Naim Tirali - Yirmi Be Kurua Amerika

https://www.facebook.com/notes/ykler- sesleniyor/naim- tirali- yirmi- be- kurua- amerika/494580913935465

April 13, 2013

Bana kalsa, yerimden bile kprdamaz dm. Her gn gaz etelerde, sinemalarda, sava gemileri grmekten
usanmtm. Bir de tutup Amerikan donanmas gelip Boaz iinde demirlemi diye rahatmdan m olacaktm?

Sonra biliyordum ki z el arlar, nemli adamlar veya days olanlar iindir. Ne nemli bir adamdm, ne de
daym vard. Evet, bana kalsa rahatm boz mayacaktm. Reel kavanoz unu dndan yalyanlar rnei, deniz
kysna varp, gemileri uz aktan seyretmek de bana gre deildi. Ama sen ileri boz dun sevgilim. Sen sylersin
de ben yapmaz olur muyum?

Gidip u gemileri grelim, dedin.

nemli bir adam olmamam ve daysz lm geldi aklma o anda. Ho bir ey deildi. ok kr ki, beceriksiz ,
sradan biri olduumu bilirdin. Onun iin z lmeye yer yoktu. Dolmabaheye iner, deniz kysndaki parkn
kanapelerine oturup, hem gemileri grrz , hem de laflarz diye dndm.

Gelgelelim evdeki paz arlk arya uymuyor. Elalem hinoluhin. Uan kutan para sz drmann yollarn aryor.
Akgz n biri, Nuhu Nebiden kalma yarm metre boyunda, boru gibi bir drbn bulmu, Teknik niversitesinin
yanndaki merdivenlerin banda ayan kurarak, gelip geene on kuru karlnda, gemileri iki dakika
seyrettirmiyor mu?

Eh kz m, sana ok grmyorum. Btn kadnlara z g z aaflardan senin de kurtulamadn bilirim.

Parkta oturacak yer yoktu. Birtakm aylaklar btn o civar doldurmutu. Kyya durmadan Amerikan deniz cileri
kyordu. Hepsi de gz el ocuklard. Sonra bir iki gn iinde, ne kadar da dost edinmilerdiBeyolunun o
herkese bilinen sokak srtkleri, maaz a tez gahtarlar ve asl alacak, ey, bir sr kolejli gen kz
Amerikallarla gez ip yrmek iin birbirleriyle yaryorlard.

Erkek ya da kadn arkadalar, hemen kollarna giriyorlar, yksek sesle konuup akalaarak, Taksime kan
yokuu trmanmaya balyorlard.

Ne yapacaklar biliniyordu. Kimi merakllar, kentin tarihi antlarn dolaacak, Kapalardan pasl kllar, nargile
marpular, kendilerine artc gelen daha birok ufak tefek nesne toplayacaklar; brleri Beyolundaki
meyhane ve barlar doldurarak, gece yarlarna kadar ne bulursa iecek ve sokaklarda arklar syleyecekler,
takm takm z el olarak boyanp sslenmi genelevlere girip kacaklard.

Etekleri uurtan sert bir rz gar esiyordu. Uak gemisi ve kruvaz rler, hibir canllk belirtisi gstermeyen
kocaman deniz yaratklar gibi, Boaz n orta yerinde ivilenip kalmlard. Kabataa doru yryelim dedik. Ky
boyunca gemileri seyrettikten sonra dnecektik.

Sen, iskeledeki kalabal grnce hemen sokuldun. Birka motor rhtma yanam, sallanp duruyordu.
Motorlarn banda, sesleri stma grmemi, st ba perian adamlar, durmadan baryorlard. Rz gar
homurdanyor, adamlar seslerini ykseltiyorlard:

Yirmibe kurua Amerika! Haydi baylar bayanlar, frsat karmayn! Yirmibe kurua Amerika!

Rhtmdakiler, birer ikier motorlara biniyorlar, sekiz on liralk mteri bulan kaptanlar, dmene geerek yola
kyorlard.

Hibir ey sylemedin. Biliyordun ki, bu kez ben sana nerecektim. Yirmibe kuru ve Amerika. Dorusu
karlacak frsat deildi. Neye yarard yirmibe kuru. Bir muhallebi veya bir pasta parasyd olsa olsa. Ve imdi,
birka saat sonra yiyeceim bir pastay Amerika iin gz den karabilirdim. Bundan kukun yoktu.

Yirmibe kurua Amerika!

Bu kadar ucuz a nerilen bir lkeyi, kim grmek istemez di ki? Nitekim motorlar, be on dakikada dolup yola
koyuluyorlard.

Haydi iki kii daha, yirmibe kurua Amerika!

Diye baran en ndeki motorun rtkann duyar duymaz , ikimiz de oraya kotuk.

Yerlerimiz e oturmaya kalmadan hareket etmitik. siz gsz bir sr insan arasndaydk. ou kadnd.
Rz gardan ekindiklerinden, kapal blme oturmulard. stanbulun kenar semtlerinden olmalydlar. Balarnda
earplar vard. Darda biz den baka yedi kii daha bulunuyordu. Geni kenarl ftr apkalarn balarna
geirmi iki niversiteli, yal pardsl, salar z enle taranm, altn dili ksa boylu bir adam, davranlarndan
taral olduklar anlalan orta yal kii ve mektebi asm bir ortaokul rencisi.

Mantona iyice sarnmtn. Ben de pardsmn yakalarn kaldrmtm. Ellerini avucumun iinde styordum. Bir
ara tarallar, biz i gstererek konumaya baladlar. Herhalde byk kentlerde ahlakn ok boz ulduundan
sz ediyorlard. Herkesin anlayna gre deien tre, umurumuz da deildi. Birbirimiz den holanyorduk, bunda
ne ktlk vard!

Rz gar sert ve souk esiyor, deniz z erinde motorumuz un kah nnde, kah sanda solunda, kpkl dalgalar
grnyordu. Gkyz kapankt. Gemilere yaklamtk. nce muhriplerin arasndan getik. Kimse aldr etmedi.
Gaz etelerde gnlerce sava ykleri anlatlan kruvaz rn yanna varnca, seyredenlerin ilgisi artt. Gvertede
dolaan deniz ciler el sallyorlard. Karlk vermeye altk.

Rz gar salarn uuruyordu. Ne gz el oluyordun. Yirmibe kurua, Amerikan gemilerini grmek iin kymtm.
Senin, byle salarn uar uar grmek, esen sert yelden holanmadn belirtmek iin gz lerini kslm
grmek, o anda her eyi unutturdu bana. Amerikay, yirmibe kuruu, donanmay, deniz cileri

Sra uak gemisine gelince herkes heyecanlanmt. Ka katlyd? inde neler yoktu: Asansrler, kepenkleri
indirilmi byk hangarlarhoparlrden kaln bir ses duyuluyordu. Gvertede dz inilerle uak vard.

Motordakiler dncelerini aklyorlard. Esnaf klkl adam tarallarla ahbap olmutu. Onlara, uak gemisinde
atom bombas yapldn sylyordu. Tarallar, herifi tam bir gvenle dinliyorlar, sonra da atom bombasna
ilikin bildiklerini yineliyorlard. Atom bombasnn, Kitapta bile yeri olduunu sylemiti kasabadaki hoca.

Motorumuz un rz gardan eilen bayrak direini, ortaokul rencisi dorultmaya alyor, Amerikallara kar
onurumuz u koruduu iin gs kabaryordu. Trk donanmasndan birka gemi de Boaz iindeydi. Yavuz un
nnden geilerek, Kabata iskelesine dnerken, cokuya gelip:

Aslana bak be! diye bard.

brleri sanki bunu bekliyorlarm gibi, Yavuz un sava yeteneinden sz aarak, dnyadan onun stne bir
kruvaz r daha bulunmadn birbirlerine onaylattlar.
niversiteli genlerin, konuulanlara pek kulak astklar yoktu. Onlar daha ok, kapal yerde oturan kadnlar
ilgilendirmekteydi.

Rhtma yaklamtk. Baka motorlar da z rhllar evresinde dolamaya gidiyor, Boaz ii vapurlar uak
gemisinin yaknndan geerken, korkulacak bir biimde yana yatyorlard.

Yirmibe kurular vererek rhtma ayak bastk. Honut grnyordun. Souktan burnunun ucu kz arm,
nemlenmiti. O halinle de irindin, cana yakndn. Bir eyler sylerdin, yalan yanl, cvl cvl konuurdun. Ve ben,
cebimde para kalmadn, yaklaan yl sonu snavlarm, yattm odada tahtakurularnn k uykusundan
uyanmaya baladklarn unuturdum.

Ka ay geti bilmiyorum. Bak yine Boaz iine dost Amerikan gemileri gelmi. Yine stanbul tysz deniz cilerle
dolu. Bir gn nasl olsa ayrlacaktk. Seni unutmadm sylemeden edemeyeceim.

Gaz etede z rhllarn resimleriyle karlanca, yirmibe kurua grdmz Amerikay , yirmi be kuruluk
mutluluumuz u dndm. Ayn eyi hayal etmenin de ayr bir tad varm. Tabii senin iin anlam yok bunun.
Konutuun delikanl, sana davetiye bulmu. Gemileri birlikte gez misiniz , yle duydum.

Herhalde durumundan honut olmalsn. Bana darlmasaydn, yine yirmibe kuruluk gez ilere kmak z orunda
kalacaktn. Senin adna kvan duydum demez sem, iim rahat etmez .

Amerikan gemilerini grp gez mek, az ey midir canm