Professional Documents
Culture Documents
Alternators Riyasaki
Alternators Riyasaki
hils
ir, iy m%;Hdjr:l ,s
Odrd fjki
,s Odrdjla m%;Hdjr:l iy ir, Odrd f,iska
wdldr follg ksmoh yelsf' f w;ka ishu
bf,lafg%dksla mm: ls%hdlrkafka ir, Odrdfjks' (Direct
current) tjf.au fudagr r:j, ,agfkagrfha muKla
fkdj kk fudfg%dksla moaO;sj, *a,hs ,a fikair jeks
fikair /ilska ksmofjkafka m%;Hdjr:l (Alternating
current) Odrdjls' f wkqj bfha wmg wOHhkhg
we;s fudfg%dksla moaO;s" ,agfkagr mm: wdh wOHhkh
i|yd fuu ir, Odrd iy m%;Hdjr:l Odrd fjki uq,skau
ykd.; hq;=fjhs' hdka;s%l kqu muKla we;s ldrlhska
ygo wjfndaO lr.; yels f,ig fuu ,smsh ;=,ska fuu
,s Odrd fojr.h b;d ir,j ia;r flfr'
,sh hkq .,dhk bf,lafg%dak Odrdjls' c,h
.,dhdug ie,eiafuka c, Odrdjla we;sfjk f,igu
bf,lafg%dak .,dhdug ie,eiafuka bf,lafg%dak Odrdjla
tk ,s Odrdjla we;sf' fuys bf,lafg%dak Odrdj
ksmojd .kakd m%Odk wdldr folla jk w;r bka tla
l%uhl ridhksl m%;sls%hdj,shla u.ska th bgqf' ishu
neg ta i|yd ksoiqkah' wfkla m%Odk l%uh fm%arKhhs'
ishu oHq;a fckfrgr ta i|yd ksoiqka f,i .; yelsh'
bf,lafg%dak (B)
+
wefkdavh
lef;davh
wefkdavh
lef;davh
bf,lafg%dak (A)
w,h
neghl fjda,ah;djh we;sfjk whqre
by; A igyfka olajd we;af;a fudagr r: neghl
tla welshqf,agr fldaIhls' thg w,h mqrjd ke;s w;r
fuu wefkdav iy lef;dav j, tl iudk whqka
bf,lafg%dak ms mj;s' f ksid fuu bf,lafg%dv w;r lsis
fjda,ah;d mSvkhla ke;' tfy;a B igyk whqre fuh
i,a*shqla w, djkfhka msrjQ miq we;sfjk ridhksl
m%;sl%shdfjka wefkdavfhka bf,lafg%dk f.k lef;davfha
mqrjkq ,nhs' fuf,i lef;davfha bf,lafg%dk ix;Dma; jQ
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;,ska Wmqgd .kakd ,'
nhsisl,a
B
vhskfudaj
nhsisl,a vhskfudaj iy tys ls%hdld;ajh
fuys A igyfkka olajd we;af;a wm fydka okakd
fckfrgrhla jk nhsisl,a vhskfudajls' th ;=, we;af;a
ikakdhl l orhla iy ta wi, N%uKh jk ia:Sr
pqnlhls' B igyfkka tu ikakdhl l fldgila
msg;g f.k tys oHq;a mSvkhla we;sfjk whqre fmkajd
;sfnhs' tys N%uKhjk pqnlh u.ska bf,lafg%dak tla
milg ;,a lr isrlr ;nd.kS' fuf,i tla mfil
bf,lafg%dak wfkla mig f;rmSu ksid igyk whqre tla
me;a;l bf,lafg%dk
a wjmd;hl=;a wfkla me;af;a bf,lafg%dk
a
je ul=;a we;sf' fuu mSvk fjkia u ksid ka a iy
b w.% w;r oHq;a mSvkhla we;sf' tu igyk whqre
msg;ska ikakdhlhlska fuu w.% inkaO l, g ta yryd
fuu bf,lafg%dak .,df.dia mSvkh iu;=,s; lr .ekqug
W;aidy .efka' tys m%;sM,h ikakdhl ueo we;s n,anh
yryd Odrdj .,df.dia th ,auhs'
by; wdldrhg Odrdj ,nd.ekqug pqnlh
ks;ru p,kh fjka mej;sh hq;=f' oahq;a cklhl
tkau fyda grnhskh u.ska flfrkafka tu ldhH_hhs'
fuys ksmofjk Odrdj negfhka ,nd.;a Odrdjg jvd
yd;amiskau fjkiajk w;r ta flfiahs fidhd n,uq'
(A)
ld,h
ir, Odrdj
(B)
fjda,
a h;djh
fjda,
a h;djh
hils
ld,h
m%;Hdjr:l Odrdj
0
a
w.%h
w.%h
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
230V
9V
y
230V
(A)
+
R
+
_
(B)
+
9V
_
y
230V
(C)
9V
,sh
_
wO_ ;rx. iDcqlrKh isjk whqre
by; igyk u.ska fmkajd we;af;a ;ks
vfhdavhla u.ska RcqlrKh lrk whqrehs' iafgma vjqka
g%dkaiaf*daurhla u.ska fuys wjYH fjda,ah;djh f;la
m%;Hjr:l fjda,ah;djh wvq lrkq ,ef' oeka by; A
igyk whqre g%dkaiaf*daurfha oa;Slfhka ,efnkafka wmg
wjYH fjd,ah;djfhka hq;a m%;Hdjr:l Odrdjhs' th iDcq
lrKh lsug B igyfka lafjk whqre ;ks vfhdavhla
ilr we;' tg oa;Slfha vfhdavh inkaO w.%h RK
w.%h b;s w.%h Ok w.%h jQ g Odrdj .e,Su k;r
fjhs' vfhdavh inkaO w.%h Ok w.%h b;s w.%h RK
w.%h jQ g Odrdj .,d hhs' fuys Odrdj tla w;lg
muKla .,k nekao" Ok iy RK w.% fjkalr ;eh
yels nekao th ir< Odrdjls' tfy;a lka lv leu
ksid tys iquq njla fkdue;s kuq;a C igyk whqre
lemEisgrhla fhfuka th fndfyda rg iqug lr.; yel'
igyk my;ska olajd we;s whqre fuys msg;g ,efnkafka
Odrd ;rx.hlska wvla muKla nekaa th wrO ;rx.
RcqlrKh (Half wave Rectification) kka yekafjhs'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
fuu mm: ie,iqf wmg g%dkaiaf*daurfhka
,efnk imQrK Odrdju m%fhdackhg .ekSug fkdyels
w;r tys ,efnk ir, Odrdjo t;r iqug fkdfjhs'
fuu imQrK Odrdju iDcqlrKh lr.; fyd;a th jvd;a
iqug jk w;r my; lafjkafka ta i|yd fhdod .; yels
mm:hls'
9V
_
+
lemEisgrh fkdue;sj
lemEisgrh fkdue;sj
+
y
- K
- W +
+
W G
(B)
(A)
x
G
- W +
- K W
9V
9V
zx Odrdj
Zy Odrdj
0
-
zx Odrdj + Zy Odrdj
(x+y)
(C)
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;,ska Wmqgd .kakd ,'
RS-16
6
hils
,agfkagrfha ysu
fudagr r:hl tkau mk.kajd we;s g fukau
kj;d we;s go ,s mm: ls%hdlrug ,sh wjYH
fjhs' ta wkqj tkau u.ska ls%hdlrjk cklhla u.ska
muKla fudagr r:hl ,s moaO;sh ls%hdlru wmyiq
w;r r:h k;r lr we;s g wjYH iemhqu ,nd .ekqug
kej; wdfrdamkh l, yels neghla Nd;d fjhs' tfukau
Nd;fha neihk negh kej; wdfrdamkh lsugo
l%uhla ;sh hq;=h' fudagr r: tkaug vhskfudaj iy
,agfkagrh tla jQfha tu wvqmdvqj msrugh'
fudagr r: vhskfudaj fyda ,agfkagrh u.ska
isjQfha tkau mk.kajd we;s g r:fha ,s mm: i|yd
wjYH Odrdj imhk w;ru negho wdfrdamkh lsuhs'
fuys fuu cklhlg r:hg wjYH imQrK Odrdj
iemhSu wmyiq wjia:do we;sfjk w;r tjka wjia:d j,
th msrug r:fha negho odhl fjhs'
fudagr r:hl h moaO;shlg klrKhla tla
jkafka tys uq,a moaO;sfha h wvqmdvqjla we;ak mu'
fuf,iu uq,ska fudagr r:j, fhdod .ekqkq vhskfudajo
klrKhlg ,laj ,agfkagrh njg m;aj ;sfnhs' kQ;k
fudagr ldrlfhl= ,s iy hdka;% f,i fldgia follg
fnh fkdyels neka fuu ,agfkagr ms<sn|j fyd|
kqula Tyq i;=h hq;= fjhs' tu oekqu ,nd .ekqf myiqu
u. vhskfudaf .ej ;snQ fodaI ykd f.k tajdg ms<sh
fh wdldrh ykd .ekquhs'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;,ska Wmqgd .kakd ,'
RS-16
hils
*S,a
w.%h (DF)
fmda,a IQ
fuu A igyfkka
% e j folla iys ;
vhskfudajl n%Ia folla
we;=,;ajk whqreo tu
B igyfka O%ej 4 la
iys; vhskfudajl n%Ia
y;rla
we;= , ;a j k
n%Ia
whqreo olajd ;sfnhs'
vhskfudajl n%Ia fhfok
f wkqj fuhg ej 6
wdldrh
la we;=,;a l,fyd;a ;j;a n%Ia hq.,hla tla lsu b;d
wmyiqjk whqre fmkS hhs' fuu fya;=j;a fmr ia;r l,
whqre wdfpr jhskau ;j rg;a ,xlsug fkdyels u;a
jeks lrekq ksid vhskfudaj kk r: j,g fldfy;au iqiq
fkdh' f wkqj fuu .egj ch .ekSug ;snQ tlu
ms<shu my; olajd ;sf'
(A)
*S,a fldhs,a
(B)
360 0
o
W
Odrdj
360 0
(A)
(B)
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
wo
frdagrh
iafgrh
iafgrh (Stator)
S
N
(A)
,agfkagrfha ksrudKh
N S
ld,h
(A)
(C)
(B)
;S% fmaia iafgrhl ksrudKh
fuys A igyfkka olajd we;af;a iu; wdldrhg
cklhlg fm%arK or ;=kla fhdod we;s whqrehs' B
igyfka tu iemhq ;=k fjka lr olajd we;' fjdfha
ksmofjkafka C igyk whqre m%;Hdjr:l Odrdjka ;=kla
nj wms oksuq' f wkqj fuu ,agfkagr ie,iqfuka ,s
iemhq w.% 6 la msg;g tk w;r tajd tlg tla lr ;ks
iemhqula f,i ilia lr .ekSu my; lafjk whqre
bgqlr.; yelsh'
(B)
(A)
(B)
T
fv,agd jhskau iliajk whqre
fuys olajd we;af;a fmr igyfka jQ iemhq ;=k
tlg tla lr we;s tla wdldrhls' fuys w.% ;=kla tlalr
we;s w;r th oZr foll uOH msysu neka th oHq;a
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
jYfhka WiSk jQ msysuls' tu ksid th kshqg%,a
(Neutral) w.%h f,iska yekaf' th N wl=ka ixfla;j;a
lr we;af;a tneks' fuys b;s w.% ;=k iu; wdldrhg
R, S, T hkqfhka fyda U,V,W f,i olajd ;sh yel' fuu
jhskau ixfla;hla f,iska olajk whqre fmr ;%fhaa B
igyfkka olajd we;' fuu or msysu ;rejl yevhla
.kakd neka th iagdr (Star) jhskaka hkqfjka yka jkq
,ef' ;jo fuu.ska fmaia Odrd ;=kla ,efnk neka tu
iemhqu ykajkafka ;S% fmaia (3 Phase) Odrdjla f,isks'
fuh fv,agd hkqfjka ;j;a wdldrhlgo ilia flfrk
kuq;a fudagr r: ,agfkagr j, th fhdod .kafka
b;du;au l,d;=rlska neka tu l%uh fuys ia;r
fkdflfr'
by; wdldrhg wvq f.fhau je Odrdjla
ksmoh yels f,i ,agfkagrh ksrudKh l, yels jqjo
th fudagr r:hla i|yd f wdldrhgu fhdod .;
fkdyel' ukao fudagr r:hl neg wdfrdamkh i|yd
wjYHjkafka ir, Odrdjla kuq;a fuu ,agfkagrh u.ska
ksmofjkafka m%;Hdjr:l Odrdjla neks' tfia k fuu
,agfkagrh fudagr r:hlg fhug m<uq tys ksmofjk
m%;Hdjr:l Odrdj (A.C.Current) ir, Odrdjla
(D.C.Current) njg yeru l< hq;=h' wm 15 jk
l,dmfhka wOHhkh l, vfhda fhdod .;a frla*hr
mm:hla f i|yd myiqfjka fhdod .; yelsh' <g
fjkia jk tkaka f.h hgf;a fuys fjda,ah;djh
md,kh lsugo l%uhla fhoh hq;=h' uq,skau fuu
m%;Hdjr:l ;S% fmaia Odrdj ir, Odrdjla m;a lr .kakd
wdldrh wOHhkh lr isuq'
,a g fka g rhl ia f gr
jhskaf ksmofjk ;S% fmaia
Odrdj ir, Odrdjla njg m;a
lr.; yels wdldrh fuu
igyfka olajd ;sf' fuh *q,a
f (Full wave) wdldrhg
bgqlr .ekqug fuu tla fmaia
+ w.%hlg vfhda folla ne.ska
fhh hq;=fjhs' fuys tla
;S% fmaia Odrdjla iDcqlrKh fmaia w.%hla ksoiqkg .;
l< hq;= whqre
fyd;a th Ok w.%hla jk g
Odrdj ol=Kq mi vfhdavh yryd ,agfkagr Ok w.%hg;a
iDk w.%hlaa jk g jmi vfhdavh yryd ,agfkagr
iDk w.%hg;a inkaO f' ta wkqj fuu ;S% fmaia Odrdj
ir, Odrdjla njg yeru i|yd igyk whqre vfhda
6 l mm:hla wjYH fjhs'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
RS-18
10
hils
frdagrh
vfhda maf,a
negh
iafgrh
iafgrh
F
frdagrh
b.aksIka iaph
r:fha ,s moaO;shg
,agfkagrfha ksrudKh
vfhda maf,a
,s moaO;shg
D+
B+
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
Ig+
Ig+
11
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
12
hils
,agfkagrfha ksrudKh
,agfkagr ms<sn|j ksrudKd;aul f,iska wm
l, wOHhkfha ;S% fmaia ,agfkagrhl ksrudKh;a tys
fjda,af fr.shqf,agrh;a ms,sn|j fjka fjkaj wjfndaO
lr.;a w;r wo tu fldgia fol tlg tlal< wdldrh;a
tys we;s wvq mdvq;a fidhd n,uq'
R
B+
V
4
1'
2'
3'
4'
iafgrh
frdagrh
fjda,af fr.shqf,agrh
fjda,a grh
5'
6'
7'
8'
b.aksIka iaph
fmdis vfhda
fk. vfhda
negh
D+
B+
G
pdka
bkaflagrh
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
g th Ok w.%hla fuka pdka n,anfha w.% folu Ok
w.% njg m;a fuka n,anh ks wdfrdamkh isjk nj
kq fok ,' tfy;a by; ,agfkagr mm:fha
,agfkagr Ok w.%h;a neg Ok w.%h;a ia:Sr f,i tlg
inkaO lr ;su ksid n,anfha D+ w.%hg inkaO l,
hq;= w.%h inkaO l< fkdyels fuka pdka n,anh i
lsu l< fkdyels h' f ksid fudjqka iska lrkq ,enqf
igyk whqre fjda,a grhla vEIa fnda tlg ilr ta
yryd neg wdfrdamkh n,d .ekqug ie,eiauhs'
13
D+
2
3
1
5
D-
D+
D+
B+
8
D+
1' iafgrh
2' frdagrh
3' fjda,afca fr.shqf,agrh
4' fmdis vfhda
5' fk. vfhda
flfrkq we;'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
RS-20
14
hils
bf,lafg%dksla
fjda,af fr.shqf,agr
,agfkagr i|yd idudkH jhsf%gr wdldrfha
fjda,af fr.shqf,agr wdrNfha fhdod .ekqko wo th
imQrK
fhkau mdfya Nd;fhka bj;aj ta i|yd bf,lafg%dksla
fjda,af fr.shqf,agr fhdod .efkhs' my; lafjkafka
tjka bf,lafg%dksla fjda,af fr.shqf,agr lsysmhls'
D-
B+
D+
DF
R1
ZD
R3
D+
R2
T1
T2
1' negh
2' b.aksIka iaph
3' pdka bkaflagrh
4' fjda,afca fr.shqf,agrh
5' ,agfkagrh
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
RS-20
hils
we;sfjk iajhx fm%arK Odrdfjka T1 g%dkaisiagrh frd
.ekqug D1 vfhdavh fhdod we;' fuu mm:h fldgia
jYfhka f.k ;j rg;a wOHhkh lruq'
D-
DD1
D1
R3
R3
T2
E
E
T1
(A)
(B)
T1
D+
D+
R1
ZD
T1
R2
FIELD
D1
R3
D+
T2
D+
15
a
h;djh iu jk f,igh'
tlalsu
tg th ls%hd;aulj fmr i|yka wdldrhg g%dkaisiagr
mm:h yryd *s,a Odrdj k;r lrhs' ta iu.u
,agfkagr fjda,ah;djh wvqfuka fIkr vfhdavh
kej;;a wlS%h *S,a Odrd inkaOh we;s lr fuu
fjda,ah;d md,kh is lrhs' ,nk l,dmfha fuu mm:h
;j rg;a klrKh jQ wdldrh ia;r flfrkq we;'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
16
hils
;ks vfhdavh fjkqjg vfhdav folla iudka;r.;j
inkaO lr ta yryd .,k Odrdj je lr .ekquhs' tg
fuu fYaI ,agfkagrhg vfhda 15 la wh;a h'
,agfkagr
klrK
D-
D+
B+
D-
D+
B+
kk fuda g r r:
fndfyduhl Nd;djk
,agfkagr i|yd kshqg%,a
w.%hg;a vfhda folla i
lrkq ,efnhs' f wkqj fmr
igyfka olajk ,o vfhda
15 ,agfkagrhgo kshqg%,a
w.%hg vfhdav folla i
l, miq fuu igyfka
oelafjk whqre vfhda 17la
iys; ,agfkagrh ysh'
fuh Nd;fha we;s vfhda
.Kk jeu ,agfkagrh
f,i lah yelsh' fuf,i
kshqg%,a w.%hg vfhda 2 la
tla lsfuka tys f.h 'jg
2000 l tu ,agfkagrfha
m%;sodkh(Output) 15] lska
jelr.; yels nj
ksIamdolhska iska fmkajd
;sf' ta flfiaoehs fidhd
n,uq'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
hils
,agfkagrhl W w.%h
we;e ,agfkagr j, W
hkqfjka w.%hla msg;g we;s
w;r tu grk,a w.%h fuys
olajd we;' fYaIfhkau i,a
r:j, RPM grh lsh
% dlrug
ix w.% h la ,nd.ekS u g
fkdyels neka fuu ,agfkagr
W w.%h yryd ,nd .kakd fmaia
Odrdjl ixLHd;h u.ska th
lsh
% dlrug fhdod ;sfnhs' we;e
,agfkagrhl W w.%h i,a tkaka j, whs,ska
iage,hsiska moaO;sh ls%hdlrug tkaka f. ixj
,nd .ekqugo fuh fhdod .efkhs' fuu grk,a w.%h;a
vfhda 17 mm:h;a kk ,agfkagrhl we;=,;aj we;s
whqre ksIm
a dolhska iska imhd we;s igyklskau <g
wjfndaO lr .ksuq'
fuu ,sms fm< hils irdf T,agfkagr ms<sn|j jQ ,sms ;=,ska Wmqgd .kakd ,'
17