1.Tri osnovna oblika bakterija su: kuglice ( loptice-koki ), tapii ( bacili), spirale.

2. Monokoki su loptaste bakterije koki koje se prilikom razmnoavanja odvajaju jedan od

drugog pa budu pojedinano rasporeeni.
Diplokoki nastaju diobom koka u jednom pravcu kad ostanu po dva koka ( u parovima).
Ako ostaju koki u lancu jedan do drugog zovu se streptokoki, ako se koki dijele u dvije
ravni pa ostaju po etiri skupa nastaju tetrade.
Ako se dijele u tri ravni u vidu paketa ili kocke po osam koka u skupini to su sarcine.
Kad se koki dijele u vie ravni nepravilnim rasporedom u vidu grozdova to su
stafilokoke.
3. Kokobacili su bacili koji se oblikom pribliavaju kokima.
Prilikom diobe raspored bacila moe biti pojedinaan , nepravilan to su monobacili.
Diplobacili prilikom diobe ostaju u skupini po dva, ako se redaju u lance to su
streptobacili.
4. Bakterije su siuna jednoelijska iva bia, vidljiva samo pod mikroskopom
,prokariotske grae.Razmnoavaju se na vie naina: prostom diobom ( fisionom
diobom), pupljenjem, egzosporama ( spoljanje spore), fragmentacijom ( podjelom na
vie dijelova) i posebnim nainom polnog razmnoavanja.
5. Vibrio najjednostavniji oblik spiralne bakterije, uzronik kolere , lahko savijen lii na
zarez.Spirile imaju 3-5 rigidnih zavoja uvijene oko svoje uzdune osi pravilnih razmaka
plitki.
Spirohete su spiralne bakterije sa 5- 14 zavoja uvijenih oko uzdune ose kao to su
Troponeme. Borelije imaju 4-10 zavoja koji su nejednaki ( krai i dui). Leptospire imaju
12-18 potpuno pravilnih zavoja.
6. Involutivni oblici bakterija su dzinovske forme nekih koki, nastalih pod uticajem raznih
vanjskih uvjeta (starenje bakterijskih elija, nedostatak hrane, stvaranje toksinih tvari u
toku metabolikih procesa u hranilitu, pod djelovanjem lijekova).
7. Glavni dijelovi bakterijske elije su: nukleotid, citoplazma i ovojnice.
8. Spore su rezistentni oblici (male loptice ili kruii )koji se stvaraju u protoplazmi nekih
bacila a otporne su na uticajne faktore spoljane sredine.Po hemijskom sastavu
razlikuju se od vegetativnih oblika bakterija,otporne na visokim temperaturama . U
povoljnoj sredini nastaje klijanje pa se iz njeg razvije normalna bakterijska elija
(vegetativni oblik bacila).Ne primaju boje pa se u obojenom preparatu pod mikroskopom
vide kao bezbojne formacije.Jedan bacil stvara jednu sporu.
9.Flagele su dugaki nastavci koji posjeduju neki bacili i spiralne bakterije i uz pomo
njih se kreu.Nalaze se na povrini tijela bakterijske elije razliitog rasporeda.
Bakterijaa bez flagela je je atriha, sa jednom flagelom na jednom polu monotriha, sa po
jednom flagelom na oba pola amfitriha, sa snopom flagela na jednom ili oba pola
lofotrihe, a bakterije sa flagelama po itavoj povrini peritrihe.
10. Nukleotid- bakterije nema jasno formiranu jezgru. Nukleusni materijal rasut po
citoplazmi u vidu granula (veih i manjih)Nukleusni materijal su niti tanke ,duge do 1
mm savijene u krugove vie puta , niti su petlje kromozoma i sadre
dezoksiribonukleinsku kiselinu.
11. U citoplazmi bakterije su razne granule i nukleusni materijal, bogata je RNK , 80%
vode.
12.Citoplazmatske inkluzije su diferencijacije bez dvoslojne membrane ( lipidi, skrob,
sumpor i metapolyphospati)
13. Ovojnice bakterijske elije su : citoplazmatska membrana, elijski zid i kapsula.
14. Citoplazmatska membrana obavija citoplazmu i mjestimino se uvlai u citoplazmu
pravei kesice koje nazivamo mesozomi, polupropusna ( semipermeabilna )regulira
osmotski pritisak u eliji , kroz nju prolaze aminokiseline, monosaharidi i masne

kiselinea iz elije izlazi raspadnuti produkti. U njoj je veliki broj fermenata koji razgrauju
hranjive tvari izvan bakterijske elije (egzoenzimi)
15.Uloga elijskog zida daje oblik eliji, bez njeg bakterija samo kratko ivi , titi
bakteriju od raznih fizikih faktora vanjske sredine, od visokog osmotskog pritiska u
samoj eliji.
16.Kapsula je elatiozna masa okruuje eliju ,sluzav omota vidljiv u mikroskopskom
preparatu bakterije sa kapsulom-inkapsulirane. Uloga :titi bakteriju od vanjskih
uticaja:speava razgradnju baktrrijs u fagocitima,suenje elije , bakterije sa kapsulom
posjeduju veu mo razvoja bolesti.
17. Bakterijiske kolonije nastaju na vjestakim hranilitima u labratoriji gdje se od jedne
bakterijiske elije razmnoi u toku 18-24 sata vise miliona novih jedinki vidljivih prostim
okom.Bakterijiske kolonije razlikuju se po dvije tacke velicini, obliku,
povrsini,konzistenciji,providnosti,boji.
18.hromogne bakterijie su bakterije koje luce pigmente razlicite boje.Pigmenti nekih
bakterija ostaju u celiji (ednopigmenti) a neke bakterije luce svoje pigmente u vanjsku
sredinu(egzopigmenti).
19.Sluzave kolonije stvaraju bakterije koje imaju izrazenu kapsulu. Klepsijela,
pneumokok. Cvrste diferencirane podloge sa ugljikohidratima i indikatorom porasta
kolonije daju nam sliku da li su ugljikohidrati razgradjeni ili nisu. Takve diferencijalne
podloge su Endoagar, makkonki,agar,eses agar. Te podloge sadrze laktozu.Bakterije
koje razgradjuju laktozu stvaraju mljijecnu, sircetnu i mravlju kiselinu te mjenjaju ph
podloge u zoni rasta bakterija.Kolonije takvih bakterija su crvene, a one sto ne
razgradjuju laktozu rastu kao bezboje kolonije.
20. U sastav bakterijiske celije ulaze Voda je koliinski glavni sastavni dio ivih stanica,
pa i bakterijskih (75-98 %) jer sudjeluje u brojnim kemijskim reakcijama kao otapalo ili
prijenosnik elektrolita. Oni su veinom sadrani
unutar makromolekula (stanine bjelanevine, nukleinske kiseline,
kompleksni ugljikohidrati, i masti u citoplazmi i staninim ovojnicama).
21. Katabolizam (grki: kata = "prema dolje, na nie" + ballein = "baciti")
podrazumijeva skup biokemijskih reakcija u kojima se sloeni kemijski spojevi
razgrauju u jednostavnije, oslobaajui tako u veini sluajeva kemijsku energiju i u
odreenoj mjeri i toplinsku energiju. Kemijska se energija pohranjuje u fosfatnim
vezama visoko energetskih molekula kao adenozin trifosfat (ATP).
22.Anabolizam je process u kojem se vrsi izgradnja kompleksinh spojeva bakterija uz
utrosak energije,Pri ovim procesima potrebna je velika kolicina energije koja se
ugraduje u te kompleksne spojeve.
23.Metabolizam bakterije je proces izgradnje kompleksinh bakterijiskih spojeva I
razgradnje istih.
24.Enzimi su organski sastojci stanica I njih stvaraju stanice za biohemijske reakcije
bakterija.
25.Prema mjestu djelovanja enzimi se dijele na egzofermente koji djeluju van
bakterijiske celije i ednofermente koji djeluju u samoj bakteriji.
26.Uslovi za djelovanje enzima su optimalna temperatura (35-37C) ,optimalna ph (6 do
7.5), vrijeme
27.Slozeni enzimi su gradjeni iz apoenzima I koenzima. Prosti enzimi imaju samo
aminokiseline u svojoj molekuli
29. Substrat molekula koja ulazi u enzimski kataliziranu hemijsku rekaciju.Inhibitori
enzima su spojevi slicne hemijiske strukture

30.Bakterije izgradjuju svoje structure(celijiski zid, citoplazmatsku membranu, nukleusni

aparat,flagele one se krecu, rastu, hrane, razmnozavaju, I potrebna im je
energija.Metabolizam energije nazivamo I disanje bakterija.
28.a) fermentacija- razgradnja ugljikohidrata bez pristustva kisika
b) respiracija metabolicki process produkcije energije u kome se supstrat razgradjuje do
anorganskih spojeva
c) fotosinteza bakterije koje zive u vanjskoj sredini koriste anorganske I organske
optadne tvari kao izvor hrane te u suncevu energiju izgradjuju kompleksne structure
celije
29.Ishrana bakterije je biohemijski proces koji omoguuje celiji primanje raznih
organskih I neorganskih spojeva potrebnih za izgradnju specifinih strukturnih dijelova.
30.Faktori rasta su spojevi koje bakterijiska celija nemoze sama sintetizirati a nepohodni
su joj za metabolizam I mora ih primiti gotove iz svoje vanjske sredine.Dijele se u 2
grupe a)bakterijiski vitamin ( nijacin, tijamin, biotin, riboklavin)
b) neke aminokiseline esencijalne
31.Saprofite su bakterije koje za svoju ishranu koriste otpadne organske spojeve.
32.Paraziti zive najbolje u zivom organizmu biljaka, zivotinja, ljudi.Dijele se na
a) obligante ili striktni paraziti(zive na racun drugih zivih bica).
b)fakultativni ili uvjetni paraziti (koriste I mrtve organske tvari).
33.Patogeni mikroorganizmi su parazitski mikrobi u bakteriji koji uzrokuju oboljenja.
Dijele se na striktno ili obligativno patogeni mikrobi (u dodiru sa visim organizmima
izazivaju bolest).Fakultativno patogeni mikrobi samo pod odredjenim uvjetima izazivaju
oboljenje zovu se I oportunisti.
34.Egzo enzimi vrste razgradnju kompeksnih spojeva proteina , masti u ugljikohidrata
do mikromolekula van bakterija.To je digestija hrane.Zatim dolazi do transporta ili
penetracije tih mikromolekula u bakterijiske celije.Transport hrane kroz ovojnice
bakterija moze biti pasivan ( apsorpcija, osmoza I difuzija) I aktivan uz pomoc posebnih
enzima.
35.Rast je proces povecanja volumena I tezine( dimenzije celije do odredjenjih granica
kod jednocelijskih organizama),
Razmnozavanje je povecanje broja celija kod jednocelijiskih organizama.
36.Vrijeme jedne generacije je period od nastanka jedne bakterjiske celije do njene
diobe do 2 celije kcerke.
37.Tipovi razmnovanja bakterija a) prosta poprecna dioba na dvoje (najcesci tip)
b) razmozavanje preko L oblika- u abnormalnim uslovima zivota bakterija se poveca
nekoliko puta nukleusni material se dijeli vise puta pa od jedne lopte nastaje vise lopti
c) parasexualno razmnozavanje(bakterije imaju muske F+ I zenske F- celije.Preko
fimbrije ili pile bakterije se priblizavaju (konjugiraju) te iz muske celije dio nucleus
materijala prenosi u zensku celiju, oplodjena celija se dijeli na 2 celije kcerke.
d)pupanje na jednom mjestu bakterije celije pojvai se pupoljak koji raste I odcjepi od
maticne celije I formira novu.
e)granjanje u abnormalnim uslovima javi se stapicasta bakterija koja se na jednom
kraju izduzi I racva na dva kraka u jedan od tih krakova udje dio nukleusnog materijla
on se odjepi I nastaje nova celija.
38.Simbioza ili singerizam je bilo kakva povezanost zivih bica bila korisna ili stetna.
39.Komensalizam je simbioza(zajednica u kojoj jedan organizam ili koristi, ali ne nanosi
stetu drugom.
40.Antagonizam je kad nemogu zivjeti zajedno obicno jer jedan organizam luci tvar koja
ubija drugi- gljivice luce antibiotik da bi se odbranile od bakteirja.

41.Bakterije u hranilistu prolaze vise faza u toku ramnozavanja a) faza adaptacije traje
2 do 5h b)faza ubrzanog razmnozavanja traje 5h c)stacionarna faza traje 10 h d)faza
odumiranja traje 20 I vise sati.
42.Gen je bioloska jedinica naslijedja. Genum je skup svih gena na jednoj
hromozomskoj petlji.Nukeloid ili nukleotid je nukleusna supstanca bakteirje koja je
razasuta po citoplazmi u vidu zrnaca.Plazmoidi su genetske structure van hromozoma
nosioci gena omogucavaju prezivljavanje u anbormalnim uslovima daju nove osobine.
Varijacije su promjene kod bakterija nastale pod djelovanjem vanjskih faktora sredine u
kojoj bakterije zive ili promjene u genima. Modifikacije su varijacije nastale djelovanjem
vanjskih faktora one su ne naslijednje, privremene, traju koliko I izmjenjenji uslovi
sredine.Mutacije su genetske varijacije uzrokovane promijenama u genima , nasljednje
stalne promjene. Dovode do selekcija.Prenosenje gena iz jedne celije u drugu moze se
vrsiti: transformacijom, konjugacijom ili transdukcijom.
43.genetski izenjering je vjestacko izdvajanje dijelova gena jedne celije I njegovo
unosenje u DNK druge celije(recipient) koji dobiva jedno ili vise novih osobina.Koriste
se plazmidi. Npr dobijanje bakterija za produkciju antibiotika I hemoterapeutikadobijanje bakterija koje fixiraju spojeve duika u zemlji pa povecavaju njenu plodnost.
Lijecenje bolesti ljudi dijabetes, hemofilija.
44.kriteriji za klasifikaciju bakterija su morfoloki, bojenje po gramu, fizioloske I
biohemijske osobine, patogenost, antigenetska gradja, sastav celijskog zida I structura
DNK.
45.Vrsta je osnovna mikroorganizacija skup jedninkih istih ili vrlo slicnih osobina.
Serotipovi I biotipovi su jedinke u vrsti razlicite u antigenoj strukturi ili biohemijiskim
aktivnostima.
Rod je grupa medjusobno slicnih vrsta( zove se I genus). Porodica(familia) grupa
srodnih rodova. Red(ordo) vise srodnih porodica. Razred(klasis) vise slicnih redova.
46.Binominalna nomenklatura mikroorganizama svaki mikrob nosi ime roda kome
pripada I Ime vrste.Pocetno slovo imena roda pise se velikim slovom,a imena vrste
malim slovom. Rod- ime dobio po obliku mikroba po rasporedu po autoru, a vrsta-prema
boji pigmenta, prema oboljenju koje izaziva, prema naucniku ili prema mjestu otkrivanja,
47.Uslovi za razmnozavanje bakterija su : zrak, hrana, CO2, vlaga, odredjena
temperature, osmotski pritisak, kiselost sredine. Za vjestacki uzgoj trebaju hranjljive
podologe sa odredjenim optimalnim uslovima.
48.Striktno aerobne su bakterije koje ne mogu zivjeti bez kisika. Fakultativno( uvjetno
anaerobne bakterije su one koje se razmnozavaju u pristutvu kisika ali mogu zivjeti bez
njega. Striktno obligatno (anaerobne su bakterije koje ne mogu ni zvjeti ni razmnozavati
se u pristustvu kiska za njih je kisik toksican.
Mikroaerofilne bakterije su bakterije koje se najbolje razmozavaju ako su prisutne male
kolicine kisika.
49.Prema temperature razmnozavanja bakterije se dijele na : Psihofilne, mezofilne,
termofilne.
50.Plazmoliza skupljanje I odvajanje protoplazme biljne celije od njene celulozne
stijenke ili zida. Djelovanjem hipertonicne otopine u kojoj je stanica uronjena.
Plazmoptiza u celijama bez celijskog zida dolazak u hipertonicnu otopinu rezultira
rasprskavanjem.
Halofilne bakterije su one koje mogu zivjeti u visokim koncentracijama soli.
51.Hranjive podloge mogu biti cvrste(agari I tecne bujoni) sve hranjive podloge po
namjeni dijelimo na: Osnovne za ispitivanje kontaminacije vode I hrane, obogacene
za izolaciju uzrocnika zaraznih bolesti, selektivne- omogucavaju rast jednih a koce rast

drugih bakterija, diferencijalne omogucavaju razliku izmedju dvije kolonije I specijalneza specijalne potrebe bakterioloskog pregleda vode.
52.Biogram(kultura) je material koji obradimo ( zasijemo, zatvoreno na odredjenom
hranilistu).Koprokultura,urinokultura , hemokultura, piokultura(gnoj).