03 9-Mat

FONKSYONLAR
. NTE
3. NTE
1.
Kazanm
3. NTE
3. NTE
: Gerek saylar zerinde tanmlanm fonksiyon kavramn aklar.

Tanm kmesi, deer kmesi, grnt kmesi kavramlarn aklar.
2.
Kazanm
: Fonksiyonlarn grafik gsterimini yapar.

Grafii verilen bir fonksiyonun tanm kmesindeki baz elemanlarn grnts ve
grnt kmesindeki baz elemanlarn ters grntleri belirlenir.
Dey (dikey) doru testi aklanr.
Bir f fonksiyonunun grafiinin y = f (x) denkleminin grafii olduu ve grafiin
(varsa) x eksenini kestii noktalarn f (x) = 0 denkleminin gerek saylardaki zm kmesi olduu vurgulanr.
Tanm kmesinin bir alt kmesinin fonksiyon altndaki grntsnn bulunmas ile
ilgili grafik yorumlama uygulamalar yaplr.
f (x) = a x + b biimindeki grafiklerle ilgili uygulamalar yaptrlr.
Birim fonksiyon, sabit fonksiyon, dorusal fonksiyon kavramlarn aklar.
ki fonksiyonun eitliini aklar.
3.
Kazanm
: f (x) = x n (n Z ) biimindeki fonksiyonlarn grafiklerini izer. ( Bu fonksiyonlarn

sadece n = 1, 2, 3, 1 iin deer tablosu yardmyla grafikleri izdirilir.)
4.
Kazanm
: Bire bir ve rten fonksiyonlar aklar.

Bir fonksiyonun bire bir ve rtenlii grafik zerinde yatay doru testi ile incelenir.
Paral tanml ekilde verilen fonksiyonlarn grafikleri izdirilir.
Mutlak deer fonksiyonu bir paral tanml fonksiyon olarak aklanr.
Deer kmesinin bir alt kmesinin fonksiyon altndaki ters grntsnn bulunmasyla ilgili grafik yorumlama uygulamalar yaplr.
3. NT
FONKSYONLAR
Fonksiyon: A ve B bo olmayan iki kme olmak zere A nn her elemann B nin bir ve yalnz bir elemanna
eleyen f bantsna A dan B ye bir fonksiyon denir.
f
f : A B veya A B biiminde gsterilir.
f
A
A kmesi fonksiyonun tanm kmesidir.
B kmesi fonksiyonun deer kmesidir.
f (A) = {f (x) : x A } kmesi ise f fonksiyonunun
f(A) grnt
kmesi
grnt kmesidir.
x
f (A) B dir.
Tanm Kmesi
Deer Kmesi
f : A B bantsnn fonksiyon olabilmesi iin:

I.
Tanm kmesinde akta eleman kalmamal.
II. Tanm kmesindeki her elemann yalnz bir grnts olmaldr.
RNEK 1
A = {Gizem, Canberk, Aybars, Ecem}

B = {Pazartesi, Sal, aramba, Perembe, Cuma, Cumartesi, Pazar }
olmak zere, A kmesindeki elemanlar ayn snfta bulunan
4 arkadan isimlerini ve B kmesindeki elemanlar da haftann
gnlerini gstermektedir.
A B ye tanmlanan bants;
x
Gizem ve Canberk pazartesi gn domutur.
Aybars sal gn domutur.
Ecem aramba gn domutur.
Pazartesi
Sal
arflamba
Perflembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
Gizem
Canberk
Aybars
Ecem
biiminde ise grafii yandaki gibidir.
Bu bantda A kmesinde akta eleman kalmamtr ve A kmesindeki her elemann yalnz bir grnts vardr.
Bu koullar saland iin bants A B ye bir fonksiyondur.
1
A
Gizem
Canberk
Aybars
Ecem
2
P.tesi
Sal
arfl.
Perfl.
Cuma
C.tesi
Pazar
A
Gizem
Canberk
Aybars
Ecem
3
P.tesi
Sal
arfl.
Perfl.
Cuma
C.tesi
Pazar
A
Gizem
Canberk
Aybars
Ecem
P.tesi
Sal
arfl.
Perfl.
Cuma
C.tesi
Pazar
Ecemin doduu bir gn bulunmak zo-
Gizem hem P.tesi hem Sal gn domu
Gizem ve Canberk ayn gn (Sal) do-
rundadr.
olamaz.
mu olabilirler.
b1 bants A B ye fonksiyon deildir.
b2 bants A B ye fonksiyon deildir.
b 3 bants A B ye bir fonksiyondur.
256
Fonksiyon
Dey ( Dikey) Doru Testi
RNEK 2
A = {1, 2, 3}
ve
Grafii verilmi bir bantnn fonksiyon olup olmad-
B = {a, b, c, d }
n anlamak iin, y eksenine paralel dorular izilir.
olmak zere, A B ye tanmlanan aadaki ban-
Bu dorular fonksiyonun belirttii eriyi en az bir ve
tlarn fonksiyon olup olmadn tespit edip fonksiyon
en ok bir noktada kesiyorsa verilen bant fonksi-
olanlarn grnt kmelerini bulunuz.

a.
yondur.
f = {(1, a), (2, b), (3, b) }
b. g = {(1, a), (2, c) }

c.
RNEK 3
h = {(1, a), (1, b), (2, c), (3, d) }
Aada grafikleri verilmi olan bantlarn fonksiyon
zm
olup olmadn tespit ediniz.

a.
b.
y
2
ESEN YAYINLARI
zm
257
Fonksiyon
RNEK 4
Aada grafii verilen baz bantlarn fonksiyon olup olmad tespit edilmitir. nceleyiniz.
y
C
y = g(x)
y = h(x)
x
y eksenine paralel olan C dorusu grafii
y eksenine paralel izilen dorularn hibiri grafii
2 noktada kestiinden y = g (x ) fonksiyon
birden fazla noktada kesmediinden y = h(x) bir
deildir.
fonksiyondur.
y = p(x)
y = k(x)
x
y eksenine paralel izilen dorularn hibiri
Grafii kesen ve y eksenine paralel olan bir doru
grafii birden fazla noktada kesmediinden
izersek grafikle akk olur. Yani grafii
y = k ( x ) bir fonksiyondur.
noktada keser. O halde, y = p(x) bir fonksiyon

deildir.
FONKSYON MAKNES
2
f(x) = x2 + 1
ekil 1
Girdi
kt
10
17
ekil 2
ekil 1 deki fonksiyon makinesine giren her say karesinin bir fazlas olarak kmaktadr.
Giren saylar genellikle x , kan saylar y, fonksiyonu da f ile gstereceiz.
Bu fonksiyon makinesi iin ekil 2 deki tabloda baz girdi ve kt deerleri verilmitir. nceleyiniz.
258
Fonksiyon
RNEK 5
RNEK 8
f : A B, f (x) = x 2 olmak zere,
Girdi
f(x) = ?
kt
Girdi
kt
10
13
A = { 2, 1, 0, 1, 2 } ve B = { 1, 0, 1, 2, 3, 4 }
ise f (A) grnt kmesini bulunuz.
zm
Yukardaki fonksiyon makinesi ve bu makineye giren

baz saylarla bu saylarn ktlar tabloda gsterilmitir. Buna gre, f (x) in kuraln bulunuz.
zm
RNEK 6
bants bir fonksiyon ise tanm ve grnt kmelerini bulunuz.

zm
ESEN YAYINLARI
f = {(a, 2), ( b, 1), (c, 3), (d, 5)}

RNEK 9
f : A B, f (x) = 2 x
fonksiyonunun grnt kmesi f (A) = { 1, 0, 2 } ise
tanm kmesini bulunuz.
zm
RNEK 7
f : A B, f (x) = 2 x + 1
olmak zere, A = { 2, 0 1} ve B = { 3, 1, 3, 5, 6 }
ise f (A) grnt kmesini bulunuz.
zm
RNEK 10
f : [ 2, 3] R , f (x) = 2 x + 3
olduuna gre f ( [ 2, 3]) grnt kmesini bulunuz.
zm
259
Fonksiyon
RNEK 11
RNEK 14
f (x) = 2 x + 5 olduuna gre
x =
f (a + 1) f (1 2a) = 30
2 f ( x) 1
1 + f ( x)
olduuna gre, f (x + 1) ifadesinin eitini bulunuz.
eitliini salayan a katr?
zm
zm
RNEK 12
RNEK 15
f (x) = 3 x 5
f (2 x 1) = 6 x + 4
olduuna gre aadakilerin herbirini bulunuz.

a. f (1 x)
b. f e
x +1
o
3
olduuna gre, aadakilerin herbirini bulunuz.
c. f2 (3)
a. f (3)
ESEN YAYINLARI
zm
b. f (1)
c. f (9)
zm
RNEK 13
f (2 x 1) =
mx 2
3
olmak zere, f (3) = 6 eitliini salayan m katr?

zm
RNEK 16
f (x) = 3 x 7 olmak zere, f (2 x + 1) fonksiyonunun

f (x) cinsinden deerini bulunuz.
zm
260
Fonksiyon
RNEK 17
RNEK 20
f (x) f (x + 1) = 1 x
f (x) = 2 x+1 olmak zere f (3 x 1) fonksiyonunun

f (x) cinsinden deerini bulunuz.
olduuna gre f (10) f (1) ifadesinin eiti katr?
zm
zm
RNEK 21
RNEK 18
f : [ 1, 3] R , f (x) = x 2 2
f (x) = x + f (x + 1) ve f (1) = 8
olduuna gre,
olduuna gre f (4) katr?
lunuz.
ESEN YAYINLARI
zm
f ` [ 1, 3 ] j grnt kmesini bu-
zm
RNEK 22
RNEK 19
f (x) = x .f (x 1) ve f (1) = 2
zm
f : [ 1, 2) R , f (x) = x 2 2 x
olduuna gre, f ` [ 1, 2 ) j grnt kmesini bulunuz.
zm
261
ALITIRMALAR -
1.
A = {1, 2, 3 } ve B = {3, 4, 5, 6 }
3.
olmak zere A B ye tanmlanan aadaki
f (x) = 2 x + 1 ve g (x) =
x+1
2
fonksiyonlarna gre aadakileri bulunuz.
bantlardan hangileri fonksiyondur?

a.
f1 = {(1, 3), (2, 3), (3, 4) }
a . f (2)
1
b. fc m
2
c . f (0)
d . g (2a 1)
e . g (0)
f. f e 1
b. f2 = {(1, 6), (2, 5), (3, 3) }

c.
f3 = {(1, 3), (2, 4), (3, 5), (1, 6) }
d. f4 = {(2, 3), (3, 4), (2, 5) }

e.
x
o
2
Aada grafii verilen bantlarn fonksiyon

olup olmadn tespit ediniz.
y
y = f(x)
4.
1
x
ESEN YAYINLARI
2.
f5 = {(1, 4), (2, 3)}
f : A B , f (x) =
x+1
2
fonksiyonu iin A = {2, 1, 0, 1, 2 } ve

B = {1,
1
1
3
, 0, , 1,
, 2 } olduuna gre
2
2
2
f (A) grnt kmesini bulunuz.
y = g(x)
5.
y
3 1 0
fonksiyonu iin f (A) = {1, 3, 5 } olduuna gre
y = h(x)
f : A R , f (x) = 2 x 3
A kmesini bulunuz.
y
y = k(x)
6.
0
262
2 x 3y + x y + 1 = 0
eitliini salayan
kuraln bulunuz.
y = f (x) fonksiyonunun
Fonksiyon
7.
f : A B, f (x) =
x 1
2
11. Aadaki fonksiyonlarn grnt kmelerini
ve f (A) = ( 1, 2)
bulunuz.
olduuna gre, A kmesini bulunuz.
a. f : [1, 3 ] R , f (x) = 2 x 1
b. f : [2, 2) R , f (x) = 4 x
c. f : [3, 2 ] R , f (x) = x 2 1
8.
Aadaki fonksiyonlarn grnt kmelerini

bulunuz.
a. f : R R , f (x) = 4 x
12.
f (n 1) = 2 + n.f (n) ve f (2) = 4

olduuna gre f (4) ifadesinin eiti katr?
c. f : R R , f (x) = x 2
ESEN YAYINLARI
b. f : R R , f (x) = 2
13.
f (x) =
9
x
.f (x + 1) ve f (5) =
16
3
olduuna gre f (2) ifadesinin deeri katr?
9.
f : A B , f (x) = x 2 + 1
fonksiyonu iin A = [ 2, 1) olduuna gre f (A)
grnt kmesini bulunuz.
14. f (x) = 2 x 3 olmak zere,

f (3 x 1)
fonksiyonunun f (x) cinsinden deerini bulunuz.
10.
f : A B, f(x) = x2 + 4x
15.
f (x + 1) = 32 x 1
fonksiyonu iin A = [ 3, 2 ] ise f(A) grnt
olduuna gre
kmesini bulunuz.
deerini bulunuz.
f (x 1)
in
f (x)
trnden
263
Fonksiyon
BR FONKSYONUN GRAF
RNEK 25
f : A B , f (x) = y fonksiyonu verildiinde
y
y = f(3x + 1)
f = {(x, y) : y = f (x) , x A , y B}
kmesine dzlemde karlk gelen noktalarn olutur2
duu ekle f fonksiyonunun grafii denir.

2
RNEK 23
y
Yukarda y = f (3 x + 1) fonksiyonunun grafii izil-
f(x)
mitir. Buna gre
f (4) + f ( 5)
f (1)
katr?
zm
2
4
ekildeki grafik f (x) fonksiyonuna aittir. Buna gre;

f ( 4) , f (0) , f (2) , f (4) deerlerini bulunuz.
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 26
Aada grafii verilen fonksiyonlarn tanm ve grnt kmeleri bulunmutur. nceleyiniz.

RNEK 24
a.
y
2
1
3
y = f(x)
Yukarda y = f (x) fonksiyonunun grafii verilmitir.

Buna gre f (x) in tanm ve grnt kmelerini bulunuz.
Tanm kmesi: R , Grnt kmesi: [ 0, )

b.
zm
1
2
0
Tanm kmesi: [ 2, 2 ] , Grnt kmesi: [ 1, 1]

264
Fonksiyon
RNEK 27
RNEK 29
f (x) = x 2 + m x + n
Aada grafii verilen fonksiyonlarn tanm ve grnt kmeleri bulunmutur. nceleyiniz.
fonksiyonunun x eksenini kestii noktalar A (1, 0)
a.
ve B (2, 0) olduuna gre m ve n deerlerini
bulunuz.
1
2
1
0
zm
1
2
Tanm kmesi : [ 2, 2)
Grnt kmesi : [ 2, 1)
b.
y
2
Tanm kmesi : [ 2, 2)
Grnt kmesi : [ 0, 2)
ESEN YAYINLARI
RNEK 30
y
y = f(x)
2
y = f ( x ) fonksiyonunun grafiinin ( varsa ) x eksenini kestii noktalar f(x ) = 0 denkleminin zm
1
3
kmesinde bulunan elemanlardr.
y = f (x) in grafii verilmitir. Buna gre f (x) = 1

denkleminin ka gerel kk vardr?
RNEK 28
zm
f (x) = 2 x 4
fonksiyonunun x eksenini kestii noktann apsisi
katr?
zm
265
Fonksiyon
DORUSAL FONKSYON
RNEK 31
Kural bir doru denklemi olan ( f (x) = a x + b ) fonk-
siyonlara dorusal fonksiyon denir.
RNEK 33
f (x) dorusal fonksiyon olmak zere, f (0) = 3 ve
y = f(x)
f (1) = 7 ise f (3) katr?

ekildeki grafik y = f (x) fonksiyonuna aittir.
zm
Buna gre f (x) > 0 eitsizliini salayan x tam saylarnn toplam katr?
zm
f (x) = a x + b Dorusal Fonksiyonunun Grafii

y = a x + b dorusunun grafiini izmek iin dorunun getii herhangi iki nokta bulunur. Eksenleri
ESEN YAYINLARI
kestii noktalar bulmak tercih edilir.
RNEK 32
RNEK 34
f : R R , f (x) = 2 x + 2
fonksiyonunun grafiini iziniz.
zm
y
y = f(x)
1

Buna gre f (x) 0 eitsizliini salayan ka tane x
tam says vardr?
zm
RNEK 35
f : R R , f (x) = 2 x
zm
266
Fonksiyon
RNEK 37
y
Aada grafikleri verilen dorularn eimlerini bulunuz.
b
0
a.
b.
x y
+ =1
a b
B(0, 1)
B(0, 1)
x eksenini ( a, 0 ) , y eksenini ( 0, b ) noktala-
rnda kesen dorunun denklemi

x y
+ = 1 dir.
a b
A(2, 0)
A(3, 0)
zm
RNEK 36
y
2
0
y = f (x) fonksiyonunun grafii izilmitir. Buna gre
ESEN YAYINLARI
y = f(x)
Konum
x2
x
f (x) , f (3) ve f (x + 1)
ifadelerinin eitini bulunuz.
x1
zm
t1
t2
zaman
ekildeki konumzaman grafiinde bir aracn

t1 anndaki konumu x1
t 2 anndaki konumu x 2 dir.
x = x 2 x1 ve t = t 2 t1 olmak zere
l dorusunun eimi olan
ml = tan =
Tx
Tt
deeri t1 ile t 2 sreleri arasndaki ortalama hz

gsterir.
267
Fonksiyon
Fonksiyon
RNEK 38
RNEK 40
Aadaki fonksiyonlarn grafiklerini izerek tanm ve
f : (1, 3 ] R , f (x) = 3 2 x
grnt kmelerini belirleyiniz.

a. y = 3
fonksiyonunun grafiini izip grnt kmesini bulunuz.
b. y = x 1
zm
zm
ESEN YAYINLARI
BRM FONKSYON
f : A A fonksiyonunda f (x) = x ise f fonksiyonuna birim fonksiyon denir. Baka bir ifadeyle tanm
kmesindeki her elemann grnts kendisine eittir.
Birim fonksiyon (x) = x biiminde de gsterilir.
A
RNEK 39
f : [2, 1 ] R , f (x) = 2 x 1
fonksiyonunun grafiini izip grnt kmesini bulunuz.
ema ile ifade edilmi olan
zm
: A A fonksiyonu birim fonksiyondur.

RNEK 41
f : R R , f (x) = (a + 2)x + b 1
fonksiyonu birim fonksiyon ise a + b katr?
zm
268
Fonksiyon
SABT FONKSYON
KOLAYLIK
f : A B ve c B olsun. x A iin
Tanml olduu blgede
f (x) = c ise f fonksiyonuna sabit fonksiyon denir.
ax + b
cx + d
f (x) =
x A iin f (x) = 0 ise f fonksiyonuna sfr fonksiyonu denir.
sabit fonksiyon ise
Sfr fonksiyonu da zel bir sabit fonksiyondur.
a b
dir.
=
c d
f
A
f (x) = 4 fonksiyonu
g (x) = 0 fonksiyonu
sabit fonksiyondur.
sfr fonksiyonudur.
RNEK 44
Tanml olduu blgede

f (x) =
4x + m
2x + 1
sabit fonksiyon ise m katr?

zm
RNEK 42
ET FONKSYONLAR
fonksiyonu sabit fonksiyon ise f (10) katr?

zm
ESEN YAYINLARI
f : R R, f (x) = (a 5)x + a 1
f : A B ve g : A B iki fonksiyon olsun.

x A iin f (x) = g (x) ise f ile g fonksiyonlarna
eit fonksiyonlar denir ve f = g eklinde gsterilir.
RNEK 45
A = {1, 6 } ve B = { 2, 5, 7 } olmak zere

f : A B , f (x) = x + 1
g : A B , g (x) = x 2 6 x + 7
RNEK 43
Tanml olduu blgede, f (x) =
x+a
sabit fonksi2x 3
fonksiyonlar eit fonksiyonlar mdr?

zm
yon ise a reel says katr?

zm
269
ALITIRMALAR -
1.
4.
y
4
Aadaki tablonun sol stununda bulunan

fonksiyonlarn grafiklerini sa stundan bulup
eletiriniz.
3
2
4
1
f(x) = x + 1
f : A B fonksiyonunun grafiine gre aadab
ki boluklar doldurunuz.
2
y
a. f (x) fonksiyonunun tanm kmesi .......... dir.
f(x) = 2x 4
b. f (x) fonksiyonunun grnt kmesi ........ dir.
c. f (0) + f (4) = ................. dir.
e. f (a) = 4 ise a = .............. dir.

f. f (2) = .............. dir.
ESEN YAYINLARI
d. f (a) = 3 ise a = .............. dir.
3
f(x) = x
0
f(x) =
f (x) =
2x
2
x4
3
1
0
si katr?
5.
f (x) = x 2 a x + b 1
fonksiyonu x eksenini A (1, 0) ve B (3, 0)
noktalarnda kestiine gre a + b katr?
270
fonksiyonunun x eksenini kestii noktann apsi-
3.
2.
f(x) dorusal fonksiyonu iin

f(0) = 3 ve f(1) + f(2) = 12
olduuna gre, f(3) katr?
Fonksiyon
6.
9.
Aadaki fonksiyonlarn tanm(T) ve grnt(G)

kmelerini bulunuz.
f (x) = (2 a) x + 1 a2
fonksiyonu birim fonksiyon olduuna gre,
a.
f (a) katr?
2
1
4
10.
y = f(x)
f (x) =
2x 4
ax + 1
fonksiyonu sabit fonksiyon olduuna gre,

b.
f (a) katr?
y
3
y = g(x)
11.
ESEN YAYINLARI
7.
f (x) =
3x + 1
2ax 3
fonksiyonu tanml olduu deerler iin sabit

fonksiyon ise f (a) katr?
y
5
12. Aadaki ifadelerden doru olanlar iin bo
kutuya D yanl olanlar iin Y yaznz.

1
2
y = f(3 2x)
f (x) = (2a 1) x + 3 fonksiyonunun sabit

1
fonksiyon olmas iin a =
olmaldr.
2
ekildeki grafik y = f (3 2x) fonksiyonuna

aittir. Buna gre f (1) + f (3) + f (5) ifadesinin
Tanml olduu deerler iin f (x) =
eiti katr?
sabit fonksiyondur.
2x 1
4x 2
f (x) = (a 1)x fonksiyonunun birim fonksiyon olmas iin a = 1 olmaldr.

8.
f (x) = a x + ( b + 1)x + c + 2
fonksiyonu birim fonksiyon olduuna gre,
Her fonksiyon bir bantdr ama her
a + b + c katr?
bant bir fonksiyon deildir.
271
Fonksiyon
f (x) = x n (n Z ) BMNDEK FONKSYONLARIN
f (x) = x 3 Fonksiyonunun Grafii
GRAFKLER
f (x) = x 3 fonksiyonunun grafik izimini de aadaki
Bu blmde f (x) = x n fonksiyonlarnn n = 1, 2, 3,
deer tablosu yardmyla yapacaz.
1 deerleri iin grafiklerini izeceiz.

n = 1 iin f (x) = x dorusu elde edileceinden ve
doru grafiklerini de daha nce izdiimizden n = 2
n = 3 ve n = 1 iin oluacak;
f(x) = x3
Tablodaki bilgileri koordinat dzlemine tarsak aa-
f (x) = x 2 , f (x) = x 3 ve f (x) =
1
x
daki grafii elde ederiz.

y
fonksiyonlarnn grafik izimlerini deer tablolar yar8
dmyla yapacaz.
y = x3
f (x) = x 2 Fonksiyonunun Grafii

f (x) = a x 2 fonksiyonlarnn grafik izimlerini ilerideki
snflarda ayrntl olarak reneceksiniz. Bu fonksiyonlarn zel bir durumu olan f (x) = x
fonksiyonu-
4 3 2 1
f(x) = x2
ESEN YAYINLARI
nun grafik izimini ise aadaki tablodan yararlanarak yapacaz.
0 1 2 3 4
1
Tablodaki bilgileri koordinat dzlemine tarsak aa-
Siz de deer tablosu yardmyla aada grafikleri
daki grafii elde ederiz.
kabaca izilmi olan f(x) = x 2 ve f(x) = x 3

fonksiyonlarnn grafiklerini iziniz.
y
y
f(x) = x2
y = x2
y
1
5 4 3 2 1 0
y = x3
1
272
Fonksiyon
f (x) = x
BRE BR FONKSYON
1
Fonksiyonunun Grafii
x
Bo olmayan A ve B kmeleri iin f : A B fonk-
1
fonksiyonunun grafik izimini de aadaki
f (x) =
x
siyonunun tanm kmesindeki her farkl elemann

grnts farkl ise, f fonksiyonuna bire bir fonksiyon
deer tablosu yardmyla yapacaz.
f(x) = 1
x
1
2
1
3
tanmsz
denir.
1
3
1
2
a, b A iin,
koulu salanyorsa f fonksiyonu bire birdir.
a b f (a) f ( b) ya da f (a) = f ( b) a = b
f(x) = 1
b
c
1
3
1 1
3 2
1
2
3
Siz de deer tablosu yardmyla aada grafii

1
kabaca izilmi olan f(x ) =
fonksiyonunun
x
grafiini iziniz.
y
f(x) =
1
2
3
1
2
3
4
f bire bir deildir.
RNEK 46
ESEN YAYINLARI
1
2
f bire birdir.
1
1
f : R R , f (x) = 2 x + 1
fonksiyonunun bire bir olup olmadn aratrnz.
zm
RNEK 47
f : R R , f (x) = x 3 x fonksiyonu bire bir midir?

zm
1
x
RNEK 48
f : R R , f (x) = x 5 fonksiyonu bire bir midir?

zm
273
Fonksiyon
Yatay Doru Testi
RNEK 52
f : R R , f (x) = x 2
x eksenine ( tanm kmesine ) paralel izilecek
fonksiyonunun grafiini izip bire bir olup olmadn
dorularn tamam grafii birden fazla noktada
tespit ediniz.
kesmiyorsa fonksiyon bire birdir.
zm
RNEK 49
y
y = g(x)
RNEK 53
x eksenine paralel izdiimiz dorular, grafii

en ok bir noktada kestiinden y = g (x) bire birdir.
f : R+ R , f (x) = x 2
tespit ediniz.
y
y = f(x)
C
0
ESEN YAYINLARI
RNEK 50
zm
x eksenine paralel olan C dorusu grafii birden ok

noktada kestiinden y = f (x) bire bir deildir.
RNEK 51
f : R R , f (x) = x + 2
RNEK 54
f : R R , f (x) = x 2
tespit ediniz.
zm
tespit ediniz.
zm
274
Fonksiyon
RTEN FONKSYON
RNEK 57
f : A B fonksiyonu iin f (A) = B ise yani grnt
f : R R , f (x) = 4x + 2 fonksiyonu rten midir?
kmesi deer kmesine eit ise f fonksiyonu rten
zm
fonksiyondur.
f
1
2
3
4
b
c
f : rten deil
f(A) B
RNEK 58
f : R R , f (x) = x 2 4 fonksiyonu rten midir?

zm
g : rten
g(A) = B
RNEK 55
A = {0, 1, 2 } ve B = {2, 3, 4 } olmak zere,

f : A B, f (x) = x + 2
Deer kmesinin her y eleman iin x eksenine
zm
paralel izilen tm dorular fonksiyonun grafiini

ESEN YAYINLARI
fonksiyonunun bire bir ve rtenliini aratrnz.
en az bir noktada kesiyorsa bu fonksiyon rtendir.
RNEK 59
y
0
f(x) = 1 x
RNEK 56
f : Z Z , f (x) = 2 x 1 fonksiyonu rten midir?
x eksenine paralel izilen dorular grafii en az bir

noktada kestiinden y = f (x) , R R ye rtendir.
zm
RNEK 60
y
f(x) = x2
x eksenine paralel izilen dorulardan biri olan C

dorusu grafii kesmediinden y = f (x), R R ye
rten deildir.
275
Fonksiyon
PARALI FONKSYON
RNEK 63
Tanm kmesinin alt aralklarnda farkl birer fonksi-
f (x) = *
yon olarak tanmlanan fonksiyona paral fonksiyon
x+2 , x > 1
denir.
f (x) = *
g (x) = *
3x 1 , x < 1
x2 + 2 , x 1
2x
x
, x1
, x2
x2 , x<2
fonksiyonlar iin (f + g) (x) fonksiyonunu bulunuz.
fonksiyonu bir paral fonksiyondur.
zm
Tanm aralnn (, 1) ve [1, ) alt aralklarnda

fonksiyonun kural srasyla
f (x) = 3 x 1 ve f (x) = x 2 + 2 dir.
x = 1 fonksiyonun kritik noktasdr.
RNEK 61
f (x) =
x3 1 , x < 2
2x + 3 , x 2
fonksiyonuna gre, f (3) ve f (1) deerlerini bulunuz.

ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 64
Z x+1
]
, x>2
] x 1
f (x) = [
] x+2
, x2
] 3
\
olduuna gre, f ( x + 1) fonksiyonunu bulunuz.
RNEK 62
f (x) = *
3x 2 , x > 0
x+1
, x0
olmak zere f (a) = 2 eitliini salayan a deerini

bulunuz.
zm
276
zm
Fonksiyon
RNEK 65
f (x) = *
RNEK 66
x+1 , x < 1
f (x) =
3 x , x1
x2 , x < 0
x , x 0
paral fonksiyonunun grafiini iziniz.

zm
ESEN YAYINLARI
zm
277
Fonksiyon
RNEK 67
RNEK 68
Z x
,
x<0
]
]
, 0 x < 2
f (x) = [ 1
]
]3 x ,
x2
\
f (x) = *
x+2
, x<1
olmak zere, f (x) fonksiyonunun grafiini iziniz.

zm
ESEN YAYINLARI
zm
278
2x + 1 , x 1
Fonksiyon
MUTLAK DEER FONKSYONU
RNEK 71
Z
] f ( x) , f ( x) > 0
]
, f ( x) = 0
|f (x)| = [ 0
]
] f (x) , f (x) < 0
\
biiminde tanmlanan
y = |f (x)|
f (x) = |x 2| + |x|
fonksiyonunu paral biimde ifade ediniz.
zm
fonksiyonuna
mutlak deer fonksiyonu denir. f (x) = 0 eitliini

salayan x deerleri fonksiyonun kritik noktalardr.
RNEK 69
f (x) = |x 2|
fonksiyonunu paral biimde yaznz.
zm
Mutlak Deer Fonksiyonunun Grafii

Mutlak deer fonksiyonunun grafiini izerken fonk-
ESEN YAYINLARI
siyon nce paral biimde yazlr, sonra da grafii

izilir.
RNEK 72
f (x) = |x 1|
fonksiyonunu paral biimde yazp grafiini iziniz.
zm
RNEK 70
f (x) = 2|x 1| + 1
fonksiyonunu paral biimde yaznz.
zm
279
Fonksiyon
KOLAYLIK
RNEK 74
Aada baz fonksiyonlarla bu fonksiyonlarn mutlak
y = |f ( x )| fonksiyonunun grafii izilirken nce
deerlerinin grafikleri izilmitir. nceleyiniz.
y = f ( x ) in grafii izilir. Bu grafiin y ekseninin
a.
negatif blgesine taan ksmnn x eksenine gre
y=x
simetrii alnr.
y = | f(x) |
y = f(x)
0
1
y= x
b.
y = x
RNEK 73
Aadaki fonksiyonlarn grafiklerini iziniz.
y = x
b. f : R R , f (x) = |x 2| + 1
zm
ESEN YAYINLARI
a. f : R R , f (x) = |x 2|
c.
y = x2
y = x2
d.
y = x3
e.
y = x3
y= 1
x
280
y= 1
x
x
Fonksiyon
y = |f (x)| + g (x) Fonksiyonunun Grafii
RNEK 77
f : R R , f (x) = x|x| + 3
y = |f (x)| + g (x) fonksiyonunun grafii izilirken

f (x) = 0 iin kritik noktalar bulunup fonksiyon par-
al biimde yazlr ve bu paral fonksiyonun grafii
zm
izilir.
RNEK 75
f : R {0 } R , f (x) =
x
x
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 78
f : R R , f (x) = |x 2| + 2 x
zm
RNEK 76
f : R R , f (x) = |x| x
zm
281
Fonksiyon
RNEK 79
KOLAYLIK
f : R R , f (x) = |x 1| + x 2
f(x) = |x a| + |x b|
fonksiyonunun en kk deeri :
zm
f(a) = f(b) = |a b| olup

(a, f(a)) ve (b, f(b)) krlma noktalardr.
y
|a b|
0
RNEK 81
f : R R , f (x) = |x 2| + |x + 1|
RNEK 80
f : R R , f (x) = |x 1| + |x + 1|
ESEN YAYINLARI
zm
fonksiyonunu paral fonksiyon biiminde yazp grafiini iziniz.

zm
RNEK 82
f : R R , f (x) = |x | + |x 1|
zm
282
Fonksiyon
RNEK 83
RNEK 84
f : R R , f (x) = |x + 2| |x|
f : R R , f (x) = |x + 2| |x 1|
zm
zm
ESEN YAYINLARI
RNEK 85
f : R R , f (x) = |x | |x 1|
zm
KOLAYLIK
f ( x ) = |x a| |x b| fonksiyonunun;
en kk deeri f(a ) = |a b|
en byk deeri f(b ) = |b a| dr.
( a, f ( a )) ve ( b, f ( b )) krlma noktalardr.
y
|b a|
a
0
|a b|
283
ALITIRMALAR -
2.
3.
Aadaki fonksiyonlardan hangileri bire bir
Aadaki fonksiyonlardan hangileri rten fonk-
fonksiyondur?
siyondur?
a. f : R R , f (x) = 2 x + 5
a. f : R R , f (x) = 2 x 3
b. g : R R , g (x) = x 2 2
b. g : R R , g (x) = x 2 + 2
c. h : R+ R , h (x) = x 2 + 1
c. h : Z Z , h (x) = 3 x 2
d. k : R+ R , k (x) = x 2 4x
d. k : R R , k (x) = x 3
4.
Aadaki fonksiyonlardan hangileri bire bir

a.
Aadaki fonksiyonlardan hangileri R R ye

rtendir?
fonksiyondur.
a.
y
f
b.
c.
b.
y
g
c.
ESEN YAYINLARI
1.
y
h
d.
d.
0
k
284
Fonksiyon
5.
Z 2
]x ,
]
f (x) = [ 0 ,
]
] x ,
\
olduuna gre,
x >1
9.
x =1
x <1
f (x) = *
, x0
3x , x < 0
f (1) + f (1) + f (2) ifadesinin
eitini bulunuz.
10.
6.
f : A [ 6, 3] , f (x) = 2 x 3
f (x) = *
x+1 , x < 3
2x , x3
fonksiyonu bire bir ve rten ise tanm kmesini
ESEN YAYINLARI
bulunuz.
7.
f : R R , f (x) = 2 |x| fonksiyonunun grnt
11.
kmesini bulunuz.
8.
f (x) = *
, x1
olmak zere, f(m) = 5 eitliini salayan m

deerini bulunuz.
1 x , x 2
x2
, x>2
2x 1 , x < 1
x+3
f (x) = *
12.
Z 2
,
x0
] x
]
f (x) = [ 0
, 0<x2
]
]x2 ,
x>2
\
285
Fonksiyon
Zx+2 ,
x0
]
] 2
, 0<x<2
f (x) = [ x
]
] 4
,
x2
\
13.
17. Aadaki tablonun sol stununda bulunan

fonksiyonlarn grafiklerini sa stunda bulup
eletiriniz.
y
3
y = |3 x|
0
14.
f : R R , f (x) = |x| |x 2|
2
y = 2 |x|
ESEN YAYINLARI
15.
y = |x 2| x
f : R R , f (x) = x .|x|

4
y
4
0
y = |x 1| + |x|
2
4
16.
f : R R , f (x) = |x + 3| + |x|
y=|x2| |x+2|
2
0
286
Yazlya Hazrlk Sorular
1.
4.
Aada sol stunda verilen 1 1 ve rten
A = {a, b, c } ve B = {1, 2, 3, 4, 5 }
fonksiyonlarn grnt kmelerini sa stundan
olmak zere, A B ye tanmlanan aadaki
bulup eletiriniz.
bantlarn fonksiyon olup olmadn aratrnz.

1
f : [3, 4] A, f(x) = 2x 1
b
f : [1, 7] B, f(x) =
c
f : [3, 7] C, f(x) =
2.
3x + 1
2
1x
2
a. f1 = {(a, 1), ( b, 2), (c, 2) }
[1, 11]
b. f2 = {(a, 1), (a, 2), ( b, 3), (c, 5) }
2
[3, 2]
c. f3 = {(a, 1), ( b, 1), (c, 2) }
3
[7, 7]
f (x + 1) + f (x 2) = 4x 1
d. f4 = {(a, 1), ( b, 3) }
ESEN YAYINLARI
5.
fonksiyonuna gre, f (5) f (1) ifadesinin eiti
olduuna gre f (x + 1) fonksiyonunun f e
katr?
3.
f (x 1) = 2 x + 2
cinsinden deerini bulunuz.
f : [0, 4 ] R , f (x) = x 2 6 x + 1
fonksiyonunun grnt kmesini bulunuz.
x
o
2
6.
f (x) =
x + 3 , x 1 1
1 x , x $ 1
287
Fonksiyon
7.
9.
y = f (2x 1)
y = f(x)
2
4
0
3
0

x .f (x) 0
ekildeki grafik y = f (2 x 1) fonksiyonuna

aittir. Buna gre
f (7) + f (1)
f (1)
eitsizliinin zm kmesini bulunuz.

ifadesinin eiti
ESEN YAYINLARI
katr?
8.
f (x) =
x
x
+x2
fonksiyonunu paral fonksiyon biiminde yazp

grafiini iziniz.
288
10.
f (x) = |x + 2| |x 1|
fonksiyonunu paral fonksiyon biiminde yazp
grafiini iziniz.
TEST -
1.
Fonksiyonlar
5.
Aadaki bantlardan hangisi A dan B ye bir

fonksiyon deildir?
A
1
2
3
4
C)
E)
2.
olduuna gre, aadakilerden hangisi f (x)

B)
A
1
D)
fonksiyonunun grnt kmesinin eleman
deildir?
A) 1
B
1
6.
B) 0
C) 3
D) 5
E) 8
f : A B , f (x) = x + 3 , f (A) = {3, 5, 8, 9}
olduuna gre, aadakilerden hangisi A tanm
kmesinin eleman deildir?
A) 1
f : R R , f (x) = (a b)x + 2a + b 2
B) 0
C) 2
D) 5
E) 6
ESEN YAYINLARI
A)
f : A B , f (x) = x 2 1 ve A = {0, 1, 2, 3 }
fonksiyonu birim fonksiyon ise a.b katr?

A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
7.
f : A B , f (x) =
2x
3
ve A = (3, 5 ]
olduuna gre f (A) grnt kmesi aadakilerden hangisidir?

3.
a.f (x) 3 = x .f (x) + b. x
A) [ 1,
1
)
3
B) [ 1, 1)
C) (
1
, 1]
3
eitliini salayan f (x) sabit fonksiyon ise a.b

D) (13, 7 ]
katr?
A) 3
4.
B) 2
C) 1
D) 0
E) [ 13, 7 )
E) 1
f (x) dorusal bir fonksiyondur.

8.
f (1) = 3 ve f (0) = 2
olduuna gre, f (3) katr?

A) 1
B) 2
C) 3
f (x + 2) = x f (x) ve f (2) = 4
D) 4
E) 5
A) 0
B) 2
C) 4
D) 6
E) 8
289
Fonksiyon
Z 2x , x > 3
]
]
f (x) = [ 0 , x = 3
]
] x , x < 3
\
9.
13.
fonksiyonu iin f (2) + f (3) + f (4) toplamnn

sonucu nedir?
A) 4
B) 6
4
2
C) 8
D) 10
E) 12
2

f ( 4) + f (2) + f (0) f (1) f (2)
ifadesinin eiti nedir?
10.
A) 8
f : R R , f (x + 3) = 2 x + 5
B) 7
C) 6
D) 5
E) 4
olduuna gre f (4) = 2k 3 eitliini salayan

k katr?
B) 5
C) 6
D) 8
E) 9
ESEN YAYINLARI
A) 4
11
Z
, x1
] 1
14.
f (x) = [
] 1 2x , x < 1
\
fonksiyonunun grafii aadakilerden hangisidir?
f (x) = (m 1) x + 2m 6
fonksiyonunun grafii x eksenini 2 apsisli nok-
A)
B)
tasnda kesiyorsa y eksenini kestii noktann
1
1
ordinat katr?
A) 2
B) 1
C) 1
D) 2
0
1
E) 3
C)
0
1
D)
1
0
12.
f (x) = 3 x 2
olduuna gre f (2 x 1) fonksiyonunun f (x)
trnden yazl hangisidir?
A) 2f (x)
B) 2f (x) 1
D) 3f (x) 1
290
E)
y
1
C) 2f (x) + 1
E) 3f (x) + 1
1
0
1
TEST -
1.
Fonksiyonlar
4.
Aadaki grafiklerden hangisi bir fonksiyon

grafii deildir?
A)
f (1) = 5 ve f (1) = 3 ise f (2) katr?

B)
A) 6
B) 5
C) 4
D) 3
E) 2
C)
f (x) dorusal fonksiyon olmak zere,
D)
y
1
5.
f (2 x + 1) = 2 m x
ve f (3) = 5
olduuna gre m katr?

E)
A) 3
C) 1
D) 0
E) 2
ESEN YAYINLARI
B) 2
2.
Aadaki fonksiyonlardan ka tanesi bire birdir?
6.
fonksiyonu iin
I. f : R R , f (x) = 2 3 x
III. f : R R , f (x) =
f (4) f (5) f (6)
ileminin
sonucu nedir?
II. f : R R , f (x) = x 2 + 2
3
f (2x) + f (x + 2) = 4x
A) 2
B) 4
C) 6
D) 8
E) 10
x 1
IV. f : R+ R , f (x) = x 2 4
V. f : R R , f (x) = x 3 + 1
A) 1
3.
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
f (x) = (a 2)x + b + 1
7.
g (x) = (c + 3)x + a.b
f : [ 2, 4] R , f (x) = x 2 3
olmak zere, f (x) birim fonksiyon ve g (x) sabit
fonksiyonunun grnt kmesinde ka farkl
fonksiyon ise a + b + c katr?
tam say vardr?
A) 3
B) 2
C) 1
D) 0
E) 1
A) 15
B) 16
C) 17
D) 18
E) 19
291
Fonksiyon
8.
2x 1
3
f : A B , f (x) =
olduuna gre
12.
ve f (A) = [ 3, 7 ]
f(x + 2)
kmesi aadakilerden
hangisidir?
2
A) (5, 11)
B) [ 5, 11]
D) [ 6, 10 ]
C) (6, 10)
E) [ 6, 12 ]
ekilde f (x + 2) fonksiyonunun grafii verilmitir. Buna gre, f (2) + f (1) + f (6) ifadesinin
deeri katr?
A) 10
9.
f (2x) = 2.f (x) + x
B) 9
C) 8
D) 7
E) 6
ve f (2) = 2

B) 8
C) 4
D) 2
E) 0
ESEN YAYINLARI
A) 16
10.
f (x + 1) 3 =
x
.f (x) ve f (3) = 12
4
13.
f (x) = x + |x|
A)

A) 16
B) 15
C) 14
D) 13
B)
D)
f (x) = 21 2 x
olduuna gre f (x + 1) in f (x) cinsinden deeri
E)
nedir?
A)
f (x)
2
B)
D) 4f (x)
292
f (x)
4
C) 2f (x)
E) 2f2 (x)
E) 12
C)
11.
TEST -
1.
fc
Fonksiyonlar
ax + 3
m = x 2 ve f (5) = 0
2
4.
olduuna gre a katr?

A) 5
B)
9
2
C) 4
D)
7
2
E) 3
Z
x < 2
] 2x 1 ,
]
3
, 2 x < 1
f (x) = [
]
] 2x + 1 ,
x1
\
A)
B)
0 1
2
2.
0 1
3
C)
D)
1
2
ekildeki grafik aadaki fonksiyonlardan hangisine ait olabilir?
E)
ESEN YAYINLARI
A) f (x) = |x + 1| + 1
B) f (x) = |x + 1| + x
C) f (x) = |x + 1| + |x|
D) f (x) = |x + 1| x
E) f (x) = |x + 1| |x|
5.
x+ x
2
f (x) =

3.
A)
1
0
B)
C)
D)

A) |y| = x + 1
C) y =
x
x2
+1
E) y = |x| + 2 x
B) y = |x| + 1
x2
D) y =
+1
x
E)
297
Fonksiyon
6.
f (x) = |x| + x + 2
8.
f (x) = *
2x + 2 , x 2
4x 2 , x < 2
fonksiyonunun eiti aadakilerden hangisidir?
A)
B)
2
2
C)
D)
A) 2 x |x 2|
B) 3 x + |x 2|
C) |x 2| + 2 x
D) 3 x |x 2|
E) |x 2| 2 x
9.
2
2
x
E)
ekildeki grafik aadaki fonksiyonlardan han-
2
x
gisine ait olabilir?
7.
f (x) =
ESEN YAYINLARI
A) y = |x 1| + 1
+1
B) y = |x 1|
C) y = |x 1| + |1 x|
D) y = |2 x 1|
E) y = |x| + 2

A)
B)
10.
1
x
y
1
1
0
C)
D)
1
x
1
2
E)

A) f (x) = |x| x + 1
B) f (x) = |x + 1| |x| + 1
C) f (x) = |x + 1| |x|
x
D) f (x) = |x| |x + 1| + 2
E) f (x) = |x + 1| x
298
niversiteye Giri Snav Sorular
1.
1977 SS
4.
y
1985 YS
f (ab) = f (a) + f ( b)
olduuna gre, f (1) in deeri nedir?
A) 0
0
B) 1
C) a
D) b
E) ab
D) 4
E) 5
ekilde verilen grafiin denklemi aadakilerden hangisidir?

A) y = |x + 1|
B) y = |x| 1
D) y = |x 1|
C) y = 1 |x|
E) y = |x| + 1
5.
1987 YS
f (x) dorusal fonksiyonu iin
2.
1978 SS
f (2) = 3 ve f (3) = 2
Grafii verilen fonksiyon aadakilerden hangi-
B) 2
C) 3
ESEN YAYINLARI
A) 1
a
sidir?
A) y =
xa
a
B) y = |x| + |x a|
f (2 x + 3) = 3 x + 2
C) y = |x a| |x|
D) y = |x| |x a|
E) y = x|x a|
3.
1987 YS
1982 YS
A)
5
2
B)
3
2
C)
1
2
D) 0
E)
y
5
3
7.
1988 SS
f (x) = x 3 3 x 2 + 3 x 1
Bir y = f (x) fonksiyonunun grafii yukarda

verilmitir.
f[ f (x)] = 3
olduuna gre, x in
deeri nedir?
A) 7
B) 6
C) 5
D) 4
E) 3
olduuna gre, f (x + 1) deeri nedir?

A) x 3 + 1
B) x 3 1
D) x 2
C) x 3
E) x 2 + 1
299
2
3
Fonksiyon
8.
1989 YS
11. 1992 SS
y
f(x) = |2 x| x
fonksiyonunun grafii aadakilerden hangisi
olabilir?
A)
B)
2
2
0
2
C)
Yukarda grafii verilen f (x) dorusal fonksiyo-
D)
nu aadakilerden hangisidir?
A) y = x
1 2
B) y = x
D) y = x + 1
E)
C) y = x 1
E) y = x + 1
1 2
2
x
ESEN YAYINLARI
12. 1996 YS
f (x) = 3.f (x 2) , f (5) = 6
olduuna gre, f (1) deeri katr?
A)
9.
1
4
B)
2
3
C)
1
2
D) 1
E) 2
1990 YS
f (x) = 23 x 1
olduuna gre, f (2x) in f (x) cinsinden ifadesi
aadakilerden hangisidir?
B) 3[ f (x)] 2
A) 3f (x)
D) 2[ f (x)] 2
C) 2f (x)
E) 2[ f (x)] 3
13. 1997 SS
10. 1991 YS
f (x) : R R
f (x) : R R
f (x) = x .f (x + 1) , f (4) =
f (x) = 2 x + 1 f (x + 1)
4
3
f (4) = 2

A) 14
300
B) 12
C) 10
D) 8
olduuna gre, f (2) nin deeri katr?

E) 6
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
Fonksiyon
14. 1998 SS
Bir
17. 2008 SS
fonksiyonu, Her bir pozitif tam sayy
Aada A = {a1, a2, a3 } ve
kendisi ile arpmsal tersinin toplamna gt-
B = {b1, b2, b3, b4, b5 } kmeleri verilmitir.
ryor eklinde tanmlanmtr. Bu fonksiyon

aadakilerden hangisi ile gsterilebilir?
A) f (x) =
x2 + x
B) f (x) =
x 1
C) f (x) =
x
x2 + 1
E) f (x) =
x2 + 1
x
D) f (x) =
x2
x
1
B
b1
a1
b2
x2 1
x
a2
b3
a3
b4
b5
A dan B ye f (a2 ) = b4 olacak biimde ka tane

birebir f fonksiyonu tanmlanabilir?
A) 24
B) 20
C) 16
D) 12
E) 10
18. 2009 SS
f (x) = x 2 x 1
olduuna gre, f (1 x) f (x) aadakilerden
hangisine eittir?
A) 0
B) 1
2
D) x 1
C) 1 x
ESEN YAYINLARI
15. 1999 SS
f(x)
3
2
1
5
4
E) x + 1
2
3
Yukarda grafii verilen f (x) fonksiyonu iin

[5, 5 ] aralnda
| |f(x) | 2 | = 1
eitliini
salayan ka tane x deeri vardr?

A) 3
16. 2007 SS
B) 4
C) 5
D) 6
E) 7
R den R ye f (x) = 3 x+2 ile tanml f fonksiyonu

iin,
f (a + b 1)
ifadesi aadakilerden
hangisine eittir?
f (a + b)
9
B)
C)
f (a) .f (b)
9
D)
E)
f (a) .f (b)
81
A)
f (a + b)
27
f (a) .f (b)
27
19. 2010 YGS

f (x) = x 2
g (x) = 2 x 1
fonksiyonlar iin g (f (2)) katr?
A) 0
B) 3
C) 5
D) 7
E) 9
301
Fonksiyon
20. 2010 LYS
23. 2011 YGS

Gerel saylar kmesinde tanml
Gerel saylardan gerel saylarn bir K alt

kmesine tanml
f (x) =
I. f (x) = 2 x 1
x+8 ,
x<3
x+2 ,
x3
II. g (x) = x 2 + 2
III. h (x) = x 3
fonksiyonu rten olduuna gre, K kmesi
fonksiyonlarndan hangileri bire birdir?
aadakilerden hangisidir?
A) I ve II
A) [ 3, )
B) [ 5, )
D) ( , 5)
C) [ 3, 5 ]
B) Yalnz I
D) I ve III
C) I, II ve III
E) Yalnz II
E) ( , 3)
21. 2010 LYS

24. 2011 LYS
x 1
m = x2 x + 2
x +1
Aada f fonksiyonunun grafii verilmitir.

A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
E) 11
ESEN YAYINLARI
fc
y
f(x)
4
3
1
4
0
1
2 3
g (x) = 3 f (x 2) olduuna gre, g (2) + g (5)

toplam katr?
22. 2010 LYS
A) 3
B) 1
C) 1
D) 2
E) 3
4
2
3
O
Yukarda grafii verilen f fonksiyonunun tanm
25. 2011 LYS
kmesi aadakilerden hangisidir?
f fonksiyonu n 1 tam saylar iin,
A) [ 3, 0) [4, 7 )
B) (3, 0) (3, 7 ]
f (n) = 2.f (n 1) + 1 eitliini salyor.
C) [ 3, 2 ] (3, 7 )
D) (3, 3) (3, 7 ]
f (0) = 1 olduuna gre, f (2) katr?
E) [ 3, 2) (4, 7 ]
302
A) 8
B) 7
C) 6
D) 5
E) 4
Fonksiyon
26. 2012 LYS
28. 2012 YGS
Z tam saylar kmesi olmak zere,
R gerel saylar kmesi zerinde tanml bir f
f : Z Z fonksiyonu,
fonksiyonu
f(x) = *
x 1 , x 1 0 ise
Her x [ 10, 10 ] iin f (x) = |x|
x + 1 , x $ 0 ise
Her x R iin f (x) = f (x + 20)
biiminde tanmlanyor.
zelliklerini saladna gre, f (117 ) deeri
Buna gre,
katr?
I. f bire birdir.
A) 3
B) 4
C) 6
D) 7
E) 9
II. f rtendir.
III. f nin grnt kmesi Z \ { 0 } dr.
ifadelerinden hangileri dorudur?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
C) Yalnz III
E) I ve III
29. 2013 YGS
ESEN YAYINLARI
A = { 1, 2, 3, 4, 5, 6 } olmak zere, f : A A
fonksiyonu bire birdir.
Buna gre,
f(1) + f(2) + f(3) + f(4)
toplamnn alabilecei en byk deer ile en
kk deer arasndaki fark katr?
A) 6
B) 7
C) 8
D) 9
E) 10
27. 2012 LYS

Gerel saylar kmesi zerinde tanml bir f
fonksiyonu, her x gerel says iin
f(x) < f(x + 2)
eitsizliini salyor.
30. 2013 YGS
Buna gre,
I.
f(x) = 2x
I. f(1) < f(5)
II.
f(x) = 2x
II. | f(1) | < | f(1) |
III. f(x) = x2
III. f(0) + f(2) < 2.f(4)
fonksiyonlarndan hangileri, her a ve b gerel
ifadelerinden hangileri her zaman dorudur?
says iin f(a + b) = f(a).f(b) eitliini salar?
A) Yalnz I
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
B) Yalnz II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
303
ESEN YAYINLARI
Fonksiyon
304

03 9-Mat

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

03 9-Mat

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FONKSYONLAR

: Gerek saylar zerinde tanmlanm fonksiyon kavramn aklar.

: Fonksiyonlarn grafik gsterimini yapar.

: f (x) = x n (n Z ) biimindeki fonksiyonlarn grafiklerini izer. ( Bu fonksiyonlarn

: Bire bir ve rten fonksiyonlar aklar.

f : A B veya A B biiminde gsterilir.

A kmesi fonksiyonun tanm kmesidir.

B kmesi fonksiyonun deer kmesidir.

f (A) = {f (x) : x A } kmesi ise f fonksiyonunun

f : A B bantsnn fonksiyon olabilmesi iin:

Tanm kmesinde akta eleman kalmamal.

II. Tanm kmesindeki her elemann yalnz bir grnts olmaldr.

A = {Gizem, Canberk, Aybars, Ecem}

Gizem ve Canberk pazartesi gn domutur.

Aybars sal gn domutur.

Ecem aramba gn domutur.

biiminde ise grafii yandaki gibidir.

Ecemin doduu bir gn bulunmak zo-

Gizem hem P.tesi hem Sal gn domu

Gizem ve Canberk ayn gn (Sal) do-

b1 bants A B ye fonksiyon deildir.

b2 bants A B ye fonksiyon deildir.

b 3 bants A B ye bir fonksiyondur.

Dey ( Dikey) Doru Testi

Grafii verilmi bir bantnn fonksiyon olup olmad-

n anlamak iin, y eksenine paralel dorular izilir.

olmak zere, A B ye tanmlanan aadaki ban-

Bu dorular fonksiyonun belirttii eriyi en az bir ve

tlarn fonksiyon olup olmadn tespit edip fonksiyon

en ok bir noktada kesiyorsa verilen bant fonksi-

olanlarn grnt kmelerini bulunuz.

f = {(1, a), (2, b), (3, b) }

b. g = {(1, a), (2, c) }

h = {(1, a), (1, b), (2, c), (3, d) }

Aada grafikleri verilmi olan bantlarn fonksiyon

olup olmadn tespit ediniz.

y eksenine paralel olan C dorusu grafii

y eksenine paralel izilen dorularn hibiri grafii

2 noktada kestiinden y = g (x ) fonksiyon

birden fazla noktada kesmediinden y = h(x) bir

y eksenine paralel izilen dorularn hibiri

Grafii kesen ve y eksenine paralel olan bir doru

grafii birden fazla noktada kesmediinden

izersek grafikle akk olur. Yani grafii

noktada keser. O halde, y = p(x) bir fonksiyon

f : A B, f (x) = x 2 olmak zere,

Yukardaki fonksiyon makinesi ve bu makineye giren

bants bir fonksiyon ise tanm ve grnt kmelerini bulunuz.

f = {(a, 2), ( b, 1), (c, 3), (d, 5)}

f (x) = 2 x + 5 olduuna gre

olduuna gre, f (x + 1) ifadesinin eitini bulunuz.

eitliini salayan a katr?

olduuna gre aadakilerin herbirini bulunuz.

olduuna gre, aadakilerin herbirini bulunuz.

olmak zere, f (3) = 6 eitliini salayan m katr?

f (x) = 3 x 7 olmak zere, f (2 x + 1) fonksiyonunun

f (x) = 2 x+1 olmak zere f (3 x 1) fonksiyonunun

olduuna gre f (10) f (1) ifadesinin eiti katr?

olduuna gre f (4) katr?

f ` [ 1, 3 ] j grnt kmesini bu-

olmak zere A B ye tanmlanan aadaki

fonksiyonlarna gre aadakileri bulunuz.

bantlardan hangileri fonksiyondur?