NGUYN TH MINH THO

MODULE mn

23
ng dng PHNG PHP
DY HC TCH CC
trong lnh vc
pht trin ngn ng

63

A. GII THIU TNG QUAN

Ph"#ng php l con -".ng -/ chng ta -3t -"4c m6c -ch. 9ng d6ng
ph"#ng php d3y h<c tch c=c s? t@i "u ha nhDng m6c tiu -F ra, l
con -".ng ngIn nhJt -/ chng ta -3t -"4c m6c -ch. ViLc Mng d6ng
ph"#ng php d3y h<c tch c=c trong gio d6c hiLn nay l ph h4p vPi
xu thR tJt yRu cSa d3y h<c hiLn -3i, -"4c nhJn m3nh trong ch"#ng
trnh gio d6c mVm non hiLn hnh. Ph"#ng php d3y h<c tch c=c t3o
ra nhDng hMng th cho cW c v trY. DiLn m3o cSa m[t nFn gio d6c
mPi c\ng nh" nhDng nhu cVu cSa x h[i khiRn ng".i gio vin khng
th/ d_ng d"ng trong viLc Mng d6ng ph"#ng php d3y h<c tch c=c vo
cc ho3t -[ng gio d6c trY.
PhVn ny cung cJp cho gio vin hai n[i dung lPn: nhDng n[i dung cSa
gio d6c ngn ngD cho trY v viLc Mng d6ng cc ph"#ng php tch c=c -/
trY pht tri/n ngn ngD m[t cch hiLu quW nhJt.

B. MC TIU

V! nh%n th'c
+ Hi/u v phn tch nhDng n[i dung pht tri/n ngn ngD cSa trY mVm non.
+ Phn tch nhDng kiRn thMc, ke nfng c# bWn vF ph"#ng php d3y h<c tch
c=c trong lenh v=c pht tri/n ngn ngD.
V! k* n+ng
9ng d6ng -"4c nhDng ph"#ng php d3y h<c tch c=c vo th chMc cc
ho3t -[ng gio d6c pht tri/n ngn ngD cho trY trong tr".ng mVm non.
V! thi /0
Tch c=c, chS -[ng Mng d6ng cc ph"#ng php d3y h<c tch c=c vo th
chMc ho3t -[ng pht tri/n ngn ngD cho trY mVm non.

C. TI LIU V IU KIN H TR

Bfng hnh mku vF th chMc ho3t -[ng gio d6c trY trong tr".ng mVm non
theo ph"#ng php d3y h<c tch c=c.
Ch#$ng trnh Gio d/c m2m non, V6 Gio d6c MVm non, B[ Gio d6c v
oo t3o, NXB Gio d6c, 2009.
Cc ti liLu khc -"4c liLt k trong cc n[i dung c6 th/.
64

MODULE MN 23

D. NI DUNG
Cc n%i dung c*a module
TT

N/i dung

"#c %i'm pht tri'n ngn ng1 c2a tr4 m5m

1 non v nh1ng n9i dung pht tri'n ngn ng1
c2a tr4 m5m non
ch@n cc phABng php dCy h@c tch c?c
2 L?a
thch hFp vGi n9i dung pht tri'n ngn ng1
hnh vIn dJng phABng php dCy h@c
3 Th?c
tch c?c trong lMnh v?c pht tri'n ngn ng1

Th"i gian (s* ti,t)

T2 h3c

T5p trung

Ni dung 1

NHNG NI DUNG PHT TRIN NGN NG CA TR MM NON

M!c tiu:
+ VP kiRn thSc:
Gio vin hi'u su v nYm v1ng nh1ng n9i dung pht tri'n ngn ng1 c2a
tr4 m5m non Z t[ng %9 tu\i.
+ VP kM n^ng:
Phn loCi %AFc n9i dung pht tri'n ngn ng1 Z tr4 m5m non theo %9 tu\i.
+ VP thi %9:
Tch c?c, ch2 %9ng, c thSc nghim tc %' th?c hien nhiem vJ c hieu qug.
Th+i gian: 3 tiRt t? h@c; 2 tiRt tIp trung.
Ti li1u h2 tr4:
+ Ch"#ng trnh gio d.c m1m non, B9 Gio dJc v "o tCo, NXB Gio dJc,
10/2009.
+ H"3ng d4n t5 ch6c th7c hi8n ch"#ng trnh gio d.c m1m non, 4 cupn
cho 4 %9 tu\i, TS. Tr5n Thr Ng@c Trm (Ch2 bin), NXB Gio dJc, 2009.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

65

Hot ng. Tm hiu ni dung pht trin ngn ng ca tr mm non.

1. NHIM V

B!n $ nghin c+u, tri0n khai n3i dung ch56ng trnh pht tri0n ngn ng;
cho tr= m?m non. B!n hy viCt ra nh;ng vDn $E c6 bGn vE n3i dung pht
tri0n ngn ng; cho tr= m?m non.
N3i dung pht tri0n ngn ng; cho tr= nh tr=:
+ Nghe:
+ Ni:
+ Lm quen vQi sch:
N3i dung pht tri0n ngn ng; cho tr= mSu gio:
+ Nghe:
+ Ni:

+ Lm quen vQi $Tc, viCt:

B!n hy $Tc nh;ng thng tin d5Qi $y $0 hon chVnh n3i dung vWa viCt
v phn tch n3i dung pht tri0n ngn ng; cho tr= m?m non.
66

MODULE MN 23

2. THNG TIN PHN HI

a. Quy &'nh c+a B- Gio d3c v 6o t8o v9 n-i dung pht tri=n ngn ng?

* N!i dung pht tri-n ngn ng/ cho tr2 nh tr2:

Ch$%ng trnh gio d/c m2m non quy 67nh n8i dung pht tri:n ngn ng<
= tr> nh tr> nh$ sau:
Nghe:
+ Nghe cc giGng ni khc nhau.
+ Nghe, hi:u cc tL v cu chO 6P vQt, sR vQt, hnh 68ng quen thu8c v m8t
sS loUi cu hVi 6%n giWn.
+ Nghe k: chuyXn, 6Gc th%, ca dao, 6Png dao c n8i dung ph hZp v[i 68 tu\i.
Ni:
+ Pht m cc m khc nhau.
+ TrW l_i v 6`t m8t sS cu hVi 6%n giWn.
+ Th: hiXn nhu c2u, cWm xc, hi:u bidt cea bWn thn bfng l_i ni.
Lm quen v[i sch:
M= sch, xem v gGi tn sR vQt, hnh 68ng cea cc nhn vQt trong tranh.

N!i dung gio d5c theo 7! tu8i nh tr2 79:c c5 th- ; b=ng sau:
N!i dung 3 12 thng tu/i
12 24 thng tu/i
24 36 thng tu/i
1. Nghe

Nghe l_i ni v[i sjc thi tnh cWm khc nhau.

Nghe cc tL chO tn gGi 6P vQt, sR vQt, hnh 68ng quen thu8c.
Nghe cc cu ni Nghe v thRc hiXn Nghe v thRc hiXn
6%n giWn trong giao m8t sS yu c2u bfng cc yu c2u bfng l_i
tidp hfng ngy.
l_i ni.
ni.
Nghe cc cu hVi: ... Nghe cc cu hVi: p Nghe cc cu hVi:
6u? (v d/: Tay 6u? 6u? Con g? Thd Ci g? Lm g? q:
Chn 6u? Mni no? (g gy thd lm g? p 6u? Nh$
6u?...).
no?) Ci g? Lm g? thd no?
Nghe cc bi ht, Nghe cc bi ht, bi Nghe cc bi th%,
6Png dao, ca dao.
th%, 6Png dao, ca 6Png dao, ca dao, h
dao, chuyXn k: 6%n v, cu 6S, bi ht v
giWn theo tranh.
truyXn ngjn.

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

67

N!i dung

3 12 thng tu/i

Pht m cc m b)p
b+ khc nhau.
B2t ch34c cc m
khc nhau c5a ng37i
l4n.

2. Ni

Ni mCt vi tJ
=Tn giUn.
ThM hian nhu cDu
bbng cc m b)p b+
hoLc tJ =Tn giUn kQt
hcp v4i =Cng tc, cG
chK, =iau bC.

3. Lm
quen v:i
sch

68

MODULE MN 23

12 24 thng tu/i

24 36 thng tu/i

Pht m cc m khc nhau.

G;i tn cc => v)t, SG dIng cc tJ chK =>
con v)t, hnh =Cng v)t, con v)t, =Lc =iMm,
gDn gEi.
hnh =Cng quen
thuCc trong giao tiQp.
TrU l7i v =Lt cu TrU l7i v =Lt cu hWi:
hWi: con g?, ci g?, Ci g?, Lm g?, ]
lm g?
=u? ThQ no? ^M lm
g? T_i sao?...
ThM hian nhu cDu, ThM hian nhu cDu,
mong mudn c5a mnh mong mudn v hiMu
bbng cu =Tn giUn.
biQt bbng 1 2 cu
=Tn giUn v cu di.
^;c theo, =;c tiQp ^;c cc =o_n thT,
cng c tiQng cudi bi thT ng2n c cu
c5a cu thT.
3 4 tiQng.
KM l_i =o_n truyan
=3cc nghe nhinu
lDn, c gci .
SG dIng cc tJ thM
hian sp lq php khi
ni chuyan v4i ng37i
l4n.
M] sch, xem tranh L2ng nghe khi ng37i
v chK vo cc nhn l4n =;c sch.
v)t, sp v)t trong tranh. Xem tranh v g;i tn
cc nhn v)t, sp v)t,
hnh =Cng gDn gEi
trong tranh.

* N!i dung pht tri-n ngn ng/ 0 tr1 m3u gio:

Nghe:
+ Nghe cc t, ch- ng/0i, s4 v6t, hi7n t/8ng, 9:c 9i;m, tnh ch>t, ho@t 9Ang v
cc t, bi;u cEm, t, khi qut.
+ Nghe l0i ni trong giao tiMp hOng ngy.
+ Nghe k; chuy7n, 9Qc thR, ca dao, 9Tng dao ph h8p vVi 9A tuWi.
Ni:
+ Pht m r cc tiMng trong tiMng Vi7t.
+ By t] nhu c^u, tnh cEm v hi;u biMt c`a bEn thn bOng cc lo@i cu
khc nhau.
+ Sb dcng 9ng t, nge v cu trong giao tiMp hOng ngy. TrE l0i v 9:t cu h]i.
+ gQc thR, ca dao, 9Tng dao v k; chuy7n.
+ Li php, ch` 9Ang v t4 tin trong giao tiMp.
Lm quen vVi vi7c 9Qc, viMt:
+ Lm quen vVi cch sb dcng sch, bt.
+ Lm quen vVi mAt sk k hi7u thng th/0ng trong cuAc skng.
+ Lm quen vVi che viMt, vVi vi7c 9Qc sch.
N!i dung gio d6c theo 9! tu:i m3u gio 9;<c c6 th- 0 b>ng sau:

N!i dung
1. Nghe

3 4 tu,i

4 5 tu,i

5 6 tu,i

Hi;u cc t, ch- ng/0i, Hi;u cc t, ch- Hi;u cc t, khi

tn gQi 9T v6t, s4 v6t, 9:c 9i;m, tnh qut, t, tri nghpa.
hnh 9Ang, hi7n t/8ng ch>t, cng dcng v
g^n goi, quen thuAc. cc t, bi;u cEm.
Hi;u v lm theo yu Hi;u v lm theo Hi;u v lm theo 9/8c
c^u 9Rn giEn.
9/8c 2, 3 yu c^u. 2, 3 yu c^u lin tiMp.
Nghe hi;u nAi dung cc Nghe hi;u nAi dung cc cu 9Rn, cu ms
cu 9Rn, cu ms rAng. rAng, cu phtc.
Nghe hi;u nAi dung truy7n k;, truy7n 9Qc ph h8p vVi 9A tuWi.
Nghe cc bi ht, bi thR, ca dao, 9Tng dao, tcc nge, cu 9k, h, v
ph h8p vVi 9A tuWi.

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

69

N!i dung
2. Ni

70

3 4 tu,i

4 5 tu,i

5 6 tu,i

Pht m cc ti*ng c-a Pht m cc Pht m cc ti*ng c

ti*ng Vi0t.
ti*ng c ch3a cc ph6 m 78u, ph6 m
m kh.
cu;i g8n gi;ng nhau
v cc thanh 7i0u.
By t@ tnh cBm, nhu By t@ tnh cBm, By t@ tnh cBm, nhu
c8u v hiCu bi*t c-a bBn nhu c8u v hiCu c8u v hiCu bi*t c-a
thn bEng cc cu 7Fn, bi*t c-a bBn thn bBn thn r rng, dM
cu 7Fn mG rIng.
bEng cc cu 7Fn, hiCu bEng cc cu 7Fn,
cu ghp.
cu ghp khc nhau.
TrB lPi v 7Qt cc cu TrB lPi v 7Qt TrB lPi cc cu h@i vZ
h@i: Ai? Ci g? V 7u? cc cu h@i: Ai? nguyn nhn, so snh:
Khi no?
Ci g? V 7u? Khi T]i sao? C g gi;ng
no? YC lm g?. nhau? C g khc
nhau? Do 7u m c?
YQt cc cu h@i: T]i
sao? Nh` th* no?
Lm bEng g?
Sc d6ng cc td biCu Sc d6ng cc td Sc d6ng cc td biCu
the sf lM php.
biCu the sf lM php. cBm, hnh t`gng.
Ni v thC hi0n cc chh, 7i0u bI, nt mQt ph hgp vji yu c8u, hon
cBnh giao ti*p.
Ykc thF, ca dao, 7lng dao, t6c ngm, h v.
KC l]i truy0n 7 7`gc KC l]i truy0n 7 KC l]i truy0n 7
nghe c sf gip 7s.
7`gc nghe.
7`gc nghe theo
trnh tf.
M tB sf vvt, tranh M tB sf vvt, hi0n KC chuy0n theo 7l
Bnh c sf gip 7s.
t`gng, tranh Bnh. vvt, theo tranh.
KC l]i sf vi0c c KC l]i sf vi0c theo
KC l]i sf vi0c.
nhiZu tnh ti*t. trnh tf.
Yng vai theo lPi dwn Yng kech.
chuy0n c-a gio vin.
MODULE MN 23

N!i dung

3 4 tu,i

4 5 tu,i

5 6 tu,i

3. Lm Lm quen v*i m,t s/ k hi3u thng th67ng trong cu,c s/ng (nh
quen v6i v3 sinh, l/i ra, n?i nguy hiAm, bi n bo giao thng: D67ng cho ng67i
78c, vi;t Di b,...).

TiNp xc v*i chK, sch NhHn dJng m,t NhHn dJng cc chK
truy3n.
s/ chK ci.
ci.
THp t, tHp DR cc nt chK.
Sao chp m,t s/ k
hi3u, chK ci, tn cWa
mnh.
Xem v nghe DZc cc loJi sch khc nhau.
Lm quen v*i cch DZc v viNt tiNng Vi3t:
H6*ng DZc, viNt: t] tri sang ph^i, t] dng trn xu/ng dng d6*i.
H6*ng viNt cWa cc nt chK; DZc ngat nghb sau cc dcu.
Cem sch Dng chifu, Phn bi3t phen mg Deu, kNt thc cWa
mg sch, xem tranh v sch.
DZc truy3n.
lZc truy3n qua cc tranh vm.
GiK gn sch.
GiK gn, b^o v3 sch.

b. Phn tch nh*ng n,i dung pht tri3n ngn ng* c5a tr7 m9m non

Pht tri'n v*n t+ v,ng v l0i ni:

V/n t] vpng l c? sg Deu tin trong l7i ni cWa trr. Ngn ngK cWa cc em
c phong ph, chnh xc, mJch lJc hay khng phen l*n l do v/n t]
quyNt Dsnh. V vHy, pht triAn v/n t] vpng l cng vi3c Deu tin v v
cng quan trZng.
Giai DoJn t] 0 DNn 5 thng tuwi cn gZi l giai DoJn tifn ngn ngK cWa trr.
Kho^ng 3 thng tuwi trr D hng, ni chuy3n; pht m nhKng chu{i m
thanh lin t|c, khng r rng. Giai DoJn t] 6 DNn 10 thng trr pht m bHp
b, bi b. Theo Kak Hain? Dick, th7i k ny, tr3 pht r5t nhi6u m ti:t, c
nh=ng m xa l@ khng c trong ti:ng mD cEa tr3. Cc m H thI0ng xuyn
HILc lMp l@i, trNng m lun O m ti:t cu*i, cc k:t hLp m ny gPn gi*ng
nhau trong t5t cQ cc t+, ngoi cc m ngr, angra v amma. lJi Da s/

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

71

ng"#i l'n khng hi+u -".c cc t2 c3a tr6, ch8 m:t s< t cc t2 > cu<i giai
-o@n 1 tuBi c th+ hi+u nghDa nh" mEm mEm, ma ma, b b.
Tr6 t2 10 thng -Mn 1 nEm - c th+ bOt ch"'c v pht m -".c cc t2
-Sn quen thu:c nh" b, b<, mV, -i, -Wng... V<n t2 tch cYc c3a tr6 c th+
ln -Mn 20 t2. NEm thng tiMp theo, v<n t2 c3a tr6 tEng d^n ln -Mn
kho_ng 50 t2. T2 12 thng -Mn 18 thng tuBi, v<n t2 tEng ln rbt nhanh.
Khi tr6 -".c 1,5 tuBi, th mei t2 c3a tr6 -fu bi+u thg m:t sY mong mu<n,
m:t yu c^u, m:t sY mong mu<n hay h#n dei, hoic tr6 mu<n khi phjc
m:t tnh hu<ng th vg no -. Theo K. Dick, v ch%a ni *%+c c, cu tr1n
v2n nn tr4 dng m9t t: c;t ng<n v thay *?i ng@ *iAu *B biBu thD cho
nh@ng mong muFn khc nhau. V d;, t: m2, pht m theo nhiQu cch
khc nhau, c thB c m9t loSt nghUa, cVng c thB c nh@ng nghUa nh%
M2 Xi , m2 lSi *y!, M2 *u rZi?, M2 Xi, d\t tay con, M2 Xi, con vui
qu!. mMn kho_ng 2 tuBi, v<n t2 c3a tr6 - c th+ c -".c 500 600 t2.

T2 2 -Mn 3 tuBi, tr6 bOt -^u hi+u tnh chbt khi qut c3a t2 khi pht hiqn
ra rrng m:t tn gsi c th+ ch8 nghDa c3a nhifu vtt v giua chng c tnh
t"Sng -vng. Tr6 cwng hi+u -".c khi niqm s< nhifu, mic d ch"a sy
djng -ng danh t2 s< nhifu.
z giai -o@n b_n lf, nEm tr6 3 tuBi, tr6 c th+ sy djng -".c 1.200
1.300 t2, nh"ng ch3 yMu l danh t2 (nh, bp b, bn, ch, mo...) v
-:ng t2 (En, ng3, -i, chSi, ch@y...); cc t2 lo@i khc nh" tnh t2, s<
l".ng t2, tr@ng t2 cwng -".c sy djng, nh"ng v'i t8 lq t (-Vp, xbu, vui,
buvn, m:t, nhifu, kia, > -y...). V'i tr6 4 tuBi, v<n t2 pht tri+n t"Sng
-<i dvi do, c th+ ln -Mn trn d"'i 2.000 t2. B"'c sang tuBi thW nEm,
l m:t giai -o@n cao hSn c3a pht tri+n t2 vYng, tr6 c th+ sy djng
-".c 2.500 3.000 t2. Tr6 6 tuBi c kh_ nEng sy djng -".c trn d"'i
4.000 t2 v'i cc lo@i cu phWc t@p.
Lc ny, cc t2 lo@i -fu -".c tr6 dng t"Sng -<i linh ho@t, phong ph.
Viqc tc -:ng -+ gip tr6 sy djng -".c l".ng t2 vYng ph h.p l nhiqm
vj quan trsng c3a nh tr"#ng, nh tr6.
DYa vo -ic -i+m pht tri+n v<n t2 vYng trong t2ng giai -o@n, chng ta
pht tri+n v<n t2 ph h.p v'i vng pht tri+n g^n c3a tr6, theo nguyn
tOc t2 d -Mn kh, t2 cj th+ -Mn khi qut.
Giai -o@n t2 1 2 tuBi: pht tri+n v<n t2 ch3 yMu l cc danh t2, -:ng t2,
m:t s< t cc tnh t2. S< t2 v tr@ng t2 th thtt h@n chM.
72

MODULE MN 23


+
+
+
+

+
+

Ch nh&ng t) ban ,-u ph0i l nh&ng t) ng& g-n g4i v6i tr8, c th< nhn
th>y, sA th>y, c0m nhCn ,DEc hFng ngy.
Giai ,oKn 3 4 tuNi: Cung c>p cc t) mang nghQa chR nhm, mang tnh
khi qut; cc t) cng trDAng (mYc ,Z ,[n gi0n). Ch pht tri<n cc t)
tDEng thanh, tDEng hnh, t) ly, t) ghp.
V da: T) ng& thuZc trDAng nghQa nh trDAng: C gio, bn, ghd, b0ng,
sn trDAng, cNng trDAng, cc bKn...
T) ng& thuZc trDAng nghQa thfc phgm: c[m, cho, thht, rau, c...
T) ghp:
Ghp ,ing lCp: ,>t nD6c, ni sng, anh em.
Ghp chnh pha: c chp, tm hm, cy na, g mi.
T) ly:
Ly hon ton: xanh xanh, xa xa, tim tm...
Ly v-n: um tm, bmn chmn, ung dung.
Ly pha m ,-u: ghCp ghnnh, khc khuou, mnh mng.
Ly hon ton bidn m: lmng lZng, ,u ,q, ,o ,r
T) tDEng thanh:
Leng keng, vi vu, rc rch
T) tDEng hnh:
Thtm thim, gCp gnnh, lom khom
Giai ,oKn 5 6 tuNi: cung c>p cc nghQa khc nhau cqa t), t) ,mng
nghQa, tri nghQa, t) cng trDAng, nghQa tu t), bi<u c0m cqa t) (t)
Hn Vixt).
yinu quan trzng khi m{ rZng v|n t) cho tr8 c-n ph0i luyxn tCp cho tr8
pht m mKch lKc, r rng, ,ng m, nh>t l nh&ng t) kh, nh&ng t) tr8
hay v>p, ngzng, bn cKnh ,, c-n gip tr8 hi<u t) trong ng& c0nh, vtn
c0nh ca th<.

* Pht tri'n k* n+ng nghe:

Ngay t) khi m6i sinh, tr8 , c ph0n Yng m thanh. Tr8 c th< phn bixt
,DEc m thanh quen thuZc trong lAi ni cqa ngDAi m v6i nh&ng tidng
ni cqa ngDAi khc. Tr8 c ph0n Yng r rxt v6i cc hixn tDEng m thanh.
Khi nghe nh&ng m ,ixu du dD[ng cqa cc bi ht ru, tidng chim ht
hoc nh&ng b0n nhKc tr8 thDAng c bi<u hixn thch th v lng nghe.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

73

Cn khi th(y nh*ng m thanh m/nh, g1t gao tr4 gi5t mnh, s8 hi, nhi:u
tr<=ng h8p cc em khc tht ln. KhoHng tI 3 KLn 6 thng tr4 K b1t
ch<Oc v cR g1ng pht m bi b, tI 9 KLn 12 thng tr4 K ni theo K<8c
cc tI nh<: b, bR, mX...
Rn luy\n khH n]ng nghe cho tr4 l rn luy\n khH n]ng phn bi\t cc m
v^ trong qu trnh pht m, cao K`, tr<=ng K`, tnh bibu cHm cca ngn
ng*, Kdc bi\t l tnh ven Ki\u.
TI 1 n]m 6 thng KLn 3 tugi khH n]ng ngn ng* cca tr4 pht tribn
nhanh, lc ny tr4 c thb ni K<8c nh*ng cu ng1n, khH n]ng kLt h8p cc
m thanh v tI ng* phong ph.
Giai Ko/n ny cho tr4 nghe nh*ng m thanh cca cc tI trong bHng ch* ci
tiLng Vi\t. Tr<Oc hLt l nh*ng nguyn m Kkn: a, o, , k, s rli KLn cc phm
m: b, m, p, v. Sau K, cho tr4 lm quen vOi cc m xt: tr, s, r... KLt h8p vOi
cho tr4 nghe cc bi ht, bi thk, bHn nh/c Kb rn luy\n thnh gic.
TI 3 KLn 5 tugi vRn tI cca tr4 K t]ng nhanh, tr4 c thb thu`c lng cc
bi ht, cc bi thk, kb K<8c nh*ng cu chuy\n theo trnh tq, c lgic v
disn cHm. ty l giai Ko/n cen luy\n cho tr4 nghe cc tI ds nhem lun
nh<: n, l; d, r, gi; s, x; ch, tr.
* Pht tri'n l*i ni m-ch l-c:
Pht tribn ngn ng* m/ch l/c l nhi\m vm quan tryng trong pht tribn
ngn ng* cca tr4 mem non. Ngn ng* m/ch l/c thb hi\n sq t< duy lgic,
bnh th<=ng cca tr4. Ngn ng* m/ch l/c l l=i ni cca tr4 c tr5t tq,
thRng nh(t, b`c l` K<8c m`t n`i dung t<kng KRi tryn vXn v ng<=i khc
c thb hibu K<8c tr4 Kang ni g, muRn g, thb hi\n tm t<, tr/ng thi,
nhu ceu, mong muRn, hibu biLt v suy ngh{ cca tr4.
Ngn ng* m/ch l/c thb hi\n r nh(t } trong tIng cu ni cca tr4. Bn
c/nh K l sq thRng nh(t cca cH Ko/n, cH chui l=i ni.
Sq m/ch l/c trong tIng cu ni tr<Oc hLt thb hi\n } tr5t tq tI; sq lqa chyn v
s dmng tI ng*; vi\c tr4 ni c Kng v Key Kc cc thnh phen ng* php hay
khng?... Nh< v5y, Ki:u quan tryng l chng ta phHi d/y cho tr4 ni Kng
ng* php, K l Ki:u ki\n tin quyLt Kb tr4 c thb ni n]ng m/ch l/c.
* D-y tr2 ni 3ng ng6 php:
TI 1,5 KLn hai tugi, tr4 th<=ng ch ni K<8c nh*ng cu ng1n, nhi:u khi
ch l 1 2 tI, hodc dng m`t tI v thay Kgi ng* Ki\u Kb disn K/t nh*ng
mong muRn khc nhau cca mnh. V dm: BL chki, B Ki MX.
74

MODULE MN 23

Cc cu c&a tr* c+n -./c ng.1i ni m5 r6ng thnh cc cu -9n gi:n,

ng<n g=n nh.ng -+y -& c?u trc ngA php. Cc cu trn c&a tr* c thE
m5 r6ng nh. sau:
MJ 9i bL con -i ch9i.
MJ bL con sang nh bNn Hoa ch9i.
B 9i bL con -i ch9i.
Con muQn b bL con -i ch9i.
MJ 9i -Ln -y vSi con...
Ba tuTi tr5 -i, tr* c thE ni cu hai thnh ph+n, nhiUu khi c m5 r6ng
cc thnh ph+n khc nh. trNng ngA, bT ngA...
V dZ:
Con // -i h=c/ 5 tr.1ng m+m non.
CN VN
BN
C gio con // tc di, r?t xinh.
Con -i ch9i nh b ngoNi.
MJ / mua // cho con/ qu: bng bay -`.
CN VN BN1
BN2
Theo Nguyen Xun Khoa, tr* 3 4 tuTi - ni -./c cc kiEu cu -9n
khc nhau:
Lo"i cu

Cu c ch& ngA l danh tl.

Cu c ch& ngA l -6ng tl.
Cu c ch& ngA l tnh tl.
Cu c vp ngA l danh tl.
Cu c vp ngA l tnh tl.
Cu c nhm danh tl.
Cu c trNng ngA chq th1i
gian, -pa -iEm.
Cu c trNng ngA chq
nguyn nhn, mZc -ch.

V d+

Xe my chNy nhanh h9n xe -Np.

mnh nhau l khng ngoan.
Ngoan nh?t lSp mnh l bNn Oanh.
Ti l ng.1i mua hng, bNn l ng.1i bn hng.
Tc c H di nhq.
Cc bNn trai 5 lSp chu sr lm cc ch cng an.
ChiUu nay mJ -n con vU sSm nh!
LSp mnh tvp thE dZc trong sn tr.1ng nh!
V cvu, tS mSi bp ng -?y!
mE -./c khen, lSp mnh ph:i ngoan c9!

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

75

C!ng theo Nguy,n Xun Khoa, tr3 4 5 tu7i s: d<ng kho>ng 10% cu ghp,
tr3 5 EFn 6 tu7i s: d<ng kho>ng 25,2% cu ghp cc loKi khi tL kM chuyNn.
Kh> nPng s: d<ng cu cQa tr3 ERSc tc gi> LRu ThV Lan nghin cXu trong
luYn vPn (1992 1994) nhR sau:
Thng
tu(i

T(ng
s+
cu

Cu
/ng

T1 l3

Cu
ch4a
/ng

T1 l3

Cu
/6n

T1 l3

Cu
ghp

T1 l3

48 thng

847

455

71,4%

182

28,6%

291

63,8%

164

36%

60 thng

1035

751

72,6%

284

27,4%

472

62,8%

279

37,2%

72 thng

818

618

75,6%

200

24,4%

373

60,4%

245

39,7%

Kh> nPng kM chuyNn mKch lKc c tnh tiFt, c lgic, c mc Edu v c kFt
thc c tr3 c nhgng tiFn bi vRSt bYc. Tr3 c kh> nPng dng lki ni EM
tRcng tRSng ra nhgng kF hoKch, sL kiNn trong tRlng lai.
NhiNm v< cQa cc nh sR phKm lc ny l ph>i chmnh s:a cho tr3 nhgng
trRkng hSp tr3 ni khng Edy EQ chQ ngg, vV ngg; nhgng trRkng hSp tr3 s:
d<ng sai trYt tL to, lLa chpn to chRa ph hSp. Cch ni nPng, s: d<ng to
ngg v cu c cQa ngRki lqn c mit sL >nh hRcng lqn tqi ngn ngg cQa tr3.
V vYy, khi ni vqi tr3, ta lun ch s: d<ng nhgng cu r rng, mKch lKc,
Edy EQ cc thnh phdn theo Eng cuu trc ngg php EM tr3 hpc tYp.
Pht tri'n cc kh+ n,ng ti.n /0c vi2t:

wM chuxn bV syn sng cho viNc bRqc vo lqp mit cQa tr3, viNc pht triMn
cc kh> nPng tizn Epc viFt cQa tr3 l v cng quan trpng. HiNn nay, mit
s} tr3 em c nhizu thnh ph} lqn E ERSc dKy cho biFt Epc, biFt viFt trRqc
khi vo lqp mit. Tuy nhin vun Ez ny khng Et ra cho hN th}ng gio
d<c mdm non v c!ng Eang l vun Ez gy tranh ci, nhRng viNc cho tr3
lm quen vqi sch, biFt /0c, hXng th vqi sch c!ng nhR c nhgng cl sc
Edu tin cQa viNc viFt l v cng quan trpng. Cc em s c thXc vz ngn
to, chg viFt v hiMu rng viNc hpc tYp Epc viFt c mit vai tr v cng
quan trpng trong cuic s}ng.
ViNc cho tr3 lm quen vqi viNc Epc viFt c!ng ERSc tiFn hnh to d, EFn
kh, to Eln gi>n EFn phXc tKp.
Pht triMn cc k nPng tizn Epc:
BRqc sang tu7i thX hai, cc b E c thM lm quen vqi sch. Chng ta
hRqng dn cho tr3 cdm sch Eng chizu, c thXc b>o vN, trn trpng, yu
76

MODULE MN 23

+
+
+
+
+

qu sch. C d,y tr0 cch gi3 sch, xem tranh. Tr0 r;t ho h>ng khi hi@u
rAng trong sch c nhCng cu chuyEn, bi thG khi IJKc ILc ln sO
thnh nhCng chuPi m thanh c nghQa, c vSn IiEu, c tnh cUm Gio
vin cSn nh;n m,nh cho tr0 hi@u IJKc mWi quan hE giCa tiXng ni v chC
viXt. TY 3 tu[i tr3 ln tr0 ILc m^t sW k hiEu thng thJ`ng trong cu^c
sWng nhJ bi@n bo nguy hi@m, nh vE sinh, lWi ra, m^t sW bi@n bo giao
thng. ViEc ILc IJKc nhCng k hiEu ny r;t quan trLng vbi cu^c sWng
cca tr0, v vdy, c cSn ch hJbng dfn tr0 ILc khi c cG h^i (khi c dfn
lbp Ii thim quan, Ii chGi bn ngoi lbp hLc). Giai Io,n ny viEc ILc
sch cca tr0 ckng c nhilu tiXn b^, IWi vbi nhCng cu chuyEn I IJKc
nghe k@ nhilu lSn, tr0 c th@ ILc vnt m^t cch do dng. Ch d,y cho
tr0 hi@u trdt tp tY v cu cca tiXng ViEt ckng nhJ c;u trc cca m^t trang
sch, m^t cuWn sch.
Tr0 5 6 tu[i hon ton c th@ ILc m^t cu truyEn dpa vo nhCng b>c
tranh c stn. Tr0 ckng ILc r;t dion cUm m^t bi thG, ca dao, Iung dao hovc
k@ l,i cu truyEn c ISy Ic tnh tiXt, swm vai, thay I[i giLng IiEu linh ho,t...
T;t nhin, viEc ILc mfu, k@ mfu cca c gio c m^t vai tr quan trLng IWi
vbi h>ng th v nilm say m ILc sch cca tr0. ThJ`ng xuyn t[ ch>c ho,t
I^ng lm quen vbi sch 3 gc thJ viEn ckng sO t,o ra thi quen tWt cho tr0.
Pht tri@n cc kQ ning tiln viXt:
Cho tr0 lm quen vbi viEc viXt: viXt nguEch ngo,c, vO, tdp t...
Tr0 tY 4 5 tu[i c th@ nhdn d,ng m^t sW chC ci. C ckng hJbng dfn tr0
cch cSm bt Ing v cho tr0 tdp t, tdp Iu cc nt chC:
Nt xin ( ): t tY trn xuWng dJbi.
Nt thng I>ng ( | ): t tY trn xuWng dJbi.
Nt thng ngang ( ): t tY tri sang phUi.
Nt mc ( ): t tY trn xuWng dJbi rui h;t ln.
Nt cong ( C ): t uWn theo nt cong ngJKc chilu kim Iung hu.
Tr0 5 6 tu[i IJKc lm quen vbi bUng chC ci. Tr0 c th@ sao chp m^t sW
k hiEu, chC ci, tn cca mnh. Th`i k ny c cho tr0 tdp t chC ci theo
mfu. Ch cho tr0 ngui Ing tJ thX, c lm mfu hJbng dfn tr0 cSm bt
t chC Ing chilu tY trn xuWng dJbi, tY tri qua phUi theo cc nt I>t
bAng bt ch Ien. ViEc ngui Ing tJ thX, cSm bt Ing cch, t nt chC
Ing chilu, kht vbi nt chC mfu c m^t nghQa v cng quan trLng IWi
vbi viEc hLc viXt cca tr0 trong trJ`ng mSm non sau ny. Thng qua ho,t

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

77

78

!ng ny, (ng th+i c.ng rn 12c thi quen c7n th8n, t9 m9, th<c trch
nhi>m v@i cng vi>c cho trC.
Pht tri'n ngn ng+ ngh, thu.t v hnh thnh nhn cch cho tr5:

Ngn ngG ngh> thu8t H trong tr1+ng mIm non chnh l ngn ngG H cc
tc ph7m vMn ch1Nng. O l nhGng tc ph7m ch<a Qng nhiRu ySu tT
cUm xc, trG tnh, tc ph7m vMn ch1Nng tc !ng mYnh Sn +i sTng
tnh cUm, tm l c\a trC. M^t khc, ngn ngG c\a tc ph7m vMn ch1Nng
m12t m, giu gi tr` tYo hnh, bibu cUm, c vIn i>u, nh`p i>u dd nh@,
dd thu!c khiSn trC ret thch th. Tc ph7m vMn ch1Nng mH ra tr1@c mgt
trC cU m!t thS gi@i bao la, k th, mun mu mun sgc, kch thch tr
t1Hng t12ng v thha mn lng ham hibu biSt c\a trC vR thin nhin sinh
!ng, hep dln. Cc nhn v8t v thS gi@i tnh cUm, cUm xc c\a hn khiSn
trC biSt xc !ng, xuet hi>n nhGng cUm xc nhn h8u, yu ci op v
ght nhGng iRu xeu xa, bet cng, tn c. O l nhGng nRn tUng Iu tin
b hnh thnh nhn cch cho trC. V v8y, vi>c cho trC lm quen v@i tc
ph7m vMn ch1Nng b pht tribn ngn ngG ngh> thu8t v hnh thnh
nhn cch cho trC trong tr1+ng mIm non l m!t cng vi>c ret quan
trnng, cIn 12c cc c gio l1u tm. Cc c cIn c kS hoYch b cho trC
th1+ng xuyn 12c nghe, 12c nc, 12c hoYt !ng v@i tc ph7m vMn
ch1Nng v ngn ngG ngh> thu8t. Cc c cIn sr dsng cc cu hhi khi m
thoYi v@i trC b khgc hna thm nghta, sQ chn chnh, nhGng tnh cUm
cao op cho trC nh@. Ngn ngG, ginng i>u truyRn cUm, dng i>u, nt
m^t, cr ch9 c\a c c m!t tIm quan trnng trong chuybn tUi n!i dung v
truyRn cUm xc Sn trC. Vi>c khuySn khch trC kb lYi, nc lYi theo tr nh@
ho^c kb lYi c sQ sng tYo c\a trC c.ng l m!t bi>n php tTt b pht tribn
ngn ngG ngh> thu8t c.ng nh1 c sng tYo H trC.
Thng qua nhGng gi+ hnc lm quen v@i tc ph7m vMn hnc, c gio cIn
khgc hna cho trC they sQ giu c v op u c\a ngn ngG tiSng Vi>t, vR
khU nMng bibu cUm v gi tr` tu tv c\a ngn ngG ngh> thu8t (nh1 chn
12c i dp, they m m l ho^c Hoa c tim tm, hoa m1@p vng
vng, hoa lQu chi chang). Qua b(i d1~ng tnh yu v lng tQ ho
vR ngn ngG dn t!c cho trC; rn luy>n v hnh thnh cho cc em vMn ha
trong khi giao tiSp, trong cch ni nMng v sr dsng ngn ngG, biSt cUm
Nn, biSt xin li, biSt cho hhi ld php. Ngoi ra, trC cn hnc 12c cch
<ng xr tTt op v@i nhGng ng1+i xung quanh, b giG gn v ngy cng
pht huy sQ giu op trong ngn ngG tiSng Vi>t.
MODULE MN 23

Vi"c l&a ch)n v v-n d/ng 123c nh4ng ph26ng php d8y h)c tch c&c s=
pht huy t?i 1a hi"u quA d8y h)c. Qu trnh d8y h)c bao gIm 2 ho8t
1Lng chnh l ho8t 1Lng d8y cMa c v ho8t 1Lng h)c cMa trO. C tQ chRc
ho8t 1Lng d8y theo h2Tng tch c&c s= khiVn cho trO h)c t-p tch c&c, chM
1Lng, t& gic, thch th. Hi"u quA ny cZng s= tc 1Lng tch c&c tTi ho8t
1Lng d8y cMa c. Ho8t 1Lng pht tri[n ngn ng4 l ho8t 1Lng h2Tng tTi
s& pht tri[n bn trong cMa t]ng trO. V v-y, vi"c c gio ch l&a ch)n v
v-n d/ng ph26ng php d8y h)c tch c&c vo qu trnh tQ chRc ho8t 1Lng
d8y h)c l v cng quan tr)ng. NLi dung tiVp theo chng ta s= tm hi[u
va mLt s? ph26ng php d8y h)c tch c&c trong lbnh v&c pht tri[n ngn
ng4 cho trO mcm non.

Ni dung 2
LA CHN CC PHNG PHP DY HC TCH CC
THCH HP VI NI DUNG PHT TRIN NGN NG

M!c tiu:
+ Va kiVn thRc: hi[u v phn tch 123c nh4ng ph26ng php d8y h)c tch
c&c ph h3p vTi nLi dung pht tri[n ngn ng4 cMa trO mcm non.
+ Va kb ngng: ch)n l&a 123c nh4ng ph26ng php d8y h)c ph h3p nhht
vTi nLi dung pht tri[n ngn ng4 1[ v-n d/ng trong th&c tV d8y h)c
cMa mnh.
+ Va thi 1L: tch c&c, chM 1Lng, sng t8o trong khi th&c hi"n nhi"m v/,
quan tm 1Vn vi"c l&a ch)n ph26ng php d8y h)c 1[ th&c hi"n trong
qu trnh d8y h)c cMa bAn thn.
Th+i gian: 3 tiVt t& h)c, 2 tiVt ln lTp.
Ti li1u h2 tr4:
+ Ti li&u b)i d+,ng th+1ng xuyn cho gio vin m:m non chu k 2, giai
@oAn 2004 2007 (02 cu?n), BL Gio d/c v oo t8o, NXB Gio d/c.
+ Gio trnh ph+Ing php pht triJn ngn ngL cho trM m:m non, Nguyqn Ths
Ph26ng Nga, 2006.
+ Ch+Ing trnh Gio dOc m:m non, V/ Gio d/c mcm non BL Gio d/c
v oo t8o, NXB Gio d/c, 2009.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

79

Hot ng 1. Tm hiu v phng php dy hc tch cc trong

qu trnh pht trin ngn ng cho tr mm non.
1. NHIM V

B"n $ $&c, nghin c-u ph01ng php d"y h&c tch c7c v t nhi:u s<
d=ng n trong qu trnh pht triCn ngn ngE cho trF mHm non. Hy nhK
l"i $C trM lNi cc cu hPi d0Ki $y:
1. B"n hiCu thS no l ph01ng php d"y h&c tch c7c?

2. BMn chWt cXa d"y h&c tch c7c l g?

3. [\c $iCm cXa ph01ng php d"y h&c tch c7c?

80

MODULE MN 23

4. ngh'a c*a ph,-ng php d0y h3c tch c6c?

5. T0i sao ng,=i gio vin c@n ch vCn dDng ph,-ng php d0y h3c tch
c6c vo l'nh v6c pht triHn ngn ngJ cho trK m@m non?

B0n c thH trao OPi kiRn c*a mnh vTi OUng nghiVp, hoXc lm viVc theo
nhm. Sau O O\i chiRu vTi nhJng thng tin d,Ti Oy OH hon thiVn n^i
dung cc cu tr_ l=i c*a mnh.
2. THNG TIN PHN HI
Ph@n ph,-ng php d0y h3c tch c6c, b_n chbt c*a ph,-ng php d0y
h3c tch c6c gio vin xem k' l0i trong Ti li%u b(i d*+ng th*0ng xuyn
chu k 2, theo cc tc gi_ ph,-ng php d0y h3c tch c6c c n^i dung,
OXc OiHm v b_n chbt nh, sau:
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

81

* Khi ni&m ph)*ng php d-y h0c tch c4c:

M#i ph'(ng php d-y h/c nh' tr3c quan, lm m;u, h<i =p, tr ch(i,
gi?i thch =Au c nhCng 'u =iDm ring v c nhCng kh? nHng:
Pht huy ='Lc tnh tch c3c chM =Nng, sng t-o cMa trQ.
T-o c( hNi cho trQ tm ti, khm ph, tr?i nghiUm, pht triDn t' duy.
T-o mVi quan hU giao tiWp giCa trQ vXi trQ, giCa trQ vXi c gio.
KhuyWn khch trQ ho-t =Nng c nhn v ho-t =Nng trong nhm b-n b.
Rn luyUn ph'(ng php t3 h/c, t3 =nh gi, t3 =iAu ch_nh b?n thn cho trQ.
Nh' vay, ph'(ng php d-y h/c tch c3c khng ph?i l s3 phM nhan cc
ph'(ng php d-y h/c truyAn thVng. Ph'(ng php d-y h/c tch c3c
chnh l viUc sb dcng v phVi hLp mNt cch kho lo v hLp l cc
ph'(ng php d-y h/c khc nhau nhem pht huy tVi =a ho-t =Nng tch
c3c nhan thfc v s3 hLp tc cMa trQ.
Ni tm l-i, ph'(ng php d-y h/c tch c3c l nhCng ph'(ng php gio dcc
v d-y h/c theo h'Xng pht huy tnh tch c3c, chM =Nng, sng t-o cMa trQ.
* B7n ch8t c9a ph)*ng php d-y h0c tch c4c:
B?n chit cMa ph'(ng php d-y h/c tch c3c l: pht huy tnh tch c3c,
chM =Nng, sng t-o cMa trQ beng cch:
D3a vo vVn kinh nghiUm cMa trQ, ng'ki gio vin tl chfc cc ho-t =Nng
t-o s3 hfng th, khai thc hfng th ho-t =Nng cMa trQ, t-o m/i c( hNi
cho trQ pht triDn kh? nHng t3 khm ph, tm ti, tr?i nghiUm.
Tn tr/ng, chia sQ, =Nng vin, khch lU =D trQ tham gia v bNc lN nhu cnu,
ham muVn cMa trQ, gip =o, h# trL =D trQ c =iAu kiUn pht triDn, t-o c(
hNi cho trQ thch fng, ha nhap vXi mi tr'kng xung quanh.
Kch thch cc =Nng c( bn trong cMa trQ, gy hfng th, li cuVn trQ vo
cc ho-t =Nng, t-o tnh huVng c vin =A cho trQ ho-t =Nng, =qc biUt l
ho-t =Nng nhan thfc.
* ;<c =i>m c9a ph)*ng php d-y h0c tch c4c:
D-y h/c thng qua tl chfc cc ho-t =Nng h/c tap cMa trQ.
Trong qu trnh d-y h/c, ng'ki gio vin tl chfc nhiAu ho-t =Nng h/c tap.
TrQ t3 khm ph nhCng =iAu mnh cnn h/c qua cc ho-t =Nng h/c tap tch
c3c, xuit pht tr nhCng tnh huVng th3c tW cMa cuNc sVng, trQ tr3c tiWp quan
st, trao =li, gi?i quyWt vin =A, tr = tm ra cc kiWn thfc mXi.
82

MODULE MN 23

 D#y h&c ch tr&ng rn luy0n ph23ng php t5 h&c.

Ho#t 9:ng d#y h&c c<a gio vin khng chC dDng E chF tG chHc 9I trJ
tham gia vo cc d#ng ho#t 9:ng lMnh h:i tri thHc m cn c tc dPng
b2Rc 9Su hnh thnh, rn luy0n ph23ng php, thi quen v ch t5 h&c
cho trJ.
T[ng c2\ng h&c t]p c nhn, ph_i h`p vRi h&c t]p h`p tc trong nhm
b#n b.
Ph23ng php d#y h&c tch c5c m:t mbt c[n cH vo hHng th, n[ng l5c,
nhu cSu c<a mFi trJ 9I l5a ch&n n:i dung v ph23ng php d#y h&c cho
ph h`p; mbt khc, GV cSn t#o 9igu ki0n 9I pht huy m_i quan h0 h`p
tc giha trJ vRi nhau trong qu trnh h&c t]p.
Kjt h`p 9nh gi c<a GV vRi s5 9nh gi c<a trJ. Trong ph23ng php tG
chHc, GV h2Rng dln v t#o 9igu ki0n 9I trJ t5 9nh gi, t5 9igu chCnh
cch h&c, cch tham gia 9nh gi lln nhau.
* ngh%a c(a ph*+ng php d.y h1c tch c4c
Ph23ng php d#y h&c tch c5c ph h`p vRi quy lu]t c<a ho#t 9:ng h&c
t]p, vRi 9bc 9iIm tm l c<a trJ nhn v c nhhng nghMa sau:
Pht huy tnh t5 gic, tch c5c, ch< 9:ng, sng t#o c<a trJ.
Gip trJ pht triIn cch h&c ring c<a bpn thn, 9bc bi0t l ph23ng php
t5 h&c.
Pht huy 92`c tinh thSn h`p tc v t23ng tr`, tn tr&ng lln nhau.
Kch thch 9:ng c3 bn trong c<a trJ, tc 9:ng 9jn tnh cpm, 9em l#i
nigm vui, hHng th cho trJ
T#o c3 h:i cho trJ pht triIn kM n[ng v]n dPng kijn thHc vo th5c tiqn,
ha nh]p, thch Hng vRi cu:c s_ng.
Pht triIn nhhng phrm chst c nhn nh2 tnh kin tr, lng nhln n#i,
thHc t]p thI.
Do 9, ph23ng php d#y h&c tch c5c c nghMa to lRn 9_i vRi vi0c
pht huy tnh tch c5c c<a trJ v 9_i vRi chst l2`ng ctng nh2 hi0u qup
d#y h&c.
Tm l#i, ph23ng php d#y h&c tch c5c l cch tG chHc d#y v h&c pht
huy tnh ch< 9:ng tm ti khm ph c<a trJ. C gio p dPng m:t cch
linh ho#t cc ph23ng php d#y h&c ph h`p nhvm pht huy cc ho#t
9:ng gip trJ hiIu cc kijn thHc, kM n[ng. C gio l ng2\i thijt kj, tG chHc
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

83

h!"ng d'n cc ho+t -.ng, tr1 em l ng!6i t8 tm ti, khm ph, chi=m
l>nh ki=n th?c v rt ra k=t luDn (c thG -ng, c thG ch!a -ng, nh!ng
- th8c s8 l nhIng -iJu tr1 thu nhDn -!Kc -G tL - c gio c thG -iJu
chNnh qu trnh d+y hQc cRa mnh).
Cc cch th?c hQc cRa tr1 mVm non:
Tr1 hQc qua b[t ch!"c nhIng ng!6i xung quanh.
Tr1 hQc qua hnh -.ng: qua tr ch]i, th8c hnh tr^i nghi_m, t8 khm ph.
Tr1 hQc qua chia s1 nhIng -iJu tr1 - tr^i nghi_m.
Tr1 hQc qua t! duy, suy luDn -]n gi^n trong qu trnh tham gia vo cc
ho+t -.ng.
Th8c t=, trong qu trnh hQc, tr1 em c s8 phai hKp cc cch th?c hQc
trn -G -+t -!Kc hi_u qu^ cao nhct. Do -, c gio cVn quan tm v vDn
dfng ph!]ng php d+y hQc tch c8c -G gip tr1 hQc c hi_u qu^.

* C!n ch v)n d+ng ph./ng php d1y h3c tch c6c vo l:nh v6c pht tri=n
ngn ng?:

Pht huy -!Kc tnh tch c8c chR -.ng cRa tr1 trong qu trnh ti=p nhDn
v sj dfng ngn ngI -G biGu -+t t!lng, suy ngh>, nhDn -mnh, gi^i thch,
k=t luDn cRa b^n thn.
T+o s8 say m, phcn khli, vui v1 cho tr1 trong qu trnh hQc tDp.
Tr1 khng bm p l8c g p, do - so pht triGn t8 nhin, ton di_n, l>nh
h.i -!Kc nhiJu tri th?c, t! duy linh ho+t, sj dfng l6i ni m+ch l+c, ni
npng t8 nhin, l!u lot, nh" lu.
T+o c] h.i cho tr1 pht triGn k> npng th8c hnh, k> npng giao ti=p trong
nhm b+n, tL - tr1 -!Kc rn luy_n v pht triGn ngn ngI qua cc tnh
huang v mi tr!6ng cf thG hrng ngy. Tr1 nhanh chng hQc -!Kc vpn
ha giao ti=p, hiGu -!Kc s?c m+nh cRa ngn ngI, pht triGn kh^ npng
ngn ngI cRa tLng c nhn.
Tr1 khng c tm l chn n^n, m_t msi, khng bm nhti nht, thf -.ng, tL
- so c nJn t^ng -G t! duy sng t+o, yu thch s8 hQc. u l nhIng s8
khli -Vu tat -vp v v cng quan trQng cho tr1 ti=p tfc hQc tDp l cc giai
-o+n vJ sau.
C nhiJu ph!]ng php tch c8c c thG vDn dfng -G tx ch?c cc ho+t
-.ng ngn ngI cho tr1. Sau -y l gKi m.t sa ph!]ng php d+y hQc tch
c8c -G pht triGn ngn ngI cho tr1 mVm non:
84

MODULE MN 23

Hot ng 2. Tm hiu mt s phng php dy hc tch cc

pht trin ngn ng cho tr mm non.
1. NHIM V

Nu nh&ng ph)*ng php d-y h0c tch c4c 56 pht tri6n ngn ng& cho
tr; m=m non. (BAng cch liCt k cc ph)*ng php d-y h0c tch c4c v
cch sH dIng n 56 pht tri6n ngn ng& cho tr; m=m non)
Ph)*ng php xy d4ng mi tr)Ong ngn ng&:

Ph)*ng php tr4c quan hnh 5Sng:

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

85

 Ph$%ng php m+u:

Ph$%ng php tr ch%i:

86

MODULE MN 23

 Ph$%ng php lm vi/c theo nhm:

B7n c th8 trao ;<i v=i ;>ng nghi/p, ho@c lm vi/c theo nhm. Sau ;
;Di chiEu nhFng ;iGu vHa viEt ra v=i nhFng thng tin d$=i ;y ;8 hon
thi/n nMi dung cu trN lOi.
2. THNG TIN PHN HI
a. Ph%&ng php xy d/ng mi tr%5ng ngn ng6

* T!o mi tr)*ng giao l)u ngn ng0 tch c4c:

Tr$=c hEt, cRn t7o mi tr$Ong tm l lnh m7nh ;8 trT thoNi mi v cUi
mU khi giao tiEp v=i mWi ng$Oi, dRn trT cNm thXy tY tin v m7nh d7n trao
;<i, bi8u ;7t kiEn c nhn.
\8 pht tri8n khN n]ng nghe ni cho trT, khng g nhanh chng v tch cYc
b_ng vi/c th$Ong xuyn cho trT nghe ni. Ng$Oi gio vin cRn th$Ong
xuyn tr truy/n v=i trT v khuyEn khch trT ni. Khi trT c kh kh]n hay c
tm l ngep ngHng, nht nht, c cRn khch l/, hg trh, ;Mng vin ;8 trT tch
cYc tr truy/n. Gio vin cRn t7o ra cc knh giao tiEp th$Ong xuyn, ;$hc
tiEn hnh giFa trT v=i trT, giFa trT v=i c gio v giFa trT v=i mWi ng$Oi xung
quanh. Khi giao tiEp v=i trT, c ch ;En giWng ni v thi ;M, giWng ni dku
dng, tnh cNm n>ng Xm cla c sn khiEn trT tY tin h%n rXt nhiGu.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

87

 C t%o c( h*i ,- tr/ ,01c nghe cc m thanh khc nhau t; mi tr0<ng.

V dA: tiCng chim ht, tiCng ,i pht thanh, m thanh cHa cc lJ h*i...
m thanh t; cc mi tr0<ng khc nhau c tc dAng kch thch thnh gic
cLng nh0 cc gic quan cHa tr/ rNt lOn. Ta sR thNy tr/ say m lUng nghe
cc m thanh khc nhau khi c cho cc em ,01c tham dV vo cc ho%t
,*ng lJ h*i cHa ,Xa ph0(ng: nghe ht dn ca, xem ,ng kXch, xem ht h*i;
[ cc b]n m0<ng cn sinh ,*ng h(n vOi cc h*i ma, ma v ht kCt h1p
vOi cc ,iau nh]y trong cc lJ h*i cbng ching. Thct thiat thi cho tr/ nCu
nh0 cc em chd [ trong ben bfc t0<ng cHa lOp hgc.
Th chfc cho tr/ ho%t ,*ng kCt h1p vOi l<i ni trong cc tr ch(i, bi ht,
,ng kXch. iy l c( h*i ,- tr/ tr]i nghiam, vcn dAng ven ngn ngj ,
tch lLy ,01c vo ho%t ,*ng cHa b]n thn, l ,ilu kian rNt tet ,- tr/ pht
tri-n kh] nmng sn dAng ngn ngj. Con ch v ,]m b]o rqng tNt c] tr/
,lu ,01c tham gia vOi th<i l01ng nh0 nhau. Nhilu tr0<ng h1p c chd ch
cho m*t nhm tr/, dsn ,Cn tnh tr%ng l nhm , , c nhjng thucn
l1i ban ,ou l%i c ,ilu kian pht tri-n v01t bcc, tr[ nn nmng ,*ng v linh
ho%t, thnh nhm tr*i trong lOp; cn nhjng tr/ t khi ,01c tham gia
don don tr[ nn nht nht, ngn ngj km pht tri-n; tr[ nn tV ti, ]nh
h0[ng lu di ,Cn tm l v qu trnh hgc tcp sau ny.
iilu quan trgng l c con tn trgng, khuyCn khch sV sng t%o cHa tr/ khi
sn dAng cu, t;, khng ngUt l<i v chdnh ngay cch dng t; ch0a h1p l
khi tr/ ,ang ni, c con tcp h1p tNt c] cc tr0<ng h1p l%i v uen nUn,
nhUc nh[ tr/ trong m*t ,ilu kian thch h1p (ph h1p nhNt l khi kCt thc
ho%t ,*ng).
* T!o mi tr)*ng ch/ vi1t phong ph:
Hqng ngy tiCp xc sR t%o nn tnh thn thu*c, gon gLi vOi tr/. iilu quan
trgng l tr/ con ghi nhO hnh ]nh v cc k hiau cHa chj viCt m*t cch tV
nhin, khng g p. Chng ta dn nhn tn cho cc gi, ka [ cc gc, tn
cHa tr/ trn cc vct dAng, gUn tn cho cc cy cei, ,b dng, ,b ch(i [ c]
trong v ngoi lOp hgc... Chj viCt xuNt hian [ mgi n(i c th- ,- tr/ ,01c
tUm mnh trong mi tr0<ng ngn ngj tiCng Viat.
Viac xy dVng gc sch, m*t th0 vian mini trong lOp hgc v th chfc cho
tr/ ,01c ho%t ,*ng trong th0 vian nh0 ,gc sch, xem tranh ]nh trong
cc cuen sch ,, ,ilu ny sR gip tr/ c thi quen ,gc sch, bbi d0|ng
tnh yu, sV ham m ,ei vOi sch cho tr/, ,bng th<i tr/ hgc ,01c cch sn
dAng sch, lct gi[ trang giNy. Khi lct gi[ trang sch, tr/ cn ,01c hgc ton
88

MODULE MN 23

qua cc con s) *+,c *nh trn t1ng trang. 4y s7 l nh:ng n;n t<ng *=u
tin c?a vAn ha *Cc, hnh thnh sF thch lnh mInh cho tm hJn trK
thL sau ny. Cc sch c thN c l sch tranh, sch khP to, cc s<n phRm
c?a trK sau khi hCc (vF tTp t, v7; tranh v7 c?a trK theo ch? *;... Ngoi ra
cc trang thiYt b[, *J dng, *J chLi nh+ thK t1, b<ng ch: ci tiYng Vi_t,
bAng *i, ctxt... cbng l nh:ng ph+Lng ti_n h:u ch *N phcc vc cho
hoIt *dng pht triNn ngn ng: c?a trK.
Bn cInh vi_c cho trK lm quen vgi cc tc phRm vAn hCc thiYu nhi ph
h,p vgi kh< nAng c?a trK, cc c gio nn tch chc s+u t=m cc tc phRm
truy_n thL, ca dao, *Jng dao (c?a c< dn tdc Kinh v cc dn tdc thiNu s)
cho trK lm quen).
KYt h,p vgi cha mk c?a trK *N tIo mi tr+lng sm dcng ngn ng: F gia
*nh, khuyYn khch cha mk tr chuy_n vgi trK, *Cc sch cho trK nghe vo
nh:ng thli gian ph h,p vgi trK v *i;u ki_n gia *nh (th+lng l buPi t)i
tr+gc khi trK ng?) v khuyYn khch trK kN lIi chuy_n, *Cc bi thL, ht
cho ng+li thn trong gia *nh nghe.
b. Ph%&ng php tr-c quan hnh 34ng
* Tr"c quan hnh +,ng v/i c1 th3:

Ph+Lng php trhc quan hnh *dng vgi cL thN *+,c tiYn hnh bqng cch
gip trK hiNu t1 ng: thng qua cc biNu hi_n ngn ng: bqng hnh *dng
c?a cL thN. Ph+Lng php ny ch? yYu l gip trK lm quen v hCc ni cc
danh t1 chs cc bd phTn c?a cL thN, cc *dng t1 v hiNu su stc nghua
c?a t1. Ph+Lng php ny *+,c p dcng *)i vgi trK lva tuPi nh trK (V
dc: dIy trK t1 cho, ng+li lgn v1a ni t1 cho, v1a lm *dng tc thN
hi_n t1 *) v dIy trK vng dn tdc thiNu s) khi hCc tiYng Vi_t. VTn dcng
ph+Lng php ny gio vin c=n ch lm m{u v cho trK nhtc *i nhtc
lIi nhi;u l=n.
Tr"c quan hnh +,ng v/i +5 v6t:

T1 1,5 *Yn 3 tuPi trK rt hvng th vgi *J vTt. 4J vTt v1a lm *J chLi, *J
dng cho trK khm ph v hCc t1 gtn vgi *J vTt *.
Sm dcng cc *J vTt/*J chLi g=n gbi, quen thudc vgi trK *N dIy trK v; tn
gCi, cc *c *iNm, tnh cht, cng dcng... c?a *J dng, *J chLi theo cc
ch? *;. Khi dIy trK t1, c gio chs vo *J vTt * vgi nh:ng *c *iNm c?a
chng (v dc: khi dIy trK t1 ci c)c, c gio chs vo ci c)c; Mu *
th chs vo mu *...).
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

89

 Cc t& ' h*c '+,c s. d0ng th+3ng xuyn cng v:i nh<ng t& m:i s> lm
cho vBn t& vCng cDa trG thm phong ph.
DLn dLn '+a vo cc 'M vNt v phong ph vO mu sPc 'Q trG nu '+,c
cng d0ng, 'Tc 'iQm cDa 'M vNt ' nh+: Con c%m ci c)c mu ,- ,.a c
,1 c l3y n.5c cho. Con ,.a qu9 bng mu xanh cho b>n H.; Ci bn
ny lm bCng g? Cn ci chn kia lm bCng g?
* TrKc quan v5i tranh 9nh:

TrCc quan hnh '[ng v:i tranh \nh '+,c p d0ng sau khi trG ' nPm
'+,c cc t& m:i cDa phLn trCc quan hnh '[ng v:i c^ thQ v trCc quan
hnh '[ng v:i 'M vNt. Hnh thac ny c ba cch thQ hicn: (1) S. d0ng cc
bac tranh c shn; (2) TrG v> tranh theo yu cLu cDa c. (3) Di chuyQn t:i
cc tranh/\nh.
+ V d0: C v> bac tranh c m[t ci cy rMi yu cLu trG v> ng MTt Tr3i bn
trn ci cy, v> qu\ bng s gBc cy... C gio dty trG t& gPn v:i hnh \nh
trong tranh hay hnh v> do trG v>.
* TrKc quan v5i cu chuyPn:
Cho trG kQ vO chuui cc hnh '[ng, sC vicc; divn lti cc hnh '[ng theo
yu cLu; nghe cc t& kha trong cu chuycn v divn theo: cc t& miu t\
c\m xc; cc t& miu t\ hnh '[ng; cc t& chw kch th+:c...
+ V d0: C '*c divn c\m v lm mxu thQ hicn hnh '[ng, c\m xc cDa
Ra v Thz, sau ' c '*c l3i t&ng cu chNm ri v yu cLu trG thQ hicn.
* TrKc quan v5i mi tr.Qng tK nhin:
S> r{t thict thi cho trG n}u nh+ ta chw cho trG ti}p xc v:i tranh, \nh,
sch vs, 'M vNt trong phng. TC nhin bao la k th v l m[t ng thLy v~
'ti, lun lun kch thch tr t+sng t+,ng, kh\ nng t+ duy phong ph v
pht triQn ngn ng< cDa trG. Cc gi3 h*c c thQ ti}n hnh s v+3n tr+3ng,
cnh 'Mng, khu r&ng, bi biQn, cng vin, vicn b\o tng,... cc c gio s>
th{y rng trG r{t vui t+^i, h:n hs, ho hang v ni '+,c, h*c '+,c r{t
nhiOu t& mi tr+3ng tC nhin ngoi l:p h*c.
c. Ph%&ng php m,u

Th3i th^ {u trG h*c bng bPt ch+:c, trCc quan l chD y}u. ngn ng< cDa
trG ph0 thu[c r{t nhiOu vo mi tr+3ng, nh{t l nh<ng ng+3i th+3ng
xuyn ti}p xc v:i trG ' l cha m v c gio trong tr+3ng mLm non.
Nh<ng trG 'i nh trG t& nhz th th3i gian chD y}u l s tr+3ng, nn vai tr
lm mxu, nu g+^ng cDa c gio quan tr*ng h^n bao gi3 h}t.

90

MODULE MN 23

l#a tu'i nh tr- (th/0ng kho4ng 1 2 tu'i), ngn ng;, gi<ng =i>u, cch
pht m, dng tF cGa tr- sI l tJm g/Kng ph4n chiLu nh;ng g m ta dNy
tr-. V vSy, ph/Kng php lm mTu U th0i k ny c mWt tXm quan tr<ng
=Zc bi>t. C c th] mU rWng nh;ng cu ni cn ng_n ngGn, v`ng va, lWn
xWn cGa tr- thnh nh;ng cu =Kn gi4n nh/ng mNch lNc, trong sng =]
lm mTu cho tr-. Cch lca ch<n tF ng;, cch ni c ng; =i>u, tr<ng m,
truyan c4m cGa c gip tr- nhanh chng h<c =/ec nh;ng v- =fp cGa
ngn ng; mNch lNc, tNo tian =a =] tr- ni ngng l/u lot, mNch lNc U giai
=oNn sau, khi m vhn tF cGa tr- = pht tri]n kh.
Gi<ng =i>u cGa c khi =<c thK, k] truy>n c mWt s#c mNnh lay =Wng v
lan tka rJt lln. Tr- sI nhl mi nh;ng giy pht thXn tin cGa th0i thK Ju,
khi m =/ec nghe c k] mWt cu chuy>n thSt xc =Wng hay =<c mWt bi
thK dipn c4m... Tr- sI nhSn ra =/ec s#c mNnh cGa ngn ng;, biLt cch sq
d`ng th# cGa c4i qu gi =. ChJt tr; tnh, v- =fp cGa vXn =i>u, tnh yu
qu h/Kng =Jt n/lc... thJm vo tr- mWt cch tc nhin, nhuXn nhs m
tinh tL. V vSy, c gio mXm non ph4i ghi nhl, kh_c su =iau ny, =] gip
cho tr- trU thnh nh;ng con ng/0i tinh tL, su s_c, c tm htn trong
sng, cao =fp trong t/Kng lai. NLu tr- chv =/ec nghe nh;ng l0i ni cWc
cwn, th lx th tJt yLu ngn ng; cGa tr- sI khng th] trong sng, lp php;
tr/lc c{ng khng th] trU thnh mWt tr- ngoan, mWt cng dn tht cGa x
hWi t/Kng lai =/ec. Ngn ng; chnh l nhn cch, l tm htn, l con
ng/0i. Dn gian ta c cu:
Chim khn ku ti+ng r.nh rang
Ng12i khn ni ti+ng d5u dng d7 nghe.
V vSy, vi>c trU thnh nh;ng tJm g/Kng sng =] cho tr- noi theo l nhi>m
v` quan tr<ng bSc nhJt cGa cc c gio trong tr/0ng mXm non.
d. Ph%&ng php tr ch&i

Nh vgn ho v =Ni ng/0i Nga M. Gorki = ni Vui ch;i l cu=c s?ng c@a
trA. ThSt vSy, thng qua nh;ng tr chKi =Xy =am m, tr- bs cuhn ht vo
mi tr/0ng = v lnh hWi kinh nghi>m shng thng qua cc tr chKi. Ta
khng g p tr- khi dNy, m ph4i =] tr- hLt s#c tc nhin. Zc bi>t l
thng qua cc tr chKi, hi>u qu4 cGa vi>c h<c ngn ng; sI rJt cao. C rJt
nhiau tr chKi ngn ng; v cc hoNt =Wng s_m vai, =<c thK, k] chuy>n,
thng qua = ta sI thJy rwng ngn ng; cGa tr- pht tri]n rJt nhanh
chng v linh hoNt. Chng ta c th] t' ch#c cho tr- U cc llp mTu gio

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

91

ch"i v&i cc em b h"n - nh tr1, tr1 nh tr1 s4 nhanh chng b8t ch9&c
v h:c ;9<c r=t nhi>u t@ cc anh chA - l&p l&n h"n.
Ch"i l hoHt ;Ing chJ ;Ho cJa tr1 mKu gio, tr ch"i mang lHi ni>m vui
cho tr1 v cuMn ht tr1 ;9<c tham gia nhi>u nh=t, Qua tr ch"i, tr1 c thP
bIc lI ;Qy ;J khT nUng cJa mnh v nhWng khT nUng s4 ;9<c pht triPn
mHnh m4 nh=t khi chng lm ;i>u g ; mIt cch tX nguyYn. Ch"i thP
hiYn r nh=t tnh tX nguyYn cJa tr1. Tr1 thch th ch"i, khng thP p buIc
;9<c chng. Khi ch"i tr1 khng s< bA sai, bA h_ng. V vay, pht triPn lbnh
vXc ngn ngW thng qua cc tr ch"i l cch lm tch cXc v hiYu quT nh=t.
C nhi>u tr ch"i khc nhau, tud vo t@ng nIi dung cJa bi h:c cf thP,
tud theo khT nUng v thch cJa tr1. C gio c thP cng tr1 ch:n cc tr
ch"i cho ph h<p v&i viYc rn luyYn, cJng cM kijn thkc, kb nUng cJa bi
h:c. V df: Sau khi nghe kP chuyYn nhi>u lQn (l&p mKu gio l&n), ta c
thP sp dfng tr ch"i ;ng vai, ;P cc tr1 diqn ;Ht lHi ngn ngW cJa nhn
vat cng ;iYu bI, cp chs, trang phfc; khi tr1 lm quen v&i chW ci th
cho tr1 ch"i tr ch"i ;i ch< mua chW, ;Ii mv ;eo ru ;P tr1 nhanh chng
nh& mwt chW; ch"i tr dung dUng dung d1 ;P tr1 dq dng thuIc mIt bi
;xng dao yP tr1 khng bA nhm chn v duy tr ;9<c sX ho hkng,
thch th tham gia hoHt ;Ing vui ch"i th mIt tr ch"i khng nn lwp ;i
lwp lHi nhi>u lQn trong mIt th{i gian di.
V&i m|i tr ch"i, c gio phTi ch ;jn t@ng ;I tu}i trong l&p ghp, sao
cho c yu cQu dq h"n ;P tr1 nh_ c thP ch"i ;9<c howc kh h"n ;P tr1 l&n
lun cTm th=y c sX cM g8ng n| lXc nh=t ;Anh ;P v9<t qua thp thch.

92

MODULE MN 23

* Tr ch&i )ng vai:

L cch b)t ch+,c, ho/c m ph3ng l7i m9t cch sng t7o cc ho7t ;9ng
c<a cu9c s?ng th@c ho/c theo s@ t+Bng t+Cng c<a trE. Gi khi n cJng l
viLc thM hiLn hnh ;9ng, lNi ni, cO chP, ;iLu b9 c<a cc nhn vRt trong
cu chuyLn +a thch c<a trE. Gy l cU h9i t?t ;M trE sng t7o v pht
triMn ngn ngV. Ph+Ung php ny th+Nng ;+Cc sO dYng trong cc giN kM
chuyLn, ;Zc truyLn ho/c trong cc gc chUi.
Thng qua ;ng vai, trE ti]p thu ki]n th^c d_ dng hUn, v trE ;+Cc trai
nghiLm v,i cc vai ; qua hnh ;9ng, thi ;9 c<a nhn vRt no ;.
Sau khi trE s)m vai, c gio lun khuy]n khch trE chia sE cam nhRn c<a
mnh vc vai chUi (G lm g? Lm th] no? Thch hnh ;9ng no? V
sao?...), ;9ng vin nhVng c? g)ng v sng t7o c<a trE, trnh ph phn
ho/c p ;/t theo c gio.
GM th@c hin ph+Ung php ny c hiLu qua v hjp dkn, cln c m9t s?
quln o, m/t n7, mJ, dYng cY c<a cc nhn vRt m trE s)m vai... Cc ;n
dng ny c thM do c v trE cng t@ t7o tp gijy bo, l cy, gijy mu...
M9t s? l+u khi ts ch^c tr chUi ;ng vai:
+ Cho trE cng chuwn bx v s)p x]p, b? tr cc phng canh (n]u c).
+ Thao luRn v phn cng vai chUi (ch cho trE lun phin cc vai chUi
khc nhau v c g)ng ;M tjt ca trE ;+Cc tham gia m9t vai no ; ho/c
chnh ho/c phY).
+ Cho trE cng c ha trang cho cc vai chUi.
+ Cho trE thM hiLn vai chUi.
+ K]t thc tr chUi, gio vin khuy]n khch trE chia sE cam ngh| c<a mnh
vc vai chUi (; lm g? Thch hnh ;9ng no), ;9ng vin nhVng c?
g)ng, sng t7o c<a trE.
e. Lm vi(c theo nhm

TrE c cU h9i ni, trnh by, chia sE nhVng suy ngh| c<a mnh v,i cc
b7n; pht triMn k| nng lm viLc, hCp tc v,i nhau: thao luRn, bn b7c v
mYc ;ch chung c<a nhm. Gy l cU h9i ;M trE hZc tp trE khc, hZc lkn
nhau v hZc cch chjp nhRn v cng nhRn (thnh cng hay thjt b7i v
tun theo ki]n chung).
Khi lm viLc theo nhm, c gio cln: giao nhiLm vY cho nhm h+,ng t,i
m9t mYc ;ch nhjt ;xnh.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

93

 C gio c)n khuy/n khch m2i tr5 67u 689c tham gia v 689c th=a nh>n
vai tr c@a mnh; c)n tCo b)u khng kh giao ti/p tch cFc, h9p tc cng
nhau 6I tr5 cJm thKy an ton, 689c coi tr2ng, khng bL khiIn trch hay
ch c8Ni; lun khuy/n khch cc t8Qng, cc sng ki/n c@a nhm gip
tr5 mCnh dCn v tF tin; phJi tCo cV hWi cho tr5 lun phin trnh by cc
ki/n chung c@a nhm.
MWt s[ l8u khi t\ ch]c cho tr5 hoCt 6Wng:
+ Chu`n bL cha cho t=ng nhm, sao cho cc nhm khng bL Jnh h8Qng lbn
nhau nhKt l khi thJo lu>n nhm tr5 dc bL Jnh h8Qng bQi ngn ngd c@a
cc nhm khc.
+ Chia tr5 theo t=ng nhm v sfp x/p nghi trnh Jnh h8Qng m thanh
ngn ngd c@a cc nhm khc.
+ Giao nhijm vk cho t=ng nhm (n/u nhijm vk c@a cc nhm khc nhau).
N/u cc nhm c chung mWt nhijm vk c thI giao nhijm vk tr8oc hopc
sau khi chia nhm.
+ Quan st 6I bi/t chfc chfn cc nhm hiIu nhijm vk c@a mnh 689c giao
mWt cch r rng. N/u c thI, c gio dng hnh Jnh 6I tr5 c thI hiIu
nhijm vk c@a nhm.
+ Ha tr9 nhm n/u c)n thi/t nh8ng khng p 6pt ki/n c@a c gio; c
khng ni thay tr5.
+ Tham gia cng mWt nhm tr5 c)n ha tr9 nhi7u nhKt nh8ng lun quan
tm quan st cc nhm khc (c thI g9i cho tr5 6I tr5 suy nghv, tF lFa
ch2n v quy/t 6Lnh, pht biIu).

Ni dung 3

VN DNG PHNG PHP DY HC TCH CC T CHC

MT S HOT NG PHT TRIN NGN NG

Ngoi cc ph8Vng php dCy h2c tch cFc nu trn, mai gio vin 67u c
thI b\ sung nhdng ph8Vng php tch cFc khc m mnh 6c rt trong qua
trnh dCy h2c thFc t/ c@a mnh. wi7u quan tr2ng l gio vin c)n lun c
th]c v>n dkng mWt cch linh hoCt cc ph8Vng php dCy h2c tch cFc vo
t\ ch]c hoCt 6Wng dCy h2c ph h9p voi 6i7u kijn thFc t/, voi mi tr8Nng
dCy h2c, voi t=ng lop h2c, nhm tr5 do mnh phk trch. NWi dung th] 3 m
chng ta sy nghin c]u d8oi 6y l v>n dkng mWt s[ ph8Vng php dCy h2c
tch cFc 6 nu trn vo t\ ch]c mWt s[ hoCt 6Wng h2c cho tr5.
94

MODULE MN 23

Hot ng 1. Vn dng phng php mu vo t chc hot

ng k chuyn, c th, ca dao, ng dao, v.
1. NHIM V

1. B$n & v)n d+ng ph/0ng php d$y h3c tch c7c vo t: ch;c ho$t &<ng k>
chuy@n, &3c th0, ca dao, &Cng dao cho trE ch/a? Hy so$n 02 gio n, t:
ch;c ln lNp v gp cng vNi cc &Cng nghi@p cRa b$n.
2. Ghi chp l$i nhVng cu hXi cn v/Nng m[c khi th7c hi@n.
3. Hy vi]t ra v^ nhVng &_c &i>m m b$n cho r`ng gia h3c & &/bc t: ch;c
theo ph/0ng php tch c7c.

2. THNG TIN PHN HI

1. Cc du hiu nhn din mt gi hc tch cc

a. Nh%ng ho)t +,ng c.a c gio

+ Cc ho$t &<ng gio d+c &/bc t: ch;c m<t cch t7 nhin, hfp dgn, ph hbp
vNi khh ning cRa trE m ^ &y trE &/bc ni hay bi>u &$t suy nghj cRa mnh.
+ Lun quan tm v t$o c0 h<i cho m3i trE &ou &/bc trnh by ki]n c
nhn b`ng hnh th;c ngn ngV v phi ngn ngV (hnh &<ng bi>u &$t,
tranh vq, nt m_t, cr chs).
+ Lun khuy]n khch trE suy nghj, tm ti, khm ph, sng t$o v chia sE
ki]n v trao &:i vNi b$n v c.
+ T$o m3i &iou ki@n, c0 h<i &> pht tri>n ning l7c c nhn nh`m &p ;ng
cc cu hXi v mwi quan tm cRa trE.

b. Cc bi4u hi6n c.a tr8

+ TrE sr d+ng twi &a cc gic quan nhn, nghe, sa, ngri, n]m &> tm hi>u,
khm ph, trhi nghi@m trong mi tr/ang an ton vNi nguyn v)t li@u &a
d$ng, trE tch c7c th> hi@n b`ng lai ni c nhn.
+ TrE tham gia cc ho$t &<ng ngn ngV m<t cch t7 nguy@n v ho h;ng.
+ TrE c thai gian &> suy nghj, nu cu hXi, phn &on v suy lu)n b`ng lai
ni ho_c hnh &<ng bi>u &$t.
+ TrE t7 l7a ch3n v quy]t &xnh vi@c sr d+ng ph/0ng th;c bi>u &$t (b`ng
lai ni, tranh vq, &<ng tc, bi>u &C) trong cc ho$t &<ng.
+ TrE chR &<ng, &<c l)p th7c hi@n lai trnh by, k> chuy@n, &3c th0
&]n cng.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

95

+ Tr$ trnh by ,-.c, nu nh3n xt cc k8t qu: ho<t ,=ng c?a c nhn hay
c?a nhm.
2. Mt s lu khi t chc, sp xp mi trng gio dc
+ Mi tr-Hng gio dJc m K , tr$ c cL h=i ,Nm mnh trong mi tr-Hng
ngn ngO v chO vi8t, ,iRu ny ,-.c thS hiTn qua viTc tr$ c nhiRu cL
h=i ,-.c tr chuyTn ,m tho<i vVi nhau tW do tho:i mi, ,-.c ,Xt cu
hYi cho c gio/ ng-Hi lVn khi c\n thi8t v c]ng ,-.c nh3n nhOng lHi ni
t^ ng-Hi lVn m=t cch thn thiTn.
+ M=t mi tr-Hng m K , c cc k hiTu v chO vi8t sao cho tr$ c nhiRu
cL h=i ti8p c3n vVi chO vi8t (sch, th$ chO, cc khun chO ci), hiSu
nghfa c?a cc k hiTu; c ,? ,h dng, ,h chLi, hjc liTu, nguyn liTu cho
tr$ (bt, sch, tranh truyTn, vK, gily m\u, t<p ch, ko); ,-.c sNp x8p
h.p l, thu3n tiTn v khuy8n khch tr$ sm dJng ,S t, ,h, x8p v lm ra
cc chO ci ,-.c hjc hoXc chLi vVi cc chO ci.
3. Nhng lu v k chuyn
a. Cch l(a ch)n sch, truy1n

+
+
+
+

+
96

LWa chjn truyTn dng cho tr$ nh tr$ c\n ch :

Nn chjn nhOng truyTn ngNn c tranh minh hja 6 8 trang. Mti trang
3 4 cu v ,jc trong kho:ng 3 4 pht. Sx trang sy tzng d\n theo ,=
tu|i v sW hiSu bi8t c?a tr$. } m~u gio b c thS 9 12 trang vVi 2 3
cu/trang. D\n d\n tzng ln 10 15 trang vVi 3 6 cu/trang v cuxi tu|i
m~u gio c thS tzng ln 15 30 trang vVi 3 6 cu/trang.
:m b:o tnh ph h.p: ph h.p vVi tm, sinh l la tu|i, vVi sinh ho<t
hng ngy, vzn ha vng miRn v nhu c\u khm ph th8 giVi c?a tr$.
:m b:o tnh chnh xc, hlp d~n, thu ht.
VR mXt ngn t^:
T^ ngO trong cu chuyTn ph:i c sW kch thch tr$ lNng nghe.
Cu ni c?a cc nhn v3t c tW nhin khng, c g\n g]i vVi tr$.
Trong cu chuyTn c cc cJm t^ v nhOng cu ni ,ng ghi nhV.
ChO vi8t trong truyTn ,-.c trnh by l chO in th-Hng.
Cc hnh :nh, tranh minh hja:
Cc bc tranh minh hja ph:i lm tzng sW hlp d~n v ch nghe c?a tr$
v lm cho cu chuyTn trK nn hay hLn.

MODULE MN 23

+
+
+

Cc b&c tranh minh h.a ph0i v2 c3n th4n v ph h7p v8i n9i dung.
Mu s@c tranh ph0i hAp dBn trC.
BE cFc b&c tranh ph0i lgic.
J0m b0o tnh gio dFc:
Cc nhn v4t OP7c miu t0 sinh O9ng nhP nhRng con ngPSi thTc, c diWn
biXn tm l, tnh c0m chn thTc, c0m O9ng.
+ Cc nhn v4t ph0i thZ hi[n cho sT chn chnh v O\o O&c, lW gio, mang
nhRng thng tin Ong O@n v chn thTc v^ l_ch s` v van ha.
+ QuyZn sch miu t0 c3n th4n sT khc nhau v^ tuei tc, phong cch s@c
t9c, van ha, O_a v_ x h9i, nang lTc c nhn.
+ Ngoi ra cin ch cc tiZu tiXt nhk: Sch OP7c in trn giAy diy, c&ng OZ
trnh nhu nt; chR v hnh 0nh ph0i r nt, c3n th4n, O0m b0o mp thu4t.
V thX cc c gio ch lTa ch.n nh xuAt b0n v xuAt x& cuEn sch;
trnh mua hng l4u, gi0, khng O0m b0o chAt lP7ng.
b. H$%ng d)n k+ chuy0n

* Gi"i thi&u v) cu chuy&n tr/"c khi k1:

T\i sao cin gi8i thi[u truy[n?
NXu gio vin chu Ovn thuin kZ m9t cu chuy[n m khng c phin gi8i
thi[u truy[n, c thZ c nhi^u tw trC s2 khng hiZu hoxc khng hiZu n9i
dung truy[n. Byi v4y, trP8c khi kZ m9t cu chuy[n m8i, gio vin cin
cho trC lm quen v8i bEi c0nh cu chuy[n, cc nhn v4t v nhRng tw
chnh. Gio vin nn dnh thSi gian OZ dTng c0nh v t\o m9t khng kh
h.c t4p vui vC, tho0i mi OZ trC c thZ tham gia vo cu chuy[n m9t
cch c nghpa.
Gi8i thi[u truy[n nhP thX no?
+ Gi8i thi[u tAt c0 cc nhn v4t trong truy[n b}ng tranh, con rEi hoxc diWn
O\t b}ng hnh O9ng v gi0i thch tnh cch, cc hnh O9ng OiZn hnh c~a
nhn v4t.
+ Gi8i thi[u nhRng tw chnh hoxc tw kh, gi0i thch nghpa c~a chng thng
qua vi[c s` dFng O v4t, tranh, hnh O9ng hoxc tiXng m OC c~a trC.
+ Gi8i thi[u n9i dung cu chuy[n thng qua vi[c s` dFng bi ht c lin
quan. Gi8i thi[u bEi c0nh c~a cu chuy[n b}ng cch OPa ra m9t t4p
tranh c lin quan.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

97

+ Gi$i thi'u ch* +, c*a cu chuy'n b2ng tr ch6i. Nn lin h' n;i dung
c*a cu chuy'n v$i nh>ng g tr@ + biBt. CD gEng lm cho n;i dung cu
chuy'n cng gIn gJi v$i cu;c sDng thLt cng tDt.
Tm lOi, trQ$c khi kS chuy'n cho tr@ nghe nhUt thiBt chng ta phXi gi$i
thi'u v, cu chuy'n. Y, ti, nhn vLt, xuUt x[, n;i dung truy'n kS l cc
yBu tD cIn lm r. Gi$i thi'u truy'n cho tr@ trQ$c khi kS s^ tOo tm thB
tDt, thu ht, kch thch +S tr@ ho h[ng, s`n sng tiBp thu cu chuy'n.
* K! chuy'n:
Gicng kS phXi didn cXm, ph hfp v$i n;i dung cu chuy'n.
Cg chh, +i'u b;, nt mjt, sEc thi tnh cXm c*a c gio khi kS chuy'n:
+ Sg dnng cc ngn ng> c6 thS: +i'u b;, nt mjt, sEc thi tnh cXm ph
hfp v$i n;i dung truy'n kS s^ khiBn tr@ nhanh chng hiSu v nEm bEt
+Qfc n;i dung, tnh cXm, nghpa c*a cu truy'n.
+ Thu ht tr@, tr@ s^ ch h6n, trnh tnh trOng l6 +dnh, khng ch c*a
tr@. Ngn ng> kS c*a c phXi c ng> +i'u; nn sg dnng cc tr tQfng
thanh +S gy h[ng th c*a tr@. NBu c thS, c gio cho tr@ lm +;ng tc
minh hca (vLn +;ng +S thay +ti trOng thi chh ngui nghe khng).
L+u : Sg dnng cc +u dng minh hca gip truy'n kS thm sinh +;ng,
hUp dwn, cuDn ht tr@.
c. #$t cu h)i

* T.i sao c3n 45t cu h8i?

Cu hxi l cch th[c +S kiSm tra nh>ng g tr@ + biBt v hiSu.
Cu hxi cJng l cch gy sy ch v h[ng th c*a tr@ +Bn n;i dung
cu chuy'n.
Cu hxi khuyBn khch tr@ tQ duy v sg dnng lzi ni m;t cch sng tOo.
Trong qu trnh +m thoOi, chng ta sg dnng nhi,u loOi cu hxi khc
nhau, theo cc nh nghin c[u hi'n nay, chng ta nn sg dnng 4 loOi cu
hxi sau (Xem them ti li'u bAi d+Cng th+Eng xuyn chu k II, cuLn 2).
Cu hxi kch thch tr@ nhLn th[c, phn bi't sy vLt, hi'n tQfng, tnh huDng.
(LoOi cu hxi ny ph hfp v$i tr@ nh tr@, mwu gio b v nh~).
V dn: Ai 4y? Ci g 4y? Con g 4y? Mu g? Hnh g?
U 4u? Khi no? Lc no? Bao giE?
VYi ai? Cho ai, dnh cho ai?...

98

MODULE MN 23

 Cu h&i kch thch tr- quan st, nh4 l6i, nu nh8ng :;c :i<m b?n ch@t
cAa sB vDt hiEn tFGng, nu c?m xc cAa b?n thn.
V dM: Ch" no nhi(u h*n ch" no t h*n? Th0i ti1t hm nay th1 no? Con
th6y mnh nh8 th1 no?...

Cu h&i kch thch tr- suy nghP, phn :on, gi?i thch diSn biTn, nguyn
nhn v kTt qu? cAa sB vDt, hiEn tFGng.
V dM: :; v=t ny dng AB lm g? Do Au m tr0i m8a?...
Cu h&i kch thch tr- nu kiTn, :nh gi sB vDt, hiEn tFGng (Lo6i cu
h&i ny ph hGp v4i tr- 4 6 tu\i).
V dM: Ci no tHt h*n? Ci no AIp h*n? Ai lm AIp h*n?
* :Lt cu hMi nh8 th1 no?
TrF4c khi k< chuyEn TDp trung vo trang tiu :` truyEn: TruyEn ny ni
v` ci g? Con nghP chuyEn g sd x?y ra trong truyEn? Trong truyEn c
nhn vDt no? Con nghP (nhn vDt) sd nhF thT no/sd lm g?...
NTu tr- em dn thc thi<u si th thji gian :ku c th< sl dMng tiTng mm ::< gip tr- hi<u :FGc cu h&i.
Sau khi k< chuyEn Trong cu chuyEn c nh8ng ai? ChuyEn g x?y ra o
phkn :ku cu chuyEn? ChuyEn g x?y ra tiTp theo? ChuyEn g x?y ra o
cuii cu chuyEn?...
4. Nhng lu khi c th, ca dao, ng dao, v
a. Nh%ng l)u khi l.a ch0n tc ph4m

Ckn lFu tFpng tB nhF phkn lBa chqn truyEn; nhFng ch thm v` :h
di cAa vsn b?n, ngn ng8, vkn v nhup :iEu. Cc dn thc t ngFji thFjng
hay c truyEn thp, cc tc phvm thp ca dn gian mang :Dm b?n swc dn
thc, cc c lFu b\ sung thm bn c6nh cc tuy<n tDp thp, ca, cu :i cho
tr- mkm non : c.

b. Nh%ng l)u trong khi 90c

Chuvn bu: C chp vsn b?n ln b?ng; ho;c in/viTt trn gi@y kh\ l4n. C
ph?i thuhc tc phvm trF4c khi :qc cho tr- nghe.
zqc tc phvm:
+ C :qc diSn c?m ton bh vsn b?n; :qc chDm ri, lFu nhup :iEu v m
:iEu cAa bi thp (no n|c, rhn rng vui tFpi hay chDm ri, tha thiTt...); c
c th< lm vi :hng tc minh hqa :pn gi?n. C :qc t} 2 :Tn 3 lkn.
NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

99

+ Ti$p theo, c v.a 01c v.a ch2 vo cc ch5 t67ng :ng trong v<n b>n vi$t
(lm 01 lDn).
Sau 0, c cho trJ 01c theo c t. 2 3 lDn.
+ C tr truyQn vRi trJ mSt cch ngTn g1n nSi dung tc phVm k$t hXp vRi
tranh minh h1a, nhYn mZnh vo cc t. ly, t. t6Xng thanh v t6Xng hnh
0\ khTc hoZ nh]p 0iQu v c>m xc c`a bi th7, ca dao, 0ang dao... Sb
dcng cc cu hei: Ai...; Ci g...? Nh6 th$ no? TZi sao?
+ C 01c lZi ton bS tc phVm t. 2 3 lDn v trJ 01c nhVm theo (c th\ cho
trJ nghe b<ng mlu, n$u c)
+ C cho trJ 01c theo tm, nhm v c nhn, nh5ng chn trJ 01c ch6a chnh
xc, c 01c mlu lZi v cho trJ 01c theo.
c. Nh%ng l)u trong khi s2 d4ng 56 dng minh h9a (tranh, >nh, b<ng, 0pa, 0a
vqt thqt...)
Tranh >nh, b<ng 0pa... minh h1a ph>i ph hXp vRi nSi dung c`a tc phVm.
s>m b>o tnh thVm mp v tnh gio dcc.
Hnh >nh r rng, sTc nt, mu sTc t67i sng, chYt l6Xng m thanh twt,
0>m b>o trJ c th\ nhn/nghe thYy mSt cch dy dng, dy hi\u 0wi vRi trJ.
Khng dng qu nhi|u tranh minh h1a dln 0$n rwi nhiyu (mSt tc phVm
dng kho>ng 3 4 tranh).
d. Khuy=n khch tr? 59c th@, ca dao, 56ng dao, truyBn th@...

Cho trJ n luyQn tc phVm vo nh5ng th~i 0i\m khc nhau  nh5ng ngy
ti$p theo, sao cho trJ c c7 hSi 06Xc 01c th7. Cw gTng mni trJ 06Xc 01c
c nhn mSt lDn v 06Xc c sba ch5a, uwn nTn k]p th~i.
Khen th6ng, khch lQ nh5ng trJ 01c twt; nh5ng trJ no 01c ch6a twt
hoc c lni v| pht m, c cDn c biQn php 0\ gip 0 trJ.
Khuy$n khch trJ 01c th7, ca dao, 0ang dao tZi nh, 01c cho ng b, bw
m... nghe.
V dc: s1c bi ca dao Trong &'m g &*p b-ng sen
+ ChuVn b]: T~ giYy c in hoc vi$t 4 cu ca dao
Trong &'m g &*p b-ng sen
L xanh, bng tr8ng l:i chen nh= vng
Nh= vng, bng tr8ng, l xanh
G'n bn m chCng hi tanh mi bn

100

MODULE MN 23

+ Ti$n hnh:
Gio vin gi/i thi1u v3 bi ca dao.
GV :;c di<n c=m cho tr@ nghe 4 cu ca dao trn 2 3 lHn.
LHn :;c sau, GV vLa :;c, vLa chM vo cc chN tOPng Qng trong bi ca dao
v khuy$n khch tr@ :;c theo c.
Tr chuy1n v/i tr@ v3 nWi dung bi ca dao. C hYi tr@: Bi ca dao vi$t v3
hoa g? Hoa sen :^p nhO th$ no? NhNng cu no tr@ khng tr= lai :Obc
th c gbi cho tr@ tr= lai.
Cho tr@ :;c bi ca dao (tep thf).
Cho c nhn tr@ vLa :;c, vLa chM vo cc chN tOPng Qng trong bi ca dao.
C uhn nin, nhic nhj kkp thai.
Khuy$n khch tr@ v3 nh :;c cho bh, m^... nghe.
mhi v/i nhNng tc phnm di (nhot l truy1n thP cpa cc dn tWc t ngOai
thOang c dung lObng l/n), c c thf chp :Wng chia thnh cc :orn
ngin, hosc lta ch;n trch :orn :f :;c cho tr@ nghe.
V du: Bi thP
M!a
(TrHn mvng Khoa)
S!p m%a
S!p m%a
Nh)ng con m.i
Bay ra
M.i tr5
Bay cao
M.i gi
Bay th7p
G con
R.i rt tm n<i
=n n7p
ng tr?i
M@c o gip Ben
Ra trDn
Mun nghn cy ma
Ma g%<m

ChJp
RKch ngang tr?i
Kh kh.c
S7m
Gh xu.ng sn
Khanh khch
C%?i
Cy dRa
SSi tay
B<i
NgTn mng t<i
NhSy ma
M%a
M%a
nh% xay la
LYp bYp

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

101

Ki"n
Hnh qun
+,y ./0ng
L kh
Gi cu9n
B;i bay
Cu?n cu@n
CA g rung tai
Nghe
B;i tre
T,n ng,n
GG tc
Hng b/Hi
+u ./a
B" lJ con
+,u trn
TrMc lc

L@p b@p...
RQi
RQi...
+Rt tr0i
M trUng n/Vc
M/a cho mYt sn
S\i bMt
Cc nh]y ch?m ch?m
Ch s\a
Cy l h] h
B9 em .i cy v`
+@i sRm
+@i chVp
+@i c] tr0i m/a...
(1967 Gc sn v kho]ng tr0i)

Bi th- ny c c th3 chia thnh 2 ho7c 3 ph:n, ti<n hnh =>c cho tr@
nghe tCng ph:n D cc buHi khc nhau. K<n buHi cuLi cng th cho tr@
nghe lPi cQ bi. Ho7c =>c mTt trch =oPn =Li vWi cc tc phXm truyYn
th- dn gian c\ng v]y, c nn ch>n nh_ng trch =oPn ph h`p vWi tr@,
mang mu sbc vcn ha =da phe-ng.
V dg:
... "+,u .m m/a to bang h@t c
SVm mai m/a to bang qu] b/Hi
Hm .,u m/a ngbp b;i
Hm sau m/a ngbp cy
M/a rca sdng .n nai
M/a sech lng chim ph/fng"

...
102

MODULE MN 23

(Trch Sl thi +g .Rt .g n/Vc Dn tTc Meong)

M!i m%t bi th*, ca dao... 12u l nh6ng tc ph:m ngh; thu<t, nn khi
1?c cho trA nghe c cD gEng khEc h?a cho trA thFy vA 1Ip ngn ng6, n%i
dung tnh cKm... :n chLa trong tc ph:m, qua 1 dOn dOn gio dPc tnh
yu cu%c sDng, yu con ngRSi, yu qu hR*ng 1Ft nRTc... gip hnh
thnh nh6ng tnh cKm nhn vWn cho trA.

Hot ng 2. Vn dng phng php lm vic theo nhm, t chc

cho tr xy dng gc th vin (p dng cho lp mu gio
5 tui).
1. MC CH

Cho trA lm quen vTi sch, bYi dRZng tnh yu v thi quen gi6 gn sch
v[, t\o hLng th cho cc ho\t 1%ng ti]p theo: 1?c sch, truy;n, lm quen
vTi ch6 vi]t...

2. CHUN B

C chu:n b` m%t gi sch [ gc lTp.

Thng bo vTi trA v2 vi;c sb xy ddng gc thR vi;n:
C chia trA theo teng nhm (3 hohc 4 nhm); phn cng cng vi;c cP thl cho
teng nhm. Cc nhm chu:n b` sRu tOm ti li;u 1l chu:n b` xy ddng thR
vi;n trong 02 tuOn. Cc ti li;u l: sch tranh khq lTn, truy;n tranh, truy;n
1?c, sch v2 cc chr 12 khc nhau: khm ph khoa h?c, khm ph mi
trRSng td nhin v x h%i, v2 bKn thn b...; bn c\nh 1 c thl l cc t\p ch,
sch bo chuyn 12 dnh cho thi]u nhi, cc quyln v[ l sKn ph:m cra trA
(tranh vb cra b, t\p ch cra b...) (m!i b chv sRu tOm 1 1]n 2 ti li;u).
C cng sRu tOm v chu:n b` cc ti li;u ph hyp: Cc sch chuyn 12,
sch trong danh mPc tDi thilu dnh cho trRSng mOm non, nh6ng sch
v[ khc m c thFy ph hyp.
Thng bo vTi phP huynh 1l cha mI trA h! try v cng tham gia 1ng gp
ti li;u h?c v<t dPng khc nhR: tranh Knh, vi l? hoa, th nhYi bng 1l trang
tr cho gc thR vi;n (m!i phP huynh chv 1ng gp 1 1]n 2 ti li;u, v<t dPng).

3. TIN HNH

Cc nhm mang ti li;u 1 sRu tOm 1Ryc 1]n lTp.

C hRTng dzn trA phn lo\i ti li;u theo nhm: sch tranh khq lTn,
truy;n tranh, t\p ch,v[ cra b, c tham gia cng 1l hRTng dzn trA (c c
thl lm mzu, phn lo\i mzu v hRTng dzn 1l trA lm theo.

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

103

 C dn nhn cho cc gc k. v h12ng d3n t5ng nhm 7em sch 7 phn

lo=i 7? vo cc gc, c cng sBp xDp v2i trF.
C ki?m tra v sBp xDp l=i sch, giIi thch l=i mKt lLn nMa nghOa cPa vi.c
phn lo=i sch theo nhm v vQ tr cPa t5ng nhm, ki?m tra xem trF 7
nh2 ch1a.
C cng trF trang tr cho gc th1 vi.n.
4. TNG KT

C nhRn xt vT ho=t 7Kng cPa trF, 7Kng vin trF 7 hon thnh tVt
cng vi.c.
Nu nghOa cPa sch v nhMng quy 7Qnh vT th[i gian, cch s\ d]ng sch
trong th1 vi.n, khuyDn khch trF 7`c sch...

Hot ng 3. T chc cho tr chi cc tr chi pht trin ngn ng.

Tr chci Chi#c g'y th*n k, hodc cho trF 7ng vai cc nhn vRt trong
truy.n: Ba c gi, D 7en d trBng, cc tr chci c kDt hjp v2i cc bi
ht 7lng dao nh1 dung d0ng dung d1, h2i th0m th*y thu4c.
MKt sV l1u khi tn choc cho trF chci:
+ Ch`n tr chci (cLn tn trong sr tr do lra ch`n tr chci cPa trF).
+ Ch`n nci chci (bIo 7Im an ton cho trF).
+ Ch`n 7l chci, 7l dng, d]ng c] cho tr chci (nDu cLn).
+ Cho trF h`c thuKc l[i ca (NhMng tr chci c s\ d]ng l[i ca cLn cho trF
7`c thuKc tr12c khi phn biDn luRt chci m2i).
+ Phn biDn luRt chci (nDu l tr chci m2i) hodc cho trF nhBc l=i cch chci
(tr chci cu).
+ T=o 7iTu ki.n 7? m`i trF tham gia vo tr chci.
+ Khi cc luRt chci 7 trw nn quen thuKc hy 7? cho trF tr lra ch`n tr
chci, thay 7ni luRt chci, bn b=c v thVng nhxt cch chci m2i nDu trF
muVn. Trong qu trnh chci nDu thxy khng hjp l, trF sz tr 7iTu ch{nh.
Gio vin hy quan st, cng chci v2i trF v cho nhMng l[i gji khi trF bQ
b, hay bQ mxt hong th. Vi.c gio vin tham gia cng chci v2i trF nh1
mKt ng1[i b=n sz lm cho tr chci trw nn hxp d3n hcn. (y l cch lm
cho trF tch crc hcn 7xy).
104

MODULE MN 23

+ H#c vin so+n gio n v. ho+t 12ng k4 chuy7n, 1#c th9 ho:c lm quen
v@i chA ci.
+ Lm mDu v phn tch gio n.
+ TiIn hnh thJc hnh t+i trLMng mNm non.
+ Rt ra nhAng kiIn thRc, kinh nghi7m cho bTn thn.

E. CU HI NH GI
1. Chng ta cNn lLu 1i.u g trong khi vYn d[ng cc phL9ng php d+y h#c
tch cJc vo t\ chRc cc ho+t 12ng pht tri4n ngn ngA cho tr^?
2. B+n hy nu nhAng thu ho+ch cca bTn thn sau khi nghin cRu l thuyIt,
so+n gio n v Rng d[ng thJc hnh cc phL9ng php d+y h#c tch cJc
trong ldnh vJc pht tri4n ngn ngA cho tr^ mNm non.

F. TI LIU THAM KHO

1. Kak Hain9 Dick, D!y tr& h(c ni nh- th. no, NXB Gio d[c, 1990.
2. Nguyln Xun Khoa, Ph-2ng php pht tri6n ngn ng8 cho tr& m:u gio,
NXB m+i h#c SL ph+m, 2004.
3. minh Hqng Thi TrNn Ths Mai, Gio trnh Ph-2ng php pht tri6n ngn
ng8 cho tr& m>m non, NXB Gio d[c, 2009.
4. Nguyln nh TuyIt, Gio d@c m>m non nh8ng vCn DE gio d@c v thFc
tiGn, NXB m+i h#c SL ph+m, 2007.
5. TrNn Ths Ng#c Trm, H-Jng d:n tK chLc thFc hiMn ch-2ng trnh Gio d@c
m>m non, ba DP tuKi (3 4; 4 5; 5 6), NXB Gio d[c, 2009.
6. Ti liMu bZi d-[ng th-\ng xuyn cho gio vin m>m non, Chu k II
(quy4n I, II).
7. B2 Gio d[c v mo t+o, Ch-2ng trnh Gio d@c m>m non, NXB Gio d[c,
2009.

NG DNG PHNG PHP DY HC TCH CC TRONG LNH VC PHT TRIN NGN NG

105

106

MODULE MN 23