VJETAKA INTELIGENCIJA

Upravljanje znanjem predstavlja osnovu u informatikoj eri organizacije. Upravljanje

znanjem podrazumjeva procese proizvoenja, odravanja i obogaivanja baze znanja
organizacije radi prenoenja i koritenja tih znanja u upravljanju organizacijom i njenim
procesima.
Vjetaka inteligencija ima znaajan udio u zahvatanju i modifikovanju znanja neke
organizacije za bazu znanja.
Vjetaka inteligencija (VI) je disciplina koja izuava mehanizme inteligentnog ponaanja
kroz analizu, razvoj i evaluaciju vjetakih tvorevina u koje se ugrauju ti mehanizmi.
Raunarska disciplina iji je zadatak da stvori raunare koji mogu da rezonuju na nain slian
ljudskom rezonovanju.
Kada su ameriki naunici prije etrdeset godina stvorili pojam Vjetaka inteligencija imali
su cilj da istrae miljeje ovjeka i da ga pomou raunara simuliraju.
Vjetaka inteligencija biljei prve uspehe akademske prirode kao to su prvi program za
igranje aha (Shannonn, 1955) ili dama (Samuel, 1963), automatsko dokazivanje teorema
(,,Logic Theorist", Simon i Newell, 1972), kao i ambiciozan pokuaj ostvarivanja opteg
sistema rjeavanje problema GPS (General Problem Solver - Newell, 1960) baziran na
traenju razlika i operatora izmeu ciljnog i trenutnog stanja u bazi inejnica i operatora koji
se pokazao ipak slabim za sloenije probleme. VI je nakon poetnih uspjeha i popularnosti
dola u krizu poetkom sedamdesetih godina 20. stoljea kada je shvaeno da nisu dovoljni
algoritmi pretraivaja i simboliki programski jezici sa simbolikom reprezentacijom (baze)
znanja da bi se rijeili kompleksniji problemi (uveni primjer prevoenja sa jednog prirodnog
jezika na drugi i nazad, tj. da za automasko prevoenje nije dovoljna samo sintaksna analiza i
rijenik. Prvi uspjeni ekspertni sistemi kao to je to bio DENDRAL oznaili su izlazak iz te
krize.
Osobine vjetake inteligencije:
- Nauna disciplina, izuava prirodu ljudskog znanja, razumjevanja i
vjetina;

- Praktina, inenjerska disciplina, bavi se projektovanjem i razvojem

programa;
- Procesiranje znanja, a ne podataka;
- Razvoj inteligentnih sistema povratno utie na saznanja o ljudskom
inteligentnom ponaanju;
Istaraivanja u veoma heterogenom podruju vjetake inteligencije (VI) se bave uglavnom
slijedeim oblastima:
-

prirodno-jeziki problemi korisnika (izdavanje naredbi raunaru i izdavanje rezultata

preko raunara na prirodnom jeziku),

programiranje inteligentnih igara i rjeavanje problema,
raunarom podrana nastava,
prepoznavanje slike (prepoznavanje predmeta i uzoraka na slikama),
prepoznavanje rukopisa,
tehnika robota (istraivanje i razvoj raunarom upravljanih manipulatora),
prepoznavanje jezika (razumijevanje prirodnih jezika i pretvaranje u tekst; ovdje spada

i primanje i tampanje diktata),

deduktivni sistemi (automatsko dokazivanje kod kompleksnih matematikih i logikih

problema);
automatski sistemi prevoenja iz jednog jezika u drugi;
ekspertni sistemi i
neuronske mree.1

1 http://www.lecad.unze.ba/nastava/cadteh/CAD10VIntEkspSistemi/CAD10Expsistemi-Prezen.pdf