Vt liu

Cao su
Polytetrafluoroethylene
Si giy c trng lng ring trung bnh
Nylon
G thng
G si
B tng cng cao di tc dng nn
Kim loi magi
Nhm
Gng knh (ph thuc vo hm lng silicat)
Ngc trai
Men s (Ca xi pht pht)
ng thau
Kim loi Titan
ng
Si knh (nha chu lc)
Si ct bon
Silicon
St rn
Thp
Chui crystalline
Crystal n

H s Poisson
0.50

0.25
0.20
0.35
0.33
0.18-0.3

0.33
0.34

0.21-0.26
0.27-0.30

M dun n hi
(Young's Modulus)
(1 GPa = 1kN/mm2)
0.01-0.1
0.5
4
2-4
8.963
11
30
45
69
50-90
70
83
100-125
105-120
117
40-45
125-150
185
190-210
200
193
200

M un n hi
M un n hi l s m t ton hc ca mt i tng hoc ca mt khuynh hng vt cht no
b lm bin dng mt cch n hi (v d khng thng xuyn) khi c mt lc c tc ng ln n.
M un n hi ca mt vt th c xc nh bng dc ca ng cong ng sut-bin dng trong
vng bin dng n hi:

y (lambda) l m un n hi; ng sut l lc gy ra bin dng c chia cho din tch m lc

tc ng vo; v bin dng l t s s thay i c gy ra bi ng sut cho trng thi ban u ca
i tng.
Nu ng sut c o theo n v pascal th bin dng l mt t s khng th nguyn, khi n v
ca cng l pascal. Theo mt nh ngha khc, m un n hi l bin dng cn thit lm cho
mt mu vt liu tng gp i chiu di ca n. iu ny l khng thc t i vi hu ht cc vt liu
bi gi tr l ln hn nhiu so vi trng ng sut ca vt liu hoc ti im ni s ko di tr nn
khng tuyn tnh, nhng mt s ngi c th thy nh ngha ny trc quan hn.[1]
M un n hi l i lng c trng cho tnh n hi ca vt rn. L h s ph thuc ca bin dng
vt rn vo ng sut tc ng ln n.
1

Trong trng hp ng sut, ch c mt thnh phn , m un n hi chnh l h s t l E gia ng

sut v bin dng di tng i theo cng thc = E., E c gi l m un n hi (mun
Yng). M un n hi c th nguyn ca ng sut (lc trn din tch). M un n hi ca mt vt
ph thuc vo thnh phn ho hc, qu trnh x l, iu kin nhit , vv. Trong iu kin bnh
thng, m un n hi ca st l 2,1.106 kG/cm2, ca ng l 1,1.106 kG/cm2, ca nhm l
0,75.106 kG/cm2.[2]

Cc loi m un n hi
Vic nh r ng sut v bin dng c o nh th no, bao gm c cc hng, cho php xc nh
mt s loi m un n hi. C ba loi c bn l:

M un Young (E): m t n hi dng ko, hoc xu hng ca mt vt th b bin dng dc

theo mt trc khi cc lc ko c t dc theo trc ; n c nh ngha bng t s gia
ng sut ko cho bin ng ko. N cng thng c k n mt cch n gin bng tn m
un n hi.

M un ct (G hoc ,) miu t xu hng ca mt vt th b ct (hnh dng ca bin dng vi

th tch khng i) khi b tc ng bi cc lc ngc hng; n c nh ngha bng ng
sut ct chia cho bin dng ko. M un ct l mt phn ngun gc ca tnh do (the
derivation of viscosity).

M un khi (K) m t bin dng th tch, hoc xu hng th tch ca mt vt th b bin

dng di mt p lc; n c nh ngha bng t s ng sut th tch chia cho bin dng th
tch, v l nghch o ca h s nn (compresibility). M un th tch l trng hp s m
rng ca m un Young trong khng gian ba chiu.

Cc m un n hi khc l h s Poisson, cc thng s ban u ca Lam', v m un sng P.

Cc loi vt liu ng nht v ng hng (nh nhau tt c cc hng) c cc c tnh n hi
(tuyn tnh) ca chng c m t y bi hai m un n hi, v mt trong s c th chn
mt s cp. Cho mt cp m un n hi, tt c cc m un n hi khc c th c tnh ton theo
cc cng thc trong bng bn di.
Cc cht lng khng nht l c bit khi chng khng h tr ng sut ko, c ngha l m un ct
lun lun bng khng v trong trng hp ny m un Young lun lun bng khng.[1]

------------------

H s Poisson
H s Poisson hay t s Poisson (k hiu l ) c t theo tn nh vt l Simon-Denis Poisson l t
s gia bin dng hng ( co, bin dng co) tng i v bin dng dc trc tng i (theo

phng tc dng lc).

2

Mu hnh ch nht chu nn vi h s Poisson vo khong 0.5

Khi mt mu vt liu b ko (hoc nn) theo mt phng th n thng c xu hng co li (hoc gin
ra) tng ng theo phng vung gc vi phng tc dng lc nhng cng c trng hp vt liu n
ra khi b ko v co li khi b nn. H s Poisson l miu t cho xu hng ny.
H s Poisson ca vt liu thng thng nm trong khong (-1,0; 0,5). H s Poisson ca phn ln
vt liu nm trong khong (0,0; 0,5) nh: bc: gn 0; thp: 0,3; cao su: gn 0,5. Vt liu khng th
chu nn l tng khi b bin dng n hi trong mt khong nh s c h s Poisson bng 0.5. Mt
s vt liu c h s Poisson m nh cc loi xp polymer, cc loi vt liu ny khi b ko s gin n
theo phng vung gc vi phng chu lc.
Gi s vt liu b nn dc trc:

vi:
: h s Poisson,
: bin dng ngang (bin dng hng) (c gi tr m nu chu ko, dng nu chu nn)
: bin dng dc trc (c gi tr dng nu chu ko, m nu chu nn)

C ch
cp phn t, nguyn nhn ca hiu ng Poisson l s chuyn dch gia cc phn t v s ko gin
mi lin kt phn t trong khung phn t do ng sut gy ra. Khi lin kt b ko gin theo phng
ca ng sut th n b thu ngn li theo phng kia. S tng hp cc thay i ny trong ton b
khung phn t s gy ra hiu ng Poisson.

nh lut Hooke tng qut

i vi vt liu ng hng, bin dng ca vt liu theo mt phng s gy ra bin dng theo cc
phng cn li trong khng gian 3 chiu. Do c th tng qut ha nh lut Hooke trong khng
gian:

vi
, and l bin dng theo trc x, y v z,
x , y v z l ng sut theo trc x, y v z,
E l mun n hi Young (i vi vt liu ng hng mun n hi theo cc trc x, y v z
bng nhau)
l h s Poisson (i vi vt liu ng hng l nh nhau theo cc trc x, y v z)

Thay i th tch
3

 thay i th tch tng i V/V ca vt kiu do b ko ginc th tnh theo cng thc gin lc
(ch khi bin dng l nh):

vi
V th tch
V thay i th tch
L chiu di ban u
L thay i chiu di.

H s Poisson ca mt s vt liu
Vt liu
Cao su

H s Poisson
~ 0,50

t st bo ha 0,40-0,50
Magi

0,35

Titan

0,34

ng

0,33

Nhm

0,33

t st

0,30-0,45

Thp khng r

0,30-0,31

Thp

0,27-0,30

St c

0,21-0,26

Ct

0,20-0,45

B tng

0,20

Thy tinh

0,18-0,3

Xp

0,10-0,40

Bc

~ 0,00