Professional Documents
Culture Documents
W OLSZTYNIE
STUDIA PODYPLOMOWE
w zakresie
Krzysztof Fryżewski
Praca dyplomowa
BYDGOSZCZ 2009
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie............................................................................................................. 5
2. Przegląd literatury ...................................................................................................... 8
3. Cel pracy .................................................................................................................... 11
4. Przedmiot pracy ........................................................................................................ 12
4.1 Opis budynku ........................................................................................................ 12
4.2 Plany budynku ...................................................................................................... 12
4.3 Dane budynku mieszkalnego ................................................................................ 14
4.4 Dane materiałowe ................................................................................................. 14
4.5 Konstrukcja przegród ............................................................................................ 15
5 . Metodyka obliczeń ................................................................................................... 16
5.1 Obliczenie współczynnika Uk dla przegród budynku ........................................... 16
5.2 Obliczenie współczynnika strat ciepła przez przenikanie .................................... 19
5.3 Obliczenie współczynnika strat ciepła na wentylację........................................... 21
5.4 Obliczenie strat ciepła przez przenikanie i wentylację ......................................... 22
5.5 Obliczenie wewnętrznych zysków ciepła oraz zysków ciepła od słońca ............ 24
5.6 Obliczenie wartości rocznego zapotrzebowania ciepła na ogrzewanie i wentylację
budynku ................................................................................................................ 29
5.7 Obliczenie rocznego zapotrzebowania energii końcowej na ogrzewanie i
wentylację ............................................................................................................. 37
5.8 Obliczenie zapotrzebowania energii końcowej na przygotowanie ciepłej wody
użytkowej .............................................................................................................. 38
5.9 Obliczenie rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą .......................... 41
5.10 Obliczenie rocznego zapotrzebowania na energię pierwotną przez system
grzewczy i wentylacyjny do ogrzewania budynku ........................................ 42
5.11 Obliczenie rocznego zapotrzebowania na energię pierwotną na podgrzewanie
ciepłej wody ........................................................................................................ 43
5.12 Obliczenie rocznego zapotrzebowania na energię pierwotną ........................ 44
5.12.1 Obliczenie wskaźnika EP............................................................................ 44
5.12.2. Obliczenie wskaźnika EK .......................................................................... 44
5.12.3. Obliczenie współczynnika kształtu A/Ve i ∆ E Pw ................................... 45
5.12.4 Obliczenie maksymalnego wskaźnika E Pmax ............................................ 46
6. Świadectwo energetyczne budynku......................................................................... 47
7. Podsumowanie i wnioski .......................................................................................... 51
8. Przegląd literatury .................................................................................................... 53
Spis symboli i jednostek
5
budynku. Zgodnie z artykułem 4 Dyrektywy państwa członkowskie ustalając
minimalne wymagania dla charakterystyki energetycznej mogą dokonać
podziału tych wymagań dla budynków nowych oraz istniejących, a także
pomiędzy różnymi kategoriami budynków. Istotnym postanowieniem
wynikającym z artykułu 4 jest również obowiązek przeglądu tych wymagań
(oraz ich modyfikacji) w odstępach czasu nie dłuższych niż 5 lat.
Głównym efektem oceny energetycznej jest świadectwo energetyczne
budynku. Świadectwo energetyczne charakteryzuje jakość budynku ze względu
na zapotrzebowanie na energię. Zgodnie z artykułem 7 Dyrektywy „państwa
członkowskie zapewniają, aby przy wznoszeniu, sprzedaży lub wynajmie
budynków świadectwo charakterystyki energetycznej, było udostępniane
właścicielowi lub przez właściciela przyszłemu kupującemu lub najemcy,
niezależnie od sytuacji jaka mogłaby mieć miejsce. Ważność świadectwa nie
przekracza 10 lat.” Świadectwo może być sporządzone tylko przez
niezależnego eksperta (audytora energetycznego). Świadectwo charakterystyki
energetycznej dla budynków powinno zawierać wartości referencyjne takie jak:
aktualne normy prawne i odniesienia dla umożliwienia konsumentom dokonania
porównania i oceny charakterystyki energetycznej danego budynku.
Świadectwu towarzyszą zalecenia służące poprawie danej charakterystyki
energetycznej pod względem opłacalności.
Właściciel/najemca lub zarządca nieruchomości poprzez sporządzoną
ocenę charakterystyki otrzymuje informację odnośnie standardu
energetycznego budynku/ mieszkania. Pozwala to np. na ustalenie ceny
rynkowej dla celów sprzedaży, bowiem zweryfikowane koszty eksploatacji
dotyczące nakładłów na ogrzwanie, wentylację oraz chłodzenie, wiążące się z
oceną energetyczną pozwalają sprzedawcy osiągnąć większą cenę za
nieruchomość, która posiada „wyższą” klasę energetyczną. W sytuacji
odwrotnej tj. posiadania budynku o „niskiej” klasie energetycznej pozwalają
zaplanować i przeprowadzić działania, które wpłyną na poprawę wskaźników
przez co możliwe będzie uzyskanie wyższej ceny sprzedaży. Kupujący z kolei,
mając pełną wiedzę odnośnie przyszłych kosztów eksploatacyjnych
nieruchomości może podjąć decyzję odnośnie zakupu. Wprowadzenie
świadectw energetycznych umożliwia więc dokonywanie w pełni uczciwych
transakcji sprzedaży i najmu.
6
Jak już wcześniej sygnalizowano charakterystyka energetyczna
budynków jest określana na podstawie metodologii. Metodologia opracowana
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r.
ustala szczegółowo:
• sposób sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej
budynku, lokalu mieszkaniowego lub części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno – użytkową,
• wzory świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu
mieszkaniowego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość
techniczno – użytkową,
• metodologię obliczania charakterystyki energetycznej budynku, lokalu
mieszkaniowego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość
techniczno –użytkową.
Zgodnie z rozporządzeniem, świadectwo opracowuje się w języku polskim
stosując oznaczenia określone w Polskich Normach i sporządza się w formie
pisemnej i elektronicznej. Przygotowane świadectwo powinno być oprawione w
okładkę formatu A4 w taki sposób, aby uniemożliwić jego zdekompletowanie.
Natomiast wersja elektoniczna powinna być udostępniona tylko w trybie
umożliwiającym odczyt bez możliwości dokonywania edycji i powinna być
zgodna z wersją pisemną.
Rozporządzenie określa również w załącznikach odrębne wzory świadectw
dla:
• budynku – załączniki nr 1 i 2,
• lokalu mieszkalnego – załącznik nr 3
• części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno użytkową –
załącznik nr 4.
7
2. Przegląd literatury
Źródło: www.buildesk.pl
8
• Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian
klimatu;
• Agendę 21 – katalog celów ochrony do zrealizowania w XXI wieku;
• Konwencję o zachowaniu różnorodności biologicznej;
• Deklarację dotyczącą kierunku rozwoju, ochrony i użytkowania lasów;
• Kartę Ziemi.
Dokumentem określającym założenia międzynarodowej współpracy
dotyczącej ograniczenia emisji gazów cieplarnianych jest traktat „Ramowa
Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu”, który został
podpisany 5 maja 1992 roku, a wszedł w życie 21 marca 1994 roku.
Początkowo traktat ten nie zawierał istonych postanowień wiążących w zakresie
ograniczania emisji gazów cieplarnianych dla państw, które go podpisały.
Dopiero wprowadzone z czasem protokoły ustanawiające limity emisji gazów
zmieniły sytucję. Najważniejszym z tych protokołów jest protokół z Kioto, który
został wynegocjowany w grudniu 1997 roku (wszedł w życie 16 lutego 2005
roku) i jest porozumieniem dotyczącym przeciwdziałaniu globalnemu ociepleniu.
Na mocy postanowień protokołu kraje, które zdecydowały się na jego
ratyfikację, zobowiązały się do redukcji do 2012 roku własnych emisji dwutlenu
węgla, metanu, tlenku azotu, HFC (halogenoalkany) i PFC
(perfulorowęglowodory) o wynegocjowane wartości zestawione w załączniku do
protokołu. W przypadku niedoboru bądź nadwyżki emisji tych gazów,
sygnatariusze umowy zobowiązali się do zaangażowania się w „wymianę
handlową”, polegającą na odsprzedaży lub odkupieniu limitów od innych krajów.
Protokół z Kioto jest prawnie wiążącym porozumieniem, w ramach
którego kraje uprzemysłowione są zobligowane do redukcji ogólnej emisji
gazów powodujących efekt cieplarniany o 5,2% do roku 2012 w porównaniu z
rokiem 1990. Pułapy obniżania są różne i wynoszą od 8% dla Unii Europejskiej,
7% dla USA, 6% dla Japonii, 0% dla Rosji.
Polska, która była uczestnikiem Szczytu Ziemi w Rio de Janerio w 1992
roku i jednym z państw, które przyjęły Ramową Konwencję Narodów
Zjednoczonych dotyczącą zmian klimatycznych, również podpisała protokół z
Kioto. W porównaniu z poziomem z roku 1988, który był rokiem bazowym dla
9
byłych krajów socjalistycznych Polska ma obniżyć swoją emisję o 6% do roku
2012.
Również UE jako wspólnota, aby przyspieszyć realizację postanowień
protokołu wydała 27 września 2001 roku Dyrektywę 2001/77/WE w sprawie
wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej
ze źródeł odnawialnych. W dyrektywie tej UE uznaje potrzebę wspierania
inicjatyw związanych z wytwarzaniem eneregii elektycznej ze źródeł
odnawialnych i zobowiązuje państwa członkowskie do produkcji energii
elektrycznej z udziałem źródeł odnawialnych nie mniejszym niż 12% w 2010
roku.
UE zwróciła również fakt, na ograniczenie zużycia energii pierwotnej i w
wydanej w dniu 16 grudnia 2002 roku Dyrektywie 2002/91/WE w sprawie
charakterystyki energetycznej budynków nałożyła na kraje członkowskie
obowiązek określania charakterystki budynków. W przekonaniu Wspólnoty
ocena energetyczna pojedynczego budynku/ mieszkania wpłynie w dłuższej
perspektywie czasu na globalne obniżenie zużycia energii.
Parlament Polski zobligowany do wdrożenia postanowień tej Dyrektywy
dokonał zmian w polskim sytemie prawnym wprowadzając szereg nowelizacji i
rozporządzeń (Ustawa wprowadzająca: ustawa z dnia 19 września 2007 r. o
zmianie ustawy - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 191, poz. 1373), Tekst
ujednolicony ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89,
poz. 414 z poźn. zm.), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy
projektu budowlanego), zmierzając jednocześnie do zmniejszania zużycia
energii dla budynków nowopowstałych (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury
z dnia 6 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr
201,poz.1238)).
Zgodnie z artykułem 3 Dyrektywy 2002/91/WE państwa członkowskie mogą
samodzielnie opracowywać metodykę sporządzania świadectw energetycznych
(z uwzględnieniem ogólnych postanowień artykułu 4 Dyrektywy). W Polsce
metodologię opracowuje i wydaje Minister Infrastruktury (Rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii
10
obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub
części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz
sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej).
Metodyka obliczeń certyfikatów energetycznych oparta jest o ujednoliconą
wiedzę zawartą w normach państwowych, z których najważniejsze to:
3. Cel pracy
11
4. Przedmiot pracy
13
4.3 Dane budynku mieszkalnego
ºC Af Vi
Parter
1. Korytarz 20 9,63 28,89
WC+Łazienka 24 6,24 18,72
Kuchnia 20 12,29 36,87
Pokój 20 20,06 60,18
Pokój 20 25,65 76,95
Pokój 20 20,78 62,34
Ogółem 94,65 283,95
14
Tabela 2. Dane metariałowe
Przewodność cieplna materiałów
Kod Opis λ
materiału W/(m·K)
1 Tynk lub gładź cementowo-wapienna 0,082
2 Mur z betonu komórkowego 0,350
3 Styropian EPS 80-036 0,036
4 Panele podłogowe 0,050
5 Tynk lub gładź cementowa 1,000
6 Styropian EPS 100-038 0,038
7 Beton zwykły z kruszywa kamiennego 2200 1,300
8 Papa asfaltowa 0,180
9 Ił 0,750
10 Strop Ackermana 0,860
11 Folia polietylenowa 0,002
12 Zaprawa klejąca 1,000
13 Tynk mineralny ziarno śr. 2mm 1,000
14 Cegła pełna zwykła 0,780
Opory przejmowania ciepła (pomiędzy powietrzem a strukturami)
Kod Rsi, Rse
Opis
materiału (m2·K)/W
Opór przejmowania ciepła po stronie wewnętrznej(poziomy
60 0,130
strumień ciepła)
Opór przejmowania ciepła po stronie zewnętrznej(poziomy
61 0,040
strumień ciepła)
Opór przejmowania ciepła po stronie wewnętrznej(strumień
62 0,170
ciepła w dół)
Opór przejmowania ciepła po stronie zewnętrznej(strumień
63 0,000
ciepła w dół)
Opór przejmowania ciepła po stronie wewnętrznej(strumień
64 0,100
ciepła w górę)
Opór przejmowania ciepła po stronie zewnętrznej(strumień
65 0,040
ciepła w górę)
15
Tabela 3. Konstrukcja przegród występujących w budynku
Oznaczenie Opis warstw Grubość
przegrody warstw
m
Panele podłogowe 0,012
PG1 Gładź cementowa 0,030
podłoga na Folia polietylenowa 0,002
gruncie Styropian EPS 100-038 0,100
Wylewka betonowa 0,004
2 x papa asfaltowa 0,008
Płyta betonowa 0,200
Ił 0,200
Tynk cementowo-wapienny 0,015
SZ1 Mur z betonu komórkowego 0,240
ściana Styropian EPS 80-036 0,120
zewnętrzna Klej + siatka zbrojąca 0,040
Tynk mineralny 0,020
Tynk wapienno-cementowy 0,012
D1 Strop Ackermana gr. 18 cm 0,120
dach Wylewka betonowa 0,400
Styropian EPS 100-038 0,200
2 x papa asfaltowa 0,008
Tynk wapienno-cementowy 0,015
SW1 Cegła pełna zwykła 0,120
Ściana Tynk wapienno-cementowy 0,015
wenętrzna
wewnętrzna
5 . Metodyka obliczeń
16
Uk = 1/Rt [W/(m²·K)] (2.w 9. s 13)
gdzie:
Rt - całkowity opór cieplny płaskiego komponentu budowlanego [m²·K/W]
gdzie :
Rsi, Rse – wartości oporów przejmowania ciepła [m²·K/W] (2.T1. s 7)
gdzie:
d - grubość warstwy materiału w komponencie
λ – obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła materiału obliczony zgodnie
z ISO/DIS 10456.2 lub przyjęty z tablic, dla warunków średniowilgotnych
17
Tabela 4. c.d.
Ściana zewnętrzna
60 Opór przejmowania ciepła po - - 0,130 -
stronie wewnętrznej
1 Tynk cementowo-wapienny 0,015 0,082 0,183 -
SZ1 2 Mur z betonu komórkowego 0,240 0,350 0,686 -
3 Styropian EPS 80-036 0,120 0,036 3,333 -
12 Klej + siatka zbrojąca - - - -
13 Tynk mineralny - - - -
61 Opór przejmowania ciepła po - - 0,04 -
stronie zewnętrznej
Grubość całkowita 0,375 - 4,37 0,23
Dach
64 Opór przejmowania ciepła po - - 0,100 -
stronie wewnętrznej
1 Tynk cementowo-wapienny 0,015 0,082 0,183 -
D1 10 Stop Ackermana 0,180 0,860 0,209 -
7 Wylewka betonowa 0,040 1,300 0,031 -
6 Styropian EPS 100-038 0,200 0,038 5,263 -
Okno zewnętrzne
Okno PVC wg dokumentacji wytwórcy - - - 1,4
OZ1
18
5.2 Obliczenie współczynnika strat ciepła przez przenikanie
gdzie:
btr,i – współczynnik redukcyjny, obliczeniowej różnicy temperatur i-tej przegrody:
• ściany zewnętrzne – btr,i = 1,0;
• dach jako granica systemu – btr = 1,0;
• ostatnia kondygnacja, poddasze nieużytkowe – btr = 0,8;
• ściany i stropy przyległe do nie ogrzewanych pomieszczeń – btr = 0,5;
• podłoga na gruncie – btr = 0,6.
19
Tabela 5. Współczynnik strat ciepła dla poszczególnych przegród
Nazwa przegrody btr,i Ai Ui Σ li · Ψi H tr
Uequ W/K
Ściana zewnętrzna 1,0 141,87 0,22 22,88 54,09
SZ1
20
Wartość współczynnika przenikania ciepła do gruntu należy obliczć
zaczynając od określenia parametru β’, który wyznaczany jest z zależności:
gdzie:
Ag – powierzchnia płyty podłogowej łącznie ze ścianami zewnętrznymi i
wewnętrznymi, [ m ² ]
P – obwód rozpatrywanej płyty podłogowej, [ m ].
W analizowanym przypadku Ag = 118,36 m², P = 43,54 m, zatem β’ = 5,44 m
gdzie:
ρa ca – pojemność cieplna powietrza, 1200 J/ (m³/K)
bve,k – współczynnik korekcyjny dla strumienia k,
Vve,k,mn – uśredniony w czasie strumień powietrza k m³/s
K – identyfikator strumienia powietrza
21
V inf = 0,2 · kubatura wentylowana/3600 [m3/s] ( 11 1.22 s.32 )
Zatem,
V inf = 0,2 · (283,95-28,89)/ 3600 = 0,014 m³/s
Stąd obliczeniowy strumień powietrza dla budynku wynosi 120 m³/h = 0,033
m³/s
gdzie:
V0 – strumień powietrza wentylacji naturalnej kanałowej,
Vinf – strumień powietrza infiltrującego przez nieszczelności spowodowany
działaniem wiatru i wyporu termicznego.
Współczynnik strat ciepła na wentylację:
22
Qtr = Htr · (Qint,H - Qe) · tm · 10-3 kwh/m-c (11. 1.12. s. 28)
Qve = Hve · (Qint,H - Qe) · tm · 10-3 kwh/m-c (11. 1.13. s. 28)
stąd:
QH,ht = (Htr + Hve) · (Qint,H - Qe) · tm · 10-3 kwh/m-c
gdzie:
Htr - współczynnik strat mocy cieplnej przez przenikanie przez wszystkie
przegrody zewnętrzne;
Hve - współczynnik strat mocy cieplnej na wentylacje;
Qint,H - temperatura wewnętrzna dla okresu ogrzewania w budynku lub lokalu
mieszkalnym przyjmowana zgodnie z wymaganiami zawartymi w przepisach
techniczno-budowlanych;
Qe - średnia temperatura powietrza zewnętrznego w analizowanym okresie
miesięcznym według danych dla najbliższej stacji meteorologicznej;
tM - liczba godzin w miesiącu;
W miesiącu styczniu:
QH,ht = [ 158,69 · (20,26-(-0,7)) ·744 ] /1000 = 2474,65 kWh/m-c
23
Tabela 7. Miesięczne straty ciepła przez przenikanie i wentylację
Miesiąc QH,ht
Styczeń 2474,65
Luty 2160,52
Marzec 2392,00
Kwiecień 1560,75
Maj 715,48
Czerwiec 658,12
Lipiec 349,47
Sierpień 455,73
Wrzesień 1058,02
Październik 1435,67
Listopad 1720,71
Grudzień 2167,68
Razem 17148,80
24
gdzie:
Qs1 - zyski ciepła od promieniowania słonecznego przez okna zamontowane w
przegrodach pionowych;
Qs2 - zyski ciepła od promieniowania słonecznego przez okna zamontowane w
połaciach dachowych;
gdzie:
Qs1 – zyski ciepła od promieniowania słonecznego przenikającego do
przestrzeni ogrzewanej budynku przez przegrody przeźroczyste pionowe dla
sezonu grzewczego [ kWh/m-c ];
Ci – pole powierzchni płaszczyzny szklonej do całkowitego pola okien, można
przyjąć średnio 0,7;
Ai – pole powierzchni okna lub drzwi balkonowych w świetle otworu w
przegrodzie [m²];
g – współczynnik przepuszczalności energii promieniowania słonecznego przez
szklenie – według tabeli 7 (11 T7 s.33);
Ii – wartość energii promieniowania słonecznego w sezonie grzewczym na
łaszczyznę pionową, w której usytuowane jest okno, według danych
dotyczacych najbliższego punktu pomiarów promieniowania słonecznego;
kα – współczynnik korekcyjny wartości Ii ze względu na nachylenie płaszczyzny
połaci dachowej do poziomu, według Tabeli 8 (11 T8 s.33); dla ściany pionowej
kα = 1,0;
Z – współczynnik zacienienia budynku ze wzgledu na jego usytuowanie oraz
przesłony na elewacji budynku, według Tabeli 9 (11 T9 s.33);
25
Dane wejściowe do obliczeń zestawiono w tabeli 8, dane aktynometryczne
zestawiono w tabeli 9.
W miesiącu styczniu:
Qsol = (2,520·18152+1,103·19400+3,386·31406) / 1000 = 173,48 kWh/m-c
26
Tabela 10. Solarne zyski ciepła w poszczególnych miesiącach w kWh
Miesiąc Qsol
Styczeń 173,48
Luty 226,81
Marzec 429,22
Kwiecień 563,45
Maj 736,42
Czerwiec 724,78
Lipiec 695,66
Sierpień 628,56
Wrzesień 476,58
Październik 280,75
Listopad 169,33
Grudzień 110,38
Razem 5215,42
gdzie:
q int – obciążenie cieplne pomieszczenia zyskami wewnętrznymi [W/m²];
Af – powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze w budynku [m²];
tM – liczba godzin w miesiącu [h];
Do dalszych obliczeń przyjęto średnią moc jednostkową wewnętrznych
zysków ciepła ( bez zysków od instalacji grzewczej i ciepłej wody ) :
W miesiącu styczniu :
Q int = 3,5 · 94,65 · 744/1000 = 246,47 kWh/m-c
27
Tabela 11. Miesięczne wewnętrzne zyski ciepła w kWh
Miesiąc Qint
Styczeń 246,47
Luty 222,62
Marzec 246,47
Kwiecień 238,52
Maj 246,47
Czerwiec 238,52
Lipiec 246,47
Sierpień 246,47
Wrzesień 238,52
Październik 246,47
Listopad 238,52
Grudzień 246,47
Razem 2901,97
Tabela 12. Łączne miesięczne wewnętrzne zyski ciepła oraz zyski ciepła od
słońca w kWh
Miesiąc QH,gn
Styczeń 419,95
Luty 449,42
Marzec 675,69
Kwiecień 801,96
Maj 982,89
Czerwiec 963,30
Lipiec 942,13
Sierpień 875,03
Wrzesień 715,10
Październik 527,22
Listopad 407,85
Grudzień 356,85
Razem 8117,39
28
5.6 Obliczenie wartości rocznego zapotrzebowania ciepła na
ogrzewanie i wentylację budynku
gdzie:
dla
29
dla
gdzie:
aH,0 - bezwymiarowy referencyjny współczynnik równy 1,0;
τ - stała czasowa dla strefy budynku lub całego budynku h;
τH,0 - stała czasowa referencyjna równa 15 h;
30
Przy czym:
gdzie:
gdzie:
cij - ciepło właściwe materiału warstwy i-tej w elemencie j-tym;
ij - gęstość materiału warstwy i-tej w elemencie j-tym;
dij - grubość warstwy i-tej w elemencie j-tym, przy czym łączna grubość warstw
nie może przekraczac 0,1 m;
Aj - pole powierzchni j-tego elementu budynku;
31
Tabela 14. Ciepło właściwe oraz gęstość materiałów budowlanych
Cij ρij
Materiał J/(kg·K)
J/(kg K) kg/m3
kg/m3
32
CmD1 = (1850,000 · 840,000 · 0,015 · 94,65) + (880,000 · 1468,000 · 0,085 ·
94,65) = 12 599 467 J/K
aH = 1 + 55,01/15 = 4,667
33
Długość sezonu grzewczego niezbędna do wyznaczenia czasu pracy
elementów instalacji ogrzewczej budynku może być wyliczona wg wzoru
12
Oznaczenie:
35
- dla miesiąca maja długość trwania sezonu grzewczego wynosi:
fH,m = 0,5 · {( 1,214 – 0,944) / (1,374 - 0,944)} = 0,315 -> 10 dni
dla maja:
QH,nd,n = (715,48 – 0,67 · 982,89) · 0,315 = 17,94 kWh/m-c
dla września:
QH,nd,n = (1058,48 – 0,94 · 715,10) · 0,933 = 360,40 kWh/m-c
Styczeń 2054,79
Luty 1711,33
Marzec 1717,65
Kwiecień 776,65
Maj 17,94
Wrzesień 360,40
Październik 911,58
Listopad 1313,23
Grudzień 1810,90
Razem 10674,46
36
5.7 Obliczenie rocznego zapotrzebowania energii końcowej na
ogrzewanie i wentylację
oraz
η H,tot = ηH,g · ηH,d · ηH,s · ηH,e (11 1.6 s. 22)
gdzie:
ηH,g – średnia sezonowa sprawność wytworzenia nośnika ciepła z energii
dostarczonej do granicy bilansowej budynku;
ηH,s – średnia sezonowa sprawność akumulacji ciepła w elementach
pojemnościowych systemu grzewczego budynku;
ηH,d – średnia sezonowa sprawność transportu nośnika ciepła w obrębie
budynku;
ηH,e – średnia sezonowa sprawność regulacji i wytwarzania ciepła w budynku;
37
• sprawność przesyłu ciepła przy ogrzewaniu gazowym ηH,d – 1,0 (11 T4.1
s.25),
• sprawność regulacji i wykorzystania ciepła ogrzewania wodnego z
grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji centralnej
bez regulacji miejscowej ηH,e - 0,8 (11 T2 s. 23).
38
ηW,d – średnia sezonowa sprawność transportu ciepłej wody w obrębie
budynku;
ηW,e - średnia sezonowa sprawność wykorzystania ( przyjmuje się 1,0 );
Gdzie:
Li – liczba osób korzystających z ciepłej wody ; przyjęto Li = 6
Cw – ciepło właściwe wody, przyjmowane jako 4,19 kJ/kgK
W – gęstość wody, przyjmowana jako 1000kg/m3
θCW – temperatura wody na zaworze czerpalnym; przyjęto 45 0 C (11 T14 s. 38)
θO – temperatura wody zimnej przyjmowana jako 10 0 C
kt – współczynnik korygujący temperaturę c.w.u. przyjęto kt =1.28
t ZU – czas użytkowania (miesiąc, rok - przeważnie 365 dni), czas użytkowania
należy zmniejszyć o przerwy urlopowe i wyjazdy i inne uzasadnione sytuacje,
średnio w ciągu roku o 10% - dla budynków mieszkalnych; przyjęto 328,5 doby
VcW – jednostkowe dobowe zużycie ciepłej wody użytkowej; przyjęto 35
dm3/j.osobę · doba (11 T15 s.38)
39
Zapotrzebowanie ciepła użytkowego do podgrzania ciepłej wody Q W,nd =
3597,03 kWh/rok.
Poszczególne sprawności elementów instalacji wyznacza się zgodnie z
metodologią z zależności:
Sprawność całkowita:
ηW,tot = 0,92 · 0,6 · 1,0 = 0,552
40
5.9 Obliczenie rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą
gdzie:
41
gdzie:
42
WH - współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie i
dostarczenie nośnika energii (lub energii) końcowej do ocenianego budynku;
Zatem,
Q P,H = 1,1 · 17790,77 + 3 · 93,70 = 19850,95 [ k/Wh/rok]
gdzie :
Q K,W - roczne zapotrzebowanie energii końcowej do podgrzania ciepłej wody;
Ww – współczynnik nakładu energii pierwotnej na wytworzenie i dostarczenie
nośnika energii (lub energii) końcowej do ocenianego budynku;
43
5.12 Obliczenie rocznego zapotrzebowania na energię
pierwotną
44
Wskaźnik zużycia energii końcowej EK na m2 powierzchni ogrzewania o
regulowanej temperaturze wynosi 256,81 kWh/m2rok.
A/Ve
gdzie:
A – suma pól powierzchni wszystkich przegród, oddzielających część
ogrzewaną budynku od powietrza zewnętrznego, gruntu i przyległych
pomieszczeń nie ogrzewanych, liczona po obrysie zewnętrznym [ m²];
Ve – kubatura ogrzewanej części budynku, pomniejszona o podcienie, balkony,
loggie, galerie itp. liczona po obrysie budynku [m³];
gdzie:
Af – powierzchnia użytkowa budynku [m²];
∆EP – dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodwracalna energię
pierwotną o przygotowanie ciepłej wody użytkowej w ciągu roku;
Zatem:
∆ E Pw = 7.800 / ( 300 - 0,1 · 94,65 ) = 26,85 kWh/m²rok
45
5.12.4 Obliczenie maksymalnego wskaźnika E Pmax
46
6. Świadectwo energetyczne budynku
ŚWIADECTWO CHARAKTERYSYKI ENERGETYCZNEJ
dla budynku mieszkalnego nr 12
Ważne do: 19.08.2019
Budynek oceniany:
Rodzaj budynku Budynek jednorodzinny, wolnostojący
Adres budynku Nakło n/Not., ul. Plac Zamkowy 12
Całość/Część budynku Całość budynku
Rok zakończnie budowy/oddania
1979
do użytkowania
Rok budowy instalacji 2006
Liczba lokali mieszkalnych 1
Powierzchnia użytkowa (Af, m2) 94,65
Cel wykonania świadectwa budynek nowy x budynek istniejący
najem/sprzedaż przebudowa/rozbudowa
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 >500
Sporządzający świadectwo:
Krzysztof Fryżewski
89-100 Nakło, ul. Reymona 1
Nr uprawnień …………………….
Data wystawienia 19.08.2009 Data Pieczątka i podpis
47
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku mieszkalnego nr 12 2
Charakterystyka techniczno-użytkowa budynku
Przeznaczenie budynku: budynek zamieszkania jednorodzinnego
Liczba kondygnacji: 1
Powierzchnia użytkowa budynku 94,65 m2
Powierzchnia użytkowa budynku o regulowanej temperaturze (Af) = 94,65 m2
Normalne temperatury eksploatacyjne: zima, lato = 200C
Kubatura budynku: 283,96 m3
Wskaźnik zwartości budynku A/Ve: 1,39
Rodzaj konstrukcji budynku: tradycyjna
Liczba użytkowników/mieszkańców: 6
Osłona budynku: budynek w strefie miejskiej, średni osłonięty
Instalacja ogrzewania: tak/nie, opis: piec gazowy z zamkniętą komorą spalania do 50
kW, grzejniki płytowe, instalacja zaizolowana ułożona w bruzdach, sterowanie
centralne parametry: 55/450C
Instalacja wentylacji: tak/nie, opis: naturalna wentylacja grawitacyjna, parametry: Vve,k,Mn
= V0 = 120,00 m3/h
Instalacja chłodzenia: tak/nie, opis, parametry
Instalacja przygotowania ciepłej wody użytkowej: tak/nie, opis: kocioł gazowy z zamkniętą
komorą spalania, instalacja zaizolowana ułożona w bruzdach , parametry: θCW=450C,
θ0=100C,
48
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku mieszkalnego nr 12 3
Uwagi w zakresie możliwości zmniejszenia zapotrzebowania na energię
końcową
1) Możliwe zmiany w zakresie osłony zewnętrznej budynku:
Montaż rolet zewnętrznych na oknach zewnętrznych.
49
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku mieszkalnego nr 12 4
Objaśnienia
Zapotrzebowanie energii
Zapotrzebowanie na energię w świadectwie charakterystyki energetycznej jest wyrażane poprzez roczne
zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną i poprzez zapotrzebowanie na energię końcową.
Wartości te są wyznaczone obliczeniowo na podstawie jednolitej metodologii. Dane do obliczeń określa się
na podstawie dokumentacji budowlanej lub obmiaru budynku istniejącego i przyjmuje się standardowe
warunki brzegowe (np. standardowe warunki klimatyczne, zdefiniowany sposób eksploatacji, standardową
temperaturę wewnętrzną i wewnętrzne zyski ciepła itp.) Z uwagi na standardowe warunki brzegowe,
uzyskane wartości zużycia energii nie pozwalają wnioskować o rzeczywistym zużyciu energii budynku.
Informacje dodatkowe
1) Niniejsze świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu zostało wydane na podstawie
dokonanej oceny energetycznej budynku zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. –
Prawo budowlane oraz Rozporządzenia ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. - w
sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub
części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i
wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz.U nr 156, poz. 1118 z późn. zm.)
2) Świadectwo charakterystyki energetycznej traci ważność po upływie terminu podanego na str. 1
oraz w przypadku, o którym mowa w art. 63 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo
budowlane
3) Obliczona w świadectwie charakterystyki energetycznej wartość „EP” wyrażona w [kWh/m2a] jest
wartością obliczeniową określającą szacunkowe zużycie nieodnawialnej energii pierwotnej dla
przyjętego sposobu użytkowania i standardowych warunków klimatycznych i jako taka nie może
być podstawą do naliczania opłat za rzeczywiste zużycie energii w budynku.
4) Ustalona w niniejszym świadectwie skala do oceny właściwości energetycznych budynku wyraża
porównanie jego oceny energetycznej z oceną energetycznego spełniającego wymagania
warunków technicznych
5) Wyższą efektywność energetyczną budynku można uzyskać przez poprawienie jego cech
technicznych wykonując modernizację w zakresie obudowy budynku, techniki instalacyjnej,
sposobu zasilania w energię lub zmieniając parametry eksploatacyjne
50
7. Podsumowanie i wnioski
W niniejszej pracy:
- zebrano informację odnośnie wbudowanego materiału konstrukcji przegród
budowlanych,
- obliczono współczynnik przenikania ciepła przez przegrody U,
- obliczono współczynniki strat ciepła przez przenikanie Htr i wentylację Hve,
- obliczono miesięczne straty ciepła przez przenikanie i wentylację QH,ht,
- obliczono zyski ciepła od nasłonecznienia Qsol oraz wewnętrzne zyski ciepła
Qins,
- obliczono roczne zapotrzebowanie na ciepło użytkowe do ogrzewania i
wentylacji Qh,nd,
- obliczono roczne zapotrzebowanie na energię końcową do ogrzewania i
wentylacji Qk,h,
- obliczono zapotrzebowanie energii użytkowej QW,nd oraz końcowej Qk,w na
przygotowanie ciepłej wody użytkowej,
- obliczono roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą Eel,pom,
- obliczono roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną dla ogrzewania i
wentylacji Qp,H
- obliczono roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną dla przygotowania
ciepłej wody użytkoweji Qp,W
- obliczono roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną Qp,
- obliczono wskaźniki EP oraz EK,
- obliczono wskaźnik Ep dla budynku referencyjnego
Wszystkie przegrody zewnętrzne budynku posiadają współczynniki
przenikania ciepła U mniejsze od normatywnych współczynników granicznych
określonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008 r.
zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
W celu obniżenia zapotrzebowania na energię cieplną zaleca się
zastosowanie rolet zewnętrznych na okna, zainstalowanie kolektorów
słonecznych na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz wymianę
51
kotła gazowego na gazowy kocioł kondensacyjny charakteryzujący się większą
sprawnością działania. Zaleca się również dobudowanie wiatrołapu, lub podział
istniejącego korytarza i wydzielenie jego części na wiatrołap.
52
8. Przegląd literatury