KRV-KOMPLEKSNO TENO TKIVO KOJE SE SASTOJI IZ KRVNIH ELIJA KOJE

PLIVAJU U KRVNOJ PLAZMI. CIRKULIRA U ZATVORENOM VASKULARNOM

SISTEMU, INI 7% TJ.TEINE.

PLAZMA- TENI DIO KRVI, SASTOJI SE OD VODE, MINERALNIH MATERIJA,

UGLJENIH HIDRATA, MASTI I VIE OD 300 RAZNIH BJELANEVINA.
NAJZNAAJNIJI SU ALBUMINI, GLOBULINI (GAMA), IMUNOGLOBULINI,
FIBRINOGEN I DR.FAKTORI KOAGULACIJE.

HEMATOKRIT- ODNOS IZMEU TENOG DIJELA KRVI I KRVNIH ELIJA.

SERUM- RAZLIKUJE SE OD PLAZME. KRV U PERUVETI U KOJOJ SE NE

NALAZI ANTIKOAGULANT ZGRUAVA SE. NASTAJE CRVENI UGRUAK, KOJI
SE SASTOJI OD KRVNIH ELIJA I PROTEINA, A OKO NJEGA SE NALAZI
PROZIRNA UTA TEKUINA, TO JE SERUM. IMA ISTI SASTAV KAO I PLAZMA,
SAMO TO U NJEMU NEMA FIBRINOGENA. TOKOM ZGRUAVANJA
FIBRINOGEN PRELAZI U FIBRIN I U UGRUKU VEE KRVNE ELIJE.
MUKANJEM EPRUVETE ELIJE SE NE MOGU PONOVO RESUSPENDIRATI.
SERUM SE MOE DOBITI I IZ PLAZME, DODATKOM KALCIJUMA ZAPOINJE
ZGRUAVANJE PLAZME I STVORI SE BIJELI UGRUAK OKRUEN PROZIRNOM
UKASTOM TEKUINOM-SERUMOM.

ANTITIJELA AB0 SISTEMA- JEDINA PRIRODNA ANTITIJELA, NALAZE SE U

SERUMU ILI PLAZMI. MOGU SE IDENTIFICIRATI U ORGANIZMU OD 4-6
MJ.IVOTA.

ANTIGENI AB0 SISTEMA- SINTEZA POINJE U 4.TJEDNU INTRAUTERINOG

IVOTA, DO 6.TJEDNA ANTIGENI SU RAZVIJENI. POTPUNO SAZRJEVANJE SE
DOGAA OD 6.MJ. DO 4.GOD. IVOTA. PRISUTNI SU NA SVIM KRVNIM
STANICAMA.

GENOTIP- OZNAAVA SKUP GENA, NA KROMOSOMU KOJE JEDNA OSOBA

NASLJEUJE OD OBA RODITELJA, ONI ODREUJU ANTIGENE NA
ERITROCITNOJ MEMBRANI.

FENOTIP- PREDSTAVLJA IZBOR ANTIGENA KOJI SU DOKAZANI U

SEROLOKIM REAKCIJAMA I IMUNOLOKIM METODAMA SA SERUMIMA
POZNATIH SPECIFINOSTI.

KRVNE GRUPE- A: SADRI NA ERITROCITIMA ANTIGEN A, A U PLAZMI

ANTITIJELA ANTI-B, B: SADRI NA ER.ANTIGEN A, A U PLAZMI ANTITIJELO
ANTI-A, AB: SADRI NA ER.ANTIGEN A I B, U PLAZMI NEMA ANTITIJELA, 0:
NA ER.NEMA ANTIGENA, U PLAZMI ANTITIJELA ANTI-A I ANTI-B.

AGLUTINACIJA- REAKCIJA KOJA NASTAJE KOD SPAJANJA ANTI-

ERITROCITNIH ANTITIJELA SA ODGOVARAJUIM ERITROCITNIM ANTIGENIMA
ISPOLJAVA SE U VIDU AGLUTINACIJE ILI HEMOLIZE ERITROCITA. TO JE
IMUNOLOKI FENOMEN KOJI SE MOE REALIZIRATI U LAB.UVJETIMA RADA.
PRI KONTAKTU JEDNE MOLEKULE IgM SA ANTIGENIMA NA DVA ILI VIE
ERITROCITA DOLAZI DO MEUSOBNOG SPAJANJA VIE ERITROCITA I
NJIHOVOG NAGOMILAVANJA U VELIKE, GOLIM OKOM VIDLJIVE AGLUTINATE.
ANTITIJELA KOJA SU SPOSOBNA DA AGLUTINIRAJU ERITROCITE NAZIVAJU SE
AGLUTINIUA ANTITIJELA. AGLUTINACIJA JE DIREKTNO ZAVISNA OD BROJA
RECEPTORSKIH MJESTA NA ERITROCITU. INTERREAKCIJA ERITROCITNOG
ANTIGENA I SPECIFINOG ANTITIJELA JE NAJEE OTKRIVENA
HEMAGLUTINACIJOM, OSTVARENOM PRIMJENOM MANUELNIH ILI
AUTOMATIZIRANIH POSTUPAKA TESTIRANJA. NAJVANIJI INITELJI KOJI
UTJEU NA AGLUTINACIJU ERITROCITA SU: POVRINA ERITROCITA,
RASPORED I MOBILNOST ANTIGENSKIH RECEPTORSKIH MJESTA, NJIHOV
BROJ, ELEKTRINI NABOJ, IMUNOGLOBULINSKA KLASA I KONCENTRACIJA
ANTITIJELA.

ANTIGENI SISTEMA RHESUS- MOGU SE OTKRITI IZMEU 6. I 12.TJEDNA

FETALNOG IVOTA, PRIPADAJU POLIPEPTIDIMA.

ANTIGEN-D- NAJIMUNOGENIJI I KLINIKI NAJVANIJI ANTIGEN.

Rh-D-POZITIVNO JE 84,49% STANOVNITVA.

Rh-D-NEGATIVNO JE 15,50% STANOVINITVA. RHESUS FENOTIP: CcDdEe,

CCDDee, ccddee. ANTIGENI SISTEMA RHESUS SE KODIRAJU POMOU DVA
VEOMA HOMOLOGNA, USKO POVEZANA GENA NA KRATKOM KRAKU
1.KROMOSOMA, I TO RHD PRODUKUJE D ANTIGENE;RHCE KOJI PRODUKUJE
Cc I Ee ANTIGENE. PRVI OTKRIVENI I KLINIKI NAJVANIJI ANTIGEN JE
ANTIGEN D(RH1). ANTIGEN D JE DALEKO NAJIMUNOGENIJI MEU
ANTIGENIMA Rh I ANTIGENIMA DRUGIH KRVNOGRUPNIH SISTEMA, IZUZEV
ANTIGENA A I B KRVNOGRUPNOG SISTEMA ABO. POLIPEPTID D JE
TRANSMEMBRANSKI PROTEIN VEZAN ZA CITOSKELET ERITROCITA
MOLEKULSKE MASE OD 30 DO 32 KD. DRUGI ANTIGENI SISTEMA RHESUS
SU ANTIGENI C I c, E I e, I PREDSTAVLJAJU DVA PARA SUPROTNIH
ANTIGENA, POLIMORFIZMI SU KONTROLIRANI DRUGIM GENOM RH
KOMPLEKSA. EKSPRESIJA D ANTIGENA VARIRA KVANTITATIVNO, SA
ODRAVANJEM SNAGE ANTIGENA OD VEOMA UVEANE EKSPRESIJE
UDRUENE SA FENOTIPOM D--, DO SLABIH D ANTIGENA. KORISTE SE
SLJEDEI TERMINI: OBIAN D, SLAB D, DJELIMIAN D, DJELIMINO SLAB D,
POVIEN D. NEKI ERITROCITI SA ANTI-D ANTITIJELIMA REAGIRAJU SLABIJE
OD NORMALNIH, TAKVI ERITROCITI IMAJU SLABU EKSPRESIJU D ANTIGENA.
TAKAV FENOTIP NAZIVA SE SLABO REAGIRAJUA FORMA D ANTIGENA-
D weak (D+w), RANIJE NAZIVANA Du. U PITANJU JE KVANTITATIVNI DEFEKT.
UZROCI ERITROCITA D+w NISKOG STUPNJA SE DETEKTIRAJU SAMO
POMOU IAT ILI SA DVOSTEPENOM ENZIMSKOM METODOM.
D WEAK ANTIGEN- NEPOTPUNO IZRAEN ANTIGEN D,N ASTAJE KAO
POSLJEDICA MANJEG BROJA ANTIGENSKIH MJESTA ILI KAO NEDOSTATAK
DIJELA MOLEKULE ANTIGENA D.

ANTITIJELA SISTEMA RHESUS- UVIJEK SU IMUNOG PORIJEKLA, IgG

KLASE, DVOVALENTNA OPTIMALNO REAGIRAJU NA 37C, PROLAZE KROZ
PLACENTU. JEDNA OD NAJEIH UZROKA HBN. ONA SU: INKOMPLETNA,
BLOKIRAJUA, TERMOSTABILNA. OD VELIKOG SU KLINIKOG ZNAAJA ZA
HEMOLITIKU BOLEST NOVOROENETA. POSLIJE JEDNOKRATNOG
UBRIZGAVANJA 0,5-1 ML POZITIVNIH ERITROCITA, KOD MNOGIH
ISPITIVANIH Rh-D NEGATIVNIH OSOBA DETEKTUJE SE Rh-D ANTITIJELO.
PERIOD PRVOG DETEKTIRANJA Rh ANTITIJELA SE KREE OD 37 DANA DO 4
ILI 5 MJ.

ODREIVANJE Rh SISTEMA- U SVAKODNEVNOM RADU ODREUJU SE

ANTIGENI IZ OVOG SISTEMA: Rh-D ANTIGEN, C, c, E, e. ZA ODREIVANJE
KORISTE SE METODE: ODREIVANJE NA PLOICI ILI PREDMETNOM
STAKALCU, METODA ZA ODREIVANJE U EPRUVETI, METODA ZA
ODREIVANJE SLABIH VARIJANTI Rh-D ANTIGENA KOJA SE ZAVRAVA SA
ANTI-HUMANGLOBULIN SERUMOM, D+weak, D-partial. OVA METODA
PREDSTAVLJA DVOSTUPANJSKU ENZIMSKU METODU I PRIMJENJUJE SE
UVIJEK KADA NALAZI HEMAGLUTINACIJE NISU JASNO POZITIVNI.

HEMOLIZNA BOLEST NOVOROENETA(HBN)- SINDROM UZROKOVAN

SKRAENIM IVOTNIM VIJEKOM ERITROCITA FETUSA, DJELOVANJEM
SPECIFINOG ALOANTITIJELA, TRANSPLACENTARNO DOSPJELOG OD MAJKE
U CIRKULACIJU FETUSA.ALOANTITIJELO JE USMJERENO PREMA NEKOM OD
ANTIGENA PRISUTNIM NA FETALNIM ERITROCITIMA,NAJCESCE IZ SISTEMA
ABO I RESUS ILI U RIJEDIM SLUCAJEVIMA OSTALIH KRVNOGRUPNIH SISTEMA
:KELL,DAFFY,KIDD,MNSs...OD OSTALIH ANTITIJELA IZ SISTEMA RESUS
KLINICKI SU NAJZNACAJNIJI ALOIMUNO ANTI-C ANTITIJELO I ALOIMUNO
ANTI- E ANTITIJELO.DIJETE JE BICE KOJE JE SLICNO OCU I MAJKI,JER JE
NASLJEDILO POLA GENA OD OCA,A POLA OD MAJKE.STO ZNACI DA SE U
FETALNIM KRVNIM STANICAMA NALAZE OCEVI I MAJCINI
ANTIGENI,DJETETOVA KRV JE ODVOJENA OD MAJCINE POSTELJICOM SAMO
ANTITIJELA IgG PRELAZI PLACENTARNU BARIJERU I ULAZI U DIJETETOV
KRVOTOK.

Najbolji nain leenja dece koja se raaju sa tekim oblikom ove bolesti je
Eks-sanguinotransfuzija krvi to je post-natalni tretman novoroeneta.

TKO MOE BITI DAVALAC KRVI- SVAKA ZDRAVA OSOBA OD 18 DO 65

GODINA,A IZNIMNO I DO 70 GODINA, TJELESNE TEINE IZNAD 55 KG,
PROPORCIONALNA VISINI, KRVNI TLAK SISTOLNI 90-180, DIJASTOLINI 50-
110, PULS 50-110 OTKUCAJA U MINUTI, HEMOGLOBIN:MUKARCI 135,
ENE 125. MUKARCI MOGU DATI KRV SVAKA 3 MJ A ENE SVAKIH 6 MJ.

RAZLOZI ZA ODBIJANJE DAVAOCA: KIRURKE PROCEDURE TIJEKOM

POSLJEDNJIH 12 MJ., KORONARNA SRANA BOLEST, AKTIVNA BOLEST
PLUA: TUBERKULOZA, ASTMA, AKTIVNA I KRONINA BOLEST JETRE,
EPILEPSIJA. OSOBE KOJE SU NA TRAJNOJ HORMONSKOJ TH, DIJABETIARI,
HIPOTIREOZA, HEPATITIS C, HEPATITIS B, SIFILIS, AIDS.

TEST KOMPATIBILNOSTI- KORISTI SE KAO SINONIM ZA UNAKRSNU

PROBU ILI INTERREAKCIJU. SVRHA TESTA JE DA SE PRIJE TRANSFUZIJE IN
VITRO DEMONSTRIRA BIOLOKO DOGAANJE U ORGANIZMU BOLESNIKA
TIJEKOM I POSLIJE TRANSFUZIJE ERITROCITA DAVAOCA ILI OSTALIH
HEMOPRODUKATA. UTVRIVANJE KOMPATIBILNOSTI IZMEU SERUMA
BOLESNIKA I ERITROCITA DAVAOCA JE OD PRESUDNOG ZNAAJA ZA
SIGURNOST BOLESNIKA. U SLUAJU INKOPATIBILNE TRANSFUZIJE DOLAZI
DO INTRAVASKULARNE HEMOLIZE SA POTENCIJALNIM SMRTNIM ISHODOM
BOLESNIKA. TOK TRANSFUZIJE I PALJIVO PRAENJE VITALNIH ZNAKOVA
BOLESNIKA KAO I NIVO HCT I HB POSLIJE PRIMJENE KRVI PREDSTAVLJAJU
POSLJEDNJI I NAJVANIJI DIO TESTOVA KOMPATIBILNOSTI.

MAJOR TEST KOMPATIBILNOSTI- MIJEAJU SE ILI SPAJAJU SERUM

BOLESNIKA I ERITROCITI DAVATELJA: a)NA SOBNOJ TEMP. TO JE ZNAAJNO
ZA ISKLJUIVANJE AB0 INKOPATIBILNOSTI, b)NA TEMP.37C I
ANTIGLOBULINSKA FAZA TESTA ZA DOKAZIVANJE ANTITIJELA KLASE IgG-
KLINIKI ZNAAJNIH ANTITIJELA.

MINOR TEST KOMPATIBILNOSTI- POMIJEAJU SE ERITROCITI BOLESNIKA

I SERUM DAVATELJA. TRANSFUZIJA JE USPJENA SAMO AKO
TRANSFUNDOVANE ELIJE PREIVE SVOJ NORMALNI IVOTNI VIJEK U
KRVOTOKU BOLESNIKA. LIJEKOVI NITI DRUGI RASTVORI SE NE SMIJU DAVATI
NITI U KESU SA KRVI, NITI U SISTEME ZA DAVANJE TRANSFUZIJE, JER ONI
TETNO NEPOVOLJNO DJELUJU NA ELIJE KONZERVIRANE KRVI, IZAZIVAJUI
NJIHOVU HEMOLIZU. DOZVOLJENO JE DODAVATI U KRV JEDINO 0,9% NaCl.

ANTIGLOBULIN TEST(COOMBSOV TEST)- RAZMAK IZMEU ANTITIJELA

IgG KOJA SU VEZANA ZA ERITROCITE MOE SE PREMOSTITI I DODATKOM
ANTITIJELA KOJA IMAJU SPECIFINOST PREMA Fe FRAGMENTU ANTITIJELA
ILI PREMA KOMPLEMENTU KOJI OBLAE ERITROCITE. DODATKOM
ANTIHUMANOG GLOBULINA SERUMA AHG, ANTITIJELA KOJA SU VEZANA ZA
ERITROCITE POVEZUJU SE U MREU I TAKO NASTAJE VIDLJIVA
AGLUTINACIJA. TO JE PRINCIP ANTIGLOBULINSKOG TESTA. ZA
ANTIGLOBULINSKI TEST KORISTE SE POLISPECIFINI I MONOSPECIFINI
AHG REAGENSI.
DIREKTNI ANTIGLOBULINSKI TEST- KORISTI SE ZA OTKRIVANJE
PRISUSTVA NEKOMPLETNIH ANTITIJELA VEZANIH ZA MEMBRANU
ERITROCITA IN VIVO. IZVODI SE KOD HEMOLITIKIH ANEMIJA I KOD BEBA
KOD KOJIH SE SUMNJA NA MHN.

INDIREKTNI ANTIGLOBULINSKI TEST- PRIMJENJUJE SE ZA DOKAZIVANJE

PRISUSTVA ANTITIJELA U PLAZMI ILI SERUMU.

HEMOGLOBIN- KRVNI PIGMENT, METALOPROTEIN KOJI U STRUKTURI

SADRI ELJEZO TE SLUI ZA PRIJENOS KISIKA. NALAZI SE U CRVENIM
KRVNIM STANICAMA KRVI SVIH KRALJENJAKA I OSTALIH SISAVACA. KOD
MUKARACA 135G/L, ENE 125G/L.

HEMOCITOBLAST- MATINA ELIJA SVIH KRVNIH LOZA (ERITROCITNE,

LEUKOCITNE, MEGAKARIOCITNE), NALAZI SE U KOTANOJ SRI I
LIMFOPOEZNIM ORGANIMA.

TROMBOCITI- KRVNE PLOICE,MALA BEZBOJNA TJELECA BEZ JEZGRE.

NASTAJU U KOTANOJ SRI IZ DIJELOVA MEGAKARIOCITA. VRLO BRZO SE
RASPADAJU, 3 DO 5 DANA IVOTNI VIJEK.

ERITROCITI- CRVENE KRVNE STANICE KOJE NASTAJU U KOTANOJ SRI,

RAZGRAUJU SE U STANICAMA HISTIOMONOCITNOG SUSTAVA U KOTANOJ
SRI, SLEZENI I JETRI. ULOGA:PRENOENJE KISIKA, PRENOENJE CO2,
REGULACIJA PH KRVI.

LEUKOCITI-BIJELE KRVNE STANICE, STANICE IMUNOLOKOG SUSTAVA IJA

JE OSNOVNA ULOGA ZATITA ORGANIZMA OD MIKROORGANIZAMA
(BAKTERIJA, VIRUSA, GLJIVICA, PARAZITA), TE STRANIH TIJELA KOJI PRIJEU
PRIRODNE BARIJERE KOE I SLUZOKOE. IVOTNI VIJEK LEUKOCITA JE U
PROSJEKU 3-5 DANA,A NASTAJU U KOTANOJ SRI I LIMFNIM VOROVIMA I
PRSNOJ LIJEZDI.

LIMFOCITI- BIJELE KRVNE STANICE, TITE TIJELO OD INFEKCIJE, POMAU

ZATITITI ORGANIZAM OD TUMORA, ALI MOGU UZROKOVATI ODBACIVANJE
TKIVA TIJEKOM TRANSPLANTACIJE ORGANA.

NEUTROFILI- VRSTA GRANULIRANIH LEUKOCITA (GRANULOCITA) KOJI

TITE ORGANIZAM OD BAKTERIJSKE ILI GLJIVINE INFEKCIJE KAO I DRUGIH
SITNIH IZAZIVAA UPALNIH PROCESA, ONI PREDSTAVLJAJU PRVI ODGOVOR
ORGANIZMA NA INFEKCIJU, A SVOJOM AKTIVNOU I ODUMIRANJEM U
VELIKOM BROJU FORMIRAJU GNOJ.

BAZOFILI- VRSTA GRANULOCITA, IMA IH DO 5%, MODRA ZRNCA,

NEJEDNAKE VELIINE. U ZRNCIMA POHRANJEN HEPARIN KOJI SPREAVA
ZGRUAVANJE KRVI U KRVOTOKU.
EOZINOFILI- VRSTA GRANULOCITA, IMA IH 2-4%, CRVENE BOJE, PRAVILNI I
OKRUGLI. MANJE POKRETNI, SADRE HISTAMIN TE SUDJELUJU U
ALERGIJSKIM REAKCIJAMA.

IMUNOGLOBULINI- PROTEIN KOJEG PROIZVODE PLAZMA ELIJE, A

ISKORITAVA IMUNI SISTEM ZA IDEMTIFIKACIJU I NEUTRALIZIRANJE
STRANIH PREDMETA I TVARI, KAO TO SU BAKTERIJE I VIRUSI.

HOMOZIGOT- GENOTIP KOJI NA OBA HOMOLOGNA KROMOSOMA IMA DVA

ISTOVJETNA GENSKA ALELA.

HETEROZIGOT- GENOTIP SA RAZLIITIM GENSKIM ALELIMA NA

HOMOLOGNIM KROMOSOMIMA.

SENZIBILIZACIJA- PRVA TRUDNOA SA INKOPATIBILNIM PLODOM

ZAVRAVA OBINO RAANJEM ZDRAVOG DJETETA. SENZIBILACIJA NASTAJE
TEK U TOKU POROAJA U PRVOJ TRUDNOI. ERITROCITI FETUSA ZA
VRIJEME TRUDOVA PRODIRU U CIRKULACIJU MAJKE, A ANTITIJELA SE
JAVLJAJU POSLIJE VIE TJEDANA. ENA MOE BITI SENZIBILIRANA I
PREDHODNIM POBAAJIMA, BILO SPONTANIM, BILO ARTEFICIJALNIM.
SENZIBILIZACIJA JE PROCES KOJI SE NE MOE OBRNUTI ALI SE MOE
SPRIJEITI. JEDNOM NASTALA SENZIBILIZACIJA NE MOE NESTATI.
PRISUTNOST ANTITIJELA U KRVI SU DOKAZ SENZIBILIZACIJE. ISPITIVANJE
SENZIBILIZACIJE KOD TRUDNICA SE PROVODI IZMEU 10. I 12. TJEDNA
TRUDNOE. TESTIRANJE SE VRI JEDNOM MJESENO.

DONORSKA AFEREZA-PRIKUPLJANJE ILI OTKLANJANJE NEKOG KRVNOG

SASTOJKA IZ KRVI DAVATELJA. AFEREZNI POSTUPCI SE IZVODE NA
UREAJIMA KOJI SE ZOVU SEPARATORI.

TROMBOCITAFEREZA- ZA PRIKUPLJANJE TROMBOCITA

LEUKOCITAFEREZA- ZA PRIKUPLJANJE LEUKOCITA

PLAZMAFEREZA- ZA PRIKUPLJANJE PLAZME

ERITROCITAFEREZA- ZA PRIKUPLJANJE ERITROCITA

KAD SE DAJE ROGAM-KOD HEMOLITICKIH BOL.NOVORODENCETA,MAJKA

U ROKU OD 72h NAKONPORODA MORA PRIMITI Rh IMUNOGLOBULIN ILI
ROGAM UKOLIKO DODE DO DRUGE TRUDNOCE BLOKIRA IMUNOLOSKI
SUSTAVOD PREPOZNAVANJA FETUSA,TAKODER SE DAJE KAD SE RADI
AMNIOCENTEZA,U SLUCAJU SPONTANOG ILI ODABRANOG
POBACAJA,NETIPICNE TRUDNOCE I OKO 26.tj.TRUDNOCE.

DAVANJE POSEBNIH SASTOJAKA KRVI- KOD AFEREZE DAVATELJ DAJE

SAMO POSEBNI KRVNI SASTOJAK KOJITREBA PRIMATELJ,A NE PUNU
KRV.AKO TREBA KRVNE PLOCICE ,OD DAVATELJA SE UZME PUNA KRV,A
STROJ KOJI ODVAJA KRV U NJENE SASTOJKE UKLANJA SAMO KRVNE PLOCICE
I VRACA OSTATAK KRVI DAVATELJU.

METODE KONZERVISANJA KRVI - Krv namenjena za transfuziju,

konzervie se u specijalnim vreicama kesama.U konzervisanju krvi za
transfuziju najvanije mesto zauzaima spreavanje koagulacije. Za
konzervisanje krvi za transfuziju dolaze u obzir samo antikoagulansi, koji
uklanjaju jone Ca potrebne za stvaranje trombina, ili koji spreavaju
stvaranje trombina i njegovim delovanjem na fibrinogen, stvaranje fibrina .

Vrste konzervansa: Neophodno je da dobar konzervans u to manjoj

koliini, to due odri i sauva prirodne osobine krvi: fiziko-hemijske,
morfoloke, fizioloke uloge krvnih elemenata i tenog dela krvi.

ACD sadri ; citronsku ili limunsku kiselinu, rok za upotrebu krvi je 21

dan.

CPD-sadri; citronsku ili limunsku kiselinu, Na-citrat, dekstrozu ili glukozu,

natrijumfosfat, (vani i dodatni izvor energije) rok za upotrebu krvi je 28
dana.

CPD-A- sadri ; citronsku kiselinu, Na-citrat, dekstrozu ili glukozu,Rok za

upotrebu krvi uzet sa ovim konzervansom je 38 dana.

U konzervisanoj krvi dogaaju se promene koje nisu pogodne za

bolesnika: raste afinitet hemoglobina za kiseonik, u plazmi raste
koncentracija kalijuma, laktata, pada ph krvi, smanjuje se aktivnost faktora
koagulacije i ostalih proteina plazme. Raspadaju se leukociti, iz kojih izlaze
razliite supstance koje imaju antigensko delovanje. Puna-cela krv i
deplazmatisani eritrociti uvaju se na + 4C, Koncentrat granulocita 22-24
C (sobna temperatura) 24 sata.Koncentrat trombocita sobna temperatura
3-5 dana. Svee zamrznuta plazma u zamrzivau na -3o C. 12 meseci , ili
-4o 24 meseca.

INTERREAKCIJA Interreakcija eritrocitnog antigena i specifinog antitela je

najee otkrivena hemaglutinacijom, ostvarenom primenom manuelnih ili
automatizovanih postupaka testiranja.

DEPLAZMATISANI ERITROCITI - U praktinom radu DK se priprema

otklanjanjem oko 7o% zapremine plazme iz jedinice cele krvi.Po izdvajanju
plazme, jedinica DK treba da bude opet rashlaena i uvana na
temperaturi + 4 C. Rok terapijske upotreblivosti je identian onome koji
vai za celu krv, iz koje je pripremljenaPreporuuje se da vrednosti Hct u
jedinici DK ne prelaze o,7o-o,8o.
Zamrznuta svea plazma-ZSP: jeste plazma izdvojena iz jedinice svee
krvi, a samo ponekad prikupljena plazmaferezom i zamrznuta u roku od
najkasnije 6 sati od uzimanja krvi, a zatim uskladitena ne due od godinu
dana do terapijske upotrebe na temperaturi od -30oC i nioj. Volumen
prosene jedinice ZSP iznosi od 200-250mI., ona sadri sve labilne i
stabilne faktore sistema koaguInfuzija ZSP indikovana je kod:

- nadoknade pojedinih inilaca koagulacije

- oteenja funkcije jetre,ili deficitom vitamina K

- ukoliko su vrednosti protrombinskog vremena najmanje 1,5 puta

poveane

- trombotsko trombocitopenijska purpura

- kod bolesnika sa DIK-om i smanjenom koncentracijom fibrinogena

- ona je ekspander volumena cirkuliue krvi nakon krvarenja,

- kao izvor hranlivih supstanci ili stimulatora zarastanja rana

Krioprecipitat : je hemoprodukt koji sadri plazmatske proteine,

izdvojene taloenjem u toku odmrzavanja ZSP na temperaturi od +4 do
+2oC. Primena krioprecipitata je opravdana kod bolesnika koji aktivno
krvare, ili su neposredno pred hirukim zahvatom a imaju:

blagi oblik hemofilije A,von Willebrandovu bolest,hipo-ili

disfibrinogenemiju,deficit aktivnosti F XIII,Deficit imuniteta
sepsa,Terapijska doza ovog preparata iznosi 5 do 6 doza, uz potovanje
krvnih grupa u ABO sistemu,Skladiti se na temperaturi nioj od -30C do
godinu dana.

Antiglobulin test-COOMBS-ov test :razmak izmeu antitela IgG koja su

vezana za eritrocite moe se premostiti i dodatkom antitela koja imaju
specifinost prema Fc fragmentu antitela ili prema komplementu koji
oblae eritrocite. Dodatkom anti-humanog globulina seruma AHG, antitela
koja su vezana za eritrocite povezuju se u mreu i tako nastaje vidliva
agultinacija. To je princip antiglobulinskog testa, Coombsovog testa.

Princip antiglobulinskog testa: a) u prvoj fazi testa dolazi do reakcije

antigen antitela, odnosno do vezivanja antitela za antigen na membrani
eritrocita.b) posle brilivog pranja eritrocita ( 6x sa 0,9% NaCl) radi
otklanjanja slobodnih antitela, dodaje se AHG reagens. Posle njihovog
vezivanja (kompleks antigen-antitelo na membrani eritrocita + antitela iz
AHG reagensa) javlja se vidliva aglutinacija.Za antiglobulinski test koriste
se polispecifini i monospecifini AHG reagensi.
Direktni antiglobulinski test DAT se koristi za dokazivanje otkrivanje
prisustva nekompletnih antitela vezanih za membranu eritrocita in
vivo.Izvodi se kod hemolitikih anemija i kod beba kod kojih se sumnja na
MHN.

Indirektni antglobulinski test IAT primenjuje se za dokazivanje prisustva

antitela u plazmi ili serumu.Test se primenjuje kod testa kompatibilnosti,
pre transfuzije, kod Rh-D negativanih trudnica gde se sumnja na
senzibilizaciju, i kod hemolitikih anemija.