1

MODUL / BAB 5 : AMALI DAN PROJEK

5.8 Apakah yang praktikal ?

5.9 Kemahiran pengajaran makmal

Apabila selesai modul ini , anda akan dapat :

Tentukan projek

5.10 tugas makmal Mereka bentuk

5.11 Di luar " buku masakan " praktikal
5.12 penilaian Pelajar amali

Mengenal pasti ciri-ciri pelbagai jenis projek

Ringkasan

Terangkan proses melaksanakan projek

Syarat utama

Tentukan praktikal

Rujukan

Terangkan proses menjalankan sesi praktikal

Jelaskan bagaimana tugas-tugas makmal direka bentuk
Berikan justifikasi bagaimana baik di luar " buku masakan "
praktikal

Modul ini membincangkan kaedah projek dan

penggunaan amali dalam pengajaran. Projek ini telah
digunakan secara meluas tetapi ada unsur-unsur kaedah
yang sama bagi beberapa bidang. Pendekatan induktif dan
deduktif projek dibincangkan dan yang disenaraikan adalah

Modul Rangka

beberapa ciri-ciri projek. Penggunaan kaedah projek boleh

5.1 Apakah projek?

diringkaskan seperti yang terdiri daripada enam fasa yang

5.2 Jenis-jenis projek

dikenal pasti peranan pelajar dan pengajar.

5.3 Pendekatan dalam melaksanakan projek

5.4 Ciri-ciri daripada projek

Praktikal digunakan secara meluas dalam bidang

5.5 " 6A " senarai semak untuk projek mereka bentuk

sains , geografi , kejuruteraan , program sains komputer dan

5.6 Fasa-fasa projek kaedah

pelaksanaannya perlu dirancang dengan baik dengan para

5.7 Peranan pengajar

pelajar mengetahui apa yang perlu dilakukan . Mereka bentuk

tugasan makmal perlu memberi tumpuan kepada kedua-dua

perniagaan, teknologi maklumat, pendidikan, sains sosial,

produk dan proses, dengan pelajar menyedari tentang

kejururawatan atau psikologi. Walaupun projek itu adalah

mengapa dan apa yang mereka lakukan di makmal.

berpusatkan pelajar, pengajar memainkan peranan penting

dalam menyokong dan membimbing pelajar sepanjang proses
kerja projek. Bergantung kepada program ini, beberapa projek

5.1

APAKAH PROJEK ?

yang dilakukan orang lain secara individu keseluruhan

dilakukan dalam kumpulan kecil atau sebagai projek kelas

Beritahu saya, saya terlupa

(lihat Rajah 5.1). Dalam keadaan ini, pelajar berkongsi

Tunjukkan saya, saya ingat

sumber, idea-idea, tanggungjawab dan kepakaran.

Libatkan saya, saya faham

Kaedah projek adalah syarikat pendidikan di mana
Peribahasa Cina di atas memberikan justifikasi bagi
mereka

kaedah

menggalakkan

beberapa hari atau minggu. Projek ini yang dicadangkan oleh

kaedah

yang

pengajar, tetapi mereka dirancang dan dilaksanakan seboleh-

terhadap

bolehnya oleh pelajar sendiri, secara individu atau dalam

pembelajaran mereka sendiri dan, dalam berbuat demikian,

kumpulan. Kerja projek memberi tumpuan kepada yang

untuk mengubah secara radikal peranan guru. Salah satu

memohon,

kaedah berpusatkan pelajar yang popular dalam pendidikan

kemahiran tertentu, dan untuk meningkatkan penglibatan

tinggi adalah projek.

pelajar dan motivasi untuk memupuk pemikiran bebas,

'pembelajaran
mencabar

pengajaran

berpusatkan

pelajar

untuk

yang

pelajar menyelesaikan masalah praktikal dalam tempoh

pelajar,

iaitu

bertanggungjawab

tidak

menyampaikan,

pengetahuan

keyakinan diri, dan tanggungjawab sosial.

Projek ini adalah satu kaedah pengajaran yang penting
dalam banyak program sarjana muda dan ijazah; sama ada

atau

Projek-projek yang digunakan secara meluas dalam

pendidikan tinggi kerana mereka yang hadir pelajar dengan
tugas yang sahih dan nyata untuk mana ia diperlukan untuk
membuat keputusan dan menggunakan pengetahuan dan
kemahiran yang relevan ke arah kemuncak kepada produk
akhir. Produk akhir boleh menjadi laporan penyelidikan,
penyelesaian kepada masalah, model, objek, persembahan
persembahan atau peringkat. Produk akhir biasanya dikongsi

Rajah 5.1 Kumpulan kemahiran dalam kerja projek

dengan orang lain di dalam kelas, memberikan projek itu

Kaedah projek telah diperkenalkan ke dalam universiti

tujuan sebenar.

dan kolej apabila menamatkan pengajian pelajar terpaksa

Nilai projek itu bukan sahaja hanya produk akhir tetapi

memohon

kepada

kemahiran

dan

pengetahuan

yang

tidak kurang pentingnya ialah proses berusaha ke arah

dipelajari dalam kursus pengajian mereka untuk masalah

produk akhir. Oleh itu, terdapat kerja projek mempunyai

mereka

kedua-dua proses dan produk orientasi, dan menyediakan

perdagangan mereka sendiri. Sejarah kaedah projek itu dapat

pelajar dengan peluang untuk memberi tumpuan kepada

dikesan seperti berikut:

berbincang,

memberi

pendapat

mereka,

terpaksa

menyelesaikan

sebagai

pengamal

membuat

persembahan yang memainkan peranan penting dalam

1590-1765: Pada akademi seni bina di Rom dan

membina keyakinan diri dan harga diri; dan kemahiran

Paris, pelajar maju bekerja pada masalah tertentu, seperti

bekerja dalam kumpulan (goreng-Booth, 1986).

mereka bentuk monumen, mata air, atau istana.

1765-1880:

Projek

ini

menjadi

satu

kaedah

5.2

JENIS-JENIS PROJEK ?

pengajaran biasa di sekolah-sekolah yang baru ditubuhkan

kejuruteraan di Perancis, Jerman dan Switzerland. Pada

Idea

projek

itu

dianggarkan

telah

asalnya

telah

tahun 1865, projek ini diperkenalkan di Massachusetts

diperkenalkan pada tahun 1908 adalah satu kaedah baru

Institute of Technology di Amerika Syarikat.

pengajaran pertanian di Amerika Syarikat, tetapi ia adalah

pendidik William H. Kilpatrick yang menghuraikan konsep dan

1880-1918: Projek ini telah diperkenalkan di sekolahsekolah

rendah

dan

menengah

di

Amerika

Syarikat

terutamanya dalam latihan vokasional dan pengajaran sains.

1918-1965: Kilpatrick mengandung projek seluas

dipopularkan dijual ke seluruh dunia dalam artikel beliau yang

terkenal, "The Kaedah Projek "(1918). Beliau mengenal pasti
EMPAT jenis projek yang telah berdiri ujian masa:
JENIS PERTAMA

yang "sepenuh hati aktiviti azam prosiding dalam persekitaran

Jenis pertama mewakili mereka pengalaman di mana

sosial." Pendekatan Kilpatrick itu hilang daya tarikannya di

tujuan yang mendominasi adalah untuk melakukan, untuk

Amerika Syarikat, namun menerima kelulusan umum di

membuat, atau untuk melaksanakan atau untuk menjelmakan

Eropah, India, dan Kesatuan Soviet.

idea atau aspirasi dalam bentuk material. Bahan untuk

membuat idea ke dalam produk yang mungkin berbeza-beza

Tahun 1970-an: Projek keuntungan kaedah popular di

dari tanah liat, kayu, kain dengan kata-kata dan pemikiran dan

Jerman, Belanda, dan negara-negara Eropah yang lain.

aspirasi surat, ucapan, puisi, simfoni, atau lagu [Kita boleh

Pendidik cuba untuk mentakrifkan semula projek itu, melihat

menambah

ia sebagai makanan tambahan penting untuk berorientasikan

komputer pengaturcaraan, internet, audio dan media digital].

guru, kurikulum mata pelajaran berpusatkan tradisional.

teknologi

yang

lebih baru-baru ini seperti

Produk siap boleh terdiri daripada pelajar sekolah

Walaupun

sesetengah

memberikan

alasan

rendah "s projek gunung berapi yang dibuat dari tanah liat

pengalaman ini bukanlah projek, Kilpatrick ( 1910 ) berhujah

untuk Principia Newton.

bahawa jika ia memenuhi kriteria yang sama seperti Jenis

Pertama, maka ia adalah projek. Adakah terdapat tujuan

Kriteria untuk projek yang lain: Apakah tujuan atau

untuk melibatkan diri dalam ,menikmati pengalaman? Adakah

matlamat projek ini? Adakah terdapat usaha ke arah

tujuan panduan tindakan melihat atau mendengar , mengikut

mencapai tujuan atau matlamat? Adakah ia dikuasai oleh

mana -mana yang berkenaan ? Jika ada tujuan ini , maka

merealisasikan idea? Jika jawapannya adalah 'ya' kepada

pengalaman itu boleh digambarkan sebagai satu projek jenis

soalan-soalan ini, maka projek ini adalah dari jenis yang

kedua .

pertama.

JENIS KEDUA
Projek jenis kedua boleh ditakrifkan sebagai satu
yang melibatkan azam menikmati pengalaman seorang .
Sebagai contoh, seorang kanak-kanak yang menikmati
melihat pertunjukan bunga api , atau seorang gadis yang
gemar

melihat

labah-labah

yang

berputar

web

dan

menangkap lalat di dalamnya atau kanak-kanak yang

menikmati mendengar cerita yang sedang dibaca.

JENIS KETIGA
Jenis ketiga projek adalah salah satu di mana tujuan
yang mendominasi adalah untuk menyelesaikan masalah,
untuk membongkar beberapa tersangkut intelektual atau

kesukaran. Masalah ini mempunyai suasana dan asal, dalam

Kanak-kanak menjadikannya atau matlamat beliau

mengejar beberapa akhir.

untuk belajar perkara yang di tangan, sikap yang membuat

Jenis projek yang bermula dengan kesukaran felt

perbezaan besar dalam kecekapan pembelajaran. Tujuan

atau masalah; diikuti dengan tujuan untuk menyelesaikan

pembelajaran adalah untuk menetapkan secara meliputi

masalah tersebut. Sebagai contoh, masalah pencemaran

memori nya dan kemahiran untuk kegunaan berkesan

sungai dan tujuannya adalah untuk mencari cara-cara untuk

kemudian.

mengurangkan pencemaran sungai.

Menurut Kilpatrick (1910), jenis projek adalah agak
Penyelesaian masalah mempunyai teknik sendiri,

sama dengan Type 1 tetapi ia tidak sama kerana tujuan yang

yang berbeza-beza, untuk memastikan, dengan bidang

mendominasi adalah untuk belajar. Ini adalah intipati Jenis 4

siasatan. Projek ini memerlukan banyak berfikir untuk

projek.

mengatasi masalah tersebut. Penggunaan masalah sebagai

titik

permulaan

projek

yang

telah

berkesan

dalam

membimbing langkah-langkah untuk melaksanakan projek itu.

JENIS KEEMPAT
Jenis keempat termasuk pengalaman di mana
tujuannya adalah untuk mendapatkan sedikit pengetahuan
atau kemahiran. Perbezaan antara jenis ini dan lain-lain jenis
projek adalah salah satu sikap.

5.1 AKTIVITI

Struktur asas projek adalah sama pelbagai bidang .

a) Apakah projek?

Sebagai contoh , projek dalam pemasaran boleh menjadi

b) Adakah anda bersetuju dengan empat

rapat serupa dengan projek dalam pendidikan atau psikologi.

jenis projek yang dikenal pasti oleh sur

Satu projek kejuruteraan perisian mungkin sedikit berbeza

Kirkpatrick hampir 100 tahun yang lalu?

daripada

projek

dalam

kewangan

Projek

berbeza

c) Adakah klasifikasi yang dicadangkan yang

bergantung kepada hasil pembelajaran dalam mata pelajaran

mencukupi untuk menggunakan projek-

atau kursus , jangkaan tentu, minat pelajar , kekangan masa

projek dalam pendidikan tinggi hari ini?

dan ketersediaan sumber. Projek-projek juga berbeza dari

segi sejauh mana projek ini berstruktur.

Baru-baru ini , Henry (1994 ) mengenal pasti tiga jenis

projek :

5.3
Projek

Berstruktur

topiK

,metodologi

dan

PENDEKATAN DALAM MELAKSANAKAN

PROJEK

pembentangan yang telah ditentukan dan dalam beberapa

kes template yang disediakan

Memperoleh
Pengetahuan

Projek Tidak Berstruktur - pelajar membuat keputusan

Guna Konsep dan Prinsip

dalam Menjalankan Projek

dan Kemahiran

mengenai projek itu

Projek

Semi

berstruktur

memutuskan

sebahagiannya oleh pengajar dan sebahagiannya oleh

pelajar.

Penyelesaian 1 : Deduktif ( Tolakan)

Ketahui Konsep
dan Prinsip dari
Melakukan
Projek

Melakukan Projek

Dalam kedua-dua pendekatan, masa untuk renungan

perlu disediakan dalam semua fasa pembelajaran projek,

Pendekatan 2 : induktif

memberi peluang untuk menilai kemajuan mereka pelajar.

Dalam beberapa bidang , terutamanya dalam bidang teknikal

Rajah 5.2 Pendekatan dalam Pelaksanaan Projek

dan sains, pengajar menggunakan satu siri projek berskala

kecil

Terdapat dua pendekatan asas untuk melaksanakan

kaedah projek ( lihat Rajah 5.2) . Menurut pendekatan sejarah

untuk

membantu

pelajar

membangunkan

secara

berterusan meningkatkan kecekapan dalam penyelesaian

masalah praktikal.

yang lebih tua , pelajar mengambil dua langkah : pada

mulanya , mereka diajar dalam kursus sistematik kajian
kemahiran dan fakta tertentu , maka ia terpakai kemahiran

5.4

CIRI-CIRI PROJEK

dan pengetahuan, kreatif dan diri diarahkan untuk projekprojek yang sesuai (pendekatan deduktif ) .

Projek yang popular dalam banyak disiplin dalam

pendidikan tinggi mempunyai ciri-ciri tertentu yang telah

Menurut pendekatan kedua ( pendekatan induktif ),

arahan

oleh

guru

tidak

mendahului

projek

ini

tetapi

disepadukan di dalamnya. Dalam erti kata lain pelajar

pertama memilih projek maka mereka membincangkan apa
yang mereka perlu tahu untuk menyelesaikan masalah dan
belajar teknik-teknik dan konsep yang diperlukan. Akhirnya
mereka melaksanakan projek yang dipilih oleh mereka
sendiri.

membuat ia satu kaedah pengajaran yang menarik (lihat

Rajah 5.3) .

KERJA

PROJEK

Berpusatkan pelajar
mendorong pembelajaran
Menghubungkan dengan dunia
pekerjaan
perancangan terperinci dan tepat
Pembangunan produk yang
Pembangunan pemikiran induktif
( kreativiti)
usaha kerjasama
pengalaman Holistik
antara disiplin

penyelesaian , merancang dan mengarahkan projek mereka

sendiri.
Menghubungkan dengan Dunia Kerja :
Kaedah projek merupakan jambatan antara pembelajaran
yang dilakukan dan dunia pekerjaan. Pelbagai bentuk
kawalan diri digunakan sepanjang proses membawa pelajar
untuk mencerminkan berterusan terhadap prestasi mereka.
Penentuan diri dan tanggungjawab diambil alih oleh semua

Rajah 5.3 Ciri-ciri projek

ahli melakukan projek ini adalah sama dengan apa yang akan
diperlukan dalam dunia kerja.

Pelajar Berpusat :
Tema projek yang dipilih dan pelaksanaannya adalah

Berkaitan dengan Situasi Sebenar:

berdasarkan kepada kepentingan dan keperluan perantis .

Tugas dan masalah yang dicadangkan berkaitan terus kepada

Pelajar diberi kuasa untuk membuat keputusan sendiri dan

" kehidupan sebenar " keadaan sedia ada untuk pekerjaan

belajar untuk bertindak secara bebas dan bertanggungjawab

yang dipilih.

untuk kesan pilihan yang dibuat.

Terperinci dan tepat Perancangan:
Mendorong Pembelajaran:

Selain produk akhir (yang penting), projek ini mempunyai

Proses projek motivasi pelajar , kerana ia adalah mereka

skop yang lebih luas. Ia adalah berdasarkan kepada idea

sendiri

yang perlu sedar, disahkan dan tertakluk kepada penilaian

yang

membangunkan

probem

menyelesaikan

10

yang hanya boleh dicapai dengan perancangan terperinci dan

projek tersebut; menghormati antara satu sama lain dan

tepat daripada langkah-langkah yang perlu diikuti.

belajar untuk bekerja sebagai satu masyarakat.

Pembangunan Produk yang lain:

Pengalaman holistik:

Kaedah projek membawa kepada pembangunan hasil akhir

Projek ini sentiasa menggalakkan pencapaian kognitif, objektif

yang relevan dan berfaedah, dan boleh didapati kepada orang

pembelajaran afektif dan psikomotor. Pelajar menggunakan

lain untuk penilaian dan kritikan.

pengetahuan mereka belajar (kognitif), emosi dan perasaan

apabila bekerja dalam kumpulan (afektif) dan memanipulasi

Perkembangan Pemikiran induktif (Kreativiti):

alat dan bahan (psikomotor) ke arah merealisasikan produk

Pelajar membangunkan kemahiran pemikiran induktif dengan

akhir.

menganalisis kes-kes tertentu, menyimpulkan prinsip dan

hubungan,

merumus

hipotesis

yang

terbukti

melalui

Antara disiplin:

permohonan praktikal atau terbukti sebaliknya dan digantikan

Projek ini

dengan hipotesis yang baru teraruh. Projek ini membolehkan

pengetahuan dan kemahiran daripada mata pelajaran yang

pelajar untuk berfikir di luar kotak, untuk menjadi kreatif dalam

berbeza dan disiplin.

cara mereka mendekati situasi yang diberikan.

Usaha kerjasama:
Kebanyakan projek-projek yang dilaksanakan sebagai satu
kumpulan, yang menggambarkan projek dalam dunia kerja.
Produk akhir adalah sesuatu yang dicapai oleh kumpulan dan
setiap orang harus mengambil bahagian dalam setiap fasa

memerlukan

pelajar untuk menarik kepada

11

5.2 AKTIVITI
a) Bandingkan induktif dan pendekatan
deduktif apabila mereka bentuk projek.
Pendekatan yang anda gunakan dalam
kursus anda ?
b ) Sejauh manakah anda telah mengambil
kira ciri-ciri projek yang disenaraikan di
atas apabila mereka bentuk projek-projek
untuk kursus anda ?

5.5 SENARAI SEMAK ' 6A ' untuk mereka bentuk PROJEK

Adakah projek ini membolehkan pelajar memperoleh dan

menggunakan pengetahuan penting kepada satu atau lebih
bidang disiplin?
Adakah projek ini mencabar pelajar untuk menggunakan
kaedah siasatan daripada satu atau lebih disiplin (contohnya,
untuk berfikir seperti seorang saintis)?
Adakah pelajar membangunkan kemahiran berfikir aras
tinggi (contohnya, mencari bukti, dengan menggunakan
perspektif yang berbeza)?
Pembelajaran Gunaan
Adakah pelajar menyelesaikan masalah yang mendalam

Kesahihan

dalam kehidupan dan / atau kerja yang sebenar (contohnya,

Adakah batang projek daripada masalah atau soalan yang

mereka bentuk projek, menganjurkan acara)

bermakna kepada pelajar tersebut?

Adakah

Adakah projek ini sama dengan yang dilakukan oleh orang

penggunaan

dewasa dalam masyarakat atau tempat kerja?

berprestasi tinggi (contohnya, kerja berpasukan, penyelesaian

Adakah projek ini memberi pelajar peluang untuk

masalah, komunikasi, atau teknologi)?

menghasilkan sesuatu yang mempunyai nilai atau makna

kepada pelajar di luar persekitaran sekolah?

membangunkan kemahiran organisasi dan pengurusan diri?

Kerapian akademik

Adakah

pelajar

perlu

dijangka

projek

memperoleh

dalam

ini

dan

persekitaran

memerlukan

kemahiran
kerja

pelajar

yang

untuk

12

Penerokaan aktif

Adakah orang dewasa dari luar masyarakat membantu

Adakah pelajar yang menghabiskan banyak waktu

pelajar membangunkan rasa piawaian dunia sebenar dari

melakukan pekerjaan di lapangan, di luar sekolah?

jenis ini kerja?

Adakah projek ini memerlukan pelajar untuk melibatkan diri

Apakah kerja pelajar "s kerap dinilai melalui pelbagai

dalam

kaedah, termasuk portfolio dan pameran?

kerja-kerja

penyiasatan

sebenar,

dengan

menggunakan pelbagai kaedah, media, dan sumber-sumber?

Adakah pelajar dijangka untuk menjelaskan apa yang dia /
dia belajar melalui persembahan atau prestasi?

5.3 AKTIVITI
a) Pada pendapat anda, adalah "6A" senarai semak untuk

Hubungan Dewasa

mereka bentuk projek-projek berguna. Rumit.

Adakah pelajar berjumpa dan melihat orang dewasa yang

b) Adakah anda menggunakan ia dalam perjalanan anda?

mempunyai pengalaman dan kepakaran yang berkaitan?

Mengapa tidak?

Adakah pelajar dapat bekerjasama dengan sekurangkurangnya seorang dewasa?

Adakah orang dewasa dan pelajar bekerjasama dalam

5.6 FASA DALAM KAEDAH PROJEK

reka bentuk dan penilaian projek?

Tippelt dan Amoros (2003), aktiviti-aktiviti projek dibahagikan
Amalan Penilaian

kepada fasa-fasa berikut yang menyediakan panduan mudah

Adakah pelajar mencerminkan kerap kepada pembelajaran

untuk pelajar apabila menjalankan projek (lihat Rajah 5.3).

masing-masing, dengan menggunakan kriteria projek jelas

bahawa dia telah membantu untuk menetapkan?

13

1. MEMAKLUMKAN

projek, tetapi untuk meletakkan ini ke dalam amalan koheren,

Mengumpul maklumat yang diperlukan

pada masa yang sama dengan memastikan kerelevanannya

Dalam fasa pertama, pelajar mengumpul maklumat yang

kepada seluruh kumpulan, faktor-faktor lain yang berkaitan

diperlukan untuk menyelesaikan masalah atau tugas yang

dengan alam sekitar perlu diambil pertimbangan.

dicadangkan, menggunakan sumber-sumber yang ada bagi

maklumat, seperti buku-buku teks teknikal, penerbitan khusus

Menggalakkan kerja usaha sama

(contohnya majalah), manual, video).

Kaedah

projek merupakan

satu

peluang

besar untuk

memecahkan kitaran individualisme dan menggalakkan kerja

usaha sama dalam mencari penyelesaian kepada masalah
biasa yang dicadangkan. Kerja berpasukan yang berjaya
tahap tinggi pengenalan dan motivasi

memerlukan suasana yang mesra dan iklim yang terbuka bagi

Objektif projek / tugasan yang ditakrifkan mengikut pelajar

memudahkan aktiviti-aktiviti yang membentuk asasnya. Oleh

"Pengalaman dan dilaksanakan dengan penyertaan semua

itu, adalah sangat penting, terutamanya pada peringkat awal

ahli kumpulan, untuk memastikan tahap pengenalan dan

ini, bahawa tenaga pengajar dapat mengarahkan dan

motivasi.

menasihati,

dengan

tujuan

untuk

menggalakkan

dan

membangunkan sikap hormat, persefahaman dan penyertaan

Familiarising pelajar dengan kaedah projek

- ramai pelajar biasanya akan tak biasa kepada kumpulan

Pengajar "s Tugas pertama adalah untuk memastikan bahawa

atau kerja berpasukan.

pelajar berjinak dengan kaedah projek dan - dengan

penyertaan kumpulan penuh - bahawa tema atau kawasankawasan yang perlu diambilkira adalah sesuai. Cadangan
pelajar tunggal "s juga boleh membentuk idea pusat untuk

14

2. PERANCANGAN

Menyusun pada peringkat individu

Menyesuaikan diri atau menukar

Jumlah

Fasa perancangan dicirikan oleh penubuhan pelan kerja,

pembelajaran umumnya akan berbeza-beza dari satu pelatih

penstrukturan prosedur metodologi dan perancangan alat dan

yang lain. Ia agak sesuai untuk satu projek untuk Perantis diri

sumber yang akan digunakan. Perlu ditekankan bahawa

mereka

hanya menyediakan pelan kerja tidak selalu menjamin

diperlukan untuk merancang dan menyelesaikan tugas-tugas

bahawa ini akan dilaksanakan dengan betul. Ia adalah oleh itu

mereka.

bahan

yang

mengumpul

akan

dan

digunakan

menganalisis

perlu bahawa fasa perancangan dilanjutkan sepanjang projek

Walaupun prosedur yang ditakrifkan dalam rancangan itu

perancangan

perlu diikuti apabila mungkin, adalah penting bahawa margin

yang wujud untuk membuat apa-apa ubah suaian atau
perubahan yang diperlukan . Semasa fasa perancangan,

Membuat keputusan

pembahagian tugas antara ahli kumpulan perlu ditakrifkan

dengan jelas. Berikut ini menjadi satu contoh ini:

Melaksanakan projek

Semua ahli kumpulan perlu mengambil bahagian secara

aktif dan bersama-sama dalam melaksanakan projek.

Mengawal

berbeza kerja kumpulan perlu ditubuhkan bagi setiap

Melaksanakan projek

bahagian / komponen projek.

Menilai
Melaksanakan projek
Rajah 5.2 Fasa Kaedah Projek

dan

kelajuan

maklumat yang

15

Integrasi antara dan kalangan kumpulan

Belajar untuk menilai masalah

Kaedah projek pembelajaran adalah teknik berdasarkan

Semasa fasa membuat keputusan ini, peranan jurulatih

prinsip-prinsip sosialisasi. Pelajar "personaliti yang berbeza

adalah untuk memberi komen, berbincang dan - jika perlu -

mempengaruhi membentuk satu kumpulan kerja. Oleh itu,

mengubah

adalah perlu bahawa pelatih memastikan bahawa kedua-dua

dicadangkan oleh pelajar. Adalah penting bahawa pelajar

hubungan antara kumpulan intra dan tidak jauh dan cekap

belajar untuk menilai masalah yang mungkin berlaku, risiko

yang mungkin, dengan apa-apa pengubahsuaian seterusnya

dan kelebihan yang disampaikan oleh setiap alternatif

memberi manfaat kepada kumpulan dinamik.

mungkin.

3. MEMBUAT KEPUTUSAN

proses komunikasi Sosial

Kolektif yang melibatkan pelatih dan kumpulan ahli-ahli

Salah satu daripada asas-asas pembelajaran berasaskan

membuat keputusan.Sebelum memulakan fasa kerja yang

projek adalah proses sosial komunikasi ditubuhkan dalam

praktikal, perantis perlu mengambil keputusan kumpulan

kumpulan, yang membenarkan pelajar untuk mengambil

mengenai alternatif atau strategi penyelesaian masalah yang

keputusan secara kolektif.

suai

penyelesaian

masalah

strategi

yang

akan diikuti. Sekali tindakan telah diputuskan secara kolektif,

ini perlu dibincangkan dengan panjang lebar dengan jurulatih,

4. MELAKSANAKAN PROJEK (The 'Big Event')

untuk memastikan bahawa strategi atau prosedur ditubuhkan

Aktiviti berdasarkan pengalaman dan penyiasatan

melalui suatu proses membuat keputusan yang benar-benar

Dalam fasa pelaksanaan, aktiviti berdasarkan pengalaman

kolektif yang melibatkan jurulatih dan semua ahli-ahli

dan penyiasatan keutamaan. Aktiviti kreatif, bebas dan

kumpulan. Oleh itu, adalah mungkin bahawa keputusan yang

bertanggungjawab dijalankan dan dianalisis. Setiap ahli projek

dibuat agak berbeza daripada yang asalnya dijangka oleh

perlu melaksanakan nya tugas mengikut kerja-pelan atau

jurulatih.

pembahagian kerja yang telah dipersetujui.

16

Proses maklum balas

yang diperlukan - dan juga, sudah tentu, sebagai motivasi

Semasa fasa ini, keputusan separa dibandingkan dengan

pada setiap masa. Peranan motivasi termasuk bahagian

kerja-rancangan awal dan apa-apa ubah suaian yang perlu

sosial dan emosi, yang sangat penting kepada pelajar, yang

dibuat

akan mengharapkan jurulatih mengakui tugas yang dilakukan

di

kedua-dua

peringkat

perancangan

dan

pelaksanaan. Proses maklum balas membolehkan keputusan

dengan baik.

separa dikaji semula dan berfungsi sebagai kawalan diri dan

alat penilaian untuk kedua-dua individu dan kumpulan.

5. MENGAWAL
Fasa mengawal diri

Menjalankan tugas sebagai bebas yang mungkin

Setelah tugas itu selesai, pelajar bergerak ke fasa mengawal

Tugas perlu dijalankan sebagai bebas yang mungkin,

diri, di mana mereka boleh belajar untuk menilai dengan lebih

walaupun ini tidak bermakna bahawa pelajar mempunyai

baik kualiti kerja mereka sendiri. Di sini soal selidik atau ujian

sensasi

bahawa

diprogramkan sama dengan peperiksaan formal sering

pembelajaran berasaskan praktikal perlu mematuhi syarat-

digunakan, membolehkan pelajar untuk mencari dan - jika

syarat tertentu untuk menjadi berkesan. Perantis digalakkan

boleh - membetulkan apa-apa kesilapan mereka yang

untuk membetulkan kesilapan mereka sendiri akan belajar

mungkin

akibatnya tetapi secara amnya juga memerlukan bimbingan

Semasa fasa mengawal diri ini, jurulatih perlu mengambil alih

pakar daripada jurulatih mereka, oleh kerana biasa dengan

peranan

kaedah-kaedah

konteks

bahagian secara langsung hanya jika dan apabila pelajar

kursus dan pelajar sendiri akan membantu mereka mencapai

gagal mencapai persetujuan ke atas penilaian keputusan

keputusan yang lebih baik. Pelatih perlu sentiasa berada di

mereka.

jika

bersendirian.

Perlu

digariskan

pengajaran-pembelajaran

dalam

sana untuk perantis itu, dengan mengandaikan peranan

secara langsung penyertaan apabila nasihat atau sokongan

telah

dilakukan

penasihat

atau

semasa
sokongan

pelaksanaan
orang,

projek.

mengambil

17

6. MENILAI

mekanik fleksibel dan kriteria terbuka

perbincangan keputusan Kolektif

Pemerhatian ini boleh dirumuskan sebagai kepercayaan

Setelah projek selesai, perbincangan akhir perlu dijalankan, di

bahawa mekanik merancang dan menjalankan projek-projek

mana pelatih dan pelajar bersama membincangkan dan

perlu fleksibel dan berdasarkan kriteria terbuka pelajar perlu

mengulas mengenai keputusan yang diperolehi. Pengajar

memastikan tahap penyertaan dalam membuat keputusan

"Peranan utama ialah sebagai fasilitator, yang membolehkan

yang mengawal solekan kumpulan serta kandungan dan

pelajar menjalankan maklum balas - berkaitan bukan sahaja

organisasi proses pembelajaran.

untuk produk akhir tetapi kepada keseluruhan proses - dan

untuk menentukan apa-apa kesilapan yang dilakukan serta

Peranan pengajar

layak keputusan yang diperolehi - dengan mengambil kira apa

Pengajar "Peranan bergerak dari sebuah" guru ", hanya

yang sebenarnya telah dicapai dan apa yang pada asalnya

menghantar pengetahuan dan kemahiran, kepada salah satu

dijangka.

daripada proses pembelajaran orang penasihat, penyelaras

Maklum

balas

ini

juga

harus

merangkumi

keberkesanan kerja yang dijalankan dan pengalaman peribadi

dan

sokongan.

Pelatih

menghasut, menganjurkan

dan

yang diperolehi, serta mempertimbangkan dinamik dan

merangsang situasi pembelajaran. Pelajar dipimpin ke arah

proses kumpulan. Pelajar kemudian boleh merumuskan

pembelajaran sendiri dan bermotivasi untuk merancang

cadangan bagi penambahbaikan projek-projek masa depan.

secara bebas dan secara kolektif, dan untuk melaksanakan

Ini perbincangan akhir juga boleh berfungsi sebagai sumber

dan menilai proses pembelajaran.

penting untuk maklum balas jurulatih itu sendiri, yang juga

perlu

mengoptimumkan

projek-projek masa depan.

perancangan

dan

pelaksanaan

penyertaan penuh kumpulan

Mengambil kira pengalaman individu dan kepentingan,
keperluan dan ciri-ciri, penyertaan semua ahli kumpulan
dalam setiap fasa projek tersebut membolehkan pelajar untuk

18

kekal bermotivasi dan dikenal pasti dengan matlamat dan

berada di tangan untuk menjawab soalan-soalan semasa

objektifnya, membantu untuk membuat proses pembelajaran

menjalankan projek.

yang lebih produktif.

menggalakkan pelajar belajar untuk diri mereka sendiri dan

untuk merumuskan soalan "betul".

5.7 PERANAN PENGAJAR

menggalakkan

pelajar

sendiri

menilai

kerja

dan

pengalaman mereka
Kaedah projek memerlukan pengajar untuk mengambil

membayar perhatian khusus kepada bidang-bidang

peranan yang sangat berbeza dengan yang biasa dalam

kerjasama, organisasi tugas dan kumpulan atau kaedah kerja

pengajaran tradisional. Pengajar terhenti daripada menjadi

berpasukan, menangani mereka melalui perbualan dengan

semata-mata

pelajar.

"pemancar

pengetahuan"

dan

sebaliknya

adalah fasilitator, pereka dan penasihat pembelajaran (Tippelt

dan Amoros, 2003) .. Pengajar menghasut, menyusun dan
merangsang situasi pembelajaran. Pelajar dipimpin ke arah
pembelajaran sendiri dan bermotivasi untuk merancang
secara bebas dan secara kolektif, dan untuk melaksanakan
dan menilai proses pembelajaran. Peranan pengajar adalah

5.4 AKTIVITI

berbeza kerana ia perlu:

a) Sejauhmana pelajar melakukan projek-projek dalam

teliti menyediakan proses pembelajaran.

perjalanan anda mengikut fasa-fasa yang dikenal pasti oleh

kekal di latar belakang sebanyak mungkin, dengan

Tippelt dan Amoros ?

mengambil perhatian terhadap apa yang bekerja dan apa

b ) Apakah peranan pengajar apabila menggunakan projek

yang tidak

kaedah dalam pengajaran ? Adakah anda bersetuju ?

19

5.8 APAKAH PRAKTIKAL ?

meningkatkan

kepentingan

dalam

penggunaan

makmal

sebagai tempat latihan untuk siasatan bebas (Brown dan

Kerja amali adalah kaedah masa dihormati pengajaran

Atkins, 1998).

dalam pendidikan sains, ahli-ahli sains komputer, jurutera,

juruukur, ahli geografi, ahli geologi dan pelbagai bidang lain

Prinsip yang mendasari kerja-kerja makmal utama ialah

seperti hospitaliti dan pelancongan. Kebanyakan kerja amali

pelajar belajar dengan berkesan melalui melakukan tugas-

berlaku dalam makmal tetapi fieldworks juga merupakan ciri

tugas praktikal, iaitu pembelajaran dengan melakukan. Prinsip

penting amali. Fokus di sini adalah terutamanya kepada

"belajar dengan melakukan" memerlukan dua kelayakan:

kegunaan, kemahiran dan kaedah kerja makmal, walaupun

banyak isu-isu yang dibincangkan juga memohon kepada

Tugas telah dilihat sebagai relevan dan bermakna oleh

organisasi kerja lapangan. Matlamat utama kerja amali

pelajar, jika tidak, kepentingan mungkin minimum

adalah:

Pelajar perlu mendapat maklum balas mengenai prestasi

manual Pengajaran dan kemahiran pemerhatian yang

mereka, jika tidak belajar mungkin minimum.

berkaitan dengan subjek

Meningkatkan kefahaman mengenai kaedah siasatan

Amalan tidak membuat dirinya sempurna tetapi berlatih

Membangunkan kemahiran menyelesaikan masalah

dengan maklum balas hampir sentiasa meningkatkan prestasi

Memupuk sikap professional

(Brown dan Atkins, 1998). Titik-titik ini perlu diingat apabila

mereka bentuk makmal dan menandakan kerja-kerja makmal.

Pada hari-hari awal, amali pada dasarnya demonstrasi

prinsip penting oleh pengajar yang diikuti oleh pelajar-pelajar
melakukan senaman yang membawa kepada jawapan "hak".
Walau bagaimanapun, sejak kebelakangan ini ada telah

20

5.9 KEMAHIRAN PENGAJARAN MAKMAL

Pengajaran

makmal

sering

melibatkan

pemberian

penerangan ringkas dan arahan kepada seluruh kelas dan

kemudian membahagikan kelas berpasangan atau kumpulan
kecil yang bekerja pada percubaan tertentu. Jadi, tidak
hairanlah , beberapa kemahiran pengajaran makmal adalah
sama

dengan

kumpulan.

orang-

Anda

perlu

syarahan
membuat

dan

kecil

faedah,

Memberi ringkas , keterangan yang jelas proses dan

prosedur

pengajaran

Memberi arahan

dan

Perhatikan pelajar di tempat kerja

untuk

menjelaskan maklumat teknikal; anda perlu bertanya pelajar

Menjangka masalah utama persefahaman

soalan yang betul , untuk mengetahui bila untuk menjalankan

Mengiktiraf kesukaran utama persefahaman

kawalan dan bila untuk melepaskan, dan bagaimana untuk

Tanya soalan yang membimbing murid-murid

menilai tahap kebanyakan permintaan . Penting sekali, anda

Tanya soalan yang menjelaskan kesukaran

perlu meletakkan diri anda di tempat pelajar-pelajar yang

sedang melakukan kerja-kerja makmal supaya anda boleh
memilih eksperimen yang sesuai, memberi arahan yang betul,

persefahaman
Jawab soalan di s mudah, cara langsung dan tidak
kritikal

dan membuat kerja-kerja makmal menjadi pengalaman yang

Memberi ucapan menyokong dan menggalakkan

mencabar dan memuaskan. Berikut adalah kemahiran yang

Tahu bila untuk membantu dan tidak membantu

penting dalam pengajaran makmal :

Menjelaskan dan menyampaikan maklumat
Penyoalan , mendengar dan memberi maklum balas

Pelajar

21

5.10 REKA BENTUK TUGAS MAKMAL

o Apa yang pelajar perlu tahu untuk menjalankan tugas?

o Apa psikomotor dan kemahiran pemerhatian mereka

Anda perlu memikirkan tugas-tugas makmal dalam

konteks kursus ini secara keseluruhan. Anda perlu mengambil
kira kekangan seperti masa yang ada, peralatan, bahanbahan, bilangan pelajar dan ruang makmal.
Mewujudkan matlamat : Nyatakan lebih tepat objektif
tugas-tugas makmal. Sebagai contoh, bagaimana untuk
menyediakan

budaya

tertentu

bagaimana

untuk

menggunakan spektrometer massa. Menyediakan suatu

matriks matlamat dan eksperimen (lihat rajah di bawah).
Objektif

Eksperimen
1

3 .

Tulis objektif pada paksi menegak dan pengalaman

makmal dicadangkan pada paksi mendatar. Nyatakan dalam
sel yang sesuai bagi setiap objektif.
Mereka bentuk Tugas: Setelah memilih tugas, anda
perlu berfikir tentang setiap tugas seterusnya, khususnya,
mengambil kira:

akan
digunakan?
o Apa peralatan dan bahan-bahan yang perlu?
o Apa yang anda harapkan pelajar tahu dan boleh
lakukan
apabila mereka telah menyelesaikan tugas?
Reka Manual Makmal: Arahan dan latar belakang
bertulis maklumat eksperimen adalah bahagian yang penting
dalam kerja-kerja makmal. A pengguna yang baik boleh
meningkatkan keberkesanan keseluruhan kerja-kerja makmal,
pautan persembahan dengan kuliah dan menjimatkan masa
pelajar. Bagi setiap percubaan manual harus mempunyai:
o matlamat yang jelas dan nyata:
Jadi pelajar tahu apa yang sepatutnya mereka tahu dan
lakukan apabila mereka telah menyelesaikan kerja-kerja
makmal. Memberitahu mereka bagaimana kerja-kerja makmal
yang sesuai dengan program kursus dan secara keseluruhan.
Berkaitan kerja makmal untuk bahan belajar lebih awal. Ini
akan membantu pelajar untuk melihat perkaitan kerja makmal.

22

o Arahan jelas: Sekiranya menunjukkan di mana radas

dan bahan-bahan yang terletak dan menerangkan prosedur
untuk menggunakannya. Arahan yang boleh dipersembahkan
dalam bentuk carta aliran dan algoritma yang lebih mudah
untuk diikuti.

5.5 AKTIVITI
"Ia telah menunjukkan bahawa ramai sesi makmal yang
direka dengan hasil tertentu dalam fikiran, dan pelajar
itu menghabiskan masa mereka cuba untuk
mendapatkan "hasil" yang pengajar mahu, lebih kepada
memahami daripada proses mendapatkan keputusan ".

o Soalan: Memberi isyarat untuk mata penting dan

mereka boleh memberi motivasi kepada pelajar untuk berfikir
atau untuk memeriksa bahawa prosedur dijalankan dengan
betul. Apa yang pelajar sepatutnya memerhatikan? Soalan
perlu menggalakkan pelajar untuk membaca dan berfikir
tentang semua aspek tugas.

Komen

o Self-penilaian senarai semak: Dengan senarai

semak ini, pelajar dapat menilai sejauh mana mereka
menjalankan tugas yang praktikal, untuk memikirkan implikasi
tugas dan mempertimbangkan bagaimana mereka mungkin
bertambah baik. Jika pelajar bekerja dalam kumpulan, mereka
boleh menggunakan senarai semak untuk menilai satu sama
lain.

5.11 MELEBIHI 'buku masakan' PRAKTIKAL

" Adalah lebih baik untuk kita jika kita
melakukan lebih untuk diri kita sendiri. Dalam
kerja amali , contohnya , kami diberikan satu
set arahan menunjukkan kepada kita apa yang
kita lakukan. Anda boleh mengambil bab cuti
Trumpington Street dan memberinya kunci ,
dan dia akan dapat melakukannya " ( Marris ,
1964 , ms. 64 ) .

Kenyataan di atas telah dibuat lebih daripada empat

dekad yang lalu; "Adakah hari ini yang sama di institusi
tuan?". Bagaimanakah seseorang boleh bergerak di luar buku
masakan `'kaedah dan menggalakkan` pembelajaran
penemuan? Walaupun dalam keadaan makmal yang paling
berstruktur, ada cara untuk membantu pelajar anda belajar
melalui siasatan dengan membantu mereka menjalankan

23

kemahiran penyiasatan mereka. Berikut adalah beberapa tips

yang anda mungkin mahu mempertimbangkan apabila
mereka bentuk atau menjalankan sesi makmal anda yang
seterusnya:
Apabila menyatakan tujuan eksperimen, elakkan
andaian atau kesimpulan diketepikan, seperti "menunjukkan
ragi yang menghasilkan semula yang lebih baik dalam pH
berasid". Jangan berikan jawapan, mempunyai pelajar
menyiasat untuk satu: "Tujuannya adalah untuk menguji
kesan pelbagai peringkat pH (jika ada) pada kadar
pengeluaran semula yis."
Cuba bertanya soalan yang cukup umum supaya
pelajar tidak "petunjuk" kepada hasil atau pembolehubah
tertentu. Sebagai contoh, bertanya "Apa yang berada hasil
anda?" dan bukannya "Di mana tabung uji anda mengetahui
jumlah terbesar yis?" Atau bertanya "Apakah peranan setiap
tabung uji anda?" bukannya: "Mengapa anda menandakan
ujian jumlah tiub 9 kawalan?"
Daripada meminta pelajar untuk mendapatkan suatu
pernyataan ringkasan ("Terangkan kehadiran pH berasid
dalam persekitaran biasa yis"), meminta pelajar untuk mereka
bentuk satu eksperimen baru atau untuk melanjutkan
eksperimen mereka dengan menggunakan peralatan yang
sama di makmal ("Rekabentuk satu eksperimen untuk

menguji kesan pemboleh ubah lain pada kadar pembiakan yis

").
Daripada menyediakan pelajar dengan graf atau carta
yang disediakan dan kemudian meminta mereka untuk
memasukkan data mereka, seperti "Masukkan data anda
dalam graf yang disediakan oleh pengguna tersebut,"
meminta pelajar untuk melakar keputusan mereka sendiri:
"Lukiskan graf untuk menunjukkan hubungan antara kadar
pengeluaran semula yis dan tahap pH. " Tips seperti
menjemput pelajar untuk menjalankan kuasa mereka sendiri
pemikiran kritis, penyelesaian masalah, kreatif, analisis,
sintesis, penilaian atau data dalam walaupun eksperimen
paling berstruktur. Akhirnya, pelajar boleh berjalan keluar dari
kursus makmal anda dengan lebih yakin, tanggungjawab, dan
pemahaman yang lebih besar daripada risiko, ganjaran, dan
ketidaktentuan yang berkaitan dengan penyelidikan saintifik.
(Diadaptasi daripada: "Makmal," Garis Panduan
Peningkatan Pengantar Pendidikan Tinggi Garis 9 [1978], 410.)

24

5.12 STUDENT EVALUATION OF THE PRACTICAL

Yang berikut adalah contoh senarai semak yang boleh
digunakan untuk menilai tingkah laku amali anda:
Sila letak tanda di kotak yang sesuai untuk menunjukkan
tindak balas anda untuk setiap pernyataan berikut tentang
amali anda menghadiri sebagai sebahagian daripada kursus.
Terima kasih banyak .

SA = Strong Agree (Sangat Setuju)

A = Agree (Setuju)
D = Disagree (Tidak setuju)
SD = Strong Agree (Sangat Tidak Setuju)
Amali:
kawasan utama dan idea-idea yang dilindungi
dengan baik berkaitan dengan kuliah
membantu mengaitkan teori dengan amalan
telah terancang dan berstruktur
adalah meriah dan merangsang

Demonstarsi / juruteknik
dibuat jelas apa yang diharapkan daripada pelajar
pelajar membantu dengan apa-apa kesulitan mereka
dihadapi
berminat untuk pelajar dan mereka kemajuan
Sebagai seorang pelajar
Saya memandang ke depan kepada amali
saya seronok berada di dalam amali
Saya banyak belajar daripada amali
Sila tambah di bawah apa-apa komen mengenai apa
yang akan membuat amali yang lebih baik untuk anda:
_____________________________________________
_____________________________________________

25

RINGKASAN
Projek ini adalah satu kaedah pengajaran yang penting
dalam banyak program sarjana muda dan ijazah.
Projek digunakan secara meluas dalam pendidikan
tinggi kerana mereka yang hadir pelajar dengan tugas yang
sahih dan nyata untuk mana ia diperlukan untuk membuat
keputusan dan menggunakan pengetahuan dan kemahiran
yang relevan ke arah kemuncak kepada produk akhir.
Kilpatrick mengenal pasti empat jenis projek: Produk,
menikmati pengalaman, penyelesaian masalah dan
pembelajaran sesuatu.
Henry projek dikelaskan sebagai: berstruktur, separa
berstruktur dan separa berstruktur.
Enam fasa kaedah projek ini adalah: Memaklumkan,
Perancangan, Membuat keputusan, Pelaksana, Mengawal
dan Menilai.
pengajaran Makmal sering melibatkan pemberian
penerangan ringkas dan arahan kepada seluruh kelas dan
kemudian membahagikan kelas berpasangan atau kumpulan
kecil yang bekerja pada percubaan tertentu.

Kemahiran pengajaran makmal:

o Menjelaskan dan menyampaikan maklumat
o Penyoalan, mendengar dan memberi maklum balas
o Memberi ringkas, keterangan yang jelas proses dan
prosedur
o Memberi arahan
o Perhatikan pelajar di tempat kerja
o Menjangka masalah utama persefahaman
o Mengenal pasti masalah utama persefahaman
o Tanya soalan yang membimbing murid-murid
o Tanya soalan yang menjelaskan kesukaran
persefahaman
o Jawab soalan dalam s mudah, langsung dan cara
yang tidak kritikal
o Tawaran kenyataan menyokong dan menggalakkan
o Tahu bila untuk membantu dan tidak membantu
pelajar
tugas Makmal perlu dirancang dalam konteks kursus
ini secara keseluruhan; dan mempertimbangkan kekangan
seperti masa yang ada, peralatan, bahan-bahan, bilangan
pelajar dan ruang makmal.
Usaha-usaha perlu dibuat untuk melampaui " buku
masakan " praktikal yang kurang berstruktur dan
menggalakkan pemikiran .

26

KATA KUNCI
Projek
Projek Enam
Pengajaran Makmal
Projek Berstruktur projek kemahiran berasaskan produk
Projek Berasaskan penyelidikan

Semi- berstruktur
" Cookbook " praktikal
Idea projek
projek
tugas Makmal
Reka bentuk projek
projek Tidak Berstruktur