Zend - Avesta
ranei
e p ana ki nga mea o te rangi , me te taahua,
Mai i te whi o te tirohanga o te hua
o
Gustav Theodor Fechner
Edition tuatoru.
Mharahara by Kurd Lawitz.
Rrahi Tuarua
--------------------
Hamburg, ko Leipzig.
ai!hakaputa o Tuhinga "oss.
#$%&th
Ripanga o 'hirangi(
Rrahi Tuarua.
) te mea o te rangi.
*". piritanga ki te whanga tuatoru
+. tpiritanga i runga i te aro mtai rerehua o te hua me te tae o te whenua
kia rite ki runga i te anga mr! o te whenua te ,. M! te rohe wai
"apat#nuku -. $ te Air E. M! te mana %aahiahia o F. $ te
whanaketanga o te whenua G. whaiaro tiaki-parau tumu i roto i te p#naha so&ar
*"'. apitiria ki te whanga rima
, 'tahi whakaaro e p ana ki te whakatupuranga tuatahi, me nga %akatupu ng o
te kingitanga waro i runga i te whenua
*"''. piritanga ki te tekiona waru
atu huarahi whakaaro huritao i runga i te mara tikanga o te whenua
*"'''. apitiria ki te whanga iwa o
tpiritanga i runga i te raupapatanga o te ao
*'*. apitiria ki te whanga tekau ma tahi o
+. "ra(ti(a& tautohe mo te oraraa o te Atua, me te ora i mua nei rite an! ki
runga i te tihi ture ao, me tona hononga ki te tikanga herekore ,. $ te ptai o te
haere noa i te whakaaro mahi -.tirohanga taketake i runga i te hononga i
waenganui i te tinana me te hinengaro
a) uhinga
b) whakarite
() "arahautanga me te tamataraa
*ia nga tikanga whaiaroaro tonu o whinga ahua tinana atu &.
atu whakaaturanga poto tuarua o te parau tumu hou o te hinengaro
pngarau
**. whakarpopototanga o te parau haapiiraa o te mau mea o te rangi
) te mea o te a muri.
Kupu
**'. *ia te %au%aa o te mate te tangata, me te !wehenga o ake nei ki te ora o nianei
**''. whanaketanga o te %aaauraa o te ora i mua nei ki te ora mahara
+. !wehenga o te wairua otherwor&d&y ki te wairua teitei me te tahi e te
tahi , ano he !wehenga o te otherwor&d&y ki tenei-ao te ao varua
,. M te whanaunga o nga wairua otherwor&d&y i runga i tenei taha o te ao tikanga,
me te mau teitei
**'''. Mai te turanga tinana o te ora i mua nei
+. Mai te physi(a&ity otherwor&d&y rite ki t'r i runga diesseitigem whi
.. Mai te physi(a&ity otherwor&d&y rite ki t'r i runga tirohanga otherwor&d&y
./a. ng uauatanga
+. ptai o pehea e taea te tango te tangata i tona hanganga i roto, me te
whanaketanga ki te taahua, i roto i rite take e hono ki te whakangaromanga o
te roro te mate, te mamae, me te hoho&o o te hinengaro ki te tinana ,. ptai o te
hua o te oraraa o te taahua, unperturbed e taea ng+ messed -. ptai, me pehea
tawhiti taea e te mate o to tatou tinana o nianei kawe i to tatou araraa i mua
nei
**". tairitenga o te mate ki te whanau
**"'. atu i ki nga ngana mua whakatika i te parau haapiiraa o te tahuti ore
0.. tika tika o te parau haapiiraa o te tahuti ore
**"'''. huatanga whina
**'*. whakarite
***. datums to tatou whakaako i runga i te parau haapiiraa ,hristian ng
***'. whakarpopototanga o te parau haapiiraa o te mea o te ake
*11viii. whakapono
*". Tuhipoka ki te !2hanga tuatoru.
+. t2piritanga i runga i te aro m2tai rerehua o
te 2hua me te tae o te !henua.
-,. .. *o&. $/ 01 %%.)
2henua ,ommon e kore matou i tae mai i runga i te maha o ng take i waho take
ki te whakamrama i te hua porohita mo te ahua tino maitai roa, anake e kore ai
ratou e te tino tapatahi hoki te hanganga o te tangata, no te mea kei te rite te tangata,
he oranga rawa iti iho, a ia hua anake i runga i ia rite rite reira ki te
whakamramatanga o te tumu mau, e taea e tino wera i roto i to ratou ake ara. Ko
reira take hoki ki te kia whakaaro te momo. Ko te teitei noa te e te porotaka ake i roto
ano, i roto i te maru kua ake oraraa .ina&, to&erates a titau i te hua te p!ro. Ahakoa e
kore e parakore, i pai %epaki tetahi wehewehea3engari he rawaka e te huatanga
matua, ko te porohita, ka tukua, me ona akatuke4anga i. Akapapu te iwi tonu tino
rauangi puka matua iho kua e tona %aanahonahoraa he tonu tawhiti atu i whaiaro-te
otinga, me te whinga o te whakatutuki3 no reira, kaua ki te mau me&o o te mahi
waihanga, i nga tikanga a te %aaotiraa, pera me e kia ia ia ia i roto i te hope. A e kore e
waiho e ia haehaa nui ki kore, ki te %epaki5 6tiia whakaatu ake i roto i te hinaaro hua
ki te taha o te hunga i t'nei w i runga i nga wahi tino nui te nui tino mo tatou. 7e aha
te mea e taea ki te tae te whenua, otiia e kore e te tangata, ano he katoa, e kite tatou ki
a ia i roto i ona wahi pai, upoko, me te kanohi, tae hua, te %aka%a&a&a ki runga ki te
kahore i te whenua, engari i te patunga witi raro, te nuinga ara. 8a to tatou i te
whenua ano anake, ka i roto i te matenga o te tangata, i roto i te kanohi tangata rite
tata ki te p!ro ki3 engari ko te upoko nui atu i tutuki te kanohi, me te whenua, nui atu
i te upoko ko. Ka taea e 7eoi amo te reira i te whi te&eo&ogi(a& e kua meinga ara te
tangata o tona ahua ki katoa te mahunga kanohi ranei, a kua kupu kitea i runga i te
whenua ano, parakore tonu te whenua, kia rite ki te mea i te take inaianei, ki te ia
anake, kahore hoki he %aka%a&a&a i taea e te whenua te t9ariari. $ mua, kua
te&eo&ogi(a&&y whakaturia te hua porohita o te whenua iho ki ona waho motuhake
rawa, me te e apurua i roto i te whanaungatanga -:d. $. (hap. $$$, (hap. *$). 8a he aha
te ahua tangata rere ke ana i o te whenua, ko te ki te tango noa hei whakapuaki o te
whaiaro raro me te whakaotinga o tona oranga.
A, no te Ko te tino o te whenua te mea e matou i muri i tika whrangi o to tatou
wahi tino maitai roa, pera hoki reira nui atu tino tika atu ratou ratou. 7oki te ahua
%&are o to tatou mahunga matua kei te tonu tata ngaro i roto i te mata, me te whiwhi
whaka#hia anake i roto i te kikorangi, ka kanohi angaanga. $ roto i te rerek', e kore
he pena nui ngaro te taha o te %&attening, pera me nuan(ed te hua porohita o te
whenua, a ka he ahei te ahua matua nga maunga kaha kore ki te whai nui noa ka taea
te k'mu p#koro o te tereina i runga i te mata o te whenua ki te unspeakab&y nui
kanorau, me te wteatanga o te puka matua nui houkura rite te k'mu o to tatou
huatanga kanohi i roto ano ia e tere ana i roto i te rerek'tanga o te tikanga ng nui
teitei. enei tei te nuinga i runga i te rahi o te whenua3 no te mea na roto i te viivii ore
o e taea te tangohia te Abwande&ungen tona ahua tino nui, me te ake momo atu ki a
tatou, a ka ano te ahua matua p rite iti3 no tonu nga whakarerek'tanga (oarsest o to
tatou hua tae noa ki o ratou pai rawa.
$ roto i te tikanga maha e %aahaamana4ohia mai tatou i roto i te hua t#turu o te
whetu i "rinzipe, e kua okioki ano i runga i te ahua toi o nga atua Kariki, e kia
mahara koutou e nga atua Kariki ratou ki nga wahi nui anake Anthropomorphosen o
nga whetu. Mai ka mohio nga Kariki e ia te hanganga pai o te tangata, i te koki teitei
tona mata3 na overdone reira ki reira. o ratou atua, a ka nui haere te koki tae noa ki
tua atu i roto i te tangata puta nei i te katoa, ki te ;<< =, engari no te mea >0 anake e
p ana ki =, ?< anake = meatia e te kiriweti te whi noa o te tirohanga ki a tatou 8a ka
tenei whai whi nui ki te whakapuaki pai tiketike o nga atua Kariki mata. Ko o te
akoranga, tino me tonu tonu te mata tangata noa i muri i te mau hinaaro o te toi i
whakaritea e te iwi m! ng iwi. Kore 8ature herea e te tenei whakaaro, ae kore me
taata teitei ake i roto i te here whi ki reira. 8a ka pera kite tatou i te mea i rapua e te i
roto i te wahi tangata katoa o te tangata, te whakawhnui i te hua porohita i te mea
teitei i roto i te tikanga teitei o hyperbo&e i runga i te tangata katoa ki tonu o ratou.
Ko te k!taha Kariki ko mo nga atua Kariki katoa i roto i te wahi matua o te taua,
piko anake paku rerek', a ia hua mata atu hira e noho humarie ana. Ko te hua o te
whetu ano hoki mo te katoa i roto i tewahi matua o te taua, anake paku rerek' i te
trere, a ka hira i te kuwaretanga tetahi atu puka mea katoa. 7eoi tino mm ko te
mata Kariki rite te mata o te Ka&myks kme&@, na nui kaitahi %aaiteraa
whakawhanakehia, he ahei o hoki, a he aha te rerek'tanga rapa teitei i waenganui i te
ng Kariki atua-mata. Ko te huatanga matua o te mata o te ru Kariki *enus, ko Luna
kme&@ tonu ki nga whetu e amo ana i tona ingoa, a tera noa ake whakawhnuitia i
roto i te puai i te mata o te whetu, ka rite ki te whakapakoko Kariki, a kahore
matap!kere, engari ki te tupato te pupuri i teitei whakaaro whakaaro e kore e taea e e
peka ke i te teitei whakaaro ataahua.
ango te reira kia koi tatou, ka mea ki te he te hua mat te puka tino tino tika, e
kore e ai e te porot9taha tino maitai roa, me te haere tonu ki te pai rerek'tanga tonu o
te hua porohita. Ko t'tahi te atu ranei.Ko te mea i konei ano hoki ki te ataahua o te
natura rite te ataahua i roto i te toi. 2aiwai kua kite i te pakanga e wahi i waenganui i
te e whiwhi nui mo te tikanga o raro me te teitei, te tuatahi anake te tereina downright
te nuinga parakore, te %aaiteraa huatanga whakamutunga o runga ake tono %au%aa
rahi i te pae varua, e kore e taea e nei, hei te mea whakarereke o nga mana
whakahaere, hangarite. 8a, ko te rite o te ataahua rawa, i reira kitea te pakanga kei te
pera ka rato i te rua ka taea, engari i roto i te kotahi3 te tahi, engari kua ki te hoatu ia
titauraa.
Ki te hiahia ake matou ki te whakaara whi tangata o te tirohanga, a %aaite i te ptai
o te mana e p ana ki te tangata i roto i te ataahua o te puka, - a kahore tiaki ki te ui i
te mau uiraa, e titau t#turu, ahakoa te akoranga anake hei ka whakahoki ki te kupu
t#turu, te phi&osopho i roto i tenei whakaaro5 - e tikanga e ahau, kahore o matou
kitenga ki te mau tono atu i runga i te momo o konei whakawhanakehia, t9mata i mata
i te tangata e p ana ki te taua. 7e aha hoki ta e ratou kia5 A, no ka whakaatu whika i
roto i te natura, kia rite ki he tika o te whakaaro e te hunga mea teitei ratou, kia hiahia
matou kia kite nga peihana kau i roto i enei whika, ara ka tonu e hiahia ana ki te kite i
te mea e tahoA tetahi ka ki te whakaatu i whakakiia hoki ki te ora5
Kua unuhia noa matou i te taha kirihou o te ataahua o te whenua, ki te
whakaaro3 engari ti4a ia tatou ia mahara i teie nei e tae noa p#whakapaiake me te e mo
te te tae, atarangi, me te rauemi marama, na %au%aa no to ratou ataahua, me ng
huatanga, ko te tangata ia -*o& ahau, ,hapter $$$ ..)3 a, no ka mahue i te kanohi tahi
mea i roto i te whnuitanga o ng huatanga i te whenua i roto i te tumu parau o te
huru matua, kua outbid ana ker'me te rerek' ake i roto i te huringa i raro, me te
huringa o te m!hinuhinu, me te kara3 B hngai ana te %aaiteraa katoa o te ahua, engari
i runga i te mahi tahi o ng taha e rua, i runga i nei, tei reira.
, "ia te hanganga i !hakaritea o te !henua.
$ roto i te te tikanga, whakaritea te k!hiwi kamaka o te whenua i ki i te k!hiwi o te
tinana tangata, ki te te whenua kia rite ki te kaimahi i te reira, ano he %e%eka ki te
huarahi o te neke wahi, p'r i te k!hiwi tatou. Mai i tetahi atu taha, engari e taea e to
tatou te k!hiwi whakaaro tatou rite ki tetahi o nga wahi neke i runga i te Brdske&ett,
kia rite ki te r'hitatia te k'hi a tukunga mema mai i te kaupapa noa o to tatou tinana i
roto i te p ana ki te tinana o te whenua i tika i teie nei na noa i te viivii ore o te
tpiritanga e taea reira te haere atu i !, pera me te kaupapa noa o to tatou wahi i roto i
te p ana ki te toenga o to tatou tinana -(% .. *o&. $. ,hapter $$$.), he aha atu tomo 'tahi
ng whrite. Ko to tatou tinana ki te tinana matua o te whenua ake mau, a he wehi
tahuri i roto i i kaupapa i te wa ano .reer atu tetahi mema o to tatou tinana ki te tinana
matua noa. 6ia mau, e pupuri ana i te mahara o te iwi e here ana ki te whenua mr!,
me te kawe ana a reira haumaru ki te hoki, ki te e hiahia ana ia ki te waiho i te reira
rite reira waimarie ropu twariwari katoa ki o tatou wheua, to tatou anake me te
whenua tuwhera kau, me te taratara e to tatou waewae riro Maintenan(e ia, a e kore e
kokiri i tahaki. Ko e taea te tangata te neke noa huri noa i te ao katoa3 7eoi e tino iti
noa te nekeneke wahi i roto i to tatou hononga.
$ mau ia matou i konei, pera me pera maha he painga ki te whakahaere o te iwi
anake anake e totohe hoki ia, i roto i te huinga o te whenua, me te tangata, ranei, kaua
te tangata tae ano he mema ki te whenua seised i roto i te tohu tino maitai roa. e
tangata, te mea i hanga e teitei o te whenua, m te tuku i te kaha ki te tahuri ana wahi
i roto i te tohutohu katoa me te ki te k!rero i te kararehe katoa e ake he k!hiwi3 engari
taea te whenua tonu ia unspeakab&y, m te whakamahi i reira ki te atu kararehe noa ei
me&o turanga. Kua hanga nga teina 2eber te kitea ng e taea e te tangata ona ringa ki
runga ki tetahi wahi o tona tinana, kua nga maihao tetahi ringa o kopikopiko ki i,
anake e ratou anake whanga hngai ana ki te pa ki te ringa ki te e ratou ratou
rawa3 tika pena, tinana ki te iwi i tetahi whi o iho te whenua tae, nga rohe kua neke
rawa anake anake pea, me te nui .reer kaupapa, me te nui mannig%a(heren huarahi
atu i to tatou tukunga e te ringa.
6 te akoranga, te anga mr! o te whenua, he taumaha rawa rerek' ki to tatou
k!hiwi ngakau p#koro, kia rite ki te kahiwi matua o te k!hiwi to tatou ki tona ngakau
noa neke wahi3 a ka taea e te %aaauraa thoroughgoing kia rite ki nga wahi kore ianei e
hutia. Ko no te mea tika, te anga mr! o te whenua i taumaha te kaha, me te rahi ki ta
tatou mau k!hiwi e te pakiaka taketake o to tatou koiwi e kore e meatia e whakahokia
e ia ki ona wahi3 no te mea, eiaha i to tatou koiwi ano puta noa i te mema turanga ake
mori. Ko te rerek' i waenganui i te kakau turanga p#mau, me ng aronga anga
turanga an! iho i roto i te whenua mo te !wehenga teitei kahore he whakarite, pera
me puta te reira i roto ia tatou. angata me te kararehe k!hiwi katoa pena ki te mea no
te wahi, i teie nei te kakau matua o te tuahiwi ratou tuara u ng i roto i te anga
taketake o te ao, a tona nui te kaha, u, me te mo4araa, e te mea ki te nui i roto i tona
uhinga rahi i runga i te p#koro i roto i te tangata me te kararehe e taea whai tetahi i
te kaupapa i roto i roto i tona hurihuri ano ki te whakapiko rite ki mau opuaraa
rerek'3 ia e kore e kua te hua tonu o te k!hiwi mr! ko, kaua, i roto i te nekeneke
katoa o to tatou wahi atu iti iho ranei kinotia nei, e piko, e kore nei e kino inaianei,
engari no te mea i whakaritea te whenua te. Me mihi te ao i teie uhinga nui o ratou
tuara m ratou p#koro tukunga hono wahi te motuhake nui ki ai e taea e ratou te neke
ia ratou. Kia pehea te nui tangata me te kararehe takatakahia ki runga ki a ia, kahore
wiri, ka whana i te atu3 engari ia rite humarie a e whakararurarua e te tahi atu mau
nekehanga ona ake nekehanga i te hononga kopi ki te whenua i roto i.
Kite kotahi ano 7ere tatou i pehea te huru rahi i roto i te tahi mau mihi i waenganui
i nga !wehenga o te iwi, me te whenua tino kore i roto i te rtou 'r atu. $ roto i te
tahi mau tikanga e taea Kahore e nui atu rite atu i te rotoraa o te mea o te whenua i
runga i anga mr! o te ao ki te rotoraa o to tatou wahi i runga i te ba(kbones o to
tatou tinana3 tetahi mea rerek' i roto i te rtou 'r atu. Ko konei i rite whi k' kitea
tatou i te rerek'tanga i roto i te whenua i roto i ng o te hurihuri teitei. 7e ki te
whakatairite i tatou i te tangata, me te kararehe rawa kapi ki wahi o te whenua kia
rapua e ratou ki te whakarato rite nui i roto i te rahi ki te pai kia a ia, pera me to tatou
wahi i roto i te p ana ki to tatou iwi matua, na e hiahiatia ana e matou ki te taua i nga
taahiraa o te tangata ka ngaueue kararehe, me te whenua kaha ano, me te tahi atu
tangata me te kararehe e kua ohorere i te wa ano ki3 Kia kore ai tenei, i roto i te
whenua, i nga wahi kua iti i roto i te p ana ki te ao i hanga3 a ki te o te akoranga e
kore rawa i rite ki o tatou wahi. $ roto i te tahi atu tikanga katoa, i te $. (hap :d.. $$$
%akao%o i hanga e p ana ki te hiranga nui o ng rerek'tanga iti konei, ka rite ki tonu
maha i raro i to ratou tono.
Ko te rahi o te k!hiwi o te whenua hoatu e kore te rua o nga painga e tukua e ratou
ki te aronga o te tini me te rave rahi i te mau me&o huhua. $ nga tangata, me nga
kararehe, i ona ba(kbones i te torutoru noa wahi takitahi i roto i te whiti ng
whanga ki te iti whnuitanga mo te kaupapa Cpiti, 7eoi, noho te whenua kei te a
tawhio noa ki noa waewae pokarekarenga kaua katoa p#naha wahi -te tangata me te
kararehe) o ng momo ranei, e te whai i te ngwari ki te neke a tawhio noa te whenua
katoa. B rua anake rite ringa ia tangata3 e ;<<< Mi&&. tangata rite te hunga e neke ki a
ia, a ka ano te tini o nga momo o te kararehe, ia whawha i roto i te rerek' te ara e p
ana ki a ia i te whenua. 7i4oraa neke enei katoa tahi inaianei ki to ratou mata porohita,
e nehenehe ia tatou ia te mea e te hanganga taketake o te whenua, ko te rite ki te
kotahi nui akahurihanga 7ead mo te huarahi p#koro o ona mema katoa whakaturia
ake. 7e mea tona matotoru ki te kikorangi tino mr! m! te e mau, me tona mata tino
(ondy&e ki te neke. $ to tatou tinana e kore puta pera tenei uniana maitai roa o nga
mahi e rua, a ka hoki marara nga papa ngtahi i konei, me te ki reira. Ko takoto ano
etahi iho i roto i te whenua i ia atu, e hanumi ki a tatou.
Kei a tatou, i te kaupapa o nga wahi i runga i te takawaenga matua iwi e wahi i raro
i te wai ngtahi, me te, pera me kua kD nga teina 2eber te p'hanga hau. $ roto i te
whenua, i hanga te kaupapa o nga taiopenga kei taea i hakari i waho te whina o te
wai takawaenga3 te tangata me te kararehe e haere ana i runga i te whenua,
maroke. ena ko tenei e he wahi o te whenua, engari te hipoki tonu ano ki te wai ki te
kauhoe ika me te taea kaipuke3 te hau whai ona mahi i roto i te rere o nga manu, a te
p'hanga hau, in e haere ana i te namu i runga i te tuanui me te taiepa, i te haereraa i
mua o te ngate, me etahi atu kararehe. Ko te whenua kua mohiotia te kupu ki te tareka
ia i roto i te mahi reatoru i roto i to tatou hanumi i roto i nga mahi nekenga tahi o nga
r!p#, moni, me te hauangi. 8a konei toa ia i roto i te whenua i runga, e tetahi i runga i
te atu hins(hwimmenden, ka hin%&iegenden i roto i te moana, me te rangi mea e rave
rahi papa o nga wahi neke, tetahi i runga i te atu, anake e nui .reer a ake motuhake o
ia atu ratou, kia rite ki nga patunga superimposed hanga to tatou wahi.
o tatou te k!hiwi ng me te etahi wahi o etahi, wahi te tuatahi hua i te whakaaro
vorwa&tendem o te tiaki ki te ao ki waho, me te tahitanga ki ia atu rite te whekau o te
matenga, te uma, te k!hao papatoiake, te whakamutunga ki te whakaaro te ritenga,
ratou i roto i whi e tika ana, me te ki nga tuhinga %irmest ki te tapaea ki te ara
tuwhera ki te ao waho, me ia atu, i roto i te tino o nga okana tikanga, i nga okana o
nekehanga noa3 te mutunga ki kapi ana te whakaaro tahi, i nga wahi i roto, me waho
ki ia atu ki te whakaoti na te rai e te kihai ano i riria ratou phekoheko mahi, engari
he te hape o to ratou mahi i te tetahi, e kore nei e tango i te wahi i roto i te
tautohetohe ngwari, ka te roro me 'tahi atu whekau i waenganui i te kaupapa waho a
ka ite okana iri a tawhio noa. e hunga i taea e na ratou e anga ana, enei rave i kore e
ratou ng huatanga waho ohorere. 6rder, engari ki te hoatu e rua e p ana ki ia atu, e
werohia ana nga taiepa a $hakara ki te rua i roto i nei ka raru ko, me uaua i roto i te
pnga takawaenga.
$ roto i to tatou te k!hiwi, engari puta e rave rahi taime i te pakanga i tenei
whakaaro a e rai to ratou tupuraa ngaio, te mea tatou i roto i te tuar o te whenua te
hunga take katoa i roto i te kotahi o te tapatahi nui tino ki te kite.
uatahi o nga mea katoa, kua tutaki ki te whakaaro o te tiaki, engari rawa anake
in(omp&ete&y karapotia ki te wahi mr! i roto i to tatou papatoiake, uma me te k!hao
puku rawa, hanga tino tonu i roto i te hanganga angaanga na roto i te taha i te roro,
engari noa nei i te huarahi m+m+ e-tetahi pahara ki te mahi hanga o BrdgerEstes
mr!. 8o te mea ko tenei tino kotahi -anake mo te aronga iti puia) rawa kopakia ana
(apsu&e ki te kia wai whekau tohu3 a reira ng ki nga painga o te tautoko %irmest te
kikorangi me te (ondy&e tino tapatahi hoki nga hua o te (ranium oti tino, i te kore e ki
te mea e te mea tenei (apsu&e ng ano hoki te roro nui mo te whenua kua3 no te mea
kaua noa te meka i muia e to tatou roro i roto i te (apsu&e mr! iti motuhake, i ora
reira te whenua, ki te taua ano hoki tanu i raro i te (apsu&e nui ki te whakaaro, no te
tata. Ki te te u 6tiia kua Brds(ha&e ki te tiaki i kore roro, na te whai reira ki te tiaki i
te tahi atu, ki te kahore ratou rawa nui whai whi rite ki te taiepa o te tiaka kohatu, e
ng wai wera, te ngwh i roto, te kore nui noa i roto i te ruma e anaana ki te
kaiponuhia e. 6 tenei i muri mai.
Ano te atu pito, nga whekau, o tei opuahia no te takoto noa ki te ao waho, me a
ratou ano, teie hokohoko i roto i te pai ng whi, me nga substrates mr! tino pai
hngai ki te k!hiwi o te whenua oti atu tatou, mai i te hua porohita ohu nei o te kawe
ana mahi tino p#kenga, me te rite te nuinga ki te whawhai ki te ao waho i te iho, e te
mau i nga wahi o te mata o te nuinga p#kenga ki te kaha o ia ki te hoatu ia ratou i roto
i ia whanaunga whakarerek'tia ki ia atu3 a mai nga mea katoa, ko te mahi ki te k!rero
ki te ao waho, kei te tino hoki whakanohoia rawa i runga i te mata waho ohu nei o te
BrdgerEstes ia ki a tatou ara noa te mea tino nui nui o reira,, ranei e Ftahi kopakia ana
i roto i te i roto mowhiti ana ng rua hohonu ranei i roto i te mata waho ko no te mea
te whakaaro o tuku te whakapuaki i ia te tiaki, me te mahi rn!, ki te whakaaro o tuku
i te reira ki te ao waho noa, haere mai ki te pakanga3 8a reira, me te waka anake ki te
ao waho kia hanga te etahi page ano e te tpiritanga waho, me ng hononga wahi roa
takawaenga. o tatou roro whai whi e ng i roto i te waka tangata katoa %au%aa tino,
tino whakaurua ki te ana i roto rawa, B kopakia ana e wha o to tatou wh'kau tikanga i
roto i te rawa hohonu i runga i te waho, whakakapi anake te okana t#turu nga
tohatoha katoa-a tawhio noa o te taua, e hanga kitea i te o%atiraa o te pae kotahi te
kinokore te tiaki. $ roto i te rerek', ko te katoa te mana, me te rongo i taua roro te
whenua, tono katoa ki te nau waho o tona tu matua, he aha ka o te akoranga i ki
tomo noa i te tiaki tpiri mo to tatou roro, me to tatou matua ite. Ko te i taua hua o te
whenua, kia rite ki te angaanga i muri i te tono ona (on(avities, i te hawhe ki te huna
rawa te roro, te tikanga matua inverse&y whakamahia e tona (onveGity, ki te pupuri i
te roro i roto i nga rongo i runga i taha katoa noa i roto i te rangi i tua atu, me te
hokohoko tino noa whakaatu i roto ia ratou te aha ia tangata, ano noa he kakau
turanga ko te. Ki te kahore i reira mo te tiaki, pera e te mea pai, e to tatou roro,
kahore he tuwhera ki tetahi mau mana4o i reira, i te mea te reira ia %arii e ia tukanga i
te waho (ranium horapa rite3 6tiia i roto i to tatou angaanga mutunga tenei hiahia o te
tiaki he ranea, korerotia kore e te whenua, engari whakamahia i roto i te mehua nui
tenei na roto i te tuku i to tatou ite, me roro porot9titi noa i roto ia ratou, a ki te
rangi. 8a, me pehea wairangi e riro te reira ano i muri i te roro, te aha ranei e ki tona
tikanga titiro ki te wahi hohonu o te whenua, no te mea ko ta tatou tenei hohonu3 tika,
kia kore ki te hoatu i te roro i roto i tona hohonu, kua he huinga p'nei i roto i to tatou,
ia tatou. iho, engari ki te mata Me i te roro huna i raro i te (ranium matotoru o te
whenua, noho p#mau ana i roto i te toenga o te mea te taua, na e te mea kino atu e
kore e rite ki te kamiriona, a taura te roa katoa, me nihowhiti, haere ana i roto i te
kirinuku o te whenua i muri iho i te %aaauraa i o to tatou mau uaua, me nga oko, i taea
e te p#rere pai whakakapi inaianei te mo te tohutoro ki te tautuhinga o te taua mana e,
e %arii, e tukatuka te mea ohie, e tonu, tino e wahi. 6 nga painga e te roro o te whenua
e kore e anake hanga he puranga whiti, engari kua wehea ki rota, d, %. $a roro
tangata, me te kararehe, i %aaitehia i mua a4e kua -:d. $. (hap. $*).
6 te akoranga, ki te te taha ki waho o te roro o te whenua, me te nekeneke hua
kawe ana i te taua wa, ka, ano, te p#naha vas(u&ar katoa o te whenua, e ki etahi
whnuitanga ki te p'r rite ara, kua tono ki te waho, i nga rua i taea reira kia mahue
ara i roto i te (apsu&e o te whenua, e tavini i roto i te (ranium mo te wahi o te raru, me
nga oko, i taea e tino katia reira, ka kia pera pai, ki te aukati i tetahi mahi wh+nui ki
tahi o te tuawhenua, me te mau u4ie rave. 6tiia e te kai ki a reira e kore e hira ake,
ngwari kitea ka mahara tatou e roto i te wai o te whenua mura, a kia rite ki te aroaro
o -:d. $. (hap. $$$) e whakaaturia ana i roto i to ratou ara he ebbende, me te huamo
papatipu. 8a, o te akoranga, e kore enei nekehanga o te roto marae e kore te moana
pumuawiti waipuke waho, e kore ano nga nekehanga o to tatou awa, e taea te hanga
kia rite ki whakahau ano katoa ora organi( waho, kia rite ki te take, no te kahore e
tapahia te i roto wai i roto i te kirinuku mr! o te waho pai3 pehea e tika ana ko te ae
tenei mutunga, ia ite tatou i te whakangaromanga, e taea meinga mura rangitoto
rerenga e engari i 'tahi w pakaru mai i roto i te noa4tu o te taua i te roto, engari e
kore e haere mai ki te katoa tino ki whakaaro. 8a ka tino tika, engari na iti tenei
whakamutunga tinana ko te, he he oti o te Kra%tentwi(ke&ung -ki te waho, na roto i
te mahi i roto i te mahara me te aut! na noa i roto i te anga i te roto ki waho, me te
mea e wtea ana te kore te anga. e kore he puare motuhake, he !rite tonu mo enei
pnga.
$ roto i te taua tikanga, kia rite ki to tatou te k!hiwi i te huakino ki te k!hiwi o te
whenua ki te whenua, he 7eoi an! i roto i tona kautanga atu, me te hanganga e kore i
roto i te painga ki a reira, engari i te runga i roto i te taua, e te tino ano wahi
%einstgeg&iederten tohu ano. Ahakoa te anga taketake o te ao, ahakoa he mea kahore
he kore o te hanganga, o e matau ana tatou i te mea i te t i roto i te tatau ratou me te
papa ng makona3 Ko mori anake e, pera me ka hanga i ratou i te turanga maitai
paari, e taea te tahuri ratou i roto i kahore noa pera horihori me te pakarukaru i ia atu,
me te me kia, rite ki nga wheua o to tatou wahi. 7e ratou i ake ohie, engari tonu
immobi&e, tetahi i runga i te atu, kia rite ki te vorteG o to tatou tapahanga, engari ano
hoki whakakopakina nga whekau o te whenua, kia rite ki to tatou rara, anake kakato
ange te mea i hiahiatia no o te w' i tenei whekau. Ko te hanganga o te Brdske&etts
tonu i roto i te mea whakawhanakehia atu tatou, e to tatou rangatira, kia rite ki ng+ o
ng papa o rauemi rerek' te mau me&o momo o te Brdske&etts, ko o matou wheua i te
gehends o te taonga ano, i iho te mea ano rerek' i te taonga i nga tini nui o
Brdske&etts.
$ muri i te katoa, no reira, te hanganga o te whenua tutuki nga whakaritenga o
motuhake, kaha, %ree kaupapa tahi, te tiaki o ng whanga o roto, i te pikitanga wahi
tino pai waho, me te whakahuahua whakaakona kahore he whakarite atu oti atu tatou,
e, 7eoi ti4aturi, ririki, ngoikore, memeha noa, he poturi, pt9t9 pakaru, piringa tonu t i
te taonga i tuhia ai, te hua tino apa i roto i tetahi take, ki te tamata e koe ki te
whakatau a ia i te %au%aa o te anga motuhake, i te tahi atu te ringa he i te %au%aa o te
ahiahi tino mahi wahi turanga taputapu, taputapu pHpH tauturu, taputapu pHpH
tauturu, 2I7$A8JA ki te anga tumu o te ao te whakauru ia.
2hakatata 'tahi kararehe raro i te whenua kia rite ki i roto i te ahua, pera ano i roto
i te hua o te k!hiwi mr!. 7e maha in%usoria e tata rawa karapotia e te tank kirikiri,
engari si&i(a ano hoki hanga te whanga matua o te Brds(ha&e mr! i3 atu htaretare,
p'r i pipi, ngata, kaoa, he anga k!hiwi i roto o te pkawa waro o te kotakota, hoki e
whai whi tino nui ki te Brds(ha&e mr! ranei. Ko e, i rite tonu, na konei ano hoki, i te
whakap o tirohanga anake o tetahi page hei whakakapi. 8o te mea e mea ohie ia ite
e, i te mea o raro, engari e kore e rite te momo ano o take i kotahi te taha o te p#rere
nga&i rite, pera me i roto i te whenua3 a ka taea e te mea i roto i teneiK one cum faciunt
idem, kore est idem whakarerek', na one cum habent idem, idem est kore . 8a rite te
tank kirikiri o in%usoria, me te anga o te tio te whakaaro o te paruru i te ao waho pono
rawa tino tika, engari e kore e te whakaaro, taui i te wahi i waho ki te whakaatu i %ree
ao ki waho. enei whakaaro, 7eoi, ko te tika i rite tapa kotahi-nui i roto i te
whakat#nga o te momo po&yp, e noho ai i waho i runga i te k!hiwi (a&(areous. B rave
rahi o te kararehe raro hapa hoki te k!hiwi mr! rawa, no te mea i konei e kore e
hototahi, riro mau opuaraa, me tona oraraa i te kaupapa k!hiwi mr!. 6tiia i roto i te
whenua, ko te m! ng take katoa, i ai %aaoti i te anga mr!, i te wa ano i roto i te nui
hononga i roto ia ratou, a ki nga whakamahinga tino p#kenga o te tahi atu wahi i
runga i te tapatahi tino.
6tiia i te tahi atu te tirohanga, i taea e te anga mr! o titiro te whenua. Ko noa te
taiepa niu paari o to tatou whaitua katoa3 rite to tatou k!hiwi anake huarahi neke iti,
ko te taua Lun(tions, na to tatou whaitua anake iti u. Ko te taonga noa, me te 7apori
puhera mo te whenua3 te nui o te e pai whakawhiti i te whi i runga kia hohoro
ngaro ranei he humarie no te mea iho, ka kua kawea mai ake anake rite
hiahiatia3,oa&, kotakota, te tote, te rino, te koura, me te taimana. Ko ia an! hoki te
poka ,ommunity mo te whenua3 e ti4a ia tatou katoa o te wai, engari e te mea nga
wahi katoa i runga i te mata, i reira e ti4a ia tatou e tu, me te haere3 ko ta matou tena i
raro i to tatou .ussen. Ko ano hoki ia i te urupa tahi o te urup whnui mo te whenua
katoa3 7eoi, he mea matomato i runga i te mata, me te "uanga, e hopoi mai te reira i
raro i te tinana, te M!nenehu. Ae Kua tutuki hoki tinana ki runga ki nga tinana i nga
taima mua i roto i tona hanganga3 te ora %aa%ariu atu atu i te urupa whnui i te iho tata
i tinana anake3 ae kore e anake %aa%ariu e p ana ki hutia i roto i reira, engari hoatu i te
mate tawhito akina konei, kakahu ano me te ano tona k!hiwi ki te kikokiko hou. A no
te mea e kore e taea te urupa totoro ki te whanui, a ano titau ia whakatupuranga hou o
te hanganga, he urupa hou, tupu te urupa i roto i te hohonu, a ka p#mau ia ano i roto i
te kahu hou i runga i te tawhito. A, no te tae mai te wa, kei te an!-opea te whenua,
rau te moana tona moenga, me te whakahaere a te ari o te gravedigger.
MKo te nui o te parawae e noho ana pera tonu te nui e ki te haunga o te maitai, o te toka tuatahi
pea te t9ari kahore korakora i runga i te mata o te whenua, e kore nei e i te tahi wa i hanga nga wahi
o te mea ora. Mai te timatanga o te ora kararehe zoophytes kua whakarrangitia i wheo e hanere o
mai&e te whakanui, me te pkeho maunga, me era atu o ratou, a ka tutaki k!iwi kararehe e horahia e
ki runga ki te whenua katoa. tangata keri pipi i roto i te urupa, ki te tahu kotakota i reira, me te
raupapa maunga katoa, papatipu katoa o kamaka, e rave rahi rau waewae matotoru, ng+ . katoa i a
ratou, a he mea tenei katoa momo tata maunga i runga i te whenua, ko te take, ko te nui nui o anga
m!kitokito i kitea e te Ahorangi Bhrenberg, kei te piki haere ona e tukup i roto i te miharoK anga e
he kore nui ake i te witi o te onepu, hanga nga maunga katoa, ng o anga (hambered, e te hunga na
iti e /ignor /o&dani o te hekere o te kamaka kohia ;<N0N mongamonga i te wahi nui o nga maunga
o /an ,as(iano i us(an. aioma, he te tikanga rawa i roto i o ratou. Ko te ripe&, mo te wa roa, ano
he kaiwhakahaere oro m! te whakarewa i roto i te whakamahi, au tona huatanga kua oti te oro nga
anga takawai p!hatu ng taika o $n%usoria, o e ng ranei. Ko reira e katoa maunga tini i enei toenga
hopearaa ng mea m!kitokito i hanga, M
-/ommervi&&e, Kosmos, $/
ON)
"Whakakitea rangahau D'Orbigny o kua e ng tetahi wahi nui o
te tuawhenua o Amerika ki te Tonga o whenei Cretaceous, e hanga e
te a te taha i te anga calcareous o foraminifera mkitokito rite
ki te kotakota maunga keh me te African, te wahi e ta!iritia
atu meka silicifie" etre i roto i te hanganga iti# $i te inaianei
e te oraraa o enei foraminifera i roto i te ao moorehu o e kore i
kaha, na te whenua taioma o %ra&il, !'r i ()!ia, ko *hi!a, hei te
moana, me nga !ari +,,, waewae taioma, te w o (-gen, Danemaka,
%rittany, me nga rohe *ngarihi e kore e hakari, me te hunga kei
raro i te wai whenua# ko na enei whenua fakatu!u o te ao organic#
Ko tino rite ki nga papa o te Mus(he&ka&k, nga Kora&&enka&ks, e ng+ na tino i Ka&kgeh+usen
me te anga (a&(areous o te mtaitai, e kua roa mai whakaarahia ana i te ptai o mehemea kahore
ranei i mai i te kararehe kotakota katoa. Ko te 0<< waewae pkeho nui maunga i roto i te raki
Jermany, ko "o&and, nga maunga pkeho ki arnowitz, ko Krakow, nga taiao o te te kpia, te .orest
huringian, te moutere pkeho PEdersdor%er, te .orest :&a(k rawhiti, ki te whi whenua o OQ<
mai&e tapawha i Jermany e i raro i te wai, ka te 8auti&us - 6strea-, "ekten-, Myti&us, erebratu&a-
nei kihai i ora ai a ro(hus-, :u((inum momo o te ao onamata M.
MAhakoa nga vertebrates i puka awhina i roto i to ratou wheua ng arowhenua. ,ong&omerates
:one, te wheua pani "aris, te Kno(henbre((ien i runga i te rohe o Paramatia, ko .ran(e ki 8i(e,
,ette, i runga i ,orsi(a, ko /ardinia, ki Jibra&tar, te t#tae- o kotakota i roto i nga mar&s o
Me(k&enburg me te "omerania e hanga e rite ana ki o ratou whanga %au%aa o te hikahika kotakota
Auern nga wheua o te ika, amphibians, me whngote M.
-/(hu&tz /(hu&tz kohatu, te wairua whakahaere i te hanganga :er&in ;>0;., "
1N)
,. m2 te !henua !ai.
Ka rite ki te anga mr! o to tatou tinana e taea te whakatau anake i roto i te
whakautu ki te whenua ona huatanga, m te he ki te whakawhirinaki i runga i te
p#naha o te oko wai-whakahaere -uaua) i roto i to tatou tinana kei anake i runga i te
whenua, ki te kahore ana anake ki te utu wai i reira, a ia ia ki te hoki ki reira, kia taea
te ara whakaaro ano te taua, ano he wahi tautoko, me te tika ka taea e te taua, he
tukurua ohie mo tenei take, e kore e he ki tetahi, nui atu i to tatou pa4epa4e i
whakaritea he tukurua o te BrdgerEstes, me te te mea, kaua ki te k9naki i te p#naha.
Kawe nga awa, he manga te wai ki raro3 nga rakau, me otaota ara ake3 kawea ana ki
te tangata, ki te kararehe i runga i taha katoa, neke te reira i roto ia ratou i roto i te
porowhita, ka uru, ka tukatuka reira ki te mat#, tae atu kahore :a(h, e taea tae kahore
he rakau. Awa, me nga awa, he awa tuwhera-tihi, ka riringi ki /ee4n whanui, i roto i te
moana ki te tirohanga noa ki te rangi, ki te hoki i te kapua nui taea, me te hohoro
taea3 nga rakau e hiahia ana ki te whakaara i te wai, rere i te piringa o te raro
whakarunga i roto i te kuiti korere wai Kiki tonu, Kik9 i roto i te kirinuku totoka ki te
haere ki te kore e whakaeto nui rawa o reira, i runga ake, ki te kore e hinangeht reira
teitei, wherahia ana e ratou i roto i te manga a ki te rau, ki ngira hanga rere i roto i o
te ua, ano he taurite e taea rite hohoro a mm ka taea i roto i te kohu, mo te wai
na(hzupumpen hou i raro nei3 nga kararehe engari no te mea e hiahia ana ratou ki te
tango i te reira ki a ia tae noa ki nga wahi tawhiti, kei te katoa whakawhiti ki ng
katia, a kahore ano na katia e kore e haere ratou i mahue i te makatea kohu, me te wai
i taea e te mutunga waiho katoa i te ia. Ko te kupu tenei pei reira te whenua o nga
wahi katoa i whakaratohia ki te wai, ki ara o katoa o ara, whakauru, me te tukatuka ki
te rauemi o ia ahua.
Ki te whakaaro tatou i te ara i roto i ai whakaturia te haumk# i roto i te hui ki a
tatou i roto i te hononga, na e ano matou ki e rave rahi taime kitea he taupatupatu o
ng take i roto i te whenua ano he katoa, me te Jreat karohia %aatiti4ai%arohia i roto i
te oaoa e aore.
o tatou toto mau i roto i takere e %akapapau whakaritea kotahi, a mo nga mea
katoa nei o tino tohutohu, a rerenga ketanga kua reira tona whakaaro mo te akoranga
o to tatou tukanga auau, e nga oko toto pupuri ratou te huarahi motuhake. Ko te
haumaru, me te tino tenei whakaaro e kua tutuki ki te kua keria te awa i roto i te
puranga wheua mr! taua3 otiia kihai i tenei taea, no te mea kei te nui e hiahiatia ana i
te (ontra(ti&ity me te e&asti(ity o te uaua, ki te pei atu i te toto, ka tuwha rerek' i runga
i te whakaritenga3 i roto i te pakanga take e rua na i te tuatahi iho ahua, me nga uaua i
ngawari, i whakaritea e roroha ngwari ake, he aha te wahi o te kaha o to ratou ti4araa
e te tomokanga, engari te nuinga he ngwari tearab&e, e ka rere te toto. 6tiia i te
whenua i roto i te Jreat kite tatou i te awa mo te wai tino rkau i roto i te puranga
mr!. B kore te mea i konei taua pakanga3 no te mea te unu i te wai i te roto i te
hutiraa whnui o te whenua ki te moana, me te ka peia ano i te mana steam ake, ka
tuwha atu rite tonu ki te mate o.Baha te tupu i roto i to tatou tinana i roto i te mana o e
papua horihori motuhake, me ng ngongo ngwari, haere i roto i te whenua noa i te
tautoko phekoheko itea orehia o te mahara, me te wera i runga i..aaho4i te mahara o
te wai me te mea ki te *eins mo te ngakau moana, a ka hurihia hoki e ia te whakahoki
i te wera reira ki te kaha iatuku i roto i te rangi. Cum grano salis ki te matau.
$ monokia te k!hiwi mr! i roto ia tatou ki te whakaora i te toto o ona awa, kei te
ahakoa reira R, ka moe i te taha o nga uaua3 reira engari tino tona kaha i mea ai te
urunga. Ko te ano te reira i te taupatupatu o ng take e wtea ana. 7oki tona kaha, e
kua reira kua pai ki te hei, ki te i hanga reira rawa whiti kamaka taea te noho hei te
tuar o to tatou whenua papatipu3 engari ko te kaha nui, i taua hanga nei, m te
whakamahi i ng take te whenua ki te taea e kua riro e kua kore e ranea ki te tiaki i
reira i te breakage me 'tahi atu wharanga, no te mea ko te iti, awhenga ki nekehanga,
me te %aahepo i te kupu i runga i te katoa wahi motuhake o te kia whai whi ki te ki
nga oranga noatanga nui i roto i tenei hononga whenua i. A, kia rite ki e whakaora
reira i teie nei, ka ki te whakaora, ki te huri kahore he uaua te wheua ki tangata
kaimahi, a ki te tango mat#5 7ei hanga i tenei taea, te t#pono o whati, i kaua hoatu ki
te tahi mea i muri ake nei i roto i te tikanga ki te whakaora i te mea kiano i matao e
kore hua "erehitini te k'ne inaianei.
Ko te anga mr! o te whenua, manaaki i e tona rahi me te massiveness o te m!rea o
te whati, me te whara i roto i na tae noa, kia rite ki te mahi hou
Bntwi(ke&ungsepo(hen he tono i taua, a ki te ka whati ano i maunga hou papatipu i
roto i te mea ano, hanga hoki e ratou ratou i te taua wa te (a&&us te whakaora. A
aSui%ers te raveraa i e kua kupu kahore whakaaro i konei te tikanga noa heke te kaha,
me te whakamutunga, reira, ko te wai te T i roto i te oneone anake ki runga ki te
hohonu i taua e hangaia e painga atu tenei ki te mata.
Mai i tenei kite tatou i kotahi ano pehea iti take ki reira he ki te kite i te tahi mea i
te hara organi( rere i roto i te hua he tino whiti o kirinuku o te whenua o te totoka,
ka pera me kaua te taua i roto i te wairua o te hurihuri waro3 Ko te ae engari ara i roto
i to tatou wheua kiato rawa pakeke i waho ongU oko i roto i te tohu o nga niho i te
aroaro o, no te mea i konei i whang aia nga mea katoa i runga i tika ki te whai i te tahi
mea pakeke. 8a, e kore e taea e te tohu o nga niho whakakapi ano, o te akoranga, kua
riro i mua ki te mea3 engari e te mea noa kino ki te ia i pai ki rite nga oko ongU i roto i
te hua e mhorahora ana kia pai tonu kia ia i roto i te hua rohe Brneuvi&&e hawhe-
mau me te hawhe e i roto i te whakamahi tamau o te niho. Bngari, hiahia matou ki te
tiki i te apunga katoa o niho3 kupu, ki te mea he niho, engari kotahi mamae kino,
etahi atu e reira ki te whina i roto i. B kore, no te i rawaka te whenua, ano he paninga
i tohu kikokore, na i hoatu he kamaka kirinuku matotoru.
-. )2 te !hakamahi i te rangi.
Ko te pukorokoro me te p#kahukahu o te katoa te tangata, me te kararehe, ara i nga
taputapu manawa o nga mea te whenua katoa e taea te te unu i te katoa i te taua mea
ptata i ng huatanga i ver+ste&nden te papai kei te manga o te nui kotahi, whakaaro
ana ratou katoa i te taputapu manawa t#hono, te huru, ki te i te taua nga rangi i roto ia
ratou katoa, me rere, me a reira katoa whakawhiti i waenganui ia ratou me te mea
whiwhi ki te whangai i nga otaota te %aaamu ratou manawa o nga kararehe, i nga
kararehe o nga horoia e te otaota manawa o te tipu -(% .. 8anna /. 1<? %%.). Kei te
whakatangi nga hau ki tohutohu katoa3 engari ko te mea organi( te whina i hoki
ratou ki a reira3 nga kararehe i te hinstrei%en roto i te ngahere, me wahi kai i
waenganui i nga otaota, tango whakanoho i roto i roto i te rapu te kai ki runga ki taua
mea, a ka ki nga rau, tuku ki a ratou ruru i te hau noa. Ko te meka pnga painga, e te
waikawa (arboni( whakang e te kararehe, kia rite ki te ahua tino nui o te rangi, e
kore e pera ngwari e whakatika, reira he hakari i te whakato iho ngwari ake. 6
akoranga koutou e taea e enei !wehenga nui e kore e hiahia ki te kitea i roto i ta tatou
mau wh'kau manawa iti i roto i te taua ara e tohu tika noa te peka iti taha
ona. "rotuberan(es 6tiia, ki te mea kotahi ana i pai ai i roto i te tairitenga, kia taea e
te taa i waenganui i invaginated me te everted wh'kau romah -p#kahukahu, me
pihapiha), kua nei kitea i roto i te rangatiratanga kararehe, i kitea i waenganui i te
kingitanga kararehe, me te kingitanga ano whakato i runga i te tauine nui, pera me te
pururu rau rite reira Kira-rite i to tatou pukorokoro invaginated me te p#kahukahu kei
runga, a ka taea e ahau te meaK Ko te okana romah o te whenua whakakotahi e rua
hua taketake, engari rerek', mahi tautoko.
Vtahi whai ki te kawe i te !rite nui taea o te whenua ki te kararehe, ki te tohu i te
manawa o te whenua na hiahia, kia rite ki te mea i te whenua ano t'tahi, eins(h&Er%e i
runga i te p'hanga hau tupe, hau me te aushau(he. 6tiia, motu ke i te meka e whai i
te takanga o te p'nei tukanga i roto i te tahi tohu nui, ko te whakaaro kau kihai i tika
ana i taua ritenga %au%au i waenganui ia tatou, me te whenua, tae noa i muri parautia
mua k!rero. Ko te manawa o te whenua tamau taputapu e kore e tatou, engari k9naki,
hono, wangawanga, ka whangai i to tatou whekau mateh ano he matua3 8a, ko te
hoki rite tenei a ki tenei i runga i te mata o te whenua, e kore e i roto i te hohonu, he
iti, he roro te whenua i te hohonu. 7e aha e te mau vahi atoa katoa ia tatou mai te mea
e hinaaro tatou ia te utu te whakataurite i waenganui i to tatou p#tahi, me te hunga o
te whenua, e kore e taea te tango tonu i roto i kahore i te whenua i te e rite ana i roto i
te hinaaro i taua ki te titiro rite tatou no te mea tatou e, engari tae noa katoa ki a ratou
mata he reira,, hoki te mea wh'kau tangata me te kararehe i homai te ara ki te tinana
katoa tiketike hono, ka ki te titiro i te mata o te whenua. B kore te reira i totohe,
engari ko te he i taua p#motu e hono ana, pera me te huru o te p#kahukahu, i
whakaritea nei BrdgerEst mo o tatou k!hiwi, e kore e taea te tino whakakopakina he
tikanga e ngWkaunuitia, mo te whenua kia rite ki nga p#tahi wangawanga mo tatou,
kahore ia he hanganga ture tonu o nga tikanga whakaaetia ki te kite.
o tatou taputapu manawa he manga hua !rite iti o te taputapu romah o te
whenua, kia rite ki to tatou k!iwi o nui Brdske&ett pehea ta tatou mau oko wai-
whakahaere o te moana nui, a tenei mo te rite take. Me i kahore i te huru awa
manawa na nui, na e kore e pai kitea i to tatou taputapu manawa te k9 taurangi mo te
utu tamau o te hinaaro i romah, kitea e ratou i teie nei. B te ngaro te reira i konei i te
nui matau, i reira i runga i te kounga matau o te hau. 8a, kia tonu manawa na nui atu
te iwi, me te kararehe, me reira pau te hora ki te hanga i te hauh, e noho i te rangi i
te taua breathab&e mo ratou no te mea o te papatipu rahi o te rangi e te huri paku noa
tukua ano i roto i te wa roa, a i mua i taea e te reira tino, i te te tukanga i te ritenga atu
o te tipu respiration, ai te hauh me te horomia ka h+ora e wtea ana ki te
2haka!ritea ano.
Ko tino pai te huru, te mea e kite tatou i roto i to tatou mau vahi atoa e organi(a&&y
hono i roto i te wahi katoa o te taua kaituku i te kotahi e kore anake, engari i te katoa
ng hononga taha whakaaro.
A, no te manawa taputapu he ano hoki te taputapu M+tauranga tino noa. B kore noa
e nga manu katoa te waiata, te karanga i nga kararehe katoa, korero katoa o te iwi, o
matou mea katoa taonga p#oro tangi te kawea e ratou ki roto ki te tawhiti, he hoki ia i
roto i te whakatupuranga tangi ano3 whai whi hngai3 korokoro katoa tangi i roto i
anake i runga i te opehia i tona manawa, i nga rakau katoa e rere ana i roto i to ratou
mutu.
Ko hoki te huru o te taputapu rangi tino noa, e kore nei e iho anake i runga i te
whenua katoa ngtari te .ittig, engari nga parirau katoa o nga mea ora e taea anake ki
te rere, ki nga mahi o te parirau ora hono nga .&ederwis(hes Xead m te whakawhiti i
te puehu hinkehrt te whenua.
Ko te ari hoki te mahi momi, me te p'hanga tino noa, te pane ata i tahaki ake e
kore noa whiwhi, ka heke, pera me whakaatu te takanga, hei aranga inenga, engari i
te katoa o to tatou e papua wai, o matou e papua katoa rangi, to matou inenga katoa,
ae ra katoa mea tranks(h&Er%enden Ko anake nga wahi tahi ririki. Ko Ko te huatanga
i ano te toto puritia i roto i to tatou tinana, me te huha i roto i te waewae paraharaha, e
aki ki te ngaro i runga i te taiepa, a ka hei ai te ngate ki te ahu whakamua. Kua
k!peketia te tangata katoa, me te kararehe katoa i runga i tenei rongo, me te e taea te
t9ariari anake i raro i tenei p'hanga.
Ko te rangi e amo ana iho i runga i te mata o te iwi, ki te p'hanga o e p ana ki 1;,<<<
pauna.
;)
Ki te hiahia koe ki te mohio ki te mea e te tikanga, na kia horahia e tetahi te mata o te
tinana tangata i roto i te manureva, a he t9wae te m'kuri 1> inihi i roto i te tiketike, ranei i te pou o
te wai O1 waewae tiketike i to ratou taimaha ki runga ki taua mea taimaha.enei p'hanga ite e te
tinana tangata. 8a, ko te mrama e, ki te te tinana, engari ite e kore e h!h ki tenei pikaunga, kua
whakaturia e tika ia me taua mea ki te te t9ariari i raro i tenei pikaunga3 kia aukati ai i te hoahoa kei
te ki te p'hanga o te rangi i roto i te kotahi.
;)
Ko te mata o te tinana tangata, ko te ara e p ana ki & mita p#rua, a te p'hanga
o te hau i te mata o te moana ?Q< mi&&im. eitei Mer(ury, kotahi ;<.O10
kirokaramu. rite. -Koiri o "oui&&et. ;;> K6).
Ka taea e kitea e koe i te semeio i roto i te hua o te huru %akatahai e ng huatanga
huru rawa te ritenga atu3 Ko reira te mm, ko Lei(htbeweg&i(hste, me nga
nekehanga mediating mm, a ano te tonu tino me te g&ei(h%Yrmigst, ka stetigst
nanakia i runga i te whenua, parirau, me te p'hi i te i roto i te kotahi. 7e aha ai te mea
rerek' atu i enei mahi, a ka e tahoA te huru o te tino tika rawa, me, me matou e kite,
nui atu. 7e aha i kitea e matou i roto i te anga mr! o te ao, ko te hoki konei. 8a, kia
rite ki te whenua ake ake he nui i roto i te mea to tatou ki te titiro i waho o tatou, kua
hoki te reira i roto i te huru o te %aanahonahoraa ki maha painga i roto ia ano, no te
nei e matou anake i ki te whakarato i ng taputapu o waho ki a matou.
Ko te ari hoki te tat tino noa, me te taurite whnui, e kumea te wai i roto i te
kohu, %aaite te reira i roto i te hau ki runga ki te whenua, e kohikohia ana i roto i nga
sponges o nga kapua, a ka pana ia ratou i roto i o te whenua.
Ko te mea ano hoki i te wa ano i te desi((ant tino noa, maroke te reira i te horoi i
runga i te rrangi, te whai i runga i te oumu, i te paru i runga i nga ara.
Ko hoki te (oo&ant nui i te taua wa, me te tahi hitzende tino noa, kia rite ki ratou e
pupuhi nga wahi katoa i nga wahi hauhautanga i muri i te wera, me te wera i raro i te
hauhautanga, me te ahi ano whakaoho ake i nga wahi katoa.
Ko hoki te matapihi nui i te taua wa, me te pa nui kanapa mo te whenua katoa. 7e
aha hoki matou i kite, e matou anake e kite i roto i a ratou, nga whetu katoa tiaho i
roto ia ratou ki roto ki te whare te whenua i te taha i nga mea e waiho he whare
karaihe.
1)
Ko na roto i te taviniraa i te mrama, i te reira te kaimahi hoki ki te M me
te tohatoha !rite o te kore hoki whi takitahi, me ng w ki te kanapa &uminan(e me
te takawaenga ngawari taua ki roto i te nui o te ara ano te pouri rite te mahi ki nga
mata ki to tatou rama, ki te kahore e, p'r i to tatou mata, e kore ki te tinana t#rama,
nga whetu, engari ko te rauhanga piri te whenua, a ka kua mua i te hiahia o te kara
tino ataahua. Ki te mea kahore ano nga huru, na reira e kia kore whakarerek'tanga i
waenganui i te rangi ra puru kanapa, me te whetu mangu tonu po rangi3 engari i kite
matou i nga whetu o te ra na kanapa noa i te po i te ra, me te marama, i te wa ano i te
rangi ake ake he puni-mangu rite. Ko te wherikotanga me te karawarawa o te rangi ka
whakaohokia e noa i te meka, e titaritari ana te huru te r, ano he atarangi tae puru
trans&u(ent o te karaihe %rosted. B te atarangi i runga i te whenua tino mangu, gå
i te abste(hend oneone kanapa, a ka ki te i noho koutou i roto i te atarangi o te whare,
p'r i roto i te pouri o te po3 no te mea i teie nei e marama tonu enei atarangi i te
marama kitea i te ari. 8ga ata i te putanga mai o te ra, ko reira rite te mea e puta te
tangata ara ki te marama i roto i te ruma tino pouri, a i roto i te ahiahi, me te mea e
haere ia ki waho ki te marama e. 8a e taui i te ra ngahaha me te po. 7inga atu te
whakawhitinga i roto i te ata me te ahiahi, me o te akoranga i te ata me te t9rama te
ahiahi.
1)
. 7umbo&dt -ng hanganga $$$ ;NN) te huatanga te&eo&ogi(a& o tenei tatou na %akanatu&a putanga mai me
rawa ano e kore whaiaro-kitea o te k!hauhau ki nga kupu e whai ake nei i roto iK M$ te whakaaro tetahi o nga
tukanga maha, i roto i te ao tahito ra, te whakarere o te r!p#, te moni e a ko te Jaseous ki te kirinuku o te
whenua kia i meinga, na e kore tetahi e ahei te tauturu i te whakaaro pehea i te tangata tata o te ati, kua ki te kia
karapotia e te he puatakore ake, 'tahi r!p# o otaota iti (umbersome, engari ko te huru whet# paraikete
enshrouding katoa katoa. matauranga o te p#naha ao kua e kua ka nekehia atu i te wairua o te rangahau. M
Ko te huru hoki hanga i roto i te te mea i te painga rite rite ki te matapihi o to tatou
greenhouses, pera me ratou i ngwari ake i roto i te rau i te whiti ana te ra mahana,
rite i te mimititanga i te mata pouri rau o te whenua, kia te wera, ko te rite i mau te
reira i roto i te rore. Ko te ara tenei te huru o te tinana mrama i te katoa.
7e take ki te ti4aturi nei i whakamahia te huru ki te hei i, atu mea nanakia, i atu
kuk#, rite inaianei, ara nui mk#, mahana i te kakano rerek' ki te waikawa
(arboni(. Me waiho ia hou, me te mahana, te kupu atu mea nanakia atu i teie nei, no
te ano te whenua ano i runga i te mata mahana o te whenua, a taupokina iho te wahi
nui o te mata ki te wai, ko te kupu tenei ano nui kaha me te whnui atu atu i te takoto
te reira i teie nei. $ ia ki te kia moe ki te (arboni( waikawa pea ake ki te whakaaro ia
tatou e, i roto i mua i te waro katoa o te puni waro rahi, e takoto nei i raro i te whenua
i roto i te hau, ano he hauh3 ara kia kua whakaurua i mua i te waikawa (arboni( o te
Ka&k&ager i roto i te wahi hngai -te tuatahi katoa) i roto i te huru. Ko 'tahi atu e i
mea %au%aa ki te here i roto i teie mau huru. Mai i te nui atu nui atu i
whakawhanakehia inaianei i raro nei kohu, engari i runga i taua take, te tautau i raro
rite inaianei, ko reira, i rite ki, i runga i te kohua e paowa nei tonu, te taupoki kapua, e
inaianei whanga anake hngai, me te rohe mawhiti te whenua i te aroaro o te ra, me
nga whetu totohe whnui, me te tuturu, a kia te t9ari mea kua kua haere atu i roto i te
wai reira uhi i te whenua te w roa i mua i ua ite ratou e, te vai he he ra, e te vai nei te
tinana te rangi i runga io ratou mahunga3 a kia rite ki te papatanga tuatahi o te taupoki
kapua, te tirohanga tuatahi o te ra, me te rangi puru i te ra, me te rangi o te rangi i te
po, i te wehenga tuatahi o te marama, me te atarangi i runga i te whenua, i te
whakaata tuatahi o te ra, me nga whetu i roto i nga moana tiketike, ano he takahanga
nui i te ana %akatupu organi( hou i whakanuia e te whenua, e aore kua homai ara ki
p'r, ka rite ki puta tenei tikanga rawa hou. 7e pono puta mea anake inaianei ki te
kamo, e kore nga ika e whai tetahi. enei haehae o te kapua e taupoki ana i te
whenua, i pera ki te mea anake i whanau noa i roto i te rangi3 no te mea ratou kua i
muia i roto ia ratou anake. Kia tetahi ki te mawhiti he maha tuatahi o te heihei, kua
puhia e ake te anga manu, i te tuatahi whawhati i te tupu i mua hohe rite i roto i te
puawai %aaau i ratou ki te marama ranei.
Ko rawa taea, i runga ake i te papatanga tuatahi o te taupoki kapua i roto i te
hononga ki te tuatahi -i te iti rawa i te tuatahi, nui) haehae o te moana i raro, me te-
huamo, peia e hngai ana ki runga e whero ana-wera kamaka tini insu&a, a seti na
kaha o te hau maroke wera whakarunga ka tono e whawhati te taupoki kapua ki runga
e p ana ki taua mea, a ka kite i te rangi puru i runga i te whenua hou. B whai i te p
ng tenei e orua i te ahua tuatahi o te tinana marama hoatu-, te ra, me te ahua tuatahi
o te tinana whakamarumaru-hoatu, mai i mua i te tuatahi kohia e p ana ki te maunga
o te moana vai kahore tinana whakatakotoria atarangi i runga i te whenua.
Ahakoa inaianei rai i te /ahara i te to ratou whakatikanga wera, ng hau maroke ki te haapouiri
hanganga. A ka taea te memeha hoki na e taua kapua.
B hiahia ana matou ki te haere tonu ki te whakaaro tatou ki te tukanga, ahakoa ko te
akoranga tenei wa katoa noho i te ahua o te pukapuka h9tori mori, kia whakapono
nei tatou, e t9mataria te haehae o te taupoki kapua i te taha o te whatitiri nui i runga,
rite tonu ng h# o nga uira haere tahi, kia i whakanuia taime nui i runga, i raro hoki i
te wa ano ki te mau %aaiteraa rawa nei te ngiha.
M8o te te ,ourant e anga-uira e tauira aus%a&&endste ko reira e te w, i te .euers+u$e i hanga i roto
i te h#nga o te puia. 2e&& pai e anga a ,ourant ia hauhau tonu, kia rite ki te pou o te ahi o te puia, i
te mea tiketike i te waewae mua ;;<<<5 e h#nga puia o Lan(e te wairkau i te ;?O;, i reira i
mohiotia e ia kahore tata i purea, ka puta reira tonu i te pakarutanga tuatahi. M
-Xove, Meteoro&. Znters.
/. Q0th)
Whenua Common e whakaoho te hanganga o te whatitiri i roto i
aua w, no reira, e whakawhiti ng h. a"mi/e" kohu wai tino tere
i runga# O te akoranga, engari me whakawhanake te taha o te moana
i taua tkohu wai i roto i te whnuitanga nui tonu atu te
!akaruhanga mura !uranga0 reira, i te t)matanga !ouri te rangi
anake ake ake tae noa ki ko te whenua i te !akaru maroke, me te
inaianei rere i tono mai ki te rangi, i rewa nga ka!ua rangi
maroke#
$ nga taha o te runga maunga tini, rawa e tata ana ki te moana, i te wahi hohoro
haere mai te meangiti, inaianei ano pai tonu nga %akatupu organi( hou o kararehe
whenua, me te tipu whenua puta.
Ko te ihirangi hauh nui o te k!hauhau te whakaaro rite homai he kai ma nga
otaota, me te tahi makuku nui, me te wera, tika ki te huru i te otaota riu o e tiakina
tonu ki a matou i roto i te hanganga waro te toenga3 engari i hanga te (arbonation taua
te rangi e tikangatia mo te kupukupu tonu i te akomanga teitei o te kararehe, me te
tangata. $ roto i te runga ki te whakaaro, e matou te titiro inaianei i te whenua i te
tuatahi takare mahi ki te kawe atu i tenei hauh i te taikaha, engari kia taea noatia te
take e rua i mahi i te aroaro o mua. Ko te tupu tino wana, me te whakahou auau, me
te %aaapRraa i o te otaota kawea i roto i i te utu o te hauh me te mahi hoki ki ano he
%aaineineraa mo te whanaketanga o teitei whakahaere kararehe. Ahiri ka he otaota
ngenge ki te mea na te hauh i te ari horomia me te kahore ake i taea ketia koutou,
engari ka timata ki te hoki mai na roto i te pirau wahi o te rangi, ano he hauh nui rite
ka whakatata ia ia i a ia i roto i te tipu, na ko ia i raro i te whenua te tanu, a tupu ana e
ia ki runga ki a ia i te otaota hou, i tonu te mahi o te horoi i rangi. B 0<, Q<, tae noa ki
runga ki te ;1< waro-whanau kitea tetahi i runga i te atu, ia kua tona waro anake m
te horomia me te whwehe o te waikawa (arboni( e taea toa. Mai reira i mua, kahore
rawa p'r o te whakangaromanga o te tipu ora i roto i te kararehe, me te ao tangata i
te nui, ko rite inaianei, no te kararehe, me te kore he i te whenua te puninga hipi,
tahuna te iwi, me te kahore ano i whakamahia te rakau o te ngahere, i te i taua
whakangaromanga i te natura huringa te anake te tikanga o te whiwhi otaota kuao i
roto i %eunga tere tauatanga.
6tiia i whina te whenua e kore anake, engari ano hoki ko te moana me ona mea
mo te whakaaro ano, ahakoa i roto i te ara tino rerek'. 7oromia ara te moana, i te
tuatahi tona waikawa (arboni( wahi3 ki reira, engari i nga wa katoa matewai ki te tiki
reira, i tona ringa ano te waikawa (arboni( i te hanganga o nga anga (a&(areous o nga
mea o raro, ka pera me nui ar, te pkawa waro o te kotakota, whakakorea i tanumia
tonu ratou hou, kia inaianei tioka ratou kararehe ki ko te moana, a ka te hanga i ki te
0<< waewae i roto i te matotoru.
ena ko tenei, ki te mea i haere tonu atu kia i te mutunga ng tipu me te kararehe
horomia te waikawa (arboni( katoa o te k!hauhau, a ka waiho hei kahore atu hoki te
kai atu tawhiti o te tuatahi, me te mo te hanganga anga hou i noho te
whakamutunga. $ te whakamutunga o te whenua, i timata ki te tautuku ki tona ururua
waikawa (arboni(, me te t9mata i te pakihi hou i roto i te tikanga ki te whakaputa i ara
ki te kaha (arboni( iti rikarika rite kaha. $ runga i tanumia ratou e kore ta ratou e
whakamahia ki, engari mahue te whakangaromanga atu ta i te mata, ai te taua waro
hoki ki roto ki te rangi, nga otaota. uarua, ka nui taua mea mo te hunga ki te
whakaiti hauh tika i roto ano ia whakaiti nui o nga mea moana, e me kotakota
(arboni( ki o ratou anga mr!, te nui o nga kararehe teitei, tona k!hiwi ng o pkawa
o kotakota3oru, tohu ratou ki nga mea hou hanga e te hua o te kai ratou, a nui atu i
te mua ratou te kupukupu tonu i runga i te whakatinana i te waro pau ratou i te
whakato hoki ki te hauh me te hoki ki te huru
O)
3 A maha, i te pae hopea, i hanga ia i
muri kihai katoa i te titiro nui, te iwi o te waro me te tahunga kotakota mo te
hanganga o tona whaitua ko hoki mai te kaiwhakatairanga whai hua te nuinga o te
hauh ki te huru na roto i te mura o te rakau, hutia, me te tahu, a muri i te huru e rua
kpeneheihana te pea hoki te mea kei te haere tonu tonu gehends whakamahia e te
waikawa (arboni( ki te hanga i nga rupi, me te mtaitai i roto i te moana3 whakahekea
te moana i enei Ans(hEssen ta whakangaromia nui ano.
O)
Kei te kitea kua Mai kararehe tuatara-rite tonu i roto i te w ,oa&3 engari tona tukanga manawa, ahakoa to
ratou p#kahukahu, engari kia rite ki ki nga kararehe matao-toto i roto i te whnui, tino iti. Anake ki nga
kararehe mahana te toto, manu ar, me whngote, ka t9mata te tukanga manawa maia.
E. ) te mana 3aahiahia.
Ko te tangata kua he kaihoko ngaro i roto i ona raru, i te iti rawa tetahi whakapae e
haunga te mea proteina(eous, he aha ng reira o, e kore ano i whakaurua te reo
%aahiahia pai o te natura unknown te. 7e te take reira, engari kia tika, kia reira i te
whanaketanga whenua tino whakaritea ranei puawai o te rangi reo pai taua, e tomo te
whenua nga turanga whnui o te mana %aahiahia, e karapoti, engari kua herea, ka
nekehia i roto i te rohe %enua nei i roto i te ara motuhake. Me pehea i te reira i tupu,
engari ko te anake i roto i te tangata5 7e pai ki te whai atu i to tenei, ara hypotheti(a&
anake ki te hanga kaihoko kahore atu whakapae, engari ki te makona i t'nei whi
whnui. Kore, ko tonu te %aahiahia i roto i te tahi mau whakarerek'tanga i runga i a i
roto i te whenua i te aroaro o, to ratou take mai me te horopaki, e matau ana tatou i
roto i te wahi a tetahi wahi kahore i mohio ki, ahakoa te hononga whnui inaianei pea
ka te tikanga statuiert, i roto i te reira pera rawa e te kaihoko ioio, ki te vai te reira, Ka
tapiritia ano e.
M7e aha te mea e kitea, munga te patu ora o te tuna, i oho i te pa o nga wahi hauk# me te 8+, i
roto i te wh'kau katoa o te kararehe, me ng tipu, e te tuanui rangi nui tetere haruru, e herea te rino i
roto i te rino, me te %aatere i te akoranga auau puku o whakahaere ngira , nga mea katoa, kia rite ki
te kara o te rerenga wahia marama kurupae i te puna ,. mea katoa rewa ana tahi ki te mure ore,
kawekawe, te mana M
-7umbo&dt Ans. ONraa $/)
ino wera e tango te wahi o te ra te whenua, i 'tahi w reira kua rawe ki i roto i te
tangata me te kararehe mahana te toto wera puna, i 'tahi w he mea he wera
primordia& oko. Kia whai whakaaro ano tatou tuatahi o te puna tuatahi katoa.
Ki te ake ko te reira i roto i te wheketere, me te nui ng+ painga o te ng kia tono te
whakawera, ko .euerungsansta&ten te tika, me te nui, i roto i te wahi i taua wahi e
kore e ratou i te arai mo te mahi o te mahi, na titiro tatou ki te whenua tenei i
whakaaro i roto i te %aahiahia tutaki ki a nekehanga. 7e ngangau matua nui kotahi te
kaiwhakawhiwhi te whenua ki te marama, me te mahana i te wa ano, me te tino
whakairihia ki runga ia ia, e kore ai e tangohia ake e ia whi i runga i te mea wahi i
roto i te ara3 i te wa ano e hanga i taua whakaurunga i roto i te hua me te nekehanga
o te whenua, e i te pnga !rite o taua marama, i te wera puna ko te painga te tini puta
ratou, kia rite ki kite mua. Ko, haunga tenei hui nui, i reira e na a&&wegs iti no te
whakamahi rohe me te mahi atu hoki o taua ki nei i whakatakotoria ai te turanga e te
nui.
Ka taea e patu i roto i te whawhai ki te ngaronga o te wera o te ra, i te whenua
haere tonu gehends i tukua e te radiation, tomo noa ki runga ki te rire ppaku, tena ko
tenei kite tatou i tetahi atu hui nui ki te whakamahana i te whenua i roto ano. "uta ki
te kahui nui, engari rawa pai i runga ake, ahakoa iti nui, engari ko te whenua whaiaro
te %aatupuraa i-, i raro nei. e t9matanga rawa te ao wai mura, he mea noa inaianei te
reira i te whenua, i roto i tona roto, me kua ta anake hipokina e na roto i te meangiti
me te so&idi%i(ation i te waho o te kirinuku, tatou i teie nei i te whenua mr! i raro ia
tatou. Ko tupu te atu kua maramara m te whakanui ake i te meangiti i roto i te
matotoru, te atu kua tiaki reira te whenua i te %ernerem tautau, kia inaianei, i muri i
te mea tika anake he torutoru mai&e matotoru, kotahi .errieres te ara o te noa matao,
ahakoa e kore e tino haukotia, engari mo te mano o nga tau Ko te kore e kite. Ko te
rahi o te whenua whai whi ki tenei he whakaroa o maremare, kua mua i tuhia. Kite
tetahi i taua gesta&t tupu e te kirinuku mr! o te tikanga o te k!hiwi i te taua wa he
anga tiaki mo te whenua hono, kua ia i runga i, ka timata ia ki te tiki mtao, a i nga
amo, te wahi o te p#take m! te tautau he rahi, Ko te whenua noa hoki e nui. A, no te
kararehe hanga te huruhuru, ki te kakahu a te tangata, wai hoki ki te kia tiakina
mahana, i te taiepa oko nga ratonga taua. 7e taputapu i te whenua, kua ake rohe i
runga i to ratou waho, i roto i te mea wehi whakaaro !rite te tono rite mo te tiaki o to
tatou roro i roto i te p!tae angaanga motuhake te muri.
MZa riro te ngaronga o te wera taketake o te whenua, kua tawhiti nui i runga i te mata atu i roto i
tona uta, a ka he i t'nei w pera tawhiti matao i runga i te mata e kore pea tona pmahana korero e
p ana ki
te ;
[
O<
nga nekehanga nui ,. te wera e ia na roto i te peu maitai o te tahi atu mau take e
rua, ka noho -whakawera i te ra me te mahana o te whi rangi) tamau ..... $ te t9matanga, kua heke te
pmahana o te whenua tino tere, engari ko tenei hekenga he tata imper(eptib&y t'nei w hoki i te wa
tino roa. te rahi o te taonga wera e kore e ki te hohonu tonu noho te taua, engari i reira he mano o
nga tau -O<,<<< tau i muri i te ttaitanga mo te hekenga o
te ;
[
O<
= ,. haere) i mua i haere mai heke
iho i te i te hawhe o nianei. M
-.ourier, pukapuka a :iot.
6 Koiri. *s O>Q)
"1# %eaumont i te tikanga o fourier ari2, a i nga kitenga o
Arago faaoti e te nui o te wera matua e tae mata o te whenua, he +
i roto i te akoranga o te tau,
+
3
4
e ngohe inihi te matotoru
5isrin"e o te whenua# "
M$ muri wheako rawa !rite i roto i te poka wai tena i heke i roto i te kirinuku o runga, i te
toharite puia ki te hohonu pout# o \1 par. 2aewae i te ; = ,. rawa. 2hai tenei hua i roto i te
!wehenga arithmeti(a&, reira pera pai i te hohonu o 0
1
[
;<
Kua rewa geog. maero o%a4i. M -A
7umbo&dt hanganga.)
MB ai ki nga ttaitanga o te taiao o tino pono katoa te matotoru o te kirinuku mr! o te whenua
Kahore e nui ake te 0< <<< waewae ranei 1
;
[
1
geog mai&e o e ki e p ana ki ON <<< waewae haere
mai ki te toka tioata papatipu, .. ;<,<<< i runga i nga ng whakawhiti, 0<<< i runga i nga papa
tuarua a ;<<< i runga i te tuhinga tata tuatoru. M
-A :urmeister /(hYp%ungsges(h. Ord ed.
/. ;?N)
"Wahi ouillet 6i te !.kete e kore A"mitte"ly rawa !ono7 e, ki
te te nui o te wera e ka tukua te ra i roto i te akoranga o te tau
i runga i te whenua, i runga i te taua e, kia taurite te tohaina,
ka i whakamahia, kahore he ngaronga o ice rewa, ratou ka taea e te
te kahu ta!o'ii te whenua o te tio 8+ mita 69:
+
3
;
waewae !ar#7
matotoru ki te ngohe, a atu, e te ra i kara!otia katoa a tawhio
noa i te te huka, ki te, a haerenga katoa o tona wera e anake ka
whakamahia ki te ngohe i t'nei te huka, e na ka rewa atu i roto i
te l min#, he a!a o +; m matotoru# "
-"oui&&et pukapuka. 6
Koiri. $$ /. N\Q.)
Ka taea e te hoA ui he aha te ngwh i roto, me te tiaki5 Ko te tutukitanga taua e
whakakino ki te kirinuku mr! o te morehu o te wera i te whenua, a ka meinga ana e
kore ano i runga i te mata o te mahana o te tuawhenua, ko te kai te tona wera, kaua
tino i teie nei tei anake i runga i te mana o waho o te ra. 8a e mea he maumau ki te
pupuri i te wera roto, pea kaore, no te mea inaianei tika na tenei te pupuri i te wera,
ko te huakore ki te mata. A, no te whakaaro e koe te whakauaua o whakaara tatou i
pinepine i te wera ki te mata, a ka uru ki te nui rahi o te wera i roto te, na e taea pono
regrettab&e kiia tenei wera koutou e pera horihori. $ mua, wera nui ano kai te ki te
mata ranei i turuturu i roto i wera papatipu toka whakahoutia ano taua mea, a ka ki te
nui tino, ara i runga i nga rohe kua neke te whakawhnui otaota, nga toenga o ta tatou
e kua tonu tika i roto i te nui /teinkoh&en%&Ytzen, ko te hopearaa3 Ko te whenua katoa
ano he k!tuhi wera i raro nei3 e kua mutu inaianei, mai i te wera i raro nei, ko te rite
pai rite tutakina atu i runga ake. 7eoi, mai i te hua rite e kore e he katoa p k#aretia,
ranei, ki te hiahia tatou i ki te whakaae te oti]ao i roto ia ia, engari e whakaatu ana te
nuinga ki te whakakore atu, me te ake, ka tenei $nstitute tupato, e tatou ki
whakangaro o te wera i te hohonu ki te mata hanga me te he tonu ake whai hua ki te
kite tika te mahi rite tautohetohe e tae noa inaianei reira i te tahi mea hau atu i te kaha
o te iwi, me te kararehe i roto i te oneone i te mata3 kia taea e te reira hoki ia i muri ia
kia haere, ka tango to ratou whanaketanga tuatahi wahi i raro i te mana o te wera i te
taikaha, engari ko te whai hua, e toe tonu te wera rite p9kitai rite taea ki te pupuri i
roto i te hohonu me te whakamahi o te mata o ratou iwi, me te kararehe , hei utu mo
te wahi ratou hiahia i tetahi wahi ahua i rawe ki nga rongo i roto i te puna wera -,
tetahi wahi i roto i te hua tiaki waho. Ko te wera o te tuawhenua, ka, kia mangere
hoki tatou na iti tikanga mo te whenua i to tatou iho te wera he horihori hoki tatou,
engari mo te rerek', me te pea e kore rawa hoki ki a tatou ergrEndenden huatanga.
7ei te whakapono ki tenei, e nehenehe tatou e ite i te atu ai ia tatou rite e rua ng
momo tiaki mo te te tiaki o te wera, i te anga o te whenua, a ka, te whakatau i te rahi
o te whenua, a ka rite ki te mua tiakina e te tautau taua, te tikanga reira ki te
whakawhiti, kua hua, ka tupu pera atu te atu te tautau kauneke anake. enei meka
Ko i roto i te %aaauraa i tonu ki te whaiaro-here tika e kite tatou i roto i to tatou iho
kaiao ki te tini o ng pnga. . 7e o%tma&iger tamau mauiui p'hanga ki runga ki te
ringa ranei, mo te tauira, ka e tkaro he mea, ranei i runga i te waewae i te w e haere
ana i runga whanau whenua mahia e te kiri horny, te hanga i te pnga o te p'hanga te
te roa ake i te iti ake3 tetahi habituation ki te t9matanga h!h mea akiaki e tuu i roto i
te mea akiaki whakaputa i ng whi i roto i to tatou tinana, reira whiti ratou
pnga. Ae to tatou he take e te heheu i te hakari i te tahi %aaauraa i motuhake. upu te
reira i ara ano nga kararehe i roto i te raki, me te hotoke uaua huruhuru na nui, te atu
whakanuia ana te matao. Ko te tautau kaha i ite e te kararehe, whakaongaonga ratou
kaiao ki te whakaputa i te tiaki kaha ki te matao ki raro i runga i, i te mea he te take ki
te whenua, ki te kahore e i roto i te whakamutunga o te wawaotanga o te rota mm,
engari ano hoki kahore tautohe rite ki te whakaaro o tika whakahaua whaiaro whitiki
mou a-. 8o te mea i roto i te kararehe i te mahi matao anake i roto i te whnui,
tuhituhia te iti rawa kia whiriwhiria to tatou, a kahore ano mrama mohio mediations
i whenua noa anake i roto i te haere e te whakatipu hoki i tenei te angitu.
7ere taea e koe ki te kore e whakahe ana, i hanga e te kirinuku totoka ki te hoatu te
tangata, ki te kararehe whenua mr!, ka hatepea atu ia ratou i roto i te wera roto, na e
kore e tirohia ki te paruru i te wera -, i te mea kaua poka noa, me te tae ki te
kahore. B kore i roto i runga i te hua whakakapi tika taua 7okohoko horihori3 atu te
ringa, 7eoi, he pai mo nga take o te natura e mahi i te uiui i taua mea i te kotahi, me
te taua mau rave4a ki te whakatutuki i te maha o ng take i te wa ano. Ka rite ki kia
hiahia iti tetahi ki te mea, ko te roto wera, he toenga noa o te wera primordia&, i te tika
mo te whanaketanga tuatahi o te whenua, engari inaianei kua beiseitge&egt rite a muri
ake nei memeha. Ko te hua mahi mahi to&erates kore toenga mangere p'r. 7e aha te
mea i n+ianei i roto i te tikanga, kua p whaihua tonu i roto i te tahi atu tikanga. Ko te
whakaaro, ko te tiaki i te wera roto, ng i roto i te meka i te whakaaro o te ngakau mo
nga mea ki a te whakarato i t'tahi whenua mr! o te huna hoki ratou i te roto, e kore
i, engari k!rero i pai i roto i te ngaro o te whinga o te tiaki i te wera o roto totoka
anga noa te whakaaro ki te waho kahore, tuku e anga ana ia titiro rere ke tonu tatou ki
te hiranga matua o te anga mr! i roto i ona e hipokina ki te roto. Ko te whakaaro o te
turanga i whakaritea, me te ringa o nga mea ki te wera i roto e kua tutuki noa atu tino,
i te rongonga o nga whenua katoa mr!, me te matao hanga, nui atu i te tika ki te
whai i te anga mr! huri noa i te roto wera3 Ka e BarthSuakes, me rere rangitoto
meinga taea. Chua, engari ka paunatia e rua take, te te tiaki o te wai mahana ka taea
roto, me te whakatutuki i te kaha nui taea o te oneone i waho ki tetahi ki tetahi ki
raro, kia tonu %eunga nui i roto i te horopaki e rua i. aea e kia i 'tahi mutunga iti
rawa pai te t9ariari te oraraa o te tangata, me te kararehe tonu ki te wera raro i raro
nei, ae ra, tae noa ki nehenehe ta tatou e te whakawa, mm me te e%%ort&ess, koia ano
te take i teie nei. 6tiia hua reira te whakaaro atu nui, ki te taea, ki te whakarite i te
kirinuku ka makona ratou matotoru te toenga o te p#ngao puia atu mahue reira ki te
iwi, me te kararehe ki te haere mai ki te mea pai, engari e p ana ki te ngaronga o te
taua i nga wa katoa.
e kore te inaianei whakakake ki te kaha ki te tino whakamrama i te te&eo&ogi(a&
panga te hiahia o te wera ngwh roto, engari ka taea e kia tohu o mahaK
uatahi o te meka katoa e ki te kirinuku o te whenua, ahakoa rerek' hoki te ngakau
mau, me te kunenga puhoi o te !wehenga %akate&esitia&^ matotoru nui ki te aukati i
tetahi te kotuituitanga tukua te pakaruhanga, a te k!rero tinana i waenganui i te roto,
o waho kai te, engari nga meka arowhenua Kua ite wa %rEherhin e&evations, me apR, te
hanga i hanga e nga maunga hou, a ko te kupu e mohiotia, tomo te whanaketanga o te
whanaungatanga whakahaere hou ki te hononga ki a matou. B kore tatou e ahei te
matau ranei i taua mau ati e kore ake he tonu ki te haere mai, e pai reira rerenga
ketanga ano kawe evo&utions hou. -,. .. 2I7$A8JA ki te whanga rima.) 6tiia
reira e mea hoki ki te matau e ko te whenua he awa rawaka o wera papatipu wai ki
raro, ki noaa, a e te -tino pngarau anake i roto i te wa ka taea %aito ore) maremare oti
anake tika na i tata, ki te mea i te whenua etahi ona whanga tino oti. Ko te whakapae
e kua ona ara, ahakoa ehara i te mea kitea tenei.
Ko te otinga o te wera -i te waho e kore e pera oti e kore ano i roto i te toa hohonu,
me maina, i roto i nga puna wera, puna wai tena i, me te pea te awa te Ju&%, kawea te
wera i te roto karaati rohe i roto i, nei ratou whakaaro3 a o te akoranga i te rere
tauwhiro enei puna whaihua o te wera o tei runga i te whakaaro e kore e
whakamarara ia hohoro te wera me te i taha katoa o te whenua.
Ko te pmahana tamau i roto i nga toa o te 6bservatory "aris he -par >N. 2aewae) i te hohonu o
1?,Q mita ;;,>1 = ,, i te te pmahana toharite i te mata ko te ;<.> = ,. -A "oui&&et Koiri. N0O ;; / u.
N?<) tenei taikaha pmahana o te hohonu puta noa i te mata tei anake i runga i te p#ngao ngwh -.
7e te puna wai tena i o Jrene&&e i "aris, tona wai i t#pono i te ;><< hohonu waewae, he
pmahana o 11 = P, i muri mai ki te mokow pmahana waenganui o > = P, nga puna Aa(hen i NQ =,
te Kar&ovy 2hakarerek'tia puna waiariki 0\ =, te puna wera o Jeiser ara >< = P.
Awa te Ju&%, kua oti te tahu ki te wai i roto i te Ju&% o MeGi(o ki runga ki te O; = ,., i roto i
whai whi tona tahuri ki a Burope kore k'tanga o i ki te %aaiti i te huarangi "keh. 8a roto i te
mana o tenei Burope te raki o nianei wehea e te moana te huka-%ree e te whitiki o te tio t!pito3 ara i
roto i te wa makariri e kore e tae i te rohe o te huka tio poro, nga wahi "keh. -A ,. .. "oui&&et
Koiri. $$. NQ? Xove, Meteoro&. Znters. /. 1<)
$ tua atu, pea tika, ahakoa te ara unknown ki a matou, me te wera me te wai o te
roto, me te tahi o nga whakarerek'tanga, me ng nekeneke o te aut! o te whenua, i
roto i te meka, kia rite ki nui nga whakarerek'tanga pae-mokow e ia haapii kotahi
anake te pokarekarenga neke Zrsa(h tona takenga mai ranei kia nama, a ki te kahore
hoki nga painga ia mo to tatou kaipuke, ko .e&dmekunst, ano kia whai auraa whnui
mo te whenua, e p ana ki i te nui ko te pouri pono, pera me ki te take t#turu o tona
hanganga.
ahi nga whakarua mo nga aukumetanga teretetiera i muri i te ra, me te wa whakawhirinaki
whenua noa ki te trere o te ra, engari he uaua ki te titiro atu vahi atu i roto i te roto o te whenua te
take mo nga rerek'tanga %akamman@.
Ki te rapu i te take o te aukumetanga whenua ara i roto i te matua rino aut! me kua tupu i te
kore, ka kia koutou wahi o tenei rerek'tanga -tatatia ona, e pai kia uaua tra(eab&e ki ng
rerek'tanga mere i roto i te pmahana o te matua totoka, tumu, no te rino mrika i roto i te t9rama i
te aukumetanga katoa ngaro. Ko te rino roto, engari i taea e pera nui ia tatou ia me te whakapono
anake i roto i te mura te wai te t9ari.
Kei te whawhai ki te reira e kotahi te whenua, e tonu tino mura ratou wai, ano
whaiaro-&uminous, rite tonu ara mahana. Ko tenei whaiaro rama-ko, rite mua pirau
anake i te mata i te wera tango te wahi tiketike rawa rite te whaiaro-wera, kua kitea
nei whakawhirinaki ana i roto i te roto, me te ki torutoru okotahi, marama hoki nga
mea e kore e ano, 7eoi tokomaha he mahana t#turu. Kei te iri ana te marama i runga i
te mata o te whenua, i teie nei rite noa te mahana te nuinga i te ra, engari te mea i roto
i te marama i te taputapu pHpH tauturu no te mramatanga o te po, i waho i te
taputapu pHpH tauturu e !rite ana m! te wera i te po, ka te marama marama, ahakoa e
kore e rite ki atu mea, hopu matao, engari mahi anake imper(eptib&y te inaina. Ka
taea te whakaatu ai tenei te&eo&ogi(a&&y. Ki te te wehenga atu o te ra tata tonu te
marama, engari e kore e pera i te mahana o te ra, kaua i roto i te po anake ng iti te iti,
na i tika kia rite ki te oumu mo te awhina poto kawe i te rama i te po. Bre Kia kD hoki
e ara ake te i te marama tonu te ra ki raro haere tika rite, a ka haere ki raro, ina
whakatika reira, i konei poto i roto i te raumati, i te hotoke, ko roa ake i runga i te
pae. 7anga te whenua tenei i te tauturu rangitahi ratou, no te mea, pera me koutou i te
iti rawa whakapae, kotahi wahi o te whenua te marama, te haapurorohia nei ia atu i a
koutou ki roto ki te rangi. Ko te marama haere a tawhio noa te whenua, e ratou, rite e
kore e taea ki te whai i te rangitaki marama i te taua nga wa katoa, a nga wahi katoa i
te taua wa ki te tohu i taua, ko te taua i runga i taha katoa oaoa i roto i te ng t#momo
huatanga ki ia atu, me te reira i te wa ano i te Zhrrad hou rite taonga te %aaotiraa o
toa wa, i te mea he wa rerek' atu i te hurihanga o te tari o te ake o te whenua.
$ te roa rite i tino mahana i runga i te mata e te ona ake wera tonu te whenua, i reira
nga otaota anake, me kararehe matao-toto, te kutukutu, ika, mokomoko, et( ki runga,
i te wa katoa tata rawa ki te tango i te pmahana o te taiao, me te oranga i runga i te
whenua mahana te mau vahi atoa i te nui tino. Kihai i mahana-toto manu,
whakangote, me te tangata i te t9ari3 aha tango ia ratou i roto i te takahanga ki te
whakaputa i t!na ake wera, ka nga wahi mama tukua te wera te whenua i te
waho5 Ko te whenua katoa i taua wa nui atu kaupae i hipokina ki te kararehe, me ng
tipu atu he inaianei rite, no te mea ko te wera ka nui ake kkahu katoa i runga i te
ao. 6tiia, no te totohu o te pmahana o te mata o te whenua, i te tautau ake a ake
kihai i taea e, tonu ki te t9ariari i roto i te ara ano te ora riu o nga otaota ng me te
kararehe. Ka mate te nuinga o roto, ahakoa ta, hei te mea i roto i nui
Brdrevo&utionen, ka whakakapia e kore i roto i te taua w+hanga i te hou o te taua
ahua. Li%e o te matao iho, i teie nei e kore na atawhai i te whakato wera waho, me
raro ao kararehe akaaka rite ki ki te rohe etahi. Poto i te tikanga e kore e ki te waiho,
engari ka maroke te ora organi( puta noa i te whenua 'nei "araire te wera e taea e
whakarato ia ona mea inaianei iti waho, i roto i taua hanga e ratou etahi o ratou mea
ki te kau o ratou ake te wera. Ko mo te whakahaere o te natura tenei i ki hei khua toi
taonga atu i te mea hanga mua. Kia inaianei ratou i mea ai koe i te mea mua waho te
whenua, moni i te ratou. Ko te kupu, ko te whakahaere o tenei oranga hou ake no te
mea e taea e ia %aarahi i te whakahaere o te oranga anake i roto i te hononga, ki runga
ake mtauranga atu i te mua. 6 te akoranga, tenei anake tetahi o nga huatanga e
whakamrama i te ahunga whakamua o te whakahaere.
8a nga kararehe mahana te toto, me te tangata i rtou ake wera, e mea he kia reira
ratou ia riro mai motuhake i te toenga o te whenua3 engari he tika te ritenga atu. 8o te
mea ka taea e ratou i to ratou mahana o roto, engari anake i tuhia e hua i te mat#
waho te %enua nei, a ia mokomoko, nakahi, poroka, kia hemokai ika mo te roa te wa,
me te iti manawa, me ngongoa e he rota, me te maha te kai, me te rangi ki te konei ki
te %aaamu i te wera o ratou, no te mea i roto i 6ia mau, hanga to ratou ake te wera te
anake i te tukatuka mat# o te kai i tuhituhia ki te rangi r!p#.
Ko te tautau o te whenua i te mata kua kore noa angitu i, kawe, he teitei, engari
ano te whanaketanga ake momo o te ora organi(, no te mea i nga rerek'tanga o
(&imates me ng rerek'tanga pmahana rohe, e p ana ki te rerek'tanga o te ora
organi(, tenei ure anake tino pukengatia.
Ko te !rite p# a te tangata, me te whenua i roto i te whakaaro ki nga tikanga
waiariki, me nga whakaaro tohunga hoki e te tikanga o te mea he pmahana !rite i
noaa, ano te whakarato i te whai whitanga m! ng whakaaro motuhake o te pnga
te&eo&ogi(a&.
B kore e te mahanahana o koutou iwi, ake atawhai ia ia o te tono ki te tohu e tika
ana o te wera waho3 anake i raro i etahi rohe, te pmahana waho e taea ki te tu
ia3 engari he mea Da ia tino kitea e i runga i te whenua i te tetahi, a ahakoa tino pau, ka
ng i runga i te ara mannig%a(hste ki te atu tikanga te %enua e kitea e i roto i ng
rerek'tanga mokow, me te pae tino, kia he kitea i reira i te whanaketanga momona o
tikanga ng o te ora mo te ki a ia. 7anga me te nekehanga o te whenua, te tohatoha o
te moni, me te r!p# mahi tahi ki te huri i te tikanga i roto i tenei e hipokina taea. e
reira kia reira ano hoki, kia rite ki nga wahi katoa i roto i te take i taua, tahuri a
tawhio noa, me te meaK kua tika te tangata i whakaturia ki runga i te ara i taea e ia ora
i roto i te pai tino i raro i te huru.
8a 7eoi pai ko tetahi wahi o te momo o te pmahana i runga i te whenua ki te
akiaki i te iwi i roto i te ara maha, tetahi wahi ki te whakaputa i te whnuitanga o ng
hua ki ona ratonga, e kua reira hoki ia na iti painga, ka tona tinana, me te pmahana te
huri o tona taiao kia whai i nga wa katoa rite. ika e ka tango i te whakawhitinga
rawa kore-kkahu ona tukanga organi(, p'nei i te engine mamaoa mahi tere tere
ranei, i runga i te tahuna ki atu iti iho ranei. ino kite tatou i te reira i roto i te
kararehe matao-toto i nga wa katoa tata rawa ki te tango i te pmahana o te taiao,
hono te &ive&iness me te mahi tino nui ki te pmahana waho3 i roto i te te wera e oke
ana ratou i roto i te matao, he puhoi ranei, taka ki te he neke ratou. Kia tonu kia rite
rite ki te mahi ki tana i pai ai te m9hini tangata, kia taea ki te tonu rite motuhake ka
taea i te huringa matap!kere o mana o waho, ara i roto i te tino maeke me te mahana
tonu ki te mahi3 a na i tika ki te whai i te taua, kaua ki te ki te whakaako i roto i te
matua ki te whakawera kore-kkahu waho, -ki te wera, ara ki te wera i te tonu, me te
kkahu, me ki te ta whakarite e ratou ki a heoi e kore e kore te mahana me te mana
te ri4ari4ai te waho pmahana te tohu !rite o te wera ko te ki te titau taea.Kite tatou i
tenei inaianei i roto i te iwi, ng mahi i te taha o te mediations tino tohunga hoki i
tutaki ki.
uatahi o nga mea katoa, ko te angitu akapapu ano e ko te take mai te tangata i tona
mahana, i te mea e p ana ki te O< = P i roto i te roto, me te huringa nui o te
pmahana waho e pupuri ana tamau. 8a, e koe pea whakaaro te taitara o te waro-
taonga i roto i ki te pupuri i te iwi tonu te mahana taua. 6tiia e kore e. Bngari, kei te
taua nga mehua tino uaua ki te whakatutuki i te hua ohie ki te reira ko te. B kore e ara
i mau ia matou tatou mea ohie ki te pupuri i te oumu ?< tau pera me rite mahana i nga
wa katoa, kia rite ki te mea i te tangata katoa e tona ora, me te hua kahore atu painga
i roto i te %aaoraraa o tikanga m! te whakatutuki i te mua hua, pera me i roto i te
pahekotanga whakaaro nui me te whakamahi i te ngaio o te kaihoko ko te. 8a ka tika
ona ko te tiaki i !rite o te wera i roto i te tangata, i te tauira pai rawa.
Ka taea te whakaahuatia tinana katoa o te tangata, ano he whakamahana, karanga ki
a ia tatou e i muri i oumu katoa, whakaaro nui atu tino tika e noa he tikanga i to i to
tatou oumu. $ to tatou oumu noa te mahi anake rite pouaka iti ki te mahana i te
pouaka nui, o matou tari, te tari o to tatou tinana heats iho tika ano he pouaka
oumu. Ko nei kua hua nui. $ to tatou oumu ki te kia wera k' atu to tatou
taiao3 inaianei e noho nui te mahana i roto i te takiw o te oumu, me te oumu ano
kore, a kua maha, engari e kore e nui o reira te tawhiti3 tika i runga i te oumu te wera
rawa, i matara atu i reira pinepine ki whakamatao i te ruma i te katoa, he pmahana
rawa kore-!rite. Ko t'tahi ko te wa katoa i te mate i reira ki te hoatu i te kanga3 nga
wahi katoa he ia i roto i te ara, me te pokanoa ki te hangarite o te ruma. Karohia enei
kino katoa e kitea e tatou i te meka ohie e hngai ana ki te whi wera ki te k!hua
ano. e peu maitai o e taea e kia noa ki te pmahana rawa hua o te r#ma k!hua tiki
haere, no te mea kahore ratou katoa i me ki te kia whakaarahia teitei, pera me tika te
whi mo te ki hana, a ka he taea, e ta whakarite i te tohatoha tino kkahu o te wera
taputapu3 kia kahore atu hiahiatia ki te kia hoatu atu i te kotahi te auau mate, ki te
whai ki te mahi i whi k'. Ko hoki te oumu wahi i roto i te ara, no te mea e kore ia ia
e tu i roto i te ara.
7e tino ke, me te take ataahua o te whakap o ng wehenga e i taua i roto i ng i te
whakawera -o to tatou tinana tika na roto i te ritenga atu te tikanga tutuki te mea ano
ko te, e. $ roto i te whakawera waho o te whenua $ roto i te whakamutunga, ara, ko
reira te tawhiti nui o te taputapu whakawera o te ki te hana tinana, i te taha o te
uhinga nui o te tuatahi i roto i te rahi, i te wera ki te whakamutunga, te hanga i te
ngawari, me te, kua whakarerek'tia te reira i te taha o te hua o te whenua te kahore,
tino whakatutuki whakawera !rite o te oneone, me te rai i te raruraru e ara ake i te
t#nga o te taputapu whakawera i roto i te whi ki te hana3 7eoi ki a tatou ki te tiango
tika o te taputapu whakawera ki te tinana kia wera ki te whi, te rahi me te hanga ki te
mahana i te e tano. 7e he kau, engari kia rite ki kaupae e taea ki te whi thinnest
Btera-ki tonu i waenganui heizendem me te tinana wera i te wa pai e taea3 i konei nga
tikanga whakahaere tino uaua i whakaturia i roto i te neke ki te whakatutuki i te hua i
roto i te ptai.
B kore te mea te kai mo te oumu o to tatou tinana te rakau, engari, rite kua tuhia,
kai3 no te mea e matau ana koutou e te reira i te waro -me 'tahi w tohu hauwai) ko te
nuinga o te kai, te kotahi i roto i to tatou tinana rite noa ki te waro o te rakau i roto i
to tatou oumu ki te hora k!hauhau ki te k'mihi t9waha atu tahu reira, a reira mahia e
te wera o to tatou mau tino ki te kahore e kore e tupu i teie tahunga ki te mura kanapa,
engari rawa ta, me te i roto i te tikanga whakahaere nui, kia tutuki i te ngingiha o te
rauemi tino pau me te penetration tino kkahu o te tinana ki te wera te. Ko te tinana
katoa, he i roto i, me te roto i %ireboG na e # ana te wahie i roto i ona wahi iti ki te
hora k!hauhau i roto i te wahi iti nga wahi katoa e haere mai ki te whakap i te uaua,
me o ratou manga pai kei reira, te hora, me te wahie i roto i te wahi katoa kia te
whakatau i te tinana, me te ki e horapa atu hangaia te wera ano i roto i nga wahi
katoa, kia rite ki kaupae e taea.
N)
N)
M! te !wehenga tata ona e kore e tino i te rangimarie ki te physio&ogist.
$ roto i te p#kahukahu, he kaka te kore noho, te kai hau ka taea ki ia 2hrangi te
oumu o to tatou tinana, i pei i te hau huakore ki nga eGha&ation3 he tumere heoi kihai i
meatia e ia i3 no te mea kua tohungia ia e te tana %itment tino tika. $ roto i ta tatou mau
Maroa tavini wahi Bsse ki te meinga i te tereina, tetahi wahi mo&e atu i te
paowa3 engari ki te pai kia tonu te tangata ki te kaka te i te ringa, e rapu utu i te
Aroraa i roto i te hononga tuatahi e kore e, a ki te ki te wahie e na tino pau e ara e
kore paowa, e rapu utu i te taua e kore e i roto i te rua o nga tikanga3 nga kaka te o
nga p#kahukahu kua pau tino pera rawa i roto i to tatou tinana tonu i runga i te ringa,
i roto i te ahunga whakamua, me te ko te kai ma e kore entsieht paowa3 engari ki te
titau i te rangi taea te awakeri, e kitea e ia tenei i roto i te ngongo o :&asba&gs iho.
whakaaro hoki kei reira ki te whakakapi i te paraharaha pungarehu. Kei te whakaturia
hoki te kaka te o to tatou p#kahukahu ake ka whakarite i ng reira tona mahi tika ki te
hiahia. Ki te ara tatou i ki nga maunga teitei ranei, i roto i te opupu, kei hea te
kikokore te rangi, me te panga o reira te %i%i e kore e tika te whangaia ki te hau i te
oumu, ko nga breaths i oke ai tere i roto i te hau k!peke he p!turi -_unod).
8a whakam!hio te matekai kei o te oumu o to tatou tinana i te iho, ki te mea e tika
ana, na(hzu&egen rauemi hou3 kei a ia nei k#mau taua herbeizu&angen i roto i ona
ringa ia ia, ia he waewae e kore e e rite ki te unesrer e whakaritea oumu, engari rere i
muri i te tahu rauemi hoki3 ano e ia i roto i ona taputapu niho ki te whakaiti i te
rauemi i roto i te %aaineineraa, mai, pera i roto i to tatou rakau, te ngingiha -tupu i te
whakaiti oti ake. 6tira, ahakoa ko Ki te hapa te reira i te oumu kotahi te wa o te
rauemi ki te tpiri kai atu, na e kore e tukino i te reira i tika atu te mea kua whiwhi ia i
te rahui3 e haamata i te ngako, ki te pau i runga i3 meinga kino, mate te iwi3 a te
mutunga o te taonga %au%aa o te tinana kei te ara ka whakaekea. Ko te oumu o te
tinana, ki te kitea e ia tetahi mea atu ki te tahu, ka t9mata ki te tahu koe3 me ko te mea
hoki i whakaturia e ia ki tona mahi.
8a i te g&ei(h%Yrmigst unterha&tenem te ahunga whakamua o t'nei tukanga ngingiha
-pai te pmahana o te tinana, engari e kore e noho i te taua, engari i nga wa katoa kia
runga i tou wera waho kaha matao ranei ki te moni tangohanga ranei, ki te kore
taputapu motuhake e kia noa tono kia utua.
e tuatahi o nga mea katoa te tangata te tikanga e kai i roto i te matao ake -tino
prekareka ki rawa te kai (arbon-taonga o nga iwi "o&ar), hopoi i te kaha, a ka he
apiapi atu i roto i te wera o te rangi hau, ua ite e i tahuri ia ki te hanga nekehanga,
whakaiti i te maha me te hohonu o Kei te whakanuia breaths -uaua kaupapa ano ai te
kunenga iti o te wera,) katoa o te amo nei i te whakawera kaha.
M$ muri i nga ng tino tupato o *ierordt te heke nui i roto i te maha me te hohonu o nga
nekehanga romah, pera me i roto i te ihirangi hauh o te rangi pau. $ te pmahana o >,N? = ,
*ierordt ka hemo i roto i te meneti ;1 ai i roto i te meka nui haere te wera rangi, ;Q nga wa, i te
;\,N< = , ;;,0? anake waK eGpirierte ia i te >,N? = , 1\\,OO ,, waikawa (arboni(, i te ;\,N< = ,
anake 10?,>; ,, M-2agner, "hysio& Xi(tionary ki te Art ... k#natunga. /. QQ?)
Kua kD Bdwards e te whakamtautau whakatauriterite maha i runga i manu iti, manu,
ye&&owhammer, siskins, e manawa ratou iti i te wenewene hanga pmahana rite i roto i te raumati,
me te hua i te iti te wera atu i roto i te hotoke3 e kia whakawhirinaki anake e te ture tinana i te
raumati ki te hotoke e taui i runga i. Ka taea e tetahi %aaoti e te taua, e parau mau a te tangata i muri
i ng huatanga maha. -Bdwards, Xe &4in%&. Bt(. p. ;QO 1<< N>?)
$ tua atu, engari kawe tonu i nga taputapu e whai ake nei i te tino %au%aa ki te mau
tonu i te taurite o te pmahanaK
;) $ roto i te wera, i nga piki te whakaetonga3 engari wera he herea tautau
whakaputaina e te whakaetonga ranei3 i roto i te matao heke te whakaetonga me te
reira te meangiti.
1) $ roto i te wera, i te toto haere ake ki te kiri, p'r i te puku o te uaua io, i roto i te
matao atu te mea e anga ana3 te tuatahi ki te hoatu ki a te meangiti i roto i te huru
waho ake utu, -no te mea he te tikanga makariri atu i te O< = P tonu noa te hau tino
mahana) i roto i te whakamutunga kua nekehia atu ai i ta tona ake.
O) 8a mtao i te waho meangiti i te kiri, he iti te rerek'tanga i waenganui i te
pmahana te kiri, me te rangi, a ka ki taua ti4aturi i runga i te rahi o tenei rerekFtanga
pmahana heke te radiation mahana te.
N) Ko nga papa ngako i raro i te kiri, he (ondu(tors tino rawakore o te wera.
8a enei tikanga katoa e tupu te reira na taua tangata i tana pmahana roto whiwhi
piki tata pumau, ia, 7eoi, ng huringa rawa nui i runga i te kiri, -he pono tika rite te
taua ano hoki o te ao) i te pmahana waho.
8a, kua ona whititanga te miramira o enei piha. A, no te te re%rigerant he tiketike
rawa, i nga paari tangata, a ka he nui rawa te wera, i te reira ahakoa tahuna. Ko enei
taputapu, he tonu e ranea hei nga tikanga toharite e puta ana i runga i nga wahi
turanga o te whenua i te3 a inaianei e kore, kua ki te whenua ano tohu i te momo nui o
taputapu o waho e tukua te tangata ki te whakatau ia ara rerek' awenga
kapeneheihanatia a ki te whakawhnui i te rohe o te habitabi&ity o te whenua. Ka taea
e Ko koutou kite e horo4ai te whenua nui atu kaha ranei taonga waho ki te matao atu i
te mahana, i te tika ki te wera i runga i te whenua mau wahi e kore ranei ngwari te
putanga mai i runga i te taumata, e taea te nohotahi, engari pea te matao -wahi kia rite
ki nga amo, tetahi wahi i runga i nga maunga tiketike, i 'tahi w i roto i te
hotoke). 7oki te tiaki ki te wera, he atarangi hua anake, venti&ation, ng whare
matao, me te inu mtao i whakahau3 no te parururaa ia ko te tikanga matao e kore
anake o mua hngai i roto i te paruruhia, ka ngaro ng papa, ng whare pupuri
mahana, inu wera, me te wera, engari ano hoki rawa kanorau, me te taonga i roto i te
.euerungsmateria&ien, kakahu mahana-pupuri me te moenga, ia te tiaki e p ana ki
wenewene au%bewahrtes te huka ranei hoatu e te maunga te tio ki te wera, e kore e
nui te whakaaro, kia rite ki te mea ki te whai iti.
7e tonu ki te hanga i 'tahi mana4o motuhake te&eo&ogi(a&. Ka rite ki te natura
au%beh+&t he supp&y o te meangiti i runga i nga wahi tiketike i roto i te hukapapa me
te hukarere, na kua ora taua reira ki nga rire i roto i te waro i te supp&y o kora. B rave
rahi te tikanga e whakamahia ana m! te meangiti i roto i te raumati, e taea te
whakamahi i roto i te tahi atu mau rave4a i roto i te raumati ki te wera, toa na hohonu,
whare ki te taiepa matotoru. 8gahere whakarato marumaru i roto i te raumati, me te
mo te hotoke wahie et(
Ko ng pehea te oumu organi( %aatiti4ai%aro, rite rite te tikanga ki a ngue i raro i ng here
whakarerek'. $ te omuaraa to tatou i roto i tenei te %aatura, te mana o te rahi o te tinana whakaaro
-:d. $. (hap. $$$). Ki te kia karapotia e te wai, e te oumu, kia rite ki i roto i te kekeno, ng tohor, na
hinga te huru kino kei, e te wai mtotoru nekehia ana ake te wera atu i te hau angiangi i te wa ano
kahore he whakarite3 me te hiahia m! te re-ta. 8+, kei te tao i taua kararehe ki te paparanga ngako
rawa matotoru i raro i te kiri3 a kei te taa i te tukanga manawa whakawhanakehia i te iti rawa i te
hiri -B7 2eber). $ te mea kahore te tohor i pera te take tenei3 engari takoha tona rahi nui, ki te
pupuri i ratou mahana. $ roto i te whnui, i te whakatupuranga wera rite tukanga tiaki wera he tika
ki te phekoheko o ng huatanga maha e taea te whakaatu atu iti iho ranei i t'tahi. Mai kua ano te
rauropi ki te whakatau i te rota o te tahi atu mau opuaraa, ki te whakaputa rite ki te wera me te
pupuri, kia taea pato4ii te he tetahi whakaritenga ki te kia tutaki ki te taha o nga take kaiao te tikanga
i 'tahi w3 ka kua ki tetahi atu natura.
$ roto i te whakaaro ki te wera e whiwhi i te whenua i roto i te ti4am`raa o te ra, e
ngwari i tahuri ia tatou ki te whenua ki te rihe i te t#ranga passive, kia rite ki te
mahana e rere ki te mea na rite ki a ratou e p ana ki. 2aiwai, 7eoi, ko anake te
warming tetahi hiamo e te tenei tika ki te mata, p'r i te hukihuki o te uaua o te
%aaitoitoraa waho o te akoranga Me te mahana ki te whanaketanga, ki i runga i tona
tpiritanga me te kaha o te rerek' me ng nekehanga o te kore, engari i nga wa katoa
ratou ake take o te uaua, ko te. Ka taea e koe tenei whakamatau ngwari. Ko te
putanga mai o te tahi taata teitei i roto i te poihau ranei i runga i te maunga tiketike, ki
te ake paari reira, engari ahakoa hihi o te ra unabbreviated tiki ki a ia ki raro. e
aha5 Ko te mata puatakore o te whenua no ki te abzu&o(ken hihi mahana o te ra.Ko te
reira e %aarahi i ki te rangi te wai ranei, e wera ake i runga i te whenua, i roto i te
rangi, me te kupu tae, heoi, ano nui atu iti iho ranei whakarunga3 engari ki te taea e
kore te wai e kore te hau, ano he tinana mrama ki te wera ake i roto i te ra kurupae,
kamupene ranei reira anake i roto i na tae noa ki a ratou, engari kei te ngaro tetahi
mea i te mrama tino tika. 2hakamahia Kawea mai te wai i roto i te arotahi i te
whakaata mura o, i roto i nei ngohe i te konganuku streng%&Essigsten, e kore e ara
tunu i te reira, e kore e Btere %akatupu te meka, heoi hana nga tinana puatakore i te te
mana k!maru, a ahakoa ia i raro i te mana ra ano i roto i te tahi atu mau rave4a, kia
rite ki ranei ia ano rerek' %aati4ahia i, tinana pango kaha atu ma, taratara kaha atu
maheni.
B kore e p'r i ki te whakawera he ki te maramarama, me te tae. B ki te whai whi
aunoa i te whenua3 kawea hihi o te ra o te whakaaro anake. Anake i te tinana B puta
rauhanga, e te kaitauhiuhi o hoki e te ano e ia ona ake mana te marama, a ka, pera ano
me te mahi i ia te reira rerek', puta reira pango, ma purepure ranei. Ko te r m! ng
kihai te tinana i te ara peita e matou ki te tahi mea paraihe o te mutu ng te tae hopoi
mai ki ia wahi, engari ko te tinana ano me peita ki a ratou te tae pai i nga tae kohua
whnui o te r. Ko te katoa kara whenua ki i te hipoki te te whenua, he i roto i te
meka o te taha etahi o te whenua ake, ahakoa te akoranga e kore te kapu
mahi. Ahakoa te rangi he puru ki runga ki tenei whrangi anake te whenua
puru. 7anga te rangi ano i te kikorangi te tae o i te marama rangi taekore.
F. ) te kunenga o te !henua.
2hakawhanake to tatou me te kararehe, me te huawhenua katoa rauropi i te
puranga hua kkahu, me o te monotony o te huatanga i roto i roto i te hoA i taua ara
e ia i muri i nga ng hononga wehea ake, ka wehewehe, ka whakawhanakehia ake ake
momo roto, o waho. Bhara i te mea kahore he pnga ki te whai i te whanaketanga o te
taputapu tairitenga i roto i te whenua, ahakoa anake whakapae i tona tukunga, engari i
'tahi w he t#ponotanga nui.
$ muri i te katoa, he aha e nehenehe tatou e %aaoti te mahi a te whenua, ano he mea
porotaka, e te a&&gema(h matao o i te nui pmahana. Kapau te tau muimui mtao
tenei, ki te probabi&isti( tae noa ki muri, na reira ko te wa i reira te tinana te %enua nei
s(hwer%&Essigsten tonu whakarewa, me te haere tonu ki muri i te wa, i te painga o te
tinana %euerbest+ndigsten, i roto i te kupu, i reira te ao katoa he mea, engari he nui
kihai i taea e te paoro mura kohu tangotango mngai, i roto i ng o te whakarere nga
mat# o e ptai tetahi rite kohu uru kaupae. 8wai, 7eoi, h# ai enei mea porotaka, a
kuk# ana e ia tetahi wahi o te taua, i nga mat# iti muia kei roto, i karapotia i roto i te
nui r#r#tia puka wai, engari mura tonu te p!ro, i noho te pokap# i te mea o tona
mtotoru nui o te hau, mamaoatia rnei ,ase rawa wera . $ roto i te ao wai te nuinga o
te konganuku me te mat# oneone i roto i te hua whakarewa, i te hau, e te kohu
takotoranga, engari hunga i te rangi k!hauhau katoa ki te wai, i te i runga i te
whenua, i teie nei ei te mata wera o te p!ro e p'p'hia i tukua ano e kore rerenga o te
tkohu wai i roto i te puka trop%barer , a ko te waikawa (arboni( katoa me 'tahi atu
waikawa, e taea ng+ anake te hau kohu ranei i roto i te te wera nui. Ko te kupu tenei i
te wehea te puranga ki e ruaK A papatipu pokap# droppab&e me te k!paki gaseous
vaporous ranei.
Ka taea e, 7eoi, kia tetahi i te timatanga o hoki te whanaketanga paku rerek', engari ko tenei i
runga i ng whanaketanga o muri mai i roto i kahore mana nui, ara, e te mea e kore e te whenua, kia
rite ki riro i mua, i te timatanga ki te nui rawa ana, a ka i roto i te mana o tenei wera i roto i te hua
kohu, engari e ng ratou te timatanga ki e kore te wera moku, i te wahi marara -%aito ki tetahi hua o
te whakawhititanga mohiotia inaianei), haere tonu i te peu maitai o te attra(tion papatipu whnui
whakatata gehends ia atu, a e anake m te whakanui ake i te raungaiti, e tomo p#hui mat# he %inite&y
maranga ki te k te wera ka timata ki te whanake, no te mea meinga nga wahi katoa e k!peketanga
o mea me te p#hui mat# wera. Ahakoa te tahi mea rite tino taea e puta i raro i te mana o te
konukarihi kati ope, o te akoranga, ko te rite ano i te taha kua whakaritea e kore ttai. 2aihoki,
engari ka taea ki te haere mai ki te w i reira ng te whenua o te awa a ahi kei roto i te pokap# me te
p!ro e te huru wera a tawhio noa ki a koutou.
Ki runga ki 'tahi atu maremare ka anga te ao wai ki te t i runga i te mata ki te
0)
, a
muri iho i te kirinuku tio o te whenua i riro mai matao nui ki te tukua te hohenga o te
wai ki te patoto i te wai i roto i o te k!hauhau, ano he tkohu wai t#hua i te meangiti
iho.
Q )
7e he ua wa roa, i roto i nei uaina iho te moana i runga i te kirinuku
mr!. Poa pea rautau tenei wa ua3 no te mea kia rite rite ta whakamua te matao noa,
a ka i te hohenga, ki te haere atu, tae noa ki i muri i te moana, me te heke iho i pera
tawhiti pau te huru e te kohu wai e ki i muri o te ua i nga wahi katoa tonu rnei, kaua
i runga i te wa me te wa o te ra, me te whi, te heke o te ua ki te huri i timata ai te
pikitanga o kohu, e i roto i te meka kihai i taea e wawe t9mata atu i te wa rangi me te
wahi, ka timata ngaro i te tohu o te t!puni ki te houku mo te pmahana ng.
?)
8a, e
kore i te rangi tonu mrama. Kei te wahi katoa o te hononga i waenganui i hi&arity o
te hau, me te rerenga o te wai i homai e te kapua hanganga kohu me te3 a kihai i pera
totohe ana i te wa o tenei te huri ake iho te wai Janges tonu he, kohu pa tonu teitei-
mtotoru te mau vahi atoa i runga i nga moana tonu-mahana, me, rite tonu te wai
mahana, he :rodem i runga i te kohua i whakaturia i roto i te hau mtao. $ roto i te
meka hoki, hipokina e te huinga i roto i te whi matao rangi ki noa mahana te whenua
i te wai ta i roto i te tikanga !rite. ei runga i te po ra, me te me te ahopae pai ki tenei
apiapi kohu te kikokore ranei, engari kia hakari ki hea, me te whakahaere i mrama
anake i roto i te wahi tiketike rawa o te rangi3 rite ki te tawhiti i te whenua, te
whakanui i nga kohu ake a ake waimeha, me te reira i ki te tareka ngwari ake, kia
rite ki kite tatou i te taua i roto i te mamaoa i runga i te kohua. 6 te akoranga, e ki
runga i te matao ki a tenei i ki te kawe i te kohu i runga3 engari i hapa te reira i roto i
te a&titudes teitei te hopea tika ki tenei rauemi. Ko te kupu, na, i ki nga papa o mua, he
kahu hou, te paparanga o kohu, rihaina. $ teie nei, tatou i te wai ki te taiepa whekau
whenua totoka, e p ana ki runga ake i te wai ranei, e p ana ki kohu makohu i runga i
te hau ma, i te reira te mutunga te Btera parakore.
0)
ino tirengi noa te mea te reira ki ahau, e na roto i te :urmeister -Jenesis, au%i O. /. ;O\)
whngai i te kongutu o te tuatahi i roto i te so&idi%i(ation wahi hou ki te weheruatanga o na roto i te
peu maitai o e p ana ki te hanganga o te huamo papatahi o te rohe BSuatoria&, mai i te t9matanga o
so&idi%i(ation, te %&attening i mua i ki te kia tino i hanga. $ roto i te rerek', i tetahi t#kunga tika o te
whakaaro. Ko te tipu haere te makariri ki runga ki te mata o nga wahi i ki hei te aroaro o ratou i
ahei te t, tapahia no o ratou kiato nui haere, a ka whakaroa i te w o te timatanga o m9ti nui i te wa
ano i te tautau kia k!rero ki te papa hohonu, ki runga ki taua hohonu i reira i te - te tipu) kiato o te
whenua e kore e whakaaetia he heke atu o nga papa e tipu matao ki te roto. Ko te so&idi%i(ation taea
e timata i te wa i runga i noa, no ka hinga mai te roa o te pmahana o te mata i roto i te whakap
atu ki te huru i roto i raro i te whi m9ti. B ai ta Lye&& e, me ahau anake ki te ite ki te whi
so&idi%i(ation, i mua i taea e t9mata i te whenua katoa o nga so&idi%i(ation. Ko e kore ia te hua kiato
whakaaro e anga ana.
Q) Bhara i te mea e tika ana i matao kua kirinuku o te whenua ki te >< = P, mai i raro i te p'hanga
nui haere i %aaite i te huru tangotango mua, i te k!peketanga o te kohu ki te puta i te pmahana
teitei.
?) Ko te mahana te rangi, i te ake te tkohu wai e nui hei nohoanga i te reira memeha3 e nui te
taumata t!puni, ka mau.
B ai, 7eoi, pera me te moana heke ki te wera, a ka timata kohu nui iti reira ki te
whakawhanake, me te whi i runga ake i nga moana i ki te timata ki te whakawtea i,
ka t9mata anake i a&titudes teitei, he k!peketanga kapua ano, te wahi i te matao
rawaka k!peketanga o te kohu pnga. 8a ta -no te mea o te wera nui i raro i te pae o
te ao i reira atu i roto i nga amo) whakatika te rupehu i roto i te tiketike, ka hanga i
roto i nga rohe teitei o te huru kapua huri noa i te whenua, i te t9matanga karapotia te
whenua katoa, a ka pera me te aroaro o te apa kohu, he pai ako ng huringa pae
mokow i roto i te matotoru, me te mtotoru, kia rite ki hinga ratou i roto i te ua i k!
atu ano i te whakaetonga ranei. 8a, i reira, ko te paparanga totoka i waenga i rua wai,
he wera raro p#rerehu, ar, te nuinga o ng konganuku whakarewa, me tokahuke, a te
kikokore te makariri o runga, ar, o te wai3 a he apa kapua i waenganui i rua ng
paparanga o te rangi, he moister raro apiapi mahana, a he kikokore runga makariri te
tamoe.
$ inaianei kua hanganga ano te whenua na te hanga ratou nekehanga3 te papatipu
wai i roto i te moana i waho, ki te huru katoa a tawhio noa i o ratou rerenga waipuke
porohita3 , reira t'tahi whakarunga, te ges(hw+ngerte ki te waikawa te moana pau te
ua-kahakina te awa nga kohu, te whenua, a ka kia te whakatauria i roto i te runga i te
noa hinga matao ano. Ko tuhia, kkahu, me te noa ano nga mea katoa. Ko te whenua i
kahore maunga, te moana, i hipokina tonu a tawhio te whenua katoa, te taupoki kapua
ka neke ara te rangi katoa, i te pmahana i tonu nga wahi hua kkahu mai okioki iti o
te ra rite ki te mahana raro, me to ratou ti4aturi o te ra rerek' rerek'tanga taea e ratou
6tiia he whaiuru ano e te taupoki ki te moana, a ka hipoki ai i te kapua ki inaianei. Ke
hihiritanga katoa o te k!hauhau, me te moana te w, kia rite ki te whakawhitiwhiti -
tau, me te r, ki waho o te a&ternations ng inaianei o te whenua, me te moana,
maunga, me whakararuraru taumata ki reira i kawea mai.
8a ka anga ka te taa i waenganui i te whenua, me te moana ki te tomo. $s&ands,, ka
haere nga whenua maunga ake ki runga i te moana, ko te i te kirinuku o te whenua, ka
ara, ka haea e ia "outini i i raro ope, me te wera, kia kahotea i muri mai ua haapuai
tini.
>)
i reira i taea ai te moana ki a piki nui, te rangi te kore puku i roto i te taui vero
oaoa pmahana nui rohe3 ta marino iho nga mea katoa, tonu te moana, i te mea i
reira %ortges(h&emmt3 engari ai nga, whakahoutia apR i, whakatika teitei, me te teitei, e
hiahiatia te kaha nui i ki ara i te ake thi(kening o te kirinuku, me te ki te
whakatangi3 awae ki te k!wae aru i te ngau huarere o kamaka nui haere i roto i te w
o taua huringa tiki i nga rauemi3 t9mata te huarangi i teie nei, kia rite ki ng
huatanga rerek' ki te huri i rite rite ki te ahopae, ki te te tohanga o nga wai i roto i te
timu me te rere, me te pikitanga, me te uri o te wai i roto i te kohu te moana, me nga
awa, me te ua eGha&ing otaota i roto i te whenua ka haere mai. e reira i haea ana hoki
nga kapua, marara nga kapua, a huihuia konei, a ki reira i muri i te mano take o te
tuhanga, engari i nga wa katoa i runga i tahi whakaae te &aw%u&ness ao3 poto, ka tupu
te utu tonu gehends. Koe me, o te akoranga, ka titiro i te he pikitia noa katoa rawa
taratara.
) \
>)
'tahi wahi he, kaua pera ki muri e ki te kirinuku o te whenua, kaua ki te pakaru i raro nei ki te p'hi i ope,
kaua m te e haehae, e kore e taea te whai i te atu wera roto o te hukihuki o te kiri matao e tipu. Ko te tirohanga
whakamutunga o ng "revost. irohia te. ,omptes rendus, ;>0<, s^an(e mai /etepa 1O et ? 6(t.
\)
'tahi atu putanga s. :urmeister i Jenesis, tona mngai he, 7eoi, waiho i konei i roto i te ng torutoru.
B kore matou e mohio ki te interwove tenei akoranga o te mtauranga te take mai o
organi( taata3 anake e matau ana tatou -(% .. :d.$. ,hapter $$$.), a riro ana ia ia te wahi
i roto i te horopaki, tuwhena, me, ki runga i te mahere, e iho tino tutuki te mahere
whakangungu o te whenua katoa. 6ia mau, ara ki te hanganga o nga mea organi( te
t9matanga monotony nui, taurite ki runga ki te whenua katoa, !wehenga mm o te
whakahaere, me te ake kanorau, me te hanganga o te kingitanga organi( katoa, me
nga kaiao takitahi ratou, te atu te ahunga whakamua o te akoranga whakangungu. Ko
te m&ie, engari e horapa atu ki waho ki te whai i t'nei taipitopito.
7e aha, 7eoi, e p ana ki te mea tonu tetahi wahi i te whi whnui e p ana ki te
takenga mai o organi( taata ki te haumarutanga, etahi e tu rite he whakapae ki te kia
whakaaro motuhake i roto i nga ng k!rero ki te whanga rima.
G. parau tumu !haiaro tiaki-i roto i te aonui o.
B ora ana to tatou tinana te %enua nei, e te mau i te p#naha so&ar te parau tumu
whaiaro tiaki-i roto i te tikanga teitei, e enei p#naha teitei tiaki nui ake t!tika ki te
whakangaromanga, rite e nehenehe tatou e korero ki i to tatou tinana. 6ia mau, i
tetahi wahi i whakaritea nga tikanga taketake katoa o te whenua, me te aonui o mau, i
'tahi w neke anake ratou i roto i te piki w, ai e k!piupiu ratou ranei te hurihuri
whakahaere hoki ano ki te taumata o mua. Ko te kupu, ko te t#ranga o te amo i runga
i te mata o te whenua, ko te tau o te moana, ko te taua te tawhiti toharite o ia aorangi i
te /un me te w siderea& ki te kite i te ra mo te wa katoa i rite whakaritea, ko te
e((entri(ities, nga roa o te ao hiaai, me ng k!puku Ahakoa tupe katoa, engari ko te
taua nekehanga o te tw'w' i roto i te rohe ng te tikanga tino whiti. Ko te tino
tuaka o te miotanga -apses) wira miro tonu gehends i roto i te ahunga taua, engari
tika haere mai tenei ara ano, a ano i roto i te t#ranga tawhito hoki. Ko te ope taua e
noho ana o te p#naha so&ar katoa os(i&&ates et( i waenganui i te m!rahi, me te m!kito
Kua kotahi auk9, me te mtakitaki ki te whakamatau i taua tau o te aonui
o.
;<)
anake i roto i te take, ina te Btera i roto i te whi rangi, taea te whakaaro e te ari
o te marama, o te rangi kia kotahi, ki te ake na iti, ki te whakah' resistan(e , Ko te
taua ta e te ra whakatata ki te whakanui ake shortening ratou mionga, me te nawai
te mutunga ki te ra. Ahakoa he te take, e kore e taea te whakatau ki te tino noa nei.Za
ite tatou e kore e makona tenei te kaupapa ture o te Btera. Ko etahi i kua whakakitea
mohoa noa nei, kahore aorangi, kua he wahi o taua huarahi, engari i roto i tetahi hui
%aahiahia i roto i te p ana ki te kiato o te thinness ao o te Btera, me te t+ruarua o to
tatou kitenga o mua hoki i taea tenei te whakaatu ai ki a te tikanga i ko ia e kore e ano
anake i kai te . $ roto i te unahiroa a Bnke -o O
;
[
1
te tau te w haerenga a tawhio)
tino kite koe i te huarahi ta ki te ra, me te whakaiti i te w huringa, ka ahu tenei ko te
atu o te parenga o te Btera, kia rite ki te pnga o te tete i runga i te auahiroa kikokore
ta4e mm i te ua ki te rite ki te aorangi mtotoru3 engari kua %aaite i roto i :esse& e
whakamanahia e hoki te huatanga i tetahi atu whakamrama.
;<)
,%. konei i runga i, B p+ atu, i roto i te Xi(tionary Littrow Jeh&er o runga i. uhinga ao, /. ;N>0 et /Bb.
a i konei e p ana ki -"opu& *or&es /. ;;0 ..) iaK MKo te tahi atu take e taea
whakap#t e koe mo tenei whakaterenga takoto i roto i nga hiawero e, e whakaatu i te
unahiroa iaki ng tenei o te mea tino iti nei o te unahiroa iho. puku, a, ko te tikanga
nekehia atu i roto i te ritenga atu o te ahunga o te ra, kua wareware rawa ngwari kia
%aaite i te unahiroa e kore kaha i roto i tetahi ahunga i waho ite noa i te (ounter-pnga
o te kaha tenei i roto i te ahunga i te ritenga atu, a ka mea whaipai o te unahiroa hiku,
e kite tatou i, e whakaatu tatou e peia atu i te unahiroa e p#ngao ke atu i te attra(tion o
te ra i tenei, a ka pera me neke taa atu e neke ia ki te anake i waiho i raro ia ki tenei ..
Me te whakaputa i enei take he whakaterenga o te kaupapa nei o te take e rua kei te
ng tino, ranei ranei e rua, he reira w kotahi, kahore tatou e mohio tae noa ki
inaianei, tonu iti ta tatou e nehenehe e matau ki te nui o te pnga ai te unahiroa
Mtenei.*"'. Tuhipoka ki te rima ng2 !2hanga.
4tahi !hakaaro e p2 ana ki te !hakatupuranga tuatahi, me nga 3akatupu ng2
o te kingitanga !aro i runga i te !henua.
B kore e taea e tatou e te whakamrama, e kore e meinga e te ti4aturi ia ratou i runga
i te mau parau tumu mohiotia inaianei tukanga, ko te take mai tuatahi o organi(
taata3 7eoi, i roto i te mara o ng whakapae trewa, i whakatuwheratia e konei, engari
riro i te haumaru, me te tohu whi t9mata hoki te whakaaro, me te whakaora i te parau
tumu o te eGp&i(abi&ity ratou na roto i te haapa4oraa i tatou i runga i te whakaaro e ng
rite ki ia momo rerek' o te ahua %e&e rerek' o mau hopearaa me te ahua rerek' o mau
hopearaa tonu rerek' ahua o take.
;)
te kore reira, engari ki te taha rauemi o %akatupu
waro ki te mahi anake, no te e taea wahia tahi to tatou whakaaro noa tata atu te auraa
e mo te ahua rerek' o rauemi hopearaa he ahua rerek' tonu te rauemi take tenei auau
ko , e kore nei e aukati e no te taha rauemi o te mau hopea o p'r take wairua. Ko te
mea whi k' nui i whakahuatia, a ka he i konei me tuku matou e anake ki reira.
;)
irohia te. :d. 1;< K6 1;1th
B ai ki te ture i runga e taea e kore uiraa e te putanga tuatahi o nga whakaritenga
pera i rawe ki organi(, me nekehanga, rite tatou i tenei ka puritia e te hunga i runga i
te whenua, e tika ana ki te tupato mua whakaritenga tika na i rawe ki, me ng
nekehanga, a na i runga i whakamuri tae noa ki te p#naha tuatahi ki te p#naha
%akate&esitia&^ , ko kua vorbedingt3 ae tango tatou i te hoA taime no te whakaaro mo te
mahi auaha hinengaro, p'r i i ki te hanga hua tinana na, motuhake rawa, ng mahi
tinana pera me i rawe ki kawe kua ki a ratou -(% .. *o&. $. ,hap. c$. 8).
ino kahore rai ki te whakaae ki tetahi, me katoa whakaritenga, me nekehanga rite
a ka kiia ratou hoki e takoto ana i te taha o te oraraa o ona mau hopea reira rite hakari
i roto i te kwanatanga taketake trewa i roto i ano ki te p#naha whenua. $a tatou ia
kia ake ki te whai i te taratara tohu o te whakaaro, whakaaro te hua tuatahi o te
whenua te huru, wai ranei ara gaseous3 engari ko tatou ia me ia e te iti rawa e kore e
pararopi ranunga, wai, hau whakaaro tino i roto i te %aaauraa i ki tetahi o tatou tikanga
i konei inaianei, ihoa ra no te tikanga i te taha ki tetahi %aaauraa tika, nga whakaaro
organi( o nianei taea e puta, ahakoa te mat# i roto i te mau tuhaa %enua timatanga i
roto i te mau rave4a e rave rahi i taea te konatunatua rite i roto i tetahi o enei ranunga,
a te nekeneke noa o te korakora taea e te taua rite i roto i te hua wai gaseous
ranei. Ko kitea whenua noa i te timatanga ng rawe ki o ng rauemi, me te karawhiu i
rawe ki roto i taunekeneke o nga wahi, kaua ki te, pera me te kore e kitea i roto i te ao
pararopi i teie mahana, a kahore nei i hangaia he mahi hoki ano i roto i tona ahua e
mau nei, engari pea i roto i te hanganga harangotengote, whakar!p# o te whenua i
taua i taea e hoatu atu. B ai ara, ka rite ki te unorganized whi takitahi o te whenua i
te puranga katoa whakakorea i -*o& $$ .. ,hap. c*. .), konei tomo ano te %aaineineraa
no te eG(retion me te eG(retion pae hopea mau o rauropi ratou iroriki ranei, i nga wa
katoa ki te %eaa engari e kore e he eG(retion t#turu tenei, kia rite ki hono nga mea
katoa puta noa i tonu ki te p#naha whenua. -,. .. *o&. $. ,hapter $$.) Ae taea e koe te
titiro ki nga kaiao p'r i tini, i na roto i te viivii ore i rawe ki ng hononga
whakawhirinaki o nga wahi, me ng nekeneke o te se(retion ia atu o o nga r!p#,
moni, me te airiness, i puta i roto i te toenga o te papatipu o te whenua, e kore e ite i
te kia noho tonu ratou i pera me k!puku o te ara, ng huatanga motuhake i
waenganui ia ratou i roto i ng o te whakapakoko whakamahia i mua, me te tae noa
inaianei haere tonu ki te %arii i te waka ngahau tino i waenganui.
$ roto i tetahi take, kia whakaaro tetahi e kore e pera, me te mea i nga iroriki o
organi( taata kua anake marara auauhia, noa ki te Zrba&& te whenua, a e whai ia
whakawhanakehia i roto i to ratou ake ara kahore he te whanaungatanga ngtahi me
te taupuhipuhi. Kihai i taea e 8a ka kitea ia atu, me te ki te rohe katoa o te wahi te
%enua nei e kua k!rero e matou i mua i te tohutoro pai uruhi o te rauropi. Bngari, me
whai whakaaro mai te Zrba&& katoa ano he ngtahi ana p#naha kotahi i roto ano
kaupapa, te hurihanga iho ki te kaupapa, me nga tukanga o rauropi i roto i te nohonga
(ausa&, no te mea he te&eo&ogi(a& nohonga.
1)
mea i te t9matanga ki te r9riri
whakahaere i hiahia iti rawa tenei te p!ro3 otiia e kore e ki te kahore i te tino i te reira
whakahaere, kia rite ki te horopaki o tenei eva&uab&e mo tatou i teie nei, engari
nekehanga ng te ia me te haumi ki te rutu i te ara watea ki te wehe i waho te
motumotu te hopoia, rite kite tatou i te reira i teie nei.
1)
Ka taea hoki e tenei whakawhirinaki i runga i te $. (hap :d.. Ari o te takenga mai $$$-whakawhanakehia,
pea matau i te huringa o te whenua.
8a ka ui tatou i, he aha inaianei e kore te tangata me te kararehe ara i te pararopi i
roto i, na te kupu whakahoki he e kore ratou e puta atu i reira, engari kua
unorganized, me 6rgani( puta e rua i roto i te kotahi horopaki i te tahi mea, ahakoa i
roto i tona rohe ki te organi(, pararopi, ranei -ki ta tatou e te tikanga e te pato4iraa
matau) he pono rite, pera me i roto i te mua -$. ,hapter *o& $$ ..) i k!rero i te pikitia3 a
ka ui tatou i, e kore he wenewene aha reira inaianei te mau vahi atoa i reira whanga
e nehenehe hei te tangata, ki te kararehe i te taua hanga i roto i enei e kawea tahi tatou
i roto i te hanganga e tika ana, na te kupu whakahoki he e konei e nehenehe ia tatou ia
ano aru i e kore nga whakahau konukarihi tonu Zrbewegungen i tika ki te hanganga o
waro taata. 6ia mau, rawa matou i te tuatahi, me te tuatahi i te taha o te ranunga !rite
puaatoro ranei o nga mat# tatou e nehenehe e tutuki noa, e kore e te w kotahi t te
whakaritenga i te mat# o roto i to ratou wahi iti rawa, i te mea he mea %au%aa no te te
ture o te rauropi, p'nei i te. auira i paraoa ona whanga me ona hanganga i roto i
rawe ki zusammenzukneten ano kahore uri ranei. 8a ka tika na iti e taea ki te t i te
motuhake rawa rauangi, me te mahi ki te nekeneke katoa i roto i nga mehua taketake
o te whenua, me te kaupapa ideo&ogi(a&&y pipiri, tatou i raro i tona mana i nga kaiao
ratou p#naha nui kaupapa e kua hanga, a taea e anake whakatika, a enei whanake i
teie mahana nekehanga organi( 7e tonu. atou i tino *ermY(hten akoranga i te mat#
pararopi i roto i te taua whakaritenga nekehanga wenewene ranei ki te taea ai e ratou
i teie nei i roto i to ratou kautaha organi( kua ake i roto i to ratou ti4araa i mua ranei, e
konei te ora organi(, ka hangaia3 otiia e kore e taea e whakarato ia tatou.
8a i roto i te whnui, me te iti whakar#h enei whakaaro, ano ratou kia whai ratou
whakamahinga, m te hunga 'tahi whakaaro takarepa e p ana ki to tatou tumu
parau, me te whakatakoto ia tatou i te arata4iraa, me rohe ki runga, me te roto nei me
mau ia tatou te mea e tika ia tatou i roto i te taha ki te atu hiahia ki te noho whakaaro
natu&a tika, me te te&eo&ogi(a&.
Ko e to tatou ki te %eruri i te putanga o ng %akatupu organi(5 Ko te mua Kei te ta
haere ki raro, a nga wa katoa hou, whakamutunga ranei i roto i te waenganui o te
tangata whakamutunga, ka mau te wahi.
8a, kia 'tahi natura&ists nga kaiao i muri mai i roto i te whanaketanga atu o te mua,
ara etahi atu i te mea hanga hou taketake rite te tuatahi. Kia te tautohetohe m! ng
tirohanga e rua taha i te taha.
. Take mo te tirohanga tuatahi wahi katoa whakawhanake ta anake Maitai i te
tia3 e te taua mea tino tika, ano he tangata kua puta ake m te tupekepeke ana i te
hua puaatoro i roto i5 7e mm nui ki te whakaaro i te kunenga ahu whakamua
haere o nga kararehe i te mutunga arahina ki te tangata. Kia pehea te nui i ratou i raro
i o matou kanohi i roto i te akoranga o te maha o ng whakatupuranga, etahi kararehe,
p'r i nga kuri, nga hoiho, ke a parakore i te huarangi, hua noho, punua3 rawa e
taea te whakarereke haere o nga tikanga i roto i tenei nui ki te mahi i3 engari i roto i te
akoranga o maha manomano tau, te huarangi me 'tahi atu tikanga waho o te ora ano
he rota ake me te huringa nui atu ta whai, pera me taka i roto i to tatou mtakitaki o
mua. Pite kihai i te whenua ano i whakaritea o ratou tikanga pararopi, kia rite ki tenei
ra, i whakaritea nga pe(u&iarities o ratou kaiao rite iti, ano umbi&dungs%+higer Ahakoa
i rite te roa pea.
Take mo te atu te ngohi i. nei e maia ai, ko te iwi o in%usoria, po&yps, ika
supreme&y
O)
ki te whakaaro kuraina5 Mai B whakap!nn ana tetahi %aaauraa. Ko te
kaupapa ture o te kararehe e taea e tenei, ahakoa na roto i te te huri i te mau huru
waho ake ki rohe etahi e taui, engari e haere ai ia i tawahi i enei rohe, maroke ratou,
te mate i roto i hohoro p!turi ranei, i runga i ranei tamata hohoro p!turi ranei e matou
i te reira rnei3 a kahore he meka k9 e taea e te whakawhnui i ara te whakatikatika
"!turi, o nga tikanga te rohe o nga whakatikatika o nga rauropi a trewa i roto i. $ tua
atu, e kore e te putanga o te mau taata hou te mea ki te whai i puhoi e rua, kia rite ki
ng rerek'tanga tere i roto i te whanaungatanga, i kawea mai ki a ratou i te
whakangaromanga o te koroheke, me nga tikanga mo te putanga o te mea hanga hou i
roto i te kotahi. Ka taea e whai %eaa e p ana ki reira tetahi3 engari ka noho tonu te
reira i te pea tino. 7e nui atu p&ausib&e, me te iti iho uaua atu i te whakaaro o te
aronga hngai e haere ana i te mea teitei i te raro nei te whakatamarikitanga o te
whanaketanga whakamua o te auahatanga o te whenua iho karohia. 2ay te peke, kei
te anake i roto i te ara rerek'. Bhara i te mea i te wira p!taka o mua to tatou m9hini
p!taka, kihai i to tatou parirau Bng&ish ka pup# ake i te pianos mua pera i nga mea o
mua u&ui tae noa ki tenei hoki e tino tautuhi an!, me nga mea hou i mea korari hanga
i ng rawa hou, tika e te akoranga o te oraraa Kua nga mea o mua arahina ki nui haere
o ratou hanga e te kaihanga tona m!hio i runga i te kaupapa o te tenenga mua noa i
tua atu i te reira. Me kua 8a kua reira ara ki nga hanga o te whenua. Ko reira rauropi
te whakangungu mua, na e te tangata kua hangaia i hanga i nga makimaki, a ki taku
hoki nga ibetans, te Ahorangi /(he&ver tika, me nga mea katoa i aroha o te
whakangungu te ari. Ko e te iti rawa puta atu ai ataahua ki te kia tukua ki te
whakaaro kia rite ki te tama a te whenua, mo te tama a te 6rangutang me te tama a te
mokomoko,3 engari tika ano hoki. 6 te tumu tangata e ki runga ki te whenua katoa,
me te ngoi ana a reira3 e kore te makimaki titiro ki runga ki te whenua, e kite ia ia i te
rakau ki raro, a anake e whakaaro e p ana ki te nati o tenei rakau3 e kore e
intermediates t#turu i waenganui i nga makimaki, me te tangata mohiotia3 no te mea
ko te 8egro he tangata tonu. Mai teie nei te reira i te mea mm ki te whakaaro i
kawea mai ki waho i te whenua, i te tanukutanga hou o tona tangata katoa te oranga i
roto i te hononga ki te maha o te tahi atu mau taata, i whakaputaina i te reira e te
whakapai ake i roto i te ta makimaki. B mea e p ana ki te tika me te mea he kaitito i
te hero matua o tona pehepehe taea te ta hua ahua o te 7ar&eSuin3 Ka taea e pea
tangohia e ia i tona ahua i te p'nei tangata rorirori3 engari he pono ake e ia hou atu
tona matenga te hero ia.
O)
e hua nei kua puta te ika i roto i te pu4e tau timatanga3 ahakoa kahore e tenei ano e hiahia ana ki te kia
de(ided&y.
$ muri i haaputuraa o enei take mea ki ahau te rua o nga tirohanga, engari nui atu
manakohia, ahakoa kua tona uaua. 7oki i taea e te hanganga o nga mea matamua o te
akoranga whakapataritari ngwari whakaritenga, me nekehanga i roto i te p#naha
whenua, e taea e tatou e kite inaianei a tawhio noa ia tatou tetahi o te hunga, rerek'
rawa, i ki te kia pera otiia3 te whakapae i mai game rawa %ree. Bngari kia rite ki te tino
nui, me te pea ana i noho i reira, tei ia tatou ki te whakapono ki te whenua i riro i
runga i to ratou mata i te hua tino rite ki te hakari. 8a ano kei te i muri noa
whakawhanakehia te iwi. 8a kia panaia ia tatou hoki ki te tirohanga tuatahi ano3 Kua
ahu engari i nga makimaki, me nga hoki e takoto ana i te mokomoko, me te ika5 e
tikanga e ahau, i mua i te whakatau ia tatou i runga i tenei tirohanga maoro pea
hepohepo, e nga wa katoa te tumanako, e kite tatou i noa, he iti ki te kore te hopoia ia
tatou e nehenehe e mahi ki te uaua o te rua o nga tirohanga. B mohio ana ranei te
tangata i te toru o iro5
Ki te noho ahau tu inaianei i te mea kei te ki runga ki te mata, na e ahau pono
kahore e matau noa ki te whakaaro o te tahi mea e taea e hutia ia tatou i roto i o te
uaua. 6tiia e kore e takoto i roto i nga hohonu o te tahi mea5 .e&e e kore matou e
matau me pehea e, hua e te tu o nga ope tangata i tenei ra rawa3 engari i roto i tetahi
take e kore e te ope e tahuri te mata o te iwi ki te whai hua kia, engari anake i te
hohonu. Ae e kore e whakaaetia reira, ki te ara tika titiro ki te piringa nui o te whenua
kia rite ki huna, he aha atu wahi ki te kia kitea, a he aha kia meatia wahi5 e parau
tumu o te vaiihoraa ia 'tahi o ng momo mea ki te whai i konei3 ko etahi ng pai ano
hoki.
6ia mau, e tamata ahau ki te miro i roto i te ngaro o te Anha&tes totoka, whakaaro
etahi ki te puru o te mau rave4a, me improbabi&ities katoa ki te piri ki te iti rawa, ano e
whakaaro ahau ki te meka eh4sten e i raro i te kirinuku o te whenua Kua riro
timatanga tino o te nati /to(k whakaritenga i rawe ki, me nekehanga kua tika e kua
tutakina atu e te so&idi%i(ation o te kiri o te whanaketanga ahua e taea e puta ki waho
o te kiri i roto i te whakap ki te wai, te hau, me te marama, me te ora organi( e
mohio ana tatou i te reira , i he engari tonu tonu te pupuri i te kaha ki te i taua
whanaketanga ki te momoho. Ki te iti tino whakaritenga, me te nekehanga kei roto i
te iroriki o te organi( katoa i te t9matanga anake i runga i te paenga o te whenua, ka
kore noa te tahi mea i roto5 B kore e mea te reira pea, kua i roto i aua ra, kua ora taua
te Zrw+rme roto, a ka waiho hei uaua ki te kitea he take te&eo&ogi(a& mo tona atawhai
me te whakangaro i roto, no te kahore huna, e ko ia tika ki te tiki i te
.BPMB8A$68 organi( roto me te tonu.
N)
N)
Ki te mea, i te mea he pea, aukumetanga o te whenua, me ona rerek'tanga %akamman@ i roto i te hohonu o te
whenua, i to ratou turanga, na tatou e te iti rawa i tenei kia rite ki te tohu whnui e i roto i nga hohonu o te
whenua me mahi etahi, i te mea kihai ki i te tukanga waho whakamrama3 kaua, hurihia, kua pera tawhiti e
kore e ka whakaaturia e ranei aukumetanga o te whenua, me ona whakarerek'tanga %akamman@ i te tukanga
waho e titauhia paha ia tatou ki te kitea i te reira, i tino i hanga e ia ki runga ki te roto. Kia whakaaro tetahi ki te
whakataurite i a ia ki te parau tumu manavasii o nga /to(ks waha -o whakaritenga waro, me te nekehanga. Ae
taea e koe maia nui, i te wa ano e kitea i te papa whaea o to tatou neke raru parau tumu, e tae noa te parau tumu
pokarekarenga o to tatou uhinga whaea tai&ii&i i roto i te geomagnetism. Bngari me whakaurua i te reira e te
vai nei te tonu rawa nui pouri tinana, me te whaiaroaro e p ana ki te tikanga i roto i te ptai i konei, kia hoatu e
taea hua me te whakatau i taimaha i taua whakaaro.
$ roto i te kaha ki te whakatutuki i te whanaketanga organi( t#turu, ka taea te aukati
ai i te /to(k nati roto marae, i te wa tango wahi i te wa ki te pakaruhanga o te uho i
tenei e tupu mai i roto i te whakap atu ki te moana, te rangi me te marama. $ matau
ano i roto i te hua i rawe ki te whakaminenga, me te kaupapa, e ia i taea e whakatau
hoki nga mea timatanga i waho te tauranga i roto i te whi hou me te kaupapa, p'r i
te rauropi i hanga k' tenei tonu e taea tenei ra. Ae taea e i roto i te phekoheko i
waenganui i te roto, i waho i te wa ano o nga mea hou organi(, ranei i te iti rawa o
ratou karihi -hua, paroa), me ko te pararopi ng huatanga i roto i te ai e ratou e ora,
te wa pai e whakarerek'tia reira mo ratou whanaketanga, me to ratou oraraa.
Aukati ka whakaae ki te reira i te tetahi e, i rite te ngakau te whenua te ki etahi
whnuitanga ngakia, atu whakawhanakehia, pera ano, i roto i te hononga whaitake
te&eo&ogi(a& ki tenei, e te /to(k whakaritenga organi( whaea, me nekehanga atu
whakawhanakehia roto, kia ia whakahaere pakaruhanga hou ai, te ahunga whakamua
ki te mua, i runga i te atu taha o te mahere mrama tukua tetahi taha o reira. Ano e te
horopaki i roto i e te mau me&o o ia organi( i hanga i roto ia ratou, kia Za
haamaramarama o te taha o te meka e oneone noa o te whaea /to(k roto he p#naha
mrama te&eo&ogi(a&, me te mahi i roto ano ia.
aea e koe te haere noa hoki atu, e mea e kore whakawhanakehia te p#naha raro katoa anake i
roto i te i muri i te waka rererangi tonu, engari i roto i te hononga ki te huru huri noa i te ao3 i te
eGp&i(ab&e anake rite e taea nga tikanga o mea waro i roto i te p ana ki te ra, me te po, me nga
!wehenga rangi whnui kia ake na whai hua. 8a, e kore te mea e tika ana te ra me te marama mahi
tika e ratou i runga i te hanga o mea waro ki te !rite ratou ake ki reira3 engari ia, me te p#rere mea
organi( te advantageous&y kawea i roto i te timatanga i roto i te horopaki, me te haere tonu ano ki te
whanake pera a muri ake nei. $ tenei horopaki whnui, na he ngohengohe ki te whakaaro i te parau
tumu mohio, te panga i raro i te mana o te tangata3 he aha hanga te whenua mo tenei ko, i muri i te
ara e tomo te mauri ki mohio -:d.$. ,hapter *$$.), i muri katoa, kia hapu kia rite ki tetahi hoki iaK
otiia. 7e aha te hanganga matau, te %anauraa he hoki te Atua, kia mauri mo te whenua. Ko konei e
hiahia ana matou ki te whakatau ki runga ki tetahi.
Ki te te matua ng huatanga o te roto o mi&ioni te whenua -takawai, kotakota,
magnesia, d () me te konganuku, rawa rino, he ka, kua te tikanga i nga kaiao he
k!hiwi i hanga te mea oneone, he mea oneone -(a&(areous si&i(eous rnei) ,ase, me
etahi rino i roto i ranei roto i te huinga o tatou e kore e rite, kia riro te reira e ko te kai
e, ka waha e te roto ki te hanganga o ng enei, ar, te nuinga i nga whanga o te
kaupapa mr! o te rauropi. $ tua atu, i roto i nga rauropi nga kai anake o te wai, me te
rangi i roto i te whakaritenga riro pu mai3 a reira kia hoki kia ahu ratou i te wai waho,
me te rangi i waho. 7aere ano te totoka kai oneone i roto i te mate ki te whenua mr!
hoki3 ae e tanumia ia tatou i roto i te hohonu, i ai e ratou, ara hohonu i teie nei, kia
kua tuatahi tae mai, 7eoi, ko te wai ngawari me te i roto i te tahuri de(omposes hoki
ki aratau wai, me te rangi. $a ui i reira tona uri tuatahi tae mai.
6 akoranga, ki te taea e t i teie nei ia tatou i runga i te mata o te whenua i roto i te
whakap ki te wai, me te rangi, me ng konganuku whenua whakarewa, ratou anake
t pararopi, kahore he puaki he pnga tino kitea i runga i te taiao3 engari he maori e
taea te i taua wai e k9 ana puta noa iho i te waipara pararopi, me te so&idi%i(ation
tukua ano3 7eoi he, i taea whakahihi rerek' ki te kwanatanga, kua puritia e te tahi o
te mau tereraa taketake, me nga tukunga mat# i raro i te mana o Zrw+rme3 ko ia e
kore e ki te whakaritea ki te wai e whakaratohia ana i roto i te hua mohiotia ki a
matou, a kihai i taea e ia tatou noa te titiro i te mata o te kwanatanga tairitenga no te
mea i konei te tikanga o tona ngaro e tika i homai. B kore e taea te ttai, engari
ahakoa te kwanatanga ke mata i taua o roto mea he inaianei taea, ara3 no te mea e
kore e taea e matou te ttai waho i te taea o te kwanatanga organi( o mea, kia taea e i
roto i tetahi hui e kore te taea e kore ano e taea te te huru e taea tahuri ki te ahua
organi( tatou i, ttai roto. Ko te hei o ng whakaritenga tinana, me ng nekehanga ki
te ttai i, ara atu i to matou mana, ki te kotahi homai anake, e nehenehe tatou e
ttaihia te tahi mau mea i runga i te kaupapa o te wheako, he, engari te wheako tika
noa i runga i te mata o te tiritahi i ma4iri a4e nei.
Chua akoranga kino, ki te hiahia koe i whakakahore reira enei whakaaro ko te take
i tatau iti i roto i te kirinuku o te whenua ki te pana me te matamua a te puranga -i
roto i te h# hoki i roto i to tatou wa tango i te wahi i waho e te makatea, ko reira
whakaritenga i rawe ki, me ng nekehanga darbYte te out(oming tini i te hanganga
hou o mea pararopi rnei. Ka taea e kitea ano hoki i tenei ra ki a koutou, kahore tt
here i roto i aua meka. 7oki i roto i nga kau tuwhera ausia ranei te mahi i roto i taea
te ngaro roa i teie nei i te noa kanohi k!rero ki te nga tukunga ao waho, me te
nekehanga i te p!uri tonu ahu whakamua kihai nei i ano riro hohonu a e rapu utu i te
pakaruhanga nui ki te haere mai ki te mua i te3 7eoi, anake e ng h# ringihia e te tahi
o te ausia tino. Mau tonu te reira pono, e taea te anake te hngai ana nga whakaaro o
mua i runga i te hiahia o te tauk9 o ng meka, e kore ratou i runga i ng meka
pai3 %aaite i tatou i te reira ki te iti anake, engari e nehenehe ai e %ana4oi i roto i te
ma4itiraa i waenganui i rerek' e taea ana whakarongo.
Ki te parau tumu e te tahi atu hopearaa rapua e tahi atu mau tumu, hei whanga o
tete i te parau tumu e te tahi atu mau tumu i te tahi atu mau hopearaa. 7oki ki etahi
atu e taea e ng pnga whnui mo to tatou whakangahau tumu parau. Ko te tangata
tuatahi i te tokorua mua ranei i puta m! ng take i tua atu i te iwi murimate3 8a ka
tino i hoki te hoko i tua atu i enei3 Ko ia he tamaiti a%aro o te Atua, me te whenua
-vg&.:d.$. (hap. *$), te tamaiti murimate a te tangata anake. Ko ia te taketake
taketake, ko tatou i nga kape anake e kore e taea e te wairua o te taketake
whakatutuki3 ko ia te paraharaha parahi roa, ko tatou i te mau mana4o ephemera&. .
Btahi painga o te iwi tuatahi i roto i te mua o tatou, mo te tauira, he tau nui o nga
tupuna, kia matou a muri ake e kore puta ke3 totohe i te ora rawa rerek' to ratou ture
atu tatou3 a anake ka utu i tenei ora o te takitahi kei te hira i te nui o te iwi, i ta ngaro
reira. Ko te whakahe te&eo&ogi(a& ki te kotahitanga taketake o te iwi tangata, e kore i
ora iti rawa ona tiaki mo te Zrpaare, tu i roto i rite, rawa ki te k!rero o te nounou i
puta whenua noa te rua tangata tuatahi, ara i raro i te papai o ona huru tiaki waho. Zi
tatou i, me pehea i taea e te tangata tuatahi tahanga, me te tiaki i roto i te hua e kore
e te e ia %aaapiapi i, ki te kore e whakamahi i ki tona mau %i%i i mohio ratou e kore e ki
te whawhai5 Ae ra, o te akoranga, ka i whanau o nga tangata tuatahi i rite ki nga
tamariki hakari, ka whakaturia i roto i nga ngahere ranei i runga i te wiwi i roto i te
matao ki te kararehe mohoao, rite reira pea e te whaea tangata e wareware ia ia mau
ohipa whaea, ai titiro reira tuke ki a ratou . 6tiia i roto i te whnui, hanga ana e ia te
whaea mo te tamaiti, a ka matau ana te tamaiti ki te kitea i te pouaka. 8a ko te
whenua mo to ratou tamaiti, ko te iwi tuatahi nei, kua hanga ratou tika, mai i
whakaputaina e ratou he whaea ki te tiaki mo nga mokopuna, ka whakaturia ana ki te
wahi i raro to ratou, a ka kua ona instin(ts te tangata i hanga kite ia ia i te hinaaro i
runga i te whenua, kia rite ki inaianei kua ona instin(ts te tamaiti, e kitea te mea e
hiahia ana koe ki te whaea tangata. Vnei instin(ts engari i ngaro, i te atu haere nga
whakatupuranga heke iho, ka trua ano, tumu, no te o atu a atu ki te 7uman takenga
mai totohu o te tahi atu mau hopearaa iwi i kawea mai rite te %aka&angi tuatahi, tumu,
no te i enei instin(ts iti tika, rite tonu ki te tangata ia ia i riro mai i 'tahi atu iwi, me te
tauturu i te whakawhanakehia ratou ake to ratou take. Ko te tau koura tuatahi o te
tangata ta ngaro tenei ure. 8a e te maere o te (ausa& me te te&eo&ogi(a& te mea atu
kite tatou i te mau vahi atoa, ano tuku konei.
Kei te mohiotia pai te :ib&e, i te t9matanga kwanatanga atu tino tika, a ka he whiwhinga
tahitanga ki atu vaitata ki te Atua kia rite ki ona Maori i muri i te iwi tuatahi i roto i te kotahi3 a i
roto i nga p#rkau o te nuinga o te tangata tuatahi ia natura hanahana iwi tonu te.
a(itus ta -Mor iroriki ( 1 ...) 6 nga iamana onamataK M. AntiSuis (arminibus ahiahi, Suod
unum apud $&&os memoriae et anna&ium puninga est, huistonem deum terra editum, et %i&ium
Mannum, originem gentis (onditoresSueM
MB rua te Mingos rite ki te Leni Lenape i Amerika e ai okerau, i te tangata tuatahi, ko te
ahanoa o te haamoriraa te Atua ... 6ia mau, tae noa t'tahi hohoro, hohoro i huaina e te Ariki o te ora
o te tangata tuatahi i rite ki te tangata e he mana i runga i nga wairua ki reira. Ara ake, piro nui, e te
tahi mau taime tino tutuhia ng. no te rite ki te k!rero o te $nia i runga i te Lawren(e awa /t., me te
Mississippi, ka ara te tangata tuatahi ki te rangi, me te whatitiri i reira. koropiko ki nga MYnitarris e
rua te Ariki, o te ora i rite ki te tangata e kore mate me te rite te tangata tuatahi i raro i te ingoa o
Bhsi(ka-2ah+ddis(h. tenei ia te tangata e, kua unga iho te manu nui i roto i te mea hanga, ko, a
pera, ko ia te kaihanga ia, me te manu demiurgi( ..., no te nga rara kuri $nia o te tangata tuatahi, ko
te kaihanga o te tangata, te ra, me te marama ... Log8o te ,aribs ko te tangata tuatahi i haere mai ki
raro i tona utua%are i te ra4i, a hanga te whenua, me te a hoki ana ki te rangi. $ roto i te tino ano ko te
tangata kotahi nei te tuatahi i kawea mai mai he uira, me te waipuke /awaka, a %aatupu te reira i tae
noa inaianei. ahuri ia ki te manu, me te ka ki te whetu. 8a i roto i rua w he hapu rite te tangata
m%ima%@ konei te kaihanga. Ano, ka tuhituhi atu etahi Jreen&anders te iwi tuatahi Ka&iak, te take
mai o nga mea katoa. M
MKo te hononga katoa o te 2airua nui mo te tangata tuatahi, me te %aaite te reira i roto i a
ratou tenei whakaaro $ndian, he kaha haamana4oraa o ng whakaaro Jnosti(. Kua pono hoki i
huaina te 6phites te granddaddy tata rite te tangata tuatahi. 7e whanga o te *a&entinians, nga kau
muimui o "to&emy, ka hoatu e te matua o te ao i te ingoa o te tangata, a ka pera me *a&entin ia.
Kadmon ko nga Kabba&ists a te tangata tahito, te kotahitanga o te ahu i te Atua i te ope. M
-ME&&er, te wha i roto i te Mtheo&ogian. Mua. Z.
whakah'.M ;>N\ 7. /. >QN)
Tautautefito nga Talmu"ists i reira rite 6e rite ana ki te
noho tikanga e kore e krero tukunga !a!a'iraa mo'a7, maihi i a
Arama ki ng huatanga whakamiharo0 e ! ana ki nei i tetahi i
roto i 'tahi atu i roto i te 5isenmenger o "<ew 5ntD# =u"enth#> *?
8@4 u# %artolocci, %ibliothABue rabbiniBue *# @+ etahi wahi#
Ka taea e tetahi e whakaara i te ptai, ka waiho i te whakamutunga ranei te hoahoa
o nianei o te organi( hanganga ki te iwi i te runga, e taea ranei te t#manakohia ana
tetahi %akatupu hou panoni ranei o nga mea hanga tata ranei. "o&e tatou ia tatou iho
ano i roto i te parae i tenei ptai ki 'tahi whakapae, o te akoranga, ki reira kia nui atu i
te hunga e kore e te whi i konei kia.
Ki te whakaaro tatou e takoto tonu te whenua ki mua i te oraraa o te roanga ake
ake, ka kua haere ana i roto i na maha w whakahaere mua, na mY(h th kore mea pea
tatou i te whakamutunga i te hakari.Pawa, ki te pai kia %aka&otoa e te roto o te
whenua, e kore ano he whaea /to(k o whakahau, me nekehanga whanga, nga tikanga
o te whakatuwheratanga o te uho e taea ki te whakap atu ki te tikanga e tika ana mo
te whanaketanga o ng, a e to tatou ihora te mahana o te whenua ano ki te tiaki o
tenei hinaaro whai whi ana. Ka hiahia tenei /to(k whaea, me tenei wera ki te ta te
whaiwhai i roto i te tuhinga.6tiia motu ke tino i tenei whakapae i a ake ake take ki te
hoatu i te putanga o %akatupu hou ki nui Brdrevo&utionen i roto i te whanaungatanga,
e kore mea he aha te auraa ta tatou e. 8a kahore he take e na roto i te i ngaro i nga
mammoths me te ana pea, a i te tikanga o te e te tangata i hanga, ranei, ki te mau hoki
i te whakamutunga. Anake e te iwi tangata iho kahore revo&ution nui o te ahua
t#pono, ka taea e whakarato ia tatou ki te haumaru huru, 7eoi, a pono e kore e taea e
ki te whakatau ia hau atu i te rua i te tangata i taua3 kotahi m te waihanga i te taua, e
te tahi atu mau taime na roto i te whakangaro i te taua.6tiia ko te ki tenei taurangi
kahore rerek' atu ki te whakarite i te hunga e tupu i runga i te puia. Kua te tuwha taua
anake i te wa o nga tupuna, na wareware tatou i muri, e taea e tuwha ia3 a kia
%aahaamana4o tetahi i te riri e kore tino puku roto i taea e whati i ano e ia i roto i tetahi
taime, i rite ki ta e ia atu pinepine i muri w roa. atou i katoa tino ora engari i runga i
te puia i taua e tonu e amuamu roto, e %aaite te reira ona puia iti ia ia e kore e ia i roto
moe, anake e nga h# o te puia nui tupu i roto i a muri nui w w atu i te iti, a mai te
mea e ora humarie tatou i roto i te waenganui o te w takawaenga nui p'nei, engari
ko o matou uri e kore e tino tenei. A, no te, kia te uaua o nga whitinga atu, ka nui atu
kuk# kirinuku o te whenua a muri ake, me te roa ake i waenganui i whiwhi nui a enei
nga w w3 engari ko te m!rea o tona tupu noho tonu.
v. %aaite 7umbo&dt rite i runga M. e taea tetahi mea e hoatu a matou tino e te tpiri i aua mana
tokanuku runga i ng rau tau e haere mai i te $raia de :eaumont tabu&ahia i mua p#naha o reanga
rerek' maunga, a kahore he hou te ahunga aha te taonga kia kirinuku o te whenua i ki Kua ngaro
korukoru5 te tata muri i roto i haere mai i ara p#naha o nga A&ps, me te Andes maunga i roto i te
Mont :&an(, ko Monte Posa, i roto i te /orata, $&&imani, a ,himborazo (o&ossi, e kore nei e
whakaaro tika te hekenga i roto i te kaha o nga ope mtauranga. tohu ari geognosti(a& katoa Ko te
kitea anake whakarerek'tanga w o te mahi, me te okiokinga., te era e oaoa tatou i,. te ru i ru te
mata i raro i (&imes katoa, i roto i tetahi momo o kamaka, te piki ana /weden, i te putanga o $s&ands
pakarutanga hou kahore noa %aaite ki he ora ata i runga i te whenua. M
Mai i t'nei whrangi, i tetahi tupono pera pai tonu %ree. Ko, kia kotahi ui, te tihi o e
kore i roto i te tangata kua tutuki te aha e taea te tutuki te ringa te %enua nei5 B kore
ranei ia matou ano kua i roto i te tangata, ki te kingi o te whenua5 aea hoki e ara i
runga i te kingi, e kore ano te kingi5
8a o akoranga e pera taunga ki te kite i te katoa i roto i te tino maitai roa te iwi ki te
tihi o te tino ta tatou e, e anthropomorphosieren tatou ia tatou iho i te Atua, a ka
meinga i muri o matou anahera3 ia me ia ite tatou e te mea untri%tig te tamata waiwai
ki te kitea tika te tangata i roto i te hua o runga ki runga ia matou, ka pea me hoki
engari ia tatou ki te whakaae e he untri%tig, he whanaketanga ahu whakamua teitei o
te kingitanga %enua nei ki te tangata taurai hua ki wahi.
6ia mau, te hua nei me te mea tuku ki te tangata i te whai, kaua noa ki etahi hua,
kia whakapaipai te kingi matau o te whenua, kia rite ki whakakitea e ratou tutuki k'
noa rite kanohi reira te torong# ngokingoki ranei, he moka o te p#rerehua, te kotahi e
rere ki runga ki te whenua ka.
7e aha te mea e hanga ana hoki i tahuri tatou ki te iwi inaianei i te kingi o te
whenua i runga i te katoa, tae noa te kore tino rite waho ki te kite i te kararehe5 Ko te
ebers(hauung, te mana, hono, te %aatumuraa i tikanga te whenua katoa, i homai nei i
roto i a ia, me ana tikanga o. 6tira kia kite tatou i roto i ng atu, B puta engari
k!kirihia e, whakarewahia, tae reira rite pretty, me te wtea, i tetahi tere tino %i%i, i
nga wa katoa e noho te kaihoko te w tangata rawa pt9t9, me te kia oti i te
whakat#nga reira o te 7uman tae mai e p ana ki roto i. 8ga maunga, nga awa, he
tutukitanga i haapiihia te tangata ta anake hinga a tae noa inaianei hinga anake ki te
whakapaunga o te w, me te p#ngao katoa moana. A, no ka hapu ia tikanga pai ake te
tangata e taea %aaitoito i ia i roto i enei tikanga, ano kahore he reira e taea te hinga
rawa i te iti o tana hua, me kore e ki te hua e mea whakaaroa nui rite te tangata i te
tikanga o, he tino o to ratou mua te taata hanga ra kotahi ki te hinga hoki te hunga
mau hapehape e taea ki te %aatere i5 $ aua ra i te rave4a no te rave i te reira ko te tino
tata. Ki te kore te mahi e ratou, ka waiho ki te ra kotahi oti a pera tawhiti pai ake te
hono me te whanaungatanga o nga tikanga te whenua e te iwi, kia rite ki te mea e taea
rite ki tona natura, meinga he ahunga whakamua h!u teitei i roto i taua e %aarahi te
reira i tona maori, he hua teitei ranei hopoi mai e p ana ki tona5 8o te mea i tua atu
i te rohe tetahi e kore e taea e maua mai ki te tangata e rite ki tona natura. e tangata,
rawa, ka kua whakaaro ia tikanga atu tino tika o te hononga me te whanaungatanga e
taea, te hinga tawhito3 engari i te akoranga tawhito ki te kua anake mahi ki a ia an!,
ki te arahi ia ia ki te tetahi hou.
e whakaae ahau e tonu ihoa te puta ahau phekeheke he huru, 7eoi, kia kite i te
tangata i roto i te oti tata o nga evo&utions whenua-organi(. 2hakaaro te tangata ia ia
te mea i hanga nui rawa, a ka rere te manu ki runga ki a ia. e hua ki ahau, ko e kore
ara te&eo&ogi(a& rerehua e kore te mutunga ake makona tenei. Ahakoa te tangata mo
nga parirau o te manu hua tawhiti teitei e3 engari e tonu hiranga taonga unspeakab&y
ki te ia ia e ratou i nga parirau o ano hoki te manu. Ko nga parirau o te manu e ia
anake ki tona take, ki te mea katoa titiro (ondes(ending&y ki te rere i runga i me te
hono i whai ana ki te whakaora i te taputapu e tika ana tEturu i hoatu e ratou i roto i te
t#ranga ki te whakatau i te teitei mahi mahi3 e hoki ia titorehanga hi4o Da ia i te ao
katoa i runga, ngwari rere i runga i tutukitanga katoa, verstatten te k!rero mm, me
te tere ki te ao, me ona hoa3 ona ringa ki i kingi ai ia e te whenua, ki te mea na ki te
roa rite nui rite kawe atu i nga parirau ki a ia. "ono Kei te manu parirau, engari ia mai
e kore te take e kore nga ringa o te iwi, a ka whiwhi ia te hunga painga katoa iti i
muri ia ia. Ko hoki noa he oranga kouma, te whakawhanake i te parirau ona mahi
m!rahi me te i te perehi taua wa te take anake i te tikanga o te parirau tona kaha
m!rahi. Me e mohio inaianei i te hua i runga i te hua hou i roto i te whakahaere e
kore e ki te paheko painga e ratou i teie nei wehea noa, me te reira hawhe anake m te
tuku i ki a ratou toa i te ratou taatiraa ratou rawa pnga me te hiranga anake5 Ahakoa
inaianei kite tatou i te reira i roto i te iwi whakakotahi maha painga e puta ki te
torutoru noa atu kararehe, engari kua ia i taea e kore inaianei ki ano houhia ki te
parirau, me te rere o te manu3 te mea ra kia waiho e te mahi i muri mai. A, no te ite
tatou e, i te take o te tangata takitahi me te noa atu i te take o nga tangata, engari ta
anake i roha ai ki te tiketike, ko ebers(hauung ko wai ake e taea e ratou te
whakatutuki ki te rauemi o te iwi o nianei, kia taea e hoki ite tatou i te mrama e
muri i anake, kua pakari tenei taputapu whati -i roto i te mea ki te tiketike e hiahiatia
ana, i hanga te i waho i roto i te %aa%ariuraa hou o nga mea ki kua ake whenua noa
angeborenerweise iho te tino i roto, e ti4a ia tatou ia riro &aborious&y tatou i teie nei i
roto i te tipu teitei ka rite ki inaianei.
6 te akoranga, ko te tangata au,, e kore te p#naha, engari ko te whanaketanga nui o
tona take tetahi wahi whaiaro te raruraru, a ka tona whakakorenga e te tohungia e te
parirau, a ko te whakaraerae waho, e ti4a ia imi e ia hapa3 e tino i waho e kore ratou e
taea e te whakawhanake i pena tiketike. ena ko tenei e kite tatou ki a ia, 8a,, e ia
ake, ka atu mau %i%i ki te ako ki te hinga, na kaua e whakaarokore, engari tahuri ia ki
ng mahi o te mahu4inga nui me te %i%i. Pite kua hanga e ia he whakaaro e hanga
ngwari reira ki te hinga i te a mohoa noa ki te %i%i %i%i hinga, mahi ana take i roto i te
whakamahi o te taua, ka whakanuia rawatia e ia ki a ratou, hohoro ng ratou ratonga i
roto ia ratou, a ki nga ratonga o 'tahi atu taputapu, me reira e hoatu ki te hanga i roto
teitei i roto i nei inaianei ngwari tutuki ia i kotahi, e ia anake ki te rota o taputapu
rawa er&isten, ka kapo i. 8a tatou e kia amo i teie nei i te, ka e tae hua e te p#whi,
ngwari ki te hinga i roto i te whakaaro o te heke mai mea teitei te tahi o te mau %i%i e
te tikanga o te mea o mua ki te iwi i te runga e uaua ana ki te hinga, kei to ratou whai
ngaro tonu ana taimaha, engari ka anake aia ki te mahi teitei3 whakaratohia engari ko
iho te take tangata anake te wana mua e te hua o te take, e kore ana ia ratou mo o
ratou mahi, mahi i roto i ranei, an! ng, ka hoki kia riro e i roto i nga mea o runga i
muri i te tangata, mea whaipai ranei kopere i te take inaianei tino whakawhanakehia
iho Ka whakahaere i roto i te huarahi teitei. Ko ki te tae tenei whanaketanga teitei, o
te akoranga, i te mahi ki te kia te tuatahi mua i roto i te take tangata iho.
Kia ano te reira atu whakaaro. Ko nga tikanga o te k!rero i waenganui i te tangata
te t ano atu a ake3 Bngines /team, kei te whakatairanga i rerew' te rangatira te
tikanga o te taua. Ko rite rite tini haere ratou, whakawehi ano ratou e pau whina
ratou. Ka taea e koe te trua anake hoki i roa, ka noho i roto i te ahunga whakamua,
ka te ngarahu-taonga3 a kahore he korerotanga i reira ki te whakakapinga haere
mai. Ki te, Bngari, ngaro te 2in kotahi whiwhi i roto i te hono ano nga tikanga te
%enua nei5 2hakaaro ahau e ka katoa rongoatia ake i te tikanga o te whenua kua pau,
ranei he tata, e taea te whakatau i te piki teitei ake te hiahia o te tangata k!rero, hua i
tona rationa&ity immanent i te hinaaro i ano te rohirohi, e kore e ki te haere
whakamuri ano, ka Ka peia kia ki te hanga i nga mea mo te waka rererangi hou, e
hanga ana i enei moni inaianei eGpendab&e. 8a kia maunga otiia tonu teitei puta atu i
teie nei, a ka mea ia Brdrevo&ution hou ki te whakaara nga maunga teitei3 te mea
hanga hou he e kore ratou nui, engari tere.
Ko te putanga teitei o nga kerupima e p ana ki te tangata tonu e taea te tahi ra, i
roto i kore e taea te i ruarua iho, ki te to tatou, engari e rave rahi mau taime i runga i
te hereheretia ai ki te papa mea raro teitei i runga i tara, me parirau te takoha kanohi
mori. Ka rite ki te roa rite katoa i hipokina tonu te nuinga o te whenua i te te moana
ranei, kua kawea mai te ika ki a ratou tara i runga i te po&yps wh+iti me te pipi3 na i
roto i te rangi i te p9tara nga kerupima, he pi, ng p#rerehua i runga i nga kutukutu
ngokingoki, ngoki ae kutukutu e ratou tonu te mua ranei torong# o enei taata teitei3 na
nga manu i runga i nga nakahi ngokingoki me te mokomoko, i te hunga
whakawhitinga o nga pteroda(ty&s antedi&uvian e p ana ki a reira. $a wa nga parirau
te whanau hei oroa mtauranga katoa hou3 kia, reira, he (on(eivab&e ano reira e i
muri i te tarpau&in mtauranga hou ano e kotahi te ra ara i runga ara te teitei
whakangote, me te tangata parirau.
Ae koutou e taea e mea e whakaatu ana kua te iwi i te whai ki te wehe ia ia i te
whenua3 anake e roto i te tikanga kia kaua e hoatu ake painga i %au%aa no te inaianei, a
e kore e tukua whakakotahi ki te rere mau i roto i te oroa mea hanga t'nei w, kihai i
haere mai tae noa ki wehe tonu i te papa ki a ia.
6ia mau, %aaau i tatou i te tangata ki 'tahi atu whngote, kite tatou i pehea tino e
wehe k' i te ante(edents e rua i te papa ki a ia3 Kua hngai ia ia, ka hiahia ia ki te
waiho i te whenua, engari kei te titi tonu ia ki nga waewae e rua o reira. Ko te ahunga
whakamua i muri te mea ki te whai ki te waiho e te Losheben i mea ai katoa i te
whenua. Bhara i te mea kahore he moni whakatupu ki te m!hio e atu i te tangata, i
peia te hua i roto i te whanaunga tata o te tangata i tenei ara te tahi mea Losheben
kua atu ia ia, anake e hoki te atu painga teitei, e no ki te tangata, kua ki te rihaina. 8a
e kite tatou i nga makimaki i roto i nga waewae e wha wha nga ringa piki hohoko, me
te ngwari reira ki te tiki atu i te whenua, me te moari i tetahi rakau ki tetahi atu,
engari o te akoranga ko te iti pai tika i runga i te whenua, me te e taea te haere3a ka
totoro atu te i-pekapeka noa parirau kiriuhi i waenganui i te katoa wahi e wha3 e pono
ratou pera i pakari ki te whwh katoa. Makimaki, ano he pekapeka, engari kua
whanaungatanga tino motuhake ki te tangata, e tohu i te ahua o ,ari(ature o te taua
ko te. 7oki rite iti ano he pekapeka te kore kia puta ki te tangata, kua hoki, no te
!ritenga whai kiko ana i roto i te Zahnbau me te t#nga o nga u, me te iwi a ka
whakakotahi makimaki i roto i te kia motuhake, a ka taea e hanga i taua mea ki te tihi
o te tahi atu mau kararehe, kua rite ki mea i meatia e te Linnaeus. 8a i reira ko te kua
makimaki a Panginui me, me pekapeka, ka taea e kite koe i reira, ano he ahua o
omuaraa ki te iwi.
Vnei kararehe i pena, kua ake te tauhohe reira ki te rangahau i runga i te whenua atu
i te tangata, me te puta i reira ki te tohu, ko reira maori, pera me ka whakatata te iwi
ratou i roto i te ahunga whakamua mtauranga ki mau rave i te reira, te k!kiri i te
rangahau oti ake. 8a, noho i roto i te makimaki, me te pekapeka me te rangahau .reer
i runga i te whenua e kore e te mana ona tae, i te mea te iwi noaa na roto i te hononga
o ona ringa, me te tu tika, i tito te take3 $ runga i, i hoatu e etahi o taua painga o te
natura rangahau noa pai tangata ano, a te tuatahi tahuri katoa te mahi pakeke i runga i
te whanaketanga o te roro, me te whanaketanga o te ringa me te waewae, ki te tukua
mai e te to muri i roto i te r'hita tika whakarato hoki i te turanga haumaru. Ko te
makimaki, i te pekapeka pera pupuri i te painga i runga i te tangata, engari he aha te
tangata i riro rahi hua.
Au, te reira te tangata tata tona take, me te i roto i te hononga ki te hawhe tona
rangahau tinana o te oneone, me te reira ka huringa taea te rua pito i roto i te ringa
kua te wahi tino nui o nga painga e waitohu i ia i te tahi atu kararehe3 a kahore he
ruarua te e reira -te kore te kainga, me te whakamahi o te take, me te ringa e kore e ia
anake akaaka e te reira) e whai ki te tupu noa ake ki te rangahau oti ake. Ko ki te
whakaoti i tenei rangahau i runga i te whenua, i te reira e titau noa i te parirau.
Ko te wahi uhinga tangata i roto i te t#ranga ki te ruri i te whenua, i runga ake ki te tawhiti, me
te t#ranga i runga i e rua, hei utu mo wha waewae, t9taka ngwari i roto i te tohutohu katoa, kia pai
kia taea ki te titiro. Ko te huringa o waewae whenua-miri rua eke i roto i te rua i runga, engari he
tonu i raro i nga whakaaro o nga kanohi ringa taea e ia ki te ruritia i runga ake, i roto i te porohita
whi inaianei ki te haere i roto i kore anake, engari ano hoki ki te whakatika tata ia %aaapiapi i,
tetahi wahi tika, wahi i te tikanga o hanga e te taputapu ringa. Ki te te taua taputapu, engari ko te
pea kua ake hoatu ki te tomo pai ki te k!rero ki ia atu3 pai ki te kite i tahi i te tahi i roto i te kanohi,
me ona ringa tetahi wahi ki te whakamatau i te mana pHpH tauturu tahi, no te aroha, me te tonu o te
auhoaraa, 'tahi taputapu o ng waka, rori, nga kaata, pukapuka, pukapuka, et( ki te mahi ki a
reira3 ara he painga e na roto i te mana o te taata e rave rahi .ubasis heke, ka kohikohi rite tata ki te
waewae wha.
2aiwai, whakaae te tangata ano hoki te kaiaka o te e homai e te kainga o parirau,
engari i te peita i te anahera te kore rawa humanized ki parirau. ,ourse te tahi noa e
kore e pera ngwari mahia e rite peitatia. Ki te tino tiki i te tangata parirau, na kihai i
taea e ratou e na ngwari mohio ki a ia, kia rite ki e te peita3 e taui i te mahere
2hakahaere katoa3 a mai kitea, no te mea, ki te titiro tatou i te whakamrama
mtauranga o te natura, ki te kawe nei i te pakanga kitea i roto i te mahi, kaha
waewae, ringa, me parirau i te wa ano. $ roto i te parirau o te manu e kore e tonu e
mohio ki te wha nga waewae, kia rua ranei nga ringa, e rua, he waewae tapiritia,
engari taui i ratou i te waewae mua rua ki parirau, a reira hoatu tae mai te manu ki
nga painga o te ringa. $ roto i te pepeke, haere mai parirau ki o waewae i te wa ano i
te aroaro o e rave rahi takirua, engari kua nui ake waewae i to te p#rerehua, i konei
ano hoki na tau titiro puta nga parirau i te utu o nga waewae te moka3 hoki e
ngoikore, me te angiangi nga waewae o te p#rerehua, me te kore e taea e whakakapi i
te ringa3 Ko nga taputapu t#turu m! te whwh tika i konei atu ki runga ki te
matenga, me te ngawari anake i roto i te natura. A e kite reira ano pea he aha e kore e
taea e parirau te t9ariari ngwari i roto i te taha ki te kaha ringa, me waewae. Me uaua
kaha, me te raru mo te kaupapa parirau3 kaha ringa, me waewae ano3 e hanga te wahi
i roto i te tautohe, e kore waho anake, engari roto ano hoki. Kua peitatia to tatou
anahera i te mea o te ore anatomi(a&&y-whaiaroaro3 e tika ratou ki te peita i puwhenua
te ki nga parirau muri-eke, i nga tini uaua e tika ana ki te neke i te parirau ki te
tuta3 no te mea i to tatou mass uaua tika nui anake mo nga ringa3 whenua noa, 7eoi,
e te whakaurunga i roto ki te reira neke i te parirau, me ringa tonu i roto i te ara, ka
rite ki nga taputapu waho ratou tika i roto i te manu, kaua e tohu i te topito he mr!r!,
i te parirau. 8a, hoatu ake te parirau i roto i te tangata, ki te riro ringa.
8a, i taea e kore te aha te tae i te ara o te t#tohi whakahaere i rongo ki mua, i taea te
tutuki i te taua menemana he pono3 a mai te mea tino tata, engari ki te reira kua mea
ki te wha waewae -te nuinga whngote), te hunga ki te wha ringa -makimaki), te
hunga ki te waewae e rua, e rua nga parirau -manu), te hunga e rua waewae, e rua
ringa -iwi) kua, ara ki te whakaaro o nga mea e rua ringa, e rua parirau.Ka taea e koe
te ere pono he mea hanga i taua i roto i te mekameka o te tonu3 engari mm tonu e
taea te hoki te t#manakohia reira mai ake ake reira ka haere mai ki te aro anake i roto
i te whakatupuranga tata. 6 te akoranga, ko te hoki tetahi wahi o te whakamahi whai
hua o nga ringa i te tu u ki runga ki te whenua3 engari e te mea ohie ki te whakaturia
ake te wahi o raro o te tinana ki te rave i te reira. Kia nga ringa ano painga kanohi ki
nga waewae, a ka neke atu i te i te mngai twharau kore e tika ki te ko nga parirau
anake nga tikanga rangatira o transportation. Meinga e ahau te hua o tenei tono, a
waiho ana e ia ki a ia kia rite ki tenei te mea e hiahia ana ia ki te hanga i te waewae
muri mua ranei, ki parirau ringa ranei3 me te pai kia rite ki te mau %i%i ai te kore e
kitea e ratou kia tonu ki te hinga i te reira.
8a roto i te toa i te parirau, a ka ki te iwi i tohungia etahi o nga ringa-mahi, no te
mea he Da te wahi tino nui o tenei mahi ki te hanga i ng taputapu m! te k!rero me te
ki rahurahu, e inaianei e kia hira. A ki te mea kua tae te tangata k' te whi ki te ruke
ai i te wahi o tona mahi i runga i te taata nei iti, tauira me te pa(k kararehe, na tenei i
taea e tonu ara i roto i te tohu teitei te take. Ai whai atu ara taata te taata teitei i roto ia
ratou, e whakaora ia ia i te mahi wheketere. Ki te ia hanganga hou, mea kahore teitei
tika, engari mea hou e pono hanga ng taumata o raro3 a i taea e te reira i te hunga i
roto ia ratou te hunga e hei te mahi o te teitei te nui atu pai atu i te hakari3 no te mea
ka tae mai i mua i te parau tumu o te whakamahi o mea raro i roto i teitei i roto i te
tono, ka whakauaua waiho i te whakamohoatanga hua reira ano, engari ki te
whakangungu i runga i3 ka whakararatatia e ratou he wahi nui, a pea noa atu matatau
w i roto i te ao kararehe i roto i te mea hanga rawa. 8a taea te raweketia te
whakahaere katoa o te mea i hanga e rawa te %enua nei i roto i te whakaaro ki te utu o
matea -tinana i te mahi tinana kerekere, me te kia pera pai ki runga ake mahi
hinengaro. Ahakoa inaianei, puta te tangata, puritia ki te kararehe, kia rite ki te tu
tahanga ana tino, wa%%en&oseste, mea hanga rawakore, whanau ratou anake i te koi
whao, me matikuku tuku ringa he manakohanga waho3 engari e pehi a tames reira na
roto i tona tikanga tino whakawhanakehia, kia hanga tenei taputapu te ao kararehe
katoa. Ko te whenua noa e, e i roto i te heke mai atu te whakarei ina whakatika ia ara
painga teitei i runga i te ao kararehe, e kore e ki te piki ki te hoiho i te raro, engari kia
rite ki te ekara titiro iho ana i runga i runga i te ao katoa kararehe rite ki tana taonga
parakete. 8a ka taea e unuhia ano ake i roto i te whakatupuranga i muri mai ano hoki
i oku ringa.
e ti4aturi nei ano hoki ahau i te ahua o te tangata, e kore e he e kore e anake ano tae ki a ia te
tumutumu o te kukuwhatanga %enua nei, engari e he nui ke atu he huarahi roa. e tikanga e ahau, ka
rapu i te teitei mau taata te %enua nei ki te whakatata atu o te whenua ano ki te hanga i, e rave nei te
tangata, nana nei i pono e kua i roto i ona wahi hanahana engari iti puta noa i. Kia whakakorea, he
aha te iwi i runga i te wahi whenua taratara piri tika, tetahi wahi i roto i te makaka hononga rauemi
ki huinga, na whakaaro 4e ahau, a reira e te ra kotahi, ahakoa i muri i te tahi mau anake %akatupu
takawaenga whakatika tonu taata rite nei kanohi ataahua upoko ranei, atu rite inaianei
whakawhirinaki i runga i te ora o te marama, me te kakara, me te rangi, te kauhoe ranei rere, kahore
he waewae, me e kore ratou, kahore he ringa, me nei to ratou ki te hanga i tetahi atu matotoru i
runga i te whenua, a ka ki te tara taahua parirau ranei i roto i te rangi pea pera me %aingo%ua
taputapu m! te k!rero ki te whenua, kia rite ki ara inaianei nga p#rerehua ki runga ki te matenga o
te pea.
Contribuu a millorar la traducci
e tangata, e kore e kia
tatau i te reira, ano he
ta4ehaohaoW t#turu, engari ki te i muri noa whakawhanakehia ratou i taua mea
teitei. Ko te kore e i te katoa i roto i te kotahi me te mo te katoa tae te tihi, engari i
roto i taua haereraa mure ore tou tino, e te reira mea katoa e !rite tahi i roto i nga
taime pai nui ki te makona i te hiahia o nianei, anake ki te whrangi p'nei te
whakaahunga atu a tae noa pei ki ake i te ahunga whakamua. 8a taua tetahi wa o mua
i roto i te etahi wahi pera me whaiaro-ranea rite i te 'tahi atu ki te heke mai tika rite i
roto i te ano taunoa o tetahi wa muri, ka rite ki te mua ki a ratou. B taea anake te mahi
i te whanaketanga o te mea i roto i te teitei i te hononga ki te .ort tkai i te kingitanga
te %enua katoa. enei anake kia rite ki te waiho he mea teitei3 rere ke e kore ratou e
ahei te whakatika e kore te t9ari.
*"''. Tuhipoka ki te !2hanga !aru.
5hakaaro atu e p2 ana ki te ara parae o te !henua te tikanga.
Kia tamata o i te whi o te tirohanga e no ki te etahi wairua i te whenua ki te hoatu i
'tahi kai ake miki i runga i to ratou moda&ity rongo, kia rite ki te mea ratou ki te
Text original
waiho te putanga o nga whakaaro taketake, 7eoi. 2hakamahi i te tikanga i
whakaaetia e, e mea pinepine e noho i t'nei warawaratanga, me te te %eaa
Ko nga kanohi o te whenua o tatou kanohi3 na roto i te kitenga, e kite ia i te
reira3 me te ari+ katoa e riro tatou i te reira, te ite nei tatou e i roto i tona wairua, ia ia
mahara. autoko ki te wehewehea inaianei to tatou whakaaro, etahi o ratou i
hngai3 tata4itahi o tatou he whi tirohanga rerek', na roto i te whakanohoia ki nga
mea rerek', engari kite tatou i engari ano hoki etahi o nga t#emi taua. enei kotahi te
ringa oti, me te whai whi i runga i era atu o nga ringa e taea te mea rawa p#take
ana3 engari uaua ano ki te whakaaro pehea e te wairua o te whenua i roto i te %aatura i
ona. A, no te tiro i te mea ano he maha nga kanohi, e ara tangohia opti(a&&y %&at e pera
maha whakapakoko3 kite inaianei te ao ki nga kanohi o ona mea maha, ki te tahuri
ratou ki te mea ano, ratou pau hoki na nui te w5
B ehara i te mea e tika ana ki te whakamatau i to tatou iho kanohi e rua. $ roto i ia o
ratou pata i te whakapakoko whatu o te ahanoa taua, engari kite tatou ki a ia
ngwari. onu te patu reira te kanohi ngrara. Kia whakapumautia e te ng tika, e te
ahanoa he pera nui pikitia i roto i te kanohi o te ngaro, he rite huatanga ki reira3 he
rite ki te titiro tetahi ki te ahanoa i roto i te karaihe wenewene %a(eted3 otiia e kore
tetahi tangata e whakapono ana e te rere ai i te ahanoa na e rave rahi mau taime tino
titiro. Matou i konei, i roto i te iti, e kia kitea ai i te whenua i roto i te Jreat hei
whakakapi. Kotoa te tahi atu Mai whakaturia ki te taonga atu i te tahi atu ano hoki,
kua ia he mara paku rerek' o te kite, a kahore e hua !rite nga pikitia3 pono e tito
ratou mo te wairua o te ngaro ki te pikitia i roto i ai nga k9naki ng, te taua
pukupuku. 8a te aha tinana whakaurunga takawaenga tenei ki a tatou, ki roto i te
namu, no te mea kahore taua mea te mea te pae puta whakarere mohio, e kore matou
e mohio, ranei reira hoki noa whakapae tino ngoikore unproven ranei3 engari i roto i
te poto, e kite koe i, kua natu&a kua taea ki te hanga i taua mea. Ko te kupu, kahore he
tutukitanga ki te whakapono i matau hoki ratou ki te hanga i t'tahi an! ki te whenua,
ki te matou pera me iti e taea te whakap#t pehea. Ko te whenua noa e kore e taea e
koe te i konei i te taua whakaurunga rite rite i roto i te tangata ngarara ranei, no te
mea he tino rerek' te huatanga katoa3 kia mau ai ki e hngai ana kei te he parau
tumu tino whnui i roto i tenei take. Ko te wairua mm pera ake, ki hea i roto i te
haro4aro4araa pae tino ,omposite, %aaho4i na tahi reira ki te mea3 rawa he maha
k!piupiutanga p'r. hi4oraa i roto i te reo ohie. 2aiwai, he tika na %aahiahia tenei, kia
rite ki kite ratou i te rota o pikitia pera me tetahi3 engari i raro i te mea tikanga a
tawhio noa, me te i roto i te mea tauwhiti he tika tenei parau tumu, e kore matou e
mohio.
2hakaaro ahau ki a ahau, i muri katoa, ki te whakaaro te tahi mea mahara, e kore
nei e kD e te whakaaro o mua, engari tukua e, ki te kitea e tatou i tetahi, me te mea
ano, kite ara te 2airua o te whenua kotahi, me te mea ano ki a tatou anake, e e ratou i
roto i te whi taua, me te wa ano, ki te meatia e tatou i te reira, a e anake, ki te he
hapanga i to tatou mau ti4aturiraa, e ratou ano ua te wairua o te whenua.Ano, ka taea e
whakahokia te mea katoa, me te mea, ki te te teitei whakaaro kotahi mea i roto i te
whi taua, ko te wa ano whakatakotoria mrama, te mahi tatou i te reira. 8a, ko e ko
te take, kitea i roto i te mahi, kia kitea te whaihua whakamutunga o ari katoa, no te
mea kei ia tatou katoa i roto i te %aatura e te hau akakoromaki me te matau i te reira. B
kore e B te take, he hapa i roto i to tatou kite, me te ki taua i roto i te wairua o te teitei
e te whakaratohia rite i taua e tupu i roto i to tatou kite i te kanohi e rua noa, no ka e
p ana ki tetahi sSuints.
Ka taea e te ngakau teitei he mea i te tikanga o to tatou kanohi a taka noa, 7eoi
hanga i te wa ano titiro a tawhio noa, te mea takitahi e matou e kore e taea e. ana
mara p#manawa kua pera ki te mea tetahi atu taha atu tatou, e he hakari kotahi anake
te mata i te wa waiwai. Ko e nehenehe ia tatou ia paheko ratou ki te pikitia katoa te
mea ta matou i kite ai e haere ana huri noa i te ahanoa ta i te iti rawa i roto i te
mahara. 7e tuwhera hoki tenei huinga i roto i te tapa4o itea k' te whenua. Ko te
oranga tika ki runga ake i a tatou.
$ roto i te whnui, e ti4a ia tatou, i roto i te mana o to ratou teitei, i te t9matanga etahi atu M! tatou
i roto i, pera ano me he tokomaha i ki hei rite te whenua. 7eoi, no te parau o te ngakau ia tatou e, i
roto i te mea te aronga to ratou hiahia rerek' atu ta tatou e rave. $ roto i te tikanga teitei, to tatou ia
ite i te hoA hononga p'nei i te ia tatou ki te Atua.Ko te paenga kore o te ao i roto i te wa, me te whi
kei tawahi hoki to tatou kaha tonu, e te arata4i, i roto i te whakamtau ki te matapaki ari, ki
antinomies rewa. B kore ko te take hoki te Atua. Me /tatuieren tatou i tonu ake tonu. $ roto i te p
ana ki ia taata o runga, engari i taua tikanga, kia puta. 2hakahua ahau i tenei mea no te mea ki te
k!rero i te whakamtau, te tikanga whnui tikanga o te whenua ano, pea taea e whakahere tonu nui
e kore e taea e tupu i roto ia tatou noa na, na tera taha o to matou mahino tonu.
8a roto i te rerek'tanga, i te tirohanga o te hua o runga o tatou, tei te tahi ng
rerek'tanga, e tae i roto i te katoa teitei ora hinengaro, kua hoki kua wawe i hanga i
roto i 'tahi w i te tahi atu ng o tohe tirohanga.
Ahakoa to tatou kupu whnui tino waitara rapua e te symbo&ization teitei kia
whakaaro o mo ratou. Ka rite ki inaianei te taonga o nga piki symbo&ization, pera e
rawa te kaha o aua kupu. 7e aha te whanaketanga nui o te reo i roto i te tumu parau o
te k!rero i te pae varua e ki 'tahi atu kei te tutuki e te whakapaipai whakawhanakehia
ake o taua tohu i roto hoki i te kaupapa i te pae varua i roto i roto i te whakaaro i raro
ano3 Ko reira, e nehenehe o rahi, te %aaite te whnuitanga atu, atu whnui, ng
hononga hohonu ari reira, me te ki te rangatira.
"ehea e hono atu nga whakapono o nga iwi maha i roto i te wairua o runga i roto i
te tirohanga whnui, i roto i te tahi mau tikanga noa e taea ki te whakatau, ki te e ia te
taua ahanoa kitea tetahi ki te kanohi maha, tuarua pera me 'tahi uhi titiro te tutu i
ng ari, me ng whakaaro katoa i ranei Kua tupu enei whakaaro ake, tango pera i
roto ia ratou ranei i. 8a e te wairua ano i roto i te iwi maha i te whakaaro ano i te wa
taua, me tenei e taea e noa hono i te pehea i whakaarohia i mua i te reira. Ko te
whakaaro o nga mea ng ki te taua kaupapa an! i roto i te p mea hngai engari anake
whanga hngai, a ka te tono ano hoki tenei i te ari momo, me ng whakaaro e kua
whakawhanakehia i runga i te kaupapa o te ora p#manawa. Ko te arite engari kei te
roto i nga mea hanga i roto i te mate rerek'tanga, me te tomo ki atu utu.
Ki te tapiritia tatou i ki enei whakaaro whnui e p ana ki te tikanga o te ora i runga
i te whenua etahi motuhake3 te wahi te whakaaro ki a kia hua, na e kore e te
whrangi ki te :uka3 rawa mai nga kitenga e papf ore, te atu kia whai whi ratou ki
te tahi mea taa A. Ae etahi e karanga noa ahua, e hoki e whakahere tonu konei. "ea te
hunga pera tino i reira. Ko kia pea te mea he kuao tirohanga, me te whakaaro i tukua
ki te oaoa i ratou i tetahi wahi iti warea k' rawa ki te ahua, kia rite ki te roa rite tonu
ratou i pera iti me te wairangi ki te aha kia meatia kotahi3 Ko anake i roto i te
(onditioning hinengaro, me te waiwai.8a ko wai e ahei te mea ki te nui he nui i roto i
te mea kia mea pera me %antasti(, no te mea te mea te reira na hou5
Kia anake 'tahi whakaaro whakataki ki.
Ka taea e te whakapakoko nui noa e p ana ki te titiro i roto i te tawhiti ano he tata
iti, engari hiahia koe ki te whakamahi i te wahi i roto i te iti, i te whakapakoko nui, te
mana4o e whakangaromia rawatia.7e aha hngai i roto i te nui, e kore e uru ki roto ki
te /ma&&. Anake e taea e nga korakora iti rawa kia whakakapia e te tahi i te tahi i roto
i te rua i waho i tetahi raruraru. Ko te %aaiteraa o te whakapakoko, tei runga i te katoa,
a pehea te tahi mea e taui i roto i a ia, me te huri i nga mea katoa, ko tonu noho te
taua, puta noa i te mana4o. K!t9titi k' mata o te rahi tetahi, e pai kia tino rarua i te
whakapakoko iti, i ahatia i te kahore nui, e karanga ana hoki mo te whakapakoko nui
i te taua mauroa he rauemi rerek' atu i te iti.
! muri maiK 7e aho matotoru taura rnei, ka taea e hoatu rawa te tangi ano, ano he
aho angiangi poto3 kaha anake a3 engari mo te tawhiti roa ake te tika tangi reira na
ngoikore. Ko titau te reira i te ope tino rerek', he taura raru, ano he aho ki te tuku i a
ratou e himene3 a, no ka kitea te aho e te pewa taua .ide& e tango ratou ki a ia ng
k!rero, i nga taura kahore e, na ngwari ratou e nehenehe e whakapono, e kore e taea
e tinei,. Ko ngaro noa te kaha tika. 6tiia i te ope i te mea ranea anake ki te kawe mai i
te taura ki nga pepe, e te aho e haea. 8a e taea e rua nga rave4a e te whakamarie nei
ratou ki pepe e kore e whakaae.Ano, e kore e pai kia haere i te reira hoki ki te
whakauru i te wahi o te taura i roto i te aho, ano ratou kia pupuri i ki te totohu ai ratou
rawa.
Znevenness o te taura, ki te totohu ona rawa e kore e p, e te taua rahi %uu mea kino
ano i roto i te aho. 8a reira e nehenehe e he totoro pakeke taura taimaha, me te
whiwhi oaoa, na ka ake ake, kia reira pai ki te whiwhi i te reo kaha te hiahia koe ki te
tango i te rakau taimaha, he pere ranei. enei he tahi mea tino rerek' i te aho3 a ka
hiahia koe kia ki te whakauru i te wahi o te pere iti iho i te wahi o te taura i roto i te
aho, engari ko ratou te reo ano, ki te tangi i te katoa. 6tiia anake, ki te tangi i te
katoa. $ roto i te horopaki puta noa i reira haere mai hoki, a kahore he he panoni i roto
i te horopaki katoa, me te huri i nga mea katoa, ki te an! puta i te tangi ano. 8a e taea
kite koe i hoki ng take tino rerek' e p ana ng huatanga auau.
Kia kore ratou auau hoki i roto i te +nderen take5 Pawa i roto i tino rite5
Ko te whenua noa i to tatou wh'kau tikanga nga raru ranei, mahi respektiv ko
anake te taha o te horopaki, ano he katoa, me te ki te katoa, kia rite ki nga aho e p
ana ki a ki te mea, a ka e taea ki te hoatu anake i roto i t'nei horopaki, e na roto i tenei
tangi ratou. Ki te tapahia e koe he karere i, tapahia ia ia puta noa i ranei, na iti ia
mana4o, kia rite ki te tapahia ripeka ranei tapahia ake aho tangi. "ea, kia rite ki te
string o te mea au tona kaha ki te toremi i roto i te ara motuhake, tetahi mnukanuka
o ratou wahi ponderab&e, na te raru tairongo to ratou kaha ki te kite i roto i te ara
tetahi, tetahi tanuku o te raru roto Btera %aahiahia i roto ia ratou. Ko te whakapae3 no
te mea i te Btera io katoa i roto i tona e p ana ki te whakapae i te wairua o te3 engari
e to tatou mau uaua tairongo, me te tikanga okana katoa anake i te mana o tetahi
hononga i roto i iho, a taea te whakamahi i ki te toenga o te kaiao o sensation, pera
me ta ratou e kore e, he whakapae, a e nehenehe tatou e amo i humarie e reira mau
taata katoa ki te okana tikanga pera.
8a, ki te he i hanga e te rahi o te whenua, e kore e anake whekau iti rongo i roto ia
tatou, engari ano hoki nui anake ranei i tua atu ia matou, ka pera e kore e ti4a ia tatou
ia amo i rite ki nga tauira i runga, e te wahi o tenei whekau tairongo whakamahia i
roto ia tatou i te mea ano hoki to tatou sensation utu e te mea e te reira i roto i tona
horopaki tonu, me te taiao i roto i te whenua mo te whenua3 a e te taua-kaihoko iti e
kaha nei ki te whakaongaonga i te tikanga iti o te iwi, e ranea mo te tino take o te
whenua, me te kaihoko kaha taua e hiahiatia e te mo te tino take o te whenua, e kore e
pai kia kaha rawa hoki to tatou iti, me e k!t9titi e kia tino whakap!rearea mo to tatou
tikanga iti i roto i nga rongo nui o e mea kino te whenua3 te pae hopea, e te taua
rauemi, me te whakaaro ano i taea e te tavini ei whaihua ki a ratou kia rite ki to tatou
ki te wh'kau tikanga. Bngari, me tino amo tatou i te ritenga atu o tenei katoa. Me huri
i takitahi katoa ki nga mea nui, kia mahi i roto i te te katoa noho rite ki nga
whakawhitinga i nga mea nohinohi.Ara i roto i nga whekau tikanga nui o te whenua, i
reira e rerek' p'r, pea e waiho reira anake he mea o tetahi tanuku o te Btera, te T i te
whenua katoa na pai e te ahup#ngao tino tairongo ki te whakaputa i rite i to tatou mau
uaua, ki tetahi ki te k'mu tenei ngaohiko Jame o hohoro ki te whai3 Ko e tenei te
mnukanuka, me tenei k'mu e kore e taea te hangaia he wahi noa o te whakaminenga
anake te taha o te whakaminenga katoa.
Kia tango a te e whai ake nei kiK i mea ai te ng i hohoro, titiro, e whakarongo ana,
hongi, kai, iteraa i roto ia tatou e te tikanga o huru tino rite raru rite rawa. 8a, e kite i
tatou i kahore take kia rite taea te k!rero, te taua sensation na o taputapu huru tino
rerek' oti rawa te whariki. 8o te mea e p ana tenei kua arorau. e reira i muri i te
tikanga o e taea e kore ake e whakaputaina waho meka o nga raru, e e taea, engari te
hoA mea i roto i nga raru, e kore matou e mohio ki3 taea e te mea e whakapae tatou i
te mau hoki e taea e te ngaohiko me te nekehanga o te reo pai reira haere mai ki te
tkaro ranei.
"oto, ng reira o whakaaro whnui e kore %aataupupuraa e vai ng whakaurunga
rauemi i roto i te nui ki nga ratonga o mure i roto i te whenua, o ratou wahi, a
whakakapia i roto ia tatou, e kore i te vermY(hten taua kia hanga mo tatou. B taea e
ratou ia tatou e nehenehe e i te meka e kore reira e, e kore e i roto i te iti rawa tata ki
te whenua. B hiahia ana matou ki te whakauru i roto i tenei hononga, ka pera taea e
tatou i anake rnei haumaru i te matauranga t#turu o taketake tikanga rauemi %au%aa o
te sensation, me te mana4o e kore matou e whai, ranei pahuhu noa, engari ki te te
tumanako ki te whakatata te pono, kia rite ki ng huatanga o te %aaauraa teitei me te
te&eo&ogy, e pera me te hoa haere a te i runga i ka whai mai. onu ka te papu ore noho
i konei rite te roa rite kahore e kitea e te take t!tika tika ki nga take whakamutunga, e
kua meinga e te %aaauraa i te arataki3 engari i te iti rawa, ka waiho e taea ki te kitea i
taua tikanga tetahi mea e kore e anake atu pea, engari ano hoki Brbau&i(heres, he rite i
roto i te moni, me te ano mamaetanga ngakau na tino tukino i he tahi mea e kitea i
nga mea katoa, no te mea kahore he mea ki te kite.
aua mea, te anga matou ki to tatou whakamtau.
Ka rite ki te tangata, ki te ringa o te whenua kotahi tirohia ratou, i runga i te atu
titiro ringa ki te ao waho a tawhio noa ia ia, i te rangi mo ratou. 7e aha te mea i tana
kupu te whenua ki te hei i to tatou mau taata kanohi tuatahi me 'tahi atu i te %enua
nei3 Ka whai kia whakaaro ahakoa ake3 te wahi tuatahi, engari he pono tenei. Ko te
taonga, me te whanaketanga rawa to ratou mata o he, ki te whakaaro tatou i te mea ke
atu, kua unspeakab&y nui atu i to tatou. 7e ia tona kanohi motuhake mo te t#ranga
motuhake tino, roa-tawhiti, me te whakaaro, a&&w+rts tata hoki ka an! tohaina-runga i
tona mata katoa, me te tuku i taua mea, re(ipro(a&&y, ki te titiro mo nga t#ranga tino
tika i nga wa katoa. Ko te pepeke ngokingoki tae noa ki te koki iti3 nga mea katoa ko
te ki te kitea.
Ko te whenua noa e, tangohia tahi, nui atu, engari e kore e hoki ki ahau te mea he
nui. Ko te whakaaro nui ake i to tatou ng takitahi te %enua nei o te tirohanga, engari
te mea te reira ki ahau i te takarepa i te t#ranga huihui te rangi o te whenua iho. 6ia
mau, te iti, me nga kanohi e rave rahi o te mea, ahakoa te whakatau ratou 7iha te
kanorau, me te utu o ng tirohanga, me ng te whenua, e kore noa pera, engari ko te
tapatahi, te kotahitanga, sub&imity o te hi4oraa i te rangi, me te o nga taonga
tiretiera. .aaroohia nei te uiraaK Me te whenua, ko te nui, etahi mea i te rangi, i te
itinga, me te wehewehenga, me te transien(e o kanohi te %enua nei e kore e ara i te
nui, i etahi, kanohi mure ore no te mtakitaki o te rangi mure ore, me ng
tiretiera5 Bhara ianei tenei i te wehewehenga o to tatou kanohi rite tonu ki horihori, e
tika ana ki te Makiri o ng %enua nei5 $ te whenua e taea te titiro ki te rangi, me o
matou kanohi3 engari e ratou kanohi (reature&y tino e pai takoto noa ki nga mea o te
whenua whakaaro, kua whakamatauria e te meka e ratou -ki te torutoru aweretanga i
mea o raro) katoa anake whakararo me te 2hakamua kahakina. $ te upoko ia tatou e
hoatu noa i te t#ranga takoha ki te tahuri i to tatou mata he maha. Ki te te whenua, te
hua e p ana ki a tatou, e kore e ara i te maori maha atu whakahaua ki te kanohi
rangi i, te mea ta ratou e nehenehe e titiro a tawhio noa noa i roto i te rangi5 7e poto-
kitea anake, engari pai noa ki te kaitirotiro whiti perimeters i runga i te whenua, me
te ki te hipoki, ko te hngai kino ki te tomo i te .ar te rangi, ka mohio ki te mea kei te
haere i runga i etahi atu tinana tiretiera hoki nga kanohi (reature&y. Ki te mea ko te
whenua i to ratou mau taata tupu tiretiera pai kore ki te kite i te kanohi ki te kanohi5
$ roto i te vai, e ai e nehenehe ia tatou ia haapa4o ore i te rangi ki o tatou kanohi,
tika te hoA mea tino paruparu. inana tiretiera katoa puta ki o matou kanohi i rite ki
kaupae kopae kanapa, kahore ki te %aataa i ai kotahi. Ko nga mea tiretiera tiketike,
anahera, haere i mua o tatou, te tamaiti te whenua, i roto i te nebu&ae te marama e
hngai ana. 6tiia ki te haere ratou ringa i roto i te ringa i huna i mua i tenei ra na tona
ataahua katoa i roto i te te tae, k!poke me te huringa o te m!hinuhinu, me te kara -
pehea pai te reira, kua whakaaro matou, ka mua - ona tika ngaro ratou rite tatou5 "uta
te ra ki a tatou kore e nui atu i te rihi, i nga whetu i whakaritea meatia e anake rite
ng, e taea te nei hei whakanui ia e te tetahi whtata3 Ko te oranga i te rangi, he
anahera, he ra ano nui e kore e nui ake i te rihi kite, ka kite i te 2aari, tawhiti rite ng
anake5 Ae e taea e matou ki te kore e o tatou kanohi i mau tiro i te ra3 a reira kia
kahore he kanohi e to ratou m!hinuhinu he pea ki te oaoa i5 Ko nga puawai o te
akoranga iriti i humarie ki te hana o3engari hoki ratou kanohi, te tiki i te hoho4a o taua
mea5
Mai i enei whakaaro, i mua i ahau te mahi, kia kia rerek' atu ki o tatou kanohi ki te
rangi, titiro i te whenua, whakaaro ahau e ratou tonu, kia titiro rerek' i te rangi, a
inaianei e rapu ana, ko te kupu tenei.
"ea inaianei, e kore ahau e mohio ki taua me te aha e taea te kite i te tangata ranei
kararehe, i nei e kati e ahau ki runga i te rangimarie5 M! te oraraa o tona retina5 7e
pono e kore. 7e aha tuku tenei kaha ki te kite i te5 Ahakoa, Me mohio ana i mua ia
koutou e te tangata he matapo, i whakapono ki kia taea ki te tiro i te reira ia i muri
iaM, ka pera, kotahi e mohio ana koutou i whakamahia te retina te kia kite, whakaaro
tatou i pea, kia reira ia i irohia te hoki. etahi kairangahau whai, 7eoi, kahore e p
ana ki reira te hunga i mohio, e ui (heap aha te parau tumu e nehenehe e %aa! i te
oraraa o ngawari, hou, angiangi sensation enei kiri pu&py o aroaro3 kia whakaaro hoki
i rite tonu ki ta %antasti(, reira noa e tika ana ki to ratou hanga, ki te whakatau i tetahi
p'nei, me te mea i hiahia mtau ki te rihe i tetahi wahi o te whenua p'r i te tona
natura. 7e aha i taea te whakatau i te reira te mutunga, na te aha e nehenehe tatou e
whakatau, i roto i te meka, anake, ki te whakapono ana, e tino ratou whakamahia ki te
kitenga o5 Ki te tetahi mea, i te ahua o te whakapakoko o te taonga ki runga ki taua
mea, a ka ki nga tikanga tupato, te whakapakoko hua. B kore e ae 8a tatou e te
mutunga. B kore matou e rapu i te retina, e io kahore i roto i te iho, a kaua e ki
t#manakohia i roto i te nui i roto i te tikanga ano rite i roto i te iti, ki te kitea i te
whakapakoko, me te reira i te kaha o te kitenga i roto i te whenua, engari e rapu ana
tatou i mo te whakapakoko, me te ki ona tikanga produ(tion %aataahia no te kitea i te
waimarie o te titiro me te he aha e p ana ki te retina tohu te whenua, no te mea ki te
kotahi me te mo te katoa heoi e kore e ia e ahei ia tatou ia tatou iho kia kite ia ia kite.
8a inaianei titiro ahau a tawhio noa ahau, i i te %irst4m i te mate rite ki te wahi ki te
kitea, engari te mea rapu ana ahau i te mrama te pikitia nui o te ra, ki nga whetu, me
te piringa ta ki te whakaputa i te reira i roto i te whenua3 a ka timata ia koutou ki te
whakapono ki i reira he mea ki te hunga ker'me tiketike i hanga e ahau, miharo ahau
i taua mea katoa titiro, kaua i roto i te tohu tino maitai roa i mua tonu i reira, he retina
anake rite e ko to tatou kahore i reira, a e taea e ahau te tuatahi e kore e whati i noa i
te peu, p'r, engari ki te tono ki te kite i, na pea e kore rawa whati i noa o reira, tae
noa ki ahau ake, me te ake me te pae hopea kia akarotai i na nui kite, ki te tuku i puta
iho te whenua katoa ano he ngakau i te rangi e te mtakitaki, tetahi o to tatou tuaroa
rite kia kaua e e koe hoki i roto i te kanohi nui tiretiera e mahara, anake inaianei ka
t9mata tonu tana taimaha ki te totohe ki ahau,
6ia mau, hei taputapu whatu o te whenua, ki te whakaputa i te whakapakoko o ng
tiretiera whakah' ahau i te hononga o te whakaata nui ki te m!hiti nui, a ahau e kite i
te tikanga o te taua, he ahua so&ar o e p ana ki N mai&e i roto i te diameter,
;1
;
[
1
mahia e rohe bum. Miharo ahau i tenei, ko te taputapu whatu e i roto i te
maumau, i roto i te noa, ki te reira5 7oki ahau, e kore e taea te whakatau tenei
whakapakoko, no te mea te kanohi ki ahau na te pai, i titiro ki ahau i te ra ano3 Ka
taea e ahau tika e kite na iti, ka rite ki tenei, a ka mea ki ahau, i te reira noa na iti, ka
ahua mangu rite te ra iho, engari he rerek' hoki te whenua3 e mau ana ia i te reira i
roto i te mrama rahi i whakaritea i roto i te ano, a kore e taea te kitea i roto i te i taua
image nui5
Ko te taputapu whatu o nei e ahau te korero, ko te hononga o te moana ohu nei ki te
m!hiti hau -huru) i te taua wa te hononga mm me te nui o te (atoptri( ki te taputapu
dioptri(, ka whakaratohia ki te kuwaretanga katoa tino atu i te taputapu whatu o te
kanohi, i roto i te nei anake Kei te whakamahia te tikanga dioptri(. 7e pono ko te
moana -mai te hihi ongU o te taua i roto i tona kara hohoro tineia) anake ano he
whakaata, engari ko te huru, e he hua nau rite te moana, ano he m!hiti ki te
whakaaro. 8a roto o te moana ohu nei e te panga o te whakapakoko so&ar i roto i te
rahi i whakaritea
;)
m! te ture rite, p'r i te /onnenbi&d(hen i roto i te dewdrop ranei i
te p#rama karaihe, he whakaata ohu nei i te katoa ranei, kia ara houL te arotahi o te
huru whina pehea pai te whakapakoko3 7e aha te mea he whakaata ohu nei i roto i te
iti, ano e taea pup# ake i roto i tua atu e tika ana o te arotahi. 6 te akoranga, e kite
tatou i te ahua o te ra i roto i te moana e kore e rite ki nui rite te mea, engari anake mo
te taua take kahore he te ra te aha tatou e kite ia tatou rite nui koia ano3 e tika ana ki te
tawhiti. Ko nui image so&ar o e wha maero te i roto i te diameter he ara mariko -ano
he tino uniana o nga hihi i roto i rite iti rite to tatou whakaata %&at, me te ohu nei i
mahi) atu i waenganui huri noa p#toro o te whenua i te mata ki te hohonu, e puta
opti(a&&y rite, a kei te roto i ki te whakaaro tikanga katoa me te mea e riro te reira i
reira, tika rite te pikitia i roto i to tatou whakaata p&ane noa puta ki muri ia ratou, a e
ng rawa pera te mahi a me te mea i reira tino i muri reira, ahakoa ummitte&bar i muri
i te whakaata, ko te taiepa. Poto katoa, /ee4n katoa, rite kua wehea hoki e ratou i te
moana, mahi kia rite ki ture opti(a& o te moana, ki reira huihui, i runga i a ki te
whakaora i te taua ahua o te ra3 no te mea tautokohia ratou mowhiti (urvature te taha
o te whenua i te whakaata, a te tonu e kore e tika tenei. Ko te wahi ia tatou titiro ano
ki te wai, tetahi, me te taua whakapakoko ra kite tatou e pehea he wahi katoa reira,
kotahi anake, ko te ra ano e kite tatou i tika i roto i te rangi anake3 tino mea te pikitia
ki te haere ki a ia matou3 engari ki te kore, me te pai i rite ki te ra i te marama -motu
ke i to ratou ahu whakamua ia r), ranei, titiro ki te haere ki a ia matou i nga wahi
katoa3%e&e e tika e haere tatou i, e mau ana i te ra image e tu i raro i to tatou waewae,
he, ranei taui tona wahi i raro anake i te ra e taui ake rite reira.
;)
Kei te noa anake tatau ona rahi.
2e&& te tikanga e ahau, ki te mana4o te oneone e kore e anake i roto i te tangata
takitahi, engari ano hoki i rite te katoa, a e to tatou titauraa taketake, engari he
sentient te nehenehe o 'tahi mahino ki te hoatu ki tetahi, kia taea e hoki ratou ite rite
ki te taatoaraa o te ira marama marama hergekommenen kurupae, te kauparetanga atu
i te peu maitai o to ratou taumata moana, ano diverges rite i kotahi, hua noa ratou i
tenei rerek'tanga, a kia konei kite i te ahua o tenei ira. Ano whakatakoto tahi i te
whakapakoko o nga ng katoa o te ahanoa te ahua o te ahanoa katoa, engari. Me ka
tino kore e tono tatou e tatou, i te tikanga o te wahi taumata moana whakaturia i roto i
to tatou kanohi o, i ahei te kite hoki. Ko te mata te moana, me te moana mea inaianei
e !rite tika e kore i roto i to tatou taputapu Btera-ngaohiko iti, ranei kahore he
whakapae, i roto i to tatou taputapu tirohanga i te katoa.
Pite i taua, kia kahore krangirangi i reira e te maha hihi mariko t#takitanga i te
whi
1)
7e tika rite e rua te t#turu sensation o te p#whi e kitea, no te mea ake te
taonga o kirimana i te momo o ng pnga rauemi i roto i te sensation, p'r i mo te
wairua ake, ka rite ki whakahuatia, hei taonga kapo mai hinengaro i roto i te kotahi i
roto i nga tangi me te marama haro4aro4araa maha wiri tinana mm. 7e mea tau]a
ore ki to tatou opti(a& taputapu whinga mo te ahua o te whakapakoko, ahakoa he tata
tino ranei i roto i reira i te ohipa maere i o nga kurupae3 a pera pea e taea e hoki
whakaaro koutou e te ti4aturi runga pea rua o hanganga whinga o te whakapakoko,
he pea rua rite o te take mai tuakiri hngai. Ko na taunga 8ature ki te whakamahi i te
momo o to ratou "rinzipe tinana i roto i te rauropi.
1)
*irtua& ka karanga te hui o te kurupae, ki te kahore he tino te kurupae, engari i tika anake auraa whakamuri
atu i muri i te whakaata, me pera me i to tatou taumata whakaata i te take. Ka taea e whakaata k!papa hoatu
whakapakoko, te wahi mau te whakatau i te hihi.
8a kihai i taea e te tikanga o to matou retina kia u te mariko, engari anake i mohio
te tino tukinga o nga hihi i roto i te kotahi e rite ki te whakapakoko. 6tiia e kore e he
whakaata, engari he mata marama-apuhau, a te tikanga i roto i te tahi atu tikanga
katoa mo te taputapu whatu rite te mata o te moana e taea ai kahore kuware rite ki
taua to tatou retina. Ki te tatou i tino kore e taea e korero ki te taha o te ara kua ki a
tatou, maharatia te retina, no te mea i waho o te horopaki o mana4o ia tetahi mea ki te
katoa, ka pera ano taea ki te mea i te iti, i te mohio mata moana tatou i te
akoranga3 tavini te reira i anake, i roto i te ara rerek' atu i to tatou retina pahekotanga,
te sensation o te oranga sentient katoa. 2hakapono ana te tutu huru, 7eoi, i whai
whi te mata moana ki sensation, kitea anake i roto i te p ana ki te kaupapa mahi,
tikanga nei ano ki te tiro i te moana he mea tinana mate i roto i te mea hanga mate, a
ka, ng whakaurunga e mahi ki to tatou sensation , kia rite ki te kore pupuri i to ratou
parau tumu, engari ano ratou ahua anake, e hngai ana hoki ki te whakat#nga o ng
taputapu sensation i te katoa.
A e kore ahau e hiahia ki te whakaiti i te teka i roto i te meka e tonu tatou i tino i
roto i te pouri e p ana ki te tikanga rauemi, e karanga ana hoki te sensation hei gniana
te mau %i%i3 rite te roa rite ratou e kore e whakatau, e kore i konei i te p#taiao tangohia
ki te tirohanga whakapumautia haere ki, e hanga i runga i etahi atu ng, pera me
hinga i roto i to ratou roheK engari ka taea e pera me iti, i te aroaro o kua ara ia
%aatiti4ai%arohia tenei pouri, ka mea te tahi mea ki te turaki i te taua. 7oki he konei ki
te aroaro o te mara ake ake, e pera tawhiti tuatau mau rave4a. Ko wai whakakahore
hohoro i roto i te tikanga i te ritenga atu, kia anake akapapu e kore ia e mohio ko te
aha te mea take %au%aa ki t'nei ptai.
$ roto i te aronga o tenei papf ore, te rakau tonu i roto i to tatou tirohanga o ng
huatanga tangohia, whakaae au i te reira, e hoki ki ahau ahua tuakiri M! /pira&ing
teka i roto i te hinaaro o te whakaaro e ruaK Kia, kia te whenua pera tino paopao i
runga i te ora i roto i te r, e kore kanohi i ki te whakaaro i te puna o tenei marama
humarie5 uarua, ki te whakapakoko nui e tino whakatika i roto i te moana o te ra ki
tona hanganga, he mea rite ki te whakaata rite hanga, kia maumau5 7oki ki tenei pito
e b&ende tatou iti whakaaro i roto i te wai, he pono hoki e kore i reira.
Ko he ara kaha i roto i k!rero atu i roto i te te&eo&ogi(a& taipitopito o te taputapu
whatu o te whenua te taimaha o enei mtakitaki te whakakotahi.
8 ki te p#toro nui o (urvature, me te rahi o te whakaata ohu nei, i nga hakari ki te
moana, kua tutuki ano hoki e rua painga, e tae tatou i te taha o nga whakaata arotahi o
to tatou whtata ranei nui haere, tae noa ki te hanga ara nui te pikitia, kia he
distinguishab&e i roto i atu parti(u&arity , tuarua, ki te hanga anaana e te reira, kia taea
ai mohio ratou mrama. Kei te whawhai ki te reira e te reira whakanohoia te whenua i
roto i te t#ranga ki te ite i te mata o te ra, me ona aorangi e tata ana ki te mrama ng
rite nui, pera me tatou e %arerei nei i te tatou e %arerei nei te tangata3 ahakoa e kore e
taea te kite ki te p'nei i te maramarama, i te mea o to ratou ake mata o ratou kanohi i
te %enua nei3 nga whetu i whakaritea, e kitea ki a matou i raro i te whrahi teitei rite
ira anake rite ki te whakawhnui i runga i te whenua ki te wira marama, ka puta mai
te ra mo tatou3 engari kahore he tuku i te tirohanga o ratou parti(u&arities, tae atu i te
w o te ao kahore he nui ano te nui.
Ahakoa te kaitahi whakaurunga o to tatou taputapu whatu korerotia i roto i te
whenua, me te pea ki nui haere tino3 ranei, kaua koaro, i roto i o tatou kanohi, %aahiti i
te whakaurunga maitai o te taputapu whatu o te whenua. Ko te uhinga o te arotahi i
roto i te piki o matou kanohi i waho ki roto, pera he ki te m!hiti o te k!hauhau
hoki. 7e paku rerek' i te hua porohita o te pokap# k!piko i roto i to tatou kanohi, te
Vripitiki -me te unahi), ki te whakaiti i te ti4aturi o te mahne aberration porohita3 tika
me te pai rite ki te moana, me te huru i te porohita ki te paku a%e mei te porot9taha,
me te rerek' nau Vripitiki. B riro te reira no te pnga ki te ttai kotahi te pnga whatu
o enei tikanga i roto i te taipitopito nui. Ahakoa reira huru, me te moana i ki te mahi
ki neke atu i te tahi atu mau tumu opti(a&, e kore e taea te mea e ko te rite nga mea
katoa, me te ta ttai Da anake mo te whakaaro whatu, kitea kaua taea e te whawhai o
ng take i te opti(a& i konei, a ki reira Me hoatu e ara. Ko kua kitea e matou i te kore
na rere e ki te whenua i roto i to ratou p#tahi, ano he katoa, me te momo nui o take i
te wa ano, me te rite tino tika te whakatau, me te whakatau i pakanga i roto i te mohio
oaoa e vai i roto i to tatou p#tahi iti, kia kitea ia tatou pea reira engari i konei ki te pai
noho te pakanga nui i waenganui i ng take rerek'.
Ko te huru na ta toro ano ki kikokore e kore e he watea,. 8o te mea e te iti te huru
ki te papanga p#rerehu, na e na roto i to ratou pnga huritao i runga i te parau tumu
taua ara i te whakapakoko, me te taea te mohio a rite nga era atu rarua roto i te mata
moana, a pai te pikitia. Ko te moana hanga ngaru, a reira e kore he maheni, ano he
whakaata, kua roto i te rahi o te kahore taua ki te mea. Ko nga %epu&opu&asi iti o to
tatou whakaata tino tapatahi he indisputab&y hua tino tino ki ai puta i runga i te mata
o te moana, e te ngaru.
Ko te ki te roro i roto i te taha o to matou kanohi, me ia muka o te retina e p ana ki te muka
roro. Ko e tatou i roto i te t#ranga ki te titiro e kore e anake, engari ano hoki ki te whakaaro i te
titiro. e, na, kite hea te i te mana4o o te mea i roto i nga whakapakoko nui o nga whetu o te
whenua5 Kahore mea ki te reira, no te mea e kite noa tatou i te ra i roto i te wai pera iti, me te ahua
mangu, ia hi4o matou i te ra tika, kia kaua tirohia i te reira ei iti tika ranei. 8a ki a matou i roto i te
kore ki te e tika ana tenei. Ko matou i kitea kua whi k' puta noa i te whi o runga o te whenua ki te
roro, ki te whakatairite i take, te runga i roro tangata, he whai i tenei ano te kaimahi ki te hono i te
reira, kua wangawanga i te reira i te wa ano3 i reira haere nga hihi hoki, e whakaata ana i te moana,
a ka i roto i te ora whnui, me te raranga, te mea te mea i reira i roto i te rangi, i Btere, a he teitei te
ora i te pae varua atu e nehenehe ia tatou ia taa i roto i teie nei oraraa, te kaimahi i te turanga ki te
wawao. A, no te korero tatou i o te taahua,, ka whakaatu te hua o te pai e nehenehe ta tatou e te
tumanako i te tahi ra reira ki te wawao, ka pera whakaarahia ki te taumata ki runga ake i teie nei, i te
ora ake mohio, me te ra4i kawe atu i te whenua, ki te tango i tetahi wahi. Ko te akoranga kitea e
anake e taea i taua whakaaro e t9whiri e he tikanga mo te horopaki o to tatou whakaaro. Ano, e kore
ahau e whakakahore i roto i tenei mara i katoa e noho nui pouri.
$ tua atu i te taputapu whatu %au%aa o te whenua, i homai nei i roto i te moana, me te
huru, me patu te !rite, e te ao katoa i roto i te whnui me te kanohi ki a tatou3 a ka he
mea hanga i te rangi, meake ki te ora katoa i roto i te marama, e kore e whai he aha
ratou he tinana i runga i te hua, i te mea te tino te mea ko to tatou tinana tonu ki te
wahi t#ao o te mea i tenei ore anake te whenua5
Ka taea e tetahi i roto i te meka mea. 7e nui atu i to tatou kanohi kanohi te whenua
i rite noa iho i to tatou k!hiwi nga mea katoa ko te hawhe, ka ta4ehaohaoa, e ko te
k!hiwi o te whenua tino, he mea ki o tatou kanohi, me te whenua, ano he kanohi. B
mea he semeio ki te kore e kite ratou i, he mea katoa i roto i te wahi na whakamiharo
mo te mahi o te kitenga ia ia. Ano, na reira me o matou kanohi nga mea katoa ki te
hei te hawhe anake te mea e katoa te whenua no te mea e na ara te whenua katoa e
kore i roto i te pupuri, kia rite ki to tatou k!hiwi e o te whenua. Zntri%tig engari e te
mea ake i tenei tautoko, e kite i tenei awhina ki o tatou kanohi i roto i te whenua, ki te
pupuri i anake te tikanga ki te puoi i to tatou kanohi mo ratou whakaaro opti(a&, no te
mea o matou kanohi engari kia %aaterehia e te anake, ano he tpiritanga hoki reira
/pe(ia& mahi whanaunga te %enua nei, e nehenehe noa te tango te wahi tika te %enua
nei, e kore e hua i te rangi.
Kua paku to tatou kanohi noa te mua tetahi kanohi o, whakamuri he matapo. Ki te
homai e noa reira i taua kanohi hawhe-matapo5 Ko te whenua, 7eoi, ko te tino
mowhiti %ree rumakina i roto i te Btera marama, he 't' %ree, tere, tupu ki te kahore,
kia te marama rere i roto i nga wahi katoa noa3 a ki reira kia rere noa ki nga wahi
katoa5 Ahakoa kei te a tawhio noa o matou kanohi i kitea huri noa i te whenua,
meinga ana ratou titiro a tawhio3 otiia e kore e kitea e te rangi, i nei haere mai i te
marama i roto i te e haere ia.
Ko tetahi taha o matou kanohi, engari no te te (urvature o te kanohi hawhe o te tahi
mea tonu, :roken3 te tito reira o e rua 8+ wahi hurihuri. Kia tika, kia reira kanohi,
pakaru5 Ko a tawhio noa te whenua, i roto i te kotahi, i te katoa.
Kei te nehenehe whakapaipai to matou kanohi ki te tae me te whiti, ae i roto i te
wahi katoa o to tatou tinana tino whakapaipai ki te m!hinuhinu me te tae3 Kei te oti te
tonu te whenua ki te mau umeraa ataahua me te tae3 Kei te katoa a tawhio noa
whakapaipai ki te whiti, me te te tae.
.arii to tatou mata i te he nekehanga okeoke ki te hei i te taonga te whenua
whakaatu tika i nga wa katoa3 koha te whenua ki te neke atu tino tika okeoke huri noa
i te taonga tiretiera tuku mahi tonu, a ka taea e te kupu moni ki te ake ara maitai
roa. 6ia mau, e kore he nui to tatou kanohi, me ona nekenga awhiowhio rawa, me iho
te huringa o to tatou mahunga, to tatou tinana, i te pae hopea i te whakawhitinga o to
tatou waewae tonu ki te haere mai ki te whina ki te wahi katoa hua i te t#ranga e
hiahiatia ana ki te mea o te whenua. 7e nui ki to ratou kaupapa awhiowhio katoa ki te
riro tonu te t#ranga tika ki nga mea i te rangi o te whenua. Bngari kia rite ki te
huatanga i te rangi waho ko te ohie, ka whakaritea rite to tatou whenua, ka pera i
taea te nekehanga okeoke o te whenua, kia mm ake, ka whakahaeretia i to taua o to
tatou kanohi.
o tatou kanohi moe hawhe te wa, me te ake ara hawhe te wa3 Ko te hawhe anake
te mea te whenua katoa, e moe hoki i runga i tetahi taha, e te hi4o i te tahi atu.
7iahia matou te mea e hinaaro tatou i te moe, kamo ki te aroaro o ka maka ia tatou
i runga i te taha ki te hoki ranei3 %aaho4i ia ki a ia moe noa rite kamo i mua i roto ano
ia ia togg&ed te, e puta te taha marama ki te aroaro o te taha po.
ei ia tatou te iris -$ris) ki te rhui i te whai whi o te kaitiaki i roto i te marama, e
kore ko te marama kanapa rawa ki roto ki te kanohi3 te whenua hoki he iris ki te tika
tonu e huaina ki t#turu, ko nga kapua enei3 anake e kia te taua, ki te wahi tata ratou ki
reira, ka hutia ki reira3 7eoi, ka taea e to tatou iris te whakanui ngwari puta noa, ka
whiti ratou whakatuwheratanga.
Kua to tatou kanohi i te mutu a $hakara na roto i te pinea i roto i te mionga, he
mutu a $hakara hoki kanohi te whenua, anake e kua tenei + reira ki nui rahi hua ai
tatou i whakaaro mua.
ino haapotoraa i te whenua puta noa i te kanohi, e kite tatou e %e&e e rua ng tari,
tetahi o nei pai takoto te titiro mo te rangi tenei kanohi, ko te atu ki te mahi ki te titiro
ki runga ki te whenua3 mua i te mata moana nui, engari kuware, ka totoro tahi te
whakamutunga o te rohe whenua ki nga kanohi tini, engari iti o nga mea whenua, i
runga i te huru e rua3 otiia e kore e ti4a ia tatou ia wareware e tango kore motuhake
kai i te tahi e te tahi taha wahi. 8o te mea kitea reira, engari ano hoki i roto i te
moana, me te kapua oko, me ng o te uta3 a ka ora ika ki te kanohi i raro i te mata3 a
ki runga ki era atu o nga ringa whinga i te mea whenua, engari ia titiro noa te tahi
mau taime i te rangi, ae o te akoranga te whakahaua reira ki te pae3 a ka whai whi te
/ee4n, me roto i roto i te whenua ki te whakapakoko o te rangi, he aha te mea te
taumata moana. Ko te kupu kite tatou i roto i to tatou wahi maha wawao anake matua
ratou mau opuaraa tupu ki nga take o era atu wahi.
Ka kua whakaturia inaianei i ahau ake te whakapae maia. B kore koe e taea te
mohiotia ai3 engari iriti i, kawea atu ai e koe ki, kanohi pai i roto i te hua ka taea e
ara te whakaaro o te ahua o te reo o nga whetu. enei huinga tae mai te mua -:d. $.
(hap. *$. A) whakapumautia i roto i te whakaaro e te tinana te rangi, 7eoi, i tetahi
taha o te mata takitahi rite ratou e tomo tatou i roto i atu waka hngai i te tahi atu
taha. 7e aha te whakakitea i roto i tenei i roto i te ahua waho, ka inaianei whakaatu
ano i nga whakaaro e whai ake nei i roto i te hokohoko hinengaro.
e tikanga e ahau, i nga hihi e ahu i te ra, kei tonu o te ra, he (ontinuations o te
taua, te roa maihao o te marama, ka parare i, e tae te reira i roto i. Kei hea ratou
whakaoho inaianei te oneone, %aaitoito i te mahi, ng huringa i roto i te e taea ite i te
whenua3 mamae engari ratou ano rerek'tanga -i roto i te re%&eGion, ata thapa, purara,
me 'tahi atu), e porangitia te ra. Ki te whakahaere i te ra, me te whenua i roto i te
tikanga tino tika ki ia atu na roto i te ra o te whenua e kore e taea e tetahi mea kahore
he mana4o, he aha ta koutou mahi i tenei ano. Kei te erYrtertermaen nga hihi e taka
ana i te whi i runga i te ra t9mata ana ki te taumata moana tukuna taumata moana i,
pera me wehe ano ratou i te whi i raro i te mata o te moana. Ko te ao i teie nei ite i te
whi o tenei rerek'tanga hei whakapakoko o te p#whi. Bngari kia rite ki te mata o te
rerek'tanga o ara te whenua e hua reira, te ra e %arii i te mata o rerek'tanga, hua nei i
ona rakau na roto i te korakora. 8a, i te te whenua -kua tito o nga whakapakoko o te
ng takitahi e te hunga) tika i te tikanga o to ratou ake kanohi kite i te ahua o te ra, i te
ra kite tona whakaaro i roto i te kanohi i te ritenga atu o te whenua. B Bhara anake te
iwi i te whakaata, e kore e nga anahera, engari o ratou taumata e nga kanohi o te tahi
atu nga anahera. 8a ka ara te tangata i a ia ano, engari iti whakaata i te kanohi o te
r!p# te ritenga atu. 8a, ko nga pikitia, e titiro i te anahera i roto i te kanohi te ritenga
o ratou, e ratou anake puta iti i roto i te rahi ki to ratou ake te rahi. Ko te aha, ui
tetahi, puta ana ratou i te katoa5 Kihai ianei ratou i kanohi iti motuhake, ia-he tika i
roto i te Midd&e5 7e pono, engari kia kite ano hoki koe i pehea ratou puta ki 'tahi
atu. Kei a tatou, ko te ahua whakaata kite tatou i roto i te titiro o te era atu o tatou,
motuhake i te whakapakoko tuaroa, e te atu kite tatou, a kahore rite e rua. 6tiia i roto
i te kanohi o te anahera, ko te whakapakoko whakaata, e hoki ia ki te atu tona ahua,
ko te taua e mana4o ia ia. 8a katoa e matau anahera rite pehea puta ia ki te atu.
7eoi, e homai te whenua ki te moana ara mo te hononga i roto i te waka marama i
te rangi, e whakarato ana e ia e p ana ki te taua mo tetahi hononga. Me homai e te
whenua te moana nga pikitia nui o nga whetu3 engari waiho i te moana te tahi mea
whenua kia ara nui ake mo te waka o te whenua ki te tinana o te rangi rite enei
pikitia.
$ hipokina te whenua i te otaota, a ka ko te ra te wahi tino kaha, he ano hoki te
otaota. Ko te tukanga ora o te tipu mai i te marama, me te mahana o te ra te nuinga,
whakamuri te mori arata4i te mara tino ataahua, me te %au%aa o te mahi o ona ope i
roto i te pnga i runga i te ao whakato. Ki te kore te whakato e whakaoho, e te
kurupae o te ra, i tae ratou rau, e ka pakaru ta ratou pua i runga i te mea i te k!piro
tona kakara, i whakakitea te p#rerehua, ki te pi ano te ara ki reira5 Mate, me te matao
noho ana ratou rauemi e takoto ana i runga i te whenua3 kahakore ia i te aroaro o, e
kore he nui ra i reira3 te mori arata4i engari, haere ki te whi, e noho mangere, taekore,
ngoikore. $ roto i te moana, te ra kite tona whakapakoko matao whakaata, koraha, me
amo anake whakahere ia he monotony taekore ake ake, engari greens i roto i te mahi
ki nga otaota, me te puawai matomato, me te kor!ria marama ano i te kakau ma, a ka
riro montere m!hio ona taonga o te mahana me te tae e katia # iho i te reira.
Ka rite ki inaianei e taua whakapakoko whakaata hoatu tahi ratou, voraussetz&i(h
ite i te ra, me te whenua e rua, ko te whenua anake rite tetahi mea ratou i te tahi atu e
tetahi i roto i te ra he mea rE(kemp%+ngt ratou i te tahi atu, ka pera ano i te reira ki te
te aha e hoatu te ra, me te whenua i roto i te utu o te hokohoko kurupae tahi me te
whakato. 7e aha anake e taea e kore tetahi e whakatika anake i roto i to ratou waka
taurangi e ite tahi me te i roto i te kotahi e rua, kia %arii te takoto ia i te atu. Ka taea e
ia te tipu ite i roto i te ara ng, te reira te oranga motuhake, pera me te mea i roto i
tenei wahi o te waka, engari ko te whenua, ka hangaia katoa i te horopaki me te tonu
kawe ana i roto i te hononga, ka ite hoki te mea ka tutaki katoa, a ka ite e kore noa te
moni o ratou, engari ano hoki ko te horopaki ona. B rite, ka ite i te pnga o te
horopaki o te ra, %aaite ratou i tenei. Ko te kupu, kia whai whakaaro mai ia whakato
ano he ahua o te reta karakara, me te katoa o te ora te tipu i runga i te whenua, kia rite
ki te momotuhi me te tikanga ki te aukati i te ra, me te whenua. 6tiia e kore e te te
raupapa phekoheko o nga otaota anake, e mea3 Ko ratou anake i te puranga matua,
engari e kore e nga kupu matua o te karaipiture3 p'r i %aa%ariu i te taata, me te
kararehe i roto ia reira, ia kore tupu i te r, engari i raro i tona nekehanga me te ua. 8a
ka ko ara nui ake mo te utu teitei tenei.
$ roto i te whakaritenga o te tipu, kararehe, me te ao tangata, me ona
whakarerek'tanga i te ahurea me te hokohoko i heheu mai te katoa ora te tikanga nui,
puta noa i, he tino kaha, kahore te mea hanga te %enua nei kotahi anake, engari kia rite
ki nga mea i te rangi, i te tenei whakaritenga e rahi i tenei ua, me te neke i runga i
raro nei riro taea ki te k!rero i roto i te ptai waka marama. Ka rite ki to tatou
reo.Bhara i nga mea katoa te %aaite tatou i ki i te reo3 nui toenga huna roto. A e kore e
taea pera ara nga whetu ite i nga mea katoa waho te mea kei te haere i runga i huna i
roto ia ia i tenei ra. Ka rite ki tonu i te tahi mea haere mai o taua mea ki te mata,
engari e ahakoa nui ki te rotoraa, e taea ai whakaaro ki reira, ano he %aaiteraa waho
rangitahi o reira.
Ki te whakarite e tatou i i taua waka ki te tuhituhi reo ranei, he mea no te akoranga,
he whakarite anake nei, rite i taua %aaauraa katoa, tetahi wahi pono, no te kahore he
wahi. Ko te ara e kore e te e hngai ana i runga i te mahere o te wairua, i te mea kia
k!rero, engari i te tikanga o te tohutoro ki te huinga tonu o waho tohu mahara e tupu
e whakatutuki i te kite he tahi. $ roto i te taua ki te i taua waka i te taha o te tuhituhi
me te reo. Kore, he tino rerek' te tikanga.
B kore te reira i totohe ana hea te mea i nga mea whakaaro o tetahi te tinana ao
roto, ki te taha o tawhiti pahara i te orotahi o te reo i waenga i tinana te rangi, kia rite
ki te reo i waenganui i nga mea i roto i te tinana ia ao ano3 rite te waka hinengaro i
roto i te reo i waenga i nga mea i runga i ia te tinana ao ano apa atu i te waka i
waenganui i to koutou ake whakaaro o te mea i hanga, engari i rite ki te mramatanga
ki atu tonu o !wehenga whnui, me te teitei whakawhiti i waenganui i tinana te te
rangi tango te wahi me te i waenganui ia tatou. Ko mtua katoa i runga i tenei tumu
parau e totitoti rawa e pai kia pai ki te haapae i te mahi ake. Ko te konei tika ki te
whakaaro anake e taea.
Ka rite ki te whenua ki te kanohi te %enua kua he te rangi, hei tohu ano i roto i te
hunga katoa ranei, kia kore ano e ratou nga taringa te %enua e te ra4i3 kahore hoki te
whenua e hoatu ki te whakarongo i te reira i roto i te rangi, no te mea i reira he pera
nui hoki ki a ratou kite5 6 te akoranga, ki reira he kore te hau i waenganui i nga
tinana tiretiera, e taea e t i te tangi, i tetahi ki tetahi. 6tiia, ehara i te mea ia %eruri e,
te whenua, kei te haere e kore e anake te atu n ga whetu, engari ano hoki no te irava
ki te taua, kia mau ai ki, e kore e tino rite ki a tatou i tenei e whakarongo. Me noa
tatou i kore an! te hinonga taua i roto i te hapa nui, me te iti, ki te whakarongo. atou
i ite, 7eoi, i roto i tetahi hui, k!piupiutanga nui i roto i te whenua, meinga ana e te
irava o te whetu. Ko nui ki 'r o nga k!piupiutanga3 inaianei e kore e mea %au%aa te
reira i te mediations e whakatokia ratou e te tinana te rangi i runga i te whenua.
B matau ana tatou i nga k!piupiutanga o te moana i roto i te timu me te rere kawea
e p ana ki te taha o te akoranga o nga whetu. B, o te akoranga, te whenua i te ao
maeneene, na te ngaru tai e anake t9taka pai, engari inaianei kua ara te whenua, me
nga t#takitanga moana i roto i te ra e rua ki te whenua, me te tutaki e rua ano reira
hoki. B taea tenei te k!piupiu te rongo ki runga ki te whenua. Ko te akoranga o te
k!piupiutanga rawa ta3 engari kahore rai i te nui i hohonu iho i te rongo ano matou
oro i te whenua. Karanga matou whakarongo reira, kahore he te h+pai i te meka e te
g&ei(hgeartet rawa te sensation to tatou e whakarongo.
Kia kD hoki e ia i te kotahi o tai te whenua, ko te ki waho, kei te ana i te taua wa
tetahi waipuke3 i roto i te whnui kitea hoki ng whanga katoa o te k!piupiu i runga
i te whenua. Me waiho e koe reira tuwhera, ki te kore e taea e ite a tawhio noa te taua
rahi o te w te ware i te %aaauraa i te whenua, tika he haruru no te panga o ratou
ranei. $ roto i tetahi take, me te hopoia taui i te rahi o te w, te hua o te mana4o. 8a
whakaratohia e te k!piupiu tonu, te timu me te rere o nga k!piupiutanga ng tito, e
meinga ka whakaaro takitahi i te taha o nga whetu, -ko tona e te marama e tami i roto
i te kaha) ano hoki, ano te whenua e taea te wehewehe i te whakautu o nga whetu
takitahi.
Kua hinaaro tatou i o te tetahi takawaenga i te rangi, kia tatou e rongo i tetahi mea i
tetahi. $ roto i te tinana o te rangi, engari e kore e me ona reira. 2hakakapi te t papa
te ngaohiko hau -ki te whakawhirinaki nga ng tai), rerek' anake i roto i te meka o ia
e ia. Pauemi %aahepo i te tohutoro i muri o te ngota rangi ki tetahi, i tetahi ao ki tetahi
whakam!hio ngota Ka rite ki te marama i roto i te kite, whakarongo whakanoho i
roto i te mahara i roto i te whi atu, i nga wahi katoa i reira i reira he noa te tinana e
tika ana ki te rave i te reira. 8o te ki kia tino u, ko te mahara kei te pera iti rongo rite
te kaha rangi, a pehea te marama kitea. Me k!kiri i te tinana %aaho4i ia ki te %aaara i
sensation auditory rite me te marama te k!kiri ki te kawe mai sensation ataata. 8a, ko
te wa ki te hanga whakaaro e tenei angitu whanaketanga i roto i te iti me te ti4aturi i
runga i te kaupapa o te huarahi whetu. 8a te whenua, ko reira i teie nei, e tae mai te
moana puta noa i reira koe.
$ roto i te k!piupiutanga ng, i roto i nei 'nei "araire te moana e te whetu, ko te
marama, ko te ti4aturi i te tawhiti o te uhinga runga i era atu katoa, hohoro ai te taha
o te ra, i muri i te tahi atu aorangi3 7e +ta i te whetu i whakaritea. 8a whakarongo ki
te whenua te nuinga o te tinana ao, hono nei ki reira ki te p#naha taua3 pea ae i roto i
te tahi mau rave4a e t#manakohia tonu ki a ia3 $ maoro te nuinga o te ra, ka o te tahi
atu mau aorangi3 o te tahi atu mau whetu i whakaritea e ratou rongo tetahi, no te mea
no ratou ki te ao teitei.
Bhara i nunumi atu te bit i teie %aaauraa, kia taea te kite koe i ara te whakataurite i roto i te
horopaki o !kawa ake te whenua ahua ki tetahi taringa, engari e kore e ki i o te whakawhanakehia
tino, engari ko te mea mm, me te te !rite o te whenua ki te kanohi pai ki te puka noa o te kanohi
ka puta. Ko te whakaaro ohie e whakamahia i roto i te whenua i roto i te nui ara. 7oki, e kore e
whakah' %aaauraa e rua ko mau e taea o te *arious Znites i roto i mngai m! iho no te mea te
whenua.
angohia te okana o rongo i te kararehe ttara. Kei a ia ko te putea karere-taonga ohie
mirumiru ki tonu i te wai, me te kohatu a tawhio -oto&ith) i roto ranei. Ko te kohatu tonu i roto i te
motini te kanikani, i runga i te pnga o eye&ashes i ahuareka ai rnei, e noho ana i runga i te taiepa i
roto o te mirumiru, e, unknown te mana, e te mohimohi tonu nekehanga, ai te whiu e ratou te wai i
roto i e rewa nga kohatu, . $ roto i te katoa o nga kararehe o raro kei te rite te whariki i te okana o te
rongonga, engari he i roto i te maha kararehe, p'r i ngata, e rave rahi kohatu iti i muri o tetahi
hakari, a maha tango e ratou i te kakano, tioata ki.
8a e kite tatou i roto i te whenua, he rite ahua i roto i te tikanga ahua. Ko te a tawhio noa,
tioata ranei oto&ith te p#naha whenua a tawhio paari me tona whenua koikoi ko, te wai, ko te moana,
R te anga karere-taonga ki te marama, me te mahana huru. B kore e te makawe e hiahiatia ana ki te
neke i te oto&iths, me te wai. Ko te 6to&ith neke huri, a ka t'tkaraka, ka huri te moana ki a ia i roto i
te huringa o te waipuke. $ runga i te tauine iti herea te moana e te hau.
Contribuu a millorar la traducci
B mea ohie ki te
whakawhnui atu i enei
kitenga, te utu ae matapae ara atamai i roto i te whakaaro ki te tahi atu mau ite. Ko te
mua i roto i te papf ore o te nui ahanoa, a nui atu i nui te %aaara i te whakaaro o te
hua o pea taea e %arii i te reira i roto i te ao teitei o taikaha pea. atou i %aahiti i te
reira, e kore e waiho enei whakaaro whakatakotoria3 B whai ana 'nei engari ratou ki
te tohu rite ki te hei i te ahunga i roto i nei ki te whakaara e p ana ki te huatanga o
te mtakitaki me te whakawhnui i te mea he ki te piki i te tikanga e te tono ki to
tatou tikanga o te ora ki nga ng !wehenga o te hinonga matua. $ roto i tetahi take, e
hiahiatia ana he hua, me te whakawhnui i te konei3 engari kotiti ke hoki tatou i mau
taata kaimahi i konei ano ngwari taea3 e ia %aahaehaa ia tatou ia tatou iho, ano.
*"'''. Tuhipoka ki te !2hanga i!a.
T2piritanga i runga i te raupapatanga o te ao.
Ki te reira engari he maha atarangi o mea i roto i te tikanga neighbor&y o te teitei ko
nga mea o raro, ka pera pea ano e taea e whakaaro, e he maha puritanga, i roto i taua
atu o te Zpper ki te Kura.
;)
$ te Atua, ko te rahi te ao kua ki te kia i te
kahore whakawehi ia . Ko te tino nui ki te whanui, engari ano hoki i te hohonu i te
runga ki te raro e kore noa te hanganga o te ao te Atua.
;)
te whakamahi ahau i roto i tenei pitihanga te k9anga 7igher me te Kura, Zpper, ko Lower tonu i roto i ng o
te puta ke o :d. $. (hap. c.
Text original
8a he hakari iho rite te mahi e whai ake i runga i to tatou oneone paku i ara i to
tatou p#naha so&ar ko pea., Ahakoa B puta noa te reira i whakaaro te ringa kotahi, iti
herea i roto i ki atu, ake hanumi ki te ao i to tatou tinana ranei, i te whenua. $ ta
titiro, 7eoi, e kite tatou i te reira rerek'.
Ko te tuatahi, na nga nekehanga katoa o te aorangi iri m te rerek' haere tino i roto
ia ratou, a ki te ra tane tahi3 tikanga whakaaro katoa kahore iti. A kaua e hiahia ana ki
te waiho i te kohatu o te whenua, ano i te p ana ki te haapurorohia nei he tua puia ki
runga ki tona ao attra(tion, kia rite ki te aonui o te aorangi. Ko te here e herea huihui
katoa o te tinana to muri he unbreakab&e. Anake e, ahakoa kaha atu ki te hononga ki o
te kohatu tino, engari i te wa taua tukua he herekore nui o kaupapa -rite nga here
&oosest o to tatou tinana.
Ko te atu na nui e pa, pa i roto i te tikanga whnui tahi nekeneke katoa a tikanga
mutunga o to tatou p#naha so&ar ki te hunga o te ao katoa, no te mea e p ana i te
katoa i roto i te mea katoa tikanga whnui i roto i te ao i roto i te mahi me te mau
opuaraa3 engari ki te ake e oho atu i ia atu rite nga wahi o nga tangata katoa te iwi,
atu, rite ano e te p#naha so&ar unspeakab&y nekehia atu ana i ia i tua atu i te ao, ae
pera tae noa e kore nga tawhiti i waenganui i nga aorangi i te atu i te ringa
vanishing&y iti. "nga katoa o te p#naha i runga i te atu tango te wahi anake i rite kai
te i kotahi ki tetahi, Bngari, mo te tinana takitahi %aaite i iho takitahi pnga tra(eab&e i
runga i ia atu i roto i te p#naha so&ar katoa. inana katoa i roto i to tatou te neke so&ar
p#naha i roto i te ahunga noa e p ana ki te taua i roto i te %aatura e ia ki a ratou katoa,
a tawhio noa pokap# mau tonu nei ara te ra ano, anake i roto i te porohita narrowest,
me huri haere3 nga pokap# o te ng p#naha so&ar, engari Karapotia ana hoki ki te
pokap# teitei. 8ga aorangi katoa o te p#naha so&ar taua, ko te rite taea4ee te mau
tuahine ki tahi e te tahi, engari kia rite ki anake ki te whanaunga titiro i te ao i roto i
tetahi p#naha k!maru, a nga p#naha so&ar katoa anake ano rite mau taea4ee mau
tuahine i roto i te ao o runga ki tetahi ki tetahi.
6ia mau, te %aaohipa i te rite ki te nuinga pea whakaaro (osmogoni( nga aorangi
katoa o to tatou p#naha m! ng %igments anake o te p!ro e nui ano o te mea, o nei ano
i mahue te ra rite waenganui whaea /to(k, a ka herea tonu i te here o ope i tenei
/to(k whaea. Ko te tinana ra nui, ko te rite i reira, ki te whanau o ia, e amio ana ng
aorangi i roto i te rite tikanga kia rite ki te whenua ki te whanau o ia, e amio ana ia
tata noa te tangata me te kararehe. 6 te akoranga, e kore e whakawhirinaki pera tika
te ra i roto i te haere tonutanga me te aorangi huihui, ano te whenua ki a ia mea, 7eoi,
ko te iti nui atu i te horopaki i roto i te mau opuaraa, ope, me te nekehanga o te
horopaki tinana3 whakairi %e&e ano e matou ia tahi noa i te ope o te mahara ki te
whenua. B taka atu te ope o te mahara, e kinotia te kaha (entri%uga& maitai ia tatou i te
whenua kia rite ki nga aorangi i te ra. 8a, ko te teitei ake i te arawhata, he oranga ko,
te atu noa, ka wewete ai, nga mongamonga kararehe, i te mau me&o o te taua. Ko k'
te whenua i roto i tenei hononga ki runga ki a tatou, no te mea e matou, me nga
kararehe e wewete piri ki a ia kia rite ki o tatou wahi ki a matou3 te p#naha ano so&ar i
runga i te whenua, no te mea wewete noaa te p&anetary ki te ra rite tatou i roto i te
whenua3 otiia e kore e he ake i taua &ooseness tikanga o te atu ka ohorere3 mai te anga
ke, kia tonu wehe i te mema ngwari i to tatou mau tino ei tatou i o te whenua3 a i
roto i te mau huru taua kia reira atu uaua e rongo i te aorangi to tatou p#naha
so&ar. Ko te p'ne ope ko kaua te kaha, i te teitei i te ao.
Kite koe, he mea he whakarite rua i mua i a matou, i te taenga atu ki te mema o te
iwi i runga i to tatou tinana, hohoro e taea ki te whakarite ki te kararehe i runga i te
whenua, i te aorangi ki te ra e matou. $ roto i te tahi mau rave4a, he kotahi anake, ko te
whakataurite i taua, no te mea e nehenehe ano %aaau tatou i te kararehe ki te whenua
ano te mau me&o i te ktua o te tinana, e tetahi o teie mau %aaauraa o te akoranga
anake e taea te pupuri e koe ki raro, i runga i te painga i hua o te p#naha so&ar i runga
i te p#naha raro tika rite tikanga hou, e hopoi mai rite te painga i hua o te p#naha
whenua i runga i to tatou p#naha tinana e kore e taea te i te kitea ano i roto i te
p#naha raro iho. Ko e taea noho maitai o etahi page, p'nei mau %aaauraa tonu.
atou i hoki nga take o te whakarite tuatahi ka taea e te mea i te ra e nekehia nga
aorangi rite ratou wahi i roto i te porowhita whanui a tawhio noa ia ia, kaua ranei, te
aonui o e, pera me te kaha neke o te tohia e o te p#naha nui i roto i ai i te ra anake,
ano he pokap# papapa matua kia noho, me te mau e kore noa me te noho tona iwi
matua te kaha neke o to tatou tinana tona tohia e,. 8a te tono i te so&ar p#naha nui atu
i to i to tatou p#naha te %enua nei, me te rite i a tatou, e te mea i te tikanga ki te
makona i tana i whakatakoto ai i roto i ano3 nga nekehanga o ona wahi, a reira e kore
te mahi ki te roa i muri i waho, engari i roto i nga papa whakarerek' o enei wahi ko
nga tikanga ki te makona take o roto ia ratou. enei he whi nui, i roto i nei e kore e
te %aaauraa mau ake tuitui ki to tatou wahi. e tahi ko e kore e nga hihiritanga o nga
aorangi raro ki i taua rerek'tanga matap!kere. Mai i t'nei w o te huringa o nga
aorangi e kitea atu rite ki te roto marae iahiko ki te e hanga to tatou ari tino nui o te
ora3 otiia e kore e teie %aaauraa e hoki i te tahi atu taha mau ki raro. Ko te kupu, e taea
te kawea ritenga i anake ki runga ki te etahi rohe i nga wahi katoa.
"uta nga aorangi i te whi o te tirohanga o te atu rite kia rite ki nga mea o ng hua
noho, i roto i to ratou nekehanga waho a tawhio noa te nuinga pokap# titau ake take
ki te kia noho i roto i te p#naha so&ar ki te makona i roto i te ara tangata rite, me te
kararehe rite tangata, me ng whanga o te p#naha whenua, ahakoa e te ture kaha atu
i nga mea o te whenua.
8a kia mea he ke mo te tirohanga tuatahi e, ia kawe ana i te p#naha raro i te nui tini
p'nei o kararehe, me ng tipu rite mea motuhake e pera nui p#naha so&ar ng mea iti
takitahi, mea rawa ki te patu i te mata o te whakatairanga i t'nei kore kite tatou i te
mrama %aaite te reira i roto i te p ana ki te p#naha %akate&esitia&^ ki to tatou iho
p#naha tinana. 7oki tera noa ake whaiaro ahua o ng hunga kua ano te whenua.
Patou iwi, kararehe, ng tipu rite tatou i roto i to tatou wahi
6tiia i te oraraa o te ao, ko te pono taea e, i roto i te tua ki enei whnui wherahia e
ki te mau me&o o te rangi nui o te tinana so&ar, enei manu nui e rere a tawhio noa te ra
te p!ro i roto i te porowhita whanui, te taua miotanga ano i tata, i hangaia ana e ia,
takitahi taata tinana mahi hoki he tupuria whakato-rite, engari e kore e taea e tatou e
te wehewehe takitahi no te mea to ratou rahi iti, to ratou (ompa(tness nui tetahi, a
ratou submersion i roto i te mahana o3 e te mea kaua ke ki te kore i reira e pera. Bnei
tata te ra mea na e te whakaaro o nga tukana matamua ao e noho tata ranei anake i
roto i atu e p ana, kihai nei i te rai i ratou tino rerek' i a ratou, kia rite ki nga mea o
to tatou p#naha %enua nei e ratou tino rerek' i ia atu, he etahi kaha nui, etahi nui-iti e
t#hono ana ki te papatipu pokap# o te whenua, etahi nui nui, ta tetahi he nui iti, ta
tetahi he nui atu porotaka, etahi hua nui atu k!hikohiko, etahi whai o nui teitei, me te
taonga, etahi o nui iti a atu te iti taranata, 'tahi instin(ts nui atu (oer(ive , ta tetahi he
nui atu o te haere noa teitei o prekareka. 7erekore katoa o nga nekehanga waho, te
ere tatou i te takiwa o nga ga, ahakoa tu ia i roto i roto i nga aorangi e taea i
waenganui i te hunga e tata te ra mea te t9ari me te i waenganui i to tatou ake ta hono
mea te whenua, me te i roto i to tatou tinana i te herekore o nekehanga tohaina ratou
taa i roto i te mau me&o ng.
Ko te a tawhio noa te ra mea rite na mua i te ao i roto i te tahi mau tikanga, iti iho i
roto i Ftahi +huatanga. "ea te natura %a%auhia ng iti taonga, p'r i te kua takoto i roto
i to ratou rahi iti, whakauaua ano i roto i te i taua mea motuhake e wehea rite nga
aorangi ratou e3 Bngari, ki nga mea o tenei ao, kia whaiaro-rite3 7eoi, ko te ao nga
tangata katoa hoki ia ia, ina koa mai nga miorangi ratou, te p#naha so&ar katoa e rite,
e hanga e ratou nga wahi nui. Ko te a tawhio noa te ra mea, ano he rerek', etahi
painga, me hua e to ratou ptata ki te oaoa i te tahi e te tahi atu, me te ki te tinana
pokap#3 e ora ana ratou i roto i te tata me te mannig%a(herer hononga kamupene i
runga i te taua, he pera te rite ki te pununga taua, heoi te ao ora ake mokemoke te ra,
no te mea kua katoa te maua e tetahi te hapori i roto i taua mea, engari i roto i te reira
kia kore takitahi whiwhi rite nui, ano he ra mea hanga Ka taea e kawea mai3 kotahi
anake te aorangi i roto i te katoa hopoi mai te reira i engari ki runga ake i te mea
hanga kotahi so&ar e whai ana ki te utu mo te rawakore i roto whanaunga i roto i te
momonatanga waho o te ora i roto i te tahi mau rave4a. Last engari ko te ra mea noho
tata tukana o te ao, ko tona mea e matou i anake ki a reira.
"ea ko te tukanga ki te tukanga o te ora o te ngako i runga i to ratou mata i roto i te
hononga ki te marama o te ra3 mau outou i te reira na pea e te tinana pokap# he pouri
ra ano. "ea ko ratou whaiaro-&uminous, rite tatou-mahana3 i reira he engari noa i
runga i te whenua takitahi whaiaro-t#rama. 8a e te marama waka o te ra ki te ao
anake he waka o iti tata ki te ake tawhiti /un-te oranga nui3 kia rite ki te hua o te ra
iho korerorero ai whakamahi ratou marama mo te waka ki ia atu. Ko enei te hunga
tika whakaaro anake.
$ roto i tetahi kaupapa, kia rite ki nga whakaaro i runga, i te ra mau to tatou whenua
e kore e %aaruru rite ki te g&ei(hstu%iges mea hanga kotahi, engari rnei rite ki te
g&ei(hstu%iger (o&&e(tion mea me to ratou whaea /to(k, ranei ara o w!na rite te mea i
hanga o te taumata o runga e whakanohoia ki runga ki a ratou, i roto i te ara i taua e te
whenua a ka kia te tahi atu aorangi e t#manakohia ana ratou ei mau me&o ki a
ratou. Kia te ra, ka hapu ano he tinana i waho o te ao e rite ki te tinana muti&ated, i
tapahia e koe atu te mau me&o tino pokarekarenga me te sentient.
Kia hngai ki enei kitenga, te Moon ki te whenua kia rite ki te ao ki te ra e
whakahihi. Ko te marama kua pera whanau tika i roto i te p#naha i te whenua, me te
miotanga te whenua, e kore ano i te tuku engari ara te hurihanga a tawhio noa tona
tuaka ake i roto i te hurihanga a tawhio noa te whenua, te pokap# runga, tonu te taha
ki taua tahuri ki a ia, 7eoi, ko te whenua kia rite ki te mea hanga kua taumata o runga
e pupuri ana i tona hurihanga a tawhio noa tona tuaka ake, motuhake o te ara a tawhio
noa te ra, te marama, Bngari, mema ratou, piri ki te taha ki taua o ratou i nga wa katoa
te mau, ka pera me nga wa katoa, piri i te hononga ki te taha ano o te tinana ki a
tatou. B taea hoki, i roto i te tikanga o te atu whakataurite, na whakaaro e rite te
tangata, me te kararehe, i te haere a tawhio noa te whenua, i nga wa katoa hoki te
mata p&antar taua ki te whenua, me te kore i runga i tona matenga, i tenei p hoki ki te
marama , o pehea tiketike ka haere ia ki runga ki te whenua, engari ng tonu i roto i te
raupapa o mea te %enua nei akoranga, i roto i te tahi mau tikanga e tu teitei, i roto i te
era atu pea raro atu i ia tatou. ana mea hanga teitei, ki te ia mau tonu, ka 7eoi an!
hei mea motuhake i raro i te mea rawa i runga i te mata o te whenua, engari %e&e e
taea e kore e motuhake mau i roto i te tikanga o to tatou mea te %enua nei ake -p'nei i
nohoia te marama mea ra kia),, ia i roto i te tikanga, he oranga teitei ko te katoa, me
taua nei.
2e&& tokomaha e whakapae tonu. Ko te mea pai e kore e ki te whai i t'nei tumu
parau atu. Kia whakaae tatou i te iti rawa i konei 6pen mau %i%i e te hunga i roto i te
tahi mau rave4a e ngWkaunuitia, ki taua kitea ia tatou, no te titiro i te mea i raro. B
mataara tatou i te kakau po&yp ki te maha puawai po&yps hei kararehe kia rite ki te
kohikohinga o te maha kararehe ranei5 Ko ia pea tetahi, me te atu, rite te aonui o.Ko
te mea uaua ki te hanga i t'tahi whakaaturanga o w!na o taua hanganga e rerek' ana i
te hunga o to tatou tinana ake, me o matou ake wairua, na rawatia. Ahakoa tenei
uaua, kahore he tangata ruarua e taata e noho ki te wairua o te po&yps. 8a ka pera rite
te taua uaua i roto i te whi o te mea i runga, auau ai i roto i te tikanga nui teitei
anake3 engari he aha i taea e he i te runga, ehara i te te mea he ia matou i roto i te
raro5 Ko te whakap o tirohanga kia hanga ano hoki tenei take5
Anake te whakaaetia tonu te wawe whnuiK Kia, ki te riro tetahi, to tatou p#naha
so&ar no ahau ki te p#naha whet# nui, e, i roto i tenei take e te to tatou p#naha so&ar
katoa te 2ay Mi&ky ki te rapu i muri teitei-taumata p#naha ki te haape4ape4a3 koe
tamata ki te haere atu.
*'*. Tuhipoka ki te !2hanga tekau ma tahi.
Tautohe +. 6ractica7 mo te oraraa o te +tua, me te
ora i mua nei.
+rgumentum a consensu boni et veri.
Ki te tautohetohe ari mo te oraraa o te Atua, me te ora i mua nei -.. :d K6 ,ape
c$.:) tapiritia e ahau i konei, he mahi, i karangatia e ahau he consensu boni et veri
Argumentum hiahia ki te hoatu3 no te mea $ ahu mai i konei i te parau mau o te
whakapono i tona pai rite tonu ki te parau tumu rahi o te tahoA ia o nga taonga, me te
mau parau mau. Ko taea ki te hanga i tawhiti-pa k!rero i runga i mo te mana o te
whakaaro rawa tenei taunakitanga parau tumu e tei ti4aturi i3 engari i konei ka ihirangi
ahau e ahau ki te whakamrama poto o te taime matua.
e te kupu &) tetahi (ondition hape hapa ranei kia whakakitea rite i taua, e ratou, ka
pera me pono riro i te mana toa ratou i runga i to tatou whakaaro, ongo, me te mahi,
kino rorohiko ranei e tami nei te oaoa tangata e matou whai whi i roto i te rirotanga
mai ha, me te mahi whanoke tetahi wahi te riri tika, amuamu, i 'tahi w i muri mai
whanga mamae reo-aroturuki ranei, 7eoi, ka huri te pono o te huru i roto i ki te hei i
te ritenga atu o tenei katoa rite i taua. Ake nui hapa mana pono ranei toa tenei huinga
atu na mohiotia ai i runga i to tatou mau mana4o, mau mana4o, mau ohipa, i runga i te
p#toro nui o te iwi, me te roa ake i te roanga toro reira rnei, ia te hape i waho nui
pokanoa ki te toenga o to tatou mau mana4o, whakaaro , mahi hoki i te p#toro iti o te
tangata, me te mo te wa poto pea e taea e kitea ano pai, me te ara whai hua. ena ko
tenei te mea te reira noa e te ti4aturiraa i roto i te Atua, me te tahuti ore, motu ke i te
utu ari e mea kaha ki te kawe ki a koutou ia, te kore kawe ana i nga painga nui, nui,
me te ake whnui te whakaponokore, engari kino m! te tangata, me te tangata takitahi
tata me te determinant hohonu ng tenei whakapono ranei ti4aturi ore i roto i te
hinengaro, i nga mahi o te iwi, me te i roto i te perimeters ake nui, me te ki runga ki
te wa e roa ake te whakawhnui atu3 hea whakaohokia e ake, e kore e taea kia tino
whakaarahia e whakaponokore i roto i te perimeters nui i roto i te oma roa. 8a kawe
ana i te huatanga o te pono o te whakapono e te Atua, me te tahuti ore te t9ariari, per
se.
Kua kawea mai Ahakoa ng mtua, me nga rangatira kahore o ratou whakapono i roto i te Atua,
me te tahuti ore, e pupuri i te reira, engari te nuinga o whaihua hoki a ratou tamariki, me ng
kaupapa ki runga i roto i taua whakapono, pera nui te %aaoraraa i teie ti4aturiraa e akiakina ana3 e
kore e whakakahore ratou e tino te who&esomeness o te taua ki te ueueraa, me te whakapakari o te
mana tupu, toa ia i runga i mana4o, whakaaro, ng mahi o te iwi. A kia mau ai ki, e ko tenei anake i
tetahi hoahoa o tenei whakapono, ko te take, i roto i tetahi hui, he tauira p'nei o te taua taea, e ka na
-i muri i 8o. 1) ki te titiro ake atu i te tika.
1) Ko te hoahoa taipitopito o tenei whakapono ka haere i raro i te parau tumu tauaK
Ki te kahore he e he hoahoa whrangi ranei te hoahoa o te whakapono i roto i te Atua,
me te tahuti ore, te atu whi ki te oaoa o te taata nei, te atu, ko te roa ake, me te ake i
roto i ia perimeters ratou whiwhi mana i runga i te mana4o, te %eruri, mahi, pera tenei
hoahoa whrangi ranei, ko te ki te titiro i te hoahoa o te whakapono rite pono i roto i
te take te ritenga, kia, i muri katoa, e taea te kite anake te whakapono rite kia he hapa
ranei, ki te mau roa4e, e te taata i muri i te taatoaraa whanaunga i roto i te %akatupu&ak@
tino he.
O) Ki te ki te, kia whakaaro rite ki te pai mo te iwi, he aha te tangata utu, te oaoa, te
pai e kore e tika i te ng hononga takitahi, mo te wa poto, mo nga hautau takitahi,
engari ki runga ki taha katoa o te natura taata, no te te katoa o te taata nei, ki roanga
mutunga, he pai ki te whakaaro ki nga w katoa, te nuinga e noho tatu ana, me te
whakatairanga i, kua tika ai i roto i te tauira o mua, ka taea e te whakapono mau roa4e
e huaina i te wa ano pai, a taea te tutakina i roto i o te pai o te whakapono i roto i te
pono, i te katoa. Karanga ahau tenei te mutunga o te parau tumu mahi.
Ko te mutunga o te parau tumu mahi tete ki te mutunga o te parau tumu ari, e e te whakaaro o
te whakapono i roto i a ratou ano, ka ki te hua t#turu o nga mea rite ki mana.Aromatawai te parau
tumu mahi i te parau mau o te whakapono rite ki te tahoA ia o nga take, te ari rite ki te tahoA ia o
nga take o te, me te haere
$ e taea mheahea, kia pera pai te whakamahi i te parau tumu mahi ki te waihanga i te
whakapono me te te ari, anake e he rite uaua i roto i te whnui ki te aromatawai i te kounga o te
whakapono o noa, rawa, ng huatanga o muri, p'r i te totohe o te taua ki a te hua t#turu o nga
mea. 8a reira, he whakamahi ng o "rinzipe e rua ko te P+t&i(hste, a mai -kia rite ki te 8o. N me te
0) mahi kua "rinzipe e rua i te timatanga o te hoahoa o te whakapono, te whakaaro toa i runga i te
"ast o te whakapono, he tikanga, e kore e taea e nei mawhiti kotahi, me te kia3 p'r i ara tae te take
kotahi anake te mea o te p#take o mua o te whakapono ki to ratou teitei, me te mm he rite rite ia
atu atu.
N) Mai i te w ka puea, te tautohe -, tono nei i te pai o te whakapono, ahakoa
mauri mahi i reira ki te whakaputa i te whakapono i roto i te Atua, me te tahuti ore, no
te %arii i me te hua, me te nekehanga ake tonu pera ki te mahi i, ahakoa e kore e
anake engari ki te take ari, me te no o te mana4o Mori hoki. Ahakoa i taea e
whakaako o te Karaiti tae rite hei&verkEndende me te wahi sa&vi%i( anake. B taea te
mahi i te reira, e mea pinepine i meatia, e whakapono i tangohia tetahi wahi ki nga
painga pae o takitahi, tetahi wahi i untri%tiger tirohanga o te mea nga ma&ui katoa,
tetahi wahi i te peu maitai o te pakanga kitea ki te take ari, te tangata whakaaro kino,
e hape konei3 e kore e engari teka i roto i te he i rapu nga iwi ki te whakat# i a ia kia
rite ki o ratou painga, engari e kore e he iti rawa einri(hteten ia ratou painga, a rapu i
te whawhai ki nga take ari, kaua i te momo tika uni&atera&, ki te whai whi rite ki te
otinga kawenga.
0) tatou parau tumu konei hanga riro tatou i runga i te aha te pera nui ngaro i runga
i te hoahoa matau o te whakapono, a ka riro te anga haumaru ia tatou e tatou i te
huarahi taua ake i roto i te m+rama horopaki e. B haamata te tangata ki te whai
korakora-ngkau nuitanga me ng kia pupuri i te whakapono hua hangaia m! te pai
whakamrama ranei. 8a ka rite ki ai nga painga o te pono, me nga kino o te mahaki
whai whi ake i roto i te wa, me te whi hoki, whakatau ratou ake, me te uaua ake
nga takitahi, te hunga i nga whakapono pono teka ranei, a ka whakatika i te hunga i
roto i te matauranga tika, te kawe i tenei hoki o te he, kia whakapono anake muri e
taea noho, i hono ki te takitahi ng ngkau nuitanga katoa pai me te tino maitai roa ki
a-pnga whnui e.
Q) rau tatou parau tumu ia tatou ahua rite ki te mauri o haapa4oraa waru ata tona
materia&ity te werohia in koa i roto i nga wa tata maha, te mea he tokomaha h!u
hiahia e kia rite ki te nui katoa i tona karakia ka taea mo te kaha, te haumaru, me te
kotahitanga o te katoa i roto i te whakapono noa, kua ki te hoatu i to ratou ara ki a
ratou hiahia motuhake. 8o te, kia rite ki to matou ari, he parakore te pono o te
whakapono o ng te meka rawa tupu e tona who&esomeness, te atu iwi, me te totoka
ake me te tino e whakaaro o tenei ratou. Ko te whakapono e puritia noa i te tangata
rnei i te hautau takitahi o te tangata, i mahi i tenei ranei rai& ki te mahi ki, engari
whakaaetia e te tangata katoa e taea ana ki te utu ki te hoatu e whakamatau kia kore ai
e waiho e ia nga mau roa4e e kore te mea ano, a ka whakaaturia e tonu reira e kihai
mau tona painga whakairo pono, me te pumau iho mo te takitahi. B kore e pera te
whakapono ko te hiahia o te tangata takitahi, engari ko te hiahia o te te takitahi, ko te
kia urutau -i te mtauranga, ake, me 'tahi atu) i te whakapono e ko te hiahia i roto i te
hononga tino taea ki te makona katoa3 a, no ka hoki kahore ano e tae ki te kawenata i
roto i te whakapono pai, he ki te whakarato i te iti rawa hei whi #nga pai tonu i roto i
te ngakau.
Mai i t'nei w o mehua whnui e %aatere i te whakatipu %aaroo i roto i te noa te ahunga pai, e kore
e kore anake whakarihariha, engari i roto i te uho o te haapa4oraa tika e i whakaturia ano. Ae he
manaaki nui i roto i te whakakotahitanga rahi taea o te katoa i homai i roto i te kotahi whakapono,
ara motu ke i ona ihirangi ng, anake he pai ona mau parau tumu whnui. Ko te ati, e rere te iwi, ki
te reira i roto i te whakapono kotahi mua tika etahi hapa whiwhi i te mtauranga kura noa i roto i te
hoko, e kore nei e p i te tumu o te pai ko te, unspeakab&y iti iho i te ki te hoatu ana i te ngangare ki
o ng tirohanga utu, me te ki koutou ake whakaakona whakah' o te whakapono ki te e rite ana ki te
hua o nga mea, he iti rawa taea te tohu, ka whakaritea. 8a ka rere te reira i te m!rea o te he i roto i
te mea tino nui ki te ngaro i te taketake o noa ake te pai, a ka i roto i tetahi take ngaro te manaaki o
te kawenata a. $ roto i te whakaaro o tenei, 7eoi, e kore e taea te kua, i titiro te p#take o mua, engari
kia rite ki te tino tika i roto i te k!rero katoa, me hoki kia tukua reira tetahi noa, i te raro o te
mtauranga, i roto i hanga ki te tikanga ona ki a ia, te tino Kai pai i roto i ona ki te rapu huarahi,
kahore he pau in(urs te whakaaetanga ki te whakauru i ana whakaaro ng rawa i roto i te
mtauranga t#matanui. Ko te tikanga i o te re%ormer e taea te haere mai te iwi iti ake i te Atua. Ko
konei i tenei whakaaro %i%i, me (ounter-whakaaro e kore e taea e tino mahi i raro taonga p'r.
?) o to tatou whanaketanga me te hoahoa o te whakaaro %aaroo i roto i te hononga
tino mauritau, me te mahi ki te whakaaetanga o te morare, me te katoa o te ora o te
huatanga parau tumu e whakatakotoria, no te mea ki nga huru o te morare, me te ora
haere ki reira hanga ker'me, me te ki whiwhi aha te tangata i te maitai tino me te
gedeih&i(hsten3 te whakaaro a te Atua, me te tahuti ore e haere mai i muri i te engari
hoahoa e whakaae ki te taha to tatou parau tumu, ara pera me te taputapu tino kaha
m! te ora pai whakahaere o te ora no te mea tika ko reira, te whakatika i roto i a ratou
ka rite ki whaimana i te tirohanga o tona hoahoa, te aha i hanga Me whai te nuinga
tino te mana4aonga whnui i runga i te tangata katoa ng huatanga teitei.
>) B hngai ana tatou te ngangare i roto i te whnui i runga i te noa, e rua e takoto
ana i roto i te hua o roto rawa o nga mea, me te mauri hopea o te hononga taketake
wairua i hoatu ki a koe tonu te t# rangatira te ra4i, no te pono, me te pai, a ka hanga
tenei hononga ara i te taua wa i te huatanga mahi puta.
$ te wa ano kua hngai ana ki runga ki te turanga aano o iteraa, e whakaratohia ana
e anake e taea te ako i te tangata i roto i te tauira whakamutunga, engari te mea te
kaimahi ia makona ia i te ona mau hopearaa ranei. Ae, i kitea i te huinga katoa o te
pai me te pono i roto i te tikanga kua tohua i roto i rahi whnui taea o te iteraa
moderating anake.
\) Ka taea e koe te whakamahi i te tautohe o mua ki te whai ake i roto i te hononga
whakatinana i roto i te whai ranei.
B whakapono i roto i te Atua, me te tahuti ore e kore e ti4a ia tatou, ki te kahore i te
Atua, me te tahuti ore3 no te mea ka whakapono i roto i te Atua, i te tangata e no te
hiahia ia ki a ia, na kua kahore noa i hanga e ia te take i hiahia ia te whakapono i roto
i te Atua mo te pai tana, a no reira ki te hanga i te meinga te reira i te taha o te
hiahia. Ko te whakatupuranga o tenei whakapono e te iwi reira kia tika ki taua te hua
t#turu o nga mea, kua whakaputaina nei e te iwi, me o ratou hiahia ratou. B te reira i
tetahi wahi i te hua o te mea te tpiri i te absurdity, i 'tahi w e haere ai ia ki te
wheako pera tae noa i taua e taea te hanga i taua hua i kiki ana te iwi ki te taea ki te
tupu anake ki te whakapono i roto i te tahi mea, e kore te aha i pai.
.. +ddition i runga i te tihi ture ao, me tona hononga ki te tikanga herekore.
#8
Ko te ture nui o te ao, he aha matou i :d. $. (hap. c$.: te unu ake, ahakoa ta(it&y
mohio a&&w+rts, me whai hua, me te tono reira he mea hou. Ko te mea te reira ki ahau
i te %au%aa tumu e te mea i raro i tona 2hnui me te ari kitea mo te rohe katoa o te
oraraa mau, e kore ano maiohatia makona. M! 7ere i teie nei te whai i 'tahi k!rero,
tetahi wahi ki te whakawhnui i, tetahi wahi ki te %aataa mai i te mahi i mua.7eoi, i te
hononga o te ture ki te oraraa o te wairua te Atua e haere ano ahau i konei, otir, e
kore e kotahi3 kia rite ki nga k!rero o mua e konei pai whiwhi mahi.
;) Ko tumu te whai ake i te korero i roto i nga p#rongo o te Ks Jes. 2iss o. -Math.-Koiri. Jrade) tono ki a
Leipzig i ;>N\ /. \> %% .. Ko riro te maimoatanga o te ptai o te haere noa i te tea paku rerek' i konei.
B rua i roto i nga whi o te rauemi rite ng wairua, te wehewehe tatou i ng ture3 . $
roto i taua tauira, i te mahara, aut!, hiko, attra(tion mat#, te onoonoraa, te (oeGisten(e
o k!piupiutanga iti, et(3 i roto i tenei i te o te Asso(iation, te habituation, te huinga o
te hiahia me te hihiko, et(. 7e maha ture motuhake e hiahia ana koe ki te whakarite i
te whnui ake3 na katoa ture te whnui atu motuhake attra(tion, e ia tutava i te
puranga i roto i te reni a%aro honotanga ia ratou ki te neke tahi i te tahi i roto i, me te
attra(tion katoa, me ture repu&sion katoa i te wa ano nga ture whnui o te phekoheko
e nga puranga i roto i te ahunga o te aho hono ia ratou i te katoa ki te ng rahinga
nekehanga ano ki te taui i to ratou manawanui tawhiti. Ko nga ture o r!p#, te et(
habituation i roto i ng whi hinengaro he ratou kua ture whnui, e kaimahi ture
motuhake mo ng huatanga motuhake, me te i roto i te tahuri awhenga ki ture ake
whnui o te mahi hinengaro.
etahi wahi he kitea e te kanorau o ture o te mahi tika rite ki te kanorau o ki nei te
tono ratou, kia rite ki ki te kanorau o ng whakatutukitanga, e whakaritea e ratou e p
ana huru. Ko rerek' i te ure i te KWwanatanga ture o te mahara, ki te kahore e ko, p
tenei ki tino tawhiti o te mat#riki ki te whakap atu tata3 7e huru rerek', e te p hoki,
he angitu rerek' enei3 a te ture ng Da o tautuhi ana te rerek' rite ki nga huru rerek' o
te angitu, ranei te hononga i waenganui i te rua. $ roto i te runga i te ture i roto i te pae
varua. ure o te mahi e kore e anake te hunga e !kawa i te whnuitanga ake o ng
ture, engari ano hoki i te mea e p ana tenei ki te, te hunga e matau t#turu i te
whnuitanga o ng angitu ng huatanga, me te i roto i a ratou ano, i waenganui nei e
takoto ana e ratou ki raro i te whanaungatanga3 a te ptai o mehemea i reira he ture
tino whnui o te mahi kei te, kia reira, konei e mea i te wa ano, ki te mea he he ture e
ture taea katoa, e huru taea katoa, me nga momo katoa o nga angitu e nehenehe e tupu
mai i roto i nga whi o ng mo ratou ano.
7e ture taua kua tatou i roto i te whakaaro whakapumautiaK A, no te a te wahi auau
i te huru taua, a kia hoki e enei huru, pera ano hoki te angitu taua auau, i raro i te
tahi atu huru, engari atu angitu.
2aiwai, he hei whaiaro-kitea te ari o te ture noa !kawa, me te mau hoki te mahi
tenei. 8o te mea ki te taea e wahi, a mahana te tahi mea e meatia rerek' i roto i te
huru rite te atu wa, na tika e tupu i tenei take i te ture whnui, e hiahiatia ana e te, ki
waho, a ratou kihai tino i te t9ari rite i taua. 6tiia ki te hoki i taea e te hua ano i kotahi
atu take atu i te tahi atu mau taime, na rakau i roto i tenei kino taea i roto i te ahunga
whakamuri.
7ei waiho e kore e p ana ki te tikanga o nga kupu matau ahau kotahi, a mo te
katoa i raro i huru katoa ng hopoia spe(i%iab&e o te rauemi me te oraraa i te pae
varua i roto i te whi me te wa
1)
, e kore e taea te whakaaro anake te whi tino i roto
i te whi me te wa i roto i te wa i te 6ia mau, te whakaaro he %aaotiraa o te oraraa,
mai te whakakapi i te reira e te tona tino anake te vai. Ko te whakamahi o te kupu
huru puta whai hua i roto i taua i roto i to tatou mau ture, he e p ana ki te hua o taua
i nei tu te reira i a tawhio noa i roto i te wa, me te whi, i roto i te hononga ki te hua
o ia kaupapa. $ roto i tenei kawe huru i te angitu i roto i ng o to tatou ture, karanga e
matou ia ratou i te mau tumu o te angitu.
1)
irohia te. e p ana ki te *o& taipitopito. ahau, ,hap. c$.:. 8:.
aea e tetahi whakaara i te whakahe i te i&&usory i te t9matanga to matou ture, mai
hoki nga kaupapa, engari mau ahau te tohia e o te huru i roto i te wa, me te whi i rite
te (onditioning tetahi ki te whakaaro, reira, o te tukurua o te taua i roto i te wa, me te
whi rite take te mahi i roto i o te ptai i taea e. 6tiia ka taea ake e te tetahi ture o te
mahi o te ptai, mai i taua mo4on@ te tukurua taea o ng take, me o ratou huru. ure
Ko te mea i whakapaia e whakamahi B hia k'. $ roto i tetahi ture o te mahi me
supponieren ia tatou i te rave4a o atu tawhiti i roto i te wa, me te whi take i roto i te
aroaro o tata ranei ki waitara nga pera atu te atu ratou. Ahakoa tenei te %eruri e
wairere tino whakaae ki te whakamtau i to tatou ture poropeihana ano, ki te nei hoki
tatou i roto i te hoh taime, tahi, pera me anake ki te tohutoro ki tenei huru, he taea te
tamataraa, a ka taea e whai tikanga. $ roto i te take o tona (ogen(y, engari ka taea e
raro i te arata4iraa a to tatou ture iho, kitea te angitu parakore mo ngaahi t#kunga
taratahi pohewa. B kore e taea e tino hatepea atu matou i roto i te mahi o te toenga o
te tinana ao, engari kia kite, e e tino ratou tikanga kahore he i taua whina ki ia atu,
rite kite tatou i te mea e wahi, i te nekehia a muri ake ratou atu i era atu o nga tinana
te rangi e rua.
Ko te (on(eivabi&ity mere o to tatou ture, e kore e ano i te mau ranei tona mana
mau rite te roa rite ki te ritenga atu ano hoki (on(eivab&e. A i roto i te meka e +rai ai
tetahi mea ki te whakaaro i arahina nga huru taua ki ng w rerek' i roto i te wahi
rerek', me te angitu rerek' ki taua mea ranei, ano i taea e te angitu taua
whakawhirinaki i runga i ng ng huatanga3 ., Mo te tauira, e pera i te tinana e rua o
te whakaotinga i homai papatipu me te tawhiti tenei ra na apopo, me te ao ki te kia
whakaarahia, ranei i ki kia whakaarahia i konei, pana atu ki tetahi atu wahi o te
rangi3 kia mahi e rua te iwi i te tangata ano ranei, taa A, engari i raro i te taua tikanga
rawa waho, me te -. Mai i te (on(eivabi&ity e kore e whiriwhiri ki te mau i konei e
kore reira, he mea nui ki te titiro i roto i te iteraa.
8a whakaae e kore e taea te hanga wheako parakore rawa, no te mea i muri i hoki
tonu hononga katoa angitu i roto i tetahi o enei nui iti ranei perimeters mokow pae
ranei e kore rite nga ng huatanga taua3 engari %oki maha ratou approGimated ano, a
i roto i te momo nui o huru e nehenehe e !rite tonu ng huatanga kitea he aha e taea
e hoki ko te haerenga 2hairite i roto i te mau hopearaa. 8a ka kia mea reira e, tukua
noa ki ng te wheako, e nehenehe tatou e ite i anake whakapumautia e te ture
whnui. B na mua roa i roto i te whi o te taua mau huru pae tino kawe tino tonu te
angitu ano, ko te p#take, e hngai ana ng w i runga i ttai arorangi, ahup#ngao, te
whaiaroaro. $ kia kitea e hoki whakamuri reira kia whakawhirinaki ki te taua angitu o
ng take. . Ka taea e te aho hei tauira i te reo i taua, kia mukua ratou, kia patua, hutia,
ake ake honoa mai ki te momo o huarahi i roto i te wiri3 anake tonu e kitea e tatouK
uatahi, e enei take momo, engari i te tahi mea noa, he aha nga angitu ng i roto i te
iti3 tuarua, e aita tatou e te ti4aturi noa i runga i te rerek'tanga o te take taha rerek' o
te angitu. Pite i roto i to tatou take, no te mea entraining te taua titiro ki ,ommunity
ko te wiri o te tensioned nga wa katoa i roto i te aho te ara ano i roto i te momo
angitu, engari ki ta tatou e tau4a ore i te i te meka ko e he Zwhi, me te aho hutia te
mahi ratou wiri, engari i roto i te ara tino rerek', me te te keu rangi i roto i te huarahi
rerek'.
2hakarpopoto 6rgani( a unorganized i roto i te ara ano me te whanui to tatou ture
tino whnui. Ko i roto i te meka anake i te motuhake, ahakoa take tino whnui o to
tatou ture noa, te ahau i waho i roto i te aroaro e, i roto i pera tae noa ki te hunga
ratou e i roto i te mau huru organi( auau rite i roto i te ao pararopi, auau ai i te angitu
ano, i roto i na tawhiti e kore e nga huru taua, e kore e hoki te angitu taua. Ko wheako
te haapapu tenei tauk9, pera tae noa ki te mea hakari reira tonu, a konei ano to matou
ture i ano e te ona take tino whnui.
8a i te kanohi he e ng rite ki nga ture o te obscura kmera , a no te mea na tawhiti
nga huru o tona hanganga, te kotahi obscura kmera he3 Ko nga pepe okana omoe i
roto i te runga i te ture o nga hau me te wiriwiri whitiki, no te mea pera tawhiti ko te
taua nga huru o tona hanganga3 mahi i te ngakau, ano he k!wae t, no te mea ka i roto
i na tae noa ki te whakaarahia ake e p'nei3 nga waewae hei te hua, me te tautau, no te
mea ka i roto i na tae noa ki e whakaturia ana ratou ki runga rite i taua3 a rite i roto i
te w katoa. $ roto i te rerek', i te tinana organi( hua mat# e taea te hua i roto i tetahi
kohimu, me kahore para, no te mea te tinana he ake huinga tino rerek' atu i
tenei3 haere i roto i te io tukanga vonstatten pehea haere ratou hea atu, no te mea wahi
atu tikanga !rite kei reira.
Ko te pa ki te mara hinengaro, engari e kore te vai tenei kahore he hakari i homai
nei e sino tinana ranei, e titau MitrE(ksi(ht, reira tonu -ki te kore te whakaaro o te
whakakore i te reira i roto i te hi4oraa spiritua&isti() kitea ano tatou i konei i roto i te
runga i, pera me te iwi i roto i te hua o to ratou ture hinengaro ng 'tahi atu mau
huru ake rite, me te rite, ara he rite to ratou whanonga, kia te iti rawa i roto i te
wheako te mea kahore he take ki te e ruarua i %aati4ahia i rua roto, i te pae varua, e te
pae tino taua iwi i raro i tino ko nga ng taua waho e tonu te tikanga rite te taua. 7e
aha i kitea etahi o herekore ki tenei ari i roto i te tahi ara, engari, o te akoranga,
whakaturia B puta ki te whakahe ana, i roto i tenei take e kore e pa ki a matou te wahi
tango tatou i te huatanga whakamtau anake. $ roto i te rerek', tahuri tetahi ki tetahi,
pea, i ko ia mangere, no te mea e kore e he !ritetanga t#turu o ng huatanga roto, o
waho katoa hoki e rua iwi, engari puta, ka totohe te hua o te take e kore e nehenehe e
tupu mai3 onu e akatpui wahi i muri noa etahi ng hononga. Ko reira he nui iti iho
ranei tata ki tenei take, he mea piki tika, ki te hanga e ia he pai ng take i roto i te
ngakau3 a e ia e kore tino ua ite, i whai whakaaro mai te tatou rite te p#take o
tirohanga, ko te kupu tenei e kore i roto i te noa4tu to tatou mau ture, engari i te peu
maitai o te taua e taea te whakatau i te pnga o te tikanga herekore.
Ki te taea te whiwhi haamauraa katoa o to matou ture anake i runga i te huru, a ka
taea e te mahi ano ki te whakau i te whakaaro, Me no te atu tawhiti i roto i te wa, me te
whi take i roto i te aroaro o e tata ana ranei ki te tuku abstra(ting i te atu pera te atu
ratou,M ka mea e kore e te kupu te mea ano tika e tino tawhiti i roto i te wa, me te
whi take kua kore pnga i runga i te angitu, kia ua te reira e pea anake, he roa
rrangi, me te p#toro nui o mahi tae noa ki. 7aamauraa, me tono o te ture, katoa i
taea e kore i roto i iho pea i raro i te whakaaro i taua, ko te take, kia tata anake, tatou i
te kupu i te mea whakatutuki angitu oti e kore e taea te kitea i te mutunga kore e wahi
i roto i te meka, te tohia e o te huru i roto i whakaaro me te herenga3 engari i 'tahi w
i t'nei huarahi i taea te taua mo to tatou mahi ngkau nuitanga o te tika, etahi e kore e
ngaro i te ture reira tona mana here me te whakamahinga e p reira anake ki ng
whakatau tata, ki te i taea te katoa, engari noa i taua. Ka tatou i pai engari i nga wa
katoa te angitu tiki tika ki reira, na tatou e %arii i te whi ake whnui o ng huatanga
ki te whakaaro, a te iti i tawhiti ka whai matou i te mau hopearaa3 i tata ki te tawhiti
atu e tatou, na e to tatou ki te whakawhnui i te tirohanga o te porohita o ng tikanga i
roto i te wa, me te whi. 'nei here i teie nei noa i raro i taua titauraa i roto i to tatou
%initeness, a e %arii tatou i te taua e kore e huna, engari kia mrama.
Kihai tenei kia tutakina mai i te t#huratanga, ka ui atu ki runga ki tenei, pehea
tawhiti p kaha huru kai te te he toko&ahi o whi, me te wa3 engari tenei t#huratanga
ng wangawanga tatou iti pera, kia rite ki te puare katoa kua ano titau
whakamtautau motuhake. 7eoi, e kore e mea ano ki te mau rawaka raraunga, me te
whakarato i whakahoki kupu whnui koi nga ptai i konei obs(hwebenden te p#taiao
h!honu.$ roto i te mokow Ahakoa tango e koe rawa i te whakapono gehends e
kahore rohe i te whai huatanga o te ope, engari ope statuiert iti haere tino tere ki te
tawhiti. 7aunga te i roto i te pae tino. $ taea e te reira, no te mea whakaaro taea reira e
ki mea katoa te w i roto i te take katoa whakatau i te angitu i mua nei, pera tonu te
takoto ia i mua i te katoa, kahore hoki e me e tetahi ki te titiro noa i muri i te
whakamuri herenga i roto i te-wa whakaratohia e tetahi aroaro i roto i nei e whai i te
rauemi ki te whakaputa i te hakari tonu, a enei na ake3 engari nga mea katoa $ te
omuaraa o ona pnga i runga i te aroaro o nianei i roto i te momo whakawhiti ahau e
tango ki te mea katoa te omuaraa ano he take ki ng %e&e mea ki ng na roto i te
hakari. 7eoi, ko te he ptai e tonu ka karangatia e ana akoranga, i roto i te whakaaro o
te meka e te iho hakari he rere tenei, a ka taea te huatanga e kore te kwanatanga
whakatere o te tinana, e kore ano te kwanatanga o te wairua t!tika i te taha o te hoh
taime.
B ai ki nga rangahau o 2. 2eber haere mai i roto i te nekehanga o te %aahiahia i roto i te huru
whakatere whakaaro motuhake nui.
atou i teie nei meinga 'tahi kitenga whnui o to tatou ture o te wahi t+kuhu mua,
re(apitu&ating poto, i 'tahi w i muri i etahi atu whakahaere hononga.
;) to tatou ture, ko te ture whnui o te take i t#pono3 no te mea take me te pnga te
tono anake mo tenei ture ki tetahi ki tetahi3 me te wera meinga me te pnga tika, e
whakaratohia ana e p ana ratou tetahi ki tetahi i muri.
1) Ki te tonu whakawhirinaki ng ngaahi t#kunga i runga i ng angitu, ko te roto i
tenei huatanga o to tatou ture teitei, te parau tumu whnui mo tona parti(u&arization,
a ki te statuiert koutou ope rite ki te takawaenga o te angitu, i te wa ano i te parau
tumu o parti(u&arization o nga ope, kia rite ki taua anake i runga i to ratou ture Ka
taea te huatanga. $ homai e arata4i ia t#kunga ng matatini o ng huatanga ka
tuaruatia tonu te taua angitu ng matatini o te angitu ki a taua mea ranei, ranei, he
mea he ture motuhake, me te motuhake, i tenei ahua o te angitu ka taea e whakaturia
ake mo te mediating kaha nga mea katoa. $ roto i tenei ara he ture, me ope e taea
mrika ki te %akaikiiki, a kore he tepe kitea i roto i tenei hononga i muri i roto i te
meka. Ko hi4oraa e p ana ki te haere tonu kia kaimahi whnui nga huru rerek' rnei,
he pono o te ng ture, me te ope hoki a reira. Ko te tikanga e kore e tatou e tino
waitohu i noa nga ture motuhake tino, ka e mohio ki te whnui e kore e ranea ki te
korero o ranei ki te kawemai i te reira ki te whakaaro. B kore matou e %aataa i, mo te
tauira, i te ture o attra(tion mo ia atu, me ia atu !wehenga mokow o nga tini, engari
whakaaro anake piri i raro i te ture whnui o te t papa. e matau ana matou e kore e
%eunga i raro e whakakotahi i nga ture whnui nga ari o te marama me te aut!, me te
whakaaro i enei ari reira anake i raro i nga ture e ia %aaohipa i roto i ng.
6 te akoranga, ki tenei tirohanga, e kore whakaaro nohinohi te Kore i te t9ari, pera
me te mea i nga ope ng ng motuhake, mo4oni i ia taata motuhake nei e taea e
rangatira i te angitu, i waho i te w e ratou whaiaro. Bngari, ka rite ki nga huru e taui i
raro i te ture ope, te huringa ope, e kore e ari, engari mau, kia rite ki tonu raua i te ite
noa i nga wa katoa i raro i te ture whnui, e te mau huru i mua i a i muri i te
%aa%ariuraa, me konei i te %aa%ariuraa ano Yna. 7ei tauira, ka taea e mahara taui i roto i
to ratou mahi ake i roto i te piringatahi m te mau mai i nga mat#riki o tawhiti
appre(iab&e ki te whakap atu tata3 engari indisputab&y, i titiro te ture ake whnui o te
t papa, me te piringa rite take motuhake i roto ia ratou, na roto i te whakatau i te
angitu m! ng nekehanga taea katoa o te tawhiti me te ptata, no reira ano hoki mo te
whakawhiti i te tawhiti appre(iab&e i roto i te pa tata.
Ki te mat# i roto i te ao i waho tonu noa te ope pararopi, no te mea tikanga pararopi
raro, tomo i te rauropi, e kore i te hou mea kaha ke he e p ana ki te angitu hou e
whakaatu ki a reira, herenga, engari ko te organi( me te pararopi hahi ratou ko rua w
motuhake noa o nga momo whnui o ng whakaritenga rauemi, no te nei me te tono
hoki ture whnui, i roto i te e takoto reira, ki te huri i te tohu, no te mat# i te tetahi e
tomo i te tahi atu whakaritenga. Ko te hanganga o te karaihe e i roto i te tote, me te
hanganga o te p9p9 i roto i te wahi tango hua i raro i te mana o te ope tino rerek'3 otiia
e kore e tenei haa%i%i i reira he ture e whakatau pehea rite ki nga huru rauemi rerek'
nei a e taea e i roto i te tote i roto i te hua manu embryonated, kia hoki rerek' te rahi
rawa atu ng+ putanga m+tauranga i roto i rua3 ture whnui e %aaite i te rauemi kaha
mtauranga atu whnui, o nei e nga take motuhake anake organi( me te pararopi.
$ roto i te te ara i taua e hinga ratou wehewehe katoa, pera tikanga ana koe ki te
hoatu i waenganui i te ope ng kore ia e tutuki, engari nga rerek'tanga i waenga i a
ratou, ka taea e koe peia i tetahi atu, nui atu i a koutou e whakamahia ana ki te mahi i
reira.
Ko te rite ki huanane noa rite tautohe puputuu pehea e whakawhitia nga ture o te
pararopi ki te organi(, te organi( kia whakaaro kia rite ki nga ture o te pararopi, #kui
me te e mea ai koutou i te whnui rawa pono, engari %eunga e hngai ana ki te
rangahau tangohia huatanga.
Anga atu anake ki te atu ture mo te organi( atu i te tupu pararopi, kia rite ki nga
huru, nga whakaurunga o e tei runga i te mahi, ki te he rerek' e rua. 8a, ko te
taupatupatu ranei te rerek'tanga i waenganui i te p#rere organi( me te pararopi ki te
he e rua e hngai ana ng rerek'tanga, he aha ranei hopea take e ratou ara
tra(eab&e. Ko te kairangahau tangohia, kia rite ki ai tino pai e tangohia e tiaki o tenei
raruraru i roto i te moni whakatupu taumauri, engari ka taea e mahi i waho o te ringa
o to matou ture o whakaaro mo te taua i roto i te akoranga o tona rangahau iho
rawatia. Me i roto i tetahi take e whakaaro ki reira i te organi( rite ki nga ture i kitea
tika i roto i te pararopi, me te hamani, tae noa ki te kitea ia e tika ana, e rite ana ki ng
ture i kD ratou i roto i ng o to tatou ture ranei, ngaahi t#kunga taea5 e reira i roto i te
hua o te -atu) te whakaatu i ng tauira homai ano3 Me ia na pai titiro mo te hou, e
kore e pera tino tuku huru redu(ib&e ture hou, kia rite ki ka tutaki hou i runga i ng
huatanga irredu(ib&e mua i roto i te ao pararopi iho e ia, a me rapu ka atu, i nga ture
hou me te tawhito nui taea i raro i atu ture whnui ki te whakakotahi3 te kore, i rite
nei ki ia tikanga ki te mahi i hoki koe i roto i te kingitanga o te pararopi.
Ko te wehewehe o te organi( i te pararopi, te whakapehapeha, ki te koutou e, o te
mua i runga i te to muri, PB$PA tetahi mea i mua i te tauira o to tatou ture noa, e
tango noa atu atu i runga i tenei i puta ke, a ka whakatika ki runga ake i tenei
whakaaro te tikanga. Ai te huru o te organi( rapua e angitu motuhake anake i runga i,
pera me e waha ana hoki ia huru motuhake te tikanga o ki te meinga i te reira ranei3 a
ka meatia e ia pono auau, ka ko ano i roto i ona ng. Ko kahore, e ia i roto i nga
%aatura e, a kahore e pera tawhiti, kia rapu utu e ia tetahi angitu hou ki te pararopi. Ko
te atu taha o reira he pera ano me etahi3 i roto i pera tae noa ki te mea i te take, me
rapu utu ano a reira whanga hou3 a ko te t#hura o ture hou mo enei huru hou ko reira
konei e kore e hatepea atu, engari ka ui. e reira tino anake e tano ano enei ture hou
ki te mau huru hou ki te p, e kore e, pera me pera maha, ki te noho i te taha o te ari
whnui o te organi(, ki te ptai o tenei hononga i katoa %aaore.
"ea tamata koutou, ki te taiao o maroke teie nei parau tumu arata4i na roto i te
whakahe e whai ake neiK46ki te reira i waenganui pea mau ki te organi(, me
Znorganis(hem te Yritetanga o ng huatanga rauemi3 engari i roto i te organi( MB
hoki parau tumu ideationa&, tatou i karanga inaianei reira wairua, parau tumu o te ora,
whakaaro, parau tumu, me e kore e taka ki roto i te mtakitaki o te taiao o, a ano te
angitu ki te whai whi3 pea te mea i te huru kia pera i roto i te organi(, me te pararopi
waho te taua, engari e kore e tino te taua i roto i te whakaaro ki te take apataki
zutretenden. Chei te whakawhiti o ng ture i te pararopi ki te organi( i te !ritetanga
kitea kitea o te huru i roto i te ka inadmissib&e ia take. Ko wheako o te whakahuatia
momo whakaatu i runga, engari i roto i tetahi take e, ka rite ki nga mea tu ana ki te
rerek'tanga o te maitai i waenganui i nga whi e rua, pera tawhiti anake nga tikanga
rauemi i roto i rua ko te taua, noho te angitu rawa te taua i roto i rua, kia hunga
voraussetz&i(he rerek'tanga o te maitai i waenganui rohe e rua ka taea e te huri i
whakatau i roto i te tetahi mea e taea e te i roto i te whakaaro ki te angitu rawa i te
Yritetanga !ritenga ranei o ng huatanga rauemi ka takina. Ko te take e te mahi a
tenei pera, ko te ngwari ki te kitea i roto i ta tatou mau whakaaro whnui e p ana ki
te hononga o te hinengaro me te tinana.
N) iahiko BGperien(e, arataki, me te %aaauraa i, te iteraa i to matou ture riro i te
whakatau, me te tino mm, me te haumaru, te wahi e te tikanga e kore e taka ana e
ratou.
8o te ki kia hngai ana te arataki i runga i ng wheako tukurua mau nei te tikanga e
tika ana. B ai ki to tatou ture, engari nui ki te waiho i te iteraa kotahi rawa i roto i ki te
k9 i te hokinga mai o te angitu i raro i te mau huru taua mo te wa katoa, me te ki te
whakat# i t'tahi haumaru ture runga, a ka ko te tukurua o wheako e tika ana tetahi
wahi anake mo te papf ore, me te rorona o to tatou mahara ki te homai e te tiro aae ki
waitara etahi o nga take takitahi, te mau parau tumu whnui mo te Jenera& ranei
:asi(, te maha noa o ng take. Ko te pa ki %aaauraa i, koutou tikanga kati akeK take e
rite, ka hoatu e !rite hua3engari ko te ptai ko te, ki te aha te whnuitanga rite5 $ muri
i to tatou ture e takoto tata rawatiaK $ te mea kei te taua take, i nga angitu, ko te taua3 i
roto i te kore ano hoki e te taua na tae noa ki kore e te taua, i nga take o nga
angitu. enei ai te rere o take ko te mutunga tika na whakangaromia i hanga kia rite
ki te taua. Kua nuinga o wheako whakatau teka i runga i te kore o te te wehenga rite,
me te mau herehere ana o tenei huatanga e rua, me te auau o aua whakataunga teka
kua take e te tikanga noa ake i huaina nga iahiko wheako i te haumarutanga %i%i
sy&&ogisms ki attributing e era i runga i te parau tumu o te whakateka. 8a, ko te
whakatau wheako i te parau tumu tino, i te iho o te ture nui rawa o to tatou rite ki taua
mo te mara t#turu he tikanga rite rite ki te parau tumu o te totohe mo te
ari3 whakaratohia e te whi mau rite iti rite ki te take rohe Matete te totohe ki te
kotahi to&erates3 ki te kahore e o te akoranga kia rapu i to tatou ture ano he ture mo te
wheako, me tona tamataraa parau tumu rahi no anake i roto i te wheako tino
whnui. 7e hapa i roto i te %aaohiparaa i te whakatau wheako e taea te akoranga hei te
parau tumu ano me te iti p'nei rite te hapa arorau o whakaaroaro ana.
Kia mahara tatou korero ki a koutou i taua korerorero i kahore he k!rero o wheako
iahiko, nui atu i te hopoia ki te whai mana mo te mau, kahore hoki reira e nehenehe te
tikanga inaianei. 8o te mea ahakoa e taea e ahau te whakauruK he tahuti nga tangata
katoa, ,aius ko te tangata, na reira he tahuti ,aius3 engari e he tahuti nga tangata
katoa, he mea ano anake he mea no te arataki, me te %aaauraa i, kahore he nei e te
hanga o te mania katoa ki te kau. Muri, e taea te tohe i te reira e ia o te ara iahiko
haumaru i roto i te mara o te mau tei runga i te haumarutanga me te whakamahi
haumaru o to tatou ture noa.
Ko te matua %i%i o w!na wheako whakatau he i roto i ng mahi uaua, me te mahi
whakahaere katoa, neke atu rnei iti mai te ta%i%iraa, e kore tonu kitea te mea e ki te
k!rero ki te rite ki te p#take me te pnga, i roto i ng i runga i ia atu e. Ki te kore ng
wheako matatini hou, e kore nei e tino hngai ki te wheako o mua, me te muri hngai
katoa ki mua, tonu ratou e whai tahi mea i te taua, me te tahi mea rere na, ka pera ai
te hua, i no te matatini tuatahi o ng take, e kore e kia tino whakawhiti ki te
rua3 engari noho papf ore te t9matanga he aha ng putanga whakawhirinaki i runga i
te mea ano hoki i te hopearaa taurite. $ te mea kei, 7eoi, anake te wheako e taea kore
e whakarite ana mo te aromatawai o te whai ake wheako. $ te wa ano e taea te kite
koe i te hua o tenei ripoata i te parau tumu o te rangahau tangohia tei, i te ohipa
tamau i raro i whakarerek'tia huru, me ki nga huru ng nui taea wehe, nga ture o te
Jenera&, a ki te whakatau i nga ari timatanga. B kore e taea e to tatou ture nui
whakaora i tenei mahi, engari tohu noa te huatanga tino whnui o tenei.
0) Ki te e tano i to tatou ture, e nehenehe ia tatou ia amo i te ture tino unbreakab&e
roto i te katoa o te natura, me te ao tino varua, e rite ana tika i te mea he i roto i te
maitai o to tatou rangahau ari, rite i roto i te tika i matau te moni mahi, engari
ahakoa mau e kore e takahi i te herekore. Ka rite hoki ki *o&. K6 ,hap. Kua
whakaaturia ana c$.:, to matou ture e taea otiia, e te here i te reira i runga i whi
katoa me te wa katoa, no te mea katoa, me te wairua katoa, engari i te tona natura
rawa he indetermination mahue, ara te nui rawa, e taea te whakaaro. 8o te mea reira
pea ta e, ia hi4o hoki nga huru ano, me hoki ano te angitu ano, ki te kore e kore e
meatia e,3 engari kahore he mea i roto i tona %aaiteraa te mea te momo o te angitu
tuatahi noa i tetahi o enei wahi mo tetahi huru, e kore ano te aratau o tomokanga o
whaiaro-takoto nga ngaahi t#kunga tuatahi te hopoia. $ roto i tenei e hipokina, ko nga
mea katoa i te timatanga rite ki te ture noa3 a heoi nga mea katoa, ko te inaianei noa
ki te %aahiti i roto i na tawhiti huru e kore e tau, ki ta ratou e te mahi engari e kore
rawa.
Kia Ko te herekore o tenei tangata ng, pera kia mea atuK
$a te tangata e tohu ana, mo te taha wairua me te tinana iho, ano tirohia i roto i te
kotahi, he hiatonga motuhake, me te whnui o te huru i roto i te tino tikanga
haaputuraa i whakaritea o huru, e hinga kakato engari wahi noa pera an! i etahi wahi
pea i konei, me te ki reira, a ka whakaaro, me mahi 8+, ara i muri i tona ake, o ona
roto, me ona t#ranga ao ki a ratou e kore e re&easab&e e ti4aturi i roto i te kotahi,
pononga me te herekore te hono &ega&ism i roto i te wahi tino rite auau tikanga e
hanga nei i tona ake huru takitahi, kia kei te pono i mahia e ia i roto i te runga i, ki te
whakaaro rite tahi a ki te mahi pera me era atu, kia rite ki %aaite e ia huru te taua
nupepa o tona ao i roto, me ana t#ranga ki a ratou, e e taea e te mano rerek' taha o te
take, a ka3 ki tona haere noa, engari o 'tahi atu pae e p ana ki tonu tae ki waho, e
kore e pera i te ng e taea kore tetahi mea e i waenganui ia ia me etahi atu.
$ kua he katoa i te h9tori whanaketanga o mua o te taata i muri ia ia ia tangata hou,
ko ia te akoranga ano hoki i raro i ona ture katoa, kua whakawhanakehia3 engari ka
taea e whai whi ia tae noa taime hou ki te whakawhanake ake ratou ki te tikanga
herekore, engari i nga wa katoa ki te kia whakatakotoria mo te heke mai. Ka taea e
ano tiro i te whakaaro whnui rite te %aaotiraa o te takitahi, kua riro ano e kore te
%aaotiraa e rua o te iwi tangata, kia rite ki whakaako an! i te reira.
$ roto i te %aaiteraa rerek', e ai tango i te ari o te haere noa -kite .ig raro & atu.),
7eoi, e kore e taea te t#manakohia ana e te herekore, rite kitea i roto i te pahonoraa i
ta tatou parau tumu, e te whakatau i nga koropiko katoa o tenei w i roto i te taua ara,
e kaua taea . /tatuiert tetahi tauira o te ahua o te anoano rangatira, e ia na ki te mea
ground&ess, te panga o tetahi mea. kia rite ki te ti4aturi o to tatou parau tumu no te ari
haere noa o tenei mahi e kore e !rite. .ree katoa, tenei ure ano hoki te %reest e reira
he, kua ona take i tupu ia i roto i o te mua te e p ana ki te kaumatua muri3 anake te
aha te ahunga e tangohia e ia i roto i te putanga o 'nei take, e noho wheuua, me te
undeterminab&e, tae noa ki te mea noa ia. Ki te titiro tetahi herekore atu i nga mea
katoa i roto i te anake i pai ai, ka pera rite tenei ki te putanga kuiti hoki ti4aturi i runga
i to tatou ari parau tumu o e kore e haere noa3 i te iti rawa he mea i roto i to tatou ng
ari o te ti4amraa, ai e ia kia whiti ki te pai ai, ahakoa kia te tono e ia. 8a, ko te
pono kotahi e kore nei e nui ake i te mara heke te rahi o ng ari maheni o te haere
noa i to tatou ari o herekore3 a to tatou herekore hi4oraa tiro i te indeterministi(, kia
rite ki te hua e kore nga mea katoa ka tika kFtia i te t9matanga, kia rite ki rite ana ki
te determinism, ahakoa rerek' i runga i tata tirohanga o te kingi i teie nei whakaaro
indeterministi(.
L atu. *ia te whakamahi momo o te ari o te ti4amraa. $ muri te mahi i etahi B tano no te mau
tumu o roto, i te mana motuhake-kahore he poraa waho, kia rite ki te mahi noa3 te wahi ka o te
akoranga reira ano hoki te arotahi pono i te p#naha p&anetary whaiaro-whakatau ana nekehanga e
pai noa ki te karanga i roto i te %aaohiparaa i enei ng nekehanga. $ tutuhia e matou i pea noa
herekore ki te tikanga i roto i tenei ira3 Ki te mau nei tetahi tona %aaotiraa whaiaro-rite ki te teka i
roto i te hua o te tumu parau noa, me te hua o te tumu parau utterer tika. 2hi k', e titau tetahi te
ngaro o tetahi herekore, ahakoa -ranei waho, taihemahema, ara i roto i te tirohanga tino i te ngaro o
nga take i katoa pea. Vtahi atu wa he kau reira te ngaro o aukati -waho ranei o te mahi te mea tetahi
e karanga ana mo te tikanga herekore o mahi, e pai, e kore 7eoi, waho per se, e tupu tenei mahi e -
waho rnei, take (oer(ive. $ maoro i reira he pea e tuatau o huarahi rerek' o te mahi e te ttaitia rite
herekore3 engari tenei pea inde%inab&e kia p tetahi wahi ki ia tetahi i roto i te ng, tetahi wahi i
runga i te momo katoa o te mahi i roto i te hononga tetahi wahi hei wahi tango i roto i ia ano,
whinga, ki te kahore i reira he take mo te whakatau, tetahi wahi he tuakiri, ki te he e ratou e kore e
anake Ka taea te aromatawaitia e matou, e rave rahi ano koropiko te ari o te herekore e taea, me te
mau. $ roto i te te tikanga whaiti, whakaaro i te kwai o herekore hinengaro, anake i huaina wairua
te noa, ahakoa whaiaro-%aaotiraa, ptai o te titauraa o te mahi, te kore o te takiwa, ara inde%inab&e
kitea pera me nui i runga i te tono mara tinana, ie i roto i aua whakamramatanga whnui o te
herekore, i roto i kei hea 7e ihirangi etahi, kahore he take meinga te herenga ki te wairua, a ka hoki
te korero tatou i te nekeneke noa o te tinana. Ko te rerek' i runga i roto i te whakamramatanga
whnui o te haere noa kakahu i teie nei i runga i te herekore o te taata i te pae varua e aore kohangia
wairua i runga i, a ki reira kei tonu mea hou. $ roto i te te tikanga whnui ine kore noa te iwi, engari
ano hoki nga kararehe i te ti4am`raa o te mahi, me te nei te tikanga o te huatanga o te taua otaota i
tohua e te popohe ki te whaiK $ roto i te te tikanga whaiti, engari te tangata e mea anake te ti4am`raa i
roto i te i te i te i pai ai, he whiriwhiri mohio ranei B, engari e noho phekeheke tonu, i reira e pai
whiriwhiri, me te tino e haamata. Ara te oraraa o te hinaaro rite te kaha e taea te whiriwhiri i te ptai
e noho ranei i te hinaaro e whakawa ranei te panga i roto i te pai rawa ki waho o te hinaaro (oer(ive
ranei3 he aha te tikanga o te whi matua o te totohe i waenganui i nga determinists, me
indeterminists. $ runga an! i tetahi inaianei whakaaro %au%aa te hinaaro tino, kahore he whakaaro ki
te hua o tona takenga mai, he indeterministi( whakatau ka tonu kia herekore ranei, ka e taea kia
ano te tono o te ari o te haere noa tino rerek'.Ka taea e hoki i tua atu kaha i te hinaaro o ki te kawe
i ka rapua e hoki koe i te ki te tikanga herekore. Ano, he aha karanga koe i te tangata ki te hinaaro
atoa o an o, no te kore ia e taea e whakakeke ana ki tana hiahia, anake te noa, te whi e tana e pai ai
ki te hinaaro o te Atua ranei, he k!rero t'nei morare whnui. $ hanga te te puta ke teitei, raro, i
waho, i roto, p#mau, whanaunga, tinana, morare, te ti4am`raa ture, et(. $ roto i te te ora noa, he mahi
nui o te whakama i waenganui i enei putanga rerek' o te ari o te haere noa e wahi3 a ka taea e
tetahi te mea i he, kaua ano nga ano neke atu i te iti e te maimoatanga p#taiao.
7e hoki kahore whakaaro ki te whakamrama i t'nei kaupapa, nui iti e p ana ki te
whakamramatanga motuhake o te ari o te haere noa rite ki te hiahia ki te whakaturia ake anake te
zu&+ng&i(he, a nga wahi katoa i tuhituhia ka, pera me tetahi e tamata i roto i te noa ki te kino i te
herekore o whakamahi korero tetahi tutu tepenga. e ti4aturi nei matou anake i roto i te p ana ki to
tatou ture taketake o te herekore i roto i te ara tetahi, kua rite kua kitea e te whakamrama o tenei
ture he whaiaro-kitea ki a ratou e kore e k!rero e p ana ki te kupu, ko te ari o herekore, e me ai e
koe i te iti rawa rerek' i roto i te horopaki rerek', engari pono kitenga e p ana ki te
*orbestimmbarkeit ranei 8i(htvorbestimmbarkeit o ng kia whakahoahoa.
Tuarua atu i runga i te pato4iraa o te tirohanga deterministi( me te indeterministi(. $ roto i te
whnui, i te tirohanga deterministi( pupuritia te titauraa tonu o ng kaupapa katoa, ki waho o te
wairua, morare, pai, whakaaro pai o reira ko te kupu kua whakatoatoa nei rite i roto i te tinana, te
ahanoa o p#taiao mori3 nga ture, ano atu, uaua ake ki te kia (omprehensib&e me te tra(eab&e3 7eoi,
ko te taua te hinaaro. 8ga wahi katoa te whai i nga take k9 te tikanga he aha Da e wahi, a ka te katoa
te ara tika o te angitu ka taea, takoto nei e te hua o te mau tumu hou e wtea ana i te reira3 B
whakatakoto kFtia enei take ano o ratou take rearmost, a na ake. Ko te tangata i te hua o tona roto,
me waho, te wahi, a ka e hoatu nga huru waho mo a ia, na hoatu nga mea katoa ki a ia i roto i te
mure ore na roto i te whakawhanake mo enei take, whanga katoa o tikanga ake. B te tangata ki te
mahi noa, he pera te m!hio o te take (oer(ive ia e kore e anake hinengaro.
Ko te tirohanga indeterministi(, pera me te tete ki te deterministi(, whakakahore e matea ana te
ao ki tenei, kahore he te taea ki te whakakahore hiahia he kotahi rohe ranei tetahi taha o te titauraa i
roto i te ao e aore. Ko te take i kore te mau takoto tika katoa ki te taha o te katoa taha rite
deterministi( anake i roto i ona ngako. Ko e taea e koe te hanga rerek' ki runga ki a ratou kei konei,
a ki reira, e tatari ana tikanga herekore rite ngaro o ranei e poka ke ana ki te hiahia ki te atu ranei ao
tata, a tae noa tata na %akapapau4i pera ranei. B ai ki nga whakaaro anY i teie nei, iti te herekore i
roto i te tikanga kuiti kore anake i runga i te rohe hinengaro, engari i konei, rawa, rawa i runga i te
wahi i pai ai, ranei i kitea i roto i te hinaaro o te %aaiteraa tino hoi o te herekore tetahi auau.
1)
Kei te
hoatu te hinaaro o te parau tumu, e tauwhiti i te nga pakaru e matea, kua whakanuia ana e ia, ka utu
tona tikanga ki te he aha te kore e kia ngohengohe ki te hiahia. akoto te pai ai e tetahi take (oer(ive
-waho rnei, te auraa e e te reira tika i te arata4iraa e kite tatou i tango ia ia3 engari tona whakatau i
muri i tenei taua arata4iraa ranei, ina koa i roto i ng morare, mo te pai te kino ranei, tae mai e p
ana ki roto i tetahi mea indeterminab&e, pono i ia. B hopoi mai ia ki a ia i hanga nga take mo te
whakatau ano. A kihai ano hoki tonu Mitgehendes whakat#pato i mua i te taua mana i runga i te
p#hua. Agenesis me te mtauranga meinga pai, iwi kino ranei, engari ahakoa (onditioning me te
mtauranga o ! rtou ake whakaaro pai te tangata kino ranei, hanga, he te hinaaro e kore e kFtia e te
ara i te haumi, me te mtauranga.7e aha te tipu me te mtauranga e taea mahi tuatahi, ko te ki te
whakatau anake te rohe, me te puka i roto i te e kauwhau i nga tikanga whakapono pai, ahakoa
kino. Ahakoa ka taea e whakaongaonga te hinaaro ki te whakatau mau opuaraa waho, engari ko te
hua o te whakatau tonu whakarerea ki a ia ara i waho i herea te mea i na roto i te tahi mea, ki te
whakatau rnei ara. Ko indeterminism ki whakakapia e te h!u, i roto i te whnui, e te herekore o te i
ta te tangata o te whaiaro %akangatangata-raro, ki te determiniere ia e te mau %aaotiraa mua te riroraa
nui haere te ahunga tamau. Ko te ake pinepine i whakaritea e kua e ia i roto i te ahunga tetahi, te atu
tango ki te hinaaro hoki ki te whakatau i roto i te ahunga taua3 na whakatika te huru, me te tokonga
ake o te iwi. Ko te mutunga o mua %ree mana motuhake-o te e pai te mea hanga te tino pnga o te
iwi3 hinaaro reira hape hara o te tangata. 6tiia e kore i oti i t'nei %aaotiraa. Btahi, i roto i te tikanga
ki te whakamrama i te tokonga ake hautanga ki te korero o te mau %aaotiraa i mua i whanau i roto
i te kotahi te oranga, o nei kahore matou e matau.
1)
te kore te k9, e tutuki te mngai o muri i te auraa o te tirohanga
indeterministi( katoa rite, engari e ti4a ia haapapu e ratou te %au%aa tino o te
nuinga, a ka he tino pono i roto i te kawenata ki taua o ME&&er i tona ako o te
hara te koung. $$. maka whakamua iro.
Mohiotia, e ai ta te herekore determinist o indeterminists m! te ahua. Ka taea ki te
tahuri ki to tatou hapu o te ti4amraa, i raro i anake he puka rerek' tona taunga-mai
atu i ki te tirohanga indeterministi( noa. 2hakaaro ahau ki te whakatau o te take i
katoa mo te uaua3 ae ra, ko mua he determinism parakore oti, 7eoi, mea ki ahau te
mau herehere ana o te taime herekore indeterministi( i roto i te tikanga e te matapaki
tatou i tika e kore e anake, engari kia piri ki nga hua o te whakatau i tangohia
determinism tonu i roto i te tikanga pai. 7ere i teie nei ki te te ka mea e p ana ki te
rota o ng huatanga ari ki te tango i muri -,.) te ahanoa ano i te whi mahi o te
tirohanga.
$ roto i to tatou mngai o te tahi mea ko noa ki te whnuitanga kFtia me te i mua-
determinab&e, rite puta ake i te reira i te tukurua o ng huatanga o mua3 hi4oraa
whakatika ngaahi t#kunga hou, i reira he indetermina(y o te angitu. Ka taea e te
angitu puta rnei ara, anake e kore ia i whakaae ki te mea he wahi ke wawe ranei, mo
te tahi atu take kua i roto i te ara tetahi. $ tua atu, he noa ia. 8a whakaratohia te papf
ore o te angitu, e pera tawhiti reira wahi i roto i te hua o nga mea, ar, te ture to
runga e %aatere i nga mea katoa, nga mea katoa i tupu ko, ka taea e koe te mea i te ara
o te angitu kei roto ano kore e tika, tenei ranei tenei. Mai katoa hou take, huru, pera
tawhiti ratou tino hou, e whai tahi mea i runga i nei kahore he parau tumu no te
whakatau e kia meatia te kupu, kei roto i te ao. Ko t'tahi atu tikanga, i mohio e matou
te whakapuaki e kore te tahi mea tika i whakaritea, e kore e heke iho i raro i. e vai
nei te Bngari i runga i te kukuwhatanga te ao haere tonu ara gehends huru e, ki te
kahore %aatura i muri katoa hou, engari he whrangi o te 8ew, a nei takoto to tatou
rohe herekore i hanga, engari e kore wehea i te rohe o te tika.
Ko te determinist tika konei kia kitea ka taea e te tiwhikete, me toku whakakahore e
tetahi hou i roto i puta i te ao. Ka taea e tohu ia ia i roto i te i roto i tetahi hui, nui o te
mea e matou i mau huru tino hou i tahuri ki te an!-karanga i runga i te huru, anake
kotahi i taua pahekotanga whakarerek'tanga o ng huatanga tawhito, ko e te hua hou
puta take rite motuhake i raro i ngawari ture tawhito whakahokia ana e ia
rnei 3 maha waiho te angitu o te hou i muri i te hipoki e ture hanganga
proportiona&ity ranei tawhito ranei, tatau te tikanga kia rite ki te mahi o haere i mua i
te aroaro o. 8a ka takoto ona te pea i roto i te 2hnui o to tatou ture tika ano, no te
mea i te peu maitai o te taua, ka whai ki te kia whakaarohia e kore anake mo nga mau
taata, engari ano hoki i te 2hnui o te w, me te ki tetahi whi, he tetahi wa, tetahi
tikanga o te proportiona&ity hanganga ranei tikatia, tohe i te 2hnui tonu o te ture, e
ratou ano noho tika m! ng wa katoa, me te whi katoa.
8a e kore hoki to tatou p#naha p&anetary ki te tumu parau o te whakaritenga o ona
puranga i roto i te mure ore i te ara katoa ki te ,onstitution hoki, i he taime i roto i
tetahi3 engari ahakoa te kaupapa katoa, ko te taua i roto i te mure ore tino whakaritea
e ture e i hanga katoa i runga i kua vai i mua i. e nuinga tata nei, te whakaiti tetahi
huru, e te mea i konei i te angitu, i runga i te rahinga o nga tini, tawhiti, tere,
tohutohu, tito, me ng !wehenga o tenei katoa3 a me pehea ki te hoatu tahi nga take, i
te mau hopearaa maka tahi3 te iteraa ano kua whakamatauria e he te take, a ka kua i te
wa ano e matau ki nga ture whakaako ki te ttai i muri i te hanganga o nga take o te
hanganga o te mau hopearaa.
7oki nga take o nga determinists ka takoto inaianei, te mea ite tatou e, no te ki te
p#naha p&anetary genera&ize, ki te meaK huru ranei katoa tatou i hou karanga hou ki
nga huru e p'r titonga, me ng rerek'tanga e taea te tatau rite ki ng ture nei, ki te
kore e kitea i te haere i te aroaro o, engari he %indab&e. Mai te timatanga, e hoatu
katoa nga tikanga taketake ki runga e, tei reira, a na hoatu e kore %aaotiraa hou i roto i
te akoranga o te w, e kore koutou kia kite.
enei tirohanga he ahua, 7eoi, whakaaroa te anake i roto i na tae noa ki te tauira i
whiriwhiri rite te putanga o te mtakitaki me te ki runga ki tona whakatau, e 7eoi, he
whi o e matea, ko tenei e kore e ki te whakakahore, no, engari ko te tika o tona
whakatau e kore e o iho te mauria e.
.a(t Ko e te hangarua o te hou ko te mo te determinist ki ng huatanga tawhito
rite ki ng ture o te rahi me te tito, ranei pera ano me te pnga o i rahua e te tawhiti, a
ka rite ki iti anga ki te kuware he e ake tino ratou e nehenehe e manuDa. Ko te pa ki te
mara hinengaro, na taonga nga ture ohie e te tono ki te huatanga mm, haere wahi,
kia hoki ki te hipoki i te hanganga me te i te rahi ranei i roto i tetahi whakamahi i te e
no ki te p!auautanga o enei tikanga ano he katoa. 7e aha meinga e tikanga hinengaro,
me ng whanaketanga i te whakaminenga o e toru iwi, na iti rawa tonutia i te mea te
panga i te wahi o ia rua, kia rite ki te mana4o o te tangiata, he himene e kore %indab&e i
ona w takitahi. 7e tahi mea i roto i te mea haaputuputuraa katoa ohorere he rerek' ki
ia huinga rerek'.
Ko pehea te mea i roto i te wairua, he hoki te reira i roto i te kaupapa rauemi o te
wairua. Ki te te mau parau tumu i tetahi e tau mo te mahara, e kore he iti rawa tetahi
hea i roto i te tinana te ao. $ mua, o te akoranga, ko nga natura&ists ki te %arii i hau atu
i te i tahuri inaianei, kia waiho hei mea katoa i roto i te natura, rite i roto i te mahi o te
mahara, p'nei ki te hanganga o nga pnga o ope timatanga i waenganui i tetahi, ki
tetahi mat#riki, a ki nga ture o enei ope, me te hanganga hoatu o ratou pnga kei te
parau tumu ki te ttai i nga mea katoa e tupu i roto i te natura. Ko kua whakakitea
reira e kore e pera tenei. $ roto i te organi( he tata kitea e kore e ranea i teie parau
tumu. 7e mea kahore whakaritenga e nga wahi katoa e iri ana te pnga taketake
anake i runga i te hononga o tetahi korakora e rua. B kore e taea e te aha e reira te
hunga i reira e toru te wahi e wha, ki te wahi whai whi nga wahi katoa o te p#naha ki
te pnga taketake5 8a reira mea tino ki te take ki te pnga rpoi organi(. B i roto i
tetahi take e kore e he whakaaro o aua pnga puta ki te kau, i tia ki te taha o te meka
i roto i te rohe o te %aahiahia e engari nga wahi katoa ano hoki i roto i ng te
weighab&e, me te noa whai whi nui i roto i te organi(, tino puta i taua. Kua
whakakitea te reira i konei -i roto i te mara o papahiko, hiko, be aut!) e kore e anake
te angitu ng, engari ano hoki ko te ture whnui o te angitu whakarerek' i te pnga o
korakora e rua i roto i te whai whi o 'tahi atu mat#riki i roto i te tikanga mo e noa
nei e kore homai M+t+pono o etahi ttaitanga te. Ko te hononga ki te katoa, he mana e
kore e taea te whakatau i te hanganga o tetahi taipitopito. B kore tetahi e e matau roa
e mea nahea tawhiti te uru pnga p'r, me e ko to ratou natura tumu3 B kore e taea e
8a e mahara p#taiao atu ano t9whiri rite3 tino mau tonu anake taua pnga e kitea. $
roto i te whi o te mat#, ake ake rpoi ki ng pnga e titiro ana ki te no hoki konei
whakaatu3 ai e taea e tetahi tangata te ui ranei kahore ratou, rite te anake
whakawhirinaki i runga i te organi(, i te whai w+hi o te %aahiahia ki
weighab&e. .au%aa reira hoki e te taha o te4Bta %aahiahia i roto i te whi i te rangi e
kore e e roto anake i waenganui i nga rangi katoa, engari ano hoki te T i weighab&e
katoa, me te taunekeneke ki te he e hono te ao katoa ki te katoa, i te takitahi katoa i
roto i tona ihirangi %aahiahia whakar!p# i.
2hakatauritea i t'nei whi kotahi i roto i te 2. 2eber o MB&e(trodynami( MabestimmungenM ta
e ia -Memoirs o _ab&onowskis(hen Jese&&s(h ;>NQ /. O?Qth.)K M$ muri reira, tei i tenei ope -e kawe
rua mat#riki hiko ki ia atu), te rahi o nga puranga i tenei o ratou i tawhiti, ratou tere whanaunga, a te
mutunga hoki i taua whakaterenga whanaunga i nei e ratou tetahi wahi i roto i te no reira o te
whakapumautanga o ratou i roto i te kaupapa t9ariari k',, tetahi wahi i roto i te putanga o te mahi o
era atu tinana ki runga ki a ratou ope.
e hua ki te whai i tenei e te phekoheko tika o rua nga puranga hiko i ti4aturi i runga i tetahi
ki tetahi, engari ano hoki i te aroaro o te toru o nga tinana e kore anake o enei tini ratou, me o ratou
te whanaungatanga. 8a te mohiotia ana e ia e he %aka%a&a&a p'nei o te phekoheko tika o e rua tinana
o te aroaro o te toru o %i%i&i ki :erze&ius, a ka tuhituhia e tera nga ope hua ki te ingoa o te
(ata&yti(. 2hakamahi tatou i tenei ingoa, a muri kia mea i te reira e te ari hiko i roto i te wahi hua i
te ope (ata&yti(.
7eoi, e kore te mea te putanga tino o te ture hiko kitea taketake enei ope (ata&yti(
8a(hweisung m! te hiko. B kia ia i reira noa, ki te tika e phono e koe te whakaaro ki tenei ture
:asi(, reira e whakatau anake i taua ope i rongohia te tika papatipu hiko i tawhiti i runga i ia atu. Ka
taea te whakaaro hoki e te kitea i raro i te ture taketake kei roto i te wahi ope hou ano aua ope nei ia
%aaitoito ia kia rua nga puranga hiko autaki ki ia atu, a nei whakawhitinga reira tuatahi o te reo, a ka
hoki o nga tinana katoa, e ki t'nei t#emi mahi, me whakawhirinaki. Ka taea e mm te reira e tupu i
rongohia te p'nei ope autaki, ka mawhiti te reo mediating to tatou mtakitaki, puta rite ope
(ata&yti(, ahakoa kahore ratou. . . . Kitea te whakaaro o te oraraa o te p'nei reo mediating te aroaro
o kua ki i te whakaaro o noa k#papa inu hiko katoa. M
7e korero 2eber rite ki te kahore pea e te ohinga reo k#papa hiko Mki te Btera whnuitia e
horapa atu, e nga k!piupiutanga marama me te tohatanga hangaM hinga.
B ahu mai ia tatou i runga i te k!hanga o te p'nei ripeka i roto i te ao katoa, kua
takawaenga reira anake te taha o te hono %aahiahia, e na me whakar!p# me te ia
rauropi takitahi, ngwari kia e taea noa iho i te reira, pera me whakaaro nei, i runga i
te o te t#puku ru, 7e hngai ari mahara-ririki, tei mo te mea katoa i runga i tenei
hono, kia 8e(k,, ka rite ki te hiahia e wahi i roto i te whenua o te hunga ari i runga i
te rohe o te mea tei runga i tenei hono, he kore-whakawhiti.
$, i roto i te tuutuu ore e, pnga, me te pakeke o tetahi t#papa taea m! te ttai
anake te whanonga o te tinana mo ano te pnga e te %aaite e rua (orpus(&es ranei
tinana ki ia atu, i roto i te whakaaro ranei3engari ko te huru o te tinana takitahi tinana
e rua ranei, tetahi ki tetahi ake %aahiti a&&wegs i roto i te whi me te wa, a na %aahiti,
ka whnui te tikanga e p ana a taea te i runga i taua mea i roto i te tatauranga.Ano
take i reira te pnga taketake o te haaputuraa o e toru, neke atu rnei tinana ranei,
whanga o te tinana, tei, i taea e %aahiti iho, a ka he whnui o tetahi take ki 'tahi atu,
me te kupu he t#ponotanga o te angitu mo enei atu take i te taua parau tumu taea. Ko
kei reira he hono pnga whnui, te wahi i te kohinga o nga mea katoa -ki te %aahiahia
katoa anake, engari retroa(tive ki te weighab&e) e wahi i roto i te whakaaro, i te
haaputuraa i taua e kore e rite ki rawa whi 7ohoki, me tetahi atu wa i roto i tetahi,
no te mea te ao katoa Kei te wa katoa kahore i waho ano, ka mohio ki i roto i te
whanaketanga, ano ko te ttaitanga o te katoa pnga o te pnga takitahi me te rite ki
te hua o mua iho ka i roto i te parau tumu taea e te whakapae3 a reira noho tonu i te
tahi mea puta noa i Znvorbestimmbares. enei Znvorbestimmbare rite te katoa hoki o
te akoranga reira te takitahi, ki te uru nei i raro, a ka ahakoa ia takitahi rerek' rite ki
tona t#ranga rerek' ki te katoa, kia ka te reira iho te huru o te takitahitanga, ara i roto
i te tikanga takitahi i roto i te whnui herekore i roto i te tahi mau te whakauru ia.
8a e kore e puta i to tatou herekore rite motuhia i roto i te horopaki ki te katoa, kia
rite ki te hunga ratou e na aroha o %eruri3 engari tino tino tika i roto i a i roto i t'nei
horopaki anake, ko te kia i titiro rite noa ano he wahi o te haere noa whnui, me te
rite te takoha, me te te hiahia, ko tatou i noa i te wahi o te hinaaro i whnui, me te ko
te takoha.
Ko te phekoheko o te # ki, pnga, me te pakeke ano he papamuri o herekore, kua hngai ana ano
i runga i te kore utu, me te phekoheko ki te p'r tino i roto i te horopaki, ki te hanga noa i te piiraa
katoa tona takenga mai he kore tetahi ture kia ahu pera me tika ki a koe. B kore te tuatahi e kore te
whakaritenga o te kaupapa tuatahi i roto i te ao nei e taea te ahu i te ture o te t#puku, pnga, me te
pakeke ranei tetahi ture i takea ano he tika, e kore e ara enei ture ratou3 engari e taea te ka ahu tenei
rite tika, engari, me ki ano te kore anake tiaki kFtia, ka ko, ara ki te tango ia tatou i te ttaitanga
arorangi tika te nuinga ki te whakaaro, i roto i te ttari whakamutunga he whiwhitanga anake, e te
hopea kia untri%tig, no te mea waiwai te tinana katoa Ko in%&uiert o te moni o te tinana katoa3 engari
e nehenehe ia tatou ia tango noa i te pnga o te iti ao tinana ki ng. 8a, ko te tika na pakeke, he iti,
te reira ki te whakaaro rite ki te ao mutunga kore, i te tikanga o te ttai i te pnga mahara taea i roto
i te parau tumu, engari kua kau mo te angitu tonu mua3 atu he, a ka waiho hei muri i anake
zenti&&ion wa zenti&&ion tau, e hngai ana ki te zenti&&ion wa mananga zenti&&ionsten, te ine o te ttai
ano i peia pera tae noa o te per se ohorere e kore e %a(tua&&y anake, engari i roto i te parau tumu i te
pae hopea ua. A pehea e tika ana, ko te tinana ao i roto i te viivii ore kia neke te taumaha me vi&itak@
i roto i nga rangi, he tonu he whi o herekore, i roto i tenei take haere i roto ia ratou. $ roto i te runga
i te nekehanga o tinana te te rangi, me nga pnga o e taui hoki mahara oraraa e hanga o mea noa, me
te hanganga taimaha katoa o te tinana ao, pono te ao katoa ko anake te turanga o tenei ora noa,
tuatahi haere ki a ia i te horopaki o te phekoheko hua, a ka kei te mahi tonu horopaki na veteki, rite
tatou e rave rahi mau taime i Za %aataa. B kore e kore utu i muri i nga tikanga katoa te mea noa i
runga i era atu o nga ringa.
Kia pehea te nui herekore, engari te mau motuhake i roto i te ao nei, na e kore e tenei te rai
ki te ttai i takitahi nga i roto i reira i muri i te mea e tika ana ki te tika a ia i te whrangi, i te aha te
he indeterminab&e i te herekore, ahakoa rite trewa -by tikanga o whakarea wheuua whakam!hio i te
mau me&o et() ranei, rite ki te tika na waenganui i te wheako i roto i te nama3 te kore, ka rite ki ta
tatou e mahi kua ki katoa te mea e tika ana ki to tatou te pohehe o nga take ranei o nga ture i mahi
ratou, indeterminab&e.
8gaahi .aka%ehoanak@ konei e p ana ki toku korero M$ te identi%iabi&ity pngarau o ng puka,
me ng tukanga organi(M i roto i te p#rongo o Leipsi(. /oz., Maths. Koiri. Abt., %., ;>N\ /. 0<
Kahore he p!h'h' e waiho enei kitenga e p ana ki te tikanga-tinana i roto i te e ai j
i te haere noa nui ki te e minaminatia nui, ki te kahore to matou kore o te matauranga
o enei tikanga e tukua te irava haumaru o te mtakitaki3 taea e ngohengohe ana hoki
ki ng whakah' tonu ratou3 ae kia mau ai ki ki te parau haapiiraa o te haere noa te ara
kino, ki te taea e ratou whakawhirinaki ki runga anake3 engari ko te noa ki te
whakaatu i te whakaaro e ara ki te whakaaro o te tpiritanga p#mau o te wairua ki te
rauemi e kore e tika ki te titauraa e ng Ppopoto i etahi whi ki te kia whakawhitia
ki te katoa o te p#taiao mori te tinana, me te reira tika ira tangata , ia i runga i era atu
o nga ringa e taea te whakakahore mana4o tetahi herekore e tera ano hoki he whrangi
o tikanga i roto i te ao.
7oki ki te mea o te ore whinga ttai mea katoa e puta ana i mua, tonu puta
tuakiri. .a(t ka matau e ko ko e, rite rite tetahi i te tikanga ranei ara ki te kia teitei, ka
rite ki tenei i runga i te whanaketanga whakamua o te ao e rite ana ki te katoa, he wa
katoa uaua te ttaitanga o te angitu o enei ng hononga rauangi, he tohu paetahi teitei
ake o te whanaketanga o te whakaaro mo4on@ kia reira, e ko te taea ki te mau tonu. 8a
ka whenua noa e taea e kore nei ki te ttai angitu e puta m! ng take e uaua ranei te
kia runga ake i nga whanaunga o roto o te p#naha iho, engari anake raro, i rite ki
tatou i tenei huarahi, tirohia ki te pae varua i4o ranei, nga mea katoa e haere tahi i te
tahi, no te mea i te whai pnga tonu atu tino whakawhanakehia wairua ki te tinana
tino whakawhanakehia. B kore te kutukutu, e taea te matapae pehea te makimaki, i te
makimaki kore, ano he tangata, he tangata e kore pehea e te tikanga i te Atua kia rite
ki nei e ratou te whaiaro teitei pai te kahore hoki te whanaungatanga3 no te mea ki te
kore te tirohanga o ia te p ana ki tona whanga whanaketanga, e kore e taea te
whakawhanake i te reira ki runga ki nga rawa o enei ano hoki te tahi mea e anake i
roto i te whanga teitei o te whanaketanga he whi.
Ko te kupu, he tangata nei kei te tonu i runga i te taumata iti o te mtauranga, e
kore e taea te ttai i te e te tikanga ia, ina kua tae mai ia ki te teitei, ki te kahore hoki
te whanaungatanga i roto i te ai e ia inaianei whakaae ana ki te teitei3 Ko pea te
whakamuri atu pea e te tangata e haere mai ana ki te teitei taumata mtauranga, i nga
taumu4a o ona mahi i runga i raro i te hi4o Da o mua, ahakoa i tenei, rawa, e kore
oti. Ki te inaianei i roto i te meka Kei te ao, he whanaketanga kaikaha, me whakaae
tatou e te vai nei te hoki hoki tenei take i te mea o te ore noa i roto i te hua o nga
mea, ki te ttai i te angitu katoa i roto i te ao i mua, i roto i te wahi i te ttaitanga o te
mea i roto i te i muri teitei Ka hinga te whanaketanga, e kua presuppose i te oranga o
te tohu teitei o te whanaketanga te mea taa iho. A kia hiahia noa koe ki te titau i te
predi(tabi&ity whinga o nga mea katoa e tupu i roto i te ao per se, e kia hanga tonu
enei unpredi(tabi&ity tuakiri i roto i te hua o nga mea.
Ka taea e tetahi te mea e, ahakoa ng tonu te whakatutukitanga o te heke mai o taua
hua i te indetermination, ka 7eoi waiho e taea hoki i whiwhi i te tohu teitei o te
matauranga ki te ttai i te hinaaro i te ara mtauranga o mua ki te nui noa atu te
whakamuri. Ka kite raia tatou ia haa%atata atu, tenei mea %aaite o w!na na e
whakamanatia ana e matou ki te taumata nui haere o te mtauranga, nui noa atu te, ki
te ttai i te mea e tika ana i roto i te teitei i te ahunga whakamua mtauranga, te kore e
kore e i te iti rawa i te iteraa ia tatou e nehenehe e titau.
,. ) te p2tai o te haere noa i te !hakaaro mahi.
Ka rite ki te mea i ona uaua, kia rite ki an! i waenganui i te tirohanga herekore
deterministi( me te indeterministi(
O)
ki te whakaaro i te whakatau parakore, kei hoki
rite tonu ki te take mahi reira, ia o te akoranga ko te whakatau tino ngwari ki te
koutou, ka rite ki noa rawa anake, ko te tetahi i te pai tino, e whakarpopoto atu i nga
huatanga mahi tukino, o te kanohi. $ te pae hopea, e whakaatu ahau e ahau pono he
tirohanga indeterministi(, engari ki te uhinga iti o take, a kia te taime deterministi(
te aha me tuhi ia indeterminism -kua katoa mai ki te ite i te whi o te hinaaro i) e
tango i te nui kahore he whakarite &eeway atu kia rite ki te mau whakaaro
indeterministi(3 i 'tahi atu pae, engari ko te taime indeterministi( e kore te whiti ki
te wahi i pai ai noa.
O)
irohia te. i runga i te ari enei whakaaro i roto i te : o tenei pene.
Kia whakawhanake i te tuatahi tatou i raro i tona ahua tino pai te determinism
parakore3 he aha e waiho te hira iti, rite e tonu ki te whakaatu i te pae hopea hoatu
ano hoki e matou ake tetahi o tenei tirohanga deterministi(, engari kei te m!hio anake
i kia e kapi ana ia ratou te katoa i muri o tetahi anake taha o te katoa.
Ko nga ngoikoretanga, e piri tetahi ki te determinism i roto i tona putanga noa,
mimiti, i roto i te meka, ki te whakatu e koe taua mea ki raro i te %aaotiraa tonu, me
mahi i te whi o te tirohanga nei ano hoki te kia ao e tika ana i te pai e tika ana i roto i
te ara e takitahi katoa atawhai ahakoa poto ano he kotahi, i konei, a inaianei e kore e
titiro te pai, engari tangohia ano he katoa o te w, me te whi, i te pae hopea tpiri e
tika ana, me te pai noa te mutunga te tika i whakaritea e te kino i te mau hopearaa o te
kino i konei reira ranei mo te pai mo te.
6tiia postu&ated to tatou determinism kore noa i te p'nei te raupapa ao, engari kia
ti4aturi ia i runga i te %aaiteraa pono ona, ki te kahore (ountera(tion ki te pai, me te
otohe i ki reira 7eoi puta i roto i ng tini, i roto i te katoa, engari e whaka# tonu i te
nuinga mo te pai. Ko te kupu tenei nuinga i runga i atu mrama atu ia tatou i te
takitahi ki katoa i te ara ake -e kite *o& ahau, ,hap c$.J ...)3 kia taea ia tatou ia %aaoti,
te mea te mea ki a tatou ki te kore ki to ratou iteraa tonu, ngaro noa anake i roto i pera
tae noa ki e taea ki te r#ri i te katoa o te w, me te whi e matou, engari tae noa e taea
te utu i te te ti4aturi i roto i te tumu parau o tenei katoa . o tatou ora i konei i runga i
te whenua, ki te poto ko reira, r` i ki kaitirotiro i te auraa te mana, me te o te te
raupapa ao i roto i na tawhiti, ki te kia whakaorangia matou, haere mai te reira i puta
noa i ki te pai, me te tangata tika whinga. 7e he, me te hara i roto i te huarahi e rave
rahi te takitahi iwi, a maha e tango i te kino, kua ua roaa ia i te utu o te pai3 engari ko
te ture me te tikanga e herea te tangata, neke atu rnei ng hautau e te taua, ki te
kahore noa riro te m!rea o te he, engari katoa ki te pai, te mana, me te tika i roto i te
katoa whakahaua vorwa&tend3 a kahore he he tikanga i roto e k!kiri te tangata ki te
ake i te reira, a ake i roto i taua arata4iraa whakapai ake. Ko te iho kotahi kei te he
inaianei hara, me te hoki te patu mau hopearaa o tona hapa, me ana hara pera me aia
ana e te roa wawe runga hoki ia ia ki te pae hopea haere mai ki te matauranga, me te
pai, kia rite ki o te mohio mana, me te kaimahi i te i roto, me utu waho, te pai me te
pono ki a te hopea arata4i ki ia, kei te whakakaha ka whakauria o reira. Ahakoa i roto i
teie nei oraraa e kite tatou i te pai, ki te kino hinengaro, tangata me te hanahana e
whiunga, tuma, me te mau %a%auraa, mau %aaararaa, me mau %aaararaa, te
whakamoemiti, me te whakahenga, te honore, me te rungia i, tpiri i te a&&wegs ratou
beziehent&i(h o te pai, ki te kino, a&&wegs hoki i roto i te ahunga o te pai pana me te
mano i roto i te kino, kia kite i te mau hopea o te pai, ki te kino ng pnga o te kino
tupu te beat hoki ake a ake etahi, me te kaha ki te kaituhi, i te roa ake i te w ki te
tupu me te whakawhanake ratou3 otiia e kore e he maha te ora hakari e ranea hei
whakaoti ataahua3 a e kore e kia tatou i te nui e p ana ki reira, engari ka te kia te ao e
kore e anake ng rohe kuiti o to tatou rohe, engari i to tatou oraraa mure ore. Ko nga
mea katoa i reira kahore rite i roto i teie nei oraraa, ka oti, ia tatou e nehenehe e imi i
te i roto i te ora i muri i te take pai3 i reira e nehenehe ia tatou ia amo i noa i te
whanaketanga atu o te mahere taua, engari kite whakahuatia kua tatou i roto i te ora i
teie nei. Ae, te meka ano e to tatou i konei, he mahere kia kite i te peu o te katoa, me
te mrama tahuna, a heoi kahore oti i roto i te taipitopito, ka hanga e te katoa, e homai
ana ki a matou i te tino etahi e tumanakohia atu o te heke mai e hanga tatou i te ora
reira, ano he mea kau iho kongakonga ranei o te nui kitea katoa, e zus(hreitet tenei
tino. 8a ka kore ko te tirohanga deterministi( reira e kore e iti iho, e te reira i kore
noa ng kupu o te ora i mua nei, engari ngaro iho.
Kia tatou runga i te ture, e te roa ake, he pono atu whawhai hoki te pai ranei, he
kino hopearaa o te raveraa i runga i te kaituhi, a te mutunga hoki whawhai na
pinepine, ua %aaite te ake me te roa ake i te mahi i roto i te ahunga taua, pa tonu tera
taha o tenei ora, ae mate iho ano he waenganui nui, he aha i raro i nga tikanga o te ora
i teie nei e kore e taea te tutuki i roto i tenei, ki te tae i raro i ng huatanga hou, me te
ki te whakaoti i, na te pai, ko te pono i te whakamutunga kitea ona utu pea iti tonu, na
akaraanga, te roa ake i ia kua heke ki a ia3 mo te kino, engari te hopea me tae mai i te
wa ka ara te pakeke tino tamau, i reira meinga e ia i te mau hopearaa o tona kino kaha
rawa, kua takoha ia te taha o te aronga tahuti taua, me te rite rite de%&e(ts ia, ko ano
hoki e ia i te mau haamaitairaa e i whai i raro i te pai, amu.
8a ka pera matou i taea e, i roto i tenei putanga o determinism, e taea te whakatau
ki hea tika ki te tangata, engari ki te pera kia takoto kia e te mau %aahopearaa o ana
mahi ake whakatau e tika ana o te taua, mo tona whakaoranga he vornweg, me i te
ripeka wa katoa, me te mamae, o nianei katoa kotiti me te whakapawera, i roto i te
whnui, tango i te whakamarie e katoa i runga i ano e tahuri atu i mo te pai, i te pai
ano i kotahi ki te kitea tona utu, te tona whiu kino, a te mutunga te mutunga takoha e
te whiu tonu o te kino ki te tatarahapa e konei ki tona whakaoranga ake kia, no te mea
kei te pera tenei o ratou ture mure ore, e pumau hutia i roto i te titauraa rahi. B ai ki
tenei tirohanga, haere mai te tangata i roto i taua e ia hua pakeke, i roto i te tikanga, i
nga p#hera mo te pai anake te tata, no te mea tupu ake i te mau hopearaa o
whakapakeke, te ake tupu te reira ano3 a muri iho i te akoranga o te ao e hiahiatia ana
kia muri tupu ratou. 8a ko wai e whakamatapo ana ia ia, ahakoa Kia hoki te wa e
kino i nga wa katoa, i te peu o hara ano mahi ki engari ki te tikanga rite tae mai te
whakamutunga, anake i runga i te huarahi uaua ki te pai, kia rite ki te kahore ka
whakapakeke no te whiu me te %aaora hanga i te raupapa petipeti nui atu i te pakeke o
te takitahi katoa.
Kia z. :. ki te immoderation. Kai ia, inu, a ka taea e waiho hei whakamarie, engari
kia rite ki haere te reira i tera taha o te mana reira, te hopu hoki mau hopea o tona
taikaha ki, te %aaineine, ranei inaianei ki ona ahuareka uru ratou, me te nuinga ki te
pahua ana ia ia tona kino. B whai ana te whakawaha h#hi, rangirua maha toutou o
hauora, hoki pea o te rawa, te tau4a o 'tahi atu. ahuri 7e maha a e enei mau hopearaa
no te whaka!rite, i etahi e puritia ana e whakaaro i te taua i roto i te mua o te
taikaha. B kore 6tiia he tokomaha te mahi. 2e&&, kua kotahi puritia reira i muri ake i
te raupapa ao, he !rite kuware, e kore e taea e tenei ranei e ka minamina kawea ki te
ripeneta i raro i nga tikanga o tenei ora tona hopea take o determinism me te
indeterminism3 te mea pei ia ia ki te hara, he kaha rawa i roto ia ia3 e tupu mai te reira
Leiden, i raro i e kore e taea e te t9ariari i roto i te tikanga ki te %aahepo ia ki te
whakaora i tana ora. 8a hoki ana ratou puta tino, ki te tonu ia i roto i tona
taikaha3 mate ia, e tona tikanga minamina i roto i te tahi atu ao i runga i, a inaianei tae
mai i raro i ng huatanga hou, engari ka waiho hei te hunga voraussetz&i(h e kore e
nei i whakakore i te tini .ort o te mau hopearaa meapango o tona pohehe, engari he
hua ki runga ake i te aroaro o te tukua e te taua. 7eoi, e kore reira te mau te tangata o
ano, i reira te mea he whi kei hea wera rawa ia te reinga3 te wahi kihai i ia tino
mohio he aha atu ki te mahi i, ki te kahore e he ia pai, a ka rite ki te riro ia ia pai, e ia
ano arata4i tikanga i tenei meinga reira ara tona mamae, kua tahuri pono ki te poka ke.
'tahi atu tauiraK
7e te tangata he egoist, e p ana mea katoa ki a ia. Cta tau ana mo ngakaukore ia e
te iwi katoa. 2hakatau e koe ia ia ki te tautuhi an!3 Ka koe kahore atu ki te mahi ki a
ia3 ka whakakahore ratou aroha ana ki a ia, te %aatura3 e kore e tauturu i te reira ia, no
te mea e kore ia e tauturu ia vetahi A. Kia ia i roto i taua te pouri, i taua mate5 ae mai
na roto i te, ia e taea muri ite na mokemoke ko ia i roto ia ia ia, a ka kua te mutunga
takoto ki te huri i tana mahi, me te whakaaro. "ea e kore e. Katoa o taua 8o te mea
ahakoa mahi tahi mea e tika ana, engari e te aha e kore e patu te reira i tika rite ki te
angitu pai i te. 8a ano ka tangohia e ia tona siokitW i roto i te ao atu i runga i3 i te mau
hopearaa o e tonu tupu ano i roto i te tahi atu ao i tona pohehe3 te mo4emo4e, te mea
atu ranei, he reinga no te hei e ia na wehingia mo te ki a ia, e ko tona ngakau i
whakamutunga meinga ki tetahi ahunga. Ko te kupu, i roto i te w katoa.
2hakam!hio te tangata ia ia i tenei ara te kia te ao, ano he tika e tika ana ki te
hinengaro, ka pena ano kitea e ia ia nei he puku kaha i 'tahi w tahuri ia i te kino, a
ka wahi hoki ki te ara tika. 8a ka pera hanga tatou i te determinism whnui pera tae
noa ki te whakawakia ai ia, titiro whakamua ki te whinga pai whakamutunga
mangere (ounter ranei haere ngoikore, kaua e tauturu whakatau ki a ratou ki te mahi
peu maitai me te. Kia te kino i muri i te katoa, te whakatupato ki te mahi pai,
ZrupareK 7e aha ahau e nehenehe e haapapu e, na mahi ahau3 Mahi ahau i taua ara no
te mea na me ahau te mea e taea e ahau ki te take e k!kiri ana i ahau, a kia pai kotahi
nga mea katoa na e kore ahau e me ki te manukanuka reira. Ko he rite te (ounter-
whakautuK 2e&&, mahi koutou rite i te mea he pera tika3 engari he pera tika ki te ki te,
kia nui tonu koutou, whiwhi koutou mate, ki te ki te kia mangere tonu koutou, kei a
koutou rawakore, ki te mau tonu koutou ki te kia ino ki te waiho e koe, a ka kino ki a
koe, a ka ki runga ake i te katoa, taua ra kotahi e ta kataka ana koe i te mau hopearaa
katoa o koutou mahi kino i roto i te taahua, ano. Papamaka i teie nei ki te tangata
tonu te nui pera whakapha ki a ia, me etahi atu ki tona tino tika, ki te whakapono ia i
roto i te titauraa o enei mau hopearaa anake i te wa ano, na te tirohanga, ko te taua te
mea i roto i hiahiatia e ia, te auraa e rapu ana te reira ki te k!hetehete, ia ratou. Ko te
oho ki a ia engari ko te whakapono ki tenei e matea, ko te iho roto i te hiahia o te ao
te raupapa. Mea au i te reira rite e kore, 'tahi atu e mea reira, te mea ehara i te mea ki
a ia atu, pera ko ia i runga i te atu kite i te mau hopearaa ia koe, a ka ki te katoa 4tenei
kupu, me te kitenga i kahore he pai, e kore ano e ranea ki te uruhi i te whakapai ake i
te puku o te mau hopearaa a muri ake na ki te e kotahi tino tomo mau hopearaa ratou
e te mutunga engari e taea rave i te reira. Ko te mamae e taea te muri, a ka whakatika
tonu na tiketike e taruke reira te iwi, te tuatahi o nga mea katoa ki te mahi i taea ki te
pehea e nga mea katoa, ka ki te karo i tetahi mea e taea e kawea mai e ratou ki
muri. Ko te kaha i te katoa i runga i tetahi o enei ara ko te whakapono e te mau
hopearaa o te patu kino hoki ki te matea ana i runga i te kino ano, a ka hopukia atu ia
e ia ki te huri, te tika atu te reira i to ratou whakaaro, ki te huri i teie nei. aua te
tangata whakapono kua takoto ia tika, e kore e nehenehe e pato4ii te pnga o te
(oer(ive mano ratou pera, a ano te hua nei presuppose tonu reira, ki te hanga tetahi
ki nga whakapae a te taha mahi determinism. $ muri i te katoa, i reira he tikanga
(oer(ive mo te pai i roto i te te raupapa ao, a e ratou te momo e whai whi iho te
whakaaro o tenei poraa e whaka#tia. Ko te whakapono deterministi(, ng rawa tino,
ka rongo, na ara te ara pai rawa o taihemahema mo te pai.
7e tirohanga o determinism i roto i tenei tikanga, e te taua i tahuri i hanga ahau i
mua, ko te ari anY o te indeterminism i runga i he rnei rawa mrama pehea
komuhumuhu i roto i te tirohanga o te ora, i kawea mai ng p#taiao mrama o te
tirohanga ranei, ranei ake ake ko te ati ta tatou e hoatu utu ki te kapewhiti i
waenganui i te pai, ki te kino, ki te wahi i te nui t#manakohia rite tonu te whiriwhiri
unvorbestimmbare i waenganui i te pai, ki te kino ano ki te tikanga herekore, o te
whakarereke nga topito ranei inaianei wh+nui ana te whakaaetia e ki te hanga ture i
pai noa mua i roto i te ahunga homai e tahuri nga i nga wa katoa herea atu a atu e tika
ana i roto i te heke mai whai i te ahunga taua, rahi ki te ara mau hopearaa he kino
iho -e taea e Admitted&y pai ki te huna,) e whakaratohia ana kia kia p'nei
taihemahema he angitu o ratou iwi ake anake e, kahore he identi%iabi&ity o te hinaaro
e ki te pai, ki te kino, engari te taha o te matua te tikanga o te raupapa ao e
manakohia. Mau mana4o anake e ki te whakaputa mo te pai te kino ranei, e taea te
reira e hoatu, e kore e te whakatau ano in%&uiert reira3 enei haere mai tika anake i te
vorbedingt ona i te tetahi mea, engari ano te ti4am`raa determinab&e o te pai ai,
ahakoa ranei i te mau %aaotiraa o mua noa. Ko te wairere ano ki te hara na tohutohu
kore taonga ki te reinga tonu3 no te mea atu pinepine kua hara ia i te, te atu te
herekore i, anga, i te rite ki te tirohanga deterministi( whakapumautia mua o te
akoranga, kua mohio hoki ki te kaha o te peu rite ki tetahi o taime determinative kino,
anake e te %aaotiraa puai rahi e te 2e&tordnnng whakamutunga i nga wa katoa i roto i
Ka taea e te ngarahu pai.
7anganga katoa roto, o waho o te te raupapa ao, ai te iwi kei roto i te meka
whakahaua ki te pai, tutakina i te kino, ngaro ratou tikanga i roto i tenei putanga o
indeterminism, -kia rite ki te te unu ake i te ME&&er, :aader, .is(her et a&). Ki te
whakahau i te taata kino ki te mahi pai pera, ko te putanga o tenei tirohanga e tona e
pai noa he hiahia, ka ka mea e anake te whakatau i ahau i ahau e ahau ano3 mea
koutou kia mea katoa, he no te mea kahore he kai ma ahau, e kaua hiahia kia ahau he
taumu4a mo te pai atu i te kino e kawea atu ai e ahau, a ka ki te i te mea tino
whakawehi whakawehi ia koutou, eintr+%e, e te mea ano he wai ki te tatau i te
impenetrabi&ity o toku haere noa. Ahakoa e kore e tenei 8 hanga ker'me3 engari ko
te Da tenei he tohu e ko tona parau tumu i roto i te meka e kore i roto i tenei ara.
7eoi, he maha nga whakahau tino tohe, whiu, i mate nga&i uns(athed ki te
iwi3 noho tonu ia whakapakeke te3 Ka taea e 'tahi atu w he kupu, he ara iti, he katoa
whakarereketia i roto i te take tangata. A i roto i te take i taua, i nga piri o tenei
tirohanga e maha ng whakamrama. Ko te mea, ina kite tatou i te taipitopito atu, tika
te take ano, i te mea he aha maha hoatu e matou maha pauna i roto i te paraharaha i
waho i te tauine tahuri i runga i tenei taha, ko tetahi wa rawaka ki te whi i te wahi
rau o te witi, ko3 tei reira ki runga ki ranei Kei runga i te tauine i te ritenga atu nui e
kore e ranei, kua tino whakapumautia te pauna e kore e ranei. Ko wai te mea ki te
mea e te maha pauna kahore mahi5 2hai whi ana ratou tino ki te kawe i te
de%&e(tion %&ute ki a ia taha, engari me waiho ia i runga i to ratou taha. B rapu, me te
whakaaro nei kia whakatikaia i taua tirohanga, engari ka puta i muri i gå i roto i
te marama o te hira. Kei te anake kia tonu te putanga o te whakatau o te hinaaro ki te
kino, ki te meinga te whakatau pera mm i roto i te heke mai i roto i te ahunga
taua. B kore te mea he pae taea konei te ope retra(tive o te mahara o te hara, me te
whiu. Konei ka 7e noa te kino mau hopearaa e haa%au%aa ia atu, e atu, e kore, e taea e
whakapai ake i te reira. 8a whakaaroa ano te mea ki te kiia i te meka e katoa 4i te
ripeka kawa me te mamae, i whakaritea e te Atua i runga i te tangata i roto i te no
reira o ona hara, a kia tino i roto i te noa ki te tahuri i te iwi mo te pai. 6 te akoranga,
e kore koutou e te korero ki a ratou. e tangata piri i te mutunga. B ai ki to tatou
putanga o mua o te whiu determinism me te hara tonu e taea te whakamahi i te tahi
mea ki te whakapai ake i te iwi3 i reira e i muri ia matou maoro, e tika ana taumai
mau hopearaa kino o take kino o mua, engari e hoki kawea inaianei he angitu tika
ranei whi e tika ana ki te angitu dereinstiger whakakore i tenei take kino ki a ia. B ai
ki taua tirohanga, engari he pono pera me kore te i te mau hopearaa e tika ana o take
kino mo tenei e matea totohe, engari e kawe kahore angitu tika hei whakapai ake o
tenei take tinihanga a ki ia, no te mea o te anoano rangatira e noho indeterminab&e i te
katoa i kore ai ia e ia a, ko te e kore te hara e kore whiu. Kia rua taea ki te mahi i
tetahi mea, nui atu i te whai whitanga ki te whakaaro huritao i runga i te mau
hopearaa o te kino3ki te ratou engari ki runga ki tenei whakaaro taea e kawe ano i te
hunga ponana i runga i te ahunga o te mea pai, e hoatu ana e ia he hua e, e korerotia
tonu te hinaaro o te mua waho o te i ta takoto rite determinative o te pai ai ano, i te
tangata e mahi ana i te mua, e kore e takoto i roto i tana i pai ai e kore e taime i, mo te
whiu, me te hara whakawhirinaki i runga i tana i pai ai, a pai anake kia mea nui ki te
whakapakari i nga whiu, kaua ki te whaka# i tenei tika %aaotiraa3 engari e tino
deterministi( tenei3 ranei i te iti rawa kia tae noa deterministi(, e hua ite e waiho hei
kahore atu ki nga toenga, e hiahia ana koe ki te whakaora. $ muri i taua tirohanga
indeterministi(, he te tamaiti ngoikore, i whakarite i te tumuaki me te hopoi4a
taumaha mo tona ora katoa a muri ake, ara mo tona mure ore te. 7oki te matamua
whaiaro whakaritenga-o te tamaiti ko te a muri tino nui, no te mea kei te here e ratou
ki runga ki te muri mai. B kore te mea nui i roto i te ptai Mtauranga. Ko te tikanga
kia te tamaiti hanga i tona huru i muri iho. $ tenei tirohanga whakaae i te mana o te
mtauranga i runga i te pai, ki te kino 2i&&, na e whakakore ratou ano i tenei. Ano he i
roto i te meka te hinaaro o tenei tirohanga ka, te mana o te mtauranga darzuste&&en.N
rawa iti) e taea muri noa te mtauranga pai huringa ng eGtrinsi( i runga i te tangata,
me te whakatau i te he aha tupono o tana e ki te reinga, e kore e te taua kapo. 8g w
katoa i reira noho tonu i te herekore o te hinaaro tino mahue ki te ngarahu pai
mehemea ki te tukua te whakaaro pai, mau tumu no te pai, e te aroaro o ki a ia, he e
hngai ana. 6tiia ki te mea na, he aha ara te huri pai5 7ei whakamatau i t'nei
tirohanga o ratou to ratou kahore ona -, mai taea te hoatu i roto i te taua mahi kahore
he hopearaa. 8a ka ki a mahi pakeke e noho ana te reira i tonu te kawe i te nohia e i
roto i te whakaaro ki te ahunga morare o te iwi i roto i te ora kahore i muri tae ki te
pehea i arahina te tangata kia rite ki te tamaiti o tetahi i te mea kua tikanga ia, kia
mau %aaueraa pai kia whakarongo ki, ana hiahia ki te whakamarie, ki te tpiri i ki te
tikanga o te ppori tangata, ahakoa i whakaako ratou ki a ia karakia, kua mahi ranei i
mana tamarikitanga o te huru te ritenga i roto i a ia ranei3 a ano kia watea tenei ki te
mea hoki i nga k!whiringa tuatahi, me te angitu rite i muri i te ti4aturi i roto i te haere
noa trewa o te pai ai, ahakoa e hiahia ana ia ki te whakaae ki kua tae mai te aho ki
tona ranei tupuranga ranei e whakapakeke reira. B parau mau e te tokomaha te tamaiti
he pakeke atu i tetahi te reira3 engari he mahi rite pakeke, ko te ki te whiwhi pupuritia
e te nohia e i whakapakeke ana te tamaiti i te ana whakaritenga tuatahi noa ratou3 e
kua whakaatu i te momo ngkau hohonu i roto i te tamaiti ake i te mea i roto i te
taipa, kahore takoha ki te whakatau ona huarahi ahunga whakamua a te pai ai. Ko ki
tenei tirohanga na nui e kore e anake katoa te pkiwaha, engari whakaaro ano hoki i
hohonu iho e haere hoki i roto i te meka i tenei tirohanga, ki te ake ratou i runga i riro
hohonu, e kite iho meinga i oke ai, atu ranei patu i roto i. A pera mai te reira ki ng
whakatau mo te iwi ranei i mua i, ara i roto i o te ao o tona oranga hakari, ai kia
whakatokia i te hinaaro o etahi tohutohu kia ara whakatau i te tamaiti ranei. "uta i
konei te reira i te pera-ka karanga. 7erekore marama trans(endenta& ranei, kua ia
tangohia Kant, /(he&&ing, ME&&er i roto i to ratou ara ng, ahakoa ko te tirohanga
/(he&&ing rawa atu deterministi(. $ roto i tenei rohe pouri i reira te ptai o te haere noa
tino tino whiwhi ki koretake, te raru kore tino nui, nga era atu te hua anake hoki ki
roto ki te pouri pana, e kore matou e pai ki te tango i te kaipnui. M! 'tahi atu
prongo e p ana ki e taea te kitea i roto i te re(ord o ME&&er o te hara.
N)
irohia te. Pe(ord o ME&&er o te hara te koung.. /. >N $$
e mauri te tirohanga mua, kei te maha mrama te mea o te huru, no te mea o taua
ratou kia kaua e wehi o te indeterminism i roto i tona putanga noa o
determinism. Kahore he mea i mahue i muri i tei te matamua i runga i te iwi ia
ratou3 ia i pai reira he taputapu hng# o mana ke. 6tiia tika i roto i te tikanga o te
determinism, he mau rawa te tangata ia ia, i tana tika, e uho roto, te aha e3 e hinaaro
nei te reira anake kotahi e he katoa ana o mua i tika ai i roto ano, me nga wa katoa te
mea e hinaaro te reira, a tae noa i roto i te mea te tangata meinga e te waho, ko tona
ngako nga wa katoa ki te rite ki te take3 reira, whakatau i te taua ng rawa rerek' atu i
nga 'tahi atu i te tangata. Ko te whakato katoa, e ka kite i te tangata kia rite ki te
p#take o tona oranga, kua hoki pai whakawhanakehia mea katoa hinengaro i roto i
ng akoranga, te pnui, te whakarongo, Ako, 2hakaako, katoa, ara te kai iti, kua
haere atu nei i roto i te akoranga o te ora i roto i tona ngako, mahi rite ki te
determinism tahi ki te whakatau i tona i pai reira, a kahore e tenei, i roto i te kupu atu,
tona tangata o mua katoa5 $ muri ki te indeterminism mua, engari mahi o tenei katoa
ki te kahore te whakatau i te pai ai, pera tae noa ki te mea noa ia, ka te %au%aa tino o te
pai ai kia tonu i roto i tona herekore3 te whi o te tirohanga he tika ki te haere ki te i ta
i muri i tona taha noa o tenei take i t#pono ai, a ka hoatu enei i te tangata ia ia, i roto
i ki te whakaoti. 8a ka rewa ano he mana purepure ke ki runga katoa i te tangata ko te
a te mea pnga ki te noa.
Ko te pai ai mau %aaotiraa noa, o nei, kia rite ki te tirohanga indeterministi( kingi kia
whakawhirinaki i runga i te mea tino nui mo te iwi nei i kakahu waiwai te huru katoa o randomness,
mai kore hoki-e takoto whakaaetia te take whnui, i te aha te e kaua whakatau mo te pai, ahakoa
kino ranei. Ahakoa te uiui tatou i tenei whakapae o randomness reira e kore m te meaK te hinaaro e
whakatakoto ano ona take, tona taumu4a3 $ patua tenei ranei e ia e te waho te energizing3 engari
ahakoa te hinaaro ia ki te whakaae ki rite te auaha matua, he katoa ki runga ki a ia. 6tiia ki te mea i
te tohu whaiaro-hanga kua t9pakohia ranei, engari ehara i te mea matap!kere.
enei kia pono, kia kore e matap!keretia wera nga mahi o te iwi, engari ana te whakatau ta, a
ka ko te nui ki tenei. Ka neke ratou i roto i te ara i taua e randomness anake i te mahi i roto i te
matua o te pai ai ano, no te mea e mau ana te reira na i teie nei, engari pono i te tupono noa, kia aha
te whnuitanga inaianei te tangata noa tika tenei me te mea ke atu kei te rite taumu4a whakaae ano
he tumu, no te mea kahore he ranei B ahei ki te determinant e hngai ana tetahi o tetahi ranei te atu.
8a, e kore te ki te whakakahore e i roto i taua taea te mea ki nga momo noa o te
manawapa ki o indeterminism, me runga ake haputanga o determinism katoa, i roto ia
tatou i te tahi mea haere ki te whakaaro o te determinism parakore. etahi e taea reira
ui mehemea kahore tenei,, whakaohokia ko te tikanga i taua determinism hapu o te
kino ng huatanga, me te pikitia, a reira puta mori ara i roto i te kino marama. 8o
te, kia rite ki te putanga noa o te determinism he pera me te pai predetermine etahi
iwi ki te reinga tonu atu i 'tahi atu ki te utu mo te rangi, te mea e taea e kore i ta te
tangata i te tauturu i te iti. A me whai morare tenei o te akoranga, me te hua uruhanga
ko te tirohanga e pouri o te ao te raupapa. B mo te pai, mo te mahi i te hoA taime i
roto i to tatou whakatau tirohanga, e kore te uru i roto i te determinism noa. Ko te
determinism toa, he huru rawa rerek', ki te mau ia i roto i te tikanga i runga ake. 8a
ka kite tatou i te tini o nga iwi ratou nohotahi ki te determinism rawa %au%au, a kihai i
kitea tetahi mea hiahia reira, ae rite nga urkey i roto i te ora tango ia ia ara kino, ka
peratia me ta e te ture karakia ratou -a hi4o .ig. Paro), kia taea tetahi e whakaaro e te
pakia i roto i te determinism tikanga i runga e kitea ai noa ake i te rapu turu3 a ka
arahi ki iti i te mau hopearaa kino ki a ia, ia i roto i tona ahua raw i roto i enei iwi o
tetahi taha e kua, 7eoi, i te he o te atu ano hoki te pai ia ki te hanga i te turanga, me te
rihainatanga ki te whakarau ki a ratou, e te e pinepine tatou tino minaminatia. enei
putanga, me te r9hainatanga pau o te akoranga anake %aarahi i, no te ratou kahore e
hngai ana e rua i runga i te whakaaro e he wa ki te huri i tetahi mea, kia rite ki te
mea i mahia e pai inaianei, pera me tonu kia pai kotahi. Kei te tuhia hoki mo te utu e,
ki te te indeterminism mau hopearaa e kore e kino atu i te mau kawe ana
determinism, he anake te mea e whakaritea e kore ng w ka tohe ia, ano he nui rawa
identi%iabi&ity o te hinaaro e ki te pai, ki te kino i te kotahi ranei i tua atu i te e pai ano
i roto i te mahi whakaae ana nga wahi katoa, ki te taea e kore e taea e kukuwhatanga
te mtau mrama o te tirohanga whakaae koutou i te reira.
$ roto i nga iwi e te au%au i koropiko ki te determinism, ng i roto i te tino o nga
urkey, nga Mahometa i whnui, nga 7indu, nga 7ainamana, te Ameri(an 2hero
mau $nitia. Anei 'tahi mau %aahitiraa parauK
Me tikanga e whai ake nei e toru whnui te %ata&ism o te wahine $hiramaK
&) e p ana te predestination anake ki te huru i te pae varua o te iwi3 1) B kore e
te tono ki te tangata katoa3 engari ki te anake te wahi o nga te tangata nei i
whakatakoto ai i mua i to ratou whanau, i roto i te maha o te hunga whiriwhiri e
tikangatia mo ranei, a ka e O) kahore hononga ki te huru morare, tinana, me te
t!rangap# o te iwi, i roto i nga mahi o tona te hinaaro noa e. Ko te tangata e
whakakahore ana i pai ai %ree he ti4aturi ore whakaaro me te tika o te mate. Ko te
kupu, i te iti rawa te whakamrama o te Mu%ti te parau haapiiraa, Bngari, mai tata uhi
tona iwi katoa ki te parau tumu o te iku4anga pumau, e %aaoti i roto i te auau te Atua,
me te i ta noa o te tangata ka whakarere i iti maui i roto i te mau ohipa tivira, me te
morare. M
-.&Egge, MJes(h o Bb 8g.
Znsterb& ki..M $$. /. 1\\)
* roto i te Ceset&b# Tahua o 6# Duettner E7 wh F kitea tatou i
te iraEa e whai ake nei 6Tekiona F#7G
M1> 8a ka. 2a e whiwhi i te tinana hou, he wairua ora, te reira 8 mea ki te
mahi i whakaakona reira te /upreme te Ariki tuatahi.
1\ Ki te hanga e ia -te Atua), he mea hanga i roto i te hanganga o te kino ranei, e
kore e, pakeke ranei ngawari, kino ranei tika teka pono ranei, na reira e noatia i runga
i te taua taonga i ona whakatupuranga i muri mai.
angohia O< Ka rite ki nga taima e ono tona tohu i roto i te wa e tika ana i te
koe, na kei te he whanau ia wairua bekYrperten ana mahi o te natura. M
Ka korerotia e te tangata a te mtakitaki i roto i nga haere i roto i te Buropa,
Asia, me 'tahi atu, p >1O te tauira e whai ake nei, i te mea i hanga ki runga ki %ata&ism
insensibi&ity o nga 7induK tetahi o ona hoa i haere ki tana iwi i runga i roto i te
puia. "eke te tiger i i kotahi, ka mau ki te tamaroa e iti nui rohe hamama. Ata takoto
taha ia ki te wehi, me te wehi, ko te 7indu te $ngarihi. M"ehea,M ka mea te atu, Mka
taea e koe noho na matao5M Ka mea te 7induK Mhiahia te Atua nui reira na.M
MAhakoa nga hara tino nui noa, e mahia nei e nga 7ainamana, enei wa e ratou te
take i ratou i te titiro ano hoki te take i roto i te predetermination te ape o te atua o te
nanakia e kout, e mea ana ratou, ko ia he pouri tika tangata,., 6tiia kihai i taea e ia te
whina i reira, pera i Za %aaoti e p ana ki a ia M. -. Miss Papamaka o :ese&er .. ;>;Q
/. O1> i Miss Ane(d te teina.)
MM! te 2airua nui -nga mohoao Amerika e ai okerau), ko te pa ana
una&terab&e, e te t9matanga ka karanga te $roSuois ibariman. Aha whakaritea tenei, e
kore e taea e te huri. -K&emm, /. ;0> $$.) $ roto i te ara ano, me nga 7urons o te nui
hanga wairua haron 7iaouagon i roto i te wa, me te tae mai i te kuia i ma4iri a4e nei,
te atua kino o te mate Ataentsi( e hopoi mai te katoa o te hinganga. hoki o te kuia
kahore i tua atu i te whakarau, no te mea e karangatia e te ZrgrEnde o nga mea
koroua kuia ranei. M -$g ME&&er, theo&ogian. Mua. Z. Krit., ;>N\ /. >Q?th)
8a, ko te tangata kua he whiriwhiri, ahakoa kia kore e hiahia reira kia tino meinga
tona aitua kaua e ki te i tino t9matanga. Ko tenei kua haukotia ia tatou whakaaro e
kore e e herea ano matou kia kite i roto i te hunga tirohanga deterministi( o te
tirohanga katoa. Kia iwi katoa, kia tino takoto ki te pai, kia whakawhanake i runga i
nga huarahi e kore te haere noa m!rahi rite haere ana ratou ki a reira3 a ka e ua
haapuai e ratou i roto i te pai, e kore te pai te ara i meinga e te reira i te iwi iti noa,
engari i te re&ieves reira ia o te mana o te habituation puhoi, me te %aahepo-o hiahia,
hanga ana e ia ki a ia i roto i te noa etahi tikanga3 Ka taea e muri i te reira kia tino tika
here, te pai, te mahi ki te whakaaro pai, engari ki runga ki tenei kaupapa kei te tika ka
taea e tonu ki te herekore rahi tamata rnei ara, me te mahi, te whakawhanake, me te
ki ake he mrama e te mea ngaro o te whakahe taihemahema i roto i tenei take te
whakatau i te p!titanga, e kore e rite ki ko provab&e, a kore e provab&e, a kahore he
moni whakatupu i ng ia %arii i taua.
6tiia i muri e kite ia tatou e kore e pera nui te moni whakatupu mahi, i taea meinga
ia tatou, ar ki te patua ia tatou i runga i te taha o te determinism oti indeterminism
ranei3 ki te anake, ki te pupuri i te predetermination en@ %au%aa te mo te pai.
Ka taea e koe te meaK Ki te engari no te mea te reira i muri i rua tirohanga te pai i
roto i te iwi, he takoha, na enei mahue te te uara o te pai. Anake, ki te kahore e tika, a
akina atu e rua3 rite hoki ki te iwi, ko te aha te pei ia ia i te natura mo te pai, o te
akoranga, anake haere mai ki te pakanga ki te manga i te ritenga3 2hakapono ana
ahau ki te meinga te tangata e whiu %aka&angi ki te mana4o whakapono, ranei e kore e
taea e ia i tae tona whakaoranga tonu i roto i te ara o mua, i tona ora na reira kaua e
utu iti ki te mea tika, he tino whakapai ake. Ko te uara o te pai e kore e
whakawhirinaki i runga i ona te whakawhirinaki i runga i te i te tetahi, engari ano i
pai ai determinab&e -te tonu waiwai he wawetia he), engari kua te pai, he t#turu
ihirangi, he taonga tino e te mau tonu tana uara, rite reira hoki i puta ake. Ko te pai ai,
me te whakaae ki te hinengaro tetahi he taonga kia taea ka karanga te tangata
pai3 engari ahakoa ahu mai i t'nei taonga te tika e kore e tika ranei, e kore e taui i te
natura o te pai. 6 te akoranga, ko te ake ki ia ki te hoatu i te ari o te kounga i te
tatararaa noho o te ari o te haere noa i roto i te whanaungatanga e e kawea pai noa i
roto i te tau mure ore e taea te whakahawea ki3 engari ko te ari o te kounga o te ora,
me nga tikanga o te mtauranga o nianei hoki te pai e kore e pa ki.
Tiro -. .asic i runga i te hononga i !aenganui i te tinana me te hinengaro.
Ko te (hap $. :d.. *$. re(apitu&ates whakawhanakehia i roto i tona tirohanga
whnui tino whnui i runga i te hononga i waenganui i te tinana me te hinengaro
rnei, te tinana, me te wairua, whakamrama, me te mahi tahi mea tata, e whai ake
neiK
$ roto i te heke mai tata e whai ake nei a) tauk ahau titiro ahau i te tuatahi, me te roa ki te hanga
kia rite ki mrama ka taea te auraa o te tirohanga3 i roto i te b muri)whakarite ki te whakawhanake i
t! rtou hononga ki 'tahi atu whakaaro, e whai whi ana ki te ta whakamrama o tona tikanga ano,
a ka te mau hopearaa p#taiao whnui kia kite ona i roto i te () Parahautanga me te tamataraa te
mutunga m te whakakotahi i te whanga e %aatano kua raro i a) me te b) ki te whakaatu i te take
tohe, he aha herea ia tatou ki tenei tirohanga.
a) tauk.
7ei t9mata ki te pikitia, na te tinana i te pae tino e aore he rite ki te waitohu, ko te
wairua, te hinengaro -7igher a Lower te t9matanga hapu ano i roto i te kotahi) rite te
tikanga e p ana o karaipiture, i roto i te tikanga i taua, 7eoi, e ki whnui atu i
momotuhi ora iho anake i roto i te puka o to ratou hinengaro, kia puta 'tahi atu anake
i roto i te puka o nga tohu o waho, a e rua e kore e poka noa i tetahi ki tetahi, kia rite
ki i roto i to tatou mau papa4iraa mo4a, engari i roto i te p %au%aa tika ki tetahi ki
tetahi, ki te mea he whaiaro tnga-e te whrangi o te tikanga o te kupu a tetahi ahua
tinana i te ara taha o nga p#hua i rongo rite te %aaiteraa t#turu me te panoni e rua i
roto i te tamau huringa whakawhirinaki. e reira e %aaite i te tikanga nui ake i runga i
te haaputuraa n o nga p#hua rnei, me o ratou ng mm, kupu, atu i runga i te
hua o te p#hua whanga, me ng kupu ratou, kia taea %aaite e ki te taua hunga, i
runga i to ratou hanganga i te tikanga tino rerek' rnei e taea. X. h., Ka taea e te taua
ng huatanga tinana e waha o tino rerek' momo, i runga i to ratou hanganga, me te
kaupapa o te $nte&&e(tua& rnei. Ka taea te %aaite i te hononga i waenganui i te tumu
momotuhi tinana waho putanga mai me te tikanga i te pae varua i roto ia putanga rite
te tikanga o e tetahi, ka puta te mea ano i roto i te rua waiwai anake3 engari rerek'
ratou puta Da no te mea e ratou ratou roto kotahi, te tahi atu mau taime tetahi puta
waho3 engari te hua rerek' nga mea katoa, i runga i ranei ratou rerek' atu i te p#whi
rerek' o te tirohanga puta rnei.
. e ahua o te aonui o, mo te tauira, e tino rerek' i te /un, te t#ranga pokap#, pera me te whenua,
te piringa, te wahi i reira ko te ahua o nga ,operni(an noa, i konei te uaua ake o te p#naha
"to&emai( te ao3 e rua pai tahi ari tonu rite i roto i te mua-u au maite, ia tirohanga ,operni(an o te
t#ranga pokap# no te mea, e tino he "to&emai( i piringa ki te panoni e rua rite i roto i te horopaki e
kore i rite ki te ahua o te wairua, me te tinana3 a te t#nga rerek' o te mtakitaki, engari rerek' tonu
noho rite ki. 8a, ia tatou anake i anake ki te mahi i te reira i waiwai, i roto i tenei tauira ki e rua
rerek' ng waho o te tirohanga, no te mea ko wai te mea ki te ra, he tonu pera puna wai i waho o te
ra me 'tahi atu tinana o te p#naha so&ar atu i te kotahi te tangata i runga i te aorangi3 engari mo taua
take tino kore ano kia rite te nui rite te wahi, rite i roto i te rerek'tanga o hinengaro, me te tinana
ahua, te hua hi4o kotahi whakaaro orite ki taua tika ano -e homai nei e te pono t#ranga pokap# i
roto anake i te rerek'tanga i waenganui i nga mau %aaiteraa e rua noa waho ), a konei te ahua
whaiaro wairua toa, tetahi wa e anga i te tirohanga, a konei te ahua tinana o te atu whiwhi. $ te
rerek'tanga pito o te hi4oraa hoki tino te kanorau o te t9tohunga ei.
Ahakoa o te tikanga o te karaipiture e mea i roto i noa ki te tino ahua o te
momotuhi, engari kia ngohengohe he momotuhi te p#whiti imi i te tikanga i te ahua o
waho o te momotuhi, te mea kua ako ia3engari whakamori k' ano ratou, ki te kahore
ia i ako ki3 a kia rite ki ki te tikanga o te mau he ki te tuhituhi te taiao. A raro a teitei
tikanga, i te p#hua o te momo taua, anake i roto i te hanganga rerek' raupapa ranei
kia whakahuatia, a he mea i runga i te raro, me teitei wairua, i te mea he tohu o te
taiao tuhituhi.
Ko te tirohanga o to tatou momotuhi mau te reo ranei e taea i roto i te meka e mahi tino pai i te
t9matanga, i te -ano kia riro i muri i roto i te whakaaro) ki te mono ng taunga, me te mea anake i te,
titorehanga -te whi wairua i roto i te tikanga whaiti o 'tahi phi&osopho) raro i te pae varua a kitea i
taua k9anga e tika i roto i te tinana, i tetahi he nui atu ki te atu, me raro ki te huringa taua, Bngari, e
kore e haere tika ki teitei te ringa i te pae varua i roto i te ringa ki te whakarerek'tanga tinana. Ki te
whakaaro te te mkta4u anake to ratou %aaiteraa whinga, e kore i roto i te takitahi pukapuka, oro,
engari i roto i te tikanga, i te hua ano e taea te kitea, he pono huatanga te kanorau katoa o te
matauranga tangata te waho eGpressib&e, na e kore koutou e kite i te tino no te aha i taua e kore te
mea ano hoki i te i roto i te %aaiteraa e tika taua tikanga i roto i to tatou mau tino i te kia, kia taea ki
te kitea raupapa o ng hunga rauemi, nekehanga, me o ratou rerek'tanga, i roto i aua ra o te natura
i roto i tenei he tonu unspeakab&y ake a ake momo, me te tikanga o atu ta i te hoko a ratou i to
tatou i roto i te rave4a o te karaipiture ranei te reo. Ki te 10 reta mate i runga i te pepa tupapaku kua
rai atu i nga mahi katoa o kaitito, o, he aha e kore ake tonu ake maha ki, weu roro marama, me o
ratou nekehanga ia hauhau tonu, i reira, he ng rnei, wiri, a nga whakatikatika tukunga, me ng
rerek'tanga o teitei o 'nei whakarerek'tanga aua mahi tonu Ka taea te tuhi taketake roto5 8a ka
taea pea te mau papa4iraa o kaitito, o, tae noa ki nga whakaaro o runga o e i whang aia e ratou,
takina te i roto i tetahi, ki te kore ratou e vermY(hten ki te whakaputa i ano he kia rite, me te
raupapa o ng rerek'tanga i roto i te roro o te kaipnui, atu i taua ki te mea knEp%ten nga whakaaro
o te kaitito me te tangata tohe ia ia5 uatahi, engari i reira anake te pnga o te tohu rauemi ki te roro
rauemi, te akoranga, ki te riro ia i te pnga i homai, kia runga i kua rite-i mua i3 8a reira, he
kararehe e kore e matau ki te karaipiture, e matau he tangata, kahore he te tangata e matau ana, he
pakeke te tamaiti.
6 akoranga ka taea e koe te whakaiti i tenei tirohanga i te take i ki ai me waiho i te wairua o
te hanganga o te roro, ano he kapia %au%au whakama, nui ki te mahi3 otiia e kore e taea e koe te
hanga ake tona rerek' te hanganga whakamiharo5 aea, ko te %aka&angi take, no tona hanganga, e
kore noa atu %aaite i roto te mahi5
Mea ratou puta roro o te kararehe o te ki te iwi, engari tae noa !rite rawa ki taua tetahi taea e
te whakapono te rerek'tanga i roto i to ratou rawa hinengaro whakahoahoa tino ki te rerek'tanga i
waenganui i tona whakahaere. B kore e taea e 6tira i rua hapa titiro noa mea, a e taea ano te te
takaro anake i runga i tetahi wahi o te %aaiteraa teitei whakaratohia e p ana ki te aho o te atu i roto i
te kotahi e kore ranei %aata4i5 B Me taea e tiro i te taputapu aho roro unspeakab&y pai
whakawhanakehia mama atu i te hapa, he aha ng take i roto i te k'mu i te pae varua5
8a te kore 7igher hono iti ki te whakapuaki rauemi rite te Low, te whaiaro tnga-nga
titorehanga, e kore e whiua e koe tahi ki reira, pera me iti rite ki tetahi ka whiua tahi te tihi o te
koeko me te turanga, ina e ratou e te tikanga o te era atu ano i runga i te whenua i taua e taea e, i
runga nei kei a reira, a ka ki te tihi o te turanga ki te kite i te taua. Me p'hea te ki te matau ki tenei,
he mrama nui i kitea i nga k!rero i muri mai.
Kia haere a i te whakapakoko ki te mea e p ana kiK Kia hanga tatou i te tangata i roto
i te mua, te hunga e whakaaro ana, mana4o, na tetahi, i roto i tona roro, ona kanohi
tai&ii&i ki, kite tetahi o ana i roto i nga whakaaro mua, me te mau mana4o. Bngari, ko te
mea, me nga mea katoa o nga nekehanga rauemi pai e ia
0)
kite, te pera atu te atu
whakakoi ia te tikanga ki te mtakitaki, ki te kore e taea te mohio a tika reira waho i
taua nekehanga, he ahakoa ia tika waho rangona -ranei ki te anake i roto i te horopaki
p#taiao) kia kati i runga i ng nekehanga i taua. Bnei nekehanga o te mea taketake
hoatu ki te aroaro o nga pukapuka, ki te kupu a te whakaaro, o mana4o, engari he
kupu e he tikanga maori e p ana ki a reira. An!, ko te tangata nana nei whakaaro,
mana4o, e kite tetahi tinana o enei nekehanga, me te mea taketake o tona roro, ana ka
raru ko waho, no te mea ia ia e kore ia e taea te kanohi, engari whakaaro anake,
ongo4i ia kua rite te auraa o taua %aaiteraa i roto ano ia . e hua ia roro me te karere
ki te meka i mua nekehanga rite whakaaro, ongo4i, no te mea ko ia ia te roro, me te
karere, i tua atu i mea, me te nekehanga, no te mea Luke ia ki a ratou.
0)
8o te t+ruarua, kaua e tapiritia e ahau tonuK Mme te huri i te kaupapaM -ahakoa kia tae te reira i te nuinga i
runga i te hunga), e taea e aua ra rerek'tanga i roto i te kaupapa pupuri noa i raro i te ari o nekeneke o te
raupapa teitei.
Kia titiro tenei whakaaro te ara tino materia mo te tirohanga tuatahi3 otiia ehara i te
mea3 no te mea kia rerek' atu nga nekehanga waho puta mai i roto i te roro tukua, ki
te nei kua herea e ratou i te tuakiri o te p#naha turanga, e taea e te peu maitai o te
tuakiri taua i roto i nekehanga rerek' i roto i te roro iti nga whakaaro + puta mai, pera
me tukua nga whakaaro ki te mea e herea ai e ratou i. B kore e hua iu-kotahi,
hopearaa o nekehanga rauemi, engari ko te nekehanga tinana, ki te kakahu he aha
whakaaro he taonga, e nehenehe noa te whai i te hunga e hoki ana ki te kakahu, he
taonga, a na whakamuri ake ano te whakaaro. Anake e ahei te hua ano he kaupapa
whakaaro he kaupapa whakaaro3 8a e kore e mahara rerenga i te mea. 2aihangatia ai
momotuhi mate i roto i te te tangata i te whakaaro, e taea e ia i te reira, engari anake,
ki te reira te tuatahi i ahu mai i te kaupapa whakaaro, me te ano te horopaki whakaaro
teitei i roto i ta tatou e, e katoa hapu ki te momotuhi no ano, a ka kai i roto i te roro te
%eruri-whanau. Ko te whakaaro tuatahi o te roro iho, e hanga ana e te tangata
whakaaro na nui e taea taea e noa rere atu i te kia rauemi, e tonu atu whnui, me te
nekehanga whakaaro teitei aravihi -(% .. *o&. Ahau, ,hap. c$. M), i tenei ki te itoito i
roto i te mea hanga3 te kore, ko reira o te akoranga ki nga kapia %au%au, te kirikiri
mere o te hinengaro, he aha e whakapono tetahi reira pera pinepine. Ko te
interdependen(y %au%aa o te rauemi, me te wairua, e hua i te tuakiri o tona natura
taketake, i roto i te ahu whnui ki te rerek' whakatau atu i te (onditiona&ity iu-tetahi o
te wairua i roto i ai i te materia&ist mutu i roto i mea. enei akapapu iho te mau vahi
atoa i reira i te karaipiture ano, rite ahu mai ana i runga i te tirohanga taketake k!rero
i konei. $ roto i te wahi tuatahi o te taua whakaaro e p ana ki te Atua e i hanga ki
runga ki tenei tirohanga, e ai %ehangahangai mo te worthiest ki te taha, a i roto i te
whai, ka kitea te tumanako atu ki te te ora i mua nei i roto i, 7eoi, i te materia&ist o
tona tirohanga anake tonu te whakakhoretanga a te Atua, tika o te ingoa, a ka taea ki
te whakat# i te taahua, i.
Ko te wairua, me te rauemi i roto i kore ara e an i te statuierte konei tuakiri o tona natu&a
taketake e taea te rite whakaaro reira wewete ki. 7oki i roto i taua hoki kia rapu koe i te hua o te
ti4amraa, te meka e te whakaaro kua tona whakapuaki i roto i te tinana, e kore e taea te iti tona
haere noa3 Ko te akoranga o te tinana hoki i roto i tahi i te %aaiteraa o tona haere noa. ino e koutou
ae ki nga mea katoa e hopoi mai i te herekore o te whakatikatika wairua i roto i nga whi o te tinana
e p ana ki, a ka mea anake, hiahia ratou te hunga e titiro i muri i te whai. 7uri tenei hoki tatou
anake i roto i na tawhiti e kumea reira p'r i %aaite hngai. Ahakoa kotahi ranei te atu, e kore e taea
te whakatau mrama i roto i te wheako3 a ko te whakamutunga, ko te i te iti rawa me te whaitake me
te te tuatahi, ae ra, i roto i toku whakaaro, ki te hi4o Da e koe te pnga, me ng hononga o ng
whakapae e rua, tika me te te tuatahi. -,. .. *o&. $. ,hapter $c.)
8a, ki te mea kahore he rawa materia&isti( to tatou tirohanga, engari kua ia he taha tino
materia&isti(, engari i k! atu nei ki te taha rawa spiritua&isti( -te mea i roto i te b).enei engari he e
kore %akamate&i^ e kore spiritua&ism, tona ngako takoto i roto i ona-sidedness kotahi.
Vtahi i te reira e te hinaaro nei to tatou mau mana4o, e mau mana4o, e ko te roro
tinana, me te tukanga io e haere tahi i te reira, otiia e kore e te taua, ki te kati, %e&e e
haere ki runga, engari e kore e nui ki e rua, ko te kore e kotahi tino ki te tuku ki te
atu . 8a ka rite ki a matou Za tatara te kanorau o te huatanga me te tinihanga, me te
mea he oranga rerek' i te aroaro o, na roto noa i te take i te tangata e titiro ana i te
tukanga roro i te waho ranei i waho ki a koutou na te whakatuwhera ake, ka rite ki te
mea ka kite ia ia ia ia ko waho, te hua o nga mea kihai i ker'me i te ahua ano o reira,
kia h9karotia i te horopaki o nga meka o te hakari ki a ia ki te t#ranga waho, e kua tika
te roro i ia ki tona t#ranga pokap# i roto ranei. 8a koutou inaianei whakaaro tetahi atu
oranga i roto i te mua o koutou, ka puta mai te reira i te ahiahi. 8o te mea, 7eoi,
engari kua ng kitenga mata ranei whakatau ia haapii i taua tukanga roro rauemi -ko
waho puta), me te hua hinengaro -e + puta) te panoni i roto i te tahi horopaki, e taea
te kite te reira i teie nei, engari e rua nga hopoia zusammmengehYrige reira, ka mea,
7eoi, e tika ana ki te te pohehe te tuakiri o tona natura taketake, taea e haere hoki pea
te reira i roto i tetahi tikanga tetahi takitahi o te atu3 heoi i muri ia tatou i te kaha ki te
hinengaro, psy(ho&ogi(a&&y ki te puta i roto i te ara tetahi iho, he nui huringa tika ki te
kaha ki te puta tetahi tikanga hngai tinana, i te pae tino p#keke, o te akoranga, i roto
i te ara tetahi noa i etahi t#nga waho, me te hua tetahi tikanga o te per(eiver, e kore
kia te whakatairite waiho, ka kia tonu ki tangohia ki, ara te wahi e kore e te mea i ta
tapiritia.
Ki te mea kia te tukanga hinengaro i roto i te tangata, me te mea he katoa i roto i te
p ana ki te roro, me te io i muri kahore noa ki te t#hura i te mea anake tata, i ki te
tango i to tatou whakaaro ake noa atu i mua pera ia tatouK Kei reira waiwai tika te
taua tukanga, e i tetahi taha Ka taea te whakaaro ki rite tinana organi( i te atu rite
wairua, hinengaro. Pite tukanga koiora, te ti4a nei ratou i te tangata nei, i waho o enei
tukanga tu whaiaro-, taua titiro, ranei whakapae i te kitea e raro i te ahua o waho
rangona, kia rite ki te anatomist, physio&ogist, ahup#ngao e3 i taua, kia t9mata i te reira
i tonoa e ia, e kore e ahei ki te kite i te iti o te ari hinengaro i roto i te tahi atu tika ia. $
roto i te rerek', e enei tukanga an! riro rite hinengaro, et( rite noa mau mana4o, i
hohoro, ng tirohanga, wawata, whakaratohia he /e&bstgewahrung e wahi i roto i enei
tukanga.
aea e koe te kite i nga tikanga whaiaroaro, e taea ng eGperientia&&y e te iwi puta mai tautika
ahua rite te tinana -e kore whakatika noa i te tikanga noa tinana tuakiri) whakap#t he iti tata, rite pa
konei, a 'tahi k!rero tawhiti hanga i taua mea ki waho i te %aaiteraa , te rerek'tanga o te whinga
puta mai i4o, me te wairua okioki i whakaputaina i runga i te whi o waho, me te roto o te tirohanga,
na reira, me ki te amohia e te whakarereke. 8a, mai i te whakaaro whnui, to tatou ki te ui i te
tuatahi, e kore e whakarerek' i te tenei tautuhinga, te tuatahi waitara tatou i o ratou ki konei e p ana
ki na(hzutragen te tonu i te mutunga anake -ki te tua o te &), te kupu e kore te obLe(t4&& uru e te
pe(u&iarities e inaianei Ka taea te hanga ara :eiseit.
2hakarpopoto tatou i to tatou tirohanga i te katoa i raro i te %aaiteraa whnui, e
taea ana ki te mea tatouK
B kore e ki te take whakamutunga me te hua, engari he rerek' anake i te t#nga o te
whakaaro mtakitaki rnei, :ody, me te wairua, ranei te tinana me te wairua ranei o
te rauemi me te ideationa& rnei, "hysi(a&, me Menta& -enei te pato4iraa i roto i te
tikanga aano whakamahia i konei rite rite whaimana). 7e aha te hua ia ia i runga i te
t#ranga i roto i rite %aka4atamai, psy(ho&ogi(a&&y, ka taea e tetahi tete i te supernatant
i te peu maitai o e, 7eoi waho t#ranga ki te puta noa i roto i te puka rerek', i te mea Da
te %aaiteraa o te rauemi a tinana ana. Ko te kanorau o te huatanga, tei runga i te
rerek'tanga o te t#ranga o te mtakitaki me te nga r!p# o muri. Ki tenei whnuitanga,
e rua nga taha, he mea wairua, hinengaro, ko te taua oranga, ki te reira iho, he rauemi,
tinana, ki te kahore taua mea engari iho aravihi puta i roto i te puka rerek' tetahi ki
tetahi, engari e kore e tika i rite te tinana me te hinengaro rnei, te tinana, me te
wairua rite e rua waiwai te tino rerek' taata tetahi ki tetahi.
$ roto i te tikanga waho tirohanga pa 9naki he wairua whaiaro %aaiteraa-katoa o raro
hua ki te ahua tinana o tetahi ranei. Ko te ahua whaiaro titorehanga, hiamo nei i roto
i ahau, e te tetahi atu, i te wa ano parau ahau te ora mahi, me o tenei atu, a ka p ki
ahau kia rite ki te roa rite i roto i tona ahua waho. Ka taea e pera kite ahau i te
tirohanga titorehanga $nte&&e(tua& ranei i4o, ira tangata ranei tinana, kia rite ki ahau te
hiahia3 reira tika, tei runga i te ahunga o te tirohanga. 6ia mau, ka titiro ahau tetahi
taha ahau, pera i ahau e taea te t9tohunga i he ahau i roto i te whakakitenga, atu i
whakaaro i te oaoa waho i roto i ahau i te tikanga o te ahua, i ng reira-rarangi o
kkahu whaiaro ahua-o toku nei katoa, e na roto i te haere tonu whakatau kitea rite
toku p#manawa , iteraa i, i te he tukanga hinengaro raro, me te mehua tangohia anake
i toku ahua rauemi ngakau o te natura waho, i te e ahau te taua takitahi i roto i te p
ana ki te atu taipitopito o te titiro ano. aka rua ahua ki tetahi, na i roto i te kotahi, no
te mea e matau ana matou he ara atu, me te whai kia rite ki iti atu e taea te puta ki a ia
tatou ei rave4a no te whaiaro-%ie%ia i te ahua ki to tatou ngakau. Ko t'tahi tohu o te
atu. Ko te t#manako ia tatou i te whaiaro-%aaiteraa, e whakaihiihi ana te mea i roto ia
tatou, e kore e rite ki te mea ano, engari e rapu ana tonu mo te tahi mea rawa i rite
moku, o te taua i muri i te t9tohunga i p'r noa i ng i roto ia tatou, a he aha ka -anake
ranei i roto i te taha ki te atu ) kia ngohengohe ki te whaiaro ahua-o tetahi ahua, kia
rite ki to tatou i o te taua. enei ake whaiaro ahua-o te mea tatou i reira rite tona
wairua i taua tnga-whaiaro, whakaongaonga te reira i roto ia tatou, e na roto i nei te
ti4aturi nei tatou %aahoho4a tona tinana ki. Ko te rerek'tanga o te wairua whaiaro-
%aaiteraa, me te ahua tinana o tetahi, e riro i roto i te tirohanga tairongo o te whi o
tirohanga, e haere tahi i roto i te kotahi, ko te kupu tenei ano puta kotahi ano gå&y
kitea ka tatou i, pera me nga wa katoa tupu i roto i te LuGtaposition o e p ana ki te
tahi i te tahi i te pae varua, me te i4o, kua riro nga wa katoa, a reira ano i roto i te
aparauraa i to ratou hononga i ia tatou, he aha te hua iho i runga i te whi roto,
whakaaro i te wa taua tirohia i te whi o waho o te tirohanga. Ki te te tangata, i ahau e
whakaaro waho i te hua me te reira te riro i te huatanga whaiaro i roto i orite hoki
ahau ki te ahua o te natura waho, titiro i roto i toku kanohi, me te roro, a ka taea e
whakapapa reira nga tukanga ataata mua -a rite kore e taea e tika ia e taea ia, engari ki
runga ki te etahi rohe iahiko, i waho o te kite), na e, ahakoa titorehanga, engari i roto i
te puka tino rerek' i te peu maitai o tona hi4oraa waho ki te na, kia rite ki puta ia ratou
ki ahau i runga i toku t#ranga i roto. $ roto i toku p#manawa, ai taku karere kaha
whakarato ahau i roto i te ahua o nga maunga, /ee4n, rakau, nga whare e, a e kite ia
Akaroa, papatipu ma, me kei roto katoa, o ng, me te tarapepe, ki te pai te taea e te
mahi ia taputapu whakakoi. 8a ka anake i huaina tenei ko te raru kaha. Ko te hua, e
kite ahau i waho i roto i te ahua o nga maunga, /ee4n, rakau, whare, kia tonu puta i
roto i te ara rerek' noa roto rite ki te katoa, kia rite ki kite ahau ia ratou i runga i toku
t#ranga o waho, me te ki taku roro me te karere whatu, e kite waho te tangata i roto i
te puka o te puranga karere ma wiriwiri, ano puta iho + i roto i te ara rerek', i reira ka
tatou i te hinaaro i te ingoa o te roro, me te karere whatu mo te huatanga e kore. 8a
meinga ana te hi4oraa rua o mtakitaki te ahua rerek' tonu, ka te wehewehe tonu tatou
i te pae varua, hinengaro, me te i4o, "hysi(a& i runga i ranei whakaaro tatou i te
huatanga rite ake ahua whaiaro i roto ahua o tetahi ranei. Ae ra, ki te nehenehe e
tupu mai te w i reira he awangawangatia ana mehemea e to tatou ki te korero o te
pae varua, hinengaro, koiora ranei, te ahua tinana, take o te %eaa, ka hoki mau tonu
tena ranei te huatanga e rite ana ki te mea o te ahua ranei te ahua o te tahi mea i te
ritenga i ki te kia tangohia.
itiro te wahi o tona ake tinana, te reira anake ki atu wahi o tona tinana, na i te peu
maitai o te %aaauraa i waenganui i te per(eiver, me te mohio a, e puta i roto i taua
mea, a ka ki runga nei i ng te katoa i roto i te teitei whaiaro %aaiteraa-. 7ere, rawa, he
anake kotahi atu atu i te whaiaro ki reira te ahua o te i4o, tinana. "uta rite i4o e kore
hoki ia, engari mo te kanohi te waewae3 te sensation e %aauru te reira i roto i tenei,
engari e whakarite te whaiaro %aaiteraa-, te mahara o te katoa, kotahi, e no te kanohi
ki te huha i te wa ano3 ae rite e taea te t9ari anake hei whanga o p'r whaiaro-ari
whnui, p'nei i te kanohi. anake hei whanga o te tinana whnui Ko te waewae, i nga
ra no reira ki te tinana, ana hoki e tauturu i roto i te tahuri ki te mana4o rahi o te
wairua, e tenei whaiaro %aaiteraa-o te katoa. 8a ake kawe ana katoa o nga wahi o to
tatou tinana ki to tatou whaiaro ahua-whnui i3 engari ka taea tonu whakaongaonga
!rite nga tikanga rongo te taha o te t#ranga waho o etahi wahi tinana -nga okana
tikanga) ki te atu, rite ki te hua waho -te ae to tatou tinana ano no ia) e meinga, e toe
engari kaimahi ki te whaiaro %aaiteraa-o to tatou katoa i nga wa katoa e taka ki roto ki
to tatou wairua. Ko te k'tia tenei :d. $. (hap. c$. 7oko _3 a kia Za tatara te reira i roto
i te taipitopito ake ki te whakaaro i te mahi i reira nga kaimahi i konei no te mea kua
pea te tumu parau no te te titiro tuatahi te tahi mea %i%i.
Pite i roto i te tinana iti a te tangata te mahi a te reira i roto i tenei i roto i te hua
nui -:d. $. ,hap. c$. _). Mea 6ra *aerua tupu i roto i te ao o waho ka kite ki hoatu
hoki ratou, a roto i a ratou mo te Atua, i te ahua e sino o te ao. Ko te taha wairua o te
ao i roto i te whnui tetahi wahi i roto i te whaiaro ahua-o te ao, i roto i te wahi, i te
whanaungatanga i kaimahi, ahua whaiaro o nga mea takitahi e no ki te ao3engari e
kua taupokina iho e te moni o enei e kore, i te kore noa i te moni o takitahi taata i
whakarongo ki te moni o ratou t9tohu whaiaro takitahi, engari te hono ano hoki ratou i
te ahua whaiaro hononga runga. M! 7ere k!rero tatou i, otir, i runga i te whitiki tino
tuatahi -%aahitihia i runga) parautia k!rero.
Mai anga tatou i te rota o te natura anake i runga i roto, ki tetahi anake ki te hi4oraa o waho, ko te
oranga o te taea o te t#ranga o te atu rnei, engari kua mohio i nga wa katoa, ko ta matou ki te tpiri
i roto i te whakaaro, i te taha o te mutunga, -i roto i te kore pera tawhiti e p ana ki parapara
whkinga rnei, me te karo i te reira i te mutunga, kia taea konei noho tuwhera i muri i te katoa,) he
aha te whakakahore tatou e to tatou ti4araa t#turu, ko te kupu tenei whiwhi tatou i tino kite tinana,
me te psy(hi(a& te mea kua mngai, ko Zrban. B kore e taea te kite i ahau ki toku ake roro, a tae noa
atu morehu o te roro, waho, engari maka ahau e i roto i te ngakau, engari ki runga ki te t#ranga o te
waho ki whakakitenga, te whakawhanake, rite i roto i te reira te mea titiro reira, me te pa3 B kore e
taea e kite au i te reira i roto i te wairua rerek', e kore e mohio tika whakaaro a te Atua3 ko ahau i
roto i te ngakau ki te mata o whaiaro ahua-o te tahi atu te tangata ranei te Atua, tap, ranei
haape4ape4a ia ki te mea whakaaro tetahi atu tangata e p ana ki te Atua no te whakaaro. Ahakoa
mau noa 8+, t#ponotanga, whakapae, i nga ra katoa e kore e reira e manuDa tatou, ki te
whakamatautau ia i te reira na roto i te wheako hngai ko nga mea katoa tika matou e tuwhera ana,
engari e titau tatou i te hypotheti(a& rnei, h9karotia tinana, me te Menta& t#turu ranei e sino rite,
whakarato taua i te reira i raro i te kwai pai ki roto ki te horopaki o te taua, te whakarite i te
knowab&e ratou reira, rite rite tutuki nga tikanga e whai ake nei e toruK &) e, ki te kore kua ite tika i
ite ranei, engari i raro i te ahua o waho ranei Ka rangona roto a te kupu, ko te (on(eivab&e i roto i te
totohe 2i horopaki3 1), ko engari, h9karotia i te horopaki o te mtanga, me te rite tonu ki ng ture e
kua kD ratou i roto i te iteraa3 O) e i t!na whakamanatanga e tino to tatou mara o te wheako i waho
whakateka, e kore e whana ki o tatou mahi ng pnga i roto i te pato4iraa, engari i roto i te whana
roto hngai taua hototahi ranei.
7e maha nga mea kei roto i te whi tinana, me te hinengaro, e taea te whakaaro o hei
abstra(tion, engari e kore e pera waitara he p'r. :. tere, maha, te kaha, te panoni, te rerenga
k'tanga, kotahitanga, kia, ng whanga whnui katoa o te mau i roto i te whnui. Ka rite ki tetahi,
ka tirohia ki te whakamtau mau eGp&oitab&e ranei i roto i nga whi tino eo te %eruriraa, i runga i
taua mea kia rite ki terironga i te tahi e te tahi, ano he whanaunga ranei, puta i te tahi e te tahi.
7e waiwai kahore neke atu i te %aahitiraa parau e tango tatou i nga tikanga i roto i teie mau
autaatiraa noa te ara e riro ratou wahi katoa i roto i te ora 'nei kai.
ei ia tatou ra te take ki te whakapono ki e te hua waho, me te mahi a te iwi nei
e tika i raro i to tatou tirohanga waho, i 'tahi w e tohu ana anake i te rohe o waho o
te whakahaere -, i 'tahi w i te mau hopearaa, me raorao nekehanga i roto, me o
ratou menemana e taui tika nga !wehenga wairua, a e i roto i na tae noa ki te
whakapuaki tika o te taua kia te tono, 7eoi, %`raa mai i te waho tenei tohutoro i
whakaritea ki te wairua whaiaro %aaiteraa-a te tangata e kore e whakaatu. $ muri i
tenei e taea e t'tahi k9anga i roto, me waho o te wairua rerek' ng ari3 a me rapu i
p#taiao ki te whakatau i te i roto, engari ki ta ratou ratou e taea e ara iahiko anake rite
i te k!rero o te i waho. B kore e tenei tirohanga %epaki i te tirohanga whnui e tu i4o
katoa i roto i tetahi hononga ki te wairua3 no te mea i te waho i runga i te tangata he
7 mai te mea te kaituku kore tohutoro motuhake tana wairua motuhake, engari no te
%aaiteraa %au%aa i roto o taua wairua, e no ki te katoa o te natura, a ko te ki te whai i
t!na hononga ng.
$ roto i te whaiaro %aaiteraa-o te rereketanga o te wairua, ko te teitei me te raro
taumata, o nei whakaaro te sensation titorehanga ko te rawa nohoanga3 engari ka
%aaite te reira i ki te huru i te pae varua rawa o te whakaaturanga aunoa. $ muri i te
katoa, tae noa e kore tatou e ahei te mea ki, puta mai ana hoki mo te ia, na taka engari
i roto i te whaiaro whakaputanga-atu whnui, whakarite ano i taua a, me te. 8a, kia ui
pehea te mea e ahei, ahakoa te sensation titorehanga i roto i ng tukanga rauemi o te
raru, me te roro, me e haere ki reira, te %aaite e e te wairua teitei ano3 te teka ianei ki
te meka rawa wehea atu i te reira e ko te reira hoki ngau motuhake5 Anake ki te
wairua teitei engari e kore e taea e te kore he tautoko titorehanga tohu ranei -(% .. *o&.
$$. ,hap. c*$$), te whakahaere i roto i te utu, tikanga, ng huringa o te mahara tohu
ranei pukoko, he ano hoki te na o te taua i runga i te tinana, me te ng huringa
herea. 7eoi, i teie nei i whakarongo ki te ahua whaiaro tika rite te whakapuaki o nga
tukanga rauemi homai takitahi, te wairua teitei tmia i roto i te taua ota, me te
raupapa o aua mahi e tango mau i runga i te tiketike nui o te utu i te pae varua,
tikanga, ng rerek'tanga i roto i te kia teitei i roto i enei whakahaerenga ranei mahi
kitea, waitara, i roto i tenei utu, tikanga, ng rerek'tanga i roto i te kia teitei ano. 8a
hei utu mo te auauhia, noa ki nga huru, me ng rerek'tanga i roto i te tinana, kia rite
ki he tokomaha e whakapono, he mea i roto i te hua o te huringa e tika ana ki te
meka kia kotahi he i te tango i nga mahi tinana, he whakawhitinga !rite, me
whakahua i te reira i roto i tenei wa. $ roto i te te kupu, herea te ora i te pae varua
teitei ki te ora tinana teitei, ka rite ki waihoki, e kore e engari haere i te ora
tinana3 reira titau hoki, he hua teitei me te whanaketanga o te whakahaere-tinana ki te
t9ariari ki te e taea, ano he ora hinengaro anake raro, a hurihia. e haapapu tenei te
wheako maitai.
Ka taea e koe te mea, pai, ki ng, Poman(e, engari e kore e he rauemi huringa3 8a,
pera %aaite i te pae varua i te teitei, engari e kore e i roto i te rauemi tetahi mea i. Ko
te pai, ki ng, Poman(e, tauiraa he mea mau, ki te kore i roto i te rauemi t#turu whi
wairua ranei3 engari he e p enei ng whanga, i roto i te meka rauemi tika e rua atu i
te rohe i te pae varua3 a he tukanga rauemi whakahau tonu mau tonu te tukanga
rauemi, a te hua o te tukanga rauemi e taea e nga wa katoa ki te huatanga i rite
korero tetahi o nga huru me ng whakarerek'tanga o te mua i roto i reira nekehanga, i
waho to tatou Au%%abarkeit wairua enei tikanga hanga ratou whaiaro i te pae varua ki
te kaha ia ratou i roto i te whi tEturu.7ere, Ka hoatu i te i runga parau. 8o te ake kia,
raupapa, te tauiraa !wehenga he rarahi3 engari ko te whai pnga wairua teitei ano
hoki he abstra(tion i roto ano, i roto i te mau, i roto i te anake e p ana ki Paro
tohutoro ranei i roto i te whaiaro-tito iti. "ehea, na, %aaite i te raro wairua i roto i te
tukanga takitahi o te rauemi ranei i roto i te tukanga tinana kotahi, na te teitei i roto i
te mea ta te taua taea te kapo mai i roto i te tukanga i taua horopaki tukanga p'r i te
raupapa teitei, ng teitei, !wehenga teitei, panoni nui ranei.
Zntri%tig e te mea, ki te hiahia koe ki te kia ahu mai i te para&&e&ism o te wairua, me
te i4o, whakatikaia ana nei i roto i to tatou tirohanga, te mahi o ia tinana ng nga
motini motuhake i roto i te natura, ki te tautuhi i te wairua motuhake hngai, pera me
kaua te tino noa wheako whakaatu e te matatini motuhake o te rauemi e taea huihui
whakaae ki te kotahitanga ohie o te wairua3 tokomaha karere-Brzitterungen he
sensation, nekehanga roro tino matatini ki te whakaaro, tuakoi e rua o te roro ki te
whakaaro. Ko te huatanga rauemi e wahi i roto i te whaiaro %aaiteraa-, na ki te
korero tahi. 7e kaha taurite te wairua. B kore te mea ohie hea, engari nga wahi katoa
mm atu i te rauemi i roto i te e kitea ki a ia an! te wairua. Ka rite ki te hononga ko
nga wa katoa mm atu i te tau ko tona !wehenga tohu reira, pera me e taea he kupu
a te maha pukapuka he tikanga tino mm, he mm ake atu i te rauemi i roto i nei
whakahuatia reira i te pae varua. Ka rite ki reira, engari ka taea e hoatu e te !wehenga
teitei, no te nei te hanga !wehenga ano raro i te papanga, a te auraa o te kupu katoa e
taea te tito i te tikanga o te maha nga kupu, ara e kore e he te wairua ngwari tika3 Ko
reira anake mm tika atu i te rawa, te tikanga ko reira, a ka mm atu te raro, i te
reira i raro, i roto i te p o te taonga, ko te ki a ia te wairua teitei. Peira e taea te ahu i
te mahi anake i to matou tirohanga, kia whakaratohia e te ia, me nga kaupapa tinana,
ranei, he aha ahua ahua $nte&&e(tua& ia e whakarongo hoki koe e nui ranei, e mau ana
katoa wairua, e tauturu te reira ture. 7e aha te mea kahore i taua katoa i roto ia ia ano,
engari ka tomo nga wa katoa ki p'r.
Ko te whi whnui o te tirohanga, e kore e to matou tirohanga kore ai i taua
tauira., B te taholraa katoa o te ti4aturi o te nekehanga t! o te tinana te rangi kotahi
kakahu i roto ia ratou t9tohunga indistinguishab&e o te mahara ranei mana4o tumu i
roto i te wairua te Atua ranei, ara te tahi mea pohehe, di indistinguishab&e -i roto i te
tikanga te *o& mauri. $. (hap. *$$) einginge i roto i ona ari o te mahara, a e ia tauturu i
ratou i hangaia. 7eoi, e kore e he te tau]a ki reira i te hua o te nekehanga takitahi e
whai whi ana ki te huatanga !rite o te mahara3 no te mea te huatanga katoa o te
mahara ite i te menemana o te mana takitahi. Ka taea e tetahi te whakamrama i te
reira i teie araK tetahi ahua o te kakara, ko te sensation ohie3 ia taonga hongi engari ko
te rauemi hiato3 8a, e taui noa noa i te whanga kotahi o te taonga ka moe, ka pera,
engari nga whakarerek'tanga sensation kuware katoa3 ahakoa kia he
whakarerek'tanga iti o te hanganga taui i te reira i paku anake.
B ai ki tenei parau tumu, me te aromatawai i te takoha i runga i nga p#tahi mr!
o to tatou kaiao, me te ao ki te whakaora i mahara -ahakoa kahore he mea tino aueue
rawa). $ roto i te kotahi maumau e ui, he aha hngai ki enei whakaurunga whakaritea
$nte&&e(tua& motuhake3 kahore. Ko te horopaki o te neke ki te hui i te ahunga whaiaro
Kawe, me te puka e kore e taea e te t9ariari i waho i taua horopaki e homai. 8a ki te
tango anake i roto i te hononga ki tenei hakari, ano he turanga mo te wairua, me te
neke koe3 ranei, ki te mea e taea te mahi nekehanga e hngai ana ki te huatanga
motuhake o te wairua, ki te kore e wareware i te taea e ratou, engari i roto i anake te
hononga ki te taha e te aha ratou, reira, e kore e eG(rete i te hakari ratou i te w kawe
o te wairua ranei, engari i te iti rawa tango marie ki te tika p#kete.
2hakaaro o mua whakamrama te wahi kei te akiaki, noa haukotia te wairua, ano
he te ao rauemi ohie rite Mannig%a&tigem, ahakoa ratou anake ti4a, i roto i te meka, ki
te mahi i te reira i roto i te tikanga whanaunga. 7e nui wairua, e kore te mea nei i
ohie, engari mm rite ki te tinana e p ana te whiwhi. $ tua atu whakamrama me
pehea tawhiti te wairua, te wairua, me te te whitiki o te tinana, kia te tono i te i4o. $ te
pae hopea, he te take kouma aha e taea tetahi whakaaro i te rauemi i roto i te p ana ki
te wairua atu i te raro, te turanga, te turanga, te torona ano3 Kua puritia e rite ana ki te
turanga noa i raro i te !wehenga i ai tna iho noa i roto i te wairua i te teitei ki te
raro. e wairua teitei ano he tonu mm atu te raro, i te mea i roto i te p ana ki te
taonga. $ hanga te wairua kei te te i taua hua, ki te turanga whnui o te i4o, pera ki te
korero, a ka tapers noa i te raro ki te teitei e p ana ki reira.
$ muri reira tenei ano hoki kitea, rite kia kawe i te rauemi taua he raro me te wairua
teitei i te wa ano, i te tikanga o te 7igher Lower noho ki runga ki a ia. Ko me te
rauemi kia whakaritea rerek' ki te nui, atu i noa ki te kakahu i te iti i te pae varua, kia
rite ki te kia teitei, i huaina tatou i te reira, e kore e me noa hei reira ano he mea tini
noa, engari ng he momo o tikanga, e ano ng hunga .
8ahea e nehenehe ai puta te tahi mea -rite "hysi(a&) tetahi mea tini noa, ka -kia rite ki tona taha
wairua), e kore e taea te whakamrama, no te mea e mau ana te reira i meka taketake, engari te
whakamrama e whai ake nei. A tuu i te p#naha o te 0 ng tetahi p#naha o 0 ng runga i, a ka ite ia
te hononga katoa i roto i te kotahi o ona ng, kia whakarite kau te maha rerek', me te whakaritenga
o nga ng i te whnuitanga o ng thi(knesses, me te kakano o te sensation mm. 8a, ko te he
p#naha ki te atu p#naha tenei te kore e hua rite ki hono, kia rite ki ia i roto ia ano3 no te mea he
matou tika mua rua rite p#naha e rua rerek'3 8a e kore te mea tika rite tenei ara kite i te huinga o te
atu i te reira, engari he i nga whi o te taua rite o te pngia ng.
7e kitea rite rite ki te tukutahi mokow ranei kia tono ki te whai i te pae tino. B
kore e taea e tatou e ui ki te tautuhi i te motuhake e hngai e p ana ki te tukanga i te
pae varua no te nga taime motuhake o te tukanga tinana3 engari reira whakarpopoto
tahi ano /(h i te kotahi tukanga tinana ng pae i roto i te tahi kotahitanga wairua
mm. Ataata me te auditory rongo, ka hiamo koutou e te 6szi&&ationsprozesse, a na
rite ki nga whakarerek'tanga tinana e ngohengohe ki a ratou i roto ia tatou, kia natura
k!piupiu iho3 e kore engari ko tatou ite os(i&&ate, engari whakarpopoto ake tenei te
k!piupiu o te mea mo tatou i roto i te tonu /imp&e he sensation tahi. Ko te taime
katoa o te k!piupiu o te hua rerek' atu i te tahi atu3 engari ki tetahi o enei
rerek'tanga e p ana ki roto ki a ratou ano, engari te horopaki katoa i roto i te kotahi
ano e ite tatou i. 8a ko nga hua o te moe i roto i nei kia m!nehu tatou i te tahi taime,
tirohia i te rua ng huatanga rite tahi-kaitautoko o mahara. Kotahi by to tatou tinana
moe, engari e tomo ki roto ki te mohio puta noa i te p#naha o te natura, e tu ki tona
nekehanga hinengaro-e mau ana i roto i te whanaungatanga motuhake, me te
whakarite3 e p ana ki te moe o te iwi i runga i tetahi taha o te whenua ki tahi nga
kaitiaki i runga i te atu taha i roto i te 7apori (onditiona&ity3 tuarua, i te to tatou moe
he vorbedingend hoki to tatou kaitiaki ano. Kihai i taea e mataara tatou i na ki te
kahore i moe ana matou i, a to matou ahua o te mahara te kupu whanau ki enei, mo
Admitted&y mauri, ng tukanga o mea.
$a riro te reira na, o te akoranga e kore he, i roto ano ia i roto i te ante(edents ari i
roto i to tatou tirohanga, engari anake i roto i te pono. Ahu mai tatou i tetahi mea ia se
i te w i, engari ko te ari to tatou tirohanga ki te tikanga iho anake i roto i ng o te
whnui o ng meka, te kore e arata4i te reira ki whakatau teka.
B whakamrama ana he tokomaha o nga tikanga i runga ake he pai i te raupapa tauhanga o
tau.
$ roto i te raupapa tauhanga o te kia tuatahiK
&, 1, O, N, 0, Q ....... -A)
e vai nei te whnuitanga o ng mema o te kitea nei e kitea te tamau -tauhanga) te !wehenga o te &
rerek'tanga i waenganui ia ratou ranei. Ko te kanorau o te mau me&o kitea o te raupapa ko ki te
kanorau tinana o te rauropi e rerek'tanga e kitea te mau vahi atoa !rite, reira te hono i te mau me&o
o te raupapa, huatanga te ture o te raupapa, e kaha i roto i te wairua tinana ki te karanga wairua
ranei, he aha e invisib&y ki te tinana no momo kawekawe o te taua o nga r9pene ngaro. Mai to tatou,
he mm wairua ki te kanorau o te tinana.
Ki te kahore he wairua mm se, ano te wairua tonu i roto i te rahi ki te huru o te kuwaretanga
te tinana, a %aaite tenei kei te rite i te kaupapa. Bngari o te wairua mm, engari ano hoki e taea te
whakaaro e koe o te sensation mm, i te mea i raro i te tukanga tinana hiato.
Ko te rarangi
&, O, 0, ?, \, ;; ....... -b)
&, N, ?, ;<, ;O, ;Q ..... -()
rerek' i te tetahi o mua anake i roto i na tae noa ki reira he he
wehenga tamau o te tahi atu ku!u, aua, ; 8 ranei, hei utu mo te l
mua, te kitea i roto i reira# * roto i te tahi mea a ratou kingi,
!uta noa i Hrite, ki te kahore e he rerek' m ng w rerek'# $o te
ku!u, kia kawe i te tinana rerek' hiato te ahua rerek' te iteraa i
te hoI ahua rerek' o te wairua, he tukanga tinana rerek'
whakarerek'tia ranei, engari i roto i enei take mm, engari e
noho kuware tonu ki te tiro ara tatou i te tuakiri o te wehenga i
te maha t!. ano he mngai tona e, e nehenehe tetahi i roto i te
wairua o te tinana te sensation o tukanga tinana ranei, ka e
whakaurua i roto i tenei rau!a!a faataa i#
Ki te whiwhi i t'tahi ahua rerek' o te wairua sensation ranei, kia tetahi i muri i te tinana katoa
tinana rrangi sensation tiriw ranei. A ka whaka#ngia e te reira i te iteraa, tae noa ki e taea te hanga
i enei ta tatou e.
Ka taea e kite koe i ng k!rero ake, ka pera ano ite %aaite koutou i roto i te s(hemata o mua e
whakaatu ana ano tetahi o nga merekara nui i roto i te p o te wairua ki te tinana. Ko te rerek' i te
wahi ki te tuu, inaianei pea whakaaro koutou te tinana, te wairua e noho ana i tenei te tinana, kia, i
roto i na tae noa ki e hapu ratou i roto i te p i whakaritea tukunga, i runga i tenei kanorau ano he
rerek' rite ko3 ka e taea tae ki te wairua i roto i te rerenga k'tanga tinana nui i roto i te tikanga !rite,
reira ahakoa o te hua takitahi o enei kanorau whakaaturanga, i te tahi atu te ringa, ko to ratou
natura ki te tatauranga katoa hua o te momo tinana i roto i te nui e hipokina.
B parau mau o te p o te wairua o te mea ano, o ki te tinana o te wairua, e taea te whakawhiti
ki te tatauranga o te %eruriraa ki ng tinana3 ki te whakam!hio ia tatou i te tau kotahi kitea rite ng
taime o te aroha tinana rite whai Zust+nd&i(hkeiten tinana ranei, te tangata takitahi ano.
A %eruri i, no te mea. auira te raupapa o ng tau
&, 1, O, N, 0, Q ....
kia taea e koe he mau huru !ae tino rerek' rite whakahuatia ia mua
i te tetahi maha muri# <a kia mea he mo te titiro tuatahi, kihai i
kitea i te takitahi i roto i te Just2n"lichkeiten i muri mai0 te
reira rerek' katoa te maha# Otiia i nga tokomaha i roto i te ara
ano e rere ana i te mua, i te taha o te ture wehenga o te
haereraa mngai te wairua te ranei, engari mau tonu te wairua
taua, e tiaki ana i te tokomaha t!. o te huru taua#
Ko te kaupapa kua pera tawhiti i %aaite anake i roto i tona ahua mm taramore, hanga taea te
tutaki ki nga tikanga tino whnui anake, tae atu i te tapatahi o te wairua ki te rerenga k'tanga tinana
ki runga ki. 8a, ko te tika tenei tapatahi i te iti rawa hoki to matou wairua anake i roto i te tikanga
whanaunga. Perek' matou, engari he tokomaha i roto i to tatou wairua, i roto i to tatou mau
%eruriraa. 8a kua mea uaua mo te titiro tuatahi, tenei hononga i rawe ki o -kanorau o te whakaaro i
te wa ano whakahoki mai i te huru e hono ana whanaunga k!wae ki te i4o i roto i te aronuinga. e
kore e ki te e itehia te reira i roto i te kaupapa taramore. 7eoi, ko te parau tumu o te raupapa o ng
tau e ng mngai ng te ara tino mori o ano3 by e taea kitea raupapa o te raupapa teitei, e tohu o
hono i te momo o attenuated hinengaro e hipokina anake te momo o tinana, engari te mutu ano i
roto i te kapi ana whnui rawa ng, ko wai hoki te w ia ia, me te i4o.
angohia hoki. auira, he raupapa tuarua-kia pera-ka karanga
&, 1, N, ?, ;;, ;Q, 11 .... -A)
na nga rerek'tanga i runga i ia o nga tau e whai ake nei he kore e
tamau rite i roto i te rau!a!a o mua, engari e hanga noa i te
rau!a!a
&, 1, >, N, 0, Q .... -A 4)
<a roto i tenei rau!a!a o e kitea ki te whakaaro rerek'tanga e ng
ngaro i roto i te whnuitanga kitea, ko te ku!u tenei tatou i
whiwhi kanohi, he kanorau Kental, te tautoko nei e te kanorau
tinana o te kitea rarangi A0 engari ki te whakatata nga tau o te
rau!a!a hinengaro A 'i roto i to ratou tuakiri rau!a!a o neke atu
i te tokomaha o te A# tinana $o te A rau!a!a' anake faaite noa i
te !ae Earua raro, a kati ano tonu i roto i te e hi!okina teitei
wairua i rite0 no te mea tango e koe io ratou rerek'tanga, kia
rite ki te hunga ratou e tamau l# te amo ana raro me te wairua
teitei ?ame tinana rrangi A i te wa ano, i te ine o te tau o ia
atu, whakamahia nei ki te ine i te kanorau i roto i te maha o raro
A i te !ae Earua '$ei te t)ariari tonu, ahakoa iti iho i te i roto
i te0 i roto i te wairua teitei, te rerek'tanga i tamau, engari
riro# To matou he wairua i ng taumata katoa teitei ki te mea o te
tuatahi kia rarangi tinana, he, b, c mau# Tohu hoki te kau!a!a ake
rauangi, he wairua ake rauangi# * roto i te teitei me te raro
katoa wairua whakahaere i te kotahitanga wairua, te tahi mea
rite, e L i roto i nga mea katoa0 engari i roto i nga wairua o
raro, kahore he mea rerek', ko te <ie"erste he ano hoki reira te
teitei0 nga mea katoa e mutu ai ki reira i roto i te iteraa i
taimaha, ko te waeine matua tonu immanent tenei0 ranei, e nehenehe
ia tatou ia i hohoro ohie noa e te kau!a!a mm e tohu, e kore te
kotahitanga o hohoro rerek', rite kitea i roto i te wairua hei utu
mo fele0 i te katoa, engari, tae noa ki e mohio ana matou i taua
wairua i roto i te taumata o runga, wairua ranei, wangawanga te
hinonga teitei i te !ae Earua iho e kore rerek'tanga i hinengaro i
roto ia ratou, na te taua taea te hanga anake i runga i te kau!a!a
o te kotahitanga teitei#
Vtahi atu tauira o nga rarangi tuarua-kia -te wahi anake kitea tamau te rua o nga rerek'tanga
w), koK
&, 0, ;1, 11, O0, 0;, ?< epetoma . . . -:)
;, Q, ;0, 1>, N0, QQ, \;st . . . -,).
Kei te tuatahi te rerek'tanga tamau O, ko te whakamutunga i te pr!naki tamau N.
e vai nei te ake na pai hopearaa maha rarangi te tuarua atu i te tuatahi-kia e wtea ana
Q)
, ki
te p'r, kei hea he tuarua o nga rerek'tanga w tamau, a hoki konei, te rerek'tanga i tamau, i runga i
te hua o te raupapa rnei tango tuarua-kia matou i nga wa katoa nga rarangi ki te whnuitanga o
ng uara . Pite Mai ta te hunga taea te wahi anake te toru te wha,, te rima rerek'tanga et( kore
tamau tetahi rarangi teitei-kia pai
?)
, a ko te kupu e mngai tinana -tukanga) ranei, ko te wairua
-ranei te mahara) o ng taumata noa teitei o kkahu, i te mea te hanga i ng hononga wairua i runga
i te whanaungatanga, ano maukati i roto i te tahi mea !rite tonu.
Q)
Ka taea e koe k9 puka kia tuarua, tua atu i Ftahi, tetahi take i ui ki a koutou te
mau me&o tetahi o tetahi e rua rarangi tuatahi-kia -z. :. b., me te (., (%. i runga)
whakanuia e rua i te rua ki tetahi ki tetahi, ara i te mea e ranei Ki te nga
hononga i roto i te rarangi tapawhaK & reira, N, \, ;Q, 10, >Q, N\ .... ar, o nga
tapawh o e ahau, 1, O, N , 0, Q, ?, he raupapa o te raupapa tuarua.
?)
:. e homai i taua z. tenei ki te respektiv koutou ki te kupiki, te N, 0, ka
whakaara ake et( mananga te tokomaha o te raupapa o te tuatahi-kia, ranei ki
respektiv whakanuia ia atu hononga e whakaratohia ana e te O, N, 0 nga rarangi
o te raupapa tuatahi ki ia atu.
5 Ke whnui nga tohutoro teitei tokomaha ki te mngai o te
wairua teitei koutou, kite tatou e te wairua teitei nga wahi e
kore e kaha ki te tu motuhake o te raro wairua me te i'o0kaua no
te mea i tona rakau, a tona ora kei te raro anake ki nga tikanga,
i te whakarite i ng taua me ng mana ano hoki#
Ko te arite te kotahitanga o te mahara, i te ki te whakaoti i te tohutoro wairua, ranei kei te rite
ki te kaupapa i roto i te mau taata titorehanga tino i tahito ra, e tukanga tu hea rite tapatahi rite i roto
i te rawa, engari e te reira i roto i te manureva rawa reira hoatu hiranga nui ki taua emporbaut ratou i
runga i pukupuku raro.
Ki te whakarite e tatou i nga tau o nga rarangi kia teitei, ai e mngai mau taata ki te kainga o
te wairua teitei, ki nga tau o nga rarangi o te kia o raro, ka kitea e tatou i hanga teitei, me raro nga
rarangi o rite rauemi, a kahore he rerek'tanga atu i waenganui ia ratou i to taua aua rarangi i roto i te
hua puta atu te ta%i%iraa atu i tenei. 8a ko o te taua rauemi i hanga kia rite ki tu hohonu i te pae
varua, te rauemi rite taua o nga kararehe, me nga tukanga organi( o te taua o nga tinana o nga
tangata takitahi hinengaro he matika kia heke te iwi ki te nekehanga rauemi i roto i te kotahi rite i
roto i te tahi atu, e anake te whai whi nui , e kore e pera %aingo%ua kohuki tika te whakahaere
koiora me te kaupapa i muri3reira puta rerek'tanga, me ng rerek'tanga i roto i te whakahaere o
runga-kia, me te kaupapa, e hngai ana ki te wairua teitei i roto i te ari i te pae varua.
Bngari e taea te kite i raupapa tauhanga i roto i te s(hemata mua ki 'tahi painga mo te tono
hoki huahanga i te mngai o 'tahi tikanga3 heoi kua meinga e ahau te kuware konei3 Ko te ara, i
matara atu i te ti4aturi e, e nehenehe te mngai tikanga katoa o te ngakau, me te tinana i te 8 rarangi
o tetahi ahua tetahi ranei, i whakaritea e kaua te ritenga atu e wahi. A oti pono -hngai, e kore noa te
tauaki) pngarau mngai o te whanaungatanga i waenganui i te tinana me te wairua mea ki ahau,
kaua ki te kia i runga i te mau parau tumu rahi ki te mutunga o tenei timatanga ki te tua o 1, e te
hunga hoki e te hinengaro pngarau3 ko enei e kore e tukua mo te p'nei mngai mm, me te tono,
he hoki e kore rawa i tua atu te %eaa. 8a ka haere koe i ki nga whakamrama i te taha o te aronuinga
o te raupapa e kore e haere ki tua atu i te rohe e tika, na te taua ko tonu tino whai hua, tika ki te
whakamrama i te tikanga tino noa, me te nui o te tinana, me te hinengaro, me te wairua raro
teitei. Ko tautaute%ito pai te muri te Zntri%tigkeit i rite ki te whakaae ng huringa i roto i te wairua
teitei kahore he rerek'tanga e p ana i roto i te tinana.
7ei whakaturia te aronuinga ki to tatou huarahi whnui o te whanaungatanga i waenganui i te
hinengaro me te tinana i roto i te whanaungatanga, e riro te reira untri%tig ki te whakaaro i te rrangi
tau tinana kitea atu i hoki ratou hua motuhake tEturu %au%aa, me nga ng !wehenga e kitea ano he
mura i roto ririki3 e kia tino materia tenei. $ roto i te mau, i te rerek'tanga i roto i te raupapa taketake
he pera pai, t#turu, anake ahua waho e kitea, me te rerek' o ng tau rite ki te tokomaha o te raupapa
taketake iho, a ka taea e te raupapa taketake tinana pera me te pai, ano he mahi o raupapa
rerekFtanga-hinengaro te tono rite hurihia.
Ano tetahi e kore ia e whakarato, me te mea i te raupapa tinana taketake, me te raupapa e p
ana hinengaro rerek'tanga -me ng rerek'tanga katoa teitei e p ana ki ano ng reira) e rua o nga e
taea, i roto i te p ana ki te motuhake o tu ki tetahi ki tetahi mea e, te tuatahi anake ki te rawa o te
ahua o tetahi, i te tahi atu noa koha ki te kaha o te whaiaro tnga-3engari to ratou rerek'tanga tei,
anake e tetahi, me te take i taua tino kore separab&e taata atu ia ia, te kore, ara, ki te puta tetahi i roto
i te ahua tetahi o tinana raupapa taketake i roto i te puka o te raupapa rerekFtanga
hinengaro. uatahi, ki te tino takoto te tnga i te !wehenga o te take phenomena& te ki te tahi mea o
waho, e tikanga kore te %aaiteraa whaiaro-rite i taua p ratou, o muri whakakapi e te ona ake take -
o te p#naha turanga, e rite i taua e kore e p ano te ahua o era atu, ahakoa engari tikanga e rua i roto
i te huri i runga i te huringa rnei. 8a reira, ko te ahua o ng tau rerek' i roto i te rarangi e rua3 ki te
%aaite tonu tau e tikanga3 reira, engari ano hoki ko te hononga haere tonu te taua.
b) whakataurite.
$ te tirohanga noa o te tinana, me te wairua e rua tino rerek', ara e tu ana i roto i te
ahua o nga mea e poka ke ana, ranei i te iti rawa e rua ki te kia rerek' taha o te
p#naha taketake taua ki te kai taupatupatu.Kei te whawhai ki reira i kore ko te mau i
to tatou tirohanga, engari ratou e taea e noho i roto i te tata hononga ki te putanga
whakamutunga o te taua. itiro ki te haere tahi, i roto i te meka, na nui rite to tatou
huarahi ki te tinana me te wairua i etahi wahi i roto i te kotahi, na tangohia e ratou i te
reira i te tahi atu na i ia atu. 8o te mea ko te kaha o taua te natura taketake rite ki te
puta ia ia tetahi i roto ano ki te tahi mea rerek' i te kaha puta ano, me te aratau e rua
mo te rerek' whakaaro he kahore iti momo. $ roto i te ahua tinana, he %au%aa ano hoki
te hua o tetahi atu atu i te whaiaro3 no te mea rerek' reira na nui ki tika i runga i te
hua o te atu, rite ki te hua o te whaiaro. A na e kore e taea kino ia i te reira no te
mea noa i muri ia tatou, no te wairua, me te tinana, tonu rite mua rite rua rerek', me
ng whrangi tauhonohono o te taua e whakaarohia, mai te mea e te whakaaetia te
taua, he iu-rua rerek' Aus%assung, i te roto, i te waho , e taea te whakaaro ki a ia an!
ka rite ki a-sidedness e rua o ona natura. Ae tino hei mea i te tahi mea ratou e
nehenehe e mau tonu, kahore e tatou i m!hio inaianei, i reira he rerek' noa o te whi i
e kitea e ratou, a ka he kanorau o taata ki nei puta ratou, e kore e he rerek' i roto i
runga i te taonga ranei te he ano, e puta ki te mea i konei rite te p#take o te ahua
rerek'. 8a ka ko te rerekFtanga i matua i roto i to tatou tirohanga ki tenei, ko o te
mau, no te hapu ia te tinana me te wairua e rua taha o te tumu taua. Ko te tirohanga
noa kite reira me te mea tenei rerek'tanga ara i waho whakaaro i te rerek'tanga o te
hi4oraa o te mtakitaki me te te kaimtakitaki vai nei i roto i ia ano, 7eoi reira anake
haere mai ki te mua i te na roto i te taa-i muri iho ia matou.
Ko te rauemi taketake ranei wehewehe a koi i waenganui i te rauemi, me te wairua,
i te mea i roto i te tiro p#noa hei whakakapi, tohu te tahi atu rawa ki te tututanga
ranei tata M+ori ranunga o e rua, e maha tupu i roto i te p#taiao. 6ia mau, me te -e te
mau phi&osopho te tikanga te hopoia, ahakoa mo ng rerek' o te tirohanga rite mohio
e matou) tuakiri nui o te mea ko te ao wairua, me te rauemi ki te take, engari e kore e
piri ana ki te hiahia ki te tautuhi i te pae varua, me te rauemi ano, mai i te taua 7e
take tetahi, mahi rite ki te wairua, me te rauemi i roto i te p i te ritenga atu3 a he %&at i
muri ki te karanga i rnei ara, te kore e %aatupu i te rongoa whakama o ng ari te reo,
me te. 8a tino, ki te puta i te parau tumu, nga mea katoa i roto i te natura, a no te mea
te mea te mea te reira (on(eivab&e e matou ki te tutu i ng ki te whakaaro whinga.
e tahi mau hi4oraa i roto i tenei whakaaro 7ereK
J. ta -pukapuka 8. _en ;>N0 8o QN p 10> ...)K M8ature ko te p#naha o te
whakaaro kua puta mai i te Atua .... e kore te kitea e te Atua, e ko te mea hanga, i te
mea i te aroaro o, engari e %aatupu i tona whakaaro, me ng hua i te wa ano, mea,
kaua ranei, ko te hoki te whakaaro i te wa ano e %au%aa i tona huatau M.
Ko whakaaro ahau rauemi i te hua e kore e taea e kia rite ki te p#naha o te
whakaaro, e kore e tapea i te whakaaro kia rite ki te mea, no te mea e kore te reo tika
whakaaro, me te mea rite ki taurite mo taua te A, i raro e rua, engari kia rite ki te kupu
motuhake mo taua mea, ki runga ki taua mea kei puta ano i roto i te %aaiteraa waho -te
kitenga) te hua puta i runga i te t#ranga o roto waho ranei kua hanga e ranei. Kei e
mea ana ahau ki te whakamrama i te k!papa me te (onveGity o te porowhita
pngarau mo te taua, no te mea rerek' e rua i roto i te meka i muri anake i te hi4oraa o
te mtakitaki roto ranei ki waho i te porowhita3 te tumu taketake, te aho pngarau, he
ki e rua te taua3 engari he pai, e to matou e rua kupu mo te t9tohunga rua reira, a e
kore e ti4a ia tatou ia te hanga i te tuakiri ari > reira)
>)
Ko te whakapakoko i runga kia hoki i te taea o rerek', ara te ritenga i roto i
te tahi mau rave4a e Za haamaramarama mai te huatanga taua pai i te hi4oraa
rerek'3 ahakoa kahore he whi i roto pono o te porowhita, e pai hngai kaua ki
te whi o te porowhita iho te whi i roto i te porowhita.
* roto i te mau !hiloso!ho, i tukua Assembly Cotha 6;8 no
?ete!a +M4F7 e te Ahorangi N# he kauhau i runga i te hua me te
ari o ng kwai arorau# Tetahi D# krero ki tenei kauhauG "* roto
i te he i roto i te mea te tahi atu atu i te mea ano i te whakaaro
o te !.kengaG e kore e he hora hora, engari i mahara te Atua,
engari !ea taea e matau ana ia, !'r i te hora, me te taea te
whakaaro hauwai# # rua tika he hora me te hauwai me te tomo tahi
i te tahi, ki te meka i te wai i !ai ai, tika n anake tenei
!enetration tahi, engari kahore he whakaaro etc "whakaae ki N# e
whai ake neiG" <a roto i tana korero hoariri tona rebut tonu te
mea i korero ia # mea ia, ehara i te hora i te whakaaro, engari
tika hora# kotahi m te korero o te hora, me he !ono kua ia ia e
ia he whakaaro, me whakaaro ia hora i roto i whanui i te tikanga
o te ku!u# te ingoa hora ko engari anake te ingoa o te whakaaro ,
he whakaaro, ranei, ki te !ai koutou, 6whakaaro7 te whaka!akoko i
roto i te i ng mea katoa te, te mea ng i roto i te mea ano, me
te mea he whakaaro kau ki te tangataOe ! ana te whakaaro i te
mahere mere 6whakaata7 kahore i, Nrbil"en, ko te whakaaro te taua
o rerek' ahanoa t.turu o te tangata# (anei he m te ku!u tetahi
tangata, engari ru rangi, kahore, engari <erEenaffektion he
tukanga k.natu o te roro ranei te whakaaroP Otiia ka hua kihai i
mrama he aha te !'nei te huihui maha, kia rite ki te hakari, e
noho ana i konei, titiro i ia atu marshals kau i whiua e ranei o e
! ana to ratou mau uaua# * te uara katoa, !nga katoa o te ora i
te !ae Earua, e te ku!u o te oraraa whakarongo ake# inaina, Deoi
he whakaaro ki te aha, i te mana o Kr# D# hora, hauwai, etc ki te
whakaaro kia kore te mea mrama he aha e kore e te whakaaro te
hora ki te waiho kia mutu i te whakaaro archety!al t.turu,
herekore me te tika na auaha, me te i roto i tenei whakaaro i te
mea iho tona oraraa $a taea e whai# "6a Qichte Jeitschrift
huruhuru o hilos# R1*** ?# 8+8#7
Me te whakaae ahau e tikanga noa e ahau ki 7. o konei, engari atu i roto i te mana te mea rite
te taumauri Z.. 7iahia i te iti rawa i te hora, he whakaaro o te Atua i raro3 ahakoa i ahau e kore
rawa te whakaaro e te mea ko waho puta ki a matou, ano he te hora, tino hngai ki te whakaaro i
roto i te tino i te Atua kia rite ki whaiaro tnga-, na he hora, pera me p'nei, anake te i4o, no te mea i
reira noa mo te ahua. 8a kia e taea whakaaro i taua hora o tatou, ia ia i tetahi whakaaro e kore e
hanga, te kore whakanui tatou i te taa-e hanga te reo ki te painga o te mrama i waenganui i te
hinengaro me te tinana, ake ake i runga i.
Mai i tera taha, e ti4a ia tatou korero ki a matou i roto i ng o to tatou tirohanga tino nui ki te
kore e varavara i roto i h!u natura&ists pae materia e mea i taua whakaaro i roto i te ano, he mahi o
te roro, koia ano kei te ate mahi Ja&&absonderung te mahi o te puku, te k#natunga. Ko whakaaro
huanane. Ko te Ja&&absonderung Ko te mahi o te ate, i taka taonga parau ki te kitea p#taiao i runga i
hi4oraa waho i te ate iho me ng3 engari ko te whakaaro, he mahi e kore i nei i no ki te mtakitaki i
te t#nga waho ko te. 8ga nekehanga anake i roto i te roro, e ngohengohe ki te whakaaro, a e p ana
ki se(retions, me mimi, e p ana taea e rite te mahi o te roro i huaina Ja&&absonderung ano he mahi
o te ate. "ea mea tenei whiwhi i roto i te mea ki te kotahi3 engari he ki runga ki te mrama te huru
rerek'tanga o te mea ng rua rerek' no ki te mrama tawhiti-pa i te katoa.
Kei te tirohanga mua rerek' mau parau mo te hononga i waenganui i te tinana me te
wairua, rite i taua o te tinana tautoko papa, (over nohoanga, te tinana, te huru o te
wairua. Vnei k9anga e hoki tatou i taea ki te mahi humarie a matou tonu, me te painga
o tatou ki te matauranga noa ki te tiki i te whakaaturanga o ng huatanga hangarau i
roto i te hononga ki te tatou i noa ake kite i te taua i roto i ng o to tatou tirohanga
taketake, te mea e titauhia ranei, i roto i te hunga i hoki mai i te arata4i i te reira iriti.
"unua, turanga, nohoanga o te wairua te rongo ki te tetahi i4o, te hua me te ng huringa ki te
hunga o te pae varua e p ana tahitia, tona waho ahua o te whaiaro %aaiteraa-o te pae varua e aore. $
te p#take kouma o enei %aaiteraa s. Punga ake i raro i a)
Ko te i4o Ko te hipoki waho o te wairua, e whakaratohia ana e kore te ahua tinana, ko te
whaiaro, engari anake tona ahua mo te Andres e engari ki ano hoki tei runga i te ahua o te whaiaro,
ano he anga i runga i te hua o te ihirangi. Ahakoa te ari+ o te anga i roto i te whnui hoki, hono te
whakaaro e taea te ora, ki te kahore taua mea i te mea %au%aa o te mea i te kakahu taua mea, kino
rawa te whakaaro e mea 8e(k, ki te hononga o te tinana ki te wairua, engari i roto i te 6ia mau, i
roto i pera tawhiti he hngai ana reira, pera me te wairua takitahi taua, ko te ngakau ano takitahi, +
mua i te rerek'tanga tinana i roto i te ora, i te nei e taea te unu rawa whakatau mo te mea e tupu, no
te mate tatou i. Ko te whaiaro %aaiteraa-o te wairua pena tonu i pai, he tinana anga i roto i te ahua o
tetahi atu, engari e kore e tika i nga wa katoa te taua3 taui te reira i ki mahue i te take mua e kore e
tika i te ara o te whaiaro tnga-3 engari ki te kore kia ki te %arii i te take ng, e kore e tika tonu i te
tohutoro taketake !rite te aka tukunga takitahitanga. K!rero t'nei atu i roto i nga wahi e whai ake
nei o tenei tuhinga.
Ko te tinana Ko te okana mea ranei o te wairua, ki te anake i te tikanga o te wairua taua e taea
kitea i runga i te waho3 no te mea i roto i te ano e mau ana reira whaiaro ahua-.
Ko te tinana Ko te huru o te wairua, ko te wairua, ki te kia te aratau homai te ahua whaiaro
raro anake ki nga rawa, i te wa ano ki te puta i roto i te huarahi i homai mo atu, te tango te
wahi. 6tiia e kore e he (ondition iu-tetahi o te wairua o te tinana, engari e titau te reira huringa, te
ara puta ia rite ti4aturi i runga i te whaiaro %aaiteraa-o te wairua, me te hurihia.
Ko te tirohanga mua o te mamae i roto i te whakautu ki te huatanga motuhake o te
maha %i%i, me mismat(hes, e tetahi wahi aukati i taua mea i whakaritea e te rerek'
tirohanga taumauri, me te karakia a tawhio noa kahore he mrama e p ana ki te
in(ompatibi&ity o etahi ki te hua o nga mea, te nuinga i roto ia ratou ki te kia. $ te
tirohanga noa o whakaeke i4o t'tahi i roto i te $nte&&e(tua& me te .aka&aum&i^ i roto i
te mahi i4o3 otiia e kore e te katoa, ano i te rua rere tetahi wahi mo ratou3 ki te wairua
haere ano hoki i te tinana hohoro te whai i take, me te hurihia. ena ko tenei reira
taka tetahi wahi uaua ki te whakamrama pehea kia rua o ona hua rite ki te tino ke
taata pohewa -i roto i te kore te puritia mau tonu te taa o te ngako) taea ki te mahi i
runga i tahi i te tahi, he uaua e rua te spiritua&ism %akamate&i^ iu-tetahi ki Kua rapua e
ki te whakamahi i tana manako, a tetahi wahi he aha te parau tumu ko te wawaotanga
whakawhiti pera irregu&ar&y putanga tu4asino. 6tiia i muri i to tatou natura
heterogeneous e kore e mahi i konei i runga i tetahi atu tetahi, engari te waiwai he
mea hanga noa kia rite ki taua puta rerek' ki ng rerek' o te tirohanga, te hopu, e rua
tetahi ke tetahi ng hononga irregu&ar&y (ausa& i roto i tetahi tetahi, no te mea he noa,
he hono (ausa& i reira, i te i roto i te taonga e puta i roto i te rua ara, ar, i te rua
standpoints, tra(eab&e. 8a ka t#pono ki te uaua, me te ngoikore te tirohanga noa,
kahore he reira taka ki roto ki te-sidedness tetahi o nga p#naha monisti(, no te mea ka
taea e koutou te huri i te t#ranga o tetahi whakaaro. Ka haere mai ahau ki raro.
Ko te para&&e&ism i roto i te mahi o te tinana, me te hinengaro, i te hua pera
haamana4oraa o te rotai whakapumautia-i mua i Leibnizian, anake e kei reira i runga i
tino atu take atu i tenei. $ muri a matou, pera me, kia rite ki Leibniz, ki te tahi mea
haere i roto i te wairua, te tahi mea e !rite ana i roto i te kopu, i waho e ta tatou e
nehenehe te mea, kotahi i te atu meinga. Ki te, Bngari, kia rite ki Leibniz, wairua, me
te tinana ar+, e rua mataaratanga ki e !rite ki ia atu, engari rawa motuhake o tetahi ki
tetahi, anake i te peu maitai o to ratou mau rave4a pai e te Atua e kore e haere abirrend
o tetahi ki tetahi, kaua he ki runga ki a matou tetahi, me te taua karaka, i roto ano ia ia
to ratou ahu whakamua kia rite ki taata i te pae varua, ko regendes, me te supernatant
(ounter rite te tuku, me te wira peia puta rauemi. Bngari o mua-u au maite i reira he
tuakiri o te p#naha turanga, e hanga ari e rua tahi tika. B titau te reira kahore te Atua
waho rite kaiwhakahauhau, engari e noho te Atua ia ia ano he kaiwhakahauhau i roto
i tona karaka, te natura.
Ano, e nehenehe ia tatou ia te tikanga te meaK Ahakoa te hua h!honu, te kua -rite
ratou i roto i te meka katoa e to tatou tirohanga, e hngai ana ki te tamataraa h!honu,
e i raro i (.) tahoh ratou, engari ko te rerek' %au%aa ng taumauri i roto ia ratou, ka
hoki te runga tahuri mrama huatanga o te ringa, i to ratou hononga ki ia atu.
Ko ia tino i te pae materia o te whrangi3 no te mea te wairua ki te huri i muri i te
katoa, rite tonu ki nga rerek'tanga tinana, i roto i te %aaite i te reira iho, puta i roto i
tino tae noa ki runga i te rongonga o nga taua mahi rnei, kia taea e kia tonu iriti i
roto i taua3 otiia i ahu mai te tahi atu taha rawa spiritua&isti( me te whai,3 no te mea
kahore he mea mo nga mea rauemi, kua rite ki te oranga e p'nei noa mo te ngakau ki,
hei %aaiteraa o te tahi mea i te pae varua e puta ratou mo te wairua atu3 Kei te
whakaratohia i roto i te mahi katoa o te !wehenga o te wairua, o te wairua ki te
wairua. 2hakaetohia hua katoa i roto i te putanga ano te 2airua, no te mea te ahua o
tetahi, engari anake i roto i te whaiaro %aaiteraa-o tenei wairua toa mau. Ko tika i roto
i te hua o te whakaaro e taea e whakatakotoria e koe i runga i tou tirohanga,
whakaaro, me te horopaki o te whakaaro, te wairua ranei o te tinana kia rite ki te kapu
ranei "riore m! te mtakitaki, anake e kore e noho i te reira ei te kapu o te mau
rnei. A Ki te mea, no te pono materia&isti( iro, whakaaro tetahi ng w i runga i te
t#ranga waho. Kahore he Atua he wairua ranei o te kupu, engari anake te mea, me
ona ope, nekehanga, me o ratou ture, tikanga, ng huringa. ukanga inana i roto i te
roro te whakaoti i te tukanga e pai, me te whakaaro o te kaupapa o te ringa i 'tahi atu
tukanga tinana ranei, i roto i te roro. B kore whakaongaonga te pinpri(k, he hihi o te
marama ki te kanohi ongoi tukanga tai`, engari rawa e ahakoa kia kawe
sensation3 engari no te mea i taua taea te mohio a anake i te hi4oraa o te ahua whaiaro,
ko te ia tatou tenei i tenei hi4oraa tetahi ki te wahi ui tamau noa tatou ia tatou iho i
waho o te take. Ki te rua korero ki tetahi ki tetahi, i reira he k!piupiutanga roro, e
whakawhitiwhiti k!rero i te tikanga o nga wiri o nga taura maitatai ra, me te
membrane me te rangi wiri tympani( therebetween3 a taea e te reira ki runga ki tenei
whi o te tirohanga i muri i ui i te nohonga (ausa& te wahi tenei tukanga kaupapa e, i
waho i tetahi whakaaro ki te ara puta ratou hinengaro ano. Ko e taea hoki te pera me
te kite i roto i te hinengaro nohonga mea katoa ki te k!kuhu i kahore he tinana. B
whakaatu ana te reira iho ng w puta noa i te whi o roto o te tirohanga, te huatanga
o whaiaro, ki te kore e hngai, i te mutunga. Mai i reira he tirohanga, i hohoro,
whakaaro, mau mana4o, koronga, whakaaro wairua, a te Atua anake. A, no te ka tae
mai nekehanga kore-tinana, me o ratou mau hopearaa rauemi ki whakaaro, engari te
mea e taea e ite i te wairua o wira, me te ao varua i roto i teie mau nekehanga, me
ng, te mana4o o te pai ai ano, i te mana4o o te angitu i tutuki te ranei i roto i te
mahi3 wawaotanga i roto i nga whakaaro, me ng take o te wairua teitei e whakakiia
ana te ao e tae ki tua atu ia tatou. 7aere %aaururaa i te natura ia tatou, ko te wairua o te
natura, e %aauru tatou. 8o te mea o te akoranga, e kore takitahi hngai ana i4o katoa ki
te rite kotahi wairua, na tatou e kore e bemerktermaen e taea hanga i te mahi tetahi
%aaitoitoraa tinana takitahi, i te mea hua ki a matou ki te iriti i te tahi mea i roto i
pera me kotahi wairua, engari ko te eG(itation, te haapii nei tatou e, kia whakaurua ki
roto ki nga tikanga ake whnui o te 2airua Zniversa&. 7e ngaru te marama e ma i te ra,
whakaongaonga mano tangata kanohi, me te puawai i te wa taua, me te i roto i te
horopaki, me te kawe ana tenei ngaru marama whnuitanga o te varua hanahana
haumaru hoki ratou i roto i te taha ki 'tahi atu ranei, te tahi mea e kore e he e rawa
rite kongakonga rite taua ngaru, kaua hinengaro m+tanga anake i roto i te momo iwi,
me te puawai i runga i te rawa i whakaohokia e ratou i roto i te tukanga. 2hai whi ia
%aaitoitoraa waho ki te tahi mea natura wairua, ahakoa e kore ia e me ki kia anake, me
te mau te reira ki te whakamahi anake i roto i te hononga ki 'tahi atu, i roto i tenei
take i runga i te taha hinengaro o te moni.
8a to tatou tirohanga taea te pokanoatia tangohia rite monisti( i roto i te pae
materia ranei i roto i te spiritua&istis(hem rongo, me ng w whakawhanakehia3 anake
ki te tautoko, e tenei tangohia, ka whakawhanakehia kotahi anake te taha o te taua. $
te wa ano e %aaite te reira iho i roto i te tautuhi i te rahi o te tautoko o te tinana, me te
hinengaro ki te whakaaro tuakiri, anake e ratou tetahi ki tetahi, me te ki te taonga
kotahi whakarpopoto i te hononga o te tinana, me te rerek' hinengaro i ng
tirohanga o mua. Ara nga oika whakaaro ki te waiho !rite ki te Atua, me te hua rite
te hua taketake3 taua taonga tono ki a ratou i to ratou taha te mamae rerek' rawa rite
mea, kia rite ki te taha mahi hanga kaha mau tonu i nga wa katoa i to te Atua. $ te
kupu te Atua %aauru hua katoa ki a ratou3 nga whetu tonu takitahi %aauruhia i roto i te
tino -(% .. *o&. $. ,hap. c$*). .aaite i tatou i te whi noa o te tirohanga me te nga
whakataunga matua o ratou tirohanga3 Ko te ki a tatou anake te whi o te tirohanga o
te rereketanga o mea me te wairua te kore.
Mai i etahi taha puta to tatou tirohanga hua /pinozist, kia taea te whakamahi hei
/pinozism parakore puta
\)
rua ka taea te tiro a /pinoza rite tatou, he haputanga pae
materia, e spiritua&isti( o te parae o oraraa na roto i te kotahi o t'nei taua -taonga)
kotahi rite i4o -i raro i te huanga o te toronga), ka whakarpopoto, ka aru i rite wairua
-i raro i te huanga o te whakaaro) rau, e rua te mata4u, engari i te tuakiri nui o te
turanga e hono. Ki te hiahia ana te tangata, na tenei tukanga by /pinoza i raro i te
huanga o te whakaaro e taea e, i whai whakaaro mai e te rite ki te ira tangata, engari
rite rite ki te tinana ranei, i raro i te ateriputi o te whakawhnui, na roto i te he i te
huringa tinana e e voraussetz&i(h i roto i te hinaaro kitea. Ko tika te wairua kia rite ki
te tino i te tapatahi o te tinana, no te mea he nui tonu te taua ae, te tinana, me te
wairua, rere ke anake mo te mtakitaki. Ka taea te whakakngia tetahi wairua ki
runga ki te t9ari hoki anake i te tinana ng tonu. 7oki i te mana o te tinana ki te
wairua whakakapia i te /pinoza ngatahi haere, kia rite ki Leibniz, anake hono ki t!
rtou tuakiri %au%aa, rite ki a tatou. $a whi raupapa (ausa& he tra(kab&e pono i roto
ano kua.
\)
Ki te ari o /(he&&ing o tuakiri, heoi e taea te mau i ahau i te iti rawa, kahore mrama ng o whakap3 no te
mea i ahau Ko tona tirohanga katoa i te oneone ake mrama3 ahakoa ko te tini i roto i te tirohanga mahi a
/(he&&ing -te kaupapa t#turu o 6ken), i pana ki toku ara i roto i t!na hara itani( tuatahi i runga i te tirohanga
noa o te natura i roto i a mo te ia i roto i tona ahunga.
$ roto i nga reo katoa whakaae tatou katoa ki /pinoza. Ko e ko te nui rerek'K te
whakaaro /pinoza e taea te nekeneke te raupapa (ausa& i roto i ia whi hoki ano e
kore anake, engari me hoki kia aru i te reira mo ratou3 i reira hoki a ia e kore te uru
mai o te take i t#pono ai i te whi tetahi ki tetahi, engari pea e matou na roto i te mana
o te whi ka taea o te huringa. Ko te ngakau, kia rite kahore pnga i runga i te tinana,
e kore ano te tinana ki te whakaaro ki /pinoza3 e rua ka taea anake ki tetahi ki tetahi,
(ausa&&y motuhake o ia atu. B mohio /pinoza runga i kahore tirohanga te&eo&ogi(a&, e
hanga te tikanga o te ao rauemi tei runga i whakaaro wairua, maka ana e ia ki te parau
tumu anga ke, a me noho reira te wahi e kore e he parau tumu o te whakawhitinga i
waenganui i ona mau taipe -e o te tinana, me te hinengaro) e wahi, ki te kore te
whnui tino e te te ari o te taonga3 i runga i etahi atu te ringa ki a tatou i te tirohanga
te&eo&ogi(a& he h!kai i roto i te parau tumu tawhiti i tawahi o te nuinga o te w
whngai i roto i.
8a koutou pai ara tonu ki runga ki i roto, a kia rite ki te pai taea e koe te ui nga wa
katoa i runga i te t#ranga waho ki nga mea e rite ana pai e taea te hoki koutou te huri i
te t#ranga o te mtakitaki, ui i roto i te whakaaro o te Zrsa(h ki te i roto t#ranga, i
roto i te whakaaro o te haere hua i runga i te marae, a ka k!rero, ka pera te take i te
pae varua o rauemi n, ka rite ki hurihia3 kahore he take ki te whakakahore i te tahi
atu taha, kitea nei toutou i roto i te whakatinanatanga o te tirohanga i roto i te tahi
atu. Ae, no te mea he noa tatou i te roto, ki tetahi anake i runga i te t#ranga waho ki
etahi o te natura, na ko tenei hei utu i waenganui i nga tirohanga e rua tatou te maori,
maheni iho, mutunga, me te whakapae ersparende3 te whi o te tirohanga a&ternates
pera ki te mea o ia, na roto i te whai i te mahi o to tatou ngakau i roto i te ao i waho o
nga mahi o te natura i roto i to tatou ngakau ki reira i roto i rnei. Ki te patia te ngira i
ahau, ko ahau i muri i te katoa o te hua ki toku sensation i te i roto, ki te ngira, me te
katoa o te natura i roto i nei whakaurua reira, i runga i te t#ranga o waho. Anake i te
teitei hiahia p#taiao, me te karakia peia atu, a ka i roto i te wahi i te mediations
rauangi, e nehenehe ta tatou e haere ki te tukanga whakaaro i roto i ta tatou mau
tukanga roro ki te tukanga o te natura waho kitea te tukanga %aka&angi hinengaro3 kia
tino tatou i tika i roto i te ngkau nuitanga o ng aua hiahia teitei3 engari, ka rite ki
kitea e matou ki a ratou, e kore te tirohanga o nga mea i te t#ranga t#turu i homai
tonu whakawa inadmissib&e, rite e /pinoza, ko wai i meinga ki te whakakahore i te
huarahi te&eo&ogi(a& t#turu. $ roto i to tatou huarahi e taea homai ki a tatou te
tirohanga maori i te riro mai atrophied, pera me 'tahi atu ki te ringa, e kore e tenei hei
e ratou i roto i te no reira o ratou he e kore p#taiao. Ka haere mai ano ahau ki raro.
Ki te kore e /pinoza mau i roto i tenei whakaaro a matou te taahiraa ano, ko tenei
tona Mikenntnis te meka, nei te kanorau o te huanga tinana, me te hinengaro e
hngai ana -rite te huatanga tinana, me te hinengaro ki a matou). 6ia mau, /pinoza
rau te whenua, pera me !rite te A ano na rerek', ara pera me i4o, ano i taea e ka puta
rite wairua, e kore e tkaha anake, engari ka taea e ia kia ngaro whakakahore i te
tikanga o te whakaaturanga (ommonest, te kanorau o ng huanga -i muri i Ko ia tatou
te ahua) mo te mtakitaki i raro i waho whakaaro ki te kanorau o tona t#ranga, Bngari
ano, a no reira e kore hoki e taea e titiro i roto i te huringa o te whakaaro rite
whakakorea, i te mea he te take ki a tatou. B ai ki a /pinoza, he huarahi te kupu
ko&oa, me te spiritua&isti(, i mahi e rua e tareka e, te t9kina anake i muri ia matou, kua
tukua e ano ratou, pera me tika te rangahau, me te w!na, engari e kore e te kapu, te
taea, a no te mea kahore e taea anake, e kore e anake wtea. Kawe i ratou i roto i te
toru o huarahi, te patuki a tawhio noa i roto i te ora o te nuinga utu nui, me te tino
motuhake i waenganui i rua, me te hers(h&ingt, kia rite rite hopoi mai te reira i te
rerek'tanga t#turu o to tatou tirohanga na.
rende&enburg 7e korero ake hou M$ te whakaaro tumu o /pinoza, me tona angitu :er&in ;>0<.M
K!rero nga ngoikoretanga o te kaipakihi p#naha o /pinoza -i te mau papa4iraa o :er&. Akad.).Kia
kapi te po&emi( ki a ia kia rite ki te katoa, untri%tig engari ki te mau nei e ia kia te tirohanga tuakiri
ta ake, a ki te e ia te tirohanga materia&ist, te&eo&ogi(a& me te tuakiri tuke. 8o te mea te putanga te
aroaro konei, e kore te tangohia te tirohanga tuakiri i ona whakahe, a te kaha, ki te tango i te tahi atu
whakaaro tae atu, ng, pera me ka etahi haere mai i roto i o te whai.
7oki i te toru whakaaro whakamutunga, te materia&isti(, spiritua&isti(, me te rerek'
haere ki te t#ranga, e kore ano te tu mai he wha, e te whakaaro ai kua i roto i te
/pinozism rite tika, ahakoa kua ratou /pinoza kua kahore whanaketanga, he teitei te
hono te hunga e rua tuatahi, i ng w katoa hononga o te wairua ki ka whai te i4o, e
whakaatu ana pehea te hua o te Atua no te natura, ki te Atua, ara pera me no tahi nga
ari o te t#nga i roto, me waho3 he aha ahua mahi i te wairua i te hurihia i4o, me te
tumuaki tuarua i roto i nga whi katoa o te oraraa. 6 te akoranga, ahakoa na e
whakawhanakehia nga huarahi tuatahi e rua tawhiti wahi, ka hangaia i roto i te kaha
tonu, no te mea kahore i ara mohio koe i te ahanoa parakore o te tika ano, a ki te
whiwhi i te tirohanga mau o te ora iho te tahi mau taime raruraru ki enei pono
p#taiao, me te wahi p!raruraru, te wha o nga huarahi he ara atu hoki, a ka heke ki te
inaianei anake ki raruraru e p ana ki tona taea.
Ki toku whakaaro iho hoki tenei huarahi rohe wha o nga raruraru o te hinengaro pngarau, ng i
roto i te p'nei te ara, ka rite ki ka whakamrama e ahau ki a te rua o nga katinga i raro i tua atu.
Ko te tirohanga ki te hononga i waenganui i enei tirohanga e wha mea ki ahau te
wangawanga nui. $ roto i te whnui, kua whakapono reira e ana ta te tetahi ki te hua
o ope, me ng pnga, ia hau i te reira o te wairua, a he aha te kotahi ana ta te ki te
2airua, e koe e masiva o te natura. 8a, e taea e koe te kaua e mangere, me te kaha
hua e kore te wairua, te hinaaro nei na e kotahi hawhe, me te whakaaetanga i muri i
te tahi atu, a kahore e te tautohe mutu, me pehea tawhiti to ratou ki te haere. Mai
koutou anake he huarahi ki te ahu mai i te hononga o nga mea, statuiert, no te mea
kahore koutou e matau ki te mea ngaro o rearua i te hi4oraa i apo mai, kia rite ki neke
tetahi ki te horopaki i roto i ai ki te mahi i te wairua, me te mea nui, i nga wa katoa
tetahi i waenganui i te atu, me te mohio ana e kore te p#taiao noa o te mea mau no
roto i te horopaki wairua, kia mau, e kore hurihia3 tetahi wawaotanga i taua, engari ko
te he puta, rhui, me te raruraru i roto i ng whanga o te p#taiao e hngai ana. B ai
ki te nuinga o phi&osopho whakaaro ki te rangatira i te ope o te natura ranei ara
whakakapi, ara te wahi i reira he noa he hononga i roto i te taiao ano3 a te
physio&ogist whakakiia te pakaru o ona kitenga i roto i te roro ki te whakaaro me te
mea i te mea he puta tino i roto i te tinana, engari e whakapono ana te kaimtai
hinengaro i roto i tona k!rero o te tuku hinengaro i runga i te wahi tinana rite kirikiri,
tetahi wahi rite ki te hua mo te kaupapa i te pae varua i te %aatura i ki te %arii i te reira,
ka e taea ki te whakamrama i nui o te mea e te kore e tatararaa, ahakoa he tonu i
runga i tona ira i te ptai o, ko te takenga mai o te inhibition -rite whakatairanga o te
wairua iho anake i roto i te pae varua.
B kore e kore e e whai ki te tango i runga i te hua waho whakaihiihi me te te ake
whekau tinana o te iwi i runga i te wairua, me neke te kaimtai hinengaro ki te te
%aatura i te physio&ogist3 Ka taea e a kia pera tawhiti kahore whakaako i nga era atu ki
te wareware te hono ki te atu3 engari me hoatu e na te reira i ona ng anake o
whakap ki te atu, e kore ratou ake r!p#, ihirangi t#mataiti o te parau haapiiraa
iho.8a ka rite ki a matou hiahia p'r i te taiao o e rite ana wahi ko reira ki te aro ki te
wawaotanga o te "rinzipe hinengaro i roto i te rohe, e akono ia, ko reira e p ana ki ki
te tae atu ki te rohe i te pae varua.Katahi ka taea te /(ien(e he hononga tonu te %ana4oi
te reira i teie nei %arii i te whakaaetanga ki te hngai ki te %akamate&i^ parakore, kua
pehea tei vai tamau na te ia, kahore he oranga, kua ake i maia tika, a ka kua tukua ake
e koe ki a koe ki te whai i te taua, a reira i taea e ake tukua i mua, kia rite ki te roa rite
ngakau, me te tinana te whakaaro ki te mea taua ki te tautohe hoki ta ratou e inaianei
tiki haere, i roto i to tatou tirohanga. 8a, e matau ana tatou he mea p#taiao pono te
mea katoa, engari i reira anake i tetahi taha, i te whi o te tirohanga, a he aha te ngaro
ratou, e kore e pera ngaro, engari kua kitea atu parakore ki runga i te atu taha, i runga
i te atu whi o te tirohanga ano. 7ea hei utu mo rauemi tikanga o puta he p#motu
wairua i roto i te wheako tonu, e mohio ana tatou i, he mea noa te reira i te mea e tu
tatou i runga i te i roto t#ranga, heoi, a e kore e taea e hape, e aki atu ia tatou, a ka
kati i te wahi pakaru ki te mea i te mutunga. 6 ti4a "oor p#taiao, te honore, he whi
whnui noa o te tirohanga, te randomness o te t#ranga i rawe ki ki tenei, me i ki te kia
i titiro rite here mana, me te ki te i ng i taua ta&i%aki3 no te mea ora tenei whi noho e
te meka e puta te wairua i runga i tetahi atu t#ranga i roto i tona ake mana t+tou.
8o te mea he rewa kia mo te p#taiao mea katoa parakore e tupu i roto i te ao, ara e
haere o te whakaaro, kua whakamaoritia ki te tukanga rauemi ranei, akaaka te
whakaako i te pae varua to ratou rohe rhuitia5 8o, kaua he i te %aaoti i taua, te viivii,
te !ritetanga, te horopaki taua huatanga anake kawea mai e tetahi wahi inter(a&ates i
waenganui i te wairua o te mea3 katahi ka whakataka inaianei wahi i te mea ki te
whakauru i waenganui i te wairua. Ko te whi o te ao wairua, me te rauemi tareka ia
p#taiao i te entang&ement tahi, i roto i nei te tikanga e ratou, i to tatou ti4araa i roto i te
maori runga ki, kia tangohia, parau tumu, ke i roto i ia whakatika pono te ritenga ki ia
ano, te atu rite tahi mea ke. Ka taea e te whakaako i te pae varua e pera me tino i roto
i te iho, he pera me mua, i te rapunga whakaaro o te maori3 te taha o te mutunga, ki
nga wahi katoa i taka te hua o to tatou ti4araa, me te tnga-whaiaro, kua ato4a
zuzutreten ki te tutakina te tuawhenua, zuzus(h&ieen i runga. Ka taea e rauemi mea
katoa e, ki te kahore takitahi, engari iriti ki te hononga ki 'tahi atu, i roto i te
$nte&&e(tua&3 a he whakaako i te pae varua pipiri noa tenei iritiraa. Kei hea e kore hoki
ki a tatou kitea trans&ation ara inaianei, pera me e mohio ana matou, e kore ko te he o
te mea, engari te he o to matou mohio taua mea, a ka noho tonu te mahi i te
t9ariari. Ko tatou i pono rawa kia whai ngakau ki te whakapoauau rohe katoa-te wa o
to tatou mohio o nga mea ki te rohe o nga mea ia ratou.
ena ko tenei e whai i te parau haapiiraa parakore o te natura, me te mau haapiiraa
parakore wairua na ke, na atiati, na ahakoa LuGtaposed, tenei ka whakaara ake e p
ana ki to ratou p ana5 8o. 2awahia ana e ia whi k' i to tatou ti4araa tumu o te mea i
roto i ano, i te rua ara, tetahi wahi i roto i te huringa mori, tetahi wahi i roto i te whai
p#taiao o e rua tirohanga iu-kotahi, e i mua tete ia atu e p ana. Ae, e miharo ai
tetahi ranei e whakaritea nga wahi katoa he haputanga pono pae materia, e
spiritua&isti( o te whakatinanatanga3 takahi taea, engari i nga wa katoa ratou e
noho. Ka tika e taea tonu te reira wahi katoa tae noa ki te %a%au reira ki te tino
whaitake3 a kihai i kitea i roto i te hua o te rohe. ino takoto takahi kua kore e taea e
tonu e te reira3 a ko te take, ko te e kore e te t9ariari ratou.
o tatou LuGtaposition o taea whakaaro :et rerek' ahua i taua i ai %aahitihia
rende&enburg i runga, kua hoatu, engari te mea te reira ki ahau, koi me te
ngaio. /tatuiert ia e toru anake3 te ti4aturi nei tatou, whakakapi i te wha homai hangaia
e te hiahia ki te tae noa tapiritia ki te %aaoti e rua ranei, kore iti ki te kia
whakawhanakehia i to tatou parau tumu, i reira kia he rohirohi o te tirohanga taea, me
te mau, ahakoa enei e rua e kore e whakamanatanga t#turu. 6ia mau, ki te Kehena,
kotahi-sidedness, te huinga me te utu o nga whakaaro, tonu e te
Znters(heidungs&osigkeit me te whakama wiri ranei, taua te tpiri3 a ka Kei te tiro
tukunga aratau kitea e te de m+rena kaha. 8a Znters(heidungs&osigkeit te tahito ra, te
tirohanga t#turu huatanga e te tangata nga t#ranga te tuatahi e kore noa e m!hio e ia
ki te whi wairua o te tirohanga nga rerek'tanga i roto i te whakawhiti mai i te i4o, no
reira, kahore rerek'tanga otir i waenga i te i4o, me te wairua. Ko te taunaki i pa ki a
ia, kua tono i ng mahi tinana, e te kaituku tonu ano i roto i te wahi i roto i te kupu
tika, tetahi wahi i te whakaiti ki o ratou pakiaka o nga ingoa o nga mahi katoa o te
wairua o te wairua3 $ tutuhia e te kingitanga o te natura i te te kingitanga te Atua3 te
ora nga mea katoa. 8 ki te whakama o te t#ranga, engari %aaite te tirohanga noa, kia
rite ki ahau i rite ki ki te karanga i reira, e ko, te rangatira whakauru whakaaro
taumauri mrama, -i te noatia te huri rite tuatahi i tahito ra ano rawa rerek',) a me
haamo4e ka tpiri tetahi ara etahi taumauri, i reira nga huatanga e mau no ki
tirohanga rerek', mrama ng+.
8ga mea katoa ng hua i to tatou tirohanga mm o enei huarahi ka taea ki te
whai i te mara katoa o te oraraa.
&) Ko te materia&ist -pono p#taiao) i reira ka kitea tonu koutou anake i runga i te
t#ranga waho, anake te taha rauemi o te ao ki ng.
1) Ko te spiritua&ist -i roto i te reia), i reira ka taea e hoatu tonu e koe i runga i te
t#nga i roto, noa te taha pai ranei wairua o reira ki te kaute.
O) Ko te hononga -tautake t#turu), i reira t#ranga e rua "aheko i te rauemi me te
taha morare aroturukihia i roto i te hononga !rite ki ia atu.
N) Ko te t9ni -maori), kei hea tetahi te t#ranga, t'tahi, hoki me te puta i
waenganui i te rauemi me te re(ipro(ates taha, te taiao i roto i te ingoa a tae noa ki te
whakaaro o te huri pohehe rite ki i roto i ranei te Makiri o te t#ranga t#turu o te
kaimtakitaki ua ano kore-rauemi hanga tairitenga mea ai kahore he whakaaro.
0) Ko te kore-e ruarua -tuatahi noa whakawhanakehia), i reira tetahi rerek'tanga
i waenganui i te mea puta i runga i te t#ranga i roto, me waho, ar, i waenganui i te
pae varua, me te rauemi e kore te, ano i meatia.
Q) Ko te paraoa -noa), i reira e konatunatua te tirohanga kahore he whakaaro
ranei i ari whakama, whati, whakapoauau, a ko te kupu mrama, me whakah'
whakaaro e p ana ki te hononga i waenganui i ng rauemi, me te wairua ara.
Kei te ki te kiia te toru tuatahi o enei tirohanga rite pono p#taiao, te
whakamutunga e toru ko te ora3 na 7eoi, e te tuawha o te tu i te maimoatanga
p#taiao, te ono o ratou maha poka noa3 tohu i te whi ,ommunity t9mata te rima o
nga era atu katoa. Ko te akoranga rerek' haere i roto i ng e te tikanga e whakarato
reira te p#take whakamtau mo te atu, ka mau hakari hoki ki te whakawhitia ki a
ratou hua o te atu whakamahi mahi3 te hononga, i whakaritea katoa ki te mutunga, e
homai i te pea whnui o te nekehanga i roto i te tahi atu3 te, kitea pae materia, e
spiritua&isti( whakamutunga i runga i te tuari %ashion, uni&atera& *ermitte&ungsg&ieder
i waenganui i te rua. /urges trewa i waenganui i te tahi atu o te tirohanga noa katoa,
aianei, a ka.
$ te katoa, he, e whakapono ana ahau, pau e enei tirohanga e ono mo whakap#t
te kupu taketake o ratou pr!naki, te take ka taeaK waho tonu, hi4oraa -tonu,
pahekotanga o e rua, tauutuutu i waenganui i te rua, te tautuhi e rua, te ranu me te
whakama o e rua.
c) Parahautanga me te tamataraa.
$ roto i te ttari whakamutunga e taea ia tatou katoa i runga tirohanga ano he
whakapuaki whnui o te wheako, na i roto i te tikanga, noa tirohia rite ki te
whakamrama o te whakamahinga o te reo.
$ roto i te tikanga tuatahi, mea atu tatou iK Ko he meka noa o te iteraa, e, no te kite
tatou i te tahi mea e rite ana te pae, %akamate&ie, tinana, tinana, kei te mahi matou ki a
reira anake ranei ki te rawa rawa ki te kawe tinana ki te t#ranga waho tino ranei i roto
i te whakaaro ui kitea3 ki te engari ka %aka&aum&ie, hinengaro, i runga i te ahua
whaiaro i roto.
$ roto i te ttari whakamutunga, mea tatou iK i huaina te reira i te tahi mea i te pae
tino, %akamate&ie, tinana, %akasino pe %aka4atamai, psy(ho&ogi(a&&y, rite rite e puta i te
reira i te mea he tetahi puta pera ranei, 7eoi, e nga k9anga whakamutunga, ka puta ki
etahi atu, i runga i te whakamahinga o te reo B ki te hngai ki te iteraa, ahakoa
hiahiatia tetahi warea o rerek' te whakamahinga o te reo m! te !ritetanga p#taiao
k9anga-whakaae te.
aea e koe te korero ki ranei e anga ana ki roto i te p ana ki te wheako me te
whakamahi o te reo i te wairua rite /e&bsters(heinendes te ao rauemi atu i mo atu he
7 mai, e kore e whai i reira e he e taua oranga nei maka ia ia, a kotahi atu atu ia ia
puta kia puta ranei. $ taea e te reira e riro te reira i te hinonga rerek' ki nei ki nga
rawa o whaiaro tnga-, a tetahi, e nga rawa, i tua atu i puta ake zuk+me. 8a i muri
katoa, i taea e haere i to tatou ngakau auauhia, noa ki nga ng i roto i to tatou roro, a
nga tukanga o te te natura e %ai noa ki t#turu tukanga hinengaro tika i te z. auira o
ahua whaiaro ki to tatou ngakau e kore e tika i pai kia raro i te taua oranga rite te ahua
o te roro.
6ia mau, ko te (on(eptua&&y i mua ki tetahi aha o te pae varua whaiaro-%aaiteraa,
me te ahua tinana mo tetahi huinga i raro i te taua nei, ka rite ki ta tatou e rave i te
reira. Ko te wheako pera tae noa e taea te hanga enei i mea katoa, ko te momo e nga
huru pono o te poto wairua, me te i4o, me te nuinga o huatanga, e %aaite hoki tino
hototahi ki te whakamahi !rite o te reo, ka mea tatou i te reira i te mea ano ratou rite
$nte&&e(tua& me 'tahi atu atu ano puta ano he ahanoa rauemi. e tonu te tpiri i e ahu
rere ke /a(h&i(hes i enei kupu, e kore e ratou ki te kia mohio ki te kore atu, kia takoto
i roto i te tikanga o nga whakamrama o mua.
Ko reira nga meka matua, me whakaaro i runga i ai e ahau i te waewae konei,
whakarpopoto, ka apiti atu i roto i te taipitopito, i te whai ake koK
&) Ko he meka whnui e puta tetahi, me te mea ano i ng rerek', me te mo rerek'-tu
i roto i rerek', na te mau %aaiteraa rerek' o ia atu i te pae tino e hngai ana, me te
puna hinengaro i tenei eGp&ainab&e, no te mea e matou i roto i te meka tonu i te
rerek', aua o waho Papua hi4oraa i roto o te whakaaro mo enei rerek' te ari i raro i
teka ranei i.
1) Ki te kore koe e pana i te rerek'tanga i roto i te ahua tinana, ka te %eruriraa ki,
engari ka pupuri i te rerek'tanga o te ngako ranei, he rerek'tanga i roto i te hua o
tenei i raro i teka, kia rite ki na noa tupu, e tangohia e te reira miharo ia tatou e ki te
wairua o ana hoa ia ite i te iti rawa Ka taea e, pono e kore e taea te ake te kite tonu,
7eoi, ka taea e ia ite e ia ia, ano he wairua. Kia whakapono a muri ake tetahi e kua e
ia riro mai te m!hio o te 2airua mm me te tino hngai, me te atu, nana nei no te
taua whi ki a ia, te %aaiteraa i tona ngako. Bngari, e ia p#hua tinana noa rauemi o te
wairua pono rerek', ahua pono, he aha te hua o te whakaaro mea pera katoa ke ki te
mea wairua. 8a ka rite ki a matou, e matau i te mea 7e aha e kite tatou i te mea he
wairua r!p# tuatoru, e kore e taea e titiro tatou i te ara i te reira titiro ano tenei, e kore
noa tenei i te kaupapa an!, ano, ko te taua t#ranga tona whakaaro, ko te taua e tu ana
ki runga te natura hi4o. a he aha te whi o waho o te tirohanga i ana e rerek' katoa atu
i te i roto, i te Da te ahua o te tinana i muri o te hinengaro.
O) Ko te whakaputanga tonu o ia wairua, te pae tino, ko te kotahi anake, no te mea
anake he t#ranga -, i te mea te ohipa maere i o te tumu parau taea ki te ahanoa o
whakaaro, na, ki te mea ano e taea e rerek' puta tino rerek' rite ki te tikanga tinana,
no te mea tino rerek' ng t#ranga waho 7eoi, ka taea, a ka taea e ia ahua rerek' o
taata i runga i enei t#ranga waho e.
N) 7e he para&&e&ism pono o te tinana, me te hinengaro, he pera thoroughgoing nga
whakaaturanga, i te ake whai outou i te reira ki te whakatau i runga i te kaupapa o
meka. enei para&&e&ism, kua nei arahina Leibniz ki te whakaaro o te rotai mua-u o te
tinana, me te hinengaro
;<)
, whakamrama to matou tirohanga o ratou i runga i to
ratou !rite %au%aa, e taea te engari kia whakaritea e te tikanga i roto i e hanga ana e ia
ano ua, te poto me te ranei na ko "utanui te whakaahuatia e te mea ana, tera ko te
t9tohunga tinana, me te hinengaro anake te huarahi rua o te tumu taua rite.
;<)
Bhara i te mea unknown ki ahau, e i roto i te ttari whakamutunga ko te whai, p#naha o Leipniz, engari ko
te wahi, engari ano hoki tinana i roto i te whakaaro puputuu o atu wairua ki a ia i tona wahi.
0) Ko te rauemi, me te wairua i roto i pnga, me te hono (ausa&, e taea e mm ake
i te whi o te tirohanga o te !rite rawa, te tikanga kia rite ki heterogeneity o te mea e
rua tumu parau3 no te mea ara i roto i te ka taea e ng whanga o te rauemi mahi
aravihi mai te pai hoki ratou te pato4iraa ki tetahi ki tetahi, engari anake i runga i te
kaupapa o te turanga noa. -Kei te ng tonu nga pnga o te ritenga atu momo o te hiko
mo ia atu. :. i roto i te hiko.)
Q) B mau ana tae noa ki hypotheti(a& to tatou tirohanga mo te t#ranga tangohia nga
wa katoa, e taea te rite te %aaite tika i te wheako e kore, i 'tahi w e te mea puta iho
ano he whakaaro, ongo4i hinengaro, wairua, puta ki te mea he waho te taua, ano he
tuhinga tinana , kotahi a te taua te waiora ko, i roto i te wahi, e te hunga o tatou hua
waho intuited he whaiaro-sentient, oranga matau3 Anake te mea o te ore o te ng
m!hiohio tika, ko te putanga o to tatou tirohanga iho, a ka taea e arahi ki te whai whi
ki te mahi ki a ia ki te whaka# i te mea ko e he nei ki te okana ranei i te raro, ano he
katoa o te ahua whaiaro i runga i te t#nga i roto, he hoki kahore ano rawa i runga i
waho ki a iho Ka taea e a hurihia, ko te kupu tenei e taea e kore hinga i te tpiritanga
parakore o aratau e rua i roto i te kotahi ngako okana rnei ki te wheako.Ko te
whakaputanga pono hinengaro, me te tinana o te taua mauri tinana ranei i nga wa
katoa, ano tetahi mea i te rua ng arite i runga i te mea e whakatairanga ana hoki i te
putanga o te dua&ism, me te whakamrama whakap, kaua i taua arataki e tika ana.
?) Ko te whai whitanga kia wha ana, me te rite, kotahi te mara katoa o te oraraa,
ano he rauemi, atu wa kia rite ki te oranga wairua, i te toru o te taime i roto i te te huri
ranei hononga ki ng, he wha wa ki te kia tangohia i roto i te phekoheko tonu, e te
pakanga o ko&oW, spiritua&ism, te taiao, me te tuakiri irohia ng here i, e karanga ana
hoki te hono me te houhanga rongo, e kua kitea i roto i to tatou tirohanga, a anake i
roto i to tatou tirohanga. Ko 'tahi o 'nei i to tatou tirohanga o te aroaro konukarihi o
nga iwi, e te rauemi, me te kore e ideationa& nui rerek', a ka e mrama i te take m!
ng tirohanga maha, e te hunga kua pohehetia e rua.
>) Ko te taua iro pai ko hoki to tatou i ng ngkau nuitanga mahi, kia rite ki
%aaitehia e te whakataunga ratou, e kua whakapumautia i roto i tenei mea te tuhituhi
ki runga ki taua mea.
B kore ahau e mea, i muri katoa i te, i te whaiaro %aaiteraa-o te ao rauemi rite ki nga
mea atu rite te hua ano ki te whakaturia, na reira i tatou i te %au%aa taketake taua,
kitea te kaupapa o to ratou ahua tahi, ka pera tatou i te oranga tonu te wairua hiahia ki
te titiro i muri i to ratou ahua3 he tika, he !wehenga ki reira, e taea ai ki te takoto ia
tatou tatou i roto i te kingitanga o t9tohu ratou, a ka he parau tumu hoatu ki te
whakarato i ng mahi mo te ara iahiko i reira mutu te mtakitaki. $ whakahau ai to
tatou tirohanga ki te rapu i nga wahi katoa mo te hinengaro, te tinana me te wairua,
puta noa i te tinana, ara ka kite tatou i te viivii o te-sidedness tetahi o te ira o tetahi
anake o ratou tika3 a ko i roto i te huru e, kia rite ki wheako o te akoranga e kore rawa
kia mohiotia ai, i roto i no tahi noa te parau tumu tino pai o te hononga o nga mea
katoa. 7e aha ia te tinana me te hinengaro tonu, motu ke o te he rite kitea ratou ranei
e te aroaro rite putanga, e kore e taea ki te mea ia. Ki te hiahia koe ki 'tahi atu i to to
matou tirohanga e taea hoatu i roto i tenei whakaaro, e kite ai tetahi, ki te e taea kitea
e koe i te reira i roto i te tahi atu whakaaro taumauri3 Ahau wehi o te akoranga e ahau,
e kaua kitea e koe nga kupu i, na roto i te hoatu i te ahua ki te arahi hohonu, anake
arahi ki te pouri hohonu.
L atu. ia te tikanga whaiaroaro tonu o te ahua tinana whinga.
e ahua tinana whinga, e hanga ana e ia tatou i te tahi mea i te pae tino e kore
whakaae ki te kahore to tatou tirohanga o taua mea, ai te tangata ki ranei o matou
ringa, o matou waewae pera me etahi o ng ia ratou mea ki a tatou i tera taha o to
tatou tirohanga, rongonui pai i te mau mana4o tinana noa tuakiri -mana4o noa) tetahi,
p'r i te mamae, te tamahanahana, te matekai, te matewai, taimaha, tautooraa, te
ngoikore, te huka, te wera, te %aati4a ia tatou kia pai ka mahara e to tatou he tinana,
engari e kore e te taua kawea tatou e ia ratou ki te ahua whinga. Ae ra, ki te e kore e
kua kite te kore matou i te tinana, a ua waho i te kanohi, me te te pa, ia tatou e kore e
haere mai ki taua, ki te hunga mau mana4o te whakaaro o te tinana e te vai ki te hanga
ake i roto i te aua mau mana4o3 e whai tonu tatou i anake tuakiri, mau mana4o tinana i
hohoro ranei, engari e kore e te whakaaro o te wairua ki waho o te tinana ki te i te
reira i te 'r o te tinana, me te wairua, engari ko te e he rerek' ano tetahi atu te kau
noa o te mana4o titorehanga, sensation, me te wairuatanga teitei, no te mea te mua rite
i taua, engari i nga wa katoa no ki te wairua.
Ki te putanga o mana4o tinana tuakiri inaianei no, rite haamana4o kua mua, mo te
iwi i te katoa, tetahi noa hononga mahi o te p#naha io ki te toenga o te tinana te tupu i
roto i te e reira, a reira tonu te ritenga atu tetahi wahi tinana ki tetahi. B kore p#naha
io mere, e kore mere 6ther tinana vermY(hten hoatu ratou. Ko te putanga o te ahua
whinga o te tinana, i4o, pera puta tenei ki te hei te tahi mea waho i roto i te p ana ki
te roto i te pae varua, me te whakatau tonu te LuGtaposition o ng whanga tinana
tikanga motuhake rite ratou tino tutaki a i roto i te LuGtaposition o nga okana tikanga
waho ki te toenga o te tinana, me te hua 7e, a he whakaaro tino ko runga i ki te
t#ranga waho, e rau te tinana kia rite ki whinga tetahi mea, waho ki te wairua puta,
nga wahi katoa i te tupuraa o enei ranei me ui !rite -ki te kia k!rero i roto i ng atu i
muri Xire(tion) tikanga. 7ea ko te wairua i runga i te take o te t#nga waho, me te
physi(a&ity, i konei i te tupuraa o taua tikanga ko te ki "oiete presuppose tonu.
7e aha enei tikanga5 7eoi, ka taea e koe angeben.;;) Ko te kupu e whai ake nei
e taea e arata4i ia tatou i kiK
Ki te tatou i, ka titiro atu, tahuri i roto i te rohe o te upoko, te kanohi, ranei te
maihao pa he ahanoa, te sensation ataata, ng huringa sensation t#turu i roto i te
horopaki o to tatou kaupapa. Mai te mea e tatou i te nini matekai, ranei, e kore e enei
mau mana4o te huri i roto i te hononga ki to tatou kaupapa. 7aere koe ki te tonu rite
neke tatou i3 a na e titau tatou i te reira hoki ki a tatou, te koroke ia ia ki te, i hoatu e
ratou ki a matou e kore e aukati i maka ia ratou ki raro i kore take e tu ki a tatou
ranei3 atu te ringa, e obLe(ti%ied aua hohoro tuatahi ranei te tikanga rite
whakawhirinaki ratou i runga i ng waho i, ki te nei e neke ia tatou i roto i te p ki a
matou, a ka huatanga ia tatou na roto i te sensation ano.
;;)
,%. i runga i tenei tumu parau "hysio&ogi( ng k!rero o B7 2eber i roto i te
tuhinga Mtikanga o te pa, me te aronga noaM i roto i te 2agner. $ te
Xi(tionary. /. N>; %%., Panei i roto i te hou motuhake t'nei tuhinga -
-:rauns(hweig, *ieweg. ;>0;) p & et /Bb. 8a nui te mohiotia ki ahau, k!rero
te konei te kaupapa mo te wa tuatahi tino, a tika ki te ite i te ara.
Ahakoa obSectify ahau he mata whakaata maeneene ki runga nei i
rere ahau ki toku maihao, ahakoa e te sensation t.turu, e kore
tenei ke, kia rite ki te manu rere mua i toku kanohi !.!uri !uku,
i reira te hoI tauiraa i roto i te sensation !uta ki waho toku
kau!a!a0 hngai ana, engari ko te tikanga o te obSectiEity tenei
wa katoa i runga i ng wheako e tatou i te kore i hanga ki te huri
i te hohoro kanohi me te mahi t.turu i runga i te kau!a!a o te
okana tikanga rnei, ka !anga nei e tatou aua wheako rite ki to
ratou hononga ki te tohia e o to tatou mau iteraa rite tenei
inaianei 6mai kore atu koreOwhakah' te tikanga e te ngakau ongo'i
ranei e taea7 e te whakaata katoa he kounga rite, me te manu i
neke hei utu mo o tatou# $a taea e tonu tatou i haere mai i roto i
te ringa i runga i te whakaata, te neke fakalongolongo !uritia
ano, ka hanga te kanohi te huringa o mana'o ki te kau!a!a ano ka
tohe0 a na obSectify hohoro tonu matou i nga mea katoa, he aha te
hua ki a matou na roto i te mata, me te te !a#
Ko w!na, whakapumautia e te meka e %ehangahangai mo e anake tenei huarahi, me te te pa ko
raro i nga rongo waho, he aha tino whakaarahia te ari o te physi(a&ity whinga tatou, no te mea
anake i roto i enei rongo i te tauiraa motuhake i roto i te sensation ki te kaupapa o te okana tikanga e
p ana ki te taonga puta. 6ia mau, te oro, me te huringa kakara rawa te pakeke te anake, ki te tono
tatou i taringa, me te ihu ki te tangi tiori, me te hongi ahanoa rerek'. e tahi mea Ko Ko tonu te
take3 8a reira, ano tatou i na o te taringa, me te ihu, engari i te mana4o whnui o ng waho o tatou
tiki. e kororia, i te haere e matou ki te taringa ihu ranei a tawhio noa te ahanoa a tawhio noa,
whakarerek' i te hua o te oro haunga sensation ranei i runga i, rite ka neke tatou i huri noa i te
kanohi ranei maihao a tawhio noa na noa tatou i whakarongo atu ranei hongi rite te pai rite kite
ranei e kore e anake te hua o te mohio tinana Ka taea e, engari i te reira e ano tino ia inaianei
whakapaowa noa, i mua ia tatou i reira. B horo4a mai ia tatou i te arero i teie parau tumu tirohanga
whinga mrama, ka ka ratou e mahi rite %ee&er, no te mea ka rite ki okana o reka. 8o te mea reka
reira tika te whakatau a e kore e taea te rite kia rite ki te whakakorikori, mk#, ratou taumira, rite ki
nga niho, me te pae. Peira puta 2hakamtauria sensation neke atu i te tahi mea tuakiri3 a anake e pa
ki tatou i te tinana i whakamatau ki te arero hoki, hanga ana e ia tautika kitea tatou. 7eoi, e kore te
aho tino i waenganui i te mau mana4o noa tuakiri rnei, hohoro tinana, me te ahua whinga o te i4o
reira e taea tika wahia, no te mea e taea te tutaki ki enei tikanga i roto i te huarahi rerek'.
Ki te whai whi te rongonga, kakara, me te reka ki te vague&y anake ki te t9tohunga whinga,
engari obLe(ti%y tatou i engari ano hoki i te mutunga tangi, reka, hongi i roto i tona hononga ki te
kitea, me te naho4a rahi. Ko te wairingi Ko to tatou tangi whinga, kotahi whinga tinana kakara, me
te reka o te karaka, no te mea ite atu tatou i te tangi, haunga, pangia e konei i roto i te mrama te
hononga ki te mea he mea e kitea ana me tEturu ana.
$ roto i tetahi take, kite tatou e te te pai o te ahua o te physi(a&ity whinga o kainga o wh'kau
tikanga he tika, e ka taea e neke ki nga taonga -mo ratou ranei te mana o te kaupapa o te tinana
katoa). Crai te reira i reira o te akoranga kahore ki te kite i te p'nei whekau tairongo, me te wahi o
te tinana. Ko te nekeneke noa o to tatou kanohi, to tatou %ee&er, me to matou arero -ano he %ee&er mo
te kai), te nekeneke o te iwi katoa, puta noa i te tinana te ao ki ia atu ki te toa i te %au%aa rahi hou i
t'nei w o te tirohanga. Ko amo tatou i taua i te ao, i t9mata i roto i te Zrba&& kotahi ko, i roto i nei i
whakarerea, kahore tahi kotiti tini, na reira i te t9matanga e kore ahua o physi(a&ity whinga3 natura,
kia rite ki te hoho4a tumu no te p'r, e kore i te t9ariari i roto i te LuGtaposition ki te oranga wairua,
ahakoa i reira i taea e mana4o tinana tuakiri. 7aere nga mea katoa tika i raro i anake te ahua o te
ahua whaiaro i runga i, a ka hinga anake i taua wa i te ahua o te tinana waho ki reira atu te puta ana
tino tinana ki te turanga tinana i roto i te ao. "uta te hua i roto i te mau taime taua i roto i o te
wairua, pera me te kawe i te ao Zrba&& neke p!ro, Zrges(hYp%e, i te tatou ranei Zrges(hYp%e,
puta3 kaua kihai puta ratou i tautika rite hua, tumu anake rite wairua, te wairua. Ae, i te reira e kore
kua puta he whakarere i taua, i reira e kore tonu e huna ana te tinana ao p#koro, mea, nga okana
tikanga, na e kore e taea ki te wehewehe i waenganui i te taiao, me te wairua, te tinana, me te
wairua rite rua taata kaperuatia puta. 7e idea&ism parakore, e tonu tenei ra te taea te p#naha anake, a
kia kua timata spiritua&ism te ao. 7aere mai enei whakaaro ki roto ki ai tatou i mua -:d. $. ,hap. c$.
M) i runga i te hanganga o te ao whakaturia ake.
Ki te mea he w!na, na te ahua tinana whinga anake ki te awhina o te waimarie haere mai ki
te oraraa nga whakaaro i runga, i whiwhi ai i te mau mana4o mua me te muri mai i roto i te akoranga
o te kaupapa, i roto i te mahara -ki te pohehe noa) ki te paheko he aha te mea kua e kore pono
titorehanga rawa atu. ohu tatou i ia tinana rite p'nei i te te rota o ng huatanga e hanga tatou i tika
i te mahara ki o mua tairongo wheako reira. Mai i nga otaota i e kore wh'kau e taea te neke noa ki
nga taonga3 tonu pea i te mahara te whakakotahi, na ka taea ki te whai noa i hohoro tinana tuakiri, i
te hngai ki to tatou kitenga i roto i te 8anna /. O<\ %% ratou .3 7eoi, kitea te whenua i roto i to ratou
hurihanga noa, me to ratou kaha teitei hinengaro i raro i ng huatanga ake pai ki te toa
whakatakotoria tirohanga whinga, kia rite ki te tangata ia ia, engari ara ki tenei e matea, me te
tikanga wh'kau o te tangata.
Kia pehea te ngwari ki te whakaaro ki te pupuri i tenei whakamrama katoa o nga tikanga i
raro i ai puta te tahi mea tautika tinana, i runga i te t#ranga +uerm. Ko te mngai tika i roto i te
tikanga o te p#taiao mori. 7oki ka mea ahau e me %aaruru i te reira i te wahi tinana te atu turanga,
kia whai i te ahua o nga angitu physi(a&ity whinga, ka pera i nga kupu o te ahua o te tinana katoa i
roto i te rohe o te whaiaro tinana, maka ahau e ahau ki runga ki te mata waho taua o tirohanga, ahau
ano hoki reira tohu. 8a, ko te ngwari i roto i te hapu o t#ranga i roto i te iritiraa. atou i ite e, e
neke tatou i wahi matou ranei3 a ka ite e te huri etahi i hohoro i roto i te taua mea hononga, e kore te
mahi etahi atu. e hunga e kore matou e obLe(ti%y ia ratou. 8ga mea katoa i konei p'nei ki te
t#ranga o te whaiaro %aaiteraa-.
Ko te hoki kaua e kia wareware te reira, e kore e nui ki 'tahi atu, ki te hoatu i te ahua o
physi(a&ity whinga te (ounter-whakawhitinga o te wahi tinana turanga i roto ano. B hiahia ana te
p!ro i maroke ki te takahuri rite hiahia ratou, e riro ratou i kore ahua o te ao i4o ki runga. Me te reira
kia ata whakaritea, ki te whai i te tupe i runga i te hua o te sensation mau %aaiteraa i te
katoa. 7opoi mai ratou te neke, me te panoni e p ana i roto i te sensation ka anake e obLe(ti%y ano
hoki tenei ratou, ko te kupu anake te ahua o te physi(a&ity whinga whakatika. 8a, e kore he
whakaritenga o ia ite i mo ratou mea katoa, engari i roto i to tatou tirohanga ko te whanga o taua
katoa nui.
+tu tuarua whakaaturanga poto o te parau tumu hou o te hinengaro pngarau
8o te mau tumu tona k!rero e arahi tawhiti rawa, e ahau whakaaro i te parau tumu o te
hinengaro pngarau 7erbart4s(he mo untri%tig. Ki te i p'r taea katoa, me te whakaaro e ahau, ko te
take, ka waiho i reira ki te whakaara i oku whakaaro ki runga ki te meka e, ki te turanga o te pire e
te ari-tinana ki te e riro nei ki raro hinengaro, no te mea tenei te whakaeke tika i runga i te pire, me
te tuku i tetahi tohu tetahi, e kore te mea pera i roto i te whakaaro ki te hauora hinengaro o te take,
ahakoa i roto i ano tetahi rai, kia rite ki te pai, ki te whakaaro i te ari tinana i homai i raro
hinengaro, ano he mahi o enei, a hurihia. Ko te mea tino o w!na, te te taha o, i roto i nga rohe o te
haumaru tenei mehua hea e tika ana ki te tohu e p ana ki te mehua motuhake o te ari hngai tinana
o a reira autaki ki te whakaara ia ia ki te tino o e kore wegzudisputierende, engari e tuatau
Je%Eh&sma ari ira tangata tonu atu i ki te puta waihoki, ka ki te hanga etahi o trewa ririki. $ homai
engari he tika e te auraa tumu o te tinana, a kihai te psy(hi(a& noa na i roto i te whnui, engari
whakaturia rite ki reira nga wa katoa i mea ai i roto i nga whakaaro o mua, i reira ka tae te reira
anake i runga i te kimi i te huatanga tino whnui, engari i runga i te kaupapa o tenei kitenga ki te
tino !wehenga pngarau whakawhirinaki 67ZA i waenganui, e tnaki mai i roto i te ngaro o te
measurabi&ity tangohia h+ngai o te ari i roto i nga whi ira tangata, engari he tamataraa whakamtau
m! ng take border&ine, huringa, me te tahuri ng, piki, me heke, predominan(e, me he ngohengohe,
me te subordination o nga t9tohu wairua, katoa o nei tika kia ka taea e whakawakia e te mana4o
mahara ranei kahore he inenga p# ano3 a e whakaturia ai te %aahitiraa parau i runga i te parau tumu o
tenei whakawhirinaki, te kounga o te t9tohu viivii ore hinengaro ki te utu i roto i te rite an! ki te
rohe, hei pera me ta ng te ahup#ngao rorohiko te kounga o te tae, me pepe i roto i te rohe, a ka i
roto i te tikanga e p ana. B waiho i te tikanga p#taiao totoka m! te katoa o te huarahi te wha o nga
rohe o te oraraa tenei, whakaturia e matou ki runga i te toa.
2hakaaro ahau, i roto i te meka, ki te whai i te taua !wehenga whakawhirinaki kitea nei, kia
tawhiti te mea ake tika inaianei taea te aromatawaitia i te iti rawa, te whakatau i 'nei
whakaritenga. Ko tenei te reiraK
e ine tatou i te kaha o te mahi tinana, he tumu parau i te pae varua, i te wahi i homai, me te i
te wa e hoatu e te ratou kaha ora b -i matau kaha e noho ana i roto i te tikanga o nga rehe)
;1)
, ka
huri i te ingoa o te taua, ahakoa i roto i te hopearaa whi iti rnei, te w wahi, db , na te tauiraa e p
ana i roto i te ki te, kia whakatau tata i te mana4o mahara kaha o te mahi hinengaro ranei, e kore e he
te huringa tino o te p#ngao neke db , engari ko te huringa whanaunga i roto i te rahi, no reira, i
te te mea k tatou i kotahi ranei, e mo n katoa whakaturia & by whakaputa i ! rtou.
;1)
Ko i roto i te e whai ake anake o te ope ora te take e te panga i nga
rerek'tanga whanaunga i roto i te t#nga o nga wahi o te p#naha sentient3 rite i
taua hi4oraa. to tatou tonu i roto i te motini o te whenua, ranei he poipoi i roto i
te opupu i to tatou sensation e kore e pngia.
$o te !.ngao neke o te !.motu rauemi honoa ki etahi wa, me te
i etahi wahi, na he i te whakar!oto o te rau!a!a tonu o tino
Juw-chse e taea te tiki i te taua mo te mana ora o tetahi atu
!.motu 6ranei ara i te tuhaa taua7 i roto i tetahi atu ruma, me
tetahi atu te w 0 i te whakar!oto tika hangaia engari ko te
hngai whanaunga Juw-chse, ar, te taha o te whi nui
no te hinengaro aronganui ranei te kaha o taua nama take
;O)
, me te whakaaro i te
kaha wairua o te hunga putanga rite mohiotia e te whakamahia ki te whakatau i te
tamau o te whi nui.Ko te kupu, ng te kaha i te pae varua i rapu i roto i te g o te rua
o nga p#motu
,
i reira b msi te uara o b mo e g ! <, ar, ki te te ttai ano, e kore e taea te uara kore o
g puta i te uara kore o b, hono nei ki te nui hopearaa.
;O)
Ko te kaha i te pae varua o te p#motu ko te pakiwaitara pngarau e kahore
tikanga ke atu i ki te arahi ki te ttaitanga o te mea he hononga, he p#naha o
ng huatanga e tika ana3rite te rahi kite sensation e kore he whi hopearaa iti e
nehenehe e tonu ena ime "art.
* roto i te !oto, ahakoa tino matau, ka te ku!u e taea ki te
mea e kaha hinengaro, ko te tau!. karo o te kaha tinana e tano ia
koutou, i roto i te !uta whanaunga tauhanga tonu, ka i roto i te
huahanga0 ki ai e tetahi ahua o te mahi hinengaro e tika ana ki
te meka ano e mauruuru tatou i te ira tangata te hohonuraa kotahi
anake atu, me te iti iho, otiia e kore te wa hia#
$ roto i te i te tikanga ki te whai i te kaha hinengaro kaha i roto i te whi tetahi, me tetahi wa,
b ano he mahi o te w t , a te whi a , a ki te whakatau -i roto i na tawhiti tukua
Xiskontinuit+tsverh+&tnisse) te whi nui
ki te tango i roto i nga rohe e hngai ana.
Ki te kore te kitea i hohoro momentare, engari i nga wa katoa haapotohia te w tetahi i roto i
sensation, ano tetahi sensation mm, engari me whiwhi tetahi whnuitanga o te tukanga taketake,
ko te kaha te ine o te sensation mm tonu te nui o te pokepokea ai -O) kia %aaite, 7eoi, ko te uara o
te g i roto i -1) anake te kore e tino distinguishab&e B&ementary, e whai whi %aaite3 ahakoa te
rangahau i ng o tenei whanga m! ng hohoro rerek' kua tukua 'tahi whakatau.
) ;N
M te e te sensation whakaohooho tetahi o ona ope ora hautanga huringa hua i roto i to tatou
mau taputapu ongo4i, i te mea pea i te iti rawa i roto i te marama, me te wiri tangi haere i -1), me -O)
i waho o te %i%i, i te mea he reira e te kaha o te marama a sensorineura& i roto i te nui ngoikore
tikanga piki rite te kaha tinana -kaha %au%aa) o te marama, me te tangi koe ki te aromatawai i waho
inenga motuhake pea e taea, kia he nui, e kore e nui atu mrama te wehewehe i te puritanga, o teitei
kaha te marama te aha e taea e . Ahakoa te ahua whakaata o te marama rama puta ki te kanohi tata
rite kanapa rite ki te marama ano kitea, ahakoa e tawhiti, he tino ngoikore, -whakamrama i te
konga e taui i tawhiti e kore e ara e taea kapo tetahi rama o te kaha rerek' i roto i te kanohi i te wa
ano tenei, ) a te tino maitai, ko te rite o te kaha tinana o te marama oranga ki te tata hinengaro o tona
kaha -i nga whetu tuatahi, te rahi tuarua, et(). Ano rere i raro i te huru i runga -i te p#kete iti) o e
kore iti meka whakamtau o te ttai e taea te attenuated te %aaitoitoraa sensation i te rawaka
tohatoha i waho te huri tona ope ora ano he katoa, engari mo te sensation ki te +ta3 he ongo rawa
kaha pukukino i te ara tohatoha engari i ng he sensation moni nui.
;0)
e whai ano hoki i tenei e te
k!rero o te ture e mohiotia e he atu pai mo te kaha o te ari mahara, te kaha ano te rahi ora i roto i te
mehrern taua, me te whai i nga okana pnga taua ki te whakamahia te tohatoha, rite i roto i atu
taurite me te phiwihiwi mahi -, hei tauira, i roto i te rua haurua rite o te roro.)3 e te hanganga
hangarite o te tangata, me te maha kararehe o nga wahi rite ko tetahi painga rite te pai ng mngai o
te wahi i messed ake.
;N)
Ko te tonu te reira phekeheke ranei me i meatia i te whakarpopototanga o
te nekeneke i tetahi, ka no ki te sensation taua, i roto i tetahi huru rite te tonu o
te kaupapa i roto i te whi, a mehemea no reira te k!mitimiti i runga i ng
hunga rawa i te whi o te tirohanga kia whakawhnui i taua haere tonutanga,
ki te mea, he aha te whakarongo mana4o taua ki te hoatu ki tetahi. onu i taea e
te reira i runga i te parau tumu rerek' whakaaro te wahi i te k!mitimiti ki te
%aatura i ki te whi e kore takitarotia whakaae rite i runga, e kia tika. itiro. $
muri i te nota e whai ake nei, i Za tatara tenei mtakitaki atu.
;0)
e hua nei 7e poi mata mm i runga i te ringa tetahi taimaha ake i te
pe&&et mata rite whakanohoia i roto i te pouaka marama i runga i te atu3 ahakoa
o te taimaha o te pouaka konei ano houL3 no te mea he whakamutunga o te
p'hanga ki te tohaina atu. ino waimeha ka poke nga kahore e mohiotia e
koutou ki te horahanga i runga i ng whi nui. Ko horahia e koe i te marama e
te mea na kanapa e hopoi mai i te haurua 4o tona kaha kore te haaparuparuraa e
kite ake mo te mana4o ki te whi rua, na reira apiti hoki kai te rererua te nui o
sensation.
$o te kaha nui o te huatanga o mahara o te mahara katoa ranei
hngai noatia te uara !ai nui o tenei kaha te whanganga i whi
nui, e karanga ana hoki mo te uara nui o te o!e ki reira noho
taumai0 te taime no te oho o te mahara ake taka ki te moe ranei, e
kiia nei ko te !ae!ae o te mahara hngai ki te uara kore o te e
rite ana whi nui, me tetahi uara iti o te !.ngao neke, ara b
T b i roto i te ttai 6;7, i reira kia noa reira $o te kaha
inamata o te !.motu hinengaro, Deoi, i roto i te ttai 687, e no
ki te tukanga sensation katoa, nga uara o b i roto i te w o te
whakaurunga tetahi wahi i runga i tetahi wahi i raro b e taea#
kia, rite ki wareware kahore he uaua te $o e taea mahara ite i
hua hinga noa i raro i tona !ae!ae, ar, te moe, te mauri moe
ake, me te ake warea ki roto i te ara meinga e te araraa uaua, i
titauhia atu me te whai hua ake whakaaro i roto i ng o te mahi
mohio o mua ki te anake te ki te tae ano !ae!ae o mahara# <a rite
ki te whakakahanga o te mahara i runga i te !ae!ae, he uara !ai o
taua whi nui, i te he uara kore !ae!ae ano, na te totohutanga o
mahara he me hngai te uara traro ki te taua i raro i te
!ae!ae# Doki i konei ko te he h' noa i roto i tetahi tikanga e oti
i mua i tae i te uara kore te0 $o te huru o rahi ino tenei# Oia
mau, te whai whi 6;7 me te 687 kia# te meka e haere tonu te neke
!.ngao b ki te hinga, haere ino, te ku!u U <a kanohi te
kwanatanga o moe kwanatanga unconsciousness ranei te, te ara nei
atu na i te nui whiwhi nga uara !. te kino whi nui#
+@7
te tangata
i te titiro, rite i roto i te w a ko te ture o te mau2hara i te
ri!eka hua whriki o to tatou kaiao e rua i te wairua katoa i
rite te ari takitahi o te mahara whakaaro ranei i te tikanga o
tenei he t.kunga hohoro i raro i, hohoro ki te tomo ki runga ki te
!ae!ae o te mahara i waho reira tomo whakaweto o nekehanga e
hngai ana, anake t'r iho, 6nga nekehanga i roto i to tatou roro
e i roto i te meka e haere i runga i, ia moe tatou i7, a !ehea oti
ka tomo te ku!u i te ari o te mahara ki te hononga whakawhitiwhiti
ngahau iho# Oia mau, ka rite ki te !.ngao neke heke mo etahi ng
t)tohunga o mahara, e whakatika reira faaha!aha!a ki etahi atu,
engari reira noatia kia anga mai ki te ari hinengaro !i!iri o te
mahara, i Eorausset&lich hoki ngohengohe ki te whaka!iki ake i
roto i te horo!aki i te hononga tinana# Kai i whakaaro whnui e
taea te wareware tonu, rite etahi i hohoro whakaaro ranei kia ng
muri ake nei, engari meinga ano hoki 'tahi atu ki te whai i take,
kia rite ki huru, a ka whaka!ono ana ahau e to tatou ari, ahakoa
e kore e ta ta!ahia ki waho, i roto i tenei tikanga whnui i te
iti rawa, ano he !ai he hakari hoki ng mngai o te meka rite te
Derbart, i hanga nei e ratou whaka!ae i runga i te taua mngai,
ara te hunga e ! ana ki te hua o to tatou kaiao ara i roto i te
ara tino tika te nuinga0 ki te anake ka taea nga tauira nama ano o
te tono hua whakamarama ranei i runga i te wheako, ki te te !.take
whakamtau to tatou mo tenei ake ara i roto i to tatou kaha atu i
teie nei#
;Q)
7e, reira, e te mataara, me te moe hngai respektiv k9anga pai, me te kino
pngarau, e kore e tika ki te whakaaro oho, me te moe ana ano rite
kwanatanga pai, me te kino o te mahara, kia rite ki kaua te rerek' pngarau
nga horopaki pai, me te kino i roto i te huahanga, me te mau puta noa i te
rerek' te mau me te-mau kore -pohewa) B p ana te wahi i te hua o te take, te
mau i roto i te kotahi te huarahi (omprehensib&e anake. Ko te take tenei. :. Mai
te pere p#toro i roto i te pitokore %aanaho p#naha, he pono o te ope ora b ano
hoki tenei , kahore uara pai te ritenga tukua e te kino i roto i te mau. 8a ka pera
ano hoki e kore e he te pato4iraa o p#hua m! te oho me te moe rnei, nui haere
te m!hiotanga, me te un(ons(iousness hohonu ki te kia te tikanga ano he rerek'
o te mahara pai, me te kino, engari ko te rerek' o te mahara t#turu, e kore e
mau, na 7eoi, e te uara p# o te rahi ino tohu ki te mea nui iti ranei te tawhiti i te
mau. Ahakoa ko te take tenei, he hoki te whanaungatanga, me te whanaketanga
o te mahara t#turu t9tohunga -rongo ratou kore g&ei(hgE&tug mai to ratou
putanga anY mm ake uaua ranei i muri utua te mea kua hinga ratou i raro i te
paepae o te mahara, me te reira ki te hononga t#turu i waenganui i nga tikanga
-ure te atawhai i o vis viva) uara iti o b , ko te kupu moe peh' konei, te
tikanga ki te uara nui o te b , whi k' paunatia ana i te mea ake ake hua oho.
$o ti'aturi i runga i te ture o te atawhai o Eis EiEa mau2hara
e whakaatu ake i roto i to tatou tinana kuiti, me toro i te tinana
ki te wairua e whenua noa e kore e, totohe i whakakitea mai katoa
i roto i te ao i te tahi atu kaiao ranei, i te tuta to tatou ano
te, ara i waenganui i Ke tenei, me te toenga ano o te ao te
whaka!uaki ia ratou, ki te nei kua ! ia ki te !.naha noa0 te aha
e taea e te hanga e raEe rahi whakaaro e tomo ki roto ki ona
whakaaro whnui tenei mea te tuhituhi#
B whakatikaia ana te aro i roto i te whaiaro mahi-a to tatou wairua kaha ira
tangata, te hua e p ana ki tetahi i roto i te whaiaro mahi-o te rauropi rawa tinana ki
te whakapakari i te kaha %au%aa rahi i roto i te ahunga tetahi, hoki etahi mahi tinana,
me te hinengaro i te utu o etahi atu, a ka puta i raro i o 8a k9 te parau tumu.
Ko te whi nga wa ranei te wahi i te huringa o te kaha hinengaro, ar , kore he
te tikanga hngai ki ng uara m!rahi ranei iti rawa o neke p#ngao b, me te whai whi
-1). $ koe ki te rave i te reira ki te nekehanga w k!piupiu ranei, a nga tukanga o to
tatou kaiao wairua-whanau, p'r i te mana4o tauturu tikanga o te titiro me te te
rongonga kei te tikanga o te natura i tenei, na te takahi uara m!rahi me te m!kito enei
o iho ia w taratahitahi ranei. Ko te maha o taua w ranei w i roto i te wa i homai
whi rnei, takoto empiri(a&&y -me te whanaunga waiwai katoa e taea ana ki te hanga
i te wheako me te reira whaka# i) kotahi anake te kounga o te sensation, i waho o te
w takitahi, w ranei momeniti takitahi i roto ano ia distinguishab&e i roto i te tikanga
hinga -ki te kore dis(ontinuities, e muri, i waenganui i hinga)3 te wairua, ka rite ki te
whakapuaki i tatou ia tatou iho whi k', he kaha taurite3%aaho4i te pae tino whaanui,
,omposite, i runga i te t#ranga waho i raro i anake te ahua o te maha o ki te mutunga
oko, i roto i te ahua whaiaro mm tahi. $ whai whakaaro mai t'nei rite te meka
taketake.
Kia inaianei te houanga rerek' e kore anake i roto i te tere, engari ka taea e ano
he mm uaua ranei, e taea te tuta i te reira w iti ki nui, tomo kouma, me te noatia
ake, raro, me teitei utu !wehenga i waenganui i ng w, i muri i nei e puta ke te
kounga o te sensation, me te Ka taea e tomo ng hononga o ng momo i waenganui i
nga hohoro, to ratou hononga ki te aparau i roto i ng atu nga tikanga o nga
w. .au%aa rahi no te te (oeGisten(e o Zust+nd&i(hkeiten hinengaro o ko te parau
tumu o te tahi-te oraraa o k!piupiutanga iti e kore i totohe i roto i tenei take.
Ki te, e te wairua i te ware o nga pepe te tairitenga te tukua e te gradation rite te
kaha i teie %aaauraa i runga i te parau tumu rite te mua o te mngaro. Ko te ware i
mohio tei eGperientia&&y e kore e rite ki te !wehenga k!aro o te w o te k!piupiu wiri
o nga tau, hngai rnei, engari kia rite ki te taup# k!aro o tenei !wehenga. B kore e
puta te waruoro i runga i te taketake i muri, me te rua o tatou respektiv kotahi, e wha
nga wa me te nui me te ki te pakiaka, ahakoa o te tau o ng k!piupiutanga he e rua, e
wha nga wa me te nui, engari ko te tauk9 o te mana4o ko e ia waruoro i te w rite o te
atu dista, i te mea te !wehenga pkoki. enei kua Xrobis(h (ogent&y k!rero i roto i te
tuhinga whakapae o _ab&onowskis(hen /o(iety -;>NQ) p ;<\. B he aha e kore ano
hoki te whakataurite Ko tatou i tae kia rite ki te wahi tiketike, ano he pepe5 enei e
noho i te mea ngaro i te wa.
7aere mai hohoro whiwhi i te Xiskontinuit+tsverh+&tnisse kaha hinengaro
huringa tautukunga, i puta i te o te neke p#ngao b korenga, whakaae uara peke, i
te mea hoki he whakamutu i roto i nga uara kaha hinengaro rnei, me te
whai whi -O) puta. $ te roa rite tonu i roto i tenei e wahi, p'nei i roto i te wiri te
wehewehe ia tatou -bemerktermaen) e kore te kaha takitahi hinengaro o nga ng
takitahi me te taime, ko te moni o nga uara tonu o g, e taka ki roto ki te wiri, ine te
puai i roto i te kotahi o te , tut# i roto i te w, me te i roto i te roha o te wiriwiri3 a te
moni katoa o te kaha o te iteraa i roto i te wa i homai, me te w whi, i whiwhi e
whakarpoto o nga moni, e no ki te wiri takitahi. Mai i pepe o te teitei rerek' me ng
rama o ng tae rerek', i nga moni partia&s e no ki te t!iri takitahi, no te mea e kore
noa o te kaha o te kaupapa, engari ano hoki i te mana o te whakawhnui o ng w
rerek', na tei ona rerenga ketanga i te %aaauraa uaua o te kaha o nga pepe o te tiketike
rerek' me ng rama whakaratohia te tae rerek' i roto i te sensation i, e te %aaauraa he
tahi, he whakarokiroki ake. Ko irava o te whakamutu g he, ua ite a konei he
rerekFtanga i roto i te kaha te. Ko te kupu, ka tapiritia ki te hua patua he tuarua, tae
noa ki te te reo taua, i nga huinga wiri hou ki tahi te mua, b, me te g pa whakarere
tango i runga i te uara rerek', a ka ite tatou i te taa-o te matotoru ;?)
;?)
$ roto i te whakaaro ki te tikanga o Xiskontinuit+tsverh+&tnisse e noho 'tahi
te %eaa. e tinana te ao rua mo. auira, ko te takoto tahi i te attra(tion ki te
kaupapa, he dis(ontinuous i roto i te whi, engari nga !wehenga , te rua no i
roto i te wa ano, e kore e aha dis(ontinuous i roto i te rahi, noho Bngari, i nga
puranga o kia rite ki te tinana te ao taurite ranei kia, puta noa i te mea tonu te
roanga o to ratou kaupapa te taua. 8a hoki hngai ana te houanga o ratou
kaupapa, i roto i toku whakaaro, e, ahakoa reira motu ke i roto i te whi, te
hanga i runga i to ratou kaupapa anake te sensation !rite i roto ano, e kore e rua
i roto i te kaha me te kounga motuhake i hohoro, ki te riro i konei i hohoro
katoa. B kore te wairua whakaaro ki tawhiti tinana, ki te kahore, ki te kawea te
kore tino rerek'tanga kia haere i te reira. ohaina ng pnga i roto i te reo !rite
tonu, z. :. Akaroa, muka roro ranei, na reira hoki nga wahi whai tonu e kore
tuakiri, engari no te haere tonutanga , reira, e hiahia ana ki te kore puta ke i
roto i te kaha puta, kia nga wahi i roto i te taua kia whakaaro mihio tikanga o
atomism. 8o te ng ng rite i taua in(ommensurabi&ity o kaupapa tikanga i te
t9ari i taua tuakiri tonu o ranei wahi i te wa tahuti mo nga wahi ano e noho ana
i waenganui ia ratou. 8a ka hiahia ki a koutou Znters(heidungs&osigkeit i te
tonu matotoru o te uara o te hiahia i roto i te wahi ruma ng, na tenei e anake e
taea ki te tino tonu whi-whakak9, i te mea e kore e he pai te ahup#ngao
tangohia o tenei ra, a i roto i te whnui, he nui iti pai ui. Ko te tumu parau
whakaaro tika, mai te tahi mau %i%i whakaaro hakari hoki i roto i to tatou
whakaaro. Ko t'tahi uaua te mea ki te hanga, ki te mea he wiri i roto i te
k!piupiutanga re(ti&inear i te rohe me te kore uara o b he dis(ontinuous, e te
mea he, reira, e nga k!piupiutanga kia wehea ki rerek' ng k!wae. "ea ko ki te
tete i te tirohanga i te mea kahore he wiri rrangi tino i roto i te hua pai
tenei. "ea ui ake te Xiskontinuit+tsverh+&tnisse he tirohanga ahua rerek', me
pera me taku kitea e ratou i konei.
$ia whakaaro tatou 6kahore he whakaaro ki te nuinga o ng
huatanga7 i hora!a atu te mau faataaraa o te !.naha sentient o te
rau!a!a i te i roto i te rrangi torotika manureEa rnei, me te
rahi o te o!e e noho ana e rtou e tkaro ana ratou, na roto i te
teitei o nga Vhua, e kua hangaia i runga i nga ng i roto i te
!tai faaite, ka tohu i te !.ngao neke o te !.naha katoa te
tikanga i raro i te ahua o te aho, he !ereoo auahi !oi!oi tona
hua rerek' rite ki nga ng huringa o te !.ngao neke ranei# * nga
tereina ngaru matua, i te te kaha ora o nga nekehanga matua o te
!.naha, i meinga e te taunekeneke motuhake o ng whanga takitahi
o te !.naha ranei aweOwaho kare iti ranei !oi!oia tereina e whai
kotahi w atu rite nui nga tikanga !oi!oi, me te itiOmahara mana'o
waho oaoa o ranei # mahara tuatahi, e hono ana ki te ngaru nui,
no
+M7
'nei kare iti ranei !oi!oia e taea tereina tu!u i roto i te
tino rerek' ng hononga ki te take matua, me te tahi e te
tahi0 kia &# %# i runga i raro i te !ae!ae o te mahara ng ranei,
i te EiiEii ore o e losheben e ratou o te take matua, ia te take
matua i roto i te hua i te ritenga atu, whakaatu w rerek' i roto
i te ! ana ki te take matua, me tetahi ki tetahi, te kawe
Diskontinuit2tsEerh2ltnisse kia teitei, me 'tahi atu ano ki etahi
atu e hono ana ki te taea t.!onotanga o te taea ki te tohu maha
nui ng huatanga hinengaro ranei#
;>)
Ko Me te whenua noa i te mana ora o enei kare, no ki, tangohia takitahitia
ng hohoro ano ki te kaute, me te kore e tukinotia tahi me te kaha e noho ana o
te take matua, ki te wahi e kore e hngai ana ki te kaha whnui o te mahara i
nga mea katoa, ko te kaha o tenei tino sensation tika ki te hua hoatu o mahara
t#matanui he.
Dei tauira whakamrama i te rerek'tanga ahakoa kite matou i
tetahi mea, no te mea e kore te whai whi i to tatou haa!a'o
maitai i roto e ! ana ki kitea, ahakoa te marama te !atua o matou
kanohi, ranei kite mangu, e sensation e taea kia tino kaha, ahakoa
hngai reira ki te kore o e/citation te marama# $ahore kite tatou
i roto i te tikanga tuatahi, ka ko i raro o te !ae!ae o te mahara
te take matua o te o!e e noho ana ki te mahara e hngai ana, e
motu ke i te whakaohooho waho taka ki to tatou wh'kau o te titiro
ano he mema o te aufuat katoa, a kia inaianei kare ki te marama
!nga e hakari ki runga, na $ei te huatanga ratou e te te
tumatatenga i raro i te !ae!ae o to tatou mahara whnui# %lack
kite tatou i te rongonga o nga take matua i runga i te !ae!ae, ko
te kaha ake te teitei e haere ai ia, engari kare te reira i roto i
ki te e/citation te marama kei te ngaro i te reira# $a taea te
tono i t'nei ki 'tahi atu take# <a i muri i rongo tetahi rerek' e
tika aro tihorea me te mana'o o melino, ka ko ara o te aro i roto
i te mara o te whakarongo, engari kahore e/citation e wahi i roto
i ng oro#Whakamrama !ai ano te take e kore e EaraEara ahakoa
tatou i rongo te !ae i te ku!u o tetahi, engari e rongo kahore e
rite hinengaro e0 !ai engari tonu i muri mai, ka arotahi tatou i
rongo noa i muri mai i runga i te mea e rongo ratou, e te ara ai
ia tatou ia ite tatou i te take mana ora o te mahi au"itory Oki
taua mea, ko noa i raro i te !ae!ae tenei kare oho, te
!ae!ae#
+97
* roto i te whnui, e nehenehe e tenei !arau tumu ki
tono maha# ehea !ea e taea te anake te Na tatara i tenei !'hanga
!ehea a ake ake, kia ua ai# A, no te !ana e ahau he ahanoa ki tou
ringa, kua ahau he ongo he ki waho reira, engari te mea te reira i
taua !'hanga i taea te whaka!uta i te kaha e noho ana i roto i te
tinana ake i !era i ranei# $o e taea e ia te !oi!oi i te kaha ora,
e no ki te huringa maihao, ka rite ki te roa rite tenei ngaru i
runga i te !ae!ae o te mahara, tenei menemana ko, kia haere i teie
nei o te !ai kino ranei, ano ua ratou# $ei te whawhai ki te reira
e te mea he tauiraa kino i roto i te ngaru taketake tomo konei# <o
te mea i roto i te ara ite tatou i tika i te iti !a, me te
wanawana, te nuinga, ki te i roto i te ngaru taketake tonu i konei
i te iti rawa iti0 whakar!o!oto reira i te huringa !aru!aru ki ki
te t.tohutanga rahi0 ng rerek'tanga ki te !'hanga kaha, ka ha!u
te huringa matua ki te t.tohutanga iti# $o te ake o nga !iki te
!'hanga, te atu "ulls reira i te t.tohutanga ki a ia ano#
;\)
te whakaae ahau inaianei e nga whekau o rongo i te uaua puta, i te tikanga o
te parau tumu i runga ki te whakamrama pehea e taea te tetahi kotahi rongo i
te aro i te whakakotahitanga o te maha oro, ki te kotahi riro e hoki tangi ia
muka o te karere i roto i nga mure katoa o reo, katoa te taua tukurua ranunga
sensation. 8a ka te taonga o te take matua i te aro i ki te whakaara i te ngaru
katoa te tangi i te wa ano i runga i te paepae o te mahara i roto i te tohu
ano3 7eoi, riro te uaua ki te amo tatou e te -te kore te&eo&ogi(a&, i roto i te
meka, uaua ki te whakamori i) wehewehenga o nga weu karere auditory i roto
i te painga o te whakaaro o pepe rerek' ki te tapaea muka rerek'. A rerenga
ketanga, ko reira tonu he ptai tuwhera ranei he pera e kore ranei tenei. Ahiri
aita ra, i te tirohanga o te aro, 6tiia, e tango i te tahuri rerek'.
Digher mahi hinengaro e iri ana totohe ki te neke ranei te
huri wehenga kia teitei tahi i roto i te ara e tika ana kia
krero tae noa ki tata# Tenei ko te mara nui tuwhera o ng2
whaka!ae taea# Dauwehe !rnaki me te "iscontinuities teiteiOkia,
ng wehenga i waenganui i ng wehenga, tau!. karo o te tau!.
karo, te truatanga i o nga aumou kmitimiti i "ifferentials
teitei whakahere te titiro tuatahi ko konei he !a!anga taonga o
taea tono0 kia rite ki te kanorau o teitei t)tohu hinengaro, ka ui
te faaiteraa rerek' iho# Deoi, kaitirotiro tatou i whakaaro
whnui, e to tatou !arau tumu i roto i te mahi o te tikanga ko te
whai whi ki te whakamrama i te hanganga o runga ake mahi
hinengaro i roto i raro i roto i te ara e kua mau ratou ki enei i
te taua wa i te tinana ano, ahakoa i te ?!ecial t'nei w tonu
!ohewa Ke noho#
Poto i te tikanga ki te tohu noa te ara, kia whakaaro tetahi o te
parau noho i te tikanga rite m! ng t9tohunga -rongo teitei, kia rite ki
te whakapuaki hoki papaku3 ka whiwhi tatou ki te kaha o te huatanga p#motu
teitei te wahi b, te uara o b mo te uara kore o te whai whi. Ka taea
te pai ka whakaaturia e 'tahi mea i muri.Ko whakaaro ahau he pai e kore e ki te
whakawhanake i konei whakaaro teeki rawa, me te phekeheke atu. 8a ka hoki ki te
whakaaro o teitei !wehenga utu i waenganui i nga w o te kaupapa, tetahi rerenga
ketanga i runga i ai i te kounga o te sensation.
7e whakarpopoto i roto i ng i te ari o mua, kia rite ki te hua o to ratou
whakangungu o mua, tino pai hipokina e nga 'nei e whaiK kua p ana te aha te reira e
nga mahi hinengaro, ahakoa tonu i roto i nga mea katoa i te whakarara tinana haere,
me ng whakarerek'tanga whai pnga, me te tahuri ng whakaatu, otiia e kore e te p#
rahi o te mahi tinana kawea i roto i proportiona&&y3 - 7e aha rawa te hua o te sensation
noho tonu i muri i te hua i roto i te %aaitoitoraa i roto i te rongo toenga, me te tohatoha
o ng+ tE+hua e taea M i waho te huri i te rahi o te katoa, engari ko te sensation ki te
+ta3 - 7e aha nga wa katoa te mea i te mahi hinengaro mm atu i te taketake tinana,
engari kahore he tino ngwari ki te kia3 - e hunga i te moe, me te wake%u&ness o te
whakaaro e p ana ki te tinana3 - 7e aha e kore ko te mutunga o e hngai ana mahi
tinana rawa te moe te totohutanga o ng mahi hinengaro takitahi i raro i te paepae o te
mahara ranei, engari hngai te pi4oi anake ki te taua3 - $ te e t#kunga te keri i te moe,
me te un(ons(iousness te hngai ana3 - e hunga i te totohutanga o etahi mahi
hinengaro i raro i te paepae o mahara, te rangahau e taea te kawe e p ana ki 'tahi
atu3 - aea tu rite ki te kounga o te sensation ki %aaotiraa ine i roto i te
whanaungatanga3 - e hunga i te mnukanuka tiotio o aro, ka rite ki te mahi o te take
matua o te ope ora e to tatou kaiao moku, ki nga kare o te taua, e whakaputaina e te
whakaohooho rongo waho, te whakapiki i te paepae o te m!hio te iwi ranei, ki te nui
atu te taua k'ne ranei3 - Me p'hea te ki te hanga teitei mahi hinengaro i runga i raro e
rua, a taea te mau i roto i te horopaki o te kaupapa tinana taua.
2henua noa e he ranea tenei ki te whakaatu i te, noa4tu te mea o te ore o te ine Da
te kaha o te ari ira tangata -he aha te tangata i tono tonu te whakahe matua ki te taea o
te hinengaro pngarau), engari he tono, me te whakatairite i to tatou ari ki te wheako
tika i roto i te whakaaro ki te t9tohu tino whnui, me te nui Ko taea, a ka e kua
huatanga tangohia tika noa te tahi mau ari tino motuhake. Ko roto i ona mea
timatanga tuatahi tonu tenei ari, he tamaiti i roto i te taipa3 kia taea hoki pea ake o
reira e mahara3 rite engari o taea hoki akoranga ki te mau i te tamaiti i te eingehe ano
i roto i t'nei puka. 8o te mea ahakoa e kore e taea e ahau e titau i kua tuturu tenei
ari3 me ngaro a crucis "#perimentum, rite titau te reira i te p#taiao tangohia3 runga
whnui ki te pono e taea kawe tonu anake te r9taha pai mo ratou. Ano, i reira tonu
'tahi %i%i te mahi e taea noatia tenei ra ahau tonu kahore e mohio ki te hinga, me te te
mm ake ki te matau i te kuao i taua ari, engari e kore e he ki te ahua i whakahe
ratou i te otinga taea i roto i te mea. 7e k!rero atu taipitopito ai ranei e ahau te tika, ki
tetahi atu wahi3 inaianei hiahia ahau i roto i tenei mau mana4o poto ki te %aaitoito ia
vetahi ki te whai o te ahanoa taua, mai te rahiraa o te mea te mea e ahau tonu %i%i, pea
ngwari ake hinga i te atu, pea ko te parau tumu i te whanaketanga o te parau tumu
rite ki tenei ranei e taha hoki %ie%ia i roto i te tea rerek' ranei ka tangohia rite
ahau.2hakapono ana ahau ki te kore e te patua ki runga ki te matenga ki tenei tauk9
o parau tumu o te whao, raun reira i te iti rawa whai whi, ki te arahi i te reira.
**. 9vervie! o te !hakaako o te mea o te rangi.
#8
;) 8o te te whakaaro o te nehenehe i roto i te iho, ki te ara e kore e ea o te titiro ki
te whenua, e taea te t#manakohia ana ki a ia nga mea katoa kua puritia tahi e te
mahara a tawhio noa tona pokap#, tae atu te wai, te hau, te tangata, te kararehe, ng
tipu -$$), whakarato te whenua me rite to tatou tinana he hono tane i roto i te haere
tonu o te mea, rite i roto i te whakaaro, me te p#naha mahi ko, wehea nei ki roto ki te
matatini rohe tino distinguishab&e, me wahi, a kore hanga te wiwi, an! hanga i roto i
te whnuitanga o ng w me ng mataora, me e orahia ra Bntwi(ke&ungsepo(hen nui
vave e te-game o ng mahi, i roto i nei wehenga o nga wahi, me ng mahi o to tatou
tinana me ona mahi ara tae i roto i te tikanga piti -$$$, c*, :. et /Bb.).
;)
8 ki te tau P!mana i roto i te whai tirohia ki te whanga i raro i nei e tukinotia te taonga i roto i
te ptai.
1) ng katoa o te !rite, me te rerekFtanga i waenganui i a matou, me te whenua i
roto i te whnui whakaaro -$$$), whakaae te whenua ki a tatou i roto i nga %aatura i te
taua, e i muri i tetahi tirohanga i runga i te hononga i waenganui i te tinana me te
wairua, ano he huatanga %au%aa tohu ranei o te hua motuhake waituhi Ka taea te
tohe i roto i te materia&ity, ia nga rerek'tanga e kore iti patu i waenganui ia tatou, me
te whenua katoa pai reira whakakotahi ki te puta i te whenua kia rite ki tetahi i roto i
te tikanga teitei ora, ake motuhake geartetes, takitahi taata atu e ia tatou, ia tatou iho
Ko te ora rawa tona tini, me te hohonu i roto i te i te rerek'tanga, i to tatou motuhake
ake rawa timu, he tino kaimahi to tatou takitahitanga. Ko te kupu tenei i roto i te
k!rero miki i roto i te taipitopito ake i runga -$$$, $*). Ko whakaputaina te whenua
kua katoa ona mea ora noa i ona turi, kua tonu rite ona ake wahi, me te hua i te here
noa i waenganui ia ratou, ko te tikanga o te taua aratau o haputanga -*).
O) B mea nahea to tatou tino no ki te tinana takitahi nunui teitei ranei, o te whenua,
na te wairua takitahi nunui teitei ranei, o te whenua, to tatou mau varua e pono wairua
katoa o nga mea i te %enua nei pera me matau i roto i te subordination, kia rite ki te
tinana o te whenua tinana katoa ona. 6tiia e kore e he te wairua o te whenua noa i te
moni o nga wairua %enua nei takitahi, engari mrama katoa, uouangataha, teitei,
matau te hono i te taua. o tatou takitahitanga, motuhake, me te herekore, engari ki te
tango whanaunga, anake, e kore e tukua no te mea no matou ki a ia, kaua kitea te
pakiaka, me te take i pupuri i nga wa katoa noa te hononga o te subordination ki reira.
Ko 'nei whakaaro -i ki ahau viii i) i whakaturia i roto i te taipitopito i ng momo o
te tirohanga, me te -*$$, *$$$, tamata ki te tango i tetahi wahi iti tata ki te hinengaro o
te hinengaro teitei.
Ka maharatia te reira e waia kua tatou i ki te korero o te wairua o te taata nei, te
inbegrei%t to tatou mau varua verknEp%end, a ka whakaatu pehea te tirohanga i te
wairua o te whenua anake, he putanga roa, me te ake o w!na o tenei whakaaro. Ki te
riro i te whakaaro o te wairua o te tangata tautoko, he mea e tika ana ki te wairua o te
whenua. -:d. ,hap $.. $*, *$$, *$$$.)
N) 7e aha te mea e parau mau o to matou whenua, kia rite ki taua anake te tinana i
te rangi ano, e tano i te %aaauraa i roto i te tahi atu mau whetu. Patou uru nei katoa o
te %aaururaa takitahi3 a na te hanga i te teitei kingitanga Zs whnui taata tiretiera. Ko
-rawa *$) whakakitea e mo te tinana kia rite ki te pae varua tinana te te rangi nga
whakaritenga e taea e hanga e tatou ia tatou iho teitei taata ki teitei e rua, pea hngai,
a haamana4o, e kore noa te whakapono ManatE-mori o nga iwi o teitei wahi katoa i
roto i nga whetu ngako %aka&angi kite -ahau, c$*), engari ara tangohia to tatou
whakapono anahera i tona putanga tuatahi o te whakapono i roto i te hua o runga-he
mteaki o nga whetu, kia to tatou tirohanga anake i roto i te hoki whakapono tahito
-*$).
0) Ka rite ki no nga whetu katoa mo te taha rauemi o te taiao me te te %au%aa o te
katoa tinana, na nga wairua katoa o te whetu o te wairua, e no ki te katoa o te natura,
ar, te 2airua Atua. Ko ngaro koe i te meka e no ratou ki a ia, na iti takitahitanga,
motuhake whanaunga, me te herekore, pera me to tatou %eruriraa i te iteraa e no ratou
ki te wairua o te whenua3 heoi kitea anake to ratou ropu hopea, to ratou hononga nui
mohio i roto ia ia -$$, *$).
Q) Ko te ngakau %aka&ang@ ko te rota, tino matau, pono tokaima4ananga, ar, mahara
katoa o roto i koe konei ano hoki te mahara o nga mea takitahi katoa verknEp%endes i
roto i te utu teitei me te teitei taata k!wae mahara, kua k!rero ona hononga ki ona
hua takitahi, me te hua tata te ao e mau ana, me te -c$). $ roto i ng, kua
whakakitea ana e ia e kore te kino i roto i te ao e taea ki te hoatu i te Atua, ki te
kawenga -c$, J), a tona hononga ki te hua o tona rangatiratanga, tairanga o, tikanga
herekore ki te mahi i kore te urunga -c$, e). Ko te taunakitanga mo te oraraa o te
Atua, ko kotahi i roto i te ari -c$ :), he $ ng w, i te mahi -c$c, A) ng huatanga.
?) Ko te iti, he hononga motuhake i waenganui i to tatou tinana, me te hua, no te
mea kaua whakaurua te taua e reira maori, na iti o te wairua o te whenua, he hononga
motuhake i waenganui ia tatou, me te wairua %aka&angi hanga te whenua3 Bngari, ko
te takawaenga teitei takitahi, i roto i nei no to tatou wairua ki te 2airua o te Atua i
tahi ki etahi atu wairua o te ao. Kei te whakaaturia ana te reira -:d. $. (hap. c$$), ka
rite ki tenei whakaaro i roto i te puta mY roto i to tatou i ng ngkau nuitanga mahi.
>) Ko te p tino o te wairua %aka&angi ki te hua me te $nbegri%%ensein i to tatou
varua i roto i te varua hanahana taa nga whakaaro anY huru anake, anake i roto i pera
tae noa ki %epaki ratou ia ratou. Kei te whakaaturia ana te reira nahea e nehenehe ai ia
tatou ia riro i te reira noa e te hui t'tahi tonu mrama -c$$).
\) B kore whakakapi te takawaenga whnui i te wairua o te whenua ki a te Atua i te
takawaenga motuhake tatou e te Karaiti. Bngari, tono te wairua o te whenua ano ki
nga ng hononga teitei, me te pai te takawaenga ki te Atua, i roto ia te Karaiti ki a ia i
roto i te wahi, a konei ano hoki, ko te wahi tangata. Ko te tirohanga i ai puta
Karaitiana i roto i ta tatou haapiiraa, e aparauhia i roto i ng taipitopito ake i -c$$$)
katoa.
;<) Ko te ture nui o -te ao c$, :, c$c, :), te whanaunga o te titauraa, me te haere
noa -c$, :, c$c, :, ,), nga whanaunga o te tinana, me te wairua -c$, p 101K c$c, X)
, kei te k!rero te aratau o takenga mai o nga mea -c*$) i roto i te taipitopito ake i te
whi whnui.
) te mea o te a muri.
upu.
Ko te whakaako e whai ake nei ko te whakaako ki te kua roa i teie nei to ratou
oneone noa i te ahau i roto i te momotuhi iti
;)
Kua whakaaturia e ia ki tona wa e
hoko koe etahi hoa, anake e te whakawhanakehia reira konei i runga i turanga
wh+nui, me te mau hopearaa taimaha, me te putanga tri%tigerer, me te t#ranga o 'tahi
ng ng . Kia pai te reira e te (on(iseness me te hou e whaka# ana ng mngai tuatahi
he hiahia !kawa i roto i te p ana ki te taonga, engari whnui o nianei. Ka meinga e
ahau, engari e kore e whai ia ia i tenei putanga whnui ki te whai whi atu ki te
kahore, ratou e tae atu i te tautuhinga tohutoro ki te whakaaro o te parau haapiiraa o
mua o nga mea o te rangi, i te wa ano i taea e te hohonu i, a e kore e whakaaro e te
haapiiraa tumu p'r roaa na roto i te toa here aua take mo a nga puta haere ite i tona
pnga hihiri i runga i te whakaaro ki te roa ake i te atu e kua whakakaha.
;)
Ko te iti pukapuka o te ora i muri i te mate, e te aote Mises. Leipzig. *oss. ;>OQth
6 akoranga, ka taea e hoatu e ahau i te whai ake anake rite whaitake e taea, tika i
roto i pera tae noa ki p ratou totohe i roto iho a ki nga pono, ture, me te mau titauraa
o to tatou ora i teie nei, a tae noa kitea pai te tautoko i te reira. B kore e aunakitanga
i roto i te tikanga o te pngarau, me te ahup#ngao rapu utu kotahi. Mea whakamiharo
tetahi ranei i roto i nga k!whiringa taea, te tino pea, kei te, i te wa ano i hanga tino
hototahi ki to tatou mohio o te hua o nga mea, o matou tumanako tika, me tono ng
mahi, te hunga e whakatikaia ratou e te Karaitiana ano i konei. Mea ahau e te tino
hototahi i te wa ano. 8o te akoranga, ka kitea e te taiao o roto i nga whakaaro o tenei
tuhituhi, ki te kahore e mohio ki ia i te ker'me o te ora mure ore iti-e
tarapekepeke3 engari he te take, e kore e he ia hiahia kia kite i reira, e tenei tono, e
kore nei e taea te makona m te sta&&ing i roto i tona ara mua i muri katoa, ko te taua i
roto i te toronga makona i konei. 7oki te theo&ogian atu te ringa, kua kau mea i nga
mea katoa, ko te aha e mea ahau i konei, ki te he ia i te t9matanga hei aGiom, e e taea
anake te mahi i te whakawhitinga i tenei ora ki te taahua, i runga i te ara tipua, pea te
marama o te whakapono, e kore e te matauranga pea, i runga i era atu o nga ringa
reira ki te atu whakaaro, pea he whakaako mai, ka homai nei e ki ia tautoko i tona
whakapono titau te tahi matauranga o patu i roto i te ringa. Ko kaha e taea e tenei ako
i roto i te iho na iti te tangata, atu i te mua, anake te whakatutuki i ng hiahia e te
hunga o te akoranga m&ohi ia ratou nui.
Patau, kotahi waru i roto i tenei ako katoa iti i runga i te takitahi atu i runga i te
tohia e o nga huatanga me i whakakapi i to ratou hanganga, me te huru maha tpiri
te mea e noho takarepa i roto i te taipitopito3 a whakanohoia atu aro i runga i te tumu
kia rite ki te ahua o ng tirohanga. B haamata ia te hoahoa hou ki te kakau
pahuhu3 engari kahore he ratou haumarutanga mua e kore e tae mai. Kia tupato ia i a
koutou e wtea ana hoki i te iti ki te noho i roto i ng te rohe e titau tona natura ki te
haere ki tua atu i te rohe noa o te mtakitaki. Ko wai e hiahia ana ki te kitea to ratou
ara i roto i teie nei ao i tua atu i te taea e nehenehe e tiro kaiwhakawa anake i runga i
te mea kei te aroaro o ona waewae.
2hakaaro ahau i muri i te katoa, koia tenei he mea i hanga i te t9matanga ki te ara
hou, a e kore e neke atu i te kotahi ki tetahi p'r rapu utu i te tuatahi. e ti4aturi nei e
ahau ki te riria etahi o te (ogen(y o nga taketake o enei whakaaro3 na ratou e tauturu i
te ki te takoto i te turanga o te totoka, me te ki te hanga me te whakatika i te h', me te
aukati i te Papid ki, i tango teitei hanga ano e ia ki te kamupene e tika ana, me te
h#mrire i pai ai, taku e te ti4aturi atu whnui haere tonu. Ka rite hoki ki te nui rite
reira titau tonu whina i roto i enei tikanga katoa, e taea e kore tetahi i pai ake i ahau
ite.
**'. ) te hiranga o te mate te tangata, me te !ehenga
o te heke mai ki te ora o n2ianei.
Pite te mea ki te mate te tangata5
B kore e e mawehe atu ka rite ki te hua o te mate i te pae varua teitei i roto i te
un(ons(iousness t#matanui ranei whnui, rite i wehewehea anake ia mo te taua i roto
i o te wairua o te tangata5
7e tino pena ki nga hua o to tatou wairua ake. o tatou whakaaro puta i te mauri ki
te haere atu i roto i ano i roto i reira. Anake mau te wairua katoa i roto i te +hua
p+hekeheke me te transien(e o te takitahi, te mea haere mai i roto i a i roto i te reira.
Ano te tinana o te tangata rewa ana ano i roto i te mate i roto i te tinana whnui o te
natura ranei te whenua, pera me i wehewehea ki anake e ia ki waho. ona tinana iti
rewa, e mau tonu nui. Bhara i te maumau whanau e te tinana te hinengaro3 %aaite i ia i
te mau hopearaa o tona aitua.
Me pehea ai tonu kia te %eaa te wahi e tika ana i roto i te tohutohu katoa nga mea
katoa5
Ko te ptai tawhito, me nga wangawanga tawhito, e e whakatika konei ki to tatou
heke mai, ahakoa o te ara, ahakoa tatou e hinaaro e te %eruri i te reira o to tatou
me&tdown i roto i te kotahi te wairua, me te tinana o te %enua nei i roto i te Atua ranei,
no te mea rite tareka ia tatou i roto i te kotahi, ka memeha ia tatou i roto i te atu.
8a siege e rere te ptai, me te wangawanga o matou upoko, a na noa4i i roto i te
kotahi te hopea o te tangata, me te whenua, e te reira i roto i te meka i tika te mahi
hawhe i pouri, kihai matou i hiahia, i muri i whakaora tatou i te wairua o te whenua
hiahia, kei te titiro inaianei ki te whakaora ara te wairua tangata e wangawanga e p
ana ki.
8a ka tika te aha atu te mea na phekeheke, ka ora ia tatou. Ko te ngakau tangata,
ko te hua o te taime ra, me te hinengaro teitei, te mea ki te kawe mai he tokomaha te
ati. Ko mo tatou, tika, tei runga i te meka i ko ia i roto i te teitei me te teitei me te
noho haumaru katoa. Ki te kore e mau i te wairua o te tangata kua i roto i te uma o te
wairua whaiaro-ora, a ka no te tinana tangata, ki te tinana ora ano3 B kore ahau e
mohio, i roto i te meka, te wahi kia whi, me te nohoanga mo te ora i mua nei o te
tangata, i muri ia ia whakarerea tona aratau hakari o te oraraa3 tapahia mate ki a ia,
anake te puna o te ora i runga i to tatou iho paopao, ka nga kupu o te ora o mua, nga
tikanga o te ora katoa3 engari e ora i te ao a tawhio noa ia tatou i te whenua, me te i
roto i te tikanga whnui, kua tatou i hoa o to ratou oraraa i waho rkau ko te ki te
ngaro tatou i roto i reira, na puta te mate kotahi anake rite ki te pakaruhanga o te tata
raro ki te ao ora teitei ake o te hinengaro me te tinana, tona i te mau me&o e kua tatou
i, a to tatou raro te ora kik9 i runga i tenei taha o ia anake rite ki te uri o runga ake atu
i tua atu. 8a o akoranga, ka te pak# purapura, na horahia te whakato, wehe rawa3 te
tikanga i te uri i roto i te hoh taime, rewa tonu iho anake na roa i muri reira i te piri
takai ki roto ki nga poria uri3 engari pehea, 4s tino rewa a re%&ows ki 'tahi atu
otaota5 Bngari, e te reira i runga i te ao hou.
7e aha e rave rahi hape, he %aaauraa untri%tige. Ki te ki nga wairua tangata hua o te
ngakau teitei, pera me to tatou whakaaro o to tatou iho, i teie nei e whai ki te rite hoki
ki te mate o te withdrawa& o tenei tautake ki un(ons(iousness, kia rite ki te whanau o
te puta i te taua un(ons(iousness o tenei wairua. Ko te tikanga i ahau, kahore i roto i
waenganui i te taua.
7aere tonu houghts p!taka ki whakaaro3 he re%&ows ta i roto i te tahi atu3 na ahau
he, me haere ki tetahi, a ka rite ki haere ia, na haere mai te reira i roto i te tahi atu3 a
kia rite ki te whakaaro hinengaro, re%&ows te kaupapa tinana kia kawe ia ia ki roto ki
te whakaaro i muri. 8o te mea kahore e mutu te pa whakarere. Ko te haere i ata he pa
meatia.
Ko te mate, ko te hua ohorere, tapahi tiketike atu he hua mua, whawhati, e kore e
patu i te piriti ki taata e p ana, e kore e hurihuri koutou miro wairua tonu, engari tika
haehae atu i te tinana ki te poka ara ana, tiketike katoa, i kotahi. Mai i te hua
tawhito. Ko e katoa. $ te iti rawa pera te mea te reira.
Kore mkini atu i te mate, ko te ki te whanau. B kore e puta nga ngakau tangata,
ano he ke unzubere(hnendes hou o tona hui ia ahua i roto i te ao varua, ano he
timatanga hou, tetahi wahi pea hei !hakitia o k'hua o mua, engari e kore e whatu o
atu i reira5 Ko te rite ki te semeio hou katoa wairua. 8a hurihuri iho i te ao varua
tawhito ki, me anake o ratou matauranga tahito, te whakapono3 otiia e kore e te mea
ka haere mai hou o e nga k'hua tawhito. Ko te Matua, ko te Mother 2airua e pono
rite take mo te hanganga e hiahiatia ana kia rite ki te taputapu ka e hiahia ana koe, i
roto i te ringa nui3 otiia e kore e haere ki roto i te ngakau o te tamaiti, tonu e haere ki
waho, ano he wairua o te tamaiti e ara mai. B kore e whakawhirinaki te reira hngai
rite take me te n, engari mamao anake i roto i te kia teitei huihui e tae mai wairua,
wairua haere, 7eoi, kua p reira tika rite take me te hopearaa, e haere whakaaro, kia
rite ki ara etahi atu no te mea noa e haere i te tawhito, ia haere i roto i te hou.
8a i te whakapakoko uru ki runga i te katoa taha iti3 engari tetahi ko te ki tono, o te
akoranga, he whakapakoko anake, a reira e taea te kore e uru a&&wegs. 6tiia ki te mea
i taua mea noa i te iti pai tau atu i taua, he aha o e tumanako mo taahua, e taea tonu
maroke rite reira te kahore ara i roto i5 7eoi, 6ia mau, take ko te aha ake tatou e
kawea mai.
7au o koutou kanohi, kitea rawatia ake taka he pikitia ki roto, eGp&i(ab&e i te tetahi
i he mua i roto i to koutou wairua, he timatanga hou, i nei e taea e nui3 e kore e taea e
nei i te whakawhanake mea katoa i te taha o te pikitia hou i roto i tou ngakau ano3 rite
reira e taea te an! whakaoho tou ao katoa i roto, kahore p'r i te tangata hou te ao
katoa waho. $ roto i te tahi mau tikanga, ahakoa reira ka tonu he ongo k'
whakapakoko gehabter, rite te %aahiti tetahi tangata hou i roto i te tahi mau tikanga
anake mua, ano he he !hakitia hou, he kore e whatu, he .ort te koroheke, e kore rawa
rite te mua. ou tinana ensou&ed me inu, ope, me te hoatu sensation ki te hanga i te
whakapakoko i roto i tona uma-tinana %aka4atamai, ka riro ia, e kore e rite ki te tinana
o te whenua me hoatu inu, te mana, me te sensation ki te hanga i t'tahi tangata hou i
roto i tona uma, me te whiwhi. Koe hoki koe anake vermY(ht4st tino kaua e ki te
hanga i te whakapakoko i roto ia koutou3 tauawhi te ao te ia koe, ka akiritia tona
whakapakoko i roto ia koutou3 a na kia taea ki te hanga i te whenua, e kore e he anake
i te iwi mo a ia3 e Atua, nana nei awhi nei i te kaitauhiuhi o tona pikitia i roto i te
reira. 8o te mea e kore e noa i te tangata, ko te toronga ranei, me te ahua o te whenua,
ko ia te toronga me te ahua o te ao atua-au%uat! katoa, ahakoa te t9matanga i te
whenua. itiro koe ki koe, me ki ia whakapakoko hou, titiro te whenua ki te tamaiti
hou ia. Ko te whakapakoko hou i roto i a koutou he rite ki te kuao koati hou i runga i
te whenua, i te tamaiti te whenua hou ano he whakapakoko hou i roto ia koutou. _ust
ia kia tino u e koutou, ano he tamaiti o te whenua ake, a ake ano he ware ki te
whakapakoko i roto i a koutou, no te mea te ao te %enua nei, i roto i nga rua a koutou,
ko te neke atu i te i te tamaiti, me te neke atu i te nga rave4a i roto i te e puta i te
whakapakoko.
e tikanga e ahau i roto i te pono, 7oko te hinengaro tinana tangata tuatahi, tomo ki
roto ki te tinana ao nui i te pae varua o te ao noa na roto i te kingitanga auaha a te
Atua, i t9mata i te hou, kahore i roto i te rangatiratanga ano korerotia maha o te
whakarau i roto i te reira, i te nui tata tuatahi p'nei i haere, tupu o te pikitia tinana hou
te hinengaro i roto i a koutou iti rangatiratanga o te tinana, me te hinengaro, i te mea
ano hoki t9mata, he hou, kahore i roto i te rangatiratanga ano korerotia maha o te
whakarau i roto i te reira i to taua e pupu mai ana o te whakaaro i roto i te tahi atu. B
haamata te meka kia whakarite e taua whakapakoko i runga i te whenua i roto ia
koutou, ano he tamaiti ki te hei te tahi mea pono titorehanga, engari puta tonu te he
ara pai tohutoro wairua teitei3 Memories, ng ari, ng whakaaro, me te tango
begeisten reira hohoro i roto i te tikanga teitei. Ko te timatanga ko te tika taikaha
mere, te whanga ake.
Ko te aha tatou e %aaau i mate5
7au ki to koutou kanohip 8a ka pa whakarere te whakapakoko, ko te kitea rawatia
ake te kanapa, mahana, koma hoki, haere ana ki kahore atu3 nga inu me te ope i pana i
te taha katoa i roto i te kanohi ki te hanga i te whakapakoko ki te tautoko o sensation,
rano poupoureretia hoki ana ki te tinana whnui. Ko wai e kite tetahi mea i te pikitia i
roto i te tinana katoa5 Ko te katoa i runga i. 8a ko to koutou mate, tika kitea rawatia
ake, patu, whawhati, p'r i te utu tpiri kanohi. Kumea te po o te mate katoa o te
ohorere te arai i runga i te tirohanga katoa, i riro te wairua teitei i roto i a koutou na
tawhiti3 riro ia, te kanapa, mahana, a rite te whakapakoko tinana ritenga e&apses i roto
i tou kanohi ki muri ki roto ki te tinana nui o whanau reira rite tou tinana takitahi
hangaia anake hoki ki roto ki te tinana nui o te whenua, ki te wahi i nga inu, me ope
anake ki .
8a he pono, i roto i nga kanohi o te utu tpiri i roto i te ora ki te whakapakoko, na
ka rite ki ta pono i roto i te tiaki titiro i roto i te mate o ki a koutou. 8a ka pono3 ae
u3 engari e kore e pono ano hoki. A koe e i roto i to outou oraraa a muri ake hiahia i
roto i to outou oraraa i mua nei, no te ite i muri i te ora o taua whakapakoko ko te
tuarua i pak# atu, he teitei, he .reer, he Xoub&e "ortrait arai, he Xoub&e "ortrait tinana
ranei tinana %ree, katoa 4rite koutou te5 Baha te tupu i te pikitia i roto ia koutou, he aha
e kore reira kia i pa ki a koutou i roto i te nui atu i a koutou3 ges(heh anake i roto i te
tikanga nui te5
A, no te kati ahau i te kanohi, a ka haere i roto i te whakapakoko nga titorehanga, e
kore e ka te ohonga ake i roto i tona wahi, i te ake wairua i te mahara5 A, no ahau i
mua i te taime i teie nei o te be%ing hua tirohanga, ahakoa i kite ahau i nga mea katoa
kanapa, me te kaha, engari i nga wa katoa anake te mea Da i reira, me p'hea te
au%drang tika, na inaianei ka t9mata te mahara o te katoa i roto i te roanga o toku
tapa4o itea, i roto i te taipitopito pea iti kanapa, marama, me te taonga i roto i te katoa,
ano mau i runga i te ora i roto i ahau, me te ki te whatu, ki te whakahoa ki nga atu
mea katoa riro e e whakapono mua me 'tahi atu rongo i roto i te haamana4oraa i ahau.
Ki te kati e ahau i te kanohi i runga i te mate, a ka haere ki taku tirohanga
titorehanga o te ora i roto i, na e kore e taea ki te ara i te reira i roto i te ngakau teitei i
te ora %aahaamana4oraa a hei utu mo a ia5 A, no te kitenga o ia i nga mea katoa i roto i
ahau i roto i te kanapa ora taumauri, me te kaha, engari tonu, he aha i anake tika i
reira, a ka pehea te au%drang tika, kei te kore e inaianei ara te mahara o e toku
tirohanga o te ora awhi katoa, i roto i te taipitopito pea iti kanapa, puta noa i &ive&ier a
nga taonga noa timata kaha ki te ora, ki te mumu, a ka ki te tomo ki roto ki te
whanaungatanga, me te k!rero ki te iahiko mahara, i riro ia i runga i te mate o 'tahi
atu5 8a ka pono, engari toku tirohanga o te ora i roto ia ia, he hua whaiaro-sentient,
me motuhake, na pono ka hoki ki te waiho i te mahara o te ora.
8o te mea wareware tatou i roto i te whakamahi o te %aaauraa i kore anake nga
rerek'tanga, e iri ana te meka e mtou kua ahua i roto i te tirohanga o teitei te ora i te
pae varua rawa rerek' atu i to tatou patapatai i roto ia tatou, a ko te ngakau teitei ano
te tahi mea ki runga ake i ia tatou iho. 6tiia i nga uneSua&s tika e whai na taurite, kia
rite ki te taua o te taua. o tatou mau haamana4oraa, he taata ririki anake, e aia ana e
te awa, a hoki he rere t!t!, kahore he ratou, me te ki te ite e, ta ratou e. Ko te aha e
kore e ia %aaohipa i te taua, i a koutou te ra kotahi. 7oki mai koe i konei takitahi ki te
mohio ki he te mea e kawea atu e koe, me te mea ta outou e rave, ka hoki te take i
roto i to koutou oraraa mahara. Peminder koutou anake, ki te hinterb&eibst koutou i
muri i whakangaro i tou oraraa kau noa o nianei, engari atu i rite ki te whakamahara,
ki te ara i te mea e hinterb&eibst koutou i te pae varua, hinengaro nui ake i taua i ai
mahara e noho ki muri. o tatou mahara whakaata i te pe(u&iarities %au%aa o taua i ai
tupu te reira. 8a te mahara e tae mai i roto i o koutou i roto i te wairua o runga. ou
BigentEm&i(hstes, tou takitahitanga, e taea te kore e ngaro reira, ara kei te haere tonu
tonu ia i roto i te mau haamana4oraa. Ki te te whakapakoko i mohio i roto ia koutou
kua motuhake, whaiaro-matau i roto i te tikanga ano i te mea he iho i konei ki a
koutou, na tona mahara e kia koutou i roto i reira. 8a ka pera ko te wahi katoa atu i te
reira, ki te tango i te taha o nga rerek'tanga te taha o te taha o te reta i roto i te
kanohi, a kahore ki ta ngoikore, me te ma4ima4i, me te titiro ta ki a koutou, a ka pera
me i roto i te hinengaro nui. A %eruri i te reira, kaua rite mea katoa unspeakab&y
hohonu, me te whanui, tiketike, me te taonga, me te kaha, me te noa, a ka puritia e
motu ke, na ka meatia e koutou i te mea nui, a ka haere koutou e tumanako pai.
7oki toku wairua tata o te akoranga e kore te nui o haamana4oraa rnei, whi
mahara i te kotahi i te tango i te puta ke i roto i te mahara, kia rite ki te wairua nui, no
te mea e kore e taea i te kotahi e mau i te reira na nui whakaaro ng whanga hei
tirotiro ai ranei i te wa ano i roto i te tino toa mahara. 8a pehea tmi i te
haamana4oraa i roto i toku ngakau me te tonu e whakaatu ake anake i muri i tetahi i
roto i te mahara, e kore e waiho i roto i te wairua o runga, no te mea ehara i te mea ki
nga whakaaro he pera3 te t9ari mrama me te motuhake tata te mano rerek' ng whi
tirohanga i roto i te taha mano rerek' iwi i te taha i roto i a ia i rite ki te pai, ano he
mano mahara whi ki ia atu. Mai kore te mea tonu tetahi ki te tomo mahara, me ki te
tatari hoki te haere mai era i roto i te mahara o te ngakau o runga, no te mea e kore e
tatari noa i te whi Maori ki te riro mai mohio e keto te atu i roto i te mahara o te
hinengaro teitei.
Kia koutou ake tika s&am kanohi e rua, a ka he rawa ratou, nga mea katoa mo te
koutou p#manawa tae noa ki te whakatuwhera ano e koe ki a ratou3 hoki ki a koutou
te tauturu ia koe ki te riro whakaaro hou3 ia ki te patu i nga kanohi o nga tangata
katoa, tonu tonu i te mano tuwhera, ka patua e ia mano, a hei utu mo te mate
whakaaetia ake an! tuwhera, whakaaro he mano hou mo reira ki era atu wahi, na e
tauturu ia ia, ko te kupu tenei whiwhi i te nui nui tikanga tonu ng whakaaro hou mo
koutou, ia ia i te wa ano, i nga mahara o nga tukanga mua i roto i te waka o nga
wairua otherwor&d&y. $a rua tangata hou o kanohi he rua hou o peere, e kumea e ia
motuhake i roto i te ara motuhake, ara o tawhito kumea i roto i te ara hou3 koe he
kawe noa o te rua i taua o peere i roto i tona mahi3 kua oti te unu e koe makona hoki
ia, a ka huaina e ia te kawe i te reira koutou te kainga, e te taupoki i runga i te waho o
te peere ki te kahore, ki te te whakaheke me te iriti i te reira i roto i tona whare3 8a he
pono i opea ki te pau atu. 6tiia e kore ia e tonoa ia koutou pononga. Kua Ko te home
mau koutou i te reira, i teie nei me e taea ona i roto i te tuawhenua3 no te mea i waho
e kore e ia me a koutou3 ko roto ia koutou kei o e kore whakamahi ki a ia inaianei ki
te tukatuka atu te mea i a koutou kua oti te unu. Ka rite ki he mano o nga kaimahi, ki
te ara kawea e koe te kinga koutou ia, a ka mahi i to ratou ara ki te ringa i roto i te
whare o te taua 2airua3anake inaianei tino i mohio he aha te mea i te reira. Kia pehea
te nui tata haere mai ratou i teie nei, mai te kohikohi e ratou i te peerep Ki tonu i te
taha katoa, pera me te mea whawhai ratou i roto i te kapu i runga i taha katoa, a nga
wa kotahi tetahi noa te atu ka tutaki, a ka miharo ratou pehea, ki te wahi, a ka kopiko
atu ana a tawhio noa te tatau e kati tonu o te whare e oroko ake anake i roto i te
mate. 7e aha to koutou utu5 Kia pehea te pai ko te Ariki,p Katoa te mea kawea e koe
te %are, e te aha e nehenehe e rave i te reira e koe i nga mahi o te hinengaro teitei, tou
utu3 e pupuri ia tetahi mea mo ia anake, tiri e ia ki a koutou kia ia taua mea katoa, a
ka kua te kitea e koe nga mea katoa, no te mea koe ia koe he e katoa. 2e&&
manukanuka e mau te kinga e koe ki a ia i te pai3 kakahu e koe i te reira i te %are ki a
koe.
Ko kia tatou e kore e ngaro atu i te pikitia ki tetahi atu, engari tonu tango etahi te
kanohi, ai te whakapakoko e pera tawhiti kei to tatou whakaaro, a tetahi wahi e kore e
titiro ki te tango i roto i te tahi e kore e pono tino.
$ roto i te mahara puta ki a matou i roto i te ara, pera me te vanavanaiki atu
entwi(ke&ungs&oser o te raveraa, e nehenehe kore ake e riro ki te mea kotahi me te mo
te katoa i homai tetahi i roto i te tapa4o itea te. Ki te to tatou ora i mua nei e tetahi,
engari i taua reverberation entwi(ke&ungs&oser o te hakari5 Ko mahara e kore e taea i
anake tae noa ke, pera me kore e mahi i reira i te tirohanga3 engari kua
whakawhanake tatou i konei3 pera ano hoki, ka whakawhanake i to tatou
mahara3 heke reira ki nga ope o e kua whanau i ai i te reira. 8a ka ano, e mea e kore e
whakawhanake i to tatou mau ti4aturiraa, e mau haamana4oraa5 Bngari, he aha e kore
nga mea katoa whakawhanakehia i roto ia tatou i to tatou whakaaro, me mau
haamana4oraa angitu-hngai5 e tangata kua whanau ano he mea p#manawa kau noa,
me te kati whakaaro rite taata teitei. Ko ng whakaaro kawe nga purapura o to ratou
whanaketanga i roto i ia ano. Peira e koutou rawa, no te mea koutou e kore te mahi
anake whakaaro, engari whakaaro tango i runga i roto i te tahi atu ao, te
whakawhanake tonu o koutou ao o whakaaro ki reira.
Ko t'tahi nui kua ki ta matou i kite ai, e kore ihoa puta ano i roto i to tatou mahara,
he ano hoki tika tenei, me e te taua mea katoa takoha ki te whakangungu i to tatou ora
hinengaro, ano he katoa, no te mea kahore he ki waho i muri i-pnga i roto ia
tatou. 8a, e p ana ki nga iwi maha hoki e kore e puta i roto i te kingitanga otir
mahara ano o te hinengaro teitei3 enei, me te hunga e whai whi ana ki te atu anake i
roto i te whnui anake ki te whakangungu i te ora o te hinengaro teitei5 7eoi e hoki
ano tatou i haere mai ki te b&urring o nga wairua. 6tiia tika e p ana ki te haere mai e
rave rahi ka puea i roto ia tatou ano i roto i te kore e tino %akanga&ongata4a te mea
titiro rite ki tetahi mea pera motuhake he rite tatou i, to tatou tirohanga katoa o te ora
ko te kaua he awa. Ko o nga ora taumauri hanga ona awa ng, a pera ano hoki o nga
mahara o te ora, ka hanga i tona awa i rawe ki a kei pena iti nga awa momo o te
mahara i roto i te rere tahi rite i te tapa4o itea. B p ana hoki ki te teitei me te whnui o
te 2airua ki runga ki a tatou. Ko ia he whi o te w, 7eoi, ko ia o tatou tetahi anake
te mana, i roto i te e matakitaki rite i roto i te mau haamana4oraa.
7e aha te iti tutuki i roto i te ahua o nga whakaaro takitahi o te Bmepaea o tikanga ano, he hoki
ai%aito e pai i roto i te pikitia basi&eia tikanga katoa, no te mea huarahi reira i te mea ano ki a tatou
ake. Ka rite ki te nui o te takitahi rkau kite ai, i rongo i roto i te mahara, engari te a4oi te nga
kingitanga mahara katoa o te kitenga, rongo i roto ia tatou kahore noa pera ki tetahi ki tetahi, no te
mea rere noa whaiaro nga kingitanga tikanga o te kitenga, rongo neke atu i te ng motuhake, no te
mea i nga ngaru o te takitahi kite, i rongo ai ki reira. Ko te ake me te ano atu tikanga atu nga rongo
ng o te tangata taonga, ko te tikanga katoa o ng iwi teianei whakaaro ki te hei awa rerek'. Mai te
rahiraa tetahi mea e matou te whakatau i roto i to tatou mau ite te ao nei e kore e tino whakaatu ake
i roto i to tatou mahara otherwor&d&y te ora ano, kia pahure te reira ia vetahi hoatu he hua noa noa i
roto i to tatou ngakau, engari tino rumakina i roto i nga mahara motuhake o te ora i roto i te p ana
ki ia auraa katoa o te ora i roto i te wairua o runga ano, a kahore e rere tahi me te iwi.
Ko te rite o te tangata rerek' ki katoa porangitia te ao o te teitei pono i nga mea katoa i te pai
atu i te %aaauraa i muri i te tahi mau tikanga te tika ki te whakapakoko o te ao rongo taua, engari ko
te whakataurite whakamutunga e kore e anake maha ptata, engari e tano ano tona ringa mo te tahi
atu te whanaungatanga pai, tetahi wahi i roto i te whakaaro o te , 7eoi, e kore e kitea te rahinga nui,
me te mokow hononga autaatiraa o te taata, e kitea i roto i te nui, me nga tikanga mokow o
whakapakoko p#manawa, etahi o ArtEbereinstimmung te iwi, kitea nei i roto i te
ArtEbereinstimmung nga whakaaro o te tikanga ano nga tino LuGtaposition o te iwi na reira .
1)
7ere
tika ka t9mata tetahi tea o te %aaauraa kia w!na. Ko reira te tahi mau taime kotahi, i 'tahi w kia
hiahia tahuri rerek', rite rite hopoi mai te reira i te whi o te tirohanga o te rite ano ki ano, ranei, ki
te mea e mau pai koe i te k9anga anake, i rite ki ta e tatou, te parau tumu o te h9karo i te taurite a ki
runga ki rere -*o& $$ .. (hap. c$c. :), kua kirimana tika i roto i te tikanga o te whakapakoko i te he
ki te mahara e waho o te whina o tetahi pikitia, kahore %aaauraa o w!na interpretab&e me te
a(tionab&e, 7eoi, tetahi o te taua ki te awhina hoki o i taea te hanga pea anake hawhe tangohia
tairitenga whakamahi o.
1)
Ko te tino rite o te ngako e kore te taua ArtEbereinstimmung i roto i te
totohe. B rua awa o g&ei(hgeartetem wai kia ano he kanohi neke atu i te tahi
mea taa A i roto i te mau, ka rite ki te poipoi o te waina, me te wai i roto i te
taua awa.
aku mahara kei te ngoikore, koma, puritia ki te tirohanga. Ki te mea na toku ora i
mua nei ki te te w, mai haamana4oraa i te wairua teitei e ahau ki te ora i roto ia ia ia
taumauri5 6tiia i reira e kore e tetahi te mea, ki te ahau i te tangata ngoikore iro noa
ausia o toku manatu4i kanohi te whiwhi i roto i ahau, ahakoa te ngwari teitei oranga
ranei, puta noa i toku tangata ki tonu i roto ano ia ia3 e hoatu ano hoki he mutu
kaihoroi rawa rerek', a ka waiho e ahau i tenei paoro. 8a e kore e whanganga te taha
o te ngoikore o to koutou mahara o nianei i te ngoikore o to koutou haamana4oraa
ora mua.
Ko te, te naho4a rahi to outou oraraa i teie nei nui ai o te akoranga ki te mimiti,, tou
tinana e kore e tangohia e te ringa, taea ki te haere ki te waewae taimaha, e kore e
taea te kawe me te neke atu kawenga, ka rite ki konei tonu3 nga mea katoa i roto i te
urupa, takoto muri ia koutou3 i roto i rite i to outou ora i te heke mai katoa tino turoro,
me te kaha kia rite ki to koutou hakari. 8o te whenua noa ko te !wehenga o te
attenuation tairongo whakaata hoki i waenganui i to tatou tirohanga o te ora, me te
mahara o te ora i roto i te wairua teitei e te vai i waenganui i ng tirohanga, me te
mahara i roto ia tatou3 e kore e tukua e te %aaauraa i te whatinga3 a kia ngwari ake, te
marama, hauangi, waho to tatou oraraa i mua nei mahara %aito ore ki to tatou o
nianei taimaha, matotoru, e rerengia, ergrei%&i(hes ki pokepoke, rongo, me te
ergrei%&i(hes aua rongo anake te ora3 hei utu mo taimaha apataki hua tinana rite tau
mahara p#koro marama noa e haere i roto i te matua i te hinengaro teitei3 haere mai
tatou i roto i roto i te heke mai. 6tiia e kore e noa i tenei titorehanga ngoikore to tatou
%aahaamana4oraa ora i mua nei ki to tatou tirohanga i teie nei no te ora, engari neke
ake ano te te mahara o to tatou ora i mua nei ki to tatou mahara te ora i teie nei ki te
whakaaro i te hua, e p ana nei ki taua o ngoikore iho.
6ia mau, te huru ano, ko to matou tirohanga o te ora i t'nei w nga rau i roto i te
mate ha, %ri(tiona&, me te huitahi, ka hanga i taua mea i to tatou, te ora mahara taaku e
tino ha, %ri(tiona&, me te huitahi a muri ake nei kanapa, maia, ia hauhau tonu, kapi
tonu, whakatau te te uhinga o to tatou ora tirohanga ao ara i roto i te ora mahara
otherwor&d&y iho. haere ora p#manawa i runga i te mate i raro i kore, engari ka haere
ki runga ki, kua whakakorea i roto i te ora teitei, kia rite ki te ora o te moka, e kore e
ngaro te kokuhu atu, ina puta te p#rerehua, engari i roto i te Ko te hngai ana
:utter%&y ano anake ki te teitei, .reer anaanaraa e puka. Ka rite ki te anuhe tre ora e
kore reira vai, o te akoranga. $ konei hanga kitenga 7+ngai ki ana&ogi(a&.
itiro ki reira inaianei, ki te tata # kotahi taku rongo katoa te aroaro o te waho, te
atu haere au e taoto i roto i te pouri, o te waho, na atu ara, te anaanaraa i te
haamana4oraa o te ora e kua roa wareware taka hoki ki ahau. e mate e tetahi mea ke
atu i te tikanga mau i runga i whiwhi tata, kia pau te taea o te whakatuwheratanga
an!. Kahore he katinga kanohi 8a ka hohonu i roto i te ora, ko te rite kanapa e taea e
kore ti4ai te o haamana4oraa, rite e te reira i roto i te mate. 7e aha i te katinga kanohi i
roto i te ora poto anake, e ppaku noa e mo te whakaaro, mo te ra poto, e mahi i te
katinga kanohi hohonu whakamutunga mo koutou rongo katoa, i roto i te tohutoro ki
tou tinana katoa, me te ora, e te reira ki a koutou i roto i te p ana ki te wairua teitei
me te tinana, 7eoi, i te katinga kanohi i roto i te ora i te reira anake i meatia ki te
whakapakoko i roto i te kanohi ki a koutou. Katoa te mana, te wehea i waenganui o
koutou tirohanga ao o te ora, me te mahara ki a te ora, taka i roto i te ake te ora
mahara koutou anake, no te mea te tumu anake rawa ko koutou taoro, hakari o te ora
na ngoikore, no te mea te ora taumauri konei i runga i te whenua te nuinga o te ope e
p ana e ki a koutou, i te ngakau teitei a, ano. Ki te ki te mea he kotahi hou te
tirohanga ao hua mate, engari, kua meinga ae kore rawa i taea e meinga taea mahara
ano tetahi tawhito. A te ora tonu mahara tau ka timata, ka te ora tawhito katoa i muri,
me nga mea katoa i roto i .akamanatu ki te ora tawhito iho he tika, he pre(on(eption
o reira iti.
7e aha tatou i teie nei i roto i te mau haamana4oraa, e teitei e hipokina te ora ano,
ko, ta te hoA hau iti e te putanga mai i runga i to tatou ora tirohanga reira, ano he
mamaoa katahi e rere invisib&y runga i te wai te whakaputa, kia rite ki te kawainga i
roto i te taua rangi puru, te mea te hinaaro nei muri i te wai katoa. 2hakangaromia,
engari whakangaro i te wai, whai reira katoa i roto i te rangi, no te mea, o te akoranga
whakangaro pono, e nehenehe te reira i muri ake i to te tangata e whakangaro ia koe,
heoi huru tika me, i roto i te kupu, e taui te reira i tino ki te mamaoa, pehea rawa aano
puai pnga Ka taea ki te whakaputa i tenei mamaoa, i roto i te te wai katoa i ara e
kitea, i te mea he te anake anake vorbedeutend ara i tona mata, na tera noa whnui,
atu rerek', unmerk&i(here i roto i te taipitopito, i runga i te katoa, pnga puai atu i te
wai ano, i te mea reira ke. $ roto i te kapua, ata me te ahiahi, ua, te whatitiri, uira, kia
reira i roto i ona hou, teitei, mrama, anaana e, mama, mrama hua i teie nei te
tkaro i te mahi tino nui i roto i te !hanga o te natura, inde koutou pea noa poauau
whakaaro ko reira, no te mea Kaua koutou e hopu i te reira ki te ringa, e ka taea e
kukume tonu i roto i te whakaata motuhake.
Ki te whakarite e tatou i noa noa i konei, ehara i te te mea te mea e kore e rite. Ko nga kohu o te
wai, me te hua !rite3 engari ko te wai kua he, rite kore e waiho hei te mamaoa5 B kore te mea he
hinonga !rite te tangata i konei i raro, me pehea e waiho hei te mea haere mai i roto i te reira5 Ko te
mamaoa e haere mai ana i roto i o te wai, hohoro tonu re%&ows ki te mamaoa i te tahi atu te wai
katoa. 6tiia ara te wai ano, i reira te mamaoa haere mai e&apses ki 'tahi atu wai kawea e te ki
reira3 he mea takitahi. Ko te tangata ka tae i te wairua otherwor&d&y, engari e kore e rere rite ki era
atu tangata e kawea mai ana ki te noho i raro i mahi katoa kia te whakatau ia ia kotahi takitahi. 8a
te mea kua %e&e taurite, ano e mahara ano te raupapa taurite e tano. Ko e nga kohu he mama me te
.reer %arereiraa rite nga wai e to ratou he h!kai noa o mahi i runga i nga wai, whangai i nga wai, e
kai ratou i te taha ki a ratou3 katoa o e Ko ng kitea e matou i roto i nga !wehenga o te a muri, me te
konei, a inaianei i roto i te ahunga whakamua o te whakaaro.
Ko te whenua noa, engari e taea te whakamahi i te katoa noa ki te whakamrama rapae i taua
whakapakoko tawhiti.
8a whakaaro koutou e i muri i te katinga whakamutunga kanohi, i te
whakangaromanga e puaki o te tirohanga katoa te ao, me te sensation i roto i te
whnui, i mua riro te wairua teitei i roto i a koutou, e kore e anake te %aaara i te mau
haamana4oraa o te mua torutoru nga ra, engari i 'tahi w i te haamana4oraa, i 'tahi w
i te kaha ki te Memories atu mau haamana4oraa ake oho o to outou oraraa, e ora ana,
mrama, whnui, anaana e, mrama, u&i(her ki runga-apa no te mea koutou tonu
hawhe mau i roto i te r!p# tikanga i takoto3 no te mea na nui kita, ko to koutou tinana
te rave4a ki te utu me te whenua ki te mahi tahi me, na ko ia te rawa, ki te here ia koe
ki tenei ao patapatai tikanga pakihi. 2e&& hanga o ng take, e kohikohi ana, ripeneta i
roto i te tikanga o tenei ora3 kawea te kinga, peere ka tuwhera, riro koutou, a koutou
rave i te reira i te wairua o runga, i te kotahi te taonga katoa i hoatu e koe ki roto ki
reira ta. Mariri te hononga wairua, me nga mea katoa i mea ai ki a koutou ake ake
kua, kite, whakaaro, riro mai i roto i to outou oraraa katoa te %enua kei te inaianei ara
koutou, e kanapa, pai mo koutou, ka taea e te mea koutou te titiro whakamua ona. Ki
te p'nei te marama Ki te to koutou Jeistesbaues katoa e whanau koutou i roto i te ora
hou ki te mahara ki te anaanaraa e teie nei ki te mahi i runga i te teitei Jeistesbau.
Ahakoa inaianei i roto i te ora o nga tangata i te taotoraa, a ki runga ki ti4ai te e, ki
te mea katoa pouri tetahi taha ia, mahara roto i mea ai ia matau, /(h&e(ht i nga ra
whakamutunga, e ki te hei te mea i roto i te whai tonu. Ko te tini o te mahi a te. Ko te
mate, i roto i te kotahi moe mo te mua, me te ti4ai te ki te ora hou, e akiakina ana ki
runga ki a tatou, i rite ki tatou i te reira, kahore ranei, i te mahara o te ra kotahi e kore
e anake, engari i runga i te porohita katoa o to tatou ora na tawhiti, me te whakaaro, i
teie nei te aha tonu i roto i te ora hou, me te ki kia ki runga ki3 me te mana, i puta te
whakatupato i pouri anake konei, na ka timata ki te puta nui, me te nehenehe.
B kore pono kia noho i te reira i roto i te taahua, i te mahara o tenei ao anake. $ te
anga ke, ka whai hoki i te a muri ona kunenga atu. Kua mea tatou i te reira i te aroaro
o. Ko te mahara o tenei ao he, engari te tuatahi anake hei roto i ai i te mate e
whakaora to tatou wahi mohio o te taahua,, a kei hea te ite nei tatou i te turanga mo
to tatou whanaketanga i roto i te ora hou3 na te atuatu nei tatou ano. Ko te
maharatanga ki o te ora tawhito i roto i tetahi take ko te t9matanga o te ora hou3 tena
ko tenei he hakari ano te ahunga whakamua atu %aaotiraa.
"#mahara Ko ano, engari ki te hoatu i tenei i roto i te tikanga whnui. Ki te te
mahara i te wa ano, ka karanga te mea i roto i te tikanga whaiti rite, ka mea katoa e
ara ki te taahua,, kei kua whakapumautia ki ta te eitei kua konei i runga i te whenua
te mea o te mau haamana4oraa i roto ia tatou, tahi ki te mana teitei-kia hanga ano. 8a
ka mea katoa i ko i te wa ano i roto i te te taua w+hanga ki te rama haamana4oraa,
mrama. Ko te reira, rawa, ki te whai ia tatou i te August 4i roto i te wa ora titiro tata i
mua i te waho. Mai i te whakaata, matauranga, te whakaaro teitei, te tokonga, ka
t9mata tino ora i roto i te ki a tatou te tkaro wawe. Kia pehea te roa e riro te reira i te
take, ki te kati i tatou i te reira a ake ake. 8a e titau tatou i reira, ki te kia i roto i to
tatou mahara i teie ora katoa ki te rite 7igher3 noho tonu te t tika tonu te pai %e4unga
ki te whiwhi i te tatauranga o te katoa o tenei puka ora teitei tona tuatahi rauemi, me
te tautoko i te mahara o te tawhito ki te ora tawhito iho i reira, a ka rau tenei ia tatou i
roto i te heke mai me ia ano hoki.
Btahi ko te hunga e whakapono ana te pai o te ora i mua nei, tika anake e te mahara
o te o nianei, ka tae ki runga ki, e kore e hiahia ki te whakapono ki reira. $ hanga te
tangata hou, a ka kitea he ora hou i roto i te tahi atu tangata tetahi o te iwi onamata e
mohio ana. $a ratou kia ara te piriti i ai re(on(i&es i waenganui i tenei ao, me te ake,
ka maka i te kapua pouri i waenganui. Bngari o taua tangata ki te mate e riro tonu, me
te whakaoti hoki ki a tatou, na rite rawa me te mea e kore ia ia i roto i te oraraa, e
nehenehe ngaro ratou i te reira3 te manawa e te putanga mai i roto i o te wai, hei utu
mo o te hua o te wai katoa a muri ake portend, a te mutunga rawatia whakakahore
taupatupatu te i roto i a ratou, ngaro ratou ki te wai i te taua wa. 8a kia waiho i ta te
wai hou i roto i te ao hou pa whakarere. 6tiia pehea ka oti5 "ehea ka ki reira5 Ko te
whakahoki kupu noho ratou hara ana ki a matou. Ko te kupu, e noho noa ngakau
paku hara te whakapono.
7e aha te take o te i taua tirohanga5 8o te mea kahore he haamana4oraa o te ora o
mua i roto i te hakari kei runga-taonga, kia kaua e tika ana ki te e te hunga i te hakari
ki te i muri ki runga ki taonga he. Ko %aaroo tatou ki engari ki te %aaoti i te taua i te
kaupapa e taurite. Li%e i mua i i whanau, kahore haamana4oraa, e kore te mahara i roto
i a ia ano, me pehea e tika mahara taonga i roto i te ora i teie nei3 Kua
whakawhanakehia e te mau haamana4oraa o nianei, me te mahara ki roto i te hua o
e kore e nui i roto i te oraraa i mua nei haamana4oraa, na e kore e whakanui i te mea e
matou i engari i roto i te ora ki te hua e t#manakohia ana, kua nui haere nei i roto i te
whakawhitinga i te mua ki te ora o nianei . Ka 2e&%are o te mate ki te tango ano he
whanau te rua ki te ora hou3 e hiahia ana matou ki te whai i te whrite ano tohu
ano3 engari reira e nehenehe te taua katoa i waenganui i whanau, me te mate5 Kahore,
engari te kore rawa rite i waenganui i rua nga mea. Mate he whanau te rua, 7eoi, ko
te whanau o te tuatahi. 8a ka whakaturia hoki ki a matou i te tuarua ki te whi o te
mata tuatahi e kore kaua o te t9matanga hou m! te tatou i muri5 8a ka tika me te
whanga i waenga i rua ora i te toharite5 Kore e taea te ia ng ano i roto i taua pa
whakarere whakawhnui te narrowness ki te tawhiti5
$ muri i te katoa 4te aha ano e manukanuka titiro ki runga ki te me&tdown o te tinana
i roto i te mate, ka rite ki na i meatia ki a koe5 B te whakamaumahara i te pae varua i
roto i a koutou tonu te taua matatau tautuhia kawe image tinana rite tino p#manawa
kau noa, na ratou e nehenehe e tapea i te hoh i taua tuhinga tata ki to ratou haere noa
rahi5 7e aha kia ki i te whakaaro teitei no te hiahia tonu o koutou Memories te pae
varua Li%e ake nei rite tonu ki ta te tinana mr! kuiti taua whakatinana i e hiahiatia e
ia mo koutou tirohanga titorehanga o te ora, a he pehea i taea e meatia e ia tenei ki te
to outou oraraa i mua nei, e na nui atu noa atu i to koutou hakari kia reira5 Kahore
ianei koutou i korero tonu o te whakawateatanga atu i te here o (orporea&ity i roto i te
taahua,5 Kite koe i te tinihangakore i taua k' i runga i te tauine iti i roto ia koe, i
waho o te wairua, he mea ungutu ki te i4o, ngaro te3 he aha e kore te Papu tika anake i
roto i te rongo i roto i te teitei 7igher atu koutou, no te mea e kite koe i rewanga te
tahi mea whiti i roto i to koutou tinana e kore anake, engari tou tinana kik9 ara i roto
i te tinana nui5 6tiia ki te kahore ano hoki rewa ki te me&tdown o te whakapakoko
rauemi i roto i tou kopu i te wairua o te whakapakoko i roto i to koutou ngakau, kia
ngohe aha no te mea o te me&tdown o tou kopu i roto i te tinana nui o to koutou
hinengaro i roto i te wairua nui e kore e aha, tika .reer i roto i te t9ari ki a ia5
$ roto i te tikanga rite o /t. Augustine tuhi ki BvadiusK
Me hinaaro nei au ki te korero ki a koutou te tahi mea e taea whakaaro e koe. Jennadius tatou
teina, mohiotia ki katoa o tatou, tetahi o nga kaiwhakaako tino rongonui, i aroha ai matou i hoi, e
noho mai nei i ,arthage, ka kitea i ia i mua i roto i te Poma, e koe koe ka rite ki te tangata karakia
ki te Atua a ka mohio, i kaioha aroha, ka rite ki korerotia e ia ki a matou i maoro, ano he
taitamarikitanga, a ka ki tona aroha katoa mo te rawakore, i ngakau rua ki te e hoatu he ora i muri i
te mate. 8o te kahore i te Atua i waiho e puta mai i tona wairua i ki tetahi a ia, he mea moemoea i
roto i te tamarikitanga, kanapa m!hinuhinu, me te tika o te aroaro, a ka mea ki a ia, .. te whai i ahau
kia rite ki tenei aru ia ia, ka haere mai ia ki te pa te wahi i rongo ia ng oro o reka waiata ki te taha
ki matau, mai inaianei e hiahia ana ia ki te ite e, eaha e te mea te tamarikitanga, i reira he waiata o
whakamoemiti o te 7ari tonu, apu ia ka maranga ake .. rere moe, engari whakaaro ia na tae noa
ano, e matau ai matou i ki te whakaaro e p ana ki te moe $ tetahi po, na, te mea ano puta mai ano te
tangata taitamariki ki a ia, a ka ui ki te mohio ia ki a ia5 Ka mea ia i mohio hoki ia ki a ia te pai, nei
te tangata taitamariki ui atu pehea ia i mohio ki a ia5 ika i taea e Jennadius hoatu he kupu
whakahoki, i taea e te moe katoa, mea atu ki nga waiata o te hunga tapu, kahore he hara, no te mea
ko nga mea katoa ano hou i roto i te mahara. 8a ka ui ia ki te tangata i mau i te mea e ia ia te mea i
ia tika korero ki, i kitea i roto i te moe oho ranei. $ roto i te moe ka mea ia,. B mohio ana koe ki reira
tino pai, me te hoki i pupuri i pai nga mea katoa, ka mea te taitamarikitanga3 he pono reira, kua kite
koe i reira i roto i tona moe, a ka mohio ki nga mea e kite ia koutou aianei, e kite hoki ia koutou i
roto i te moe. - Korero 8a te tamarikitanga e whakaako anaK Kei hea te inaianei tou
tinana5 JennadiusK $ roto i toku whare moenga. Ko te tamarikitangaK 6tiia e matau ana koutou e
inaianei a tutakina o koutou kanohi herea ki tou tinana, a, he mangere5 JennadiusK e matau ana
ahau ki reira. Ko te tamarikitangaK 8a he aha enei kanohi ki e kite nei koutou i ahau5 Mai kihai
Jennadius mohio ki nga mea e whakahoki ai ki, a ko puku. $ a whakaroa ia, ka korerotia te tangata
taitamariki ia ia te mea i hinaaro i te haapii ia i teie mau uiraa, a ka tonuK Ka rite ki nga kanohi o tou
kopu, i teie nei e e takoto koutou i roto i te moenga, me te moe, he hohekore, me te whai hua ana, ka
ano aua kanohi ki ai kite koe i ahau, e kite i tenei mata katoa, he %akamtoato, koutou e i muri i reira
te mate, ki te he e kore nga kanohi o to koutou tinana kaha, heoi e kore e whai i te rikarika ki te ora,
me te ope sensation sensation. 8a tukua e koe i roto i te kore te ake, ki te i muri i te mate ko tetahi
ora. - 8a, ko ahau, ko te tangata pono, i whakaatu tana p!ro %eaa katoa. 8a ko wai i whakaako ia te
pai i rite ki te tiaki me te mahi tohu a te Atua5 M-Augast. Bpist. ;0\ 2hakatika. Mua. L. $. p. N1>
7ere i Bnnemoser, 7istory o Magi(. /. ;N<)
$ hiahia ana koe i roto i te taahua, kihai ano i mahue tona tinana3 anake te taratara,
pakeke e hiahia ana koe ki te tuku haere. B i te reira katoa i waho ake o te wairua o te
kawe tinana5 Kahore ianei ano te tautoko i te tahi mea tinana i aku
haamana4oraa5 8ahea e nehenehe te ngoikore koe, ka te ngoikore o nga nekehanga i
roto i toku roro, i roto i te te raupapa, ki te ohorere ki te tikanga o toku roro te5 2e&&
B tautokona ana e ratou i te tahi mea a tinana ana, engari te mea e mau ana ia, he kore
ake kohia tika i roto i te i taua whakapakoko tata, ng noa i roto i tou roro, kia uru ki
te tautoko o haamana4oraa katoa i roto i tetahi ki tetahi3 whakaaro ki a koe hopu mea,
ano he ngaru i roto i te poka wai i te tahi e te tahi i waho pokanoa3 he tohanga .reer o
mahara anake ko te mauritau te mahi tahi, me te whakama o nga whakaritenga tinana,
me nekehanga, he aha tpiri ratou ratou, taea. Ka taea e whakaatu e tetahi o taua i
roto i te whi iti kotahi. B kore reira taea ano e pera hei te ra kotahi ki to tatou oraraa
pae tino5 B kore e matou tetahi noa ra i waho te tino &eib&os, kia rite ki to tatou mau
haamana4oraa pera me iti, engari te whakatau tahi i te natura te %enua nei i roto i te ara
oraraa rawa .reer ka whakatau ia tatou i te reira3 8a e tatou e, engari ng huia
whakaputaina te tinana taaotiaraa ia, me te iso&ating5 A i taea e tango ng kkahu,
engari i hangaia ki te puta rite ki te aroaro o, i te rite hangaia tonu nga haamana4oraa o
whakapakoko rite puta mua, ahakoa to ratou ia tuatihia i te tinana o e kore ake i raro i
mua ahakoa tenei. 8a to tatou i te tinana wairua o e "aora korero. $ roto i te heke mai
ake ona. Ko tenei, ehara i te mea a matou i te tinana, engari ko te wairua ki te
whakaora. 7eoi, ki te kite ia tatou e i te whakangaromanga o te whakapakoko tinana
mrama i roto ia tatou i te haamana4oraa i te pae varua o te reira e mau ana i muri, ae
tino oho, ka te taua e taea hoki i te whakangaromanga o to tatou ahua tinana apataki i
roto i te hinonga nui e te poihere ia tatou, e tautoko, kia te take . A e kore e ti4a ia
tatou ia kia tatou hape ki te kore e rite ite tatou i te pEtake rauemi hou i to tatou ora i
runga i nei kotahi, ko te mahara ng rawa, matau3 e mohio ana tatou ia ratou i konei i
runga i te whenua e kore rawa noa mo te ake whiti mahara i roto ia tatou. Ko te mea
i reira. 6tiia, ki te hoatu ake tetahi, he t#papa rauemi motuhake m! te haamana4oraa
i roto ia tatou %au%aa ore, a ki reira ko te tokomaha nei kua konei i runga i te whenua e
kore e taea te wairua i4o nui tango ng kkahu, pera ko ia kia rite ki te ptai o te
turanga rauemi motuhake o to tatou ora mahara ake nei Ka taea e tohungia e. Ko te
hua whnui noa rite pai e kore ano he turanga whnui ki reira, no te te roro mo to
tatou haamana4oraa. Ka rite ki te whakaaro i te reira, engari o tetahi ara e hinaaro ia,
ka karanga e kore te oraraa o to tatou wairua i mua nei ki te ptai, anake te hononga
ake nei o te taua ki te (orporea&ity, i roto i te tikanga rite rite reira kua ki te take.
Ko te whenua noa e kore e taea noa ui i te konei, ka ttaritanga nga wheako o peh'
ki nei kawea mai e p ana ki anake i roto i te hua me te hopea o te taahua, ko te
inaianei. 7eoi, no te mea e kore hua e ngwari whakatakoto wawahitanga pkaha,
kia koe whakaaro engari tahi taime huru tupu hua kua i roto i teie nei oraraa, e nui
atu rite atu i te mau te hunga o te ake, i waho, o te akoranga, i runga i nei o te
taahua, ano e taea e rnei, pera me te roa e kore tenei ano puta. Pawa mai kua tatou i
roto i tenei ao i te tahi mea i roto ia tatou e anake me te whakarei me te whakawhnui
ake me te kore utu ki te tomo i to tatou taahua. Ko matou, engari i taua huarahi pai e
taea te rapu, me te %aaohipa i roto i nga take i reira i te w moku, i te utu o te
kanapatanga o te ora tikanga waho ara i te ora i te pae varua i roto i roto i te tohu
rerek', a ka he ahei o ng whakatutukitanga %aahiahia, ki te rawa mai hiahiatia enei
w ki te kia nui haere anake ki te kawe mai e p ana ki te mate mau. 7e tino taua
w. 6 te akoranga, ratou tonu noho rerek' hoki to tatou huatanga o nianei, a me
whakaae ki tetahi i te p#hua atu tahumaero, kakahu ia mo tenei ao, i tona hara, ka
pera me ratou i taea e reira te tikanga e kore tohu o te ora i mua nei. Ki te he heihei i
roto i te hua manu noa titiro ona kanohi taringa ranei, me te kite i te tahi mea o te
tiaho te marama waho i roto i te anga e rongo i te tahi mea o te tangi i te tangi ranei, e
kore e tino pai ai taua mea atu tahumaero, rawa, me tona whanaketanga i roto i te hua
manu painga3 otiia e kore e he tahumaero, rite haere te reira i roto i noa i te nuku anga
i roto i te rangatiratanga o te marama, me nga pepe i muri i te mau ohipa apR.
uatahi, ki te tahi mau hi4oraa i roto i ai ki etahi whnuitanga mea tenei ki ahau whakamrama te
mea ka karangatia e ahau he marama Ki te nga Jeistesbaues i roto i te mate3 ahakoa i reira e, e
totohe tata tino pahara o enei te mea ki te titau i ki te mau ti4ai te ki te atu te ora, ka mea i reira ki te
pera i te roro nui atu i to tatou mahi o nianei tango i runga hoki ia matou to matou, pera me ano
tatou i tata tonu ki to tatou Me whakaaro hono roro, engari tona tikanga mo tatou whiwhi ia anake i
roto i taua he hoki he whakapakoko whakaata o te nui me te hanga i nga taputapu e te tangata hoki
ki roto ki reira kitea te hoki, i rite ki ki te whakaaro ake.
M$ a koe tino hanga etahi kitenga ke, i roto i te i te whakaaro, me te mea horahia e he
wherikotanga o te mahara ano he kingitanga katoa o te whakaaro te i kotahi. Kotahi taua wheako he
Bng&ish mua Bater mohiotia ki reira i mua ki te tomo i te tonu pnga nar(oti( o te kaihoko rongo te
whakaaro, me te mea nga mea katoa ia ia te tuhituhi ake ki mahara, ka horahia e i te kotahi, ano he
whi mahana i mua o ia. 2aihoki, k!rerotia e te k!tiro, te take o te taka ki roto ki te wai i mua i
ngaro mahara i pa te mea ano. M -,arus, kon+ p 1<?)
MKo e ahau he wahine e mohiotia ana e 'tahi w i tukua i te nini io tutu tino., 8o ka tae ki te
mamae i te %aito teitei, ka mutu rawatia ake ia, a ka he ia i roto i tona huru ahuareka nei i roto i muri
i whakaatu ki te mau haamana4oraa nohinohi te ki i hono o ratou tau t!mua o te ora. M -"assavant,
*arious. "uta noa i te aukumetanga ora.)
Znuhia i te p#rongo o te matua minita i roto i te 7ornhausen ki te kwanatanga "russia i roto i
te 7a&berstadt i ;?OO. Mswordmaker _ohann i muri i tata ki te mate ka tonoa e ia ki ahau he mate
auroa, me te mauiui, ka mau te hapa a te Ariki, a ka kite i runga i te koa ki te mate. ia roa ka hinga
ki roto ki te ui, i roa kotahi te haora. maranga ake ia, kahore he mea i tetahi mea. B ai ki te hunga
ngenge3 tuarua, hoatu he iti nei, i te kitenga korerotia e ia i a ia. he reo ka karanga atu ki a ia e me
hoki ia me te .. titiro reira kia puta ai ia ki tona ora i te aroaro o te nohoanga whakawa o nga kupu
tuatahi a te Atua, ka maranga ake ia i teK me ahau atu ano, engari ko tenei ka waiho i te tu nui, a ka
pono hoki mai ahau, engari te putanga ake i te aroaro o.
M$ muri e rua nga ra ka hinga ia ki te toru o paruparu, i roa e wha haora, whakaaro tana
wahine, me nga tamariki ko mate ia, whakatakotoria ana e ia ki runga ki te kakau witi, ka mea ana
ki te hutia, marumaru tonu ia rite whakatuwheratia e ia ona kanohi, ka meaK .. ukua hoki te
Kaikauwhau, a ka whakakitea e ahau ki a ia te mea e ahau i ako te taenga atu ano tomo ahau ki te
ruma, ka noho ia ki runga i te ia, ka rite ki kore hapa tetahi mea, tauahi ahau piri, ka mea i roto i te
reo ki te karangaK Aue, he aha ahau mo te kotahi. uaua whakamanawanui anap mo4ehia te mate tona
ora katoa, me nga mau hape katoa i mahia e ia i roto i te taua noa i tino haere mai ki a ia i te
wareware ki. i pera tapaea mea katoa ia ia, me te mea i tika anake meatanga. M Ko te katoa k!rero
kati i te mea i rongo ia ng oro %aahiahia i te mutunga, ka titiro he maama te %aahiti, i hoatu e ia ki
roto ki te kpasW ni nui. MMai i te i taua hari ahau ano ahau inaianei hoki mai ki tenei meka o te mate
i roto i nei disgusts e ahau nga mea katoa i muri ua ite e ahau tetahi mea pai. Poa, kahore ahau e
hiahia rongo te te rangi whakauru ki te kai te %enua nei, me te inu, engari tatari kia hoki mai ahau i
roto i te haere mai toku te rangimarie. M
MKe ko,M haere tonu tonu te Kaikauwhau, Mi mahue ki a ia i te mate. 8o te mea ko ia kaha i
muri i te hopi o whakamutunga, hou, me te hauora, me te atea nei koutou i mamae katoa, mai ia ia e
kore e taea e mua neke i te a&angW. Byes, e mua Ko e turuturu iho, takoto mangu, me te hohonu i
roto i te upoko, i pera kanapa, me te mrama, me te mea i te horoi e ratou ki te wai hou. o te mata,
ano he tangata e taitama i roto i tona pirimia. M 8a tohu te manawanui e e mate ia i muri i nga ra e
rua3 rite ano ka tae mai. -"assavant, Znters. Z:. aukumetanga te ora p ;Q0)
B te tahi mau taime roa auau ki tata mahara te mate-ngaro, kua te kore e rave rahi taime tuhia.
$ roto i te hua somnambu&isti( nui tupu, e taea te hokona i konei, engari ka pai t#tirahia hei
wahi o te horopaki o ng k!rero i muri mai.
M$ roto i te hua -(&airvoyan(e aut!) whakakitea, i roto i era atu mea, e te wairua, ka
whakauaua te kupu kotahi, te tapoko o te whakaaro i te mahara ki ngaro. "eererahairoi koutou katoa
i mea ai ratou, a ka ki ta koutou, ka rite ki te roa rite i te reira i roto i te kopu, i mea , i roto i te
marama mrama a tawhio noa, a i muri ki a ia, no te oho ia ki roto ki. kite tangata e hoki i rite i roto
i tona t#turu mana oti4a ore noa o te whakaaro, o te mana4o, o te wangawanga-hinengaro, me te
whakaatu. M -/(hubert, Jes(h. X. /ou& $$. /. NO).
MKa rite ki moemoea tatou i te ara noa o te haere, i roto i nei e tonu tetahi waewae i muri i te
tahi atu, tino uaua, ki te kore e taea 7eoi taka paku,, ko te tata, nohopuku ki ng hap# i to tatou nei
ki te wahi tawhiti, i te noa tere i runga i te whenua ranei3 pera ano hoki pauna te kaupapa tino
wairua o te wairua i roto i te hua o te (&airvoyan(e atu te rere atu i te ahunga whakamua puhoi, te
tirohanga, me te aronga o te ao waho tupu rite i runga, i te puta rohe teitei, a nga rangahau wairua
hi4o, rite te manu mngi , i te taua wa, me te katoa o te ohorere te tauatanga katoa o hohoro, me
mahi, e ako ia ta, me te ta i roto i te hua mataara noa. 8a ka i roto i te take k!rero e te Moritz, i
roto i te mata kanapa, i puta te wa poto i te aroaro o tona mate, te ora katoa mua , me ona wheako
taonga katoa, me nga kaiarahi, me ona mahi thousand%o&d, ruritia i roto i te LuGtaposition mariko i,
ki te otuiraa o uira, a i roto i te w atu te mea i te aamu o te mua katoa rite i te he, anake te maha
matau-wairua whai tikanga kotahi whakahuatia e te te whakapakoko kotahi ranei. 8a, ki te hoatu i
te wairua i roto i te (&airvoyan(e tenei whati, motuhake rawa, na e taea ona ng tohu o te akoranga
noa o te mahara tika ki te whai i rite iti ano he wha-waewae kararehe ki te rere o te manu. 8o te mea
te tauatanga, me te (on(atenation o he tino rerek' i reira te mea kua kite i konei. M-irohia ano. $$.
NQ %.)
MKo e kitea o ahau mea ai -"assavant) /omnambE&e re(aps i roto i tona ora mua, korerotia ng
i to ratou tamarikitanga matamua -te parau mau o ratou tauk9 i whakamatauria e), ka riro tae atu i
runga i tona mana morare ki nga whakaaro huna o te marama, he aha kotahi i muri i whakaatu ia ka
riro ia i roto i te mate. M -".\\ "assavant)
MA tamaiti, a A&eGander 7ebert ki te tiki i te hua o te kaha ru ki te matenga o te mate rohe i
roto i te roro. $ te wha o tona tau hoki ia tapuhia, a he kikorangi, i kohia ia ia, ka tangohia ki waho.
Ko te tamaiti maha manavasii tohu, e taea e te tuatahi whakaaro ki te kia haurangi, engari i reira i
enei 'r o i Akzesse o te haurangi, i te tamaiti ngaro i te wa ano rawa tona mahara pera, e kore ia i
taea e mahara hoki te mea i mea ai ia i te haora i mua i tangohia e "uys^gur reira ki te magnetisteren
ia te ... i s&eepwa&king tamaiti. pngia tutu te nuinga o te haurangi, i roto i ai e ia maha he nanakia
ano, me te kino %aatiti i ngaro no te pa ki a ia te ringa o te magnetizer. tana mahara, i ngaro ia tino i
roto i kua hoki mai tona mate roro i roto i ona kaitiaki moe, a ka ia ka mahara inaianei rite nga mea
katoa i pa i roto i tona ora. whakaahuatia e ia i te mai o tona mate, te momo o te pokanga i tukua e
ia i roto i te wha o nga tau, i nga mea e kua whakamahia i konei, a ka mea ia, kahore he tenei mahi
pai Me mate ia, engari i te taua i whara i te roro, a ka kua nui haere te mate mai na. $a k9 an! hoki e
taea te whakaora tona haurangi i te aukumetanga, engari tona mahara e kore whiwhi e ia hoki3 me te
angitu te kD te pono o tona %aahitiraa. M-tirohia ano p. ;<<)
Ano, kua ara te so%a noa te tahi mau taime tohu ari kia tika te whakahua i konei. Ko te kupu
tenei io 'tahi w i te wairua, he mea moemoea i te rawa, he nui whakaponohia o ng whakaaro e
taea e tatou ia %aatupu i roto i te oho noa i roto i te wa roa i muri i te tahi atu, ki te whakawhanake i
roto i te wa tino poto i roto i. Kei te moe te reira no te. 7e h9tori roa e mutu i muri i tona akoranga
mori ki te mat te kohatu i whiua ki te matapihi o e te ohonga ake i te moe ranei tauira te tangata
kua. ena ko tenei e kite ana, e kua oho ia i te tino mat ranei te amo ki te matapihi, a ka e
whakauaua noho tonu i te %arii i, pera me te mat ranei taunga ko te akiaki o te moe katoa, ko, a ka
tito i te taime o te ti4ai te tenei.enei tino mea na whakaponohia e te taua ka tukua kahore he whaka#
tino, me te tirohanga o ng take p'r i ngakau rua tonu rite ki te meka whakaaro ranei3 engari ko te
ahua kua k!rero ki ahau, e te tauira te kore pono iwi. Kitea te take e whai ake nei, no konei i roto i
te %a%au. et taonga akoha. du (omte Lava&&ette $ "aris. ;>O; p. cc*$$$. parauK
M$ te hoA po, i ahau i te moe i roto i te whare herehere, ka oho ahau i te pere o te "a&ais i te
whakaarohia ;1 karaka,., i rongo ahau i te wahanga o koutou i te kuwaha ki te whakakapi i te mata,
engari hinga ahau tika moe i muri i taua tetahi i roto i toku moe i ahau i tetahi moe -... inaianei e
whai reira i te aamu o te moe e wehingia ana, tona uhinga mo te moemoea raa oti i te iti rawa i te
w o te 0 hora), ka puta whakarere i tutakina murua ano te mata, ka whakaara ahau ki runga. i
patua e ahau i toku pute , ko nga wa katoa i te ;1 karaka. ara e reira i roa te phantasmagoria
whakamataku anake 1 O ranei meneti, ar, te wa i hiahiatia ki te whakakapi i te mata, me te
puarenga me te katinga o te tukutuku., ko te reira tino matao, me te ,onsigne ko te tino ua
haamauhia poto, me te kati i te ata i muri mai toku pire A ano mahara ahau kahore kaupapa i roto i
toku ora, e taea e ahau te tautuhi i te roanga, me te nui tino te mea i pai maere i runga i toku mahara
ki nga tikanga, a nei i pai ki ahau e ahau kakato ange m!hio .. M -.roriep, tuhipoka 1 (., ccc$. /.
O;O)
7e tokomaha o Zust+nd&i(hkeiten, me mau mana4o i roto i te rehunga ranei nga&i mate ranei, i
roto i te whiwhitanga ki te p#rongo mate noa, e kia whakaaro whakaaro e kua 9naki he t9whiri o
hua otherwor&d&y ki tenei ao ranei koutou i reira ka.
8a te tahi mau taime e tae mai te tahi mea o te ahua ki te aroaro o raro i tino rerek' hua
hinengaro, e kawe ana i te rehunga i te Btera. Ko te konga e, nana nei i utua i raro i te whakahaere
o "ro%essor "%eu%er he whakamtau ki te hei ki a Ithereinatmung, whakaahua ana i te hua i roto i i
haere mai ia ki roto i whai ake neiK
M$ karapotia te moana o te ahi i te marama koraahi i mua i oku kanohi ka mau te reira ahau i
tenei manukanuka nui, me te wehi. 6tiia no te hoA taime, a ka ua ite au mea katoa i, engari ano hoki
i te ao waho i nga mea katoa,. Ko noa i toku tinana ake, kahore atu te wairua. me te mea tino
taratahi, ka wehea i te tinana. na reira, te wairua, engari tonu ua rite ki p'r, ka i ahau te whakaaro, i
ahau i mate inaianei me te mea, engari e whai mahara tonu. inaianei puwaitanga ahau i kotahi,
Mr .. "ro%essor "%eu%er nga kupu ki te korero whakarongo kiK M. Kati, whakaaro ahau te ia tino
mateM i roa i muri, ua ite au rite awa te toto pera hoki o tona matenga, a ka ahau ka whiwhi e hoki ki
ahau me te mea piko iho ki a koe, me te toto kaha i muri i te $ rere te upoko me te me te pupuri
tetahi i te taime torutoru %aka&ongo&ongo tae noa ki e ngq koutou ona rongo tino kaha. M -7en&e, ko
"%eu%er, Zeits(hr., ;>N? *o&. *$. ".?\)
7e tangata o tona huru i mahara i roto i asphyGia -te mate kitea) i muri i te whakaoranga, e ai
ta o iaK Mi ahau he ongo, rite i roto i te oho mai i te moe te ata reka 8a ko te taime o te mate, na ko te
kotahi o te. teitei mana4o kpasW ni. M -7agen, whakaaro horihori, /. ;>N, kia rite ki 8asse, Zeits(hr.,
;>10 7. & /. ;>\.)
7E%%e&& te kupuK Mmau ia matou te onge, ki te kahore peh' mate motuhake p'r i kapua
%akapu&iki te ra, te mau taime whakamutunga o te mate, tino ata, %aahuru, maha pono oto hari katoa
mharahara, kua hoatu e manukanuka katoa ara, a te manaaki whakamutunga rite i te mana tino
teitei. puta, a ka rere noa ka tona mangai, ka kua oti k' te mate i tona mahi, he ataata b&iss%u&. hinga
te tangata e mate, i roto i tona aroaro te kaituhi, ko tenei, moe i raro i te (hora&e, i k9 ia, me te hoa i
runga i te piana i roto i te rehua ng rauoro ngawari. taua mea %aahepo meka tatou ki te amo i taua
tetahi (ountersinking i te timatanga tuatahi o te oraraa otherwor&d&y kua i roto i te mau taime
whakamutunga o te oraraa i te %enua nei. M-7E%%e&, &ib pukapuka. X. ahuti /. ;;1.)
M7aapapu te papa, he tangata o maha mtauranga, i ahau kahore i e ano i kitea e ia he k9anga i
roto i te kanohi tata pakaru o tona tamahine mate, e kore e wareware ia te mea nga mea katoa i ahua
i, te tahi mea anake e aroha, te itoito, te oaoa i roto i ratou whakakotahi. M -irohia ano. ".N0)
M8a ka ki taua tangata -ki te whakaaro ao) rongo ahau kotahi gasping i roto i te mate e mea
anaKM MKo inaianei ora katoa i te roro ki te poka o te puku, ite e ahau toku roro inaianei kahore atu,
ite e ahau toku ringa, e kore oku waewae, engari e ahau kite mea e taea te e kore ahau e whakaaro,
ko te he ora rerek' 4M-. a mai e haere ia atuM -_ustinus Kerner, te matakite o "revorst. N K6)
2hakarpopoto tatou i te kupu tawhiti poto.
8a ka mea matouK Ki te kati i te tangata i te kanohi i roto i te ora, me te p#manawa
konei tineia, no te oho ake he mahara ki i roto i a ia. 8a, ka kati te kanohi o te tangata
i roto i te mate, a tona ora taumauri konei tineia, e %aaara te reira i te mahara ki o te
ora i roto i te wairua o runga. Ko te kita kanohi o te tangata o, nga rongo ake kati i
roto i te ora, me te unu tonu ki te pouri, o te waho, oho ake i te anaanaraa e i roto i
tona mahara3 mea e, e kati ia inaianei te kanohi, me nga rongo i roto i te mate mau, ka
nae, he mo te ti4ai te i roto i te ngakau o runga tetahi tonu te nui anaanaraa e ora
whakamahara i te inaianei tika e kore whakapono noa takitahi i roto ia ia, engari i
tana tirohanga katoa o te ora i roto i te whaiaro wairua teitei Kei te whakakorea te ora
Peminder e ia, te tangata, engari tonu rite ki te pai hei whanga o te ora taumauri, i
ahu mai i te reira.
8a, 7eoi, e %arerei tatou i te whakah'K e kore e te tangata kati i hoki te kanohi, ae ra
nga rongo katoa i roto i te moe, engari i te mea kahore haamana4oraa ara5 B kore
hinga kaua moe te mahara o te ora ki te ora taumauri i te wa i taua i roto i te po5 A e
kore e taea te taonga kapo mai ka rite ki te moe te kopu o te mate5 7e teka ianei na
ara i roto i te mate, me pouri i to tatou haamana4oraa no te ora o to tatou tirohanga o
te ora i te wa ano5
e %aahaamana4o nei teie whakahe ia tatou e te vai nei te te rua ng take o
obs(uration o te ora i roto i te tikanga meka, kia kitea ki te. B mau ana te ngakau e
ara, puta noa i, i reira, ko te tuatahi, ia tatou nei whakaaro i mua3 Ko anaanaraa e, atu
mau kati i te rongo i te ora mahara3 engari ka rite ki ia taka te moe tino, puta te rua o
nga take, heke i te oraraa mahara ki te ora taumauri i te wa i taua i roto i te po. A
pono, ki te te ngakau o runga, e tatou i runga i ng taha e rua, ara kia hinga katoa
moe, a taea, pai te ora mahara e arahi nga wairua o te taahua, i roto i a ia, me te
tirohanga o te ora e te arata4i i te wairua o tenei ao i roto i a ia, i te wa ano i roto i te
po totohu, tae noa ki te aranga ake o ia. Kia ui reira ranei e taea te pena. ,ertain&y,
engari ka mate tatou i, na e kore e te wairua teitei moe puta noa i tetahi, engari e noho
ana tonu gehends aroturuki. Ko hoki ia e te tuatahi, e kore te tuarua take. Ko te mate
o te tangata, ko te noa, he puipui ki whanga o te tirohanga ora i roto i te wairua o
runga i roto i tona mataara, kia rite ki nehenehe ta tatou e ite ma i te tikanga i roto i
oho, heoi ka pupuru ano matou i te tika ki te iriti i te tahi atu3 a reira te huru ko te ki
te whakawhiti vai i teie ora p#manawa i roto i te ora nei i te mahara hngai i roto i a
ia, i te ia matou i teie nei, engari e kore e iti iho te pai rite mai te reira, no te mea te
reira na pono noa o to tatou tirohanga o te ora. Ko te mate i roto i te tahi mau mihi,
nui noa te ritenga atu o to tatou moe mau, me te mea he p#rerehua i nga pakaru
(hrysa&is. 8o te mea whakarato i to tatou moe noa i te kaha i ruha ki te toa patapatai
tikanga tenei-te ao, me te ki te tukatuka ratou rite tonu ki te ara o tenei ao, i nga wa
katoa hou i teie nei3 e mate mauria ake tino. B titau te moe i te throwba(k hou tonu
ki te ora tawhito, a te rahi un(ons(iousness tika moe huatanga e ka meinga e tatou ki
runga ara ki te ora tawhito te kaha me te %reshest ano3 e mate, ko te ritenga atu
ona. Ae, kei tatou i roto i te whakangaromanga o nga tikanga o te ora tawhito tika
kitea te manawarE ki teuteu4i ki te ora mohio hou, kia rite ki w whanaketanga hou
ake rite m te whakangaro e mau huru no te mea tawhito3 no te mea ki taua
whakangaromanga e kore ko te tikanga o to tatou ora, ko ake whakangaromia
.ort3 no te mea o te hinengaro nui me te tinana i roto i ta tatou e ora i runga i tenei
taha, i korikori ai, a ka whai, tatou i ai tikanga katoa o te ora i runga i tenei taha, noho
tatou i tonu, ano he puna o te ora mo te a muri.
$ rai reira kahore, a muri ake nei ki te karanga te mate, he pera noa rite ki te moe te
kopu3 hoki ia ahakoa tonu ona ng whrite kia, ara ki te te tirohanga ao o te ora ara e
ia mo tika ake ake, ka pera me te taha ki nga wa moe ritenga3 tuarua, ki te aru i te
reira e te ti4ai te, engari i roto i te oraraa a muri. 7eoi ko te tonu te rerekFtanga i
matua o nga i te moe noa, whakahokia te kaha i ruha ki te whakamahi mo te ora
tirohanga tawhito i roto i te rangimarie, whakatinana i te mate ki te whakamahi o te
kaha i roto i te puka te ora hou. Ko te wairua takoto ki raro i roto i te mate, e kore e
pera i roto i moe i roto i tona moenga tawhito, mehameha huna tona whare tawhito
katoa, a kua oti te ngoi te reira i roto i te roa noa3 tena ko tenei kua kite tonu i roto i
tenei roa noa hou tona whare nui, i te nui te 2airua ia, nana nei i te tiaki mo te rite i
roto i te ruma i roto rawa kuiti3 8a he anake ki runga ki a ia i te wa ano, me te tahi atu
mau varua o te taahua,, e kore e nei i rite ki (e&&u&ar&y tutakina atu e te ratou tinana i
ia atu rite inaianei, engari e ora katoa i roto i te whare nui i taua, rite mahara katoa i
roto i te taua roro, ano he p#rerehua katoa i kotahi oti e te o nga tare ringaringa o
tetahi ki tetahi, rere i roto i te kari ano.
Akapapu te nui rerek'tanga o te mate i te moe hoki i te tangata %reshest me te tino
%au%aa rahi e ahei kia mate ki te kore ano ta ratou e he ngenge o te ora, kia rite ki te
tirohanga &ive&iest whakakorea, a ka taea e pa whakarere taui i, no te he e kore e ano
ngenge ki te mahara patua kanohi te. Ko te te moe, engari e titauhia ngenge, e kore e
noa i te wahi kotahi, engari ko te tangata katoa. Ko te mutunga 7e tangata tawhito o
te akoranga rawa hoha o te ora, me te taringa o te mate. Ko e ko te oranga o runga, i
kore ai ia e ngenge ano. Ki te te tangata koroheke ngenge rawa, e te mo te teitei te te
rite mo tatou, te mea i te okana kotahi, he mea he ruha rawatia te kanohi o te wa roa e
matakitaki ana, heoi e kore tatou e mahi i rere ke %ie%ia3 ka whakatika e kore hoki
tatou ite i te hinaaro i te moe, engari te hiahia te wahi moku,, te kanohi t#turu ki te
whakaturia i okiokinga, a tetahi wahi ki te mahi i 'tahi atu rongo, tetahi wahi ki te
whakaoho i te mahara o te mea i kite te, he aha ta tatou e nehenehe tino t'tahi anake
te mahi3 engari tatou ka matau ai e taea e te hinengaro teitei rave i te maha tonu nga
mea i te wa ano i roto i te wahi rerek', he aha e taea e tatou i roto i te wahi ano anake
i muri i ia atu. Ko te ngenge e %akanatu&a puta i roto i te ora taumauri o te takitahi me
te tau, me te kawe anake i te hiahia o te hiki i tenei ora p#manawa, e kore te mahara o
tenei tangata i te ora i roto i te wairua o runga3 kaua, ka te toenga o te tirohanga kia
whakaurua te ora o taua tangata i roto i te mahara o te ora iho i te wa ano. 8a titau
kore noa i te moe takawaenga. Ahakoa kia pai hinga moe te tangata i roto i teie nei
oraraa, e %aaara i roto i te e whai ake nei3 otiia e kore e moe he e kawe reira ki te atu
te ora, i taea tenei tango ia ia tika hoki i roto i te tawhito, engari ko te hunanga o
moe3 a kihai i tika zuvoriger moe. Ko wai te patua e te mea porotaka, e moe ana pono
e kore noa i mua i oho ia ake i roto i te tahi atu oraraa. Ko te kapiti o te ora tawhito i
te wa ano ka tuwhera te tomokanga ki te ora hou. "ea e i roto i te akoranga noa o te
mate mahara ki nga taime o te whakawhiti i waenganui i te ora tawhito, me te hou ta
whakapouri, a nga wahi noa tino riro i roto i te mau taime o te whakawhitinga3 engari
ko te taime riro te reira i tino mo te koroheke, e i te taua wa, i reira e haamata te reira
i te %aaara mo te hou, pera me te aho i roto i te taua taime, i reira oti ia i te wiri, he
timatanga hou3 Ka taea te whakaaro te taime anake o whakahokinga o iho rite taua o
te kwanatanga t#. 7e rerek' hoki te moe tenei3 i reira ko te taime no te totohu ki
un(ons(iousness te timatanga o te kwanatanga auroa o tenei ahua. moe ko te wiri i
raro, ka pera me nga kaitiaki i runga i te paepae o mahara, te mate, engari e kore e
meinga e te wiri iti i roto i te ng o moe, engari he Maueraa i roto i te tikanga o
aroturuki hou.
Litt&e rite kia kite ai tatou i te taonga hohonu o te moe mau i roto i te mate,
ranei3 na iti te paheketanga o te mahara ranei te mate kitea, p'r i 'tahi w in%est
tangata. Perek' ana ratou i te moe i roto i taua hei utu mo te whakaora i nga ope ruha
wairua me te tinana i te mahi o te ora o te ao nei noa te taua Mutu puta te wahi kua
pau tonu tetahi o te kaha i %aaho4ihia,. 6tiia e kore e makona i te he Mutu i taua mate,
me te rerek' i roto i na i matara atu i enei hua i tua atu i noa ine. Ahakoa kore ia e
whakangaro i nga tikanga o to tatou oraraa i te katoa, te ki te aroaro o, a muri iho i
roto i te teitei, no te mea ko matou, noho ki a tatou, engari ko o matou te ora
mua3 Ahakoa kore e te ope kua whakamahia ki to tatou ora, ake ngaro atu i te
ao3 engari whakaara ake ano ki te taea o to ratou an! i roto i te puka tawhito.
8a nui atu te he, ko te ngwari o te nounou e utu teK Mai i ara whiti nga rehunga
ranei hanga te iwi mauri3 rite pau mauri mate tuatahi, hei rehunga ara hohonu
paruparu ranei, meinga te tangata. 6tiia e kore e taea te piki ake te Mutu3 te mate he
kaua, ki te tomo ia kia rite ki te hua o te rehunga, he tea hou i te hunga ngenge3 a he
tonu reira phekeheke i roto i te whnui, kawea ranei te te reti ki te tawhito o te tahuri
whakamua ranei ki te ora hou o te hunga ngenge3 rehunga ranei. Ko te hunga ngenge3
rehunga rnei, he hua waenga i waenganui i diesseitigem me te ora otherwor&d&y3 a
na tawhiti, 7eoi, mai Matarere he whiwhitanga ki te whakamutunga o te uhinga o
ng mahi i te ahunga o te mama i roto i te ora i muri, me te mea i reira, ko te ahunga i
roto i te tikanga o tenei ora3 otiia e kore e he tonu o tenei impasse, engari
whakakorehia o te taua, i te rite ki te mimiti haere o to tatou tinana, te me&tdown o te
whakapakoko i roto i to tatou ngakau i huaina mate3 e teie nei whakarato i te tikanga
e hoatu i roto i te mau taata teitei, ki te %aaara i to tatou ora mau haamana4oraa.
7angaia e te titiro hoki ki runga ki te hua o to tatou whakaaro kaha tonu te
wangawanga. "ehea, kia kotahi ui, kia mahi noa rite passive i roto i te oranga o
runga me te rawa to matou whanaketanga, pera me tatou i roto i te hanganga o
whakapakoko e taka i roto ia tatou5 B te oranga o runga, i te Atua e tetahi e p ana ki
reira5 Za ite matou i te reira, io ia ia tika tika aunoa i te hanganga o tona wairua. Ki te
tomo to tatou mau varua i roto i reira i te katoa i te waho ki roto ki a ia, kia rite ki to
tatou whakaaro, puta i roto ia tatou na hou ki a ia, me te mea i te mea he mea homai
noa ke5 2hakaaro matou, engari he kikokiko o tona kikokiko, wheua o tona wheua
ratou.
Ko o matou whakaaro e pono kai i te kikokiko me te wheua i te waewae o to tatou
ngakau. 2hakatika e kore e ratou hua i reira5 B kore ianei e ona mahi katoa
ratou5 Ahakoa e kitea e ratou ki a ia kia rite ki te Bingeburten hou. 8a ko to tatou i
roto i te hanga ki te teitei, ka puta te wairua teitei rite Bingeburten hou, ahakoa e
whakatika matou katoa i roto i a ia, whakarongo i to tatou mahi p#manawa ki tona
mahi.
Mai i te waho, engari ko tatou i roto i te meka e kore rerek' i roto ia ia, me te mea
he haputanga hou mai i te waho ki roto ki ahau, ina puaki i toku kanohi ranei p#rongo
hou, me te wahi o toku tinana ake, i te tautoko o toku ake wairua, i tona ua, me te
neke kanohi hou 3 waiwai nga mea katoa ko tenei haere mai i roto i ahau i roto i
ahau3 o te wahi o ahau mahia e tona whakapakoko by ki mahi i roto i te tahi atu.8a,
ko ahau, o nga iwi katoa i ki te whakatutuki i te reira i roto i toku kaha, kanohi, me
wahi tika i roto i te p ana ki ia atu e hua tonu nga whakaaro hou i roto i te hua
horopaki mahi, me te tika raupapa3anake e te akoranga p'nei i roto i ahau ano hoki.
tika ki atu atu i taku ake wahi tinana, a ka taea e puta rite kia rite ki rerek' taku i pai
ai, no te mea haunga ahau i reira te tetahi Ko te /upreme aata kua atu ano kahore
atu, ko te ua me te kokopi ana i ona ake mongamonga ki te riro i roto i ta ratou mahi i
runga i ia pikitia hou o tona, di hou mea ora, a ka taea e hoki tenei arahi ki whaitake,
me te hua horopaki mahi. 8a te reira i te katoa haere mai te hei o te ia e ia.
B tatou i teie nei passive&y ka, rite e karanga ai i runga i nga whakaaro o to tatou nei
i teie nei, me te mahi, whakahaua tatou i nga wa katoa hou, e tika ana, me te tika o
matou kanohi, me to tatou mau me&o, a ko te kupu e hoatu a matou whakaaro hou5 $
te wahi o to tatou taikaha tangohanga, ae3 otiia e kore e na roto i te taha o to tatou i
pai ai, to matou take, to tatou whakaaro teitei. iaro te hou i to tatou kanohi, me te
wahi, ko te nui ke atu ano he wahi o to tatou mahi aunoa whaitake. 8a ka waiwai
hoki te whakapakoko ano ake e ona mahi ake o te kanohi, me te toenga o te tinana,
kahore e haere mai i te eG(itation o te kanohi i waho. A rite i roto i te hou Bingeburt
nga mea teitei me te teitei o te ao -i roto i te timata tino rawa titorehanga) wairua pera
ano te hua pera me passive&y i whakaritea e te tona taha taikaha, i te Bingeburt
whakaaro hou i roto ia tatou i to tatou i3 engari he ano hoki i rite ki iti, ko te
whanonga pono mrire i roto i tona ao teitei o mahara reira, engari utu, kaua i te
hopea nei i roto i te horopaki nui, nga tikanga, me te kia aunoatia o te Bingeburten
hou, me pehea te mea pai mo te whanaungatanga ki te atu3 Ko reira, engari kia rite ki
te kia teitei mo te hononga o te mea pai katoa ano rere reira3 kia o te akoranga e tuu i
te putanga o te iwi hou i roto i te aroha awa3 engari tenei i whaona iho ki te mahara e
mahi teitei, a anake ko tetahi i te ahunga whnui o e3 te takitahi, ko wai e nehenehe e
ttai5 e iti rawa, engari ka ka te wahi i te tangata, ko te kia hanga. 7e takoto te
herekore e mahi teitei. Ano, Ko ara te hanga kau noa o te iwi i nga wa katoa ohipa
ake a te aata eitei, ki te kahore e tae mai i te hiringa tuatahi i tetahi atu wahi o te
p#naha taua, no te mea te reira te mea kahore atu hoki te okotaha /upreme waho.
Kia te whakaae tatou ki taua whakapakoko, me %aaauraa ngoikore, me te tarepa mai
i to tatou oraraa ki te take e te pono i roto i te ora o runga anake katoa, engari i te hoA
mea kia pai te tauturu ia ratou ki te whakamrama he p'hea te reira ki to tatou
Bingeburt i roto i teie nei oraraa teitei. 7e uaua, pouri tonu te ahanoa. Ano, ko anake i
roto i te haere i konei ki te mahi i te reira, ki te tohu i te horopaki o te tirohanga
katoa3 a ka mahi i tetahi atu te taua ki te pai whakamrama, te oaoa nei tatou ki te
tohu ki a ia i tenei whakamtau. 8a, ia tatou hoki ki to tatou heke mai.
Kotahi, nui ake te mea ki te aroaro o, a kotahi, me mo te katoaK e kore matou e
rerek' maha ki ta te hinengaro teitei -nga manene) me te he aha te 7upirimi -te Atua)
no. 7e aha wehewehea tatou ep 7e aha no ki taua wahi o tenei, i te e tatou i roto i
tenei3 roto i taua kumea tatou i tenei, a ka noho matou i roto ia ia. Anake e tino tino
p i te wairua teitei, e ng anake, e tona whaiaro %aaiteraa-te katoa, e kore anake nui
rohe o te tumu parau ao i te teitei ki a matou, i roto i ta tatou ng.
**''. -eve7opment o te 3aaauraa o te ora i mua nei
ki te !hakamahara o te ora.
Kia tupato tatou, i muri katoa, e hiahia ana noa ki te hanga i to tatou wawata mo te
taahua, me te whakaaro o te whakapakoko ano he %aaauraa i na i tawhiti te nuinga ia
tatou i roto i te ngakau ranei3 ko wai e kore e mohio ki te mea hoatu whenua
M!rearea hoA %aahoho4araa i roto ano3 8a ka whai ia tatou ki te titiro a tawhio noa ia
tatou no te tahi atu taketake. Ka taea e anake te reira i haere mai ki te p9kau i tatou,
engari ka kite tatou i %aaara i te bit o mua atu te whai wahi katoa anake aua haputanga
o te taahua,, te whakaminenga i te aroha me te tino tika titau i whakamahia e matou
ki te hanga i roto i te a muri i te wa i tuturu nei. 8oho tonu ng w katoa i te turanga i
taua mutunga rawa kuiti, rite e te hanganga katoa o te ki te, kia whakapumautia
%o&gends whakaaro taea te whakaaro reira haumaru3 2e&& reira, e kore e hoatu e
matou e. Bngari ka taea e ia te whakamahi hei whakahuahua huri noa i te tirohanga ki
te i wareware te whnui, te h!honu me te purenatanga hoki o to tatou tumu i roto i
tetahi, me te t#ponotanga tuatahi, me taea e tia4i i te ari tngata e tuatau he ahunga
tika o te whakamtautau, tamataraa, me te te ako i tetahi atu taha, engari te whakarato
i t'tahi ahanoa ng3 7eoi, e rapu te nuinga i whakaritea e to ratou horopaki me te i
roto i nga ng t9matanga o te whakaaro ki te pupuri i.
8a ka nui ko te %aaauraa o te ora i mua nei ki to tatou Peminder ora te ao nei no te te
whakamrama i roto i to tatou tirohanga, na iti, engari ko te taua herea te korerorero i ko, ahakoa te
akoranga e taea e tauturu i tetahi %aaauraa o w!na whakamahia ki te whakatika i he i roto i te
meka. Ko kua riro i mua tetahi i te whi o te tirohanga o to tatou whakaako tonu hohoro kitea e ia
kia rite ki nga mea katoa i te taha katoa arata4i hoki ki reira, a na te ara i roto i te huarahi tino rerek'
taea te tangohia. $ roto i te pukapuka o te ora i muri i te mate, ki te wahi te aroaro o te tuatahi ahau e
tokte&ine tenei, i te %aaauraa o to tatou ora i mua nei e kore e te whakaaro hei whakamahara te
ora3 a i roto i te kauwhau i hoatu e ahau i roto i te tau ;>N? i runga i te tumu parau i taua, ka mau te
reira anake te tautuhinga rawa tEao. $ roto i taua tuhinga, ko reira te nuinga o te %aaauraa o te mate
ki te whanau, i roto i enei kauwhau, ki te whakaaro tika e ka tonu ahau ki te taki i -/.), i hanga e
ahau i te parau haapiiraa. Bnei ara katoa arahi ki te tirohanga tino !rite taketake o te hua me te
whanaungatanga o te ake mo tenei ao, anake e i runga i te ringa tetahi, te whanaketanga o te
whakaako i mm ake reira i muri i tenei, i runga i te atu taha i muri i taua. 6tiia kua hanga e ahau i
roto i tenei tuhinga, te %aaauraa o te ora i mua nei ki te mahara te ora ma te paari ki te p#take matua
o nga whakaaro, me te wahi no te mea i rite ki te ako o te taahua, ki te parau haapiiraa o te 2airua
ki runga ki a tatou, i te aroaro i roto i te whanga o mua o tenei tuhinga, te maori tino hono, tumu,
no te haere mai i roto i te wa o muri nei ki nga wangawanga mua e te takitahitanga o to tatou
%eruriraa, no te mea kua tae mai i te ngakau o runga, ano i ki hinga i roto i te taua, ko te kupu tenei
tino tika mea ai, i te pae hopea, tumu, no te rave i te tino tika ratou maitai, e hua, na i roto i te tahi
tikanga he tahi mea hau atu i te %aaauraa i mere, ki te taea te whakaaro i to tatou mahara o te ora i
roto i tenei ao kua rite ki te uri me te whwh i to tatou ora mahara i roto i te a muri3 reira hono to
tatou i konei, me te a muri i roto i te teitei wairua t#turu.
+. !ehenga o te !airua other!or7d7: ki te !airua teitei me te tahi e te tahi.
uatahi o nga mea katoa i to tatou %aaauraa i k9 ka ki te puta i te wairua teitei i roto
i te mohio tupu tonu tatou i, nui haere te !wehenga teitei rite inaianei. Ko te
whakapakoko tirohanga ko nga wa katoa rite tahi mea o waho, manene tomo te
wairua ki, waiwai he ara tana, engari ko te mahara mana4o ia ara atu na i to tona, rawa
i roto i tona uma. 8a hoki i muri e ite tonu te mate i roto i te ara rerek' atu tana, no te
inaianei ko te wairua o runga, a ka na roto i te raveraa i te reira, e ite tatou i te reira
noa atu na ki te hunga i tona, no te mea i tona whaiaro-mahara, ko to tatou mahara ki
o e kore matou 7e motu ke waho. 8a, ko te otiia te ngakau o runga, no tatou i te
akoranga ano hoki ki a ia kua i roto i te pnga, engari anake ano he wairua tawhiti i
muri ia matou, e nehenehe ia tatou ia pea te whakatuwhera ake pouri, engari kihai i
ite tika matou i no3 Ka rerek' te heke mai3 rite e kite tatou i tonu, e ora tatou i roto i a
ia, ka neke, a ka whai, ko ia i roto ia tatou. Ka ite tatou e to tatou i to tatou papa i te
oraraa i roto i te reira, engari ano hoki ite e, e te mea ta tatou e te tikanga ki a ia.
aua, e kore anake rite ki tawhiti takawaenga inaianei ara iahiko, me te mo te
hinengaro, engari tika, tonu, me te mahi tahi ki te tahi atu mau varua o te tera taha o
te whai whitanga i roto i te whaiaro mahara-o te ngakau teitei he tika te ritenga atu o
te mimititanga i roto i tona un(ons(iousness inaianei. $ roto i nga wairua o te ake ka
ia ara ake oti, me te kanapa tona mohio, a ka rite ki ia ia tana i roto i te mea m!hio ia
ratou te hunga m!hio o ratou i roto i reira e ratou. $ roto i te mau haamana4oraa, me i
haamana4o i te tikanga o te mahi, me waihangatia e to tatou ngakau noa noa atu, a
takitahi, ia %arii te aau o waho takoto ia i roto i te tirohanga. 8a me te ngakau teitei he
tino noa, me te timata aunoa ki te mahi ki a matou i roto i te taahua, me te ki te
waihanga, a ka ite tatou i ka ana taputapu aunoa.
uatahi, ko te wairua whnui o te %enua nei ki no nei tatou e3 engari ka rite ki te
wairua i te rangi, ko te taua, anake te takawaenga !rite, e hono ana i te tohia e o nga
wairua te whenua takitahi e te te mea i roto i te Atua. 8a inaianei riro he atu tika, te
hukahuka mama o to tatou kawenata ki a i roto i tenei teitei wairua i te rangi, ano
konei tatou i riro i te mohio ake tonu o to tatou whakaaetanga te ara e marama i roto i
te Atua, e na ka haere mai whaiaro tata ki te taumata mohio te Atua. Kia pehea te
wahi katoa ki te tangohia no te mea te ora i mua nei, kua rite i taua, e ka whakam!hio
i te iwi ki te teitei, me te oranga teitei i roto i te whanaungatanga i tpui ngingi&a
ange.
Punga ki atu te mahi tatou i roto i te taahua, o to tatou auraa meinga m!hio ki te
hinengaro teitei, a konei ki te tika me te mrama i te Atua i to inaianei, he hoki tatou i
te !wehenga o te tu4atiraa o te pakanga ranei, i roto i e tu nei tatou ki a ia, a roto i a ia
ki a te Atua, i te tata a ka ite atu mrama atu i teie nei. Anei tatou i teie nei i roto i te
tikanga ranei %epaki i te hinengaro o te 2airua, e horo4a mai ia tatou i te Atua, e haere
ana, e ia haere i runga i ano ki ki a tatou ranei, e matau ana matou i roto i a-rawa
kore, he taumata iti o *erstandesvermitte&ung anake, ite i te reira anake i roto i te
pouri ranei, katoa p#mau, me te pehea maha a ki te maha whakamaharatanga rukahu,
me te hua-puku o te hinengaro. 7e aitua ngoikore noa o kanapa matauranga, me te
mana4o e hua ana e kakahu tatou i kotahi i roto i tenei ona enei.
Ko engari e te marama 7e&&er ranei te riroraa mohio o to tatou whanaunga ki te
wairua teitei me te teitei i roto i te taahua, te whakarato e rua i te marama B o te
rangi, kia rite ki e taea he mumura o te reinga hei mo tatou, a ka ahakoa kotahi ranei
te atu ka whakawhirinaki i runga i to tatou moni i roto i teie nei ao. 7oki te mahara
tonu o to tatou ora i roto i tenei ao ko na reira, e tango i runga i te wairua teitei o tatou
i roto i te rohe e karanga tatou i te taahua,. 8a, rite, weriweri ana rite tonu ki te mea
e pai ana ranei, kino, te aha mahara ratou i nei te tipu ake i te mahara rnei
Memories. 8a ko te whakaaro teitei i manako ai %akamanatu mai kiate kitauto&u i roto
ano, rite anake i roto i te runga i te mea kua tatou i roto i te %eruriraa o te ora ia
tatou3 me te rite e pai tatou ki a ia riri ranei, he mea rite ki a tatou i roto i tona runga
riri3 na roto i te rite ki tana e pai ai te riri ranei, ki a matou hoki, ka paunatia i tana i
roto-raupapa pnga kino ranei, ki a matou. Ko te tika i neke te mea ra i roto i teie nei
ao, e kore e titiro tika ki te haere mai ki te marama ranei, ka whakatau i reira katoa.
$, i roto i te tapa4o itea tonu, rongo wheako, momo, me kinongia tatou nui anake i
roto i te whakaaro o tana e pai ai, me te riri angitu tonu. Anake i roto i te mahara ki o
te ora i muri i te tapa4o itea %aaara te rangatira te mea e kore e ai tonu e rite parakore
rite i roto i te wairua teitei, o te akoranga, i te mea ano hoki te taua toharite i roto i te
ng hononga atu mo tatou, pai, ahakoa kino mo tatou ahakoa rite ki te katoa, me te
(heap ka paopao ranei tatou i roto ia tatou iho te mea kua kite i tupu mo te whata
rawa rerek' te pai ai inamata mamae ranei, i hoatu atu ranei3 ui tatou i rite ki ona mau
hopea tawhiti puta noa i te horopaki o to tatou ora, me te te. 8a, ko te nui, nui atu
whnui to matou ngakau, i te atu haere tatou i ki tenei, a ka pera mau ko to tatou
aromatawai. Ka rite ki te mea ka i roto i te wairua o runga me te teitei, anake i roto i
te tauine teitei me te i roto i nui te tino, no te mea ia ia, na reira ng mea katoa te
%enua nei, i te teitei ara ng te ao i te mau rave4a puai i roto ano, te tino paunatia ana i
te mea ta tatou e, no te te %enua nei te ao. $ muri anake whakaae ia tatou i te ora
taumauri ki te mahara o te ora, ka whanganga ia tatou na roto i te whnuitanga ki
tonu o uara, te mua i to tatou oraraa a ia3 e kore a te i pai ai poto mamae ranei, opea
matou i te ora taumauri no te mea ka hanga i ia te Kaiaka tauine i runga i to tatou
wahi, engari ko te whakaaro o te mea to tatou ora i roto i teie nei ao i roto i ona
whanaunga, me ng putanga katoa i runga i te oraraa tahuti nei, e kaupapa o te wairua
teitei 7e rawa. A, no ka whakarpopoto ake e ia tona hononga ki a tatou ki te mahara,
ka pera ano ite tatou i hoki nga pnga o te reira i roto i to tatou mahara rite hanga
tatou ki a ia i pai mamae ranei, a hoatu ana e ia ki a tatou.
Aue, te mate ki a matou na te mea i te mahara o te ora ngaro kino ranei, katoa i te
w kotahi i roto i te kaha ake ake-nui haere, kia rite rite ki te whakaaro Yrite i roto i te
wairua o runga ake, me te ake whakawhanakehia i roto i te a muri pa ki a matou, ko
matou tonu mrama me te mrama, me te kau, ahakoa kino, ko reira hoki te hapori i
te pae varua no tatou e ki, a inaianei kau ranei, he kino mo tatou3 no te mea kahore he
i muri i tenei mahara ngoikore, mangere, me verwis(hbar tere i roto i to tatou upoko,
engari tino, me te tino whenumi ki roto ki te matua teitei, hau atu i te ake e taea rave i
te reira tetahi i runga i tenei mahara taha, whakarpopoto i mtou ora katoa i roto i
ona whanaunga katoa, ki te p#take o to tatou heke mai katoa hanga oraraa i te pae
varua, a to matou whakaaro mohio i runga i te tahi atu eGisten(es hinengaro katoa, me
te ngakau teitei ano e whakatau3 rite (ounter-pnga katoa whiunga ia inaianei rere
tatou, e te ngakau teitei mo te rite e haere ki tona tikanga, ki te akiaki ia ia ki te
mamae, engari te pae hopea tuku an! i ki tona ngakau. e whakaoranga, engari kia
rite ki te tangata nana nei i arahina te ora i roto i te tikanga o te whakaaro teitei i
konei3 Ka kitea e ia nga mea katoa i roto i te taahua, rite, ka whakapaipai mo tana
p!hiri koa3 a me pehea te mahara o te mamae i %aaoroma4ihia e matou iu ai ki te pai
take tatou i te mauruuru rahi homai kua konei, na te toenga o te mamae ko te ahua o
te kpasW ni iho, ki te he tatou i matau no te ka mau ratou tika3 na me te i roto i te
tikanga he ano teitei, ka waiho hei reira ki te mahara o te ora, kua tupu nei i tetahi ki
tonu i te mamae, engari i roto i te tikanga pai, i roto i te ora i ni4ai te %enua.
Ko te whenua noa ngwari tonu ki te kia whakawhanakehia whakaaro kei mo nga
take o to tatou pai tono mahi anake. $ muri mai ka tukua reira haere mai ratou i te tahi
atu ng ki.
Ko te reo, e mahi te tangata rerek' ki ia atu whakam!hiotia o ratou hua hinengaro
i roto ko te anake taea e te tikanga o ratou haamana4oraa. Anake i te pnga o te mau
haamana4oraa o kupu waihangatia e te mramatanga o te reo. Kore e riro te reira oro
tuwhera a roto. Ka taea te mea te reira e taea ki te k!rero hinengaro anake i roto i to
ratou ao o mahara ki i roto i tenei whakaaro te iwi rerek'3 te tirohanga mere o te ahua,
e kore te mea he waka hinengaro te whakarongo ana mere o te reo.
8a kia whakapono ai tatou e taea te wairua teitei o te %enua nei ki etahi atu wairua o
te rangi i te pae varua anake i te tana te ao mahara ki te rere, ka e, i muri i tomo tatou
i roto i tenei ao o te mahara, whi hoki tatou i ki tenei kaupapa mohio o te ngakau
teitei ki te atu Ka riro nga wairua i te rangi. $ roto i tenei tino e haere tatou i tonu i
roto i te ara rerek' i roto i te rangi ki te mate, pera me te hunga kua tatou i roto i
reira. Ahakoa kahore tatou i, pera me etahi moe, puta ki atu tinana te rangi, no te mea
o ki nei no tatou i teie nei, noho tatou i te whenua, engari he nui ake a roto ia taonga
matauranga i te ihirangi o te tahi atu mau ao atu inaianei whakaaro, ka kite tatou i
tona waho kanohi anake.
$ mua, *o&. $/ ,hap. *$. i whakakitea pehea te whakaaro o nga anahera e p ana ki te whakaaro o
nga wairua o nga whetu. 8a e taea te wareware, i pera ano me e p ana i te tetahi atu ringa, te
whakaaro o te anahera ki te whakataki o to tatou mau varua otherwor&d&y, a pehea momo e rua o te
manawapa ki nga anahera, i waenganui i %&u(tuated whakaaro o te iwi, a ka 7eoi, taea ana e tetahi,
kua i roto i te wa i muri mai ara e p ana. Ka taea e i roto i te meka noa te whakaaro to tatou mau
varua otherwor&d&y rite ng kaiuru i roto i te %au%aa mohio teitei o te wairua tiretiera, Bnge&s, a
konei, mai ratou taata takitahi, anake te hua iti e engari rite kaimahi anahera, nga anahera hei
minita, 7eoi, i nga wairua o nga whetu rite te runga anahera, ko M9kaera rite, ki te pai koutou. 8a
ka mahi ai ratou ki nga anahera te runga ki no nei e ratou, darunten i roto i ona mahi me 'tahi atu
nga anahera runga kore anake, engari ano hoki hei takawaenga ki te iwi, kia rite ki ka hohoro
whakaatu i te tirohanga tata. Ko e kore e te runga ptata ki te k!hua enei anahera kaimahi, engari
whakaturia he kau hoki nga take o te huarahi whnui taua, e taea e tatou, me mau me&ahi runga
katoa e kore e hoki maka i muri ki a te Atua, engari ko whakaturia, i hokohokona nui i roto i te mua.
B i tahuri Memories i roto i te taua horopaki, me tikanga ki te puta rite nga
whakaaro e tupu i ai e ratou3 ano ki te puta ki te herekore rahi i roto i te tahi atu mau
huru, a ki te hono i roto i ng hononga hou, ara ki ta te whakaaro o te mahara o to
tatou ora. 8a kia whakapono nei tatou, e te here i te tangata kei konei i runga i te
whenua horomia ake i roto i te ora taumauri o te whakaaro teitei ki ia atu, e kore e
haea ki te tomo i te mahara ki o te ora, ahakoa i te herekore rahi, na te take nui mo te
whakatikatika, me te whakangungu o enei !wehenga he . 8a ka hanga e matou to
matou huatanga i konei ki to tatou hunga i aroha ki reira ano, na hohoro ka whakaatu
e ratou ki te nei te mate i waenganui i te ao nei, me te a muri, ko te kapiti %au%aa i roto
i taua mea, noho atu gehends hono, a tae noa whanake, i te peu maitai o te kaupapa o
nga wairua o nga ao e rua, ko te pera marama te kore noa i t'tahi m!hio rite ko ia i
roto i ia ao i roto ano, a pera hoki te hou hanga e te mate o te rangi taratahi, no te arai
i te whai i runga i ranei te ake nei, ki te taahua,.
Ko te kingitanga katoa o to tatou haamana4oraa he kotahi kingitanga i roto i te e
puta te r kati kia whakatau ki te enterer timatanga. 8a me te whakapono ano hoki ia
tatou e, me te mate poto i roto i te ao mahara o te hinengaro o runga, i reira e
nehenehe te whakatau ia tatou i te k'hua katoa roa i i mua ia tatou i roto i tenei kua
Bmpire mahara, e kore anake te hunga e noho ki a tatou, engari ko te hunga ano hoki
nei i haere i mua i a tatou.
Memories tupu i te katoa i roto i te atu takahoa, ake p#kenga, .reer, &ive&ier, ake
hngai k!rero ki ia atu, rite nga whakaaro e tupu i ai e ratou, me te te wangawanga i
roto i te tokotoko me te tauatanga anake i runga i te nui ake ausia, ka iti e te tikanga o
waho, tikanga, me te whnuitanga ratou e taea te whakatau. 2hakapono ana 8a ia
tatou ia me hoki e tomo tatou i roto i nga Memories ora o te teitei whakaaro kotahi ra
i roto i te atu takahoa, ake p#kenga, .reer, &ive&ier, ake hngai k!rero ki ia atu, me te
inaianei e tonu mau tatou i te taua i roto i te tirohanga o te ora, mo to matou a muri
ake i te kore ake ki i taua i te pa ki a te whakatau tikanga waho iti ara rite inaianei.
B kore he Ko karanga, ka whakatau mau haamana4oraa rite ki ng ture o te r!p# ki
te whakarite i raro i ng whakaritenga me ng mahi ki te hanga kupu hou, kei te
whakamahia i roto i te ara iahiko, te whai i te akoranga o te whanaketanga o ng
whakaaro, poto ratou herekore whaiaro taikaha, engari tona huringa ora me te
hokohoko rite tonu i matau i roto i te subordination ki te tikanga, kia rite ki i roto i te
mahi o te haere noa o te hinengaro.
8a ka taua mea ki te ao whakamahara o te hinengaro teitei3 B kore e reira e te ara
he toreretanga ki 7ers(hweben nga wairua o te taahua, ko, engari he kia mahi, me te
reira tikanga3 reira ka r!p#, rohe, hapori, te whanaungatanga, i runga, me te i raro i
kitea taua mea, me te ahua whakahau o te mau varua, he te emepaea i roto i te pono,
me ona wehewehenga o tenei kingitanga.
Kia te kore e wareware anake te rerek'tanga e hopoi mai i te teitei me te whnui o
te whakaaro nui ki runga ki to tatou ki reira. $ roto i ta tatou mau haamana4oraa, i
waenganui nei e taea tikanga puta rite, i muri noa ia atu mrama wehea i roto i te
mahara puta3 i roto i te mahara o te ngakau teitei engari kitea mahara rave rahi kitea
mrama te w kotahi ki ia akoranga. Ano, i nga whanaungatanga i waenganui i nga
wairua o te taahua, e kore aua mm o te whanaungatanga i waenganui i to tatou
haamana4oraa3 engari me pehea tatou i rite ki nga wairua o te taahua, me te nui atu ki
runga ake i nga mahara i roto ia tatou i roto i teie ora, ka hoki kia pono o te
whanaungatanga i waenganui i a matou. Me pupuri i tenei huatanga o uneSua&s ki te
!rite i roto i te hinengaro i konei, me te wahi katoa ta.
2hakaaro hape e konei i tata katoaK
e tkaro 8g he whi nui i roto ia tatou. Ka taea te kapo mai te ari o te z rakau. :. i roto i te
ara tetahi ranei etahi huatanga o te hua hinengaro o to tatou mau haamana4oraa katoa rakau, engari
i roto i nei i te wehewehe o te rerek' rakau takitahi ngaro ranei titiro ki te ngaro. Kia %aaoti te hoA i
te %aaauraa iK 8a kua whakaurua to tatou varua i roto i te rohe mahara o te hinengaro teitei hoatu ano
resu&tants teitei, engari e mono ng to tatou takitahitanga. Ko titiro tatou i tata atu, o matou
haamana4oraa tino kore e haere ki roto i roto i ng whnui. Ahakoa e whakarpopoto ahau mahara
rakau katoa i roto i ng o te rakau, ka taea e engari ano hoki i roto i tona wa, ia takitahi haere mai i
mua i hoki i roto i te mahara, a ki te ki te mea e kore e tetahi tino mahi i ano, a i nga wa katoa e ki te
tatari mo te ahunga whakamua o 'tahi atu ki te rave i te reira, e kore tei tenei i runga i tona b&urring
i roto i ng3 whakakore i te kupu kahore ki te mahi ki a reira3 a tae noa, no ka an! putanga ki te
mahara noho tonu mahara katoa i raro i nga kupu o nga kupu i roto i te i %arii i te reira, pera me ng
mua ranei3 engari no te mea he te meka e taea e to tatou ngakau i te peu maitai o tona tokoiti rahi
me te narrowness me te taumata hohonu mau haamana4oraa mrama motuhake i nga mea katoa i
roto i te tkaro tauatanga3 he aha hononga kua puritia te wairua teitei e maha ka pa atu tikanga
katoa. Ko te kupu e kore e te w rite ki te totohutanga o te takitahi i roto i te wairua whnui, ko ia,
kaua ki te kia i titiro rite te te takawaenga teitei o te takitahi me te wairua whnui. 8goi ana te
hinengaro, me te whakarite, me te titiro iho te i roto i te, ka roto i a ia e te Binregistrierung takitahi i
roto i nga (adres o nga ng3 engari e te aha noho takitahi, me te puta i muri i ia atu ranei i te wa ano,
oti ranei, i oti, i runga i, i runga i te hua o te hinengaro rnei e hei atu ng huatanga.
8a kei pera tatou i roto i te ake, engari puta ano hoki i roto i te ng hononga e tika ai tatou i
ng motuhake whakarpopoto i te wairua teitei ki mahara3 heoi, mau tonu i to tatou takitahitanga i
roto i te reira, pera me te tangata e tomo ki roto ki te kwanatanga, ahakoa e noho he takitahi, e taea
te taonga kapo mai te ahua ano he matua Jenera& taata i runga i individua&ities kaimahi katoa.
Ahakoa ki nga hononga mokow me te pae tino, me ng hononga ki te wahi i puta
to tatou whakaaro, %orterstre(ken ratou mana i roto i to tatou ao mahara haere i roto i
te, engari whakawhanake i te whanaungatanga me te rerek'tanga i waenganui i to
tatou whakaaro, me te pae mau haamana4oraa hua i te natura, takenga mai, uara, i roto
i to tatou ao te mahara nui hononga ake whai tikanga, me ng hononga. A ko reira i to
tatou ora i roto i te pae varua te nuinga o nga kkahu hua, a ki te hoatu ia atu i roto i
te ahunga whakakitea mai e te katoa o to tatou haamana4oraa o enei huatanga i roto i
te tika, pai, whanaunga hoa, kahore he whakaaro ki te tawhiti mokow, me te pae, i
roto i nei puta nga whakaaro ki te e nama ana e ratou to ratou takenga mai. ,on(epts,
whakaritenga, puta noa whakatau i i taua tirohanga. Ko te poutama katoa, me te mahi
o te hinengaro, o nei i korero matou i, e p ana ki reira. irohanga rakau katoa, rakau
tae noa iti hoki tirohia i roto i te wa, me te whi, haere mai ki to tatou teianei mahara
e te whanaunga !rite mere i raro i te whanga rakau ano, me nga tikanga o nga rakau
whakarite ratou ki roto ki te ari o te kingitanga te tipu, a tenei puta i runga i te ari o
te kingitanga kararehe i roto i te p e kore e ahei te haere mai nga whanaunga pae, me
te mokow o ng tipu me te kararehe ki te tahi i te tahi i roto i te p#kete. Ahakoa
maka kua nga whakaaro i taua kia tahitia me ki te mahara muri a3engari i 'tahi w
taka te mahi mohio o tenei e p ana, e kore e tono i roto i te o te raveraa, engari ko te
"atireia o mahara, ki tonu tetahi wahi i te whanaketanga tahi o te kia ki t#manakohia
anake i roto i te kingitanga mahara ki ai ng whakapono takitahi, engari i roto i te
whakap whakap!rearea o tenei ranei e taha maha te tuatahi tonu.
8a ka whai ia tatou ki te whakapono ki taua, ahakoa kitea nga tikanga wa-mokow,
me te whanaunga, i roto i ta tatou e ohipa i roto i te tirohanga o te ora o tenei ao, ara i
te taahua, %orterstre(ken ratou mana, i roto i reira ano, engari te hononga i roto, me
te kanorau o te kingitanga mahara o te hinengaro teitei Ka whakawhanake wairua
subrogated i te natura, te takenga mai, ara atu tino ng hononga uara, me ng
huatanga hoki ratou ki reira, pera me te hunga ahua, a e haere i te ora teitei o te
hinengaro teitei nuinga hua i roto i o te kkahu, me te whakahuatia i roto i te ahunga
ki te wairua o te taahua, i te enei ki te hoatu ng ki whanaungatanga pai, ataahua, me
te hoa. B te reira kahore he whakaaro ki mehemea ka haere nga k'hua ki runga ki te
taahua, i tenei ra ranei, kotahi mano tau ki muri, i konei ranei e noho ana i roto i te
Amerika, ,ommunities o ratou te hanga i rite ki te %aitatau o ng whakaaro,
tirohanga, me 2hakawehenga rite ki te kanorau o p'r. enei i raro ia tatou e ng i
roto i taua hapori3 engari anake i roto i te ake i te ora tonu matau ka ara te reira. Mea
atu k'hua o ng whakaaro, kua ngaahi %akakaukau i roto i te noa, ranei i haere mai i
tetahi ki te atu, ranei i te puna atu whnui o teitei wairua mtauranga e haere ki e
whakaaro ki reira3 anake i roto i te taahua, ko ia tatou i te horopaki i roto i te e tatou
i te kupu i raro ia tatou na roto i te arairaa a tatau arorau i roto i te wairua o runga
ranei, e nehenehe e mrama te m!hio o tatou.
8a ka hoki -hono nei ki te kua $ te t9matanga o) tatou i te !ritetanga i roto i te uara
"eriara o to tatou oranga ranei e hoatu he wahi noa i roto i te rangi i te reinga ranei, e
kore e whakaaro ki te hei wahi rerek', engari kia rite ki noa ng hua, me ng
huatanga, e i roto i te ake anake ia matou kia wahi mrama me te ake rangona i roto
i te rahi i ta tatou mau moni e rite inaianei3 i te hinengaro teitei te hunga katoa e
whakaae i roto i te ahua o te pai ranei, he kino, mahi i raro i te kwai noa, me tutaki
ratou hngai (ounterprodu(tive i ng noa o te tirohanga ranei3 me te i roto i te mahara
katoa o tatou i muri i to ratou uara ranei-uara kore i raro i ng kwai o te pai ranei, he
kino ki te katoa, me tenei ranei e ahua o te pai ranei, he kino puta i roto i ng, me ka
tomo ki roto ki te whanaungatanga pai, ahuareka mYrikarika ranei, ae te tauturu ia
ratou kawe i te whnui ia whakapumautia i roto ia tatou o te kupu whakaaro o te pai,
ki te kino, ranei te kore, i roto i nei i to ratou ihirangi %au%aa enei ranei.
Ki te mau parau mau, me nga taonga katoa i roto i te tikanga o te matauranga nui
rawa, me te te hinaaro o te hinengaro teitei, me te teitei ko te mea katoa e he he, me te
kino, engari ko te whawhai o te takitahi i roto i a ia ki te runga anake i mohio, me te
pai, ka taea e koe ano hoki te mea e te wairua o te taahua, i runga i i te pono, me te
pai i te mea i roto ia ratou, e aore r` te ine o te whi piro ranei i roto i te taahua, me a
ratou whakaaetanga ki a i te wairua teitei me te teitei i roto i te utu, te rangimarie, te
oaoa, te oaoa tona raruraru twari e i te mau mana4o te ritenga atu ranei kia
m!hio. Crai te reira i tetahi mea, e ratou i roto i te wairua ano, engari te tu atu ana
ratou3 he hoki na ki te nui o te mea i roto i to tatou ngakau, me te manauhea
tonu. Kua kite tatou i whi k'.
Aha na mua a he tokomaha e whai ake nei i te mau haapiiraa pa /weden :orgs i roto i tona mahi
i runga i te rangi, ko te reinga
;)
ki te tango i tetahi wahi iti tata i roto i taua tikanga %au%aa, e kore e
taea e ahau e tauturu i engari ki te hunga i ng hononga. e aroaro o tana whakaako i roto i te puka
o te tahi mea whimsi(a&, me te piko %antasti(, engari i roto i toku whakaaro, hanga ona matua i muri
i te tika rawa, me te huatanga hohonu. 6tiia e kore e /weden :org e whakatikaia ana e te taua
tautohetohe, engari he rite ratou ki te tahi mea i te tapa4o itea, e p ana ki nga wairua otherwor&d&y
2hakaorangia.
;)
Ko te rangi me ona ari merekara me te reinga. *ernommenes me te
matakitaki. Ki te hahi hou o te Ariki,. Ebingen. "ub&isher ki MJuttenbergM
;>O<th
B ai ki a ia, pera me rite ki nga hononga %au%aa, me 2hakawehenga o nga wairua o
te taahua, o te tahoA ia o ratou oranga ki a matou whakawhirinaki, a i roto i te ng,
ko reira te kawenata i roto i te pono te pai, ki tona te ritenga atu, e haapii ratou i te
wahi noa i roto i te rangi te reinga ranei, te ranei . i whakarerea mokow kore wahi
tino -ki te matau i muri i te hononga reta pera-ka karanga. na putanga,) he r!p# rerek'
rite ki te taha o te pai me te pono ona ritenga atu ranei, ara i muri ia /(hw. Ano o tona
hapori nei i nga wairua pai, kia penei me matou, i te kawenata tahi o te taua i te taha, i
roto i te wairua teitei noho -te Ariki,), i te tikanga tika e ia kia rite ki te Atua, ki te
kino, engari, ahakoa ua pato4i te teitei wairua, engari whakaaro i raro ki reira. ou
hapori kahore he kawenata i roto i te taua tikanga kia rite ki taua o te pai, mai kaua he
kino ki tona teina3 engari ko te !rite kino me te he, ko te tahi mea tonu e ia nga r!p# i
te rangi ia %aaauhia i roto i te hapori taua. $ roto i te tahi atu huatanga, tatou i nei te
whakatau ki a /weden :org, au whi k' ahau.
Ahakoa e kore e he ng ine iti rawa o tona ako o tatou. uahine e., Ahakoa i reira i roto i te
taahua, i rite atu ona hononga mokow konei, puta nga k'hua otiia i roto i te taahua, tonu ko waho
atu tata ranei, i runga i te !rite dissimi&arity o to ratou Zust+nd&i(hkeit i roto ranei, pera i roto i o
tenei take te reinga rnei, tae noa ab&iegend i puta rangi -r ;\O), no te mea ko nga wairua kino i roto
i te hua i te ritenga atu, kia rite ki nga wairua pai -e karanga ana ia anahera), a te tikanga, te !rite,
me te dissimi&arity o te rerehua Zust+nd&i(hkeit hinengaro -i muri i te. !wehenga !rite pera-ka
karanga) i roto i te marama o te ptata tawhiti ranei i era atu o nga ringa, whakaaro ahau no te mea o
ta tatou mau auira, e kore te !rite dissimi&arity ranei o te hinengaro Zust+nd&i(hkeit abbi&d&i(h i
roto i te p me te tawhiti, engari tika hoki te mea he, i roto i te a muri pai atu i konei i raro o e taea
te kitea, te i roto i te !wehenga o enei Zust+nd&i(hkeit. Ka rite ki tonu e taea te whakaatu i to tatou
mahara o *isua&ized nga whanaunga mokow, me te pae tino o mua, me te tika i roto i whakaaro i
roto i te whanaunga apataki hou ia ratou, engari neke ano hoki i roto i te whanaungatanga i huatau,
me te hanga e rite ana ki te !wehenga uara ki tetahi ki tetahi, e te hunga i roto i te tikanga whrangi
rerek' e rua o to tatou ora Pemembran(e, na kia reira kia hoki i roto i te taahua, i te mau basi&eia
mahara o te ngakau teitei rua p'r pae o te ora wairua e %epaki reira na iti, rite tenei tetahi i roto ia
tatou ranei3 engari /weden :org, notemea tahi ng taha e rua i roto i te kotahi, na roto i te tuku i te o
nianei ki te auraa o te ora ng hononga haamana4oraa apataki me te tono rite waho Brs(hein&i(hkeit
!rite me te rerek'tanga whanaunga o roto anake.
$ roto i te whnui, e takoto ana i roto i te huatanga taketake o te parau haapiiraa katoa
/(hwedenborgis(hen e kia hanga nga hua hinengaro -i roto i te mura waho Zust+nd&i(hkeit rnei,
he waho Brs(hein&i(hkeit me te kia, -i roto i te reta o reira) ko e te kwanatanga i roto i roto i 'tahi
taahua hononga whaitake, hi4oraa Ko te engari reira, inaianei puta ki te kaha tonu o te mau waho i
roto i te taahua,, na pono i roto i te taahua, rite i taua. 7anga, kakahu, te taiao marama o nga
k'hua he noa te hoA %aaiteraa o ratou hua hinengaro i roto, me ng huatanga, pono i ng te, pae
tino, peh' tinana mokow o tenei ao ki te whakatikatika, engari ko te hinga anake i roto i te puka i
runga i tenei taha he 7 mai i muri ia ki waho ia ratou, engari mokow, te pae tino, peh' tinana tino
rite inaianei ngohengohe, te mea hoki /weden :org hangai ka ora taua. enei tirohanga, 7eoi,
ahakoa te tohunga hoki, te mea ki ahau, ki te whai i roto i te tikanga e kiia ana e te /weden :org
kore turanga o w!na i roto i te hua o nga mea, p'r i te %antasti(, e piti haapiiraa tumu a te
/weden :org o te rangi, me te reinga, te nuinga i roto i tenei taha o te taua ko te rite iti. i runga i te
whakaahuatanga o te Zust+nd&i(hkeiten waho nga wairua i runga i ng whakapae e p ana ki te
marama hononga reta i waenganui i i roto, me hua waho Brs(hein&i(hkeit.
$ tua atu, te mau /weden :org te rangi me te reinga i roto i ia atu te paieti, na oranga te take
hinengaro, te hinaaro taketake o te iwi noa mo te pai, ka mau i te atu mo te kino, he aha te mea i
muri i te mate tino pono i roto i hoatu, ka whakatau3 7eoi, e whakapono ana ahau, e taea e te
tangata te whakar!p# rite ki etahi huatanga o te kwai o te pai, i te tahi atu o te kino, a ka ki te
tangata kino e manaaki i runga i te whiu o te reinga i roto i te ake3 nei kahore te kare i :org.
Ko motu ke -, a etahi atu beiseitzu&assenden konei) whakaae i enei rerek'tanga o nga
whakaaro rere :orgs ki to tatou pinepine pera rite te taua e hiahia ana koe ki te mea, hei te mea i ia
tatou tetahi mea tupu untergebreitet rite ana heheuraa he p#take ari, ahakoa i ahau tona whakaako i
roto i te meka anake ka mohiotia ka tata oti tenei pukapuka i.
7ei tenei mutunga, i roto i te wahi, te tahi o tona mahiK
irohanga /weden :org o runga i te r9pene, kitea te wairua o te taahua, i roto i te wairua
teitei -te Ariki,), a ratou te whanaungatanga ki ia atu.
r ?, MKo nga anahera -wairua pai di-tupapaku te) i roto i to ratou te katoa wera te rangi, no te
mea kua hanga ki o ratou, i nga wa katoa, 7eoi, ko reira te puta te Atua i te a $howa, e rere ki te
anahera, a kei te riro i te, te aha te rangi hanga katoa me te i roto i ona wahi i te puta te Atua i te
Ariki, ko te aroha o te pono pai, i te whakapono ,. nui o te pai, me te pono, no te ratou ia %arii i i te a
$howa, pera tae noa ratou anahera, a pera tae noa ratou i te rangi M.
r > Me mohio nga tangata katoa, e whakapono i roto i te rangi, a ka noa kite e te hinaaro nei ia
ki e kore te pai, kei te mahi i, a e whakaaro ia tetahi o te parau mau i te i roto i, me te whakapono,
engari i te Atua, te kupu i te Ariki,, a e te pai me te pono, pera me haere mai ana i a ia, kahore pai,
me te kahore te pono he mea no te mea te mea kahore he ora i te AtuaK nga anahera o te ahurewa te
rangi he ara nui mutu, me te ite i te tomonga, a pehea tawhiti ki te tango ia ratou, na i tawhiti anake
toku ki a ratou i roto i te rangi, na roto i te na nui i roto i te aroha, i roto i te %aaroo, a pera tae noa i
roto i te marama o te matauranga, i te whakaaro nui, a ka i enei i roto i te hari i te rangiK 8o te mea i
teie nei mea katoa e matara i te hanahana o te Ariki, a mo tenei nga anahera o te rangi, e whai reira e
te hanahana o te Ariki, hanga te rangi, heoi e kore e p ana ki te anahera tetahi o ratou /e&bstigen
M.....
r \ MKo te anahera o nga rawa, ratou whakaaro nui, ki te haere atu, e kore ratou e mea anake,
ahau te pai katoa, me te pono i te Ariki, engari ano hoki katoa o te oraK .... ratou mea ano hoki e te
vai nei te kotahi anake te puna timatanga o te ora , a ko te ora o te tangata, ko te taua kotahi whaipai
ake nei, ki te kore ia e atawhai tonu i te taua, haere maroke tonu ano K. hoki tenei Zrborne kotahi o
te ora, i te te a $howa, rere tetahi, engari i te pai te Atua, me te pono te Atua atu, a ka
whakaongaonga ia o enei i runga i te Au%nehmung, i roto i te hunga ka riro nei ia ratou ki te
whakapono, ki te panoni, he rangiK i roto i te engari pana e ratou i ia whakah'manawa i roto ano
ranei, te taui i taua i roto i te reinga, no te mea ratou rere pai kino, me te pono ki te mahaki, te kupu
i roto i te ora te mate M.....
r ;1 Mkia %aaite mai tenei no te mea e te Ariki, i roto i tona iho oraraa ki nga anahera o te
rangi, a reira e ko te Ariki, i roto i te katoa te katoa o te rangi, ko te take no te mea te pai i te Ariki,
tenei, ko te Ariki, ki te ratou, no te mea te mea te mea i a ia, ko ia, 8a,, e pai i te Ariki, mo nga
anahera o te rangi, a kore tetahi mea e ia tona /e&bstigen Mtenei.
r N; MKo te anahera o tetahi rangi
1)
e kore zusammt katoa i roto i te wahi kotahi, engari i roto
i te nui iti rnei, ng kapa wehea rite ki nga rerek'tanga o te aroha pai, me te whakapono pai, he aha
ratouK ko ratou i roto i te taua pai, i whai ahua ai te karapuK Ko te mea pai i roto i te rangi, ko roto i
te momo %aito ore, a ia anahera kei te rite te ararewa hiriwa. M
1)
te tata e kumea titore ana /weden :org toru rangi rite ki nga taumata rerek' o
te kounga me te kpasW ni demgem+en o te mau varua i te rangi, e
whakamahia e ia ki te wehewehenga takitoru o te hinengaro tangata i roto i te
p -r O<). 8ana, kei te rangi katoa e toru i whakarerea i roto i ia ano, engari
autaki hono i te tomonga i te Ariki, -r O?).
W 4; "$o e kara!u anahera i roto i te rangi, he i ia atu
mokow wehea rite ki te mehua, kia rite ki te !ai ona i roto i te
whnui me te i roto i te tino rerek'
87
, mo te tawhiti i roto i te
ao wairua, he tika ki te mea ke atu i te kanorau o te hua o te
angi o #, i te rangi, i te kanorau o te hua o te aroha kei roto i
te tata tawhiti mokow o tetahi ki tetahi, e he rawa rerek' neiG
tata, engari kei te rere ke iti ,# rite tata ai he tahi ratou "
O)
atu vahi, r ;\;, ;\1 te tino hangai k9 e ia i roto i te rangi i konei i raro nga
mea katoa e puta i roto i ng huatanga pae rohe3 engari Mkahore he tawhiti,
kahore he whi whakaae, engari i roto i to ratou wahi hua me te huringa
anakeM waiwai, pera me ka Za %aataa hoki i te whai ake i roto i te kuputuhi.
W 48 "rerek' te takitahi i roto i te taua kara!u i roto i te
ara ano ano katoa o tetahi ki tetahi" #####
r N0 M8o reira he kitea i (onso(iated pai katoa i roto i nga rangi, a ka e rerek' ana e ratou i
runga i ona hua ,. 7eoi, engari he kore nga anahera nei, whiria pera, engari ko te Ariki, i nei haere
mai te pai te %aatere nei 6ia hono reira, wehe atu, ka tiki mo te tawhiti, ka pera me ratou i te hunga i
roto i te pai, i roto i to ratou herekore,., a na ia takitahi i roto i te ora o tona aroha, ki tona
whakapono, i tona matauranga me te whakaaro nui, a reira i te i roto i te kpasW ni M
r NQ Mano, e mohio ana te wahi i te hunga katoa i roto i te rite te pai, nui rite te iwi i konei i
raro io ratou whanaunga toto, a ka-i roto i te ture a ia ona hoa, ara ki te kore ta ratou i kite i te aroaro
o, a te take i he no te reira i roto i atu te ora, kahore atu te whanaungatanga, /(hw+gers(ha%ten me te
auhoaraa rite wairua, a reira ko anake i runga i te kaupapa o te aroha, o te whakapono tenei i hoatu e
rave rahi mau taime ki ahau e kite i ahau i roto i te 2airua, e mau ake toku tinana, a na i roto i te p
ana ki nga anahera. ka kite ahau i etahi e ahau m!hio o ta te tamaiti ki te, ki te me 'tahi atu i puta ki
ahau kia tino mohiotia. puta ki ahau mohiotia pehea i te tamarikitanga, i, na ki ahau, i roto i te hua
rite te ngakau, engari te titiro ki ahau i te unknown i roto i te 8+. M
r 0N Mtaea te ka mea a ake ake, e te rangi ko te kotahi o waho, engari i roto i, e mo nga
anahera, ki te rangi ki te kahore ia mo te rangi, i te mea i roto ia ia ia.M
r ;\N M8a konei -e rite ana ki te hua rite dissimi&arity o te hinengaro Zust+nd&i(hkeit nga
wairua puta tata atu atu ranei ratou ranei) he take e i roto i te ao wairua o te atu, ko te reira te taenga
atu ano titau tenei tona aroaro v'keveke, mo tana hiahia kite ia te hunga i roto i te whakaaro, a ka
whakawhitinga, me te mea i roto i tona hua i te hopearaa i te ritenga atu ko, e ko te kotahi i te atu
rite ki te rahi te mea e ngakaukore ana taua ia. A, no te kore te katoa i te i te hoa tauwhainga
raruraru nga wana, me i whakatakiruatanga o te whakaaro haere mai, te tupu, ka, e rave rahi nei i te
hunga i roto i te ao wairua i roto i te wahi na e &oto, ki te noho i roto i te mata, engari, no te ratou e
hngai e kore whakaaro memeha atu ia atu ratou roa. M
r 1<0 M(onso(iated katoa i te rangi, kia rite ki te hononga wairua e te t9ari i te taonga me te
mau parau mau kia ratou i roto i, na te rangi katoa, na i roto i tetahi karapu, na te hopea i roto i te
mau utua%are atoa, na mo nga anahera, i roto i te rite pai me te pono he, me pehea hoa toto, me te
whanaunga i roto i tenei ao, me te pera me mohiotia i te tamarikitanga, mohio (onso(iated $ te ara
ano, pai me te pono, kawea mai te whakaaro nui, me te matauranga i roto i tetahi anahera. enei e rua
hoki i mohio ki, a pehea 7eoi kahore, i mohio ratou ratou, na te whakakotahi pai ratou, no te mea, i
roto i nei kotahi te aha te pono, me te pai ki te hua o te rangi, te mau hopearaa i roto i to ratou
(on(atenation, a i roto i te porowhita whanui a tawhio noa ia ia kite ratou hononga i roto. Ko te
hunga i roto i te e pai, he pono, e kore e p ana ki te hua o te rangi M.
r 1Q> M7e aha te mea te whakaaro nui o nga anahera, whakapuaki te take i roto i te rangi tuku
tahi o nga mea katoa ko te matauranga, me te whakaaro nui o te a%a ki te atu, ko te rangi ko te
hapori o taonga, a ko te take o taua mea e takoto i roto i te hua o te aroha i te rangi, te hinaaro nei
ia te mea ko ana mea, te tahi atu i, reira e kore tetahi tangata e i roto i te rangi te mau pai i roto ia
ratou rite te pai, ki te kore ano i roto i te tahi atu, i tenei te kpasW ni o te rangi, i te anahera Ko tenei
i te Ariki, he pera te Atua i tona aroha. M
Rite !ehenga o te other!or7d7: ki tenei taha o te ao varua.
Ko te maharatanga ki takitahi i roto ia tatou te panga i te tirohanga e te p#manawa
takitahi haere ana ki te ngakau. B whai ana kotahi, e tetahi i muri i tetahi. Ko te
hononga o te ora mahara katoa ki te ora taumauri katoa i roto ia tatou, ko te kore e ki
te e hapu ano he mere raupapa. e ora taumauri me te mahara ki te ora te t9ari ki ia
atu i roto i to tatou ngakau, e kore hanga in(oherent i muri ki tetahi ki tetahi.Ko te
kingitanga katoa o to tatou mau ti4aturiraa tei i roto i to tatou %eruriraa tino ki te
kingitanga katoa o haamana4oraa i roto i tetahi3 a te kanorau katoa o ng whakaaro toa
anake i te horopaki o te mahara teianei ano he horopaki e haere ki tua atu i te mana4o
o ng karere mm me te LuGtaposition. Ko te ora taumauri ko raro te turanga hia o te
ora mahara, a nga haamana4oraa o te ora me ona whanaunga teitei me te hononga kei
roto hoki i te p'ne teitei o te ora p#manawa.
Ko te kupu whakatika i te ora i mua nei o te takitahi, i tona ora te ao nei, a ka haere
tenei ki taua. 6tiia e kore e ki te hapu o te hononga o te taahua, katoa mo tenei ora
katoa i roto i te wairua o runga ano he mere raupapa. enei ao, me te te t9ariari taha
in(oherent tukutahi i roto i te wairua o runga, a kihai i hanga e te taha. 7oki, tei te
kingitanga katoa o tenei ao tino, i roto i te kotahi ki taua o te ake nei i roto i te wairua
tahi teitei, me te hononga katoa i roto i te whnui, e anake m te hono ki tenei, me
tikanga o tenei ka taea. 8oho tonu ana t'nei ao rite iti turanga hia i raro i te
taahua,3 a kei roto i te taahua, i roto i ona whanaunga ki te whitiki teitei o tenei ao.
e ti4aturi nei tatou i roto i te kwanatanga, hahi, te p#taiao, me te mea e atu e
matau ana tatou no te hononga whnui i roto i te tangata, ki te whai whakamutunga te
tahi mea i roto i teie nei ao3 engari enei ng hononga katoa, tapaea pera tawhiti ratou
ki a matou i roto i tenei ao ki te mea i te mata o te hohonu e anga ana, te hononga
taahua, ki tonu anake pera, a kahore he e te ti4aturi nei tatou, e matau ana, e p ana
tatou i te here o te taahua,. Au tenei ao ona rangahau katoa i runga i te iti titorehanga
kua te tahitanga puku ki te ao teitei i tua atu.
B mea nahea te tino tikanga mea katoa ki te haehae i ia atu, e te Atua, me te ao
wairua, me te tinana, wairua, me te wairua, kotahi te tikanga hoki ano, i te
rangatiratanga o tenei ao haea rawatia te kingitanga o te tera taha o, a kia kite i tona
tiketike i runga i te konei, a teie nei rite ahakoa te ake nei i runga i nga kapua, i te
konei, a inaianei i runga i te whenua, e ka wehea e te te pakaru o tetahi ki tetahi. Ko
kua ako ia tatou ki te hoatu ki runga i taua 2hakawehenga untri%tige.
Ka taea e mtou te ake ano he whanga o runga o te whanaketanga o tenei ao3 otiia
e kore e he mau vahi atoa te reira i te natura o ng whanga teitei o te whanaketanga,
waiho atu i te turanga o mua, ki te wewete ia ia o taua mea, engari ki te p'r i te
turanga o mua iho, ki te karaunatia3 ki te whakawhanake i ng whanaungatanga teitei
ki reira.
M8a roto i te mea e te haereraa i mua, me te whanaketanga i roto i te kingitanga o te mate e wahi,
e ti4a ia tatou ki te whakaaro i te taua e tika ana mo te tukanga o te whanaketanga o te rangatiratanga
o te Atua i roto i teie nei ao no te moni. 8o ahakoa i reira e rua ao, engari he anake kingitanga,
engari kotahi te 2airua o te Atua, e te Atua , tae noa ki kua whawhai i te pakanga i te Bka&esia i to
ratou whawhai i runga i te whenua, me te noa te whinga o te kukuwhatanga ao. ko noa, no ka tenei
hua %enua nei e tika ana, a ka taea e te kingitanga i te pae varua e tino ...... 7e p'nei i te hononga i
waenganui i utuutu te otherwor&d&y a ka hoatu i tenei taha kingitanga, a te whanaketanga ao te ao
nei ki te whakaaro rite ki trans&u(ent i roto i te mahara o nga wairua otherwor&d&y o to ratou pono
%au%aa i muri ko te. 2airua otherwor&d&y me te tikanga i roto i te -whaiaro tino rangatiratanga-mo
te hunga taime o to tatou whanaketanga, ki te i piri e ratou ta ratou i pai ki te B, a nga k'hua
whawhai me abspiege&n te aamu i roto i te hohonu o to ratou i pai ai M. -Martensen, ,hrist&. Xogm.
/. 01<)
2hakawhanake tatou i enei whakaaro whnui ki te tahi mea i rawe ki.
$a tirohanga hou, e tango ai ia tatou, e tomo ki te rangatiratanga o to tatou
haamana4oraa i roto i te ng, whanaungatanga, a reira kua takoto te i muri i te wahi ia
kotahi ara riro mai he mahara, ka tango atu ai mau. Ae ko te kua reira rite p#manawa
pohehe i roto i ng noa ki te mahara tetahi kei te roto i whakarpopoto ki te hunga o
te wairua.
Ko te kupu, nga tangata whakaritea k' i roto i teie nei ao i roto i te
whanaungatanga, i roto i ai ia, ahakoa tonu mauri, te taua puta ki te rangatiratanga o
te tera taha o, tae noa ki te k!kiri i tua atu i te urupa kotahi whakatau te whi e ra
kotahi tango e ia ranei3 ae whakarpopoto i te wairua i runga, ara i roto i tona ora te
ao i roto i te hononga teitei wairua o te taahua,.
MKi tenei me tanu i ahau e tetahi tangata, ara i te mea kei ia ora i roto i te tinana, mo te
kaupapa o tona ngakau he i roto i te ropu o nga k'hua, ahakoa kahore ia e mohioK e na o te pai i roto
i te karapu anahera, a te pouiri o te kino i roto i te karapu ko, a ko ia i roto i te taua karapu i muri i
tona mate M. -/weden :org, Mte rangi, ko te Peinga.M r NO>)
6tiia e kore e anake te kia whnui, i te hononga teitei me te hononga o te taahua,
te tango i tenei ao ki te, engari ano hoki e hanga ana i te wairua o te tera taha o iho me
te mahi i te tahi atu ao i roto i te ao nei, na kitea i roto i tenei ao e kore ano te papa ki
runga ki ai e ratou anake i roto i te tikanga .reer rite tatou i haere, a ano tonu te hiahia
ano hoki te tahuri.
Ki te titiro tatou i hoki ki roto ia tatou iho. e tkaro Memories tonu i roto i to tatou
tirohanga ki te ora, e tauturu i te whakatau i to tatou whakaaro i roto i te taipitopito
ake, tae, hanga i te wahi matomato i roto i te whenua mo tatou ki te ngahere, te r9pene
hiriwa i roto i ki te awa. B kore %aahaamana4o matou a matouK Mai i tupu o te no te
manu kei te te waiata, haere hopu, i reira he atarangi, tautau, ko reira taratara he
papaki o matomato mo tatou. Mau haamana4oraa e rave rahi unzubere(hnende e na
waiwai meinga e e ahau i te wahi matomato marama ki te ngahere, ki te kore ahau e
taea e te wehewehe takitahi.B kore e herea ki nga mau haamana4oraa anake ki te ture
Mahinga makatiti tahi ki 'tahi atu mahara o whakaaro3 Ka taea hoki te ratou puta
takitahi.
8a inaianei, pera me ki te haamana4oraa i roto i to tatou ngakau, e te reira i ki to
tatou varua i roto i te basi&eia mahara o te ngakau teitei. Ko nga wairua o te tkaro
taahua, i roto i tona tirohanga tenei-te ao nei no te ora ki reira3 a tatou i te hunga
haere tonu i roto i tenei, te %aaiteraa i ki wairua tini o te taahua,, kua o ratou ki reira,
he aha tatou e whakaaro to tatou mo tatou. Ka rite ki te natura apataki katoa i pai
tetahi, engari he r!p# tae puaatoro noho mo tatou, ki te kahore zutr+ten te r!p# tae
ausma&ten i roto i te tikanga teitei mano, me nga mano o mua opea mau
haamana4oraa, e, na e noho tangata kahore atu atu i te mea puaatoro i roto i to ratou
tirohanga hakari o te ora, ina, e kore mano, me nga mano o nga wairua o te ao tawhito
tonu i roto ia tatou i whai whi i roto i reira, ki te kahore tatou e %aataa i to ratou mahi
takitahi, a kia katoa o ratou ora mtauranga kohia i mua ki a tatou pai, unuhia tonu te
keu hou i roto ia tatou, a ia tatou kua konei ki takatakahia te tahi mea ki runga ake i te
i to tatou kaha ki te hei anake ki a ia matou. ahuri tatou i roto i to tatou ora o tenei ao
ki te taonga wairua, he te mau me&o o te a muri ano hoki. onu te ora "&ato i runga i
roto i te mau mana4o i mahue e ia a tatou3 pai, i reira huri te whakaaro o "&ato te, e ora
"&ato i runga i, a ko te iwi kanorau nei i tenei whakaaro tu4asino pupuri, kua hono i te
wairua o "&ato, i teie nei i te whakarau katoa o te whakaaro ki tenei kia rite ki tona
wheako ki muri i te mate. Ko wai hopoi mai whakaaro kuware i roto i te ao nei, he
iho te mamae i te pa ana taua, tae noa ki te ra kotahi e papaki ratou, ka whakapai
ake. Ko wai hua mau parau mau, me nga taonga ki roto ki a matou, ua nei i roto ia
tatou ki te pnga reka o teie parau mau, me te pai.
Ahakoa e whakapono ana tatou e reira he toenga mate anake, e te tango ia tatou ia
tatou na roto i te pohe3 engari ko te Da tenei te hapa. 7e aha i noho o te hunga mate,
whakaongaonga ora tatou, e te reira i te mano wa i roto i to tatou oraraa, engari i te
mahi i tenei, te mate ora ki a ratou kua riro te. Ko te ora t#mataiti o enei e nehenehe
tatou mohio i roto i tenei katoa, e kore e ki waho, kia rite ki reira ng wa katoa i roto i
te tatou, anake nga pnga e %arii ai tatou i roto i a ratou, e kore e te mahi, e te %aaite
ratou ia ratou. Ko e i muri i te pnga ite atu tatou i hinengaro kahore, e he aha he
mahi e %aaite mohio5 Ko nga wairua o te taahua, i kahore i whakarerea tona ao
tawhito o te awe, ahakoa kahore ratou i noho whiti ki tona haehaa3 Kei te mahi ratou
ki a tatou i roto i te hononga atu i te mea ta ratou i t9mata i konei, a ka rere ake teitei,
tika i raro i whanaunga hou o te mahara ki a reira. Mea i haere whakaaro, ka hanga ki
te mahi mahara i roto i te akoranga o to outou oraraa ki te ao, o r+ua ki te mate ki te
tDmatanga me te patu mahi mohio tawhiti. 8a titiro ratou ki a tatou, ki roto ki a
matou3 %aka&aum&ie mo e %akamate&ie, e ite tatou i te mana tonu o ratou, a e kore e
taea anake ite e ratou ite hoki te tahi mea o te akoranga.
Peira takoto tetahi o nga painga o te ora i roto i te ake i te aroaro o roto i teie nei
ao, e kore e nga wairua o te taahua, aukatia tona oranga, me te mahi kia rite ki te
p'nei whi tata, engari riro ki runga ki te ubiSuity me te haere noa o te hinengaro
teitei i roto i te whi whenua noa share3 meinga ana e ratou ana hunga arorau o tenei
ao, ia rite tonu ki te ahunga motuhake, kia rite ki te inaianei, kua whakahaeretia i
konei ake tona ngakau. Matou kite engari ano hoki i roto ia tatou i te haere noa rahi o
mau haamana4oraa ki te amui ki ia tirohanga, me nei to ratou whanaunga te utua%are,
a ki te patu rite piriti i waenganui i te ng whakaaro3 na ko nga whi mahara, e toa i te
wairua nui roto i to tatou mate ano hoki, kua ki te herekore nui ki te mahi ngtahi i ki
te ng tirohanga o te whi ora i roto i te hononga, me te mahara ki te kawe i te
hononga i waenganui i mohio ratou i roto i te ngakau o runga ano.
Mea na te wairua katoa o te taahua, i roto i te iwi rave rahi, i roto i nga mahi
tangata ki nga wairua tini. 7eoi, engari nga ora te tangata i roto i te ao nei, he s(ene o
te mahi, me te hokohoko o nga wairua maha o te ake, he mea katoa tetahi o enei mau
varua me ona pnga i roto ia ia, heoi anake o tenei ranei e taha3 me te ki te marietia
pumau ia tirotiro i te mau haamana4oraa rerek', engari ia takoha tonu anake o tenei
ranei e, rite koia ano i roto i te whanaungatanga e p ana tukunga. B kore te tangata e
ahei te tango kainga o te wairua o te taahua, tino. 8a he tino mori e, ki te pa ki ia o
tatou kei te anake i te kotahi taha o te oraraa o te tangata kua mate ranei, anake e p
ana ki enei ranei te taua e tango whakaaro kotahi tetahi i roto i, i tenei ki nga pnga o
na maha atu wairua, ia o te waeine e kore e taea e ite tetahi mea, i roto i nei ia wairua
o te a muri whakarpopoto nga whrangi katoa o tona mahi mo ratou. $ roto i ia o
tatou tupu pera ki te mea anake tenei ranei e, meinga m!hio o nga pakiaka maha ki
reira, ki te mea kihai i he ngakau o reira ano bran(hed i roto i tenei ao, tei titauhia ia
tatou o te tahi iwi i roto i ai etahi o nga pakiaka katoa3 rawa, ano he kupenga o na
maha pakiaka o nga wairua e rave rahi tomo ki roto ki a matou3he aha hanga uaua
tatou ki te %aataa i te te mea haere mai ki a tatou i ia takitahi.
Ko te mea i te takitahitanga o te wairua o te taahua, e kore i raro i to tatou, e kore
e rere ki a reira3 e kore hurihia. 8o te mea e ko te ka mahi katoa i runga i te taua, me
te tonu i te wehenga i te pae varua i waenganui ia tatou, ki a ratou, e ratou reira ite
tatou i rite hoatu rite tangohanga, na tawhiti tatou i mau ia %arii. Ano ngaro ha
%akamanatu i roto i e inspirits ratou tetahi, ae ra maha ngaahi vakai i teianei i te
mahara i roto i, e kore i roto i te iti rawa i te kaha ki te mahi takitahi hoki ratou. A e
kore e meatia e ia i te reira ake ake, pera he hoki atu take k!rero atu. $nspirits koe te
raveraa, e noho tonu te mea te reira. 7e pereti parahi ngaro tetahi o ona huru i rawe ki
e an! reira ratou i roto i na maha rau, a e kore e nunumi ana ki reira. 8a kia kot'hia te
wairua o te ao atu rite kanorau o ratou whakaaro i roto ia tatou, a ka waiho hei te
mahi ano i roto i ai e ratou, a tatou i ite i te reira3 engari whakaaro katoa kei te hoki
atu ng hononga atu i to ratou i roto i tetahi atu hononga tatou3 a ki te haere mai hoki
ia ratou, he ratou ki te kia determinant, e ite tatou i rite ki te tikanga. ena ko tenei e
taea e hoki te whakatau ia tatou ki. 6ia mau, e kore e taea te hoatu te !wehenga i
tetahi taha. Ko te pnga, e te %aaite i te mau varua o te tahi atu ao ki a tatou, ka
whakap atu e matou ki pnga hou, me te mahi ano hoki ki runga ki a ratou, kia rite
ki p ratou ki a matou. $naianei tatou ki te tahi mea o waho, ano he haamana4oraa i
roto i piri ia tatou ki ng whakaaro hou, kia rite ki te tahi mea o waho, a tae noa riro
kai hou reira ratou ora kua. 2hakaaro o te t#ppaku i taua tomo tatou tetahi, kei te
ahakoa ra, i titiro i to tatou taa, me te hoahoa3 i roto i te reira ite tatou ia tatou iho
itoito, whakatakotoria3 te whiwhi koe i oaoa ranei. 8a kakahu tatou i te hoA mea whai
whi hoki ki tona whakatairanga i te huatanga whanaunga hou, i raro i nei i
whakarpopoto e matou o ratou whakaaro, e tapea ake he aha te pae varua ki te mahi
kia rite ki te putanga o to ratou oraraa haere tonu, he kai hoki ng whakaaro hou
ratou.
Kia pehea te nui mo engari ano hoki i te ora o nga wairua o te taahua, ki to tatou,
kua, na reira e kore ka whakaritea e i roto i te waka ki a tatou, a kihai noa i runga i
taua e hngai ana ratou whanaketanga kua3 me te mahara e kore e anake i roto i te
tpiritanga ki te whakapono arahi to ratou oraraa, engari he waka teitei i roto i a ratou
ano, o ta tatou e ite noa i te re%&eGes i roto i te ora taumauri. Ko te maharatanga ki te
ora pera ki te korero whakawhanake anake i roto i raro i runga i te ora taumauri,
engari i roto i te tikanga herekore runga o taua. Kia tatou whakaaro i to tatou ora i rite
ki te purapura, e wawahi ki te mate i roto i te ao o te marama, engari e noho ana tonu
hutia i roto i tona oneone tawhito. 8a, o te akoranga, tei tonu gehends te
whanaketanga katoa o te iroriki o te hua o tona tini i, engari e kore e anake, a kahore
he i roto i te whanaketanga mere o te pakiaka i reira. 7e aha whakawhanakehia i
runga i runga o nga pakiaka taketake i roto i te manga, rau, me te puawai i muri i
pakaruhanga o te whenua, i te mea i te mea kei raro i te whenua i roto i te oneone
tawhito i runga i nga pakiaka, e kore e ki te ttai anake, ahakoa te kupu i roto i te
tamau hononga. 2hakaaro katoa e tonu ki te kia whai hua i te mate i roto ia tatou,
engari kia whiwhi ai i taua pakiaka. Ki te ite i te oraraa o te mau varua teitei o te
taahua, iho, me ara ia tatou kia pakaru ki te waka rererangi taua teitei o te oraraa
anake.
Ki te enei whakaaro kei te tino pai e rua i to tatou te ti4amraa rite te haere noa o
nga wairua o te taahua,, ki te kahore kawe ana i te hononga ki te here teitei
,ommunity wairua i runga i te ara karanga tatou e te hunga tonu. Ko te k'mu, me te
whawhai o herekore, e ite tatou i roto i teie nei ao, anake toro ki te hononga o te
rangatiratanga, me te ao nei otherwor&d&y. uhia ki ng e reira, e te ti4am`raa o te
tirohanga kotahi ai hoki te utu i koropiko, e kore oranga katoa noa ki reira i te
katoa3 engari nga oranga ko te nui atu iti iho ranei, %akapapau4i wahi i te angitu o ana
mahi o mua a te herekore, tetahi wahi i te mana o waho ki. 8a te tangata katoa i te
taha o nga whakaaro o te pohe e aore ra te mahi murimate, e ko te taua kawe, ki te
takoto nui, a he mea tenei, ahakoa o ahakoa i reira he mahara o nga wairua o te
taahua, whakahaeretia e kore e ranei. Ki te kore e te tangata takoha tenei kura, i tenei
e kore i tuhituhia ki tenei pukapuka, na e kore e tenei tamaiti i riro tenei whakaako, e
kore e taea e te tangata te whakawhanake i t'nei whakaaro. uranga katoa o te ahurea
ki te e okioki tatou i rite i runga i te ie tuku iho no ki to tatou whrangi an. ena ko
tenei, m mtou e te p#take tawhito o te ahurea e matou tonu aunoa i3 me nga mea
katoa e tupu i roto i tenei hononga ki te mau mana4o o tatou ake tautooraa, me to
ratou i pai ake, tetahi o to matou taha %ree. 8a te raveraa i te whakaaro o nga k'hua o
mua hapu i muri i to tatou tukanga aunoatia taa, me te akatuia, ratou ite tenei inaianei
i roto i te tahuri i whakaritea e matou, he wahi o to ratou whrangi an o tenei, ratou i
roto i te tahuri i te p#take kore-%ree o te kunenga whakamua i roto i a tatou3 engari e
kore e pera e hng#, e ti4aturi ratou i hoatu i a ratou i roto i to ratou whanaketanga,
pera me kore ratou i ta tatou e rave3 no te mea he wa katoa te reira i na i roto i to ratou
haere noa, ahakoa hiahia ratou ki te %arii i to tatou whakaaro, me te auaha o ratou
whakaaro ratou3 rite te reira i to tatou herekore, pehea tawhiti tatou e hinaaro ia
pahono ki o ratou whakaaro. Anake e ko te reira e kore i roto i to tatou e kore to ratou
haere noa ki te haere ki te hanga whakamahi o te turanga e hngai ana o te
whanaketanga i te katoa. 8a ka rerenga ketanga, pera i te iti rawa, ko to tatou
whakapono e ka p'nei i taua r!p# whakahaere matua muri katoa ki a ratou haere noa
katoa i muri, engari ki te whai whanake whinga pai.
Ko t'tahi k'ne m! te tahi-te oraraa, me te phekoheko o te wairua o te reinga, me
nga wairua o tenei ao, ki te k!rero ki ia atu ara, e taea te parau tumu nui. KoK
Ahakoa i rite e taea he wairua i nui, a ano noho kotahi, ka taea e k$rero maha
k%hua i tetahi, me te tokomaha ano noho.
7e aha te wairua e, kia whai tahi me 'tahi atu, i roto i te anake ia rtou 'r atu. 8a
anake, ka taea e te t9ari wairua e rave rahi o te tahi atu ao, me tenei ao i roto i te ao i
taua, a ka taea te nohotahi. 8a roto i te ngtahi hangaia e ratou he ropu. 6tiia e kore
ratou e ngohe ki ia atu i reira.
7e rite ki te whakatau ia e rua kare tahi i te tahi3 ka no te whi p#tahitanga ki e rua
i te wa ano, me nga kare noho engari nga :esondres iti. Kahore e taea te hanga i
t'tahi ngaru i te whi whakawhitinga, e kore nei i te taua wa te atu e te tono, engari
wahi o te p#tahitanga, he horopaki rerek' i roto i ia ngaru, a he aha te mea kaha te he
ngaru mamae te atu rata, me te hurihia.
Panei ko reira, pera me te mea p#tahitanga o e rua nga rarangi o nga tau, ia o nei
hono te roto i tona ture motuhake.
&.
tuatoru
&. O Nth 1 0 > ? Q. .
?th
\
Ka taea e ng te taua te tau 0 e rua, kia, engari i reira noho te maha o ng rarangi,
me puta te tokomaha taua i roto i te raupapa e rua o ng t#momo hononga, te auraa i
roto i ia i runga i.
B ahei ranei engari ano hoki i roto i to tatou %eruriraa te whakatau whakaaro rerek'
te taua huatanga, ka ano te noho motuhake. Ko te noa ki a ratou i te huatanga i taua
i roto i te ng huarahi. 7e aha e kore e tango i te wahi i roto i te wairua o runga ano
hoki te e tano.
Kua hoki kua whakaturia whakaaro e rite i runga i te tohanga o nga wairua o te taahua, ki te
hunga o tenei ao ake i konei ki runga e te 'tahi atu.
Ahakoa Mwairua koraha, ki nga wairua parakore e kore e taea e to tatou ite i waho wawetia, e
kore te kore e p ana ki te mea i roto i te iwi whnui, engari pea i runga i te ngakau o te tangata nei
no ki a ratou ki te ohipa k+wanatanga hou nui, kia ki nga whakaaro e ratou te %aaara i roto ia ia, e
kakahuria ana kia rite ki te ture o tona whakaaro ki nga whakapakoko whai pnga, me te
whakaongaonga i te apparen(y o ratou taonga e tika anake ki a ia. M -Kant, Xreams o te & 2airua-
matakite, 1)
MKo te heke mai, e kore e ahau e matau ki te wahi e ranei ka, ano ki te kia tamatahia, e te
wairua tangata tu noa i roto i teie nei oraraa i roto i te tahitanga hono indisso&ub&y ki te huru
wenewene katoa o te ao varua, e ratou tetahi i pai i roto i tenei ka manako ratou ki BinbrE(ke, i te
reira ki te e tangata, engari e kore e hinengaro pera roa rite nga mea katoa ko te pai. M -"whiri.)
Ko te somnambu&ist Ka(h&er i Xresden ka whakahoki i roto i te moe tiketike i te uiraaK M5 aea
haere mai i te mau varua o tei pohe tata ki a matou, a ka uaM e whai ake neiK
MBngari pea e kore e, engari tata te pai haere mai, engari e taea te ua hoki i te whakaaro
hinengaro., Ka taea e mahi i te wairua ka haere atu ki te hunga e ora tonu, a kua wangawanga e i te
taime taua ki te tupapaku, na kia ua ki runga ki ng taha e rua i te taha o te .e4i&oaki e taea M. -Msgs.
Mai i te aut!. /&eeping ora o te somnambu&ist Auguste K. i Xresden. /. ;>NO, 1\?th)
Pite tahi i te tahi whakaaro /weden :orgs rawa mo runga i te tohanga o nga wairua o te
taahua, ki a tatou, pera ano i runga i te tohanga o nga wairua o te atu ao ki te ora. 8o iti te $bbur
tomo te Papi tawhito ki nga whakaaro i runga katoa3 ae ra, i muri tonu ki te kia whakaaro rawa, te
mea ngaro o te parau haapiiraa Karaitiana o te aroaro o te Karaiti i roto i tona whakaminenga
memeha iho ki te konei.
&ai i record 'weden (org o te rangi, me te reinga.
r 11> Mhinengaro, a ka o te iwi, ka arahina i runga i te Ariki, i roto i nga anahera, me
wairua
N)
, a no te mea maramarama, a ka, na reira katoa o te tinana, no te mea te muri nei he kitea i
te hunga, ae tangata, ki te hiahia koe ki te whakapono ki ahau ., e kore e tango i te taahiraa kahore
he tomonga o te rangi e ko na tenei, ka whakakitea e ahau i roto i te whnuitanga o ng wheako, i
nga anahera hoatu ki a, e toku wairere, e toku hamuti kaituku, e toku arero, me te kupu ki te neke a
ratou hea, i te tikanga o ng+ "+keh+ ki roto i taku e pai, me te whakaaro , a ite au e ahau, kahore he
mana i ahauK $ muri i mea ratou, e pera e nga tangata katoa i haere, a ka tenei i taea e i te mau
haapiiraa o te Bka&esia, i nga kupu e mohio, no te mea ka inoi ia, Ka tukua atu e te Atua ana
anahera, e ratou ki a ia mata, te arata4iraa i ona tapuwae, e whakaako ia ia, ka tomo ia ia kia rite ki te
mea e whakaaro ia, ka korero te aha, a ano, ka e ia ki raro i te haapiiraa tumu i roto i te ano kia
whakaaro i taua aparauraa 4rerek' ia i te mea e whakapono ana e ia te mea i mea te i konei, kia
whakaatu te mana e te anahera ki te iwi. M
N)
/weden :org wairua rerek' te hiranga par o nga anahera. Mau me&ahi e te
subrogated kua i roto i te whakapai te rangi wairua3 2airua par kairangi kei
tonu i roto i te rangatiratanga waenganui, i reira to ratou ki te whakaputa mo te
rangi i runga te reinga anake.
W ;4@ "anahera nei korero ki te tangata e kore e korero ratou
reo, engari i roto i te reo o te iwi, kia rite ki i roto i te tahi
atu mau reo, a te i te tangata he mtau, heoi e kore e i roto i te
reo e te hunga unknown ki a iaG i te take $o tenei no te mea
tahuri nga anahera, ina krero ratou ki te iwi ki a ia, a na te
hono ki a ia, me te hononga o te anahera ki te tangata e rua he
taua whakaaro, a no te mea o te iwi whakaaro ki tona mahara e !
ana, a ka i te to muri ia ia e whakakite tona korero, na ko rua i
roto i te reo ano# ano, tetahi anahera ranei, he wairua, ka haere
mai ratou ki te iwi, me te tikanga o te tahuri ki a ia, ka hono ki
a ia, i roto i e tona katoa whakaaro ki reira, i roto i te natura
e whakauaua ratou e matau rere ke atu i taua ratou e matau ana i
te mea te tangata e matau0 na no te mea i tona reo i korero ahau i
konei e ! ana ki ki te anahera, a ka mea G# i te tikanga ki a
koutou , !ea, i korero ratou ki ahau i roto i toku reo Kori 6no
te reira na ka rongo te7, heoi kihai ratou i nga mea te hunga
korero, engari ko ahau0 he aha te huru ture, e kore nga anahera i
ahei te mea i tetahi ku!u i te reo tangata0 6Doki ko te ara he reo
tangata t.turu, engari he wairua ratou, a rawa hinengaro kahore
maka ki mua i roto i te natura hua i te hua70 $a mea ratouG kia
matau ana ratou e to ratou hononga tahi me te iwi, ka korero
ratou, me ona whakaaro hinengaro mea ai, engari no te mea rere te
reira i roto i ki tona hua ara whakaaro, a ka hono te to muri i
ki tona mahara, !era !uta te reo o te iwi, ia ratou kia rite ki
ratou, a rite tonu ki ta te katoa 'tona matauranga, a ka meatia ai
tenei e reira, no te mea kua !ai te reira i te a *howa, e te
hononga i taua, me te whakaurunga o te rangi me te mea i roto i te
iwi i reira0 engari ka !uta ke te reira na e te hononga i taua
kore k' ki te anahera, engari ki te wairua e kore e nei i te rangi
i te wa, i te hua o te tangata# Ahakoa ki te k'hua, korero ahau e
! ana ki tenei huatanga, engari kihai i whaka!ono ki taua
tangata korero, engari e korero ana ratou i roto i te tangata, ka
mea ratou0 i mohio hoki ko te tangata te mea e kore ia i mohio ia,
engari i mohio ratou ki reira, a ka !era te mahi matauranga
tangata katoa o ratou0 toku kaha ki te faafariu ia ratou i te anga
ke, i roto i te maumau# "
r 1N? Me nga anahera, me wairua i roto i na matatau hono ki te iwi, ki te whi e kore ratou e
mohio ki te kore atu taua, te aha kia ena i te iwi, he koutou, ano takoto no te mea i te hinengaro, me
te te ara ao tuarua hua ki te iwi kia ratou, ano he 7eoi, no te mea i wehea te tangata i te rangi, pera
atawhai ko i te Ariki, i mea ai i roto i te anahera nga tangata katoa, me te wairua, he, a taua tangata,
haere ana i roto i taua mea i te Ariki, ka, hoki nei ki reira te mea he i taua hononga tata. tetahi atu e
kua ki te kore te tangata i wehea, ia e he i waho Zugese&&ung o te mau varua, me anahera, e taea te
arahina nga tikanga noa o te "+keh+ ki roto i te rangi i te Ariki, then4d 4M.
r 1N> MKo te korero o te anahera wairua ranei ki te tangata te tika rongo rite marama rite ki te
kupu i te tangata ki te tangata, engari e kore e ki te mea i rongo e te hunga e tu ana i muri ki tenei,
engari anake i te ia. Ko te take, no te mea korero te anahera o te whakaaro ranei, tuatahi haere ki
roto ki te whakaaro o te iwi, a ka ki te ara i roto i roto i tona taputapu taringa, a na nga i ng
whakamutunga i te roto i, i te i te korero a te tangata ki te tangata anake i runga i te rangi, a na i
runga i te ara o waho i runga i rongo mahi taputapu, me te to muri te mea i roto i i i ng waho. M
r 100 MKo ano hoki %aahiahia teneiK Ki te ka tahuri nga anahera, he wairua ranei ki te iwi, kia
taea korero ratou ki a ia i tetahi tawhiti, a ka ka korero ratou ki a ahau i tawhiti atu kopikopiko noa
rite waha te, me te mea i roto i te tonu tata, engari tahuri reira atu i te iwi, ka haere ki korero i roto ia
ratou, na e kore te tangata e rongo i te iti rawa o ratou, ahakoa ratou korero pakeke i runga i tona
taringa,., te whakaatu e tenei e hanga hononga katoa i roto i te ao wairua kia rite ki te mehua o
Zukehrens %aahiahia hoki e Ka tukuna atu 7e maha ng Ka taea e k!rero ki te iwi i te wa ano i rite
te tangata ki a ratou. te tuku ara i te iwi i ki nei hiahia ratou ki te korero, he wairua, a te wairua hoki
o te iwi, me te hunga 7e maha ng hoki ki to ratou wairua, whakakotahi ranei rite i roto ia ia o ratou
whakaaro, ka te wairua, na kotahi, te tangata parau, e kore e te wairua e mohio no te mea kahore he
te kore ake i taua i korero ia o ia, a kahore e nga anahera e mohio te kore atu i e korero ratou e p
ana ki a ratou ano, ka pera haere te te uniana o te maha ki te pera ano i te tikanga o Zukehrung i
runga i. M
r 10Q MKahore kia kahore he anahera, e kore korero wairua ki te iwi i toku mahara ake, engari
anake i te mahara o te tangata, anahera, me wairua ara tika i rua, he whakamahara atu i te iwi, a ka
inaianei k!rero he wairua i tona mahara ki te iwi na e kore te tangata e mohio ana te kore atu i te
t#emi ia tika whakaaro ki a ia, no ki a ia, ia ratou, ki te wairua, a ka i roto i te take i taua %akamanatu
mai te reira i te iwi, ano he haamana4o te tahi mea ia ano kore i rongo, kihai i kite i 7e. ko toku
haamaitairaa ki te matau ana koe e he pera tenei M.
r O<1 Mkorero ahau ki te anahera e p ana ki te hononga o te rangi ki te tangata, ka meaK Ko te
iwi nei i no te Bka&esia, ara korero, haere mai te katoa i te pai ia i noho ki te tangata te Atua, e nga
anahera, he ruarua ia tino whakapono e nga anahera B hono ana ki te iwi, 3. iti ano e he anahera i
roto i to ratou whakaaro, me o ratou haerenga Katahi ka oho te anahera, i mohio ratou e taea te kitea
i te whakapono i taua, a tae noa kupu p'nei, a te nuinga i roto i te hahiK miharo ia tona mai engari i
roto i te hahi, ko te kupu e homai e te rangi, me te hononga ona ki te p#taiao tangata, ko engari te
hononga na tino tangata e taea e whakaaro reinhin tetahi i waho ia wairua zugese&&ten, a ko reira i
roto i a ratou i tona ora i te pae varua . tika te take tenei te kuwaretanga, ka mea ratou, ko te o taua
tangata toku ki te ora ki te-te Mea ora nui o te ora na roto i te iho me te kahore he r!p# a kihai i
mohio e te taua r!p# whakaako i roto i te rangi3 7eoi, engari te tangata, no te rewa taua r!p#, hinga
tonu iho oa. M
&$ te )bbur te *api tawhito.
Ko te whakaako o te mau Pabi i tahito ra, e huaina nei i te $bbur te ingoa, ko e te wairua o te
haere i mate ki roto ki te he whakatupuranga katoa tangata ora, ranei, he uri katoa o te iwi nei e taea
e horapa atu ki te taua, a kihai i herea ki reira3 Ka taea e riro ano hoki tetahi wahi o te iwi i taua i
roto i te $bbur e rave rahi wairua. 8a ka Mohi wairua i roto i nga iwi katoa, i raro i akonga e
whakaako katoa o te whakaaro nui, me te tika, i te tai4oraa i o te ture, wherahia ana, ka whakatipuria
i te whakatupuranga ki te whakatupuranga3 na nga wairua o nga ng mtua, he ki a ratou tamariki, a
ka hara te tangata ki ka ia hara, me ona ng mtua i te wa ano. 6tiia e kore e te wairua o te t#ppaku
i te tautuhi ki te morehu, e te reira wahi i anake, he Zugese&&ung, engari e e te wairua o te pohe i roto
i te p pnga tino tino ki te wairua o te ora.
Ko te tino tenei $bbur rawa puaatoro i roto i tona mahi, a kei te reira i runga i te noho tikanga
o te mau irava papa4iraa mo4a rite take whaitake. 7eoi, me ai tena mau taime tino te whakamori i te
mau papa4iraa mo4a na.
Ko mrama e i roto i tenei korerorero i %au%au, me te mahi i te $bbur taea e riro pakipaki
whnui rite iti ka horahia e pera me /weden :orgs parau haapiiraa i roto i tona hoahoa
%antasti(. 8a, kua rerek' whakaritenga e p ana ki rite.
-. Jes(h $/ NOO) .&Egge te kupuK Mhanga e matou e kore e taea te kikokiko wairangi
Pabbini(a& kati pai, kia rite ki ki te tauk9 Pabbini(a& tino e dismembered te wairua, ka de(omposed
ki maha mano nga wahi, a ka e reira i taea ai, ki te pera taata e rave rahi e taea. M
Perek' te tia]i -Zerstr. Pua. 1\< K6) e karanga i roto i tona whakahaere. i runga i te
transmigration o wairua, te $bbur he hiri ahuareka, na roto i te mngai m! ia ratou ki nga huatanga
e whai ake neiK
M,hari(&es. 8a te aha ratou e whakaaro o nga wairua o nga 7urai e karanga ana i te Papi mea
$bbur5 Patou e mau varua maha, me te noa te tangata e honoa ki te iwi nei, insonderheit i etahi wa,
-ara ka kite ia i te wairua hoa e hiahia e ia, a te Atua ki a ia er&aubet,) whina, te whakakaha ia ia, i
ahuareka, ki a ora i roto i te reira. waiho ia, engari i te runga i te mahi, e tauturu i te tenei ki a ia. te
kore, e te Atua he kia paingia te iwi ki tenei whina o te wairua ke ki te mutunga.
heages. Ko ataahua te hiri. B whakamrama ana he aha maha kei te pera taurite rite
insonderheit ia sinket 'tahi w na tino i roto i te tau i muri mai i roto ia ratou te tangata.Mahue te ke,
wairua whina kua ki a ia, a ka noho ia ki tona tahanga reira. 2hakahonore hoki te kakahu te
tangata %aahiahia i roto i te ara ataahua, no te aha te whakamoemiti he e te paari noa atu %aaitoito i te
varua o mua, he tangata whakaaro nui, te taua i te kotahi, ep - 6tiia e kore e mau, engari te ngehe
hoi ataahua m! te pono tinana-o mua5
,h. B mohio te tangata5 Ko te takanga o nga wairua tangata kua te tikanga whakapono i roto i
nga iwi maha. $ tai4o e koe te ptai ki a _ohnK M55 Ko $raia koe, Ko koe te poropitiM B mohio ana koe
ki te tangata e ng ara whakapumautia, ka mea %aautuaraa iK Mp Ko ia $raiaM M
Ahakoa kahore he tangata whakapono i roto ia tatou i te $bbur nga 7urai i tahito ra, na i te iti
rawa i a koe ng k9anga makona, e te hunga i te taua i roto i te tikanga3 anake e hiahia ana koe kihai
i ki riro mooni. B hia ng w e koutou te rongo korero e te wairua o te papa i whakawhitia ki ana
tamariki, ratou whakaoho tonu, MB tonu te wairua o te tangata nui i roto i ona konga. Ko te
tikanga ki a koutou na roto i te whakawhitia ki nga tamariki, me ng konga, ko reira te papa, ko te
kaiako e kore, kua te tikanga kotahi anake te hua rite ki te wairua o te Matua ranei.
7e maha ng p ana ki te whitinga $bbur i nga karaipiture o te mau Pabi onamata kitea i roto i
te o Bisenmenger B8X. _udenth. $$. /. >0 %%. Karangahia.
,. ) te !hanaunga o nga !airua other!or7d7: ki te ao te tikanga o tenei ao,
me te mau teitei.
Ki te ki nga wairua o te taahua, i muri ratou i riro mai i te pae okana tikanga mua,
te tiki wh'kau tikanga hou5 uatahi o nga mea katoa e kite ratou ia tatou5 $a hoki te
hono hoki ratou i roto ia ki a tatou, ka riro e te mau taime i te pae varua noa ki a
tatou, kei hoki ratou ki nga tikanga .ort e riro enei taime i te pae varua i roto i to
tatou mau ti4aturiraa, riro !rau3 ka pena tawhiti atu ki a ratou i to tatou whakaaro,
ahakoa ki te whai whi ia matou anake na tae noa pera me te taua tino mo te %aaotiraa
ahu whakamua o te mea i ratou i roto i te noa. 6tiia e kore e titiro, rongo i roto i te
tikanga o tenei ora ake hoki ratou.7eoi ano koe ite i te mahi kau noa i roto i te
whakamahi o to tatou ite, e ite tatou i3 e kite, e rongo, pera ki te korero, ki roto ki a
matou, i waho, 7eoi, e kite i to tatou kanohi, whakarongo3 ite me te mea anake i te
manawa o to tatou ite, engari e kore e manawa ahau ki a reira. Ko te mahi o ng take,
e kohikohi ana i roto i te tikanga o tenei ao inaianei ko te ki muri ia kotahi, a mo te
katoa mo a ratou. Ko te pai riro, te haamana4oraa i roto i to tatou kai .ort roto i to
tatou ite3 otiia i reira te kore e tino te kitenga, rongo ki te haamana4oraa.
Bhara i te ara anake, ka meinga rerek' hoki te h!kai o whanaunga ki te ao o te
tikanga i roto i te heke mai i teie nei. 8a katoa he rua motuhake o kanohi, taringa, me
te na oti i tona iti p#toro mokow. Kia pehea e kore e waiho reira. akitahi wh'kau
tairongo hoki tatou e to tatou kore ake i tera taha o3 Kua i tika hinga ratou i roto i ng
whakawhitinga ki te taahua, ta tatou e. Ko te tikanga e korero ana, ko te katoa i tera
taha o te ao varua i te %enua ko te ao katoa tikanga, te taputapu rongo katoa o te
whenua i roto i te kotahi me te ngtahitia hoki e taea to ratou %aaotiraa atu whakahau,
kia rite ki te ao katoa o te mahara ko te katoa /innessp+re to tatou tinana i roto ia
tatou no to ratou %aaotiraa tonu ki te whakahau3 whakawhanakehia anake e engari nga
wairua i nga wa katoa i roto i tona tikanga anake, motuhake rawa, kia rite ki konei i
mngai ia ki ng o reira, a ka whakahaua tona pnga tera taha ano, he mea e taea ki te
%aaohipa i me te mahi i. $ tua atu i nga okana tikanga o te tangata, me te kararehe,
engari ka taea e te whenua, kia atu, me te ake whnui pokap# tikanga, o nei e tika ana
e manga motuhake pea anake ki te korerotia e i ai riro tatou i wahi i roto i te heke
mai3 ahakoa i konei e p ana ki tetahi mea i roto i te ng e taea e whakaatu nei.
8a tawhiti matawhenua, me mau %aaapiapiraa tinana kei tatou i roto i ta tatou mau
whakaaturanga, karanga tatou i te reira e, ahakoa he heoi ano i roto i te tikanga o
tenei ora, e kore kia iti rite konei. 7e maero taiepa ranei i waenganui ia tatou e kore e
taea te nuku atu, kahore ki te huna. 7aere tatou i T i roto i nga mea katoa, i nga wahi
katoa e noho, ka noho i roto i nga whi teretetiera, a ka taea e whakap mai me te ki
reira konei, ano he mahara i roto i to tatou roro, ko nga wahi katoa i reira, ka rite, te
tahi mea rite, me te m!hio rite ratou ki te wahi. Ko reira te mea kahore kore o te tahi
atu taurai3 na me pehea tau e te ka whakatika mea hou e whai tika anake mo te
%au%aa rahi taahua, kua hinga. Ki te kore e whakarongo ki nga mea katoa ki te kite,
ka taea ki te pa ki a matou kia3 engari he ki he whanaunga -ng whitiwhiti) kia
hiahiatia ki te mea e kua hono i roto i teie nei ao na roto i to tatou arumia e ki taua
mea tona wawaotanga i roto i to tatou porohita o te ora ranei, i ranei kia
whakawhanakehia i runga i te kaupapa o roto i aka i teie ao i roto i te ake3 ka tatou i
matapo, me turi ki te mea katoa atu. Ano mahara i roto ia tatou ia %arii i anake
%aaotiraa atu i te ki nei ratou i roto i te whanaungatanga whanaungatanga rite ki ture o
asso(iation ari+. B pehea ana tena te tata, ka taea e te whakaako anake te heke
mai. Maha&o engari whakamrama reira ki etahi whnuitanga, ka mahara tatou i
pehea e whakaahuatia nga ari o mata (&airvoyan(e. Ko te hoki tenei, he ara o te
kitenga, rongo, ongoi, tupuna i roto i na roto i te whi whnui, me te taiepa, i roto i te
era atu ara i roto i kahore he whakamahi o wh'kau tikanga takitahi motuhake, kahore
he t#turu ng mahi rongo i te katoa3 kite akatutu anake, ki te whakaingoa i te e
whakarongo, a ano nga painga tonu o reira toia i roto i te tikanga teitei, ia ano hoki te
kahore-titiro, rongo i te aha katoa i runga i tenei taha kite, e rongo, te k!p matapo
mo te i muri3 tei reira ki runga ki te p#rongo motuhake, o te akoranga, e kore e taea te
takina i roto i te taipitopito.
B kore matou e ui, no te mea he he ptai rerek' tino tenei, e ng m!hiohio e p ana ki te
(&airvoyan(e he tika3 B %aahoho4a maitai o tatou tino ratou. Kahore ianei tenei mea i roto i teie nei
ao na ka tonu, kia reira i roto i te taahua, rite rite ranei, a kia mau ai ki na i roto i te a muri, e kore e
taea te tkaro hoki ki tenei ao ki te tahi mea rite te tahi mau taime i tenei5 8o te mea te hua o
araraa moe he tonu he hua parakore o tenei ao5 B kore ara mahara o reira haere hoki ki te tiaki i
tenei ao3 7eoi, whakataka ana e ia te take.
Ko haere i te whakaaro whnui e tatou e kore e taea e te ti4aturi ore i taua whakaae ki taua, i
whakakahore katoa te pea mo te ngakau tangata ki te %aarahi i te ite i roto i te tahi atu mau rave4a atu
i te taha o to tatou hakari mau /innesvermitte&ung no te mea hoki konei e whakakahore te hei o
tona oraraa tonu a muri ake . 7oki te 2airua e taea e ki te mate kore anake nga okana tikanga o
nianei, engari ano hoki ara te hinga roro o nianei. Ki te hiahia koe ki te mutunga, me hiahia ano
hoki tetahi i te rave4a. Ko te taiao o te tangata e whakapono, e onoono e tonu e tohe hinengaro ia i
muri i te matenga, kahore hoki ona wh'kau tikanga o nianei, me te roro, me te whakarongo tetahi
mea, e kore e kia mau te reira no te taea e tenei ara rerek' o kite he ano ki k'mu ki tenei ao3 ko wai
hoki e ia kua whakamatauria ki a ia pehea e taea te whakamatau ia e ko te arai tino i waenganui i
rua hua ranei3 mai kore te kore tatou e kite i tetahi ptaki t#turu5 A e kore e whakaaro ahau reira
pai ki te whakaaro te kore, ka matau ana hiahia i te tahi mea rerek'. 6tiia e kore ahau e mea na, e
kia pupuri i tetahi ake ng whai whitanga m! te neke atu i te p'r. B kore e taea te kite i te mea o te
ore anake te wahi e mahi hoki to tatou teitei ko te taea o te uniana me te ngkau nuitanga o p#taiao.
Ko nga mea katoa te take, te whakaaturanga o te kaiwhakaatu ia s&eepwake mutu i te iti rawa
te taatoaraa e kite ratou i roto i te ara rerek' atu i roto i mau oho te kwanatanga, me te i roto i te i
taua he e puta i roto i te pai i roto i to tatou whakaaro i runga. Ae titau ratou ia ratou i te
whanaungatanga o tenei hinengaro ki te otherwor&d&y. Anei he tuhinga torutoruK
Mai i te karaipitureK M$diosomnambu&ismus ranei noatia aut! Pi(hards moe, Xr.
JYrwitzM. Leipz. ;>0;st
98# !tai# "$outou taea kite i ahau, (ichar"P"
whakahoki ku!u# "$ite ahau rawa mrama ko koutou ia koutou
tino roroa, me koma O engari i konei ki tenei kanohi toku kore
ahau e kite ia koutou, ## e !iri kuitiG ko ahau e kite koe i
rotoX"
b. Mtaea kite koe i tetahi taha i roto i te pa,5M
A. MAue, ae, tika i tenei ra e kore e tino, a ka undu&ates reira, ka toka mea katoa i roto i ahau, i
roto i te rangi.M
/. ;<Q .. Mte aha e koutou e mohio5M
0)
A. MB mohio ana ahau ki nga mea katoa e whai tohutoro ki ahau kawea e te uiraa i roto i toku
rohe. $te au i te reira, pupuhi reira ki ahau, ano he rangi ranei, tangi ki ahau, ano ki te tangi i roto.
6u moe i te rite tino ki ahau tenei . toku e matakitaki ana rawa e taea e k!rero te roa o te katoa,
meka, me ng whanaketanga e p ana moe, a ka e i roto i te wa tino poto, maha i roto i te meneti
torutoruK - Ko ona moe, titiro ahau, i ahau, kei te te tenei moe, ahakoa i ahau whakaaro i whakaaro e
koe, ko ia M.
0) i tohua i te somnambu&ist te mea i hanga ki tona tuahine i roto i te Bisena(h i
te wa ano, ia ia ia ia i roto i te Apo&da.
?# +8: Q# "$a taea e koe e kiteP"
A# "Toku kanohi e kore e taea e kite ahau i tetahiX $ahore he
rawa, kahore kite, ite mea katoa e ahau i roto i toku wairua#"
.. Me whakamrama i reira ano atu mrama.M
A. MKa taea e au te whakamrama 7M, e kore te mea te reira te rite te mea ona moe, ... 8o te kite
koe i ki i te wairua, me te hiahia e kore auraa 6tiia e kore koutou e kite i te pono, a ka e ko te
rerek'tanga i waenganui i tono koutou kite, me te okuM
Mai i te Mmau %aaararaa i te ora te moe aut! o Auguste K. -Ka(h&er) i roto i te
Xresden ;>NO.M
?# ;F, e ai ta te somnambulistG
## "De he wairua o te he tokaima'anangaG i konei, i te ora,
mahi ia rite Dri tenei ahua o tokaima'ananga, e kua !uta i konei,
ko te huru o te te ora i reira, he mea noa i reira te hinengaro, i
roto i te tinana, ko te e kore e taea tenei, no te mea, no te
whakaaro ki te ngakau, na reira maha ta!e'ai te wairua
@7
, mahiO
tinana# "
Q)
whakatauritea hoki tenei e te somnambu&ist rite te ao o aronga ki te wairua ki
runga ake i te wairua.
?# take ++9th# "$o e kaha ki te matau ana i 'tahi atu iwi, me
te tahi atu mau Eahi i te tahi mea i roto i te ng, e hiahia ana
koe ki te mohio noa ka karanga te clue# Taunakitanga i hoatu e koe
ki a ratou, engari he tonu ake atu i te t.!ou mere#"
whakautu# "<o, tenei ko te mea ke atu, anake i roto i te tohu
nui haere# De ake Ari noa wairua, a no te mea Ya i roto i te hua
noa o te kau noa, me te haere mai ki te tkaro, me te !h'h'tanga
ki whiria, he rite !ahuhu, me te i raro i horihori# $i te ki ahau,
engari kei hea te whakaaro i roto i te r!. tata ki te wairua, he
haumaru, me te ake, engari ano hoki e kore rawa noa i taea
tinihanga# ara e tumanako ano matou ki ki i roto i te ora ki te
whai whi unim!e"e" ki katoa tikanga o to matou hinengaro, $a taea
te kite, !era ano hoki kua tenei whakaaro i te whiwhitanga ki
taua kwanatanga# "
/. 1\Q .. MZp i roto i te e tawhiti 7eoi te tirohanga o te somnambu&ist5M
A. MKahore te tawhiti kua ki te mahi i konei, no te mea e kore e te 2airua i tono mai. B taea na
pai e te Atua ki tona wairua, i tona ngako, ona matua he nga wahi, a ano e kitea e matou te
whakamrama. B noho te taua, ahakoa te somnambu&ist korero o te tahi mea i roto i te A%ri(a te tahi
mea ranei, i roto i te tua ki te te kinga, engari e te te rerek'tanga, e he mm ake ki te te tangata i
nei e matau ana ia te tahi mea i te ake tata ia. M
/. O>1 .. MB rongo koe i te moe nui i roto i te ara o mua ki nga taringa5M
A. MKa taea e ahau te whakarongo pai ki oku taringa, heoi ehara i te mea rawa pera, rite ki ke te
mau kwanatanga 3. rongo te, te ptai uaua tino taea e ahau te whakahoki kupu tonu, i mua i kua
mate atu, e kore e te whakarongo ana e titau i te rrangi roa o te karere, ki te tomo anake ki te
wairua, engari hohoro te wairua o t'nei i puta ki te rongo i roto i te taha. M
Ano, Ko teneiK ka e te ngakau teitei tatou i te whi tirotiro i te rohe mahara, ahakoa
te mahi rongo motuhake, me te inaianei kei te tango katoa te iti porohita o te ao, ka te
nuinga, e here ana mo tatou, e kore e tupu te reira i te ara, katoa ki te rohe tairongo o
te whakaaro o runga ki te tomo ki roto ki te hononga, kia reira ki te takoto tonu. enei
ano mutunga, me te tonu ake, me te ake a(tua&izing taea inaianei i te tuatahi, engari te
kupu kitea to ratou e %akangatangata, me te tohu, e ko ia anake i raro i te mau
%aataaraa o te whakap, e he hakari i tona mtauranga o mua atu, me tana pnga ki
taua whi pnga, te %aaotiraa atu ona kia whiwhi ai. Ka te tuatahi tonu te tangata ki te
mahi ki a te mea te wangawanga ia na tawhiti, me te aha tona horopaki ora mua
ngWkaunuitia, ki te mea ko tana pnga tata i runga. 7e aha e tika ana hoki i roto i
tetahi /innesvermitte&ung i roto i te wheako o te hinengaro teitei, ka hei haere i runga
i runga i te tangata whai whi ake i roto i te tukanga e p reira, pera me te mea atu i
roto i tenei tikanga. o tatou tuhaa o te matauranga, me to tatou ngkau nuitanga,
engari ka taea e whakawhnui i tua atu i a whakarerek', rite e kia kua i te reira i
runga i tenei taha o te take, me i tonu ia tatou ki te ora. Ka ako matou i te roa ake,
tomo ake ake i roto i te ao katoa o te matauranga o te wairua ki nei no tatou na roto i
ia whi t9mata riro mai he whai whitanga m! ng huatanga honotanga hou3 kia nui
noa atu te hunga kua uru nei o te whnui ng pnga o runga, na roto i te iteraa i nui
noa atu te ka ako ki te kite i te hua o te taua ki to tatou ake i ng ngkau nuitanga
pono haere te ringa i roto i te ringa3 a ka whiwhi ano hoki ki te kite pai tonu te rahi
me te teitei !wehenga o te ake. 7oki te whenua kia rite ki te tamaiti me te ako i te
tuatahi ki te matau ana huru hou, ki te whakamahi i nga moni hou, me te t9matanga,
he manene i roto i te ao hou, e hoki reira ki a tatou. Ka titiro matou unspeakab&y neke
atu i te inaianei3 engari te mea e te auraa o, he aha e rapu ana tatou i mo te ao hou5
Kia te mua -2hanga. c*$$.) 2hakat#hia whakaaro kei e te whenua e hoatu
whekau nui rongo m! te waka ki nga whetu, ka pera ano hoki e homai inaianei ia
tatou i te tirohanga atu tino i runga i te whai whitanga o te nga wairua o te taahua, i
roto i te waka o nga whetu. Ka rite ki nga wairua tupu i roto i te matauranga i roto i te
ora hou, timata ano ratou ki te riro i te mramatanga ki o tenei transportation nui ki te
whatu ki reira, me te ki te mahi. A kihai i pera hiahia, i nga whetu nga wairua o te
taahua, tona takoto titorehanga kia tuwhera kau, me te kau, me te mea taui tatou i
nga kupu, me titiro, kahore he tereina o haamana4oraa i haere nga kupu, me te kamo
ki.
Ki te hanga mana4o noa i runga i te tukanga mori nui o te whenua, me whakapono
nei tatou, e, e kia mitbetei&igt tatou i roto i te ake ano hoki konei. Ko te rite rerek' i
roto i to tatou mau %eruriraa te rere o haamana4oraa, me te tereina o whakaaro, i runga
i nga ng tukanga whnui rerek' rangi to tatou ora i roto i to tatou mau tinana
rnei. 8a rite i runga i te awa, me te whakangungu i teitei te ora i te pae varua, e te
arata4i ia tatou i roto i te, i tua atu i ki te wairua o te whenua, i nga rirotanga mai kau
noa whnui o te whenua, he mana, ia tatou e nehenehe e kore e ite i te tikanga taua i
teie nei.
$ te p#take o haamana4oraa, te wawe me te anaanatae o te hanga o te mea e i roto i
te heke mai tango mau i roto i to tatou tirohanga o te ora, me te he, i roto i te
vorweisenden me te vorwirkenden whakapakoko i roto ia tatou. 2hakawhanake te
taua kingitanga i roto ia tatou, i roto i nei whakakorea te mua i roto i te puka o
whakapakoko mahara te, a i roto i ai nga tauira o te heke mai ano. Ko te maharatanga
ki o te mua me te whakaora i te taonga ki nga whakapakoko o te heke mai me te
huatanga rahi mo te wawe, me te matapae o te heke mai. Ko te atu tino tika, nui,
atu kaha to tatou %eruriraa e, te tata, me te tutuki teitei ona ebers(hauung te hakari, i
tona mahara, i ana mana o m!hiotanga, tona kaha ki runga ki nga tikanga o te mahi,
he tauine atu nui, he n tata-pa o te mea e tupu me te kia tupu, e taea ana ki te aperaa
predetermine ia3 atu mau i te r ki o nga pito ki te pa, ka tupu, me te whakaritenga o
te tikanga. 7oki nga mea katoa puta ki roto ki taua mea i roto i te akoranga noa o to
tatou Lebenssp+re, kahore he whakaaro motuhake ki te wawe me te predestination he
kahore tino tika mutunga3 e te reira ia tatou no ni4ai te koe, ano he mea o te akoranga i
roto i te matauranga ki te tikanga me te tae ki waho e kite tatou i te tahi mea %aahiahia
i roto i tenei taenga mai. Ko i te atu i te ringa, te hapa reira tetahi wairua tahuti o ng
taurai, e kore e taea te nui reira, te hei o te "aremete, me te noho tonu i nga wa
katoa Mi&ingens, a kahore he he whi unvorbestimmbarer herekore, e taka ki waho
wawe, me te ttai katoa.
8a te mea e kitea e matou i roto i tenei i roto ia tatou, whata nui me te tino nui i
roto i te wairua teitei anake i roto i te tikanga o runga, kia tiki, kia ta tatou e ite i te
reira i roto ia tatou, ara i roto i te whai whi i te tikanga piti ki te aha kia kite ia ia. A
teitei, whnui, wawe atu anti(ipatory me te anaanatae o te mea e ki te ite i roto i tona
tirohanga o te ora, me te ki ite, ka ora, me te pai i roto i te whakapakoko
vorwirkenden vorweisenden mua i roto ia ia3 anake i roto i te pikitia i te mrama
rerek', tona tini, ivi, honu, pera me nehenehe ta tatou e kawe ki a tatou i konei i runga
i te whenua. Ahakoa ki a ia i tenei kaha e kore e te arai kore3 engari ka whakaturia e
ratou mo a ia, nui atu i mo tatou i te taiepa tautuhi i te rohe o to tatou mata, te nuinga
anake he ptaki o te rohe, i te mea tonu rawa matau ona kanohi. Ahakoa i te mea e
tenei wawe me te mua te whakarite i nga tikanga o tona tuhaa o te raveraa i mua nei
anake i te tikanga o nga haamana4oraa e kua tupu i roto i o tona ao o te raveraa, e
nehenehe e tae mai e p ana ki. A, ki te ora nei tatou i pakeke hoa o tona mahara i
roto i te auraa rawa rerek' teitei tua atu i he rite ki tenei taha, i tona hapu o te ora, i
reira tatou e i roto i nga ropu kuiti o te ora p#manawa here tonu ano, kei tatou i tera
taha o te tahi atu ihirangi katoa i runga i tenei t#ponotanga teitei, tenei matapae teitei
riro atu inaianei, ahakoa katoa ano i muri noa whanaungatanga motuhake. "ehea e
%aarahi i to tatou mahara, me to tatou Zmb&i(k i roto i te whakaaro ki te ao tirohanga,
na tae atu, me te i roto i te hononga ki to tatou wawe, me to tatou kaha
predetermining, ahakoa kahore e kore te i enei rawa, me nga rai e kore e anake o
tenei ao.
Ka rite ki tatou i teie nei ora wairua rite otherwor&d&y ara i roto i te iwi, te ao, me te
mahi, %aaite i hoki enei to tatou wawe, me to tatou predetermining3 engari e kore e
taea tetahi hanga to tatou wawe otherwor&d&y katoa, me to matou predestination i roto
i te ara ano i rite ona ake, ka rite ki kua meinga matou i, engari ia anake o etahi taha
ki runga ki rohe etahi, p'r i kawea ake i te aukati o tenei ao ki te aha te reira i te kuiti
tenei taha o te p#manawa, me te mahara ki te whi o ia he i runga i. Bngari, e kore te
wairua o tua atu i te wawe me te predetermining, te kupu, he tangata tenei-te ao nei
ngoi ana i t!na o te ora, meinga katoa o matou ake, katoa share, engari tae tona ringa
ki roto tika i roto i te etahi wahi, kia rite ki etahi whanaunga ki3 by engari rite tonu ki
'tahi atu pae i tera taha o whakaeke, rite te taua he pono i roto i te whakaaro ki te
tirohanga o te hakari. Ano he tika e rite ana te nui o te mea ratou ako i roto i a i roto i
te iwi te ao nei, te ti4aturi, atu i hurihia te wawe, me te %aaotiraa mua o nga wairua
otherwor&d&y.7e he pai, me te whakama, no te mea e taea e kore tetahi mea i ahau i
reira, a rave i te reira no te ahau.
Ka rite ki te tirohanga tawhiti, i te wawe o te taahua, te mea ra abnormerweise te tahi mau taime
te tkaro i runga i ki tenei ao, i roto i pera tae noa ki te hiahia kiia %arii i te mea ka korerotia e
rehurehu, vorbedeutenden moe &angimama4o somnambu&ist (&airvoyant. Ko te hononga o te kite
tawhiti ki te nga kino e hua i muri i te i runga, mo te taahua,, kua kitea ano hoki i roto i enei ari o
tenei ao, kia taea e koe te i roto i te whanaungatanga, ano. Ko nga rawa o te kite tawhiti, me te nga
kino kei roto i te meka te mahi ano he whaiaro-pipiri nui te hunga pono i te hua ano, e kore me hi4o
Da ranei te take i maha teka nga tirohanga tawhiti, me matapae o te somnambu&ist, pera me tera e
maharatia he i muri i nga p#rongo mua o inap! e p ana ki. he aha inaianei e he (ounter-tautohe ki
tona hononga ki te kite tawhiti tawhiti, me te nga kino, he e tetahi enei hapa i runga i te
whiwhitanga tonu pahara o te kwanatanga somnambu&isti( ki te hua otherwor&d&y, ko ana ki
runga ki te rai e kore e e ngaro ara i te taahua,, te tuhituhi e hinaaro nei. Pawa tawhiti reira e i
tetahi tere, i konei i roto i te whakah' o tenei tumu parau katoa, me te matapaki o nga mea katoa i he
ki te whakaaro ki te tango. o matou, pera me tuhia i runga, ko te kaha o tenei piha haapiiraa o te ari
e kore i te katoa i, engari kia riro ai ia mo ng take pai tohutoro noa piti ki reira, a ka kia ia kia rite
ki tona tirohanga i runga i. Ka rite ki e te taua ki te hanga i roto i te hononga ki to tatou whakaaro e
p ana ki te taahua, ki te ari whnui, ki te tetahi46ki ratou admissibi&ity tetahi, ka tohu i roto i te
whanga i muri mai -.8a, X). Kotahi anake te tauira 7ere o horo nga rawa o nga kino i te
somnambu&ist ano.
Ko te runga ake-whakahuatia Pi(hard JYrwitz ka mea a -page ;0Q o te momotuhi e rrangi) o
te tamaiti %anau i whakaaturia e ia i tawhiti, i roto i te tau 1O, ka tango te tahuri atu te taumaha rawa
tona whakarau tona whanau.
b. M7e aha koutou ka karanga ai mau aitua, Pi(hard5M
A. MKo te hua o te mua te $ti, ara ki te tupu te reira i te aroaro o nga matou i whanau, he 8, me
te mo te hononga ki a tatou ,. ki te raupapa e haere tonu horahia e, e pae hopea te aitua ko ko koutou
e matau pai ranei. aitua, engari e kore e taea e titiro ki muri e taea e ahau, a ka whakaaro inaianei, e
riro te reira matap!kere - Bhara i te e engari - no te mea ki ta e te mamae ki a koutou inaianei a he
aha e koutou inaianei, i tenei kua roa e takoto ana i te whenua, ano he. puawai, ka tupu te rakau i te
witi iti rawa o te purapura whakauaua ia tatou e ite i rite ki te whakarau o te iwi, i nga wahi hohonu
o te pouri tupu i te kopu o te tikanga -. hoki nga mea katoa e tupu taumata take iti he hakari - kahore
tpiritanga - ki te ahau i roto i toku kite o nianei -aut!) kwanatanga i roto i te heke mai, e kite
ahau i nga take haere tonu i te kotahi, me te 2airua o te Meni tu ki toku aroaro - anake karanga koe
kite wawe i reira 3p engari e kore e tino e tika ana, engari ko te reira i teie nei. M
B ai ta /. ;O0 Pi(hardK MKo e heke mai, ko te marama ara akepM
"tai. M7e aha te tikanga ki a koutou i tenei hopea nei5M
whakahoki kupu. M7e mea kanapa, a kahore kanapa, pouri, e kore e pouri. $ roto i te kupu, kia
rite ki to koutou reira, he kore e taea hopukia i te kanohi tangata, te tikanga o e ahau ona hinengaro,
e kore e taea te nohotahi tenei marama .. M
b. Mte aha e mohio ki a koutou i te heke mai5M
A. M7aere te reira i tupu i ahau e poka ke ana hei Btera i roto i te marama o te matauranga, ano he
haruru i roto i te whakarongo i te pae varua.M
$ tua atu i nga pikitia o te heke mai, titiro whakamua ki te whakatutukitanga o te
kite i roto i te ao, kua tukuna hoki to tatou ngakau i roto i te wawata %akatupu3 na e te
whakaaro, me te e %aatupu gehends tonu i roto i ta tatou mau mahara i te ao, me te i to
tatou ao i mahara hanganga hou. Peminder te ora me te ora wawata e iri ana ano he
ora i roto ia tatou tahi3 kua hoki te ora wawata me te mau taumata ano rite te mahara
pikitia ratou, e tei tauturu, engari kakahuria ana e ia i tetahi whakapakoko phantasy
tonu atu iti iho ranei haamana4oraa i taha rerek' i. Ko te rapa, teitei, taonga, kaha ko
te wairua, ko te ataahua atu, taonga, atu marama i hangaia ano tona ora wawata, a te
atu i te take aurorotanga teitei ki te whakaaro haere te ringa i roto i te ringa, i te ake
huri i te reira i roto i ki te waiho i te ora rotarota, i roto i e te parau mau o te
p#manawa ora t#turu, te pure, me %aahuru anake e whakaata.
8a inaianei ko te whakaaro o te hinengaro o runga, he aha matou i whakaritea rite
na ka karanga, ahakoa he rawa %ormative o te taumata nui ki runga ake i to matou
whakaaro, i roto i, me te i roto i tona ao mahara i roto i anake i te tauira o te mea i
roto i te heke mai ki te ite tona ao kite Ka tauturu i te hanganga hou te mumu, tika ki
te mahi, ko Br%reuung me te hanga o te aroaro o tona ora teitei iho, a tatou i rite aunoa
i te kaiwhaiw+hi i roto i teie nei oraraa teitei to tatou rauemi mahara, me to tatou
mahi %ormative i roto i te ake, i rerek' taha ki reira, a konei whai whi i teie ora mo
tatou hanga ahuareka. $ muri kua hinga nga aukati wehewehe o tenei ao mo tatou, he
kore e noa ki to tatou mau haamana4oraa, me to tatou mahi pohewa o ia momo i roto
ano ia tatou, engari e mahi wawao i roto i te mahara ki, me te wawata ora whnui o te
whakaaro o runga reira, te hanga i te reira ki te hanganga hou i roto i te tauturu i to
tatou taunekeneke . Bngari o nga ringa rauemi, kua ngaro tatou i nga ringa o te mahi
ake i te pae varua, me te auaha i kakahu ano takai katoa rite i roto i te katinga
embryoni(, e kore i taea nei te timata ano inaianei ki te kia kaha, ki hihiri, me ng
taunekeneke tahi ki te atu ki te ua. 8a ka ki tenei ao wawata o te hinengaro teitei, i
roto i nei whi tatou i ki tona taumata teitei, kia rite ki te mrama rawa rerek', taonga,
ataahua, nui, kua mau atu i te iti o te ao wawata ao o to matou hinengaro, i nga
bud&ings iti e oroko ki tua atu i teie nei ki te a muri ake nei ki te mahi ano he manga i
runga i te rakau o te ora hou, me te pua. e ataahua tamata tamau noa tatou i te ite ia
tatou i te rangi i mua nei ki to tatou, kuiti, whakaaro tonu iti rawakore3 te nui, nui atu
kaha, tokonga ake taonga o te hinengaro ki runga ia tatou, he tonu pai3 a hei utu mo te
mea kei te mahi inaianei to tatou whakaaro i roto ano, mea ana ki a matou i te ao
anake o ng hanganga kau, tatou i anake e taea te rangi rite tonu ki te wawetia hanga
ki roto, Ko te aha te pnga o te whakaaro o te hinengaro teitei i roto ano, ki a matou
te ao o teitei mau te mea ki te waiho ae te ao o te mau teitei mo tatou3 te ite nei tatou i
roto i te whakaaro o te ngakau ki runga ia matou o te rangi, me te pono, a ka hanga ki
ano i roto i tenei rangi i te tauturu.
6ia mau, i muri i to tatou i te mau grei%&i(he o nianei i raro, a muri ia matou, e ora
tatou i roto i te ao o te mahara, me te whakaaro ano he mau hou teitei, tahanga anake,
a heoi ano i roto i te kingitanga o to tatou iho ao ngoikore, engari ko te katoa, he
kaha, taonga, ki tonu i, te tae, whakahau i roto i te tikanga nui o te mahara, me te ao
wawata o te whakaaro o runga, ki te nei kua uakina ana e matou i nga kuwaha, i roto i
ta tatou e kitea tetahi ki tetahi ki %igures to tatou mahara ratou, i roto i, me te ki runga
nei tatou i teie nei ki te ora me te mahi.
o tatou ao mahara ki, me te wawata iti o nianei kua ona mau i roto ano. 8o te tau
katoa putanga reira, tahuri, ka e hanga ana, ko te mau pono tenei. _ust pera, ka puta
tatou i roto i te ao mahara ki, me te wawata o te ngakau teitei, tahuri, ka e hanga ana,
ko te mau pono mo tatou tenei3 a e nehenehe ia tatou ia kore e hanga i taua mea i te
ari o te tiwhikete.
onu mau tonu to tatou mahi i roto i a ki te mau otherwor&d&y i raro i te tikanga me
te arata4iraa o te hinengaro teitei. Ko %e&e ia e tona tu%aa o te ora ringa te oraora e, na
roto i te whakawh+nui tera taha o tatou, tika i tua atu i roto i te tikanga ki runga ake i
tenei taha3 a anake e taea te toa i te %akatupu i roto i ta tatou e mahi i tua atu, te
rrangi, me te pupuri i ki te mea tatou e tukua tatou i roto i tona wairua, kia taea e
tetahi tahuri ki te taha o whims wairangi, ranei, he mea he poauau me te kino, engari
te hopea hoki ki raro, i roto i te raupapa whnui pau.
$ roto i te whakaaro ki te huru o te mau tautoko i te ao teitei wawata e %arereihia e tatou i ano he
hononga o te kwanatanga somnambu&isti( ki te hua otherwor&d&y hoki3 whakaratohia tata i te
kitenga ki te hiri o te vairaa mau, e he maha rawa ataahua, a ka e whakaarotia i te ratou rite te ari
tiretiera somnambu&ist katoa.
8o iti Ko te whakaaro /weden :orgs ki pinepine pa ki tatou i konei.
Ko te mea ano ki te puta atu i te hanganga wawata-rite o te ao o runga, e takoto noa
i roto i teie nei ao teitei ki te te t9ariari, me ka haere mai to ratou wa ki te tika, ka te
tono ano ki te mahi tauira o te aha te heke mai raro i roto i te Ka ite te ao, me te
hiahia ki te whai i te vividness me te mau o te mau varua otherwor&d&y rite to ratou
ake ahua ki reira. Ko te hunga hanganga i te whakaaro teitei i roto i te tikanga ki te
aroaro o te taro tunua, ka koa ratou anake i roto i te rangi, i te i riro ia tatou i runga i
tenei taha o te kahore noa i te huru hemo ranei i roto i to tatou whakaaro. Mahi 'nei
tauira nei titiro whakamua ki te iteraa, e tohu te purapura i ruia e te hoki i roto i teie
nei ao ki te whakaora i te witi hou mo te taro o te rangi. 7oki nga mahara o nga
Ans(hau&i(hkeiten o tenei ao ki o ratou kai .ort o te konei, ka noho ko te mea
taketake o te wawata pakeke katoa o te taahua,. B rua, 7eoi, taro me te purapura, te
taua mau i roto i te tikanga o te taahua,. $ roto i tenei te %aatura tatou e i roto i te
taahua,, he aha i roto i te ao i teie tirohanga taha anake kia tino i roto i te heke mai,
kia rite ki ahau tino puta i roto i te hakari. 8eke matou me te mahi ki tua atu ki nga
tauira, whakapakoko tauira o te mea i konei i runga i te whenua ki te tohu o te kitenga
pehea te tahi mea i roto i te tikanga teitei kua mau, a ki te paetae o te ora taumauri ka
e wahi, rite i roto i te i roto i te ao nei, e to tatou i raro i ranei i muri ia ia matou. Ko te
kkahu o te whakaaro teitei engari haere ki reira, ki te hunga e whangai hoki i te
whanaketanga o tenei ao i runga i te kaupapa o tenei Ausbaues, di, i nga wa katoa ki
te whakakotahi i te hanganga e mahi ki anake ki te whakawhnui i te taahua, ano ki
te ao pai.
o tatou rotarota katoa o tenei taha, ko te noa, he whakaaro iti i te wa ano, ka
whakakitea teitei te mau wawata o te taahua,, i te pai i te wa ano e mau ana i roto ia
ratou, a me te taua vairaa mau, me te kingitanga kupu hanga te ao o mahara tau o te
whinga i tenei taha o te mua, me te mahi tauira ki te whakaoti i te tenei .uture taha i
nga wa katoa , rite noa to tatou ao wawata iti ao whiti i taua kotahi te rapu ana i roto
ia ia, ka ki te ao o te mahara o te mua, me te ao pai o te heke mai3 heoi tutuki anake i
roto i te ao o te tokonga. Ko te taahua, i te rangi te engari i taua wahi i riro i te pono
rotarota ano mau, worein i te ora i runga i tenei taha o te mua i roto i tona hua
mahara, i runga i tenei taha o .uture i roto i tona tauira i roto i te kikokiko, ka haere
ki raro, a ka i roto i, me te ki tenei ao, a ka mahi matou i roto i te taahua, ano
ki. 6tiia i roto i nga mahi whiti tino ataahua whakahaere he whakawa, i te i te kino,
ko te raro ki te pnga ! rtau te kia teitei, pera he pera hanahana, e ataahua te mahi
whiti nga atu he te take, kia ara te kino i roto i te noa4tu o taua ao ataahua, me te
nehenehe o te taahua,, te wahi e ia wahi, e kore e tumanako, tera e kia ia koa o
ratou3 B hngai ana ratou ataahua nui, me te hanahana ki to tatou tirohanga i teie nei
no te ora kei te ia i roto i te kaihoroi tautukunga ki te whakawa teitei. 7oki i te kino o
te rangi e kore rangi, ahakoa e, te ora e ia ki a taua mea no te mea ko ia ki te rangi,
me te reira i te rangi ki a ia.Anake te rangi he kaha rawa ake i ia, me whakamua a
taruke ana pai ki te tango i te wahi i te pae hopea, ko ia i raro pai mua ia ia ki tona
kia. B tenei Bngari ki te whakaaro i mua.
B mea nahea te ng inaianei tawhiti5 Ko te wairua o te %enua nei, he wairua tetahi e
toa i roto i te whanau tonu te iwi hou whiwhi whakaaro hou, ara ara o titiro i te ao e te
hunga tika ka rite ki maha t9matanga hou roto tona kunenga atu. Ko te putanga o enei
mau varua he tika ki te horopaki whnui teitei, e taea ia tatou te whai i roto i tenei
ao. 6tiia i muri i te ao o te mau varua o tenei ao tonu 7e wairua o te taahua,, i
whakatika i nga wairua o tenei ao te ao, kia rite ki te ao o ta tatou mau haamana4oraa,
me e i to tatou mahara he angitu hei pakeke, te tkaro i muri i to tatou ao te raveraa
katoa i ai e ratou anake puta, engari e kore e wehea e rua i ia atu. Ko nga wairua o te
taahua, e whatu, ka titiro noa atu ki roto ki tenei taha i roto i to tatou oraraa pehea te
ao o to tatou haamana4oraa i roto i te ao o to tatou tirohanga3rite noa tatou i roto i te
tapa4o itea kore e te takitahi, e whiria ana i te mau haamana4oraa e taea rerek' takitahi,
na e nehenehe ia o noa atu pera tatou i roto i to tatou oraraa o nianei taumauri te mea
whiria, me te ki mahi o te wairua o te ao atu i roto ia tatou, %aka%o4ituitui ki te
wehewehe 3 engari ko te wairua ratou e taea e mea kia rere ke. enei mahi o nga
2airua e o te ake ki a matou e tauturu ia te hanga i kua tatou i konei i raro, a tahuri ki
a koutou ki roto ki te tahi mea hau atu i te noa titorehanga taata. Kei te hoki te mahi
k' matou ki te iti ake kotahi i roto i te ake. Ki te ora te raveraa e haamata Da tatou i te
ora whakaaro te whakamutu ia tatou. Kua whai whi hoki te whanaketanga o enei
whakaaro i roto ia tatou, engari ko te mate. Bngari, tatou i tonu noho hei t#papa m!
kunenga atu o nga wairua o te taahua,. 7aere nga wairua o te taahua, engari e kore i
roto ia tatou, kaua hoki e matou ki a ratou i raro i ranei i runga i. 8o te mea ite tatou i
to ratou mahi i roto i te rite tonu ia tatou i rite te whakapuaki i ratou i te reira i roto ia
tatou, pera ano me tangohanga3 engari ite ratou i te reira ei te whakaputa i roto ia
tatou. Kohikohi matou me te tukatuka i te pnga o te taua., $ roto i to tatou tikanga, te
%aaite ratou i te taua i roto i to ratou manakohia e 7e maha wairua o te ture taahua, o
nga whrangi katoa i roto i ia o tatou i roto i taua mea3 a nga wairua o te tawhito ki
maha o tatou, me ng wheako ia to tatou (ounter-pnga pnga. Pite rite tomo ratou ki
roto ki a matou, ratou ako hoki atu te %aaotiraa i to tatou patapatai. Ko te tuwhera ake
ki nga wairua o te taahua,, ki te riro whakaaro hou i reira te ao katoa, tinana i runga i
te whenua3 Kei te kore e herea ana ratou e aukati tinana i konei me tatou, heoi e kore
e manaaki i o nga rai konei, a ka whakatau te reira i te rave4a rahi %aahoho4a i te ara i
roto i noho ai i mua e ratou to ratou tirohanga o te ora.Kei te whai whi hoki rtou i
roto i te awheawhe o te hinengaro o runga, i te wahi whatu te heke mai o tenei ao te,
o wawe, me te anaanatae o te mea e tupu i konei ki runga ki te whenua3 ahakoa e kore
e he ki nga aukati kotahi tenei.
Kia te mau o te ao tirohanga o nianei rite te hopukanga atu ana e ia ki to tatou mau
ite te ao nei, me o matou ringa he taunaki i, takoto i muri i nga wairua o te taahua,,
t9mata ratou i roto i te i te, ng t#momo tohutoro hou ki te mua, engari teitei mau ki te
ora, me te e whatu i roto i te e nga whakapakoko mahara o te mua, nga tikanga .ort o
te hakari, tae atu ki te tauira o te mau ao a muri ake, a tae noa ki te roha haerenga me
te whakahoutanga i te taha o to tatou mahi pohewa rite, engari te hanganga o te
raranga mau teitei, mahi .ree&an(e o te ake tumu parau. Ara, e kore anake te tika te
hinengaro takitahi, engari ko te katoa hinga i roto i te ao varua teitei o te konei, a
tetahi wahi hoki, ko tetahi wahi atu, me tetahi wahi hanganga vorspiege&nden, tae atu
te hunga e whakatika anake i roto i te marama o runga o wa te taahua, me te haere
atu atu mau otherwor&d&y te tono3 i ia takitahi, engari anake mahi i roto i tetahi atu ara
i tenei mau, me te whanga whi. 8a ka puawai teitei o te mau tenei-ao te, ahakoa
tonu tenei mau teitei, i, pera me te mea i nga wa katoa whakawhanake gehends i roto
i te hononga, me tona pakiaka ki te tino tonu teitei.
Contribuu a millorar la traducci
Ki te he haputanga p'nei o
te p o tenei ao ki te ake ko te
hoki inaianei ia tatou i te wangawanga e ko etahi he, e taea e kore e he, rite ti4a ia
tatou ia, reira, kua te ra kotahi e haere ki raro ano, no te mea tatou e, engari kotahi
hanga, anake i taea e noho ake ake te ake kua-. Ki te kia haere nga mea katoa hoki ki
te taua kwanatanga anake puta i ai reira rite ki te ao, me te wairua e kore e hokona
mahi. 8o te mea anake e ako atu tatou i te wairua o runga i roto ia ia, e whakatika ia
ara teitei. Ka haere matou ki waho ano, ka ano, e timata ano ia i te timatanga. 8a toa
ia atu te ringa, i roto i te hou ake wairua whaiaro mahara-teuteu4i tonu t9matanga hou
o te whanaketanga teitei o tona whaiaro mahara-, engari i waho te te pai i hanga e ia
te taha o te mua ki te hoatu ake ano, ia rite ki kaua i roto i te kohinga o nga mua, me
te waka o te mua nga wairua hou nga hua katoa ake ara piki.
**'''. )ai i te turanga tinana o te ora i mua nei.
B tatou i to tatou titauraa tawhiti pai whakahaua ki te taha wairua o to tatou oraraa i
mua nei, me te ptai marie e te atu te tinana atu ka whakahoki ranei oti. ango tatou i
enei whrangi tinana inaianei o%i ange kanohi. Ara, whakaaro tatou i te tuatahi, kia
rite ki te hua ki runga ki o matou whakaaro te ao nei, na, rite kitea ki nga wairua o te
taahua, ano. Kei te whakakitea te reira e aratau e rua he tino rerek'.Kia pehea te kore
i taea e ratou5 Ahakoa he e rua, ki te puta te mea ano, engari ko tenei taha, me te
t#ranga o te tirohanga he tino rerek', !rite whakaaro ara o te hunga e ki runga. 8a o
te akoranga me kore ki te rua tino rerek' te titiro atu. 8a miharo tatou i te t9matanga e
kore e ki a matou, ki te to tatou tinana ake nei te t9matanga, ar, mo to tatou whi te
ao nei o te tirohanga, he hakari ano i roto i te puka %orm&essness ranei, e puta i roto i
te ngoikoretanga rawa ki te whakaputanga o to tatou tinana reira. Ko roto i te meka
anake i roto i to tatou ti4araa i teie nei te ngoikoretanga, 7eoi. Me pehea e riro te reira
ki te he mea hanga iti, hei utu mo haukotia ia tatou rite %aaruru tatou i te tahi e te tahi
atu, e kia karapotia e te to tatou tinana waho, e kite noa pea te reira i to tatou hua rite
kite tatou i a ratou5 B ara kite te reira i tetahi o to matou hua, engari he whakatY ake
tonu hauwarea o ng p#tau, korere, ng, me 'tahi atu 6tiia to tatou he ahua, engari
kia kite ratou, me whakaaro te tangata te tangata i roto i nga tikanga i raro i ai iwi
inaianei tika tahi i te tahi e kaha ki te tiaki i. 8a, kia puta ia tatou i te (orporea&ity o
nga wairua o te taahua, i te tirohanga taha i roto i te he poturi, ahua trewa, no te
Text original
mea tatou e orotahi i raro i ng huatanga kino whakaaro ratou i te reira. 6tiia ki te e
ara tatou e matou ki te whakaaro otherwor&d&y i runga i nga tikanga i raro i ai ara
whakaaro i nga wairua o te taahua, i tenei ra, e te hunga o te akoranga ke atu i taua o
te o%a4i taahiraa taha te ritenga, ka hoatu ano hoki a tatou he ahua hanga o heke mai
(orporea&ity. 7eoi, he hoki tatou te hunga e tonu i runga i diesseitigem tirotiro i te
whakaputanga o tenei t# tata atu nui atu i te tahi atu, me te tirotiro ki runga ki tenei
whi kia rite ki te turanga %au%aa, me te huru i te aratau iho, i te mea te wairua o te
taahua, mo reira, kia kua ki te whakaara i te k!rero ona.
Ko te kitea whnui e me tika kitea i to tatou natura tinana ake nei i te puka tika,
ehara i te mea e taea te tango ia tatou i te whi o te tirohanga, me te ki nga piha ka
mau o te taahua, ano hoki, te kaimahi tia4i ki te whakamrama he aha tatou i rave i te
i teie nei o te taata otherwor&d&y whakapono tetahi ki te kite, ahakoa o reira, ae noho i
roto ia tatou, me te mahi, a pehea i reira i te whakaaro i taea whakatika e ratou i roto i
te rangi tawhiti, honoa ao tawhiti, mai ratou ia %aaite i tonu ano te whare o te whenua
ki a matou, i nga ruma ano i roto i te reira ki noho a matou, pera e kore e taea e matou
te titiro me te pa kore ana e kite i te tinana o nga wairua otherwor&d&y me te pa. Ko te
aha tatou e kite inaianei reira, ka pa ki reira, a ka pehea kite tatou i te reira, e pa ki
reira, te mea te reira ki a tatou e kore e te ahua e taea e no reira ki te oraraa takitahi,
rite e kitea ki te hunga i ara ki te t#ranga otherwor&d&y me te oraraa i mua nei .
+. )ai te ph:sica7it: other!or7d7: rite te 2hua ki runga ki diesseitigem t;ranga.
Kia tatou te tuatahi i roto i nga whakaaro e whai ake nei e kore arahi i te %aaauraa i
kore i nei i taka tatou. Ko matou ko te mea te ite nei tatou i raro i to ratou arata4iraa,
tika ake nei i te tahi atu ng.
7eoi, he pikitia i roto i to koutou ngakau te, mahi i te reira i roto i raru, a uaua ki
roto ki te tinana nui, e ki te inu anake ai ano me te ope kia nuinga koutou roro hoki,
reira te hopoia e %aatupu i te tauiraa hou, te raupapa, te auraa i roto i te hanga, me te
neke , he aha te he, e nehenehe ia tatou, ki te kahore te whai ia ratou, engari ki runga
ki te etahi rohe ki te mutunga, ko3 he te tikanga huringa, e kore te auraa pahemo atu,
rite te hoho4a haere, te pnga na(hb&eibt me te maoro, a aru ana i te mahara o te
whakapakoko kua piri i teie nei, na tawhiti reira i te tpiritanga ki te i4o e hiahiatia ana
tonu. A, ki te whakarerek'tanga katoa, whakahau, p#tahi hanga a mama o rerek'
whakapakoko, i runga i te tahi i te tahi i roto i te whi i taua o te roro, engari rarua, i
takirimatia te ake e kore e meatia e, pera me iti rite ki ngaru pata kohatu i roto i te
apoo ranei3 ko te kupu i te roro mahi whiwhi anake taonga, kaitahi, me te ake tino
tika, a ka nga mau haamana4oraa haere mai i te taha i roto i te waka tino noa. $a
tirohanga hou i hanga ki to ratou porohita hou o ng pnga i roto i te roro, me te mau
mai i te tupu hou o te whanaketanga i roto i te taua, ka kawea reira haere mai te
2airua. A rite ng pnga e mahue i te tapa4o itea ia matou tonu na marama, na iti
waho tra(eab&e, ka tau ana puta, engari ko te mahara ano kua takoto tu4asino reira, a
to ratou natura wairua piri ki reira.
Ko te kore te tangata, ia ia ia e tu i roto i te ora taumauri, i te mano ara i roto i te
tinana nui, ano i te moni whakatupu anake inu, me ope ki a ia, ina koa te wahi roro te
mana tuku runga o te whenua tauhohe, i hanga ki reira i roto i te pnga, me te mahi i
te huringa hou, te raupapa, te auraa i roto i te hanga, me te korikori, e kore e haere
pera me te tangata e haere, te na(hb&eibt me te na(hwir%t, a ki te ai hono inaianei tana
oranga wairua ake nei, e hiahiatia ana tonu tae noa ki te tpiritanga ki te rauemi. A, ki
te whakarerek'tanga katoa, whakahau, p#tahi hanga, ka mariri e te tangata rerek' i
roto i te taua whi i te taha tetahi whawhai3 engari rii, e kore i takirimatia te mahi i
runga i tetahi, nui atu i ngaru i roto i te apoo3 te whi o runga o te whenua pera e mahi
anake whiwhi taonga, kaitahi, me te ake tino tika, a ka nga wairua haere mai i te taha
i roto i te waka tino noa. "atu ia tangata hou ki roto ki te porohita hou o ng pnga i
roto i te ao, me te mau mai i te maioha hou o te whanaketanga i roto i te taua, ka
kawea reira te 2airua tae mai. A, ki te te m!rehu o ona pnga ora taumauri puta tonu
ia matou na marama, na iti waho tra(eab&e me te graspab&e, engari e ia ia te ra kotahi i
whakaritea i reira, no te piri ki reira i te ora taumauri puta ke i roto i te mahara o te
ora, a tona natura wairua.
7oki te whanaketanga motuhake o tenei %aaauraa, e te mea ta tatou e ore e tetahi %aaauraa i etahi
wahi, kua ki te kakahu ano i te nama. B kore te mea pono i roto i te meka aha, he hoki ki konei, e
kore e taea te tango i roto i te mau hopearaa. 6tiia e kore matou e haere ki te k!rero miki atu
ona. avini te %aaauraa i runga ia tatou i te katoa noa mo nga ng tuatahi o atu kitenga hngai.
7eoi, i roto i te kia raingia 'tahi whakahe %arereiraa ranei e taea te hanga i te taha whaiaroaro
o tenei %aaauraa e kore te tapiritia huatanga.
Ko te tikanga he hakari reira i te reira ei te mea ki te mana4o o te whakapakoko i roto i te
kanohi. Ano anake i roto i te pnga .ort, te whakawhnui i te reira ki te roro, haere mai peh' Ko te
mea t#turu, ko te e kore ratou e ahei te haere ki waho o te horopaki o te retina, me te kupu i te
whakapakoko ki te roro mahi, me te roto i tenei ki te toenga o te tinana ki te oranga3 me te tangata e
taea ora, me te t9ariari tino sentient anake i roto i te horopaki o te rahi katoa, a konei, i roto i ng
whi o runga o te whenua, e ia te tuatahi i rongo, engari e kore e noa i te pnga .ort e haere ana i a
ia ki reira, he ora, me te sentient tonu. 2henua noa e te horopaki o te retina mea %au%aa ki te roro,
me 'tahi atu tinana ano, te retina mahi whakatika ta ratou, rerek'tanga i roto i te hononga ki te
rerek'tanga i roto i te roro me 'tahi atu tinana, aru i te whnui ake hanga m!hiotanga3 engari e nga
rerek'tanga i roto i te retina, kia rite ki te roa rite ratou i roto i te whakapakoko o te ia i roto i te
horopaki i taua, e whai whi kahore ki te iteraa i, he whakaatu i roto i tetahi ara. Ko te
whakapakoko i roto i te kanohi tika ka tika ki te tiki i te mana4o i runga i te r'hita tetahi rite te
hononga kaha ki te roro, me 'tahi atu tinana ki te hoatu ia ratou ki te mahara whnui i roto i te
whanaungatanga, me te ki te waho o tenei hononga o sensation kihai i k!rero i taea e, pera ko te p
ana ki te mea tupu i roto i tenei hononga, e kore e watea. Ko ke i roto ano ki te whakapono e te
kitenga o anake ka t9mata i muri i te kanohi3 a kotahi kia i te iti rawa te mea e kite i te roro, engari
titiro te reira i roto i te kanohi, p'r i te teitei te no tatou i ki nei, e kite i roto i a matou. Ka taea te
ara ka hapu te retina, ano he wahi o te roro, me te tata tonu nei i maha tangohia e te physio&ogists
ara na. $ te tirohanga tata taea te te mea mngai riteK Ka rite ki te roa rite te whakapakoko, ko roto i
te kanohi, maka ana ng pnga .ort ki te roro, kahore motuhake, me te wehe i nga pnga o
au%%abare sensate te whakapakoko3 nga mea katoa e haere i runga i roto i te taua tirohanga, a ka
tonu nga whakarerek'tanga tirotiro gehends e rai mahi te huringa apataki iho e hoki mrama tohe
nga pnga o te p#manawa .ort tata, ano he %akamanatu3 anake, no te haere i te tirohanga katoa i roto
i nga pnga o to ratou oraraa o mua .ort, a ka taea e puta ona ng huringa takitahi, me te tino rite ki
te %akamanatu3 ahakoa e kore e anake i raro i te Mittun kia whakaaro rite ki te hua o te p#manawa
ora whnui roro, aru e te here o to tatou ora noa i te pae varua. 6 enei, me riro i te mau hopearaa rite
ki te wawao reira. $ roto i te pera ano, na te roa rite te tangata kei te runga i te whenua, karanga i ona
ng pnga i roto i te ao e haati nei ia ratou, a kahore he whaiaro, motu ke i te mahara e no ki tona
ora taumauri, au%%abares mahara o te taua whakaaturanga3 nga mea katoa e haere i roto i te mahara
o tenei tirohanga i runga i te ora ki, a tae noa ki te kahore o ratou whakawhitiwhitinga tirohanga o te
ora, i te .ort pnga haerenga mai o te ora mua tonu tapoko ki roto ki un(ons(iousness m te mahi
whakarerek'tanga o te ora maitai e ano mahara3 tae noa ki e ara mai mutunga o te ora p#manawa te
mahara o te ora3 ahakoa kia pai anake i raro i te Mittun kore e tika kia whakaarohia kia rite ki te hua
o tona ora o mua ora p#manawa i roto i te whnui, i te raro ki te wairua whnui te ora i tenei
mahara, ara3 Me riro i te mau hopearaa e rau i tona ora taumauri i tenei ora whnui rite te whai whi
ki roto.
Ko tenei te mea piri to matou whakaaro i roto i te taahua,, i te porohita o pnga,
me mahi, katoa i runga i tenei taha tiki ki te patua, he rite ki te o nianei kahore
tinana3 rite mahara ki te oraraa o e kore te o nianei nga taua ake nei. Ko te ngakau
kia noa i roto i te taahua,, reira me waiho hei te tinana3 e kore e taea te herea ia ki te
i taua puranga tata mea rite inaianei3 engari kia noa ka haere i te wairua i roto i te
Znderground, e te mau nei nekenekehia, a me whai i te tautoko tinana ano he
herekore t'n.
Mea koe e p ana kiK Ko toku roro he whakamiharo whakawhanakehia, ka
deve&opab&e whare, ano he mano tini o miro whiria tahi una4una, me nga mano e awa
toto i waenganui ia ratou3 e kore ai e haere ana te katoa i runga i ona huarahi ma, a he
aha haere ki runga ki taua mea, ka taea e hoki no te mea i tona ara. Kua tauruatia i
homai te whakaaro ki te kanohi i te e te mea haere i runga i roto i te hinengaro, i te
ona pnga tonu tino i roto i te roro kia whakaata hoki. Pite te poari o te roro ki
rerek'. 8a, ko taua anake hanga taea te mahara. e kore i taua, he mea whakamiharo,
a whakamiharo tauruatia ki te kanohi te tikanga o te mahara roro e kore e taea e
whakatika, a ka hiahia hoki na haere mai nui pnga i te kanohi. Ko te aha te ao
whakaaro ahau ki nei i te porohita o toku pnga, me te mahi, rite, e tatari ai ahau, i
taea noa e te ora whakamahara o toku tika ki te meka na i roto ia ia, ka, ano, he
whakawhanake ake, me te deve&opab&e i roto i te teitei tikanga ora mahara i ahau e
arahi i roto i ahau inaianei5 Ko te huinga titau engari ano %aaineineraa atu rauangi ki
te mahi. 7e aha tohu, he aha e p ana ki e horo4a nei a tawhio noa ahau i te
whakahaere wh9whiwhi o toku roro i roto i te ao3 he aha hanga ratou e taea te %ariiraa
i te whakaata !rite marama o toku tirohanga i roto i te ora, kia rite ki toku roro i toku
tirohanga5
Ko pehea, mo te ao, te %enua i te ao i runga rawa i roto i te porohita o koutou pnga,
me te mahi haere i te tuatahi, whakawhanakehia te iti whakamiharo me te kingitanga
deve&opab&e atu tou roro, e iho noa i te wahi iti o taua mea, a e p ana ki iti ki ko
koutou e p ana ki a koutou, mating&y a urutau reira no te %arii i te !hakitia o to
koutou oranga i roto i te pnga, me te mahi3 a iti e p ana ki te ora i to te mahi koutou,
ka anake te ora i roto i o ia ia, he mea whakairi ki runga ki a ia5 $ roto i to outou mau
%eruriraa tetahi, engari miro ma, te tetahi, me te atu, i waenganui i te ng whero, te
tetahi rite te atu3 engari waho te ao ki te whenua, moana, i roto i te kari, te ngahere,
mara, nga pa, kei te ki te puawai, rakau, kararehe, te tangata, ai ki te rau, uaua, uaua,
ka raru ko3 haere te roha ki einze&ste, a ano te whatu nga mea katoa ki roto ki te ora
tino katoa, hono tetahi wahi ki te whanaunga taketake whnui o te natura te %enua nei,
a tetahi wahi i te whanaunga teitei o te tangata i roto i te hahi, me te ahua, hokohoko,
panoni3 te mea mahi no te mea e kore nga mea katoa i roto i ia atu, e kore taua mea
whakakapi ki ia atu, e kore e aha i reira mo nga mano awhiowhio te ara, hoki i te
tikanga mano-puninga o te waka. Kua maha kite matou i te reira i mua. $ roto i teie
nei oraraa katoa ki tonu ki roto koe i papaki te porohita o koutou pnga, me te toi, he
whakahaere e ng kotahi piriona roro iwi ki nga kaupapa e noho o te iwi i roto i te
reira, no te mea koutou roro kia rite ki te nui e p ana ki ng miro. 8a ka mea katoa
kei roto reira noa, me te tawhiti me te nui, ahakoa, te iti me te katoa, piri herea, ka
herea ki runga i roto i o koutou roro. A kia iti ahei atu tou iti tenei whakahaere
nui3 whakaarahia iti iho i te i tona wahi iti te katoa5 Me kia harakore te %ariiraa i to
koutou oranga i roto i te pnga, me mahi p'r hoki, kia rite ki tenei iho noa puta mai
koutou he i roto i te reira ratou, i hanga noa koutou i to ratou ahua ake5
Ki te hiahia koe ki te mutu i te tirohanga noa, pono e te whenua katoa, kia tika te
mea hanga mate, a pai ai kia kotahi ki te ui, pehea ko wai ratou e nehenehe e he mate
ratou, e toku ora kakahu ake nei. Kite koe i teie nei e te pai ki te matau ana ko reira
rerek' ki te whenua, ehara i te mea mate pararopi, engari he mea teitei ora organi( atu
koe. 8a, ko te heke mai ki te whakapono i roto i to outou oraraa e kore i roto i te noa,
te mea ta outou i haapii i roto i te ora o te whenua. Ae, pono e te whenua he mea
mate, na, me pehea e tango to outou ananahi pakiaka i roto i tona ora, ka tou hakari
ka5 $ roto i te te kohatu ki roto ki reira, i taea e koutou mohio kahore he tikanga o to
koutou .ort i mua nei te pupuri i, me te whakawhanake i ng ratonga whakaputa rite
iti hei p#manawa nga tikanga o to ratou noa atu, me te whakawhanake tonu hei
whakamahara i roto i te roro o te kohatu. Ko Ko te whenua, he tinana teitei waituhi
rite koutou inaianei, kia taea pea hutia te whanaketanga teitei o to outou oraraa i roto i
te reira, a ka mahi ki ake whaiaro whanaketanga-a ratou. Ka rite ki whakakitea e te
taha wairua, me te tinana o te hononga i waenganui i te kopu o te ora o te whenua, me
to tatou iho mau oraraa i mua nei. $ roto i rua kite tatou i ng toronga atu o to tatou
ora te ao nei i roto i taua i te toronga k' i roto i te aroaro i tera taha o tatou, ki tenei i
roto i te heke mai. Kua Li%e runga i te whenua, kua keri i roto i te aroaro o na to
koutou taha tenei, kia rite ki to koutou ora i mua nei i roto i te heke mai. te kore e
motuhake, engari urutomo tenei ao. Ko no to outou oraraa i mua nei ki te whenua
ano, a pera to koutou ora inaianei he wahi waiwai tika o te ora katoa i runga i te
whenua pera me i roto i te hakari, i roto i te heke mai. Ko te ora o te whenua, no
koutou ki te heke mai, ka e koutou kia whai whi koe he taha atawhai teitei o tona ora
katoa atu i te kotahi i roto i nei e mau i teie nei koutou ki runga. B hiahiatia ana i to
outou ora i mua nei, me tona Letzig teitei ora teitei, me te k9 i te katoa i t'tahi. Ki te
mate, kia rite ki o ratou o te tikanga whakaaro ki a koutou, na e te mea hoki i te
whenua, i runga i o koutou wairua ki tenei ora ano hoki ki a koutou, ka hinga nga
mea katoa i runga i to outou oraraa te raveraa te nuinga kau noa reira3 engari kei te
%a%au ano kahore ki runga ake i taua i, te whenua kia rite ki ta matou i kite mua i te
reira.
7oki to matou porohita o pnga, me mahi, me konei ki te tautoko i to tatou heke
mai ko te mea katoa mea tonu ia tatou ki a tatou ki te marama, me te rangi, me te
oneone, i roto i te tangata, me te iwi takitahi i roto i te, i roto i te utua%are e, hahi me
te kwanatanga, i roto i te toi me te p#taiao i roto i te mahi , kupu, ng momotuhi, me
nga mea katoa e tae mai na roto i tatou i tatou, i roto i te puku, me te i roto i te tangi, i
te mrama eGp&oitab&e anake ranei pnga. Katoa anake e kore e kiia tata4itahi, engari
ko te horopaki o reira mea katoa kei te kawe i te waeine o te mau tonu taua wairua, i
te kaha anake i roto i te whakawhanake i tenei hononga.
8o mahi ia anaana ia tatou i roto i te whi waitara, he pehea %akasino pe
%aka4atamai kia hoki ki te whakato i runga i tetahi mea, ahakoa te aha, he aha te
tikanga o te hua o tawhiti te auraa tonu. 7e aha ta tatou e te waihanga hinengaro i
roto i etahi atu, pai kia taea e k!rero anake i roto i ng pokap# rauemi, p'r i te
kaupapa rauemi (oarsest, a ka titau tonu te atu me te pai kia rite ki te kawe rauemi i
roto ia tatou.Ko nga whakaaro phi&osophis(hsten te tohaina i roto i te kupu me te
tuhituhi, te marama te kupu, me te tangi anake, ki te ao waho, me te kukume na roto i
te m!hio m te rongo me te kitenga i etahi atu i roto i to ratou roro tukanga tinana, e
whai whi ki te mea. B kore T te whakaaro haere ki hea, ki te wahi e kore tona reo
tinana tomo, a ka he te %aauru pumau o mea i roto i te tahi atu, e tango te wahi i ia
whakaaro %aaararaa, rite to tatou iho ira tangata tonu puta noa rite %aauru pumau o
mea tonu. 8a no te mea tonu to matou tinana te turanga rawa hapa te taahua, i tetahi,
nui atu i te tinana o nianei iho.
Ki te ora te wairua o "&ato i runga i roto i te mau mana4o e porot9titi i roto ia tatou
-ahakoa ehara i te mea whakaaro anake, i reira ki te ora i roto ia tatou haere tonu ia),
na roto i te meka e taea enei whakaaro e taha i roto i to ratou tohanga i roto i, i roto i
rite iti ia tatou o te kawe rauemi, atu i te mea ratou i huri haere tonu i roto i tona ake
roro, ratou inaianei tpiri ki tukanga i roto i to tatou roro, i roto i te kupu, i roto i te
tuhituhi, i runga i te hua o inspirits tetahi mea i tenei whakaaro i roto i te mahi toi
me te p#taiao, me te ora i roto i te tikanga taua haere, me nga mea katoa e no teie nei
ki te no te kawe tinana o te ngakau o "&ato3 tika nga mea katoa e kore e tata4itahi e,
engari katoa o te pnga e tika ana i te whakaaro o "&ato, he tonu wahi o te kawe i te
whakaaro kotahi taua3 a na te katoa o te pnga e ake t# he wairua i roto i te reo o tona
tinana, tonu te taua kawe i te wairua.
Ko te para e ppaku noa, kia pono te mea he rite te mea i te pnga, me mahi e haere
ana i ia tatou hohoro te tau4a marara i roto i te ao, e ngaro i te hononga i roto i a ratou,
ka ki a tatou3 o te kawenata, me te kotahitanga i roto i te kore i taea e pera e tetahi
ptai. Ko te para hohonu, te hua nei tino rerek'. 8a (oherent&y te tangata ko ia ia
pera pipiri ko te porohita o ona pnga, me te mahi i roto i a ratou, a ka pera mau tonu
ia t#hono ki a ia3 kia kitea anake rite te tupu .ort, te horapa o tona whiti p#naha
koiora iho, i roto i te meka.
irohia te wani, nga moa %aaho4i i roto i te roto3 na tae noa pai ia ki te kauhoe, he
t#hono tona ara3 otiia e kore e te ara anake e kumea e ia te tuatahi, i nga ngaru katoa e
kite koe i mowhiti e ahu i tenei ara - me nga whi o te ara ko te poipoi - katoa
whakairi tonu tahi rite te tukutuku ano3 ae te utu ki ia atu, anake atu takahoa, e
whakakapititia ai, ko te hononga, te atu ka wharikitia e ratou. Aita i rite ki ngtahi,
engari, kia rite ki te ara o te wani i roto i te wai, ko te akoranga o te ora o te iwi, me te
taua e kai ana ptata, me e pnga katoa i hanga e ia i roto i ona Janges ora. 7aere ia
ki runga i te whenua, me te moana, ko te tihi o porowhio tei engari ki te mutunga, a
nga pnga katoa e heke ana i reira Da pena3 ia e haere i te tamarikitanga ki te reinga,
he mea kahore rerek'.
Ko te wani e taea te akoranga rere ake i roto i o te wai, me te noho ano i tetahi whi
i roto i reira. 8a, te mea, i reira te rua tereina ngaru motuhake. $ roto i te wai, ae ra,
engari kua hono ratou i te p#naha o ngaru i roto i te rangi. ena ko te iti e taea te
tangata kia rite ki te wani i te hononga ki te whenua, te wai, te hau, a he aha haere ana
ki te Znderground o %aahiahia, haere mai ki waho. 8a nga wahi katoa e ia haere, rere,
kia peke ia rite, a kia meinga ia ia te mea e mea ia, te tuhituhi, kia rahurahu, te p#naha
o ng pnga, me te mahi nekehanga, me ng p#tahi ranei, pera me te mau i te tohia e
o nga mea katoa e taea e kore %ati%ati i roto i ano3 whakawhnui i noa i roto i te ora
haere tonu tetahi wahi, tetahi wahi whakarei i te taime momo nui, i te nekehanga o
mua i nga wa katoa i tito ki te hou i muri mai, ka whakaputa i nga wa katoa
whakatikatika hou ki nga whakaurunga kua hanga, kia rite ki i taua, hoki e wahi i roto
i to tatou tinana kuiti. $a kaupapa hou e haere ana i te iwi ki te ao waho, ia mahi i
runga i tona hanganga, whakamahia ana e ia tona kaha me te mahi, he pera ki te mea i
te takoha hou ki te whanaketanga o tona otherwor&d&y tetahi tinana, te matua e tonu i
runga i etahi o nga mua, tetahi wahi tonu determinative hoki atu i te reira. Ki te taea e
whakarere noa iho i tatou i nga nekeneke katoa, me ng+ pEtahi, ng pnga poto, me
mahi e kua haere i roto i te te tangata i roto i tona ora, ki te kanohi i kotahi, e e ngaro
tetahi mea a matou, e kore e tatou i anake whai whi rite ki tetahi ki tetahi, kitea
phekoheko rite mea, nekehanga, me ng p#tahi o to tatou tinana, engari ko te mea i
roto i ai enei nekehanga i runga i whakatokia, he enei whakaurunga e kia hangaia ara
tika mo te roanga atu tino tika taua tautoko, koia ano te mea o to tatou tinana i teie
nei, i waho tenei tetahi ki te whai tetahi rohe, kia rite ki te mea o te kingitanga te
%enua iho.
Aru hoki te taua hononga e, engari ka taea i roto i te mokow i te pae tino. Kei te
pea e kore e whakapono ki te reira mo te titiro tuatahi, engari he mohio nga pnga
katoa e kua riro e te Karaiti i roto i te ao, me te kua whakatipuria ki ana kaitautoko, i
te taha o tona whki hara, e kore noa i te te mekameka rawa tonu o te pnga rauemi ki
Kua tae mai ki a matou, engari ano hoki e enei mau hopearaa rauemi tonu inaianei te
hanga i te p#naha pipiri rawa tonu i roto i te ano e ratou pera ki te mea i tawhiti anake
e p ana ki roto ki a ia ano, engari e poipoi whakatY o te tukutuku i kumea tenei wani
i roto i te ora. 7e aha i ia na roto i te kupu me te hi4oraa, te mahi i roto i te oro, me te
marama i tetahi o ana akonga, whakaritea te tahi atu i roto ia ratou, peia ratou ki mahi
hou3 na roto i te kupu, te hi4oraa, e mahi i te pnga whakatokia tonu, i roto i te iwi i
roto e kore e anake, a ki tua atu ia ratou3 mo nga take o nga pnga ite i mahi inaianei
ratou i roto i roto i te ao i waho. Ahu mai te reira i roto i te hahi, hua, koe, te p#taiao,
te ora katoa o nga wahi katoa Karaitiana whakaurunga hou, huarahi hou ki te tango
mea ki te titiro i, hamani, a nga whakaurunga katoa tikanga e tika ana, puta noa i
Keresitiano tonu hono e te hononga takawaenga. Kaore e taea te ngaro koutou, te
wahi i reira he Karaitiana. Ko te ara ano, ko te aro te Karaiti tetahi, a ka haere ia ki te
whi whakamutunga mai, ko te verknEp%endes pha&anG waenganui. Kawea misioni a
te Mesia i roto i i roto i tona ora i roto i te horopaki, i teie nei e taea e tetahi e tei
runga i taua mea, a ka waiho hei i roto i te mau hopearaa whakamutunga ka tino Ka
toihi, whakaaro te Apiha o 'tahi atu, e tei hoki i runga i tawhiti rite ki te pakiaka, me
ia atu te nuinga o weherua rau, me te puawai o te iwi, engari katoa noho i roto ia
ratou (oherent&y. 8a ka pai ki te mahara, ehara i te mea e p ana noa waho o
(oeGisten(e, he he horopaki o phekoheko, tahi Ab+nderns, i roto i tetahi rekereke, he
kaiwhakarato o te horopaki, p'r i hiahiatia ana i roto ia tatou i teie nei, kaimau o te
mahi wairua ki te ki te kia. "ehea e hoki hei reira taea, ki te te muri i te pae varua o te
Karaiti, e mau e te hunga tinana, tau iho i roto i te nakunaku, taime tat&osen o te
whakaminenga ,hristian ki te korero ,hristian ,hur(h. Anake e tatou, no te mea
tatou i tino kore noa te 2airua o te Karaiti, engari i riro i tana whakaminenga noa
mau me&o o te pnga e rami%y ki a matou, a e kore e taea whai ki te noho ki a te
Karaiti i roto i tona whakaminenga tonu i te whaiaro-te ti4aturi, tonu e manako me te
whanaketia.
7e aha inaianei puta i konei i te mrama te Karaiti, me te i roto i te ahua nui, engari
kua whakaarohia rite rawa mo te iwi tino iti. Ko rerek' B kore te ahua o te # ki, anake
te tikanga o te mea pumau tonu, me te uara o te hononga ki te wairua teitei. 6ra 8o te
tangata o te kahore he ake ake, me ng putanga na(hb&eibende ake ake3 kua puta ke
nga mea katoa i roto i te ao, no mua hoki ia, a kihai i pera, ki te kahore ia ia i reira, e
noho ana tetahi o enei w, a te whnui o enei mau hopearaa porowhita katoa ki nga
tangata katoa rawa rite ngtahi rite hono te porohita i roto o te ora (ausa& i.
7ia ng whakaurunga me ng tukanga kei roto i to tatou tinana i roto i te hononga
atu hngai, me te ake whai tikanga ki to tatou ora hinengaro mohio atu 'tahi atu nei
tatau anake i roto i te horopaki o te katoa, me te rite te turanga o raro, mitgehYren
anake i roto i ng whnui ki te tautoko o to tatou wairua, engari i roto i na tawhiti Kei
te whakaurua tonu i roto i te tatauranga ki te tinana, ka na hei reira ki to tatou
(orporea&ity ake nei. Ki te kua ki te te t9ariari rite ki te hua o to tatou tinana reira
haere tonu nga mea katoa, hinengaro tautoko i oraraa i roto i te ao, ka ano i roto i te
hononga ki te kawe i to tatou oraraa i te pae varua i mua nei, e ko, ki te wahi o to
tatou oraraa i roto i te tinana, engari rerenga ketanga ko te tika i te, rawa tino i te pae
varua konei, rawa hinengaro kawe nui hopearaa i reira. Ko te pnga o toku waewae,
he tohu watea ano he itiraa4tu nui mm te pakeke te tra(kab&e, hopearaa, ano he para,
he tangata mahi worein e tona wairua katoa, kia rite ki te mau haapiiraa, e mahi, e
whakatokia e ia ona whakaaro i roto i te etahi atu3 engari he ano nui e te tahi ra atu
watea ki a ia ake i tenei aua mau hopearaa. Ae nui rite ki te haere ki waho
imper(eptib&y a te muhu i roto ia tatou whakaaro he aha tika subsides na puku, me te
+ta ng pnga waho, engari kia waiho atu te %au%aa no to tatou heke mai i te pae varua
tetahi atu te mau hopearaa kitea o ta tatou mau ohipa tino kitea ra. 8o te mea te pnga
e takoto i roto i to ratou ara, me te te auraa mo nga take.
Ko tonu te whaea nei whiti ki te taahua, i roto i tona ringa, i tenei tamaiti
whakamuri ki te ora tonu3 no reira ki te mea ka puta mai i roto i te reira3 engari anake
te mea kua meinga e te ratou mahara ki te tamaiti, me te riro mai rerek' i te mea kua
whai whi ki to ratou tiaki, kia tiakina, te mtauranga, e reira he ora, me te
whakawhanake rite kei, i roto i p ona mau hopearaa to ratou mahara i tua atu
ano. Ko konei te tamaiti i roto i te wahi warea o tona tinana, me te ora, i te reira hoki
hanga te ake ki te wahi warea o te taua mo ratou anake. Kia pehea te m!hio ko te
tamaiti ki te hei ki tona whaea reira anake tiri he aha te mea i te whaea. Ko nga
uauatanga, 7eoi, te mea ki te takoto i roto i reira i taea ai e ngohengohe ki te wairua
ng rite kawe koiora i te wa ano e ake te mea taua, he nui atu tino i roto i te whanga
e whai ake nei -.8a, ,, kia mea ai.
2hakatipuria te huru katoa o te tangata i te porohita iti o tona tinana i runga i te nui
me ona pnga i runga i te tipu, na ae mea papf e, e maoritia whakapono nei tatou, ki
te kitea i roto i te %aaiteraa o tona ngakau matau i teie nei. Ko te pnga, me te mahi o
te tangata e mau i te physiognomy, kia rite ki tona mata. Ae i te kotahi taea e hi4o Da
tatou i te horopaki katoa o nga pnga, me mahi o te tangata, e kore e taea e tatou e
mohio, a ka rite ki te wairua o te iwi tau titiro whakamua ki te puta rite ora i te reira i
roto i te meka, rite inaianei i tona mata3 engari e anake i roto i te ora i muri e taea e te
take.
M$ te mata tai4o tatou i te huru o te iwi i roto i te toenga o tona tinana he iti uhinga o reira, engari,
i roto i te whakat#nga o tona ruma, i roto i nga wahi e toro atu ia, i te iwi i roto i tona taiao, i roto i
tona ara o te tauiraa i puta i roto i te whanaungatanga, me te tino i roto i te ara i roto i nei i meatia
tenei, i roto i enei mea katoa e haapii tatou i ki, pai atu i roto i tona tinana e mohio iwi ,. iho i enei
mea huihui i roto i te tikanga whanui, ko te tinana o tona wairua M -/(hnaase, 7istory o .ine Arts
ahau, /. Q? %.).
MBhara i te mau papa4iraa mo4a ta tatou e mahi anake i roto i te heke mai, engari e nehenehe ia
tatou ia a i te ng+ pEtahi, whaik!rero, mahi, na roto i te hi4oraa, me te ara o te ora i tenei ara, te
%aaite tatou i to tatou ahua ora i roto i te tahi atu atu, ka mau i tenei ki runga i taua mea me te
whakato ki runga ki ..M -e tia]i, Zerstr. :i. Nth ,o&&. /. ;Q\).
M8a wawahi i teie nei i te tinana, me te mate, mau tonu te wairua tona portrait rite ratou i pai
hinengaro, engari inaianei he pono atu i te whakapakoko tinana ia, no te mea mate ko wehe, a reira
ano puta ai te whakapakoko ki a i roto i nga mea e kua a&&hier ia tangohia te kupu i te huaketo ia
-tukua ana e ratou i roto i te puka i roto i ano), mo te taua puna ia ia a reira katoa 7e aha ratou i
aroha a&&hier, ka i tona taonga, me ko te ta te wairua tomo -whakaaro). rite ki te whirihora inaianei
te whakaahua hinengaro taua. M -_a(. :Yhme, tono konei i te b&. "revorst i, & /. >;.. ,o&&.)
Mikanga .riedri(hs -i roto i te pakanga o Leuthen) i te tohunga i roto i tona tu ki, pera me te
kaitkaro wh'kau ki te waipuke o oro taea te rongo ki te p'hanga ringa ngawari me te arata4i ia
ratou i roto i te au maite nui, na i whakahaua e ia i nga nekehanga katoa o tona ope i roto i te au
maite bewunderswErdigem te. Ko te 2airua o te tangata e he kitea i roto i te nekehanga o nga hoia,
i noho i roto i o ratou ngakau, nga stee&ing ona ope. M -7istory o .rederi(k i te nui o Kug&er. /. OQN).
Ko e kore e te porohita o to tatou pnga, me mahi whakaata i te hua o waho o to
tatou mau tino -ahakoa ka puta i taua whakaaro mo te t#ranga otherwor&d&y), e kore e
whakaaro ki3 e kore te mea i te whi.Ko te otaota nui e haere mai ana i nga purapura
iti, whakaata e kore waho whakauaua atu ki te, e kawe ana rite tona tupu tonu, engari
ko te katoa o te natura i roto i iho tona a tawhio noa hanga3 ia momo rerek' o te
purapura ko te ahua rerek' o te otaota. Ko pea te otaota nui, ko te ahua whakaata o te
p&ant&et iti, nga mtu4aki waho hua e kitea i roto i te purapura me te tohu i te hua
t#turu, me te rere t!t!. 8a ko te he whakaata e kore o to tatou waho, engari i to tatou
nei i roto i te porohita o to tatou pnga, me te mahi. B kore matou e nehenehe e tura4ii
te awhina waho, engari te mua, kua peia roto3 a to tatou taraiwa waho katoa ko te
tupu o te anake o tenei arepurepu i roto.
Ko te tangata e te mea ia i konei i raro, i mahi a tawhio noa anake, i teie nei waho
rite i ngaro i te reira i roto i ia ano, engari te hua anake ngaro reira ia, he mea tonu he
tonu o ia, pohehe tonu no ki a ia. 8a ka mate ko te kore e inaianei i roto i te noa no te
mea te mea tika i reira ki kaha e rite ana ia ia, ki te kawea mai ano hoki i te
rerek'tanga nui i roto i te ora i teie nei, e i te taime o te mate ki inaianei ki te ngaro o
te mahara mo tona mahara ao tata tinana o mua mo te ti4ai te atu, e anake nona te he
whaiti engari ratou. Ahakoa i roto i to tatou tinana kuiti, engari kite tatou i mauhara
a e rite rite tetahi wahi riro te hohe, me te haere mai ki te mahara i roto i te moe, 'tahi
atu ara ake mo taua mea3 Ko reira te mau+hara taua te whata ara nui i waenganui i to
tatou hakari kuiti, me te peia atu i roto i tona tinana ake. enei tino engari whakaaro
tatou i anake nga whanga e whai ake nei -.8a, X).
8a e taea reira tatou e mea i muri tata katoaK e %aatupu te tangata ano i roto i tona
ora i teie nei i waho i tona Admitted&y whakaaro tetahi atu tinana i roto i te pnga, me
te mahi a tawhio noa tona tinana kuiti, e, ki te nga whitinga he whaiti, e kore e
pahemo atu ki, engari i roto i te te ora ki runga ki ia, a ki te mahi haere tonu, e he ara
tika tae noa ki te mate o te tata ki te riroraa i te kawe o te mahara, i hono mua ki te-ka
karanga pera kuiti, me te i roto i te tinana te tikanga whaiti ae. Ae, te mate ko te huru
mori o tenei araraa.
e reira o te akoranga noho tonu anake te poto me te h' ana i roto i te tahi %aaiteraa
tikanga e whakamahi ia tatou ia hinaaro tatou ki te karanga i te reira te tahi mea te
tinana, engari te mea na to tatou tinana o mua p'r i teie nei3 engari he aha e ti4a ia
tatou e kore e, ki te meatia e ratou haere tonu tenei ake tinana te mahi i whakatata
mua i to tatou tinana whaiti ki te mahi ki to tatou ora i te pae varua, ano he kawe, tae
noa ki te taua e kore pea ka hiahiatiaK he whakaaro anake o tenei mana, e kore hoki te
whakaaro ki o tona ahua motuhake karanga matou ae ra engari ko o matou kuiti reira
tinana kotahi te tinana.
o tatou tinana reira ko te noa, he porowhita kuiti, he p#naha wh+iti o pnga, me
ng taumata ano, a tenei ora ko noa ki te iriti i te reira i roto i te tahi atu. e mate
anake te otinga o te k!puku whakamutunga e te mau herea tonu i roto i tenei mahara
te ao. 8a, ko te atu puta i te wahi kuiti, me i hono ia pohehe inaianei.
B hape tatou i te mea e whakaaro tatou e to tatou whinga ora Letzig ki te kahore
hau atu i te whiwhi ki te to tatou ora Letzig. 8o, te whinga o te reira hoki ki te
haamaitai i te mau whakawhanake ake, a hoki ana ki te mau ia tatou noa te mea whai
whi tatou i ki tona haamaitairaa, te whanaketanga o te hea o taua mea mo te heke
mai, he ora nui atu tatou. 8o te mea te mea e %aatupu katoa te tinana nui, a te ora, ka
whiwhi ia ki reira. Bngari whaiti wahi inaianei e tango ia i roto i te heke mai tika
meka tetahi3 a inaianei ko te wahi whaiti anake tika ki reira ki te whakarato atu mo te
i tua atu ia ia. A ka mahi ano hoki mahara katoa, kua whakahaerehia nei i roto i tenei
mahi i roto i te roanga atu o te hanganga i roto i te porohita whnui kotahi.
Ko moku, e i roto i te ptai tahuti ore tonu te aro atu anake ki taua i te kitea i te
whakangaromanga o te tinana i roto i te mate, a koutou e kite i tetahi mea puta rite
hina, me whaea, kei te ana i te ngaronga mo te kawe tinana hou o te wairua. Bhara i
runga i te mea e haere mai i roto i o te tinana i roto i te mate, me te angitu-e %aatano i
te tinana mate, engari i roto i haere mai i tona ora i te tinana ora, e kore e haere mai
nei, noa i mat#, engari tae mai ano hoki i te pnga, i runga i te katoa, i te horopaki o
te mea katoa ki tonu e tae mai i roto i te reira, kua ki te utu i ki te tiki hoki ki te whai i
te tinana ora ki a koutou. Ko te tinana ora, ko te tangata e hangaia e te titau tinana mo
te ora katoa o te heke mai i roto i a i te tikanga o te ora katoa i teie nei. 7aere pae
hopea i tenei te tinana whiti. 8a kahore atu ki te haere mai ia ia i roto i te mate,
me. Kua oti k' i meatia e ia i tona ora ki te mea kei te haere mai, a te ohipa
whakamutunga i rite ia ki te tika, no te mea ko te huru mo te ti4ai te o te iwi i roto i te
tinana hou, me te ora ano tenei. 7oki taua mahara i roto i te tinana tawhito me te ora
kahore atu hoki he take ano, ko te take i te tangata e ara ana ki te mahara o te tinana
hou, me te ora i roto i ai e kitea e ia nga mea katoa i mau materia, nekehanga, me te
ope i roto i te tau i. sa aha hutia na te pehi mat#, nekehanga, me te ope i roto i tou
tinana i konei i runga i te whenua, te ora i roto ia koutou mahi pera te rohirohi ore, ka
haere tonu i te reira na te roa o titiro e koe ki te tiki i te reira rite te roa rite taea, e to
koutou tinana, me te ora ki tua atu nui, me te taonga a ka riro mai kaha. ou tinana iti
konei i raro ko noa te whenu iti e ai whatu o te whnui kikokiko i te tinana, me te ora
o te ake nei nga aho kei roto i a ratou ano. 7eoi, i t'nei papanga whnui, ko te iho
anake he Bingespinst hou i roto i te %aanahonahoraa o nui 2eber, i nei hoki te ora iti
te kiore i te wahi anake. 7oki i roto i tenei ao nga mea katoa e haere roto, e kore
waho ki.
8uinga whakaaro tatou i te mate e hoatu anake te tinana hoki ki te hua, no te mea
Xe(ompose ia, ka ngaro ia koe i roto i reira, haere atu3 a ka wehi ana ia tatou, e ngaro
to tatou mau varua i te. 7e aha wehi o kahore kaua mo te ora ia tatou, i roto i te nei e
unspeakab&y atu tupu i roto i te mate5 Li%e he tukanga whwehe e tamau ka kurua ia
tatou te natura3 te mate e kore te tomokanga, ko te mutunga o tenei tukanga whwehe,
engari kotahi p'r, i te haere i runga i nga rauemi anake i roto i te whare nui, me nga
ope taua e e whakaiti i te 7anga o nianei, e mahi tika ki te waihanga i tenei whare
hou, e kore e tangohia e pera tenei noa i te mea rere haere i roto i to tatou tinana, ko
tenei kaua noa rite te taonga hapu r9riri, rewena, ki te kaha taonga o te i te mata o
huaki tango i te tinana katoa o te whenua, a ka appropriating i roto i te ara motuhake.
MA e kore e ti4a ia tatou ia e whakapono kia haere i te tukanga whakangaromanga, me te whwehe
o te ora ki te vonstatten whnuitanga anake e p ana ki rite meinga m!hio o reira tatou i te tinana,
tona ngota taka noa rawa ta taonga ki te hua whnui o te ora ano, e kore e haere tenei tukanga
whwehe o te orap tawhiti atu hohoro atu i taua o te mate, p'r e taea (ompute tetahi z. :., o te
katoa e kukume ana i roto i nga uaua o te puranga toto e anake i roto i te ra e p ana ki te wahi wha
de(omposed, ka eG(reted i roto i te ng huarahi. M -,arus, .or(e p 11>).
7e nui atu te %au%aa atu i tenei te arepurepu, me te hohoro ki ai te tangata mahi i te mea o tona
tinana ki te ao waho, me te inaianei haere tonu gehends hou kumea te reira i roto i te tikanga ki te
mahi ano, ko te arepurepu rawa e p ana ki te ai tono e ia ona mahi. 2ahie kohi, me te mana kohi
haere tahi. A te nui neke p#ngao te tahuri ki te ao waho i roto i te ora o te tangata i roto i te
pngap 8a ka hopu te pnga e puta i te iwi ki te ao waho, p'r i roto i ng atu ia aparau i hohoro i
raro, kia haere whiti anake te rahinga i roto i tona tinana hngai ki te ao i waho i roto i te whenua
katoa, 7eoi, o ng mat# ano.
Ka taea e koe ui, engari pehea te tamaiti pakari nei i mate hohoro whanau i muri, ki
te aroaro o te ahiahi i te w atu ki te whai i t'tahi pnga5 B ngaro reira5 6tiia ki te
mea kua ora ai he taime iti noa, ka whai reira ki te ora ake ake. 8o te mea e taea e
mea %au%aa te reira, karawhiu, me ope ki te i hono ana ki tona ora, me te mahara, kaua
e whakahoki kupu ki te ao ngaro ano, engari me i roto i tetahi, ki te kitea e tatou
kahore ano tra(kab&e .ort pnga i muri i tona matenga i roto i te ao. 8a, e taea tino e
kore p#naha na whakawhanakehia, kia rite ki ka mate te pakeke3 engari ka rite ki te
pai i taea tonu te tamaiti ki te whakawhanake i t'nei taha i te ngoikore i te timatanga,
pera he pai kia pai i tawahi o te take3 Ka timata te reira i rite te tamaiti i roto i te tahi
atu ao, atu i nei mate reira.
B nehenehe tatou e tohu i te tirohanga o to tatou (orporea&ity ake nei noa i raro i te
puka paku rerek' atu i roto i te mua, ahakoa i roto i te ngako me te mua whakaae,
engari hopoi mai ki mua i 'tahi huatanga tangi tiori. Ki te utu tatou i tino i te
horopaki tonu o te haerenga mai o tatou pnga, me .ort pnga ki whakaaro, inLe(ts
tangata katoa waiwai i roto i tona ora i teie nei a tawhio noa te ao te %enua nei, no te
mea i nga pnga e ahu ia ia tomo ki roto ki a ia ng pnga .ort te kingitanga katoa o
te %enua nei . e whenua katoa, i nga manawa i roto i te rangi i te rangi katoa wiri ia
taahiraa avae3 reira e nehenehe e kore (oarser e kore maitai, kitea e kitea ranei
kaupapa, me te kaupapa o ona wahi ponderab&e me te %aahiahia te %aatae atu i te reira
i ki te ao waho, i waho te whakawhnui i .ort pnga i runga i te katoa3 hopoi mai i te
hononga ki te p#naha %akate&esitia&^ iho ki reira. Ko i roto i tenei e kore p'r i roto i
to tatou p#naha koiora whiti i roto i nei e taea e kore pnga puta i waho tonu totoro
tuatahi i roto i te katoa -(% .. *o&. $. (hap. $$$). 8a e nehenehe i teie nei e matou te
mea, nga tangata katoa B %aarahi tona ao iti oraraa te %enua nei tinana i roto i te
taahua, mo te rangatiratanga o te ao, riro i roto i te mate i te ao katoa ki tona
tinana3 engari riro e ia i muri anake i te hononga, i roto i te tikanga i roto i ai kua
whakaurua e ia ki roto ki a ia, i roto i ai kua puta ke ia ki a ratou, a ka pera nga
tangata katoa kia rite ki atu hononga i taua arata4iraa3 enei whanaunga katoa,
p#tahitanga o ng tohutohu, kahore he pokanoa3 he raranga, kaua ki te p#naha teitei
ikiiki me te3 i te tinana ,ommunity rite mahara katoa te taua roro, ae te tangata katoa
i taua, ki i te roro ko tetahi,3 i te mau tauiraa e te hunga i raro ki a ratou, ina tauihi
ana, whatu ano ki te p#naha hokohoko nui me te kahore he pokanoa ki te pae ngaro i
roto i ia atu ranei. Ko te tahi mea mm ake e ngWkaunuitia, i roto i nga kingitanga
nui atu nui o te whenua, ko te taea. Ko tango tatou i te tirohanga o tenei t#kunga i
roto i te heke mai -.8a, ,.) ano i runga i.
Ki te ara te mea tatou e te porohita o ng pnga, me te mahi i taua tangata i konei i
raro patu ki waho, ka rau i muri, i tetahi wa, e ena te whenua katoa i tona ao tinana a
muri ake, na he anga ke, hanga ana e ia ki a ia i muri noa i te te arata4iraa,
whanaungatanga, i muri i ai kua whakaurua e ia ki roto ki a ia i roto i ona pnga, me
te mahi i konei. Ko te mea o te whenua iho ko te hapori anake papa hua watea mo te
katoa. Ano e taea e tatou e, te mea e hinaaro tatou i teie nei e titau tinana ake nei
katoa a te tangata ki te hakari, ki tona (orporea&ity, no te mea kahore te wehenga o
ratou e wahi, engari ka rite ki te tahi anake-kaitautoko inaianeiK otiia he o tona
wairua, ka te ra kotahi, kia matau i roto i te mate. Me kia tetahi tupato ka, i hohoko
ng o te whakaaro o to tatou inaianei tenei inaianei meinga taua parau i roto i te
putanga o to tatou (orporea&ity kia kite pono maioro konei. Ko te tika e kore te reo
taonga nui koi ki te tautapa i te katoa huru rauemi hei, me i te taua wa ki te
wehewehe. Ko te hononga ka whakamahia i nga wa katoa ki te whiwhi i te
matauranga whinga. $ roto i te tinana tikanga pakeke he tika anake e karanga he aha
katoa inaianei te tinana, engari ka rite ki te hiahia tatou ia he tokomaha tikanga e
wehea ana te tautoko o to tatou wairua ake nei ki te hakari, me te roto i ai e p ana ia
ki a ia te whakamrama, ki te kahore e ingoa tatou i te tinana hohoro tenei inaianei i
roto i taua tikanga whakawhiti reira katoa.
Ko te wairua o te heke mai na i te tinana kiato e kore i, pera me te hiahia ki a koe
ranei. Patou i roto i te tahi ara ki te tinana o te ao ki a ia tinana, a ka he nui atu kiato
tenei i to ratou tata reira, engari to ratou ia i te whenua i muri i anake tetahi hononga
ki tona tinana, a ka tenei taa, i roto i te whenua o ia , e kore e taea te e rite haapapf
rawa i roto i te hua kiato, pera me to ratou (orporea&ity reira. 8a ka tahi mea tika
tukunga tei runga i te herekore nui, e te oraraa i mua nei i te aroaro o te mua o
nianei.
8gwari taea noa iho i to te whakaaro o mua, ara, ki te anake i roto i te ara tino
whnui, rite p mua whakaaro nga tikanga matua o te oraraa i te pae varua i mua nei
o te tangata ki te tinana whakaaro inaianei.
Ko te mau hopearaa rauemi e mahue he kite i roto i to tatou tinana, ng he mahara i
roto i to tatou ngakau ki, a pera, ko te mau hopearaa rawa e rau to tatou tirohanga o te
ora i roto i te tinana nui, no ki te mahara nui te ora i roto i te wairua.
7ono te tinana whiti o te to tatou mahara i teie nei te, pera me te tahi mea waho
tei, ahakoa e kore e pono huna, ki te tinana nui3 engari kotahi e haere tatou i rawatia i
runga i taha katoa ki te tinana o te natura, e kawe ana i to tatou mahara ki reira a. 8a
tatou e tomo ra kotahi i roto i to tatou mahara ano ki te ara ake e anga ana me te taha
katoa i roto i te ora mohio o te wairua nui kawea e e te tinana nui atu i teie nei.
Ki te ki nga ng pnga e kua iti tatou i roto i te ao e haati nei ia tatou haere tonu
gehends hua i te whanga hou, ki te whakawhanake i roto i a ratou ano te wahi tonu,
he wahi e tika ana ki te toenga o te ao tonu i whakaritea, tetahi wahi e mahi hoki ki te
whakawhanake atu i te reira te hoki o tatou mau na roto i te porowhita o enei mau
hopearaa wairua Kei te haere tonu tetahi wahi ki te whakawhanake i roto i a ratou,
tetahi wahi ia %arii i kai tonu o te wairua o runga, whai whi tetahi wahi ki tona
whanaketanga atu.
8a te whenua katoa, ka i roto i te a muri ake i roto i te tahi ara ki o matou tinana, ki
te tautoko o to tatou mahara, e mitbetei&igt tatou i mohio ratou ara, ka i roto i ng
whanaungatanga katoa whai whi3 to ratou hononga ki te rangi, tona takoto ki atu
whetu e wawao atu i roto i to tatou mahara, a ka tatou ake te ngana atu me te mahara
ki reira.
8a roto i te hanga i t'tahi tinana wairua otherwor&d&y kotahi te whenua, engari
meinga te tinana tahi, kua mea katoa e kore e anake kotahi ia ki te mahara tika e p
ana i muri noa i te ahunga atu, me te hononga, te poi katoa o mana i roto i te ao, me te
ina tauihi ana, kua whakahaerehia ana ano hoki, me te kaupapa .reer mohio o te
katoa ki te katoa e taea3 ahakoa e kore e tau]a ore taua ki te katoa3 engari no te mea
ka rerek' te ahua o te !rite ki ia3 no te mea ka rite ki te whakatau i te pnga .ort, ei
iho tahi me te huarahi i roto i ai ka tutaki ki nga take.
Ki te haere tonu tatou i ki to tatou oraraa tika, i roto i te murimate ora o tatou he
tika i roto i te ara rerek', atu whnui i roto i te ao taua, a ki tenei ka taea te waka
whakarei ki inaianei.
.. )ai te ph:sica7it: other!or7d7: rite ki t<r2 i
runga tirohanga other!or7d7:.
Ko e whenua noa, engari iti makona, ki te, kia te tono ano hoki te aratau o oraraa
tinana a muri ake, puta ake nei kua i muri i nga whakaaro o mua, mo to tatou whi te
ao nei o te tirohanga ki te otherwor&d&y, tatou i rite ano in(oherent tatou i roto i te
porohita tuatau o ng pnga, me mahi kia puta tahi ranei reira anake ki te tahi atu mau
varua o te tinana hangaia a na kore e hangaia tangata-. Bngari, e hinaaro tatou ki te
ake hua kanohi ki te te hua tahi i te tahi i roto i te ao i muri rite i roto i teie nei
ao. Ae, he ahua hopukanga, he ti4aturi anake o habituation hoki, te hua nei ki te
karanga i te ahua tangata te mau vahi atoa. 8a ka haere tatou i te iti hohonu i te
turanga o to tatou tirohanga, e tuu tatou i tatou enei i te whi te ao nei o te tirohanga i
runga i te otherwor&d&y, ka pera ano to matou i te mea ta tatou e hinaaro, kia he hua
takitahi rite inaianei, ara tangata, ara te hua mua, engari e kore e nui ake , kaipuke,
me te motok, me te tinana matotoru, pakeke i mahia, te huri ta, ahua mr! o mua ki
te tiki i runga i te whenua, engari, i rite matou i tohu mua, he hano tatau iti ki te
tinana hanga ringa, ano he te whakaaro, me te karanga o te whakaaro haere a ka haere
mai. 7iahia matou i te reira, engari no te mea rere ke i te ora i muri5
6ia mau, e kore tatou e whakaaro i te, ka puta tatou i te (orporea&ity o nga wairua
otherwor&d&y, me na atu ake, ara i raro i nga tikanga o te oraraa i tera taha o, rite kitea
ratou ki a tatou, Bngari i tenei taha i runga i tata katoa t#ranga waho. 7oki ahakoa e
whakaurua e matou ki a reira noa i etahi wahi, engari e te reira i te tino e p ana ki
tenei, o tatou i roto i, e noho waho. Ko te whakatau ia tatou koe i te ao anake o te
oraraa i mua nei, te ora hinengaro tatou i roto i te reira, na hanga te mana i te
%aaohieraa o te wairua mo te mea katoa e tapoko atu ana ki to ratou tautoko, me te
whakaongaonga reira whai whi, no te mea te to roto t#ranga i te rerek', tuku -(% ..
*o&. $$. (hap. *), a konei e kumea te tinana whaanui i roto i te ahua ki te
narrowness. Bngari ake nei whakaongaonga tahitia katoa o to tatou eGisten(es tinana
te uru i roto i tetahi ki tetahi, a ka pera e ia te ahua o te tahi atu, te mea na tenei
eG(itation, te noa tahi. Ko te ptai anake ko te, i roto i te aha puka.
"oto inaianei e nehenehe ia tatou ia te meaK Ko nga p#hua i roto i ta tatou e kitea
ki a tatou i roto i te ora i te pae varua, e p ana ki te puka i roto i ta tatou e kitea ki a
tatou i roto i teie nei oraraa, kia rite ki nga whakapakoko mahara ki te tiro
whakapakoko o enei whika, mai te ora i mua nei i tenei ia4na ano he %akamanatu ki te
ora te ora iro nekehanga a. 8oho tonu nui atu te mua te ahua o te tauira, anake e te
reira i te mama, hua .reer o te whakapakoko mahara.
7oki i roto ia tatou i teie nei "iri he whakapakoko mahara o te hua rite te
tirohanga whakapakoko, i nama reira i te takenga mai o te mau hopearaa tinana noa, i
mahue nei ia tatou i roto i te iti image tirotiro. Mai i nga whi o te tirohanga image he
pnga tonu whnui atu i roto i te whatu ioio me te roro3 engari e te reira i roto i tona
whnuitanga tetahi katoa, engari i te sensation o te tDmatanga ki te iho i roto i te
mahara, a te moni o enei pnga .ort, e tika ana i ng katoa o te tirohanga image ko te
whakapakoko mahara katoa, ranei i te iti rawa i te hei o tona ahua, no te mea te tino
whakaatu hiahiatia tonu tikanga zutretender. 8a ko te hoki te moni o nga pnga taupa
whnui konei i raro riro tou ahua, te itiraa4tu otherwor&d&y mahara kingitanga anake te
ahua o riro i ai reira i te ahua,, i te iti rawa i te taea o te ahua o tenei puka e hiahiatia i
raro i ng huatanga zutretenden ranei. Ko te horapa ko enei pnga e whai anake te
angitu, ano i roto i nga wahi i reira haere mai ana ratou, tenei pea ki te
whakapumautia kia whiwhi koutou ahua te ahua, p'r i te iti ahua ano hoki nga wahi
inaianei ki te kia kite i reira ngaru te marama -e otiia te tahi mea rawa i
2hakawhnuitia e) tohaina atu i reira, e taea te rongo i te tangi iti taua rite nga wahi
katoa ahanoa i roto i wiri o 'r, e whakaratohia ana e ara te tangata anake i roto i te
wahi o nga kanohi, taringa, kia kite, ki te rongo i te ia tino oroko ake ia, a ka
whakahaua tona aro te i runga i3 te kore he mea i kore tikanga3 ratou e kite ara ki
tuwhera kanohi, me taringa, e kore hoki matou e rongo ki ta te haere i runga i a
tawhio noa ia tatou, to tatou aro te kore whai whi atu.
Ki te tatou i teie nei katoa i te wa ano ki to tatou eGisten(es tua atu i te ao te %enua
nei, e te whakatau, me te katoa ki te mea na hea, engari i roto i te ara rerek' atu i te
tahi atu, ka hoatu te tirohanga o te puka ki ia atu tonu konei kahore ano nga wahi
katoa mo te katoa3 ki te reira tonu me ka tutaki tikanga tuakiri o te tirohanga, engari
ko te taea, me te whai whi ki tenei tirohanga, me te ki tetahi %akamanatu e kore ka
tutaki ia atu hinengaro i roto i nga taime, engari kei te tika te kaha e %aingam&ie, me
te ki te rave i te reira whakaekea te take i te i muri i-pnga i runga i nei e hngai ana
ratou, tika katoa i roto i te taua roro. Ko nga uauatanga waho, me tutukitanga, e
whakakino ki te tawhiti o te whi to tatou waka i roto i teie nei ao e kore e hanga i
roto i te tahi atu ao mo tatou, e kore nei e aukati i te tahi atu mau tumu eins(h&age te
waka i roto i te ake pai ahunga i 'tahi atu, me te kitea tutukitanga i roto i te etahi ng
tohutohu rite te e rite ana ki to tatou haamana4oraa i te take.
Ko te pai ki te tango i tiaki e te tikanga motuhake e he titauhia no to tatou ahua puta atu
whakairoiro i roto i te B kore e tika ana, mo te wairua whaiaro %aaiteraa-mo tatou i roto i te whi ake
k!rapurapu.
Kahore rai e kitea e matou tetahi ki tetahi i tera taha o tautika, ahakoa kitea e
matou ki a tatou i roto i ng pnga e whai whi ana i tetahi i roto i te tahi atu. Ahakoa
inaianei, ka hopu i ahau aroaro o te tangata puta noa i ana i ahau, i reira he pnga
anake, i roto i nei ng ia ki ahau, na o nei e ahau kite ia ia kia rite ki taua. Ahakoa nga
p#hua nei te whakatau i roto i to tatou teianei whakamahara iti ki te puta te ritenga ia
atu, rite nga whika maitai ratou, mahara ratou, ahakoa e te pnga i runga i ai enei
whakapakoko mahara e hngai ana ripeka i te taua roro. -B kore hoki e te i muri i ng
pnga o te iwi tini katoa tona ia tatou e nehenehe e mahara, i muri mai ki te tahi i te
tahi e te t9ariari i roto i te roro.) A ka pera ano te mea i to tatou tau mahara i roto i te
mahara ki kingitanga o teitei p&ane wairua rite te tete ki ia atu rite nga tau maitai, i
runga i e whakawhirinaki ratou, ahakoa e ahu mai ratou i runga i ng pnga e tukuna i
runga ki tetahi ki tetahi. Ko nga mahara o te 6bLektivers(heinende to tatou tirohanga
ao ki nga tikanga .ort ia ratou ia %arii reira, ka riro i te 6bLektivers(heinende te ao o
mahara i mua nei.
Me pehea e taea tenei katoa, i te rite i roto i te taahua,, e kore e me a matou ki te
tiaki. Ki te kore tatou e matau ana, e matou kua kore e mohio ki te mea te reira rite a
na e tano e p ana i roto i tenei ao e taea3 engari he tino reira. Ztu tatou i to tatou
whakataunga e kore e taea noa, engari o mau. Kia kua tae mai te ari e whakamrama
e rua otherwor&d&y, me tenei-taha i roto i te horopaki, me te ari anake ka waiho i te
kotahi tika, e ai whakamrama e rua i te horopaki. 7ere, 7eoi, he kore whakamrama
noa o nga meka o tenei ao, me te a muri, engari ko te whakapae i nga meka o tenei
ao, e te hunga ano te kitea e wtea ki te hunga o te ake, e itehia ta, engari kei roto i te
r!p# ra(kab&e ki te hunga.
Ka taea e 8a i roto i te whakaaro, kahore he he i whakaware katoa i te aukati
mokow, te hua o te atu i roto i te mahara ko te maumahara, he tawhiti i te tahi atu te
kore e whakaaro i muri ia ia an!-i tuhituhia te taua o nga pnga .ort i roto ano, ki nei
i te mahara B hngai ana ona hua kei te inaianei, tika hoki taua mea titau tonu ng he
ahunga o te whakarongo, ahakoa kia whakaihiihitia ana mai i roto ranei i waho, kia
ka te mahara tino ara, me te ora. Ahakoa inaianei, te whakamaumahara wawata image
ranei e to tatou i te tahi e te tahi, puta ki a matou i runga i te huru o te obLe(tivity me
te mau, ki te kotahi anake o te tomokanga e rua ng e hua ana piri i roto i te
taahua,3 e nui haere ranei te whakamaumahara wawata image ranei kei tae noa ki te
ora, kia whai i te reira i roto i te ake, ka pera me i roto i te take o te moemoe, ranei
he mana moe, unu i to tatou tinana te tikanga ao o te ora, rite ki te moe i roto i. 8a e
taea e nga mea katoa he aha karanga tatou i konei i te taahua,, tia e te meka o tenei
ao, me takina mai ai tatou i huru anake i te o te ake ki te hunga o tenei ao.
Ko nga whakapakoko mahara i roto i nei e nehenehe kua kitea ia tatou i runga i
tenei taha, e taea ake korero rite nga tohu ranei o te uri o te whakamahara 2aihanga
tirohanga i roto i ai e kitea e matou ki a tatou i roto i te a muri, pera me to tatou katoa
te hunga o te ora mahara reira hiri tonu matou i roto ia tatou, anake nga tohu o te
iroriki o te ora mahara teitei ranei ko taua ra kotahi, e hopu e matou ki runga ki a
matou i roto i te taahua,, te aha ranei, ko te taua, e ka hopu ia tatou i roto i te
taahua,. Ko te whakapakoko mahara e whiwhi tatou i runga i tenei taha o tetahi,
hanga rite ki te pai kia rite ki te mea e mahia e matou i tera taha o reira, i te pnga
tonu, i atu tona oraraa marama i roto i to tatou tinana mohio ki reira, .ort ng pnga,
tona tinana otherwor&d&y kua te mau me&o, ko reira ano hoki e kore e ia ano ka oho ki
te mahara o tenei tinana ki te taahua,. 8a ko te ia tatou i roto i te pikitia e whiwhi
tatou i runga i tenei taha o ia, ara i runga i te parau tumu i taua na tetahi ra i roto i te a
muri ki te tino rite te mea i roto i te tikanga o te taahua, ano, i t'nei w. Anake te
rerek'tanga i waenganui i ng whakaritenga me ng tikanga o tona ahua i roto i teie
nei ao, me te ki tua atu image mahara e wahi, e haere mai o tenei ao anake i te
torutoru pnga .ort e p ana ki taua i roto i to tatou tinana kuiti-matau kua
hineinerstre(ken hei oraraa maitai, a ka taea e waiho, 7eoi, tonu e matou ki to tatou
Ka t#taki atu matau o te tinana katoa o nga pnga .ort o tona oraraa p#manawa, ka
rite ki tenei taha o te oraraa i roto i te whnui3 ka reira ano he ahua nui anaana atu
marama o ia taea ki te riro rite inaianei, a ka he hokohoko mohio ki a ia i runga i tona
ahua e taea te hanga. 7oki i te taatoaraa o .ort pnga, i mahue nei i tona hua ki te
taahua, me te kupu tiki e matou ia ratou ki reira mo te ahua, ng te tohia e o ng
pnga, i mahue nei i tona ora matau katoa ki te taahua,, a i roto i te e puta ia ia ia i
reira ta ki a katoa. A ka pera ano Kati $ tua atu, e %aahaamana4o ra karangatia tetahi
pikitia, he t'nei w ia ki ona taata rite ki ano katoa i roto i te ara i taua e taea t9mata i
te hokohoko mahara ki a ia, ki te kahore noa hapa i te ng -tika o reira ano hoki
matau. $ roto i te mahara teianei te pikitia mahara e kore e kau noa i pire ha ma,
engari te ora, me te raranga, Karangatia a #taki e tika i meatia nga wairua o te
taahua, i roto i taua, engari ka hinga noa e kore e anake kanapa, maia ng k!rero e ki
te mahara o te atu, engari me to ratou ake mahara o te ari, he whai pnga. Ko te ahua
o te ahua o te tahi atu i roto i te teianei mahara he iti kua ng te takoto mohio ki a ia ia
se, pera me te mea i te tahi atu tetahi i roto i te tapa4o itea o teie nei ao Pi(h, ko t'nei
w, engari e taea rite te whakaaro anake ka rite ki te mata o tohutoro ki te me i
tapiritia me puta atu ki roto a *erkehrsvermitte&ungen.
6 tata Ko te takoto mohio ki te tangata, tona ahua kawea mai e ahau karanga te whakam!hio me
te kua konei uru atu ahau, ara, e ahau inaianei ara ko te mahara o ng hononga mahara , i runga i te
mahara o tona hua, this4m ora i roto i ahau, i roto i ai e ahau te kore o ia tu ki a ia, tae atu matenga,
i me tera i ana pnga ora mohio mua .ort -i roto i te reo, tuhituhi, mahi ranei te hopoia takawaenga)
i roto i ahau, no te mea au ora ahau i tenei ara. enei ka ki te miro ki reira ki runga ki, ka taea e tonu
ki te whakawhanake tonu i ahau3 ae ko ara i roto i te reo i roto i te e ahau e taea e ki runga ka korero
i tenei taha ki a ia, tupu tenei3 no te mea i te reo, ko tae ki te mahara Laisi, a taea korerotia reira
kahore he mangai, me te kia rongo kahore he taringa, i te mea he kua reira i roto i te ao o te mahara,
me te whakaaro i roto ia korero, ka rongo kahore he mangai taringa, me te a ka homai te waka, me
te whanaketanga o ng whakaaro, manukawhakitia e matou i roto i te tapa4o itea taonga ki te ao
mahara3 engari, ki te whakaaro tatou i tata anake i roto i te kupu. 6tiia e kore mahara o te hononga
ki te atu i mua, pera ko ia, engari ka taea e tonu riro i te i taua pokapE hou3 no te mea ka rite ki tatou
i nga mea katoa i tera taha o te wairua ano, me te tinana ano, ka kite hoki a reira tonu hinengaro, me
te rauemi rauemi wahi.
Ko te whenua noa, kia rite ki inaianei i roto i te Maori nga kingitanga e kore e noa i
huaina tetahi kitea ia matou, engari ano hoki kia takina te hoki i runga i to ratou ake
te hinaaro e tata me te tatou, te tokorua pa whakarere ki te whakatau ia tetahi ki
tetahi, e kore e noa i huaina ano hoki te tahi atu i roto i te haamana4oraa i te pae varua
teianei tatou, engari ano hoki puta haepapa, i tona hiahia , a tatou i te mana4o-te
whakatau ia tatou tetahi ki tetahi, i runga i taua mea ki te kawe mai i nga tikanga o te
ora, ano he mahara otherwor&d&y. Ki te ranea hei homai te he whakapakoko rerek' i
roto i te mahara, kia haere mai ia, ka waiho taua mea, ka rato i te reira ki te hiahia ki
te puta ki a ia ki te akiaki i ana rawa haamana4oraa te auraa e na ia tatou3 a ano, kawea
mai te wairua teitei tikanga i roto i te e puta tetahi e tetahi, kahore hoki he kotahi
ranei te atu whakaaro o reira ki te aroaro o te viivii ore. Ahakoa reira ka here i roto i
te katoa o tenei, e ngWkaunuitia, ki te hunga i kitea i roto i ta tatou mau teianei
%akamanatu iti m! te ,a&& ng+tahi, me te .arerei i te whakapakoko o te mahara hei
whakakapi. 6tiia e tangohia e te reira roa rawa ki te whakawhitiwhiti k!rero an! enei
tikanga i roto i 'tahi atu k!rero. Ko te mua nui ki te hanga i te whi whnui e, a ki te
mea kua wareware te huatanga e rite ana ki te katoa.
8a tatou i reira e taea, te tirohanga o te taahua, hisit!&ia tatou, e mea atu taua
tangata ki te taahua, tona hanga tinana o mua ki runga i waho o te pikaunga o tona
mea tinana o mua. etahi wahi puta wahi katoa ratou, ia ia e karanga te ake, me 'tahi
atu whakaaro3 ae e taea kitea e ratou ki konei, a ki reira i te wa ano. Ko e taea e ratou
i tenei ki te pEtake rauemi noa i roto i taua whakaputanga mo te ora reira ko te ara e
tika ana, me pera me taku i kite matou i mua.
Me tangata e whakaaro ana i roto i taua ora ki tetahi atu tangata, hanga i roto i whakaaro i
tona mata, me te i te taua wa nui o te mea e patu ana i roto i tona ora, a ka e ia tenei, a te atu ko no
te mea, rite te unu, ka ka karanga, i tenei huatanga o te ao wairua kua ona t#papa i roto i te meka,
no te mea i reira i nga whakaaro korero ki, na te hunga katoa e, te taenga atu ano e tomo ratou i te
tahi atu oraraa, e mohio ano o ratou hoa, whanaunga, me 'tahi atu i mohio, a hoki e korero ana ratou
ki tetahi ki tetahi, me te tonu whakatakoto , i konei i raro rite ki o ratou hononga hoa. 'tahi w i
rongo ahau i pehea ratou e puta mai i roto i te ao hari, no te mea e kite ano ratou i to ratou mau hoa,
a re(ipro(a&&y, nga hoa e, e haere mai te %eia ki a ratou. M :org /weden, te rangi me te reinga. r
N\Nth
Ko te somnambu&ist Auguste Ka(h&er ka whakahoki te uiraaK M5 7e te iroriki ora o te tinana te
whakakororia i mua nei t9ariari k' i roto i te %eruriraa o te tangata -e ahau Korinetia ;0, N1-NN ..)M e
whai ake neiK
Menei ka whakahoki, anake ahau e taea e imi, heoi e kore e whakarangona ki te tino. 8o te
mea ko te tika i te Atua, e kore e taea te whai i te kotiro ngoikore na i roto i te hiahia ki 'tahi atu i
hoatu e ia ki a ia he tokaima4ananga. Aita i maoro roa rite te ngakau he mea herekore, ka taea e
hanga k'hua ua ratou i te Bn(ounter no te mea kua pono ano i te wairua, he puka, no te kite ia ia i te
wairua o te atu, engari mo o matou kanohi pae tino e kore e he kitea, o te akoranga te Atua e kitea ki
a tatou i teie nei, i roto i te heke mai e kitea ki a tatou me hoki e ia he puka, engari .. rerek' atu ia
tatou, herea ki te tinana, e taea ana ki te hapu. Ki te te wairua wewete i nga here o te tinana, ka e ia e
%arii i te tahi atu wairua ano hoki., ki te te wahi o te :ibi&ia, kia rite ki te mea koutou, e ng kahore
rawa hngai, na koe ki te mahara i to tatou apotoro tangata, a te Karaiti ia, ko te rota o te tauira
anake. e whakapono ana ahau, ka whiwhi i te wairua, he ahua kitea, engari e kore e tinana, engari
kitea ki te kanohi o te hinengaro anake M. -Msgs. Mai i d. 6ra moe aut! o te somnambu&ist Auguste
K. i Xresden. /. 1\?)
Ko te somnambu&ist :runo :inet ka whakahoki a rave rahi mau uiraa ki a ia i runga i meatia i
te aratau o te mau varua i roto i te taahua, riteK
buestionK Mano ka korerotia e koe ki ahau e te wairua -i roto i te ake), i roto i kia puta nga
wahi mehrern i te kotahi te aha, ko te e - A .. 7e he pikitia anake o te hinengaro e puta, e ia e taea te
tuku atu i roto i to ratou rite te nui rite5 hiahia ana ia -. .. pai, engari e korero enei whakapakoko -
A. Ae -. .. 8a reira, he pera maha mau taata - A. 8o, reira he tonu tetahi, me te taua -. .. Mai katoa
o enei whakapakoko, p'r i e mea ki a koutou, puta i roto i te wahi rerek' i te taua wa, me te k!rero
ki te iwi rerek', na e whakaaro tetahi ko reira hei puranga wairua hei utu mo tetahi -. A. ki te
whakamrama i t'nei mea ngaro i roto i tino uaua, engari ka tamata vau i te reira ki te mea i tau i
ako. te wairua e rahi ana i ahau, a ka he i roto i te rangi, kia tika i roto i te ahua o te mana, he rota o
ng miro i hanga ki te whakanui me te tavini ei te hoA auraa ki te hunga e hiahia ana ki te tomo ki
roto ki k!rero ki a ia. te whakaaro ia ka taea e tuitui i te !rite, me te tangi o tona reo te kauwhau,
ahakoa te iti korero e te kehua, no te mea te whakaaro ko te tikanga o te k!rero matua3Ka taea e ia
tono ai i ana whakaaro i te taime taua, e te tikanga o te nei aua miro pukuaroha ka whakahoki i te
mau uiraa o te hunga e i roto i te hoA auraa ki a ia3 i reira ko te kotahi anake, ahakoa e truatia ia ano
rite tika i roto i te %aito ore, a ka kitea e ia te taha o te katoa i te wa ano e rite ana te whakarongo i
roto i te whare tapere kite te kaiwhakaari.2hakaaro te tangata ko ia i roto i te kotahi rau nga wahi i
te wa ano, ia i runga i te anga ke, kei roto i te huru i te anake rau wairua ki te kite ia ia, ia ia, ka kite
i roto i te wahi kei reira nei ia3 Ka taea e tona ahua mahi i te mahi taua, a tenei e taea te whakapono i
roto i te oraraa o te kotahi rau tangata takitahi. enei whakapakoko Ko entstrah&ende ia ia i roto i te
hoA auraa ki ona whakaaro, a ka taea e korerotia e ratou ki pehea ia ia, kia rite ki he pumau nga
whakaaro. Ahau ngenge. M-,ahagnet, te waka ki te d. Kinga magneti(a&&y., ;>0; /. N;st)
Ki te reira tau titiro te tahi mau taime uhinga o te taahua, whai whi i roto i te hua rerek' o
tenei ao, kia tatari ana tetahi i te pnga o mate i konei, i roto i na tae noa ki tetahi mea he tika i te
reira. $ te iti rawa puta noatia e ratou i roto i te i runga whakaaro ki reira e kore e rokohanga tino i
hangaia ki te hanga i t'tahi k!rero i runga i enei t9tohu, i roto i te ara i taua i roto i e vai i te rua ng
whakaaro nga&i te ritenga i runga i te hua o te apparitions e reira phantasms tuakiri o te tangata e
kite i te reira, a kei reira he ahua tino o nga wairua o te taahua,, reira te hono i te ara tino mori.
2aiwai, tetahi whakapakoko e to tatou o te ngaro, te taua i te wairua, kua hngai ana ki ta o te
taua i roto i te tikanga o te a muri i runga i te aroaro3 engari ka rite ki te roa rite haere ia ia i roto i
tenei ao, e kore ara wahi o te tautoko o tona ora mohio ki tua atu. Kia whiwhi o te pikitia o te
tangata mate, waihoki ko te kua ia i roto i te kikokiko ki te tautoko o tona ora hakari mohio, engari
he wahi iti o te reira noa tae ki roto ki te kaipikau o to tatou ora mohio tetahi, ko te whakapakoko he
ngoikore, me te ha, ka kitea e tatou e kahore he take ki te whakaaro o te aroaro whinga o te hunga
mate, ka rite ki te roa rite ki tenei ngoikore ki te hanga i te taua i roto ia tatou bewendet, e taka tonu
i roto i te t+kupu o tenei ao ano. A pera tonu e reira, na te roa rite to tatou tenei-te ao tukanga ora i
roto i te trere tonu t#turu ko e hanga puta nga mea katoa i roto i te hanganga, i roto i te kaha
whanaunga ia tatou, pera me puta mai te reira i te kara o to tatou ora te ao nei ki a aro ki. Ko e taea
tupu te reira hua rerek' te wahi whai w+hi o te ake se nianei enei te taiao ko te nui. /tates, e te
titiro atu i te tukuna atu whakaaro tikanga tahi tenei mo te wa po. Mai e taea te t9mata i te ahua o te
tupapaku, me te mana rite, me te obLe(tivity whakah', rite e haukotia te reira ia tatou no te e haere
tino ia tatou i runga i ki i te taahua, me te ka hanga i to tatou waka i tua atu i taua. 8a, ko te mana4o
rawa tatou e kua hawhe taahiraa i roto i ki te takanga o taua tikanga i ia tatou tupu aroha mahana tei
tenei ora, %akanatu&a tahi ki reira3 rite te whenua noa mo te tukanga t#turu e puta i konei i roto ia
tatou, tino p!kai i te moka o tatou i roto i te tikanga o te taahua,. B kore e te tangata ki te hinengaro
hauora me te tinana, tupu nei i roto i te ara tika ki tenei ao i totohe apparitions. Ka taea e noho ano
hoki Ko koutou -he mea Yrite ki te whakapono rongonui), he wairua o te taahua,, tupu nei i roto i
nga tikanga o te taahua, i roto i te ara tika, e kore e taea e puta ano he wairua i runga i tenei taha
ano, no te mea o te kwanatanga rerek' e taea kore tenei e apa-kotahi. Ko te ahua ao whinga kei
te rite te matahoki rerek' ki tenei ao, no te tana 8ana i te wairua o tenei ao, he anaanatae rerek' i
roto i te taahua, mo te wairua o te taahua,.
Ki te whakapono a Mataora ki te kite i hunga tapu nga anahera ranei rite whinga tetahi mea,
he mea oneone noa i roto i te i te wawata whaiaro-hanga matua, engari e kore e taea te hanga ki
waho o te haamana4oraa o te mau taata tei tauturu, a ki te mea i te take, Kei te mitbet+tigen i roto i te
huru, te aroaro o enei mea katoa i roto i te tikanga o te taahua,, engari i to ratou tino whai whi
anake i runga i tona ara ki te ahua o nga pnga e kua tuku iho i to ratou oraraa i roto i te arero ki
reira, a kia ratou te whai whitanga ano kia nui atu iti iho ranei, ara i roto i te mauri mo ratou. 8a ka
whakaratohia te tauira matua o te ahua kkahu tei anake i runga i te arero noa konei, ka riro ia ia
natu&a ake anake, me te i roto i te matua, e te hunga i te ara motuhake he kaha auaha, ka obLe(ti%ied i
roto i tona hanganga. 8a, kite tatou e i roto i rua w, ahakoa te pai distinguishab&e i roto i nga
tirohanga e, e nehenehe tika i roto i nga nekehanga waenga o tetahi ki tetahi. e tahi mea tuakiri, me
te whinga, ko nga wahi katoa i te wa ano3 anake te ptai ko te, he aha hanga neke atu i te %aaiteraa
tino kaupae whakarite ker'me.
Ke e te kwanatanga o somnambu&ism, e mea ana ki te tapae na e rave rahi atu pae tata ki te
hua o te ake, a ka haere mai ano tenei ki mua i te. Ka taea e tetahi te mea e te somnambu&ist katoa,
kahore he aweretanga, i roto i nei kua ahu whakamua te huru ki tetahi whanga o te whanaketanga,
wairua, kaitiaki wairua, anahera u Bt( .. rite ki te tahi mea whinga kite hoki pea rahurahu reira,
korero, te kipakipa tiki ia ratou u Bt(....3 a pono e, mai te ora mahara, me te ora wawata i runga i te
somnambu&ist ranei w kotahi, i roto i te kotahi, ko tenei, whakarei me te whakarerek'tia i roto i te
tahi atu ranei i roto i te huarahi, e whakahere kua he huarahi ki te mahara ki, me te wawata ora o te
a muri, he hawhe-te urunga ranei kia te tikanga ki reira, me te huru rua i konei k9 e te tauira o etahi
o enei ari ake o te oraraa whinga o whika otherwor&d&y, e tona pnga whnui i roto i te
somnambu&ist i roto i a i te ara o hanga tua atu ker'me o atu ake, i to koutou ake ngohe tokonga ake
o te somnambu&ist e pupuritia tona kaha hua i te momo o te taahua, i roto i te kaha taua, mea ki te
whakawhirinaki. B rave rahi somnambu&ist te whakapono ki te etahi kite ia ratou atu tangata tei
pohe i mohio ranei, o ratou oraraa whinga, he whakaaro ratou, a ratou ahua %aaite ratou i roto i te
ara takitahi tino -, 7ei tauira, ko te matakite a "revorst, te somnambu&ist ,ahagnet o roto i te
momotuhi whakahuatia.)3 etahi atu kite ki nga anahera te ora ano, kaitiaki u wairua. et( .., o e ratou i
mohio ki i te mahara teitei ano pea, e he whaiaro-hanga hinonga anake, obLe(ti%i(ation ake %akatupu
hinengaro -na te Ka(h&er i Xresden, i roto i te momotuhi i tabu&ahia). Kei te whenua ,ommon i roto
i te na mrama, me nga huru o te ake anake rawa tomuri nei whakap atu e kore e hua
somnambu&isti( tukua e rua whakarere te ture, a kahore me te tumanako ki a koutou ki te tiki atu i
konei ki out(rops parakore e p ana ki te taahua,. 8g ki ahau i roto i te tohutoro ki teie tumu
parau, i te o te somnambu&ist korerotia Pi(hard JYrwitz i Apo&da te -i roto i te momotuhi e rrangi)
i reira aru e te kitea i roto i te huru e rua pato4iraa rawa niwha i roto i ng w e rua o te hua
somnambu&ist. etahi pnga 7e k!rero atu taipitopito o te ara rerek' i roto i ai e hanga enei ari i te
somnambu&ist rerek', me te kia mohio ki te taha a ratou,, e, 7eoi, i konei tango atu whi atu i ahau,
i muri i te t#nga tEao, ka taea e hoatu e ahau i tenei ahanoa katoa anake a te papf ore e tonu rite ano
horahia e i muri katoa e p ana ki, e hiahia ana ki te %akatapui ia i konei.
Ahau tino tenei ari konei whakawhanakehia i raro i te huru e kore he rawa kau tona ahanoa
anake. 7iahiatia to tatou whakaako ki te tuku i te taea o k'hua, ki te hiahia koe ki te pupuri i te w
maru rerek' o te taahua, ki tenei ao i katoa taea. Ka taea e koe ka tatou i te tirohanga tata ki te
moda&ity o tenei momo o te whawhai ki te toa. 6tiia e kore e taea e ratou whakamatau tenei pea
ano3 a he mea ano hoki tona kahore %au%aa e p ana ki ata mohiotia i taua.
Ahakoa inaianei he kore pea hua makona, a pono ko reira parori ake ake, nga
kereme marama, me te whakah' e hanga tetahi i roto i te ake, ki te makona i te etahi,
me te &oto tikanga. $ roto i te te ara, e hiahia ana koe ki te whai i te tau katoa ano, i
roto i te ara, te tahi mea hou, rangona o. o tatou tirohanga Ko inaianei pono tino e
rua. Ko pea hiahia tetahi te mihi tonu te tahi mea ranei. A mau, i haea ranei kino
hanga toka i te t9matanga kia rite tetahi ki te noho ano3 te huri hoki i te wa i ia wa i
rite te ahu ki. 6tiia e kore e ki te tinana tatou i konei nui kino atu i te noho tahi te
kakahu, ki te he ia tatou te tango ki roto ki te taahua,, na i roto i te mure ore i runga i
te ahua o te tinana tawhito5 Ka ui te tangata tawhitoK pehea5 Kia hoki reira puta ano
ahau i roto i toku ahua shrunken5 Ko te papahewa, ahau kia kore e kotahi toku
hira5 Ko te hahi, me te noa te awhina tirotiro konei ngwari, m te whakarato i te
whakahou ake i, me te %aaneheneheraa i te ahua i roto i te tirohanga3 a hoki ratou he
mea nui ki te %a%au atu, no te mau tumu ratou e kore e taea ui. 6tiia i runga i te aha
kaupapa e ki te whakaaro tatou i te mea he pera o5
e tikanga e ahau, kua whakatoatoa nei te reira e whai ake neiK
uatahi o nga kaute katoa i roto i te taahua, mo te hunga e mate hei tangata
tawhito, i mate ia, engari kia rite ki te pai tona hua taitamarikitanga, me te kore e
anake tona shrunken Jreisesgesta&t. utuki ia i roto i te taahua, i te haumaru i te
tuatahi i roto i te ahua o te tamaiti nei i haere mai ki te mohio ki a ia anake ki ta te
tamaiti, te tetahi nei ia ia i roto i te Jreisesgesta&t, me nei e mea pinepine e ia anake
hei tangata tawhito, engari e mohiotia i roto i ng+ momo w+hanga o te ora, e taea
kitea ia i roto i te k!hungahunga Jreisesgesta&t ranei, kia rite ki ng huatanga3 ae, e
he mea noa o te wahi e karanga ki a ia nga hua o enei mohiotia i roto i te mahara, i
roto i te e puta ia ki a ia, i roto i tetahi mahara hanga e m!hiotia ana e hiahia ana ia ki
te tohu ki a ia ranei. $ roto i te tahi atu akoranga e mohiotia ana ko tetahi ia ia e kore e
t9matanga, mohio e ia. 8a iho, engari ko te atu ka tino tahuri ki te rapu ia ia i roto i te
hua me te tino ngwari mohio ki a ia i roto i te puka i roto i te i kite ia ia e ia ki
runga ki o%tenest hiahia ranei. Ko te ahua i roto i te taahua, ko te reira e kore e pera
pakeke ki te kia rite konei, engari kia rite ki ngwari rite i roto i te a muri, a ki reira,
na e taea kitea i ng whi rerek' i te kotahi, kia rite ki ngwari rnei ara.B mea ki te
mea i te ari o whakapakoko p#manawa katoa, i roto i ai ake tonu atu hei tangata ki te
aroaro puta tetahi, ko te puna o nga whakapakoko taea katoa o te mahara, me te mau
%aaiteraa konei, kia whai o ia tenei i te tuatahi, tika kia te hinaaro ki etahi
predominates.
8a, anake te t#takitanga tuatahi, he tika kia meatia i raro i tetahi o enei puka te
iteraa tuatahi ki te hanga i te waka tawhiti, e kore nei e aukati e aratau hou i reira te
mana o taua mana o nga tikanga apataki o te taahua,, o nei i korero matou i mua
whakawhanake. Kia Ko maha nga haamana4oraa i roto i te teianei mahara o te
hinengaro i roto i to ratou mahi i raro i te kingitanga i to tatou ngakau ano ki te
whakapaipai i tana kaupapa ake ketia i roto i whakaaro ranei, a pera reira hoki kahore
nei i hapa o i taua panoni i roto i te basi&eia mahara o te ngakau teitei3 mohio reira te
rite noa e %aaohipa nui ake kaha me te ora i to roto i to tatou teianei whakamahara iti,
e anake te iti, te %aito o, koma, ahua taaku e o reira3 anake e hanga, a te kupu, ehara
tau totoka, he tauiraa noa o p#hua nei kaimahi ki te whanaunga i roto i e kitea i nga
wairua ki ia atu, ki te wairua teitei tonu. Ka ora anake ka i roto i to tatou ahua, e riro
ei %aaiteraa no to tatou whatumanawa he e te whanaunga katoa ki te 'tahi atu i te
tuku, engari ko tenei momo kei te engari ka taea e akatuke4anga ako i roto i to tatou
mahi ki 'tahi atu, p'r i te ara kitea tatou e ki 'tahi atu, Ka whakawhirinaki hoki ki
runga ki te tirohanga o te ara atu i rite to tatou iho oranga. 8a ka puta ke ia tatou i te
tinana i reira nui atu i to konei te kkahu3 anake e, rite te kakahu i te huringa katoa i
runga i to tatou huru ki te waho, engari te pupuri i te tuhi %au%aa o to tatou tinana, e
taui i te katoa o te ra tinana kotahi to matou auraa ki te waho o te ptea, e mea tonu ia
i roto i te natura o to tatou ngakau kia rite ki te %aaiteraa o p#mau taea e . A ko taua
mea i roto i te kingitanga o te pono teitei e karangatia to tatou ahua, kaua te whakaata
o to tatou nei i roto, me tona hononga i nga-wa, ki te waho i runga i tenei taha. 8a ko
te rerek' o te wairua otherwor&d&y e kitea anake haere mai i tenei ao ki runga, p'r te
hunga nei kua roa ia he i roto i te ake, te kore pai, te kore nga wairua kino, a ka hoki
te hua hua rerek' i runga i tona ake tikanga.
"uta te tangata i te tuatahi ki /weden :org i muri i te matenga -i roto i te tu pera-ka karanga i roto
i te ahua.) 7eoi pera me tana i puta ia ia i konei, e kore ai e mau mana4o, me whakaaro miniti
parakore ano i roto i te ahua3 engari i roto i te hua rerek' puta i muri -i te ahua i roto i te mea o
roto) i reira tona ahua, ko te %aaiteraa tapatahi o tona ngakau i te pae varua.
Ko te whenua noa e nehenehe e hinaaro ia tatou ia mo te mea pai atu i te mea kua
patua ana ki a matou i roto i tenei tirohanga rere i to tatou whakaritenga mm i roto i
te hopearaa mm. 8a ko te whaea nei i haere mai ki te taahua,, tino he rapu tuatahi
ahu koe i tamaiti i raro i te puka, me te kitea te wahi e mohiotia ana e ia i konei, ka
tiakina hoki, ka aroha ki3 e kore e haukotia reira ia ano he tangata ke3engari tenei
puka, i roto i te e whakaae reira i te reira te tuatahi tonu ka anake te tDmatanga, ko te
taua m!hiotia e te %aa%ariuraa i roto i 'tahi atu momo, ka kawea te ora hou haere ratou
whanaketanga anake.Pite te wahine ko te tane, ko te aroha hoki te tuatahi te
whakatau ia ia aroha i roto i te taahua, i roto i te puka e tino mahino mai %eruri ratou
i konei i roto i te mahara i te whakapakoko ano mahara ki te hua ora-rite t#turu ko te
pao mahara. Ko te roa ake engari i te waka i waenganui ia ratou i roto i te taahua,, te
atu ka mutu tenei taha o te whakaputanga me te hanga whakaaro kia rite ki waihanga
e ratou ki te ake ua ano.
Contribuu a millorar la traducci
Kia pai te reira e tamau
noa tatou i roto i tenei
whanaketanga o te huatanga o to tatou te tahi mea hoahoa ake nei, kia rite ki te pouri
o te tukua e te mea i raro. 2hakarato tatou i ano he konei t#ponotanga anake. "uta
$ndes te whakahe i te panga i te %orm&essness kitea o to tatou oraraa i mua nei, nui
rawa kore ki te whakaatu pehea te tairanga o te taua, engari i roto i te no reira o to
tatou tirohanga ko te iho. Ko te mahne %orm&essness, o to tatou oraraa i mua nei e
puta i runga i ng t#ranga diesseitigem, ka rerek' haere i roto i te kanorau anake
tuatau i runga i te hi4oraa otherwor&d&y taua.
./a. "arious mau 3i3i.
$nLe(ts nga tangata ia ratou, na ka mea a a ka kite matou i roto i te ora i teie nei i
roto i tona mahi ki te ao waho i roto i te ara moku, kotahi, whakaaro reira ki te waiho
i te porohita o ng pnga, me mahi e te ra kotahi hoatu ki a ia te p#take rauemi mo
tona oranga wairua ake nei, tae noa ki ia tonu Me p'nei. B kore matou te t9matanga
wareware ki tenei, na tawhiti tonu ia Me te tautoko tinana. 7e pea etahi, hiki hake te
hua o te whakaaro kua i roto i teie nei ao i roto i te e makatu4unga e te tinana, a te
haamaeeraa ia teitei te wairua, i te ake whakaora ia ratou e ia. 8oho i roto i te meka i
te tinana, ina koa te roro, me ona-tukanga ora ano he turanga mo te hinengaro i roto i
te whnui, me te mo te hiahia taikaha i roto i ng wa katoa e tika ana, a ka taea e koe
te tonu te haere i te mahi teitei o te whakaaro i roto i to ratou ara ng o te p9kau i,
kahore he mahi rawa rite motuhake o te tinana, roro haere haere. e hunga o koutou e
ki tenei tirohanga, o te akoranga, no te mea ko ia na iti, nga kereme o te wairua ki te
tinana kua i roto i te ora i teie nei, kua noa iti take ki te kia ia tono teitei i runga i te i4o
i roto i te ora i muri, i reira ki te hiahia taikaha te unu noa atu, tautaute%ito ki he taimi
e ia, 8a ka, te nuinga enei ker'me m! te inaianei ko na iti, ara iti hiahia ki te makona
mo te heke mai, te wahi i mohio ai ia ki te ara iti e makona. 7oki te tirohanga i taua,
ko te tauk9 o te turanga koiora o te oraraa i te pae varua i mua nei i roto i te hapori, i
rite hoatu i roto i te mua, puta kua neke atu i te nui. ono Peso&ute hoki te mata a
muri ake, engari ki te mau koe i nga mahi hinengaro teitei, me te whakawhanakehia
tino ara i roto i te i4o, engari tika anake i roto i te mahi koiora teitei, ka tino matatau,
te %aaite ranei pera te huri tika wawe rite inaianei, ka te mauhaa pai o te roro tika reira
mau i mahi anake hoki na pai ki raro, i konei, ki te haere tahi i te k'mu pai hinengaro
ki te tinana ka makona pai ranei, e whakatikaia ana reira. Katahi ka waiho koutou te
taua i te !rite o hoki e rapu te mea e mea %au%aa i konei te ora e whai ake ranei, a me
ui te wahi ki te ano e kitea i te reira. 8a ahakoa kua tohu e matou i roto i taua i te ao i
roto i te i whiua e matou i te porohita o ta tatou mau ohipa, e mahi, te mahi tonu i roto
i, ka whakawhanakehia i roto i te tikanga nui ki runga ake i to tatou roro iho, te wahi
iti o taua mea3 engari ko te ptai ko te, he aha ta tatou e nehenehe ahua ki a tatou rite
Text original
to tatou ohipa, to tatou mahi te ra kotahi5 7e mea katoa e p ana ki te tipu i roto i te
pnga e kore, ka mahi i te tatou ki te ao i waho, e tuu tatou i tatou i te taua, engari te
tahi mea ng mm me te Paw ki te kautanga rahi taipitopito o to tatou roro, me te
whanaketanga o ng nekehanga i roto i te reira5 Kaua e noho ki tenei, ko te kawe
tinana o to tatou ake, kia hoatu i roto i to tatou porohita o ng pnga, me te mahi i
roto i te ngoikoretanga whakaritea ki te konei, a inaianei5
8a, e ki te tirohanga tuatahi, no te mea e kore e ngoikoretanga pono tenei, mai mau
ia i te kahore wairua e taea makona te pupuri kua ki nga whakaaro o mua, kua
whakaaro reira whakaatu e kihai i whakatau ia te tuarua, i te tinana e iriti
ngoikoretanga ki te hinengaro3 no te mea tatou ia tatou iho i teie tirohanga tuarua,
ae. Vtahi t9whiri kua pono kua homai mua i roto i tenei hononga, engari ka %aaohipa i
te reira, ratou te mahi etahi tonu i roto i te p ana ki te wangawanga e ara ake i nga
ker'me matua deve& ki to tatou parau haapiiraa. 7ei tenei mutunga, e titiro matou ki
te whakaoti i te whai ake e rua ng ptai, e whakakotahi ana o enei wangawanga e
mahi i tenei e hohoroK uatahi, me pehea e taea te tangata i te riro o tatou pehea
whakatika te oraraa otherwor&d&y i tenei taha, i ona he whakahaere pera pai - whanau
hanganga i te pae varua, me te whanaketanga ki te taahua, kawe ki runga5 uarua,
me pehea i matakitaki nga wheako e whakamatau te mate me te hoho&o o te wairua ki
te tinana, me te kupu he mutunga whakawehi ia ratou ki te mate, ki to tatou
tumanako5 7ei tenei pito, ka tapiritia e ahau tetahi atu mea ki te matapaki i 'tahi atu
take e rua, i nga pa tEao tawhiti atu paopao ranei, i rite ki ta te mea ki te riteK Kia, rite
messed mau oraraa e rave rahi ake te whi i taua i roto i te kainga, kia whai i tera taha
o ta4na i rave, a hoki te aha te mate %e&e e e hanga te inaianei te hohe i roto i te tinanaK
otiia he ki tetahi atu kawe o mahara araraa.
62tai +. pehea te tangata i tona hanganga i roto,
me te !hanaketanga o te 2taahua,
i taea te tango i runga i.
Ko te mea tino nui, me te nui, he tangata kua, ko tona mtauranga -3 Ko noa nga
mahi mania waho kotahi o te whakapau kahore ano e hipokina te taonga i roto. $ taea
e te reira i te hoA taata i te ataahua tino me te mtauranga pai, i nga whakaaro tino
hanahana, te matauranga te nuinga, ko te tino e waha e okiokinga i roto ano, engari
pea ia e kore whai whi ki te whakapuaki i tenei katoa i roto i te mahi, pono te nui,
rapa, te tangata taonga he roto he wahi hua iti ake o te mea e waha ana e ia i roto ia
ia, ake ake anake e taea waho whakamatau atu ia. 2hakarpopoto te reira i to tatou
raw tirohanga inaianei, te mea, e whai hoki i te ora i muri ki te ngaro i tenei mea i
roto matua mo te iwi, engari anake, ki te te mea ka tahuri i roto waho i ia ia, ko te kia
mahue o ia3 ngaro noa nga %au%aa te mea ra ki te mate, ki te haere.
8a ka vornweg hape, ki te whakaaro tetahi e te korero i te hautanga o te iwi i roto i
te mau ohipa noa ia tangata o3 puta noa i te tangata katoa e korero i roto i, noa
inaianei i 'tahi atu pae ranei mo etahi atu whanaunga atu i te tahi atu mau taime. e
mahi a 8ob&e i roto i tetahi mahi i tua atu i te whakaminenga, i te wairangi i roto i nga
rerek', kia rite ki te whakaaro nui, te whakawhirinaki i roto i ia ke atu i te hopi ana te
ngakau3 e kore tatou e nehenehe e pee i te h!honutanga ki pai anake, kia rite ki te
tango ratou i te wahi, ahakoa to tatou tirohanga ake piki haere te whakamahine i te
tikanga i roto i nga mahi iti %aahou o te iwi i te tangata katoa. Ko ia o ta tatou mau
ohipa i roto i te meka noa i te hua o to tatou mtauranga katoa ng -, a ia taime
takitahi o te Mtauranga hanga u i te tahi mea, ki te mita i te mahi takitahi. Ki te
mrama ki to tatou tirohanga tenei, he anake i roto i te pouri o to tatou mata, te tahi
mau taime i roto i to tatou inattention. Ko i roto i ta tatou mau ohipa, engari i tahuri
tika, noa te tereina kerekere, me 'tahi ng matua ki te tango i te taua ki te whakaaro, a
ka i roto i tenei te %aatura, e rua ng mahi o e rua tangata hei hua manu e taea te kite i
te tahi mea rite taua, ko te atu. Ko %akamanatu mai tenei pikitia tatou ano hoki e kore
e me tinihangatia ritenga kerekere tatou. Kua hoki te hanganga o te hua manu i mahi i
te p#naha rerek' o ng pnga rite te hanganga o tetahi, ar, tetahi manu ranei te manu
taua i roto i te w rerek' o te ora, e mutu ai reira, a ka %aaite tenei i roto i ng
rerek'tanga o roto pai o nga hua e mawhiti i to tatou tirohanga pokepoke, engari
kahore he otiia i reira, i reira e ti4a ia, e kore e taea e te kore paoa i roto i ng momo
manu. Ko nga mahi, nga pnga, me mahi a te tangata, he hoki hua, ki te ai te tangata
katoa, ko tona takoha, a i nei, e kore e takitahi, engari tangohia ano he katoa, ka puta
ano he tangata katoa, o nga taime katoa o tona roto kakahu i te tahi mea i roto i te
ano. Ko te wahi, ki te kupu, ki te titiro o tetahi, i whakauru ia ki te ao waho te tito o
era atu taime pai, atu i taua o te atu e kore e, e nehenehe e rave tatou i te hoA ara i taua
ki te pai. Ka rite ki te tkaro i te taonga puoro hanga o maha iti, i kitea hoki te titiro
raw, engari e kore e hoki te kitea ttarihia, te mutunga wiri indistinguishab&e
Brzitterungen, e tohaina ana ki te ao waho i te mea, pera haere roa i te pere o nga
mahi, na ia mahi takitahi o te iwi, i te phekoheko o maha iti, tonu totoro tuatahi
ratou mau hopearaa ki te waho mo te titiro raw, engari e kore e e ttarihia,
whakamtautau, me te mutunga indistinguishab&e mahi o roto i tona ki waho, e kore e
taea e taha ano hoki. 8ga karere, nga muka uaua, %aaite nga p#tau o te tangata ratou,
ia ahua motuhake motuhake, mahi tino whakahaua, a ka mahi ngtahi rite tini i taua
mahi i roto i nga mahi a te tangata. 7oki i te totoro te ringa ki te hihiri mano roro me
te uaua me te wiri i roto i te ara motuhake, a taea te iti tenei Brzitterungen ki te tinana
na iti i roto i to ratou angitu, kia rite ki te k'mu o te aho i runga i te mea, engari me
haere mai i te tinana m te mahi tohaina whaiaro-waho ki te mahi, imper(eptib&y
pono, pera me te take mo tatou. B kore e taea e tetahi ui %aahaamana4oraa grYb&i(here
o te mau hopearaa, engari i waho atu i roto i te take. Ko t'tahi ara, whakatairite i
anake ki te mahana, ko te taua tohua ki te kupu manuki i te ongo rerek' hanga ratou
ki tetahi ki tetahi, ka pena ano e taea e ki te kati pai e, mai ka taea e kawea mai e
ratou he tkaro pai rerek' tonu o kare i roto ia tatou ki a koutou, ara he aha e p ana
ki te whakat! i te mana4o ki runga ki a matou, kia ngohengohe ki te k'mu tino rerek'
pai. 8a kahore he take ki te %aaoti e ki te hanganga i roto pai, kua whiwhi matou i nei
t tetahi taunakitanga rauemi ki te waho, me te ki te waiho i muri ia matou i roto i te
viivii ore3 ki te kore e te hinaaro i maka e tatou i roto i te mahi motuhake, %aaite te
reira i ano i roto i nga mahi i tahaki.
7eoi, e nehenehe ta tatou e haere atu, me te hohonu. Bhara i runga i ta tatou mau
ohipa waho anake, he aha karanga tatou i te reira, tei ia tatou ki te whakaata. Ki te
kawea e to tatou whakaaro e te nekehanga ngawari, he aha ta matou ki presuppose i te
turanga tinana o te wairua i roto i te tikanga o te ker'me whakawhanakehia ake, ka
hoki matou ki tenei, mo a matou kitea i nga wa katoa, anake take eGp&oitab&e pera me
wewete tapiritia mau hopearaa ngaro, me te aritanga o te e kore e mau hopearaa i ki
te ui rite te take. Ko te pai Brzitterungen, ngaru, ranei te mea me waiho ano tena
nekehanga pai e haere tahi i te whakaaro o te iwi tonu, o te akoranga, engari tika e
taea nekehanga pera puku tohaina waho, engari me tika te whakaputa uri na pono,
pera me te kaupapa ringa tutu tino, te whakahau nui karanga. B hngai ana ratou ki te
weighab&e %aahiahia i roto ia tatou ranei3 te Btera, e whakanoho nga nekehanga o te
%aahiahia, te karapoti ki nga iwi, nga wahi e rite ana te pai
;)
, p'r i te hau, me te
oneone, e t ana nga hihiritanga o ponderab&e, a kahore matou e me ki te whakatau he
aha haere mai ake ki te whakaaro. 7eoi, he hoki nga take mo te oranga o nga pnga
pai koiora i roto ia tatou i rite i to tatou tautoko i te pae varua o nga take mo te oranga
o nga pnga ng+ tua atu i tatou e hngai ana. Kia reira e ratou porot9titi anake i roto ia
tatou3 te mutunga me ratou i tawahi tatou. 8a ka hiahia ki te wairua whakakahore i te
oraraa o taua nekehanga pai tinana iho, ano he kaikawe o to tatou i roto i te 8a te ora
no te mea e kore ratou e nehenehe e whakaatu ia tuatihia i roto i ng o iti
whakawhanakehia nga ker'me ki te i4o, na te akoranga kotahi e whakakahore ona
pnga tonu atu i te kotahi rite iti Ka taea e whakaatu ia tuatihia, heoi kihai i me ratou i
mo te ora i muri, no te mea e kore e hiahiatia ana e ia mo te ora inaianei, a kia pera
nui mm ake te mea.
;)
$ roto i te meka, rite a T i te irirangi, i roto i te whakaaro o te rangi ahup#ngao me te whenua ano,
no te mea i waho o te marama, me te wera kihai i taea e tohaina i roto i. 6tiia ki te whakaaro e kore
Btera i roto i te reira, pera me te mahi etahi, na te rangi, me te whenua e tae noa riro te kaha ki te
whakaputa uri te marama, me te wera, a ka reira hiahiatia hoki e kore aether whakat! i te pnga
karere.
Kea maere !ai i roto i te meka, ki te kite koe i roto i te
k!iu!iutanga io te ore e wiri o te 5tera ano he tY!ako o te
wairua mo tenei ao whakamtautau ranei, e ra!u utu i te tohu
whakamtautau o taua tautoko mo te ake, a no te mea e kore ia e
taea e arahi ia ia, ka mea i ha!a i te reira to tatou feruriraa i
roto i te i te a muri i te tuhinga e ia i roto i tenei ora me te
hiahia#
Kua p'nei ia i roto i tenei ao, na kua pea ia i roto i te taahua, me te mea he hua o tenei ora, e
kore ia e me a ratou i roto i teie nei ao, te taua, e parau mau o te taahua,. B kore e mea %au%aa te
reira pehea tetahi e hiahia ana ki te kanohi i roto i tenei3 i roto i tetahi take, kahore he anake tenei
rerek'.
7ei hiahia ki te hoki tetahi ahotea ng i runga i te meka e hiahia ana ahau engari whakaaro ia
e taea kitea tetahi i tetahi ahua o tohu mo te pnga pai anaana tonu te morehu o te kaihoko pai i te
iwi i roto i te meka o somnambu&ism pai-mohiotia ranei, ki te whakaaetia i ka i taua meka
katoa . Ara, kua k9 te reira i roto i te 2hnui nui
1)
e kite maha te somnambu&ist he t9rama kanapa e
ahu i te tangata e noho ana, i roto i ng te magnetizer, a e rawa nga matimati o te magnetizer whiti
atu mahino mai, ia itoito i roto i te mahi ake o magnetizing he.
1)
/e&%-/tieg&itz, nei e totohe ana ki te whakaiti i te %au%aa o te huatanga i roto i
tona re%utation ki te aukumetanga kararehe, engari oku %akahaa4i ai ko tenei
whakaaetanga he %aahiahia. 7e etahi rua tekau torok9 ki K&uge.
assaEant ta 6! 9, o tona tuhituhi7G "5 raEe rahi i kite
somnambulist ora katoa i kana!a ki te faaiteraa o te ora, e kore
noa tohu te marama, engari tino rawa, ka kite ratou i nga mea ora,
me o ratou tinana whiti i roto i te huarahi rerek' ### A rama rite
### ka kite i te somnambulist maha ratou magneti&er, tangata e
kara!oti ana katoa o te kanohi, matimati, i 'tahi w e haere ae i
roto o te ko!u# "
Ka taea e tetahi haamana4o konei e te ari te marama whakawhirinaki i runga i nekeneke
undu&atory, a e te aritanga undu&atoris(her ng nekehanga tei runga i maha mau huru. 7e kitea hoki
'tahi iwi, engari e kore e hoki 'tahi atu o te hihi i te rohe o te t#whiorangi so&ar, he wiri wera anake
i te tetahi pmahana et( kitea 8a ko te wheako kino e kore tatou e kite e Li(htausstrYmen i raro i
mau huru, e kore taunakitanga ka whakateka, i muri ia ia i.
Ko te tino te reira i roto i to tatou mau tino e kore noa ki nekehanga pai, engari ano
te whakahaere pai rite tautoko o te wairua. 8a, 7eoi, i nga nekehanga pai e tatou i na
pono ki te whakaputa ia tatou i to te hua ia tatou i roto ia tatou, e kore e pau a ehara
noa i ng pnga, engari kawe o pnga hoki, whai whi i roto i te horopaki o te mahi a
te tangata e kitea ana i roto i te katoa ao e noho a tawhio noa hoki te whakahaere i ia
tatou tetahi e te ara ttai tuatahi ki runga ki taua mea, reira i te %ariiraa i kai .ort o
tona whakahaere, ia tatou nei e taea e tino whai anake i te puhuruhuru. Me tika tatou i
ki hoki te mea te tauturu i te haerenga mai o tatou nekehanga pai ki te whakarite i te
whakahaere o te ao te %enua nei, e kore e kore te naho4a kahore, no te %arii tatou i te e
rite ana ki a ia tatou, me te te to tatou taea pai pa&pab&y whakaatu he aha nga
nekehanga pai to tatou whakaaro i raro, whai whi ki te whanaketanga o to tatou
roro5 atou i tata anake i roto i te tikanga o te ker'me whakawhanakehia ake i te te
tipu i roto i to tatou mahi hinengaro noa te whanaketanga o runga o taonga hinengaro,
me kua riro i te mauhaa tinana i roto i tenei mahi, he kautanga (orresponding&y
teitei3 engari ko te ao te %enua nei ano mahi ratou rawa hinengaro i roto i te mahi o te
iwi i tawahi o ratou i roto i te tikanga ake te piki haere o. 8a e nehenehe e rave tatou i
te taua whakamutunga. B whakamrama te tangata, engari ano hoki te whakahaere
pai o te roro, mo to tatou %aanahoraa varua watea, ranei %arii i tetahi pnga retroa(tive
o te mahi hinengaro i runga i te whakahaere o te roro, kua ano ia na inaianei mea
katoa mm, ki te kore o w!na, me te, i roto i to tatou tirohanga3 pera ia Me hoki te
takoha o nga mahi pai e tae ki tua atu ia tatou iho, ki te kautanga pai o te whakahaere
i roto i te ao e kore e ki te ui ki a matou.
Ki te mea i te ara tetahi tangata e ahei te ki a ratou tonu ratou ki te whakawhanake i
konei i runga i te whenua whngai ki 'tahi atu iwi, me te anake i runga i te waka
teitei, a ka ki te ia i roto i te ake nei i roto i te pnga ki te ora, kua whakaputaina e ia
ki etahi atu, e nehenehe nei hei ara wahi %au%aa kitea i te tikanga whakahaere pai e
hiahia ana koe mo te taahua,. Bngari o te tinana tangata to tatou i roto i te mano ake
ki te Maoritanga, otiia e kore i roto i te takitahi e ora tatou i, engari i roto i te
%aanahonahoraa e te hunga ratou wangawanga me te herea katoa.
7ei resumieren te "reviousK A, no te ki tikanga o te tirohanga whakawhanakehia
ake o te hononga o te wairua, me te i4o mea katoa e tirohia tatou i to tatou tinana
hakari, me ona nekehanga waho, anake te huarahi ki te korero ki te takotoranga, te
takotoranga, te aratau waho o te pai i roto whakahaere me te pai o roto rite tonu ki te
tiki ki te %aaf ng mahi, ko te e nui atu te %au%aa no to tatou ora i te pae varua, nui atu
tonu nui atu i te ahua o te hanga, me te nekehanga, matou e mohio ki engari e kore e
ki te whai ki te kanohi tika neke atu i te e taea te kite i roto i te ausia kihai i hurahia
kitea raw, to tatou ki te whakapono ki tika kia katoa hopearaa waho putanga tatou i o
to tatou nei, me mahi i konei i runga i te whenua anake pera ki te mea i te
takotoranga, ko te takotoranga, e kite i te whakahuahua waho o ng ture maitai nui,
me ng tukanga e heke mai mo to tatou oranga wairua o te hiranga !rite, , e p ana
ki te hunga tona takenga mai3 engari ka rite ki iti atu rite whakapae o tatou e
nehenehe e ite e ia ape i rawa te %eruriraa ausia puhuruhuru. ahuri te reira i roto i te o
aua ture, me nekeneke pai i roto ia tatou, i roto i te mea na(hb&eibt o tatou, i roto i te
meka na e p ana, e nehenehe ia tatou ia %arii i ranei whakakahore e rua anake i roto i
te hononga3 a reira tatou e ui i teie nei oraraa, i roto i tenei, i ki te presuppose i roto i
te a muri hei hua o tenei ao.
7ei tautoko i te mea o mua 'tahi whakaaro whnuiK
aea e koe te kiia reira, ano he whakaaro whnui e taea pinepine kore kaupapa e haere i roto i
waho ranei i te ahua rerek' o nekehanga t#turu ranei, maka ano i runga i ng nekehanga
in%&uierende whakaurunga e kore e raw e a ka taea e hei (oarser atu nga nekehanga (ausa&. Kia titiro
te pnga o te hama ki a tatou ki te mutunga, ka hinga ia ki runga ki te paepae3 mea tatou e
whakakorea i te pnga kei3 ehara i te mea pono, whakatau ia kua anake i roto i te wiri o te paepae,
me te whenua, i roto i nga wiri pai e kore e taea e ngaro i waho memeha ki te tarapepe noa kaitahi, a
tetahi wahi i pau hoki, i te rino paraharaha i roto i te puka i tetahi atu ki te kawea mai3 engari e kore
e whakakore i pnga, engari hoatu ia he puka tuturu3 no te mea i roto i nga mea katoa i mea ai i roto
i te heke mai ki te taputapu mea patu, i manako tonu tonu i te pnga o te pupuhi hama3 rite i taea te
mahi i ki nga taputapu tupu ai te reira i, ki te kahore i reira na mea patu, pera me te meatanga5 8a,
ko te mahi i runga i ng taputapu kia taea ai te hanga pnga mohio te kaitahi ki reira. 7ua ia momo
rerek' o te take ake ake he momo rerek' o te wahanga, a takitahi ki te whnuitanga taua ano he
tukanga rerek', i hangaia, ki te whnuitanga taua reira me te tono ano o ona mau hopea ki te
h!honutanga pai ki reira.
7e rota o ng mahi uaua tau titiro pono maha hoatu tahi he hua tino mm, e haere iho
kanorau katoa o putanga pnga3 8a te raupapa hiato o mm, mata, atu i ki hei te hanganga o nga
take i whai whi ki te hua3 e mea anake e to tatou rongo taka e taea anake, kia rite ki te pai ki te
wehewehe i te puta haere pai i waenganui i nga whanga o te haaputuputuraa pai ranei, p#rere hua
reira i roto i te putanga hiato ranei ia ite, no te waitohu i tatou i nga take he, rite te roa rite ratou e
mahi tonu, wehe rawa3 ahakoa tenei k'mu pai, tukua tenei whakat#nga pai tonu ano i te etahi
h!honutanga o te tukanga hua hinonga ranei, ki te whanaketanga o te mau hopearaa atu te vai tino
ranei. 8a i roto i te take o te ohie hua trans&u(ent whakatakotoria e e te heihei e ng k!rero, ki te
pera te whakatau e rave rahi ngaru i taha rerek' i roto i te moana. Mea te ngaru kotahi ki te kai i te
katoa3 mea ratou ki te totohu i roto i3 engari i roto i nga kare o tenei ngaru nui tonu parau te k'mu
nga ngaru iti, a pehea i pau ratou a ratou, ratou hua haere mai ano. Ko te ngaru nui, ko tika te
whakawhitinga, whakawhitinga o te p#whi iti, e kore te hua o te aranga ki te whakangaromanga
ranei.
Ahakoa, no te mea e kore e taea te whakakore nekehanga i te (ounter-pnga tata ki waho i te
pnga maoro ki te waiho i roto i tetahi tikanga e whakatikaina, hei tauira. .a4i%a4itaki4anga, ki te rua
tinana i roto i te ahunga i te ritenga atu o te neke piri ana tetahi ki tetahi, me te whakakore i to ratou
kaupapa i t'tahi5 Ki te kahore ia he pena, i nga nekehanga e kia kawe i to tatou pae varua, e
nehenehe te ara mm&ie i roto i ona pnga tonu i te (ounter-pnga5 Ko anake te mea ano.
2hitanga i te whik' o te pnga o te pupuhi hama i te paepae Ko te kupu, ka patua e rua ng mat
i ia atu, ko te kaupapa tetahi wahi i roto i te ru ki te p!ro, e kua peia hoki twariwari ratou, a hoki
%etu4utaki ano ki atu tinana, me e tae mai nga p!ro ki whakap3 wahi ko te kaupapa, ki te kahore te
p rawa te e&asti(ity ki te huringa i roto i te hua, i te whare tuturu hou i runga i nga mata, te heke
mai o nga mea katoa e tupu ki nga ng p!ro, e whakawhnui atu ana i to ratou mana. B mea
pinepine, o te akoranga, e kite ana i tetahi nekehanga puhoi o ara, he wa roa3 engari, ki te kore te
tauiraa t#turu o hua i te whanga, ko te tonu reira tika ki te haere mai ano te wa i roto i te nekenga
tere. Ko te kupu tenei aut! te nekehanga o te whenua i roto i te kotahi te hawhe o te tau, me te
t9mata ki te tere kia kitea i roto i te tahi atu. 8a ka nui pea i roto i te moe puhoi i roto ia tatou i te
mea kei te hohoro te haere ano, ka ara. $ roto i te rere i te roa kahore kaupapa rite i roto i te pnga
tonu, e mahi tonu whakatau ki 'tahi atu nekehanga pau. 8a ka whai nga take ki te %aaoti e tahuri noa
nga pnga tonu ng rawa ranei ki te wa iho ano i roto i te nekehanga i roto i te hononga e hoatu i te
katoa (ausa&&y ki te take i taua ki to ratou aroaro, no te mea e kore e iti haere te nui o te neke, engari
kia rite ki te katoa ranei e matou. Ko te toki i patu e te kaimahi parahi mea ai, pau i te huringa i roto
i te hua, ratou ako i tetahi mea o tona kaha neke3 engari kia whakaaro tenei toki te rakau ano, he
aha i ngohengohe ai o ratou rino ano, a na kotahi ki te mea kei te be%rein ano kaha neke
hononga. 2era katoa te !punga, engari kotahi ano u %ree. 2 s. 8a te aha hoki ai te pae kawe i te
wairua i roto ia tatou, i roto i na tawhiti i katoa he kawe tinana, te wairua to tatou kahore he take ki
te e wehi, e ake ka haere te reira i roto i roto i ona pnga3 anake ai te hua o enei pnga e taui3 pehea
iti ati, engari me te taua whakarite mo te oranga tonu o te hononga (ausa& o nga pnga o te
rerek'tanga nui i roto i te hua i to tatou ora i te pae varua e whakaatu k!rero i muri mai no te.
.. ng2 p2tai e hono ki te !hakangaromanga o te roro te mate, te mamae, me te
paari o te hinengaro ki te tinana.
Ko te whakautu ki te ptai e whakaaro ratou i konei arata4i, anake i te rerek' ng
t9matanga ki muri i runga i te huatanga o mua, me te o mua hoki. 7eoi, tango ratou e
matou i ki te itoito e kore tino, mai te p#whi tona t9matanga nga whakahe tino noa ki
te tahuti ore noa i konei, a ka taea te nui mua i mea tautoko i konei, ka whakarei ake i
pai i te whakaaro e whai pnga ana.
Ko wai te mea hou ki te whi, paku whakaara ake i te uiraa eK 8ahea e matau ahau
ki reira, e toku roro, engari e tika ana i konei i runga i te whenua ki toku mahi mohio
katoa i ki te mate ki ahau, ki te kia hira i kotahi5 $ hoki tetahi mea i konei i raro e taea
te maka atu i te reira i roto i te mate5 B kore e tukua e toku ngakau, ina mamae o te
roro3 me pehea i taea e ia mamae noa ake, ake e taea te t9ariari ae ara ora, ina riro te
reira rawa5
$ whakahoki kupu ahauK e kore e i te roro i te maumau konei i raro, engari ki te rite
i te #nga mo noa te konei i raro3 engari me hoki hei reira e tika ana mo te ara hou o te
e takoto tera taha o te konei i raro, ae e taea reira tonu hei reira whai hua5 Ki te te
roro tawhito i noho matou i na te tangata tawhito. Kihai i te roro i roto i te noa mo te
taahua,, engari ki te ko i roto i tenei ao, ki ng mahi whakawhanake, te tauturu i tupu
i to tatou taahua.
Panei ka mea koutouK he te purapura reira i roto i te tekateka noa, no te mea e kite
koe i e pakaru reira, e rewa ana ki te hoatu whi ki te whanaketanga noa o te p&ant&et i
roto i te marama5 $ te anga ke, e anake hei te mea ki te hanga i te tuatahi i roto i te ora
te tipu o te p&ant&et ko rawa tika mo tenei, otiia e kore e taea e te, te kore e me reira
kia puritia i te whare. 8a ko te o te akoranga koutou roro me Ebrigem tinana tonu e
tika ana mo tenei te tuatahi, i roto i te tohutoro ki te ora e whai ake nei embryoni(
anake, ki te hanga i te whai, disorders o te huraina e roro ka o te akoranga i tenei ora,
engari ko te taua e taea e te whakangaromanga o te ora i tenei e whakangaro, e kore e
te e whai ake nei, no te mea he Da te whakangaromanga o tenei ora te huru e te p#naha
o te ora e whai ake nei ki te ora t#turu e whai ake nei, me te araraa e puta.
Mea koeK ena, ki te huna e ahau he uri, ngaro te whakato o te p&ant&et te. ino
pono, engari e kore e ki te huna hua te, koia ano i roto i te akoranga o tona
%aaotiraa. 8a, ko te hopea t#turu a te tangata, ko te wahi katoa ki te mate, hei te mea
te mea te ara he, wawe te mutunga ranei.
Ki te matau ana koe i te tahi mea ums+hest i raro i nga mea e koutou tenei ra, i te
aroaro o o matou kanohi, a ka ans+hest ratou tata atu, e kitea pea e koe ki a koe te tahi
mau hi4oraa o te mea i whakaako koutou ki te whakapono ki te pehea iti nga pire, na
ngwari meinga koutou ki te whakangaromanga o te roro ki te hono i te mate o te
wairua, no te mea e taea e kitea e koe na e tika ana i te roro mo te k'mu o te wairua i
konei i raro.
7e aha ki te k'mu, he wairingi5 e tikanga koe ara, ki te i pakaru te wairingi te, te
paroita e anake tika i te whakatangihanga a, na ko reira me tana k'mu ake
ake3 *erha&&e kia rongo reira e kore ano, a pera *erha&&e te hapa whaiaro-mohio a o te
roro tangata, ka mongamonga mate o te mea ki te rave i te reira. Ko te mea te ka
pakaru ririki o te tahi mea 2hiorini e tau4a ore i te a koe, p'nei i te mate o te iwi, i te
koutou anake i runga i te mrama e waru.
Ko te hua o te wairingi reverberates ki te rangi whanui, e kore e tika i te reo
whakamutunga o te k'mu, reverberates te k'mu katoa i roto. 8a, e te tikanga ki a
koutou, o te akoranga, ka ko te tangi i tera taha o koe i mate atu ia3 engari te tu atu
tonu e taea te rongo ki a ia ae3 na me ia ano kia reira3 $ tua atu, i te reira rawa i te pae
hopea e kore e rongo pai, engari ehara i te mea kei te haere ia, whakanoho te tangi
anake rawa tawhiti, he ngoikore rawa hoki te wahi kuiti kotahi3 engari whakaaro
koutou e to koutou taringa ki te tangi, e mau ranei, ka whakangahoro i te reira ano
mitgehe me te haere tonu gehends na whakarongo horahanga, pera me ia i pai ki
resounding&y i roto i te rohe whanui, na rongo tonu ana koe ki a ia. Kore ia haere i
roto i3 waiwai mau tonu ia ake ake. B kore tika i roto i te rangi, te parau ia ia te taha o
te p!ro, mau i te reira, te mahi i te reira, ara i runga i te wai, te oneone, te aha %arerei
atu ia3 haere ia i roto i matotoru, e mea kikokore, te kanohi ahakoa maka tonu hoki,
engari e kore e whakanoatanga, a ka noho tonu tonu te taua, ara nga tangi o te k'mu
katoa i nga wa katoa, a nga wahi katoa te whai i roto i te taua kia, te horopaki
ano. Kua anake rawa iti horahia e te wairingi ki to ratou k'mu ua.
6 te akoranga, ko wai i taea e tino wahi katoa te whai i te tangi, ki te rongo i te
reira5 Ko te tahi mea tino whai ana ia ia nga wahi katoa3 ia ia e whai ake nga wahi
katoa. 7e aha, ki te taea e rongo ia ia ia ano5 B kore e rongo ia tamau noa pehea rite e
whai reira, ka e whakanoho ana i tona taringa5 eka he akoranga para te te k'mu
wairingi mate, engari ano hoki ranei kuware i reira i te ora5 Ka te mate e te takaro e
te etahi atu, a pera anake ka rongo ratou k'mu e 'tahi atu, kei hea ratou tika e kore e
rongo ratou. Ko te hihiri i to tatou tinana 2hiorini engari tkaro ia ia, pera inaianei
ano rongo te tkaro ia ano, ka e rere ano i muri noa ia ki te whakarongo ki a
ratou3 rite tonu ki ta nga nekehanga, engari ng pea hangaia reira e te wiri, e te
di%%usive te tauturu i anake to tatou whakaaro i te kanohi, tenei wairingi marama, i
roto i te roro, to tatou i hohoro o te marama, i roto i 2aikato, i to tatou haamana4oraa,
e kore taringa ranei kanohi waho hiahiatia kia nui ake, engari rongo ratou i roto i tona
whakawhnui katoa. e aha5 Ko kaha te kanohi, i te roro he oraora. 2e&&, na e ora
tatou i, a, ko te wahi i te k'mu o to tatou oraraa i runga i ng oro o te whenua a
tawhio noa tatou ora.
2hakaaro matou ia k'hi i runga i te wairingi, te taua tikanga uaua, ki nei te
whakatupuranga tuatahi o te pnga, i konei te tangi, nui atu i whang aia, e kore tonu e
tika ana me ki te tohe ki te mea i te tonu o te taua pnga. Ka taea te whakauru koe, a
ka whakakapia te pnga e ano i raro i nga tikanga tino tahito ra. 8a rite, i muri i te
katoa, i te putanga tuatahi o te rangi o to tatou ora i te pae varua, kia tino nui herea ki
te oraraa o to tatou roro, engari e kore e whai i reira e e mea titauhia no te te tonu o te
taua ano hoki3 ae ra hiahia pea rite te hau kia rite ki nga James o te wairingi rato i te
reo ohie noa i taua, ki to tatou heke mai e waha te ora i te pae varua, hei utu mo te
p'nei roro matatini, ko te tuatahi o te akoranga e tika ana ki te whakaputa i te taua3 ki
te reira kotahi tika rite ki te wairingi i runga mo tatou noa ki .ort papa atawhai, e kore
e ara i runga i te kunenga ahu whakamua3 e rite ana ki te outshine i to tatou pnga i
roto i te rangi maeneene e kore anake, engari i roto i te kingitanga katoa o te %enua
nei, i reira e kitea e ratou te rave4a katoa-a tawhio noa, ki te tiki i raro i ng huatanga
hou e meinga rerek'tanga i ng huringa, ka whakaputa ki nga pnga p#koro me te
tuturu, pera me kua to tatou whakaaro i runga.
Patau, ano reira e tano ano konei, ki te taua i roto i te pikitia ki te utu i te taha o nga
uneSua&s ki whakaaro. Ko te tkaro o te wairingi he i roto i ona ng+ me te ahunga
whakamua i runga i hoki tonu rawa passive, e kore ano i whakaritea anake te aho o te
pewa ke, i te ano i ano. 6tiia rere te k'mu o to tatou wairingi mohio anake i nga
tikanga o te waho hoki i roto i te whaiaro %aaotiraa-i, te tinana me te hinengaro i te
wangawanga taua wa, a kahore he he ture no te mau+hara i roto i te reira, e hanga
ana mahinongo%ua reira rite noa te k'mu taketake ki te mate i mua i te k'mu .ort
tomo mahara. 6 tenei korero tatou i atu hohoro.
Ano, te ahua o te wairingi puta rawa hi4oraa rawa e tika ana, pera me to tatou tinana
i a&&wegs katoa ki te pnga i te wiri e te tohaina rite ngaru o te oro, i roto i te ao o
waho. 2iri ana ia taahiraa avae o te whenua ki te wiriwiri, e ta tohaina i roto i te
whenua katoa3 nga mua, nga kaupapa ringa, nga manawa, tokona nga kupu i te ngaru
e haere i roto i te ara iahiko rangi katoa3 te mahanahana e anaana koutou, he i roto i te
wiri pai, nga titiro i te kanohi ki te kanohi whakanoho i roto i te tarapepe marama, ara
ia e tu koutou tonu, haere i te mano ngaru te marama o koutou nei te peita o koutou
whakapakoko ki te ruma3 a i roto i te hononga ki enei wiri atu kite e haere mai i tou
ahua, kia rite ki te mea matua pai ihirangi ranei ona, ka reira, ki te te t9ari ratou,
tohaina te wiri kaitahi +ta i roto ia koutou, e kia atu whai tikanga mo o koutou wairua,
ano he te hunga katoa e haere mai ana i te waho. Ko te kaupapa -a koutou tinana he
mr! noa korero, anake entang&ement o ngaru rave rahi e haere ana ki whi i reira.
6tiia e kore e he e whanau noa, me te *ers(hweben, rite i roto i te wairingi, e haere
ana i a koutou ki te ao waho, maka koe ia koe ano i roto i te mahi mr! i roto i te ao i
waho, ko wai e, i roto i te hononga ki te hanga o nekeneke, a o e koutou te akoranga
hoki anake nga grYb&i(hen whakahuahua kite. Ae ia matou, he wairingi, i te aho hou
taua wa ki te hei i roto i te au%zYge waho ao i roto i to ratou k'mu ki te hanga i te
wairingi nui, tonu inaianei i muri i te wahia o game iti, na te whakapakoko e te tono
noa atu.
8a e taea ngwari koutou titiro ano hoki ano he parakimete hama, tona tinana ake
nei iho tika i roto i to outou oraraa o nianei i teie nei. 7e aha te katoa i runga i te
hama rahurahu nei i te whenua, whakamahia te hei wahi o taua mea. Ko te mutu
tinana hou, na te taputapu tawhito, di ko te tinana tawhito maka atu ano, a ahakoa kia
mate i te tangata, engari ko te pera rawa te tinana hou e reira te mahi o te ora i roto i
te ara hou, i te whi Ka taea e haere tonu i runga i, kawea ana e ia te tinana tawhito ki
runga ki te. Ko te whakapakoko, e hngai tika i runga i nga hakari i roto i to koutou
(orporea&ity a muri ake, p'nei i te tetahi ki te wairingi anake o te k'mu i runga i
Mobi&e tenei. B kore e taea e te whakapakoko hipokina e nga mea katoa i te kotahi i
muri katoa.
Kia ki te tou roro, engari kotahi takoto koutou wairua ki te ratonga mo tenei ora, ae
ko te huru matua, ko te taua ki te herea ki tenei ora, me ite ia drawba(k mo tenei ora,
ka pakaru te roro te, ko te tino mrama3 otiia e kore e whai ana te reira i te hopoia ki
te dispensabi&ity o te roro i roto i te oraraa amuri a4e. "a te reira i anake ki te
whnuitanga e te ora reira mutu, na e te kino mo te ora reira ko te mutu te ora i teie
nei3 ki te ora i muri, engari e kore e taea e tae i te kino, no te mea te kino nui ki te
tinana tawhito, ar, anake tika hanga ora hou taea tona whakangaromanga. Anake, ko
te tangata, na tae noa ki roto i a ia, tae noa ki taea te tamata i te kawea mai i roto i teie
nei oraraa, ki te tae atu kua whakawhanakehia ki te taahua, rite taea, kia rite ki te
mea hanga i hanga3 no te mea i pai a reira e kore whakaaro e kore te konei, me te a
muri, kia mate iwi katoa taitamariki, ko ta iti, ki te mea he kia mate tawhito
anake. Ko ratou nei ki te whanake ki te p#take k!hungahunga tamarikitanga ranei,
nga ra kotahi he, e nui tonu te mate3 na me mahi te tangata i te ope rite te tikanga e
kore e kowaiwai o te hunga e whanake i runga i te kaupapa o te ora katoa i roto i
tenei ao kotahi ra.
Ki te whakaaro koe i te whakangaromanga o kino atu i whara i te roro, na koutou
ua tika tika i roto i pera tae noa ki te kino i taea tonu pea te ara, na pau a koutou te wa
atu i roto i te ora tawhito, me i taea ia %aaineine no te tau i mua ki a koutou ake. Ko te
whakangaromanga ki a koutou e ka kotahi, ka mo te katoa te whakarite i te
tinana3 inaianei p reira ki te turanga i whiwhi kotahi te whare mau3 engari ka hoatu e
ano hoki koutou anake te okana o te %aaineineraa, aru tonu e whai i te %aaineineraa,
kei te haere nei te tahi mea teitei ki te huru i teie nei3 i roto i te mea riro tonu koutou
ki inaianei. 8a anake te mea kino atu kino te whakangaromanga o te okana, ka kahore
he mea ki te whakakapi i te mea kua huna3 engari ko te tahi mea i reira, kia te
whakangaromanga ki tonu o te hua pai i whara kia rite te whakatairanga i te
whakararuraru,. Avae e ratou ae te mema mate, me te toa i te reira, noa kahore he
tetahi ki te pau, no te mea3 rite kore e koutou ake toa ki te tou tinana katoa mate, avae
koutou roro mate te, engari ka he te ora hou kahore nei i hapa o ng whakakapinga
mo koutou.
7e tonu taua mea i roto i te pnga, e te nohinohi te ngangau i roto i te roro maha
mamae he rota hau atu i te tapahi atu i te tuakoi katoa, he aha te wairua rite te pai rite
kahore mamae rite koutou e matau pai e te ng i runga i te kararehe, me te ara
wheako patho&ogi(a& o te iwi3 ae pea, ki te reira na ohie e, e nehenehe e mahi ki ki te
ara i te tahi mate hinengaro meinga e e te kino i roto i te haurua e hngai ana.
O)
Ka
taea e kitea e koe tino ihoa tenei, engari he tika pera konei, kia rite ki tetahi o nga
hoiho e rua te unu pereoo. Ko tenei, he kopa ranei mohoao, na haere kino te pereoo
katoa, a ka he pai ki te tino kia wtea i te hoiho mate3 ka haere ia hoki neat&y, puhoi
he bit tika, me te i roto i te ngaro o te roro hawhe te ngakau ki te ite paku
ngenge3 engari ki te ausspannst koutou e rua hoiho, pera he t# te pereoo, e ko te
mate. Ko te aha te tupu5 Ka whiwhi te taraiwa i roto i o te pereoo kuiti, me haere i
roto i te whi nui o tona te kinga. 7ei arahi ia ia ki reira, heoi ko dissents te motok
anake. Ae ra, ki te kahore he (oa(hman, ko a ratou ia ratou waewae.
O)
korerotia Longet o te tangata 1\-tau-tau darboten he rereketanga o te kite tona wairua ope, ahakoa o te tuakoi
matau katoa o te (erebrum ki te haunga o te hohoro !newa, i ngaro. -. Longet, Anat "hysio& et du syst h!h
;>N1 $. QQ\ ..) - 8eumann Ar he take huna i roto i te ai i te mata i te tuakoi katoa ki waho pahua ana i nga
rongo. -8eumann, o nga mate o te roro tangata Kob&enz ;>OO /. >>.) - _a(k te parau o te wahine, i roto i nei
rewa hawhe o te roro i roto i te puranga atu tahumaero,, a ano noho he Znvo&&kornmenheit o te kitenga o te
katoa puritia ratou rawa hinengaro tae noa ki te taime whakamutunga, kia ratou i tae tonu i roto i te hoA %are
hoa i te tahi haora i mua i tona mate, he kamupene koa. -Aber(rombie, uiui te aha) - i tukua e te tangata nana
nei i whakahuatia te 647o&&oran, he wharanga p'nei i runga i te matenga, e ki te kia tangohia atu i te wahi nui o
te angaanga i runga i te taha ki matau3 a ka rite ki te suppuration kaha i puta, ko i tetahi ng na roto i te iritiraa i
te nui o pirau ki ng rahinga nui o te roro ano atu. Ko te kupu ka haere mai ki a ;? nga ra, a ka taea e koe te
ttai e %atata te hawhe o te roro, i konatunatua ki te mea, i peia a i roto i tenei ara. 6tiia, mau tonu te
manawanui ana aravihi katoa ki runga, ki te taime o tona whakakorenga, me te i roto i te katoa o tenei mate
kwanatanga i tonu marino tona ahua o te ngakau.
Qerrus !arau o te whnui nei i ngaro i te motu i te wahi nui o
te wheua !arietal maui, i te mea he atro!hy nui 6atro!hy7 ka
whakatata mai te tuakoi roro maui ki te waho i te !aheketanga o
rahi o te angaanga i hanga mohiotia# $o tenei rahi tonu te taua
take o te wairua, e whakawa tika taua atu i te aroaro o, engari i
taea ki te whai hinengaro e kore ia hema i waho ongo te whainga
hohoro# 5 ai ta Zonget, ki runga ki whakamhiotanga o teie ohi!a,
i mohio ia he hoia tawhito nei i kitea e ia i roto i rite te take
ano# 6Zonget, Anat# 5t hysiol# $oe syst# Dh# *# @F,7
7eoi, ki te maha e taea e mo&e hawhe te roro ki te iti e whara ana ki te wairua, atu i
mamae tetahi he mere, he aha e kore pea te katoa5 Ko anake te rerek'tanga e, kia rite
ki te roa rite pupuri tonu tatou i te hawhe o te roro, tatou e noho tonu i roto i teie nei
oraraa, no te mea kotahi te hawhe o te atu mo e tohu i te mahi, engari ki te mahue
haurua e rua, na hinga tatou ki te atu te ora, i te 8a, i te mngai teitei e wahi.
Ki te titiro koe i he iti tata ki te kitenga whaiaroaro, me patho&ogi(a& i runga i te
roro, na koutou miharo pehea whara nui i nga mea katoa e taea e mau i te roro, 'tahi
w noa i runga i ng taha e rua i te kotahi, i waho i tetahi tino raruraru ki te
wairua. 7iahia ana tetahi ki te whakapono ana, i reira tino kahore whakamahi hoki
reira. 8a kua etahi, unu rawa i aua whakatau. Vtahi atu wa ano te mea ra rawa tEkino
i te ngangau mere. e whakakotahi i nga mea katoa e tika ana, kua kitea taua mea tei
reira ki runga ki te meka i roto i to tatou tino mtauranga parau tumu o te mngai
hanga iho tino ua i roto i to tatou roro. Kia whakangaromia tetahi kanohi, ka taea e
tonu e kite koe i te tahi atu, kia whakangaromia he p#kahukahu, koutou te kupukupu
tonu ki te atu3 ara, ki te mahue tetahi anake wahi p#kahukahu, e haere ai ia3 Kua
meinga kti uaua, te toto haere i roto i etahi atu3 "a Xisorder tata nga wahi katoa neke
atu i te whakangaromanga. Ko reira ki te roro 2aihoki. Ko nga wahi i roto i reira i te
tika ki te mahue, a tae noa ki runga ki te etahi rohe i runga i te whrangi kotahi
ano. Bhara i te he muka, haere tatou i ki tetahi atu3 me te mea kahore e mahi i te reira
ki te waea, e haere ai ia ki tetahi. Ka rite ki te piana, anake i roto i te nui atu
whakawhanakehia ng taumata, i reira te reo taua ng aho maha he. Me vai nei,M ta
Aber(rombie, me 'tahi atu e whakaae ki taua, Mkahore he wahi o te roro, e kore e taea
e, ka kitea i roto i te tohu katoa, ngaro, i waho o te whanaketanga hinengaro i tukua
tetahi kai te.M Ko tawhiti atu kia whakamatau te kahore ona o enei wahi katoa tenei,
reira anake akapapu e iti ake i roto i te mngai hononga mana i te wahi e toe ana, ko
te katoa o te whai ake, engari mo te ora o tenei ao kua ona rohe. 8o te, ia e taea te
hoatu he kararehe e rua tango i te tika atu i te tuakoi maui tino, kahore he whara ki
ng mahi tona wairua, ia koutou e taea e kore e tango i tahi e rua ki a ia, he tino
poauau reira, ara, ki te rere koe i te wiwi !newa o te roro i mahue, no te mea tenei e
kore e taea ki te tohu. 2e&& reira, mehemea kua kawea otiia te parau tumu o te whai
kanohitanga pera tawhiti i roto i to tatou tinana, kia kore e whakawhnui i hoki ki
runga ki o matou tinana ki ki nei no tatou i te tinana nui3 a kahore, ka to tatou roro
katoa, ngaro to matou tinana katoa, kia tahi mea kua i roto i tona mngai ki reira5 e
tikanga e ahau, ko ano te ao te %enua nei i roto i te katoa te mana te hono ki reira mai.
Ko te rerek'tanga e kore e taea te whakaaro ki to matou mate ano he
whakangaromanga na rerek', me te mea tapahia atu tatou i tetahi wahi o te roro
tenei3 engari ka rite ki tetahi e taka i roto i te akoranga noa o te ora nui ki nei no tatou
i. 2hakangaromanga, ko te taka i roto i te akoranga noa o te ora, engari tohu w
whanaketanga hou katoa.
Kia mahara koe ki runga ki tenei take take i reira meinga he noa whiwhitanga ki te oti te
whakangaromanga o te tinana ki te whakahokia mai nga mahi hinengaro te mate, i whakangaromia
nei i roto i te ora. B kore e taua w tino onge, a, kahore he te taea ki te whakamatau i tahaki e taea e
mahi i te mate i roto i tenei e hipokina noa atu, kia rite ki te huarahi ki te mate, ko tenei whakaaro
pai, me te i roto i te tautoko o te tahi atu to tatou whakataunga ahakoa kYrero e au.
7e he take maha o tenei ahua i roto i te :urda(h, i te hanganga me te ora o te roro $$$. /. ;>0,
reviranus, :io&. *$. ?1. .riedrei(hs ng ttaritanga OQN /. u. OQQ %%., A .riedrei(h Papamaka. 7. O,
p ?O %%., A _a(obi Ann. /. 1?0-1>1 u. 1>?-1>>. .roriep, agesber. ;>0< 8o korerotia whakahuatia
1;N ranei. B ai ta :urda(h, ki te tua o noho takeK MKi te i roto i te ngakau matia o te ahi e tupu, mutu
e kore e anake te mamae, engari he te tahi mau taime ano hoki te mahi o te wairua whakanuia reira
ano i roto i te tahi atu mau mate kite koe i te tahi mau taime tata mai i mua i te mate, ko te teitei. .
trere o whakaaro, no te whiwhi abnorma&ities o nga haurangi roro maha i te mate ki te whakamahi
i ano o ratou mana e whakaaroaro anaK 8a, no te e%%usion o te toto, me te wai, ki te suppuration, me
te induration, me te hyperp&asia, hydatid, i muri i ng hanganga, i roto i te i taua ara e te whakama
ranei i roto i te rahi rite ki te heke ope ta heke, a kitea rawatia ake puta te whakaata tonu, me te
tango wahi i tonu i runga i te taua ra o te mate M.
Ko ha ngaahi s9pinga motuhake 7ere.
MKia tangata i roto i tona rire roto teitei, rawa e mutu, he wairua, e noa e kore e pa ki te
haurangi, .... te reira i te aamu o te 1< tau kua wahine haurangi i roto i te Z(kermark, i mate i roto i
te 2hiringa ;?>;, he tohu %aahiahia. $ roto i ia mau taime pono, i kite tona huru i mua i te tukunga
ki puku ki te hinaaro e teitei me te putanga karakia o reira. wha nga wiki i mua i te mate ia ka
maranga ake ia i te muri i tona moe roa. te tangata i kite i mohio ranei ki te aroaro o tenei wa i, kihai
i mohio ki ratou i teie nei, na nui haere, ka whakaputa i o ratou mana hinengaro, me te wairua, ko te
hoki na, he mea parakore ratou reo. ka korero ia i te mau parau mau nehenehe ki te m+rama, me te
marama i roto i te hua o varavara kitea i roto i te ora mau. ka tohe te tangata $ roto i tona h!hipera
ke moenga, a ka mea katoa i to ratou kitenga, i whaki kia kua ki te i te reira i roto i te wa o tona
haurangi i roto i te takoto o te iwi er&eu(htesten, e kore teitei me te whnui atu kia ko ratou kitenga,
ka pera me ratou i teie nei. M -Bnnemoser, Jes(h. Magi(. $/ ;?< %.)
M$ roto i te te ngakau te rewera te O tau hua e wh kirika, ko te mrama, ko te ake te hua o te
Lendenabszesses i te ringa ka mau tae noa ki mate te mutunga te manawanui i roto i te oti
whakamahi o ratou te hinengaro hinengaro. 2hakakitea t#ppaku hyperp&asia o te roro %akavaiva@,
thi(kening o te angaanga, me te hononga o te i noho tonu Pura mater ki te haurangi wheua. ano he
seSue&a o ngangana kirika. M -*ering i roto i te o mk# Zeits(hr. $. ;>N<, ;O;-;N<.)
M7inga A-tau O<-tau, k', %aaipoipo i -errabunda Mania kahore he horihori motuhake, a kahore
he w pono,) Mania(a i muri i te tuturu te N tau i roto i te i te %aanahoraa i te kirika pekit9&ia-
manavasii, i muri i te hiahia nui e mura nei, me te pakeke ki te taero, me te inu. Pite inaianei te
whakakorenga onaianei o te tinana whakakitea i mua e te whakakore i nga ope mau te wairua ki te
kia noaK ka mea te manawanui i roto i nga ra e rua whakamutunga i mua i te mate ia maitai tika, me
te ara e i roto i te me te whakapaunga o te hinengaro, me te mrama, me to ratou mtauranga o mua
atu tu rerek' a #rongo. ui ia e p ana ki te whakarau o ratou teina, i ripeneta ki nga roimata ratou
angatu4i ki whakahau te taote o te pae hopea i hinga ki te pakanga kawa o te aroha te araraa o te ora
ki te mate i heipu te. M -:utzke i roto i te o Pust te tangata. :and L*$. 7. &.)
Ka taea e koe meaK Kua pai kei a whakatau i nga whakapakoko katoa. Ko e taea te
kite ahau paari rite toku ngakau kia rite ki toku tau tinana, me pehea i taea e kore taua
mea e tino ki te wairua o te i te mea e tino ki te tinana atu, a ka taea e koe te kite
mrama pehea te mea e kua.
Ko pehea3 Ko e kore ano hoki enei whakataunga e te mahi a koutou5 Ko te
whakatau i wawetia, no te mea e hanga e ratou i te aonga ake a tawhio noa e te reira e
kore e3 engari anake te i muri te whakatau ratou, kahore atu.
Panei koe, no te mea kua tawharara ki te tau tinana, me te wairua, na me mutu e
rua ki te mate. ika koe i taea te kati me te, a pai nga&i tika na te tika, me te i roto i te
pono tata noa na heK 8o te mea te tautau puhoi, puhoi, ka huarahi reira te mutunga o
ona huarahi te k!piupiu, na i te mutunga o nga tetahi, o te akoranga, +ta anake, i teie
nei ei puku Ko te, rite rongo konei rawa ona wiri. Ko he he tenei mutunga, he aha kia
hunga hei w!na5 9mata te reira tonu te wiri hou.
Ko te tauira o te akoranga, he pai hoki iti atu atu noa ki te whakaatu i te haamairi o
koutou taiawhio ki te mm3 rite pikitia koa whakaaro tino ngaro, a kihai i whakaatu i
te mana a&&wegs, anake ki te mahi a tikanga ranei. 8o te mea te wiri o to tatou ora
hou, %aaoti tatou e kia i roto i te rongo hou mai i 'tahi atu mea, e kore noa he heke i
roto i te tukurua o te tawhito, engari he toronga o te taua. Ko, e tuu tatou i runga i te
mea i runga i, e nehenehe tatou e ite i roto i te pikitia, i waho nei e taea te whakaatu ai
kahore he pikitia o w!na ara tenei i runga i te parau tumu o te !ritenga. Ko Ko konei
to tatou ora i runga i kore te whakawhitinga whenua, i te kuware rite ki taua o string o
te tw'w'. 8a ka mea te tangata tawhito ki ano, he tamaiti3 ae i roto i te tahi mau
rave4a te ia i pai ai3 engari ko ia i roto i te tahi atu tikanga i te ritenga atu o te tamaiti,
hou to tatou ora tonu i te tamarikitanga ki te koroheketanga3 hanga tonu ara i te
tangata tawhito matamua wheako hou3 he mea katoa tika, ara ki te hou i ite3 hei utu
mo, ako te tw'w', te aho i runga i te hawhe tuarua o to ratou wiri noa te taua rite i te
tuatahi. A, ki te mea na rerek' ki a tatou i te noho tahi te tw'w' i roto i te k!piupiu o
te ora tuatahi, te pai, he pera rerek' e p ana ki taonga ano i roto i te rua tenei3 Ka
haere te wheako hou atu ki te tinana hou, e haere ratou i konei, ki te hanga i runga i te
tikanga tawhito, engari ki te haumtrf hou, he Arehanara, hou o.
Kia peka o image katoa ki te tw'w', te string, me, ki te ki tetahi mea, ki te
whakaaro o te houanga me te haerenga whanaketanga o to tatou ora i teie nei mai rar
i reira ano i taua tau e haere tika ana ki te mutunga o te w i roto i tenei
whanaketanga ahu whakamua k!kiri Ko te noatia kauwhau i hopoi mai i te
tomokanga o te w hou, te auraa hou hou. Za ite tatou e ara pngarau kahore haereraa
i roto i te w e wahi e kitea he pukupuku3 engari pea ko te ari o te w iti, kia rite ki
to matou z. :. i te moe, me te oho, e te whakauru ki nui, kotahi atu maheni. Arata4i
ana t'nei mtakitaki i runga i te titiro ki te i te mate iho anake ano he whanau ki te ora
hou, te %aateiteiraa whanaketanga he w mua na roto i te t9mata i t'tahi tetahi hou. 6
enei, e korero ana matou i roto i te whanga i muri mai.
,. pehea te oraraa o te 2taahua, e taea uns!erving7: tohe i roto i tenei ra.
7e aha te i takirimatia te he ka mea reira, i roto i te taahua,p Ko te ao o te mahi, i
konei i raro whakaaro te iwi rerek' huri noa ia, tae katoa i roto i roto i te ao i taua
%enua nei, na me a&&wegs kitea ki reira, me te ripeka3 rite ai inaianei, kia e taea e te
kupu ona eGisten(es i te pae varua i mua e atu ite rite motuhake, a e kore e taea te
arahina kotiti ke i te tenei ra5
Patau, ahakoa kua t#pono kua matou i tenei uaua3 engari whakaaro tatou i te mea
tata ake i roto i te kanohi.
Mai te mea e tatou i tenei, na ka kite tatou i kotahi i taua i te heke mai ia tatou i roto
i tenei hononga e kore e kino atu inaianei3 na nui e kawea ana e ratou kahore i tua atu
i te mea ta tatou e mau, kahore he kino kua, ara e tika ana rawa ki te whai takoto ki
'tahi atu, me te mo to ratou ake whanaketanga. Kawea mai ia ratou ki reira, engari
tonu i roto i te ara ahua rerek' ki, ka pera e %aatae mai huatanga ia ki te painga hou
anake.
7oki inaianei tae ki roto ki te p#naha tata tinana o te tangata, te kaimau o tana
mahara oho te ao nei, te 'tehi atu o mahi o te tahi atu mau iwi i runga i *ie&%a(hste,
tino uaua, pono i roto i te katoa ineGtri(ab&e tikanga a. 7e aha ta tatou e rongo i te tahi
atu iwi, tai4o, ako ko te mea i roto ia tatou rerek' i te katoa, no te mea he atu te iwi i
reira, hanga he wawao i taua atu ratou te ao no te ora i roto i to tatou kita p#naha reira
i roto i tino i te tikanga rite ia ia i muri i t# i roto i to tatou p#naha ake nei iho ka, a
kua he i roto i te wahi ano, i te kore tFr+ i te tautoko o to tatou mahara kia
mataara. Ko pai kaua e to tatou takitahitanga pngia e te hunga whai whi inaianei te
hopoia ohorere, peroo,, i haea, i whakaturia te to matou takoto ki atu ki waho, ka me
ia tatou he tukanga p'nei ki to tatou iho kunenga atu3 haa%au%aa i taua ia mahi tatou ki
te %aaotiraa hou. Kei te hngai ana te rerek'tanga o te ora i mua nei o te hakari i teie
nei i roto i te kahore ke atu i taua i muri i te unuhanga o te te ao i roto whaiti o te
mahi, ka e te aroaro o i to tatou tinana hakari, e kore noa te whai w+hi o te haerenga
mai o ratou 'tehi atu o ng mahi e noho ana i roto i ia atu3 engari kahore he ake take
kia ngaro, ka ohorere i te wawaotanga o 'tehi atu i roto i ia atu nga individua&ities atu
i na roto i te te mahi i te 'tehi atu i roto i te whaiti te take3 aua ra e wawaotanga he
tonu me te whakawhanake tonu o tenei anake. Konei Bngari tika i roto i te pai ka
korerotia, pera me te here i roto i tenei hononga ao, me ng hononga i waenganui i te
iwi tango i runga i te taahua, me te taea te kawea ki waho i te mahara ki reira, no te
mea te 'tehi atu inter&o(king i roto i te taahua, he kawe te mahara3 ae rite ki te
hokohoko mahara ake tino e taea reira %aaara i roto i te taahua, i to roto i teie nei
ao3 no te mea ia tenei taha o ia mahi ki te taha i te horapa warea tona tuhaa o te ora,
me te ki nga wahi iti i roto i te tahi atu ao mohio o te ora, ia ng roto i te taahua, ki
tona ao mohio katoa i roto i te tahi atu ao mohio kotahi3 a reira te whakaaro me te
mau mana4o e taea te whakatau i reira i runga i te ara atu tika atu i konei, ahakoa i
reira he whititanga i roto i tenei t#taki wairua nui rite i roto i to tatou ngakau, kia rite
ki mua k!rero.
Ko te whakapakoko kiia mua ki nga kohatu, hanga ngaru i roto i te wai e taea e, te
mahi pai ia tatou ki te whakaatu i 'tahi hononga e tae mai ana ki whakaaro konei.
Ki te maka te kohatu ki roto ki te harotoroto, te wai rerek' i roto i te wahi taua e
rave rahi taime ki runga, a ki raro, e whakaarahia, 2hakahekea, a tetahi p'nei
k!piupiu hangaia he ngaru porohita te, e, e tautorotoro, te apoo katoa haere. 2aihoki
rerek' te tukanga tata tinana o te iwi ki runga, a ki raro, tika te whakaaro o e moe, me
te oho, he pini, manawa, te huri i te okiokinga me te mahi i roto i te whnui, ka e
opua nei te reira i roto i tetahi wahi kitea, pnga tetahi wahi e kitea porohita take pai i
roto i te ao i waho whenua, i te te taua, haere i roto i to ratou mau hopearaa tawhiti
katoa. Ko te %e&e ahua tetahi atu tika o te whakapakoko ki te wairingi. 8a ka rite ki te
roa o te tukanga nekehanga i te whi putanga o te wiriwiri, di, he ngahau i roto i te
porohita o roto rawa o te take hroto, e nehenehe e ngwari meinga ki a ratou te haere
i runga i anake ki whakaaro, a ka ki i te taa porowhita waho, e kapea, ahakoa te t9ari
ana ratou i roto i te meka. atou i 8a te tikanga tau4a ore i runga i te tukanga he whaiti
koiora tona tonu i roto i te tahi atu, ahakoa te "oa i taua engari kahore he tino. 8a, i
te kaha o te kaupapa mm&ie i roto i te porohita i roto, te anaanatae o te tuatahi tino,
a ka riro te mutunga i te katoa i runga i3 na anake te p#naha tonu atu, tangohia i roto i
te reira te porohita noho tonu, e kitea e tonu te ope neke katoa, anake i roto i te
porowhita o roto i ng. 7ei ake i to tatou tinana o ka %aauruhia te ope ora katoa i
hinga ki te whaiti i roto i tona ora.
Kia pehea te nui kohatu e maka inaianei ki te harotoroto, na te p#naha poipoi i
tetahi rakau, me te pai i rite ki te ki ia atu i roto i te mea katoa o te harotoroto tonu,
kua ki na te mea i te apoo katoa ki te tinana, kia rite ki ia o tatou ra kotahi te katoa te
whenua3 ia whi o te hroto no ki ng p#naha katoa ngaru i te wa ano, engari ia i roto
i te huarahi rerek', me te rerek' te kaha, me te aronga o te kaupapa3 Kei te haere hou
e p ana ki ng t#emi hou ki ia atu tahi nekehanga katoa o te p#naha rerek'3 a i roto i
te noa4tu o te p#naha, ano he katoa, engari ia o te atu e noho taiea takitahi, te tetahi i
raro ki te whaiaro una&terab&e i roto i te tahi atu. 8a pai, engari tautika te tohia e mai i
te te kanohi o ng takenga, ki te rerek' tino tito ia ia, ng pnga i roto i te ng p#naha
motuhake e taea pirau, na pai taea e te mea tuakiri mo te tikanga o te whaiaro3 e kore
noa pera me te pai, engari ki te ona rohe kitea te rereketanga o whinga, e nehenehe
tatou e ti4aturi, 7eoi, te tuakiri kahore he rohe e, mai te mea ki enei p#naha i roto i te
te ao o te mahi e kawe i to tatou oraraa i mua nei, ia o whakamua te ao ke o te mana i
roto i te ora i teie nei, i roto i te noa4tu o te katoa te wawaotanga tetahi, engari ano, ka
ahatia ki a ia e te etahi atu, mana4o.
6tiia no tetahi p#naha poipoi ki te apoo katoa, engari ko ia i roto i te p rohe rerek'
tukunga3 Ko te t9matanga o te ngaru rerek' m! ia kotahi, a pera ano hoki e nga mea
katoa riro te whai-haamo4eraa, rohe rerek' m! ng roto. A ka pera ano te ra kotahi hei
reira ki to tatou (orporea&ity. Ka riro te ruma ano katoa ki a matou i roto i te noa,
engari ko ia ki te tu i roto i te hononga rerek'.
6 te akoranga, hangaia e kore e rite ki ohie rite ki te p#naha o te ngaru huri noa i te
kohatu i roto i te hroto te p#naha o te putaatu tangata i roto i tona pnga e ora3 a ki te
mea e matou ki whakaaro e te p#naha mahi o te iwi ng kahore anake i te timatanga,
engari i roto i te whakamutunga o ratou pnga .ort ano te pnga e kore anake o nga
p#naha o te katoa e noho ana inaianei, engari ano hoki katoa iwi mate i mua rn!,
un(on%used ki a te t9ariari i roto i ia atu i roto i te ao taua kia na mai te whakaaro, a
te mea i taua mea ki te kia e t#manakohia o tona te tahi mea e taea. Ko e taea tetahi
mea mau e taea3 taea e te mea, engari tino mo aua ari dizzying %aahitihia #turu
tauira e %aahepo ia tatou ia ite i to ratou admissibi&ity me i whakaturia.
$ roto i te wahi tuatahi, ko reira tetahi e ia ngaru i roto i te roto, e mo te wa tuatahi
ki tetahi atu ripeka kahore he hapa, ara i muri i tetahi haereraa atu, me tetahi maha
ZurE(kwer%ungen, ka whiti di i roto i te pito pnga .ort, rn! ki a ia. Ko te .ort-
pnga e taea i roto i tenei whakaaro kua mutu ki te whai, nui atu huanane atu i te
timatanga. 2aiho engari ka mahi i ng i roto i te te wai uaua pai te tohu e noho rave
nga ngaru o te maha noho o pokap# i te taha ia atu3 na e kore e rapu utu tauturu i te
ng motuhake ki tetahi reo, i te marama. 2hiti te rohe e pera maha ngaru marama,
kia rite ki reira he ng kitea he di te tatau3 a kahore noa kotahi ia o enei ngaru marama
whakawhiti te haereraa, engari i nga whi, te akauroa ia i roto i, ano, me te ano, me te
i roto i te ara hou ki 'tahi atu ngaru marama katoa, noho iho ki te meka te whero ki te
matomato, puru k!whai ki, te kaha ki te ngaru ngoikore. Ano ranei tenei
p!auautanga, a ano tae mai te whakaaro te miomio ia ngaru ratou wenua, me te mea
ko ia mokemoke me te anake whakanekehanga i te whi maeneene parakore, te
kanohi, a ka kumea, me peita i roto i te hononga ki te atu, nga !wehenga tika o nga
oko reira i . B whakaaro ana hoki tetahi he e taea, ki te kahore i reira t#turu. $ muri i
taua tauira, kia whakapono ai hoki tetahi e te p#naha o ng pnga e ahu i te iwi rerek'
e rave rahi, e nehenehe te pukenga ki nga rave rahi p#naha o atu pnga, kahore he
tika rarua ranei whakapohehe na. $ muri Kaati he atu i tetahi i roto i tona ora inaianei
rerek' ki te hua, ka te ra kotahi tomo te reira i te natura rerek', tomo rerek' i roto i
ona topito pnga whakawhnui, a ka taea ki te noho unperturbed i te tahi atu ng
p#naha i whakawhiti tona p#naha kaupapa enei atu Xur(hdringungsweise.
Ai tetahi uiK Ko e taea te aha te mea pono o ngaru wai, me te marama e te tohaina i
roto i te kkahu ata te tikanga ki te kia tuku ki te pnga, e tohaina i roto i te ao i waho
i te iwi, i reira tutaki ia mahi atu pnga ki te tikanga hikuwaru 3 e kore me te tikanga
me te huru taketake katoa katoa tino ohorere konei, na kia whakakorea e te tahi atu
pnga uru tupurangi5 Ki te taka tetahi kohatu ki te moana te heihei o u4ana, e kore e
waiho te hua o te ngaru hanumi konei hohoro rawa ano kua tukitukia e te nekehanga
matap!kere ki ai tutuki3 tona huru, hohoro kia rawa ob&iterated to ratou taa, a he hua
order&ess o ia e mahue5
Ko hngai ana tenei whakahe i runga i ng whi teka. Ko te pnga o te iwi e kore e
anaana noa ki te ao i roto i te e whakahaere i reira, matap!kere, herginge matap!kere
e taea te whakaritea ki te rohe moana te heihei o3 engari whakahaere he haratau, ure,
i te ahunga whakamua kia rite ki etahi #nga puta noa i te meka e taea kite hoki puta
noa i tino pai e matou ki te mea e rite ana ki te kia nui ranei tiketike rawa, me tatou ki
te ara i roto i ai ia whi takitahi , i taea e pera ngwari te whai takitahi. 6tiia i te
anaana i roto i to tatou pnga i roto i te ao i waho o te tika, me te pai phekoheko
nekehanga, e kore ratou e nehenehe pokanoa ki tenei ure, me te hurihuri, kia ohorere
i roto i to ratou ake ure, me te hurihuri reira3 no te mea hanga, p#huru tonu te mahi,
i ako e rua nga, mahi mata i te timatanga i roto i te taua ure whnui teitei3 Me riro
tatou mau ohipa, ano he momeniti ko o te whanaketanga o te katoa kua i roto i te ture
o tenei whanaketanga. Ki te nga p#naha mahi pokanoa matap!keretia i te ratou
p#tahitanga3 na tenei i tika ai hoki i runga i te katoa, he aha puta i te p#tahitanga, kia
kitea, a te atu i taua p#naha ki te tahi i te tahi i roto i whakaurua mai i te akoranga o te
w, me te, te atu pai te he, me te whakama hua te tata atu ratou pnga .ort. Bngari, e
kite tatou i te ao i muri, ka whakarite ake ake ake, te whakarite, te whakarite i, te
hononga haapurarahia ano3 engari i waho te take takitahi peroo,. e Bka&esia, e te piki
haere te kwanatanga, toi, te p#taiao, te tauhokohoko taunakitanga o i taua
%aanahonahoraa i te i roto i te meka, he angitu o inter&o(king porowhita o te mahi
tangata, e kore e noa i te ao o te mahi o te ora, engari ano hoki o kua. Ko wai e taea e
te korero o te kore, %o4oi, whakama5 Ko kitea puta noa i te kore te he e mohio he aha
e rapu ana koutou hoki i roto i te takitahi5
$ tua atu, o te akoranga e kore e taea e, e rawaka i roto i te ahua o nga mea katoa
ano. Kahore to matou tukanga koiora rarua e te he maka waho ki te moana o te
kohatu ora, engari hua mai i te wiri-whaiaro, e kore e te taupaK, e kore e
entwi(ke&ungsun%+hig kaua e iti ana ki te monotony nekehanga kkahu, p'r i te take
hroto3 i roto i te katoa o enei ng hononga, he hopearaa atu mo te ao e patu i to tatou
tukanga koiora tata i roto i hoki, puta, ko te horahanga o te ngaru porohita tata i roto i
te roto a taka noa.
Crai te reira i tetahi mea, ki te mea, no te mea i roto i te whnui i taua mau parau
katoa nui atu iti iho ranei, whakarite, e tatou i k' i te whenua katoa ki o tatou tinana
,ommunity3 he tinana kotahi, a ka he tatou i te mau me&o katoa o tenei tino tinana
kotahi3 Ka taea e ia mema e mahara, engari ko te tinana katoa ki te kia3 anake e ia he
tikanga rerek' m! ia, kia rite ki tetahi whaiaro te mea he tikanga rerek'3 enei tikanga
katoa p#tahitanga o inaianei mo tatou i roto i te whenua, kahore he pokanoa. 8a i roto
i to tatou oraraa i teie nei, engari mo nga noa he wahi iti o te Brd&eibes, te tinana
whaiti o ia, kawe mahara oho, te era atu Brd&eib, na waiwai te toenga o te tinana ao, i
roto i te hononga atu mauri he ki reira3 pehea ara i roto i to tatou tinana whaiti, i reira
he wahi o te roro, o te mahara oho kawe he pai, 7eoi, ko te toenga i roto i te
whanaungatanga atu mauri ko na. $ te mate, engari e noaa ia tatou i te ao katoa ki te
kawe noa o to tatou mahara, a ahakoa ia i muri i te whrangi, i muri i te whakaturia
ana e ia ki konei i roto i te mahara whanaunga ki a ia, a ka kei te whanake haere i
tenei whanaunga mahara inaianei tonu.
Ki te ki nga whakaaro o mua te whakaaro tatari ana etahi rerek', engari tata ki te-
ko te mea, a roto i te meka i roto i anake puta i roto i te tukanga tino mau o whnui. te
whakahaere e ratou etahi atu tona ringa i te t9matanga atu ki ta koutou te kore uaua ki
te kapo me te reira he ptai tuwhera te tikanga hiahia. B puta mai koutou i nga wa
hou, me te ki te ora i muri i runga i nga wairua tonu e taea te tiritiri i ki uhinga o te
tinana i roto i te whi me te mea %au%aa tpiripiri, na puta te uaua o te urup ,hinese
te wahi -mahara) kia anake e ptata tanumia nga tinana. Kei hea te i te wahi
whakamutunga mo te ora i rite mo te hunga mate haere mai i te5 Ko te mea te reira e
te hanga noa ke te Atua. 7e pono3 kotahi anake i tukua e ia nga tikanga ki te rave i te
reira, a kahore e tono e hanga e ia e rua nga wa e rua ma rima. "ehea te ta tatou mau
(hur(hyards karohia ana te uaua o nga 7ainamana5 Ko te take i hineinbegraben tatou
i te tinana tonu i roto i te ruma taua te wahi matou i whakapono ai he nga tinana kore
e kino i muri i te mate. 8a, kia rite ki to tatou tirohanga mawehe te %i%i no te mau
varua i ta ratou e taea e te taua ara katoa i roto i te ruma ano i roto, i roto i te
whakapono e kino ki te wairua i muri i tetahi, nui atu i ia atu te mate, a hei utu mo te
haapa4o noa ia ratou ki te rohe me te raruraru ki te hanga, i roto i te wahi o te hapori
taua te huarahi pai hoki ki te whakamahi ng o te taua kua kitea. e hua ki ahau e he
he whakaaro ataahua, hei utu mo nga wa whi ki te hoatu i te k'hua o te taha i mua
nei i te taha, ar, ki te herea tautau o te mea LuGtaposed me te rohe, ko kaua te taua
hoki i roto i .reer me te rai Xoub&e "ortrait, a kahore ano rohe watea whi hononga
a mea rite tonu hoki ta&i nga pihi hou %akapapau i roto i te hinengaro o runga, a ka e
tetahi entrants muri mai haere tonu ki te whakapiki ake i tona whanaketanga, te mea
te reira i taea e kore e pa ki raro i te ahua o te LuGtaposition ake ake-hou tetahi o nga
wairua, engari anake te tuku, e tetahi, tetahi i roto i te ara he mea i roto i to tatou
tirohanga.
Ka kite raia tatou e tino pai taea ki te hanga i t'tahi hanganga o te motuhake %au%aa
te waeine o te kon+, whakaratohia anake e nga nekehanga o te mea hanga i te p#naha
mrama, kia rite ki to tatou tinana hakari parakore ano3 engari ki te humarie tika me e
taea te hoki whakamuri i te ngarahu pai nui, e kore e aukati i te wae hinengaro ki te
%aitatau nui, i hanga, he ngarahu hinengaro, ar, kia kotahi, me te tinana ano, te tinana
o te whenua, te noho o te maha o ng wairua, ki te tenei tinana ng momo p#naha
kaupapa i te wa ano3 no te mea kotahi whakaatu e kore te ngarahu pai tinana me te
hinengaro e tino p ana.
Taua uiraa, pehea ta!hiti taea e te mate o to tatou tinana o te ti=ai te o to tatou
heke mai o n2ianei ka!e.
Kia ui tetahi, he aha te mate ano, ko te atu te tinana, te tata ki to tatou 8ui peia ki te
tautoko o to tatou mahara kotahi ra ka ara ranei, i taea e te %aaara i ki mahara, ia moe
ia inaianei5 Ko tetahi te tinana tenei, he aha karanga tatou i te reira, i teie nei ei te
tonu o te whaiti, kia whakaaro ki a rite no ki a tatou, i te ptai ko, he aha e kore ano
hoki ia i inaianei whai whi i roto i to tatou wahi ora mohio3 ranei, ki te kore he tino
inaianei te take, he aha tika i katoa ki te amo i taua, e riro te reira i te mate o te take,
na te aha kia whakaaro ki a ia i te katoa ka rite ki te whai kiko ana ahua mo tonu to
tatou wairua o to tatou (orporea&ity reira5 Ko te pnga e heke ana i ia tatou i roto i te
ao, engari ua anake i roto i te ng atu tatou t9matanga3 i mea ai i mua ia tatou te mea
ra ngaro ki a matou3 e kore mo tika ranei te mea tonu ki te mahi i te ona mau
hopearaa, rite i tautoko ake mau hopearaa o te mau hopearaa ake, a ake ki te tawhiti,
te wahi i nga ng pnga pai, %arerei atu i te reira, pa ki to matou mahara, a ka kahore
rerek' atu tetahi manene. 8a, 7eoi, kia whai ahua ai, he whai kiko ano mo to tatou
tonu oraraa i te pae varua o to tatou (orporea&ity kuiti hakari ki te pito to tatou pnga,
me mahi, me ona pnga tonu i roto i te ao i waho. 6tiia i roto i to tatou tinana kuiti
tatou e ite te mea kei te haere i runga i, i ona whakarerek'tanga, me te kore e ke ki a
matou i te pnga tonu o 'nei panoni, e kore e ngaro, te whakatau noa i roto i to ratou
mau hopearaa whakamutunga tonu to tatou mau mana4o, e hoatu atu kai mo to tatou
mahara. Ki tenei whnuitanga, ka katia tatou i to tatou kopu, engari ki te mea te
whnuitanga to tatou i muri5
8a, he aha wangawanga tutaki hoki e tatou i to tatou tinana ano tonu i runga i, te
mea tatou i tetahi o nga mea kei te haere i runga i roto ia ite moe5 $ roto i te roa me te
wangawanga tonu te reira ia tatou, pera me te tinana moe ko tetahi o te aro turuki i
tonu puta whatu tonu o te aroturuki e %a%au mai te %aaara ano. Ko te haere mai i te te
ware pi mutu e taea e moe ana te kupu ahakoa, e kite konei i ara ake ano tatou i a ka
haere tonu te ora o mua. 8a hoki ka ara i to tatou tinana atu tonu te hohe rite i te tipu
haere tonu puta whatu whaiti tonu o te ra kotahi ano, me te ora o ia, ka haere mai ia i
ai, ka taea e tonu. 7e aha tatou e kite i roto i te tauatanga i to tatou ora tinana kuiti,
whakarerek'tanga o moe me te mataara, kia kore e waiho hei hoki he aha i roto i te
LuGtaposition o to tatou kuiti me te taea whnui3 he aha e kore e taea te t#hono rite
ki te hua o te tinana te hohe, me te tipu haere3 e te %a%au ano p#hui ki te whana i roto i
te raupapa, ki te kotahi moe te tinana whaiti, ko te atu he ara. Kua oti nei i mea matou
e kore e mate ki te e raruraru ki te moe, ar, anake me te kore moe, he aha te tinana
tawhito poto tuku iho tika ki un(ons(iousness, te %aaara te reira hoki i runga i muri
mai na kaha3 engari pea e taea te i titiro ia, ano he moe, e 2hakahekea te tinana
tawhito ake ake ki te un(ons(iousness, ki te hanga i te tinana e moe hou e hngai ana,
nana nei i huihui i te kaha ki te an! t9mata oho te ora i roto i tona parangia ake reira
ara. 8o te mea i mawhiti nga mea katoa e kaha te tinana tawhito i roto i te hua kia
mataara, tangohia te tinana hou i roto i tona moe.
6tiia tenei te mea p&ausib&e, ki te ia tatou hei utu mo noa ki te taa i te auraa o te
whakaaro o te porowhita waitara o to tatou pnga, me te mahi pera me te tinana i to
tatou atu i roto i te kanohi, i te whenua katoa anake tatou tango rite i taua, kia rite ki
te whanaungatanga, engari, i muri ia tatou te whakauru ia tatou i te taua , ka rite ki te
par taua ano he ringa tinana nui, tona i te mau me&o i teie nei ia tatou e aore, no te ki a
matou pehea te aha ki a ia, ki te te %aatura, e ka whakawhirinaki i runga i to tatou
wawaotanga mohio i roto i te taua i runga i tenei taha o tona %au%aa rahi ki to tatou
taahua, matau, %e&e e rerek' noa katoa mau parau o te k9anga m! te mea ano. 8a e
nehenehe ia tatou ia tiro i te reira ei te taunga i runga i to tatou tinana p#naha katoa
reira i te iti, mataara, tinana wh+iti, me te nui, e moe mo tatou, tetahi tinana, ar, te
toenga o te whenua tahi3 no te mea i rite ki te nui o ki te ara i roto i te ao i waho o
tatou, mo to matou mahara tenei-ao moe ia, engari anake mo te wahi iti e hanga to
tatou tinana whiti o ia. $ roto i te mate, 7eoi, i reira e haere i to tatou tata tinana
mohio, ake ara tenei tinana mo to tatou mahara i muri noa i te wahi o nga pnga .ort i
hanga to tatou ora mohio ki roto ki a ia. $a rite te atu, te whenua i konei i raro
t#manakohia rite ki tona tinana3 he mea i konei i raro i to tatou ,ommunity o te
tinanaK otiia he katoa, a i roto i te ao i muri ,ommunity to tatou tinana mohio
katoa. Ko te rerek'tanga katoa tenei.Ko kore e whai mana ki te whakaaro i te taea o
tenei tahi-te mana, he aha i mea ai matou i roto i te mua nui3 engari rere mai i te meka
e te kitea e nehenehe e rave tatou e no te ia takitahi i roto i te tino, ko te kupu tenei e
kore mamae %o4oi ia tatou e nehenehe e rave noa na no te tetahi atu.
Ko, ka taea e koe hei whakahoki kupu, kua ki te whakatamarikitanga o te hononga i
taua e he wahi o teie nei to tatou tinana moe, i te te tahi atu te aro turuki i te wa ano, i
te tahi mea hoki koe5 $ tenei moe o to tatou tinana kuiti, engari me te whakamahia hei
te p#take o to tatou whakaaro o moe, e moe i roto i tetahi take i te tinana katoa i te w
kotahi, ka whakaara ake ano i te kotahi3 konei whakapono, engari kei te te huru
whimsi(a& e te p#naha tinana kotahi wahi, i te he whaiti roto i muri, kaitiaki, ia tetahi,
e taea te whakaaro ki a rite pai waho i te tetahi, moe. 7ea te tahi mea i roto i te ora i
teie nei, e ai tautohe mo te rave4a i taua5
8a, i roto i te meka ki te hiahia koe tauira e taea e ara i te tinana i roto i te wahi,
moe te tahi mau taime, na te ngaro i te reira i roto i to tatou tinana whiti iho kahore i
roto i te reira3 e kore Me hoki noa tetahi ki te kupu moe, i te whakamahia inaianei
kotahi i roto i te whakamahi noa o te reo kau mo te tapeke ngaro o te mahara, me te
mo te ahua motuhake o tenei na4ina4iraa mai, a na tawhiti, o te akoranga, e taea te kore
e tono ki kanohi :ewutseinsver%insterungen3 engari ko te atu wawatahia ana
whakaaturanga mea e haere mai ki konei, i roto i te whakaaro ki te i te inaianei reira,
no te mm ake te p#kaha o te tahi ng hononga kia whakaaetia i te iti rawa, ki te
whakawhiti i te kupu i roto i te moe tikanga uneigent&i(hem whnui.
Ki te titiro te tangata ki te aro hope he ahanoa, e rongo ana ia i te taua w rite nui
rite tetahi o nga mea i haere tetahi taha ia, kahore o te huru o te wera me te te to4eto4e
o tona kiri mana4o3 e matekai, he mate wai puku, he wahi iti3 haere mau whakaaro
katoa ki waho, e whakaratohia ana anake e ia kia rite ki parakore rite taea tuu ia i roto
i te tapa4o itea mahara3 Ko e-mahara poto i roto i te tohu tohua anake i roto i te %aatura
e ara i runga i nga mahi e whai ratou nohoanga pai i roto i te kanohi a he aha te whai
pnga ki reira i roto i te roro, me te aha tatou e te iti rawa, ano he kanohi
whakarpopoto noa i roto i tona taatoaraa, i waho noa te waho kanohi ki te toku. Ko
reira tetahi take tino te he wahi motuhake o tatou e te pai whakamahia ki te kitenga i
te tahi atu wahi, io iho na te meka e tatou i tonu rite pai rite tohu, ka, ko te ringa, te
ihu, tapahia te huha te te taringa atu, Kua ngaro 'tahi whanga o te roro, engari e kore
e no te kanohi waho, karere whatu ranei nga wahi o te roro, te wahi e ngaro enei
pakiaka. 8a i konei to tatou, i roto i te meka, he tipu haere wahi o te mahara i roto i te
ara, whanaunga ki te wa tinana e moe ana. 8a te mea tika, e kore e he rite hohonu rite
tango tatou i te reira i roto i to tatou tinana atu te moe o te atu tinana kuiti3 e kore te
mea kia rite ki hohonu to tatou moe noa ia3 he ongo whnui hanga ia e titiro ana ki te
tahi mea ata, engari ano hoki o te ker'me, he aha atu p tatou3 Ko ano hoki ia kia rite
ki e kore e rite ki te moe o to tatou tinana atu, tetahi haruru tutu, a pinpri(k et( B
whakap!nn ana ia kaha3 engari mai te reira i kua hoki to tatou tinana kuiti o nga
nekehanga tino rerek' o te p+ ana, me te kanohi i roto i tenei i te moe mate ranei,
tiwhikete mate ki te moe noa3 o te utuhiraa arero i roto i te tikanga, i reira nga mea
katoa iti te kahore hoki te moe ana i te ao iti i roto ia tatou, ki t'tahi takiw i reira
tatou e ki te mea katoa, me te kahore rawa tahuri, he, na kahore rai i te tinana noa
atu ki raro i te kwai o e p+ ana ki te e tapea, a, ki te mea kei roto i teie nei ora tatou i
kore e kite i te tohu o oho ki runga ki a ia, ki te kitea i te pito o te hohonu me te kaha
o te moe i roto i reira. Ano hoki, kia kore noa tino hohonu, pera me ka kite te moe o
to tatou tinana atu3 a ki te mea e taea te haukoti i te katoa moe whanga o te tinana he
whaiti ranei i te he pinpri(k, kia pono kia haukotia e te wero i roto i te hoki o te atu, e
rau tatou noa ara ki runga ki tetahi ora. Kia tika haere te tuitui, he iti hohonu, no te
mea te moe tahi mea hohonu he. 7oki ia o to tatou wahi i reira i mua, he wa ka ano
ua ia tetahi mea, ranei tatou i te tikanga o tetahi mea o te whakaaro ano, ongo4i ka
tunewha tonu tona. e wa katoa i mua i whanau ko te kotahi te wahi noa ka moe te
tinana katoa tata, to tatou ora i teie nei ko te wa i roto i nei ara te tinana katoa atu, -e
mo tatou3 Ko nga taime, tpiri i te tikanga ki te zu&+ng&i(hen i maranga ana ia mo te
wa tuatahi pehea tata, kua oho to tatou tinana, he erstesma& i te nehenehe ta tatou e
mate i tetahi taime.
Kia titiro a tata, te ite nei tatou e tae noa i roto i to tatou tinana whaiti he wahi,
ahakoa tino no ki a matou, engari he iti te rite ki tamau, e kore te mea tino rite hohonu
ahakoa i roto i te pouri o te un(ons(iousness, pera me tatou i hiahia i to tatou tinana
atu.
Ko wai e kore e tatau tona puku, i tona kopu, ona whekau ki tona tinana3 engari te
mea mana4o ia e p ana ki te rerek'tanga i roto i te reira5 7oromia e ia i te kohatu
paramu i te ngau ranei, kia taea e tonu ia ite i te tihi o te korokoro, ka rite ki te taua i
ng kiriata ki raro, ahakoa he nui, iti ranei, taratara, ngawari, pakeke, tuhu,
pahekeheke, matao, wera3 ki raro, hohonu mana4o ia tetahi o tenei katoa atu3 nga
hononga puku, hau a tawhio noa te ngau, neke reira hoki a puta, ngote ia atu, e aki
ana ki a ia ki waho, te rai i tona ara hoki3 mahi i te katoa tetahi wahi o te tinana e
karanga tatou e tatou3 tetahi o tenei mahi katoa, me te ano ite tatou e. A e ite tatou i te
tikanga i te katoa tetahi, e kore o te rerek'tanga tauwhiti i roto i to tatou p#naha
k#natu, ranei p#naha vas(u&ar, e kore te k'mu %aahiahia o te ngakau, e kore te pini e
itehia to tatou tinana katoa. 8ga mea katoa e haere kia rite ki te mau whakaaro i raro i
te tikanga o te p#naha gang&ia pera-ka karanga unuhia i mua i ki to tatou mahara oho
te ki te kahore e ngaro tonu, hei takoha whnui ki to tatou tikanga noa, he i utu mo
tenei "ae ora, na kua tona take tino reira. 8a tatou e nehenehe e na noa matou e %aaite
i to tatou tinana whiti i te rua nga wahi, kotahi i roto i nei heke mahara, te huri i te
wa, me te whi i muri i oho -roro me te ao rongo), ka tetahi i roto i nei e kore e tupu
te reira, no te te tamau e moe. 7e aha inaianei rai ki te whakaaro i te rerek'tanga i
roto i to tatou tinana atu i te whi tino rite o te tirohanga, kia rite ki i roto i to tatou he
whaiti e taka ki roto ki te ao o te p#naha gang&ioni(5 6ia mau, na e hiahiatia ana
tetahi hou mo te atu tinana e tika kia ia na moe3 a ki te mea i taua mea hou, e kotahi e
taea e ia ki te %aaara i te mea i te p#naha gang&ioni( e taea kore, engari atu wahi a te
tangata e taea t'tahi te moe, me te oho, a tae noa i roto i te ao gang&ion, te aha ranei
tatou i te tikanga e ti4aturi ki
N)
, ko te engari i 'tahi w he ahua o te %aaara i muri, e au
tonu ahau.
N)
e whakahaere te reira i ara ko te te wehenga o te roro ao (erebrospina& me te gang&ioni( ranei i roto i te
whaiaroaro tonu papf ore nui ranei e, kua kore e, 7eoi, ki te tiaki i konei.
Ko te rerek'tanga i waenganui i te whakatipu me te wahi hohe ko, me pera me taku
kua kite matou i tino kore tino tino ranei3 hoki te mea ta tatou e mauri moe ranei, mo
te mahara, na reira e kore ki te e puputuu kore kahore he mana i runga i mahara, ki te
mauri3 anake tetahi mea i roto i reira mo te mahara rerek', engari haere tahi i roto i te
mana rahi. Ko wai e haere i roto i te whi ataahua, ka whakaaro hohonu, e kore e
mohio ki te mea ahua o te manu waiata ki a ia te mea rakau %arerei atu ia3 mahana te
ra, me te mea3 e kore ia whakaaro3 engari %aata4i tona wairua te rerek' atu i te mea i
noho ia i roto i te ruma te makariri pouri, me te bed+(hte taua3 ae ra nga taiao i ratou i
te mana i runga i te hua me te ora o tona tukanga whakaaro3 8a nga mea katoa e he
mauri, engari e kore e kahore he mana i roto i tona mahara, ar, tika e p ana ki
pohehe, no te mea e kore e %aataa i te reira no te mahara ki te kai motuhake. Kua tenei
kua whi k' whakaaro matou. Pite ki to tatou roro, me te hua ao inaianei i konei i
nga wa, he mea ta tatou vahi ohiparaa gang&ion tonu ranei tata tonu. Ko te
rerek'tanga i i mahi i roto i te reira, a ka karanga matou tatou he apinga, he aha e
kore., Kahore he mana i runga i to tatou mahara Ka rite ki ngaungau tatou i, pera me
to matou toto oma, he pnga i runga i to tatou pai-oranga tinana, ara i roto i te puka,
me te whakawhiti i to tatou whakaaro. 8ga mea katoa te tupu i roto i te ara iahiko, me
te tukanga kai, hkinakina, ahakoa kahore kitea ano, engari i roto i te hononga ki te
atu ki nga %au%aa whanau, na te take matua ki to tatou huru whnui ki te ora ki
te3 engari haere tenei ki nga tikanga katoa o to matou mahara iho ano he he momeniti
mahu4inga, he pera ki te mea he aha whakatika nga tikanga motuhake o te mahara
anake, i hanga tika i roto i iho te nuinga e kore i puta ke te. Ko tatu e te anaanatae i
roto i te ao o te p#naha gang&ioni( ano %e&t4m i roto i te tikanga rerek', i te mura puku
ano e pnga (onvu&sive&y ranei, tito te ngakau hiahia kaha, kia pera ano rerek'tanga
motuhake rawa nanakia i roto i te mamae, ka taea e te manukanuka u rite .. haere mai
ki te mahara3 ahakoa e kore e pera mrama ki, pera me ng rerek'tanga i roto i te ao o
te p#naha roro. 8a, e nehenehe ia tatou ia whakahere tinana atu i roto i te ao i waho
titiro ano ki taua mea i te whi o te tirohanga o te p+ ana taua. B nehenehe tatou e
whakapono ki e ona ng huringa e kore e ara inaianei kahore he mana i runga i to
tatou mahara, engari e tenei mana i roto i te ara noa o te ora e whakatika noa ake i
roto i te mau parau tumu whnui, me te ara ki te ora, uaua noa ki te tiki ki te mahara i
roto i ng whanga motuhake, pera me te mana nga rerek'tanga tango wahi i roto i te
ao o to tatou p#naha gang&ia i runga i. Ae taea e te mana i taua, e ite tatou i pohehe, a
reira e kore e whakapono ki ki te ite, kotahi whakakorea, na e pea ite nei tatou e, kua
ia i te ringa3 Kei te whakapono e kore e ki te reka o te tote i roto i nga kai i totea tika,
engari pea reka kei te ngaro kotahi reira. Ko e taea e tenei mana i runga i te wahi o
tetahi tinana ake ake ngaro iti, kia rite ki te wahi o te ao o te p#naha gang&ioni( o e he
hoki tatou i te mea e hanga ana e ia te tango ia tatou o tatou kai katoa mahara i roto i
te hoko i waho noa kite tino, ae tata i waho whakapono i roto i te reira. 6tiia ki te e
taea te tohe ratou mana4o tino kaha, me te raruraru i roto i te ao o te p#naha
gang&ioni( i te motuhake, nui atu iti iho ranei, tino rnei i hohoro i roto i to tatou
mahara, pera ki te titau i take p'r tonu onge hoki to tatou tinana atu, e to tatou mai
hohonu i te reira moe mo to tatou mahara. Ko ng take rawa, e kua, pena ano tenei ki
te hei take rawa ara onge ake. 7eoi, kia hiahia koe e kore ratou e waiho rawa ngaro,
ki te whai tetahi taunakitanga tika mo te pnga hinengaro o te supponierten o tatou
atu te tinana ki a tatou.
"ea e kore, ko te whakatutuki i te tono tenei3 engari he tetahi reira e, kia pera me te
roa rite ki etahi, o te akoranga, whakaaro e te tokomaha ki te i ruarua te, e kore e
tukua whakamatau ng t9tohunga de(ided&y hape, e kore e taea e tetahi te mea e rawa
i ngaro i te reira i roto i te p#hua o te mea e hiahiatia ana. *aravara kia ratou i muri
noa i nga whakaaro o mua3 a ka he ratou onge pono, a Da te mea o tenei airaa, me te
kore e taea e tika ana ki te pai-mohiotia te ari o to tatou (orporea&ity tino, reira kua
tonu i atawhai i te matakana o ratou admissibi&ity3 i roto i to tatou tirohanga, engari
kitea e matou i te parau tumu no te whakamrama mo tenei te airaa o te meka, me te
meka i te wa ano e rite ana ia ite tatou i roto i te ara o te ti4ai te rerek' o to tatou tinana
atu, te ahua e taui i te rkau atu ki a ratou un(ons(iousness katoa, engari i roto i muri
nei ki runga-iti etahi mata i hohoro marama hoatu mohiotia a tatou.
B %aahiti Da vau i te tahi mau hi4oraa e, e whakaatu te tikanga o e ahau3 waiho te ara reira, pera me
ake ake i roto i t'nei akomanga katoa o meka, kotahi ia, ko te taua e manako ki ranei e kore e3 no te
mea ahakoa tae mai to tatou whakaako ki te p9kau i, engari ko te taua e kore te tautoko e tika ana.
7e kuao, e mohio ana ahau ki wahine o tuku te kore koa, hinga te tamahine o tetahi o taku
hoa, i roto i tona k!rero e kore e taea e hoatu e ahau i te te %eaa iti i muri i tona huru tino pono, i roto
i nga taka ma te huinga o te utua%are, i reira i nga mea katoa mrama ki a ia, a ka i waho i te take iti,
ki te whai i t'nei i roto i te ano rawa te wehi e tatararaa, i mua i matau hoki ratou e kore e ki te
waiho, ka karanga ia, ka wehea ratou i te te porihanga, me te kore e taea e ata iho. $ maoro i muri ka
haere mai te rongo e he whanaunga tawhiti, ka i ia tino whakairia, haere mai i i te taua wa i te ati
patua.
Ko te tauira e whai ake nei te kohikohi e ahau i roto i era atu kaituhiK
B ai ta Li(htenberg i roto i ona pepaK MKo kotahi i roto i toku taitamarikitanga o te ahiahi e
ahau i te ;; karaka i roto i te moenga, ka whakaara ake tino kanapa, no te mea noa anake i
whakatakotoria kitea rawatia ake e ahau ki raro, puta ki ahau te wehi i te mea te ahi, e ahau i taea te
whakarata iti, a. te titiro ki ahau, ua ite au i te wera ake ake te piki haere i runga i nga waewae, p'r
i te patu o te ahi tata. $ te wa i timata ai te to(sin, a tahuna ana e ia, otiia e kore e i roto i toku ruma,
engari i roto i te kinga, kaua mamao. tenei parau e ahau "era i te matara rite e taea e ahau te
mahara inaianei e kore, ka korerotia e no te mea e kore ahau i pai ki te tango i te raruraru ki a ratou.
kawea r9anga ki te wawau, te mea ratou ki te whai, a ka ki te tiaki i ahau ki te tokomaha whakaiti
taumauri o ,ontemporary M -Matakite o "revorst. $$. ".00)
MZa ite te kaipupuri whenua kotahi i te mea kua tino te mutunga i roto i te po, meinga ki te
tukua atu te hoA utua%are rawakore i roto i tona tata katoa o kai. Aha noa tenei ra, ka ui ana iwi, kia
kore i taua ra i te taime apopo tae noa5 - 8o, ka mea te Ariki, me tonu tupu te reira i kore te tangata
i mohio pehea te akiaki, ko tona manaaki hoki i nga tangata o te whare rawakore i reira, ko te
whare, i te ratonga me te utua-, meinga pa whakarere kino, ko memeha noa te whaea .. i karanga i te
tamariki mai inanahi noa mo te taro, a ka ki te whakaotinga i te mate, a inaianei i kotahi marie te
hinaaro i M. - M8a ano ko tetahi rangatira, nei ki te kahore ahau hape, i roto i te /i&esia i ora ai, i roto
i tona okiokinga ao ohorere i te puku ka kawhaki ki te haere ki raro, ki te kari e whakatika ia i raro i
te puni haere, e te inanga, i roto ia ia. tua atu, i roto i te kuwaha hoki o te kari i runga i te mara, a ka
haere mai ia i te tika te wa e tika ana ki te hei i te kaiwhakaora o te kaikeri, nana nei i paheke ka
tango piki i roto i o te puku -upoko) ka %e%tgeha&ten i roto i te heketanga o te pkete, me te waro i
tika ka haere tana tama ki runga ki runga ki te w9ra huri, tena ko tenei i taea e te kawenga nui haere
e kore rahurahu reira anake. M -. M7e minita kaumatua i roto i te $ngarangi ua ara kotahi, ara i te
mutunga o te po, meinga ki te haere ki te mamae manawanui i te hoa te auau, e noho i te tahi tawhiti
i ia Poiroi rite ia ia hoki o te mahi, me te mau tautooraa o te ra, e taea e ia e kore e te tu i te inanga,,
ko ia i runga i tona ara, he i roto i te meka rite ka karanga ki tona hoa rawakore, no te mea ko tenei
na tika e p ana ki ki te hanga i tona ora i te tona ringa ake te mutunga, a ka te toro me te
whakamarie patipati tana i te heinga te po ki te pae whakaora i tenei tata M-M "ro%essor o :ohemia i
roto i te Marburg ua kotahi, ka ko ia ia i roto i te ropu matatapu te hohonuraa roto, ki te haere ki te
kinga, me te i konei i tona moenga i te wahi i tu ai i te reira, puta noa i te ki te neke atu. $ te
meatanga o tenei, kia i muri i te arepurepuraa i roto, a ko te kaha ki te hoki ki te te ppori ia. 6tiia i
te po, ka moe ia ia i roto i te tari whiriwhiri inaianei mo tona moenga, i nga rakau ki runga ki te
wahi o te ruma hinga, ki te wahi tona moni tpui i mua ko M. -/(hubert, Mirror o 8ature. /. 1N)
Kati reira ki enei tauira, ngwari taea e nei kohikohi noa atu.
B nehenehe e rave e koe te mea katoa mo tenei tupono rnei, hiritia te whakamrama me te
kore ahau e mea i te rite ng k!rero i te katoa i roto i te tikanga o te rangahau tangohia rite i muri i
te aronga katoa ki te titiro pono. Ko reira kihai tonu i taea e te tu4atiraa o, engari e kore e riro te reira
tenei katoa, ka whakaaro he teka3 a e kore e te mea na te ahua i roto i te maha w. A pera koutou e
nga wa katoa e taea e kore e mea, e kore e taea e tino whakaritea i reira, i hohoro nga wahi noa i
taua tangata i roto i te ara noa o ana mea i hanga tinana tonu, no te mea i roto i enei w katoa, ko te
kai motuhake o te mahara i te hoA mea i tawhiti waho o te tinana kuiti teka hei whakakapi.
"ea te reira i konei ki te ranga e p ana te nuinga o nga ng ki te tahi mea no te haere mai te
reira i tino tata ki te tatu ana, a tona ao, i te ati mamae ranei o te whanaunga utu tangata ranei ki a
wai, ko te kaiawhina kia i roto i te tautohetohe whina taunga3 8a ka puta tino tahi mea tino
motuhake i roto i te tino ao o te mahi o te tangata mo te. Ano, i reira kua tonu tino kaha, mau taime
tohe, i kawea mai e p ana ki te whakaaro3 me te i roto i te ao o to tatou p#naha gang&ia, e wehi, i
whakakitea te mamae, ano he ongo motuhake anake i whakaaro rawa kaha.
6 akoranga ka takina nga take o te whakakitenga tawhiti, me te nga kino o te somnambu&ist e
p ana tukunga konei, tetahi o nei i mua whakahuatia. M! 7ere ka tonu muri tonu tapiritia e ahau
tetahi i te tahi mau parau.
Kua te pera tawhiti kua ki te whakaatu noa e te whakatamarikitanga o te moe au
tonu to tatou tinana ia te atu inaianei te ora ki te taea o te ti4ai te mua ki nga meka o
tenei ora inaianei e kore noa e kore e %epaki, engari ara te kitea tautoko i te reira. Kia
whai whakaaro ano tatou i roto i ng atu i te ptai o he tonu he aha ia moe, engari tika
inaianei, a he aha te mate, kia kawe ki reira, e hanga ake ia i te moe. 7ei tenei
mutunga, ka mau i te tino ake te kau e tika ki te ture nga taua meka e kua haere ano
tatou i roto i te kua mua.
$ mau ia matou e te vai he hononga %aahapahapa i roto i to tatou tinana whiti i
waenganui i maharatia o ng wh'kau, kia te whanaunga wake%u&ness kotahi wahi e p
ana ki te atu moe whanaunga m! te mahara. Ae, te mea te reira i tenei ki te waiho i te
whnui me te hohonu-i whakaturia i roto i te hua o to tatou ure kaiao. Ka taea te
whakaaro te pai ti4ai te o te wahi i roto i te ara i taua ara pera me te take atu ng moe,
a e hinga moe rite ki te wahi o te take e t9mata whanaunga ki te %aaara i 'tahi
atu. Punga ki atu ki te te tangata e kanohi hua e haamata i tona mahara ki te mea
rawa rite o te mahi o tenei okana whenumi te, moe ia mo te taringa me 'tahi atu
wh'kau tikanga kotahi3 me te rite kia rite ki mutu ia ki te hei kanohi katoa, ng
huringa i roto i te tahi atu mau tuhaa o tona p#naha tinana p tatou i te mahara e tika
ana te anaanaraa ano.
"ea inaianei, he aha te mea i te huru no te to tatou tirohanga i he mana tenei ture, e
whakaatu ake hoki to tatou tinana kuiti rawa tika mo te p#naha katoa o to tatou tinana
kuiti me te whnui, pera hoki i te te moe o te tinana he whaiti ano tuku mo te ti4ai te o
era atu o nga kawe, ae ra, te hua ano kua meinga ng atu mataara atu i te aroaro o te
tino. 6tiia i roto i te ora mau moe e kore te mea na hohonu e taea te nui oho te ake
moe tonu ana iti, te tata te tinana. -ohu o e, na roto i te hua o te mua ite, ina koa i
roto i tino whakaatu vorbedeutenden moe ake engari atu pinepine, a ka whakaaturia e
pai ake pinepine ki te noho tatou i atu haamana4o to tatou moe.) Ko te hohonu, e kore
arousa& ake atahanga whi moe to tatou tinana kuiti he mate, te wahi mahara katoa
haere mo te taua rawatia, a irretrievab&y ngaro. 6tiia ara me te huru kaha i oho te reira
i roto i te tahi atu tinana tenei. 7e aha te mea ki a tatou ki te whakangaro i to tatou
p#naha katoa te g+nz&i(hes whakarerenga o ona tetahi wahi o te ora-mahi mahara-
amo ana, me te whakawhitinga tonu o mahara i runga i te atu a muri ake nei noa. e
mea e hinaaro tatou i, tino e nehenehe ia tatou ia apo tenei ake i peia i te wairua ki
roto ki tetahi atu te tinana3 engari waiwai he anake te ti4ai te o tetahi wahi tinana e to
tatou i roto ia tatou, ki te mahara, kia rite ki tatou e titiro pinepine rite i roto i te ora o
te tinana whaiti i roto i te reira. $ roto i te parau mau e kore rau te wairua i roto i te ara
i taua mau tona tinana3 ko o ratou rerek'tanga pee i huri te anake tona tinana kia rite
ki tenei kahore he mate o takitahitanga o te take, anake e te tauiraa i te kotahi hoki nui
i roto i te ora i roto i te mate atu i ake ake i roto i tona ora.
Ka taea e koe te mea, engari e kore e he moe whakangaromanga o te tinana he
whaiti. 8a, ko te iteraa ano te haapii e %aaohipa i teie taua ture i roto i te meka, pera
tae noa ki te hunga ratou e hngai ana hoki tatou i konei i roto i te whakaaro. Ko te
rerek'tanga anake o taua tetahi wahi moe ki runga ki ti4ai te mea e taea e mahara neke
na ano, e kore te huna3 te kanohi e moe inaianei, no te mea pea tetahi tikanga
whakaaro ranei e mahi takakau, e taea ano tona ringa, whiwhi i te as(enden(y. A, no
ka ngaro te kanohi te, e kore e taea e te ano te reira i te take. Bngari, he tonu atu
rongo ki te whakakapi na kaha, taringa, me te maihao te hopu ki te kanohi3 mahara, i
wehea i mua rite t'tahi i waenganui i mahi i te rerek'tanga o te kanohi, me te tahi atu
mau ite, i teie nei whakatutuki anake ki te whakamutunga. Me ahau u i te ahau o te
wehenga o te mahara. uke. Korero, te tahi te naho4a rahi mau parau no te meka e ai e
nehenehe ia whakaaro mohio rawa, engari reira tika tei noa i runga i te whakaahua i
te pono. A, kia rite ki te hunga rawaka ratou.
$ roto i nga whakaaro i runga whakawakia matua ia tatou na roto i te tikanga t#turu
o te moe whanga, me te wake%u&ness -he aha tatou e na ka karanga) i roto i to tatou e
hngai ana tinana !wehenga whiti i roto i te p#naha katoa o to tatou tinana kuiti me
te whnui ki te whakapumautia, me te ki te whakamrama i te whi o te tirohanga e te
ture abspiege&n i to tatou tinana whaiti anake i roto i te ara ture whnui motuhake o to
tatou tinana katoa, o nei anake te wahi tata. Ko ki nga huru o te moe t#turu tonu rnei,
me te oho i to tatou tinana whiti o te taunakitanga e hoatu whakamrama e tika ana.
Ka rite ki wehea te ora o to tatou tinana whiti kei roto i te raupapa wa i roto i te i
kowhiria o wake%u&ness me te moe, na te p#naha katoa o to tatou tinana i roto i te
simu&taneity i roto i te aroturuki me te he wahi moe. Ko te tinana tata, tenei te ake. 8a
kua whakakitea kua tatou i te reira. enei e moe ana ake tinana, engari ko te iho
anake ko te kupu tenei puta e tata whi pnga katoa i roto i to tatou tinana mua ki nga
kaitiaki, totohu ki te moe rite ratou i tawahi ratou3 a te mutunga katoa tiki tua atu i te
taua. Ko te katoa te tangata te ao e ara, i te reira ta moe i roto i te tahi atu te
tinana. 8a pai, engari ko te tinana tata i te ra moe poto, i roto i e riro ia ia w, ina kua
kohia e ia m te tikanga t#turu o Janges ora ope nui mo te ti4ai te hou, kua oho oho
murua te atu tinana, i te ora moe roa ake rnei, ka oho-an! Kua totohu ia ki ai, ka kua
kohia e ia i runga i nga tikanga mori o ope tangata ora nui mo te ti4ai te ki te ora hou,
kei te panaia ka oho ki te ora hou ranei. A ki tenei ka pera i te tangata katoa o te ora
mua hoki haere mai. $ roto i tetahi take, ko te ake tinana oho ake i roto i te taime, te
wahi e taea ana ki te whaka# an! i te reira ki te mau taime hou e taea te mahi kotahi
meinga te mahara o tenei wa i te mate maori tutu ranei i te tata ki te tinana, ko te3 a i
te katoa -hanga tenei mtakitaki ki te hononga o mua) ko te ake tinana ki te tinana
whaiti i roto i taua nohonga %aahapahapa e, te hohonu o te tinana tata makaka i raro i
te paepae o te mahara, ki te hanga pera i hinaaro ai i te %aaara atu, i roto i te w
rerek', ano pea e taea te kua tango i te ti4ai te whanga rangitahi o te atu tinana wahi,
ka te tinana tata anake whanga tino hohonu moe, he tonu, me te irretrievab&y ti4ai te
o tetahi te tinana, engari ka taea e anake puta ki te te te araraa o te 9pakohia katoa, ki
nga wahi katoa meinga taha o te taua kua taea. 7e te moe o tetahi tinana i roto i te
inaianei e ora nui i hohonu iho i taua o te whaiti i teie nei, pera ano tona kaitiaki ki te
kia nui te anaanaraa e i roto i te ora hou i runga i, a ki te haere tenei taha o nga mea
katoa ki te moe i roto i tetahi tinana, te mea ake whanga ana i roto i te he whaiti, pera
tawahi katoa te mea kei te haere ki te moe ake i konei, ara ake ano. Ahakoa kore tenei
ki te e mohio ki te mea ka rite ki ia tatou i teie nei pa whakarere katoa e kia ano kia
tatou i te ti4ai te o tetahi te tinana m!hio o te mea i haere mm&ie roto i te mahara o
to tatou tinana whaiti3 tetahi wahi i te ara whnui ki te tango ki tona kai .ort reira
whakahokia ki te mahara anake, ka hoatu tetahi wahi o te mana4o whnui o reira ki a
reira. B kore e te mahara totohe hahaereraa i mua nei i roto i to tatou tinana atu, me te
ao o te mahara, i matau nei, ka korerorero i roto i te tikanga rite, pera me inaianei i
roto i to tatou tinana kuiti, me te rite i roto i te ao iti o te mahara, i matau nei, ka
korerorero, me te kotahi mama anake whi nui i kotahi mrama maramarama
marama, nga kaupae nui, noho noa nui me te herekore, obLe(tivity nui me te mau o te
ari rite mahara inaianei %aa%ariuhia i roto i te porohita o mau haamana4oraa e wtea
ana ki a ia3 a ki te kua ka whakarrangitia i kore nga mea katoa i roto i te mahara
otherwor&d&y i roto i te mongamonga takitahi i te w kotahi, i kiia nei i runga i tenei
taha o te mahara i muri i ia atu, engari katoa te mutunga, ko te taimaha katoa o te uara
katoa o to tatou ora ihirangi na tawhiti i roto i te kotahi me te i te w kotahi Ka taea te
tohe i roto i te mahara.
) 0
0)
Ko te matakite o "revorst te kupuK M$ teie taime -te mate tonu) ka hoki te wairua ki te ora mua i roto i te
tokomaha kupu ki reira, ka, a ko ia i tona #nga i muri i tenei te tau kupu, me te.M
Ka rite ki e %aahaamana4o ia tatou u4ukimu4a o te ari me te tikanga o te
somnambu&ism i roto i teie tumu parau, pono he ahua o te ari o te taua ki nga
whakaaro o mua o whaiaro hanga, na tango i tenei %aingam&ie ahau ki te mea i te tahi
mau kupu e p ana ki te p, e ake e rave rahi 2hrangi takina te i waenganui i te mau
tuhaa %enua i mua-ture o te taahua, me te hua o te aroturuki moe, kua whakaahuatia
ratou, B uta, e kore anake ia matou, engari kua whakaritea ng kaitirotiro me nga
kaiwhakaari, me te ara te mea i te somnambu&ist o ano obtrusive, te kahore ratou rawa
pinepine hanga tenei ker'me tohutoro.
.aaite /(hubert i roto i te e whai ake tikanga i runga i te tumu parau i roto i te ptaiK
M8eke atu i te tetahi atu ko te hua o te moe aut! te whakapakoko o te mate me ona mamae
katoa, me ona n+ ki te putanga whakaora o te ora i teie mau mamae. ,enters i roto i te hua, i rite te
moe reira ahau, te mea te reira maha , ka kauwhau i te he noa hohonu, tata te mananga tuarua teitei
o te moe i te t#roro ! rtou kanohi, oha me hoatu nga tohu katoa o te momoe tino o iho 3. i 'tahi w
i konei haere i te manawa pera pakeke i roto i a ki waho, ka pera me i roto i te hua pk'k' mai o te
mate. mai i te p'r kwanatanga mate-rite o te moe, engari whakawhanake he ti4ai te, i te mea ano
hoki i te mea e peia ano te wairua i te mate, te mea ki te kia atu i nga kaitiaki mau tata. kitea rawatia
ake nekehia ana tona mata ha ma, tutakina raru ona kanohi 7e, he ora i roto i %aahuru nga huatanga
o te mamae r+nei ki te toenga o ahuareka ai, me te mahara tino ara. 6ia mau, te mea pinepine te
titiro i taua o te hunga t9rama, i wherahia ana e te taime o te oaoa teitei e p ana ki te mata tangata,
g&ei(het reira o te .aahuru-, e kake i nga wa i roto i nga haora whakamutunga o te ora i runga i te
mata o te mate ranei. M
M7erea te tinana kei te inaianei atu na atu ae 'tahi w rite nui rite i roto i te (ata&epsy, i roto i
te pakiwaituhi iri, kia rite ki te ahunga i roto i nei te kore p i te roro ki nga whekau tairongo, me
wahi, a tenei whakamuri i runga i te roro, pararutiki i roto i te moe atarangi, ka ., reira whakaatu kua
te t#ranga, me te ahua, o ano he mate eyeba&& te titiro i maha atu, hei kaimtakitaki nei e kumea nga
kamo o te moe panaia aut! i ia atu e whakaturia ai te inihua o taua moe i, kia rite ki nei kahore e e ki
tenei kanohi noa ahei ki te kite. te k!p oti o te somnambu&ist ki te katoa, noa4tu eaha te nui reo, ki
te kahore e o nga mea magnetizer me 'tahi atu magneti(a&&y hono ki a ratou, io hoki e te ara noa o e
kore whakarongo i mahia e ki a ratou, a pera, ko reira ki te mahi o te tahi atu mau rongo katoa.
M -/(hubert, Jes(h. X. varua. $$. /. O\ %.)
_ustinus Kerner te kupuK MA pera e kite ano hoki koutou, e toku aroha, te tangata aut!, ia ia ia
kei tonu na herea ki te tinana, me te ki te ao o te rongo, ki te kwai whnui protrude i roto i te ao o
te mau varua, me tetahi o enei koutou hei kaiwhakaatu. taua tautooraa, p'r 7inEber Pagen i roto i
te ao o te mau varua atu iti iho ranei matou i kite i roto i te iwi aut! katoa, engari i roto i tenei to
matou take -matakite o "revost) i roto i te i taua i te tohu %akao%o e kore rite noa nei he whakaaturia
M. -_ustinus Kerner, matakite o "revorst $$. ".Q)
"ea i te reira whanonga ki te hua o te somnambu&ism ko te mea korerotia, i te iti rawa i roto i
te wahi titiro pera, na i taea i muri whakaaro kua hoatu i runga i te whakamrama tohu ona e te
kanohi moe hohonu rawa etahi atu o te tinana he whaiti, rawa a tawhio noa te ao tikanga waho, e i
somnambu&ist nga wahi katoa e wahi, mit%Erte %aahapahapa he ti4ai te whanga o tetahi tinana, a kia
k!rero te rai te kupu whiwhi tirohanga Xoub&e "ortrait ki tenei ao, e te (&airvoyant engari hutia ano
i roto i tetahi taha o te tinana whiti i roto i te tenei taha araraa -ia rite ae otiia kihai i taea e te kore
k!rero ki a matou). Aita o te mate, ka taea e te atu hinga moe te tinana he whaiti rawatia ranei tata
rawatia hinga ara, i taea e somnambu&ism te tinana tata whanga anake moe titiro hohonu, te oteo e
anake whanga hngai atu3 a na e %arii tatou i te p#naha e te hawhe te konei, a inaianei, no hawhe ki
te taahua, i muri i tona whrangi mataara tonu3 8a, e kore tino i no tika, a reira o te akoranga ano
hoki nga hua o no e rua i mohio e kore e tika ki te kawe i. $ roto i te p ana ki te ao nei, he kore
tenei3 engari ano hoki e whakamrama reira i teie nei e mea nahea te ratonga e mau no ki te muri
ake, e taea te whakararu ia oto anake, i oti, ua haapoirihia. B kore e taea e te somnambu&ist
(&airvoyant kitea tika inaianei i roto i te ora3 Kite ia i te tahi mau mea e kore e kite i te tahi atu3 Kite
e ia te tahi mau mea e kore etahi atu e kite3 kite ia, a ite te tahi mau mea rerek' atu i titiro ratou, a ite
rerek'3 no te mea kua ki te tkaro i te ara o te kitenga i, me te mana4o i roto i tona ora inaianei, i te
mea tino kore e he mea no te ora i teie nei. Ko te tahatua he pono ano3 rite ia ia e kore e kitea e ia e
tika ana i roto i te kwanatanga i teie ao i muri i te tahi mau tikanga, he kore rawa i roto i te hua i
te pae varua3 kite ia nga mea katoa nui atu iti iho ranei, ki te matakitaki o te ora i teie nei3 titiro nga
mea katoa nui atu iti iho o te whi ao kuiti o tirohanga ranei, te mo te a muri ake kua kore ake te
pono ranei, ia roaa te hoA tikanga rerek'3 MiG hanga noa te ora i teie nei, ka whakapoauau io te
ngwari ake ki te +huatanga o te ora i mua nei, e whakawhanake i t'tahi hiranga ake t#turu ki te ake
ka rite ki mau haamana4oraa, e ahua ratou, kia rite ki to konei ratou i runga i te whenua, ahakoa e
roaa i te rrangi tinana i roto i te taahua, anake i runga i, pera me ratou i B hototahi ki te hunga o
etahi atu wairua. B matou na ki te mea kotahi anake waewae i roto i te tarapu o te hoiho e kawe ia
tatou kotahi e te ao hou, a ka kite na whakaarahia he iti teitei, he iti atu atu i te mua taea, me te
trere, engari he &eva e tenei ano, me te hou kahore ano i ara.
Mohiotia iti rawa te p#mahara i te kwanatanga mau araraa i roto i te somnambu&isti( ki
runga, 7eoi, e kore e he pono te whakamuri. Bngari, i muri i teuteu4i i te hua somnambu&isti(
mahara katoa o tenei kwanatanga kua keto. 8a, ka taea e koe te mea, ahakoa, ko te mahara o te
huru o teie nei ao i roto i te a muri i runga i taonga, engari kahore he ara hoki i tua atu i te hua o te
mahara i roto i te abzuspiege&n e %aahaamana4o ra ao. Ko wai te mea tino mate, e noho ana tino
mate, a he aha tetahi mea ai, ka whakaaro i roto i te ahua somnambu&ist, e noho mate mo tona
mahara te ao nei3 7eoi, pea i te ti4ai te ki te taahua, ko te mahara, no te ora ano.
Ahau i tahuri, i roto i te meka, te tikanga e ahau nga ari %aahiahia o te somnambu&ism i tenei
te tirohanga, na tae noa ki te hunga i tika katoa, e waiho e ahau i te rohe ake e ratou3 no te mea au na
e ahau katoa o enei ari pai urutau huinga.
$ reira te mea ki te he rota mm, e i roto i tetahi take motuhake whakarerek', ka pai ake i roto
i te tahi mau tikanga tirohanga o somnambu&ism, kua korerotia whakakahore nei nuitia wahi, i te
hua %aahapahapa noa tenei ranei e tikanga noa, tenei ranei i taua ohipa ra o te mahi roro i roto i moe
i te atu ki te whakamrama3 a na te te tikanga reira i mea ai e te hunga e, ahakoa te tipua, engari e
kore e te miharo o nga ari o somnambu&ism m!hio -tauira e te .orbes i roto i te momotuhi iti ki te
tino %aahiahia.)3 7eoi, e koe e taea e tika te tono e kore e whakamrama i te ari i rawe ki o
(&airvoyan(e, ki te tahi mea e noho tika o p'r3 haapapf hoki somnambu&ist katoa, kua k!rero te nui
i runga i dissent, e kore ratou tirohanga e puta a taka noa i roto i te takere tikanga noa. 8a ka e mea
ki ahau, ki te whai i 'tahi taimaha ki te taunakitanga tika tohe rite ki taua reira tonu te mahi i taea e i
roto i te i taua ara.7eoi, ko te kotahi i muri i te somnambu&ist ano e kore e taua tikanga, a konei me
te wheako i roto te tikanga, nui atu i te i waho. Ahau te tatau e ahau i mua, no te akoranga, e kore te
somnambu&ist katoa he teka, i te akoranga katoa tino, te teka i te hua somnambu&isti( iho
anake3 engari katoa ano hoki somnambu&ist tino5 Ko e he whakaaro kaha. Ko te whakaaro whnui i
roto i te taua ng i roto i te ptai -rite ratou e maha te mahi i roto i te rtou 'r atu tino rerek') io iho
ki te teka te ao, ki te kahore te katoa, kia anake hei tukurua o te taua teka tumu3 engari ara e waiho e
te whakaaro kaha.
7e whaea hiahia tetahi atu ki te hoatu tana tamaiti ki te kai, a ka k9 i he manu puku mai reira
kaua koe inihua e tonu i te hiahia. Ko te tamaiti i teie nei e taea ki te whakawhirinaki anake i runga i
tona mana4o i roto e kitea, a e kore e noa te k!rero i te reira no te hiahia, ki te kore e whai ia ia
e3 engari whakakitea te whaea whakamtautau ia tona kopu manu m te raveraa i te reira waho
ab%Eh&te ia ia i runga i te kopu3 a he tika ia. 8a whakamatau tatou na roto i ng waho e kite i te
somnambu&ist i roto i to tatou tikanga, whakarongo, ahakoa te e4ae ratou te poka ke, a ka waiho ko
tatou i te tika, no te mea kia te somnambu&ist whakamatautau ia rite iti rite ki te tamaiti waho ta
ratou e ite i roto.
8a, e whakaae ana tatou i nga wa katoa, ki te mau haavare i ta i roto i tenei horihori mara, e
kua indisputab&y he kitenga rawakore, ng kore, eGaggerations, *ers(hweigungen, 8a(hbeterei,
2ing invo&untary 2hakaekea i roto i te tikanga kia whakakorongangia whakaaro i runga i te wahi o
te kaimtakitaki rite te somnambu&ist noa puta, me nga mea katoa nui, peia kaikini haamo4e
ineGtri(ab&e k'mu konei. A kotahi e kore e me tino hiahia ki te %arii i atu mea whakamiharo hou,
rite, kia ki te mau parau tumu i pera tawhiti arahina mai nei tatou e tika ana i roto i te
2hakapuakanga o te whakamiharo tawhito o te ao mori ki a matou katoa i roto i te tuinga. 8a
konei takoto take waho, me te -nui e whakatau i te kairangahau tangohia ki te tika, ki te titiro i te
whi katoa o tenei ari whakamiharo ki te %eaa kaha, ahakoa kia ia ratou ia %arii ratou ki te tahi mea
ake i roto i toku tirohanga. Ko u kahore koura, he aha te pau i roto i tenei rohe hoki taua mea3 engari
pakeke a e pera nui ia peehia, me te koura teka, i te kore noa i reira te iti pono. enei tirohanga o te
mea, e rau te ptai tonu te whakawa, me te ara i roto i te nekehanga trewa o taua nga hea te, i roto i
tetahi hui, he aha eingehe ahau tonu anake ki te tautoko i runga i tenei rohe, a, rite nui koia ano to
matou i muri ia ia e whakaako nei, engari kahore t#turu tautoko kia rapu i ona reira.
Q)
tenei $. Papu
kaua anake i roto i te mrama ng meka me te whakaaro e tangohia nei i roto i te tenei taha araraa, a
ano %aaohipa i te reira, engari i te wa ano e mahi hoki haere i runga i te whakaaro Ko tenei tika ara e
arata4i i to tatou haapiiraa tumu ano ki ng whakapuakitanga ki i te iti ka tukua ng whanga tona
kaute, kia rite ki te t#ponotanga o te t9tohu ui ratou na roto i te te tipu e tatou i runga i to ratou
admissibi&ity i roto i te whenua ke atu i te whi taha o te oraraa na roto i te ture o tenei ao Kei te
whakahaere ano, a kia pai e rua i roto i ia atu rite tonu i te horapa rerek' o te !wehenga ki te pupuri
taea ratou te horopaki. Ki te roto i te huru tonu i te ate anake se(retes ate, i roto i te huatanga rerek'
-Laundi(e), me e te kiri, ngoikore, me te tarepa anake, pera e taea ano pera me te mea tupu i roto i te
hua p#noa anake i roto i te ake nei, i roto i te ore kwanatanga rerek' i roto i teie nei oraraa pea
tupu3 engari ki te mea he organi( au i iti rawa te horopaki o te taahua, me tenei ora kia rite ki te
whi e rua i roto i to tatou tinana. Ko reira, hei k!rero, ki te, whakaatu i te tahi mea rite tino i roto i
te hua rerek' o tenei ao i te mau titauraa a tatou e tuu i roto i te ake, ka pera e kore e taea e tatou e i
ngakau rua i te tupuraa taea o enei tono ano mo te taahua,, me te ako, e hanga ana e enei ker'me,
reira whiwhi wahi ratou i roto i te t#ponotanga.8a ki te rawa e rua hei whi taupetupetu me te pouri,
engari tahitia whai whi ki to ratou tautoko, me te whakamrama i p'hea te noho e rua kurupae
kopikopiko o ratou tuara ki ia atu.
Q)
Ko e atu kitea e ahau i ahau, ahakoa taupatupatu te moni ari, %aatupu, e tu i
runga i te hi4oraa whinga te %eaa e p ana ki te mau semeio o te
somnambu&ism ki te noho tonu, kia paingia hei motuhake, ahakoa ng wheako
e kore rawa whnui i te wairua i roto i tenei ahunga. A somnambu&ist
-7empe&), i hanga nei e no te tahi wa i roto i te Xresden sensation, i homai e
ahau he whai whitanga -hoki e p ana ki te > nga ra) ki te hanga he maha
kitenga, me whakamtautau i runga i teie tumu parau3 engari me te whakaae
ahau ki te tiki hua kino anake. 8o tauira i muri3 ahakoa korerotia e ratou rite ia
ia ki ng tauira, me to ratou magnetizer -Xr. 8.) ki te kiriora nui i %arii i te reira
e te 7eoi %aahaamana4o e te kaha o te (&airvoyan(e he wa katoa tino e kore te
taua. Kahore %i%i&i ki tino e mohio ia i mea ai tona magnetizer i runga i toku
whakaritenga i roto i te tahi atu o te ruma, e kore te mea i roto i roto i te p!kai
hiri i hoatu ki a ia i roto i te ringa, e kore te mea t#roro, tona tikanga ui ahau ki
a ratou i ngaro i te tawhiti3 ahakoa ko te mahi matua, hoatu e p ana ki te
mamae, me te whakaora i ng m!hiohio manawanui mamao3 ae kore e ara %i%i&i
ki ratou i te patunga i matap!keretia ahau i runga i ringa i ahau ka ui ki a ratou
i te taua ki te hua i muri i ahau e noho ana ki raro, ki a ia, ki te %aahiti. 8a ka
whakaatu i ahau i ahau e atu, hoki i runanga ratou t#roro no te mea o nga
tikanga, maha noa koutou i whina i runga i te peke, a i ng i roto i to ratou
taiao, he predisposition nui ki te huihuia, ki te rahurahu, i te pono i roto i to
ratou tauk9 te ahua o tono katoa ranei mahi i, otiia e kore 8ot App&i(ab&e e
tangohia ki ng kia te p#rongo te kupu e pa tino whakaaro o ratou ki te roto i te
rota o whakamiharo, pai hoki etahi tino whakamiharo3 anake tetahi mea ahau e
ahau e taea e k9. $a i kite hoki nga anahera, a hanga 79koi roto i nga whetu,
engari ki ta ratou e korero e p ana ki tenei, he ngangau. A e kore e taea e ahau
te ruarua te e, he somnambu&ist t#turu, me nei e wangawanga ia tatou i
konei3 i roto i te araraa hua tangohia e kotiro kaiahuwhenua rawa mau-titiro i
roto i te somnambu&isti( hua i te ahua o te ahua whakakororia i te ki, ka
whakakitea te %aaiteraa hanahana i roto i te korero, ki te korero rawa i te
matatau nui i roto i te rotarota, me te ara he hua tino rerek' atu i roto i te hua
mataara noa3 Mau huru e otiia puta ki ahau rawa ke, na i ahau i raro i te
MitrE(ksi(ht ki atu ngaahi t#kunga, i te iti rawa i te iteraa papf tuakiri e konei
he vor&iege kwanatanga, motuhake.
rawa, i roto i nga meka mania taonga momotuhi a /iemers wheako i runga i te
aukumetanga te ora, 7amb. ;>O0, e hoatu nga take tino rere i raro -/. ;N>th
;N\th ;Q>th ;Q\th ;Q; ;?; ;?1 ;?O ;>\ ;\1 ;\O ;\Q 1?N et /Bb.) 7e wahi e
somnambu&ism i roto i te whakaaro ki te aromatawai o te huru tahumaero, ratou
ake, i 'tahi w 'tahi atu, i he me ng matapae, me ng tirohanga tawhiti3 ia,
7eoi, ko te pono tetahi i roto i te ara %akao%o.
e inaianei korero pera iti te mua wheako kino mo te painga o nga ari semeio o
te somnambu&ism, me te whakatika i te whakapono un(riti(a&, pera iti ano
engari ka taea i runga i era atu o nga ringa, Kati na e rave rahi mau iteraa kino,
ki te rebut te pai probative ki te Ko ratou te ahua e koutou e taea e tino tahi mea
ko te kupu tenei pupuri i ng k!rero3otiia e kore e taea e ahau te tauturu i te
engari i te iti rawa te tahi wheako o atu noho tumu i roto i tenei kia rite ki te nui
o te taimaha rite toku ake ino, ahakoa tonu e taea te reira i mau i ahau i roto i
tangohia e kore taunakitanga whinga. Ko pehea pakeke he i te katoa, he mata i
taua, nui o nga whakaritenga tawhito3 eaha te %i%i ara i roto i te ahup#ngao3 nui
inaianei kua ki te tatari manomano tau reira, kia anake i roto i te kotahi o te
natura whi na ka heke te r. A e kore e ai koutou e hiahia ana ki te haere i
runga i te whenua totoka, te wahi i reira tetahi noa ngaru o te natura he
inaianei.
somnambu&ist 'tahi -rite whakahuatia te Ka(h&er i roto i nga wahi maha o /.
1N1 momotuhi, koinei te whakaae noa te humarie nui o tinihanga i roto i te
hua somnambu&isti( ki, ahakoa, engari te tohe ratou e homai e te reira i te kite
pono tawhiti, me te nga kino, e nui nga rohe mau o tenei ora i roto i te taumata
teitei o tenei kwanatanga.
Ko te whakawhiti i waenganui i te tari matua o to tatou mahara ahu ki te puta
hohoro kahore he h!h te whakawhitinga noa ia e noho ana i roto i to tatou tinana
whaiti. Mai i te anga mai Jebrau(he o te kanohi ki te taringa Jebrau(he anga e kore
tatou e te nuinga o puhoi, engari poto i runga i takawaenga, te whai peh' e rua tino
rerek' tata pa whakarere. 2aihoki, e titau te reira i te hoA taime noa, e te moe o te
tinana, ko te whaiti tahuri ki kaitiaki me te waihoki. 8a, ki te hanumi i te mahara i
roto i te mate e te he rite huringa tere i te tinana whaiti i runga i te atu, te moe o te atu
tinana konei ka hurihia ki te mataara3 8a rite puta tenei i raro i ture e nehenehe ai ia
tatou ia tatou kua whai i roto i to tatou tinana te ao nei, me te ora anake.
Contribuu a millorar la traducci
8a, nga mea katoa ko te i
te katoa he aha te tarewa ia
tatou i te whakaaro o nga ng i roto i to tatou ora i teie nei, me te o nianei whaiti te
tinana huringa iti, me te tahuri rere-i raro i, e kore e pera whai kiko, me te nui ki te
tautoko o to tatou tirohanga, atu i te mea ta tatou e, i te mtakitaki o te rite tauiraa tere
nui, me te tahuri whi rite te mate ano, ka taea e te tuku ki te timatanga o te ora3 m! te
kotahi me whakaae e rere te reira i roto i to tatou mau oraraa i roto i te awa, i roto i
nei na mu&ti%arious tonu ng whakarerek'tanga katoa e ki te ingoa tata vanishing&y iti
whakaritea ki te tapeke tohanga o ng ture me ng tikanga katoa e me puta ohorere
tonu teuteu4i ki te oraraa i mua nei3 a kia mea he meW ki te amo i taua tahi mea mai
teie te huru i ahei te haere ki a ia matou ki waho whakangaro ia tatou, ki te vor&+ge
tonu tatou i kahore tauira o reira. Ko kua ake kua tetahi mea rite tatou kahore he ati,
ara i te te pai, haere, kia taea e hoki te haere i te wa tuarua. Arata4i ia tatou i tenei ki
nga whakaaro o te whanga e whai ake.
**". Tairitenga o te mate i te !hanau.
Ko te whanau ko e, kua homai nei e ia ki nga tangata katoa i te hi4oraa o te
nekehanga ohorere o ona tikanga katoa, i nga Abbru(hes kitea ana tikanga ora o mua
katoa ake ake. 6tiia i te wa ano kua hoatu ki a ia te tauira i te mea te auraa te momi
hikareti i teie te ora, ko te tikanga hoki t9mata i t'tahi ora hou i runga i te taumata
teitei. e iwi katoa e ora k' he ora tuarua i te kaupapa tutu i te mua raro, puta
paruparu.7e tohanga ahurei ki te atu i te rua o %epaki kaua, engari %a%au mai i
taua. Ko te kupu, i te hua hanga i te mema o te tipu i runga i te atu i runga i ki
k!puku takawaenga, whakatika ia teitei i te raro, nui te raro3a na hanga ana e ia he
whanga ora o te iwi i runga i te atu ki te k!puku takawaenga3 whakatika tetahi muri i
te raro, nui te raro.
e nuinga o tatou i te mau whanau, me te mate o te tahi mea i roto i to ratou ritenga
Text original
atu tikanga, a me tino mau ratou pera roa mo reira, pera me tatou i, pera me mua,
wahia noa te to tatou taha i teie nei te ora e anga ona i roto i te whakaaro, ar, i te
whanau i te taha o te ti4ai te ki te ora hou, i mate i te taha o te ngaro o te koroheke3 a
he mea kahore mea whakamiharo e meatia e tatou no te mea ko ia tatou i waenganui i
te rua. 6tiia ki te tangohia e te whanau ia hoki i roto i te whakangaromanga o te ora
mua, ka taea e ki te i tona mua i roto i te putanga o te ora hou te mate. Ko konei
whanau, me te mate te %arii i, na puta ana ratou i te tikanga te ritenga mo to tatou ora i
teie nei, he tikanga e ngWkaunuitia, mo to tatou oraraa ki. $ roto i te rua whakakahore i
te ora o mua, ka oho ake i te %&at hou i te peu maitai o te meka e haere atu i te mua na
roto i te kato ake te ora hou o te hua i mua i te puka hou o te oraraa i roto ano ia.
$ roto i te pono, Kia wehi tatou i atu i whanau o te tamaiti i to tatou mate atu he aha,
ka rite ki te tamaiti i roto i kore ara wehi o tona whanau iti iho i te tatou i to tatou
mate5 Ko te tamaiti e matau, nui atu i ia tatou, ko te aha e kitea ana e ia i roto i te ora
hou3 heoi kahore he arahanga ki te matau ana e p ana ki reira3 mana4o te reira tika i
te taime o te whanau, he aha mona i reira, a ka i te tuatahi te mea te reira e ngaro reira
nga mea katoa. Mai i te kopu mahana, i te i tangohia e te reira i roto i te tikanga katoa
o te ora, kei te haea ana e ia i roto i pa whakarere3 nga okana katoa i roto i e tu ana e
ia ki te tinana te whaea i roto i te whanaungatanga, ka whakatata kai i ia e haea
-ve&amenta me te ewe) nanakia, a ka pirau, no te pai, kia rite ki to tatou tinana pirau i
roto i te mate, na ka maroke ratou ara i mua i whanau, pera me to tatou tinana maroke
i roto i te tau, me te reira ia %aaineine ia ratou i te aroaro o te whanau3 tino kore te
tamaiti kia whanau, kahore he mamae te nuinga, ka pera me tatou i te nuinga o te
haere i runga i te mamae i roto i te tahi atu oraraa. Ko piri noa i te mate o te wahi o
tona p#naha te ake ki te ti4ai te whaiaro o tetahi wahi o te ora, te wahi i mua o te peia
iti iho i te putanga-aia atu, me te ti4ai te ki te, anaanaraa e, te ora hou .reer te. 8a hoki
te mate o te wahi o to tatou p#naha whnui kawe i te ti4ai te o tetahi wahi, i te mea
inaianei iti iho i te peia i te putanga-peia3 te ti4ai te ki te, anaanaraa e, te ora hou .reer.
Ahakoa pea haere tahi te tukanga mtauranga o te tamaiti e titorehanga mana4o
parapara, ka taea e (on(eivab&y roto i wheako e kore whakamatau e kore, me te mea i
taua i reira whakakahore, engari he whakamahara i pai ki runga ki-taonga noa iti ki te
ora i teie nei, kia rite ki o nga hua tuatahi i muri i whanau ki te koroheketanga, no te
mea te oraraa pono kau noa ng mahara ki. Ko nga mea katoa e te take, na nga
whekau taea -ki te ake) te hanga ake i taua mana4o te nuinga o te momo o te
whakaarotanga me te arepurepu, me te hanga3 te tamaiti, engari nga kanohi, taringa,
ringa, waewae, e puta ana e ia i iroriki, e kore e ite i mua i whanau i roto i te tikanga i
tona rite i muri i whanau, no te mea e taea e kore noa rave i te reira i te reira ae. 7e
tonu ratou pera me inaianei to tatou mahi mo tatou, pehea ke meinga hoki ko koe, hua
mtauranga m! te te taua mai i ia tonu atu hou ZuwE(hsen, gehends tonu mahi i roto i
reira, pera me te taua tupu o tatou kei te inaianei ki to tatou porohita o pnga, me te
mahi3 engari i waho i te hau atu i te -i te nuinga) te mahi o te putanga me te
arepurepu, auaha rite ki te e taea ki te ite ona pehea te taua hoki te take ki a
tatou. ena ko tenei, ka kua whanau reira, riro te ope peia mua, whakarere mYhio ana
kua meinga e tenei ao i mua i a ia ausia %akatupu tona ake tinana, i te titiro mea katoa
ki te takoto ki tua atu, ki muri ia ia, i roto i a ia, me te i roto i te mua o te ki a ia e te
mea puta ano he huru o tona heke mai.e reira i teie nei whakaae te whakamahi o
enei wahi, tenei whekau rongo, a ka rite ki te i pai i hanga. Ko te taua te kupu ai ia
tatou ia e titau i te taua i to tatou whanau ki te ora i muri.
8a kia pai te tango matou i te itoito, mai te mea e hinaaro tatou i te mana4o te mate
ki te tino o nga mea katoa e ngaro tatou i, me te papf ore o te mea e haere ana ia tatou
ki te toa i t'nei whakamataku. Kua kite tatou i tenei "katokato i mua i3 e titau tatou i
te rua o nga take, te i mua ia tatou, te mea ta tatou e kua ako i roto i te tuatahi. Ko te
%e&e mate he tika hoa tawhito, ko wai hoki, e kore e ki te wana ora e ia i mua arahina
ake ia tatou ano pa ki raro ia tatou, engari ki te whakawhnui i te ringa ki te ara ki te
teitei, na roto i te takatakahi i te raro, kia tatou i kore e taea te hoki haere. Ko te
pakaru o to tatou tinana he tika rite wahi nei i te kaipuke i muri ia matou, i peia tatou
ki te whenua hou anake, kia kore tatou e nehenehe e hoki3 Me te wikitoria ia tatou i te
whenua hou. Ko to tatou ora hou tenei whenua hou.
e ora nei te tamaiti i roto i te kopu mokemoke, hatepea atu i roto i tona hoa, tino
kiripiro3 puta reira ki te whanau tuatahi i roto i roto i te uru tahi noa ki te tahi atu mau
taata, engari na tona, ki te mea oti ano ana e ratou kitea anake, rohe tinana i roto i te
tahi ara. Ka hinga ano hoki tenei opani i roto i te rua o nga whanau3 reira ka whai
katoa tatou i tetahi, me te tinana ano, te 7apori tinana o te whenua, ka tika i te reira i
katoa i roto i te tikanga rerek'. o tatou waka 7e herekore katoa rerek', me te noho
ki te riro i roto i te no reira atu inaianei, pera me ta matou i kite mua i te reira.
Kia pehea te pai e te mea, i rongo ahau i te tangata e mea ana, te taea ki te
whakakotahi i te hou o taitamarikitanga ki te paari, me te tini mea o te hinengaro
whakawhanakehia. 2e&&, ka tukua mai tenei painga ki a matou i te mate, ka whakap
atu katoa taonga i riro i mua o ta tatou mau %eruriraa ei mau tamarii i roto i te ora hou
i reira e 2on tatou i te i konei, ka hua ki te kaha tamarikitanga hou, me te whakamahi
i raro i te tikanga hou.
$ taea te rere noa atu te rite o te mate ki te whanau3 engari me tatou i konei ano, rite
i roto i te %aaauraa o mua, e kore e wareware, e kore e taea e ia i tino, a ka kawea atu
ki te taha o te !ritenga ki ng. 8a konei, tei t'nei whrangi i runga i te huru orotahi
rite i roto i te %aaauraa, e kua tuatahi, a te nuinga wangawanga ia tatou. Ko te ora te
raveraa tatou i arahi i teie nei i roto i te oranga teitei, kua he ` ki e rahi ana i te
whakapono i roto ia tatou, no te mea te oranga teitei he nui haere ano ki a matou. 8a
ka pera me hoki te ora mahara kua tupu e i roto i te taua haputanga teitei o te ora, ake
i ki te ora o te haamana4oraa i roto ia tatou. 8a, tika, koia ano kei te ora arahi tatou i
teie nei, ahakoa he nui haere, me te tino nui haere ki i mahia nei e matou i te aroaro o
whanau, a ka hoki tatou i roto i te ora, ka arahi ia tatou i te heke mai, e kore noa he
tukurua, Kua kia ki t#manakohia ana, engari he hua o te hua o mua. Ko te hiahia ahau
ki te mahi noa te huatanga o te rerenga k'tanga iti ng konei, p'r i te !rite.
Kei te whawhai ki te reira e te mea tata ki, a ka he haumaru ki te whakaturia te nga
kino ki to tatou re(aps i mua nei i roto i to tatou iho i te aamu mua o te whanaketanga,
nui atu i taua o te tahi atu taata, no te mea indisputab&y atu katoa i roto i te tahi atu ara
moku, mo te motuhake, !rite anake i roto ano oroa whakawhanakehia3 engari i reira
ka tahi mea noa i roto i nga ture o te whanaketanga katoa3 a na tatou i kitea i te
%okotu4utu4u whnui o te mea e hi4o tatou i, i roto i nga porowhita aano o nga mea ora
ano. Katoa te tipu puku anake i roto i te purapura, a ka ara ake i te pakaruhanga me te
whakangaromanga o te anga ki te ao hou o te rangi, me te marama3 kararehe katoa
whakawhanake puku anake i roto i te hua manu, ahakoa i roto i ranei i roto i te kopu,
rite a matou, a ka i raro i te pakaruhanga me te whakangaromanga o ratou take ki a
tatou, me ng otaota katoa i roto i te kingitanga ano. Ae, e kite tatou i tokomaha mea
kua hanga k' takahanga i i te taahiraa, i ia i utuhia ai matou i pikitia tonu hoki te ora i
mua nei. 8a, i muri i te whakakapi te whakato rangi me te marama, te kitea e ia ano
he ora hou katoa i te taha o te puawai ka tuwhera ki te oaoaraa o te marama. 8a whati
ana te p#rerehua i muri haere atu ia i tona Bizustand, tona ahua moka, me te pupae,
/&eeve o nga tare, me te toa parirau mo nga waewae e ngenge, he kanohi mano nga
wa mo te mata poauau o te moka.
Kia kD hoki, e ara i te w o te ora pihinga, a pono, na tae noa ki matau ana hoki tatou, i roto i te
kararehe katoa, ka rite ki i roto i te tangata, he ara w o mua. 8a ki te mea he ora mua, na mua4tu i te
hanganga o te hua manu ano, a te whakawhiti mai i te kwanatanga o Znbe%ru(htung i roto i te
kikiritanga, i te wahi e haamata i te whanaketanga hou, ano i te whakangaromanga o te mea e
whakahuatia rite i roto i te w tuatahi te taiea me te tumuaki, kia rite ki te matua matua pokap# puta,
i te whakangaromanga o te vesi(&e germina& ara. 7e wahi pera nui o te hua manu, te teina o te hua
manu tenei hanga, engari ki te taime e %aaru4e ai te hua manu o te kura kkano ki te inaianei ki te
whakawhanake ki roto ki te pihinga te ngaro, a koutou ano kahore e mohio rawa pehea, a ahakoa, i
roto i te taime ranei i mua i tata mai i te wa o te putanga i te kura kkano.
Vtahi o te mea ta tatou e kua kite kua i roto i te tangata, e kite tatou i teie nei i te
taua whnuiK
Ko te ao rauemi taua, i roto i nei hapu te purapura, ka ka whakahokia ana e, ko te
hoki reira, i roto i nei pihi ake te tipu, me ona pakiaka. $ roto i te ao rauemi taua, i
roto i nei kei te hua manu kei te, me te moka ngokingoki, rere hoki manu me te
p#rerehua3 i roto i te ao rawa taua, e karapoti te Mens(hen%Ytus, i whanau ano hoki te
tangata te ora3 te kopu, ko te he wahi anake, he rohe whaiti i roto i te ao nei ano.Bhara
ia i te i konei whakanohoia te purapura i roto i te whenua, a ka ki runga ki tetahi atu
aorangi pihi te whakato i runga i, e kore konei whakatakotoria te hua manu kei te, a
ka kitea te manu kei te i muri i te h# o te anga i te wahi puta noa i te 2ay Mi&ky,
engari kkano me ng otaota hua, me nga manu, kahu tangata, me te ora te tangata i
waenganui i, i muri mai ki, ae i roto i tetahi. "uta noa i te w whanaketanga i muri
mai te taua dimensiona&ity o te ao ki te mua tonu noa3 ano hoki whakaae tenei te
taumata teitei o te whanaketanga3 anake te raro e kore e ite i te reira.
8a e kore e ti4a ia tatou ia %eruri e, e oho ano hoki tatou na roto i to tatou mate i roto
i te ao tino rerek'3 engari i roto i te ao i taua i roto i ta tatou e ora i teie nei, e tamau
noa tatou i te ora anake ki 'tahi atu tikanga hou ki te kite ia ratou, a ka ki te tikanga
herekore nui ki te tutei i te reira. Ka waiho te reira i te ao tawhito i roto i nei tatou i te
ra kotahi ki te rere, ka i roto i nei ngokingoki tatou i teie nei. 7e aha hoki te hanga i
t'tahi kari hou, ka i roto i te kari tawhito kor!ria puawai, no te iriti i te kanohi hou, i
nga okana hou o e ahuareka i roto i te ora hou. Ko te taua te tipu whenua e mahi te
anuhe, me ng p#rerehua, engari pehea rerek' ratou puta ki te p#rerehua atu i te
moka, a ia te moka Ka piri atu ki te whakato, te p#rerehua rere i roto i te kari katoa.
$naianei kite tatou i tetahi ki a matou o nga taata tei na mua4tu ia tatou i roto i te
oraraa a muri ake, e whakapono ana tetahi mea ranei, ki te kitea o tona oraraa3 engari
uiui nei tatou i teie nei ranei i te mea te tahi mea moka e heihei i raro i te kikorangi o
te hua manu paku i raro i nga rangi, te Mens(hen%Ytus i roto i te kopu kuiti e mohio te
tahi mea o te ora o te iwi i roto i te kaiao nui o te ao o te ora o te p#rerehua i te ora o
te manu. Ko te p#rerehua rere mua i te moka, i te whangai ki runga ki a ratou3 te mea
te reira ki te tinana ke ia ia3 e to ratou ki te whai i nga kanohi o te p#rerehua ano
anake, kia kite ia ia rite rite ratou.$ roto i te heihei e ravehia te k' nga kanohi egg3 e
kore e mohio i ona whakamahi3 i reira e te tuatahi ratou i ki te whakatuwhera i, me te
anga e rihe, he kotahi anake ki te kite i te manu ki a ia i raro i te taua tuanui rangi. B
riro te reira tetahi rerek' ki a tatou5 B kore matou kia hoki e ti4aturi e, ki te takiri o te
anga o to tatou tinana i teie nei, kia tikanga o te tirohanga e, kua %aahi4o k' to tatou
ora i teie nei i roto ia tatou tuwhera, na tatou e nehenehe e kite noa i teie nei te hunga
i whanau ki te aroaro o tatou i roto i te ora hou ka i muri i te katoa kua inaianei i
waenganui, ka, ae noho i roto ia tatou, ka mahi5
Ko te purapura, i muri i nga apR ratou ki te whakato rite, kia rite ki taua i whanau
mai nei ia i, te hua ki te manu rite, kia rite ki te mea e kotahi whanau te hua manu i
roto i a ratou ano, ko te Mens(hen%Ytus kotahi e p ana ki te iwi rite, p'r i Ko e
kawea te hua o te tangata i te kukune iho ranei. 7e aha te mea i runga i te %aaauraa e
te arata4i ia tatou i teie nei, te kaikakahu ia o te iwi, ano he hua manu i roto i te reira
noa3 Ko reira te tohia e o e karapoti i te natura te %enua nei3 a kia e titau tatou e, e
kitea i to tatou ngakau, he tinana rite te hua a tawhio noa i muri i to tatou apR, kei te
mohio ki ia tomo me te neke mahi.Ka te ra kotahi tupu matou ki runga ki te waiho i te
hua rite, kia rite ki te mea e haati nei ia tatou i teie nei.
Ahakoa kore te mea i muri i tetahi atu taahiraa maori mo ia tangata kia rite ki tana
apR3 o %au%aa me te whnuitanga whi i muri i nga toenga i te t9ari kotahi anake te
natura, engari ka rerek' m! ia o iho i tenei hua kotahi, ia he reira i roto i tetahi atu
tikanga, no te tahi atu te whanaungatanga, tomo ki tahi atu mau huru, pE ana
hiamo. Ko te ara ka rave i te reira e ia i roto i te heke mai, engari ka i mua i tika ki te
ara e ia inaianei noho ki raro, ki a ia hononga.
6 te akoranga, ngohe whakamutunga o nga puawai, mate te p#rerehua i muri. B ia
tatou i te pae hopea maroke i muri i mate tonu to tatou ora i mua nei5
Bngari kia tatou hoki ki te whakaaro hiahia. Ki te taua memeha kaua e mate, e pera
kitea mo nga wairua o tipu me ng kararehe, p'r i tatou mo tatou5
B kore kua hanga tatou i mau i te ra i te %aaroo tetahi e haere i roto i te kari
pa&ataisi5 Ko hea nga puawai, nga p#rerehua, nga manu i roto i te kari5 2hakaaro
ahau i haere mai te iwi i reira ki te kari. $ ako te tangata e kore e anake ki te mate i
roto i te kingitanga teitei3 engari ko te horopaki katoa o te natura waituhi he mahere
whaiaro ngtahi. Kapi ai te Zpper e te raro. 8a ko te hua o nga iwi whakapono.
Contribuu a millorar la traducci
e hua ki ahau i roto i te meka
mo te whakapono i roto i te tahuti
Text original
ore tino h!h ki te hanga i te tahuti ore o te tangata ki te mea tino, ara, i rite ki ta e etahi, ki te
ngohengohe ki a painga motuhake teitei o te iwi ranei, kia anake %aka&aum&ie morare rnei, meinga
uru nei te tahuti ore tangata i pai. e mea te iwi rudest ki te i te tika tino tutaki ki ahau i
konei. 2hakapono ana te Lapp tona renitia, te /amoyed kitea tona kuri i roto i te tahi atu te ora, ko
wai o tatou he kuri pono, ka hoki rite ra kotahi ki te kitea ia ano. Ki te kahore he mea raro i roto i te
tauine atu i te tangata, e hoatu i te tahi atu te ora5 Ki te, Bngari, he mea maori anake e, kua tutaki ki
ia enei mea, e t#taki te tangata i reira, kua tupu ake i ai konei. 8a noho nga mea katoa i roto i tona
horopaki t#turu. 8a, whakaae ahau e kore e te i abzu%ertigen roto i enei whakaaro poto o te tumu
parau.
**"'. ) te !hakam2tau mua, i te parau haapiiraa o te tahuti ore
ki te !hakatikaia ai.
2henua noa, e te mea kahore he haumaru, ae tino kahore atu ara iahiko roa i runga
i te heke mai, kia rite ki te taua i tika i roto i te hakari, me te mua i te tikanga. 8a
tawhiti kua inaianei ia tatou i te tikanga me te tikanga o to matou i mua nei
otherwor&d&y ki te Za %aataa pono tonu i roto i te mara o meka, engari atu i runga i
ng take me te tairitenga te unu i to tatou whakataunga e hngai ana, pera me ka
whakaekea ki te iahiko hngai to tatou mahi. 8a ka rerenga ketanga e kore e anake
reira e taea ki te whakamrama, engari tautoko hoki to tatou whakaako nui i te
tauturu mai te mea e matau ana ratou ki ia i nga tikanga i waenganui i to tatou i teie
nei, e karanga ana Binstein, tikanga whnui t#turu o te awhenga i teie nei, a Binstein,
ki te hanga i to tatou take rite ki etahi atu keehi penei i roto i te e kore e anake
inaianei, engari ano hoki taka tonu te tautuhinga i roto i te mtakitaki. Mai i t'nei w
o te tirohanga, rite tatou i te ora i to tatou mahara i mua nei i roto i te wairua teitei ki
te ora o haamana4oraa i roto i to tatou ngakau3 moe, me te oho atu i to tatou tinana
dereinstigen ki te moe, me te oho i to tatou tinana whiti o nianei3 to tatou whanau ki
te ora hou ki to tatou whanau o mua i roto i te ora i teie nei, a kihai anake whakaritea
e rua, engari whakakitea ano hoki te hua o e hono te rua i roto i te ao teitei me te
whnui o te te ao, me te mahi. Ko te whakaaro o tenei whanaungatanga, me te
t#ranga e noho i te mau me&o e rua o te whakarite ko, i te wa ano i homai e tatou nga
tikanga o e rua te %aaauraa, a ki te whakamrama i te ine o e rua o te %aaauraa tae noa
ki te mea wahi, a te whakamutunga i runga i te parau tumu o te h9karo i te taurite te
raupapa taurite ki te utu take invoi(ed. e tirohanga, te mutunga, heoi, ka taea hoki te
hei 6tiia tata tahi ki te pupuri i to tatou tumu parau, hngai whakatutuki reira. $ nga ra
katoa e taui ia tatou, engari ite e mai te mea e haapa4o tatou i to tatou takitahitanga
roto i ng huringa katoa i te neke atu i te te taua. Ko te mate, ko te tonu atu te huri
tatou3 8a e hiahia ana matou ki te kati, ahakoa e whakaora ia tatou i to tatou
takitahitanga roto i noa i tenei huringa, e kite tatou i ki te mea i waha o tatou noa
takitahi tei na roto i te utu katoa anake tae noa noho inaianei. 7e aha tatou i roto i nga
whakaeke katoa o te ora i roto i te taua tonu e tango, e taea te ngaro tetahi i to matou
nei, ahakoa tonu memeha te e to tatou tinana, i te hoA taime o te mahara i muri i tetahi
ngaro, ko ia tatou i te ano hoki e te whawhai nui anake o te mate rite te taua tonu ki te
riro ia, me whakaora3 Ki te kore tatou ki te whakaora rerek'. 8a ko te anake te ptai
he aha te mea waiwai. 2hakarpopoto tatou i roto i t'nei rangahau, e mau tonu mo te
ki a tatou hanga pai rawa nei te patu i te ara tino tika, ki te i whakahau, kia rite ki i
roto i te mua ana&ogi(a&, meka, me ng meka anake i roto i te mata, me te makona, a
kahore e tinihangatia ia tatou ki te kupu, me tkaro kupu rite reira anake rawa
pinepine. B kore noa i runga i te pono, i runga i nga hiahia o te ora tatou i teie nei ki
te mataara i mo3 engari i te tuatahi ko te anake te turanga ari o to tatou parau
haapiiraa3 i runga i te mahi, e haere mai tatou i muri mai -cc*$$$), a tika kia kore e
rua tangohia haere mai ki te pakanga -c$c, A).
8a, i mua i tatou e %aaoti -i roto i te whanga e whai ake nei) i te porohita o to tatou
whakaaro ari ki te whakarite tino tika e haere tatou i roto i poto noa e kore nga ara i
roto i ai kua pera tae noa kua riro to tatou ahanoa3 na ka te mm ake to tatou ine
mahora whakamrama me te whakatika i ia ratou i te wa ano.
Ki te mea kua pea ake i eke kua tetahi i runga i te ara e pupuri tatou i roto i tenei
hononga mo anake te manakohia3 rapu ar, mo nga meka, me nga ture o te ora na roto
i te peeraa i te mau ng meka me nga ture o ki te whakatika i tenei taha5 "ohehe
whenua nga wahi katoa noa3 no te mea ki te horapa nui o te whakapono i roto i te
tahuti ore i te mau opuaraa mahi, me tairitenga huna, me whakauru o te mea kei reira
te mau vahi atoa anake, tino te whakatangihanga a te wahi mo ratou3 engari ka rite ki
tamata ratou ki te whai mahara tenei ara, te titiro i te tumanako atu ki te taahua, ki te
%epaki tata maha, atu i ki te mahi ki a ia3 a te reira te tikanga, kaua riro te ara te
ritenga, kei te ahu mai ratou i runga i maioro ki te mau o nianei, ara ki te hei o te
whakaaro o te w. 7e aha miharo, ka, o te akoranga, ki te maka te ara i taua o
mtakitaki, kaua ki te ki te haamaramarama i te heke mai, me te mau pire hape i roto i
te hakari ano. Ki te whiwhi i t'tahi e tumanako mangu mo te taahua,, hoatu e matou
nga huatanga te wehewehenga o tenei ao, whakanohoia tatou i nga mekameka i
runga i te uiui noa. Kihai i aha me ki te waiho i te parau haapiiraa o te tinana, me te
hinengaro rite ki te whakatau i nga whakaritenga anake, a e kore e haere ki tua atu i te
mau titauraa i whakapono ki te kua hoatu nga ng pnga o te whakapono i roto i te
tahuti ore ahakoa, i roto i te noa4tu o te wheako o reira.
$ kore ahau e mea i haere katoa i runga i te ara he, o nei e ahau ki te korero inaianei,
engari ko te ko te mua, ara te nuinga noa e tomo koutou, na waia e peka ke i te ratou
ara i te tino mea he aberration, a ka ki te ia ara arahina ki te whinga. $ muri i te
katoa, te hunga tae noa pupuri ana i tona ara ki te tika, ka karanga #nga anake te mea
e takoto ana i te mutunga, a ki te mea he wawetia anake, e te mea kahore. A rave rahi
ko nga pitopito k!rero, me te ki he tokomaha hoki o wahi, ratou karanga tonu te
tahuti ore. A i etahi *erst+ndigeres whakaaro %i%i&i ki tika, neke atu rnei, ki te paari ki
te whakamahi i kore te te hua whakatu a ranei.
2hakaaro 'tahi iwi e te meka i herea te wairua te konei i raro ki te tinana, te whai
ae kore e te tikanga e tonu e ratou. Bngari, ka te taua i roto i te mate me te mea he
kakahu horoia te anga ranei ratou, ko te rite te ta%i%i i te uaraki kawenga ranei, a
muri ake arahi i te oraraa pono disembodied. Ko te mea ohie ia ka mea i tenei i roto i
te noa, ki te rapu i roto i te iteraa i teie-te ao nei kia rite ki te aratohu mo te hei o i
taua oraraa, e taea ki te tiki i te whakaaro o taua mea. Ka taea e tonu i oke ai ahua
mangu tetahi ngana o taua whakaaro, he kaupapa tinana mahue, ko te whakaaro o te
wairua wane oraraa ara i roto i te kahore ranei, na ngohe kua ratou, kia rite ki taua
kaupapa ko te taitea.
Ahakoa tenei whakaaro he rahi anake, he aha e kore inaianei ngwari e tonu te
tangata whakawhirinaki ana ki tuatahi,3 engari whakatata tatou i te reira i te taha
rerek'.
Vtahi meaK Kua ano te wairua i hanga i te t9matanga o te tinana3 te aha e taea e
tango reira tiaki o ratou, ina wawahi iho te tinana3 Ka hanga e ratou he hoki hou, hou
ki te kohikohi i te rauemi, me te whakaaro i te reira. Ko te wahi e kua kotahi ake i
kitea, ranei, i nei tetahi e ki ake %aaoti e, kua hanga e te wairua, he tinana, kahore ki
kua tonu ranei ratonga ki piha koiora e tu ana3 e hanga tawhito 8a kia koutou,
engari e kore koutou e pai ki te tango i te tinana anake ki te whai hanga i muri ia
ratou i te tinana hou, engari me waiho ratou e te tikanga o te tinana hou i. Ko te tika
hei tirotiro ai to tatou tenei, otiia kahore i te reira i roto i te ngakau.
Anei he tauira o tenei aratau o ng mngaiK
M"ehea te ora i roto i tona take mai me te he wairua ngako, e kore e ara i te wairua i roto i te
roro, kaua hanga reira i te reira ei to ratou %aaiteraa mokow kawenga roa, a mo to ratou
whakangaromanga, e kore e he pera te hopearaa tika o te whakangaromanga o te roro me 'tahi atu
wh'kau. Ka rite ki te mana o te ora motuhake ka tonoa e no te te whakatY o nga iroriki ahua i
whakawhanakehia e ia ki te J&iederbaue organi(, pera ano hoki te wairua e taea i muri i te matenga
ki te whakatE i te tinana hou, a e taea e ratou i tenei, kahore hoki i te taonga tino te whakarite ki te
rapu utu, noa na roto i te putanga atu i roto i tetahi oraraa mokow, no te mea e mohio ana matou e
taea te hangaia organi( taata i te mat# timatanga o nga momo whnui o te mea ranei i., e koutou,
engari, i roto i tenei take i te mea i runga i nei ker'me e ia tona oraraa takitahi haaputap# i to ratou
huru, ano he ora ki hea tona momo i te hanganga o ng whanga waro i te mea ke te kitenga, ka
whakawhitia rite i roto i te hapu o te huru o te ora o tona papa, ki te ora i mua nei o te tamaiti, ko
waho o te whakawhitinga tinana, engari noa i te mahi hihiri. M -:urda(h, "hysio&. $$$. /. ?O0 %.)
Ko t'tahi o te nuinga noa nga whakaaro, ko e i roto i te take o te whakangaromanga
o te tinana i roto i te mate, engari te hoA mea e noho ana ki maui tonu mo te hau take
wairua o reira te mea tonu koutou gehends e homai i te tpiritanga. Mai i whakaaro
whnui te mea ki te taea te hua ko te e taea te tango e koe atu he tokomaha o te tinana
na, kahore he he ki te tango atu i te wairua, ringa, waewae, et(. mo tenei 8a te mea e
tatari ana tika ki te tae mai, ki te engari e kore e taea te t9ari te wairua, kahore he
tinana reira, kitea te wahi %au%aa o te mea me noho, kia noho tonu te wairua, a ka
whakaorangia enei ki te ora i muri. Cta e taea anake te tango i taua tetahi tino atu
wahi katoa o te tinana, ara te roro, ki te meatia e koutou i te reira tata4itahi
anake3 inaianei tika, inaianei te taha maui o te roro, ka rite ki kite mua. Ahakoa, ki te
haere mai tetahi o te wahi whakawhitinga o te roro ki te ua -te pera-ka karanga.
Medu&&a), e te kaimahi ki te mau tonu i te mahi romah, o%ati tenei, mate te tangata i
te te raru romah, engari e kore koutou hiahia e tautohetia he rite taunakitanga hiahia
ana ki te kite e konei wahi marino e hanga te iwi tahuti. Ko te roro katoa, ae he tino e
taea o rite iti o te wairua o tenei taha ki te tavini ei te tinana katoa ki waho o te io, me
te roro i te p#naha io katoa kahore he okiokinga o te tinana. Ko t'hea whakamtautau
e whakamatau, reira, e i roto i te kotahi, nui atu i te tahi atu i te mea %au%aa .ort tiaki
o te wairua i5 Ko te tapatahi o te tetahi i kitea anake i roto i te iti wahi %au%aa atu i te
tahi atu, mau tonu te wairua i roto i teie nei ao.
$ roto i te whakaaro o enei huru, a i roto i te whakaaro e pa&pab&y disintegrates te
tinana katoa i te mate, ar, te tpiritanga o te tapatahi wairua o te tapatahi o te wahi
roro tino o tatou e kore e tae noa haere mai ki te p9kau i, ara ki te he reira whakaae,
titiro ki te wahi o te tinana, te e noho tonu i roto i te mate, te tikanga i roto i te tahi
mea e kore e 7andgrei%&i(hem.
7e tokomaha tahuri ki te takoto i te wairua i roto i te ngota pai, he matua e mutu
ranei, ka kawea e mrama mrama ranei, e whakatara te pirau, ka ki nei te wairua
tupa kitea tona ara ki te ora hou. 6 te tangata tohe /tone, ka rapu i te tetahi ko te mea
konei te tikanga waho o te tahuti ore na roa hiki ki tetahi whnuitanga i roto i te
tinana ano. Ko te karakia e kore e tino raro engari. 8o te aha te makutu taea e tpiri i
te ora o te wairua i runga i te ngota mr!5
Vtahi atu poihere i te tirohanga i roto i te tinana pai etheri( i roto i te (oarser, kia
tahuri ia ki roto i te take o te whakangaromanga o te (oarser noa, me te ents(hwebe e
kitea ia tatou ki te ora hou. "ea ko tenei tirohanga o te noa tino katoa. 2hanga 7e
tokomaha te tauiwi te taua m te 8gae he hua a ahi o te wairua, e tukua ki a ia rere
atu ki te rangi i muri i te mate3 tino engari etahi o te whakaaro "au&ine o te tinana
kororia o te taahua,, i 'tahi w 'tahi ari+ whaiaroaro e p ana ki B%%e(tive i roto i te
p#naha io kitea i roto i Karaitiana no te turu maha, me te whakangungu ia. e
Bka&esia te Matua 6rigen ko tetahi o ratou mngai, a muri mai ko ia i te ahu,
"riest&ey, _ani
;)
, Y&&ner
1)
, /(hott
O)
, Leibniz
N)
, /u&zer me te tini ke atu tangohia
ki te tupato ai, e atu i maoro i te Mrs. Jroos i roto i te tahi mau momotuhi iti Kua
whakawhanakehia, kua.
;)
_ani, theo&og /ma&&. Au%%. a ke. /tenda&, ;?\1 /. &<\%%.
1) Y&&ner, /yst. theo&og. dogm. p. ?<> sS.
O) /(hott, Bpit. theo&og. .kmt&. dogm. p. 2hakaaro ;10 /(hott reira pea, M(orpore humano
subti&ius idemSue nobis invisibi&e (ontineri animi nostri invo&u(rum 6rganon, et te de(edent usum
animus i roto i te ha( vita whenua %a(iat et /tatim tirotiro t#ppaku &ibertate maLori noho
%a(turus ..M
N) irohia te i raro.
Bhara i kahore he moni whakatupu, kia mau ai ki, ko te tirohanga o Leibniz i
runga i teie tumu parau i roto i ana kupu ake -kia rite ki a /(hi&&ing, Leibniz rite te
whakaaro) k!rero i konei ki te kitea.
M7e aha kia kore e taea e te wairua te pupuri tonu i te pai, te whakarite i muri i te tinana
tikanga e taea te ngongoa ano ara te mau rave4a i te aranga o tona kitea ra tinana kotahi, kei a koe
mai ana ta te te hari i te tinana te whakakororia, me te hoki nga matua tawhito ki te i tukuna anahera
i te tinana i whakakororiatia. ko tenei te parau haapiiraa mau, koinei, ki te tikanga o te natura, i rite
mohiotia te mea i na roto i te iteraa, whakaae. no te mea ka rite ki kawea ki nga kitenga o tino pai ia
haapa4oi tatou ki te mutunga, e kore e t9mata i te kararehe, ki te te nui whakapono ki tenei, a ka e
kua vai te spermatozoa nga purapura te rangimarie ranei mai i te timatanga o nga mea, a ka ki te kia
me te take, e te mea i vai na mai te timatanga, e kore e endige, a e reira, ara pera me te te %anauraa
anake Ko te hoki, he reprodu(tion o te kararehe ripeneta, ka whakawhanakehia te mate, ko te anake
he whakaiti o te kararehe meatanga, ka takai, a ka te noho i te kararehe iho i nga wa katoa i roto i te
hurihanga, me te pai i rite ki te kutukutu te hiraka, me te p#rerehua, ko te taua kararehe. M -8o te
Leibniz, whakaaro i runga i te whakaako o te wairua whnui.)
$ tuhituhia Mrs Jroos kuaK hiahia ki te hanga Mtaku whakaako, o te tuutuu ore te taata iho o te
wairua tangata i muri i te matengaM take whaiaroaro pea e i roto i to tatou tinana ano he matua, me
te purapura, huatanga nei e te kikokiko, i te toto, me te wheua anake - rite te tipu atawhai i te ope o
te oneone), herenga, ko 2hakangungu, he Me pirau, te marama o te tinana rawa peaM i whakatokia,
me te mate i te taua wa te tetahi ki te wairua o te Mp#ngao ahu whakamuaM ake kaha atu i passive&y i
roto i te ara rite rite te kukune wehe atu i te kopu ano o te rauropi tinana ki te mahi ki a muri ake nei
i te 2airua rite te taupoki anake. Pite kua puta he tonu o tenei mahiK M. e-taiepa e rua, ko te waho,
me te tangata i rotoM Mannheim ;>NQth
Ka kitea i roto ai te (&ue kitea, ko te tirohanga i runga i muri i tokomaha, ahakoa
kahore i runga i te tua hypotheti(a& rahi t9whiri tino io rite te paepae mo te he mea
parakore, mngai %aahiahia etherea& e ki te whai whi tino nui i roto i te mahi o to
tatou wairua i roto i te tinana a ki etahi whnuitanga te takawaenga mea ki te hei i te
taua mo te (orporea&ity (oarser. 8a kahore rai koutou ki te whakaaro i roto i te
whakaaro, i mahue tenei taata etherea& noa i muri te whakakore i tona papa pokepoke,
ki te huri i rite ki te tinana te marama tona tinana i whakakororiatia ranei.
6tiia, motu ke i te hypotheti(a&, he aha takoto i roto i te whakaaro o te p'nei
kaihoko ioio, kahore he mea i roto i te mau ki te meka e tohe noa hangaia wehea he
tinana o te ore e na roto i te i te tinana ponderab&e, me te haere tonu ki te
whakawhanake me te taea e mahi. 8a tawhiti titiro matou ki te hua, e kite tatou i te
%aanahonahoraa o te %aahiahia e hono ana ki te ponderab&e. B hiahia ana ki te tango i
t'tahi tinana etheri( ng mo ano, na reira, e kore te tikanga o te oraraa hou, o e kite
matou i tetahi mea, engari tikanga hou o te oraraa, o e kite tatou i te tango i te ritenga
atu anake. Ko t'tahi atu, ki te, pera i roto i to tatou tirohanga, te tinana %aahiahia i
hanga i roto i te hononga ki te ponderab&e. 6tiia e kore e koutou i te reira.
irohanga mua katoa i tenei i roto i te noa, e ratou o nga tikanga o _etz ora, i te
tikanga o e tatou i te ao o waho, me te mahi ki te ao waho, te %arii i te tahi mea anake,
kahore hoki he ki te takaro ki a matou tikanga hou m! te hanga i to tatou ora i mua
nei ki te wahi o nianei iti ki te whakarangatira i te reira. Ka taea hoki 6tira he
parakimete mahi i neke atu i te aroaro o, ki te tika te mahi koe i tetahi mea, kia rite ki
te tango ia ia i ona taputapu5 8a e taea pono tetahi e mahara tikanga hou mo te ora i
mua nei. 8a ka ui ia outou iho e te ara e titau ratou. Kia, mea ki a ahau, noa ano
arata4i ki to matou tirohanga, e taea te whakarite i te moni hou te taha o te tawhito, me
te waenganui tawhito na e kore e whanga, engari rawa hinga rau i muri i ta ratou i
mahi ki te waihanga i te hou. Ko te taputapu o to tatou tinana i roto i to tatou ora
hanga tonu tae noa ki te kupu te hanga mutu hou ki tona #nga. 8a, kua puritia e kore
tetahi wahi o te taputapu tawhito tonu, engari ko te hou katoa i roto i tona wahi. Kaua
e hoatu he rag i runga i te kakahu hou, me te kapi hoki te waina hou ki nga ipu
tawhito. 8a te mahi te hunga e hiahia tonu ana ki te whakaora i te wahi tawhito i te
tinana tawhito ki te ora hou.
Vtahi %akakaukau huatanga nui hoki i riro te tahuti ore, e ratou tika whakaae ratou
mahi raro rite ki te %aka%a&a&a o te wairua i roto i te tinana3 i runga i era atu o nga
ringa whakaaro e whakaara ratou i roto i te tumu parau teitei -o te wairua i roto i te
tikanga kuiti) noa i runga i te tinana3 i mahara whaiaro-matau te wairua ki te %aaora,
engari ki a te mahi ki a matou, hei utu mo te kaik!rero ki te tinana, engari ko te taua,
me te reira hoki o te whakangaromanga o te taua uninvo&ved ariki. $ muri i te katoa,
kia he wahi tetahi, he taha etahi o te hinengaro, pera ki te korero, i te anga o te taua, i
raro i te whakangaromanga i te tinana, engari e kore e te matua, te tumu o te wairua.
Ahakoa i roto i te mau phi&osopho i tahito ra puta tenei whakaaro pinepine3 konei i te tauira o te
hua o teie tumu parau, kua tata nei i tangohia.
e uiui e 7E%%e&& i roto i ona pukapuka e p ana ki te tahuti ore -koinei ia ite i reira i te huru
tino raugatira ko) te whakahe i ae whakaiti k' i te mana o te hinengaro ki te tau, pera pea tineia i
roto i te mate katoa ki te kanohi i te meka e ta ia te mea i heke, me te ngaro , Ko noa te taha i waho
o te i roto te ora, mahara, tokonga, m+tauranga, parapara, ara, taranata, et(3 te aha e ora i runga i, ko
te matua o te wairua o te tangata i roto, ng i roto i te whaiaro mahara-, i roto i te take ranei. Ko ake
ttai hoki tenei ora %enua nei te hunga taha waho, reira, nui atu iti iho ranei, ki te tinana, ina koa
kaha te io, i roto i te hononga, me te tei tino pai i runga i taea ki-ki te tinana, me te tango ano i waho
i roto i te hua o te whakaaro Ka e taui. Ka wehe tenei whakarerek'tanga katoa nehenehe, te mau
taata motuhake i te tinana i roto i te mate ranei, pai whanau ki te ora hou, a ka haere i reira oroko te
Atua, he mahi hou ki a ia.
7ere koe rua 2hakawehenga te ngau i kotahi, i roto i te wahi tuatahi, me te whawhai i te
wairua i te tinana, na te wairua i roto i ano, ki te te pea e teie iteraa momo i roto i te ara ano.
8a e taea tino tetahi whakaae e teitei te ara i te pae varua ia teitei i runga ake i te ao
o etahi tikanga piri ki te tikanga titorehanga, e whakarite i4o3 heoi kihai i noho tatou i
te tangibi&ity suggestive o te kupu e wtea ana /urvey, engari kia kite, pehea ko te
taua i roto i te mau, ka kitea e tatou, ki te haamana4o mua tautohetohe e te wairua
teitei iho anake i roto i te evo&utions, te whanaungatanga, ng hononga mahi o vai iti
me te kingi, waitara reira e kore e tino vai. Ko te tahi mea ki runga ake i nga pepe
titorehanga o te takitahi te himene3 engari he aha te mea ki waho i te pepe kau noa o
te takitahi5 Ko te ngakau tino taumauri o te tangata he i raro i hiahia taikaha, ki te te
t9ariari konei, ahakoa te whakaata ia i runga i te kau noa, ara e p ana ki ia, engari ka
taea e ia, ki te whakaata i runga i te kau noa, kaua e waiho tenei3 i reira he whanaunga
anake o whanaunga, e itoito i roto i a ia, ka kaha, engari i nga wa katoa e noho i te
turanga raro o te reira i te ara "aranorma& kaha, me te kaha. 7ea tatou e kite hoki
whakawhanake wairua teitei, e kore e nui ake te reira i te tirohanga tairongo raro, ano
he mirumiru hopi, whakatangihia nei ki roto ki te puru i te tihi o te koeko, engari kia
rite ki te tihi o te tara ano, i roto i ona whrangi katoa e hono ana ki te engari anake
matamata e taea noho i te taha o te turanga3 e kore e rite ki te p#rerehua, e te putanga
mai i runga i te puawai, engari kia rite ki te puawai e whakatika iho ki runga ake i te
pakiaka, me te kakau, te tukatuka nga inu katoa a ope te taua i roto ano, engari ki te
tono, ahakoa o te taua hiahia %au%aa ki te %aaamuraa i te whenua ki te noho i roto i te
hononga. enei tirohanga o te huatanga o runga ake ki te raro i te pae varua, unu
rawa te kore i te kupu, engari i te Makiri o te ora i te pae varua iho, a anake ko tenei
te wahi e nehenehe ta tatou e okioki. Kite matou i konei, e kore te mawehe teitei
wairua i te raro, engari anake i roto i te tikanga tohu te taua runga, herea tonu e te
Lower koe ki te huringa tinana, na he ano he whakaaro ki te kau, me te :&ue, ka
whakateka, i te iteraa, ae te mrama wangawanga te iteraa, e te reira e nehenehe e
rave i te whakawhitinga ki te ora i mua nei noa o ratou ranei tohe i te paunga o te
$ti3 a ka whakaturia e tupu te reira, na ano e noho tonu te uaua, rite reira i taea te
whakaaro &eib&os, ranei pehea reira i taea te waihanga i te tinana hou i te whakakore i
ona +piha koiora mua o reira, i teie nei, engari mahi te 2airua anake ki a ia kua hoatu
piha koiora .
Ahakoa i raro i nga iwi ware haere mai i mua i te tirohanga o te divisibi&ity o te
wairua, me te te %aatura ki te whakawhitinga ki te taahua,3 anake e hanga e ratou i
taua ka ara i te aroaro o mo te konei, ka ngohengohe rite i roto i tenei kia rite ki tatou
i konei e whakaratohia ana e te iti rawa whiwhi ratou i te k'mu i waenganui i te hua
o te wairua i roto i teie nei ao, me te a muri ake. 8a ka whakapono nga Jreen&anders
tauiwi i roto i te e rua nga wairua, nga atarangi, me te manawa, noho te
whakamutunga i nga wa katoa i roto i te tinana ora, ia te heke i ia te tuatahi mo te
haere i, haere hopu, kanikani, haerenga, ranei te h9, ara ki te ranei te toenga o te
tangata haere, i ahei te noho i te kainga3 ano tae mai ki te KnatW, me te tahi atu
mohoao Ameri(an te whakapono i roto i te rua wairua ki te aroaro o, tetahi o e heke i
roto i te mate, me te moe, ia te tuarua i roto i te tinana e noho ana, kahore ka mutu
ratou atu i roto i te tahi atu tinana. ukua matou i te wairua, me te meka 7igher, i
konei i runga i te whenua tonu noho tikanga o te wairua whaiti i te kainga3 tena ko
tenei te mea pai, kua to tatou katoa k9 motuhake i te tinana ano mo te taahua,, no te
mea he kore noa te ahua o te rangatiratanga, i whakaaetia he te wehenga i te
tinana5 Papu tatou i roto i te tkaro i runga i nga kupu hei mea
tinihanga. Pangatiratanga o te wairua i te tinana e taea te tangohia rerek'. A tahi,
whakarpopoto e matou ki a ratou i roto i te kotahi, na roto i te tahi atu i te ahunga.
Mau phi&osopho i kore e enei ngwari te tango atu i runga i te tino separabi&ity o te
wairua i roto i te wahi tika, me te whai, 7eoi, rite ratou ki te kite i te take, te whaiaro
mahara-o te taurangi o te tahuti ore, ai tautaute%ito ki he rerek' i te wairua kararehe o
te hinengaro tangata. Anake ki te take ara te huru, me te whakauru mo te tahuti ore.
8a, mai ka taea e haere i te wairua kararehe kahore he take i he tuatahi ki te
whanga tuarua o te oraraa kua, rite te p#rerehua te akapapu pera ahau e kore e kite
he aha e kore ano i roto i te toru. Ko te ptai o te roanga o te wairua takitahi mea i
katoa ahakoa o te ptai o te taumata, kia noho a reira ahau. B kore Ko kua inaianei i
runga i tenei mahi.
Ko t'tahi o te nuinga noa, kua whiriwhiri i te mau phi&osopho i tahito ra, engari ano
hoki rongonui te teie mahana i te mau rave4a ki te whakaora i te tahuti ore o te wairua,
ko te ki te whakamrama i te wairua o te hua mm. 8a he pono, e kore e taea te
oranga mm te whakangaro3 engari anake no te mea kahore he mea i roto i reira ki te
whakangaro. 6tiia i roto i te wairua, i reira he momo nui o kai, i hohoro, mau mana4o,
instin(ts, mau tumu, to ratou k!wae matau te wairua katoa i roto ia ano, e tu i roto i te
whakateka o%%nem ki te whakaaro i to ratou kotahitanga ko e o te hua mm. 8a ka
kotahitanga me te tapatahi ko engari e rua. B kore noa ng &iunga te reira i roto i ng
hanganga tinana, e puta rite i taua i roto i te wairua, engari he &iunga o te mahi
ngtahi-hinengaro, me te tauatanga.
$ roto i te tirohanga kanohi i tino ahau he taurea motuhake tahi i roto i te mahara. Ara e taea e
ahau te korero o te LuGtaposition i roto i te tapa4o itea, ahakoa tatou i hiahia e p ana tenei whanga
ki te ahanoa rauemi rite te tumu parau i te pae varua. 6tira e kore e %au%aa3 anake te taha o te
kotahitanga i te pae varua e matau ana tatou i roto i tetahi take i te LuGtaposition rauemi3 tohu tetahi
te atu ia tatou. 8a i whakaaro i te reira e e tonu hangaia ara i to tatou mau ari tino waitara ki 'tahi
mngai maitai %akataipe rnei, me te e taea anake te whakaaro pera, kia ratou whakaaro o mo
ratou. Ki te mea i reira tetahi ara te hiatonga momo tuatahi anake whakawhnui i ki ng tirohanga
karu, -e kia nui e engari ki te turaki i te tapatahi o te wairua) na te maua e ki runga ki engari ko tenei
ake ano hoki ki runga ake. Mai i te tauatanga pae i te tangata timata i roto i te whakakahore e te tini
noa kei roto i te reira3 a ko te wairua, ko te tikanga, he hua pae, na i taea e ratou, ki te roto ratou
anake i roto i tenei mea tini noa te ahunga, engari e kore e noa e huaina3 na iti tahi mea e taea te
karanga i ahau he aho ohie iho, no te mea e kore e tito reira ano hoki te taha o te taha o te mata.
Ahakoa he whakamatautau ki te whakaaro i te wairua i roto i tona pae .ort %akapapau ki te
maha o rite ki te kaupapa, tango ahunga hou i roto i atu hinaaro hou, e tito ki te mahi o te mua tonu,
engari e noho ana tonu te reira i roto i ia taime he tonu he kaupapa i roto i te aronga mm. Panei
teneiK Ko te kounga tumu o te wairua e taui na roto i te kai hou ake i te waho, a roto i te tino
rangatiratanga-3 engari tenei ka tonu tonu kia te kounga mm hou anake. 6tiia motu ke i te taa hoki
te meka o to tatou whakaaro kanohi i te tauatanga momo o te wairua e kore e taea whakaaro i waho
i te mahi tahi te tini, i te e puta i te reira. Ko te pae e ia %arii i tohutohu kanorau i roto i te whi i
muri i ia atu, i raro i hinaaro te maha, tae atu i te iti rawa kotahi ko te kotahi engari ki a ia3 engari
kia hoki kia itoito roto i te iho me te i roto i te ano te oranga, ka rite ki te wairua, na me tei reira, kia
whakaaro te kanorau tukutahi o te riiwhitanga o te tini noa i roto ano, no te mea kahore ahau i
matau tino, kia rite ki nei kaupapa ko te kounga ohie i taea te whakaaro o tonu determinative i roto
ano ia ki te tahi mea hou. Ko Basy tenei i roto ano ipso eo pumau i roto ano.
Mea atu tonu e taea te waiho koutou mohio e ko te reira tika i tenei taa o te wairua o te
kuwaretanga, ki te whakauru i te tini o ng taime kai, engari kia whakaaro kotahi e kore e3tata nei,
ko te ari o te kuwaretanga, me te tini i roto noa toe taa ano. 8a, tetahi te tikanga e kore e whakaaro
ki tenei whakateka, inaianei huritao i runga i te kuwaretanga, ina tae mai te reira ki te whakamatau i
te ora mure ore o te wairua, me te ki runga ki te tini, ki te mea ki te tohu i to ratou ora pae
tino3 engari i roto i te pnga o te mrama he ki te taea ki te whakauru i rua i roto i te horopaki me te
i roto i te i ng whakaaro3 te mea e kore e whakah' i roto ano ia ng whakaaetia. $ te iti rawa i
mohio ahau ahau ki te aro ki roto i tenei whakaaro ki nga whakaaro whakah' o 7erbart.
Ko te tikanga ahakoa te hngai ana ki runga ki te kitea e whai ake neiK $ te tini
katoa, e te huri i nga ari katoa o mahara, engari kihai i mahue ongo4i mahara o te tahi
mea huru ohie arite, ana&yzab&e ranei. 8a ka ko te %au%aa tino o to tatou wairua ki
tenei. Ki te mau tonu tenei tonu, koia ano mm, engari e mutu, na ko matou
haumaru.
Ko e kore tenei tapatahi to tatou wairua, engari ko te Abstraktums to tatou wairua,
no te mea te mea te mea te m!hiotanga ohie i waho te kanorau raima o ona kai,
taurangi ki a matou, i roto i te meka, kahore. Ae te wairua katoa raima o tetahi mea,
engari te tikanga kuware o whaiaro whaiaro mahara-o te huru ranei, na te hiahia ratou
ki te, no te mea ohie, e mutu rakau. Ko te tikanga o te whaiaro whaiaro mahara-o te
huru e aore te hoA mea o te ihirangi wairua katoa, me te mahi immanent, waitara ki
waho te tini o ng ona kai e kore e ng anake. Ahakoa whakaata tatou i runga i te
kuwaretanga o to tatou huru, he anake te whakaaro kotahi o te huru, te kai motuhake
o to tatou whaiaro t#turu, e kore e te katoa, taonga i roto i na maha ritenga raima
wairua-e ahau tenei. .aingo%ua ia waitara, engari riro rite ki te maha o raima ngohe
taka motu ke, e he immanent ranei, a e kore e taea tona tapatahi te rai ona ngaro
mimiti ranei.
7e aha ki te pokap# o te porowhita, te pokap# o te mahara o te tinana5 Mai ia tatou
ano hoki kua i te tahi mea ohie, inwohnend he momo motuhake, waitara kahore he
reira (on(eivab&e, engari e kore e waitara ng kahore he ki a ratou. _ust rite te ahau i
roto i te p ana ki te whnuitanga o ng kai e whakaae reira. 6ia mau, e kia tino tahi
mea ohie noa te raima wairua katoa3 rakau i te reira, engari i roto i, i ki te momo
motuhake o te tinana anake. Kia pehea te maha nga wa i tino rite koe i te ngako
wairua ohie ki te pokap# p# ngahunga ranei i roto i te kanorau koiora. -B karanga
2aitz ngako tata pokap# ki te whakapai kanohi tukunga. AnY he hakari ,arus i roto i
tona .or(e rite ko te pokap# o te tinana.) 7e rai inaianei pea te tapatahi o te pokap#
porohita, te pokap# o te mahara, e te porohita, te tinana pirau5 A kei hea te pokap#,
ko te pokap# o te mahara iho5 B kore ahau e kite pehea ara te katoa, waitara pohewa
o te tinana, e nehenehe meinga e wairua i roto i te iti rawa te mau tatou i te tapatahi o
te huru waitara ranei whaiaro mahara-ranei, kia rite ki te tapatahi o te p#tahi porohita
waitara waenganui o mahara tenei koe ranei. B anake te tono te reira, kaua ki te
whakaatu i te e kore e taea te porohita ano pirau, kia tona pokap# reira, ranei e taea e
ki te whiwhi i tana porohita no o tona tapatahi i roto i tenei tetahi e whai i roto i te
pokap# m! 'tahi atu take ko te.
Ko te taua kia haere ia ia i runga i ki te whakamrama i roto i tetahi atu huarahi. 7e
kore i te hononga i waenganui i taime katoa o te wairua o te waeine wairua5 7e teka
ianei i te !wehenga o
0
[
Q
te hononga i waenganui i te tau 0 me te Q5 Ko te kuware, ere
te mea tini noa hoki tenei !wehenga. Ko te aukati e te break e maharatia disintegrates
i roto i ona wahi i tenei te kuwaretanga5
$ roto i te te i taua huarahi pera kahore he mea ki te toa. B kore ko te kuware, nga
mea katoa he whakaputanga ratou te raima wairua katoa3 engari ko te waitara, kei te
whakarpopoto i te %au%aa o te wairua (entra&ized, kia ake na ohie, ara te wairua katoa
e hinaaro kia ano na ohie, reira kua kore te haapapfraa e te raima, te tini, te tapatahi
t#turu, me te konei te kuware whaiaro whaimana-.
Anei he tauira o te whakaaroaro ana i roto i te tikanga o muaK
"5 kore e mate te whakangaro i te iwi, engari O he aha mahi ia
<o runga i te tinana o te tangata, e haa!ii tenei nga ahua kua
"ecom!ose" ia ki roto ki ona hunga, i ai ta ia, kua hanga e
ratou te wairua o te tangata, engari ##P O $a taea te memeha hoki,
"ecom!ose"P he rite, taata ohie te wairua o te tangata# ko ia e
ahau T *# tana whaiaro maharaOko te tohu o tona ta!atahi# ianei i
ano e ia te matatini i roto i a ia ano, na tenei tetahi anake,
engari no te o te maha o ara o tona !Owhaiaro te Hrite ?im!le,
engari e kore e taea te whakatau i no te mea te mea kahore wahi, i
nei e riro te reira, i roto i ai taea te "ecom!ose" reira ano te
ku!u tonu te wairua0 ## wairua te te taonga a te tangata reira mau
tonu tenei ano hoki i muri i te mea ta tatou e te mate# " 6Wirth i
roto i te o Qichte maheni R1***# ?# ;97,
Ko konei te tapatahi o te ngakau i roto i te noa4tu o te momo e ia i roto ia ia ia, ker'me, no te
mea he noa tenei &iunga Mtetahi, engari i nga ara maha o tona whanaunga-whaiaroM. B kite ahau i
inaianei kahore he tangata, kia rite ki kia waiho he rota o ara o to roto whaiaro e p ana-ki te
tapatahi i roto o te p#naha hototahi, i roto i te ohie taata pohewa e kore take mo te whaiaro-Anha&t,
me ng hononga mai, engari anake hoki whanaunga atu ko te. Ko ko, huna i te mea i muri i nga
kupu. $ roto i te rauropi tinana i reira he maha whanaunga whaiaro i roto. Ko whakairi katoa e kore
e ia he oranga ohie, i te p ana tenei ki, ranei, te takitahi ki te mea katoa i roto i te reira3 engari i nga
wa katoa noho he hononga o te katoa mm i runga i te kuware katoa tika te tuakiri ohie taua. 8a, i
te wairua, ko te Admitted&y e kore i roto i te taua tikanga he mea rauemi mokow hiato p'r i te
rauropi tinana, engari e kore e e e nga wa katoa taata i te pae varua mm, a te momo o te ture
wairua, tei, tahi ki te momo o ng ture tinana.
"ea e koe iti tohe i runga i te ari o te kuwaretanga o te wairua, ki te i a koutou kua
kaimahi hea e whai whakaaro. Pite etahi e taea kia tino i roto i te ephemera& t#turu
ano ohie i roto i te ng i kite ai matou, kia whakataka tito 'tahi kupu i muri i a ano
t#turu mutu. upu Bhara i nga mea katoa e taea te whakaaro. Ko te ptai, ko
mehemea ki te tikanga takoto i roto i te hua o nga mea. 7e pea tikanga i roto i te ao,
ki te whakaputa i etahi p#hui, engari e kore e ki te whakatau i pera, engari reira
whakawhanake atu anake, i runga i nga tikanga o te hanga e ng te noa, me te
kunenga atu iho. 8a te reira ki to tatou natura tinana hakari, e hanga i t'tahi horopaki
hou e matou i tona horopaki ora i roto i. 6tiia ko reira ki te tinana pera, na te
akoranga hoki o te wairua, ahakoa e kore e mea ohie, i roto i te horopaki ake ake-
whakahoutia koiora iho kia tohe no te mea kawea ratou k!wae e te horopaki tinana
kkahu.
7e kitea rite kua mua hanga. $ roto i teK h!tuhi Knappii. varii ohea, Bd. 1 ;>1> p. >0 sSS. i reira
he, mo te tauira, te wahi e whai ake nei .K
M/ed %a( animum eG p&uribus kai naturis seu partibus (on(retum. ,on(edas tamen ne(esse est
potentia a 7o etiam deum ia summa prohibere amaiparea, w tango "artium dissipatio atSue
$nteritus (onseSuatur.M
e vai nei te te ara tino noa ki te hamani i te ptai o te tahuti ore ki pea te r. B kore
ahau e korero ahau o te hunga kua riro anake i te phi&osopho takitahi, me theo&ogians,
a kahore nei e whai tono noa i kitea. 7e 'tahi whakaaro o ng huarahi i roto i ai ai
%aahoa tatou e matou pai3 7aere mai i roto i ahau i roto i te e whai whanga
-cc$c.)3 anake e kore i ratou i te ahu whakamua ki te whanaketanga tonu, me te
tutuki hoki whakaaroaro ana pahara abstruse ranei ki e kore mana.
7e rangahau o te "ast, te mea te reira ki ahau, e to tatou i nga iwi tino mtauranga,
whakaarahia i roto i te whakaaro ki te p#take ari me te hoahoa o te whakapono i roto
i te tahuti ore ia tatou i roto i na roto i te iti atu e p ana ki nga iwi rudest, ka rite ki te
taha o te whai whi atu horihori me te *erste(kung o ng, me ambiguities, te kuware,
e whanau i roto i te whakapono o te hunga ki ra3 ae ra tangohia e nui i roto i te puka
%au%au, ka zutappend tika tika o ratou, kia rite ki. hianga o tatou ki to tatou whakatau
Ko te aha nga hau katoa, me te kaha, me te huna i te mau parau tumu taua e takoto
tatou i te kore o tatou whakataunga i runga i .uture i runga i5 7ei whakamakona i te
katoa e p ana ki tetahi o ataahua tino pnga mahi, e, i muri i nga whakaaro anY i teie
nei o te natura, me te wairua neke ia tatou i te ara e anake i taea e taua mea kakato, ka
ngwari makona, e kore e mea ki te kore kia whakautehia hei p'nei i te paruparu
ari. 7iahia ana te tangata ki te ora i runga i tera taha o te ora o nianei hoki, a ka
hiahia te anga o te ora i mua nei o te huatanga normative tino nui mo te hakari. A mo
te taonga ng reira ia e manawapa ana e kore mate ari. e kore e kore ia e te patua ki
runga ki, i runga i te wairua wahia atu i te tinana, e kore ano te ngakau ki te wahi i
roto i, e kore ano ki te tuku hanga i te hinengaro, he tinana hou i waho ki te tikanga
tinana te mahi pera, e kore ano ki te maukati ia i roto i te ngota mr!, he monad ohie
e kore ano ki te amo i te oraraa o te tinana etheri( ki waho o te tikanga ona tiaki mo,
ki te uru e kore te kotahitanga me te tapatahi o te wairua ki ia atu, ki te hanga i te
raima oraraa tonu o te abstra(tion ranei.
6ku mahino, ka kore, he makona i maha ara p'nei te whakaaroaro ana. A he aha te
miharo, ki te i hoatu e ratou i ranei ake i roto i te aroaro o te ari o ng mahi, te
tumanako atu ki te tahuti ore, a ki te whakahaere i na te pai i roto i teie nei ao, kahore
hoki he reira, ka whakaturia ki runga titiro rite taea3 te whakakahore i ranei i roto i te
parau tumu i roto i te hiahia muri mo te mahi i te aroaro o te pnga ari o ng papa
whenua katoa e hiahiatia ana e te take o te whakapono. Ko B rua nga mea ki te kia
kino. Ko te whakaponokore te kupuK Ko te tirohanga o te taahua, te huraina e te aro
tika anake, me te mahi mo tenei ao3 engari ko te pono, ko te wawe matau ki te
taahua, me te aratohu whai me te whakamarie pono i roto i te ao nei. B ai ta te
whakapono karakiaK 7e aha tata katoa3 e kore matou e whai i te heheuraa
hanahana5 e hinaaro nei te reira kia, ki te kore e pai kia te reira i roto i te hua o te
mau mea, e ka taea e te whakakitenga mai a te Atua i roto i te karaipiture ano whiwhi,
ka hua i te mr!, e noho tatu ana, whakapono whnui anake i runga i, pera me ratou e
hoki i te whakakitenga mai a te Atua i roto i te hua me te ora, i te te tautoko t#turu
reira ake ake, e kore e puta ka whakateka, ki a ia. A, ki te kahore koutou e mohio ki te
whakamahi i mo te whakapono i roto i nga mea teitei me te whakamutunga o nga
meka o te natura, e no te ora, a ka tahuri katoa ana ratou e te ano ki te taua, whawhai
t!tika o nga huatanga mahi, hei utu mo haere ki a ratou te ringa i roto i te ringa. B
hopoi mai Bhara i nga tangata katoa e haere ana, e mahi ana tahuri te matapo kanohi,
ka ki i te wairua ki te tinana e haaparuparu i roto i te tau tawhito, i roto i te asy&ums, i
roto i nga ng o physio&ogists i te wa ano ranei kanohi he, me te titiro wahi wairua ki
waho i te tinana. aea ki te korerorero ki te whakahau i rangona i te whakaaro ki te
whakatau i he tahuri ki te tango tonu reira Bhara katoa he3 e kore katoa tamarf nei ki
raro, ki te hokohoko ausia o enei whakatau, e te hunga o te akoranga ke maheni rite i
roto i te ora, i roto i te p#taiao3 no te mea, te atu nga meka tangohia i roto i te
hononga, i te hohonu e whakatoia ana e ratou, e te tetahi atu, a tahuri te reira i roto i
te, hohonu, horopaki %au%aa ta taketake o te wairua, me te i4o. 6tiia ka ui te
whakangaromanga kitea o te tinana i te mate imperious&y ratou tikanga, a e taea
anake te patua te te %eaa i te hinga ona take.
enei ko te uara o te whakakitenga i tupu e kore materoto, e hngai ana ano i runga
i ng mtpuna i tua atu i ng take p#taiao whakawhanakehia. Ko te whi mahi o te
tirohanga, i te mea motuhake o te ari etahi whakapono waeatanga katoa, a ka
karangatia e iho te whakapono i roto i te tahi atu mau mana atu i te take korakora o te
takitahi, kua rite nui e tika kia rite ki te ari. Ko e hoahoa te waewae me te he
whakapono p#taiao, e kore e taea e ia i tika, na te puna $ rere i ai reira tae noa kua ki
te ti4aturi nei, ki te ia ki te wehi ki te mrama te tirohanga o te p#taiao, kia rite ki e
kore e p#taiao hinwiederum i taea e te tika, i arahina a matou ki te whakatau i
whakah' i to tatou i ng ngkau nuitanga mahi. 8a ko reira i runga i te hononga
runga o te pai, me te pono, e kua whakaaro matou i mua -c$c, A). Ko te aha e mea
%au%aa ki te titiro ki runga i, ki te rangatira o, a, ki te tatou i hanga inaianei i te whi
ari mahi ranei o te tirohanga ki te %aatere ki te tuku i kahore aberration i te ara tapaea
ana e e te atu.
Ki te mea kua rite ano i meatia inaianei ki te pera iti e pai, me i te wa i taua &oto ki
nga hua tono mahi o te ara ari, i roto i toku whakaaro, e takoto ana i te take i roto i
nga whakaritenga taketake e, kua poipoia i runga i nga whanaunga i waenganui i te
tinana me te wairua, te tangata me te varua hanahana , e kua tika i tohungia e koe kia
rite ki te take o te whakangaromanga, kaua he aha e taea e tautoko i te mahi tiaki hoki
tatou e tumanako atu tino mau.
8a te reira i mohiotia ai kua i roto i te whakaaro ki te tirohanga e no te wairua te
tangata ki te me te wairua teitei teitei3 he ano hoki o te tirohanga o te hono mr!, me
te tonu i waenganui i te tinana me te hinengaro.
Ka tuku ahau i te pikitiaK Ko wai i te Xome ki ,ordova, i roto i te Mma toru rau pou
nui tautoko i te gewa&t4ge kikorangiM anake konei, me te reira he pou ki te whakaroa
p#kete, e pai taka k' i roto i te wairua, me te kite tanumia ia ia i raro i nga pou o te
akoranga. 8a e hiahia ana ia ki te, e waiho e ia wairangi nui, pea ara te hiahia i te
kikorangi tere i roto i te rangi, ki nga pou e puta ana ki te ati whakawehi ia, Kua poto
i tahia atu ai3 a te atu kite ia torutoru t9wae p'r, wehi te atu ia. Kia pehea te ata me te
haumaru, engari ko te taua, ka huri i ka ia, i ona kanohi tuwhera whanui, pou katoa i
kotahi whakatika, a te kikorangi mohio titiro whakapaipai, me te piu i te reira. Ko te
atu pou, ko te atu te mau ka mea he. enei kikorangi Ko te tahuti ore, engari ko te
pou, ko te whanaungatanga i waenganui i te tinana me te wairua.
Ka mea ahau, kua whakapono te reira, herea e te atu here ki te tinana o te wairua,
atu tino, i te ona hono-ripeka e kia tangohia kia te atu whakawehi i to tatou ati oraraa
dereinstigen tonu3 anake i roto i te whenua o tenei pakeke, i roto i te putanga herenga
o tenei ropu, ko te te tumanako, me te whakaora3 ia, i roto i toku whakaaro, ina koa i
roto i te nanakia tino nanakia, e tino Xur(htreibung tenei te hono o, i waho i taua,
engari ka noho hanga tonu atu iti iho ranei i roto i te rangi haumaru te taua, ko ae te
he taumata iti o te tika ki tonu o to tatou ti4aturiraa i roto i te tahuti ore anake ara. Ko
tika hoki uneG(eptiona& n ko te mea nui ki te whakatau tika tetahi mea takapu ki
waho, anake tino tuku wairua katoa i tona pereoo, me tona poti i roto i te ture tinana
awa, a ki te whakaaro natura katoa, ano he wairua mau ki ki te take katoa, a ka
meinga he raupapa whakaaro e taui rite te take, na e arata4ihia tatou i ki nga ara t#turu
o tenei ora kia rite ki te take i roto i te ora i muri rite ki te raupapa tika3 a te %eruriraa o
te tautoko i4o i roto i te ara katoa o te wairua3 e nehenehe tatou e ite i kahore he take
mo te ora i mua nei ake i runga i te whi kotahi, kihai i kitea i tana awhina ranei tona
!rite i roto i te tahi atu. Ae te tirohanga katoa o te ripeka hononga-na roto i te tinana,
me te wairua noho ki waho o te whakaaro o te ora i mua nei nga ngongengonge, nga
kiko o, 7eoi, i te tirohanga hua-arahina e kore e mohio ki te tiki i tua atu te mate.
8a ka kua ake i riro tetahi te p#take whanui, e tohu atu ahau i konei, na e kore e he
uaua ki te kite i te hua o nga mea katoa kua whakaurua e te ng whakah'nga, me
maioro i roto i te parau haapiiraa o te tinana, me te wairua, mo te whakaaro ki o te
ptai tahuti ore, i roto i te meka, e kore e hiahiatia ana e te hua o nga mea, heoi
anake i te tana ka ngoikore ake. 7oki he wahi katoa kia taea ai te papaki te
+wangawanga m te tetahi i te mahi taupatupatu maiorooro katoa ranei, ki te puta i te
hua e hiahiatia ana. e aha e taea te tutuki i roto i te ara o mua, engari ko anake te
p#mautanga o te wira e pupuri ana i te wa roa na roto i te e whakangaueuetia, me te
tahuri i roto i te tohutohu katoa, m te whai i te ahunga m te whakakore i te take
neke ano te taha i te ritenga atu. e nuinga tata nei, kua ia ki te hinga, engari.
0.. Tika -irect o te parau haapiiraa o te tahuti ore.
Kia te etahi tatou inaianei i taua uiraa, i runga i nei i whakaaro tino nuinga o to
tatou tumu parau me tae whakamutungaK 7e aha tei reira, e te tangata ara i roto i teie
nei ao na roto i te rerek' haere o waho, me te -tikanga katoa ia i roto i ng k!iwi5 7e
aha te tangata e atu i te whakaeke katoa waho, me -a ia e te i roto i tenei ao rite te
taua, ka whai ia ia i roto i te taahua, tonu whiwhi i te whawhai nui o te mate e te rite
te ano, ki te mea ki te kia tonu te kore riro ia.
Ko pehea %aahiahia te tuatahi, a te tuatahi ki te meka ano, ki te nei e wangawanga
ia tatou i konei. e hua nei nga mea katoa te nuinga o te iwi i ki te haere ki raro, i
konei, a ka ano te whakapono ia i roto i te tahi mau ara, a tika nga huarahi matua ki te
noho rawa te taua. 7e mea hei tahi mea ki te pehi e Ftahi. Ko te wairua o te tangata
tawhito, me te hinengaro o te tamaiti, me pehea rerek' ratou i nga mea katoa58a, ano,
mo nga ngakau o te tangata koroheke ngakau o te tamaiti, e mohiotia ana e ia ia rawa
te taua. Ka taea e koe te tiki i tetahi i te tino kuware ki 2issendsten, taka i te pai ai te
marama i roto i te auau, g&oomiest, tahuri tino toremi kotahi i roto i te hara katoa ki te
Atua, a ka mau i tonu mo te iwi ano. Kahore, te mea, kua noho tonu te taua, a heoi ko
te tino e p#keke ana te whaiaro tawhito, me konei i noho i te whakaaturanga i roto i te
mea e rapu ana te tangata ia ia. e mea te reira i taea, a heoi he pera.
7e aha hanga e taea5 ino tahi mea me noho tonu i te whakamutunga, te kore e
kore i pai reira kitea, te kore ki te mea he tino totohe.
enei hanga e ahei, ki reira teka a, i te iti rawa p'hi ng hanga tatou i muri i te
huringa katoa o ng hinengaro, engari ko te kotahitanga o te wairua i roto i te e nga
tangata whakarpopoto taata, tonu tonu, tonu, e noho watea, ae ano i roto i te huringa
o kai, me te wa katoa hou niahara te taua. 6tiia ko matou i he, i tenei kotahitanga o te
wairua, ano he matua mate, he kuware taata raima i roto i te waenganui o ona kai, me
te ki te tango te tango ona3 kaua, he ora, te taholraa te awa nga tikanga katoa o te
wairua o te kotahitanga i roto i taua o te mahi, hono katoa i roto ratou, i te viivii ore o
e mea katoa tukutahi i roto i takoto te wairua o te huringa me te tupu tetahi hua muri
i roto i o te mua, ona pnga tonu mau i roto ano. Kia tatou whakamrama i te reira i
roto i te taipitopito ake.
A, no te kite ahau rakau, whare, maunga, roto i te wa ano, ia e rerek' i roto i te
haaputuraa purotu i o, e kite ahau i nga tangata katoa o tona patua mana4o tahi
whakatau i ia atu ki runga me te mea, a e rite ia e ki te taata nei e taea e ite 4e ahau i
roto i e huatanga apeke o te whenua. B kore e taea e tetahi te mea rerek' i roto i te
whenua, kahore hoki he i roto i te tahi ara puta rerek' mea katoa, a ka tukunga katoa
ongo kitea nei i te katoa hoki ki te tangata takitahi, tei te. aea whakaahua kaua e tino
ng mahara reira ki te whakaatu anake i roto i te mahara. Bngari kia rite ki te mea i
konei ki te mau taime o te taua whakaaro, he mea ki nga taime katoa o te wairua, kia
puta i te reira ei tukutahi i roto ia ia, mohio, me te mauri i te wa ano. B kore e taea e
engari puta tetahi i roto i te wairua, i waho atu puta i taua mea katoa i roto i te wairua,
a ka ki runga i te mana4o whnui e ano whakaata i te takitahi, o tei te katoa. 8a roto i
te mana4o i teie huringa de%initeness o nga mea katoa i te mea i roto i to tatou wairua,
kua hoki i homai te mana4o o tona waeine hia4tu. $te te wairua i te mau taime kanorau
o to ratou ahua whaiaro i roto i te huringa aunoa %aaotiraa, a nga ng huringa
whakarite kaha o nga mea katoa i roto i te wairua, ka taea e anake ki te k!wae i te
taua mau mana4o i te t9ari.
8a, ko te kore e anake i te tauiraa o te de%initeness, engari te mutunga hoki
%aaotiraa o te mea i roto i te wairua, me te haere, hei utu mo, 7eoi, kua p ana ki te
huringa o te tino rangatiratanga-. .aaite te huringa %aaotiraa ano ara e kore noa e te
mana4o whnui hoatu e te tika pera, engari ano hoki e ara mau hopearaa i tenei. 8 ki
te phekoheko kaha, i roto i nei i te oraraa o te wairua, ko te, ko te rrangi hou o te
wairua puta ano he putanga o te tetahi o mua. A, e hngai ana ki te hunga
whakarerek'tanga de%initeness, e te tangata he herea te tini noa tukutahi ite e i roto i
te k!wae matua, e kore e zer%+hrt i roto i te tini noa, na me te tino hua e ia mana4o
hoki te maha o ng na herea e noho tonu ia tetahi o te tini noa i muri ia atu. onu
mana4o te wairua i muri i te kotahi ki te mua, me ko tonu te rite whakaratohia mua, ia
ia e te atu pnga o te mua i roto ano tonu. Ka kite katoa ahau i rite ki te tamaiti,
whakaaro, ua, ki te kore a muri e ahau ona mahara ona mau %aahopearaa e kore te
wehewehe takitahi, engari e kore e te i hoki toku tau hou i roto i te maumau. Kahore,
i tupu e kore noa te mea iti ki ahau i roto i te tamarikitanga wawe a he aha e %arerei
tatou i roto i ahau, he mea i roto i te noa hoki i te tau hou3 iti rite te mea, hanga ana e
ia ki ahau rerek' noa i roto i te mea iti, engari te kore tetahi mea anake %aaho4i ahau i
roto i te taha ano. Ka taea e te ngakau tawhito te huri i tona hua hua p'r rawa3 me
whakawhitia e ia ara3 no te mea rerek'tanga i roto i te ora o te wairua ki reira3 engari
ki te reira he rerek'tanga, i puta ake i te kotahitanga pnga o mua o te 2airua, ki te
nei te tikanga o te oraraa o te k!wae hinengaro, me konei te ahau hono, mana4o te
wairua i roto i tona hua hou tonu rite tupu i roto i o te wairua tawhito, ano he tonu
mana4o ia he p ana tuakiri i waenganui i te mua, me te whaiaro i muri mai.
e vai nei te mau %aaiteraa reira %e&e rerek' anake, engari nga mea e kore e rerek',
kotahi te mea e matouK e mau ana te wairua o te taua, no te mea te kotahitanga i te pae
varua, engari matatau whiwhi i te rere katoa me te utu o nga kai i roto i te awa, ka
huri i ona kai, ka mea ranei, ia pupuritia iho rite te taua, no te mea te tamau noa i te
pnga o nga ritenga o mua katoa e p ana o te hinengaro i roto i te tau raupapa t#hono
o ng pnga ki te heke mai. 8o te mea Da te mahi o nga kaumatua ki roto ki te whai
ake ko te ki roto ki te mea e rua whakaae i roto i te wa3 he he wae whakahaere o te
wairua3 waitara e sino, e kore waitara ng.
Ko o nui /ense o te tuakiri me te te %aatura ki te raupapa wa te rite te tikanga o te
tuakiri ki te %aatura i ki te w kotahi3 Ko reira ano te ahau, he aha te rerek' moni i
roto i te hakari, a he aha e tahoA te rerek' i roto i te raupapa, ka noa e kore e taea te
whakaaro i te reira e tenei tuakiri taea e a ake ake whakaoti, mai te hononga hopearaa
aunoa iho ko te kotahi anake te angitu o te phekoheko hanga a te pnga phekoheko
kaha tino, rite i taua, huatanga i roto i te e de%&e(ts reira i roto i te hononga raupapa
kaha.
Ahakoa e kore e pono i a ia ano, e te ano whakatakoto ake te hinengaro atu i nga
kaumatua tangata ki muri mai. Mai i noho tonu ia anake, he miro angiangi, ki te taua
ki ai haamata i ia, ano he tamaiti, me noho ki te turanga katoa o te pnga .ort i roto i
tona ngakau. 8g w katoa kai hou kumea e ia, kaua te taha o nga rongo rite hou
ZuwE(hse e kore e ara mau hopearaa o te mea i whakamahia ki te kia i roto i te reira,
e kaua e tatararaa i te tetahi mea $ roto i a ia, engari pea whanau koi i hou i roto i taua
mea, ka whakarangatira i reira atu, me te ake. 8a te tahi mea hou puta ki a tatou kihai
i rere atu i to tatou kainga o mua, ka hoki matou i te mana4o e, ki te tahi mea waho
whana tatou3 engari e kore e ngaro tatou ia tatou iho i roto i te Zutretenden hou. 6tiia
i te hou i whiwhi e te katoa o tatou takatakahi nga whakatau o mua te %aaho4i, me te
taketake, e ite tatou i te taha o 8ew e kore te 6&d, ite mea katoa te 8ew tika rite nga
tikanga .ort 6&d. $ whiwhi i te mau hopearaa o te kaumatua i roto ia tatou, ka
whakawhanake tonu tatou ia tatou iho, na roto i te hou ki a tatou takatakahi engari e
whiwhi tatou i t9matanga hou o te whanaketanga, kia rite ki te tukanga whanaketanga
iho he tonu i roto ia tatou, na roto i a matou.
Ko te tiaki .ort !rite o te huru tenei taha i roto i te huringa roto, o waho katoa tei na
poto i runga i te tonu o te (ausa& hononga (ausa& i waenganui i to tatou ari hinengaro
ranei. $ te mea kei te tahi mea n te pae varua rere i te mea to tatou mua no ahau, ko
te taua ki te, whakakapi ahau i te taha o te huru te reira hoki ng whaiaro tonu he
whaiaro te tohatanga-, ahakoa nga ari ratou tonu te nui huringa. B nehenehe tatou e
hanga ona ara te tono tino whnui ki te Atua. 7e to tatou varua, pera me ka uru ki
hea, tino puta take o te Atua, na rato i te reira ki te tiki i te reira i roto i te Atua. Ko te
hononga (ausa& ara whiwhi ia i tona huru. 8ei whakaaro ana te kore te tangata, waiho
te kaupapa whakamtau o te mutunga, i te mea i hoko to tatou.
Ko te aha te tikanga o t'nei i to tatou ora i mua nei5 eneiK whakakahore i te tonu o
to tatou wairua ki te taahua,, e kore noa iho rerek' atu i whakakahore i te tika tonu o
te hononga (ausa& i roto i te whi wairua i runga i tenei ao whakakahore ano hoki e
nga take wairua e inaianei takoto i roto ia tatou, ara i runga i te mau hopearaa pae
varua konei, a hoki Ka whai. Kahore i roto i te ao, engari parau ia tatou e, e nehenehe
i te p#take ake mutu ia ratou ki te kaititiro pnga o 'nei r3 tatou i ara kite nui o te
muri wairua o te iwi, anake o te akoranga anake i roto i te pnga, e %arii tatou i, engari
he aha ng pnga e %aaite mo4on@. 8ga wahi katoa o te wairua rite i taua puta pera ki a
ia anake, a ka taea e matou te titiro i te wairua o tetahi i roto i tona oraraa
otherwor&d&y e kore e hiahia ki te kite i pera me i roto i tenei ao, rawa rite te roa rite
tatou iho kei tonu i runga i ng t#ranga diesseitigem.
etahi wangawanga e hiahia noa i te mau hopearaa o to tatou ngakau, he wairua
teitei, otiia e kore to matou takitahitanga tae mai ki te pai, te mahi e tenei. 6 te
akoranga, haere mai ratou ki a ia i te pai hoki, engari kahore rerek' atu te reira i to
tatou kua (ausa& hinengaro hakari pai rawa, na he to tatou takitahitanga. Pite mau
hopearaa o to tatou whaiaro noho ratou i to tatou, a tona, i roto i pera tae noa ki tatou
e noa i teie nei, kia me te noho.
Panei kia ui ki a koe mo taua tikanga motuhake ano mo te tiaki i te huru taketake o
te pe(u&iarities takitahi e tiakina5 Ko e noa na i whakaaro ki ratou kua i roto i te tu ki
a mau roa4e e te whakaaro kua whakakapi tonu i te reira mau hopea. 8o te mea i
whakaritea te hua o te take nga wahi katoa te hua o te mau hopearaa, a ka waiho hei
te tahi mea e kore e whakaritea ki tetahi atu take, ki te kahore e kawea i roto i rerek',
a ka waiho hei atu take tetahi mea, ki te kahore te mea i hua atu mau hopearaa. Pite
takitahi natured pera to tatou ngakau inaianei, rite takitahi natured, ahakoa natured
takitahi i roto i te tikanga taua, me noho ia mo ake ake, ki te ia anake haere ake
gehends %aaite mau hopearaa i te mau hopearaa. -,. .. *o&. $. ,hap. c$. :)
7eoi, inaianei katoa te mau hopearaa o te mea i te wairua ki te noho i tona, engari
tupu ia ano, rite i kite matou i, i te tahi mea kihai i ia, me te mea e ai mea te nuinga ki
te whakap!rearea i te whakangaro ia ranei, nga ng pnga o waho te ao, ko anake te
taonga me te i muri mai te nuinga ki te whakawhanake i te reira. $ roto i te e te ao
waho hou ano na te mau hopearaa pae varua o to tatou aroha 8a haere, kia rite ki mau
hopearaa o to tatou tonu noho ahau i to tatou huru, a e kore e taea e tetahi pokanoa o
te ao waho hou tetahi ki a ratou ka rite ki enri(hments hou o tenei huru.
8a noho tatou i %akapapau4i o ng taha e ruaK 8o huringa e haere mai ana i roto ia
tatou, e nehenehe e taui i to tatou huru, engari tonu reira no te %arii i tika, me te
whakawhanake3 kahore he huringa e tae mai na roto i te tahi mea i waho o e taea ia
tatou e taui i to tatou huru, e nehenehe noa te whakarangatira i reira i te reira ki te
t9matanga hou o te whanaketanga. "ehea e ti4a ia tatou ka haere mai te ati5
Ahakoa kihai i taea e, e mau hopearaa warea to tatou ngakau mohio i reira5 "ehea
te nui o ako ahau ki ta te tamaiti, a reira anake mahi tonu i roto i te mau hopearaa
mauri i roto i ahau. 7e tika, engari kia rite ki ahau %rEherhin whakaaro, anake te mea
riro ona mau hopea i roto i te mutunga o nga ari o te mahara, ka hanumi reira3 e kore
e i reira te hunga e kore e i roto i te whakap ki a koutou mahara, e he e kore wehe te
hunga pa ki reira mo ratou anake3 engari te whai whi %ortzuerha&ten koutou huru
mohio i roto i te ara tetahi. 8a rite no te mea nui o te mea e pa ana te m!hio koutou
inaianei, haere ki raro, ano i roto i te ari o muri o mahara o te muri ake3 engari anake i
roto i te t9tohunga mahara, i roto i te tahuri no ki a koutou3 no te mea kai katoa .ort
o koutou mahara e taea e arahi i tenei e haere ana ki raro, ki a reira, ahakoa haere mai
ratou i a koutou, haere mai i te waho o koutou ranei, ae ara koutou. ika e taea e t!
mahara mua haere i roto i roto i to koutou ngakau i muri, otiia e kore i roto i te
mahara whnui e anginge koutou kahore atu. 8o te mea kia takoto tonu ki a koutou i
te mate puta noa i te mahara whnui, tika e te auraa noa he haamaitairaa o to koutou
mahara i roto i te whnui o ona kai, e kore te mate o to koutou mahara ki te mahara
whnui ao katoa3 e kua rere ke i konei koutou ki raro i roto i te awa o nga tikanga e
whiwhi koutou mahara i te waho ki te ngaro koutou i te iti rawa t9matanga.
6ia mau, to tatou ki te whakapono ana e te whakawh+nui i to tatou whanaunga ki te
mahara whnui ki te mate3 engari ka waiho hei taonga, e kore i te mate mo tatou3 a
me pehea te mahi ta tatou e %arii ture matatau i roto i mahara whnui, tenei i taua riro
e tatou.
Ko e noho pono, mai te tauiraa o te mahara, kaha, me te teitei, ara ki te pehanga
rangitahi o te mahara, to tatou %eruriraa i roto i te wangawanga kua konei i raro, pera
ko tona natura, rite kei te reira korerotia i roto i tenei ano hoki noa m! te whai whi
katoa ki te heke mai3 e mutu ake mahara a muri ake nei mo tatou e kore e anake. Ka
rite ki konei i raro i te whakarerek'tanga i roto i te ara, me te hinga o te mahara ki te
mure ore ano te whakarerek'tanga i roto i te ara, me te hinga take whai, pera he te
hua o te mahi w3 engari ki te ngaro tuturu o mahara moa te mau hopea o te whaiaro
wairua, ka rongo te take i te pae varua i te katoa i runga i ki whanau hopearaa, e kia
whakakorea te hononga (ausa& i roto i te wairua, no te heK otiia he wairua e kore ake
wairua i roto i te mure ore. Anake moe taea te haere atu i roto i te ngakau, i te wa wa
ki, ki te tonu kia whakaarohia rite ng ranei. 8a e kore e ngaro nga hopearaa o take
mohio o mua, engari he anake tika i roto i te hua o ia w, me te maranga hinga
mohio take, hei whakaatu i hngai ana hopearaa.
Ko, kia kotahi ui, no te mea me hoki te wairua ano hoatu i te pnga o te ngakau5 B
taea ranei e te ngakau e kore e tinana pnga, karawhiu, whakaatu, me te haere i roto i
roto i enei pnga rauemi5
7e pono e taea e pera ki te, kia rite ki kei te mea, i nga wa katoa tahuri te ngakau
tinana, me nga pnga wairua tinana hertreibt ki te kahore he taua tetahi i te wa ano
tino kawe ana i te atu. B haere mai hoki hohoro, te kaupapa i te pae varua i roto i te
rauemi, i 'tahi w i te rauemi ki te kia i te pae varua3 a e nehenehe noa ta tatou e
ti4aturi e ki te haere i raro i te wairua i roto i te mea, atu i kia kite i puta te wairua i te
mea i nga taime. Ko rerek' ko reira, ki te, pera me te tikanga tatou i te reira, te mahi
hinengaro katoa tautokona ana ano i te rauemi, e kore whakaaro me te e pai kahore he
kaupapa tinana. Katahi ka kawea te raupapa hinengaro e te hua rawa, heoi e kore e
taea te whakakapi ki a ratou3 a ka whakamatau taunakitanga o te mau hopearaa
rauemi e kore e te ngaro, ko te oranga o te wairua. 7ere to tatou i te hua matua o te
aronga o te hononga i waenganui i tino ngakau, me te tinana. 8a, ko te hohonu haere
matou ki roto ki te meka o te ora i teie nei, i te ake tatou e e tino tuku ki tenei
hononga.
8a i roto i te whakaaro ki nga tikanga e kua ki te whakatau i te wairua hoki koe ki
tona oraraa tonu, he tatou i na pono e whakaratohia ana e ng whrangi katoa, anake
ia tatou e nehenehe e hiahiatia kia rite ki nga meka me te Xenkbarkeiten o to tatou ora
i teie nei i nga wa katoa. Bhara i te mea kahore noa e m!rearea te ora i teie nei i te
mua tatou i te momi hikareti i to tatou ngakau, engari kahore e taea e tatou te mea
taea ake ake. B to matou ki te amo i e ai mutu whanga ki te %aaite papf nei, e te pae
varua, e i4o e taea kia puta ke ki tetahi ki tetahi ki te whakapono, e ka mutu tatou i
%ortzueGistieren mau taata rite te pae varua e aore.
8a, kua paopao tatou i anake i runga i whakaaro o nga tikanga e takoto i roto i te
whaiaro i te pae varua. 6tiia no te mea i to tatou ngakau i konei i raro i te reo tinana,
he turanga tinana ki te mahi titau i roto i te meka, to tatou i roto i te tua ki te
manureva i te pae varua, me ng huatanga tinana o to tatou oraraa ki te wahia iho
konei ki te whakaaro, a kia ratou kia ngaro, na hiahia ng katoa o te wairua anake e
kore e he nui puta. $ roto i to tatou tirohanga, e tautokona ana te wairua katoa e te tahi
mea tinana, a, ko te anake e tika ana ki tenei tautoko, puta atu tohe te ptai o te
whakapumautanga o tenei tautoko. 8a ka whakahoki te he pera rite. Pite iti rite te
wairua e taea e aita e mau hopearaa, hanga tonu reira e manako ana, pera iti ano hoki
te i4o, o nei e tautokona ana reira3 a mea katoa e pa ai te mau hopearaa o te i4o mau
tonu to tatou %eruriraa i teie nei, he ratou ano te Zrsa(h t!tika i me tango te hokohoko
atu o te wairua, i te te tautoko inaianei e te to tatou tinana. Ko haere mai tatou i ki
tenei mutunga whnui, e poka ke ki te kitea tika o ta te taua i roto i teie nei oraraa i to
tatou tinana i roto i nga whakarerek'tanga katoa, gehends tonu puta he kawe !rite te
wairua !rite ki a matou whakahoki kupu i reira, pera me te aroaro o, i te ptai o te
taahua,, ki te kite, ki te ora tonu i te mea ano i te kino o te mate.
8ga wahi katoa e kitea e tatou tikanga e ngWkaunuitia, rite i runga i te taha
wairua. o tatou tinana ng he momo nui o nga wahi, me nekehanga, engari te
hononga pnga organi( ia tatou e nehenehe e whakarpopoto ki ta te tangata3 %aaite i
te kotahitanga o to tatou wairua te kawe i roto i te kotahitanga organi( o to matou
tinana, e whakatau hoki huringa katoa ranei3 a whakapono ana tatou i te reira ki te
hoki te wa pupuri i tonu te wairua ano, ahakoa kei te huri tonu te reira, e whakapono
pupuri i nga wa katoa te tinana ano, ahakoa e taui te reira i tamau matou i3 he aha
tautika e p ana ano3 no te mea te %aaite nei tonu te mea te wairua tawhito, tatou i tika
tonu te whakaaro ki te waiho i te tinana tawhito, a ko reira te taua uiraaK 7e aha hanga
tatou i tona tinana tonu gehends rite te mau ano, ahakoa nga whakarerek'tanga katoa,
a he aha e taea ai e ia, i roto i te noa4tu te whakarerek'tanga katoa, taua wairua tonu
gehends kakahu5
$ roto i te maha tenei, e kore e taea e tekaK Kaua e waiho ko te mea taua3 no te mea
e taui te reira i tamau i roto i te ora3 te tangata tawhito titoa te te mea rawa rerek' atu i
te tamaiti, a ka whakapono ano i mau tonu ki te tinana taua, me te wairua ano. Bhara i
.ort te pupuri i te ahua ano3 no te mea i enei rerek'tanga tonu i te tamarikitanga ki te
pakeke, me te waiwai kahore he rawa te ahua ano i roto i te tinana o te tangata
tawhito, me te tamaiti, ahakoa, engari e whakaaro tonu te tangata tawhito ia rawa te
tangata ano. B kore i roto i te tiaki o tetahi wahi tino o te tinana, no te mea ka taea e
ta tango e koe i muri i tetahi wahi o te tinana, i waho, a ka tae noa ki e nehenehe ia
tatou i te katoa kia mau te reira i roto i teie nei ao, mamae ai te tuakiri o te takitahi, he
rrangi. Kia titiro a i te paari katoa ki te taitama. Ko tetahi atu mea 7au%e, i roto i
tetahi atu ruma, tetahi atu wa, o te rahi rerek', he ahua rerek' atu i te kuao, ko reira
ano ki etahi ritenga ki te puka mua3 engari e tautoko i noho rawa te taua e ahau. 7e
aha te toenga e he tonu te taua i te tinana o te kaimau takatakahia ana e ahau5 A
kotahi maui, a pono ki ta te huru, mohio matou i rite ki te huru o te
whakapumautanga o te huru i roto i te ao hinengaro, tino rite tahuri i roto i kia e taea
%aaohipa i te reira noa hei whakapuaki kawe ranei o tenei huru i roto i te i4o ano. Ka
rite ki Me tupu te wairua i muri mai i roto i o te mua ki te ite tonu, ano te taua, me te
tinana e huaina nei i te wairua i muri mai hoki, kia tupu mai i te kawe i te mua ki
neke atu i te kawe o te wairua ano, me te ki tenei kia rite ki te tinana ano ki te
tono. Ka taea e nga mea katoa e taui, e tino huri i waenganui i te :estande te tinana
mua rite o te hinengaro, anake te hono (ausa& me tonu ia %arii tonu, a te tangata e tino
tonu piki haere. 7e aha puta ano he tamaiti i roto i ahau, e mahi ana i roto i ona mau
hopearaa tonu i roto i ahau, i te pakeke, tonu, tika rite tinana, me te hinengaro. Kia
pehea te rerek' Ko te hua o te tangata tawhito, ko rite te tamaiti, engari i taea e te
ahua ng o te tangata, he koroheke i te puka pakeke te tamaiti i tohua.8ga kaupapa i
he ake i mua i roto i te tinana, e whakawhnui, ahakoa e kore e puta mai ano i roto i
te puka taketake, engari tona mana rite ki te pai nga mea katoa $ muri i runga i, ano he
taime e whakawhnui atu i te nekehanga o te aorangi i roto i tetahi tona mana i roto i
te katoa mure ore3 $ muri mai %aaite nei te pa ki nga pnga o te kaumatua i roto ano, a
pai kia rerek', kia rite ki te k9 reira, ki te kahore i kakahu i te reira i roto ano ia
ia. upu te hua o nianei katoa o te kaiao tinana i roto i te e hngai ana tikanga katoa
i te mua, kia rite ki te hua hinengaro o te mua. Pite iti ia pono i ano. e ao waho ko
ng whakaritenga hou tonu ano hoki haere. 6tiia ki te %arii i te pnga .ort o i mua
tonu i roto i nga ture hou katoa.
8a e kite tatou i te %aaauraa i tino tino tika i waenganui i nga tikanga o te oraraa
tonu o to tatou takitahitanga ki te taha hinengaro, me te tinana. Ko he nui atu i te
%aaauraa i3 e rua huringa ti4aturi i roto i te (onditiona&ity, te kotahitanga tahi na
%au%aa. Pere nga tukanga hinengaro iho anake i runga i te kaupapa o tetahi ki tetahi
rite ki te rere tinana i tetahi ki tetahi, o nei e kawea ana e ratou3 Ko anake te rere o te
wairua o te whaiaro %aaiteraa-o te awa mori.
8a he aha e whai i reira ano hoki to tatou heke mai te mea e hinaaro tatou i ki te
pupuri i te inaianei e taea ia i te meka5
Kia ki te tinana o to tatou heke mai, e mahi i te tonu o to tatou hakari e taea, o
inaianei tika puta rite te take o te tinana, me hua e ahau otinga, me te whai i te tinana
o nga gehends haere i teie nei i te hunga kakahu i te huru mua (ausa&&y, te hua i tupu.
Ka makona tenei huru te te tahi atu tinana i roto i te tikanga i roto i nei i kite matou
i ia i te aroaro o, a kahore i tua atu i tenei te tinana atu tutaki ki. 7e maumau e rapu
ana hoki te tahi mea rerek'. 8a e kore matou e hiahia ana ki te %arii i te tahuti ore i
roto i te whi, ia nehenehe ia tatou e kite noa i runga i tenei kaupapa.
Kia ano te arotake tatou te hononga katoa e haere mai ana ki te whakaaro i konei.
Ko te tonu (ausa& o nga mahi o te tinana o mua, te whai i to matou whaiaro mua
here, he anake whanga reira i roto i te tinana. $ roto i te wahi, ko te reira i roto i te ao
i waho. 8ga mea katoa a taime he kaha i roto ia tatou i roto i tetahi, e tahuri iho kia
rua nga wahi, pera ki te korero, kotahi nei ki te mahi + haere tonu, te atu whai ki te
waho. Ko, %ortzuerha&ten to tatou o nianei p#naha tata tinana iho, ano he kaikawe o
to tatou ora mohio hakari, me nga wa katoa hou taonga e te mana o te ao o waho, kia
whakawhanakehia ake, whakamahia tenei ki te hanga i t'tahi p#naha tinana hou
ranei, to tatou whaiti te whakawhnui i roto i tetahi, i te ia tatou mo te tautoko
whakakorea to tatou i mua nei kei te a inaianei noa i roto i te un(ons(iousness he mo
tatou. Ko nga mea katoa e te kaitauhiuhi o atu roto i roto ia tatou te wa titiro i roto i te
porowhita, e noho ki raro i te whakamutunga, e maoro, i roto i ng pnga ki te ao i
waho ki te e ara te whakamutunga ka maka i a matou i te mate3 na haere matou ki te i
muri i te katoa e p ana ki te ao waho, noho a tawhio noa rawa i roto i te tahi atu
p#naha ki te ao ki waho. Ko te k!puku o te tinana he whaiti kore memeha ahakoa, no
te mea me matara rawa atu hoki te p!auautanga o nekehanga (ausa& i te mau hopearaa
katoa i te %orterstre(ken, pera me e rave rahi taime i aparauhia i, engari ko te
tightened i roto i nga koropiko tinana kuiti e ki te mea na. 7aere 7ei whakamutunga i
te tinana tata rawa, na ka oho i te ture o te mau+hara, me te houanga, i ta tatou i
k!rero, i te ake hoki reira.
Kite tetahi mrama e te whi taketake i runga e tae mai te reira i .ort tiaki o te
takitahi i, tangohia te konei nui rerek' atu i mua. Ki te kia noa te tahi mea !rite ki te
wairua, me te tinana kia tonu e wtea ana i te nuinga o ng whakaaro, i tutaki matou i
roto i te whanga o mua, e tika takoto te %au%aa o te hinengaro me te tinana, na reira
he rerek' i roto i te hua o te tirohanga mua e te tinana katoa a ka he !rite tonu e
tango i roto i te tikanga ano i rite te meatanga ki inaianei, i te %au%aa o te tuakiri i
konei i roto i te wairua o te hono me te ririki, ka tonu rahi horopaki (ausa& o te
tinana katoa, me te whakahaere hinengaro kua whakaturia a ia, engari he aha te pnga
horopaki mo ia rauropi takitahi iho i te Ko te takitahi rerek' motuhake me a me noho
te hua o te hononga (ausa& i muri i pera nga wa kia hanga i te mau hopearaa rite ki
nga take.
B h' ana tetahi i pai t#manakohia o te ka piri (ausa& te tiaki i te ahau, ki te wahi i
reira he tangata. Anake ki te mea kei reira te ahau, e taea te whiwhi i te reira na roto i
te haere tonu tona i t#pono ai. Ka nui te mahi i roto i te ara taa A na (ausa&&y i roto i te
ao, i waho e te manako, he motuhake tonu ahau3 engari tenei te take i t#pono te otiia
whai whi, te %aka&angi tino noa %ortzuerha&ten ahau nei tona uho kua herea ki te
pnga horopaki, me tona tonu i roto i te hononga muri o nga mea katoa i roto i te
ao. Ki te kahore he whaiaro ng, e kore e taea e tonu ki te %arii i rite i taua i te reira
mau hopea. Ko te putanga o motuhake e taea e ahau te raro taumata e tika ana ki te
piri rawa (ausa& kia teitei.
Contribuu a millorar la traducci
6 akoranga, e rere ke ano
to matou tirohanga nui i te
hunga e rapu ana hoki te %au%aa tino me te tino moku, o te hinengaro i roto i te ahua o
te haere noa i tukua e te taua ki te eman(ipate ratou i nga ture o te hononga (ausa&, no
te mea kaua rite ki a matou i te ka piri (ausa& o te ari hinengaro te tonu o te tuakiri i te
pae varua ei ano, a he aha hinga i te ka piri (ausa& o te hinengaro e taka i roto i o te
wairua ano. Ka rite ki te herekore i roto i taua tikanga tango i te wahi, kahore ranei, i
te mea he nga mea katoa i te tikanga o aua %arereiraa i roto i te wairua, e kore i rite ki
ta te taha o te 2airua, e kore e rite ki tona tonu, roa noa atu, kia kite3 te whakatau i te
wairua he mea ke. 8a ko reira ki te mau mana e ako ia o te ao o waho, me te tangata e
ahei te ruarua te (heap, ki te mea he te tahi atu o te ahua. Mea tenei hei haerenga otiia
e kore e te whakakahore herekore tangata, no te mea rai reira kahore, pera me te
aroaro o -c$c. :), i roto i te ture o te take i t#pono iho te parau tumu %au%aa o te
haere noa ki te i te reira ki te mahi i te iwi ki te hanga whakap ki. Ko tenei i raro
kore matou e whai i konei.
**"'''. 6ractica7 2huatanga.
$ roto i te mea kua riro i te aroaro o, ko reira te uiraa, he aha e nehenehe tatou e
%aaoti i to tatou ora i teie nei mo te heke mai3 uiui nei tatou i teie nei, he aha e taea e i
te mau pera-i whakaturia te ture te ora i mua nei i runga i te hakari. Ko te taha mahi o
te ptai, e kua ki te mahi ki a tatou inaianei i muri i te ari3 a anake te !rite i makona
Text original
ai i to tatou mau i ng ngkau nuitanga, me te ari mahi e taea te whakarite kia tatou
mo to tatou whakaaro, i hanga e tatou i te ara tika.
Ko te tuatahi o te ptai tuatahi katoaK 7e ta tatou haapiiraa no te mea ake e taea ake
toa i te pnga mahi m! te ora5 Bhara ianei i te nui rawa marama, ka whakatangihia
atu, whakaware rawa me te uaua m! te whai kanohitanga me te haputanga5 Ki te he
te paku ng kia riro kuwaha, engari e whakamatau ratou e te tatou i te taua wa he ore
ari. B kore hoki te tai4oraa i o nga mea teitei me te whakamutunga kua takoto te
anake i roto i te porowhita aano kia hua i roto i te porohita kuiti te mau mai
whakamahi, engari, i roto i te tua, me, 7eoi, e taea te hoki kia manakohia ratou i roto
i nga porowhita whnui, ka whakapono. A kihai i taea e ratou, na ratou kihai takahi i
taea e te kotahi tika. 8a he mea i roto i to tatou parau tumu rahi no te te hono o te pai
me te pono -c$c. A).
8a, ka rite ki ai hoki te tikanga i te reira i roto i te whakaaro ki te
(omprehensibi&ity, te ngkau titikaha, representabi&ity to matou tirohanga, ko ia ki te
whakaaro o mua etahi ehara i te mea i he te #ranga mai. A i taea ano tenei te tango
mau, kia reira ia tatou taea iti5 7e aha ai pai kia tuatau, verb&asener, maro ki te
whakatika i atu i te whakaaro noa e p ana ki te oraraa i mua nei5 Ae e nehenehe ia
tatou ia te korero o etahi whakaaro i konei5 Kahore ianei i konei tika tere, me au
paitini, e kore e tika ki whnui, ki tuku whakaaro dream&ike5 Ki te tonu te wairua, he
tinana ake nei e kore te reira e ranei5 Ki te rau reira te katoa tawhito ranei r+huitia e
ratou he bit e p ana ki taua mea, a he aha e pupuri ana ratou e ia5 Me pehea ranei a
whiwhi i reira ia he hou, a ka pehea i hangaia i te reira5 B moe ia i muri i te mate
ranei, e haere ai ia tonu ki te rangi5 "ehea e tika ana ki reira5 7e aha te reira no te
whanaungatanga i hou5 7e aha i ki ratou whakaaro i raro i te rangi ano mau3 he wahi
i runga i te tinana ao, i te whi i waenganui i tinana te te rangi, ranei, he whi ki te
tinana no te katoa, ranei whakarongo ki te hononga o te wairua o te ki te whi i te
katoa ranei5 7e katoa o tenei i whakaritea i roto i te whakaaro mau te iti5 A, kia rite
ki te mea i roto i te noa ki te hiahia ki te tamata i t'nei whakatika3 no te mea te atu
tetahi t9mata i roto i in(ongruities na gå, me ng whakah'nga puta tenei porohita
katoa o ng whakaaro. $ te tahi atu te ringa, whakaaro ahau e to tatou tirohanga tika
whakaritea te tauwhiti ake, ka hangaia, te atu rumaki tatou ia tatou iho i roto i te
taua.
Ka whai ia tirohanga o nga mea hanahana otherwor&d&y kia kawea ki te tata ki te
muri i roto i anthropomorphism me te symbo&ization o te haputanga puaatoro3 engari
tika to tatou tirohanga tuku nga ng t9matanga tino p#kenga ki te tohu, p'r i te
whakapakoko o te pono, kaua ki te e huna k9anga3 ae ratou taea e tenei taputapu pea
hau atu i te tetahi atu tangohia no te mea e kore ratou e t#taki i te tino whanaunga o te
ora i mua nei ki te o nianei, engari ka whai3 a enei paves te whakaaro o nga tikanga
o te taahua, te ara t#turu.
8a konei ahau ka titiro ahau mo te painga matua i roto i to tatou tirohanga,
hononga mahi, ara motu ke i ona te ihirangi, ki nga whakaaro i noa, me ng o te parau
haapiiraa o te tahuti ore. 7e aha e taea e te tirohanga o te taahua, utu mo tenei ao,
me pehea ratou e nehenehe trendsetting mahi ki te whakawhanake i ng arata4iraa m!
te waitohu ki kahore he whakapae i te mea e tano i konei ki te mea he hngai ana i
konei, te tukua e te, i tetahi hononga t#turu haukoti reira, ara ranei te tumanako o nga
pakanga e heke mai ki nga meka, me taea o te inaianei pai-i whakaturia3 ka e hoatu e
matou i roto i te rangi trewa ranei i runga i aorangi tawhiti i roto i ng hononga, e
kore e pa ki ki te hakari ano5 Mai i te kore e taea e kite koutou, a e kore e meatia e
tatou i te hunga e pai ana ki te ngakau, kia rite ki te mea katoa e i konei, ki ta nga
kotahi, a kua ite he whai pnga. "uta te utu, me te whiu taumaha moorearea rnei, i
korero p'nei ke, a te wahi e kore tetahi e kite pehea kua tae mai te tahi mea, kia tae
mai ae ki te %eaa katoa rawa ngwari e haere mai i te reira. Ko t'tahi tei katoa e tika
ana i te atu. Kia pehea te te utu ikai no te matauranga, utu matauranga mo te mahi
ngaro. A kia hoki kia nui rite i te mau %a%auraa, me t9whiri e nehenehe ta tatou e utu i
roto i te puna o to tatou karakia, a he mau mana4o pakeke, na te nui i whai ahua ai
ratou i te huru e tika ana o te ari+ katoa ano, engari raru ana te matapo ari me te
whakama, i roto i ta tatou B ngohengohe ana i roto i te hononga o te ora reira ki te
heke mai, i nga wa katoa, kia meinga i te unkr+%tig te mea kua patua ana ki a tatou i
enei whrangi. Ae he aha te tauturu i te tangata kihai nei i tae noa ako ki te
whakapono, inihua, me tuma katoa ki te akatumu ra e ratou to ratou whai huatanga ki
te anake te whakapono ng, engari e kore e ahei te hua i p'r.
Kite matou, 7eoi, he tupu i roto i mrama e, e pehea to tatou ora i mua nei o te o
nianei hua tupu e te toronga anake o te parau tumu taua, inaianei ia hua muri o te
ora i te mua, kia rite ki puta i te tenei ure katoa i tahaki nga mea katoa e ora tatou i
teie nei, me te te mahi, ka rite ki na vorbedingend, me te whai tikanga mo to tatou
oraraa i mua nei, kia rite ki te hua reira toku nei hakari, me te mahi i mo te aonga
ake, e toku tamarikitanga hoki toku tau3 a reira whakatika rawa noatia nga taumu4a
kaha ki te mahi ano hoki i rite te mea i te pai mo te ora i muri. 8a, ki te te taua
tirohanga ng rua i te mutunga tika, me te p&anste e te mahi taua, he aha te heke mai
te nuinga o ma&ui, pai e ta te inaianei te nuinga o ma&ui, na tenei ka arahi i roto i te
katoa o to tatou ng pnga mahi i te k'mu tino ataahua, me te pai. A pera he i roto i to
tatou parau haapiiraa, pehea te whai ake o whakamatau ia ia.
8eGt otiia e kore e, me e te (umbersome, %i%i i roto i te puka i roto i tautohe i puta
to tatou whakaako konei kia raruraru ki te tetahi i roto i ai e te mahi e ratou i te aroaro
o te mano. Ko te kaikauwhau kore kawea e te aroaro o te iwi o nga akoranga ki tona
a4oraa, no te mea e noho kore tetahi i roto i te hahi3 engari enei rangahau i hiahiatia. B
hoatu akoranga anake i konei, e kore e kauwhau i, iti a4oraa ki te rota o ng akoranga
ranei. Kia pehea te nui i pai i t'nei ko te whakawhanake i te take katoa he aha tika te
whakapono ki ta te :ibi&ia o te mea teitei me te whakamutunga ta3 mutu reira, me te
iwi whakapono ki a koe, kaua anake na ki te kahore te arata4ihia e p ana ki reira ata
ki te whakaponokore. Ko ui ano te whakaaro e p ana ki te take. Matau tatou i te iwi i
nga mea katoa tika te tokomaha nui o te hunga e atu i te taha o tau ake take arahina
atu e 'tahi atu, na te iwi o te whakapono ake ake, ka whakatokia iti i te take, he pai
hoki e taua tetahi take, te tikanga e kore e ui i te reira no te reira, e whakapono ana e
ia kotahi te mea i te te momotuhi tangata ranei i mohio ki te whiwhi mana ki a ia,
whakapono whakapono reira te mea kua waia reira ki te whakaaro o te k!hungahunga
wa e whakapono ki te heahea tino, e whakarihariha, ko te mm engari ko te marama
tino pa&!mesi. Ko te kupu, katoa o te taputapu nui ki nei kua rapua e tatou i konei ki
te whakauru i to tatou tirohanga, ka whakatikaia ai, e kore te iwi te mahi Kirren,
engari ano hoki e kore e taea e he, engari kia mahue i roto i te mua o ia ia, me te
matea ana. Ki a ia, me te ki ao nga tamariki a e %aaohipa i te reira, no te mea kahore
take, mania, me te ohie, ko mua i te mea i roto i te puka toi whakairoiro, a ka
whakaoranga bringer o te whakapono kitea ki te meka i ki e kore e kupu whakarite,
me te whakapakoko e whakahawea ki hoki te Karaiti, ki te wahi a tawhio noa mahi
parau haapiiraa o te rangatiratanga o te rangi -Matth. ;O, ON). 8a, ko te ahua, me te
ihirangi o to tatou whakaako ki te karangatia3 te ahua o te Karaiti a e whakaako koe e
ite ia koutou e p ana ki te Maoritanga, no te mea ko to ratou ihirangi iho i te
haapiiraa tumu o te Karaiti3 e mohio ia kahore atu tikanga hauora rite enei3 ehara i te
mea hou e rere ke i te reira i te parau haapiiraa Karaitiana, anake i roto i te e
whakaatu ana i te reira e hiritia hoki tonu i roto i tenei tuwhera, ka whakatuwheratia e
te 2issensweg ki nga ara o te whakapono.
Baha ta tatou e ki te inoi i te ora i mua nei, ina koa i roto i te moni whakatupu mahi
i, he whakawa tona whakaaro kia te tauturu ia ki te pei ia matou ki te pai, ki te te pehi
i te kino. Ahakoa inaianei, ahakoa he kitea, i roto i te whnui i taua whakawa i roto i
te tipu, ekengia ana pai pai, te kino kino, i te viivii ore o te patu hoki ki a ia i te mau
hopea o ona mahi3 engari to tatou ora hemo te huringa o mau hopearaa e kore, te
nuinga o te mau hopearaa o ta tatou mau ohipa e te uru tawhiti ki tua atu ia tatou ki te
tiki ki raro i konei, whakaaro i te hh, me te uhinga o to tatou ora o te ao nei no te
te pnga tika i runga i to tatou wahi mohio, a pera, ko te maha o te pai noa rite ki tona
utu, rite i kaiponuhia e te kino tona whiu3 e parau mau ae tenei tino rawa mo te pai
nui rite te kino. Ko te kupu, hhi tika o te ingoa katoa, he tpiritanga i roto i te ora i
muri i rapu, te wahi i te pai kia pera me te utu, ka rite ki te kino, ko te whiu tino ka
paunatia, poroa nei i konei i te reira. 6tiia te nuinga hanga reira e peraK Ahakoa
inaianei te pai, ki te kino, ko te utu m te e whai, e whiu ana, e hoki ki muri patua
%akanatu&a i te (on(atenation t#turu o nga mea, me i hanga ki runga ki te tikanga
tangata ki runga ki a matou, kei te mea i kore ia i roto i te tika tonu te utu, i roto i te
heke mai ora kia rite ara outbid e te tetahi atu ringa ranei. 8a ka rite ki a matou i te
ng+ o te utu, me te taka te utu i roto i te ora i muri i raro i te parau tumu taua rite utu,
me te whiu i roto i te ora inaianei, no te mea te ora i mua nei, e teie nei te hanga he
hononga ano3 ae whakaatu ake anake konei tautukunga me te whakatinanatanga tonu
o teie parau tumu. Ara i roto i te oraraa i mua nei, e riro te reira i te anake i te
horopaki i roto i ta tatou e te t9ariari, ki a matou te patu noatia hoki mau hopea o ta
tatou mau ohipa i reira, me awerenga, e utu, me te whiua ia tatou. Ko ia te mau
hopearaa o te mea e hi4o tatou i te inaianei ora nei kua taunga ki, anake tarepa hoki
ake to tatou wahi mohio i roto i teie nei ao, patu i muri i te matenga o te katoa o nga
mau hopearaa o to tatou mohio te ora i teie nei i runga i to tatou wahi mohio hoki i te
ao katoa o te mau hopearaa o to tatou mohio reira te ora inaianei ko te ao o to tatou
ora mohio hou. 7e mau hopea pai, e ite tatou i rite ki te pai, i reira e kino hopearaa, e
tukua e tatou i reira. Aita o to tatou mahi o mua, e utua e matou na roto i to tatou
mahi o mua.
Kia whakapumautia 8o whakapakoko i te stri(ter, oti atu, unverbrE(h&i(here, te
whakawa atu mori3 e kore pai tano ki te kupu ka kokoti katoa te mea kua ruia e ia3 e
rui ana ia i roto i ona pnga teie nei te ohipa iho, ka kokoti i te ra kotahi, i ano tona
whaiaro3 e kore e kore pai te whakatupato ki te tanu i tona pauna3 Ko iho ia te pauna,
te austut, kia rite ki te mea i te kotahi utu ia ia ki tona pnga. $ roto i te kore e takoto
iho pai i te kupu e ia pee i to tatou mahi a matou, ae ka aru ratou ia tatou, pera me ki
te tamaiti i te whanau te whai i ona hononga, ar, ki te takoto ia i to tatou mahi i muri
ia matou i teie nei, te hua waho anake hanga e matou he te tautuhi e matou ki te
mate, i mea ai ia tatou na tatou. 8o te mea to tatou porohita o pnga, me mahi ora
tatou i teie nei, kia rite ki te mea 4te reira i to tatou iho tinana ki te mahara. Kei te pera
te whakatutuki te ora i mua nei katoa e te hinengaro i teie nei i tawhiti
%akamanamanai a te %a%au tika ano, rite %akamanamanai reira ki te hinengaro, me te
mau %a%auraa. Vtahi inaianei ara ng tona kanohi i tawhiti i te whiu haamouraa o te
kino i he p'p' ake i te ana mahi ki a ia, a ka wareware ki muri, e %akamanamanai
reira3 engari i runga i oho i roto i te ora i muri, ka ite e ia riri i roto i tona kikokiko,
me te toto, a e kore e taea e ratou i muri iho wareware.
Kua ruia e aha katoa roto, ia ano ana e kokoti + te mea katoa kua purapura i waho, e
ia ano ana e kokoti waho3 te mea kua hauhake ia ko roto ia, e taea ana ki te hoatu ki
waho ano purapura hou ano ia3 a he aha te kaikokoti ia i te waho, ko te tangata ia e
kokoti i roto i tona ngakau ki reira. . $e, he aha ki a tatou i raro i konei te mahi mo te
ao e haati nei ia tatou, ko to tatou tetahi i mua nei, haere mai i roto i te atu tikanga o
waho, he aha titiro tatou i roto ia tatou iho i roto i ng o te ake e anga ana i muri ia ia
oraraa3 e i roto i nga pnga pai me te kino e tatou i rite waho tatou ite t#pono atu e te
hunga i te ananahi o ta tatou taonga waho, tenei i roto i te i taua w, ia ite
whakawhanakehia tonu matou i roto ia tatou3 Ko te ananahi o ta tatou taonga i roto,
pera tawhiti atu ratou i te pai tino. B kore moni, me te whenua e te reira i roto i te
heke mai, e te whakaaro tonu hei 2e&& waho, waiho tatou i muri ia, engari rara i pai o
to tatou mahi waho pai o mua, i te hokinga mai o te mau haamaitairaa i hanga matou i
tetahi taha ia tatou, ki runga ki a matou, e tatou i mua ake nei i roto i porowhita hua i
te tatou i hua e ora ratou ki te mahara3 e kore e mau oaoa ephemera& o to tatou roto he
aha a muri ake nei ki te kia i titiro hei pai -roto, engari he tauira pai o to tatou
whaiaro i roto, me konei pai te t#nga ki te roto o te teitei me te wairua teitei e huaina
nei tona manaaki i roto i iho, ka waho whakaaturanga i ano. 8a he ki raro, i konei tika
ki tona hanganga i roto ma te paari tangohia, a ka kahore hoki te ao a tawhio noa ia ia
i mea ai, pera hoki ia taonga i roto i te taonga--roto o te hinengaro, whakakapi
taonga waho rawakore i roto i te ao i muri. 7e rota ki te whakahaere, engari iti
mtauranga i roto iho, na he taonga waho reira, + rawakore haere ki te ao i muri. Ka
rite ki ai tonu k9naki tona tu noa, kua i taka e ia te mea i konei3 ia !rua, engari kua
tona kkahu i roto i ng tohutohu e rua mo ia, ko te pai ka reira mo a ia. 8a ka waiho
ki reira rite konei tetahi taha o te oaoa waho, me te oaoa ore, e tatou i konei taonga te
%aatura ki ia atu, rite konei e kore e tika i roto i te p ana ki ia atu, engari i roto i te
katoa i roto i te p ana ki te kaiaka rohe.
6ia mau, i te porohita o to tatou pnga, me mahi ng ki te toenga o te ao, i roto i te
tikanga pai, kino ranei, a ka ako rara i tika e p i to tatou mahara ki tua atu rite kai
.ort o te ao i tenei, kia rite ki haere nga pnga o to tatou mahara i runga i tenei taha i
roto i 3 no te mea o te mau hopearaa o to tatou mahara te ao nei piri to tatou mahara
otherwor&d&y. 7e pai te hua o te pai, me te kino i muri engari anake te mea te mea
anake haere mai i roto i te ngakau, me te kino ki te tikanga o te hinaaro e nui rawa,
me te ra(htens t#tahi i te te raupapa ao, a pena te mahi pai, me ona ng pnga kia
nga invo&vements whakatairanga, te "oor nga pnga inhibitory me te rtau (ounter o
tenei i pai ai, ra(htens a reira te nuinga kia ao te p!whiri3 Ko te kore e kotahi, engari
he pono te reira, e maoro,3 no te mea kei te kore e i te kotahi tango te whakawa wahi,
engari i runga i te w anake. Ko te kupu i te porohita o te mea kua pai ake matou i
tupuheke i roto i te ao e haati nei ia tatou ranei, whakaorangia tatou i te wh9tiki i roto
i te te raupapa ao pnga pai me te kino o te t#ranga waho pai, ahakoa kino i roto i te
ora.
7aere mai hohoro engari ko tatou i hoki to tatou %eruriraa, to tatou aroha, te tamau
noa i to tatou matauranga me te puai varua ki te whakawhanake hei pa i roto i tenei
taha pnga o to tatou mohio he ano kawe i runga i a atu. 6 enei, e whakawhirinaki to
tatou t#ranga ora i roto, me te kei i runga i ta tatou mau ohipa, ano he katoa, i roto i te
ahunga matua i roto i te tikanga ranei %epaki i te tikanga o te teitei me te haere te
wairua teitei, ka titiro tatou i te rama, kua meinga mohio whanaunga ki a ia i te
mana4o tonu o te tahoA ia ranei o te pakanga ki a ia kakahu ano he ongo o te kpasW ni
i roto te whakawa ranei, a ka kitea nei te he utu i roto waho, e ka kaihoroi me te tika
atu ki te waho i te wa ano e rite ana tenei taha. 7oki i roto i te whakaaro ki te waho
tono ana inaianei hoki kei a tatou te, he aha te roa te whakaaro o nga mau hopearaa o
ta tatou mau ohipa i tera taha o tatou, i roto i te whakaaro ki te -i huaina te mea ko te
hinengaro hari me te whakaaro anake anake te, me te korakora maha i raro i waro
pango katoa piri iti ko inaianei, kia puhia ki te ngaro o to tatou aronga ki te mura
kanapa, te rangi i roto i te marama whnui Eberg&+nzt tatou, pera me ahakoa riri
(onsumab&e rama i roto ia tatou, tahuna ki te pungarehu, nga mea katoa e tau o te
rangi, ranei.
7ei whakamutunga, 7eoi, ka e ko tonu te tuatoru, ko tatou i roto i to tatou nei i
roto, na pai, ahakoa kino, kawea tatou i te reira i roto i te i tawahi o, i tera taha o, pera
me ta tatou e rave i runga i tenei taha, mahi mahi, me te pera te tua atu i tatou i to
tatou iho mau ohipa, i runga i kei ranei i te i roto i te tikanga te pehi, te tikanga o te
me te kia teitei teitei, hanga ki te rangi, ranei, ki te reinga rawa. 2hanga titiro tatou i
tae noa i tera taha o te urupa ki nga tikanga o tenei ao tirohanga taha hoki, me nei kua
kotahi nei tatou, a reira e taui i to ratou #nga hoki mo tatou i roto i te taahua, ano atu,
i 'tahi w e hanga ana a titiro tatou i ng hononga, me te mahi e te anake mo te ao
teitei o ng putanga ki tua atu whaiaro %au%aa rahi-, kia rite ki ta matou i kite mua i te
reira.
"ehea, ka, i konei i raro i to tatou oaoa e te oaoa ore tei runga i toru tikanga, kotahi
te t#ranga waho i roto i te ora i roto i nei ka kitea e tatou e tatou ki te whanau, me nga
whakarau, e %akanatu&a whakawhanake atu i tenei t#ranga, tuarua, o nga p#naha -
pai, ahakoa kino, ia tatou kawea mai me te whakawhanake atu i roto ia tatou, a
tuatoru, i te ta tatou mau ohipa i tenei to tatou nei i roto, ka pera tatou i to tatou ti4araa
i te ora waho huringa atu ano, i te te tahi mahi o te natura, i te nei puta matou i tuatahi
ano, a tetahi wahi te hanga mahi, me ng huatanga te noho tuwhera, me te hiranga
anake mo te porohita o te ora te tangata3 8a ka waiho te reira i roto i te heke mai. o
tatou roto, to tatou di tuku, tokonga, te p#ngao, matauranga i roto i tenei ora, engari
ka noho o te take katoa, me te peia matua. 7oki i runga i, i te mea he to tatou hoko i
roto i tenei konei, ka mahi ano e matou ki te waho, e te %aaineine ia tatou i te putanga,
me te p#take o te t#nga ora waho ake nei3 Kei te whai haere ano hoki tenei roto ia
tatou ki $nseits, a ka hoki te taua roto i tatou i te ohipa i roto i te a muri, a ake
whakarerek' i t'nei t#ranga te ora. 8a ko te mea nui rawa ki te hanga i te roto o tenei
wahi pai3 na te hoahoa pai o to tatou tikanga roto, o waho tua atu i i te wa ano ko te
huru.
Ai o nga tikanga oaoa waho e te hanga e matou i roto i to tatou mahi i runga i tenei
taha o te taahua, i roto ia tatou, noa4tu te huru o to tatou huru ao tokomaha te reira,
noho to tatou hinaaro, ara ko nga mea puta te tuatahi i rite ki te tupurangi kia rite ki
he ranei3 engari i konei i raro pinepine e nehenehe tatou e horo4a i to tatou whanga
pai whakaaro waho3 te mate, te whare herehere, he aha e taea e ia mo te ao huri noa ia
i nga mea katoa3 e kore e tonu ko te rara i o te ao ki te pai, me te kino tonu wtea. Ko
tupono me te he memeha ka tango i te taua wa ki te atu whrangi, me te ahunga
whakamua o te utu e matou3kua ki katoa i evens i roto i ki te whakawa tonu i roto i te
tikanga rawa. 8a e kore e ti4a ia tatou ia au%au i te whakaaro ki te hunga i tetahi taha,
me te hunga e timata i te utu rawa anake.
onu utu a whakaturia whiu i roto i te oraraa i mua nei i rite ki ta tatou haapiiraa
tumu, e kore e rite ki te tahi mea kotahi te mea hoki peheatia katoa, Abgema(htes.
Bngari, he aha te ite tatou i roto i te oraraa a muri rite whakaaro o ta tatou mau ohipa
roto, o waho reira, ko te kupu tenei i pa ai e noa te roto, ki waho ng huatanga
tuatahi pai, ahakoa kino mo te ora hou. e reira i taea e, 7eoi, kotahi e taea iti rawa ki
te mahi i roto i teie oraraa no te tana t#ranga waho ake nei i roto i te ora, i roto i tona
ngakau, tona p#ngao, tana i pai ai, i taua tikanga -kawe ki te mau ia i te na4ina4i
%aa%ariuraa, me ng !wehenga waho te kahore ia o tona roto i takoto ake atu i teie nei.
7etia, he tokomaha whakaaro konei i raro i te pai, ki te kino o te tangata ki te
paunatia i runga i te pauna i nga marae whnui whakamutunga ki ia atu, a ka ki te
haurangi parakore o tetahi ranei atu utu whiu ranei i roto i te whnui noa rite moni no
te oaoa oto ranei utua i roto i anake3 na ar reira taonga i roto i te mahi ki te mo te
kino i roto i te i te tikanga i te !rite o te pai i roto i tetahi tikanga, ko matou i konei
waiho ai i te aroaro o te Atua, a ka mahi i tatou i te iti ake o te pai, ka pera oaoa tatou
i te utu i te taikaha hoki ki waho i te mate. 6tiia e kore e. 8a ka kahore he tokomaha
riro i te katoa. Katoa pai, te iti me te te rahi, he te kore tika o te ingoa, kua whakaaro i
roto i te horopaki o te katoa, ki te puna o te mau hopearaa ranei whai whi ki te puna
o te mau hopea e te hunga i te ao ki te karakia, me nga kino pera me te p'r e kawea
ratou ngoikoretanga3 tangata, engari, ki te mea he noa, he ahua motuhake, ano e
whakaatu te pai, ki te kino ng pnga o te ahua ng. te tangata te mea i teie nei i roto i
te kotahi te %aatura pai, ranei mahi, ka oaoa i te mau hopearaa hua roto, o waho o
tenei pai ra kotahi, kahore he whakataunga, ki te kahore ia e iti iho i te tauhohenga
rawakore3 engari ko te rokohanga e ia ano hoki i nga pnga kino o te kino ki te amo i
te whnuitanga o te ohipa ta ia i muri ki te pai. Kua hoatu te reira ia tatou tetahi mea,
kahore he utu, kahore he whiu, kahore paunatia ana ki ia atu, rite te hua ki te take. 8a
tangata marino ki te whakaaroK 7e taimaha rawa ki ahau mo te tuku i tenei kino,
meinga e ahau te pai i te reira i roto i te ara i tetahi3 Ka taea e te kino hanga i te koe
ake te %aaheporaa o te kino, he pai anake3 ki te kahore, e kotahi takoha reira i te whiu.
Ko te kupu, ko ara te ngakau pai, me te mahi pai, i roto i te matua, 7eoi, i te ngaro
o te hapa, me te kore e kotahi ano, anake i roto i te taahua, i roto i te purukatorio roto
i te whakamarie o ta ratou mau hara, me te horoi o ratou oranga3 ar, to ratou i nga
%aautu4araa, e ko te mau hopearaa o ta ratou mau hape, te whakawa whnui haamou i
te nama, , e tae noa takoha ki te whakapai ake, ki te kahore e whakaititia e ratou koe
i akina atu ranei.
ena ko tenei, i rite ka reira, te %au%aa hapa roto, me te ki te mahi tangata kino tomo
ki roto ki te ao atu i muri5 Ka whai mea katoa roto, o waho ki a ia koe. Patou hiahia,
ratou mauahara, ratou siokitW, ratou hae, ka whai i a ratou to ratou riri i roto i tetahi
ota o nga mea, me te hiahia ki te whakatau i te wahi e kore tetahi tangata e kitea utu
rite te peu maitai /ame, ata, me nga tangata tika ki reira3 he aha kua kore i ratou, i te
taha o ia, kei te koraha i roto i, me te whakaora ia ia ratou mo a ratou3 e kitea e ratou
karapotia ratou i te hiahia o te rangi, me te mahi i tetahi mea, ki te pangia e te
reira3 no te mea he reka anake hoki te tikanga tiretiera te pai ai i te rangi3 te mau
hopearaa o to ratou mahi kino whiwhi ratou i teie nei tetahi i muri i tetahi3 8a, he
tonu ratou te oaoa, kia rite ki te roa rite ki te hinengaro e moe, hesitates te whiu3te
wahi e a muri ake nei i te oaoa no te ratou ano, no te mea he ara te hinengaro pera te
mana hohonu ka moe reira, kua kohia e te whiu atu na i te a muri ake i manawapa
ia5 Patou inaianei tango i te mamae i roto, me waho3 he unna(h&a&i(he, ae mea e
matou, i te whiu tonu ar, e kore, no te hoA taime e nehenehe e koe kia okioki, noa te
whakamutunga o ratou nama 7e&&er utua, maru ai te wairua kino i te whenua ki
runga. A ngaua ana atu te kutukutu aro tamau, tae noa ki kua whik' rawatia reira
tona kai kino. Ko te rangi, ko te p ana i te mea nui ake, kaha ake te reinga, akina i te
reinga ano te reinga. 8a reira, ka pae hopea e taea ki te te tu mau te tikanga kino i te
reinga.
Pawa matou i teie nei, engari ki te whakaahua i te mau oaoa o te pai me te
tika5 atou i tenei anake, me te e taea imi i te reira. Ko te pai me te tika, ki te puta ke
ratou, he aha atu ki te mahi i ripeneta, e purea ana i te hapa, me te hapa i roto i nga
pnga tino whnui, no te tae noa ki te mea tino te takitahi, e kore taata tahuti i te kaha
o te wairua teitei me te teitei ki te mea ia ratou Ka ite koe he te rongo, he tino, me te
mrama, me te kotahitanga i roto iho a ki te tahi atu mau varua hari, pera me ratou i
meinga e kore te ora e whiwhi ana i runga i tenei taha3 Ka hanga e ratou te teitei me
te whakarite i te tauturu i te whakarau o tenei ao ano, wahi o nga huatanga toa
whnui, me te teitei o te taua, kia ratou kua vornweg mohio ki te iroriki o te pai i roto
i te kino, me te tauturu i te tahuri i te pai ki te kino3 e tauturu ratou i te whawhai
7upirimi ki te tetahi e haere ki tona tikanga, ka hari noa me te pono o te whakaoranga
dereinstigen, engari i mohio e tutuki ia anake i to ratou kaha, a ka he tonu he karahiwi
o te pupuri mahi3 te tauturu ia ratou i te tne kino arahi ki te rangi mo te
whakamarie3 a nga !wehenga o te rangi ano ki te pai i nga wa katoa roha i, i teie nei
na roto i te mahi ki nga mana, te matauranga, ng p#kenga, nga tukunga i whiwhi ai
ratou i konei i raro, a tawhio noa. 8a, ko nga hua katoa o te pai i ruia e ratou, ka tupu
ki tenei ao ake i roto i to ratou rangi, me te taka i runga i a ia i roto i te kopu.
e rangi me te reinga, ko, kua mea matou, B kore whakaaro hei rohe rerek', engari
hei rerekFtanga anake rite nui, ae te ritenga Zust+nd&i(hkeiten me te whanaunga ki te
wairua teitei me te teitei i roto i ai nga wairua o te taahua, he. Mai i te wehenga rawa
mokow o nga eGisten(es te ao nei i roto i te tikanga o tenei ao pono kia korero e kore
e ake. Ko pea pea aua rerek'tanga ranei pato4iraa o te hua me te hanganga o nga
wairua pai, me te kino i roto i te taahua, i te he te wehenga mokow, me te riri rite i
runga, a i raro, i te wahi o te kpasW ni, me te mamae, i roto i te mm tikanga, me te
%a&i(hste sensua&izes. aea te mahi i tenei e mohio ana tatou e, ahakoa tonu tatou i te
kuhu ki te taua katoa ki to tatou oraraa, me te hui ao, engari ko te kore e he hononga
watea o te katoa ki te tango i te wahi ki te katoa, puta tikanga kaua rawa rerek' o te
ahua me te %arereiraa i reira. Ko te whenua noa i teie nei, te ora rite inaianei te pai pai
i roto i te pai, i te kino pai i roto i te ropu kino, engari ahakoa e rua ki a ora i
waenganui i tetahi ki tetahi i roto i te ao i taua, ka haere mai tetahi ki tetahi i roto i te
mannig%a(hste te whanaungatanga mahi, ka waiho i roto i te heke mai3 ae kia mau ai
ki te wairua o te taahua, i roto i te heke mai a tae noa atu i te whanaunga uara t#turu
whakauru atu ki tetahi ki tetahi, me te rerek' i ia atu atu i teie nei -(%. cc$$
A ..)3 engari te wehenga o ng whi o te pai, ki te kino e noho ki te kia e kore
hiahiatia atu i teie nei, kia reira whakakorea tika he hononga o tona ora rite iti. Ko e
taea kia tino kaha, me te hihiri rite te hononga o te tahoA ia he hononga i te ritenga
atu. Ka meinga te rangi te reinga i raro3engari e he ia i roto i te ao, tikanga teitei, me
te pai i taea, me kore te reinga e ia waho ki runga i, engari i roto i te tikanga kitenga
kua mua whakarpopoto ratou te arepurepu i rite ki te taime o tona hanahana, me te
ataahua o te whaiaro-roto, kia whakamutunga, te whakakhoretanga o tenei
arepurepu tenei hanahana me te ataahua whi. Ko te ahi taua i roto i ai e tahu i te
tangata kino, marama te pai, me te mahana te pai, ahakoa e kore e te ikeike, ahi rangi
tino ataahua, engari te kaitahu te ahi raro i te teitei o te rangi me te konei. Ko te kino,
engari tahu anake e kino tahu i roto ia ratou3 na ka haere ratou ki waho ki te pai3na e
kore e taea e te tne pai te whakamamae ia ta ratou whakamamae kia. $ puta nga
tikanga te whiu o te kino, me te whakapai ake, me te i te i te pai, ko te utu reira, a
arahina ake teitei, na whakairi ratou i roto i te kotahi tahi, e kia whakaaro ratou kihai i
oho i nga wahi e rua rerek'. Ko te kino e noho i roto i te rangi teimaha o, ki te hinaaro
e kore e taea e ia, ko tana whakamamae rahi3 a ki nga toa me te whakangungu te
tikanga o nga wairua hari o te taahua, no ano ki te tiaki i te tikanga o te rangi ki te
kino tika, me tenei e tika ana ki te kia. Anake e angitu ratou pai i roto i te taahua, i to
roto i teie nei ao3 Da no te mea te ake nei i te tino teitei o tenei ao. Ahakoa ko te roto i
tenei i runga i te tapa4o itea taonga i roto ia tatou i te rangatiratanga whakamaumahara
iti i roto ia tatou. 7e aha tonu raw, whakah', e tutu mea poka ke ki te tikanga o to
matou emepaea mahara i roto i nga kingitanga, tirohia, me ano riro mai i te mahara,
engari ia pfpf ki te kia3 e kore te ngakau okioki, kaua ae, tae noa te whakahaere i
reira ki te hoatu mea katoa i roto i te ng o tona kia whnui akakoromaki, a he aha
puta i runga i te whakah', he maha hoatu rawa whakamutunga tino %au%aa. era noa
ake me tatari ranei tatou i te e rite ana ki te tikanga o te teitei me te wairua teitei.
Kite tatou i te maha o nga 2hakawehenga tino e te t9ari i raro i te mau whakaaro, engari
whakakorea kua hoki tatou -(% .. cc$$. :), haere mai hoki i te rangi, me te reinga. 7eoi, kia rite ki
te ari+ noa he poka ke ki te rangi e te reinga, ano he atarangi ng te marama ki runga ki a tatou te
reinga i te rangi, kei te rite te atarangi i roto i te whenua tahuna taahua.7e aha i pai te whenua,
kahore hoki he atarangi5 Ki te, i muri i whakaaro mua o te rangi i runga, te reinga i raro, kei te
mokow wehea rite ki a matou, ko te rangi i runga, i raro i roto i taua pinepine e whakamahia ana e
tatou te tikanga o te Zpper, ko Kura reinga, kia rite ki te Zpper ng Kura atu taime
untergeordenetes.
Ka taea e koe te meaK 7e aha te aroha noa o te Atua i roto i taua whakawa5 B ia ano
i te piha5
Mai i te aroha noa e e %epaki i te whakawa o te Atua, he mea3 pono maha hiahia ki
enei w whakah'.
6tiia i roto i te tika, ka rite ki kitea e te to tatou parau haapiiraa, ko te mea pai e
hiahiatia ana e te o te aroha noa, nui noa atu te nuinga o koutou e hiahiatia patia.
Me whai hara katoa te whiu, ko te tika tenei3 engari te hara katoa ki te murua3 tenei
titau aroha noa. 8a, ka kitea e tatou i te aroha noa i roto i to tatou tirohanga ano, e
kore i roto i tika o te tika, engari i roto i te viivii ore o te tika e kore e whiua ano, ki te
whiua, engari whiua kia me hanga i te tangata hara %aatiti4ai%aro. whiua te kino te
nuinga kei te tino kino, no te mea kua whakaaro reira ki te hinga i te tino ki a ia3otiia
e kore e i roto i te utu, engari mo noa te whakaaro ki o te whakapai ake3 ka murua
tona.
B kore te mea te mau irava o tenei whakawa, te tohu i te whakautu i whanganga e o
te kaupapa, ko te e kore tenei taha e kore i tawahi whakatau te tangata takitahi, engari
he mano rerek' ara, ki te mano pi4o, ka taea e te tetahi atu te kore tino toia, kia &iunga
katoa, me te whakarerek'tanga katoa, me nga mea katoa te k'mu o te whi ora, i
whakaritea anake i roto i te ahunga ki te whinga hopea, me te mehua whnui noa o
utu i te kaiaka o ia invio&ab&e. Ka rite ki te hEnuku te utu, kia rite ki whakaroa te whiu
te, i te nui haere nga tikanga o te utu, me te utu, me te pai taua mea o te kino, i te kino
reira kua ki te pai, a te atu tetahi ra o te tukipoto i3 me pehea ka wehea ng waenganui
i tenei ao, me te he papf ore te a muri, engari te nuinga tata nei he katoa te mea no
roto i3 8a e kore e te tangata i te reira i roto i teie ao, tino ki te titau i roto i te a
muri3 Ae, ko te whakawhiti ki te taahua, ano ki tenei te mea, te mea e kore e taea te
tutuki i roto i tenei whakaaro i raro i nga tikanga o tenei ao ki te hanga taea i raro i
ng huatanga hou. Mate he whanga i waenganui i tenei ao, me te ake nei, kia rite ki
te ahiahi i waenganui i nga ra e rua o te kaimahi. e Ariki e tu ana t9taha ranei i huna i
roto i te whare3 8a ka mea te kaimahi pai, e kore te Ariki, whakaaro ki te mahiK 6tiia
i kite a $howa nga mea katoa, me te tauhohe ki te kaimahi hoki mai ki te aroaro o, a
mutu ai ki a ia3 nei mohiotia inaianei i te mea kua riro ia mo te mahi i tona ra a kotahi
ano3 e kore e kia riro hoki ia tonu kotahi katoa te utu, te whiu3 engari ako ia i kotahi te
moni o te moni. 7e e nui eGpe(tant ki te mate mana4o o te hinengaro, e
whakarpopoto te uara ora mua i roto i te mati, he mati, nga kaute vornweg i roto i te
hari i roto te mamae ranei, he aha te mea ki te haere mai3 no te mea i muri i te p#kete
o tenei whi inaianei ka t9mata te utu atu ki te whakawhanake3 i nga utu o tona ora
mua, i te kino o te whiu mo tona ora mua i te oraraa i teie nei i roto i te pai te ora
rua3 engari ki te engari kahore he tino pai, me te kore e rawa te kino, te ora katoa i
runga i te utu me te i roto i te whiu o tona ora mua, a ka hanga hou iho ki te issuan(e
o tenei whakawa, me te k!mitimiti ki te te kanorau, me te whakawhiti, me te k'mu o
te ora, roaa te mea hou i roto i te ora hou, me te hou utu, tohe.
Kia mea tetahiK $ roto i te kore te katoa, engari te Atua whakaaro3 e kore te Atua o,
te utu, me te whiu zuw+gt rite ki te kaiaka3 engari e whai nga mea katoa o iho i roto i
te tereraa matarohia o te3 Me tetahi ki te Atua, e kore e whakaaro i te reira. A e kore
matou e, kaua e kite i roto i te Atua, i te utu Mure5
Ko te aha kia %epaki atu mau haapiiraa e aore r` e kore e mo, pea, me ng waea i
roto i tatou. Ko te ture nui e te nei tango te whakawa wahi ko, ahakoa e kore tona
invio&abi&ity te ture p#kaha o te tukanga mate mori, engari ko te ture ora o te nui
rawa 2a&tens wairua ano., e tereraa matarohia o te mau mea, te mahi, ko te pono i te
tatou ki te mahara te Atua hou, a ka e whai te taua ki te ahunga nui rawa o nga kkahu
runga. Ko wai o ng mahi hinengaro o te Atua reira i terironga, e te rite i o te
akoranga mori o nga nekehanga i roto i to tatou tinana, i to tatou roro, i terironga
reira e te taua, he ora na o te akoranga i raro i te mana o te wairua, i te wairua
anake. Pawa i roto i ta tatou haapiiraa e te whakawa e tia4i ia tetahi, i roto i te
hononga tino tino mo e %inanga&o, me te hua o te Atua, he nui atu tino, e hohonu nui,
pera i roto i te tahi atu mau haapiiraa e rave rahi. 8o te mea i roto i te tahi atu mau
haapiiraa e tei te whakawa i runga i te hinaaro o te Atua i te pai, ki te ahua, kia rite ki
te mea e kore e taea e ia te hiahia, i roto i to tatou engari te mahi ratou ki te hua o te
iho hinaaro o te Atua i, te hinaaro nei e ia, no te mea he pera te reira i roto i te hua o
tana i pai ai takoto. 7e ture na invio&ab&e o to tatou iho ora i te pae varua, e ia tutava i
te mea, engari he pera e kore te ture mate, e totohe ana to matou whakaaro ki te
whakatairanga i nga tikanga o te mea tika ki a ia, nga tikanga o te mea hoariri reira, i
roto i te tahuri otohe, pera invio&ab&e ko te taua ture i roto i te wairua o runga, ko te
Atua, a ka he ka taea no te mea e kore e mate, engari ka rite ki roto ia tatou i te
r9pene, me te parau tumu rahi o tona ora, e tohe, ratou ti4araa i ano. mehua hopea o te
pai me te kino i roto i te ao, ko te pai ai riri ranei a tae noa hoki e kitea e te Atua i roto
i reira, engari ko te rite ki te waimarie me te aitua, ko tona puna ko te pai me te kino i
roto i te tawhito, me te Atua o te Atua ao e mau ana, i roto i te nananga tika tenei. 8a
hoki, he pnga pai me te kino o te Atua ki a te pai, ki te kino i muri i te waimarie me
te aitua, tona puna i roto i te katoa, mehua. 6tiia i te mau hopearaa pai, ki te kino o
tona anake ta whakawhanakehia, a ka ua tu4ati i enei i roto i te maha ara, me te
korikori ai, me te pai i ng pnga pai me te kino. Ahakoa e kore matou e haere ki tonu
tika tonu hoki ta tatou opuaraa, ki te hi4o Da tatou i te meka i te haerea he pai ano he
katoa, pea ara etahi o nga whinga he i roto i te haere taiawhio ratou. Ko te iti te Atua
me tona matauranga nui tonu i nga wa katoa ki te whinga o tona whakawa e haere i
runga i, anake e reira t9mata nga wa katoa, i makona ai i te reira ia i roto i nga mea
katoa i te mea invio&ab&e. 6tiia ki te mea ko te invio&ab&e Bndgere(htigkeit momo te
tahi mea e p ana te ture ki te hua o te ite, me te hinaaro o te Atua i tenei, na te
akoranga me mediations katoa taua pai ki tenei ture.
Ko ano kore e watea ki to tatou utu a muri ake, ki te tango ia tatou tohutoro mohio i
roto i te whakaaro, me te mahi ki te Atua, kahore ranei. e hinaaro nei te reira i te tahi
taata e mea, ki te i oku mahi utu i te ona mau hopearaa, ka pena ano anake hei reira e
nava4i, pai ki te mahi i nga mea katoa, a ka te mau hopearaa pai ka hoki ahau ki te
taua ranei e ahau tango i tetahi take tiaki a te Atua, whakapono ana anake i roto i te
Atua. 6tiia kia taea e te tangata te korero e mau i te whakaaro i te katoa mo te ptea i
waho te wahi taupatupatu te manawa, e kore tatou nei e whakarongo ki te mau hopea
o whakaaro, te tangata e pupuri te Atua, mo te whakawhiti te ao, me te tereina o
whakaaro o ana mea i hanga pea atu kia pai whakaroau taata engari, e kore matou, i te
tetahi ora i roto i te ao, te Atua, he raranga, me te p#huru to tatou whakaaro i roto i te
Atua, me te Atua, i roto i ia tatou ia ite. Ko te whakaaro i whakatutuki e matou, te
takitahi, ki te Atua katoa, te tahi mea mau, e he mau hopearaa e tae ana ki te taahua,
ki runga ki, mau hopea e nui m! te whakaora i to tatou i runga i, pera me te whakaaro
iho tino atu i te ahunga o te Atua e rite ki te whakaora teitei me te whakamutunga, me
te puna o te ora. Know&edge e meatia e tatou ki te Atua i te mahi pai nui, me te mahi i
roto i te aroha mo te na ia, e te ara i te rawa, ki te e taea e maua mai ki te tangata, a ka
waiho utua te teitei, ki te ra kotahi, e haere mai tatou i te Atua i roto i te hononga atu
matau , rite inaianei, ka taea e koe oaoa i te tikanga o te kpasW ni oti, me te mauruuru
o te kia teitei, koia ano tetahi e mahi ana i te pai mo te tahi atu mau tumu. Ano,
ahakoa ka reira tona utu3 ka utua e ia kia rite ki tika taua mea3 engari te hunga mahi te
Atua ki te aroha, ka hoko utua m te utu B noho ki te here o te Atua i roto i te mohio
ano i roto i te tikanga kpasW ni na parakore unadu&terated, pera me te kore e kore e
whiwhi ai.
Ko te rerek'tanga, ki te koutou e mahi i te mea kua patua ana e koe ia te Atua i roto
i te ngakau, me te ngakau, i, e aore tika ki makona i te titauraa i te whakaaro ki
titauraa tono waitara o tona aroha o, a mo te wehi o te taua i matao te pnga whiunga
ia o te %atiraa ratou kia ao mate, Ko te taua ahakoa whakarato te tangata pai a $howa
ratonga i roto i te, i roto i te aroha pono hoki ia, ki te hinga ia prurenga, ano he
pononga o te kirimana i tuhituhia me te hoki he wehi o te whiu o tona whati ranei. Ko
te tetahi whakamutunga ka whiwhi ki ta te mea i raro i te kirimana3 engari ka riro ia
ano hoki te aroha o tona ariki i te tuatahi, a ki te tahi mea i a ia e kore e anake i roto i
te whanaungatanga i tino tikanga me te mahara, te mea e kore e taea te atu ara
whakaaro, na reira mauruuru noa i muri ona uara pono3 engari puta ano hoki e tika
ana ki te hononga tino ki tona ariki i roto i te t#ranga pai o waho, ko te atu e taea e
kore toa. Ko te whakapono i roto i te i te Atua te pai, me te Asso(iation i roto i ng
whanaungatanga ki a ia te mau huihui ki te hua katoa o te oaoa i roto i te ao kia rite
ki nga ng tino whnui3 8a te tangata e wehe ia ia i tenei whakapono, enei ng
hononga i roto i tetahi te %aatura, te kupu se(retes i roto i tetahi te %aatura i Mitgenu
tenei huru oaoa3 i te mea kua kite i konei3 engari te ra kotahi atu.
Ko pehea i taua haapiiraa tumu i roto i te Karaiti wera e kore te takawaenga o to
tatou whakaoranga, me to tatou kaiwhakawa e taea5 e hinaaro nei tatou ia riro ei tata
no te titiro i te wahi whakarpopoto tatou i nga whanaunga i waenganui i to tatou
parau haapiiraa ki Karaitiana, ina koa i roto i te kanohi.
ukua tonu whakaaro o mua, he whnui te whanaketanga i muri i ng ahunga
maha. 7iahia ana ki te hoatu kahore p#naha konei, engari aparau i te anake etahi o te
tata ano matou.
Pere nga mau hopearaa o te mahi mohio te tangata kotahi nga&i indistinguishab&e ki
te pnga o te toenga o te ao tahi, a te aha tatou e hiahia ki te ttai i konei i raro te mea
ta, tei reira ki runga ki ia tangata3engari he tawahi o te katoa ite tonu kahore he ttai,
ako. Ko te mau hopearaa o te mea katoa i konei whakaaro ki te mahara takitahi, kia
meatia, i tera taha o te whakatika i te mahara takitahi taua ano, e kore e peroo, i roto i
te ao i waho, engari tetahi wahi o ratou ng pnga pai, ka haere tonu pai
disharmonious ranei i whakaritea tetahi wahi i roto ano ia.
Ko te pai ai, ko te mamae, te oaoa, me te oaoa ore, meinga e e to tatou mohio te
mahi iho konei i roto i te tahi atu, e %aaite tatou i rite to ratou ake i whakaaro ai, a hei
mamae takitahi atu ake te oaoa e te oaoa ore i roto i te ake3 kia penei me matou e
%aaite i te mau mana4o i hanga ki te taha o tatou i roto i te tahi atu, pera nui kia pai ai,
me te mamae puta ki tua atu hoki tatou i roto i te rtou 'r atu, atu i roto i a ratou i
runga i tenei taha, engari kei te ua ite tonu e matou kia rite ki o ratou. 7oki rite tonu
ki te ngakau o te tangata pnga kei konei m te pai ai te mamae ranei, he pai ki te
ranei, aimro ki te mea e hanga ana ia ia i pai mamae ranei, i roto i te !wehenga ki te
rahi o te pai ai o te mauiui ranei3 a te take riro mohio rongo i roto i te taahua, i tenei
raupapa pnga kino ranei i roto i te taua ranei rite ki te taua pouri. 6 manaaki katoa, e
ahu i roto i te iwi, pera taka hoki te ra kotahi ki runga ki a ia3 engari ano hoki o te
kanga katoa. Kanga katoa i huaina nei ko muri i ua te mate e ia3 nga haamaitairaa o e
kore e iti iho3 engari ki te i huaina ki te mea i muri i tetahi mea i roto i te kupu - he
aha ki raro i konei ki te mahi marie rite ki te hua o ana mahi mohio i roto i te oaoa, e
te mamae i roto i te etahi atu, ko te tika mea na ata i roto i te oaoa e te oto i tona
oraraa otherwor&d&y haere tonu.
8a inaianei ano whakamrama nga hara o nga matua ranei whiu pehea te tawhiti i
te Atua i roto i ta ratou mau tamarii. "akia iho e ia i roto i o ratou tinana, me wairua
tika nga ng mtua ratou. 7e aha i ite kino i roto i te mau metua i te mau tamarii a te,
B rata ana whiu e taka taonga ki nga ng mtua. "era i te matara o te kino i roto i nga
tama a te mau metua, tei ora matau, ara nga ng mtua tutuki te hua kino te ora mohio
ra kotahi tenei kino. 7e pono kino mo nga tamariki, ki te kakahu e kore e te kia te ao
i te mau rave4a i roto i te ano ki te %aatere i te kino katoa i tetahi ra mo te pai. Kua
tata4itahi o tatou ki te e waha ki te hapa o te tawhito3 kia whai whi te katoa ano te
tahi mea ki te whakamarie mo ratou, a ka ki te whakapai ake, a ka kua powered by te
kia te ao ki te rave i te reira. Ko te whakawa ke o te kia ao e riro te reira ki te e pai ai
ia vetahi A ia %aaite i te whiu o ta tatou mau hara, a ka he tetahi e me e kakahuria e
ratou, i waho e noa to tatou ki te kakahu i te reira ki te.
Vtahi ta whakaarohia, tenei ranei e kore e no engari i raro i tika i te ari o tona
ohipa, ka taea e ia taua mea no te mea te utu ia he p+rurenga3 otiia e kore e here ohipa
ranei, ki te e ia te mahi pai, na kei te kotahi oaoa i ia te papai katoa o ona mau
hopearaa, a ki te kahore ia e, e te ra kotahi ite e ia te puta, ki te kahore e tangohia e
ia i runga i tenei mahi pai e p ana ki te tono te w whakamahia, me te kua moni ki
tetahi.
Ko te penetration o tenei tino tangata ake kitea te manawarE kaha ki te whakaaro i
te mau %aahopearaa katoa o ana mahi m! ng 'tahi atu, me te mo te heke mai, pera
me te mea i ia ia tetahi ki tenei, a ka heke mai tenei ra kotahi e waiho i te hakari mo te
ki a ia, ki te hanga i te aroha ki a ia tona hoa e kore rerek'tanga i waenganui i tana,
me tona oaoa. 6tiia i roto i te whnui e kore e taea e te mau hopea o ng mahi i roto i
te takitahi pai-tatau, ka pera ka riro ia ano e ia te take kaha ki te titiro m! ng tikanga
e te %aatere i tona whanonga puta noa ki te hua pai, puta noa i3 a te mau parau tumu
morare e ki te whakah' ia ia i roto i tenei whakaaro kia rite ki te teitei, ka tino nui, me
te mea i te taa e to ratou haapa4oraa u ahakoa maha pai hopoi mai te tahi mau huakore
kitea i roto i te ao, engari ki runga ki katoa nga painga pono, me te tawhiti-pa. 8a ko
te ako ia %aatura i enei ture e kore te whitiki rite h!h ia, engari i rite ki te aratohu tino
ki tona dereinstigen me te painga mure ore, atu i te mea ta ratou i i pono i te
timatanga. ena ko tenei e matau hoki ia tatou e te hunga e ratou.
$ roto i te whnui, anake te tangata i roto i te taahua, te ai he wehi, ka t#turu
karakia, he aha o nga mau hopearaa haumaru, me te maoro hua he i roto i te whnui3 i
runga i te ahua me te kkahu e taea pnga matap!kere te tika ana anake i roto i te
haere, me te rite te tupono noa i roto i te taahua,, a he taumaha na reira e kore ki te e
whakahaua ki te hunga. 7eoi, he mahi tika o te huru i roto i pai i roto i te te
haapa4oraa p#mau ki ng mtpono morare noa te p#take haumaru tonu maitai, ar, te
oaoa e te hau i roto i te hua katoa o te ao, te whakarei ake i ng putanga he. B kore e
taea e te tangata te tatau i te e te tino pai utua katoa kotahi mahi pai i te reira wehe
etahi ra. Ko wai e mea, e nga ngue pai, he aha karanga ratou i te reira, tangohia
wehe, te ao, a reira ia ratou, nga kaitapere, etahi ra hanga ia oaoa5 Ko te pono te pai,
he mea anake i roto i te horopaki o te katoa me te i roto i te marama o te mau
hopearaa katoa mo te katoa. 8a ka pera he mahi, ara, ki te tangohia takitahi, kaua ki
te rerek'tanga atu te pai whaihua, engari kia rite ki te hua, te mahi, me te tonu o aua
mau ti4aturiraa, te mau parau tumu, me tikanga, e ko te haumaru tino noa, me te
turanga dauernsten o te kwanatanga oaoa o te ao, tae noa hoki te kaitapere i roto i te
katoa ake haamaita4i, kia rite ki te angitu o te mahi, tata4itahi whakaaro, e taea e te
reira %i%i ki. 7ea noa ki te whakaaro, e kore e noa i te mahi o te hinengaro, engari ko
te ngakau ano te tahi mea e te mea rite ki te mau i ona mau hopea tino mo te taahua,,
pera me mea e matou, ake e anga ana me te i runga i te !wehenga te Atua te %aatura,
7eoi, ko te mahi waho ake ausia.
"ea 8o whakapakoko tika atu ki te mahi i nui ake ki te pei atu i tetahi taha, ki te
ttai i te whakatutukitanga whakamutunga me te motuhake te nuinga o ta tatou mau
ohipa takitahi tino, ki te hiahia tatou i ki makona take motuhake, me te hinaaro i tera
taha o te urupa, engari e kore %aaararaa noa ake, e kore e tatou i to tatou whakaoranga
teitei me te hopea i runga i te ttai o tetahi angitu tino takitahi, whakawhirinaki o
matou tumanako katoa i runga i taua3 anake i roto i te tino whnui, teitei, me te
whakamutunga tikanga o kia whakairi e matou ki a ratou whakaora3 8ga mea katoa
/pe(ia& te mea ta tatou e tutava no te, e nehenehe kore, nga %aahitiraa kotahi i runga i
ai ai kore mahi tatou iK e kore, anake e kore e taea te p#kete i runga i te tino noa, te
whakawa teitei me te hopea kore kore. Ko ki te mea motuhake e whia tatou e kia,
engari ki te kore pera iti noa, me te ake matauranga, te ngarahu, te ngarahu, te ngakau
nui, te aroha e rapu ana tatou, a te atu e tomo ki roto ki te tikanga whnui o te pai3 a
tae noa ki te kore reira, ka tonu e mau tatou i te hua o te tahi taata mohio i roto i te
tikanga pai o te kaha i roto i te taonga o roto o reira, ka mau ia tatou te tahi atu angitu
whanui.
Kia whakahe te reira e konei tohe ahakoa o nga painga e takoto ana, e ka kukume matou i roto i
te mahi mo te pai o te ao kotahi, arahi i te parau tumu pipiri. Ko e kore tenei siokitW, e hiahia ana ki
te whakatika i tana waimarie i roto i te mahi mo te oaoa rahi taea o te katoa, engari kei te nui rawa
te tikanga o te aroha oti tino. Kei te te rapu anake Bgoism ki te whakarewa i tona waimarie i te utu o
era atu oaoa3 engari unu tika te reira parau tumu e to tatou parau haapiiraa. Ko rerenga ketanga i te
institution pai i roto i te ao, e kore kia whakarerea te mahi i roto i te tikanga o to te tangata ake, me
te toko i te ora whnui i roto i te meka i te mea e tango matou i runga i te taahua, huri noa te mau
hopearaa o ta tatou mau ohipa te %aatura, a te aronga ona e to tatou haapiiraa tumu tika na ka
karanga pai i whakaturia. "ea e te t9matanga, ka hiahia te whakaaro kouma e rua i te whakarere, e
hiahia ana ki te hokohoko mo 'tahi atu, me te hiahia ki te riro hoki ratou3 engari ko te whai i rite o
to tatou tirohanga, me te penetration kupu e kore e taea e haere i te whakarere. Ko wai i roto i te
hinaaro e mahi e p ana ratou ki roto ki mua, me te whakaaro ki te mahi ki etahi atu, ko roto i te
muri, e kore he tika i roto i te t#ranga ki te e me whakarato te reira i to tatou tirohanga. 8o te i taua
prepending ano ki te tika i te mana i taua i runga i te mana4o, pai, me te mahi e kore ano te ao e kore
te kaiwhakaari ia ma&ui pai te parepare whakamutunga.
e reira i teie nei titiro pai, i te %au%aa, te tikanga me te mahi i hoatu iho e ahau i roto i toku
pepa M$ te pai teiteiM rite te runga, e kore e i roto i te pato4iraa, engari ki runga ki te tikanga mahi
supp&ementation o te ture ,hristian rawa ranei mo to tatou ora i mua nei. enei tikanga ko e ti4a ia
tatou ia na nui e pai ai te oaoa ranei titiro rite taea i roto i te katoa o te w, me te whi ki te kawe, e
ng te tino taea hoki te runga, me te dauernsten puna noa o te kwanatanga oaoa o te ao nei i te
ano. 7e aha te mea inaianei te ao toa e matou i roto i tenei hononga, riro matou i te ra kotahi i ia3 a
ka mahi i rite ki tetahi i roto ia tatou, te ao, me te Atua i te wa ano pai3 no te mea whai whi te Atua
i roto i te hua o te oaoa o tona ao ara i roto i te ara tino whnui. Ka mohio te reira tonu e ki te
matau i raro i pai ai, me te te oaoa hiahia noa, me te waho oaoa e kore anake.
Ko te tikanga aroha, me te mahi peu maitai anake hoki ona ake whakaaro ki, e kia he kuware
kau rawa, ki te kahore te viivii ore e matau ana ki a roaa ia tatou e te here nei tatou ia ratou na me te
mahi. Ko tika koe i te meka tino e kua ng te aroha, me te mahi o te viivii ore i waho ttai whakaaro
motuhake katoa mo tatou ki te ttai i te whakaaro noa mo tatou i tahaki. Ko te hoki taua aroha o te
hoko nui o te iwi ka taea e ia i te tiaki siokita, me te haumaru katoa o te pai tino i roto i te mure ore
katoa mo tona whaiaro. Ko mrama te tangata tikanga, te mahi, me te aroha peu maitai no te ona
ake whakaaro ki, peraK "ra(ti(e ka aroha ki a ratou, engari e mohio ki a koutou, e whai koutou kino
mure ore o taua mea, na riro ia ia i roto i te absurdity ari, me te mahi i te wa ano3 i roto i te ari, no
te mea taa reira i te hi4oraa maitai no te peu maitai i roto i iho, huakore mure ore no te te take whai
viivii, i roto i te whaitake, no te mea ka ui te reira i te tahi mea o te hua o te tangata i muri i te
taea. 6tiia, kei te maha mohio ki te tikanga i roto i tenei tikanga heahea.
B kore e tono to tatou parau haapiiraa i taua tangata kia atu, ano tenei patunga tapu te ao ki te
taahua,3 Ko nga wahi katoa o te ptai, kei te riro atu te mea katoa, ki te te t9matanga koutou atu
mahi, ko te k!rapurapu te hua o rnei koutou neke inaianei. Za hinaaro te tangata ki te ui ia tana
mahi ki, ko te tino hari ranei kore inaianei, pera kia ngaro ano he anake katoa. _ust hanga te tangata
kahore tauhanga kotahi i te mea, tino e homai noa, he tauk9 whnui, ture tikanga ki te hanga i taua
%au%aa ratou ranei. e kore e ki te e kitea te reira katoa i roto i te ttaitanga. -,. .. toku pepa M$ te pai
teiteiM p O1)
Mea ahau, kawea to tatou tikanga i runga, ka rite ki te nui anake waimarie i te katoa i roto i te
ao, i nei rere o mua nga mea katoa i te iho, ko te noa te tikanga mahi supp&ementation ranei o te ture
,hristian runga, i te, e te Atua i runga i nga mea katoa, me te hoa-tangata tona rite tonu e ki te
ia4na te aroha. .arerei tono e rua anake i taha rerek' tahi i roto i te tikanga tono ano mo te
whakaora. Ka tutaki to matou tono whakahaua e te i roto i te ara ano tino whnui, me te i roto i te
taua tikanga rite te whakaaro o te mahi, pera me te Karaitiana i runga i te ngakau, i nei tatou e te
ohipa, a anake mahi i taua tetahi te whakaaro i roto i te p ana ki te whakaaro, wirt&i(h te whaitake
whakaritenga. 8a ia o e rua mau %aaueraa takarepa ki waho o te atu. Ko koutou e taea e whakaaro i
roto i ia o te tahi atu mau mitverstanden e rua ng ranei.
6ia mau, te tuatahi tonu mea whakamiharo i te mau %aaueraa Karaitiana, te mea e ti4a ia tatou
ia rave no te aroha i te Atua, me te whakaaro ki to tatou hoa tangata o. A e taea e whakahoki he
kupu hei whakahokinga whnui, atu ko to matou matua. 7oki he te hua o te aroha, ite i te oaoa i
roto i te whakatairanga i te oaoa o te tangata e aroha nei. 7eoi, e kore e tatou e %aaitoito te reira ia,
na e hiahia ana koe ki te waiho a ia, engari ka taea. Ko te hua o te oaoa a te Atua, otiia e kore e taea
e koe te whakatairanga i te tahi atu, e kore e taea e te Atua e rerek' ki te e pai, kia rite ki i roto i taua
tetahi whakatairanga ana i te hua o te oaoa o tona ao, me te hapu meka mea, mai mahara te Atua
ano inbegrei%t mahara katoa o te ao, me te hapu mea3 a hoki, ki te hiahia koe ki te whakaaro o te
Atua i runga i te hua o te oaoa o tona ao i roto i te tikanga o te hanahana e kore e ia ia mau pa ki,
engari e taea tona pai ano i taea kia reira ui ki a ia, kahore atu ture, pera me to tatou ranei te tono
tika rite taua, ia tatou ki te tona haapa4oraa pai tika pai tana i pai ai. 6tiia ki te mea i roto i nga
kkahu, ki te utu tatou i te taea nui i roto i te whakatairanga i te hua oaoa o te ao, a ani i to tatou
ahua iho o te oaoa i to tatou mau taata tupu i te taumata i taua anake i runga i, ia ranei hiahia tatou
tonu anake i roto i te runga i, kia rite ki te oaoa o te ao win ake ake ake te huatangaK Kia i te kotahi
rite tonu ki ta te taua a matou ngue, engari ka taea e te aroha i nga wa katoa ki te 'tahi atu tatou i
roto i te subordination ki te aroha o te Atua, nana nei i te hinaaro i te oaoa rahi taea o te hiahia
katoa. 8a to tatou tono tonu te mea kua huna i roto i te ,hristian kua. 6tiia e kore e mahi ia tatou
noa kia rite ki te take, engari kia meinga i te mea o te ngakau i tenei mahi o te hinengaro pera, no te
mea te kore e riro te reira ara e taea ki te whakatutuki i te taea nui ta to tatou waeatanga tono, a pera
hoki i roto i to tatou tono hoki huna nui, ng te ,hristian, e karanga ana i runga i te aroha rahi taea,
mo nga meatanga kotahi.
Ki te whnuitanga o te Janges tupe, i runga i nei i te whakawa e wahi, no ki te
meka i hohoro e rere atu inaianei iti o te tua, ripeka ki runga ki a ia whanga o tona
ora i te aroaro o te mate o te tangata, a tona mahara e ara mai anake inaianei mo te
toenga. 8a te mea matap!kere ranei kei te tino i hanga e ia o te tahi mau %aahopearaa
pai, ahakoa kino o tona hokohoko3 Kei te wahi kua haere atu ratou i tona mate. Ko
runga i etahi whanga, ka pena ano tupu mau hopearaa tawhiti, makona i te whakawa
ano he katoa. Ki te te whiu mo te tangata kino i roto i te taahua, e kore te taua pera
tae noa rite e me tana i pai ai-kino, mai te wahi o nga kino e taea e whiua ia, kua
haere atu, na e tonu ia ki te hara tae noa ki te kino, engari te kino ki runga e nga te
tipu3 7eoi kihai i kitea i te pai rite ki tona utu, na te manawanui roa ake i roto i te pai
e whakapai ake an! i anake nga tikanga o taua utu. ena ko tenei tonu, tupu i te mau
hopea pai o te mahi he pono atu whakaturia i roto i nga tau ae atu na i runga i te w, i
te ake i roto i te tikanga o pono te pai, i te pai i reira i roto i te horopaki katoa, a te
tino, me pono te pai reira me kaua e manukanuka, e kitea ia maumauria tana utu kua
ki runga ki te urunga ki roto ki te ora, me te inaianei kua ki te tatari ano tae noa ki. $
te utu o ng mahi takitahi, engari kahore e tatari ana tetahi. Ko te kino, engari kua
hoatu tonu i roto i te taua w, tae noa ki tona w mate, ki te whakamarie mo nga
hopearaa o ana mahi kino nui taea, me te ki te whakaora.
2aho taonga, kei tua atu ia tatou i konei i raro i roto i te runga i ano i roto i te
taonga waho -te mea ara hngai ana tenei i roto i te ake) tae mai ki !, no te tohatoha
matou i roto i te rironga ranei i roto i te whakamahi o te tao4a no te ao i te mahi aroha
i meatia ki te waho3 a hoki i roto i te taonga i roto, kia rite ki whakawhanakehia
matou i whakaaro, te ngakau, ka, peia i roto i te hoko i roto i te whakamahi i te
tikanga pai, me te hanga e ranei. 8a pai, te rironga me te whakamahi o taonga tenei-te
ao e karakia i roto i te a muri e rua taha. Anake ehara i te mea i runga i te taonga me
te te rahi o te taonga iho. A ahakoa tetahi ki katoa o tona mahi e taea kawea anake
ratou mauiui i roto i te ora, me te kore, kua he te kainoho o mahue, ko te waikawa ake
ki a ia, ko ia ki te tiki i roto i te ora, i ia te mahi atu ki te whakawhanake ki roto ki te
ao, he taonga nui atu e kite ana ia i te mau hopearaa o tenei mahi, ko te mahi anake i
roto i te tikanga pai, i roto i taua ao i reira te mahi e kore e tika i te utua atu-te moni o
waho, engari i te mau hopearaa o te raveraa i. Ahakoa e kore ia e taea te whai i konei
enei mau hopearaa, kei tonu ratou ki reira, a me ki reira. Kia pehea te nui nga taonga
ka ia, rite te hunga taonga marara ngwari me te horihori riro3 e kore i te katoa i nga
taonga whiwhi ai tatou e no to tatou ki whaiaro, ka pera te mau hopearaa o te oraraa o
enei taonga e kore e taka taonga ki to tatou huru. Anake te tiaki, me te mahi itoito i
noaa4i ia tatou te ki a ratou, me te tikanga i roto i ta tatou e %aaohipa i te a ratou, Ko to
tatou huru, a e taea anake ki te mau hopearaa i ona kotahi te utu taonga i roto i te
whiwhi a muri ake nei3 nga ringa kua reira, engari i konei i roto i te tahi mau rave4a
noa pai atu i te tangata taonga, no te mea ki pakeke te mahi, te itoito, mind%u&ness, te
tautooraa o ope katoa wairua, me te tinana whakarewahia he karanga e kua kore te
tangata taonga, ko wai te mea anake rawa ngwari i whakapohehe i ona ringa i roto i
te ki te waiho i te uma, me te whai whi ki te ake nga ahuareka ki te wareware i te he
o te etahi atu. B p ana 'tahi kupu whai tikanga o te Karaiti ki te manaaki nui o nga
ringa i roto i tenei whakaaro i mua i te ao i mua. 6tiia ki te mea i nga ringa ona ope
whakamahia konei i roto i te tikanga kino, ko ia kia rite ki te pai kia rite ki te mea i te
tangata taonga tetahi ra ki te oaoa i te hua o reira kino, a ka ki te he, he tangata
taonga, a i roto i te noa4tu o te whakamatautauranga i te tukunga a te taonga o te
uruhanga, ona ope whakamahia nui, me te pai, me te maia te tikanga, ka pena ano e ia
kokoti hua %aahiahia, me te taonga hoki. 8a e rua hanga e taea katoa rawakore, he
manaaki i te mahi i roto i te ara tika, nga teka, pee i te karahiwi, kia rite ki te taonga i
roto i te e hopoi mai e ia he karahiwi i roto ki nga tikanga o te mahi.
"ro%it i roto i te rota k'mu, me te he hoki to tatou taahua, tata tonu mate anake. Pewa te nuinga o
p'r atu win konei i runga i te whenua kia rite ki te riro reira, engari tino ki te mate, a ka rau tonu te
puta. Anake ki te whakawhanakehia te toa, he mahi atu whaihua i roto i te whakamahi o te te pai,
kia rite ki mau e whai i te rironga utu, ka hoatu e ia ki a ia i te taua moni3 engari ko te te pai
e%%ort&ess he pai ake ki te whakaiti i te mahi hua o te tangata i roto i te whnui. Mai, ano, ka taea e
riro kotahi anake mo ia win i roto i nga k'mu, e ngaro tetahi 'tahi atu ranei, ko te hua o te oaoa i
roto i te ao, ko te he pai i taua e kore e whakatairangatia ana puta noa i -rite tohua e te mahi whai
hua e te take), a e taea ana e ia i runga i te hua pai i p'nei i roto i teie nei ao kahore he hua pai i roto
i te taahua,, i tika i reira whiwhi ai ia kia rite ki te J&E(ksgut, manaaki i nei e ia i runga i te hua o
te ao, me te tonu i roto i te huru pai. Kore whakatakoto te hopu, me te whakahaere i o te whenua te
tikanga mua i te mahi whai hua3 no te mea kia rite ki te ture o te takoto tangata e kore e taea tetahi
riro tetahi i roto i te tikanga, me kore atu taonga e te utu o ng rauemi, me ng mahi i te taua wa i te
koki rerek'3 Jame, tinihanga, tahae, engari hanga he okotahi.Ano, Ko te tonu he rerekFtanga nui,
ano he kaiponu, me te rite te tangata ki tonu i te tangata, me te aroha Ka hokona, me te whakahaere
rawa. Ahakoa te kaiponu ko te utu o te mea kua pai i reira pai, a ka i roto i a ia, e kore e akaaka. Ka
ite e ia te utu o tona mahi tamau, me te nohopuku,, e kore anake i roto i te mau hopearaa o roto pai,
engari ano hoki i roto i te pai weather, pera tawhiti ki nei whiwhi ai ia i te ao o te mahi, i ona rawa,
ka mau te painga, engari ano hoki i te angitu o tona pakeke, me te &ove&essness i roto i ite kino ng
pnga, a ka taea e enei mau hopearaa kino3 no te mea, ki te kahore e reira, na ia i pai kore noa i te
kaiponu, engari i te nuinga te tangata thri%ty.
Ko te ngenge ana, e taimaha ana,, tango i te mamae ai i te katoa te tamahanahana i
to tatou tirohanga, ki te kahore mau e ia tona pretty Leiben te itoito, me te karanga
Znuunu ki te kakahu i te reira tika. Ko te atu kua inaianei ia tatou ki te mahi e te ati, a
te atu ia %aaitoito ia tatou i to tatou u, to tatou mahi i roto, me waho, 7eoi, ko te kaha,
me te kaha, me te haumaru ake roto, o waho ki he katoa i roto i te tikanga taua, ko te
koa, me te maia, ko matou i roto i te tupu e whai ake nei te ora3 by katoa te kaha me
te mana e tatou i roto, a waho au%wandten i roto i teie oraraa ki te hinga i te kino
ranei, tae noa tika ki te kakahu i roto i te oraraa i mua nei, ano he # ki to tatou nei, e
to tatou rauemi i roto me te waho ki .errieres kino o tatou kia whiwhi, a, ka riro te
kino ki te mate, ka kawe i te e !rite ana te oranga, kaha e tika ana, me te kaha ia tatou
te uru rori. 6 te akoranga i te kino i te i te, he turanga t#turu i roto i to tatou mau taata
%aaotiraa mohio e kore e ngaro ki te mate o koe, pera me kaua te kino e tae mai i te
pai ai, e taea te patua t#turu anake i te pnga e te %aahepo i te i ta 3 pai engari nga kino
katoa, e he ng whawhai i runga i te whenua, i tika anake i roto i te hua motuhake o
to tatou oraraa waho ao, mutu o ratou, ki te tenei ara o te kitea, i roto i te tino i te kino
e p ana ki te mate tinana, me te indigen(e waho pikipiki ranei. Kite tatou i konei
runga i te whenua, engari he maha ki te huarahi o te mate, i te mamae rahi me te
raruraru memeha ka ngaro te tinana e te ahi, i kawea mai te mamae ki te r3 a pera, i
te whakangaromanga a to matou katoa i tenei-te ao te tinana i te mate, te mamae, me
te raruraru katoa ngaro, te ake piri ki tona oranga.
Ahakoa kia whakaaro tetahi e whakaputa ai ano he tinana atu tahumaero, i runga i tenei taha, he
tinana mate ki roto ki te taahua, ano he hua. 6tiia ara konei i raro i tetahi mate mahia e wawata nui,
ar, te uiui e te ratou mau hopearaa, kaua ki te ara. B mea pinepine e kore e taea kia te t9ariari tonu
ai te ora reira. 8a ka noho tonu te mate anake pera me te raruraru whakamutunga e e whakaarahia te
mauiui katoa, i piri ki te ahua reira o (orporea&ity, i roto ano ia e whakamotitia ana t'nei puka, me te
konei hoki %aa%ariu i te ora o nianei i roto i te heke mai. 7e aha te hua o tenei raruraru pana
whakahokia nui taea, kua pa ki mua -,hapter .8a .. :). 7e aha ta tatou e te mate tinana, he i roto i
te mate anake whnui mo te ora hakari, a kia whakawhnui i kahore mau hopearaa patho&ogi(a& i
tera taha o te mate, no te mea te mate he tika te kotahi whanga o te mate, i roto i nei i te mate, ki te
kore e mea katoa atu nga wairakau, abo&ishes iho. enei he p#kahukahu kino, me te reira hopoi
ruarua, na te mamae te pera tetahi mea ki te taahua,, te wahi e kore tonu ka hemo i roto i te tikanga
e rite ana inaianei. Ko nga disorders hinengaro, pera i reira he rerek'tanga. Ki te mea katoa i te pae
varua i te tawhito i4o, ka pera ano tautoko disorders hinengaro katoa i te pae tino3 engari ko te ptai
ko, ahakoa e p ana e te hunga ki to tatou 2i&&ensverkehrung -disorders morare), ranei i oke ai te
whakatau ia tatou. Ko te mua ki te kia ara anake i te kaha o to tatou ra i pai, kotahi, a e kore ko te
mate te tahi mea e, e taui i to tatou i te arata4iraa i roto i ano. B taea hoki e te raruraru o taua raruraru
anake te taha o nga whiunga o te ora i muri3 engari ki te te mate hinengaro, p'r i. tauira e te
wharanga matenga atu raweketia waho meinga ranei i roto i te mahunga puta, ka ara te reira i te taha
o te whakangaromanga o te matenga i roto i te mate.
Ki te mamae tetahi konei rawa kawa, na mea ia anake e ia, me te mea, he uaua anga
B rata ana te manawanui u o tenei mamae, i te tau ngu^, o ona mana, me te mahi,
7eoi, whakatakotoria te rino ki a ia ki te whawhai ki .errieres, ki te whakawehi i roto
i tetahi puka kino Ka taea e puta i roto i te ora a muri ake, ka titiro i roto i te
tataramoa e taea e kitea te wahi r!hi, me, ara r!hi e taea riro i te hua o tataramoa tika
nei i ahatia ia i konei3 atu te ringa, te tangata e hoatu e ngoikore konei mamae katoa, i
taka te mahi o tona kaha, kahore ahua ki te paruru ia ratou iho ki te amuamu, e ite i
to4na ngoikore i roto i te ora e whai ake nei a, ka matamua a wetekina ana ia o te mate
o te kino waho, engari i nga patu i te kino hou kia ngwari ake whakakitea e, pera me
i mea ai ia ia kahore i konei ki te whakatau patua i roto i tenei tikanga.
Ahakoa te si(kest nei e nehenehe e mahi i tetahi mea, e taea e tenei, e te mau ia i te
itoito e tika, tika i roto i te tino e kiia ra kotahi i tona itoito i ia i roto i ona mau
hopearaa tika mau nei. Kua hoatu ano ki a ia i roto i tona mate, i tona te mamae i te
whai whi ki te hoko i te tahi mea e taea te whiwhi i roto i tetahi atu huarahi. B ahei
ranei ia, no te mea tinana kino, me te ngoikore, inaianei tetahi mea mo te ao i waho,
me te reira te mahi i tana t#ranga waho ake nei i roto i te ora, na e ia pnui
aromatawai ko e kua inaianei maka ia e te Atua anake i roto i te t#ranga ki te mahi i te
tahi mea mo tona wairua, hanga ia paku te ra kotahi nga mea katoa Ka taea e hanga
ake hoki kua i taka e ia te mea i konei3 no te mea te hinaaro i kanohi ki te kahore atu
ki te e wehi.
enei kite tatou i hoki i te rerek'tanga i waenga i taua, e te kino-ka takahi ki ano te
ora, a ka mea e patu whakahere taua mea mo te pai whnui. Ko, ki te b&i(ks hoki
entrinnend te kino kanohi, tonu i raro i taua ano i roto i te ahua tetahi atu3 no te mea
kua mutu ia tona kaha te tete, me te inaianei puta ki nui haere te ngoikore i roto i te
tahi atu oraraa. Ko te pai tenei, ia %arii i tona utu hoki ia i whakahere ai ia ki te mana-
whaiaro tona whakaaro ki, ki te pai -o te kaha i roto nui haere rite i roto i te oraraa a
muri. Aue, te mate ki a koutou te hunga takaia te taura a tawhio noa tona kaki, ki te
whakaora ia koutou i tenei ora mau i roto i, i roto i pupuri3 e to ratou ausha&tet i roto i
toku pouri katoa, ko te hara, to haranga ranei tutaki ki a koutou, e puta ke ai koutou,
whakamarie mo te mea i roto i to koutou kaha, e taea e koe te kotahi te utu anake mo
te te mate, ka kore ai, te kore peke koutou i te ruma whakamamae noa i roto i te ruma
nui whakamamae, ai e ano koutou takoha ki te mau, no te mea kei te pera te roa patu
tangata meinga ra ano e uaua ana ki te e waha te kino, me mahi i te pai, kahore he
mate. B kore e hiahia ki te whakaora koe i konei, i reira te pakeke ana te ki haeretia
kaha whiu.
e hua nei i roto i te rrangi ki to tatou akoranga whakaako, ki te mea kua timata
te tangata nei i te mahi pai, nui, me te ataahua i roto i te tikanga ranei, hei te mea he
whare whai hua, he mahi toi, he momotuhi, ko te mtauranga o te iwi ranei te mea te,
na4u ia kihai i rite ki reira ki te mate i mua i ia i mahi i mau te tikanga i timataria i
ranei3 te ia i roto i te painga e manakohia ranei, e kore e taea e inaianei hua i te mahi
kia oti, ngaro hua mo te ao i mua nei3 a kia tino peia tenei whakaaro a matou, to tatou
taime i konei i runga i te whenua ki te whakamahi i rite taea, e kore e ki te tiaki hoki
reira noa4tu o ahakoa timata tatou te mahi tahi mea anake3 tatou i hanga e kore te reira
na tawhiti e reira hua noa, te reira te maua e hoki tatou i te ra kotahi kore ake he
hua. Ko matou hoki kia ka ngaro tatou i noa i te nui whanaunga waho i muri i te hoko
kia e te i taua ta4ehaohaoW3 engari e te tikanga katoa, i te hinengaro katoa, ki te mahi
katoa o te mahi i hoatu e matou i runga i te mahi, tae noa ki te te taua i mahue oti, me
te huakore ki to tatou mate, haere mai tatou i ki pai i roto i te mau hopearaa i roto, ka
whakaturia pai i roto i te hua i roto i te ora Ko te ki te whiwhi taonga hou i roto i te
tikanga taua. Ano, Ko anake i roto i te tikanga o te mea e kite tatou i konei kua
tenei. e reira e nehenehe ia tatou i taonga nui ki to ratou te hopu whakamahia matou
i uaua nui, ngaro kua konei3 te aha e taea e te whakangaro i te ahip Ko te mamae mo
tatou, engari kotahi anake puku atu, ano ki te %aaitoito i to tatou mau mana, mahue
anake nui haere to tatou rironga i roto kei te a taea te whakakapi i te mate waho.
B e titau tatou i te tetahi mea, noa tenei i roto i o te heke mai, kahore parau tumu
atu o te tika, i to te mea kua kaha i roto i teie nei ao ki tona otinga. 8a hapa whiu me
te te hara, ahakoa i roto i te rerek', hinengaro kahore whi 7uarahi, ara iti uruhi atu i
te hara3 otiia e kore e nei e whanau i te mau hopearaa o ona mau hape ki pinepine
taimaha nui ki te kawe3 a ko te hara i tenei whiu o hapa i te mau hopearaa e mahi ki
tika ki te whakapai ake i te hapa, ki te whakaora i a ki te rai i roto i 'tahi atu, me te i
roto i te w atu. B kore e ia rawa taea te, a pakeke e whai tatou i te amo i te whiu mo
te te mea puta tetahi o tatou kia mea he3 heoi e kore e i te mea he ptai ki te
whakakahore i taua kino e taea te whakatau te iwi i roto i tetahi o e te ara pera, engari
ki te kapo i t'nei meka i te pai, me te tikanga o te te raupapa ao huatanga pai patu
nei, i muri kua mua p&ane kitea he, e kino whakaara iho ona kino, me te whakaaro i
roto i te ritenga atu te pai. Ko e ko te reira pera, whakaatu i roto i te akoranga katoa o
te raupapa ao, a ta tatou e nehenehe pai kotahi te kino ko, e kore e hiahia.
8a rite i muri i te whakawhitinga i roto i te ao i muri, tonu pea i te iwi ki te amo i te
mau hopearaa kino o ratou mau hape3 e kore e taea, e kore i ako ia na pono ia ite i te
mana, ki he Karaitiana ia, ka hanga te z manoao. tauira o tenei iti pai atu i te
,hristian
tetahi)
, te kino ta ranei ki te whakaurunga rawakore, ka whina i te
whakaratohia Kua kawea mai ana mahi e mate kino i roto i te ao, ahakoa te reira
mtauranga, me te tipu kino e kore i roto i te nama. A ko reira kua nei he puku kei mo
ki tatou karanga i te ope katoa ki te karo i te hapa e taea ai, me te ki te arata4i ia vetahi
ka taea i te matauranga matau o te pai, te mahi i tona ara ake tatou e te kore nama i
roto i te ma, mrama, a tetahi kino i te hapa haere mai ki a tatou ki te ao, ki te kia
remunerated ka taea i mua i tatou i mate. $ roto i tenei te %aatura, e akiaki ana i to
tatou tirohanga ki te kaha atu i tetahi atu3 he anake rawa ohie no te ki te totohu i te
tangata i roto i te &aGity, ki te whakapono ia e ia te mea e mahi i te pohehe, aitua, e
kore e whakairia ki a ia. Kia kaua ako ano hoki e ia ape i te pohehe, me te hape ka
taea. 7e ngwari rawa ano te tikanga o teK Kati ra anake i ahau i ahau e kore hape3 e
he 'tahi atu, he aha te kino te ki ahau5 Ko te aha i taka e ia ki te whakapai ake i runga
i te atu, i taka e ia ki tona ake te huru i mua nei ki te whakapai ake. $ te wa ano kati to
matou tirohanga kotahi te pai o te whakamarie mo te tangata, ki te ia e ia i roto i to
ratou ngakau nui ki te kitea te pai, heoi ka mea, e kore e taea e ia te ape i te hapa
katoa. 8o te mea ki te whakahaua B ta anake tana whai mo te pono, me te tika, he
mea ki a ia pono me te whai hoki i roto i te ora atu ano he huaira t#turu, me reira e
taea te hiki o te kino rawa, te mit%Ehrte hei haurangi i konei, ngwari te ake, no te
mea te kia wh+nui puna o te matauranga hoki ki a ia i reira. Anake ki te kahore i riro
ia ara i te puku, te pai ai, e kore tetahi mea e mea ai ki te karo i te hapa, e ia i pai ano
hoki i roto i te tahi atu te ora e taea kawea kahore ki te %aaore i te mau hopea o te
hapa, a pai noa i te hua o te kino o Ka taea e peia ki a ia i roto i whakawhanakehia, ka
te hopea i.
;)
Mea atu koutou o te Karaiti -Luke ;1, N? N>). M8a, ko taua pononga, i mohio nei ki ta tona ariki i
pai ai, a kihai i rite ia ia, kihai hoki i mea i tana i pai, ka maha nga whiu ki, e kore e he te reira. e
mohio e kore i, i mahi i te he i tika ai te whiu, ka tukua e te torutoru tinihanga. M 8a reira hoki
mna kip
Ano atu huatanga o te whnui mahi pnga me te miramira ng tapaea ratou i roto i
to tatou tirohanga.
Ka rite ki te kawenata te oraraa o te taata i roto i te ora i teie nei, kia rite ki te waru
reira, pera me whakaaro mua, tonu ki te t9ariari i muri i whakauru i roto i te a muri,
me te whakawhanake atu. 7e aha kua t#pono i konei i roto i te aroha, e te whakatau
ano ki reira i roto i te aroha, te mea tenei e kore i whawhai a marie tona mauahara, ka
whai ki reira tonu whawhai ana ki waho, ka whakamarie ia ia, no te mea mauahara he
tetahi o te kino e whakangaro i te ona mau hopearaa kotahi noa Me. 8a reira ki ia
rapu, konei hoko aroha na e kore ia e tu anake, a rere ana i 'tahi atu i roto i te
taahua,. 8a tupato katoa, unre(on(i&ed ki te te wahi ki te ao i te ao i konei i raro, ka
kia whakarerea te tangata unre(on(i&ed ki te meka3 o te ngangare, i taka e ia, kua ki te
paremata i konei, ko te p ana ki te tangi ki te taahua, me te noa e karanga ana hoki i
tona whakatautika ki reira.
Ahakoa ki nga wairua o te ao tawhito, i runga i to tatou mtauranga inaianei kua
mana, ka haere mai tatou i runga i te urunga i roto i tata e p ana ki te taahua,3 engari
i reira he hononga ake mohio atu kia inaianei no te mea e matou, i roto i te taumata
ano o te oraraa rite ratou inaianei e taea ki te whakatau i to tatou hoa e haere mai ana
ki a ratou i teie nei. 8a inaianei katoa e rapu ana i te pai kaiarahi, me hoa i roto i te
hunga mate, me te nei e hiahia ana ia ki te mahi i roto i te ake hiahia. B taea e ia, na
roto i te hanga hoa ki o ratou whakaaro, mahi i runga i tona tikanga, me te pnga.
Ko wai e noho ana ki a ia tatou, a haere ana i runga i te ritenga o tatou, heoi noho i
roto i te hononga ki a tatou, no te mea i te te mea i mahi ratou ki roto ki a matou,
hutia ratou oraraa i roto i to tatou iho, a ma te aha mahi matou i roto i a ratou, i to
tatou i roto i ana mea. atou e nehenehe e kore e motu ke, ahakoa i tenei hononga e
he atu iti iho ranei, me te mohio e taea e. etahi whakaaro o te tangata kua mate, e
whakatika i roto ia tatou, he mea ano3 he a%tere%%e(t e waiho te tangata i mate i roto ia
tatou3 kua whai i te kaha ki te mahara tona, tei te mahara i runga i te a%tere%%e(t o tona
oraraa mua i roto ia tatou, a ka ki te kua mo4on@ tenei pea ona te aroaro kitea puku, kia
whakapono ai tatou e ranei e te whakaaro mohio o ia i te taua ia tatou hopoi mai i roto
i te tata ara ake oraora. Ko he distinguishab&e noa i reira. Ki te %aahaamana4o tatou ia
tatou iho o te taua anake i runga i eGterna&s, e kore e whai ia tatou ki te whakaaro, e
penei noa ta matou whakaongaonga i tona ngakau, no te mea kahore te mea i mahara
ano te hua o tona mahi mohio3 Ka taea e waiho e ia i reira ki a tatou rite te tangata e
matou e kite, kahore he tona mohio, kite tatou ki a ia3 engari ka oho ake he mahara ki
o ia i roto ia tatou nei kua ki reira ia i hanga e tona mahi mohio ranei ona mau
hopearaa i roto ia tatou, me te ti4aturi nei tatou e, i to tatou mahara me te mahara
p#tahitanga o roto i te mahi ano kia, a ko te ora ake ko tatou i tona mahi mohio ranei
ki runga ki maumahara rnei, ake ora, na reira te taua i roto ia tatou tahuri te te pnga
i roto i, i te ora ake, a ka tona mahara e whakaarahia e matou, a kua kitea e te
whanaungatanga i roto i ta tatou e whakaaro whakatau.
8a, ki te %aahaamana4o te tangata o te tupapaku aroha nui atu ora, waihoki ko te
hoki tenei e rite ki ora ki a ia, a na te wahine te tane, nana ra i kape atu i te aroaro o
ia, kukume e taea hoki ki a ia, a kia matau, ko te ake na ia ki a ia , ko te ake ko ia ki a
ia, a ka he pera mohio ki a ia, me te whakamaharatanga ia ano, te atu e hiahia ana ia i
tona hononga mohio ki a ia3 ae te hiahia e hiahia ana ia ki a ia te whakaaro ka rato ki
te whakaaro ia e p ana ki taua mea, a ka ki te ake hiahia ana ia i te reira, ka waiho te
tona whakaaro ake marama ki a ratou3 a ki te mea kua taia te kawa ratou katoa i to
ratou oraraa i ki te mahara, ki te mahi i roto i tona wairua, ka tonu noho tona ora i
roto i te atarangi, ka tino mohio o to ratou hononga.
enei ka puta ki a matou i nga huatanga ataahua katoa e p ana ki te waka o te ora
ki te hunga mate. B kore e te mate i matara atu ai ia tatou, pera me tatou i te nuinga o
whakaaro, e kore e pera me matou i herea i roto i te rangi tawhiti, engari tonu ki a
tatou ki etahi wahi, engari noa rite ki o ratou pnga ringihia roto i te kingitanga te
%enua, tahuri haere tahi reira te konei, a ki reira, a ka kotahi o nga morehu i konei, me
te tahi atu whakaaro o te taua mate, ka pera ano tenei mo e rua3 kua rite i reira, wahi o
te omnipresen(e o te Atua.
ve ti4aturi nei tatou i ki kia anake, a kore ana e ia., Kei anake matou ki a tatou, me nga wairua o
atu atarangi nga ngongengonge, nga rewera tawhito, ranei o matou mau orometua haapii, te mau
hoa, hoa whawhai, toi, Mibi&dner, a he mano te mahi zudringender Lourneyman i roto ia tatou, e
kore e taea e tatou e kore ki te kite i to ratou kanohi, whakarongo ratou reo, a tae noa ki te (ramps to
ratou haere misshapen i roto ia tatou pai ki a ia, whakaakona te whakarau kotahi te Maori, a kahore
te po ki te rangi i ona whakaaro ki te rohe o tona mau mana4o, te mau parau tumu, me mahi 3. tona
ngakau Kei te whakapumautia i roto i te tahuti ore hari. M -e tia]i i roto i te s. Zerstr. :&. Nth ,o&&.
/. ;Q1)
Ahakoa i runga i ora tonu, me te i roto i ng o te he ora tonu, e nehenehe ta tatou e
whakaaro me te mahi3 engari ko te rerek'tanga, ki te meatia e tatou i tenei i roto i te
tohutoro ki te mate, ko te e kore e taea e tatou e %aaitoito i te i taua n tika o te mahara
ora rite te mate no te mea e kore te mea ara te mahara e noho ano i roto i ng o te mea
ia kia rite ki te hua haere tonu tana oraraa matau ki te mahi i roto i te ia vetahi A. Ko
pea e nehenehe ia tatou i roto i taua mahi tatou i to tatou mahara ki te ora e tango
tatou i nga pnga o tona oraraa mohio iho ki te mahara, haere tonu ki te miro, te
whakarato i ng ng t9matanga hoki te takoto tata mohio ki a ia te ra kotahi.
7e mahino he aha i teie nei riro i te auraa hohonu ake marama nga whakanui me te
urupa, e whakatapua ana ki te mate i te ora, kia rite ki ahua o ta tatou ki a ratou te
tikanga. Kia mau tatou i anake te tikanga, i te mahara o te hunga mate, me te konei te
mahara o te pnga i whakahuatia e ratou ki te whiwhi i te morehu e ara i roto ia tatou,
engari i reira hoki te tikanga ki te tiki i te mate ano i roto i te mahara hononga ki te
ora. enei ao, me te ake i to i taua mediations wist%u&&y kauwhau tukua, a ehara i te
mea ki te p'hanga o te ora, me te ringa mate, engari e rua ringa, ringa i te ao rerek' o
te ora. B nehenehe tatou e te whakapono, ka tukua te hakari o te mate nui o te iwi, he
danse ranei e te hoA utua%are, na ko ia i roto i te waenganui konei, ka whakaaro o te
hunga e whakaaro o ia, a ka oaoa i te mauruuru, a e aroha e hoatu e ratou ki a ia . 8a,
ko te ake o te tangata mate, me te whakaaro ake marama whakaaro ratou ki a ia, te
akapapu i te atu tona oraraa i raro i, ae i roto ia ratou, me te mahara ake marama ko te
hinwiederum %aauruhia e te ratou.
$wi 7e maha huri noa i te mahara o te hunga mate, ko te nui ake te whakanui i te noho tahi a
matou, me te mahi mate i runga i tuku ki noa koropiko etahi, ka i roto i tetahi kaupapa hea i roto i te
tata hononga ki reira. e hua nei i roto i tenei take ki te %aaohipa i te hoA parapara t#turu e anake
inaianei tika r9haina i nga iwi tino peu tino, he pono o te nui parapara-rite rite.
Ko t'tahi o nga whakaaro whnui ng te tirotiro i te murimatetia tonu e taea e tetahi
mea mo te mate, a pea e nehenehe ia tatou ia te mea kua mahue tino tenei whakaaro
anake ki to tatou parau haapiiraa "rotestant3 atu te ringa, ara i te tohunga Katorika te
pukapuka i ona tini mo nga wairua o te hunga mate, a ka inoi nga whanaunga, me hoa
mo ratou whakaoranga. B rite, ka kitea ae kei te maha rota ki te aroaro o roto i te
maha atu iwi3 i reira he tata kahore, i reira i roto i tenei ranei e tikanga e %aaite i te
wangawanga mo te whakaoranga o te P9peka ka turia atu wairua e kore i te hunaraa
e aore i roto i te Mahinga muri. Bite& absurdity o reira katoa, ki te i reira pera,
whakaaro tatou i te nuinga. 7e aha e taea e whakamarie, patunga tapu, endowments,
nga inoi whakaaro katoa, i te mea ki a matou i roto i te rangi ke kahore he
hononga5 6tiia ki te mea na, rite tatou i whakaaro, na nga mea katoa whiwhi kore
noa tona mata o tirohanga, engari ano hoki kia (ondu(tive, purenga, me te
whakawh+nui beri(htigendes parau tumu. B kore e te mate mahi anake i roto ia tatou,
engari an! tatou i hoki nui hoki ia kia rite ki era atu te ringa te mahi ki a ratou,
pohehe tatou i rave i te reira ahakoa, engari ano hoki hinengaro, ki te mana4o, e
nehenehe ia tatou ia rave i te reira, pera me tonu tatou i tamau noa ratou mahi ki te
ohipa i roto i to ratou manakohia e, te whakamarie hopearaa kino o ratou mahi, me te
whakapai ake i, ranei te mahi i te ritenga atu o tenei katoa3 me te kia rite ki te mahi
tatou i ki te mahara o te i roto i te whakaaro ki a ratou, ka waiho i te mahara o te pohe
i roto i te %aatura e oaoa i roto ia tatou, a tatou i runga i kitea i te taahua, p!ti ratou ki
a tatou i runga i te urunga. B taea e matou na hoki ranei ki a mahi ia ratou kia rite ki
to tatou hinaaro, anake, e kore e taea e to tatou hinaaro iho mawhiti i te mahi i roto i
te tikanga o te nui rawa, me te hopea te tika, me te ure. Ko te hara ta tatou e %aaore i
te taha o tona matenga, e ka te reira i roto i teie oraraa i te taahua, te hopoia tika ki a
matou ranei 'tahi atu ranei3 engari tika e waia ai tatou ia tatou iho ki nga taputapu ka
whakamarie mo ia, tonu roaa ana whakawhetai, %aatitiai%aro i e tona iti ano ki a
matou. 8a roto i te inoi hergep&appertes, i te koura i roto i te whare takotoranga
taonga, he karakia i roto i te a muri o te akoranga e kore te pai, e kore te kino e
matou. Ko 'nei hape o te ara tika i tahuna mua e matou, kahore te marama o te take, a
ka tatou, he matapo parapara, engari e kore e mahue katoa mairi.
Contribuu a millorar la traducci
Kimihia enei turu
whakaaro, pena ka t9mata ki
te mahara ti4ai te o nga huru, me tikanga o te waka i waenganui i tenei ao, me te tau
hou mo tenei waka, a to matou ora waho, me te i roto i ite i te mahi tino p#kenga, me
te atarangi. Ko konei rite maha. Ko te taha ki te mahara o to ratou kaha taea, me te
Text original
mau anake 7e maha nga mea. Ahakoa te waka whakawhiti i waenganui i tenei ao, me
te a muri ake ko te wa roa3 engari e mohio ai tatou ki te mea ia ka pehea ko ia, tu ia
mo te konei, me te a muri rite te pai e rua ka taea ki te hoatu i t'tahi torohaki hou, me
te ahunga haumaru i roto i te tikanga. 6ia mau, i teie nei ao e kore anake, engari ko
ano hoki i tua atu i tenei upswing ka haere mai ki te p9kau i. $roriki katoa o te mea e
m!hiotia ana i roto i te a muri, kei roto i tenei ao, engari i roto i te a muri nga puawai
i ai puta ano purapura hou germinating. 8a ka matomato enei whakaaro i runga i te
mkete o tenei ao, me te a muri, e kua whakanohoia konei i roto i to ratou
whanaketanga me te mahi o te konei, me te taahua, i roto i3engari kua iho anake i
tera taha o tenei ao. Ka rite hoki ki te nui whakaaro o k'hua mua ora me te mahi tonu
ki enei whakaaro, i nga purapura i koneip
**'*. 5hakatauritenga.
Kei te whawhai ki te reira e roto i to tatou tirohanga e taea noa tae mai ki !, ina e
whakaatu i roto i te e whai ake nei e te nui hua, i roto i te tahi mau ara, ine pono nui,
te mea te whakaaro tino tata i runga i nga mea ake nei, engari waiwai ng anake i roto
i te meka e Ko ratou nga ngau taua i runga i nga rerek'tanga, a Ma konei koe kia
tawhiti ko te pono o te katoa ranea, pera me taua mea ko te taua ki ia atu, me te i roto
i ratou taea nga wa katoa ki te ng whakah'nga. Anake, o te akoranga, i te makona te
pono katoa, ka taea e kore e whakatau ratou ara nga ng whakah'nga o te katoa, me
te hua o ratou /(he%%e&s e kore e taea e uru te hua o ia "B,K.
Patou pai whakaae ana ko reira te tirohanga Karaitiana, kaua i roto i te huatanga o
te mahi, i te matua taketake o te tirohanga Karaitiana o te matua taketake, kua meinga
ratou ake whanaketanga, ratou te whakahaere whakamutunga, me te parau tumu peia
anake ko Karaitiana i teie nei, te nui o te taonga e ratou Kua tukua noatia atu
andersher. 6 enei, engari e korero tatou i roto ihoa r` i te whanga i muri mai, a reira
%aaoti i te %aaauraa i teie nei, te tirohanga Karaitiana ta i.
&) 7e kua he take tawhito, me kahore tauk9 hou waiwai tonu ana taua tangata e
noho ana i roto i te pnga, me mahi, ng whakaaro, mau haamana4oraa e kua mahue i
muri i te tangata e mea ke atu te vai i roto i tona tahuti ore. Anake i roto i taua e kore
e pera tino whakaaro tenei ahua o te tahuti ore, rite a matou, kia te tono noa te hunga
e hiahia ana ki te %arii i p'r kaua hoki deniers o te tahuti ore, me te tiaki ia mo taua
mea. Kihai i 6tiia totohe ana e te reira he take, e tangohia, te ari o te tahuti ore konei
pera ki te korero. Ko te konei te reira, pera me maha, e arata4ihia tatou maoritia ki te
pono, a ka whakaae ki a ratou ki te hiahia tata ki waho reira ahau. Ki te te ora o te
natura, i kite matou i, ko kahore rerek'.
Atu rave korero enei matauranga invo&untary o te pono i roto i te mau mana4o
hohonu e hanga te kahore te iwi e watea ki te mea ia rau i muri i muri i tona
mate. 6tira i muri i mahue ia tatou i te reira i muri i tika te mate i muri ia ia, engari ka
whiwhi he montere ki te taonga, a pera, te tikanga o e ahau, te reira te mea ta tatou e
whakapae ki te k!kiri i te mea e hinaaro tatou ia waiho :ig, Ataahua, matau rite to
tatou mahi toi, ko te. e ti4aturi nei tatou e, e penei noa ta matou riro to ratou ake
taonga mo te heke mai, kia penei noa ta matou hanga mo te heke mai.
M7e he tahuti ore o te ingoa me te rongo i muri i te mate, e karanga ahau te mea ki a koutou te
huareka nui 8ob&e te h9tori, me te tuhituhi ranei,-toi tahuti ore, wairua taitamariki rite ki mua i tona
aata i .. he tokomaha nga tangata ngkau nui ara te anake whinga o patunga tapu ratou p!titia
whakaaro me te mea na noho ana reira. $ roto i te %eia apR o te ao ara wa, engari ano hoki tukua te
moe reka i, ki tona ingoa, i roto i tona tangata, me te hua ki te haere i runga i ki te uri me te ki te
waiho i te Atua i4o. M -e te tia]i i roto i te s. Zerstr. :&. N /. ;0< ,o&&.)
Ki te inaianei te whakapono etahi denier o te tahuti ore Da i reira kite tatou i te mau
te tahuti ore, engari he wawetia te taua ki te na, engari ano hoki kahore atu i te
wawetia i te pa, me te mate waho, he aha tatou e whakapono ana, a roto ia ora, i
hanga ratou ake ahua e ratou pea ara whakakahore i te tahuti ore o te taua kupu, ka
whakakahore e te mea tatou, ka whakamrama i te reira3 a tetahi, kia mea, B ranea
ana ki te hiahia o te pono i te wa ano te hunga o te hunga whakaponokore to tatou
tirohanga. 8a tawhiti ratou korero tonu o te tahuti ore, korerotia ana e ratou e p ana
ki taua mea ki to tatou ng.
7ei taunakitanga tahi mau irava i whakaaro a .euerba(h e p ana ki te mate, me te tahuti ore, te
hunga %amous&y tetahi o nga deniers ng tautohe o te tahuti ore.
" 1?\ MKo te whakaaro -tokonga, mahara, - ng rerek'tanga e watea konei -
;)
ko te atu taha o
te tirohanga i roto i ai e kitea e te tangata ano ki tona ohorere me te ahuareka ai, e ia i runga i tenei
taha, ar, i roto i te tikanga, te ao t#turu ngaro. M
;)
whakahohenga o te taketake.
;F+ "$i te, <a,, te whaka!ono i roto i te tahuti ore e te
tino hutia i roto i te natura taata iho, rite te tangata ka haere
ki te hanga i te hunga mate nga whare ora tonu, rite nga (oma, nga
uru!a, iti rawa te mausoleums ka karanga, ka taio!enga Otau ki te
whakahou i ta ratou mau haamana'oraa ki whakanui O hakari, a te
whakamutunga, ar, motu ke i nga t!iritanga o te wehi ahua, tika
kahore he whakaaro ke atu i te hoatu i te iwi, i muri i ara te
mate o tetahi oraraa #### ona rite i te uru!a, me te tahi atu mau
huru katoa, me ng tikanga o te mahi kua mate tiaki e manukanuka o
nga iwi, mo to ratou tu!a!aku reira ko te noa he whaka!uaki o te
mana'o e te oraraa o te taua tei runga i te ora# " 6A hi'oi te !#
8;M7
Ako /. 1QO .euerba(h i roto i ng ki te whakaatu pehea nga iwi ware katoa te whakapakoko i
tonu i roto ia ratou i te pohe, e aore an! i roto i te mahara, mau hoki te tangata tamau t#turu, a ka
haere tonu -api 1Q>)K Mwhakaponokore te hanganga o te tahuti ore na rerek' i te whakapono e kiia
ana o te tonu unspoi&ed, iwi mm i roto i te tahuti ore anake i roto i taua e te whakapakoko o te ma
mate rite pikitia, engari ko tenei he hakari rite taata, e anake m te ai tetahi o te i hanga pakari te
tangata i te iwi ite ore te tamarii ranei, ranei he rere ke, ara, e personi%ies tenei te mtao, te popohe,
ia e rere k' i waenganui i ora, me te tangata oa, me te mea. M
. /. 1QO akoranga %, e whakapono ana te nuinga o e patata ana i roto i te tahuti ore, Mengari ko
te mea nui ki te kite i te aha tenei whakapono no te mea tino %aaite te whakapono iwi katoa i roto i
te tahuti ore, e ko. Kaua e kati ki te mate o te tangata, tona oraraa, mo te take mm e ki te take i
mutu i te tangata kia tino titorehanga ki te te t9ariari, e kore i te mea e mutu, hinengaro, ar ki te te
t9ariari i roto i te mahara, i roto i te ngakau o nga morehu. e kore, kua te tangata mate tetahi mo te
ora ia riro mai, e kore e tino whakangaromia, tino kua anake ke te ahua o tona oraraa. M
1) Ko te tirohanga noa e te wairua, ko tona tukanga rahi ake nei te tinana o te hanga
iho, he katoa matou, ki te kahore e kore te wairua o nga taputapu o te whare maka rite
ki a matou atu, i te mea he, a taea noatia hanga ana e ratou i to ratou %are hou. 6tiia
ka reira ka whiua atu. $ roto i tenei te %aatura e nehenehe ia tatou ia hono ia tatou rite
te whakaaro mua e tae mai i te wairua i roto i te mate o te tinana, engari e kore e
whakawhnui i reira ki te whi koraha ranei, engari i roto i te tinana rite k' rite.
Ara te taha o te tahi o to tatou tirohanga te ritenga tika, e ko te wairua e mutu ano he hinonga
mm -ki te kore tino, engari s(hemati(a&&y) i whakaaro i te kotahi, engari kei te hototahi ki te katoa
o te atu taha o tatou. M! 'tahi atu i taea e te wairua, whakaaro i te kotahi monad ranei, engari anake
i roto i te tohutoro arahi i te ora whaiaro-whakahau ki roto ki te tinana organi( whakahau. 8a ratou i
pai ano, ki te hervortr+te ratou tonu i muri i te whakangaromanga o te tinana o ia te w, kitea ano i
taua, te hanga ranei. $ roto i to tatou tirohanga, engari kua kite ia ia tino, tika hanga e te tinana o
mua, i te aroaro o.
O) Ki te kotahi na pinepine rongo e whakaatu i te mate ano he whakaoranga o te
wairua i roto i nga here o te tinana, me te ta i ia i muri i te oraraa parakore wairua atu
i teie nei, na kitea to matou tirohanga tenei mahi rite tata ka taea, i waho i te wairua
tata ki te hanga ki te whakakahore i a ki te %aaere ia ratou o te waho minita te
tikanga. 6ia mau, te wairua, i teie nei puta te mahara e kore e herea ana ki te i taua
tinana kik9 rite inaianei, a tatou i rite ki te omnipresen(e a te Atua, ko te Atua ia konei
tata i te hoA taahiraa.
N) Ko te tinana etheri( o te heke mai, te kore rite ki te hunga i te tangohanga pai o
te tinana (oarser reira, e kore e ngaro noa ki a tatou. B rite kia tatou i roto i taua he
mea karapoti mai 8a whakaaro i roto i to tatou tinana grosser, pera pono ka ki te titau
i roto i te ora i muri, iti e kore e noho tahanga anake, me te whanau, me te kuiti, pera
me reira e taea e kore te tinana etheri(, ki to tatou ite to tatou, engari i roto i te hou
tika tinana tetahi turanga ponderab&e. Ko te reira ia tatou e kore e tuhinga tinana
taimaha atu tenei rite inaianei, no te mea e kore e matou i rite inaianei kawe atu.
Me tonu kia tiakina te reira i roto i te ngakau e noho tonu i te tirohanga o te tDpako koiora
%au%aa no te te wairua i roto i te taahua, mo tatou rite hypotheti(a& rite i roto i teie nei ao. 7eoi, e
kore e to tatou tirohanga i runga i tenei whakapae, engari ko te mea e kia he aha kawe i te wairua i
roto i te tinana, me te i roto i tenei ao, a ka pehea te whakaaro i te hononga i waenganui i te tinana
me te wairua, na te whakawhnui i te e p i roto i tenei i roto i teie nei ao, i te ona atu pnga ki te
taahua,. Ko te hypotheti(a& i roto i tenei ao mea katoa, na noho i taua ara mo te taahua,. e
tikanga tenei a haumarutanga nui mo to tatou tirohanga, e kore e te mea i ahu mai i runga i ng
huatanga korakora o te mana tirengi noa.
0) Ko te puka i roto i ai nga wairua o te taahua, puta, te panga i muri i maha
whakaaro rite, puhau, image noa-tere o te puka reira kei te pera B whakaatu ana ratou
ano hoki i roto i to tatou tirohanga. rite te ahua mahara o te puka taumauri.
Q) 8o te nuinga o te iwi nei i kitea ia ratou tae noa tata ki te hua o te natura, i reira,
ko te whakapono e tonu tonu te taua toa, te whawhai, hopu, te h9 ika i te hunga mate,
kua peia e ratou i konei3 anake i roto i te huarahi ahua whakarerek'tia. Ko te hoki to
tatou tirohanga i roto i tenei mahi kia rite ki te pai ka taea. $ roto i te taua atu o ng
mahi i te oraraa te tangata haere tonu, kei hea ia, kua ora ai i konei, rerek' anake te
tonu, hei pera me ta ora ai ia ia i te reira i konei. e ora nei te tangata tohe i roto i te
whakaaro i runga i ai kua horapa - te taha o te kaiwhai, te h9, ng toa o te kua ke nui i
roto i te iwi, me te mea i roto i te p ana ki te ao o te hopu, te h9 ika, te mahi whawhai
i roto i te e ora nei ia, i , tonu haere tonu te taahua, ki te mahi reira.
?) Ko te tirohanga o te wahi moenga i te aroaro o te ti4ai te hou i to tatou mau ng
tirohanga o whakap. atou i kore noa e %arii i taua, e moe tatou ki te ia i muri i te
matenga anake ki te ara reira, engari e tatou i tohungia tenei moe i te meka e to tatou
tinana ake nei he moe ia inaianei te ora ki te mate ki roto ki te ora ki te te %aaara i. Ae,
e nehenehe whakaaro tatou e ki i te re-katoa i hua mai te kaha i roto i te akoranga o to
tatou ora meinga e kua mauri, kuiti moe, ki te mate meinga matau ranei, te riro ki te
taua mana, ano he ahua o te aranga. Mai ta te tahi o to tatou pnga he inaianei tawahi
o tatou, te hinganga o te reira i roto ki te tinana moe, oho anake i roto i te mate mo te
mahara. 2henua noa e kahore he aranga i roto i te tikanga totonu ia tenei3 engari kohi
aranga tonu pena5 7oki ki tenei i haere mai ahau i roto i te whanga e whai ake nei.
e whai i te moe tika i mua i oho i muri i te matenga te rite ki o mua, kahore he take, a ka matau
ana tatou e ara i to tatou parau haapiiraa hahi, ka tohe, kaua he moe to tatou tinana rite to tatou
wairua i muri i te mate3 te ge&ange wairua i muri i tonu te mate ki te wahi o te utu whiu ranei, a ka
whakakotahi i muri anake ki te tinana i te aranga. 7e pono tetahi o nga ng streitigsten ki te mea e
ki te whakatau i te reira kia rite ki te :ib&e.
>) ai tetahi e taha i roto i to tatou tirohanga, te reinga, i te rangi3 te mea noa ki te
hoatu i te taahua, i te %enua nei3 engari i roto i te meka e tahi katoa ratou, a ka tika
anake, no te mea he katoa ratou, kotahi e taea e kore e tareka e puta, rite i roto i te
whakaaro, e anake i tetahi o enei. B nehenehe tatou e te mea, a ka whakamrama i te
reira i roto i te taipitopito ake, te tahi mea, me te tahi mea whakawehi, kino o tatou
taka i roto i te taonga parakete te reinga te reinga ranei, ki te mate, te nuinga o te ao, i
te pai me te ki te whenua ano ki te rangi, te rangi katoa .
$ roto i te hononga ki te whi rerek', i te wairua whakawhirinaki i roto i nga iwi
rerek' i roto i te reinga te rangi ranei, ko te rua te tirotiro i ahua mangu te ora i mua
nei ki te o nianei, he attenuated,, pouri, ranei e te vai nei te he nui haere teitei,
&i(hteres, tumanako ataahua ka atahanga rawa te whi tika i waenganui i te mea
whakaaro moni nui mo. Ka te reira i muri ia matou e rua, ka memeha te tirohanga
tikanga ao o te ora, teitei i te ora hua mahara iho3 ka i tana taha o te pouri te mate o te
ora tawhito3 te hua o te ora hou mo te tangata tika, engari hohoro predominate i roto i
te hari. Ko te whrangi momo o to tatou tirohanga anake haere mai i roto i te iwi
rerek' te whakapono, me te meatanga ki te aroaro wehe.
6ia mau, kia whakarpopoto tatou i te taha tinana ranei, i te pae varua o to tatou
ora i roto i te kanohi, i te aroaro o te ua i te hua o te ora hou e nehenehe e tika, ko te
patunga o te hinaaro i te ua ki tau, i te po o te mate ki te aroaro o te marama o te ora
hou. 7angaia e te reira na ki te mea mo te taime he puta i roto i te tinana katoa, i nei
te tata, ko te wahi. Za tetahi ngaronga o te wahi tinana katoa, engari, kei te anake i te
mea te vai nei te he mate e no roto i te tereraa matarohia o te whanaketanga, te motu
hohoro e whakaora, ko te take, me te t9mata te whakawhanaketanga pai hou. e reira
me, 7eoi, ki te puta, e a%a4i mai te mate, kei te te t9matanga mohio a te uaua, pera me
te mea i te mate o te wahi ki ai te wairua a mohoa noa ua here ratou mahi katoa, a
anake ka mate te tangata i te tau rnei, ngoikore, a no reira te kahore tinana
debi&itated atu nui te ngaro, kia rite ki tenei mana4o o te mate kai te ngaro. $ roto i te
rerek', i roto i te mate e p i te iwi i roto i te tikanga o te mana, i reira kia he taime ra
i reira be%+ngt te mana4o o te whakangaromanga tutu katoa i te wairua, te mau ino
katoa o te mate tae mai ki a matou3 ae tatou i ite tino rite i roto i te huarahi kua ki
reira. Cta whakarere ranei, engari kitea tenei mana4o i roto i te tikanga o te ti4ai te ki te
ora hou. Ko te t#manakohia reira e te iti rawa rite nui te wa he wahi o taua mea, kia
mahara i muri i te mate ki te ora hou, pera i roto i te oke o ereraa i mahara ki o te
hakari, ka e te muri, me te mamae o te motu, te whakarato i ia tatou ki te mate kua
patua, ara ta anake, ahakoa he tino rerek' ng huatanga, ngaro i hohoro ai te, te iti
ia matou ki te ngaro i te ora tawhito. Ae nei i ki te ngaro noa i te tinana mamae, kia
ite tonu te tauturu i roto i te mate. 6tiia ka riro te reira ihirangi kahore anake i roto i
tenei sensation titorehanga o te mate. Ki te kore te mea te whaea, me te wahine ano,
kia he ia ngenge o te pipiripia i roto i o te whanaungatanga i tawhito ki a koutou, kia
te wairua anaanatae te pouri ki te whai ki te whakakore i te haere tonu o ona mahi ki
nga rauemi ng, ki te kaha katoa, me te taonga o te te ora hou, me te mahara e nga
ng hononga i haea, hanga ano i roto i te tahi atu ara teitei, haere mai ki runga ia
tatou5
Ko Brstge%Eh& meinga e te mea katoa e hemo ana, ngoikore i roto ia tatou, i te i mua
i roto i te mataara tatou, e ora, inaianei hanga ake no te mea tika e taea e to tatou
tinana hakari e kore neke ia ia e me maka e ia i raro i te whenua passive a reira hoatu
nga ope o te pirau te utu, ranei, ki te kahore te tanumia ia, engari taka tona rauemi
taonga parakete ki a ia. Bhara i te mea i taea e te tinana de(omposing ite tenei mo
koe, na mana4o, he iti wahi kua ngaro o to tatou tinana whiti o tona
whakangaromanga iho, engari ko te toenga o te tinana mana4o reira, a kia ake tatou i
te tikanga o to matou tinana, ki te aroaro o ia te tino ia mana4o pai i roto i tona ake
mahi, te whakangaromanga o te whaiti, me nga mea katoa e hono ana ki reira, ite i te
reira, pera ki te korero hei tuatahi Je%Eh&stat mohio. e whakaute, te pirau o to tatou
tinana e noho ana, i roto i te viivii ore o te whai pnga (ausa& ki a matou,
Mitbedingung he ongo, engari ko te mana4o o te whakakorehanga.
Ki te utua kotahi whakarongo ki tetahi taha o tenei taime, na te tiki e koe i te
whakaaro o te ora te pouri o te wairua i roto i te reinga te reinga ranei, ko te nei nga
Kariki i tahito ra, e karangatia e kore anake, motuhake rawa, engari kua kitea ano
hoki i roto i te maha atu iwi ware ano. Ka rite ki te tinana, ko te tata tautoko i to tatou
ora kia mataara tonu reira, a ka e rapu ana tatou i mo to tatou wairua ki te wahi tenei
tinana, ko, pera ano hoki, no te kahore kino atu i taua taime ra o kukume ana i te
wairua i muri i te mate ki te whakaaro to tatou kia ratou wahi ki te whakaaro rite i
reira te huru tinana o taua taime ra kino ki te titiro di i raro i te whenua, ki te wahi i
nga r!ri tinana ranei3 no te mea ka rite ki te huru o tenei mana4o taime ng te tinana
tonu ki a tatou3 tonu e kore matou e pai te reira i ia ora i rite ki te aroaro o, na.
Ko te moni whakatupu ki te kite, e tangohia te whanaketanga o te whakapono, kua
runga i te ora i mua nei i te irava ano, rite te mea i te whanaketanga o te ora i mua nei
tae noa rite ki tenei tirohanga. e %aaroo i roto i te reinga te reinga ranei, i roto i nga
7urai Kariki, me te hoahoa o te whakapono i roto i te tahuti ore timata kua,
whakamahia nei ki te tohutohu mo te ao i roto i to ratou whanaketanga. Cta tae noa
ka tangata ki te mahara ko e te urupa o tenei ao, i te rua o nga pouraka o te taahua,,
ka whakatika te wairua i te reinga. 8a haere atu ana e ia ki roto ki te rangi3 ae ra pea
wareware koe i te po poto o te reinga, a taea e tatari ana e ratou mo te wahi ano i roto
i te rangi i teie nei. Ko te aha te mea te rangi, ki te wahi e haere ia i te whakapono
inaianei noa5
Mau tonu te reira wheuua. Ko to tatou i to tatou tirohanga reira. Kua piki ake te ao
katoa o te ora o te iwi, i te kotahi taumata i roto i te mate. Bngari o taua wahi anake
mua o te whenua i tona tinana, kia rite ki te kawe o tona mahi mohio, mngai, te
whenua katoa, kua inaianei meinga tona tinana i roto i tenei tikanga, ara ki te mea e, e
me %aaite i ia te reira ia vetahi. 8+, e amo ma tatou e ia ki te rangi uru hoki atu matau
wahi i roto i nga whanaunga o te ao atu i teie nei. B kore e tika, kia eke i runga i nga
tikanga miki me te tikanga o tenei waka ki te rangi, e vahevahe ia ki te whenua i roto
i te maha k!rero, me he tautohetohe,. Kia tatou i te trewa ake. Ko e riro e kore e
anake nga whanaunga motuhake ki nga tinana i muri %akasi&esitia&^ i roto i te
whanaketanga, engari ano o matou whanaunga whnui ki te rangi katoa, a ka ki te
Atua, nana nei i tutaki ki a ia. 8a ka noho tatou ia te whenua, engari i roto i te ara
rerek' atu ki te aroaro o, i te inaianei rite ratou tinana te rangi noho ratou, ia matou i
nohoia i roto i te tinana te %enua nei, me te ki runga ki a ia anake i mua. B nehenehe
tatou e tika te mea ki te e ng tatou i te whenua ki te rangi, engari i te whenua tavini
iho ano he atamira mo tenei whakah!unga.
$ roto i te te i taua ara, to matou tirohanga o tatou, o te akoranga, ng te whakaaro o
ara ki tetahi, kia rite ki nei hiahia te noho ana o nga wairua i runga i te whenua3 a o e
reira kei roto i nga iwi ware nui. B ai ki etahi rewa ratou i roto i te rangi, i roto i te
ngahere, i runga i nga maunga, i roto i te ana, i raro i te moana, i raro i te whenua, te
pei ki atu te tangata, i roto i te kararehe, i roto i te otaota, i roto i te kohatu.
1)
ka tahi
mea i roto i te ai tetahi o nga wairua e kore e mate e kua hiahia. angohia tenei katoa
kua takitahi takarepa3 e hipokina nga mea katoa tahi to tatou tirohanga. B kore e te
oraraa i mua nei noa whiti ki te wahi i te %enua nei kotahi.
1)
irohia te. K!rero o /imon o te %aaroo i roto i te ripeka Pagen he ao varua i roto i to tatou.
\) Lessing, /(h&osser, _ean "au&, i maoro XP6//:A,7 me te tangata
2hnui O) kua %aaite te tirotiro i ki te tangata hoki hoki i muri i tona poheraa i roto i
te iti nui ranei apitiraa te ki te ao te ao nei o te wa e haere i roto i na ta whanga o te
whanaketanga nei oraraa tahuti nei, tae atu ki a oraraa kotahi-wa kihai i rawaka. Kite
tatou i to tatou tirohanga e taea e whakatutuki i te whakaaro ano anake i roto i te oti
ake, kahore hoki whakatairite nga nekehanga, pera me ratou i taea e te iwi i tawahi o
ki te whi i roto i te whanaketanga o tenei ao ki tonu, a ki runga ki te tauine whnui,
rite kia mau ai ki roto i teie oraraa iho.
O)
Lessing i roto i te s. whakatipu o te tangata. /+mt&. Karaipiture. c/ O1> - /(h&osser e p ana ki te
transmigration o wairua i roto i te s k& .. Karaipiture. 2ahi O. - _ean "au& i roto i s /e&ina .. -
XP6//:A,7, %anau4i te otinga o te ptai o te tahuti ore empiri(a&&y rite ki nga ture o te natura
mohiotia ranei. 6&omou( ;>N\ - te tangata 2hnui, whakaaro e p ana ki te tahuti ore, ano he
tukurua o te ora i runga i te whenua. -oa paraihe tuhinga roa.) *ienna ;>0;st
M7e aha ahau i kore hoki e tae mai e maha, kia rite ki ahau i tono mai ahau te
matauranga hou ki te whiwhi p#kenga hou5 Ki te kawea atu e ahau kia nui i kotahi e
he i te kaha ki te hoki mai te mea e kore e utu e p ana ki5M -Lessing.)
B ai ta _ean "au&, i muri roa haere hiahia katoa ki te tiango ng+tahi i raro i te ao te %enua nei
hakari ki te kitea he ao hou m! te nohoanga.
XP6//:A,7 me te 2ide tangata ka neke i roto i tawhiti-tikina, ka 'tahi w abstruse k!rero
ki te whakamrama i ! rtou whakaaro.
;<) Kua whakaturia nga ng patu o te tohutoro, e kua to matou tirohanga ki a
/weden :orgs, me nga tirohanga Papi tawhito puta i roto i tona wahi.
;;) Ma te tirohanga taumauri, me te minita o te mau taime hou to tatou pa ki he
tokomaha, a kei te whiwhi i te reira i roto i tona whi whnui i takoto te wairua
whnui tonu i te hinengaro tangata, me te taua i roto i te mate ki te anake te ahua
teitei o te oraraa i roto i te iho, i roto i nei i te takitahitanga o te iwi rite ki te aroaro o
tonu, kia whakauaua whakaarahia he whakahe whakaaro, ki te kahore e te hunga i te
kaua te wairua whnui tetahi i horomia nga individua&ities i roto i te mate, a konei
whakangaromia, e orahia ra teitei rite ki te kauwhau i iho i tenei teitei. amata anake
e e matou, ki te !wehenga hei whakawhanake i te moda&ity o te katoa i roto i te
hononga ki te huru o te ora i teie nei.
a8 0che77ing.
M7e i roto i ahau anake i mahi ki te whaka# i taua whakapono e, i matara atu i ngoikore i te
tuakiri, kaua nui haere te reira i te mate, i te kair9whi ratou o na maha k!peka whakaaro me te
rangahau !rite, e mahara he tawhiti ngoikore rawa k9anga mo te aroha i te mahara, e mau tonu te
haere atu i te mau oraraa o mua, me te hunga i mahue i muri, e noho tatou i piri i roto i te hohonu o
to tatou nei ki te hunga tatou i to tatou wahi pai, he kahore ke atu i te mea e ratou, wairua pono, e te
heke mai reuni%i(ation ki te wairua rite te ngakau ki tona i roto i te ora anake tetahi aroha, kotahi
whakapono, ka kotahi, te tumanako ki tetahi o nga mea tino etahi, a ka he rawa e kore te waniwani i
te mau %a%auraa o Karaitiana, na pakeke ki te matau i te reira ara he tihorea ki te ari mere pea te
matauranga tonu. r ite e ahau ake a atu hono e te mea katoa tawhiti atu te taata, e rahi atu to ora atu
e nehenehe ia tatou ia %eruri i. M -/(he&&ing i roto i te hoa momotuhi anake k!rero. ;>;;. /$ Kerner,
matakite o "revorst. ".Q)
b8 o te puruhi pakeke.
MKo e tetahi, a ia ora ano o te take
N)
piri te anake i te tirohanga raro, ki roto i te taua takitahi
ki te iwi rerek', i te iwi inaianei rawa te kore, rite i roto i tenei tirohanga %enua nei, i roto i a ia, e
kore rawa ano i roto ia ia an!, me te motuhake o Ko te tirohanga %enua nei, me te t9ariari i reira ..... e
te tirohanga %enua nei, ano he turanga me te tautoko o te ora mure ore, i te iti rawa i roto i te mahara
ki te ora tonu haere tonu, na ko te mea katoa i roto i tenei tirohanga, reira, tangata takitahi katoa, i
roto i te i wahia te take i tenei tirohanga, matara rawa atu i te meka e i toku tauk9 -he anake te taea
te take, i runga i a ia, a ia e mau ana te ao et() etahi te whai ake ki te vi&itak@ takitahi, ko tenei Mei te
kaua te kotahi roa tohu o reira konei. M -_J .i(hte, s+mt&. 6taota *$$. /. 1.0.)
N)
Ko te take ano Za tatara e te puruhi -". 1O) rite Mte oraraa taea anake, i runga i
a ia, me te mau ana ia ia, me te ora, o e puta nga mea katoa kia rite ki o
naaianei, me te ora, atu anake te whakarereke, %aaotiraa, whakatikatika Ko me
te hoahoa. M
c8 o te teina Fichte -i roto i te s. whakaaro o te tangata,).
/. ;0< M8a, e te tinana, ko waho puta ki a tatou ano he puranga mr!, kua mohio ki, kaua i roto i
te tamau awa, i roto i te tonu whaiaro whakahoutanga-, he mea mrama rite undoubted meka
whaiaroaro, a ko tata anake te, e %a%au mai ki te kia i konei nui ki a tatou. ., haere ia, ka whakahoutia
i nga taime, i nga mea timatanga tenei therethrough rere, tuatahi ke ki a ia mat# mat#, reira, e poto
amo unuhia i roto i tona porohita whakawhenumi me te takoha ki te taviniraa i te natura o te
whakahaere e kore e, te tinana t#turu, tonu iti tangata - engari ko te ake-te huri me te reshapes ona
ahua, nei, kia rite ki te mea i pai ai ki te mure ore o te whakawhenumi, ano te tuutuu deta(hes ano,
ka timu ko ana ki te tinana ao pono anake te meka ano tiaki me te tuakiri organi( m&ohi, -. pehea te
whakaaro whaiaro-matau te oranga, - te roanga o te takitahi i roto i taua pkia e tonu3 a te waro me
te hauota, i te reira i roto i te ari o te ringa o te waewae ranei, he tika pera ke ki a tatou te tuatahi, kia
rite ki te papanga waho i te hunga e matou ki te kai3 tenei anake ki kia waiho i raro ki organi(, e he
kua3 engari e rua mawhiti me te he kikihi ia tatou i roto i te %aa%ariuraa, i roto i te nei riro ratou mo
te taime, meinga tetahi mea kua ona ake. M
Bhara i te whakaaro e, ahakoa he hunaonga tino hohonu ki te whakaaro karakia reira, engari e
rua - /. ;0Q Mte mea eita tatou e tau4ai te whakaaro ta4e4iai, e kei te puta katoa, me te te wehenga i
waenganui i te hua o nianei, me o muri, ki te turaki, mai te mea tetahi he mo ratou, ka pera me
tukunga anake, ka wareware M.
".;0? e kore e taea e matou tae noa ui te mea i mahue i te iwi noho i runga i te mate, e ia, i
tona whaiaro %au%aa, te kupu nekehia atu no te te kahore. Ko te hua e rite ana i roto o te ora 2on,
mau tonu te takitahitanga te kitenga o te rangimarie i ia i roto i te indivisibi&ity o te hinengaro, te
wairua, me te (orporea&ity i rotoK anake i roto i te raveraa i te reo no te tomo ia he ao hou, te
akoranga o te kwanatanga reira o hei tino rerek', me te kia mea otherwor&d&y, engari e kore e taea
he aha e iti i roto i te mau tino tata rite tatou. 6ia mau, i pera ano me i konei e kore te wehenga pono
i waenganui i te hakari, me te heke mai, ko, rite ai ia tatou ia no tika ki te natura tenei i roto i te heke
mai, i nga wahi katoa i tetahi, me te %aka&ang@, me te ppho te ora i mua nei e ki te kia i titiro ara i
roto i te aroaro ano o3 kia karapotia matou, ka tomo ki waho to tatou vermY(hten taua ki te kia
%a(tua&&y m!hio, no te mea, i te %aaauraa i ki nga taumata whakaaro i mua organi( kahore he tika
rawa ko ng huatanga o runga ake, materia&ity atu wairua. - Ko kite tatou ia ratou tonu o te oraraa
o te tetahi mea e kore e he take ki tenei whakaaro,3 kaua, Ko enei pono pohehe hoki ara i roto i te
hua o nga mea, no te mea me aukati i te tikanga ora o to tatou ahua reira tetahi re(eptivity te mana,
me te o whakawhenumi mo te taua i teie nei. M
/. ;0\ 8a ano e waiho i to tatou ahua i mua nei tuhaa %au%aa rahi no te mea tonu tino matou i
te mana whakahaere, kua %arii ki Korporisationskra%t. 6tiia e kore e tenei tinana etheri(, me te
wairua e rite ana ki te tangata ke, i waho "repared i ki te kakahu mo ratouK - i tenei wawata kinky
rawa anga ke ki te %aaauraa i te taiao katoa. 2hakawhanake ia hua o te natura, kaua puta te e
mokowhiti ana i kore-e whai ranei taratahi, engari i muri i ara te wehewehe atu atu. Ko te kupu, i te
taua wa i taramore, timatanga psy(hosomati( ta whakawhanakehia ki te maturuturutanga iho o nga
ppho ora tawhito te kaha ki te utu atu hou, i teie nei te reira !rite ng huatanga whakahaere ano,
a ko te kupu e kore, kua reira tomo takitahitanga ap9 ki te tukanga tawhito, kei te hanga me te rite i
taua ki reira no te %aaara i roto i teie nei oraraa ki te ,hi&dhood houK Ko, i te wa ano nga meinga
tona Korporisation whanaketanga ake ake e p o nianei o tona ngakau, e ia kotahi whakahokia ana
e ia t'nei w ora katoa rawa, me te tino i roto i te oraraa hou ki a ratou i runga i . 2hakatakoto i te
oraraa o nianei, anake i whakaritea, me te tohua, tonu i roto i te e whai ake neiK. 7e whakaaro nei,
7eoi, ka taea e titau i te tahi marama noa, no te te ptai o te hua tonu o te ora tuarua M
/. oti ;Q0 Mtakitahitanga matenga i te taui i roto i tona roheK ng tino anake whakaakona ia mo
te wa tuatahi ki a ia i roto i te puku o te mate, me te hoki ngaro te moni o ona mahi roto, o waho, i
noho ratou i roto i -. -me te tukanga psy(ho-wairua, me te whaiaro whanaketanga-no te mea mohio
e matou kia rite ki te %au%aa o te ora reira) - ratou hiahia me ng wawata, a ratou tikanga pai me te
mau viivii e hinengaro ratou e whakaaro peu te aronga taketake ranei atu ki reira, i homai noa
kotahi te kiritau o enei take moni ora. . te hua o te wairua i muri i te mate, a pehea ka timata i tenei
ki te puta ki te mahara puao i te tau, te reira i teie nei i te huru o te oraraa hou, me te p#take o te
(orporea&ity i mua nei rite kua timata tatou i te ara o te ora i konei, ko ta matou ki te haere tonu i te
reira i reira3 hei te mea i roto i te hohonu me te hohonu /(&erosing ,ho&angitis kino ranei i roto i te
whanaketanga mori, i te karakia. B ia takitahitanga ia i runga i tona marae, mo te toenga o te
kpasW ni totohe haehae p!uri tonu ranei. M
" ;?1 MKahore he ano kahore he take, ka tino rawakore o te t#ponotanga i roto e te kon+ na
roto i te iho ana i to ratou ake tukanga ora (orporea&ity waho, ano inaianei i te tetahi tangata ke e
tika ana ki a ia, tutu i roto i te rohe tino rerek' o te oraraa kia ka e taea ai tikanga heterogeneous o te
ora i to tatou tupapaku kua tatou tino tata, ka reira, pera me tatou i whakaaro ,. kia whakataua te nga
ruma a tawhio noa ia tatou ki te kore noa iho tino, me te meaning&essness ko, tonutia kaua e ki te
whakaaro, a ka pera ai tatou i te kingitanga o te pai i roto i to tatou kore nei e kitea tata whakaaro
wairua tatou, tae atu rite tatou i tetahi natura, a nga tikanga hou o te ora i tona rite prekareka, me
tatou matou. 8a, kia rite ki te tumanako atu ki te te taea ki te okioki mo te hauora, whakaponokore,
hua-te ora o te takatakahi i roto i te aroaro, me te mrama prekareka ki te mea i tutuki i konei
(umbersome tatou i me te kupu whakaari teitei o te ora, e korerotia e matou o-re oho, e mau tonu
ratou i te hiahia e kore e tineia, mo te ata b&iss%u& o te kingitanga wairua, ki te paepae o e pa kiK 7e
hoki mo te tokonga ake o te ti4aturi-te tahi mea, e kore e mate i te maka ki ng rohe mamao ki te
matau ana, engari i roto i te mohiotia, (on%identia&&y tukua ao ora, anake taha hou o ia, kia rite ki o
tona oraraa ake ki te whakawhanake i te reira. M
" 1<O Mte kupu, ko te ao o te whare tapere e hopearaa bek&eidender wairua, a tae noa me te i
muri i te iti tohu i kapea e nga ngkau onamata m! te hua, ia pai inaianei i roto i te ahua o te
karakia, whiti ranei ki te whakapuaki ia ratou, i te hanganga kitea rite te kakahu titiro te Atua, patua
ana e ia i tona kororia ta4ea&a%akatataua, pera i tetahi kitenga, ko te wahi o te wairua, ko te tohu o
tetahi mea ngaro hinengaro 7e anake te ao, i te whenua o wairua, ratou %aaotiraa pono ,. ture teitei o
te !hanga 2airua, ko ratou tino ngohengohe, no te mea rite tatou i M. kahore rawa he pai kikokikoM
engari kua Luke i tona whakaaro nui tiketike, pera he whaiaro anake te whakapakoko o taua rotai
ngaro, engari e wairua katoa i hanga, o te 7upirimi ki raro, ki te whakato wairua mm, i roto i te
Zrgeiste hono. M
d8 )artensen -,hrist&. dogmati(s p 0;>).
0)
M$ roto i te rite ki te hua reira o te haere atu i roto i te kwanatanga noho, he hua o passivity, i
roto i te po i roto i te e kore te tangata e e taea te mahi. Kahore he ratou rangatiratanga, he
kingitanga o te mahi, me mahi, no te mea kore te reira i te tikanga waho mo te taua . Ahakoa, e ora
ratou i te ora hohonu pae varua, te reinga, ko te kingitanga o rotoraa, te whngai # whaiaro
whakaaro-a whaiaro-hohonu, he kingitanga o mahara i roto i te tikanga tonu o te kupu mo, i roto i te
tikanga e te wairua i konei ki o ratou ngakau ake, me te ki te taketake o te ora haere hoki ki te pono
i te roto o te ao. 8a ka tika i runga i tenei kei te %au%aa rahi purenga o tenei huru. $ roto i te tangata,
ko i roto i te ao o nianei i roto i te ao o te eGterna&ity, te wahi mahi ia i raro i te manene pae, i raro i
te arepurepu te ao, me te ngangau matauranga o te ao e kore e taea mawhiti, puta i roto i taua
kingitanga o te kotahi i te ritenga atu o. paruru, e tenei ao tinana me ona taahua, tonu neke te tini
reka, me te mitigating runga i te teimaha stri(ter o te ora, engari na maha me te mahi ano hoki ki te
huna i te iwi te mea e kore ia e hiahia ki te kite - i tenei arai o te hiahia taikaha roimata i roto i te
mua o te iwi i runga i te mate, a te wairua i roto i te kingitanga o te mau taata parakore. Ko te reo e
rave rahi o te ora ao, me nei whakatangi mure ore i roto i te ora o puku, te reo tapu he inaianei
anake i waho te attenuated e te haruru ao, a reira te kingitanga o te mate, ko te kingitanga o te
whakawa. MM Ko te iwi ki te kotahi te mate whakaritea, me muri iho i tenei ko te whakawa.
MM
Q)
tawhiti, kia inu i te kon+ i te tangata i te awa Lethe konei, ia tatou ia me mea e whai nei io
mahi a ia, e ona taime te ora, e haere ana i roto i te awa o te w, me te marara noa i konei ti4a
%aahou, kohia i roto i te aroaro p# o te mahara, he mahara e me mahi i runga i te mahara pae rite nga
mea i kitea pono o whiti whakahihi hoki te prose o %initude, he kitenga e he pera hoki te Ka taea e te
oaoa e rite ki te whakawehi, no te mea he mea i to tatou iho parau mau hohonu o te mahara, a reira e
kore e taea e b&iss%u& noa, engari ano hoki te arata4iraa i, me te pono e taotia. 6tiia i te reira, me te
whai i te haere atu a ratou mahi, ora, me te %aaitoito ia ratou kahore anake i roto i te tuhaa no te oaoa
te mate ranei, e %aaineine ia ia i roto i te tempora&ity ranei kua he
?)
, engari haere tonu tonu ratou ki
te tpiri i te ihirangi hou o te mahara, me te tukanga by ratou hinengaro ki te whakatau i te heheuraa
hou o te pai ai te Atua, haukotia ratou konei, a pera whakawhanake ana ratou ki te whakamutunga, i
nga rihi whakaotinga konei.
0)
B whakaatu ana te kaituhi i konei, pera me whakaaro ia ki te hua o te haere
atu i muri i te matenga i roto i te reinga tae noa ki te aranga.
Q)
7eb. \, 1?
?)
Ko te kupu whakarite o Paharuhi, me te tangata taonga.
$i te ui ki a koutou, kei te moe ia te wahi i muri i te
matenga, !era te akoranga kahore he atu ha!e atu ki te whakaaro e
wehea atu e ratou i te he tonu ake waho o tatou kei runga i tetahi
ao, etc# * roto i tenei ara e !u!uri ana te reira i te hunga mate
i roto i nga tikanga tenei taikaha whakaritea, i nei i tika e
ratou !uta# 5 kore ko te aha wehe ratou i ia tatou i te taurai
rongo0 no te mea kei te ao i roto i te hunga e t. ana e ratou toto
genere rerek', etc o tenei ao, me te !ae tino mokow rauemi katoa
"
Contribuu a millorar la traducci
;1) ata kua tae mai te
hunga katoa e i mahi i roto i
te taipitopito ki te ari o pera-ka karanga aukumetanga ora somnambu&ism ranei, ki te
whakaaro i te hononga tata o enei tikanga ki te hunga wahi tango i te ake, kia rite ki
te somnambu&ist ara he hononga i taua pinepine a ka ngakau nui tuku mahi. o tatou
whakaako arata4i hoki ki te hononga taua, i te taha rawa rerek', pera me i whakakitea
i roto i te maha nga wahi o tenei tuhinga.
***. /g2 Re3erence o to tatou !hakaako i runga i te parau haapiiraa i roto i te
araitiana ng2.
Ko te mua -c$$$.) $ whakaaro ng tohutoro o to tatou parau haapiiraa i te mea o te
rangi ki te tetahi e tokte&ine ng+ ,hristian tetahi i roto i ki te kia whakaaro inaianei, i
roto i to tatou whakaako ko o nga mea o te i tua atu i te reira. 8a ko te ahua, e
nehenehe ta tatou e mea tika enei, ko to tatou whakaako o enei mea kahore atu atu i te
whakamtau, ki te tono whakapono o te whakaako Karaitiana ki te take matauranga
haere mai ki te %aaora ki te iriti i tona wahi tiketike o ratou mea ngaro ki te
matauranga e takoto i roto i a ia ki te whakawhanake i iroriki noa e moe, me te ki te
tango i te mahino ko te kkahu. B kore pono e te whanaketanga o to tatou whakaako
Text original
kia tika ana i roto i te ara mohio o te mau haapiiraa o Karaitiana3 engari ki te miharo,
ia te, i muri roa whakaaro o to ratou ara ki te haere hoki ratou, kua meinga m!hio e te
mea i whakapono ratou ki te i te tiki ara waitohu hou i te hua o nga mea, he pera me
te pai e haere ana ki te haere mai i roto i te mau parau aro o te parau haapiiraa
,hristian, a e takoto i te mea ngaro e kore e i roto i te mea te piri i muri i nga kupu,
engari e te whakaaro i muri i nga kupu whitikiria i rapu, hei utu mo o te kupu tango i
to ratou kupu3 a te pae hopea meinga m!hio e au, e ia tona taraiwa taketake, me te
parau tumu rahi e Karaitiana ano, o to tatou na nui o te mea ta tatou e whakaaro to
tatou o tatou i te matauranga te ao ranei. 7eoi, ko te te tahi mau taime e korero i roto i
te ari o to tatou mua katoa, i roto i to tatou ari katoa tenei whui me te parau tumu
rahi, tetahi wahi tuwhera amui mahi titauraa o te taahua, i roto i te hinengaro o te
Karaiti. $ reira te kore tenei whakaritenga, i roto i nei kua kawea mai e matou nga
mea katoa ki runga, kahore he puku m! te whanaketanga o te ako i tenei3 i waho e
kore i taea e tangohia tenei tikanga o te ara, e kore e haapa4o ki ranei, kua tangohia ia,
ka rite.
Ko, a ui ia outou te mea ko te tikanga o te whakaako a te Mesia5 Ko e taea ki te
rerek' te tirohanga i runga i te meka e rerek' tirohanga akapapu ano. $o, i runga i kore
wahi o te parau haapiiraa Karaitiana pai e taea rite maha rerek', me te
whakataetaengia whakaaro, e p ana ki rite noa ki te ako o nga mea whakamutunga, e
kore e te katoa engari i muri i maha ng.
M8o Bs(hato&ogy ki wahi o 8ew estament teo&osia, e tino kinotia ana, ahua, kua tohua e te hape
kitekite ng whakaritenga meake nei. 8ei mahi maere o te tutu, me te mahi tinihanga i te reo, me
te whakaaro (ontortions e impossibi&ities arorau, me te hinengaro, kua kore i whakapaua, anake, ki
te takiw o te "arousia, tenei tataramoa i roto i te kikokiko o te eGegesis dogmati(a&&y hape, #kui, te
atu ng phekeheke, te Kooti, te aranga, te whiu tonu o te reinga e kore noa ki te whakahua i.
M -Ze&&er i roto i te :aur, ko Ze&&er, theo&ogian. _ahrb. *$. /. O\<)
Ahau whakaaro inaianei te whakama, ae whakaae tatou i te reira ki tonu, ko te tino
ng whakah'nga e te ite nei tatou i roto i te aamu o te haapiiraa a te Mesia e p ana ki
te mea whakamutunga e kore e i e i roto i te putanga o te Karaiti taketake "aipera,
engari i roto i te tirohanga i te ana akonga, me o ratou riiwhi rite kitea i nga Jospe&s e
matua anake a $hu i roto i ng whakaahua, me te kupu whakarite, ko te ukua tonu ko
te engari he rerek' tikanga, me ana akonga korero e p ana ki a tino hoatu ana akonga
nga mea maha i ia ake nehenehe roa ara rerek' i roto i te rerek', e kore i roto ia te
Karaiti 'tahi tikanga.
e tikanga ano ahau, ki te mea katoa i roto i te m!hiohio e ta tatou e %arii kupu a te
Karaiti, me nga apotoro tngata, whakah' a kia puta rite te hkari, whakaahua, he ki
te waiho i kahore taimaha motuhake ki te titiro kahore tetahi i roto i reira, engari ko te
taua i roto i te tikanga o te tino, nui, me te ki te whakatau kupu %au%aa e pai noa tata,
ki te whakamrama rnei, tae noa ki te whai tata hinga ki te mea e tika ke ana ki nga
meka ranei o te aamu te hua o nga mea ranei. e Mesia, me ana akonga korero o te
rangatiratanga o te rangi, he reinga, he aranga, he marae i roto i 'tahi koropiko, me
huna ana. Ko 'nei whakaaro i raro i te ihirangi %au%aa hohonu, tino te pai me te
nehenehe ia tatou ia hiahia ki te hiahia3 otiia e kore e tenei whakawhirinaki i runga i
te whi ng o te rangatiratanga o te rangi, me te reinga, ara te moda&ity waho o te
aranga, me te whakawa3 kihai i te kai o enei super%i(ia&ities whakamrama i te aha, ki
te mahi i te Karaiti, a ka e taea ki te whakatau, me te pai utu tetahi kaha ki te tamata i
te whakatau i te reira, e te wehewehe rite te nui i roto i te %aaiteraa e whakamahia ana
i ia, pera tae noa ki ratou tirohia ki te waho, ko te whakarite e kore ranei3 te nui o te
tpiri i ng, i te mau rave4a e tapaea ana e te rauemi me te w o te whakamahi o ng
whakaaro e p ana ki te w te rangi me te reinga, aranga, me te whakawa i roto i tenei
symbo&ization. B taea te e te mea tino mau ki te amo i pera, ki te mrama me p'hea te
te mea i te reira ranei. Me noa ia tatou ki te haamana4o i te whakaahuatanga o te wahi
tango i te ra o te whakawa nga whakapaipai waho.
$ roto i tenei te %aatura, na reira ea ia %ree tkaro maui, ki nga kupu a te Karaiti, me
ana akonga te whakamrama i tetahi wahi, kia rite ki te mea tino tika i roto i te
horopaki o te hapu whnui o te whakaako Karaitiana, i roto i te wahi, i te tomo ki roto
ki reira, tetahi wahi ki te tango noa i te whakaae ki te whakamahi, ki te kore ng
matua kia riro e te reira. B kore e mahi ki te reira i te mea mure ore, ki te whaka# koe
i te rauemi piri r!naki me te tuao, me take tuarua, engari ki te tiki i te mea matua,
ki te matua, me ki te rapunga hua-amo ana.
Me ui ahau e ahau ki tenei t#ranga %ree, no te mea ko te ahanoa o tenei tuhinga3 e kore ahau,
engari e mea ana ka waiho tenei t#ranga ki te whi i ai ia tatou i roto i te whakaako t#matanui, me te
kauwhau i te :ibi&ia ki te whakamori i te iwi. Mai ehara i te mea ki te whakaaro i te pai me ng
raruraru, e kore ki te %aataa i te mea tino te mea ngutu, he aha te mea matua, me he aha taha take, e
pa tetahi mea, ki te kahore p#whakapaiake i runga i, engari tango painga o te i roto i te pukapuka
ta4engata pai i te tona ihirangi pai, ki runga i te whakanui kia hngai ana hei puna hanahana o te
whakapono i roto i, e kore amuamu i runga i te tangata takitahi, a ki te tomo. 8a i te iti rawa i taea e
te reirap 6tiia ko te iwi, ko te tata i tua atu te hunga e tua te %aaroo tamarii, te te tu tenei whakamahi
o te :ibi&ia, e mau piiraa, e pono maitai hoki ko te rite te inaianei ite tona %aaino ake. irohanga
katoa, ara ki te whakakorea te reira i te whakauru iti i roto ano o w!na, engari i huna te katoa o te
whakamahi o nianei3 me te karakia mo te whakamahi o nianei. Ko te oko te haapa4oraa pai
7enke& hiahia ana kia whakaturia, tenei ranei e whakapaipai e kore ai e tika i hanga, engari te
tangata e wahi atu, bot(hed a ridd&ed te oko, te ake ina wawahi atu katoa atu3 a ka hiahia atu i te oko
na tukinotia, me p#watawata, te pera-ka karanga noa riringi i te waina o Karaitiana ki te iwi,
inaianei, kaua rawa i whakahawea ki te ki a ia. ringihia ranei te waina noa kahore he oko3 inaianei te
moto ia ia ratou i waenganui o koutou maihao. Ko kotahi te oko kia ano, ora me te te waina i roto i
te +ta o te katoa3 ko wai e ahei te ttai, i hui, ko te rite kei te te tinana tangata i roto i te mate, kahore
he mate pono, %aaapR i hou puta noa, a heoi he anake, he tonu o te koroheke3 engari i mua i kore e
whati i te hononga ki a ia. Ko tenei %anauraa i te pera tomo, ki te kawe ia ratou ki roto ki e te oko
tawhito, ngaro i te tinana tawhito3 engari he ki ta te Karaiti te kupuK Me haere mai te reira i te kino i
roto i te ao, otiia aue ki te hunga i roto i e tae mai i te reira. 6tiia hoki %aaineineraa pai o te %anauraa
titau e, kaua ki te whakatere i te heke o te ora koroheke o te haapa4oraa, %aaamu i te reira, e te rapu
ki te tiaki i rite te roa rite taea, ia i te wa ano te hanga tikanga o te ora hou ki roto ki te heke mai, i
roto i nei i te kia ano Meina tawhito, no te mea engari me taper kotahi reira. 7iahia ana tenei hui
ano hoki enei mau %aaineineraa ki te e mahara.
Ko te matua o te whakaako a te Mesia e p ana ki te taahua,, i roto i te nei tautoko
ia tatou kakahu, a kahore mat i te taua kia mau m` e te %au%aa, teie nei toku
tirohanga ko tetahi wahi i roto i te huatanga mahi o te taua, etahi o nga mau
haapiiraa i te hononga whaiaro o te Karaiti ka haere atu ki tona whakaminenga, tona
aroaro i roto i te mau oro4a, te takawaenga o te whakaoranga ake nei i roto ia te
Karaiti, tona mahi whakawa, i roto i te parau haapiiraa no te aranga.
$ roto i enei tikanga katoa, engari tae mai i to tatou parau haapiiraa ki te
Karaitiana3 i te taua na tino te tikanga mooni e te whanaungatanga i tino nui, kia rite
ki te pono tino whakauaua i meatia3 engari whakah' tikanga ranei me tonu te wahi
whakaaro te whakatau ia i roto ia tatou, whakarpopoto i te tikanga taketake o
Karaitiana ki te tono taketake o te natura tangata, me te kanohi katoa i te wa ano.
uatahi o nga mea katoa Ko te huatanga mahi, me pera me taku i mea matou i kua
i runga i roto i te mau titauraa whaitake o te ora i mua nei rite tonu ki te hinengaro o
te Karaiti i tuatahi peia, me te rahi i te parau tumu o te whanaketanga o to tatou
parau haapiiraa iho. A, i noho ratou pono ki tenei take, ratou whanaketanga, he kitea i
te meka i hoki meinga te teitei me te whakamutunga tono mahi, me ng pnga o te
mau haapiiraa a te Mesia ratou, kia %aaite i ratou e kore kupu ake tika, ratou kereme,
me whakatau, kua taea ki te kitea, rite mau parau iho a te Karaiti, -cc*$$$.). Baha ta
rerek' neke atu rnei, ki te whai mea ranei, e taea te te tahi mau taime noa hei tikanga
o nga kupu o te Karaiti, tetahi wahi rite ki te titiro i te ngana ki te whakaaroaro i te te
whai ake ki mua nui haere te matauranga o te hua o nga mea, me nga ara arairaa
haere nei te whakatau i te e taea, ka nei e te Karaiti, me te pau a, kia kia rite.
Kotahi te whi, ahakoa, a he whi hiranga nui o, he reira i roto i deviates te tumu
parau i to tatou parau haapiiraa o te "orotetani me te tirotiro Katorika o te parau
haapiiraa ,hristian3 ahakoa ki etahi pakeke, me h!u tirotiro whakaae ana ona e kua
akapapu e reira te vai te whi o tirengi tikanga. 7e te ptai o te whiu tonu ki te mea te
reira, i tohe te taha o te haapiiraa tumu a te Bka&esia te whakakahore e matou. $ roto i
taku tirohanga, 7eoi, ia nga kupu i runga i i ahu mai i te haapiiraa tumu a te Bka&esia
te konei pea tukua ano tetahi atu tikanga, i reira e rave rahi AusprE(he Karaiti, me
nga apotoro, e taea te whakaatu ai anake i roto i ng o to tatou tirohanga. A rerenga
ketanga, ki te he noa ki te whiriwhiri i nei tikanga ti4a ia tatou ia te hiahia ano he
katoa tatou i, ka riro te reira i te mea hanga tatou i kitea e taupatupatu ana ki tona
aroha noa, me te mahi tohu a te Atua tika.
6 te akoranga, titiro te tini me te toutou %aaiteraa katoa o te ahi ka tonu, %akamamahi mure ore, te
iro i kore mate, et( mo te whiu tonu ng ki te whakatau3 engari ka taea e tetahi i ngakau rua ranei e
mohio mooni, rite ake tino maha matou i anake, ko te k9anga p#werewere mo e e kore e taea e koe
te whakatau i whakakorekore te mutunga, te aha ranei uninterrupted&y mahi i roto i te hakari, i waho
reira tutakina i te mutunga ia se -rite ki te mea e ahau e ae reira ake ake, raneiK mamae ahau e amuri
i roto i te nini). Ko te mori tino engari ki te amo i te tohutoro ohie o te Mesia i te mau kua meatia
o whiu mure ore i roto i te mo enei k9anga te reinga3 "#take i te Karaiti e kore anake e tika ana ki te
meka ano, engari ano hoki i rite ki ki te turaki rawa e kore, ko te wahi i te wahi i reira, kaua ki te
haapapu i te wehi o nga mamae o te reinga. Ko tino ta te Karaiti ia, na roto i te tohu tamau, e tika e
p ana ki te riri a te i enei Ztu i runga i ng huatanga, me ng rauemi i raro i ai, me te roto i e tonu
e taea te mahi i te %aaoraraa o te ma&aia ia. enei whakaaro e te tahi atu mau papa4iraa mo4a te
whanui, i roto i nei tino tino, e te tikanga he tahuti hinga te kino katoa, whakakotahi i te kino ki te
pai o te hinengaro o te Karaiti, e whakangaro ana i te reinga, ko te whakaaturia e na roto i te reinga,
te hoA mea tino hngai ana ki to tatou ari e te kino te mutunga i te whakangaro i te kino, ka mahi ki
anake te whiu ki te kawea mai e p ana ki te whakapai ake tahuti, me te whakaoranga o mua.
$ roto i te kupu whakarite o te hoa pononga kino -. Math ;>.ON) te ite nei tatou i te wahiK
8a ka riri tona ariki, a ka tukua e ia ki nga kaiwhakamamae, kia utua katoatia ra e ia nga mea
katoa i nama.
Ki te inaianei i konei i raro i te entrustment o te torturer nei atu ki te whiu pouiri o te mohio ki
whakarite, he mea mrama i tenei ira e ara, he tango o te hara i roto i te reinga, ko te taea, i tawahi o
e kore nei te te whiu whakatuma.
Kitea te whai ake irava rite i roto i Math. 0, 10, 1Q -hoki Lu(as ;1, 0\th 0>th)
Kia meatia e hinaaro ki tou hoa tauwhainga hohoro, no te mea koe tonu ki a ia i runga i te ara,
e koutou e kore te mahi derma&eins ki te kaiwhakawa, a ka tukua koe e te kaiwhakawa ki te katipa, a
ka maka koe ki te whare herehere ki te hoariri.
Mea e ahau ki a koutou, he pono, e kore koe e haere mai koe i reira, utua ano hoki ra ano e
koe te patene whakamutunga.
enei ano hoki, ko te taea o te %aaoraraa i te whare herehere, nei noa pera sensua&izes te reinga
i konei whakaratohia.
Kitea e tetahi muri i roto i te & "etri O, ;\ te irava e whai ake nei .K
piri ki a ia -wairua), kei te haere ano hoki ia ki te kauwhau ki nga wairua i roto i te whare
herehere, i te p ana ki e kore e whakapono.
Ki te i raro i te whare herehere i konei i te wahi o te ma&a4ia ia i matau inaianei kua, ka taea e
tetahi %aaoti i teie nei irava e tonu e taea te whakapai ake, me te whakaora i roto i te mahi a te
Karaiti, o te hunga kino i roto i te taahua,.
7eoi, e whai hua ana ki te ng i te tirohanga rite te :ibi&ia tino e whai ng, e reira ka i te tahi
wa, he rangatiratanga whnui o te Atua, e katoa, ara te hunga kino, kua hinga i te ratou kino,
whakaurua.
Ko&osa &, 1< 8a ka mea katoa e te hohou i roto ia ia ki a ia, ahakoa ka hanga nga mea i runga i
te whenua ranei i nga mea i roto i te rangi, na, te rangimarie i runga i te toto o tona ripeka i te ia.
&. koro. ;0, 10 Ko te tikanga kia kingi ia, kia meinga katoatia ra e ia ona hoariri ki raro i ona
waewae.
"hi&. 1, ;< Kia piko te ingoa o $hu nga turi katoa, e te hunga i roto i te rangi, i runga i te
whenua, i raro i te whenua.
Bph. rite &, ;< Mai te wa i, e e ver%asset tahi nga mea katoa i raro i tetahi matenga i roto ia te
Karaiti, nga mea i te rangi, i runga i te whenua, i roto ia ia.
Apoka&. 1<, ;N 8a ka mate, me te reinga i maka ki roto ki te roto kapura e ka ko te matenga
tuarua.
$ roto i te .athers matamua o te Bka&esia rawa 6rigen i runga i te kaupapa o enei tinana tohe,
ka whakapono e te nanakia he kotahi ake te whakapai ake me te haere ki nga anahera kino e ka ora,
i aru ia he tokomaha mutunga tahuti tahito, me te hou o nga whiunga katoa o te reinga i roto i te.
.aaho4i pera-ka karanga o nga mea katoa i.
7e aha patu ki te karakia ki te hunga e anake tika kitea te t! tikanga ki te tere, i homai e te
hanganga o te whiu mure ore i roto i te reinga i roto i te ringa, kia rite ki te wahi e whai ake nei i te
piri o Xiderot. auG pens^es phi&os. whakaatu.
8o. N> M$$ ya roa-temps Su4on a demand^ auG th^o&ogiens d4a((order &e dogme o peines
Bterne&&es ave( &a mis^ri(orde in%inie de Xieu, et $&s sont en(ore en &apM
e N\ MBt pourSuoi punir tukipoto i un huatau, Suand i& n4y te bien j tpiri au(un, de tirer tama
(h`timent5M
0< M/i &4i te punit ponr /6$ seu&, i runga i est bien et te taviniraa m^(hant nanakia.M
hono 0; M$$ n4y te whi de :on Sui "ere vou&ut, ressemb&er j 8otre "ere ,^&este,M
01nd M"#take hautanga tomo &4o%%enseur et &4hara5 /our(e hautanga tomo &4hara et &e (h`timent5
Amas de betises et d4atro(it^spM
0Ord MBt de Suoi se (ourrou(e-t-i& si pa, (e Xieu Bt ne pa Sue Le dirait-i runga i puisse Sue&Sue i
whiriwhiria ringihia te parapara (ontre sa g&oire, ringihia te parapara (ontre tama repos, ringihia te
parapara (ontre tama :onheur5M
0Nth M$ te veut, Sue Xieu &e whakarpopoto m^(hant brf&er, Sui ne peut rien (ontre &ui, dans un
%eu Sui durera sans pakihau, et j peine j un i runga i permettrait "ere de Xonner une mort passagwre
j un %i&s Sui (ompromettrait sa Cwherika, tama 7onneur et sa waimariep M
,, 6 (hr^tiensp vous avez don( deuG id^es de &a di%%^rentes bont^ et de &a m^(han(et^, de &a v^rit^
et du mensonge. *ous Ates don( &es me heahea o dogmatistes, 6Z &es outr^s de pyrrhoniens me. M
Ko te whi matua tuarua i roto i nei hngai ana i to tatou parau haapiiraa ki te
,hristian e p ana ki te !wehenga o te Karaiti ka haere atu ki tona whakaminenga, me
tona aroaro i roto i te mau oro4a. $ muri ia tatou, te ora a te Karaiti i roto i te Bka&esia i
whakaturia e ia, me te whakaminenga haere tonu tonu reira tona tinana
otherwor&d&y. Ko te kupu tino maha o te Mesia, me ana akonga whakaae engari
mo4oni konei whakaae3 he tika noa ki te tango ia ratou mooni rawa. ukua kupu te roa
Ander te tuku ona ki te aratau o te oraraa o te tahi atu iwi, ki te hanga i roto i to tatou
tikanga. autaute%ito te aha e rave rahi ai mea mo te titiro tuatahi na manene i roto i to
tatou tirohanga, te taahua, otherwor&d&y i roto i te hoA ao o te mahi, i ng he matatini
nui o te tangata, me nga mea o tenei ao, ko te Karaitiana mo4oni.
6ia mau, kia rite ki nga kupu tino i whakaritea o te 8ew estament Karaiti ora ana
i roto i ana akonga, ana akonga i roto ia ia i runga i te mea ta ratou e tango i reira3 ora
nei ia i roto ia ratou, ki te pito rawa, haere i roto i tona takawaenga hoki i roto i 'tahi
atu. Ae te whakaminenga, kei te tata i huaina ai te Bka&esia a te Mesia i te tinana o te
Karaiti, me nga tangata e meinga e ia i tona ake ngakau o te Karaiti, ka karanga, he
mema o te :ody o te Karaiti3 'tahi w pea te Karaiti kia rite ki te upoko o te tinana, e
ia i roto i tona whakaminenga, e whakaatu ana pehea tatou i, ahakoa mo te taha ki te
rapu i te wairua o te tinana katoa, i roto i te upoko te nuinga. $ roto i te mau oro4a, te
mau papa4iraa mo4ae, me nga kupu a te tino reo tinana o te muri wairua o te oraraa o
te Mesia e tuku ki, ai te whiwhi i te tinana o te Karaiti i te mau me&o hou, me te tonu
pupuritia iho. $ roto i te poto, puta te whakaminenga, me te konei Bka&esia a te Mesia
i roto i nga kupu o te .au%aa 8ew rawa i roto i te tikanga o tetahi tinana i runga i te
hua o matou i te aroaro o reira, a kahore e te mana tonu o te 2airua o te Karaiti i
roto i tenei tinana hinga ki raro i te iti huatanga katoa o to tatou whakaako.
&. _oh. O, 1N 8a ka ia e pupuri i ana ture noho ana i roto ia ia, me ia i roto ia ia. 8a konei ano
tatou i matau ai e mau ana ia i roto ia tatou, na roto i te 2airua kua homai nei e ia ki a
tatou. -2aihoki, &. _oh. N, ;O)
Math. ;>, 1< hoki e te wahi e rua ranei e toru e huihuia ana i runga i toku ingoa, i reira ahau e
ahau ki a ratou.
Math. 1>, 1< A ka na, ko ahau ki a koutou i nga wa, ki te mutunga rawa.
_ohn ;OK 1< 7e pono, he pono, taku e mea nei ki a koutou, ki te manako, ka pera ka tukua atu
e ahau te tangata ko wai e tango ake i ahau3. a ia e manako ana e tango ana ki ahau, e tango ana i te
tangata e ahau i tono mai.
_n. ;0, Nth 0 noho i roto i ahau, me ahau i roto ia koutou. Pite kore e taea e te manga whai hua
ko ia, e noho ana ia i roto i te waina3 k'ne atu koutou, ki te kore eu ki roto ki ahau.
Ko ahau te waina, ko koutou nga manga. Ko wai e noho ki ahau, a e ahau ki roto ki a ia, i te
ano hua i te hua nui3 hoki i waho ki ahau, e nehenehe ta koutou e tetahi mea.
&. koro. N, ;0 8o te mea ahakoa whiwhi koutou i nga kaiwhakaako tekau mano i roto ia te
Karaiti, kahore i tokomaha o koutou matua. 7oki i whanau hoki koutou i roto ia Karaiti $hu i roto i
te rongopai ahau.
&. koro. ;1, ;1-;?. 1< 1? Ka rite hoki ki te tinana kotahi, a ka tini ano ona wahi, a ko nga wahi
katoa tinana kotahi, ahakoa tini, kotahi ano tinana ratouK pera hoki a te Karaiti.
8o te mea ko ia tatou, i te he wairua, iriiria katoa ki roto ki te tinana kotahi, ahakoa nga
7urai, ahakoa nga Kariki, pononga ranei, noa-a kua meinga e katoa ki te inu ki tetahi te 2airua.
B kore he mema, engari he tokomaha hoki i te tinana.
Ki te mea i te waewae, e kore ahau e ahau i te ringa, e kore ai ahau e ahau o te tinana3 kia ia
reira e kore o te tinana5
A, ki te te mea i te taringa, e kore ahau e ahau i te kanohi, e kore ai ahau e ahau o te tinana, he
mea tena e kahore ai o te tinana5
Ki te mea ko te tinana katoa, he kanohi, kei hea te wahi hei whakarongo5 Mehemea he
whakarongo ta te katoa, i te wahi i te wahi hei hongi5 .....
Ko tenei, i reira, he maha ng mema o te3 engari ko te tinana e kotahi ana. .....
o 8a, ko koutou te tinana o te Karaiti, a ka te mau me&o o tetahi wahi i muri i tona.
&. koro. Q, ;0, ;? Kahore ranei koutou e matau, he wahi o te Karaiti koutou tinana, ko
koutou5 Me tango koia e ahau nga wahi o te Karaiti, a ka mea ia ratou i te mau me&o o te wahine
kairau5 Kahore rapeap
Ko te hunga e piri ana ki te a $howa, kotahi tonu te wairua ki a ia.
Poma. ;1, N, 0 hoki te tikanga ano rite tatou wahi ka maha nei i te tinana kotahi, a te mau
me&o katoa kahore te taua toa, ko ta matou tokomaha tinana kotahi i roto ia te Karaiti, engari ki
tetahi ki tetahi, ko tetahi o te atu mema.
Bpyes. & , 11-1O. 8a ka homai e ia hei upoko o te hahi katoa atu.
Ara mo tona tinana, nga mea e hua o ia e te kaiwhakaki katoa i roto i te katoa. -,. .. 2e&&
Bph. 1 , ;;-;>.)
Bph. O, 1<, 1; ki a ia ko wai te mea kaha ki te mahi i nui whakaharahara, nui ki runga ake
mea katoa e inoi e whakaaro ai tatou, kia rite ki te kaha e mahi nei i roto ia tatou. 2aiho atu ia ia te
kororia i roto i te whakaminenga, i te mea i roto ia Karaiti $hu, puta noa nga whakatupuranga katoa,
ake ake ake. Amine.
Bph. N, ;;-;O. 8a ka hoatu e ia etahi hei apotoro, etahi ki nga poropiti, etahi hei kaikauwhau i,
ko etahi hepara, hei kaiwhakaako.
Ko te hunga tapu, no te te mahi o te minita, mo te hanga i o te tinana o te Karaiti.
Kia tae mai tatou katoa i roto i te kotahitanga o te whakapono, me te matauranga o te ama a
te Atua, ki te tangata tino tika kia ia te tangata i roto i te huatanga o te tini mea o te Karaiti.
Bph. N, ;0, ;Q engari kia waiho tatou %aitotonu i roto i te aroha, me te tupu i roto i te nga mea
katoa ki a ia te tangata e te upoko, te Karaiti.
Mai nei te zusammenge%Eget tinana katoa, a ka he mema i runga i te atu iri ana, i roto i nga
hononga katoa3 na roto i te raveraa i te i tetahi o te atu tohanga, kia rite ki te mahi o tetahi hunga i
roto i ona ng huatanga, ka meinga e e tupu te tinana ki tona whaiaro-whakapai ake3 a tenei katoa i
roto i te aroha. -B rite ki a Bph. 0, 1O)
Bph. 0, 1\, O<, O1 hoki e kore te tangata kino noa ki tona kikokiko ake, engari e atawhai ana e
ia, a %aatupu hei reira, kia rite ki te Ariki, i te whakaminenga.
7oki tatou i te mau me&o o tona tinana, o tona kikokiko, me o ona wheua.
enei he mea ngaro nuiK otiia mo te Karaiti, me te whakaminenga ahau korero.
Ko&osa &, 1N enei ahau te hari nei ki oku mamae, e mamae e ahau he whakaaro ki a koutou
no te, a i roto i toku kikokiko te mea i rite i roto i te mau ati o te Karaiti, mo tona tinana, e ko te
whakaminenga.
Ko&osa 1, ;\ A kahore e mau ki te Zpoko, no roto nei ia e tango i te tinana katoa i roto i
tohanga ngtahi me te hononga, me te kei roto i ia atu ki runga, a na tupu te rahi te Atua.
Ja&. 1, O<, engari e ora ahau3 kahore ano ahau, engari ko te Karaiti e ora ana i roto i ahau. Li%e
e ora nei hoki ahau i roto i te kikokiko e ora ana ahau i te whakapono o te ama a te Atua.
6 te akoranga, ki te tino ora nei i runga i te Karaiti, me te ki te ohipa i roto i tona
whakaminenga haere tonu, e kore e taea te i rapua tona wahi i roto i te rangi tawhiti
kore i, me te tikanga e tupu, ka na T tetahi i roto i te :ib&e i noho ia i te ringa matau
o te Atua. Ko te ringa matau o te Atua ki a matou ko kihai i runga i te whenua, engari
kua huna i roto i, i runga i te whenua, a ka taka atu i te pato4iraa, i te tetahi o to tatou
parau haapiiraa o te mea o te rangi ki te riro3 heoi e kore tetahi e kite pehea e tu i te
pato4iraa i roto i i te an!-ao te Atua. onu te oraraa a te Karaiti i roto i te
whakaminenga ano i roto i te Kingi ora te ara te Atua, a ka rite ki %arii ai tatou i te
Mesia, tangohia e tatou i runga i te Atua i roto i te teitei atu i te tikanga noa i roto i ai
reira k' te katoa kei roto ia ia.
Karaiti ia nga kupu, ano, huatanga i roto i taua kua runga ake "roverbs _n ;OK 1< K. 7e pono, he
pono, taku e mea nei ki a koutou, ia ia e te %arii mai, ka tukua atu e ahau te tangata ko wai e tango
ake i ahau, engari ia te tangata e manako ki ahau, ki a ia te tangata e i runga i te, nana nei ahau i
tono mai. aea e koe te neke ano i koneiK
Ka mohio _n. ;N, 1< $ taua ra koutou e ahau i roto i ahau i toku Matua, ko koutou ki roto ki
ahau., 8a ahau i roto ia koutou
_n. ;?, 1;-1O. Kia ai ratou katoa kia kotahi, rite koe, Matua, koe i roto i ahau, me ahau i roto
ia koe3 kia kotahi ai hoki ratou i roto i te tatou, kia whakapono ai te ao, nau ahau i tono mai.
A kua hoatu e ahau te kororia i homai e koe ki ahau, kia kotahi ai ratou, me taua nei ia ratou.
Ai ahau i roto ia ratou, a koe ki roto ki ahau, e kia hanga ai e ratou tino tika i roto i te kotahi,
me te ao e mohio e koe i tono mai ahau e koe, a ka aroha ki a ratou, kia rite ki tou aroha ki ahau.
$ muri i te katoa, he hou to tatou parau haapiiraa no te oraraa otherwor&d&y anake i
roto i na tae noa ki tatou i, pera me ta whakawhnui i te mea ta te %aaite i te
karaipiture reo o te oraraa i mua nei o te Karaiti i runga i te ara o te oranga o nga iwi
katoa. 6tiia ahakoa e kore te tuhituhi ano e, te ite nei tatou ano te tika ki te rave i te
reira i roto i te kupu i tuhituhia ratou, i roto i nei kanohi te ara otherwor&d&y o te
Karaiti ki taua o te tahi atu iwi i roto i teie mau taamuraa, e e hoatu ng whakah'nga
irreso&vab&e i roto i te karaipiture, ua hinaaro ratou i te aratau o te oraraa o te tahi atu
iwi p'r ringa o te Karaiti. 8o te mea te tikanga ko te whakaturia te Karaiti ki runga,
ano he tauira, me te tauira mo era atu iwi i roto i te whakaaro ki te hua o te
whakawhiti ki te taahua, me te te aratau o te oraraa i roto i reira. "inepine ua tai4o
tatou e, e ana akonga, me te pono o te Karaiti, i muri i te matenga tika kei hea ia, a ki
te hunga e hiahia ana tetahi ki te mahi ki a te Karaiti, kia whakaaro ki a kaua rite, he
peinga, na kei pono ratou ki a tatou i te ,ommunity, te e whakatikaia ana e tango i
runga i te hinengaro o te Karaiti, me te kia waho o te kpasW ni, i riro nei e tae noa ki
te ara mohio i roto i te %aaho4iraa mai :ib&e o whakaurua ki roto ki tenei
hapori3 engari e kore e te tikanga o ratou he hua i raru o te b&iss%u& ara oraraa ki runga
ki te parau tumu e p ara e rua o ng i roto i te horopaki, p'r i te hononga, puta i roto
i te Karaiti i roto i te taahua, ki te wairua pouri, ara whakaritea bib&i(a&&y i te tana
kauwhau i roto i te whare herehere ka.
Lu(. 11, 1\, O<, 8a te hiahia ahau ki a koutou i te kingitanga tano rite hoatu e ahau te p!tae o
toku papa.
Kia kai ai, kia inu ai koutou ki taku tepu i toku rangatiratanga.
Lu(. 1O, N1 8a ka NO -te hara) ka mea ki a $hu, te Ariki, kia mahara ki ahau ina haere mai koe
i runga i tou rangatiratanga.
8a ka mea a $hu ki a ia, 7e pono taku e mea nei ki a koe, i tenei ra koe noho ai ki ahau ki
"araraiha.
. _ohn ;1, 1Q, O1 ki te minita tetahi ki ahau, me te whai ia i ahau3 a te wahi e ahau, ko reira
ano hei taku pononga. A, ki te mahi tetahi i te tangata ki ahau, e te honore toku Matua ki a ia.
A e ahau, ki te whakairihia ake ahau ki runga ake i te whenua, ka maunu hoki i ahau nga
tangata katoa ki ahau.
_n. ;N, O A ki te haere ahau ki te mea wahi hei tukunga ake mo koutou, ka haere mai ahau ano,
a ka tango ia koutou ki ahau, kia ai hoki koutou ki te wahi ahau.
_n. ;?, 1N Matua, ahau ka e te wahi e ahau, a ka ki ahau, i homai nei e koe ki ahau, kia kite ai
ratou i toku kororia kua homai nei e koe ki ahau.
Poma. >, 1\ hoki ai i mua, B whakaritea ano e ia i mua ia kia rite ratou ki te ahua o tana
ama, e taua ano hoki te matamua i roto i nga teina tokomaha.
1 Ko&. 0, > 7e mia, me te pai ki te kohuatia i roto i o te tinana, me te ki kia noho ki te Ariki,
matou.
B whakakororiatia "hi&. O, 1; nei to tatou tinana tutua nei, kia hanga i te reira rite ki tona
tinana kororia, i rite tonu ki te mahinga ai e taea te hanga e ia nga mea katoa i raro i a ia.
Ko&osa & ;> 8a ka e ia, ko te upoko o te tinana, ko te whakaminenga, ko ia te timatanga, ko te
whanau matamua i roto i te hunga mate, kia whai ia i te tuatahi i roto i te nga mea katoa.
Bph. 1 0,, Q Mai matou mate i roto i te hara, e ora ana tahi i hanga e ia -te Atua) ia tatou ki a te
Karaiti, -na roto i te aroha noa i whakaorangia ai koutou).
8a ka kua whakaarahia ake tatou ki a ia, a ka maka tahi ki a ia i roto i te wahi o te rangi, i roto
ia Karaiti $hu.
Bph. N, >-;<. 8a reira ka mea ia, $ tona kakenga ki runga ki runga, a ka arahina whakaraunga
ki te whakarau, a hoatu mea ana ki te tangata.
Ko te otiia kake ia, he aha te mea reira, hoki i tutakina ano e ia ki raro, i roto i te orter o raro o
te whenua5
Ko te heke ra, ko raro, ko te ia ano i kake atu nei ki runga nga rangi katoa, e whakakiia e ai e
ia te katoa tenei.
7e aha te mea ki ahau, kia tino mo te hapu o te parau haapiiraa Karaitiana o te
taahua, i roto i to tatou tikanga, ko te %au%aa rahi, i te mau oro4a, e rawa te oro4a o te
Karaiti, me ana akonga noa i noho, ka puritia e te reanga katoa hei mea ngaro e
tatararaa. e kore tenei tikanga, e mea katoa karakia noa, kupu whakarite, tohu
tuwhera kau konei, a te nuinga whakaaro reira mo tenei3 tena ko tenei e taea e matou
te titiro i te marama o te parau mau i roto i reira. $ pera roa aha te whakapanga o nga
hunga whakahi a Karaitiana te rite te absurdity rahi, i teie nei e taea te kite i roto i to
tatou whakaako hua anake hei meinga tetahi mea ngaro ki te nei me hoatu nga
whakaaro o te hunga whakahi katoa ki te whakama, no te mea tonu e taea te heheu
mai te reira i te matauranga. Ae, e oaoa tatou tinana o te Karaiti, ka pera me ia tatou
ia oaoa i te wa i whakaritea e ia, kia rite ki pono wahi katoa o te tinana o te Karaiti i
roto i te taahua,, e whakanoho ana mahi i runga i tenei huaai taha. Ko te taro, me te
waina tino na roto i te whakatohungatanga o te tohunga, i korerotia e te i runga i taua
mea, ki te tinana o te Karaiti anake, no te mea ko te hononga whakamutunga i roto i
te mekameka enei kupu i roto i nei mahi o te Karaiti, e te tikanga o te aho roa o nga
akonga, me nga tohunga ki to tatou oaoaraa toro atu te hapa a te Ariki, a te ora mau
nei te Mesia i roto i tonu reira, i roto i te m!hiotanga nui me te haere tonu tikanga
teitei rite i roto i te maha atu ng pnga e waiho tona oraraa. 7oki i roto ia te Karaiti
ki te mahara gesteigertsten, i roto i ai ka whakarapopototia e ia ake te ihirangi katoa,
me te whakaaro o tona ora, hei whakamahara o tona haamauhia te hapa a te Ariki, i
roto i te mau taime tino nui o tona ora, i hanga e ia te hapa a te Ariki, kia rite ki te
takawaenga o tetahi o nga pnga tino nui, me te tino mohio o tona ora. $ roto i ia
mahara o te hunga mate, engari ko te mate atu i roto i te mahue e ia ki te pnga ano
hakari3 a ko te atu tino, me mohio ko te takenga mai o te mahara iho, ki te ake mohio
wahi ake nui o tona natu&a ko ia reira3 kia kore he he wahi tinana noa, e %aahaamana4o
ra tomo ki roto ki a matou e te Karaiti i roto i te Buhari, engari tetahi e no ki te
tautoko o tona teitei ora i te pae varua. 8o te reira anake kia whiwhi ai tatou ki a te
Karaiti i roto i te Buhari, te hinaaro e te %aaroo no te %arii i a ia3 te kore paraoa
maumau anake, me te potion te %enua nei tomo ki roto ki a matou. Ko wai whakaaro e
ko te taro me te waina i roto i te amaaraa tetahi mea rite i taua, no te mea i taua
anake te mea e kore e ite i ia te pnga e kua hono te Karaiti ki te oro4a, me te kahore o
te Karaiti konei ako tetahi. Ko wai engari ko te taro, me te waina %arii i te whakapono
o te aroaro o te Karaiti i konei, me te tangohanga o te Karaiti na te wahi, kaua i roto i
te i ranei te Karaiti, ko te tino o te atu e hakari, i roto i nei e haere tino e ia na te atu te
ngahau atu ko e te whakaaro, me te hanga i te %aaroo e taea3 no te mea hoki ia i konei
Da io ia ia he te pnga atu marama katoa o te oraraa o te Mesia i roto ia ia ia.
Ki te mauruuru i te auraa tonu o te amaaraa tika, ano rite 'tahi whakaaro zutreten.
Ko te whakaminenga katoa, i te Bka&esia katoa o te Karaiti, ko te tinana kotahi o te Karaiti, i
te mea koia ano kawe atu ora o matenga o ona pnga3 engari ka rite ki te tinana ora hiahia ana te
taua kai, e hiahia ana ia riro, ka mau tonu me te whakakaha i te tawhito mau me&o apR, a ki te nuinga
te mua i mahi i roto i te bapetizoraa, e tupu te whakamutunga, ahakoa e kore e anake, engari i roto i
te tikanga e hiahiatia, i roto i te oro4a. 8o te mea waiwai, i tetahi tikanga i te Bka&esia o te Mesia e
horahia ana e, e manako ana, te pnga o te Mesia i whakatipuria ai te reira i roto i te iwi kawea te
piringatahi o te iwi, me te ua haamauhia i roto i te Karaiti te Bka&esia e aore, te tikanga o te kai, te
tiaki me te whakaora i o tona tinana, engari e kore te katoa o te %au%aa rite, me te mahu4inga. Ko te
hiranga ar inaianei e tae i te oro4a tei kore anake te mea e na roto i te taua tika e p ana ki tetahi
pnga i te taime tino nui, me te tino mohio i roto i te oraraa o te Mesia i roto ia tatou toro atu ki roto
i te reira, engari ko ano hoki e te Karaiti ia ia i hanga reira tino hangai ki te kawe o te whakaaro ia
konei ver&eibe he a tatou3 na e teie nei ia tatou i roto i te hapa a te Ariki ki te ake m!hio, me tona
mahara ake, e te m kua i roto ia tatou, e nehenehe te whakatau atu o te taua rite i roto i tetahi atu
mahi. Ko te whakaurunga o te Karaiti ki te mahara o tenei kaporeihana, i te tika ki te Binsetzungsakt
te oro4a mo tatou, ko te Karaiti, i te wa ano.Kei te konei te tango takawaenga i te whakaaro o tomo
ki roto ki iho. 8a ka i muri i te Karaiti horaina ki te hinaaro o te amaaraa a te Ariki, e nehenehe ia
tatou ia e kore te kaipuke rite ki to tatou hinaaro i tetahi atu hui i te whi i taua ki te kanohi m!, no
te mea to matou aro ki tana i pai ai, i tona hiahia matau ko te mea o *ermitte&ungsweg i runga i nei
tatou i tona mahara, e te m kua i roto ia tatou, te whakatau ki to tatou mahara. Ki te whakamahia i
hei utu mo te Karaiti o te oro4a i tetahi tikanga mo te whakaaro ano, e kua puritia e ratou te oro4a o te
tautoko o te pnga hngai, mo te take mm i pai pera e ia, a ka kawea mai i tenei hiahia i roto i te
k!nae whakat#nga i roto i te ahua o te mana e taea e hoki e hua i ia mau hopea demgem+e i roto i
te tahi atu mahara. 6tiia kihai i noho katoa tenei, a ka he piri te tikanga o te Buhari kore anake te
mea %au%aa tino, engari ano hoki i nga tikanga tino pai mo te whakaaro ki te kia tutuki. Ko konei
tika rite hanga i tetahi kupu ranei tetahi tohu ki te tautoko i tetahi tikanga whakaaro ranei, te tangata,
me te i te tikanga o te taua ka ki tenei whakaaro, kia rite ki tetahi pnga hinengaro, whakawhitia ki
'tahi atu, ki te ia tika na i roto i te ure ng .oundation mea tenei tikanga i whakaritea e te ratou. B
whai ia ki te whiriwhiri i te kupu rerek' ranei huru ki reira. Mea 6ther te rite, 7eoi, e. $ roto i tona
(&ang, i roto i tona atawhai, hanga kaupapa %aaauraa i p'r ranei, whanaungatanga hononga tohu
ranei ki te ahanoa te whiriwhiri o te kupu ranei p#hua pai e reira anake takoha ki te sio&oto
reira enei whakaaro i konei te wahi i reira, i runga i te whakaaro o te tomo ki te Karaiti i roto ia
tatou i te mau tomokanga o te taua horo4a i roto ia tatou ki a, te kupu i roto i te taea nui pai i taua
whakaaro tenei o te tino te oaoa o te taro, me te waina, i te tika tino me te tangata katoa o te kai me
te inu i u,. 8a, ki te mea ahuareka ki o to tatou hoa Karaitiana i roto i te hapori. Ko te %au%aa o te
haapiiraa a te Mesia, tona hiranga matua mo tatou, ko, ae te meka kei a tatou katoa te
whakaminenga ki te take teitei, he tinana i roto i te Karaiti, ko te puka wairua, i raro i tona
takawaenga3 pera ano hoki me puta te mau me&o o tenei tinana ki te %aaamuraa taro me te toniki i
roto i te hapori ka taea nui waina. Ko te kupu inaianei takoha a te Karaiti i te taua tahitanga i roto i
te hapori i tupu mai ai te hapori Karaitiana katoa ano hoki3 ia e whangai ana i na reira i
whakamakuku te tuatahi i t# tahi ara i roto i te matua iti o tona tinana atu, i te wahi ka ringihia te
wai, me te kaha. Ko te whawhati taro, me te inu waina haamana4oraa ki te re(ord ki te aroha ki tenei
hapori tinana whati, me te toto o te Karaiti, me te ki taua e %arii tatou i te Karaiti anake i roto i te
runga i, ano he tatou i taua huru hngai hei pnga i roto ia tatou nei ia tatou ki te aroha ki te hapori
ki te e no tatou e, e kore e taea e mtta4u noa te mate. Ko i muri, heoi, puta hoki ki te kia %au%aa ki te
tikanga me te pnga o te oro4a, e te reira anake i te mutunga o te mahi a te Karaiti, me te ki nga kino
ki runga ki tona mate, t9mata ai te ara i te taahua, i te ng koki tino nui o tona ora, ki te whana a ia i
roto i mua, me te whakamahia ki te whakaaro ki tenei koki ira ko3 whakatokia pera inaianei i te
%au%aa i tenei koki te p#whi m! te Karaiti, tona pnga ki runga ki a matou i roto i te hapa a te Ariki
i te mahara atu. Kia iti rawa iho e te hapa a te Ariki, anake e taea te mahi, whakamahia ia e kua te
taua ki te timatanga o tona mahi3 no te mea i tona mahi katoa, kahore e takoto ki a ia i te aroaro o
muri ia ia, a taea te whakarpopoto reira tetahi o taua mea i roto i te mahara, me te mana tonu o te
mahara e rite ana anake i te tirohanga taea te urungi whakamua anake ki te T nei ei teie. Ko te
marena i Kana rau ia tatou pai heietres he whakapakoko3 heoi e kore e taea atu e waiho ia tatou ki
te.
&. koro. ;<, ;? 8o te mea he reira te taro, pera tatou i te hunga e tokomaha he tinana kotahi, no
te mea kua uru nei katoa o taua taro e tatou i.
&. koro. ;<, ;Q, ;? Ko te kapu whakapainga e whakapai nei tatou, ehara i te mea ki te tahi i
nga toto o te Karaiti5 Ko te taro e whatiwhatia nei e tatou, ehara i te mea i te tahi i te tinana o te
Karaiti5 8o te mea kahore he kotahi taro, ko tatou tokomaha tinana kotahi, no te mea kua uru nei
katoa o tetahi taro e tatou i. -,%. nga kupu a te whareK. ... Matthew 1Q, Mark 1Q, ;N, 11, Luke 11, ;\,
1< & ,or ;;, 1O ..)
Ki te i runga i te ahitanga apu o mua ko te oro4a, e te tamau noa tatou i te %arii i te
i to tatou hononga ki te Karaiti kia rite ki te mau me&o o tona tinana, i roto i te te ara
tino mohio tona takawaenga, te bapetizoraa ko te oro4a na roto i te ta tatou te tuatahi
whakauru me te whakatikaia ai. Ko wai kua meinga e kore mema anake o te tinana o
te Karaiti Zpper ,hur(h, e kore e taea e kakahuria e i roto i te reira inu hinengaro
tinana, me te ope. 8a ka pera rau ia tatou mo te bapetizoraa matamua i roto ia te
Karaiti te whakaminenga hahi puta ranei, a ka riro mai hoki te kupu ia tatou
ahitanga apu, me te tahi atu mau rave4a na roto i te nei e tatou i te ako ia te Karaiti
ano hoki tatou. Ahakoa kahore he te bapetizoraa, te hua nei i taea e whakauru ia
tatou mtauranga ,hristian o ng mtua Karaitiana, me te Karaiti. Ko, i hanga te
Karaiti i te .oundation i te bapetizoraa i te takawaenga o i taua tomokanga, e hoki
tenei te urunga i roto i tona mana katoa me te i muri i tona tikanga tonu he te mahara
o te kaitono, ka tupu ia ki runga, ranei te hunga i ki te whakaako i te iriiria ,hristian,
taea ki te haere mai, kia, ano mo4on@ he whai whitanga o te mohio o te Karaiti i roto i
tenei ure, me ng putanga %aaite e kia kore e tetahi tomokanga ara taea te noho, e
whakaratohia ana te akoranga e ka oti te iriiri, ka riro ki te tikanga tika. e
bapetizoraa pahemo, kia rite ki ta ratou i te Mesia, engari whakamahia rite ki nga
tikanga ki te whakauru ia te tuatahi, kia he break i roto i tenei te mharahara ano.
Ja&. O, 1?, 1> hoki te hunga o koutou kua iriiria, ko wai i hoatu ki runga ki a te Karaiti.
Kahore he 7urai, kahore he Kariki, kahore he pononga, kahore he rangatira, kahore he tane,
wahine ranei, mo te koutou e kotahi katoa i roto ia Karaiti $hu.
Bph. N, N-0. 7e tinana kotahi, kotahi te 2airua, pera ano me to koutou karangatanga i roto i te
kotahi o koutou karangatanga hei tumanakotanga atu.
6ne te Ariki, kotahi whakapono, kotahi iriiri.
Ano -matapae ki te mau oro4a i 7. "eikari) te horoi o nga waewae -_n. ;O, Q-\ u.
;1-;0) kua whakaaro e te Karaiti ia ia i roto i te taua tikanga rite te hapa a te Ariki, e
te bapetizoraa. Ko ia te oro4a te whai whitanga ,ommunity o te mau me&o o te :ody
o te Karaiti hei whrite whaiaro mahara-, kia rite ki te horoinga o nga waewae, e nga
ratonga e utu te mau me&o o tetahi, me te tinana ano tahi, i roto i te marama, i muri i
ng tauira o te ratonga e ratou te Mesia e horo4a mai ia ia ki te katoa k9 taurangi tahi.
Ano tata nei X2 :Yhmer kua whakatapua i roto i te tino kaupapa o tenei korero i roto i te
eo&osia i 2ro(&aw. Momo. Z. Krit. ;>0< 7. N /. >1\, ua haapapu ano te auraa te oro4a o te horoi
waewae, ahakoa, te mea te reira ki ahau, e kore e kD te tikanga motuhake o tenei mrama nui. a ia i
roto i te whakamutungaK Me kore te Bka&esia i "rotestant mohio te horoi waewae o te Karaiti kia rite
ki te oro4a, he hara ki te papa4iraa mo4a tapu, e tu i roto i te ake, ka rite ki tenei hahi ki te whi p#take
katoa o ratou Karaitiana, me te anake tikanga o te whakapono i roto i te mau papa4iraa apu kite.
kupu e taea hahi hanga ratou hara hua anake pai ano, e e taea te tango e ratou ano ki te horoi
waewae o te Karaiti, i rite mngai i te tonu momotuhi te whakawa, ar, whakaae te te mana te oro4a
te taua. M
Ko te ora o te 2airua o te Karaiti i roto i tona hahi me te huihui, te mngai o te
Karaiti whakaminenga, me te hahi rite te tinana o te Karaiti, i te %au%aa ia %arii i runga
i nga mau oro4a, he take katoa ng tae atu ng kaiako hahi pakeke me te h!u3 a rite
ehara i te mea i te take5 7e pera datetime nga kupu o te :ib&e. itiro anake ki tetahi
wahi, he mea ngaro e tatararaa i roto i te hua o te Karaiti ka haere a ki te rangi,
engari kia tonu ki te ora i runga i te whenua i roto i tona whakaminenga, etahi rapu i
te okotahi i roto ia taua mea mo te Karaiti, tetahi wahi kihai i matau koutou ki nga
kupu o te karaipiture tino.
Me te whakahe o nga hoariri, engari e o 8a te tinana, me te toto o te Karaiti ohinga, engari te mea
tohe ki te hua o te tinana tangata, te tai o ,on(ord e rapu reira ki te turaki i taua ratou p. ?01 %%.
K9. inana Luther Karaiti a i roto i te ahanoa o tona hua i roto i te viivii ore, te idiomatum
communicatio, huanga omnipresen(e, ara he i taua oranga taa, me te wairua -M kai Alicubi tomo M), i
muri i i mau ia ki tetahi wahi, engari mea katoa, me te hoki i roto i te Buhari i t'nei w, ko te .
M-:rets(hneider, Xogmati(s $$. /. ?Q>)
MKo te pukapuka tungne ko te kore e anake i te h9tori, engari he tangata trans-o mua nei
haere tonu i te wa ano, i te h9tori o ongU ki to ratou aroaro, me te ki te whakatau i te %anauraa, me te
whakatapu katoa e haere ki waho tonu i roto ia ia mana whaiaro. Ki te haapiiraa tenei p te
whakaaro titorehanga kotahi, e me maka i te aukati tinana o te aronga te wehenga i waenganui i te
Karaiti i roto i te rangi, a ko tatou i runga i te whenua. reira ka mohio ia i to tatou auraa e te Karaiti,
anake ano he !wehenga h9tori o te mahara, e mohio kahore atu pnga o te Karaiti rite i taua e taea te
mohio ki i roto i te muri a4ei o tona ahua ki runga ki te whenua., ia kahore hononga o nianei ki a te
Karaiti, te haputanga pono o te tangata o te Karaiti, engari me ia ite i te hinaaro i mo taua ao rauemi
o te wa, me te whi, i roto i nei i te kon+ i te tangata arata4i ia oraraa teie e tika he tikanga
takawaenga pae o ratou kupu katoa, ka te tikanga kia haea iho, ka whakamahia, kia taea impervious
ki te ao tiretiera teitei, i roto i te i te reira kia ara, a ko wai hoki a ia te mea e kore e te pokap# tika o
te taata, engari o te ao. enei hononga organi( haere tonu i waenganui i te hahi, me tona matenga e
kitea, ko te mea ngaro taketake i runga i nei tau i te Bka&esia, a ka ahu mai i nga mea ngaro takitahi
katoa i runga i tenei tetahi. Konei takoto te ngaro o hanga i roto i te whakaminenga o te
whakaminenga - MM Ko ahau ki a koutou i nga wa, MM me te MM Ko te wahi e rua ranei, e toru e
huihuia ana i runga i toku ingoa, i reira ahau e ahau ki a ratouK MM tenei ko te mea kua te mea ngaro o
te mau oro4a , ka whakahoki te mutunga mysti(ism ,hristian katoa te wheako wairua takitahi o te
tahitanga whaiaro ki te .aaora %aka&angi -ranei +akahi m,stica ), i te mea rawa i nga apotoro
whakaahua 7oani ki te rotoraa katoa o te whakaaro Karaitiana. M-Martensen, ,hrist&. Xogm. /. OQ0)
MKo te tino aoa mo te mea katoa Karaitiana kahore atu atu te Karaiti ia, ko tenei, kia tino, i
roto i tona tangata %aaora hari, a ka ui tatou i teie nei, kia rite ki to tatou te Karaiti, ko te ko te rite o
te Katorika to tatou pahonoraa i muri ihoK i roto i te hahi, ko te :ody o me te tinana o te Karaiti, ko
te ora, ake ake-reira ko ia te upoko. $ roto i te Bka&esia, i roto i tona ka whaki, me te karanga, ona
ngaahi ouau, tona koropiko, ko te nui haere .aaora whakakororia i te, o nianei, me te he o ratou he
kaiwhakaatu ora ki te hunga katoa e e whakapono e na roto i te mana o te 2airua apu. M -irohia
ano p. N?;)
MKo te kupu a te Atua, i whanau o te wairua, me nga mau oro4a, haamauhia e te kupu te Atua,
me te ge%asset i roto i te mea ano. Ko nga tikanga o te aroha noa, i nei te whakaminenga, te :ody o
te Karaiti, te ao, me te ba(k&og B te reira i te kupu i whakatau anake enei, na e p ana ki te ng
mema o te tinana o te Karaiti o te whakapono, engari haere mai ki a te mana hanga hahi o te kupu, e
anake whakam!hio te whakapono i roto i te mea %aaite reira kaiwhakaatu, i nga mana hahi-hanga e
rua o nga oro4a, e, kahore he (ondition atu kotahi (ountersinking i roto i nga mea katoa e whakaae ki
te tetahi . mea ktia ratou i roto ano, mai ano mahi i te 2airua i waho o nga ngaahi ouau na o tona
kaha pato4ii te-amo ana o te kupu, kia rite ki he me&o i roto i ki te tinana o taea te Karaiti, ara i mua i
te %ariiraa i te mau oro4a, engari he wahi noa tenei e te mau me&o i tuhituhia i roto i te kupu te
whakapono takawaenga o tetahi mo tatou tino %akatokanga4@, a reira e kore taua e tapaea atu e tatou
he (&ue mr!, atu wahi, e nehenehe tatou e tiro ia ratou e te kupu a te Atua ki ta te tangata e titau i te
tpiritanga hopea tonu e kua ia ki te rapu i te mata o te Bka&esia i roto i te mau oro4a anake ... wahi ..
ahau i te tepu a te Ariki, - e ai e taea mia ahau amui mai i roto i te tangi o te whakaminenga, e kua
tona ngako me te ora o te Karaiti, kia rite ki te M+nnin i AramaK he te mau me&o o tona tinana
matou, o tona kikokiko, me ona wheua3 8a ka hiahia ahau ki te mohio, ki te tenei ranei e ko te
kotahi mema i te tinana o te Kaiwhakaora i whakaora i toku hoa3 B kore e ahau me ki te whakaara
paheno ngakau ranei ki te whakawa i tona ahua o te ngakau. Ko wai te papitaisU, me te wahi te
whakakore te Ariki, Mah&e, ko wai te mea he mema o te tinana o te Karaiti. Ko te tinana o te
Karaiti, ko te tohia e o te hunga katoa e iriiria ki roto ki te tinana kotahi, me te inu o kotahi tonu te
2airua. M-.rom Xe&itzs(h, pukapuka e wha o te hahi.)
Ahakoa i roto i te hunga i maoro nei i ngana ki te hanga Karaitiana phi&osophi(a&&y, i reira ko
te hunga e tomo ki nga kupu ki te katoa, o to tatou hapu o te Mesia i te tikanga o te oraraa i mua nei
rite te tikanga ki te kore, ki te i roto i te taonga. Ko te kupu, i roto iK Jihr, a $hu Karaiti, ka pera me
whakaahuatia e te L. 8oak -:asei ;>N\.) mea i riro i te urupa pono tinana oa o te Mesia, engari ara
tona wairua i roto i ia o tona ake, a ia tonu i roto i te rangi ki te Atua ia i whakakororiatia ngakau
tangata. Ko te whakanui o te Buhari kua whakaturia i roto i te whakaaro o Mte transien(e o te ora te
%enua nei, umwa&&e te iwi heimat&i(h anake i roto i te t9rama atarua i muri mahara.M e tikanga
matou o rerek' akoranga.
Kia haere a ki runga ki te tahi atu ng matua o te parau haapiiraa Karaitiana o te
taahua,.
7e maha hinonga kei te kitea i roto i te :ib&e, e e haere i te ara ki te ora, ki te oaoa,
ki te Matua anake i roto ia te Karaiti. _oh. O, ;Q, >, ;1, 0; ;<, \, ;N, Q, ;0, ;O, ;?, O
tohu. ;Q, Q LK. ;\, ;<, Apost. N, ;1, 7eb. ?, 10)
8ahea e nehenehe ai i tenei, kia, ui ki a koutou. Pite he hototahi ki te whakawa te
Atua, me te mahi tohu, e ora motu ke te hunga e noho ana i te aroaro o te Karaiti, a
ano inaianei i te Karaiti, nana nei tetahi o te Karaiti i taea ako, kia kore ano hoki e
ora5
Ko te oneone noa, ka waiho ratou i runga i, atu i te mohio ki a te Karaiti, kahore he
tahi mea i roto i te hinengaro o te Karaiti, ko, i rongo tika, whakaaro, ka mahi, a ka
kua nui ake mahi maha tauiwi atu maha Karaitiana ranei te hunga e karanga ratou
Karaitiana. Ko ki te kawe i te reira ki te tini mea o te ora, o e te tangata he ahei o roto
i te i tawahi, ki te kpasW ni i roto i te tikanga tino tika, me hanga ano hoki e ratou te
teitei me te pai o e tangata ko ahei, a ko te kupu whiwhi i te hinengaro o te Karaiti
anake tino Me, haere katoa ki te in koa, ki te uniana mauritau i roto i te aroha o te
Atua, me te tahi e te tahi3 te kore tonu te ngaro tetahi mea i tona te rongo i roto, me te
waho. 8o tenei whakaaro, engari te tangata e taea te tiki, i roto i te meka, anake i roto
ia te Karaiti, no te mea kua meinga i roto i a ia, kua ki te whakaaro o taua
whakaaetanga i roto i te ao tangata mohio anake, a waho o te mahara o te ahiahi i te
tupuraa mere taea e kore hoki te tangata takitahi e kore ano te katoa.
Kia pehea te pai me te tika, na reira noa i te tauiwi i te aroaro o, kia kua ki a i muri i
te Mesia, i waho i te mahi o tenei mahara pono ka oaoa i ia te utu o tona mau viretu,
engari e kore e te utu hope, me te rawa o te peu maitai te nuinga, me te teitei, te anake
take mahara i roto i te mea taea, e taea te whiwhi. Mahi katoa, kahore hoki tenei
mahara ko te nui atu iti iho ranei, matapo, me e taea te tango i te ara e tika ana i roto i
te matua, no te mea o te maha taha o te tangata e kitea e te unu ia ia i muri i te
ara3 engari i waho te mrama weiser i runga i te ara, ko te taua marama i te kotahi i
roto i te kotahi, ka taukei, ka tonu te tangata rerek' hohoro i muri i tenei, i muri noa
iho i te taha, me te ite i te mau hopearaa o tona pohehe. Ko tenei, he he mea e kore e
taea e ratou te ako i te ara tika e te Karaiti i konei te whenua kahore a te Karaiti ki
runga ki a kahore waho ake ake i te kpasW ni nga tauiwi3 no te mea kahore he ora,
me te whakaako me te hahi o te Karaiti kau he mea o konei i raro kei te engari te rato
i te konei, i roto i te ake, a kihai i taea e te hunga noa no ki a ia i roto i teie nei oraraa,
ka kotahi i riro ia ia i roto i te ake, a ko wai i anake waho tika reira, Kei te nui ake
roto no kotahi ki a ia, e aia ana e te de%e(tiveness o kpasW ni iho, motu ke i te Karaiti,
me te tini mea o te oaoa rahi e te mea ki a i roto ia ia ia3 a i runga i, i te mea he
hinengaro Karaiti Karaiti a ia, ka hoki ia hei i te ti4aturi tapu uara uru nei. Ko te kupu,
ae ra,, tonu i nga wahi o te mate ia ki te mutunga, kia takakau, me te Karaiti, ka muri i
te Kaiwhakaora o te katoa.
6tira i te mea ia ia te Kaiwhakaora o te tikanga teitei me te hopea katoa, na te
kaiwhakawa.
;)
hoki nga tono i hanga e ia ki runga ki te ao, ka waiho i te tauine
whakamutunga, me te mata tika ki ta tatou e, e i whanganga e te ra kotahi e
1)
, ara e
kore e rite ki te B&&e mate3 engari ko te Karaiti ia, tonu ora tona whakaminenga i, tonu
ana ker'me tory ko, ki te aroaro o te katoa me te runga ake whakawa katoa ranei nga
ker'me he ranea, a mua ake nei ng tatauranga mo ia kaiaka hoki. Kia kua whakaaro
te reira e te he maha tika nui o takitahi ng hononga i mea ai te whakawa ki nga
tauiwi i, te iti rawa, ka whai ia ki te tu ki te aroaro o te Karaiti3 - 8o te mea e kore e
tetahi taea ki te karo i ki te mutunga i te pa ki nga hiahia o te Karaiti tiki - a rite te roa
rite kore e taea e ia te whakawa ki tonu ki a ratou, e kore ia te whakaaro kia me te
tino wtea noa i te aroaro o te Karaiti i ki te mahue i tetahi wahi o ona tonu kpasW ni.
;)
Math. 10, O;, _n. 0, 1? Apost. ;<, N1 1 Ko&. 0, ;<, 1 es. &, ?, >, 1, > &. "etr. N, 0, d ( .
1)
Bph. N, ? A, engari kua homai katoa o tatou aroha noa, kia rite ki te mehua o te homai a te Karaiti.
Kaua e mea e %aaohipa i te marae taua ki waho te Karaiti3 no te mea te t9ari i te mau
titauraa teitei motu ke i te huru o te Karaiti, me te kore o te %aatupuraa i ng w katoa
ka ona hua rawa ururua atu te tangata i tana whakaoranga i enei tono. 6 te akoranga
i te whakamutunga, ko te pono3 otira kahore ki te korerotia o nga ker'me i te mahara
kia rite ki te teitei e kore e taea e te tangata e muri whakatutuki ki te mahara me te
p'nei m te3 i te mau hopearaa o ratou3 engari anake te kaiwhakawa mohio ko te tino
kaiwhakawa. 8a i roto i te meka, i te teitei marae o te Mesia i haere mai i runga i te
taata, a te Karaiti, ko ia ia te kaiwhakawa rawa, kia, i raro i tona takawaenga, i roto i
te ti4aturiraa i a ia, ahakoa i te pera maha piha, me mngai, hei whakararu ia no te
mea te marae i reira a pehea he ki runga ki tenei taha, i tera taha o, %aaohipa i roto i te
no reira o tona oraraa nupepa, te ora ia i runga i roto i t'nei k!nae, ki te mahi haere
tonu, a, ki te mea he hua mohio o tona ora matau, haere tonu ki te ora ki te mahara, ki
te mahi haere tonu. 2ai whakahaua i roto i ona whakaaro, nana nei i homai i raro i
uhinga o Karaiti, e te reira i raro i eG(itation o te Karaiti, a te Karaiti ite i te reira,
ano ki te Za3 e kore e te te whnuitanga, engari te tangata whakahaua i roto i te
tikanga o te Karaiti, ano whakatutuki me te %akatonutonu Karaiti ia tona whakawa.
Kihai i taea e Ki te mau koe i te tangata o te Karaiti watea i tenei kai, pera koutou
anake pera tae noa tika, pera me te marae rawa kore ki te kia kotahi utaina ki runga ki
te iwi, ahakoa i te nei ko reira. 6tiia ki te mea te Karaiti reira iti e hngai ana ki a ia
tatou e kua tika i p!titia ia ki taua5 Bngari, tika e kua meinga e ia te kaimau o te
tikanga te Atua, me hoatu e te reira i te mana teitei.
7e tuhaa %au%aa o te parau haapiiraa Karaitiana o te taahua, ko te whakapono i
roto i te aranga o te tinana. 6tiia e kore e te tautuhia te moda&ity taua i roto i te
:ib&e. B kore e kupu 6wn e p ana ki te Karaiti ki ng, a tapoko ia kua takoto k!rero
e p ana ki. $ mahue e ia rerek' ruma whakaaro, pai i roto i nei ngwari puta
puhuruhuru titorehanga. Ko te whakamutunga maturuturu tatou i3 i runga i era atu o
nga ringa mau te %au%aa o te aranga i roto i te tikanga i mua-whakahuatia. o tatou
tinana i konei tata i runga i te whenua e whakatika ano te ra tetahi rite tetahi tinana, e,
peia atu i roto i te whaiaro kuiti, kei roto mat#, me ng h!ia katoa, he aha i mua no te
he whaiti, a ka hinga taonga parakete ki i roto i teie nei ao o te moe ranei te mate
kitea. 8a haere mai te reira i hoki ki te mahara hou.
B kore e matou e mea tenei hapu, kua mua whakawhanakehia k' te aranga i roto i
te :ib&e ki te mrama me te ki te mau hopearaa o ta tatou i arahina. Ko puta noa nga
whakaaro ge&+utertsten o "aora ki runga ki toku roto i roto i te taua, e taea e kore i pai
ake hoki te take o reira kia whakaatu ai ai, e kore e taea te whakakahore e "aora i roto
i te maha o ng whanaungatanga me ng whakaaro whanga, e aore i ki ae
O)
, engari i
te wa ano hanga uaua ki te kia hototahi ki a ia an!.
O)
te t#manako ahau i konei e te Karaiti, ko te anake hokona te ko, ka e te aranga o te tahi atu mau taata i roto
i ka tango te wahi i te wa ano i te kino whnui ohorere. &. koro. ;0th
2hakamrama a "aora i te tinana o tenei ao, mo te uri i e akatu i te tinana o te
ake3 te whakamutunga ko te tahi mea ki te %au%aa tuatahi arite, %akanatu&a wani, hua
anake atu wairua atu i te mua i te reira3kitea e te tangata te whare, a ka kia e ia kia
kakahu i roto i te heke mai, te mate i te aroaro o, ara ano he te kinga i te rangi i muri
i te %enua nei. 7e aha te iwi i teie nei anake rite waho puta i roto i te whakaata, ka
konei pouri, puta i oti, o riro ana ia ia i muri i te hinengaro tonu, pE ana ia pehea te
kitea ia. enei katoa, e kore e rite ki te +ta mohio ki i roto i to tatou tikanga o te aha e
hoatu e to tatou tirohanga me ratou anake ki te kia whakawhanakehia ki te mahara,
engari e taea te whakaturia ki te te %aatura i taua, ki te mea e te mahi tatou i raro i te
tinana hinengaro, i te whakapakoko hinengaro i roto i ai i te hua o te Ka puta te
tangata i roto i te a muri e matou, matau i te kinga, i te rangi i muri i te whenua te
%enua nei rite tinana te rangi rite tonu ki te tinana hakari atu i te tinana te %enua nei, a
ka whakaaro o nga ng hononga matauranga anaana e, i roto i te nei ra kotahi e haere
mai tatou i ki 'tahi atu, me te ki te Atua.
&. koro. ;0, O0-O>. Ko tetahi hiahia ki te meaK ko te mate i whakaarahia pehea5 A ki te aha tinana
e ratou haere mai5
"oauau, e ruia e koe e kore e te ora, ki te kahore e mate i te reira.
8a ka ruia e koe, e kore te mea ki te tinana e ka, engari he kakano kau, ara witi te atu tetahi
ranei.
; Ko&. ;0, NN-NQ. B whakatokia ana he tinana maori, e whakaarahia ana he tinana wairua. Ki
te whai koe i he tinana maori, tera ano hoki he tinana wairua.
Ka rite ki te mea i tuhituhia, i hanga te tangata tuatahi, ko Arama,, kei roto i te ora mori, me
te Arama whakamutunga i roto i te ora i te pae varua.
6tiia e kore e he te tuatahi te wairua3 engari ko te maori, muri iho i te pae varua.
1 Ko&. 0, &., 6tiia e matau ana tatou, ki te wahia to tatou whare wharau, o tenei tapenakara i, to
tatou, he mea hanga i hanga e te Atua, ehara i te whare hanga e te ringa, tonu i roto i te rangi.
A ki a ia maoro tatou i muri i to matou whare i te i te rangi, a ka piri tonu ki a tatou e tatou i te
kakahu ki a reira.
&. koro. ;O, ;1 hoki inaianei kite tatou i roto i te karaihe, pouriuri, engari reira ia he kanohi he
kanohi. 8a, i ahau i mohio ki taua mea i roto i te wahi, engari katahi ka mohio ahau ki reira, pera
ano me ahau i mohiotia tino ahau.
$ roto i te whnui, e kore ahau e te tikanga i roto ia te Karaiti, ka k' i pera mrama
%aaite me te whakaakoranga a nga apotoro ari+ katoa o te taahua, whakawhanakehia,
ka rite ki whakaturia e ratou i roto i roto i to tatou whakaako3 Bngari, ko te tuatahi o
tona take tipuna nupepa ki te whakawhanakehia, e hiahiatia ana. 7e nui te mea ngaro,
e ai ta "aora -Bpyes. 0, O1). Ko te h!taka ki tenei whanaketanga homai i roto i to
ratou parau haapiiraa i te t9matanga. $ reira te tumu manako ko e i mata i roto i te
whakamtau, ki te whai i roto i te p ana ki te tino hua o nga mea i roto i to ratou
mau hopearaa ki enei whanaketanga, hei k!rero, ki te whakawhanake i te tamata i te
parau haapiiraa o te taahua, i te hua o nga mea ng w ki to ratou i ki te mahi i
whakaaro taketake. A, ki te kahore ahau e whakaaro i to tatou tirohanga katoa o te
heke mai o te oraraa, ahakoa mo te tukurua noa puaretanga ranei, engari mo te tupu o
te Mesia, me te ako ana akonga, i roto i taua tikanga o mua o te tupu kupu, kia rite ki
ara te tetahi whakatipu ke, me te noa waho ans(hiet, engari tuatahi mai i te hua o
nga mea, i nei te iroriki iho, e ng ope hou, me inu i te mana o e te mea i roto i te tupu
kua huna ture vorbegrEndet, e orahia ra ka atu ki raro pakiaka, %aaite manga, me rau,
me te puawai, na roto i te whakareretanga 'tahi rau takotoranga insigni%i(ant&y
meinga mua.
Ki tenei whnuitanga, engari ko te whanaketanga, engari kua mo4on@ te iroriki, i
taea e te whakawhanake i to tatou haapiiraa tumu iho anake i runga i te kaupapa o
Karaitiana, rawa noa i raro i te %aatereraa o te huatanga mahi rawa i whakapumautia
nei e te Karaiti, 7ap akoto te parau tumu whui hopea e rauemi katoa o to tatou Kua
takoha whakaaro i tona ara, me te ahua, ara te Karaiti kihai i whai whi ia i konei. e
Mesia, me ana akonga te ora mohio i runga i tenei taha, ko ara anake te iroriki o to
ratou ora mohio teitei i tawahi3 engari ite tatou i to ratou tupu otherwor&d&y .ort i roto
i teie nei oraraa, me kawe te tauturu ia koe, whakaaro i te whakawhanakehia mua
whanaunga i waenganui i tenei ao, me te a muri ake. aku kore tetahi, engari e taea e
ia rave i te tahi mea a ratou. Pite tupu ake teitei ki te marama o te taahua, rangatira o
te Karaiti, kua horahia e ona pakiaka i roto i tenei ao, ka akamaata atu, a tae noa to
tatou ki te whai whi me te whi i roto i tenei taha ki reira3 ia tatou ia rave i engari i te
mea ta tatou e rave i roto i tona ako, te mahi i roto i tona wairua.
6 te akoranga, e kore e %eruri koutou kia rite ki te mea i konei i raro, i taea tonu te whakawhnui
tona mohio o te taahua, iho, ka papaki i te whanaketanga tika o te whakaako a te Mesia e p ana ki
te taahua,, i te mea no te akoranga he tonu i muri ia ia ka whiti ki te taahua,. 6tiia i te parau
haapiiraa o te taahua,, kua whakanohoia e ia i runga i tenei taha, i roto i ai tomo ia ki te hononga ki
a tatou, kei a tatou ano i roto i te p ana ki tenei taha ake whakawhanakehia, ano whakawhanake
enei te whanaungatanga tonu i roto i ai e ia hono tonu i roto i te taahua, ki a tatou . 7oki, e kore kia
miharo ia tatou e tona mohio tika o te tera taha o tatou, engari e kore e pai haere mai, ahakoa e noho
ana ia i roto ia tatou, a ki te mahi3 $a ora ana a mahi i roto ia tatou tika anake e te whrangi o te mea
i toe i muri i tona mahi te ao i roto ia tatou, a ka tonu i whakaritea i runga i nga ara o tenei ao. Ko te
whakamahi mua whakaritea ki te tipu ko te tino maitai i roto i tenei. Ko te marama i puta ake i te
tipu hiahia, engari tonu te whakarYpEtanga i roto i te oneone ano i roto i te i te reira whaiaro-mohio
kotahi tonu o nga takoha ona, a nga pakiaka ki nei no ratou ki te taua "iri tonu ki a ia3 engari e
arata4i te reira i runga ake i te whenua, he atu te ora katoa, ka pera me i raro, a ka mea e tupu ki a ia i
runga, e kore e taea te ua i raro i roto i te pera ano3 inaianei, tei engari te mea e tupu i runga, i raro
hoki i roto ia ia, i nga wa katoa i roto i te mahi tahi ng hononga. e aitua 8a te aha te haapiiraa a te
Mesia i tupu e kore he watea ki tona oranga ki tua atu o tenei taha3 a he tupu, he whanaketanga, ka
taea e te tono tonu te ara o tona whakaako i runga i tenei taha ki a matou kia rite ki te tohu o te tupu
hngai, he whanaketanga e !rite ana, he tairanga hngai o tona ora i tera taha o, ahakoa reira no
anake ki nga wahi o raro rawa o tenei ora, a he aha ka t#pono i runga ia tatou e kore e taea te
abspiege&n i roto i ng.
Contribuu a millorar la traducci
Me, reira ano e kore e
tangohia e tatou i rite te mea heoi
e kore te Karaiti mahara otherwor&d&y e whai whi i te mea e tupu ki ona pakiaka ki runga ki tenei
taha, i tona whakar!p# i roto i tenei ao e waiho hei wahiK otiia he o tona ora, tana mahara inaianei
ako anake i te marama teitei o kai . Bngari, i reira he ngaahi t#kunga o tona mahara, e whakaaro
tatou i konei, he mea Da tona mahara, i hutia tonu i roto i te whi o raro, tae atu ki ng kai %arii,
engari he Xortan tukatuka i roto i te marama o runga i roto i te tikanga teitei, i roto i te tikanga, i
nga tikanga Ko te kore e anake koki mrama, engari anake i nga whanaunga ki teitei marama
whnui e whakakiia ana te ao.
***'. 9vervie! o te !hakaako o te mea o te a muri.
&) Ki te mate te tangata, e kore tona wairua peroo, ano i roto i nui ake rnei te
wairua, i whanau ia tahuri tuatahi takitahi ranei i ai i roto i, engari puta i roto i te
hononga anaana e mohio ki a taua mea, me nga mea katoa i mua i tona opea
hinengaro, he mea mama me te mrama. Ka rite ki te ngakau teitei e nehenehe i konei
ia tatou te tango ia tatou te wairua whnui tuatahi o te whenua, ranei te Atua i roto i te
kanohi, ka tomo tetahi ki te atu ki reira, ka mahara tatou e tatou i tika na roto i te ao
wairua o te Atua te %enua nei no -cc$. cc$$).
1) Ko te ora i mua nei o to tatou mau varua, ko ki te ora te ao nei ano he
whakamahara ki te ora taumauri, kua tupu i ai i te reira. Ae e nehenehe ia tatou ia tiro
i te reira mai te mea ra te ngakau nui ano, ki te no ta tatou, e tango ia tatou i roto i te
mate ki to tatou ihirangi katoa me te hua o tona tirohanga iti o te ora i roto i tona ora
mahara teitei. Bngari kia rite ki to tatou i teie nei i roto i te %eruriraa o te ora no ki a ia
ki waho to tatou takitahitanga, me te motuhake whanaunga tineia i roto ia ia, ka
waiho ano te reira i te take i roto i te ora Memories -cc$. cc$$).
O) Ko te kingitanga o nga wairua otherwor&d&y he e p ana ki te ao o te mau varua i
Text original
roto i te ao nei ki te ao teitei te wairua tahi e te ng hononga e ngWkaunuitia, ki te
hunga e kitea i waenganui i te whi o te mahara ki, me te p#manawa i roto i to tatou
iho mau %eruriraa i muri. Ka rite ki te tango a te rangatiratanga o to tatou whakaaro te
teitei $mpress pumau i to tatou teianei mahara, hei k!rero, o matou haamana4oraa e
tonu takoto e te patapatai, ki te e piri ratou, pera ano ng te kingitanga o nga wairua
otherwor&d&y i roto i te tenei taha, ka whakaara ake te reira i te taha o ona ki mahi
inaianei ki te tahi mea ki runga ake i pai hei te mea i te, a i roto i te tahuri te manako
ona kai .ort. Ko "&ato ora ana ano i roto i nga whakaaro i mahue i runga i ai ia tatou
ia, a ka ako te whakarau o enei whakaaro. Ko Ko te ora o te mau varua otherwor&d&y
kihai i iti ki nga pakiaka, me te nei e ratou piri tonu i roto i teie nei ao, engari e
whakatika i runga i te ora teitei .reer i roto i ng whanaungatanga ki te wairua teitei,
me to ratou waka ake -cc$$, :).
N) $ te iti, ano he whakamahara i roto i to tatou mahunga tonu, ano he whakapakoko
koiora (ir(ums(ribed ki te tuhinga titau rite p#manawa, ka waiho hei ki a tatou i te
take, ina neke mai tatou i te ora i roto i nga tikanga e Memories ora o te hinengaro
rahi. Kahore to matou ngakau i kitea e te inaianei piri ki te wahi motuhake kotahi o te
mea te %enua nei, ahakoa e kore reira te gniana tinana i roto i te moni, me te pai i rite
ki te mahara kua tatou i roto i te kotahi. Bngari kia rite ki te kawe-tinana o
haamana4oraa i roto ia tatou i nga wa katoa, ahakoa, tupu nei momo kei te ia i te kawe
tinana o te p#manawa -ara i te whakapakoko i roto i te kanohi, te whakawhnui i ng
pnga ki te roro, e hoatu ara ki te mahara ake nei, engari ko te taua i muri i paunga o
te raveraa anake waiho), pera hoki i te oraraa tinana, kawe ana i te heke mai o to tatou
ora i te pae varua, e tupu i te mau i te reira i teie nei. Kata matou yew, ia ata noho nei
tatou i roto i te ora taumauri, etahi i runga i ta tatou mau ohipa, me mahi o te tinana
nui ki nei no tatou, i runga i te whenua katoa, a konei rawa nga basi&eia o runga o te
taua, i roto i te ara, motuhake rawa, me ratou i roto i te tahi horopaki e te te
whanaungatanga tango i te tino ahua o to tatou nei, a inaianei to tatou oraraa i te pae
varua i mua nei ko te tika i te ara, i muri i te tukunga iho, tonu he kawe, pera tawhiti
atu ratou me tonu reira o taua ake ake. Kua i roto i te na tawhiti tonu takoto te ao na
roto i to tatou nei tenei-ao ratou, ka kawe i to tatou nei otherwor&d&y, a e kawe i to
tatou matau i roto i te taahua,, ka tonu whakaritea e to tatou mohio i roto i tenei ao
rite te roa rite ratou e -cc$$$).
0) B rere ana tatou eGisten(es heke mai, pokanoa, na reira e kore e whakapoauau e
te whakauru tatou ia tatou iho i to tatou mahi, me mahi i te ao taua katoa, te tinana
taua nui. Ahakoa inaianei haru i to tatou eGisten(es mahi k' i roto i ia atu, a anake te
take to tatou waka, e anake ka takahoa, p#kenga, matau i runga i te ara e, e tamau noa
i to tatou oraraa ki te tukuna i runga i ki ia atu. 2hakawhnui i ano to tatou mau
haamana4oraa, e kore e kotiti ke, ahakoa taua, he aha mau ia, messed te taua roro
patua -.8a, ,).
Q) Ki te mahue koe i te hanga tetahi i to tatou oraraa tinana a muri ake, me whanau
reira, ka kitea e kore e mrama te ngohe noa nga wairua o te taahua, ratou oraraa
tinana, me na whakatangihia atu, i puta tonu ia ki a tatou i te hi4oraa o te whakaaro te
ao nei. Ko rite te mahara o te p#manawa i roto i to tatou teianei whakamaumahara iti
ahakoa e kore koutou e rite whakamahia hoki e ngawari ki te iti pikitia tinana i roto i
te ngakau, engari whakaata tonu te ahua marama o te whakapakoko, kua ahu mai i nei
i te reira, ko to tatou ahua i roto i te mau basi&eia whakamaumahara i te pae varua o
teitei whakaata te 2airua o te ahua tenei-ao marama o to tatou tinana te wahi i haere
mai i te reira i te3 Ka mahi i to tatou tau otherwor&d&y rite te mahara o nga whika i
runga i tenei taha3 engari ma te aha e taea kia puta ke mau haamana4oraa i te tokonga,
ara he huringa tawhiti ki te hei -cc$$$, :).
?) Ko te whakatau i taea te tango mai i te %aaauraa o te taahua, ki te
%aahaamana4oraa no te ora, kitea tautoko i roto i te hunga horo4ahia e te %aaauraa o te
mate i te whanau -cc*).
>) B kore iti whakaaro h+ngai korero i roto i te tikanga taua. Ka rite ki wawe rite
inaianei ora kite tatou i te tinana e kawe ana i to tatou %eruriraa i tetahi wa, ara i te
kopu i whanau i to tatou %eruriraa i te aroaro o, a ka whai ia tatou ki te whakapono
ana e tenei wairua ano ki te mea i haere tonu gehends. Ka whai 8a hoki te kawe
tinana o to tatou oraraa i te pae varua i mua nei kia tupu i roto i te kawe-tinana o to
tatou oraraa i te pae varua hakari ki te tonu atu, hei kaipikau o to tatou
takitahitanga. Ko te porohita o to tatou pnga, me te mahi tahi i roto i te %aaoti tika,
me te horopaki tika, engari tutaki enei tikanga i te i nga mea katoa i mau materia,
nekehanga, me ope e kitea e ia he aha i whai hua noa i roto i to tatou tinana i roto i to
tatou ora i roto i teie nei ao -/.).
\) Ko te whakangaromanga o to tatou tinana hakari ki i titiro rite taketake iho, e
mahara i hono mua ki te taua, te taua e haere ana ki te hunga tonu3 i te mau+hara rite i
waenganui i te mahara o to tatou tinana kuiti, me i t'nei whakahiku e puta ona, e
matakitaki ana tatou i -.8a, X) i roto i to tatou kua tinana whiti i waenga i te poi
rerek'.
;<) Ko te whi mahi o te tirohanga, to matou tirohanga ko e hanga katoa te tikanga
o te oraraa otherwor&d&y hari rawakore ranei i roto i te mau hopearaa o tenei taha -i
roto, me waho) mahi, me te mahi a tae noa ki te e hanga i te mau %aahopearaa o tona
oraraa ao te turanga o tona otherwor&d&y. 8a ko te roto i te wairua o te pai Atua 6rder
Ao nei i konei, ka mahi i roto i tenei tikanga, kua whakatairangatia ana te pai i roto i
ia, me te ao, ko e o te hua o te pai pnga nuinga o painga o te taua taonga mo ratou
ano he utu3 engari ko wai whakahaua kua ona whakaaro, ka hiahia ki te kino, nana
nei i kawe mai te kino ki te ao, kei te !rite te reira ua ite i roto i ona mau hopearaa rite
te whiu, mau hopea e na te roa ki te tupu tahuri tae noa ki te tangata a tawhio
-cc*$$$.).
;;) B kore e te whakapumautia e tokte&ine konei %epaki i te mau parau haapiiraa
tumu o Karaitiana3 Bngari, m te maturuturu ana ahua iti, he pea reira te matua mo te
ngahau tino o te whanaketanga ki te hoatu i te taua i te whenua hua hou, mai ratou, te,
pera tawhiti te nuinga i matau, ka whakapono anake i roto i te uneigent&i(hem ako
tikanga o te Karaiti, e te tangata e kokoti noa te mea kua ruia e ia, e te Karaiti ia ia i
roto i tona whakaminenga i tona tinana, me te i roto i te mau oro4a kei, tango i roto i
te tikanga ake marama, me te pono, ano tona kaihoko, me te whakawa, me te matau i
te haapiiraa tumu i roto i te aranga i te tikanga e tika ana e taea -ccc).
;1) $ te wa ano hono to tatou parau haapiiraa o te maha o tetahi wahi peikani,
whakaaro tetahi wahi taumauri rite nui rite reira te taua ki ia atu, me te ki te tirohanga
Karaitiana i roto i nei totohe taea tonu, a puta ki 'tahi ari enigmati( ano o tenei ao ki
hononga tahi whakamarama -cc$c ).
*11viii. 5hakapono.
Ko nga mea katoa i roto i roto i tenei tuhinga e p ana ki te mea teitei me te
whakamutunga tika unweisbar i roto i te wheako, unprovab&e i te pngarau, me te
kupu noho i konei tonu te whi o te whakapono. $naianei toku whakapono ake i runga
i te (ogen(y o %aaite i konei nga whakaaro tautoko i te take i te ari, me te mahi moni
whakatupu, e akiakina ana ia tatou ki te urupare ki te whakaaro o tenei rohe i te katoa,
ka makona e enei whakaaro ara i roto i te k'mu pai. 6tiia ki te mea ko te take tenei,
he ano he mea no te whakapono3 a ake i muri i roto i tenei whakapono
whakamutunga whakaae ki ahau, ranei, e kore, e whakaae koutou ki nga whakaaro o
tenei tautuhinga, i roto i nei kua tonu kua whai whakaaro mai taua horopaki, me taua
ture whai mana.
Ki te mutunga o te katoa o karaipiture rite ki ona tari e rua whakarpopoto inaianei
e ahau ara i te tetahi i te ihirangi me te tahi i te whi matua o te taua, e pai puta i roto i
te whanaungatanga me te inaianei ng me te kaha whakapono i roto i te mea nui
rawa, me te hopea roa, kia tenei hononga taea rongonui. 8a ka haamaramarama
mm ki te mahue te tahi mea akaaka ranei, e kore ianei e nui noa e whakawhanui
ake te rahi i roto i taua i roto i ai i te uara o te whakapono o mua ko, e matou. Btahi o
te akoranga hoki te mea a mua ake nei tangi te kupu tangi te taua ki te mea katoa i
runga i o ratou ngutu, engari ko te tikanga kia tangohia rite ki tetahi o tatou paku
rerek'. Me whakaaturia t'nei tikanga e te karaipiture ano. itiro noa i m'n i reira he
kino.
&) e ti4aturi nei au i roto i te torutoru, tonu, %aito ore, omnipresent, m%ima%@,
tokaima4ananga, katoa-pai, a&&gere(hten, e te Atua tohu, i hanga e te mea katoa, me te
haere, ka ko te mea puta reira, ka haere, me te tangata e ora ana, ka whiria i roto i te
katoa, ka ko me pehea nga mea katoa ki a ia3 tei ite i nga mea katoa te mea kua
mohiotia, me te taea te mohiotia, e aroha ana ana mea katoa i roto i te kotahi, rite ia
ia, te hinaaro nei ki te mea i te pai, a kahore e hiahia kino, e te arata4i katoa i roto i te
akoranga o te w ki te tika ng whinga, ano hoki o te kino mahi tohu, kia ia ia anake
te tikanga ki tona whakapai ake, me te kpasW ni tahuti hanga te whiu -c$. c$$.
cc*$$$).
1) e ti4aturi nei au e, i hoatu ki a ratou e te Atua ki te mea motuhake wahi
motuhake ranei huatanga o tona oranga wairua, tae atu kia e whakaae katoa wairua
te %enua nei ano ki taua e te reira i te whenua, i roto i tenei wahi o te %aka&angi mauri,
i austut ano i roto i te ara motuhake ki nga mea tino te %enua nei, kia matou i nga mea
katoa, te tangata, te kararehe, me ng tipu, nga tama a te Atua i roto i tenei wairua, i
roto i tenei wairua, te mana, me te o tenei 2airua, riro e te Atua i roto i te %enua nei,
engari ko te iwi i te hunga e hoki te e e taea to ratou Metua Mure, me te kawenata i
roto i te hapori i te pae varua teitei e m!hio o, a kia -ahau-c$).
O) B whakapono ana ahau e te Karaiti, ko te ama a te Atua, i taua wairua, i roto i
taua wairua, me te mana o taua 2airua, riro e te Atua i roto i te %enua nei, e kore e
tika te taha, me te i raro, engari e p ana ki te katoa o tatou, no te mea e matou i roto i
tona mahi mediatoria& ranei i roto i te A kei te tohe ki te kia i roto i, i roto i o te
wairua atu i kua ia tatou na roto i te hua me te whanau -c$$$) te aronga toi teitei a te
mau tamarii a te Atua.
N) e ti4aturi nei au e, i roto i te te raupapa tetahi te ao o te Atua i te tupu anuanu me
te tipua, engari e rerek', me te tuatahi mahi i te take rerek', me te in+ tango i te wahi,
kia ara katoa ana whanonga, te ora o te Mesia, e te mahi kahore tipua ano i anuanu,
engari e ia, kia rite ki Kua puta i runga i te whenua, me te in+ kore auau, pera anake
tetahi o ona take ia ahua pnga tuatahi, me te mure ore tonu, me te nui haere
horahanga -c$$$).
0) e ti4aturi nei au e, te ara pono anake o te ora no te taata i roto i te whai
whitanga e tapaea ana e te Karaiti tika, me te whakahaeretia i roto i te ara i te aroha
tika, ko te Atua, me te hoa, me te e te kawenata i roto i taua aroha, me te mahi i roto i
te auraa o taua tika e te he aha hanga e tatou i roto i te tikanga teitei o te wairua -c$$$.
cc*$$$. ccc).
Q) e ti4aturi nei au e kore e whakaiti i te parau haapiiraa, me te Bka&esia o te Mesia,
engari ka tupu, pera taua e kotahi te ra etahi i roto ia ratou, a ka ki te kore te nei hoatu
konei, ka waiho iwi katoa i tawahi o te hoatu -c$*. ccc).
?) e ti4aturi nei au e te whakaminenga, e konei Bka&esia a te Mesia, ko te tinana, i
roto i te wairua o te Karaiti kaha i nga wa katoa, a e te ako o te Karaiti, ka kauwhautia
e i roto i tona tikanga, i tuhituhia, whakaritea, tuhia ka aru, te bapetizoraa, me te
whiwhinga tahitanga ki i mea ai i roto i tona wairua, te %ariiraa a mahi, nga
mediations rangatira he, te Karaiti tinana hinengaro %ortzuerha&ten ora i roto i te hahi i
te whakaminenga, me te konei ki te hanga i te iwi, me te te mau me&o o tona ake, me
te ki te whakapakari ano me te pai ki te whiwhi -ccc).
>) e ti4aturi nei au i roto i te aranga, me te ora mure ore o te tangata i roto i te
putanga o tenei ora pae tino, i muri i te ahua tauira o te Karaiti, e pera te ora reira, me
te ora hakari a te tangata anake i te uri pouri iti o te .reer me te anaanaraa e te tinana
meka-puta mai a muri ake, me te te ora ko te3 no te mea e kakahu to matou wairua ki
te whare nui e kore e, i te whare hanga e te ringa, tonu i roto i te rangi, mai te hua,
huna nga mea katoa kei te inaianei rite e kite tatou i mrama he aha i konei ia tatou
harangotengote noa me te pehea kitea e te whakaata i roto i te kupu pouri, no te mea e
kitea e tatou katoa kanohi ki te kanohi tahi i te tahi, me te Karaiti $hu i runga i nei kua
konei kua p ana tatou ki a ia, a roto i a ia i roto i te wairua. 2hakapono ana ahau e
tenei te ora pae tino, ko te %aaineineraa mo te tonu, kia hangaia e ia ano i te ona pai,
ahakoa kino anga o te ngakau, me te mahi pai, ahakoa kino o nga tikanga o te oraraa
hari rawakore ranei i roto i te ora i te pae varua, e ka whai i ana mahi ia ia, a ka ia Ka
kokoti i nga purapura i te mea e ia -ccc cc*$$$.).
\) e ti4aturi nei au e, e ere te tikanga o te mau %aaueraa a te Atua i te tangata ki te
ururua atu te oaoa e te oaoa, engari ki te whakarite ratou i pai ai, me o ratou mahi, me
pera ki te %aatere i taua e taea rawatia te mahi tahi i te oaoa rahi o te katoa i roto i te
huru. 2hakapono ana ahau e te tangata kua ki te whakanui i ona whakaaro, me mahi
i roto i te whanaungatanga i katoa i roto i tenei tikanga, kia rite ki te hua o e whakatau
e ia te tikanga o te mau %aaueraa a te Atua, ara te wahi i patua e ratou i tetahi mea. e
ti4aturi nei au e kore e he i roto i te tikanga o te oaoa rahi o nga mea katoa i taua
tangata ka taea e mahi i waho mahi i roto i te tikanga o tona ake oaoa rahi -c$.
c*$$$).
;<) e ti4aturi nei au e, i te pnga kino hua, i pakia reira iho ki runga ki te akoranga
o te w, te mau hopearaa pai e utua reira iho i roto i te akoranga o te w. 2hakapono
ana ahau e ni4a4e i te mau hopearaa o tenei ao ki te taahua,, te wahi kawea te
whakawa i roto i, neke noa nei whakaarahia ki runga ake. 2hakapono ana ahau e te
whiu o te tangata kino, me te utu o te pai, te roa ake nekehia, i te pae hopea pa ki
kaha me te ra kotahi tupu tae noa ki te takoha i te kino ki te tahuri hoki, e mana4o pai i
roto i te akoranga mure ore o te aroha o te Atua. i4aturi nei au e, e kore e taea e te i ta
noa o te tangata te huri i te #nga iho ko anake te ara ki t'nei whinga. 2hakapono
ana ahau ko te tikanga tenei kei te kore te kia mate ao, engari e he i te ora ora o te
2airua 7anahana i roto i te ao, he aha ratou whakato kia tenei tikanga -c$c. X.
cc*$$$).
;;) e whakapono ana ahau anake te mohio pai e taea tu ki te aroaro o te Atua, a ko
te matauranga katoa noa %aahapahia, me te kotahi mahue, a kihai hoki i te pai, me nga
mau parau mau, me taonga i roto i te tikanga teitei tetahi, me te taua -c$c. A. ).
Contribuu a millorar la traducci
;1) e ti4aturi nei au ia riro
mai e, kua ki te take o nga
kohungahunga haehaa i mua i te take teitei, kua nei e tika ana ona i roto i te k!rero
whakamatauria roto i te mtauranga o te pakeke. 2hakapono ana ahau e te take o te
pakari o te hapa ki runga ki tona ara, a kia noho whakamaharatanga kua wareware e e
kore, e hiahia ana ki te whakapai ake i runga i te mea i te mrama ki te aroaro, i te
taketake o te pai e whakangaueuetia iho e ratou ki te whiwhi rawa me te ki runga ake
i te katoa atu. 2hakapono ana ahau e hou nga mea katoa e te t9ariari, ka taea e ara ake
i, kua haere atu te mea kua anake, kahore. 8 ki te tukipoto i, engari ko te
whakangungu i runga i te %aaapRraa i o te ng i haere ranei i4aturi nei au e i roto i te
taper anake ki te hinga take tawhito tupu, engari ngawari, teitei, me te pei i te matua
tawhito -c$c. A.).
Text original
You might also like
- Nanna-About The Soul Life of Plants-Gustav Theodor FechnerDocument47 pagesNanna-About The Soul Life of Plants-Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendia100% (1)
- Chapter 1: The Great QuestionsDocument7 pagesChapter 1: The Great QuestionsMikaela Victoria LopezNo ratings yet
- Professor Schleiden and The Moon. - English-Gustav Theodor FechnerDocument193 pagesProfessor Schleiden and The Moon. - English-Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendia100% (1)
- Zend Avesta 02 Hausa Gustav Theodor FechnerDocument299 pagesZend Avesta 02 Hausa Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- NERO155 Lecture 4Document3 pagesNERO155 Lecture 4Cheska ShayneNo ratings yet
- EducationDocument145 pagesEducationJohn ArthurNo ratings yet
- Lord Kuthumi On Crystals and DNADocument10 pagesLord Kuthumi On Crystals and DNAEmeraldRay100% (2)
- Zend Avesta 02 Igbo Gustav Theodor FechnerDocument286 pagesZend Avesta 02 Igbo Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- Waking Life Script - Dialogue TranscriptDocument18 pagesWaking Life Script - Dialogue Transcriptmoscow state circusNo ratings yet
- Apologetical Notes M Pomazansky 2Document32 pagesApologetical Notes M Pomazansky 2em43verNo ratings yet
- Supranatural Ini Tidak Hanya Thread IniDocument13 pagesSupranatural Ini Tidak Hanya Thread IniRizal Ebiet IrNo ratings yet
- Zend - Avesta-02-Sutu Language-Gustav Theodor FechnerDocument340 pagesZend - Avesta-02-Sutu Language-Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- Pilda Comorii AscunseDocument2 pagesPilda Comorii Ascunsedorro70No ratings yet
- HIST149 Lesson Plan 5Document3 pagesHIST149 Lesson Plan 5william andresNo ratings yet
- Robert Lanza - A New Theory of The UniverseDocument12 pagesRobert Lanza - A New Theory of The UniverseFrankOfTomorrow50% (2)
- JAP305 Doc 5Document4 pagesJAP305 Doc 5markjohnNo ratings yet
- Aspiration and EnvironmentDocument3 pagesAspiration and Environmentxenocid3rNo ratings yet
- Purpose of LifeDocument16 pagesPurpose of LifeosmanlimyNo ratings yet
- Kryon "Un-Defining The Spiritual Path" KyronDocument6 pagesKryon "Un-Defining The Spiritual Path" KyronNicole WeatherleyNo ratings yet
- 1940 Doreal Mans Higher SelfDocument23 pages1940 Doreal Mans Higher SelfNight BirdNo ratings yet
- Swara The Breath of MaheswaraDocument24 pagesSwara The Breath of MaheswaraMariella Cassar100% (1)
- An Occult Physiology - Rudolf SteinerDocument83 pagesAn Occult Physiology - Rudolf SteinerMwagaVumbiNo ratings yet
- Zend Avesta 02 Yoruba Gustav Theodor FechnerDocument284 pagesZend Avesta 02 Yoruba Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- JOUR144 Info 10Document4 pagesJOUR144 Info 10Jayvee DeVeraNo ratings yet
- LAW Assessment 4Document4 pagesLAW Assessment 4sechees mcNo ratings yet
- Value of Life Sample Student EssaysDocument10 pagesValue of Life Sample Student EssayshannamunirahNo ratings yet
- Supranatural Ini Tidak Hanya Thread IniDocument13 pagesSupranatural Ini Tidak Hanya Thread IniRizal IrNo ratings yet
- Ecn299 Quiz 6Document5 pagesEcn299 Quiz 6Nala NandanaNo ratings yet
- GEO293 Assignment 1Document3 pagesGEO293 Assignment 1Fira SirajudinNo ratings yet
- OPTIMISM #OptitunityDocument62 pagesOPTIMISM #OptitunityHenry Kannberg100% (1)
- ECO232 Research 4Document3 pagesECO232 Research 4Psy DuckNo ratings yet
- Numerology Lucky StarsDocument215 pagesNumerology Lucky StarsSivaPrasad92% (12)
- T E D M: HE ND OF Ogmatic EtaphysicsDocument4 pagesT E D M: HE ND OF Ogmatic EtaphysicsmiguelostermanNo ratings yet
- Greek Concept of LawDocument6 pagesGreek Concept of LawRachel Delos Reyes EspañolaNo ratings yet
- HIST330 Exam 9Document6 pagesHIST330 Exam 9manolitoNo ratings yet
- GEO347 Practice Problems 9Document5 pagesGEO347 Practice Problems 9AMAR MAULANA SAMUDRANo ratings yet
- Compilation On The United Nations From The Works of Alice BaileyDocument94 pagesCompilation On The United Nations From The Works of Alice BaileyCeleste JamersonNo ratings yet
- URBN349 Final 1Document4 pagesURBN349 Final 1Tristan Cyrus OrlingaNo ratings yet
- Follow MeDocument182 pagesFollow MeCharles and Frances Hunter83% (6)
- Richards - Science and PoetryDocument90 pagesRichards - Science and Poetryruttiger5775% (4)
- PHIL142 Worksheet 2Document5 pagesPHIL142 Worksheet 2Rama DhaniNo ratings yet
- Conduct: by Maurice FredalDocument2 pagesConduct: by Maurice Fredalxenocid3rNo ratings yet
- FASH254 Assignment 2Document5 pagesFASH254 Assignment 2Handi JulioNo ratings yet
- Article 4 5 EngDocument14 pagesArticle 4 5 EngOrion GaroNo ratings yet
- ANT149 Answer Key 1Document4 pagesANT149 Answer Key 1bukanperiNo ratings yet
- NURS345 Study Guide 4Document3 pagesNURS345 Study Guide 4WalixNo ratings yet
- Claas Combines Cat Lexion 480 485 470 475 590 560 Fitting InstructionDocument23 pagesClaas Combines Cat Lexion 480 485 470 475 590 560 Fitting Instructionmarkrush140898asj100% (85)
- Zend Avesta 01 Hausa Gustav Theodor FechnerDocument270 pagesZend Avesta 01 Hausa Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- PSY124 Practice Problems 10Document3 pagesPSY124 Practice Problems 10Syema GloriaNo ratings yet
- PHAR218 Chapter 9Document6 pagesPHAR218 Chapter 9mae KuanNo ratings yet
- 1000 by Ramaji The Levels of Consciousness (LOC) and A Map of The Stages of Awakening For Spiritual Seekers and TeachersDocument92 pages1000 by Ramaji The Levels of Consciousness (LOC) and A Map of The Stages of Awakening For Spiritual Seekers and Teachershappycopyforyou67% (6)
- Buckminster Fuller PDFDocument17 pagesBuckminster Fuller PDFnubis_zionNo ratings yet
- LAW123 Chapter Summary 8Document5 pagesLAW123 Chapter Summary 8Handi JulioNo ratings yet
- Phar212 Sheet 1Document5 pagesPhar212 Sheet 1Mien VLNo ratings yet
- PHIL340 Lec Notes 6Document6 pagesPHIL340 Lec Notes 6anis abdNo ratings yet
- The PresentDocument138 pagesThe PresentBiser MilevNo ratings yet
- A New EarthDocument13 pagesA New EarthEric Chambers100% (1)
- Zend Avesta 02 Shona Gustav Theodor FechnerDocument320 pagesZend Avesta 02 Shona Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- Critical Axis: Consciousness of Choice in Times of ChangeFrom EverandCritical Axis: Consciousness of Choice in Times of ChangeNo ratings yet
- The Human Touch: Our Part in the Creation of a UniverseFrom EverandThe Human Touch: Our Part in the Creation of a UniverseRating: 3.5 out of 5 stars3.5/5 (4)
- Naif Hymn N.a.T.o-electronicDocument2 pagesNaif Hymn N.a.T.o-electronicgabriel brias buendiaNo ratings yet
- Fingers Names in SanscritDocument2 pagesFingers Names in Sanscritgabriel brias buendiaNo ratings yet
- Wine Sun She Neck Womb Electr 1Document2 pagesWine Sun She Neck Womb Electr 1gabriel brias buendiaNo ratings yet
- Roche RO7082859 2Document1 pageRoche RO7082859 2gabriel brias buendiaNo ratings yet
- Ethereum: Gabriel Brias BuendiaDocument1 pageEthereum: Gabriel Brias Buendiagabriel brias buendiaNo ratings yet
- Abason Agredit: Francis Galton I El ProstíbulDocument2 pagesAbason Agredit: Francis Galton I El Prostíbulgabriel brias buendiaNo ratings yet
- Zend Avesta 02 English.Document459 pagesZend Avesta 02 English.gabriel brias buendia100% (1)
- Ethereum: Gabriel Brias BuendiaDocument1 pageEthereum: Gabriel Brias Buendiagabriel brias buendiaNo ratings yet
- Roche RO7082859 2Document1 pageRoche RO7082859 2gabriel brias buendiaNo ratings yet
- Forbes Weygandt NashDocument3 pagesForbes Weygandt Nashgabriel brias buendiaNo ratings yet
- IZINTO The I Psychophysics 01 Zulu Gustav Theodor FechnerDocument315 pagesIZINTO The I Psychophysics 01 Zulu Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- El Jutge JubilatDocument1 pageEl Jutge Jubilatgabriel brias buendiaNo ratings yet
- In MEMORY of-English-GustavTheodor FechnerDocument5 pagesIn MEMORY of-English-GustavTheodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- Collective Mass Education-English-gustavtheodor FechnerDocument360 pagesCollective Mass Education-English-gustavtheodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- About The Soul Question A Walk Through The Visible World To Find The Invisible.-english-Gustav Theodor FechnerDocument118 pagesAbout The Soul Question A Walk Through The Visible World To Find The Invisible.-english-Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendiaNo ratings yet
- Some Ideas To Creation and Development History The Organisms.-english-Gustav Theodor FechnerDocument60 pagesSome Ideas To Creation and Development History The Organisms.-english-Gustav Theodor Fechnergabriel brias buendia100% (1)
