Professional Documents
Culture Documents
B XY DNG
Ng Quc Trinh
NGHIN CU S LM VIC CA CC
CHU TI TRNG NGANG V TI TRNG NG T
H NI 2014
B GIO DC V O TO
B XY DNG
Ng Quc Trinh
NGHIN CU S LM VIC CA CC
CHU TI TRNG NGANG V TI TRNG NG T
Chuyn ngnh
M s
: 62 58 02 08
H NI 2014
LI CAM OAN
Ng Quc Trinh
LI CM N
Ng Quc Trinh
MC LC
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC CC K HIU C BN S DNG TRONG LUN N
DANH MC CC HNH, TH TRONG LUN N
DANH MC CC BNG BIU TRONG LUN N
M U
1 L do la chn ti ......................................................................... 1
2 Mc tiu nghin cu .......................................................................... 3
3 i tng v phm vi nghin cu ...................................................... 4
4. Ni dung nghin cu .......................................................................... 4
5 Phng php nghin cu.................................................................... 4
6 B cc ca lun n ............................................................................. 4
7 Nhng ng gp mi ca lun n....................................................... 6
Chng 1: TNG QUAN CC PHNG PHP NGHIN CU TNG
TC GIA CC VI NN T CHU TI TRNG NGANG
1.1 Tng quan v ng t................................................................................ 9
1.1.1 ng t ..................................................................................... 9
1.1.2 Ngun gc ng t ..................................................................... 10
1.1.3 Sng ng t ............................................................................. 13
1.1.4 Cc thang nh gi cng ng t ......................................... 15
1.1.5 Nhim v thit k khng chn cho cng trnh v cc thng s
chuyn ng nn t ............................................................................. 16
1.2 Tng quan cc phng php nghin cu tng tc gia cc vi nn t chu
ti trng ngang.................................................................................................. 18
1.2.1 Nhm cc phng php da trn m hnh nn Winkler ................ 18
1.2.2 Nhm cc phng php da trn m hnh n hi lin tc ........... 28
Ph lc 2:
Ph lc 4:
Ph lc 5:
Ph lc 6:
Ph lc 7:
Ph lc 8:
Ph lc 9:
Ph lc 10:
Ph lc 11:
Ph lc 12:
Ph lc 13:
Ph lc 14:
H s cn nht
Cy(f), Cx(f),Ch(f)
DFT
Bin i Fourier ri rc
M un n hi ca t
Ec
M un n hi ca cc
FFT
Tn s
fN
Tn s Nyquist
fD(t)
Lc cn nht
fI (t)
Lc qun tnh
fS (t)
Lc n hi
M un trt ca t
Gc
M un trt ca cc
IFFT
cng l xo
kh
Kx, Ky
Kry , Krx
Chiu di cc
Khi lng
M men un cc
Phn lc ca t trn mt n v di ca cc
pu
Sc khng ngang ti hn ca t
Ti trng tc dng
PPNLCT Gauss
peff(t)
Lc phn b u
Lc ct cc
Thi gian
Chu k
Chuyn v ngang nn t
uc
Th tch khi t
vp
Vn tc sng dc
vs
Vn tc sng ct
Chuyn v ngang ca cc
su dc theo cc
ZAB
Zc
Zd
Gc ni ma st
Gc trt ngang do lc ct Q gy ra
H s Poisson ca t
Thi im t xung
x, y, z
Cc ng sut php
x, y, z, xy, xz,
yz ; x, y, z,xy,
xz , yz
x0, y0, z0, xy0,
xz0, yz0
Du ly bin phn
(z)
Tha s Lagrange
Hng s Lame
Gc dc ca ng vng do m men M gy ra
Bin dng un ca cc
AB
Din tch b mt AB
Hm delta Dirac
ij
H s Kronecker
Hnh 1.2
M t mt trn ng t
Hnh 1.3
Cc loi t gy v chuyn ng ti t gy
Hnh 1.4
M phng thuyt bt n hi ca t gy gy ra ng t
Hnh 1.5
Hnh 1.6
Hnh 1.7
Hnh 1.8
Hnh 1.9
Hnh 1.10
S kt cu h mt bc t do
Hnh 1.11
Hnh 1.12
Hnh 1.13
Hnh 1.14
Hnh 1.15
Hnh 1.16
Hnh 1.17
Hnh 1.18
Hnh 1.19
Hnh 1.20
Hnh 1.21
Hnh 1.22
Hnh 1.23
Hnh 1.24
Hnh 2.2
Hnh 2.3
Hnh 2.4
Hnh 2.5
Hnh 2.6
Hnh 2.7
Hnh 2.8
Hnh 2.9
Hnh 2.10
Hnh 2.11
Hnh 2.12
Hnh 2.13
Hnh 2.14
Hnh 2.15
Hnh 2.16
Hnh 2.17
Hnh 2.18
Hnh 2.19
Chng 3:
Hnh 3.1
Cc chu lc phn b u q
Hnh 3.2
Hnh 3.3
Hnh 3.4
Phn t chuyn v ca dm
Hnh 3.5
Phn t lc ct ca dm
Hnh 3.6
Hnh 3.7
Hnh 3.8
Hnh 3.9
Hnh 3.10
Hnh 3.11
Hnh 3.12
Hnh 3.13
Hnh 3.14
Hnh 3.15
Hnh 3.16
Hnh 3.17
Hnh 3.18
Hnh 3.19
Hnh 3.20
Hnh 3.21
Chng 4:
Hnh 4.1
Hnh 4.2
Hnh 4.3
Hnh 4.4
Hnh 4.5
Hnh 4.6
Hnh 4.7
Hnh 4.8
Hnh 4.9
Hnh 4.10
Hnh 4.11
Hnh 4.12
Hnh 4.13
Hnh 4.14
Hnh 4.15
Hnh 4.16
Hnh 4.17
Hnh 4.18
Hnh 4.19
Hnh 4.20
Hnh 4.21
Hnh 4.22
Hnh 4.23
Bng 2.2
Chng 3:
Bng 3.1
Bng 3.2
Bng 3.3
Bng 3.4
Bng 3.5
Bng 3.6
Bng 3.7
Bng 3.8
Bng 3.9
Bng 3.10
Gi tr m men un ca cc khi m un n hi ca t l
Ed = 5 MPa; 10 MPa; 15 MPa; 20 MPa.
Bng 3.11
M U
1 L do la chn ti
ng t l thin tai cc k nguy him c th gy ra cc thm ha i vi
con ngi v ph hy nghim trng cc cng trnh. Vit Nam tuy khng nm trong
vnh ai la ca nhng khu vc c ng t ln trn th gii, nhng khng loi tr
b nh hng bi nhng trn ng t mnh, do trn lnh th Vit Nam tn ti
nhiu t gy hot ng phc tp nh t gy Lai Chu - in Bin, t gy Sng
M, t gy Sn La, i t gy Sng Hng, i t gy Sng C...Cc nghin cu
khoa hc ghi nhn, t u th k 20 n nay khu vc pha Bc nc ta xy
ra 2 trn ng t cp 8-9 (thang MSK-64), tng ng 6,7-6,8 Richter, hng
chc trn ng t cp 7, tng ng 5,1-5,5 Richter v hng trm trn ng
t yu hn. in hnh trn ng t xy ra ti in Bin nm 1935, vi cng
6,7 Richter, xy ra trn i t gy Sng M; trn ng t ti Tun Gio nm
1983, c cng 6,8 Richter, xy ra trn t gy Sn La, gy nn st l, nt
t trn din rng, st l ln trong ni, gy h hi nh ca trong phm vi bn knh
n 35 km[14].
Vit Nam , ang v s tin hnh xy dng nhiu cng trnh xy dng
ln nh nh my in ht nhn; cng trnh ngoi khi; p thy in, cng trnh
cu, cng ln; nh cao tng phc v s nghip cng nghip ha, hin i ha t
nc. S kin cc trn ng t kch thch xy ra ti khu vc thy in Sng Tranh
2- Bc Tr Mi, Qung Nam gn y t ra cho cc c quan qun l nh nc cn
phi xy dng mt chin lc phng trnh v gim nh hu qu ng t Vit
Nam trong yu cu v thit k khng chn cho cc cng trnh xy dng phi
c quan tm c bit m bo s an ton cao nht cho cng trnh v cuc sng
ca ngi dn. Khi i hi cn phi xem xt li mt s vn , c bit l v tiu
chun thit k khng chn, d liu ng t; m hnh, phng php tnh ton v..v.
Hin nay, khi thit k cc cng trnh xy dng trong cc vng c ng t
thng da trn ba phng php tnh ton chnh sau: Phng php tnh lc ngang
tng ng; phng php ph phn ng; phng php tch phn trc tip phng
Chng 1
TNG QUAN CC PHNG PHP NGHIN CU TNG TC
GIA CC V NN T KHI CHU TI TRNG NGANG
Khc vi cc loi ti trng ng tc dng ln cng trnh nh ti trng gi, ti
trng xe chy trn cu, ng t gy ra chuyn ng mng cng trnh, cho nn
n cha ng tim nng ph hoi rt ln i vi cng trnh. Tht vy theo
Newmark v Rosenblueth [35]: ng t lm bc l mt cch h thng cc sai st
trong thit k cng nh trong xy dng cng trnh, k c nhng sai st nh nht v
xt v phng din ny, ng t lm cho mn hc a chn cng trnh tr nn cp
thit v hp dn, c gi tr nghin cu, hc tp vt xa mc tiu trc tip ca n.
Khi bit cc thng s chuyn ng ti mng cng trnh do ng t gy ra th
c th tnh ton thit k cng trnh theo cc phng php ng lc hc cng trnh
hin c, k c phng php dao ng ngu nhin. Cc ti liu v quy trnh tnh ton
ng t ca cc nc v ca Vit Nam a ra cc ch dn tnh ton thit k
cng trnh chu ti trng ng t ty theo mc quan trng ca n
[11],[14],[19],[20],[21],[22],[27],[37],[42],[44],[52],[59]...].
Tuy nhin, vic nghin cu tng tc gia cng trnh v nn t ni chung
v gia mng cc vi nn t ni ring khi chu ti trng ng t l mt vn ht
sc phc tp v tr nn cp thit khi m ngy cng c nhiu nh my in ht nhn,
cc cng trnh ngoi khi, p thy in ln...c kch thc mng rt ln c xy
dng trn th gii v Vit Nam. C th hiu c ngha ca tng tc bng
cch hnh dung mt con thuyn nh v nh tri trn sng nc (hnh 1.1a) v mt
con thuyn khc nh nh vy nhng c kch thc rt di so vi chiu di sng
(hnh 1.1b)[43]. Con thuyn nh t lm thay i n chuyn ng ca sng, cn con
thuyn ln lm thay i chuyn ng sng. Nh vy mc tng tc ln hay nh
ty thuc vo kch thc ca con thuyn so vi chiu di sng. T thun tin
nghin cu c th phn thnh hai loi tng tc: tng tc ng hc (kinematic
interaction) hoc c th gi l tng tc cng xt nh hng ca kch thc v
10
11
Khi b ph hoi, nng lng thot ra do gii phng nng lng bin dng tch
lu v tr t gy a tng. Mt phn nng lng bin dng gy ra ph hu mi
trng xung quanh chn tiu, mt phn khc c truyn i n mi im trn b
mt qu t di dng sng chuyn v (ng t).
ng t xy ra khi to thnh cc t gy kin to, ng t cng xy ra do
hot ng ca cc t gy ny. Gii thch c ch ny, nh khoa hc M H.F.Reid
(1911) a ra thuyt bt n hi (Elastic- Rebound Theory) khi quan st mt t
gy trn b mt t sau trn ng t San Francisco, California (1906),
[30],[35],[36],[46],[47]. Thuyt gii thch rng nng lng bin dng c tch ly
trong cc t gy, n s gii phng nng lng khi n vt qu gii hn n hi ca
vt liu. Nng lng gii phng c truyn di dng sng truyn theo cc hng
v lm dao ng cc cng trnh ng trn mt t. L thuyt ny gii thch hin
tng chu k xy ra cc trn ng t cc t gy kin to; hin tng tin chn,
d chn, cng ng t... C th hiu thuyt ny qua hnh s ha sau : Hnh
1.4a th hin on ng thng tnh trng t nhin ban u. Hnh 1.4b th hin
qu trnh tnh ly bin dng trc khi ng t, on thng b vn t t. Hnh 1.4c
th hin on thng b t gy sau trn ng t v tr li tnh trng t nhin ban
u (vn thng). V cng theo thuyt ny, gia cc vt liu do th s tch lu nng
lng cng ln, cn gia cc vt liu c tnh gin c tnh tch lu nh nn d gii
phng nng lng hn.
a) Tnh trng t nhin ban u
b) Tnh trng bin dng trc khi ng t
c) Sau khi ng t
12
13
Hnh 1.5 Quan h gia g m rng, vng ht chm v chuyn ng trt ngang
ti cc b mng [36]
- ng t pht sinh t cc ngun gc khc: do s dn n trong lp v
cng ca qu t; do cc v n; do hot ng ca ni la; do sp nn t; do tch
nc vo cc h cha nc ln [14].
1.1.3 Sng ng t
Sng pht ra t tm ng t theo mi hng v gim dn khi cng xa tm
ng t. Sng ng t bao gm sng vt th v sng b mt. Sng vt th c
phn ra lm hai loi: sng dc P v sng ct S (hnh 1.6). Sng dc P gy ra co dn
mi trng, cc ht dao ng theo phng truyn sng v c kh nng truyn qua
nn cng nh granit ln cht lng nh dung nham ni la hoc nc bin. Sng
ct S gy ra chuyn ng v khng lm thay i th tch mi trng, cc ht dao
ng trong mt phng thng gc vi phng truyn sng. Sng ct cn phn bit
sng ct thng ng SV v sng ct nm ngang SH. Sng ct khng th lan truyn
trong mi trng lng hoc kh v cc mi trng ny khng c kh nng chu ng
sut ct. Mi loi sng c vn tc c trng ring. Vn tc ca sng dc ln hn
vn tc ca sng ct. Chnh nh hiu ng ny v da trn o c dao ng mt t
trm o a chn khc nhau c th nh gi c v tr chn tm (focus) v chn
tiu (epicenter) ca trn ng t.
Sng khi ln ti b mt, do nh hng ca b mt v cu to phn lp ca
lp v tri t s xut hin sng b mt bao gm sng Rayleigh (sng dc) v sng
Love (sng ct).
14
15
16
(1.1)
Quan h gia nng lng E c gii phng chn tiu vi cng sng
mt MS c tnh theo cng thc
logE = 11,8 + 1,5MS
(1.2)
17
a)
b)
Hnh 1.9 Gia tc, vn tc v chuyn v theo thi gian tn ti theo hng ng Ty
ti Gilroy-California(1989) ca chuyn ng nn (a) v nn t (b)[46]
18
19
(1.3)
Trong : Ec- m un n hi ca cc
J- m men qun tnh ca tit din cc
p- phn lc ca t trn mt n v di ca cc
y- chuyn v ngang ca cc
Trong (1.3) c hai hm y v p cn c xc nh. Mun tm c chng cn
phi c thm mt phng trnh na. Chnh cch thit lp thm phng trnh ph
ny l tin cho s khc nhau gia cc phng php.
Khi dng m hnh nn Winkler ta c: p = kh y
(1.4)
20
khHy
Apu
trong :
A- l hng s ph thuc vo ti trng tnh hoc chu k chm
(1.5)
21
(1.6)
22
23
4v
2v 2vg
v vff
+A(
)+kh(v-vff) = 0
4
2+
2 )+ c(
z
t
t t
t
(1.7)
24
25
Hnh 1.13 Tng tc ng lc hc gia Hnh 1.14 Tng tc ng lc hc gia tt- cc- b mng- cng trnh: h y cc- b - cng trnh: phn tch phn ng ng
.
hc.
Hnh 1.15 Tng tc ng lc hc gia t- cc- b mng- cng trnh: phn tch
phn ng qun tnh [46]
Bc 1 khng xt khi lng cng trnh, cho nn c gi l tnh tng tc
ng hc (kinematic interaction); bc 3 xt khi lng cng trnh bn trn c
gi l tng tc qun tnh (inertial interaction).
Nu nh tnh ton mi bc l ng th kt qu cui cng l ng.
Trong tnh ton s dng cc h s cng v h s nht do chnh Gazetas
ngh nh sau:
kx 1.2Es
cx 2s
kx
+ a0-1/4svsd
(1.8)
(1.9)
26
27
8Gm(1-)(3-4)[(r0/r1)2+1]
(r0/r1)2+(3-4)2[(r0/r1)2+1]ln(r1/r0)-1
(1.10)
trong :
r0, r1 l bn knh trong v ngoi ca min trong, l h s Poisson ca t.
Gm l m un trt sa i ph hp vi mc bin dng, gi thit rng h
s Poisson l hng s, th:
Gm = Gmax(1- )
(1.11)
P
Pu
(1.12)
cGr0
S (a = 0.5, )
vs u2 0
(1.13)
(1.14)
28
29
30
31
32
(1.15)
33
..
(1.16)
..
34
35
Qua tng quan thy c cc phng php chnh tnh ton tng tc gia
cc vi nn t khi chu tc dng ca ti trng ngang v ti trng ng t. Cc
phng php ny cho php xt c tnh phi tuyn ca nn t, s thay i cng
nn t theo chiu su, theo cng lc tc dng, xt c hin tng ha lng
cng nh tnh cht b ko ca t. Vn tng tc gia mng nng v nn t
cng c nhiu tc gi quan tm nghin cu vi vic s dng khi nim cng
phc...
S d c nhiu phng php tnh khc nhau l v cc phng php ch yu
ph thuc vo cch xt phn ng ca nn t ln cc thng qua vic xc nh cc
thng s phn ng nh h s nn xt cng; h s nht xt iu kin bc x
ra v cng. iu cho thy rt kh c th xc nh c cc thng s mt cch
ng n v chnh xc. V nh vy c th ni iu kin bin v cng i vi c
bi ton tnh v bi ton ng u kh c m bo.
Mt khc trong tt c cc phng php nu trn, khi ni n tng tc
thng ch thy nh hng ca t ln cc m cha thy nh hng ca cc n
trng thi ng sut ca t. Theo tc gi l do l v cha c mt m hnh l thuyt
chun xt c tng tc gia cc v t.
V vy, trong lun n ca mnh, tc gi s da trn phng php dng h so
snh ca PPNLCT Gauss xy dng bi ton tng tc gia cc vi nn t khi
chu ti trng tnh nm ngang, ti trng ng nm ngang v ti trng ng t vi
vic xt c y cc iu kin bin v iu kin bc x ra v cng cng nh
xt c tng tc y gia cc v t. r phn ny, trong cc ni dung
nghin cu tip theo tc gi s trnh by:
+ Nghin cu trng thi ng sut bin dng ca nn t khi chu ti trng
tnh nm ngang.
+ Nghin cu bi ton tng tc tnh hc gia cc vi nn t khi chu ti
trng tnh nm ngang.
+ Nghin cu bi ton tng tc ng lc hc gia cc vi nn t khi chu
ti trng ng nm ngang v chu ti trng ng t.
36
Chng 2
NGHIN CU TRNG THI NG SUT BIN DNG CA NN T
CHU TI TRNG TNH NM NGANG
Trong chng ny tc gi nghin cu trng thi ng sut bin dng nn t
thng qua nghin cu tng tc gia mt khi t vi bn khng gian v hn n
hi chu ti trng tnh nm ngang theo phng php dng h so snh ca PPNLCT
Gauss [5],[6]. PPNLCT Gauss c mt s tc gi trong nc s dng xy
dng v gii cc bi ton khc nhau t c hc n hi n c hc cng trnh
[1],[7],[8],[10],[23],[24],[25] trong c c bi ton tng tc gia mng cc v
nn t [8],[24].
V bi ton phc tp, cho nn tc gi ln lt trnh by cc vn sau: Cc
lin h c bn ca mi trng n hi; s dng PPNLCT Gauss tm cc phng
trnh c bn ca mi trng n hi, cc phng trnh truyn sng; li gii Kelvin
i vi khng gian v hn n hi; li gii Mindlin i vi bn khng gian v hn
n hi; xy dng bi ton tng tc gia khi t n hi vi bn khng gian v
hn n hi cn li khi chu ti trng tnh nm ngang theo phng php dng h so
snh ca PPNLCT Gauss; xy dng thut ton v chng trnh tnh theo phng
php phn t hu hn, kim tra tnh ng n ca kt qu. Kt qu nghin cu ca
chng s l tin cho vic nghin cu cc ni dung tip theo ca lun n.
2.1 Cc phng trnh c bn v phng trnh truyn sng ca mi trng n
hi
2.1.1 Cc lin h c bn ca mi trng n hi
Nn t l mi trng lin tc, c cc lp cu to khc nhau nhng c
xem l vt liu n hi c hai thng s l m un n hi Es v h s Poisson . Xt
phn t tch ra khi mi trng n hi (hnh 2.1). Do mi trng l lin tc cho
nn c th xt cc iu kin cn bng ca phn t [26],[46],[54],[57].
Cc ng sut tc dng ln b mt phn t bao gm:
-
Cc ng sut php: x, y, z
37
xy
dz
y
zx yx
x
zy
u v
u w
v w
+
; =
+
; =
+
y x xz z x yz z y
(2.1)
Lin h gia trng thi ng sut v trng thi bin dng nh sau:
x = 2Gx +; y = 2Gy +; z= 2Gz +
xy = G.xy ; xz = G.xz ; yz = G.yz
Trong : G l m un trt: G =
E
;
2(1+)
(2.2)
u v w
+
+
x y z
2G
1-2
(2.3)
38
m .B .C
i
2
i
min!
(2.4)
i mi mi oi min!
i
Trong :
Fi l lc tc dng ln cht im i
oi l gia tc ca cht im i t c nu n t do.
(2.5)
39
40
F F
i K i Ki Ki min!
i i 0
(2.6)
41
fz
bz
fz
bz
z
kz = 0
w0
kz = 0
w
(a)
(b)
Hnh 2.2 Lc v ng sut tc dng ln phn t c lin kt (a), phn t hon ton
t do (b).
Phn t tch ra t mi trng c cc chuyn ng :
Bin dng theo chiu x, x c cng 2G
Bin dng theo chiu y, y c cng 2G
Bin dng theo chiu z, z c cng 2G
Bin dng th tch = x+ y + z lin quan ti h s Poisson 0, c
cng
2G
1-2
42
w0
-fz + bz
w0
(2.7)
-fx + bx
;
u0
(2.8)
ky = lim
-fy + by
v0
(2.9)
u0
v0
Z=
()2 dV
V2G(x) dV + V2G(y) dV + V 2G(z) dV +
V 1-2
2
2
2
2
2
+
V G(xy) dV +VG(xz) dV +V G(yz) dV +V kx (u-u0) dV +V ky (v-v0) dV
2
+
kz (w-w0) dV min
(2.10)
Ta xt tch phn ca hm Z:
2
-fx + bx
u
kx (u-u0)2 dV =
(u-u0)2 dV = lim (-fx + bx )( -2u+u0)dV
lim
V
u0
V u 0 u0
V u0
(2.11a)
43
(2.11b)
Tng t ta c :
-fy + by
ky (v-v0)2 dV =
(v-v0)2 dV =
lim
V
V 2(fy - by) vdV
v0
V v0
(2.11c)
-fz + bz
kz (w-w0)2 dV =
lim
(w-w0)2 dV =
V
V 2(fz - bz) wdV
V w0 w0
(2.11d)
Z= 2G(
u 2
v 2
w 2
) dV + 2G(
) dV + 2G(
) dV
x
y
z
V
V
u v 2
u w 2
2G u v w 2
(
+
+
) dV + G(
+
) dV + G(
+
) dV
V y x
V z x
V 1-2 x y z
+ G(
v w 2
+
) dV +
V 2(fx - bx) udV +V2(fy - by) vdV +V 2(fz - bz) wdV min
z y
(2.12)
Phim hm Z cha ba hm n cn xc nh l u, v, w. Thc hin php tnh
bin phn [34] phim hm Z theo hm u ta c phng trnh sau (phng trnh Euler
ca php tnh bin phn):
2u 2G
u
v w
u v
u w
- 2G 2 (
+
+
)-G
(
+
)- G
(
+
)
x 1-2 x x
y
z
y y
x
z z
x
+ fx b x = 0
(2.13)
(2.14)
G
2u
2v
2w
2v
G v +
(
+ 2 +
) + by = 2
y
yz
t
1-2 xy
(2.15)
G
2u
2v
2w
2w
(
+
+ 2 )+ bz = 2
yz z
t
1-2 xz
(2.16)
G 2w +
44
2G
, ta c:
1-2
2G
2G(1-)
=
1-2
1-2
(2.17)
2G(1-)
1-2
Thay cho cc tc dng xy; xz; yz gy bin hnh phn t nhng khng lm
thay i bin dng th tch, ta c th dng cc gc xoay nh vt cng ca phn t
quanh cc trc ta x, y, z, ta c [60]:
1 w v
1 u w
1 v u
x = (
); y = ( ); z = (
)
2 y z
2 z x
2 x y
(2.18)
(2.19)
45
= 0;
= 0;
=0
x
y
z
(2.20)
0;
0;
0
x
y
z
(2.21)
Z=
(2.22)
Phng trnh Euler ca phim hm Z s l:
- 2G
1- 2
=0
1-2
(2.23)
(2.24)
hay
2 2G(1-) 2
=
t2 (1-2)
(2.25)
hay
2
= vp2 2
t2
(2.26)
vi
vP =
2G (1 )
(1 2 )
(2.27)
(2.28)
46
x
x
x
0;
0;
0
x
y
z
(2.29)
Z =
(2.30)
(2.31)
(2.32)
2 x G 2
= x
t2
(2.33)
hay
2 x
= vs 2 x
t2
(2.34)
vi
vs =
(2.35)
(2.36)
(2.37)
47
(2.38)
(2.40)
(2.41)
gi s j = x th:
uk,kj =
2u
2v
2w
+
2 +
x
yx
zx
(2.42)
48
Guj, kk +
G
u + ( ,x)ej = 0
1-2 k,kj
(2.43)
Trong (2.43) ej l vc t ch hng; ( ,x) l hm delta Dirac (Dirac delta
function) cn gi l hm suy rng hay hm biu tng (Symbolic) vi nh ngha
sau:
( ,x) = 0 khi x
( ,x) = khi x =
(2.44)
+ ( ,x)dx = 1
-
(2.45)
trong :
Uij (,x)- Chuyn v ti im x theo phng j do lc tp trung n v t ti
im , tc dng theo chiu i gy ra.
i,j = 1, 2, 3.
r = r(, x) l khong cch gia im t lc c ta v im ang xt
trong khng gian v hn c ta x.
r,i l o hm ca khong cch r theo hng ta i
r = (ri ri)1/2 = (r12 + r22 + r32)1/2
ri = xi(x) - xi (); r,i =
r ri
= ;
x i r
r, j =
rj
r
=
x j
r
(2.46)
49
jki (, x) =
-1
[(1-2)(r,k ij + r,j ik r,i jk)+ 3r,ir,jr,k]
16(1-)Gr2
(2.47)
-1
[(1-2)(r,k ij + r,j ik r,i jk)+ 3r,ir,jr,k]
8(1-)r2
(2.48)
X2
c
r 3=R3
X3
P21
r 2=R2
R1
P3 P1 R
r
r1
x
X1
(P
= P2 = P3 = 1)
50
U 12c = K d r2 [
U 13c =
c
U 21
= K d r2 [
c
U 22
= Kd [
( 3 4 ) r1 4 (1 )(1 2 ) 6 c x R1
+
];
R3
R ( R + R1 )
R5
r3 c
U 12 ;
r2
(3 4 ) r1 4(1 )(1 2 ) 6c xR1
+
];
R ( R + R1 )
R3
R5
1 (3 4 )r22 2c x
3r22
4(1 )(1 2 )
r22
+
+
(
1
)
+
(
1
];
R
R3
R3
R2
R + R1
R( R + R1 )
c
U 23
= K d r2 r3[
U 31c =
(2.49)
5 ];
R3
R( R + R1 ) 2
R
r3 c
U 21 ;
r2
U 32c = U 23c ;
3r32
r32
1 (3 4 )r32 2c x
4(1 )(1 2 )
c
U 33
= Kd [ +
+
(
1
)
+
(
1
],
R
R + R1
R( R + R1 )
R3
R3
R2
Trong : i = 1, 2, 3;
R = (RiRi)1/2;
ri = xi(x) - xi()
Ri = xi(x) - xi();
Kd =
c = x1() 0
x = x1(x) 0
1
16(1-)G
51
Khi t cn
tnh
c
E1,
E0,
E0,
E0,
52
V*
(xy-xy0) xy dV* +
(xz-xz0) xz dV* +
(yz-yz0) yz dV* min (2.50)
V*
V*
V*
ZV= (x-x0)
u
v
w
dV* + (y-y0)
dV* + (z-z0)
dV*
x
y
z
V*
V*
u v
u w
) dV* + (xz-xz0) ( +
) dV*
(xy-xy0) ( +
y
x
z
x
V*
V*
(2.51)
v w
) dV* min
(yz-yz0) ( +
z
y
V*
V*
ZV= (x-x0) (
u
v
w
u v
(2.52)
53
*
*
0
0
0
)dV* = 0
(x-x ) ( x)dV + (xy-xy ) ( ) dV + (xz-xz ) (
y
z
V*
V*
V*
v
v
v
0
*
0
*
0
)dV* =0 (2.53)
(y-y ) ( y)dV + (xy-xy ) ( )dV + (yz-yz ) (
x
z
V*
V*
V*
w
w
w
0
*
0
*
0
*
(z- z ) ( z)dV + (xz-xz ) ( )dV + (yz-yz ) ( )dV = 0
x
y
V*
V*
V*
Thc hin php tnh bin phn [34] i vi (2.53) nhn c ba phng trnh sau:
x xy xz x0 xy0 xz0
+
+
=
+
+
x
y
z
x
y
z
y xy yz y0 xy0 yz0
+
+
=
+
+
y
x
z
y
x
z
(2.54)
z xz yz z0 xz0 yz0
+
+
=
+
+
z
z
y
z
z
y
V phi ca (2.54) tha mn phng trnh cn bng khi c lc ngang P tc
dng trong h so snh gy ra (hnh 2.4), cho nn cc v tri ca (2.54) cng l
phng trnh cn bng khi c lc nm ngang P tc dng trong h cn tnh (hnh 2.3)
gy ra.
Nh vy bng cch dng h so snh, ta li nhn c ba phng trnh vi
phn cn bng ca h cn tnh.
- Phng php dng h so snh trnh by trn c cc u im ni bt sau:
+ Khi t m rng V* ln hn khi t cn tnh V cho nn ta xc nh c
trng thi ng sut khng nhng trong khi t V m c trn bin ca n. iu ny
c ngha rng cc iu kin bin trn khi t c t ng tha mn chnh xc.
+ Do khi t V nm trong na khng gian v hn cho nn iu kin bin
v cng cng t ng c tha mn.
thy r hn hai u im nu trn xin trnh by s tnh sau (hnh 2.6):
54
L xo c h s cng kh
Khi t cn tnh
c
55
ij0
ij0
P
(a)
xz0,yz0 c
A
xz0,yz0
c
P
(b)
(c)
Hnh 2.7 M hnh bi ton tnh khi t chu tc dng lc thng ng khi dng h
so snh l khng gian v hn n hi
Cho lc P tc dng ln khng gian v hn n hi, dng li gii Kelvin tnh
c trng thi ng sut ij0 trong n. V h cn tnh nm trong na khng gian cho
nn ch c th dng trng thi ng sut na di ca khng gian v hn (hnh 2.7b)
lm h so snh. Tuy nhin trng thi ng sut ij0 ca na khng gian ch tng
ng vi lc P/2, v vy phi t 2 lc P tnh ij0. Trng hp lc P t su so
vi mt thong th ta dng hai lc P t i xng qua mt AB ( hnh 2.7c). Trng
hp lc t trn th trn b mt AB cn c cc ng sut xz0 v yz0 tc dng. Li
gii Mindlin i vi na khng gian n hi cng xut pht t li gii Kelvin vi s
tnh trn v tm cch trit tiu cc ng sut xz0 v yz0 trn b mt AB [68].
- Xt trng hp lc P tc dng nm ngang trn khi t V (hnh 2.8a). Mt
AB l mt thong.
Khi t cn tnh
A
B
P
(a)
z0
ij0
ij0
P
(b)
P
c
c P
z0
B
(c)
Hnh 2.8 M hnh bi ton tnh khi t chu tc dng lc nm ngang khi dng h
so snh l khng gian v hn n hi
56
Cho lc ngang P tc dng ln khng gian n hi, dng li gii Kelvin tnh
c trng thi ng sut ij0 trong n. V h cn tnh nm trong na khng gian
(hnh 2.8a) cho nn ch c th dng na di ca khng gian v hn (hnh 2.8b).
Trng thi ng sut ij0 ch tng ng vi lc P/2 , cho nn phi t 2 lc P
tnh ng sut ij0 theo li gii Kelvin. Trng hp lc nm ngang P t su c
so vi mt thong th dng hai lc P t i xng qua b mt AB (hnh 2.8c). Khi
tnh s trn th trn b mt AB cn c cc ng sut z0 tc dng
Li gii Mindlin i vi na khng gian n hi khi chu lc nm ngang P
xut pht t li gii Kelvin vi s tnh nh hnh 2.8c v tm cch bo m z0 =
0 trn b mt AB. Li gii nhn c l li gii gii tch.
Tc gi lun n s dng s hnh 2.8c tnh ij0. Do c ng sut z0 tc
dng ln b mt AB ca na di cho nn cn xt tc dng ca bin ny bng cch
vit lng cng bc nh sau:
ZAB =
AB
(2.55)
(2.56)
ZV=
V*(x-x ) xdV +V*(y-y ) ydV +V*(z-z ) zdV
V*
(xy-xy0) xy dV* +
(xz-xz0) xz dV* +
(yz-yz0) yz dV* min (2.57)
V*
V*
57
F = ZV + ZAB + z min
(2.58)
(2.59)
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
2
3
4
5
P/4
P/4
P/4
P/4
6
7
y
1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
P
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
58
1
13
14
4
10
17
11 20
19
15
7
y
18
x
6
16
12
8
z
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
xp
-1 1
-1
-1
-1 1
-1
-1
-1
-1
yp
-1 -1 1
-1
-1
-1 1
-1
-1
-1
zp
-1 -1 -1
-1 1
-1 -1
-1
-1
(2.60a)
- i vi cc nt i =912
(1-x2)(1+y.ypi)(1+z.zpi)
Ni =
4
- i vi cc nt i =1316
(2. 60b)
59
(1-y2)(1+x.xpi)(1+z.zpi)
Ni =
4
(2. 60c)
- i vi cc nt i =1720
(1-z2)(1+x.xpi)(1+y.ypi)
Ni =
4
(2. 60d)
(2.61)
(2.62)
fu
fv
fw
c; y =
c; z =
x
y
z c
xy =(
fu fv
fu fw
fv fw
+
)c; xz = ( +
)c; yz = ( +
)
y x
z x
z y c
(2.63)
Z=
1 1 1
(2.64)
60
Z=
1 1 1
+ (yz-yz0)
x
y
z
xy
xz
(x-x0) + (y-y0)
+ (z-z0)
+ (xy-xy0)
+ (xz-xz0)
i
i
i
i
i
yz
]dxdydz = 0
i
(2.65)
(i=1,2,...,60)
Thc hin tch phn trn ng vi mi i, nhn c mt phng trnh cn
bng, c v tri l dng cha 60 ct v v phi l mt s. Cho i thay i t 160 s
nhn c phng trnh ma trn sau: ae c = be
trong :
(2.66)
Trong tnh ton c th, ma trn cng phn t c tnh bng cch tch
phn trc tip cc phng trnh (2.65)
Khi t V bao gm nhiu phn t khc nhau. Ta dng ma trn cng phn
t xy dng ma trn tng th ca khi t V (tnh thnh phn ZV) vi ch rng
cc n chuyn v nt ca mt phn t ny c th nm trong cc phn t lin k.
Trong trng hp dng h so snh l khng gian v hn n hi (li gii
Kelvin) do c ng sut 0z tc dng ln mt thong AB ca khi t V nn phi xt
thm biu thc (2.55) v iu kin z = 0 trn mt thong AB.
61
In kt qu
62
Khi t cn
tnh
c
E1,
E0,
63
0.18
0.08
0.16
U0_M1
U_M1
U_M1
0.06
0.12
0.1
0.08
0.06
0.05
0.04
0.03
0.02
0.04
0.01
0.02
0
0
(a)
(b)
0.18
0.16
0.07
U0_M1
U0_M2
U0_M1
U0_M2
0.06
Chuyen vi ngang (cm)
0.14
Chuyen vi ngang (cm)
0.07
U0_M1
0.14
0.12
0.1
0.08
0.06
0.05
0.04
0.03
0.02
0.04
0.01
0.02
0
0
3
Chieu sau khoi dat (m)
(a)
(b)
64
0.08
0.07
0.14
U0_M1
0.12
U0_M3
0.06
Chuyen vi ngang (cm)
0.16
0.1
0.08
0.06
U0_M3
0.04
0.03
0.04
0.02
0.02
0.01
U0_M1
0.05
0
0
(a)
(b)
65
Khi V
P
V, E1, 1
V*, E0,
0
0.162
0.3
0.061
0.6
0.037
0.9
0.026
1.2
0.019
66
0.18
0.16
U0_M4
Chuyen vi ngang (cm)
0.14
0.12
0.1
0.08
0.06
0.04
0.02
0
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.2
1.4
67
0.18
0.16
U0_M
U0_K
(a)
0.14
0.12
0.1
0.08
0.06
0.04
0.02
0
0
0.09
0.08
U0_M
U0_K
(b)
0.07
0.06
0.05
0.04
0.03
0.02
0.01
0
0
U0_M
U0_K
(c)
0.06
0.05
0.04
0.03
0.02
0.01
0
0
Hnh 2.18 Biu chuyn v ngang khi t tnh theo 2 chng trnh Mstatic1 v
Kstatic1 khi ti trng ngang P tc dng ti v tr c=0 (a); c=3m (b);
c=5.4m (c)
68
T cc kt qu trn nhn thy rng, chuyn v ca khi t khi tnh theo chng
trnh Kstatic1 (k hiu l U0_K), xp x bng kt qu chuyn v ca khi t khi
tnh theo chng trnh Mstatic1 (k hiu l U0_M) vi sai s ln nht khong 6%
v lc t cng su so vi mt thong th sai s gia hai kt qu cng nh i v gn
nh trng kht ln nhau (xem Phc lc 4). S d c sai lch nh vy l do nh
hng ca iu kin mt thong. Lc t cng su di t th s nh hng ca
iu kin mt thong cng gim. Nh vy thng qua li gii s bng phng php
phn t hu hn, c th a li gii khng gian v hn n hi ( li gii Kelvin) v
li gii na khng gian v hn n hi (li gii Mindlin).
2.5.3 Bi ton tnh khi t c xt n trng lng bn thn
Li gii Mindlin, Kelvin cng nh Boussinesq khng xt trng lng bn thn
ca khi t, l do l v trng thi ng sut ca nn t t nhin do trng lng bn
thn gy ra l khng xc nh. Tuy nhin vi kt qu ca [10], trng thi ng sut
ca nn t t nhin c th xc nh c. Trong trng hp bi ton phng, nn
t nm ngang th s phn b ng sut trong t s l:
x(x,z) = z(x,z) = .z
(2.63)
xz = 0
M rng bi ton 3 chiu:
x(x,y,z) = y(x,y,z) = z(x,y,z) = .z
xy = 0; xz = 0; yz = 0
(2.64)
69
*
*
*
0
ZV=
V*(x-x -x ) xdV +V*(y-y -y ) ydV +V*(z-z -z ) zdV
V*
(xy-xy0) xy dV* +
(xz-xz0) xz dV* +
(yz-yz0) yz dV* min (2.65)
V*
V*
hay:
0
*
0
*
0
*
ZV=
V*(x-x -.z) xdV +V*(y-y -.z) ydV +V*(z-z -.z) zdV
V*
(xy-xy0) xy dV* +
(xz-xz0) xz dV* +
(yz-yz0) yz dV* min
V*
V*
(2.66)
0.14
0.16
U0G_M
W0_M
W0G_M
0.1
Chuyen vi dung (cm)
0.12
U0_M
0.14
0.12
0.1
0.08
0.06
0.04
0.08
0.06
0.04
0.02
0
0.02
-0.02
0
0
3
Chieu sau khoi dat (m)
(a)
-0.04
0
(b)
70
71
Chng 3
NGHIN CU BI TON TNG TC GIA CC VI NN T KHI
CHU TI TRNG TNH NM NGANG
Trong chng ny tc gi trnh by phng php xy dng bi ton tng
tc tnh hc gia cc v nn t khi chu ti trng tnh nm ngang. Cc c xem
nh dm chu un c xt bin dng trt ngang theo l thuyt dm Timoshenko,
nn t l na khng gian v hn n hi. Xy dng bi ton da trn phng php
dng h so snh ca PPNLCT Gauss trnh by chng 2 vi h so snh l bn
khng gian v hn n hi (li gii Mindlin) v khng gian v hn n hi (li gii
Kelvin).
Tc gi ln lt trnh by cc vn sau: l thuyt dm Timoshenko; xy
dng bi ton dm chu un c xt bin dng trt ngang theo PPNLCT Gauss; s
dng phng php phn t hu hn gii bi ton dm c xt n bin dng trt
ngang; xy dng bi ton tng tc tnh hc gia cc n vi nn t khi chu ti
trng tnh nm ngang; da trn cc kt qu bng s kho st mt s trng hp
nghin cu cc n chu ti trng tnh nm ngang.
3.1 L thuyt dm Timoshenko
L thuyt dm Timoshenko l l thuyt dm chu un c xt n bin dng
trt ngang c cp v s dng kh ph bin hin nay [29],[39],[55],[57]. Theo
l thuyt ny, gc dc ca ng vng uc(z) ca dm (cc) va do m men un
M, va do lc ct Q gy ra:
duc
= c + c = c +
.Q
dz
GcF
(3.1)
trong :
c l gc dc ca ng vng do m men M gy ra
c l gc trt ngang do lc ct Q gy ra c =
.Q
GcF
(3.2)
72
Ec
; F = b.h
2
(3.3)
73
duc
Q
dz GcF
(3.4)
d c
d2uc
dQ
=- 2 +
.
cong ca ng vng c = GcF dz
dz
dz
(3.5)
(3.6)
bh3
Ec
Ecbh 6Ec2J
; Gc =
cho nn Gc F =
= 2
12
2
2
h
(3.7)
(3.8)
q
x
o
l
74
c, c
q
k
uc
dx
c = 0, c0
u0
dx
(a)
(b)
u 0
q
u0
(3.9)
EcJ c2
dz +
GcFc2 dz
- k(uc-u0)2 dz min
(3.10)
Ta xt tch phn th 3 ca hm Z:
l
k(u-u0)
0
dz =
l
q
uc2
2
(u -u ) dz = lim q( -2uc+u02) dz
u 0
u0 c 0
u0
0
lim
u 0
(3.11a)
2
k(u-u0) dz = -2qucdz
(3.11b)
(3.12)
75
Z = EcJ(0
l
l
d2u c
dQ 2
.
) dz + GcF(
.Q) 2 dz - 2qucdz min (3.13)
2 +
GcF dz
GcF
dz
0
0
d 4u c d 3Q
.
)=q
dz4 GcF dz3
(3.14)
EcJ(
d 3u c d 2Q
.
)- Q = 0
dz3 GcF dz2
(3.15)
d2M
=q
dz2
(3.16)
dM
=Q
dz
(3.17)
Khi khng xt bin dng trt ngang (G) hai phng trnh (3.14), (3.15)
tr thnh hai phng trnh ca l thuyt dm thng thng.
d 4u c
EcJ 4 = q
dz
(3.18)
d 3u c
Ec J 3 = Q
dz
(3.19)
Hai phng trnh (3.16), (3.17) cng l hai phng trnh cn bng nhn c
t iu kin cn bng phn t.
Nh vy PPNLCT Gauss a bi ton dm Timoshenko (dm c xt bin
dng trt ngang) v bi ton tm cc tr ca phim hm Z xc nh theo biu thc
(3.13).
3.2.2 Phng php th hai
Lng cng bc ( chuyn ng) ca cc cng c th c vit nh sau:
l
(3.20)
76
(3.21)
+
.
]dz + Q(
.Q) dz - qucdz = 0
Zc = M [dz2 GcF dz
GcF
0
0
0
l
(3.22)
M (0
l
d2uc
2 )dz - qucdz = 0
dz
0
l
dQ
(3.23)
(3.24)
Bng php tnh bin phn li nhn c hai phng trnh cn bng (3.23),
(3.24). Tuy nhin c th nhn c cc iu kin bin, thc hin php tnh tch
phn tng phn i vi hai phng trnh ny.
Thc hin tch phn tng phn (2 ln) i vi thnh phn u ca (3.23) ri
gp li th phng trnh (3.23) c dng sau:
duc
-M (
)
dz
l
0
dM
+
uc
dz
l
0
d2M
+ (- 2 q) ucdz = 0
dz
0
l
(3.25)
Thc hin tch phn tng phn (1 ln) i vi thnh phn u ca (3.24) ri
gp li, nhn c:
M(
.Q)
GcF
l
0
l
dM
+ (+Q) (
.Q)dz = 0
dz
GcF
0
(3.26)
(3.27a)
d4uc d3Q
hay EcJ( 4 )=q
dz GcF dz3
(3.27b)
77
Bi v bin phn c = (
.Q) l nh v ly bt k nn t (3.26) ta c:
GcF
dM
+Q=0
dz
(3.28a)
d3uc d2Q
]
hay Q = EcJ[ 3 dz GcF dz2
(3.28b)
duc
M(+
.Q) z=0 = 0
dz GcF
(3.29)
z=l
d2u c
dQ
)=0
2 +
dz GcF dz
(3.30)
duc
+
.Q = 0
dz GcF
(3.31)
l
0
= 0 hay Quc
l
0
=0
Nu u dm c gi ta, uc= 0 th Q 0.
(3.32)
78
Nu u ngm t do, uc 0 th :
Q
z=l
z=0
=0
(3.33)
d 3u c d 2Q
hay EcJ(- 3 +
)=0
dz GcF dz2
- iu kin lin tc ca ng vng:
ng vng ca dm phi lin tc v chuyn v v gc bin dng c ti
cc im ca n. Trn hnh 3.3 minh ha iu kin lin tc ca ng vng dm
cho hai trng hp xt v khng xt bin dng trt ngang.
z
uc(-) = uc(+)
(
du (-) du (+)
) =( )
dz
dz
(a)
uc(-) = uc(+)
(
du
du
Q)(-) = ( Q)(+)
dz GcF
dz GcF
(b)
Hnh 3.3 Minh ha ng vng ca dm khng xt bin dng trt ngang (a),
xt bin dng trt ngang (b)
3.3 Phng php phn t hu hn i vi dm c xt n bin dng trt
ngang
Khi tnh khi t V cha cc, ta s dng phn t khi ch nht 20 nt, mi
nt c 3 chuyn v u, v, w v xy dng ma trn cng phn t ging nh trnh
by trong chng 2.
trn trnh by l thuyt dm c xt bin dng trt ngang ca
Timoshenko. Dng l thuyt ny trong cc bi ton tng tc gia cc vi nn t
vi vic gii theo phng php phn t hu hn. V vy y trnh by cc phn t
ca dm s c dng sau ny.
Do c hai hm n, hm chuyn v v hm lc ct ca dm cho nn c hai loi
phn t: phn t chuyn v v phn t lc ct.
79
duc1
duc2
, c2 =
l
dz
dz
(3.34)
1
(z-1)2(2+z)
4
N2=
1
(z+1)2(2-z)
4
(3.35)
1
(z-1)2(z+1)
4
N4 =
1
(z+1)2(z-1)
4
(3.36)
Trong : z l ta ca im cn tnh bt k i vi gc ta O ti tm
phn t chuyn v.
-1
Nt 1 (uc1, c1)
z
+1
Nt 2 (uc2, c2)
Q lm thay i gc xoay
GcF
80
Nt 1 (q1)
Nt 2 (q2)
+1
Nt 3 (q3)
(3.37)
1
1
z(z-1); N6 = 1-z2; N7 = z(z+1)
2
2
Trong :
z l ta ca im cn tnh bt k i vi gc ta O trng vi nt 2 ca
phn t lc ct
Nh vy phn t dm chu un c xt bin dng trt ngang c 7 n (7 thng
s) cn xc nh c sp xp thnh vecto ct c
c = [u1
u2
c1
c1
q1
q2
q 3]
(3.39)
vi N, Nq l cc ma trn dng:
N = [N1
N2
N3
N4
0]
Nq = [0
N5
N6
N7]
)
GcF c
(3.40)
81
dN
ce
d2N 2 dNq
= (- 2 +
)
dz
dz GcF c
M men un Me = EcJ ce
H s =
(3.41)
(3.42)
(3.43)
2
a chiu di khng th nguyn ca phn t bng 2 v chiu
z
di tht z khi ly o hm
- Ma trn cng phn t dm:
Xem phn t nh l cng trnh th ma trn cng phn t dm c tnh
nh sau:
Zce =
e
e
e
e
M c dz + q c dz = 0
(3.44)
(3.45)
ce
v
ci
ce
l biu thc. Cho nn thc hin php tnh tch phn ng vi mi ci ta nhn
ci
c mt dng ca ma trn cng phn t dm. Mi phn t c 7 thng s n xc
nh cho nn ma trn cng phn t dm l ma trn vung c kch thc 7x7.
Da trn ma trn cng phn t th xy dng c ma trn cng tng
th ca dm vi s ch rng mt thng s nt phn t ny c th nm trn cc
phn t khc k n.
3.4 Xy dng bi ton tng tc gia cc n vi nn t khi chu ti trng
tnh nm ngang
Xy dng bi ton tng tc gia cc n c chiu di l vi nn t nm
trong na khng gian v hn n hi c cc thng s n hi E0, 0. V dng li gii
82
Khi t cha cc
P
Khi t so snh
P
Trc cc
E0, 0
E1, 1
E0, 0
(a) H cn tnh
E0, 0
(b) H so snh
83
(3.46)
(3.47)
V*
(xy-xy0) xy dV* +
V*
0
*
(xz-xz0) xz dV* +
V* (yz-yz ) yz dV
(3.48)
(3.49)
(3.50)
84
V*
F= (x-x0) (
u
v
w
u v
u w
v w
d uc
dQ
.
)dz + Q(
.Q)dz
+ (yz-yz0) ( + ) dV* + M(2 +
dz
G
F
dz
G
z y
l
l
c
cF
V*
+
l (uc-u)(z) dz + l (z)(uc-u)dz = 0
(3.51)
l du ly bin phn
Thc hin cc php tnh bin phn i vi (3.51) ta c:
+ Ti v tr trc cc, theo chiu x nhn c phng trnh vi phn cn bng
(phng trnh Euler) nh sau :
x xy xz
x0 xy0 xz0
+
+
+ (z) =
+
+
x
y
z
x
y
z
(3.52a)
2M
+ (z) = 0
z2
(3.52b)
dM
+Q=0
dz
(3.52c)
(3.52d)
z xz yz z0 xz0 yz0
+
+
=
+
+
z
z
y
z
z
y
(3.52e)
T (3.52b) rt ra (z) =
nhn c phng trnh:
2M
thay vo (3.52a), lc ny ti v tr trc cc ta
z
85
x xy xz 2M x0 xy0 xz0
+
+
+ 2 =
+
+
x
y
z
x
y
z
z
(3.52f)
M
, lc ny cng thc (3.52f) s tr thnh phng trnh vi phn cn bng thng
z2
thng nh cp trong chng 2. Nh vy nhn vo cng thc (3.52f) c th
nhn thy nh hng ca cc ti trng thi ng sut ca t. Trong khi trong
phng trnh vi phn ca Finn[38] th khng c thnh phn ca cc m ch c thnh
phn ca nn t, ngha l khng thy s nh hng ca cc ln t. Do xy
dng bi ton nh trn l ng n, xt c tng tc mt cch y v khng
cn a thm cc iu kin bin. Vn ny s c thy r trong phn kho st s
mc 3.7.
3.4.2 Trng hp dng h so snh l khng gian v hn n hi
Trng hp ny, dng h so snh l khng gian v hn n hi c m un
n hi E0, h s Poisson 0 v cng chu tc dng ca ti trng tnh nm ngang P
(hnh 2.8c) tnh cho h cc- t cn tnh trn (hnh 3.6a).
S dng li gii ca Kelvin nh trnh by trong chng 2, tnh c
trng thi ng sut v chuyn v ca h so snh. Lc ny, thay cho lc P tc dng,
tc gi dng cc trng thi ng sut, bin dng ca h so snh tc dng ln h cn
tm.
Bi ton tng tc gia cc chu lc ngang vi khi t V l bi ton tnh
khi t V khi chu lc ngang P v bi ton tnh cc bo m iu kin rng buc
(3.46). Theo PPNLCT Gauss, phim hm lng cng bc Z ca bi ton gm 2
thnh phn:
Z = Zd + Zc min
(3.53)
(3.54)
(3.55)
86
*
*
*
0
0
0
ZV=
V*(x-x ) xdV +
V*(y-y ) ydV +
V*(z-z ) zdV
V*
(xy-xy0) xy dV* +
(xz-xz0) xz dV* +
(yz-yz0) yz dV*
V*
V*
(3.56)
AB
(z-z0) w dAB
(3.57)
(3.58)
F = Zd + Zc +
l 1 (z) (uc-u)dz + AB 2 (x,y) z d AB min
(3.59)
V*
F= (x-x0) (
u
v
w
u v
u w
v w
d uc
dQ
(3.60)
87
(z-z0)w d +
Q( G F .Q)dz +
l (uc-u)1(z) dz +l 1(z)(uc-u)dz
l
c
AB
+
AB
z 2 (x,y)dAB +
AB
2 (x,y) z dAB = 0
l du ly bin phn
Thc hin php tnh bin phn i vi (3.60) tng t cng nhn c cc
phng trnh vi phn cn bng (phng trnh Euler).
* Chng trnh tnh
- Nhp d liu u vo c trng cho kch thc hnh hc, tnh cht vt
liu ca khi t cc v ti trng tc dng cng v tr ca n: ptz, ptx, pty,
dx, dy,dz, Ed1, Ed2, , Ec, hc, bc, P, c...
- Cc cng thc tnh theo li gii ca Mindlin
88
Min m rng
xt iu kin bin
Trc cc
E1, 1
E0, 0
0
1.0886
1.0886
1
0.375
0.375
2
0.026
0.026
3
-0.042
-0.042
4
-0.022
-0.022
5
0.001
0.001
6
0.0091
0.0091
7
0.0092
0.0092
8
0.0072
0.0072
9
0.0054
0.0054
89
0
0.0
0.0
1
12.51
12.51
2
7.596
7.596
3
1.793
1.793
4
-0.246
-0.246
5
-0.453
-0.453
6
-0.204
-0.204
7
-0.034
-0.034
8
0.011
0.011
9
0
0
M o m en uon (K N.m )
14
12
10
-2
0
1.2
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
-0.2
0
4
5
4
6
10
10
(a)
(b)
Hnh 3.9 Biu chuyn v ngang (a), m men un (b) ca cc tnh theo hai
trng hp h so snh c E0 = 10MPa; E0 = 20MPa
Ta thy chuyn v, m men un ca cc trong trng hp m un n hi ca
h so snh E0 = 10MPa ( k hiu Uc-M10, Mc-M10) bng chuyn v v m men un
ca cc trong trng hp m un n hi ca h so snh E0 = 20MPa (k hiu UcM20, Mc-M20). iu chng t trng thi chuyn v, ni lc ca cc trong h cn
tnh khng ph thuc vo m un n hi ca h so snh, iu ny hon ton ph
hp vi quy lut thc t.
3.5.2 So snh kt qu ca hai li gii theo hai chng trnh tnh
MstaticP1 v KstaticP1 khi lc ngang t ti chn cc
Vn xt bi ton nh mc 3.5.1, tuy nhin trong mc ny ta tnh theo hai
trng hp: dng h so snh l bn khng gian v hn n hi (chng trnh
MstaticP1) v h so snh l khng gian v hn n hi (chng trnh KstaticP1),
m un n hi ca h so snh l E0 = 10MPa; lc ngang P=20kN t ti chn cc.
Kt qu ta c gi tr chuyn v ngang, m men un ca cc trong bng 3.3, 3.4 v
biu chuyn v ngang, m men un ca cc trn hnh 3.10 khi tnh theo 2 chng
trnh MstaticP1 v KstaticP1.
90
0
0.0054
0.0057
1
0.0064
0.0065
2
0.0074
0.0073
3
0.0073
0.0071
4
0.0027
0.0025
5
-0.0097
-0.0099
6
-0.0213
-0.0215
7
0.0160
0.0158
8
0.206
0.206
9
0.5997
0.5995
0
0.00
0.00
1
0.0042
0.0058
2
-0.0201
-0.0181
3
-0.1123
-0.1109
4
-0.2474
-0.2467
5
-0.1359
-0.1355
6
0.9811
0.9813
7
4.12
4.12
8
6.98
6.98
9
0.00
0.00
-1
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
-0.1
10
10
(a)
(b)
Hnh 3.10 Biu chuyn v ngang (a), m men un (b) ca cc tnh theo chng
trnh MstaticP1 v KstaticP1 khi lc ngang t ti chn cc.
3.5.3 Kho st bi ton so snh vi phng php ca Zavriev(1962) da
trn m hnh nn bin dng cc b [16]
Xt v d V.5 trong [16] c tnh ton theo phng php ca Zavriev: Cc
BTCT B25 c m un n hi Ec=30.000MPa, tit din vung (40x40) cm, di l =
16m c ng vo t st pha do cng chu tc dng ca lc ngang P=80kN; m
men M=45kN.m.
91
Kt qu
Cc chu ti trng
P, M
Phng php
0,0116
Zavriev
Cc chu
ti trng
P
0,0093
Cc chu ti
trng P, M
Cc chu ti
trng P
123,9
80,571
0,0097
NLCT Gauss
80,340
C huy en v i ngang (m )
90
80
70
60
50
40
30
20
10
-10
0.012
0.010
0.008
0.006
0.004
0.002
0.000
-0.002
M o m e n u o n (k N .m )
6
8
10
10
12
12
14
14
16
16
18
18
(a)
(b)
Hnh 3.11 Biu chuyn v (a), m men un (b) ca cc chu ti trng ngang
P=80kN khi tnh theo PPNLCT Gauss
92
Phng php
Cc chu ti trng P, M
5,8
Poulos
Cc chu ti trng P
4,2
4,7
NLCT Gauss
Chuyen vi ngang (cm)
5
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
Hnh 3.12 Biu chuyn v cc chu lc ngang P =89kN khi tnh theo PPNLCT Gauss
93
1400
1200
800
600
400
200
-200
90
80
70
60
50
40
30
20
10
-10
1000
C h u y e n v i n g a n g (m m )
0
10
10
15
15
20
20
25
25
30
30
(a)
(b)
Hnh 3.13 Biu chuyn v ngang (a), m men un (b) ca cc tnh theo chng
trnh KstaticPLs khi chu lc ngang tc dng ln lt: 200kN, 400kN,
600kN, 800 kN.
94
(a)
(b)
Hnh 3.14 Biu chuyn v ngang (a), m men un (b) ca cc tnh theo Kim,
ONeill, Matlock[45] khi chu lc ngang tc dng ln lt: 200kN, 400kN,
600kN, 800 kN.
Chuyen vi (mm)
45
40
35
30
25
20
15
10
-5
25
20
15
-5
10
Chuyen vi (mm)
15
15
10
10
20
20
25
25
30
30
(a)
(b)
95
Chuyen vi (mm)
Chuyen vi (mm)
140
120
100
80
60
40
20
-20
90
80
70
60
50
40
30
20
10
-10
0
0
5
15
20
20
15
10
10
25
25
30
30
(c)
(d)
Hnh 3.15 Biu chuyn v ngang ca cc tnh theo KstaticPLs, Kim, ONeill,
Matlock khi chu lc ngang tc dng ln lt: (a)200kN, (b)400kN,
(c)600kN, (d)800kN.
Mo men uon (KN.m)
700
600
500
400
300
200
100
-100
400
350
300
250
200
150
100
50
-50
-100
10
10
15
15
20
20
25
25
30
30
(a)
(b)
96
1800
1600
1400
1200
800
1000
600
400
200
-200
1400
1200
1000
800
600
400
200
-200
10
10
15
15
20
20
25
25
30
30
(c)
(d)
97
14
12
10
-2
0.3
0.2
0.25
0.1
0.15
0.05
-0.1
-0.05
0
1
(a)
(b)
98
Chuyen vi (m)
25
20
15
10
-5
0
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
-0.1
0
10
10
12
12
14
14
16
16
18
18
(a)
(b)
99
0
1.69
1.65
0.6
1.2
1.8
2.4
3.6
4.2
4.8
5.4
6.0
1.33
1.29
0.99
0.96
0.70
0.67
0.47
0.44
0.28
0.26
0.13
0.14
0.03
0.06
-0.05
0.01
-0.12
0.00
-0.19
-0.00
0
0
0
0.6
46.05
46.52
1.2
80.71
82.55
1.8
94.55
98.76
2.4
92.98
100.5
3
80.80
92.39
3.6
62.7
78.8
4.2
42.82
63.07
4.8
24.08
47.35
5.4
8.99
32.3
6.0
0
0
120
100
80
60
40
20
-20
1.5
0.5
-0.5
(a)
(b)
100
4.37
2.50
1.81
1.43
2.80
1.46
0.98
0.74
1.52
0.67
0.40
0.26
0.65
0.19
0.08
0.03
0.14
-0.02
-0.04
-0.04
-0.09
-0.08
-0.06
-0.04
-0.16
-0.07
-0.04
-0.02
-0.14
-0.04
-0.01
0.002
-0.08
-0.004
0.010
0.014
-0.016
0.024
0.022
0.018
0.00
0.00
0.00
0.00
82.16
73.01
67.29
63.10
2
107.37
85.41
72.83
64.16
3
93.23
63.98
48.93
39.37
67.26
38.05
24.95
17.48
41.31
17.45
8.55
4.23
21.31
4.93
0.28
-1.37
7
8.57
-0.79
-2.42
-2.50
8
2.11
-2.11
-2.22
-1.78
9
-0.01
-1.24
-1.03
-0.72
101
100
80
60
40
20
-20
4.5
3.5
2.5
1.5
0.5
-0.5
10
10
(a)
(b)
Hnh 3.20 Biu chuyn v ngang (a); m men un (b) ca cc trong trng hp
m un n hi ca t thay i khi lc t ti u cc.
3.7 Kho st s nh hng ca cc ti chuyn v nn t
Kho st cc n bng BTCT tit din vung (30x30) cm c m un n hi
Ec = 30.000 MPa, chiu di l = 9,0 m nm trong nn t c m un n hi E = 20
MPa. Tnh chuyn v ca nn t trong hai trng hp: Nn t cha c cc v nn
t c cc khi chu tc dng ca lc nm ngang P = 100kN ti b mt. S dng
chng trnh MstaticP1 tnh. Kt qu chuyn v nn t ti v tr trc cc trc
khi c cc v sau khi c cc trong bng 3.11 v biu chuyn v nn t trn hnh
3.21.
Bng 3.11 Gi tr chuyn v ca nn t ti v tr trc cc trc khi c cc v sau
khi c cc.
z(m)
Ud (cm)
Ud-coc(cm)
5.15
1.43
0.27
0.74
0.14
0.26
0.09
0.03
0.07
-0.04
0.05
-0.04
0.04
-0.02
0.04
0.003
0.03
0.014
0.03
0.018
102
-1
0
2
4
6
8
10
103
104
Chng 4
NGHIN CU BI TON TNG TC GIA CC VI NN T
CHU TI TRNG NG NM NGANG V TI TRNG NG T
Trong chng ny, tc gi ln lt trnh by cc vn sau: li gii xung
n v ca khng gian v hn n hi; h s nht vt liu ca t; li gii s ca bi
ton ng lc hc; xy dng bi ton ng lc hc ca cc khi chu ti trng ng
nm ngang; xy dng chng trnh tnh kho st mt s bi ton dao ng ca khi
t v ca cc chu ti trng ng nm ngang bt k; kho st dao ng ca cc
chu ti trng ng t.
4.1 Li gii xung n v ca khng gian v hn n hi
Li gii ng hc ca nn t khi chu tc dng ca xung n v cn c
gi l phn ng xung n v ca nn t [35],[46],[60]. Phng trnh chuyn ng
ca nn t khi chu tc dng ca xung n v c th c vit di dng:
..
(4.1)
Trong :
C1 = ( + 2 ) / l vn tc sng dc
C 2 = / l vn tc sng ct
hng s Lame:
= E /[(1+ )(1 2 ] ;
= G = E / [2(1 + ) ] ;
105
t'
1 rirj
r
r
rij 1
r
1
{ (3 -2 - ij)[H(t- )-H(t- )] + -2 [ (t- ) (tc1
c2
r c1
c1
c2
4r2 r r
r
ij
r
)] +
(t- )}
c2
c2
c2
(4.2a)
'
Trong : t = t ; t l thi im xt; l thi im t xung
t'
1 r2r1
r
r
r2r1 1
r
1
)-H(t- )] + -2 [ (t- ) (t2 { (3 -2 )[H(tr
r
c
c
r
c
c
c
4r
1
2
1
1
2
r
)]};
c2
u22 = u(,x,t) =
(t-
t'
1 r22
r
r
r22 1
r
1
{
(3
1)[H(t)-H(t)]
+
(t- ) -2
-2 [
2
c1
c2
r c1
c1
c2
4r r r
r
1
r
)] +
(t- )};
c2
c2
c2
(4.2b)
106
t'
1 r2r3
r
r
r2r3 1
r
1
{ (3 -2 )[H(t- )-H(t- )] + -2 [ (t- ) (tr c1
c1
c2
c1
c2
4r2 r r
u23 = v(,x,t) =
r
)]};
c2
F ( s ) = L [ f (t ) ] =
f (t )e
st
(4.3)
dt
1
f ( t ) = L [F ( s ) ] =
F ( s ) e st ds
2 i i
(4.4)
u ij ( , x , s ) = ( C 22 ) 1 (
ij
r, i r, j )
(4.5)
i vi bi ton ba chiu = 4 , ta c:
=
C2
C e sr / C2 C 22 C12
C e sr / C1
e sr / C2
+ ( 22 2 + 2 )
2( 2 2 + 1)
r
sr
r
i r
r
(s) r
C1 ( s ) r
=(
3C 22 3C 2
e sr / C2 C 22 3C12 3C1
e sr / C1
+
+
1
)
(
+
+
1
)
sr
r
sr
r
s 2r 2
C12 s 2 r 2
(4.6a)
(4.6b)
107
eir
=
r
=(
/C2
C22
C2 eir
+( 2 2 +
)
r
(i) r i r
3C22
3C2
+
2 2
i r
(i ) r
+ 1)
e i r
r
/ C2
/C2
(4.7)
C22 C12
C1 eir
2( 2 2 +
)
r
C1 (i) r i r
C22 3C12
3C1
(
+
2
2 2
i r
C1 (i ) r
+ 1)
e i r
r
/C1
/ C1
(4.8a)
(4.8b)
Khi dng cng thc bin i tch phn Laplace v Fourier, cc cng thc tnh
ng sut, bin dng cng tng t nh tnh trong min thi gian.
4.2 H s gim chn vt liu ca t
Trong tnh ton cng trnh cng nh nn t bao gi cng xt n tiu hao
nng lng trong qu trnh dao ng v s tiu hao nng lng c m t bng
lc cn nht. Lc cn nht bng tch ca h s cn nht vi vn tc chuyn ng.
i vi t thng dng h s gim chn vt liu (hysteretic damping) h .
phn bit h s cn nht thng thng v h s gim chn vt liu ta xt s
tnh h dao ng 1 bc t do. Phng trnh dao ng cng bc ca h c vit
nh sau [53]:
m
d2u
du
+ ku = F0 eit
2 +c
dt
dt
(4.9)
(4.10)
Trong F0 v l bin v tn s ca lc
T (4.9) c th tm u(x,t) di dng: u=Ueit
(4.11)
(4.12)
108
2=
Trong 0 =
c
c0
=
k
m0
(4.13)
k
l tn s ring khi khng xt nht.
m
(4.14)
c
l hng s, t s gim chn lc
k
ny c nh ngha nh sau:
2h=
c
k
(4.15)
2hk
, sau thay vo (4.12) ta c:
(k +2hki-m2)U = F0
(4.16)
(4.17)
Trng hp xt : K = k +i2m0
(4.18)
109
Trng hp xt h : K =k(1+2hi)
(4.19)
Hnh 4.1 Gia tc theo hng Bc- Nam ca trn ng t El Centro 1940 [33]
Trong chng ny tc gi cng s dng s liu trn nghin cu bi ton
ng lc hc ca mng cc khi chu ti trng ng t.
110
Khi gii trong min tn s phi s dng bin i Fourier d liu ca trn
ng t trn, tc l bin i d liu t min thi gian sang min tn s. Cng thc
bin i Fourier ri rc (DFT) nh sau:
X(k) =
x(j) sN(t-1)(k-1)
(4.20)
j =1
trong sN = e(-2i)/N, c th hiu x(j) trong min thi gian; X(k) trong min tn s.
bin i Fourier, ta cn xem di d liu n s liu c chu k T = n.t. Tn s c
bn u tin l: f1 =
1
i
, cc tn s bc cao hn l: fi = if1 = (vi i = 2 n).
T
T
(a)
(b)
Hnh 4.2 Biu phn thc (a); phn o (b) ca gia tc nn nm ngang trong min
tn s theo hng Bc- Nam ca trn ng t El Centro 1940 sau khi
c bin i t min thi gian sang.
Nhn vo biu trn ta thy gi tr gia tc nn i xng nhau qua im gia
ca trc tn s, im gia ny chnh l tn s ln nht ca php bin i Fourier
dng tnh ton, v ngi ta gi l tn s Nyquist[46],[59]:
fN =
n
2T
111
hay N =
Ngc li, mun bin i d liu t min tn s sang min thi gian ta s
dng cng thc bin i Fourier ri rc (DFT) nh sau:
x(j) =
1
N
(4.21)
k =1
Hnh 4.3 Biu gia tc nn nm ngang trong min thi gian theo hng BcNam ca trn ng t El Centro 1940 sau khi c bin i t min tn
s sang.
4.3.2 Tch phn Duhamel trong min thi gian v min tn s
i vi h tuyn tnh khi bit phn ng xung n v h(t) ca h v lc tc
dng x(t) ca h th li gii ng lc hc y(t) ca h c xc nh bng tch phn
chp Duhamel:
t
(4.22)
112
y(t) = x(t)*h(t) =
1
N
N 1
x()h(t-) (hoc =
i =0
1
N
N 1
x(t-)h())
(4.23)
i =0
Cy(f) = Cx(f).Ch(f)
(4.24)
1
N2
1
N
N 1
y(m)wnm
m=0
N 1
N 1
m=0
I =0
x(i)h(m-i)wnm
1
N
1
N
N 1
I =0
N 1
x(i)
1
N
N 1
h(m-i) wnm
m=0
x(i)wniCh(f) = Cx(f).Ch(f)
I =0
Nh vy, tch phn chp trong min thi gian tr thnh tch thng trong
min tn s.
Do tnh tch phn Duhamel trong min thi gian, thng tnh trong
min tn s theo s sau:
p(t)
h(t)
FFT
FFT
Cx(f)
x
Cy(f)
IFFT
y(t)
Ch(f)
113
p(t)
FFT
Cx(f)
x
Cy(f)
IFFT
y(t)
Ch(f)
Hnh 4.5 S bin i li gii trong min tn s theo cch lm ca tc gi
u tin dng bin i Fourier nhanh (FFT) bin i lc tc dng trong
min thi gian p(t) qua min tn s Cx(f), sau s dng phng php dng h so
snh ca PPNLCT Gauss xc nh ph phn ng ca cc Ch(f), ri nhn hai kt
qu li vi nhau c kt qu tng cng trong min tn s Cy(f) ri sau bin i
Fourier nhanh, ngc (IFFT) c kt qu trong min thi gian y(t).
Ch rng tch phn chp l i ngu, ngha l tch chp trong min thi
gian bng tch thng trong min tn s v ngc li tch chp trong min tn s
bng tch thng trong min thi gian.
4.4 Xy dng bi ton tng tc ng lc hc ca cc khi chu ti trng ng
nm ngang
Hin cha c li gii bi ton ng lc hc ca na khng gian v hn n
hi khi chu ti trng bt k trong nn t. Nhng i vi khng gian v hn n
hi khi chu tc dng ca ti trng xung n v th c li gii ca bi ton min
thi gian (cng thc 4.2), min s ca bin i tch phn Laplace (cng thc 4.5)
v min tn s ca bin i tch phn Fourier (cng thc 4.7). S dng li gii
min thi gian s cho kt qu cn tm, nhng cng s gp kh khn nht nh khi
thc hin tch chp. S dng li gii min tn s cho nhiu thng tin hn v dao
ng ca h.
Trong mc ny, tc gi trnh by bi ton ng lc hc ca cc nm trong
na khng gian v hn n hi khi chu tc dng ca ti trng ng nm ngang P
theo phng php dng h so snh ca PPNLCT Gauss. S dng li gii ca bi
ton ng lc hc khng gian v hn n hi lm h so snh.
114
Min m rng
xt iu kin bin
Trc cc
y
O
x
E1,1
E0,0
Z=
V*(x-x ) xdV +V*(y-y ) ydV +V*(z-z ) zdV
V*
(xy-xy0) xy dV* +
l Qcdz
V*
0
*
(xz-xz0) xz dV* +
l Mcdz +
V* (yz-yz ) yz dV +
(fx-fx0) u dV* +
(fy-fy0)v dV* +
(fz -fz0)w dV*
V*
V*
V*
(4.25)
(z-z0)wd xt ng
115
(4.26)
w(x,y,z,t) = w(x,y,z)e-it
Gia tc chuyn ng min tn s s l:
u&& = 2 u;
v&& = 2 v;
&& = 2 w
w
(4.27)
116
Ed,
117
2.5
250
Lop mat
Lop mat
200
Lop day
Lop day
150
100
Goc pha (do)
Chuyen vi (cm)
1.5
1
0.5
50
0
-50
-100
-150
-0.5
-200
-1
-250
0
10
15
20
25
30
35
10
Tan so (Hz)
15
20
25
30
35
Tan so (Hz)
(a)
(b)
Hnh 4.8 Biu chuyn v ngang (a), gc pha (b) ca lp mt, lp y khi t
khi chu ti trng ng c di tn t 0,5 n 30 Hz, bc tn s 0,5 Hz
0.1
200
150
100
Goc pha (do)
Chuyen vi (cm)
-0.1
-0.2
-0.3
Lop mat
Lop mat
Lop day
50
0
-50
Lop day
-0.4
-100
-0.5
-150
-0.6
-200
0
10
20
30
40
50
60
70
10
20
Tan so (Hz)
(a)
30
40
50
60
Tan so (Hz)
(b)
Hnh 4.9 Biu chuyn v ngang (a), gc pha (b) ca lp mt, lp y khi t
khi chu ti trng ng c di tn t 1,0 n 60 Hz, bc tn s l 1,0 Hz.
-
70
118
0.012
200
Lop mat
0.01
150
Lop day
0.008
100
50
Goc pha (do)
0.004
0.002
0
-0.002
0
-50
-100
-0.004
-150
-0.006
-200
-0.008
Lop mat
Lop day
-250
-0.01
0
10
15
20
25
30
35
10
15
20
25
30
35
Tan so (Hz)
Tan so (Hz)
(a)
(b)
Hnh 4.10 Biu chuyn v ngang (a), gc pha (b) ca lp mt, lp y khi t
khi chu ti trng ng c di tn t 0,5 n 30 Hz, bc tn s 0,5 Hz
200
0.015
Lop mat
Lop day
Lop mat
Lop day
150
0.01
100
0.005
Chuyen vi (cm)
Chuyen vi (cm)
Chuyen vi (cm)
0.006
50
0
-50
-0.005
-100
-0.01
-150
-200
-0.015
0
10
20
30
40
50
60
70
Tan so (Hz)
10
20
30
40
50
60
70
Tan so (Hz)
(a)
(b)
Hnh 4.11 Biu chuyn v ngang (a), gc pha (b) ca lp mt, lp y khi t khi
chu ti trng ng c di tn t 1,0 n 60 Hz, bc tn s l 1,0 Hz.
T nhng kt qu trn cho thy:
+ Khi kho st vi cc di tn c bc tn s khc nhau ta nhn c cc gi
tr bin dao ng ging nhau ti cc v tr trng nhau v tn s. iu chng t
phng php gii ca bi ton l ng n.
+ Khi khng xt h s gim chn vt liu, bng cc php th vi cc di tn
v bc tn s khc nhau ta c th xc nh c bin dao ng t gi tr cc
i ti cc tn s f = 20 Hz; 25,5 Hz (hnh 4.8a; 4.9a). Dao ng ng vi cc tn s
119
(4.27)
2v G1 2v 2v
= (
+
) nu 0 z H
t2 1 x2 z2
(4.28a)
2v G2 2v 2v
= (
+
) nu z H
t2 2 x2 z2
(4.28b)
x
H
1, G1
Lp b mt
2 , G2
gian
Na khng
120
V*
*
*
0
0
(yx-yx0) yx dV* +
V* (yz-yz ) yz dV +V* (fx-fx ) u dV +
(4.29)
121
122
E2=4
E2=6
2.5
E2=8
Chuyen vi (cm)
2
1.5
1
0.5
0
-0.5
-1
0
10
15
20
25
30
35
Tan so (Hz)
2.5446
= 4,1
0.6214
123
124
Khi t cha cc
Cc, Ec
Ed,
P
1.4
Dau coc
1.2
f=4.9Hz
Giua coc
1.2
Chan coc
0.8
C huy en v i (c m )
Chuyen vi (cm)
0.6
0.4
0.2
0.8
0.6
0.4
0.2
-0.2
-0.2
-0.4
0
Tan so (Hz)
(a)
10
12
(b)
125
0.08
Dau coc
f=5.2Hz
Giua coc
0.06
0.06
Chan coc
0.04
Chuy en v i (c m )
Chuyen vi (cm)
0.04
0.02
0.00
0.02
0
-0.02
-0.02
-0.04
-0.04
-0.06
-0.06
0
Tan so (Hz)
10
(a)
(b)
12
126
1
= 0,39(Hz);
2.56
Tn s Nyquist: fN =
128
= 25(Hz)
2x2.56
1
= 0,19(Hz);
5.12
Tn s Nyquist: fN =
256
= 25(HZ).
2x5.12
1
= 0,097(Hz);
10.24
Tn s Nyquist: fN =
512
= 25 (Hz).
2x10.24
1
= 0,048(Hz)
20.48
Tn s Nyquist: fN =
1024
= 25(Hz)
2x20.48
127
Cc, Ec
E,
P
(a)
(b)
128
(c)
(d)
Hnh 4.20 Biu chuyn v ngang theo thi gian ti cc v tr u cc, chn cc
(a). Biu chuyn v ngang (b), lc ct (c), m men (d) theo chiu di
cc ti thi gian 0,56s.
- Kho st vi thi gian chn ng ca ng t T = 5,12s
(a)
(b)
(c)
(d)
Hnh 4.21 Biu chuyn v ngang theo thi gian ti cc v tr u cc, chn cc
(a). Biu chuyn v ngang (b), lc ct (c), m men (d) theo chiu di
cc ti thi gian 3,12s.
129
(a)
(b)
(c)
(d)
Hnh 4.22 Biu chuyn v ngang theo thi gian ti cc v tr u cc, chn cc
(a). Biu chuyn v ngang (b), lc ct (c), m men (d) theo chiu di
cc ti thi gian 8,24s
- Kho st vi thi gian tc ng ca ng t T = 20,48s
(a)
(b)
130
(c)
(d)
Hnh 4.23 Biu chuyn v theo thi gian ti cc v tr u cc, chn cc (a). biu
chuyn v (b), lc ct (c), m men (d) ca cc theo chiu di ti thi
gian 18,48s.
Trong 4 trng hp kho st trn, ta thy trng hp kho st th 3 khi tnh
ton vi thi gian ng t t =10,24s cho kt qu bin dao ng, lc ct, m men
ln nht so vi 3 trng hp kho st cn li, n gy bt li nht cho cc nn trong
trng hp ny c chn thit k cc. Do vy trong thc t thit k, t s liu
ca gia tc cn chia thnh nhiu khong thi gian kho st, sau la chn
trng hp no gy bt li nht cho cc thit k cc.
Nh vy s dng phng php dng h so snh cho ta nhn c bin dao
ng ca cc ti cc thi im khc nhau. T ta c th xc nh c chuyn v,
lc ct, m men un dc theo cc ti bt k thi im no. V gi tr theo min thi
gian thay i lin tc, nn ta chn gi tr ln nht tnh.
T c s ca bi ton c th m rng nghin cu trn nhiu loi t khc
nhau, trn nhm cc, dng nhiu ph gia tc khc nhau... c th c nhng kt
lun mang tnh tng qut v chnh xc hn bi ton tng tc gia cc v t nn
khi chu ti trng ng t, lm c s cho vic tnh ton thit k khng chn cho
mng cc v cc cng trnh xy dng.
131
132
133
thut, H Ni.
Ti liu ting Anh:
36. Agarwal Pankaj, Manish Shrikhande (2006), Earthquake Resistant Design of
Structure. PHI Learning Private Limited , New Delhi.
37. American Petroleum Institute (1993) Recommended Practice for Planning,
Designing and Constructing Fixed Offshore Platforms. Working Stress Design
(PR 2A-WSD). Official publication, American Petroleum Institute, Production
Department, Dallas, TX.
38. Chen Wai-Fah, Charles Scawthorn (2003), Earthquake engineering Handbook,
CRC Press LLC.
39. Chopra Anil.K, Dynamics of Structures, Theory and Application to Earthquake
Engineering, Prentice Hall Upper Saddle River, New Jersey 07458.
40. Chowdhury Indrajit, Shambhu P. Dasgupta (2009), Dynamics of Structure and
Foundation- A unified approach. Taylor & Francis Group. London, UK.
41. Clough Ray.W, Joseph Penzien (1993), Dynamics of structures, International
Editions.
42. Duggal S.K(2007), Earthquake Resistant Design of Structures. Oxford
University Press Published in India.
43. Eurocode 8, Design of structures for Earthquake Resistant- Part 1 (BS EN
1998-1:2004)
44. Finn Liam W.D(2005). A Study of Piles during Earthquakes Issues of Design
and Analysis. Bulletin of Earthquake Engineering, 3.
45. Gaylord Edwin H, JR. Charles N. Gaylord (1990), Structural Engineering
Handbook, Mc Gran Hill, Inc.
46. Gazetas. G(1984). Seismic Responses of End-Bearing Piles, International
Journal of Soil Dynamics and Earthquake Engineering, Vol.3,No.2.
47. Gazetas. G, Fan. K, Amir Kaynia (1993), Dynamic response of pile groups with
different configuration, Soil dynamics and Earthquake Engineering 12.