Ahap Kaplamalar ve

Uygulama Esaslar

1. AHAP KAPLAMALAR
Kaplamalar elde edili yntemlerine gre ekilde elde edilir.
1.1. BME YNTEM LE KAPLAMA ELDE ETME
zel bime makineleriyle biilerek elde edilen ve kalnl 11,2 mm arasnda deien
kaplamalardr ( ekil 24 ).

ekil: 1 Bime Yntemi le Kaplama Elde Etme

Bu yntemle kaplama elde etmek iin kuru keresteler yatay veya dey konumda
alan, erit testere makinesine benzeyen bime makinesinin arabasna tutturulur. Kaplama
kalnl ayarlandktan sonra makine altrlr. Araba belli bir hzla ilerlerken ilk kaplama
kesilir. ki tarafl azl testere taklan makinelerde kesim bittikten sonra tomruk otomatik
olarak ayarlanan kalnlk kadar yukar kalkar ve araba geriye doru ilerlemeye balar. Bylece
bimeye devam edilir. Tek tarafl azl testere taklan makinelerde ise araba hzla geri alnr
ve bir kaplama kalnl kadar yukar kalkarak yeniden ilerlemeye balar. Her kaplama
kesildiinde testere kalnl kadar tala fire olarak atlr. Bu yntemle kaplama elde etme ok
yaygn olmamakla birlikte yumuatlnca rengi bozulan kymetli aalar iin en uygun
yntemdir.
Bime Yntemiyle Elde Edilen Kaplamalarn zellikleri:
Kereste yumuatlmad iin aa doal rengini ve zelliini korur.
Kaplama yzeylerinde atlama olmaz.
Her trl aatan kaplama kesilebilir.
Kaplamalar kaln olduu iin tutkaln yzeye kma olasl azdr.
Bu yntemle 100-200 fire verir ve pahalya mal olur.
Bu yntemle kesme yntemindeki kadar ince kaplama elde edilemez.
Bu yntemle elde edilen kaplamalarla simetrik desenler oluturmak zordur.

1.2. KESME (DLME) YNTEM LE KAPLAMA ELDE ETME

zel kesme (dilme) makineleri ile kesilerek elde edilen 0,61,2 mm kalnlndaki
kaplamalardr (ekil 25).

ekil 2. Kesme (Dilme) Yntemi le Kaplama Elde Etme

Bu yntemle kaplama elde edilecek tomruklarn nce kenarlar alnr. atlamamalar

ve yumuatmada kolaylk salamak iin fabrikann su havuzlarnda bekletilir. Daha sonra 85
95 C deki scak su ve buhar odalarnda aacn cinsine gre 4872 saat bekletilerek z suyu
alnr ve yumuatlr. Kesme ve soyma yntemiyle kaplama elde etmede aacn scakl ve
yumuatlmas nemlidir.
Daha sonra havuzun suyu boaltlr ve tomruk veya kalaslar havuzdan karlp
yaklak 24 saat bekletildikten sonra kaplama kesme makinesine balanr, istenen kalnlk
ayarlanarak kaplamalar kesilir.
Bu ilemde tomruk sabit, bak ileri geri hareketlidir. Ancak bak her kaplamay
kestiinde geri gelirken tomruk otomatik olarak kaplama kalnl kadar yukar kalkar ve ayn
ilem devam eder.
Bu ekilde kesilip st ste sralanan kaplamalar ayn srayla ve saylarak kurutma
bandna verilirler. Kuruyan kaplamalar ayn srayla banttan alnrlar. Kurutma frnndan %8
10 nem ile kan kaplamalar 24 veya 32 tanesi bir arada olmak zere paketlenir. Genellikle
yz kaplamalar 24, astar kaplamalar 32li paket yaplr. Bir gn bekletilen kaplamalar en ve
boylar kesilerek llendirilip iki ularndan iplerle balanarak etiketlenilirler. Etikette o
paketin hangi paletin, kanc bilyesinin, kanc paketi olduu ve paketteki kaplamalarn
boyu, eni, says ve ka m olduu yazldr.

Tomruklar bazen ikiye veya drde blnerek makineye balanr. Tomruk drde
blnerek kaplama kesilirse desenler kenara paralel dz izgiler hlinde ortaya kar, bu
ekildeki dz izgili kaplamalara freze desenli kaplamalar denir.
Kesme Yntemiyle Elde Edilen Kaplamalarn zellikleri:
ok az fire verdii iin ucuza mal olur.
stenen kalnlkta kaplama elde edilebilir.
Renk ve desen beraberlii olduu iin simetrik desenler elde edilebilir.
Yumuatma srasnda baz aalarn doal rengi deiir.
Kaplama elde edilirken kvrld iin alt yzde atlaklklar oluur.
nce kaplama elde edildii iin presleme srasnda yzeye tutkal kabilir.

1.3. SOYMA YNTEM LE KAPLAMA ELDE ETME

zel soyma makineleri ile soyularak elde edilen kaplamalara soyma kaplama denir
(ekil 26).

ekil 3. Soyma Yntemi le Kaplama Elde Etme

Bu yntemle kaplama elde edilecek tomruklar da kesme ynteminde olduu gibi scak
su ve buhar odalarna konularak yumuatlr.
Soyma yntemiyle iki trl kaplama soyulur. Birinci yntemle kontrplak retiminde
kullanlmak zere papel kaplama denen kaln kaplamalar soyma makinesinin puntolar
arasna balanan tomruktan epeevre soyularak elde edilir. Vinle kaldrlan tomruk
merkezlenerek soyma makinesine balanr ve ap 810 cm kalncaya kadar soyulur. Tomruk
boyu eninde ok uzun kaplama elde edilebilir.

kinci yntemde ise nce tomruklar eksenden ikiye blnr. Kancalarla birbirine
balanr, atlamamas iin etrafna emper sarlr ve buhar odalarnda yumuatldktan sonra
yarm tomruk dtan ie doru farkl bir soyma makinesine balanarak soyulur. D odundan
i oduna doru kaplama elde edildii iin zellikle kayn iin tercih edilen ak renkli geni
kaplamalar elde etmeye uygun bir yntemdir.
Bu yntemlerden biriyle elde edilen kaplamalar farkl ilemlerden geirilerek ve
bilgisayarda renklendirilerek elde edilmi deiik renk ve desende kaplamalar da piyasada
bulmak mmkndr. Bu yntemle elde edilen kaplamalarda doal desenlere yakn desende ve
aa da olmayan renklerde, zengin grntl freze ve hareli kaplamalar bulmak mmkndr.
Soyma Yntemiyle Elde Edilen Kaplamalarn zellikleri:
Kontrplak retimine uygun llerde kaplama elde edilir.
Soyma makinesindeki bak uzunluu kadar genilikte ok uzun kaplama elde
edilebilir.
Sadece tomruun ortasndan 8-10 cm fire verdii iin ucuza mal olur.
Yumuatma annda baz aalarn doal rengi deiir.
Kaplamalar soyulurken rulo hlinde kvrld iin dzeltilince i ksmda atlaklklar
oluur.
Desen beraberlii ve simetrik ekil elde edilemez.
Bu yntemle elde edilen kaplamalar daha krlgandr.
1.4. KAPLAMANIN KULLANIM AMALARI
1.Yonga levha vb. levhalarn yzeylerine kaplama yaptrarak renk ve desen
beraberlii salanm geni yzeyler elde edilir.
2.Deersiz aalardan elde edilen i paralarna, deerli aalardan elde edilmi
kaplamalar yaptrarak deer kazandrlr.
3.Kaln kaplamalar (papel) lifleri birbirine dik gelecek ekilde st ste yaptrarak
salam ve kullanl levhalar (kontrplak) elde edilir.
4.Kaplamalar kalplarla st ste skarak baka ekilde elde edilmesi zor olan deiik
eimlerde ok salam tabla ve kaytlar elde edilir.
5.Masif olarak kullanlmas mmkn olmayan aalardan, aalarn kk ve urlu
ksmlarndan ok kymetli kaplamalar elde edilebilir.
6.Deerli aalar daha geni alanlarda kullanlabilir.
7.Kakma almalaryla estetik yzeyler ve ekiller elde edilebilir.

2. YAPILARDA AHAP KAPLAMALAR

Yapnn esasn oluturan ve yklerini tayan duvar, kolon, kiri, deme ve merdiven
gibi yap elemanlarnn yzeylerine eitli yap malzemeleriyle kaplama yaplr. Kaplama
malzemesinin tr, biimi ve yapl ekli, kaplamann yapl amacna gre deiir. Kaplama
u amalarla yaplr:
Bina elemanlarn d etkenlerden korunak
Kaba inaat elemanlarnn d grnmn gzelletirmek
Eleman yzeylerinin anmaya dayanklln artrmak
Binann kolay, rahat ve sala uygun kullanmn salamak
Yaplarda yaplan kaplamalar, uyguland kaba inaat elemanlarna ve kullanlan
kaplama malzemesinin cinsine gre snflandrlrlar. Yzeyi kaplanan balca inaat
elemanlar duvar deme ve merdivenlerdir. Kaplamada kullanlan balca malzemeler ise
ahap, kgir, plastik esasl ve metal malzemelerdir.
Ahap kaplamalar yapldklar yere gre 3 e ayrlrlar:
1. Ahap duvar kaplamalar
2. Ahap deme kaplamalar
3. Ahap tavan kaplamalar

2.1. AHAP DUVAR KAPLAMALARI

Binalarn i ksmnda eitli nedenlerle duvarlar ahap, ahap rn, metal, plastik,
kuma gibi malzemelerle kaplanr. Bu kaplamalara lambri denir.
Duvarlarn Kaplanmasn Gerektiren Nedenler
1. Estetiklik: Duvarn souk grntsnden kurtulmak ve daha scak bir ortam
oluturmaktr. Ahap; renk ve grnt olarak estetik, ekici ve scak bir grntye sahip olan
doal bir malzemedir. Bulunduu ortama gzellik ve zenginlik kazandrr.
2. Salk: Duvar kaplamas, altnda bulunan zgara ile duvarda boluk oluturduu
iin yaltm grevi grr. Ahap lambriler dier duvar kaplamalarna gre daha salkldr.
Ahap, nem alp veren bir malzeme olduundan, oda iindeki nem dengesini korur.
3. Akustik: Ahap, akustik deeri yksek bir malzemedir. Bu nedenle akustik zellik
gerektiren salonlar ahap malzeme ile kaplanr.
4. Psikolojik: Lambri, yaplarda oluturduu renk, desen, l ve ekil gibi
zelliklerinden dolay grsel olarak insan ruhunu etkiler.
6

5. Koruma: Masa, sandalye vb eyalarn duvara srtnerek zarar vermesini nlemek

amacyla lambri yaplr.
6. Deer kazandrmak: Duvar kaplamalar, yapnn maddi deerini artrr.
Lambrilerin En ok Uyguland Yerler
1. Evlerin salon, alama odas ve antreleri,
2. Resmi ve zel kurulularda st kademedekilerin makam odalar,
3. Evrak ilerinin yrtld bro vb salonlar,
4. Akustik zellik gerektiren sinema, tiyatro ve konser salonu gibi yerler,
5. Lokanta ve pastane gibi yerler,
6. Sivil kurulularn hizmet verdii kulp, dernek vb yaplar.

2.1.1. Ahap Duvar Kaplama eitleri

2.1.1.1. Yksekliine Gre Duvar Kaplama eitleri
a) Ksa boylu lambri: Zeminden pencere altna yada kap kolu hizasna kadar yaplan
80100 cm yksekliindeki lambrilerdir. Lokanta, pastane, bro gibi yerlerde kullanlr (ekil
27).

ekil 4. Ksa boylu lambri

b) Orta boy lambri: Kap ya da pencere st seviyesine kadar yaplan ykseklii 200230 cm olan lambrilerdir. Bro, okuma ve toplant salonu, sanat galerisi, salon ve antrelerde
kullanlr.

c) Tam boy(yksek) lambri: Tabandan tavana kadar yaplan lambrilerdir. Yapya

zengin bir grnm kazandrr. zellikle akustik olmas istenen konser, sinema, tiyatro,
konferans ve toplant salonu gibi yerlerde kullanlr.

2.1.1.2. D Grnlerine Gre Duvar Kaplama eitleri

a) Dar tabla grnml duvar kaplamalar: Bu tr duvar kaplamalar ahaptan
yaplr. Genilikleri 512 cm arasnda deiir. Dar paralar dikey yada yatay konumda
denir. Dar lambri kk ve alak yaplarda tercih edilir. nk yapy geni ve yksek
gsterir. Dar lambriyi demek zaman alr.
b) Geni tabla grnml duvar kaplamalar: Bu tr duvar kaplamalar; yonga
levha, mdf, suntalam ve werzalit gibi malzemelerden yaplr. Geni boyutlu olduklar iin
geni ve yksek yaplarda uygulanr. Yapy dar ve alak gsterir.
c) ereve tabla grnml duvar kaplamalar: Lambri ereve eklinde
hazrlanr. erevenin ortasna kontrplak, mdf ve yonga levha gibi malzemeler geirilir.
ereve grnml duvar kaplamalarnn boyu dierlerine gre daha ksadr. nk bu
lambriler geni olduklarndan yksek yapld zaman yapy dar ve alak gsterir. Bu nedenle
geni ve yksek yaplara yaplmas daha uygundur.
d) ta grnml duvar kaplamalar: Dar masif tlarn deerlendirilerek
dekoratif bir yzey elde edilmesidir.
Lambrilerin tasarmnda, st yzey ilemlerinde ve montajnda dikkate alnmas
gereken bir takm zellikler vardr. Bu zellikler unlardr:
1. Yapnn byklne gre lambri genilikleri belirlenmelidir. Dar lambri geni
lambriye gre yapy geni ve yksek gsterir.
2. Lambrilerde renk etkilidir. Ak renkli lambriler yapy yksek, geni ve ferah
gsterir. Renk belirlemede yapnn zellii ve k durumu dikkate alnmaldr.
3. ereve lambriler, yapy dar gsterdikleri iin byk yaplarda uygulanmaldr.
Kaplamann lif yn lambrinin grntsn etkiler. Lifler boyuna olursa yapy yksek; yatay
olursa yapy ksa gsterir.

4. Boyuna denen lambriler, yapy yksek; yatay denenler ise ksa gsterir.
5. Lambriler eit geniliklerde denmelidir. Plansz yaplan almalarda son lambri
geni ya da dar kalmakta ve grnt bozukluuna neden olmaktadr.

2.1.2. Keresteden Lambri Yapmak

2.1.2.1. Dz Lambri Yapmak
Ahap lambri, rabta makinelerinde veya profil makinelerinde yaplr (ekil 28).
Lambri yapmnda kullanlacak olan tomruklarn kaliteli olmas gerekir. Salam olmas
artyla budakl tomruklardan da lambri yapmnda faydalanmak mmkndr.

ekil 5. Profil ve Rabta Makinesinde lambri Yaplmas

nce apl tomruklardan yaplan lambriler verimli deildir. Lambri yapm iin
kullanlan tomruklarda en uygun tomruk aplar 25cm ile 35 cm arasnda deimektedir.
Tomruklarn yllk halkalar geni olduu zaman lambrilerde rutubet deimeleri meydana
gelmektedir. Lambrilerin boyutlarnda ise daralma ve genilemeler meydana gelebilmektedir.
Lambri ve demelik tomruklar dzgn, dolgun ve lif kvrkl olmamaldr. Lambriler
kurutulmu aalardan yaplmaldr. Bu aalar 5cm ile 8cm,10cm ile 12cm geniliklerde am
ve dier aa trlerinden retilmektedir. Profil makinesindeki baklarn durumu ve dz
lambri rneini ekil 29 da grebilirsiniz.

ekil 6. Profil makinesindeki baklarn durumu

2.1.2.2. Fugal Lambri Yapmak

Lambrilerin ek yerlerine ve yzeyine alan yass kanallara fuga (derz) ad verilir.
Fugalar lambrilere estetik grn kazandrma amacyla rabta veya profil makinelerinde
lambrilerin ortalarna veya birleme yerlerine alr (ekil 30).

ekil 30. am keresteden yaplm fugal lambri rnekleri

Fugalar lambrilerin ortalarna ya da birleme yeri boyunca alr. Lambrilerin genilii en ok

12 cm olmaldr.

2.1.2.3. Lambal Lambri Yapmak

Lambal lambriler yan yana getirilerek arka yzlerine lamba, n yzlerine kordon
alarak birleme yerlerinde deiik grnmler oluturularak retilirler (ekil 31).
Lambrilere alan derin profillerin yan yana getirilmesi, duvarda kesin ve belirgin bir yzey
blmlemesi oluturur.

10

2.1.2.4. Yabanc tal-Kinili Lambri Yapmak

Tahtalarn her iki tarafna da kini alr. Kini ierisine sert aatan ya da
kontrplaktan hazrlanan talar yerletirilir. Yabanc tal-kinili birletirme ve eitli lambri
kesitlerine ait rnekleri ekil 33-34 de grebilirsiniz.

ekil 9. Yabanc tal-kinili birletirme

ekil 10. eitli lambri kesitleri

2.1.3. Duvara Lambri Uygulamas

2.1.3.1. Yerinde Lambri ls Alma
2.1.3.1.1. Lambri llerini Hesaplamak
Lambri yapmak yani duvarlar kaplamaktaki amalardan biride mekna estetik bir
gzellik kazandrmaktr. Bu nedenle l alrken gerekli hassasiyet gsterilmeli ve kaplama
malzemesi lleri iyi belirlenmelidir. Aksi halde bouna emek sarf edilmi, mekn
eskisinden de irkin hale getirilmi olur. l alnrken duvarn en ve boyu llerek
11

hazrlanacak kaplama malzemelerinin en ve boy lleri belirlenir. Estetik gzellik yaratmak

iin kaplama malzemesinin boy lsnden ziyade en lleri iyi belirlenmeli, gz
yormayacak bir l tespit edilmelidir. Balang ve biti noktalaryla birlikte ke dnleri
de hesaplanarak l tespit edilmelidir. Yonga levha veya lif levhalardan lambri paralar
hazrlanacaksa kaplama lleri dikkate alnmaldr. Masif lambri hazrlanacaksa aacn
alabilecei unutulmamaldr.
Herhangi bir meknda lambri ls alrken duvarn genilii ve ykseklii llr.
Lambri yaplacak duvarn ykseklii lambri boyunu verir. Ahap malzemenin
almas nedeniyle lambri genilii en fazla 12 cm yaplr.
Aacn almasn azaltmak iin lambri yaplacak parann arka yzeyine lambri
boyunca kanallar alr.
Lambri yaplacak duvarn genilii yaplmas dnlen lambri geniliine blnrse
ka lambri yaplmas gerektii bulunmu olur (ekil 10).

2.1.3.1.2. Uygun Lambri lsn Bulmak

Duvar kaplamalar, uygulanaca yapya ve kullanlacak malzemenin zelliine gre
farkl ekillerde uygulanr. rnein yapnn ykseklii, geni ve dar oluu lambrinin
boyutlarn etkiler. Ahap bir lambri ile yonga levhadan yaplm lambrinin genilii farkldr.
Dar lambri, kk ve alak yaplarda tercih edilir. Mekn geni ve yksek gsterir.
Yonga levha, MDF, suntalam ve verzalit gibi malzemelerden yaplan duvar
kaplamalarnn genilikleri fazla olduundan geni ve yksek yaplarda uygulanr.
2.1.3.2. Yaplacak Lambri llerini Belirlemek
2.1.3.2.1. Mevcut lye Gre
Lambri lleri bulunurken duvarn genilii ve ykseklii gz nnde bulundurulur.
Duvar genilii lambri saysna blnrse her bir lambrinin genilii bulunur. Ancak lambal
ve kinili birletirmelerde lambriler, kini ve lamba derinlii kadar birbirine yaklar.
Yabanc tal birletirmelerde ise yabanc tann geniliine uygun olarak lambrilerin
toplam geniliinde art olur.
Lambri geniliini bulurken duvar genilii lambri saysna blnr. Duvar geniliini
250 cm olarak dnrsek, lambri saysnn da 25 adet olduunu kabul edersek; Lambri
genilii=Duvar genilii/lambri says=250cm/25=10 cm olarak lambri genilii bulunur.
Toplam lambri genilii ve says birletirmenin trne gre artar veya azalr.
12

2.1.3.2.2. Mekn Dzenlenmesine Gre

Duvar kaplamasnn kullanld yerde yarataca etki;
1. Kaplanan duvar saysna,
2. Duvar kaplamasnn yksekliine,
3. Seilen kaplama gerecinin zelliine,
4. Duvar kaplamasnn l ve rengine,
5. Duvar kaplamasnn biimine baldr.
Her iki taraf lambriyle kaplanan mekn klm gibi bir etki yaratr. ki komu
duvarn kaplanmas iyi bir grnm oluturmaz. Tavan yksekliinde yaplan lambri, mekn
bask gsterir.
Kap yksekliinde yaplan kaplama oday daha yksek gsterir.
Ak renkli gereler, ak renk aala kaplanan duvarlar, mekn olduundan byk
gsterir.
Byk ll yzey blmlemesi ise duvar klten etki yaratr.
2.1.3.3. Alt Karkas Sistemini Teraziye Almak
Dekoratif duvar lambrilerinin uygulanaca yzey rutubet alyorsa bunun kalc olarak
giderilmesi gerekir. Yere paralel denecek karkas sisteme gre konuyu anlatalm. nce
duvarn aklne baklr ve yatklk varsa ne tarafa yatk olduu tespit edilir. nce en alttaki
ve en stteki karkaslar yere paralel olarak monte edilmeli. Bu karkaslar denirken nce kendi
eksenleri dorultusunda n yzleri ipe alnr. Daha sonra eksenlerine dik dorultuda iki ba
taraftan ve orta ksmdan ip ekilir. Duvarn uzunluuna gre ortadan ekeceimiz ip says
arttrlabilir. Dier arada kalan karkaslar bu iplere gre monte edilmeli. Karkaslarn arkasnda
boluk kalan yerlere kama veya poliretan kpk sklarak boluklar doldurulur. Karkaslar
duvara balanrken hortum teraziyle veya su terazisiyle ( Ksa mesafelerde kullanlmas daha
uygun olur ) yere paralellii ( kotu ) ayarlanmaldr(ekil 36).

Duvar kaplamalarnn duvara balanmasnda kullanlacak karkaslar en az 4,5-5 cm

eninde ve 1,5-2 cm kalnlnda olmaldr.
Karkaslar 40 ar cm aralklarla, vidayla duvara tutturulmaldr. Vida balar karkasa tam
gmlmelidir.
Montaj yaplrken taban ve tavandan 2 cm hava dolam boluu braklmaldr.

13

2.1.3.6. Montaj eitleri

Lambrilerin karkas zerine deiik ekillerde montaj yaplabilir. Balant elemanlar
grnmez biimde uygulanabilir veya ivi ile grnmez bir ekilde aklabilir yada zmba
makinesiyle zmbalanabilirler. Lambrilerin alt konstrksiyona tutturulmasnda kullanlan
basz ivi bir sonraki lambri ile rtlr. Dorudan doruya duvara yaplan montaj duvar
kaplamasnn zamanla duvarda oluacak nemden deforme(bozulma) olmasna neden olabilir.
Lambrilerin karkaslara balants deiik ekillerde retilmi montaj elemanlaryla da
yaplabilir.
2.1.3.6.1. Alt Konstrksiyon Ve Montaj ekilleri
Kural olarak alt konstrksiyonun grevleri unlardr:
1. Duvar kaplama elemanlarn tamak.
2. Duvardaki yzey bozukluklarn gidermek.
3. Kaplama arkasnn havalandrlmasn salamak.
4. Duvarla kaplama elemanlar arasnda yeterince hava boluu oluturmak.
Aada eitli alt konstrksiyon uygulamalarna ait rnekler verilecektir.

ekil 15. Ek yerleri dey konumdaki dar kaplamalarda alt konstrksiyon.

a) talar
b) Balant vidalar
c) profil balant kelepesi. Kelepesiz balantda basz ivi kullanlr.
d) Montaj tamamlanm dar kaplama eleman.
a 1) ta eksenleri aras 60-80 cm

14

a 2) Plastik kavela-vida aralar

Uzun kenarl kini-kanal-lamba yardm ile birbirine geen plakal duvar

kaplamalarnda alt konstrksiyon talar, plaka ek yerlerine dikey ynde konulabilir. Bu
durumda plakalar takoz yardmyla veya balant kelepeleriyle alt konstrksiyona aslarak
monte edilirler (ekil 16).

ekil 16. Plakalar askya alnarak yaplan montajda alt konstrksiyon.

a) Duvar kenar tas.
b) Tavan kenar tas. Dzgn konumda olmalar zorunludur.
c) Alt kenar tas. Dzgn konumda olmalar zorunludur.
d) Ara talar. Dzgn konumda olmalar zorunludur. k Takozlar bu talara binecek.
f) Kaplama plakalar.
g) Asma takozlar. Takozlar kaplamann arka tarafna vidalanarak veya ivilenerek monte
edilirler.
a 1) ta aks aralar 80 cm.
a 2) Plastik kavela aralar 60 cm.

Lambriler duvara yatay konumda monte edilecekleri zaman alt konstrksiyon talar
duvara dik vaziyette monte edilmelidirler. Lambriler alt konstrksiyona basz iviyle veya
balant kelepeleriyle grnme girmeyecek ekilde monte edilirler (ekil 42). Alt
konstrksiyonlar duvara plastik veya metal kavelalar (dbel) ve aa vidasyla monte
edilirler.

15

ekil 17. Yatay tahta duvar kaplamas iin alt konstrksiyon.

a) Tavan kenar tas.
b) Alt kenar tas.
c) ta aral 60-80 cm.

Plakal duvar kaplamalarnda alt konstrksiyon olarak daha nceden hazrlanm

erevelerde kullanlabilir. ereve alt konstrksiyonun stnl duvara abuk ve kolay
balanmalarnn yannda, plakalarn nceden ve dzgnce birbirlerine altrlarak yerlerine
kolayca aslmalarna imkn vermeleridir (ekil 18).

ekil 18. erevelerden oluan alt konstrksiyon

16

ekil 19. Byk plakal duvar kaplamas iin alt konstrksiyon.

a) Tavan kenar tas.
b) Alt kenar tas.
c) Plakalarn ek yerlerine gre koyulmu dey ara talar.
d) Plakalarn kmesini veya kabarmasn nlemek amac ile konulan ara talar.
f) Profil balant eleman.
g) Plaka balant takozu.
h) Duvar kaplama plakalar.

ekil 20. Eni 80 cm den dar plakalarda kullanlabilecek alt konstrksiyon.

a) Alt kenar tas. tann st kenar terazide ve dzgn konumda olmaldr.
b) Tavan kenar tas.
c) Duvar yan tas.

17

d) Dey ara tas. Alt ve st kenar talarndaki kiniler iinde hareket eder. Plakalarn
altndaki f takozuna oturuncaya kadar yana itilir ve duvara balanr.
f) plaka balant takozu.

ekil 21. Kare plakalardan oluan duvar kaplamas iin alt konstrksiyon.
a) Tayc talar.
b) Balant profili ( kini-ta).
c) Kare kaplama plakas.
d) Yer tas (sprgelik).
a 1) Tayc ta aralar.
a 2) Kavela aralar.

2.1.3.7. eitli Ke Ve Ek Yerleri in Uygulama rnekleri

18

Lambri-tavan, lambri -yer ve komu duvarlarn ara kesitleri ve birleim yerleri

hassasiyet gerektiren noktalardr (ekil 22).

ekil 22. Duvar, tavan, yer ve kelerin uygun profil talarla dnlmesi

Tavandaki sprgelik paralarnn birlemesi ve bunlarla iki duvarn birlemesi iin

yaplan talarn birlemesi zellik arz etmektedir. Estetik grnmn salanmas iin
buralardaki ke birletirmelerin ok iyi altrlmas gerekir.
eitli i ke ve d kelere ait uygulamalar aadaki ekillerde gsterilmitir.

ekil 23. Derin fugal i ke. Alt konstrksiyonda kullanlacak aa kaliteli olmal yada
kaplamal olarak allmal.

19

ekil 24. Kk fugal i ke.

ekil 25. ke tal balant.

Kaplamal duvarla kaplamasz duvarlar kede yan yana gelebilir. Bu yzden bu

geiler zenle zlmelidir.

ekil 26. Derin fugal ke.

20

Yukarda ki ekilde kede ki alt konstrksiyonda kullanlacak aa kaliteli olmal

yada kaplamal olarak allmal.

ekil 27. Derin fugal biti. st kaplamaya uygun ekildeki ta alt konstrksiyondaki lambaya
vidalanr.

ekil 28. Alt konstrksiyona ivilenen ince biti tas. Bu ayrca geni fuga grnm verir.

21

ekil 29. Kaln biti tas.

Aadaki ekilde kaplamal ve kaplamasz duvar birleiminde aralksz biti

grlmektedir.

ekil 30. Duvara altrlan kaplamada aralksz biti.

ekil 31. Kinili plakalardan oluan d ke.

22

ekil 32. Derin glge fugal d ke.

ekil 33. Kinili ve lambal d ke.

eitli ek yerlerine ait rnek uygulamalar aadaki ekillerde gsterilmitir.

23

ekil 34. Kinili ve yabanc tal plaka ekyeri ve plakalarn lambal takozlarla alt konstrksiyona
tutturulmas.

ekil 35. Formika fugal ekyeri. Formika kinili balant tas vidalandktan sonra yerine
srlr.

24

ekil 36. Dey alt konstrksiyon tal balantda ekyeri. Burada balanty plakalara arkadan
vidalanan takozlar salar. Ortada kalan boluk kaplanr yada boyanp verniklenir.

ekil 37. stten balantl tal duvar kaplamasnda ekyeri. Kini yuvasna rtme tas
yaptrlarak vidalarn grnmemesi salanr.

25

ekil 38. erevedeki lambaya oturan ve tutkall ta ile balanan duvar kaplamas.

ekil 39. Tabla kenarlarna yaptrlan kordonlu talarla zenginletirilmi duvar kaplamas.

2.2.TEKNOLOJK DI VE CEPHE KAPLAMALARI

2.2.1. Laminat D Ve Cephe Kaplamalar
Compakt laminat d cephe (ekil 65) sistemleri Avrupa da 50 seneye akn bir sredir
kullanlmakta olup lkemizde ise 5 senedir uygulanmaktadr. Compakt laminatn teknolojik
evreleri ise kraft kdna reine emdirilerek yksek s ( 130 derece ) ve basnta ( 140 kg /
cm ) preslenmesi ile retilen ve retim aamasnda kullanlan tm hammaddenin d
etkenlere kar dnlerek imal edilmi levhalardr. Suya ve d etkenlere olan dayanm gz
nnde bulundurularak gnmz cephelerde compakt laminat d cephe sistemleri her geen
gn yerini daha da arttrmaktadr.
Compakt laminat d cephe sistemleri ahap ve dz renk alternatifleri ile grsel
anlamda cephelerin deiik ve beenilen yzleri olmay baarmakta cephe uygulamalarnda
ilk srada yerini alan malzemeleri olmaktadr. zellikle mimari almalarda cephelerde farkl
26

tarz ve dayanm dnlerek tercih edilen compakt laminat d cephe sistemleri gnmz
mimarisine de deer katmaktadr. Dikkat edilmesi gereken nemli detaylardan biride
uygulama olmaldr. Doru uygulama teknikleri ve detaylar kullanlmad taktirde
malzemenin yaps itibari ile beklenmedik sonular ilerde karlalabilinir.

ekil 40. Laminat d cephe kaplama

Agrafl Sistem: Compakt laminat cephelerde agrafl sistem uygulama alanlar iklimsel
ve yapsal olarak deerlendirilip uygulanmaktadr. Agrafl sistem tamam ile mekanik bir
sistemdir kimyasal yaptrclar kullanlmadan uygulanmaktadr. Agrafl sistemin ncelikle
tercih yerleri souk iklim yaps olan lkelerde tercih edilmekte olup ok katl binalarda ise
rzgr yknn douraca skntlarn nne gemek amal kullanlmaktadr. Agrafl sistem
profillerinin tamam Aliminyum olup sistemin alt yapsnda farkl bir malzeme
kullanlmamaktadr. Agrafl sistemin alt yaps ve kullanlmas gereken plakalarn 10 mm ve
st olmasndan dolay maliyetleri dier sistemlere oranla daha fazladr. Agrafl sistemin
uygulama alanlar 15 mt st yaplarda olmaldr (ekil 66).

27

ekil 41. Agrafl Sistem

Yaptrma Sistem: Yaptrma sistem genellikle lkemizin iklimsel yaps

dnlerek daha ok tercih edilen uygulama trdr. Yaptrma sistem uygulamalarnda
dikkat edilmesi gereken en nemli hususlardan birisi kullanlan kimyasal yaptrc trleridir.
Yaptrma sistemlerde kullanlacak kimyasal polimer esasl yaptrc gvenilir ve compakt
laminat ile olan test deerleridir. Tercih edilen yaptrcnn birinci zellii cm de 48 kg yk
tayabilme zelliine sahip olmaldr, uygulama ncesi plakalarn ve alt yapnn temizleyici
kimyasallar ile temizlendikten sonra uygulama yaplmal krleme ( tutunma ) tam
salanmaldr. Yaptrma sistemlerde 2 farkl alt yap kullanlmaktadr bunlardan biri dz ve
knts olmayan cephelerde aliminyum, hareketli cephelerde ise yamur suyu dnlerek
iyi izole edilmi metal karkas profillerdir. Yaptrma sistemde ncelikli olarak yamur
suyunun metal karkas profiller kullanlan cephelerde plakalarn 4 bir tarafn lamba zvana
tabir edilen sistem ile iiliklerin yaplarak uygulama yaplmas gerekmektedir. Yaptrma
sistem dier sistemlere gre daha ekonomik bir uygulama trdr. Yaptrma sistem
uygulamalar max 15 mt yaplar iin geerli olup kullanlan plaka kalnl 6 mm dir (ekil
42).

28

ekil 42. Yaptrma Sistem

Perinli Sistem: Compakt laminat d cephe sistemlerinde yksek katl binalarda

tercih sebebi olan perinli sistemin uygulama alt yaps tamam ile alminyum olup
betonarme yaplarn yzeylerine balanan braketler vastas ile dey olarak uygulanan T - L
profillere zel retilen perinler ile sabitlenmesi ile uygulama son bulmaktadr. Perinli
sistemde kullanlan alminyum esasl perinler kullanlan panel renklerine uygun olarak zel
kimyasallar ile boyanarak yzeyde oluacak kt grnty ortadan kaldrmaktadr.
Perinli sistemlerde yksek katl yaplarda 8 mm 10 mt alt yaplarda ise 6 mm
kalnlnda compakt laminat kullanlmaktadr. Perinli sistem mekanik sistemden daha
ekonomik olduu iin yksek binalarda tercih edilmektedir. Perinli sistemlerde ara derz
boluu malzeme kalnl kadar olmaldr. Perinli sistemde perinlerin alglanmas ve grsel
grnt kirlilii neredeyse sfrdr (ekil 43).

ekil 43. Perinli Sistem

29

2.2.2. Lamine D Ve Cephe Kaplamalar

Parklex Lamine Ahap Paneller: Aa lifleri, reine ve kraft ktlarnn termostatik
ilemlerden geirilip, yksek scaklkta ve yksek basn altnda bir araya getirilmesiyle
retilen yksek younluklu lamine ahap panellerdir.
ve d kullanmlar iin yeni ve mkemmel mimari zmler sunar (ekil 69).
Paneller genellikle metal yada ahap bir konstrksiyon zerine giydirilerek dekoratif bir biti
salanr. Yzey %100 ahaptan olumakla birlikte atmosferik tm olaylara (gn-uv,
yamur, rzgar, kar vb) kar dayankl olacak ekilde retilmitir.

ekil 44. Lamine ahap d cephe paneli

BBS apraz Lamine Ahap Panel : BBS apraz lamine Ahap Panel ok tabakal,
tamamen

masif ahaptan yaplmaktadr. Boylamasna ve enlemesine tabakalarn

yaptrlmasndan dolay ahap iilii nemsiz hale gelecek kadar azalr. Bylece, modern
yap malzemelerindeki standart sigortalanm olur.
BBS, sy izole eden (yaltan) ve ayn zamanda yk tayabilen, salam yapda olan
ahaptr. Ses yaltkanln salayan ve yangna kar dayankll olan bir yapya sahiptir.
Kurulumu hzl ve kuru olarak yaplabilmektedir. nsanlarn kendilerini iyi hissetmelerinde
pozitif bir etkiye sahiptir.
BBS, %99,4' kereste ve %0,6's tutkaldan oluan tek para yap malzemesidir. Bu
nedenle planlama aamas ve inaat uygulamas ve tm detaylarn zm basittir. Binann
planlanan fiziksel yaps kolayca gerekletirilebilir ve kontrol edilebilirdir. Komplike
detaylar olmad gibi inaat aamas da kompleks bir yapya sahip deildir. Planlanld
gibi kolay bir ekilde ina edilebilir.

30

Birok dizayn mhendisleri ve yap irketleri kurulumun ve montajn ksa srede

tamamlanabilir olmasna ve kuru yaplan inaatn nemli avantajlarn gz nnde
bulundururlar.
BBS yaplar, sigortal yap kalnlklaryla evresel ve pasif enerji standartlaryla
buluur bylece daha fazla alan kazandrmaya ynelik alt yap oluturmaktadr.
Enerji tasarruflu ve ntr CO2 aama zellikleriyle ahabn sreklilii olan bir yap
malzemesi olarak kullanmnn artmas doann korunmasnda aktif bir katk salamaktadr.
2.2.3. Masif D Cephe Kaplamalar
Western Red Cedar :Nem, rme ve bceklere kar doal korumal sedir
aacndan retilen ahap malzemedir (ekil 70). Hibir kimyasal bakm gerektirmeden, d
cephe uygulamalar iin idealdir. Yumuak ahaplara kyasla, suyla temasnda imeye
uramaz. Doal korumas ( vernii) ve aromas esas grntsn oluturur. CSA (Kanada
Standart Enstits), SFI ve FSC sertifikalarna sahiptir.

ekil 45. Western Red Cedar uygulanm yap rnekleri

rmeye Kar Dayanm:

Western Red Cedar Sedir ahaplar rmeye kar yksek dayanma sahiptir. Bu
doal dayanm; yapsndaki suda zlebilir fenolikler ile karclardan kaynaklanmakta
olup, ahab rten mantarlara zehir etkisi yapmaktadr. Bu adan Western Red Cedar
ahap gruplar arasnda Avrupa ve Avustralya'da iyi bir yere sahiptir.
lsel Stabilite:

31

Western Red Cedar ahab dk ahap younluu ile dk bzlme deeri

zelliklerinden dolay mkemmel lsel stabiliteye sahiptir. ou Kanada ahabnda %2530 aras olan Fiber Doyma Noktas deeri, Western Red Cedar da %18-23 arasdr.
Bylece, minimum derecede bzlr veya ier. Bu zellii nedeniyle de cephe kaplamasnda
kullanlmasnn yan sra, lsel stabilite ve su itici zellikleri nedeniyle, saunalar gibi bu
dayanm zelliklerinin istendii mekanlarda arlkl olarak kullanlr.
Cape Cod :am aacndan retilir frnda kurutulmu, koruma boyal tekstrl cephe
kaplama panelleridir. Birinci snf hammaddelerden retilmesi, dikkatli baklm olmas ve
yeniliki teknolojisinden dolay, her trl deiken iklim koullarna dayanabilen, yksek
kaliteye ve uzun dayanma sahiptir. Ahapta zamanla sararma ve renk deiimi meydana
gelmedii gibi rengini korurken boyutsal olarak deiime de uramaz. Uygulamadan sonra
minimum15 yl kesinlikle hibir boyama gerektirmez. Kir, toz, polen gibi evresel etkenler
yamur suyu ile kolayca temizlenir (ekil 71).

ekil 46. Cape Cod uygulanm yaplar ve panel kesit grnleri

2.3. AHAP DEME KAPLAMALARI

Ahap ve betonarme binalarda demelerde ahap malzeme kullanlr. Zeminin
zerine ses ve s yaltm malzemeleri konarak binada izolasyon salanm olur. Ahap

32

binalarda ahap deme yapmak zorunludur. Betonarme binalarda estetik nedenlerle ve ses ve
s yaltm iin ahap deme yaplr.
Betonarme binalarda zemin taycs olarak tabliye beton kullanlmasna karn, katlar
arasnda s ve ses yaltm ile estetik nedenlerle de ahap demelerle kaplanr (ekil 72).

ekil 47. Kadronlar zerine deme yapmak. Kadronlar tabliyeye beton ivisiyle aklmamal.
Beton ivisi mukavemetini alm betona aklamaz.

2.3.1. Tahta Deme Kaplamalar

Kgir deme zerine ahap kaplama yapabilmek iin kagir zerine tesviye betonu
atlr. 4x4, 4x5 cm ebadndaki kadronlar 40-50cm aralklarla zemine dbel kullanarak vida ile
balanr. Kadronlar kalnlktan geirilir. Kadronlar kagir zerine dzgn ve ipinde
vidalanr.Kadronlar arasndaki kot farklar ince kamalarla giderilir. Denecek ahap tahtalar
da kalnlktan geirilir akmadan nce tahtalarn kurutulmas gerekir. Deme yzeyinin
dzgn olmas iin ip ekilerek kadronlar ipe gre gerekirse altlar ahap paralarla
doldurulur (ekil 73).

ekil 48. Deme alma boluu ve boluun sprgelikle kapatlmas. Kadronlar arasndaki
kot farklarnn ince kamalarla giderilmesi.

33

Tahta deme kaplamalar tahtalarn yan yana ekleme ilemine gre snflandrlrlar.
Bunlar; dz tahta kaplamalar, lanbal (binili) tahta kaplama, kendinden tal kinili tahta
kaplama ile yabanc tal kinili tahta kaplamadr.
2.3.1.1. Dz tahta kaplamalar
Tahtalarn her iki cumbas rendelendii gibi braklr bu nedenle dz tahta demelerde
ahabn ekmesi sonucunda tahta aralar alarak, bu aralardan alt ksmn grnmesine neden
olur. Tahtalar birbirinden bamsz esneme yapar buda gcrtlara neden olabilir. ivileme
yzeyden yaplr. stendiinde ivilerin ba tahtaya gmlerek macunla veya ahap tozu
tutkalla kartrlarak ivilerin ba kapatlabilir ve ahap renginde renklendirilebilir. Dz
tahta kaplamalar bazen parke kaplama altna da kr deme olarak ta yaplr (ekil 74).

ekil 49. Dz tahta kaplama

2.3.1.2. Lanbal (Binili) Tahta Kaplama

Dz tahta demeye gre daha salamdr. Tahtalarn her iki cunbasna lanba alr.
Tahtalar birbirinden esnemeye kar azda olsa destek alrlar. Tahtalarn ekmesi sonucunda
tahta aralarndan alt ksm grnmez. iviler yzeyden grnr. stendiinde ivilerin ba
tahtaya gmlerek macunla veya ahap tozu tutkalla kartrlarak ivilerin ba kapatlabilir
ve ahap renginde renklendirilebilir (ekil 75).

ekil 50. Lanbal tahta kaplama

34

2.3.1.3. Kendinden tal Kinili Tahta Kaplama

En ok kullanlan ve en salam tahta kaplama eklidir. Tahtalarn karlkl
cunbalarnn birine kini, dierine kendinden ta alr. Tahtalar esnemeye kar birbirinden
tam destek alr. ivileme kendinden ta zerinden yaplarak ivilerin gizlenmesi salanr
(ekil 76).

ekil 51. Kendinden tal Kinili Tahta Kaplama

2.3.1.4. Yabanc tal Kinili Tahta Kaplama

Kendinden tal kinili tahta demeye benzemesine ramen tahtalarn iki kenarna
kini alr, bu kinilere sert aa veya kontraplaktan yabanc ta hazrlanarak deme yaplr.
ivileme yabanc tadan yapldndan ivi balar grnmez (ekil 77).

ekil 52. Yabanc tal kinili tahta kaplama

2.3.1.5. Tahta Kaplamalarn Genel Uygulama Esaslar

Kadronlar iin beton zemin iine 40-50cm aralkta ahap takozlar yerletiriniz.(eki
ve murla).
Takozlar yerletirirken ahap takozun elyafna dikkat ediniz. Takozlarn etrafndaki
boluklar har ile svamay (spatula veya mala ile) unutmaynz.
Kadronlar zemine yerletirdiiniz ahap takozlara vida veya ivi ile monte ediniz.
Ahap kadronlar zemine 40-50cm aralarla yerletirdiiniz dbellere vidalaynz.
Dbel yerlerini darbeli matkap ile ve uygun 8lik ula deliniz. Dbele uygun viday
seiniz. Vida baln kadrona gmecek ekilde vidalaynz. Kadronlara vida yerini bir kk
apta matkap ula amay unutmaynz.
Kadronlar monte ederken (su terazisi ile)(ekil 78) terazilerine bakmay unutmaynz.

35

ekil 53. Kadronlarn ve ara talarn denii.

Kadronlar ziftlemeyi unutmaynz.

Kadronlar arasna isteniyorsa veya gerekiyorsa izolasyon malzemeleri denebilir.
Ayrca bulgurlama da yaplabilir. Tavan kaplamas ile deme tahtalar arasna saman moloz
karm veya kum gibi bir malzemenin doldurulmas ile yaplan bir uygulamadr. Deme
bulgurlamas ayn zaman da ahap kgir binalarda son kat tavanlarna da uygulanr. Son
katlarn tavan kaplamas yapldktan sonra zerine kerpi amuru eklinde hazrlanm olan
amur 56 cm kalnlnda katman oluturacak ekilde dklr. Ancak bu uygulama atl
binalarda yaplmaktadr. Tavanlarn s yaltmn artrmak iin yaplan bir uygulamadr.
Dz, binili ve yabanc tal tahtalar yukarda ki ekillerde gsterdiimiz gibi tahtalar
boluk kalmayacak ekilde kadronlara galvanizli ivi ile bir nceki tahtaya, doru eimde
ivileyiniz (ekil 54).

ekil 54. Tahtalarn kadronlarn zerine aklmas.

Tahtalarn boylarn kadronlarn zerinde ek olacak ekilde boy kesimi yapnz.

36

2.3.2. Parke Kaplama

Genellikle sert aatan fabrikasyon olarak, 1,52,5cm kalnlnda, 2,5-5cm
geniliinde ve10-40cm boyunda retilerek piyasada hazr olarak bulunan parkelerin deme
ekillerine gre eitleri vardr. Parkelerin cumba ve maktalarnn ikisi kinili, dier ikisi ise
kendinden taldr. (ekil 55)

ekil 55. Parke

Parkeler zemine zel yaptrclarla balanarak denir. (ekil 56)

ekil 56. Yaptrc ile parkenin denmesi

Zemin zerine kadronlar denerek parkeler iviyle kadronlara balanarak ta dene

bilir. (ekil 57)

ekil 57. Kadron zerine parkenin denmesi

37

Parkeler dz tahta kaplama zerine de dene bilir (ekil 58).

ekil 58. Dz tahta kaplama zerine parkenin denmesi

Balca parke deme ekli olarak; dz, balksrt, kare ve hasr demeyi gstere
biliriz. (ekil 59 a,b,c,d - 60).

ekil 59. a,b,c,d. Parke uygulama ekilleri

38

ekil 60. Parke uygulama ekilleri

Parke eitlerini drt grupta inceleyebiliriz. Bunlar:

Klasik tip parkeler,
Rabta tip parkeler,
Lamine tip parkeler,
Laminant tip parkeler.

2.3.2.1. Klasik Tip Parkeler

Tamamen tabi (doal) ahaptan (kayn, mee ve kestane) imalatlardr (ekil 86).
Fabrikasyon olarak standart llerde ve ambalajlar halinde piyasada bulunurlar. Drt
taraflar kinili (zvanal) 5 cm genilik, 30 cm boy ve16 mm kalnlk imalat lleridir.
Kr deme zerine uygulama yapld gibi, parkeler direk olarak zel yaptrclar
ile beton zemine uygulanabilirler. Klasik parkelerin kr demeli uygulamalar daha ok
kapal spor salonlarnda veya altnda elektrik, telefon veya bilgisayar kablosu gizlenmesi
gerekli bro, fabrika veya atlyelerde uygulanr. Bu uygulama zemine ayn zamanda hafif
esneklik bile kazandrr. Klasik parkelerde en can alc nokta, kr deme altnn bceklenme,
nem ve rmelere kar hassas olmasdr. Zeminin ziftle iyice doyurulmas s kayb iin de
39

gereklidir. Kar zgaralar arasna strafor (kpk) konmas gerekir. Yzeyleri zel cila ile
parlatlr ve korunur.

ekil 86. Klasik tip parke

2.3.2.2. Rabta Tip Parkeler

Ayn klasik parkeler gibi drt taraflar kinili (zvanal) yalnz ebatlar klasik
parkelerden daha byk doal ahap imalatlardr.
Kalnlklar : 16 mm,
Enleri : 6-9 cm
Boylar : 60-120 cm arasndadr.(60-80-100-120cm)
Boylarndaki deiik seenekler imalat yerindeki malzeme firesini asgariye indirmek
iindir. Yzeyleri klasik parkelerde olduu gibi zel cila ile parlatlr ve korunur. Klasik
parkelere nazaran imalat lleri byk olduu iin ksa zamanda daha ok i karlr.
Zamandan tasarruf salanr. Klasik parkeler gibi, dz, hasr, kare ve balksrt desenlerde
denirler (ekil 62).

ekil 62. Rabta tip parke

2.3.2.3. Lamine Tip Parkeler

Alt yz artk aa paralarndan yzeyi ise; 3 mm doal aa kaplamal (hazr yz
silinmi ve cilalanm) iki yzey aras hurda sert aalardan preslenerek yaplm fabrikasyon
imalatlardr. Klasik parkelerdeki gibi drt taraflar kini ve lambaldr.
Lamine parke (ekil 63) altna serilen 3 mm snger, ilte gibi malzemeler zerine
dendiinde yzer kaplama da denir. Dier trl yaptrma sistemde uygulanabilir.

40

ekil 63. Lamine parke kesiti

Kalnlklar : 16mm
Enleri : 20cm
Boylar :100-120cm
Yzeyleri silim ve cila ilemi istemez. nk yzeyler fabrikasyon olarak cilaldr.
Byk boyutta dz ve kare desen olarak denebilirler. Zemine yapmadan zel ilt
dediimiz 3-4 mm kalnlnda yere serilen snger (sentetik malzeme) zerine yatrlarak,
birbirlerine geirilerek ve ek yerlerine yaptrc srlerek montajlar gerekletirilir. Bu
arada yaptrc szmalarna dikkat edilmeli ve temizlenmelidir.
Lamine parkeler; doal ahaptan imal edilmi ve zeri film tabaka ile kaplanm
olarak iki ekilde imalat halinde piyasada mevcuttur. Doal ahaptan imalatlarn yzeyi
temizlik ve cila ister, yzeyi kaplamal film tabaka olan trleri yzeyde cila istemez.

2.3.2.4. Laminat Parke

Yapay reine zeltisi emdirilmi katlarn st ste konularak ,scak preslerde basn
altnda sktrlmas ile elde edilen malzemeye laminat denir. 1950'li yllarda reticisinin ad
ile formika olarak tantmz laminatn kullanm Trkiye'de son derce yaygnlamtr.
Aa eitlerinin giderek azalmas.
Ahap malzemenin boyutlu alma zellii.
Ahap malzemenin bakm zorluu.
Ahap malzemede giderek artan maliyet faktr tm tketicilerin ahap kkenli trev
malzemelere ynelmesine ve uzun vadede malzemelerin beenilmesine yol amtr. Laminat
malzeme grupta incelenir ;

41

1. HPL yksek basn laminat

2. CPL srekli basn laminat
3. DPL direkt preslenen laminatlar
HPL grubuna giren laminat parkenin yzeyi termoset esasldr.Bu zellik termoset
reineden kaynaklanr.Termoset esasl reinelerin temel zellii s ve basntan sonra oluan
yzeyin daha sonra scaklkla bozulamyor olmasdr.Laminat parkede tm filmler termoset
esasl reine ile emprenye edilir. Laminat parkenin temel yaps (ekil 89) ;
1. Overlay: Sellozik esasl iinde alminyum oksit paralar konulmu film
tabakadr.Alminyum oksit paralar anma izilme sya kar mukavemeti salayan temel
unsur olup laminat parkeyi benzer trevlerden ayran en nemli zelliktir.
2. Desen kad: Sonsuz renk ve desende zellikle kaliteli odun hammaddesinden
retilebilen ileri teknoloji ile print edilen kat film tabakasdr.
3. HDF: Yksek younlukta kansorejen madde iermeyen (E1) ve suya dayankl lif
levha. ISO ve DIN normlarna gre kansorejen madde ihtiva etmemelidir.
4. Balans kad: Stabilizasyonu salayan sellozik kat film tabaka. Montaj
temizlii ve bakm son derece kolay olan laminat parkeler renk ve doku eitlilii
bakmndan da her tr zevk ve tasarma uygundur.Darbelere sv temizlik maddelerine
anmaya izilmeye gne nlarna ve sigara ateine tam bir dayankllk gsteren laminat
yer demeleri evlerin haricinde trafii youn olan banka otel alveri merkezleri ve tm
iyerleri iin son derece uygundur.

ekil 64. Laminat parkenin yaps

2.3.2.5. Parke Uygulamas

Kr demesi (ekil 90) hazrlanm tahta kaplamann zerine parke paketlerini
taynz. Deseninizi belirleyiniz (Dz, balksrt, hasr veya kare desen). ekilde parkelerin
ortasndan ip ekildiine dikkat edin.

42

90 birbirlerine birletirdiiniz parke paralarn sprgelik tarafna gelen ularn

makinede 45 kesiniz.

ekil 65. Kr deme zerine parke uygulamas.

Parke paralar kini (gemeli) yerinden galvanizli ivi ile kr demeye aknz.
Parke ek birleim yerlerinin ayn dorultuda olmas iin deme alannda her iki ynde
ip ekiniz ve iin tamam bitinceye kadar ipi zmeyiniz.
Deme ii bittikten sonra sprgelikleri yerine basz ivi ile duvardaki takoza veya
silikonlu olarak duvara monte ediniz.
Parkedeki olas gerilmeleri dnerek, parke ile duvar arsnda boluk brakmay
unutmaynz.
ivilerin baln kinie (zvana) gmlecek biimde akmaya zen gsteriniz.
Denecek yzeyde alma hareketinizi k kapsna doru ynlendirmeyi
unutmaynz.
2.3.2.6. Lamine Parke Uygulamas
Parke plaklarn alma durumunuza gre mahale alnz.
Parke gerilmelerine kar duvar kenarlarna boluk iin takozlar koyunuz.
Parke yzeye 3 mm kalnlktaki sentetik sngeri (ilte) seriniz.
Parke paralarn zvana (geme) yerlerinden tutkallayarak birleimlerini salaynz
Zemine parkeyi yaptrc kullanarak da deneyebilirsiniz. Yaptrcl uygulama
piyasada pek ilgi grmemektedir. bittikten sonra sprgelik montajna geiniz.

43

2.3.2.7. Laminat Parke Uygulamas

Laminat parkelerin firmalara gre deiik geme ve uygulama ekilleri mevcuttur.
Genel olarak laminat parkenin uygulama esaslar aada anlatlacaktr. Laminat parkeler
yzer sistem uyguland gibi yaptrma sistem olarak da uygulanabilir.
Ambalajl laminat parkeleri ve aletleri kullanm yerlerine uygun yerletiriniz. 3 mm
snger (sentetik) ilteyi yere seriniz. Laminat parke kilit geme sistemi aada
gzkmektedir (ekil 91).

ekil 66. Laminat parke kilit geme sistemi.

Parke gerilmelerini dikkate alarak duvar diplerinde parke paralarndan yaptnz

takozlar yerletirerek boluk braknz.
Bir boy duvar dibine devam ettiiniz parkenin artan paasn ikinci srann bana
deyiniz (kesilmi zvanasz taraf ikinci srada sprgelik tarafna denk gelmi olacaktr).
Srann son parasn ektirme lama demiri ile ektirerek ve ekile vurarak kilit
gemeyi gerekletiriniz.
Kilit gemeleri enine ve boyuna sert takoz ve eki ile vurarak birletiriniz.
44

Deme ii tamamlandktan sonra sprgeliklerin arkalarna silikon srerek basz

ivilerle duvara ivileyiniz.
Malzemeleri yerletirirken alma ynnz unutmaynz.
Duvar diplerindeki boluklarn sprgelik kalnln gememesine dikkat ediniz.
Sra sonundaki son parann boy kesimini iaretlerken kilit gemenin geme boyunu
hesaplaynz.(duvar dibindeki boluun bymemesi iin)
Kilit gemelerin oturmas iin sert takozla parkeye enine, boyuna ve stnden de
vurmay unutmaynz.
Sprgelik montajnda parke ile sprgelik arasnda boluk kalmamasna dikkat
ediniz.

2.3.3. Decking Kaplama

Decking Sistemleri d hava artlarna ve suya kar uzun yllar dayanabilen aa
cinslerinden retilen zemin demesidir. Doal ahabn dekoratif gzelliini bahe, balkon,
teras, yzme havuzu kenarlar hatta banyo zeminlerinde gnmz modern yaammzda ev ve
i yerlerimize girmi bulunmaktadr (ekil 92). Ayrca mermer ve fayans gibi souk ve
kaygan zeminlere gre daha baarl bir rndr.

ekil 67. Deking uygulamalar.

Modler sistem Decking malzemelerde ayn aatan ahap taban yda scak ve soua
mukavemetli kendinden kilitli plastik taban kullanlmaktadr. Boy malzemeler uygulamada
daha fazla ustalk gerektirir uygulamada zemin zerine karkas denerek, denen karkas
zerine gizli vida yada yaptrma uygulamas ile monte edilmektedir.
2.4. AHAP TAVAN KAPLAMALARI
Dier ahap kaplamalarda olduu gibi ayn nedenlerle tavanlarda ahapla kaplanr.
Ahap binalarda mevcut kirilere, kgir binalarda tavana balanan dilmelere ahap veya suni
ahap plakalar tutturularak tavan kaplamas yaplr. Ahap tavan kaplamalar tayc zellii
45

olmadndan ve yer ekimine direk maruz kaldndan, hafif malzemelerden yaplp tavana
salamca balanmaldr. Ahap tavan kaplamas ile duvar arasnda kalan boluklar, dz
pervaz ile kapatlabilecei gibi zel hazrlanm daha byk ebatl ke pervazlaryla da
kapatlabilir. Tm ahap kaplamalarda olduu gibi, iin kalitesi, yaplacak uygulamalar da
ayrntlarn oaltlmasna etkendir. Tavanlar konstrksiyon ekline gre iki ayr ekilde
kaplanabilir;
2.4.1. Konstrksiyon ekline Tavan Kaplamalar
2.4.1.1. Kaplama Tavanlar
Ahap binalarda direk kirilere, kgir binalarda tavana dilmeler (kadronlar) balanarak
tavan ahapla kaplanr. Ahap tavan kaplamas ile tavan arasnda sadece tavan balant
eleman kalnl kadar boluk kalr. Genelde tavann alak olduu meknlarda bu tr ahap
kaplama tavan uygulamas yaplr (ekil 93: a,b).

ekil 68. Kaplama tavan

2.4.1.2. Asma Tavan

zellikle tavan yksek ahap ve kgir binalarn i meknlarnda ahap tavanlar,
tavandan sarktlan ask elemanlaryla istenildii kadar aa da ahap tavan kaplamas yapla
bilir. Bu tr uygulamalarda tavan ve kaplama arasnda kalan boluklar yaltm orann daha da
artrr ve tavann istenilen ykseklie getirilmesine olanak salar. (ekil 69: a,b)

46

ekil 69. Asma tavan.

2.4.2. Kaplama ekillerine Gre Tavan Kaplamalar

2.4.2.1. Ahap Lambri Tavan Kaplamalar
Tavann tamam lambri (ekil 70) ile kaplanr. Lambrilerin yan yana birletirme
ekilleri dz olabilecei gibi kinili veya yabanc tal da olabilir.

ekil 70. Ahap tavan lambrilerinde aydnlatma ve ahap lambri tavan rnekleri.

Lambriler tavana bitiik yaplr yada karkaslar zerine tutturulur. Lambriler kini
ierisinden alt konstrksiyona ivilenir. Lambrinin zarar grmemesi iin elikten yaplm
zel zmbalar kullanlr. Ayrca eitli tespit levhalaryla da monte edilebilirler.

47

2.4.2.2. Plakal Tavan Kaplamalar

Masif yerine aa rn plakalar kullanlr. Yonga levha yada lif levha gibi plakalarn
cumbalarna masif ta yaptrlp bir yzeye astar, dier yzeye istenen renk ve desende
deiik kaplama gereleri yaptrlarak tavana uygulanr. Bu gereler tavan alanna uygun
biimde ve lde blmlere ayrlarak kare, dikdrtgen ya da geometrik biimlerde
hazrlanrlar (ekil 73).

ekil 73. Plakal ahap tavan rnekleri

Plakalarn zerine kordonlu talar akarak sade grnm deitirmek mmkndr

(ekil 74). Ayrca yonga levha, lif levha, kontrplak, kontratabla ve mdf gibi ahap
rnlerinden elde edilen plakalar kaplama ile kaplandktan sonra zeri boyanabilir yada
plastik gibi gerelerle kaplanabilir.

ekil 74. Deiik grnml plakalar.

2.4.2.3. Kutu Sistemli Tavan Kaplamalar

Kutu sistemli tavan kaplamalarnn zerine, eitli geometrik grnml kutu ve
ereveler yaplr. Kutuyu andran blmler; talardan, erevelerden veya kaln paralardan
hazrlanabilir.

48

Kutular tavana simetrik yada asimetrik biimde monte edilir. Yan yana grup
oluturulabilir. Kutular cam tr renkli yada effaf plakalarla kapatlabilir. ereve ileri cam,
marketri, oymal plakalarla kapatlabilir (ekil 75).

ekil 75. Kutu sistemli tavan kaplamalar

Kutu sistemli tavan kaln paralardan yaplacaksa, paralar birbirini keser. Ek

yerlerinde kertme, bindirme, gnye burun gibi deiik gemeler kullanlr. Kutulu tavan
kaplamas ok belirli bir blmleme etkisi uyandrr. Bu yzden byk ve yksek tavanlarda
uygulanmaldr (ekil 76).

ekil 76. Kutulu tavan rnekleri

2.4.2.4. Akustik Tavan Kaplamalar

Hayatmzn her annda grlt ile i ie yaadmzdan, sokakta, broda, okulda ve
restoranlarda grltnn zerimizdeki etkisi byktr. Mekn ierisinde akustik yap
malzemelerinin kullanm ile akustik kontrol salanabilmekte ve daha konforlu meknlar
yaratlmaktadr (ekil 77).

49

ekil 77. Akustik ahap panel rnekleri.

Byk yaplarda sesin yanklanmas fazla olur. Elence yerlerinde mzik yaynlar
yksek seslidir. Dn salonu, sinema salonu, tiyatro salonu, opera, bale, konferans salonu,
seminer ve konferans salonu gibi yerlerde ses yanklanmamaldr.
Bu nedenle tavanlarda ve duvarlarda ses yaltc gereler kullanlmaldr. Akustik
tavanlar, zerine gelen ses dalgalarn emerek sesin yank yapmasn nler. Akustik tavanlarda
yzeylerin esnek malzemeyle kaplanmas da dzensiz yankya engel olur.Tavan
kaplamalarnda delikli al plakalar, metal plakalar, profilli ahap talar, delikli yonga levha
plakalar vb. gerelerden yararlanlr.
Akustik asma tavanlarda kullanlan malzemeler 0,5 mm ile 0,6 mm kalnlkta
alminyum levhalardan olumaktadr. Dz, delikli, frn boyal ve kaplamal olarak
retilmektedir.
2.4.3. Asma Tavan Uygulamas
2.4.3.1.Karkaslarn Terazi ve Gnye Kontrol
Karkaslar teraziye getirilirken iinde su bulunan hortum (hortum terazi) kullanlr.
Ancak en son teknoloji olarak lazerli dijital terazilerin ve gnyelerin kullanm dier
sistemleri geride brakmtr. naat almalarnda dik kma, mesafe lme, metraj karma,
yerdeki ve tavandaki noktalar tama gibi birok ilevi yerine getirirler.
Kurulan noktann tam stne ve dik al olarak yanna ve ilerisine noktalama yapar.
Nokta kmak ve dik kmak gibi ilemler iin idealdir. Birbirine dik lazer ile ip ekmeye
gerek duymadan ilemler yaplabilir. pin geecei yeri temizlemeye gerek yoktur. Daha
hassas bir iaretleme yaplabilir.

50

2.4.3.2. Asma Tavan Balant Elemanlarnn Balanmas

Ask elemanlar eit aralklarla tavana tutturulmaldr. Alt ular terazisinde ve ayn
dzlemde olmaldr. Kurallara uyulmadan taklan balant elemanlarnn gvenli olmayaca
unutulmamaldr.
Tavan tayacak aa ve metal profillerin balantsn glendirmek iin elik dbel
kullanlmaldr. Elmas matkap ucuyla delinecek delik ap elik dbelin apna uygun
olmaldr. Ask elemanlar paslanmamas iin galvanizli olanlar seilmelidir (ekil 80).

ekil 80. Asma tavan iin kancal elik dbeller.

2.4.3.3.Yaltm Malzemelerini Demek

Asma tavan plakalarnn altna istenirse s ve akustik amal cam elyaf yaltm
malzemesi denebilir. Klima borularnn getii tavanda ses ve s yaltm isteniyorsa
akustik zellik veren cam elyaf, mineral elyaf gibi gereler, hava fleme azlarndan
dalmamalar iin ahap yada metal erevelerle koruma altna alnmaldr (ekil 81).

ekil 81. Yaltm malzemelerinin denmesi

2.4.3.4.Tesisat Alanlar in Yer Brakmak

51

Elektrik, havalandrma gibi sistemler iin gerekli boluklar nceden yerleri

belirlenerek boaltlr (ekil 83).

ekil 83. Tavanda tesisat boluklar iin yer braklmas.

Aydnlatma elemanlar tavandan aslabilir, tavan seviyesinde kullanlabilir veya tavana

gmlebilir.
Lambalar aralkl veya gruplar hlinde tavana dalabilir. Ik bantlar iin tavanda bir
boluk veya kanal braklmaldr.
2.4.3.5. Tavan ve Duvar Bitileri
Asma tavanlarn tavan-duvar keleri uygun talarn kelere altrlmasyla estetik
grnm salanr. Binay tayan elik kiriler ahap kiriler gibi iyi bir grnt vermezler.
Bu nedenle kirilerinde dekoratif bir ekilde gizlenmeleri gerekir. Plakalarn duvarla bitirildii
yerlerde ahabn almas iin aklklar braklr.

52