Professional Documents
Culture Documents
KHOA HC vi LATEX
c
Bn quyn
2000-2004
thuc v Gary L. Gray, All rights reserved.
Cm n!
Phn ln ni dung ca ti liu ny c ly t bn hng dn son ti liu
khoa hc vi LATEX bng ting Anh ca Gary L. Gray, i hc Pennsylvania
State.
Ti liu ny c dch trong thi gian ti hc LATEX vi mong mun
gip cc bn hc v s dng LATEX tt hn.
N cng l mn qu lu nim ca ti gi tng khoa TonTin trng
i hc S Phm Thnh Ph H Ch Minh sau khi kt thc kha hc. Nu
c sai st trong vic nh my, hay cn b sung thm ti liu ny cc bn
hy lin h vi ti.
Nguyn Phi Hng
email: phihung_sp@yahoo.com
LI GII THIU
LATEX l mt h thng son tho rt ph hp vi vic to ra cc ti liu khoa
hc v ton hc vi cht lng bn in rt cao. ng thi, n cng rt ph
hp vi cc cng vic son tho cc ti liu khc t th t cho n nhng
cun sch hon chnh. LATEX s dng TEX lm b my nh dng.
Ti liu ny s gii thiu cho cc bn cch s dng LATEX 2 son ti
liu khoa hc v cn hn th na.
Ti liu ny c chia lm 7 chng:
Chng 1 gii thiu v cu trc c bn ca mt ti liu c son tho
bng LATEX 2 . Ngoi ra, chng ny cng gii thiu v mt s thut
ng v kin thc c bn lm c s cho vic nh dng ti liu ca
bn..
Chng 2 Gii thiu su hn v cc mi trng lit k, tabbing, list, . . .
Chng 3 Hng dn cch son tho cc cng thc Ton trn hng v
trn mt hng ring bit.
Chng 4 Hng dn cch son tho cc cng thc Ton nhiu hng.
Chng 5 Ni v cc gi lnh h tr chn hnh nh v bng vo ti liu.
Chng 6 Hng dn bn to lnh mi v mi trng mi.
Chng 7 To danh sch ti liu tham kho vi BIBTEX.
Nu bn c nhu cu v cc vn lin quan n LATEX, hy tham kho
thm ti liu trang web ca Comprehensive TEX Archive Network (CTAN).
Trang ch c t ti http://www.ctan.org. Bn c th ti v tt c cc
iv
Li gii thiu
Mc lc
Cm n!
ii
Li gii thiu
1
iii
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
9
. 9
. 9
. 9
. 10
. 10
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
1
1
1
2
3
3
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
vi
MC LC
2.3
2.4
2.5
2.6
2.2.2 ln font ch . . . . . . . . . . . . .
2.2.3 H Font, sc nt, m nht. . . . .
Canh gia v tht u hng . . . . . . . . . .
2.3.1 Canh gia . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3.2 Trch dn mt on vn . . . . . . . .
Cc mi trng lit l . . . . . . . . . . . . . .
2.4.1 Danh sch chm im . . . . . . . . .
2.4.2 Danh sch nh s . . . . . . . . . . .
2.4.3 Danh sch m t . . . . . . . . . . . .
2.4.4 Thay i nhn cho mi trng lit k.
2.4.5 Mi trng lit k tng qut . . . . . .
2.4.6 Mi trng tabbing . . . . . . . . . . .
Hp trong LATEX . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bng trong LATEX . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
10
10
11
11
11
12
12
13
14
15
16
17
18
20
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
22
22
23
23
24
25
26
30
31
34
36
36
39
40
.
.
.
.
.
.
.
42
42
42
44
46
46
47
48
MC LC
4.5
4.6
4.7
4.8
vii
Canh ngay cc ct . . . . . . . . . . . . .
4.5.1 Mi trng align . . . . . . . . . .
4.5.2 Mi trng flalign . . . . . . . . .
4.5.3 Mi trng alignat . . . . . . . .
Mi trng Ton con . . . . . . . . . . .
4.6.1 Mi trng con split . . . . . . .
nh dng ct . . . . . . . . . . . . . . .
4.7.1 Cc dng ca mi trng matrix
4.7.2 Mi trng array . . . . . . . . .
4.7.3 Mi trng cases . . . . . . . . .
Ngt trang . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
49
49
51
52
53
54
57
58
58
59
59
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
83
83
83
86
87
88
viii
MC LC
90
90
90
92
95
Chng 1
GII THIU V LATEX
1.1 Gii thiu
1.1.1 LATEX l g ?
LATEX c pht m l Lay-tech hay Lah-tech. Chng ta sn sng
s dng LATEX 2 v c th nng cp ln LATEX3. Chng ta vit LATEX c
ngha l LATEX 2 . LATEX l phn mm x l vn bn, hn na c th d
dng to ra file .html. N rt tt to cc vn bn khoa hc m nht
l Ton hc. TEX, b my nh dng ca LATEX, s dng cc font c cht
lng rt tt (Computer Modern), c to bi Donald Knuth, mt nh khoa
hc my tnh Stanford, trong khi vit tc phm The Art of Computer
Programming. Bi vy, ng ta tri qua nhiu nm lp trnh TEX trc
khi hon thnh cun sch ny.
1.2 Bt u vi LATEX
1.2 Bt u vi LATEX
1.2.1 Cu trc chung ca ti liu
Mi file ngun ca LATEX c cu trc c bn sau:
\documentclass[options]{class}
Phn u ti liu
\begin{document}
. . . ni dung ti liu . . .
\end{document}
trong class l mt trong cc kiu ti liu sau article, report, book hay
letter2 v options l mt danh sch cc ty chn tng ng vi kiu ti
liu .
1.2.4 Declarations
Declaration l nhng lnh m n lm thay i cch hot ng ca mt tham
s hay lnh no m n khng in ra vn bn g c. V d nh lnh
\setlength{\topmargin}{-0.9in}
c dng trong ti liu iu chnh li bin trn (top margin) ca t giy
l 0.9 inches (vng, di vn c th m). Nh mt v d khc, chng
ta dng declaration \footnotesize to kch thc nh hn kch thc
thng thng, ging nh th ny: y l footnotesize.
Mt declaration c tc dng trc tip t khi gi n v kt thc khi c
mt declaration khc cng loi c gi li. Nu mt declaration xut hin
bn trong mt mi trng hay cp du {... } th tc dng ca n ch c trong
mi trng ny hay i vi phn vn bn trong cp du ngoc ging nh
khi thy v d trn vi declaration \footnotesize.
1.2 Bt u vi LATEX
1.2.6 Cu (Sentence)
Mt cu kt thc vi . (hoc c th l ? hay !) v LATEX t ng thm vo mt
khong trng ln hn khi bt u cu mi (gp i khong trng thng
thng). Trong s thm vo , s c vi trng hp LATEX lm sai khi
trc du chm cu l ch in hoa. Sau y l mt v d minh ha, nu ta
nhp vo: G. L. Gray sent a proposal to NSF. How nice., ta s c
kt qu l: G. L. Gray sent a proposal to NSF. How nice.
Ch rng kh nng ngt cu v thm vo cc khong trng t ng
ca LATEX s b sai khi trc du chm l ch in hoa, khc phc
iu ny ta c th thm vo lnh \@ trc du chm. Ging nh
th ny: G. L. Gray sent a proposal to NSF\@. How nice. N s
cho ta kt qu l: G. L. Gray sent a proposal to NSF. How nice.
Lnh \frenchspacing s tt chc nng thm vo khong trng khi
kt thc cu v y l c trng ca ting Php.
\tableofcontents % to mc lc
\section{y l mc th nht} \label{sec:01}
Phn thn ca Mc~\ref{sec:01} y.
\subsection{y l mc con ca Mc~\ref{sec:01}}
\label{ssec:01}
Phn thn ca Mc~\ref{ssec:01} y.
......................
\end{document}
Chng 2
FONT CH, CC MI TRNG
LIT K
2.1 Tng quan v LATEX
2.1.1 V d v cc sch p son bng LATEX
Chng ti lun mun lm cho bn bit c mt ti liu c son vi
LATEX cha nhng g v n p nh th no, bn hy xem
Mt trang trong Journal of the Mechanics and Physics of Solids.
Mt trang trong Journal of Applied Mechanics.
Mt quyn sch ca George Gratzer: First Steps in LATEX: A Short
Course.
Mt ngi c th tranh ci rng c phi LATEX to ra cc trang in ni trn
tp trung vo ni dung hn l cch thc nh dng khng ?
Vi phn ng nhng ngi son tho, h c gng so snh v lm theo
nhng trang vn bn nh dng hon chnh hay cc quyn sch m cc
nh xut bn sp xp li cc mc, tham chiu cho ...
10
2.2.2 ln font ch
ln ca font c th c thay i bng cc declarations (xem mc 2.4
ca Chng 1) sau y:
\tiny (tiny)
\footnotesize (footnotesize)
\normalsize (normalsize)
\scriptsize (scriptsize)
\small (small)
\large (large)
\Large (Large)
\LARGE
\huge
\Huge
(huge)
(LARGE)
(Huge)
11
2.3.2 Trch dn mt on vn
Ta c th thm vo mt on trch dn nhiu hng bng cch s dng mi
trng quote hoc quotation. y l v d v mi trng quote:
My father was a relentlessly self-improving boulangerie owner from
Belgium with low-grade narcolepsy and a penchant for buggery. My
mother was a fifteen-year-old French prostitute named Chloe with
webbed feet. My father would womanize, he would drink, he would
12
v y l mi trng quotation:
My father was a relentlessly self-improving boulangerie owner
from Belgium with low-grade narcolepsy and a penchant for buggery.
My mother was a fifteen-year-old French prostitute named Chloe
with webbed feet. My father would womanize, he would drink, he
would make outrageous claims, like he invented the question mark.
Sometimes he would accuse chestnuts of being lazy. A sort of general
malaise that only the genius possess and the insane lament.
My childhood was typical. Summers in Rangoon, luge lessons. In
the spring wed make meat helmets. If I was insolent, I was placed in
a burlap bag and beaten with reeds. Pretty standard, really. At the
age of twelve I received my first scribe. Dr. Evil, Austin Powers.
Bn hy tm s khc nhau1 gia hai mi trng ny i !
13
\begin{itemize}
\item K ta c du sao (\engidx{asterisk}).
\begin{itemize}
\item Cui cng l du chm nh.
\end{itemize}
\item Mt du sao khc.
\end{itemize}
\end{itemize}
\item Item 2
\end{itemize}
n s cho ta
Cp ln nht l chm en ln.
14
\end{enumerate}
\item V y l nh s kiu Roman.
\end{enumerate}
\end{enumerate}
\item Number 2
\end{enumerate}
N s cho ta:
1. nh s bng s kiu Arabic ln s dng th nht.
(a) nh s bng ch thng.
i. nh s bng s kiu Roman cp th 3.
A. Cui cng dng ch in hoa.
ii. V y l nh s kiu Roman.
2. Number 2
Ch rng c hai mi trng itemize v enumerate u c th lng vo
nhau xen k ty n 4 ln.
f ( x ) dx = lim
| P |0 k=1
f ( k )( xk xk1 )
15
\begin{description}
\item[nh x] l mt qui tc tng ng t mt tp hp,
gi l \emph{tp xc nh}, vo mt tp hp khc gi l
\emph{tp gi tr} m mi phn t tp xc nh c duy
nht mt nh tp gi tr.
\item[Hm s] l nh x c tp xc nh l tp con ca
tp s thc R.
\item[Tch phn Riemann] l gii hn ca mt dy cc tng
Riemann ca hm $f$, tc l gii hn $$\int_a^bf(x)\,dx=
\lim_{|P|\rightarrow0}\sum_{k=1}^nf(\xi_{k})(x_k-x_{k-1})
$$ trong $x_0=a<x_1<\dots<x_{n-1}<x_n=b$ v $\xi_k$
chn ty trong $(x_{k-1},x_k)$.
\end{description}
Chng ta s tho lun v vic son cc cng thc Ton Chng 3.
clubs
hearts
diamonds
spades
N c son nh sau:
\begin{itemize}
\item[$\clubsuit$] clubs
\item[$\heartsuit$] hearts
\item[$\diamondsuit$] diamonds
\item[$\spadesuit$] spades
\end{itemize}
16
cho ta kt qu
X item 1
X item 2
17
}
\item[\textsc{\textbf{Education}}\hfill]
Ph.D., Engineering Mechanics, 1993\\
\emph{University of Wisconsin--Madison}
M.S., Engineering Mechanics, 1988\\
\emph{University of Wisconsin--Madison}
S.M., Engineering Science, 1987\\
\emph{Harvard University}
B.S. \emph{cum laude}, Mechanical Engineering, 1985\\
\emph{Washington University}
\item[\textsc{\textbf{Experience}}\hfill] Some jobs here and
some jobs there.
\end{list}
Kt qu l ta c on sau:
EDUCATION
EXPERIENCE
18
\begin{tabbing}
\hspace{1.7in} \= \hspace{3.4in} \= \kill
\textbf{Professors} \> Dr.\ Gary L. Gray \> 409C
Earth-Engineering Sciences Bldg. \+ \\
Associate Professor \> phone: 863-1778 \\
ESM Dept. \> email: \texttt{gray@engr.psu.edu} \\[0.1in]
Dr.\ Francesco Costanzo \> 409D Earth-Engineering
Sciences Bldg.\\
Associate Professor \> phone: 863-2030\\
ESM Dept. \> email: \texttt{costanzo@engr.psu.edu}
\end{tabbing}
y l vi li gii thch ca ti: mi trng tabbing lm vic ging nh
cch canh ngay cc ct ca nhng ngi dng my nh ch
19
20
instant shown.}}\hfill\parbox[t][][b]{2.1in}{
\includegraphics[scale=.8]{Problem1}}
Lnh \parbox to ra mt hp (khng c bin nhn thy nh lnh \framebox)
c chiu rng v di ln lt cho bi tham s width v height, pos v
innerpos l tham s ch v tr ca hp ng vi chiu dc v chiu ngang.
21
Onset of Delamination
Laminate Type
Result
Source
[0]
[(0/90) N ]S [(07 /905 ) N ]S
Martins Analysis
0.42
N/A
0.42
Martins Experiment 0.330.49
N/A
N/A
DDSHM
0.41
0.41
0.41
Martins Analysis
25
N/A
25
DDSHM
25.4
25.4
25.4
P (N) Martins Experiment 7.2314.60
N/A
6.5010.50
DDSHM
9.139.74
7.998.49
8.889.48
Bng 2.1: y l mt bng rt phc tp v tinh t, ng khng bn ?
V cch son tho cc bng trong LATEX, bn c th tham kho chi tit trong
mc 2.11.5 Sch [?] hoc [?].
Chng 3
SON THO TON TRONG
LATEX
3.1 S dng AMS-LATEX
Ti gi s rng bn ci t v c th s dng cc gi lnh sau: amsmath,
amssymb, exscale, eucal v mi khi bn son vn bn Ton hc, ti khuyn
bn nn np ht bn gi ny. y l m t ngn gn v bn gi lnh trn:
amsmath y l gi lnh u tin ca AMS-LATEX, b sung vo LATEX cc
lnh v mi trng mi son cc cng thc, h phng trnh
nhiu hng, thm nhiu k hiu Ton in m, d dng to ra k hiu
mi v nhiu tnh nng khc.
amssymb Thm vo hn mt trm k hiu Ton hc mi m chng khng
c trong LATEX thng thng.
exscale Gi ny cho php LATEX dng cc font m rng khc nhau (font
cmex) trong trng hp cR th. Cc font cmex c dng cho cc k
hiu ton ln nh , , , . . . v exscale cn cho php nhng font
ny c th c lm ln ln cho ph hp vi lp ti liu headings v
nhng kiu ti liu dng font ln khc.
eucal Thay th k thut to ra cc k t Ton hc p ca LATEX vi cc k t
Ton Euler Script. Vi ty chn mathscr, bn c c hai loi font bng
cch dng \mathcal to ra cc k t Ton p ca LATEX, ging nh
23
Z +
R +
f (Xc (t))
C mt vi ch nh y:
Hai cng thc trn c nhp vo khc nhau ty vo ta mun cng
thc trn hng hay mt hng ring.
Cng thc trn hng c gii hn bi cp du $...$, ta cng c th
dng cp du \(...\) hay mi trng math, ti lun dng du $.
Cng thc hin th trn mt dng ring bit c th nhp vo bi cp
du $$...$$ hay l \[...\] hay c th dng mi trng displaymath.
Thng thng, i vi cng thc Ton, cc s v hm c dng font
Roman thng ng, v cc bin th in nghing (italics). LATEX t ng
thm vo cc khong trng xung quanh cc ton t nh +, , = . . .
24
25
(3.1)
m n c th c tham kho tr li bi lnh \eqref nh l tch phn Melnikov (3.1). Ch rng LATEX chun dng lnh \ref, n yu cu bn phi
t nhp vo cp du ngoc n: tch phn Melnikov~(\ref{int:Mel}).
Lnh \eqref rt tt v n lun gi s ca phng trnh font Roman
thng ng m khng chu tc ng ca cc lnh thay i font nh \emph,
\textsl,. . .
Cc phng trnh c nh s lin tip bn trong ti liu, v cch
nh s ph thuc lp ti liu m bn chn. i vi kiu ti liu article,
phng trnh c nh s dng 1, 2, 3, ... nhng ta c th thay i nh
lnh sau t u ti liu \numberwithin{equation}{section} s cho
ta cch nh s bn trong section nh tch phn (3.1) ni trn. Do
phng trnh th hai trong mc ny s c nh s nh sau:
Z x R
Rx
a p( ) d
a p( ) d
y( x ) = e
e
q( ) d + b
(3.2)
a
Z b (t)
a(t)
f ( x, t) dx =
Z b (t)
f
a(t)
26
(elip)
3.2.4 Cc cu trc c bn
By gi ti s ch cho bn cch son cc cng thc nh cc ch v tnh
cht ca cng thc m bn mun to ra.
ln ca cng thc
Da vo mi trng son tho trn dng hay trn mt dng ring m bn
nhp vo, LATEX t ng thm vo cc khong trng c di thch hp
ti v tr thch hp. V d x + y, x y, x/y, x, xy, x y, x y v x y. Trong
ch son Ton, phn s lun c nhp vo bi lnh \frac{ }{ } c
kt qu ging nh sau:
v =
v x vy vz
+
+
x
y
z
(3.3)
Cc phng trnh hay cng thc ln, quan trng2 thng khng t trn
cng hng m nn t ring bit trn mt hng v c nh s hay khng
l ty thuc vo bn c cn nhc li n hay khng.
Th nhng, c khi bn mun t n trn cng hng ? Thng thng,
kt qu s khng p nu bn nhp vo bng lnh \frac ging nh th
vy
vz
x
ny: v = v
x + y + z , c l cc phn s trong cng thc ny hi
2 Cc
ny.
27
log z = log r + i (0 + k2 ),
k = 0, 1, 2, 3, . . .
L =
dn
d n 1
d
+
p
(
x
)
+ + p n 1 ( x ) + p n ( x )
1
n
n
1
dx
dx
dx
28
1
f (a)( x a)2 + ,
2!
(3.4)
n c son nh vy l rt tt.
Tch phn
R
Lnh \int s in ra k hiu tch phn v hai cn ca n c nhp vo
nh hai ch s bng du ^ v _, cch LATEX in ra cc cn ty vo ta nhp vo
ch trn cng hng (in-line) hay l trn mt hng ring (displaymath).
Chng ta gp tch phn Melnicov cng thc (3.1) nhng ti s nhc
li y tin so snh
M ( ) =
(3.5)
29
(3.6)
ZZ
ZZZ
ZZZZ
Du cn
Du
cn bc hai c nhp vo bi lnh \sqrt ging nh \sqrt{x} ta c
x. Cn bc ln hn hai c nhp vo nh mt ty chn ca lnh \sqrt
g
\sqrt[g]{x}
x
g
\sqrt[\uproot{2}{g}]{x}
x
q
\sqrt[q]{x}
x
q
\sqrt[\leftroot{-1}{q}]{x}
x
Lnh \uproot ko bc ca cn ln pha trn, ph thuc tham s, tng t
lnh \leftroot ko bc ca cn v bn tri, du tr trong v d trn cho
hng ngc li.
30
s
Wlot
(x ) = { x U | t ( x ) xast , andt ( x ) U f orallt 0} (3.7)
s
Wlot
(x ) = { x U | t ( x ) x as t , and t ( x ) U for all t 0}
(3.8)
N tng i tt nhng ch lot do nm trong lnh \mbox nn thot
khi tnh nng iu chnh kch thc t ng trong mi trng Ton vi
cc ch s trn v di v v th n hi ln so vi mt ch s di thng
thng. May mn thay, AMS-LATEX cung cp cho ta lnh \text lm cho
cng thc (3.8) tr nn hon ho nh di y:
def
s
Wlot
(x ) = { x U | t ( x ) x as t , and t ( x ) U for all t 0}
(3.9)
Cc cng thc (3.7), (3.8) v (3.9) c to ra nh sau:
31
3.2.6 Cc du ngoc
Cc du ngoc mc ny c th l (), {}, [ ], v cc phn sau l ni chung
cho c ba loi .
ln cc du ngoc
Nu bn nhp vo cc du ngoc m khng c cc lnh iu khin ln
th chng s c cng mt kch thc nh trong cng thc (3.10)
r =
h Ir r
1
1
1
[(
)h1 h3 + ( B + )r ( 2
)] (3.10)
Ir B A C + A
Ir
B+
32
1
1
1
r r
2
h1 h3 + ( B + )r
r =
Ir B A C + A
Ir
B+
(3.11)
Ch rng tng cp du ngoc tng ng nhau phi c cng ln,
vi cc lnh ny cng thc son ra tng i tt nhng vn cn mt
khuyt im, l phn bin gia cc cp du ngoc m c bit l cc
khong trng c ln khng ph hp vi cp du ngoc ln xung quanh
n.
Tt c cc du ngoc (c 22 loi, xem trang 130 Sch [4]) c th ch dng
mt bn (tri hay phi) ca mt t, mt s hng, v d du | ch dng
mt ln trong cng thc sau
Z b
a
a
F ( x ) dx = F( x ) vi F ( x ) lin tc trn [ a, b]
(3.12)
1
1
A C+A
h1 h3 + ( B + )r
Ir
33
F ( x ) dx = F( x ) vi F ( x ) lin tc trn [ a, b]
a
hoc
Z b
a
(3.14)
F ( x ) dx = F( x ) ba vi F ( x ) lin tc trn [ a, b]
(3.15)
C hai trong chng th u ging vi cng thc (3.12) (theo ti, (3.12)
l cng thc c son tt nht). Bn c tng g cho vic son ra cng
thc (3.14) v (3.15) hay khng, hy suy ngh v lm th i !. Sau y l
mt v d v cc lnh \left v \right., n gip bn tr li cu hi trn.
$$D(x)=\left\{\begin{array}{ccl}
1 & \text{nu} & x\text{ hu t}\\
0 & \text{nu} & x\text{ v t} \\
\end{array}\right.$$
D(x) =
1 nu x hu t
0 nu x v t
Cui cng, bn s c thy mt s tht rng LATEX khng phi lun lun
t ng iu chnh kch thc cc du ngoc mt cch chnh xc. lm
v d, bn hy so snh4 hai dng ca cng thc sau
"
#1
ai
i
ai
i
1p
34
{ x R | x 2} v { x R | x 2}
trong cng thc th hai khng c cc khong trng trc v sau
du | . Nu bn mun c cc du ngoc ln, bn c th dng cc
dng ca lnh \big
Z x
2
x
t dt 5
0
3.2.7 Hm s
Cc hm s c bn (sin, cos, tan, sup, inf, . . . ) c vai tr rt quan trng
trong Ton hc, do i vi LATEX chng c nh dng khc bit so
vi cc bin. Bn c th nhp vo $sin x$ (khng c hai du nhy kp
u) v kt qu l sinx, khng c s phn bit gia hm v bin x. Thay v
lm nh vy, bn c th dng lnh \sin, nhp vo \sin x v ta c kt
qu l sin x. Quan st v d trn, tn hm dng font Roman thng ng bin
c in nghing, hn na c mt khong trng nh gia tn hm v bin, tt
c nhng iu ny l nh dng chun ca LATEX i vi vic son tho cc
hm trong Ton hc.
Hu ht cc hm s s cp c bn u c AMS-LATEX h tr v c th
nhp vo theo cch trn, tc l \<tn hm>, v d \tan, \cos, \log, \ln,
\exp, \lim, . . .
LATEX phn bit hai loi hm
Cc hm khng c gii hn hay ch s m ch tc ng trc tip vo
bin sau n v d nh: sin, cos, tan, cotan, ln, log, exp, . . . , v d
cos x, log x, exp x;
Cc hm c gii hn, ch s hay iu kin bn di: inf, sup, lim, limsup, liminf, max, min . . . , v d nh lim supx0 f ( x ), maxx A g( x ).
35
a2
a
csch( );
3
2b
2b
b>0
(3.16)
36
~Fi +
i =1
~fij =
i =1 j =1
j 6 =i
mi~ai ,
(3.17)
i =1
w,
c
wi,
d
wid,
d
wide,
[
wider,
\
widest.
37
a
a
a
a
a
a
...
a
\ddddot{a}
\grave{a}
\hat{a}
\widehat{a}
\tilde{a}
\widetilde{a}
....
a
a`
a
b
a
a
e
a
Vai tr
k hiu thng thng
quan h hai ngi
ngoc bn tri
ngoc bn phi
38
Lnh ngn
Thm vo
2 em
1 em
Khong trng nh
Khong trng nh hn
Khong trng nh nht
1 mu
Khong trng nh
Khong trng nh hn
Khong trng nh nht
1 mu
\;
\:
\,
Bt i
\;
\:
\,
Lnh di
\qquad
\quad
\thickspace
\medspace
\thinspace
\mspace{1mu}
\negthickspace
\negmedspace
\negthinspace
\mspace{-1mu}
cos2 xdx =
Z 2
cos2 x dx =
Trong cng thc trn ta thy khng c s phn bit gia hm ly tch phn
cos2 x v vi phn dx, do ta thm vo mt khong trng nh gia chng
0
39
(3.18)
B,
D,
40
i =1
i2
i =1
41
\genfrac{ldelim}{rdelim}{thick}{style}{num}{den}
trong
ldelim du ngoc bn tri ca phn s;
rdelim du ngoc bn phi ca phn s;
thick dy ca k hiu phn s;
style the math style of fraction;
num t s;
den mu s.
dng lnh ny d hn ta hy nh ngha cc lnh sau u ti liu
\newcommand{\pfrac}[2]{\genfrac{(}{)}{}{}{#1}{#2}}
\newcommand{\bfrac}[2]{\genfrac{[}{]}{}{}{#1}{#2}}
\newcommand{\vfrac}[2]{\genfrac{|}{|}{}{}{#1}{#2}}
v hy so snh hai phn s c hai du ngoc sau, mt son vi lnh \genfrac
v mt son theo cch thng thng
a+b
a+b
v
c+d
c+d
R rng phn s th nht c cc khong trng c sp tt hn.
Chng 4
CC PHNG TRNH NHIU
DNG
4.1 Biu din cng thc Ton trn nhiu dng
ci thin s sng sa v d c ca mt bi vit c nhiu cng thc,
thng ngi ta t cc cng thc hay phng trnh ln nhiu dng. Cc
ti liu ngy nay thng c chia thnh nhiu ch , kt hp vi biu
din cc cng thc trn nhiu hng.
Mt cch t nhin, mc ch ca vic t chc cc cng thc thnh nhiu
hng l ngi c d tip cn n. V l do , cc cng thc nhiu hng
c sp ngay theo ct, c th mt hay nhiu ct. Gratzer ngh to ra mt
mi trng Ton cho php ngi s dng nh dng cc cng thc trn
nhiu hng da vo hai tham s sau:
nh dng ct, khi cc cng thc c canh tri canh phi hay
canh gia.
Canh l ct, trong s sp xp cc cng thc c thit lp bi tham
s do ngi dng ch nh.
43
thc ny s xut hin trn nhng hng song song v c canh gia. V
d, bn hy xem cc h thc lng gic c bn sau:
sin2 ( x ) + cos2 ( x ) = 1,
sin ( + ) = sin () cos ( ) + sin ( ) cos () ,
cos ( + ) = cos () cos ( ) sin () sin ( ) .
(4.1)
(4.2)
(4.3)
(4.4)
(4.5)
(4.6)
R rng khong trng dc gia cc cng thc (4.4), (4.5) v (4.6) l khng
u, v do trong trng hp ny mi trng gather tha mn tt hn
yu cu ca ta. Ti c vi ch cho bn v vic s dng mi trng gather:
Cc cng thc ring bit c xung hng bi lnh \\;
Cng thc cui cng trong mi trng ny khng bao gi c lnh \\;
Mi hng c nh s t ng tr khi c lnh \tag hoc \notag
trc lnh \\;
Nhn ca mi cng thc phi t trc lnh \\;
44
(TrigID)
Vi lnh \label theo sau lnh \tag ta c th tham chiu n cc cng thc
c t lnh \tag. V d ti c th nhc li cng thc (TrigID) bng lnh
\eqref.
Ch rng, mi trng gather ch cha cc one-line formula khng c
ngha l mi cng thc khng th biu th trn nhiu hng. iu ny c
ngha l mi cng thc ch nh s mt ln.
( x + y + z )2 ( x y )4 ( x z )2 = x 8 2 x 7 y x 6 y 2 + 4 x 5 y 3 x 4 y 4 2 x 3 y 5 + x 2 y 6 2 x 6 y z +
(4.7)
m n c nhp vo nh sau:
\begin{equation}
(x + y + z)^2 \, (x - y)^4 \, (x - z)^2 =x^8 - 2\,x^7\,y x^6\,y^2 + 4\,x^5\,y^3 - x^4\,y^4 - 2\,x^3\,y^5 + x^2\,y^6 2\,x^6\,y\,z + 6\,x^5\,y^2\,z - 4\,x^4\,y^3\,z-4\,x^3\,y^4\,z +
6\,x^2\,y^5\,z - 2\,x\,y^6\,z - 2\,x^6\,z^2 + 6\,x^5\,y\,z^2 3\,x^4\,y^2\,z^2 - 8\,x^3\,y^3\,z^2 + 12\,x^2\,y^4\,z^2 6\,x\,y^5\,z^2 + y^6\,z^2 + 2\,x^4\,y\,z^3 - 8\,x^3\,y^2\,z^3 +
12\,x^2\,y^3\,z^3 - 8\,x\,y^4\,z^3 + 2\,y^5\,z^3 + x^4\,z^4 -
45
( x + y + z )2 ( x y )4 ( x z )2 = x 8 2 x 7 y x 6 y 2 + 4 x 5 y 3 x 4 y 4
2 x 3 y5 + x 2 y6 2 x 6 y z + 6 x 5 y2 z 4 x 4 y3 z
4 x 3 y 4 z + 6 x 2 y 5 z 2 x y 6 z 2 x 6 z2 + 6 x 5 y z2
3 x4 y2 z2 8 x3 y3 z2 + 12 x2 y4 z2 6 x y5 z2 + y6 z2
+ 2 x4 y z3 8 x3 y2 z3 + 12 x2 y3 z3 8 x y4 z3
+ 2 y5 z3 + x4 z4 4 x3 y z4 + 6 x2 y2 z4 4 x y3 z4 + y4 z4 . (4.8)
\begin{multline}\label{MulLnEx1}
(x + y + z)^2 \, (x - y)^4 \, (x - z)^2 =x^8 - 2\,x^7\,y x^6\,y^2 + 4\,x^5\,y^3 - x^4\,y^4\\
- 2\,x^3\,y^5 + x^2\,y^6 -2\,x^6\,y\,z + 6\,x^5\,y^2\,z
- 4\,x^4\,y^3\,z\\-4\,x^3\,y^4\,z + 6\,x^2\,y^5\,z
- 2\,x\,y^6\,z - 2\,x^6\,z^2 + 6\,x^5\,y\,z^2\\
- 3\,x^4\,y^2\,z^2 - 8\,x^3\,y^3\,z^2 + 12\,x^2\,y^4\,z^2
- 6\,x\,y^5\,z^2 + y^6\,z^2\\
+ 2\,x^4\,y\,z^3 - 8\,x^3\,y^2\,z^3 + 12\,x^2\,y^3\,z^3
- 8\,x\,y^4\,z^3\\
+ 2\,y^5\,z^3 + x^4\,z^4 - 4\,x^3\,y\,z^4 +6\,x^2\,y^2\,z^4
- 4\,x\,y^3\,z^4 + y^4\,z^4.
\end{multline}
Cc ch v mi trng multline:
Ni tt nht t lnh \label l ngay sau lnh \ begin{multline};
Ngt dng bng lnh \\ , dng cui khng dng lnh \\ ;
Quan st cng thc (4.8) ta thy hng u tin c canh tri, hng
cui cng c canh phi v cc hng cn li c canh gia;
Cng thc lun c nh s t ng tr khi c lnh \tag hay
\notag v s th t c t bn phi ca hng cui cng (hay
46
4.4 Vi nguyn tc c bn
Sau y l nhng nguyn tc c bn son cc cng thc Ton nhiu
hng:
1. Xung hng bi lnh \\ v khng dng lnh ny khi kt thc hng
cui cng;
2. Khng c php c hng trng bn trong cc mi trng ny;
3. Nu mt mi trng c cha nhiu hn mt cng thc th cc cng
thc c nh s song song. nh s t ng c th loi b bi
lnh \notag hay \tag.
4. Lnh \label hay \tag lun t trc lnh \\;
5. Mi mi trng son cng thc trn nhiu hng u c tng ng mt
mi trng dng * m vi n cc cng thc khng c nh s
t ng mc d lnh \tag vn c hiu lc.
4.4 Vi nguyn tc c bn
47
48
(4.9)
(4.9a)
(4.9b)
(4.10a)
(4.10b)
(4.10c)
49
f ( x, y) = x + y,
g(y, z) = y + sin(z),
h( x, z) = log x + z, (4.11)
q
z
log
x
+
( x, y) = ( x + y)3 , (y, z) = y + sin(z), ( x, z) =
,
1 + |z|
(4.12)
trong on lnh nhp vo l
50
\begin{align}
f(x,y) & = x + y, & g(y,z) &= y+\sin(z), & h(x,z) &= \log x +
\sqrt{z}, \label{AlignExA1}\\
\phi(x,y) &= (x + y)^{3}, & \psi(y,z) &= \sqrt{y+\sin(z)}, &
\zeta(x,z) &= \frac{\log x + \sqrt{z}}{1+|z|},\label{AlignExA2}
\end{align}
Da vo c php ca mi trng align, ta thy k t & c dng vi tc
dng ngn cch cc ct vi nhau. By gi ta s xem xt nhng v d khc.
Gi s ta mun canh ngay cng thc sau
Z t
y (t)
y2 (t) sin (t)
p
r
y (t) + y (t) +
+
dt
=0
1 + | sin(t) + y(t)|
1
1 + log
1+ t
v cng thc
Z t
1 + log (1t)
Ta c th dng mi trng align canh ngay hai cng thc trn theo du
ngoc n nh sau:
Z t
y(t)
y2 (t) sin (t)
r
p
y (t) + y (t)+
dt
+
=0
1 + | sin(t) + y(t)|
1
1 + log
1+ t
Z t
1 + log (1t)
(4.13)
(4.14)
\begin{align}
\dot{y}(t) + \ddot{y}(t) + & \left( \frac{\ddot{y}(t) }{1 +
|\sin(t) + \sqrt{y(t)}|} + \int_{-\infty}^{t}
51
\frac{y^{2}(t)\sin(t)}{\sqrt{1+\log\left(\frac{1}{1+
\sqrt{t}}\right)}} \, dt \right)=0\label{AlignExB1}\\
& \left( \psi\left(y(t),\dot{y}(t), \ddot{y}(t)\right) +
\int_{-\infty}^{t} \frac{y^{2}(t)\sin(t)} {\sqrt{1+\log \left(
\frac{1}{\zeta(t)} \right) }} \, dt \right).\label{AlignExB2}
\end{align}
hoc cng c th dng lnh \phantom1 theo cch sau:
\begin{align}
& \dot{y}(t) + \ddot{y}(t) +
\left( \frac{\ddot{y}(t) }{1 + |\sin(t) + \sqrt{y(t)}|} +
\int_{-\infty}^{t}\frac{y^{2}(t)\sin(t)}
{\sqrt{1+\log\left(\frac{1}{1+\sqrt{t}}\right)}} \, dt
\right) = 0 \\
& \phantom{\dot{y}(t) + \ddot{y}(t) +{}}
\left( \psi\left(y(t),\dot{y}(t), \ddot{y}(t)\right) +
\int_{-\infty}^{t}\frac{y^{2}(t)\sin(t)}
{\sqrt{1+\log \left( \frac{1}{\zeta(t)} \right) }} \, dt
\right).
\end{align}
V d ny thc hin vic canh ngay hai cng thc trn theo du tch phn
bn trong cp du ngoc n:
Zt
y(t)
y2 (t) sin (t)
r
p
y (t) + y (t) +
+
dt = 0
1 + | sin(t) + y(t)|
1
1 + log
1+ t
1 Lnh
Zt
1 + log (1t)
(4.15)
(4.16)
52
f ( x, y) = x + y,
g(y, z) = y + sin(z),
h( x, z) = log x + z, (4.17)
q
log x + z
3
( x, y) = ( x + y) , (y, z) = y + sin(z), ( x, z) =
, (4.18)
1 + |z|
(4.19)
f ( x, y) = x + y,g( x, y) = log x + y,
q
f ( x, y) = x + y,
( x, y) = ( x + y)3 + log x,
g( x, y) = log x + y,
(4.21)
q
(4.23)
(4.24)
(4.25)
= sin ( x + y) ,
v n c nhp vo:
(4.26)
53
\begin{align}
f(x,y) &= \sin x \cos y + \cos x + \sin y, \\
\intertext{hoc, bng vi,} &= \sin\left( x + y \right),
\end{align}
f ( x, y) = x + y,
g(y, z) = y + sin(z),
h( x, z) = log x + z,
q
log x + z
3
,
( x, y) = ( x + y) , (y, z) = y + sin(z), ( x, z) =
1 + |z|
(4.27)
Cng thc (4.27) c to ra nh t mi trng aligned bn trong mi
trng equation.
im khc nhau c bn gia s bin din trn v nhng cng thc
ny son bng mi trng align ( trang 51) l cng thc trn c xem
nh mt phng trnh duy nht, c c trng l ch nh s mt ln.
By gi bn hy xem xt v d sau:
sin2 ( x ) + cos2 ( x ) = 1
sin ( + ) = sin () cos ( ) + sin ( ) cos ()
( x, y) = ( x + y)3
cos ( + ) = cos () cos ( ) sin () sin ( )
(4.28)
Cng thc (4.28) c nhp vo nh sau:
f ( x, y) = x + y
\begin{equation}\label{Sub02}
\begin{aligned}
f(x,y) & = x+y \\
\phi(x,y) & =(x+y)^{3}
\end{aligned} \qquad \begin{gathered}
\sin^{2}\left(x\right)+\cos^{2}\left(x\right)=1\\
54
\sin\left(\alpha+\beta\right)=\sin\left(\alpha\right)\,\cos
\left(\beta\right)+\sin\left(\beta\right)\,\cos
\left(\alpha\right)\\
\cos\left(\alpha+\beta\right)=\cos\left(\alpha\right)\,\cos
\left(\beta\right)-\sin\left(\alpha\right)\,\sin
\left(\beta\right)
\end{gathered}
\end{equation}
Bn hy ch cch t mi trng gathered v aligned bn trong mi
trng equation, v c hai mi trng ny c canh gia theo chiu dc
nh th no. V tr ca cc mi trng con bn trong theo chiu dc c
iu khin bi tham s vertical alignment m n c th nhn cc gi tr sau:
ccanh gia, tcanh u v pha trn, bcanh u v pha di. V d,
chng ta c th nh dng li cng thc (4.28) u v pha trn nh sau:
f ( x, y) = x + y
( x, y) = ( x + y)3
hay u v pha di:
sin2 ( x ) + cos2 ( x ) = 1
sin ( + ) = sin () cos ( ) + sin ( ) cos ()
cos ( + ) = cos () cos ( ) sin () sin ( )
(4.29)
sin2 ( x ) + cos2 ( x ) = 1
f ( x, y) = x + y
sin ( + ) = sin () cos ( ) + sin ( ) cos ()
cos ( + ) = cos () cos ( ) sin () sin ( )
( x, y) = ( x + y)3
(4.30)
hay theo mt cch c bit:
f ( x, y) = x + y
sin2 ( x ) + cos2 ( x ) = 1
sin ( + ) = sin () cos ( ) + sin ( ) cos ()
cos ( + ) = cos () cos ( ) sin () sin ( )
(4.31)
Mt hiu ng thng dng trong trnh din ca mi trng aligned l biu
th kt qu ca cc php tnh n gin, v d:
( x, y) = ( x + y)3
(4.32)
55
Z t
y(t)
y2 (t) sin(t)
p
r
dt
+
y (t) + y(t) +
1 + | sin(t) + y(t)|
1
1 + log 1+
(4.33)
t
!
Z t
y2 (t) sin (t)
p
+ (y(t), y (t), y (t)) +
dt = 0.
1 + (t)
n c nhp vo nh sau:
\begin{equation} \label{SplitEx1}
\begin{split}
\dot{y}(t)+\ddot{y}(t) & {}+\left(\frac{\ddot{y}(t)}
{1+|\sin(t)+\sqrt{y(t)}|}+\int_{-\infty}^{t}
\frac{y^{2}(t)\sin(t)}{\sqrt{1+\log\left(
\frac{1}{1+t}\right)}}\,dt\right)\\
& {}+\left(\psi\left(y(t),\dot{y}(t),\ddot{y}(t)\right)+
\int_{-\infty}^{t} \frac{y^{2}(t)\sin(t)}
{\sqrt{1+\zeta(t)}}\,dt\right)=0.
\end{split}
\end{equation}
56
Z t
p
r
+
y (t) + y(t) +
dt
1 + | sin(t) + y(t)|
1
1 + log 1+
t
!
Z t
y2 (t) sin (t)
p
dt = 0. (4.34)
+ (y(t), y (t), y(t)) +
1 + (t)
Trong trng hp ny, theo ti, cng thc (4.34) trng p hn cng thc (4.33).
Cn y l v d s dng mi trng split bn trong mi trng align:
p1 ( x ) = ( x + sin x )3
1
+ 3 log
,
x
p( x )3 = ( x + sin x )3
1
,
+ 4 log
x
p2 ( x ) = ( x + sin x )3
1
+ 33 log
,
x
p4 ( x ) = ( x + sin x )3
1
+ 44 log
.
x
v y l on lnh nhp vo
\begin{align}
\begin{split}
p_{1}(x) & = (x + \sin x )^{3} \\
& {}+ 3 \log\left(\frac{1}{\sqrt{x}}\right),
\end{split}
&
\begin{split}
p_{2}(x) & = (x + \sin x )^{3} \\
& {}+ 33 \log\left(\frac{1}{\sqrt{x}}\right),
\end{split}
\\
\begin{split}
p(x)_{3} & = (x + \sin x )^{3} \\
& {}+ 4 \log\left(\frac{1}{\sqrt{x}}\right),
\end{split}
(4.35)
(4.36)
4.7 nh dng ct
57
&
\begin{split}
p_{4}(x) & = (x + \sin x )^{3} \\
& {}+ 44 \log\left(\frac{1}{\sqrt{x}}\right).
\end{split}
\end{align}
4.7 nh dng ct
Khi bn lm vic vi nhng i tng c sp xp nhiu theo ct ging nh
ma trn, thng thng chng ta mong mun cc phn t ca ma trn c
canh gia bn trong ct cha n. thc hin vic ny, chng ta khng
th da vo cc mi trng canh ngay theo l m phi dng n cc mi
trng mi, c gi l mi trng Ton canh ngay theo nhiu ct. Cc mi
trng array, matrix v case u c th lm c yu cu ny.
Sau y l vi v d:
A11 A12
A=
A21 A22
Mi trng matrix c th cho php son cc ma trn c th c ti 10 ct,
nu bn mun nhiu hn th bn phi iu chnh tham s MaxMatrixCols
xc nh s ct nhiu nht, bn hy nhn v d ny:
\begin{equation*}
\setcounter{MaxMatrixCols}{12}
\begin{matrix}
1 & 2 & 3 & 4 & 5 & 6 & 7 & 8 & 9 & 10 & 11 & 12 \\
1 & 2 & \hdotsfor{8} & 11 & 12
\end{matrix}
\end{equation*}
v n xut ra kt qu l
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 12
58
A11 A12
A21 A22
A11
A21
A11
A21
A11 A12
A21 A22
A12
A22
A12
A22
A11
A21
A11
A21
A12
A22
A12
A22
1
11
A=
111
1111
n c nhp vo nh sau:
A12
A22
A32
A42
A13
1
A23
11
A33 111
A43 1111
\[
A=\left(\begin{array}{lccr}
1
& A_{12} & A_{13} & 1
\\
11
& A_{22} & A_{23} & 11
\\
111 & A_{32} & A_{33} & 111 \\
1111 & A_{42} & A_{43} & 1111
\end{array}\right)
\]
59
log( x ), nu x < 0;
f ( x ) = 0,
nu x = 0;
sin x
x
nu x > 0.
\begin{equation*}
f(x) =
\begin{cases}
\log(-x), & \text{nu } x<0; \\
0, & \text{nu } x=0; \\
x^{\,\sin x} & \text{nu } x>0.
\end{cases}
\end{equation*}
60
}
Chng 5
HNH NH V CC I
TNG C BIT
5.1 Gi graphicx
Gi graphicx l mt trong nhiu gi h tr cho vic chn vo vn bn cc
hnh nh bn ngoi, l cc hnh nh c to bi cc chng trnh x l
nh khc m khng phi l bn thn LATEX. Gi ny c th to ra mt s kt
qu thng dng, cho php ta thm vo ti liu hnh nh v hn th na,
n c th ty bin ln, hng, ni a nh vo. Cc lnh iu khin
vic a nh vo v iu chnh dng v ca n c tc dng ph thuc vo
s tng thch gia nh dng nh v driver dng hin th hay in kt
qu xut ra ca LATEX. Bn cht ca vn ny l bn phi chn driver ph
hp ca gi graphicx vi yu cu ca bn. V d, khi np vo gi graphicx
u ti liu, hai la chn driver pdftex v dvips phi c xc nh, ph
thuc vo bn dng TEX hay pdfTEX.
Lnh c bn cung cp bi gi ny l \includegraphics, n cho php
ta a hnh nh vo ti liu. Nhng g sau y, chng ta xem nh l mt
tho lun tm tt v lnh ny v cc tham s ca n. Cc v d s gip
bn thy c kh nng cng nh minh ha tc dng ca tng ty chn
m ti ni n. c nhng thng tin chi tit hn bn c th tham kho
Mc 6.2 ca Sch [4].
62
\includegraphics{CCODMasterCurve}
5.1 Gi graphicx
Thu nh
\includegraphics[scale=0.75]{CCODMasterCurve.eps}
63
64
Phng ln
\includegraphics[scale=1.25]{CCODMasterCurve.eps}
5.1 Gi graphicx
65
\includegraphics[width=5.3in,height=3in]{CCODMasterCurve.eps}
66
Gi hnh cn i
\includegraphics[width=6in,height=3in,keepaspectratio=true]
{CCODMasterCurve.eps}
5.1 Gi graphicx
\includegraphics[angle=45,origin=tl]{CCODMasterCurve.eps}
67
68
\includegraphics{CCODMasterCurve.eps}
5.1 Gi graphicx
69
70
Phng to
\includegraphics[clip=true,scale=2.0,viewport=0.0 100.0
150.0 200.0]{CCODMasterCurve.eps}
5.2 Gi lscape
71
5.2 Gi lscape
\afterpage{\clearpage
\begin{landscape}
\begin{figure}
\begin{center}
\includegraphics[scale=0.75]{Specter}
\end{center}
\caption{\label{fig:girls}y l mt nh trng en nhng rt p.}
\end{figure}
\end{landscape}
}
72
Hnh nh v cc i tng c bit
73
74
75
5.4.1 nh ngha mu
Mu sc c th c ta nh ngha bng cch pha trn cc mu c bn
(model-component). V d:
[rgb]{1,0,0}
nh ngha mu mi theo h mu rgb vi {1,0,0} l cc tham s pha
trn mu. Trong v d c bit trn mu mi l mu . Nu mt h
mu c dng, mu mi c nh ngha nh sau:
[named]{ColorName}
trong ColorName l b gm tn mu v cc tham s trn mu. Hai
h mu thng dng l rgb hoc cmyk.
Mu mi c nh ngha bi lnh:
\definecolor{name}{model}{specs}
V d:
\definecolor{MyKindOfBlue}{rgb}{0.3,0.5,0.7}
nh ngha tn mu MyKindOfBlue cho bi h mu rgb vi cc thng s
{0.3,0.5,0.7}. Sau ta c th dng mu ny trong ti liu.
Cc lnh s dng mu c tho lun thng qua cc v d.
Mu nn ca trang vn bn
Lnh \pagecolor xc nh mu nn ca trang vn bn hin thi v c
nhng trang sau .
Mu ca ch
Mu ca ch c th xc nh bi lnh \color theo dng
\color{<tn mu> text}
hay
\textcolor{tn mu}{text}
76
Dandelion
Apricot
Peach
Melon
YellowOrange
Orange
77
Orchid
DarkOrchid
Purple
Plum
Violet
RoyalPurple
BlueViolet
Periwinkle
CadetBlue
CornflowerBlue
MidnightBlue
NavyBlue
RoyalBlue
Blue
Cerulean
Cyan
ProcessBlue
SkyBlue
Turquoise
TealBlue
Aquamarine
BlueGreen
Emerald
JungleGreen
SeaGreen
Green
ForestGreen
PineGreen
LimeGreen
YellowGreen
SpringGreen
OliveGreen
RawSienna
Sepia
Brown
Tan
Gray
Black
White
5.5.1 Ni t i tng
Hnh nh v bng c th c xem l mt i tng linh ng bng cch
t chng vo cc mi trng figure, figure*, table, v table*. Dng * ca hai
mi trng trn ch dng khi bn ang dng cu trc vn bn hai ct v
78
79
80
to bi cc lnh sau:
\begin{table}[b]
\begin{center}
\begin{tabular}{@{}p{1.7in}p{3.3in}@{}}
Course and Date & Brief Description \\
\hline
Introduction to LSEDIT\newline March 14 -- 16 &
Logging on --explanation of the VMS file system --explanation and intensive application of the VMS editor
LSEDIT --- user modifications \\
\hline
Introduction to \LaTeX{}\newline March 21 -- 25 &
Word processors and formatting programs --text and commands --- environments --document and page styles --displayed text --- math equations --simple user-defined structures
\end{tabular}
\end{center}
\caption{\label{TableExample1}y l mt bng rt p.}
\end{table}
Ch rng trong Bng 5.1 tn bng c t pha di. Ta c th t n
pha trn ca bng bng cch t lnh \caption trc mi trng tabular
ging nh Bng 5.2.
Course and Date
Introduction to LSEDIT
March 14 16
Introduction to LATEX
March 21 25
Brief Description
Logging on explanation of the VMS file system explanation and intensive application of
the VMS editor LSEDIT user modifications
Word processors and formatting programs text
and commands environments document
and page styles displayed text math equations simple user-defined structures
81
Brief Description
Logging on explanation of the VMS file system explanation and intensive application of
the VMS editor LSEDIT user modifications
Word processors and formatting programs text
and commands environments document
and page styles displayed text math equations simple user-defined structures
c to bi cc lnh sau:
\begin{figure}[ht]
\begin{minipage}[t]{2.7in}
\begin{center}
\includegraphics[scale=0.5]{TCCODExample.eps}
\end{center}
82
\caption{\label{fig:CZFragmentation}y l tn ca
hnh ny. N c p khng?}
\end{minipage}
\hfill
\begin{minipage}[t]{2.7in}
\begin{center}
\includegraphics[scale=0.5]{CCODMasterCurve.eps}
\end{center}
\caption{\label{fig:StriationMarks} Mt tn qu di,
hi vng n c in ra trn nhiu hng.}
\end{minipage}
\end{figure}
Chng 6
TI U CHO NGI
S DNG
6.1 Ti u vic s dng LATEX
Trong mc ny ti hng dn cc bn iu chnh, nh ngha cc lnh v
mi trng mi s dng vi mc ch ring ca mnh.
6.1.1 B m (Counters)
Mi b m ca LATEX l mt bin dng m s ln xut hin ca mt
i tng no trong ti liu, v do n nhn gi tr l s nguyn;
ngoi ra mi gi lnh c th c thm cc bin m khc; khi bt u ti
liu cc bin m ny c gn mt gi tr nht nh, mi khi gp mt i
tng cng loi th bin m ny c cng thm 1. Bn thn LATEX c
sn mt s b m v chng bao lu ta s phi s dng n n. Mt s
trong rt nhiu b m ca LATEX cho trong Bng 6.1.
Trong Bng 6.1 enumi, enumii, enumiii v enumiv l cc b m ca
bn mi trng nh s. Khi bt u ti liu dng article tt c cc b
m k c b m s trang u c gn l 0, tt nhin mi b m c
tng ln hay khi ng li khi bn bt u mc mi hay mi trng mi.
Ta c th gn gi tr ca mt b m bi mt gi tr bt k bng lnh
\setcounter theo cch sau:
\setcounter{counter}{number}
84
page
equation
figure
table
footnote
enumi
enumii
enumiii
enumiv
\stepcounter{counter}
\refstepcounter{counter}
85
Tc dng
Lnh ny gn s nguyn num cho gi
tr ca b m counter
Gi tr ca b m counter c cng
thm bi s nguyn num, m n c
th m hay dng.
Gi tr ca b m counter c tng
ln bi chng ta. Thm na, tt c
cc b m con, b m nhn counter
lm supercounter u tr v gi tr 0.
Xem trong K&D.
s thng thng;
s La M in hoa;
s La M in thng;
k t in thng;
k t in hoa;
t 1 n 9 k hiu ch thch.
86
6.1.2 di
Chng ta bit rt nhiu i lng o chiu di trong LATEX, mt v d
l cc thit lp ca trang giy in, gm c
\hoffset
\oddsidemargin
\headheight
\textheight
\marginparsep
\footskip
\paperwidth
\voffset
\topmargin
\headsep
\textwidth
\marginparwidth
\marginparpush
\paperheight
87
f ( x, t) dx.
88
Z 3
f ( x, t) dx.
6.1.4 Vi ch c bn
S dng lnh \input
Khi to ra cc ti liu ln, bn nn chia n ra thnh nhiu phn v lu tr
trn nhng file ring, v d nh layout.tex, chapter1.tex, chapter2.tex . . . v
file chnh ta c th dng lnh \input a ni dung cc chng vo
ti liu:
\documentclass{12pt}{book}
\input{layout}
\begin{document}
89
\input{chapter1}
\input{chapter2}
...............
\end{document}
Mc ch ca vic nh ngha lnh mi
y l vi nguyn tc gip to ra cc lnh hay mi trng mi.
Cc lnh hay mi trng gi chung l cu trc c nh ngha u
ti liu th c tc dng trong sut ti liu .
Cc cu trc c nh ngha trong mt mi trng th ch c tc
dng trong mi trng . iu ny cho php chng ta to ra cc
lnh ch c hiu lc mt ni no .
Cc cu trc c nh ngha u ti liu c th c thay i
sau vi lnh \renewcommand hay \renewenvironment. Nu chng
c nh ngha trong mt mi trng th ch c tc dng trong
mi trng . Khi thot khi mi trng, cu trc s dng li
nh ngha u ti liu.
Chng 7
Danh sch ti liu tham kho
7.1 Ti liu tham kho & BIBTEX
7.1.1 To danh sch ti liu tham kho n gin
LATEX cung cp mt mi trng n gin to ra danh sch ti liu tham
kho, l mi trng thebibliography. Trong mi trng ny, danh sch
ti liu tham kho c sp thnh nhiu mc, mi mc xc nh mt ti
liu. Mi lnh \bibitem (bibliography item) cho php to mt ti liu tham
kho v c LATEX t ng nh s. hiu cch s dng mi trng ny
bn hy xem v d sau:
\begin{thebibliography}{xxx}
\bibitem{AndiaEtAl:mrs:2000:1}
P.~C. Andia, F. Costanzo, G.~L. Gray, and T.~J. Yurick (2000)
Calculation of Intrinsic Stresses and Elastic Moduli in
Nonhomogeneous Thin Films, In: L. Kubin, J.~L. Bassani,
K. Cho, H. Gao, and R.~L.~B. Selinger (eds.): \emph{Multiscale
Modeling of Materials--2000}, Vol.~653 of \emph{Materials
Research Society Symposium Proceedings}, Pittsburgh, PA:
Materials Research Society. In print and currently available
on the web via the Materials Research Society web site at
http://www.mrs.org.
\bibitem{GrayCostanzo:ijee:1999:1}
G.~L. Gray and F.~Costanzo (1999), The Interactive Classroom
and its Integration into the Mechanics Curriculum, \emph{
91
V y l vi ch cho bn:
1. xxx c thay bng s ti liu tham kho m bn khai bo, y l
thnh phn bt buc ca mi trng thebibliography.
2. Phn ch theo sau lnh \bibitem bt buc phi c, nhng ch l
nhn cho ti liu v n c dng tham chiu n ti liu
bng lnh \cite nh sau \cite{GrayCostanzo:ijee:1999:1}. Lnh
\cite gn ging vi lnh \ref hay \pageref, . . .
3. Khi dng mi trng thebibliography, phong cch th hin cc ti liu
tham kho l do ta t nh dng, do , khi mun thay i ta phi
sa li th cng hon ton.
4. Trong lp ti liu article, tn ca danh sch ti liu tham kho l
References i vi ting Anh, cn khi kch hot gi vietnam th
i thnh Ti liu, v n c nh dng nh l tn mt mc ln
(section). Trong lp ti liu book v report, tn ca danh sch ti liu
tham kho l Bibliography hay Ti liu tham kho v c nh
dng nh tn mt chng. Ta cng c th thay i tn danh sch ti
liu tham kho bng lnh
\renewcommand{\refname{YourBibName}
i vi lp ti liu article, v lnh
\renewcommand{\bibname}{YourBibName}
cho lp ti liu report hay book.
5. Lnh \bibitem cho php ta t vo mt tham s, l,
92
93
\bibliographystyle{style}
trong style l cch th hin m bn chn, v theo ti tt nht l bn
nn t lnh ny ngay trc lnh \bibliography. Tham s style l tn ca
file .bst c trong h thng TEX ca bn v khng c phn m rng. C rt
nhiu cc file style .bst trong h thng TEX ca bn v trn Internet. V d,
kt hp vi lnh trn ta c th to danh sch ti liu tham kho bng hai
lnh sau:
\bibliographystyle{plain} % phi chc rng h thng TeX
% ca bn c file plain.bst
\bibliography{Complex Analysis}
Sau khi bin dch vi BIBTEX s c file .bbl v vi MikTeX 2.3 th file ny
s c t ng thm vo ti liu. Nu m file ra xem th ta s thy
trong l mt mi trng thebibliography vi cc ti liu tham kho m
bn c tham chiu n trong phn thn ti liu chnh ca bn.
Ch rng trong c s d liu c rt nhiu ti liu tham kho nhng
ch c nhng ti liu no c tham chiu n phn thn ti liu chnh
th mi c in ra trong danh sch.
File c s d liu ca BIBTEX
File c s d liu ca BIBTEX l file text thng thng nhng c phn m
rng l .bib. Mi ti liu tham kho c lu trong file theo mu sau
@article{label,
author = {<tn cc tc gi>},
title = {<tn sch>},
journal = {<phin bn>},
year = {<nm in sch>},
volumn = {<tp ? ca b sch>},
number = {<s pht hnh>},
page = {<cc trang trch dn>}
}
trong label l nhn ca sch v c th dng vi lnh \cite{label}.
Ch rng khng nht thit phi c cc mc trong phn khai bo
trn. Ngoi loi ti liu l article, cn c th c cc loi khc nh: book,
incollection, techreport, misc,. . . ty thuc vo loi ti liu tham kho ca
bn. V d:
94