23-10-2014

CKV Theater
Een verslag over de
voorstelling: soldaat van
oranje


CKV Theater
1







Mathijs de Zoeten
H4D



CKV Theater
Inhoudsopgave
1. Inleiding ...................................................................................................... 1
2. Korte impressie ........................................................................................... 1
3. Plot ............................................................................................................. 1
4. Analyse ....................................................................................................... 3
De inhoud ................................................................................................... 3
Materiaalgebruik ......................................................................................... 3
5. Eigen mening en verdere informatie ............................................................ 5
6. Recensie ...................................................................................................... 5




CKV Theater
1

1. Inleiding
Ik ben op 20 september naar de voorstelling Soldaat van Oranje geweest van New
productions, ik heb deze voorstelling met mijn vader gezien in de theater hangaar
op vliegbasis Valkenburg in Katwijk.


2. Korte impressie
Deze theater voorstelling is er een uit duizenden, je lacht, je huilt en je haat. Je leert
de les dat ieder zijn eigen keuzes maakt en daardoor anders eindigt dan jij zelf. Na
de voorstelling was ik helemaal versteld, ik had nog nooit zon goed toneelstuk
gezien. Wat mij vooral boeide tijdens de voorstelling was het verschil in sets, ze
hadden namelijk zeven of acht verschillende settings die ze erg goed gebruikten,
die verschillende settings kunnen allemaal gebruikt worden omdat ze het platform
waar het publiek op zit kunnen draaien. Deze theatervoorstelling heeft de titel
Soldaat van Oranje gekregen omdat Erik, een van de hoofdpersonen geslagen word
tot soldaat van Oranje.

3. Plot
het verhaal begint in een elitaire studentenvereniging in leiden, tijdens een
afstudeergala breekt de oorlog uit en besluiten er een paar te gaan vechten tegen de
Duitsers. Wanneer de Duitsers de oorlog na 5 dagen al gewonnen hebben besluiten
ze een eigen verzetsgroep op te stellen, wanneer deze word ontdekt en een joodse
vriend van Erik word vermoord besluit Erik naar Engeland te gaan. Eenmaal op de
boot komt Erik een oude vriend tegen, maar het geluk mag niet lang duren want ze
worden bijna gelijk aangevallen door een Duitse boot. Gelukkig worden Erik en zijn
vriend gered door de Engelsen en komen ze bij de koningin terecht, daar zetten ze
met zijn vieren een communicatieverbinding met het verzet in Nederland op
genaamd Contact Nederland. 1 persoon blijft in Nederland om de berichten door te
geven en om zendapparatuur te ontvangen en de andere 2 blijven in Engeland om
zendapparatuur het kanaal over te varen en om de berichten te ontvangen. Hiervoor
ontvangen zij de Willemsorde en worden Erik en zijn vriend geslagen tot ridder.
Wanneer ze erachter komen dat de Duitsers achter de zendapparatuur zitten word
ook bekend dat de vriendin van Erik in een concentratiekamp zit en ten dode is


CKV Theater
2

opgeschreven. Erik is er kapot van en eist de Royal Air Force in te mogen samen met
zijn vriend om vervolgens Berlijn plat te bombarderen.
De musical eindigt wanneer Erik terugkomt samen met de koningin waar zij samen
onthaald worden door een welkomst comit. De belangrijkste scne in het stuk is
wanneer Erik zendapparatuur het kanaal over smokkelt en waar hij vervolgens zijn
oude vriend, die NSB is geworden, Anton tegenkomt. In deze scne word het heel
duidelijk dat deze musical gaat om keuzes maken. Deze scne is ook meteen de
spannendste, Erik en Anton raken in gevecht en proberen elkaar te vermoorden.
Uiteindelijk word er niemand vermoord maar schiet Erik Anton wel in zijn been.


CKV Theater
3

4. Analyse

De inhoud
De musical gaat om keuzes maken en de gevolgen van die keuzes en hoe die
keuzes jou zo benvloeden dat je je uiteindelijk recht tegenover je oude vriend
bevind. Dit onderwerp heeft inderdaad met mij en mijn omgeving te maken, keuzes
en de gevolgen daarvan is iets van alle tijden en we hebben er iedere dag mee te
maken.
De belangrijkste rollen waren die van Erik, Anton en Koningin Wilhelmina. Dit waren
de belangrijksten omdat Anton de Duitse kant van de oorlog voorstelt, Erik is het
verzet en probeert de Duitsers het leven zuur te maken en de Koningin zorgt ervoor
dat Erik de nodige materialen en ondersteuning krijgt.

Materiaalgebruik
Het opvallendste aan het decor is dat het rond is, het publiek draait mee met de
toneelspelers en daardoor bevind je je iedere keer weer in een andere omgeving.


Er werd over het algemeen weinig schmink gebruikt, wel werd er goed gebruik
gemaakt van kleding die in de tijd van de oorlog veel gedragen werd. Zo was de rol
van Anton erg goed gekleed met een lange leren jas van een officier van de Waffen
SS/NSB. Er werd ook veel gebruik gemaakt van muziek en andere geluiden zoals


CKV Theater
4

kanon schoten en pistool schoten, de muziek was ook erg goed verzorgd door een
live orkest. In de scne dat Erik en Anton met elkaar vechten zijn de pistoolschoten
erg realistisch gedaan, volgens mij schoten ze ook met echte pistolen die alleen niet
geladen waren.
Er werd weinig gebruik gemaakt van verschillende kleuren licht, wel was er steeds
een spotlight of gewoon licht om de spelers beter in beeld te brengen. Tussen de
scnes door werd op het doek dat voor de verschillende decors hing verschillende
beelden van toen geprojecteerd, ook om het publiek in het verhaal te houden maar
ook om extra informatie te geven.


CKV Theater
5

5. Eigen mening en verdere informatie
Het toneelstuk is genspireerd door het boek dat geschreven is door Erik Hazelhoff
Roelfzema, hij heeft dat geschreven naar de gebeurtenissen die hij heeft
meegemaakt in de tweede wereldoorlog.
De opbouw van het stuk was chronologisch, er werd wel van plaats veranderd, het
ene moment was je in Engeland en het volgende moment was je in een Duitse
verhoorkamer en weer een ander moment was he op een feestje in het kurhaus.
Ik denk dat de voorstelling wel een functie heeft, namelijk mensen een beter beeld
geven van hoe het in de oorlog ging, ook met vrienden. Er worden ook twee kanten
van het verhaal verteld, de kant van het verzet en de kant van de Duitsers. De
voorstelling is ook duidelijk gericht op amusement maar ze willen wel een
boodschap en wat informatie meegeven.

6. Recensie
Ik heb de recensie van metro gelezen, geschreven door Erik Jonk. Ik ben het volledig
eens met deze recensie, hij geeft de musical het verdiende lof.
Ik vind dat iedereen deze musical zou moeten zien, niet alleen omdat het over de
oorlog gaat en deze daarom ook leerzaam is, maar ook omdat het erg goed
acteerwerk is en een enorm decor word gebruikt.
Ik zou zeker nog een keer naar deze theatergroep gaan, er is gewoon zulk goed
acteerwerk en de manier waarop het verhaal verteld word wekt enorm veel emoties
op.


Soldaat van Oranje: dg Broadway
Recensie: Soldaat van Oranje
Genre: musicaldrama
Regisseur: Theu Boermans
Gezien: premire zaterdag 30 oktober, voormalig vliegveld Valkenburg bij Leiden
Beoordeling:*****+



CKV Theater
6

Wie naar de musical Soldaat van Oranje gaat, weet dat je iets bijzonders te wachten
staat. Dat je op een schijf van 33 meter langs de decors draait. Maar ja, meer weet je
ook niet. Fred Boot en Robin de Levita namen met dit miljoenenproject in een
Theaterhangar als producers een groot risico. Het premirepubliek mocht de
attractie op 30 oktober, samen met de koningin, beleven. En? Een tien met een
griffel. Vijf sterren! En een plus.

Meer dan drie uur zit je middenin het verhaal van Erik Hazelhoff - Roelfzema, de
bekendste verzetsstrijder van ons land. Letterlijk middenin, want je draait met 1102
medetoeschouwers langs de verschillende (onwaarschijnlijk mooie) decors in een
theater dat nog nergens ter wereld vertoond is. Niet op Broadway. Niet op West End.
Nee, gewoon ergens in de polder in Nederland. Dat het musicalniveau in ons land
hoog is wisten we al, maar dt...! Het is moeilijk uit te leggen, maar je hebt het
gevoel in de grootste bios op aarde te zitten, met levende acteurs en actrices voor je
neus. Voor wie dan toch naar een kritiekpuntje smacht: het geluidsniveau is niet
altijd gelijkwaardig en kan worden verbeterd, ondanks de grote hal.


Het verhaal Soldaat van Oranje, een bewerking van Edwin de Vries, verliest zn
kracht niet door al dit technische geweld. De zaal houdt regelmatig de adem in, de
brokken in de keel zijn daar. Maar ook een boosheid om die verdomde Tweede
Wereldoorlog kruipt in je lijf als je een gele Jodenster ziet, als een onschuldige mens
wordt gemarteld of afgeslacht en je je realiseert dat dit nog maar tientallen jaren
geleden mogelijk was. En dat die kopvoddentax anno 2010 daadwerkelijk in de
Tweede Kamer werd voorgesteld. Dat de Leidse studenten van Minerva tegen het
onrecht ingingen, als Engelandvaarders over zee naar Londen vertrokken en vanaf
daar zendapparatuur naar Nederland regelden, is goed voor te stellen. Maar zon
tijd bracht ook met zich mee dat andere studenten kozen om door te leren, of zelfs
overstapten naar de vijand en zich in een nazipak hulden. Wat dat betreft is Soldaat
van Oranje een unieke kans voor (middelbare) scholen om een geschiedenles in het
theater te organiseren.

Deze musical, of toneel met veel zang, of levensechte film (het is het allemaal) kent
een relatief onbekende maar goed gekozen cast. Wie kende Matteo van der Grijn, de
hoofdrolspeler als Erik Hazelhoff Roelfzema? Zijn stem is enigszins beperkt en niet
toereikend voor elke musical, maar hij is stoer, heeft een goeie kop en komt
uitstekend tot zijn recht in een musical die relatief veel acteerminuten heeft. Loes
Haverkort (Eriks vriendin Charlotte) kenden we al wat langer en sprankelt prachtig in


CKV Theater
7

haar toch niet vreugdevolle rol. Oren Schrijver draait ook al langer mee en verdient
een grote pluim door als Jood een overloper en verschrikkelijke nazi absoluut
geloofwaardig neer te zetten. Catherine ten Bruggencate is de meest ervaren actrice.
Als koningin Wilhelmina verovert ze, met kleindochter Beatrix op de tribune, de
harten van de toeschouwers onmiddellijk. Haar prestatie neigt naar briljant en kan
een John Kraaijkamp Musical Award opleveren. En de rest van de cast? Onbekend bij
het grote publiek, maar regisseur Theu Boermans heeft dondersgoed geweten wat ie
zocht. En dat bij zijn eerste musical.

Terug naar de bijzondere reis langs de decors en filmprojecties (met ouderwets
getypte teksten) van zon meter of veertig. Bij de eerste tribunedraai wandel je mee
met Matteo van der Grijn en denk je WTF is dit? Maar das nog maar het begin van
heel veel onwaarschijnlijks. Motoren scheuren met grote vaart langs je heen,
bominslagen zijn angstvallig echt (die op Berlijn geniaal vormgegeven). Op het schip
naar Engeland schommel je daadwerkelijk mee en voel je dat je zee-benen krijgt. En
dan die Noordzee inclusief strand als de Engelandvaarders per bootje proberen het
land te ontvluchten... Zon 300.000 liter water is gebruikt, de zee heeft een
branding (hoe flik je dat?!) en de Engelandvaarders slaan om en komen druipend van
het zoute water het strand op kruipen. Oh ja, we zullen niet precies verklappen hoe
je bij de landing van koningin Wilhelmina terug in het land daadwerkelijk buiten in
de kou komt te zitten om het staatshoofd uit een echte Dakota te zien stappen. Elke
producent van Broadway en West End zal naar Nederland komen om dit te
aanschouwen. Erwin van Lambaart van Joop van den Ende Theaterproducties en Roel
Vente van Verlinde & Vente deden dit zaterdag al. Het nomineren van decors voor de
John Kraaijkamp Musical Awards zou komende keer een lachertje zijn. Er kan en
mag er maar n winnen.

Het wordt spannend of het Hollands publiek de weg naar Leiden weet te vinden.
Musical komt in Nederland over het algemeen naar de mensen toe. Maar Soldaat van
Oranje verdient het. Dat twintigduizend mensen al de try-outs bezochten is een
goed teken. De maximale vijf Metrosterren in elk geval voor leuk om heen te gaan?
En een niet eerder gegeven plus voor moed en nooit vertoonde prestatie. Om met
zn allen trots op te zijn. Dg Broadway. Dg West End.

http://www.metronieuws.nl/entertainment/soldaat-van-oranje-daaaaag-
broadway/SrZjka!oLFXvMSs8yank/


CKV Theater
8