The Other Side of You

by Garnet Heart

Overview:

Sa kompanyang pinapasukan ni Alicia Valdez ay siya na ang maituturing

na pinakasikat... pinakasikat sa kanyang kalandian, kamanhidan, at kasosyalan,
subalit mas kilala siya bilang isang disgrasyada na may tatlong anak sa
magkakaibang mga lalaki.
Dahil sa nangyaring merging ng kompanya ay kinailangang lumipat ang kanyang
manager, at si Darian Conrado ang dumating bilang pamalit. Inakala niyang
eepekto ang pagkasipsip niya dito, ngunit lalo lang nitong pinahirap ang
desperada na niyang kalagayan. Labis niya itong kinaiinisan, subalit nang
makita niya itong may kasamang ibang babae ay nakadama siya ng selos.

Magawa kaya siyang ibigin o bigyang pansin man lang ni Darian gayong
pinagtatawanan siya't inaalipusta ng karamihan? Makikita kaya nito kung
anuman ang inililihim niya sa kabila ng kanyang pagkatao?

The Other Side of You

by Garnet Heart

Chapter 1

“Oy, Alicia! Overbreak ka na naman. Pagagalitan ka na naman ng bosing

mo.”

“So?” sagot ni Alicia at pinagpatuloy ang paglalagay ng lipstick sa harapan

ng salamin. Si Elvira iyon na katrabaho niya. Pareho silang tatlong taon na sa
electronics company na pinapasukan nila.

“Lipstick ka ng lipstick. Pudpod na ‘yang lipstick mo pero hindi mo pa rin

binabayaran ‘yan.” Napatingin siya kay Elvira na nakatayo sa tabi niya. “Ito
naman. Promise, sa katapusan babayaran ko na. Ano lang ba naman ‘yang one
hundred fifty?” “’Yun nga eh. One hundred fifty lang, dalawang buwan na hindi
mo pa rin binabayaran.” “Fine, babayaran na kita! Pero…” Ngumiti siya’t
pinalambing ang boses. “Pa-order uli ng isa ha.” “Wala pang sale ngayon,”
mabilis pa sa alas kuwatro nitong tugon. Naglaho bigla ang kanyang ngiti.
“Ganun?” “Diyan ka na lang sa tiangge bumili. May ten pesos pa.” “Gush!
Masisira naman ang beauty ko sa mga chipipay products na mga ‘yun. Sige na.
Baka naman may natira ka pang stocks?” Hindi umimik si Elvira na parang nag-
iisip. Alam niya na nag-aalangan na itong pautangan siya dahil sa tagal niyang
magbayad, pero alam din niya ang kiliti nito. “Sige na,” paglalambing niyang
muli. “Akong maglalaba ng in-plant shoes mo this weekend.” Hindi napigilan ni
Elvira ang ngiti. “Sige. Promise ‘yan ha?” “Of course!” halos patili niyang sagot.
“Oy, nai-transfer daw sa kabilang building ‘yung best friend mo.”
Napamulagat siya. Si Lorna ang tinutukoy nito, ang kanilang manager na lagi
niyang kinukulit sa overtime. “You mean it?” “Yes!” Nag-iinarte din si Elvira na
ginaya ang kanyang kilos. “Kaya mag-goodbye OT ka na, at wala na ‘yung
inuuto-uto mo.” Napahawak siya sa pisngi. “Sino raw ang kapalit?” “Galing raw
sa ka-merge nating company. Lalaki raw.” “Aaah!” Napahawak siya sa
magkabilaang bahagi ng ulo. “Buti kung mabait ‘yun. Kapag matandang
masungit ‘yun, Diyos ko! Hindi ‘yun uubrahan ng beauty ko!” “Malay mo. Lalaki
‘yun. Baka mas uubra ang beauty mo,” tukso ni Elvira. “Gaga! Madagdagan pa
‘yung tatlong palamunin ko.”

Tumawa si Elvira at itinulak siya palabas ng comfort room. “Tara na nga.

Diyos ko, ‘yang miniskirt mo, ang iksi.” “Siyempre, display ang legs,” kekendeng-
kendeng niyang sagot habang sila’y naglalakad pabalik sa opisina. “Kaya ka nila
pinagtsitsismisan eh. May tatlo ka na ngang anak, malandi ka pa rin.” “Ay! Care
ko sa kanila. Hayaan mo silang mamatay sa tsismis.” “Lokaret ka talaga.”
“Alangan naman na porke may anak na ako eh magpapakalosyang na ako? Eh
‘di lalong walang magkagustong fafa sa akin. Kaya kailangan ko pa ring
magpaka-sosyal para malay mo, may mabingwit pa, di ba?”

Napakamot si Elvira. “Ambisyosa ka rin. Ako nga na dalaga ‘di

makabingwit.” “Ay, mahina ka.” “Hoy, kayong dalawa!” Kapwa sila nagulat nang
may biglang tumapik sa kanilang mga likuran. Paglingon nila ay nakita nila ang
isa pa nilang kasamahan na si Lenny. “Office staffs daw, sa conference room
muna. Ipapakilala ‘yung bagong manager.” “So?” mataray niyang sagot. “Gaga!
‘Wag kang magpa-importante dyan,” ani Elvira at hinila siya papuntang
conference room. Pagpasok nila ay halos puno na ang silid at parang sila na
lamang ang hinihintay. Si Lorna na nakatayo sa harapan ang agad niyang
nilapitan.

“Ma’am Lorna!” Kunwari ay naiiyak siyang niyakap ang manager. “Is it

true na ililipat ka raw?” “Oo,” sagot ni Lorna na tinatapik ang kanyang balikat.
“Marami kasing changes dahil sa nangyaring merging. Siyang papalit sa akin, si
Darian Conrado.” Noon lang napansin ni Alicia na may lalaki palang nakatayo sa
likuran nito at nakatingin sa kanila. Napataas ang isa niyang kilay nang
mapansin niyang parang isang binata lang iyon. Sa tantya niya’y wala pa sa
trenta ang taon nun. “You mean that boy?!” “Psst!” asik ni Lorna. “Siya ang
bago mong manager.” Muling tinignan ni Alicia ang lalaki na noo’y nakangiting
papalapit. Siguradong narinig nito ang kanyang sinabi.

Sa unang tingin pa lang ay talagang nakaka-agaw pansin ang itsura nito,

kaya pala kaninang pagpasok niya ay naghahagikgikan ang mga kasamahan
niyang kababaihan. Medyo mahaba ang bangs nito na naka-brushup palikod.
May kakaibang ningning at buhay ang mga malalalim nitong mga mata na may
mahahabang pilik, matangos at walang bako ang ilong nito, at may kapulaan at
kanipisan ang mga labi na nakakaakit halikan.

“Ay!” gulat na tinakpan ni Alicia ang bibig nang umakyat ito ng platform at
tumabi sa kanya. Napakatangkad pala nito na kahit nakatakong siya ay halos
hanggang balikat lang siya nito. Five feet three inches siya, kaya’t siguradong
nasa six feet ang taas nito. Malaki rin ang pangangatawan nito. Kahit nakasuot
ito ng long sleeved shirt ay bakas ang muscles nito sa mga balikat at braso,
ganun din ang makapal nitong dibdib at makitid na baywang. “How old are you?”
ang tanong sa kanya ng lalaki. “Ah, twenty six pa lang po. Kayo po, Sir?” “Let’s
just say… I’m older than you.” Hindi niya pinansin ang pagkasarkastiko nito.
“Grabe! Genius siguro kayo kaya kayo naging manager agad, ano Sir?” Nangiti
si Darian. “Didn’t you just call me boy?” “Ay, joke lang po ‘yun, Sir. Nagulat lang
kasi ako. Pero Sir, ang guwapo niyo ha.” Kinurot siya ni Lorna. “Huwag ka na
namang maglalandi diyan.” “Ma’am naman, bini-build up ko lang confidence ni
Sir. Baka kasi hindi niya alam na guwapo siya.”

“Boooh,” sigaw ng isa sa mga katrabaho niya na nakikinig. “Huwag

kayong maniwala diyan, Sir. May tatlong anak na ‘yan!” “Magkakaiba pa ang
tatay,” dagdag pa ng isa. “Pssst!” Sinitsitan niya ang mga ito. “Huwag niyo
naman akong ibuking.” Salubong ang mga kilay ni Darian na tumingin sa kanya
pababa. “Wala sa itsura mong kaya mong magpalaki ng tatlong bata.” “Sir
naman! Kahit naman papaano, napapalaki ko ang mga anak ko.”
“Pagpasensyahan mo na ‘yan, Darian.” Sumingit si Lorna sa usapan. “Sa lahat
ng empleyado dito, yang si Alicia ang makulit sa overtime.”

“Oy, Alicia!” May sumigaw mula sa mga nakaupo. Si Gladys, ang

kagaya din niyang sosyal sa opisina na sumikat sa kulay pula nitong buhok. Ang
pagkakaiba, dalaga pa lang ito at walang ginagastusang pamilya. “Alam ko kung
magkano ‘yang blouse mo. Two for one hundred eighty.” Tumawa ang lahat,
pero hindi siya apektado. “Correction, tinawaran ko ng eighty pesos.” Lalo pang
lumakas ang tawanan. “Eh ‘yang skirt mo? Mukhang imported,” tanong pa ng
isa. “UK ‘yan, ano ba?” malandi niyang sagot at napansing maging sina Lorna at
Darian ay napapangiti na rin.

“Alicia, alis ka nga diyan. Nakakasira ka ng view.” “I know.” Pinagulong

niya ang mga mata. “Naiinggit kayo kasi katabi ko si Sir.” “Landi!” “Fine!” aniya
at tumingin kay Darian. “Sige po, Sir. Doon muna ako at baka mamatay sa
inggit itong mga ‘to. Huwag niyo pong kakalimutan ang pangalan ko ha, Alicia
Valdez… at your service.” Biglang may bumato ng nilukot na papel sa kanya.
Tumama iyon sa kanyang ulo. Agad niya iyong pinulot at bumaba ng platform
para batuhin din si Gladys. “Ikaw ah, akala mo hindi kita papatulan!” “Alicia,
tama na ‘yan.”

Napatingin siya kay Lorna na nakamulagat sa kanya. “Ay, sorry po,

ma’am,” aniya at pasimpleng binato si Gladys sa noo, saka siya umupo sa tabi ni
Elvira na nasa ikalawang linya. Nang tignan niyang muli si Lorna ay napakatalas
na ng tingin nito sa kanya. “Mahiya naman kayo sa bago niyong manager,”
sermon ni Lorna. “First day niya dito ganyan agad ang pinapakita ninyo.”

Nahiyang kinamot ni Alicia ang kanang pisngi at sinulyapan si Darian na

yumuko para itago ang ngiti. Siguro ay iniisip nitong mga isip bata ang mga
office staffs dun. “Ikaw kasi.” Siniko siya ni Elvira. “Ba’t parang ako lang ang
pinag-iinitan eh nauna naman si Gladys,” reklamo niya. “Pareho lang kayo.”
Nanahimik sila nang magsalita si Lorna at muling ipinakilala sa lahat si Darian
Conrado. Binanggit nito ang ilang impormasyon sa background nito. Graduate
pala itong cumlaude sa isang kilalang university kaya’t agad na natanggap sa
isang electronics company. ECE ang natapos nito at ilang beses na ring
naipadala sa Japan at sa States para mag-training bago nito naabot ang
kasalukuyang posisyon na QRA manager.

Nagtagal ng halos dalawang oras ang meeting. Kung anu-ano kasing

mga walang kabuluhang bagay ang pinagtatanong ng mga katrabaho niya kay
Darian. Unang araw pa lang ay marami na talagang nagkagusto dito, lalo na’t
halos puro mga dalaga ang mga nasa department nila, maliban lamang sa kanya
na laging laman ng tsismis ang pagkakaroon niya ng tatlong anak sa
magkakaibang lalaki. “Sir?” Nakangiting tumayo si Gladys para magtanong kay
Darian. “Married na po ba kayo?” “Hooooooo!” Nagkaroon ng malakas na
hiyawan habang si Gladys ay nahiyang umupo. “Mas malandi ka pala sa akin
eh,” sigaw din niya at nang tumingin siya kay Darian ay nakangisi itong hinihintay
na manahimik.

“Silence please.” Itinaas ni Darian ang kamay para patahimikin ang lahat.
Nang humupa ang hiyawan ay saka ito nagaptuloy. “Let’s not disturb other
people.” “Sagutin mo muna ang tanong ko, Sir,” ani Gladys. “Oo nga,” sang-ayon
ng iba. Huminga ng malalim si Darian at saka tumango. “To satisfy your
curiosity, I’m still single.” “Hooooooooohhh!” Lalong lumakas ang hiyawan. Hindi
na ito napigilan ni Darian kaya’t nanahimik na lamang ito hanggang sa humina
ang ingay. Si Lorna naman ay nangingiti lang sa isang tabi. Humikab naman si
Alicia na hindi nakisama sa hiyawan, subalit may naisip siyang kapilyahan para
hindi masapawan. “Sir, ako rin, single pa,” malakas niyang hayag sa malanding
tono. Humiyaw ang ilan at tumawa naman ang iba. May bumato pang muli sa
kanya ng papel subalit hindi niya alam kung sino. “Oo nga, Sir. Kailangan ng
mga anak niya ng bagong Daddy,” biro ni Gladys at nagtawanan ang lahat. Kahit
napahiya siya ay inirapan lang niya si Gladys. “Sabunutan kita diyan eh!” asik
niya dito. “Ayaw niyo ‘yun, Sir, ‘di niyo na kailangang gumawa ng baby,” dagdag
pa ng isa at nagpatuloy ang tawanan. “That’s enough.”

Hindi nila pinansin si Darian at may isa uling nagtanong. “Honestly, Sir,
what’s your ideal woman?” “Yes,” interesado ang lahat. Bumuntung-hininga si
Darian. “I will answer that question, but after that, let’s proceed discussing the
rules.” “Sure!” “Honestly, hindi ako pumapatol sa mga empleyado ko.” Gulat na
nanahimik ang lahat. Isa lang ang ibig sabihin nun, wala silang tsansa lahat na
pansinin nito. In other words, basted silang lahat. “Second, I never dreamed of
becoming a father to someone else’s child. I’d like to make a family of my own.”

Animo’y nasamapal sa magkabilaang pisngi si Alicia. Kinagat niya ang

ibabang labi na tinignan si Darian. Mukhang pinepersonal siya nito. “Third, I
don’t like women making the first move.” nakarinig siya ng hagikgikan at nang
tumingin siya sa paligid ay napansin niyang nakatingin ang lahat sa kanya at
iniipit ang mga tawa. Hiyang-hiya siya noon na para bang inapak-apakan ang
kanyang pagkatao, subalit ayaw niyang magpahalata. Huminga siya ng malalim
at malandi pa rin ang ngiti niyang tumayo. “Ang boring naman pala ng taste niyo
Sir!” aniya at mabilis na tinungo ang pinto. “Alicia, saan ka pupunta?” tanong ni
Lorna na nakatayo sa gilid. “Call of nature,” maarte niyang sagot at lumabas.
Wala nang tumawag pa sa kanya.

Pagpasok niya ng comfort room ay ibinaba niya ang kanyang bag at

malakas na tinapik ang gilid ng sink, saka siya tumingin sa salamin. Napakatalas
ng kanyang mga mata na tinignan ang sarili. Sanay na siyang pagtawanan at
pagtsismisan, subalit hindi pa siya pinapahiya ng isang lalaki sa harapan ng
maraming tao. Ilang sandali niyang pinagmasdan ang sarili. Sa tingin naman
niya’y maganda pa rin siya kahit medyo nagkaka-edad na siya. Nakuha niya ang
magagandang mga mata ng kanyang ina na may mahahabang pilik. Matangos
at maliit ang kanyang ilong at mapupula ang kanyang mga labi. Maputi ang
kanyang kutis at kapuna-puna ang pamumula ng kanyang mga pisngi kapag
siya’y nainitan o napagod. Above average na ang taas niyang five three at
maipagmamalaki din niya ang vital statistics niyang 35, 24, 36. Mahahaba rin
ang kanyang legs kaya’t bagay na bagay sa kanya ang mini-skirt. Mapalalaki
man o babae ay napapatingin sa kanya kapag siya’y naglalakad.

Dati-rati ay maraming nagkaka-crush sa kanyang mga lalaki nung bagong

pasok siya sa kompanyang iyon, at ang mga babae naman ay panay ang irap sa
kanya. Sa opisina pang napaglagyan sa kanya ay puro mga babae ang naroon.
Wala siya ni sinumang naging kaibigan doon kaya’t madalas ay nag-iisa siya.
Madalas rin siyang lapitan ng mga kalalakihan na lalong ikinataas ng kilay ng
mga ka-opisina niya.

Nagbago ang lahat nang may nakabasa sa record niya kung saan
nakatala doon na head of the family siya at may tatlong mga anak. Mabilis na
kumalat iyon sa opisina at pagpasok niya kinabukasan ay tinatawanan na siya ng
mga katrabaho niya. Kakaiba na rin ang ngiti sa kanya ng mga kalalakihan at
hindi na siya nilapitan ng mga ito. Nilamon na lamang niya ang lahat ng
kahihiyan, importante ay ma-regular siya sa kompanyang iyon. Mula noon ay
hindi na siya muli pang inirapan ng mga babae at may mga ilan nang
nakipagkaibigan sa kanya. Nawala ang insecurity ng mga ito sa nalamang hindi
na pala siya dalaga. Para pagtakpan ang kahihiyang inaabot niya sa tuwing
naririnig niyang pinagtsitsismisan at tinatawanan siya ay naisip niyang ibahin ang
kanyang personalidad at sakyan na lamang iyon.

Maliban kay Elvira ay wala na ang mga dati niyang katrabaho, subalit
hindi na niya iniba ang nakilala ng mga bago niyang katrabaho na pagkatao
niya. Mas makabubuti na rin sa kanya iyon at nang makaiwas siya sa away.
Pinilit niyang ngumiti habang nakatitig sa salamin at sinuklay ang mahaba niyang
buhok. Hindi siya dapat magpa-apekto sa mga ito. Marami pa siyang mga mas
importanteng bagay na dapat isipin. May tatlong bata siyang pinapakain, grade
one na ang panganay at kinder naman ang pangalawa, at ang pangatlo naman
na tatlong taong gulang pa lamang ay malubha ang sakit sa puso at
kinakailangan nito ng regular na pag-inom ng gamot. Bukod pa doon, nasa
puder din niya ang kanyang ina na sa sobrang kapayatan ay hindi na makalabas
ng bahay. Na-deppress ito nang iwanan ng huli nitong asawa tatlong taon na
ang nakakaraan at mula noon ay naging sakitin na ito.

Huminga-hinga ulit siya ng malalim para ilabas ang lahat ng asim sa

dibdib saka siya taas noong lumabas ng comfort room. Pagpasok niya sa
conference room ay napatingin sa kanya si Darian na nagsasalita sa harapan.
“I’m back, Sir,” aniya dito na kumakaway. “Alam ko, na-miss niyo ako.” Nangiti si
Darian at umiling. Naghiyawan naman ang mga kasamahan niya. Dinedma niya
ang mga ito at muling umupo sa tabi ni Elvira. “Ang landi mo talaga!” anang isa.
Hindi niya iyon pinansin at pinilit makinig sa mga sinasabi ng bagong manager.
Chapter 2

Bumuntung-hininga si Alicia na pinanood ang taxi na papalayo. Alas

diyes na ng gabi noon. Natakot pa ang driver na ipasok ang taxi sa madilim na
eskinitang iyon kaya’t kinailangan pa niya itong kulitin. Dahil huling araw na ni
Lorna ay nagblow-out ito sa isang restaurant. Hindi nakasama si Darian kahit
pinilit nila ito dahil marami itong dapat na ayusin bago ipasa kay Lorna ang
trabaho.

Pinagmasdan niya ang lumang bahay na inuupahan nila ng dalawang libo

sa isang buwan. Luma man iyon subalit medyo maluwang. May tatlo iyong
kuwarto, kusina, banyo, at sala. May tubig poso na rin kaya’t kuryente lamang
ang binabayaran niya buwan-buwan. Gamit ang susi ay binuksan niya ang naka-
lock na pinto at kinapa ang switch ng ilaw sa dingding. Nagulat siya sa mga
kalat na nadatnan sa sala. Doon na naman kumain ang mga bata at hindi man
lang winalisan ang mga naikalat na kanin.

Iniwan niya ang kanyang bag at nagtungo sa kusina para uminom ng

tubig. Mas matindi pa ang tumambad sa kanya doon. Nagkalat ang mga plato
at baso sa sink, at nilalanggam ang lalagyan ng asukal na naiwanang bukas.
Bumuntung-hininga siya at kinuha ang timba para sumalok ng tubig sa poso.
Sanay na siya sa ganoon. Wala pang hapon o gabi na nadatnan niya ang bahay
na malinis. Napakahina na rin ng katawan ng kanyang ina para magtrabaho.
Nakakapagluto lang ito ng kanin at nagpi-prito ng ulam. Hindi nito kayang
maghugas ng pinggan dahil bawal itong makahawak ng malamig.

Nagtungo siya sa backdoor at sinalukan ang timba. Wala siyang

panahong mapagod. Kahit sa loob ng kanilang pamamahay ay dala-dala niya
ang masayahin at malandi niyang pagkatao. Ipinangako niyang hindi siya kailan
man magagalit o malulungkot. Iyon lamang ang paraan para hindi siya mabaliw
at mas lalo pang tumanda. Alas-onse na nang matapos niyang linisan ang bahay
at kinailangan uli niyang sumalok ng tubig na kanyang ipampapaligo. Habang
pinapatuyo niya ang kanyang buhok ay dahan-dahan siyang pumasok sa
kuwarto ng dalawang panganay na bata, ang pangatlo ay nakikitulog sa kanyang
ina. Inayos niya ang mga ito sa pagkakahiga at kinumutan. Umupo siya saglit
sa gilid ng kama saka pinagmasdan ang animo’y mga anghel na natutulog.

Nangiti siya. Ubod man ng kulit ang mga ito kapag gising ay nakakapawi
ng pagod na pagmasdan ang mga itong natutulog. Itong mga kapatid niya sa
ina, na inako niyang mga sariling anak. Naalala niya kung papaano tinutukso ang
mga ito ng mga kalaro noon sa pinanggalingan nilang lugar. Iyon ang dahilan
kaya’t pinatigil niya ang panganay na si Jerome na pumapasok noon sa libreng
nursery school sa Barangay. Ilang beses niya itong sinundo na malungkot at
umiiyak. Tinutukso raw kasi nila ito na anak ng matandang aswang.
 Awang-awa siya noon kay Jerome, lalo na’t napakabait nitong bata. Wala
pa itong apat na taon noon ay alagang-alaga nito ang nakababatang kapatid na
si Jerwin. Hindi nito kailanman pinagdamutan ang kapatid sa pagkain man o
laruan. Paminsan-minsan lang umuuwi ang kanyang ina noon dahil
namamasukan itong katulong sa isang malaking bahay. Buwan-buwan naman
nitong iniaabot sa kanya ang suweldo nito para panustos niya sa mga bata.
Hanggang sa isang araw ay laking gulat niya nang dumating itong malaki na
naman ang tiyan. Pinalayas raw ito ng amo.

Lalong naging sentro ng tuksuhan ang kanyang pamilya nang manganak

ang kanyang ina sa edad na fifty one. Inabandona din ito ng kalaguyo nitong
lalaki na minsan lang niya nakitang dumalaw. Halos ayaw na ng mga batang
lumabas ng bahay noon dahil sa panunukso ng mga tao. Maging ang kanyang
ina ay nagkulong na rin sa labis na kahihiyan.

Sa malayo niya naisipang maghanap ng trabaho at sinuwerte siyang

matanggap sa isang malaking electronics company. Naghanap siya ng
mauupahang bahay at natagpuan niya ang tinitirhan nila sa kasalukuyan na
iyon. Bago sila lumipat ay kinausap niya ang mga bata na siya na ang ituturing
ng mga itong nanay para hindi na ulit sila tuksuhin ng mga tao. Sumang-ayon
ang kanyang ina, at noon niya nakitang lumiwanag ang mukha ni Jerome.

Sa paglipat nila sa lugar na walang nakakakilala sa kanila ay naging

masayahin sina Jerome at Jerwin na nakikipaglaro sa ibang mga bata. Proud
itong sabihin na siya ang nanay nito at napapangiti ito kapag sinasabi ng mga
kalaro nitong “Ang ganda pala ng mama mo.” Wala nga lang maiturong ama ang
mga ito, at dahil magkakaiba ang mukha ng mga bata ay naging usap-usapan ng
mga kapitbahay na magkakaiba ang ama ng mga ito. Minsa’y bumili siya sa
tindahan at inabutan niya ang ilang mga ginang na nagtsitsismisan doon.
Prangkahan siyang tinanong kung magkakaiba raw ba ang ama ng mga anak
niya. Tumango na lang siya at sinabing “oo” para magtigil na ang mga ito.
“Huwag mong sabihing namatay silang lahat?” tanong ng isang ginang. “Hindi
naman. Iniwan lang nila ako.” “Sa ganda mong ‘yan iniwan ka ng mga asawa
mo?” Nagkibit-balikat siya. “Siguro, minalas lang ako sa love.” Nagtawanan ang
mga ginang at hindi na siya tinanong pa. Humupa na rin ang tsismis hanggang
sa nabaon na iyon sa limot, subalit sa opisina na masasabing professional ang
mga naroon ay hindi siya maalis-alis sa listahan ng mga taong paboritong
pagtsismisan.

Nangiti siya at hinalikan ang mga bata, saka siya nagtungo sa kanyang
kuwarto. Nang mapatingin siya sa alarm clock ay mag-aala-una na pala.
Kailangan pa niyang gumising ng alas singko para ipagluto ang mga bata at
salukan ng pampaligo ang mga ito, kasama na rin ang kanyang ina. Kapag
nakaalis na ang mga bata ay saka lang niya maaasikaso ang kanyang sarili para
pumasok naman sa trabaho. Sa araw-araw yata ay ganun ang naging buhay
niya. May mga sandaling gusto na niyang sumalampak sa sahig at mamahinga,
subalit hindi maaari dahil napakalaki ng responsibilidad niya.

Paghiga niya sa kama ay naalala niyang malapit na pala ang exam ni

Jerome at hindi pa niya nababayaran ang tuition nito. Close pa man din ang
overtime sa kanila, at hindi pa niya kasundo ang bago niyang manager para
sana maaari niya itong kulit-kulitin na kagaya ni Lorna. Malapit man ang
sahuran, subalit baka isang libo lang ang matanggap niya dahil ibinabawas pa
ang kanyang loan nung na-ospital ang bunso niyang kapatid na si Jessie. Kung
wala pa siguro siyang overtime ay baka wala pa siyang sasahurin.

***********

Nakangiti si Alicia na hawak-hawak ang naka-paper cup na kape na

kinuha niya mula sa vending machine. Dadalhin niya iyon kay Darian bilang
pangsuhol baka sakaling payagan siya nitong mag-overtime. Nasa pintuan pa
lang siya ay nakarinig na siya ng ingay sa office nito, at nang sumilip siya sa loob
ay nagulat siyang nakita ang anim na katrabaho niyang naglalandi sa bagong
manager. “Hoy! Ang lalandi ninyo!” halos bulyaw niya pagpanhik ng office.
“Kaysa nakikipaglandian kayo dito, ba’t ‘di niyo gawin ang trabaho niyo?”

Nahiyang yumuko ang dalawang baguhan niyang katrabaho at

magkasunod na lumabas ng office. Noon nakita ni Alicia si Darian na nakaupo
sa desk at nakatingin sa kanya. “Ba’t ikaw?” sagot ni Gladys na nakasandal sa
kaliwang bahagi ng desk ni Darian. Sa kanan naman ay ang kaibigan nitong si
Cecile at sa harapan ay ang dalawa pang babae na hindi niya matandaan ang
mga pangalan dahil nakahiwalay ang opisina ng mga ito sa kanya. “Di ba dapat
nasa office ka na rin?” “For your information, dadalhan ko lang si Sir ng coffee,”
aniya at tumingin kay Darian. Nginitian niya ito at nilapitan. Nang ilatag niya sa
harapan nito ang kape ay napansin ang isang mug doon. “Tapos na siya,”
panunuya si Gladys. “Ipinagtimpla ko na.” “Aba! At sinong nagsabi sa’yong
unahan mo ako?” “Malay ko ba na magdadala ka.” “Alam mo namang trabaho ko
‘yun.” “Kay ma’am Lorna ‘yun. Si Sir na ang manager natin ngayon.” “Aba!
Pasaway ka ha. Baka nakakalimutan mong mas senior ako sa’yo dito.” “Mas
matanda ka lang, pero pareho lang tayo ng posisyon.” Napamulagat si Alicia.
“Sasabunutan na talaga kita eh.” Mabilis niyang nilapitan si Gladys ngunit
nagtatakbo ito sa likuran ni Darian. “Sir, oh,” anito na kumapit pa sa balikat ni
Darian. “Suspindihin niyo nga ‘yan.”

Pinaikot niya ang mga mata. “Subukan niyo at nang mawalan kayo ng
muse.” “Girls.” Itinaas ni Darian ang dalawang kamay para patahimikan sila.
“Tama na ‘yan. Balik na kayo sa trabaho niyo.” “Narinig niyo ‘yun?” aniyang at
iginala ang tingin sa apat na babae sa loob. “Balik na raw kayo sa office niyo at
inaabala niyo si Sir.” “Kasama ka rin dun, gaga,” ani Cecile. “Hoy, kararating ko
lang ano! Kayo, kanina pa kayo, kaya shooo!” “Ikaw rin, bumalik ka na,” ani
Darian na ikinagulat niya. Tumawa ang apat na babaeng naglalabasan. “Sir
naman, may sasabihin pa ako,” reklamo niya. “Ay, oo nga pala, Sir.” Bumalik si
Gladys at hinaplos ang balikat ni Darian. “Kailan darating yung bago kong PC?”
“Magrerequest muna ako. Baka in one week pa.” Nagsalubong ang kilay ni
Alicia na pinapanood ang paghaplos ni Gladys sa balikat ni Darian na animo’y
boyfriend na nito ang lalaki. “Hoy!” Mabilis siyang lumapit sa dalawa at tinapik
ang kamay ni Gladys. “Huwag mong mahawak-hawakan si Sir, ha! Ang landi
mo.”

“Ang naiinggit nga naman,” balik ni Gladys. “Umalis ka nga diyan.”

Pinaurong niya ito at siya naman ang umupo sa armchair ni Darian na parang
napa-praning sa kanilang dalawa. “Sir,” malambing niyang wika na ipinatong
ang braso sa balikat nito, “gusto niyo ng masahe? Aayy!” Napatayo siya nang
biglang sundutin ni Gladys ang kanyang baywang. Hinawakan niya ang leeg nito
at kunwari ay sinakal niya ito. “Babaliin ko na itong leeg mo!”

Natatawang lumayo si Gladys. “Wala kang kasing landi!” anito at tinungo

ang pinto. Naroon pa rin pala ang mga kasamahan nitong naghihintay. “Tara na
nga. Iwanan na natin ‘yang bruhang ‘yan.” “Buti naman,” sagot niya. “Sir,”
lumingon uli si Gladys. “Mag-ingat kayo diyan kay Alicia. Matinik ‘yan.”
Tumatawa itong lumabas ng pinto.

Pinagulong niya ang mga mata at muling hinarap si Darian na noo’y

minamasahe ang noo. Mukhang sumakit ang ulo nito sa kanila. “Sir, gusto niyo
ng head massage? Magaling ako dyan.” Sinulyapan siya ni Darian at huminga
ng malalim. “Ano bang kailangan mo?” Nangiti siyang umupo sa tapat nito. “Sir,
request sana ako ng OT ngayon eh. Kahit ngayon lang.” Ngumiti si Darian na
umiling. “Lorna was right. Makukulit talaga kayo. Lalo ka na.” “Hindi naman.
Paminsan-minsan lang naman po akong mag-request ng OT.” Tumayo si Darian
at may hinanap na anumang dokumentos sa cabinet. “Close ang OT ngayon,
kaya hindi maaari.” “Sir naman.” Tumayo rin siya at wala sa isip na hinawakan
ang braso nito. “May importante kasi akong gagawin eh. Baka hindi ko
matapos.”

“Ituloy mo bukas.” “Hindi puwede. Kapag may ginagawa kasi ako,

kailangan diretso hanggang matapos. Kapag naputol kasi ang gawain ko,
nawawala na ang concentration ko.” Natawa si Darian na bumalik sa upuan,
hawak nito ang isang folder. “Bukas mo na lang umpisahan kung ganun.”
Sumimangot siya. Talagang mahirap nga itong lokohin. Nang sinulyapan siya
nito at ngumiti ay nakaisip siya ng kapilyahan. “Alam niyo po, Sir,” aniya at
muling umupo sa tapat nito. “Ang guwapo niyo. Lalo na kapag nakangiti kayo.”
Nangiti si Darian na sumulyap sa kanya. “Alam ko na ‘yan,” anito at muling
tinutukan ang folder. “Promise po, Sir. Lalo na po yung eyes niyo. Kaya
andaming nagkaka-crush sa inyo eh.” “Alam ko na rin ‘yan.”

Sumimangot siyang muli. Mukhang mahihirapan siya ng husto sa lalaking

ito. “Sige na, Sir. Four hours lang naman. Hindi naman ikalulugi ng company
‘yun. Ako lang naman po eh.” “Yun nga eh,” sagot nito. “Kung pagbibigyan kita,
magrereklamo yung iba. The two ladies a while ago na pinalabas mo,
nagrequest din sila ng OT pero hindi ko pinayagan. Para walang away, wala ako
ni sinumang papayagan… not even you.”

Nangulubot ang kanyang mukha at tatayo na sana siya nang makita ang
dinala niyang kape. “Di ba tapos na po kayong magkape?” Pilit ang ngiti niyang
kinuha iyon. “Ako na lang iinom nito. Sayang naman,” aniya at tinalikuran ito.
“Bye, Sir,” kaway niya dito at lumabas ng pinto. Sa dulo ng mata niya ay nahuli
niya itong napangiti.

Nang nasa labas na siya’y nanlisik ang kanyang mga mata. Napaka-
estrikto pala ng Darian Conrado na ‘yun. Kung bakit kasi pinalitan pa nila si
Lorna. Mabuti na lang at natapos na itong magkape kundi ay nilibre niya ito ng
halagang bente pesos na walang napala. Ibibigay na lang niya iyon kay Elvira at
baka sakaling ibawas nito iyon sa utang niya.
Chapter 3

“Please naman po, ma’am!” pagmamakaawa ni Alicia sa treasurer ng

eskuwelahan na pinapasukan ni Jerome. Kung hindi lang siya nakaupo sa
harapan ng desk nito ay kahit lumuhod na siya. Napakamot ang treasurer na
pinag-iisipan kung ikokonsidera nito ang kanyang promisory note. “Ang sosyal
sosyal ninyo wala kayong pamabayad ng tuition ng anak niyo?” “Ma’am naman,
nasa pagdadala lang ‘yan. Actually puro ukay lang itong mga damit ko,” sagot
niyang hindi nagpadala sa insulto.

Natawa ang treasurer at nanlaki ang mga mata niya nang makitang
pinirmahan nito ang kanyang sulat. Kahit man siya ay nabibilib sa kanyang
kakayahan na pangitiin kahit ang naiinis nang tao. “Sige na nga. Pero next
grading hindi namin siya papayagang mag-exam kung ‘di pa siya nakabayad
ha?” “Sure po, ma’am. Sisiguraduhin ko pong may pambayad na siya next
grading.” Bumuntung-hininga ang treasurer at iniabot sa kanya ang sulat. “Pirma
uli kayo sa ibaba.” Halos tumili siyang pinirmahan ang sulat. Kulang na lang ay
yakapin niya ang matandang dalagang ito. “Salamat po talaga, ma’am! Ambait-
bait po ninyo!”

Nang makuha niya ang exam permit ni Jerome ay nagmamadali siyang

pumasok sa trabaho. Higit isang oras na siyang late at tambak pa ang mga
gawain niya. Pagpasok na pagpasok niya ng pinto ay sinalubong siya ni Elvira.
“Gaga, asan na raw yung downtime report ng machines? Kanina pa balik ng
balik dito si Ma’am Tess.” Pinagsalubong niya ang kanyang mga kilay. “Hipokrita
talaga ang babaeng ‘yan! Ano bang tingin niya dun? Parang noodles na
instant?”
Magsasalita na sana si Elvira nang may biglang pumasok. Si Tess, ang
masungit na assistant supervisor ng kabilang department na kinaiinisan ng lahat
dahil sa pagka-arogante nito, at kasama pa nito si Darian. Agad na bumalik si
Elvira sa desk nito. “Ayan,” ani Tess nang makita siyang nakatayo doon.
“Kararating lang niya. Asan na yung report?” Dumilat siya ng husto. “As if
naman, the flash akong magtrabaho.” “Kahapon ko pa binigay ‘yun eh.”
“Kahapon nga, anong oras? Alas-singko. Eh labasan na ‘yun eh.” “Ba’t ‘di ka
man lang nagsacrifice na mag-overtime?” “Close daw po ang overtime sabi ni Sir
eh.” Napatingin si Tess kay Darian na bumuntung-hininga. “Nakita mo, Darian.
Itong mga tao mo. Kung makasagot akala mo may ibubuga.”

“Pagpasensyahan niyo na,” ani Darian. Nagtaka si Alicia kung bakit

kinailangan nitong humingi ng tawad sa bakulaw na iyon. “Ikaw, Alicia,” ani Tess
sa kanya. “Imbis na ikaw ang maging model sa mga kasamahan mo dito dahil
ikaw ang pioneer, ikaw pa itong nale-late sa pagpasok. Kung ako lang ang
manager mo, sinuspindi na kita.” “Well, masuwerte pala ako at hindi kayo ang
manager ko.” Halatang tinitimpi ni Tess ang galit kaya’t naghanap ito ng
isasabon sa kanya. “Tignan mo nga yang pananamit mo. Para kang hostess sa
night club. May performance ka ba mamayang gabi?”
 Gumulong ang mga mata niya na hindi man lang naapektuhan sa pang-
iinsulto nito. “Yes. Magpe-perform ako mamaya sa harapan ni Sir. Baka gusto
mong manood. Tara na sa office niya.” Nagpanting ang mga tenga ni Tess sa
galit subalit pinigilan nito ang sarili na huwag magwala doon. “Makati ka talaga!
Gawin mo na nga yung pinapagawa ko. Kunin ko after one hour.” Sarkastiko
niya itong tinignan pababa. “As if naman kaya mong gawin ‘yun in one hour.
Aber, sige nga. Kapag nagawa mo, hahalikan ko pa yang puwet mo.” “Urgent
nga eh.” “Pakialam ko,” sabad niya na tinalikuran ito’t tinungo ang desk. “Hindi
ko naman trabaho ‘yun eh. Pasalamat ka nga’t ginagawa ko pang trabaho mo.”
“So kailan mo ibibigay sa akin yung report?” Tinignan niya itong muli.
“Mamayang hapon na at may mas importante pa akong uunahin.”

“Hay naku!” Kay Darian na humarap si Tess. “Pagsabihan mo ‘yan,

Darian ah. Nagiging bastos na siya. “Pasensya na po.” Hindi na ito pinansin ni
Alicia at ibinaba ang mga gamit, saka niya binuksan ang computer at umupo sa
harapan nito. Naramdaman niyang lumapit si Darian sa likuran niya. “Next time,
huwag kang masyadong makipag-argue. Mas mataas pa rin ang position niya
sa’yo at puwede ka niyang gawan ng butas para matanggal ka sa company.
Natawa siyang tiningala ito. “Sir, kahit HR naiinis dun sa babaeng ‘yun. Kahit
siguro anong paninira ang gawin niya sa akin, walang maniniwala sa kanya. Eh
kinaiinisan ng buong company ‘yun eh.”

Hindi agad nakasagot si Darian na para bang nagulat sa sinabi niya.

“Whatever, she’s still your senior and she’s older than you. Kung iniinsulto ka
niya, huwag mo na lang siyang pansinin. O mag-file ka ng complain sa HR,
kaysa nagsasabunan kayo ng ganyan.” “Haha! Insecured lang ‘yun sa akin.
Mas sexy kasi ako sa kanya. Palibhasa kasi kulubot na, pero wala pang
boyfriend.” “Ikaw din naman, wala pang boyfriend ah.” Nilingon ni Alicia ang
sumabad. As usual, si Gladys ulit. “Ikaw din naman ah.” “Hoy, malapit ko nang
mapasagot si Sir ‘no.” “Hindi mo ba narinig ang sinabi ni Sir noon? Wala raw
siyang papatulan sa mga empleyado niya, except me.”

“Asa ka, nag-date kami kahapon.” Gulat siyang nilingon si Darian. “Totoo,
Sir?!” “Tama na nga ‘yan,” ani Darian. “Gawin mo na yung pinapagawa ni Ate
Tess. Baka lalo pang magalit ‘yun.” “Pakialam ko sa kanya. Uunahin ko muna
yung presentation ng mga engineers.” “Mamaya na ‘yun. Di bale’t mas
nakakaintindi ang mga engineers dito.” Hindi na siya nakaimik. “Sige, balik na
ako sa office.”

Nang wala na ito ay nangulubot ang kanyang ilong. “Special ang Tess na
‘yan ah. Naging priority pa.”

***********
 “Sir naman,” reklamo ni Alicia na nakaupong muli sa harapan ng desk ni
Darian. Hindi na niya mabilang kung ilang beses na niya itong kinulit sa
overtime. “One month na kayo dito isang beses niyo lang akong pinayagang
mag-overtime.”

Napakamot si Darian sa ulo. Halatang naiinis na ito sa kanya pero

nagpapasensya lang. “Alam mo kasi, Alicia, ang goal ng company for the rest of
this year is cost cutting. That’s why if there’s no necessity na mag-overtime ang
mga employees, then we discourage it.”

“Paano po kapag sinabi kong necessary po na mag-overtime ako

ngayon? Tambak na po ang trabaho ko eh. Kung minsan wala na akong oras
na mag-break.” Nangiti si Darian. “I still don’t see the necessity of it, lalo na
sa’yo. Honestly, Alicia, you’re an excellent worker. Aside from some personal
issues, when it comes to work they have nothing against you. Nagagawa mo
lahat ng request nila, you meet all due dates, so I don’t see any reasons for you
to work harder. Actually, qualified na qualified kang maging supervisor. Why
don’t you try?”

Gumulong ang mga mata niya. May nag-suggest na rin nun sa kanya,
subalit tinanggihan niya dahil sa pressure ng trabaho ng mga supervisors. Halos
hindi na nga umuuwi ang mga ito, lalo na kung nagkaroon ng problema ang mga
makina. “Diyos ko naman, Sir. Tatlo ang anak ko, mga bata pa sila. Tapos may
sakit ang nanay ko. Halos apat na oras na nga lang ang tulog ko sa gabi,
magsu-supervisor pa ako.”

Bumuntung-hininga si Darian at hinarap ang laptop. “In that case, hindi

kita matutulungan.” “Sige na po, Sir. Pambili ko lang ng gatas ng bunso ko at
sobrang malnourish na.” Kinulit pa rin niya ito. Nang huminga ito ng malalim ay
alam niyang nawawalan na ito ng pasensya sa kanya, kaya’t iniba niya ang
kanyang diskarte. “Kahit linisan ko yung bahay niyo sa weekend. Libre, basta
payagan niyo lang ako.” Sa hindi niya inaasahan ay bigla itong napatingin sa
kanya na parang may naalala. “Buti na-mention mo ‘yan. May mga bisita pala
ako sa Sabado. Doon ka na lang mag-OT, gusto mo?” “Sure Sir!” Nagliwanag
ang kanyang mukha na nabigyan ng pag-asa. “Kapalit one week OT dito sa
work ha?”

“No. Hindi pa rin puwede ‘yun.” “Sir naman!” “I’ll pay you for your help on
Saturday, kahit one thousand. Tulungan mo lang akong magluto at mag-serve
sa mga bisita. Siyempre after lunch, tulungan mo na rin akong maghugas at
maglinis.” Nanlaki ang kanyang mga mata. “Oo naman po, Sir! Pero sigurado
po kayo? One thousand? One day lang?” “Oo naman. Maghapon din ‘yun.”
“Ambait-bait niyo talaga, Sir!” Sa tuwa niya ay hinawakan niya ang kamay nito at
pinisil. “The best po kayong manager, promise!” “Sipsip.” “Ay, ano nga po palang
address niyo Sir para alam ko kung saan ako pupunta?”
 Binuksan ni Darian ang drawer sa ibaba ng desk at iniabot sa kanya ang
isang calling card. “Mag-taxi ka na lang. Pagdating mo dun, ako na’ng
magbabayad.” Lalo pang nagningning ang kanyang mga mata. “Salamat po
talaga, Sir! Hindi ko na po kayo kukulitin for one whole week, promise!” “You’re
saying next week, mangungulit ka na naman?” “Ay, ibang usapan na po ‘yan,
Sir,” aniya at tumayo. “Sige po at marami pa akong gagawin. See you
Saturday!”

***********

Tiningala ni Alicia ang mataas na gate nang umalis ang sinakyan niyang
taxi. Iyon nga ang numero ng bahay ni Darian. Napakataas pala ng gate nito na
wala man lang siyang makita sa loob. Nahanapan niya ang doorbell sa gilid at
iyon ang kanyang pinindot. Ilang sandali lang ay nakarinig siya ng papalapit na
mga yabag, at mula sa maliit na pinto ay sumilip si Darian. “Hi, Sir!” Nakangiti
siyang kinawayan ito. Nanibago siya sa itsura nito na nakasuot lamang ng jeans
at t-shirt. Hindi rin nakaayos ang buhok nito kaya’t lumabas ang natural na kulot
nun. Nangiti rin itong makita siya.

“Come in. Mukhang napaaga ka ata ah.” “Siyempre naman, Sir,” aniya at
pumasok ng gate. “Panctual naman po talaga ako eh.” Natahimik siya nang
makita ang tahanan nito. Isang storey lang ang bahay, subalit konkreto at may
basement. Maluwang ang bakuran nito na maaaring paglaruan ng mga bata
kung sakaling magkaroon ito ng pamilya. “Mag-ingat ka diyan,” ani Darian na
nakasunod sa kanya. Hindi niya ito pinansin at tuluy-tuloy pababa ng driveway
hanggang sa main door nito. “Dito na lang po kaya kayo sa labas magpa-lunch.
Mas-enjoy po— Aaayyyyyyy!” Napatili siya ng malakas nang may biglang
kumahol na aso sa tabi niya. Akala niya ay kinagat na siya nito.

Nang mahimasmasan siya’y natagpuan niya ang sarili na nakatingala sa

mukha ni Darian. Napakalapit nito at napakainit ng katawan. Noon lang niya
nadama ang pakiramdam ng mapalapit sa isang lalaki. “Mmmm,” pinatunog nito
ang lalamunan na siyang bumasag sa kanyang pantasya. “Don’t worry. Nakatali
yung aso.”

Noon lang niya napansing nakayakap pala siya dito. Namula ang
kanyang mga pisngi at agad na bumitiw. “Sorry po, Sir. Nagulat po kasi ako.”
“Dugan, quiet!” anito sa aso na patuloy sa pagtahol. Nang tignan niya iyon ay
halos napangiwi siya sa sindak. Isang naglalaway na pitbull pala ang alaga nito.
Kaya naman pala ganun na lamang siya nagulantang sa kahol nito. Pagpasok
nila ng bahay ay napatingin siya sa paligid. Kung gaano kaganda ang labas ay
ganun din ka-boring sa loob. Wala man lang dekorasyon sa mga dingding.
Tanging ang sofa at TV set lamang ang makikita sa sala. “So ano pong lilinisan
ko dito, Sir?” tanong niya. “Hindi dito. Sa dining room.”
 Iniwan niya ang kanyang bag sa sofa at sinundan si Darian sa dining
room. Mas maganda iyong tignan kaysa sa sala dahil may mga cabinets doong
yari sa pine wood, maging ang mga upuan at mesa ay yari din sa parehong
kahoy. “Okay naman po dito ah,” muli niyang puna nang walang makitang
maruming bahagi ng dining room. “Mamaya pa naman tayo maglilinis eh.
Magluluto muna tayo.”

“Ay.” Tinakpan niya ang kanyang bibig na parang napahiya. “Oo nga
pala ano.” Nagtungo sila sa counter at inilabas lahat ni Darian ang mga
gagamitin nila sa pagluluto mula sa malaking refrigerator.Nagtulungan silang
magbalat ng sibuyas, bawang, luya. Hiniwa din nila ang ilang mga gulay at
karne. Hindi siya naging komportable sa katahimkan nito kaya’t wala siyang tigil
na tinanung-tanong ito tungkol sa kung anu-anong mga bagay.

Napag-alaman niyang namatay na pala ang ina nito pitong taon na ang
nakakaraan at pagkalipas ng dalawang taon ay muling nag-asawa ang ama nito
at sa States na nanirahan kasama ang bagong asawa at isang nakababata
nitong kapatid na lalaki na nag-aaral pa lamang. Ang sumunod sa kanyang
babae ay nag-asawa na rin doon ng amerikano at nung nakaraang buwan
lamang ay isinilang nito ang panganay na anak.

Dalawang taon rin daw itong nanirahan sa States pero piniling bumalik ng
Pilipinas dahil hindi raw ito masaya doon. Lihim niya itong kinainggitan. Masakit
man ang nangyari sa pamilya nito, kahit papaano’y naranasan nitong magkaroon
ng buong pamilya, samantalang siya’y halos hindi na niya maalala ang kanyang
ama. Limang taong gulang lamang siya nang magpasiya ang kanyang ama na
balikan ang tunay nitong asawa, at bago siya makapagtapos ng kolehiyo ay
nabalitaan niyang namatay ito sa atake sa puso. Ganunpaman ay hindi siya
nagtanim ng hinanakit dito dahil regular naman ang pagpapadala nito ng pera
noon para sa kanyang pag-aaral. “Eh girlfriend, Sir? Ilan na’ng naging girlfriend
niyo?” lakas loob niyang itinanong dito nang wala na siyang maisip na ibang
mapag-usapan.

Tumawa si Darian. “This past three years?” “Pati na rin noon pa.” “Nung
college, dalawa lang. Pero nung nasa states ako, tinuruan akong mambabae ng
mga kaibigan ko dun eh.” “Hindi niyo na po siguro mabilang ano?” “Hindi naman.
Mga…”

Nag-isip ito sandali. “Wala pa sa sampu. Pero ang sineryoso ko, tatlo
lang.” “Mmm, babaero po pala kayo eh,” biro niya. “Babaero na ba ‘yun?”
tumatawa nitong tugon. “Ikaw? Hindi mo na siguro mabilang ang mga boyfriend
mo ano?”

“Ay, talagang hindi,” mabilis niyang tugon, subalit ang totoo’y wala pa siya
ni isang naka-relasyon. “Kulang pa ang mga daliri ko sa paa para mabilang.”
Natawa ito. “Alam mo, nung una kitang nakita, I thought you were very
beautiful.” Gulat siyang napatingin dito. Hindi niya inasahang makakarinig siya
ng papuri mula dito. “Really?” “That’s what I thought, but then…” Natawa ito at
umiling. “Nevermind.”

Nagsalubong ang kanyang mga kilay. Nakakainsulto ang ngisi nito. Alam
niya ang ibig nitong sabihin, na isa pala siyang puta. “Sa in-demand po ang
beauty ko eh,” a na lang niya. Trabaho naman ang isinunod nilang pinag-
usapan. Nabanggit niya si Gladys na lagi niyang nakakabangga. Itinanong niya
kung totoo ang pinagmamalaki ni Gladys na date. Nadaanan lang pala ni Darian
si Gladys na nag-aabang ng taxi sa kalsada. Umuulan noon kaya’t
nagboluntaryo itong ihatid ang babae.

Nang matapos nilang ihanda ang lahat ng sangkap ay si Darian na ang

nagluto. Hindi niya inakalang magaling pala ito sa larangang iyon. Dati raw
palang restaurant ang negosyo ng nasira nitong ina, at paminsan-minsan ay
tumutulong ito doon. Pagkatapos nilang magluto ay nilinisan nila ang kusina.
Husto namang tumunog ang doorbell, hudyat na dumating na ang mga bisita
nito. Si Darian ang nagbukas ng gate at umasikaso sa mga bisita. Siya naman
ang umasikaso sa hapagkainan.

Pawang mga professionals pala ang mga bisita ni Darian. Kasamahan

daw nito ang mga iyon sa dati nitong pinapasukan, bago mailipat sa kanila.
Nahiya pa siya nang pumasok ang mga ito sa dining room, lalo na’t napakakitid
na mini-skirt ulit ang suot niya. “Girlfriend ka ni Darian?” tanong ng isa nang
ilatag niya sa mesa ang mga niluto nila ni Darian. Natigilan siyang tinitigan ang
nagtanong na ginang. Lalo pa siyang namula nang maglingunan ang lahat sa
kanya.

“Ah…” Nangiti siyang sinulyapan si Darian na gulat ding nakatingin sa

kanya. “Hindi po. Helper po niya ako.” “Ows,” ungol ng isa. “Ganyan na ba
ngayon ang uniform ng helper?” Lalo siyang namula nang magtawanan ang mga
iba. Kapag sa office nila ay kayang-kaya niya sinuman ang itapat sa kanya,
subalit ewan ba niya kung bakit nahihiya siya sa mga ito. “Paniwalaan niyo ‘yan.”
Si Darian na ang nagsalita na ikinatahimik ng lahat. “Ganyan lang ‘yan kung
umasta, but she’s the best office staff sa company. Wala nga lang ambisyon
kaya ayaw magpa-promote.” “Ohhhh!” halos sabay-sabay na tugon ng
karamihan.

Nangiti si Alicia at binuksan ang ref para ilabas ang pinalamig nilang
inumin. Kahit pala kung minsan ay naiinis sa kanya si Darian ay ipinagmamalaki
pa rin siya nito. Alas tres na nang mag-alisan ang mga bisita. Masyadong
maraming kalat ang iniwan ng mga ito kaya’t muli silang naglinis at naghugas ng
mga kagamitan. Magdidilim na nang matapos sila, at pagod na pagod na rin
siya. Ganunpaman ay naglaho ang lahat ng pagod niya nang abutan siya nito ng
dalawang libo. Bayad daw ng pinang-taxi niya ang iba at dagdag na rin dahil
mabilis at maayos siyang nagtrabaho. Napatili siya sa tuwa at halos yakapin pa
niya ito ngunit nagpigil siya dahil baka muli siyang mapahiya. Para masulit ang
kanyang pagod ay hiningi niya ang mga natirang pagkain. “Aanhin mo naman
ang mga tira-tira?” tanong nito na salubong ang mga kilay. “Papakain ko sa mga
alaga ko.” “Ah, may aso ka?”

Natigilan siya saglit. Hindi naman ang mga buto ang nais niyang iuwi
kundi ang mga natirang laman ng mga kaldero. Kung bakit nito inakalang sa aso
niya iyon ipapakain. “Opo,” sagot na lang niya para wala na itong maraming
tanong. Pumayag din ito at ibinalot niyang lahat ng mga natirang pagkain. “Ihatid
na kita,” alok nito nang lumabas na siya ng pinto. Agad siyang umatras nang
muli siyang kahulan ng aso. Kung bakit siya lang ang tinatahulan nito,
samantalang napakaraming bisita kanina ay wala man lang siyang narinig mula
sa halimaw na asong ito.

“Pakilayo mo na lang itong aso mo, puwede. Magta-taxi na lang ako

pauwi.” Natawa si Darian na sinitsitan ang aso, at tumigil naman ito agad. “Hindi
ka niyan maabot. Ba’t ba takot na takot ka sa aso?” “Aso pa ba ‘yan? Tignan
mo nga kung makapaglaway. Gagawin pa akong karne niyan.” Muling tumawa si
Darian at inihatid siya sa gate. “Sigurado ka, ayaw mong magpahatid?” “Hindi na
po, Sir. Magpahinga na lang kayo. Alam ko pagod na kayo eh.” Huminga ng
malalim si Darian. “Oo nga eh,” sang-ayon din nito. “So… ingat ka na lang.”

Tumango lang siya at umalis na. Sa sobrang pagod niya ay wala na

siyang lakas na landiin pa ito na gaya ng parati niyang ginagawa. Gusto na
niyang maligo at matulog, subalit alam niyang pagdating niya ng bahay ay
maglilinis pa siya’t magluluto. Parang walang katapusan ang kalbaryo niya nung
araw na iyon. Nangiti siya nang masulyapan ang hawak niyang paper bag. Hindi
na pala niya kailangang magluto dahil may uulamin na sila. Sana nga lang ay
nakapagsaing ang kanyang ina.
Chapter 4

Agad na nagtago si Alicia sa dingding nang makitang nakaupo si Darian

sa harapan ng desk nito at abalang nagbabasa. Kinabisado muna niya ang
kanyang entrada bago siya dahan-dahang sumilip sa pinto. “Yes, Miss Valdez?”
Nagulat siya’t hindi nakagalaw. Nakatingin na pala ito sa kanya. “OT again?”
Nahiya siyang ngumiti at pumasok. “Hindi naman ‘yun, Sir. Pero kung
papayagan niyo, okay lang.”

Nangiting umiling si Darian at pinagtuunan ng atensyon ang mga papel sa

mesa. “Sorry.” Nakasimangot siyang nilapitan ito. Umupo siya sa tapat ng desk
nito at pinanood itong pumirma sa ilang dokumentos. “Hindi po kayo magbe-
break, Sir?” “Hinihintay nga kitang magdala ng coffee eh.” Nagsalubong ang
kanyang mga kilay. At nasanay na pala ito na nabibigyan ng kape kaya’t
naghihintay na lamang. Hindi rin biro ang twenty pesos na halaga nun. “Eh
akala ko po andito na si Gladys. Nag-schedule kami para walang away. Hindi
po niya kayo dinalhan?”

Bumuntung-hininga si Darian na tumingin sa kanya. “Hindi na ‘yun

magpapakita dito.” “Bakit?” Nagkibit-balikat ito na lalo niyang ikina-intriga. “Pa-
share naman, Sir.” Nangiti ito. “You really want to know?” “Of course!” “Baka
naman ikalat mo, kawawa naman yung tao.” “Kahit naman po malandi ako
marunong akong magtago ng secret. Bakit po ba kasi?” Ibinaba ni Darian ang
ballpen. “You know, I don’t mind girls flirting with me, but I don’t like it when they
go beyond their limit.”

Tumaas ang isa niyang kilay. “You mean, hinalikan ka niya?” “No.”
Umiling ito. “Alam mo yung… pahaplus-haplos niya… may motive na eh.”
Exaggerated niyang ibinuka ang bunganga. “Ako rin naman po hinahaplusan ko
kayo ah. Minamasa-masahe ko pa nga kayo eh. Nananantsing lang naman po
kami ng konti, Sir. Paano naman po kasi ang guwapo-guwapo niyo.”

Nangisi ito. “Magtigil ka nga diyan, Alicia. Alam ko namang wala kang
gusto sa akin eh.” Gulat siyang tumingin dito. “Sir naman, napakamanhid naman
po pala ninyo. Alam naman po ninyong isa ako sa best admirers niyo dito sa
company.” “Sinong niloko mo? Basta’t nga pupunta ka dito laging OT ang
sinasabi mo.” “Kunwari lang ‘yun, Sir.” Itinuloy niya ang pambobola. Baka sakali
nga namang umepekto at parati na siyang pagbibigyan na mag-overtime. “Pero
actually, gusto ko lang kayong makita.”

Natawa si Darian na muling pinulot ang ballpen. “Ang landi mo rin ‘no?”
“Slight,” ngisi niya. “Back to Gladys, ano po ba talagang kasalanan niya?”
“Gusto mo i-demo ko?” “Sure.” nagtaka siya nang tumayo ito at nagtungo sa
harapan niya. “Tayo ka. Ipakita mo nga kung papaano ka makakapit sa braso
ko.” Tumayo siya at marahang lumapit sa kanan nito, saka siya kumapit sa braso
nito. Ginagawa niya iyon kapag nagmamakaawa siyang bigyan siya nito ng
overtime. “Ayan, Sir.” “Ganyan lang ba? Yung mas malandi pa.” Naalala niyang
may kasama pa pala iyong haplos. “Ay, ganito po,” aniya at hinaplos ito mula
balikat hanggang siko. “Ganyan pong ginawa sa inyo ni Gladys Sir?”

“Okay lang sa akin ang ganyan,” sagot nito. “Kaso, nagmalabis siya eh.”
“Ano nga?” “Gusto mo talagang malaman? Hindi ka magugulat?” “Hindi!” Pero
nagulat nga siya nang hawakan nito ang isa niyang kamay at inilapat iyon sa
matigas nitong dibdib. Namula siya, at hindi nakagalaw. Kaya naman pala
nagalit si Darian kay Gladys at umabot sa puntong ganun ang ginawa nito. “Hindi
lang ‘yan,” ani Darian na ‘di alintana ang kanyang pagka-shock. “Ganito pa,”
pagpapatuloy nito at pinadulas ang kanyang palad pababa sa tiyan nito.

Lalo siyang natulala na halos napatid ang kanyang hininga. Hindi lang
alam ni Darian ang epekto ng ginagawa nito sa kanya. Tumatagos sa suot
nitong polo ang init ng katawan nito at nararamdaman ng palad niya ang bawat
contour ng matitigas nitong muscles. “A-ang landi nga po niya.” Sa wakas ay
nakapagsalita na rin siya subalit hindi niya nagawang gumalaw. Nginitian siya ni
Darian at noon lang niya napansing nakatitig na pala ito sa kanya. Nag-umpisa
na rin siyang ma-conscious sa magkadikit nilang katawan. “Hindi lang ‘yan.”

Sa kabila ng lahat ay naintriga siya. “Mas malala pa?” Tumango si

Darian. “Ganito,” anito at hinila pa pababa ang kanyang kamay, hanggang sa
may nahawakan siyang parang matigas na bagay sa ilalim ng damit nito. Nang
tumingin siya pababa ay napamulagat siya nang nalamang nasa gitna na pala ng
mga hita nito ang kanyang kamay. “Yaaahhhhkkk!” Hindi niya napigilang tumili
at halos nagtatalon palabas ng pinto. “Alicia!” Nahawakan nito ang kanyang
kamay ngunit mabilis niya iyong hinila. Diring-diri pa rin siya sa nahawakan,
samantalang si Darian ay halos maluha sa katatawa. “Ang manyakis niyo, Sir!”
tili niyang muli at tumakbo papalayo.

Bumalik siya sa kanyang desk at pinaliguan ng alcohol ang kanyang mga

kamay. Nang maalala niyang naiwan pala niya ang kanyang wallet sa office ni
Darian. Kinailangan tuloy niyang bumalik doon. Habang naglalakad siya sa
daanan ay naisip niyang ipinakita lang naman sa kanya ni Darian ang ginawa ni
Gladys, at wala itong masamang motibo, kaya’t unti-unti ring naglaho ang
kanyang pandidiri. Hindi siya halos makapaniwala na makakaya ni Gladys na
gumawa ng ganoong hakbang. Totoo nga ang sinabi ni Darian na hindi talaga
ito pumapatol sa mga empleyado nito.

Nadatnan niya itong nakatayo sa harapan ng desk, at hawak nito ang

kanyang wallet. Binuksan pa nito iyon at tinitignan ang mga larawan doon. “Sir,
wala pong laman ‘yan,” aniya at nilapitan ito. Naka-recover na siya sa shock sa
ginawa nito kanina kaya’t balik sa dati ang pakikitungo niya dito na parang
walang nangyari. “Angku-cute pala ng mga anak mo ano?” anito na hindi man
lang siya sinulyapan. “Pero itong bunso mo, masyadong payat.”
 “Kapapanganak pa lang niyan, Sir, may sakit na sa puso. Kaya nga
naluluray ang beauty ko sa trabaho eh.” Tumingin din ito sa kanya at isinauli ang
kanyang wallet. “Style mo. Kinokonsensya mo na naman ako.” “Ay hindi!
Promise nagsasabi ako ng totoo.” Nangiting umupo si Darian sa braso ng
upuan. “My answer is still no.”

Tumalim ang kanyang mga mata. “Sir naman. Nakita niyo naman na ang
itsura ng anak ko. Di na kayo naawa sa kanya. Kapag hindi ako nag-OT wala
akong sasahurin sa katapusan.” “Ang laki ng suweldo mo, saan mo naman
ginagastos ‘yun?” “Nagbabayad pa po ako ng loan eh. Na-ospital noon yang
bunso ko, eh wala akong pambayad kaya nag-loan ako.” Nagtaas ito ng kilay na
parang ayaw pa ring maniwala. “Dina-dramahan mo na naman ako eh.” “Hindi
talaga, Sir. Promise!”

Nanahimik itong tinitigan siya sandali, na parang pinag-aaralan kung

paniniwalaan siya o hindi. “Hindi talaga puwede eh. Masisira ako sa taas.
Pahiramin na lang kita.” Nagliwanag ang mga mata ni Alicia. Tingin niya noon sa
lalaking kaharap niya ay isang anghel. “Talaga Sir?!” Tumango ito at inilabas
ang wallet. “Magkano bang kailangan mo?”

Sandali siyang nag-isip. Malapit nang muli ang exam nina Jerome at
hindi na tatanggapin ng paaralan ang promisory note. Wala na ring gamot at
gatas si Jessie at malapit na ang bayaran ng kuryente. Kahit may kalakihan ay
kinapalan na niya ang kanyang mukha. “Puwede pong five K?”

Para bang wala lang iyon kay Darian at naglabas ng limang tig-iisang libo
mula sa wallet, saka nito ibinigay sa kanya. “Aaay!” Hindi niya napigilang
mapahiyaw sa tuwa. “Thank you talaga, Sir! You’re an angel! How should I
thank you?” Nanunukso ang tingin ni Darian sa kanya. “How about a kiss?”
“Sure!” Nagmamadali siyang niyakap ito at hinalikan sa magkabilaang pisngi.
“Sarap!” Tumaas ang kilay ni Darian. “Nasasarapan ka dun?” “Siyempre naman
po! Puwedeng isa pa?” Nangiti si Darian. “Sige… pero ako’ng hahalik sa’yo.”
“Ay, sure!” Kunwari ay kinikilig siyang pumikit at hinintay na dumapo ang mga
labi nito sa kanyang pisngi. Nang bigla nitong siniil ng halik ang kanyang mga
labi. Napamulagat siya subalit hindi siya nakagalaw. Kahit nang lumayo na ito
ay nakatunganga pa rin siya doon na parang huminto ang oras.

“Ganyan ang kiss,” ani Darian at bumalik sa desk. Noon lang siya
nakapag-react at nahiyang ngumiti. “Ang galing niyo palang humalik, Sir.”
“Gusto mo isa pa?” Namula siya. “Next time ulit, Sir, baka may makakita.”
Ngumiti si Darian at bago pa may mangyaring muli ay lumabas na siya ng
opisina. Sa comfort room siya dumiretso, at habang tinititigan niya ang kanyang
reflection ay nanginginig ang mga daliri niyang napahawak sa kanyang labi.
Nararamdaman pa rin niya ang init ng mga halik ni Darian.
 Nangiti siya at napapikit. Mukhang umeepekto na nga ang panlalandi niya
dito. Mukhang hindi magtatagal ay lalamunin nito ang prinsipyo na hindi ito
pumapatol sa mga tauhan nito.

***********

Araw ng Linggo ay inilabas niya sina Jerome at Jerwin para

makapaglibang sa mall. Hindi sumama ang kanyang ina dahil nilalagnat na
naman daw si Jessie. May kaunting natira sa inutang niya kay Darian kaya’t
inilaan niya iyon para maipasyal ang mga kapatid niyang tatlong buwan na
sigurong hindi man lang nasilayan ang labas ng paaralan at bahay.

Habang tuwang-tuwa ang mga bata na nagpalipat-lipat sa mga sakayang

hayop sa children’s playground ay iniipit niya ang mga hita para pigilan ang
tawag ng kalikasan. Ilang token na ang nabili ng mga ito at halos wala na siyang
natirang pera ngunit umiiyak si Jerwin sa tuwing pipilitin niya ang mga itong
umalis na doon.

Nang pakiramdam niya’y puputok na ang kanyang pantog ay kinausap

niya si Jerome na bantayan sandali ang kapatid. Masunurin na bata si Jerome
kaya’t pinagkakatiwalaan niya ito. Sa wakas ay nakaraos na rin siya. Dahil
maraming tao ay lumabas siya agad ng rest room pagkatapos maghugas ng
kamay. Pabalik na siya sa mga iniwanan niyang mga bata nang may dumaan sa
harapan niyang nakaagaw sa kanyang atensyon. Si Darian, at may kaakbay
itong isang mestisang babae na sa pananamit ay siguradong laos siya.

Sinundan niya ng tingin ang dalawa hanggang sa lumiko ang mga ito.
Hindi niya inakalang may girlfriend pala si Darian, at parang masayang-masaya
itong kasama ang kasintahan kaya’t hindi man lang siya nito napansin. Bigla
siyang nakaramdam ng paninikip ng dibdib at sa unang pagkakataon ay
natagpuan niya ang sariling naluluhang nakatayo sa gitna ng maraming tao.
Hindi siya makapaniwalang nasasaktan siya. Akala pa man din niya ay
nagusustuhan na siya ni Darian. Kabaliktaran pala ang nangyari.

Huminga siya ng malalim at ibinalik ang normal niyang pagkatao. Ngumiti

siya at kekendeng-kendeng na binalikan ang mga kapatid. Dinatnan niyang
umiiyak si Jerwin sa isang tabi at pinapatahan naman ito ni Jerome. “Bakit
baby?” tanong niya at lumuhod sa harapan ng bata para yakapin ito. “Gusto pa
daw po niyang maglaro,” sagot ni Jerome na naluluha na rin. “Ba’t kasi di mo
palaruin?” “Ubos na po yung token.” Agad na inilabas ni Alicia ang wallet. “O,
tahan na. Bibili na si kuya ng token,” aniya ngunit napanganga siya nang
makitang tatlong daan na lamang pala ang laman ng kanyang pitaka. Baka
kailanganin pa nilang mag-taxi pauwi. Kasama na rin doon ang pamasahe niya
papasok sa trabaho ng ilang araw bago sila sumahod. “Ah.” Marahan niyang
hinawakan ang balikat ni Jerwin. “Baby, wala ng pera si mama eh. Gusto mo
tingin-tingin na lang tayo ng mga toys?”
 Biglang tumahan si Jerwin at tumingin sa kanya. “Gusto ko robot.” “Oo
naman,” aniya at niyakap ito. “Pero walang magpapabili ha? Walang pera si
mama. Tingin-tingin lang, okay?” Tumango ang dalawa at halos hilain siya ng
mga ito papasok ng department store. Nang makarating sila sa toys corner ay
bumitiw ang mga ito at nagtatakbong tumingin-tingin sa mga laruan. Nakabuntot
lamang siya sa mga bata at tinitignan ang bawat presyo ng bawat hawakan ng
mga itong laruan. Wala man lang siyang nakitang pagkakasyahan ng kanyang
pera para matuwa naman ang mga ito. Naawa tuloy siyang pinagmamasdan
ang mga bata na nakuntento na lamang sa hawak at tingin.

“Jerwin oh, yung parang nasa TV!” sigaw ni Jerome at hinila nito ang
kapatid papunta sa mga laruang battery operated na robot. Kinuha nila ang
isang nakakahon pa at pinagmasdan iyon. Lalo siyang naawa nang makita ang
mga mata ng mga itong nangingislap sa tuwa na makahawak ng ganoong
laruan, subalit nalulungkot sa kaalamang hindi nila iyon maaaring angkinin at
paglaruan. Nilapitan niya ang mga ito at tinignan ang mga mas maliliit na robot
doon. Kahit ang pinakamaliit ay nagkakahalaga raw ng halos apat na raan.
Napansin niyang nagbubulungan ang dalawa. Yumukod siya at naulinigan niya
ang sinabi ni Jerome. “Wala raw pera si mama.”

Tumayo siya ng tuwid at bumuntung-hininga. Kahit sana ganung mga

bagay lang ang maibigay niya sa mga ito, subalit nagkataon namang kapos na
kapos siya sa pera. “Mama?” Maingat na tumingala sa kanya si Jerwin na
parang may gustong ipakiusap. “Puwede po ba nating bilhin ‘to?” Napanganga
siyang tinignan ang hawak nitong robot. Nang mabasa niya ang nakatatak na
presyo sa ibabaw ng kahon ay natawa siya ng pilit. Pitong daan daw. “Di ba
usapan natin tingin lang?” “Promise ‘di na po ako tatakas papunta kina Lucky
para manood ng TV. Ito na lang po ang lalaruin namin sa bahay.” Naluluhang
natahimik si Alicia. Napakalambing ng boses ng bata na nakikiusap, at hindi niya
iyon kayang tanggihan, subalit wala talaga siyang pambili.

“Bilhin mo na.” Nabigla siya sa narinig na boses ng lalaki sa likuran niya.

Nang lingunin niya ay napaatras siyang makita si Darian doon. “S-sir!” Halos
hindi pa siya makapagsalita. “Kanina pa kayo diyan?” Nangiti si Darian sa
kanyang reaksyon. “Kanina pa nga ako nakasunod sa’yo ‘di mo man lang ako
pinapansin.” “Ah, eh itong mga bata kasi eh. Makukulit.” “Ikaw naman.
Nagmamakaawa na ‘yang anak mo, pagbigyan mo naman.” Sinulyapan niya ang
dalawang bata na nakatingala sa kanila. “Ah, mga anak ko nga po pala, Sir. Si
Jerome at Jerwin.”

“Hello!” Kinawayan nito ang mga bata na hindi man lang nag-react.
“Gusto niyo ‘yan?” Tumingin si Jerwin sa laruan at pabalik kay Darian. “Opo.”
Napakamot siya sa leeg. Mukhang mapapasubo siya nito. Nakakahiya kay
Darian wala talaga siyang dalang pera. “Kunin mo na,” ani Darian kay Jerwin na
labis niyang ikinakaba. “Ikaw Jerome, anong gusto mo?” Sandaling nanahimik si
Jerome. “Laruan na lang po namin ‘yan ni Jerwin. Kay Jessie na lang po kasi
wala pa siyang barbie doll.”

Halos pagpawisan si Alicia sa mga naririnig. Talagang hulog ng langit

itong si Jerome at ang kapatid pa nito ang inisip, subalit napakamahal ng gusto
nitong ipabili. “Talaga?” Parang tuwang-tuwa si Darian na hinaplos ang ulo ni
Jerome. “Ang bait mo naman pala. Pero itong mama mo kuripot ano? Tara,
tingin tayo ng barbie doll.” Pinahid ni Alicia ang namumuong pawis sa kanyang
noo at kinaladkad ang sariling sumunod sa mga ito. Nakakahiya kapag
makarating pa sila sa counter, kaya’t nang iabot ni Darian kay Jerome ang isang
prinsesang manika ay agad niya iyong kinuha at ibinalik.

“Hoy, kayo.” Pinagalitan niya ang mga bata. “Di ba sabi ko walang
magpapabili?” Tumingin sa kanya ang mga bata. Naluluha ang mga mata ni
Jerwin na niyakap ang laruan. Naawa siya ng husto sa mga ito. Nang tignan
niya si Darian ay nakataas ang isa nitong kilay. “Miss Valdez, ubod ka nga talaga
ng kuripot. Hindi ka ba natutuwa na masayang-masaya itong mga anak mo?”

“Sir,” nagbalik ang malanding Alicia. “Wala nga po akong cash. Dollars
lang ang dala ko.” Nangiti si Darian na mukhang naintindihan ang ibig niyang
sabihin, subalit nagulat na lang siya nang muli nitong pinulot ang manika at hinila
palayo ang mga bata. “Tara, hayaan niyo yang kuripot na mama niyong ‘yan. Si
tito na lang magbabayad.”

Naparalisa si Alicia sa kinatatayuan. Nang makabawi siya ay nasa

counter na ang tatlo. Mabilis siyang sumunod at hustong inilabas ni Darian ang
debit card. Talaga ngang babayaran nito ang mga laruan. Sasalungat sana siya
subalit nang makita niya kung gaano kalaki ang ngiti ni Jerwin, na parang isang
tala ang ningning ng mga mata nito sa galak, ay nanahimik na lang siya.
Nakakahiya man sa boss niya subalit kakapalan na lang niya ang kanyang
mukha huwag lang niyang sirain ang kasiyahan ng mga bata.

“Salamat po, tito,” ani Jerwin na humalik sa pisngi ni Darian. Kinalabit

niya si Jerome. “Mag-thank you ka,” ibinulong niya. Lumapit din si Jerome kay
Darian. “Thank you po, tito.” Muling hinaplos ni Darian ang buhok nito.
“Ambabait naman ninyo. Pa-kiss nga.” Hinalikan ito ni Jerome. “Gutom na
kayo?” tanong ni Darian. “Gusto niyong mag-lunch?” Napamulagat si Alicia, lalo
na nang tumango ang dalawa. Kung si Darian ulit ang magbabayad ay labis-
labis na ang pabor na ibinibigay nito. “Sandali lang ha.” Tumayo si Darian at
lumingun-lingon sa paligid na parang may hinahanap. “Asan na ‘yun?” Naalala
niya ang kasama nitong babae kanina. Iyon siguro ang hinahanap nito.

“Jackie.” Kumaway ito sa isang direksyon, at nang sundan niya iyon ay

nakita niya ang babaeng inaakbayan nito kanina. Papalapit na ito sa kanila.
“May nakita ka?” “Wala eh,” sagot ng babae at napatingin sa kanya. “Oh, hi!”
Nakangiti ito sa kanya kaya’t nginitian din niya pabalik. Hindi nga lang siya
sanay na may kasama siyang mas sosyal sa kanya. “Hi!” “Si Alicia pala, my co-
worker,” ani Darian. “This is Jackie.” Ngiti at tango ang kanyang naging tugon at
nanunuksong tumingin kay Darian. “Girlfriend po ninyo, Sir?” Bahagyang nagulat
si Darian at nangiting sinulyapan ang katabi. “Ah, yeah,” sagot nito at inakbayan
si Jackie na ganun pa rin katamis ang ngiti.

Biglang nanikip ang kanyang dibdib, na para bang may sumasakal sa

kanyang puso. Ayaw man niyang aminin subalit hindi niya maikakailang
nagseselos siya. “Mga anak mo?” biglang tanong ni Jackie na nakabasag sa
kanyang pag-iisip. “Ah, oo,” tugon niya at hinawakan ang kamay ng dalawang
bata na kapwa hawak-hawak ang mga pinabili kay Darian.

Ayaw sana niya subalit nagpumilit si Darian na mananghalian silang

magkakasama. Para lalong matuwa ang mga bata ay sa isang sikat na fastfood
sila pumunta para makapaglaro sina Jerome at Jerwin. Habang kumakain sila
ay nang-aagaw ng pagkain si Jerwin na ikinagagalit naman ni Jerome. Inubos
kasi ni Jerwin ang manok at gusto pa nitong kunin ang pagkain ng kuya. Halos
mamatay siya sa hiya nang muling nag-order si Darian para huminto ang mga
ito. Ni hindi rin siya makatingin sa girlfriend nitong si Jackie.

“O ayan, Sir, nakita mo na kung bakit malnourish ‘yung bunso ko,” biro
niya para pagtakpan ang kahihiyan. Nangiti lang si Darian at hindi na umimik.
Inihatid sila pauwi pagkatapos nilang kumain. Sa harapan umupo si Jackie,
katabi ni Darian, at sila namang tatlo sa likuran ng kotse. Tinulungan ni Darian
na bumaba ang mga bata, at nang makita nito ang kanilang tinutuluyan ay
nagsalubong ang mga kilay nito. “Akala ko ba mansyon ang bahay mo?” tanong
nito. Napasulyap si Alicia sa narurupok na dingding ng bahay. “Charing lang
‘yun, Sir! You know, para sosyal pakinggan.”

Ngumiti si Darian at nagpaalam sa kanila. Nang makalayo ang kotse ay

hinila niya ang mga bata papasok ng bahay. Sa mga kahihiyang tinamo niya ay
hindi niya napigilang sermonan ang mga ito. Noon lang ulit siya nagalit
makalipas ang ilang taon. Nang huling beses na nagalit siya ay noong nalaman
niyang buntis ulit ang kanyang ina sa pangatlong beses.
Chapter 5

Pagbalik niya sa opisina kinabukasan ay hindi niya pinuntahan si Darian

sa office nito. Sa unang pagkakataon ay nakaramdam siya ng hiya, at sa aminin
niya’t sa hindi, masama ang loob niya dito. Pagkatapos siya nitong nakawan ng
halik ay may tinatago pala itong kasintahan. First kiss pa man din niya iyon.
Hindi naman siya nito hinanap.

Nang matanggap niya ang kanyang suweldo ay wala pa iyon sa isang

libo. Papaano kasi’y napakaramot ni Darian na magpa-overtime. Para hindi nito
isiping iniiwasan niya ang utang niya dito ay lakas loob siyang pumunta sa
opisina nito. “Buti naman nagpakita ka rin.” Nakangiti si Darian na nagtitimpla ng
kape sa ibabaw ng desk. “Tignan mo nga, ako na’ng gumagawa ng kape ko.
Wala nang taga-deliver.” Well.” Umupo siya sa tapat nito. “Sabi ko nga, dollars
lang ang meron sa akin.” Nangiti si Darian. “Coffee?” “No, no,” iling niya. “Gusto
ko iced cold coffee.” “...Ang mga bata?”

“Ayun, laging kayakap yung mga binili mong laruan. Thank you nga pala,
Sir ha.” “Don’t mention it. Basta’t huwag ka lang mangungulit ng OT.” Tinikom
niya ang kanyang bibig. Talagang kabisado na siya nito. “Sige, wala akong
pagkukunan ng pambayad sa utang ko sa’yo kung ganun.” “Hayaan mo na ‘yun.
Ano lang naman ‘yung five thousand?” Napamulagat siya’t hindi makapaniwala.
“Sir, huwag niyo akong bibiruin at talagang papaniwalaan ko kayo.” “I’m not
kidding,” natatawang sagot nito. “Kalimutan mo na. Huwag mo lang akong
kukulitin dahil marami pa akong gagawin.” “Ganun? Hindi mo na kailangan ang
beauty ko dito?” Nakangiting umiling si Darian. “Bumalik ka na nga sa office mo.
Tapusin mo na lang ang trabaho mo para ‘di ka na mag-oovertime.” “Sir talaga,
kahit kailan, andamot,” aniya at lumabas ng office. Ganunpaman ay tuwang-
tuwa pa rin siya at hindi na pala niya kailangang bayaran ang inutang niya dito.
Ang iisipin na lang niya ay ang kakainin nilang pamilya sa loob ng dalawang
linggo, dahil ang nasuweldo niya ay kasya lamang na pang-allowance niya.
“Nginingiti-ngiti mo dyan?”

Nagulat siya nang makasalubong niya si Elvira. Sa labis na tuwa ay hindi

niya ito napansing paparating. “Ay, kagulat ka naman. Nagpapa-cute lang baka
makasalubong ako ng guwapo.” “Hehe,” uyam nito. Sanay na rin ito sa kanyang
pananalita. “Uy, gusto mo uling maglaba sa Sabado? Hindi kasi nakapaglaba
ang mama ko eh, trinangkaso.”

Bumilog ang kanyang mga mata sa biyaya. “Of course! Kailan naman
ako tumanggi sa grasya? Damihan mo ah.” “Ay naku, limang sako.” “Ayan!” Sa
halip na magulat sa dami ay ikinatuwa pa niya. Kung mas marami ang ipapalaba
nito ay mas malaki ang bayad. “Baka may kapitbahay ka pang gustong
magpalaba?” “Sira, andami na nga nun eh. Malalaspag ‘yang beauty mo pag
dadagdagan mo pa. Pakisampay mo na rin sa inyo. Alam mo naman sa amin,
masikip.” “’Yun lang pala. Baka gusto mo pang ipa-plantsa? Pero huwag sa
amin ha, wala akong pambayad ng kuryente.” “Hindi na, laba lang. Ipapadala ko
sa kapatid ko sa bahay niyo ah.” “Agahan niya. Dapat alas sais andun na siya.
Marami-rami din ‘yun.”

***********

Huminga ng malalim si Alicia nang mapiga ang isang makapal na jacket.

Mataas na ang araw at hindi pa niya nakakalahati ang mga labahin. Kailangan
pa niya iyong banlawan. Andudumi pa man din ng mga damit ng mga kapatid ni
Elvira na pawang mga batugang kalalakihan.

Isinunod niyang kusutin ang isang jogging pants. Nanuyo na ang putik sa
laylayan nun. Pinahiran niya iyon ng sabong bareta at kinusot-kusot. Sa kapal
ng tela nun ay halos mabalatan ang kanyang mga daliri. “Hoy.” Napatingala siya
at laking gulat niya nang makita si Darian na nakasilip mula sa kanang dingding
ng bahay. Hindi niya napansin ang pagdating nito. “Ay, Sir!” Mabilis siyang
tumayo para hugasan ang bula sa mga kamay. “Napadaan kayo.”
“Kukumustahin ko lang ang mga bata,” sagot nito. “Tinatanong nga po kayo ni
Jerwin,” sagot niya habang nagpapakahirap na umigib ng tubig mula sa poso.
“Tulungan na kita.” Lumapit si Darian at hinawakan ang poso. Habang
nagpapalabas ito ng tubig ay hinugasan naman niya ang mga kamay niya’t paa.
“Hanggang dito sa bahay naka-display pa rin ang legs mo ah,” puna nito.

Napatingin siya sa suot niyang maiksing shorts. “Well, sa ‘yun ang

pinakamagandang part of my body.” “…Maganda ka naman ah.” Nahinto siya at
tumingala. Sa ngiti at titig nito sa kanya ay muli siyang nakaramdam ng
pagtingin, subalit iwinaksi niya iyon. “Eto nga po eh, nalalaspag na ang beauty
ko.” Sinulyapan nito ang mga saku-sakong damit, liban pa sa ilang baldeng
nasabon na. “Andami mo namang labada. Talagang masisira ang beauty mo
niyan. Kanino ba yang mga ‘yan?”

Tumindig siya at ipinunas ang mga kamay sa suot na shorts. “Weekend

work ko ‘yan, Sir. Alam mo naman, nagkakamal ako ng dollars.” Salubong ang
kilay ni Darian na tumingin sa kanya. “Totoo?” “Yes!” “Hindi ka ba naaawa diyan
sa sarili mo? Dapat nagpapahinga ka na.” “Sa ayaw niyong magpa-overtime eh,
kaya ayan, maglalaba na lang ako.” Napakamot ito sa batok. “Naging kasalanan
ko pa.”

Nangiti siya nang makitang tinamaan ang konsensya nito. Siguro naman
sa susunod ay pagbibigyan na siya nitong mag-overtime. “Si Jackie po pala?”
“Hindi siya nakasama. Busy yata.” Nagtaka siya nang makita ang pinulot nitong
isang malaking kahon mula sa ibabaw ng may takip na drum. “Ano po ‘yan, Sir?”
“Favorite ng mga anak mo.” Muli siyang nahiya na hinawakan ang pisngi. Niyaya
niya ito sa loob at nagulat siya nang makitang alas dose na pala. Sakto pala ang
pagdating ni Darian, kung hindi ay gugutumin ang mga bata. Nakapagsaing na
rin ng kanin ang kanyang ina. Habang inihahanda niya ang mesa ay napangiti
siyang pinagmamasdan si Darian na nakikipaglaro sa mga bata. Binuhat pa nito
si Jessie na noon lamang nito nakita. Naroon din ang kanyang ina na nahihiya
sa kalat ng bahay.

Sabay-sabay silang kumain. Hindi na muling nag-away sina Jerwin at

Jerome sa manok dahil parang tatlong kilo yata ang dala ni Darian. Matapos ang
tanghalian ay nagtulungan silang hugasan ang mga kagamitan. Nagboluntaryo
din ito na tulungan siya sa paglalaba. Hindi ito marunong magkusot, kaya’t ito na
lamang ang nag-igib ng tubig na pinambanlaw niya. Nagulat na lang siya nang
makitang isinasampay nito ang mga underwears ni Elvira. Natawa siya’t
hinayaan ito. Siguradong sasakalin siya ni Elvira kapag nalaman nitong si
Darian ang nagsampay ng mga panty nito.

Alas singko na ng hapon nang umalis si Darian. Kung hindi pa ito

tinawagan ng tiyahin na kararating daw galing Australia ay parang wala pa itong
balak umalis. Husto namang natapos ang kanilang labada. Pagpasok niya sa
bahay ay nadatnan niyang tulog si Jessie na yakap-yakap pa rin ang manika.
Sina Jerome at Jerwin naman ay nasa bintanang nilalaro ang robot. Ang ina
niya’y nakaupo sa tabi ng bunso para protektahan ito sa mga lamok. “Nanliligaw
ba sa’yo ang boss mo?” tanong agad ng kanyang ina. Gulat siyang napatingin
dito, at sarkastikong tumawa. “Ba’t naman ako liligawan nun eh ang ganda-
ganda ng girlfriend nun?” aniya at nagtungo sa kuwarto para punasan ang mga
kamay. Saka lamang lumalabas ang tunay niyang pagkatao kapag ang ina niya
ang kanyang kausap.

Paglabas niya ay muling nagsalita ang kanyang ina. “Para kasing iba
siyang makatingin sa’yo eh.” “Ma, ganun lang ‘yun.” Nagtungo siya ng kusina
para magsaing. Mula roon ay maaari pa rin silang makapag-usap dahil divider
lamang ang pagitan nila. “Naawa lang siguro sa mga bata kaya dinalaw niya.”
“Parang ikaw naman ang dinalaw eh, hindi ‘yung mga bata.” Natawa siya. Kung
anu-anong sinasabi ng kanyang ina. Pero kung tutuusin nga ay ilang minuto
lang itong nakipaglaro sa mga bata at siya na ang pinagtuunan nito ng atensyon.
Ipinagkibit-balikat niya iyon. Napahiya na siya nang minsang isipin niyang
nagkakagusto ito sa kanya. Hindi na ‘yun mauulit pa. “Kung ako sa’yo anak,
papatusin ko na ‘yun.”

Natigilan si Alicia sa ginagawa at nagpanting ang kanyang tenga. Kaya

ilang beses na pinaglaruan ng mga lalaki itong kanyang ina, dahil agad nitong
sinusunggaban ang sinumang maisip nitong maaaring mapakinabangan.

***********

“Buwisit ka talagang babae ka!” Kulang na lang ay sakalin siya ni Elvira

nang maikuwento niya dito ang pasasampay ni Darian sa mga underwears nito
nung nakaraang Sabado. “Hindi na ako magpapalaba sa’yo!” Hinawakan ni
Alicia ang tiyan na nananakit na sa walang tigil niyang pagtawa. Hindi na rin niya
napapansin ang mga office mates nilang nagtitinginan sa kanilang dalawa.
“Malay ko ba na isasampay niya ‘yun? ‘Di ko naman siya inutusan.” “Talaga
ikaw!” Nanggagalaiti ang mga kamay nito. “Huwag mo lang sasabihin kay Sir na
sa akin ‘yun kung hindi kakalbuhin kita.” “Sinabi ko na.” “Hay naku—”

Natigilan silang dalawa nang biglang magsalita si Gladys. “Alicia, phone

call.” Nilapitan niya agad ito at inabot ang telepono. Mula nang mapahiya si
Gladys kay Darian ay nag-iba ang pakikitungo nito. Kung minsan pa ay nahihiya
ito sa kanya. Malamang ay may kutob itong alam niya ang ginawa nito kay
Darian, lalo’t kalat na sa kompanya ang pagiging malapit niya sa manager.
“Hello?” “Alicia?” Nagtaka siya nang makilala ang boses ng kanyang ina. Parang
may pinangangambahan ito. “Ma? Bakit po?” “Anak, andito ako sa ospital. Si
Jessie, nagsusuka at nawalan ng malay.” Napamulagat si Alicia. Kahapon pa
nila nahalatang walang gana sa pagkain si Jessie, subalit hindi niya inakalang
hahantong sa ganun. “Kailan pa po?” “Kanina lang. Nasa emergency room siya
ngayon. Pag pupunta ka dito, sunduin mo na rin ang mga bata ha?” “Opo,
papunta na po ako diyan.” Pagbaba niya ng telepono ay agad niyang inayos ang
kanyang desk. Alas tres pa lang ng hapon, subalit kailangan niyang magpaalam
sa kanyang bisor para makapunta sa ospital. “Bakit?” Nag-alala si Elvira. “Aalis
ka na?” Isinara niya ang kanyang bag. “Emergency eh,” sagot niya at
nagtatakbong lumabas ng office.

Una niyang sinundo si Jerwin sa center at saka sila nagtungo sa paaralan

ni Jerome na nasa malapit lang. Dahil wala pang dismissal ay ipinaalam niya ito
sa guro at isinama niya ang dalawa patungo ng ospital. Wala na sa emergency
room si Jessie pagdating nila. Sa charity ward ito pina-confine ng kanyang ina
dahil batid nito ang kawalan nila ng pera.

Natutulog si Jessie na may nakakabit na dextrose sa isang kamay.

Naawa na naman siya sa itsura ng bata. Sa edad nitong tatlong taon ay ilang
beses na itong tinurukan ng karayom. Kumusta na raw po siya?” tanong niya
agad sa kanyang ina na nakaupo sa tabi ng pasyente. Napansin lamang niyang
umiiyak pala ang kanyang ina nang pinahid nito ang luha sa mata. “Ikaw na lang
ang kumausap kay Doctor Fernandez. Hindi ko naman alam ang isasagot ko
kanina kaya sabi ko hintayin ka na lang niya.”

Hindi siya agad nakapagsalita. Mukhang may malaking problema na hindi

nito masabi sa kanya. “Sige po. Pupuntahan ko muna siya.” Nilingon niya ang
mga bata at nakita niya sina Jerome at Jerwin na nakapalibot sa nakababatang
kapatid. “Huwag niyo siyang gagalawin ha?” bilin niya sa mga ito at nagtungo sa
opisina ng doktor. Kilala na niya ito dahil mula nang unang ma-ospital si Jessie
doon ay ito na ang naging doktor nito.

“Ano pong lagay ng kapatid ko, dok?” agad niyang tanong pag-upo niya
sa harapan ng desk nito. Maliban sa mga dati nilang mga kapitbahay na
nakasaksi sa pagbubuntis ng kanyang ina, si Doctor Fernandez lamang ang
nakakaalam na kapatid niya si Jessie. Huminga ng malalim ang doktor at
kinayod ang buhok palikod. Mukhang pagod na ito sa maghapong trabaho. Sa
ospital na iyon ay ito raw ang isa sa mga pinakamabait na doktor. Thirty-eight
years old na raw ito at galing sa mayamang pamilya, kaya’t nililibre nito ang
professional fee ni Jessie. “Miss Valdez, hindi na tinatablan ng gamot ang
kapatid mo. Kailangan na natin siyang operahan.” Napanganga sa narinig.
“’Yun na lang po ba talaga ang solusyon?” Tumango ang doktor. “…Magkano
naman po ang kakailanganin?” “About… Two hundred thousand siguro.”

Piniin niya ang mga labi. Kailan lang siya nag-loan ng one hundred
thousand. Siguradong hindi na siya papayagan pang mag-loan ulit hangga’t
hindi niya nababayaran iyon. Wala naman siyang alam na mauutangan. Nanlaki
ang mga mata niya at nabigyang pag-asa nang may maisip siya. Mayroon
siyang maaaring utangan, ngunit hindi niya alam kung kakayanin niya.
Chapter 6

Kinabukasan ay maaga siyang pumasok para makausap si Darian. Nasa

ospital pa rin ang kanyang ina kasama ang mga bata dahil walang magluluto sa
pagkain ng mga ito. Pagdating niya sa office ay nadatnan niya ang manager na
nakatayo sa tapat ng desk at tinatanggal ang blazer. “Miss Valdez!” Ito pa ang
unang bumati. Marahil ay nagulat ito kung bakit umagang-umaga ay naroon
siya. “Mukhang mapapaaga ang pangungulit mo ah.”

“Ay, ‘di naman po.” Ikinubli niya ang kanyang suliranin at umastang gaya
ng dati. “Na-miss ko po kasi kayo kaya napadaan ako.” “Talaga lang ha.”
Tumatawa itong isinabit sa likuran ng upuan ang blazer bago lumapit sa kanya.
“Ayan, pagsawaan mong mukha ko.” Nangiti siya nang pinagkrus nito ang mga
braso para bigyan siya ng layang panoorin ang mukha nito. Hindi niya
napigilang ma-conscious, pero hindi siya nagpahalata. Makikipag-bolahan na
muna siya bago niya babanggitin ang kanyang pakay. “Sir, ang guwapo niyo
talaga. Lalo na ‘yang mga mata ninyo, nakakain-love.”

Nangisi si Darian. “Talagang may pagkapilya ka ano?” “Hindi naman, Sir.

Nagsasabi lang ng totoo.” Umiling ito at lumayo. Mukhang sumuko ito sa kanya.
“Wala, talo ako sa’yo. Gusto mo ng kape?” “Sure,” sagot niya at iniwan ang bag
sa upuan. Mas mabuti nang magkape muna sila para makalikom pa siya ng
lakas ng loob na utangan ito. “No sugar po ah. Nagda-diet po ako eh.”

Tumawa lang si Darian at tumalima. Habang nagtitimpla ito ng kape ay

tumingin-tingin siya sa mga dekorasyon sa dingding habang pinag-iisipan ang
kanyang entrada. Nang makita niya ang painting ng isang babae at lalaki doon
ay may naalala siya. “Sir? Kumusta na po pala kayo ni Jackie?” Nakangiting
sinulyapan siya ni Darian. “Wala na kami.” Nagsalubong ang kanyang mga
kilay. “Totoo?” “Hindi naman totoong naging kami. Although, she admitted that
she likes me, I refused any commitments with her. Kaibigan ko kasi siya since
high school. Ayaw kong idamay siya sa mga kalokohan ko. Sinabi ko lang sa’yo
‘yun noon dahil tinanong mo. Alangan namang sabihin kong hindi, masasaktan
siya siyempre.”

Napangiti si Alicia. Hindi sa ikinatutuwa niya na sinaktan nito si Jackie,

pero dahil hindi pala totoong may girlfriend ito. “Sir naman. Ba’t naman ‘di niyo
siya bigyan ng chance. Malay mo?” Ilang sandaling hindi umimik si Darian, at
nang humarap ito’y nakangiti itong dinala ang dalawang tasa ng kape sa ibabaw
ng center table. “Meron kasi akong ibang natitipuhan,” sagot nito at umupo sa
sofa.

Napanganga siya. Nais niyang isiping siya na ang babaeng natitipuhan

nito pero agad niyang iwinaglit iyon sa isip. Umandar na naman ang pagka-
ambisyosa niya. “Siguro papalit-palit po kayo ng girlfriend ano?” “Wala nga ako
ngayon eh.” “Ay! Puwede pong ako na muna habang naghahanap kayo?” biro
niya. Nangiti si Darian. “Gusto mo?” Namula siya, subalit itinawa rin niya iyon.
“Biro lang po,” aniya. Hindi niya inakalang sasakyan iyon ni Darian. “Baka
tawanan kayo ng mga empleyado dito, sabihin yung anak ng bastarda, at may
tatlong bastardang anak pa ang pinatulan niyo.” Uupo na sana siya nang bigla
itong nagsalita.

“Alicia?” Huminto siya at nakita niya itong tumayo at marahang lumapit sa

kanya. Mukhang biglang sumeryoso ito. “May I ask you something personal?”
Pinilit niyang ngumiti kahit ramdam niyang nag-iiba na ang ihip ng hangin sa
paligid nila. “Siyempre naman po.” “…Bakit ka iniwan ng mga boyfriends mo?”

Nagulat siya. Hindi niya inasahang iyon pala ang itatanong nito sa kanya.
Akala niya’y tatanungin nito kung may boyfriend siya. “Siyempre, natikman na
nila ako, kaya ano pa bang hahabulin nila sa akin?” Nangiti itong umiling.
“Ganyan ka talaga? Eversince?” “Na ano po?” “The way you are now. The way
you talk, the way… you act…” Naunawaan niya ang ibig nitong sabihin. Marahil
ay nagtataka ito sa labis niyang kalandian. “Mula pa po bata ganito na talaga
ako. Kaya nga po maraming naiinis sa akin eh.”

“Wala kang balak na baguhin ‘yang style mo, kahit maraming naiinis
sa’yo?” Nagkibit-balikat lang siya. “Mahirap pong baguhin ang nakasanayan na
eh.” Tumango-tango ito. “So you mean… one night stand mo nakuha ang mga
anak mo?” Namula siya, pero hindi nagpahalata at malandi pa ring ngumiti.
Hindi niya alam kung papaano ito nakapag-conclude ng ganun. “Psst, huwag po
kayong maingay, Sir.” Napangiti itong tumitig sa kanya. “Alicia, the truth is…
naiintriga ako sa pagkatao mo.”

Napatingala siya sa mukha nito. “Interesting po ba?” Hindi agad nagsalita

si Darian. Ilang segundo nitong pinag-isipan ang sasabihin. “What I mean is…
how about a night with me?” Napamulagat si Alicia at muntikan na niya itong
masampal, subalit nagpigil siya at itinuring na nagbibiro lang ito. Tinakpan niya
ang kanyang bibig at tumawa. “Sir, naman. ‘Di na kayo nandiri. Andaming
babae diyan, ako pa na pinagpasa-pasahan ng mga lalaki ang pag-iinteresan
niyo.” Hindi nabura ang inakala niyang nagbibirong ngiti nito. “I’m not kidding…
Name your price.” “One hundred thousand.” “Fine.” Muli siyang bumungisngis.
“Sir, maluwang na po ako. Kahit isang daang piso, okay na po sa akin. Baka
mahawa pa kayo ng STD ko.”

“I don’t mind.” Itinulak niya ito sa dibdib para makawala sa nakakatunaw

nitong titig. Ang totoo’y nanginginig na ang mga kamay niya sa magkahalong
nerbiyos at galit. Tingin pala nito sa kanya’y isang puta. Kaya pala ito
nakikipagkaibigan sa kanya dahil meron itong binabalak. “Balik na po ako sa
work.” Agad niya itong tinalikuran at lumabas ng opisina. Napurnada tuloy ang
balak niyang utangan ito. Kaysa bumalik siya sa office ng sira ulong iyon ay
maghahanap na lang siya ng ibang mahihiraman.
 Wala siyang nadiskarte sa buong maghapon. Pagbalik niya sa ospital ay
nakiusap siya kay Doctor Fernandez na kung maaari ay isalang na nila sa
operating room ang bata habang naghahanap siya ng mahihiraman ng
pambayad. Dahil batid nito ang pagsasakripisyo niya sa mga kapatid niya ay
agad itong nagpasa ng promisory note.

Urgent ang pangangailangan ni Jessie na ma-operahan kaya’t

kinabukasan na mismo ang schedule nito. Dahil wala ni isa sa mga katrabaho
niya ang nagpahiram sa kanya ay naisipan niyang puntahan ang bahay ng ama
ng bata baka sakaling maawa ito. Dugo pa rin naman nito si Jessie kahit hindi
man lang nito dinalaw ang bata.

Minalas siya’t ang asawa nito ang nadatnan niya doon. Pagbukas pa lang
nito ng pinto ay minulagatan na siya at halos ipinagtutulak palabas ng bakuran.
“Ano? Inutusan ka ba ng malandi mong nanay?” galit itong pumamaywang. “Ay,
hindi po!” Pinanatili niya ang kanyang kahinahunan kahit gusto na niyang
sabunutan ang malditang babaeng kaharap niya. “Naparito lang ako para
sabihin dyan sa asawa mo, na ‘yung anak niya, agaw-buhay na ngayon sa
ospital. Baka may konsensya siya—aayyy!” Halos matumba siya nang muli siya
nitong itinulak.

“Ang kakapal talaga ng pagmumukha ninyo! Malay ko ba kung totoong

anak ‘yun ng asawa ko! At kahit totoo, wala kaming pakialam sa batang ‘yun!
Mamatay na nga sana!” Nagulantang siya nang bigla nitong ibagsak ang gate.
Sa inis niya’y nasipa niya ang nangangalawang na tarangkahan. “Ikaw sana ang
mama—” Pinigilan niya ang kanyang bunganga at inihinga ng malalim ang
kanyang galit. Mahirap nang makapagbitiw siya ng sumpa.

Noon lang niya napansing nasa kalsada na pala siya at pinagtitinginan na

siya ng mga tao. Dinedma niya ang mga ito at kekendeng-kendeng na umalis.
Kung ano nga bang nakain niya’t umasa pa siyang matutulungan siya ng walang
hiyang ama ni Jessie. Nang makalayo siya ay biglang nagbago ang ihip ng
hangin. Ang dating matatag niyang damdamin ay parang biglang nanghina.
Wala na siyang malalapitan pa. May mga kamag-anak man sila subalit mas
mahirap pa sa daga ang mga iyon. Ang kaisa-isang may kayang pinsan niya ay
sa malayo naman nakatira. Hindi naman niya maaaring pabayaan na lang ang
bunsong kapatid.

Biglang tumulo ang kanyang luha. Para bang nakikidalamhati ang

panahon at nag-umpisa na ring umambon. Hindi niya alam kung gaano na
kalayo ang nalakad niya nang mapansin niyang malakas na pala ang ulan.
Basang-basa na siyang naglalakad sa highway nang may humintong kotse sa
tapat niya. Bumukas ang bintana niyon at nakita niya si Darian.

“Alicia, get into the car,” utos nito. Noon lang siya nag-react at nagulat.
Tinignan niya ang kanyang suot na sa basa ay nakabakat na sa kanyang
katawan, tumutulo na rin ang kanyang buhok. Napakaganda pa man din ng loob
ng kotse nito. “Ay, di bale na po, Sir. Baka mabasa ‘yang kotse niyo.” “I said get
into the car.” Para itong commander na nag-utos, at parang galit pa. “Sigurado
po kayo, Sir?” “Please!” “Okay,” aniya at pumasok sa kotse. Inabutan siya nito
ng tuwalya at ginamit niya iyon para punasan ang kanyang mukha at buhok.
“Saan ka ba galing? Ba’t ka nagpapaulan?” tanong nito at muling pinaandar ang
sasakyan.

“Diyan lang po, Sir. May dinalaw lang po ako.” “Nag-undertime ka na

naman daw kanina ah.” Hindi siya sumagot at pinunasan ang kanyang mga
braso. “Were you crying?” Napatingin siya kay Darian. Marahil ay napansin nito
ang namumula niyang mga mata. “Ay, hindi po, Sir. Puyat lang po ‘yan kaiisip
sa inyo,” aniya at pinilit tumawa. Ilang sandali siyang tinitigan ni Darian, saka ito
ngumiti at itinuon ang atensyon sa daanan. Madilim na nang makarating sila sa
kanyang tinutuluyan. Nagtaka siya kung bakit bumaba rin ito ng kotse at
sinamahan siya papasok ng bahay.

“Asan yung mga bata?” tanong nito habang sinususihan niya ang
doorknob. Napansin siguro nitong sarado ang lahat ng ilaw sa labas at loob ng
bahay. “Dumalaw po sila sa kamag-anak namin,” sagot niya at binuksan ang
pinto, sumunod ang ilaw. “Pasok po kayo. Gusto niyo pong magkape?” Itinaas
ni Darian ang kamay. “Okay na ako. Mabuti pa siguro maligo ka na lang muna.
Baka magkasakit ka.” Bahagya niyang ikinagulat ang nakitang concern nito sa
kanya. Unang beses na may nag-alala sa kanya ng ganun. “S-sige. Sasalok
lang po ako ng tubig.”

“Ako na.” Bago pa siya makatanggi ay dumiretso ito sa backdoor sa

kusina at doon lumabas. Nang silipin niya ay sinasalukan nga nito ang dalawang
timba. Nakakahiya na ang boss pa niya ang gumagawa nun. Pagkatapos niyang
maligo ay nagulat pa siya nang madatnang nakahanda na ang kape niya sa
center table ng sala. Lalo siyang nahiya. Hindi niya inakalang ganun pala ito
kung mangalaga.

Umupo siya sa tapat nito at inabot ang kape. Nabawasan ang panginginig
ng kanyang katawan. Nang ibaba niya ang tasa ay napansin niya ang kakaibang
ngiti nito habang nakatitig sa kanyang mukha. “Nagagandahan po kayo sa akin,
Sir?” Nangiti si Darian. “Napansin ko lang… Mas maganda ka pala ‘pag wala
kang make-up.” Halos mabilaukan siya kaya’t agad niyang tinakpan ang kanyang
bibig. Itinuring uli niyang biro iyon. “Alam ko ‘yan, Sir. Kaya nga ako
nagpapapangit kasi andaming napapraning na mga lalaki sa akin.”

Ngumisi ito at umiling. “Ang hirap nga namang kausapin ang isang tulad
mo. ‘Di ko alam kung paano ka diniskartehan ng mga naging boyfriend mo eh.”
“Naku, Sir. Isang kalabit lang nila, na-sense ko na.” “Sige nga.” Nagulat siya
nang bigla itong tumabi sa kanya at kinalabit ang kanyang braso. “Ayan. Sense
mo na? Ayan pa.”
 Nakiliti siyang tumawa nang paulit-ulit nitong kinalabit ang kanyang
braso, at nang bumaba iyon sa kanyang baywang ay napahiyaw siya at tinangka
itong itulak. Nasalo nito ang kanyang mga kamay at sa isang iglap ay dumampi
ang mga labi nito sa kanya. Nagulat siya at akmang papalag sana siya nang lalo
nitong idiniin ang bibig. Naramdaman niya ang kakaibang init ng mga labi nito na
nagpahinto sa kanyang panginginig. Para itong lumilikha ng apoy at ikinakalat
iyon sa buo niyang katawan, hanggang sa pinakadulo ng kanyang mga daliri.

Bumukas ang kanyang bibig at tinugunan ang halik nito. Nang

maramdaman ang kanyang pagsuko ay binitawan nito ang kanyang mga kamay
at pumalibot sa kanyang katawan ang mga malalakas nitong mga braso, saka
siya marahang ipinahiga sa sofa. Hindi siya tumutol at kumapit sa batok nito,
hanggang sa nakahawak na siya sa buhok nito at lalo pang umalab ang apoy sa
pagitan ng kanilang mga labi. Naramdaman na rin niya ang init ng katawan
nitong nakadagan sa kanya. Tumatagos iyon sa suot nilang mga damit. Parang
gusto niyang isuko ang sarili, subalit anumang oras ay maaaring dumating ang
kanyang ina at mga kapatid.

“Aliciaahhh!” daing nito at dahan-dahang dumulas ang mga labi nito sa

kanyang leeg. Napadaing siya, subalit nang maramdaman ang isang kamay
nitong malikot na pinipisil ang kanyang baywang, at pababa pa ay itinulak niya ito
sa balikat. “Sir, huwag po dito,” aniya. Unti-unting bumukas ang mga mata nito
at nagtatakang tumitig sa kanya. “Baka dumating ang mga anak ko.” Ngumiti si
Darian. “Gusto mo sa bahay?” pabulong nitong tanong. Napanganga siya.
Talagang iniisip nitong maaari na siya nitong angkinin. Subalit mas lalo siyang
nagtaka sa sarili kung bakit siya napatango. “Anywhere, but not here.” Muling
ngumiti si Darian at marahang umupo. Sumunod siya at muli nitong tinitigan ang
kanyang mukha. “Let’s have dinner first.”
Chapter 7

Lumabas sila at kumain sa isang restaurant. Sa unang pagkakataon ay

ganun na lamang ang pagka-conscious niya, lalo na kapag tinititigan siya nito.
Nais na sana niyang umurong, subalit nang maalala niyang payag itong
magbayad kahit isang daang libo ay umasa siyang pananagutan nito ang salita.

Alas diyes na ng gabi nang makarating sila sa bahay nito. Dahil gulung-
gulo ang isip niya ay nakalimutan niyang may alaga itong pitbull at muli siyang
napahiyaw nang bigla ulit siya nitong kahulan. “Sobra na ‘yang aso niyong ‘yan,
Sir ha. Nakakasira siya ng poise,” aniya pagpasok nila ng bahay. Tumawa si
Darian at pinaupo siya sa sofa. “Ganyan talaga ang pitbull, seloso.” “Ba’t naman
po niya ako pagseselosan, Sir?” Umupo ito sa tabi niya. “Alam mo, sa tinagal-
tagal nating nag-uusap, at sa lahat ng namagitan sa atin, puwede ba huwag mo
na akong tawaging Sir?” “Di Darian,” mabilis niyang sagot na ikinangiti nito.
“So?” Makahulugan ang titig nito. “Shall we?”

Biglaan ang pamumula ng kanyang pisngi at nahiya siyang tumango.

Hinawakan nito ang kanyang kamay at dinala siya sa kuwarto. “You’ve done this
before, right?” tanong ni Darian na binuksan ang ilaw. “Maraming beses na po,”
tugon niyang hindi man lang tumingin sa paligid. Isang sulyap lang niya sa
malaking kama na nasa gitna ng maluwang na kuwarto ay nanginginig na siya.
“Then why so nervous?” “Natural lang po ‘yun. ‘Yung mga naka one night stand
ko, mga walang kuwenta yung mga ‘yun, pero kayo, boss ko po kayo. Kaya
medyo naiilang po ako.”

“Honestly, you’re the first woman I’ve brought in this room,” anito sa
kanya. Napatingin siya sa mukha nito. “Ows?” Ngumiti ito. “Promise.” Nang
hindi siya umimik ay nagpatuloy ito. “Shower na muna ako. Nakakahiya naman
sa’yo.” Nakahinga siya ng malalim nang pumasok ito sa bathroom. Umupo siya
sa gilid ng kama at iniwan ang kanyang bag sa katabing mesa. Nagkaroon siya
ng pagkakataon na pag-isipan pa ito nang mabuti habang wala pang nangyayari,
subalit hanggang lumabas si Darian ay hindi pa rin siya makapagdesisyon. Ang
totoo’y parang ayaw umalis ng mga paa niya doon. Kinakabahan siyang tumayo
nang lumapit ito sa kanya. Tuyo na ang buhok nito na mukhang blinower nito sa
loob at nakasuot lamang ng asul na bathrobe. Nginitian siya nito at marahang
hinawakan ang kanyang pisngi.

“Do you know how deeply attracted I was to you when I first set eyes on
you?” Gulat siyang tiningala ito. Bakas sa ningning ng mga mata nito ang
katotohanan, subalit hindi pa rin siya makapaniwala. Lalo na’t hanggang sa
kasalukuyan ay naaalala pa rin niya kung paano siya nito pinahiya noon. “I know
I said I’ll never fall for someone like you,” pabulong itong nagpatuloy. “But no
matter how I try, there’s a lot about you that keeps me thinking of.” Hindi siya
nakapagsalita kahit nang humakbang pa ito palapit sa kanya, na halos magdikit
na ang kanilang mga katawan, at hinaplos-haplos ng buong pagsuyo ang
kanyang pisngi. “Make love to me, Alicia… not just sex.”

Naluluha siyang tumingin sa mga mata nito, at saka siya tumango.

Ngumiti si Darian at dahan-dahang dumapo ang mga labi nito sa kanya.
Napakabanayad ng halik nito, subalit napakainit. Agad niya itong tinugunan at
kumapit sa balikat nito. Kahit nang maramdaman niyang isa-isa nitong tinanggal
ang butones ng kanyang blouse ay hindi siya tumanggi. Gumapang rin pababa
ang kanyang mga kamay at marahan niyang hinila ang tali ng roba nito.

Tinanggal nito ang suot niyang blouse at saka siya nito niyakap. Kapwa
sila napaungol nang magdikit ang hubad nilang katawan. Mabilis ang mga daliri
nitong tinanggal ang fastener ng kanyang bra sa likuran at hinila rin pababa
iyon. Maya-maya lang ay naramdaman niyang marahan na siyang ipinapahiga
sa kama. Dahan-dahan siyang dumilat at nakita niya itong nakapatong na sa
ibabaw niya. Wala na pala ang suot nitong robe kaya’t pakiramdam niya’y nag-
aalab sa init ang katawan nito sa kanyang kutis. Ilang sandali siya nitong
tinitigan, mula sa mukha at pababa, at pabalik sa kanyang mga mata. “You are
very beautiful, Alicia.”

Nangiti siya sa papuri nito at hinawakan ito sa dibdib. Saglit itong

umungol, at nang muli siya nitong halikan ay sa leeg na niya dumapo ang mga
labi nito. Naglapat ang kanilang mga dibdib na lalong gumising sa kanyang
pagkababae. Mabilis ang mga kamay nitong tinanggal ang natitira niyang saplot,
ngunit bago ito nagpatuloy ay muli siyang tinitigan sa mata para hingin ang
kanyang pahintulot. Tumango siya… tanda ng kanyang pagpaparaya.

***********

Sanay si Alicia na gumising ng alas-singko gaano man siya kapagod.

Pagdilat niya ay ilang sandali siyang nanibago sa paligid. Nang marinig niya ang
mahinang ungol ng lalaki sa tabi niya ay naalala niya ang buong pangyayari.
Nakayakap pa rin ito sa kanya at mahimbing na natutulog. Marahan niyang
tinanggal ang kamay nitong nakapalibot sa kanyang baywang saka siya
bumangon. Napaimpit siya sa sakit na naramdaman sa pagitan ng kanyang mga
hita.

Pinulot niya ang kanyang mga damit at tinungo ang banyo para maligo.
Paglabas niya ay hindi niya inakalang gising na pala si Darian. Suot nito ang
roba na nakaupo sa gilid ng kama habang hinihintay siya. “Aalis ka na?” tanong
nito. “…Ah, Sir, may pasok pa po tayo eh.”

Tinitigan siya nito at marahang tumayo, saka ito lumapit sa kanya. “Tell
me the truth, Alicia. Kaninong anak yung mga bata?” Gulat siyang tiningala ito.
“S-syempre ako! Para naman pong ‘di ninyo alam.” “Really?” Sarkastiko itong
ngumiti at may sinulyapan sa likuran. “How about that?” Sinundan niya ang
pinanggalingan ng mga mata nito, at laking gulat niya nang makita ang bahid ng
dugo sa gitna mismo ng kama. Puti pa man din ang bedsheet. “May
pinapatunayan ‘yan, ‘di ba?” Nanginig ang kanyang mga labi, pero sanay na
siyang gumawa ng kuwento kaya’t agad siyang nakaisip ng rason. “Matagal na
po kasi akong walang lalaki. Kaya po siguro sumikip.”

“Alicia, I’ve had more than enough experience with women to distinguish a
virgin... Aminim mo na. Why did you do this? At kaninong anak yung mga
bata?” Tinikom niya ang bibig nang wala nang maisip na sasabihin. Nais na
sana niyang umalis subalit nakaharang ang katawan nito sa daanan niya. “Wala
ba akong karapatang malaman?” Huminahon ang tono nito at nang tumingala
siya ay nakita niya ang naluluha nitong mga mata. Para bang may humaplos sa
kanyang puso. “Mga kapatid mo sila, hindi ba?” Yumuko siya at hindi sumagot.
Hinawakan nito ang kanyang baba para muli niya itong tignan.

“Please tell me,” pagsusumamo nito. Hindi niya ito natiis at nagdesisyong
magtapat. “Malandi kasi ang nanay ko. Kahit matanda na siya, kung sinu-
sinong lalaki ang pinapatulan. Naawa ako sa mga bata na tinutukso sa school,
kaya lumipat kami ng tirahan at inako ko silang mga anak ko.” Naluluha ang mga
mata ni Darian na hinaplos ang kanyang mukha. “So that is why… it seems that
there’s something about you that attracts me so much… On the other side of
you… is a person that I could cherish forever… Kaya pala mahal na mahal kita.”

Napadilat siya’t naparalisa. Buong akala niya’y physical attraction lamang

ang binanggit nito kagabi. Biglang tumunog ang kanyang celphone na nakasira
sa momento nilang dalawa. Binitiwan nito ang kanyang mukha at binuksan
naman niya ang kanyang bag para ilabas ang celphone. Si Doctor Fernandez
iyon. “Hello?” Naramdaman niyang lumayo si Darian para bigyan siya ng
privacy. “Miss Valdez, please come to the hospital now. We have an
emergency.”

Iyon lang ay biglang naputol ang linya. “Hello?” aniya ulit pero wala nang
sumagot. Ibinaba niya ang celphone at tumingin kay Darian na naghihintay sa
isang tabi. “Alis na po ako.” “Alicia?” Huminto siya sa tapat ng pinto para hintayin
ang sasabihin nito. “Wala ka bang sasabihin?” Hindi niya alam kung bakit ang
unang bagay na sumagi sa isip niya ay ang bayad nito sa kanya. Hinarap niya
ito na naghihintay ng kanyang isasagot. “Oo nga po pala, Sir. Yung… usapan
po pala natin.” Hiyang-hiya siya, subalit garapalan na kung kinakailangan.

Tulalang nakatitig sa kanya si Darian. Parang hindi iyon ang nais nitong
marinig mula sa kanya. “Is that all?” “Pasensya na po. Kailangang ko po kasi.”
Nagtaka siya nang nanatili itong nakatitig sa kanya. Naluluha ang mga mata nito
na para ba itong nasaktan.
 Makaraan ang ilang sandali ay inilihis nito ang tingin at huminga ng
malalim. Tinungo nito ang drawer at naglabas ng tseke. Sinulatan nito iyon at
pinirmahan, saka nito iniabot sa kanya. “Is that all this is all about?”

Tumango siya na lalong humiwa sa puso nito. Sa mga mata nito’y parang
hindi pa ito makapaniwala. “Sige po,” aniya at lumabas ng pinto. Hindi na niya
narinig kung tinahulan siyang muli ng aso dahil hindi maalis sa isip niya ang sakit
na nakita niya sa mga mata ni Darian. Hindi siya makapaniwalang totoong
mahal nga siya nito, lalo na nang malaman nito ang katotohanan sa kanyang
pagbabalatkayo.

Naluluhang sumilip si Alicia sa maliit na bintana ng pinto. Tatlong oras

nang nasa operating room si Jessie at hanggang sa kasalukuyan ay hindi pa rin
lumalabas ang doktor para ibalita kung ano na ang nangyayari. Huminga siya ng
malalim at tumalikod. Nakita niya ang kanyang ina na taimtim na nagdarasal
habang nakaupo sa bench, kasama ang dalawang bata. May hawak pa itong
rosaryo. Ayon kasi sa surgeon ay hindi nito masisigurado ang tagumpay ng
operasyon. Malaki ang posibilidad na mabigo ito, at kapag nangyari iyon ay wala
nang pag-asa pang mabuhay si Jessie. Ayaw raw pirmahan ng kanyang ina ang
authorization letter kaya’t kinakailangan pa niya itong pilitin, kaysa hintayin lang
nilang malagutan ng hininga ang bata.

Narinig niyang tumunog ang kanyang celphone. Lumayo siya saglit at

dinukot ang telepono sa kanyang bag. Nagulat siya nang makitang walong text
messages na pala ang naghihintay, at galing lahat iyon sa kanyang bisor.
Nakalimutan nga pala niyang magpaalam. Tinawagan niya ang kanyang bisor
para magpaliwanag. Hindi man lang ito naniwala sa kanya at pinipilit pa siyang
papasukin noon din mismo. Sa inis niya ay pinutol niya ang linya at sa HR na
lang siya tumawag.

Muli siyang naghintay na damang-dama ang malakas na pintig ng

kanyang puso. Kinakabahan siya ng husto. Parang may nagpaparamdam na
hindi maganda. Para ma-relax ay naglakad-lakad muna siya sa paligid,
hanggang sa natanaw niya ang isang altar sa isang tabi. Nilapitan niya iyon at
tiningala ang rebulto. Hindi na niya matandaan kung kailan siya huling
nagsimba, at kung kailan siya huling nagdasal. Nakakahiya na kung kailan may
ipapakiusap siya ay saka lamang siya makakaalala.

Ilang minuto siyang tumayo doon bago niya naisipang bumalik sa

operating room baka sakaling tapos na ang operasyon. Bukas na nga ang pinto,
at sa tapat nun ay isang kagimbal-gimbal na eksena ang kanyang natunghayan.
Sa ‘di niya malamang dahilan ay biglang nag-collapse ang kanyang ina at
muntikan nang mauntog sa sahig. Nasalo ito ng nurse na nakatayo sa tabi nito.

“Mama!” nagtatakbo siyang nilapitan ito, ngunit bago niya ito mahawakan
ay binuhat na ito ng lalaking nurse. “Emergency room!” sigaw ng isa pang
nakasunod na nurse. “Mama?” Wala man lang pumansin sa kanya at naiwanan
siyang mag-isa doon. Nakita niya sina Jerwin at Jerome na nakangangang
nakaupo sa bench. Hindi na muna niya binigyang pansin ang mga ito at
pumasok ng operating room. Naroon pa ang dalawang nurse.

“Anong nangya—” Natigilan siya at napamulagat. Labis-labis ang

kanyang sindak nang makitang natakpan na ng kumot ang mukha ni Jessie.
Para bang may biglang sumalat sa kanyang lalamunan at hindi niya nagawang
huminga. Pakiramdam niya’y hihimatayin siya. “Miss? Miss, get a hold of
yourself,” narinig niyang bilin ng isang nurse habang ang isa naman ay
hinahaplos ang kanyang likuran.

Biglang tumulo ang kanyang luha, at nang tinapik ng nurse ang kanyang
likuran ay nabuksan ang daanan ng hangin sa kanyang lalamunan at halos
mapasigaw siya sa iyak. “Masyado pang mahina ang katawan ng bata,”
paliwanag ng nurse sa harap niya na minamasahe ang kanyang kamay. “Hindi
niya nakayanan ang operasyon.”

Bigla niyang naalala ang kanyang ina. Hindi siya dapat sumuko sa
ngayon dahil mayroon pa siyang isang problema. Tinakpan niya ang kanyang
bibig para huminto sa pag-iyak. “Si mama,” aniya at nagtatakbo papuntang
emergency room, nang mapansin niyang sinusundan pala siya ng dalawang
bata.

“Mama!” Biglang yumakap si Jerome sa kanyang mga paa. “Ano pong

nangyari? Bakit po natumba si nanay?” Yumukod siya at niyakap ang dalawang
bata. Pinigilan niyang umiyak para hindi lalong malungkot ang mga ito. “Wala
na si bunso,” halos pabulong niyang ipinaliwanag. “Iniwan na niya tayo.”
Nakatungangang nakatingala sa kanya ang mga bata. Parang hindi naunawaan
ng mga ito ang ibig niyang sabihin.

“Saan po siya nagpunta?” tanong ni Jerwin. Pinunasan niya ang luha sa

kanyang pisngi. “Kinuha na siya sa heaven.” Ilang sandali pang tulala ang
dalawa, hanggang sa naiyak si Jerome. Niyakap niya ito at hinaplus-haplos ang
buhok. Si Jerwin naman ay hinahaplos ang likod nito. “Bakit kuya?” tanong ng
inosenteng bata. Makaraan ang ilang sandali ay bahagyang kumalma si Jerome.
Binitiwan niya ito at lumingun-lingon. Hindi niya alam kung ano ang uunahin
niyang puntahan. Si Jessie ba na kalalagot lang ang hininga o ang kanyang ina
na nag-aagaw buhay sa emergency room. Pinili niya ang may buhay pa.

“Puntahan muna natin si mommy niyo,” aniya at hinila ang dalawang bata
sa magkabilaang kamay. Papalapit pa lang sila sa emergency room ay
sinalubong na sila ng doktor. “Dok, ano pong nangyari sa mama ko?” Tulala ang
doktor na halos hindi makapagsalita. “She had a heart attack.” Siya naman ang
tulalang tumingala dito. “Ano na’ng lagay niya?” Hindi makasagot ang
manggagamot. “Dok?” Nakaramdam siya ng takot. “Miss… we jut lost her.”
 Napanganga si Alicia. Kahit lumuha ay hindi na niya nagawa. Hindi siya
makapaniwala. Imposible ang lahat ng mga ito. Si Jessie at ang kanyang ina.
Sa isang iglap ay nawala sa buhay niya. Siguro ay binibiro lang siya ng tadhana.

***********

Walang imik na pinanood ni Alicia ang kanyang bisor na pinagmamasdan

ang maliit na kabaong ni Jessie. Dumating ito sa punerarya para humingi ng
paumanhin sa kanya dahil sa hindi siya nito pinaniwalaan. Maraming mga tao
ang dumating sa lamay. Hindi dahil sa maraming nagmamahal sa kanyang ina
at kapatid, kundi dahil sa habag ng mga ito sa kanila sa magkasabay na
pagpanaw ng dalawang miyembro ng kanyang pamilya. Ang ilan ay ang mga
katrabaho at kapitbahay niya, ngunit ang ilan ay hindi niya kilala.

Sinulyapan niya si Jerome na nakatulog na sa upuan dahil sa ilang oras

na kaiiyak. Si Jerwin naman sa tabi niya ay tahimik na pinapanood ang mga tao
sa paligid. Kahit gaano man kasakit o kabigat ang pasan niya sa dibdib ay
kailangan niyang maging matatag para sa mga bata. “Gutom ka na?” tanong
niya kay Jerwin. Tumingin sa kanya ang bata, at saka tumango. “Dito ka lang
ha? Bibili si mama ng pagkain.” “Opo,” sagot nito at dahan-dahan siyang
tumayo. Saglit siyang nakipagkamay sa mga nakikidalamhati, at paglabas niya
ng pinto ay nahinto siya nang makita niya si Darian na nakasandal sa dingding
ng corridor. Nakayuko itong nakatitig sa sahig. Nang marahil ay naramdaman
nito ang kanyang pagdating ay dahan-dahan itong lumingon. Bahagya itong
nagulat, at saka ito marahang tumindig.

Saglit silang nagtitigan bago niya ito nilapitan. Wala ito ni anumang
sinabi, subalit naluluha ang mga mata nitong nakatitig sa kanya. Pinilit niyang
ngumiti para tapusin ang katahimikan. “S-sir, salamat po sa pagdalo niyo.”
Animo’y palasong tumama sa puso nito ang kanyang sinabi. Umiling ito at
maingat na inabot ang kaliwa niyang kamay. Hindi siya gumalaw kahit nang
pisilin nito iyon. “I’m sorry,” pabulong nitong tugon.

Saglit siyang pumikit at pilit pinigilan ang mga luha. “It isn’t your fault…
It’s nobody’s fault.” Hindi ito nakapagpigil at bigla siya nitong niyakap.
Napakahigpit ng mga braso nito sa kanyang likuran. Maya-maya’y naramdaman
niya ang isang kamay nitong hinahaplos ang kanyang buhok. “Let me share your
burden, Alicia,” ibinulong nito sa kanya. “Please let me be a part of your life.
Piniin niya ang kanyang mga labi at biglaan ang pagpatak ng kanyang luha.
Ipinikit niya ang kanyang mga mata at sa unang pagkakataon ay nagpakita siya
ng kahinaan. Halos humihikbi siyang umiyak sa dibdib nito. Ni hindi niya
alintana kung may mga tao mang nakatingin sa kanila, at marami pa sa mga
naroon ay mga katrabaho nila sa kompanya. Nang sandaling iyon ay kailangang-
kailangan niya ng karamay at dumating itong si Darian para masandalan niya.
Kung anuman ang sasabihin ng mga nakakasaksi ay saka na lang niya iisipin.
Sa kasalukuyan ay kailangan niya ito sa tabi niya.
Chapter 8

Tatlong araw matapos ilibing ang kanyang ina at bunsong kapatid ay

kinailangan na niyang bumalik sa trabaho. Kahit malungkot pa rin ang mga bata
ay pinabalik din niya ang mga ito sa eskuwelahan. Dahil wala na ang kanyang
ina na nanunundo ay nadagdagan ang responsibilidad ni Jerome. Binilin niya
itong sunduin araw-araw si Jerwin sa center para sabay ang mga ito sa pag-uwi,
at habang wala pa siya ay babantayan nito ang kapatid sa loob ng bahay.

Bumuntung-hininga siya at ipinagpatuloy ang pag-eencode sa computer.

Naka-break na ang mga kasama niya, pero naroon pa rin siya. Wala siyang
ganang kumain at napakarami din niyang naitambak na gawain sa isang linggo
niyang hindi pagpasok sa trabaho. Naramdaman niyang may tumayo sa likuran
niya. Mula sa monitor ng computer ay nakita niya kung sino iyon. Hiyang-hiya
pa rin siya dito kay Darian. Ito pa ang nagbayad ng hospital at funeral bills. Sa
loob ng apat na araw na lamay ay halos hindi rin sila nito iniwan.

“Hindi ka ba nagugutom?” mahinahon nitong tanong sa kanya. Saglit lang

siyang huminto at nagpatuloy sa ginagawa. “Tapusin ko lang po ito.” Hinila nito
ang katabing swivel chair at umupo sa tabi niya. “Sabi ng mga kasama mo dito
bigla ka raw tumahimik?” Pinilit niyang tumawa. “Medyo busy lang siguro ako.”
Tumalima si Darian at pinanood ang kanyang ginagawa. Nang matapos ang
graph ng ginawa niyang spreadsheet ay ni-log-off niya ang computer. “S-sige
po, Sir. Break lang po muna ako.” Tatayo na sana siya nang bigla nitong
hinawakan ang kanyang kamay. Napilitan siyang tignan ito sa mata.

“Akala ko ba mahal mo ako?” tanong nito. “Ba’t parang umiiwas ka?”

Hindi siya halos makasagot. “Nakakahiya kasi. Baka pagtawanan ka ng mga
tao. Sabihin nila wala kang taste sa babae.” “Hindi naman totoo, di ba?” “May
maniniwala ba naman?” Pinisil nito ang kanyang kamay. “I don’t give a damn
about what they say. Let them say whatever they want. What matters is… I
know the real you.”

Naluluha siyang tumitig sa mga mata nito. “Sigurado ka? Baka masira
ang reputation mo?” “Mas gusto ko nang malaman ng lahat, kaysa ipagkaila
kita.” Sa labis na tuwa ay nangiti siya at dinampian ito ng maiksing halik sa labi.
“Kain tayo sa labas?” “Sure,” sagot ni Darian at tinulungan siyang tumayo. “And
please lang, Alicia, stop calling me Sir kahit andito tayo sa loob ng company.
Para kang gumagawa ng wall sa pagitan natin eh.”

Natawa siya. “Sure, sweetheart,” biro niya. Nangisi ito at kiniliti siya sa
baywang. Napahiyaw siya, ngunit agad din niyang tinakpan ang kanyang bibig
bago siya maka-agaw ng atensyon. Labis niyang ipinagpapasalamat na parating
naroroon si Darian, lalung-lalo na sa panahong kailangan niya ito ng higit. Ito
lamang ang nakakapagpagaan at nakakapag-palakas ng loob niya.
 Mabilis pa sa kidlat ang pagkalat ng tsismis sa kompanya. Kung gaano
siya kasikat noon ay nadaig pa niya ang pinakasikat na artista mula nang araw
na iyon. Maraming nakakita sa kanila ni Darian na magkasamang lumabas, at
nang bumalik siya sa opisina ay nagbubulungan na ang mga kasamahan niya.

Naintriga siya kaya’t kay Elvira siya nagtanong. Magkakaiba ang bersyon
ng bawat isa. May mga nagsasabing naawa raw sa kanya si Darian kaya siya
nito nagustuhan. May mga ilan namang nagsasabing matagal na raw niya itong
inaakit kaya parati siyang pumupunta sa office nito. Ayon naman daw kay
Gladys, pinakain daw niya ng kung anumang gayuma si Darian kaya nabulag
niya ito. Kung noon siguro ay masasabunutan niya ang babaeng iyon, subalit
nang sandaling iyon ay masyadong mabigat ang loob niya para bigyang halaga
ang mga intriga.

Kinahapunan ay iniwasan niya si Darian. Alam niyang mas mahuhuli

itong lalabas kaya’t inunahan na niya. Hindi pa rin siya makapaniwala na
magkasintahan na nga sila. Hindi naman kasi malinaw ang kanilang naging
usapan. Mula nung araw na nagpunta ito sa lamay ay hiniling nito na tanggapin
niya ito bilang parte ng buhay niya. Sumang-ayon siya sa pag-aakalang gusto
lang nitong makiramay, subalit hindi pala iyon ang ibig nitong sabihin.

Gayunpaman ay wala pa rin siyang balak na hiwalayan ito. Kahit kung

minsan ay naniniwala siyang awa lamang ang umiiral sa puso nito para sa
kanya, hindi niya kayang mawala ito sa buhay niya. Ang totoo’y mahal na rin
niya ito, subalit dahil sa mga problemang kinakaharap niya ay hindi niya alam
kung papaano niya ipapakita iyon. Kinabukasan ay wala ring kinahinatnan ang
pag-iwas niya. Umaga pa lang ay naroon na ito sa kanyang bakuran na
naghihintay. Lunch break din ay muli siya nitong sinundo para kumain sa labas.
Hindi nito alintana ang mga usap-usapan, na para ba itong nagbubulag-bulagan.

Isang buwan ang lumipas ay hindi humupa ang tsismis tungkol sa kanila.
Unti-unti na rin siyang naka-recover sa nangyaring trahedya sa buhay niya kaya’t
kung minsan ay pinapatulan na niya ang mga ito. Nagtataka siya kung bakit
mahinahon pa rin si Darian na umaawat sa kanya kahit nasisira na ang
reputasyon nito.

“Ano ka ba?” natatawang wika ni Darian nang minsa’y halos ipinagtulakan

siya nito papasok ng kotse dahil nadatnan siya nitong sinisigawan ang isang
babae sa parking area. “Konting bagay lang nakikipag-away ka na.” “Anong
konti!” Hindi pa rin maalis ang galit niya. Tawagin ba naman akong the company
slut! Hindi ko naman siya kilala ah!” Lalong natawa si Darian na nagmamaneho.
“Tatawa-tawa ka pa dyan!” Lalo siyang nagalit at hinampas ito sa balikat. “Hindi
mo man lang ba ako ipagmalasakit?”

Pinilit nitong huminto sa pagtawa at sumulyap sa kanya. “Nakakatawa ka

eh. Buong akala ko kasi manhid ka.” Tumaas ang isa niyang kilay. “Kahit
naman manhid may limit din.” Lumakas pa ang tawa nito na para bang natutuwa
sa inaasta niya. “Hindi ka tumigil dyan lalabas na ako!” “Alicia—” Napikon siya at
binuksan ang pinto. Nagpanic si Darian at mabilis na inihinto sa tabi ng kalsada
ang kotse.

“W-wait!” Hinila nito ang kanyang kamay saka isinara ang pinto. “Sorry.
Hindi na ako tatawa, promise.” Bahagya siyang nakalma, pero galit pa rin siyang
pinagsalubong ang mga kilay, lalo na’t pinipilit lang nitong pigilin ang tawa. “Isa
pa iiwanan na talaga kita.” “Sorry na.” Pinisil nito ang kanyang pisngi at ngumiti.
Matalim na tingin ang ibinalik niya dito. “Ba’t ka ba kasi tumatawa? Hindi ka ba
naiinsulto sa mga naririnig mo?”

“Honey.” Pinalibot nito ang isang braso sa kanyang balikat para hilain
siya palapit. “Mas bibigyan mo ba ng halaga ang sinasabi nila kaysa sa
relationship natin?” Nakanganga siyang tiningala ito. Unti-unti nang lumalamig
ang kanyang ulo. “Kaya hindi ko sila pinapansin… dahil ayaw kong masira ang
relationship natin dahil lang sa mga sinasabi nila. Don’t you feel the same?”
Ilang sandali siyang hindi nakaimik. May katwiran nga naman ito. “Oo naman.”

“O, ba’t masyado kang nagpapaapekto sa kanila? Noon nga mas malala
pa ang mga tsismis tungkol sa’yo pero hindi mo pinapansin. Ba’t ngayon
nakikipag-away ka na?” Huminga siya ng malalim. “Paano, dinadamay ka nila.
Expert daw ako sa kama at may pinapakain daw ako sa’yo.” Ngumiti ito at
hinaplos ang kanyang pisngi. Lumapit pa ito sa kanya na halos maidikit ang labi
nito sa kanyang noo. “Hon, alam mo namang hindi totoo ‘yan, di ba?”

“Ikaw nga diyan ang magaling sa kama eh. Ikaw pa ang unang nagpakain
sa akin. Hindi naman ako ang naghabol sa’yo eh.” Natawa si Darian. “Yes,
that’s true, and we both know that, right?”

Hindi siya umimik.

“That is all that matters,” ibinulong nito. “I’ve liked you ever since I first
saw you, at mas lalo pa kitang minahal nung nalaman ko ang katotohanan
tungkol sa pagkatao mo. That is the truth.” Tumagos sa puso niya ang narinig at
hindi niya napigilang ngumiti. Kumapit siya sa mga balikat nito at inabot ang
mga labi nito. “Hindi ka na galit?” tanong nito makaraan ang ilang sandali.
Umiling siya at muling sinalubong ang papalapit nitong mga labi. Pipikit na sana
siya nang napansin niyang padilim na ang paligid. “Ay!”

Nagulat si Darian nang bigla siyang kumawala. “Yung mga bata! Gutom
na sila!” “Malapit na tayo. One minute lang.” Itinulak niya ito sa dibdib. “Ikaw
kaya ang gutumin ko.” Nakasimangot si Darian na bumitiw at ibinalik ang mga
kamay sa manibela. “Ito naman. One minute lang, andamot.”

“Eh alam mo namang may mga palamunin ako. Kasalanan mo. Ba’t kasi
ako ang nagustuhan mo.” Nagtaka siya nang inabot nito ang headset at isinuot.
“Ba’t ‘yan?” Sinulyapan lang siya saglit. “Tatalakan mo na naman ako eh.”
Namula ang mukha niyang itinikom ang bibig. “Okay, tatahimik na ako,” aniya at
umupo ng tuwid.

Ngumiti itong tinanggal ang headphone. “Okay,” anito at pinaandar ang

sasakyan. Sa loob-loob niya’y gusto niya itong hampasin. Para nitong
sinasabing nagger siya. Isang beses lang naman niya maalalang tinalakan ito
nang minsang nagpunta siya sa bahay nito at hindi pala nito itinali ang aso.

Paglabas nila ng kotse ay may nasulyapan siyang isang matandang

babae na kinakausap nina Jerwin at Jerome sa tapat ng bahay. Mukhang kilala
niya kung sino iyon. Agad-agad niyang nilapitan ang mga ito at hindi nga siya
nagkamali. Iyon ang ina ng ama ni Jerwin. “Aling Berta!” nasambit niya. Ilang
beses din nitong dinadalaw si Jerwin noong sanggol pa, at minsa’y hiniling nitong
ito na lang ang mag-alaga sa bata subalit tumanggi ang namayapa niyang ina.
Hindi niya alam kung papaano nito nahanapan ang kanilang tirahan.

Ngumiti si Aling Berta at tumayo ng tuwid para harapin siya. “Ikaw na ba

‘yan, Alicia. Mas gumanda ka pa ah.” Nahiya siyang ngumiti. “Salamat po,”
aniya at naramdaman niyang tumayo sa tabi niya si Darian. Sinulyapan niya ito
at pabalik sa matanda. “Boss ko po,” aniya at hindi pinansin ang nagsalubong
nitong mga kilay.

“Ganun ba?” Hindi iyon masyadong binigyang pansin ni Aling Berta at

tinignan ang apo. Noon niya napansin na may hawak na laruang kotse si
Jerwin. Hawak ni Jerome ang box na pinaglagyan nun. “Napadalaw po kayo?”
Bumuntung-hininga ang matanda na lumapit sa kanya. “Nabalitaan ko kasi ang
nangyari sa mama mo kaya hinanap ko kung saan kayo nakatira. Condolence
nga pala.” Tumango siya at pinilit ngumiti. “Salamat po.” “A-Alicia…” Animo’y
may gusto itong sabihin na hindi masimulan. “Iniisip ko kasi itong apo ko. Tutal
wala naman na ang mama niya, baka puwede mong ipaubaya na lang sa tatay
niya.”

Napamulagat siyang tumingin sa mukha nito. Biglaan ang pag-init ng

kanyang ulo at muntikan na niya itong maitulak. “Kapatid ko pa ‘‘yan! Ano’ng
karapatan ng tatay niyang kunin siya?” “Mas may karapatan ang tatay niya kaysa
sa’yo, Alicia. Hindi lang namin siya pinilit na kunin noon dahil buhay pa ang
mama niyo, pero ngayong wala na siya, nararapat lang na sa tatay mapunta ang
bata.” Namula ang kanyang mukha at nanikip ang kanyang dibdib. Magmumura
na sana siya nang maramdaman niyang hinawakan ni Darian ang kanyang
kamay. “Ako ang nagpalaki sa batang ‘yan at hindi ang mama ko!” “Alicia.”
Kalmado pa rin si Aling Berta. Bilang isang retired teacher ay dala pa rin nito
ang professionalism. “Kahit magdemanda ka, mananalo pa rin ang tatay ng
bata. Hangga’t maaari, ayaw ko sanang humantong sa ganun. Hindi naman
namin sosolohin ang bata. Maaari mo naman siyang dalawin o hiramin
paminsan-minsan.”
 Lalo lang siyang nanggalaiti sa galit. “Hindi ako natatakot na makipagkita
sa korte! Isinusumpa ko, hindi niyo makukuha ang bata!” Bumuntung-hininga si
Aling Berta. “Pasensya ka na kung binigla kita. Huwag kang mag-alala at hindi
ko naman kukunin si Jerwin ngayon. Sa susunod ang tatay na niya ang pupunta
dito para kunin siya. Kapag ayaw mo, pag-usapan natin ‘yan sa husgado.”
Kinuyom niya ang mga kamao nang hinaplos nito ang buhok ni Jerwin at umalis.
Ang kapal ng mukha nitong basta na lamang kukunin ang batang pinaghirapan
niyang palakihin ng ilang taon.

“Malditang matanda ‘yan ah!” halos naisigaw niya. Tinakpan ni Darian ang
kanyang bibig. “Nasa harapan ka ng mga bata. Pasok na muna tayo.” Habang
nasa kusina silang inaayos ang hapagkainan ay walang humpay ang kanyang
pagtatalak. “Hindi nila alam kung anong hirap ang pinagdaanan ko, mapalaki ko
lang sila,” aniya kay Darian. “Tapos ngayong malalaki na sila saka nila kukunin
‘yang kapatid ko?” “Sweetheart,” Napakalumanay ng pananalita ni Darian na
inaayos ang mga plato sa mesa. “I know how it feels. Pero kapag nag-claim ang
biological father niya, wala tayong magagawa. Unless he is seven years old,
maaari siyang mamili. Wala tayong laban sa korte kapag nagdemandahan.” “But
there might be a way!”

“I don’t know,” sagot nito. “Hindi naman ako abogado. Pero hindi mo
naman masasabing abandonment dahil dati naman pala siyang pinapadalhan ng
tatay niya noon.” “Buwan-buwan ngang nagpapadala ng tigli-limang daan! Hindi
naman ‘yun sapat na pang-suporta sa bata!” “Whatever, the fact was… hindi niya
totally inabandona ang bata. Nahinto lang naman ang suporta niya nung lumipat
kayo ng tirahan at hindi man lang ninyo siya sinabihan.”

“Anong gagawin ko!” napasigaw siya. “Hindi ko puwedeng ibigay si

Jerwin sa kanila!” Bumuntung-hininga si Darian. “Tawagin mo na ‘yung mga
bata. Kumain na muna tayo.” Hindi niya ito pinansin at hinawakan ang dalawang
kamay nito. “Hindi mo naman ako naiitindihan eh! Mahal na mahal ko ang mga
kapatid ko! Ayaw kong mawala sila sa akin! Sila na lang ang pamilya ko!”

“Alicia, naiintindihan kita. Masama rin ang loob ko dahil napamahal na rin
ako sa mga bata. Pero may mga bagay na wala tayong magagawa.” Halos
maluha si Alicia. Parang sumusuko na ito. “Sinasabi mo lang ‘yan dahil
pakiramdam mo siguro sagabal sila sa relationship natin! Kahit hiwalayan mo
ako, hindi ko ibibigay ang mga bata!” Gulat na tumingin sa kanya si Darian.
Maging siya ay hindi makapaniwala sa kanyang sinabi. “What did you say?”

Hindi siya nakaimik at napalunok. Unang beses niyang nakita ang poot sa
mga mata nito. “Kailan ba ako nagreklamo tungkol sa mga kapatid mo? Kahit
halos wala ka nang oras sa akin iniintindi ko parati dahil nauunawaan ko ang
lagay nila. Ano’ng akala mo sa akin, manhid? Makasarili?” Tumalikod siya.
Ayaw niyang ipakita ang takot niya dito. “Kung ayaw mo akong tulungan, huwag
lang. Hindi mo ako makukumbinsing isuko si Jerwin.” “Damn it, Alicia!” anas nito
at halos banggain siya nitong kinuha ang susi sa ibabaw ng refrigerator. “I’d
better go bago pa tayo mag-away. Saka na tayo mag-usap.”

Nilingon niya itong papalabas ng pinto. “Kahit huwag ka nang bumalik!

Hindi ko kailangan kahit sinuman sa inyo!” Huminto ito at mula sa balikat ay
nakita niya itong huminga ng malalim. “We’ll talk later,” anito at nilapitan ang
mga bata sa sala na tahimik na nakikinig sa kanilang bangayan. Narinig niyang
nagpaalam ito at maya-maya’y nagsara ang pinto.

Tumulo ang kanyang luha na agad niyang pinahid. Galit na galit siya kay
Darian dahil hindi man lang nito sinubukang paginhawain siya o kahit nag-isip
man lang sana ng solusyon sa problema niya, bagkus ay pinipilit siya nitong
tanggapin na mawawala na si Jerwin sa kanya. Masakit man na nawala na si
Darian sa buhay niya, subalit mas masakit kapag ang kapatid niya ang nawala.
“Mama?” Nagulat siya nang marinig ang boses ni Jerwin. Nasa pintuan na pala
ang mga ito. “Kukunin na po ba ako ni tatay?” tanong ng musmos. Naluluha
siyang umupo at hinawakan ang mga braso nito. “Mas gusto mo ba kay tatay?”
Umiling ang bata. “Ayaw ko po. Gusto ko po sa inyo.” Ngumiti siyang niyakap
ito. “Mama,” ani Jerome na nasa likuran ng kapatid. “Huwag niyo pong ibibigay
si Jerwin. Wala na po akong makakalaro.” Inabot niya ang ulo ni Jerome para
haplusin. “Huwag kayong mag-alala. Hindi tayo maghihiwa-hiwalay.”
Chapter 9

Mula nung araw na iyon ay hindi na sila muling nag-usap ni Darian. Hindi
na siya nito muling sinundo sa umaga at hindi na rin siya nito dinalaw sa
kanyang opisina. Kumalat ang usapin na hiwalay na sila ni Darian. Nagsawa na
raw ito sa kanya at hindi na tumatalab ang pinapakain niya dito. Kahit gusto
niyang makipagsabunutan ay nagtimpi na lamang siya.

Makaraan ang isang linggo ay nakatanggap siya ng tawag nito. Alas dose
na ng gabi noon at hindi niya alam kung ano ang nais nitong sabihin. Dahil
problemado siya sa paratihang pagdalaw doon ni Aling Berta ay kinansel niya
ang tawag nito. Hindi na iyon naulit. Minsa’y nasalubong niya ito sa corridor.
Kapwa sila nagulat at huminto. Saglit silang nagtitigan na para bang hinihintay
nitong lumapit siya, subalit yumuko siya at mabilis na iniwanan ito. Baka may
makakita na naman sa kanila at masisimulan na naman ang bagong intriga.

Nang makalayo na siya’y nilingon niya ito. Naroon pa rin itong nakatayo
at pinapanood siya. Kahit malayo ay para ba niyang naaninag ang hapdi sa mga
mata nito. Hanggang sa ito naman ang tumalikod at hindi na muling lumingon.
Lumipas pa ang isang linggo ay parang tuluyan nang naglaho si Darian sa buhay
niya. Nakaramdam na rin siya ng pangungulila kaya’t minsan ay sinubukan niya
itong puntahan sa opisina nito, ngunit bago pa niya mabuksan ang pintuan ay
may biglang nagsalita sa likuran niya. “Oy, mamayang gabi na ‘yan!”

Lumingon siya at nakita ang dalawang babae at isang bading na

nagtatawanang tumakbo papalayo. “Lintik kayong…” naisumpa niya at hindi na
tumuloy. Baka hindi rin siya pansinin ni Darian kapag nakita siya nito. Hanggang
sa inabutan niya sa bahay si Aling Berta na kasama na ang tatay ni Jerwin.
Limang araw ang ibinigay ng mga ito bago nila kunin ang bata. Kapag hindi siya
pumayag ay dadalhin raw nila sa korte ang kaso.

Buong gabi siyang umiyak at nag-isip. Kinabukasan ay kinontak niya ang

isa niyang pinsan sa probinsya na si Danica para hanapan siya ng matitirhan
doon. Pumayag itong doon muna sila pansamantala sa bahay nito. Medyo may
kaya ang pinsan niyang iyon kaya’t may pag-aari itong jeep na pinapasada.
Inutusan din nito ang kapatid na lalaking si Ron para sumundo sa kanila.

Dalawang araw bago ang nakatakdang pagkuha nila kay Jerwin ay

naibalot na ang kanilang mga gamit. Sa gabi sila aalis para walang makahalata
at baka umabot pa iyon kina Aling Berta. Sampung oras na biyahe ang layo ng
lugar na lilipatan nila at walang nakakaalam na may pinsan siyang nakatira doon
kaya’t malabong mahanapan siya ninuman. Alas-dos ng hapon ay ibinilin niya
ang mga bata sa pinsan niyang si Ron para puntahan niya si Darian. Dala niya
ang resignation letter at isa pang personal na liham para dito. Kahit papaano ay
marami itong naitulong sa kanila kaya’t dapat lang na magpaalam siya dito ng
maayos. Kailangan din niyang humingi ng paumanhin sa mga nasabi niya dito.
Linggo noon kaya’t malamang ay nasa bahay lang iyon.

Nanginginig ang kamay niyang pinindot ang doorbell, at makalipas ang

isang minuto ay bumukas ang gate. Nagulat si Darian na makita siyang
nakatayo doon, siya nama’y pulang-pula sa labis na hiya. “P-pasensya na sa
abala,” kinakabahan niyang simula. “H-hindi rin ako magtatagal.” Bumuntung-
hininga itong pinagkrus ang mga braso. Parang wala itong balak na papasukin
siya. “Ano’ng kailangan mo?” Para bang sampal sa mukha niya ang kawalan
nito ng interes. Dudukutin na sana niya ang mga liham sa kanyang bag nang
minabuti niyang humingi muna ng paumanhin. “Gusto ko lang mag-sorry sa mga
sinabi ko sa’yo.”

Sarkastiko itong tumawa at isinandal ang isang balikat sa tarangkahan.

“Pagkatapos mo akong ipagtabuyan ng tatlong linggo?” Natahimik siya sa
nakitang hinanakit sa mga mata nito. Hindi lang pala siya ang nasaktan sa mga
nangyari. “I’m sorry,” naluluha ulit niyang paumanhin. Lumabas ito ng gate at
hindi niya inasahang yayakapin siya nito ng mahigpit. “I’ve missed you so
much!” ibinulong nito na nakahalik sa kanyang buhok. “Tell me, ganun ba ako
kawalan ng halaga sa’yo?”

Umiling siyang nakayakap sa dibdib nito. “I’m so sorry,” nasambit niya sa

pangatlong pagkakataon. “Gulung-gulo lang kasi ang isip ko, pero mahal na
mahal kita.” Naramdaman niya ang paghigpit ng mga braso nito sa kanyang
katawan na parang ayaw na siya nitong pakawalan. “So do I. Sa tingin mo ba
ganun lang kita kadaling makalimutan?” Naluha siya sa sinabi nito at hinigpitan
pa ang yakap dito. Maya-maya’y hinila siya nito papasok. Naroon uli ang sira
ulong aso na muntikan na namang nangagat sa kanya.

“You really surprised me,” anito na inaayos ang mga nagulong unan sa
sofa. “Akala ko talagang iniwanan mo na ako.” Nangiti siyang ibinaba ang bag
sa upuan. “Ang alam ko nga ikaw ang nang-iwan eh.” Ngumiti rin ito at lumapit
sa kanya, saka hinawakan ang dalawa niyang kamay. “Nasaktan lang ako sa
mga sinabi mo kaya nagpalipas muna ako ng ilang araw, but I tried to make up
with you after that, but you didn’t seem interested anymore.” “I’m sorry,” muli
niyang naibulong.

Banayad nitong hinaplos ang buhok sa gilid ng kanyang mukha. “That’s

okay. It’s not yet too late, right?” Napanganga siyang tinitigan ito. Huli na ang
lahat. Dahil pagkatapos ng araw na iyon ay hindi na sila muli pang magkikita.
Naniniwala siyang mahal siya nito, subalit ayaw niyang pagkatiwalahan ito kapag
ang usapan ay si Jerwin. Para wala pang maraming tanong ay tumango na
lamang siya. Ngumiti ito at dahan-dahang dumapo ang mga labi nito sa kanya.
Napapikit siya at tinugunan ang halik nito. Makaraan ang halos isang minuto ay
dahan-dahan siyang dumilat at nakipagtitigan dito.
 Wala na ang sakit na kanina lamang ay nakita niya sa mga mata nito.
May ningning na iyon na gaya ng dati. Naalala niyang huli na nilang iyong
pagkikita, at bago sila maghiwalay ay nais niyang iparamdam kung gaano niya
ito kamahal. “Will you take me to your room?” nahihiya niyang tanong. Napadilat
si Darian na parang hindi makapaniwala. Hindi ito nakapagsalita na sinulyapan
ang direksyon ng kuwarto at pabalik sa kanya.

Nahiya siyang ngumiti. “Are you sure?” malumanay nitong tanong

makaraan ang ilang sandali. Nang tumango siya ay ngumiti ito at hinila ang
kanyang kamay papasok sa kuwarto. Nagulat siya nang makita ang larawan nila
ni Darian na naka-frame sa ibabaw ng mesa. Kahit nagkaroon sila ng problema
ay hindi pa rin nito tinanggal iyon doon. Lalo siyang nakonsensya sa nakatakda
niyang paglisan, subalit hindi pa rin niya iyon maaaring sabihin. Ayaw niyang
masira ang anumang plano niya.

“You’re not hungry?” nanunukso nitong tanong.

Natawa siyang itinulak ito sa dibdib. Bago ito natumba ay niyakap siya
nito at sabay silang bumagsak sa kama. Nakapaibabaw siya sa katawan nito at
nang tumingala siya ay siniil nito ng halik ang kanyang mga labi. Ilang minuto
bago niya naiangat ang kanyang ulo para sumalo ng hangin. Nagkangitian sila
at dahan-dahan niyang tinanggal ang butones ng polo nito. Natutuwa naman
itong pinapanood ang kanyang mukha.

“Ang mga bata? Sinong kasama nila?” tanong nito. Tinanggal muna niya
ang huling butones bago siya sumagot. “Pinabantay ko muna sa pinsan ko.”
Kumunot ang noo nito. “May pinsan ka?” tanong nito at inabot ang dulo ng
kanyang blouse para tanggalin iyon. Nang malaglag iyon sa sahig ay saka siya
sumagot. “Galing province. Nagbakasyon lang.” “Really?” anito na hinawakan
ang magkabilaan niyang baywang. Napadaing siya sa init ng mga kamay nitong
tumatagos sa kanyang kaibuturan.

“Puntahan natin sila mamaya. Right after this,” anito at hinalikan siya sa
leeg. Napapikit siyang hinaplos ito sa dibdib hanggang sa marahan siya nitong
pinahiga sa kama at dumagan ang malaki nitong katawan sa kanya. “I love you!”
daing nito at binalikan ang kanyang mga labi. Gumalaw ang mga kamay niya’t
marahang tinanggal ang polo nito, saka niya hinaplus-haplos ang likuran at tiyan
nito. Naramdaman niya ang anim na matitigas na muscles doon.

“Lower, sweetheart,” ibinulong nito at nagulat na lang siya nang

hinawakan nito ang hubad na niyang dibdib. Nangiti siyang inabot ang butones
ng suot nitong jeans habang gumagapang pababa ang mga maiinit nitong mga
labi. Hindi niya alam kung tama ang kanyang ginagawa, subalit sigurado siyang
hindi niya iyon kailanman pagsisisihan. Wala pa ni sinumang lalaki ang
nakapagpaligaya sa kanya ng ganun, ngunit kailangan niyang mamili ng isa sa
dalawa niyang minamahal – si Darian o si Jerwin. Dahil sa lukso ng dugo, mas
pipiliin niya ang kapatid niya.
Chapter 10

3 months later

“Naku, Alicia! Ba’t ka nakatakong?” gulat na tanong ng pinsan niyang si

Danica paglabas niya ng kuwarto. Alas nuwebe na ng umaga at nagmamadali
siyang nagbihis para mag-apply sa job opening na nakita ni Ron. Ilang
kompanya na ang pinag-applyan niya bilang admin, subalit kahit competitive ang
kanyang experience ay disqualified siya dahil halata na ang lumalaki niyang
tiyan.

“Eh hindi bagay sa suot ko ang flat eh. Di bale na, one inch lang naman
at saka hindi naman ako gaanong maglalakad.” Tinignan siya ni Danica pababa
at pataas. “Sigurado ka? Tignan mo nga ‘yang damit mo, ang iksi. Wala ka
bang formal?” “Ano ka ba? Pang-charing ko ‘yan. Malay mo lalaki ang mag-
interview sa akin matipuhan ang legs ko.” “Sira!”

Hindi niya ito pinansin at inabot ang naka-folder niyang resume sa ibabaw
ng mesa. “Halata na nga ‘yang tiyan mo, sa tingin mo pag-iinteresan ka pa?”
pagpapatuloy ng kanyang pinsan. Bumuntung-hininga siyang hinarap ito.
“Promise. Pagbalik ko may trabaho na ako,” aniya at nagmamadaling lumabas
ng pinto. Nakita niya sina Jerome at Jerwin na nilalaro ang robot na binili noon ni
Darian at ang bagong remote control na kotse na binili naman ni Danica.

“Jerome! Jerwin!” Nilapitan niya ang mga ito ngunit nilingon lang siya
sandali at nagpatuloy sa paglalaro. “Iwanan ko muna kayo ha? Maghahanap
lang ng work si mama, okay?” “Opo,” halos sabay na sagot ng mga bata na
hindi man lang tumingin sa kanya. Ngumiti siya at nagpaalam sa mga ito. Mga
dalawang daang metro ang lalakarin niya bago siya makarating sa hintayan ng
jeep. Kalahati pa lang ng daan ay huminto siya sandali para magpahinga.
Masakit na nga ang mga paa niya at nararamdaman na niya ang bigat ng
kanyang puson.

Dahan-dahan siyang tumingin pababa at hinaplos ang kanyang tiyan.

Tatlong buwan na siyang buntis, at sa bawat umagang nagigising siya ay parang
mas bumibigat ang kanyang pakiramdam. Hindi niya inakalang magbubunga
ang huli nilang pagniniig ni Darian. Bumuntung-hininga siya at tumingin sa
malayo. Tatlong buwan na rin na hindi sila nagkita ni Darian, at wala siya ni
anumang balita tungkol dito. Hindi niya alam kung naaalala pa siya nito o baka
tuluyan na siya nitong nakalimutan. Nung araw na pinuntahan niya ito ay
marahan niya itong iniwan habang ito’y natutulog. Tanging ang resignation letter
at ang personal na liham ang ipinaibabaw niya sa mesa para mabasa nito
pagkagising. Madilim na nang makabalik siya sa mga kapatid at isa-isa na ring
binubuhat ni Ron ang mga gamit nila papasok sa jeep. Sinira din niya ang
kanyang sim card at bumili ng bago.
 Wala ni sinuman sa mga katrabaho niya, maging si Elvira, ang
nakakaalam sa kanyang kinaroroonan. Nanghihinayang siya sa kanyang
trabaho, at napakasakit sa loob niyang iwanan ang lalaking minamahal niya ng
lubos, subalit mas mahalaga sa kanya si Jerwin. Isusugal niya ang lahat, huwag
lang mawalay sa kanya ang mga kapatid niya.

Muli niyang pinakiramdaman ang anak ni Darian na namumuo sa kanyang

sinapupunan. Ilang buwan na lang ay tatlo na naman ang palalamunin niya, at
hanggang sa kasalukuyan ay wala pa siyang nahahanapang trabaho. Ang
laging bilin sa kanya ay pagkatapos na lang niyang manganak, subalit hiyang-
hiya na siyang nagiging pasanin ni Danica. Alas diyes na nang marating niya ang
gusaling tinukoy ni Ron. Hotel naman pala iyon at receptionist ang kinakailangan
ng mga ito. Kahit alanganin siya ay ipinasa pa rin niya ang resume niya sa
guwardya. Pinaghintay siya doon ng halos isang oras, kasama ang tatlo pang
mga aplikante, hanggang sa tinawag siya sa office ng manager para ma-
interview.

Babae ang manager, at pagpasok pa lang niya’y napatingala na ito sa

kanya at ngumiti. Mukhang maganda ang first impression nito sa kanya.
Nagkatawanan pa nga sila habang sila’y nag-uusap. Sa tingin niya’y positibo
ang magiging resulta ng kanyang interview, ngunit nang tumayo na siya para
lumabas ay may napansin ito sa kanya. “You’re pregnant?” tanong nitong
sinulyapan ang kanyang tiyan.

Nais man niyang itanggi subalit kapag pina-medical exam siya ay

siguradong lalantad din iyon. “Three months,” nakangiti niyang sagot. “But I can
finish the five month contract before I give birth.” Nakanganga ang manager na
nakatitig sa kanya, maya-maya’y sinulyapan nito ang kanyang resume. “Balik ka
na lang mamayang hapon. Your name will be posted sa entrance pag na-qualify
ka for the final interview.” Kahit imposible ay hindi siya nawalan ng pag-asa.
Ngumiti siya at nagpaalam ng maayos bago lumabas. Kumain siya sa isang
mumurahing restaurant sa katabing gusali, at nang ala una na’y bumalik siya sa
hotel para makita ang resulta.

“What!” napahiyaw siya nang ipinakita sa kanya ng guard ang listahan ng

mga na-qualify at wala doon ang kanyang pangalan. “Sa interview ko kanina
positive na matatanggap ako ah. Ba’t wala ang name ko dito?” “Single po kasi
ang kinukuha nila.” “Eh single pa naman ako ah.” Napakamot ang guwardya sa
batok. “Eh, ma’am, hindi po kasi puwede ang buntis.”

“Eh ang sabi lang naman sa qualification niyo female, single, with pleasing
personality and not more than thirty years old. Wala namang sinabing not
pregnant ah.” “Ma’am naman, common sense na ‘yun.” Napamulagat siya. Alam
niyang walang katuturan ang mga sinasabi niya, subalit sa inis niya’y gusto
talaga niyang mang-away. “Sa tingin mo ba sa akin wala akong common
sense? Ba’t niyo pa kasi ako pinabalik dito kung hindi niyo naman pala ako
kukunin? Sana kanina niyo pa sinabi para umuwi na lang ako. Sana naka-relax
na ako ngayon sa bahay—”

“Alicia?” Napalingon siya bigla sa lalaking tumawag sa kanyang

pangalan. Napamulagat siya sa nakita. “D-darian!” nasambit niya bigla at
napahakbang palikod. Hindi siya makapaniwalang naroon itong nakatayo sa
ibaba ng hagdanan, mga walong metro ang layo mula sa kinaroroonan niya.
Ilang sandali silang nagtitigan at wala ni sinumang gumalaw. Para bang huminto
ang mundo sa pag-ikot, hanggang sa nagsalita ang guwardya.

“O, ma’am, may asawa pala kayo eh,” biro nito. Sinulyapan niya ang
guwardya at dahan-dahang bumaba ng hagdanan. Hindi kailanman lumihis ang
mga mata ni Darian na nakatitig sa kanya. Habang papalapit siya’y nakita niya
ang magkahalong sakit at tuwa sa mga mata nito.

“Alicia, I’ve finally found you,” halos pabulong nitong wika. Kung mas
malakas siguro ang pananalita nito ay baka naluha ito. Huminto siya mga tatlong
hakbang mula sa kinatatayuan nito. Hindi niya alam kung yayakapin niya ito o
magtatakbo. Noon niya naramdaman kung gaano pa rin niya ito kamahal, subalit
natatakot siyang baka ipagsabi nito kay Aling Berta ang kinaroroonan niya at
kunin sa kanya si Jerwin.

“Darian.” Pinilit niyang ngumiti. “What are you doing here?” Nanatili itong
nakatitig sa kanya, nagbabadya ang luha sa mga mata. “Tatlong buwan kitang
hinanap, ‘yan lang bang sasabihin mo sa akin?” Namayani ang kanyang
ikinatatakot. “Huwag mong kukunin ang kapatid ko. Hindi ko siya ibibigay kahit
patayin nila ako!” Sinubukan nitong lapitan siya, subalit huminto ito nang
humakbang siya palayo. “Alicia, hindi ‘yan ang dahilan kaya kita hinanap.
Parang awa mo na! Pag-usapan natin ito!”

Para bang naantig ng husto ang kanyang puso at biglaan ang pagpatak
ng kanyang luha. Hindi niya napigilan ang sarili at halos lumipad na yumakap
dito. Agad siyang pinalibutan ng mga braso nito. “Don’t ever leave me again,
Alicia!” pakiusap nito na ubod ng higpit ang pagkakayakap sa kanya. “Promise
me.” “I promise!” umiiyak niyang tango na nakasubsob ang mukha sa dibdib
nito. “Basta’t huwag niyo lang kukunin ang kapatid ko, kung hindi maglalayas uli
kami.”

Marahan siyang hinawakan ni Darian sa balikat para makita niya ito sa

mata. “You don’t have to worry about that now. Nalaman ko na iniwanan pala
ng daddy ni Jerwin ang asawa niya, at jobless siya ngayon. Kahit magdemanda
sila, he is not suited to be a father for Jerwin.” Unti-unting nagliwanag ang
kanyang mga mata. Nakaramdam siya ng kaginhawaan na sa wakas ay wala na
siyang dapat na ikatakot. “Is that true?” Tumango si Darian. “It’s true. Kahit ano
pang mangyari, I’ll see to it na hindi nila makukuha ang kapatid mo. Trust me.”
 Muli siyang naluhang yumakap dito. “I will.” Hinaplos nito ang kanyang
buhok. Nang para bang may napansin ito at dahan-dahan itong lumayo. Nang
tumingala siya ay nakita niya itong dilat ang mga matang nakatitig sa kanyang
tiyan, at pabalik sa kanyang mukha. Nangiti siya sa reaction nito. “Three
months,” sagot niya. Unti-unting nabuo ang malaking ngiti sa mga labi nito.
Maging ang mga mata nito’y nagningning sa kaligayahan. “Mine?”

Tumango siya. Nang bigla siya nitong binuhat at pinaikot sa hangin.

Nagsisigaw siya, hanggang sa nakita niya ang guwardya na nakangising
nanonood. “Darian! Put me down!” Parang noon din lang napansin ni Darian na
may nanonood pala sa kanila. Ibinaba siya nito at hinila siya papunta sa
nakaparada nitong kotse sa malapit. Iniwanan pa nitong bukas ang pinto.
“Paano mo nalaman na andito ako?” tanong niya nang nasa loob na sila ng
sasakyan. Tumingin ito sa kanya. “Hinanap ko ang lahat ng mga kamag-anak
mo. Galing ako sa bahay ni Danica. Nakita ko doon yung mga bata. Sabi
andito ka raw kaya nagmadali akong pumunta dito.” “Miss na miss mo siguro ako
ano?” biro niya. Umiral ang pride nito at nagkibit-balikat. “Slight.” Nangisi siyang
sinundot ito sa tagiliran. Natawa ito at niyakap siya bigla, sabay ng pagdampi ng
mga labi nito sa kanya. Bumukas ang kanyang bibig at tinugunan ang mainit
nitong halik.
Epilogue

Nangiti si Alicia na tiningala ang gusali ng kompanyang dati niyang

pinapasukan. Mula nang mag-resign siya ay unang beses uli niya iyong
nasilayan. Hindi niya napigilan ang pagbabalik ng maraming mga alaala ng lugar
na iyon sa kanyang buhay. Naroon ang mga intriga, mga taong naging kaibigan
at naging kaaway niya, at ang una nilang pagtatagpo ni Darian. “Good afternoon,
ma’am!” masiglang bati ng guwardya na hanggang tenga ang ngisi. Nginitian din
niya ito at pumanhik ng building. Dati ay hindi siya pinapansin ng guwardya na
iyon, subalit dahil kilala na siya bilang Misis Conrado ay mukhang irerespeto na
siya ng lahat ng mga makakasalubong niya.

Nung araw na natagpuan siya ni Darian ay inaya siya nitong bumalik sa

syudad kasama ang mga bata. Doon sila sa bahay nito tumira at hindi na siya
nito pinayagang maghanap ng mapapasukan hangga’t hindi raw siya
nanganganak. Kumuha pa ito ng yaya ng mga bata para raw hindi siya
mahirapan sa pagbubuntis. Halos isang buwan nitong inasikaso ang mga
kinakailangan nilang papeles para sila maikasal, hanggang sa mga preparasyon
sa simbahan at reception. Sa isang hotel sila nagdiwang, at imbitado halos lahat
ng mga dati niyang ka-trabaho. Dumalo rin ang ama at mga kapatid ni Darian na
galing pa ng States. Nahiya pa siyang humarap sa mga ito, subalit nang magka-
usap-usap sila ay napagtanto niyang mababait pala ang pamilya ni Darian.
Naliligalig pa nga ang ama nito sa napipintong paglabas ng apo.

Dalawang buwan na ang nakakaraan mula nung napakasayang araw na

iyon. Mula noon ay nagbago ng husto ang kanyang buhay. Bakas sa kanyang
mga mata ang walang hanggang kaligayahan kaya’t hindi niya kailanman
pagsisisihan ang pagpapakasal kay Darian. Kung sa pagiging asawa ay
napakabuti nito. Sa kabila ng marami nitong gawain sa opisina ay
nagagampanan pa rin nito ang obligasyon. Ipinaghahanda pa siya nito ng
almusal at maagang umuuwi ng gabi para sabay-sabay silang maghapunan.
Kapag weekends ay sama-sama silang namamasyal. Turing nito sa mga bata
ay sarili na nitong mga anak kaya’t para ba silang isang buong pamilya kung
pagmasdan.

“Alicia!!!”
Napalingon siya sa humiyaw na babae sa kanyang kanan. Nang
makilala niya si Elvira ay halos magtatalon siya sa tuwang nilapitan ito at
niyakap. “Oy, kumusta ka na! Balita ko nag-apply ka raw for promotion?”
Natawa si Elvira. “Sana nga suwertehin eh. Baka puwede mo akong isipsip kay
Sir, okay lang.” “Oo naman!” Natawa siya. “Basta’t ninang ka nito ah,” aniya na
hinahaplos ang tiyan. “Aay!” napatili si Elvira. “Sinabi mo ‘yan ha?” “Siyempre na
—” Napahinto siya’t napalingon sila sa mga taong naghagikgikang dumaan.
Napansin niyang panay ang sulyap ng mga ito sa kanya. Salubong ang mga
kilay niyang tumingin kay Elvira. “Ano’ng bago?” “Ay naku! As usual ikaw pa rin
ang topic.” “Ganun?” Hindi siya makapaniwala. Habang nag-uusap sila’y
ipinagpatuloy nila ang paglalakad sa corridor papunta sa opisina ni Darian.
“Hanggang ngayon pala ako pa rin ang superstar dito.”

“Hindi lang superstar, hall of fame na.” Natawa siyang bubuksan na sana
ang pinto ng opisina nang may tumawag sa kanyang pangalan. Paglingon niya’y
nakilala niya si Gladys na nagpakulay ulit ng buhok. Kung dati ay red, blonde
naman na ang bago. “Oy, new hairdo.” Iwinagayway pa ni Gladys ang buhok
bago nagsalita. “Siyempre, naghahanap din ako ng manager na gaya ng
nadekwat mo.” May biglang humiyaw sa isang tabi. May mga grupo pala ng mga
kababaihan na nakikinig sa kanila. “Itanong mo na lang kay Alicia kung ano ang
pinang-gayuma niya,” biro ng isa.

Napamulagat siya’t namula ang mukha. Ang mga hinayupak at ganun pa

rin pala ang tsismis ng mga ito. Kahit asawa na siya ng manager ay hindi pa rin
siya magawang irespeto ng mga ito. “Magtigil nga kayo!” sabad ni Elvira na
nakapamaywang. “Gayuma kayo dyan. Baka kayo ang nanggagayuma kay Sir.”
Tinapik niya ito sa balikat para kumalma. “Hay naku! Inggit lang ang mga ‘yan
at mas may power ang gayuma ko. Itapon niyo na kasi yang mga gayuma
niyong mga wa-epek.” Natigilan ang lahat nang biglang bumukas ang pinto sa
tapat nila at dumungaw doon si Darian. Mabilis na nag-alisan ang mga ususero,
at sila na lamang ni Elvira ang naiwan doon.

“Ano bang gulo ‘yan?” tanong ni Darian. “Anong gayuma?” “Hindi mo

alam ang gayuma?” sagot niya. “Pinainom ko ‘yun sa’yo para magustuhan mo
ako.” Tumaas ang isa nitong kilay. “Gayuma? Binawi mo nga ‘yung kape na
binigay mo noon, paano mo naman…” “Calling the attention of Miss Elvira
Soriano. Please proceed to the conference room now.” “Ay!” Napahawak si
Elvira sa pisngi. “Tignan mo nga, nakalimutan ko tuloy yung meeting namin.
Sige, mamaya na tayo mag-usap. Sige po, Sir.”

Tumango siya sa kaibigan at pinanood itong nagmamadaling umalis.

“Dito ka nga sa loob,” ani Darian nang wala na si Elvira. Pumasok siya at isinara
nito ang pinto. Iniwan niya ang kanyang bag sa sofa at umupo. Nakasimangot
siyang iniisip ang mga pinagtsitsismis ng mga empleyado doon. “Sinong
magaling na nagkakalat na ginayuma raw kita?” tanong niya sa asawa.
Napangisi si Darian na umupo sa tabi niya. “Kailan ka pa naapektuhan ng mga
tsismis?” “Eh antagal nang tsismis ‘yan hanggang ngayon ayaw pa rin nila akong
tigilan. Wala na nga ako dito. Paano kapag naniwala ka? Baka isipin mo
ginayuma nga kita.”

Huminga ito ng malalim at hinawakan ang dalawa niyang kamay.

“Honey, ilang beses ko naman nang sinabi sa’yo, di ba? Na unang beses pa
lang kitang nakita, nagustuhan na kita. I know exactly the reasons why I fell in
love with you, at walang kinalaman ang gayuma doon… okay?” Natunaw ang
damdamin niya sa sinabi nito. Pakiramdam niya’y maluluha siya sa tuwa.
“Talaga? Hindi ka nagpapaapekto sa tsismis nila?” Ngumiti itong yumapos sa
kanya. “Ang alam ko lang, mahal na mahal kita… hmm?”

Naluha siyang kumapit sa mga balikat nito. “Same here!” Hinalikan nito
ang kanyang buhok, at saka ito bahagyang lumayo para makita ang kanyang
mukha. Natawa itong pinagmamasdan siya. “Funny. Kanina nakita lang kitang
nakikipag-away, ngayon umiiyak ka na. But that scene a while ago reminds me
of the first time I met you. “Nagbabago na nga kasi ako eh, ibinabalik ako sa dati
ng mga bruhang mga ‘yan.” Lalo itong natawa. “I don’t mind. I actually find you
so amusing that way.”

Tinapik niya ito sa braso. “Tapos ka na ba? Baka masarhan tayo ng

clinic.” Nilingon ni Darian ang wall clock. “Ala-una pa naman ah.” “Eh baka ma-
traffic uli tayo. Nakakahiya kay doc. Lagi na lang natin siyang pinag-oovertime.”
Ngumiti si Darian at hinaplos ang anim na buwan niyang tiyan. “Honestly, I
cannot wait to be a father.” Hinaplos niya ang pisngi nito. “Tatlong buwan na
lang.” “Will it be a boy or girl?” “Malalaman natin mamaya.”

Hinawakan nito ang kanyang kamay at pinisil iyon. “If it’s a girl, I want
her to be as beautiful as you.” Sasagot na sana siya subalit napansin niya ang
papalapit nitong mga labi. Pumikit siya at sinalubong ang halik nito.
Makaraan ang ilang sandali ay iniligpit nito ang mga gamit at lumabas na sila ng
opisina. Habang naglalakad sila palabas ng gusali ay marami silang mga
nakasalubong na mga tao – ang ilan ay nagbubulungan, ang ilan naman ay
bumabati at ngumingiti. Magkakaiba man ang reaksyon, hindi inalis ni Darian
ang kamay nitong nakapalibot sa kanyang balikat at buong pagmamalaki nitong
ipinakita sa lahat na siya ang asawa nito. Kailanman ay hindi na niya ito
pagdududahan. Naniniwala na siya, na sa kabila ng kanyang pagkatao, ay tunay
ang pagmamahal nito sa kanya.