AMALI 2

TAJUK: BILA DI KATAKAN SATU SPESIS? TAXONOMI DAN PENGEKALAN

ALIRAN KEPELBAGAIAN BIOLOGI

PENDAHULUAN:
Kepelbagaian biologi dunia boleh dibahagikan kepada tiga aras. Pertama dan
paling asas termasuklah semua spesis atas muka bumi. Paling kecil pada aras ini ialah
kepelbagaian genetik (genetic diversity) dan paling luas termasuklah komuniti dan
ekosistem. Sesuatu spesis boleh didefinisikan melalui dua kaedah (pendekatan) yang
berbeza iaitu spesis biologi dimana individu-individu berupaya membiak bersama
dengan jayanya dan spesis morphologi di mana individu-individu pada kelihatannya
sama pada morphologinya atau binaan biokimianya.
Kaedah kedua inilah yang sering digunakan untuk menentukan spesis individu
apabila kita tidak ada sebarang maklumat tentang perlakuan pembiakan individu.
Kebanyakan tumbuhan dan invertebrata termasuk dalam kategori ini.
Saintis yang pakar dalam menentukan dan menggolongkan spesis dalam
sesuatu kumpulan dkenali sebagai taksonomis (taxonomists). Taksonomi sangat
penting

dalam

pemuliharaan

biodiversiti,

tetapi

tidak

cukup

berupaya

untuk

membezakan antara spesis atau keliru dalam memberi nama-nama spesis. Ini
menyebabkan usaha-usaha perlindungan dan pencegahan menjadi lambat. Taxonomi
hanyalah pemudahcara, yang membolehkan kita menamakan semua perkara yang
berbeza (taxa) di atas muka bumi. Sering terdapat perbezaan yang besar antara
individu daripada spesis yang berbeza, dan ia mungkin sukar untuk memutuskan
bagaimana untuk memisahkan kumpulan individu dalam spesis berasingan. Ini benar
apabila kita hanya mempunyai beberapa sahaja ciri-ciri morfologi untuk membantu kita.
Sebagai contoh, bagaimana ciri-ciri sepunya yang ada pada setiap individu perlu ada
supaya mereka boleh dianggap spesis yang sama? Walaubagaimanapun, kaedah
bagaimana kita mengelaskan organisma-organisma di bumi ini mempunyai pengaruh
yang besar untuk tujuan pemuliharaan biodiversiti.

KEPUTUSAN:
JENIS
SPESIS

CIRI-CIRI SPESIS

Perut buncit dan

SPESIS YANG SAMA

JUMLAH
BILANGAN
SPESIS

1,16,17,24,27

2,5,12,22

3,4,18,23

besar.
Sesungut
Badan berbintikbintik
Ada ekor kecil
Mempunyai mata

Berkaki empat
Mempunyai mata
Mempunyai badan
yang bercorak.

Berkuku
Mempunyai kaki

yang kecil.
Mempunyai badan
yang bercorak.

Terdapat ekor
Berbadan gemuk
Mempunyai

6,9,10,11,21

7,8,13,14,15,25,28

sesungut yang

bercorak.
Mempunyai mata.

Tidak mempunyai

bentuk muka.
Mempunyai ekor

kecil.
Mempunyai kepala
yang berbentuk.

Berbadan panjang.
Bersayap
Mempunyai

19,20,26,29

sesungut.

JUMLAH KESELURUHAN SPESIS :

29

SOALAN-SOALAN PERBINCANGAN
1. Apakah ciri-ciri yang anda tekankan apabila meletakkan beberapa
moonmorphs dalam kumpulan yang sama? Mengapa anda memilih ciri-ciri
tersebut? Kenapa tidak pilih yang lain-lain?
2. Adakah semua individu dalam satu spesis mesti serupa keseluruhannya?
Berapa banyak variasi antara individu yang boleh diterima dalam satu
spesis?
3. Apakah akan terjadi kepada spesis yang anda pilih jika anda menerima
tahap variasi individu yang tinggi? Apa pula yang akan terjadi jika anda
menerima tahap variasi yang terlalu rendah?
4. Terangkan bagaimana para taksonomis mungkin memecahkan satu
spesies kepada dua atau lebih spesies baru
5. Apakah faktor-faktor yang menyebabkan variasi dalam individu dari
sesuatu spesis terjadi?
6. Bagaimana spesis MoonMorphs ini dipanggil morphospecies?
7. Huraikan bagaimana spesis yang anda pilih tidak dari kalangan sepsis
biologi.