Vjeba 1

Lokacijski problemi:
1. minisumni problemi
2. minimaksni problemi
3. kavering problemi
Minimaksni lokacijski problemi (problemi centra)
Kriterijum optimalnosti je udaljenost do najudaljenije take na mrei u odnosu na
posmatrani vor.

V-teinski koeficijent
c-teinski faktor grana (saobraajnica)
D d ij

n n

-matrica najkraih rastojanja

Mrea je povezana ako postoji veza izmeu svih vorova ( ne mora svaki vor biti
povezan sa svakim vorom).

D d ij

nn

d11

d12

d1 j

d1n

d 21

d 22

d2 j

d 2n

d i1

di2

d ij

d in

d n1

dn2

d nj

d nn

Trai se maksimalna vrijednost po vrstama (najudaljeniji vor u odnosu na

posmatranu lokaciju). Zatim se od svih tih maksimuma trai minimum.
Matrica je simetrina ako vai da je cij c ji ; i, j .
Matrica nije simetrina ako vai da je cij c ji (u tom sluaju, matrica je orjentisana).
Ako svako dij pomnoimo sa Vi ( i 1, n ), sublimovali smo udaljenost i vanost, pa se
onda trai maksimum po kolonama. Na osnovu svih maksimuma, odabiramo minimum svih
maksimuma.
Kod nesimetrinih mrea postoje:
1. spoljanji centar mree;
2. unutranji centar mree;
3. spoljanje-unutranji centar mree;
Kod simetrinih oblika mree, ovi centri se poklapaju.
Primer 1. Za mreu prikazanu na slici odrediti spoljanji, unutranji i spoljanje-unutranji
centar mree.
1

V2=1

V3=2

3
2

V1=2
1

6
V6=1

V4=1

5
1

V5=2

Rjeenje:

Odreivanje spoljanjeg centra mree se vri na taj nain to se formira matrica od

6 vrsta i 6 kolona (koliko ima vorova), a zatim se svaka kolona mnoi teinskim
koeficijentom grane (V).

0
4

2
0

3
1

6
4

5
3

5
3

0
8

2
0

6
2

6
4

10
6

5 10
3 8

7
4
2
1

7
4
2
3

0
3
1
4

3
0
4
7

5
2
0
6

6
14
D
3
8
1
4
0
2

7
4
2
3

0
6
2
8

3
0
4
7

10
4
0
12

6
3
1
0

14
8
4*
12

V1 V2 V3 V4 V5 V6

V1d11 predstavlja oteano udaljenje vora 1 od vora 1 pa se formira matrica D

V2d12 predstavlja oteano udaljenje vora 1 od vora 2
Kada se formira D trai se maksimum po vrstama, a zatim minimum svih tih
maksimuma, a to je u ovom sluaju 4 vor 5 je spoljanji centar mree iz kog se za
najkrae oteano vrijeme (rastojanje) moe dostii najudaljeniji vor. Svaka mrea moe
imati vie od jednog centra na mrei.
Odreivanje unutranjeg centra mree vri se na taj nain to se formira matrica od
6 vrsta i 6 kolona (koliko ima vorova), a zatim se svaka vrsta mnoi teinskim koeficijentom
grane (V).
V1

12

10

10

4
7

0
7

1
0

4
3

3
5

3
6

4
14

0
14

1
0

4
6

3
10

3
12

V6

14

14

612

10

12

Svaku vrstu mnoimo sa Vi ( i 1,6 ), a zatim po kolonama traimo maksimum, pa na

osnovu maksimuma odabiramo minimum svih tih maksimuma. Na osnovu ovoga to je 6 u
ovom sluaju i zakljuujemo da je unutranji centar mree vor 3.
Odreivanje spoljanje-unutranjeg centra mree vri se na taj nain to se
formira matrica sa 6 vrsta i 6 kolona (koliko ima i vorova), a zatim se sabiraju elementi
matrice i-te vrste i j-te kolone sa elementom j-te vrste i i-te kolone, formirajui simetrinu
matricu, koju moemo analitiki predstaviti:
D d ij d ji

Ovim pristupom se dobija simetrina matrica, iji su elementi simetrini, gledajui po

dijagonali.
0

10

10

6
10
D
10
7
6

0
8
8
5
6

8
0
6
6
10

8
6
0
6
10

5
6
6
0
7

6
12
10
20

10
20
7
14
0
12

20

10

14

20

0
8
8
5
6

16
0
12
12
20

8
6
0
6
10

10
12
12
0
14

6
10
10
7
0

16
20
20
14 *
20

V1 V2 V3

V4 V5 V6

Svaku kolonu mnoimo sa Vi ( i 1,6 ), a zatim po vrstama traimo maksimum, pa na

osnovu maksimuma odabiramo minimum svih tih maksimuma. Na osnovu ovoga
zakljuujemo da je spoljanje-unutranji centar vor 5.
Kada treba da lociramo deponiju smea ili neki slini centar onda su metode maxmin
i maxsum optimalne.

Minisumni lokacijski problemi (problemi skladita, telefonskih centrala)

Kod ovih problema potrebno je da suma rastojanja od jednog do svih ostalih vorova
bude minimalna.
Umjesto centara mree, ovde se odreuju medijane mree koje mogu biti:
1. spoljanja medijana mree;
2. unutranja medijana mree;
3. spoljanje-unutranja medijana mree;
Pri izradi ovog modela zadataka, koristi se tehnika prethodnog sluaja, samo to se
po kolonama umjesto maksimuma trae sume, a zatim se odselektuje minimum od svih tih
suma.
Odreivanje spoljanje medijane mree se vri na taj nain to se formira matrica
od 6 vrsta i 6 kolona (koliko ima vorova), a zatim se svaka kolona mnoi teinskim
koeficijentom grane (V). Onda se trae sume po vrstama, i bira se najmanja suma. To je
spoljanja medijana mree.

0
8
14

2
0
7

6
2
0

6
4
3

10
6
10

5 29
3 23
6 40

8
4
2

4
2
3

6
2
8

0
4
7

4
0
12

3 25
1 13*
0 32

V1 V2 V3 V4 V5 V6

U ovom sluaju to je13 vor 5 je spoljanja medijana mree.

Odreivanje unutranje medijane mree vri se na taj nain to se formira matrica
od 6 vrsta i 6 kolona (koliko ima vorova), a zatim se svaka vrsta mnoi teinskim
koeficijentom grane (V).
V1

12

10

10

4
14

0
14

1
0

4
6

3
10

3
12

29

16* 37

31

V6
27

30

U ovom sluaju to je16 vor 3 je unutranja medijana mree.

Odreivanje spoljanje-unutranje medijane mree vri se na taj nain to se

formira matrica sa 6 vrsta i 6 kolona (koliko ima i vorova), a zatim se sabiraju elementi
matrice i-te vrste i j-te kolone sa elementom j-te vrste i i-te kolone, formirajui simetrinu
matricu, koju moemo analitiki predstaviti:
D d ij d ji

Ovim pristupom se dobija simetrina matrica, iji su elementi simetrini, gledajui po

dijagonali. Svaka kolona se mnoi teinskim koeficijentom grane (V). Zatim se trae zbirovi
po vrstama, i najmanji od njih, daje spoljanje-unutranju medijanu mree.

0
6

6
0

10
8

10
8

7
5

10
10

8
8

0
6

6
0

6
6

7
6

5
6

6
10

6
10

0
7

V1 V2 V3

6
6

0
12

6
0

20
16

10
8

14
10

10
20

10
20

8
8

0
12

6
0

12
12

10 56
10 62

5
6

12
20

6
10

0
14

7 44 *
0 62

7
0

14
12

6
6

56
52

V4 V5 V6

U ovom sluaju to je 44 vor 5 je spoljanje-unutranja medijana mree.