Professional Documents
Culture Documents
मुग्लानी सौगात द्धैमासिक अङ्क-८
मुग्लानी सौगात द्धैमासिक अङ्क-८
kf]v/f .
xfn M bf]xf,stf/
4
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
uhn
uLt
uLtf /fgf 3fon ;'lDgdf /fO{
cfzfx? lge] klg lg/f;f rflx gaGg' x} ;fFem 9Nof] vf]Hbf–vf]Hb} lgaf; e]l6Pg
lbnsf] P]gf 6'6] klg dgsf] 8f]/f] g5'6fpg' x} vfnL k]6 hLjg 6fNg] st} ufF; e]l6Pg
;f/ËLsf] tf/ l5g] klg ;+uLt g} g5f8 x} s'g} hLjg o:tf] x'G5 s;n] ;f]Rg ;S5
kljq ;fO{gf] 5'6]klg ;Demgfsf] lbof] glgefp x} nfh 9fSg], hf8f] 5Ng] skf; e]l6Pg
dgsf] 3fp rs]{ klg Aoyf ;xg gla{; x} u/Lasf] lglDt n8\5f}+ gofF g]kfn sf]5f}{+
km"n h:tf] hjfgLnfO{ l;ªuf/ ug{ ge"n x} t/ gofF g]kfn h:tf] cfefif e]l6Pg
Hjfnfx? bGsL /x] aiff{t Nofpg ge"n x} eGy] lr;f] r'Nxf]dfÚlg ca cfuf] aN5
v/fgL e} p8\bf hLjg 3'D6f];Fu ;lhg glj{; x} emg} h'n'd eof] s'g} ljsf; e]l6Pg
xn];L,vf]6fª .
uhn
lsg o:tf] <
ho/fd rf}w/L ceflu
la/f]huf/Ln] ubf{ vf8L l5g{ ljj; 5' rf/}lt/ cWofF/f] b]lvG5 pHofnf] 5}g st}
kfFr ;odf u}+tL a]Nrf leg{ ljj; 5' stf–stf 5ftL leq 3fp b'MvL /xG5 ;w}
af,cfdfnfO{ k/b]zL 5f]/fsf] ;Fw} lrGtf lsg o:tf] x'G5 d cfkm}nfO{ yfxf 5}g
;'GtnLnfO{ /ftlbg lkg{ ljj; 5' slxn] sxL+ o:tf] nfU5 d]/f] hLjg–hLjg g} x}g
d?e"lddf sd{ ubf{ ub}{ d'bf{,nf; ag]/ PsfGt Kof/f] nfU5 lsg cfhsfn dnfO{
3/sL :jf:gLsf] l;pFbf] lrg{ ljj; 5' xfF:g af]Ng dg} 5}g leqL dg hnfO{–hnfO{ ..
ljb'/ s§]n
ch'{g yfkf „d':sfg‟ u0ftGq o:t} xf]
oltsf /ftL sxfF 5f} ltdL PSnf] 5' d oxfF . df]ndf]nfO{sf] lx;fa 5 .
afbnkfl/sf] b]zdf vfPsf] 5' hflu/ dfG5] oxfF d/]s} 5g\
stf/UofF;df sxfF Gofo lg;fkm 5 .
cfh–ef]nL lsg xf] ltd|f] dfq ofb cfpF5 ul/asf] em'k8L leq
s:tf] 5 ltdLnfO{ . gofF aQL afNg'5 .
d t Hff]uLsf] h:tf] e]ifdf 5' kx]nf], ;fdGtLsf] d'6'leq
;]So'/Ll6 eG5g dnfO{ . cfuf] cem} kfg'{5 .
ofb d]/f] cfPdf kmf]6f] x]l/ a:g'' . slt d/] b]zsf] lglDt
hlt lk/ Aoyf ePklg lbn vf]nL xfF:g' . l5gf] kmfgf] efÚs} 5}g .
ub}}{5' sfd %%l8u|Lsf] tfkqmddf Vofn u/ x} of]¢f xf]
UofF; ePsf] 7fpmFdf gofF ljxfgL cem} klg cfÚs} 5}g .
;f/} vt/f5 cfh xf] sL ef]ln xf] of] b]znfO{ ;'Gb/ agfpg
la/fgf]ufFpdf sfFwdf sfFw xfNg'5 .
gd/L afFr] kms]{/ cfpF5',Ps lbg uf]w'nL ;fFem}df b]zsf] d'xf/ km]g{nfO{
. ;fdGtnfO{ kmfNg} k5{ .
lbPsf] dfofF ;DxfnL /fv d'6'sf] dfem}df . d'¶L e/]sf zf]ifsx?
6fpsf]df x]lnd]6 cfFvfdf r:df,xftdf /]l8of] . lsGg cem} vf]Hb} 5g .
;''Mv kfpg] cfzfdf hGde""ldnfO{ 5f]l8of] . s;nfO{ agfp uf]6L oxfF
:jb]znfO{ ;lDem cfF;'sf] wf/f aufpFb} sltGh]n eGb} oxfF /f]Hb} 5g .
?g] xf] . stL r':5f} cfdfnfO{
ljb]zdf yfxf kfO{of] b'Mv / ;'v slxn] lkmg]{ xf] . 5f]/f 5f]/L df/]/ oxfF
n'6\g' w]/} n'l6 ;Sof}
a;Gtk'/–&, tgx'F b]znfO{ vf]qmf] kf/]/
xfn M 6fO{;/ sDkgL,cnvf]/,stf/ . s] of] b]z xfd|f] xf]O{g
E-mail :asyoulike_fren@yahoo.com w]/} eof] b]zdf ca
To;f] u/f} x} .
9
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
pm eGbf 6f9fsf] pT;j cfkm'–cfkm'df ljeflht ag]sf] 5
;Dk|fblos / ;+3Lo k|0ffnLsf] u'n]nLaf6
OGb| axfb'/ tfdfË pxL ;j{xf/fju{nfO{ em6f/f] rln/xFbf
p;sf] klxrfg u'Dg ;S5
“ljof]uL cfFz'” bzs bzsaLr dgfpg] pT;jx?
p;nfO{ d':s'/fPsf] b]v]+ o:t} rln/xg ;S5
lg/+s'ztf 9n]sf] v'zLdf ef]s / /f]usf] ;n]bf]df
b]zdf k/]jf hf]8Lx? p8fOPsf] b]Vbf lj:tf/jfbL / ;fd|fHojfbLn] t]n ylk /xg]5
cvjf/sf] klxnf] kfgf 7"nf–7"nf cIf/df clg p;sf] ;kgf,;kgf dfq x'g]5 .
zflGt ;Gb]zsf zAbn] 9flsPsf] b]Vbf ;kgf dfq x'g]5 ..
clg aRrf–a[¢,dlxnf k'?if
;a} ;dfg ljhof]T;jdf ;fd]n xF'bf Vff]6fË .
p;sf] dg km'?Ë lyof] .. e-mail : theba.indra@yahoo.com
h"g aiff}{+ k'/fgf] ;kgf lyof]
xhf/f} b]zeQm zlxb alg;s]sf lyP
rlDsnf] tf/fsf] pbo;Fu}
b]zdf b]z vf]Hg]sf] k|fKtL aGbf uhn
lxdfn kxf8 t/fO{ ;d]6L
lje]b/lxt ;dfh lgdf{0fsf] z'?jft ePsf] zlQm axfb'/ If]qL
5
t/ p afFRg ;Sg] pT;j xf]Og of]
cfˆgf] oyfy{ eGbf 6f9faf6 jL/ uf]vf{nLsf /ut ;'Sg gb]pm x} g]kfnL
p;sf] pT;j cem} pm eGbf 6f9f 5 g]kfncfdfsf] d'6' b'Vg gb]pm x} g]kfnL
b]zsf] afbzfx nv]6]/ s] x'G5 :jfyL{ ;Qf xfl;n ug]{ bfpdf y'k|} cf]7 e's]sf 5g\
cem} klg bf;Tj p:t} 5 cem k'mNnf cf]7x? e'Sg gb]p x} g]kfnL
PSsfO;f} ztfAbLaf6 rf}wf} ztfAbL
hLO/x]sf] 5 pm
lab]zL e"lddf :kf]G;/sf] a8f]sfuf] leq bLgbM'vLsf kf}/vL xftx?n] cfkm\g} df6f] v]nfpg
p;nfO{ hLpg slt uf¥x|f] ePsf] 5 ;s'g
t/klg ljjztfsf] vfi6f] cf]9L ca a];fxf/f kf}/vnfO{ cfFvfdf n'Sg gb]p x} g]kfnL
p;n] hLpg' k/]sf] 5 .
ul/asf] v'g–kl;gfn] k/fO{sf b}nf kf]ltPsf 5g\
z/L/sf] k;Lgf ;d'Gb|df gfKb} afFRg afWo ca cfkmGtnfO{ k/fO{sf b}nf 9'Sg gb]pm x} g]kfnL
5
n]lgg / sfn{ dfS;{sf larf/ vf]Sg]x? xfdL lxË geP klg lxªafFw]sf] 6fnf x}
clg dfcf]T;]t'ªsf cg';/0fstf{x? xfd|f k'vf{sf ;kgf af6}df ?Sg gb]p x} g]kfnL Û
u"nfdL d} Jo:t x'G5g\ eg]
p;n] km]l/ xfF:g] 5}g / afFRg] 5}g
gfªuf] v's'/Lsf] e/df ljZj ysf{pg] pm
cfh gljs/l0fo Psfdf;Fu b'n{'ª–%,kj{t .
bf;tfsf] s/f/ yKb} hLpg s} lglDt dfq xfn M stf/, kf]i6 aS; g+= @#&#&
hLO/x]sf] 5
cu|ufdL ljsf;sf jsfnt ug]{x?
10
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
s'df/L cfdfnfO{ k/b]zL dsf{, j]bgfx?nfO{ a]jf:tf ul/ s'lNrP/ lx8\5f}+ t/
dnfO{ t o:tf] Pp6f s'/f cgf}7f] nfU5 h'g Pp6f
lblbsf] lr¶L JolQmn] ;fgf] cfZjf;g, ;kgf b]vfO{ yf]/} clego
u¥of] eg] To;}nfO{ la:jf; ul/ km:5f}+ / cfˆgf]
hLGbuL aaf{b kf/L lrGb}gf}+ xfdLn] Tof] agfj6L dfof
df]xnfO{ / la:jf;3ftL dfG5]sf] Tof] :jfy{kgnfO{ .
a}gL ltdL klg t aRrf xf]O{gf}+ ltdLnfO{ ;a} yfxf
cl:dtf cefuL
5 hLGbuL s] xf] < ltdL lsg csf{nfO{ dfq bf]ifL
agfpg rfxG5f}+ / cfk'mn] cfk}mnfO{ z'¢ agfpg]
k|of; u5f}+ . lsg < dfG5]x? eG5g\ of] ;+;f/df
l;wf;fbfsf] s'g} 7fpF 5}g t/ c;To slxNo} n'Sb}g
;To slxNo} ´'Sb}g . s'g} dfG5] rf]/ 5 eg] s;}sf]
æ?g' t dfG5]sf] afWotf xf] gh/df Tof] dfG5] ;fw' aGg ;Snf t/ eujfgsf]
xfF:g' g} hLjgsf] /x/ xf] . gh/df slxNo} Tof] ;fw' aGg ;Sb}g ;w} g} Tof] rf]/
tl:j/ t Pp6f lghL{j j:t' xf] g} /lx /xG5 . Ps g Ps k6s s'g} g s'g} t/xaf6
hLjgdf /xg] t Pp6f cld6 ;D´gf p;n] ;hfo ef]Ug} kg]{ x'G5 . a}gL, ;dfh xfdL g} xf}+
xf] .Æ . of] ;dfh xfdLn] g} agfPsf] xf] . of] ;dfhnfO{
3[0ffn] xf]O{g dfofn' kf/fn] x]/ t Û olb ltdLn]
Kof/L a}gLdf d cefuL lblb s;}nfO{ ;Ddfg ;b\efj tl/sfn] af]nfpF5f}+ eg] p;n]
cl:dtfsf] tk{maf6 d'6'el/sf] Gofgf] dfof klg ltdLnfO{ klg ;Ddfg g} u/]sf] kfp5f}+ . t/
clg hLGbuL el/sf] nfdf] ;D´gf l:jsf/ ckm\;f]r oxfF t c?n] tkfO{ egf];\ g gegf];\ cfk}m
u/ n Û clg ltd|f]=========nfO{ klg 7"nL dkfO{ eg]sf] kfP . eG5\of} clxn] p;sf] gf;f] . a}gL
cfdfsf] w]/} w]/} cflz{jfb ;DxfnL /flvb]pm p;sf] t s]an a}+;n] pDn]sf] kmf]x/ kfgL dfq xf] t/
x} . yf]kf yf]kf hDdf eO{ ag]sf] ltd|f] /utsf] 6'qmf xf]
vf;} n]Vg' kg]{ gljg ;dfrf/ t s]xL Tof] .
klg lyPg . v} s;/L egf+} sxfFaf6 z'? u/L p;Fu ?vf] Jojxf/ slxNo} ul/gf} . x/]s p;sf]
sxfF nu]/ cGTo u/f}+ < cf/fd} 5' egf} eg] dfux?;u}+ slxNo} k|ltkIf alggf}+, lsg< k|To]s
klg v} s;/L eGg ;S5' / < ltd|f] kq ;fF´sf] lgDtf];Fu} n'l6P/ ;D´f}tf ul/ g} /x\of}+ .
n]vfO{n] of] d]/f] d'6',5ftL et\etL kf]nL lsg << ltdLn] p;sf] nflu ;Dk"0f{ r9fof}+ p:sf]
/x]5 clg laleGg ;f]rfO{n] d]/f] x[bo To;} eO{g} /x\of} . ltdL ;j} p;sf] /x\of} t/== t/ p ltd|f]
ef/L eO{ /x]5 . cflv/ ltdL klg t d aGg lsg ;s]g < cfˆgf] agfpg ;lsgf}+ cflv/ lsg
h:t} gf/L xf}+ . xfd|f] b]zdf w]/} gf/L 5g\ ltdLn] < lsgsL ltdLnfO{ yfxf 5}g l;Gb'/sf] cy{ s]
h'g gf/Lx? Gff/Lsf] g} dsf{ a'‰g g;Sg], xf] eg]/ <
p:s} h/f vGg], p;nfO{ g} x]Kg], k]Ng] clg ltd|f] Tof] cNka'l¢n] t g p;nfO{ lrGg ;Sof}}+ <
lrGg g;Sg]x? dWo]sL Ps gf/L la/f]wL x'F g t ltdLnfO{ g} < ltdL sf] xf} < ltd|f] gfd s] xf] <
d cl:dtf . sxfF a:5f} < s] u5f}+ < clg ltdL s] xf] < s]
a}gL ltd|f] tk{maf6 n]lvPsf] kq ltdLnfO{ yfxf 5 oL ;a s'/fx? < olb yfxf 5 eg]
d'UnfgL ;f}+uft dfk{mt k9\g kfP t/ s]xL Ps k6s k5f8L kms]{/ x]/ t, s] ltdL cgfy xf}+ <
a'‰g ;lsg . of] af:tljs xf] jf Pp6f cgfynoaf6 cfpg]x? t Tof] cf>dsf] slt dfFof
sNkgfdf 8'a]/ gf/L k|ltsf] cl:tTjnfO{ u5{g\ OHht lbG5g\ eg] ltdLn] t cfˆgf] 3/sf] klg
nfG5gf nufO{ sf]l/Psf] Pp6f syf xf] . t/ OHht ug{ ;lsgf}+ . a}gL dfFof ug'{ olb ltdLnfO{
a}gL dnfO{ t o:tf] nflu /x]5 of] s'g} h:n] dfFof u5{ gls 3[0ff ug]{nfO{ xf]O{g . olb p:n]
sfNklgs geO{ s'g} gf/L dfyL ePsf] ltdLnfO{ 3[0ff ug]{ lyPg eg] ltd|f] dfFofnfO{ lsg
jf:tljs hLjgdf cN´]sf] 7"nf] Joyf xf] . a'´]g / a'´\g] k|of; klg u/]g lsg < s] d]/f]
lsg eg] xfdL gf/L eP/ gf/Lsf] g} lk/, k|Zgsf] pQ/ 5 ltdL;Fu < o:t} tj/n] cfˆgf]
11
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
JolQmut hLGbuLnfO{ b'lgofsf] xf6ahf/ / 5f8\5g\ . dfG5]sf] nfuL ;f}t]gL ´8\s]nf, hft, eft,
km]G;L :6f];{df nu]/ Jofkf/ ug]{ wlg / ul/j h] h:tf] eP klg eujfgsf] gh/df
Jofkf/Lx?n] ltd|f] h:tf] gf]S;fg dfq xf]O{g xfdL ;j} Ps xf}+ s;}sf] c+za08 u/]sf] 5}gg\ .
s;}nfO{ dfg'{ / cfˆgf] Hofg u'dfpg klg eujfgn] xfdLnfO{ / dfG5]nfO{ agfO{Psf] hft leq
kl5 kb}{gg\ plgx? . olb ltdLn] p;sf] klg cf–cfˆg} hft 5 cfˆgf] nfuL cfkm} /fd|f] cfkm}
v'zLsf] nfuL p la?¢ s]xL ug{ ;s]gf}+ . p 7"nf] cfkm} hfGg] cfkm} rf]vf] cfˆgf] hft eg]sf] cfˆg}
ltd|f] k|]d xf], k'hf xf], b]jtf xf,] eg] p;n] xf] rfx] p n+u8f], alx/f], sfgf] nf6f] h] h:tf] eP
g} ltd|f] kljq k|]dsf] xTof ug{ lsg vf]Hb}5 klg ;Rrf dfFof u5{g OHht u5{g cfˆgf] dfFofsf]
. yfxf 5 ltdLnfO{ < lsgsL pgLx?nfO{ 9fsfsf] 6f]kLdf 9fsfs} km'n /fd|f] eGg] s'/f lal;{of}+ <
yfxf 5 cfkm' a:g] 3/ clg gfd y/ . cs}{ hft;Fusf] dfFofaf6 o:t} gf]S;fg a]xf]g'{ kg]{
cfˆgf] vf]s|f] OHhtnfO{ ;'/Iff lbg ltdL x'G5 . To;}n] cfˆgf] eft vfg' rfx] s'lxPsf] ds}sf]
h:tL xhf/f}+ k|]dsf] k'hf ul/ alnbfg cf6f] lsg gxf];\ . cfˆg} hft;Fu dfFof nufpg' k/]sf]
r9fpg ;S5g\ . xf] plgx?sf] hft a]nfdf af]Ng] af6f] xf];\ .
eujfgn] geO{ cfkm} agfPsf x'g To;}n] a}gL s'g}klg htfsf] eft gksfO{ vfof] eg] s]
cfˆgf] OHhtsf] l;df /fVg hfg]sf] 5g . x'G5, s] ltdLnfO{ yfxf 5 < x]/ a}gL s'g}klg lrh
s;};+u of}+g ;Dk{s /fVg' s'g} 7"nf] s'/f vfg' eGbf klxnf To;nfO{ ;f]r]/ / ksfP/ dfq vfg'
xf]O{g Ps argdf km;fO{ cfˆgf] :jfy{ k'/f k5{ hjsL cfˆgf] zl//nfO{ klg kmfO{bf xf];\ . h'g
u5{g . t/ ltdL h:tL l;Gb'/ lagfsf] dfG5]n] hLGbuLsf] k|0fodf afFlwP/ hLjg latfpg]
atf;] nf]Ug] agfO{ Ps /ftsf] nfuL lg0f{o u5{ Tof] dfG5]n] slxNo} klg lajfx cuf8L
cf]5ofg aGg]x?;+u cfˆgf] ;+;sf/ tf]8\g zfl//Ls ;DaGwsf] k|:tfj /fv]sf] x'b}g . Tof] ;dosf]
;Sb}gg\ . ltdLnfO{ yfxf 5 Pp6f afx'gsf] kvfO{df x'G5 h'g ;do xf] lajfxsf] klxnf] /ft
5f]/L cfkm' eGbf ;fgf] hft;+u lajfx u/L ofgsL ;'xfu/ft Û t/ ltdL t Pp6f gf6lso efj,
uO{ aiff}{ latfp5] ;fgf] hftsf] >Ldlt ´'6f] cf;f b]vfO{ cfˆgf] :jfy{ k'/f ug{ a'lgPsf]
a'xf/L elg lrlgG5] t/ aiff}{ laTbf klg gf6ssf] hfnnfO{ lrGg g;sL hLjgsf] ;j{xf/f
plgx?sf] Tof] 3d08 6'6]sf] x'b}g . xhf/f}+ ;f]rL p;sf] x/]s O{R5f / rfxgf dfyL n'l6b} uof}+
gf6s u/L 5'6fpg / rf]vf] agfO{ Ol08of olt;Dd sL ltdL p;sf] cf]5\ofg aGg ;d]t kl5
nuL b]zLx?nfO{ a]r]/ cfp5g\ aiff}{;Dd kl/gf}+ . cflv/ s]sf nflu dl/xQ] u¥of} < s:tL gf/L
eG5g dfdfsf] 3/df 5 t/ b]zLsf] xf}+ ltdL < s] ltdLnfO{ oxL ;+:sf/ l;sfO{Psf] lyof]
;Gtfgn] 8fF8f kfvf 9fls;s]sf] x'G5 w]/} < ltdLn] olt dfq l;Sof}+ < ltd|f] afaf cfdfsf] OR5f
kl5 eG5g\ dfdf dfOh'n] lax] ul/lbP5g . oxL lyof] < cˆ;f]r ltdLn] cfˆgf] afaf cfdfsf]
s] lau|]sf afx'gsf] 5f]/L ;a}sf] dfdfsf] 3/ OR5f, ;kgf / cfsfFIffnfO{ nTtfO{ s'Nr]/ lx8\of}+ .
lbNnLdf x'G5 . clg g]kfndf cfpbf b]zLn] km]/L clxn] dfUg] l;Gb'/ ltdLn] To; a]nf lsg dfUg
laut yfxf kfg] 8/n] 5f]/LnfO{ g]kfn ;lsgf} gL < gf/Lx? ;f/L nufpFbf klxnf k]6Lsf]6
gk{msfO{ cfk}m e]6\g hfG5g a]nfa]nfdf t/ nufp5 sL ;f/L < olb ;f/L nufO;s]kl5 k]6Lsf]6
hft 5f]8]sf] ;+;sf/ tf]8]sf] ;xg ;Sb}gg\ nufof] eg] s] x'G5 s] ltdLnfO{ yfxf 5 <
cfˆgf] 7fFpdf . Tolt;Dd 3d08 x'G5 Pp6f gf/Ln] cfˆgf] s'df/LTj n'6\g';Dd n'6\g
cfˆgf] hftsf] hjsL Tof] 5f]/L 3/ 5f]8]/ lbG5], lwt d?Gh]n;Dd cfˆgf] c+u dfyL
hfg] hft xf] csf{sf] 3/ ;hfpg] / t====== gyfs'Gh]n;Dd v]Ng lbG5], cfˆgf] k|To]s c+u r'Dg
ltdL t Tof] 3/sf] uxgf xf] 3/ kl/jf/ s'n lbG5] . h'g l;sf/Ln] cfˆgf] :jfy{ k'/f ePkl5 cflv/
b]jtf ;f/f ;DkQL wfg]/ ;dfn]/ a:g' kg]{ s]sf nflu km]l/ ltdLnfO{ :jLsf/ u5{ t < of] :jfyL{
x'G5, s;/L l:jsf/ u5{g ltdLnfO{ . olb ;+;f/df laZjf;3ftLx?n] a'g]sf] hfndf km;L cfˆgf]
s]6fn] cnu 3/df cfˆgf] kf/fn] /fv] klg k|To]s c+u k|bz{g u¥of} Tof] g} ltd|f] uNtL lyof] eg]
plgx?sf] kl/jf/n] ltdLnfO{ 3/ ul/ vfg cj afsL g} s] /xof] / < a}gL olb Tof] ltdL k|lt
lbb}gg\ . Ps g Ps lbg s'g} g s'g} anfTsf/ lyof] eg] lsg r'knfu]/ ;x]/ a:g ;s]pt
cf/f]kdf ltdLx?sf] ldngnfO{ 5'6fP/ < cF xF o:tf] klg x'g ;Sb}g lsg eg] olb Tof] ltdL
12
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
k|lt To:tf] Jojxf/ lyof] t, ltdL p;sf] dgf]/~hgsf] v]nn] ef]ln Tof] aRrfnfO{ afp lagfsf]
k|To]s rfxf la?¢ k|ltkIf ul/g} /xGYof} . atf;] eGg] df}sf s;}n] gkfcf];\ . a}gL of] kqdf
xf]O{g / < anfTsf/ ug]{ dfG5]x? slxNo} labf lng] cg'dlt rfxfG5' . olb ltd|f] of] ;fFrf]
klg 306f} cf]7df cf]7 hf]8]/, Gofgf] dfFofsf] ;To syf / hLjg e/ b'Vg] Joyf xf] eg]
c+ufnf]df a]l/P/ 5ftLdf lgbfpg sbfkL x/kn ltd|f] ;fy eO{ ;Sbf] ;xof]u ug{ kfpFm x/If0f
;Sb}gg\ . To;}n] a}gL h'g lbg ltdLn] x/kn eGb} of] kqnfO{ oxL k'0f{ lj/fd nufpFb5' ..
s'df/LTj n'6fof}+ To; lbg b]lv ltdL s'df/L k'0f{lj/fd ..
/lxgf}+ . To;}n] a}gL clwsf/ slxNo} klg pxL k|b];L lblb
dfu]/ kfO{b}g g t Pp6f klqsfdf 5fk]/ cl:dtf cefuL
kfO{G5 . h;/L p;n] ltd|f] OR5f la?¢ b'DsLaf;–%, Hofld/] nfdf 6f]n .
ef}lts cfs|d0f u¥of] To;/L g} ltdLn] klg gjnk/f;L, n'DaLgL
ltd|f] aRrfsf] nflu clwsf/ n8]/ k|fKtL
ug{ l;s . olb ltdL g]kfn cfdfsf] xfn M bf]xf, stf/ .
sf]vaf6 hGd]/ uf]vf{nL cfdfsf] 5ftLsf]
b'w r';]sL xf}+ eg] . cflv/ a}gL ltdL t
To;} 3fon 5f} eg] ltd|f] hLjg k|lt ;w}
sfnf/fqLsf] cWof/f]n] 9fls/xG5 eg] km]/L uhn
p;nfO{ cflz{jfb lbG5f} lsg < p k|lt
;kmntfsf] sfdgf u5f}+ lsg < x'g t dfFof jljg ljof]uL
kfpg]n] u'dfpg klg hfGg' k5{ t/
jf:tljs of] klg ePg lsgsL ltd|f] of] k|]d GfofF laxfg pbfpg] 3fd lnO{ cfpF5' cfdf
u'dfpg] ca:yf g} 5}g . sf/0f ltdLx?sf] b'lgofFn] k'sf/ ug]{ gfd lnO{ cfpF5' cfdf
dfFofsf] lg;fgL egf} jf kfksf] kmn egf}+
ltd|f] k]6df al9/x]sf] 5 t/ ltdLn] p b]lv sf]dn ltd|f] dg ?jfO{ cfF;' slt ´fof}}{ xf]nf
6f9f /x]/ Tof] e|'0fnfO{ t hGd lbG5f}, cfF;' k'l5 axf/ 5g]{ ofd lnO{ cfpF5' cfdf
a9fpF5f}, x'sf{pF5f} km]l/ of] xfd|f] k'?ifk|wfg
b]zdf p;sf] hft / gful/s vf]Hg sxfF kTy/sf] lghL{j d"lt{ 5f]8L b]pm x} k'Hg ca
k7fpF5f}+ gL < ;fob Tolt a]nf;Dd t laktLdf /Ifs aGg] /fd lnO{ cfpF5' cfdf
p;sf] klg Pp6f 5'§} ;+;f/ alg ;s]sf]
x'G5 . km]l/ ltdLn] ltdL h:t} gf/L ltd|f] kfO{Gg /}5 kms{gnfO{ oxfFaf6 rfF8f] ul/
h:t} aRrf k|lt b'Mv lbg ;S5f} . Tof] l9n} ePgL kl;gfsf] bfd lnO{ cfpF5' cfdf
lgbf]{if gf/Lsf] hLjgdf e]n ag]/ cfpg
rfxG5f} . ltd|f] hLjg t a}+zsf] d]/f] va/ ;'GgnfO{ slt w}/} cft'/ xf}nL
cGwf]kgleq n'6\k'l6P/ etfe'Ë eof] eg] ;'-;dfrf/ el/Psf] vfd lnO{ cfpF5' cfdf
ltdLn] csf]{ gf/Lsf] klg s] To:t} rfxG5\of}+
< s] ltdL ug{ klg ;S5f} / < slt hgf;Fu GfofF laxfg pbfpg] 3fd lnO{ cfpF5' cfdf
n8\5\of} < slt hgf;Fu dfU5f} ltd|f] b'lgofFn] k'sf/ ug]{ gfd lnO{ cfpF5' cfdf
;Gtfgsf] hft < km]l/ s:n] lbG5 ltdLnfO{
Tof] ;a < h;n] ltdLnfO{ klxnf g} nTofO{
;s]sf] 5 . a}gL To;}n] clxn] g} ltdLn]
hlt laZjf; u/]/ cfˆgf] zl// cfˆgf] latf{df]8 emfkf
dfG5]nfO{ ;'lDkPsL lyof}+, OHhtdf v]Ng xfn bf]xf stf/
Email :- babin_biyogi @yahoo.com
lbPsL lyof} . ToxL tl/sfaf6 cfˆgf]
;Gtfgsf] hft, eft, gfd / y/ ;dodf g} df]jfOn M (&$^)&#@&*
n8]/ lng' tfls ltdLx?sf] Ifl0fs
13
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
elTsPsf ;kgfx?af6 eGg] dnfO{ nfu]sf] 5 . Tof] ld7f] dfof clg ;'Gb/
hLGbuL d]/f] nflu efljn] h'/fO{ lbP, eujfgnfO{
Ps c+; wGojfb eg]/ j/dfnf r9fpy] . s]=;L= d}n] ;f]Ry]
;fob dnfO{ hfG5' gegL ltdL st} hfGgf} t/
Kof/f] d'6'sf] 6'qmf “s]=;L=” cˆ;f]r hfg] a]nfdf kmf]g jf lr¶L;Dd klg k|]if0f
clj/n ofbx? ;fydf sf];f} 6f9faf6 ul/gf} . cfkmGt klg ==========of] eGg' ePg x}g < d
ePklg cgluGtL dfof clg cl;d Kof/ n d'Unfg nfu] b]lv d}n] kn–kn kqs} k|ltIffdf
. ;dox? ljtfPsf] 5' . of] d]/f] Psf]xf]/f] dg slxNo}
cf/fd 5' . cf/fd rfxG5' . ToxfF klg tL ltd|f] dfof / 5fofaf6 6f9f x'g rfx]g . Tof]
ltdLnfO{ s:tf] 5 < eujfg;Fu k|fy{gf dlGb/sf] afrf / cld6 dfofnfO{ slxNo} la;{g] ;f]r
ub{5' d]/f] “s]=;L”nfO{ s]lx gxf]; elg . klg lng ;lsg . hlt 6f9f of] dg cfO{k'Ubf] /x]5
;'–:jf:Yosf] clu|d sfdgf ofgls s;}sf] TotL g} emg} dfof a9\bf] /x]5 Tof] cg'ej xfn;fn}
ofbdf g}/fZotf aGg gk/f]; v'zL / ub}{5' . glhs x'Fbfsf] t'ngfdf xhf/f} a9L dfofsf]
pd+usf] axf/n] ;fy lbO/xf]; . s]=;L=kq gf;f] a9\bf] /x]5 Û dfof af0f x'Fbf] /x]5 clg d'6'df
n]lv/xg' kg]{ vf;} s]lx 5}g . of] nfdf] /f]lkbf] /x]5 . clxn] t d;Fu ltd|f] dfofsf] gf;f] dfq
;doaLr ltdL k|ltsf] Gofgf] dfofsf] 5 . olx rf]vf] dfof / ;Fu} afFRg] Tof] afrf of] vf]qmf]
c+ufnf]df a]l/P/ cfTdfleq s;}n]
a:g gkfpFbfsf] of] æ;dosf] v]n egf} jf b}jsf] g} Û ljwLsf] gb]Vg] u/L n'sfP/
nfdf] If0fdf la8Djgf klg ljlrqsf] /x]5 . d]/f] kljq, lgZrn /fv]sf] 5' . of] :jfyL{
sNkgfsf] of] lglh{j hLGbuLel/ lbPsf] dfofnfO{ Tolx sf7df08f}sf] ;dfhdf lj?jf
skL / sndsf] afUdtLdf aufP/ PSn} uof} .Æ df}nfpg ;Sb}g To;}n]
;xfotfaf6 cfˆgf] x|bo;L xfdLn];Fu} lvr]sf kmf]6f]x? klg PNjddf g}
dgdf u'D;]sf knx?nfO{ s;/L g} k|:km'6g ;hfPsf] 5' . oL kmf]6f]x? x]/]/ t emg d s;/L la;{g
u/f}+ / v} < t/klg lk|of “s]=;L=” ofb?kL ;s'F ltdLnfO{ v} < s;/L eg' of] b'lgofFdf d}n] s:tf]
5fofFdf b]v]sf] Tof] ltd|f] cfs[tLnfO{ dgg\ lk8f kfO{/x]sf] 5' eg]/ t/ s] ug]{ ltd|f] ofbx? of]
u/L of] lghL{j kqåf/f ltdL ;fd' d d]/f] dg–d'6'df u8L g} /x\of] .
c+z lnP/ cfpb} 5' . “s]=;L” s] ug'{ cflTdo s]=;L= ltdLn] dfof df/]/ hxfF
lbgdf dfq x}g /ftdf klg ltd|f ofbx?n] k'u]klg d oxfF ltd|} dfofdf afFr]sf] 5' . ;bf–;bf
kn–kn of] dg, d'6' 6'qmf–6'qmf eP/ 5l/g h:tf];'s} cj:yfdf /x] klg dnfO{ ======eg]/ kq n]Vg
k'Uof] h'g a6'Ng ltd|f] :yfg;Dd k'Ug] sbfkL gla;{g' n of] d]/f] ljlGt 5 ltdLnfO{ . cj t
qmddf of] xft, of] kfO{nf / of] snd rfNg nfUg yfNof] cflv/ hLGbuLdf s]jn c;kmntf /
ljjz 5' . h'g uGtAodf k'Ug ;S5' d jLr lg/f;tf g} d]/f] ;xofqL /x]5 . d h:tf] a]bgfsf] /fk
uf]/]6f]sf] cGTo;Fu} 9Ng]5' . Tof] cj:yf tfk]/ slxNo} g?g' of] kq k9]/ . a? s]=;L=Ps k6s
;donfO{ k|i6 yfxf ePklg dnfO{ yfxf d':s'/fpg' n . clg of] kq kfPsf] lbg t rfF8}
ePg jf 5}g . s]=;L=dnfO{ 5f]8]/ uPklg ;kgLdf e]6\g cfpg' n . xf] s]=;L=d ltdL;Fu} hfg]
d]/f] dfofnfO{ t g5f]8L uof}] xf]nf eGy] t/ 5' hxfF uPklg . dbf{klg Ps} ;]s]08 k5f8L x}g ;Fu}
b'ef{Uo ;dosf] v]n egf} jf b}jsf] g} Û dg{ rfxfG5' . afFRg gL s;/L ;s]sL 5\of} dnfO{
ljwLsf] la8Djgf klg ljlrqsf] /x]5 d]/f] PSn} 5f]8]/ . s'g} a;Gtdf klg xfF:g ;s]g d]/f]
kljq, lgZrn hLGbuLel/ lbPsf] dfofnfO{ hLGbuL . s[kof s]=;L=of] phf8LPsf] hLjgdf
Tolx sf7df08f}sf] afUdtLdf aufP/ PSn} j;Gtsf] jxf/ lnP/ rfF8} cfpg' x} . of] d?e"lddf
uof}+ ls s;f] < oltsf ;do laTof] oxfF 5' dnfO{ PSn} 5f8L ghfg] ltd|f] jfrf ;DeFmb} cfzf
eg]/ hfgsf/L;Dd gkfpFbf dfof t s] clg e/f];sf ;fy d d"naf6f] el/ d]/f gogx?
kfPsf] 5' eGg' / d}n] t/ d afrf u/]/ lj5\ofO{ /xg] 5' . plx hLjg ;xofqL
eGb}5' hLGbuLdf ltdL h:tf] ;xofqL s[i0f“lIftLh”
kfpg of] hLjgsf] cTo;Dd klg ;lSbg O6x/L # df]/Ë .
14
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
zf;g cfPkl5
uhn slj l/hfn
;fob >L
xfd|f] b]zdf xh'/ g]tfsf] 7ufO g/fd|f] ;':s]/f xfNb} rf}tf/Ldf
aiff{ofd] Ifl0fs vx/]sf] aufO{ g/fd|f] b'Mv af8\g yfNof}sL <
g'gsf] ef/L gfDnf] s:t}
PSsfO;f} ;tfJbLsf] of] cfw'lgs hdfgfdf psfnf] kf] nfUof}sL <
o'jtLx?sf] xh'/ n'uf nufO{ g/fd|f] ;fx'sf] af/L eGb} km]l/
ds} uf]8\g yfNof}sL <
k};fsf] vfgL eG5g\ xh'/ vf8L /fi6«x? hgtfsf] zf;g cfof] /]
t/ oxfF hf8f] udL{ b'j}sf] hufO{ g/fd|f] xftd'v hf]8\g yfNof}sL <
s'g} sfd lnO{ c8\8f cbfnt uof] xh'/ o"¢ g} lyof] lxhf] ;Dd
lrofsf] gfddf xflsdsf] lev dufO{ g/fd|f] ca zflGt kfof}sL <
cfˆg} v]t cfˆg} af/L
ld7f] jf]nL cfZjf;g lbO{ k};f s'DNofO{ xnsf] ax/ Nofof]}sL <
7u Ph]G6x?sf] xh'/ eufO{ g/fd|f] .. rf8jf8 cfof] eGb} km]l/
C0f vf]Hg yfNof}sL <
b'nf/L–@ df]/Ë . bz} lt/ cfpF5' Sof/]
df]=g+= %$$%@## Aff6f] x]g{ yfNof}sL <<
15
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
uhn
uhn
hlt w]/} af]n]klg,aft gof― xh"/sf] d]/f] ljZjf; gNffu]df,cs}{lt/ ;/] x'G5
lbgkl5 cWof―/f] of]],/ft gof― xh"/sf] k};fjfnf /f]lhj/L,ltdLn] ;f}bf u/] x'G5
;of+} rf]l6 d/L ;s]+,afFRg] O{R5f 5}g w]/} cf―vf ty]{ hf]l/kf/L,xfd|f] s'/f 6f]ndf sf6\b}
Eff] rflxGg dnfO{ ca,3ft gof― xh"/sf] km"6fO{ lbof}+ ltdLn] d'6',d t cj d/] x'G5
Hf"g lagfsf] cfsfz,tf/f lagfsf] /ft d kms{b}5' b'O{–rf/ ;fndf,ufp― a:g ufx|f] xf]nf
;'gf}nf] alg pbfO{ /xf];,k|eft gof― xh"/sf] d]/f] 3/sf] jl/k/L, ltdLn] cfuf] 5/] x'G5 ...
dl0f kf}8]nælevf/LÆ
dx]z /fO{ æ;fgf]d'6' /fhfkflg–( vf]6fª
l5tfkf]v/L–* vf]6fª xfn M bf]xf, stf/ .
xfn– bf]xf stf/
uhn
PsfGtdf ltd|f] ofb lbnfof] d?e"ldn]
uLt cfh km]l/ of] dgnfO{ ?jfof] d?e"ldn]
cGhfgd} cfh j}+zsf] dft r9]5 slt lyP :jKg xhf/ cfsfzsf] h'g 5'g]
glkP/} dnfO{ dfofjL] gzf nfu]5 lkhF8fsf] r/L h:t} u/fof] d?e"ldn]]
rv]jL eO{ ltdL d]/f] dgdf a;L lbg' ;'v vf]Hb} ;fu/ t/L cfPsf] d dfG5]
la;L{ 5f8L uPklg csf]{ hGd d]/L x'g' b'Mv dfq rf/}lt/ h'6fof] d?e"ldn]]
olt w]/} dfof lsg gb]Vbf nflu /x]5 d slxNo} ge'mSg] jL/ g]kfnsf] 5f]/f]
glkP/} dnfO{ dfofjL] gzf nfu]5
v} < s;/L bf; oxfF agfof] d?e"ldn]
ghfpg 6f9f d ltd|f] 5]p cfp―bf
dg} ?G5 lg ltdLnfO{ Psl5g gb]Vbf laGtL g;f]w dnfO{ b'Mvsf syfx?
bfpg';Dd of] hLGbuL bfof] d?e"ldn]]
yfx} gkfO{ xfd|f] dfof slt w]/} a;]5
glkP/} dnfO{ dfofjL] gzf nfu]5 ... j'9];sfndf ltdLnfO{ vf]Hb} cf…5' ;fg'
d]/f] hjfgL t c/jsf] vfof] d?e"ldn]]
æsnfk]|dLÆ df}nwg /fO{ b'uf{ e';fn
j'O{kf–(, vf]6fË . dfs/ $ pkxf/ gu/
xfn M— bf]xf,stf/ . xfn– bf]xf, stf/ .
16
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
18
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
gof― jif{ / g]kfn cfdfnfO{ cfJxfg cfp―b} 5'
SofS6; “ef]”
gof― jif{ @)^^ ltdLnfO{ :jfut 5 t/ tf/f k'g du/ ælgZrnÆ
ltdLnfO{ d Pp6f ;To ;f]Wg rfxfG5'
clxn] ltd|f] pd]/ @)^^ x'b}5 ,x}g / < 5f]8L cfP w]/} 6f9f ;ft ;d'Gb| kf/L
d}n] b]Vbf ltdL @)#^ jif{sf] pd]/ b]lv lsg hGd lbg] dftf lktf clg Kof/f] hGde"ld
wld/f nfu]sf] < sf7sf] 6'qmf h:tf] x'b}5f} xf] < 5}g wg k};f d;Fu Nofpb} 5' lk/} lk/sf ef/L
klxn] w]/} hf]l;nf] lyof} /] † slt u/f} u"nfdL cfFpb}5' 5f]8]/ k/fO{ e"ld
dnfO{ Oltxf;n] ;'6'Ss eg]sf] .
g]kfn cfdfsf] sfv ;fgf] x'G5 eg]/ ltdL g hGde"ld g t dft[;]jf g}
gfnfkfgLdf s]lx gvfO{ n8fO{ u¥of} /] afn'jf / w'nf];Fu dl/d]6L sfd ug{nfO{
To; k5f8Lklg ;fgf] ;fgf] 6'qmfnfO{ hf]8]/ 5}g d'No v'g kl;gfsf] g t ldN5 d]jf g}
l;Ëf] g]kfn jgfof} /] . cfpFb}5' cfˆg} df6f]df kl;gfsf] lapmF 5g{nfO{
hË] h:tf] dxfk'?if klg hGdfof}
led;]g h:tf dGqL klg hGdfof} /] dvdln / ;oklqsf] dfnf r]nLsf] kfx'/
lqe"jg,dx]Gb| h:tf zfx;L /fhf klg hGdfof} /] lgwf/df l6sf b]p;'/] uLt ufpgnfO{
Tolt dfq geP/, ;Dem]/ ufFpm3/ Kof/f] g]kfn 5f]8]/ nfx'/
laZjsf] ;a}eGbf cUnf] uugr'DjL ;u/dfyf cfpb} 5' kmsL{ cf]sfnL cf]/fnL ;Fu;Fu}
r9\g] t]GhLË gf]u]{ z]kf{nfO{ klg g]kfn wfpgnfO{ ...
cfdf ltdLn] g] hGd lbof} /]] .
otf kms]{/ x]/ t g]kfn cfdf @)^%
@)#^ ;fn b]lv @)^% ;fn aLrdf /fªhL –& ,gfvf,?s'd
Wf]/} dxfg ;k"tsf] xTof ul/;s] tL /fIf;x?n]
x] † gof―;fn @)^^ ltdLn] of] kN6 g]kfn
cfdfnfO{ d4t ug}{ k5{ . Ufhn
gq=========g]kfn cfdfsf 5ftLaf6 au]sf /utsf
wf/fx? lzjk|tLs zdf{
clj/n ultd} jlug} /xg] 5g\ / b]zdf t'jfFnf]n]
9fSg]5 . 5f]/L eO{ hGd lnof} y/ clglZrt
g]kfn cfdf / @)^^ ltdLx? b'j} ldn]/ cfˆgf] 7fpF cfdf afaf 3/ clglZrt
of] kN6 o:tf] ;Gtfg hGdfp
s'GtLsf] k'q s0f{ h:tf] GfofF 7fpF gf}nf] kl/j]z gofF 3/df
dl/ofdsf] k'q lh;; qmfO{i6 h:tf], Vf} s;/L rNg] xf]nf 8/ clglZrt
cghgL k'q xg'dfg h:tf] gq===============
lzjhLn] /fIf;x?nfO{ ;vfk kfg{sf] nflu Kfm/s /Llt efiff,e'iff ;DxfNg' kg]{
sfnLsf] ;[i6L u/] h:t}, k/fOsf] bf; aGof} s/ clglZrt
o:tf] ;Gtfg of] aif{df klg hGdfOgf} eg]
ltd|f] 5ftL dfly lu4x?sf] /fh x'g]5 k/Dk/f aGof] lsg gf/Lsf] sfvdf
ltd|f] sfvdf jf?b,;f]8f / uGws x'g]5 lbg/ft sfd dfq k|x/ clglZrt
x] † @)^^ g]kfn cfdf,
ltdLx?nfO{ d]/f] ;fi6fË k|0ffd 5 k/fO{;Fu} ;w} cfˆgf]kg vf]Hg' kbf{
of] jif{ ltdLx?n] Pp6f l;Ë} o'4 jf]s]sf] jL/ hLjg / cl:tTjsf] e/ clglZrt
;k"tnfO{ hGd lbg}k5{
olb Tof] jL/ ;k"tsf] hGd lbPgf}+ eg] zflGtgu/, emfkf .
ltd|f] gfd lgzfgf ;a} O{ltxf; aGg k'Ug]5 . xfn M gjf]lbt ;flxlTos jfrfgfno
w/fg–!%,;'g;/L bf]xf, stf/ .
19
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
sfo{qmdx?df pu|OR5f zlQmsf] ;fy nflu kg]{
æd?e"lddf km'n]sf] 3fon 3fonn] ;Ktsf]zL Pkm=Pddf z'e–sfdgf sfo{qmd
rnfPsL /x]5g\ . k|fylds :t/jf6 uLt n]Vg ;'?
k"mnÆ u/]sL 3fon o:fsf] k|]/0ffsf] >f]t nlId?kfnfO{
dflG5g\ . ;[hgf leq y'k|} ;dfhdf 36\g] kl/36gfsf]
ljDj ´lNsG5, dfg] e]l6G5 egf}+ . jxfFsf] syg xf]
of] . cg'alGwt ;dob]lv pla|Psf] yf]/} ;donfO{ ;lx
dfu{df nufpg] xf] eg] cfˆgf] hLjg :t/dfq p7\g]
xf]O{g snf, ;flxTo, ;+:s[lt / efiffsf] ljsfz x'g'
;Fu} b]znfO{ klg xfdL ;Eo x'g'jf6 kmfO{bf x'G5 .
oxL a~h/df b'O{ a;Gtsf] 6/f]{ cg'ej;Fu} k|r08
tftf] / s7fªlu|bf] lr;f] krfO{ ;s]sL 5g\ 3fonn] .
k/fo d'n'sdf g]kfnLn] ef]Ug' k/]sf] j]bgf ;fy} c´
d?e"ld hf]t]/ of;f{u'Djf vf]Hg] y'k|} a9L dlxnfx?n] ef]Ug' k/]sf bb{el/ Jojwfgx?nfO{
g]kfnL r]nLx? dWo] k[ys r]tgfsL e08f/ ;d]6\g] ul/ pkGof; n]Vg] qmddf h'6]sL 3fon
x'g r]nL uLtf /fgf 3fon . g]kfnsf >f]tfx?sf] cw'/f] cfu|xnfO{ æ;f]nf]Æ PNjddf
jxfFsf] sfJo Ifdtf bf]xfsf] g]kfnL pg]/ >f]tfx?sf] dfof a6'Ng] k|oTgdf h'6]sL 5g\ .
;flxTosf] ahf/df ;j}n] cg'ej ul/;s]sf o:tf ;DefjgfsL vfgL 3fon;Fu xfd|f laz]if
5g\ . 7f]lS;nf–*, pbok"/sL 3fonn] s]jn k|ltlglw lj/]Gb| s'df/ ofSy'Djf;F+u 6]lnkmf]gdf ePsf]
/]lu:tfgdf ;'s'gdfq ;dfpFb} 5}gg\ . jftf{sf] ;f/;+If]k k|:t't ul/Psf] 5 .
rf]6x?df zJbsf] km;n pdfb}{ ;'ud d'UnfgL M– gd:sf/ d'UnfgL ;f}uftsf] <
/fhdfu{ ;dfpg] k|oTgdf cxf]/ft h'6]sL 3fon M– gd:sf/ d]/f] klg .
l5g\ 3fon . stf/sf] a~h/df ;flxTo d'UnfgLM– tkfO{sf] pkgfd æ3fonÆ of] t lxGbL
afªdo xf}+l;Psf] a]nf 3/,b]zaf6 k/lt/ xf]O{g / < s]xL sf/0fx? 5g\ sL of] gfd /f]Hg'sf]
k'u]/ g]kfnL gf/Lx?sf] k|ltlglwTj dfq k5fl8 <
u/]sL 5}gg\ 3fonn] . k|jf;jf6 k|sfzg 3fon M– hLjgsf] cf/f]x cj/f]xx?df dfG5]n] g}
x'g] ljleGg sfuhx?df cfˆgf] dg lbP/
lr/kl/lrt alg;s]sL l5g\ t/klg bf]xfdf b'Mv ;'vsf] cg'ej ug{ ;S5 k/Gt' s'g} b'Mv o:tf
dlxnf ;|i6fx? xfdLnfO{ b'n{e nfU5 t/ klg x'G5g\ hf] b]vfpg ldNb}g jf:tjdf b'Mv b]vfP/
;of}+ sf]if 6f9f /x]/ klg jxfFn] /r]sf cfˆgf] hLjgdf xNsf x'G5 eGg' d'v{tf xf] . xfd|f]
n]vflbx? k9\g kfpg' ;f3'F/f] ;dfhdf rf]6}
bf]xfsf] dlxnf k|ltlglwTj æxfdL g]kfnL ;dfh cfkm\gf] rf]6x?;Fu d]/f] hLjgsf]
;Demg' k5{ . of] la/fgf] 3/df sfd ug{ nhfpF5f}+ t/ ;fldKotf eP/ xf]nf d}n]
x'g'sf] pd+u kSs} xf]O{g . csf{sf] 3/df rfxLF h:tf] cj:yf gfd k5f8L 3fon /fvL
dfgljo ;Dj]bgfn] g} l5rf]Ng klg kl5 kb}{gf}+ . lbPF . ;D´g';\ c? vf;
hLjgdf k[YjL hlt b'Mv s]xL xf]O{g .
af]Sg' k5{ of] x'g' / h;sf] sf/0f xfdL;Fu kmfO{bf d'UnfgLM– k|;+u abnf},
;+;f/;Fu hLjg x'g'sf] cGo d'n'sn] Oltxf; b]lv g} b'/b]zsf] tkfO{sf] a;fO{
oyf{t xf] . b'O{ aif{ eof] of] l;ldt
p7fO{ /x]sf] 5.Æ kl/lwleq afFRg' kbf{
hLjgdf y'k|}
lau7gx? x'G5g\ k/Gt' ´]Ng'x?sf] kl/l:ylt tkfO{nfO{ s:tf] nfUf]sf] 5
;dfP/ lx8\g' rfFxL hLjg xf] . cfh o:t} . c´ o;f] egf}+ vf8Ldf g]kfnL dlxnfsf] cj:yfsf]
d'w{Go ;Lk ;f/yL dlxnf ;|i6f uLtf cWoog s;/L ug'{ ePsf] 5 <
3fonnfO{ d'UnfgL ;f}uftsf] ;]/f]km]/f]df 3fon M– ;j} eGbf klxnf k'?if xf];\ jf gf/L cfˆgf]
3'dfpg rfxfG5f}+ . :jb]zdf /xFbf laleGg x'n 5f8]/ k/fO{ d'n'sdf cfpg' kbf{ s;}sf] dgdf
20
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
r}g x'b}g . cfˆgf] cfdfsf] Gofgf] sfv dlxnfnfO{ x]g]{ b[li6sf]0fdf ?kfGt/0f ug'{ k5{ . oxL
l/TofP/ lx8\g' s;}sf] dgn] dfGb}g t/ klg xf] d}n] oxfF b]v]sf] .
xfdL oxfF kl/l:yltsf] hGhL/ pv]Ng cfPsf d'UnfgL M–stf/df g]kfnL dlxnfx?sf] snfsfl/tfdf
xf}+ . b'Mv ug'{ k5{ . of] xfdL lab]zL x'g'sf] ;xeflutfnfO{ s;/L x]g'{ x'G5 <
cf}lrTo xf] . t}klg g]kfnL dlxnfx?sf] 3fon M– kmfO{bf 5 /fi6«nfO{ ;+:s[ltsf] k|rf/ k|;f/
;jfndf eGg' kbf{ k|fljlws ?kdf cToGt} ePsf] 5 . snfsfl/tfdf lgvf/kg klg cfpFb}5 .
cˆ7\of/f] 5 . laz]if u/]/ cj}wflgs ?kdf dgf]/~hg tyf JolQmut hLjg:t/ klg p7\b}5 .
cfP/ 3/df sfd ug]{x?nfO{ elg g;Sg'sf] d'UnfgL M– g]kfndf clxn] ;dfj];L / dlxnf
uf¥xf] x'G5 / pSt s'/f xfdLn] laleGg cf/If0fsf] k|;+ux? p7L/x]sf 5g\ lg, cj t :jb]zd}
5fkfsf dfWodx?jf6 klg kl9/x]sf 5f} . /f]huf/L kfpg] cj;/x? 5}gg\ / <
ljz]if u/]/ sdhf]/ ;/sf/L gLltsf] sf/0f 3fon M– lo s'/fx? ;j} /fhg]tfx?n] af]Ng] /fhgLlt
dlxnfx?n] ;d:of ef]Ug' k/]sf] 5 . efiffx?dfq x'g d]/f] larf/df cf/If0f zAb cfkm}df
d'UnfgL M– g]kfnL >ldsx?n] ;:tf] >d lgsDdf nfU5 dnfO{ . cfhsf] hdfgf k|lt:kwf{sf]
a]r]/ cgj/t sfd ul/ /xG5g\ . o;df hdfgf xf] . s;}n] l6k]/ cf]xf]bfdf /fVg' eg]sf]
tkfO{sf] ;flxTo ;Gt'li6 5 < c;Ifdtf dfq xf]O{g hf]uLnfO{ bfg lbP h:tf] xf] .
3fon M– ;flxTodf b'Mvsf] s'/f g} al9 d'UnfgL M– cGTodf d'UnfgL ;f}uft dfkm{t oxfFn]
x'G5 n]vfO{x?df To:tf] j:t'l:yltsf] lrq0f eGg afFsL /x]sf s]lx s'/fx? 5g\ sL <
t cj:o x'G5 g} . oBlk xfdL g]kfnL 3fon M– k|b]zdf ;[hgf k'mNg' rfgr'g] s'/f xf]O{g of]
;dfh cfˆgf] 3/df sfd ug{ nhfpF5f}+ t/ dfg]df ;GWofu'|knfO{ ;Ddfg ug}{ k5{ .
csf{sf] 3/df rfxLF h:tf] cj:yf l5rf]Ng dnfO{ cfˆgf] s'/f /fVg] df}sf lbg' ePsf]df wGojfb .
klg kl5 kb}{gf}+ . h;sf] sf/0f xfdL;Fu d'UnfgL ;f}uftsf] eljio pHjn x'g'df sf]xL tuf/f]
kmfO{bf cGo d'n'sn] Oltxf; b]lv g} p7fO{ gagf];\ z'e]Iff d]/f] ..
/x]sf] 5 . o:tf] k'/fgf] dglrGtgjf6 xfdL
dfyL p7]/ cfˆgf] cfuFg ;kmf ug{] qmddf
h'6\g' k5{ . oxL ;Gb]z 5 d]/f] .
d'UnfgL M– j}¢]lzs /f]huf/df tkfO{n] z'esfdgf
v'n]/ eGg' kbf{ s] b]Vg' ePsf] 5 <
3fon M– x'g t dfG5]sf] cl;ldt rfxfgf gof“ aif{ @)^^ sf] ;'vb
x'G5 . ;j} rfxgfx? k'Ub}gg\ . sltn]
rfxfgf cg';f/ j:t' k|fKt klg u5{ t/ cj;/df :jb]z tyf
unt k|of]usf] sf/0f km]l/ z'Go l8u|Ldf lab]zdf /xg' ePsf ;Dk"0f{
´5{g . d}n] eGg vf]h]sf] s'/f s] eg] xfdL
dlxnf xf];\ jf k'?if Pp6} ljrf/ jf]s]/ b|Jo g]kfnLx?sf] ;':jf:Yo
cfh{g ug{ cfPsf] xf}+ . 3/df xfdLnfO{ ;j} lb3f{o' Pj+ pQf]/f]Q/
lrhn] k|ofKt ePsf] eP s]sf nflu cfpg]
oxfF . xfdLn] cfˆgf] kl/ro ;[hgfTds k|utLsf] sfdgfsf ;fy} gof“
sfdx?af6 lbg ;Sof} eg] / 3/ kl§ kms]{/
x]g{ ;Sof}+ eg] xfd|f] hLjg:t/ p7\g ;S5 . aif{n] :yfO{ zflGt sfod
d}n] b]lv/x]sf] 5' . g]kfnLx? w]/} u/f]; eGg] ck]Iff ub{5f}+ .
s'af6f]df nfu]sf 5g\ . cj xfdL kmls{g'
k5{ ;'af6f]df . s]lx Osf]gf]lds x'g l;Sg'
k5{ . oxfF g]kfnL dlxnfx?nfO{ 6]lnkmf]gdf ly//fh vgfn
cgfjZos s'/f u/]/ x}/fg agfpg] -;+of]hs _
k'?ifx?n] v/fa k|j[lt 5f8\g' k5{ . ;fy} tyf ;GWof g]kfnL k':tsfno kl/jf/ .
21
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
em6f/f] 5fjfn] xf] km]l/ xfQLsf] aRrf /}’5 geGg' xf]nf of]
;'s]gfsnfO{ . Pslbg d ;+of]uj; 7'n} cfd;ef egf}
vlNnalNn of vfd;ef of t hfd;ef h] xf];\ . o;f] 7"nf7fn'sf]
PsnAo /fh clg lrNnf] b]lvg] tfn'sf] of t cfn' xf] ls efn'sf]
efif0f ;'Gg} k¥of] eg]/ 6'Kn'Ss k'u]+ . k'Ug] lalQs} ;'?
c;L eP/ a;L vfg] a]nfdf dnfO{ ef] efif0f . 7"n} efif0f 7"n} eGg' xf]nf /]n h:tf] v]n
klg s]lx egf} egf} nfUof] . “vlNnalNn” hqf]] To:tf] t x}g dfq efif0f . of] ;'s]gfsnfO{ klg
s] eGg' xf]nf ldqx? of] t hgdfg;df efif0f t l7s} nfUof] . hj efif0f l;l¢of] p a]nfdf
em'l08Psf] zAb Tof] klg laz]if u/]/ efif0f ug]{ g]tf xf] ls ;]tfsf] hnkfg ;df/f]x /x]5 .
c/asf vfl8 d'n'sfF . d klg klxn] t b+u † d klg c5'tf] /xg ;lsg ;fd]n eO{xfn]+ . vfgkfgsf]
klxn] t dfG5]n] s] eGbf sfo{qmddf Pp6f
/f’g\ eGof t vlNnalNn P lh/] vf];f{gL † tn emg{ kfÚ x}g AolQmn] x}g g]tfhL
/] . s] eGof eg]/ d}n] Ps}rf]l6 bfx|L h'uf kf] lnP/ cfP5 † cl3 t lgs} dHhfn]
klg ;f]lw xfn] Pp6fnfO{ efif0f 5f6\g' ef] lg t
s] eGof xf] of] vlNnalNn < p;sf]
af
eg]/ s] dfq eGof y,] rsf]{ :j/df pQ/ plx
k|ltpQ/df vlNnalNn gL yfxf 5}g eg]/ “vlNnalNn” . vfg] a]nfdf s] s'/f] ul/ /fÚeGof
pN6} xKsfof] dnfO t . P Û dfkfsf df]/f vfg'xf];\ l56f] . Tof] s'/f] of] ;'s]gfsnfO{ xhfd ePg
xf], ;f]Wg klg gx'g] ef] af † eg]/ r'krfk / dgdf lr;f] kl; xfNof] . P dfkfsf h/;f’jx?
nfu]/ kmls{P . P ufF7] † Pp6f dfq eP t s'/f 7"nf, vfg yfn] kl5 ;a} e"nf . o:tf asdkm';]
x'g] xhf/f}, nfvf} dfG5]sf] of] efiff Tof] klg g]tfsfF s]sf] hnkfg g ;nkfg ca sfjf{ r9\bf x'G5
c/la xf] sL ;/la . ls ;/fla t x}g < x}g
eg'F eg] oxfF Tof] s] xf] s'GgL gfd klg n'df hfd eg]/ d ;'s]gfs xF'OlsP eGb} “vlNnalNn” lo
xf] ls ;'df /] , HofS;g ls km\ofS;g /], eft vfp/] g]tf eg]/ .
vh'/af]6] xf] ls xh'/af]6] ,uh'/af]6] Tof] t hbf} .
vfg]nfO{ g} ;f]Wg' knf{ . d}n] eg] a'Efm\g} Afo/jg–#,x/sk'/ df]/Ë .
g;Sof eGof . To} klg d]/f] dgdf Pp6f xfn Mgjf]lbt ;flxlTos jfrfgfno
v'Nb'ln r} g’ef x}g x} † ;f]wF' s;nfO{ slt bf]xf,stf/ .
v]/ km]l/, plx pQ/ t cfpg] x}g eg]/
lrGtf ef] of] ;'s]gfsnfO{ . lsg ;'s]gfs uhn
eGg' xf]nf tkfO{x? Tof] t d]/f] gfd Sof † k|]d Gof}kfg] k|eft
kf7sx?n] klg a'em]5g\ Sof/ 6fpsf] b]lv ;'vL dfq} vf]Hof], laxfgL ltdLn]
;fx'sf] , afpsf] xf] ls gfpsf],7fpFsf] xf] ls a'´]gf} sL lk|o], lhGbufgL ltdLn]
ufpFsf] ;a} xNnfP . gxNnfpg' kg]{ klg b'Mvdf klg x'G5, ;'gf}nf] ljxfgL
xNnfP . d kf] ltg 5Ss rf/ 5Ss slt vf]hL agfpm, ;'gf}nf] sxfgL ltdLn]
5Ss slt 5Ss . Tof] atfpg] xf] eg]
Pp6f /fdfo0f / dxfef/t g} aG5 . cfkm} leq vf]h, u/]/ ;fx;
Pslbg Pp6fn] ev{/ ufpFaf6 cfÚ t[i0ffdf glehfpm, l;/fgL ltdLn]
elg eGof] / d}n] ;f]lw xfn] . slt lbg ef] chDj/L sxfF kf] x'G5/ hjfgL
gfgL of] stf/―f < eGof dfq s] lyP . lgZro l:jsfg'{ 5, v/fgL ltdLn]
p;sf] pQ/ klg plx “vlNnalNNf” lsg
;'v ToxL km'Nb5, b'Mv hxfF 5
;f]Wg' k/of] elg xfNof] . d}n] ;f]r] P † lh/] b'Mvdf gx'g' kfgL kfgL ltdLn] ..
vf];f{gL tn emg{ kfÚ x}g Ps}rf]l6 bfx|L
h'uf kf] lnP/ cfP5 af eGg] nfUof] . d df]/Ë
ToxfFaf6 klg x'lQPF . lsg x'lQPF eGg' xf]nf xfn M O{nfd
xfjfn] xf]ls wfjfn] xf], ;fjfn] xf] ls
22
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
syf slxn]sxL+F tfKn]h'Ëaf6 t/fO{lt/ embf{ slRr
cle;Kt cg'ej ;8ssf] df]8 / 3'lDtx?df y]rf/Lb} k]6} pN6\ofP/
jfs–jfs ub}{ yf]qf] 6f6f a; / l8df]8nsf] 6«sx?df
bf}nt /fO{ lyNlynf] eP/ ofqf ug]{ p:sf] zl// cfh
lxhf]sf] cfwf/df 6]s]/ cfhnfO{ ef]lnsf] sf7df08f}sf] EofnLa; / 6\ofDkf]x?df e'l08P/ k'/}
lglDt tof/ kfg'{ 5 . ljutsf] pkTosf 3'Dg cEof; eO{ ;s]sf lyof] . ufFp3/df
lqmofsnfkaf6 cfutsf] hLGbuL ;/n / 3fF;–bfp/f, d]nf–kft ubf{ :jtGq rNg] p:sf
;xh agfpg' 5 . e"tsf] sfof{g'e"ltn] ko/x? sf7df08f}sf] uNnL–uNnL,c;gsf] le8 ;fy}
jt{dfg / eljiosf] of]hgfx? k'mnfpg' / kfs{ rs{kysf uf8Lsf tfFtLx? kf/ ug{ ;fdfGo eO{
kmnfpg' 5 . of] s'/f] p:nfO{ klg s]lx ;s]sf lyP . ha xjfOhxfh hDd} cfsfz wtL{
xb;Dd 1fg lyof] xf]nf . ljutdf cfˆgf ysf{P/ cjt/0f ubf{ xf]; of k|:yfg ubf{ p:sf
hLjg ef]ufO{sf cg'ejx?n] g} eljiodf dgx? Df e'O{rfnf] hfGYof] . p ;fFem xf];\ of
;kmntf r'dfpg k|d'v e'ldsf lgefpF5 laxfg,lbg xf]; of /ft cfkm'nfO{ /fvL lbPsf]
eGg] s'/f] p:nfO{ xf]6nsf]
yfxf lyof] xf]nf . æPh] G 6?kL dfgjtfsf s;fO{ x ?n] b] zsf 5tdf uP/
/ t p:n] hLjgdf s'gf–s'gfdf /f]k]/ df}nfpFb} uPsf] d]gkfj/?kL sNkgfsf
w]/} cg'ej a6'n]/ dfgj t:s/x?sf] cv8f leqsf] tf08j cg]sf} dxn
cfˆgf] dl:tissf] agfpFb}
e08f/df d+;L/ gfrn] ?dlNnPsf] p:sf] dg / dl:tis hxfh uPsf]
df; s[ifsn] cGg afudtL / lji0f' dtLsf] kfgL em} wldnf] aGb} lIflthlt/
yGsfP e}m uof] lbg lbg} . ;fx'sf] C0f / kl/jf/sf] cfˆgf]
;Fufn]sf] lyof] . bfloTjn] d'5f{ g} kg{ yfNof] pm .Æ gh/x?
ul/jL / clzIffsf] t]:of{pYof] .
eo+s/ d?e"ldleq of] p:sf] w]/}
afWotf / ;d:ofsf tftf] xfjfx?n] lbg b]lvsf] lbgrfo{ lyof] .
e'dF/Ldf kf/]sf] p:sf] hLjg k7lgo syf gu/sf]6sf] 8fF8faf6 3fdsf slnnf piffx?
lyof] . ul/jLsf] bnbn ef;df efl;b} w/x/fsf] 6'KkfnfO{ la:tf/} :kif{ ub}{ c+u–c+udf
uPsf] p:sf] hLjg / kl/jf/nfO{ efl;gaf6 ;Njnfpg yfNYof] . :joDe'sf] 5fgf el/ k/]jfsf
/f]Sg Pp6} lasNk b]Vg yfNof] . Tof] lyof] hf]8Lx? zflGtsf uLtx? u'gu'gfpFy] 3'/{==3'/{ ub}{ .
lab]z . k}t[s rn–crn ;DktLsf] gfpFdf t'jfFnf]n] la:tf/} pkTosfnfO{ kbf{k0f ub}{ nUof] .
ePsf] b'O{ rf/ sfGnf kfvf]af/L ;fx'sf] ;'xfu/ftdf gjb'nxLn] 3'D6f] p3f/] e}+m p klg
td;'sdf NofKr] lyr]/ lhDdf nufPsf] xf]6nsf] 5tdf uP/ laxfgLsf] dw'/ piffx?;+u
nueu aif{lbg kl5 cfzfsf] TofGb|f]df n'6k"l6b} cfˆgf] sNkgfsf] ;+;f/df p8\g yfNof] cfzf
e'ml08b} sf7df08f} k'Uof] . / lg/fzfsf] k+vfx? lkmhfP/ .
bfFof afFof xftsf] a'9Lcf}nfdf efO{ ltd|f] kmf]g cfPsf] 5 . xf]6njfNgL ;fx'gLsf]
nufPsf] t]n / lwa|L alQsf] Hjfnf]sf] ltvf] cfjfhn] p:sf] sNkgfsf] p8fg k+vf sf6LPsf]
lgzfgL cf]efpg gkfpFb} ;fx'sf] C0fsf] h6fo" em} tx; gx; eof] . p xtf/–xtf/ tn em¥of{]
Jofh cfsfzLg yfnL ;s]sf] lyof] . . x]nf]==== d /lj af]Nb} 5' . p af]Nbf cln pHofnf]
Ph]G6?kL dfgjtfsf s;fO{x? b]zsf b]lvg yfNof] . p:n] l/l;e/ ;]6df /fVof] . cj eg]
s'gf–s'gfdf /f]k]/ df}nfpFb} uPsf] d]gkfj/ p:sf] d'xf/df xif{ / lj:dftsf b'j} /+ux? Kff]tLb} lyP
?kL dfgj t:s/x?sf] tf08j gfrn] .
?dlNnPsf] p:sf] dg / dl:tis afudtL / s] eP5, t efO{ < xf]6njfnf ;fx'gLn] k|Zg
lji0f'dtLsf] kfgL em} wldnf] aGb} uof] lbg t];f{Og . ;fx'gL lbbL d]/f] ˆnfO6 cfh x'g] c/] e/]
lbg} . ;fx'sf] C0f / kl/jf/sf] bfloTjn] !! ah] p:n] ;To af]nL lbof] . hf] kmf]gdf p:n]
d'5f{ g} kg{ yfNof] pm . ;'g]sf] lyof] . P xf] / < /fd|} eP5 . ljb]z uPkl5
23
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
xfdLnfO{ r} ge'Ng' gL < kms{bf r} d]/f] If0f kZrft g} p:sf gh/x?n] tL ;'Gb/ 8fF8f sfF8f
xf]6ndf cfpg' x} < x]/f} Û of] lbbLnfO{ s] b]Vg 5f8\of] . cj p:n] c8\sn sf6\of] lrnuf8Ln]
NofO{ lbFbf /x]5f} < ;fx'gLn] cfh;Dd g]kfn 5f8L ;s]sf] 5 . ;fFRr} hxfhn] g]kfnsf]
rfdnsf] l;tf–l;tf ;JhLsf] 6'qmf–6'qmf / ef}uf]lns l;dfgf kf/ ul/ ;s]sf] lyof] . cj eg]
wdLnf] kfgL em} bfnsf] yf]kf–yf]kf ug]/ p:sf] dgdf cg]sf} s'/fx? v]Ng yfNof] . cfzf,
c;'n]sf] k};fnfO{ r6Ss e"n]/ lbbL efO{sf] lg/fzf, 8/, qf;, eo cGof}n z+sf sf}t'xn ;a}
gftfdf hf]8 lbb} yf]/} nf]nf] kf]tf] 3l;g . d8fl/g yfNof] . p:sf] dg dl:tisdf slxn] k'uLPnf
p:n] s]jn e}xfN5gL eg]/ cfˆgf] bfloTj . dnfO{ lng sltj]nf dfG5] cfpnf Û dfG5]x?
k'/f u¥of] . p:sf dg dl:tisdf cg]sf} Po/kf]6{d} x/fpF5g ====cnkq x'G5g\ eG5g\ . st} d
t/Ëx? t/lËg yfn] . sNkgfsf] p8fg klg ========pm=dg dg} cfltb} klg lyof] . ptflt/ t
jf:tljstfsf] w/ftndf cjt/0f xf]nf ls cfO{dfO{ s]6Lx?nfO{ x]g]{ klg x'b}g eG5g < slt
eGg] cfzfsf] lnË] lkªdf dlRrb} p cfˆgf] cgf}7f] xf]nf ToxfFsf] rng < ;f]Rbf ;f]Rb}} p:sf]
kf]sf kGTof}/f ldnfpg yfN5 . cufl8 ToxL ;'Gb/L d':s'/fpFb} vfgfsf] c8{/ lng
xjfO{hfxhdf r9]/ lab]z hfg kfpg'sf] cfO{ ;s]sL /lx5 . p:nfO{ yfxf ePg hj ;'Gb/Ln]
pdË clg 3/ kl/jf/, ;fyL ;+uL dft[e"ld PS;So'h dL Û elgg\ aNn p em;+Ë eof] . ;'Gb/Ln]
5f]8\g' kbf{sf] cfTdlk8fsf] bf]wf/df clNemb} s] s] ;f]wLg s'GgL p:nfO{ yfxf ePg . s]jn p:n]
p ljdfg :yn k'Uof] . cfxf Û o:tf] x'Fbf] /}5 :jLs[ltsf] 6fpsf] dfq xNnfof] . clg k'gM p:sf]
Kn]g a:g] 7fFp Û p:n] dgdg} eGof] . cfˆgf cGt{jftf{ sf] >+[vnf c6'6 ?kdf aUg yfNof]
;fdfgx? hfFr u/fP/ p a8]dfgsf] wf/fjflxs ?kdf .
lrnuf8L leq l5¥of] . 5F'bf g} d}nf nfUnf :jb]zsf] cg]sf} sfo{ / 36gfx?sf] ef]ufO{ /
ls h:tf] uf]/f uf]/f ;'Gb/Lx?n] d';'Ss cg'ejx? cfˆgf] dl:tissf] d]df]/Ldf e/]/ p:n]
xfF;]/ lrnuf8Lsf] 9f]sfdf :jfut ubf{ stf/ k|j]z u/]sf] klg nueu cfh xKtf lbg
p:nfO{ stf stf sfps'tL nfu]sf] cg'e"lt lalt;s]sf] 5 . lxhf] :jb]zdf p:n] tn t/fO{af6
eof] . tL ?k / /+un] ;fFRr} ;'Gb/ b]lvPsf gfuj]nL 8fF8f sfF8f e~HofË l5rf]n]/ lhª+l/Ë ePsf]
t?gLx?n] cfk"m a:g] l;6 b]vfP kl5 lªRr slRr / ;fFu'/f] ;8sx? b]v]sf] lyof], lx8]sf] lyof] .
bfFt b]vfpFb} a:of] . lrnuf8Lsf] 7fFp– t/ oxfF t km/flsnf sfnf sfnf b'O{ tkmL{ b'O{—b'O{,
7fFpdf /flvPsf] l:ks/af6 ;'/Iff k]6L afFWg] ltg—ltg nfO{g uf8L c6\g] ndtGg eP/ ld/fh
;'rgf k|jfx eof] . af/Daf/ t/ kl/0ffd pTkGg x'g] 7"nf / lrNnf xfOj]x? p:n] cfh b]vL
;sf/fTds lglSnPg . nfhn] p:sf /x]5 . lxhf] p:n] sfgsf hfnL g} km'6fpFnf e+}m ul/
ufnfx? /ftf /ftf eP clg dfyel/ cfjfh lbg] yf]qf v6]/fx? b]v]sf] / r9]sf] lyof] t/
kl;gfx? lr6\lr6\ x'g yfNof] . pm otf ptf oxfF t lrNnf lrNnf 5'Fbf d}nf nfUnf h:tf k|fo
ub}{ cflQb} lyof] . Pp6f ;'Gb/L cK;/fn] cfjfhxLg u'8\bf /x]5g\ . lxhf] p:n] w/fgdf uf8L
d':s'/fpFb} k]6L nufO{ lbOg . tL ;'Gb/Ln] 5'6\g nfUbf wgs'6fdf xg{sf] cfjfh ;'GYof], sn+sLdf
k]6L nufO{ lbFbf xftx?n] p:nfO{ xNsf cfPsf] a; sfnLdf6L d}+ yfxf nfUYof] t/ oxfF t
5f]of] . p:nfO{ stf–stf nfh clg zl// slt zfGt / zfnLg tj/df uf8Lx? u'8\bf /x]5g .
el/ lhl/Ë eP/ sfF8f pld|of] . k'gM p:n] cj p b]lv/x]5 p:n] lxhf] ;fdfGo bfaf6f] b]lv
alQ;L b]vfO{ lbof] . hxfh la:tf/} ultlzn rf}af6f];Dd 6«flkmsx?n] lbg e/ l;§L km's]/ uf8L
x'b} ltj| ?kdf wfjg dfu{df bf}8g yfNof] . hfd / kf; u/fPsf] b]v]sf] lyof] t/ oxfF t=======.
kne/ d} p:sf] dg lr8 lr8 kfb}{ hxfhn] Dffgjrf]nf lnP/ o; wlt{df hGd lnO{;s]kl5
e'O{ 5f8\of] . p:n] gh/x? lv8\sLaf6 b]z sfn / kl/l:ylt cg';f/ cfkm'nfO{ abNg' ;Sg'
aflx/ bf}8fof] Û cfxf Û slt ;'Gb/ lxdfnx? kb{5 . cGoyf hLjgdf b'Mvb / 3fts b'3{6gfx?
slt /fd|f ufpF3/ d st} :ju{sf] ;]/f]km]/f]df a]xf]g'{ kb{5 . ljutsf cfˆgf ef]ufO{sf cg'ejx?nfO{
d:t lgbsf] ;kgLdf t 5}g < p:n] d'G6f] s]jn Ps kf7 ;De]m/ cfˆgf afgLx?nfO{ ?kfGt/0f
em8\sfn]/ cfk'mnfO{ kl/If0f u¥of] . lakgL ug{ g;Sbf oxfF w]/}n] hLjgnfO{ ;Demgf / :d[ltdf
d} kfof] . p:n] cfk'mnfO{ t/ ====t/ s]lx 5f8]/ labf lnO{ ;s]sf lyP / p klg============.
24
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
;don] lgs} nfdf] km8\sf] dfb}{ cufl8 a9L cQflng yfNof] . o;} klg lbgsf] k|r08 udL{n] p:sf]
;s]sf] lyof] t/ p:sf] afgL / lx8fO{, xf];xjf; pl8;s]sf] lyof] . p otfptf ef}tfl/g
v'jfO{, njfO{, rfn rng k'/fg}} /ˆtf/jf6 yfNof] . d x/fPeg] ======< 3/===== == cfdf==== C0f
u'8L/x]sf] lyof] . oxL u'8fO{ g} p:sf] ===< p:sf] dg dl:tisdf cfFwL t'kmfg dlRrg yfNof]
hLjgsf] nflu cle;fk aGb} lyof] . cfh . cQfl;Psf] dg lnP/ p p:sf ;fyLx? vf]hL/x]sf]
5'§Lsf] lbg p:sf] l8o"6L nfu] b]lvsf] cfh lyof] . dfG5]x?sf] le8df af6f] kf/L emNofF; b]Vof]
klxnf] ljbf p ;fyLefO{sf] nsf]{ ;sf]{df p:n] p:sf] Pp6f ;fyLnfO{ . p:sf] dg yf]/} v'zL
dfs]{6 l;6L 3'Dg lglSnof] ;fyLefO{n] eof] . p:sf] d'xf/df v'zLsf] sflGt 5fof] xQkQ
xfn;fn} ePsf] af6f] b'3{6gfsf] af/]df ;fyL ePlt/ bf}l8of] . d'naf6f]df laleGg df]8nsf
5nkmn lgGbf rrf{ rnfpb} uP . p klg sf/ / a;x? zfGt cfjfhdf ltj|ultdf bf}l8/x]sf
7f8f–7f8f sfg agfP/ ;'Gb} lyof] lar/f lyP . p:n] o;f] g]kfn em} 7fg]/ afFoflt/ gh/
cfPsf] dfq Ps dlxgf ePsf] lyof] . 3/df bf}8fof] . uf8Lx? sd lyP . p xQkQ af6f] sf6\g
;fgf ;fgf rf/ hgf eG6\ofª e'G6ª 5g\ /] bf}l8of] . cˆ;f]r bfFoflt/af6 cfPsf] ltj|ultsf]
. cfdf klg /f]uL l5g\ /] Û Ps nfv ?k}of dl;{l8hn] P]ofF =====. cfdf ================p:sf
C0f lnP/ d]gkfj/df lt/]/ cfPsf] /x]5 cfjfhx? le8nfO{ lrb}{ cgGtdf ljlng eof] . p:sf]
ljr/f . oL o:tf rrf{x? eof] plgx?sf] zl// 56k6fpFb} qmdz lgZs[o eof] . ;a} lg/f;
ljrdf . plgx? l;6Ldfs{]6 3'Db} lyP . cg'xf/ nfufP/ /ldt] ag] .
cfof] cfof] l;= cfO{= 8L= k'nL; cfof] . lar/f /lj Û p:n] klg cfkm\gf] ljutsf] cg'ejdf
Kffs{ el/ b'O{rf/ k};f cfh{g ug{ u}/sfg'gL bfFoflt/ x]g'{sf] ;§f afFof lt/ x]¥of] clg t cfˆgf]
?kdf tGgf k;n yfk]/ rf]/ ahf/ hLjg :d[ltsf] kfgfdf btf{ u/]/ p:n] labf lnof] .
nufotsf Aofkf/Lx? Effu] u66===. b]z, sfn / kl/:yltdf cfk'mnfO{, r]tgfnfO{,
Aokf/Lx?;Fu} cGo euf}8fx? clg s]xL ?kfGt/0f ug{ g;Sbf p:sf] cg'ej g} cle;fk aGof]
a}wflgs dflg;x? klg oq5q 5l/P . o;} . clg b'Mvb b'3{6gf cg'ejn] lgDtfPsf] cfkm\g}
le8 / efu bf}8df p:sf ;fyLx?;Fu p:sf] nufgL, cfkm\g} cg'ejL, cle;fk Û
;fy 5'6\of] . plgx? Ps cfk;df x/fP . p cle;fk Û cg'ej ...
z'esfdgf
gof― aif{ @)^^ sf] ;'vb cj;/df :jb]z tyf lab]zdf
/xg' ePsf ;Dk"0f{ g]kfnLx?sf ;fy} xfd|f ;Dk"0f{
kf7s, la1fkgbftf, ;xof]uLx?, z'elrGtsx? ;a}df
;':jf:Yo, lb3f{o' Pj+ pQf]/f]Q/ k|utLsf] sfdgf ;lxt
gof― aif{n] :yfO{ zflGt sfod u/f];\ eGg] z'esfdgf
JoQm ub{5f}+ .
28
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
glthf
sf]7]kb k|ltof]lutf—% sf]7]kb k|ltof]lutf—^
d¬UnfgL ;f}uft
!d @ xf b] j $eL
s #/ Q bf ^g o lgodx? M—
!_ k|ltof]lutf s¬kgsf] ;fydf cfˆgf] k"/f gfd,
7]ufgf / ;fydf pQ/ e/]/ k7fpg¬ kg]{5 .
jf %; x' ln o t @_ s]/d]/ cyjf kmf]6f]skLnfO{ dfGotf lbO{g]
5}g .
g /+ g g #_ sf]7]kb k|ltof]lutfsf] pQ/ @) lbg cufl8
cfO{k'Ug' kg]{5 .
$_ b'O{hgf eGbf al9 k|ltof]uLx?n] ;lx pQ/
* k' Ëf ^d d ldnfPdf uf]nf k|yfaf6 lahoL 5flgg]5 .
%_ lahoL b'O{ k|ltof]uLnfO{ d'UnfgL ;f}uftsf]
/ l; o (g sf{ g' aflif{s u|fxs ;'lawf k|bfg ul/g] 5 .
;Dkfbs
35
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
s] tkfO{n] æd¬UnfgL ;f}uftÆ k9\g' eof] < olb eof] eg] æd¬UnfgL
;f}uftÆ nfO{ ;Nnfx,;'emfj,k|ltqmLof / n]v /rgfx? k|]lift ug{
ge¬Ng¬xf]; x} .
/rgf k7fpbf kof{Kt dflh{g 5f8L ;kmf kfgfsf] Psfkl§dfq
n]v]/ k|]lift ug¬{xf];\ .
n]v /rgfsf] k"0f{ lhDd]jf/L :jo+n] laxf]g¬{ kg]{5 .
;do ;fk]lIft / 5f]6f]ld7f] /rgfnfO{ laz]if k|fyfldstf lbO{g] 5 .
;s];Dd ;h{ssf] /rgfx? 5fKgsf lglDt tf/tfs]tf gxf];\
eGg] xfdL rfxfG5f} .
k|fKt /rgfx? qmdzM k|sfzg ub}{ hfg]5f} . olb ltg c+s;Dd
tkfO{sf] /rgf k|sfzg gePdf lgis[o ePsf] dfGg' kg]{ 5 .
kqldqtf / ;Gb]z k7fpFbf stf/L l/ofn # ;lxt ;fydf cfÇgf]
kf;kf]6{ ;fOhsf]] kmf]6f] klg k7fpg' xf]nf .
kqldqtf ;Gb]z k7fpFbf s¬kg clgjfo{ x¬g¬kg]{5 .
cGo hfgsf/Lsf] nfuL xfd|f] 7]ufgfdf kqrf/ ug¬{xf]nf .
kmf]6f] klg k7fpg¬xf]nf .
;Dks{ 7]ufgf
yrf{ nfdf df]= %#%$^#@
Ovfn' /d]z ikhaluramesh@yahoo.com
;]lnª s];L df]= ^&)%%*&
;¬/h tfdf· df]= %@(#))#
dfwj u'?Ë df]= %^&#()# xf]d;fO6 ;Dks{
/fh]z k|;fO{ lab|f]xL df]= %))$&%^ ;g}of ;Dks{
wg]Zj/ lh=;L= df]= ^*#^!)#
ef]h/fh >]i7 df]=%&%)!%%
kf]=a=g+= @@^^^
cnvf]/ stf/
e-mail: sandhyagroup05@yahoo.com
muglanisaugat@yahoo.com
36
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
39
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
42
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
gfd– bf}nt >]i7 æ;ljgÆ
pd]/–@@ aif{
gfd – v]d/fh e08f/L ?lr – kqklqsf k9\g],kq
pd]/ – @@ ldqtf ug]{ .
?rL – hLjg ;fyLsf] vf]hLdf 7]ufgf– k'/~rf}/–^,kf]v/f .
7]ufgf– cd/k'/–$, kfFry/ . xfn– cnvf]/,stf/ .
xfn – kf]=a=g+=^)!($ df]= %(#%*@$
cnvf]/, stf/ . E-mail : kadaulat@yahoo.com
cg'/f]w Gffd M–
kqldqtf k7fpFbf kqldqtf s'kg pd]/ M–
el/ stf/L l/ofn #÷–;lxt ;fydf ?lr M–
7]ufgf M–
kf;kf]6{ ;fOhsf]] kmf]6f] klg k7fpg' xfn M—
xf]nf . d'UnfgL ;f}uft kl/jf/
– d'UnfgL ;f}uft
43
d'UnfgL ;f}uft 4}dfl;s
ld;fOof] eg] b'wsf] lgd{ntf,:jR5tf / u'0f
/lx/xnf < kSsf klg /xFb}g . To;}n] ;fdflhs
a}b]lzs /f]huf/Lsf] l;nl;nfdf stf/nfO{ uGtJo ;+:yfsf] kl/wLdf /xFbf cfkm\gf] h'g;'s}
agfpFg]x?sf] ;+Vof ltg nfvsf] xf/fxf/Ldf /fhgLlts cfZyf ePklg ;dfh;]jfsf]
k'uL;s]sf] 5 . g]kfnL sfdbf/x?sf] a9\bf] ;+Vof;Fu} cfZyfnfO{ ge'nf}+ . :jo+ b]zsf gful/sx?sf
a9\b} uPsf g]kfnL sfdbf/x? 7uLg], zf]ifLt x'g], lglDt ;d]t /fhlglts tyf ;f+u7lgs
larNgL kg]{, ;dodf tna gkfpg], ;Demf}tf eGbf ultlawLdf pbf/ gb]lvPsf] d'n's stf/df
lak/Lt sfd afWo eO{ ug'{kg]{, nfdf] ;do;Dd klg cGt{b]zLo gful/sx?åf/f x'Fb} cfPsf ultlawLdf
/f]huf/bftf sDkgLn] leiff gnufOlbFbf u}/sfg'gL s] o; d'n'ssf] ;/sf/ ;bf df}g /xnf < gf/f,
?kdf a:g' kg]{, b'3{6gf, cfTdfxTof h:Tff h'n';, aGb, x8\tfn, df]rf{ h:tf s'/fx?df
;d:ofx?af6 u|l;t aGb} uPsf 5g\ . ltgnfv aGb]h /x]sf] s'/f :ki6;Fu >d;Demf}tfdf
g]kfnLx?sf] cleefjssf] ?kdf /x]sf] g]kfnL n]lvPsf] 5 t/ To;nfO{ a]jf:tf ub}{ g]kfnLx?n]
b'tfjf;n] kxn ul//x]sf] x'Fsf/ ubf{ klg ;d:ofx? laleGg ?kdf ;f+u7lgs ultlawL ;+rfng
a9\g] qmd /f]lsPsf] 5}g . b'tfjf;df /x]sf ltg hgf ul//x]sf 5g\ . laleGg kf6L{x?sf eft[ ;+u7gx?
sd{rf/Lsf] e/df o:tf ;Dk"0f{ ;d:ofx?sf] klxrfg v'n]sf 5g\ . cfkm\gf s]lGb|o g]tfx? lgDtf u/]/
/ lgbfgsf] vf]hL sl7g x'G5 g} t/klg o; laifodf sfo{qmd ug]{ nx/ g} rn]sf] 5 oxfF . h'g;'s} /
g]kfnL lgof]u / g]kfn ;/sf/n] k|efjsf/L e"ldsf h:tf] ;'s} k|s[tLsf] sfo{qmddf xf];\ Pscsf{
v]Ng ;s]sf] 5}g . tyfkL o:tf lalaw ;d:ofx?sf] dfly bf]iff/f]k0f / laif jdg ug{ 5f8\b}gg\ oxfFsf
;dfwfgsf lglDt stf/df ;r]t / pT;fxL g]kfnL g]tf u0fx? . s'g sfo{qmd s] laifodf
g]kfnLx?n] ;fdflhs efjfgfdf ;+ul7t eO{ laleGg s]lGb|t 5 ;f] laifodf x]Ssf g/fvL a/{a/fpFg]
;dflhs ;+3 ;+:yfx? dfkm{t ;xof]u k'¥of{pFb} g]tfu0fsf] r]tgfsf] :t/ slt dfly;Dd 5 eg]/
cfPsf 5g\ . oxfF If]qut cfwf/df tyf laleGg ;xh cg'dfg nufpg ;lsG5 .
hftLo tyf ;f+:s[lts cfwf/df ;+3 ;+:yfx? v'n]sf xfn;fn} Pg=cf/=Pg=P sf] lgs6
5g\ eg] efiff, ;flxTo, snf / ;+:s[ltsf] ;+/If0fdf eljiodf g} x'g uO/x]sf] ;fw/0f;efnfO{ nlIft
lglDt laleGg ;flxlTos tyf ;f+:s[lts ;+3 ;+:yf ul/ lat/0f ul/Psf] ;fwf/0f ;b:otfdf cfPsf]
v'n]sf 5g\ . ;Dk"0f{ k|jf;Lx?sf] k|ltlgwLTj ub}{ lajfb / 3D;f3D;L s] jf:tj} ;dfh;]jfdf
;dfh;]jf d"n p4]Zo af]ls 5ftf ;+:yfsf] ?kdf pTk|]/Lt dgx?sf] hf]; lyof] t < kSs} klg
Pg=cf/=Pg=P sf] ;d]t :yfkgf ePsf] 5 . hf] lyPg . Pg=cf/=Pg=P h:tf] ;fdflhs ;+:yfdf
h'g;'s} cfwf/df v'n]sf ePklg ;du|df ;dfh;]jf ;d]t /fhg}lts u'6 / pku'6sf cfwf/df n'Kt
g} logLx?sf] k|d'v p4]Zo /xg] u/]sf] 5 . laleGg eP/ kbsf lglDt ljjfb ul/G5 eg] ca ;Dk"0f{
lhNnfut tyf uf=la=; :t/Lo ;+3 ;+:yfx?n] k|jf;Lx?sf] ;femf ;fdflhs ;+:yfsf] ?kdf
k|jf;df 36]sf 36gfx?df ;xof]usf] efjfgfdf ;bf /x]sf] Pg=cf/=Pg=P ;Fu s] g} kf] cfzf /fVg
h'emf?kg b]vfpFb} cfPsf 5g\ t/klg sltko ;+3 ;lsG5 / < st} stf/ ;/sf/n] g]kfnLx? la?4
;+:yfx? s]jn gfd / kb nf]n'Ktfdf v'n]sf sf/0f df]rf{ / ;f+u7flgs ultlawL a9fPsf] cf/f]kdf
;';'Kt cj:yfdf g/x]sf klg xf]Ogg\ . o;/L sf/jflxsf] sbd cuf8L a9fof] eg] o; laifodf
;dflhs p4]Zosf ;fy k|jf;df :yfkgf ePsf sf] hjfkmb]lx x'G5 < ltg nfv g]kfnLsf] elaio
laleGg ;+3 ;+:yfx?sf] gfddf lxhf] cfh cGof]ndf kg{ ;S5 . o;/L /fhg}lts cfZyfsf
/fhlgtLs/0f x'g yfn]sf] 5 . ;+:yfdf laleGg cfwf/df ;fdflhs ;+:yfsf] ;+/rgf ePsf]
/fhgLlts cfZyfsf cfwf/df u'6 pku'6 a9\g v08df s] To;a]nf Pg=cf/=Pg=P n] >d
yfn]sf] 5 . h:sf sf/0f lgZjfy{ ;dfh;]jf w'ldn ;Demf}tfsf la?4sf] cfˆgf] sbdsf] arfj ub}{
x'g] lglZrt 5 eg] stf/df /x]sf ltg nfv ltgnfv g]kfnLsf] kIfdf k}/jL ug{ ;Snf<s] o;
g]kfnLnfO{ k|ToIf c;/ k'Ug ;S5 . s'g}klg laifodf g]kfnL b'tfjf;n] o:tf ultlawLsf kIf
;fdflhs ;+:yfdf kb nf]n'Ktf / /fhg}lts cfZyfsf kf]if0fdf :kli6s/0f stf/ ;/sf/nfO{ lbg ;Snf<
cfwf/df u'6,pku'6 eof] eg] s] Tof] ;+:yf ;fdflhs o:tf s'/fx?df a]n}df ;r]t geP
;+:yf /xG5 < /fhgLlts cfZyf / larf/n] ;';'lrt elaiodf ljs/fn l:ytL l;h{gf x'g ;S5. To;}n]
x'g kfpg' ;a}sf] clwsf/ xf] t/klg x/]s s'/fsf] o; laifodf g]kfnL b'tfjf; / ;DalGwt ;a}nfO{
cf–cfkm\g} :yfg / kl/wL x'G5 . s] b'wdf sfutL r]tgf eof . cZt' .
44