1) EKONOMIJA KAPITALA I FINANSIRANJE RAZVOJA

1.
Optimalna stopa rasta je:
Optimalna stopa rasta je poeljna stopa koja treba da najbolje odgovara ciljevima
razvoja jedne zemlje.
2.

ta se podrazumjeva pod strukturnom neravnoteom?

Pod strukturnom neravnoteom, podrazumjevaju se one neusaglaenosti koje
nastaju u strukturi same privrede u odnosima izmeu pojedinih sektora privrede.

3.

ta je trina ravnotea?
Ravnotea u odnosima ponude i tranje robnih i kupovnih fondova na tritu u
obimu i strukturi je trina ravnotea.

4.

ta dovodi do produene krize razvoja?

5.

Savremeni ekonomski razvoj zemalja u razvoju velikim dijelom je pod

uticajem:
Savremeni ekonomski razvoj zemalja u razvoju velikim dijelom je pod uticajem
dosadanjeg neravnomjernog razvoja proizvodnih snaga, u kome su najveim
dijelom dosadanje kolonije predstavljale agrarno-sirovinski privezak razvijenim
industrijskim zemljama.

6.

Spoljnotrgovinski debalans u zemljama u razvoju predstavlja, uglavnom:

Spoljnotrgovinski debalans u zemljama u razvoju predstavlja, uglavnom,
manifestaciju disproporcije izmeu stope porasta njihovog izvoza primarnih
proizvoda i stope rasta njihovog uvoza industrijskih proizvoda, a prije svega
opreme.

7.

ta je prava unutranja ravnotea?

Prava unutranja ravnotea bila bi ona, koja se stvarno postie, ne po cijenu
naruavanja spoljne ravnotee ili obrnuto, to se gotovo redovno ne dogaa, ve se
uspostavlja jedna na tetu druge.

8.

Kako bi se prema MMF smatrala unutranja ravnotea?

Prema MMF unutranja bi se ravnotea smatrala kao stanje privrede, koje
karakterie visoki nivo rasta nacionalnog dohotka i zaposlenost, uz iskljuivanje
nezaposlenosti i inflacije cijena.

9.

S kojom ravnoteom se obino identifikuje eksterna ravnotea?

Eksterna ravnotea se obino identifikuje s ravnoteom u platnom bilansu u
uslovima stabilnosti deviznog kursa.

10.

Na koji nain se moe odrati platno-bilansna ravnotea?

Ravnotea u platnom bilansu i stabilizacija deviznog kursa moe biti postignuta
na deviznom tritu i intervencijama centralnih banaka odnosno dodatnim
mjerama ekonomske politike.

11.

Novana akumulacija (Scl) se javlja kao:

Novana akumulacija (Scl) se javlja kao saldo bilansa privrede kao cjeline, i to
kretanja u njenom drugom, realnom dijelu i finansijskim tokovima.

12.

ta predstavlja finansijska tednja?

Finansijska tednja predstavlja pozitivnu razliku izmeu novane akumulacije i
realnih investicija u odreenom periodu. . F a = A n - I r

13.

Maksimalna stopa akumulacije je:

Maksimalna stopa akumulacije je takvo uee akumulacije u nacionalnom
dohotku koje osigurava maksimalno angaovanje raspoloivih sredstava u
reprodukciji.

14.

Pored investicija (akumulacije) postoje i drugi brojni faktori koji odreuju stopu
rasta i proces reprodukcije. Nabrojte tri faktora koji odreuju stopu rasta i proces
reprodukcije:
a),
b),
c).

15.

ta u osnovi predstavljaju finansijski tokovi?

16.

Sa gledita monetarnog prava finansijski instrumenti predstavljaju:

a),
b),
c),
d),
e).

17.

Osnovni oblici eksternog finansiranja su:

a),
b),
c),
d),
e).

18.

Kako bi se mogla definisati akumulacija?

19.

ta obuhvataju bruto investicije?

Bruto investicije obuhvataju zamjenu postojeih i izradnju, odnosno poveanje,
fiksnih i obrtnih fondova u privrednim i neprivrednim delatnostima.

20.

ta obuhvataju neto investicije?

Neto investicije obuhvataju samo poveanje proizvodnih i neproizvodnih fiksnih
fondova, kao i poveanje obrtnih fondova u privrednim delatnostima, koje se

finansiraju iz sredstava formiranih kroz raspodelu nacionalnog dohotka

(akumulacija, bez amortizacije).
21.

ta obuhvataju nove investicije?

One obuhvataju proces poveanja fiksnih i obrtnih fondova u privrednim i
neprivrednim djelatnostima, koji se finansira iz raspodjele nacionalnog dohotka,
kao i iz onog dijla amortizacije koji preostaje posle zamjene utroenih i
rashodovanih fiksnih fondova.

22.

Maksimalna stopa akumulacije je:

Maksimalna stopa akumulacije je takvo uee akumulacije u nacionalnom
dohotku koje osigurava maksimalno angaovanje raspoloivih sredstava u
reprodukciji

23.

Minimalna stopa akumulacije je:

24.

ta pokazuje reprodukciona sposobnost privrede, mjerena kao uee amortizacije

u ukupnoj akumulaciji i drutvenom proizvodu?

25.

Finansijska ulaganja se odnose:

26.

Do ega dolazi u fazi depresije i poetka oivljavanja, kada je profit jo nizak,

poslovni izgledi slabe, investicije u realni kapital padaju?

27.

Koja je osnovna svrha uvoza kapitala?

28.

Kako se monetarno gledano deficit platnog bilansa javlja?

S monetarnog gledita znai da je domai novac transferisan u stranu valutu, odlio
se stranoj deviznoj vlasti (ili zemlji). Novani bilans zemlje je smanjen, a devizne
rezerve redukovane (ukoliko postoje) na nivou stvarnih odnosa u platnom i
trgovinskom bilansu.

29.

Koji je osnovni uzrok deficita platnog bilansa u svakoj zemlji u razvoju?

30.

Deficit se teorijski moe posmatrati i izuavati sa dva aspekta: .

a) kao isto monetarni problem,
b) kao odraz agregatne aktivnosti zemlje (ekonomije u celini) u pogledu
stvaranja dohotka i njegove potronje (Y</>S + 1 + G).

EKONOMIJA KAPITALA I FINANSIRANJE RAZVOJA PITANJA ZA KOLOKVIJUM

1. Dosadanja analiza poveanja mogue stope akumulacije pokazala je da se ova stopa

moe poveati na nekoliko naina:
a)Poveanje udjela akumulacije u nacionalnom dohotku i smanjenje ostalih oblika potronje,
b)Poveanje marginalne stope akumulacije iznad prosjene stope,
c)Smanjenje i "presijecanje" daljeg odliva akumulacije iz ovih zemalja u razvijene industrijske
zemlje, bilo po nepovoljnim spoljnotrgovinskim uslovima, po obavezama po uzetim
meunarodnim zajmovima, ostacima kolonijalne vlasti, finansijske zavisnosti, tehnoloke
zavisnosti i sl.
2. Uz ostvarivanje koje ravnotee pristalice uravnoteenog ekonomskog razvoja insistiraju
na gotovo proporcionalnom razvoju svih sektora privrede ?
a) Trine ravnotee,
b) Monetarne ravnotee,
c) Platno-bilansne ravnotee
d) Strukturne ravnotee
3. Nabroj faktore ijim je djelovanjem uslovljena trina neravnotea:
c) Deficitno finansiranje razvoja koje obino vodi inflaciji, uz znaajno
odstupanje kupovnih od robnih fondova. I jedan i drugi oblik deficitnog ili
inflacionog razvoja (budetski deficit, ekspanzija bankarskih kredita iznad
realnih potreba proizvodnje i prometa) dovodi do trine neravnotee,
odnosno inflacije.

d) Velike fluktuacije u kretanju poljoprivrednih proizvoda dovode do

neravnotee robnih i kupovnih fondova na tritu.
e) Promjene u tranji i u cenama primarnih proizvoda na svjetskom tritu
prenose se u smislu neravnotee na trite nerazvijenih zemalja. "Godinje
fluktuacije u vrijednosti izvoza kreu se i do 30%".
4. Imajui u vidu ozbiljne probleme svjetske privrede i meunarodnih ekonomskih odnosa
OLTT je krajem 1980. godine razmatrao tri kljuna pitanja za proces prilagoavanja
unutar svjetske privrede i njen daljnji razvoj:
a) Antiinflacionu politiku i nezaposlenost
b) Recesiju i probleme rasta
c) Protekcionizam, koji sve vie narasta.
5. Visina i struktura line potronje zavisi od sledeih faktora:
a) Veliine nacionalnog dohotka per capita
b) Raspodele tog dohotka na fond line potronje, fond opte potronje i fond akumulacije
c) Distribucije linih dohodaka meu pojedine kategorije stanovnitva
6. Dugorono posmatrano djelovanje eksterne ekonomije na privredni rast zemalja u
razvoju mogao bi se ematski prikazati na dva naina:
a) razvojem pomou trgovine;
b) balansiranim razvojem
7. Teorijski deficit platnog bilansa moe se posmatrati sa dva aspekta:
a) kao isto monetarni problem

b) kao odraz agregatne aktivnosti zemlje (ekonomije u celini) u pogledu stvaranja dohotka i
njegove potronje (Y</>S + 1 + G).
S monetarnog gledita znai da je domai novac transferisan u stranu valutu, odlio se stranoj
deviznoj vlasti (ili zemlji).
8. Viak izdataka iznad stvorenog nacionalnog dohotka mogue je neutralizovati:
a) porastom cijena ili
b) porastom proizvodnje (nacionalnog dohotka), ili
c) uvoznim vikom (odnosno porastom deficita platnog bilansa).
9. Kao posledica inflacije dolazi do:
a) bjeanja kapitala
b) smanjivanja izvoznih vikova
c) poveane potranje za uvozom
10. Uvoz se obino dijeli na tri naina:
a) kapitalna dobra, koja slue kao osnova za realizaciju odreenih razvojnih programa, postaju
osnova odreene strukture razvoja. Ova dobra dobijaju primarno mjesto u svakom uvozu;
b) potrona roba, koja moe biti roba iroke luksuzne potronje (na vrhu liste "nebitnog
uvoza") i trajna potrona roba;
c) ostali povremeni oblici uvozne robe i usluga
11. ta ini drutveno ekonomsku bazu i predstavljaja karakter sistema?
Upravljanje finansijskim sistemom, odluivanje o formiranju i usmjeravanju novca i akumulacije,
prisvajanje rezultata rada proirene reprodukcije i upravljanje svim tokovima reprodukcije ine
drutveno ekonomsku bazu i predstavljaju karakter sistema.
12. U sistemu formiranja nacionalne akumulacije iz nacionalnog dohotka, osnovnu ulogu
imaju tri sektora:
a) Sektor privrede samofinansiranja, odnosno autonomno finansiranje.
b) Sektor drave-javni fondovi, javna sredstva.
c) Sektor stanovnitva-privatna tednja, privatizacija dohotka.
13. Stalno prisutni gep u formiranju realne i nominalne akumulacije, moe da se pokrije na
dva naina;
a) uvozom nominalne akumulacije, zaduivanjem u inostranstvu i
b) deficitnim (inflacionim) finansiranjem ekonomskog razvoja, posebno sistemom dodatne
emisije novca iznad ravnotenog nivoa.
14. Treba razlikovati tri vrste stopa akumulacije:
a) Maksimalna stopa akumulacije
b) Minimalna stopa akumulacije
c) Optimalna stopa akumulacije.
15. Maksimalnu stopu akumulacije (gornju granicu u poveanju akumulacije) odreuju
uglavnom dva faktora:
a), Najmanji mogui nivo line i opte potronje, koji je rezultat odreenih istorijskih i
drutvenoekonomskih faktora. Poveanje stope akumulacije moe se samo izuzetno i
privremeno vriti smanjivanjem postojeeg nivoa per capita line potronje.
b). Naturalna struktura vikova odeljka proirene reprodukcije, posle izvrene razmjene
s inostranstvom, je drugi ograniavajui faktor maksimalne stope akumulacije.
16. Novana akumulacija sektora privrede obino je plasirana u tri namjene:
a), Poveanje realne aktive

b), Poveanje finansijske aktive

c). Smanjenje postojee zaduenosti prema drugim sektorima
17. Finansijski tokovi mogu imati dva oblika:
a) trini tokovi usled delovanja trinih mehanizama i ponaanja pojedinih subjekata i sektora
na finansijskom tritu.
b) fiskalni tokovi vezani za raspodelu nacionalnog dohotka (porezi, carine, doprinosi ...)
18. Postoje tri teorijski mogua koncepta i mehanizma finansiranja reprodukpije, odnosno
naina na koje se ulivaju sredstva u reprodukciju:
a), sistem domae akumulacije
b), uvozna akumulacija
c) deficitni sistem finansiranja (kreiranje novca ex nihilo, Ms) u procesu finansiranja
reprodukcije
19. Koji faktori pored investicija dolaze do izraaja u reprodukciji i razvoju?
a), akumulacija
b), stepen tehniko tehnoloke razvijenosti
c), razvijenost finansijskih institucija
d) ljudski kapital
20. Navedi koje se vrste stope akumulacije obino u teoriji i praksi razlikuju?
a)minimalna stopa akumulacije
b)maksimalna stopa akumulacije i
c)optimalna stopa akumulacije
21. Zato je samofinansiranje neophodna komponenta stabilizacije privrednih kretanja?
Samofinansiranje je neophodna komponenta stabilizacije privrednih kretanja, jer bez njega
nema selekcije i dobrog ekonomskog odluivanja o investicijama, niti snoenja pune
odgovornosti za sopstvene odluke.
22. Samofinansiranje se moe posmatrati sa tri stanovita, kao:
a) Samofinansiranje u uem smislu (po subjektima u reprodukciji),
b) Samofinansiranje u irem smislu (po sektorima, granama, grupacijama i sl.),
c) Optedrutveni oblik samofinansiranja privrede u cjelini. Od pristupa konceptu
samofinansiranja, zavise i stavovi o njegovoj visini, optimalnosti i pozitivnim i negativnim
efektima u privredi.
23. Zbog kojih razloga sredstva amortizacije nisu dovoljna za finansiranje privrede?
a) Sve vee vrijednosti moderne tehnologije i osnovnih sredstava koja se mijenjaju, odnosno
nabavljaju;
b) Sve kraeg perioda amortizacije osnovnih fondova;
c) Nunosti sve bre zamjene osnovnog kapitala privrede u sve broj tehnolokoj revoluciji,
praenoj visokom inflacijom u svim privredama.

24. ta kriznu fazu ciklusa karakterie?

Kriznu fazu ciklusa karakterie bijeg od trita vrjednosnih papira (poveana
prodajavrjednosnih papira), poveana sklonost likvidnosti, kao i tekoe u plasmanu
vrjednosnih papira (prikupljanje potrebnog kapitala za investicije je oteano).
S druge strane, cijena kapitala naglo raste,banke se suzdravaju novih kredita, raste naplata
dospjelih kredita - nastaje konverzija kreditnog u novani sistem.
25. Odnos akumulacije i investicija se postavlja kao bitno pitanje zbog tri strateka razloga:
a.Izdvajanja akumulacije iz dohotka odnosno drutvenog proizvoda i tempo korienja
tako"rezervisanih" sredstava za razvoj u funkciji"odloene potronje" u jednoj tipino
inflacionoj ekonomiji.
b.Stopa pokria realnih investicija novanom akumulacijom privrede, to implicira i
mogunosti samofinansiranja ovog vitalnog sektora privrede.
c.Brzine procesa transformacije novane u realnu akumulaciju (investicije), odnosno vee il
imanje umrtvljavanje (sterilnost) drutvenog kapitala. Odnos akumulacije i investicije sadri u
sebi, dakle, i vie drugih pitanja od znaaja za privredni sistem i razvojnu (stabilizacionu)
politiku.
26. Djelovanje inostranog kapitala na domai akumulacioni potencijal ogleda se u dva pravca:
a), pozitivno-kroz poveanjeraspoloive akumulacije;
b) negativno-kroz visoke otplate i kamate, kao i nepovoljnu strukturu korienja ovih sredstava.
27. Makroekonomski deficit platnog bilansa moe se posmatrati sa dva aspekta:
a),deficit kao isto monetarni problem jedne ekonomije;

b) deficit kao rezultat ukupne aktivnosti zemlje (ekonomije u celini).

S monetarnog aspekta znai da se novac, transferisan u inostranu valutu, odlio uinostranstvo ili domicil
druge monetarne vlasti (zemlje)
28. Deficit i platnobilansna neravnotea je posledica:
Ukoliko tranja raste bre od ponude (Tn > Pn), nominalni nacionalni dohodak raste bre od
realnog, to e redovno dovesti do inflacije i deficita u platnom bilansu.

29. Viak izdataka iznad stvarnog nacionalnog dohotka mogue je neutralisati na tri naina:
a) porastom cijena ili
b) porastom proizvodnje (nacionalnog dohotka), ili
c) uvoznim vikom (odnosno porastom deficita platnog bilansa