thiu Dng, 1 chng Thi m, 6 chng
Thiu m, 6 chng Khuyt m, 1 chng Hoc Lon v 1 chng m Dng Dch,
cng li l 47 chng.
Mong mi c cc bc hi ni cao minh nh chnh cho.
Bi v, Thng Hn Lun khng phn c chng, tit th vn php khng r rng,
Mch chng hn n mong g Thc dng c ? Th khng th ci tin Y o thnh ra Khoa
hc c.
Nay vit Thng Hn Gio Khoa 150 bi, lc r i Ngha, ngy kia dng n tr
gip cho vic nghin cu sch Thng Hn Lun vy.















.

133

MC LC
MC TRANG
Li Ngi Dch
Gio Khoa Thng Hn Quyn I
1. Thng Hn tin [1]
2. Thng Hn tin [2]
3. Thng Hn tin [3]
4. Thng Hn tin [4]
5. Y Thng
6. Tam m Tam Dng
7. Kinh Kh
8. Kinh Lc
9. Ph Tng [1]
10. Ph Tng [2]
11. Kh Ha
12. B V
13. Mch Php [1]
14. Mch Php [2]
15. Mch Php [3]
16. Mch Php [4]
17. Mch Php [5]
18. Thn Minh.
19. Xng [1]
20. Xng [2]
4
6




7



8


9

10


11

12


134


Gio Khoa Thng Hn Quyn II
1. Y o duyn cch
2. Thi i K Hong
3. Thi i Vit Nhn
4. Thi i Trng Cnh
5. Lc Kinh truyn thng
6. Phi c Thng Hn
7. Thi Dng tn cng
8. Trng Phong Thng Hn [1]
9. Phong Hn [2]
10. Phong Hn [3]
11. Phong Hn [4]
12. Lu ng truyn Kinh
13. S ngy truyn Kinh [1]
14. S ngy truyn Kinh [2]
15. S gi truyn Kinh
16. m Dng hnh kinh
17. Tu L [1]
18. Tu L [2]




.

13



14


15


16

17


18

19



135


Gio Khoa Thng Hn Quyn III
1. C Nhc B [1]
2. C Nhc B [2]
3. Nhc Phn Trng Phong [1]
4. Nhc Phn Trng Phong [2]
5. Nhc Phn Thng Hn [1]
6. Nhc Phn Thng Hn [2]
7. Nhc Phn Thng Hn [3]
8. Kinh Kh trc sau Nhc Phn
9. So snh Mch Chng Nhc Phn
10. Ng nhn Hn Nhit Nhc Phn
11. Ba K Kinh th truyn Nhc Phn
12. Ba K Kinh th truyn B Phn
13. Tng hp Thi Dng Thiu m B Phn
14. Phn tch Thi Dng Thiu m ti B Phn
15. Thng Hn Loi B Phn

Gio Khoa Thng Hn Quyn IV
1. Thi Dng Bn Hn truyn Kinh ti Biu
2. Php Hn Biu Phn
3. Chng Qu Chi [1]
4. Chng Qu chi [2]
5. Chng Ma Hong

21



22

23


24

25


26


28


29

30

136

6. Chng Si H [1]
7. Chng Si H [2]
8. Chng Si H [3]
9. Chng Si H [4]
10. Chng Si H [5]
11. Tc Thi Dng Kh
12. Th Thi Dng Lc
13. Tc Thi Dng Kinh
14. Th Thi Dng Kinh
15. Bin v Cu nghch
16. Bin v Ha chng

Gio Khoa Thng Hn Quyn V
1. Tc Thi Dng Lc
2. Chng Kt Hung [1]
3. Chng Kt Hung [2]
4. Chng Kt Hung [3]
5. Chng Kt Hung [4]
6. Chng Kt Hung [5]
7. Th Thiu Dng [1]
8. Th Thiu Dng [2]
9. Th Thiu Dng [3]
10. Tc Thiu Dng
11. Cch M B
31

32

33
34

35

36
37

38


39

40
41

42

43

137


12. Nhit Bnh do Thng Hn Cch Phn
13. Cch Phn Thng Hn Loi [1]
14. Cch Phn Thng Hn Loi [2]
15. Cch Phn Thng Hn Loi [3]
16. Thng Hn Lc Mch thuc Cch Phn
17. Thng Hn Kinh Mch thuc Cch Phn

Gio Khoa Thng Hn Quyn VI
1. Dng Minh th l
2. Dng Minh Biu [1]
3. Dng Minh Biu [2]
4. Dng Minh L [1]
5. Dng Minh L [2]
6. Dng Minh L [3]
7. Tc Dng Minh [1]
8. Tc Dng Minh [2]
9. Tc Dng Minh [3]
10. Tc Dng Minh [4]
11. Th Dng Minh [1]
12. Th Dng Minh [2]
13. Th Dng Minh [3]
14. Th Dng Minh [4]
15. Dng Minh Tu [1]

44

45
46

47

48


49
50

51
52

51

54

55
56


138

16. Dng Minh Tu [2]
17. Dng Minh Tu [3]
18. Dng Minh Tu [4]

Gio Khoa Thng Hn Quyn VII
A-
1. Thiu Dng th l [1]
2. Thiu Dng th l [2]
3. Thiu Dng th l [3]
4. Thiu Dng th l [4]
5. Thi m th l [1]
6. Thi m th l [2]
7. Thi m th l [3]
8. Thi m th l [4]
B-
1. Thiu m th l [1]
2. Thiu m th l [2]
3. Thiu m t L n Biu
4. Thiu m truyn cc K Kinh
5. Thiu m t chng
6. Thiu m t Biu n L [1]
7. Thiu m t Biu n L [2]
8. Thiu m t Biu n L [3]
57

58

59



60

61

62


63

64

65

66



139


9. Thiu m Cch [1]
10. Thiu m Cch [2]
11. Thiu m Cch [3]
12. Thiu m Cch [4]
13. Thiu m Tu [1]
14. Thiu m Tu [2]

Gio Khoa Thng Hn Quyn VIII
1. Khuyt m th l
2. Khuyt m Biu L [1]
3. Khuyt m Biu L [2]
4. Khuyt m Biu L [3]
5. Khuyt m truyn Xung Kinh
6. Khuyt m truyn Nhm c
7. Khuyt m t chng
8. Khuyt m Tu Cch [1]
9. Khuyt m Tu Cch [2]
10. Khuyt m Tu Cch [3]
11. Khuyt m Tu Cch [4]
12. Mch Chng ca Th Khuyt m
13. Tc Khuyt m [1]
14. Tc Khuyt m [2]


67
68


69
70

71


72

73

74

75

76

77
78


140

Gio Khoa Thng Hn Quyn IX
1. Hoc Lon ni v Kinh [1]
2. Ni v Kinh [2]
3. Ni v Kinh [3]
4. Ni v Kinh [4]
5. Ni v Kinh [5]
6. m Dng Dch Sai hu Lao phc Ni v Lc [1]
7. Ni v Lc [2]
8. Ni v Lc [3]
9. Chng ni v Knh, Thp, Yt.
10. Kt Lun

Mc Lc

79


80

81

82

83


84
87



Ti khng gi bn quyn vi k vng th h ni tip lm trong sng v li ch hn cc di sn
vn ha ca dn tc Vit./.

You might also like