EKSTRAKCIJA

Ekstrakcija je tehnoloka operacija potpunog ili djelominog odjeljivanja smjese tvari koje imaju nejednaku topivost u razliitim otapalima Smjesa koja se odjeljuje obrauje se otapalom da bi se iz nje izdvojila lake topiva komponenta kao otopina Ekstrakcija tvari iz vrstog materijala vodom zove se IZLUIVANJE (nove i za barrique hrastove bave, macerati ili ekstrakt suhih groica i hrastovine, itd.)

Tvar, koja se iz smjese tvari odjeljuje ekstrakcijom, prelazi u otopinu za njezino izdvajanje u istom obliku, dobivenu otopinu treba otpariti ili kristalizirati ili oboje istovremeno Nakon toga vri se filtracija, centrifugiranje i suenje Smjesa koja se ekstrahira i otapalo dovode se u uski kontakt u EKSTRAKTORIMA

Odjeljivanje faza vri se:

Uklanjanje i regulacija otapalai vri se:

Grijanjem Destilacijom i Otparavanjem

Taloenjem Dekantiranjem (bistrenjem) Filtracijom Centifugiranjem Dodavanjem specijalnih tvari koje izazivaju raslojavanje dvije tekue faze ili Dodavanje tvari koje izazivaju kristalizaciju (centri kristala)

Ekstrakcija se osniva na svojstvu tvari koje imaju razliite koncentracije da kod dodira uzajamno difundiraju Openito za ekstrakciju vrijedi slijedee:
1. Kod ekstrakcije vrstih tvari treba poveati povrinu uzajamnog djelovanja meu fazama (usitnjavanjem) 2. Kod ekstrakcije u sredini treba poveati brzinu gibanja faza 3. Za poveanje koliine tvari, treba produljiti vrijeme trajanja ekstrakcije

Ekstrakcija se sastoji od 3 stadija:

Postoje ekstrakcije vrstih tvari sa tekuinom i ekstrakcija tekuine sa tekuinom

Smjesa koja podlijee ekstrakciji dovodi se u tijesni kontakt sa otapalom Odjeljivanje nastalih faza Uklanjanje i regeneracija otapala iz svake faze

Postupak ekstrakcije:

Smjesa se uvodi u ekstraktor uz dodatak istog otapala Dolazi do difundiranja meu fazama tvari i otopine do odreene koncentracije Odvodi se otopina u destilator i izdvaja otapalo Pare otapala odvode se u kondenzator i kondenziraju Prihvat kondenzata u spremniku odakle ulazi ponovo u ekstraktor Ponavljamo sve dok se iz smjese ne ekstrahira zadana koliina tvari

Ekstrakcija po ovom principu nije ekonomina i zahtjeva velike ureaje, zato se ekstrakcija vri u nizu ekstraktora koji se serijski spajaju u viestepeni ureaj U viestepenim ureajima otapalo prelazi iz jednog ekstraktora u drugi i izvlai iz poetne smjese komponentu koja se ekstrahira Na taj nain se znatno utedi koliina otapala nego u jednostepenom ureaju po jedinici vremena

1. Ekstraktor s mjealicom 2. Ekstraktor difuzor (preklopno dno i stoasto sito) 3. Ekstraktor s korpama 4. Rotacioni ekstraktori

Ureaji:

Osnovni tipovi ureaja i principa ekstrakcije

Rotacioni ekstraktor

Ekstraktor s korpama

Pricipi ekstrakcije: 1. Kontinuirana i diskontinuirana 2. Jednostepena 3. Viestepena 4. Viestepena protustrujna 5. Ekstrakcija unakrsnim strujanjem s jednim otapalom

Industrijske metode ekstrakcije:

Ekstrakcija unakrsnim strujanjem s jednim otapalom (viestepena) Protusmjerna ekstrakcija s jednim otapalom (kontinuirana i u kolonama) Ekstrakcija sa dva otapala (kontinuirana i dikontinuirana)

EKSTRAKTORI
Polazna smjesa Ureaj za ekstrakciju Rafinada

Gravitacioni diferencijalno-kontaktni ekstraktori

1. 2. 3. Podne kolone (gravitacione) Kolone sa rasprivanjem i Kolone s umecima

Otapalo

Ekstrakt

Ope shema ekstrakcije tekuina

Ad 1) Podne kolone imaju prstenaste ili segmentne podove ukupne povrine 70% od ukupnog presjeka kolone Rastojanje izmeu podova 75-100 mm, a broj podova moe biti do 100

Gravitacioni diferencijalno -kontaktni ekstraktori (podne kolone)

Ad 2) Cilindrine posude, imaju ureaj za dispergiranje tekuine u obliku sitnih kapljica Ad 3) Kolone s umecima su jedan od najefikasnijih ekstraktora, umeci slue za turbulentno strujanje tekuine Najrasprostranjeniji su Raig-ovi prestenovi Postoje i Berlova sedla i pravokutne spirale

Gravitacioni diferencijalno-kontaktni ekstraktori (kolone s umecima) Gravitacioni diferencijalno -kontaktni ekstraktori (cilindrine posude)

Mehaniko-diferencijalno-kontaktni ekstraktori Kolone s mjealicama Imaju prstenaste podove i mehanike mjealice 2-3 puta vei uin od kolona s rasprivanjem ili umecima

Mehaniko-diferencijalnokontaktni ekstraktori

Stepenasti ekstraktori bez dodatnog dovoeja energije strujama U sitastim kolonama disperzna faza povremeno se dispergira, skuplja i prolazi kroz sitaste podove Disperzno sredstvo se preljeva sa poda na pod Veliina otvora u podovima je od 1,6 do 9,66 mm Ukupna povrina presjeka otvora je 10% od presjeka kolone Rastojanje meu podovima je 0,15 do 0,6 m

Stepenasti ekstraktori bez dodatnog dovoeja energije strujama

Stepenasti ekstraktori sa mijeanjem i taloenjem enebernove kolone vertikalni gravitacioni ekstraktori sa istostrujnim taloenjem Podijeljena je u sekcije po horizontali sa mjealicama turbinskog tipa s pogonom od zajednikog vratila Povezan je sa vertikalnim ekstraktorom u kome su komore za mijeanje smjetene unutar talonih komora

Centrifugalni ekstraktor s mjeanjem i taloenjem LUVESTA Ima tri stepena (stupnja) i u svakom se nalazi disk za rasprivanje i centrifugalnim talonim komorama Max. Uin: 5000 L/h za 3800 o/min. Volumen bubnja: 84,1 L Volumen komore za taloenje: 34,2 L

Horizontalni ekstraktor s mjealicom Ima vanjske talone komore sa odjeljcima za mijeanje Laka i tea faza prebacuju se iz talone komore u sekcije za mijeanje sa properelnim mjealicama Imaju i recirkulacijsku cijev za djelomino odjeljivanje emulzije

Horizontalni ekstraktor s mjealicom