Ölçme-Detaylı KPSS

Gvenirlik
Gvenirlik tahmininde kullanlan nemli bir terim korelasyondur

(r).
ki deiken arasndaki ilikinin miktarn ve ynn
tanmlayan istatistiksel bir teknik.
Korelasyon katsays, iki deiken arasndaki ilikinin
miktarn saysal olarak ifade eder.
Bir snftaki rencilerin boylar ve arlklar arasnda
veya tutum ve baar arasnda, vb korelasyon
hesaplar yaplabilir
Katsay, -1 ile +1 arasnda deiir
Korelasyon Katsaysnn pozitif olmas;
ki deikenin birlikte arttn gsterir. Doru orant gibidir.

rnein; zeka ve baar arasndaki iliki iin katsay 0,85
olsun. Bu durumda bireylerin zekas arttka baarnn da
arttn gsterir.
Korelasyon katsaysnn negatif olmas
Deikenlerden birisinin artarken dierinin azaldn

gsterir. Ters orantya benzer.
rnein; sigara ime ile salk arasndaki ilikide
korelasyon katsays -0,76 olsun. Bu durumda sigara ime
davran arttka salk dzeyinin dtn gsterir.
Korelasyon katsaysnn sfra yakn olmas;
Eksi veya art olsun iki deiken arasndaki ilikinin

olmadn veya zayf olduunu gsterir.
rnein; rnein boy uzunluu ile akademik baar
arasndaki katsay 0,05 olmas gibi.
Bir aratrmada X ve Y deikenleri arasnda sfra yakn bir iliki

bulunmutur.
Bu deikenler aadakilerin hangisinde verilenler olabilir? (2008)
X
Y
A)Doum yeri
Doum yl
B)Boy
Ktle
C)Ya
Eitim Dzeyi
D)Kayg dzeyi
Baar
E)Spor yapma
Salk
Lisedeki bir rehber retmen rencilerin mesleki ilgilerini belirlemek

iin mesleki ilgi envanteri gelitirmitir. Gvenirliini belirlemek iin bu
envanteri ayn rencilere alt hafta arayla iki kez uygulam ve iki
uygulamadan elde edilen ltler arasndaki ilikiyi (korelasyon) 0,45
bulmutur.
Aadakilerden hangisi, bu korelasyon deerinin dkl iin
gereke olarak gsterilemez? (2007)
A)llen zellik kolay deime gsteren bir yapdadr.
B)ki uygulamann koullar birbirinden olduka farkldr.
C)renciler maddelere yant verirken gereki davranmamlardr.
D)Sorular her okumada farkl anlamlara gelebilmektedir.
E)ki uygulama arasnda geen sre ok ksadr
Negatif korelasyon, deikenlerden birinin deeri artarken

dierinin deerinde azalma olduunu gsterir.
Buna gre, aadakilerden hangisinde verilen iki deiken
arasnda hesaplanacak korelasyon negatif olmas beklenir?
(2004)
A)Dzenli alma - Baar dzeyi
B)Gelir dzeyi Satn alma gc
C)lgi Olumlu tutum
D)Zeka Yaratclk
E)Yorulma renme hz
Varyans ve Standart Sapma

Varyans: Bir lme sonucunda elde edilen deerlerin aritmetik
ortalamaya gre dalmn (deiimi) gsterir. Dolaysyla bir
dalm lsdr.
Aritmetik ortalama= Elde edilen verilerin toplamnn veri saysna
blnmesidir.
Varyans, gzlem deerimiz ile ortalama arasndaki farka
(sapmaya) dayanr.
Sapma = Elde edilen verilerden herhangi birinin deeri ile aritmetik
ortalama arasndaki farktr.
Varyans
rnek;
5 rencinin snav sonular 70 64 50 96 ve 55 aritmetik ortalamalar 67.
lk rencinin notu ile ortalama arasndaki fark (sapma) 70- 67=3
Dierleri -3,-17, 29, -12. Bu deerlerin aritmetik ortalamalar bulunamaz
nk toplamlar sfr olur.
3+(-3)+(-17)+29+(-12) =0 0/5=0
Bu nedenle her farkn karesi alnr, toplanr ve aritmetik ortalama hesaplanr.
Karesi alnm sapmalar ; 9, 9, 289,841,144

Bu deerlerin aritmetik ortalamas bize VARYANS verir.
Varyans= (9+9+29+841+144)/5 =258.4
Standart Sapma
Standart Sapma; Bir serideki deerlerin aritmetik
ortalamadan sapmalarnn karelerinin ortalamas olan
varyansn karekkdr. Standart Sapma, S veya SS
ile gsterilir.
Karesi alnm sapmalar ; 9, 9, 289,841,144
Varyans= (9+9+29+841+144)/5 =258.4
Standart sapma: Karekk(258,4)= 16,07
Gven aral
lme aralarnn gvenirlik dzeyi, gvenirlik analizi ile belirlenir.

Gvenirlik katsays 0-sfr ile +1-bir arasnda deiir.
Yaplan lme ilemlerinde tesadf hata miktar ne kadar az olursa gvenirlik
dzeyi de o oranda yksek olur.
Eer lme ileminde tesadf hata yaplmam ise gvenirlik katsays 1e
yakn bir deer alacaktr.
Fakat sosyal bilimlerde yaplan lmlerde, kontrol edilemeyen birok deiken
olduundan, hatasz lm yapmak neredeyse imknszdr.
Hatrlatma
Gvenirlik, lme aracyla incelenen zellie ilikin bir
derece belirleme ilemi olduundan gvenirlik var veya
gvenirlik yok ifadeleri kullanlmaz.
lme aralarnn gvenirlikleri iin gvenirlii yksek
veya gvenirlii dk ifadelerin kullanlmas yerinde
olacaktr
Gvenirlik Tahmin Yntemleri

Gvenirlii, tam olarak hesaplamak mmkn deildir. Bunun yerine
gvenirlik tahmin edilmektedir. Bu ksmda, nemli gvenirlik tahmin
yntemleri ve bu yntemlerin kuvvetli ve zayf ynleri zerinde
durulmaktadr.
Tek uygulamaya dayal yntemler
Testi Yarlama (Edeer Yarlar)
Kuder-Richardson KR-20 ve 21 (i tutarllk)
Cronbach Alpha ()
Puanlayclar Aras Tutarllk
Puanlamalar Aras Kararllk
ki uygulamaya dayal yntemler
Test-Tekrar Test Yntemi
Edeer (Alternatif, Paralel) Formlar Yntemi
1) Test tekrar test yntemi

Ayn test ayn gruba belirli zaman aralklaryla
uygulanmas ile elde edilir. ki uygulama sonucunda
rencilerin puanlar arasndaki korelasyona baklr
eer korelasyon katsays 1 yaknsa gvenirlik
yksek demektir.
Uygulamalar arasndaki zaman belirlenmesi
hatrlama nedeniyle ksa tutulamaz veya yeni
renmeler nedeniylede ok uzun braklamaz
Genelde ; ilgi, kiilik, tutum gibi psikolojik zelliklerin
lmnde gvenirlii belirlemek iin idealdir.
Bu yntemle bir lme aracnn gvenirlik dzeyi

belirlenirken, farkl uygulamalardan elde edilen
puanlar arasndaki iliki (korelasyon) dzeyine
baklr. Test tekrar test yntemi sonucunda
hesaplanan katsayya kararllk katsays da
denilmektedir.
2) Paralel (edeer) formlar

Birbirine paralel yani ayn davran len
farkl sorularn iki test olarak hazrlanmas
ve uygulanmas sonucunda korelasyon
katsays hesaplanarak gvenirlik
kestiriminde bulunulur. Edeerlik
katsays olarak da kabul edilir.
2) Paralel (edeer formlar) testler

Btn zellikleri ayn olan ve ayn amaca ynelik olarak
hazrlanm iki farkl lme aracnn ayn veya denk bir gruba, farkl
zamanlarda uygulanmas sonunda elde edilen puanlarn tutarllnn
incelendii yntemdir.
Bu zde testin sonular birbirine ne kadar benzerse, edeer
formlar yntemine gre gvenirliinin yksek olduu sylenir.
Edeer formlar; Kapsam, llen zellik, soru says, soru tr,
glk dzeyi, ayrt edicilik ynnden denk olmaldr
Paralel testler yntemiyle lme aralarnn

gvenirliini belirlemede elde edilen katsayya
edeerlik katsays denir. Yani iki testin ne
lde edeer olduunu ifade eden bir deerdir.
Bu deer de 0 ile 1 arasnda deer alr. Bu deer 1a
yaklatka gvenirlik yksek, 0a yaklatka
gvenirlik dk olur.
3) ki yar (edeer yarlar=testi yarlama)

yntemi
Bir lme aracnn, bir gruba uygulanmas sonunda
elde edilen verilerin iki edeer paraya blnmesi ve bu
paralarn puanlarnn karlatrlmas ile yaplan
gvenirlik belirleme ilemlerine testi yarlama yntemi
denir.
Bu iki eit paradan elde edilen puanlar ne kadar
tutarl olur ise testi yarlama yntemine gre lme
aracnn gvenirlii de o kadar yksek olur.
Testi yarlama yntemi:

Testi yarlama yntemiyle elde edilen katsayya i tutarllk
katsays da denilmektedir.
Bu yntemle hesaplanan gvenirlik katsays, genellikle dier
yntemlere gre daha yksek kmaktadr.
Bilimsel nitelik tamayan almalarda, zelliklede bir testi
birden fazla uygulama imkn olmadnda, kullanlmas tavsiye
edilmektedir.
Testi yarlama yntemi:
Test ikiye blnerek iki yar arasndaki

korelasyon incelendiinden, testin sadece
bir parasnn gvenirlii belirlenebilir.
Testin tm iin Sperman Brown
korelasyon katsays hesaplanr.
4) KR-20 ve KR-21 (Kuder Richardson)Yntemi:

Bir lme arac kesinlikle doru veya kesinlikle yanl
cevaplar ieriyorsa, yani akademik baary len bir test ise
gvenirliini belirlemek iin en fazla KR-20 ve KR-21
yntemleri tercih edilmektedir.
Kuder ve Richardsonun 1937 ylnda yaptklar alma
ile ortaya kardklar bu ynteme gre, lme aracnda
bulunan her bir madde teker teker analiz edilmektedir.
zellikle her bir maddenin glk dzeyinin hesaplanmas
gereklidir.
oktan semeli soru trlerinde kullanlan bir yntemdir.
Bu formllerin kullanlabilmesi iin iki temel zellie daha

dikkat edilmektedir:
a) Testte yer alan her bir maddenin rencilerin en az % 90
tarafndan doru veya yanl cevaplandrlm olmas,
b) Testteki maddelerinin tamamnn ayn zellii lyor
olmas gereklidir.
KR20
KR-20 formlnn kullanlmas iin,
pq
K
K 1
S x2
K = Testin soru says

p = Madde gl (Maddeyi doru cevaplandranlarn tm cevaplayclara oran)
q = 1- p (Maddeyi yanl cevaplandranlarn tm cevaplayclara oran)
S x2= Testin varyans
1. Testte yer alan her bir maddenin ayn puan arlna sahip
olmas. rnein; testte 20 soru varsa hepsi 5 puan olmaldr.
2. Sorularn glk dzeylerinin birbirinden farkl olmas.
rnein; baz sorular zor iken, bazlar kolay, ounluu ise
orta glkte olmaldr.

3. Dzeltme formlnn kullanlmam olmas. rnein; drt
yanl cevabn bir doru cevab gtrd testlerde KR-20
yerine KR-21 kullanlr.
4. Doru cevaplarn 1, yanl cevaplarn 0 eklinde
puanlanm olmas. rnein; rencilerin doru
cevaplarndan 1, yanl cevaplarndan ise 0 ald kabul
edilmelidir.
Cevap Anht.
r-1
r-2
r-3
r-4
r-5
r-6
r-7
r-8
r-9
r-10
r-11
r-12
r-13
r-14
r-15
r-16
r-17
r-18
r-19
r-20
I (J)
P(j)
q(j)
pq
KR-20=
Soru 1
B
B
B
B
C
C
B
D
A
B
B
A
D
B
C
D
C
B
B
A
D
9
0.45
0.55
0.2475
0.50
Soru 2
C
C
D
C
C
D
C
D
B
D
C
A
A
D
C
C
D
B
C
C
B
9
0.45
0.55
0.2475
Soru 3
A
A
D
C
D
A
A
B
B
D
C
B
A
D
C
C
D
A
A
B
C
6
0.3
0.7
0.21
Soru 4
A
D
C
B
A
D
C
C
A
A
D
C
B
B
C
D
D
A
A
D
C
5
0.25
0.75
0.1875
Soru 5
D
D
C
B
B
D
D
A
D
D
C
B
D
C
D
D
B
A
D
D
C
10
0.5
0.5
0.25
Soru 6
C
C
D
D
C
A
C
C
B
B
C
B
C
C
C
B
C
C
C
C
B
12
0.6
0.4
0.24
Soru 7
D
D
C
C
D
D
B
D
D
A
D
D
A
D
D
A
D
B
C
D
D
12
0.6
0.4
0.24
Soru 8
C
C
D
A
A
D
C
C
D
A
D
C
B
B
C
D
B
C
D
C
C
8
0.4
0.6
0.24
Soru 9
B
B
C
B
B
D
C
B
D
C
A
A
B
B
B
B
D
C
B
C
A
9
0.45
0.55
0.2475
Soru 10
D
D
D
C
D
C
D
C
D
B
B
A
D
B
B
D
A
D
D
D
A
10
0.5
0.5
0.25
X
9
2
3
6
3
7
4
4
3
4
2
5
4
6
4
2
6
8
6
2
4.5 Ort.
4.26 Varyans
2.36 Topl Var.
K
KX X
KR21
1
K 1
KS x2
K = Testin soru says

X = Test sonularnn ortalama deeri
S x2
= Testin varyans
1. Testte yer alan her bir maddenin farkl puan arlna sahip
olmas. rnein; bir testteki baz sorular 5, bazlar 4 puan
deerinde ise KR-20 yerine KR-21 tercih edilmelidir.
2. Sorularn glk dzeyinin birbirine yakn olmas. rnein;
bir testteki sorularn glk dzeyleri 0.45 ile 0.55 veya 0.30
ile 0.35 arasnda deiiyorsa KR-21 forml tercih edilmelidir.
3. Dzeltme formlnn kullanlm olmas. rnein; retmen yanl

cevaplarn doru cevaplar gtrdn belirtmi ise KR-21 forml
kullanlmaldr.
4. Madde istatistikleri (glkleri veya varyanslar = pq) bulunmamsa
test puanlar ortalamas ve varyans kullanlarak KR-21 gvenirlik
katsays hesaplanabilir.
SORU: Ortalamas 35, standart sapmas 7 olan 60 maddelik bir testin KR-21 gvenirlik katsaysn
hesaplaynz.
60
60*35 352
KR21
1
60 1
60*7 2
KR-20 ve KR-21 Hangi Durumlarda Kullanlr?

KR-20 ve KR-21 yntemleri oktan semeli, doru yanl ve
kesin doru cevab olan ak ulu maddelerden meydana
gelen testlerin gvenirlik dzeyini belirlemede
kullanlmaktadr. Bu iki yntemle elde edilen gvenirlik
katsaylar, lme aracnn i tutarll ile ilgili olduundan
i tutarllk katsays olarak da bilinmektedir.
KR-20 ve KR-21 formlleri sadece 1-0 puanlamasnda
kullanlr. Eer puanlama farkl ise bu forml kullanlmaz.
Cronbach alfa gvenirlik katsays kullanlr.
5) Cronbach Alpha (Alfa) Yntemi:
s
K
1 2
K 1
S x
Bu gvenirlik katsays, yantlar iki kategorili olmayan

derecelendirilmi (Kesinlikle katlyorum-Kesinlikle katlmyorum
ve Her zaman-Hibir zaman aralklar gibi) leklerin i tutarllk
katsaysn hesaplamada kullanlan bir yntemdir.
lgi, kiilik, tutum gibi doru cevap olmayan durumlarda
kullanlan testler iin idealdir.
Bu yntem, KR-20 ve KR-21'in daha genel halidir. Bu yntemin
temel
mant, lme aracndaki maddelerin btn olas
yarlarnn karlatrlmasna dayanmaktadr.
Cronbach Alpha Yntemi:
Bu yntemde, lme arac yalnzca bir defa kullanld ve

analizlerde bu maddelerin birbiriyle ilikisi incelendii iin elde
edilen deer i tutarllk katsays olarak kabul edilir.
Eer Alpha deeri yksek karsa alt testler birbiriyle uyumlu ve
tutarl olacaktr. Dolaysyla testin i tutarll yksek ve alt
testleri homojen olacaktr.
6-Puanlayclar Arasndaki Tutarllk: Cevap ktlarna birden fazla

puanlaycnn verdii puanlar arsndaki korelasyondur. Puanlayclarn
yanszl ve uyumu hakknda bilgi verir. Daha ok yazl snavlar, szl
snavlar, performans testleri gibi durumlarda kullanlr.
7-Puanlamalar Arasndaki Kararllk: Bir puanlaycnn bir snav
kadna farkl zamanlarda (en az iki kez) verdii puanlar arasndaki
korelasyondur. Puanlaycnn kararll ve yanszl hakknda fikir
verebilir. Daha ok yazl snavlarda, dev-projelerde ve ksmen de ksa
cevapl testlerde kullanlabilir.
Gvenirlik Belirleme Tekniklerine likin zet Bilgiler
Gvenirlik Katsays Tipi
TEST-TEKRAR TEST
PARALEL FORMLAR
Birlikte uygulama
PARALEL FORMLAR
Aralkl uygulama
4
5
6
7
KUDER-RICHARSON KR 20 ve KR - 21
CRONBACH ALFA
K YARI
PUANLAYICI
PUANLAMA
Anlam
Gereken form
says
Uygulama says
Hata varyans
kayna
Kararllk
Bir
ki
Zaman rneklemi
Tutarlk
ki
Bir
Kapsam rneklemi
Tutarlk
ki
ki
Zaman ve kapsam
tutarlk
Bir
Bir
Kapsam rneklemi
ve heterojenlii
tutarlk
Bir
Bir
Kapsam rneklemi
ve heterojenlii
tutarlk
Tutarlk
Kararlk
Bir
Bir
Bir
Bir
Bir
Bir
Kapsam rneklemi
Puanlayclar
Puanlama
lme Aracnn Gvenirliini Etkileyen

Faktrler
Test tr
Testte yer alan soru says
Testin glk dzeyi
Testi cevaplama sresi
Testin puanlanmas
Testin uyguland grubun uygunluu
Test anlalrl
Testin uyguland ortam
Gvenirlii Artrmann Yollar
Soru saysn artrmak

Sorularn ak, anlalr ve cevaplanabilir olmas
rencilerin gdlenmesi
Snav sresinin yeterli olmas
Testin orta glkte olmas
Testin objektif ve dikkatli puanlanmas gvenirlii artrr
Duyarll yksek lme aracnn kullanlmas
lme sonularnn hatasz kaydedilmesi
Uygun bir test ynergesinin hazrlanmas
Testin uygulanaca renci saysn artrmak
lmecinin Gvenirlii
lme ve deerlendirme srecinde, kullanlan lme aracnn

gvenilirlik dzeyinin yksek olmasnn yannda lmeyi yapan
kiinin veya aratrmacnn gvenilirlik dzeyi de olduka
nemlidir.
Gvenilir lme yapan kiiler, olaylara nesnel veya objektif
bakabilen kiilerdir.
lmecinin ne kadar gvenilir olduunu belirlemenin yntemleri:
1. lmeyi yapan kiinin, bir gruptan toplad verileri bir sre

sonra tekrar puanlamasdr. Farkl zamanlarda yaplan
puanlamalarda elde edilen deerler birbiri ile tutarlysa
lmecinin gvenilir ilem yapt kabul edilir.
2. Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bamsz olan kiiler
tarafndan farkl ortamlarda puanlanr. Bu kiilerin uzmanlk
alanlarnn ayn olmas gereklidir. Aksi takdirde puanlama
gvenirlii olduka dk kar. ki veya daha ok uzmann
puanlama sonular birbiri ile tutarl ise, lme ileminin
gvenilirliinin yksek olduu kabul edilir.
Bir retmen ayn kapsamda ve dzeyde iki ayr snav hazrlam ve

ayn gruba uygulamtr. Bu snavlarn zellikleri yledir:
Birinci snavda 25 soru vardr ve her soru 4 puan deerindedir.
kinci snavda 10 soru vardr ve her soru 10 puan deerindedir.
Birinci snavdan elde edilen puanlarn gvenirlii daha yksektir diyen bir
kii bu iddiasnn aadaki aklamalardan hangisiyle destekleyebilir? (2008)
A)Bir snavda yantlarn nasl puanlanaca kullanlan soru tipine gre deiir.
B)Puanlamann nesnellii lmeden kaynaklanabilecek hatay azaltr.
C)Sorularn ayrt edicilik dereceleri test puanlarnn gvenirliini etkiler.
D)Sorularn glk dereceleri test puanlarnn gvenirliini etkiler.
E)Testteki soru says arttka lme sonularna karan hata miktar azalr.
Cevap: B
Aadakilerden hangisi bir baar testinden elde edilen

puanlarn gvenirliinin bir tanm olabilir? (2003)
A) Sorularn konulara uygun ekilde datlm olmas

B) Test puanlarnn tesadfi hatalardan arnk olma
derecesi
C) Sorular, sadece yoklanan davran renmi olanlarn
cevaplayabilmesi
D) Test puanlaryla, rencinin gelecekteki baarsnn
yordanabilmesi
E) Sorularn, testin amacna hizmet etme derecesi
Cevap: B
Aadakilerden hangisi, testin gvenirliini

drc bir etken deildir? (2001)
A) Cevaplama sresinin ok ksa olmas

B) Sorularda yoruma ak ifadeler kullanlmas
C) Puanlarn bir puanlaycdan dierine
deiebilmesi
D) Puanlama eklinin renciye nceden
bildirilmesi
E) Sorularn ok zor olmas
Cevap: D
LME ARACININ GEERL

Bir lme aracnn, llmek istenen zellii baka zelliklerle
kartrmadan lebilme yeteneine geerlik denir.
Baka bir tanma gre lme aracnn geerlii, llmek
istenen nitelikleri lmeleri ve amaca uygun lme
yapmalardr.
Bir lme aracnn amac ne kadar gerekletirdii ile ilgili bir
derecedir.
RNEK : Uzunluk lmek iin gelitirilmi olan metre kiilerin
boylarn lme amacna hizmet eder. Bu demektir ki bir lme
arac olan metre, uzunluk lmede geerlidir fakat arlk
lmede geerli deildir.
Bir lme aracnn geerlii var veya geerlii yok

gibi ifadelerle tanmlanmas doru deildir.
Geerlik bir derece olduundan, gvenirlikte olduu
gibi, geerlii yksek veya geerlii dk
ifadelerinin kullanlmas daha uygundur.
Bir aracn geerli olmas iin, onun sadece lmek iin

dzenlendii zellii lmesi yani onu baka zelliklerle
kartrmadan lmesi de gerekir. Mesela; yaz gzellii, ifade
biimi, sayfa dzeni, yanllk vb. etkenlerin de lmeye
karmamas gerekir. Bu etkenlerin lmeye karmas
geerlii drr.
RNEK : Bir retmen yapt bir Biyoloji snavnda yksek
bir okuma yetenei ve kelime bilgisi gerektirecek sorular
sormu ve puanlama yaparken de yaz gzellii, sayfa dzeni
vb. zelliklere de fazla puan vermitir. Byle bir test lmeyi
amalad zellii baka zellikleri de kartrarak lt
iin geerlilii dktr.
Geerli lme aralar iki temel zellik tar.

Bunlar: Uygunluk ve gvenirlik tir.
a) Uygunluk:
Bir lme aracnn llecek zellii tam olarak
ortaya karabilme yetenei olarak tanmlanmaktadr.
Yani hangi zellik llmek isteniyorsa, lme
ileminde kullanlacak lme arac bu zellii ortaya
karc nitelikte olmaldr.
lme aralarnn uygunluu, istatistiksel analizlerle
belirlenemez. Bir lme aracnn uygunluk zelliini
tamasnda, hazrlayan kiilerin alan uzman
olmasnn byk rol vardr.
b) Gvenirlik
lme aracnn farkl uygulamalarda tutarl sonular
vermesidir.
Bir lme aracnn geerli olabilmesi iin mutlaka
gvenilir olmas gerekir.
Yani gvenirlik, geerlik iin n artdr.
Gvenilirlii dk olan lme aralarnn geerlii de
kesinlikle dk olur.
Fakat gvenilirlii yksek olan her lme aracnn
geerliinin yksek olmayaca da bilinmelidir.
NOT: Bir baar testinin nitelii; llecek olann ne

olduuna ve onun nasl lleceinin aka belirlenmi
olmasna baldr. Ne llecek sorusunun cevab testin
uygunluk ve ilgililik zellii ile ilgilidir. Nasl llecek
sorusunun cevab byk lde testin gvenirlii ile
ilgilidir.
Geerlik-Gvenirlik likisi
ekillerden karlacak sonular

Gvenirlii dk lme sonularnn geerlii de
dktr (A ekli).
Gvenirlii yksek lme sonularnn geerlii yksek
olmayabilir (B ekli).
Geerlii yksek lme aralarnn gvenirlii de
yksektir (C ekli).
Bir aratrmac oklu zek alanlarn lmek amacyla gelitirdii ok

boyutlu testi, dil bilimi, matematik, resim, heykel, mzik, beden
eitimi, iletiim, psikoloji blmlerindeki rencilere uygulamtr.
Uygulama sonucunda farkl blmlerdeki rencilerin kendi alanyla
ilgili sorulardan yksek, dier alanlardaki sorulardan ise daha dk
puan aldklarn saptamtr.
Buna gre, lme arac iin aadakilerden hangisi
sylenebilir? (2009)
A) Amaca hizmet etme derecesi dktr.
B) Hata dzeyi dktr.
C) Geerlii yksektir.
D) Kullanll yksektir.
E) Gvenirlii dktr.
lme Aralarnda Aranan Geerlik

Trleri
1. Kapsam Geerlii
2. lte Dayal Geerlilik (lt Geerlii)
2.a.Yordama Geerlii
2.b. Uyum (Uygunluk) Geerlii
3. Yap Geerlii
4. Grn Geerlii
1. Kapsam geerlii:
lme aracnn , llmek istenen konu,
nite, kazanmlar kapsama derecesidir.
Dier bir tanma gre; kapsam
geerlii, bir btn olarak lein ve
lekteki her bir maddenin amaca ne
derece hizmet ettii ile ilgili zelliidir
Kapsam geerliliini belirleme yntemleri
statistiksel Yol: lme arac ile elde edilen veriler, ayn

konuda daha nceden hazrlanm ve kapsam geerlii
yksek olan baka bir lme aracnn sonularyla
karlatrlr.
Bu testlerin sonular birbirine ne kadar yakn ise yeni
hazrlanan lme aracnn kapsam geerliinin de o
lde yksek olduu belirlenir.
Mantksal Yol:
Bir lme aracnn geerliini belirlemede en fazla
tercih edilen yntemdir.
Bir testteki sorularn kapsam ne lde
rneklendirdiini belirlemenin en etkili yolu, test
maddelerini belirtke tablosu ile karlatrmaktr.
Bunun iin testteki her bir maddenin, belirtke
tablosundaki dalmlar incelenir ve kapsama
uygunluu hakknda bir karara varlr.
Bu yntemin kullanlmas iin, ilgili alanda deneyim
sahibi olmak gerekir.
Uzman kiilerin grnn alnmas nemlidir.
Bir baar testinin kapsam geerliinin yksek olduu

ifadesinden aadaki sonularn hangisi karlabilir?
(2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Tutarl ve kararl sonular veren bir testten yararlanld

Testteki sorularn pek ounu rencilerin doru olarak
yantlayabildikleri
Testteki sorularn konu alann iyi bir ekilde rnekledii
Testteki sorularn glk dzeylerinin, gereklemesi
beklenen renme dzeylerine uygun olduu
rencilerin, testteki sorular yantlamaya altklar
Cevap: C
Bir matematik retmeni derste problem zme becerilerine

ynelik etkinliklere arlk verdii halde, uygulad snav
daha ok drt ilem becerisini len sorulardan
oluturmutur.
retmen bu yaklamla, aadakilerden hangisini tehlikeye
atmtr? (2001)
A)Test-tekrar test gvenirliini
B)Snavn kullanln
C)Testin kapsam geerliini
D)Sorularn ayrt etme gcn
E)Puanlayc gvenirliini
Cevap: C
2. lte Dayal Geerlik (lt Geerlii):

Test puanlaryla lt yada ltler arasndaki korelasyon
katsaysdr. ltler genelde "d lttr. Elde ettiimiz geerlik
ise bir lte gre geerliktir.
Geerlik katsays lt alnan puanlara gre deiecektir. Bu
nedenle ncelikle doru lt bulmak gerekir. Yani geerlii
aratrlan konuyla ilgili bir lt olmaldr.
Ayn zamanda ltn geerlii ve gvenirlii yksek olmaldr.
lt geerlii ltn elde edildii zamana gre ikiye ayrlarak
incelenir.
2.a) Yordama Geerlii:

Yordama, davranlarn nceden tahmin edilebilmesi ile ilgili
bir zelliktir.
Dier bir ifadeyle yordama; istatistiksel teknikler kullanlarak
(regresyon) ve bilinen zelliklerden yararlanlarak bilinmeyen
zellikler hakknda yaplan gelecee ynelik tahminlerde
bulunma ilemidir.
Yordama bir tahmindir. Ancak her tahmin bir yordama deildir
rnein; SS snav ile yerleilen blmdeki akademik baar
arasndaki iliki.
2.a) Yordama Geerlii:

Yordama geerliinde en nemli sorun uygun bir lt, bulmaktr.
yi bir lt u zelliklere sahip olmaldr:
1-lt ncelikle yordanmaya allan deikenle ilikili olmaldr. rnein mzik

yeteneini len bir arala kiinin okuduunu anlama yeteneini yordayamazsnz.
2-lt gvenilir olmaldr. lte ilikin puanlar ne kadar ok hata ierirse yordama
geerlii o derecede dk olacaktr.
3-lt geerli olmaldr. Zaten geerlik almas bir aracn amaca uygunluk derecesini
ortaya koyma almasdr. Bu nedenle amaca uygunluu kantlanmam ya da amaca
uygun olmad bilinen bir ltle bu alma baarsz olur.
4-Kolay ve pratik olmaldr. Elde edilmesi ve uygulanmas kolay ve pratik olmaldr.
2.b) Uyum (Uygunluk) Geerlii:

lt puanlarn yordayc puanlarla ayn zamanda veya daha nce elde
edilmesi durumunda, lt ile yordayc arasndaki korelasyon katsaysna
uyum geerlii ad verilir.
Uyum geerliine hlihazr geerlik, mevcut durum geerlii, e-zaman
geerlii ve uygunluk geerlii de denilmektedir.
Yordama geerliinden fark; testin llmek istenen davran veya zellikleri
hangi dzeyde lebileceini belirlemektir. Yordamada ise kestirme vardr.
zellikle testin amac tan koymak ise uyum (e-zaman) geerliine
bavurmak yararldr.
rnein niversite snav ile niversite baars; ie giri snav ile i
performans arasndaki korelasyon katsaylar yordama geerlii olurken;
niversite giri snav ile ortaretim baar puan (lt olarak) veya
matematik dersi baars ile ayn zamanda elde edilen matematik yetenei
testi puanlar arasndaki korelasyon katsaylar uyum geerlii olur.
Bir firmaya eleman almak amacyla yaplan bir snav iin,

Olduka geerli bir snav yapld diyen bir uzman snavn
hangi zelliini ifade etmektedir? (2006)
A) Zor olduu
B) Adaylarn yeteneklerine uygun olduunu
C) Objektif olduunu
D) Kolay olduunu
E) teki baary yanstacak yapda olduunu
Cevap: E
Aadakilerden hangisinde, yordama geerliinin belirlenmesine

allmaktadr? (2003)
A)Hazrlanan sorularn, belirli bir alanda renilenleri temsil edip
etmediinin incelenmesi
B)lme aracnn retiminde bir st dzeyde baarl olacak
rencileri seme zelliinin incelenmesi
C)Bir grup rencinin iki dersteki baarlarnn karlatrlmas
D)Bir lme aracnn, birka hafta arayla ayn gruba tekrar
uygulanmas ve elde edilen puanlar arasndaki ilikinin incelenmesi
E)Hazrlanan bir testin farkl dzeylerdeki renci gruplarna
uygulanmas ve bu gruplarn baarlarnn karlatrlmas
Cevap: B
3) Yap Geerlii:
Bireylerde var olduu kabul edilen zelliklere psikolojide yap denir. "Zeka,
tutum, ilgi, kayg, depresyon, atlganlk, iednklk, da dnklk,
gvensizlik vb." gibi kiilik zellikleri psikolojik yapya rnek olarak verilebilir.
Yap, birbiriyle ilgili olduu dnlen belli elerin veya bu eler arasndaki
ilikilerin oluturduu bir btndr.
Bu yaplar hipotetiktir (teoriktir, kuramsaldr). Yani var olduklar kabul edilir.
Dorudan ispatlanamaz. Ancak gzlemlerle varlklar hissedilir.
rnein gnlk dilde "zeki adam" dediimizde bunu ispatlayamayz. Yani zeknn varln
ispatlamaya kalkmayz. O kiinin bizim kabul ettiimiz bir yapyla ilgili davranlar
gsterdiini dnrz.
Bir lme aracnn yaps ise, testte yer alan maddelerin birletirilmesi
ile oluur.
Bu ynyle, bir testte yer alan maddeler testin amacna ne kadar
uygun olursa, testin yap geerlii de o lde yksek olur.
Yap geerlii bir arala llmek istenen yapnn o arala ortaya
konulma derecesi olarak tanmlanabilir.
Yap geerlii, yapnn tanmlanmasndaki dorulua, yapdan
karsanan gzlenebilir davranlarn yapyla ilgili olmasna,
davranlarn yapnn tamamn (kapsamn) temsil etmesine,
gzlenebilir davranlar lmek iin yazlan maddelerin (sorularn)
onlar lebilme derecesine baldr.
Yap Geerlii:
Bir lme aracnn yap geerliini belirlemek iin
faktr analizi yapmak gerekir.
Bu analiz, bir lme aracnn ka tane alt zellii
ltn gsteren istatistiksel bir ilemdir.
4) Grn Geerlii
Bu geerlik tr, lme aracnn neyi ltn deil

de neyi ler grndnn belirlenmesi ilemidir.
Grn geerlii olan testler, yalnzca kapsad
zellikleri ler, dier zellikleri ileme katmaz .
..Grn Geerlii
Bu alma testin tamam iin "olduu kadar maddeler iin de
yaplr. Yani maddelerde llmek istenen davran lyor
grnmelidir.
rnein "14/4 ilemi sonucunda kalan ka olur." ile "On drt'
drde bldmzde kalan ka kar." Sorular matematik
davrann ayn geerlik dzeyinde lyor grnmemektedir.
Birincisi daha iyi bir matematik sorusu gibi grnmektedir.
Pazarlama elemanlar seiminde kullanlmak zere bir test gelitirilmi

ve ie almlarda bu test uygulanmtr. Daha sonra, ie alnan
elemanlarnn ilk aydaki baarl sat saylar ile ie girite aldklar test
puanlar arasndaki uyum incelenmitir.
Yukarda belirtilen inceleme, uygulanan testin hangi zellii hakknda
bilgi verir? (2007)
A)Yordama geerlii
B)Yap geerlii
C)Kapsam geerlii
D) tutarl
E)Puanlayclar aras gvenirlii
lme Aracnn Geerliini Etkileyen

Faktrler
1. lme aracnn gvenirlii zerinde etkili olan zellikler

geerlik zerinde de etkilidir.
2. lme aracnda yer alan sorularn saysnn artrlmas
geerlii ykseltir.
3. Testte yer alan sorularn glk dzeyleri normal dalm
erisine benzemelidir.
4. lme aracnda yer alan maddelerin dzeyi, rencilerin
seviyesine ne kadar uygun olursa geerlik dzeyi de o
lde artar.
5. Testte yer alan sorularn, alan ve almayan rencileri
ayrt edebilir olmas, geerliin ykselmesini salayacaktr.
lme Aracnn Geerliini Etkileyen

Faktrler
6. Testi cevaplamak iin verilen srenin fazla veya az olmamas

geerlii ykseltir.
7. Testte yer alan maddelerin kolaydan zora, basitten karmaa
doru sralanmas geerlii olumlu ynde etkiler.
8. Testin uygulamas srasnda kopya ekilmesi geerlii drr.
9. Testin puanlanmasnda hata yaplmamas geerliin ykselmesini
salayacaktr.
10. Testte yer alan sorularn doru cevaplarnn sistematik olarak
sralanmamas geerlii ykseltir.
11. lme aracnda, dersin veya konunun her hedef davran ile ilgili
sorulara yer verilmesi geerlii ykseltir.
Geerlik ve Gvenirlik Arasndaki

liki
1.
Bir lme ileminde gvenirlik nasl llecek?, geerlik ise

ne llecek? sorusuna odaklanr. Yani lme aracnn
geerlii, testte yer alan maddelerin neyi lt ile ilgiliyken,
gvenirlii bu testin nasl uygulanaca ile ilgilidir.
2. lme aracnn geerlik dzeyi; btn hatalardan (sabit,

sistematik ve tesadf hatalar) olumsuz etkilenirken, gvenirlik
dzeyi yalnzca tesadf hatalardan olumsuz etkilenir.
3. Gvenirlik dzeyi dk olan lme aralarnn geerlii de dk
olur. Yani gvenirlik, geerlik iin en nemli n arttr.
Geerlik ve Gvenirlik Arasndaki

liki
4. Geerlii yksek olan bir testin gvenirlii de mutlaka yksek olur.

nk geerliin yksek olmas iin, lme srecine hibir hata
karmam olmas gerekir.
5. Bir lme aracnn gvenirlik dzeyi yksek olsa bile geerlik dzeyi
dk olabilir.
6. Geerlik ve gvenirlik dzeyi dk olan bir lme aracnn
geerliini ykseltilmek iin ncelikle gvenirlik dzeyini ykseltmek
gerekir. nk bir lme aracnn geerlik dzeyi, ne kadar aba
gsterilirse gsterilsin, gvenirlik katsaysnn karesinden (r 2) daha
fazla ykseltilemez.
Bir dersteki baary lmek iin gelitirilmi be testte ilgili olarak

tablodaki bilgiler elde edilmitir. (2007)
Test
Gvenirlik
katsays
Yordama
geerlii
Kapsam
geerlii
Ortalama glk
0,72
0,45
Orta
0,70
0,65
0,29
Yksek
0,35
0,83
0,64
Yksek
0,58
0,92
0,18
Dk
0,40
0,61
-0,55
Dk
0,50
Snfnzdaki renciler arasnda bu dersteki baars yksek olanlar semek isteyen

bir retmenin hangi testi kullanmas en uygun olur?
A)1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Cevap: C
Test
Gvenirlik
katsays
Yordama
geerlii
Kapsam
geerlii
Ortalama glk
0,72
0,45
Orta
0,70
0,65
0,29
Yksek
0,35
0,83
0,64
Yksek
0,58
0,92
0,18
Dk
0,40
0,61
-0,55
Dk
0,50
Bir testin gvenirliinin yksek olmas, geerli bir test elde etmek iin yeterli deildir
yargsn desteklemek iin hangi test rnek gsterilebilir?
A)1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Cevap: D
Test
Gvenirlik
katsays
Yordama
geerlii
Kapsam
geerlii
Ortalama glk
0,72
0,45
Orta
0,70
0,65
0,29
Yksek
0,35
0,83
0,64
Yksek
0,58
0,92
0,18
Dk
0,40
0,61
-0,55
Dk
0,50
Dierlerinden daha kolay olduu halde kabul edilebilir dzeyde gvenilir ve geerli
olan test hangisidir? gsterilebilir?
A)1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Cevap: A
LME ARACININ KULLANILILII
Kullanllk, bir lme aracnda aranan nc temel

zelliktir.
Kullanllk; bir lme aracnn gelitirilmesinin,
oaltlmasnn, uygulanmasnn, cevaplanmasnn ve
puanlanmasnn kolay olmasdr.
Ayrca bir testin maliyeti ne kadar dk olursa,
kullanll o lde yksek olur.
lme aracnn kullanll ile ilgili genel

zellikler unladr:
Hazrlanmas: retmenin lme aracn hazrlarken

zorlanmamas ve ksa srede tamamlamas,
Uygulanmas: retmenin lme aracn uygularken
glk ekmemesi ve ksa srede uygulamas,
Cevaplanmas: rencilerin lme aracn cevaplarken
zorluk ekmemeleri ve ksa srede cevaplamalar,
Puanlanmas: retmenin lme aracn puanlarken

zorlanmamas ve ksa srede puanlamas,
Maliyetin dkl: lme aracn okula maddi
ynden yk getirmemesidir.
LMENN
LMENN STANDART
STANDART
HATASI
HATASI
lme aracnn hatalardan arnklk
derecesini gsteren gvenirlik katsays,
lme ileminde yaplan hatann miktarn
belirtmez.
lmede yaplan hatalarn standart deerini
hesaplamak iin, gvenirlie ve test
puanlarnn standart sapmasna dayal
olarak lmenin standart hatasnn
hesaplanmas gerekir.
Yaplan hatann miktarn veren lmenin standart hatas

aadaki formlle ile hesaplanr.
Se = Sx 1-rx
Se: lmenin standart hatas

Sx: Test puanlarnn standart
sapmas
rx: Testin gvenirlii
rnek:
Standart sapmas 3 ve gvenirlik katsays
0.84 olan bir testin standart hatas katr?
zm:
Se = Sx 1-rx
Se = 3
Se = 1,2
1-0,84
Test puanlarna karan hatann yn (negatif ya da

poztif olduu) bilinemez. Bu nedenle bir bireyin testten
ald gerek puan bir aralk deeri olarak hesaplanr.
Bu aralk deerinin hesaplanmas iin, lmenin standart
hatas bireyin ald puana hem eklenip hem de karlr.
Normal olaslk dalm erisine dayal olarak bir standart
hata ile yaplan kestirimlerin olasklar %68, iki standart
hata ile yani standart hatann iki kat alnarak yaplan
kestirimlerin olasklar %95 ve standart hata ile, yani
standart hatann kat alnarak yaplan kestirimlerin
olaslklar %99 olur.
rnek:
rnek:
lmenin standart hatasnn 2 olduu
durumda, testten 70 puan alan bir
rencinin,
%68 olaslkla (70-2)=68 ile (70+2)=72
aralndadr.
%95 olaslkla (70-4)=66 ile (70+4)=74
aralndadr.
%99 olaslkla (70-6)=64 ile (70+6)=76
aralndadr.
20042004- KPSS
KPSS
Aada standart sapmas ve gvenirlik katsays
verilen testlerden hangisiyle elde edilen puanlarn
standart hatas en dktr?
dktr
Standart Sapma
Gvenirlik Katsays
A)
2
0,90
B)
5
0,60
C)
5
0,30
D)
4
0,50
E)
2
0,50
Cevap:A
Deerlendirme Trleri
1) renci baarsnn deerlendirilmesi,
2) renme eksikliklerinin deerlendirilmesi,
3) Eitim programnn deerlendirilmesi,
4) Hazr bulunuluk dzeyinin deerlendirilmesi,
5) Rehberlik amacyla yaplan deerlendirme,
6) retmenin deerlendirilmesi.
Davranlarn Gruplandrlmas
Eitim ortamnda renciye kazandrlmas istenilen
davranlar alanda toplanr. Bunlar,
A) Bilisel Alan
B) Duyusal Alan
C) Psiko-motor Alan
dr. Her alan ierisinde hedef ve davranlar alt
kategorilerde gsterilir. Bunlardan bilisel alan davranlar
aada verilmitir.
Bilisel Alan Davranlarnn Gruplandrlmas
Bilisel Alan: renci davranlar, bilgiler ve bilgilerden

doan zihinsel srelerle ilgili ise bilisel alan kapsam
ierisindedir.
Derslerde daha ok rencilerin bilisel alan davranlar
kazandrlmaya allmaktadr.
Bilisel Alan Davranlarnn Aamal Snflar:

1.00 Bilgi Basama
2.00 Kavrama Basama
2.10 evirme
2.20 Yorumlama
2.30 teleme
3.00 Uygulama Basama

4.00 Analiz Basama
5.00 Sentez Basama
6.00 Deerlendirme Basama
Eitimde Kullanlan lme Ara ve Yntemleri

A. Geleneksel lme Ara ve Yntemleri
1. Yazl Yoklamalar
2. Ksa Cevapl Testler
3. Doru-Yanl testleri
4. dev ve Projeler
5. Szl snavlar
6. oktan Semeli Testler

B. Dier lme Ara ve Yntemleri
1. Portfolyolar (renci geliim dosyas)
2. z deerlendirme
3. Gzlem Formlar
4. Performans deerlendirme izelgeleri (kontrol listeleri
veya dereceleme lekleri)
5. Tutum lekleri
6. Kavram haritalar
7. Gsteriler, Anektodlar,Tartmalar, Sergiler,
Grme (Mlkat), Projeler, Aratrma Ktlar
vb.
1. Yazl Yoklamalar
Tanm:
Yazl olarak verilen birka sorunun yine yazl olarak
cevaplandrlmas istenilen snavlara yazl yoklamalar ad
verilmektedir.
1. Yazl Yoklamalar
Yazl Yoklamalarn zellikleri:
1) Cevaplar, cevaplayc tarafndan dnlp yazlmak
durumundadr,
2) Soru ve cevaplar yazldr,
3) Cevaplama zaman uzundur,
4) Cevaplayc istedii cevab verebilir (yoruma ak),
5) Ksmi puan verilebilir,
6) Puanlamas daha ok sbjektiftir,
7) Puanlamas g ve uzun zaman alr,
8) leri dzey davranlarnn llmesine uygundur,
9) ans baars yoktur.
1. Yazl Yoklamalar
Yazl Yoklama Sorusu Yazmnda Dikkat Edilecek Noktalar
1)Anlalr olmal
2) Cevaplar snrlandrlmal (Genel sorular yerine zel
sorular),
3) Uzun cevapl ve az soru yerine ksa cevapl ve ok soru
sorulmal,
4) Kitaptan olduu gibi yazlmamal,
5) Sorular birbirinden bamsz cevaplandrlmal,
6) Frsat olursa denenmeli.
1. Yazl Yoklamalar
Yazl yoklamalarn puanlanmas:
a) Genel izlenimle puanlama: Bu yntemde bir renciye
ait cevap kd batan sona kadar okunduktan sonra
edinilen genel izlenime gre bir puan takdir edilir.
zellikle kompozisyon ktlarnn puanlanmasnda
kullanlan bu yntemle elde edilen puanlarn gvenirlii
dktr.
b) Snflama ile puanlama
c) Sralama ile puanlama
d) Anahtarla puanlama
1. Yazl Yoklamalar
Puanlama Hatalarn nlemede Alnabilecek Baz
nlemler:
a) Puanlama srasnda iyi bir kttan sonra okunan orta
dzeydeki bir kt, olduundan daha az iyi; kt bir
kttan sonra okunan bir kt da daha iyi grnebilir.
Buna hareleme etkisi ad verilir.
Bu etki, bir rencinin cevap kdndaki cevaplarn
tamamnn okunmas yerine, btn rencilerin birinci,
daha sonra ikinci, nc, sorularna ait cevaplarn
okunmas suretiyle azaltlabilir.
1. Yazl Yoklamalar
b) Puanlaycnn, kdn kime ait olduunu bilmesi
sbjektiflie neden olabilir. Bu durum, puanlamann
gvenirliini drr. Bu bakmdan, puanlama srasnda,
cevap ktlarnda rencilerin adlarnn yazl olduu
ksm kapatlmas uygun olur.
1. Yazl Yoklamalar
c) Btnleme snav gibi bir komisyon tarafndan yaplan
snavlarda ve katlan renci saysnn fazla olduu
snavlarda, cevap ktlar jri yeleri veya farkl
puanlayclar tarafndan paylalarak okunmamaldr.
Cevap ktlar btn puanlayclar tarafndan ayr ayr
puanlanmal, daha sonra bu puanlarn toplamlar veya
aritmetik ortalamalar renciye verilecek puan olarak
saptanmaldr.
1. Yazl yoklama trleri
Dersin amacna, renci grubuna ve rencilerin ders

iindeki etkinliklerine gre yazl yoklamann deiik trleri
kullanlabilir.
1. Yazl yoklama trleri

a) Tercihli snavlar
b) Sorusuz snavlar
c) Ad ekme
d) Ak kitap snavlar
1. Yazl yoklamalar zerine yaplan aratrmalar

1) Ayn snfa ait cevap katlarn farkl iki puanlaycnn
verdii puanlar arasnda 0,60 tutarllk var.
2) Ayn snfa ait cevap katlarn ayn kii farkl zamanlarda
puanladnda verdii puanlar arasnda 0,40 tutarllk
vardr.
3) Tek bir cevap kad 70 kiiye puanlattrlyor. Puanlama
20 zerinden yaplyor verilen puanlar 2 ile 19 arasnda
deiiyor.

Tanm:
Cevaplaycnn bir rakam, bir kelime ya da en ok bir
cmle ile cevaplandrd sorulardan oluan snavlara ksa
cevapl testler ad verilmektedir.

Ksa cevapl testler balca iki madde formunda yazlabilir.
1) Bunlardan biri, boluk doldurma olarak bilinen eksik
kkl maddelerdir. rencinin verecei cevaplarn soru
(madde) kknde braklan bolua yazlmas istenir.
2) Dieri ise, kk, soru ifadesiyle biten maddelerdir.

Ksa Cevapl Testlerin zellikleri:
1) Cevaplar ksadr,
2) Cevaplayc istedii cevab verebilir,
3) Soru says oktur,
4) Puanlamas daha ok objektiftir,
5) Cevaplar renci tarafndan dnlp bulunmak
durumundadr,
6) ans baars yok denecek kadar azdr,
7) Puanlamas kolaydr.

Ksa Cevapl Testlerin Yazlmasnda
1) Anlalr ve ak yazlmal,
2) Her madde ile nemli bir bilgi yoklanmal,
3) Bilinen bir kaynaktan olduu gibi alnmamal,
4) Sorunun ifadesinde ipucu bulunmamal,
5) Eksik cmle yapsnda olan sorularda braklan boluklar
ipucu vermemeli,
6) Biri dierinin cevabn ieren sorular bulunmamal,
7) Eksik braklan yerler ayn uzunlukta olmal.
3. Doru-Yanl Testleri
Tanm:
Snflama gerektiren testler, doru ya da yanl olarak
verilen nermelerin kapsamndaki fikre gre, doru ve
yanl olarak snflandrlmas istenilen snavlardr.
Doru-Yanl Testlerin zellikleri:
Cevaplar D-Y halindedir,
Zamann ou okumaya ve cevab bulmaya ayrlr,
Soru says oktur,
Puanlamas objektiftir,
ans baars yksektir,
Puanlamas kolaydr.
Doru-Yanl Testlerinin Yazlmasnda:
Her madde ile sadece bir ana fikir yoklanmal,
Her madde kesinlikle doru ya da yanl olmal,
Bir maddenin yanll nemsiz bir ayrntda olmamal,
Madde ksa ve ak olmal ayrntlarla iirilmemeli,
Olumsuz ifade bulunmamal,
Kan ifadeleri bir kaynaa dayandrlmal,
D-Y nermelerin saylar yaklak olarak eit olmal,
D-Y nermeler test formu ierisine belirli bir rntyle
yerletirilmemeli
4. dev ve Projeler
Tanm:
Belirli konularn okul ortam dnda aratrma yaparak
derinlemesine incelenmesi ve raporlatrlmas ile yaplan
snavlardr.
4. dev ve Projeler
zellikleri:
Dier snavlarda olduu gibi ders ortamnda yaplmaz.
Daha ok aratrmay ieren, uygulamay gerektiren
davranlarn llmesinde bavurulan bir lme biimidir.
Verilen bir konunun derinlemesine incelenmesi yaptrlabilir
Derste renilenlerin pekitirilmesi amacyla renciye
verilen bir etkinlik olarak da grlebilir.
Dier snavlara alternatif bir snav olmaktan ok onlarn
tamamlaycs niteliindedir.
4. dev ve Projeler
(devam):
dev ve projelerin puanlanmas daha ok yazl
yoklamalara benzemektedir. Ksmi puanlama yaplabilir.
Proje deerlendirme formu kullanlarak puanlamada
nesnellik salanabilir.
5. Szl Snavlar
Tanm:
Szl snavlar, sorularn ve cevaplarn szl olarak
verildii snavlar olarak tanmlanmaktadr.
Szel iletiim becerilerinin llmesinde kullanlabilen tek
lme yntemidir.
5. Szl Snavlar
zellikleri:
Cevaplar szldr,
Snav bireyseldir,
Soru says azdr,
Her renciye farkl sorular olacandan arlklar eit
olmayabilir,
Cevaplama iyice dnlmeden yaplr,
Puanlamas genel izlenime gre yaplr,
rencinin bireysel zellii cevaplama davrann etkiler,
Puanlamaya rencinin konumas, giyimi gibi nedenler
karabilir. (Bu nedenle puanlama daha ok sbjektiftir).
5. Szl Snavlar
Szl Snavlarn Yazlmasnda:
Anlalr ve ak yazlmasna,
Sorular snavdan nce hazrlanmasna,
Puanlama anahtar nceden hazrlanmasna,
Cevaplama annda uyulmas gereken davranlar nceden
bildirilmesine dikkat edilmelidir.
6. oktan Semeli (Seme Gerektiren) Testler

Tanm:
Sorulan bir sorunun cevabn, verilen cevaplar arasndan
seme gerektiren maddelerden oluan testlere oktan
semeli, ya da seme gerektiren testler denilmektedir.

zellikleri:
Doru cevap ou zaman maddenin iinde verilir.
Test sresinin nemli bir ksm maddeyi okumaya ve
doru cevab bulmaya ayrlr.
Puanlamas objektiftir.
ans baars vardr.
leri dzeydeki davranlarn llmesi zordur.
Uygulamas kolaydr.
Puanlama sresi ksadr.
Hazrlama sresi uzundur.

zellikleri:
Soru says oktur.
Cevaplama sadece iaretleme ile yaplmaktadr.

Madde Tipleri:
I) Doru Cevaba Gre Snflama
a) Doru cevab kesin ve biricik olan maddeler:

b) Anahtarlanm cevab en doru olan maddeler:
c) Anahtarlanm cevab birden fazla olan maddeler
d) Birleik cevap gerektiren maddeler
e) Doru cevab gizli maddeler:

Madde Tipleri (Devam):
II) Madde Kkne Gre Snflama
a) Kk soru kipinde olan maddeler
b) Kk eksik cmle yapsnda olan maddeler
c) Kk olumsuz maddeler

Madde Tipleri(Devam):
III) Maddelerin Gruplanlarna Gre Snflama
a) Ortak kkl maddeler
b) Ortak seenekli maddeler

Madde Yazmnda Genel lkeler:
1.Maddeler anlalr olmal, ounlukla, bazen, nadiren gibi
kelimeler kullanlmamaldr. nk, verilen belirsiz kelimeler
grecelidir ve bu nedenle kiiden kiiye farkllk gsterir,
2. Uygulama zamannn ou okumaya ayrld iin, her
madde mmkn olduunca az kelime ile yazlmaldr,
3. Test maddelerinin dil dzeyi cevaplayclarn dil dzeyinin
altnda olmaldr. Bu ise soru ile ne sorulduunun
anlalmasn salar,

Madde Yazmnda Genel lkeler (devam):
4. Test maddeleri bir kaynaktan olduu gibi alnmamaldr
(Ezberi nlemek iin),
5. Her test maddesi dierlerinden bamsz
cevaplandrlmaldr,
6. Maddenin noktalama ve yazm kurallarna uygun olarak
yazlmas farkl ekillerde alglanmasn nler,
7. Bir maddede verilen bilgi baka bir sorunun cevabn
aklamamaldr,
8. Bir maddenin yars bir, dier yars ise baka sayfada
olmamaldr,

9. yi bir oktan semeli test maddesinin, madde kk
okunduunda seeneklere baklmadan doru cevap
verilmelidir,
10. Seeneklerin ifade, tarz, uzunluk ve kapsam birbirine
benzer olmaldr,
11. eldiriciler bilmeyeni ve yanl bileni yanltmaldr,
12. Yukardakilerin hepsi seenei dikkatli kullanlmal, birinin
yanll aka belli ise kullanlmamaldr,
13. Yukardakilerin hibiri seenei dikkatli kullanlmal, en
doru cevab gerektiren maddelerde kullanlmamaldr,

14. Yukardakilerin hepsi ve Yukardakilerden hibiri
seenekleri ayn anda kullanlmamaldr,
15. eldirici bulmada glkle karlaldnda madde formu
deitirilmeli. rnein. birleik cevap gerektiren madde
formu ile ok sayda eldirici yazlabilir,
16. Anlaml bir sraya konulabilecek seenekler bu sraya
gre yerletirilmelidir (bykten ke ya da tam tersi
olacak ekilde),

17. Bir testteki seenek says cevaplayclarn dzeyine gre
ayarlanmaldr. lkretim okullarnn ilk ksmlarnda iki ve
seenekli maddeler kullanlmas, ikinci ksmda drt
seenee kartlmas ve ortaretim ve daha stnde be
seenekli madde kullanlmas daha uygundur,
18. Bir testin btn maddeleri ayn sayda seenee sahip
olmal, baz sorular drt ve bazlar da be seenee sahip
olmamal, hepsinde ayn sayda seenek olmaldr,

19. Doru cevaplar test formu ierisine belirli bir rntyle
yerletirilmemelidir. Eer renci ilk yapm olduu sorularda
bu rnty yakalarsa, dier sorular okumadan doru cevab
bulabilir,
20. Doru cevaplar seeneklere yaklak olarak eit
datlmaldr. Drt seenekli bir testi tamamen tahminle
cevaplandran bir rencinin almas beklenen baar dzeyi
%25 olmaldr. Dzeltme forml uygulandnda, tahminle
cevaplayan rencinin beklenen puan olmas gereken; yani,
sfr olmaldr,

21. Seenekleri belirtmede byk harf kullanlmas, kk
harf kullanlmasna gre daha az hataya neden olabilir.
nk, kk harfler daha ok birbirine benzediinden
birbirleri ile kartrlmas daha kolaydr.
22. Maddelerin seenekleri mmknse alt alta gelecek
sralarda verilmelidir. Eer, yerden tasarruf yapp ksa olan
seenekleri yan yana yazmak gerekiyorsa, btn
seenekler ayn sralamaya gre verilmelidir,

23. Olumlu maddeler arasna datlan olumsuz maddeler
(zellikle -ma hecesi ile olumsuzlatrlanlar), dikkat
daldka renciler tarafndan olumlu gibi alglanabilir.
Bu nedenle madde kknde mmkn olduunca olumsuz
ifade kullanlmamal, madde olumlu sorulabiliyor ise
olumlu formda sorulmaldr. Olumsuz madde formu
kullanlmak durumunda ise, olumsuz ifadenin dikkat
ekecek ekilde belirtilmesi uygun olur. Bunun iin koyu
yazm, BYK HARF ve alt izmekle olumsuzluk belirgin
hale getirilebilir,

24. Bir testteki btn maddeler, ayn dzen ierisinde
verilmelidir. zellikle maddeler arasndaki boluklar iyice
fark edilebilecek dzeyde braklmaldr. Madde kk ile
seenekler arasnda her maddede ayn ayarda boluk
braklmaldr. Seenekler arasnda braklan boluklar da
btn maddelerde benzer olmaldr,
25. Ortak kkl ve ortak seenekli sorularn dier sorularla
kartrlmamas iin balangcnda ve bitiminde bir izgi ile
ayrlmas uygun olabilir. Ayrca, bu tipteki sorularn ortak
olan kk ve seenekler ile ayn sayfada bulunmas dikkatin
dalmasn nleyebilir,

26. Madde kkne verilen olas cevaplarda (seeneklerde),
yazm yanll yaplarak eldirici yazlmamaldr.
eldiriciler baka sorularn doru cevaplar arasndan
seilebilir.
27. Madde eksik bilgi ve yanllk olmamal.
Test Gelitirme
Tanm
stendik zelliklerde lme arac hazrlama
sreci
Test Gelitirmenin Basamaklar

1. Testin Amac
2. Kapsamnn ve llecek Davranlarn
Belirlenmesi
3. Soru Yazm
4. Soru Dzeltme almalar (Redaksiyon)
5. Test Formunun Oluturulmas ve oaltma
6. Uygulama
7. Puanlama
8. n Uygulama Test statistiklerinin Hesaplanmas
9. Madde analizi
10. Nihai Teste Madde Seimi
11. Nihai Test statistiklerinin Kestirilmesi
12. Raporlatrma
1. Testin Amac
Testlerin hazrlan amalar,
rencilerin
konulardaki
(nitelerdeki)
renme
eksikliklerinin belirlenmesi ya da renmenin izlenmesi ve
dersin birka konusunu kapsayan renme dzeylerinin
belirlenmesi ya da eriiyi belirlemektir.
2. Test Kapsamnn ve llecek Niteliklerin

Belirlenmesi
Amacn gerekletirilmesi iin gerekli konu kapsamnn ve
llecek olan davranlarn (niteliklerin) belirlenmesi
gerekir.
3. Soru Yazm
Ak ve anlalr olmal
Test maddeleri bir kaynaktan olduu gibi alnmamaldr .
Seeneklerin ifade, tarz, uzunluk ve kapsam birbirine
benzer olmaldr.
Olumsuz maddeler belirgin hale getirilmeli.
...
4. Soru Dzeltme almalar (Redaksiyon)
Soru yazar
Trk dili uzman
lme ve deerlendirme uzman
Program gelitirme uzman
Psikolog ve
Konu alan uzman bulunmaldr.
5. Test Formunun Oluturulmas ve oaltma

Sorularn test formuna dntrlmesinde, cevaplamay
kolaylatrlacak ekilde dzenleme yaplmaldr.
Sorularn kolayca okunmas ve cevaplarn yine kolayca
verilmesine frsat salayc olmas gerekir.
6. Uygulama
Snavn btn rencilere standart ekilde yaplmasna
dikkat edilmelidir
Snav annda uyulmas gereken davranlar,
Snav sresi,
Soru says gibi baz bilgilerin snav balamadan nce
herkese duyurulmaldr
7. Puanlama
Yaplan snavlarn puanlamas, kullanlan lme ara ve
yntemine baldr.
1-0 puanlama veya
Arlkl puanlama yaplabilir.
8. n Uygulama Test statistiklerinin

Hesaplanmas
Testin ilk uygulamasndan elde edilen
puanlarn,
Aritmetik Ortalamas
Ortalama Gl
Standart Kaymas
Gvenirlii ve
Geerlilii gibi test istatistikleri hesaplanr.
9. Madde Analizi
Madde Analizi Yntemleri,
A. Basit Yntem
B. Henrysson Yntemi
... devam
n deneme sonular kullanlarak
testteki her madde iin,
1. Glk indeksi,
2. Ayrclk gc indeksi,
3. Seenek analizi,
4. Maddeler aras korelasyonlar gibi
istatistikler hesaplanr.
Basit Yntemle Madde Analizi Yaparak Test

Gelitirme
Madde Analizinin Admlar

renci cevaplar, doru olanlar 1 ve bo braklanlar,
birden fazla iaretlenenler ve yanl cevaplandrlanlar 0
ile puanlanr,
rencilerin vermi olduklar doru cevap saylar ile
test puanlar bulunur,
Test puanlarna gre renci cevap katlar en yksek
puandan en dk puana doru sraya konulur,
Madde Analizinin Admlar (devam)

Test puan en yksek olan grubun %27si ile en dk
puan alan grubun %27si alnarak, srasyla st grup
ve alt grup adlar verilir. Ortada kalan grubun %46s ise
analiz dnda tutulur,
Testte bulunan btn sorular iin aadaki gibi bir
tablo dzenlenir,

Soru No A*
st Grp n(A)
Alt Grp
n(Aa)
Toplam n(A)
* Doru Cevap
B
n(B)
n(Ba)
n(B)
C
n(C)
n(Ca)
n(C)
D
n(D)
n(Da)
n(D)
Toplam
N()
N(a)
N

rencilerin verdikleri cevaplara gre madde zellikleri
hesaplanr.
Madde zelliklerinden glk indeksi aadaki forml
ile hesaplanr.
P(j)=(n(d-)+n(d-a))/N
Pj : Maddenin glk indeksi
n(d,) : Maddeyi st grupta doru cevaplayanlarn says
n(d,a) : Maddeyi alt grupta doru cevaplayanlarn says
N : st grup ve alt gruptaki toplam renci saysdr.

Madde Ayrclk Gc ndeksi: Maddenin snfta iyi
olanlar ile iyi olmayanlar birbirinden ayrabilme
derecesidir.
Madde ayrclk gc indeksinin hesaplama forml
aadaki gibidir.
r(jx)=(n(d-)-n(d-a))/n
Pj : Maddenin glk indeksi
n(d,) : Maddeyi st grupta doru cevaplayanlarn says
n(d,a) : Maddeyi alt grupta doru cevaplayanlarn says
n : toplam renci saysnn yars.

yi bir test maddesi uygulandktan sonra aadaki
zelliklere sahip olmas istenilir.
1) Glk indeksinin 0.50 (orta glkte) olmas,
2) Ayrclnn mmkn olduunca yksek olmas (1.00a
yakn olmas),
3) Doru cevabn st grupta daha ok renci tarafndan
cevaplandrlm olmas,
4) eldiricilerin alt grupta daha ok renci tarafndan
cevaplandrlm olmas ve
5) eldiricilerin hepsinin de ayn sayda ya da birbirine yakn
sayda cevap ekmi olmas istenir.
10. Nihai Teste Madde Seimi

n uygulama sonularna dayal olarak
hesaplanan madde istatistikleri arasndan
istendik test zelliklerine sahip olan
maddelerin seimi yaplr.
Madde seiminde daha ok,
1. Glk indeksi (Pj)
2. Ayrclk gc indeksi (rjx)dikkate alnr.
... devam
Madde seiminde
Orta glkteki,
Ayrcl 0,30un zerindeki ve
Aralarnda yksek iliki olan maddelerin
alnmas daha gvenilir ve geerli test
yaratmak iin gereklidir.
11. Nihai Test statistiklerinin

Kestirimi
Madde ve test istatistikleri arasnda
kurulan fonksiyonlar ile nihai testin
A) Aritmetik ortalamas,
B) Standart Kaymas
C) Gvenirlii ve
D) Geerlilii gibi istatistikleri kestirilebilir.
12. Raporlatrma
Test Gelitirme srecindeki btn
aamalar bir rapor halinde hazrlanarak
test gelitirme sreci tamamlanr.
lme Sonular zerinde statistiksel lemler

lme Sonularnn Dzenlenmesi
1) Puanlarn sraya konulmas:
2) Puanlarn grafikle gsterilmesi:
3) Betimleyici istatistiklerin hesaplanmas:
a) Merkezi ylma lleri:

1) Tepe deer (mod):
2) Ortanca (medyan):
3) Aritmetik ortalama
b) Merkezi dalm lleri:

1) Dizi genilii (Ranj):
2) eyrek kayma:
3) Standart kayma (sapma) ve varyans:
rnek Veri
48
72
72
58
46
74
63
42
26
18
81
56
52
62
58
56
52
40
36
30
48
68
72
56
80
90
19
28
38
42
46
42
62
56
52
34
48
52
56
39
Puanlarn sraya konulmas ve frekansla ifade

edilmesi
Puan
18
19
26
28
30
34
36
38
39
40
42
46
Frekans Puan
1
48
1
52
1
56
1
58
1
62
1
63
1
68
1
72
1
74
1
80
3
81
2
90
Frekans
3
4
5
2
2
1
1
3
1
1
1
1
P-81
P-74
P-68
P-62
P-56
P-48
P-42
P-39
P-36
P-30
P-26
P-18
Puanlarn grafikle gsterilmesi
Frekans
Puanlara Ait Histogram

9
frekans
8
7
6
5
4
3
2
1
0
17,525,5
25,533,5
33,541,5
41,549,5
49,557,5
puan aral
57,565,5
65,573,5
73,581,5
81,589,5
Not Verme
Snav Sonularnn Nota evrilmesi
renci puanlarn nota dntrmede iki ayr yntem
vardr. Bu yntemler aada verilmitir:
1) Mutlak deerlendirme:
2) Bal deerlendirme:
1) Mutlak Deerlendirme
Mutlak deerlendirmede lt, dersin hedef davranlardr.
Hedef davranlarndan belirli oranna sahip olan
rencilerin baarl saylaca kabul edilir.
Deerlendirmede kullanlan lt, mutlak baarnn bir
gstergesi olduunda, mutlak deerlendirme adn alr.
Bir snavdaki alnabilecek en yksek puan mutlak
deerlendirmenin bir lt kabul edilebilir.
1) Mutlak Deerlendirme (devam)

Not vermede,
ncelikle snavdan alnan puanlar mutlak baar yzdesine
evrilir.
Puanlar mutlak baar yzdesine aadaki formlle evrilir.
MBY=(Xi/K)*100
MBY: Mutlak Baar Yzdesi
Xi: i kiisinin snav puan
K: Snavdan alnabilecek en yksek puan
1) Mutlak Deerlendirme (devam)

Mutlak baar yzdesine evrilen puanlar, okulun snav
ynetmeliindeki lt ile karlatrlarak nota evrilir.
nceden verilen rneimizdeki puanlar nota evirmede
ltmz aadaki gibi olsun.
MBY
90-100
80-89
70-79
60-69
0-59
Not
5
4
3
2
1
Sonu
Geer
Kalr
rn Pn Not
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
48
72
72
58
46
74
63
42
26
18
81
56
52
62
58
56
52
40
36
30
1
3
3
1
1
3
2
1
1
1
4
1
1
2
1
1
1
1
1
1
rn Pn Not
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
48
68
72
56
80
90
19
28
38
42
46
42
62
56
52
34
48
52
56
39
1
2
3
1
4
5
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
2. Bal Deerlendirme
Bal deerlendirmede lt snfn ortalama baar
dzeyidir.
Snfn ortalama baars zerinde puan alan renciler
baarl; altnda puan alan renciler ise baarsz saylr.
Bu nedenle rencileri birbirleri ile yarma ortamna iterek
baar dzeyinin artrlmasna neden olabilir.
Puan dalmnn aritmetik ortalamas ile standart
kaymasnn hesaplanmas ile nce bir lt gelitirilir; sonra
da bu lte gre puanlar nota evrilir.
2. Bal Deerlendirme
Bal deerlendirme ile not vermede lt aadaki gibi
gelitirilir.
Belik not sisteminde notlarn alt ve st snf deerleri
aadaki tabloda olduu gibi hesaplanabilir. (Puanlarn
Aritmetik ortalamas=51,75 ve Standart Kaymas=16,77dir)
2. Bal Deerlendirme
Notlar
Notun alt snr
Notun st snr
0,00
X ort-0,5 S=51,75-0,5*16,77=43,37
X ort-0,5 S=51,75-0,5*16,77=43,37
X ort.+0,5S= 51,75+0,5*16,77=60,14
X ort.+0,5S=51,75+0,5*16,77= 60,14
X ort.+ S=51,75+16,77=68,52
X ort.+ S=51,75+16,77= 68,52
X ort + 1,5 S=51,75+1,5*16,77=76,91
X ort + 1,5 S=51,75+1,5*16,77=76,91
100,00
rn. Puan Mutlak Not Bal Not ren. Puan Mutlak Notu Bal Not
1
48
1
2
21
48
1
2
2
72
3
4
22
68
2
3
3
72
3
4
23
72
3
4
4
58
1
2
24
56
1
2
5
46
1
2
25
80
4
5
6
74
3
4
26
90
5
5
7
63
2
3
27
19
1
1
8
42
1
1
28
28
1
1
9
26
1
1
29
38
1
1
10
18
1
1
30
42
1
1
11
81
4
5
31
46
1
2
12
56
1
2
32
42
1
1
13
52
1
2
33
62
2
3
14
62
2
3
34
56
1
2
15
58
1
2
35
52
1
2
16
56
1
2
36
34
1
1
17
52
1
2
37
48
1
2
18
40
1
1
38
52
1
2
19
36
1
1
39
56
1
2
20
30
1
1
40
39
1
1

B. Dier lme Ara ve Yntemleri (Tekrar Sayfa)
1. Portfolyolar (renci geliim dosyas)
2. z deerlendirme
3. Gzlem Formlar
4. Performans deerlendirme izelgeleri (kontrol
listeleri veya dereceleme lekleri)
5. Tutum lekleri
6. Gsteriler, Anektodlar,Tartmalar, Sergiler,
Grme (Mlkat), Projeler, Aratrma Ktlar
vb.
B. Dier lme Ara ve Yntemleri

2. z deerlendirme:Belli bir konuda bireyin kendi kendisini
deerlendirmesine z deerlendirme denir.
z deerlendirme, bireyin kendi yeteneklerini kendilerinin
kefetmelerine yardmc olan bir yaklamdr.
z deerlendirme rencilerin okulda yaptklar
almalar, nasl dndn ve nasl yaptn
deerlendirmelerini gerektirir.
Kendini deerlendirme, rencilerin kendi gl ve zayf
ynlerini tanmalarna yardm eder.
2. z deerlendirme (Devam):
Performansnn dzeyi hakknda karar vermek iin kiisel
ya da kiiler aras kriter koymada rencilere frsatlar
sunar.
Kendini deerlendirmeyle rencinin motivasyonunun
ykselmesine frsat verir.
rencilerin deiik durumlarda davranlarn kontrol
altna almalarn salar.
2. z deerlendirme (Devam):
Bu tr deerlendirmenin olumlu ve olumsuz ynleri vardr.
Genellikle kendi performanslarn deerlendirirken
yanlln varl gz ard edilmemelidir.
Balangta kendini deerlendirme, rencilerin
deneyimsizlii nedeniyle yanlglara neden olabilir.
Yine de renciler daha fazla deneyim kazandka
aldklar kararlar daha doru olacaktr.
2. z deerlendirme (rnek):
Z DEERLENDRME
Sevgili renciler, Herkesin Bir Kimlii Var nitesinin sonunda neleri, ne kadar rendiinizi anlamak iin kendinizi deerlendirebilirsiniz. Bunu yapabilmek iin aadaki sorular cevaplamalsnz. Sorularda size uygun olan seeneklerden birini (X) ile iaretleyiniz.
Tabloda verilen iaretler,
: Bunu ok iyi yapabiliyorum
: Bunu ksmen yapabiliyorum
: Bunu yapamyorum anlamlarna gelmektedir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bunlar rendim
Duygu ve dncelerim arasnda iliki kurabilirim.
Bireyler arasndaki farkll ve benzerlii sylerim.
Farkl durumlara ait duygu ve dncelerimi aklarm.
Bakalarnn duygu ve dncelerine sayg duyarm.
Yaamma ilikin belli bal olaylar kronolojik sraya koyarm.
Kimlik belgesine bakarak kimlie ilikin karmlarda bulunurum.
Sevgili renciler baarl bir ekilde almaya devam edebilmek iin ve
eklinde iaretlediiniz konular tek-
3. Gzlem Formlar
Gzlemler: ktlarnn grlebildii baz alanlarda bu
yntem olduka nemlidir.
Uygulamada hz ve zaman nemlidir.
zellikle fen dersleri iin uygundur.
Gzlemler, renciler hakknda doru ve abuk bilgiler
salar.
3. Gzlem Formlar (Devam)

retmen rencilerin:
soru ve nerilerine verilen cevaplarn,
tarihsel olaylar, kiiler, hareketlerle ilgili snf ii
tartmalarda katlmlarn,
grup almalarnda ve tartmalarnda katlmlarn,
retmenin, renmeyle ilgili yapt grevler ve
materyallere rencinin gsterdii tepkiyi,
tarihsel kantlar kullanma yollarn gzlemler.
3. Gzlem Formlar (Devam)

Aadakiler retmenlere gzlem yapmada kolaylk
salayacaktr.
1. ltleri koyarken btn renciler iin ayn standartlar
kullanlmas.
2. Her rencinin birka kez gzlemlenmesi.
3. Her rencinin deiik durumlarda ve farkl gnlerde
gzlemlenmesi.
4. Her rencinin deiik zellikler, beceriler ve
davranlara gre deerlendirilmesi.
5. Yaplan gzlem iin deerlendirme mmkn olduu
kadar gzlemlenen zamann kaydedilmesi.
RENC GZLEM FORMU

Aklama: Bu form, etkinlik sresince rencilerin, yaplan almalara katlma dzeylerini gzlemek amacyla hazrlanmtr. rencilerin gzlenecek olan davranlar verilen seeneklerden hangisine uygun derse, o seenein
bulunduu kutu iaretlenecektir.
Ad ve Soyad: ................................................
renci No: ......................
Snf: ......................
NTE ADI:
HERKESN BR KML VAR
H er zam an
Sklkla
B azen
N adiren
H ibir zam an
DERECELER
5 4 3 2 1
I. DERSE HAZIRLIK ve ETKNLKLERE KATILIM

1 htiya duyduu bilgiye hangi kaynaklardan ulaabileceini bilir.
2 Bulabildii kaynaklardan etkin bir biimde faydalanabilir.
3 Derse farkl yardmc kaynaklar getirir.
4 Derse hazrlkl gelir.
5 lenen konu ile ilgili grn ekinmeden ifade eder.
6 Konu ile ilgili grleri ve verdii rnekler orijinaldir.
7 Derste orijinal sorular sorar.
8 Dersi dikkatli dinler.
II. NTE KAZANIMLARI
1 Duygu ve dnceleri arasnda iliki kurabilir.
2 Bireyler arasndaki farkll ve benzerlii syler.
3 Farkl durumlara ait duygu ve dncelerini aklar.
4 Bakalarnn duygu ve dncelerine sayg duyar.
5 Yaamna ilikin belli bal olaylar kronolojik sraya koyar.
6 Kimlik belgesine bakarak kimlie ilikin karmlarda bulunur.
4. Performans deerlendirme izelgeleri

Gzlem ynteminden ok fazla farkl olmamakla
beraber renci etkinlii, uygulamay ve pisiko-motor
becerileri (performans) gerektirdiinde performans
deerlendirme lei kullanlabilir.
rnek: deney dzenei hazrlayabilme ve deneyi
yapabilme, bir mzik aletini alabilme becerisi,
voleybolda servis atabilme becerisi gibi.
Performans deerlendirme lekleri iki farkl ekilde
dzenlenebilir:
1) kontrol listeleri
2) dereceleme lekleri

1) Kontrol Listeleri:
rencinin performansa dayal ilem basamaklar ilk
hareketten balayarak son harekete kadar sralanr.
Gsterilebilecek her hareketin karsna Gzlendi ve
Gzlenemedi kutular konulur. rencinin gzlenen
davranlarnn says performans gstergesi olarak
alnr.
Bazen bir davran tam olarak gsterilmeyebilir. Ksmi
olarak gsterilebilir ise kontrol listesi dereceli olarak
hazrlanabilir.
2) Dereceleme lekleri
Bir nceki ilemde olduu gibi performansa dayal

ilemler ilk batan son aamaya kadar listelenir. Her
davrann karsna davrann gsterilebilme dzeyi
dereceli ekilde,
Tam gsterildi
(3)
Ksmen gsterildi (2)
Gsterilemedi
(1)
gibi l veya
Tam gsterildi
Gsterildi
Ksmen gsterildi
ok az gsterildi
Gsterilemedi
(5)
(4)
(3)
(2)
(1)
gibi beli derecelerle ifade edilebilir. Derecelere 3-2-1

veya 5-4-3-2-1 arlklar verilerek saysal lme
sonular hesaplanabilir.

(rnek:)
lem basamaklar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Toplam
4
Gzlendi
Gzlenmedi

(rnek:)
lem basamaklar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Toplam
6. Dier Yntemler
1) Gsteri
2) Anektodlar
3) Tartmalar
4) Sergiler
5) Grme (Mlkat),
6) Projeler
7) Aratrma Ktlar
8)Tutum lekleri
9) Kavram haritalar
6. Dier Yntemler
1) Gsteri: rencilerin fiziksel beceri ya da yeteneklerini
gstermelerini gerektiren durumlar kapsar.
Deerlendirmeleri kontrol listeleri ya da dereceleme
lekleriyle yaplabilir.
6. Dier Yntemler
2) Anektodlar:rencilerin problemleri iin bilgi toplama
yntemlerinden biridir. rencilerin davranlaryla ilgili
ksaca yazlm raporlarn kaydedilmeleriyle oluturulurlar.
Karar vermede dier yntemlerle birlikte kullanlrlar. st
dzey beceriler ve duyusal alanla ilgili davranlarn
deerlendirilmesinde kullanlabilirler.
6. Dier Yntemler
3) Tartmalar: Eletirel dnme iin en uygun
yntemdir.
rencinin, deerlendirme ya da yordama yapmas
gereken bir konuda szl ya da yazl tartmas istenebilir.
Ak ulu maddelere ok benzerler.
ou zaman tek bir doru cevab olmayabilir.
Puanlama, bu maddeler iin sorun olabilir.
6. Dier Yntemler
4) Sergiler: Bu yntem rencilerin yaratclklarn ve
sanatsal almalarn sergileyebilecekleri kullanl
bir yntemdir.
Ayn zamanda st dzey zihinsel becerilerin
deerlendirilmesinde ok kullanldr.
Kontrol listeleri ya da dereceleme lekleri
kullanlarak bu tr almalar deerlendirilebilir.
6. Dier Yntemler
5) Grme (Mlkat):ok kullanlan bir yntem deildir.
rencilerle yaplan grmeler, rencilerin almalar
hakknda ve konular nasl anladklar konusunda anlama
dzeylerinin daha iyi deerlendirilmesine yardm eder.
Aada baz rnek grme sorular verilmitir:
1. Bir olay deiik yolla aklayabilir misin?
2. Bu etkinlii tekrar yapsaydn ayn sonular bulur
muydun?
3. Bu etkinlii daha kolay yapmann baka bir yolu var
mdr?
4. Bu konuyla ilgili gerek yaamndan bir rnek verebilir
misin?
6. Dier Yntemler
6) Projeler: Projeler, rencilere bireysel ya da grup
iinde nemli grevlerde sk sk frsatlar sunar.
Projeler puanlama standartlar ve ayrntl ynergeler
gerektirir.
Ayrca retmen ve renciler iin nemli sorumluluklar
gerektirir.
PROJE DEERLENDRME LE
Ad ve Soyad:
No:
Snf:
DERECELER
ok iyi
yi
O rta
G eer
Z ay
f
Projenin Ad:
rencinin,
GZLENECEK RENC KAZANIMLARI
I. PROJE HAZIRLAMA SREC

1 Projenin amacn belirleme
2 Projeye uygun alma plan yapma
3 Grup iinde grev dalm yapma
4 htiyalar belirleme
5 Farkl kaynaklardan bilgi toplama
6 Projeyi plana gre gerekletirme
II. PROJENN ER
1 Trkeyi doru ve dzgn yazma
2 Bilgilerin doruluu
3 Toplanan bilgilerin analiz edilmesi
4 Elde edilen bilgilerden karmda bulunma
5 Toplanan bilgileri dzenleme
6 Kritik dnme becerisini gsterme
7 Yaratclk yeteneini kullanma
III. SUNUMU YAPMA
1 Trkeyi doru ve dzgn konuma
2 Sorulara cevap verebilme
3 Konuyu dinleyicilerin ilgisini ekecek ekilde sunma
4 Sunuyu hedefe ynelik materyalle destekleme
5 Sunuda akc bir dil ve beden dilini kullanma
6 Verilen srede sunuyu yapma
7 Sunum srasnda z gvene sahip olma
8 Sunuyu severek yapma
TOPLAM
retmenin yorumu: ................................................................................
6. Dier Yntemler
7) Aratrma Ktlar : Aratrma ktlar eitimin her
kademesinde kullanlr.
Bir performans deerlendirme maddesi olarak olduka
uygundur.
rnek: Aadaki konulardan biriyle ilgili bir aratrma
kad yaznz.
Cep telefonlarnn gvenirlii. Cep telefonlar nasl alr?
Cep telefonlarnn tarihi.
6. Dier Yntemler
8)Tutum:
Bir kimsenin herhangi bir olaya, eya veya insan grubuna
kar olumlu ya da olumsuz davran gsterme eilimine
tutum denir.
Bireyin bir objeye kar her zaman istekli oluu, olumlu
tutumunun gsterirken; isteksiz hal ve davranlar
olumsuz tutumunu gsterir.
Bireylerin bir objeye kar tutumlar, en olumludan en
olumsuza doru bir derce ierisindedir.
Tutum lekleri
Tutumun Bileenleri (Boyutlar):
1. Duyusal bileen, bir objeye kar devaml hissedilen
duygudur.
2. Bilisel bileen, bireyin nesneye kar oluturduu bilgi
dzeyidir.
3. Davransal bileen, bireyin duygu ve kanya uygun
olarak hareket etme eilimidir.
Tutum lekleri
Tutum lei Gelitirme Yaklamlar:
1. Bogardus Sosyal Mesafe lei
2. Thurstone Tutum lei:
a) Eit Grnen aralklar yntemi
b) Eletirilmi iftler yntemi
3. Gutman'n lek zmlemesi
4. Likert'in Toplam Derecelendirme lei

Bu yaklamlardan en ok bavurulan, Likert'in
derecelendirme leidir.
Tutum lekleri
Temel Sayltlar
1. Sreklilik, llen deikenin (tutumun) kategorik

deil, srekli olduunu kabul eder. Bir objeye kar iki
kiinin tutumu arasnda her zaman bir ncnn olmas,
tutumun srekliliini gsterir.
2. Tek boyutluluk, llen niteliin mmkn olduunca

tek bir zellii ifade edebilmesi ile ilgilidir.
3. Dorusallk, tutumun bir doru zerinde birimlerle

gsterildiini kabul etmesidir.
Tutum lekleri
Tutum cmlesi yazmnda dikkate alnacak ltler:
1) Cmleler arzu edilenlerin veya edilmeyenlerin ifadesi
biiminde olmal.
2) Gemie ynelik tutumdan ziyade uandaki tutumlarn
yanstmal.
3) Bu nedenle ifadeler geni zaman ieren -meli -mal
taklar ile tamamlanmal.
4) Cmleler, deiik anlamlara yol amadan z ve sade
biimde ifade edilmeli.
Tutum lekleri
Tutum cmlesi yazmnda dikkate alnacak ltler
(devam):
5) Olumlu ve olumsuz tutum cmlelerinde lml ifadelerin
kullanlmas, tutum boyutundaki her derecenin temsil
edilmesinde daha ayrc bir rol oynar.
6) Cmlelerin yars olumlu yars da olumsuz ifade
edilmeli.
7) Her madde tek bir tutum esi iermelidir.
Likert Tipi Tutum lei Gelitirme Aamalar:

1. Tutum konusunun seimi: Belirlenmesi istenilen
tutumun ne olduuna karar vermek ilk aamadr.
Yaplacak olan aratrmada, hangi bireylerin neye ynelik
tutumlar belirlenmeye allacak ise bunu saptamak
gerekir.
rnein:
rencilerin
derslerine,
blmlerine,
retmenlerine, arkadalarna veya ailelerine kar
tutumlar llmek isteniliyorsa ve bu tutumlarn
rencilerin akademik baarlar zerinde etkisi olduu
dnlyor ve bu nedenle aratrlmak isteniliyorsa, bu
konunun saptanmas gerekir.

2. Tutum cmlelerinin (maddelerin) yazm: Tutum
konusu belirlendikten sonra, bu konu ile ilgili tutum
cmlelerinin yazmna geilir.
Tutum cmleleri, yukarda belirtilen ltler dikkate
alnarak yazlan, konu ile ilgili olduu dnlen olumlu ya
da olumsuz ok saydaki ifadelerdir.
Tutum cmlelerini yazmadan nce tutum konusu ile ilgili
geni apl bir incelemenin yaplmas gerekir.

2. Tutum cmlelerinin (maddelerin) yazm (devam):
Tutum cmlelerinin yazmnda pratik bir yol, tutum
leinin uygulanaca grupla benzer zellik tayan daha
az saydaki (5-10 kii) bireylere tutum konusu ile ilgili
kompozisyon yazdrmaktr.
Yazlan kompozisyonlardaki bilgilerden ipucu alarak tutum
ifadelerinin oluturulmas kolaylk salayacaktr.

2. Tutum cmlelerinin (maddelerin) yazm (devam):
Tutum cmlelerinin mmkn olduunca fazla olmas arzu
edilir. nk, asl tutum leinin istenilen gvenirlik ve
geerlikte olmas iin, n deneme sonularna gre ayrc
olanlardan yeterli sayda maddeye ihtiya olacaktr.
Bu nedenle ok madde ierisinden seim yapmak daha
kolay olacaktr.
Ancak, n deneme leinde ok fazla maddenin
bulunmas, cevaplayclar tarafndan samimi
cevaplandrlmamasna neden olabilir.

3. Tutum cmlelerinin seimi ve gzden geirilmesi
(dzeltilmesi): Bir nceki aamada oka tutum cmlesi
yazlm olabilir. Yazlan cmlelerin bir ksm eer
yoklanacak olan tutum ile ilgili olmad dnlyor ise bu
cmlelerin kartlmas; baz cmlelerde anlalma gl
ve yazm hatas varsa bunlarn dzeltilmesi yoluna gidilir.
Yazlan cmlelerin ieriine bakarak olumlu ve olumsuz
olarak snflandrldktan sonra n uygulama iin her iki
gruptan eit sayda cmlenin seilmesi gerekir.

4. n deneme formunun oluturulmas:
Eit sayda seilen olumlu ve olumsuz tutum cmleleri test
formu ierisine kark olarak datlr.
Yazlan tutum cmlelerine, bireylerin katlma derecelerine
gre verecekleri cevaplar, ayr bir cevap kadna veya
tutum cmlelerinin karsnda oluturulacak bir alana
iaretlenebilir.

4. n deneme formunun oluturulmas (devam):
Hazrlanan tutum leinin amac, tutum cmlesi says,
cevap verme sresi, cevaplamann ne ekilde ve nereye
yaplaca gibi baz bilgilerin aklama adyla bata
verilmesi uygulamada karlalabilecek baz sorunlar
ortadan kaldrabilir.

Yazlan tutum cmlelerine bireylerin verecekleri cevaplar
daha ok tutum cmlelerinin ifade tarzna bal olmakla
birlikte, Likert Tipi Beli Dereceleme leklerinde
aadaki gibidir.
Tamamen Katlyorum
Katlyorum
Kararszm
Katlmyorum
Kesinlikle Katlmyorum

Olumlu bir cmleye verilecek cevaplarda "Tamamen
Katlyorum" ile "Katlyorum" olumlu bir tutumu ifade ederken
"Katlmyorum" ile Kesinlikle Katlmyorum" olumsuz bir tutumu
gsterir. Kararszlk ifadesi ise bireyin belirtilen konu hakknda
olumlu ya da olumsuz bir tutuma sahip olmadn gsterir.
Cevaplandrlacak cmle olumsuz olduunda ise yukarda
aklanann tersi bir durum sz konusudur. Olumsuz ifadeye
katlmama olumlu bir tutum gsterirken, katlma olumsuz bir
tutum gsterir.

5. n deneme grubunun seilmesi ve uygulama:
Uygulamann ka kiiye yaplaca, daha ok analizde
kullanlacak olan ynteme bal olsa da en az 400 kii
olmas tercih sebebidir.
Tutum cmlelerini cevapsz brakmamalarn salamak
gerekir.

6. Tutum cmlelerinin puanlanmas ve bireylerin tutum
puanlarnn hesaplanmas:
Olumlu bir cmle
Olumsuz bir cmle
Tamamen Katlyorum 5
Tamamen Katlyorum 1
Katlyorum
4
Katlyorum
2
Kararszm
3
Kararszm
3
Katlmyorum
2
Katlmyorum
4
Ksnlkl Katlmyorum 1
Kesinlikle Katlmyorum 5
7. Madde Analizi (Alt-st grup yntemi):

a) lt gruplarn oluturulmas: Tutum puanlarna gre
renciler tutumu en yksek olandan en dk olana doru
bir sraya konulur.
Tutumu en yksek olan ilk %27'lik grup ile tutumu en dk
olan son %27'lik gruplar seilerek birbirinden farkl
zelliklere sahip iki grup oluturulur.
7. Madde Analizi (Alt-st grup yntemi) (devam):

b) Madde ayrclklarnn bulunmas: lekteki her madde
iin ayrclk gleri, st grupta ve alt grupta maddeden
alnan puanlarn aritmetik ortalamalarnn karlatrlmas
ile bulunur.
Her iki gruptaki bireyler farkl olduundan bamsz iki
grubun aritmetik ortalamalarnn karlatrlmalarnda
kullanlan t istatistii ile ayrclk gleri bulunabilir.

c) Madde Seimi:
Yukarda akland ekliyle maddelerin ayrclk gleri
hesaplandktan sonra yeterli sayda ayrc olduu kabul
edilen tutum cmleleri seilmelidir.
Madde seiminde olumlu ve olumsuz maddelerin saysnn
eit olmasna dikkat edilmelidir.
Likert Tipi Tutum lei:
Test statistiklerinin Hesaplanmas:

lekten elde edilen tutum puanlarna ait,
a) Aritmetik ortalama
b) Standart kayma
c) lein gvenirlii
gibi istatistikler hesaplanabilir.
TUTUM LE
Bu tutum leinin amac, sizlerin yi ki Var nitesine ynelik tutum dzeylerinizi belirlemek amacyla hazrlanmtr. Her
tutum cmlesi okunduktan sonra, cevabnza en yakn olan seenei (X) ile iaretleyiniz.
1 Teknolojik aralar beni heyecanlandrr.

2 Yeni rnler tasarlamaktan zevk alrm.
3 Teknolojik aralarn faydasndan ok zarar vardr.
4 Teknolojik aralarn hayat kolaylatrdna inanmyorum.
5 Yeni teknolojinin insan hayatn kararttn dnyorum.
6 Teknoloji ile ilgili konular benim iin elendiricidir.
7 Teknoloji ile ilgili derslerde ok sklrm.
8 Teknoloji olmasa hayat ekilmez.
9 lk insanlarn hayatlarnn daha kolay olduunu dnrm.
10 Arkadalarmla teknoloji hakknda konumaktan zevk alrm.
11 Btn zamanm teknolojiye ayrmak isterim.
12 Teknoloji sergilerini veya fuarlarn gezmekten ok sklrm.
lm y
Tutum fadeleri
T a m a m e n K a t y o ru m
Kat
Klya rao rursm
Kl a t
Hlm
a tm o z imyoK ru
ru m
DERECELER
6. Dier Yntemler
1) Portfolyo Deerlendirme
(Bireysel Geliim Dosyalar)
RENCY TANIMAK
Hangi zellikleri
Tannacak?
zgemii
fiziksel zellikleri
salk durumu
ilgileri
tutumlar
becerileri
yetenekleri
renme biimi
sosyal zellikleri
Kim
Tanyacak?
retmeni
arkadalar
ailesi
iletiimde
olduu
dier kiiler
Nerede
Tannacak?
okulda
aile ortamnda
oyun ortamnda
d evrede
(sokak, bahe,
park vb)
NASIL TANIYACAIZ?
ok Ynl Deerlendirme
Arac Olan
PORTFOLYOLAR ile
PORTFOLYO
NEDR?
rencinin bir btn
olarak geliim ve renme
sreci ile rnlerini
gsteren, ayn zamanda
deerlendirilmesini de
salayan sistemli
ve amal olarak
oluturulmu
geliim dosyalardr.
dosyalardr
NE DELDR?
rencinin yapt almalarn

bir araya getirildii herhangi bir
alma dosyas deildir.
renciyi baarl/baarsz olarak
snflandrmay salayan
bir ara deildir.
deildir
rencilerin zelliklerini birbirleri
ile karlatrmak amacyla
oluturulmu aralar deildir.
deildir
Deerlendirme
nasl
yaplacak?
Hangi rnler
toplanacak?
PORTFOLYO
SSTEM
Portfolyo nasl
dzenlenecek?
Toplanan rnler
portfolyoda
nasl yer alacak?
PORTFOLYONUN ER
retmen kaytlar (gzlemler, anektod
kaytlar)
Geliim testlerinin sonular
rencinin almalar
rencinin szel ve psiko-motor becerilerini
gsteren teyp ve video kaytlar
rencinin kendi almalar hakkndaki
dnceleri, gnlkler
renciye yazlan mektuplar
rencinin yazd mektuplar
retmenin aileye ve dier retmenlere
yazd mektuplar
PORTFOLYO
OLUTURMA
SREC
1. TOPLAMA
2. SEME
4. SONU
3. YANSITMA
Her bir almann ve

retmen kaydnn
zerine TARH yazlmas
Hangi
almalarn
toplanacana ve
hangi zelliklerin
gzleneceine
karar verilmesi
TOPLAMA
3
Her renci iin snfta
almalarnn
toplanaca
ayr bir kutu, dosya vb.
2
rencilere almalarnn
bir dosyada toplanacann
aklanmas ve almalarn
saklama konusunda
tevik edilmesi
Portfolyonun
trne ve
retmenin
koyduu
koullara baldr
SEME
Sreci yanstan
portfolyolarda retmenin
belirledii konular/geliim
alanlarn yanstan
almalarn seilen
rnekleri, renme/geliim
srecini yanstacak
ekilde yer alr.
renci seimini
kendi bana
veya retmenin
rehberliinde
yapabilir
rn yanstan
portfolyolarda retmenin
belirledii konular ile ilgili
ortaya kan rnler
arasndan seilenler yer
alr.
YANSITMA
Portfolyoyu herhangi bir alma
dosyasndan ayran en nemli aamadr
Bu aamada renci,
portfolyosuna setii her bir almay
niin setiini aklar,
almalarn yaparken geirdii sreci
ve bu srete rendiklerini anlatr,
kendi baarsn grr, bunu ifade eder
ve deerlendirme srecine katlr.
Bu almay portfolyoma
neden koydum?
Bu almay
nasl yaptm?
Bana zor gelen bir

almam var m?
Varsa neden?
YANSITMA
SORULARI
almalarm iinde
en ok sevdiim
hangisidir? Neden?
Bu almam daha da
gzelletirebilir miyim?
Nasl?
Bu almadan ne
rendim?
SONU
Bu aamada renci, bu almay niin yaptk?

sorusunu yantlar
Okulda yapt almalarla rendikleri arasnda
somut balar kurar.
Tamamlanan portfolyo almalarnn renci
tarafndan snf arkadalar, retmeni ve
ailesinden oluan bir gruba sunumu yaplmaldr.
Portfolyonun sunumu, rencinin almalarna
nem vermesini salar ve kendine olan
gvenini artrr.
RENC PORTFOLYOSUNUN
K TR
SREC YANSITAN PORTFOLYOLAR
rencinin renme ve
geliim srecini
yanstr.
Balang almalarn,
sreteki almalar,
karlalan glkleri
ve renme rnlerini
ierir.
RN YANSITAN PORTFOLYOLAR
renme srecinden ok
bitmi almalar
yanstr.
rencinin en iyi
olduunu dnd
almalarn ierir.
PORTFOLYO TRLER
BEN KMM?
PORTFOLYOSU
SINIF
PORTFOLYOSU
ALIMA
PORTFOLYOSU
OKUL
PORTFOLYOSU
GRUP
PORTFOLYOSU
RETMEN
PORTFOLYOSU
BEN KMM
PORTFOLYOLARI
AMACI
rencinin okul iinde ve
dnda yapt etkinliklerle
kendisini anlatmas
ER
rencinin yaamn anlatan
resimler, fotoraflar, teyp
ve video kaytlar
Sanatsal almalar
renci hakknda ana-baba,
arkada, retmen grleri
rencinin kendisiyle ilgili
yarglar
ALIMA
PORTFOLYOLARI
AMACI
renci hakknda ok ynl
bilgi edinmek
rencinin almalar arasnda ba kurmasn salamak
rencinin kendi geliiminin
farknda olmasn salamak
Yapt almalarla
rencinin kendine olan
gvenini gelitirmek
ER
Okul almalarndan rnekler
retmen kaytlar
Geliim testlerinin sonular
Ana-baba grleri
Arkada grleri
rencinin almalar hakknda kendi dnceleri
GRUP
PORTFOLYOLARI
AMACI
Farkl yetenekte ve
dzeyde olan rencileri
bir araya getirmek
rencilere ibirliini ve
grup almasnn
nemini kavratmak
rencilerin birbirlerinden renmesini salamak
ER
Belirli bir konuda grubun
her yesinin gl yanlarn
gsteren almalar
Grup yelerinin almalar
hakkndaki dnceleri
retmen, arkada ve veli
grleri
SINIF
PORTFOLYOLARI
AMACI
Her snfn yapt
etkinlikleri
ve snfn
kiiliini yanstmak
ER
Snfa yaplan projeler
Gsteriler ve geziler
Snfa gelen ziyaretiler
retmen, veli ve rencilerin
snfa yazd mektuplar
Snfn slogan, iiri, yks,
logosu, resmi ve fotoraf
Snfn, dier snflar ve
gelecek snflarla ilgili dilekleri
ve nerileri
OKUL
PORTFOLYOLARI
AMACI
Okula yeni gelen rencilere veya
okul hakknda bilgi edinmek
isteyen velilere okulu tantmak
Her yl okulda yaplan etkinlikleri
rencilere, ailelere, okul
alanlarna ve ilgili kiilere
duyurmak
Okulu tantma almalarna
rencinin, ailenin ve okul
alanlarnn katlmn salamak
ER
Okulun ve okul
personelinin tantm
filmi ya da fotoraflar
Okulca yaplan projeler
Trenler, gsteriler
Geziler
Okula gelen ziyaretiler
Okulda dzenlenen
elenceler
Alnan dller
RETMEN
PORTFOLYOLARI
AMACI
retmenin
almalarn ve
zgemiini okul
ynetimine, velilere
ve rencilere
tantmak
rencilerin portfolyo
rnei grmesini
salamak
ER
Okul diplomas
renci iken yapt almalara ait
rnekler
rencilerinin yapt almalara
ait rnekler
rnek ders planlar
Varsa alnan dller, katld
kurslara ait belgeler
rencilik ve retmenlik hayatna
ait fotoraflar, anektodlar
rencinin bamsz
ve aktif renme
zellikleri geliir
Eitimle deerlendirme
sarmal bir biimde renci
birletirilir
deerlendirme
srecine katlr
PORTFOLYO
DEERLENDRMEDE ...
rencinin
iten denetimli
olmas salanr
rencinin
sosyal becerileri
geliir
renci,
geliiminin ve
renmesinin
farknda olur
Portfolyo Deerlendirme
Portfolyo deerlendirmede renci iin aadaki
sorulara cevap aranr:
Ne rendi ve renirken nasl bir yol izledi?
Nasl dnd?
Nasl soru sordu?
Nasl analiz etti?
Bilgiyi nasl yaplandrd?
Dier insanlarla nasl iletiim kurdu?
renirken karlat glkler nelerdi?
Portfolyo Deerlendirme
Portfolyo Deerlendirme Genel Amalar:
Mfredata bal olarak yaplan yazl ve szl

deerlendirmelerin dna kp, alternatif lme ve
deerlendirme yntemi gelitirmek
rencinin geliimini izleyebilmek,
Kendi kendini deerlendirme becerisine ulamasn
salamak,
rencideki z disiplin ve sorumluluk bilincini
gelitirmek
Portfolyo Deerlendirme Genel Amalar (Devam)
Gelecekteki retmenlerine bilgi sunmak

rencinin geliimini daha salkl izleyebilmek,
rencilerin yeteneklerini sergilemek ve ilgi alanlarn
oaltmak
rencinin gerekte ne rendiini ortaya koymak
rencilerin dier arkadalarnn yapt portfolyolar
izleyip, yardmc olarak gelecekteki takm almasna
zemin hazrlamaktr
Portfolyo Deerlendirmenin renci Asndan Avantajlar
Bir snav kad zerindeki renci baarsn

deerlendirmek yerine bir retim sreci ierisinde
rencinin geliimini takip etmeyi mmkn klar.
Bir renme sreci ierisinde rencinin harcad
zaman, almalarn, performansn, msveddelerini,
eksikliklerini ve dzeltmelerini ayrntl bir ekilde
gsterir.

(Devam)
rencinin msveddeden, karalamalara ve

dzeltmeye kadar almasnn her blmnn nemli
olduunu ve birbiriyle ilikili olduunu fark etmesini
salar.
Bir renme nitesi ierisindeki birok admdan sonra
rencideki gelimeleri gsterir.
renci en iyi yapt almalar bireysel geliim
dosyasna koymay ve almalar ile iftihar etmeyi,
alma iin daha fazla sorumluluk almay renir.

(Devam)
rencinin kendi almalarn deerlendirmesine

rehberlik eder.
rencinin yaratcln gelitirmede daha bilinli
olmasn salar.
rencinin gl ve zayf olan ynlerini gsterir.
Portfolyo Deerlendirmenin retmen Asndan Avantajlar
retmenin renme-retme sreci ierisinde her bir

rencinin, geliimleri ile ilgili msvedde, karalama,
dzeltme ve sonuca giden performansn ieren geni
bir kaydnn elinde olmasn salar.
Baka
snflardaki
rencilerin
almalarn
incelerken, retimle ilgili fikirlerini gelitirme olana
bulur.
Bir rencinin bir btn olarak geliim aamalarn
izleme frsatn elde eder.
Portfolyo Deerlendirmenin Baz Zorluklar
lkretim birinci kademe 1. 2. ve 3. Snflarnda btn

dersleri kapsayan bir portfolyo hazrlanabilir. Snf
seviyesi arttka her bir ders iin hazrlanabilir.
rencilerin birden ok portfolyo hazrlamalar
nedeniyle portfolyo iin yeterince zaman
ayramamasna neden olabilir.
Portfolyonun her aamasnda renciye dnt
verilmesi gerekir. Ancak ok kalabalk snflarda
bunun yaplmas olduka zorlar.
retmenin portfolyo ile yeni karlaacak olmas da
sorunlar artrabilir.
RENC RN DOSYASI (PORTFOLYO) DEERLENDRME FORMU

rencinin Ad ve Soyad: ........................................................
Snf: ..................................
Ynerge: Aadaki her bir ltn ne dzeyde yeterli olduunu gz nne alarak dosyay deerlendiriniz.
LTLER
o k iyi
y i
O rta
G eer
Zay
f
DERECELER
5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
almalarn tam olmas

almalarda eitlilik
Toplam almalardan yeterli miktarda iermesi
almalarn amac karlamas
almalarna amaca uygunluu
almalarn doruluu
Dosyann dzenlilii
Harcanan abalar gsterme
Kalitelilii gsterme
Yaratcl gsterme
almalarn seiminde risk alma
rencinin geliimini gsterme
Kendini deerlendirme
YORUMLAR/NERLER
.......................................................................................................................................

Ölçme-Detaylı KPSS

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ölçme-Detaylı KPSS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gvenirlik

Gvenirlik tahmininde kullanlan nemli bir terim korelasyondur

Korelasyon Katsaysnn pozitif olmas;

ki deikenin birlikte arttn gsterir. Doru orant gibidir.

Korelasyon katsaysnn negatif olmas

Deikenlerden birisinin artarken dierinin azaldn

Korelasyon katsaysnn sfra yakn olmas;

Eksi veya art olsun iki deiken arasndaki ilikinin

Bir aratrmada X ve Y deikenleri arasnda sfra yakn bir iliki

Lisedeki bir rehber retmen rencilerin mesleki ilgilerini belirlemek

Negatif korelasyon, deikenlerden birinin deeri artarken

Varyans ve Standart Sapma

Bu nedenle her farkn karesi alnr, toplanr ve aritmetik ortalama hesaplanr.

Karesi alnm sapmalar ; 9, 9, 289,841,144

lme aralarnn gvenirlik dzeyi, gvenirlik analizi ile belirlenir.

Gvenirlik Tahmin Yntemleri

1) Test tekrar test yntemi

Bu yntemle bir lme aracnn gvenirlik dzeyi

2) Paralel (edeer) formlar

2) Paralel (edeer formlar) testler

Paralel testler yntemiyle lme aralarnn

3) ki yar (edeer yarlar=testi yarlama)

Testi yarlama yntemi:

Testi yarlama yntemi:

Test ikiye blnerek iki yar arasndaki

4) KR-20 ve KR-21 (Kuder Richardson)Yntemi:

Bu formllerin kullanlabilmesi iin iki temel zellie daha

KR-20 formlnn kullanlmas iin,

K = Testin soru says

S x2= Testin varyans

KR-20 formlnn kullanlmas iin,

KR-21 formlnn kullanlmas iin,

K = Testin soru says

3. Dzeltme formlnn kullanlm olmas. rnein; retmen yanl

KR-20 ve KR-21 Hangi Durumlarda Kullanlr?

5) Cronbach Alpha (Alfa) Yntemi:

Bu gvenirlik katsays, yantlar iki kategorili olmayan

mant, lme aracndaki maddelerin btn olas

yarlarnn karlatrlmasna dayanmaktadr.

Cronbach Alpha Yntemi:

Bu yntemde, lme arac yalnzca bir defa kullanld ve

6-Puanlayclar Arasndaki Tutarllk: Cevap ktlarna birden fazla

Gvenirlik Belirleme Tekniklerine likin zet Bilgiler

Gvenirlik Katsays Tipi

lme Aracnn Gvenirliini Etkileyen

Gvenirlii Artrmann Yollar

Soru saysn artrmak

lme ve deerlendirme srecinde, kullanlan lme aracnn

lmecinin ne kadar gvenilir olduunu belirlemenin yntemleri:

1. lmeyi yapan kiinin, bir gruptan toplad verileri bir sre

Bir retmen ayn kapsamda ve dzeyde iki ayr snav hazrlam ve

Aadakilerden hangisi bir baar testinden elde edilen

A) Sorularn konulara uygun ekilde datlm olmas

Aadakilerden hangisi, testin gvenirliini

A) Cevaplama sresinin ok ksa olmas

LME ARACININ GEERL

Bir lme aracnn geerlii var veya geerlii yok

Bir aracn geerli olmas iin, onun sadece lmek iin

Geerli lme aralar iki temel zellik tar.

NOT: Bir baar testinin nitelii; llecek olann ne

ekillerden karlacak sonular

Bir aratrmac oklu zek alanlarn lmek amacyla gelitirdii ok

lme Aralarnda Aranan Geerlik