TINGKATAN 2 BAB 4 : KEKAYAAN EKONOMI SARAWAK

2 Berdasarkan maklumat berikut,mengapakah berlaku perubahan kepimpinan

1 dalam
Gambar
rajah berikut
menggambarkan
suasana yang dapat dilihat semasa
pentadbiran
Kesultanan
Brunei di Sarawak?
pentadbiran Brooke di Sarawak.
Tarikh
Pentadbir Wilayah Sarawak
Kurun ke-18
Pembesar tempatan dilantik oleh Sultan Brunei untuk
mentadbir Sarawak
Kurun ke-19
Pembesar Brunei mentadbir Sarawak

Apakah rumusan yang dapat dibuat daripada gambar rajah tersebut?

A
B
C
D

Pembukaan tanah baru

Pengangkutan darat
Peningkatan taraf hidup
Pengeksploitasian kekayaan

I
II
III
IV

Memajukan negeri
Menguasai kekayaan
Mengukuhkan kekuasaan
Menjamin kemerdekaan

A
B
C
D

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Pernyataan berikut menerangkan dasar pentadbiran Kesultanan Brunei

terhadap Sarawak.
Sebelum
Pembesar tempatan dilantik
oleh Sultan Brunei untuk

Abad
ke 19
1

Selepas
Melantik Pembesar Brunei
sebagai wakil Kesultanan

mentadbir Sarawak

Brunei mentadbir Sarawak

Mengapakah berlakunya perubahan tersebut ?

A
B
C
D
4

Menguasai kekayaan Sarawak

Menghalang kemerdekaan Sarawak
Menghadkan kemasukan orang Cina
Menjadikan Sarawak sebagai zon penampan

Sultan Brunei telah menghantar Pangeran Raja Muda Hashim ke Sarawak.

Apakah tujuannya ?
A
B
C
D

Menguasai ekonomi Sarawak

Menamatkan pemberontakan di Sarawak
Meningkatkan ekonomi bumiputera orang Sarawak
Membantu James Brooke menentang pemberontak

Rajah berikut menunjukkan pemberontakan yang muncul di Sarawak pada

kurun ke-19.

Melakukan penentangan
terhadap Pangeran Indera
Mahkota di Sarawak

Orang Bidayuh
Orang Melayu

Apakah faktor utama penentangan tersebut ?

I tanah dirampas
II tidak diberi upah
III cukai yang tinggi
IV dipaksa menjadi hamba
A
B
C
D

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Dialog berikut mungkin berlaku di Sarawak pada tahun 1830-an.

Pangeran Indera Mahkota : Saya akan menaikkan cukai
terhadap hasil penduduk.
Pembantu Pangeran
: Bagus juga cadangan Pangeran.
Ini dapat menambahkan pendapatan.
2

Apakah kesan tindakan tersebut ?

A
B
C
D
7

Kemajuan infrastruktur terjejas

Pelaburan asing berkurangan
Kebangkitan rakyat berlaku
Perpindahan penduduk ke pedalaman

Tokoh berikut merupakan seorang pemimpin tempatan di Sarawak.

Datu Patinggi Ali

Apakah peranan beliau ?
A
B
C
D
8

Apakah langkah yang diambil oleh Pangeran Raja Muda Hashim apabila
tidak dapat menamatkan kebangkitan penduduk tempatan ?
A
B
C
D

Meminta bantuan Orang Dayak

Meminta bantuan James Brooke
Menghantar pulang Pangeran Indera Mahkota
Melakukan perundingan dengan pemimpin tempatan

Pemberontakan penduduk Sarawak terhadap Pangeran Indera Mahkota

telah mengubah sejarah Negeri Sarawak kerana
A
B
C
D

10

Menjadi penasihat Sultan Mumein

Mengusahakan perlombongan emas
Menentang pemerintahan James Brooke
Menentang kezaliman Pangeran Indera Mohkota

Dijajah oleh Dinasti Brooke

Dikuasai oleh Kesultanan Brunei
Berunai meluaskan tanah jajahan
Di bawah kekuasaan Kesultanan Sulu
Pada tahun 1842, James Brooke telah meghadap Sultan Omar Ali
Saifudin
3

Mengapakah James Brooke menghadap Sultan Brunei?

A
B
C
D
11

Menuntut naungan Sultan

Menguasai seluruh Sarawak
Mengesahkan kedudukannya
Memaksa sultan menerima Penasihat

Garis masa berikut menunjukkan peringkat pengukuhan kuasa James Brooke

di Sarawak.

1846

Sultan Omar Ali Saifuddin mengiktiraf James Brooke

sebagai Raja Sarawak yang merdeka

1842

Sultan Omar Ali Saifiddin mengiktiraf perjanjian antara

Pangeran Raja Muda Hashim dengan James Brooke

1841

Pangeran Raja Muda Hashim melantik James Brooke

sebagai Gabenor dan Raja Sarawak.

1840

Pengeran Raja Muda Hashim meminta bantuan

James Brooke untuk menamatkan pemberontakan

Apakah faktor kejayaan James Brooke mengukuhkan kuasa di Sarawak ?

A
B
C
D

Kekayaan kewangan
Kekuatan ketenteraan
Kemahiran berdagang
Kehebatan berdiplomasi

12 Garis masa berikut menunjukkan penguasaan James Brooke di Sarawak.

1846

Diiktirafkan sebagai Raja Sarawak yang merdeka

1841

Menjadi Gabenor Sarawak

1840

Menamatkan penentangan di Sarawak

4

Apakah kesan daripada penguasaan tersebut?

A
B
C
D

Penghapusan cukai
Penubuhan Majlis Undangan
Pemansuhan kuasa pembesar
Penamatan pemerintahan Brunei

13 Kawasan berlorek dalam peta di bawah menunjukkan perluasan kuasa James

Brooke dan Charles Brooke di Sarawak dari tahun 1835 sehingga tahun 1905?

Bagaimanakah perluasan kuasa tersebut dapat dilakukan?

A
B
C
D

Bantuan tentera British

Sokongan pedagang asing
Permintaan rakyat tempatan
Kerjasama pembesar Melayu

14 Pembesar berikut terlibat dalam pentadbiran James Brooke.

Datu Patinggi
Datu Bandar
Datu Temenggung

Mengapakah James
pentadbirannya?

Brooke

melibatkan
5

pemimpin

tempatan

dalam

A
B
C
D
15

Memajukan ekonomi
Melicinkan pentadbiran
Mengurangkan krisis kewangan
Mendapatkan sokongan orang tempatan

Apakah peranan Majlis Negeri dalam struktur pentadbiran negeri Sarawak?

A Menasihati Residen
B Meluluskan undang-undang
C Pemimpin bumiputera dapat
D Membuat semua dasar berkaitan Sarawak

16 Maklumat berikut menunjukkan penglibatan pemimpin tempatan dalam

pentadbiran Brooke.
Majlis Tertinggi
Residen Bahagian
Pertama
Empat orang Datu
Melayu

Majlis Negeri
Ketua kaum
bumiputera

Majlis Bahagian
Residen
Penolong Residen
Penolong Pegawai Daerah
Pegawai Anak Negeri
Ketua Kampung

Apakah tujuan penglibatan mereka ?

A
B
C
D

Memajukan ekonomi
Meningkatkan pelajaran
Terlibat dalam pentadbiran
Mewjudkan pasukan ketenteraan

17 Senarai berikut merupakan bidang tugas organisasi pentadbiran di Sarawak

bagi

Mengutip cukai
Menasihati Residen
Menjaga keamanan

A Majlis Negeri
B Majlis Tertinggi
C Majlis Bahagian
6

D Majlis Datu-Datu
18 Senarai berikut adalah penglibatan pemimpin tempatan dalam pentadbiran
Brooke.

Ketua Kampung
Pegawai Anak Negeri
Penolong Pegawai Daerah

Jawatan tersebut adalah anggota dalam ?

A
B
C
D

Majlis Negeri
Majlis Tertinggi
Majlis Bahagian
Majlis Cawangan

19 Maklumat berikut merupakan bidang tugas organisasi pentadbiran di Sarawak

bagi

A
B
C
D

Menasihati James Brooke

Meluluskan undang-undang dan peraturan
Membuat semua dasar

Majlis Negeri
Majlis Tertinggi
Majlis Bahagian
Majlis Cawangan

20 Maklumat berikut menunjukkan penglibatan pemimpin tempatan dalam

pentadbiran Brooke.
Keanggotaan Majlis Bahagian
Residen
Penolong Residen
Penolong Pegawai Daerah
Pegawai Anak Negeri
Ketua Kampung
Di antara berikut yang manakah berkaitan dengan Majlis Bahagian?
7

I
II
III
IV

Mengutip cukai
Menjaga keamanan
Menasihati James Brooke
Mengutip cukai Meluluskan undang-undang

A
B
C
D

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

21 Jabatan-jabatan berikut telah ditubuhkan oleh James Brooke untuk

A
B
C
D

Jabatan Polis
Jabatan Kehakiman
Jabatan Kastam dan Cukai

Melatih pemimpin tempatan

Mendapat sokongan penduduk
Melicinkankan pentadbiran negeri
Memudahkan perlantikan pegawai

22 Rajah berikut menunjukkan perubahan bidang kuasa Majlis Negeri di

Sarawak.

1867
Bertukar-tukar
fikiran
Menyuarakan
pandangan

1941
Meluluskan undangundang
Mengurus kewangan

Mengapakah perubahan tersebut berlaku?

A
B
C
D

Pengisytiharan perlembagaan
Perkembangan sistem pendidikan
Penentangan pemimpin tempatan
Penyeragaman sistem pentadbiran

23 Charles Vyner Brooke telah mengisytiharkan Perlembagaan Sarawak

sempena 100 tahun pentadbiran keluarga Brooke.
Apakah kesan Perlembagaan 1941 kepada Sarawak ?
A
B
C
D

Kemerdekaan negeri
Pemerintahan rakyat
Pengukuhan kuasa Brooke
Penguasaan pembesar tempatan

24 Pada 24 September 1941, Charles Vyner Brooke telah mengisytiharkan

perlembagaan Sarawak.
Mengapakah perlembagaan Sarawak tidak sempat dilaksanakan ?
A
B
C
D

Perang Dunia Kedua meletus

Perlembagaan ditulis semula
Peralihan kuasa pemeritahan
Pelaksanaan perlembagaan dihalang

25 Pemerintahan keluarga Brooke tidak menggalakkan kemasukan pelabur luar

secara besar-besaran ke Sarawak.
Mengapa keluarga Brooke bertindak sedemikian ?
A
B
C
D

Mengamal dasar tutup pintu

Mengelakkan pemberontakan
Mengurangkan kenaikan cukai
Menjaga kepentingan ekonomi mereka

26 Senarai di bawah merupakan sumber utama ekonomi Sarawak.

Galian
Hasil hutan
Pertanian moden
Pertanian tradisioal

Apakah tanaman tradisional yang diusahakan secara komersial di Sarawak ?

I
II
III
IV

Getah
Gambir
Kelapa
Tembakau

A
B
C
D

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

27 Bandar Miri telah berkembang pesat selepas tahun 1910.

Apakah fungsi bandar tersebut?
A
B
C
D

Penanaman lada hitam

Perlombongan antimoni
Perlombongan petroleum * 91
Perkembagan sistem pengangkutan

28 Jadual berikut menerangkan dasar pecah dan perintah yang dilaksanakan

semasa pentadbiran keluarga Brooke di Sarawak.
Kaum
Melayu
Iban
Cina

Bidang pekerjaan
Pentadbiran
Ketenteraan
Perdagangan

Apakah kesan pelaksanaan dasar tersebut ?

A Meningkatkan taraf hidup
10

B Menjamin perpaduan rakyat

C Mengukuhkan kedudukan pemerintah
D Mempelbagaikan kemahiran penduduk
29 Graf berikut menunjukkan bilangan sekolah di Sarawak pada tahun 1930.

30
25
(Bilangan
sekolah)

24

20
15
13

15

10
1
Anglikan

Katolik

Melayu

Dayak

(Jenis sekolah)

Bilangan sekolah di Sarawak pada tahun 1930

Mengapakah bilangan sekolah Dayak kurang berbanding sekolah lain?
A
B
C
D

Kekurangan modal
Kaum Dayak dianggap minoriti
Kekalkan cara hidup tradisional
Kurang mendapat sambutan penduduk

30 Apakah tujuan keluarga Brooke menubuhkan Jabatan Pelajaran di Sarawak

pada tahun 1924?
A
B
C
D

Menyediakan prasarana pendidikan

Mengawal perkembangan pendidikan
Menghalang kemasukan bahan pendidikan luar
Menggalakkan pendidikan dalam kalangan rakyat

11

BIL

JAWAPAN

1
2
3
4

D
C
A
B

MUKA
SURAT
75
76
77
77

BIL

JAWAPAN

16
17
18
19

C
C
C
C

12

MUKA
SURAT
84
84
84
84

5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

C
C
D
B
A
C
B
D
A
D
C

77
77
77
78
79
79
80
80
81
83
84

20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

13

A
C
A
B
A
D
C
C
C
C
B

84
85
86
86
86
87
87
91
92
95
95