MINIERA TREPA

MINERALET E TREPES
Mineralet druze
Autor:XHEVDET TAHIRI

01.10.2012

Page 1

MINERALET E TREPES (MINERALET DRUZE)

Trupi xeheror i minieres Trepa nga shikimi gjeologjik dhe ai mineralogjik
sht shum interesant. Ai lidhet gjologjikisht me kanalin e mineraleve
vullkanilke i cili sht hap n nj fokus magnetik t prqndrimit t
metaleve dhe sht zbrazuar trsisht.
-

Karakteristikat e mineraleve t miniers Trepa jan nj pasuri e rrall

e kristaleve t bukura dhe interesante q mund t gjinden diku n
bot.

Kristalet dhe kristalet druze gjinden n zgavrat e vogla dhe t mdha

n muret e glqerorve, ku ato ndodhin si rezultat I kristalizimit n
kushte t prshtatshme t prqndrimit t presionit dhe temperaturs,
gjithashtu n koh mjaft t gjat dhe hapsir t lir, i cili i ka
mundsuar zgjrimin e pa penguar dhe rritjen n Kristal. Shumica e
ktyre zgavrve jan shum t ndryshme, nga t ara shum t vogla
dhe deri tek shpellat kristalore, t mbuluara me kristale madhshtore
t larta me disa metra.

Mineralet e miniers Trepa shfaqen n katr hapsira, kan nj koleksion t

jashtzakonshm t kristaleve t bukura dhe t mdha t shoqruara me
kristalet Pirotina, Piriti, Bameiti, Marmatiti, Dollomiti, si dhe m t plqyerit
Vivianiti dhe Lludllomiti.
Koleksioni i mineraleve t Trepes nuk ofron vetm shikimin e kristaleve t
trupit xeheror, por prezenton prgjithsisht gjeologjin e mineraleve t
historis s Trepes dhe mardhnjet e saj n gjeologjin e mineraleve t
kushteve mjedisore.
Prveq kristaleve t bukura dhe t vlefshme t miniers Trepa shkmbinjt
hasen n xeheror dhe minerale karakteristike.

Page 2

MINERALET
1. Psudomorfoza e pirititngapirotina.
-

Ktopsudomorfozajankarakteristik e
shtrirjesstrupitnhapsirdhegjindenmjaftmirtzhvilluaranpunishtet
P58 dhe P90,
sidhentjerapunishte.Ktozgavrakristalorekanqentmbushura me
druzeelegantetktyrepseudomorfozave.
Ekonomikishtshtshuminteresantngaicilifitohetnjkoncentratipirotin
sdhepirititngatciltfitohetacidisulforikdhembeturinatartificiale.

2. Pirotina F1-xS
sht minerali m interesant n miniern Trepa, tregon nj prirje t
veqant q paraqet n kristalet e mdha me pllaka heksagonale. Pr
shkak t
madhsisdheformsprersettijshtnjndrkristaletmtmiratcilatgji
ndennbot.

Page 3

3. GalenitiPbS
sht sulfide iplumbit, shumshpeshshtishoqruar mekristaletsi:
marmatitin, piritin, burnonitinsidhekalkopiritin.
Galenitiipastrtmundtprmbajderi 90% plumb.

SfaleritiZnS
shtsulfidizingut, nformn e kristalevetbukuradhetmdha,
shpeshjankrijimikristalevetminiersTrepa. Ata janterrt ngjyr e
zezdhe me shklqimtforttdiamantitimbuluar me kalcittbardh, me
rodokrozitngjyrtkuqetrandafili.Japnjkontrasttmrekullueshmtngjyrave,
ekonomikishtivlefshmprdhnjen e
koncentratittzingutngaicilinxirretkandiumi.

Page 4

Piriti FeS2
shtsulfidihekurit, nformn e kristalevetbukura, shtnformtkubeve,
karaktrizohet me njshklqimtmadh, jankrijuar me
efektetmrekullueshmetngjyrave, tcilattregohennngjyraarintverdh,
kuqe,roze, nuancatkaltrtadhetgjelbrta.
Ekonomikishtshtinteresantprprfitimin e plehraveartificiale.
Paraktyrekatrmineralevekemiedhe 12 mineraleqjanprezentnpregnozn
e mineralevetminiersTrepa, e atojan: Arsenopiriti, kalkopiriti, Xhemsoniti,
Plumoziti, dhettjera.

Page 5

Plumoziti Pb2Sb2S5
Plumozitishtsulfidiantimonitdheplumbit.
Njndrmineralet e miniersTrepa, plumozitiparaqetetsikrijimi ma
ibukurimineralevenbot.Ngashikimiaishtshumizakonshmdheibukur,
shpeshnformtufdelikatefloksh.

Page 6

MINERLET PRCJELLSE
1. KUARCI SiO2
Shumshpeshlajmrohetnmineralet e bukuradruzenprpunishtet e
tgjithahorizonteve.madhsia e
disavevarijojnngakristaletmtbukuran forma tgjilprave me
gjatsidisacentimetradhetrashsiderin 10cm.

Page 7

nkryettyrejanshpeshtpastrt(art) siuji,tndrtuarsinj mal me

kristale.

2. KALCITI CaCO3
shtkarbonatimishpesht,
iciligjindetnsasitmadhentgjithakristaletdruzetminiersTrepa.
shtmineralimirindrmineraletprcjellsedhegjithashtushtrihetntgjitham
ineraletdhexehet e miniers.

3. DOLLOMITI-CaMg(CO3)2
Ky
mineralshtkarakterizuarngakristaletjashtzakonishttbukuradhetzh
villuara me njprsosshmritmadhe.

Page 8

Kristalet e voglajan me njmadhsi 1-3cm,

jantshpeshshoqruarangrupetmira.Kristaletjankarakterizuarang
anjsiprfaqeideale e rrafsht.Me ngjyratbardha,
shumshpeshtjantmbuluara me njshtresthollkalcitinformn e
kurorave.
Njsasi e kristalevetdollomititnukmbetethomogjen,
porshtishoqruar me kalcit.
Dollomitet e
miniersTrepanukiprgjigjenteorissprbrjessmineraleve,
porprmbajnmshumosempaksasitmanganitosehekurit I
cilikalonnankerit.

Page 9

Ankeriti.-Ca(Fe,Mg,Mn)(CO3)2 si mineral
irimundtgjindetnprshumpunishtetminiersTrepa.
Karakteristikeshtngjyra e tij e kaft.
Ankeritishtnj mineral karbonatikalciumit, hekurit,
magnezitdhemanganit, nformnrombohedrale me
formulnCa(Fe,Mg,Mn)(CO3)2. Ngaprbrjashtilidhurngusht me
dollomitin, porndryshonngaprbrja e magnezitzavendsuar me
sasitndryshmethekuritdhemagnezit.

4. RODOKROZITI.-MnCO3
Krahaskalcititshtmishpeshtitekmineraletdruzenmesmineralevepr
cjellse.
-

Kangjyrtlehtroze.
RodokrozitiiminiersTrepaasnjhernukshtipastrtsepsepjesrishts
htizavendsuar me Cadhe Fe. Veqanarishtprmbajtja e
hekuritmundtrritetashtuqmineralitmerrngjyrtlehtkafe, ather
do tkemioligonitipasuruar me hekur.

Page 10

5. ARAGONITI.-CaCO3
sht mineral shumishpesht,
prcjellsnminiernTrepaiciliparaqitetnkristaleshumtbukuraingjajs
hm me kuarcin.

6. BARITI.-BaSO4
NminiernTrepashtnj mineral irrall.

Page 11

7. GIPSI.-CaSO4 x 2H2O
ZakonishtparaqitetnshumhorizontetminiersTrepa. Si
krijimirisekondarshtmjaftiprhapur, porngasasiashtikufizuar.

VIVIANITI.-Fe3(PO4)2 8H2O
ZakonishtparaqitetndisahorizontetminiersTrepa.
Mineralivivianitshtnjfosfathekuri.Vivianitishpeshshtgjeturnbrend
sitpredhavefosile, errsohetnekspoziminndajoksigjenit.
shtiformuarsikristalshumestetik me ngjyratashprta.
Mineralivivianitshtemruarngamineralologuanglez John Henry Vivian
(1785 1855) icili e kazbuluarkt mineral n Cornwall.

Page 12

Ngjyrat: jeshilentgjelbrt e errt,gjelbrt kaltrt,blu, vjollce blu,

rrallherngjyrvjollceoseshumngjyrsh.

LUDLAMITI.- (Fe,Mn,Mg)3 (PO4)2 4H2O

sht prshkruar pr her t par n vitin 1877 nga mineralologu
anglez Henry Ludlam (1824 1880), sht gjetur n miniern e vjetr
wheal Jane n Cornwall. Kjo minier ishte djegur dhe ishte e mbyllur
pr tri dekada, pasi ishte rihapur sht gjetur ky mineral.
Ka shkliqim qelqi, ngjyr t tejdukshme jeshile e leht.
sht nj mineral fosfat klasik, egzemplart e Ludlamitit jan
jashtzakonisht t bukura.

Page 13

STALAKTITI
NminiernTrepashtshumiprhapur.
Stalaktitetkannjshumllojshmritformave,
formohenngadepozitimiikarbonatkalciumitdhemineralevettjera.Formi
miistalaktitevemkonkretshtshkakindryshimevekimike se sate forma
natyrore
nshpellatglqeroredheshtsirezultatipranissoksidittkalciumit.
Stalaktitetformohenngarrjedhja e ngadalt e ujitnprglqeror.

Page 14

Me fat!

Drejtuesiiprgatitjesteknike

ing.dip. ixehetaris XHEVDET TAHIRI

Page 15