Panevropski univerzitet Apeiron

Fakultet Zdravstvene njege

SEMINARSKI RAD
TEMA: Tretman bazenskih voda

Profesor:
Prof. dr Veljko uki

Student:
Romi Aleksandra
129-08/RSI

Banja Luka, 2010

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Sadraj

Uvod ............................................................................. 3
Vrste i karakteristike otpanih voda .......................... 4
Zakon o vodama ....... ................................................. 6
Dezinfekcija ................................................................. 8
Dezinfekcija hlorom .................................................... 9
Ostali naini dezinfekcije ........................................... 11
Preiavanje vode bazena za kupanje ..................... 13
Dezinfekcija bazenskih voda ..................................... 21
Ureaji koji se koriste za dezinfekciju bazenske
vode ............................................................................... 25
Zakljuak ...................................................................... 28
Literatura ..................................................................... 30

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Uvod
Otpadna voda je upotrijebljena voda iz naselja i industrije kojoj su promijenjena
fizikalna, hemijska i bioloka svojstva tako da se ne moe koristiti u poljoprivredi niti u
druge svrhe.
Otpadna voda je odreena svojim fizikim, hemijskim i biolokim sastavom. Polutanti
koje moemo nai u otpadnoj vodi mogu se klasificirati u tri grupe: fizike, hemijske i
bioloke.
Fiziki polutanti
To su suspendirane materije, one se taloe i stvaraju anaerobne uvjete, to su npr. razni
otpaci (hrana, odjea, toalet papir), pijesak, mulj, ali isto tako radioaktivna i termalna
zagaenja.
Topla voda od hlaenja naruava proces fotosinteze u akvatorijima, odnosno sniava
mogunost vode da prenosi kiseonik, ime se naruava ivotna aktivnost biljnih i
ivotinjskih vrsta u vodnoj sredini.
Sve veu opasnost iz ove grupe polutanata ine radioaktivne tvari koje kontaminiraju
vodne resurse na irem prostoru. Prije svega, to su radioaktivne padavine nakon
nuklearnih proba, zatim radioaktivni elementi u sluaju veih havarija nuklearnih
elektrana, radioaktivni otpaci iz instituta gdje se koriste izotopi i dr.
Hemijski polutanti:
biorazgradljive organske materije; uglavnom ih ine proteini, ugljikovodici i
masti. Ako se isputaju nepreiene u okolinu, bioloka razgradnja ovih materija
dovodi do gubitka kisika i razvoja septikih uvjeta,
nutrijenti (azot, ugljik i fosfor) koji su bitni za rast mikroorganizama i njihovim
isputanjem u vodenu sredinu moe doi do razvoja nepoeljnog vodenog svijeta,
odnosno, do eutrofikacije, a njihovim isputanjem u veim koliinama na
zemljite, moe doi do zagaenja podzemne vode,
rezistentne organske materije; ove materije su otporne na uobiajene bioloke
metode obrade otpadnih voda, a to su uglavnom povrinski aktivne materije
(deterdenti), fenoli i pesticidi,
teki metali; zbog njihovih toksinih osobina, odreeni teki metali mogu imati
negativan uticaj na bioloki proces preiavanja, kao i na ivot u vodotoku,
otopljene neorganske materije; (kalcij, natrij i sulfati) dospijevaju preko upotrebe
vode i trebaju se odstraniti da bi se voda ponovo koristila
Bioloki polutanti
To su bakterije, virusi, alge, fekalije, lignini i drugi zarazni organizmi. Meu ovima
3

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

posebno su opasni po ovjeka infekcioni mikroorganizmi, izazivai zaraznih bolesti.

Vrste i karakteristike otpadnih voda

Otpadne vode po svom porijeklu dijelimo u etiri kategorije:
sanitarne (fekalne)
industrijske
atmosferske
infiltracione
Sanitarne (fekalne) otpadne vode
Fekalne otpadne vode nastaju na sanitarnim vorovima stambenih, javnih, industrijskih i
drugih objekata gdje ive i rade ljudi, koji u fiziolokom procesu produkuju zagaenja u
tenom i vrstom obliku. Slino je i sa domaim ivotinjama koje se uzgajaju na
farmama i drugim pojedinanim mjestima.
U ove vode ubrajamo i otpadne vode od ienja prostorija, spremanja hrane, pranja
posua i rublja, odravanja line higijene i sl. Koliina sanitarnih otpadnih voda zavisi od
specifine potronje vode, pa je jednaka ili manja od nje cca 10%.
Industrijske otpadne vode
Industrijske otpadne vode nastaju u fabrikama i industrijskim pogonima nakon upotrebe
vode u procesu proizvodnje, kao i prilikom pranja aparata, ureaja i dr. Danas postoji
veliki broj po karakteru razliitih industrijski otpadnih voda, koje se dijele na niz
podtipova u zavisnosti od tehnologije proizvodnje. Ove vode mogu biti i uslovno iste,
kada se uputaju direktno u recipijent ili atmosfersku kanalizaciju.
Kod hemijske i metalopreraivake industrije preovladavaju zagaenja mineralnog
porijekla. Kod tekstilne, prehrambene, koarske, industrije papira i sl. zagaenja su
preteno organskog porijekla.
Kod zajednikog preiavanja sanitarnih i industrijskih voda postie se mjeavina koja
se dobro bioloki preiava, ukoliko nisu prisutne toksine materije, kao npr. teki
metali, cijanidi, razni otrovi, kada je za industrijske otpadne vode, prije mijeanja,
potrebno uraditi predtretman, kako bi se one neutralisale i bile pogodne za dalje
preiavanje.
Koliina i kvalitet otpadnih voda industrije zavisni su od tehnolokog procesa
proizvodnje i mijenjaju se tokom dana, to je manje izraeno kod sanitarnih voda.
Atmosferske otpadne vode

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Ove vode se formiraju kao povrinski oticaj od padavina i otopljenog snijega sa urbanog
podruja. U ove vode se ubrajaju i otpadne vode od pranja ulinih povrina, trotoara i dr.
Koliina i kvalitet ovih voda zavisi od intenziteta i uestalosti padavina, od naina
odravanja javne higijene, od broja i intenziteta motornog saobraaja, vrste povrinske
obrade terena i saobraajnih povrina, zagaenja atmosfere, od klimatskih uvijeta i sl.
Po ukupnoj bakteriolokoj zagaenosti, atmosferske otpadne vode su sline sanitarnim.
Meutim, atmosferske vode sa industrijskih povrina nose znaajne koliine bakra, olova
i arsena, sa asfaltnih povrina naftne produkte (15 -25 mg/l), to izuzetno ugroava
sanitarni reim recipijenta (nastaje trovanje riba, oteano koritenje vode i sl.). Naalost,
praksa je da se ove vode ne preiavaju, jer se smatraju uslovno istim, to ponekad nije
tako.
Infiltracione vode
Infiltracione vode su podzemne vode koje dotiu u kanalizacionu mreu preko cjevnih
spojeva, drenanih sistema i sl. Po svom kvalitetu su najistije, meutim, u veim
koliinama, kad razblae sanitarne vode, mogu da poremete bioloko preiavanje na
postrojenjima.

ZAKON O VODAMA (Sl.glasnik RS, broj 50/06)

Opta naela
5

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

lan 3.
(1) Upravljanje vodama mora biti zasnovano na slijedeim optim naelima:
a) voda nije komercijalni proizvod kao drugi proizvodi, ve naslijee koje se mora
uvati, braniti i tretirati kao takvo,
b) korienje voda i upravljanje njima se vri na racionalan i odriv nain, tako da
se sprijei nepotrebno korienje voda i da korienje voda ne prevazilazi
prirodno obnavljanje resursa,
v) vode moraju biti koriene na nain koji osigurava funkcionalnost prirodnih
procesa akvatinih ekosistema i kopnenih ekosistema, i movarnih podruja,
koja direktno zavise od voda, a koji prostori su odreeni na nain predvien
ovim zakonom,
g) osigurati povrat trokova od vodnih usluga, ukljuujui i trokove za zatitu
ivotne sredine i resursa, shodno ekonomskoj analizi provedenoj prema Aneksu
3 Okvirne direktive o vodama EU i, naroito, prema naelu ,,zagaiva plaa,.
d) za iskorienu koliunu vode, mora se obazbijediti adekvatna ekonomska
naknada od onoga koji koristi taj resurs, po principu ,,korisnik plaa,.
Opta upotreba voda
lan 50.
(1) Svakome je dozvoljeno, u skladu s propisima, koristiti vode obinim nainom koji ne
zahtijeva posebne naprave i ne iskljuuje druge od jednakog koritenja (opta upotreba
voda).
(2) Opta upotreba voda obuhvata naroito:
a) zahvatanje vode, bez posebnih naprava, iz vodotoka i jezera za line i potrebe
domainstva,
b) zahvatanje podzemne vode ili vode sa izvora, koja se koristi iz bunara ili
izvora na vlastitom zemljitu, za line i potrebe domainstva,
v) prikupljanje i koritenje voda od padavina za line i potrebe domainstva koje
se sakupljaju na vlastitom zemljitu,
g) koritenje voda iz rijeka, jezera i drugih povrinskih izvora za kupanje i
rekreaciju.
(3) Linim i potrebama domainstva iz stava 2. ovoga lana, smatra se koritenje vode za
pie, odravanje istoe i sline potrebe u domainstvu. Takvim koritenjem, ne smatra se
koritenje vode za navodnjavanje i u tehnolokom procesu, ukoliko se te radnje obavljaju
kao privredna djelatnost.
Opta obaveza tretmana otpadnih voda
lan 58.

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

(1) U sluaju da domainstvo nije prikljueno na javnu kanalizaciju, otpadne vode iz

domainstva e biti prikupljene i tretirane tako da ne uzrokuju rizik od zagaenja koji je
vei od propisanog.
(2) Lokalna zajednica na odreenom prostoru obavezna je za obezbjeenje i
orgnizovanje tretmana otpadnih voda neposredno i uz pomo namjenski formiranih slubi
i subjekata.
(3) Operator sistema za odvoenje i tretman otpadnih voda na odreenom prostoru
odgovoran je sa lokalnom zajednicom za sprovoenje tretmana otpadnih voda i obavezan
da sagleda stanje, vodi evidenciju i dostavlja podatke organu iz lana 176. ovog zakona i
organu lokalne zajednice o podacima navedenim u realizaciji aktivnosti iz stava 1. i 2.
ovog lana.
Granine vrijednosti za isputanje otpadnih voda
lan 67.
(1) Ministarstvo, u skladu sa odredbama ovog zakona, donosi pravilnike o graninim
vrijednostima zagaujuih materija u otpadnim vodama i drugim zahtjevima kada je u
pitanju isputanje otpadnih voda u povrinske vode, zemljite, javni kanalizacioni sistem,
kao i za ostale opasne materije ije je isputanje u vodu, zemljite koje pripada vodnom
dobru, umsko i poljoprivredno zemljite zabranjeno.
(2) Propise iz stava 1. ovog lana, Ministarstvo donosi u roku od dvije godine od dana
stupanja na snagu ovog zakona.
(3) Prije donoenja propisa iz stava 1. ovog lana, Ministarstvo e osigurati njegovu
usaglaenost sa istim propisom drugog entiteta, kroz konsultacije pri njihovim
donoenjima.
(4) Jedinica lokalne samouprave moe donijeti stroi propis iz stava 1.ovog lana za
vode koje su u njenoj nadlenosti.

Dezinfekcija

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Dezinfekcija predstavlja destrukciju organizma koji su uzronici bolesti uz

primjenu hemijskih ili drugih agenasa. Dezinfekcija se uglavnom praktikovala kod
primjene vode za pie, meutim danas se sve vie primjenjuje i za dezinfekciju na
postrojenjima za preiacanje gradskih otpadnih voda. Tretman industrijskih otpadnih
voda moe trebati dezinfekciju u zavisnosti od prisustva patogenih organizama.
Kod isputanja otpadnih voda iz infektivnih kilnika i sanatorijuma neophodno je
izvriti njenu dezinfekciju prije uputanja u gradsku kanalizacij. Dezinfekcija otpadnih
voda se uglavnom vri dodavanjem gasovitnog hlora, natrijumhipohlorita,
kalcijumhipohlorita, hlordioksida, ozona i primjenom ultraviolentne radijacije.
Dezinfekcija se izvodi fizikom aktivnou kao to je direktna toplota ili
ultravioletni zraci, putem reakcije elija koja stvara toksine supstance i ubija hemijskim
otrovima ili se izazivaju strukturne promjene unutar elije. Halogene komponente e ubiti
bakterije putem interference sa prstenom glikogena ili oksidacijom SH zavretka
kompleksa proteinskih enzima. Oksidanti kao to je KMnO4, H2O2, O3 i super
hlorinatori spalit e mikroorganizme.
Virusi su prisutni u fekalnim otpadnim vodama i mogu stvarati probleme u izvorima
vodosnadbjevanja i sistemima za ponovno koritenje vode. Gustoa virusa u otpadnoj
vodi zavisi od godinjeg doba, koliine vode po stanovniku, od socio ekonomskog
nivoa regiona i dr. Dokazano je da pri odreenim uslovim virusi mogu preivjeti u vodi i
u veem preiodu kao to je 200 dana. Pokazalo se da se virusi uklanjaju uobianim
postupcima obrade vode. Aktivnim muljem se pri favorizovanim uslovima moe ukloniti
i do 96 % od prolaznog broja virusa.
Hlorinacija je manje efikasna za inaktivaciju virusa nego za patogene organizme.
Uopte, potrebno je dosta rezidualnog hlora za inaktivaciju virusa. Neki istraivai su
nali da je potrebno oko 1 mg/l rezidualnog hlora u toku 30 minuta za efikasno uklanjanje
virusa. Ozon se pokazao kao efikasnije sredstvo nego hlor za inaktivaciju virusa. Njime
se uklanja i do 99 % virusa za manje od 8 sekundi sa samo 0,3 mg/l zaostalog ozona.
Obino je potrebno dvije faze: prva u kojoj se unitava 99 % virusa u toku 8 sekundi u
drugoj 1 5 minuta da bi se dobila potpuna inaktivacija virusa.
Od sredstava za dezinfekciju danas se najvie koristi hlor i ozon. Nedostatak kod
hlora u veini primjena je nastajanja hloriranih ugljovodonika koji se sami od sebe mogu
biti toksini ili kancerogeni. Efikasno dezinfekciono sredstvo treba da ima visoku
germicidnu mo i veliku brzinu aktivnosti, ali malu tkosinost na vie obilke ivota i
manji afiniteti prema drugim materijama kao i da po cijeni bude pristupano.
Postoji vei broj faktora koji utiu nna efikasnost dezinfekcije. Meu njima su :
specifina priroda organizma, koncentracija dezinfekcionog sredstva, vrijeme kontakta,
temperatura i prisustvo drugim materija koje mogu reagovati sa sredstvom za
dezinfekciju.

Dezinfekcija hlorom
8

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Hloriranje je najvie koritena metoda za dezinfekciju i ostvaruje se primjenom

gasovitog hlora, hipohlorita ili hlor dioksida. Zajedniko za sve njih je potreba dobrog
mijeanja, a efikasnost se prati preko koliine zaostalog ( rezidualnog ) hlora.
Brza raspodjela sredstava za dezinfekciju na mjestu dodavanja ubrzava kontakt i
daje bolju efikasnost. Mijeanje se moe ostvariti sa pregradama ili mehanikim
mjeaima sa horizontalnom brzinom od 2-4,5m/min. Poslije mijeanja potrebno je
vrijeme kontakta od 15 30 minuta kod maksimalnog protoka. Potrebno je da
koncentracija zaostalog hlora iznosi 0,5,mg/l i treba da se mjeri odmah poslije
uzrokovanja.
Potreba hlora je razlika izmeu dodatog i zaostalog hlora. U tabeli 11.9 su date doze
hlora za dezinfekciju koje se mogu smatrati orijentacionom. Pravu dozu je potrebno
utvrditi ispitivanjem za svaki dati sluaj. Opremu hlorisanja je potrebno projektovati za
red veliine 85 170 kg hlora po 10 m 3 odraene vode.
Elementarni hlor u vodi stvara hipohlorit ( HOCl ) i hlornu kiselinu ( HCl ):
Cl 2 + H2O HOCl + H+ + Cl
HOCl je hipohlorasta kiselina koja je slaba kiselina a jako dezinfekciono sredstvo.
Hidrolizom soli hipohloraste kiseline dobija se:
Ca ( OCl ) 2 + 2H2O 2 HOCl + Ca ( OH ) 2
NaOCl + H2O HOCl + NaOH
Pored svog dezinfekcionog dejstva hipohlorasta kiselina reaguje sa organskim
materijama prisutnim u otpadnoj vodi stvarajui nepoeljna jedinjenja hlorfenole,
trihanometane i dr.
Poznate su rekacije HOCl sa amonijakom :
NH3 + HOCl NH2Cl + H2O
( monohloramin )
NH2Cl + HOCl NHCl2 + H20
( dihloramin )
NHCl2 + HOCl NCl3 + H2O
( azottrihlorid )
Monohloramini i dihloramini su dezinfekciona sredstva ali je dihloramin nestabilno
jedinjenje pa u reakciji sa HOCl i Cl2 dolazi do njegove destrukcije.
4NH2Cl + 3 Cl2 + H2O N2 + N2O + HCl
2 NH2Cl + HOCl N2 + H2O + 3 HCl
NH2Cl + NHCl 2 N2 + 3 HCl

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Poslije destrukcije hloramina, daljim dodavanjem hlora stvara se njegov slobodan

rezidual. Kao jedan od krajnjih produkata dobija se elementrani azot, koji desorbuje iz
vode ( to se moe koristiti za uklanjanje amonijaka iz otpadne vode ).
Hlorisanje praeno formiranjem i destrukcijom hloramina naziva se hlorisanje
preko prevojne take , to je prikazano na slici 11.12.
Doziranje hlora se moe vriti u ciljeve, u kanalu ili na prelivu. Dodati hlor se mora
izmjeti po cijeloj zapremini otpadne vode to se postie odgovarajuim objektom i
opremom. Postoji vie konfiguracija sistema za hlorisanje. Na slici 11. 13 je prikazan
hlorinator koji vri doziranje hlora u skladu sa protokolom vode i koncentracijom
rezidualnog hlora. Koliina dodanog hlora se odreuje preko gubitka teine rezervoara za
hlor.
Obino se teni hlor dovozi na postrojenje u rezervoarima pod pritiskom.
Standardni kontejneri za hlor u SAD su 45,4 kg; 68,1 kg kao cisterne od 1,16 i 30 tona. U
veini sluajeva gasni hlor se isputa na vrh kontejnera i vodi kroz hlorinator putem
vakuma koji stvara injektor. Gasoviti hlor se zatim mijea sa otpadnom ili pitkom vodom
u injektoru da se obrazuje hlorna otopina koja se kontrolisano dodaje u kontaktni bazen
za hlor.
Ako poslije dezinfekcije preostalo rezidulanog hlora u efluentu tada se vri
dehlorisanje sumpordioksidom ili aktivnim ugljem u prahu:
SO2 + H2O HSO3- + H+
HOCl + HSO3- Cl - + SO42- + 2H+
C + 2Cl2 + H2O 4HCl + CO2
Sline su i rekacije sa hloraminima.

Ostali naini dezinfekcije

10

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Hipohlorit
Dva osnovna hipohlorita su kalcijum i natrijum-hipohlorit koji se mogu dobiti u
suhom ili tenom obliku. Hipohloriti imaju slian oksidacioni i dezifekcijoni potencijal
kao i gasoviti hlor. Izuzev dozatora, uvanja i cjevovoda, sistem za hlorinaciju sa
hipohloritom je vrlo slian sistemu sa gasovitim hlorom. Izbor izmeu hlora i hipohlorita
zavisi od pitanja sigurnosti i ekonominosti. Hipohloriti su najsigurniji kod transporta i
uvanja od gasovitog hlora. Cijena je slina, ali su trokovi ekspolatacije vii od
hipohlorita. Najpopularniji je natrijum hipohlorit koji se moe proizvoditi i na licu
mjesta ili se isporuuje u tankovima od 1,9 19 m3 kamionskim transportom ili sa
autocisternama.
Hlordioksid
Hlordioksid ClO2 je nestabilan i jako korozivan gas. Proizvodi se na samom
postrojenju mijeanjem natrijum hlorita ( NaClO2 ) sa jakim hlorom u kontaktu ds
vodom da bi se gas zadrao u otopini i da se izbjegne opasnost od eksplozije.
2NaClO2 + Cl2 2 ClO2 + 2 NaCl
Dehlorisanje vika hlordioksida se vri sumpordioksidom:
SO2 + H2O H2SO3
Proizvodnja ClO2 je veoma skup proces pa je pri opredjeljenju za dezinfekciju sa
ClO2 potrebno izvriti tehnoekonomsku analizu.
Hloridoksid je jak oksidant i izvanredno dezinfekciono sredstvo. Prednost mu je i
to to je efikasan u irem podruju pH vijednosti. Ne reaguje sa amonijakom. Njegovu
iru upotrebu ograniava relativno visoka cijena i nedostatak pouzdanog testa za
odreivanje niskih rezidualnih koncentracija.
Ozon
Ozon ( O3 ) je alotopska modifikacija kiseonika i predstavlja jako oksidaciono i
dezinfekciono sredstvo. Kako je ozon jako nestabilan gas ( vrlo brzo prelazi u kiseonik
O2 ) on nema rezidualno dejstvo u vodi, i mora se proizvoditi na samom postrojenju.
Ozon je sposoban da ubija bakterije kao i hlor, ali je najmoniji u ubijanju virusa. Ozon
uklanja oboljenje i miris iz vode, ne proizvodi otopljenje materije i ne zavisi od ph
vrijednosti. Za bolje rezultate preporuije se filtracija ili drugi procesi dodatne obrade
prije ozoniranje, jer prisutne organske materije mogu potroiti ozon bre nego to je
brzina dezinfekcije. Ozoniranje se vri uduvavanjem ozona kroz difuzore koji su
postavljeni na dnu kontaktnog bazena. Dubina kontaktnog bazena je oko 4m ili vea.
Kako je ozon toksian gas, kontaktni bazeni moraju biti zatvoreni, a viak ozona se
dovodi u destrukciju.

11

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Objekat i oprema za ozoniranje su skupi, a proizvodnja ozona ima visoke pogonske

trokove ( troak elektrine energije ), tako da se rijetko primjenjuju za dezinfekciju
otpadnih voda.
Ultraviolentno zraenje
Ultraviolentno zraenje kratke talasne duine, je veoma efikasno za ubijanje
bakterija i virusa u podruju od 2500 2600 angstrema ( A ). UV zraenje djeluje kao
germicid koji je organska molekulantna materija bitna za funkcionisanje bioloke elije.
Prednost UV zraenja je to ne trebaju hemikalije koje se transportuju, skladite i
pripremaju. Izvori UV zraka se postavaljaju u kanal sa otpadnom vodom. Mora se voditi
racuna o rastojanju izmeu izvora UV zraka jer njihova penetracija kroz mutan efluent
mala. Iz tih razloga je ova dezinfekcija primjenjiva samo za manja postrojenja. UV
radijacija nema rezidualnog dejstva. Praktian upotreba se jo uvijek svodi na
dezinfekciju u proizvodnji sokova, piva i dr. Cijena ureaja je visoka, ali je niska cijena
rada i odravanja.

Preiavanje vode bazena za kupanje

12

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Vrsta bazena za kupanje i zahtevi u vezi njih

Kod obezbeenja posebnog kvaliteta vode za kupanje, odnosno kod njene pripreme,
primjenjuje se sledee pravilo: pre dezinfekcije iz vode treba odstraniti smetajue
organske materije. Na taj nain postie se maksimalni efekat dezinfekcije uz minimalnu
dozu dezinfekcionog sredstva i minimalne koliine produkata oksidacije.
U primeni su sve vrste bazena za kupanje:
1. bazeni sa punjnjem i pranjenjem
2. bazeni sa recirkulacijom vode.
Kod bazena sa punjenjem i pranjenjem, nepostoji preiavanje i dezinfekcija vode. Kod
ovih bazena, koncentracija zagaujuih materija u vodi, neprekidno se poveava od
poetka koritenja, sve do momenta pranjenja. Ovo se obino ublauje, neprekidnom,
deliminom zamenom vode, u odreenom odnosu. Ova srazmera se utvruje, u zavisnosti
od zapremine bazena i njenog optereenja. Na primjer, kod pokrivenih bazena,
zamjenjuje se 2,5 % zapremine vode, po pogonskom satu. Kontinualna parcijalna, i
privremena potpuna zamena vode, u odreenim vremenskim periodama, u praksi su se
pokazali nepovoljnim, za ispunjavanje epidemiolokih zahteva, prema kvaliteta vode.
Naime, porast optereenja organskim materijama i razmnoavanje bakterija u vodi obino
je vee od smanjenja, to se postie razblaenjem vode, na navedeni nain. Sa
epidemiolokog aspekta, kao jedino ispravno reenje, smatra se bazen sa recirkulacijom
vode, koja u sebi sadri i odgovarajue preiavanje i dezinfekciju vode. Kod bazena sa
termalnom vodom, prethodno navedeno resenje, suoava se sa odreenim problemom.
Naime, osnovna tenja, da se sauva lekovitost vode, tokom recirkulacije i dezinfekcije
hlorom, teko se ostvaruje. Kod bazena sa termalnom vodom, pod predpostavkom, da
hidrauliki dobro funkicioniu, najceloshodnije reenje je, dnevna zamena i dezinfekcija
vode.
Pri tome, javne bazene sa hladnom vodom, treba graditi sa recikulacijom vode, tj. Vodu
koja se postepeno zagauje tokom upotrebe, treba poistiti i vratiti u bazen. Ovakav vid
regeneracije vode za kupanje, u veini sluajeva je ekonominiji od kontinualne zamene
vode. Istovremeno, postie se znatna uteda vode iz resursa, to je sa aspekta
vodoprivrede jako vano. Ali i pored toga, dnevno je potrebna izvesna koliina svee
vode, za nadoknaivanje gubitka ( oko 5-10% korisne zapremine bazena ). Ovo
razblaenje , potrebno je i zbog toga , to se konvencijalnim preiavanjem ne uklanjaju
iz vode sve prisutne zagaujue materije, naroito soli u rastvorenom obliku, ija se
sadraj smanjuje na ovaj nain.
Vano je istai, da se besprekorno funkcionisanje bazena sa zatvorenom recirkulacijom,
zasniva se na pravilnom projektovanju i u usaglaavanju:
tehnologije recirkulacije,
kontinalne dezinfekcije, odnosno oksidacije, i
odgovarajue hidraulike bazena.

Hidraulika bazena

13

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Osnovni zadatak hidraulike bazena je obezbeenje ujednaenog sastava vode, po celom

bazenu. To znai da se preiena voda mora ravnomerno raspodeliti po svim delovima
bazena, a zagaena voda odvoditi, posebno sa povrine vode, gde se najintenzivnije
koristi i najvie zagauje. Bez ovih reenja, ne moe ni efikasno preiavanje,
obezbediti zahtevani kvalitet vode. Prema tome, to se moe ostvariti samo pravilnom
cirkulacijom vode, primenom bazena sa napregnutim vodenim ogledalom, u kombinaciji
sa odgovarajuim preiavanjem.
Hidrauliku bazena ine:
uvoenje vode u bazen,
cirkulacija vode u bazenu, i
odovoenje vode iz bazena.
Pravilno uvoenje vode, postie se odgovarajuim dimenzionisanjem i izborm mesta
uvodnih elemenata. Praktino, celokupnu koliinu vode za recirkulaciju, treba odovoditi
sa povrine vode. U prilog tome govore i rezultati istraivanja prema kojima je
koncentracija slobodnog hlora u vodi uvek manja u granino sloju vazuha/vode, nego
dublje, kao posledica potronje hlora od strane organskih materija, koja plivaju na
povrini vode. Veina bakterija, poreklom iz pljuvake i sekreta miia, nalazi se u sloju,
blizu povrine.
U daljem delu teksta, navode se neki primeri u vezi hidraulike bazena. Na slici 6 prikazan
je primer, kada hidrauliki uslovi dovode do nepovoljnog strujanja vode u bazenu.

U bazenu se javljaju mesta sa manjom brzinom strujanja, tj. mrtve zone, u kojima je
koncentracija dezinfekcionog sredstva moe biti nedovoljna. Brzina strujanja vode,
14

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

najvea je du strujnice A B , i shodno tome, koncentracija dezinfekcionog sredstva, u

tom delu vodenog prostora je najpovoljnija. Treba posebnu panju posvetiti strujanju
vode, kod bazena, tzv. difuzorskog tipa, kako je to prikazano na slici 7. Kod prikazanog
naina uvoenja i odovenja vode, i geometrije bazena, kod dubljeg dela bazena, javlja se
vertikalno, vrtlono strujanje.

Kod dubljih bazena , vodu treba uvoditi istovremeno, na vie nivoa. Kako je ve
navedno, najzagaeniji je gornji sloj vode. Da bi se to spreilo, kod bazena sa
odvoenjem vode putem preliva, voda se uvodi preko otvora na dnu. Preko ovih otovora,
moe se uvesti razliita koliina vode. U sluaju, da voda uvedena na sredini bazena ima
veu energiju, tj. impuls razvijen na vodeni prostor u blizini preliva, bazen ima
napregnuto vodeno ogledalo. To znai, da voda u gornjem sloju tee prema prelivu, i nosi
sa sobom zagaujue materije. U ovakvim bazenima, sredstvo za dezinfekciju je
ravnomjerno raspodeljeno, i deluje jednako u svim delovima bazena. Ponekad, napajanje
sa dna, zamjenjuje uvoenjem vode du suprotne strane odvoenju, i na taj nain se
obezbeuje napregnuto vodeno ogledalo.

15

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Preiavanje recikulisane vode

Osnovna [ema postupka preiavanja recirkulisanje vode prikazana je na slici 9.
Postupak se sastoji od sledeih osnovnih faza:
1. Zagaena voda iz bazena se transportuje na postrojenje za preisavanje.
2. Zagaena voda, prvo prolazi kroz grubo sito ( esti se naziva hvataem dlaka ).
3. Nakon toga sledi brza filtracija uz prethodnu koagulaciju.
4. Regulacija Ph .
5. Hemijski stepen preiavanja oksidacija. Postoje dva osnovna tipa ( Cl2, O3 ),
ili njihovih kombinacija.
5.1.
Sredstvo za oksidaciju dozira se u filtrat, nakon efikasne filtracije, uz
prethodnu koagulaciju. U tom sluaju oksidans ima za zadatak, da izvri
oksidaciju preostalih organskih materija posle filtracije. Istovremeno vri
dezinfekciju vode, u cevovodu do bazena i u samom bazenu. Za tu svrhu
obino se koristi hlor ( Cl2 ).
5.2.
Ako filtrat sadri huminske i fulvinske kiseline, ili pak zahtevi prema kvalitetu
vode za kupanje otri, posebno sa aspekta produkata tih materija hlorinacijom,
ispred filtracije se primjenjuje oksidacija ozonom (O3), to potpomae i
flokulaciju. Zatim, u cilju dezinfekcije vode, dozira se u flitrat hlor ( SLIKA
10 ).
6. Nakon toga, ako se ukae potreba, parcijalni tok vode prevodi se preko toplotnog
izmjenjivaa, radi zagrevanja.
7. Napajanje sveom vodom, radi nadoknaivanja gubitka i u cilju razblaenja vode.

16

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Na slici 11.prikazan je postupak za preiavanje recirkulisane vode u zatvorenom

sistemu pod pritiskom. Na emi se vidi, da pored bazena za kupanje, postoji i sabirni
egalizacioni bazen. Ovaj bazen prihvata prelivene vode iz bazena iz kupanje. On je
psoebno vaan, kad postoji vie bazena za kupanje, sa razliitim nivoima vode i
razliitim recirulacionim protokom.
Recirkulacioni odnos, predstavlja kolinik svih protoka koji ulaze u bazen za kupanje i
zbira svih protoka koji se odovodi iz bazena, prema sistemu za preiavanje. Potreban
recirkulacioni odnos, obino se odreuje u zavisnosti od optereenja bazena. Optereenja
bazena, pokazuje broj kupaa u bazenu. Ovaj pokazatelj, utvruje se kod svakog bazena,
ve u fazi projektovanja. Od faktora, koji utiu na maksimalno optereenje bazena, istiu:
povrina vode koja omoguuje kretanje kupaa, bez meusobnog sudara i
fizikog ometanja;
dubina vode kod dublje vode, vie je prisutno plivanje, te potreba za povrinom
je vea;
komfort; i
tip bazena i intenzitet korienja.

17

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Za utvivanje maksimalnog optereenja bazena, navode se smernice, koja su u primeni u

Ujedinjenom Kraljevstvu.
Za maksimalno optereenje bazena, ponekad se usvaja kupa/3 m2.Ovo se odnosi na ceo
bazen, nezavisno od dubine i ostalog, ali se menja u zavisnosti od lokalnih uslova. Sa
aspekta projektovanja i eksploatacije, postoje tri kriteijuma, koja se mogu primenjivati:
plitka voda ( ispod 1m ) 1 kupa po 2,2 m2
standardna dubina vode ( 1 1,5m) 1 kupa po 2,7 m2 i
duboka voda ( preko 1,5 m) 1 kupa po 4 m2

18

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Navedeno optereenje je dato pod sledeim predpostavkama:

to je maksimalno optereenje bazena u datom trenutku;
ne sme se prekoraiti;
koristi se kod projektovanja bazena i kod razrade recirkulacionog odnosa i
ostalog.
Operativno dnevno optereenje utvruje, uzimajui u obzir, kapacitet sistema za
obezbeenje kvalitetne vode, ukljuujui istou kupaa, kapacitet preiavanja,
koriene hemikalije i odnos razblaenja. Neki strunjaci predlau da se kao pravilo

19

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

pesnice usvoji da 25 50 % od trenutnog optereenja treba pomnoiti sa 12, pod

predpostavkom da postrojenje za preiavanje vode radi 24 asa dnevno.
Recurkulacioni odnos odreuje period imene vode, to predstavlja vreme potrebno da
koliina vode jednaka zapremini vode u bazenu, proe kroz sistem za proiavanje. U
principu, ukoliko je period izmjene manji, ukoliko je intenzivnija obrada vode iz bazena.
Period izmene se podeava prema tipu bazena. To pokazuju i sledei primeri:
Takmiarski bazen duine 50m
3-4 asova
Konvencionalni bazeni do 25 m duine,
sa dubinom od 1 m na kraju
25 3 asaova
Ronilaki bazen
4 8 asova
Rekreacioni bazen dubine do 0,5m
10 45 minuta
Rekreacioni bazeni dubine 0,5 1 m
0,5 1,25 asova
Rekreacioni bazeni dubine 1 1,5 m
1 2 asova
Rekreacioni bazeni dubine iznad 1,5 m
2 2,5 asova
Bazeni za trening i uenje
0,5 1,5 asova
U idealnom sluaju, moe se projektovati razliiti preiodi izmene, za pojedine delove
bazena: dui period za dublje delove, krai za plitke delove. Kod bazena sa pominim
dnom, period izmene se odreuje za najvee optereenje koje se moe javiti, tj. za sluaj
plitkog stanja.

20

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Dezinfekcija bazenskih voda

Cilj je bazensku vodu odrati istom i podobnom za kupanje to blie kvaliteti
pitke vode, bez obzira na razliite utjecaje iz okoline, tvrdou vode, broj kupaa i sl.
Da bismo to postigli iznimno su vane tri osnovne stvari:

ispravna vrijednost pH bazenske vode

dezinfekcije bazenske vode
mjerenje razine dezinfekcijskog sredstva u vodi i pH faktora

pH vrijednost vode
Ako pH vode nije u rasponu od 7.0 7.6 sredstva za dezinfekciju nisu djelotvorna,
te se bazenska voda vrlo brzo kvari iako u vodi ima dovoljno hlora ili nekog drugog
dezinfekcijskog sredstva.
Ovo je najvaniji uslov za istu bazensku vodu, ali to pH vrijednost u stvari
predstavlja?
PH vrijednost nam govori kakva je voda: kisela, neutralna ili lunata (bazina).
Idealna pH vrijednost je od 7.0-7.4. Ako je ova vrijednost nia od 7.0 voda ima
kiselu reakciju, to uzrokuje koroziju metalnih dijelova koji se nalaze u bazenu ili su u
dodiru sa bazenskom vodom. Ako je pak pH vrijednost iznad 7.6 voda ima lunatu
reakciju, te dolazi do pojaanog izluivanja vodenog kamenca na povrinama bazena, a
pogotovo na metalnim dijelovima, grijaima bazenske vode i sl. Voda poprima "mlijeni"
izgled uslijed zamuenja, kupae poinje svrbiti koa i pei oi, a efikasnost
dezinfekcijskih sredstava se viestruko smanjuje.
Sve navedeno zajedno bitno smanjuje kvalitetu vode i vrlo lako uzrokuje probleme
u odravanju higijenski besprijekorno iste vode.
Kada se bazen napuni vodom, ili kada bilo to s vodom u bazenu nije u redu, prvo
to je potrebno je izmjeriti pH vode. Mjerenje pH faktora u vodi se najee vri pomou
tzv. runih "pooltestera" DPD metodom (postupak mjerenja i doziranja mogue je i
automatizirati). U poetku je uputno kontrolirati pH vode svakodnevno, a kada se voda
formira i stekne odreeno iskustvo, dovoljna je kontrola 1-2 puta sedmino.
PH vode najee raste, i to uslijed prljavtine iz okoline i sa koe kupaa, te uslijed
tvrdoe same vode, te je pH u gotovo 95% sluajeva potrebno sniavati.

21

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Hemijska sredstva za regulaciju pH faktora vode

NAMJENA

PROIZVOD

UPOTREBA

sniavanje pH
pH
minus
*kada
je
pH
vii
od
7.6
vrijednosti vode
regulator
*u plastinoj posudi otopite granulat prvo
** GRANULAT
voda,
zatim
granulat
*otopinu
izlijte
du
ruba
bazena
*na 10 m 3 potrebno je 150g pH minusa za
sniavanje pH u bazenskoj vodi za 0,2
sniavanje pH
pH
minus
vrijednosti vode
regulator
*kada
je
pH
vii
od
7.6
**GOTOVA
*otopinu
izlijte
du
ruba
bazena
OTOPINA
*na 10 m 3 potrebno je 0,3-0,6l pH minusa za
sniavanje pH u bazenskoj vodi za 0,1
povisivanje pH
pH
plus
*kada
je
pH
nii
od
7.0
vrijednosti vode
regulator
*u plastinoj posudi otopite granulat prvo
**GRANULAT
voda
zatim
granulat
*otopinu
izlijte
du
ruba
bazena
*na 10m3 potrebno je 100g pH minusa za
poviavanje pH u bazenskoj vodi za 0,2
VANO! Koliine u tabeli su okvirne. Kod veeg broja kupaa, viih
temepratura vode, nakon nevremena i sl., potrebne su vee koliine kemijskih
sredstava!!!
2. Dezinfekcija bazenske vode
Postoje razliita sredstva za dezinfekciju bazenske vode, ali je hlor jo uvijek
najefikasniji to ne znai da se ostala sredstva ne mogu uspjeno koristiti uz dosljedno
pridravanje uputa. Svim ovim sredstvima zajedniko je da unitavaju mikroorganizme
koji se nalaze u vodi, te se na taj nain voda odrava bakterioloki ispravnom ne "kvari"
se.
Dezinfekcija vode moe se uspjeno vriti, osim hemijskim sredstvima, i ureajim
za dezinfekciju bazenske vode ( UV lampe, ionizatori, generatori ozona i sl.), iako su uz
njih i dalje potrebna hemijska sredstva, ali u znatno manjim koliinama . Kao to je ve
vie puta napomenuto, osnovni uslovi za bilo kakvu uspjenu dezinfekciju je pH
vrijednost vode koja mora biti izmeu 7.0 i 7.6.
Bez obzira na koji nain ete vriti dezinfekciju bazenske vode, kod prvog punjenja
bazena obavezan je tzv. ok tretman vode poveanom koliinom otopine hlor granulata.
22

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Ovdje su opisana tri sustava dezinfekcije bazenske vode:

METODA
A
dezinfekcija
klorom
Hlor se kao dezinfekcijsko sredstvo za privatne bazene isporuuje u razliitim oblicima i
spojevima natrij-hipohlorit (tekui klor), kalcij-hipohlorit (granulat ili tablete) i tzv.
organski
hlor
(granulat
ili
tablete).
Kako se za dezinfekciju vode u privatnim bazenim najee koristi organski hlor,
detaljnije emo opisati postupak dezinfekcije ovim spojem hlora, koji je relativno
jednostavan i bezopasan za upotrebu, a od svih spojeva hlora najpostojaniji je na utjecaje
topline i sunevog zraenja, najmanje se gubi iz vode ishlapljivanjem, potpuno je topiv u
vodi
tako
da
ne
utie
na
pH
vode.
Organski hlor se isporuuje u obliku granulata T-GRANULAT 65 sa 65% aktivnog hlora
(koristi se prvenstveno za ok tretman vode) i sporootapajuih tableta TGROSSTABLETTEN sa 90% aktivnog klora (za dugotrajnu dezinfekciju).
Bez obzira o kojem hloru se radi potrebno je pratiti razinu tzv. slobodnog hlora u vodi
koji mora biti izmeu 0.3-0.6 mg/l, odnosno 0.6-1.0 mg/l kod hidromasanih i bazena s
vodenim
efektima.
Prilikom ok hloriranja vrijednost slobodnog hlora u vodi je oko 1.5 mg/l.
Kao kod pH i hlor se najee mjeri runim "pooltesterom" 1-2 puta sedmino.
NAMJENA

PROIZVOD

dugotrajna
dezinfekcija vode

UPOTREBA

TGROSSTABLETTEN
**tablete

ok hloriranje i
T-GRANULAT
redovito hloriranje vode **granulat

*ubacuje se u skimmer ili

plivajui
dozator
*na 50 m 3 svakih 7-14 dana, 1-2
tablete
65
*u plastinoj posudi otopite
granulat prvo voda, zatim
granulat

VANO! Koliine u tabeli su okvirne. Kod veeg broja kupaa, viih

temepratura vode, nakon nevremena i sl., potrebne su vee koliine kemijskih
sredstava!!!
METODA
B
dezinfekcija
s
ALBA
SUPER
ALBA SUPER se moe nazvati i biodezinficijens jer se potpuno razgrauje, te ne iritira
kou.
Ne pjeni se, ak niti kada u bazenu postoje vodeni efekti slapovi, ureaji za protustrujno
plivanje i sl., a zahvaljujui svojim karakteristikama nekodljiva je za okolinu.
Meutim, i dalje je potrebna povremena pojaana dezinfekcija hlorom, kako bismo
izbjegli i sveli na minimum mogunost da se voda u bazenu pokvari.
NAMJEN
A

PROIZV

UPOTREBA

OD

dugotrajna
ALBA
dezinfekcija
SUPER

*ulijeva se direktno u bazensku vodu

*kod prvog punjenja dodaje se 500 g/ m 3, nakon
23

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

vode

**TEKUA
OTOPINA

toga svakih 14 dana dodaje

*ALBA SUPER je prihvatljiva za
razgradljiva, te se ne pjeni niti
bazenu imamo vodene efekte
whirlpool-e

se 100 g/m 3
okoli, bioloki je
u sluaju kada u
pogodno za

ok
hloriranje vode

TGRANULAT 65
*u plastinoj posudi otopite granulat prvo
**granulat
voda,
zatim
granulat
*izlijte
otopinu
du
ruba
bazena
*ok hloriranje 150g/10m3 ponoviti svakih 14 dana
ili prema potrebi

VANO! Koliine u tabeli su okvirne. Kod veeg broja kupaa, viih

temepratura vode, nakon nevremena i sl., potrebne su vee koliine hemijskih
sredstava!!!
METODA C - dezinfekcija s AKTIVNIM KISIKOM (AQUABLANC SISTEM)
Aktivni kisik takoer je prihvatljiviji za okolinu od hlora, ali kao i kod metode B,
povremeno je potrebna pojaana dezinfekcije hlorom, kako bismo izbjegli i sveli na
minimum mogunost da se voda u bazenu pokvari.
Nesmetano se mogu mijenjati metode hloriranje prelaz sa AQUABLANC
SISTEMA na klasinu metodu dezinfekcije hlorom ili obrnuto moe se izvesti bez
ikakvih problema.
NAMJEN
A

PROIZV

UPOTREBA

OD

dugotrajna
AQUABL
dezinfekcija
ANC
O2
*kod prvog punjenja ili kod prelaska na
vode
**granulat
dezinfekciju sa sistemom AQUABLANC prvo se u
vodu dodaje 300 ml AQUABLANCA A, a zatim malo
AQUABL kasnije dodaje se 200g AQUABLANC O2
ANC
A *svakih 7 dana dodaje se 100g AQUABLANCA O2, a
**otopina
svakih 14 dana 100 ml tekuine AQUABLANC A
*sredstva
se
ubacuju
direktno
u
bazen
*iskazane koliine vrijede za 10 m3
ok
Thloriranje vode GRANULAT 65
*u plastinoj posudi otopite granulat prvo voda,
**granulat
zatim
granulat
*izlijte
otopinu
du
ruba
bazena
*ok hloriranje 150g/10m3 ponoviti svakih 14 dana ili
prema potrebi
VANO! Koliine u tabeli su okvirne. Kod veeg broja kupaa, viih
temepratura vode, nakon nevremena i sl., potrebne su vee koliine kemijskih
24

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

sredstava!!!
Osim ova tri naina dezinfekcije bazenske vode postoji jo nekoliko, a takoer
postoje i ureaji za dezinfekciju bazenske vode.

Ureaji koji se koriste za dezinfekciju bazenske vode

UREAJI ZA DOZIRANJE HLOR GRANULATA (kalcij hipohlorit odgovara
DIN propisima):
jednostavan transport i skladitenje hlora ak i vee koliine na dui
vremenski period
nema neugodnih mirisa zbog kvalitetne ambalae i jednostavnog
rukovanja
rizik od nezgoda s hlorom sveden na minimum
kvalitetan spoj hlora koji omoguuje precizno mjerenje i doziranje
povoljna cijena hlora i GRANUDOS ureaja

GRANUDOS TOP za
doziranje hlor granulata javni
optereeni bazeni

CRP Compact 2000

GRANUDOS ureaji su idealni za javne bazene gotovo svih dimenzija i namjena,

a ugrauju se bez problema i na ve postojee bazenske sustave, jer su
kompatibilni sa svim ureajima za automatsko mjerenje i doziranje hemijskih
sredstava

neovisno
o
proizvoau.
Osim toga, GRANUDOS ureaji proizvode se i kao cjelovita rjeenja za tretman
bazenske vode sa upravljakim procesorom CRP Compact 2000, putem kojeg se
mjeri slobodni klor, redox potencijal, pH i temperatura vode. Klor i pH se
doziraju jedinstvenim patentiranim sustavom, koji onemoguuje kristalizaciju
hlora
i
zaepljenje
cjevovoda.
Uz hlor i pH procesor CRP Compact 2000 upravlja i radom dozirne crpke za
flokulant.
a) UREAJI ZA DOZIRANJE, MJERENJE I REGULACIJU HEMIJSKIH
SREDSTAVA U BAZENSKOJ VODI

25

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

poluautomatski: protoni dozatori, dozirne crpke sa spremnicima i sl.

- koliina i intenzitet doziranja hemijskih sredstava podeavaju se manuelno,

a razina hemijskih sredstava u vodi mjeri se pomou razliitih prirunih "testera",
te se na osnovu tako dobivenih informacije vri podeavanje intenziteta rada
dozirnih ureaja

protoni dozator s UV lampom

dozirna crpka Dinotec

automatski ureaji za doziranje, mjerenje i regulaciju hemijskih

sredstava u bazenskoj vodi: za hlor, aktivni kisik i pH

- koliina i intenzitet doziranja hemijskih sredstava podeava se automatski,

na osnovu izmjerenih vrijednosti procesor ukljuuje odnosno iskljuuje dozirne
crpke ili daje izlazni signal ureajima za dezinfekciju bazenske vode
Automatski ureaji za doziranje hemijskih sredstava mogu se povezati sa
raunalom, a uz koritenje posebnih programa mogue je praenje i podeavanje
rada vie takvih ureaja istovremeno na jednom raunalu. Ovakvi sustavi su u
prvom redu namijenjeni javnim kupalitima sa veim brojem bazena, dok je kod
privatnih bazena najee dovoljan prikaz izmjerenih vrijednosti na displeju
samih ureaja.

GRANUDOS - za
GRANUDOS Plus za
doziranje hlor granulatatadoziranje hlor granulata
privatni i manji javni bazeni javni optereeni bazeni

b) UREAJI ZA DEZINFEKCIJU BAZENSKE VODE

26

Dinotec dsc

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

generatori ozona proizvode ozon koji se koristi kao dezinfekcijsko,

oksidacijsko sredstvo, dezinficira vodu u bazenskom cjevovodu
UV lampe dezinficira vodu u bazenskom cjevovodu UV zrakama

Zajednika osobina svih ovih ureaja je da imaju tzv. "zakanjeli efekt". Naime,
dezinficira se samo voda u bazenskom cjevovodu, dok voda u bazenu ne moe biti
dezinficirana eka svoj "red" za dezinfekciju u cjevovodu. Zbog toga je i dalje
potrebna, ali u manjem obimu, i klasina dezinfekcija hlorom u razliitim oblicima ili
dezinfekcija aktivnim kisikom, kako bismo osigurali dezinfekciju vode u samom bazenu
zbog spreavanja razvoja algi, spreavanja organskih oneienja i sl.
ureaji za elektrolizu proizvode hlor iz soli koja se nalazi u
bazenskoj
vodi
(morska
voda
ili
slatka
voda
u
koju
se
dodaje
sol
)
ili
proizvodi
hlor
u
posebnom
ureaju,
takoer
iz
soli,
ali
se
proizvedena
sol
deponira
kao
otopina
natrijevog hipoklorita u rezervoaru

elektroliza za javne
elektroliza za privatne
elektroliza iz soli u vodi
bazene Dinotec kmze 200 bazene Dinotec desozon
CHLORMATIC

27

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Zakljuak
Virusi su prisutni u fekalnim otpadnim vodama i mogu stvarati probleme u
izvorima vodosnadbjevanja i sistemima za ponovno koritenje vode. Gustoa virusa u
otpadnoj vodi zavisi od godinjeg doba, koliine vode po stanovniku. Otpadna voda je
upotrijebljena voda iz naselja i industrije kojoj su promijenjena fizikalna, hemijska i
bioloka svojstva tako da se ne moe koristiti u poljoprivredi niti u druge svrhe.
Otpadna voda je odreena svojim fizikim, hemijskim i biolokim sastavom. Polutanti
koje moemo nai u otpadnoj vodi mogu se klasificirati u tri grupe: fizike, hemijske i
bioloke. Otpadne vode po svom porijeklu dijelimo u etiri kategorije: sanitarne
(fekalne), industrijske, atmosferske,infiltracione.
Kod isputanja otpadnih voda iz infektivnih kilnika i sanatorijuma neophodno je
izvriti njenu dezinfekciju prije uputanja u gradsku kanalizacij. Dezinfekcija otpadnih
voda se uglavnom vri dodavanjem gasovitnog hlora, natrijumhipohlorita,
kalcijumhipohlorita, hlordioksida, ozona i primjenom ultraviolentne radijacije.
Dezinfekcija predstavlja destrukciju organizma koji su uzronici bolesti uz primjenu
hemijskih ili drugih agenasa. Dezinfekcija se uglavnom praktikovala kod primjene vode
za pie, meutim danas se sve vie primjenjuje i za dezinfekciju na postrojenjima za
preiacanje gradskih otpadnih voda. Tretman industrijskih otpadnih voda moe trebati
dezinfekciju u zavisnosti od prisustva patogenih organizama.
Od sredstava za dezinfekciju danas se najvie koristi hlor i ozon
Hloriranje je najvie koritena metoda za dezinfekciju i ostvaruje se primjenom
gasovitog hlora, hipohlorita ili hlor dioksida. Zajedniko za sve njih je potreba dobrog
mijeanja, a efikasnost se prati preko koliine zaostalog ( rezidualnog ) hlora.
Ozoniranje se vri uduvavanjem ozona kroz difuzore koji su postavljeni na dnu
kontaktnog bazena. Ozon je sposoban da ubija bakterije kao i hlor, ali je najmoniji u
ubijanju virusa. Ozon uklanja oboljenje i miris iz vode, ne proizvodi otopljenje materije i
ne zavisi od ph vrijednosti.
Pored ove dvije metode primjenjuju se jos i ove: hipohlorit, hlordioksid,
ultraviolentno zraenje.
Cilj je bazensku vodu odrati istom i podobnom za kupanje to blie kvaliteti pitke
vode, bez obzira na razliite utjecaje iz okoline, tvrdou vode, broj kupaa i sl.
Da bismo to postigli iznimno su vane tri osnovne stvari:
ispravna vrijednost pH bazenske vode
dezinfekcije bazenske vode
mjerenje razine dezinfekcijskog sredstva u vodi i pH faktora
UREAJI ZA DOZIRANJE HLOR GRANULATA (kalcij hipohlorit odgovara DIN
propisima):
jednostavan transport i skladitenje hlora ak i vee koliine na dui
vremenski period
nema neugodnih mirisa zbog kvalitetne ambalae i jednostavnog
rukovanja
rizik od nezgoda s hlorom sveden na minimum

28

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

kvalitetan spoj hlora koji omoguuje precizno mjerenje i doziranje

povoljna cijena hlora i GRANUDOS ureaja

29

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

Literatura

1. Veljko N. uki, Upravljanje otpadnim vodam, Banja

Luka, 2008
2. Internet
3. Skripta Upravljanje kvalitetom voda za rekreaciju

30

Seminarski rad Tretman bazenskih voda

Romi Aleksandra 129-08/RSI

31