Patologija nosa i

paranazalnih
sinusa

Page 1

Inflamacijske bolesti
1. Rinitis zapaljenje sluznice nosa
Najei uzronici virusi, mnogo rjee bakterije
Rinitis takoe moe nastati kao posljedica alergije (polenska
groznica)

Page 2

 2. Sinuzitis zapaljenje paranazalnih sinusa

Moe biti akutni i hronini ako je drenani otvor sinusa
zatvoren moe nastati apsces, destrukcija zida sinusa i irenje
zapaljenja na okolne strukture (kranijalni osteomijelitis,
meningitis, apsces mozga i sl)

Page 3

 3. Zapaljenje srednjeg uva (otitis media)

Najee nastaje u sklopu generalizovane infekcije gornjih
respiratornih puteva
Moe se komplikovati prskanjem bubne opne, irenjem infekcije
na okolne strukture i posljedinim razvojem meningitisa,
modanog apscesa

Page 4

Tumori
Tumori nosa i sinusa su rijetki
Mogu biti benigni i maligni
Od benignih tumora najei su hemangiom i papilom i esto
se manifestuju krvarenjem iz nosa

Najei maligni tumori su:

planocelularni karcinom, adenokarcinom,
olfaktorni neuroblastom
Page 5

Bolesti grkljana

Page 6

Zapaljenje grkljana
(laryngitis)
Najei uzronici su bakterije i virusi
Laryngitis se najee povezan sa zapaljenjiima organa u
okolini (dunik, drijelo)

Page 7

 Difterijski laringitis je nekada bio est ali danas je rijetkost zbog

provoenja sistematske imunizacije
Zapaljenje epiglotisa (epiglottitis) najee izaziva
Haemophylus influenzae tip b
Epiglotis je oteen to moe uzrokovati opstrukciju disajnih
puteva

Page 8

 Alergijski rinitis nastaje nakon udisanja alergena i

moe dovesti do razvoja masivnog edema larinksa sa
opstriukcijom vazdunog puta
Polipi larinksa se esto javljaju kod govornika, pjevaa
(polipi pjevaa) i oni mogu promijeniti karakter glasa

Page 9

Tumori grkljana
Mogu biti benigni (papilom) i maligni (karcinom ploastih elija)
PAPILOM (papilioma) moe nastati djelovanjem humanog
papiloma virusa i mogu biti brojni; skloni su recidivima kod
djece

Page 10

 KARCINOM PLOASTIH ELIJA najee se javlja

kod mukaraca starijih od 40 godina
Faktori rizika puenje i kontakt sa azbestom
Karcinomu prethodi nastanak displazije na epitelu a
nakon displazije se razvija karcinom

Page 11

 Najee je lokalizovan na glasnicama

Simptomi promuklost glasa a kasnije bol,
hemoptizije (iskaljavanje krvi) i disfagija (oteano
gutanje)
Terapija hirurko odstranjivanje i radioterapija

Page 12

Bolesti
plua

Page 13

Atelektaza plua
Atelektaza nedostatak vazduha cijelim pluima ili
dijelu plua jer se plua njime nisu napunila
Postoje tri oblika atelektaze

Page 14

1. Atelectasis totalis

Stanje kada oba pluna krila ili rijetko samo jedno pluno krilo ne sadri
vazduh

Via se kod mrtvoroenadi

Plue je malog volumena, alveole bez lumena, lie na pukotine

Ovakva plua u potopljena u vodu tonu pa se ta injenica upotrebljava pri

obdukciji za dokaz mrtvoroenosti

Page 15

2. Atelectasis partialis
Stanje u kojem u pluima ima vazduha ali ima i
podruja bez vazduha (koja nisu prodisala)
Sree se kod djece kod koje je primjenjeno asistirano
disanje, ili kod novoroenadi kod koje dolazi do
zaepljenja bronha plodovom vodom

Page 16

3. Steena atelektaza ili kolaps

Moe nastati na dva naina:

1. Resorpcioni kolaps
2. Kompresioni kolaps

Page 17

 Resorpcioni kolaps nastaje kao posljedica

opstrukcije bronha stranim tijelom, tumorom
ili gustim sekretom, kao i pritiskom tumora na
zid bronha
Nakon 24-48 sati dolazi do resorpcije
vazduha iz dijelova plua

Page 18

 Kompresioni kolaps nastaje kao posljedica

pritiska na plua ili dio plua to onemoguava
ulazak vazduha u odgovarajue podruje
Uzroci pleuralni izliv, vazduh u pleuralnom
prostoru, tumori pleure ...

Page 19

Vaskularne bolesti plua

Vaskularne bolesti plua mogu biti uzrokovane:

1.
2.
3.

Oteenjem zida krvnih sudova (arteritisi)

Opstrukcijom krvnih sudova (embolija)
Promjenom pritiska u plunoj cirkulaciji (pluna
hipertenzija)

Page 20

1. Oteenje zida krvnih sudova plua

Opisuju se dva oblika oteenja krvnih sudova:

1. Wegenerova granulomatoza (arteritis sa razvojem

ishemije i lokalne nekroze)
2. Gudpaerov sindrom (antitjela usmjerena prema
bazalnoj membrani alveola)

Page 21

2. Opstrukcija krvnih sudova plua

Opstrukciju mogu izazvati: tromb, vazduh,
masti, tumorske elije, amanoinska tenost ...
Viestruke embolije mogu uzrokovati plunu
hipertenziju

Page 22

 Faktori rizika za nastanak tromboemblije su:

nepokretnost, trudnoa, oralni kontraceptivi,
maligne bolesti, insuficijencija,
postoperativna faza oporavka

Page 23

3. Promjene pritiska u plunoj cirkulaciji

Najvaniji poremeaji koji dovode do poveanja
pritiska u krvnim sudovima plua su: venska
mnogokrvnost, pluna arterijska hipertenzija
esti faktori koji utiu na promjenu pritiska u plunoj
cirkulaciji su: insuficijencija lijeve komore, mitralna
stenoza, mitralna insuficijencija

Page 24

Zapaljenja

Page 25

Pneumonia
Zapaljenje plua koje zahvata manji ili vei dio plua i
koji se karakterie smanjenjem koliine vazduha i
konsolidacijom zahvaenog dijela plua ili cijelog
lobusa, odnosno plunog krila
Pneumonija se moe klasifikovati na vie naina

Page 26

1. Primarna / sekundarna pneumonija

2. Prema etiologiji (bakterijske, virusne, gljivine i
druge)
3. Prema vrsti eksudata (fibrinozne, gnojne)
4. Prema anatomskoj zahvaenosti parenhima
(lobarna, bronhopneumonija,
intersticijalna pneumonija)

Page 27

Lobarna pneumonija
Eksudativno zapaljenje plua koje zahvata
veliki dio plunog tkiva (cijeli reanj ili cijelo
pluno krilo)
U pluima se iri brzo iz alveole u alveolu
(kao poar)

Page 28

 Najei uzronik je bakterija Streptococcus

pneumoniae
Manifestuje se visokom temperaturom (do 40 C,
produktivan kaalj, obilan gnoj u ispljuvku, bol u
grudima (pleuritis)
Protie kroz 4 stadijuma

Page 29

1. Stadijum aktivne hiperemije sa eksudacijom

U ovom stadiumu nastaje aktivna
hiperemija i zapaljenski edem (serozni
eksudat)

Page 30

2. Stadium crvene hepatizacije

U ovom stadiumu zahvaeni dio plua je tamnocrvene
boje, vre konzistencije i bezvazduan (slian
izgledu jetre)
Histoloki u alveolama se nalazi obilan inflamacijski
infiltrat koji ine neutrofili, rijetkih limfociti i makrofagi

Page 31

 Prisutni su i brojni eritrociti

Pleura iznad zahvaenog dijela plua
prekrivena sivkastim naslagama (fibrinozni
pleuritis)

Page 32

3. Stadijum sive hepatizacije

Zahvaeni dio plua je sivo-smee boje, vsrte
konzistencije zbog obilnog fibrina koji je eksudacijom
dospio u alveole
U ovoj fazi nalazi se malo eritrocita u alveolama

Page 33

4. Stadijum rezolucije
Traje 8-10 dana
U ovoj fazi dolazi do resorpcije eksudata od strane
plunih kapilara i limfnih sudova (jedan dio eksudata
se i iskalje), enzimske probave nekrotinih dijelova

Naslage na pleuri se takoe resorbuju

Page 34

Bronhopneumonija
(lobularna pneumonija)
Fokalno eksudativno zapaljenje koje se na
alveole prenosi sa malih disajnih puteva

Page 35

 Primarne promjene su na brionhima i brionhiolama

Bolest je ea u djetinjstvu i starosti
ea je i kod hroninih bolesnika (HOBP)

Page 36

 Vana karakteristika je da postoje dijelovi plua koji

nisu zahvaeni zapaljenskim procesom (bitna
razlika u odnosu na lobarnu pneumoniju)
esto se javlja bilateralno (na oba pluna krila)
Najei uzronici streptokoke, stafilokoke,
hemofilus influence, gljivice

Page 37

 Pacijenti obino imaju visoku temperaturu,

groznicu i konfuzni su
Histoloki alveole su ispunjene eksudatom
koji je serozan, deskvamiranim epitelom,
mreom fibrinskih vlakana i leukocitima

Page 38

Tuberkuloza plua
Tuberkuloza je hronino granulomatozno
zarazno oboljenje koje najee zahvata plua
Izaziva tuberkuloze je Mycobacterium
tuberculosis (Kohov bacil)

Page 39

 Klinike karakteristke tuberkuloze su veoma

promjenljive (od podmukolog gubitka na
teini, nonog znojenja i hroninog blagog
kalja do masivne bronhopneumonije sa
visokom temperaturom, oteanim disanjem i
respiratornim distres sindromom

Page 40

Tuberkulozu klasifikujemo na:

1. Primarnu
2. Sekundarnu i
3. Milijarnu tuberkulozu

Page 41

Primarna tuberkuloza
Nastaje kod osoba koje nisu bile u kontaktu sa
bacilom tuberkuloze (zbog toga su neotporne)
Infekcija nastaje udisanjem bacila tuberkuloze

Page 42

 Lezija primarne tuberkuloze (Ghonovo arite) u

pluima je obino promjera oko 10 mm i sastoji se
od kazeozne nekroze u centru,okruene
makrofagima, limfocitima i dinovskim elijama

GRANULOM

Page 43

 Slini granulomi se nalaze i u limfnim vorovima koji

dreniraju zahvaeni dio plua (Ghonov kompleks)
Ukoliko su odbrambene snage organizma dobre
prognoza primarne tuberkuloze je dobra (zona
tuberkulozne infekcije podlijee fibrozi i kalcifikaciji)

Page 44

 U ovim fibroziranim zonama koje nastaju nakon

primarne infekcije bacil tuberkuloze moe ostati
u latentnoj formi i da se naknadno aktivira
(reaktivira) to dovodi do nastanka sekundarne
(postprimarne tuberkuloze)

Page 45

Sekundarna (postprimarna) tuberkuloza

Nastaje reaktivacijom tuberkuloze iz starih arita
primarne tuberkuloze
Lezije su uvijek smjetene u vrhovima plua (esto
bilateralno)

Page 46

 U histolokoj slici uoavaju se tipini

granulomi
Ishod zavisi od imuniteta domaina i
virulentnosti Kohovog bacila

Page 47

Milijarna tuberkuloza
Milijarna tuberkuloza je komplikacija koja se javlja u
toku primarne i sekundarne tuberkuloze
Nastaje prodorom bacila tuberkuloze u krv i njegovom
diseminacijom u pluima ili u svim organima

Page 48

 U tkivima nastaju teka oteenja i irenja

tuberkuloze u mnoge organe
U organima s enalaze brojni granulomi (tuberkulomi)
Najee bivaju zahvaena plua, modane ovojnice,
bubrezi, kotana sr, jetra

Page 49

 U sluaju milijarne tuberkuloze organizam je

anergian (vrlo slab imunski odgovor na bacil
tuberkuloze)
Ova forma tuberkuloze je urgentno stanje i
zahtijeva brzu antituberkuloznu terapiju

Page 50

Kaverna
Tuberkulozna pluna kaverna je upljina koja nastej
kao posljedica kazeozne nekroze tuberkuloznog
arita i izlivanja ovih nekrotinih masa kroz bronhe

Page 51

Opstruktivne
bolesti plua
Dijele se u dvije grupe:
1. Lokalizovane opstruktivne bolesti
2. Difuzne opstruktivne bolesti

Page 52

Lokalizovane opstruktivne bolesti

Uzroci: mehaniki faktori (strana tijela), tumori...
Distalno od mjesta zaepljenja nastaje kolaps,
nakupljanje sluzi, bakterija, nastanak zapaljenja
(bronhopneumonija), bronhiektazije

Page 53

Bolesti koje pripadaju difuznim

opstruktivnim bolestima plua su:
1. Hronini bronhitis
2. Emfizem
3. Bronhiektazije
4. Bronihjalna
5. Bronhiektazije

Page 54

1. Hronini bronhitis
Oboljenje praeno kaljem i iskaljavanjem
sluzavog sekreta, tri mjeseca u toku godine,
najmanje dvije godine uzastopno a ne moe da
se pripie drugim plunim ili sranim uzrocima

Page 55

 Glavni uzroci nastanka hronino puenje i

zagaenost vazduha
Klinika slika kaalj,
iskaljavanje, cijanoza,
hipoksija, hiperkapnija

javlja se i zadebljanje
zida i suenje lumena
bronha

Page 56

 Karakterie se hipersekrecijom sluzi i hipertrofijom

lijezda
Sluznica bronha zadebljala, metaplazija epitela

Page 57

2. Emfizem
Hronina bolest plua koja se
karakterie proirenjem alveolarnih
prostora zbog destrukcije njihovog zida
esto je emfizem udruen sa hroninim
bronhitisom

Page 58

 Uzroci puenje, deficit alfa 1 antitripsina,

zagaenost vazduha
Posljedice poremeaji respiracije (dispnea,
hipoksija) i cirkulacije (pluna hipertenzija,
razvoj hroninog plunog srca cor pulmonale)

Page 59

3. Astma
Bronhijalna astma je hronino inflamatrono oboljenje
disajnih puteva kod osoba preosjetljivih na razliite
poznate i nepoznate stimulanse iz spoljanje sredine
Karakteriu je paroksizmalni napadi bronhospazma,
prisustvo gustlje ljepljive sluzi u lumenu bronha koja
se teko iskaljava

Page 60

 Kliniki se manifestuje
dispneom uz oteanu
ekspiraciju, koja traje
jedan do nekoliko sati
Napad prolazi spontano
ili poslije upotrebe
terapije

Page 61

4. Bronhiektazije
Ireverzibilno proirenje bronha (i do 4
puta od njihove normalne irine)
Nastanak bronhiektazija najee je
posljedica opstrukcije bronha i
hroninog zapaljenja
Komplikacije bronhiektazija
pneumonija, sepsa, emfizem ...

Page 62

Restriktivne bolesti plua

Bolesti plua koje dovode do ovrsnua plua
pa je poreban mnogo vei pritisak da bi se
plua proirila

Page 63

 U restriktivne bolesti plua spadaju: akutni

respiratorni distres sindrom,
pneumokonioze, sarkoidoza...

Page 64