Professional Documents
Culture Documents
Issue 023
Issue 023
c
ba
ABCDEFG
23
ac
b
23
dLu
1979
ABCDEFG
M
M
M
M
&
M
M
M
M
:
9
:
@
#
:
P
?.
//
-
&
_
:
?
:
.. +
m
...
-
...
- v - ..
..
{ m
~
..
7
+ .. -
+ ...
.
.. m
+ ...
m
- -
+ + +
.. ..
?
+
+
.
+
8
. ..
+
+
+ m + ..
.
~ +
+
m +m
)( :
.
m
. +
..- -
m + ..
+ ~ +m
+ + + m
+ m + m
+ .. +
+ m m
m + m
.
+
+ +
+
9
..
..m ?
m + m ..
+
+
~
.
..
..
+ .. --
.
..
..
..
+ . ..
.
v ~
+
- - .
10
{
+
~
.. v . ..+ +
.
11
12
_ +
!
.
.
.
+.m
+
.
m
&
13
.
_
~
.
m m
+
.
+
)(
m
.
14
1
v
+ +..
+ )(
+ m
+
.
{
).(
+
+
.
15
.
m
+
. + +
{ + .
v +
+
m+
+ +
_ +
+ +
. +
+ v
) .( +
+ :m + m + .m
+ +
~ ~
+
+
+ . +
.
+ : ~ .m
16
+ +
.
.
+ ~ {
-
-
.
+
+
m+ .m
.
+
.
+
.
{
.
17
) ( m
.
Westermarck: Lorigine et le dveloppement des ides morales
T, I, P: 668
Decugis: les tapes de droit, TII, P: 10-11
Lengelle: Lesclavage(P.U.F.), P: 64
Westermack, op cit, chapitre XVII
)(
) ( : . :
18
2
+
. + La cit antique
+ +
.
.
+
+
& . +
{
.
m m :? +?
+ .
+ +
:+
+ +
19
.
+
:m m
m
. m
m +
: .
+ +
m m . .
+ .
.
{
. +
m
) .(
m
~ ).(
mm
+ _
) .(
{ +
..
20
.
.
- -
.
+ _
).(
)-) (Peloponns.(
.
+ ~
~
+ ~
+ m
~ ).(
~) (
+ .+
~ ).(
m
21
+
+
) .(
.
~
).(
: +
{ ~{
)+(
.
+
.+
.() m
+ ) (
+ m
.
() m
+
)+( {
22
+
+ )( )+(
.
+ { .
~
+
.
m+ +
.
~ +
) (
).(
+
.
{ .
+
+ ~
~ + +
+ m & .
23
+ +
+ m + .m
~
+ m
+{ m +
{ +
latifundia ~
) .(
Equit
&
).(
m + m
) :( )( ) (
. m
.
. m +
m . +
+
+
.
_
+
24
.
+
humanisme .
m
.
+
+
m
.
+
.
25
) ( .
) ( : -+ . -
) ( .
) ( :+ + -
) ( :+ + .-
) ( oligarchie
. aristocrate
.
) ( :+ + .
) ( .
) ( + + .
) ( + + .
) ( cynisme kunos
m ) : .(
)
:+ + .( + m
cynosare ) (Antisthenos
).(Encyclopdie Larousse
) ( stoiciens stoa
.
){ (
.+ . +.
)~ (Academus
) :+ + ( :
..(-
) ( :+ + .
) ( ) ) (Tiberius Gracchus
_ . .
+ ~
m m .+
26
+ m .
+ ) ( ) :+ +
.(
Grimberg: Histoire Universelle, trad. fr. T: 3, P: 13, 20
Aymard ET Auboyer: histoire generale des civilisations, T:3 P: 164-165
) (
+ .
) ( Seneque ) . (
+
. :
+ .m
+
. m
. ( -) Epictatus
+ :m
.
27
28
3
:
+
m
) .(
) (
) .(
m )
( ) .(
+
.
- -
) .(
.m
29
- -
.
~
.
+ + m .
{
.
.
+ .
+ m+ m +
+
+.
m
+
+
+ + _
+
+ m m +
+ .m
m m m
) (
30
: m
m
+ ).(
+
+
:
m
{ m m
) .( ) (
m
: m m
).(
+
+
)( ) ( )
( ) ( m
) .( )( ) (
) ({ )(
).(
m )(
m+
m m
.
.
+
31
.
~ +
) .(
+ m ).(
+
) (Bouvier ) Le
(Mans ) (Fordinier _
+
{ m ).(
- -
) (
m .
+ m
_ +
.
+
+
~
.
~ .
32
~ .
) ( :
m +
+ m
+ + ).(
. m
+
.
.
33
) (.: :
) (
) .(- :
) (.-::
) (.-::
) ( .-::
) ( + . m
m +
+ .
) ( : .-:
) ( : .-:
) ( + + )( + )( )(Pierre
: . +
m )(
m - - .
) ( .:
) ( Cyprianus
. ) (Testimonia .
) ( (-) Le Grand .
) ( )( : )( .:
) ( ) ) (-) Isedor .
) ( :+ Westermarck, op, cit, P: :
) ( (-) Bossuet { .
_ m
Encyclopdie Larousse (esclavage
) ( (-) St Augstin m -) St Thomas daquin
( .
Westmarck, op, cit, P: 689
)(
)Encyclopdie Larousse (esclavage
)(
) ( :+ + Westermarck, op, cit, P: 690-691.-
34
) ( ) ( .
) ( : .-
35
36
4
:
~
m m
.
- :
)(
+
)
() (vae victis +
+ .
m
37
+
- -
.
).(
+
. _ &
).(
m
+
.
m +
).(
.
+ ~ _
. .
)~ (Emilius
m
) ( .
+
+
.
{ Ecoles des gladiateurs
38
m
.
+ .
) .( +
.
.
{
+ ).(
m .
.+
)( ~
..
m )( m _
+ m + m ).(
_
- )( - .
m +
+
+ m
+ m
. + m .
.
)( ) .
39
m
().(
+ +
.
+ m
+ m
.
)(
) : ( ).(
+ m ).(
+ m m
m
.
).(
) (
.
- :
+ +
: .
+ +
+
40
:
+.
- :
m~ +
. ) (
+ m
).(
+
+
).(
.
m m
) .( ) m
~ ().(
+ m
.
{ +
) .( m
~
).(
+
+ )(
.
41
+
+ +
_ .
- @:
m~
..
+ + .
+ .
& ) ( )
( .
. + m .
m~ +
+ +
) (nexi +
) .(nexum )(
+
.
+
.
+
.
).(
- :
m~
42
.
) .( ~
- -
+).(
~
)(
).(
~ +
+ {
).(
+
+ +
) .(
.
).(m
.
+ ).(
m
) .(
+ ) .(
~ + +m
43
.
~
+ + .
.
.
+ + ) :V @..9
()(9 +
) .( +
) .
() .(
)( ) :
().(
~
..
{ .
- :
+
.
+ )
44
m
m .
.
46
) ( +
)-
(.
) ( ) (Brennus )(
. .+
+ )( + .
Grimberg; op cit; T2, P: 206
) ( .- :
) ( : - .
) ( : .
) ( : .-
) ( & m
) .
( ) (: )(
+ .m )( {
.
+ m )( +
+ .
+ m .
+
+ m
+
. +
) :
, ( ) .( :
) ( .
) ( .
) (+ .
) ( -.+ .
) ( - .
) ( .- :
47
Dcugis: Les tapes de droit, T; p :
()
. - ( )+ +( )
. :( )
. ( ( ))
Decugis, op cit;P:18.Westermarck;op cit;P:604.
. ( )
Ellul,Histoire des institutions;P:39
()
. ( )
Glotz: La solidarite de la famille dans le droit criminel en Grece, p: 35
()
(cit par Dcugis, op cit p:17)
Monier: Manuel elementaire de droit romain, T 2 P:140- 141
()
. .( )
.: ( )
G. Cardascia: Les Lois Assyriennes, P: 101-102
()
Monier, op cit T, 1; p:214-2125
()
Monier; op cit: P:311
()
Wallon: Histoire de lesclavage dans l Antiquite T.1, P:161
()
Monier, op cit; P:13
()
. :( )
.- ( )
. :( )
. :( )
Ellul; op cit; p:40
()
(Abd ) ( ) +( )
Lengelle; op cit; p :- + +( )
( ( ) )
. ( )
Richon: La traite ngriere; P: 29
()
48
5
.
m
.
+
+ + .
+
.
+
+m
49
.
+ +
+ + + m
+ m
+ .
+
& ) .(
+
+
+
.
m m
&.
m
.
.
. ) (
).(
+ m
50
{
+ + { ~
.
+ +
+ +
+
.
+ ~
. +
m
.
51
)(.
)(
) ( :+
52
6
m
.
+
_
.
~
.
.
+
+ +
) .(
~
53
).(
~ m
~ ) (
) .(
+
_
).(
+ + +
+
m + +
. +
~ +
+ +
.
+ + .
_ + +
{ + + .
+
+ { +
+ .
+
54
+ + .
).(
+
- -
.
+ +
+ )(
) m( )( m {
).(
m
. m
m m
.
)( +
) :
( ) .( m
m
).(
~ + m
+ +
)(
{ ) ..(
55
+ ) .(
+ ).(
).(
_
m
) ..( ) (
).(
~
+ .
.
+ m +
) .(
+
).(
) .(
) : m m
~ ~
() .( + .
).(
56
m
).(
+ + - -
+ m
+ m
) .( )(
+ m + ).(
m - -
m +
.
+ m
)() :
( ) .( +m
. ) :
@.. ..9
g () (
)(
&) :
@ g @()) .(
.()(...
)(
) :
57
( ) .(
)( : ~- - _ _
_ .
) : + ) ( +
) : + () .( )(
m _ ) :
- -
_ _
( ).(
)(
) :~
() ( m
+ .
- +m
- : m
? ? ) .(
)(
) :
+ ().(
+ +).(
)(
+ -
+-
) (
. m +
+
58
).(
+
.
~ ? ).(
{
_ &
:
- m
).(
-
).(
-
).(
- _
).(
-
~ .
m m .
- .
- .
)(
).(
+
& .+
59
+ ) .(
m m m
)(
).(
m
+ +
m+ m
+ ) (
) : m + m
m m . +
.+
m m ( ..) :
{
~
m +( .
) :
_
. m
() .( m
) .(
+ m
+
60
() .(
+
:
@
r
@
@
61
)(
+
)( :
@
9
r
9
9
() 9
~ m
:
)(
62
~ .
{ + . +m
+m
{ { .
63
64
.
) ( :+ . -
) ( :+ .
) ( - .
) ( : - : m .
) ( .
) ( :+ .
) ( .
) ( :+ .
) ( .
) ( .
) (+ . +
m )
: . .(
) (+ :+ .
) (+ :+ .
) (+:+ .
) ( - .
) ( ~
_
+ _ . :
.
+ + +
) .(_
)( .
~
+
) (
)( +
. .
) ( : m ) ( . +
) ( . ) (Abd .
) ( + ) ( :.
) ( : : ) (. - :
) ( :+ . :
) ( : .
65
) ( .
) ( : ) (. - :
66
7
+ +
~ .
_
+
+
.
+
+) (
m +
).(
+ +
:
.Capoue .
67
m
.
. ) (Spartacus
+
+ + )
(Ecoles des Gladiateurs
.
)(
. +
) (Vsuve +
m-
Gaulois
~
. )(
) (Marcus Crassus
+ . m
).(
)(
) (
.+
68
)(
) (-- -
).(
) (
+
+
m .
.
{
+
..
m
m
).(
, +
+
P
+.() m
69
) ( .
)R. Cohen; La Grce et lHellnisation du monde antique, p: 546, cit par Decugis, op cit, T2 p:21 (
) ( )(.
Lengelle, op. cit, P 42- 43: Grimberg, op. cit. T 3, P: 40- 43
)(
) ( )( + )( .
.
) ( . :
) ( :
-+ .-
) ( . . .
70
8
. m~
+ .
.
+
Pericles
m
{ ).(
+.
71
+
m
+
.
.
.
.
m
+ +
+ ~
).(
)( ) .(
m
) .(
.
~
.
72
+
. ) (- +
+ m + m
+ m + ) (
+ m ) .(
- - ~
+ ) .( ~
+ m
+ ) .(
+ Concil de Tolede
+ ) .( +
).(
.
m
).(
m
+ m
73
~
m
).(
{
v ~ - -
~ .
+ +
m
.
.
.
- :
:
m .
m &
.
)(
) :
( ) .( m
) : g
74
g 9
( ) .(
m ~ )~m
( m
.
) : @ .()(..
+ :
).(
+
_
+ + ).(
- :
+
.
) .~
~
( ) .( :
:
.
. ? .
m ).(
) . ( ) .(
: ? :
) .( +
75
+ :
:
) .( ).(
+ _).(
+ ) .(+
)(
. :
).(
+
).(
+ m
m
m ) .(
+ +
+
+ m :
) .(
+ m
+ :
+ ).(
+ m + + m
)(
)-( .+
).(
- )@(:
{ +
76
+ +
) +( ) ( )( .
~ + + +
{ ).(
+ ,
) :
() .(
:
).(
m +
) :V
@ 9 9 @ 9
().(
+
) :
@ @ @ 9
@ @ 9
.()(...
+ m
& )(
:
) (
: +
:
) .( )( +
).(
)(
77
.
)(
- )( :
)( ~
) .(
) :
( ) ..(
) :
( ).(
- :
,
:
+ .
).(
~
)(
.
+ m
.
+ + m
. + +
+ .m + +
+ ) (
) ( ) ( .
78
+ + ) (
~ { ) ( .
. )
( . + +
+ ) :
( ).()( :
~
. +
m m
.
+
{ esclavage Symbiotique
.
m +
) (patronus ) .(client
+ ~
) .( +
. + )(cIients
) (plebes
) .(paters
+ +
.
+
79
. +
+
+ {
. +
).(
m
+
.
+
+ ) :
g ( ) (
) .( ) :
( ) .(
+ .
{ .
{ +
. m
.
:
+
+
).(
:
.
{ -
.
80
-
+
-
.
- +
~ ..
m+ .
- +
).(
81
) ( :
)(
) (
Salmon: Lesclavage en droit compare Juif et romain p.107- 108
)(
Westermarck, op cit, T1,p:694- 695
)(
) ( : + m .
) ( :+ .
) ( :
) ( :+
) ( :+
) ( :+
) ( :+ -
) ( :
) (+ :
) ( :
) ( :
) (
+ + ) (
) ( : -
) ( - -
) ( :
) (
) (
) (
-
) ( . ) (
) ( .
) (
) ( -
) (
) (
Monier, op cit, TI; p: 217-223
82
) (
) ( :
) (+ )( ) (
+ + .
) (
) ( :
) ( - :
) ( :
) ( :
) (
) (
) (
) ( )-(
) (
) (
) (
) (+
) ( ) :( :+ - -
. :m
Fustel de Coulange: La cite antique. P:122-123
)(
Ellul: Histoire des institutions de lantiquite,p:228
Monier: op cit T1 p:240- 242
)(
) ( :
) ( :+
) ( :
) (+ . -
) (
) +
- ..( :
83
84
9
+
+
.+
) (Delos
.
+
+
+
+
Provence Verdun Palerme
.Candi
) (
85
m ) .(
+
& + m .() m
) .(
{
.() m m
.
.
+ )( )(
)( )(
+
) (
).(
+
)(- .-
m )(
)( .
).(
{
) .(
)+( .m
+
86
.
) :
( ).(
) ( .
+ .
+ + ).(
{ .
~
+ .
) :
.
{ ( ).(
.
+
m
+
{
87
+ + _
m
)(
+ .
_
().(
m m ) (
) () ( +
+
m
_ {
m m
+
+ +
.
+ {
+ (.
m
.
m +
~
m
88
m
+
.
. +
.
+
.
. +
.. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
:
m
.
+
89
.
+ +
.
.
+
.
+ m{
m
+
+
.
+ .
. :
.
.
.
) ( .
.
) (
. .
) (
~ +
.
90
m
.
.
m
.
.
+
.
) (
+ .
.
+
+ .
.
91
_ m
m .
) (
) + ( )
+( m
+ m
).(
- -
.
~
+ m
.
+ .
)(
)( ) .(
)( )( ).(
) m(m
)( m )(
)( .
~ ) ( mm
&
) .( ) :
92
- -
+ + ()(
+ . ).(
+ m
m m
m +
m + ) (
) .(
m
+ +
).(
+ ) .(
+ m )(
)(
+
+
) .(
).(
) (
) : () (
& ) (
~ ).(
93
+ + m m
) (
.
)&( m
.
+
+ ) (
) .( + )( )(
)( m
.
)(
+
)( m
) (Les garonnes
:
@ : )(
+
m
).(
+ m
) .(
.
94
) (+ + : :
. -
)Encyclopedie Larouse (esclavage
)(
) ( + :+
) ( : +
.
) ( :+ + .
) ( + ) ( ) : (Abd :
) ( .
) ( + ) ( :
) ( :+ + . :
) (
) ( ) (slaves ) (esclaves
) (slaves.
) ( :+ . :
) ( : )(
.
) ( .
) ( -.
) ( ).(
) ( :
) ( + )(
) ( + )(
) (
)(
) (
.
) ( Encyclopedie Larouse: eunuque .
) (
) (
95
) ( :+ +
) ( :
) ( -
) ( +
) (
) (
) (
) (
) ( -
Westermarck: lhistoire du mariage, traduction franaise T I, p: l85 ET S
)(
) (
) ( ) .(
) (
) (
) (
) ( -
) (
) ({ :
) (
) ( + m
) ( .
96
10
_
.
. +
+ m
.
.
. +
).(
m
mm
+
+
m
+ m+ m +
+ +
97
+
m
).(
m .
.
+
:
+ m
:
9
@
).(
:
:
+
. :
)(
:
98
@
g
)(
.
+
+ : {
+:
9
:
)(
+
: ? :
: ? : :
:
)(
:
? :
:
99
9
).(
+ :
? .
:
).(
+
+
+
+ ) .(
m
m
)(
m ~ ) .(
+
+
100
+ +
+
).(
+
~
:
)(
+ .
+ +
+ ) (
m m )(
) .( + + )(
+ m
) - (
) ( )(
) (
101
).(
+
+ .
+ m m ) :
_
.
..
.
{ :
+ .
~
. :
().(
102
) ( m m+ m
.
) (
) (+ . -
) (~ : )(
) ( - - .
) ( .
) ( +
) ( - . -
) (+ . -
) ( .
) ( .
) ( - .
) ( + + .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( - .
) ( .
) (+ .
) (+ .
) ( : .
) ( ) ( . -
103
104
11
.
.Res mancipi
_ .
m ~
.
m +
105
m
{
.
+ m~
m
:
) ( ) :+ (
) .(
).(
) : (
) : (
) .( _
m
_
_ )( m
).(
m
m m m
106
+
) : + m () .(
m ) (
).(
m
.
~
v
.
+
+ m m
.
+
) .(
.
.
_
+ ~ +
+ +
) ( + +m
.
107
~ {
) : m ( . +
.
+ m
+ .
m +
+ m
m
.
{ . +
) .(
+ ) (
:
)(
~
108
+ ~
)
.
. .. +
+ ~ m
.m +
+
.()(...m
.
+
:
9
{ + + m+ _
: + + ).(
) :
+ ().(
+
) .(
109
) .(
) (
+
) .( +
).(
+
+
) ( +
) ( +
+ ) .(
_
.() m+
m
.+ m +
_
+
_
+ + .
)-(
) -( . + m
.
+
m
) (
_
.
.
110
+ ).(
) (- ) (Janissaires
. .
_
.
+ .
.
. +
+
+ .
_ {
+
+ m .
.
. ~
+
111
+ + .
+ )( ~
.
m +
. ) (Hitaire
+ les Maitresse inspiratrices
+
+ .
.
) .( +
+ +
) (
+
+ ) (
m
) (
).(
)( ) (Sapho
) (Lesbos
) ( )(
)
+ ). (Lesbiennes
112
-
- ) .(
.
+
) .( +
+ +
~ +
.
m P
m .
+
.
.
. {
+ { {
113
{
+
. _ _
.
.
+
. { +
+
.
) .( +
+
.
+ +
+m
+ ).(
+
) (Auguste
~ ~ m
m
~ . m
+ m+
+ +
114
+ .
.
m +
m
m m
+
+ . +
.
+ + .
m ~
.
~
&
_
+ ~
.
{ + m
.
m
m
. _
)) (Pline: m +
+ + ().(
115
+ m
+.
m m
. m
+ m .
+
.+
+
+ m
+ m
.
) :
(
+
. +
: .
+ m
m +
116
) (
.() m m
) .( +
.
+ P
.() m +
) (
) .(
+
~
.
..
+ . ~
m - _-
m
.
) :
@ 9 9
( ) .( +
+ m
+
+
+ ) .(
+ ) ( +
117
? ).(
:
+
:
m ) (
m
.
~ + m
{
+
+ +
+ { {
).(
{
+ () m m
~
{
) (
)(
{ :
. : ) (
:
.
m ) ..( + m
).(
118
+
) ( +
m m
{ m
) . ( +
{ ) : { -
- ( ) .( +
{ ~ .
m : ? :
) ..(
+
: ? :
? : .
~ m
).(
_ +
{
.
-
- ) (
).(
{
119
) .(
m
: ) .(
)(
).(
-
-m :
:
9
@
:
).(
m {
:
)(
+
{
{ + m .
- +- ).(
.
+
120
.
: ? :
).(
+
+
+ m
.
+
m
m
: +
+
+ + +
) ( + + +
+ + .
) (
)(
+
m
) (
m
) .(
121
. +
)(
) ( +
).(
+
+ .
+
) (
.
+ ~
m + m m
m .
+ :
? m
).(
+ )( +
.
+ + +
+ + .
.
122
).(
+
.
) (
:
-
:
- -
+
:
)(
123
:
9
)(
+ m
:
r
@
124
)(
:
9
V r @
9
(
)
.
+ + )( :
).(
+
- -m
.
.
m
.
m m : m+
m
125
m .
m m
+ m m m
+ + m
m m
+
) :
+
~ ().(
m
+ +
+ )(
)( +) .( + +
+ .
m
. _
+ ) .(
+
)(
m
.
) .( m
+
+
126
).(
- :m
.
m ..
_
.
.
m
. +
+ + . +
+ + ) .(
.
+ +
+
m ) .(+
. ) :
127
+
.
_
..
- {
+ .
{ )(
m
m
.
( ).(
+
.
+
+ ).(
. + + ) .(+
.
+
128
+
+
+
+ ).(
+
: ) (
&
+
m ).(
+
.
:
)(
:
)(
.
129
{
.
m
+ +
&
).(
m
.
+
. +
.
.
{ .m
+ + . :+
:
g
130
9
9
+
. ~
) 9
() ( )
( ) .( + m
+ . +
+ +
.
. {
m
.
) .(
+ .
m :
.
.
+
) : (.
.
131
+
+
.
) (
) .(
m
+ ).(
+ m
+ { m
m &
{
m .
+
{
+
.
132
) ( .
) ( .
) (+ - . . -
) ( .
) ( .
) ( .
) ( + .
) ( .
) ( - )(.
) ( ) ( - .
) ( .
) ( ) :
( )
( ) ( - .
) ( - - - .
) ( .
) (+ .
) (+ . - . - .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( :+ .
) ( .
) ( + . :
.
) ( .
) ( : . -
) ( : .
) ( : .
) ( : .
) ( : .
133
) ( : - -
.
) ( : .
) ( + ) (
respublica m .m
) ( : .
) ( : .
Grimberg; op cit; T3; p :
)(
) (
.
) ( . -
) (+ .
) ( .
) ( ) : :(.
) ( . -
) ( .
) ( .
) ( ) :(.
) ( . .
) (
) m ( .
) ( .
) ( ) :
.
( ) ( )
( .
) ( .
) ( ) :(.
) ( .- .
) ( . - .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( m ) (.
) ( ) :(.
) ( .
134
9
) ( .-
) ( . -
) ( .
) ( .-
) ( .
) ( . -
) ( +.
) (+ . .
) ( .
) ( .
) (+ -
) ( ) :(.
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( . - :
) ( : : .
) ( .
) ( _ ) : .( :
) ( : .
) ( : .-
) ( .
) ( .
) ( . .
) ( .
) ( .
) ( : + +
+.
) ( - .
) ( - . -
) ( .
) ( - + -
.
) ( .
) ( .
) ( .
135
) ( .
) ( .
) ( :
. : ? :
+ . :
: +.
) ( .
) (. :
) (
m
+ +
+
) m +
+ m (.
) ( - ) :(.
) ( ) : :(.
) ( . :
136
12
.
. +
+ m
_
) .(
m
) (
mm
.
&
) .()(servage
137
+ {
.
. m
m +
. +
~
+
.
~ .
. ) (.
m
m
).(
m +
138
+
) .(
{
. m
+ m
) ( +
+
).(
+
).(
).(
.
139
Decrusy, Isambert ET Jourdan: Recueil general des anciennes 102: Iois. Franaises, TIII; p 102 ()
Saco: Histoire de Lesclavage, TIII; p: 241) cit par Wester marck, op cit; p:692
Saco: Histoire de Lesclavage, TIII; p: 241) cit par Wester marck, op cit; p:692
()
( )( )( servage) ( )
.( : )
(
)
- : ) ( :)(
.( : ( )
EIIuI: Histoire des institutions, op cit; p: 71 ets
()
Olivier Martin: Cour dhistoire de droit; Paris p: 399- 400
Millard: origine of the distinction of ranks (cit par Wester marck. op cit: p692)
()
A. Smith: Wealth of nations. P: 173 (cit par Wester marck. op. cit: P697)
()
Dunham: History of the Germanic Empire: TI, p.230 (cit par Westermarck op cit. p: 697) ()
F. Laurent: Etude sur lhistoire de lhumanite, TVII, p: 533 ets
()
Westermarck; op cit TI;p698
()
A. Riviere: lglise ET lesclavage; p:511
140
13
.
+ {
.
.
+) (
. +
m
+ .() m
+ +
+ + +
141
+.
) (
+
.
m
. - -
+ _
_ ).(
m
+ .
.
~ .
) () (
+ _
._
) (conquistadores
+
+ ).(
) (
) (Antoine de Montessino
:
m ?
142
{ {
? ).(
) (
+ )(
+
.+
+ .
) ( + m
+ { ).(
)(
.
+ ~
)(
+ m
).(
:
+
m
m .() m
m
).(
.
+
143
).(
+
+ .
)(
) (James town ).(
+
+.
+
Companie franaise de Guine
South Sea Company
+
m .
+ + .
.
.
m _ .
~
. +
. +m
.
144
+
%-% m
.
+
m+ ) ..(
). (
) (The roots )
(Alex Haley
.
.
+ m
)
( .
+ +
) (
m +m
+ .
~ +
).(
145
)(
)( )(
- -
)( {
)( ).(
+
) .(
+
).(
) :
_ m
.
).(
.
+ m
146
.
+ ) :
+ :
m
.
~
( ) .( _
+
+ m
+
.
m
.
. + m
m
.
+ +
m
+
. + +
147
+ ).(
+
+
+
%
+
) ( ).(
:
.
+
.
.
.
{ ~
.
. +
).( +
~
) .( +
m
148
).(
)(
m+ m +
+ ~
+
+
~
~
+
.
~
.
)(
.- -
~
).(
+
) :
m
m m
( ).(
@ :
149
+ .
) (Voltaire +
) (- ) ( +
m +
+
.
+ ) (-)(Reynal +
+
. ) -)(Marmontel
( ) (Anka
) (Pzarro ) .(Perou
@ 9 : { v +m
.
+
.
(-) Condorcet .
) (-)(Petion .
) (-)(Mirabeau
)( ) (
+ v .
+
+ m +
.
+
) ( )
150
( )( )( ) .( m
) ( ) ()):(
( . ) () :
_
+ + ( .
)( ) () : +
(.
. +
..
+ )
. ) (
().(
151
) ( v ) (Madre )
(Asores + ) (Guinee ) (Laonda )
(Bengula ) .(Angola
)
(Delagoa ) (Mozambique ) .(Zanzibare
Richon: La traite des ngres; P:65.
)(
: . - : . :
) ( {
.
. ) (Amrigo Wespucci
)(.
Grimberg, cit T6; p:74- 75
)(
) Las Casas ( +
.
Grimberg, op cit T6; p:116- 118
Lengelle, op cit p:75- 76 : Grimberg, op cit T6, p:117
)(
Grimberg, op cit; p:117
)(
Lengelle, op cit; p:76- 77
)(
) ( +
) (St Louis ) (Albreda ) (Goree
) .(Casamence ) (Gambia )
(Sierra Leone (Cte Dor
) .(Benin
) (St Paul ) (St Phillipe
) (Loranco-Marques ) (Sofola
) ( : . . .
.
Encyclopdie Larousse: Traite des ngres
)(
Richon, op cit p:65.
)(
152
Fohlen: Les noirs des Etats-Unis, p:4
()
Grimberg, op cit T8; p: 222-223 - Encyc Larousse: Traite des Negres.
()
Lengelle, op cit; p:79-80
()
: : :( )
Sik: the story of black Africa, p:
.(Abd ) ( )+ .- : ( )
. : :( )
Montesquieu: Lesprit des lois; TI, Ch5 Livre 14
()
. + :( )
Montesquieu, op cit, and p:14.
()
Histoire univeselle op cit
()
Encyclopedie Larousse: Traite des negres C. Fohen: op cit; p:11,16
()
Encyclopedie Larousse: esclavage
()
. - : + :( )
Westermarck; TI, op cit; p:702
()
Westermarck, Tl, op cit; p:706- 707
()
Bernardin de St Pierre: voyage lIle de France. lettre XII
()
. m Guyane ( )
Stuart Mill .J .( -) Smith .A ( )
.( -) Rossi ( -)
.( -) Guyau
( ) :( )
Recherches sur la nature et les causes de la richesse des nations
. + :( )
153
154
14
.
.
+
+
+
.
+
+
.
.
) (
) :
+
155
+ m +
(.
m +
+
. ) (St Domingue
) Guadeloupe m
.
+
) (W.Pitt ) (Castlreagh )
(Canning ) (Welberforce +
{
+
+ +
+ + .
+ )( +
. +
+ {
+ .
) (
{ m
m
).(
{
156
{ )( ) (
+ ) .(
.
)(
+
) (Victor Schoelcher m
) .(
.
+
.
- @ @:
m
) ( + {
. +
) ( -
+
+
+
) { (Boston
{ {
+
.
+
{ Philadelphia )(
157
+ m .m
)( + +
+ .
+ + +
) m (G. Washington +
)
(York town )( .
.
+
: G. Washington B. Franklin m
Thomas Jefferson B. Adams
.James Madison P )
(.
- :
)(
+ .
+ .
m m .
+
+
+
+
+ ) (
158
m ).(
. )(
.
+ ) (Libres
) (esclavagistes .
- :9
m{
+ +
+
.
. +
m m
m +
+
+
.
-
@:
m
+
159
.
{
{ +
_ +
.
+
) .(
.
- 9 .
:
m
+ ) (Missourie
) (Maine m .
m m m m
m . P
)(
) (m . +
m _
.Missouris compromise
:m m
Texas +
+ . m +
+ ) (California) (Utha )
160
(New Mexico .
+ . m
) (
.
) (Jefferson Davis
m
) (
. m m P
)(
.
+
m
+
+ + .
+ m
m
) (Ohio
+ m .
m +
. +
.
)
161
+ ) (Kansas )
(Nebraska + .
+ +
. ~
~ ) .S
(Douglas
. )( {
m
. ~
)(
.
~ m
) (J. Buchanan
~
.
) (Free soilers
)(m
)
(H. W. Seward
) (Illinois +
) Abraham
.(Lincoln
.
)( )(
163
m m .m
m
.
m
.
m
+
m )(
+
) (
)( )(
) ( m
+
m
+
) .(
) (Dred Scott ) (Emerson
)( ) (Wisconsin
)(
~
+
)(
.+ )(
+ m
164
)(
.
+ m+
)(
+
~ + ).(
.
{ m m )(
)( .
) (J.Brown
)( .
{
. ) (
) (Harpers ferry )( )(
.
) Robert
.(Lee m ) ( .
_ m
.
) (
)(
. ) (
165
. m
+
).(
- :
) ( .
)(
) ( ) (Springfeeld
)( ) : ~
~
.
~ : +
( ).(
)(
.
) (Steven Douglass
+
.()
- :
+
) (
) (
:+
+ ) +
(Confederate States of America )
(Jefferson Devis +
) (Richmond .
166
.
- 9 :
m
. + +
.
+
) (Yankees
+
+_ ~
) .(
~
m .
~ ) (New Orleans .
..
. +
~ m ~
.
+ .
.
{ +
167
.
+
)
( -)(Andrew Jackson
.
) :
() .(
).(
.
:
+.
- 9 :
)( )
(Sumter
.
m
m
.
) :
.
+
168
.
( .
+
).(
m
.
m m + m
.m
m m
) (Grant {
~ .
+ ) (R. Lee .
) m( +
)( )(
m . )(
)(
)( .
- :
.
.
{
m .
169
.
{
+
.
+ )
(
+
m .m
)
(Shilo ) (Tennessee )(
.m ~
.m
) (
.
~ + .
- :
{
+ m
) ( { +
) (
) :
().(
m +
170
+
.
)+) Palmerstone
m m :
) ~ m
( . + m
+
.
).(
-@ 9:
. m
)(
) ) (Gettysburg (Pennsylvania
.
)(
)( . ) (
) (Chattanooga
.+
) ( & .
.
- :
)(
)( )(
171
~ .
)(
)) Appamatox P
)(
+
)(
+
m ).(
+ +
.
) :
..
. .. ~
( . .
- :
)(
) (Fords theatre +
) ( + m .m
) J.Wilkes
(Booth .
.
{ .
m .
+
172
) (Margaret Mitchell )
) (Gone wit the wind
. - +
-Henry Steel Commager
+
m )( )( )(
) ( ).(
+
+ m
.
+
)( ) (
+ .
.
+
)
( + + m
)( )(
+ +) : ~
173
{
(.
) (
+ + +
)
(.
.
)(
+ mm
:+
+ + .
+ + + +
.
.
174
175
176
15
)(
. +
~
+
+ .
.
.
+
{ .
{
.
177
.
+ )(
.
.
.
+ ) . . : (H. J. Wells
m
().(
.
.
.
+ .
~
+ .
- :Colonisation
m
.
) :
() ( ).(
colon
m
178
.+
+ m
.
) (
.
) (
).(
+ +
.
{ .
.
)( )(
+
. + + ) :
+
+
. +
179
+ ( .
+
+ ~
. +
+
.
+
) .
(Stanley +
) (Livingston
.+
)( ) (Brazza
+ . +
+ +
.
m+
+
+ _ .
m+
)
( .
+ m
.m
180
).(
+
+ +
+
. + +
).(
m {
m + +
~
+ & +
+
+ .() ...
m m : )( .
m
.
.
+ m
m
+ + . +
+
+
+ . +
181
. m
.+
+
. ~
m
+
+ .
m
.
+
.
) (
.
m
+ +
. m
+).(
+
182
_ m
.
:
g
r
)(
m
.
+ & m + +
~
+
).(
) (Mark Twain
+ :
+ .
m
).(
+
183
m
m
+ .
m
+
m .
.m
.
m :m
m .
.
m
_
~ m
+
+.
+
_ . +
).(
) (
)( {
)(
:
+
184
)( ..
.
.
+ m ..
.
+
.
+ .
+
+
{ m m
. .
+
. ..
).(
+
+
+
.. m
+ + {
+
185
v :
+
_ .
+
m m
.
+
.
_
_ .
+ m
m
.m
+ +
+
) (
m
m
+ + + +
m m
m+ m .
- + + +-
m + m m+ m
m +
+ .
m .. m
186
+
m
~
m m .
+
+ m.
...
.
+ ~ + .
+
_
.
.
{ m
. m
+ m .
m m
.
...
+ +
. m
+ .
+ . +
.
187
...
.
+.
...
.
m +
_
.
m +
.
m.m
...
+
m m+
.
(
)
... +
.
+
. +
)(
+ + .
+ .
m
+ m
188
.
)+(
+ .
. ..
m
m+ m +
+.
... ) (
m .
m +
+ +
+
+ + )( .
+
+ +
. + m m
.() Police Zone + m +
m+m
+ +
. +
+ .
... ) ( +
+ + +
+ . ..
+ .
+
189
m m
.
+
+ m m
.+ + +
m
+ .
+ . m
+
.
m
+ +
+ m + .
+
~ ).(
+
m
..
+
.
+
+
190
+
+.
- :La segregation raciale
m
.
+ .
m
+
).(Probleme Noir
m
m
+ ~
{
.
_ { m
_ .+ +
~
.
m m
+ +
+ . m
m .m m
191
).(
m
m
) ( m
+ ).(
+ m _
. {
_ .
.
.
+ m
+
)
(Ku Klux Klan
.
m
+
+
.
+
..
192
) (Du Bois ) (J. Toomer )
(Arna Bontemps ) ~ (Ch. Himes )
(Rich Rwright ) .(J. Baldwin
) m (Josefine Baker
) .(M. Anderson +
) (cont Basi )
Louis Armstrong ) .(Duke Ellington
{
.
+
) (
) :
( .
)
(
+
)( )(.
)
(Marcus Gravey ,
) + (
) (
.
) +
193
( + .
+
m .
)(
.
m )+ (
+ +
+ .
~ )m
(F. Roosevelt
- ~ -
- -
. ~ .
+ +
New
Deal m
. m
+ m ~ ).(
m {
. -
m-m m m
+ . +
+ +
194
. m
m
+
{ + ).(
+
- - m
) (Detroit m
m
+ .
.
+
+
+ m
. + v+ +
+ + m
_ +
.() .
_ .
) (
.
+ .
+ )(
) .(
195
.
m
+ + +..
m
m
.
) (F. Kennedy {
+
+ {
+.
.
).(
_
m .
m
+ .
- :Apartheid
(
)
m m
+
. m
196
+ .
:
m )+( +
.().
~
.
m
.
+
+ + . +
)(
)(
+
.
+ +
.
+
. +
197
+
+ + +
{ + m m.
+
+ .
+
+
{
{
.
+ +
_
+ {
m
m
+ m + m + + m
+
{
{ &
198
+
.
+
& +
m
. +
+ . +
).(
+
?.
+ +
m -
m +
).(
- :
) (La traite blanche
. :
.
- :
.
199
) (
m .
. + .
+ +
+ ~
+ .
_
+ ) +( .
+ +
+
.
.
+ +
. +
m + +
)(
. + _
{
.
200
+
.
m ~
.
.m
m m
.
+
+
.
+
_ { .
. Berliner Zeitung+ +
)(
.
.
) m (F. Lefebre
+
201
. ) (
+ ) (
).(
) ( +
.Agence de Marriage +
.
+ Detective
)(
).(
) Suzanne
(Dubois
.
+
.
+
{ +
.
m .
) m(
) .( ) ( ) (
+
.
m
202
m
~ m
.
+
+ )( )-:
+
.
.
.
+
. +
+
+
+ .
+
).(
- :
m . )
( .
.
203
.m
~ .
) ( m
).(
m
+
+ .
m + m
+
{ (
m .
m
)(
{
+
.
.
+
+ +
204
m
.
) (
).(
) m( ) ( ()
.
).(
m
The Herald
) (
+ .
) (
+ m +
+.
- :
) m(
~ . .
.- -
m
+
. - -
205
.
+ .
.
.
) .
+
.
m .
The Slaves of Timbuktu
( ).(
. m
.
.
+m
m
+
).(
) ( m
m+ m
m +
.
+ ) (
)( +
206
+ +
m ).(
+
+:
) m +
+
).(
) (
).(
- :
) (Patrick Montgomery m
:
m
+
+
).(
Jean Claude Guillebaud
)(
.
m )(- -
207
) ( () Baths
.
+
+ ) ( - {
- _
+
.
.
).(
+
: ) (Orissa
.
.
)
(Sir D. Glover + :
+
.
+ +
).(
- @:9
. + m
208
+ +
_
).(
+
+ ~
.
~ -
- ).(
+ +
) m+ ,(Marijuana +
. m m
. ~ +
m .
+
+ )( ) : +
+ )( )
(
+ (
) (F. WiIson m
{ ) (Surrey .
m +
209
).(
+
+ m . +
~ +
m .
)+( +
m m .
) (Salvator Luciano _
.
.
m .
.
m +
.
.
. .
.
.
+ m .
.
.
) (Franki Coppola
210
+ .+ .
) (Le pont noir m
+ . +.
m+
.
m m
.
+
~ m
+ .
{
+
+ m+ _
m _
).(
+
. ) (Marcelle Sacotto
) (La semaine Juridique
+
.
+ m
) (G) (N
211
m
+
m
_ m
.
+ ) (
.
.
) souteneurs et prostitues):
+ ~
).(
) &( )m
( + &
) :
& . &
m .
.
& .
+
).(
212
{ +
.
+ .
~-
) (servage
- .
. ) Patrick
(Montgmery m
).(
+ +
m
.
+
m ) .(
.
+.
213
+ +
.
m
+ m
+.
m +
M. Awad
. +
m +
._ m
- -
~ .
.
- -
+
.
~
+
. .
.
+
~ {
~ + .
).(
214
+
.
m
+ + &
m+ m
+ + +
+ .
~
+
. m
)(
+
- +
- m +
_
+ . ..
+
m
+ m . +m
)( - -
. B. Whitaker
.m
apartheid
+ ) (Warzazi
215
+.() m
)(
)
(Abu Sayeed Chowdhury
.
.
+
. m
{
~ m
.~ . _
).(
m
. .
.
{ .
~
{ m
_
.
.
216
.
+
.
+
+
. +
~
+ + +
+
)( +
+
+ +
.
+
. m :
+ .
m
.
.
.
) ( :
) ~ ( :
+
. {
217
.
+ )(
+ +.
+ ) (Butz
:
.
) (A.I.C.
m .. m
+ m .
-
-
~ ).(
+ m
:
218
) ( : . :
) ( . :
) ( : )(.
Ellul: op. cit. p: 42, 556,619,679.
)(
Grimberg op cit, TXI, p:88- 91
)(
) ( : . :
) ( : . :
Grimberg; op cit TXII; p:247
)(
) ( :+ Dreek Kartun: Africa Africa, chapitre VI :
) ( : ) . (.
) ( :+ : :
W. E. Abraham Mind of Africa; p: 143-144
m Sean OCallaghan: . -
) ( :+ + . :
) ( :+ + . - :
) ( :+ + - : :
James Duffand and Robert Mannera: Africa Speaks, p: 51-52
Grimberg. Op cit; TXII; P:245
) ( ,
.
) ( + +
+
{
.
) ( +
m
.
) (
.
+
219
)( .
) ( + : + )
.(
) ( m ) m Lois Jim Crow )(
Crow m .
Tunc: Le systeme Constitutionnel des Etats Unis:220- 224.
)(
Fohien; op cit: p:47,48 Tunc. Op cit; p:354
)(
Tunc; op cit: p: 377 ets Grimberg; op cit; TXII; p:77.79
)(
Fohlen, op cit; p:50- 54
)(
Tunc, op cit, p:225 Fohlen, op cit, p:55
)(
Fohlen, op cit. p:55-56
)(
) ( Boers m .
+
m.
) ( :+ +.
) ( + : + ) +(
) ( . M-5 /
) ( )( ) Lusaka )
(Zambia m
+ m
+ { ) :
+
() . : - - .(
+ + m
m m + .
+ +
.
Stephen Barley: Lesclavage sexuel p:33-34
)(
) (+ . -
) (+ .
) (+ . -
) (+ . -
) (+ + . -
) ( m Sean OCallaghan
220
: ( .
) ( + + . :
) ( m + + .
Stephen Barlay, op. cit., P:171-174.
)(
) ( + . -
) (+ .
) ( + .-
) ( +
) ( %
) ( ) (Le Monde )(
.
) ( + + .-
) ( .
) ( + + .- :
) ( + +
) ( + + .-
) ( + + .
) ( m + + .- :
) ( + + . :
) ( + + .-
) ( + + .
) ( )(
.HR/
) ( .-- .
Suzan George: Comment meurt lautre moiti du monde
)(
)(How the other half dies) p:17-19
221
)(
. .
m
)(
)(
222
+ m+
) (
) (
) (
) m (
) (
) (
) (
) (
+
) (
) (
) (
) (
) (
+ +
) (
) (
+
+ +
+
)(
) m(
) m(
/
/
223
9
) m(
)(
) (
+
) (
) (
) (
)(
+
) (
)(
) (
) (
)(
)(
) (
)(
+
224
) (
) (
)(
) (
)
(
)(
)(
)(
) (
+
+
+
+
+
+
) (
) v (
+
+
) (
+ +
&
.
/
225
Encyclopdie de LIslam
)Encyclopdie Juridique (Dalloz
Encyclopdie Larousse
226
AMAYARD et AUBOYER:
BARLEY (S):
CARDASCIA:
DAVID (R):
DE COULANGE (F):
DECUGIS (H):
ELLUL (J):
FOHLEN (C):
HALEY (A):
GEORGE (S):
Grimberg (k):
IHERING:
LAURENT:
LENGELLE (M):
MANCINI (J-G):
MARTIN (O):
MONIER (R):
MONTESQUIEU:
RICHON:
RIVIERE:
SALOMON (R):
TUNC (A):
WALLON:
WESTERMARCK (E):
WESTERMARCK:
227
) (Rivire +
.
+ +
+
{ .
228
@ :
)( .
.
+ +
.
.
+
.
.
:
)(
) (
.
+ +
+.
: .
+
.
229