Principi portfolio menadmenta

Uloga portfolio menadera je da odredi investicione ciljeve i strategije, kao i da odabere

odgovarajue hartije za portfelj kako bi ostvario postavljene ciljeve.

1.

Odreivanje investicionog cilja

Cilj se postavlja na osnovu zahtjeva i potreba investitora i njegove sposobnosti da snosi

rizik.
Primarni cilj mnogih investitora u osnovi moe biti:
rast kapitala,
tekui prihod, i
ouvanje kapitala.
Pojedinani portfolio e obino sadrati dva od ovih ciljeva. Npr.:
A. Fond rasta - Fond nastoji da obezbijedi dugoroan rast i da obezbijedi porast
dividende ulaui u akcije za koje procijeni da su podcijenjene.
B. Fond usmjeren na prihod - nastoji da obezbijedi visok nivo tekueg prihoda
uz umjerenu fluktuaciju cijene akcija.
C. Fond usmjeren na ouvanje kapitala - Cilj fonda je ouvanje kapitala i
likvidnosti. Uporedo sa tim, fond e nastojati da ostvari najvei mogui tekui
prihod.
Napomena: Najvea greka u svijetu upravljanja investicijama je kada investicioni
menader ne razumije ili pogreno razumije potrebe investitora ili kada investitor ne
razumije ili poreno razumije nivo rizika koji je ukljuen u portfelj.
Prvi primjer: dvije starije osobe, oboje penzioneri koji potpuno zavise od prihoda svog
portfelja, odaberu investicionog menadera koji znaajan dio njihove investicije uloi u
akcije kompanije iz oblasti tehnologije, koje su vrlo rizine a nose nizak tekui priod.
Drugi primjer: penzioni fond kompanije koji treba da ostvari ukupan prinos od 8% tokom
dueg perioda vremena, uloi polovinu sredstava iz portfelja u dravne zapise sa prinosom
od 2%.

2.

Struktura portfelja

Odreivanje strukture portfelja znai odreivanje iznosa sredstva koji e biti uloen u
pojedinu vrstu hartija (alokacija) i odreivanje nivoa rizika, odnosno smanjenje rizika
(diverzifikacija).
Alokacija e najvie uticati na nivo rizika portfelja.
1

Kratkorone hartije, kao to su dravni i komercijalni zapisi imaju najnii nivo

rizika zbog toga to je rok dospijea kratak.

Obveznice su uobiajeno manje rizine od akcija jer nose fiksni prihod i imaju krai
rok dospijea.

Akcije uobiajeno imaju najvei stepen rizika zato to dividenda i zarada nisu
sigurne i variraju. Akcije niske kapitalizacije su generalno rizinije od akcija sa
visokom kapitalizacijom, jer je njihova zarada neizvjesnija.

Rizik portfelja koji je sainjen samo od akcija moe se znaajno smanjiti

dodavanjem u portfelj malo obveznica.

Izraunavanje rezultata alokacije sredstava.

-

Akcije su 70% portfelja a dravne obveznice 30%

Oekivani prinos akcija je 20% a obveznica 8%

Tako (0.70 x 20%) + (0.30 x 8%) = 14% +2.4%= 16.4%

Obzirom da je veoma teko predvidjeti budue prinose, jedno od rjeenja je da se

projekcije zasnuju na prethodnim rezultatima ostvarenim u duem periodu. Npr, 9.8% za
amerike akcije i 4.1% za vladine obveznice. Tako (0.70 x 9.8%) + (0.30 x 4.1%) = 8.1%
Diverzifikacije je, poslije alokacije sredstava, najvaniji princip u strukturiranju portfelja.

3.

Smanjuje uticaj hartija sa loim performansama.

Portfelj moe biti efikasno diverzifikovan koristei razliite vrste hartija

(akcije, obveznive, kratkorone hartije), ili biranjem hartija kompanija iz
razliitih oblasti poslovanja da bi se smanjio rizik neke oblasti koja je u
opadanju (npr. industrija elika koja je izloena inostranoj konkurenciji).

Uobiajeno je dovoljno da se formira portfelj od 20 akcija, koji je paljivo

diverzifikovan, da bi se pozitivna i negativna oekivanja uprosjeila.

Broj hartija u portfelju zavisi od toga koliki broj hartija investicioni

menader moe paljivo da prati, jer su njegovo znanje i iskustvo ogranieni.

Izbor portfelja

Portfelj se moe formirati koristei:

top-down pristup (poinje se analiziranjem nacionalne ekonomije, zatim trinog
sektora, zatim oblasti poslovanja, i na kraju, na osnovu tog procesa, biraju se
pojedinane hartije), ili
bottom-up pristup (u cijelosti se fokusira na traenja podcijenjenih hartija).
2

Pri izboru hartija:

prvo razmislite o tom biznisu (kompaniji): npr. Posluje li u oblasti koja obeava?;
zatim o ekonomiji npr. Da li je jaka?;
zatim o kvalitetu menadera npr. Da li su iskusni i poteni?;
zatim o finansiranju tog biznisa npr. Da li je dobro kapitalizovan?; i
na kraju o cijeni hartije npr. Da li je jeftina?

Biznis u koji ulaete treba da bude jednostavan i lako razumljiv, da ima konzistentnu
istoriju poslovanja i povoljnu dugoronu perspektivu.
Kupujte hartije dobrih kompanija, kojima dobro upravaljaju pametni ljudi. Oni koji
upravljanju tim biznisom trebalo bi da budu racionalni, poteni prema akcionarima i
preduzetni.
Poeljno je da kompanija ima veliku stopu prinosa i da ostvaruje veliki priliv (tok) novca.
Veoma je poeljno kupovati akcije, naroito akcije koji nisu prvoklasne, a koje imaju
sigurnosnu marginu izmeu njihove procijenjene knjigovodstvene vrijednosti i trenutne
trine cijene. To ne garantuje da nee biti gubitka ali smanjuje vjerovatnou gubitka.
Zapamtite da plaanje visoke cijene za dobre hartije moe da tu investiciju pretvori u vrlo
rizinu.

4.

Ostala pravila portfolio menadmenta

ekajte pravu priliku (investicija koja ima idealne karakteristike ukljuujui
nisku cijenu). Uobiajeno nema smisla investirati kada hartije imaju nepovoljne
karakteristike ili cijenu.
Budite strpljivi. Kvalitet biznisa e prije ili kasnije uticati na cijenu hartija.
Planirajte da akcije drite ne krae od tri do pet godina.
Ne paniite ako se cijena hartija mijenja. To je normalna pojava. Procjenjujte
vrijednost kompanije po njenim rezultatima a ne po cijeni akcija.

5.

Etika pitanja

Portfolio menader je prvo odgovoran svojim klijentima.

Niski etiki standardi i slabo sprovoenje zakona u oblasti investicionog poslovanja
rezultiraju nepovjerenjem javnosti u trite kapitala, malim ueem domaih investitora,
malim interesovanjem stranih investitora.