Professional Documents
Culture Documents
Telangana First Budget Speech: Telugu Text
Telangana First Budget Speech: Telugu Text
$ F$, $ {M
11. V yjs D yjs V> ^ O$.
V>M$ Cy$ M> {f {$ {^ yjs.
{f$ H$ M$M$r$ ~$$^ O>Z
M*$ay M>$. V {$ , O$_ MM A
A$_ fW. M> yjs * * {$
NV> {g$M_. C$ M M $_ OM A *{
A$_. C$M *V> $ F$&$ {M A
M>{M$ ^st. > {V>$ { {f $_
{$ M_. A$M {$ $V> {f
VYM $$. {f *^ BV> $ P>M
M>M, M>M M>^ {M$ *_.
12. V $$Q${ } M. ^{Q># V> *YMZ
D M>$ *$$. {$ Q$a ^ { O
4
@*hM BM :
13. {$ $M$@ ~*$, {_@ $
Ms#$ @^Z$ @$ V> @*hM & BM
V@$. V> > fZ GM$P@> @@>Y
{f E$. A@ ^@ @>Y @*@V> A@
^$r @*V> $. { @_a B$ >$
s@ $ M*y @$Mr$@ M@V$$@. M
M> _$ {$$, B {$ A@ $. >
BM , @r$ 2005&10Z Vr$@ 10.5 > @*$M>V>,
2012&13 sM A 4.5 >M $V> y. M
M> >$M VZ M_@ {M* @r$ A@@^$a.
AM E, AM A MW V>$ V> >
M>s V$ Z E > BMV $ #V$
ZM *a E. M $, {$M $$$
M $ V>Z r$ty$ BM @#.
5
GM V>@$ ar:
16. V> E@$ M@$Z {f$ @M^@ BM> r
@*{$M tO$@ A@V>@ E. E@*M $M
@_@ tV> $@ V>Z V> r A@$o$@
@@$ {^. $ M E$^. E@$M>$,
$@# V@$ GM @*t@$ *^. @*t
V> {f BM>@$ @$VV> {_, {f B*
. {$ @*t $V$Z {$ M>@$
*^. A$M@$V$V> yjs {@@$ *$^>.
>Z$ M>Z C_a@ { $ $ A > D yjs
> M$Vg$.
{^M M 12&13 Z r y @@ ^$
^@ $@ V>. M>M M>Z D @@
*#$M$@. $ >f@>$ D @@ ^. M>
O$@ CV $st $$ ^$M$ ^$@#@$
AW_ E@$y >Z D @@@$ NV> ^>$. *V
f$ Ay$Vry @@$ Z M*$M$.
1960 > @M$ M*y @$@ V>Z ^$@# > #
60 > *@M$ V$$ A. M> O$M>{Z
ENM , @ @ @$@ ^$@#$ M>M$y
*. ^ ^$@#$ MjM$ V$*. ^$@#Z NyM$
M*y $$. V> {$ ^$@# > V$ @@$
*@$ 9 > Z E. *V f@$
*W^$M@yM O$$ *$$ A$ _a Z$
@#M$$. *s$ r$tM$$. V>Z 80 > @@$
Cy$ D Z$, @#$ > V$$@. V> @@*M
i@@ Q A@ V$$Mr$t ^$@# @@@$ #@$^
{$
Ma$ E. A$M V> >Z 45
M$ OV> ^$@#@$ @^a IZ #@$^ ~^@.
{ Hy 9 ^$@#@$ V$^$M$r* IZ A ^$@#Z
f M Esty ^*@ @* . M~, V@ Z 265
s.G.. s $@^$M$ @$ JMy$ @$@ ^$@#M$
Ey. Cy $. W B @$> . A$M$
A@$V$V> D yjsZ Ms#$ {$@. D Hy
r Wy @$ {V$s @@:
19. @$M i@M^a . V>Z i@ @$$ {@$
V$MPy$ M > {f$ Ay$@ . M@ ${O$@
@$_$ M@r @@ {f$ V>$, @$ @
y$$@ Mu @. C { hZ V$sM
MrMry$$@ $$. A>! { @_a B$
>$ Vy_@ $ VM By$ O$ *>$
@y_y @$@ _@ {V. E@$y > V> {fM_a@
@>>! @$_sM ^$MM B h Vy$$
V>$, @$ $M>@y. O$M>{ >Z @Yy h {f
i >V iO$. hZ M~@ $$@.
A MPy$ $ H {$$ C@$. C @Yy h
9
10
@@$ @$ A@$V>$
20. V> >Z AM > {f$ @@$ $
By i$$. MV> V$s @@$ M^M@r @
E@ @@@$ @ ^$r@ GM$P@ > @@$, *V
f BV> V$$@. @>@ $$ @$ M$@#
*V f$ Ay$Vs$. O$ @ r$tyZ GM$P@
> sM$ Q$art@ @$@. BM @@$$ A$r$Z
M@y, W$@ r$ty$$, M$P@ E M>
@ @@$ ^ Z M*$M$. 1990 $
@$ Vg. @@$ > @^a B$ V>
WY. O$$ $@$ W ^^y ^ MtO$.
@ $$, `y y$, rM$ M> V>$
My M> @ @@$ @M {$V> @*.
^ @$ O$$ D M> @ B$ ^$M$$. Z
O$ B$ GM$P@V> fW@ {V> @s B{{
@$@ $Wa. A F @$y O$@$ $r y$M
@$ $V> *@#$ $@ ^.
O$M$ E@$ M$y @$ M GMPy M $ #rt$.
@*tZ M@ r$ *$ @M$ @*^@$
{Ms^. M> O$ MyVyM$ ^_ V@ @Q@${V>$
V> W st $M@ r$@$ M*y @* ^* ~$
$M@. CsM s yV> 4,250 Mr *$@$
M$Z f@$ ^>@, $V y@$ @^a @yZ CV>
11
@ yV>V> V>:
24. @@$Z O$$ @ y^ rM$ G
@$ M*y $ A*@$$Z @#$. ^ $ O$M$
A@$M$@ M*y >@y$. OV> JM M r$ A*
y^y, @$ st r@$ V$^$M@y, @*PsZ
y@*y E@ r@$ y^M@y M>$ M*y
E. D $Z M*y @* {$ {M ^@@$
{$. At@>$ V>Z AM M> $ E.
@O$@ *@$ E. C@ M*y *M
A@$M*O$@. @$_ {M V>@$ @
yV>V @*>a $@ ~^@. C$M D yjsZ
50 Mr *$@$ {_@. @*PsV M @ *
M J$ M*y M$$$aM$$M$ {$
@$. @@* sV> @*ay$ V> {$
$@Q @N ^$@. K O# O$ $@$ @*
^$y, @$ O# y ^ A@^$y, M> M>@$
H>r$^$y, * $ ^y, $ $MOg
13
M@$ HMM:
25. O$$ @$M$@ Ms *$ JM^r Es V$
$@$. JM^rM O$$ Mt$ y$$$.
A$M @*tZ $@ M@$ HMM@$ {^. O$M$
r$ty$ @$ WY^$M$, M MW E V$M$
M@$ HMM ^y$$.
tMaM$ {:
26. V> y rM$, NV$M$, M*V>$ V$M$
@$ E@@$ ^yM ^ A@$M*O$@. Xog
Mt O$M$ A$r$ZM $M$ > {$
a_. O> ^$r$tMP # 1000 GM> ~Z
Os {gM$tV> Xog Mt {@. A>j$V>
@*PsV A@M>>$ MW@ M*V>$@$ s> y^@^$a.
Xog H>r$M 75 > yV> C@. C$M
yjsZ 250 Mr *$$ {^@.
14
y @$:
29. y@*yM$ VYr$tV> @$@ VY E $. O$@$
{^$M$, E ^$M$ A@O$@ ^$
15
y*$z M$ {f A@:
31. V> > G, Gt, , O$s$ GM$P@V> E@ >.
>Z 15.4 > @$ G$ E$. M
A@$$$. $ ayM G ^>@$ V {$$
V$ ^M$@sM JW *@. A M>M@*$ M
Gs $$ ^$$. @$$ GMPy@ VV AMPy A@
@*V> E. i@M > P ^*
$M$Z @*$ >$. $M @$ >Q@$, tV> G A@
>QV> @*>a@. GM$ @yM> *$ ^*
MO$@ ~$ $M$@ $ $ AM $$. BV$t
16
Gt @$:
32. >Z Gt @$V>@M {$ AM M>M@*$
$M$r$@. Wf@ y$, B V*y@$ V>@$
^$V> @*>a {@ {$ @Z E. O$@
{ Wf@$ M M*y I.s.y.G M>$ A@$$^*
~^@. M@ $ A@$ @ gZy *s@$
M@ $ M {V> A@^* ~^. AMPyM
Wf@ @h$ r$ >rM M{V> A@ ^$y M
CsM 25 Mr *$$ @$l $^@. @V hZ
@$MP @$ g fV { M*y CV> A@
^* {$ ~^$M$@. Wf@ {Z
H>r$M M*y 245.92 Mr *$@$ D yjsZ
{_@@. @ 4559.81 Mr *$@$ Gt
@*OM {^yO$@. V> >Z V Wf@$
17
G, Gt E {M:
33. G, GtM$ f {M@ $$ Q$a^* E, B
$ M>M$ @$_@ E$ MM$V> E.
G, Gt @$ Mr$trtV> A@$$^ B* @>Y A@M
r$y@ {$ B$. G, Gt $ M>M$
$$ @$^ { Ey$. VZ @*V> >Q>
M>M$y G A@ >Q, Gt A@ >Q > $$
Q$a^@. f {M@ G M$ 7579.45 Mr
*$$, Gt M$ 4559.81 Mr *$@$
{_@@.
.. @$:
34. >Z 45 > @$ $ E$. Cs@M$
@$ M tO$@ {M $. A@ M Ar*
M>@$ H>r$ ^>$ , s> JVst H$ $. M>
@* {$ K {M {M>, K {M> A@
M>M@$ ^*@$M$r$. M$M$ M>@@ BM M>
A$. M> M>{M*$ * $V QZ
$$ M*y * {M A M _a^y
18
f$V$$. {M @$ {M @$ M 2022 Mr
*$$ .. A@ M {_@@.
O$s @$:
35. >Z 11 > @$ O$t$ E$. GM$P@ > @$
O$t$ @*hM, BM @$$ G$Pr$$. oMM Z
i@@ A MZ Vg$@. V {$$
Kr$M$V> ^*>$ A@ r H @*{
^*$. D yjsZ O$s @$ M 1030 Mr
*$ {M> yjs@$ A$@. O$M B{{Z
{ st@ Ks B AMsZ V> O$s M
Ms_ 10 hM$ HyM 501.98 Mr
*$, Cy$ A 10 M>M A$M$ st#
$@$ {_@. C JM ^{M ~$.
MM:
36. @*fZ V V @$. M> @*hM, BM
Z _M$PM$$. M CM> M$ V$. M$ HO
A@* As K V> ^* E. CM
Q$a@$ ^$M {y$$ By V$yO M$sV>
^ $ #_. @QV> M y$$@ G,
Gt, @ M$r$Z Byyz $ *$ V>
19
@$, $ @$@:
37. @$@$ V@V>, @$>V> ^*$M@ @*fZ
M A$M$ @O$@ A@$$ G$@#$. @$
{M$ M$y . A^>$, A*$,
DshV, *y y$$ s $r@$ M@$$.
@$ , { $Z Mv@V> Ey {$
~^$M$@. @$$, M $Z *^@M
{$ @$ AM>$ M$sM*y >@. D M$s ^
$$M*y ^. rs {$ VZM $M
A@$$^$. O> @VZ @$ {M, DshV
AMrty M {M sP M*y H>r. @$ {
M ^st@ M>M@*@$ A@$$^$yM yjsZ 10 Mr
*$@$ Ms_@@.
20
38. V $, $, $@# @$ M {$ {M
^$ ^st. VZ 7 $_ 3 > $$ V
$#M$ M$ 8 V$y$ *{$ C^a$. * {$$$
M$ 16 V$yM$ _. AV 3 $y 6 > $$ V
MM$ VZ M$ 16 V$y$ C, {$ kMM
V$y$z ^ M$ 30 V$yM$ ^y$O. CM $
*M V{M$, M$ M$ 25 V$y$ $$$
kM$ 200 $. $, A M*y M 45 $M *{$
C^a$. {$ $$$ 100 V$, M$
M$ 30 V$y$ $$$ kM$ 200 $. $ CyM
{$@. D ^$ , $ @*M @$ $$V>Y
E*Vy$ $. C$M @* {$
2014&15 yjsZ *.221 Mr$ {^y fW. C
O$M>{{Z KsB yjsZ V>M$ Ms_@
Ms 300 > AMV> E@. I..yG. M M
*.1103.88 Mr$ Ms^yM M*y {_@.
39. V>$ {Z @$$ CM> Mst $ @r
^$$. @ BV V> ^y$@. D @$@$
AV$^yM @$M Gh M@$ A@.
M D yjsZ 100 Mr *$@$ {_@@.
21
B>:
40. @$$, $@#$, MV$@$ B$M@yM, M JM
V@ {O$@ i A^yM {$ B> $ @@$
A^@$@. {$ A$@ @@$ H @*{ @y $.
M>st @@@$ @@ 8 @$y ^$$@. @$$,
$@# @@$ 200 *$ @$_ 1000 *$M$,
MV$ @ 500 *$ @$_ 1500 *$M$ _@.
^, y M>M$$, X M>M$ @@$ M*y ^yM
{$@. @$$, $@# @@ M *.1315.77
Mr@$, MV$ @@ M 367.75 Mr *$@$ D
yjsZ {_@@.
:
41. O@ ^ @* Q$aV> ^*yM$y, @*@@ @@$
A@ M $ MM$ st r$tyV> D {$@
V$$@.
42. $_ A^y > {f i {*$
^V$ * D {$ VstV> $$$. ^$#M$
$$$ EV> V $$ *f V$$ {$V>
*aV * . $ sx ^$y >
*fZ $_ $$ *$ ^$V$ Y$ {
22
O, BV:
43. {fM$ $$OV@ O A^y @ {@ M@V> D
{$ $@. O$M B{{ HyM $$$ O>
>Z A >Y {fM$ As {$ E_V> O
23
A M {$ $M$r$ ^$ $$ A
B$$. VZ $*s $$ VV>
{Ms$@$. V> >Z O @$ A@ ^yM D
@s {@$ *$ ^$ ^yM
$$.
@$$:
44. > BM AM, EV E AM>$ ^yM
{$MM *Y. M> V>Z {$M> r$
2012&13Z O$@ 0.9 M$ y. 2013&14Z MV>
W 2.7 M ^. A$$sM CM> ^ {V ^
E. A$M V>Z {$M>M {$ *
{$M A$. Z $ >{tZ M*y
$M$> BM$O$@ @$ {O$@ Ct
{y >$M V> {$ $M$$.
{$M A$$$$ C^a$M$ V@ @Q@${ M>>$Z
^hV H>r#$. W y > V
A$$$$ C^a H>r$ ^$$$. r$ty $$ {
M>>$ ^$r*t VM$y ^hV A M> A@$@$$@$
$M$ C^a H>r$ ^$$$. V> ts Cy{t$
C{{tMa M>$ Z ^$$. # 5 GM>
*$ B M$ AW$$. A M>$V> A ^ V Ay
Z {$ M B *$ Ms$$$$. $ *$M
25
27
@$@$V>Y M>M$$:
49. $ $Z E@ @*$ M>M$@$ B$M
{$ a_. M>M$M$ E@ $@$ *$
@M$ @*^* {$ ~_.
rt@:
50. O> V>M A>j$ R E. CMPy$ ${sZ
r Ma, @$$ $$ {^ V> E
r$ty$$ {$$ ^yM BM$$$. A$$
VZ $V$$ f M*y GM$P#$. D
Z O> VZ M $$ ^y A
{ MW AV> {$ V$_. O> V>
A>j$ VV> ay M M ^$$$. , t
Ay $ sV> O>$ *ayM ^ {M$
^$$.
51. O> V> $$O {V>, VV>
ayM AO$@ ^ $Mr$@ $ $M
$$. O> VZ $M$ 350 Mr *$
$ iG, MNr s A$M $ M*y
$ $M*>a$$. $r M 10 $Z
$$ ^$M$ V> H>r$ ^$$. V V>
28
29
$$:
54. A$@$O$@ $$ {f i@@ {@*$ ^yM
yy. $$ A ^$y A { M
AV> {$ ^y$$. V>Z O$, {
$$, ^$>g Z $s A
^* {$ ~$$^$M$. ^a yZ A
$$ # 10 Mr *$ A ^*
~$$_. D BM Z C$ M 4 Mr
*$$ {_@@. $ A M
$M ^O ^a^$M$ E $$Q${ y. s. >f$
V> Z M>s M$s M*y ^$. $y M{
$y h M{M$ y$ y$ ^yM 400 Mr
30
*$$ {_@@.
V> Bs Z
^$yM CsM 250 Mr *$$ y$ ^$$. $$
400 Mr *$$ Bs M Q$a y. Z #
1000 M $$ BsM $M*$$$$.
$$:
55. $M $$ * i Cy$ Ms @y$@.
Mr$ M G Er$ F^y$ Mt. A>$
Wy Ms y*y M*y W. V> >Z
GM$P $ O$$, GM$P@ QZ E {$M $,
VZ E EV$$ A$ Ms O By E$.
O$M B{{Z M$$ ENMV> V> { r
^*y Cy$ $ M Hy. V>Z A
V$Y $ EsM As {$$ CMPy $ E
r$ rt$. Cy$ $M$ M>@ $
A$r$Z M$y $$. V>Z {$O@,
$O D M ^ { ^*$. $
$_ VstMPyM V> {$ M {$$ ^$. ^a
CZ 20 $V>r $$ E ^$M$ {M$
*$$$. bV {$ V@ $$Q${ V>$
$$ $ M$V$ J M*y M$$$aM$ ^a$.
Gs > >$V$yZ 4 $V>r $ E
r$$ H>r$ ^$$$. gM BZ 6 $V>r
31
$ E $ MW r$ $$$. C$M
^CG GK$$ M*y ^$M$$$. CM> $
E M sy$ M*y ^$$. D {$ ^ M$
M $$ y$$.
JMs yZ M
$$V$#$. $*y $ $ A>M$ W $
A$r$ZM $. V> >Z AM 24 Vr $
A^y * {$ . V> > $V$$ $
>V> a$$$. {$ Q fZ O$@$ B$M@yM
}O, V>$j@VZ f $ E ^$y r$ @
GMagZ M*y G$@ Ms M@$V$^>@. f $,
$ r$ $@$ M*y A$r$ZM
@yM M>^ *$^>@. >Z O$M$
#r@$ A^y M {$$ ^$@. C$M
200 Mr *$@$ {_@@. * s @
E M 40 Mr *$$ {_@@. > {MZ
VV> sG gMZ 1000 Mr *$ r$ty y$$@.
M $ V>M 3241.90 Mr *$@$
{_@@. C$Z @y$ Mr *$ $ y$
M*y V.
Ay@#$, >@@:
56. V>Z ^a ^$M$ V>M$ A
M>{M* ^y$$$$. V> V> ^a $*y$
32
34
>@ *fM@Y A@ M :
64. D MZ VV> *fM Y JMPsM C^a Ms
*$ $y Ms *$ M$ ^$* AO$@
234 Mr *$$ {_@@.
@ :
65. @$@M$ M$_@ {$ @ @ A@V> E.
@$ M*y AyzV$V> Ey {$ M>M@*$ VV>
35
EV$ @$:
66. V> E@$Z EV$$ ^ MMO$@ { ^$.
V>$ V> > AM@ . {$
M>M@*$ f$@ M>s EV$ M> Ey.
A$M @* {$ EV$ {@$, {@Q@$ V$$@.
>Z G {y {$ E@. EV$ @*M
{$ Mr$ty E. V> > B>@ CM$s
EV$M$ A_. $ Ar* ^@ @
~$ $M$@. M{ {$ EV$ @*@O$@ $
C BZ^@ M$s . {$ EV$M BM
$ M$y O A@. C$M M>$z$ M*y
C_a@. @ M>@$MV> D M>M@* {^@. M>{sM$t
EV$@$ V$Og ^$M$ @ ~$ $M$@.
36
V >:
67. V > *M @, $ AM V> $$.
Cy > M>s A AM@*M$ @$$V> @*>.
M$ V*y$ A^@ M>$ AM@*j@M$
E*Vyz. Mr *$$ Q$a st Ms Cy$
_ A M*y AMV> Er$. @* @Q@${ V>$,
JM VZ ^ M$r$$ GV y*, B V@
G @$r M$$ ^ $ ^$. A$M $@ @
@>Y$ B V@V> M$M$ y$ yM V$$, $, @rV,
@$$V$yz Ey V> Cy > ^*
~^$M$@. JMP CsM @y$@ @M$
Ms^@. M> A@$$ M 1000 Mr *$
Q$a {_@@.
68. $M$ O$, EV E A@M>>$ M$O V> yz$
^@$ MyM rt ^r$tM$ V >M$ @ *$.
C$M $ Z A$M*y ^>$. A
VZ M*y M O@ EV>@M>>$ >M@y
@$ CMPyM @$$. A A$ aM @M
A@$$$. r$ AM M> C @$$ M*y
M$. D tZ r$tM$ V @$y W @_a@
M K {M Mh C^a * {$ BZ_$@.
37
38
yjr$ A^$ :
72. 2014&15 BM Z 10 M {$ $$
*.1,00,637.96 Mr * {$.
C$Z
*.51,989.49 Mr {M *, *.48,648.47 Mr
{M * A^$y$$$. A^ *
$V$$ *.301.02 Mr$. *.17,398.72 Mr BM Zr$$
A^ $y$$$. h.G.y. {M> A^ BM
Zr$ 4.79 . M{ {$ $$ B_@ $M$ @$
@$ {_@ A@# $$ @$ @@$M D
A^@$ @.
$$$ $$$. {f V$ V*
^$M$s$ A^^ *M$ E. ^ M$
$$$ MP W ^* {$. $ D yjs$ D B*
M {y$$$.
//OgV>//
40