cou DE VITIS PATRUM Citator et efusdem epistola ad Petronium episco- uni, apud Petavium, in Epocba annorum. (4), eangm pepams.) Ex hoc Trithemii loco Gene- brardus, Chironologig sie lib. mt, existimayit Dig- huue vixisse tempore Leonis | papa:; quod rite intelligens Trithemium, erederet Bionysium amy suum, qn ex Proterio verierat, Leuut pape sse. Non hoe vult Trithemiug, sed poti sse Proterii librum, quem ipse Prote- iserat. Ita enim ille et hie, et cla- Seriptorum, in Pro- terio : 5) inter eztera Ad sanctum Leonem papam, de celebratione Paschar epistolas i» Gravius labitur Lewenclavius , qui Diom Nysseni de opificio hominis interpretem existh vixisse annis abhine ecce. (8) Et quedam alia.) Invenio, preeter jam citata, Proclum Constantinopolitanum Graecolatinum, Dio- nysio Bxigno interprete, cum praliminari ejusdem epistola ad Felicisnom ‘et Pastorem, quem edidit Joannes Sichardus in Antidoto contra hiereses, fol,, Basiler, apud Henricum Petrum, anno 4528, queni post Latine tantum Bibliotheex ‘Patrum, tomo Mi, inseruit Margarinus de'la Bigne. Habes in eodem Antidoto duas Cyritit Alezandrint epittolas ad Successum episcopum Wsaurie Diocwsa- LIBER PRINDS. 28 A tiensem ex Dionysii Ezigni interpretatione, cum ejus- dem prosfatione ad Joannem et Leontiuit ; quarum epistolarn on memingre auetores big chati, qui ‘eataloguny illustr. Ecclesia: Script. texyere. Loviuii, in collegio nostra, st ejuadeni Dionysii versio ms. operia Nysieni de Natura hominis. LLL Aique tactenus um de Pachomio ipso, twin ve Vite ejus intergrete. Sed quis Vite eiut auetor? Joysius Lipomanus, tomo Vi de Vitis Sanctorum, et Laureitius Suriv-, tomo Il, Vitam Pachownii Me~ taphrasta: inseribunt autori. Sed longe veluistjor li- jus Vitw auctor indagandus est. Siquidem Métaphra- Stes vixit cirea annum 930, Dionyslug vero Vitae hui= jus intetpres cirea annum 330." ‘Auctor Grascus, quigui est, fuit_ipsi Pachomig synchronus. Nam," cap. 10 Vita hujs, git se acce> pisse que ab ilk qui Pachomio éonvixere. Metaphrastes, etsi ad verbum, ut a primo auciore ‘Vita composita est, eam exprimat, multa tamen ca= pita inserta habet quae apud Dionysinm vetustum in= {erpretem non comparent’: qualia sunt apud Meta- Plate capita omnia a 40 asiue 3 87 Inclusive i a 75 ad 78 inclusive; rutsus caput 85 et 86} Pe ora exemplaria iucidisse emo 90. Unde videtur Metaphrastes in perfe: Man xty, VITA SANCTI PACHOMIT ABBATIS TABENNENSIS, AUCTORE GRECO INGERTO, INTERPRETE DIONYSIO EXIGUO ABBATE ROMANO. PROLOGUS DIONYSIE EXIGUI INTERPRETIS. Domine: (1) veneranaz mibi, et in Christo quoque magoilicentissima Dionysius Exiguus. Pio yenerationis vestre proposito, qua valui facultate, respoodi, saucti Pachomii Vitam, sicut in Graco Feperta es, tide translatoris exsolvens : in qua re cum div me morantem vestra compulisset auctoritas, fim tegrum non erat ut qui reus jam sponsionis exstiteram, pronissa differrem, prassertim vobis, quz yom Potius quam vires attendere consuevistis. Plora namque per Christi gratiam legenda simul aique imtianda oragentes, avida voluntate beatorum Patrum cupitis instituta cognoscere, quatenus eorum studiis facta Propria componentes, futuris seeculis documentum divini muneris singulare prastetis ; fatemini quippe maximam vos operam dare yirtulibus, quae diligitis in couversatione sanctorum, quibus etiam illastrium operum qualitate cobzeretis; quia virtutem nullus amat, nivi qui sequitur, et simllitudo morum magnum profert conjunctionis indicium : sieut e contrario yita dispar grandis est et in ipsa sanguinis affinitate 119 discordia, Sic frequenter inter propinquos prava succedunt odia, sig jurgia vascuntur infeosa, sic usque ad senguinem szyit inexplebilis et exea malitia, dum bonis invident pravi, liberalibus cupidi , quietissimis lurbulenti, studiosis inertes, placidis implacabiles, tranguillis immites, modestis temerarii, sapientibus implictbus callidi, mitissimis quoque furiosi. Sed meliug horum mores apostolica tuba redarguit ; ‘hyn com novissimorum perieula temporum gentium Doctor exprimeret, intuit, dicens : Erunt enim homies ‘seractipsos amantes, cupidi, elati, superbi, blasphemi, parentibus non obedientes, ingrati, acelesti, sine affectione, sine pace, criminatores, incontinentes, immites, sine benignitate, proditores, protervi, tumidi, voluplatwm ama- (res magis quam Dei (JI Tim. in). Hic beatissimus Paulus quae superius diffuse protulit, mira breyitate collegit; ostendeos eos ideo tales fore, quia voluptatum anmatores existerent, et quia viliosissimis se cupi- ditatibus subjugarent. Hinc enim mala cuncta proveniunt, dum Deus contemnitor, voloplates vera aman ‘tur. Per has diabolus illicit ut decipiat, deleciat ut fallat, blanditur ut perimat; et, ne fytura presqutibus, govlestia terrenis, mterna Lrevibus anteponantur, insistit : Volupiatum, inquit, amatores magis quam Dei, hhabentes speciem quidem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes (Ibid.), hoc est, tantum nopiye videntur esse Christianl, rion opere, qui etiam velut interiores bosies pejus quam exteriores szeviupl, ¢4 in Eeclesia ‘coustituti pia Ecclesia membra discerpunt. (uos Apogtolus nos protious precepit, ut ab evra so-39 VITA SANCTI PACHOMII ABBATIS TABENNENSIS. 380 eictate, non tem loeorum quam morum dissimilitudine dividamur, Nec videatur cuipiam mirum, quod lu- jusmodi pestes (2) justis bominibus adversentur, quando pleni dolis, pleni fallacis sibi quoque non par- ant, et secum ipsi pleromque dissentiant. Tales axpertps vir beatus atque gloriosus genitor vester (3) Do- minus meus, non solum patienter ac fortiter insectationes eorum semper pro justitia pertulit, sed etiam felice fine pro veritate (quae Christus est) constanter aique sublimiter tottos inundi adversa superavit. Gu- jus perfeetam vite regulam sanctorum meritis propemodum consonantem nimis exopto perfeciorum viro~ ‘rum doeta atque fecunda oratione perseribi, ut tanta elaritudo vestri generis, tantumque decus ex aliqua ‘noscatur parte, et virtas admiranda viri vix antiquis eMlabllis, qu favente Christo a vobis luereditario jure perfcitur, lectionis officio posteris intimetur. - Prologus auctoris Dominus noster Jesus Christus, sapientiz fons, et sckentize vermin lumen , verumque Dei patrie Verbum, per quod facta sunt omnia, sciens infrmitatem nostram ad peceat2 pronam atque pracipitem, plura cires nos remedia sux: pletatis ostendit. Abraham namaue pater noster, euni divinis jussié obtemperans, filiom suuin offerret in sacrificto, placuit Deo, et merito dei mox et haxredem recepit et premlum (Gen, xx). Cai per sernetipsum Deus juravit, dicens: Nisi benedicens benedixera.te, et moltplicans inultiplicabo te stellas cceli in moltindinem, et sicat arenam que est ad oram maris innumerabilis. Et iterum : In semine tuo benedicentur omnes gentes terre (Ibid.). De quo semine manifeste nos edocet Apostolus, dieens : Non dicit et seminibus, quasi in multis, sed quasi in uno, et semini tuo, quod est Christus (Gal. 1). Omnes iam saneti prophet, tante salutis arcanum revelante Spiritu sancto, praevidentes, sclentesque Deum nullo modo posse mentiri, ad sanandos languores nostros calestem medicum nuntiabant esse ventarum, atque ut eeleri preesentia sua prospiceret humano generi, continua supplicatione poscebant. At misericors Deus, qui pia vola semper antevenit, nec unquam deserit eos qui se toto corde quaisierint, promissiones suas mis diebus implevit, mittens Filiom suum natum ex muliere, factum sub lege, 118 qui pro simi tudine mortalitatis nostre carne pateretur, eumque qui babebat mortis imperium sua morle destrueret (Hebr. 1). Denique divinitate sua manens impassibilis, a corruptione atque interitu nos redemit, et a vincu= absolvit insolubilibus Inferorum ; perfeetaque dispensatione nosirm redemptionis, omnibus gentibus per tavacrum regeneratlonis peceatorum indulgentiam contulit, cunetosque ad veram fidem per doctrinam apo- stoicam confluentes, juxta illud quod in Evangelio ait, Euntes docele oinnes gentes, baptizantes eos in no- mine Patris, et Filil, et Spiritus saneti (Math. xxvm), gresniis infinite pietatis sux amplexus est. Jgitor cum per universam terram Exangelii preconia coruscarent, et plures in adoptionem filiorum per gratiam Christi copcurrerent, inimicus humant generis vehementer exarsit; maltoque severiora ten- favonum praia, quam prius servis Dei excitaverat, nisus est commovere; suspicatus infelix quod posse nobis iter indulgentia ccelestis obstruere. Sed hae ipsa intentione sua decepins est et elisus. Adjutorio marque divini muneris, a fAdelibus et vigilantibus virium ejus proteruntor insidiz, ut ipsi quidem con- fusio, famutis autem Christi perennis gloria comparetur. Nam joxta Domini permissionem, eum ad examen palientige ac fidei eofum qui ‘spiritualia bella prudenter exercent, pagani imperatores existe- ent, et ubique ‘contea Christianos ‘persecutionis procella desmviret; mali apad Axgyptum martyres sancti per varla supplicia usque ad mortem in Christi nomine perstiterunt, et ‘simul eum Petro Alexan- Grin clvitatis episcopo, perpetuas coronas et immortalia pramia sunt adepli. Crescebat autem in dies Adelivm mulitudo, et per omnia loca mirabiliter’ angebatur; nee non ecclesia quam plurimg et martyrum memorle construebantur impensivs; monasteria quoque frequentissima eorum qui continentize studentes, renontiaverunt seculo, solitudinis ipsius secrela decorabant. Hi in Christo crediderant, considerantes martyrum’passiones, eorumque sincerain is affectum, ceperunt et ipsi per gratiam Domini sanctorum vitam conversa tionemque sectari, et hujus institutionis esse, ut etiam his fllnd aptaretur Apostoli: Circuierunt in me- lotis, in pellibus caprinis, egentes, angustiati, afficti, quibas non erat dignus mundas, in solitudinibus errantes et montibus, in speluncis et cavernis terra (Abr. x1). Quietem denique solitudinis appetentes, gaudia proprie salutis ac fidei divine munere sunt conseculi, exeterisque mox exempla sublimioris vita: Sacratiorisque priebuerunt. Omnibus enim terrenis exuti negotiis, adhuc morantes in corpore, angelorum mvolati sunt sanctitatem : per quam fastigia scandeates celsa virtutum, ultra admirationem enituere mor- talivim, ita ut in nullo prorsns antiquissimis Pairibus inferiores existereut : sequiparantes etiam illoram merita qui pro nomiue Christi Jesu Domini nostri certaverunt usque ad sanguinem, invisibilium lostium molimina destruens, de quibas ait Apostolus : Non est noble colluctatio adversus carnem et sanguinem, sed dversus principatus et potesiates, contra mundi reciores tenebrarum harum, contra spiritalia nequitice in coelestibos (Ephes. vi). Quorum multiformes pracaventes incursus, et caput serpentis antiqui fortiter co tereutes, sempiternis priemiis sunt potiti, de quibus seriptam est : Quod oculus non vidit, nec auris au ‘it, nee in cor hominis aseendit quae praparavit Deus difigentibus se (Va. Lxww; 1 Cor. 1).VITA. Car. a Vita cunetis ad imitandum praclare proposita, qui magni Elie atque Bliszi, neenon et sancti Joaunis Baplista emulator existens, secreta interioris eremi studio sectatus est singulari, vitamque ecslestium in terris gessit amore virtutis. Cul sanetus Athana- ius, Alexandrince civitatis antistes, proprio stylo te- ‘stimoninm prabuit : dignus sane relator conversatio- nis Antonii, qui juxta supplicationem fratrum, vitam ejus pro mullorum commoditate perseriberet, et gemulandum eum viris spiritalibus exbiberet. In quo opere sancti quoque Patris Ammon (4) meminit, quo per Dei gratiam primum jacta sunt fundsmenta conversationis eorum fratrum qui nunc in monte Niwris commorantor, necoon et Theodorum, san- clum admodum virum, qui cum sene prafato fuerat, dem nobis pontifex indicavit; quem singulari ac perfecto proposito et fide non fleta Deo subditun mul- Liplicia retulit diaboli machinamenta superasse. Igi- tur ubique divina gratia copiose diffusa, illud quod {in Psalmis seriptum canitur, declaravit expletum : Vititasti terram, et inebriasti eam, multiplieasti lo eupletare eam (Paal. uxtv). Nain pro tristtia et ge- itu, gaudium provenit et Lalita; et pro solli- citudine atque miseria, felicitas securitasque suc- eestit. Hue itaque Patres monachorum, viri mirabile iw universis propemodum regionibus 114 exstite- Faint, quorum nomina in libro viventium probantur ascripta. Paueissimi sane tune adhue per AZgyptum 1 Thebaidam monachi esse ferebantur. Post perse- eutionem uamque Diocletiani et Maximiani crudelium Principum, multitudo gentium intravit (Rom. x1), sicut divinitus preordinatum est, et fecunditas Ee clesize fructus amplissimos cepit exhibere, sanctis episcopis justa dociriuam tune apostolicam, iter O- dei sincera quoque conversatione moustrantibus. Car. Il. — Per idein tempus Pachomius quidem, secundum ritum ae traditionem pareotum gentilis apud Thebaidam commanens, divina gratia guber ante, Christianus effectus est. Hic ab adolescent sua racipaam frugalitatis dicitur arripuisse vi qui ista lecturi sunt, strietim conversat que fuerit a parvulo, refero, quia a tanta perfe- ctione ejus initia quoque ipsa non discrepant, Car. Ill. — Hie etenim cum adhue puer esset, ‘cum pareutibus suis ad simolacrum quoddam dzemo- nis super ripam Nili fuminis collocatum, taoquam Victiwas oblaturus advenit. Cumque sacerdos impu- rissimus sacra sacrilega solito celebrare voluisset, ‘presentia Pachomil dzmonis prorsus evanuere prae- Wigia, Tum diu multumque idem sacerdos basitans, u modum simulaeri, quod colebat, mansit immobi lis; vehewenter aduiraus cur solemaia demones — Erat per id tempus beati Antonii A response non redderent itu revelante, cognovit pu Tita provenisse silent autonitus : Quid inimicus deorum hue venit? procul hhine eum procul pelle, et quantocius amovete. ‘Quod cum parentes ejus audissen’, eumque suo cun- apexisseat separati cousortiv, merore magao repleti ‘sont : €0 prazcipue, quod inimicus deorum tali f et contestatione declaratus. Ambigebant ergo pa- renles ejus, quid de eo fieret, quia et antea cum pau- Tulum degustasset de vino I'bationis demouum, pre= tinus evomaerat illud. tle itaque eum se viderent ‘non posse discernere, quieverunt. Instabant autem ut Agyptiacis imbueretur literis, et antiquorum studiis informaretur B Car. IV, — Eodem tempore Constantino post persecutionem in imperio perdurante (5), et contra fyrannam Maxentium (8) gerente pralium, prece- pia regalia cucurrerunt (7), ut lectissimi quique juvenum ad tirocinit militiam ubique tenerentar (8) : / inter quos et Pachomius annos natus viginti detentus est, ut ipse postea retulit. Cumque navi fuisset inter alios ad peregrina transvectus, ad civitatem quai dam (9) vespera urgente delati sunt, Cives ergo loci illius, videnles tirones arctius custodiri (10), et quid illis accidisset edocti, pictate moti sunt, et, juxta ‘mandatun Christi, solatia in maximo meerore posi , et mecessaria corporis altulerunt. Tune Pacho- animadvertens quod ab eis tactum est, et ai admirans, ab bis qui simul aderant inquirit qui sit C viri isti, sic erga misericordiam atque bumilitaten Prompli ac faciles ; audivitque Christianos esse, qui circa omnes, et maxime peregrinantes, ipenderent prona liberalitatis officia. Seiscitabatur {psa sibi velit appellatio nominis Christia que est ei et homines esse pios, et vere cultores religions, credentes in nomine Jesu Christi Alii Dei Uunigeniti, cunetisque pro viribus benefaciemtcs, et sperantes a Deo retributionem bonorum operuin futura vita percipere. Hzc audiens Pachomius, compunetus est; et illustratus divino Iumine, Chri- stianorum misatus est fidem; atque divivi timoris igne succensus, paululum praseatium conspectibus seee sublraxit; et ad ccelum manus elevan Omnipotens Deus, qui fecisti ecelum et terram, si D respiciens respexeris ad precem meam, et saucti tui nominis mibi veram contulerts perfectamque regu- lam, atque ab hac me compede moeroris exemeris, servitio tuo me tradam cunctis diebus vite mez, et spreto szculo jugiter tibi adberebo. Qua» cum oras fet, ad suos reversus est comites; et die sequeuti de civitate illa pro‘ecti sunt. Cumque diversa loca navigio circuireot, si quando Pachomium voluptas corporis et mundona tiillassetillecebra, oimis aver- sabatur, sponsionis suz memor, qua se Donituo ser. viturum ease devoverat. Nam divina gratia sulfra~* castitatis. Cap. V. — Igitur Constantinus imperator pietate ae fide, qua Christo credidit, vietoriam de hostibus Sic Pachomius Jn vieo, cui cognomen est Chinoboscium (11), ft illico catechumenus, et post paululom gratia lava eri vitalis adipiscitur. Et ipsa nocte, qua mysteriis sacris imbutus est, vidit in somnis veluti roreim coo” Titus allapsum suam eplesse dexteram, et in mel- fis (12) crevisse pinguedinem ; audivit quoque vocem dicentem sibi: Considera, Pachomi, quod geritur. Est enim 115 hoe signum gratiz, qus tibi a Chri- Ho collata est. Hine itaque divino inflanmatus a ctu, et ex dilectioni tus, totum se diseiplis subjugavit. Cap. VI. —Audivit antem quemdam anachoretam, cui nomen erat Patzmon (13), intra eremi secreta Domino servientem ; ad quem confestim, cum eo eupiens habitare, perretit, et pulsans ostium cel- Inlz ejus, precabatur ingressum. Cui senex aliquan- talum patefaciens aditum, dixit : Quid vis? aut quem quaris? Erat enim severo aspecta, propter quod multo tempore solitarius vitom rigidae conversationis ‘exegerat. Respondens autem Pachomius, ait : Deus me misit ad te, ut monachus fiam. Cui senfor : Non potes hie, inguit, monachus Seri; non enim parva es agitur, si veri monachi conversatio casta pense- tur ; nam plores hue dudum venientes, affecti tedio, perseverantize non lenvere virtulem. Et Pachomius Non sunt, inguit, zquales omniom mores. Ideireo recor ut me digneris exeipere, et proceseu tempo- Fis tam voluntatem meam quom possibilitatem ple- ius approbsbis. Et senior ait: Jam tibi prefatus som quod bic Geri monachus nallo modo possis. Perge magis ad aliud monasterium, et cum tantisper Sbidem continentiz operam dederis tune ad me re- Gredere, teque sine mora suscipiam. Verumtamen adverte quod dico. Ego hic, fli, satis frogaliter vivo. ‘Nam nimis ardua et dorissima conversatione me cas- ‘igo, nollius rel ciborum ulens, nisi tantum panis et salis. Oleo autem et vino in totom prorsus abstineo. Vigilo dimidium noctis, quod spatium vel io oratio- ‘ne solemni, vel in meditatione divine lectionis in- ‘samo ; interdum quoque totam noctem duco pervi- gilem. Hae autem audiens Pachomius, expavit, ut Solent pueri magistrorum vereri prasentiam ; sed gratia Domini roboratus, omnem hune laborem to- erare proposuit, senique respondit : Credo in Do- ‘mino Jesu Christo, qui mihi fortitudinem patientiam- ‘que preestabit, ut dignus efficiar tuis adjutus preci- ‘bas, in sancia conversatione per omnia vite mez ‘enrricala perwanere. Car. VIL. — Tune sanctus Palzemon spiritualibus ‘oculis intweus Pachomii Adem, tandem patefecit aditain ; eumgue suseipiens, babitu tnouachi conse- Paraot. LXXIIL. alque institutionibus divinis c VITA SANCTI PACHOMI! ABBATIS TABENNENSIS. « gamle, Jam ab annis poerilibus amator exstiterat A cravit (14). Morabantur ergo simul, abstinentia 34 que precibus operam dantes. Texebant quoque ci cia, et laborabant manibus suis, juxta beatum Apo- stolum, non tantum prosua refectione vel requie, sed tut haberent unde tribuerent necessitatem patienti- bus (Ephes. 1v). In vgiliis etiam cum nocturnas ora- tiones celebrarent, si quando senior vidisset_ somno Pachomium premi, educens eum foras, arenam por- lare pracipiebat de loco ad alterum locum; et tali ‘exercitio mentem ejus gravatam somai pondere su- blevabat, instituens 2¢ formans eum, ut sollicitus esset in precibus, dicens ei : Labora, Pachomi, et ‘igila, ne quando (quod absit) ab hoe nune incepto roposito teamoveat is qui tentat, et inanis fat labor hoster. Que cuncta Pachomius obedienter ac solli- Cite suscipiens, ac de die in diem sanelze continentia profectibus crescens, venerabilem seoem nimis ala- cerem Letumque reddebat, ita ut Christo semper pro conversatione ejus gratias ageret. Cap. VIII. —Per idem tempus steratissimus dies Paschalis advenerat, et ait ad Pachomium senior : Quooiam cunetorum Christianorum oniversalis est ista festivitas, nobis quoque para quae usui nostro sunt congraa. Tune ille promptus ad obtemperan- dum, id quod sibi precepium est implevit; preter solitum namque parumper accipiens olei, cum sa bus tritis admiscuit. Lapsanas enim, id est, agrest olera (18), et herbas alias presier oleum consueve- ant edere. Cum ergo preparassat, ait ad senet Feei quod wa paternitas imperavit. Cumque post orationes beatus Palemon accessisset ad mensam, ‘Vidissetque olei apparatum cum salibus, frieans ma- nibas frontem, et ubertim fundens lacrymas, ait : Dominus meus crucifizus est, et ego nunc oleum co- medam ? Cumque rogaret eum Pachomius utmodicum quid ex co sumeret, nullatenus acquievit, Tune pro aaore sale et pane allato ad manducandum pariter consederunt. Que senex erucis Christi signo, sicut consueverat, benedicens , cibum uterque sumpse~ runt, Domino gratias (ut par fueral) humiliter exbi 1X. — Una vero dierum, com vigil ‘mul Palemon et Pachomius aceenderent iguem, qui- dam frater superveniens, apad eos manere voluit. Qui cum susceptus esset, inter verba (ut fleri solet) erupit, et disit : Si quis Odelis est ex vobis, stet su- per bos earbones Ignis, et orationem Dominicam sensim lenteque proountiet. Quem beatus Palemon intelligens superbie tumore deceptum, commonuit dicens : Desine, frater, ab bac inssnia, nec tale oid ulterius loquaris. Qui correptione senis non s0- Jum non profecit in melius, sed plus elatione mentis inflatos, super ignem stare ccepit audacter, nullo ‘sibi penitus imperante ; eratque conspicere, quo do cooperante inimieo bumani generis, et Domi ermittente, nequsquam perustus fuerit ignis attact Hoe ipsuin 116 vero quod gessit impune, ad aug- mentum profecit ejus insaniz, secunduin quod seri~ tum est: Ad pravos pravas vies mittit Dominus 8233 DK VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. (Proo. xxvm ; Eeeli. n). Hoc itaque com faisset fa- A tientie munere, et erga Deum proximumque puris- tum, postera die idem frater mature proficiscens, ac velut exprobrans eis, aiebat : Ubi est fides vestra? Post non maltum vero temporis cernens diabolus, eum sibi per omnia mancipatum, et facile ad que vellet facinora eum posse compellere, transGguravit se in mulierem pulchram , splendicis vestibus ador- rnatam, et coppit ostium cell ejus vehementer ex- tundere. Qui cum aperuisset, ait ei diabolus in babi- tom molieris immutatus : Obsecro te, quia nimis a creditoribus orgeor, et meiuo ne me aliqua pericula comprehendant, recipias me in tuam cellolam, quo tbiam debitum solvere nequeo, quatenus per te salva facta, gratias referam ; Deus enim me direxit ad te. Qui a cxcitate mentls penitus obscuratus, nec valens sima dilectione pra: multis nitebatur excellere, Hee tem aliaque ejus plurima didigimus a sauetis ho- post lectionem divinae legis ea que ad adi- ficationem animarum pertinent diligenter exponens. Que quia multa sunt, et vires nostra: parvitatis exce- torabantur , plena spinis eremus adjacebat; ad quam szpe Pachomius veniens ligua legere, super spinas nudis pedibus incedebat; et ewia inGgeren- discernere quis esset, qui sibi talia loqueretur, dia- R tur ¢i plurime, letabatur, patienter ac fortiter fe- bolum miser in recepit exitium. Tune bostis nostra substantiz, videns eum ad omne scelus esse precipitem, immisit ei turpem coneupiseentiam. Qui mox cessit suggestionibus, et ejus quasi miu- libres petivit amplexus. Quem spiritus. immundus invadens, elisit atrociter; et revolutus super pavi- mentum, veluti mortuus dia multumque permansit. Post aliquantos autem dies tandem in se reversus, et dementia proprie sero peenitens, 2d sanctum Palemonem venit; et cum magno fletu quid sibi ac- cidisset exposuit, voctferans et dicens : Agnosco, Pater, agnosco, quod ego causa perditionis me existam. Bene enim me commonore diguatus es, sed ¢g0 infelix, qui te audire contempsi. Quapropter ob- secro ut me sanctis orationibus tuis adjuvare digne- ris, ne sub Ingentl periculo constitutum discerpat Animleus et perimat. Cumque ista cum lamentis Prosequeretur et fetibus, et sanctus Palsemon bea- tusque Pachomlus laerymas pro eo funderent eom- Patientis affecta, subito correptus ab immundo spi= itu, de conspectu eorum prosilit, et per deserta disearens, agebatur lofrenis. Pervenit autem ad ci- Vitatem Panos (16) nomine, ac deineeps in fornace balnel per amentiam sese precipitans, incendig pro- tinus interit, Car, X..— Hee audiens vidensque Pachomius, magis ac magis incubuit abstinentia tenere mensu- Fam; et com in omnibue, tum maxime in oratioui- bus animum servare pervigilem, juxta illud quod ‘scriptum est: Omni custodia serva cor tun (Prov..v). Intantom, ut eum senex miraretur attonitus, quia non Solum consvetam abstinentixe regulam alaccr extrinsecns exsequebatur, sed etiam intrinsecus jcut beatus Apostolus di- 1, estimonium conscien- ie nostree (IT Cor. 1), cerius ex hoc magnam sibi in coslestibus parare mercedem. Nam et cum divie ‘nas Scriptoras legeret, memorieque mandaret, non id passim negligenterque faciebat, sed unumquodque preceptum solerter examlnans, ac pis mente per- (ractans, studebat in dies opere perficere, que me- ‘moria retentabat. Pewcipue vero humilitatis ac pa- ens, recokens quad Dominus noster in cruce clavis fuerit dignanter affizus. Diligebat autera anachor plurimum, frequenter expetens solitudi iu in oratione persistens, Domino supplicabat, ut ‘a tantis se fraudibus clemegter eriperet. Car. XI. —Quodam vero tempore conti Pachomius procul a cella sua progressus, veniret ad quemdam vicum, cui nomen est Tabennense (17), jn quo tunc nullus penitus habitator existebal. Ubi ‘cum pro more diutius ip orationibus perduraret, vox aad eum ceelitus delata est, diceus : Mane hic, 0 Pa- chowi, et monasterium construe, Venturi aunt nam- que ad \e quamplurimi, tua cupientes institutione pro- ficere; quibus ducatum prastabis, justa regulam quam monstravero tibi. Et protiuus apporuit angelus Domini, deferens ¢i tabulam, in qua erat omnis forma instivationis aseripta, qua doceadi forent, quicunque ad ejus magisterii studia pervenissent, Quam regulam Tabennenses hodieque custodiunt, endem cibo semper utentes et habitu, ipsam quoque disciplinam sollicita circuraspectione servantes. Nam ‘monachi qui ibidem commanent, aon solum more, ‘sed et robore corporis et locorum 17 sila pra ceaceris longe diversi sunt, et necesse est €0s diver ‘sam quoque regulam cus! Hane ergo vocem Pschomius mentis sinceritate discernens, quam illi divina gratia ef merita vita contulerant, agnovit ad se ccrlitus delatam, regu- Jasque valde mirabiles approbavit. Tune sus, ad yenerabilem senem Palemonem, retulit quem- admodum voce sit divina commonitus, obsecrans us secum pariter veniret ad locum quo possent Domipg mandala explere. Qui nolens eum in aliquo conti- stare, utpote charissimum filium, precibus ejus illioa paruit, atque ad prefatam villam cam eo porvenit, modicamque ibi cellulam canstrugntes, Ietabantat in Domino, promissionum ejus beneficia prastolanias,, Post aliquantum yero temporis ait Palamon od Per ‘ehomium : Quoniam cerno gratism a Deo tbi apllae 4am, et deinceps istic permanere disponis, yenis $1a- tuamus inter nos paptum, ut now dividamur ab invi- cem, sed quandiu in bac luoe versemur, visitaione ‘nos consolemur assidua. Utrisque placuit hage pactio,3 ‘VITA SANCTI PACHOMIL quams omni tempore vite sue tam beatus senex qram beatus Pachorsios selticitine sunt exseeuth Cae, XIII.—Inter hare venerablils idem Patemon dolore splenis, qui ex nlmia continentiailli prove~ erat, tolo corpore gravl ewplt gritudinis incom= modo laborare, Nam sumebat escam, potu szepius abstinens; Item solummodo bibebat, nihil cibi per- clpiens. Rogatus igitor ab allguibus fratetbus, qui ad eum gratia visltallonls advenerant, ne penitus cor- pas debile frangerot, sed ef aliquantulum solatli pa- leretur impendi, tandem cessit orantibus, ut viet congro attenuata membra refoveret. Sed non hoe diutivs pertulit. Nam graviores solito dolores splenis expertas, relicta efboram insolentia, ad antiqoum ‘victum sine dilatione revertitar, dicens : SI martyres Christ alll per frasta laceratt, alll eapite caesi, non- poll etiam ignibus sunt cremati, et tamen usque ad finem fortiter pro fide toleraverunt, cur ego patien- iz premia, parvis cedens doloribus, iinpatienter abjiciam, et desiderlo vite prasentis affictiones mo- meantaneas inaniter expavescam? Denique suadenti- bus acquier! clbos insotitos sumere, qui mihi dolores auxerunt potius quam ollam requiem prestiterunt, Recorram fgitur. ad prises remedia, et continentize subsidia non relinguam, in quibus est (ut ego certus sum) omnis post Deum requies ‘et vera latitia. Non enim propter homines hae arma suscepi, sed ob amo- rem Christi his eertare diposui. Sic Itaque virlliter agens, intra mensem dieram valido languore con- sumptus est. Ad quem Pachomius veniens, fovebat eum ut patrem, deosculans pedes ejus, atque com- plectens; et veluti valefaciens, sic cum videbator Affari. Yenerabitis autem senex, omni virtutum gratia comutatus, et plenus dierum, sicut seriptom est, quievit in pace (Job. xun). Tune sanctus Pachomins corpus ejus sepetivit : cujus anima suscepta choris Angelicis, ad coelos evecta est. Quo peracto, Pacho- mius ad proprium diversorium revertitur Car. XIV.—Et non post multum temporis, germa- ‘nus ejus, Joannes nomine, cuncta de illo compe- Fiens, venit ad eum. Quem cum vidisset, gavisus est plurimury, Nam ex quo baptizatus in Christum cre- diderat, et solitariam vitam elegerat, nullum suorom ‘viderat propinquorum. Igitur Joannes, ut vere Pa- chomii frater, imitator ejus effectus, cum eo per mansit, unum habentes idemque propositum, et demaue cirea Deum dileetionis aflectum. Fi guia lege Dei diebus meditabantur ac noctibus, nullis ym euris eorum auimi deprime- ex his, juz suis manibus operabantur, id coutinuo distri- cant egentibus, ut jurta preceptam Domini Jesu Christi de crastivo minime cogitarent (Math. ‘tantugs vero vestimentoruin penuria sese co ant, ut aunquam lebitone alio ulerentur, nisi eum induepti sordes necessitas coegisset eluere. Lebi- tou (18) stem linea vestis erat, instar colobii, qua uoaachi nisatur hodieque per Thebsidara ot Agy- ABBATIS TABENNENSIS. as ‘A plum. Sod beatus Pechomins ad bumiliandum con. us proprim induebat se ploramque cilicie, Rt per annos quindacim, post illos ingentes oude- rea atque labores eximioe vigitiarum et abslinentia, ‘on jaeens somnum eapicbat noctibus, sed in medio ccllula eam residens, adeo mi nee dorsum saliemvpa- rieti pro susteniations realinret. Cumque nimis ex hhoo affigeretur, ferabat tamen xgaanimiter huoe Jaboram, spe quodammede pralibansillaw requiem, que sibi parabatur in cealis, Plarimoram namque Patrum considerans iasttata, dabst sempor operam, ‘cum proprio fratre ad soajota virtolis augmenia con- surgere. Operabeniur etiam sedilia, ot wnusquisque sicut poterat, ila vivebat, cur summa sciliest hembe litate ot patientia, et fide non Beta. BR Car. XV.—lnter have Pachomius iterum divinitus admonetur pro regulis quibus deberent institei qui crant per eum Domine eredituri; ecpitque cum gars ano suo babitaculum in quo manebent capscies Teddero, et edificlis ampliare quamplaricais, coram (wt diximus) gratia qul szzonle rencntiantes, 13G0d serviendum Christo eraut sine dabltatione venturi ; quatenus easent opatia digna membrorum (19), in Quibus coram possit reeipl multitude. Cum ergo sanctus Pachomius in majus, wt dietam eet, locorum ambitas extenderet, et monasserit mombra dilataret, idem frater jue solitadisem sique anachoresim o9- ites, habitacull diigebet anguatiss ; ot nimiam in- digoe forens, erat anim natu major, sit beato Pa chomio : Desine ab hac intentione tua; quid agis rem C supertiuam, inaniter temotipeum dilstare contendens? Qoi cum hee aodisset, graviter quidem talit qued insolitam sudisset tojurtam; verumamen nib om- nino ei respondit, sed mansvete sustinens, sese con- tinuit, Consequenti vero nocte ad inferlora domes Gescendone, cujvs aliquam pertem ipso constraxe- at, prootravit 40 in orationem ; ewplique flere vehe- memer, 2¢ dieere : Yao mibl, quia pradentia carnis adbuc in ame sibi vondieat locum. Adhue enim se condam earvem ambelo, slow nuper expertas sem. Tanta nemque copversationis inetkwta susclpiens, sequum non ex al me modo impatientia preeipivet, modo mearor vexet, modo feror exagitet, quemvis jure.ac merito videor irasei. Miserere mel, Bomine, Be peream, ne diaboli deceptus fraade suecumbam, ~ DSi enim me twa gratia deserwerit, et aliquam in me pertems sacrum actuam repererit inimicus, durtesi- ma ejua servitoti sebjiciar, quia soriptum est: A quo quis supereter, bie et serves addieitur (II Pet. 12), EA iterum sorkptoms o6t : $1 totum legem quis im- ploverit, offendat autem fn uno, foctus est ommiem reas (Jac. 1). Credo, Domine, quod miserationes tam mule cunt; que me nultis merits submisam Adjovabont, viamquesanctoram tuorim per ce Htumt- alas ingredisr ; ot in anteriora me semper exten- dens, obliviscor an que setro sent (Philip. 1), Ste enitn famulorem tuosem chorae, qui tibi « seeste placuit, (uo protectes awvillo, aaboli vikewit ineur- ‘us, Jonge Toteque peo mahorem setate rotrabill de- oNDE VITIS PATROM LIBER PRIMUS. 20 core resplenduit. Ego autem, Domine, quomodo alios A nasterio suo causa orationis ad loca remotiora de- docere tentabo, quos per me ad monachorum pro- ‘positain vocare dignaberis ; eum nec passiones car- nis, qua adversus animam militant, ante devicerim, nec legem tuam immaculata mente servaverim? Sed confido, Christe, quod tua mibi virtus in omnibus semper assistat, eaque geram que tvis canspectibus laceant. Remitte, clementissime Deus, remitte, pre- cor, omnia peceata mea, et cor meum tua jugiter in- spectione purifica. Hee igitur cum lacrymis Domino confitebantur et fetibus, tota nocte pervigil in ora- tione consistens; et pre nimietate sudoris atque la- ‘¢rymarm (nam tempus erat statis) ita paviinentum ubi oraverat humectum reddidit, ut fusa illic aqua ceederetur. Consueverat autem stans in oratione manus expandere, quas per aliquot horarum minime colligebat; sed extensione diuturna, veluti ceuci confixum corpus relinebat immobile, et sic animum suum ad vigilandum in precibus excitabat. Et quamris esset in omni virtutom genere przpotens, ineredibill tamen bumilitate et mira mansuetudine ‘cum suo germano cohabitans, eum per omnia susti- tinebat. Qui non post multum temporis, vite pra sentis cursum implevit. Cujus funus debito curavit ‘honore Pachomius. Nam totara noctem super ¢jus cadaver psalmis egit hymnisque pervigilem ; mam quidem ejus Domino commends crediderat, corpus vero sollicite reddidit sepulturse. Cap. XVI.—Tune infatigabilis Pachomius arcta et singulari conversations semetipsuin affigens, stude- bat integrum se atque immaculatum in oma hibere. Si quando namque eum cogitatio pr illicita, mox eam divino munere repellebat, atque in timore Domini perseverabat affizus, eternarum me- mor posoarum, et doloram sine fine manentium, Sgnis scilicet illius inexstinguibilis, et vermis nuo- quam omnino morientis. Cum his itaque Pachomius modis et ab illicitis abstinerel, et ad meliora profl- ceret, dilatandi monasieria curatn gerebat ison cam pro susceptione multorum iabolus vebe- meuter corpit obsistere, stridensque super eum den- tibus, veluti singularis ferus (20), tentationes ei va- rias excitabat, si forsan adversus eum fraudis sum reperisset ingressum. Sed hic scato fidei communi- tus, vigilanter inimici declinabat insidias, sancias Seripturas memoria retinens aique decantans, Car. XVi.—Quadam vero die, cum Pachomius supplicaret Domino, et genua vellet in oratione cur- vare, ante conspectum ejus demonum prastigiis la- ‘cus apparuit. Hujuscemodi namque figuras inanes ‘aique superfluas, hostis bumani generis semper ex- hibere festinabat, ut aliqua subreptione vel fraude. ‘meus orantis a propria intentione distracia, preces Domino purissimas oflerre non posset. Pachomius ergo demonum machinas, Christo revelante cogao- scons, pariterque despiciens, maxima dei capiebat avgmenia; hos quidem consianter arguens, Deum ‘vero solita gratiaram actione benedicens. Consueverat quoque sanctus vir procul 1192 mo- D Quorum Pachomius in seendere. Qui cum exinde reverteretur, immundi spiritus iliudentes, frequenter eum facto velut ordine praecedebant, exhortantes alter alterum, quasi ante judicem directis agminibus, ac dicentes homini Dei. Pachomius autem spe Christi ac si canum latratus ineptissimos deputabar. Qui magnam viri considerante iam, quod in nullo prorsas tantis Iuetamni per eum magno cuneo conglobati ¢jus babitsculum, visi sunt illud a fundamento con- vellere, ita ut putaret ccollapsum. Qui manens intrepidus, consuetam citha- ‘ram spiritalis plectri modulatione pulsabat, ingenti joce decantans : Deus noster refugium et virlus, ad- jutor in tribulationibus, que invenerunt, 08 iis ; roplerea non timebiuous dum turbabitur terra (Paul. 11). Quo paallente, protinus est facta tranquilltas et impetus inimicorum velut fomus evanuit; paulu- Tum quidem recedentes, ut canes, qui cum fatigati fuerint, ad praesens videntor abseedere, sed impu- dentiores postea revertuntur ; nam cum idem sanctus post orationes ad opus solitum consedisset, instar gelli gallinacei nimizz magnitudinis eoram eo visus est inimicus, erebras iverans voces, et clamores in- 96 excitans ; deinde insiliens in eum, suis ve~ tut unguibus foede Iaceravit. Qui signo crucis fron- tem suam muniens, exsufflavit in eum (21), moxque Fugatus est. Intelligebat enim cunctas inimici versu- 18 ex- C tias; et timore divino praeditus, illusiones ejus pro nibilo computabat, Unde frequenter ab eo lacessitus, in mullo lacessere poterat ; sed tanquam turris inexpu- gnabilis, palientissimus ad omnia certamina perdu- abal, Rarsus alio tempore cohortes daemonum, tali ge- nere phantasmatis sanctum Dei famulum tentare mo- liuntar, Plures enim convententes in unum, arboris folium coram eo magnis funibus colligare videbantur, et summo conamine trahere , dextra lvaque ductis ordinibus; a¢ sese mutuo cohortantes, nitebantur, ac si magni lapidis moverent mensum, Hoe autem nequissimi spiritus ideireo fa- ciebant, ut mentem ejus, si passent, in risum forte resolverent, et invenirent unde illi exprobrarent. udentiam cernens, ingemuit alque ad Dominum solitis precibus convola timgue virtnte Christi totus eorum cuneus est ad nihilum redactus. Frequenter enim cum resideret ad mensam, Deo- que gratias ageret, apparebant illi in habitu puleher- rimarum mulierum, specie differentium, et procaci ac feoda nuditate conspicu, eidem astare videbautur, et ex appositis velle contingere. Sed athleta fortissi- mus, quainvis sentiret ex hoe ipso molestiam, amen exteriores oculos claudens, et interiores ad Dominum reserans, eorum molimina proterebat. Aderat eniin misericors Dominus, qui etiam une contritis acrectis corde canctis adesse dignatur, et dicit : Notite timere,M4 mationem szculi (Meith, xvi), suumque fdelem famulum servabat in omnibus Cay. XVIII.—Alia quoque vice, cum idem sanctus gravibus diaholimotestiis urgeretar, sic ab eo est cerudeliter caesus, ut a vespera usque mane, totum corpus multis esset verberibus exaratum. Et quan- quan dotoribus eruciaretur immanibos, nulla tamen desperatione penitus frangebatur ; sed memor erat Domini, qui servos non deserit in tentatione, Tune quidam monsebus, (22) Apollo numine, gratia vi- sendi venit ad eum. Cui Pachomius loquens ea quae Pertinent ad salute, insidias disboli moltiformes esse pronuntians, ccppit etiam illa quae cirea se gere- Dantar exponere , quantaque sibi per eorum acerbi- VITA SANCTI PACHOMI ABBATIS TABENNENSIS, 0 vobiseom sum omnibus diebus usque ad consum- Avi ue lacer pro vite sanctitate certabit, postilans Domino ut si fleri posset, quod modum humans fragilitalis exeederet, necessitatem somni superaret (Ruff, L. m1, n. 38), quatenus diebus ac noctibus vie 8, adversariorum machinamenta destrueret, sicut ‘seriplum est : Persequar inimicos meos, et eompre- hendam illos; et non convertar, donee deficiant. Af- fligam illos, nee poterunt stare; eadent sub pedibus et precinxisti me virtute ad bellum (Ps. xvu). Postquam vero tee pet + quantum conditio ermisit humana, completa est, invisibilem hostem tanquam videns sustinuit , in eloquiis ccelestibus 6 perseveranter exercens, Preees autem ejus incessa- biles erant, ut Domini voluntas fa omnibus implere~ tur. lates illata esgent verbera, recensere. Ad quem mo- B Car. XX1, —Quodam autem tempore, cum Pacho- ‘achus ait: Viriliter age , et conforletur cor tuum, ‘Yenerabilis Pater. Sciens enim diabolus quia site ‘suis cedentem confictibus vicerit, consequenter etiam twos, qui pro virium poasibilitate certaminum tuoram sectatores existimus, quique maxima per te capimus exempla virtutam, perfacile superabit; idcirco te ve- hementer impognare non desinit. Sed tu, Domini protectione munitus , Impetum ejas fortiter excipe ; we, quod absit, et pro noble cogaris reddere ratio- nem. Nam si (u, qui nobis gratia divina prelatas es, aliqua desidia cesseris,multis occasionein rains cau sanique prastabis, Hee audiens Pachomius, grandes accepit vires adversus demonum insidias; et glorié- cans Deum de fratris prasentia , precabalur eum ne se desererot. Ex at ad senem. Qui post aliquantum temporis, dam solito Pachomium visitant, paucis enm eo diebus ida infirmitate correptas, huma- nis rebus excessit, juxta votum senis dies suos per- fecta conversatione consummans. Sepelivur itaque sanectis manibus, psalmis ab eo et hymnis et canticis spiritalibus ex more eelebratie, Car. XIX.— 190 Tantam vero post bee fidu- cciam beatus Pachomius apud Dominum acquisierat, et ita spe divina magoificus habebatur, ut szepenumero ealcaret serpentes et scorpiones, et per omnia mane- Fet illesus; necnon crocodill, siqaando necessitas fluvium transire compelleret, eum eum summa sub- jectione portabant, exponentes eum ad lucum quo- cunque priecepisset. Super his ergo Deo gratias re- D responsione eognosceret, Verbi grati ferens, quod ab universis inimici fraudibus servaretur illesus, orabat, dicens : Benedictus es, Domine Deus Patra nostrorum, qui non despexisti humilitatem meam, neque sivisti: me nimis infirmum decipi vel illudi fraude diaboli; sed misericorditer ignorantis, mem discutiens tenebras , docuisti me {acere volun- talem tuam, Nam com pusillus essem et abjectus, ac ‘Vite mez penitus nescius, timoris tui sensum mibi Jargitas es, ut tenebras exteriores et supplicia eterna devitans, te veram iucem gaudiumque perenne cog- notcerem. Car, XX.—Cum ergo se videret assidua demonis Smpognatione pulsari, tanquam fortisslmus athlets ius vigilaret in oratione, apparutt illi angelus Do- mini, dicens : Volantas Domini est, o Pachomi, ut ef pura mente deserviens, multitadinem congreges mo- ‘nachoram, et joxta formem quiz Ubi ostensa-est, ‘euncios instituas, ac Deo exbibere contendas, Acce- perat enim dudum tabulam (25), in qua erant hare adnota Cap, XXII. —Singulis juxta vires suas edere con- cedas et bibere, et pro modo vescentium, laborare compellas;; et neque comedere modeste, weque jeju- nare probibeas. Validioribus quidem, et comedent!- bus, validiora opera; levlora vero infirmioribus et abstinentibas imponas. Facies autem diversas cellulas, et ternos per unata Mmemoratns Apollo szpe venie- C eellulam manere constiwuar. Omnium vero cibus in ‘uno loco paretur atque consumatur. Induantor autem noctibus lebitones lineos (24), Praecineti lumbos, habeantque singuli melotem (25), id est, caprinam pellem confeetam albam, sine qua Reque comedant, neque dormiant. ‘Accedentes tamen ad communionem sacramento~ rum Christi, et eingulos solvant,, et melotem depo~ nant, cocullis utentes tantummodo. Hoc etiam preceptum erat, ut juxta numerum elementorem et Graecarum litterarum, xxiv mous- chorum turma constituerentur, ita ut singalis tormis imponerentur singularum nomina literaram, id est, ab a, et deinceps usque ad out cum interrogaret archimandritam de aliquo in multitadine tanta, facili qualiter esset a, vel &, et rursus 2, vel p, vel o (26), proprio quodam sigo nominis litter, uniuscujusque turme mores exprimeret, simplici i tioribus 1, nomen imponens, diffcitioribus autem et tortaosis, &, competenter sccommodans; ita ut pro ‘modo conversationis et proposi, singolis tarmis fit- terarom elementa coneinerent, solis splrtalibus hee ipsa qua significarent scire valentibus. Sed et hoc in illa tabula ferebatar aseriptum, ut peregrinus alterivs monasterii, si veniret habens ha- bitum diversum, nallus cum eo comederet, excepto €0 qui iter agens id observare non posset. Qui vero semel ad hoe intraret mionssterium, utus OF VITIS PATAUM LIBER PREMBB. a ‘bi jugiter permanores,, per tres annos a studiis sa- A bum Pachomius trequenier insiauans, maltaia eos craijoribus arceretur, operaretur tantum opera aa sipliciter, et ita post trieonium stadium certesninis introjsel, Cum aytem comederent, capita sua cucullis operi- rent.(37), ng raver fratrem videret manducantem ; ¢4 ot nullus comedens Joqueretur, nee prater soasam ‘5006 alibj circumferret aspectas, Neceon ab augelo, qui cum Pachomio loquebstur, oc quoque constitukum eet, ut dlurnw oradiones sit (28) ferent, ot vespertine 34, et poclurne x11, Cumque Pachomius diceret, paucas oratiouas esse, Fespondis angelug ; Has consuitui, quas posseat inf. mores absque labore perficero; e@lerum qui perfecti ‘sunt, bac lege non indigent. Apud se namque in pro- juvarat, et ad zmulationem spiritualis operis incita- ‘eral. Qui etiam contesmplantes, vitam senis speci- smyen esse viriusis , pimis admirabanivs , dicgotes : Errant valde qui pulaot homines exinds jam a nati- vilate parentum, quodam privilegio beatos existere, a arbitrii libertas adimatar, et peceatores per por- nitentiam non possint operam dare viriutibus. Ecco enim manifestissimam in hog venerabili patre Pacho- mio Domini conspicisous largitatem, qui eu de paren- ‘bus ortus sit gentilibus et profanis, ad tanta bea- Aitudinem divini eultus se extendit, ut ownia Christi mandala perfecerit. Unde certum est, et ex nobis quicunque voluerint, adjuvante Dei gratia, normas ‘sancti yiri posse subsequi, sicut ot ipse perlactissi- Driis constitat} cellulis, orare non desinuns, qui pu- B Morum patrum wmulatus est sanctitatero, Denique , Fitate ments et divina contomplations pascuatur. Cumgue hoc dixisset, panting cablestis abscessit ; t Pachounius solite Deo gratias 1@1 referens, de Visione cortus est redditus, quem trina revelations cognoVerat, Copitque suscigere ounctos, qui per Deenitentiam se Dej misarationibus offerabaut; ques liam post longam conversationis experieatiam mo- -Rechorum contibus aggregabat, instruees eos mundi iMlecobras fugere, senctisque semper institationibus inbeerere, primis admopens ut generaliter mona- bus universo mundo reauntigt, deinde, juxta Evas- ‘gelicum pracepwm (Luca xxiv), parentibus suis, et ad postremum sibimetipsi, ut it possit tollere cru- ‘Sem suam, ot Christ vestigia venaranda seetari. Peenitentie dignissinos alorobam, masime conside- Tanies eum jam alate defeaeum, infatigabili studio ppiritalis vite nervare propositum, Noa solum nam- due 69 districtiosi regule subdiderat, sed et toulas monasterii sollicitudinem curamque portabat, ulura servire contendens, Ad horam oam- pse parabet mensam fratribus, et solita exhibebat ofdcia. Nec non in bortulis sorebat olere, que suis wanibus irrigabat, Si quis etiam monsste- ii pulsapset ostium, vigilanter oceurrans, prompte responsa redgebat, Infirmis autem diebus obseque- Datur et poctibus; et in his omnibus exesmplum se maximum suis discipulis qflerabes, Quapropter bi qui nuper ad Domini servitium veniebgnt, alacriores quid est aliud quod jn Evangelio seripuam est, di- cenie Christo : Venite ad me omnes, qui faboratis et ‘onerati ests, et ego reGiciam vos (Math, x1) ; nisi ut inigua projicientes onera, qu deprimunt genus hu- ‘manum, bono incommutabili sine datrectations jua- gamur? Et ideo perseveromus usque ia finan eum ‘hog sene, ut conglorificari cum ipso in ila pereani Deatitudine mereatur ; nam recto nos iastruit ad omn- nia, non solum verbo, sed etiam, quod eat efeacius, proprio mirsbilier informat exemplo. Tune scce- dentes ad sanctum Pachomium, diewut ei : Pater venerabilis, cur solus monasterii sollicitadinam illo respondit : Nemo jugum subito jummentis im@ponens, laborare conmpellit, ot tanto pre- is admonitione formati, fraetas (Mit overe, quo sub faseo deficiant; sed pralatim ‘assuescit oa, levioribus exereans ante ponderibas, as- ‘que dum valeant, ot opporiaee possint ad epers gra- Tigra consurgere. Kodem medo nos quoque eonvenit ‘mansuram ipsam, qua nos mensus eet Christes, sie agere vobiscum, ut de vasiza per omaie gendeemos Grovitate, Clementissimus autem Deus, qui nuaqeam preces humilitatis mez daspicit, corda vestre in saa Aisciplina corroboret, uh omne opus bonum peetieere eum patientia ot Jonganimilale possitis, senctoram Patruim vestigia subsequentes, ut sinopram s¢ Deo placitam couversationem vastram videntas, alii ad Christi servitium veoiant, curamque monaderii pa- sis 2quo labore sustentant, Cap. XXIV.— Regules igitwr cis ques accoperst, ad omnia piptatis officia reddebantur : quo tamen D tradidit , scilicet ut haborent modaratum cibee, ostus sens, quia talium pollicitudinum munus ad- Jung obyiare non poterant, securas asso ab universis distentionibus admonebat, dicans : In quo vocati o- ‘is frajres, viriliver in eo persistiva, psalmos dicite, i- bros alios, et precipue sancium Evangelium, memoria Tatinete. Sic enim serviantes Domina, at jurta man- data ejus invicem diligentes, vos quidem eritis por Tecti; meum vero spiritum per ompia refovebits, presertim si coelestia precepia fugritis sollicitius exseeuu, Cap. XXIU. — Erant auienn sees hi viri qui primi- tus ad Pachomium convenerant, quorum ista sunt ‘pomina, Péenthesaus, Suris eb Obsia, Quibus Dei ver Vilissimum vestiwum , somnum etiam competentem. Unde factum est, ub juxta voluniatem Domini , qui ‘omnes bomines convocat ad saluiom, ouneiaque be- norum incrementa largitur, ed senom plurimai convo- Iarent, volontes periier commoreri: inter quos eret Pacusius, et Cornelius, Paulys quoque, of Pacbomius alter, ot Joannes, qui qmanes immaculaiam Gdem bboati Patris ob doctrinam sehuiferam libenter am- Plesi sunt. Statuitque us hi qui peterant monactorti susciperant curam, et ila im brevi mekiplicates est y tyonachorum numerus. 129 Proinde cum solemai- aa 9x mayo deposesres ws mmysiariorum conleatium participes Garant , ex prosimin viewlis presbyteros> monachis, wall ory VITA SANCTI BACHOMII ABBATIS TABENNENSIS. conroeahant, qui ot feuivitstom Netithe sptritatis A positos (29), qui sibi ed luerendas animes, que 2d fmplerent. Mew ettm pattebater Neen setter, lator 20s eave quempians, qui clertestus office fongeretar: Dicobat enim, mutto mefias etse stque commodtee foonaebia, nda solute nelive prorsus boneels qearere primatua ¢1 gloriz, verum etlam ooeasiones hujusce- {modi de cepnobits amputare, quoniam frequemer bine Inter fratree conténtiones et emulationes Inutiles nascerentur. Sicut enim scintifia ignis eum in mes: tem ceelderit, non clfo restlnguitor, et interdute to- tus anni fructus exurit; Ita cogitatio feralis ambitus, si In mentes irrepserit monachorum , ut vel prim capiant esse, vel eleriel, nisi eito suggestionis hojue ardorem de so corde pepulertat, ilicd perdent con- tinentlam melis labortbus acquisitam. Oportet ergo cum yuotidie eonfivebant, adjiares exisioreat. Pla ‘rimis enim (ciowt dictum est) ad cum venientibus, et moltipticiter in opere apirlali ereseentibus, megna quedam conversationis corem videhatur essa diver- sitas. Qnibas senex jurta datas sibi divinitas regu Jam, gratia Christi se per omnia moderante, pre vi- ribus et ingonils singelerum measures ot formas ‘operam enstodire consebat : aiia quidem, ut labore ‘manvum victum quewereat } aliis, wt fratrem ooea~ parentur obsequiia, nee iisdem cuactis temporibos ‘vescerentur, sed unusquisque pro labore suo vel sty 4io, continentin moderamina retineret. Solliciwudineay ‘ero totius dispensationis erga fratres atque perogri= nos cisdem eonamisit, qui se in ordine sequebantury eum! omni mansuetudine et puritate communicantes B Universes autem monaehos prompios esse ad obo Christ ecclestis clerieos venerari, quia hoe expedit tem religlosas appetere digoliates. ‘Gi vero reperetimus aliquos ex monachis jam pridem lericos ab episcopis ordinates, ampleetamur eorum ministeriues; quia et in veteri Testamento non omne vulgus sacrum preesumebat offieiuin, sed hi tantam ‘qui erant de tribu Levi ad ba obsequia nascebantur. Bi quando autem exteaneus frater advenerit, de quo eertum est, quod sacerdotii fungatur officio, non ex- probremus el, tamquam qui secra jura persuaserit, et his se ministeriis insolenter Ingesserit. Quomodo mamque hoe de eo suspicabimur, quem nos ad cele- branda eclestia sacramenta enlxius obsecremas? tho magis ut patrem, et nobis in hac re obedientem, dientiam commonebat, ut hee oompendio facile pare fectionis apprebenderent celsa fastigia, cordaque sun in timore Christi diligenter excolerent. Sie enim Deo potius quam sibi viverent, dum fructus obedientia supplices exhiberent. Hio autem pater voner®bilis, quamvis exset piritalibusactibus oocupates, si quando ‘tamen aceiderat ut abesset is el monasterii curam commiseeat, sie adimplebat omnia solus, velut om- nium famulus, Bt boe agebat slae aliqua ostentations vel jactantia, qua magnas spiritalium virorum soley evacuare virtutes. Nam somma mentis bumilitate ‘cunetos wedifteabat in Domino, utiliter universa di- ‘spensans. Omnia quoque monasteria sollicite circui- bat, ueque dum rorsus ad eosdem flios sues paterna ples honorare nos convenit, uipote qui sanctorum C repedaret affectu; Quos inveniens in opere Del solli- ‘vestigia sectetur, etilibatum Deo munus offerre non esinat, maxime ai conversatio ejas exspectata cun- fis est ot probata. $i vero, quod absit, in aliquo’ éelicto putatur esse collapsus, de eo nos jadicare non possumus. Deus enim judex justus, constitut episco- os super eos judices, qui beatorum apostotorum suecessores et imitatores existunt, qui possuntspiri- iali examint dlscere negotla singvlorum, et equum de ets ferre fodicium, Nos aulem compatiamar ex imo pottore tallbus: quia et misericordes nos Domi- thus ease coimmonet (Math. v1), evi sopplicare jugiter ‘eportet, ne nos in aliquam tentationem patiatur in duel. Hee a memorato Patre non solam dicebantur viriliter, sed et eam omni sollicitadine servabantur. Big jus regula vellet vivero, digaltatiejus honorem red- debat eeciesie: debitum ; ile vero monachorum ser- ‘viens institatis, tanquam patri sé multe homititate subdedat. Cap. IXY. — Omnes antem Christi famulos ben- tas Pechomivs adeo ditigebat, ot els semper compa- teretur paterno affeetn. Senibus etiam et mgrotanti- bus, netoon et parvalis, misericordie oper proprils manibos ingorebet, pre exeteris eorum mentes muni- mine spiritall corroborans. Cumque in Ade et in ‘operé mult! proficerent, et magnus fratrum meme- Tus angeretor, omnes propemodam satsgebent eomu- Stores esso virtatis, Constitult igitur ex eis pra jenlque venisset ad eum clerieos, qul sub D saiuiferas. plebl paginas relegens; qui clte vigitare, gandebat , muiiumque profectwam ¢0- rum ketabatur aogmentis Car, XXVI.— Quodam vero tempore, videns all quos medioeres homines in vieinis locis, dam pas seerent pecora, a commanione saeramentorum Chrl- sii abstinere, nee divinorum fral 12 lectione ‘voluminum, qui per omne Sabbatum atque Domini- eum solemniter ubique recitantur, fnilt consitioin cum, Aprione Tentyrorum episcopo (80), ut in vieo eorum jam pene deserto construeretur ecclesia, ad quam convenirent, et mysteria divine perciperent. Quod ubi factum est, éum neo dum essent ordiaati Clericl, qul solemnia plebi peragerent,ipse ad horam conventus ecclesi cum monachis occurrebat tt dixi, non ‘dum Ibidem lectores fuerant constitull, nee alil ler rici, qui ministerta sacra celebrarent, Quamdiu ergo presbyter et reliquus ordo elericorum aberat , Pa- ‘chomius veniebat, et sle alacriter sc inverecunde lectoris implebat offleium, et ita mentis ne corporis ceulos habebat intentos, ut videntes eum popall, nom howninem, sed Dei sngelum ¢rederent. Unde plures Institutione ejus ab errore conversi, facti sunt Chri stiani, Era cireaproximi charitatem’ valde erfectys, et intantum misericors, ut si quando wi- disses aliques diaboli fraude deceptos,, ensque non, ‘vorom Deum colere, sed vauis inservire simulacria,7 DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. super eorum perditione ingemisceret fortiter, et A suo occalte, hune persoquabar (Pal. ¢). Nallos ubertim laerymas pro eorum salute fanderet. Cap. XXVH. — Per idem tempes Alerandrinz ecelesize sanctus episcopus Athanasios praeerat, vir ‘canni virtate mirabilis. Qui com solemniter superio- Mis Thebaidz circuiret Ecelesias, et salutari doctrina in fide Christi plobem institneret, aceidit at ad loca ‘Tabennessium navigio perveniret. Quod ubi Pache- mins agnovit, statim cum universis monachis in ¢j Properavit ocearsum ; omnesque gaudentes et exsal- tantes, cum pralmis et hymnis sommem Christi sa- ‘scepere pontiicem ; et erat ingens multitado fratram qui de ejus advents etabantar in Domino. Pacho- ulus vero non se ostendebat antistiti memorato, sed ex industria sublrahens se, in monachorum turmis ‘occuluit, ex hae videlicet causa, quod antefatus Ton- B existam ; perge igi tyrorom episcopus de eo sanctum Athanasinm szpios exorabat, virum dicens esse mirabilem, et vere f& ‘mulum Def, quem ad bonorem sacerdotii dignissin.e Promoveret. Id ergo sciens Pachomius, non ei se manffeste monstravit, inter monachorum sgmina de- Hitescens, vaque dum idem prateriret episcopus , quem intantum venerabatar, wt nvllum preestantio. rem ipsis Lemporibas hominem diceret. Compererat enim sanclam vitam ejus et pertecutiones innume- as, quas ab Arianis pro Christi pertulerat confes- slone ; charitatem quoque, quam erga universos, et maxime monachos, exhibebot, intento mirabatur animo, eomque Loto cordis affect venerabatar. Nec solu bune diligebat ardentius ; sed et omnen rect fides vis ‘tem detestabatur plurimam, et maxime Origenem, ‘velut blasphemumm ac perlidum,vehementer horrebat : Gui pravvius Arii Meletiique dectaratus, sub Heracta (52) venerabili Alexandrine civitatis episcupo, de ecclesia pulsus est, quique sacra Scripture dogma- fibus exosa alque detestands, que nonnullorum corda subverlerent, expositionibus sus admiscuit, £t sicuti solent qui venena temperant, amaritudinem mele contegere ; sic iste propril virus erroris, ecele- ‘stium verborum dulcedine liniens a rudibus doginata propinavit. Quapropter universos fratres sollicitius admonebat, ut non solum ipst Origenis commenta (38) non legerent, sed neque legentibus quidem aurein penitus admoverent. Unde fertur a ‘quando reperisse volumen ejus, et in aquas. misisse continuo, testatus his verbis : Nisi scirem nomen im €0 esse conscriptum, omnes garrulitates vemiarum ejus ignibus concremassem. Adeo Fecte fidei erat amator, emulatorque veritatis. Sicut autem inimicis Eoclesie odio adversabatur bostili, ita Catholicoram probabatar adgaudere profectibus, et ipsuin Christum redempiorem omnium, se in sa ‘cerdotibus ejus in Eeclesize throno testabatur cernere, Si quando vero fratrem detrabentem cuiquam pro quolibet negotio cognovisset, non solu non erede- ati, sed etiam avertens se mox ab eo, veluti a facie scrpentis concitus abscedebat, illud Psalmo- fataphi frequenter itsinuops 1 Detrehontem proxime Des (siebat) boaas de ore soo profert quidquam mali, nee sapciis patribes venenato ore prorsus obloquitar. De (qos re maltis quidem Scripturis Dei monstrabat indi- guantis offeasam, precipse tamea Marie proferebat exemplum, que mox ut adverses Moysen querelas obtrectationis effadit, perfosa lepra, diviaes judicium ‘itare non potait. Hc docens, uiilitatem maximam andentibns conferebat (Num. 12) Cap. XXVIUL. — Comperit autem germana soror jus jostitutionem senis praclaram atqee sublicmem (Ruf 1. m, n. 34); enpiensque videre eum, ad mo- nasterium ejus advenit. Quod ubi agnovit Pachomius, hojuscemodi responsom ei per ostiariam direxit : Ecce, soror, audisti de me quod vivam et incolums in pace, nec contristeris quod te non videam corporalibus oculis. Quod si volueris thane conversationem sequi, quam tene, ut possis, ‘apud Dominum misericordiam reperire, 194 cogita tecum diligenter et tracia ; et si cognovero, hoe san- ctum cordi tuo sedisse propositum, pracipiam fra, tribus meis ut tibi procul dificent mansionem, in qua cum disciplina verecundiaque persisias. Nee ubito quod alias exemplo tuo Dominus advocabit, qua tecum maneant, et per te mereantar saluiis tern invenire subsidiom. Nullam namque requiem fn hoc corpore mortis habere polerit homo, nisi qui piis operipus Deo placuerit. Ilixc audiens soror ejus, flevit amare : et compancta divinitus, ad exhortatior ‘neta saluberrimam mox appalit animum seque Christe ‘summo studio praferebat. Hzereticos su-C servire professa est. Hane ergo mentem germans saz Pachomius agnoseens, Deo gratias egit, qui ef promptam largitus est voluntatem, et protinus re- ligiosioribus imperat fratribus ut ei procul a se mi0- ‘asteriom construant. Quod ubi factum est, et ila ‘secundum timorem Del vitam duceret, convenerunt ad eam alize plurima, et brevi tempore magne mul~ titudinis mater effeeta est. Quas instruens et docens, ‘ut cor a cupiditatibus carnalibus abstrabeates, ad ccelestia et mansura semper attollerent, ipsa et viven- do pariter et loquendo salutis eis itinera demonstra bat. Sanctus autem Pachomius cuidam Petro, ztate Jam grandevo, et veneranda senectute conspicuo, praecepit ot interdum famulas Dei visitaret, ot sancia exhortatione sustolleret. Habebat enim cuin mortidi- one passionum omnium, etiam sermonem ( sicut ‘scriptum est) sale conditum, eratque oculis mentis et corporis valde eastissimes, qui sepenumero virgi- nibus Christi de sanctis Scripturis loquebatur (Coloss. 1), et insinuabat ea quz pertinent ad salatem. Pa- ‘chomius vero descripsit eis regulas, quibus utontes, _ Jogiter conversationis sux momenta dirigerent. B: ceptis enim melotis, quas femninz non habent, omnis institutionis earum forma monachis probabatur esse consimilis. Si quis autem de fratribus habebst in mo- nasterio feminarum propinquam aliquam vel sororem, ceamque visitare volulaset,miiebatur cum eo uous ex sevioribus probate vito; et primum quidem videhat eam que sororibus pracerat; et deinde sub ojus prasentia ot‘vel proximam frater eum omal padore et gratia sanetitatis cermebat, nihil ei deferens, nec prorst ‘ea quidquam aecipiens. Non enim proprium hhabebant quod sibi mutuo largirentar; eratque satis ‘utrisque, solum visitationis officium, memoriaque faturorum cum spe felicitatis eterna. Si quando vero vel ad structuram, vel ad aliam rem feminz monachis indigerent, eligebantr magnz conversationis viri, qui fratribus ad quesita preessent olficia; et eam timore Domini laborantes, refectionis hora reverte~ dantar ad monasterium, caventes apad eas quidquam cibi potosque percipere. Una vero regula tam virorum quam (eminarom hhodieque perdurat, nisi quod femine melotis (at @iximos ) minime utuntur ( Pellad. c. 39). Quod si defaneta esset virgo, curantes funus ejus relique, ‘eanetaque qu2e ad sepulluram pertinent adimplentes, deferebant usque ad ripam fluminis, quod atraque monasteria dividit, psalmos ex more caneutes. Tune wanseuntes monachi cum ramis palmarum et oliva- rum frondibus, peallentes transvehebant eam, et in ‘sepaleris suis cum hilaritate condebant, Cap. XXIK, — Hae talis 2¢ tanta conversatio longe laleque crebrescens , sanctique Pachomil nomen ubique perveniens, universos ad agendas Deo gra- tiss excitabat. Non pauci quoque contemnentes hujus mundi negotia, singularem monachorum conversatio- nem etspirtalia studia dllgebant: inter quos et Theo- doras ($4), adolescens annorum ferme x:v, Christianis, ortus parentibus, et secundum szeculum valde claris, G dissereret, addidit hoc modo conversus est. Undecimo die mensis Til Jd est, octavo Id. Jan, (35) qundam apud Agyptum celebratur ex more festvitas, Cernens itaque domum ‘suam nimis amplamn ac splendidam; ac bonis emni- os abundantem, per Dei gratiam ‘corde compancius, Italia secum cappit volvere : Quid tibi proderit, in- felix Theodore, si totum mundum locratus fueris (Moth. xm), et temporalibus vtens usquequaque deliciis, ab illis zter.is bonis et immortalibus exclu- Garis? Nollus enim potest et presentibus perfeui, et perennis glorize premia promereri. Super his ergo fortiter ingemiscens , penetralia sux domus Ingressus est ; et procidens in faciem suam, cum la- erymis ‘Omnipotens Deus, qui occultorum es eognitor, tu seis quia szculo, amori tvo prepono. Proper quod obsecro te misericors, ut in voluntate tua me dirigas, illami- ans animam mean: miseram, ne in selerna mot ‘eonienebrata peccatis obdormiat, sed redempta tuo munere, per omnia te collandet atque glorifcet. Hare ‘€0 orante , venit mater illivs, et invenit oculos ejus Quis te contristavit , charis- sequestreris a nobis? Nam solliciti ac dolenies ubique te quarebamus, ut nobiseum pariter epulareris. Qui respondit : Perge, quasso, mater, et cibam sume, quia ego nunc manducare non possum. Nec acquievit precibus ejus, ut eum ea comederet. 1LB5 Ki com ad scholum ambalaret ot liveree dises- VITA SANCTI PACHOMII ABBATIS TABENNENSIS. ji borum qum sunt in boc D visitaretfratres, simulque qualiter ageremt scir bus pretiosis et delicatioribus cibis abstinens, seque ‘ad perfectam continentiamn, quantam tas illa patie- batur extendens. Coepit itaque secum tractare , qua- tevus monasterium expeteret, sancteque se regula qua babebat,, quoe- Car. XXX. —Quodam vero tempore , contigit ut Post orationem vespertinam, cum monachi resedis- sent, et divina consuete meditarentur eloquia , unos ex eis disputans, audiente quoque Theodoro, taber- ‘aculum veteris Testamenti et sancta sanciorum ad novos referret populos, ad cireumcisionem scilieet aique preputium, dicens quod exierius tabernaculom figuram gereret prioris populi Judzorum, interius autem, quod est saneta sanctorum, vocationem prat- signaret omnium gentium, qua et sacratioris aditus meruisset accessum, et majorum mysteriorum parti- eps exsttisset. Pro hostiis enim animalium, et pro, area in qua erat manna, et virga Aaron qua frondue- ral, et tabula testamenti, pro thuribulo quoque e& mensa et candelabro ac propitiatorio , Deus Verbo nobis in sua incarnatione clementer apparuit , et il- Juminavit nos lomine suze preesentie; nostrorumque factus est propitiatio peceatorum, et pro manna cor- pus propriun. largitus est ad edendum. Hae cum mo- nachis qui prassentes aderant, idem frater religione icens : Hane interpretationem a sancto patre nosiro Pachomio didiei, qui in Taben- enti monasterio monachos primitas congregavit , ‘cum quibas in dies Domiuo suriliente, profeci. Bt credo , quia tanti viri recordatus sum (36), peceata mea remiltentur universa, Audiens ista Theodorus, Aeccensus est animo, et intra semetipsum preeatos st, dicens : Dotnioe Deus, si talis est vir justus in is, dignum ame fac, ut eum videam, et sequens ja ejus, universa mandate perfleiam: salvus uz diligentibus te pro- misisti, promerear. Have dicens cum laerymis, vine eebatur amore divino fortiter saucistus. Post aliquot autem dies venit ad eos quidam venerabilis vir, Pecusius nomine ,Jongzeva senectute decoratus , ut esi- derans. Quem valde Theodorus precabatur, ut se comitem susciperet, et ad sanctum Pacbosnium per- ducere dignaretar. Qui nihil differens, cum secua gratanter Cumque pervenissent ad locum, ‘Theodorus adoravit Doininum, dicen : Benedictus 4, Domi ie eeleriter vrationem peceatoris audi te poposceran, desiderium meum ccowplere dignatus es. Accedens ergo ad ostiom wo- nasterii, mox ut vidit Pachomium, campit flere prae gaudio, Ad quem venerabilis pater ait : Noli, Gli mi, plangere, quia et ego homo peceator sum, Hieet Dei opus aggressus sim :et hae dicens, introduxit eum in ‘onasteriua, Qui cum fratram multitudinem vidis-254 DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. set, flaminatos mente, circa divinum caltum pio zelo A rem pro nomine Christi, non pro vana laude custo- vehementer Incaluit, a¢ processa temporis magna in virtutibus inerementa percepit. Erat enim largitate diviol muneris preditus, et in operibus bonis a¢ ver- bis multum prodens; et humilitate atque contritione corfis valde mirabilis, in jejuniis sedulus, intentus, in oratione sollicitus, nunquam penitus mittens, quo minus spiritalis gratise majora mune- ra sectaretur. Consolabatur autem plurimos meerore depressos; et eos qui aliquo peccato deviaverant, admonitionefhomili atque benevola corrigebat. Car, XXXI.— Denique tam preelaram ae fulgen tem conversationem ejus Pachomius cernens,, satis tim dilexit, et in corde suo conserait. Audiens au- tem mater ejus quod apad beatum Pachomium mo- raretur, ad eum protinus episcoporum scripta, qua praeipiebant at ei suus fl- “Tlus redderetur. Hane ergo suseeperunt virgines. in monasterio, quod a virorom, ut sopra diclum est, hhand procul aberat ; quiz mox mutt epistolas sancio Pachomlo, slmillier obsecrans, wt Mlinm proprium .Wdere permitteret (Ruffin., 1. 1, n. 34), Tune ad- ‘oeans Theodorum Pachomius, ait ad eum : Com peri, fil, quod hie mater tua venerit,, et te videre coporum litteras attulit, Pergens itaque satisfacito matt, maxime propter fsanctos pontifices , qui nobis per eam dignatl sunt ‘eripta dirlgere. Respondit Theodorus : Prius me, venerabllis pater, eertum facito, quod post tantam ‘piritatium rerum cogettionem, si videro eam, non abo inde ratlonem Domino in die judi pracipis faciam, Hane enim juxta mandatum Christi eum toto mundo deserul. Et quomodo eam In offen- sionem fratrum nune audebo conspicere? Nam si Prius, ante manifestationem tante gratie, fil Levi rentes proprios ignorarunt, wt justificationes legis foplerent (Ezodi xxxut; Dext, xxxm; Levit, x21), quanto magis ego, qui tant! muneris particeps factus ‘sum, parentes non debeo divin preponere charitati, diconte Domino in Evangelio : Qui diliglt patrem aut 126 matrem super me, non est me dignus (Matth. x)? Dieis ei Pachomius : Si probas id tibi nen expedire, fli mi, non te cogo. Hoe autem eoram est qui per- fecte renuntiant buic mundo, et seipsos sib! penitus ‘ebnegant, Opurtet enim monachos, inutiles et szecu- divnt, plurimas utilitatis causa virtutes exteris adbi- here, licet videantur ad breve tempas monnullos offendere. Car, XXXH.—Igitor sieut hujus studium ad emu Jationem eorum qui meliora cupiant imitari prot ita negugentias aliquorum Justum credimas intimari, ad cavielam eorum qui ista leeturi sunt. Quidam monachi secundum carnem viventes (Coloss. I), nec veterem hominem curantes exuere, sanctum Pachomlum fortiter aMigebant; frequenter itaque salotaribus eos monitis alloquens , nallum penitus profectum eorum sentiebat. Unde tristis et anxius, Domino pro els supplicabat impensius, dicens : Do minator Domine, tu precepist! nobis diligere proxi« xdvolat, secum deferens B mos at nos ipsos (Levit. xix; Matth. six). Quia ergo secreta condis mel agnoscis, obseero, ne me clamane tem ad te pro eorum salate despicias; sed misertus eorum, da illis timorem tuum , ut divinam tuam po- tentlam cognoscentes, in veritate tibi deserviant, spe Promissionum tuaram per omnis roborati; quia nis mis affigitur anima men pro eis, et omnes sensus mei (urbantur usquequaqne. Hc dicens, siluit. Post aliquot vero dies videns quod nee per orationem me= Hores effeeti sunt, iterum stans ad orationem, pro eis Domino supplicavit; et quasdam privatas ae propria ‘egulas eis orandi atque vivendi tradidit, ut saltem ‘quasi servi statuts complentes, paulatim consvesce- Tent ad filiorum rmunas affectionis industria. perve- nite. Qui cernentes. 8 post concuplscentias suas ire |, et quod G non posse, prasentiamque sancti Pachomli formt- dantes, spirita timoris, non illus east, deceptl sont; et ablerunt retro post Satanam, eouversationem ej ‘admirabilem non ferentes. His itaque recedentibue, grex universus In sui sates integritate permancit; magis ac magls ad incrementa virtetam assurgens, sicutl solent ia agris optima fromenta letins efflo- rescere, cam fuerint ab eis zizania radicitusampatat Hae autem rota, voleus ostendere quia sicat nibit ‘best Lominibus se-calo deditis, si se tradiderint mo= nachorom inctitatis, ita nihil ullitatis affert mona cchis professio venerabills, si negligentes existunt ; sel nec oratio paterna, nec condescensio ees poterit adjavare torpentes. Cap. XXXII, — Confessor interea Dionysius pres ares salutationes ot colloquia vana diffugere, et his p byter et ceconomus, id est, dispensalor Beclesin qui membra Christi sunt pia mente sociari. Si quis avtem passione quadam seculi captus, dicit : Paren- tes earo mea sunt, e08 diligere debeo, andiat bestum Petrum apostolm predicantem : A quo quis supe- ratur, hule et servus eftcitur (17 Pet. 11). Qui ergo vineitar amore carnis, servas sine dubio est earnis. Gumqee non aequieviseet Theodoras matrl s¢. pree- sentare, decrevit et illa in ipso monasterio eam Chri- ‘sil pérmanere virginibus, hae apud se pertractans : 8i voluntatis Domini fuerit, inter alios saltem mo- nachos videbo eum : ‘et propter hanc oceasionem, meam quoque Iucrabor animam, dum in hac sancta eonversetions persisto, Constat igitur eos qui rigo- ‘Tentyrorum, emicissimus saneti Pachomii, comperit ab aliquibas quod ex aliis monasteriis ad eum ve- nientibes, non eoncedat eum suis fratribas vescl, sed eos sequestrato loco juxta monaaterii fores exe ‘mum quam monentis, aiehat : Non recto faeis, abba, ccharitatem fratribus deditam non equaliter omnibus scum mala looganiani- {ate patientiague suscipiens, ite respondit : Novit Do= mings propositum meum, et paterna tea cognoscit affeetio, quod nunquam evjuslibet animass cupiam ‘cootristari, nec dicam spetnere, Quomede igitay booVITA SANGTI PACHOMII ABBATIS TABENNENSIS, andorom agere, ui seum contre me Dominum pro- A sciens indignum tali munore, diverso modo ne boe ‘vocans irritarom, qui manifesie estatar in Evangelio icons + Quamdia Socistis uni ox minimis fratribus nels, wiki foristis (Matih, xxv)? Accipe itaque satis- factiovem measa, veuersbilis paler, quia non velut vilans atqueaparens 006 qui huc veniunt, hoc quod asseris facio ; sod quia in cmuobio coogregationem smscopl, plarimos qui super courersi sunt, et diver- ‘06 eorum mores este cognusco, Nonoullos autem ovi intanium ipsius conversationis igoaros, ut nec swonackormm babitum noverint, Inter quos sunt par= rruli, tanta simoplicitate viventes, uinec dexteram va Jeant scire, neque sinistram, lcirco credidi esse commodins, vt supervenientes fratres seorsum su cipercniur, i bonore maximo constituti, Hinc ergo ‘poo sestimo patribus vel fratribus qui ad nos uns, ullam contumeliam fleri, sed magis debitam reverentiam commodari : presertim cum statis boris ad reddeodum nobiscum Deo vola sua conve- niant, eb post hoc singuli ad loca destinata concur- rant, quieti operam dantes, me soeundum Deum sol- Jicitius usibus 197 eorum necessaria providente. Hze audiens prafatus presbyter, omni euny laude dignissimum comprobavit, certo cognoscens quod secondum Deum cuncta ageret; multamgue relevatus sancti Pachomii satisfaction, lets remeavit ad propria, Car. XXXIV. ~ Mulier autem quedam in eadem Tentyrorom civitate patiebatur uxum sanguinis, et bac infirmitate jam prolixo tempore laborabat. Bee ipsum Geret differebat. Et cum amplius importanita- tem ejus ferre non posset, venit ad sanctum Pacho- mmium, cuncta quae negotil erant eidem pandens, cer- tus quod ipse solus contentiones hujusmodi posset absolvers. Qui cum causam penitus cognovisset, ait resbytero ; Nonne ad hoc venisti, ut per me cogno- seeres Domini voluntatem? Audi ergo me, et da et quod postulat, nihil in hac parte desperans. Fortas- ‘is enim per boc ofticium liberabitur anima ejus do eaptivitate diaboli. Szzpe namque contingit ut Lomo malus affeetus beneficis, ad bonos se conferat mores. Desiderium namque meliorum pium novit ingenerare propositum, his duntaxat animabus, que non usque adeo negligentie torpore prolapsz: sunt, ut possint rer~ B studerevirtutibus. Nos ergo, {rater, fhoe agere decet, ‘quod Deo placeat. Sic enim dilectio ejus in nobis esse robabitur, si compatiamur alterutrum, Hoe accepto Fesponso, senior fecit quod sibi fuerat imperaturm. Sed frater ille votl compos effectus, ad beatum cchomiuin reversus est, jam mente sobrius atque com- unctus, et cadens in faciem, confitebatur dicens ¢ © homo Dei, multum sublimatus es a Deo, qui dise 8 quae pertinent ad salute, malum in bono hoe discedens habitu, a Deo prorsus alienus eflicerer. ‘Nunc autem benedictus tu Domino, per quem anima ‘mea salva facta est. Tua allerans eum de terra ve= nerabilis senex, hortabatur sedulo, ut vitam sumeret audiens Pachomium Dei esse euliorem, sanctaque C cougruam dignitati, ne quando negligens, perpetua .conversatione mirabilem, insuper et Dionysium pres- dylerum smicum ejus esse charissimum, rogat eom _ wh sui misereatur, 61 quasi per oocasionem necessa~ iam ad se Pachoorium convoce!. Qui precibus mu- lieria Mexus, boc agere non moratur. Cum ergo ve~ Bisset Pachomius ad ecclesiam, et post orationem Diooysivm saluiasset, jurta eum protinus assedit. Dumque loguereniur ad invicem, mulier Aducia fdei roborata, credeasque dicenti Christo : Coullde, Alia, ‘ides van salvase te focit (Mauh. 1x), post tergum ejus Intemter sccessit, et eucullura, quod operiebat caput jus, tremens altigit; statimque sanata est. Et pro- cidens in faciem suam, adoravit Dominum, glorificans jus clementians, quod tania per servos suos beneficia credentibus coatulisset. Tune sanctus vir Dionys faecium sentigns, beoediait mulieri, et protinus ad ‘sua repedi Gar. XXXV, — Aliquando vero necessitas exegit | ut sepis munimine monasierium vallaretur, in quo opere laborantibus fratribus, ipse letus ferebat maxi- toum ausilium, Post aliquantos autem dies monachus quidam pres- byter, muliorum fratrum pater existens, qui solitus erat sanctum Pachomium crebro visitare, veuit ad ‘eum com uno fraire, propler contentionem que in monasierio arta fueral, ex hac videlicet causa : is ipse frater, qui cum eo pervenerat, molestus erat ei imium, clericatna desiderans dignitatem ; quem in futuro toroenta sentiret. Et osculatus eum, dimi- sit im pace, quem etiam usque ad fores moaasterii prosecutus est. Gar. XXXVI. — Adbue autem saneto Pachomio hide stante, ecce vir a longo festinus veniens, ad @jus vestigia provolvitur, obsecrans ut Gliam suam 2 dzmonio vexatam, per Christi gratiam curare dignae Fetur. Quo relicto pra foribus ingressus, ipse tale ‘ei responsum per ostiari Noa est nobis consuetudo cum mulieribus loqui ; sed si ex vestimentis ejus, mitte nobis, quod in nomine Do- mini benedicentes, il is remittam ; et credi- mas in Guristo quod filia tua isto modo ab inimiei Tiberetur incursu. Cuinque tunica puella saucto fuis- D set allata, severe nimis intuitus ait : Non est ejus iste vestitus. Affirmante vero patre atque dicente ejus esse, respondit el: Et ego novi quod ejus sit; sed vir- ginitstem suam Deo dedicans, non servavit sancti- moni puritatem : propter hoc ejus inspiciens tuni- cam, et intlligens eastitatem suam minime custodisse, non ejus esse testatus sum. Spondeat itaque tbi iu conspectu Domini deinceps vivere continenter, et propitiabitur ei Christus, sanamque restituet, Pater igitur indignans et moerens, filiam suam perserutatus est, et sic esse ut sanctus Pachomius dixerat puell@ cconfessione cognovit. Quaz cum juramento pollicita fuisset nunquam se talia gerere velle, pro ea vir bea tus Domino supplicavit, benedicensque oleuin misit.235 DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. 236 Quo peruneta, sine mora curata est, et glorificabat A Cuinque memoratus juvenis in propria persisteret Dominumn jugiter, quod non solum daemone, sed 126 etiam detestabili conversstione caruisset, et in reli quum continentia se studils per Christi mancipasset aurilium. ‘Car, XXXVI. — Toll igitur opinione ae sancto viro ubique currente, nibilominus qui Glium suum a dzemonio possessum, sine intermissione de- flebat, nec eum perducere poterat ad monasterium, ‘genu nixus supplicabat Pachomio, ut pro €0 preca- Fetur omnipotentiam Christi. Qui cum orasset, dedit el benedictum panem, sollicite pracipiens ut ante cibum ex eo paulolum semper energumenus sumeret. Conique esurisset ling ejus, ex ipso rane particalari ei travidit, sed non permisit immundus spiritus ut exinde omnino gustaret; ex aliis autem panibus qui B te cohibe, nec tanta, quesumus, afilictione dejici ferant appositi manus suas implevit, ecepiique come- dere. Pater ergo benedictum panem per frusta com= minuens, in juterioribus palmarum, sublatis exinde ossibus, immisit ; et has ei tantum modo palmas ap- posuit, ut nesciens id quod factum est, benedictionem percipere mereretur. Quas adaperiens, ille frusta qu injecta fuerant projiciebat; et ipsas exsecratus pal- mas, nibil penitus ese volebat aceipere. Cumque pater eum sine cibo manere diebus plurimis com- olisset, fame coactus, ex benedieto pane percepit ; ‘ac protinus somno detentus, a maligno spiritu libe- ratus est. Quem secum pater ad sancti Pachomil ve~ stigia perdusit, laudans et glorifieans Deum, qui per ‘magnalia et gloriosa, quorom S quoque sanitates plurimas in 1s vir beatissimus faciens, non extollebatur, nec unquam cor ejus elatum est. Habe- bat autem banc a Domino gratiam, ut idem semper et equalis esset in ormnibus, animumgue in diseiplina Domini solticitum retineret. Et si quando poscens ali- quid a Domino, petitionis sux non consequeretur fectum, non contristabatur omnino, sed patientissi me sustinebat, sciens hoc expedire vel sibi vel omnibus, quidquid divina misericordia consuisset quenter intentione sincera videmur postulare con- traria, quez Domini bonitas, eutn non conee stare dignatar ; et tne potius clementer exaudit, cum ‘Yola nostra ignorantiz: nocte velata non perfict. Car, XXXVII. — Quidam denique juvenis, Silva- nus nomine, de seena conversus, ad sanctum Pacho- D miuin ‘enit, volens in ejus monasterio commorari, Qui com susceptus esset, infeetus perversa consue- tudine seculi, nulls disciplinae regulis poterat coer- ceri; salutemque propriam negligens, dies suos va- nitatibus pristinis atque ridiculis occupabat : adeo ‘Ut nonnatlos ex fratribus everteret, et ad studium simile commoveret. Quod plurimi non ferentes, san eto Pachomio suggerunt ut eum de monasterio pelli Preciperet, Ad quam rem non eis aunuit; sed zqua- er ferens, admonuit prasfatum fratrem ut se cor- pravitate, et aliis exemplum perditionis ostenderet, 4d postremum visum est omnibus ut a sancta con- gregatione velut indignissimns arceretur. Sed beatus Pachomius hoc idem credidit difeerendum. Quem etiam mitisima atque sapientissima correptione con- ‘eniens, et ccnlestibus erudiens institutis, its divine timore suecendit, et sic anima ejus futarorum Ade teris documentam conversionis exhibuit. In omni namque loco et in omni operatione flebat jugiter; et nec tune quidem, cum cibum inter fratres eaperet, a Iamentatione cessabat. Quzx res etiam permovit mul tos ex monachis, qui et dixerunt : Tandem a plancta Qoi respondit : Conor quidem, sicut jubetis, a lacry- is temperare, nec possum. Pectus enim meum ve- uti quedam flamma comburens, quietum me esse non sinit, Rursum ipsi dixerunt : Apad te in secreto tuo, vel certe in orationibus plangito; eum vero con- venimus ad mensam, cibum sumere debes, et » fleti~ bus abstinere. Nam possibile est animam et sine istis exterioribus lacrymis semper in compunctione per= sistere : quia plures e fratribus videntes te flentem, ‘manducare non possunt, Et cogebant eum fateri, car ita se suis dilueret fletibus. Tune ait ad eos : Non ‘vultis ut plangam, cum videam me foveri moltis ob- sequiis sanctorum fratrum : quorum et pulvis pedum mihi venerandus est, nec eis me conferre digoum Prorsus existimo. Non ergo plangam, quod hoino di cena thultis peceatis obnoxius, officia tanta perct= piatn? Timeo valde ne, sicut Dathan et Abiron, me quoque profanum hiatu suo terra deglatiat (Num. xv). Mii namaue impiis ausibus manibusque pollotis san- ta sibimet usurpare tentaverunt ; ego vero post tan= tam cognitionem divini muneris, animze mex salntem desidiosa conversations neglexi. 1deo quippe ista re- eolens, non erubesco flere coram omnibus, quia multa facinora mea esse cognoseo, que jugibus lacry- marum fontibus debeam expiare. 1929 Quod si ipsam jseram animam meam per lamenta difunderom, nihil facerem magnum, quia nullam pro factis meis in preesenti digaum possum reperire suppliclam. Cumque per dies singulos idem frater ad meliora proticeret, omnesque propemodum in bumilitate su- Peraret, ita de €0 sanetus Pachomius coepit coram omnibus dicere : Testor vos, fratres ac Alli, coram Deo et sanctis ejus angelis, quia ex quo casnobium hhoc fundatum est, nullum de fratribus qui mecama sont vel fuerunt, humilitatem meam secutom esse eognosco, nisi unum tantummodo. Quo, fratres, au- dito, nonnulli potabant fhune unum esse Theodorum, alii Petronium, alii vero Orsesium. Cumque rogaret Theodorus eum, ut quis ille esset depromeret, et sanctus vir Indicare diflerret, rursas eum Theodorus Yehementer urgebat, Alli quoque snsjores ex fratrius, plorimurn precabantur ut diceret quis esset cui testi~ onium tale perhiberet. Tune respoudit Pachomius :357 Si scarem eum de quo dictura jimulis incitari, nunquam eum ostenderem; sed quia procoldubio credo quod per Christi gratiam quantum laudis ei accesserit, tantum ipse mu hhumilitatis aequiret, ideireo, ut eum possitis imnitar Sine mets palam beatifieare non desino. Tu qui Theodore, et quicunque tui sunt iles, fortiter in monasterio cortanies, diahotum vinxistis ut passe- Tem (57), et sub vestris pedibus allisistis eum, per Dei gratiam conculcantes ut palverem’; sed st (quod absit) neglexeritis in aliquo, consurgens is qui sub ‘estigiis vestris eat, adversus vos gravi furore bac- chabitar. Juvenis autem Silvanus, quem dudum pro- ter negligentiam de monasterio pellere volebat ita prostravit inimicum, et a suis sensibus effuga VITA SANCTI PACHOMH ABBATIS TABENNENSIS. 3m vanz glorise A coperunt parentes defuncti, eulpantes eum, dieere : 258 Quid est hoe spectaculum novum? Quis mortui non misereatur, lieet sit inimicus? Sufficiens per 60 est ipsa calamitas, Noli, quesumus, inferre mortuo, quod nce belluze facerent, nec tuam condecet pe- Ditus sanctitatem. Nam et nos bine notamur maximo opprobrio, aliaque quampluriana suspicionum probra nascuntur. Utinam nunguam ad une locum venis- semus! utinam nec iste monachus fuisset effectus! non bane zternum dolorem nobis infigeret. Roga- ‘mus ergo ut solitam psalmodiam defancto restituas. Qui respondens ait : Vere, fratres ac fii, plus vobis Preseutis mortui misereor, i de Visibili re ac temporali eurantibus, ego de invisibili ¢jus substantia sollicidinem geram, et ideireo bee ‘ut nusquam eoram eo compareat, altaque humilitate Berga eum fieri deceruam. Et vos quidem majores eum per omnia superavit. Et vos quidem fratres La Dentes opera justitie, io his qua: gessistis, glori confiditis ; hie autem quanto fortius pugnat, tanto s¢ deteriorem omnibus judicat, ex tota mente tolaque virtute inutilem se reprobumque pronuntians. Ideo denique et lacrymas habet in promptu, quia semet- ipsum nimis humiliat et imclinat, nec alicujus mo- menti quod gesserit existimat. Diabolum autem nil ita reddit invalidum, sicut humilitas de eorde pore, cai tamen correctionis opera probantar adjuncia, Sic itaque viriliter antefatus juvenis Silvanus per octo annorum curricula Deo militans, cursum vite suz Ginivit in pace. De cujus exitu testatus est beatus Pachomias, quod multitudo sanctorum angelorumn eum magna ‘eleetam bostiam Christi conspectibus obtulerunt. Car. XXXIV. — Eodem tempore Panos civitatis episcopus, Varus nomine (88), per omnia venerabilis ac Deo deditus, rectaque fidei ferventissimus ama- itionem conversationis, Pacbomii. Quem missis epistolis evocavit, plurimis ‘verbis exorans ut etiam circa civitatem ejus mona- steria opiata eoustrueret. Cumque multis ex causis, Precibus acquievisset episcopi, dum properat ad eum , justum credidit ut per iter ommia monasteria qua ab eo curabantar, inviseret. Et cum uni ex ipsis ‘monasteriis propinyuassel, cujusdam fratris occurrit exsequiis, qui vilam suam nogligeoter consumpserat. Fratres autem ipsius monasterli funus prosequeban- lores per hune honorem, quem putatis, acqui- ego auiein quantulameunque ei requiem vel s2- tisfactionem (59) per liane injuriam preparo. Propter quod nom curo pro hoc exanimi 180 corpayculo, ted pro immoriali ejus anima satago, que et banc, ‘carnem rursus in resurrectione receptura est incor- upiam et integra. Alias autem si hoe quod vultis annuero, veluti placens hominibus judicabor; alque ut ad prasens vobis satislecisse videar, id dispicio. quod ei. prodesse poterit in futuro. Fons enim boni- tatis Dous noster existens, occasiones quarit, per ‘quas opulenta super nos data pieiatis suz elfundat, Femiltatque nobis peccata, non solum in hoe szxculo, ‘sed etiamn in fataro. Nam cum dicat in Evangelio, sumeotes animam ejus, velut C qui blasphemaverit in Spiritum sanctum, non re~ miltetur ei, neque in hoe szeulo, neque in futuro dat indubitanter intelligi quod sunt qudam delicta, que. possunt et post ane vitam, si pro eis supplice- tur, ignoset (Mauth, xu). Nos ergo quos dignos judi- dicavit Christi potentia divine suze dispeasationis exeroere medicinam, si non upicuigue congruens adjutorium proferainus, profecto veluti comtemptores ‘zstimabimur, et audiemus illud quod seriptam est in prophetia (Act. xm; Habac. 1): Videle contem- plores et admiramini, et disperdimini. Et ideo, quaso, sinite defunctum a propriis malis aliquatenus exui, et quantulamcunque requiem in illo futuro examine promereri. Sepelite ergo eum sine psalmis, {Ut dizi, Potens est elenim Deus benignus et clemens, tur bonorifice, psalmos solitos concinentes, presen- D multamque misericors, pro supplicatione nostra: bas quoque defuneti parentibus a¢ propinquis. Qui eum vidissent Pachomium, feretrum continuo depo- Suerunt, ul tam pro mortuo quam pro se Domino supplicaret. Qui mox ut orationem debitam Deo per- solvit, conversus ad fraires ait : Desinite psallere. Preeeviane defuneti vestimenta splendida, quibus jodutus erat, auferri: quae coram omnibus fecit exuri, 4 ita cadaver efferri jussit, ac prater aliquam psal- modiam sepeliri. Igitur fratres cum parentibus ejus et universis qui tune aderant, novum genus specta- uli contuentes, et obstupefaeti nimium, precabantar senem, ut consuetam super eum psalmodiam cele- rari permitteret. Quibus cum non acquievisset , parvitatis eum in zteraam soam requiem collocare. Hime cum dinisset, abierunt, et secundum quod ve- nerabitis Pater preeceperat, eum in monte, ubi erant parata monumenta, sepelire curaverunt. ‘Cap. XL. — Moratus est autem sanctus ibidem ‘cum monachis duobus diebus, docebatque in prien's singalos timorem Domini, deinde qualiter adversus diaholum dimicare deberent , et insidias ejus per Cristi possont declinare gratiata. Tune nuntiatur ef quod frater quidam de Chino- Doscioruia munasterio gravi intirmitate detentus, euedietionem precis ejus ullimam postularet. Ilse audiens domo Dei, confestim secutus est eos qui959 DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS 260 1s hee sibi retalerant. Cumque coneitus profieiscerctur, A delatus est, quod saplentiz geratis studium, et 131. et duobes vel iribus millibus abesset x monasterio (quod petebet, audivit suavissimam vocem ia sere per- sonaniom; suspiciensque vidit ipsius fratris aniovare veloei cursu ab angelis Domini laudantibes ad bea- tam vitem pereonemque sustolli. Comites antem Pa- ehomii cum neque vocem audirent, nee quidquam ‘seoirent penitus, sed tantemmodo eernereat eum ad Orientem din suspicere, dicwat ei : Cur stetisti, Pater? Properoanns, ut possimus occarrere. Qui respondit : Frostra jum currimus; hoe eniin est quod dia con- idero, quomadmodum frater ipsa ad gaudia porpeta dedecatur, Quem eum rogarent ut els exponeret quomodo vidisset animam, quantem poterant audire, rravit eis ex his que ipse conspexerat, Quidam git Ailigeoter inquirentes qua hora fraterIlle dermisset, ea que a sancio didicorant viro, vera omnia cogno- Yerunt. Hae aulem retulimes duabus ex causis : primum, volentes owendere beatum senem nimiom faiase perspieacissimum, gratiamque possedisse pro- pheticam,, ac longe posita intellectualibns oculis Pravvidisse; deinde, ut tales semper imitantes, ma- Yorum consortia sollicite vitaremus. Et de his quidem nobis bactenus dieta seftciant Cap. XL1.— Sanctus ergo Pachomius ad antefotum episcopnm eum scis monachis veniens, ab eo In surama veneratione susceptus est. Nam festivitatem maximam In ejos celebravit adventu, deditque ef Joca whi sperata monasteria conderet, sieut dudum per seripte rogaverat, qua etiam venera alacritate constrasit, Et cum macerie munimen m 1, Cirevita duceret, ne quis facile posset irrumpere, quidam pestilentes homines, quos diaboli cacavit {i anvidia, nocte venientes, quae constructa fueraut destruebant. Sed non in longum malignitatis eorum peena dilata est. Nam cum senex discipulos suos ad lolerantiam commoneret,, et illi mequissim! Juxta cousuetudiaem eonvenissent, ut facinorum suorum ceepta perficerent, ab angelo Domini protinas exustt sunt, et velot cora a fecie ignis ad nihilum sunt re- dseti. Fratres ergo velociter universum consumma- ‘Yorumt asdificium ; in quo beatus Pachornivs constituit monachos, religiosos viros, quibus Samvelem prie- Posuit, hilerem virum, et dono fragalitatis eximium. institutn, idem sanctus ibi voluit manere diotivs, veque dom hi quos ordinaverat, Christ! munere fir= marentur Car, KLIL. — Interen phiosophas quidam efvitatis ipsius, audita servorum Dei opinione, venit ad eos, seire volems quid essent, quidve profterentur; ot ‘Videns atiquos ex monachis, ait ad e08: Voeate inihi Patrem vestrum, quia de rebes necessariis enm 0 disputatarus sum, Cum eognovisset sete: sanctes vir quia philosophus esset, misit ad eum Cornetium et Theoderam, praxcipiens eis ut ad ea que scleci- taverit prudenti respoostone satisfacerent. Egresous igitor ad cum bitevophas ait: Maltus ad nes sermo vir cum ¢ Quia vero predicta monasteria in suburbano fuerant f) juata religionem vestrem, quictem diligatis imponsi.s, ineaper etiam prudenter his qui propenunt aliquid ‘satinfacero videamnini, et 1deo de his quee Hegistis tos Werrogare dispeeei. Cui Theodorus : Profer, ait, quod vis. Et philosopbus : Habes, ingult, tu meeum disceptationcm, wt gum fworint quaeita diselvas? Cai Theodores respondit + Exprime jam qued fnten- dia, Tune philosephus at + Quis, pon netus, mortwes ext? Quis rarsum nates, a morte oubtractus ost? jam sit mortuas, son est fotore com ‘Theodorus : Hen grandis, inqult, hae Propositio tua, 0 philovephe; nam facile qued ine quitis solvara, Quis nom neius, mortees est, hebotur ‘Adam protopiastus. Qui vero natus est, vee tamen x his euntes ad memoratum monaserium et B wertues est, existit Booch, qui Deo placuit, aique trauslatus est. Qui mortess st autem , wee fetore ‘ll corrupius, axer est Loth, que conversa ie ste tuam salis (Gen, xix), quae usque nen im eo habite Pro incredulorum perdurat exemplo. It idee eons Jium do Ubi, © philesophe, ut has ineptas propest- tones tuas et inanes deserens qucesiionss, ad verona Dewm quem cotiwes, 1¢ sine diletions converte, Femissionemque peceatorum (woram pro wierne sa Vote percipias. Ad bseo philosophes obstapefsctas, nibil inguistvit wlteriue ; ved discedene, acumen viri, Fesponsionemque tam colerem paratemque mire tus est. Ge LIL. — Proiede Packemive in Hedem meo- Buper exeirectis, debus plurials immore- tas eat. Kxinde profeetan est, atque ad alied mone- ‘sterium, quod oub efus aret ditions, perveait. Quest cum fratres omnes, ia cocorsum ¢jue properantes, summa veneraione suscipereat, infantules quidam de ipsa congregations, qui imier aliee ocewrrerat ; clamare ceepit 2c dicere : Vore, Pater, ex que hine ambulasti, nutiue nobis olera nee legumen aliquod coxit. Ad quem santas grata mente respondit : New contristeris, All mi, ego fam coquam. Ingressaeque monssterium, post orationem venit ad coquizam ; et inveniens fratrem qui coquinze preret, peiathos (Kd cot, tegetes)oporantoms, quae metas valgus eppeties, X rater, quemtom tenporie bes, ex quo non costed fratribes olera vel lopuasian ? Qui respondit : Sent fere dve mosses. Et sancme Pachomias sit : Quare contra preceptem facere ¥0- Joisti, ut tanta fretreen negligereter tities ? Qui sul humili satisfuetione respondit : Optaverem quidem, ‘enerabilis Pater , quotidte tmplere minieterinan meum ; sed quia quidquid coquebsm, nen conmeme- batar a frateibes, quia omnes abstinent (set! qvippe Puerl aliquid eocturse pereipiunt), me tante Intvore Pirate projicerentur expensz, propteres peimenturs, non cori, At ne otiosus esxem, psiathos (40) etegt cum fratnibus texere, sefens eaum de bis qo! mihi deputati sunt ad opas trujusmodi pose sefficere, ut , parvas eseas, 1d est, olivas et herbolas a4 refectio- nem fratribus pararet. fie audiens Packouies : Bt quot sunt, Inquit, psiathi, quos te fectsoe dixis!? Qui\y nes, ut videam. Qui cum fuissent allali, protinus eos ‘igne supposito jussit exuri. Tuoe ait illis : Sieut vos traditam vobis erga dispensationem fratrum regulam eapaxistis, she ogo passim labores vestros inceodio eoncromavi, quatenus cognoscatis quam perniciosum sit Patram istituta convellere, qua: pro snimarun salote provisa sunt. An ignoratis quod gloriosum sit ‘Semper abstinere preseotibus? Nam si quis ab ea re que in ejus est potesiate divina considerations sa opntinet, magnum consequitur a Domino premium, ‘Ab ea varo re, eujus ulendi liceotiam non babet, quadam noscitur necessitate cohiberi; et ideo propter abstinantiam coactam atque ioulilem frustra videtur exspectare mercedem. Denique cum plures esc ap~ posits fuerint, si fratres parcius his uiuntur propter BL Deum, tune apud Deum sibi maximam spem repo- unt. De eibis autem quos non vident, nec eis ad Percipiendum facaltas ulla tribuitur, quomodo pro arcimonia praemium conceditur ? Ideoque propter exiguos suwptus tanta fratrum non debuit intermitd commoditas. Car. XLIV. — Haze cum loqueretur ad eos, et suf- ficienter eorum delicta corriperet, ostiarius ad eum fostinus ingressus est, magnos viros et anachoretas egregios indicans advenisse, qui eum videre deside- arent. Quos illico jussit intrare, debitaque reverea- tia salatans e0s, post orationem per fratrum ducebat ellulas, et omnia eis monasterii loca monstrabat, Qui rogaverunt senem ut cum 60 de quibus cuperent atque arcanis altius disputgntibus, cospit sanctus Pa- ehomius odorem sentire telerrimum, Videbat enim ¢08 exculto satis uli sermone, et in Scripturis sanctis paratos existere, nec poterat de intolerantia fetoris aliquid vel cogitare, vel dicere. Ubi ergo do divinis jiutius disputarent, et hora nona jam refe- cerel, surgentes ipsi, mox abire yoluerunt. Quos sanctus vir euiaius orabat ut cibum periter sumerent. Qui noluerant penitus acquiescere, dicemtes festinare se ante occasum solis 132 propria remeare. Et vale dicentes sine mora profecu sunt. Tunc sanctus Pachomius volens certius causam fetoris agnoscere, in orationem prosternitur, exorans Dominum quatenus sibi quales essent par dere dignaretur. Moxque cognovit quod impietatig eorum dogroaia, quibus probabantur imbuti, tantam perniciem de eorum cordibus exhalarent. Nee mora, ‘vires Ipsos Insequitur, et apprehensis ait : Unum volo ‘vos inverrogare sermonesn. Qui dixeruat : Interroga. Nomauid, ait, Origenis commenta legistis? Qui ne- antes, dizerumt : Nequaquam. Quibus ait : Beco ‘contestor ves coram Deiino, quod omnis homo qui legit Origenem, et consentit his quo prave disseruit, in profanda perveniet inferorum, hareditaaque ejus rant vermes et exleriores tenebre, quibus iniquo- rum snisse sine five punientur. En ego, quod saaoifestzium cat a Domino, vobis sollicite nuntiavi, . VITA SANCTI PACHOMM ABBATIS TABENNENSIS. respondit : Quingenti. Es ille. Defer, inquit, bac om- 4 Ex boc ianocens ero; vos vider recta reepueritis. Quod si Dooque placere per omnia, cuncios Origenis bros in Qumen mergite, ne ab itis vos ipsi mergamini, Hae dicens, disceasit ab eis. Et rediens ad exerci ‘ium solite virtutis, reperit fratres in orations. cou sistere, cum quibus alacriter hyganos cantilena spie Fitalis explicuit. Can, XLV, — Monsehie igitar ad vesoendum con+ ‘Yonientibus, venorebilis senex in cellulam, abi eon sueverat supplicare Domino, so recepit, Bt obserans ostium, orabat intente, momor visionis quam do conspexerat; et obsecrabat Dominum, quatenus ¢i deolararet stature moaachoram qui futurus esset, vel quid post ejus obitum in tanta eongrogatione contingeret; et ab hora none usque ad illud tempos uo'frater qui nocluruis orationibes. praerat vocem mitteret, et ad preces solites excitarot, instantiamm ‘sux supplicationis extendit. Cumque preceretur at tentius, subito circa mediam noctei visionem cernit, ‘quae ovm Juxta petitioner propriem do statu poste~ Forum suocum plenius edocerct. Naw monasteria sua ‘Yehementius dilatando, nonnullosque pie vieturos ot continenter agnovit, neglectaros etiam plurimos di- icit, suamque salulem ponitus esse perdituros. Vidit, ergo, sicul ipso nsrravit, moltitodinem monaehoram. in valle quadam profuada satis atque caliginesa cone sistere, et alios oxinde velle conecendere, nee valere, quia oseurrebaut ex sdverso sibi, nec invicem dix ‘gooscere poterant, nea de profundo illo at tenebrose Ioco procsus omergers ; alice autem: frustra conalog pra: lassituding ruere, atque 2d inferos pervenires alios, jacentes, miserabili ac lacrymosa voce deflere ; Ronnullos vera cum maximo labore eouscendera, quibus in asconsu ipso lux protinus occurrebat, im qua constituti referebant Deo gratias quod evadere Potuissent. ta Pachomivs intellexit quae novissimia essent eventura temporibus ; excitalemque mentis ‘eorum qui post futuri sunt, et errorem cordis, bond rumgue defectum valde doluit ; maxime vera, quod pprapositi woe negligentes ac desides forent, noc i Deo confiderent, sed concordia discordiosa ulerenur, placentas stultz multitudini, et ostentantes babitum mouzchorum, nullaque bona opera prasferentes. Se- mel autem pessimis primatum tenentibus, ipsumqua D nomen sanciz conversationis ignorantibus, neaessa ‘est aemolationes ac jurgia generari, et quis preesit aa major sil, ambitiosa lite contendere; et reprobari quidem bouas, ac malos eligi; neo probitata moru sed antiquitate vel ordine uavinquemquo velle czte- Tis anteferri, Undu neque aligua bonis viris loquen fiducia suberit pro utilitste communi, sed erunt ia ele, aut certe sub colare Lonestatis, 16 afligontur, Ki quid est opus singula recensere, cum omnia pene quae sunt regulis subuixa divinis, humanis conmutebunvur iecubris ? ‘Tune Pachomius exclamavit ad Dominwn, aun la cezymis diceus : Ounnipotens Deus, si sic erit, ut quid permisisti ccenobia jsta constitui? Si enisa in teupor13, re novissimo, quicunque fratribus preerunt perversi A futuri sunt, quales erunt illi qui sub eorain regimine ‘Yersabuniurt Crecus enim si czzeo ducatum prabet, ‘uterque in foveam cadit (Maith. xv). Hea me! quia frustra et supervacue laboravi, Memento, Domin studiorum meorum, qua tuo munere perfecisti ; me- ‘mento famulorum tuorum, qui tibi tota mente deser- ‘viunt ; memento testamenti tui, quod usque ad con- summationem szculi a tuis promisisti custodiri culto~ ribus. Tu nosti, Domine, quia ex quo suscepi hunc habitum monachi, nimis bumiliatus sum in conspecta tuo, munquam satiatus sum pane, et aqua, vel quali- bet creatura alia quam fecisti. Haxc eo dicente, vox ad eum facta est, dicens : Ne Slorieris, Pachomi, cum sis homo, et indigeas mise- rricordia, quia cuneta qua: condidi, mea miseratione B subsistunt. Qui confestim prosiratus in terra, miseri- cordiam Domini postulabat, dicens : Omnipotens ‘Deus, veniant mihi miserationes uz, et vivam (Psat. cxvin); et ne auferas misericordias tuas a me, quia misericordia et veritas tua semper susceperuut me (Psal. xxxu1). Scio enim ego, Domine, quia 138 nutant et claudicant universa sine protectionis tux auxilio. Hze cum dixisset, astiterunt super eum an- i Iucis; et juvenis in medio eorum , ineffabili pul- chritading atque claritate resplendens, qui instar so- lis ex se fulgoris radios emittebat, habens super ‘caput coronam spineam. Et levantes a terra Pacho- Angeli, dicunt ei : Quoniam petisti a Domino misericordiam, ecce venit tibi misericordia tua, Deus glorize Jesus Christos Filius Dei Patris unigenitas, C ‘qui missus est in hune mundum, et pro salute generis humani crucifixus est, spineam ferens in capile coro- nam. Et Pachomias ait : Oro, Domine, nunquid ogo te crociixi? Et Dominus placidior ait ad eum ; Non ‘tu quidem crucifixisti me, sed parentes tui. Verum- tamen animequior esto, et confortetur cor tuum, quia posteritas tua manebit in szculum, ec usque in finem mundi deficiet ; ipsique qui post te futuri sunt, de profunda lla ealigine liberabuntur, quot- quot vixerint abstinenter, et curam salutis proprie gesserint. Modo namque qui presentia tua se conti- nent, tuarum sequentes exempla virtutum, maxima Bratiz luce resplendent; post te vero, qui in hujus ‘szculi caligine fuerint immorati, quia prudenter in- ‘tlligent que petenda sunt, queve fugienda, et spon- D {tanea voluntate nullo humanitus utentes exemplo, de lantis exsilierint tenebris, omnemque justitiam ser- ‘antes, eternam vitam toto corde dilexerint; amen ico tibi quia cum istis erunt qui nune tecum in sum- ‘ma continentia et sanctitate praeclari sunt, eandem- ‘que saloiem ac requiem sortientur. Ize dicens Do- minus, ascendit in ecelom. Sic autem illustratus aer est, ut splendor lucisillius non possit humanis ser~ mouilus explicari. Car, XLVI —Tune sanctus Pachomius super bis quae sibi ostensa sunt, vehementer admirans, ad Rocturvam synarimn cuin universe fraternitate eon- venit. Et officio sancio solemniter adimpleto, cuncti DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. - me ‘monachi justa consuetudinem coram sene ad au diendum verbum Dei constiterunt. Qui aperiens os suum, docebat eos, dicens : Filioli mei, quantacun- que vobis est virtus atque possibilias, pro saluie vestra certate fortiter, et adversus armatum hostem vViriliter dimicate : ‘prius quam veniat tempus, quo nosmetipsos, si tamen inertes fuerimus ac desides, miserabili lamentatione plangamus, Non negligamus dies nostros, qaos largitus est nobis Dominus ; sed ‘operemur in eis cum omni alacritale virtwtem. Dico ‘enim vobis, quoniam si sciretis quanta sanctis in ccelestibus bona parata sunt, et que tormenta ma- eant eos, qui a virtutis itinere deviaverunt, cogni- aque veritate, non in ea digne versati sunt, suminis ‘ulique viribus eterna supplicia vitantes, heredite- tem illam beatam, quae Dei famulis promissa est, festinaretis adipisci : quam nemo, nisi malus ac perditus, fugit ac negligit; quia quid amittat, peai- jamaue resipiscere oportet, jitatibue, ut mala preterita deflendo jugiter, indulgentiam Domini consequatur, et sic ad meliora conversus, iter suum dirigat,-qua~ tenus in exitu vite lztus existens, ad caplestem Re- ‘gem cum magna laude pervenist; quando terrestre hoe habitaculum deserens anima, 2d cognitionem ‘sux substantia: properat; quando ecelestibus sociata virtutibus, ad Patrom luminum pervenire festinat Quid extolt per vanain gloriam ? Quid eri- ghur pulvis? Quid superbit terra et cinis (Eecli. x)t Plangainus nos ipsos potios dum tempus babemvus, ne cum fuerit expleta singulis terminata dilatio, tune inveniamur tempus penitentie exposcere , quando jam aceipere non meremur. In hac enim ta nobis peccata deflere permissum est; in inferno autem, a sancio David propheta di quis confitebitur Deo (Peal. vi)? Nimis anima illa probatur infelix, et omni lacrymarum fonte plan- genda, que szculo renuntians, iterum szculi acti- bus implicator, et inutilibus dudum curis exuta, rursum redit ad dure servitutis obsequia. Et ideo, charissimi fratres, sb hoc instabili mundo, et post paululam transituro, perpetuam Deatamque vita nobis non patiarmur auferri. Vereor auiem, et totus penitus intremisco, ne carnis nostra parentes usi Secoli rebus, et vite presentis occupati negotiis, qui putabant nos deseruisse mundi mal, et ab bine jam vita frui perpetna, suo nos judicio condemnent, dicentes nobis : Quomodo lassati estis in semitis vestris (Sap. v), tantis obsess! miseriis? Ex vesira amque tain magna tristiia, nobis etiam moeror accessit, et poenis nosiris vester ignis adjectus est. Rami quippe nostri facti sunt inuiiles, nee fructus ‘quos in flore monstraverunt eitiderunt. Sed gt illud propheticum ne nobis ingerant, expavesco : Mdeo depredationem venerunt dilecti, facti sunt abomi- nabiles, et corona capitis eorum sublata est. Civita- tes ad Ausirum sitz, clausz sunt, nec est qui ape- Fiat eas (Jerem, xi). Tollatur eniar impias, ne vi- deat gloriam Dei (Jsa, xxv1, secundum Seplaag.).265 » VITA SANCTI PACHOMI Haze cogitantes, fretres mei, tolis certemas viribus, ne ab hoste superomur. Hlle semper insistit ut peri- mat, nos sollicite vigilemus, ne (quod absil) ejus fraude perimamur. Ante omnia pre oeulis habeamus oltimum 134 diem, et momentis singulis mternofum dolo- ‘um supplicia formidemus. His enim causis anima se consuevit agnoscere, corpusque proprium jejuniis 2c vigiliis deprimens, ipsa in moerore luctuque con- inuo perseveral, donee Spiritus sancti ealore suc- consa, superne contemplationis mereator auxiliva, ot a contagiis exsoluta terrenis, divinis jugiter exsa- tietar alloqui iam qui semper hie cogitat, Paritatem mentis obtinet, bam i Fit; vanam gloriani rospuit; carere contendit. Philosophetur ergo, eharissimi fra- tres, anima spiritalis quotidie adversus crassam ‘carnis sum materiam ; omnique circumspectione com €a taliter agat, quatenus ad meliora sibi consentiat. Bt cum vespere pervenitur ad stratum, singulis mombris corporis sui dieat : Donec simul sumas, obedite mihi suadenti que recta sunt, mecumgue Domino cum alacritate servite. Manibus quoque suis dieat : Veniet tempus quando jactantia vestra cessa- Dit, quando pugilus administrator iracundie non erit, quando palme, que ad rapinas extense: sunt, eonquiescent, Pedibus dicat : Erit quando ad ini- quitatem non valebitis’ prorsus excurrere, quando Pravitatis itinera non poteritis intrare. Concta quo- que membra sua similiter alloquatur, et dicat eis: Antequam mors nos ab invicem dirimat, et separa tio qum per peecatum primi hominis accidit, implea- ‘tar, certemus fortiter, stemus perseveranter, viriliter dimicenias, sine torpore atque pigritia Domino ser- ‘viamus, usyue dam rarsus adveniat, et temporales abstergens sudores nostros, ad immortalia nos regoa Perducat. Fundite lacrymas, oenli, demonstra caro, tuaurt nobilem servitutem, collabora mecum in pre- cibas, quibus Deo confiteor, ne, cum requiescere vis Perpetua nobis cruciamenta conqul~ semper in operibus tuis, quia si te sobtie gesseris, bonorum tibi retributio copio Provéniet. Quod si neglexeris, tormentorum genera miseranda te suecident; et tune audietur ululatus enimz deflentis ad corpus: Heu me! quia colligais . et propler te pesnam perpetnse condemna- Uonis excipio. Si hue intra nos assidue retractemos, efficiemur vere templum Domini, et Spiritus sanctus ‘habitabit in nobis, nec ulla nos Satan poterit ulte- Fins circumvenire versutia (I Cor. 1v). Super decem millia quoque pedagogorum magistrorumque doetri- ‘nam, timor Domini per cogitationes bujuscemodi nos erudiet, prudeateaque custodiet : et quareumque for- sitan humano sensu von valemus attingere, hare 00- bis Spiritus sanetas inspirabit, Nam quid oremus, ‘UL beates sit Apostolus, sicut oportet, nescimus; Sed inte Spiritus postulat pro nobis gemitibus in- nurrabilibus (Rom, vin). Erant quidem et alia plu- Firua qua diceremus; sed ne vos multum laborare Parrot, LXXIM. ADBATIS TABENNENSIS. 266 A cogamas, hunc “terminum sermonibus nostris impo- himus, Deus pacis et gratiz confirmet vos atque corroboret in timore suo, fratres. Amen. Hae di- cen, sine mora surrexit, et eommendans eos Du- mino, profectus est. CaP. XLVII.— Cumque pergeret ad monasteriom, cui cognomen erat Tabennense, cum Theodoro et Cornelio, caterisque quam plarimis fratribus, sub- ‘titit parumper ia itinere, velut interrogans aliquem de quodam secreto negotio; et coguovit in spirita ‘unum de mandatis que praefixerat in monasterio, fuisse neglectum. Praceperat enim fratribus qui in Pistoria arte laborabant, ut si quando facerent obls ones, ibil loquerentur supervacuun ‘semetipsos. salutaria B ergo Theodoram, qui ipsius monasterii curam gere- bat, et dicit ci: Vade secreto, et sollicitius inquire, quid fratres sero, eum oblationes facerent, suat lo- ull 3 et quidquid deprebenderis, ad me referre cu- rabis. Qui pergens, dlligenter investigavit omnia, et 2 que didicit sancto Pachomio nantiavit. Qui dirit: Num existimant fratres quod traditiones quas eis de- dimus servandas bomanz sint, et nesciunt quod pro contemptu etiam minimi mandati magna pericula negligentes maneant ? Noune vii diebus Israel silen- ‘ium cirea Jerichuntiaam civitatem concorditer 1e- nuit, deinde tempore constituto totus populus exela- mans civitatem protious cepit ; et ita praeceptum Dei, quanquam datum per hominem, nulla disaimu- latione contempsit? Nune ergo vel deinceps mona- Chi precepts nostra custodiant, ut hoe eis peceatum negligentiz: remittatur, siquidem et nos ipsi que Alia indicimus omni sollicitudine custodimnus. Tone ingressus monasterium, post orationem ve- Bit ad fratres, qui psiaihos operabantur, sedensque ‘cum eis, conpit et ipse texere. Transieas autem Puerulus qui constitutus erat ad obsequium ejus, qui ‘septimanam faciebat (61), intendit texentem beatum Pachomium, et dicit ei : Nou bene, Pater, operaris, lio modo abbas Theodorus intexit. Et mox surgens ait ad puerum : Ostende mihi, fli, quomodo texere debeam, Et cum didicisset ab eo, sedit rursus ad pus suum, mente tranguillus, et in hoc 135 facto ‘superbiz spiritum comprimens. Nam si secunduin carnem quantulumeunque saperet, nequaquam pueri D monitis acquiesceret; sed polius inerepasset eum, quod ulira tatem suam loqui prasumeret. Car, XLVIIL, — Alio vero tempore, eum 80 re- movisset ab omni conspectu, et in secreto suo ‘moraretur, introivit ad eum diabolus habita simulato, et ex adverso consistens : Ave, inquit, Pachomi. Ego sam Christus (42), et venio ad te tidelem any. cum meum. Tune ipse, revelante sibi Spirita sancto, Visionem renuens inimici, cogitabat intra se, alque icebat : Adventus Christi tanquillus ess, et ‘¢jus omni timore libera, et gaudio pleua est ; pro ‘uus enim et humanz eogitationes abeunt, et deside- tia alterna suecedunt; ogo auleta nunc tarbatus, Variis cogitationibus stuo, Et continuo surgens, et267 DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. Christo signo 26 inufifens, extondit Hhanus suas et Anon powet Id mere; respendtt : Si vebecem pu- ipsum comprehenideret, Et exsitfdaris tn eum dixit : Discedé & mé, Mbole, quia thaledietas es td, et visko ‘tua, ot artes NelatePUdi Wdaramh, nee habed locom apud famulos Del; et factus veluti patvis; cellutam eli métemtediino Meiners complévir; ita dt ifsom chertnperet acteth, t0ee tiagoa proclaméns: Modo te Hieravad edsem; et wu meat potestatéin Fedegis- sem, sed priecelia est vittus Chiistt: Rito delodor a vobis tn omnibas. Vérimtsmeh qé4itomn postum, ‘vos impognére non aéfinam ; oportet enith me opus meuth site intefmistfone complere. Pachotilas ero conférthths Spirit ‘anetw, confifebatur Domino , gratine ef agens ¢ ihirls érgs ke enefictts atque thaseribus. Car, XLIX—In toe etian mondsterio quadam B exemy nocte eum Theodoro deambulans, subito procul intalius est grandem phantaslam, mitfa sedactione compositam. Erat enim In babitu malieris, excedens pulebritudinem, ita ut forma ejus ‘expont fon posset. Hane videns etiam Theodorus, turbatns est Valde, et vultus ejus Ammutatas est. Quem veneralilié senex videns ni- lum formidare : Confide in Domino, ait, 0 Theo- dore, nec aliquatenus expavescas. Haze dierns, stetit in oratione, supplicans Domino’, ut stupenda ill phaniasia divinze mafestatis prasentla solveretar. ‘Cumgue simul orarent, eapit illa proxima fleri, quam praeeedebat pluriaia d:emonum muttitudo. Com ergo preces stab Pachouius explicasset, illa veniens, nibil agere potestis? Ego namque potestatem accept Domino tentare quos volo. Et interrogavit eam Pachomius, dicens : Quid vis esse, vel unde venis, aut queti tentare tu queris? Que ait: Ego sath Giaboli virtus, et mihi est caterva demonorh tota subjecta, Ego sum que saneta fumina in terrarh Prachpito, et caligine mortifere voluptatts jnvolvo. Bgo Judam quoque decept, et ab apostotatas deject fantigio. Et te igitur, o Pachomi, expetivi a Domino, et impugnare non eesso; nec passuin amplius op- Probria demonum sustinere, quod universis impa- gnatlonibas ac preliis mels superiorem te esse dé- monstraveris, Nallus éiim me, sicut tu, eine virtbus reddidit. Nom javenibus et senibus, necnof et peri 14 08 : Quid superfiue laboratis, dum contra me (si gnavero; non pirra votts mittiatom eonimodh mi- nistrabo, matime til, @ Pachomt, qet ad tfoién celsitudinem pervenisti, ut corporets setts gloriemi Domint digwes sls tabitus tntuee!. Sed wemgaid in Perpetuum cum this thonachis habitable, qnos wbtid et ofationibus protegty, et extortatione corroborse ? Erit teibpas por oMtem trem, quando inter ew, Prout libuerit; debacehabor; et aga de hit quze- canque placuerint mibl: Tu namque facts at none 2 tanta monachorum congregations toncalcer. Et san- tus tir : Noone eis, inquit; infelix, quod foritan ost nos mefiores erunt, qui Christ sincera vwion- tate servientes, eos qot td disciptinam Domini con- fogerint, ot docrrinis spiritatibus imbaant, ot pile edificent, Novi, ait ita, quad eomtra expat tom modo mentitus sis, Tune Pachomins ait : Ta mendacli prinelpatom goris, nam preescire mihit ominino prievales. Hide enkm soties Deiesr, et maje- statis ojus ae potenti proprinm, euncta praenoscere. Ques respondit : Seeandum praseientiam quidem) at diels, penitus nihil novi, conjiciende tamen $88 sunt ventara, considero. Et vir sanctus ait ad eam: Quomodo conjicere possis, exprime. Et ila : Omnia, inguit, rei prineipium processu temporis ad conse tutum tendit augmentum, deinde ad detrimentum divergit. Sic ergo et In hae divina vocatione conji« cio; quae inter Initia sua coelesti roborala prasidio, Is et prodigits, varilsque virtutibus erevit. Cusm war senescere ccaperit, a propriis minuetar incre~ wut temporis diuturnitate Hssescens, aut negtigentiz lorpore defciens, tune adversus hojaree= ‘modi potero pravalere. Sed et nunc opus meom est, supplantare quos possum, megnosqué viros tentare non desino. Cui Pachomius ait : Si, ut ditis, magnos viros tentare non desinis, propriamque opus sum animarun perditionem esse professa es, ulpote quae cunclos excellis in malitia demones, dic quomode none adversus Dei famulos von potes preevalere ? Et illa : Jam Ubi, inquit, ante praedixi, ex quo mirabikis Inearnatio Christ facta ett if terris, nos sine viritras prorsus existere ccopimas ; ita ut ab his qui ereduat in notnine ejus itlndamur wt pasteres (43). Verom- doctrink toa me sabdidit ; et ut ab eis penitus con- D-tamen etn tufrmi sumus redditi, non nsque adeo euloer, effecit: tantum vongregans contra me exer- ‘eitum mooachoram , et muro tnexpugnabili Dei timore cireuuidans ita, wt ministel mei non valeait ex vobis quemquam soa multipliel fraude sedacere. Hue aotem nobis omnia contingunt propter Verbum Dei, facium hominem, qui vobis potestatem tribn nostram proculcare virtutem. Et Pachomius ait : Quid igitur? Mo solom, sicut dixist tentare venist, 23 noo alios? Et to, ait, et qui tal aunt similes. Ite- Tun sanctus vir interrogavit éam, dicens : Ergo # ‘Theodorus? Illa respondit : Bt Theodorum expetivt, et potestatem accepi tentare vos, sed appropinquare Yobis penitus nequeo. Et interrogantibus eam cut ‘gerimos otia, ut non quot possumbs dlesipere molia- intr, Nanquam quippe qnieselmus sdversari generi ‘Vestro, serentes malah cogitationes in snimabvt corum qui Contra nod decertare eowtendum. Et w nobis thillanttbim annaere eos ex parte aliquid see ‘serimus, tone ammplies nequisstimas cogteationes imtoluimes, et diversarem voluptatem tneeotin 1el- nistramus ; et fla pristhmtes acerrime, subietrantas: eos, nostrieque plénins potestati subfteloras. ‘Si vere ‘iderimus ea que suggeruntur 2 nobis, eos @ cont vio non tolum non sescipere, verwm nec Hbeater altendere, fdeque qua: In Christo ext, vigitanter ot sobrie se munire, sieut fumus disstpatar in sere, otsb corm cordibes péttimat et fogamer. Non omni- Dus etiam viribas noetris permittimur cum omni homin€ congredi; quia non omnes possunt nostros impetus sustinere. Num si eoncederetur nvbis passim contra omnes nosten Forutndiie depugnare, tultos poesemas, Yai mene tuo forentur labore, decipere. ‘Sed qald aginue? quie jurantar precibus tuis, é€ ‘virwate atque potehla Crucifix! muniuntur.: Tune sanctus Pachomius votw inagna tum gemitu dizit ad com : O Indotanieabills tequida vestra, qua oun- qoam sdvervas genis humanem sevire desistit, donee iteram divina virtes, fd eat, Del Filias de cantis adveniens, ex integro vos consumat et perdat, Here dfcemt, intrepavit catervam demonum sub ‘romine Christl, Que tox dissipata est, et ad nibi- fom dlasotute, ‘Mane wuteth feeto, evvoeans Pachomius omnes fratres, qui vel sanetitate vile, vel antiquitale tem- oris pracedebant, exposuit eis cuncts quae viderat atque audterat & tHalignis spititibus. Insinoavit etiam per epistolas suas absentibus, muniens evs indisci- pina atquit tintore Domini, et instruens providenter, ‘at im nallo prorsus phantastis demon cedant, nee instdiarum moltiformium praestigla extimescant. Qui videntes et audientes qua: per divinam gratiam ab eo mfracula gerebantur, corroborati atque solidati-fide, eum omni atacritate Inborem continentiz sufferé- qni patient senis semulus et inilator erat, cum staret ad oratio= nem, percosstt seorpitd pedem ; et adeo virus inf C 4h, ut usque ad cor ejus dotor exenrreret, et spiri- tum paulo minus exhalaret. Qui licet sit affectas eXtrem cruciatu, non tamen se commorit a loco #00, donee finiretur oratio : pro quo statim Pachomius proces Christo fudit, et ptisting, sanitati restituit. Car. LI. — Theodore quoque gravis passio capitis inflicta, dolores acerrimos excitabat. Qui cum rogaret Pachormium, ut eum suis relevaret orationibus, ait ad eum : Potasne, fii, quod alicui contingat dolor, aut passio, ext aliquid hujusmodi sine permiusione Dei? Mrviteo in dotore sustine, et in humilitate tua pa- tiontiam habe; et quando voluerit Dominus, conferet tibi sospitatem. Quod si te diutive probare diguatur, esto gravas, ut folt perfectissiraus et pattentissimus Job, qui mulias tributat tiones exeipicas, Dowinum besedicebst, Et sicut illo, Fa qooque pre doloribus twis majorem requiem a Christo perciples. Bona quidem est abstinentia, et in ‘oratione perseveraniia ; amen infirmus magia p mmiem edipiseitar, com longanimis et patlens invent tur, EL qua nobis de magoanimis viris sermo processit, neeessarium reor, unius adluc viri tole- Famtiam, gow cunctam laudem transcendit humane, roferre in medium pro utilitate multoraw, Cap. Lil. —Zachaus quidam monachus, post louga eontinentian tempore, regio morbo correptas, seque- ftrxtain a Yritribus Rabvit ceflulam, tola vita sua vane (antum ef sale contentus. Semper autem psia- VITA SANCT! PACHOMIT ABBATIS TABENNENSIS. num et cruciatuum tenta- Diuerit, vel quomodo a A thios operabator ; tantamque coftritfionem propter Dowinum sustinebat, ut szepenumero funtealos 139 Inlorquens, compungerentaf manus is, et sangui- nis guite eMuerent, tntantam, ut et ipso upete magna vit tolerantia monstraretur. tn tanta igitue infirmitate corporis constitutus, honquam fratrom collectam desetult, sed ad expletidas omnes diuraas orattones, solliciie convolavit, adeo ut uunquadh dormiret interdiu. Consuévetat autem per singulad nnoctes, priusquam eaperet soinnum, quedam dé Seripturis sanctis meditart ; tolaque membra sua Christ signaculo muniens, glotificabat Jugiter Do- minum, et Ita paullum quiescebat. Deinde circa nnvetis mediut® surgens, usque ad matutinas oratio~ nes alacer permanebat, Hujus aliquando manus qui- B dam frater inapiciens, operis nimietate atyue violen- {ia fortiter sauciatas, et respersas sanguine, dicit ei Quid ita pater durissimo labore te diserucias, maxime {all infirmitate depressus? An forte metuis ne apud Deum contrahas offensam, vel olii crimen incurras, si non sedulo fyeris operatus? Seit Dominus quid pateris, et quia nemo tantis teibulationibus a ullom valet out attingere, precipue tu necessitate constringeris. Nam si peregrinis post Deum sufficientiam pauperibusque largimar, quanto ‘magis iti tanto Patri eum devotione maxima ser~ jus acquiescens, feeit quod hortatus est eum ; et intantum yulnerate manus ejus gravate sunt, ut equaquam posset ferre cruciatus, Ad quem visen- dam beatus Pachomius veniens, causamque cogno- scens, ait el: Patabas, froter, quod'te vleum posset juvare? Quis enim te eoegit ita sedulo laborare, ut sub pratexta operis, in hoc visibili oleo magis quam in Deo spem tuam poneres? Aut nunquid impossibile est Deo sanare te? Aut ignorat wgritudines singulo- ‘rum, momrieque commonitionibus indiget t vel despi- OH nos qui est natera misericors? Sed wtiltatem considerans animarum hostrarum, sinit ad momen- tum nos pati tristtiau’, ut tolerantise perpetua premia largistur. Super ipeus fostram sollicitadinemaue jactenias; et quando vo- ddicaverit, 1pse terminwm doloribus nosiris benignus impenct. Qui respondens, aft: Ignosce mibi, venerabilis pater, et ora pro me Dorsinum, ut et hoc miki delicium remittere pro sua pietate dignetar Asseverabant etlam plurimi de hoe sene, quod pet ‘tnnean integrum se deflevit, post biduanens jejeniam parm cibi percipiens. lune sanctus Pachomias mo- nachis proponebat, velut exewplum bororam ope+ ram, frmamentamque virtatum. Ad quem oxtam #08 qui erant in mesrore positi, dirigebat, quia habebat et consolatoriam verbam, vient futtes atter. Oni save a finem fortiter decertans in senectute sancta,mm ccelestia regna transivit. Car, Lill, — Certns itaque Pachomius, quod tax Tentum sibi ereditum nunquam prorsus abeconderat, sed omnibus praerogans, et hune et alios quamplures perfectse conversationis ad Christuin ante pravmise- rat, diem festu lata mente eelebrabat super tants ‘ac Lalibus fructibus a Domino sibi concessis, de bus noster hic sermo diu productus est, Deo gratias referens. Post beatissimum vero Paschalis festi diem, mollis fratribus ad Dominumn premissis , ad postre- Pachomius infirmatus est; ‘et ministrabat ei Theodorus, cujus sepe mernininvus. Et quamvis esset toto corpore nimis alteauatus a¢ debilis, faciem tamen babebat hilarem atque fulgen- tem, ita ut ex hoc quoque videntibus pie mentis ac sincerissime conscienlize suse monstraret indicia, Ante duos ergo dies sanctze dormitionis sus, convo- ‘cans universos fraires, ait ad eos : Fgo quidem, cha- rissini, viam patrum seeurus ingredior, nam video ‘me a Domino protinus evocari. Vos ergo mementote verborum quaea me frequenter audistis, et in precibus, sobrii estote in operibus vestris sit vobis conjunctio cum sectatoribus Melet Arii, vel Origenis versantibus. Cum illis autem conversamioi, qui Do- tinum metuunt, et possunt prodesse vobis eonversa- Gone sancta, et animabus vestris spirituilia preestare solatia. Ego namque jam delibor, et tempus mex resolotionis instat (I Tim. wv). Eligite igitur ex vo- DE VITIS PATRUM LIBER PRIMUS. pro doloribus tanuis eterna solatia recepturus, ad A mius fulit, q 312, et ipsum in monasterio, cognomento, jbosciorum zgrotare compererat. Cui, licet ab- >, mittens ad eum protinus wt veniret. Et si- goaculo Christi se muniens, atque angelum lucis q fuerat ad se directus, aspectu jntuens bilari, sanctam Feduidit animam, quarto deeimo die mensis Puchon, secundum A-gyptios, quod est juxta Romanos, ad septitum diem Iduum Maiarum (44). Cujus venerabile corpusculum discipuli ejus, sicut decebat pro more curautes, totam noctem super iMlud duxere pervigilem, psalmos hymnosque canen- tes, Sequenti vero die sepelierunt eum in monte, ubi fuerat constitutuin, Ili auvem qui missi erant ad san- ctum Petronium, eum deduxerunt, adhue inOrmitate ipsa laborantem. Qui paucis diebus totam frateroita- tem gubernans, et hie iu pace defunctus est, relin- queus post se virum justum et acceptum Deo, Orse- iui nomine (45). Car. LIV, — Hae igitur n08 ex multis eorum me- descripsimus pauca, et ex magnis parva digessi- nus, non ut illis bonor sliquis prastaretur ; n¢0 enim [48 est eos indigere prarconiis, quibus suliciens est eterna Jans et indeficiens gloria, quam coram Christo et sanctis angelis ejus adepti sunt, et plenius ‘cum suis corporibus in resurrectione omuium conse quentur. Fulgebunt enim sieot sol in regno Dei (Aauth. xu), qui glorificantes se glorificare testatus cst (I Reg. 1) 1868 et nos zemulatores eorum pro nostris efficiamor viribus , cum vitas eorum prectarissimas bis fratrem, me presente , qui post Deum presit C aguoscentes, eas imitari Christo donante contendi- omnibus, curamque vestrarum gerat animarun Quantum vero mea discretione perpendo, Petronium ego ad hoc opus idoneum judico, vestrum autem est quod expedit vobis cligere. Receperunt ergo et in hoc obedientissimi fii consilium patris. Erat eni tronivs potens in fide, homi tellecto prudentissimus, bonis moribus, di ppetfeetus. Pro quo precem Domino sanctus Pacho- uuus, precibus semper adjuti beatoram patru, pa triarcharum, prophetarum , apostolorum, martyrum, omnuiumque sanctorum, per quos omnipotens et cle mens Deus noster, beata et comterna et consubsian~ tialis et inseparabilis Trinitas, Pater, et Filius, ot Spiritus sanctus, glorificatur jugiter et collaudatur, quia ipsi debetar omnis laus et gloria in sacula swe culorum. Amen. ROSWEYDI NOTATIO. 1) Domine.) Totus ic prologus interpretis deest Aidat Calne navel Mss. et veer tanquaw si viro alieui primario hac Vita inseribatur, Iie vero vel ipsa dedicat et con-rucio’ Domine egendum suadent, ut habent manuseripti sancti Lavrentii Leodit et Gembl: indicari, Symmacl ortam’ natalibus, prastantem, qua Di Exigul tempure vixit Roma: in mor ti Peli ecelestam, arguments, et ejusdem gloriosum Martyrologio Rowano, § Uciobris: ¢ Rowe sonctx Galle. viduz, filize Symmnachi cousvlis, que viro suo defaneto, apud ecelesiam beati Petri mult operil wsitum sanctus Grego- aun de die obitus sancias pial fion Ligni vite parte 1, Tibro my, ad diem © Aprilis, quo ejus obituan conti: Sims ex sancto Grogrio proba E18 Oclobris potiue liein Translationis vel Commemorati pertendit, De ea sanctus Gregorius , libro wv Dial., cap. 13 : « Gothorum Gall eceutiores sua de-umpsere , Petras in amt, lib. 1, ¢. 28; Trithemias , de - ord. set mt, €. 13. Seripsit quoque Fulgeati 1 ad Gallam consol epistolan quague avo, patre, socero, 0 inter seeulares ils cognosce, iu quo ti Ub tam se all Prob.m sorvrem ejus (quia videlivet i sorores vivebant) seripta- nus etiaon (si Dominus vo- nus) ad sororem twann, san: tama Christi vitginem Probam, quan Dominus toc eur fe generis assi ‘eonsulibus,