Alüminyum Pencere Ve Kapılar

T.C.
MLL ETM BAKANLII
METAL TEKNOLOJS
ALMNYUM PENCERE VE KAPILAR
Ankara, 2014
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim

Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere
rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ................................................................................................................... iv
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 2
1. ALMNYUM DORAMA PENCERE YAPMA ............................................................. 2
1.1. Alminyum Pencere Doramacl.............................................................................. 2
1.1.1. Alminyum Dorama Pencerelerin Tanm ve Kullanm Alanlar ......................... 2
RENME FAALYET1 ............................................................................ 2

1.1.1.1. Alminyum Pencerelerin Dier Dorama Pencerelerle
Karlatrlmas ............................................................................................... 3
1.1.1.2. Alminyum Dorama Pencerelerin stnlkleri ................................ 4
1.1.1.3. Alminyum Dorama Pencere eitleri ............................................. 4
1.1.2. Alminyum Dorama Pencereleri Oluturan Elemanlar ....................................... 6
1.1.3. Alminyum Dorama Pencerelerde Kullanlan Profiller ...................................... 6
1.1.3.1. Alminyum Pencere Kasa Profilleri ................................................... 7

1.1.3.2. Alminyum Pencere Kanat Profilleri .................................................. 9
1.1.3.3. Alminyum Pencere Cam tas Profilleri........................................ 10
1.1.3.4. Alminyum Pencere Orta Kayt Profilleri ........................................ 11
1.1.4. Alminyum Dorama Pencerelere Kesim Plan Hazrlanmas............................ 13
1.1.5. Alminyum Pencereleri Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc Aksesuarlar ..... 15
1.1.5.1. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar ....... 15

1.1.5.2. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Menteeler ............................. 18
1.1.5.3. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Su Tahliye Kapaklar ............................ 20
1.1.6. Alminyum Profillerin Birletirilerek Doramann Oluturulmas ..................... 20
1.1.6.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi ...................................................... 21

1.1.6.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi ..................................................... 22
1.1.6.3. Alminyum Pencere Aksesuarlarnn Balanmas ............................ 23
1.1.7. Alminyum Pencerelerin malat Projelerinin izilmesi ...................................... 25
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 31
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 44
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 47
2. ALMNYUM DORAMA KAPI YAPMA ................................................................... 47
2.1. Alminyum Kap Doramacl ................................................................................ 47
2.1.1. Alminyum Dorama Kaplarn Tanm ve Kullanm Alanlar ........................... 47
2.1.2. Alminyum Dorama Kap eitleri ................................................................... 48
2.2. Alminyum Dorama Kaplar Oluturan Elemanlar ................................................. 50
2.2.1. Alminyum Dorama Kaplarda Kullanlan Profiller ......................................... 51
2.2.1.1. Alminyum Dorama Kap Kasa Profilleri ...................................... 51

2.2.1.2. Alminyum Dorama Kap Kanat Profilleri ..................................... 53
2.2.1.3. Alminyum Dorama Kap Orta Kayt ve Etek Profilleri ................ 55
2.2.1.4. Alminyum Dorama Kap Cam tas Profilleri ............................................ 56
2.2.1.5. Alminyum Dorama Kap Adaptr Profilleri ................................................. 56
2.2.2. Alminyum Dorama Kaplara Kesim Plan Hazrlanmas................................. 57
2.3. Alminyum Kapda Para karma lemlerini Yapmak ........................................... 57
2.4. Alminyum Kaplar Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc Aksesuarlar ................. 58
ii
2.4.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar .............................. 58
2.4.1.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Gmme Kilitler .......................... 59

2.4.1.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Otomatik Kilitler ........................................ 59
2.4.1.3. Alminyum Kaplarda Kullanlan spanyolet Kilitleme

Mekanizmalar ................................................................................................ 60
2.4.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Menteeler ..................................................... 60
2.4.2.1. Yuval Kap Mentee Mekanizmalar ............................................... 61

2.4.2.2. Eksantrik Kap Mentee Mekanizmalar ........................................... 61
2.5. Alminyum Dorama Kapy Birletirmek ................................................................. 61
2.5.1. Alminyum Profillerin Birletirilerek Dorama Kaplarn Oluturulmas .......... 62
2.5.1.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi ...................................................... 62

2.5.1.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi ..................................................... 64
2.5.1.3. Alminyum Kap Aksesuarlarnn Balanmas................................. 65
2.6. Alminyum Kaplarn malat Projelerinin izilmesi .................................................. 68
RENME FAALYET3 .................................................................................................. 86
3. ALMNYUM DORAMALARIN MONTAJINI YAPMA ........................................... 86
3.1. malat Tamamlanm Doramalara Uygulanacak lemler........................................ 86
3.1.1. Alminyum Doramalarn Ambalaj, Nakliye ve Depolanmalar ........................ 86
3.1.2. Alminyum doramalarn yerlerine montajnn yaplmas .................................. 87
3.1.3. Alminyum doramalara camlarn taklmas ve takozlanmas ............................ 88
3.1.3.1. Alminyum pencerelerde kullanlan camlar ..................................... 89

3.1.3.2. Alminyum kaplarda kullanlan camlar .......................................................... 91
3.1.4. Alminyum doramalarda kullanlan fitillerinin taklmas ................................. 92
3.1.4.1. Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller ...................................... 92

3.1.4.2. Alminyum kaplarda kullanlan fitiller ............................................ 95
3.1.5. Alminyum kaplarda kullanlan kap alt fralar.............................................. 97
MODL DEERLENDRME ............................................................................................ 101
CEVAP ANAHTARLARI ................................................................................................... 102
KAYNAKA ....................................................................................................................... 104
iii
AIKLAMALAR
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
Metal Teknolojisi
Metal Dorama/ Metal Doramac
Alminyum Pencere ve Kaplar
Alminyum pencere ve kap resimlerini izmek/okumak
ve resimlere gre kesim plan yaparak alminyum
pencere ve kap yapmnn kazandrld bir renme
materyalidir.
40/32
Bu modln n koulu yoktur.
Alminyum Pencere Kap imal etmek; imal edilen
Alminyum Pencere Kap profillerinin
yerine
montajlarn yapmak
Genel Ama
Gerekli ortam ve ekipman salandnda Alminyum
profillerden pencere ve kap imal ederek montajn
yapabileceksiniz.
Amalar
1. Alminyum pencere resmi izmek/okumak ve resme
gre kesim plan yaparak alminyum pencereyi
yapabileceksiniz.
2. Alminyum kap resmi izmek/okumak ve resme
gre kesim plan yaparak alminyum kapy
yapabileceksiniz.
3. Alminyum doramalar ambalajlayarak nakliyesini
ve yerine montajn yapmak; tamamlayc
elemanlarn takmak iini yapabileceksiniz.
Ortam: Alminyum sistem serisi profilleri, alminyum
ekillendirme takm ve makineleri, mentee ve kilitleme
mekanizmalar, s fitilleri
Donanm: Standart atlye donanm, izim aragereleri, grsel ve basl kaynaklar, televizyon,
projeksiyon, bilgisayar, bilgisayar donanmlar vb.
salanmaldr.
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
iv
GR
Sevgili renci,
Bu modl ile, alminyum dorama dersi modllerinden biri olan alminyum
pencere ve kaplar reneceksiniz. Mesleki bilgilerin, gemiten gnmze doru hep
gelime ierisinde olmas gerekir. Sizler de bu alanda mesleki bilgilerinizi artrp
gelitireceksiniz.
Bu modlle alminyum pencere ve kap resimlerini izebilecek/okuyabilecek;
resimlere gre kesim plan yaparak alminyum pencere ve kaplarn imalatn
reneceksiniz.
Bu modl aldnzda, alminyum pencere ve kaplarn resimlerini
izebileceksiniz. Gerektiinde alminyum pencere ve kaplarn resimlerini
okuyabileceksiniz.
Planlanan kesim programna gre alminyum pencere ve kaplarn imalatn
yapabileceksiniz.
Alminyum doramalar ambalajlayarak nakliyesini ve yerine montajn
yapabilecek; montajnda tamamlayc elemanlarn takma iini de yapabileceksiniz.
Alminyum Pencere ve Kaplar Modl, alminyum dorama dersinin de bir
paras olmasndan dolay bu alandaki bilgi ve becerileri bilmeniz gerekecektir.
RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
AMA
Alminyum pencere resmi izip/ okuyabilecek ve resme gre kesim plan
hazrlayarak alminyum pencereyi imal edebileceksiniz.
ARATIRMA
Alminyum pencere doramada kullanlan profillerin kullanm alanlarna gre

farkl olup olmadklarn aratrarak not ediniz.
Alminyum pencere doramada kullanlan tamamlayc aksesuarlarn ilem
farkllklarn aratrarak rapor ediniz.
Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama ile ilgili uygulamalar

yapan iletmelerden, eitim kurumlarndan (niversite ve mesleki retim veren
ortaretim kurumlar), ktphanelerden veya internet ortamndan yararlanabilirsiniz.
1. ALMNYUM DORAMA PENCERE

YAPMA
1.1. Alminyum Pencere Doramacl
Pencerelerin oluturulmasnda kullanlan malzemelerin trne gre doramalar
isimlendirilir. Alminyum profiller kullanlarak alminyum pencere doramas yaplr.
1.1.1. Alminyum Dorama Pencerelerin Tanm ve Kullanm Alanlar

Bir yapnn duvarna alan bolua monte edilen, i mekna doal n girmesini,
d ortamn grnmesini salayan ve gerektiinde havalandrma amal olarak kullanlan,
alminyum pencere dorama olarak tanmlanr.
Yaplarn ihtiyac olan alminyum dorama pencereler, k ve havalandrma
amacnn dnda iyi bir grnm salamas da gerekir.
Gnmzde mimar yaplarda; konut, bro, i merkezi ve sosyal alanlarda farkl tip
alminyum doramalardan olumu pencereler kullanlmaktadr.
Resim 1.1: Alminyum doramada pencere eitlerinin kullanm
1.1.1.1. Alminyum Pencerelerin Dier Dorama Pencerelerle

Karlatrlmas
Gnmzde pencere dorama yapmnda en ok kullanlabilen drt malzeme tr
vardr. Bunlar:
Demir dorama pencereler: Yksek dayanm ve gvenlik gerektiren yaplarda

tercih edilir.Is iletimi ve nemli blgelerde paslanma zelliinden dolay
devaml bakm gerektirir.
Ahap dorama pencereler: Doall ve s yaltm bakmndan tercih edilir.

Ahap doramalar d etkenlerden korunamad takdirde devaml tamir ve
bakm isterler.
PVC dorama pencereler: Yksek seviyede ses ve s yaltm iin tercih edilir.
Gece ve gndz ile mevsimler aras scaklk farkllklarnn fazla olduu
blgelerde PVC doramalar olumsuz etkilenir.
Alminyum dorama pencereler: Dayanm, gzel grnm ve cam ile olan

mkemmel ortak kullanmndan dolay tercih edilir.
Her iklim koulu ve doa artlarna kar en uygun malzeme olarak alminyum
doramalar karmza kmaktadr.
Alminyum doramadan yaplm pencereler, bakm gerektirmeden uzun yllar

kullanlabilirler.
Alminyum dorama pencerelerin dier doramalara gre grlen olumsuz ynleri:
Is geirgenliinin fazla olmas ve darbeli, sarsntl yerlerde balantlarnn gevemesidir.
Ancak gnmzde alminyum profiller retilirken, s yaltmn salamak amacyla s
bariyerleri kullanlm ve bu sorun da giderilmitir.
1.1.1.2. Alminyum Dorama Pencerelerin stnlkleri
Darbelere kar mukavemetlidir.

Gaz, nem, ya ve k gibi d etkenlere kar dayankldr.
Dk ve yksek scaklklarda mekanik zellikleri iyidir.
Korozyona kar dayankldr.
lkemiz zengin alminyum rezervine sahip olduu iin ham madde sknts
yoktur.
Dier malzemelerden retilen pencerelere nazaran daha hafiftir.
Bakm kolaydr, kullanm sresince boya veya baka bir ilem gerektirmez.
lenmesi kolay bir malzemedir.
Kimyasal bileimi dier doramalara nazaran daha salkldr.
Alminyum, geri dnml bir malzeme olmas nedeniyle evreyi kirletmez.
Alminyum pencereler yangna kar dayankldr.
1.1.1.3. Alminyum Dorama Pencere eitleri

Yaplarda kullanlan pencere biimleri, ncelikle kullanm alan, iklim koullar,
imalat teknikleri, kullanlan malzemeler ve kltre gre farkllklar gsterir. Gnmz
mimarisinde en ok kullanlan alminyum dorama pencereler unlardr.
Sabit pencere: Sadece aydnlk (k alma) gerektiren yaplarda tercih edilir.
Resim 1.2: Sabit blmeli pencere
Normal kanatl pencere: En ok kullanlan pencere eididir
Resim 1.3: Sabit blmeli pencere
Vasistas pencere: Havalandrmay yukardan veya aadan gerektiren

yaplarda kullanlr.
A.Vasistas pencere
B. Ters vasistas pencere

Resim 1.4: Vasistas pencereler
ift alr pencere: Farkl almlar gerekletiren, maliyeti yksek penceredir.
A. Yatay alml
B. Dikey alml
Resim 1.5: ift alr(karma) pencereler
Pivot pencere: ift ynl hava ak salayan yaplarda tercih edilir.
Resim 1.6:Pivot pencereler
1.1.2. Alminyum Dorama Pencereleri Oluturan Elemanlar

Alminyum dorama bir pencerede bulunmas gereken elemanlar, aada
gsterilmitir. ekli dikkatli bir ekilde inceleyerek kullanlm olan elemanlar
eletirerek tanynz.
A. Ke takozu
B. Mentee
C. Vidalar
D. Fitiller
E. Tutamak, kol
F. Profiller
Resim 1.7: Pencereleri Oluturan Elemanlar
1.1.3. Alminyum Dorama Pencerelerde Kullanlan Profiller
Alminyum doramalarda, belli statik mukavemet ve eitli fonksiyonlar yerine

getiren trnak, yuva, kulak vb. girinti ve kntlara sahip, ekstrzyon yoluyla elde edilmi
olan alminyum profiller kullanlr.
Alminyum doramacl tekniine uygun imalat gerekletirebilmenin nemli
basamaklarndan birisi de, imalat yaplacak ie uygun profil ve aksesuarlar semektir.
Alminyum profil reticisi firmalarn, retim kataloglarndan faydalanarak profil
seimini yapabilirsiniz.
Alminyum profil reticileri, rettikleri sistemlerin serilerinde kullandklar
profillere sistem serisi profilleri adn vermektedir.
Sistem serisi profilleri deyimi; teknik, ekonomik, estetik, fonksiyonellik gereklerine
uygun olarak tasarlanm ve retilmi seriler iin kullanlr. rnein: Bir pencerenin
imalatna girecek tm elemanlarn, en ince detayna kadar belirlenmesi ve retilmesi ile
oluan serilerdir.
Bu nedenle profillerin seiminde, sorunsuz bir dorama oluturmak iin sadece bir
eit sistem serisi profiller tercih edilmelidir.
1.1.3.1. Alminyum Pencere Kasa Profilleri

Alminyum dorama pencerelerin tayc profili olarak adlandrlan kasa
profilleridir. Bu profiller vidalamaya maruz kalacaklarndan, en az 2 mm kesit
kalnlnda olanlar tercih edilmelidir.
Aada belirtilen profiller geliigzel seilerek sistem harfleri verilmitir:
A sistem serileri: Dz seri olarak kullanlr.
Resim 1.8: A sistem pencere kasa profilleri
izim 1.1: A sistem pencere kasa profil lleri
B sistem serileri: C60 sistem serisi sadece kasa profili olarak kullanlr.
Resim 1.9: B sistem pencere kasa profili
izim 1.2: B sistem pencere kasa profil lleri
C sistem serileri: Is yaltm serisi olarak kullanlr.
Resim 1.9: C sistem pencere kasa profili
izim 1.3: C sistem pencere kasa profil lleri
1.1.3.2. Alminyum Pencere Kanat Profilleri

Alminyum dorama pencerelerin kanat profilleri, pencerenin alan paralardr.
A sistem serileri:
Resim 1.10: A sistem pencere kanat profili
izim 1.4: A sistem pencere kanat profil lleri
B sistem serileri: Pencerenin C60 sistem serisi olarak bilinir ve kanat iin
kullanlr.
Resim 1.11: B sistem pencere kanat profili
izim 1.5: B sistem pencere kanat profil lleri
izim 1.6: B sistem pencere kanat profil lleri
1.1.3.3. Alminyum Pencere Cam tas Profilleri

Alminyum dorama cam tas profilleri; kasa, kanat veya orta kayt profillerinde
bulunan trnaklara taklmas suretiyle, camn doramaya sabitlenmesinde kullanlr. Cam
tas profilleri sistem serisi iindeki cam talarndan, camn kalnlna uygun olan
seilerek kullanlmaldr.
10
Resim 1.13: A sistem pencere ta profili
izim 1.7: A sistem pencere ta profil lleri
Resim 1.14: B sistem pencere ta profili
izim 1.8: B sistem pencere ta profil lleri
1.1.3.4. Alminyum Pencere Orta Kayt Profilleri

Alminyum dorama orta kayt profilleri, kasa veya kanat zerinde herhangi bir
blnt yaplmak istenildiinde kullanlan profillerdir. Pencere orta kayt profilleri, kasa
profiline yardmc aralarla taklr.
A sistem serileri:
11
Resim 1.15: A sistem pencere orta kayt profili
izim 1.9: A sistem pencere orta kayt profil lleri
B sistem serileri: Sadece C 60 sistem serisinde, s camlarda kullanlr.
Resim 1.16: B sistem pencere orta kayt profili
izim 1.10: B sistem pencere orta kayt profil lleri
C sistem serileri:
12
Resim 1.17: C sistem pencere orta kayt profili
izim 1.11: C sistem pencere orta kayt profil lleri
1.1.4. Alminyum Dorama Pencerelere Kesim Plan Hazrlanmas

Alminyum dorama pencerelerin imalatnn gerekletirilmesi iin, kullanlacak
sistem profillerinin seilmesinden sonra bu profillerin hangi llerde kesileceinin
belirlenmesi gerekmektedir.
Alminyum profillerin hassas llere sahip olmalar ve hassas ller ierisinde
almalar nedeniyle, doru bir kesim plan ile hatasz lye sahip dorama imalat
yapmak gerekir.
Gnmz teknolojisinde kesim llerinin belirlenmesinde, bilgisayar ortamndan
da yararlanlmaktadr. Doramann yaplaca boluk lsnn, bilgisayar programna
girilmesi ve kullanlacak profilin seilmesi ile birlikte, doramaya ait tm profillerin
kesim lleri program tarafndan belirlenebilmektedir. Alnan bu veriler sayesinde, CNC
alminyum ileme tezgahlarnda, her trl kesim, delik, kanal vb. ilemler tek aamada
yaplabilmektedir. Her atlye ortamnda bu tip program ve makineler bulunmayabilir, bu
durumda alminyum doramacs, kesim llerini kendisi belirlemek durumundadr.
Alminyum profillerin kesit lleri yardm ile de kesim plan karlabilir.
Alminyum profil reticisi firmalarn rn kataloglarndan seilen sistem profillerinin,
kesit lleri bu kataloglarda yer almaktadr. Profil kesit llerinin ve sistemin
gerektirdii aada belirtilen durumlar gz nne alnarak kesim plan hazrlanr:
13
Kesim plann hazrlanmasndan nce, doramann taklaca boluun

lsnn doru bir ekilde alnmas gerekmektedir.
izim 1.12: Kasa kesim ls
Yatay ve dey ller tek bir yerden alnmamal, farkl noktalardan da alnacak
llerle boluk ls belirlenmelidir.
Boluun kelerinden apraz l alnarak gnye kontrol yaplmaldr.
Boluktan daha byk retilmi bir dorama, bu bolua giremeyecei iin
sorun yaanr; ayn ekilde doramann boluktan daha kk olmas
durumunda ise oluan boluklar kapatmak yine sorun olmaktadr. Bu nedenle,
doramann bolua montajnn, sorunsuz olarak gerekleebilmesi iin tm
llerin doru bir ekilde alnm olmalar bir zorunluluktur.
Doramann yaplaca lnn belirlenmesinden sonra, profillerin kesim
ls belirlenir. Kasa, kanat, ve orta kayt profilleri iin seilen alminyum
profiller kesim iin hazrlanr.
izim 1.13: Kanat kesim ls
Cam tas profilleri de, bu kesim plan ierisinde yer almaldr ancak lsnn
bulunmasnda zorluk yayorsanz, dorama oluturulduktan sonra da dorama
zerinden l alarak kesimini gerekletirebilirsiniz.
14
izim 1.14: Yatay ta kesim ls
izim 1.15: Dik ta kesim ls
1.1.5. Alminyum Pencereleri Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc

Aksesuarlar
Alminyum pencerelerin fonksiyonlarn yerine getirebilmeleri iin, doramay
tamamlayc nitelikte ve aksesuar olarak kullanlan tm elemanlarn eksiksiz olarak
kullanlmas zorunludur. Dorama iin seilen sistem alminyum profillerine, uygun olan
tamamlayc eleman ve aksesuarlarn kullanlmas, pencerenin sorunsuz olarak
almasnda en nemli etkenlerden biridir.
1.1.5.1. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar

Pencerelerin kullanl amacna gre ortamn havalandrlmasn salayabilmeleri
iin alp kapanmalar ve korunma amal olarak kilitlenmeleri gerekmektedir.
Alminyum dorama pencerelerinin bu ilevleri yerine getirebilmesi iin en nemli unsur,
seilecek doru bir kilitleme mekanizmas ile olacaktr. Seilecek kilitleme mekanizmas,
kasa ile kanadn uygun ekilde almalarn salayacaktr.
Yaplardaki s kaaklarnn byk blmnn pencerelerden kaynakl olmas
nedeniyle, pencerelerin imalat ekilleri s yaltm deerlerine direkt etki etmektedir.
15
Seilecek kilitleme mekanizmas ayn zamanda s, ses, su ve toz yaltm konusunda da

nemli bir rol oynayacaktr.
Gnmzde pencerelerin kilitleme mekanizmalar ile ilgili pek ok alternatif
gelitirilmitir. Alminyum dorama pencereler de bu geliimden etkilenerek srekli bir
deiim ve geliim iindedir. Alminyum dorama pencerelerde kullanlan kilitleme
mekanizmalarnn en sk kullanlanlar:
Tek noktadan Kilitleme Mekanizmalar
Tek noktadan kilitleme yapan mekanizmalara vasistas ad verilmektedir.

Kasa zerine balanan dii paraya, kanat zerindeki dilin gemesi ile
almaktadr (Resim 1.18:A). Bu yntem genellikle havalandrma amal kullanlan
havalk pencerelerinde kullanlmaktadr.
Yukardan aaya alan trdeki pencerelerde (Resim 1.18:B) vasistas makas
taklmak suretiyle, pencerenin belli bir lye kadar almas da salanabilmektedir.
A. stten kilitleme mekanizmas
B. Alttan kilitleme mekanizmas
Resim 1.18:Tek noktadan kilitleme mekanizmalar
ift ve ok Noktadan Kilitleme Mekanizmalar
Birden ok noktada alan kilitleme mekanizmasna, ispanyolet kilit ad

verilmektedir.
Bu yntemde; kanat profil trnaklarna taklan srg profilinin (tij profili), kasa
profiline karlk olarak taklan paraya sktrlmas ile kilitleme ilemi
gereklemektedir.
Kanat profili zerine balanan pencere kolunun (ispanyolet kolu), srg profilini
hareket ettirmesi ile kilitleme ve sktrma ilemi gerekletirilmektedir.
16
Resim 1.19:ift noktadan kilitleme mekanizmalar
Srg profili mekanizmas, tek veya ift ynde kilitleme yapabilecek ekilde tek
veya ift paradan meydana gelmektedir. Kullanlacak ispanyolet kolu, srg
mekanizmasnn alma ekline gre tek veya ift ynde hareket edebilen trden seilir.
Srg profili zerine balanacak silindirik makaralarn kanat yksekliine gre en az iki
adet paslanmaz elikten imal edilmi olmalar gerekir. 120 cm den daha byk boydaki
pencerelerde ispanyolet makara 3 veya 4 adet olmaldr. Karlk olarak kullanlacak
parann sktrmaya olanak verecek trden elik malzemeden imal edilmi olmas
gereklidir.
spanyolet kollar; kilitleme mekanizmasnn altrlmas kadar estetik olarak
doramayla btnlk salayacak ekilde, kaliteli retilmi olan kollardan seilmelidir.
spanyolet kollarnn alminyum malzemeden eloksal kapl veya elektrostatik toz boya
yntemi ile boyanarak kullanlabildii gibi farkl malzemelerden de retilmi olanlar da
bulunmaktadr.
ift Eksenli Alm ve Kilitleme Mekanizmalar
Bir pencereden en fazla fayday salayabilmek ve farkl alr istekleri de

gerekletirebilmek amacyla kullanlan ift eksenli alm mekanizmalar, pencerenin iki
eksende almasn salayan kilitleme ve alm mekanizmasdr.
Pencere imalat iin seilen alminyum sistem profillerine uygun olan
mekanizmalarn tercih edilmesi gerekmektedir.
Hem havalandrma hem de ieriye alm taleplerini karlamak amac ile kullanlan
pencerelerdir.
17
Resim 1.20: ift eksenli alm ve kilitleme mekanizmas
1.1.5.2. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Menteeler

Alminyum pencerelerde mentee, kasaya kanad balayan ve pencere kanadnn
almasn salayan mekanizmadr.
Seimi yaplacak menteenin, sistem profil serisine uygun veya retici firmann
nerdii menteelerden biri olmas gerekir.
Dorama kanadn tayan eleman olarak kullanlan menteeler, kanadn arlna
ve doramaya gelen statik yklerin (rzgr vb.) durumuna gre seilmelidir.
Alminyum pencere menteeleri, genellikle alminyumdan retilmi olup; eloksal
kapl olarak veya elektrostatik toz boyama yntemi ile istenen renge boyanarak
doramalarda kullanlmaktadr.
Ar kanatl pencereler iin, elik yuval menteelerin kullanlmas gerekmektedir.
Alminyum pencere menteeleri, genellikle kasa ve kanat birletirildikten sonra yerine
balanmaktadr.
Menteenin dorama zerine balanmasnda vidal birletirme yntemi
kullanlmaktadr ve bu vidalarn tm de birletirme iin byk nem tamaktadr.
Vidalardan birinin dahi iyi sklmamas, kanadn kaymasna ve doramann almamasna
neden olabilir. Kullanlacak mentee profil, zerine kanal veya delik almasn gerektiren
trden ise, kasa ve kanat profilleri birletirilmeden nce kanal veya delik ama
ilemlerinin yaplmas gerekmektedir. Alminyum dorama pencerelerde en ok
kullanlan mentee eitleri unlardr:
Normal Alr Mentee Mekanizmalar
Resim 1.21: Normal alr mentee mekanizmalar
18
Yuval Mentee Mekanizmalar
Resim 1.22: Yuval mentee mekanizmalar
Eksantrik Mentee Mekanizmalar
Resim 1.23: Eksantrik mentee mekanizmalar
Yaprak Mentee Mekanizmalar
Resim 1.24: Yaprak mentee mekanizmalar
Pivot Mentee Mekanizmalar
Resim 1.25: Pivot mentee mekanizmalar
19
1.1.5.3. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Su Tahliye Kapaklar

Alminyum pencerelerde kullanlan su tahliye kanallar, kasa ile kanat arasndaki
bolukta hava sirklasyonunu salayarak, oluan rutubetin kurutulmasn ve bu bolukta
olabilecek suyun tahliyesini salamak iin kullanlmaktadr.
Su tahliye kanal, kasa yatay alt profilinin d ortamda bulunan yzeyine alan en
az iki adet kanaldan olumaktadr.
Direkt rzgr etkisi altnda bulunan kanallardan giren hava, doramadan slk sesi
kmasna neden olur. Bu durumda su tahliye kanallarnn, PVC kapaklarla kapatlarak
direkt rzgr girii nlenmelidir.
izim 1.16: Alminyum pencerelerde kullanlan su tahliye kapa detay
1.1.6. Alminyum Profillerin Birletirilerek Doramann Oluturulmas

Kesimi tamamlanm, gerekli olan delik, kanal vb. ilemleri bitmi, zvanalar
balanm ve fitilleri taklm olan dorama profillerinin birletirme ileminin uygulama
aamasna geilebilir. Doramalarn oluturulmas srasnda, profillerin birbirine
balanmalarnda kullanlacak yntem ve teknikler Alminyum Profilleri Kesme ve
Birletirme adl modlde anlatlmtr.
Alminyum doramaclk tekniine uygun olarak pencere imalatnda, ncelikle
doramay oluturacak profillerin
kesimi yaplr. Kesimi yaplan profillerin
birletirilmesinden nce, profillerin bir dizi ilem srasndan daha gemeleri
gerekmektedir. Dorama birletirildikten sonra bu ilemlerin uygulanmasndaki zorluklar
ve baz durumlarda bu ilemlerin uygulanmasnn mmkn olamayacandan dolay,
dorama birletirilmeden nce bu ilemlerin uygulanmas gerekmektedir. Kesimi
tamamlanm pencere profillerine uygulanacak ilem basamaklar unlardr:
Kasa profiline su tahliye kanal almas

Kanat profiline ispanyolet kol kanal almas
Mentee kanal veya delii almas
T birleim var ise zvanalarnn balanmas
20
T birleim orta kayt profillerinin kertilmesi

Kasa takoz fitili, kanat kulak fitili ve d cam fitilinin yerlerine taklmas
lem basamaklarndan Alminyum profillerden para karma ve birletirmeye

ilikin uygulamalar konusunda eksik bilgileriniz olduunu dnyorsanz, Alminyum
Profilleri Kesme ve Birletirme adl modle dnerek eksikliklerinizi gideriniz.
1.1.6.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi

Kesimi ve gerekli ilemleri tamamlanm kasa profillerinin birletirilerek, kasa
oluturulmasnda kullanlacak yntem, ke (L) birletirme yntemidir. Bu birleim
tekniinin uygulanmasnda, gerekli mukavemetlerin salanabilmesi iin seilen profil
sisteminin nerdii malzeme ve yntemler kullanlmaldr. Alminyum doramacl
tekniine uygun birletirmelerde, ke birleim takozu ile birleim gerekletirilmektedir.
Kasa profillerinin birletirilmesi ilemi aada belirtilen ilem basamaklarna gre
yaplmaldr:
Kesim lleri yaplr

Uygun ebatta ke birletirme takozu hazrlanr
Vida ile birletirme yaplr.
Resim 1.26:Ke takozlarn(avu) ilk montaj
Dier ke, profilin montaj iin nce iinden sonra dndan vidalanr,
Resim 1.27:Ke takozlarnn ikinci montaj
Kasa oluturulmadan nce ikence ile sktrldktan sonra i vidalama drt

keden yaplarak oluturulur.
21
Resim 1.28:Kasann oluturulmas
1.1.6.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi

Kesimi ve gerekli ilemleri tamamlanm kanat profillerinin birletirilerek, kanat
oluturulmasnda kullanlacak yntem, ke (L) birletirme yntemidir. Bu birleim
tekniinin uygulanmasnda, gerekli mukavemetlerin salanabilmesi ve pencerenin
fonksiyonellii iin seilen profil sisteminin nerdii malzeme ve yntemler
kullanlmaldr. Kullanlan kanat profilleri, l kesim toleranslarn gre yapacaksnz.
Kanat profillerinin birletirilmesi aada belirtilen ilem basamaklarna gre
yaplmaldr:
Kasaya gre kanat kesim lleri yaplr.
Resim 1.29:Kasaya gre kesim llerinin alnmas
Ke birletirme takozlarn montaj yaplr.
Resim 1.30:Ke takozlarn(avu) montaj
kence ile sktrldktan sonra i vida montaj yaplr.
22
Resim 1.31:Ke takozlarnn vidal montaj
Kanadn montaj oluturulur.
Resim 1.32:Kanadn oluturulmas
1.1.6.3. Alminyum Pencere Aksesuarlarnn Balanmas

Alminyum pencerelerin istenilen fonksiyonlar yerine getirmesi, doramay
tamamlayc nitelikteki aksesuarlarn, birleimi tamamlanm doramaya uygun ekilde
balanmalarna baldr. malat yaplacak pencerenin tasarm ekline gre bu
aksesuarlarda farkllklar olmaktadr.
Kasa ve kanadn mentee ile birbirine balanmas
Alminyum pencerelerde, kanadn kasaya balanmasn ve alm salayan

menteelerin, profil sistem serisine uygun veya retici firmann nerdii menteelerden
seilmesi gerekir.
Kasa ve kanadn birletirilmesinde uygulanacak ilem basamaklar unlardr:
Pencere kasasnda mentee yeri ls dtan genellikle 150 mm alnr.

Birletirilme ilemi tamamlanm kasa ve kanada, mentee
mekanizmasnn balanmas iin profile kanal alr.
23
Resim 1.33:Kasa ve kanada mentee yeri iin kanal almas
Kasa ve kanadn mentee ile birbirine vida ile balanmas yaplr.
Resim 1.34:Kasa ve kanadn mentee ile birbirine balanmas
Pencere kolunun taklmas
Alminyum pencere kilit mekanizmas birletirilmesi srasnda zarar grebilecei

iin, birletirme ilemi tamamlandktan sonra ispanyolet kolu balanmaldr.
Resim 1.35:Pencere kolunun taklmas
24
Kilit mekanizmas karlklarnn balanmas
Birletirme ilemi tamamlanm, kilit mekanizmas balanm doramalara kilit

karlklarnn balanmas gerekmektedir. Kasa ile kanad birbirine kilitleme ve sktrma
fonksiyonlarn yerine getirmesinden dolay, kilit karlklarnn teknie uygun ekilde
balanmas nemlidir. Sktrma ilevini yerine getiremeyen pencerelerden ieri; hava,
su, ses, rzgr, toz vb. gireceinden, karlklarn sistem firmasnn nerdii ekilde veya
kullanlan kilitleme mekanizmasna uygun olarak seilmesine dikkat edilmelidir.
Resim 1.36:Zamak aksesuarn taklmas
Su tahliye kapaklarnn taklmas
Alminyum pencere zerine alm bulunan su tahliye kanallarna, uygun PVC su

tahliye kapaklarnn taklmas zorunludur. Bu kapaklarn olmamas durumunda, direkt
rzgar bu kanallara girerek ses olumasna ve kanallarn fonksiyonunu yerine
getirmemesine neden olmaktadr. PVC kapaklarn trnaklar, kasa profili zerine uygun
olarak alm kanala geirilerek taklrlar.
1.1.7. Alminyum Pencerelerin malat Projelerinin izilmesi

Alminyum pencerelerin imalatlarnn yaplabilmesi iin, yapm projelerinin
izilmi olmas gerekmektedir.
ift blmeli, tek kanatl alminyum pencere yapm resmi verilmitir, dikkatle
inceleyiniz.
25
izim 1.17: Pencerenin n grn
izim 1.18: A-detay aklamas
26
izim 1.19: B-detay aklamas
Tek blmeli, tek kanatl, stten havalandrmal alminyum pencere yapm resmi
verilmitir, dikkatle inceleyiniz.
izim 1.20: Pencerenin n grn
27
izim 1.21: A-A kesiti
izim 1.22: B-B kesiti
Tek kanatl havalandrma alminyum pencere yapm resmi verilmitir, dikkatle

inceleyiniz.
28
izim 1.23: n grn
29
30
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aada serbest- lsz izimi verilen alminyum dorama profillerinin Kasa Ke
Birletirme imalat uygulamasn yapnz.
ORTAM(Ara-gere, ekipman ve koullar):
Alminyum sistem serisi kasa profili, ke birletirme takozu(avu), mercimek

bal matkap ulu vida, alminyum ekillendirme takm ve makineleri
lem Basamaklar
neriler
Alminyum dorama pencere ke

birletirmesini oluturacak sistem serisi
profilleri seiniz.
lem basamaklarna uygun bir

alma dzenini salaynz.
Alminyum doramaya uygun kesim plan

hazrlaynz.
Kasa profilini yaklak 200 mm boyunda 2
31
adet olarak kesiniz.

Emniyet tedbirlerini uygulaynz.
Alminyum pencerede kullanlacak

tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar tespit
ediniz. Birletirme takozu(avu) kullannz.
Alminyum profilleri doru l ve doru

ada kesiniz.
Alminyum profilleri birletirmeye

hazrlaynz.(Delme, kertme, kanal ama v.b.).
Alminyum profilleri, birletirme takozu
kullanarak birletiriniz.
32
nl ve eldiven kullannz.
Alminyum doramay tamamlayc

elemanlar balaynz (Mentee, kilit, kol
v.b.).
Alminyum pencere imalat resmini iziniz.
i verilen srede bitiriniz.
33
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler
iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Evet Hayr
stenilen l ve ekilde alminyum pencere profil birletirme

resimlerini izdiniz mi?
izilmi resmi okudunuz mu?
Alminyum pencere ke birletirmeleri iin sistem serisi
profilleri setiniz mi?
Alminyum pencere retimi iin kesim plan hazrladnz m?
Kesim plan dahilinde alminyum profilleri kestiniz mi?
Profilleri ve aksesuarlar ile birletirmeyi yaptnz m?
i zamannda ve i gvenlii kurallar dahilinde yaptnz m?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
34
UYGULAMA FAALYET-2
Aada serbest-lsz izimi verilen alminyum dorama profillerinin Kasa
Orta Kayt Birletirme imalat uygulamasn yapnz.
Alminyum sistem serisi kasa ve orta kayt profilleri,

ke birletirme
takozu(avu), orta kayt birletirme takozu(U balant), mercimek bal matkap ulu
vida, alminyum ekillendirme takm ve makineleri
lem Basamaklar
neriler
Alminyum dorama pencereyi oluturacak

sistem serisi profilleri seiniz.
Gerektiinde alminyum pencere

imalat resmini iziniz.

hazrlaynz. Kasa profilini yaklak 300
mm boyunda 1 adet olarak kesiniz. Orta
kayt profilini ise 200 mm boyunda 1 adet
35
olarak kesiniz.
Alminyum pencerede kullanlacak
tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar, ke
takozu ve orta kayt birletirme (U balant)
aralarn tespit ediniz.
lem basamaklarna uygun alma

dzenini salaynz.
Alminyum profilleri doru l vedoru

ada kesiniz.

hazrlaynz.(Delme, kertme, kanal ama
v.b.). Orta kayt bindirme payn keserek
alnz.
36
Alminyum profilleri birletiriniz. Kasa

profiline nce U balant aksesuarn
vidalaynz.
Orta kayt profilini U balant aksesuarnn

zerine bindirerek birletiriniz.

v.b.).
37
KONTROL LSTES
deerlendiriniz.
1
2
3
4
5
6
7
Deerlendirme ltleri
stenilen l ve ekilde alminyum pencere profil birletirme
resimlerini izdiniz mi?
Alminyum pencere orta kayt birletirmeleri iin sistem serisi
Evet Hayr
DEERLENDRME
38
UYGULAMA FAALYET-3
Aada ll resmi verilen alminyum dorama
Penceresinin imalat uygulamalarn yapnz.
profillerine Havalk

Alminyum sistem serisi kasa ve kanat profilleri, ke birletirme takozu(avu),
vasistas kolu, mentee, mercimek bal matkap ulu vida, alminyum ekillendirme takm
ve makineleri.
lem Basamaklar
neriler
Alminyum dorama pencereyi oluturacak sistem

serisi profil seiniz.
Gerektiinde alminyum
pencere imalat resmini
iziniz.

hazrlaynz.
Kasa profili: 750 mm den 2 adet, 650 mm den 2
39
adet al kesiniz.
Kanat profili ve talar kesim planna gre
hesaplaynz.
lem basamaklarna uygun

bir alma dzenini
salaynz.
Alminyum pencerede kullanlacak tamamlayc
elemanlar ve aksesuarlar tespit ediniz.
Emniyet tedbirlerini
uygulaynz.
nl ve eldiven
kullannz.
Alminyum profilleri doru l ve doru ada

kesiniz.
40

Alminyum profilleri birletiriniz.
41
Alminyum doramay tamamlayc elemanlar

balaynz (Mentee, kilit, kol v.b.).
42
KONTROL LSTES
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet Hayr
stenilen l ve ekilde alminyum pencere profil birletirme resimlerini

izdiniz mi?

Alminyum pencere ke birletirmeleri iin sistem serisi profilleri
setiniz mi?
Profilleri birletirme takozu kullanarak yaptnz m?
DEERLENDRME
43
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
1.
Aadakilerden hangisi yaplarn ihtiyac olan alminyum dorama pencere

zelliklerden biri deildir?
A) Yksek s yaltm
B) Havalandrma
C) yi grnm
D) Ik alma
2.
Aadakilerden hangisi pencere kasasnda genellikle iten alnan mentee yeri

balang lsdr?
A) 50 mm
B) 150 mm
C) 250 mm
D) 350 mm
3.
Aadakilerden hangisi alminyum doramann

karlatrlmasndaki en nemli zelliidir?
A) Her iklim kouluna karn bakm gerektirmez
B) Yksek s yaltmn salamas
C) Yksek ses yaltmn salamas
D) Darbeli ve sarsntl yerlerde kullanlmas
4.
Aadakilerden hangisi alminyum dorama pencerelerin stnlklerinden biri

deildir?
A) Korozyona kar dayankldr
B) Yksek s yaltmn salamasdr.
C) Bakm kolaydr, kullanm sresince boya veya baka bir ilem gerektirmez
D) Ham madde sknts yoktur
5.
Aadakilerden hangisi yukardan havalandrma gerektiren yaplarda kullanlan

pencere eididir?
A) Pivot
B) Vasistas
C) Kanatl
D) ift alr
6.
Aadakilerden hangisi farkl almlar gerekletiren, maliyeti yksek pencere

eididir?
A) ift alr
B) Vasistas
C) Kanatl
D) Pivot
44
dier
doramalar
ile
7.
Aadakilerden hangisi En ok kullanlan pencere eididir?

A) Pivot
B) Vasistas
C) Kanatl
D) ift alr
8.
Aadakilerden hangisi alminyum dorama pencerelerin alan paralardr?

A) Kasa profilleri
B) Kanat profilleri
C) Cam ta profilleri
D) Orta kayt profilleri
9.
Aadakilerden hangisi kasa veya kanat zerinde herhangi bir blnt yaplmak
istenildiinde kullanlan profillerdir?
A) Kasa profilleri
B) Kanat profilleri
C) Orta kayt profilleri
D) Cam ta profilleri
10.
Aadakilerden hangisi kasa ve kanat profillerin birletirilmesinde kullanlan ke

birletirme mekanizmasdr?
A) Conta
B) Fitil
C) Mentee
D) Takoz(avu)
11.
Aadakilerden hangisi kasaya kanad balayan ve pencere kanadnn almasn

salayan mekanizmadr?
A) Conta
B) Fitil
C) Mentee
D) Takoz(avu)
12.
Aadakilerden hangisi alminyum pencerelerin imalatlarnn yaplabilmesi iin

nceden yaplacak ilemdir?
A) Kasa profilleri birletirme
B) Kanat profilleri birletirme
C) Aksesuvarlarn konulmas
D) Yapm projelerinin izimi
Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen

bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
13.
( ) Bir yapnn duvarna alan bolua, i mekna doal n girmesini ve

havalandrmay salayan yap elemanna pencere ad verilir.
45
14.
( ) Gnmzde alminyum doramalar sadece i merkezlerinin doramalarnn

oluturulmasnda kullanlmaktadr.
15.
( ) Alminyum dorama pencereler, her iklim koulunda kullanlabilen ve doa

artlarna en dayankl dorama trdr.
16.
( ) Alminyum pencerelerde kullanlacak sistem profillerin seiminde, retici

firmalarn yaynladklar kataloglardan yararlanlmaldr.
17.
( ) Teknik, ekonomik, estetik, fonksiyonellik gereklerine uygun olarak tasarlanm ve

retilmi profillere sistem profilleri ad verilmektedir.
18.
( ) Cam tas profilleri, sistem serisinden ve kullanlacak cam boluunun lsne

gre seilmelidir.
19.
( ) Alminyum profiller, hassas ller ierisinde altklarndan dolay hatasz bir

kesim plan karmak gerekmektedir.
20.
( ) Doramann taklaca boluk lsnn alnmasnn, doramann kesim plann

etkilemeyeceinden nemi yoktur.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
46
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
Alminyum kap resmi izip, okuyabilecek ve resme gre kesim plan yaparak
alminyum kapy imal edebileceksiniz.
ARATIRMA
Alminyum kap doramada kullanlan profillerin kullanm alanlarna gre

farkl olup olmadklarn aratrarak not ediniz.
Alminyum kap doramada kullanlan tamamlayc aksesuarlarn ilem
farkllklarn aratrarak rapor ediniz.
Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama ile ilgili uygulamalar

yapan iletmelerden, eitim kurumlarndan (niversite ve mesleki retim veren
2. ALMNYUM DORAMA KAPI YAPMA

2.1. Alminyum Kap Doramacl
Yaplarn vazgeilmez ihtiyac olan kaplarn, giri- k ilevinin dnda gvenlii
salanma fonksiyonu da nemli yer tutar.
2.1.1. Alminyum Dorama Kaplarn Tanm ve Kullanm Alanlar

Bir yapnn iine girmeye veya dna kmaya olanak veren ve bir kapanma
dzeneiyle donatlm yap elemanlarna kap ad verilmektedir.
Doramalar, kaplarn oluturulmasnda kullanlan malzemenin trne gre
isimlendirilmektedir. Alminyum profiller kullanlarak imalat gerekletirilmi kaplara,
Alminyum dorama kaplar denir.
Gnmz mimar yaplarnda; okul, hastane, maaza, i merkezi, resm daire,
apartman vb. pek ok kullanm alanlarnda, alminyum doramalardan oluturulmu
kaplar kullanlmaktadr.
47
2.1.2. Alminyum Dorama Kap eitleri

Yaplarda kullanlan alminyum kaplar, iklim koullarna, imalat tekniklerine ve
kullanm amacna gre farkllklar gstermektedir. Gnmz yaplarnda kullanlacak
kaplarn, boyut ve ekillerinin belirlenmesinde mimar tasarmlar nem tamaktadr.
Kullanlacak yerin zelliklerine gre en ok kullanlan alminyum kap eitleri
unlardr:
Tek kanatl kaplar
Resim 2.1: Tek kanatl kap
ift kanatl kaplar
Resim 2.2: ift kanatl kap
48
arpma kanatl kaplar
Resim 2.3: arpma kanatl kap
Srme kanatl kaplar
Resim 2.4: Srme kanatl kayar kap
Acil k kaplar ve yangna dayankl kaplar
Resim 2.5: Acil k kaps
49
Dner Kaplar
Resim 2.6: Dner kap
Katlanr kanatl kaplar
Resim 2.7: Katlanr kanatl kaplar
2.2. Alminyum Dorama Kaplar Oluturan Elemanlar

Alminyum profiller kullanlarak oluturulacak, tek kanatl alminyum dorama bir
kapda bulunmas gereken elemanlar Resim 2.8de gsterilmitir. ekli dikkatli bir ekilde
inceleyerek kullanlm olan elemanlar tanynz.
A. Ke takozu
B. Tutamak, kol
50
C. Vidalar
D. Fitiller
E. Mentee
F. Profiller
Resim 2.8: Alminyum dorama kaplar oluturan elemanlar
2.2.1. Alminyum Dorama Kaplarda Kullanlan Profiller

Alminyum dorama kaplarn, gelebilecek statik mukavemetlere kar
koyabilecek, srekli kullanmda dahi fonksiyonlarn yitirmeden grevini srdrebilecek
niteliklere sahip profil ve aksesuar kullanlarak retimleri yaplmaldr. Alminyum
dorama kap retimine girecek olan profillerin, sistem dahilinde eitli fonksiyonlar
yerine getiren trnak, yuva, kulak vb. girinti ve kntlara sahip, ekstrzyon yoluyla elde
edilmi profiller olmalar gerekmektedir. Doramay oluturacak profillerin seiminde,
profil reticisi firmalarn yaynladklar, retim kataloglarndan yararlanlmaldr.
2.2.1.1. Alminyum Dorama Kap Kasa Profilleri

Alminyum dorama kaplarn tayc profili olarak isimlendirilen kasa profilleri,
gerekli mukavemetleri ve gelecek statik ykleri karlayacak ve fonksiyonlarn yerine
getirecek kesit kalnlna sahip olmaldr. Kasa profilleri vidalama ve kilitleme gibi
fonksiyonlarn gerekletirilebilmesi iin en az 2 mm kesit kalnlnda olmaldr. Kap
kasa profilleri, kullanlacak yerin zelliine gre normal veya s yaltml sistem
serilerinden seilebilir. Resim 2.9da eitli sistem serilerine ait kasa profil kesit rnekleri
verilmitir:
A sistem serileri:
Resim 2.9: A sistem kap kasa profilleri
51
izim 2.1: A sistem kap kasa profil lleri
B sistem serileri:
Resim 2.10: B sistem kap kasa profili
izim 2.2: B sistem kap kasa profil lleri
C sistem serileri:
Resim 2.11: C sistem kap kasa profili
52
izim 2.3: C sistem kap kasa profil lleri
2.2.1.2. Alminyum Dorama Kap Kanat Profilleri

Alminyum dorama kaplarn tayc ve hareketli ksmn oluturan kanat
profilleri, gerekli mukavemetleri karlayacak ve fonksiyonlarn yerine getirecek kesit
kalnlnda seilmelidir. Bu profiller vidalanmaya ve ke presinde preslenmeye maruz
kalacaklarndan dolay en az 2 mm kesit kalnlnda seilmelidir. Kap kanat profilleri,
kullanlacak yerin zelliine gre, normal veya s yaltml sistem serilerinden seilebilir.
A sistem serileri:
Resim 2.12: A sistem kap kanat profili
izim 2.4: A sistem kap kanat profil lleri
B sistem serileri: C60 sistem serisinde genellikle kanat profili olarak kullanlr.
53
Resim 2.13: B sistem kap kanat profili
izim 2.5: B sistem kap kanat profil lleri
C sistem serileri : C60-70 sistem serisi alminyum kalite standartlar ile AB

normlarnda retilmektedir. Bu sistemlerde genellikler 10 mm temperli cam
(security) cam kullanlmaktadr. Bu serilerde sistem tayc zellii olarak st
kasa ve rulmanlar ile salanmaktadr. Kanat ileri gizli takoz sistemleri
gvenlik salanmas amal kullanlmaktadr.
Resim 2.14: C sistem kap kanat profili
54
izim 2.6: C sistem kap kanat profil lleri
2.2.1.3. Alminyum Dorama Kap Orta Kayt ve Etek Profilleri

Alminyum dorama kap orta kayt profilleri, kasa veya kanat zerinde herhangi
bir blnt yaplmak istenildiinde veya doramann dayanm artrlmak istenildiinde
kullanlmaktadr. Bu profiller vidalanmaya ve ke presinde preslenmeye maruz
kalacaklarndan dolay en az 2 mm kesit kalnlnda seilmelidir. Orta kayt profilleri
kullanlacak yerin zelliine gre, normal veya s yaltml sistem serilerinden seilebilir.
Alminyum dorama kaplarda, kap eiklerinde kullanlan profile etek profili ad
verilmektedir. Etek profilleri, kap kanad altnda ve kasa alt eik profilinin kullanlmad
durumlarda kullanlmaktadr. Is, toz vb. unsurlarn ieri girmesini nlemek amacyla etek
profilin alt ksmna kap alt fras taklmaktadr.
Resim 2.15: Kap etek profilleri
55
izim 2.7: Kap orta kayt ve etek profil lleri
Kap kanadnn arlna bal olarak kullanlacak orta kayt balama profili,
vida yeri dayanmna uygun yaplmtr.
Resim 2.16: Kap orta kayt balama profili
2.2.1.4. Alminyum Dorama Kap Cam tas Profilleri

Alminyum dorama kap cam tas profilleri, kasa, kanat ve orta kayt
profillerinde bulunan uygun trnaklara taklmak suretiyle, cam veya benzeri rt
malzemesinin sabitlenmesinde kullanlmaktadr. Cam talar, profil sistem serisi
ierisinden ve cam kalnlna uygun olarak seilmelidir. ekil 2.17de kullanlan cam
talarna rnekler verilmitir, dikkatle inceleyiniz.
Resim 2.17: Kap talar
2.2.1.5. Alminyum Dorama Kap Adaptr Profilleri

Alminyum dorama kap ve pencerelerin oluturulmasnda, darya alan
kanadn, kasa profiline uyum salamas iin alminyum adaptr profilinin kullanlmas
gerekmektedir.
Resim 2.18: Kap adaptr profilleri
56
izim 2.8: Kap adaptr profil lleri
Resim 2.19: Kap adaptr uygulamalar
2.2.2. Alminyum Dorama Kaplara Kesim Plan Hazrlanmas

Alminyum dorama kaplarnn imalatnn gerekletirilebilmesi iin, kullanlacak
sistem profillerinin belirlenmesi ileminden sonra bu profillerin hangi llerde
kesileceinin belirlenmesi gerekmektedir. Alminyum profillerin hassas l
toleranslarnda retilmi olmalar ve hassas ller ierisinde almalar nedeniyle,
hatasz bir kesim plan ile istenilen lye uygun dorama imalat yaplabilmektedir.
renme Faaliyeti-1 de Alminyum Dorama Pencerelere Kesim Plan
Hazrlanmas Bkz.
2.3. Alminyum Kapda Para karma lemlerini Yapmak
Aada kapda para karma iin yaplacak ilem basamaklar belirtilmitir:

Belirtilen lye gre markalama yaplr.
57
Resim 2.20: Farkl markalamalar
El frezesi ile markalanan yere nce delik alr sonra ilem uygulanr.
Resim 2.21: El frezesi ile paralar alma
Markalanan lye gre ara kontroller ile paralarn karlm hali oluturulur.
Resim 2.22: Paralarn karlm hali
Para kontrol yaplr.
Resim 2.23: Para kontrol
2.4. Alminyum Kaplar Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc

Aksesuarlar
Alminyum kaplardan beklenen fonksiyonlarn yerine getirebilmesinde, doramay
tamamlayc nitelikte olmas ve aksesuar olarak kullanlan tm elemanlarn eksiksiz olarak
kullanlmas gerekmektedir. Dorama iin seilen sistem serisi alminyum profillere,
uygun olan tamamlayc eleman ve aksesuarlarn kullanlmas ile kapnn gvenli ve
konforlu olarak almas salanabilmektedir.
2.4.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar

58
Alminyum kaplarn alma ekillerine gre, alp kapanmalarn salamak ve

kt amal giriimleri engelleyebilmek iin gvenli olarak kilitlenmeleri gerekmektedir.
Alminyum dorama kaplarn bu ilevlerini yerine getirebilmesinde en nemli unsur,
amaca uygun kilitleme mekanizmas semektir. Seimi yaplacak kilitleme mekanizmas,
yaltm deerlerinin korunmasnda ve gerekli gvenlik artlarnn yerine getirilmesinde
nemli unsurlardan biri olacaktr. Gnmzde kap kilitleme ve kapatma mekanizmalar
ile ilgili pek ok alternatif gelitirilmitir. Bu alternatifler ierisinden ihtiyaca ynelik ve
dorama sistemine uygun olann seilmesi gerekir.
2.4.1.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Gmme Kilitler

Alminyum dorama kaplarda sklkla kullanlan gmme kilitler, kapnn bir kol
yardmyla alp kapanmasna ve ayn zamanda kilitlenmesine olanak salayan
mekanizmalardr.
Gmme kilitler kapnn kullanm amacna gre farkllklar gsterebilirler; normal
kaplar iin dilli gmme kilit kullanlrken, arpma kaplar iin silindirik makaral gmme
kilitler kullanlmaktadr.
Alminyum dorama kap kanad zerine kopya freze makinesinde alan kilit
kanalna vida ile balanan kilit mekanizmasnn, kasa profiline balanan karlk ile
kilitleme ilemi gerekletirilmektedir.
Resim 2.24: Gmme kilitler
2.4.1.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Otomatik Kilitler

Gnmz mimarisinde yaygn olarak kullanlan alminyum kaplarda, beklenen
fonksiyonellik dorultusunda otomatik kap ama ve kapatma sistemleri de
kullanlmaktadr. Bu beklentilere cevap verecek niteliklere sahip olan alminyum
dorama kaplarn, kullanlacak kilit mekanizmasnn zelliklerine uygun olarak
montajlar yaplmaktadr. Resim 2.25de kullanlabilecek otomatik kilitlere rnekler
verilmitir.
59
Resim 2.25: Otomatik kilitler
2.4.1.3. Alminyum Kaplarda Kullanlan spanyolet Kilitleme

Mekanizmalar
Alminyum dorama kaplarda kullanlan ispanyolet kilit mekanizmalar, genellikle
gvenlik ihtiyac ok fazla duyulmayan yerlerde ve i meknlarda kullanlan kaplarda
kullanlmaktadr. Alminyum pencerelerde kullanlan ispanyolet kilit mekanizmas ile
ayn zelliklere sahiptir ve dorama zerine montaj yntemi de ayn ekilde
yaplmaktadr.
Resim 2.26: spanyolet kilitleme mekanizmalar
Alminyum dorama kaplarda kullanlacak ispanyolet kilit mekanizmalarnn,

kilitleme ve sktrma ilevini yerine getirebilmesinde srg profili zerinde bulunan
silindirik makaralarn, kap zerinde en az drt noktadan balanmas gerekmektedir. Kap
boyunun bymesi durumunda, kullanlacak silindirik makara says da artrlmaldr.
Kilit mekanizmasn altracak olan ispanyolet kol, dorama ile btnlk salayacak
ekilde ve kaliteli malzemeden retilmi olan kollardan seilmelidir.
Resim 2.27: kap kollar
2.4.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Menteeler
60
Alminyum kaplarda kullanlan menteeler, kanadn kasaya balantsn

gerekletiren, kanad tayan ve kap kanadnn alp kapanmasn salayan
mekanizmadr. Dorama kanad, dorama boluk rts ve doramaya gelen statik
ykleri tayan menteeleri, sistem profil serisine uygun olarak seilmelidir. Ar kanatl
kaplar iin elik yuval menteeler tercih edilmelidir.
2.4.2.1. Yuval Kap Mentee Mekanizmalar
izim 2.9: Yuval kap menteesi
2.4.2.2. Eksantrik Kap Mentee Mekanizmalar
izim 2.10: Eksantrik kap menteesi
2.5. Alminyum Dorama Kapy Birletirmek

Alminyum doramaclk tekniine uygun kap imalatnda, ncelikle doramay
oluturacak profillere kesim plan hazrlanarak, kesim ilemi yaplmaktadr. Kesimi
tamamlanm profillerin birletirilme ilemine geilmeden nce, dorama profillerinin bir
dizi ilemden daha gemeleri gerekmektedir. Dorama oluturulduktan sonra bu
ilemlerin uygulanmasndaki zorluklar yznden ve baz durumlarda bu ilemlerin
uygulanmasnn mmkn olamamasndan dolay, dorama profilleri birletirilmeden nce
bu ilemlerin uygulanmas gerekmektedir. Kesimi yaplm olan kap profillerinin teknie
uygun olarak imalatnn gerekletirilebilmesi iin, uygulanacak ilem basamaklar
unlardr:
61
T birleimler iin orta kayt profillerinin kertilmesi

T birleimler iin etek profillerinin kertilmesi
T birleim zvanalarnn balanmas
Kanat profiline kilit kanal almas
Kanat profiline kap kolu ve barel delii almas
Kasa profiline kilit dili karlnn almas
Mentee kanal veya delii almas
Kasa takoz fitilinin taklmas
Kanat kulak fitillerinin taklmas
D cam fitilinin taklmas
Kesim plan hazrlanarak dorama kapy oluturacak llerde kesimi

tamamlanm; gerekli delik, kanal, kertme, zvana balants ve fitilleri taklm olan
dorama kap profillerinin doramaclk tekniine uygun olarak birletirilmesi gerekir.
2.5.1. Alminyum Profillerin Birletirilerek Dorama Kaplarn

Oluturulmas
Doramalarn oluturulmas srasnda, profillerin birbirine balanmalarnda
kullanlacak yntem ve teknikler Alminyum Profilleri Kesme ve Birletirme adl
modlde anlatlmtr. Uygulamalar hakknda bilgilenmek iin bu modle dnerek
tamamlayabilirsiniz.
2.5.1.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi

Kesim plan ierisinde kesimi gerekletirilmi, kullanlacak kilit, mentee vb. iin
gerekli olabilecek delik, kanal vb. ilemleri tamamlanm, fitilleri taklm sistem serisi
profillerin birletirilmesinde, ke (L) ve kap tasarmna bal olarak T birletirme teknii
kullanlmaktadr. Bu birleim tekniklerinin uygulanmasnda, gerekli mukavemetlerin
salanabilmesi ve kapnn sorunsuz olarak alabilmesi iin, seilen sistem profil
serisinin nerdii birleim elemanlar ve birleim yntemleri kullanlmaldr.
Birleim yntemleri aadaki ilem basamaklarna gre yaplr:
Kap kasa kesim llerine gre profiller kesilir.
Resim 2.28: Kap kasa profilleri kesme
Ke birletirmelerde ke takozu kullanlr.
62
Resim 2.29: Kap kasa profilleri birletirme
Profillerin vidalanmasnda skma ikence kullanlr.
Resim 2.30:Kap kasa profilleri ikence ile skma
Orta kayt birletirme sac ile markalama yaplr.
Resim 2.31: Orta kayt birletirme sac
Plastik eki ile birletirme yerlerinin dzlemleri ayarlanp kasa bitirilir.
Resim 2.32: Dzlem ayar
Resim 2.33de kasa profiline nerilen ke birleim takozu verilmitir. Alminyum

doramacl tekniine uygun ke birleimlerinde ke takozu ve ke gnyelerinin
kullanlmas ve ke presinde birletirilmeleri gerekmektedir. Alminyum kap
63
tasarmnda, kasay oluturacak profillerin preslenme ilem sras dikkat edilmesi gereken
bir konudur. Tasarmda orta kayt profillerinin bulunuyor olmas, bu profillerin de kasa
birleimine dhil edilmesini gerektirmektedir. Kasa birleim ilemi tamamlandktan sonra
orta kayt profillerinin zvanalarna taklmas mmkn olmamaktadr. Bu nedenle
doramann oluturulmasnda presleme ilem srasna dikkat edilmesi gerekir.
Resim 2.33: Kaln etli ke birletirme takozu
2.5.1.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi

Kapnn sorunsuz olarak alabilmesi iin, kasa ve kanat kesim llerinin dikkatli
alnmas ve seilen sistem profil serisinin nerdii birleim elemanlar ve birleim
yntemlerinin doru kullanlmas gerekmektedir.
Birleim yntemleri aadaki ilem basamaklarna gre yaplr:
Kasa i ls alnr.
Resim 2.34: Kasa i ls
Birletirme takozlar taklr.
Resim 2.35: ift birletirme takozunu kullanma
Kelerin birletirilmesinde nce iten vidalama yaplr.
64
Resim 2.36: ten vidalama yaplmas
Etek alt kelerin birletirilmesinde orta kayt birletirme sac kullanlr.
Resim 2.37: Etek alt kelerin birletirilmesi
Kanadn son birleimimde aprazlar llerek vidalama yaplr.
Resim 2.38: Dtan vidalama yaplmas
2.5.1.3. Alminyum Kap Aksesuarlarnn Balanmas

Alminyum kapdan beklenen fonksiyonlar yerine getirmesi iin kullanlan
doramay tamamlayc nitelikteki aksesuarlarn, birleim ilemi tamamlanm doramaya
uygun ekilde balanmalar gerekmektedir. malat gerekletirilecek kapnn tasarm
ekline ve fonksiyonelliine bal olarak kullanlacak aksesuarlarda farkllklar
olabilmektedir.
Kasa ve kanadn mentee ile birbirine balanmas
Alminyum dorama kaplarda; birleim ilemleri tamamlanm kanadn, kasaya

balantsn gerekletirerek kapnn almn salayan menteelerin, profil sistem
serisine uygun veya retici firmann nerdii menteelerden seilmesi gerekir. Kapya
65
gelen hareketli ve statik yklerin tanmasndaki eleman olarak kullanlacak menteelerin,

mukavemet deerlerinin tayc nitelikte ve ekilde olmas gerekmektedir.
Alminyum dorama kaplarda genellikle bu yklerin tanmas ve kapda
olabilecek sarkmalarn nlenmesi iin profil sistemine ve serisine uygun en az adet
mentee kullanlmas gerekmektedir.
Aada kasa ve kanadn mentee ile birbirlerine taklma ilem basamaklar
verilmitir:
Kap kasasnda mentee yeri ls genellikle 200 mm alnr. Ortadaki

ise dayanm ve momente gre orta lden yukarya yakn alnr.
Kasa ve kanadn mentee ll yeri markalanr.
Resim 2.39: Mentee yeri markalama
Mentee yeri hazrlanr.
Resim 2.40: Mentee yeri hazrlama
Menteeler kanada balanr.
Resim 2.41: Menteeleri kanada balama
Menteeleri kasaya balanr.
66
Resim 2.42: Menteeleri kasaya balama
Kap kilit mekanizmas ve kolunun taklmas
Alminyum dorama kaplarda kullanlacak kilit mekanizmas ve ama kapama

kolunu taklma ilem basamaklar aada belirtilmitir:
Kanat profili zerine kilit markalamas yaplr.
Resim 2.43: Kilit yeri markalama
Kilit yeri delikleri ve kanal el frezesi ile alr.
Resim 2.44: Kilit yeri deliklerini ama
Vidalama ncesinde tm kilit bileenleri taktrlarak, alm olan kanal

ve deliklerin kontrol yaplmaldr. Sonra kilit taklarak sabitlenmelidir.
Resim 2.45: Kilidi vida ile sabitleme
Kap kolu, kilit hizasnda ayarlamalar yaplarak vidalanr.
67
Resim 2.46: Kap kolunu takma
Kilit mekanizmas karlklarnn balanmas
Birletirme ilemi tamamlanm, kilit mekanizmas balanm kaplarn kilit

karlklarnn balanmas gerekmektedir. Kasa ile kanad birbirine kilitlemesi, sktrma
fonksiyonlarn yerine getirmesi ve gvenli kilitlemeyi salamasndan dolay, kilit
karlklarnn teknie uygun ekilde balanmas nemlidir.
Resim 2.47: Kilit karlklar
2.6. Alminyum Kaplarn malat Projelerinin izilmesi

Alminyum dorama kaplarn, alminyum doramaclk tekniine uygun olarak
imalatlarnn gerekletirilmesi iin, imalat yapm projelerinin izilmi olmas
gerekmektedir. izim 2.11de rnek olarak:
Tek kanatl alminyum kap yapm resmi verilmitir, dikkatle inceleyiniz.
68
izim 2.11: Tek kanatl kapnn n grn
69
izim 2.12: Tek kanatl kapnn A-A kesiti
izim 2.13: Tek kanatl kapnn B-B kesiti
Tek kanatl alminyum lambrili kapnn yapm resmi verilmitir, dikkatle

inceleyiniz.
70
izim 2.14: Tek kanatl lambrili kapnn n grn
71
izim 2.17: C-C kesiti
72
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aada ll izimi verilen alminyum dorama Kap Kasasnn imalat
uygulamalarn yapnz.
73
ORTAM(Ara-gere,ekipman ve koullar):
Alminyum sistem serisi kasa profilleri, alminyum ekillendirme takm ve
makineleri, mentee mekanizmalar, s fitilleri
lem Basamaklar
neriler
Alminyum
dorama
kap
kasasnn oluturacak sistem serisi
profilleri seiniz.
Alminyum doramaya
kesim plan hazrlaynz.
uygun
dzenini salaynz.
Alminyum kap kasasnda kullanlacak

ediniz.
74
Alminyum profilleri dou l ve doru

ada kesiniz.

hazrlaynz.(Delme, kertme, kanal ama
v.b.).
Alminyum kasa profillerini birletiriniz.
75

v.b.).
Alminyum kap kasasnn imalat resmini

iziniz.
76
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri
Evet, kazanamadnz becerileri Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Evet
Hayr
stenilen l ve ekilde alminyum kap kasas resimlerini

izdiniz mi?
Alminyum kap kasasnn birletirmeleri iin sistem serisi
Alminyum kap kasas retimi iin kesim plan hazrladnz m?
DEERLENDRME
77
UYGULAMA FAALYET-2
Aada ll resmi verilen alminyum dorama Kap Kanadnn imalat
uygulamalarn yapnz.
78

Alminyum sistem serisi kanat ve etek profilleri, alminyum ekillendirme takm
ve makineleri, mentee ve kilitleme mekanizmalar, s fitilleri
lem Basamaklar
neriler
Alminyum dorama kap kanadn oluturacak

sistem serisi profilleri seiniz.
lem basamaklarna uygun

alma dzenini salaynz.

hazrlaynz.
Alminyum kap kanadnda kullanlacak

ediniz.
79
Emniyet tedbirlerini
uygulaynz.
Alminyum kanat profillerini doru l ve doru

ada kesiniz.

Alminyum profilleri birletiriniz.
80
Alminyum doramay tamamlayc elemanlar

balaynz (Mentee, kilit, kol v.b.).
Alminyum kap kanadnn imalat resmini iziniz.
81
KONTROL LSTES
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Evet Hayr
stenilen l ve ekilde alminyum kap kanad resimlerini

izdiniz mi?
Alminyum kap kanadnn birletirmeleri iin sistem serisi
Alminyum kap kanad retimi iin kesim plan hazrladnz m?
DEERLENDRME
82
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1.
Bir yapnn iine girmeye veya dna kmaya olanak veren ve bir kapanma
dzeneiyle donatlm yap elemanlarna denir.
Yukarda belirtilen tanm aadakilerden hangisidir?
A) Kap
B) Pencere
C) Vasistas
D) Blme
2.
Aadakilerden hangisi, iklim koullarna, imalat tekniklerine ve kullanm amacna

gre farkllklar gsteren kap eitlerinden biri deildir?
A) Sabit kanatl kap
B) arpma kanatl kap
C) Srme kanatl kap
D) Acil kl kap
3.
Aadakilerden hangisi alminyum dorama kaplarn tayc profili olarak

isimlendirilen profil eididir?
A) Kasa profili
B) Kanat profili
C) Orta kayt profili
D) Etek profili
4.
Aadakilerden hangisi dorama kaplarn tayc ve hareketli ksmn oluturan

profil eididir?
A) Kasa profili
B) Kanat profili
C) Orta kayt profili
D) Etek profili
5.
Aadakilerden hangisi dorama kaplarda, kap eiklerinde kullanlan profil

eididir?
A) Kasa profili
B) ta profili
C) Adaptr profili
D) Etek profili
6.
Aadakilerden hangisi dorama kap cam tas profilleri, kasa, kanat ve orta kayt
profillerinde bulunan uygun trnaklara taklmas suretiyle kullanlan profil eididir?
A) Kasa profili
B) ta profili
C) Adaptr profili
D) Etek profili
83
7.
Aadakilerden hangisi dorama kap ve pencerelerin oluturulmasnda, darya

alan kanadn, kasa profiline uyum salamas iin kullanlan profil eididir?
A) Kasa profili
B) ta profili
C) Adaptr profili
D) Etek profili
8.
Aadakilerden hangisi kap kasasnda genellikle iten alnan mentee yeri balang
lsdr?
A) 100 mm
B) 200 mm
C) 300 mm
D) 400 mm
9.
Aadakilerden hangisi ar kanatl kaplar iin tercih edilen mentee eididir?

A) Yuval mentee
B) Normal mentee
C) Eksantirik mentee
D) elik yuval mentee
10.
Aadakilerden hangisi dorama kaplarda genellikle yklerin tanmas ve kapda

olabilecek sarkmalarn nlenmesi iin kullanlmas gereken mentee saysdr?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5

11.
( ) Bir yapnn iine girmeye veya dna kmaya olanak veren ve bir kapanma
dzeneiyle donatlm yap elemanna kap ad verilir.
12.
( ) Kaplarn giri k ilevlerinin dnda gvenlii salayc gibi unsurlar da

salamas gerekir.
13.
( ) Alminyum dorama kaplar, her iklim koulunda kullanlabilen ve doa

artlarna en dayankl dorama trdr.
14.
( ) Alminyum doramacl tekniine uygun imalat gerekletirmenin en nemli

kriteri en pahal profilin seimi ile olmaktadr.
15.
( ) Teknik, ekonomik, estetik, fonksiyonellik gereklerine uygun olarak tasarlanm ve

retilmi profillere sistem profilleri ad verilmektedir.
84
16.
( ) Cam tas profilleri, sistem serisinden ve kullanlacak cam boluunun lsne

gre seilmelidir.
17.
( ) Alminyum profiller, hassas ller ierisinde altklarndan dolay hatasz bir

kesim plan karmak gerekmektedir.
18.
( ) Doramann taklaca boluk lsnn alnmasnn, doramann kesim plann

etkilemeyeceinden nemi yoktur.
19.
( ) Alminyum kap kanat profilleri, gerekli mukavemetleri karlayacak ve

fonksiyonlarn yerine getirecek kesitte olmaldr.
20.
( ) Alminyum kap profillerinin s bariyerli olarak retilerek kullanlmasnda

nemli bir enerji tasarrufu salanmaktadr.
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
85
RENME FAALYET3
RENME FAALYET3
AMA
Alminyum doramalar ambalajlayarak nakliyesini ve yerine montajn yaparak
tamamlayc elemanlarn takma iini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Alminyum doramalarn gvenli bir ekilde ambalajlanmas ve nakliyesi iin

yaplmas gereken ilemleri aratrarak not ediniz.
Alminyum doramalarn montaj yerindeki i gvenlii tedbirleri hakknda
farkl yapl doramalar da aratrarak rapor ediniz.
Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama veya dier tr

dorama yapan iletmelerden, eitim kurumlarndan (niversite ve mesleki retim veren
3. ALMNYUM DORAMALARIN
MONTAJINI YAPMA
3.1. malat Tamamlanm Doramalara Uygulanacak lemler
Atlye imalat tamamlanm, aksesuarlar balanm alminyum pencerelerin
ambalajlanmas, nakliye edilmesi, depolanmas ve yerlerine montaj edilmesinde uyulmas
gereken kurallar bulunmaktadr. Bu kurallarn alminyum doramacl tekniine uygun
olarak yaplmas, doramalarn sorunsuz olarak almalarn ve uzun yllar bakm
gerektirmeden kullanlmalarn salamaktadr.
3.1.1. Alminyum Doramalarn Ambalaj, Nakliye ve Depolanmalar

malat tamamlanm, aksesuarlar balanm alminyum pencerelerin, depolanma
ve nakliyeleri esnasnda zarar grmemeleri iin ambalajlanmalar gerekmektedir.
yi bir depolama ve nakliye iin yaplmas gereken ilemler aada belirtilmitir:
Keskin kelerin, knt yapan aksesuarlarn (ispanyolet kolu, mentee vb.)

zarar grmemesi ve zarar vermemesi iin bu gibi yerlerin kpk veya oluklu
mukavva ile korunmaya alnmas gerekir.
86
Alminyum pencerelerin, PVC bantlarla sarlarak ambalajlanmas ve bu ekilde

depolanmas veya nakliyesi gerekletirilmelidir.
Ambalaj yaplmam doramalarn, nakliyesi ve depolanmas kesinlikle

yaplmamaldr.
Alminyum doramalar kapal alanlarda, yerle temas etmeyecek ekilde

altlarna ahap latalar konularak, dikey pozisyonda yan yana dizilerek
depolanmal veya nakliyesi yaplmaldr.
Dorama kire, har, imento vb. malzemelerin yannda bulundurulmamaldr.
3.1.2. Alminyum doramalarn yerlerine montajnn yaplmas

Alminyum dorama imalatnn tamamlanmas ve montaj yaplacak alana nakliyesi
salandktan sonra, doramalarn binaya montaj ilemine geilebilir. Teknie uygun
olarak imalat gerekletirilen doramalarn, yerine doru ekilde montaj edilmemesi,
doramadan beklenen fonksiyonlar yerine getirememesine neden olmaktadr. Bu nedenle
montaj kurallarna dikkat edilmesi gerekmektedir. Aada teknie uygun olarak
yaplacak montaj kurallar ve kr kasa zerine montaj detay ekil 3.1de gsterilmitir.
ekil 3.1: Dorama montaj
Alminyum pencerelerin montajn yapacak kiilerin, gerekli bilgi ve beceriye

sahip olmas gerekir. Montaj iin gerekli olacak takm ve makinelere sahip
olunmal ve alma ortamnda her trl gvenlik nlemleri alnmaldr.
Is yaltml pencerelerde, kr kasann alminyum profillere direkt temas

nlenmelidir, aksi takdirde buralarda s kprs olumaktadr. Kr kasa ile
temas nlemek iin PVC pestil fitilleri kullanlmaldr.
Kr kasa olarak kullanlan malzemenin, korozyona kar korunmu olmas

gerekir. Genellikle kr kasalar elik profillerden retilmektedir ve korozyona
kar boyanarak korunmaktadrlar. Kr kasann da bina ile izolasyonun
salanmas gerekir.
87
Metal kr kasa kullanlmamas durumunda, doramalarn binaya montajnda

elik dbeller kullanlmaldr. Bu trdeki balantlarda da, alminyum
profillerin temasn nlemek iin pestil fitiller ile yaltm yaplmaldr.
Alminyum pencerenin montajnda kullanlacak balant elemanlarnn,

korozyona kar direnli olmalar gerekmektedir. Bu elemanlar (vida, perin
vb.) gizli olacak ekilde ve grnmeyecek yerlerden yaplmaldr.
Alminyum pencerenin kr kasaya balants yaplmadan nce, gnye ve terazi

ayarlarnn yaplmas gerekir. Sadece ankaraj elemanlar pencereyi tamakta
yeterli olmaz, doramaya gelecek ykleri binaya da tatmak gerekir. Pencereye
gelecek yklerin dengeli ekilde datlabilmesi ve pencerenin gnyeye alnmas
iin tama takozlar kullanlmas gerektiinde PVC veya polietilen
malzemelerden retilmi tama takozlar kullanlmaldr.
Pencere montajndan sonra kr kasalar akta kalmayacak ekilde detay tadilat

yaplmaldr. Gerektiinde ilave alminyum kapatma profilleri kullanlmal ve
uygun bir silikon veya mastik macunla yaltm yaplmaldr.
Montaj yaplan pencerelerin kire, sva, har vb. inaat artklarndan korunmas
salanmaldr. Bu malzemelerin alminyum zerinde olumsuz etkileri
olumaktadr. Profillerin zerinde bulunan koruyucu film tabakas, dorama
kullanlmaya balamadan karlmamaldr.
3.1.3. Alminyum doramalara camlarn taklmas ve takozlanmas

Alminyum doramalarn binaya montajnn gerekletirilmesinden sonra, dorama
boluunun kapatlmas iin cam rt malzemesi kullanlmaktadr. Camlarn doramaya
taklmasn gerekli bilgi ve deneyime sahip kiilerin yapmas gerekmektedir.
Doramalarda oluabilecek sarkmalarn en byk nedeni, camlarn doramaya hatal
taklmas ve gerektii gibi takozlanmamasdr. Taklacak camlarn alminyum profillere
temas etmemesi ve pencere camna gelecek yklerin (rzgr vb.) uygun ekilde
datlmas gerekir, bu nedenle PVC cam takozlar kullanlmaktadr.
Alminyum pencerelerin alma ekillerine gre, kullanlacak takozlarn gelen
ykleri alabilmesi iin, takozlama prensiplerine uygun olarak yerletirilmi olmas
gerekmektedir. ekil 3.2de pencerelerin al ekline gre takozlama prensipleri
verilmitir.
88
Resim 3.1: Cama takoz yerletirme
ekil 3.2: Camlar takozlama
Alminyum kaplarn binaya montajnn gerekletirilmesinden sonra, dorama

boluunun kapatlmas iin cam rt malzemesi kullanlmaktadr. Camlarn doramaya
taklmasn gerekli bilgi ve deneyime sahip kiilerin yapmas gerekmektedir. Kaplarda
oluabilecek sarkmalarn en byk nedeni, camlarn doramaya hatal taklmas ve
gerektii gibi takozlanmamasdr. Taklacak camlarn alminyum profillere temas
etmemesi ve kap camna gelecek yklerin (rzgr vb.) uygun ekilde datlmas gerekir.
Bu nedenle PVC cam takozlar kullanlmaktadr. Alminyum kaplarn alma
ekillerine gre, kullanlacak takozlarn gelen ykleri alabilmesi iin, takozlama
prensiplerine uygun olarak yerletirilmi olmaldr.
3.1.3.1. Alminyum pencerelerde kullanlan camlar

Pencere boluklarnn kapatlmasnda en sk kullanlan cam rtler, gne nn
ieri girmesini ve ieriden darnn grnmesini salamaktadr ve estetik kullanm
nedeniyle tercih edilmektedir. Alminyum pencerelerde dz cam kullanlabilecei gibi,
farkl amalar da gerekletirecek camlar da kullanlabilir. Profil sistemleri tasarlanrken,
farkl cam kalnlklarna uyum salayabilecek, cam boluklar ve cam talarnn tasarm
89
yaplmaktadr. Gnmzde enerji tasarrufunun nemli bir konu haline gelmesi,

alminyum pencerelerde s yaltml camlarn kullanmna da olanak vermitir.
Is yaltml camlar, iki cam plan arasna, alminyum ara boluk tas konularak
plastik ve elastik dolgu maddeleri ile yaptrlmasyla oluturulan, s ve ses yaltmnda
kullanlan cam rtdr. Alminyum ara boluk tas, cam plaklar arasndaki geniliin
belirlenmesinde ve iindeki nem emici maddeler ile camn buulanmasn nlemektedir.
ki cam arasndaki genilik, s geirgenliinin belirlenmesinde rol oynayan etkendir.
A
DI
CAM PLAKLAR
ARA BOLUK ITASI

NEM EMC
ELASTK DOLGU VE YAPITIRICI
CAM TAKOZU
A DETAYI
ekil 3.4: Camlar takma
Alminyum pencerelerde kullanlan s yaltml camlarn, cam kalnlklarnn ve

ara boluklarnn belirlenmesinde, cam yzey alanna ve rzgar yklerine gre farkllklar
olumaktadr. Aada verilen tabloda, normal rzgar yk altnda ideal cam
kalnlklarnn belirlenmesinin ne ekilde olduu gsterilmitir:
CAM KALINLII
3+3
4+4
5+5
6+6
MAX. BOYUT VE ALAN

BOYUT (mm)
ALAN (m2)
1500
1.00
1600
1.20
1600
1.40
1600
1.50
1800
2.00
2000
2.60
2100
3.00
2300
3.80
2500
4.20
2500
5.00
2700
5.80
3000
6.90
ARA BOLUK
6
9
12
6
9
12
6
9
12
6
9
12
Tablo 3.1: deal cam kullanma lleri
90
3.1.3.2. Alminyum kaplarda kullanlan camlar

Alminyum dorama kaplarda, dorama oluturulduktan sonra oluan dorama
boluunun kapatlmasnda kullanlan malzemelere rt malzemeleri ad verilmektedir.
Alminyum kaplarda dorama boluunun kapatlmasnda mimari tasarmlarda salad
avantajlar nedeniyle yaygn olarak cam kullanlmaktadr. Bir kapdan beklenen
fonksiyonlar, kullanm yerinin zellikleri dikkate alnarak belirlenebilir. Bu nedenle de s,
ses, toz, mukavemet, gvenlik, yangna kar diren vb. kriterler dikkate alnarak cam
tercihi yaplmaldr. Cam endstrisi bu gibi ihtiyalar karlayabilecek geni rn
yelpazesine sahiptir. Alminyum kaplarda kullanlabilecek bu rnlerden bazlar aada
rneklenmitir:
Flotal (dz) camlar: Cam uygulamalarnda temel olarak kullanlan camdr.

Kap cam olarak kullanldnda belli kalnlklara kadar tek cam olarak
kullanlabilir ancak s, ses, gvenlik vb. kriterlere kar tek cam yetersiz
kalabilir. Is faktrnn nemli olduu durumlarda s yaltml cam olarak da
imal edilebilir. Cam harmanna renklendirici katk elemanlar eklenerek renkli
cam da elde edilebilmektedir.
Temperli cam: Cam retim tesislerinde, camlarn yumuama noktasna yakn

bir dereceye kadar stlp hzla soutulmas ile cam yzeylerine mukavemet
kazandrlmas ilemidir. Isl ilemsiz camlara gre yaklak be kat daha
dayankl olan temperli camlar krld zaman kk, keskin keleri olmayan
paralara ayrlarak yaralanma riskini azaltt iin ve darbelere kar daha
direnli olduu iin gvenlik cam olarak kullanm uygundur. Temperleme,
camn gcn ve sl gerilimlere kar direnci de artrr.
Lamine cam: zel balayc polivinil butiral (PVB) film tabakalar yardmyla
iki veya daha fazla cam plakann s ve basn altnda birletirilmesi ile retilir.
Krlma halinde paralar yerinde tutarak yaralanma risklerini azaltr, bir
taraftan dier tarafa istenmeyen geileri nler veya geciktirir. Ayn zamanda
dk UV n geirgenlii ile eyalarn doal renklerinin daha uzun sre
korunmas ve grlt kontrol asndan yararldr.
Buzlu camlar: Mimar amalara uygun, eitli renk ve desenlerdeki buzlu

camlar k ve gizliliin bir arada nem kazand yap blmlerinde kullanlr.
Renksiz ve renkli cam eriyiin biri desenli, iki merdane arasndan geirilmesi
suretiyle retilen buzlu camlarn bir yz dz, dieri desenlidir. Desenlerin
derinlii ve dokusu buzlu camn k ve grnt geirgenliini belirler. Buzlu
camlar du kabinlerinde ve i blmelerde olduu gibi gvenlik gerektiren
yerlerde temperli olarak kullanlmaktadr.
Telli cam: Eriyik halindeki cam hamuruna, elik tel rgnn yerletirilmesi ile
retilmektedir. Buzlu telli cam testler ile belgelenmi sreler iinde yangn, alev
ve dumann geiini nler. Krldnda cam paracklar kolaylkla dalmad
iin yaralanma risklerinin azaltlmas asndan da yararldr.
91
3.1.4. Alminyum doramalarda kullanlan fitillerinin taklmas

Alminyum dorama boluklarna, camlar takozlanarak yerletirildikten sonra cam
talar taklr ve camlarn sabitlenmesi salanr. Cam talar, plastik veya ahap bir
tokmak yardmyla hafife vurularak alminyum profil trnaklarna taklr. Cam talarnn
taklmasnda ncelikle yataydaki alt ve st talarn taklmas, sonrasnda deydeki
talarn taklmas gerekir.
Dorama camlar ve cam talar yerlerine taklm doramlarn, i cam fitilleri
taklabilir. D cam fitili ile i cam fitili arasndaki cam sktrlarak doramann cam
boluundan ieri su, rzgr, hava, toz vb. unsurlarn girmesi nlenmi olmaktadr.
Doramadan beklenen fonksiyonlarn yerine getirilmesinde, i cam fitillerinin uygun
ekilde taklmalar zorunludur. U kelerden kmamas iin geii kapatlr.
Resim 3.2: Fitilin ucunu kapatma
cam fitilleri, kelere gelen yerlerde 45 ada kesilerek taklrlar. Cam tas ile
camn arasna sktrlrken, doramaya ve cama zarar vermeyecek sert bir malzeme ile
uygulanmaldr.
3.1.4.1. Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller

Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller s, ses, su, rzgar, toz vb. unsurlarn
d atmosferden ieri girmesini nler. Bylece kasa-kanat aras boluun d basnca
eitlenmesini ve hava sirklasyonunu salayarak dorama ierisindeki rutubetin
kurumasn salar. Doramalarda kullanlan fitillerin tm birden bu grevleri yerine
getirmektedir. Fitilleri birbirinden bamsz olarak dnmek mmkn deildir.
Doramalarda kullanlacak Fitillerin, kauuk esasl malzemeden retilmi EPDM fitiller
olmas gerekmektedir. EPDM fitillerinin doramalarda tercih edilmesinin sebepleri
unlardr:
Atmosferdeki ozon gaznn etkisi ile atlamaz.

Gne nlarna kar dayankldr.
Fiziksel etkenlere kar mukavemetlidir.
Gerdirme, burkulma ve sktrma gibi nedenlerden dolay deforme olmaz.
Srtnmelerden dolay meydana gelen anmalara kar dayankldr.
Is altnda yalanmaya kar dayankldr.
stenilen renk ve kesitte retimi mmkndr.
92
Profil reticisi firmalar, doramalar iin sistem profili tasarmlarn yaparken

sisteme uygun fitillerin tasarmn da yaparlar. Bu nedenle doramalarn yaltm
konusunda sorunsuz alabilmeleri iin sistemin nerdii EPDM fitillerin kullanlmas
gerekmektedir. Profillerin sistem tasarmlarna gre fitiller ekil ve l bakmndan
farkllklar gsterebilirler. Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller, ekil 3.5te
gsterilmitir, dikkatle inceleyiniz.
YALITIM BANDI
KANAT KULAK FTL
KRKASA
CAM FTL
ISI YALITIMLI CAM
KASA TAKOZ FTL
DI CAM FTL
ekil 3.5: Cam fitilleri
EPDM fitiller, alminyum pencerelerin kullanlaca blgenin iklim koullar

dikkate alnarak seilmelidir. rnein, normal hava koullar iin retilmi EPDM fitiller,
hava soukluunun ok fazla dt blgelerde sertleerek grevini yerine getiremez.
Bu gibi durumlarda, souk iklim koullarna kar dayankl olarak retilmi EPDM fitiller
seilmelidir. EPDM fitiller, s farkllklarndan dolay uzayp ksalrlar, bu zellikleri
nedeniyle ke birleimlerinde aklk kalmasna neden olur. Bu nedenle fitillerin eksiz
olarak ve ke noktalarna gelen ularn 45 kesilmesi; japon vb. yaptrc ile profile
yaptrlmas gerekir. Fitiller profil retici firmalardan salanabilecei gibi dorama
aksesuar satan firmalardan da rulo halinde temin edilebilir.
EPDM fitillerin doramalara taklmasnda izlenecek ilem sras, profiller kesilip
gerekli olan delik ve kanallarn almasndan sonra olmaldr. Kasa veya kanat
oluturulduktan sonra da bu fitiller taklabilir, ancak birleim sonras bu ilemin daha zor
olaca unutulmamaldr. Fitillerin kullanmdan kaynaklanan hatalar veya herhangi bir
nedenden dolay deitirilmeleri gerektiinde, eski fitiller sklerek yeni fitille
deitirilebilir.
Resim 3.3: Alminyum doramalara cam talarnn taklmas
93
Is yaltmnn ekonomik olarak nem kazanmasndan dolay, pencerelerden

beklenen fonksiyonlarn tam olarak yerine getirilmesi iin fitillerin tekniine uygun olarak
seilip taklmasnn nemi byktr.
Kasa takoz fitili
Alminyum pencerelerde kullanlan kasa takoz fitili, kasa ile kanat aras boluktan
hava, su, rzgar, ses ve toz giriini nlemek amacyla kullanlmaktadr.
ekil 3.6: Kasa takoz fitili
Kanat kulak fitili
Kanat profilinin kasa profiline bast noktalarda kullanlmaktadr. Seilen sistem

profilinin tasarmna gre, fitil tek veya iki noktadan kasa profiline basabilir.
ekil 3.7: Kanat kulak fitili
ve d cam fitilleri
Alminyum dorama pencerelerde, dorama oluturulduktan sonra ortaya kan

pencere boluu ou zaman cam ile kapatlmaktadr. Pencere boluunu kapatacak
elemann da dorama ile temas noktalarnda hava, su, rzgar ve toz giriini nlemesi
gerekmektedir. Bu amala kullanlan EPDM fitillere i ve d cam fitilleri ad
verilmektedir. Doramann darda kalan ksmna taklan fitil, d cam fitili olarak;
ieride kalan fitil ise i cam fitili olarak isimlendirilmektedir. ekil 3.8i inceleyiniz.
Pencere boluunda kullanlacak camn kalnlk lsne gre, cam tas seimi
yaplarak camn girecei araln iten ve dtan yaltm iin uygun llerdeki cam
fitilleri seilir. cam fitilleri, profillere kesim sonrasnda gerekli olan delik ve kanallarn
94
almasndan sonra taklmaldr. Dorama tamamlandktan sonra, camn yerine konulmas

ve cam talarnn taklmasndan sonra ise d cam fitillerinin yerine taklmas gerekir.
ekil 3.8: ve d cam fitilleri
Yaltm band (pestil fitil)
Alminyum dorama pencerelerin, metal kr kasaya montajnda kullanlan EPDM

veya PVC fitillere yaltm band ad verilmektedir. Metal kr kasann doramaya temas
eden noktalarnda, iki farkl malzemenin birbirine temasndan dolay korozyon yapacak
bir etki olumaktadr ve bu temasn giderilmesi iin yaltm band kullanlmaktadr.
Yaltm band kullanlmasnn dier bir nedeni ise s yaltml alminyum profillere
temas eden metal kr kasann, s kprs oluturarak s yaltmn engellemesidir.
3.1.4.2. Alminyum kaplarda kullanlan fitiller

Alminyum kaplarda kullanlan EPDM fitilleri s, ses, su, rzgar, toz vb.
unsurlarn d ortamdan ieri girmesini ve i ortamdan darya s kaaklarn nlemek
amacyla kullanlmaktadr. Profil reticisi firmalar, dorama profillerinin tasarmlarn
yaparken seilen sistem profiline uygun fitillerin de tasarmlarn yaparlar. Bylece
alminyum doramalarn yaltm konusunda sorunsuz olarak almalar salanm olur.
Profillerin sistem tasarmlarna gre EPDM fitiller, ekil ve l bakmndan farkllklar
gstereceinden, seilen profil sistemine ait EPDM fitillerin doramalarda kullanlmas
gerekmektedir. Alminyum kaplarda kap eii kullanlmad durumlarda, kap kanad
altna kap alt fras konularak gerekli yaltm salanmaktadr. ekil 3.4te alminyum
bir kapya uygulanm EPDM fitiller gsterilmitir, dikkatle inceleyiniz.
Resim 3.4: Kap fitili takma
95
Alminyum dorama kaplarn kullanlaca blgenin iklim koullar, seilecek

EPDM fitilin imal edildii malzeme zelliklerine etki etmektedir. Normal hava
koullarna uygun retilmi fitiller, hava scaklnn ok dt blgelerde sertleerek
grevlerini yerine getirememektedirler. Bu gibi farkl hava koullarnn yaand
blgelerde, souk iklim koullarna dayankl olarak retilmi EPDM fitiller
kullanlmaldr. Fitiller profil reticisi firmalardan temin edilebilecei gibi alminyum
dorama aksesuar satan firmalardan da temin edilebilmektedir.
PESTL FTL
KANAT KULAK FTL
KRKASA
CAM FTL
ISICAM
KANAT KULAK FTL
DI CAM FTL
KASA TAKOZ FTL
ekil 3.9: Kap fitilleri
Is yaltmnn gnmzde ekonomik bir deer olarak nem kazanmas, EPDM

fitillerin doramaclk tekniine uygun olarak kullanlmalarn zorunlu hale getirmitir.
Dorama profillerinin kesilip gerekli olan delik, kanal vb. ilemlerin tamamlanmasndan
sonra fitiller, profillerdeki ilgili trnaklarna taklmaldr. EPDM fitiller, s
farkllklarndan dolay uzayp ksalrlar; bu zellikleri nedeniyle de ke birleimlerinde
aklk kalmasna ve bu ak noktalarda dardan ieriye istenmeyen unsurlarn
girmesine neden olmaktadrlar. Dorama zerine taklacak EPDM fitiller eksiz olarak ve
ke noktalarnda 45 kesilerek uygun yaptrc ile u noktalarnn profile yaptrlmas
gerekir.
Dorama boluklarna, camlar takozlanarak yerletirildikten sonra cam talar
taklarak camlarn sabitlenmesi salanr. Cam talar, plastik veya ahap bir tokmak
yardmyla hafife vurularak alminyum profil trnaklarna taklr. Cam talarnn
taklmasnda ncelikle yataydaki alt ve st talarn taklmas, sonrasnda deydeki
talarn taklmas gerekir. Kap camlar ve cam talar yerlerine taklm doramalarn, i
cam fitilleri taklabilir.
D cam fitili ile i cam fitili arasnda camn sktrlmas suretiyle, doramann
cam boluundan ieri su, rzgar, hava, toz vb. unsurlarn girmesi nlenmi olmaktadr.
cam fitilleri, kelere gelen yerlerde 45 ada kesilerek taklrlar. cam fitili taklrken,
doramaya ve cama zarar vermeyecek ekilde, cam ile cam tas aral ahap kamalar
kullanlarak alr, oluturulan bolua i cam fitili taklr. ekil 3.10da cam tasnn
taklmas ve camn sktrlarak fitilin takl gsterilmitir, dikkatle inceleyiniz.
96
ekil 3.10: Camda fitili sktrma
3.1.5. Alminyum kaplarda kullanlan kap alt fralar

Kap eik profili kullanlmayan alminyum dorama kaplarn alt ksmlarndan s,
rzgr, toz vb. unsurlar girmektedir. Bu unsurlarn ieri girmesini nleyen; kapnn alp
kapanmasn engellemeyecek olan kl fral kap alt fralar kullanlmaktadr. Profil
sistem serisine uygun seilecek kap alt fralar, etek profilinin alt ksm trnaklarna
taklmak veya vidalanmak suretiyle balanmaktadr.
ekil 3.5: Kap alt fras
97
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aada resmi verilen alminyum dorama Pencere veya Kapnn Montaj
uygulamalarn yapnz.
Alminyum sistem serisi profilleri, alminyum ekillendirme takm ve makineleri
lem Basamaklar
neriler
malat tamamlanm doramann nakliye

iin ambalajlanmasn yapnz.
Alminyum doramalarn yerlerine
montajlarn yapnz.
Alminyum doramalara camlarn
taknz.
Alminyum doramada kullanlacak
fitillerin taknz.
Gerektiinde alminyum pencere

imalat resmini izebilirsiniz.
dzenini salaynz.
KONTROL LSTES
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
Alminyum doramalarn ambalajlanmasn ve

nakliyesini yaptnz m?
Alminyum doramalarn yerin montajn yaptnz m?
Doramay tamamlayc elemanlarn taktnz m?
Evet
Hayr
yerine
DEERLENDRME
98
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1.
Aadakilerden hangisi atlyede imalat tamamlanm, aksesuarlar balanm

alminyum pencerelerin ambalajlanmas, nakliye edilmesi, depolanmas ve yerlerine
montaj edilmesinde uyulmas gereken kurallardan deildir?
A) Yerle temas etmeyecek ekilde altlarna ahap latalar konularak, dikey pozisyonda
yan yana dizilerek depolanmal
B) PVC bantlarla sarlarak ambalajlanmas ve bu ekilde depolanmas
C) Dorama kire, har, imento vb. malzemelerin yannda bulundurulmaldr.
D) Ambalaj yaplmam doramalarn, nakliyesi ve depolanmas kesinlikle
yaplmamaldr,
2.
Aadakilerden hangisi keskin kelerin, knt yapan aksesuarlarn (ispanyolet kolu,

mentee vb.) zarar grmemesi ve zarar vermemesi iin yaplan ilemdir?
A) Naylon ile kapatmak
B) p ile balamak
C) Yatay konumda yatrmak
D) Kpk veya oluklu mukavva ile korumak
3.
Aadakilerden hangisi s yaltml pencere ile kr kasa arasnda s kprs

oluturan aksesuarlardr?
A) PVC pestil
B) PVC Lambri
C) Kpk
D) Lastik
4.
Aadakilerden hangisi profillerin zerinde bulunan koruyucu film tabakasnn

kullanmn gerektirir?
A) Gnye ve terazi ayarlar iin
B) Kire, sva, har vb. inaat artklarndan korunmas iin
C) Ambalaj ileri iin
D) ocuklarn zarar vermemesi iin
5.
Aadakilerden hangisi montajdan sonra cam talarnn taklmasn belirleyen ilem

srasdr?
A) nce dikeyde sa ve sol talar taklmaldr
B) nce yatayda alt ve st talar taklmaldr
C) Cam taklmadan nce talar taklr
D) Cam takldktan sonra geliigzel taklr
99

6.
( ) Is yaltml camlarda, cam kalnlnn ve ara boluunun belirlenmesinde, estetik

grnmleri dikkate alnmaldr.
7.
( ) Alminyum pencerelerin fonksiyonlarn yerine getirebilmeleri iin, doramay

tamamlayc tm elemanlarn kullanlmas zorunludur.
8.
( ) Pencerelerde kullanlan kilitleme mekanizmalar; s, ses, su, rzgar ve tozun d

ortamdan ieri girmesinde rol oynamaz.
9.
( ) Tek noktadan kilitleme yapan ve havalandrma amal kullanlan pencerelere

vasistas pencere ad verilmektedir.
10.
( ) spanyolet kollar kilitleme mekanizmasnn altrlmas kadar estetik olarak da

doramayla btnlk salamaldr.
11.
( ) Alminyum pencerelerde mentee, kasaya kanad balayan ve kanadn almasn

salayan mekanizmaya verilen isimdir.
12.
( ) Alminyum doramalarda, enerji tasarrufu salayabilmek iin s yaltml camlar

kullanlmaktadr.
13.
( ) Pencerelerde kullanlacak fitiller, estetik olarak doramaya uyum salayacak

ekilde seilmelidir.
14.
( ) Kasa ile kanat aras bolukta oluan suyu tahliye etmek iin, kanat profiline su
tahliye kanal almas gerekmez.
15.
( ) Menteeler, kanadn arlna ve doramaya gelen statik yklerin durumuna gre

seilmelidir.
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru Modl Deerlendirmeye geiniz.
100
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Aada ll izimi verilen Balkon Topal Kasay (kap ve pencereli), sistem
serisi alminyum dorama profilleri kullanarak imal ediniz.
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
101
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
D
B
D
B
D
A
D
C
C
D
C
D
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru
Doru
Doru
Yanl
RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
A
A
A
B
D
B
C
B
D
B
Doru
Doru
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru
102
Yanl
Doru
Doru
18
19
20
RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
C
D
A
C
B
Doru
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru
Doru
Doru
Yanl
Doru
103
KAYNAKA
KAYNAKA
ASO Alminyum Sanayi Meslek Komitesi, Alminyum Dorama retimi ve

Montajnda Uyulmas Gereken Asgari Teknik Kurallar, Ankara 2000.
Bayndrlk ve skan Bakanl, Alminyum Dorama Teknik artnamesi
104

Alüminyum Pencere Ve Kapılar

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Alüminyum Pencere Ve Kapılar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

ALMNYUM PENCERE VE KAPILAR

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

RENME FAALYET1 ............................................................................ 2

1.1.3.1. Alminyum Pencere Kasa Profilleri ................................................... 7

1.1.5.1. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar ....... 15

1.1.6.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi ...................................................... 21

2.2.1.1. Alminyum Dorama Kap Kasa Profilleri ...................................... 51

2.4.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar .............................. 58

2.4.1.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Gmme Kilitler .......................... 59

2.4.1.3. Alminyum Kaplarda Kullanlan spanyolet Kilitleme

2.4.2.1. Yuval Kap Mentee Mekanizmalar ............................................... 61

2.5.1.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi ...................................................... 62

3.1.3.1. Alminyum pencerelerde kullanlan camlar ..................................... 89

3.1.4.1. Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller ...................................... 92

Alminyum pencere doramada kullanlan profillerin kullanm alanlarna gre

Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama ile ilgili uygulamalar

1. ALMNYUM DORAMA PENCERE

1.1.1. Alminyum Dorama Pencerelerin Tanm ve Kullanm Alanlar

Resim 1.1: Alminyum doramada pencere eitlerinin kullanm

1.1.1.1. Alminyum Pencerelerin Dier Dorama Pencerelerle

Demir dorama pencereler: Yksek dayanm ve gvenlik gerektiren yaplarda

Ahap dorama pencereler: Doall ve s yaltm bakmndan tercih edilir.

Alminyum dorama pencereler: Dayanm, gzel grnm ve cam ile olan

Alminyum doramadan yaplm pencereler, bakm gerektirmeden uzun yllar

1.1.1.2. Alminyum Dorama Pencerelerin stnlkleri

Darbelere kar mukavemetlidir.

1.1.1.3. Alminyum Dorama Pencere eitleri

Sabit pencere: Sadece aydnlk (k alma) gerektiren yaplarda tercih edilir.

Resim 1.2: Sabit blmeli pencere

Normal kanatl pencere: En ok kullanlan pencere eididir

Resim 1.3: Sabit blmeli pencere

Vasistas pencere: Havalandrmay yukardan veya aadan gerektiren

B. Ters vasistas pencere

ift alr pencere: Farkl almlar gerekletiren, maliyeti yksek penceredir.

Resim 1.5: ift alr(karma) pencereler

Pivot pencere: ift ynl hava ak salayan yaplarda tercih edilir.

Resim 1.6:Pivot pencereler

1.1.2. Alminyum Dorama Pencereleri Oluturan Elemanlar

1.1.3. Alminyum Dorama Pencerelerde Kullanlan Profiller

Alminyum doramalarda, belli statik mukavemet ve eitli fonksiyonlar yerine

1.1.3.1. Alminyum Pencere Kasa Profilleri

A sistem serileri: Dz seri olarak kullanlr.

Resim 1.8: A sistem pencere kasa profilleri

izim 1.1: A sistem pencere kasa profil lleri

Resim 1.9: B sistem pencere kasa profili

izim 1.2: B sistem pencere kasa profil lleri

C sistem serileri: Is yaltm serisi olarak kullanlr.

Resim 1.9: C sistem pencere kasa profili

izim 1.3: C sistem pencere kasa profil lleri

1.1.3.2. Alminyum Pencere Kanat Profilleri

Resim 1.10: A sistem pencere kanat profili

izim 1.4: A sistem pencere kanat profil lleri

Resim 1.11: B sistem pencere kanat profili

izim 1.5: B sistem pencere kanat profil lleri

izim 1.6: B sistem pencere kanat profil lleri

1.1.3.3. Alminyum Pencere Cam tas Profilleri

Resim 1.13: A sistem pencere ta profili

izim 1.7: A sistem pencere ta profil lleri

Resim 1.14: B sistem pencere ta profili

izim 1.8: B sistem pencere ta profil lleri

1.1.3.4. Alminyum Pencere Orta Kayt Profilleri