FDU CETINJE

SMJER: FTV REZIJA

PREDMET: MONTAZA I
VJEZBA: ESEJ O MONTAZI
PROFESOR: NEMANJA BECANOVIC
STUDENT: MUGOSA ANDRIJA

Montaza je jedan od najvaznijih stvaralackih i tehnickih elemenata stvaranja

filma. U filmu, ona je isto sto i kompozicija boja u slikarstvu ili harmonija zvukova
u muzici. To je sastavljanje (spajanje) posebnih parcadi radnje prema odredjenom
redosledu u jednu filmsku celinu: kadrovi se montiraju u scene, scene u sekvence,
sekvence u rolne, a rolne u film. Film nije film bez montaze ona je jedan od
kljucnih djelova koji cine film. Mozda ne osnovni dio ali montaza je postupak
sastavljanja masine iz njenih djelova. Pa prema tome gledano ako bi montazu
definisali kao postupak sastavljanja filma od njegovih djelova kljucni faktori
stvaranja filma bili bi njegovi djelovi to jest kadrovi i montaza kao postupak kojim
cemo od tih djelova stvoriti cjelinu koja ima savrsen sklad vremena i prostora.
Montaza kao takva omogucuje nam da stvorimo potpuno dramatusrko djelo
pojacamo njegove emocije ili prikazemo realisticnije neke scene akcije. Pored toga
montaza dva ili vise kadrova moze dovesti do stvaranja nove slike ili novog
jedinstva a + b = c . Prema tome montaza moze biti narativna i nenarativna ili ti
dramaturska i asocijativna montaza. Narativna montaza je najjednostavniji i
najneposredniji olibk montaze kod koje kadrovi slede jedan za drugim u logicnom
ili hronoloskom redosledu u cilju izlaganja odredjenog dogadjaja, a svaki od
kadrova nosi jedan nov deo sadrzaja koji na principu uzroka i posledice doprinosi
razvoju filmske price u celini. Nenarativna montaza zasniva se na poredjenju
kadrova u cilju proizvodjenja neposrednog i odradjenog delovanja pomocu sudara
dveju slika. Montaza ovdje nema idealan cilj da ostvaraju nevidljivost prelaza iz
jednog kadra u drugi i tecnost naracije , vec, suprotno od toga, tezi da razbije njeno
tkivo i prekidajuci tok misli gledalaca, pokusava da izazove psiholoski sok
U dramaturskoj montazi mogli bi smo svrstati: linearnu, paralelnu, sinhronu i
retrospektivnu. Dok u asocijativnu montazu spadaju : kreativna montaza, montaza
analogija, polifona montaza, montaza lajt motiva. Sustina same montaze jeste u toj

narativnoj odnosno dramaturskoj montazi. Kroz kratku istoriju filma postoje razna
misljenja o svrsi i znacaju montaze. Jedni su na montazu gledali kao na najbitniji
dio filma tj njegovog narativnog dijela ,drugi poput ruske skole na montazu su
gledali iz ugla da montaza sluzi pored stvaranja cjeline da se spajanjem
nepovezanih kadrova dobije treci pojam ,dok su neki poput Andre Bazena smatrali
da je montaza vise literaran i antifilmski pojam. On je specificnost filma vidio u
fotografskom odrazu jedinstva prostora , po njemu zrelost filmske naracije unapred
odredjuje zamenjivanjem montaze dugim kadrovima, punih komplikovanih
pokreta kamere i akcije u vise planova. Suprotno Andre Bazenu smatram da je
montaza jedan od najznacajnijih filmskih sredstava koje cine film onim sto jest. Uz
pomoc montaze dobijamo cjelokupno dramatursko djelo razlicitog tempa i ritma,
neprekidne naracije. Montazom ostvarujemo nevidljivost prelaza iz jednog kadra u
drugi a samim tim tecnost naracije. Rez je specificno mjesto na kojem se jedan
kadar nastavlja drugim kadrom, pa tako dobrom montazom , efikasno spojenim
kadrovima dolazimo do cilja montaze da neprekidnost i mogucnost poboljsanja
naracije tj pricanja price na vise nacina. Ovakve mogucnosti cine montazu zaista
jednim od kljucnih djelova filma. Na neki nacin montaza je ono sto film odvaja od
pozorista mogucnost spajanja kadrova i sklapanja jedinstvene cjeline. Kako
smatram da je cilj montaze tecnost naracije i efektivno sklapanje kadrova osvrnuo
bih se vise na dramatursku/narativnu montazu.
Linearna montaza je vrsta dramaturskog montaznog postupka proizaslog iz
najjednostavnijeg oblika filmske naracije oja sadrzi jedinstvo radnje. Slike i zvuci
nizu se jedna za drugom saglasno principima kontinuiteta i vizuelne montaze. U
korist linearne montaze ide mogucnost jednostavne elipticne montaze odnosno
elipse koja oznacava protok nekog vremena koji mi nismo vidjeli izmedju dva
kadra. Paralelna montaza je cest oblik montazne kompozicije. To je naizmenicno
nizanje dva ili vise tokova radnje, oni mogu biti medjusobno povezani, sastavni
delovi jedne celovite price a redje su potpuno nezavisni jedan od drugog. Moze se
javljati kao globalan oblik montazne kompozicije citavog dela ili se moze javiti
unekim djelovima sadrzaja pa je tako najednostavniji oblik paralelne montaze
odnos kadrova na principu uzroka i posledice, akcije i reakcije. U paralelnoj
montazi spada sinhrona montaza. Sinhrona montaza je oblik paralelne montaze u
kom su dramski tokovi medjusobno zavisni i razvijaju se istovremeno (za to vreme
na drugom mestu). U narativnim tipovima montaze mozemo svrstati jos i
retrospektivnu montazu koja se koristi : retrospekcijom ili ti dugim vracanjem u

proslost tj da citavo djelo ili veci dio njegovih djelova moze biti u proslosti, flesbek-om koji predstavlja kratkotrajno vracanje u proslost ili visestruko vracanje u
proslost, kat-bek-om i flesforvard-om.