Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

Byk Trk Bilgini Farabi (870-950) makamlarn ruha etkisini yle snflandrr:
1- Rast makam: nsana sefa (nee, huzur) verir.
2- Rehavi makam: nsana beka (sonsuzluk fikri) verir.
3- Kek makam: nsana hassasiyet (duyarllk) verir.
4- Bzrk makam: nsana havf (ekinme, saknma duygusu) verir.
5- sfahan makam: nsana hareket kabiliyeti ve gven hissi verir.
6- Neva makam: nsana lezzet ve ferahlk verir.
7- Uak makam: nsana glme 'dilhek' verir.
8- Zirgle makam: nsana uyku 'nevm' verir.
9- Saba makam: nsana ecaat (cesaret, kuvvet) verir.

Yelda Aydn
mihribanyeldaaydin@hotmail.com

Byk Trk Bilgini Farabi (870-950) makamlarn ruha etkisini yle snflandrr:
1- Rast makam: nsana sefa (nee, huzur) verir.
2- Rehavi makam: nsana beka (sonsuzluk fikri) verir.
3- Kek makam: nsana hassasiyet (duyarllk) verir.
4- Bzrk makam: nsana havf (ekinme, saknma duygusu) verir.
5- sfahan makam: nsana hareket kabiliyeti ve gven hissi verir.
6- Neva makam: nsana lezzet ve ferahlk verir.
7- Uak makam: nsana glme 'dilhek' verir.
8- Zirgle makam: nsana uyku 'nevm' verir.
9- Saba makam: nsana ecaat (cesaret, kuvvet) verir.
10- Buselik makam: nsana kuvvet verir.
11- Hseyni makam: nsana sulh (skunet, rahatlk) verir.

1/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

12- Hicaz makam: nsana tevazu (alak gnlllk) verir.

Byk slam bilgin ve filozoflarndan bn-i Sina (980-1037), musikinin tpta oynad rol yle
tanmlamaktadr: "...tedavinin en iyi yollarndan, en etkililerinden biri, hastann akli ve ruhi
glerini arttrmak, ona hastalkla daha iyi mcadele iin cesaret vermek, ona en iyi musikiyi
dinletmek, onu sevdii insanlarla bir araya getirmektir..."

bn-i Sina, Farabi'nin eserlerinden ok yaralandn, hatta musikiyi de ondan renerek tp

mesleinde uygulamaya koyduunu sylemektedir. Arapa yazd Kitap'n Necat ve Kitab'n
ifa'daki on iki fasl tamamen musikiye ayrlm olduundan, bu ksm Baron Rodolph
Dearlangar tarafndan Franszca olarak 'La Musique Arap' adyla yaynlanmtr.

Eski Trk hekimlerinden uuri'nin 'Tadil-i Emzice' adl eserinde mzik ile tedavi hakknda geni
bilgi vardr. uuri, 'Tadil-i Emzice'de belirli makamlarn gnn belirli zamanlarnda etkili
olduunu belirtmektedir. Ona gre;

Rast ve Rehavi makamlar: Seher zamanlar etkilidir.

Hseyni makam: Sabahleyin etkilidir.

Irak makam: Kulukta etkilidir.

Nihavend makam: leyin etkilidir.

Hicaz makam: ki ezan aras etkilidir.

Buselik makam: kindi zaman etkilidir.

2/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

Uak makam: Gn batarken etkilidir.

Zengle makam: Gurubdan sonra etkilidir.

Muhalif makamlar: Yatsdan sonra etkilidir.

Rast makam: Gece yars etkilidir.

Zirefkend makam: Gece yarsndan sonra etkilidir.

uuri'ye gre musikinin meclis adamlarna olan etkileri de birbirlerinden farkldr.

* Ulema (Alimler) Meclisine: Rast ve Tevabii makamlar

* mera (Emirler) Meclisine: Isfahan ve Tevabii makamlar

* Derviler Meclisine: Hicaz ve Tevabii makamlar

* Sufiler Meclisine: Rehavi ve Tevabii makamlar etkilidir.

Gnmzden 900 sene nce Seluklu Sultan Nureddin Zengi tarafndan am'da yaptrlan
Nureddin Hastanesi'nde musiki makamlar tedavi amacyla kullanlmtr. Sonraki dnemlerde
700 seneden beri Amasya, Sivas, Kayseri, Manisa, Bursa, stanbul (Fatih Klliyesi) ve Edirne
ifahanelerinde 100 sene nceye kadar musiki ile tedavi uygulanmtr. Evliya elebi

3/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

seyahatnamesinde yle yazldr: "Merhum ve mafur Bayezid Veli ...Vakfnamesinde

hastalara deva, dertlilere ifa, divanelerin ruhuna gda ve def'i sevda olmak zere on adet
hanende ve sazende gulam tahsis etmitir ki, hanende, biri neyzen, biri kemani, biri
musikari, biri santuri, biri udi olup haftada kere gelerek hastalara ve delilere musiki fasl
verirler..."

Kanun Virtz Gksel Baktagir ve kendisini sokak mzisyeni olarak tanmlayan, getiimiz ay
Trkiye'de sahne alan perksyoncu Davide Swarup ile mziin terapi etkisi hakknda syletik.
Mzik Terapi ne ifade ediyor sizce?

G.B.: Mzik her eyden nce evrenin en saf ve en gzel hakikati Mzikle ruhlar ifa bulur,
gnller gzelleir. Evrenin iinde var olduumuz mzikle anlalr. Mzik gnllerin evrendeki
temasn anlatr; orada ruhlar zgrdr
Kanun ne ifade ediyor peki sizin iin? Mzik ve evren adna

G.B.: Kanun, kiinin zamann iindeki yryn ve kendi isel yolculuunu ifade eder. Kii
kederini, mutluluunu kanunla d dnyaya aktarr. Evrenin tnlarn iine bir nefes gibi eken
insanolu, evrene de kendi varlk imajndan grntler sunar.
Mart ve deniz seslerini, okyanustaki hareketlenmeleri kanunla ifade ettiinizi gryorum.
Okyanus ve kanunu birletiren ey sizce ne?

G.B.: Okyanustaki muhteem ahenk beni hem sonsuz diyarlara gtryor hem de rktyor.
nciyi arayan dalg misali, okyanusun ritimlerini ve sonsuz derinliini kanunla dile getirdiimi
dnyorum.
Ruhumuz ve aklmz kanunla hangi diyarlara seyahat etmekte?

4/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

G.B.: Bulutlarn enginliinden denizin derinliklerine olan bir yolculuk bu klimden iklimlere bu
yolculukta kii kendi katmanlarna yolculuk yapmaktadr. Kanun burada kiisel duygulanmlarn
ortaya kmasn salar.

David, siz Hang (grnts ufoya benzeyen, farkl blmlerine vurulduunda ok etkileyici
sesler karan bir enstrman) alarken ne hissediyorsunuz?

D.S.: Hang'la tantmda mzik bilgim olmamasna ramen onun ahengine kendimi
braktmda evrenle btnletiimi grdm ve hissettim.

Peki Hang sizin iin bulut muydu, ate miydi, deniz miydi? Ne idi?

D.S.: Aslnda Hang'i her almda hissettiim ey, kalbin ritimleriyle birebir uyumlu olmasyd
ve enerji merkezlerimin, zellikle kalp ve gs akralarmn aldna ahit oldum.

Bu muhteem duyguyu Hang'la ve kanunla birletirdiinizde ne hissediyorsunuz?

D.S.: Kanunla uyumum, Gksel beyle olan uyumumun sonucudur. Dier enstrmanlarla da
uyum salanabilir.

Mzik Terapi konusunda siz neler sylemek istersiniz?

D.S.: Mzikle kendimi ok rahat ifade edebiliyorum, duygularm Hang'la dile getiriyorum.

Mziin huzur ve nee veren evrensel bir yapt olduunu syleyebilir miyiz?

5/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

G.B.: Mzik evrensel yapt olmasnn yan sra kiinin kendisini evrenle btnletirmesidir.

Sizce dou-bat sentezi mzikte geerli midir?

G.B.: Mzik, evrensellii ile birlikte duyu ve dnlerin birbiriyle uyumunu ve ahengini dile
getirir.

Bu noktada mistisizmle mzii nasl ilikilendirebiliriz?

G.B.: Mistisizm deyince tasuvvufi hakikatler akla geliyor. Mikro kozmosla makro kozmosun
ifadelerini mzikle yakalayabiliriz. nsan ve kainat, insan ve mzik i ie dnya anlamna gelir.

David, sizin de mistisizmle ilgili olduunu biliyoruz, Hang'la mistisizmin bants nedir
sizce?

D.S.: Hang, benim iin kendi i sesimle dnyann seslerinin zsel bir ifadesi, kalbimin ritmiyle
dnyann ritminin bir uyumu Dnyann ritmini bylece iimde hissedebiliyorum.

bu yazlarda ilginizi ekebilir:

6/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

Balama Terapisi

Utangalktan Kurtulma Terapisi

14 Admda Ak rktmeyelim Terapisi

5 Admda Evde Huzur ve Bolluk Terapisi

Ta Terapisi ile Huzur ve Mutluluk Bulun

Hidroterapi ve Suyun Gc ile Tedavi

Hayata Tutunma Terapisi

Bach iek Terapisiyle Ruhunuz ve Bedeniniz Dengeye Kavusun

Sorunlara Etkili zmler Sunan 5 Terapi

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi

Nazardan Korunma Terapisi

Birey Merkezli Terapi

7/8

Trk Mzii Makamlar ile Mzik Terapi - Gen Geliim Kiisel Geliim

Terapi Yntemi ve ifa ksiri Olarak - TASAVVUF

Glmseme Terapisiyle Bulac Mutluluklar Yaratn

8/8